diff --git "a/mr/data/000000006.jsonl" "b/mr/data/000000006.jsonl"
new file mode 100644--- /dev/null
+++ "b/mr/data/000000006.jsonl"
@@ -0,0 +1,1000 @@
+{"title":"गाझीपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गाझीपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Ghazipur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख गाझीपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[गाझीपुर]] शहराविषयीचा लेख [[गाझीपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''गाझीपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गाझीपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गाझीपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"7be68551a6057010162ca63e34a5d77de2f1077cc4bb539ddab91f35b19b12fa","last_revision":"2023-01-27T17:55:38Z","first_revision":"2006-04-14T17:18:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.288680","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة غازي بور","arz":"جازيبور","bh":"गाजीपुर जिला","bn":"গাজীপুর জেলা, উত্তরপ্রদেশ","ca":"Districte de Ghazipur","ceb":"Ghāzīpur (distrito)","da":"Ghazipur (distrikt)","de":"Ghazipur (Distrikt)","en":"Ghazipur district","es":"Distrito de Ghazipur","eu":"Ghazipur barrutia","fa":"بخش قاضی‌پور","fr":"District de Ghazipur","hi":"गाज़ीपुर ज़िला","id":"Distrik Ghazipur","it":"Distretto di Ghazipur","kn":"ಘಾಜ಼ೀಪುರ","new":"गाजीपुर जिल्ला, उत्तरप्रदेश","nl":"Ghazipur (district)","nb":"Ghazipur (distrikt)","pnb":"ضلع غازی پور","ru":"Гхазипур (округ)","sa":"गाझिपुरमण्डलम्","sat":"ᱜᱟᱡᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Ghazipur (distrikt)","ta":"காசீப்பூர் மாவட்டம்","te":"ఘాజీపూర్ జిల్లా","th":"อำเภอคาซีปุระ","ur":"ضلع غازی پور","vi":"Ghazipur (huyện)","zh":"加茲布爾縣","zh-min-nan":"Ghazipur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख गाझीपुर जिल्ह्याविषयी आहे. गाझीपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nगाझीपुर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गाझीपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:गाझीपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गाझीपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Ghazipur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसं���्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गाझीपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Gazipur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गाझीपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Gazipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गाझीपुर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Gazipur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गाझीपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is located in Gazipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गाझीपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Gazipur District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोरखपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गोरखपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India_Uttar_Pradesh_districts_2012_Gorakhpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[गोरखपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे = ७\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३३२१\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४४,४०,८९५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १३३७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०.८३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९५०\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[गोरखपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|गोरखपूर]], [[बांसगांव (लोकसभा मतदारसंघ)|बांसगांव]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n\n'''गोरखपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. हा जिल्हा उत्तर प्रदेशाच्या पूर्व भागात स्थित असून तो भारताच्या २५० सर्वात मागासलेल्या जिल्ह्यांपैकी एक आहे.\n\n[[गोरखपूर रेल्वे स्थानक]] हे [[भारतीय रेल्वे]]चे एक वर्दळीचे स्थानक असून [[उत्तर पूर्व रेल्वे (भारत)|उत्तर पूर्व रेल्वे क्षेत्राचे]] मुख्यालय येथेच स्थित आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://gorakhpur.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गोरखपूर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"bbfb2aea9015173059e330dfc01873e15af8ee1e0a7a8d88ceca74b76d654c42","last_revision":"2016-05-12T05:39:38Z","first_revision":"2006-04-14T17:19:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.351507","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جوراخبور","arz":"جوراخبور","awa":"गोरखपुर जिला","bh":"गोरखपुर जिला","bn":"গোরক্ষপুর জেলা","ca":"Districte de Gorakhpur","ceb":"Gorakhpur (distrito)","da":"Gorakhpur (distrikt)","de":"Gorakhpur (Distrikt)","en":"Gorakhpur district","es":"Distrito de Gorakhpur","eu":"Gorakhpur barrutia","fa":"بخش گوراخپور (هند)","fr":"District de Gorakhpur","gu":"ગોરખપુર જિલ્લો","hi":"गोरखपुर जिला","it":"Distretto di Gorakhpur","kn":"ಗೋರಖಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ","mai":"गोरखपुर जिला","ne":"गोरखपुर जिल्ला","new":"गोरखपुर जिल्ला","nl":"Gorakhpur (district)","nb":"Gorakhpur (distrikt)","pnb":"ضلع گورکھپور","ru":"Горакхпур (округ)","sa":"गोरक्षपुरमण्डलम्","sat":"ᱜᱳᱨᱚᱠᱷᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Gorakhpur (distrikt)","ta":"கோரக்பூர் மாவட்டம்","te":"గోరఖ్‌పూర్ జిల్లా","tr":"Gorakhpur ilçesi","ur":"ضلع گورکھپور","vi":"Gorakhpur (huyện)","zh":"戈勒克布爾縣","zh-min-nan":"Gorakhpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"गोरखपूर हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा उत्तर प्रदेशाच्या पूर्व भागात स्थित असून तो भारताच्या २५० सर्वात मागासलेल्या जिल्ह्यांपैकी एक आहे.\n\nगोरखपूर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेचे एक वर्दळीचे स्थानक असून उत्तर पूर्व रेल्वे क्षेत्राचे मुख्यालय येथेच स्थित आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:गोरखपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गोरखपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India_Uttar_Pradesh_districts_2012_Gorakhpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[गोरखपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे = ७\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३३२१\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४४,४०,८९५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १३३७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०.८३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९५०\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[गोरखपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|गोरखपूर]], [[बांसगांव (लोकसभा मतदारसंघ)|बांसगांव]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोरखपूर हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Gorakhpur is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा उत्तर प्रदेशाच्या पूर्व भागात स्थित असून तो भारताच्या २५० सर्वात मागासलेल्या जिल्ह्��ांपैकी एक आहे.","translated_text":"This district is located in the eastern part of Uttar Pradesh and is one of the 250 most backward districts in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोरखपूर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेचे एक वर्दळीचे स्थानक असून उत्तर पूर्व रेल्वे क्षेत्राचे मुख्यालय येथेच स्थित आहे.","translated_text":"Gorakhpur Railway Station is one of the railway stations of the Indian Railways and is the headquarters of the North Eastern Railway Zone.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गोरखपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Gorakhpur District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गाझियाबाद जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गाझियाबाद जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Ghaziabad.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख गाझियाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. [[गाझियाबाद]] शहराविषयीचा लेख [[गाझियाबाद|येथे]] आहे.''\n\n'''गाझियाबाद जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गाझियाबाद]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गाझियाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"91f5c595bd6a8857e4ba1041cc6223b65db1851e8f9e3c879d6bbd389ee2d9a1","last_revision":"2015-05-21T02:55:39Z","first_revision":"2006-04-14T17:19:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.413531","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة غازي","arz":"جازى","bh":"गाजियाबाद जिला","bn":"গাজিয়াবাদ জেলা","ceb":"Ghāziābād (distrito)","da":"Ghaziabad (distrikt)","de":"Ghaziabad (Distrikt)","en":"Ghaziabad district","es":"Distrito de Ghaziabad","eu":"Ghaziabad barrutia","fa":"بخش قاضی‌آباد","fr":"District de Ghaziabad","gu":"ગાજિયાબાદ જિલ્લો","hi":"ग़ाज़ियाबाद ज़िला","it":"Distretto di Ghaziabad (India)","lez":"Гъазиабад (округ)","ne":"गाजियाबाद जिल्ला","new":"गाजियाबाद जिल्ला","nl":"Ghaziabad (district)","nb":"Ghaziabad (distrikt)","pnb":"ضلع غازی آباد","ru":"Газиабад (округ)","sa":"गाझियाबादमण्डलम्, भारतम्","sat":"ᱜᱟᱡᱤᱭᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Ghaziabad district","sv":"Ghaziabad (distrikt i Uttar Pradesh)","ta":"காசியாபாத் மாவட்டம், இந்தியா","te":"ఘాజియాబాద�� జిల్లా","uk":"Ґазіабад (округ)","ur":"ضلع غازی آباد، بھارت","vi":"Ghaziabad (huyện)","zh":"加济阿巴德县","zh-min-nan":"Ghaziabad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख गाझियाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. गाझियाबाद शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nगाझियाबाद जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गाझियाबाद येथे आहे.\n\nवर्ग:गाझियाबाद जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गाझियाबाद जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Ghaziabad.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गाझियाबाद जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Ghaziabad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गाझियाबाद शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Ghaziabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गाझियाबाद जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Ghaziabad district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र गाझियाबाद येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Ghaziabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गाझियाबाद जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Ghaziabad District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हमीरपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = हमीरपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Hamirpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हा���िकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख हमीरपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[हमीरपूर]] शहराविषयीचा लेख [[हमीरपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''हमीरपूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[हमीरपूर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n== बाह्य दुवे ==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हमीरपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"7326de8507ab56915e7d1b7cc92726577dd08b3ed1f5f7d3043c1cc97b01fb9d","last_revision":"2015-05-21T02:59:00Z","first_revision":"2006-04-14T17:20:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.475551","cross_lingual_links":{"arz":"هاميرپور","bn":"হামিরপুর জেলা, উত্তরপ্রদেশ","ca":"Districte d'Hamirpur (Uttar Pradesh)","ceb":"Hamīrpur (distrito sa Indiya, Uttar Pradesh, lat 25,75, long 80,00)","da":"Hamirpur (distrikt, Uttar Pradesh)","de":"Hamirpur (Distrikt, Uttar Pradesh)","en":"Hamirpur district, Uttar Pradesh","es":"Distrito de Hamirpur (Uttar Pradesh)","fa":"بخش حمیرپور (اوتار پرادش)","fr":"District de Hamirpur (Uttar Pradesh)","gu":"હમીરપુર જિલ્લો, ઉત્તર પ્રદેશ","hi":"हमीरपुर जिला, उत्तर प्रदेश","it":"Distretto di Hamirpur (Uttar Pradesh)","ne":"हमीरपुर जिल्ला (उत्तर प्रदेश)","new":"हमीरपुर जिल्ला, उत्तर प्रदेश","nl":"Hamirpur (district in Uttar Pradesh)","nb":"Hamirpur (distrikt, Uttar Pradesh)","pnb":"ضلع ہمیرپور، اترپردیش","ru":"Хамирпур (округ, Уттар-Прадеш)","sa":"हमीरपुरमण्डलम्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱦᱚᱢᱤᱨᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","simple":"Hamirpur district, Uttar Pradesh","sv":"Hamirpur (distrikt i Uttar Pradesh)","ta":"அமீர்ப்பூர் மாவட்டம், உத்தரப்பிரதேசம்","te":"హమీర్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع حمیرپور، اترپردیش","zh-min-nan":"Hamirpur (Uttar Pradesh ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख हमीरपूर जिल्ह्याविषयी आहे. हमीरपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nहमीरपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र हमीरपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:हमीरपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = हमीरपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Hamirpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हमीरप��र जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Hamirpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हमीरपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Hamirpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हमीरपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Hamirpur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र हमीरपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Hamirpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हमीरपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Hamirpur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हरदोई जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = हरदोई जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Hardoi.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}{{विस्तार}}\n\n''हा लेख हरडोई जिल्ह्याविषयी आहे. [[हरडोई|हरदोई]] शहराविषयीचा लेख [[हरडोई|येथे]] आहे.''\n\n'''हरदोई जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[हरडोई|हरदोई]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हरदोई जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"ea742f968b08b89a54571576a5cc3875f97c8101b6e2f0fffb29825f0bc03d9a","last_revision":"2015-05-21T02:59:04Z","first_revision":"2006-04-14T17:20:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.539459","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة هاردوي","arz":"هاردوى","bh":"हरदोई जिला","bn":"হারদোই জেলা","ca":"Districte d'Hardoi","ceb":"Hardoi (distrito sa Indiya)","da":"Hardoi (distrikt)","de":"Hardoi (Distrikt)","en":"Hardoi district","es":"Distrito de Hardoi","eu":"Hardoi barrutia","fa":"بخش هاردوی","fr":"District d'Hardoi","gu":"હરદોઇ જિલ્લો","hi":"हरदोई जिला","it":"Distretto di Hardoi","ne":"हरदोई जिल्ला","new":"हरदोई जिल्ला","nl":"Hardoi (district)","nb":"Hardoi (distrikt)","pnb":"ضلع ہردوئی","ru":"Хардой (округ)","sa":"हरदोयीमण्डलम्","sat":"ᱦᱟᱨᱫᱚᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Hardoi district","sv":"Hardoi (distrikt)","ta":"ஹர்தோய் மாவட்டம்","te":"హర్దోయ్ జిల్లా","ur":"ہردوئی ضلع","vi":"Hardoi (huyện)","zh":"赫爾多伊縣","zh-min-nan":"Hardoi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख हरडोई जिल्ह्याविषयी आहे. हरदोई शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nहरदोई जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र हरदोई येथे आहे.\n\nवर्ग:हरदोई जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = हरदोई जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Hardoi.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हरडोई जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Harodai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हरदोई शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Herdoy.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हरदोई जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Hardoi District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र हरदोई येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located at Hardooi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरदोई जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Hardoi District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झांसी जिल्हा","wikicode":"''हा लेख झांसी जिल्ह्याविषयी आहे. [[झांसी]] शहराविषयीचा लेख [[झांसी|येथे]] आहे.''\n\n\n\n'''झाशी''' '''जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[झांसी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झांसी जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"acec6eeb7cca7b69156fa45e6728a6febf888ee025778c8ab637673cd160e216","last_revision":"2022-11-09T12:41:52Z","first_revision":"2006-04-14T17:21:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.604224","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جانسي","arz":"جانسى","bh":"झाँसी जिला","bn":"ঝাঁসি জেলা","ca":"Districte de Jhansi","ceb":"Jhānsi (distrito)","da":"Jhansi (distrikt)","de":"Jhansi (Distrikt)","en":"Jhansi district","es":"Distrito de Jhansi","eu":"Jhansi barrutia","fa":"بخش ژانسی","fr":"District de Jhansi","gu":"ઝાંસી જિલ્લો","hi":"झाँसी जिला","it":"Distretto di Jhansi","ne":"झाँसी जिल्ला","new":"झांसी जिल्ला","nl":"Jhansi (district)","nb":"Jhansi (distrikt)","pl":"Jhansi (dystrykt)","pnb":"ضلع جھانسی","pt":"Distrito de Jhansi","ru":"Джханси (округ)","sa":"झान्सीमण्डलम्","sat":"ᱡᱷᱟᱸᱥᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jhansi (distrikt)","ta":"ஜான்சி மாவட்டம்","te":"ఝాన్సీ జిల్లా","tr":"Jhansi ilçesi","ur":"جھانسی ضلع","vi":"Jhansi (huyện)","zh":"詹西縣","zh-min-nan":"Jhansi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख झांसी जिल्ह्याविषयी आहे. झांसी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nझाशी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र झांसी येथे आहे.\n\nवर्ग:झांसी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख झांसी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jhansi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झांसी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jhansi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झाशी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Jhansi District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र झांसी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Jhansi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झांसी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Zhansi District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जौनपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = जौनपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Jaunpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख जौनपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जौनपूर]] शहराविषयीचा लेख [[जौनपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''जौनपूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जौनपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:जौनपूर जिल्हा]]","hash":"2601bd3eaeccd293db7b566ce3326eb3558ab1447390d8ff0b443aed637594ed","last_revision":"2017-08-24T14:59:34Z","first_revision":"2006-04-14T17:37:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.663598","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جوانبور","arz":"جوانبور","bh":"जौनपुर जिला","bn":"জৌনপুর জেলা","ca":"Districte de Jaunpur","ceb":"Jaunpur (distrito)","da":"Jaunpur (distrikt)","de":"Jaunpur (Distrikt)","en":"Jaunpur district","es":"Distrito de Jaunpur","eu":"Jaunpur barrutia","fa":"بخش جون‌پور","fr":"District de Jaunpur","gu":"જૌનપુર જિલ્લો","hi":"जौनपुर जिला","it":"Distretto di Jaunpur","ne":"जौनपुर जिल्ला","new":"जौनपुर जिल्ला","nl":"Jaunpur (district)","nb":"Jaunpur (distrikt)","pl":"Jaunpur (dystrykt)","pnb":"ضلع جونپور","ru":"Джаунпур (округ)","sa":"जौनपुरमण्डलम्","sat":"ᱡᱳᱣᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Jaunpur district","sv":"Jaunpur (distrikt)","ta":"ஜவுன்பூர் மாவட்டம்","te":"జౌన్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع جونپور","vi":"Jaunpur (huyện)","zh":"江布爾縣","zh-min-nan":"Jaunpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख जौनपूर जिल्ह्याविषयी आहे. जौनपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nजौनपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जौनपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:जौनपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = जौनपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Jaunpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख जौनपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Junpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जौनपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jaipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जौनपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Junpur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जौनपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is located at Junpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:जौनपूर जिल्हा","translated_text":"Class: Districts of Uttar Pradesh Class: Junpur District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कनौज जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कनौज जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kannauj.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख कनौज जिल्ह्याविषयी आहे. [[कनौज]] शहराविषयीचा लेख [[कनौज|येथे]] आहे.''\n\n'''कनौज जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कनौज]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कनौज जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"b002fc4922b5c391cd21bf76d9057cf887d0b1d560eb42419dd30fbe60b97ebc","last_revision":"2015-05-21T02:55:18Z","first_revision":"2006-04-14T17:37:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.722722","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كانواج","arz":"كانواج","bh":"कन्नौज जिला","bn":"কনৌজ জেলা","ceb":"Kannauj (distrito)","da":"Kannauj (distrikt)","de":"Kannauj (Distrikt)","en":"Kannauj district","es":"Distrito de Kannauj","eu":"Kannauj barrutia","fa":"بخش قنوج","fr":"District de Kannauj","gu":"કન્નોજ જિલ્લો","hi":"कन्नौज जिला","it":"Distretto di Kannauj","ne":"कन्नौज जिल्ला","new":"कन्नौज जिल्ला","nl":"Kannauj (district)","nb":"Kannauj (distrikt)","pa":"ਕੰਨੌਜ ਜਿਲ੍ਹਾ","pl":"Kannauj (dystrykt)","pnb":"ضلع کنوج","ru":"Каннаудж (округ)","sa":"कन्नौजमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱱᱱᱳᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kannauj district","sv":"Kannauj (distrikt)","ta":"கன்னாஜ் மாவட்டம்","te":"కన్నౌజ్ జిల్లా","ur":"قنوج ضلع","vi":"Kannauj (huyện)","zh":"根瑙杰县","zh-min-nan":"Kannauj (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख कनौज जिल्ह्याविषयी आहे. कनौज शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकनौज जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कनौज येथे आहे.\n\nवर्ग:कनौज जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कनौज जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kannauj.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाच��_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कनौज जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Kanoj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कनौज शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kanauz.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कनौज जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kanauj District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कनौज येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Kanauj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कनौज जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kanuj District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कौशांबी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कौशांबी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kaushambi.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[मंझनपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख कौशंबी जिल्ह्याविषयी आहे. [[कौशंबी]] शहराविषयीचा लेख [[कौशंबी|येथे]] आहे.''\n\n'''कौशंबी जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मंझनपूर]] येथे आहे. हे पूर्वी [[कौशंबी]] येथे होते.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कौशंबी जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"f3e9f9dbdf60f11e29e3cf61db433d47649dc8aff10a72c64f2b76eddf999548","last_revision":"2023-09-09T12:49:10Z","first_revision":"2006-04-14T17:38:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.778355","cross_lingual_links":{"ar":"كوشامبي","arz":"كوشامبى","bh":"कौशांबी जिला","bn":"কৌশাম্বী জেলা","ceb":"Kaushambi District","da":"Kaushambi (distrikt)","de":"Kaushambi (Distrikt)","en":"Kaushambi district","es":"Distrito de Kaushambi","eu":"Kaushambi barrutia","fa":"بخش کاوشامبی","fr":"District de Kaushambi","gu":"કૌશમ્બી જિલ્લો","hi":"कौशाम्बी जिला","it":"Distretto di Kaushambi","ne":"कौशम्बी जिल्ला","new":"कौशाम्बी जिल्ला","nl":"Kaushambi (district)","nb":"Kaushambi (distrikt)","pl":"Kaushambi (dystrykt)","pnb":"ضلع کوشامبی","ru":"Каушамби","sa":"कौशाम्बीमण्डलम्","sat":"ᱠᱳᱥᱟᱢᱵᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kaushambi (distrikt)","ta":"கௌசாம்பி மாவட்டம்","te":"కౌశాంబి జిల్లా","ur":"ضلع کوشامبی","vi":"Kaushambi (huyện)","zh":"考夏姆比縣","zh-min-nan":"Kaushambi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख कौशंबी जिल्ह्याविषयी आहे. कौशंबी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकौशंबी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मंझनपूर येथे आहे. हे पूर्वी कौशंबी येथे होते.\n\nवर्ग:कौशंबी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कौशांबी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kaushambi.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[मंझनपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कौशंबी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Kaushambi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कौशंबी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kaushambi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कौशंबी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kaushambi District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मंझनपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Manzanpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे पूर्वी कौशंबी येथे होते.","translated_text":"It used to be in Kaushambhi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कौशंबी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्र��ेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kaushambi District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ललितपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख ललितपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[ललितपूर]] शहराविषयीचा लेख [[ललितपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''ललितपूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[ललितपूर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा == ललितपुर जिल्ह्याच्या केवळ उत्तरेस उत्तर प्रदेशमधील झांशी या एकमेव जिल्ह्याची सीमा लागते तर याव्यतिरिक्त पूर्व, पश्चिम आणि दक्षिण या दिशांना मध्य प्रदेश राज्याची सीमा लागते.\n\n== तालुके ==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:ललितपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"a6ab71db6f7bd883b7bf4b003ebaea5ca62544247449d0b18dec347131c9ac7e","last_revision":"2022-11-23T19:46:47Z","first_revision":"2006-04-14T17:38:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.839126","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة لاليتبور","arz":"لاليتبور","bh":"ललितपुर जिला (भारत)","bn":"ললিতপুর জেলা, ভারত","ca":"Districte de Lalitpur","ceb":"Lalitpur (distrito)","da":"Lalitpur (distrikt)","de":"Lalitpur (Distrikt, Uttar Pradesh)","en":"Lalitpur district, India","es":"Distrito de Lalitpur (India)","eu":"Lalitpur barrutia","fa":"بخش لالیت پور هند","fr":"District de Lalitpur (Uttar Pradesh)","gu":"લલિતપુર જિલ્લો","hi":"ललितपुर जिला","it":"Distretto di Lalitpur (India)","ne":"ललितपुर जिल्ला (उत्तर प्रदेश)","new":"ललितपुर जिल्ला, उत्तरप्रदेश","nl":"Lalitpur (district in India)","nb":"Lalitpur (distrikt)","pl":"Lalitpur (dystrykt, Indie)","pnb":"ضلع للتپور، بھارت","ru":"Лалитпур (округ, Уттар-Прадеш)","sa":"ललितपुरमण्डलम्","sat":"ᱞᱚᱞᱤᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱤᱧᱚᱛ","sv":"Lalitpur (distrikt)","ta":"லலித்பூர் மாவட்டம்","te":"లలిత్‌పూర్ జిల్లా","ur":"للت پور ضلع، بھارت","vi":"Lalitpur (huyện của Ấn Độ)","zh":"拉利特普爾縣","zh-min-nan":"Lalitpur (Ìn-tō͘ ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख ललितपूर जिल्ह्याविषयी आहे. ललितपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nललितपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र ललितपूर येथे आहे.\n\nललितपुर जिल्ह्याच्या केवळ उत्तरेस उत्तर प्रदेशमधील झांशी या एकमेव जिल्ह्याची सीमा लागते तर याव्यतिरिक्त पूर्व, पश्चिम आणि दक्षिण या दिशांना मध्य प्रदेश राज्याची सीमा लागते.\n\nवर्ग:ललितपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख ललितपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Lalitpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ललितपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is the article about Lalitpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ललितपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Lalitpur District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र ललितपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Lalitpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ललितपुर जिल्ह्याच्या केवळ उत्तरेस उत्तर प्रदेशमधील झांशी या एकमेव जिल्ह्याची सीमा लागते तर याव्यतिरिक्त पूर्व, पश्चिम आणि दक्षिण या दिशांना मध्य प्रदेश राज्याची सीमा लागते.","translated_text":"It is the only district in Uttar Pradesh bordered by Jhansi to the north of Lalitpur district and is also bordered by Madhya Pradesh to the east, west and south.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ललितपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Lalitpur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लखनौ जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = लखनौ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Lucknow.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २,५२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४५,८८,४५५\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख लखनौ जिल्ह्याविषयी आहे. [[लखनौ]] शहराविषयीचा लेख [[लखनौ|येथे]] आहे.''\n\n'''लखनौ जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[लखनौ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लखनौ जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"3540ec1d763011e334e951426f05a2e527728655a13f015cad5278e2df72f554","last_revision":"2015-08-17T05:39:21Z","first_revision":"2006-04-14T17:39:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.896262","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة لكهنؤ","arz":"لكناو","awa":"लखनऊ जिला","bh":"लखनऊ जिला","bn":"লখনউ জেলা","ca":"Districte de Lucknow","ceb":"Lucknow District","da":"Lucknow (distrikt)","de":"Lucknow (Distrikt)","en":"Lucknow district","es":"Distrito de Lucknow","eu":"Lucknow barrutia","fa":"بخش لاکنو","fr":"District de Lucknow","gu":"લખનૌ જિલ્લો","hi":"लखनऊ जिला","it":"Distretto di Lucknow","mai":"लखनऊ जिला","ne":"लखनऊ जिल्ला","new":"लखनऊ जिल्ला","nl":"Lucknow (district)","nb":"Lucknow (distrikt)","pl":"Lucknow (dystrykt)","pnb":"ضلع لکھنئو","ru":"Лакхнау (округ)","sa":"लक्ष्मणवतीमण्डलम्","sat":"ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Lucknow destrict","sv":"Lucknow (distrikt)","ta":"லக்னோ ம��வட்டம்","te":"లక్నో జిల్లా","th":"อำเภอลัคเนา","tr":"Lucknow ilçesi","ur":"ضلع لکھنؤ","vi":"Lucknow (huyện)","zh":"勒克瑙縣","zh-min-nan":"Lucknow (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख लखनौ जिल्ह्याविषयी आहे. लखनौ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nलखनौ जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र लखनौ येथे आहे.\n\nवर्ग:लखनौ जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = लखनौ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Lucknow.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २,५२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४५,८८,४५५\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख लखनौ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Lucknow district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखनौ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Lucknow.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखनौ जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Lucknow district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र लखनौ येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Lucknow.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लखनौ जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Lucknow District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मऊ जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मऊ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mau.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख मौ जिल्ह्याविषयी आहे. [[मौ]] शहराविषयीचा लेख [[मौ|येथे]] आहे.''\n\n'''मौ जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मौ]] येथे आहे.\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मऊ जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"b232d5cac71d7120ef334ca83c9725f9d62b17dda807dd31ec77b7668bbfe977","last_revision":"2023-01-27T18:05:29Z","first_revision":"2006-04-14T17:40:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:16.948804","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة مئو","arz":"ماو","bh":"मऊ जिला","bn":"মউ জেলা","ceb":"Mau (distrito)","da":"Mau (distrikt)","de":"Mau (Distrikt)","en":"Mau district","es":"Distrito de Mau","eu":"Mau barrutia","fa":"بخش مائو","fr":"District de Mau","gu":"મઊ જિલ્લો","hi":"मऊ जिला","it":"Distretto di Mau","mai":"मऊ जिला","ne":"मऊ जिल्ला","new":"मऊ जिल्ला","nl":"Mau (district)","nb":"Mau (distrikt)","pl":"Mau (dystrykt)","pnb":"ضلع مئو","ru":"Мау (округ)","sa":"मवुमण्डलम्","simple":"Mau district","sv":"Mau (distrikt)","ta":"மவூ மாவட்டம்","te":"మౌ జిల్లా","ur":"ضلع مئو","zh":"馬烏縣","zh-min-nan":"Mau (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख मौ जिल्ह्याविषयी आहे. मौ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमौ जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मौ येथे आहे.\n\nवर्ग:मऊ जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मऊ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mau.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मौ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mau district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मौ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mau.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मौ जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Mau District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मौ येथे आहे.","translated_text":"The administrative center is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्��:मऊ जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मेरठ जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मीरत जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Meerut.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[मीरत]]\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = 2522\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३४,४७,४०५\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७४.८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८८५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मीरत (लोकसभा मतदारसंघ)|मेरठ]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = http://meerut.nic.in/\n}}\n'''मीरत जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मीरत]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मेरठ जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"de81b68431e29c430aba48c0e0ebd1d460ef7d26b7fe3daa6631a719bfe89a54","last_revision":"2022-11-11T08:59:47Z","first_revision":"2006-04-14T17:45:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.010781","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ميروت","arz":"ميروت","bh":"मेरठ जिला","ca":"Districte de Meerut","ceb":"Meerut (distrito)","da":"Meerut (distrikt)","de":"Meerut (Distrikt)","en":"Meerut district","es":"Distrito de Meerut","eu":"Meerut barrutia","fa":"بخش میروت","fr":"District de Meerut","gu":"મેરઠ જિલ્લો","hi":"मेरठ जिला","it":"Distretto di Meerut","lez":"Мератх (округ)","ne":"मेरठ जिल्ला","new":"मेरठ जिल्ला","nl":"Meerut (district)","nb":"Meerut (distrikt)","pl":"Meerut (dystrykt)","pnb":"ضلع میرٹھ","ps":"ميروټ ولسوالۍ","ru":"Мератх (округ)","sa":"मेरठमण्डलम्","sat":"ᱢᱤᱨᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Meerut district","sv":"Meerut (distrikt)","ta":"மீரட் மாவட்டம்","te":"మీరట్ జిల్లా","uk":"Мірут (округ)","ur":"ضلع میرٹھ","vi":"Meerut (huyện)","zh":"密拉特县","zh-min-nan":"Meerut (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"मीरत जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मीरत येथे आहे.\n\nवर्ग:मेरठ जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मीरत जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Meerut.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[मीरत]]\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = 2522\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३४,४७,४०५\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७४.८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८८५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मीरत (लोकसभा मतदारसंघ)|मेरठ]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = http://meerut.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मीरत जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Meerut District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मीरत येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Meerut.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेरठ जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Meret District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"महाराजगंज जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = महाराजगंज जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mahrajganj.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख महाराजगंज जिल्ह्याविषयी आहे. [[महाराजगंज]] शहराविषयीचा लेख [[महाराजगंज|येथे]] आहे.''\n\n'''महाराजगंज जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[महाराजगंज]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:महाराजगंज जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"2d910daafa70dd1ee20533066d58b10e77478098e26e60255116fa6c7c381156","last_revision":"2015-05-21T02:57:30Z","first_revision":"2006-04-14T17:46:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.074349","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ماهراججاني","arz":"ماهراججانى","bh":"महराजगंज जिला","bn":"মহারাজগঞ্জ জেলা","da":"Maharajganj (distrikt)","de":"Maharajganj (Distrikt)","en":"Maharajganj district","es":"Distrito de Maharajganj","eu":"Maharajganj barrutia","fa":"بخش مهاراج‌گنج","fr":"District de Maharajganj","gu":"મહારાજગંજ જિલ્લો","hi":"महराजगंज जिला","it":"Distretto di Maharajganj","ms":"Maharajganj","ne":"महाराजगन्ज जिल्ला","new":"महाराजगंज जिल्ला","nl":"Maharajganj (district)","nb":"Maharajganj (distrikt)","pa":"ਮਹਾਰਾਜਗੰਜ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Maharajganj (dystrykt)","pnb":"ضلع مہاراج گنج","ru":"Махараджгандж (округ)","sa":"महाराजागञ्जमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Maharajganj (distrikt)","ta":"மகாராஜ்கஞ்சு மாவட்டம்","te":"మహారాజ్‌గంజ్ జిల్లా","ur":"ضلع مہاراج گنج","vi":"Maharajganj (huyện)","zh":"馬哈拉吉甘傑縣","zh-min-nan":"Maharajganj (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख महाराजगंज जिल्ह्याविषयी आहे. महाराजगंज शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमहाराजगंज जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र महाराजगंज येथे आहे.\n\nवर्ग:महाराजगंज जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = महाराजगंज जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mahrajganj.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख महाराजगंज जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Maharashtra district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महाराजगंज शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Maharajganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महाराजगंज जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Maharajganj District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र महाराजगंज येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Maharajganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:महाराजगंज जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Maharajganj District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"महोबा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = महोबा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mahoba.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख महोबा जिल्ह्याविषयी आहे. [[महोबा]] शहराविषयीचा लेख [[महोबा|येथे]] आहे.''\n\n'''महोबा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[महोबा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:महोबा जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"4e3cb11d25c89fc6c31e4168ae915333dd1c4b35cf21065d459aadcf33d6071b","last_revision":"2015-05-21T02:57:34Z","first_revision":"2006-04-14T17:46:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.135293","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ماهوبا","arz":"ماهوبا","bh":"महोबा जिला","ca":"Districte de Mahoba","ceb":"Mahoba (distrito)","da":"Mahoba (distrikt)","de":"Mahoba (Distrikt)","en":"Mahoba district","es":"Distrito de Mahoba","eu":"Mahoba barrutia","fa":"بخش ماهوبا","fr":"District de Mahoba","gu":"મહોબા જિલ્લો","hi":"महोबा जिला","it":"Distretto di Mahoba","ne":"महोबा जिल्ला","new":"महोबा जिल्ला","nl":"Mahoba (district)","nb":"Mahoba (distrikt)","pl":"Mahoba (dystrykt)","pnb":"ضلع مہوبا","ru":"Махоба (округ)","sa":"महोबामण्डलम्","sat":"ᱢᱟᱦᱚᱵᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Mahoba (distrikt)","ta":"மகோபா மாவட்டம்","te":"మహోబా జిల్లా","ur":"مہوبا ضلع","vi":"Mahoba (huyện)","zh":"馬奧巴縣","zh-min-nan":"Mahoba (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख महोबा जिल्ह्याविषयी आहे. महोबा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमहोबा जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र महोबा येथे आहे.\n\nवर्ग:महोबा जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = महोबा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mahoba.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख महोबा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Mahoba district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महोबा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mahoba.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महोबा जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Mahoba District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र महोबा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Mahoba.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:महोबा जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Mahoba District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मिर्झापूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मिर्झापूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mirzapur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख मिर्झापूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[मिर्झापूर]] शहराविषयीचा लेख [[मिर्झापूर|येथे]] आहे.''\n\n'''मिर्झापूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मिर्झापूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मिर्झापूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"0aa3e3b8bf288a92504509c464e52a972cee533eef0eb2a31ba0f4e90b22da32","last_revision":"2022-10-27T14:56:51Z","first_revision":"2006-04-14T17:47:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.190986","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ميرزابور","arz":"ميرزابور","bh":"मिर्जापुर जिला","bn":"মির্জাপুর জেলা","ca":"Districte de Mirzapur","da":"Mirzapur (distrikt)","de":"Mirzapur (Distrikt)","en":"Mirzapur district","es":"Distrito de Mirzapur","eu":"Mirzapur barrutia","fa":"بخش میرزاپور","fr":"District de Mirzapur","gu":"મિર્જાપુર જિલ્લો","hi":"मिर्ज़ापुर जिला","it":"Distretto di Mirzapur","ne":"मीर्जापुर जिल्ला","new":"मिर्जापुर जिल्ला","nl":"Mirzapur (district)","nb":"Mirzapur (distrikt)","pl":"Mirzapur (dystrykt)","pnb":"ضلع مرزاپور","ru":"Мирзапур (округ)","sa":"मिर्जापुरमण्डलम्","sat":"ᱢᱤᱨᱡᱟᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Mirzapur district","sv":"Mirzapur (distrikt)","ta":"மிர்சாபூர் மாவட்டம்","te":"మీర్జాపూర్ జిల్లా","uk":"Мірзапур (округ)","ur":"ضلع مرزاپور","vi":"Mirzapur (huyện)","zh":"米爾扎布爾縣","zh-min-nan":"Mirzapur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख मिर्झापूर जिल्ह्य��विषयी आहे. मिर्झापूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमिर्झापूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मिर्झापूर येथे आहे.\n\nवर्ग:मिर्झापूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मिर्झापूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mirzapur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मिर्झापूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mirzapur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मिर्झापूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Mirzapur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मिर्झापूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Mirzapur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मिर्झापूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Mirzapur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिर्झापूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Mirzapur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोरादाबाद जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मोरादाबाद जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Moradabad.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारां���ी_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख मोरादाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. [[मोरादाबाद]] शहराविषयीचा लेख [[मोरादाबाद|येथे]] आहे.''\n\n'''मोरादाबाद जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मोरादाबाद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मोरादाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"23bd9356fb15abfb21c0d8e8a9d589b979889a0cbf46166fc67e5bdcb43b8ff2","last_revision":"2015-05-21T02:57:54Z","first_revision":"2006-04-14T17:48:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.260470","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة مراد أباد","arz":"مراد اباد","bh":"मुरादाबाद जिला","bn":"মোরাদাবাদ জেলা","ca":"Districte de Moradabad","ceb":"Morādābād (distrito)","da":"Moradabad (distrikt)","de":"Moradabad (Distrikt)","en":"Moradabad district","es":"Distrito de Moradabad","eu":"Moradabad barrutia","fa":"بخش مرادآباد","fr":"District de Moradabad","gu":"મુરાદાબાદ જિલ્લો","hi":"मुरादाबाद जिला","it":"Distretto di Moradabad","ne":"मुरादाबाद जिल्ला","new":"मुरादाबाद जिल्ला","nl":"Moradabad (district)","nb":"Moradabad (distrikt)","pl":"Moradabad (dystrykt)","pnb":"ضلع مراد آباد","ru":"Морадабад (округ)","sa":"मोरादाबादमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Moradabad district","sv":"Moradabad (distrikt)","ta":"மொராதாபாத் மாவட்டம்","te":"మొరాదాబాద్ జిల్లా","ur":"ضلع مرادآباد","vi":"Moradabad (huyện)","zh":"莫拉達巴德縣","zh-min-nan":"Moradabad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख मोरादाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. मोरादाबाद शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमोरादाबाद जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मोरादाबाद येथे आहे.\n\nवर्ग:मोरादाबाद जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मोरादाबाद जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Moradabad.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मोरादाबाद जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Moradabad district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोरादाबाद शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Moradabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोरादाबाद जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रद��श राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Moradabad District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मोरादाबाद येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Moradabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मोरादाबाद जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Moradabad District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मैनपुरी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मैनपुरी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mainpuri.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख मैनपुरी जिल्ह्याविषयी आहे. [[मैनपुरी]] शहराविषयीचा लेख [[मैनपुरी|येथे]] आहे.''\n\n'''मैनपुरी जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मैनपुरी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मैनपुरी जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"f5ae29e6efb93504d3b208c6a1ed756de89827b5414f5fb0eb06c64e5cbbf723","last_revision":"2015-05-21T02:57:50Z","first_revision":"2006-04-14T17:49:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.324178","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة مانبوري","arz":"مانبورى","bh":"मैनपुरी जिला","bn":"মৈনপুরী জেলা","ca":"Districte de Mainpuri","ceb":"Mainpuri (distrito)","da":"Mainpuri (distrikt)","de":"Mainpuri (Distrikt)","en":"Mainpuri district","es":"Distrito de Mainpuri","eu":"Mainpuri barrutia","fa":"بخش ماینپوری","fr":"District de Mainpuri","gu":"મૈનપુરી જિલ્લો","hi":"मैनपुरी ज़िला","it":"Distretto di Mainpuri","mai":"मैनपुरी जिला","ne":"मैनपुरी जिल्ला","new":"मैनपुरी जिल्ला","nl":"Mainpuri (district)","nb":"Mainpuri (distrikt)","pl":"Mainpuri (dystrykt)","pnb":"ضلع مین پوری","ru":"Майнпури (округ)","sa":"मैनपुरीमण्डलम्","sat":"ᱢᱮᱭᱱᱯᱩᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Mainpuri district","sv":"Mainpuri (distrikt)","ta":"மைன்புரி மாவட்டம்","te":"మైన్‌పురి జిల్లా","ur":"ضلع مین پوری","vi":"Mainpuri (huyện)","zh":"迈恩布里县","zh-min-nan":"Mainpuri (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख मैनपुरी जिल्ह्याविषयी आहे. मैनपुरी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमैनपुरी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मैनपुरी येथे आहे.\n\nवर्ग:मैनपुरी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मैनपुरी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mainpuri.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मैनपुरी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Manpuri district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मैनपुरी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Manpuri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मैनपुरी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Manpuri District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मैनपुरी येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Manpuri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मैनपुरी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Manpuri District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मथुरा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मथुरा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mathura.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेत���्थळ                      = \n}}''हा लेख मथुरा जिल्ह्याविषयी आहे. [[मथुरा]] शहराविषयीचा लेख [[मथुरा|येथे]] आहे.''\n\n'''मथुरा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मथुरा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मथुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"41b2eee4cc5389c38e111e70ccd5dc83ed04a64c9f7d37b9ff1f3a861bf40704","last_revision":"2017-02-19T19:12:41Z","first_revision":"2006-04-14T17:49:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.383292","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ماثورا","arz":"ماثورا","awa":"मथुरा जिला","bh":"मथुरा जिला","bn":"মথুরা জেলা","ca":"Districte de Mathura","ceb":"Mathura (distrito)","da":"Mathura (distrikt)","de":"Mathura (Distrikt)","en":"Mathura district","es":"Distrito de Mathura","eu":"Mathura barrutia","fa":"بخش ماتورا","fr":"District de Mathura","gu":"મથુરા જિલ્લો","hi":"मथुरा ज़िला","it":"Distretto di Mathura","ne":"मथुरा जिल्ला","new":"मथुरा जिल्ला","nl":"Mathura (district)","nb":"Mathura (distrikt)","pl":"Mathura (dystrykt)","pnb":"ضلع متھرا","ru":"Матхура (округ)","sa":"मथुरामण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱛᱷᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Mathura district","sv":"Mathura (distrikt)","ta":"மதுரா மாவட்டம்","te":"మథుర జిల్లా","ur":"ضلع متھرا","vi":"Mathura (huyện)","zh":"馬圖拉縣","zh-min-nan":"Mathura (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख मथुरा जिल्ह्याविषयी आहे. मथुरा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमथुरा जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मथुरा येथे आहे.\n\nवर्ग:मथुरा जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मथुरा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Mathura.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मथुरा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Mathura district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mathura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुरा जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Mathura District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मथुरा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Mathura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मथुरा जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Mathura District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुझफ्फरनगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मुझफ्फरनगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Muzaffarnagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख मुझफ्फरनगर जिल्ह्याविषयी आहे. [[मुझफ्फरनगर]] शहराविषयीचा लेख [[मथुरा|येथे]] आहे.''\n\n'''मुझफ्फरनगर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मुझफ्फरनगर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"6e84c066d1c5077c2c494a30a4b8f743a425da038457bae1883b8825d79941ac","last_revision":"2015-05-21T02:57:42Z","first_revision":"2006-04-14T17:50:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.442103","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة مظفرنغر","arz":"موزافارنجر","bh":"मुजफ्फरनगर जिला","bn":"মজঃফরনগর জেলা","bpy":"মুজাফ্ফরনগর","ca":"Districte de Muzaffarnagar","ceb":"Muzaffarnagar (distrito)","da":"Muzaffarnagar (distrikt)","de":"Muzaffarnagar (Distrikt)","en":"Muzaffarnagar district","es":"Distrito de Muzaffarnagar","eu":"Muzaffarnagar barrutia","fa":"بخش مظفرنگر","fr":"District de Muzaffarnagar","gu":"મુજફ્ફરનગર જિલ્લો","hi":"मुज़फ़्फ़रनगर जिला","it":"Distretto di Muzaffarnagar","ne":"मुजफ्फरनगर जिल्ला","new":"मुजफफर नगर जिल्ला","nl":"Muzaffarnagar (district)","nb":"Muzaffarnagar (distrikt)","pam":"Muzaffarnagar","pl":"Muzaffarnagar (dystrykt)","pnb":"ضلع مظفرنگر","ru":"Музаффарнагар (округ)","sa":"मुजफ्फरनगरमण्डलम्","sat":"ᱢᱩᱡᱚᱯᱷᱚᱨᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Muzaffarnagar (distrikt)","ta":"முசாபர்நகர் மாவட்டம்","ur":"ضلع مظفرنگر","vi":"Muzaffarnagar (huyện)","war":"Muzaffarnagar","zh":"穆扎法爾訥格爾縣","zh-min-nan":"Muzaffarnagar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख मुझफ्फरनगर जिल्ह्याविषयी आहे. मुझफ्फरनगर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमुझफ्फरनगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्�� मुझफ्फरनगर येथे आहे.\n\nवर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = मुझफ्फरनगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Muzaffarnagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मुझफ्फरनगर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Muzaffarnagar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुझफ्फरनगर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Muzaffarnagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुझफ्फरनगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Muzaffarnagar district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मुझफ्फरनगर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Muzaffarnagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"List of districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पिलीभीत जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = पिलीभीत जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Pilibhit.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख पिलीभीत जिल्ह्याविषयी आहे. [[पिलीभीत]] शहराविषयीचा लेख [[पिलीभीत|येथे]] आहे.''\n\n'''पिलीभीत जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पिलीभीत]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पिलीभीत जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"9dade01a6cc25c5b2bf43e0cb6a0e9e20352f3f8175d4a0b841e571adae59b7f","last_revision":"2015-06-02T08:04:07Z","first_revision":"2006-04-14T20:02:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.501270","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بيليبت","arz":"بيليبت","bh":"पीलीभीत जिला","bn":"পিলিভীত জেলা","ca":"Districte de Pilibhit","ceb":"Pīlībhīt (distrito)","da":"Pilibhit (distrikt)","de":"Pilibhit (Distrikt)","en":"Pilibhit district","es":"Distrito de Pilibhit","eu":"Pilibhit barrutia","fa":"بخش پیلی‌بهیت","fr":"District de Pilibhit","hi":"पीलीभीत जिला","it":"Distretto di Pilibhit","ne":"पीलीभीत जिल्ला","new":"पीलीभीत जिल्ला","nl":"Pilibhit (district)","nb":"Pilibhit (distrikt)","pl":"Pilibhit (dystrykt)","pnb":"ضلع پیلی بھیت","ru":"Пилибхит (округ)","sa":"पीलीभीतमण्डलम्","sat":"ᱯᱤᱞᱤᱵᱷᱤᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Pilibhit (distrikt)","ta":"பிலிபித் மாவட்டம்","te":"పిలిభిత్ జిల్లా","ur":"ضلع پیلی بھیت","vi":"Pilibhit (huyện)","zh":"皮利比特縣","zh-min-nan":"Pilibhit (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख पिलीभीत जिल्ह्याविषयी आहे. पिलीभीत शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nपिलीभीत जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पिलीभीत येथे आहे.\n\nवर्ग:पिलीभीत जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = पिलीभीत जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Pilibhit.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पिलीभीत जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Pilibhit district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीत शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Pilibhit.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पिलीभीत जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Pilibhit district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पिलीभीत येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Pilibhit.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पिलीभीत जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Pilibhit District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"प्रतापगढ जिल्हा (उत्तर प्रदेश)","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[प्रतापगढ जिल्हा]]","hash":"65e5484657119851d6061949b8b5fb7aa0382e237353772a83eeefb5fbd8babd","last_revision":"2023-01-28T17:04:43Z","first_revision":"2006-04-14T20:03:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.559038","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन प्रतापगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन प्रतापगढ जिल्हा","translated_text":"Redirection of Pratapgarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रामपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख रामपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[रामपुर]] शहराविषयीचा लेख [[रामपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''रामपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रामपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रामपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"af8070d818cd6493034a9dda26a9097ab3902f10aaf09373bfbad20831d1106e","last_revision":"2023-01-27T17:53:58Z","first_revision":"2006-04-14T20:03:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.615764","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة رامبور","arz":"رامبور","bh":"रामपुर जिला","bn":"রামপুর জেলা","ceb":"Rāmpur (distrito)","da":"Rampur (distrikt)","de":"Rampur (Distrikt)","en":"Rampur district","es":"Distrito de Rampur","eu":"Rampur barrutia","fa":"بخش رامپور","fr":"District de Rampur","gu":"રામપુર જિલ્લો","hi":"रामपुर जिला","it":"Distretto di Rampur","ne":"रामपुर जिल्ला","new":"रामपुर जिल्ला","nl":"Rampur (district)","nb":"Rampur (distrikt)","pl":"Rampur (dystrykt)","pnb":"ضلع رامپور","ru":"Рампур (округ)","sa":"रामपुरमण्डलम्","sat":"ᱨᱟᱢᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Rampur district","sv":"Rampur (distrikt)","ta":"இராம்பூர் மாவட்டம்","te":"రాంపూర్ జిల్లా","ur":"رام پور ضلع","vi":"Rampur (huyện)","zh":"蘭浦爾縣","zh-min-nan":"Rampur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख रामपुर जिल्ह्याविषयी आहे. रामपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nरामपुर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रामपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:रामपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख रामपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Rampur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रामपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Rampur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रामपुर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Rampur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या���े","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रामपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Rampur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रामपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Rampur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रायबरेली जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = राय बरेली जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Raebareli.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख राय बरेली जिल्ह्याविषयी आहे. [[राय बरेली]] शहराविषयीचा लेख [[राय बरेली|येथे]] आहे.''\n\n'''राय बरेली जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[राय बरेली]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रायबरेली जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"3dcec5c2bb6bc1e9a4788af6ad3381c4e46591e26edd7cfc8a5acf6467814b87","last_revision":"2022-11-13T05:44:24Z","first_revision":"2006-04-14T20:04:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.693240","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ربرلي","arz":"ربرلى","bh":"रायबरेली जिला","bn":"রায়বেরেলী জেলা","ca":"Districte de Rai Bareli","ceb":"Rāe Bareli (distrito)","da":"Raebareli (distrikt)","de":"Raebareli (Distrikt)","en":"Raebareli district","es":"Distrito de Rae Bareli","eu":"Raebareli barrutia","fa":"بخش رائبرلی","fr":"District de Raebareli","gu":"રાયબરેલી જિલ્લો","hi":"रायबरेली जिला","it":"Distretto di Raebareli","ne":"रायबरेली जिल्ला","nl":"Raebareli (district)","nb":"Raebareli (distrikt)","pl":"Raebareli (dystrykt)","pnb":"ضلع رائے بریلی","ru":"Рай-Барели (округ)","sa":"रायबरेलीमण्डलम्","sat":"ᱨᱟᱭᱵᱟᱨᱮᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Raebareli destrict","simple":"Raebareli district","sv":"Rae Bareli (distrikt)","ta":"ரேபரேலி மாவட்டம்","te":"రాయ్‌బరేలి జిల్లా","tr":"Raebareli ilçesi","uk":"Округ Рай-Барелі","ur":"رائے بریلی ضلع","vi":"Rae Bareli (huyện)","zh":"雷巴雷利縣","zh-min-nan":"Rae Bareli (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख राय बरेली जिल्ह्याविषयी आहे. राय बरेली शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nराय बरेली जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र राय बरेली येथे आहे.\n\nवर्ग:रायबरेली जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = राय बरेली जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Raebareli.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राय बरेली जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Rai Bareilly district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राय बरेली शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Rai Bareilly.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राय बरेली जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Rai Bareilly District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र राय बरेली येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Rai Bareilly.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रायबरेली जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Raibareli District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सहारनपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सहारनपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Saharanpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख सहारनपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[सहारनपूर]] शहराविषयीचा लेख [[सहारनपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''सहारनपूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सहारनपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सहारनपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"1981e8cdde338d85543c0ba9c37109dbbe72c94907583d45dade80f766808a54","last_revision":"2015-05-21T02:58:40Z","first_revision":"2006-04-14T20:04:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.751493","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سهارنبور","arz":"ساهرانبور","bh":"सहारनपुर जिला","bn":"সাহারানপুর জেলা","ca":"Districte de Saharanpur","ceb":"Sahāranpur (distrito)","da":"Saharanpur (distrikt)","de":"Saharanpur (Distrikt)","en":"Saharanpur district","es":"Distrito de Saharanpur","eu":"Saharanpur barrutia","fa":"بخش صحرانپور","fr":"District de Saharanpur","gu":"સહરાનપુર જિલ્લો","hi":"सहारनपुर जिला","it":"Distretto di Saharanpur","ne":"सहारनपुर जिल्ला","new":"सहारनपुर जिल्ला","nl":"Saharanpur (district)","nb":"Saharanpur (distrikt)","pl":"Saharanpur (dystrykt)","pnb":"ضلع سہارنپور","ru":"Сахаранпур (округ)","sa":"सहारनपुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱦᱟᱨᱚᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Saharanpur (distrikt)","ta":"சகாரன்பூர் மாவட்டம்","te":"సహారన్‌పూర్ జిల్లా","uk":"Сагаранпур (округ)","ur":"ضلع سہارنپور","vi":"Saharanpur (huyện)","zh":"薩哈蘭普爾縣","zh-min-nan":"Saharanpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख सहारनपूर जिल्ह्याविषयी आहे. सहारनपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसहारनपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सहारनपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:सहारनपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सहारनपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Saharanpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सहारनपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Saharanpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सहारनपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Saharanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सहारनपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Saharanpur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सहारनपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Saharanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सहारनपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Saharanpur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सीतापूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सीतापूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sitapur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख सीतापूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[सीतापूर]] शहराविषयीचा लेख [[सीतापूर|येथे]] आहे.''\n\n'''सीतापूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सीतापूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सीतापूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"3e263f7fe25d0df838d9496f63f9da8b7da66ac6374a3b7557c8f098b848efb9","last_revision":"2015-05-21T02:58:48Z","first_revision":"2006-04-14T20:05:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.811453","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سيتابور","arz":"سيتابور","bh":"सीतापुर जिला","bn":"সীতাপুর জেলা","ca":"Districte de Sitapur","ceb":"Sītāpur (distrito)","da":"Sitapur (distrikt)","de":"Sitapur (Distrikt)","en":"Sitapur district","es":"Distrito de Sitapur","eu":"Sitapur barrutia","fa":"بخش سیتاپور","fr":"District de Sitapur","gu":"સીતાપુર જિલ્લો","hi":"सीतापुर जिला","it":"Distretto di Sitapur","ne":"सीतापुर जिल्ला","new":"सीतापुर जिल्ला","nl":"Sitapur (district)","nb":"Sitapur (distrikt)","pa":"ਸੀਤਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Sitapur (dystrykt)","pnb":"ضلع سیتا پور","ru":"Ситапур (округ)","sa":"सीतापुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱛᱟᱹᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Sitapur destrict","sv":"Sitapur (distrikt)","ta":"சீதாபூர் மாவட்டம்","te":"సీతాపూర్ జిల్లా","ur":"ضلع سیتاپور","vi":"Sitapur (huyện)","zh":"錫塔布爾縣","zh-min-nan":"Sitapur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख सीतापूर जिल्ह्याविषयी आहे. सीतापूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसीतापूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सीतापूर येथे आहे.\n\nवर्ग:सीतापूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सीतापूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sitapur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सीतापूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sitapur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सीतापूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sitapur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सीतापूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sitapur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सीतापूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Sitapur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सीतापूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sitapur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शाहजहानपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख शाहजहानपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[शाहजहानपुर]] शहराविषयीचा लेख [[शाहजहानपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''शाहजहानपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[शाहजहानपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"10bbbbaac19cdf1d8bc54319c665c4edeb4e3484990a3926eda87934c9bbadf3","last_revision":"2022-08-20T16:21:38Z","first_revision":"2006-04-14T20:05:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.873385","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شهجهنبور","arz":"شهجهنبور","bh":"शाहजहाँपुर जिला","bn":"শাহজাহানপুর জেলা","ca":"Districte de Shahjahanpur","ceb":"Shāhjahānpur (distrito)","da":"Shahjahanpur (distrikt)","de":"Shahjahanpur (Distrikt)","en":"Shahjahanpur district","es":"Distrito de Shahjahanpur","eu":"Shahjahanpur barrutia","fa":"بخش شاه‌جهان‌پور","fr":"District de Shahjahanpur","gu":"શાહજહાંપુર જિલ્લો","hi":"शाहजहाँपुर जिला","it":"Distretto di Shahjahanpur","ne":"शाहजहाँपुर जिल्ला","new":"शाहजहांपुर जिल्ला","nl":"Shahjahanpur (district)","nb":"Shahjahanpur (distrikt)","pl":"Shahjahanpur (dystrykt)","pnb":"ضلع شاه ‌جہاں پور","ru":"Шахджаханпур (округ)","sa":"शाहजहानपुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱦᱡᱟᱦᱟᱸᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Shahjahanpur (distrikt)","ta":"ஷாஜகான்ப���ர் மாவட்டம்","te":"షాజహాన్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع شاہ جہاں پور","vi":"Shahjahanpur (huyện)","zh":"沙賈漢布爾縣","zh-min-nan":"Shahjahanpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख शाहजहानपुर जिल्ह्याविषयी आहे. शाहजहानपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nशाहजहानपुर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र शाहजहानपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख शाहजहानपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Shahjahanpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शाहजहानपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Shahjahanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शाहजहानपुर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Shahjahanpur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र शाहजहानपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Shahjahanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Shahjahanpur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुलतानपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सुलतानपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sultanpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख सुलतानपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[सुलतानपूर]] शहराविषयीचा लेख [[सुलतानपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''सुलतानपूर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सुलतानपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सुलतानपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"27e6494b1fb62a05d8a69ab0fc108552450dfca8f9507ce256e0120b1bd4171f","last_revision":"2015-05-21T02:58:52Z","first_revision":"2006-04-14T20:06:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:17.938538","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سلطان بور","arz":"سلطان بور","awa":"सुल्तानपुर ज़िला","bh":"सुल्तानपुर जिला","bn":"সুলতানপুর জেলা","ca":"Districte de Sultanpur","ceb":"Sultānpur (distrito)","da":"Sultanpur (distrikt)","de":"Sultanpur (Distrikt)","en":"Sultanpur district","es":"Distrito de Sultanpur","eu":"Sultanpur barrutia","fa":"بخش سلطان‌پور","fr":"District de Sultanpur","gu":"સુલ્તાનપુર જિલ્લો","hi":"सुलतानपुर जिला","it":"Distretto di Sultanpur","ne":"सुल्तानपुर जिल्ला","new":"सुल्तानपुर जिल्ला","nl":"Sultanpur (district)","nb":"Sultanpur (distrikt)","pl":"Sultanpur (dystrykt)","pnb":"ضلع سلطان پور","ru":"Султанпур (округ)","sa":"सुल्तानपुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱩᱞᱛᱟᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Sultanpur district","sv":"Sultanpur (distrikt)","te":"సుల్తాన్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع سلطان پور","vi":"Sultanpur (huyện)","zh":"蘇丹普爾縣","zh-min-nan":"Sultanpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख सुलतानपूर जिल्ह्याविषयी आहे. सुलतानपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसुलतानपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सुलतानपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:सुलतानपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सुलतानपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sultanpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सुलतानपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sultanpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुलतानपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Sultanpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सुलतानपूर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sultanpur district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सुलतानपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sultanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सुलतानपूर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sultanpur District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"श्रावस्ती जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = श्रावस्ती जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Shravasti.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख श्रावस्ती जिल्ह्याविषयी आहे. [[श्रावस्ती]] शहराविषयीचा लेख [[श्रावस्ती|येथे]] आहे.''\n\n'''श्रावस्ती जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[श्रावस्ती]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:श्रावस्ती जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"d2aad31e3068c11f246de646a6ea2f6d0e0b6adeba2dd33ebf8a89c96fc25851","last_revision":"2015-05-21T02:58:28Z","first_revision":"2006-04-14T20:07:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.005621","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شرفاستي","arz":"شرفاستى","bh":"श्रावस्ती जिला","bn":"শ্রাবস্তী জেলা","ceb":"Shrawasti","da":"Shravasti (distrikt)","de":"Shravasti (Distrikt)","en":"Shravasti district","es":"Distrito de Shravasti","eu":"Shravasti barrutia","fa":"بخش شراوستی","fr":"District de Shravasti","gu":"શ્રાવસ્તી જિલ્લો","hi":"श्रावस्ती जिला","it":"Distretto di Shravasti","ne":"श्रावस्ती जिल्ला","new":"श्रावस्ती जिल्ला","nl":"Shravasti (district)","nb":"Shravasti (distrikt)","pl":"Shravasti (dystrykt)","pnb":"ضلع شاراوستی","ru":"Шравасти (округ)","sa":"श्रावस्तीमण्डलम्","sat":"ᱥᱨᱟᱵᱚᱥᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Shrawasti","ta":"சிராவஸ்தி மாவட்டம்","te":"శ్రావస్తి జిల్లా","ur":"شراوستی ضلع","vi":"Shravasti (huyện)","zh":"謝拉瓦斯蒂縣","zh-min-nan":"Shravasti (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख श्रावस्ती जिल्ह्याविषयी आहे. श्रावस्ती शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nश्रावस्ती जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र श्रावस्ती येथे आहे.\n\nवर्ग:श्रावस्ती जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = श्रावस्ती जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Shravasti.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|��ोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख श्रावस्ती जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Sravasti.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रावस्ती शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Saravasti.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रावस्ती जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Shravasti District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र श्रावस्ती येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:श्रावस्ती जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sravasti District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उन्नाव जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = उन्नाव जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Unnao.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख उन्नाव जिल्ह्याविषयी आहे. [[उन्नाव]] शहराविषयीचा लेख [[उन्नाव|येथे]] आहे.''\n\n'''उन्नाव जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[उन्नाव]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उन्नाव जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"1718ee5090ae0bda775957b70435743300e381c791744a4a0a99817825ab2100","last_revision":"2015-05-21T02:55:06Z","first_revision":"2006-04-14T20:07:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.058607","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة اوناو","arz":"اوناو","bh":"उन्नाव जिला","bn":"উন্নাও জেল���","ca":"Districte d'Unao","ceb":"Unnāo (distrito)","da":"Unnao (distrikt)","de":"Unnao (Distrikt)","en":"Unnao district","es":"Distrito de Unnao","eu":"Unnao barrutia","fa":"بخش اونائو","fr":"District d'Unnao","gu":"ઉન્નાવ જિલ્લો","hi":"उन्नाव जिला","it":"Distretto di Unnao","ml":"ഉന്നാവ് ജില്ല","ne":"उन्नाव जिल्ला","new":"उन्नाव जिल्ला","nl":"Unnao (district)","nb":"Unnao (distrikt)","pa":"ਉਂਨਾਵ ਜ਼ਿਲਾ","pl":"Unnao (dystrykt)","pnb":"ضلع اناو","ru":"Уннао (округ)","sa":"उन्नावमण्डलम्","sat":"ᱩᱱᱱᱟᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Unnao (distrikt)","ta":"உன்னாவு மாவட்டம்","te":"ఉన్నావ్ జిల్లా","ur":"اناؤ ضلع","vi":"Unnao (huyện)","zh":"溫瑙縣","zh-min-nan":"Unnao (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख उन्नाव जिल्ह्याविषयी आहे. उन्नाव शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nउन्नाव जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र उन्नाव येथे आहे.\n\nवर्ग:उन्नाव जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = उन्नाव जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Unnao.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख उन्नाव जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Unnao district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उन्नाव शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Unnao.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उन्नाव जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Unnao District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र उन्नाव येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Unnao.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उन्नाव जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Named District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वाराणसी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = वाराणसी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Varanasi.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख वाराणसी जिल्ह्याविषयी आहे. [[वाराणसी]] शहराविषयीचा लेख [[वाराणसी|येथे]] आहे.''\n\n'''वाराणसी जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[वाराणसी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:वाराणसी जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"e99ce07943778610f614fb8543f45547bec8e318e155538c1c58245a068b1dc2","last_revision":"2015-05-21T02:58:19Z","first_revision":"2006-04-14T20:08:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.124161","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة فاراناسي","arz":"فاراناسى","bh":"वाराणसी जिला","bn":"বারাণসী জেলা","ca":"Districte de Benarés","ceb":"Vārānasi (distrito sa Indiya)","da":"Varanasi (distrikt)","de":"Varanasi (Distrikt)","en":"Varanasi district","es":"Distrito de Varanasi","eu":"Varanasi barrutia","fa":"بخش وارناسی","fr":"District de Vārānasī","gu":"વારાણસી જિલ્લો","hi":"वाराणसी जिला","it":"Distretto di Varanasi","ne":"वाराणसी जिल्ला","new":"वाराणसी जिल्ला","nl":"Benares (district)","nb":"Varanasi (distrikt)","oc":"Districte de Varanasi","pnb":"ضلع وارانسی","ru":"Варанаси (округ)","sa":"वाराणसीमण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱨᱟᱬᱟᱥᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Varanasi district","sv":"Varanasi (distrikt)","ta":"வாராணசி மாவட்டம்","te":"వారణాసి జిల్లా","th":"อำเภอพาราณสี","ur":"ضلع وارانسی","vi":"Varanasi (huyện)","zh":"瓦拉納西縣","zh-min-nan":"Benares (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"हा लेख वाराणसी जिल्ह्याविषयी आहे. वाराणसी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nवाराणसी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र वाराणसी येथे आहे.\n\nवर्ग:वाराणसी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = वाराणसी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Varanasi.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विध��नसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख वाराणसी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Varanasi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वाराणसी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Varanasi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाराणसी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Varanasi District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र वाराणसी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Varanasi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:वाराणसी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Varanasi District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"प्रयागराज","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n[[चित्र:On the banks of New Yamuna bridge, Allahabad.jpg|thumb|right|250px|{{लेखनाव}} येथील यमुनेवरच्या नव्या पुलाजवळील दृश्य]]\n'''प्रयागराज''' हे [[भारत|भारतातील]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक प्राचीन शहर आहे. काही दाव्यांप्रमाणे भारतातील दुसरे प्राचीन शहर आहे{{संदर्भ हवा}}. हे शहर [[प्रयागराज जिल्हा|प्रयागराज जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[गंगा नदी|गंगा]], [[यमुना नदी|यमुना]] या नद्यांचा प्रयागराज शहरानजीक संगम होतो. या नद्यांना [[सरस्वती नदी|सरस्वती]] नदीसुद्धा येऊन मिळते अशी हिंदू धर्मीयांची धारणा आहे. पवित्र नद्यांच्या त्रिवेणी संगमामुळे या स्थानास हिंदू तीर्थक्षेत्र मानतात. [[कुंभमेळा|कुंभमेळ्याच्या]] चार क्षेत्रांपैकी प्रयागराज एक असून, [[हरिद्वार]], [[उज्जैन]] व [[नाशिक]] - [[त्र्यंबकेश्वर]] ही अन्य क्षेत्रे आहेत.\n\n==इतिहास==\n'''प्रयागराज''' हे [[भारत|भारतातील]] एक ऐतिहासिक शहार आहे. प्राचीन काळी या शहराचे नाव प्रयाग होते. [[मुघल|मुघलांनी]] याचे नाव बदलून इलाहाबाद (मराठीतील नाव: अलाहाबाद) केले. जानेवारी २०१९ मध्ये भारत सरकारने या शहराचे नाव इलाहाबादहून प्रयागराज केले <ref>{{संदर्भ संकेतस्थळ| दुवा=https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/allahabad-renamed-as-prayagraj-center-gives-noc-1815518/|शिर्षक=अलाहाबादचं नामांतर प्रयागराज करण्यावर केंद्राचं शिक्कामोर्तब}}</ref> .\n\n१९३१ साली प्रयागराज येथील अल्फ्रेड पार्क मध्ये क्रांतिकारी चंद्रशेखर आजाद यानी ब्रिटिश पोलिसांनी घेरल्यागेल्या नंतर स्वतःला गोळी घालून आत्मबलीदान केले होते.\n\n==धार्मिक महत्त्व==\nहिंदू धर्मानुसार सृष्टिकर्ता ब्रह्मदेवाने सृष्टि कार्य पूर्ण झाल्यावर पहिला यज्ञ येथे केला होता. [[गंगा नदी|गंगा]], [[यमुना नदी|यमुना]] व [[सरस्वती नदी|सरस्वती]] नद्यांच्या त्रिवेणी संगमामुळे हे शहर हिंदूंचे एक महत्त्वाचे तीर्थक्षेत्र आहे.\n\n== बाह्य दुवे ==\n* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://allahabad.nic.in/ | title = अधिकृत संकेतस्थळ | भाषा = इंग्लिश }}\n\n{{authority control}}\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:प्रयागराज जिल्हा]]\n[[वर्ग:अलाहाबाद]]","hash":"cc52addb65c6e23cbfe8389fdeeda3b9eab4c76322bc203518be3b39b253b432","last_revision":"2024-04-22T04:46:13Z","first_revision":"2006-04-14T22:34:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.183973","cross_lingual_links":{"af":"Prayagraj","ar":"الله آباد","arz":"مدينه الله اباد","as":"প্ৰয়াগৰাজ","awa":"प्रयागराज","az":"Allahabad","azb":"الله‌آباد (هیندوستان)","be":"Праяградж","bg":"Праяградж","bh":"इलाहाबाद","bn":"প্রয়াগরাজ","bpy":"প্রয়াগরাজ","br":"Prayagraj","ca":"Prayagraj","ce":"Праяградж","ceb":"Prayāgrāj","cs":"Prajágrádž","cy":"Prayagraj","da":"Prayagraj","de":"Prayagraj","el":"Πραγιαγκράτζ","en":"Prayagraj","eo":"Prajagraĝo","es":"Prayagraj","et":"Prajāga","eu":"Prayagraj","fa":"پریاگراج","fi":"Prayagraj","fr":"Prayagraj","fy":"Allahabad","ga":"Prayagraj","gl":"Prayagraj","gom":"Prayagraj","gu":"પ્રયાગરાજ","he":"פריאגראג'","hi":"प्रयागराज","hif":"Prayagraj","hr":"Prayagraj","hu":"Prajágrádzs","hy":"Իլահաբադ","id":"Prayagraj","it":"Prayagraj","ja":"プラヤーグラージ","ka":"ალაჰაბადი","kn":"ಪ್ರಯಾಗ್ ರಾಜ್","ko":"프라야그라지","la":"Prayagraj","lld":"Prayagraj","lt":"Prajagradžas","lv":"Prajāgrādža","mai":"प्रयागराज","mg":"Prayagraj","min":"Prayagraj, Prayagraj, M.Corp","ml":"പ്രയാഗ്രാജ്","mn":"Праяграж","ms":"Prayagraj","ne":"प्रयागराज","new":"प्रयागराज","nl":"Prayagraj (stad)","nn":"Prayagraj","nb":"Prayagraj","or":"ଆଲାହାବାଦ","os":"Праяградж","pa":"ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ","pam":"Prayagraj","pl":"Prajagradź","pnb":"الہ آباد","ps":"اله اباد","pt":"Prayagraje","ro":"Prajagradj","ru":"Праяградж","sa":"प्रयागराज:","sat":"ᱯᱨᱚᱭᱟᱜᱽᱨᱟᱡᱽ","sco":"Prayagraj","sh":"Prajagradž","simple":"Prayagraj","skr":"الٰہ آباد","sr":"Прајаграј","sv":"Prayagraj","sw":"Prayagraj","szl":"Prajagradź","ta":"பிரயாக்ராஜ்","te":"ప్రయాగ్‌రాజ్","th":"อลาหาบาด","tr":"Prayagraj","tt":"Праяграҗ","uk":"Праяградж","ur":"الٰہ آباد","uz":"Prajagraj","vi":"Prayagraj","war":"Prayagraj","wuu":"安拉阿巴德","xmf":"ალაჰაბადი","zh":"普拉亚格拉吉","zh-min-nan":"Prayagraj (siâⁿ)","zh-yue":"安拉阿巴德"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"प्रयागराज हे भारतातील उत्तर प्रदेश राज्यातील एक प्राचीन शहर आहे. काही दाव्यांप्रमाणे भारतातील दुसरे प्राचीन शहर आहे. हे शहर प्रयागराज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nगंगा, यमुना या नद्यांचा प्रयागराज शहरानजीक संगम होतो. या नद्यांना सरस्वती नदीसुद्धा येऊन मिळते अशी हिंदू धर्मीयांची धारणा आहे. पवित्र नद्यांच्या त्रिवेणी संगमामुळे या स्थानास हिंदू तीर्थक्षेत्र मानतात. कुंभमेळ्याच्या चार क्षेत्रांपैकी प्रयागराज एक असून, हरिद्वार, उज्जैन व नाशिक - त्र्यंबकेश्वर ही अन्य क्षेत्रे आहेत.\n\nप्रयागराज हे भारतातील एक ऐतिहासिक शहार आहे. प्राचीन काळी या शहराचे नाव प्रयाग होते. मुघलांनी याचे नाव बदलून इलाहाबाद (मराठीतील नाव: अलाहाबाद) केले. जानेवारी २०१९ मध्ये भारत सरकारने या शहराचे नाव इलाहाबादहून प्रयागराज केले .\n\n१९३१ साली प्रयागराज येथील अल्फ्रेड पार्क मध्ये क्रांतिकारी चंद्रशेखर आजाद यानी ब्रिटिश पोलिसांनी घेरल्यागेल्या नंतर स्वतःला गोळी घालून आत्मबलीदान केले होते.\n\nहिंदू धर्मानुसार सृष्टिकर्ता ब्रह्मदेवाने सृष्टि कार्य पूर्ण झाल्यावर पहिला यज्ञ येथे केला होता. गंगा, यमुना व सरस्वती नद्यांच्या त्रिवेणी संगमामुळे हे शहर हिंदूंचे एक महत्त्वाचे तीर्थक्षेत्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:प्रयागराज जिल्हा वर्ग:अलाहाबाद\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रयागराज हे भारतातील उत्तर प्रदेश राज्यातील एक प्राचीन शहर आहे.","translated_text":"Prayagraj is an ancient city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही दाव्यांप्रमाणे भारतातील दुसरे प्राचीन शहर आहे.","translated_text":"According to some claims, it is the second oldest city in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर प्रयागराज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Prayagraj district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गंगा, यमुना या नद्यांचा प्रयागराज शहरानजीक संगम होतो.","translated_text":"The Ganga and Yamuna rivers converge near the city of Prayagraj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या नद्यांना सरस्वती नदीसुद्धा येऊन मिळते अशी हिंदू धर्मीयांची धारणा आहे.","translated_text":"There is a belief among Hindus that these rivers are also fed by the Saraswati River.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पवित्र नद्यांच्या त्रिवेणी संगमामुळे या स्थानास हिंदू तीर्थक्षेत्र मानतात.","translated_text":"Due to the confluence of three holy rivers, this place is considered as a Hindu pilgrimage site.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुंभमेळ्याच्या चार क्षेत्रांपैकी प्रयागराज एक असून, हरिद्वार, उज्जैन व नाशिक - त्र्यंबकेश्वर ही अन्य क्षेत्रे आहेत.","translated_text":"Prayagraj is one of the four districts of Kumbh Mela, while the other districts are Haridwar, Ujjain and Nashik - Triumphkeshwar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रयागराज हे भारतातील एक ऐतिहासिक शहार आहे.","translated_text":"Prayagraj is a historic city in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्राचीन काळी या शहराचे नाव प्रयाग होते.","translated_text":"In ancient times, the name of the city was Prayag.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुघलांनी याचे नाव बदलून इलाहाबाद (मराठीतील नाव: अलाहाबाद) केले.","translated_text":"The Mughals changed its name to Allahabad (Marathi name: Allahabad).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जानेवारी २०१९ मध्ये भारत सरकारने या शहराचे नाव इलाहाबादहून प्रयागराज केले .","translated_text":"In January 2019, the Government of India renamed the city from Allahabad to Prayagraj.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संदर्भ संकेतस्थळ| दुवा=https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/allahabad-renamed-as-prayagraj-center-gives-noc-1815518/|शिर्षक=अलाहाबादचं नामांतर प्रयागराज करण्यावर केंद्राचं शिक्कामोर्तब}}</ref>","char_index":74,"name":null,"url":"https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/allahabad-renamed-as-prayagraj-center-gives-noc-1815518/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":435177,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:10.330307-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.95947265625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९३१ साली प्रयागराज येथील अल्फ्रेड पार्क मध्ये क्रांतिकारी चंद्रशेखर आजाद यानी ब्रिटिश पोलिसांनी घेरल्यागेल्या नंतर स्वतःला गोळी घालून आत्मबलीदान केले होते.","translated_text":"In 1931, the revolutionary Chandrasekhar Azad shot himself and committed suicide after being surrounded by British police at Alfred Park in Prayagraj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"धार्मिक महत्त्व","translated_text":"Religious Importance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिंदू धर्मानुसार सृष्टिकर्ता ब्रह्मदेवाने सृष्टि कार्य पूर्ण झाल्यावर पहिला यज्ञ येथे केला होता.","translated_text":"According to Hinduism, the first sacrifice was made by the creator, Brahma when the work of creation was completed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गंगा, यमुना व सरस्वती नद्यांच्या त्रिवेणी संगमामुळे हे शहर हिंदूंचे एक महत्त्वाचे तीर्थक्षेत्र आहे.","translated_text":"Due to the confluence of the Ganga, Yamuna and Saraswati rivers, the city is an important Hindu pilgrimage site.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:प्रयागराज जिल्हा वर्ग:अलाहाबाद","translated_text":"Class: Cities in Uttar Pradesh Class: Prayagraj District Class: Allahabad","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"प्राचीन काळी या शहराचे नाव प्रयाग होते. मुघलांनी याचे नाव बदलून इलाहाबाद (मराठीतील नाव: अलाहाबाद) केले. जानेवारी २०१९ मध्ये भारत सरकारने या शहराचे नाव इलाहाबादहून प्रयागराज केले .","translated_text":"In ancient times, the name of the city was Prayag. The Mughals changed its name to Allahabad (Marathi name: Allahabad). In January 2019, the Government of India renamed the city from Allahabad to Prayagraj.","citations":[{"content":"<ref>{{संदर्भ संकेतस्थळ| दुवा=https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/allahabad-renamed-as-prayagraj-center-gives-noc-1815518/|शिर्षक=अलाहाबादचं नामांतर प्रयागराज करण्यावर के���द्राचं शिक्कामोर्तब}}</ref>","char_index":178,"name":null,"url":"https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/allahabad-renamed-as-prayagraj-center-gives-noc-1815518/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":435177,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:10.330307-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.95947265625}]}]}
+{"title":"अलीगढ","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = अलीगढ\n| स्थानिक = \n| चित्र = Aligarh_Muslim_University_Masjid.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ]]ाच्या कॅम्पसमधील एक [[मशीद]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[अलीगढ जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८,७४,४०८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 27 |latm = 52 |lats = 48 |latNS = N\n|longd = 78 |longm = 4 |longs = 48 |longEW = E\n}}\n'''अलीगढ''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक मोठे शहर व [[अलीगढ जिल्हा]] आणि [[अलीगढ विभाग]]ाचे मुख्यालय आहे. अलीगढ शहर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात [[नवी दिल्ली]]च्या १४० किमी आग्नेयेस, [[आग्रा|आग्र्याच्या]] ८५ किमी उत्तरेस तर [[लखनौ]]च्या २०० किमी नैऋत्येस वसले आहे. अलीगढ प्रामुख्याने येथील [[अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ]]ासाठी ओळखले जाते.\n\n१ सप्टेंबर १८०३ रोजी [[दुसरे इंग्रज-मराठा युद्ध|दुसऱ्या इंग्रज-मराठा युद्धातील]] अलीगढची लढाई येथेच लढली गेली होती. २०११ साली ८.७४ लाख लोकसंख्या असलेले अलीगढ भारतामधील ५५व्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.\n\n==वाहतूक== \nअलीगढ शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे. [[हावडा]]-[[दिल्ली]] हा भारतामधील एक प्रमुख रेल्वेमार्ग अलीगढमधूनच जातो. [[राष्ट्रीय महामार्ग ९१]] व [[राष्ट्रीय महामार्ग ९३|९३]] अलीगढ शहरातून धावतात.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग|Aligarh|अलीगढ}}\n*{{wikivoyage|Aligarh|अलीगढ}}\n\n[[Category:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[Category:अलीगढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:अलीगढ]]","hash":"9a32989136bd0b37ede6f6d29c48cfcccacd618019659d8b67ea512a4b97dbce","last_revision":"2022-09-06T11:14:46Z","first_revision":"2006-04-14T22:34:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.249309","cross_lingual_links":{"ar":"عليكرة","arz":"عليكره (مدينه فى عليكره)","awa":"अलीगढ़","be":"Алігарх (Утар-Прадэш)","bh":"अलीगढ़","bn":"আলিগড়","bpy":"আলিগড়","ca":"Aligarh","ceb":"Alīgarh (lungsod)","cs":"Alígarh","da":"Aligarh","de":"Aligarh","en":"Aligarh","eo":"Aligor","es":"Aligarh (Uttar Pradesh)","et":"Alīgarh","eu":"Aligarh","fa":"علیگر","fi":"Aligarh","fr":"Aligarh","gom":"Aligarh","gu":"અલીગઢ","hi":"अलीगढ़","hu":"Aligarh","hy":"Ալիգարհ","it":"Aligarh","ja":"アリーガル","ka":"ალიგარჰი","kn":"ಆಲಿಘಢ್‌","ko":"알리가르","lld":"Aligarh","lt":"Aligarhas","mai":"अलीगढ़","min":"Aligarh","ml":"അലിഗഢ്","ms":"Aligarh","ne":"अलीगढ","new":"अली��ढ","nl":"Aligarh (stad)","nb":"Aligarh","or":"ଅଲିଗଡ଼","pa":"ਅਲੀਗੜ੍ਹ","pam":"Aligarh","pl":"Aligarh","pnb":"علی گڑھ","ps":"علي گړ","pt":"Aligarh","ro":"Aligarh","ru":"Алигарх","sa":"अलिगढ, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱟᱞᱤᱜᱚᱲ","simple":"Aligarh","skr":"علی ڳڑھ","sl":"Aligarh","sr":"Алигар","sv":"Aligarh","ta":"அலிகர்","te":"అలీగఢ్","th":"อลีครห์","tr":"Aligarh","uk":"Аліґарг","ur":"علی گڑھ","uz":"Aligarx","vi":"Aligarh","war":"Aligarh","wuu":"阿里格尔","zh":"阿里格尔","zh-min-nan":"Aligarh (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"अलीगढ हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक मोठे शहर व अलीगढ जिल्हा आणि अलीगढ विभागाचे मुख्यालय आहे. अलीगढ शहर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात नवी दिल्लीच्या १४० किमी आग्नेयेस, आग्र्याच्या ८५ किमी उत्तरेस तर लखनौच्या २०० किमी नैऋत्येस वसले आहे. अलीगढ प्रामुख्याने येथील अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठासाठी ओळखले जाते.\n\n१ सप्टेंबर १८०३ रोजी दुसऱ्या इंग्रज-मराठा युद्धातील अलीगढची लढाई येथेच लढली गेली होती. २०११ साली ८.७४ लाख लोकसंख्या असलेले अलीगढ भारतामधील ५५व्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.\n\nअलीगढ शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे. हावडा-दिल्ली हा भारतामधील एक प्रमुख रेल्वेमार्ग अलीगढमधूनच जातो. राष्ट्रीय महामार्ग ९१ व ९३ अलीगढ शहरातून धावतात.\n\nCategory:उत्तर प्रदेशमधील शहरे Category:अलीगढ जिल्हा वर्ग:अलीगढ\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = अलीगढ\n| स्थानिक = \n| चित्र = Aligarh_Muslim_University_Masjid.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[अलीगढ मुस्लिम विद्यापीठ]]ाच्या कॅम्पसमधील एक [[मशीद]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[अलीगढ जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८,७४,४०८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 27 |latm = 52 |lats = 48 |latNS = N\n|longd = 78 |longm = 4 |longs = 48 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अलीगढ हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक मोठे शहर व अलीगढ जिल्हा आणि अलीगढ विभागाचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Aligarh is a major city in the Indian state of Uttar Pradesh and the headquarters of Aligarh District and Aligarh Division.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अलीगढ शहर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात नवी दिल्लीच्या १४० किमी आग्नेयेस, आग्र्याच्या ८५ किमी उत्तरेस तर लखनौच्या २०० किमी नैऋत्येस वसले आहे.","translated_text":"The city of Aligarh is located in the western part of Uttar Pradesh, 140 km southeast of New Delhi, 85 km north of Agra and 200 km southwest of Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अलीगढ प्रामुख्याने येथील अलीगढ मुस्लि�� विद्यापीठासाठी ओळखले जाते.","translated_text":"Aligarh is primarily known for its Aligarh Muslim University.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१ सप्टेंबर १८०३ रोजी दुसऱ्या इंग्रज-मराठा युद्धातील अलीगढची लढाई येथेच लढली गेली होती.","translated_text":"The Battle of Aligarh of the Second Anglo-Maratha War was fought here on 1 September 1803.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली ८.७४ लाख लोकसंख्या असलेले अलीगढ भारतामधील ५५व्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"With a population of 8.74 lakh in 2011, Aligarh is the 55th largest city in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अलीगढ शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे.","translated_text":"The city of Aligarh is connected to the rest of India by highways and railways.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हावडा","translated_text":"The bone","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-दिल्ली हा भारतामधील एक प्रमुख रेल्वेमार्ग अलीगढमधूनच जातो.","translated_text":"Delhi is a major railway line in India that passes through Aligarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ९१ व ९३ अलीगढ शहरातून धावतात.","translated_text":"National Highways 91 and 93 run through Aligarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:उत्तर प्रदेशमधील शहरे Category:अलीगढ जिल्हा वर्ग:अलीगढ","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Aligarh District Category:Aligarh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"औरैया","wikicode":"'''औरैया''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[औरैया जिल्हा|औरैया जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:औरैया जिल्हा]]","hash":"b241f50088b5df443efb5fff32144ee5e3840d84d4e869473abeb798d55c580c","last_revision":"2014-02-14T18:16:21Z","first_revision":"2006-04-14T22:35:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.302585","cross_lingual_links":{"bh":"औरैया","bpy":"আউরাইয়া","ceb":"Auraiya (lungsod)","de":"Auraiya","en":"Auraiya","es":"Auraiya","gu":"ઔરૈયા","hi":"औरैया","it":"Auraiya","mg":"Auraiya","ms":"Auraiya","new":"औराइया","nl":"Auraiya (India)","pa":"ਔਰਿਆ","pl":"Auraiya (Indie)","pnb":"اورایا","pt":"Auraiya","ru":"Аурайя","sa":"औरैया","sv":"Auraiya","te":"ఔరైయా","uk":"Аурайя","ur":"اوریا (شہر)","vi":"Auraiya","zh":"奥赖耶","zh-min-nan":"Auraiya (Ìn-tō͘)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"औरैया भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर औरैया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:औरैया जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"औरैया भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Auraiya is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर औरैया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Auraiya district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:औरैया जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Oraiya district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आझमगढ","wikicode":"'''आझमगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[आझमगढ जिल्हा|आझमगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:आझमगढ जिल्हा]]","hash":"a84b618c5d6273c413a7d4359b328f2090488603185d77a690d923ebb37ae417","last_revision":"2014-02-14T18:25:16Z","first_revision":"2006-04-14T22:36:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.360674","cross_lingual_links":{"awa":"आजमगढ़","bh":"आजमगढ़","bn":"আজমগড়","bpy":"আজমগড়","ca":"Azamgarh","ceb":"Āzamgarh (lungsod)","de":"Azamgarh","en":"Azamgarh","eo":"Azamgarh","es":"Azamgarh","fa":"اعظم‌گره","fi":"Azamgarh","fr":"Azamgarh","gu":"આઝમગઢ","hi":"आज़मगढ़","it":"Azamgarh","ja":"アーザムガル","mg":"Azamgarh","ms":"Azamgarh","new":"आजमगढ","nl":"Azamgarh (stad)","nb":"Azamgarh","or":"ଆଜମ୍‌ଗଡ଼","pam":"Azamgarh","pl":"Azamgarh","pnb":"اعظم گڑھ","ru":"Азамгарх","sa":"आजमगढ-नगरम्","sat":"ᱟᱡᱟᱢᱜᱚᱲ","sd":"اعظم ڳڙھ","simple":"Azamgarh","sr":"Азамгарх","sv":"Azamgarh","ta":"ஆசம்கர்","te":"ఆజంగఢ్","ur":"اعظم گڑھ","vi":"Azamgarh","zh":"阿泽姆格尔","zh-min-nan":"Azamgarh (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"आझमगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर आझमगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:आझमगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आझमगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Azamgarh is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर आझमगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Azamgarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:आझमगढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Azamgarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बाराबंकी","wikicode":"'''बाराबंकी''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बाराबंकी जिल्हा|बाराबंकी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बाराबंकी जिल्हा]]","hash":"20b0f464d3800b4e853f3e740a37695281375138925076090537577e39b35387","last_revision":"2014-02-14T18:09:12Z","first_revision":"2006-04-14T22:37:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.413706","cross_lingual_links":{"arz":"بارابنكى","bh":"बाराबंकी","ca":"Barabanki","en":"Barabanki","eo":"Barabanki","fa":"بارابانکی (اوتار پرادش)","fr":"Barabanki","hi":"बाराबंकी","pnb":"بارابنکی","ru":"Барабанки (город)","sa":"बाराबङ्की","sat":"ᱵᱟᱨᱟᱵᱚᱸᱠᱤ","sv":"Nawabganj, Uttar Pradesh","ta":"பாராபங்கி","te":"బారాబంకీ","ur":"بارہ بنکی، اتر پردیش"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बाराबंकी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बाराबंकी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n��र्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बाराबंकी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बाराबंकी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Barabanki is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बाराबंकी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Barabanki district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बाराबंकी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Barabanki district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बदायूं","wikicode":"'''बदायूं''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बदायूं जिल्हा| बदायूं जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बदायूं जिल्हा]]","hash":"bde8c65517c71aec7d4f9fc370a2deb269353e5df6343ec84753ae0d2c69296f","last_revision":"2023-01-27T18:02:27Z","first_revision":"2006-04-14T22:38:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.485265","cross_lingual_links":{"ar":"بودان (مدينة هندية)","arz":"بدايون","awa":"बदायूं","bn":"বুদাউন","bpy":"বুদৌন","ca":"Badaun","ceb":"Budaun (lungsod)","de":"Badaun","en":"Budaun","eo":"Badajun","es":"Badaun (ciudad)","fa":"بدایون","fi":"Budaun","fr":"Badaun","gu":"બદાયૂં","hi":"बदायूँ","it":"Bada'un","ms":"Budaun","ne":"बदायूँ","new":"बुडौन","nl":"Budaun (stad)","nb":"Budaun","pl":"Budaun","pnb":"بدایوں","ru":"Бадаюн","sa":"बदायूँ","sat":"ᱵᱚᱫᱟᱭᱩᱝ","simple":"Budaun","sv":"Budaun","ta":"பதாவுன்","te":"బుదౌన్","uk":"Бадаюн","ur":"بدایوں","vi":"Budaun","war":"Budaun","zh":"布道恩","zh-min-nan":"Budaun (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बदायूं भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बदायूं जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बदायूं जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बदायूं भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Badayun is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बदायूं जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Badayun district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बदायूं जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Badayun district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बागपत","wikicode":"'''बागपत''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बागपत जिल्हा|बागपत जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बागपत जिल्हा]]","hash":"0077b3f70f85c64a3e62d58045bab4e7b0050f62f788212d3865216350bc429e","last_revision":"2014-02-14T18:08:20Z","first_revision":"2006-04-14T22:38:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.559092","cross_lingual_links":{"arz":"باجبت","bh":"बागपत","bpy":"বাঘপাত","ceb":"Bāghpat","de":"Baghpat","en":"Baghpat","eo":"Bagpat","es":"Bagpat","gu":"બાગપત","hi":"बागपत","it":"Bagpat","ms":"Baghpat","ne":"बागपत","new":"बागप��� भाग","nl":"Bagpat (stad)","pl":"Bagpat (miasto)","pnb":"باگپت","ru":"Багхпат","sa":"बागपत्","sv":"Baghpat","ta":"பாக்பத்","te":"బాగ్‌పత్","ur":"باغپت","vi":"Baghpat","zh":"巴格帕特","zh-min-nan":"Bagpat (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बागपत भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बागपत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बागपत जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बागपत भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bagpat is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बागपत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bagpat district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बागपत जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Baghat district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बहराईच","wikicode":"{{Infobox settlement\n| name                            = बहराईच\n| settlement_type                 = शहर\n| image_skyline                   = Bahraich Clock Tower.jpg\n| image_caption                   = बहराईच मधील घड्याळ मनोरा\n| pushpin_map                     = India Uttar Pradesh#India#Asia\n| pushpin_label_position          = right\n| pushpin_map_caption             = Location in Uttar Pradesh, India\n| coordinates                     = {{coord|27.575|81.594|type:city_region:IN|display=inline,title}}\n| subdivision_type1               = देश\n| subdivision_type2               = राज्य\n| subdivision_type3               = जिल्हा\n| subdivision_name1               = {{flag|India}}\n| subdivision_name2               = उत्तर प्रदेश\n| subdivision_name3               = बहराईच\n| governing_body                  = बहराईच नगर पालिका परिषद\n| leader_title                    = \n| leader_name                     = \n| leader_title1                   = मेयर\n| leader_name1                    = रुबीना रेहान खान\n| unit_pref                       = Metric\n| area_total_km2                  = 34\n| elevation_footnotes             = \n| elevation_m                     = 126\n| population_total                = 186223\n| population_as_of                = 2011\n| population_footnotes            = <ref name=\"Census2011Gov\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=Census of India: Bahraich |url=http://www.censusindia.gov.in/pca/SearchDetails.aspx?Id=197909 |website=www.censusindia.gov.in |accessdate=9 October 2019}}</ref>\n| population_density_km2          = auto\n| demographics_type1              = भाषा\n| demographics1_title1            = अधिकृत\n| demographics1_info1             = हिंदी<ref name=\"langoff\">{{संकेतस्थळ स्रोत|title=52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|accessdate=20 December 2018|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141614/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|archivedate=25 May 2017}}</ref>\n| demographics1_title2            = इतर अधिकृत\n| demographics1_info2             = उर्दू <ref name=\"langoff\"/>\n| timezone1                       = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1                     = +5:30\n| postal_code_type                = पिन\n| postal_code                     = २७१ ८०१\n| area_code                       = +९१ ०५२५२\n| area_code_type                  = टेलिफोन कोड\n| registration_plate              = UP-४०\n| blank1_name_sec1                = लिंग गुणोत्तर\n| blank1_info_sec1                = ८९२ [[male|♂]]/[[female|♀]]\n| website                         = {{URL|http://bahraichnpp.in}}\n| unemployment_rate               = \n| leader_title2                   = एम्. एल.ए.\n| leader_name2                    = अनुपमा जैसवाल (भाजप)\n| leader_title3                   = एम्.पी.\n| leader_name3                    = अक्षयबर लाल (भाजप) आणि ब्रिजभूषण शरण सिंह (भाजप)\n| official_name                   = \n}}\n\nबहराइच हे उत्तर प्रदेश राज्यातील बहराइच जिल्ह्यातील एक शहर आणि एक महानगरपालिका आहे. हे शहर '''बहराईच''' जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. घाघरा नदीची उपनदी असलेल्या सरयू नदीच्या काठावर हे शहर आहे. उत्तर प्रदेश राज्याच्या राजधानीचे शहर लखनौच्या ईशान्य दिशेला {{convert|125|km|mi}} अंतरावर वसलेले आहे. बाराबंकी, गोंडा, बलरामपूर, लखीमपूर आणि सीतापूर ही शहरे बहराइचला लागून आहेत. या शहराचे महत्त्व वाढण्याचे एक कारण म्हणजे नेपाळची आंतरराष्ट्रीय सीमा या शहराला लागून आहे.\n\n==भूगोल आणि हवामान==\nहे शहर समुद्रसपाटीपासून १२६ मीटर उंचीवर आहे. बहराइचमध्ये सहसा थोडेसे गरम आणि आर्द्र वातावरण असते. एप्रिल ते जुलै या कालावधीत गरम उन्हाळा जाणवतो. जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान पावसाळी हंगाम असतो. बहराइचमध्ये दक्षिण-पश्चिम मान्सूनच्या वाऱ्यामुळे पाऊस पडतो. कधीकधी परतीचा पाऊस जानेवारीत पडतो. हिवाळ्यात जास्तीत जास्त तापमान २५ अंश सेल्सियस पर्यंत असते आणि किमान तापमान -१ ते ७ अंश सेल्सियस पर्यंत असते. इथे डिसेंबरच्या शेवटापासून ते जानेवारीच्या शेवटापर्यंत सहसा धुकं असतं. उन्हाळ्यात तापमान ४० ते ४७ अंश सेल्सियस पर्यंत वाढते. त्यामुळे उन्हाळा अत्यंत उष्ण असतो. वर्षाचे सरासरी तापमान ३० अंश सेल्सियस असते. सरासरी वार्षिक पाऊस १,९०० सेंटीमीटर पडतो.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |title=District Industrial Profile of Bahraich district |publisher=MSME-Development Institute -Allahabad, Government of India Ministry of MSME |date= |format=PDF |access-date=20 November 2019 |archive-date=2015-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |url-status=dead }}</ref>\n\n==लोकसंख्या==\n२०११ च्या भारतीय जनगणनेनुसार बहराइचची एकूण लोकसंख्या १,८६,२२३ होती, त्यापैकी ९७,६५३ पुरुष आणि ८८,५७० महिला होत्या. ० ते ६ वर्षे वयोगटातील लोकसंख्या २४,०९७ होती. बहराइचमधील साक्षरांची एकूण संख्या १,१९,५६४ होती, ज्यात साक्षरतेचे प्रमाण ६४.२% होते. पुरुष साक्षरता ६६.५% आणि महिला साक्षरता ६१.७% होती. बहराइचमधील ७ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकसंख्येच्या साक्षरतेचा दर ७३.७% होता, त्यातील पुरुष साक्षरता दर ७६.४% आणि महिला साक्षरता दर ७०.८% होता. अनुसूचित जाती व जमातीची लोकसंख्या अनुक्रमे ९५८४ आणि १७० होती. २०११ मध्ये बहराइचची ३०,४६० घरे होती.\n\n==राजकारण==\nबहराइच बहराइच आणि कैसरगंज या दोन संसदीय मतदार संघात विभागले गेले आहेत. माजी भारतीय जनता पक्षाचे अक्षयबर लाल आणि सध्याचे आमदार भाजपाचे ब्रिज भूषण शरण सिंग आहेत. \nइथे सात राज्य विधानसभा मतदारसंघ आहेत:\n* बहराइच - अनुपमा जयस्वाल (भाजप)\n* मतेरा - यासर शाह (समाजवादी पार्टी)\n* महासी - सुरेश्वर सिंग (भाजप)\n* कैसरगंज - मुकुट बिहारी वर्मा (भाजप)\n* बाल्हा - अखयबर लाल गौड (भाजप)\n* पायगपूर - सुभाष त्रिपाठी (भाजप)\n* नानपारा - माधुरी वर्मा (भाजप)\n\n==शिक्षण==\nबहराइचमध्ये वैद्यकीय, तांत्रिक आणि पदव्युत्तर / पदव्युत्तर महाविद्यालयांसह अनेक शैक्षणिक संस्था आहेत.\n\n==वैद्यकीय सुविधा==\nबहराइच येथील मुख्य जिल्हा रुग्णालयात प्रसूती प्रकरणांच्या विशेष काळजीसाठी १०० खाटांचे युनिट समाविष्ट आहे.\n\n==खेळ==\nइंदिरा गांधी स्पोर्ट्स स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे या शहराचे स्वतःचे स्पोर्ट्स स्टेडियम आहे. हे दरवर्षी अनेक क्रीडा स्पर्धा आयोजित करते. शहरात बरेच छोटे-मोठे स्पोर्ट्स क्लब आहेत.\n\n==संदर्भ==\n<references />\n\n==बाह्यदुवे==\n*[https://bahraich.nic.in/इतिहास बहराइच जिल्हा शासन उत्तर प्रदेश, संक्षिप्त इतिहास ]\n*[http://bahraichnpp.in बहराइच नगरपालिकेची वेबसाइट]\n*[https://web.archive.org/web/20051027181845/http://x5.putfile.com/2/5303525754.jpg बहराइचचे स्थान व रस्त्याचा नकाशा]\n*[https://web.archive.org/web/20050214105618/http://behraich.nic.in/favorite.htm बहराइच - आवडीची ठिकाणे]\n*[https://web.archive.org/web/20101010141215/http://indianmuslims.info/book/export/html/421 बहराइचमधील मुस्लिम]\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बहराईच जिल्हा]]","hash":"eaad6b2b224fcd4ec2bce78955f8835c5fec1d52542ac313b773da26e25da39e","last_revision":"2022-11-22T13:01:29Z","first_revision":"2006-04-14T22:39:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.631967","cross_lingual_links":{"arz":"باهرايتش","bh":"बहराइच","bpy":"বাহরাইচ","ca":"Bahraich","ceb":"Bahraich (lungsod)","de":"Bahraich","en":"Bahraich","eo":"Bahrajĉ","es":"Bahraich","fa":"بارایچ","fr":"Bahraich","gu":"બહરાઇચ","hi":"बहराइच","it":"Bahraich","mg":"Bahraich","ms":"Bahraich","ne":"बहराइच","new":"बह्रायच्","nl":"Bahraich (stad)","nb":"Bahraich","or":"ବାହ୍ରାଇଚ୍","pam":"Bahraich","pl":"Bahraich (miasto)","pnb":"بہرائچ","ru":"Бахрайч","sa":"बहरैच्","sat":"ᱵᱚᱦᱨᱟᱭᱤᱪ","simple":"Bahraich","sv":"Bahraich","ta":"பகராயிச்","te":"బహ్‌రైచ్","ur":"بہرائچ","vi":"Bahraich","war":"Bahraich","zh":"巴赫赖奇","zh-min-nan":"Bahraich (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बहराइच हे उत्तर प्रदेश राज्यातील बहराइच जिल्ह्यातील एक शहर आणि एक महानगरपालिका आहे. हे शहर बहराईच जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. घाघरा नदीची उपनदी असलेल्या सरयू नदीच्या काठावर हे शहर आहे. उत्तर प्रदेश राज्याच्या राजधानीचे शहर लखनौच्या ईशान्य दिशेला अंतरावर वसलेले आहे. बाराबंकी, गोंडा, बलरामपूर, लखीमपूर आणि सीतापूर ही शहरे बहराइचला लागून आहेत. या शहराचे महत्त्व वाढण्याचे एक कारण म्हणजे नेपाळची आंतरराष्ट्रीय सीमा या शहराला लागून आहे.\n\nहे शहर समुद्रसपाटीपासून १२६ मीटर उंचीवर आहे. बहराइचमध्ये सहसा थोडेसे गरम आणि आर्द्र वातावरण असते. एप्रिल ते जुलै या कालावधीत गरम उन्हाळा जाणवतो. जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान पावसाळी हंगाम असतो. बहराइचमध्ये दक्षिण-पश्चिम मान्सूनच्या वाऱ्यामुळे पाऊस पडतो. कधीकधी परतीचा पाऊस जानेवारीत पडतो. हिवाळ्यात जास्तीत जास्त तापमान २५ अंश सेल्सियस पर्यंत असते आणि किमान तापमान -१ ते ७ अंश सेल्सियस पर्यंत असते. इथे डिसेंबरच्या शेवटापासून ते जानेवारीच्या शेवटापर्यंत सहसा धुकं असतं. उन्हाळ्यात तापमान ४० ते ४७ अंश सेल्सियस पर्यंत वाढते. त्यामुळे उन्हाळा अत्यंत उष्ण असतो. वर्षाचे सरासरी तापमान ३० अंश सेल्सियस असते. सरासरी वार्षिक पाऊस १,९०० सेंटीमीटर पडतो.\n\n२०११ च्या भारतीय जनगणनेनुसार बहराइचची एकूण लोकसंख्या १,८६,२२३ होती, त्यापैकी ९७,६५३ पुरुष आणि ८८,५७० महिला होत्या. ० ते ६ वर्षे वयोगटातील लोकसंख्या २४,०९७ होती. बहराइचमधील साक्षरांची एकूण संख्या १,१९,५६४ होती, ज्यात साक्षरतेचे प्रमाण ६४.२% होते. पुरुष साक्षरता ६६.५% आणि महिला साक्षरता ६१.७% होती. बहराइचमधील ७ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकसंख्येच्या साक्षरतेचा दर ७३.७% होता, त्यातील पुरुष साक्षरता दर ७६.४% आणि महिला साक्षरता दर ७०.८% होता. अनुसूचित जाती व जमातीची लोकसंख्या अनुक्रमे ९५८४ आणि १७० होती. २०११ मध्ये बहराइचची ३०,४६० घरे होती.\n\nबहराइच बहराइच आणि कैसरगंज या दोन संसदीय मतदार संघात विभागले गेले आहेत. माजी भारतीय जनता पक्षाचे अक्षयबर लाल आणि सध्याचे आमदार भाजपाचे ब्रिज भूषण शरण सिंग आहेत. इथे सात राज्य विधानसभा मतदारसंघ आहेत: बहराइच - अनुपमा जयस्वाल (भाजप) मतेरा - यासर शाह (समाजवादी पार्टी) महासी - सुरेश्वर सिंग (भाजप) कैसरगंज - मुकुट बिहारी वर्मा (भाजप) बाल्हा - अखयबर लाल गौड (भाजप) पायगपूर - सुभाष त्रिपाठी (भाजप) नानपारा - माधुरी वर्मा (भाजप)\n\nबहराइचमध्ये वैद्यकीय, तांत्रिक आणि पदव्युत्तर / पदव्युत्तर महाविद्यालयांसह अनेक शैक्षणिक संस्था आहेत.\n\nबहराइच येथील मुख्य जिल्हा रुग्णालयात प्रसूती प्रकरणांच्या विशेष काळजीसाठी १०० खाटांचे युनिट समाविष्ट आहे.\n\nइंदि��ा गांधी स्पोर्ट्स स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे या शहराचे स्वतःचे स्पोर्ट्स स्टेडियम आहे. हे दरवर्षी अनेक क्रीडा स्पर्धा आयोजित करते. शहरात बरेच छोटे-मोठे स्पोर्ट्स क्लब आहेत.\n\nबहराइच जिल्हा शासन उत्तर प्रदेश, संक्षिप्त इतिहास बहराइच नगरपालिकेची वेबसाइट बहराइचचे स्थान व रस्त्याचा नकाशा बहराइच - आवडीची ठिकाणे बहराइचमधील मुस्लिम\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बहराईच जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{Infobox settlement\n| name                            = बहराईच\n| settlement_type                 = शहर\n| image_skyline                   = Bahraich Clock Tower.jpg\n| image_caption                   = बहराईच मधील घड्याळ मनोरा\n| pushpin_map                     = India Uttar Pradesh#India#Asia\n| pushpin_label_position          = right\n| pushpin_map_caption             = Location in Uttar Pradesh, India\n| coordinates                     = {{coord|27.575|81.594|type:city_region:IN|display=inline,title}}\n| subdivision_type1               = देश\n| subdivision_type2               = राज्य\n| subdivision_type3               = जिल्हा\n| subdivision_name1               = {{flag|India}}\n| subdivision_name2               = उत्तर प्रदेश\n| subdivision_name3               = बहराईच\n| governing_body                  = बहराईच नगर पालिका परिषद\n| leader_title                    = \n| leader_name                     = \n| leader_title1                   = मेयर\n| leader_name1                    = रुबीना रेहान खान\n| unit_pref                       = Metric\n| area_total_km2                  = 34\n| elevation_footnotes             = \n| elevation_m                     = 126\n| population_total                = 186223\n| population_as_of                = 2011\n| population_footnotes            = <ref name=\"Census2011Gov\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=Census of India: Bahraich |url=http://www.censusindia.gov.in/pca/SearchDetails.aspx?Id=197909 |website=www.censusindia.gov.in |accessdate=9 October 2019}}</ref>\n| population_density_km2          = auto\n| demographics_type1              = भाषा\n| demographics1_title1            = अधिकृत\n| demographics1_info1             = हिंदी<ref name=\"langoff\">{{संकेतस्थळ स्रोत|title=52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA|url=http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|website=nclm.nic.in|publisher=[[Ministry of Minority Affairs]]|accessdate=20 December 2018|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170525141614/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM52ndReport.pdf|archivedate=25 May 2017}}</ref>\n| demographics1_title2            = इतर अधिकृत\n| demographics1_info2             = उर्दू <ref name=\"langoff\"/>\n| timezone1                       = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1                     = +5:30\n| postal_code_type                = पिन\n| postal_code                     = २७१ ८०१\n| area_code                       = +९१ ०५२५२\n| area_code_type                  = टेलिफोन कोड\n| registration_plate              = UP-४०\n| blank1_name_sec1                = लिंग गुणोत्तर\n| blank1_info_sec1                = ८९२ [[male|♂]]/[[female|♀]]\n| website                         = {{URL|http://bahraichnpp.in}}\n| unemployment_rate               = \n| leader_title2                   = एम्. एल.ए.\n| leader_name2                    = अनुपमा जैसवाल (भाजप)\n| leader_title3                   = एम्.पी.\n| leader_name3                    = अक्षयबर लाल (भाजप) आणि ब्रिजभूषण शरण सिंह (भाजप)\n| official_name                   = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बहराइच हे उत्तर प्रदेश राज्यातील बहराइच जिल्ह्यातील एक शहर आणि एक महानगरपालिका आहे.","translated_text":"Bahraich is a city and a municipality in Bahraich district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर बहराईच जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bahraich District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"घाघरा नदीची उपनदी असलेल्या सरयू नदीच्या काठावर हे शहर आहे.","translated_text":"It is situated on the banks of the Saryu River, a tributary of the Ghagra River.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर प्रदेश राज्याच्या राजधानीचे शहर लखनौच्या ईशान्य दिशेला अंतरावर वसलेले आहे.","translated_text":"The capital city of Uttar Pradesh is located at a distance to the northeast of Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाराबंकी, गोंडा, बलरामपूर, लखीमपूर आणि सीतापूर ही शहरे बहराइचला लागून आहेत.","translated_text":"The cities of Barabanki, Gonda, Balrampur, Lakhimpur and Sitapur are adjacent to Bahrain.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहराचे महत्त्व वाढण्याचे एक कारण म्हणजे नेपाळची आंतरराष्ट्रीय सीमा या शहराला लागून आहे.","translated_text":"One of the reasons why this city is growing in importance is that it straddles Nepal's international border.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल आणि हवामान","translated_text":"Geography and Climate","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर समुद्रसपाटीपासून १२६ मीटर उंचीवर आहे.","translated_text":"The city is located at an altitude of 126 meters above sea level.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहराइचमध्ये सहसा थोडेसे गरम आणि आर्द्र वातावरण असते.","translated_text":"Bahrain usually has a slightly hot and humid climate.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एप्रिल ते जुलै या कालावधीत गरम उन्हाळा जाणवतो.","translated_text":"From April to July, hot summers are experienced.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान पावसाळी हंगाम असतो.","translated_text":"The rainy season is from July to September.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहराइचमध्ये दक्षिण-पश्चिम मान्सूनच्या वाऱ्यामुळे पाऊस पडतो.","translated_text":"It rains in Bahrain due to the southwestern monsoon winds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कधीकधी परतीचा पाऊस जानेवारीत पडतो.","translated_text":"Sometimes it rains again in January.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिवाळ्यात जास्तीत जास्त तापमान २५ अंश सेल्सियस पर्यंत असते आणि किमान तापमान -१ ते ७ अंश सेल्सियस पर्यंत असते. इथे डिसेंबरच्या शेवटापासून ते जानेवारीच्या शेवटापर्यंत सहसा धुकं असतं. उन्हाळ्यात","translated_text":"The maximum temperature in winter is 25 degrees Celsius and the minimum temperature is 1 to 7 degrees Celsius. It is usually misty from late December to late January.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तापमान ४० ते ४७ अंश सेल्सियस पर्यंत वाढते.","translated_text":"The temperature rises from 40 to 47 degrees Celsius.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे उन्हाळा अत्यंत उष्ण असतो.","translated_text":"This makes the summer extremely hot.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्षाचे सरासरी तापमान ३० अंश सेल्सियस असते.","translated_text":"The average annual temperature is 30 degrees Celsius.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सरासरी वार्षिक पाऊस १,९०० सेंटीमीटर पडतो.","translated_text":"The average annual rainfall is 1,900 centimeters.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |title=District Industrial Profile of Bahraich district |publisher=MSME-Development Institute -Allahabad, Government of India Ministry of MSME |date= |format=PDF |access-date=20 November 2019 |archive-date=2015-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |url-status=dead }}</ref>","char_index":41,"name":null,"url":"http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:14.532408-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |title=District Industrial Profile of Bahraich district |publisher=MSME-Development Institute -Allahabad, Government of India Ministry of MSME |date= |format=PDF |access-date=20 November 2019 |archive-date=2015-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |url-status=dead }}</ref>","char_index":41,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:16.717228-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"लोकसंख्या","translated_text":"Population","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या भारतीय जनगणनेनुसार बहराइचची एकूण लोकसंख्या १,८६,२२३ होती, त्यापैकी ९७,६५३ पुरुष आणि ८८,५७० महिला होत्या.","translated_text":"According to the 2011 Indian census, the total population of Bahrain was 1,86,223, of which 97,653 were males and 88,570 were females.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"० ते ६ वर्षे वयोगटातील लोकसंख्या २४,०९७ होती.","translated_text":"The population aged 0 to 6 was 24,097.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहराइचमधील साक्षरांची एकूण संख्या १,१९,५६४ होती, ज्यात साक्षरतेचे प्रमाण ६४.२% होते.","translated_text":"The total literacy rate in Bahrain was 1,19,564, with a literacy rate of 64.2%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरुष साक्षरता ६६.५% आणि महिला साक्षरता ६१.७% होती.","translated_text":"Male literacy was 66.5% and female literacy was 61.7%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहराइचमधील ७ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकसंख्येच्या साक्षरतेचा दर ७३.७% होता, त्यातील पुरुष साक्षरता दर ७६.४% आणि महिला साक्षरता दर ७०.८%","translated_text":"In Bahrain, the literacy rate of the population over 7 years of age was 73.7%, male literacy rate 76.4% and female literacy rate 70.8%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होता.","translated_text":"It was.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनुसूचित जाती व जमातीची लोकसंख्या अनुक्रमे ९५८४ आणि १७० होती.","translated_text":"The population of Scheduled Castes and Tribes was 9584 and 170 respectively.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ मध्ये बहराइचची ३०,४६० घरे होती.","translated_text":"In 2011, Bahrain had 30,460 households.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"राजकारण","translated_text":"Politics","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बहराइच बहराइच आणि कैसरगंज या दोन संसदीय मतदार संघात विभागले गेले आहेत.","translated_text":"Bahraich is divided into two parliamentary constituencies: Bahraich and Kaisarganj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माजी भारतीय जनता पक्षाचे अक्षयबर लाल आणि सध्याचे आमदार भाजपाचे ब्रिज भूषण शरण सिंग आहेत.","translated_text":"Former Bharatiya Janata Party MP Akshaybar Lal and current BJP MP Bridge Bhushan Sharan Singh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इथे सात राज्य विधानसभा मतदारसंघ आहेत: बहराइच - अनुपमा जयस्वाल (भाजप) मतेरा - यासर शाह (समाजवादी पार्टी) महासी - सुरेश्वर सिंग (भाजप) कैसरगंज - मुकुट बिहारी वर्मा (भाजप) बाल्हा - अखयबर लाल गौड (भाजप) पायगपूर - सुभाष त्रिपाठी (भाजप) नानपारा - माधुरी वर्मा (भाजप)","translated_text":"There are seven state assembly constituencies here: Bahraich - Anupama Jaiswal (BJP) Matera - Yasser Shah (Socialist Party) Mahaci - Sureshwar Singh (BJP) Kaisarganj - Crown Bihar Varma (BJP) Balha - Akhaybar Lal Gaud (BJP) Pygapur - Subhash Tripathi (BJP) Nanpara - Madhuri Varma (BJP)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बहराइचमध्ये वैद्यकीय, तांत्रिक आणि पदव्युत्तर / पदव्युत्तर महाविद्यालयांसह अनेक शैक्षणिक संस्था आहेत.","translated_text":"There are many educational institutions in Bahrain including medical, technical and postgraduate/postgraduate colleges.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वैद्यकीय सुविधा","translated_text":"Medical facilities","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बहराइच येथील मुख्य जिल्हा रुग्णालयात प्रसूती प्रकरणांच्या विशेष काळजीसाठी १०० खाटांचे युनिट समाविष्ट आहे.","translated_text":"The main district hospital in Bahrain has 100 beds for special care in maternity cases.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"खेळ","translated_text":"Games","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इंदिरा गांधी स्पोर्ट्स स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे या शहराचे स्वतःचे स्पोर्ट्स स्टेडियम आहे.","translated_text":"Known as the Indira Gandhi Sports Stadium, the city has its own sports stadium.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे दरवर्षी अनेक क्रीडा स्पर्धा आयोजित करते.","translated_text":"It hosts several sporting events every year.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरात बरेच छोटे-मोठे स्पोर्ट्स क्लब आहेत.","translated_text":"There are many small and large sports clubs in the city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्यदुवे","translated_text":"External islands","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बहराइच जिल्हा शासन उत्तर प्रदेश, संक्षिप्त इतिहास बहराइच नगरपालिकेची वेबसाइट बहराइचचे स्थान व रस्त्याचा नकाशा बहराइच - आवडीची ठिकाणे बहराइचमधील मुस्लिम","translated_text":"Bahraich District Government Uttar Pradesh, short history Bahraich Municipality website Bahraich location and road map Bahraich - places of interest Muslims in Bahraich","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बहराईच जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Bahraich district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"त्यामुळे उन्हाळा अत्यंत उष्ण असतो. वर्षाचे सरासरी तापमान ३० अंश सेल्सियस असते. सरासरी वार्षिक पाऊस १,९०० सेंटीमीटर पडतो.","translated_text":"This makes the summer extremely hot. The average annual temperature is 30 degrees Celsius. The average annual rainfall is 1,900 centimeters.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |title=District Industrial Profile of Bahraich district |publisher=MSME-Development Institute -Allahabad, Government of India Ministry of MSME |date= |format=PDF |access-date=20 November 2019 |archive-date=2015-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |url-status=dead }}</ref>","char_index":120,"name":null,"url":"http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:14.532408-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |title=District Industrial Profile of Bahraich district |publisher=MSME-Development Institute -Allahabad, Government of India Ministry of MSME |date= |format=PDF |access-date=20 November 2019 |archive-date=2015-04-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf |url-status=dead }}</ref>","char_index":120,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20150412113757/http://dcmsme.gov.in/dips/DIP,%20Bahraich.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:16.717228-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"बिजनोर","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''बिजनोर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बिजनोर जिल्हा|बिजनोर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१५,३८१ होती.\n\nबिजनोर [[दिल्ली राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र|दिल्ली राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रापासून]] जवळ आहे. [[यहां के हम सिकंदर]] ही दूरचित्रवाणी मालिकेचा कथानक या शहरात आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बिजनोर जिल्हा]]","hash":"a533ef8a723ada3037926dbb9487d2dc08cf8d4dfd0b9a22f8a5c777ee52890c","last_revision":"2022-04-17T18:20:16Z","first_revision":"2006-04-14T22:39:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.684426","cross_lingual_links":{"bpy":"বিজনোর","ca":"Bijnor","ceb":"Bijnor (lungsod)","de":"Bijnor","en":"Bijnor","eo":"Biĝnor","es":"Bijnor","fa":"بیجنور","fr":"Bijnor","gu":"બિજનૌર","hi":"बिजनौर","it":"Bijnor","mg":"Bijnor","ms":"Bijnor","new":"बिज्नोर","pl":"Bijnor (miasto)","pnb":"بجنور","ru":"Биджнор","sa":"बिजनौर","sat":"ᱵᱤᱡᱽᱱᱚᱨ","sv":"Bijnor","ta":"பிஜ்னோர்","te":"బిజ్నౌర్","ur":"بجنور","vi":"Bijnor","zh":"比杰诺尔","zh-min-nan":"Bijnor (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बिजनोर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बिजनोर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१५,३८१ होती.\n\nबिजनोर ��िल्ली राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रापासून जवळ आहे. यहां के हम सिकंदर ही दूरचित्रवाणी मालिकेचा कथानक या शहरात आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बिजनोर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिजनोर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Biznor is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बिजनोर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Biznor district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१५,३८१ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it had a population of 1,155,381.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिजनोर दिल्ली राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रापासून जवळ आहे.","translated_text":"Biznor Delhi is close to the National Capital Region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यहां के हम सिकंदर ही दूरचित्रवाणी मालिकेचा कथानक या शहरात आहे.","translated_text":"Here K Ham Alexander is a television series set in the city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बिजनोर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Busynor district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बलिया","wikicode":"'''बलिया''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. हे [[गंगा नदी|गंगा]] आणि [[घागरा नदी|घागरा नद्यांच्या]] संगमावर वसलेले आहे.\n\nबलिया शहर [[बलिया जिल्हा|बलिया जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बलिया जिल्हा]]","hash":"6825dfcd2d14d4985a6892011887a6e7b85dd7db931f58cdbac2cf944ff7d88a","last_revision":"2023-01-29T20:15:17Z","first_revision":"2006-04-14T22:40:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.750750","cross_lingual_links":{"arz":"بليا","bh":"बलियाँ","bpy":"বাল্লিয়া","ca":"Ballia","ceb":"Ballia (lungsod)","de":"Ballia","en":"Ballia","eo":"Ballia","es":"Ballia","fr":"Ballia","gu":"બલિયા","hi":"बलिया","it":"Ballia","mai":"बलियाँ","mg":"Ballia","ms":"Ballia","new":"बलियाँ","nl":"Ballia (stad)","nb":"Ballia","pam":"Ballia","pl":"Ballia","pnb":"بلیا","ru":"Баллия","sa":"बलिया","sat":"ᱵᱟᱞᱞᱤᱭᱟ","sv":"Ballia","ta":"பலியா","te":"బలియా","ur":"بلیا","vi":"Ballia","zh":"巴利亚","zh-min-nan":"Ballia (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बलिया भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. हे गंगा आणि घागरा नद्यांच्या संगमावर वसलेले आहे.\n\nबलिया शहर बलिया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बलिया जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बलिया भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Balia is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे गंगा आणि घागरा नद्यांच्या संगमावर वसलेले आहे.","translated_text":"It is situated at the confluence of the Ganges and Ganges rivers.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बलिया शहर बलिया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city of Bali is the administrative centre of Bali district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बलिया जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Ballia district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बांदा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बांदा\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[बांदा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ४०४\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,५४,४२८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 25 |latm = 29 |lats =  |latNS = N\n|longd = 80 |longm = 20 |longs =  |longEW = E\n}}\n'''बांदा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक शहर व [[बांदा जिल्हा|बांदा जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. बांदा शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात [[बुंदेलखंड]] भौगोलिक प्रदेशात वसले असून ते [[लखनौ]]च्या २०० किमी दक्षिणेस तर [[अलाहाबाद]]च्या २०० किमी पश्चिमेस स्थित आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बांदा जिल्हा]]","hash":"b6eacfff1a67a527001df763b83739176f38bba30e63eda001ac95372364fcf8","last_revision":"2016-10-06T09:21:34Z","first_revision":"2006-04-14T22:40:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.805405","cross_lingual_links":{"bh":"बाँदा","bpy":"বান্দা","ca":"Banda (Índia)","ceb":"Bānda (lungsod)","de":"Banda (Uttar Pradesh)","en":"Banda, Uttar Pradesh","eo":"Banda","es":"Banda (India)","fa":"بانده، اوتار پرادش","fr":"Banda (Inde)","gu":"બાંદા","hi":"बांदा, उत्तर प्रदेश","it":"Banda (Uttar Pradesh)","ja":"バーンダー","ne":"बान्दा, उत्तर प्रदेश","new":"बान्दा","nl":"Banda (stad in Uttar Pradesh)","nb":"Banda (India)","pl":"Banda (miasto)","pnb":"باندا","ru":"Банда (город)","sa":"बान्दा, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱵᱟᱱᱫᱟ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Banda (stad)","te":"బాందా","uk":"Банда (місто)","ur":"باندہ، اترپردیش","zh-min-nan":"Banda (Uttar Pradesh ê siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बांदा हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक शहर व बांदा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. बांदा शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात बुंदेलखंड भौगोलिक प्रदेशात वसले असून ते लखनौच्या २०० किमी दक्षिणेस तर अलाहाबादच्या २०० किमी पश्चिमेस स्थित आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बांदा जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बांदा\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[बांदा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ४०४\n| लोकसंख्या_वर्ष = ���०११\n| लोकसंख्या = १,५४,४२८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 25 |latm = 29 |lats =  |latNS = N\n|longd = 80 |longm = 20 |longs =  |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांदा हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक शहर व बांदा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Banda is a city and the district headquarters of Banda district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बांदा शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात बुंदेलखंड भौगोलिक प्रदेशात वसले असून ते लखनौच्या २०० किमी दक्षिणेस तर अलाहाबादच्या २०० किमी पश्चिमेस स्थित आहे.","translated_text":"The city of Banda is located in the southern part of Uttar Pradesh in the Bundelkhand geographical region, 200 km south of Lucknow and 200 km west of Allahabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बांदा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District of Banda","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बलरामपूर","wikicode":"{{Maplink|type=point|text=बलरामपूरचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बलरामपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[बलरामपूर जिल्हा|बलरामपूर]]\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = 348\n| भाषा = [[हिंदी भाषा|हिंदी]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८१,०५४\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 27 |latm = 25 |lats = 46 |latNS = N\n|longd = 82 |longm = 11 |longs = 8 |longEW = E\n}}\n'''बलरामपूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्याच्या [[बलरामपूर जिल्हा|बलरामपूर]] ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. बलरामपूर उत्तर प्रदेशच्या [[अवध]] भागात राजधानी [[लखनौ]]च्या १६० किमी ईशान्येस भारत-[[नेपाळ]] आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ स्थित आहे. २०११ साली बलरामपूरची लोकसंख्या सुमारे ८१ हजार होती. [[श्रावस्ती]] हे [[बौद्ध धर्म]]ामधील एक पवित्र ठिकाण येथून केवळ १६ किमी अंतरावर आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बलरामपूर जिल्हा]]","hash":"3e099655dcb5702963fbb979d82d51ec33ef27c86ef28f6ab3898370e803c48f","last_revision":"2022-02-15T09:59:02Z","first_revision":"2006-04-14T22:41:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.855595","cross_lingual_links":{"bh":"बलरामपुर","bpy":"বলরাম পুর","ca":"Balrampur (ciutat)","ceb":"Balrāmpur","de":"Balrampur","en":"Balrampur","es":"Balrampur","fr":"Balrampur","gl":"Balrampur","he":"בלרמפור","hi":"बलरामपुर","it":"Balrampur","mai":"बलरामपुर","mg":"Balrampur","ms":"Balrampur","ne":"बलरामपुर","new":"बलरामपुर","nl":"Balrampur (stad)","pam":"Balrampur","pl":"Balrampur (miasto)","pnb":"بلرام پور","ru":"Балрампур","sa":"बलरामपुरम्","sat":"ᱵᱚᱞᱨᱟᱢᱯᱩᱨ","sv":"Balrampur","ta":"பலராம்பூர்","te":"బల్‌రాంపూర్","ur":"بلرام پور","vi":"Balrampur","zh":"伯尔拉姆布尔","zh-min-nan":"Balrampur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बलरामपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याच्या बलरामपूर ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. बलरामपूर उत्तर प्रदेशच्या अवध भागात राजधानी लखनौच्या १६० किमी ईशान्येस भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ स्थित आहे. २०११ साली बलरामपूरची लोकसंख्या सुमारे ८१ हजार होती. श्रावस्ती हे बौद्ध धर्मामधील एक पवित्र ठिकाण येथून केवळ १६ किमी अंतरावर आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बलरामपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बलरामपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[बलरामपूर जिल्हा|बलरामपूर]]\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = 348\n| भाषा = [[हिंदी भाषा|हिंदी]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८१,०५४\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 27 |latm = 25 |lats = 46 |latNS = N\n|longd = 82 |longm = 11 |longs = 8 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बलरामपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याच्या बलरामपूर ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Balrampur is the district headquarters of Balrampur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बलरामपूर उत्तर प्रदेशच्या अवध भागात राजधानी लखनौच्या १६० किमी ईशान्येस भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ स्थित आहे.","translated_text":"Balrampur is located 160 km northeast of Lucknow, Uttar Pradesh, near the India-Nepal international border.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली बलरामपूरची लोकसंख्या सुमारे ८१ हजार होती.","translated_text":"In 2011, the population of Balrampur was about 81,000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रावस्ती हे बौद्ध धर्मामधील एक पवित्र ठिकाण येथून केवळ १६ किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"Shravasti is only 16 km away from a sacred place in Buddhism.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बलरामपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Balrampur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बरेली","wikicode":"'''बरेली''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बरेली जिल्हा|बरेली जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बरेली जिल्हा]]","hash":"4b8beeb0b3ca01237ca162f4bf90f0a7127922818576a1de72b1456a8b04b1d2","last_revision":"2023-01-27T18:03:30Z","first_revision":"2006-04-14T22:42:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.912296","cross_lingual_links":{"ar":"بريلي (الهند)","arz":"مدينه بريلى","az":"Bareli","azb":"بریلی","ba":"Барели","bh":"बरेली","bn":"বেরেলি","bpy":"বেরেলি","ca":"Bareilly","ceb":"Bareilly (lungsod)","cs":"Barélí","de":"Bareilly","en":"Bareilly","eo":"Barejli","es":"Bareilly","fa":"بریلی","fi":"Bareilly","fr":"Bareli","gu":"બરેલી","hi":"बरेली","hu":"Bareli","hy":"Բարելի","it":"Bareilly","ja":"バレーリー","ka":"ბარელი (ქალაქი)","kn":"ಬರೇಲಿ","ko":"바레일리","lld":"Bareilly","lt":"Bareli","mg":"Bareilly","ml":"ബറേലി","ms":"Bareilly, Bareilly","ne":"बरेली","new":"बरैली","nl":"Bareilly (stad)","nn":"Bareilly","nb":"Bareilly","pam":"Bareilly","pl":"Bareli","pnb":"بریلی","ps":"بريلي","pt":"Bareli","ru":"Барели","sa":"बरेली","sat":"ᱵᱟᱨᱮᱞᱤ","simple":"Bareilly","sr":"Барејли","sv":"Bareilly","ta":"பரேலி","te":"బరేలీ","th":"พเรลี","tr":"Bareilly","uk":"Барелі","ur":"بریلی","uz":"Bareli","vi":"Bareilly","war":"Bareilly","zh":"巴雷利","zh-min-nan":"Bareilly (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बरेली भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बरेली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बरेली जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बरेली भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bareilly is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बरेली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Bareilly district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बरेली जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Bareli district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बस्ती","wikicode":"'''बस्ती''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१४,६५१ होती. हे शहर [[बस्ती जिल्हा|बस्ती जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बस्ती जिल्हा]]","hash":"3eda434a17cffedc6c1176bd4dcaf1ba781a6faf13f4f3abb735d58e33457f27","last_revision":"2022-04-17T18:18:55Z","first_revision":"2006-04-14T22:42:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:18.967349","cross_lingual_links":{"bh":"बस्ती, उत्तर प्रदेश","ca":"Basti","ceb":"Basti (lungsod)","de":"Basti (Stadt)","en":"Basti, Uttar Pradesh","eo":"Basti","es":"Basti (Uttar Pradesh)","fr":"Basti (Inde)","gu":"બસ્તી જિલ્લો","hi":"बस्ती, उत्तर प्रदेश","it":"Basti","ms":"Basti","new":"बस्ती","nl":"Basti (stad)","nb":"Basti","pl":"Basti (Indie)","pnb":"بستی، اترپردیش","ru":"Басти (Уттар-Прадеш)","sa":"बस्तिमण्डलम्","sv":"Basti","ta":"பஸ்தி","te":"బస్తీ (ఉత్తర ప్రదేశ్)","ur":"بستی، اترپردیش","zh":"伯斯蒂","zh-min-nan":"Basti (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बस्ती भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१४,६५१ होती. हे शहर बस्ती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बस्ती जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बस्ती भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Basti is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१४,६५१ होती.","translated_text":"According to the 2001 census, it had a population of 1,14,651.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर बस्ती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Basti district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बस्ती जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बुलंदशहर","wikicode":"'''बुलंदशहर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,२२,८२६ होती.<ref name=\"BulProfile\">{{cite web |title=District-Profile {{!}} District Bulandshahr, Government of Uttar Pradesh {{!}} India |url=https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |access-date=17 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210119145846/https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |archive-date=19 January 2021}}</ref> \n\nहे शहर [[बुलंदशहर जिल्हा|बुलंदशहर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{साचा:उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बुलंदशहर जिल्हा]]","hash":"a5b55c6d8e502794f4dec09ecc08a0171bed92daf8801cfe131ef23ea2cc3427","last_revision":"2023-09-24T08:54:53Z","first_revision":"2006-04-14T22:43:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.021112","cross_lingual_links":{"arz":"بلندشهر","azb":"بولندشهر","bh":"बुलंदशहर","bpy":"বুলান্দশহর","ca":"Bulandshahr","ceb":"Bulandshahr (lungsod)","de":"Bulandshahr","en":"Bulandshahr","eo":"Bulandŝahr","es":"Bulandshahr","fa":"بلندشهر","fi":"Bulandshahr","fr":"Bulandshahr","hi":"बुलन्दशहर","it":"Bulandshahr","mg":"Bulandshahr","ms":"Bulandshahr","new":"बुलन्दसहर","nl":"Bulandshahr (stad)","nb":"Bulandshahr","pa":"ਬੁਲੰਦਸ਼ਹਿਰ","pam":"Bulandshahr","pl":"Bulandshahr (miasto)","pnb":"بلند شہر","ru":"Буландшахр","sa":"बुलन्दशहर","sat":"ᱵᱩᱞᱚᱸᱫᱽᱥᱚᱦᱚᱨ","sr":"Буландшар","sv":"Bulandshahr","ta":"புலந்தசகர்","te":"బులంద్‌షహర్","ur":"بلند شہر","vi":"Bulandshahr","war":"Bulandshahr","zh":"布兰德斯哈赫尔","zh-min-nan":"Bulandshahr (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"बुलंदशहर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,२२,८२६ होती.\n\nहे शहर बुलंदशहर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बुलंदशहर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बुलंदशहर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bulandshahar is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,२२,८२६ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 2,222,826.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BulProfile\">{{cite web |title=District-Profile {{!}} District Bulandshahr, Government of Uttar Pradesh {{!}} India |url=https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |access-date=17 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210119145846/https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |archive-date=19 January 2021}}</ref>","char_index":52,"name":"BulProfile","url":"https://bulandshahar.nic.in/district-profile/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:16.788396-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"BulProfile\">{{cite web |title=District-Profile {{!}} District Bulandshahr, Government of Uttar Pradesh {{!}} India |url=https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |access-date=17 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210119145846/https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |archive-date=19 January 2021}}</ref>","char_index":52,"name":"BulProfile","url":"https://bulandshahar.nic.in/district-profile/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:16.788396-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बुलंदशहर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bulandshahar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बुलंदशहर जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Uttar Pradesh Class: Bulandshahar District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"बुलंदशहर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,२२,८२६ होती.","translated_text":"Bulandshahar is a city in the Indian state of Uttar Pradesh. According to the 2011 census, the population was 2,222,826.","citations":[{"content":"<ref name=\"BulProfile\">{{cite web |title=District-Profile {{!}} District Bulandshahr, Government of Uttar Pradesh {{!}} India |url=https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |access-date=17 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210119145846/https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |archive-date=19 January 2021}}</ref>","char_index":106,"name":"BulProfile","url":"https://bulandshahar.nic.in/district-profile/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:16.788396-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"BulProfile\">{{cite web |title=District-Profile {{!}} District Bulandshahr, Government of Uttar Pradesh {{!}} India |url=https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |access-date=17 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210119145846/https://bulandshahar.nic.in/district-profile/ |archive-date=19 January 2021}}</ref>","char_index":106,"name":"BulProfile","url":"https://bulandshahar.nic.in/district-profile/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:16.788396-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"चंदौली","wikicode":"'''चंदौली''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चंदौली जिल्हा|चंदौली जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चंदौली जिल्हा]]","hash":"810431452fd9c797364b74b5b25aaf24a8a0c276f0ae17136cfce150a05733ac","last_revision":"2014-02-14T18:41:28Z","first_revision":"2006-04-14T22:43:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.089222","cross_lingual_links":{"bpy":"চান্দাউলি","ceb":"Chandauli","de":"Chandauli","en":"Chandauli","es":"Chandauli","fr":"Chandauli","gu":"ચન્દૌલી","hi":"चन्दौली","it":"Chandauli","mg":"Chandauli","ms":"Chandauli","new":"चन्दौली","nl":"Chandauli (stad)","pl":"Chandauli (miasto)","pnb":"چندولی","ru":"Чандаули","sa":"चन्दौली","sv":"Chandauli","te":"చందౌలీ","ur":"چندولی","vi":"Chandauli","zh":"钱道利","zh-min-nan":"Chandauli (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"चंदौली भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चंदौली जिल���ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:चंदौली जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंदौली भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chandoli is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चंदौली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Chandouli district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:चंदौली जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Chandouli district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"देवरिया","wikicode":"'''देवरिया''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[देवरिया जिल्हा|देवरिया जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:देवरिया जिल्हा]]","hash":"dbe19b53455da30920e6126f9add583155200077661d2522bc83560193ac6282","last_revision":"2014-02-14T18:27:06Z","first_revision":"2006-04-14T22:46:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.148909","cross_lingual_links":{"bh":"देवरिया","bpy":"দেউরিয়া","ceb":"Deoria (lungsod)","de":"Deoria","en":"Deoria, Uttar Pradesh","eo":"Deoria","es":"Deoria","fr":"Deoria","hi":"देवरिया","it":"Deoria","ms":"Deoria, Uttar Pradesh","new":"देवरिया","nl":"Deoria (stad)","nb":"Deoria","pl":"Deoria (miasto)","pnb":"دیوریا","pt":"Deoria","ru":"Деория","sa":"देवरिया, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱫᱮᱣᱨᱤᱭᱟ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Deoria","ta":"தேவரியா","te":"దేవరియా","ur":"دیوریا، اترپردیش","vi":"Deoria","zh":"德奥里亚","zh-min-nan":"Deoria (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"देवरिया भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर देवरिया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:देवरिया जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"देवरिया भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Devaria is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर देवरिया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Devaria district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:देवरिया जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Deveriya district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एटा","wikicode":"'''एटा''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[एटा जिल्हा|एटा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:एटा जिल्हा]]","hash":"a1c1cd03cf4b85a7a00f7f1b87103727d4282211ac41764115b5866f24f5d6c2","last_revision":"2014-02-14T18:15:25Z","first_revision":"2006-04-14T22:47:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.203583","cross_lingual_links":{"bh":"एटा","bpy":"এতহ","ca":"Etah","de":"Etah (Indien)","en":"Etah","eo":"Etah","es":"Etah","fr":"Etah (Inde)","gu":"એટા","hi":"एटा","it":"Etah (India)","lld":"Etah","mai":"एटा","ms":"Etah","ne":"एटा जिल्ला","new":"एटा","nl":"Etah (plaats in India)","pam":"Etah","pl":"Etah","pnb":"ایٹا","ru":"Этах","sa":"एटा","simple":"Etah","sv":"Etah","ta":"ஏட்டா","te":"ఎటా","ur":"ایٹا","vi":"Etah","zh-min-nan":"Etah (Ìn-tō͘ ê chng)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"एटा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर एटा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:एटा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एटा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Eta is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर एटा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Etta district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:एटा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इटावा","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n{{जिल्हा शहर|ज=इटावा जिल्हा|श=इटावा}}\n'''इटावा''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[इटावा जिल्हा|इटावा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,५६,८३८ होती.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:इटावा जिल्हा]]","hash":"abfda40ec349ac87b3df04559c1c79469a6b33a46c94243a6235910a16c8411f","last_revision":"2024-03-22T22:34:39Z","first_revision":"2006-04-14T22:47:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.253952","cross_lingual_links":{"arz":"ايتاوا","awa":"इटावा","azb":"اتاوه","bh":"इटावा","bn":"ইটাওয়া","bpy":"এটাৱা","ca":"Etawah","ceb":"Etāwah (lungsod)","cs":"Itáva","de":"Etawah","en":"Etawah","eo":"Etavah","es":"Etawah","fa":"اتاوه","fr":"Etawah","gu":"ઈટાવા","hi":"इटावा","id":"Etawah","it":"Etawah","ja":"イターワー","kn":"ಇಟಾವಾ","ko":"에타와","mai":"इटावा","mg":"Etawah","ms":"Etawah","ne":"इटावा","new":"इतावाह","nl":"Etawah (stad)","nb":"Etawah","or":"ଏଟାୱା","pa":"ਇਟਾਵਾ","pam":"Etawah","pl":"Etawah (miasto)","pnb":"اٹاوہ","ru":"Этавах","sa":"इटावा","sat":"ᱤᱴᱟᱣᱟ","sco":"Etawah","simple":"Etawah","sr":"Етава","sv":"Etawah","ta":"இட்டாவா","te":"ఎటావా","uk":"Етавах","ur":"اٹاوہ","vi":"Etawah","war":"Etawah","zh":"埃塔瓦","zh-min-nan":"Etawah (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:11.788480","text":"इटावा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर इटावा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,५६,८३८ होती.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:इटावा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इटावा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Itawa is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर इटावा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Itawa District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,५६,८३८ होती.","translated_text":"The population was 2,56,838 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:इटावा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District of Itawa","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फिरोझाबाद","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''फिरोझाबाद''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६,०३७९७ होती.\n\nहे शहर [[फिरोझाबाद जिल्हा|फिरोझाबाद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nयेथे बांगड्या व काचसामानाचे उद्योग आहेत.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फिरोझाबाद जिल्हा]]","hash":"a64d61c35c71cca34b2f8064d6823a3238c643b6e69cd6ad8280173aadc09275","last_revision":"2023-06-07T07:29:17Z","first_revision":"2006-04-14T22:47:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.304490","cross_lingual_links":{"ar":"فيروز آباد، أتر برديش","arz":"فيروز آباد","azb":"فیروزآباد (هیندوستان)","bh":"फिरोजाबाद","bpy":"ফিরোজাবাদ","ca":"Firozabad","ceb":"Fīrozābād","de":"Firozabad","en":"Firozabad","eo":"Firozabad","es":"Firozabad","eu":"Firozabad","fa":"فیروزآباد (هند)","fi":"Firozabad","fr":"Firozabad","hi":"फ़िरोज़ाबाद","it":"Firozabad","kn":"ಫಿರೋಜಾಬಾದ್","mg":"Firozabad","ms":"Firozabad","ne":"फिरोजाबाद","new":"फिरोजाबाद","nl":"Firozabad (stad)","nb":"Firozabad","or":"ଫିରୋଜାବାଦ","pam":"Firozabad","pl":"Firozabad (miasto)","pnb":"فیروز آباد","ps":"فيروزاباد","ru":"Фирозабад","sa":"फिरोझाबाद्","sat":"ᱯᱷᱤᱨᱚᱡᱟᱵᱟᱫᱽ","sr":"Фирозабад","sv":"Firozabad","ta":"பிரோசாபாத்","te":"ఫిరోజాబాద్","tt":"Фирозабад","uk":"Фірозабад","ur":"فیروزآباد","vi":"Firozabad","war":"Firozabad","zh":"菲罗扎巴德","zh-min-nan":"Firozabad (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"फिरोझाबाद भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६,०३७९७ होती.\n\nहे शहर फिरोझाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nयेथे बांगड्या व काचसामानाचे उद्योग आहेत.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:फिरोझाबाद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फिरोझाबाद भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ferozabad is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६,०३७९७ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it had a population of 6,037,977.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर फिरोझाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Ferozabad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे बांगड्या व काचसामानाचे उद्योग आहेत.","translated_text":"There are bracelets and glassware industries here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:फिरोझाबाद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Firozabad district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फतेहगढ","wikicode":"'''फतेहगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[फरुखाबाद जिल्हा|फरुखाबाद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फरुखाबाद जिल्हा]]","hash":"b4baa09865a85d2d0264e2939a2c56ca2f1afb449bed2af8b6427ad383ded051","last_revision":"2014-02-14T18:00:55Z","first_revision":"2006-04-14T22:48:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.427094","cross_lingual_links":{"bh":"फतेहगढ़","bpy":"ফতেহগড়","ca":"Fatehgarh","ceb":"Fatehgarh","de":"Fatehgarh","en":"Fatehgarh","es":"Fatehgarh","fr":"Fatehgarh","hi":"फ़तेहगढ़","it":"Fatehgarh","mg":"Fatehgarh","ms":"Fatehgarh","new":"फतेहगढ","nl":"Fatehgarh (stad)","nb":"Fatehgarh","pa":"ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ","pam":"Fatehgarh","pl":"Fatehgarh","ru":"Фатехгарх","sa":"फतेहगढ","sat":"ᱯᱷᱟᱛᱮᱦᱜᱚᱲ","sr":"Фатехгарх","sv":"Fatehgarh","ta":"பதேகர்","te":"ఫతేగఢ్","ur":"فتح گڑھ","vi":"Fatehgarh","war":"Fatehgarh","zh":"法泰赫加尔","zh-min-nan":"Fatehgarh (chng)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"फतेहगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर फरुखाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:फरुखाबाद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फतेहगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Fatehgarh is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर फरुखाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Farukhabad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:फरुखाबाद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Farakhabad district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फतेहपूर","wikicode":"'''फतेहपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[फतेहपूर जिल्हा|फतेहपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फतेहपूर जिल्हा]]","hash":"d68e846f0d7cd008727853e9b5e84f7cf6bf64d4b1c5b171b303a1bbce48f742","last_revision":"2023-01-27T17:56:34Z","first_revision":"2006-04-14T22:48:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.506647","cross_lingual_links":{"arz":"محافظة فاتحبور","bh":"फतेहपुर","bpy":"ফতেহপুর","ca":"Fatehpur","ceb":"Fatehpur (lungsod sa Indiya, Uttar Pradesh, Fatehpur)","de":"Fatehpur (Uttar Pradesh)","en":"Fatehpur, Uttar Pradesh","eo":"Fatehpur","es":"Fatehpur (Fatehpur)","fr":"Fatehpur (Uttar Pradesh)","hi":"फतेहपुर, उत्तर प्रदेश","it":"Fatehpur (Fatehpur)","ms":"Fatehpur, Fatehpur","nl":"Fatehpur (stad)","pl":"Fatehpur (dystrykt Fatehpur)","pnb":"فتح پور، اتر پردیش","ru":"Фатехпур","sa":"फतेहपुरम्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱯᱷᱟᱛᱮᱦᱯᱩᱨ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","simple":"Fatehpur, Uttar Pradesh","sv":"Fatehpur","ta":"பதேபூர், உத்தரப் பிரதேசம்","te":"ఫతేపూర్ (ఉత్తరప్రదేశ్)","ur":"فتح پور، اتر پردیش","war":"Fatehpur","zh-min-nan":"Fatehpur (Fatehpur)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"फतेहपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर फतेहपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:फतेहपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फतेहप���र भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Fatehpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर फतेहपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Fatehpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:फतेहपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Fatehpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फैजाबाद","wikicode":"{{हा लेख|उत्तर प्रदेश मधील शहर फैझाबाद|फैझाबाद, अफगाणिस्तान}}\n{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = फैझाबाद\n| स्थानिक = \n| चित्र = Avadh_university_faizabad.jpg\n| चित्र_वर्णन = फैझाबाद येथील [[अवध विद्यापीठ]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[फैझाबाद जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,६५,२२८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 46 |lats = 20 |latNS = N\n|longd = 82 |longm = 7 |longs = 55 |longEW = E\n}}\n'''फैझाबाद''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक शहर व [[फैझाबाद जिल्हा|फैझाबात जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. फैझाबाद शहर उत्तर प्रदेशच्या पूर्व भागात [[घाघरा नदी]]च्या काठावर [[लखनौ]]च्या १३० किमी पूर्वेस वसले आहे. [[अयोध्या]] हे प्राचीन शहर व [[राम]]ाचे जन्मस्थान फैझाबादच्या जवळच स्थित आहे.\n\n[[अवध]] संस्थानाची पहिली राजधानी असलेल्या फैझाबादमध्ये नवाबांनी बांधलेल्या अनेक वास्तू आढळतात.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग|Faizabad|फैजाबाद}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:अयोध्या जिल्हा]]\n[[वर्ग:अवध संस्थान]]\n[[वर्ग:फैजाबाद|*]]","hash":"44e32684d0d23206ac1b45585ef2f76e78a4d32f9b4a1854c9594ded1df23424","last_revision":"2023-01-27T17:59:20Z","first_revision":"2006-04-14T22:49:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.570332","cross_lingual_links":{"ar":"فيض آباد (الهند)","arz":"فايز آباد","awa":"फैजाबाद","az":"Feyzabad (Hindistan)","bh":"फैजाबाद","bpy":"ফৈজাবাদ","ca":"Faizabad","ceb":"Faizābād (lungsod)","de":"Faizabad (Indien)","en":"Faizabad","eo":"Fajzabad (Barato)","es":"Faizabad","fa":"فیض‌آباد (هند)","fr":"Faizabad","gu":"ફૈજાબાદ","hi":"फ़ैज़ाबाद","it":"Faizabad","ja":"ファイザーバード","ko":"파이자바드","mg":"Faizabad","ml":"ഫൈസാബാദ്","ms":"Faizabad, Faizabad","new":"फैजाबाद","nl":"Faizabad (India)","nb":"Faizabad","pa":"ਫ਼ੈਜ਼ਾਬਾਦ","pam":"Faizabad","pl":"Faizabad (miasto)","pnb":"فیض آباد","pt":"Faizabade","ru":"Файзабад (Индия)","sa":"फैजाबाद्","simple":"Faizabad","sr":"Фајзабад","sv":"Faizabad","ta":"பைசாபாத்","te":"ఫైజాబాద్ (ఉత్తర ప్రదేశ్)","tr":"Faizabad (Hindistan)","uk":"Файзабад (Індія)","ur":"فیض آباد (بھارت)","vi":"Faizabad","war":"Faizabad","zh":"法扎巴德","zh-min-nan":"Ayodhya (Ìn-tō͘)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"फैझाबाद हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक शहर व फैझाबात जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. फैझाबाद शहर उत्तर प्रदेशच्या पूर्व भागात घाघरा नदीच्या काठावर लखनौच्या १३० किमी पूर्वेस वसले आहे. अयोध्या हे प्राचीन शहर व रामाचे जन्मस्थान फैझाबादच्या जवळच स्थित आहे.\n\nअवध संस्थानाची पहिली राजधानी असलेल्या फैझाबादमध्ये नवाबांनी बांधलेल्या अनेक वास्तू आढळतात.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:अयोध्या जिल्हा वर्ग:अवध संस्थान *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = फैझाबाद\n| स्थानिक = \n| चित्र = Avadh_university_faizabad.jpg\n| चित्र_वर्णन = फैझाबाद येथील [[अवध विद्यापीठ]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[फैझाबाद जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,६५,२२८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 46 |lats = 20 |latNS = N\n|longd = 82 |longm = 7 |longs = 55 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फैझाबाद हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक शहर व फैझाबात जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Fazabad is a city and the district headquarters of Fazabad district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फैझाबाद शहर उत्तर प्रदेशच्या पूर्व भागात घाघरा नदीच्या काठावर लखनौच्या १३० किमी पूर्वेस वसले आहे.","translated_text":"The city of Faisabad is located 130 km east of Lucknow on the banks of the Ghagra River in the eastern part of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अयोध्या हे प्राचीन शहर व रामाचे जन्मस्थान फैझाबादच्या जवळच स्थित आहे.","translated_text":"Ayodhya is an ancient city and the birthplace of Rama located near Faisabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अवध संस्थानाची पहिली राजधानी असलेल्या फैझाबादमध्ये नवाबांनी बांधलेल्या अनेक वास्तू आढळतात.","translated_text":"Faisabad, the first capital of the Awadh Institute, is home to many Nawab-built monuments.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:अयोध्या जिल्हा वर्ग:अवध संस्थान *","translated_text":"Class: Cities in Uttar Pradesh Class: Ayodhya District Class: Awadh Institute *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोंडा","wikicode":"'''गोंदा''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गोंडा जिल्हा|गोंडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गोंडा जिल्हा]]","hash":"f6aeab384fffad59d8b1eb8366e79a626ce94ceb5f8d3ecb4538013eabc136ab","last_revision":"2017-08-24T14:43:38Z","first_revision":"2024-05-06T22:36:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.623201","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"गोंदा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गोंडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गोंडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोंदा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gonda is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गोंडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gonda district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गोंडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Gonda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गाझीपूर","wikicode":"'''गाझीपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गाझीपूर जिल्हा|गाझीपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गाझीपूर जिल्हा]]","hash":"809c62aa4e4dd037a74228882dc1425640cbf72e88e2caf0a66d1ca8f5a6c49f","last_revision":"2023-01-27T17:55:15Z","first_revision":"2006-04-14T22:50:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.680569","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"गाझीपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गाझीपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गाझीपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गाझीपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gazipur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गाझीपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gazipur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गाझीपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Gazipur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोरखपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = गोरखपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = Gorakpage.jpg\n| चित्र_वर्णन = गोरखनाथ मठ\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[गोरखपूर जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ६,७३,४४६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 45 |lats = 31 |latNS = N\n|longd = 83 |longm = 22 |longs = 11 |longEW = E\n}}\n'''गोरखपूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक मोठे शहर व [[गोरखपूर जिल्हा|गोरखपूर जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. गोरखपूर शहर उत्तर प्रदेशच्या पूर्व भागात भारत-[[नेपाळ]] आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ वसले असून ते [[लखनौ]]च्या २७० किमी पूर्वेस, [[अलाहाबाद]]च्या २७० किमी ईशान्येस तर [[पाटणा|पाटण्याच्या]] २८० किमी वायव्येस आहे. गोरखपूर प्रामुख्याने येथील [[गोरखनाथ]] मठासाठी ओळखले जाते.\n\n==वाहतूक== \n[[गोरखपूर रेल्वे स्थानक]] हे [[भारतीय रेल्वे]]च्या १०० सर्वाधिक वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून ते [[उत्तर पूर्व रेल्वे (भारत)|उत्तर पूर्व रेल्वे क्षेत्राचे]] मुख्यालय आहे.\n\n==प्रसिद्ध रहिवासी==\n* मुन्शी [[प्रेमचंद]]\n* [[नरेंद्र हिरवाणी]], माजी भारतीय फिरकी गोलंदाज\n* [[अनुराग कश्यप]], [[बॉलिवूड]] दिग्दर्शक\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग|Gorakhpur|गोरखपूर}}\n*{{wikivoyage|Gorakhpur|गोरखपूर}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गोरखपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:गोरखपूर]]","hash":"f1ad93aface242a4d4cd1bd9fa39da099fb84bff595002afe2f1b62fe6983e89","last_revision":"2016-05-17T01:09:13Z","first_revision":"2006-04-14T22:50:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.754156","cross_lingual_links":{"ar":"غوراخبور","arz":"جوراخبور (مدينه فى جوراخبور)","awa":"गोरखपुर","bh":"गोरखपुर","bn":"গোরক্ষপুর","ca":"Gorakhpur","cs":"Górakhpur","de":"Gorakhpur","en":"Gorakhpur","eo":"Gorakhpur","es":"Gorakhpur","fa":"گورکپور","fi":"Gorakhpur","fr":"Gorakhpur","he":"גוראקפור","hi":"गोरखपुर","hu":"Gorakhpur","it":"Gorakhpur","ja":"ゴーラクプル","ka":"გორაკჰპური","kn":"ಗೋರಖಪುರ","ko":"고라크푸르","lld":"Gorakhpur","lt":"Gorakhpuras","mai":"गोरखपुर","mg":"Gorakhpur","ml":"ഗോരഖ്പൂർ","ne":"गोरखपुर","new":"गोरखपुर","nl":"Gorakhpur (stad)","nn":"Gorakhpur","nb":"Gorakhpur","os":"Горакхпур","pa":"ਗੋਰਖਪੁਰ","pam":"Gorakhpur","pl":"Gorakhpur (miasto)","pnb":"گورکھپور","ru":"Горакхпур","sa":"गोरक्षपुरम्","sat":"ᱜᱳᱨᱚᱠᱷᱯᱩᱨ","simple":"Gorakhpur","sr":"Горакпур","sv":"Gorakhpur","ta":"கோரக்பூர்","te":"గోరఖ్‌పూర్","th":"โครัขปุระ","tt":"Горакхпур","uk":"Горакхпур","ur":"گورکھپور","uz":"Gorakhpur","vi":"Gorakhpur","war":"Gorakhpur","zh":"戈勒克布爾","zh-min-nan":"Gorakhpur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"गोरखपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक मोठे शहर व गोरखपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. गोरखपूर शहर उत्तर प्रदेशच्या पूर्व भागात भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ वसले असून ते लखनौच्या २७० किमी पूर्वेस, अलाहाबादच्या २७० किमी ईशान्येस तर पाटण्याच्या २८० किमी वायव्येस आहे. गोरखपूर प्रामुख्याने येथील गोरखनाथ मठासाठी ओळखले जाते.\n\nगोरखपूर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेच्या १०० सर्वाधिक वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून ते उत्तर पूर्व रेल्वे क्षेत्राचे मुख्यालय आहे.\n\nमुन्शी प्रेमचंद नरेंद्र हिरवाणी, माजी भारतीय फिरकी गोलंदाज अनुराग कश्यप, बॉलिवूड दिग्दर्शक\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गोरखपूर जिल्हा वर्ग:गोरखपूर\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = गोरखपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = Gorakpage.jpg\n| चित्र_वर्णन = गोरखनाथ मठ\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[गोरखपूर जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ६,७३,४४६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 45 |lats = 31 |latNS = N\n|longd = 83 |longm = 22 |longs = 11 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोरखपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक मोठे शहर व गोरखपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Gorakhpur is a large city and the headquarters of Gorakhpur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोरखपूर शहर उत्तर प्रदेशच्या पूर्व भागात भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमेजवळ वसले असून ते लखनौच्या २७० किमी पूर्वेस, अलाहाबादच्या २७० किमी ईशान्येस तर पाटण्याच्या २८० किमी वायव्येस आहे.","translated_text":"The city of Gorakhpur is located in the eastern part of Uttar Pradesh near the India-Nepal international border, 270 km east of Lucknow, 270 km northeast of Allahabad and 280 km north of Patna.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोरखपूर प्रामुख्याने येथील गोरखनाथ मठासाठी ओळखले जाते.","translated_text":"Gorakhpur is primarily known for its Gorakhnath Motta.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोरखपूर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेच्या १०० सर्वाधिक वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून ते उत्तर पूर्व रेल्वे क्षेत्राचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Gorakhpur Railway Station is one of the 100 busiest stations of Indian Railways and is the headquarters of the North Eastern Railway sector.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रसिद्ध रहिवासी","translated_text":"Famous residents","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुन्शी प्रेमचंद नरेंद्र हिरवाणी, माजी भारतीय फिरकी गोलंदाज अनुराग कश्यप, बॉलिवूड दिग्दर्शक","translated_text":"Munshi Premchand Narendra Hirvani, former Indian spin bowler Anurag Kashyap, Bollywood director","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गोरखपूर जिल्हा वर्ग:गोरखपूर","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Gorakhpur District Category:Gorakhpur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गाझियाबाद","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = गाझियाबाद\n| स्थानिक = \n| चित्र = GZB Ghaziabad Railway Station Uttar Pradesh.jpg\n| चित्र_वर्णन = गाझियाबाद रेल्वे स्थानक\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[गाझियाबाद जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = १९३३\n| उंची = ७०२\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २३,८१,४५२\n| घनता = १२००\n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 28 |latm = 40 |lats = 12 |latNS = N\n|longd = 77 |longm = 25 |longs = 12 |longEW = E\n}}\n'''गाझियाबाद''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक मोठे शहर आहे. गाझियाबाद शहर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात [[नवी दिल्ली]]पासून २५ किमी व [[नोएडा]]पासून २० किमी अंतरावर वसले आहे. [[दिल्ली]]च्या [[राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र]]ाचा भाग असलेल्या गाझियाबादची लोकसंख्या २०११ साली २३ लाख होती. गाझियाबाद पश्चिम उत्तर प्रदेशातील प्रगत औद्योगिक क्षेत्रांपैकी एक आहे.\n\nगाझियाबादची स्थापना इ.स. १७४० मध्ये [[मुघल साम्राज्य]]ादरम्यान केली गेली. भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर गाझियाबादची झपाट्याने प्रगती झाली व येथे अनेक कारखाने व उद्योग उभारले. अजच्या घडीला उत्तर प्रदेशामधील औद्योगिक शहरांमध्ये [[कानपूर]] खालोखाल गाझियाबादचा क्रमांक लागतो. दिल्लीच्या जवळ स्थित असल्यामुळे गाझियाबादमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गृहसंकुले उभी राहिली आहेत व गाझियाबादला दिल्लीच्या उपनगराचा दर्जा प्राप्त झाला आहे.\n\n==वाहतूक== \nगाझियाबाद शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे. दिल्लीचा [[इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ]] येथून ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे. दिल्लीचा आनंद नगर बसस्टॅंड गाझियाबादच्या पश्चिमेस आहे. [[राष्ट्रीय महामार्ग २४]], [[राष्ट्रीय महामार्ग ५८]] व [[राष्ट्रीय महामार्ग ९१]] गाझियाबादमधूनच जातात.\n\n[[दिल्ली मेट्रो]]ची लाल रंगाची मर्गिका सध्याच्या घडीला दिलशाद गार्डन स्थानकापर्यंत धावते. हे स्थानक गाझियाबादहून १८ किमी अंतरावर आहे. ही मार्गिका २०१७ पर्यंत गाझियाबाद बस स्थानकापर्यंत वाढवली जाईल असा अंदाज आहे. ह्यामुळे गाझियाबाद मेट्रोद्वारे दिल्लीसोबत जोडले जाईल.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://www.ghaziabadonline.in/ संकेतस्थळ]\n{{कॉमन्स वर्ग|Ghaziabad|गाझियाबाद}}\n*{{wikivoyage|Ghaziabad|गाझियाबाद}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गाझियाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र]]","hash":"a537eafe57c91f1c40ede1c7b1f4a57e7e1416d9a060039124c9bcbe8dac8c31","last_revision":"2022-01-21T08:32:41Z","first_revision":"2006-04-14T22:50:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.815657","cross_lingual_links":{"af":"Ghaziabad","ar":"غازي آباد","arz":"جازى آباد","ast":"Ghaziabad","bh":"गाजियाबाद","bn":"গাজিয়াবাদ","bpy":"ঘাজিয়���বাদ","ca":"Ghaziabad","ceb":"Ghāziābād (lungsod)","cs":"Ghaziabád","da":"Ghaziabad","de":"Ghaziabad","en":"Ghaziabad","eo":"Gaziabad","es":"Ghaziabad","eu":"Ghaziabad","fa":"قاضی‌آباد (هند)","fi":"Ghaziabad","fr":"Ghaziabad","gu":"ગાઝિયાબાદ","ha":"Ghaziabad","he":"גאזיאבאד","hi":"ग़ाज़ियाबाद","hu":"Gáziábád","hy":"Գազիաբաթ","id":"Ghaziabad","it":"Ghaziabad","ja":"ガーズィヤーバード","ka":"ღაზიაბადი","ko":"가지아바드","ky":"Газиабад","lb":"Ghaziabad","lez":"Гъазиабад","lld":"Ghaziabad","lt":"Gaziabadas","mai":"गाजियाबाद, उत्तर प्रदेश","ml":"ഗാസിയാബാദ്","ms":"Ghaziabad","ne":"गाजियाबाद","new":"गाजियाबाद","nl":"Ghaziabad (stad)","nb":"Ghaziabad (India)","or":"ଘଜିଆବାଦ, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ","os":"Газиабад","pa":"ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ","pam":"Ghaziabad","pl":"Ghaziabad (miasto)","pnb":"غازی آباد","pt":"Gaziabade","ro":"Ghaziabad","ru":"Газиабад","sa":"गाझियाबाद्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱜᱟᱡᱤᱭᱟᱵᱟᱫᱽ","simple":"Ghaziabad","sr":"Газијабад","sv":"Ghaziabad","sw":"Ghaziabad, India","ta":"காசியாபாத்","te":"ఘాజియాబాద్","th":"คาซิยาบาด","tr":"Ghaziabad","tt":"Газиабад","uk":"Газіабад (місто)","ur":"غازی آباد، بھارت","vi":"Ghaziabad","war":"Ghaziabad","wuu":"加济阿巴德","zh":"加濟阿巴德","zh-min-nan":"Ghaziabad (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"गाझियाबाद हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक मोठे शहर आहे. गाझियाबाद शहर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात नवी दिल्लीपासून २५ किमी व नोएडापासून २० किमी अंतरावर वसले आहे. दिल्लीच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा भाग असलेल्या गाझियाबादची लोकसंख्या २०११ साली २३ लाख होती. गाझियाबाद पश्चिम उत्तर प्रदेशातील प्रगत औद्योगिक क्षेत्रांपैकी एक आहे.\n\nगाझियाबादची स्थापना इ.स. १७४० मध्ये मुघल साम्राज्यादरम्यान केली गेली. भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर गाझियाबादची झपाट्याने प्रगती झाली व येथे अनेक कारखाने व उद्योग उभारले. अजच्या घडीला उत्तर प्रदेशामधील औद्योगिक शहरांमध्ये कानपूर खालोखाल गाझियाबादचा क्रमांक लागतो. दिल्लीच्या जवळ स्थित असल्यामुळे गाझियाबादमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गृहसंकुले उभी राहिली आहेत व गाझियाबादला दिल्लीच्या उपनगराचा दर्जा प्राप्त झाला आहे.\n\nगाझियाबाद शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे. दिल्लीचा इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ येथून ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे. दिल्लीचा आनंद नगर बसस्टॅंड गाझियाबादच्या पश्चिमेस आहे. राष्ट्रीय महामार्ग २४, राष्ट्रीय महामार्ग ५८ व राष्ट्रीय महामार्ग ९१ गाझियाबादमधूनच जातात.\n\nदिल्ली मेट्रोची लाल रंगाची मर्गिका सध्याच्या घडीला दिलशाद गार्डन स्थानकापर्यंत धावते. हे स्थानक गाझियाबादहून १८ किमी अंतरावर आहे. ही मार्गिका २०१७ पर्यंत गाझियाबाद बस स्थानकापर्यंत ���ाढवली जाईल असा अंदाज आहे. ह्यामुळे गाझियाबाद मेट्रोद्वारे दिल्लीसोबत जोडले जाईल.\n\nसंकेतस्थळ\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गाझियाबाद जिल्हा वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = गाझियाबाद\n| स्थानिक = \n| चित्र = GZB Ghaziabad Railway Station Uttar Pradesh.jpg\n| चित्र_वर्णन = गाझियाबाद रेल्वे स्थानक\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[गाझियाबाद जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = १९३३\n| उंची = ७०२\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २३,८१,४५२\n| घनता = १२००\n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 28 |latm = 40 |lats = 12 |latNS = N\n|longd = 77 |longm = 25 |longs = 12 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गाझियाबाद हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक मोठे शहर आहे.","translated_text":"Ghaziabad is a major city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गाझियाबाद शहर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात नवी दिल्लीपासून २५ किमी व नोएडापासून २० किमी अंतरावर वसले आहे.","translated_text":"The city of Ghaziabad is located in the western part of Uttar Pradesh at a distance of 25 km from New Delhi and 20 km from Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्लीच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा भाग असलेल्या गाझियाबादची लोकसंख्या २०११ साली २३ लाख होती.","translated_text":"Part of the National Capital Region of Delhi, Ghaziabad had a population of 23 lakh in 2011.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गाझियाबाद पश्चिम उत्तर प्रदेशातील प्रगत औद्योगिक क्षेत्रांपैकी एक आहे.","translated_text":"Ghaziabad is one of the most advanced industrial areas in Western Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गाझियाबादची","translated_text":"It's the same as in Gaza.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्थापना इ.स.","translated_text":"Founded C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७४० मध्ये मुघल साम्राज्यादरम्यान केली गेली.","translated_text":"It was built during the Mughal Empire in 1740.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर गाझियाबादची झपाट्याने प्रगती झाली व येथे अनेक कारखाने व उद्योग उभारले.","translated_text":"After India's independence, Ghaziabad grew rapidly and established many factories and industries.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अजच्या घडीला उत्तर प्रदेशामधील औद्योगिक शहरांमध्ये कानपूर खालोखाल गाझियाबादचा क्रमांक लागतो.","translated_text":"Today, Ghaziabad is ranked among the industrial cities of Uttar Pradesh below Kanpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्लीच्या जवळ स्थित असल्यामुळे गाझियाबादमध्ये मोठ्या प्रमाणावर गृहसंकुले उभी राहिली आहेत व गाझियाबादला दिल्ल��च्या उपनगराचा दर्जा प्राप्त झाला आहे.","translated_text":"Due to its proximity to Delhi, Gaziabad has a large number of residential complexes and gained the status of Delhi suburb.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गाझियाबाद शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे.","translated_text":"The city of Ghaziabad is connected to the rest of India by highways and railways.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्लीचा इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ येथून ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे.","translated_text":"It is 45 minutes from Indira Gandhi International Airport, Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्लीचा आनंद नगर बसस्टॅंड गाझियाबादच्या पश्चिमेस आहे.","translated_text":"Delhi's Anand Nagar Bus Stand is located west of Ghaziabad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग २४, राष्ट्रीय महामार्ग ५८ व राष्ट्रीय महामार्ग ९१ गाझियाबादमधूनच जातात.","translated_text":"National Highway 24, National Highway 58 and National Highway 91 pass through Ghaziabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दिल्ली मेट्रोची लाल रंगाची मर्गिका सध्याच्या घडीला दिलशाद गार्डन स्थानकापर्यंत धावते.","translated_text":"The red mercury of the Delhi Metro runs to Dilshaad Garden Station at this time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे स्थानक गाझियाबादहून १८ किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"The station is located at a distance of 18 km from Ghaziabad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही मार्गिका २०१७ पर्यंत गाझियाबाद बस स्थानकापर्यंत वाढवली जाईल असा अंदाज आहे.","translated_text":"It is estimated that this route will be extended to Ghaziabad Bus Station by 2017.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यामुळे गाझियाबाद मेट्रोद्वारे दिल्लीसोबत जोडले जाईल.","translated_text":"It will be connected to Delhi by the Ghaziabad Metro.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संकेतस्थळ","translated_text":"The Web site","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:गाझियाबाद जिल्हा वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Gaziabad District Category:National Capital Region","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हमीरपूर","wikicode":"{{हा लेख|उत्तर प्रदेशमधील शहर|हमीरपूर, हिमाचल प्रदेश}}\n{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''हमीरपुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[हमीरपूर जिल्हा|हमीरपुर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:हमीरपूर जिल्हा]]","hash":"ebf01c494f0e6afdc26361418394986e2c54aba3a78ac43f461c793fae32144c","last_revision":"2021-08-21T06:17:40Z","first_revision":"2006-04-14T22:51:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.866606","cross_lingual_links":{"bh":"हमीरपुर","ca":"Hamirpur (Uttar Pradesh)","ceb":"Hamīrpur (lungsod sa Indiya, Uttar Pradesh, Hamīrpur, lat 25,96, long 80,15)","de":"Hamirpur (Uttar Pradesh)","en":"Hamirpur, Uttar Pradesh","fr":"Hamirpur (Uttar Pradesh)","gu":"હમીરપુર, ઉત્તર પ્રદેશ","hi":"हमीरपुर, उत्तर प्रदेश","it":"Hamirpur (Uttar Pradesh)","ne":"हमीरपुर, उत्तर प्रदेश","pl":"Hamirpur (Uttar Pradesh)","pnb":"ہمیرپور، اترپردیش","ru":"Хамирпур (город, Уттар-Прадеш)","sa":"हमीरपुरम्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱦᱚᱢᱤᱨᱯᱩᱨ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Hamirpur, Uttar Pradesh","te":"హమీర్‌పూర్","uk":"Хамірпур (Уттар-Прадеш)","ur":"ہمیرپور، اترپردیش"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"हमीरपुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर हमीरपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हमीरपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हमीरपुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hamirpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर हमीरपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Hamirpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हमीरपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Hamirpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हरडोई","wikicode":"'''हरदोई''' हे [[भारत]]ाच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[हरदोई जिल्हा|हरदोई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:हरदोई जिल्हा]]","hash":"024343e661f334ab270bee804d9809974e047e392d14fccdff53f64b43260511","last_revision":"2019-03-06T08:00:26Z","first_revision":"2006-04-14T22:51:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.920427","cross_lingual_links":{"awa":"हरदोई","bh":"हरदोई","bpy":"হারদোই","ca":"Hardoi","ceb":"Hardoī","de":"Hardoi","en":"Hardoi","eo":"Hardoj","es":"Hardoi","fa":"هاردوی","fr":"Hardoi","gu":"હરદોઈ","hi":"हरदोई","hif":"Hardoi","it":"Hardoi","mg":"Hardoi","ms":"Hardoi","ne":"हरदोई","new":"हर्दोइ","nl":"Hardoi (stad)","nb":"Hardoi","or":"ହରଦୋଇ","pl":"Hardoi (miasto)","pt":"Hardoi","ru":"Хардой","sa":"हरदोयी","sat":"ᱦᱟᱨᱫᱚᱭ","simple":"Hardoi","sv":"Hardoi","ta":"கார்தோய்","te":"హర్దోయీ","ur":"ہردوئی","vi":"Hardoi","zh":"赫尔多伊","zh-min-nan":"Hardoi (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"हरदोई हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर हरदोई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हरदोई जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हरदोई हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hardoi is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर हरदोई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Hardooi District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हरदोई जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Hardoi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झांसी","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार=गाव\n|इतर_नाव=\n| स्थानिक_नाव = झांशी‌ / झाँसी / Jhansi\n'''(राणी लक्ष्मीबाईंची कर्मभूमी, बुंदेलखंड प्रवेशद्वार)'''\n| आकाशदेखावा = Virangana Lakshmibai Railway Station 09.jpg\n| आकाशदेखावा_शीर्षक = वीरांगना लक्ष्मीबाई झाँसी जंक्शन\n| शोधक_स्थान= right\n| अक्षांश = \n| रेखांश = \n| उंची = \n| राज्य_नाव = उत्तर प्रदेश\n|जवळचे_शहर=ओरछा| जिल्हा = [[झांसी जिल्हा]]\n|अधिकृत_भाषा= हिंदी \n| नेता_पद =\n| नेता_नाव =\n|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष  = २०११\n| लोकसंख्या_एकूण = \n| लोकसंख्या_घनता =\n|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान = \n| क्षेत्रफळ_एकूण = \n|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड = \n| पिन कोड = \n| आरटीओ_कोड =  युपी/UP\n|संकेतस्थळ=\n|कोरे_शीर्षक_१ = \n|कोरे_उत्तर_१ = \n| तळटिपा =}}\n\n'''झांशी''' [[भारत]]ाच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर आहे. उत्तर प्रदेश राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर आहे. हे उत्तर प्रदेशच्या अत्यंत दक्षिणेला बेत्रवति नदीच्या काठावर बुंदेलखंड प्रदेशात आहे. झांशी हे झांशी जिल्ह्याचे आणि झांशी विभागाचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.  बुंदेलखंडचे प्रवेशद्वार म्हणूनही ओळखले जाते, झांशी हे पाहुज आणि बेत्रवति नद्यांच्या जवळ आणि आजूबाजूला सरासरी २८५ मीटर (९३५ फूट) उंचीवर वसलेले आहे. हे राष्ट्रीय राजधानी नवी दिल्लीपासून सुमारे 420 किलोमीटर आणि राज्य राजधानी लखनऊपासून 315 किलोमीटर अंतरावर आहे.\n\n१८५७ च्या पहिल्या भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात झांशीच्या राणीच्या ऐतिहासिक भूमिकेमुळे हे शहर विश्व प्रसिद्ध झाले. म्हणून ह्या शहराला '''राणी लक्ष्मीबाईंची ऐतिहासिक नगरी''' असे देखील म्हणतात. \n\nतीन प्रमुख महामार्ग शहरातून जातात - राष्ट्रीय महामार्ग 27, राष्ट्रीय महामार्ग 39 आणि राष्ट्रीय महामार्ग 44.\n \n[[File:Jhansi fort.JPG|thumb|280px|महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब यांचा झांशीचा किल्ला]]\n\n== नेवाळकर राजवंश ==\n\n'''नेवाळकर‌ घराणे आणि झांशी राजवंश'''\n\n* घराणे : नेवालकर घराणे\n* साम्राज्य : मराठा साम्राज्य \n* कुळ : मराठी कऱ्हाडे ब्राम्हण \n* कुलदेवी : श्री महालक्ष्मी अंबाबाई कोल्हापूर\n* कुलदेवता : श्री लक्ष्मी पल्लीनाथ रत्‍नागिरी \n* ग्राम देवता : श्री नवलाई माऊली, कोट\n* उपासक : महादेव, श्री गणेश\n* मुळनिवासी : पावस, राजापूर, रत्‍नागिर��, महाराष्ट्र\n* रहिवासी : [[कोट]] [[रत्‍नागिरी]], [[पारोळा]] [[जळगाव]], झांशी\n* जहागीरदार : पारोळा, जळगाव, महाराष्ट्र \n* संस्थान :- झांशी, बुंदेलखंड, उत्तर प्रदेश \n* शासनकाळ : १७६९-१८५८\n* मुळपुरुष : रघुनाथ हरी नेवालकर प्रथम\n* पहिले सुभेदार : रघुनाथराव हरी हरीपंत नेवालकर द्वि.\n* शेवटचे सुभेदार : शिवराव हरीपंत नेवालकर\n* पहिले राजा : राजा शिवराव हरीपंत नेवालकर\n* शेवटचे राजा : राजा रामचंद्रराव नेवालकर\n* पहिले महाराज : महाराज रामचंद्रराव नेवालकर\n* शेवटचे महाराज : महाराज गंगाधरराव नेवालकर\n* प्रसिद्ध व्यक्ती : झांशीची राणी लक्ष्मीबाई\n\n==श्री महाराष्ट्र गणेश मंदिर==\n[[File:श्री गणेश मंदिर सभागृह.jpg|thumb|महाराष्ट्र श्री गणेश मंदिर सभागृह]]\n[[File:श्री. गणेश मंदिर, झाँसी.jpg|thumb|महाराष्ट्र श्री गणेश मंदिर, झाँसी]]\n[[File:श्री गणेश मंदिर, झाँसी(उ०पर०).jpg|thumb|महाराष्ट्र श्री गणेश मंदिर, झाँसी]]\n* '''महाराष्ट्र श्री गणपती मंदिर'''\nझांशीच्या ह्या गणेश मंदिरात‌ वैशाख‌ शुक्ल दशमी गुरुवार १९ मे १८४२ रोजी महाराज गंगाधरराव आणि महाराणी लक्ष्मीबाई यांचा विवाह झाला होते. हे मंदिर उत्तर भारतातील सर्वात मोठे आणि सर्वात सिद्ध मंदिर आहे, त्याचे मान श्री सिद्धिविनायक मंदिर, मुंबई आणि महाराष्ट्रातील दगडूशेठ मंदिराइतके आहे.\nहे गणपतीचे अति प्राचीन मंदिर आहे. जिथे दर बुधवारी शेकडो भाविक दर्शनाचा लाभ घेतात.\n\nबरुआ सागर, शिवपुरी, दतिया, ग्वाल्हेर, खजुराहो, महोबा, तोडी फतेहपूर, इत्यादी देखील झांशीजवळील पर्यटन स्थळे आहेत.\n\n=श्री महालक्ष्मी अंबाबाई मंदिर=\n\nश्री महालक्ष्मी मंदिर हे १८ व्या शतकात झांशीचे सुभेदार रघुनाथराव नेवाळकर द्वितीय यांनी निर्माण केले. हे मंदिर कोल्हापूरच्या महालक्ष्मी अंबाबाईला समर्पित आहे. महालक्ष्मी अंबाबाई ही नेवाळकरांची कुलस्वामिनी होती. त्यामुळे हे मंदिर बांधले गेले. तसेच रत्‍नागिरी येथील लक्ष्मीपल्लीनाथ हे नेवाळकरांचे कुलदैवत आहे. लक्ष्मी दरवाजाच्या जवळ असलेल्या ह्या मंदिराला लक्ष्मी मंदिर देखील म्हणतात. तर देवीला लक्ष्मी माता किंवा अंबा माता असे म्हणतात. राजाची कुलदेवी हीच प्रजेची कुलदेवी ह्या नियमाला अनुसरून ही महालक्ष्मी देवी संपूर्ण झांशीकरांची कुलदेवी आहे. \n\nविरांगणा महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब ह्या दररोज सारंगी घोडी वर स्वार होऊन आपल्या पुत्रासह मंदिरात दर्शना���ाठी येत असे. आणि दर शुक्रवारी उपवासाच्या दिवशी पालखीत बसून मंदिरात येत असे. मंदिर परिसरात दानधर्म करीत आणि प्रजेला मोतीचूरचे लाडू वाटत असे.\n\n=झांशीचे सुभेदार आणि महाराजा=\n\n* राजा बिरसिंह देव बुंदेला – १६१३ – झाशीच्या किल्ल्याचा निर्माणकर्ता\n* महाराजा छत्रसाल – १७२९-१७४२ च्या सुमारास किल्ला यांच्याकडेच होता.\n* नारो शंकर – १७४२-१७५७ – नारो शंकर यांना पेशव्यांनी परत बोलावले.\n* माधव गोविंद काकिर्डे , बाबुलाल कन्हई – १७५७-१७६६\n* विश्वासराव लक्ष्मण – १७६६-१७६९\n* दुसरे रघुनाथराव नेवाळकर – १७६९-१७९५ : हे अतिशय उत्तम असे व्यवस्थापक होते, त्यांनी झाशी संस्थानाचा महसूल वाढवण्यास मदत केली. यांनीच महालक्ष्मी मंदिर आणि रघुनाथ मंदिर बांधले.\n* राजा शिवराव नेवाळकर – १७९५ – १८१३\n( राणी पद्माबाई साहेब )\n* राजा कृष्णराव नेवाळकर\n( महाराणी सखुबाई साहेब )\n* महाराज रामचंद्रराव नेवाळकर – १८१३ – १८३५\n(महाराणी लक्ष्मीबाई साहेब ) \n* महाराज तिसरे रघुनाथराव नेवाळकर – १८३५ – १८३८ : १८३८ मध्ये यांचा मृत्यू झाला.\n(महाराणी जानकीबाई, लछ्छोबाई बेगम साहिबा )\n* महाराजा गंगाधरराव नेवाळकर – १८३८-१८५३ : \n( राणी रमाबाईसाहेब, महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब )\n* महाराणी लक्ष्मीबाई साहेब : १८५३-१८५४,१८५७-१८५८ \n\n(जन्म : १९ नोव्हेंबर १८३५ - १७ जून १८५८) - राणीचा जन्म काशी येथे झाला होता.<br>\nवडील - मोरोपंत तांबे; आई : भागिरथीबाई तांबे<br >\nमाहेरचे नाव : मनकर्णिका तांबे, टोपण नाव : मनू<br>\nराणी ४ वर्षाची असताना तिची आई वारली. तिचे वडील बिठूरमध्ये पेशवा न्यायालयात काम करत असत. पेशव्यांनीच नंतर मनूचा सांभाळ केला. तिने लग्नानंतर मुलाला (दामोदरराव) जन्म (१८५१) दिला पण तो जन्मानंतर ४ महिन्यातच मरण पावला. असे म्हणतात की राजा मुलाच्या मृत्यूनंतर परत सावरला नाही आणि २१ नोव्हेंबर १८५३ रोजी त्याचा मृत्यू झाला.\nनंतर लक्ष्मीबाईंनी गंगाधरराव नेवाळकर यांच्या चुलत्याचा मुलगा आनंदराव याला दत्तक घेतले. त्याचे नावही दामोदरराव ठेवण्यात आले. ७ दिवसांच्या युद्धानंतर १० जून १८५७ रोजी राणी लक्ष्मीबाई‌ राज्याभिषेक करून सिंहासनी बसल्या.\n* १८५८ -१८६१ : इंग्रज अधिकारी\n* १८६१ मध्ये इंग्रजांनी झाशीचा किल्ला आणि शहर जियाजीराव सिंदिया यांच्या हाती दिले.\n* १८८६मध्ये इंग्रजांनी झांशी परत घेतले.\n\n\n{{साचा:उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर���ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:झांसी जिल्हा]]","hash":"637969d6516d1c7f2427d2f3c23f905d945a0b4bcd3351b1dcda47115dc7d402","last_revision":"2024-02-18T09:12:29Z","first_revision":"2006-04-14T22:52:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:19.978936","cross_lingual_links":{"ar":"جانسي","arz":"جانسى (مدينه فى جانسى)","az":"Chansi","azb":"جانسی","bh":"झाँसी","bn":"ঝাঁসি","bpy":"ঝানসি","ca":"Jhansi (ciutat)","ceb":"Jhānsi (lungsod)","cs":"Džhánsí","de":"Jhansi","en":"Jhansi","eo":"Ĝansi","es":"Jhansi","eu":"Jhansi","fa":"جانسی","fi":"Jhansi","fr":"Jhansi","gu":"ઝાંસી","he":"ג'האנסי","hi":"झाँसी","hif":"Jhansi","hu":"Dzshánszí","hy":"Ջհանսի","id":"Jhansi","it":"Jhansi","ja":"ジャーンシー","kn":"ಝಾನ್ಸಿ","ko":"잔시","la":"Jhansi","lld":"Jhansi","lt":"Džhansis","mai":"झाँसी","mg":"Jhansi","ml":"ഝാൻസി","ms":"Jhansi, Jhansi","ne":"झाँसी","new":"झांसी","nl":"Jhansi (stad)","nb":"Jhansi","or":"ଝାନ୍ସୀ","pa":"ਝਾਂਸੀ","pam":"Jhansi","pl":"Jhansi (miasto)","pnb":"جھانسی","ps":"جانسي","pt":"Jhansi","ro":"Jhansi","ru":"Джханси (город)","sa":"झान्सी","sat":"ᱡᱷᱟᱸᱥᱤ","simple":"Jhansi","sl":"Jhansi","sr":"Џанси","sv":"Jhansi","ta":"ஜான்சி","te":"ఝాన్సీ","th":"ฌางสี","tr":"Jhansi","uk":"Джхансі","ur":"جھانسی","vi":"Jhansi","war":"Jhansi","wuu":"占西","zh":"占西","zh-min-nan":"Jhansi (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"झांशी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर आहे. उत्तर प्रदेश राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर आहे. हे उत्तर प्रदेशच्या अत्यंत दक्षिणेला बेत्रवति नदीच्या काठावर बुंदेलखंड प्रदेशात आहे. झांशी हे झांशी जिल्ह्याचे आणि झांशी विभागाचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. बुंदेलखंडचे प्रवेशद्वार म्हणूनही ओळखले जाते, झांशी हे पाहुज आणि बेत्रवति नद्यांच्या जवळ आणि आजूबाजूला सरासरी २८५ मीटर (९३५ फूट) उंचीवर वसलेले आहे. हे राष्ट्रीय राजधानी नवी दिल्लीपासून सुमारे 420 किलोमीटर आणि राज्य राजधानी लखनऊपासून 315 किलोमीटर अंतरावर आहे.\n\n१८५७ च्या पहिल्या भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात झांशीच्या राणीच्या ऐतिहासिक भूमिकेमुळे हे शहर विश्व प्रसिद्ध झाले. म्हणून ह्या शहराला राणी लक्ष्मीबाईंची ऐतिहासिक नगरी असे देखील म्हणतात.\n\nतीन प्रमुख महामार्ग शहरातून जातात - राष्ट्रीय महामार्ग 27, राष्ट्रीय महामार्ग 39 आणि राष्ट्रीय महामार्ग 44.\n\nनेवाळकर‌ घराणे आणि झांशी राजवंश\n\nघराणे : नेवालकर घराणे साम्राज्य : मराठा साम्राज्य कुळ : मराठी कऱ्हाडे ब्राम्हण कुलदेवी : श्री महालक्ष्मी अंबाबाई कोल्हापूर कुलदेवता : श्री लक्ष्मी पल्लीनाथ रत्‍नागिरी ग्राम देवता : श्री नवलाई माऊली, कोट उपासक : महादेव, श्री गणेश मुळनिवासी : पावस, राजापूर, रत्‍नागिरी, महाराष्ट्र रहिवासी : कोट रत्‍नागिरी, पारोळा जळगाव, झांशी जहागीरदार : पारोळा, जळगाव, महाराष्ट्र संस्थान :- झांशी, बुंदेलखंड, उत्तर प्रदेश शासनकाळ : १७६९-१८५८ मुळपुरुष : रघुनाथ हरी नेवालकर प्रथम पहिले सुभेदार : रघुनाथराव हरी हरीपंत नेवालकर द्वि. शेवटचे सुभेदार : शिवराव हरीपंत नेवालकर पहिले राजा : राजा शिवराव हरीपंत नेवालकर शेवटचे राजा : राजा रामचंद्रराव नेवालकर पहिले महाराज : महाराज रामचंद्रराव नेवालकर शेवटचे महाराज : महाराज गंगाधरराव नेवालकर प्रसिद्ध व्यक्ती : झांशीची राणी लक्ष्मीबाई\n\nमहाराष्ट्र श्री गणपती मंदिर झांशीच्या ह्या गणेश मंदिरात‌ वैशाख‌ शुक्ल दशमी गुरुवार १९ मे १८४२ रोजी महाराज गंगाधरराव आणि महाराणी लक्ष्मीबाई यांचा विवाह झाला होते. हे मंदिर उत्तर भारतातील सर्वात मोठे आणि सर्वात सिद्ध मंदिर आहे, त्याचे मान श्री सिद्धिविनायक मंदिर, मुंबई आणि महाराष्ट्रातील दगडूशेठ मंदिराइतके आहे. हे गणपतीचे अति प्राचीन मंदिर आहे. जिथे दर बुधवारी शेकडो भाविक दर्शनाचा लाभ घेतात.\n\nबरुआ सागर, शिवपुरी, दतिया, ग्वाल्हेर, खजुराहो, महोबा, तोडी फतेहपूर, इत्यादी देखील झांशीजवळील पर्यटन स्थळे आहेत.\n\nश्री महालक्ष्मी मंदिर हे १८ व्या शतकात झांशीचे सुभेदार रघुनाथराव नेवाळकर द्वितीय यांनी निर्माण केले. हे मंदिर कोल्हापूरच्या महालक्ष्मी अंबाबाईला समर्पित आहे. महालक्ष्मी अंबाबाई ही नेवाळकरांची कुलस्वामिनी होती. त्यामुळे हे मंदिर बांधले गेले. तसेच रत्‍नागिरी येथील लक्ष्मीपल्लीनाथ हे नेवाळकरांचे कुलदैवत आहे. लक्ष्मी दरवाजाच्या जवळ असलेल्या ह्या मंदिराला लक्ष्मी मंदिर देखील म्हणतात. तर देवीला लक्ष्मी माता किंवा अंबा माता असे म्हणतात. राजाची कुलदेवी हीच प्रजेची कुलदेवी ह्या नियमाला अनुसरून ही महालक्ष्मी देवी संपूर्ण झांशीकरांची कुलदेवी आहे.\n\nविरांगणा महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब ह्या दररोज सारंगी घोडी वर स्वार होऊन आपल्या पुत्रासह मंदिरात दर्शनासाठी येत असे. आणि दर शुक्रवारी उपवासाच्या दिवशी पालखीत बसून मंदिरात येत असे. मंदिर परिसरात दानधर्म करीत आणि प्रजेला मोतीचूरचे लाडू वाटत असे.\n\nराजा बिरसिंह देव बुंदेला – १६१३ – झाशीच्या किल्ल्याचा निर्माणकर्ता महाराजा छत्रसाल – १७२९-१७४२ च्या सुमारास किल्ला यांच्याकडेच होता. नारो शंकर – १७४२-१७५७ – नारो शंकर यांना पेशव्यांनी परत बोलावले. माधव गोविंद काकिर्डे , बाबुलाल कन्हई – १७५७-१७६६ विश्वासराव लक्ष्मण – १७६६-१७६९ दुसरे रघुनाथराव नेवाळकर – १७६९-१७९५ : हे अतिश��� उत्तम असे व्यवस्थापक होते, त्यांनी झाशी संस्थानाचा महसूल वाढवण्यास मदत केली. यांनीच महालक्ष्मी मंदिर आणि रघुनाथ मंदिर बांधले. राजा शिवराव नेवाळकर – १७९५ – १८१३ ( राणी पद्माबाई साहेब ) राजा कृष्णराव नेवाळकर ( महाराणी सखुबाई साहेब ) महाराज रामचंद्रराव नेवाळकर – १८१३ – १८३५ (महाराणी लक्ष्मीबाई साहेब ) महाराज तिसरे रघुनाथराव नेवाळकर – १८३५ – १८३८ : १८३८ मध्ये यांचा मृत्यू झाला. (महाराणी जानकीबाई, लछ्छोबाई बेगम साहिबा ) महाराजा गंगाधरराव नेवाळकर – १८३८-१८५३ : ( राणी रमाबाईसाहेब, महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब ) महाराणी लक्ष्मीबाई साहेब : १८५३-१८५४,१८५७-१८५८\n\n(जन्म : १९ नोव्हेंबर १८३५ - १७ जून १८५८) - राणीचा जन्म काशी येथे झाला होता.\n\nवडील - मोरोपंत तांबे; आई : भागिरथीबाई तांबे\n\nमाहेरचे नाव : मनकर्णिका तांबे, टोपण नाव : मनू\n\nराणी ४ वर्षाची असताना तिची आई वारली. तिचे वडील बिठूरमध्ये पेशवा न्यायालयात काम करत असत. पेशव्यांनीच नंतर मनूचा सांभाळ केला. तिने लग्नानंतर मुलाला (दामोदरराव) जन्म (१८५१) दिला पण तो जन्मानंतर ४ महिन्यातच मरण पावला. असे म्हणतात की राजा मुलाच्या मृत्यूनंतर परत सावरला नाही आणि २१ नोव्हेंबर १८५३ रोजी त्याचा मृत्यू झाला. नंतर लक्ष्मीबाईंनी गंगाधरराव नेवाळकर यांच्या चुलत्याचा मुलगा आनंदराव याला दत्तक घेतले. त्याचे नावही दामोदरराव ठेवण्यात आले. ७ दिवसांच्या युद्धानंतर १० जून १८५७ रोजी राणी लक्ष्मीबाई‌ राज्याभिषेक करून सिंहासनी बसल्या. १८५८ -१८६१ : इंग्रज अधिकारी १८६१ मध्ये इंग्रजांनी झाशीचा किल्ला आणि शहर जियाजीराव सिंदिया यांच्या हाती दिले. १८८६मध्ये इंग्रजांनी झांशी परत घेतले.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:झांसी जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार=गाव\n|इतर_नाव=\n| स्थानिक_नाव = झांशी‌ / झाँसी / Jhansi\n'''(राणी लक्ष्मीबाईंची कर्मभूमी, बुंदेलखंड प्रवेशद्वार)'''\n| आकाशदेखावा = Virangana Lakshmibai Railway Station 09.jpg\n| आकाशदेखावा_शीर्षक = वीरांगना लक्ष्मीबाई झाँसी जंक्शन\n| शोधक_स्थान= right\n| अक्षांश = \n| रेखांश = \n| उंची = \n| राज्य_नाव = उत्तर प्रदेश\n|जवळचे_शहर=ओरछा| जिल्हा = [[झांसी जिल्हा]]\n|अधिकृत_भाषा= हिंदी \n| नेता_पद =\n| नेता_नाव =\n|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=|लोकसंख्या_क्रमांक=| लोकसंख्या_वर्ष  = २०११\n| लोकसंख्या_एकूण = \n| लोकसंख्या_घनता =\n|लिंग_गुणोत्तर=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_शहरी=| क्षेत्रफळ_आकारमान = \n| क्षेत्रफळ_एकूण = \n|पिन_कोड=| एसटीडी_कोड = \n| पिन कोड = \n| आरटीओ_कोड =  युपी/UP\n|संकेतस्थळ=\n|कोरे_शीर्षक_१ = \n|कोरे_उत्तर_१ = \n| तळटिपा =}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झांशी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर आहे.","translated_text":"Jhansi is a historic city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर प्रदेश राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर आहे.","translated_text":"Uttar Pradesh is a historic city in the state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे उत्तर प्रदेशच्या अत्यंत दक्षिणेला बेत्रवति नदीच्या काठावर बुंदेलखंड प्रदेशात आहे.","translated_text":"It is situated in the Bundelkhand region on the banks of the river Betravati in the extreme south of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झांशी हे झांशी जिल्ह्याचे आणि झांशी विभागाचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"Jhansi is the administrative headquarters of Jhansi District and Jhansi Division.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बुंदेलखंडचे प्रवेशद्वार म्हणूनही ओळखले जाते, झांशी हे पाहुज आणि बेत्रवति नद्यांच्या जवळ आणि आजूबाजूला सरासरी २८५ मीटर (९३५ फूट) उंचीवर वसलेले आहे.","translated_text":"Also known as the Gateway to Bundelkhand, Jhansi is situated at an average elevation of 285 metres (935 ft) near and around the Pahuj and Betravati rivers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे राष्ट्रीय राजधानी नवी दिल्लीपासून सुमारे 420 किलोमीटर आणि राज्य राजधानी लखनऊपासून 315 किलोमीटर अंतरावर आहे.","translated_text":"It is about 420 km from the national capital New Delhi and 315 km from the state capital Lucknow.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८५७ च्या पहिल्या भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात झांशीच्या राणीच्या ऐतिहासिक भूमिकेमुळे हे शहर विश्व प्रसिद्ध झाले.","translated_text":"The city became famous for the historical role played by the Queen of Jhansi in the first Indian War of Independence in 1857.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणून ह्या शहराला राणी लक्ष्मीबाईंची ऐतिहासिक नगरी असे देखील म्हणतात.","translated_text":"This is why it is also known as the historic city of Queen Lakshmibai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तीन प्रमुख महामार्ग शहरातून जातात - राष्ट्रीय महामार्ग 27, राष्ट्रीय महामार्ग 39 आणि राष्ट्रीय महामार्ग 44.","translated_text":"Three major highways pass through the city - National Highway 27, National Highway 39 and National Highway 44.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नेवाळकर राजवंश","translated_text":"The Nevalar Dynasty","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नेवाळकर‌ घराणे आणि झांशी राजवंश","translated_text":"The Newalkar dynasty and the Han dynasty","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"घराणे : नेवालकर घराणे साम्राज्य : मराठा साम्राज्य कुळ : मराठी कऱ्हाडे ब्राम्हण कुलदेवी : श्री मह��लक्ष्मी अंबाबाई कोल्हापूर कुलदेवता : श्री लक्ष्मी पल्लीनाथ रत्‍नागिरी ग्राम देवता : श्री नवलाई माऊली, कोट उपासक : महादेव, श्री गणेश मुळनिवासी : पावस, राजापूर, रत्‍नागिरी, महाराष्ट्र रहिवासी : कोट रत्‍नागिरी, पारोळा जळगाव, झांशी जहागीरदार : पारोळा, जळगाव, महाराष्ट्र संस्थान :- झांशी, बुंदेलखंड, उत्तर प्रदेश शासनकाळ : १७६९-१८५८ मुळपुरुष : रघुनाथ हरी नेवालकर प्रथम पहिले सुभेदार : रघुनाथराव हरी हरीपंत नेवालकर द्वि.","translated_text":"Dynasty: Newalkar dynasty Empire: Maratha Empire clan: Marathi Karhade Brahman Kuldevi: Shri Mahalakshmi Ambabai Kolhapur Kuldeva: Shri Lakshmi Pallynath Ratnagiri village deity: Shri Navlai Mauli, Kot Pustak: Mahadev, Shri Ganesh Native Paws, Rajapur, Ratnagiri: Maharashtra resident: Kot Ratnagiri, Parola Jalgaon, Jhansi Jahgirdar, Parola, Jalgaon, Maharashtra Institute: Jhansi, Bundelkhand, Uttar Pradesh","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शेवटचे सुभेदार : शिवराव हरीपंत नेवालकर पहिले राजा : राजा शिवराव हरीपंत नेवालकर शेवटचे राजा : राजा रामचंद्रराव नेवालकर पहिले महाराज : महाराज रामचंद्रराव नेवालकर शेवटचे महाराज : महाराज गंगाधरराव नेवालकर प्रसिद्ध व्यक्ती : झांशीची राणी लक्ष्मीबाई","translated_text":"The last Maharaja: Maharaja Ramchandra Rao Newalkar The last Maharaja: Maharaja Ganga Dharrao Newalkar The last Maharaja: Maharaja Ganga Dharrao Newalkar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"श्री महाराष्ट्र गणेश मंदिर","translated_text":"Sri Maharashtra Ganesh Temple","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महाराष्ट्र श्री गणपती मंदिर झांशीच्या ह्या गणेश मंदिरात‌ वैशाख‌ शुक्ल दशमी गुरुवार १९ मे १८४२ रोजी महाराज गंगाधरराव आणि महाराणी लक्ष्मीबाई यांचा विवाह झाला होते.","translated_text":"Maharashtra Shri Ganpathi Temple This Ganesh temple in Jhansi was the home of Vaishak Shukla Dasmi, who married Maharaja Ganga Dharrao and Maharaja Lakshmibai on May 19, 1842.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे मंदिर उत्तर भारतातील सर्वात मोठे आणि सर्वात सिद्ध मंदिर आहे, त्याचे मान श्री सिद्धिविनायक मंदिर, मुंबई आणि महाराष्ट्रातील दगडूशेठ मंदिराइतके आहे.","translated_text":"It is one of the largest and most revered temples in North India, with a reputation comparable to that of Shri Siddivinayak Temple in Mumbai and Dagdusheth Temple in Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे गणपतीचे अति प्राचीन मंदिर आहे.","translated_text":"This is a very ancient temple of Ganesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिथे दर बुधवारी शेकडो भाविक दर्शनाचा लाभ घेतात.","translated_text":"Where hundreds of devotees take advantage of the sightings every Wednesday.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बरुआ सागर, शिवपुरी, दतिया, ग्वाल्हेर, खजुराहो, महोबा, तोडी फतेहपूर, इत्यादी देखील झांशीजवळील पर्यटन स्थळे आहेत.","translated_text":"Barua Sagar, Shivpuri, Datiya, Gwalior, Khajuraho, Mahoba, Todi Fatehpur, etc. are also tourist spots near Jhansi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"श्री महालक्ष्मी अंबाबाई मंदिर","translated_text":"Shri Maha Lakshmi Ambabai Temple","level":1,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्री महालक्ष्मी मंदिर हे १८ व्या शतकात झांशीचे सुभेदार रघुनाथराव नेवाळकर द्वितीय यांनी निर्माण केले.","translated_text":"Shri Mahalakshmi Temple was built in the 18th century by Rajendra Raghunath Rao Newalkar II of Jhansi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे मंदिर कोल्हापूरच्या महालक्ष्मी अंबाबाईला समर्पित आहे.","translated_text":"This temple is dedicated to Maha Lakshmi Ambabai of Kolhapur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महालक्ष्मी अंबाबाई ही नेवाळकरांची कुलस्वामिनी होती.","translated_text":"Mahalakshmi Ambabai was the grandmother of the Newalkars.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे हे मंदिर बांधले गेले.","translated_text":"So this temple was built.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच रत्‍नागिरी येथील लक्ष्मीपल्लीनाथ हे नेवाळकरांचे कुलदैवत आहे.","translated_text":"Also, Lakshmipalli Nath of Ratnagiri is the patron saint of Newalkars.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लक्ष्मी दरवाजाच्या जवळ असलेल्या ह्या मंदिराला लक्ष्मी मंदिर देखील म्हणतात.","translated_text":"This temple near the Lakshmi Gate is also known as Lakshmi Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तर देवीला लक्ष्मी माता किंवा अंबा माता असे म्हणतात.","translated_text":"The goddess is called Lakshmi Mata or Amba Mata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजाची कुलदेवी हीच प्रजेची कुलदेवी ह्या नियमाला अनुसरून ही महालक्ष्मी देवी संपूर्ण झांशीकरांची कुलदेवी आहे.","translated_text":"The goddess of the king is the goddess of the people, according to the law of the goddess of the people.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विरांगणा महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब ह्या दररोज सारंगी घोडी वर स्वार होऊन आपल्या पुत्रासह मंदिरात दर्शनासाठी येत असे.","translated_text":"Virangana Maharaja Lakshmibai Saheb used to come to the temple every day riding a sarangi horse and visiting with his son.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि दर शुक्रवारी उपवासाच्या दिवशी पालखीत बसून मंदिरात येत असे.","translated_text":"and on the Sabbath they went to the temple courts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मंदिर परिसरात दानधर्म करीत आणि प्रजेला मोतीचूरचे लाडू वाटत असे.","translated_text":"The people were doing charity work around the temple area, and the people were looking for jewels.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"झांशीचे सुभेदार आणि महाराजा","translated_text":"The Maharaja of Zhanxi","level":1,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजा बिरसिंह देव बुंदेला – १६१३ – झाशीच्या किल्ल्याचा निर्माणकर्ता महाराजा छत्रसाल – १७२९-१७४२ च्या सुमारास किल्ला","translated_text":"King Bir Singh Deva Bundala  ⁇  1613  ⁇  Builder of the castle of Jhansi  ⁇  Maharaja Chhatrasal  ⁇  1729-1742","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांच्याकडेच होता.","translated_text":"That's what they had.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नारो शंकर – १७४२-१७५७ – नारो शंकर यांना पेशव्यांनी परत बोलावले.","translated_text":"Naro Shankar  ⁇  1742-1757  ⁇  Naro Shankar was recalled by the peasants.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माधव गोविंद काकिर्डे , बाबुलाल कन्हई – १७५७-१७६६ विश्वासराव लक्ष्मण – १७६६-१७६९ दुसरे रघुनाथराव नेवाळकर – १७६९-१७९५ : हे अतिशय उत्तम असे व्यवस्थापक होते, त्यांनी झाशी संस्थानाचा महसूल वाढवण्यास मदत केली.","translated_text":"Madhav Govind Kakirde, Babbala Kanhai  ⁇  1757 - 1766 Vishwan Rao Lakshman  ⁇  1766 - 1769 II Raghunath Rao Newalkar  ⁇  1769 - 1795: He was a very good manager, he helped to increase the revenue of the Jhansi Institute.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांनीच महालक्ष्मी मंदिर आणि रघुनाथ मंदिर बांधले.","translated_text":"He built the Maha Lakshmi Temple and the Raghunath Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजा शिवराव नेवाळकर – १७९५ – १८१३ ( राणी पद्माबाई साहेब ) राजा कृष्णराव नेवाळकर ( महाराणी सखुबाई साहेब ) महाराज रामचंद्रराव नेवाळकर – १८१३ – १८३५ (महाराणी लक्ष्मीबाई साहेब ) महाराज तिसरे रघुनाथराव नेवाळकर – १८३५ – १८३८ : १८३८ मध्ये यांचा मृत्यू झाला.","translated_text":"Raja Shivrao Newalkar  ⁇  1795  ⁇  1813 (Rani Padmabai Saheb) Raja Krishna Rao Newalkar (Maharaja Sakhubai Saheb) Maharaja Ramchandra Rao Newalkar  ⁇  1813  ⁇  1835 (Maharaja Lakshmibai Saheb) Maharaja Raghunath Rao Newalkar III  ⁇  1835  ⁇  1838: He died in 1838.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(महाराणी जानकीबाई, लछ्छोबाई बेगम साहिबा ) महाराजा गंगाधरराव नेवाळकर – १८३८-१८५३ : ( राणी रमाबाईसाहेब, महाराणी लक्ष्मीबाईसाहेब ) महाराणी लक्ष्मीबाई साहेब : १८५३-१८५४,१८५७-१८५८","translated_text":"Maharaja Ganga Dharrao Newalkar  ⁇  1838 - 1853: (Rani Ramabai Saheb, Maharaja Lakshmibai Saheb) Maharaja Lakshmibai Saheb: 1853 - 1854, 1857 - 1858","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(जन्म : १९ नोव्हेंबर १८३५ - १७ जून १८५८) - राणीचा जन्म काशी येथे झाला होता.","translated_text":"(born: 19 November 1835 - 17 June 1858) - Queen was born in Kashi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वडील - मोरोपंत तांबे; आई : भागिरथीबाई तांबे","translated_text":"Father - copper; mother: Bhagirithibai copper","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"माहेरचे नाव : मनकर्णिका तांबे, टोपण नाव : मनू","translated_text":"Maher's name: Mankarnika Copper, the name of the embroidery: Manu","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राणी ४ वर्षाची असताना तिची आई वारली.","translated_text":"Her mother died when the queen was four years old.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिचे वडील बिठूरमध्ये पेशवा न्यायालयात काम करत असत.","translated_text":"Her father worked in the Peshawa court in Bithur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पेशव्यांनीच नंतर मनूचा सांभाळ केला.","translated_text":"The professionals took care of Manu afterwards.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिने लग्नानंतर मुलाला (दामोदरराव)","translated_text":"She had a son after her marriage.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जन्म (१८५१) दिला पण तो जन्मानंतर ४ महिन्यातच मरण पावला.","translated_text":"He was born in 1851, but died four months after his birth.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे म्हणतात की राजा मुलाच्या मृत्यूनंतर परत सावरला नाही आणि २१ नोव्हेंबर १८५३ रोजी त्याचा मृत्यू झाला.","translated_text":"It is said that the king did not recover from the death of his son and died on 21 November 1853.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नंतर लक्ष्मीबाईंनी गंगाधरराव नेवाळकर यांच्या चुलत्याचा मुलगा आनंदराव याला दत्तक घेतले.","translated_text":"Later, Lakshmibai adopted the nephew of Ganga Dhar Rao Newalkar, Anand Rao.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचे नावही दामोदरराव ठेवण्यात आले.","translated_text":"He was also named Damodarrao.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७ दिवसांच्या युद्धानंतर १० जून १८५७ रोजी राणी लक्ष्मीबाई‌ राज्याभिषेक करून सिंहासनी बसल्या.","translated_text":"Queen Lakshmibai was crowned on 10th June 1857 after seven days of war.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५८ -१८६१ : इंग्रज अधिकारी १८६१ मध्ये इंग्रजांनी झाशीचा किल्ला","translated_text":"1858-1861: British officials take over the castle in 1861.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि शहर जियाजीराव सिंदिया यांच्या हाती दिले.","translated_text":"And the city was handed over to Jiajirao Sindia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८६मध्ये इंग्रजांनी झांशी परत घेतले.","translated_text":"In 1886, the British took back the Khans.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:झांसी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Jansi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जौनपूर","wikicode":"'''जौनपुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जौनपुर जिल्हा|जौनपुर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n{{विस्तार}}\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जौनपूर जिल्हा]]","hash":"acb5914490f006e74dc58ef66fce579e4cee0f80729920d4ac34e63d375f5d02","last_revision":"2017-08-24T15:00:36Z","first_revision":"2006-04-14T22:52:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.030722","cross_lingual_links":{"ar":"جونبور","arz":"جونبور","az":"Caunpur","bh":"जौनपुर","bpy":"জৌয়ানপুর","ca":"Jaunpur (ciutat)","ceb":"Jaunpur (lungsod)","cs":"Džaunpur","de":"Jaunpur","en":"Jaunpur, Uttar Pradesh","eo":"Ĝaŭnpur","es":"Jaunpur","eu":"Jaunpur","fa":"جونپور","fi":"Jaunpur","fr":"Jawnpur","gu":"જૌનપુર","hi":"जौनपुर","id":"Jaunpur","it":"Jaunpur","ja":"ジャウンプル","lld":"Jaunpur","mai":"जौनपुर","ms":"Jaunpur","ne":"जौनपुर","new":"जौनपुर","nl":"Jaunpur (stad)","nb":"Jaunpur","or":"ଜୌନପୁର, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ","pl":"Jaunpur (miasto)","pnb":"جونپور","ru":"Джаунпур","sa":"जौनपुरम्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱡᱳᱣᱱᱯᱩᱨ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","simple":"Jaunpur, Uttar Pradesh","sv":"Jaunpur","te":"జౌన్‌పూర్","ur":"جونپور، اترپردیش","vi":"Jaunpur","war":"Jaunpur, Uttar Pradesh","zh":"江布尔 (北方邦)","zh-min-nan":"Jaunpur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"जौनपुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जौनपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:जौनपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जौनपुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Junpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जौनपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jaipur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:जौनपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Joonpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कनौज","wikicode":"{{Infobox settlement\n| name                    = कनौज\n| native_name             = \n| native_name_lang        = \n| settlement_type         = शहर\n| image_skyline           = \n| image_alt               = \n| image_caption           = \n| nickname                = ''परफ्यूम कॅपिटल ऑफ इंडिया; पूर्वेकडील ग्रास''\n| map_alt                 = \n| map_caption             = \n| pushpin_map             = India#India Uttar Pradesh\n| pushpin_relief          = yes\n| pushpin_label_position  = right\n| pushpin_map_alt         = \n| pushpin_map_caption     = \n| subdivision_type        = देश\n| subdivision_name        = {{ध्वज|भारत}}\n| subdivision_type1       = राज्य\n| subdivision_type2       = जिल्हा\n| subdivision_name1       = [[उत्तर प्रदेश]]\n| subdivision_name2       = कनौज\n| established_title       = <!-- Established -->\n| established_date        = \n| founder                 = \n| named_for               = \n| government_type         = \n| governing_body          = \n| unit_pref               =metric\n| area_footnotes          = \n| area_total_km2          =\n| area_rank               = \n| elevation_footnotes     = \n| elevation_m             = 139\n| population_total        = 84862\n| population_as_of        = 2011\n| population_footnotes    = \n| population_density_km2  =auto\n| population_rank         = \n| population_demonym      = \n| demographics_type1      = भाषा\n| demographics1_title1    = अधिकृत\n| timezone1               = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1             = +5:30\n| postal_code_type        = पिन\n| postal_code             = २०९ ७२५\n| registration_plate      = UP-७४\n<!-- unsupported | Colleges and Universities = [[Government Medical College, Kannauj]], [[Government Engineering College, Kannauj]] -->\n| website                 = {{URL|www.kannauj.nic.in}}\n| footnotes               = \n| demographics1_info1     = हिंदी, उर्दु\n}}\n\n'''कन्नौज''' हे [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील कन्नौज जिल्ह्यातील एक शहर, प्रशासकीय मुख्यालय आणि एक नगरपालिका किंवा नगर परिषद आहे. शहराचे सध्याचे नाव हे [[कन्याकुब्जा]] या शास्त्रीय नावाचे आधुनिक रूप आहे.<ref>{{cite book|title=History of Kanauj: To the Moslem Conquest|author=Rama Shankar Tripathi|publisher=Motilal Banarsidass Publ|year=1989|id={{ISBN|978-81-208-0404-3}}, {{ISBN|978-81-208-0404-3}}|url=https://books.google.com/books?id=2Tnh2QjGhMQC&pg=PA2&dq|page=२}}</ref> ९ व्या शतकाच्या आसपास [[गुर्जर-प्रतिहार]] सम्राट [[मिहीरा भोजा]]च्या काळात याला महोदय म्हणूनही ओळखले जात असे. तसेच हे शहर [[सम्राट हर्षवर्धन]] यांची राजधानी होती.\n\nकन्नौज हे एक प्राचीन शहर आहे. असे म्हटले जाते की कन्याकुब्ज ब्राह्मण जे शांडिल्य येथील तीन प्रमुख कुटुंबांपैकी एक कुटुंब मानले जाते ते कन्नौज मधून होते.<ref name=\"US_2008\">{{cite  book |url=https://books.google.ca/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA381 |title=A History of Ancient and Early Medieval India |author=Upinder Singh |publisher=Pearson Education India |year=2008 |isbn=9788131711200 |page=५७५}}</ref> शास्त्रीय भारताच्या काळात हे साम्राज्य [[भारतीय]] राजवंशांचे केंद्र म्हणून काम करीत होते. सर्वात आधी हे [[मौखरी]] राजघराण्याच्या वर्चस्वाखाली होते आणि नंतर वर्धन घराण्याचे सम्राट हर्ष यांच्या वर्चस्वाखाली.<ref name=\"Tripathi, p.192\">Tripathi, ''History of Kanauj'', p.192</ref> ७ व्या आणि ११ व्या शतकाच्या दरम्यान, कन्नौज हे त्रिपक्षीय संघर्षाचे केंद्र बनले, जे [[पाल]] साम्राज्य, [[राष्ट्रकूट]] साम्राज्य आणि गुर्जर-प्रतिहार साम्राज्य दरम्यान होते. हा संघर्ष दोन शतकांपेक्षा जास्त काळ टिकला. नंतर हे शहर [[गहदावळा]] घराण्याच्या ताब्यात आले, गोविंदाचंद्रांच्या कारकिर्दीत या शहराला अभूतपूर्व प्रसिद्धी मिळाली. परंतु, कन्नौजची गौरवशाली गाथा [[दिल्ली]]च्या सुल्तानांनी संपवली.<ref name=Sen>Sen, S.N., 2013, A Textbook of Medieval Indian History, Delhi: Primus Books, {{ISBN|9789380607344}}</ref>\n\nकन्नौज सुगंधित [[अत्तर]] बनवण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. याला भारतातील अत्तरांची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. प्रसिद्ध पारंपारिक कन्नौज अत्तराची कृती सरकाराकडून संरक्षित केलेली आहे.<ref name=perfume>{{संकेतस्थळ स्रोत | url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194 | title=Life: India’s perfume capital threatened by scent of modernity | publisher=The Taipei Times | accessdate=10 February 2016}}</ref><ref>{{cite EB1911 |wstitle=Kanauj |volume=15 |page=648}}</ref> खुद्द कन्नौजमध्ये २०० पेक्षा अधिक परफ्यूम डिस्टिलरी आहेत आणि तंबाखू, अत्तर (परफ्यूम) आणि गुलाबपाणी साठीची एक मोठी बाजारपेठ आहे.<ref name=perfume/> कानौजी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या वेगळ्या हिंदुस्थानी बोलीला त्याचे नाव दिले गेले आहे, ज्यात दोन भिन्न कोड किंवा रजिस्टर आहेत.\n\n==इतिहास==\n===प्रारंभिक इतिहास===\nपुरातत्त्व संशोधनात असे दिसून येते की कन्नौज ग्रे वेर आणि नॉर्दन ब्लॅक पॉलिश वेर संस्कृतीपासून वसवलेले आहे.<ref>Dilip K. Chakrabarti (2007), ''Archaeological geography of the Ganga plain: the upper Ganga (Oudh, Rohilkhand, and the Doab)'', p.47</ref> या संस्कृतीचा कालावधी अनुक्रमे सीए १२०० - ६०० बीसीई आणि सीए. ७०० - २०० बीसीई असा होता. या शहराचे पूर्वीचे नाव कन्याकुब्ज होते. या नावाचा उल्लेख हिंदू महाकाव्य, महाभारत आणि रामायण या मध्ये सापडतो. हे शहर एक प्रसिद्ध शहर म्हणून उल्लेले आहे. तसेच याचा उल्लेख पतंजली (सी.ए. १५० बीसीई) या व्याकरणज्ञानेही केला आहे.<ref>Rama S. Tripathi, ''History of Kanauj: To the Moslem Conquest'' (Motilal Banarsidass, 1964), pp.2,15-16</ref> प्राचीन बौद्ध साहित्यात कन्नौजचा उल्लेख कन्नकुज्जा असा आहे आणि मथुरा ते वाराणसी आणि राजगीर या व्यापार मार्��ावरील शहर असा उल्लेख आहे.<ref>Moti Chandra (1977), ''Trade Routes in Ancient India'' pp.16-18</ref>\n\n==संदर्भ==\n<references />\n\n==बाह्यदुवे==\n* [http://kannauj.nic.in/ कन्नौज जिल्ह्याची  वेबसाइट]\n* [http://travel.cnn.com/mumbai/life/pictures-fading-fragrance-kannauj-indias-perfume-capital-974565]\n* [https://books.google.com/books?id=2Tnh2QjGhMQC&pg=PA78&dq कनौजचा इतिहास: रामशंकर त्रिपाठी यांनी लिहिलेले मुस्लिम विजय]\n* [https://www.mytechtalk.org/  तिर्वा प्रथम कंपनी]\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कनौज जिल्हा]]","hash":"9cc14dd348e5a01c91a3d71690a50db6de0e4427b8bd824aa06c029c9bb1192e","last_revision":"2023-12-23T06:11:19Z","first_revision":"2006-04-14T22:53:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.089050","cross_lingual_links":{"ar":"قنوج","arz":"كنوج","bg":"Канаудж","bh":"कन्नौज","bn":"কনৌজ","bpy":"কন্নৌজ","ca":"Kanauj","ceb":"Kannauj (lungsod)","de":"Kannauj","en":"Kannauj","eo":"Kannauj","es":"Kannauj","fa":"قنوج","fr":"Kânnauj","gu":"કન્નોજ","hi":"कन्नौज","it":"Kannauj","ja":"カナウジ","ka":"კანაუჯი","ko":"카나우지","mg":"Kannauj","ml":"കാനൗജ്","ms":"Kannauj","ne":"कन्नौज","new":"कन्नौज","nl":"Kannauj (stad)","nb":"Kannauj","pa":"ਕੰਨੌਜ","pam":"Kannauj","pl":"Kannauj (miasto)","pnb":"کنوج","ru":"Каннаудж","sa":"कन्नौज","sat":"ᱠᱟᱱᱱᱳᱡᱽ","sv":"Kannauj","ta":"கன்னோசி","te":"కన్నౌజ్","th":"กันเนาช์","uk":"Каннаудж","ur":"قنوج","vi":"Kannauj","zh":"根瑙杰","zh-min-nan":"Kannauj (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"कन्नौज हे उत्तर प्रदेश राज्यातील कन्नौज जिल्ह्यातील एक शहर, प्रशासकीय मुख्यालय आणि एक नगरपालिका किंवा नगर परिषद आहे. शहराचे सध्याचे नाव हे कन्याकुब्जा या शास्त्रीय नावाचे आधुनिक रूप आहे. ९ व्या शतकाच्या आसपास गुर्जर-प्रतिहार सम्राट मिहीरा भोजाच्या काळात याला महोदय म्हणूनही ओळखले जात असे. तसेच हे शहर सम्राट हर्षवर्धन यांची राजधानी होती.\n\nकन्नौज हे एक प्राचीन शहर आहे. असे म्हटले जाते की कन्याकुब्ज ब्राह्मण जे शांडिल्य येथील तीन प्रमुख कुटुंबांपैकी एक कुटुंब मानले जाते ते कन्नौज मधून होते. शास्त्रीय भारताच्या काळात हे साम्राज्य भारतीय राजवंशांचे केंद्र म्हणून काम करीत होते. सर्वात आधी हे मौखरी राजघराण्याच्या वर्चस्वाखाली होते आणि नंतर वर्धन घराण्याचे सम्राट हर्ष यांच्या वर्चस्वाखाली. ७ व्या आणि ११ व्या शतकाच्या दरम्यान, कन्नौज हे त्रिपक्षीय संघर्षाचे केंद्र बनले, जे पाल साम्राज्य, राष्ट्रकूट साम्राज्य आणि गुर्जर-प्रतिहार साम्राज्य दरम्यान होते. हा संघर्ष दोन शतकांपेक्षा जास्त काळ टिकला. नंतर हे शहर गहदावळा घराण्याच्या ताब्यात आले, गोविंदाचंद्रांच्या कारकिर्दीत या शहराला अभूतपूर्व प्रसिद्धी मिळाली. परंतु, कन्नौजची गौरवशाली गाथा दिल्लीच्या सुल्तानांनी संपवली.\n\nकन्नौज सुगंधित अत्तर बनवण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. याला भारतातील अत्���रांची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. प्रसिद्ध पारंपारिक कन्नौज अत्तराची कृती सरकाराकडून संरक्षित केलेली आहे. खुद्द कन्नौजमध्ये २०० पेक्षा अधिक परफ्यूम डिस्टिलरी आहेत आणि तंबाखू, अत्तर (परफ्यूम) आणि गुलाबपाणी साठीची एक मोठी बाजारपेठ आहे. कानौजी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या वेगळ्या हिंदुस्थानी बोलीला त्याचे नाव दिले गेले आहे, ज्यात दोन भिन्न कोड किंवा रजिस्टर आहेत.\n\nपुरातत्त्व संशोधनात असे दिसून येते की कन्नौज ग्रे वेर आणि नॉर्दन ब्लॅक पॉलिश वेर संस्कृतीपासून वसवलेले आहे. या संस्कृतीचा कालावधी अनुक्रमे सीए १२०० - ६०० बीसीई आणि सीए. ७०० - २०० बीसीई असा होता. या शहराचे पूर्वीचे नाव कन्याकुब्ज होते. या नावाचा उल्लेख हिंदू महाकाव्य, महाभारत आणि रामायण या मध्ये सापडतो. हे शहर एक प्रसिद्ध शहर म्हणून उल्लेले आहे. तसेच याचा उल्लेख पतंजली (सी.ए. १५० बीसीई) या व्याकरणज्ञानेही केला आहे. प्राचीन बौद्ध साहित्यात कन्नौजचा उल्लेख कन्नकुज्जा असा आहे आणि मथुरा ते वाराणसी आणि राजगीर या व्यापार मार्गावरील शहर असा उल्लेख आहे.\n\nकन्नौज जिल्ह्याची वेबसाइट\n\nकनौजचा इतिहास: रामशंकर त्रिपाठी यांनी लिहिलेले मुस्लिम विजय तिर्वा प्रथम कंपनी\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कनौज जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{Infobox settlement\n| name                    = कनौज\n| native_name             = \n| native_name_lang        = \n| settlement_type         = शहर\n| image_skyline           = \n| image_alt               = \n| image_caption           = \n| nickname                = ''परफ्यूम कॅपिटल ऑफ इंडिया; पूर्वेकडील ग्रास''\n| map_alt                 = \n| map_caption             = \n| pushpin_map             = India#India Uttar Pradesh\n| pushpin_relief          = yes\n| pushpin_label_position  = right\n| pushpin_map_alt         = \n| pushpin_map_caption     = \n| subdivision_type        = देश\n| subdivision_name        = {{ध्वज|भारत}}\n| subdivision_type1       = राज्य\n| subdivision_type2       = जिल्हा\n| subdivision_name1       = [[उत्तर प्रदेश]]\n| subdivision_name2       = कनौज\n| established_title       = <!-- Established -->\n| established_date        = \n| founder                 = \n| named_for               = \n| government_type         = \n| governing_body          = \n| unit_pref               =metric\n| area_footnotes          = \n| area_total_km2          =\n| area_rank               = \n| elevation_footnotes     = \n| elevation_m             = 139\n| population_total        = 84862\n| population_as_of        = 2011\n| population_footnotes    = \n| population_density_km2  =auto\n| population_rank         = \n| population_demonym      = \n| demographics_type1      = भाषा\n| demographics1_title1    = अधिकृत\n| timezone1               = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1             = +5:30\n| postal_code_type        = पिन\n| postal_code             = २०९ ७२५\n| registration_plate      = UP-७४\n<!-- unsupported | Colleges and Universities = [[Government Medical College, Kannauj]], [[Government Engineering College, Kannauj]] -->\n| website                 = {{URL|www.kannauj.nic.in}}\n| footnotes               = \n| demographics1_info1     = हिंदी, उर्दु\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कन्नौज हे उत्तर प्रदेश राज्यातील कन्नौज जिल्ह्यातील एक शहर, प्रशासकीय मुख्यालय आणि एक नगरपालिका किंवा नगर परिषद आहे.","translated_text":"Kannauj is a city, administrative headquarters and a municipal board in Kannauj district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहराचे सध्याचे नाव हे कन्याकुब्जा या शास्त्रीय नावाचे आधुनिक रूप आहे.","translated_text":"The current name of the city is the modern form of the classical name Kanyakumari.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{cite book|title=History of Kanauj: To the Moslem Conquest|author=Rama Shankar Tripathi|publisher=Motilal Banarsidass Publ|year=1989|id={{ISBN|978-81-208-0404-3}}, {{ISBN|978-81-208-0404-3}}|url=https://books.google.com/books?id=2Tnh2QjGhMQC&pg=PA2&dq|page=२}}</ref>","char_index":69,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=2Tnh2QjGhMQC&pg=PA2&dq","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":43384,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.142489-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":2,"source_quality_raw_score":0.268310546875}],"citations_needed":[]},{"text":"९ व्या शतकाच्या आसपास गुर्जर-प्रतिहार सम्राट मिहीरा भोजाच्या काळात याला महोदय म्हणूनही ओळखले जात असे.","translated_text":"It was also known as Mahadev during the reign of the Gujarati emperor Mihira Bhoja around the 9th century.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच हे शहर सम्राट हर्षवर्धन यांची राजधानी होती.","translated_text":"It was also the capital of Emperor Harsh Vardhan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कन्नौज हे एक प्राचीन शहर आहे.","translated_text":"Kannauj is an ancient city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे म्हटले जाते की कन्याकुब्ज ब्राह्मण जे शांडिल्य येथील तीन प्रमुख कुटुंबांपैकी एक कुटुंब मानले जाते ते कन्नौज मधून होते.","translated_text":"It is said that the Kanyakubj Brahmins who are considered to be one of the three chief families of Shandilya were from Kannuj.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"US_2008\">{{cite book |url=https://books.google.ca/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA381 |title=A History of Ancient and Early Medieval India |author=Upinder Singh |publisher=Pearson Education India |year=2008 |isbn=9788131711200 |page=५७५}}</ref>","char_index":122,"name":"US_2008","url":"https://books.google.ca/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA381","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":60311,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.373406-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (30 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"शास्त्रीय भारताच्या काळात हे साम्राज्य भारतीय राजवंशांचे केंद्र म्हणून काम करीत होते.","translated_text":"During classical India, the empire served as the center of Indian dynasties.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्वात आधी हे मौखरी राजघराण्याच्या वर्चस्वाखाली होते आणि नंतर वर्धन घराण्याचे सम्राट हर्ष यांच्या वर्चस्वाखाली.","translated_text":"First it was ruled by the Moorish dynasty and then by the Vardhan dynasty emperor Harsh.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"Tripathi, p.192\">Tripathi, ''History of Kanauj'', p.192</ref>","char_index":111,"name":"Tripathi, p.192","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"७ व्या आणि ११ व्��ा शतकाच्या दरम्यान, कन्नौज हे त्रिपक्षीय संघर्षाचे केंद्र बनले, जे पाल साम्राज्य, राष्ट्रकूट साम्राज्य आणि गुर्जर-प्रतिहार साम्राज्य दरम्यान होते.","translated_text":"Between the 7th and 11th centuries, Kannouz became the center of a trilateral conflict between the Pal Empire, the Rashtkut Empire and the Gurjar-Tihar Empire.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा संघर्ष दोन शतकांपेक्षा जास्त काळ टिकला.","translated_text":"This struggle lasted for more than two centuries.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नंतर हे शहर गहदावळा घराण्याच्या ताब्यात आले, गोविंदाचंद्रांच्या कारकिर्दीत या शहराला अभूतपूर्व प्रसिद्धी मिळाली.","translated_text":"Later the city came under the control of the Ghadwala dynasty, which gained unprecedented fame during the reign of Govindachandra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु, कन्नौजची गौरवशाली गाथा दिल्लीच्या सुल्तानांनी संपवली.","translated_text":"But the glorious saga of Kannauj was ended by the sultan of Delhi.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=Sen>Sen, S.N., 2013, A Textbook of Medieval Indian History, Delhi: Primus Books, {{ISBN|9789380607344}}</ref>","char_index":60,"name":"Sen","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कन्नौज सुगंधित अत्तर बनवण्यासाठी प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Cinnamon is famous for making perfumed spices.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याला भारतातील अत्तरांची राजधानी म्हणून ओळखले जाते.","translated_text":"It is known as the capital of the Indian subcontinent.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रसिद्ध पारंपारिक कन्नौज अत्तराची कृती सरकाराकडून संरक्षित","translated_text":"Famous traditional cannon fodder is protected by the government.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केलेली आहे.","translated_text":"It's been done.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=perfume>{{संकेतस्थळ स्रोत | url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194 | title=Life: India’s perfume capital threatened by scent of modernity | publisher=The Taipei Times | accessdate=10 February 2016}}</ref>","char_index":11,"name":"perfume","url":"http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":146,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.609626-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite EB1911 |wstitle=Kanauj |volume=15 |page=648}}</ref>","char_index":11,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"खुद्द कन्नौजमध्ये २०० पेक्षा अधिक परफ्यूम डिस्टिलरी आहेत आणि तंबाखू, अत्तर (परफ्यूम) आणि गुलाबपाणी साठीची एक मोठी बाजारपेठ आहे.","translated_text":"Cannon itself has more than 200 perfumery distilleries and a large market for tobacco, perfumes and rose water.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=perfume>{{संकेतस्थळ स्रोत | url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194 | title=Life: India’s perfume capital threatened by scent of modernity | publisher=The Taipei Times | accessdate=10 February 2016}}</ref>","char_index":127,"name":"perfume","url":"http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":146,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.609626-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"कानौजी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या वेगळ्या हिंदुस्थानी बोलीला त्याचे नाव दिले गेले आहे, ज्यात दोन भिन्न कोड किंवा रजिस्टर आहेत.","translated_text":"A distinct Indian dialect known as Kanauji is named after him, which has two different codes or registers.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"प्रारंभिक इतिहास","translated_text":"Early history","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुरातत्त्व संशोधनात असे दिसून येते की कन्नौज ग्रे वेर आणि नॉर्दन ब्लॅक पॉलिश वेर संस्कृतीपासून वसवलेले आहे.","translated_text":"Archaeological research suggests that Cannonage is derived from the Grey Ware and Northern Black Polish Ware cultures.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>Dilip K. Chakrabarti (2007), ''Archaeological geography of the Ganga plain: the upper Ganga (Oudh, Rohilkhand, and the Doab)'', p.47</ref>","char_index":107,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"या संस्कृतीचा कालावधी अनुक्रमे सीए १२०० - ६०० बीसीई आणि सीए.","translated_text":"The period of this civilization was 1200-600 BCE and CE respectively.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७०० - २०० बीसीई असा होता.","translated_text":"It was 700-200 BCE.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहराचे पूर्वीचे नाव कन्याकुब्ज होते.","translated_text":"The town was formerly known as Kanyakumari.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या नावाचा उल्लेख हिंदू महाकाव्य, महाभारत आणि रामायण या मध्ये सापडतो.","translated_text":"It is mentioned in the Hindu epics, the Mahabharata and the Ramayana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर एक प्रसिद्ध शहर म्हणून उल्लेले आहे.","translated_text":"This city is mentioned as a famous city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच याचा उल्लेख पतंजली (सी.ए.","translated_text":"It is also mentioned by Patanjali (C.A.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५० बीसीई) या व्याकरणज्ञानेही केला आहे.","translated_text":"150 B.C.E.) was also a grammarian.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>Rama S. Tripathi, ''History of Kanauj: To the Moslem Conquest'' (Motilal Banarsidass, 1964), pp.2,15-16</ref>","char_index":39,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"प्राचीन बौद्ध साहित्यात कन्नौजचा उल्लेख कन्नकुज्जा असा आहे आणि मथुरा ते वाराणसी आणि राजगीर या व्यापार मार्गावरील शहर असा उल्लेख आहे.","translated_text":"In ancient Buddhist literature, Kannauj is referred to as Kannakuzza and as the city on the trade route from Mathura to Varanasi and Rajgir.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>Moti Chandra (1977), ''Trade Routes in Ancient India'' pp.16-18</ref>","char_index":132,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्यदुवे","translated_text":"External islands","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कन्नौज जिल्ह्याची वेबसाइट","translated_text":"Website of district of Kannuj","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कनौजचा इतिहास: रामशंकर त्रिपाठी यांनी लिहिलेले मुस्लिम विजय तिर्वा प्रथम कंपनी","translated_text":"History of Kanoj: Muslim Vijay Thirva First Company written by Ram Shankar Tripathi","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कनौज जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Kanauj district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"कन्नौज हे उत्तर प्रदेश राज्यातील कन्नौज जिल्ह्यातील एक शहर, प्रशासकीय मुख्यालय आणि एक नगरपालिका किंवा नगर परिषद आहे. शहराचे सध्याचे नाव हे कन्याकुब्जा या शास्त्रीय नावाचे आधुनिक रूप आहे.","translated_text":"Kannauj is a city, administrative headquarters and a municipal board in Kannauj district in the Indian state of Uttar Pradesh. The current name of the city is the modern form of the classical name Kanyakumari.","citations":[{"content":"<ref>{{cite book|title=History of Kanauj: To the Moslem Conquest|author=Rama Shankar Tripathi|publisher=Motilal Banarsidass Publ|year=1989|id={{ISBN|978-81-208-0404-3}}, {{ISBN|978-81-208-0404-3}}|url=https://books.google.com/books?id=2Tnh2QjGhMQC&pg=PA2&dq|page=२}}</ref>","char_index":186,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=2Tnh2QjGhMQC&pg=PA2&dq","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":43384,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.142489-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":2,"source_quality_raw_score":0.268310546875}]},{"text":"कन्नौज हे एक प्राचीन शहर आहे. असे म्हटले जाते की कन्याकुब्ज ब्राह्मण जे शांडिल्य येथील तीन प्रमुख कुटुंबांपैकी एक कुटुंब मानले जाते ते कन्नौज मधून होते.","translated_text":"Kannauj is an ancient city. It is said that the Kanyakubj Brahmins who are considered to be one of the three chief families of Shandilya were from Kannuj.","citations":[{"content":"<ref name=\"US_2008\">{{cite book |url=https://books.google.ca/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA381 |title=A History of Ancient and Early Medieval India |author=Upinder Singh |publisher=Pearson Education India |year=2008 |isbn=9788131711200 |page=५७५}}</ref>","char_index":152,"name":"US_2008","url":"https://books.google.ca/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA381","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":60311,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.373406-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (30 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"असे म्हटले जाते की कन्याकुब्ज ब्राह्मण जे शांडिल्य येथील तीन प्रमुख कुटुंबांपैकी एक कुटुंब मानले जाते ते कन्नौज मधून होते. शास्त्रीय भारताच्या काळात हे साम्राज्य भारतीय राजवंशांचे केंद्र म्हणून काम करीत होते. सर्वात आधी हे मौखरी राजघराण्याच्या वर्चस्वाखाली होते आणि नंतर वर्धन घराण्याचे सम्राट हर्ष यांच्या वर्चस्वाखाली.","translated_text":"It is said that the Kanyakubj Brahmins who are considered to be one of the three chief families of Shandilya were from Kannuj. During classical India, the empire served as the center of Indian dynasties. First it was ruled by the Moorish dynasty and then by the Vardhan dynasty emperor Harsh.","citations":[{"content":"<ref name=\"Tripathi, p.192\">Tripathi, ''History of Kanauj'', p.192</ref>","char_index":320,"name":"Tripathi, p.192","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हा संघर्ष दोन शतकांपेक्षा जास्त काळ टिकला. नंतर हे शहर गहदावळा घराण्याच्या ताब्यात आले, गोविंदाचंद्रांच्या कारकिर्दीत या शहराला अभूतपूर्व प्रसिद्धी मिळाली. परंतु, कन्नौजची गौरवशाली गाथा दिल्लीच्या सुल्तानांनी संपवली.","translated_text":"This struggle lasted for more than two centuries. Later the city came under the control of the Ghadwala dynasty, which gained unprecedented fame during the reign of Govindachandra. But the glorious saga of Kannauj was ended by the sultan of Delhi.","citations":[{"content":"<ref name=Sen>Sen, S.N., 2013, A Textbook of Medieval Indian History, Delhi: Primus Books, {{ISBN|9789380607344}}</ref>","char_index":216,"name":"Sen","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"याला भारतातील अत्तरांची राजधानी म्हणून ओळखले जाते. प्रसिद्ध पारंपारिक कन्नौज अत्तराची कृती सरकाराकडून संरक्षित केलेली आहे.","translated_text":"It is known as the capital of the Indian subcontinent. Famous traditional cannon fodder is protected by the government. It's been done.","citations":[{"content":"<ref name=perfume>{{संकेतस्थळ स्रोत | url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194 | title=Life: India’s perfume capital threatened by scent of modernity | publisher=The Taipei Times | accessdate=10 February 2016}}</ref>","char_index":122,"name":"perfume","url":"http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":146,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.609626-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite EB1911 |wstitle=Kanauj |volume=15 |page=648}}</ref>","char_index":122,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"प्रसिद्ध पारंपारिक कन्नौज अत्तराची कृती सरकाराकडून संरक्षित केलेली आहे. खुद्द कन्नौजमध्ये २०० पेक्षा अधिक परफ्यूम डिस्टिलरी आहेत आणि तंबाखू, अत्तर (परफ्यूम) आणि गुलाबपाणी साठीची एक मोठी बाजारपेठ आहे.","translated_text":"Famous traditional cannon fodder is protected by the government. It's been done. Cannon itself has more than 200 perfumery distilleries and a large market for tobacco, perfumes and rose water.","citations":[{"content":"<ref name=perfume>{{संकेतस्थळ स्रोत | url=http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194 | title=Life: India’s perfume capital threatened by scent of modernity | publisher=The Taipei Times | accessdate=10 February 2016}}</ref>","char_index":199,"name":"perfume","url":"http://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2012/09/20/2003543194","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":146,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:28.609626-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"पुरातत्त्व संशोधनात असे दिसून येते की कन्नौज ग्रे वेर आणि नॉर्दन ब्लॅक पॉलिश वेर संस्कृतीपासून वसवलेले आहे.","translated_text":"Archaeological research suggests that Cannonage is derived from the Grey Ware and Northern Black Polish Ware cultures.","citations":[{"content":"<ref>Dilip K. Chakrabarti (2007), ''Archaeological geography of the Ganga plain: the upper Ganga (Oudh, Rohilkhand, and the Doab)'', p.47</ref>","char_index":107,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हे शहर एक प्रसिद्ध शहर म्हणून उल्लेले आहे. तसेच याचा उल्लेख पतंजली (सी.ए. १५० बीसीई) या व्याकरणज्ञानेही केला आहे.","translated_text":"This city is mentioned as a famous city. It is also mentioned by Patanjali (C.A.) 150 B.C.E.) was also a grammarian.","citations":[{"content":"<ref>Rama S. Tripathi, ''History of Kanauj: To the Moslem Conquest'' (Motilal Banarsidass, 1964), pp.2,15-16</ref>","char_index":113,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"तसेच याचा उल्लेख पतंजली (सी.ए. १५० बीसीई) या व्याकरणज्ञानेही केला आहे. प्राचीन बौद्ध साहित्यात कन्नौजचा उल्लेख कन्नकुज्जा असा आहे आणि मथुरा ते वाराणसी आणि राजगीर या व्यापार मार्गावरील शहर असा उल्लेख आहे.","translated_text":"It is also mentioned by Patanjali (C.A.) 150 B.C.E.) was also a grammarian. In ancient Buddhist literature, Kannauj is referred to as Kannakuzza and as the city on the trade route from Mathura to Varanasi and Rajgir.","citations":[{"content":"<ref>Moti Chandra (1977), ''Trade Routes in Ancient India'' pp.16-18</ref>","char_index":203,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"कौशंबी","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[कौशांबी]]","hash":"ab2daf1280737de1489ffdf597b7338594b1ac2838f6bdc8c83e8fdd97291593","last_revision":"2022-12-07T10:45:14Z","first_revision":"2006-04-14T22:53:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.141374","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन कौशांबी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन कौशांबी","translated_text":"Re-direction skills","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ललितपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = ललितपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[ललितपूर जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १४०४\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,३३,३०५\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 24 |latm = 41 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 78 |longm = 24 |longs = 36 |longEW = E\n}}\n'''ललितपूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक शहर व [[ललितपूर जिल्हा|ललितपूर जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. ललितपूर शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात [[बुंदेलखंड]] भौगोलिक प्रदेशात वसले असून ते [[लखनौ]]च्या ४२५ किमी नैऋत्येस तर [[मध्य प्रदेश]]मधील [[भोपाळ]]च्या २५० किमी ईशान्येस स्थित आहे.\n\n==वाहतूक== \n[[ललितपूर रेल्वे स्थानक]] हे [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[दिल्ली-चेन्नई रेल्वेमार्ग]]ावर असून ते ह्या भागातील एक महत्त्वाचे जंक्शन मानले जाते. [[ललितपूर विमानतळ]] आजच्या घडीला वापरात नाही.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:ललितपूर जिल्हा]]","hash":"cf2668c8b7c80d75fa445d5907b4a4de58abe436af6fecd55512e2ee1820b033","last_revision":"2016-10-02T02:25:48Z","first_revision":"2006-04-14T22:54:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.195108","cross_lingual_links":{"awa":"ललितपुर","bh":"ललितपुर","bpy":"ললিতপুর","ca":"Lalitpur","ceb":"Lalitpur (lungsod)","de":"Lalitpur (Uttar Pradesh)","en":"Lalitpur, India","eo":"Lalitpur (Barato)","es":"Lalitpur (India)","fr":"Lalitpur (Uttar Pradesh)","gu":"લલિતપુર","hi":"ललितपुर","it":"Lalitpur (India)","ko":"랄릿푸르 (인도)","ms":"Lalitpur","nl":"Lalitpur (India)","nb":"Lalitpur (India)","or":"ଲାଲିପୁର, ଭାରତ","pam":"Lalitpur, India","pl":"Lalitpur (Indie)","pnb":"للتپور، بھارت","ru":"Лалитпур (Индия)","sa":"ललितपुरम्","sat":"ᱞᱚᱞᱤᱛᱯᱩᱨ","sv":"Lalitpur, Uttar Pradesh","ta":"லலித்பூர்","te":"లలిత్‌పూర్","ur":"للت پور، بھارت","vi":"Lalitpur, Ấn Độ","zh":"拉利特普尔 (印度)","zh-min-nan":"Lalitpur (Ìn-tō͘)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"ललितपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक शहर व ललितपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. ललितपूर शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात बुंदेलखंड भौगोलिक प्रदेशात वसले असून ते लखनौच्या ४२५ किमी नैऋत्येस तर मध्य प्रदेशमधील भोपाळच्या २५० किमी ईशान्येस स्थित आहे.\n\nललितपूर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेच्या दिल्ली-चेन्नई रेल्वेमार्गावर असून ते ह्या भागातील एक महत्त्वाचे जंक्शन मानले जाते. ललितपूर विमानतळ आजच्या घडीला वापरात नाही.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:ललितपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = ललितपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[ललितपूर जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १४०४\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,३३,३०५\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 24 |latm = 41 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 78 |longm = 24 |longs = 36 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ललितपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक शहर व ललितपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Lalitpur is a city and the district headquarters of Lalitpur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ललितपूर शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात बुंदेलखंड भौगोलिक प्रदेशात वसले असून ते लखनौच्या ४२५ किमी नैऋत्येस तर मध्य प्रदेशमधील भोपाळच्या २५० किमी ईशान्येस स्थित आहे.","translated_text":"The city of Lalitpur is located in the southern part of Uttar Pradesh in the Bundelkhand geographical region, 425 km southwest of Lucknow and 250 km northeast of Bhopal, Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ललितपूर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेच्या दिल्ली-चेन्नई रेल्वेमार्गावर असून ते ह्या भागातील एक महत्त्वाचे जंक्शन मानले जाते.","translated_text":"Lalitpur Railway Station is a major junction on the Delhi-Chennai railway line of Indian Railways.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ललितपूर विमानतळ आजच्या घडीला वापरात नाही.","translated_text":"Lalitpur Airport is currently not in use.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:ललितपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Lalitpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लखनौ","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = लखनौ\n| स्थानिक = लखनऊ\n| चित्र = Collage_of_places_in_Lucknow.jpg\n| चित्र_वर्णन = वरून घड्याळाच्या काट्यानुसार: [[बडा इमामबाडा]], [[लखनौ चारबाग रेल्वे स्थानक]], [[रूमी दरवाजा]], हजरतगंज, ला मार्टिनिये कॉलेज व आंबेडकर स्मारक उद्यान\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[लखनौ जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = २५२८\n| उंची = ४२०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४८,१५,६०१\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = ४९,०१,४७४\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://lucknow.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 26 |latm = 48 |lats =  |latNS = N\n|longd = 80 |longm = 54 |longs = |longEW = E\n}}\n'''लखनौ''' ([[हिंदी भाषा|हिंदी]]: लखनऊ) ही [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्याची राजधानी व [[उत्तर भारत]]ामधील एक प्रमुख शहर आहे. २०११ साली ४८ लाख लोकसंख्या असणारे लखनौ भारतामधील दहाव्या क्रमांकाच्या लोकसंख्येचे शहर आहे. ''[[नवाब]]ांचे शहर'' ह्या टोपणनावाने ओळखले जात असलेले लखनौ उत्तर प्रदेशच्या मध्य भागात [[गोमती नदी]]च्या काठावर वसले आहे. ऐतिहासिक काळापासून [[अवध]] भूभागाची राजधानी असलेले लखनौ [[मुघल साम्राज्य]]ाच्या [[दिल्ली सल्तनत]]ीचा भाग होते. सध्या लखनौ उत्तर प्रदेशचे सांस्कृतिक, राजकीय व शैक्षणिक केंद्र असून येथील शि���णकाम, पाककला भारतभर प्रसिद्ध आहेत. हिंदीसोबत [[अवधी भाषा|अवधी]] व [[उर्दू भाषा|उर्दू]] ह्या भाषादेखील लखनौमध्ये वापरात आहेत.\n\nलखनौ येथे [[केंद्रीय ऊस संशोधन केंद्र]] आहे.\nउत्तर प्रदेश व भारताच्या राजकीय पटलावर लखनौला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. [[भारताचे पंतप्रधान|भारताचे माजी पंतप्रधान]] [[अटलबिहारी वाजपेयी]] येथील [[लखनौ (लोकसभा मतदारसंघ)|लखनौ]] लोकसभा मतदारसंघामधून सलग ५ निवडणुकांमध्ये विजय मिळवून लोकसभेवर गेले होते. भारताचे विद्यमान [[भारताचे गृहमंत्री|गृहमंत्री]] [[राजनाथ सिंह]] २०१४ सालच्या निवडणुकीत येथूनच निवडून आले.\n\n==वाहतूक==\nभारतातील [[राष्ट्रीय महामार्ग २४|रा.मा. २४]], [[राष्ट्रीय महामार्ग २५|रा.मा. २५]], [[राष्ट्रीय महामार्ग २८|रा.मा. २८]] व [[राष्ट्रीय महामार्ग ५६|रा.मा. ५६]] हे चार [[राष्ट्रीय महामार्ग]] लखनौमधून जातात. [[आग्रा–लखनौ द्रुतगतीमार्ग]] हा देशामधील सर्वाधिक लांबीचा [[द्रुतगतीमार्ग]] असून त्याद्वारे लखनौवरून [[आग्रा]] तसेच [[दिल्ली]]पर्यंत जलद रस्तावाहतूक शक्य आहे. नोव्हेंबर २०२१ मध्ये खुला करण्यात आलेला [[पूर्वांचल द्रुतगतीमार्ग]] लखनौला [[पूर्वांचल]] भागासोबत जोडतो.\n\n[[लखनौ चारबाग रेल्वे स्थानक]] हे येथील प्रमुख रेल्वे स्थानक [[उत्तर रेल्वे (भारत)|उत्तर रेल्वेच्या]] लखनौ विभागाचे मुख्यालय व भारतातील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक आहे. नागरी परिवहनासाठी येथे अनेक बसमार्ग उपलब्ध आहेत. लखनौ-[[कानपूर]] ही [[उपनगरी रेल्वे]]सेवा ह्या दोन शहरांदरम्यान रोज प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांसाठी सोयीची आहे. [[लखनौ मेट्रो]] ही [[जलद परिवहन]] प्रणाली लखनौमध्ये कार्यरत असून ह्या मेट्रोच्या दुसऱ्या टप्प्यामधील बांधकाम प्रगतीपथावर आहे.\n\n[[चौधरी चरण सिंह आंतरराष्ट्रीय विमानतळ]] लखनौमधील प्रमुख [[विमानतळ]] असून भारतामधील बहुतेक सर्व प्रमुख शहरे लखनौसोबत थेट जोडली गेली आहेत. ह्याशिवाय [[मध्य पूर्व]]ेतील [[दुबई]], [[रियाध]], [[मस्कत]] इत्यादी शहरांसाठी देखील लखनौहून थेट विमानसेवा उपलब्ध आहे.\n\n==शिक्षण==\nलखनौमध्ये उच्च शिक्षणासाठी अनेक नामांकित महाविद्यालये आहेत. [[भारतीय प्रबंध संस्थान लखनौ]] ही नामांकित व्यापार प्रशासन शिक्षण संस्था लखनौमध्ये स्थित आहे. ह्याशिवाय भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, केंद्रीय औषधे संशोधन संस्था, भारतीय विषविज्ञान संशोधन संस्��ा इत्यादी अनेक प्रशिक्षण संस्था लखनौमध्ये आहेत.\n\n==खेळ==\n[[भारतीय बॅडमिंटन संघटना]] (''बॅडमिंटन असोसिएअशन ऑफ इंडिया'') ह्या भारतामधील [[बॅडमिंटन]] खेळाच्या सर्वोच्च नियंत्रण संस्थेचे मुख्यालय लखनौमध्ये आहे. [[के.डी. सिंग बाबू स्टेडियम]] हे लखनौमधील प्रमुख [[क्रिकेट]] मैदान असून येथे अनेक आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामने आयोजीत केले जातात. [[भारतीय बॅडमिंटन लीग]]मध्ये खेळणारा [[अवध वॉरियर्स]] व [[हॉकी इंडिया लीग]]मध्ये खेळणारा [[उत्तर प्रदेश विझार्ड्स]] हे दोन लखनौमधील प्रमुख व्यावसायिक क्लब आहेत.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग|Lucknow|लखनौ}}\n*{{wikivoyage|Lucknow|लखनौ}}\n\n{{भारतीय राज्ये आणि प्रदेशांची राजधानी}}\n\n[[वर्ग:लखनौ| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:लखनौ जिल्हा]]","hash":"6a27c1e40bd5294e7d46340eb6c07cd06dc62eb9fd5770d53788a2743c7dca79","last_revision":"2021-11-24T10:01:14Z","first_revision":"2006-04-14T22:54:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.260371","cross_lingual_links":{"af":"Lucknow","ar":"لكهنؤ","arz":"لكناو (تجمع سكان فى لكناو)","ast":"Lucknow","awa":"लखनऊ","az":"Lakhnau","azb":"لاکنوو","be":"Лакхнаў","bg":"Лакнау","bh":"लखनऊ","bn":"লখনউ","bpy":"লখনৌ","br":"Lucknow","bxr":"Лакхнау","ca":"Lucknow","ce":"Лакхнау","ceb":"Lucknow (kapital sa estado)","cs":"Lakhnaú","cv":"Лакхнау","da":"Lucknow","de":"Lucknow","dsb":"Lucknow","dty":"लखनऊ","el":"Λάκναου","en":"Lucknow","eo":"Laknaŭo","es":"Lucknow","et":"Lucknow","eu":"Lucknow","fa":"لکنو","fi":"Lucknow","fr":"Lucknow","frr":"Lucknow","ga":"Lucknow","gl":"Lucknow","gom":"लखनौ","gu":"લખનૌ","ha":"Lucknow","he":"לאקנאו","hi":"लखनऊ","hif":"Lucknow","hr":"Lucknow","hu":"Lakhnau","hy":"Լաքհնաու","id":"Lucknow","it":"Lucknow","ja":"ラクナウ","ka":"ლაქნაუ","kn":"ಲಕ್ನೋ","ko":"러크나우","kw":"Lucknow","ky":"Лакхнау","la":"Lucnovia","lld":"Lucknow","lt":"Laknau","lv":"Laknava","mai":"लखनऊ","mg":"Lucknow","mi":"Lucknow","ml":"ലഖ്‌നൗ","mn":"Лакхнау","ms":"Lucknow, Lucknow","my":"လတ်ခနောင်းမြို့","mzn":"لکهنو","ne":"लखनऊ","new":"लखनऊ","nl":"Lucknow (stad)","nb":"Lucknow","or":"ଲକ୍ଷ୍ନୌ","os":"Лакхнау","pa":"ਲਖਨਊ","pam":"Lucknow","pl":"Lucknow","pnb":"لکھنئو","ps":"لکناو","pt":"Lucknow","ro":"Lucknow","ru":"Лакхнау","sa":"लक्ष्मणवती","sat":"ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ","sco":"Lucknow","sd":"لکنئو","si":"ලක්නව්","simple":"Lucknow","sq":"Laknau","sr":"Лакнау","sv":"Lucknow","sw":"Lucknow","szl":"Lucknow","ta":"இலக்னோ","te":"లక్నో","tg":"Лакҳнав","th":"ลัคเนา","tl":"Lucknow","tr":"Lucknow","tt":"Лакхнау","tw":"Lucknow","ug":"Luknow","uk":"Лакхнау","ur":"لکھنؤ","uz":"Lakhnau","vi":"Lucknow","war":"Lucknow","wuu":"勒克瑙","xmf":"ლაქნაუ","zh":"勒克瑙","zh-min-nan":"Lucknow","zh-yue":"勒紐"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"लखनौ (हिंदी: लखनऊ) ही भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याची राजधानी व उत्तर भारतामधील एक प्रमुख शहर आहे. २०११ साली ४८ लाख लोकसंख्या असणारे लखनौ भारतामधील दहाव्या क्रमांकाच्या लोकसंख्येचे शहर आहे. नवाबांचे शहर ह्या टोपणनावाने ओळखले जात असलेले लखनौ उत्तर प्रदेशच्या मध्य भागात गोमती नदीच्या काठावर वसले आहे. ऐतिहासिक काळापासून अवध भूभागाची राजधानी असलेले लखनौ मुघल साम्राज्याच्या दिल्ली सल्तनतीचा भाग होते. सध्या लखनौ उत्तर प्रदेशचे सांस्कृतिक, राजकीय व शैक्षणिक केंद्र असून येथील शिवणकाम, पाककला भारतभर प्रसिद्ध आहेत. हिंदीसोबत अवधी व उर्दू ह्या भाषादेखील लखनौमध्ये वापरात आहेत.\n\nलखनौ येथे केंद्रीय ऊस संशोधन केंद्र आहे. उत्तर प्रदेश व भारताच्या राजकीय पटलावर लखनौला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. भारताचे माजी पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी येथील लखनौ लोकसभा मतदारसंघामधून सलग ५ निवडणुकांमध्ये विजय मिळवून लोकसभेवर गेले होते. भारताचे विद्यमान गृहमंत्री राजनाथ सिंह २०१४ सालच्या निवडणुकीत येथूनच निवडून आले.\n\nभारतातील रा.मा. २४, रा.मा. २५, रा.मा. २८ व रा.मा. ५६ हे चार राष्ट्रीय महामार्ग लखनौमधून जातात. आग्रा–लखनौ द्रुतगतीमार्ग हा देशामधील सर्वाधिक लांबीचा द्रुतगतीमार्ग असून त्याद्वारे लखनौवरून आग्रा तसेच दिल्लीपर्यंत जलद रस्तावाहतूक शक्य आहे. नोव्हेंबर २०२१ मध्ये खुला करण्यात आलेला पूर्वांचल द्रुतगतीमार्ग लखनौला पूर्वांचल भागासोबत जोडतो.\n\nलखनौ चारबाग रेल्वे स्थानक हे येथील प्रमुख रेल्वे स्थानक उत्तर रेल्वेच्या लखनौ विभागाचे मुख्यालय व भारतातील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक आहे. नागरी परिवहनासाठी येथे अनेक बसमार्ग उपलब्ध आहेत. लखनौ-कानपूर ही उपनगरी रेल्वेसेवा ह्या दोन शहरांदरम्यान रोज प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांसाठी सोयीची आहे. लखनौ मेट्रो ही जलद परिवहन प्रणाली लखनौमध्ये कार्यरत असून ह्या मेट्रोच्या दुसऱ्या टप्प्यामधील बांधकाम प्रगतीपथावर आहे.\n\nचौधरी चरण सिंह आंतरराष्ट्रीय विमानतळ लखनौमधील प्रमुख विमानतळ असून भारतामधील बहुतेक सर्व प्रमुख शहरे लखनौसोबत थेट जोडली गेली आहेत. ह्याशिवाय मध्य पूर्वेतील दुबई, रियाध, मस्कत इत्यादी शहरांसाठी देखील लखनौहून थेट विमानसेवा उपलब्ध आहे.\n\nलखनौमध्ये उच्च शिक्षणासाठी अनेक नामांकित महाविद्यालये आहेत. भारतीय प्रबंध संस्थान लखनौ ही नामांकित व्यापार प्रशासन शिक्षण संस्था लखनौमध्ये स्थित आहे. ह्याशिवाय भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, केंद्रीय औषधे संशोधन संस्था, भारतीय विषविज्ञान संशोधन संस्था इत्यादी अनेक प्रशिक्षण संस्था लखनौमध्ये आहेत.\n\nभारतीय बॅडमिंटन संघटना (बॅडमिंटन असोसिएअशन ऑफ इंडिया) ह्या भारतामधील बॅडमिंटन खेळाच्या सर्वोच्च नियंत्रण संस्थेच��� मुख्यालय लखनौमध्ये आहे. के.डी. सिंग बाबू स्टेडियम हे लखनौमधील प्रमुख क्रिकेट मैदान असून येथे अनेक आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामने आयोजीत केले जातात. भारतीय बॅडमिंटन लीगमध्ये खेळणारा अवध वॉरियर्स व हॉकी इंडिया लीगमध्ये खेळणारा उत्तर प्रदेश विझार्ड्स हे दोन लखनौमधील प्रमुख व्यावसायिक क्लब आहेत.\n\nवर्ग:लखनौ वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:लखनौ जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = लखनौ\n| स्थानिक = लखनऊ\n| चित्र = Collage_of_places_in_Lucknow.jpg\n| चित्र_वर्णन = वरून घड्याळाच्या काट्यानुसार: [[बडा इमामबाडा]], [[लखनौ चारबाग रेल्वे स्थानक]], [[रूमी दरवाजा]], हजरतगंज, ला मार्टिनिये कॉलेज व आंबेडकर स्मारक उद्यान\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[लखनौ जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = २५२८\n| उंची = ४२०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४८,१५,६०१\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = ४९,०१,४७४\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://lucknow.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 26 |latm = 48 |lats =  |latNS = N\n|longd = 80 |longm = 54 |longs = |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखनौ (हिंदी: लखनऊ) ही भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याची राजधानी व उत्तर भारतामधील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Lucknow (Hindi: लखनऊ) is the capital of the Indian state of Uttar Pradesh and a major city in northern India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली ४८ लाख लोकसंख्या असणारे लखनौ भारतामधील दहाव्या क्रमांकाच्या लोकसंख्येचे शहर आहे.","translated_text":"With a population of 48 lakh in 2011, Lucknow is the tenth most populous city in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नवाबांचे शहर ह्या टोपणनावाने ओळखले जात असलेले लखनौ उत्तर प्रदेशच्या मध्य भागात गोमती नदीच्या काठावर वसले आहे.","translated_text":"Lucknow, also known as the city of Nawabs, is located on the Gomti River in the central part of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐतिहासिक काळापासून अवध भूभागाची राजधानी असलेले लखनौ मुघल साम्राज्याच्या दिल्ली सल्तनतीचा भाग होते.","translated_text":"Lucknow, the capital of the Awadh region since historical times, was part of the Delhi Sultanate of the Mughal Empire.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या लखनौ उत्तर प्रदेशचे सांस्कृतिक, राजकीय व शैक्षणिक केंद्र असून येथील शिवणकाम, पाककला भारतभर प्रसिद्ध आहेत.","translated_text":"Lucknow is the cultural, political and educational centre of Uttar Pradesh and is famous for its sewing and cooking in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदीसोबत अवधी व उर्दू ह्या भाषादेखील लखनौमध्ये वापरात आहेत.","translated_text":"In addition to Hindi, the languages Odhi and Urdu are also spoken in Lucknow.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखनौ येथे केंद्रीय ऊस संशोधन केंद्र आहे.","translated_text":"There is a Central Cancer Research Centre in Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर प्रदेश व भारताच्या राजकीय पटलावर लखनौला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे.","translated_text":"Lucknow has a special significance in the political landscape of Uttar Pradesh and India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताचे माजी पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी येथील लखनौ लोकसभा मतदारसंघामधून सलग ५ निवडणुकांमध्ये विजय मिळवून लोकसभेवर गेले होते.","translated_text":"Former Prime Minister of India, Atal Bihari Vajpayee, won five consecutive elections to the Lok Sabha from the Lucknow Lok Sabha constituency.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताचे विद्यमान गृहमंत्री राजनाथ सिंह २०१४ सालच्या निवडणुकीत येथूनच निवडून आले.","translated_text":"The current Home Minister of India, Rajnath Singh, was elected from the same constituency in 2014.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतातील रा.मा.","translated_text":"R.M. from India","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२४, रा.मा.","translated_text":"24th, R.M.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२५, रा.मा.","translated_text":"25th, R.M.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२८ व रा.मा.","translated_text":"28th and R.M.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५६ हे चार राष्ट्रीय महामार्ग लखनौमधून जातात.","translated_text":"These four national highways pass through Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आग्रा–लखनौ द्रुतगतीमार्ग हा देशामधील सर्वाधिक लांबीचा द्रुतगतीमार्ग असून त्याद्वारे लखनौवरून आग्रा तसेच दिल्लीपर्यंत जलद रस्तावाहतूक शक्य आहे.","translated_text":"The Agra Lucknow Expressway is the longest expressway in the country, providing fast road transport from Lucknow to Agra as well as Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोव्हेंबर २०२१ मध्ये खुला करण्यात आलेला पूर्वांचल द्रुतगतीमार्ग लखनौला पूर्वांचल भागासोबत जोडतो.","translated_text":"Opened in November 2021, the East Bengal Expressway connects Lucknow to East Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखनौ चारबाग रेल्वे स्थानक हे येथील प्रमुख रेल्वे स्थानक उत्तर रेल्वेच्या लखनौ विभागाचे मुख्यालय व भारतातील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक आहे.","translated_text":"Lucknow Charbagh Railway Station is the headquarters of Lucknow division of Northern Railway and one of the busiest stations in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नागरी परिवहनासाठी येथे अनेक बसमार्ग उपलब्ध आहेत.","translated_text":"There are many bus routes available for civil transportation.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखनौ","translated_text":"Lucknow","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-कानपूर ही उपनगरी रेल्वेसेवा ह्या दोन शहरांदरम्यान रोज प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांसाठी सोयीची आहे.","translated_text":"Kanpur suburban rail service is convenient for passengers travelling daily between these two cities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखनौ मेट्रो ही जलद परिवहन प्रणाली लखनौमध्ये कार्यरत असून ह्या मेट्रोच्या दुसऱ्या टप्प्यामधील बांधकाम प्रगतीपथावर आहे.","translated_text":"Lucknow Metro is a rapid transit system operating in Lucknow and construction of the second phase of this metro is underway.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चौधरी चरण सिंह आंतरराष्ट्रीय विमानतळ लखनौमधील प्रमुख विमानतळ असून भारतामधील बहुतेक सर्व प्रमुख शहरे लखनौसोबत थेट जोडली गेली आहेत.","translated_text":"Chaudhary Charan Singh International Airport is a major airport in Lucknow and most major cities in India are directly connected to Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याशिवाय मध्य पूर्वेतील दुबई, रियाध, मस्कत इत्यादी शहरांसाठी देखील लखनौहून थेट विमानसेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"In addition, direct flights from Lucknow to Dubai, Riyadh, Muscat etc. in the Middle East are also available.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखनौमध्ये उच्च शिक्षणासाठी अनेक नामांकित महाविद्यालये आहेत.","translated_text":"There are many renowned colleges for higher education in Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय प्रबंध संस्थान लखनौ ही नामांकित व्यापार प्रशासन शिक्षण संस्था लखनौमध्ये स्थित आहे.","translated_text":"Indian Management Institute Lucknow is a renowned business administration education institute located in Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याशिवाय भारतीय माहिती तंत्रज्ञान संस्था, केंद्रीय औषधे संशोधन संस्था, भारतीय विषविज्ञान संशोधन संस्था इत्यादी अनेक प्रशिक्षण संस्था लखनौमध्ये आहेत.","translated_text":"Apart from this, there are several training institutes in Lucknow including the Indian Institute of Information Technology, Central Institute of Pharmaceutical Research, Indian Institute of Toxicology Research, etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"खेळ","translated_text":"Games","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय बॅडमिंटन संघटना (बॅडमिंटन असोसिएअशन ऑफ इंडिया) ह्या भारतामधील बॅडमिंटन खेळाच्या सर्वोच्च नियंत्रण संस्थेचे मुख्यालय लखनौमध्ये आहे.","translated_text":"The Badminton Association of India, the highest regulatory body for the sport of badminton in India, is headquartered in Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"के.डी.","translated_text":"K.D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिंग बाबू स्टेडियम हे लखनौमधील प्रमुख क्रिकेट मैदान असून येथे अनेक आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट सामने आयोजीत केले जातात.","translated_text":"Singh Babu Stadium is a major cricket stadium in Lucknow and hosts many international cricket matches.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय बॅडमिंटन लीगमध्ये खेळणारा अवध वॉरियर्स व हॉकी इंडिया लीगमध्ये खेळणारा उत्तर प्रदेश विझार्ड्स हे दोन लखनौमधील प्रमुख व्याव��ायिक क्लब आहेत.","translated_text":"Awadh Warriors in the Indian Badminton League and Uttar Pradesh Wizards in the Hockey India League are two major professional clubs in Lucknow.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लखनौ वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:लखनौ जिल्हा","translated_text":"Class: Lucknow Class: Cities in Uttar Pradesh Class: Lucknow District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मेरठ","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''मेरठ''' (इंग्लिश:Meerut) हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मेरठ जिल्हा|मेरठ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nहिंदुस्थानात झालेले [[१८५७ चे स्वातंत्र्ययुद्ध]] हे १० मे १८५७ रोजी मीरत येथील लष्करछावणीतील बंडापासून सुरू झाले व लवकरच ते उत्तर व मध्य भारतातील अनेक ठिकाणी पसरले. \n\n==हे सुद्धा पहा==\n* [[मेरठ विमानतळ]]\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मेरठ जिल्हा]]\n[[वर्ग:मेरठ]]\n\n[[nl:Meerut]]","hash":"0d25363565c5276b52497815fd30bdd3ba3d9095a385e7d7a15e430ce8b5d43d","last_revision":"2023-05-09T05:11:14Z","first_revision":"2006-04-14T22:56:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.311770","cross_lingual_links":{"af":"Meerut","ar":"ميروت","arz":"مدينه ميروت","ast":"Meerut","awa":"मेरठ","az":"Merath","azb":"میروت","be":"Мератх","bh":"मेरठ","bn":"মেরুথ","bpy":"মীরুট","ca":"Meerut","ce":"Мератх","ceb":"Meerut (lungsod)","cs":"Mérath","de":"Meerut","en":"Meerut","eo":"Mirat","es":"Meerut","fa":"میروت","fi":"Meerut","fr":"Meerut","gu":"મેરઠ","he":"מיראט","hi":"मेरठ","hu":"Mirát","hy":"Միրաթ","id":"Meerut","it":"Meerut","ja":"メーラト","ka":"მერათი","ko":"메루트","lld":"Meerut","lt":"Miratas","lv":"Meratha","mai":"मेरठ","mg":"Meerut","ml":"മീററ്റ്","ms":"Meerut","ne":"मेरठ","new":"मेरठ","nl":"Meerut","nn":"Meerut","nb":"Meerut","or":"ମିରଟ","os":"Мирут","pa":"ਮੇਰਠ","pam":"Meerut","pl":"Meerut (miasto)","pnb":"میرٹھ","ps":"ميروټ","pt":"Meerut","ro":"Meerut","ru":"Мирут","sa":"मेरठ","sat":"ᱢᱤᱨᱟᱴ","simple":"Meerut","sr":"Мирут","sv":"Meerut","sw":"Meerut","ta":"மீரட்","te":"మీరట్","th":"เมรฐะ","tl":"Meerut","tr":"Meerut","tt":"Мератх","uk":"Мірут","ur":"میرٹھ","vi":"Meerut","war":"Meerut","wuu":"密拉特","xmf":"მერათი","zh":"密拉特","zh-min-nan":"Meerut (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"मेरठ (इंग्लिश:Meerut) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मेरठ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nहिंदुस्थानात झालेले १८५७ चे स्वातंत्र्ययुद्ध हे १० मे १८५७ रोजी मीरत येथील लष्करछावणीतील बंडापासून सुरू झाले व लवकरच ते उत्तर व मध्य भारतातील अनेक ठिकाणी पसरले.\n\nमेरठ विमानतळ\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मेरठ जिल्हा वर्ग:मेरठ\n\nnl:Meerut\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मेरठ (इंग्लिश:Meerut) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Meerut is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मेरठ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Meerut district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिंदुस्थानात झालेले १८५७ चे स्वातंत्र्ययुद्ध हे १० मे १८५७ रोजी मीरत येथील लष्करछावणीतील बंडापासून सुरू झाले व लवकरच ते उत्तर व मध्य भारतातील अनेक ठिकाणी पसरले.","translated_text":"India's War of Independence of 1857 began on 10 May 1857 with a mutiny at the military camp at Meerut and soon spread to many parts of northern and central India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मेरठ विमानतळ","translated_text":"Merah Airport","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मेरठ जिल्हा वर्ग:मेरठ","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Meret District Category:Meret","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"nl:Meerut","translated_text":"What do you mean?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"महाराजगंज","wikicode":"'''महाराजगंज''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[महाराजगंज जिल्हा|महाराजगंज जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २६,२७२ होती.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:महाराजगंज जिल्हा]]","hash":"d891a4d9688626fc992ad7a98567a7e233d67fa268734473181160dc7b70bbd9","last_revision":"2022-04-17T18:27:23Z","first_revision":"2006-04-14T22:56:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.365296","cross_lingual_links":{"awa":"महराजगंज","bh":"महराजगंज","bpy":"মহরাজগঞ্জ","ceb":"Mahārājganj (lungsod sa Indiya, Uttar Pradesh, Maharajganj)","de":"Maharajganj (Uttar Pradesh)","en":"Mahrajganj, Uttar Pradesh","es":"Maharajganj","fr":"Maharajganj","gu":"મહારાજગંજ","hi":"महाराजगंज","it":"Mahrajganj","ms":"Mahrajganj, Maharajganj","new":"महराजगञ्ज (महाराजगञ्ज जिल्ला)","nl":"Maharajganj (hoofdstad)","pl":"Mahrajganj (dystrykt Maharajganj)","ru":"Махараджгандж","sa":"महाराजागञ्ज, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱢᱚᱦᱟᱨᱟᱡᱽᱜᱚᱸᱡᱽ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Maharajganj","te":"మహారాజ్‌గంజ్","ur":"مہاراج گنج، اتر پردیش","zh-min-nan":"Maharajganj (hoofdstad)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"महाराजगंज भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर महाराजगंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २६,२७२ होती.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:महाराजगंज जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महाराजगंज भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Maharajganj is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर महाराजगंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Maharashtra district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २६,२७२ होती.","translated_text":"The population was 26,272 at the 2001 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्र��ेशमधील शहरे वर्ग:महाराजगंज जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District of Maharashtra","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"महोबा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = महोबा\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[महोबा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ९५,२१६<ref>[http://www.census2011.co.in/data/town/801048-mahoba-uttar-pradesh.html Mahoba polulation - 2011]</ref>\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 25 |latm = 17 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 79 |longm = 52 |longs = 22 |longEW = E\n}}\n'''महोबा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील एक ऐतिहासिक शहर व [[महोबा जिल्हा|महोबा जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. महोबा शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात [[बुंदेलखंड]] भौगोलिक प्रदेशात स्थित असून ते [[कानपूर]]च्या १५० किमी दक्षिणेस तर [[अलाहाबाद]]च्या २४० किमी पश्चिमेस आहे.\n\nमहोबा हे ऐतिहासिक [[चंदेल्ल घराणे|चंदेल्ल घराण्याचे]] मुख्यालय होते. जगप्रसिद्ध पर्यटनस्थळ [[खजुराहो]] येथून जवळच आहे.\n\n==वाहतूक== \nमहोबा [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[झाशी]]-[[अलाहाबाद]] रेल्वेमार्गावर असून [[बुंदेलखंड एक्सप्रेस]], [[उत्तर प्रदेश संपर्क क्रांती एक्सप्रेस]] इत्यादी गाड्यांचे येथे थांबे आहेत. महोबा-खजुराहो रेल्वेमार्ग २००८ साली चालू झाल्यामुळे महोबाला जंक्शनचा दर्जा मिळाला आहे.\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[Category:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[Category:महोबा जिल्हा]]","hash":"455a029277b7ab4fb0f2bebd405398485a0eb11db30eec5317be4657fea684f0","last_revision":"2023-11-07T04:07:07Z","first_revision":"2006-04-14T22:57:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.422481","cross_lingual_links":{"bh":"महोबा","bpy":"মাহোবা","ca":"Mahoba","ceb":"Mahoba (lungsod)","de":"Mahoba","en":"Mahoba","es":"Mahoba","fr":"Mahoba","gu":"મહોબા","hi":"महोबा","it":"Mahoba","ja":"マホーバー","mg":"Mahoba","ml":"മഹോബ","ms":"Mahoba","new":"महोबा","nl":"Mahoba (stad)","nb":"Mahoba","pam":"Mahoba","pl":"Mahoba","pnb":"مہوبا","ru":"Махоба","sa":"महोबा","sat":"ᱢᱟᱦᱚᱵᱟ","sv":"Mahoba","ta":"மகோபா","te":"మహోబా","ur":"ماہوبا","vi":"Mahoba","zh":"马霍巴","zh-min-nan":"Mahoba (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"महोबा हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक ऐतिहासिक शहर व महोबा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. महोबा शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात बुंदेलखंड भौगोलिक प्रदेशात स्थित असून ते कानपूरच्या १५० किमी दक्षिणेस तर अलाहाबादच्या २४० किमी पश्चिमेस आहे.\n\nमहोबा हे ऐतिहासिक चंदेल्ल घराण्याचे मुख्यालय होते. जगप्रसिद्ध पर्यटनस्थळ खजुराहो येथून जवळच ��हे.\n\nमहोबा भारतीय रेल्वेच्या झाशी-अलाहाबाद रेल्वेमार्गावर असून बुंदेलखंड एक्सप्रेस, उत्तर प्रदेश संपर्क क्रांती एक्सप्रेस इत्यादी गाड्यांचे येथे थांबे आहेत. महोबा-खजुराहो रेल्वेमार्ग २००८ साली चालू झाल्यामुळे महोबाला जंक्शनचा दर्जा मिळाला आहे.\n\nCategory:उत्तर प्रदेशमधील शहरे Category:महोबा जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = महोबा\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[महोबा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ९५,२१६<ref>[http://www.census2011.co.in/data/town/801048-mahoba-uttar-pradesh.html Mahoba polulation - 2011]</ref>\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 25 |latm = 17 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 79 |longm = 52 |longs = 22 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महोबा हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक ऐतिहासिक शहर व महोबा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Mahoba is a historic city and headquarters of Mahoba district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महोबा शहर उत्तर प्रदेशच्या दक्षिण भागात बुंदेलखंड भौगोलिक प्रदेशात स्थित असून ते कानपूरच्या १५० किमी दक्षिणेस तर अलाहाबादच्या २४० किमी पश्चिमेस आहे.","translated_text":"The city of Mahoba is located in the southern part of Uttar Pradesh in the Bundelkhand geographical region, 150 km south of Kanpur and 240 km west of Allahabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महोबा हे ऐतिहासिक चंदेल्ल घराण्याचे मुख्यालय होते.","translated_text":"Mahoba was the headquarters of the historic Chandella family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगप्रसिद्ध पर्यटनस्थळ खजुराहो येथून जवळच आहे.","translated_text":"The world famous tourist destination is near Khajuraho.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महोबा भारतीय रेल्वेच्या झाशी-अलाहाबाद रेल्वेमार्गावर असून बुंदेलखंड एक्सप्रेस, उत्तर प्रदेश संपर्क क्रांती एक्सप्रेस इत्यादी गाड्यांचे येथे थांबे आहेत.","translated_text":"Mahoba is located on the Jhansi-Alahabad railway line of Indian Railways and stops for Bundelakhand Express, Uttar Pradesh Contact Revolution Express etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महोबा-खजुराहो रेल्वेमार्ग २००८ साली चालू झाल्यामुळे महोबाला जंक्शनचा दर्जा मिळाला आहे.","translated_text":"Mahoba - Khajuraho Railway was inaugurated in 2008 and Mahoba has been given the status of a junction.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:उत्तर प्रदेशमधील शहरे Category:महोबा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Mahoba district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मिर्झापूर","wikicode":"'''मिर्झापूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मिर्झापूर जिल्हा|मिर्झापूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,३३,६९१ होती.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मिर्झापूर जिल्हा]]","hash":"34a92f0ef6d9fe48d5f37c0117a8d81a9492b5a7ba71876a2d0b68333eacbefd","last_revision":"2022-04-17T18:29:42Z","first_revision":"2006-04-14T22:58:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.483457","cross_lingual_links":{"ar":"ميرزابور","arz":"ميرزابور (مدينه فى ميرزابور)","azb":"میرزاپور (هیندوستان)","bh":"मिर्जापुर","ca":"Mirzapur","ceb":"Mirzāpur (lungsod sa Indiya, Uttar Pradesh, Mirzāpur)","cs":"Mirzápur","de":"Mirzapur","en":"Mirzapur","eo":"Mirzapur","es":"Mirzapur-cum-Vindhyachal","fa":"میرزاپور (هند)","fr":"Mirzapur","gu":"મિર્જાપુર","he":"מירזאפור","hi":"मिर्ज़ापुर","hif":"Mirzapur","hy":"Միրզապուր","id":"Mirzapur","it":"Mirzapur (India)","ja":"ミールザープル","lld":"Mirzapur","mai":"मिर्जापुर","mg":"Mirzapur","new":"मिर्जापुर","nb":"Mirzapur","pam":"Mirzapur","pl":"Mirzapur (miasto)","pnb":"مرزاپور","ru":"Мирзапур (город, Индия)","sa":"मिर्जापुरम्","sat":"ᱢᱤᱨᱡᱟᱯᱩᱨ","sr":"Мирзапур-Виндхјачал","sv":"Mirzapur-cum-Vindhyāchal","ta":"மிர்சாபூர்","te":"మీర్జాపూర్ (ఉత్తర ప్రదేశ్)","uk":"Мірзапур","ur":"مرزاپور","war":"Mirzapur","zh":"米尔扎布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"मिर्झापूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मिर्झापूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,३३,६९१ होती.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मिर्झापूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मिर्झापूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Mirzapur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मिर्झापूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Mirzapur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,३३,६९१ होती.","translated_text":"The population was 2,33,691 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मिर्झापूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Mirzapur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोरादाबाद","wikicode":"'''मोरादाबाद''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मोरादाबाद जिल्हा|मोरादाबाद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मोरादाबाद जिल्हा]]","hash":"618e4b459de573816f63fc3a292593d7d0248793d6e0cd052bfad087d09df83a","last_revision":"2014-02-14T18:52:41Z","first_revision":"2006-04-14T22:58:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.537224","cross_lingual_links":{"ar":"مراد آباد","arz":"م��اد آباد","az":"Moradabad","bh":"मुरादाबाद","bn":"মোরাদাবাদ","bpy":"মোর্দাবাদ","ca":"Moradabad","ceb":"Morādābād (lungsod)","cs":"Murádábád","de":"Moradabad","en":"Moradabad","eo":"Moradabad","es":"Moradabad","fa":"مرادآباد (هند)","fi":"Moradabad","fr":"Moradabad","gu":"મુરાદાબાદ","hi":"मुरादाबाद","hif":"Moradabad","hu":"Murádábád","it":"Moradabad","ja":"ムラーダーバード","ko":"모라다바드","lld":"Muradabad","mg":"Moradabad","ms":"Moradabad","ne":"मुरादाबाद","new":"मोरादाबाद","nl":"Moradabad (stad)","nb":"Moradabad","or":"ମୋରାଦାବାଦ୍","pa":"ਮੋਰਾਦਾਬਾਦ","pam":"Moradabad","pl":"Moradabad (miasto)","pnb":"مراد آباد","ps":"مراد اباد","pt":"Moradabade","ru":"Морадабад","sa":"मोरादाबाद्","sat":"ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ","simple":"Muradabad","sr":"Морадабад","sv":"Moradabad","ta":"மொராதாபாத்","te":"మొరాదాబాద్","tr":"Moradabad","tt":"Морадабад","uk":"Морадабад","ur":"مراد آباد","vi":"Moradabad","war":"Moradabad","zh":"莫拉達巴德","zh-min-nan":"Moradabad (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"मोरादाबाद भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मोरादाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मोरादाबाद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोरादाबाद भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Moradabad is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मोरादाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Moradabad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मोरादाबाद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District of Moradabad","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मैनपुरी","wikicode":"'''मैनपुरी''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मैनपुरी जिल्हा|मैनपुरी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मैनपुरी जिल्हा]]","hash":"34af8e619eee5530f0ce054492b25a2d997cc09a2e9c0728dc0f4c33d66b02b5","last_revision":"2014-02-14T18:53:35Z","first_revision":"2006-04-14T22:58:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.606228","cross_lingual_links":{"ar":"مينبوري (الهند)","be":"Майнпуры","bh":"मैनपुरी","bpy":"মইনপুরি","ca":"Mainpuri (ciutat)","ceb":"Mainpuri (lungsod)","de":"Mainpuri","en":"Mainpuri","eo":"Mainpuri","es":"Mainpuri","fr":"Mainpuri","gu":"મૈનપુરી","hi":"मैनपुरी","it":"Mainpuri","mg":"Mainpuri","ms":"Mainpuri","ne":"मैनपुरी","new":"मैन्पुरी","nl":"Mainpuri (stad)","nb":"Mainpuri","pl":"Mainpuri","ru":"Майнпури","sa":"मैनपुरी","sat":"ᱢᱮᱭᱱᱯᱩᱨᱤ","simple":"Mainpuri","sv":"Mainpuri","ta":"மைன்புரி","te":"మైన్‌పురి","ur":"مین پوری","vi":"Mainpuri","zh":"迈恩布里","zh-min-nan":"Mainpuri (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"मैनपुरी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मैनपुरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मैनपुरी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मैनपुरी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Manpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मैनपुरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Manpuri district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मैनपुरी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Manpuri district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मथुरा","wikicode":"{{बौद्ध तीर्थस्थळे}}\n'''मथुरा''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[मथुरा जिल्हा|मथुरा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. मथुरा शहर हे, [[श्रीकृष्ण]] या [[विष्णू]]च्या मानवी अवतारी व्यक्तीची जन्मभूमी आहे. कृष्णाचा जन्म आणि त्याचा मृत्यू, डॉक्टर दफ्तरींच्या मते, अनुक्रमे इ.स.पूर्व १२५१ आणि ११७५ या साली झाले असावेत. कृष्णाचे बालपण मथुरेजवळच्या [[गोकुळाष्टमी|गोकुळा]]<nowiki/>त गेले. मथुरा हे शहर ऐतिहासिकदृष्ट्या कनिष्क राजवंशांनी स्थापन केलेले शहर आहे आणि आज ते धार्मिक पर्यटनस्थळ म्हणून प्रसिद्ध आहे. हे शहर हे [[भारतीय संस्कृती]]चे केंद्र राहिले आहे. भारतीय धर्म, तत्त्वज्ञान, साहित्य निर्मिती आणि विकासात मथुरेचे मोलाचे योगदान आहे. आजही या शहराचे नाव महाकवी [[सूरदास]], संगीताचे आचार्य स्वामी हरिदास, [[दयानंद सरस्वती|स्वामी दयानंद]] यांचे गुरू स्वामी विरजानंद, कवी रसखान इत्यादी महान व्यक्तींशी संबंधित आहे.\n\n== मथुरेचा परिचय ==\nमथुरा हे भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आणि भारतातील सर्वात [[प्राचीन भारताची रूपरेषा|प्राचीन]] आणि सुप्रसिद्ध शहरांपैकी एक आहे. उत्खनन करून या शहराचा पुरावा [[कुषाण साम्राज्य|कुषाण]]कालीन आहे असे सिद्ध झाले आहे. मथुरा शहराच्या उत्खननात सापडलेले पुरावे मथुरा संग्रहालयात आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.google.com/search?q=%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%AF&client=ms-android-asus&prmd=nvmi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjw-Yfs7urhAhXEpo8KHd4cBrwQ_AUoBHoECA8QBA|title=मथुरा संग्रहालय - Google शोध|संकेतस्थळ=www.google.com|ॲक्सेसदिनांक=2020-03-26}}</ref> पौराणिक कथेनुसार शूरसेन देशाची ही राजधानी होती. पौराणिक साहित्यात मथुराला शूरसेन नगरी, मधुपुरी, मधुनागरी, मधुरा इत्यादी अनेक नावांनी संबोधित केले जाते. [[हिमालय]] आणि विंध्याचल यांच्यात येणारा भारताचा भाग, ज्याला प्राचीन काळी आर्यावर्त असे म्हणतात. येथे भारतीय संस्कृतीचा आधर असलेले जल पुरवठा करणारे प्रवाह - [[गंगा नदी|गंगा]] आणि [[यमुना नदी|यमुने]]चे प्रवाह होते. य��� दोन नद्यांच्या काठावर भारतीय संस्कृतीची अनेक केंद्रे तयार झाली.आणि विकसित झाली. [[वाराणसी]], [[प्रयागराज|प्रयाग]], [[कोसांबी|कौशांबी]], [[हस्तिनापुर|हस्तिनापूर]], [[कनोज]] यांच्याप्रमाणेच मथुरा हे ऐतिहासिक-पौराणिक ठिकाण आहे. मथुरा ही  राष्ट्रीय महामार्ग २ वर यमुनेच्या काठावर आहे.  [[आग्रा]] व [[दिल्ली]] ही शहरे मथुरेपासून अनुक्रमे आग्नेयेस ५८ किलोमीटरवर आणि वायव्येस १६५ किलोमीटर अंतरावर आहेत.\n\n[[वाल्मीकी|वाल्मिकी]] [[रामायणाचा काळ|रामायणा]]<nowiki/>त, मथुराला मधुपुर किंवा मधुदानवा शहर म्हटले गेले आहे आणि येथे ते लावणसुरांची राजधानी म्हणून वर्णन केले गेले आहे - या शहराचे वर्णन मधुदैत्याने केले आहे. लवणासूर ज्याला शत्रुघ्नाने पराभूत केले तो याच मधुदानवाचा मुलगा होता. त्यामुळे मथुरा हे रामायण काळात मधुपुरी या नावाने ओळखले जाई.  रामायणात या शहराच्या भरभराटीचे वर्णन आले आहे. हे शहर लवणसुरानेसुद्धा सजवले होते. राक्षस, दानव, भुते इत्यादी संबोधने वेगवेगळ्या काळात वेगवेगळ्या प्रकारे वापरली जातात, कधी जाती किंवा कुळ, कधी आर्य-बिगर आर्य संदर्भात तर कधी वाईट प्रकृतीच्या व्यक्तींसाठी. प्राचीन काळापासून या शहराचे अस्तित्व बिनधास्तपणे चालू आहे.\nहे नगर आधी मधुवन नंतर मधुपारा आणि नंतर मथुरा म्हणून ओळखले जाते. ६व्या शतकात मथुरा ही शुरसेन प्रजासत्ताकची राजधानी बनली आणि त्यानंतर लगेचच मौर्य साम्राज्य आणि सुंग राजवंशाचे राज्य होते. पुरातत्त्वशास्त्रीय पुराव्यावरून असे दिसते की, जैन येथे मथुरेत राहत असत. मथुरेचा कला प्रकार आणि तिची संस्कृती कुशाण राजघराण्यांतर्गत शिखरावर पोहोचली ज्यांनी तिला आपली राजधानी म्हणून घोषित केले होते. मथुरा परिसरात अनेक बौद्ध अवशेष सापडले आहेत. यातील अनेक मथुरा, कलकत्ता आणि लखनौ येथील संग्रहालयात आढळतात.\n\n== शहर ==\nमथुराच्या सभोवताल चार [[शिव]] मंदिरे आहेत पूर्वेस पिपलेश्वर, दक्षिणेस रंगेश्वर आणि उत्तरेस गोकर्णेश्वर आणि पश्चिमेस भूतेश्वर [[शिव|महादेव]] [[मंदिर]]. चारही दिशांना स्थित असल्याने शिवजींना मथुराचे कोतवाल म्हणतात. मथुराला आदि वार भुतेश्वर क्षेत्र म्हणूनही ओळखले जाते. वराह जीच्या गल्लीत निलवराह व श्वेतवाराहाची सुंदर विशाल मंदिरे आहेत. [[कृष्ण|श्रीकृष्णा]]<nowiki/>चे नातू वज्रनाभ यांनी श्री केशवदेवजींची मूर्ती स्थापि�� केली, परंतु औरंगजेबाच्या काळात त्यांना राजधाममध्ये बसविण्यात आले आणि औरंगजेबाने मंदिर तोडले आणि त्या जागी मशिदीची उभारणी केली. नंतर त्या मशिदीच्या मागे नवीन केशवदेव मंदिर बांधले गेले आहे. प्राचीन केशव मंदिराचे स्थान केशवकटार असे म्हणतात. उत्खननामुळे येथे बऱ्याच ऐतिहासिक वस्तू सापडल्या. मोघल काळामध्ये सौख जाठ राजा हथीसिंग तोमर (कुंतल)चा [[दुर्ग|किल्ला]] सौख राजा हाथीसिंगाच्या पराक्रमासाठी प्रसिद्ध होता.\n\nजवळच कणकली टीलावरील कंकलिदेवीचे मंदिर आहे. संकलीच्या टीलावरही बऱ्याच वस्तू सापडल्या. असे सांगितले जाते कि हा सांगाडा [[देवकी]]<nowiki/>च्या त्या मुलीचा आहे जिला कंसाने [[कृष्ण]] समजून ठार मारायचा प्रयत्न केला, परंतु तिने आपला हात सोडला आणि आकाशात गेली. (विद्याधर चक्रवर्ती पहा) मशिदीच्या थोड्याशा अंतरावर पोटरकुंडजवळील भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आहे, ज्यात [[वासुदेव (निःसंदिग्धीकरण)|वासुदेव]] आणि [[देवकी]]<nowiki/>च्या मूर्ती आहेत, या जागेला मल्लपुरा म्हणतात. कानसुरचे चैनूर, मुश्तिक, कुत्सल, तोशाल इत्यादी या ठिकाणी प्रसिद्ध मॉल असायचे. श्री परखजींनी बांधलेले श्री द्वारिकाधीश मंदिर हे नवीन ठिकाणांपैकी सर्वोत्तम स्थान आहे. तेथे नैवेद्य इत्यादींची योग्य व्यवस्था आहे. येथे संस्कृत पाठशाळा, आयुर्वेदिक आणि होमिओपॅथिक परोपकारी विभाग आहेत.\n\nया मंदिराखेरीज गोविंदजींचे मंदिर, किशोरीरामजींचे मंदिर, वासुदेव घाटातील गोवर्धननाथजींचे मंदिर, उदयपुरातील राणीचे मदन मोहनजींचे मंदिर, विहारीजीचे मंदिर, उन्नावच्या राधा श्यामकुनवारी यांनी बांधलेले मदन मोहनजींचे मंदिर, राधेश्यामजींचे मंदिर, असकुंडा घाटावर हनुमानजी, नरसिंगजी, वराहजी, गणेश इत्यादी मंदिरे आहेत, त्यापैकी बरीच उत्पन्न आहे, व्यवस्थापन खूप छान आहे, शाळा इ संस्था चालू आहे. विश्राम घाट किंवा विश्रांत घाट हे एक सुंदर स्थान आहे, ते मथुरा मधील मुख्य तीर्थस्थान आहे. पाच प्रसिद्ध मंदिरांचे वर्णन विश्रांतिक तीर्थ (विश्राम घाट) असिकुंडा तीर्थ (असकुंड घाट) वैकुंठ तीर्थ, कालिंजर तीर्थ आणि चक्रतीर्थ असे आहे. कल्वेशिक, सोमदेव, कांबळ आणि संबल या पुस्तकात या जैन साधूंचे मथुरा वर्णन केले आहे.\n\n[[कंस]] वधानंतर देवाने येथे विश्रांती घेतली. सकाळी येथे यमुनाजीची आरती आहे, ज्याचे सौंदर्य दिसून येते. याठिकाणी दतिया नरेश आणि काशी नरेश यांचे अनुक्रमे ८१ मन आणि ३ मण सोन्याने तुला केली होती आणि त्यानंतर व्रजमध्ये दोन्ही वेळेचे सोने वाटले. येथे मुरलीमनोहर, कृष्ण-बलदेव, अन्नपूर्णा, धर्मराज, गोवर्धननाथ इत्यादी अनेक मंदिरे आहेत.\n\nयेथे चैत्र शु इथ 6 (यमुना-जाम-दिवस), यमद्वतिया आणि कार्तिक शु. 10 (कंस वध नंतर) यात्रा असते. विश्रामाच्या मागे नारायणजींचे श्री रामानुज संप्रदायाचे मंदिर आहे, त्यामागील बाजूला जुना गतश्रम नारायणजीचे मंदिर आहे, त्याच्या पुढे कंसखार आहे. भाजी मंडई मध्य पंडित क्षेत्रपाल शर्मा यांनी बांधलेला घंटाघरआहे. पालीवाल ही बोहराने बांधलेली राधा-कृष्णा, दौजी, विजयगोविंद, गोवर्धननाथ यांची मंदिरे आहेत.\n\nरामजीद्वारात श्री रामजींचे मंदिर आहे, तर येथे अष्टभुजी श्री गोपाळजी यांचा पुतळा आहे, ज्यामध्ये चोवीस अवतार दिसतात. रामनवमीला येथे जत्रा भरतो. येथे वज्रनाभाने स्थापित केलेले ध्रुवजीच्या पायाचे ठसे आहेत. चौबाचा येथील वीर भद्रेश्वरचे मंदिर, लखनसूराला ठार मारून मथुराचे रक्षण करणारे शत्रुघ्नजीचे मंदिर, होळी दरवाजा येथील दौजीचे मंदिर, डोरी बाजार येथील गोपीनाथजींचे मंदिर.\n\nनंतर बंगाली घाटावर महान विष्णूचे मंदिर आहे, श्री वल्लभ कुळातील गोस्वामी कुटुंबातील दोन लहान मोठे, एक मदन मोहनजी आणि एक गोकुलेश यांचे मंदिर आहे. शहराबाहेरील, ध्रुवजींचे मंदिर, श्री राधाविहारीजींचे गौ घाट येथील प्राचीन विष्णूस्वामी पंथाचे मंदिर, वैरागपुरा येथील प्राचीन विष्णूस्वामी पंथाच्या विरकांचे मंदिर आहे. वैरागपुरा येथील गोहिल छुटी जातीचा चौधरी श्री गोरधनदास नगर, श्री हरकरण दास नागर यांनी संवत १९८१ (वर्ष १९२४) मध्ये सकल पंच मथुराचे मंदिर बनवण्यासाठी आपली जमीन दान केली. आणि त्या जमीनीवर दाजी महारराज आणि रेवती देवीच्या मूर्तीचे दान केले. मथुराच्या पश्चिमेस एका उंच टेकडीवर महाविद्याचे मंदिर आहे, त्या खाली एक सुंदर [[सरोवर|तलाव]] आहे आणि त्या पाशुपती महादेवाचे मंदिर आहे, त्या खाली सरस्वती नाला आहे. एकदा [[सरस्वती]]<nowiki/>जी येथे वाहून गोकर्णेश्वर-महादेव येथे आल्या आणि यमुनाजीत सामील झाल्या.\n\nएका घटनेत असे वर्णन केले आहे की रात्री एका सर्पाने नंदाबाबाला गिळंकृत करण्यास सुरुवात केली, त्यानंतर श्री कृष्णाने त्या सापाला लाथ मारली, ज्यावर साप शरीर सोडून सुदर्शन विद्याधर झाला. काही टीकाकारांचे मत आहे की ही लीला त्याच महान विज्ञानाची आहे आणि काहींचे मत आहे की अंबिकावन दक्षिणेस आहे. या पलीकडे सरस्वती कुंड आणि सरस्वतीचे मंदिर आहे आणि त्या पलिकडे चामुंडाचे मंदिर आहे.\n\nचामूंडाहून परत मथुराला परतल्यावर अंबरिश टीला मध्यभागी आहे, तिथे राजा अंबरीशने ध्यान केले. त्या जागेच्या खाली जहरपीरचा मठ आहे आणि टीलाच्या वर [[हनुमान]]<nowiki/>जीचे मंदिर आहे. ही मथुराची मुख्य ठिकाणे आहेत. या वगळता फारच लहान जागा आहेत. नरसिंगगड हे मथुरा जवळील एक ठिकाण आहे, जिथे नरहरी नावाचा एक महात्मा झाला आहे. असे म्हणतात की त्यांनी 400 व्या वर्षी आपला देह सोडून दिला.\n\n== मथुराचा परिक्रमा ==\nप्रत्येक एकादशी आणि अक्षय नवमी मथुराभोवती फिरतात. देवशयनी आणि देवोत्थानी एकादशी मथुरा-गरुड गोविंद-वृंदावन येथे एकत्रितपणे फिरतात. या परिक्रमाला 21 कोसी किंवा तीन जंगले देखील म्हणतात. वैशाख शुक्ल पौर्णिमा रात्री फिरते, त्याला वानविहाराची परिक्रमा म्हणतात.\n\nठीक ठिकाणी गाणे व खेळण्याचीही व्यवस्था आहे. द्वारकाहून आलेल्या श्री. दौजी यांनी [[वसंत]] ऋतूचे दोन महिने व्रजात घालवले आणि त्यावेळी यमनाजीला प्रवाही केले होते, ही परिक्रमा त्यांची आठवण आहे.\n\n== ब्रजचे प्राचीन संगीत ==\nब्रजच्या प्राचीन संगीतकारांची अस्सल माहिती 16 व्या शतकातील भक्तांकडून मिळते. या काळात अनेक संगीतकार वैष्णव संत झाले. संगीत शिरोमणी स्वामी हरिदास जी, त्यांचे गुरू आशुधीर जी आणि त्यांचे शिष्य तानसेन इत्यादींचे नाव सर्वश्रुत आहे. बैजूबावराच्या गुरूला श्री हरिदास जी असेही म्हणतात, परंतु बैजू बावरा कवी अष्टछाप कवी गोविंद स्वामी जी कडून संगीताचा अभ्यास करीत. निम्बार्क संप्रदायाचे श्री भट्ट या काळात भक्त, कवी आणि संगीतकार झाले. अष्टछाप, सूरदास, नंदादास, परमानंददास जी इत्यादी नामवंत गीतकार कवी असे कीर्तनकार, कवी आणि गायक होते, ज्यांचे कीर्तन बल्लभाकुलच्या मंदिरात गायले जातात. स्वामी हरिदास जी ब्रज संगीताच्या ध्रुपद-धामर गायनाची आणि रास-नृत्य परंपरेचा चालवली.\n\n=== संगीत ===\nमथुरे मधील संगीताची प्रथा खूप जुनी आहे, ब्रजचे मुख्य वाद्य बासरी आहे. लोकांना श्रीकृष्णाची [[बासरी]] माहित आहे आणि त्यांना 'मुरलीधर' आणि 'वंशीधर' या नावाने संबोधले जाते. सध्या ब्रजचे लोकसंगीत ढोल [[मृदंग]], झा���झ, मंजिरा, धाप, [[नगारा]], [[पखवाज|पखावज]], एकतारा इत्यादी वाद्ये सुद्धा प्रचलित आहेत. रासचे सध्याचे स्वरूप 16 व्या शतकापासून मथुरामध्ये सुरू झाले. येथे स्वामी हरदेवच्या मदतीने बल्लभाचार्य यांनी प्रथम विश्रांत घाटावर धाव घेतली. रास ही ब्रजची एक अनोखी भेट आहे, जी संगीताला गद्य आणि नृत्यासह जोडते. ब्रज साहित्याचे सांस्कृतिक आणि कलात्मक जीवन रास सुंदरपणे व्यक्त करते. अष्टाछपच्या कवींच्या वेळी ब्रजमध्ये संगीत वाहिले. सूरदास, नंदादास, कृष्णदास वगैरे स्वतः गायक होते. या कवींनी त्यांच्या रचनांमध्ये विविध प्रकारच्या गाण्याचे भांडार भरून काढले. स्वामी हरिदास संगीतशास्त्रातील तेजस्वी आचार्य आणि गायक होते. तानसेनसारखे प्रसिद्ध संगीतकारही त्याचे शिष्य होते. स्वामी महाराजांचे सुमधुर संगीत आणि गाणी ऐकण्याचा लोभ सम्राट अकबर यांनादेखील घेऊ शकला नाही आणि वेशात वृंदावन येथे यायचा. मथुरा, वृंदावन, गोकुळ, गोवर्धन ही बरीच काळ संगीताची केंद्रे राहिली आणि दूरदूरपासून संगीताची कला शिकायला मिळाली.\n\n=== लोकगीते ===\nब्रजला गाण्याच्या अनेक शैली आहेत आणि रसिया ही ब्रजची सर्वात जुनी गायन कला आहे. भगवान कृष्ण, रसिया इत्यादींच्या बाल विलासनाशी संबंधित गायनाने रासलीला आयोजित केली जाते. श्रावण महिन्यात महिलांनी झोके घेताना गायलेले मल्हार गाणे ब्रजचेच आहे. संगीत, रसिया, ढोला, आल्हा, लावणी, चौबोला, बहल-तबिल, भगत इत्यादी वेळोवेळी लोकसंगीतातही ऐकायला मिळते. याशिवाय वेगवेगळ्या प्रकारात Rतु गाणी, घरगुती गाणी, सांस्कृतिक गाणी वेळोवेळी गायली जातात.\n\n=== कला ===\nयेथे वास्तुशास्त्र आणि शिल्पकलेच्या विकासाचे सर्वात महत्त्वाचे युग कुषाण काळाच्या सुरुवातीपासून गुप्त काळाच्या समाप्तीपर्यंतचे होते. यानंतरही या कला 12 व्या शतकाच्या अखेरीपर्यंत सुरू राहिल्या. यानंतर, मथुरा कलेचा प्रवाह जवळजवळ 350 वर्षे अवरोधित राहिला, परंतु 16 व्या शतकापासून कलेचे पुनरुत्थान साहित्य, संगीत आणि चित्रकला या स्वरूपात दिसून येऊ लागले.\n\n== पर्यटन ==\nमथुरा रेल्वे स्थानक एक अतिशय व्यस्त जंक्शन असून दिल्ली ते दक्षिण भारत किंवा मुंबई या सर्व गाड्या मथुरामार्गे जातात. रस्त्यानेही पोहोचता येते. हे आग्रापासून फक्त 55 किलोमीटर आणि खैरपासून केवळ 50 किलोमीटरवर आहे. ही वृंदावन वेबसाईट वृंदावनापर्यं�� पोहोचण्यासाठी बऱ्याच माहिती देते. स्थानकाभोवती बरीच हॉटेल्स आहेत आणि विश्रामघाटाच्या सभोवताल बरीच कमी किमतीची धर्मशाळा उपलब्ध आहेत. चालण्यासाठी कर आकारला जाऊ शकतो, जेणेकरून मथुरा, वृंदावन एका दिवसात फिरता येईल. बहुतेक मंदिरांमध्ये, सकाळी 12 ते सायंकाळी 7 वाजेपर्यंत दर्शन खुले असतात व त्यानुसार भाविकांनी स्वतःचा कार्यक्रम करावा. ऑटो आणि टांगा देखील उपलब्ध आहेत. सकाळी यमुनामध्ये नौकाविहार आणि सकाळी यमुनेची आरती आणि संध्याकाळी विश्रांती घेण्यासारखे आहे. गोकुळच्या दिशेने जाण्यासाठी अर्धा दिवस लागेल, त्यानंतर आपण गोवर्धनला जाऊ शकता. गोवर्धनसाठी बस उपलब्ध आहे. वृंदावनमध्ये राधाष्टमीचा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.\n\n== होळी ==\nश्रीकृष्ण राधा आणि गोपि-ग्वालांच्या दरम्यान होळीच्या रूपात, गुलाल आणि इतर रंग खेळतो. फाल्गुन शुक्ल 9 बरसाणापासून होळीची सुरुवात होते. येथील लठमार होळी जगप्रसिद्ध आहे. दहावीला नांदगावमध्ये अशी होळी होते. यासह सर्व ब्रजमध्ये होळी साजरी केली जाते. होळी साधारणत: धुळंडीवर पूर्ण केली जाते, त्यानंतर हुरंगा असतो, ज्यामध्ये स्त्रिया पुरुषांना लाठी, चाबूक इत्यादींनी वेढतात. बरसाना आणि नांदगावची लठमार होळी लोकप्रिय आहे. ब्रजच्या होळीची मजा 'नांदगावचा कुंवर कन्हैया, बरसणे की गोरी रे रसिया' आणि 'बरसने में जाययो म्हणतात जी राधा प्यारी' या गाण्यांनी सुरू होते. जरी भारतभर होळी साजरी केली जाते, परंतु ब्रजची होळी खूप मजेदार आहे. कारण ते कृष्ण आणि राधा यांच्या प्रेमाशी जोडले गेलेले दिसते. चाळीस दिवसांच्या होळीचा उत्सव उत्तर भारतातील ब्रज भागात बसंत पंचमीपासून सुरू होतो. होळीचा विशेष उत्साह केवळ नंदगाव आणि बरसाने जागृत करतो. नांदगावच्या गोपांनी गोपींना रंगवायचे तेव्हा नांदगावच्या गोपींनी त्यांना तसे करण्यास रोखले आणि ते पटले नाही तर काठीने मारण्यास सुरुवात केली. होळी गटात नांदगावचे पुरूष आहेत, कारण कृष्णा येथील आणि बारसाणे स्त्रिया, कारण राधा बरसाणे येथील होती. विशेष म्हणजे ही होळी उर्वरित भारतात होळी होण्यापूर्वी खेळली जाते. दिवस सुरू होताच नांदगावच्या हुरियर्सचे गट बरसाणे गाठायला लागतात. कीर्तन मंडळेही पोहोचू लागतात. यावेळी गांजाची अद्भुत व्यवस्था आहे. ब्रजवंतीतील लोकांचे डोळे पाहिल्यानंतर, त्���ांना गांजाच्या फ्रॉस्टिंग सिस्टमचा अंदाज येतो. बरसानामध्ये टेसूची पाने तयार आहेत. दुपारपर्यंत धमाकेदार लाठमार होळी बंद झाली आहे. नांदगावच्या माणसांच्या हातात पिचकारी आहे आणि बरसाणा आणि होळीच्या महिलांच्या हातात काड्या सुरू आहेत.\n\n== मथुरा संग्रहालयात मथुरा शैलीतील कलाकृती ==\nमथुराचा विशाल शिल्प संग्रह देश-विदेशातील अनेक संग्रहालयात वितरीत करण्यात आला आहे. येथील सामग्री लखनौच्या राज्य संग्रहालयात, भारतीय कलकत्ता येथील संग्रहालयात, मुंबई आणि वाराणसीच्या संग्रहालयांमध्ये आणि परदेशात मुख्यत्वे अमेरिकेच्या ‘बोस्टन’ संग्रहालयात, ‘पॅरिस’ आणि ‘ज्यूरिख’ संग्रहालये आणि लंडनच्या ब्रिटीश संग्रहालयात प्रदर्शित केली गेली आहे. आहे परंतु त्यातील सर्वात मोठा भाग मथुरा संग्रहालयात प्रदर्शित झाला आहे. याशिवाय काही वैयक्तिक संग्रहातही मथुराचे शिल्प आहे.\n\nमथुराचे तत्कालीन जिल्हाधिकारी एफ. मथुराचे संग्रहालय. एस. हे ग्रुपने १८७४ मध्ये स्थापित केले होते. सुरुवातीला हे संग्रहालय स्थानिक तहसीललगत असलेल्या एका छोट्या इमारतीत ठेवले होते. सुरुवातीला हे संग्रहालय स्थानिक तहसीललगत असलेल्या एका छोट्या इमारतीत ठेवले होते. काही बदलांनंतर संग्रहालयाचे व्यवस्थापन सन १९०० मध्ये पालिकेकडे देण्यात आले. पाच वर्षांनंतर तत्कालीन पुरातत्त्व अधिकारी डॉ. जे. या संग्रहालयाच्या शिल्पांचे वर्गीकरण पीएच फॉगले यांनी केले आणि सविस्तर यादी १९१० मध्ये प्रसिद्ध झाली. या कामामुळे संग्रहालयाचे महत्त्व प्रशासनाच्या दृष्टीने वाढले आणि १९१२ मध्ये राज्य सरकारने त्यांचे संपूर्ण व्यवस्थापन हातात घेतले. \n\n१९०८ पासून रायबहादूर पं. राधाकृष्ण यांची येथे प्रथम सहाय्यक जिल्हाधिकारी म्हणून नियुक्ती केली गेली, नंतर ते बिनतारी जिल्हाधिकारी झाले. आता हे संग्रहालय वाढू लागले, ज्यामध्ये पुरातत्त्व विभागाचे तत्कालीन संचालक सर जॉन मार्शल आणि रायबहादुर दयाराम साहनी यांचा मोठा हात होता. सन १९२९ मध्ये राज्य सरकारने स्थानिक डेम्पीयर पार्कमधील संग्रहालयाचा पुढचा भाग एक लाख सत्तावीस हजार रुपये देऊन बनविला आणि १९३० मध्ये ते जनतेसाठी उघडण्यात आले. यानंतर ब्रिटीश राजवटीत कोणताही नवीन बदल झाला नाही.\n\n१९४७ मध्ये जेव्हा भारत स्वतंत्र झाला तेव्हा अधिकाऱ्यांचे ��क्ष या सांस्कृतिक यात्रेच्या प्रगतीकडेही गेले. दुसऱ्या पंचवार्षिक योजनेत त्याच्या प्रगतीसाठी स्वतंत्र निधी देण्यात आला आणि कामही सुरू झाले. १९५८ पासून कामाची गती वाढली. जुन्या इमारतीच्या छताचे नूतनीकरण करण्यात आले आणि सन १९३०ची अपूर्ण इमारतही पूर्ण झाली. \n\n== ब्रजचे वन ==\nब्रजमध्ये बारा जंगले आहेत, जी द्वादश जंगले म्हणून प्रसिद्ध आहेत.\n\n=== प्रेक्षणीय स्थळे (शहराबाहेरील) ===\n\n* बांकेबिहारी मंदिर\n* श्री गरुड गोविंद मंदिर, शादंग फॉरेस्ट (छटीकरा)\n* शांतिकुंज\n* बिर्ला मंदिर\n* राधावल्लभ मंदिर राधावल्लभ मंदिर\n* ठाकुरानी घाट\n* नवनीताप्रियाचे मंदिर\n* रमण रेती\n* बलदेव\n* बहमंड घाट महावन\n* चिंताहारन महादेव महावन\n* सरकार\n* जतीपुरा\n* बरसाना\n* नांदगाव\n* कामवण\n* लोहवान\n* कोकिलावन\n\n=== प्रेक्षणीय स्थळे (शहरातील) ===\n\n* प्रेम मंदिर\n* वैष्णो माता का मंदिर\n* आंग्रेझ मंदिर\n* जामा मशजिद्द \n* बनके बिहारी जी का मंदिर\n* शाही मस्जिद ईदगाह\n* डोला मोला घाट\n* मथुरा संग्रहालय\n* कृष्ण जन्म भूमि\n* इस्कॉन मंदिर\n* द्वारकाधीश मंदिर\n* विश्रांतीची जागा\n* जय गुरुदेव मंदिर\n* दौजी बडे मदन मोहनजी मंदिर बंगाली घाट\n* सांखा गोवर्धन\n* रामानरती, महाबन\n* श्री नंद भवन चौरासी आधारस्तंभ, जुना गोकुळ, महाबन\n* ब्रम्हंद घाट, जुना गोकुळ, महाबन<br />{{साचा:उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मथुरा जिल्हा]]","hash":"a6c74850d380f2bada86ceb7f39e26a0a76242a70d0169ce5bb5c8dbc6b6576a","last_revision":"2022-06-05T09:12:44Z","first_revision":"2006-04-14T22:59:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.661261","cross_lingual_links":{"ar":"ماثورا","bh":"मथुरा","bn":"মথুরা","bpy":"মথুরা","ca":"Mathura","ceb":"Mathura (lungsod)","crh":"Mathura","cs":"Mathura","de":"Mathura","en":"Mathura","eo":"Mathurā","es":"Mathura","et":"Mathura","eu":"Mathura","fa":"ماتورا","fi":"Mathura","fr":"Mathura","gu":"મથુરા","hi":"मथुरा","hif":"Madhura","hr":"Mathura","hu":"Mathura","hy":"Մաթհուրա","id":"Mathura","it":"Mathura","ja":"マトゥラー","jv":"Mandura","kk":"Матхура","kn":"ಮಥುರಾ","ko":"마투라","lt":"Mathura","mai":"मथुरा","ml":"മഥുര","ms":"Mathura, Mathura","ne":"मथुरा","new":"मथुरा","nl":"Mathura (stad)","nn":"Mathura","nb":"Mathura","or":"ମଥୁରା","pa":"ਮਥੁਰਾ","pam":"Mathura","pl":"Mathura","pnb":"متھرا","pt":"Matura","ru":"Матхура","sa":"मथुरा","sat":"ᱢᱚᱛᱷᱩᱨᱟ","sh":"Mathura","si":"මථුරා","simple":"Mathura","sq":"Mathura","sr":"Матура (град)","sv":"Mathura","ta":"மதுரா, உத்தரப் பிரதேசம்","te":"మథుర","th":"มถุรา","tl":"Mathura","tr":"Mathura","tt":"Матхура","uk":"Матхура","ur":"متھرا","vi":"Mathura","war":"Mathura","wuu":"马图拉","zh":"马图拉","zh-min-nan":"Mathura (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"मथुरा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर मथुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. मथुरा शहर हे, श्रीकृष्ण या विष्णूच्या मानवी अवतारी व्यक्तीची जन्म���ूमी आहे. कृष्णाचा जन्म आणि त्याचा मृत्यू, डॉक्टर दफ्तरींच्या मते, अनुक्रमे इ.स.पूर्व १२५१ आणि ११७५ या साली झाले असावेत. कृष्णाचे बालपण मथुरेजवळच्या गोकुळात गेले. मथुरा हे शहर ऐतिहासिकदृष्ट्या कनिष्क राजवंशांनी स्थापन केलेले शहर आहे आणि आज ते धार्मिक पर्यटनस्थळ म्हणून प्रसिद्ध आहे. हे शहर हे भारतीय संस्कृतीचे केंद्र राहिले आहे. भारतीय धर्म, तत्त्वज्ञान, साहित्य निर्मिती आणि विकासात मथुरेचे मोलाचे योगदान आहे. आजही या शहराचे नाव महाकवी सूरदास, संगीताचे आचार्य स्वामी हरिदास, स्वामी दयानंद यांचे गुरू स्वामी विरजानंद, कवी रसखान इत्यादी महान व्यक्तींशी संबंधित आहे.\n\nमथुरा हे भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आणि भारतातील सर्वात प्राचीन आणि सुप्रसिद्ध शहरांपैकी एक आहे. उत्खनन करून या शहराचा पुरावा कुषाणकालीन आहे असे सिद्ध झाले आहे. मथुरा शहराच्या उत्खननात सापडलेले पुरावे मथुरा संग्रहालयात आहेत. पौराणिक कथेनुसार शूरसेन देशाची ही राजधानी होती. पौराणिक साहित्यात मथुराला शूरसेन नगरी, मधुपुरी, मधुनागरी, मधुरा इत्यादी अनेक नावांनी संबोधित केले जाते. हिमालय आणि विंध्याचल यांच्यात येणारा भारताचा भाग, ज्याला प्राचीन काळी आर्यावर्त असे म्हणतात. येथे भारतीय संस्कृतीचा आधर असलेले जल पुरवठा करणारे प्रवाह - गंगा आणि यमुनेचे प्रवाह होते. या दोन नद्यांच्या काठावर भारतीय संस्कृतीची अनेक केंद्रे तयार झाली.आणि विकसित झाली. वाराणसी, प्रयाग, कौशांबी, हस्तिनापूर, कनोज यांच्याप्रमाणेच मथुरा हे ऐतिहासिक-पौराणिक ठिकाण आहे. मथुरा ही राष्ट्रीय महामार्ग २ वर यमुनेच्या काठावर आहे. आग्रा व दिल्ली ही शहरे मथुरेपासून अनुक्रमे आग्नेयेस ५८ किलोमीटरवर आणि वायव्येस १६५ किलोमीटर अंतरावर आहेत.\n\nवाल्मिकी रामायणात, मथुराला मधुपुर किंवा मधुदानवा शहर म्हटले गेले आहे आणि येथे ते लावणसुरांची राजधानी म्हणून वर्णन केले गेले आहे - या शहराचे वर्णन मधुदैत्याने केले आहे. लवणासूर ज्याला शत्रुघ्नाने पराभूत केले तो याच मधुदानवाचा मुलगा होता. त्यामुळे मथुरा हे रामायण काळात मधुपुरी या नावाने ओळखले जाई. रामायणात या शहराच्या भरभराटीचे वर्णन आले आहे. हे शहर लवणसुरानेसुद्धा सजवले होते. राक्षस, दानव, भुते इत्यादी संबोधने वेगवेगळ्या काळात वेगवेगळ्या प्रकारे वापरली जातात, कधी जाती किंवा कुळ, कधी आर्य-बिगर आर्य संदर्भात तर कधी वाईट प्रकृतीच्या व्यक्तींसाठी. प्राचीन काळापासून या शहराचे अस्तित्व बिनधास्तपणे चालू आहे. हे नगर आधी मधुवन नंतर मधुपारा आणि नंतर मथुरा म्हणून ओळखले जाते. ६व्या शतकात मथुरा ही शुरसेन प्रजासत्ताकची राजधानी बनली आणि त्यानंतर लगेचच मौर्य साम्राज्य आणि सुंग राजवंशाचे राज्य होते. पुरातत्त्वशास्त्रीय पुराव्यावरून असे दिसते की, जैन येथे मथुरेत राहत असत. मथुरेचा कला प्रकार आणि तिची संस्कृती कुशाण राजघराण्यांतर्गत शिखरावर पोहोचली ज्यांनी तिला आपली राजधानी म्हणून घोषित केले होते. मथुरा परिसरात अनेक बौद्ध अवशेष सापडले आहेत. यातील अनेक मथुरा, कलकत्ता आणि लखनौ येथील संग्रहालयात आढळतात.\n\nमथुराच्या सभोवताल चार शिव मंदिरे आहेत पूर्वेस पिपलेश्वर, दक्षिणेस रंगेश्वर आणि उत्तरेस गोकर्णेश्वर आणि पश्चिमेस भूतेश्वर महादेव मंदिर. चारही दिशांना स्थित असल्याने शिवजींना मथुराचे कोतवाल म्हणतात. मथुराला आदि वार भुतेश्वर क्षेत्र म्हणूनही ओळखले जाते. वराह जीच्या गल्लीत निलवराह व श्वेतवाराहाची सुंदर विशाल मंदिरे आहेत. श्रीकृष्णाचे नातू वज्रनाभ यांनी श्री केशवदेवजींची मूर्ती स्थापित केली, परंतु औरंगजेबाच्या काळात त्यांना राजधाममध्ये बसविण्यात आले आणि औरंगजेबाने मंदिर तोडले आणि त्या जागी मशिदीची उभारणी केली. नंतर त्या मशिदीच्या मागे नवीन केशवदेव मंदिर बांधले गेले आहे. प्राचीन केशव मंदिराचे स्थान केशवकटार असे म्हणतात. उत्खननामुळे येथे बऱ्याच ऐतिहासिक वस्तू सापडल्या. मोघल काळामध्ये सौख जाठ राजा हथीसिंग तोमर (कुंतल)चा किल्ला सौख राजा हाथीसिंगाच्या पराक्रमासाठी प्रसिद्ध होता.\n\nजवळच कणकली टीलावरील कंकलिदेवीचे मंदिर आहे. संकलीच्या टीलावरही बऱ्याच वस्तू सापडल्या. असे सांगितले जाते कि हा सांगाडा देवकीच्या त्या मुलीचा आहे जिला कंसाने कृष्ण समजून ठार मारायचा प्रयत्न केला, परंतु तिने आपला हात सोडला आणि आकाशात गेली. (विद्याधर चक्रवर्ती पहा) मशिदीच्या थोड्याशा अंतरावर पोटरकुंडजवळील भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आहे, ज्यात वासुदेव आणि देवकीच्या मूर्ती आहेत, या जागेला मल्लपुरा म्हणतात. कानसुरचे चैनूर, मुश्तिक, कुत्सल, तोशाल इत्यादी या ठिकाणी प्रसिद्ध मॉल असायचे. श्री परखजी���नी बांधलेले श्री द्वारिकाधीश मंदिर हे नवीन ठिकाणांपैकी सर्वोत्तम स्थान आहे. तेथे नैवेद्य इत्यादींची योग्य व्यवस्था आहे. येथे संस्कृत पाठशाळा, आयुर्वेदिक आणि होमिओपॅथिक परोपकारी विभाग आहेत.\n\nया मंदिराखेरीज गोविंदजींचे मंदिर, किशोरीरामजींचे मंदिर, वासुदेव घाटातील गोवर्धननाथजींचे मंदिर, उदयपुरातील राणीचे मदन मोहनजींचे मंदिर, विहारीजीचे मंदिर, उन्नावच्या राधा श्यामकुनवारी यांनी बांधलेले मदन मोहनजींचे मंदिर, राधेश्यामजींचे मंदिर, असकुंडा घाटावर हनुमानजी, नरसिंगजी, वराहजी, गणेश इत्यादी मंदिरे आहेत, त्यापैकी बरीच उत्पन्न आहे, व्यवस्थापन खूप छान आहे, शाळा इ संस्था चालू आहे. विश्राम घाट किंवा विश्रांत घाट हे एक सुंदर स्थान आहे, ते मथुरा मधील मुख्य तीर्थस्थान आहे. पाच प्रसिद्ध मंदिरांचे वर्णन विश्रांतिक तीर्थ (विश्राम घाट) असिकुंडा तीर्थ (असकुंड घाट) वैकुंठ तीर्थ, कालिंजर तीर्थ आणि चक्रतीर्थ असे आहे. कल्वेशिक, सोमदेव, कांबळ आणि संबल या पुस्तकात या जैन साधूंचे मथुरा वर्णन केले आहे.\n\nकंस वधानंतर देवाने येथे विश्रांती घेतली. सकाळी येथे यमुनाजीची आरती आहे, ज्याचे सौंदर्य दिसून येते. याठिकाणी दतिया नरेश आणि काशी नरेश यांचे अनुक्रमे ८१ मन आणि ३ मण सोन्याने तुला केली होती आणि त्यानंतर व्रजमध्ये दोन्ही वेळेचे सोने वाटले. येथे मुरलीमनोहर, कृष्ण-बलदेव, अन्नपूर्णा, धर्मराज, गोवर्धननाथ इत्यादी अनेक मंदिरे आहेत.\n\nयेथे चैत्र शु इथ 6 (यमुना-जाम-दिवस), यमद्वतिया आणि कार्तिक शु. 10 (कंस वध नंतर) यात्रा असते. विश्रामाच्या मागे नारायणजींचे श्री रामानुज संप्रदायाचे मंदिर आहे, त्यामागील बाजूला जुना गतश्रम नारायणजीचे मंदिर आहे, त्याच्या पुढे कंसखार आहे. भाजी मंडई मध्य पंडित क्षेत्रपाल शर्मा यांनी बांधलेला घंटाघरआहे. पालीवाल ही बोहराने बांधलेली राधा-कृष्णा, दौजी, विजयगोविंद, गोवर्धननाथ यांची मंदिरे आहेत.\n\nरामजीद्वारात श्री रामजींचे मंदिर आहे, तर येथे अष्टभुजी श्री गोपाळजी यांचा पुतळा आहे, ज्यामध्ये चोवीस अवतार दिसतात. रामनवमीला येथे जत्रा भरतो. येथे वज्रनाभाने स्थापित केलेले ध्रुवजीच्या पायाचे ठसे आहेत. चौबाचा येथील वीर भद्रेश्वरचे मंदिर, लखनसूराला ठार मारून मथुराचे रक्षण करणारे शत्रुघ्नजीचे मंदिर, होळी दरवाजा येथील दौजीचे मंदिर, डोरी बाजार येथील गोपीनाथजींचे मंदिर.\n\nनंतर बंगाली घाटावर महान विष्णूचे मंदिर आहे, श्री वल्लभ कुळातील गोस्वामी कुटुंबातील दोन लहान मोठे, एक मदन मोहनजी आणि एक गोकुलेश यांचे मंदिर आहे. शहराबाहेरील, ध्रुवजींचे मंदिर, श्री राधाविहारीजींचे गौ घाट येथील प्राचीन विष्णूस्वामी पंथाचे मंदिर, वैरागपुरा येथील प्राचीन विष्णूस्वामी पंथाच्या विरकांचे मंदिर आहे. वैरागपुरा येथील गोहिल छुटी जातीचा चौधरी श्री गोरधनदास नगर, श्री हरकरण दास नागर यांनी संवत १९८१ (वर्ष १९२४) मध्ये सकल पंच मथुराचे मंदिर बनवण्यासाठी आपली जमीन दान केली. आणि त्या जमीनीवर दाजी महारराज आणि रेवती देवीच्या मूर्तीचे दान केले. मथुराच्या पश्चिमेस एका उंच टेकडीवर महाविद्याचे मंदिर आहे, त्या खाली एक सुंदर तलाव आहे आणि त्या पाशुपती महादेवाचे मंदिर आहे, त्या खाली सरस्वती नाला आहे. एकदा सरस्वतीजी येथे वाहून गोकर्णेश्वर-महादेव येथे आल्या आणि यमुनाजीत सामील झाल्या.\n\nएका घटनेत असे वर्णन केले आहे की रात्री एका सर्पाने नंदाबाबाला गिळंकृत करण्यास सुरुवात केली, त्यानंतर श्री कृष्णाने त्या सापाला लाथ मारली, ज्यावर साप शरीर सोडून सुदर्शन विद्याधर झाला. काही टीकाकारांचे मत आहे की ही लीला त्याच महान विज्ञानाची आहे आणि काहींचे मत आहे की अंबिकावन दक्षिणेस आहे. या पलीकडे सरस्वती कुंड आणि सरस्वतीचे मंदिर आहे आणि त्या पलिकडे चामुंडाचे मंदिर आहे.\n\nचामूंडाहून परत मथुराला परतल्यावर अंबरिश टीला मध्यभागी आहे, तिथे राजा अंबरीशने ध्यान केले. त्या जागेच्या खाली जहरपीरचा मठ आहे आणि टीलाच्या वर हनुमानजीचे मंदिर आहे. ही मथुराची मुख्य ठिकाणे आहेत. या वगळता फारच लहान जागा आहेत. नरसिंगगड हे मथुरा जवळील एक ठिकाण आहे, जिथे नरहरी नावाचा एक महात्मा झाला आहे. असे म्हणतात की त्यांनी 400 व्या वर्षी आपला देह सोडून दिला.\n\nप्रत्येक एकादशी आणि अक्षय नवमी मथुराभोवती फिरतात. देवशयनी आणि देवोत्थानी एकादशी मथुरा-गरुड गोविंद-वृंदावन येथे एकत्रितपणे फिरतात. या परिक्रमाला 21 कोसी किंवा तीन जंगले देखील म्हणतात. वैशाख शुक्ल पौर्णिमा रात्री फिरते, त्याला वानविहाराची परिक्रमा म्हणतात.\n\nठीक ठिकाणी गाणे व खेळण्याचीही व्यवस्था आहे. द्वारकाहून आलेल्या श्री. दौजी यांनी वसंत ऋतूचे दोन महिने व्रजात घालवले आणि त्यावेळी यमना��ीला प्रवाही केले होते, ही परिक्रमा त्यांची आठवण आहे.\n\nब्रजच्या प्राचीन संगीतकारांची अस्सल माहिती 16 व्या शतकातील भक्तांकडून मिळते. या काळात अनेक संगीतकार वैष्णव संत झाले. संगीत शिरोमणी स्वामी हरिदास जी, त्यांचे गुरू आशुधीर जी आणि त्यांचे शिष्य तानसेन इत्यादींचे नाव सर्वश्रुत आहे. बैजूबावराच्या गुरूला श्री हरिदास जी असेही म्हणतात, परंतु बैजू बावरा कवी अष्टछाप कवी गोविंद स्वामी जी कडून संगीताचा अभ्यास करीत. निम्बार्क संप्रदायाचे श्री भट्ट या काळात भक्त, कवी आणि संगीतकार झाले. अष्टछाप, सूरदास, नंदादास, परमानंददास जी इत्यादी नामवंत गीतकार कवी असे कीर्तनकार, कवी आणि गायक होते, ज्यांचे कीर्तन बल्लभाकुलच्या मंदिरात गायले जातात. स्वामी हरिदास जी ब्रज संगीताच्या ध्रुपद-धामर गायनाची आणि रास-नृत्य परंपरेचा चालवली.\n\nमथुरे मधील संगीताची प्रथा खूप जुनी आहे, ब्रजचे मुख्य वाद्य बासरी आहे. लोकांना श्रीकृष्णाची बासरी माहित आहे आणि त्यांना 'मुरलीधर' आणि 'वंशीधर' या नावाने संबोधले जाते. सध्या ब्रजचे लोकसंगीत ढोल मृदंग, झांझ, मंजिरा, धाप, नगारा, पखावज, एकतारा इत्यादी वाद्ये सुद्धा प्रचलित आहेत. रासचे सध्याचे स्वरूप 16 व्या शतकापासून मथुरामध्ये सुरू झाले. येथे स्वामी हरदेवच्या मदतीने बल्लभाचार्य यांनी प्रथम विश्रांत घाटावर धाव घेतली. रास ही ब्रजची एक अनोखी भेट आहे, जी संगीताला गद्य आणि नृत्यासह जोडते. ब्रज साहित्याचे सांस्कृतिक आणि कलात्मक जीवन रास सुंदरपणे व्यक्त करते. अष्टाछपच्या कवींच्या वेळी ब्रजमध्ये संगीत वाहिले. सूरदास, नंदादास, कृष्णदास वगैरे स्वतः गायक होते. या कवींनी त्यांच्या रचनांमध्ये विविध प्रकारच्या गाण्याचे भांडार भरून काढले. स्वामी हरिदास संगीतशास्त्रातील तेजस्वी आचार्य आणि गायक होते. तानसेनसारखे प्रसिद्ध संगीतकारही त्याचे शिष्य होते. स्वामी महाराजांचे सुमधुर संगीत आणि गाणी ऐकण्याचा लोभ सम्राट अकबर यांनादेखील घेऊ शकला नाही आणि वेशात वृंदावन येथे यायचा. मथुरा, वृंदावन, गोकुळ, गोवर्धन ही बरीच काळ संगीताची केंद्रे राहिली आणि दूरदूरपासून संगीताची कला शिकायला मिळाली.\n\nब्रजला गाण्याच्या अनेक शैली आहेत आणि रसिया ही ब्रजची सर्वात जुनी गायन कला आहे. भगवान कृष्ण, रसिया इत्यादींच्या बाल विलासनाशी संबंधित गायनाने रास��ीला आयोजित केली जाते. श्रावण महिन्यात महिलांनी झोके घेताना गायलेले मल्हार गाणे ब्रजचेच आहे. संगीत, रसिया, ढोला, आल्हा, लावणी, चौबोला, बहल-तबिल, भगत इत्यादी वेळोवेळी लोकसंगीतातही ऐकायला मिळते. याशिवाय वेगवेगळ्या प्रकारात Rतु गाणी, घरगुती गाणी, सांस्कृतिक गाणी वेळोवेळी गायली जातात.\n\nयेथे वास्तुशास्त्र आणि शिल्पकलेच्या विकासाचे सर्वात महत्त्वाचे युग कुषाण काळाच्या सुरुवातीपासून गुप्त काळाच्या समाप्तीपर्यंतचे होते. यानंतरही या कला 12 व्या शतकाच्या अखेरीपर्यंत सुरू राहिल्या. यानंतर, मथुरा कलेचा प्रवाह जवळजवळ 350 वर्षे अवरोधित राहिला, परंतु 16 व्या शतकापासून कलेचे पुनरुत्थान साहित्य, संगीत आणि चित्रकला या स्वरूपात दिसून येऊ लागले.\n\nमथुरा रेल्वे स्थानक एक अतिशय व्यस्त जंक्शन असून दिल्ली ते दक्षिण भारत किंवा मुंबई या सर्व गाड्या मथुरामार्गे जातात. रस्त्यानेही पोहोचता येते. हे आग्रापासून फक्त 55 किलोमीटर आणि खैरपासून केवळ 50 किलोमीटरवर आहे. ही वृंदावन वेबसाईट वृंदावनापर्यंत पोहोचण्यासाठी बऱ्याच माहिती देते. स्थानकाभोवती बरीच हॉटेल्स आहेत आणि विश्रामघाटाच्या सभोवताल बरीच कमी किमतीची धर्मशाळा उपलब्ध आहेत. चालण्यासाठी कर आकारला जाऊ शकतो, जेणेकरून मथुरा, वृंदावन एका दिवसात फिरता येईल. बहुतेक मंदिरांमध्ये, सकाळी 12 ते सायंकाळी 7 वाजेपर्यंत दर्शन खुले असतात व त्यानुसार भाविकांनी स्वतःचा कार्यक्रम करावा. ऑटो आणि टांगा देखील उपलब्ध आहेत. सकाळी यमुनामध्ये नौकाविहार आणि सकाळी यमुनेची आरती आणि संध्याकाळी विश्रांती घेण्यासारखे आहे. गोकुळच्या दिशेने जाण्यासाठी अर्धा दिवस लागेल, त्यानंतर आपण गोवर्धनला जाऊ शकता. गोवर्धनसाठी बस उपलब्ध आहे. वृंदावनमध्ये राधाष्टमीचा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.\n\nश्रीकृष्ण राधा आणि गोपि-ग्वालांच्या दरम्यान होळीच्या रूपात, गुलाल आणि इतर रंग खेळतो. फाल्गुन शुक्ल 9 बरसाणापासून होळीची सुरुवात होते. येथील लठमार होळी जगप्रसिद्ध आहे. दहावीला नांदगावमध्ये अशी होळी होते. यासह सर्व ब्रजमध्ये होळी साजरी केली जाते. होळी साधारणत: धुळंडीवर पूर्ण केली जाते, त्यानंतर हुरंगा असतो, ज्यामध्ये स्त्रिया पुरुषांना लाठी, चाबूक इत्यादींनी वेढतात. बरसाना आणि नांदगावची लठमार होळी लोकप्रिय आहे. ब्रजच्या होळीची मजा 'नांदगावचा कुंवर कन्हैया, बरसणे की गोरी रे रसिया' आणि 'बरसने में जाययो म्हणतात जी राधा प्यारी' या गाण्यांनी सुरू होते. जरी भारतभर होळी साजरी केली जाते, परंतु ब्रजची होळी खूप मजेदार आहे. कारण ते कृष्ण आणि राधा यांच्या प्रेमाशी जोडले गेलेले दिसते. चाळीस दिवसांच्या होळीचा उत्सव उत्तर भारतातील ब्रज भागात बसंत पंचमीपासून सुरू होतो. होळीचा विशेष उत्साह केवळ नंदगाव आणि बरसाने जागृत करतो. नांदगावच्या गोपांनी गोपींना रंगवायचे तेव्हा नांदगावच्या गोपींनी त्यांना तसे करण्यास रोखले आणि ते पटले नाही तर काठीने मारण्यास सुरुवात केली. होळी गटात नांदगावचे पुरूष आहेत, कारण कृष्णा येथील आणि बारसाणे स्त्रिया, कारण राधा बरसाणे येथील होती. विशेष म्हणजे ही होळी उर्वरित भारतात होळी होण्यापूर्वी खेळली जाते. दिवस सुरू होताच नांदगावच्या हुरियर्सचे गट बरसाणे गाठायला लागतात. कीर्तन मंडळेही पोहोचू लागतात. यावेळी गांजाची अद्भुत व्यवस्था आहे. ब्रजवंतीतील लोकांचे डोळे पाहिल्यानंतर, त्यांना गांजाच्या फ्रॉस्टिंग सिस्टमचा अंदाज येतो. बरसानामध्ये टेसूची पाने तयार आहेत. दुपारपर्यंत धमाकेदार लाठमार होळी बंद झाली आहे. नांदगावच्या माणसांच्या हातात पिचकारी आहे आणि बरसाणा आणि होळीच्या महिलांच्या हातात काड्या सुरू आहेत.\n\nमथुराचा विशाल शिल्प संग्रह देश-विदेशातील अनेक संग्रहालयात वितरीत करण्यात आला आहे. येथील सामग्री लखनौच्या राज्य संग्रहालयात, भारतीय कलकत्ता येथील संग्रहालयात, मुंबई आणि वाराणसीच्या संग्रहालयांमध्ये आणि परदेशात मुख्यत्वे अमेरिकेच्या 'बोस्टन' संग्रहालयात, 'पॅरिस' आणि 'ज्यूरिख' संग्रहालये आणि लंडनच्या ब्रिटीश संग्रहालयात प्रदर्शित केली गेली आहे. आहे परंतु त्यातील सर्वात मोठा भाग मथुरा संग्रहालयात प्रदर्शित झाला आहे. याशिवाय काही वैयक्तिक संग्रहातही मथुराचे शिल्प आहे.\n\nमथुराचे तत्कालीन जिल्हाधिकारी एफ. मथुराचे संग्रहालय. एस. हे ग्रुपने १८७४ मध्ये स्थापित केले होते. सुरुवातीला हे संग्रहालय स्थानिक तहसीललगत असलेल्या एका छोट्या इमारतीत ठेवले होते. सुरुवातीला हे संग्रहालय स्थानिक तहसीललगत असलेल्या एका छोट्या इमारतीत ठेवले होते. काही बदलांनंतर संग्रहालयाचे व्यवस्थापन सन १९०० मध्ये पालिकेकडे देण्यात आले. पाच वर्षांनंतर तत्कालीन पुरातत्त्व अधिकारी डॉ. जे. या संग्रहालयाच्या शिल्पांचे वर्गीकरण पीएच फॉगले यांनी केले आणि सविस्तर यादी १९१० मध्ये प्रसिद्ध झाली. या कामामुळे संग्रहालयाचे महत्त्व प्रशासनाच्या दृष्टीने वाढले आणि १९१२ मध्ये राज्य सरकारने त्यांचे संपूर्ण व्यवस्थापन हातात घेतले.\n\n१९०८ पासून रायबहादूर पं. राधाकृष्ण यांची येथे प्रथम सहाय्यक जिल्हाधिकारी म्हणून नियुक्ती केली गेली, नंतर ते बिनतारी जिल्हाधिकारी झाले. आता हे संग्रहालय वाढू लागले, ज्यामध्ये पुरातत्त्व विभागाचे तत्कालीन संचालक सर जॉन मार्शल आणि रायबहादुर दयाराम साहनी यांचा मोठा हात होता. सन १९२९ मध्ये राज्य सरकारने स्थानिक डेम्पीयर पार्कमधील संग्रहालयाचा पुढचा भाग एक लाख सत्तावीस हजार रुपये देऊन बनविला आणि १९३० मध्ये ते जनतेसाठी उघडण्यात आले. यानंतर ब्रिटीश राजवटीत कोणताही नवीन बदल झाला नाही.\n\n१९४७ मध्ये जेव्हा भारत स्वतंत्र झाला तेव्हा अधिकाऱ्यांचे लक्ष या सांस्कृतिक यात्रेच्या प्रगतीकडेही गेले. दुसऱ्या पंचवार्षिक योजनेत त्याच्या प्रगतीसाठी स्वतंत्र निधी देण्यात आला आणि कामही सुरू झाले. १९५८ पासून कामाची गती वाढली. जुन्या इमारतीच्या छताचे नूतनीकरण करण्यात आले आणि सन १९३०ची अपूर्ण इमारतही पूर्ण झाली.\n\nब्रजमध्ये बारा जंगले आहेत, जी द्वादश जंगले म्हणून प्रसिद्ध आहेत.\n\nबांकेबिहारी मंदिर श्री गरुड गोविंद मंदिर, शादंग फॉरेस्ट (छटीकरा) शांतिकुंज बिर्ला मंदिर राधावल्लभ मंदिर राधावल्लभ मंदिर ठाकुरानी घाट नवनीताप्रियाचे मंदिर रमण रेती बलदेव बहमंड घाट महावन चिंताहारन महादेव महावन सरकार जतीपुरा बरसाना नांदगाव कामवण लोहवान कोकिलावन\n\nप्रेम मंदिर वैष्णो माता का मंदिर आंग्रेझ मंदिर जामा मशजिद्द बनके बिहारी जी का मंदिर शाही मस्जिद ईदगाह डोला मोला घाट मथुरा संग्रहालय कृष्ण जन्म भूमि इस्कॉन मंदिर द्वारकाधीश मंदिर विश्रांतीची जागा जय गुरुदेव मंदिर दौजी बडे मदन मोहनजी मंदिर बंगाली घाट सांखा गोवर्धन रामानरती, महाबन श्री नंद भवन चौरासी आधारस्तंभ, जुना गोकुळ, महाबन ब्रम्हंद घाट, जुना गोकुळ, महाबन\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मथुरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुरा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Mathura is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर मथुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Mathura district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा शहर हे, श्रीकृष्ण या विष्णूच्या मानवी अवतारी व्यक्तीची जन्मभूमी आहे.","translated_text":"The city of Mathura is the birthplace of the human avatar of Lord Krishna.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कृष्णाचा जन्म आणि त्याचा मृत्यू, डॉक्टर दफ्तरींच्या मते, अनुक्रमे इ.स.पूर्व १२५१ आणि ११७५ या साली झाले असावेत.","translated_text":"Krishna was born and died in 1251 and 1175 B.C., respectively, according to doctors' offices.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कृष्णाचे बालपण मथुरेजवळच्या गोकुळात गेले.","translated_text":"Krishna's childhood was spent in a Goku near Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा हे शहर ऐतिहासिकदृष्ट्या कनिष्क राजवंशांनी स्थापन केलेले शहर आहे आणि आज ते धार्मिक पर्यटनस्थळ म्हणून प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Mathura is a city historically founded by the Kanish dynasty and today it is famous as a religious tourist destination.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर हे भारतीय संस्कृतीचे केंद्र राहिले आहे.","translated_text":"The city has remained the center of Indian culture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय धर्म, तत्त्वज्ञान, साहित्य निर्मिती आणि विकासात मथुरेचे मोलाचे योगदान आहे.","translated_text":"Mathura has made a significant contribution to Indian religion, philosophy, literature and development.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजही या शहराचे नाव महाकवी सूरदास, संगीताचे आचार्य स्वामी हरिदास, स्वामी दयानंद यांचे गुरू स्वामी विरजानंद, कवी रसखान इत्यादी महान व्यक्तींशी संबंधित आहे.","translated_text":"Even today, the name of the city is associated with great figures such as the great poet Surdas, the music director Swami Haridas, the guru of Swami Dayanand, Swami Virjanand, the poet Raskhan, etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मथुरेचा परिचय","translated_text":"This is the first book in the series.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुरा हे भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आणि भारतातील सर्वात प्राचीन आणि सुप्रसिद्ध शहरांपैकी एक आहे.","translated_text":"Mathura is the birthplace of Lord Krishna and one of the oldest and best known cities in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्खनन करून या शहराचा पुरावा कुषाणकालीन आहे असे सिद्ध झाले आहे.","translated_text":"Excavations have shown that the city dates back to Virusian times.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा शहराच्या उत्खननात सापडलेले पुरावे मथुरा संग्रहालयात आहेत.","translated_text":"Evidence from excavations in the city of Mathura is in the Mathura Museum.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.google.com/search?q=%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%AF&client=ms-android-asus&prmd=nvmi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjw-Yfs7urhAhXEpo8KHd4cBrwQ_AUoBHoECA8QBA|title=मथुरा संग्रहालय - Google शोध|संकेतस्थळ=www.google.com|ॲक्सेसदिना���क=2020-03-26}}</ref>","char_index":63,"name":null,"url":"https://www.google.com/search?q=%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%AF&client=ms-android-asus&prmd=nvmi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjw-Yfs7urhAhXEpo8KHd4cBrwQ_AUoBHoECA8QBA","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":30370,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:29.469536-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":1,"source_quality_raw_score":0.209228515625}],"citations_needed":[]},{"text":"पौराणिक कथेनुसार शूरसेन देशाची ही राजधानी होती.","translated_text":"According to legend, it was the capital of the country of Shursen.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पौराणिक साहित्यात मथुराला शूरसेन नगरी, मधुपुरी, मधुनागरी, मधुरा इत्यादी अनेक नावांनी संबोधित केले जाते.","translated_text":"In mythological literature Mathura is addressed by several names such as Shursen Nagari, Madhupuri, Madhanagiri, Madhura etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिमालय आणि विंध्याचल यांच्यात येणारा भारताचा भाग, ज्याला प्राचीन काळी आर्यावर्त असे म्हणतात.","translated_text":"The part of India between the Himalayas and Vindiyachal, called Aryavarth in ancient times.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे भारतीय संस्कृतीचा आधर असलेले जल पुरवठा करणारे प्रवाह - गंगा आणि यमुनेचे प्रवाह होते.","translated_text":"The river Ganga and river Yamuna were the mainstays of Indian culture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या दोन नद्यांच्या काठावर भारतीय संस्कृतीची अनेक केंद्रे तयार झाली.आणि विकसित झाली.","translated_text":"On the banks of these two rivers, many centers of Indian culture were built and developed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वाराणसी, प्रयाग, कौशांबी, हस्तिनापूर, कनोज यांच्याप्रमाणेच मथुरा हे ऐतिहासिक-पौराणिक ठिकाण आहे.","translated_text":"Mathura, like Varanasi, Prayag, Kaushambi, Hastinapur and Kanoj, is also a historical and heritage site.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा ही राष्ट्रीय महामार्ग २ वर यमुनेच्या काठावर आहे.","translated_text":"Mathura is located on National Highway 2 on the banks of Yamuna.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आग्रा व दिल्ली ही शहरे मथुरेपासून अनुक्रमे आग्नेयेस ५८ किलोमीटरवर आणि वायव्येस १६५ किलोमीटर अंतरावर आहेत.","translated_text":"Agra and Delhi are located at a distance of 58 km to the southeast and 165 km to the northwest respectively from Mathure.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाल्मिकी रामायणात, मथुराला मधुपुर किंवा मधुदानवा शहर म्हटले गेले आहे आणि येथे ते लावणसुरांची राजधानी म्हणून वर्णन केले गेले आहे - या शहराचे वर्णन मधुदैत्याने केले आहे.","translated_text":"In the Valmikki Ramayana, Mathura is referred to as the city of Madhopur or Madudanawa and here it is described as the capital of the Lavansura - this city is described by honey.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लवणासूर ज्याला शत्रुघ्नाने पराभूत केले तो याच मधुदानवाचा मुलगा होता.","translated_text":"The one who was defeated by the enemy was the son of the same honey bear.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे मथुरा हे रामायण काळात मधुपुरी या नावाने ओळखले जाई.","translated_text":"Therefore, Mathura will be known as Madhupuri during the Ramayana period.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रामायणात या शहराच्या भरभराटीचे वर्णन आले आहे.","translated_text":"The Ramayana describes the city's prosperity.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर लवणसुरानेसुद्धा सजवले होते.","translated_text":"The city was also decorated with salt pans.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राक्षस, दानव, भुते इत्यादी संबोधने वेगवेगळ्या काळात वेगवेगळ्या प्रकारे वापरली जातात, कधी जाती किंवा कुळ, कधी आर्य-बिगर आर्य संदर्भात तर कधी वाईट प्रकृतीच्या व्यक्तींसाठी.","translated_text":"The terms monster, demon, demon etc. are used in different ways in different times, sometimes in relation to race or clan, sometimes in relation to non-Aryan and sometimes in relation to people of bad temper.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्राचीन काळापासून या शहराचे अस्तित्व बिनधास्तपणे चालू आहे.","translated_text":"The city has existed continuously since ancient times.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे नगर आधी मधुवन नंतर मधुपारा आणि नंतर मथुरा म्हणून ओळखले जाते.","translated_text":"The city was first known as Madhuvan after Madhupara and then Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"६व्या शतकात मथुरा ही शुरसेन प्रजासत्ताकची राजधानी बनली आणि त्यानंतर लगेचच मौर्य साम्राज्य आणि सुंग राजवंशाचे राज्य होते.","translated_text":"In the 6th century, Mathura became the capital of the Shursen Republic and soon followed by the reigns of the Mauryan Empire and the Song Dynasty.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरातत्त्वशास्त्रीय पुराव्यावरून असे दिसते की, जैन येथे मथुरेत राहत असत.","translated_text":"Archaeological evidence suggests that Jains lived in Mathuret.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरेचा कला प्रकार आणि तिची संस्कृती कुशाण राजघराण्यांतर्गत शिखरावर पोहोचली ज्यांनी तिला आपली राजधानी म्हणून घोषित केले होते.","translated_text":"Mathure's art form and culture reached its peak under the Kushan dynasty who had declared it as their capital.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा परिसरात अनेक बौद्ध अवशेष सापडले आहेत.","translated_text":"Many Buddhist remains have been found in the Mathura area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यातील अनेक मथुरा, कलकत्ता आणि लखनौ येथील संग्रहालयात आढळतात.","translated_text":"Many of these are in museums in Mathura, Calcutta and Lucknow.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शहर","translated_text":"The city","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुराच्या सभोवताल चार शिव मंदिरे आहेत पूर्वेस पिपलेश्वर, दक्षिणेस रंगेश्वर आणि उत्तरेस गोकर्णेश्वर आणि पश्चिमेस भूतेश्वर महादेव मंदिर.","translated_text":"Around Mathura there are four Shiva temples: Pipleswar in the east, Rangeswar in the south, Gokarneshwar in the north, and Bhuteshwar Mahadev Temple in the west.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चारही दिशांना स्थित असल्याने शिवजींना मथ���राचे कोतवाल म्हणतात.","translated_text":"Being situated in all four directions, Shivaji is called the Kotwal of Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुराला आदि वार भुतेश्वर क्षेत्र म्हणूनही ओळखले जाते.","translated_text":"Mathura is also known as Adiwar Bhuteshwar region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वराह जीच्या गल्लीत निलवराह व श्वेतवाराहाची सुंदर विशाल मंदिरे आहेत.","translated_text":"The streets of Varah Ji have beautiful temples of blue and white flowers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीकृष्णाचे नातू वज्रनाभ यांनी श्री केशवदेवजींची मूर्ती स्थापित केली, परंतु औरंगजेबाच्या काळात त्यांना राजधाममध्ये बसविण्यात आले आणि औरंगजेबाने मंदिर तोडले आणि त्या जागी मशिदीची उभारणी केली.","translated_text":"Vajranav, the grandson of Shri Krishna, installed a statue of Shri Keshavdevji, but during the reign of Aurangzeb, he was installed in the Rajdhama and Aurangzeb demolished the temple and built a mosque in its place.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नंतर त्या मशिदीच्या मागे नवीन केशवदेव मंदिर बांधले गेले आहे.","translated_text":"Later, a new Keshav Dev temple was built behind the mosque.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्राचीन केशव मंदिराचे स्थान केशवकटार असे म्हणतात.","translated_text":"The site of the ancient Keshav temple is called Keshavkatar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्खननामुळे येथे बऱ्याच ऐतिहासिक वस्तू सापडल्या.","translated_text":"Excavations have found many historical objects here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोघल काळामध्ये सौख जाठ राजा हथीसिंग तोमर (कुंतल)चा किल्ला सौख राजा हाथीसिंगाच्या पराक्रमासाठी प्रसिद्ध होता.","translated_text":"During the Mughal period, the fort of Sauk Jath King Hathising Tomar (Kuntal) was famous for the bravery of Sauk King Elephant Singh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जवळच कणकली टीलावरील कंकलिदेवीचे मंदिर आहे.","translated_text":"Nearby is the temple of Kankali Devi on Kankali Hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संकलीच्या टीलावरही बऱ्याच वस्तू सापडल्या. असे सांगितले जाते कि हा सांगाडा देवकीच्या त्या मुलीचा आहे जिला कंसाने कृष्ण समजून ठार मारायचा प्रयत्न केला, परंतु तिने आपला हात सोडला आणि आकाशात गेली.","translated_text":"It is said that this remains belonged to the daughter of the goddess who tried to kill Krishna with a bracelet, but she dropped her hand and went to heaven.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(विद्याधर चक्रवर्ती पहा) मशिदीच्या थोड्याशा अंतरावर पोटरकुंडजवळील भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आहे, ज्यात वासुदेव आणि देवकीच्या मूर्ती आहेत, या जागेला मल्लपुरा म्हणतात.","translated_text":"(See Vidyadar Chakraborty) A short distance from the mosque is the birthplace of Lord Krishna near Potterkund, which has statues of Vasudeva and Devaki, this place is called Mallapura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कानसुरचे चैनूर, मुश्तिक, कुत्सल, तोशाल इत्यादी या ठिकाणी प्रसिद्ध मॉल असायचे.","translated_text":"Kansur had famous malls such as Chanur, Mushtikh, Kutsal, Toshaal etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्री परखजींनी बांधलेले श्री द्वारिकाधीश मंदिर हे नवीन ठिकाणांपैकी सर्वोत्तम स्थान आहे.","translated_text":"Shri Dwarika Desh temple built by Shri Parakhji is the best place among the new places.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेथे नैवेद्य इत्यादींची योग्य व्यवस्था आहे.","translated_text":"There is a proper arrangement of Sacrifices etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे संस्कृत पाठशाळा, आयुर्वेदिक आणि होमिओपॅथिक परोपकारी विभाग आहेत.","translated_text":"There are Sanskrit schools, Ayurvedic and Homeopathic charity departments.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या मंदिराखेरीज","translated_text":"Except for this temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोविंदजींचे मंदिर, किशोरीरामजींचे मंदिर, वासुदेव घाटातील गोवर्धननाथजींचे मंदिर, उदयपुरातील राणीचे मदन मोहनजींचे मंदिर, विहारीजीचे मंदिर, उन्नावच्या राधा श्यामकुनवारी यांनी बांधलेले मदन मोहनजींचे मंदिर, राधेश्यामजींचे मंदिर, असकुंडा घाटावर हनुमानजी, नरसिंगजी, वराहजी, गणेश इत्यादी मंदिरे आहेत, त्यापैकी बरीच उत्पन्न आहे, व्यवस्थापन खूप छान आहे, शाळा इ संस्था चालू आहे.","translated_text":"The temple of Govindji, the temple of Kishoriramji, the temple of Govardhanathji in the Vasudeva valley, the temple of Madhan Mohanji of the Queen of Udaipur, the temple of Vihariji, the temple of Madhan Mohanji built by Radha Shyamkunwari of Unnao, the temple of Radheshyamji, the temple of Hanumanji, Narasimhaji, Varaghji, Ganesh, etc. are in the Asakunda valley.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विश्राम घाट किंवा विश्रांत घाट हे एक सुंदर स्थान आहे, ते मथुरा मधील मुख्य तीर्थस्थान आहे.","translated_text":"Rest Ghat or Rest Ghat is a beautiful place, it is the main pilgrimage site in Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाच प्रसिद्ध मंदिरांचे वर्णन विश्रांतिक तीर्थ (विश्राम घाट) असिकुंडा तीर्थ (असकुंड घाट) वैकुंठ तीर्थ, कालिंजर तीर्थ आणि चक्रतीर्थ असे आहे.","translated_text":"The five famous temples are described as rest shrine (Vishram Ghat), Asikunda shrine (Askund Ghat), Vaikuntha shrine, Kalinger shrine and Chakratiri shrine.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कल्वेशिक, सोमदेव, कांबळ आणि संबल या पुस्तकात या जैन साधूंचे मथुरा वर्णन केले आहे.","translated_text":"Mathura of these Jain saints is described in the book Kalveeshik, Somdev, Kamal and Sambal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कंस वधानंतर देवाने येथे विश्रांती घेतली.","translated_text":"After putting on the armor, God rested here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सकाळी येथे यमुनाजीची आरती आहे, ज्याचे सौंदर्य दिसून येते.","translated_text":"In the morning, there is a ceremony of Yamunaji, which shows its beauty.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याठिकाणी दतिया नरेश आणि काशी नरेश यांचे अनुक्रमे ८१ मन आणि ३ मण सोन्याने तुला केली होती आणि त्यानंतर व्र���मध्ये दोन्ही वेळेचे सोने वाटले.","translated_text":"Here, you were made with 81 Mans and 3 Mans of gold by Datiya Naresh and Kashi Naresh respectively, and then you felt the gold of both times in Vraj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे मुरलीमनोहर, कृष्ण-बलदेव, अन्नपूर्णा, धर्मराज, गोवर्धननाथ इत्यादी अनेक मंदिरे आहेत.","translated_text":"There are many temples here such as Murlimanohar, Krishna-Baldev, Annapurna, Dharmaraj, Govardhan Nath, etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे चैत्र शु इथ 6 (यमुना-जाम-दिवस), यमद्वतिया आणि कार्तिक शु.","translated_text":"Here are Chhatra Shu here 6 (Yamuna-jam-day), Yamadvadiya and Kartik Shu.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"10 (कंस वध नंतर) यात्रा असते.","translated_text":"10 is a journey.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विश्रामाच्या मागे नारायणजींचे श्री रामानुज संप्रदायाचे मंदिर आहे, त्यामागील बाजूला जुना गतश्रम नारायणजीचे मंदिर आहे, त्याच्या पुढे कंसखार आहे.","translated_text":"Behind the rest is the temple of Shri Ramanujan Sampradaya of Narayanaji, next to it is the temple of the old Ghatsharam Narayanaji, next to it is the Kanchar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भाजी मंडई मध्य पंडित क्षेत्रपाल शर्मा यांनी बांधलेला घंटाघरआहे.","translated_text":"The Bhaji Manday is a bell tower built by the Central Pandit Bhilpal Sharma.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पालीवाल ही बोहराने बांधलेली राधा-कृष्णा, दौजी, विजयगोविंद, गोवर्धननाथ यांची मंदिरे आहेत.","translated_text":"Paliwal is one of the temples of Radha-Krishna, Dauji, Vijayagovind, Govardhan Nath.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रामजीद्वारात श्री रामजींचे मंदिर आहे, तर येथे अष्टभुजी श्री गोपाळजी यांचा पुतळा आहे, ज्यामध्ये चोवीस अवतार दिसतात.","translated_text":"There is a temple of Shri Ramji at Ramjiwadara, while there is a statue of Shri Gopalji, with 24 avatars.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रामनवमीला येथे जत्रा भरतो.","translated_text":"Ramanavamila is a festival here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे वज्रनाभाने स्थापित केलेले ध्रुवजीच्या पायाचे ठसे आहेत.","translated_text":"Here are the footprints of the Poleji, installed by Vajranabha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चौबाचा येथील वीर भद्रेश्वरचे मंदिर, लखनसूराला ठार मारून मथुराचे रक्षण करणारे शत्रुघ्नजीचे मंदिर, होळी दरवाजा येथील दौजीचे मंदिर, डोरी बाजार येथील गोपीनाथजींचे मंदिर.","translated_text":"The temple of Veer Bhadreswara at Choobacha, the temple of Sathuraghanji who killed Lakhensura and protected Mathura, the temple of Dauji at Holi Door, the temple of Gopinathji at Dori Bazaar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नंतर बंगाली घाटावर महान विष्णूचे मंदिर आहे, श्री वल्लभ कुळातील गोस्वामी कुटुंबातील दोन लहान मोठे, एक मदन मोहनजी आणि एक गोकुलेश यांचे मंदिर आहे.","translated_text":"Later there is the temple of the great Vishnu in the Bengal valley, the temple of two small elders, one Madan Mohanji and one Gokulesh from the Goswami family of the Sri Vallava clan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहराबाहेरील, ध्रुवजींचे मंदिर, श्री राधाविहारीजींचे गौ घाट येथील प्राचीन विष्णूस्वामी पंथाचे मंदिर, वैरागपुरा येथील प्राचीन विष्णूस्वामी पंथाच्या विरकांचे मंदिर आहे.","translated_text":"Outside the city, there is a temple of Dhruvaji, an ancient temple of the Vishnu Swamy Panta at Gau Ghat of Shri Radhavihari, an ancient temple of the Vishnu Swamy Panta at Varagpura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वैरागपुरा येथील गोहिल छुटी जातीचा चौधरी श्री गोरधनदास नगर, श्री हरकरण दास नागर यांनी संवत १९८१ (वर्ष १९२४) मध्ये सकल पंच मथुराचे मंदिर बनवण्यासाठी आपली जमीन दान केली.","translated_text":"Shri Gordhandas Nagar, Shri Harkan Das Nagar, a Chaudhary of the Gohil Chhoti caste from Viragapura, donated his land for the construction of the Sankal Panch Mathura temple in 1981.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि त्या जमीनीवर दाजी महारराज आणि रेवती देवीच्या मूर्तीचे दान केले.","translated_text":"And on that land, he donated the statue of Daji Maharaj and the goddess Revati.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुराच्या पश्चिमेस एका उंच टेकडीवर महाविद्याचे मंदिर आहे, त्या खाली एक सुंदर तलाव आहे आणि त्या पाशुपती महादेवाचे मंदिर आहे, त्या खाली सरस्वती नाला आहे.","translated_text":"There is a college temple on a high hill to the west of Mathura, below which is a beautiful lake, and there is a temple to Lord Pasupathi, below which is the Saraswati River.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकदा सरस्वतीजी येथे वाहून गोकर्णेश्वर-महादेव येथे आल्या आणि यमुनाजीत सामील झाल्या.","translated_text":"Once, he travelled to Saraswatiji and came to Gokarneshwar-Mahadev and joined Yamunaji.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एका घटनेत असे वर्णन केले आहे की रात्री एका सर्पाने नंदाबाबाला गिळंकृत करण्यास सुरुवात केली, त्यानंतर श्री कृष्णाने त्या सापाला लाथ मारली, ज्यावर साप शरीर सोडून सुदर्शन विद्याधर झाला.","translated_text":"One incident describes that at night a snake began to swallow Nandababa, after which Shri Krishna slaughtered the snake, upon which the snake left the body and became Sudarshan Vidar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही टीकाकारांचे मत आहे की ही लीला त्याच महान विज्ञानाची आहे आणि काहींचे मत आहे की अंबिकावन दक्षिणेस आहे.","translated_text":"Some critics believe that this leela belongs to the same great science and some believe that Ambikavan is in the south.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या पलीकडे सरस्वती कुंड आणि सरस्वतीचे मंदिर आहे आणि त्या पलिकडे चामुंडाचे मंदिर आहे.","translated_text":"There is a temple of Saraswati Kund and Saraswati and there is a temple of Chamunda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चामूंडाहून परत मथुराला परतल्यावर अंबरिश टीला मध्यभागी आहे, तिथे राजा अंबरीशने ध्यान केले.","translated_text":"On his return from Chamunda to Mathura, King Ambrish meditated in the middle of the tea.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या जागेच्या खाल��� जहरपीरचा मठ आहे आणि टीलाच्या वर हनुमानजीचे मंदिर आहे.","translated_text":"Below the site there is the Zaharpiir Monastery and above the hill there is the temple of Hanumanji.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही मथुराची मुख्य ठिकाणे आहेत.","translated_text":"These are the main places of Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या वगळता फारच लहान जागा आहेत.","translated_text":"Apart from this, there are very small spaces.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नरसिंगगड हे मथुरा जवळील एक ठिकाण आहे, जिथे नरहरी नावाचा एक महात्मा झाला आहे.","translated_text":"Narsinggarh is a place near Mathura where a man named Narari became a Mahatma.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे म्हणतात की त्यांनी 400 व्या वर्षी आपला देह सोडून दिला.","translated_text":"It is said that he gave up his body at the age of 400.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मथुराचा परिक्रमा","translated_text":"The orbit of Mathura","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रत्येक एकादशी आणि अक्षय नवमी मथुराभोवती फिरतात.","translated_text":"Each Ekadashi and Akshay Navami revolve around Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"देवशयनी आणि देवोत्थानी एकादशी मथुरा-गरुड गोविंद-वृंदावन येथे एकत्रितपणे फिरतात.","translated_text":"Devasayani and Devothanani travel together at the Mathura-Gurud Govind-Bardhan Ekadashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या परिक्रमाला 21 कोसी किंवा तीन जंगले देखील म्हणतात.","translated_text":"This cycle is also known as 21 Kosi or Three Forests.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वैशाख शुक्ल पौर्णिमा रात्री फिरते, त्याला वानविहाराची परिक्रमा म्हणतात.","translated_text":"Vaishak Shukla walks full moon at night, it is called the wildlife cycle.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ठीक ठिकाणी गाणे व खेळण्याचीही व्यवस्था आहे.","translated_text":"There is also an arrangement for singing and dancing in the right place.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"द्वारकाहून आलेल्या श्री.","translated_text":"Mr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दौजी यांनी वसंत ऋतूचे दोन महिने व्रजात घालवले आणि त्यावेळी यमनाजीला प्रवाही केले होते, ही परिक्रमा त्यांची आठवण आहे.","translated_text":"He recalled that Dauji had spent two months of spring in fasting and had flown to Yamunaji at that time.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"ब्रजचे प्राचीन संगीत","translated_text":"Early music of the Bruges","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ब्रजच्या प्राचीन संगीतकारांची अस्सल माहिती 16 व्या शतकातील भक्तांकडून मिळते.","translated_text":"The authenticity of the ancient composers of the Bridge can be traced back to 16th century devotees.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या काळात अनेक संगीतकार वैष्णव संत झाले.","translated_text":"During this period, many musicians became Vaishnava saints.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगीत शिरोमणी स्वामी हरिदास जी, त्यांचे गुरू आशुधीर जी आणि त्यांचे शिष्य तानसेन इत्यादींचे नाव सर्वश्रुत आहे.","translated_text":"Swami Haridas Ji, his guru Ashudhir Ji, and his disciple Tanasen, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बैजूबावराच्या गुरूला श्री हरिदास जी असेही म्हणतात, परंतु बैजू बावरा कवी अष्टछाप कवी गोविंद स्वामी जी कडून संगीताचा अभ्यास करीत.","translated_text":"The Guru of Bajubavara is also known as Shri Haridas Ji, but Bajubavara was studying music from the poet Ashtachap, the poet Govind Swamiji.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"निम्बार्क संप्रदायाचे श्री भट्ट या काळात भक्त, कवी आणि संगीतकार झाले.","translated_text":"Shri Bhatt of the Nimbark sect became a devotee, poet and musician during his reign.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अष्टछाप, सूरदास, नंदादास, परमानंददास जी इत्यादी नामवंत गीतकार कवी असे कीर्तनकार, कवी आणि गायक होते, ज्यांचे कीर्तन बल्लभाकुलच्या मंदिरात गायले जातात.","translated_text":"The renowned lyricist, poet, poet and singer were Ashtachap, Surdas, Nandadas, Parmananddas Ji etc. whose lyrics are sung in the temple of Balbhakul.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्वामी हरिदास जी ब्रज संगीताच्या ध्रुपद-धामर गायनाची आणि रास-नृत्य परंपरेचा चालवली.","translated_text":"Swami Haridas led the tradition of Dhrupad-Dhamar singing and ras-dancing of Braj music.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संगीत","translated_text":"Music","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुरे मधील संगीताची प्रथा खूप जुनी आहे, ब्रजचे मुख्य वाद्य बासरी आहे.","translated_text":"The musical practice in Mathure is very old, the main instrument of the bridge is the flute.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकांना श्रीकृष्णाची बासरी माहित आहे आणि त्यांना 'मुरलीधर' आणि 'वंशीधर' या नावाने संबोधले जाते.","translated_text":"Sri Krishna's bamboo is known to the people and is known by the names 'Murliधर' and 'Vansidhar'.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या ब्रजचे लोकसंगीत ढोल मृदंग, झांझ, मंजिरा, धाप, नगारा, पखावज, एकतारा इत्यादी वाद्ये सुद्धा प्रचलित आहेत.","translated_text":"Currently, the folk music of the bridge is also played by drums such as Midang, Jhanz, Manjira, Dhap, Nagara, Pakhawaz, Ektaara, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रासचे सध्याचे स्वरूप 16 व्या शतकापासून मथुरामध्ये सुरू झाले.","translated_text":"The current form of ras started in Mathura in the 16th century.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे स्वामी हरदेवच्या मदतीने बल्लभाचार्य यांनी प्रथम विश्रांत घाटावर धाव घेतली.","translated_text":"Here, with the help of Swami Hardeva, Bhalbhacharya ran the rest valley first.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रास ही ब्रजची एक अनोखी भेट आहे, जी संगीताला गद्य आणि नृत्यासह जोडते.","translated_text":"Ras is a unique gift from the Bridge, which combines music with prose and dance.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रज साहित्याचे सांस्कृतिक आणि कलात्मक जीवन रास सुंदरपणे व्यक्त करते.","translated_text":"The cultural and artistic life of Bruges literature is beautifully expressed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अष्टाछपच्या कवींच्या वेळी ब्रजमध्ये संगीत वाहिले.","translated_text":"Music was played in the bridge at the time of the poets of Achtachap.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सूरदास, नंदादास, कृष्णदास वगैरे स्वतः गायक होते.","translated_text":"Suradas, Nandadas, Krishnas, etc. were singers themselves.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कवींनी त्यांच्या रचनांमध्ये विविध प्रकारच्या गाण्याचे भांडार भरून काढले.","translated_text":"These poets filled their repertoire with a variety of songs.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्वामी हरिदास संगीतशास्त्रातील तेजस्वी आचार्य आणि गायक होते.","translated_text":"Swami Haridas was a brilliant musicologist and singer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तानसेनसारखे प्रसिद्ध संगीतकारही त्याचे शिष्य होते.","translated_text":"Famous musicians such as Tanasen were also his disciples.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्वामी महाराजांचे सुमधुर संगीत आणि गाणी ऐकण्याचा लोभ सम्राट अकबर यांनादेखील घेऊ शकला नाही आणि वेशात वृंदावन येथे यायचा.","translated_text":"Even Emperor Akbar could not afford to listen to the sweet music and songs of Swami Maharaja and came to Vrindavan in vain.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुरा, वृंदावन, गोकुळ, गोवर्धन ही बरीच काळ संगीताची केंद्रे राहिली आणि दूरदूरपासून संगीताची कला शिकायला मिळाली.","translated_text":"Mathura, Vrindavan, Gokul, Govardhan were centers of music for a long time and the art of music was learned from afar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"लोकगीते","translated_text":"Folk songs","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ब्रजला गाण्याच्या अनेक शैली आहेत आणि रसिया ही ब्रजची सर्वात जुनी गायन कला आहे.","translated_text":"There are many different styles of singing and Russia is one of the oldest singing arts in the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भगवान कृष्ण, रसिया इत्यादींच्या बाल विलासनाशी संबंधित गायनाने रासलीला आयोजित केली जाते.","translated_text":"Rasli is conducted by singing related to the child welfare of Lord Krishna, Russia etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रावण महिन्यात महिलांनी झोके घेताना गायलेले मल्हार गाणे ब्रजचेच आहे.","translated_text":"The Malhar song sung by women while sleeping during the month of Sravana is of the same name as the Bridge.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगीत, रसिया, ढोला, आल्हा, लावणी, चौबोला, बहल-तबिल, भगत इत्यादी वेळोवेळी लोकसंगीतातही ऐकायला मिळते.","translated_text":"Music, russian, drums, ala, sowani, chobola, bahal-tabil, bhagat, etc. can also be heard in folk music from time to time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याशिवाय वेगवेगळ्या प्रकारात Rतु गाणी, घरगुती गाणी, सांस्कृतिक गाणी वेळोवेळी गायली जातात.","translated_text":"In addition, various types of Ritual songs, domestic songs, cultural songs are sung from time to time.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कला","translated_text":"Art","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे वास्तुशास्त्र आणि शिल्पकलेच्या विकासाचे सर्वात महत्त्वाचे युग कु���ाण काळाच्या सुरुवातीपासून गुप्त काळाच्या समाप्तीपर्यंतचे होते.","translated_text":"The most important period in the development of architecture and sculpture here was from the beginning of the Qureshi period to the end of the occult period.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यानंतरही या कला 12 व्या शतकाच्या अखेरीपर्यंत सुरू राहिल्या.","translated_text":"Despite this, the arts continued until the end of the 12th century.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यानंतर, मथुरा कलेचा प्रवाह जवळजवळ 350 वर्षे अवरोधित राहिला, परंतु 16 व्या शतकापासून कलेचे पुनरुत्थान साहित्य, संगीत आणि चित्रकला या स्वरूपात दिसून येऊ लागले.","translated_text":"After this, the flow of Mathura art remained blocked for nearly 350 years, but from the 16th century onwards the revival of art began to appear in the form of literature, music and painting.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पर्यटन","translated_text":"Tourism","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुरा रेल्वे स्थानक एक अतिशय व्यस्त जंक्शन असून दिल्ली ते दक्षिण भारत किंवा मुंबई या सर्व गाड्या मथुरामार्गे जातात.","translated_text":"Mathura Railway Station is a very busy junction with all trains running from Delhi to South India or Mumbai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रस्त्यानेही पोहोचता येते.","translated_text":"It can also be reached by road.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे आग्रापासून फक्त 55 किलोमीटर आणि खैरपासून केवळ 50 किलोमीटरवर आहे.","translated_text":"It is only 55 km from Agra and only 50 km from Kahar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही वृंदावन वेबसाईट वृंदावनापर्यंत पोहोचण्यासाठी बऱ्याच माहिती देते.","translated_text":"This Vrindavan website provides a lot of information to reach Vrindavana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्थानकाभोवती बरीच हॉटेल्स आहेत आणि विश्रामघाटाच्या सभोवताल बरीच कमी किमतीची धर्मशाळा उपलब्ध आहेत.","translated_text":"There are many hotels around the station and many low-cost seminaries are available around the restroom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चालण्यासाठी कर आकारला जाऊ शकतो, जेणेकरून मथुरा, वृंदावन एका दिवसात फिरता येईल.","translated_text":"It can be taxed for walking, so that Mathura, Vrindavan can be walked in one day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहुतेक मंदिरांमध्ये, सकाळी 12 ते सायंकाळी 7 वाजेपर्यंत दर्शन खुले असतात व त्यानुसार भाविकांनी स्वतःचा कार्यक्रम करावा.","translated_text":"Most of the temples are open from 12 am to 7 pm and the devotees have their own programme accordingly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऑटो आणि टांगा देखील उपलब्ध आहेत.","translated_text":"Autos and tanks are also available.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सकाळी यमुनामध्ये नौकाविहार आणि सकाळी यमुनेची आरती आणि संध्याकाळी विश्रांती घेण्यासारखे आहे.","translated_text":"It is like sailing in Yamuna in the morning and Yamuna in the morning and resting in the evening.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोकुळच्या दिशेने जाण्यासाठी अर्धा दिवस लागेल, त्यानंतर आपण गोवर्धनला जाऊ शकता.","translated_text":"It will take half a day to go towards Gokhul, after which you can go to Govardhan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोवर्धनसाठी बस उपलब्ध आहे.","translated_text":"There is a bus available for Gowardan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वृंदावनमध्ये राधाष्टमीचा सण मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.","translated_text":"The festival of Radhasthami is celebrated with great enthusiasm in Vrindavan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"होळी","translated_text":"What is the meaning of life?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रीकृष्ण राधा आणि गोपि-ग्वालांच्या दरम्यान होळीच्या रूपात, गुलाल आणि इतर रंग खेळतो.","translated_text":"Shri Krishna plays in the form of Holi, Radha and other colours between Gopi-Gawa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फाल्गुन शुक्ल 9 बरसाणापासून होळीची सुरुवात होते.","translated_text":"The festival of Holi begins on the ninth day of Falgun Shukla.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील लठमार होळी जगप्रसिद्ध आहे.","translated_text":"The fatman holly here is world famous.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दहावीला नांदगावमध्ये अशी होळी होते.","translated_text":"This is what happened in Nandgaon in 10th grade.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यासह सर्व ब्रजमध्ये होळी साजरी केली जाते.","translated_text":"Holi is celebrated in all the bridges.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होळी साधारणत: धुळंडीवर पूर्ण केली जाते, त्यानंतर हुरंगा असतो, ज्यामध्ये स्त्रिया पुरुषांना लाठी, चाबूक इत्यादींनी वेढतात.","translated_text":"Holi is usually done on the stove, followed by a horn, in which the women surround the men with sticks, knives, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बरसाना आणि नांदगावची लठमार होळी लोकप्रिय आहे.","translated_text":"Barsana and Nandagaon's Lathmar Holi is popular.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रजच्या होळीची मजा 'नांदगावचा कुंवर कन्हैया, बरसणे की गोरी रे रसिया' आणि 'बरसने में जाययो म्हणतात जी राधा प्यारी' या गाण्यांनी सुरू होते.","translated_text":"The celebration of the festival of Holi begins with the songs 'Kunwar Kanhaiya of Nandgaon', 'Barsane Ki Gori Ray Russia' and 'Barsane Me Jaayo called J Radha Pyari'.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जरी भारतभर होळी साजरी केली जाते, परंतु ब्रजची होळी खूप मजेदार आहे.","translated_text":"Although Holi is celebrated all over India, Bridge Holi is very fun.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारण ते कृष्ण आणि राधा यांच्या प्रेमाशी जोडले गेलेले दिसते.","translated_text":"Because it seems to be connected to the love of Krishna and Radha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चाळीस दिवसांच्या होळीचा उत्सव उत्तर भारतातील ब्रज भागात बसंत पंचमीपासून सुरू होतो.","translated_text":"The forty-day celebration of Holi begins at Basant Panchami in the Bruges region of North India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होळीचा विशेष उत्साह केवळ नंदगाव आणि बरसाने जागृत करतो.","translated_text":"The special excitement of Holi is aroused only by Nandgaon and Barsha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नांदगावच्या गोपांनी गोपींना रंगवायचे तेव्हा नांदगावच्या गोपींनी त्यांना तसे करण्यास रोखले आणि ते पटले नाही तर काठीने मारण्यास सुरुवात केली.","translated_text":"When the Gopes of Nandgaon were painting the Gopes, the Gopes of Nandgaon stopped them from doing so and started to beat them with sticks.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होळी गटात नांदगावचे पुरूष आहेत, कारण कृष्णा येथील आणि बारसाणे स्त्रिया, कारण राधा बरसाणे येथील होती.","translated_text":"The holly group consists of men from Nandgaon, because of Krishna, and women from Barsana, because Radha was from Barsana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विशेष म्हणजे ही होळी उर्वरित भारतात होळी होण्यापूर्वी खेळली जाते.","translated_text":"Especially this Holi is played before the rest of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिवस सुरू होताच नांदगावच्या हुरियर्सचे गट बरसाणे गाठायला लागतात.","translated_text":"As the day progresses, the bands of heroes from Nandgaon start raining.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कीर्तन मंडळेही पोहोचू लागतात.","translated_text":"Kirtan circles are also starting to arrive.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यावेळी गांजाची अद्भुत व्यवस्था आहे.","translated_text":"There is a wonderful arrangement of cannabis at this time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रजवंतीतील लोकांचे डोळे पाहिल्यानंतर, त्यांना गांजाच्या फ्रॉस्टिंग सिस्टमचा अंदाज येतो.","translated_text":"After looking into the eyes of the people of Brajwanthi, they can see the frosting system of cannabis.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बरसानामध्ये टेसूची पाने तयार आहेत.","translated_text":"Tissue leaves are ready in the rain.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुपारपर्यंत धमाकेदार लाठमार होळी बंद झाली आहे.","translated_text":"By noon, the explosive fireworks have been shut down.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नांदगावच्या माणसांच्या हातात पिचकारी आहे आणि बरसाणा आणि होळीच्या महिलांच्या हातात काड्या सुरू आहेत.","translated_text":"The men of Nandgaon have the pitcher in their hands and the women of Rajasthan and Holi have the baton in their hands.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मथुरा संग्रहालयात मथुरा शैलीतील कलाकृती","translated_text":"Artworks in Mathura style at the Mathura Museum","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुराचा विशाल शिल्प संग्रह देश-विदेशातील अनेक संग्रहालयात वितरीत करण्यात आला आहे.","translated_text":"Mathura's vast sculpture collection has been distributed to many museums in the country and abroad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील सामग्री लखनौच्या राज्य संग्रहालयात, भारतीय कलकत्ता येथील संग्रहालयात, मुंबई आणि वाराणसीच्या संग्रहालयांमध्ये आणि परदेशात मुख्यत्वे अमेरिकेच्या 'बोस्टन' संग्रहालयात, 'पॅरिस' आणि 'ज्यूरिख' संग्रहालये आणि लंडनच्या ब्रिटीश संग्रहालयात प्रदर्शित केली गेली आहे.","translated_text":"The contents have been exhibited at the State Museum of Lucknow, the Indian Museum in Calcutta, the museums of Mumbai and Varanasi and abroad, mainly at the Boston Museum in the United States, the Paris and Zurich Museums and the British Museum in London.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आहे परंतु त्यातील सर्वात मोठा भाग मथुरा संग्रहालयात प्रदर्शित झाला आहे.","translated_text":"But the largest part of it is on display at the Mathura Museum.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याशिवाय काही वैयक्तिक संग्रहातही मथुराचे शिल्प आहे.","translated_text":"In addition, there is a sculpture of Mathura in some private collections.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मथुराचे तत्कालीन जिल्हाधिकारी एफ.","translated_text":"The then Governor of Mathura, F.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मथुराचे संग्रहालय. एस.","translated_text":"The Museum of Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे ग्रुपने १८७४ मध्ये स्थापित केले होते.","translated_text":"The group was founded in 1874.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुरुवातीला हे संग्रहालय स्थानिक तहसीललगत असलेल्या एका छोट्या इमारतीत ठेवले होते.","translated_text":"Initially, the museum was housed in a small building in a local basement.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुरुवातीला हे संग्रहालय स्थानिक तहसीललगत असलेल्या एका छोट्या इमारतीत ठेवले होते.","translated_text":"Initially, the museum was housed in a small building in a local basement.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही बदलांनंतर संग्रहालयाचे व्यवस्थापन सन १९०० मध्ये पालिकेकडे देण्यात आले.","translated_text":"After some changes, the management of the museum was transferred to the Board in 1900.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाच वर्षांनंतर तत्कालीन पुरातत्त्व अधिकारी डॉ. जे.","translated_text":"Five years later, the then archaeological officer Dr. J.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या संग्रहालयाच्या शिल्पांचे वर्गीकरण पीएच फॉगले यांनी केले आणि सविस्तर यादी १९१० मध्ये प्रसिद्ध झाली.","translated_text":"The sculptures of the museum were classified by P.H. Fogley and the detailed list was published in 1910.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कामामुळे संग्रहालयाचे महत्त्व प्रशासनाच्या दृष्टीने वाढले आणि १९१२ मध्ये राज्य सरकारने त्यांचे संपूर्ण व्यवस्थापन हातात घेतले.","translated_text":"This work increased the importance of the museum in terms of administration and in 1912 the state government took over its entire management.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९०८ पासून रायबहादूर पं.","translated_text":"Since 1908, Raibahadur has been headquartered in Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राधाकृष्ण यांची येथे प्रथम सहाय्यक जिल्हाधिकारी म्हणून नियुक्ती केली गेली, नंतर ते बिनतारी जिल्हाधिकारी झाले.","translated_text":"Radhakrishnan was appointed as the first Assistant District Governor here, later he became the Bintari District Governor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आता हे संग्रहालय वाढू लागले, ज्यामध्ये पुरातत्त्व विभागाचे तत्कालीन संचालक सर जॉन मार्शल आणि रायबहादुर दयाराम साहनी यांचा मोठा हात होता.","translated_text":"Now, the museum has started to grow, with the then Director of the Archaeology Department, Sir John Marshall and Raibahadur Dyaram Sahani playing a major role.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सन १९२९ मध्ये राज्य सरकारने स्थानिक डेम्पीयर पार्कमधील संग्रहालयाचा पुढचा भाग एक लाख सत्तावीस हजार रुपये देऊन बनविला आणि १९३० मध्ये ते जनतेसाठी उघडण्यात आले.","translated_text":"In 1929, the state government built the next section of the museum in the local Dempire Park at a cost of Rs 1.72 lakh and it was opened to the public in 1930.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यानंतर ब्रिटीश राजवटीत कोणताही नवीन बदल झाला नाही.","translated_text":"There has been no change in British rule since then.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९४७ मध्ये जेव्हा भारत स्वतंत्र झाला तेव्हा अधिकाऱ्यांचे लक्ष या सांस्कृतिक यात्रेच्या प्रगतीकडेही गेले.","translated_text":"When India gained independence in 1947, officials also turned their attention to the progress of this cultural journey.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुसऱ्या पंचवार्षिक योजनेत त्याच्या प्रगतीसाठी स्वतंत्र निधी देण्यात आला आणि कामही सुरू झाले.","translated_text":"In the second Five Year Plan, separate funds were allocated for its progress and work commenced.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५८ पासून कामाची गती वाढली.","translated_text":"Since 1958, the pace of work has increased.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जुन्या इमारतीच्या छताचे नूतनीकरण करण्यात आले आणि सन १९३०ची अपूर्ण इमारतही पूर्ण झाली.","translated_text":"The roof of the old building was renovated and the unfinished building of 1930 was completed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"ब्रजचे वन","translated_text":"The Forest of Bridges","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ब्रजमध्ये बारा जंगले आहेत, जी द्वादश जंगले म्हणून प्रसिद्ध आहेत.","translated_text":"The bridge has twelve forests, which are known as the twelve forests.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रेक्षणीय स्थळे (शहराबाहेरील)","translated_text":"The city's tourist attractions (out of town)","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांकेबिहारी मंदिर श्री गरुड गोविंद मंदिर, शादंग फॉरेस्ट (छटीकरा) शांतिकुंज बिर्ला मंदिर राधावल्लभ मंदिर राधावल्लभ मंदिर ठाकुरानी घाट नवनीताप्रियाचे मंदिर रमण रेती बलदेव बहमंड घाट महावन चिंताहारन महादेव महावन सरकार जतीपुरा बरसाना नांदगाव कामवण लोहवान कोकिलावन","translated_text":"Banke Bihari Temple Shri Garud Govind Temple, Shadang Forest (Chtikara) Shantinkunj Birla Temple Radhavallab Temple Radhavallab Temple Thakurani Ghat Navnitapriya Temple Raman Rati Baldev Bahmand Ghat Mahavan Chinthaharan Mahadev Mahavan Government Jatipura Barsana Nandgaon Kamwan Lohwan Kokilavan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रेक्षणीय स्थळे (शहरातील)","translated_text":"The city's attractions","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रेम मंदिर वैष्णो मा���ा का मंदिर आंग्रेझ मंदिर जामा मशजिद्द बनके बिहारी जी का मंदिर शाही मस्जिद ईदगाह डोला मोला घाट मथुरा संग्रहालय कृष्ण जन्म भूमि इस्कॉन मंदिर द्वारकाधीश मंदिर विश्रांतीची जागा जय गुरुदेव मंदिर दौजी बडे मदन मोहनजी मंदिर बंगाली घाट सांखा गोवर्धन रामानरती, महाबन श्री नंद भवन चौरासी आधारस्तंभ, जुना गोकुळ, महाबन ब्रम्हंद घाट, जुना गोकुळ, महाबन","translated_text":"Temple of love Vaishno Mata Ka Temple of Angreji Temple of Jama Masjid Became Bihari Ji Temple of the Royal Mosque Eidgah Dola Mola Ghat Mathura Museum Krishna Birthland Iskon Temple of Dwarakadhish Temple Resting place Jay Gurudev Temple Dauji Bade Madan Mohanji Temple of Bengali Ghat Sanka Gowardhan Ramanarti, Mahabhan Sri Nand Bhavan Chaurasi Basement, Old Gokkul, Mahabhan Bromchand Ghat, Old Gokkul, Mahabhan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मथुरा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Mathura district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"मथुरा हे भगवान श्रीकृष्णाचे जन्मस्थान आणि भारतातील सर्वात प्राचीन आणि सुप्रसिद्ध शहरांपैकी एक आहे. उत्खनन करून या शहराचा पुरावा कुषाणकालीन आहे असे सिद्ध झाले आहे. मथुरा शहराच्या उत्खननात सापडलेले पुरावे मथुरा संग्रहालयात आहेत.","translated_text":"Mathura is the birthplace of Lord Krishna and one of the oldest and best known cities in India. Excavations have shown that the city dates back to Virusian times. Evidence from excavations in the city of Mathura is in the Mathura Museum.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.google.com/search?q=%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%AF&client=ms-android-asus&prmd=nvmi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjw-Yfs7urhAhXEpo8KHd4cBrwQ_AUoBHoECA8QBA|title=मथुरा संग्रहालय - Google शोध|संकेतस्थळ=www.google.com|ॲक्सेसदिनांक=2020-03-26}}</ref>","char_index":226,"name":null,"url":"https://www.google.com/search?q=%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE+%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%AF&client=ms-android-asus&prmd=nvmi&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjw-Yfs7urhAhXEpo8KHd4cBrwQ_AUoBHoECA8QBA","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":30370,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:29.469536-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":1,"source_quality_raw_score":0.209228515625}]}]}
+{"title":"मुझफ्फरनगर","wikicode":"'''मुझफ्फरनगर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मुझफ्फरनगर जिल्हा|मुझफ्फरनगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. हे गुळाचे [[आशिया|आशियातील]] सर्वात मोठे मार्केट मानले जाते.\n\n==बाह्य दुवे==\n[http://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A5%8D%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%B0 मुझफ्फरनगर हिंदी विकिपीडिया मधे]\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा]]","hash":"f33b0c71c085aaa4e2f60daf4f17115d608258c9592cf45f7dce8338f145acc6","last_revision":"2022-02-12T21:52:23Z","first_revision":"2006-04-14T22:59:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.726518","cross_lingual_links":{"bh":"मुजफ्फरनगर","bn":"মজঃফরনগর","ca":"Muzaffarnagar","ceb":"Muzaffarnagar (lungsod)","de":"Muzaffarnagar","en":"Muzaffarnagar","eo":"Muzaffarnagar","es":"Muzaffarnagar","fa":"مظفرنگر","fr":"Muzaffarnagar","gu":"મુજફ્ફરનગર","hi":"मुज़फ़्फ़रनगर","hy":"Մուզաֆֆարնագար","id":"Muzaffarnagar","it":"Muzaffarnagar","ja":"ムザッファルナガル","lld":"Muzaffarnagar","mg":"Muzaffarnagar","ms":"Muzaffarnagar","new":"मुजफ्फरनगर","nl":"Muzaffarnagar (stad)","nb":"Muzaffarnagar","or":"ମୁଜଫରନଗର","pl":"Muzaffarnagar (miasto)","pnb":"مظفرنگر","ru":"Музаффарнагар (город)","sa":"मुजफ्फरनगरम्","sat":"ᱢᱩᱡᱚᱯᱷᱚᱨᱱᱚᱜᱚᱨ","sr":"Музафарнагар","sv":"Muzaffarnagar","ta":"முசாபர்நகர்","te":"ముజఫర్ నగర్","ur":"مظفر نگر","vi":"Muzaffarnagar","zh":"穆扎法尔讷格尔","zh-min-nan":"Muzaffarnagar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"मुझफ्फरनगर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मुझफ्फरनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. हे गुळाचे आशियातील सर्वात मोठे मार्केट मानले जाते.\n\nमुझफ्फरनगर हिंदी विकिपीडिया मधे\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुझफ्फरनगर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Muzaffarnagar is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मुझफ्फरनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Muzaffarnagar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे गुळाचे आशियातील सर्वात मोठे मार्केट मानले जाते.","translated_text":"It is considered to be the largest flower market in Asia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुझफ्फरनगर हिंदी विकिपीडिया मधे","translated_text":"Muzaffarnagar in the Hindi Wikipedia","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Muzaffarnagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पिलीभीत","wikicode":"{{Infobox settlement\n| name                    = पिलीभीत\n| native_name             = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. -->\n| native_name_lang        = \n| other_name              = \n| settlement_type         = शहर\n| image_skyline           = Chhathavi Padshahi Gurudwara.jpg\n| image_alt               = \n| image_caption           = क्षितिजावर दिसणारा छलीवी पाडशाही गुरूद्वारा\n| pushpin_map             = India Uttar Pradesh\n| pushpin_label_position  = Right\n| pushpin_map_alt         = \n| pushpin_map_caption     = Location in Uttar Pradesh, India\n| coordinates             = {{coord|28.6497|79.8724|display=inline,title}}\n| subdivision_type        = देश\n| subdivision_name        = {{flag|भारत}}\n| subdivision_type1       = राज्य\n| subdivision_name1       = [[उत्तर प्रदेश]]\n| subdivision_type2       = प्रदेश\n| subdivision_name2       = रोहिलखंड\n| subdivision_type3       = विभाग\n| subdivision_name3       = बरेली\n| subdivision_type4       = जिल्हा\n| subdivision_name4       = पिलीभीत\n| subdivision_type5       = वार्ड\n| subdivision_name5       = ५२ वार्ड\n| established_title       = स्थित\n| established_date        = १५व्या शतकाच्या उत्तरार्धात\n| founder                 = \n| named_for               = \n| government_type         = \n| governing_body          = पिलीभीत नगरपालिका परिषद\n| leader_title1           = अध्यक्ष\n| leader_name1            = विमला जयस्वाल\n| leader_title2           = खासदार\n| leader_name2            = वरुण संजय गांधी\n| leader_title3           = विधानसभेचे सदस्य\n| leader_name3            = संजयसिंग गंगवार\n| unit_pref               = Metric\n| area_footnotes          = \n| area_rank               = \n| area_total_km2          = 47\n| elevation_footnotes     = \n| elevation_m             = 172\n| population_total        = 127988\n| population_as_of        = 2011\n| population_rank         = \n| population_density_km2  = auto\n| population_demonym      = \n| population_footnotes = <ref name=\"2011 census data\">{{cite web|title=Census of India Search details |url=http://www.censusindia.gov.in/pca/SearchDetails.aspx?Id=147232|publisher=censusindia.gov.in|accessdate=10 May 2015}}</ref>\n| demographics1_title1    = अधिकृत\n| demographics1_info1     = हिंदी, उर्दु, इंग्रजी\n| timezone1               = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1             = +5:30\n| postal_code_type        = पिन\n| postal_code             = २६२ ००१\n| area_code_type          = टेलिफोन कोड\n| area_code               = ०५८८२\n| iso_code                = [[ISO 3166-2:IN|IN-UP-PB]]\n| registration_plate      = UP-२६\n| blank1_name_sec1        = समुद्रकिनारा\n| blank1_info_sec1        = {{Convert|0|km|mi}}\n| blank2_name_sec1        = लिंग गुणोत्तर\n| blank2_info_sec1        = ८८९ [[male|♂]]/[[female|♀]]\n| blank3_name_sec1        = साक्षरता दर\n| blank3_info_sec1        = ६३.५८%\n| blank4_name_sec1        = नागरी एजन्सी\n| blank4_info_sec1        = पिलीभीत नगरपालिका परिषद\n| blank5_name_sec1        = दिल्लीपासून अंतर\n| blank5_info_sec1        = {{convert|274|km|mi}} NW \n| blank6_name_sec1        = लखनौ पासून अंतर\n| blank6_info_sec1        = {{convert|270|km|mi}} SE ([[Indian highways|land]])\n| blank7_name_sec1        = नियामक मंडळ\n| blank7_info_sec1        = उत्तर प्रदेशाचे सरकार<br />भारत सरकार\n| blank1_name_sec2        = [[:en:Climate of India|वातावरण]]\n| blank1_info_sec2        = [[:en:Climatic regions of India|भारतीय हवामान]] \n| blank2_name_sec2        = [[:en:Precipitation (meteorology)|पर्जन्यवृष्टी]]\n| blank2_info_sec2        = {{convert|780|mm|in}}\n| blank3_name_sec2        = सरासरी वार्षिक तापमान\n| blank3_info_sec2        = {{convert|25.5|°C|°F}}\n| blank4_name_sec2        = सरासरी उन्हाळी तापमान\n| blank4_info_sec2        = {{convert|36.8|°C|°F}}\n| blank5_name_sec2        = सरासरी हिवाळी तापमान\n| blank5_info_sec2        = {{convert|14.5|°C|°F}}\n| website                 = {{URL|www.pilibhit.nic.in}}\n| footnotes               =\n}}\n\n\n'''पिलीभीत''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[पिलीभीत जिल्हा|पिलीभीत जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. पिलीभीत हा बरेली विभागातील उत्तर-पूर्व जिल्हा आहे. हा नेपाळच्या सीमेवर शिवलिक रेंजच्या पायथ्याशेजारील उप-हिमालयीय पठार पट्ट्याच्या रोहिलखंड प्रदेशात वसलेला आहे. गोमती नदीच्या उत्पत्तीसाठी आणि वनसमृद्ध असलेल्यांपैकी एक म्हणून ओळखला जाणारे उत्तर भारतातील क्षेत्र आहे.  पीलीभीत या शहराला बासरी नगरी म्हणून ओळखले जात असे. भारतातील अंदाजे ९५ टक्के बासऱ्या येथे बनत होत्या. तसेच येथून बासऱ्या निर्यात होत होत्या. <ref name=PilibhitasBansuriNagari>{{cite web|url=http://www.indianexpress.com/news/in-varun-country/443157/0|title=Pilibhit as Bansuri Nagari|accessdate=2010-01-24|publisher=The Indian Express}}</ref>\n\nभारत सरकारने जारी केलेल्या अहवालानुसार, लोकसंख्या, सामाजिक-आर्थिक निर्देशक आणि मूलभूत सुविधा निर्देशकांच्या २००१ च्या जनगणनेच्या आकडेवारीच्या आधारे, पिलीभीत हा भारतातील अल्पसंख्याक प्रदेशांपैकी एक आहे. <ref name=MinorityConcentratedDistricts>{{cite web|url=http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770|title=Minority Concentrated Districts|accessdate=2007-12-19|publisher=Government of India}}</ref> हा प्रदेश हिमालयापासून थोड्याच अंतरावर आहे तरीही पिलीभीतच्या आजुबाजुचा परिसर वगळाच आहे, येथे जमीन संपूर्ण सपाट आहे. यात उतार असतो परंतु डोंगर नसतात आणि त्यात अनेक प्रवाह दिसतात. <ref name=ThePhysicalAspects>{{cite web|url= http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/text.html?objectid=DS405.1.I34_V20_143.gif |title= The Physical Aspects |accessdate=2009-10-04|publisher=Government of India}}</ref> पिलीभीत हा उत्तर प्रदेशातील अनेक वनसमृद्ध भागांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात  पर्यटकांना आकर्षित्करण्याची  त्तमच क्षमता आहे सुमारे {{convert|54|km|mi}} लांबीची भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमा सुरक्षिततेच्या दृष्टीने पिलीभीतला अत्यंत संवेदनशील बनवते. <ref name=IndoNepalInternationalBorder>{{cite web|url=http://in.jagran.yahoo.com/news/local/uttarpradesh/4_1_5419180.html|title=Indo Nepal International Border|accessdate=2009-04-25|publisher=The Dainik Jagram, Hindi News Paper}}</ref> भारत सरकारच्या अंदाजानुसार, पिलीभीत मधील ४५.२३% लोकसंख्या दारिद्र्य रेषेखालील आहे. <ref name=Populationunderpovertyline>{{cite web|url=http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20–22/a_k_singh.doc/ |title=Population under poverty line |accessdate=2007-07-21 |publisher=A N Sinha Institute of Social Studies |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216001414/http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20 |archivedate=16 December 2013 }}</ref> वाढती लोकसंख्या आणि बेरोजगारी या भागातील चिंतेचे कारण आहे आणि बऱ्याच अशासकीय संस्था (स्वयंसेवी संस्था) आणि सरकारी संस्थांनी रोजगार उपलब्ध करून देण्यासाठी प्रकल्प सुरू केले आहेत, परंतु अद्याप मानवी संसाधनांचा पुरेपूर उपयोग झाला नाही. हे शहर भारतातील ४२३ शहरे व शहरांच्या शासकीय क्रमवारीत स्वच्छता व स्वच्छतेच्या बाबतीत खालून तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. <ref>[http://pib.nic.in/archieve/others/2010/may/d2010051103.pdf Government of India, National Urban Sanitation Policy]</ref>\n\nपिलीभीत हे काही नरभक्षी वाघांमुळे राष्ट्रीय पातळीवर चर्चेत होते ज्यामुळे जंगलाच्या व आजूबाजूच्या संपूर्ण भागात भीती पसरली होती. ऑगस्ट २०१० पर्यंत, वाघाने आठ जणांना ठार मारले आणि अर्धवट खाल्ले होते. <ref name=ManeatrtTiger>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|title=Man Eating Tiger|accessdate=2010-08-29|publisher=Time Of India, English News Paper|date=2010-08-28|archive-date=2012-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20121103062009/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|url-status=dead}}</ref>\n\n==भूगोल==\nपिलीभीत हे २८°६४' आणि २९°५३' उत्तर अक्षांश आणि ७९°५७' आणि ८१°३७' पूर���वेकडील रेखांश यादरम्यान वसलेले आहे. याचे क्षेत्रफळ {{convert|68.76|km2|mi2}} आहे. पिलीभीतची उत्तरेकडील बाजू उत्तराखंड राज्यातील उधमसिंह नगर आणि नेपाळच्या सीमेला लागून आहे. पिलीभीतच्या दक्षिणेला शाहजहांपूर आहे. पिलीभीतच्या पूर्वेला लखीमपूर खेरी अगदी थोड्या अंतरावर आहे आणि उर्वरित अंतर शाहजहांपूरने वेढलेले आहे. पश्चिमेकडील सीमा बरेलीच्या सीमेस स्पर्श करते. \n\nकेंद्रीय सांख्यिकी संघटनेच्या मते, पिलीभीत जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १ सप्टेंबर २००७ रोजी {{convert|3504|km2|mi2}} होते. यानुसार राज्यामध्ये याचा ४६ व्या क्रमांक होता. पिलीभीत शहराचे एकूण क्षेत्रफळ {{convert|68.76|km2|mi2}} होते. पिलीभीत शहरात प्रति चौरस किलोमीटरवर २३६५.११ लोक रहात होते. तर उर्वरित जिल्ह्यात चौरस किलोमीटरवर मध्ये ४६५.९१ लोक राहतात. \n\nया क्षेत्रामध्ये वैविध्यपूर्ण वैशिष्ट्ये आहेत आणि भौगोलिकदृष्ट्या काही विशिष्ट पात्रांमध्ये विभागली जाऊ शकतात. याचा उत्तर आणि उत्तर-पश्चिम भागात उष्ण कटीबंधीय वातावरण आहे. बिसळपूर तहसीलचा दक्षिणेकडील भाग बरेली व शाहजहांपूरला लागून असलेल्या पर्वाशी संबंधित आहे. पूर्वेचा छोटा विभाग लखीमपूर खेरीच्या अविकसित वनक्षेत्रांच्या जवळपास आहे, जरी लागवडीच्या प्रसारामुळे पूरणपूर आणि उर्वरित क्षेत्रामधील फरक हळूहळू कमी होत चालला आहे. पिलीभीत हद्दीत १२१६ गावे आहेत, त्यापैकी ९८२ गावात वीज पोहचली आहे. <ref name=Electrifiedvillageinpilibhit>{{cite web |url= http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |title= Electrified Villages in Pilibhit |accessdate= 2010-01-24 |publisher= Uttar Pradesh Power Corporation Limited |url-status= dead |archiveurl= https://web.archive.org/web/20100331193756/http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |archivedate= 31 March 2010 |df= dmy-all }}</ref>\n\n[[File:Agricultural And Forestry Science Center Pilibhit.jpg|250px|thumb|left|कृषी व वनीकरण विज्ञान केंद्र, पिलीभीत ]]\n\nया भागात दहापेक्षा जास्त लहान आकाराच्या नद्या आणि नऊ लहान ते मध्यम आकाराचे जलसाठे आहेत. \n\n\n\n==संदर्भ==\n<references />\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पिलीभीत जिल्हा]]","hash":"461c2f72ab949c6c073eadc55f8b8fc492e4eaee299a2dd300d7f09a8471ffb0","last_revision":"2022-11-22T11:14:37Z","first_revision":"2006-04-14T23:00:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.800070","cross_lingual_links":{"arz":"بيليبت (بيليبت)","bh":"पीलीभीत","bpy":"পিলিভিট","ca":"Pilibhit","ceb":"Pīlībhīt (lungsod)","de":"Pilibhit","en":"Pilibhit","eo":"Pilibhit","es":"Pilibhit","fr":"Pilibhit","hi":"पीलीभीत","hif":"Pilibhit","it":"Pilibhit","ko":"필리비트","mg":"Pilibhit","ms":"Pilibhit","nl":"Pilibhit (stad)","nb":"Pilibhit","or":"ପିଲିଭିତ","pl":"Pilibhit","ru":"Пилибхит","sa":"पीलीभीत्","sat":"ᱯᱤᱞᱤᱵᱷᱤᱛ","sv":"Pilibhit","ta":"பிலிபித்","te":"పిలిభిత్","uk":"Пілібхіт","ur":"پیلی بھیت","vi":"Pilibhit","war":"Pilibhit","zh":"比利皮德","zh-min-nan":"Pilibhit (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"पिलीभीत भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर पिलीभीत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. पिलीभीत हा बरेली विभागातील उत्तर-पूर्व जिल्हा आहे. हा नेपाळच्या सीमेवर शिवलिक रेंजच्या पायथ्याशेजारील उप-हिमालयीय पठार पट्ट्याच्या रोहिलखंड प्रदेशात वसलेला आहे. गोमती नदीच्या उत्पत्तीसाठी आणि वनसमृद्ध असलेल्यांपैकी एक म्हणून ओळखला जाणारे उत्तर भारतातील क्षेत्र आहे. पीलीभीत या शहराला बासरी नगरी म्हणून ओळखले जात असे. भारतातील अंदाजे ९५ टक्के बासऱ्या येथे बनत होत्या. तसेच येथून बासऱ्या निर्यात होत होत्या.\n\nभारत सरकारने जारी केलेल्या अहवालानुसार, लोकसंख्या, सामाजिक-आर्थिक निर्देशक आणि मूलभूत सुविधा निर्देशकांच्या २००१ च्या जनगणनेच्या आकडेवारीच्या आधारे, पिलीभीत हा भारतातील अल्पसंख्याक प्रदेशांपैकी एक आहे. हा प्रदेश हिमालयापासून थोड्याच अंतरावर आहे तरीही पिलीभीतच्या आजुबाजुचा परिसर वगळाच आहे, येथे जमीन संपूर्ण सपाट आहे. यात उतार असतो परंतु डोंगर नसतात आणि त्यात अनेक प्रवाह दिसतात. पिलीभीत हा उत्तर प्रदेशातील अनेक वनसमृद्ध भागांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात पर्यटकांना आकर्षित्करण्याची त्तमच क्षमता आहे सुमारे लांबीची भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमा सुरक्षिततेच्या दृष्टीने पिलीभीतला अत्यंत संवेदनशील बनवते. भारत सरकारच्या अंदाजानुसार, पिलीभीत मधील ४५.२३% लोकसंख्या दारिद्र्य रेषेखालील आहे. वाढती लोकसंख्या आणि बेरोजगारी या भागातील चिंतेचे कारण आहे आणि बऱ्याच अशासकीय संस्था (स्वयंसेवी संस्था) आणि सरकारी संस्थांनी रोजगार उपलब्ध करून देण्यासाठी प्रकल्प सुरू केले आहेत, परंतु अद्याप मानवी संसाधनांचा पुरेपूर उपयोग झाला नाही. हे शहर भारतातील ४२३ शहरे व शहरांच्या शासकीय क्रमवारीत स्वच्छता व स्वच्छतेच्या बाबतीत खालून तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.\n\nपिलीभीत हे काही नरभक्षी वाघांमुळे राष्ट्रीय पातळीवर चर्चेत होते ज्यामुळे जंगलाच्या व आजूबाजूच्या संपूर्ण भागात भीती पसरली होती. ऑगस्ट २०१० पर्यंत, वाघाने आठ जणांना ठार मारले आणि अर्धवट खाल्ले होते.\n\nपिलीभीत हे २८°६४' आणि २९°५३' उत्तर अक्षांश आणि ७९°५७' आणि ८१°३७' पूर्वेकडील रेखांश यादरम्यान वसलेले आहे. याचे क्षेत्रफळ आहे. पिलीभीतची उत्तरेकडील बाजू उत्तराखंड राज्यातील उधमसिंह नगर आणि नेपाळच्या सीमेला लागून आहे. पिलीभीतच्या दक्षिणेला शाहजहांपूर आहे. पिलीभीतच्या पूर्वेला लखीमपूर खेरी अगदी थोड्या अंतरावर आहे आणि उर्वरित अंतर शाहजहांपूरने वेढलेले आहे. पश्चिमेकडील सीमा बरेलीच्या सीमेस स्पर्श करते.\n\nकेंद्रीय सांख्यिकी संघटनेच्या मते, पिलीभीत जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १ सप्टेंबर २००७ रोजी होते. यानुसार राज्यामध्ये याचा ४६ व्या क्रमांक होता. पिलीभीत शहराचे एकूण क्षेत्रफळ होते. पिलीभीत शहरात प्रति चौरस किलोमीटरवर २३६५.११ लोक रहात होते. तर उर्वरित जिल्ह्यात चौरस किलोमीटरवर मध्ये ४६५.९१ लोक राहतात.\n\nया क्षेत्रामध्ये वैविध्यपूर्ण वैशिष्ट्ये आहेत आणि भौगोलिकदृष्ट्या काही विशिष्ट पात्रांमध्ये विभागली जाऊ शकतात. याचा उत्तर आणि उत्तर-पश्चिम भागात उष्ण कटीबंधीय वातावरण आहे. बिसळपूर तहसीलचा दक्षिणेकडील भाग बरेली व शाहजहांपूरला लागून असलेल्या पर्वाशी संबंधित आहे. पूर्वेचा छोटा विभाग लखीमपूर खेरीच्या अविकसित वनक्षेत्रांच्या जवळपास आहे, जरी लागवडीच्या प्रसारामुळे पूरणपूर आणि उर्वरित क्षेत्रामधील फरक हळूहळू कमी होत चालला आहे. पिलीभीत हद्दीत १२१६ गावे आहेत, त्यापैकी ९८२ गावात वीज पोहचली आहे.\n\nया भागात दहापेक्षा जास्त लहान आकाराच्या नद्या आणि नऊ लहान ते मध्यम आकाराचे जलसाठे आहेत.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:पिलीभीत जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{Infobox settlement\n| name                    = पिलीभीत\n| native_name             = <!-- Please do not add any Indic script in this infobox, per WP:INDICSCRIPT policy. -->\n| native_name_lang        = \n| other_name              = \n| settlement_type         = शहर\n| image_skyline           = Chhathavi Padshahi Gurudwara.jpg\n| image_alt               = \n| image_caption           = क्षितिजावर दिसणारा छलीवी पाडशाही गुरूद्वारा\n| pushpin_map             = India Uttar Pradesh\n| pushpin_label_position  = Right\n| pushpin_map_alt         = \n| pushpin_map_caption     = Location in Uttar Pradesh, India\n| coordinates             = {{coord|28.6497|79.8724|display=inline,title}}\n| subdivision_type        = देश\n| subdivision_name        = {{flag|भारत}}\n| subdivision_type1       = राज्य\n| subdivision_name1       = [[उत्तर प्रदेश]]\n| subdivision_type2       = प्रदेश\n| subdivision_name2       = रोहिलखंड\n| subdivision_type3       = विभाग\n| subdivision_name3       = बरेली\n| subdivision_type4       = जिल्हा\n| subdivision_name4       = पिलीभीत\n| subdivision_type5       = वार्ड\n| subdivision_name5       = ५२ वार्ड\n| established_title       = स्थित\n| established_date        = १५व्या शतकाच्या उत्तरार्धात\n| founder                 = \n| named_for               = \n| government_type         = \n| governing_body          = पिलीभीत नगरपालिका परिषद\n| leader_title1           = अध्यक्ष\n| leader_name1            = विमला जयस्वाल\n| leader_title2           = खासदार\n| leader_name2            = वर���ण संजय गांधी\n| leader_title3           = विधानसभेचे सदस्य\n| leader_name3            = संजयसिंग गंगवार\n| unit_pref               = Metric\n| area_footnotes          = \n| area_rank               = \n| area_total_km2          = 47\n| elevation_footnotes     = \n| elevation_m             = 172\n| population_total        = 127988\n| population_as_of        = 2011\n| population_rank         = \n| population_density_km2  = auto\n| population_demonym      = \n| population_footnotes = <ref name=\"2011 census data\">{{cite web|title=Census of India Search details |url=http://www.censusindia.gov.in/pca/SearchDetails.aspx?Id=147232|publisher=censusindia.gov.in|accessdate=10 May 2015}}</ref>\n| demographics1_title1    = अधिकृत\n| demographics1_info1     = हिंदी, उर्दु, इंग्रजी\n| timezone1               = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1             = +5:30\n| postal_code_type        = पिन\n| postal_code             = २६२ ००१\n| area_code_type          = टेलिफोन कोड\n| area_code               = ०५८८२\n| iso_code                = [[ISO 3166-2:IN|IN-UP-PB]]\n| registration_plate      = UP-२६\n| blank1_name_sec1        = समुद्रकिनारा\n| blank1_info_sec1        = {{Convert|0|km|mi}}\n| blank2_name_sec1        = लिंग गुणोत्तर\n| blank2_info_sec1        = ८८९ [[male|♂]]/[[female|♀]]\n| blank3_name_sec1        = साक्षरता दर\n| blank3_info_sec1        = ६३.५८%\n| blank4_name_sec1        = नागरी एजन्सी\n| blank4_info_sec1        = पिलीभीत नगरपालिका परिषद\n| blank5_name_sec1        = दिल्लीपासून अंतर\n| blank5_info_sec1        = {{convert|274|km|mi}} NW \n| blank6_name_sec1        = लखनौ पासून अंतर\n| blank6_info_sec1        = {{convert|270|km|mi}} SE ([[Indian highways|land]])\n| blank7_name_sec1        = नियामक मंडळ\n| blank7_info_sec1        = उत्तर प्रदेशाचे सरकार<br />भारत सरकार\n| blank1_name_sec2        = [[:en:Climate of India|वातावरण]]\n| blank1_info_sec2        = [[:en:Climatic regions of India|भारतीय हवामान]] \n| blank2_name_sec2        = [[:en:Precipitation (meteorology)|पर्जन्यवृष्टी]]\n| blank2_info_sec2        = {{convert|780|mm|in}}\n| blank3_name_sec2        = सरासरी वार्षिक तापमान\n| blank3_info_sec2        = {{convert|25.5|°C|°F}}\n| blank4_name_sec2        = सरासरी उन्हाळी तापमान\n| blank4_info_sec2        = {{convert|36.8|°C|°F}}\n| blank5_name_sec2        = सरासरी हिवाळी तापमान\n| blank5_info_sec2        = {{convert|14.5|°C|°F}}\n| website                 = {{URL|www.pilibhit.nic.in}}\n| footnotes               =\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पिलीभीत भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Pilibhit is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर पिलीभीत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Pilibhit district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीत हा बरेली विभागातील उत्तर-पूर्व जिल्हा आहे.","translated_text":"Pilibhit is a north-eastern district of Bareilly district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा नेपाळच्या सीमेवर शिवलिक रेंजच्या पायथ्याशेजारील उप-हिमालयीय पठार पट्ट्याच्या रोहिलखंड प्रदेशात वसलेला आहे.","translated_text":"It is situated in the Rohilkhand region of the sub-Himalayan Plateau, at the foothills of the Shivik Range on the border with Nepal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोमती नदीच्या उत्पत्तीसाठी आणि वनसमृद्ध असलेल्यांपैकी एक म्हणून ओळखला जाणारे उत्तर भारतातील क्षेत्र आहे.","translated_text":"The region of North India is known for the origin of the Gomti River and for being one of the most forest-rich.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पीलीभीत या शहराला बासरी नगरी ��्हणून ओळखले जात असे.","translated_text":"Philippi was called the city of Bath.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतातील अंदाजे ९५ टक्के बासऱ्या येथे बनत होत्या.","translated_text":"It is estimated that about 95 percent of the basins in India were made here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच येथून बासऱ्या निर्यात होत होत्या.","translated_text":"It also exported basil from here.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=PilibhitasBansuriNagari>{{cite web|url=http://www.indianexpress.com/news/in-varun-country/443157/0|title=Pilibhit as Bansuri Nagari|accessdate=2010-01-24|publisher=The Indian Express}}</ref>","char_index":38,"name":"PilibhitasBansuriNagari","url":"http://www.indianexpress.com/news/in-varun-country/443157/0","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":584188,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:29.939376-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7490234375}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत सरकारने जारी केलेल्या अहवालानुसार, लोकसंख्या, सामाजिक-आर्थिक निर्देशक आणि मूलभूत सुविधा निर्देशकांच्या २००१ च्या जनगणनेच्या आकडेवारीच्या आधारे, पिलीभीत हा भारतातील अल्पसंख्याक प्रदेशांपैकी एक आहे.","translated_text":"According to a report released by the Government of India, Pilibhit is one of the minority regions of India based on the 2001 census data of population, socio-economic indicators and infrastructure indicators.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=MinorityConcentratedDistricts>{{cite web|url=http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770|title=Minority Concentrated Districts|accessdate=2007-12-19|publisher=Government of India}}</ref>","char_index":201,"name":"MinorityConcentratedDistricts","url":"http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:31.694641-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"हा प्रदेश हिमालयापासून थोड्याच अंतरावर आहे तरीही पिलीभीतच्या आजुबाजुचा परिसर वगळाच आहे, येथे जमीन संपूर्ण सपाट आहे.","translated_text":"This region is a short distance from the Himalayas but excludes the area around Pilibhit, where the land is completely flat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यात उतार असतो परंतु डोंगर नसतात आणि त्यात अनेक प्रवाह दिसतात.","translated_text":"It has slopes, but no mountains, and it has many streams.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=ThePhysicalAspects>{{cite web|url= http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/text.html?objectid=DS405.1.I34_V20_143.gif |title= The Physical Aspects |accessdate=2009-10-04|publisher=Government of India}}</ref>","char_index":61,"name":"ThePhysicalAspects","url":"http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/text.html?objectid=DS405.1.I34_V20_143.gif","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:31.715153-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीत हा उत्तर प्रदेशातील अनेक वनसमृद्ध भागांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात पर्यटकांना आकर्षित्करण्याची त्तमच क्षमता आहे सुमारे लांबीची भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमा सुरक्षिततेच्या दृष्टीने पिलीभीतला अत्यंत संवेदनशील बनवते.","translated_text":"Pilibhit is one of the many forest-rich regions of Uttar Pradesh, which has the potential to attract a large number of tourists, making Pilibhit extremely vulnerable to international security along the India-Nepal border.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=IndoNepalInternationalBorder>{{cite web|url=http://in.jagran.yahoo.com/news/local/uttarpradesh/4_1_5419180.html|title=Indo Nepal International Border|accessdate=2009-04-25|publisher=The Dainik Jagram, Hindi News Paper}}</ref>","char_index":233,"name":"IndoNepalInternationalBorder","url":"http://in.jagran.yahoo.com/news/local/uttarpradesh/4_1_5419180.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":171104,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:41.741199-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (82 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"भारत सरकारच्या अंदाजानुसार, पिलीभीत मधील ४५.२३% लोकसंख्या दारिद्र्य रेषेखालील आहे.","translated_text":"The Government of India estimates that 45.23% of the population of Pilibhit is below the poverty line.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=Populationunderpovertyline>{{cite web|url=http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20–22/a_k_singh.doc/ |title=Population under poverty line |accessdate=2007-07-21 |publisher=A N Sinha Institute of Social Studies |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216001414/http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20 |archivedate=16 December 2013 }}</ref>","char_index":82,"name":"Populationunderpovertyline","url":"http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=iso-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":315,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.110798-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=Populationunderpovertyline>{{cite web|url=http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20–22/a_k_singh.doc/ |title=Population under poverty line |accessdate=2007-07-21 |publisher=A N Sinha Institute of Social Studies |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216001414/http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20 |archivedate=16 December 2013 }}</ref>","char_index":82,"name":"Populationunderpovertyline","url":"http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=iso-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":315,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.110798-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"वाढती लोकसंख्या आणि बेरोजगारी या भागातील चिंतेचे कारण आहे आणि बऱ्याच अशासकीय संस्था (स्वयंसेवी संस्था) आणि सरकारी संस्थांनी रोजगार उपलब्ध करून देण्यासाठी प्रकल्प सुरू केले आहेत, परंतु अद्याप मानवी संसाधनांचा पुरेपूर उपयोग झाला नाही.","translated_text":"The growing population and unemployment are a cause of concern in these areas and many NGOs and government agencies have started projects to provide jobs, but human resources have not yet been adequately utilized.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर भारतातील ४२३ शहरे व शहरांच्या शासकीय क्रमवारीत स्वच्छता व स्वच्छतेच्या बाबतीत खालून तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.","translated_text":"It ranks third in the Government ranking of 423 cities and towns in India in terms of cleanliness.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>[http://pib.nic.in/archieve/others/2010/may/d2010051103.pdf Government of India, National Urban Sanitation Policy]</ref>","char_index":114,"name":null,"url":"http://pib.nic.in/archieve/others/2010/may/d2010051103.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.626960-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पिलीभीत हे काही नरभक्षी वाघांमुळे राष्ट्रीय पातळीवर चर्चेत होते ज्यामुळे जंगलाच्या व आजूबाजूच्या संपूर्ण भागात भीती पसरली होती.","translated_text":"Pilibhit was the subject of national debate over some carnivorous tigers that sparked fear throughout the forest and surrounding area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऑगस्ट २०१० पर्यंत, वाघाने आठ जणांना ठार मारले आणि अर्धवट खाल्ले होते.","translated_text":"By August 2010, the tiger had killed eight people and eaten half of them.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=ManeatrtTiger>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|title=Man Eating Tiger|accessdate=2010-08-29|publisher=Time Of India, English News Paper|date=2010-08-28|archive-date=2012-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20121103062009/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|url-status=dead}}</ref>","char_index":69,"name":"ManeatrtTiger","url":"http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.645325-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=ManeatrtTiger>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|title=Man Eating Tiger|accessdate=2010-08-29|publisher=Time Of India, English News Paper|date=2010-08-28|archive-date=2012-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20121103062009/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|url-status=dead}}</ref>","char_index":69,"name":"ManeatrtTiger","url":"http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.645325-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पिलीभीत हे २८°६४' आणि २९°५३' उत्तर अक्षांश आणि ७९°५७' आणि ८१°३७' पूर्वेकडील रेखांश यादरम्यान वसलेले आहे.","translated_text":"Pilibhit is located between 28°64' and 29°53' north latitude and 79°57' and 81°37' east longitude.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे क्षेत्रफळ आहे.","translated_text":"It has an area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीतची उत्तरेकडील बाजू उत्तराखंड राज्यातील उधमसिंह नगर आणि नेपाळच्या सीमेला लागून आहे.","translated_text":"The northern side of Pilibhit is bordered by Udham Singh Nagar and Nepal in Uttarakhand state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीतच्या दक्षिणेला शाहजहांपूर आहे.","translated_text":"Shahjahanpur is south of Pilibhit.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीतच्या पूर्वेला लखीमपूर खेरी अगदी थोड्या अंतरावर आहे आणि उर्वरित अंतर शाहजहांपूरने वेढलेले आहे.","translated_text":"Lakhimpur Kheri is a short distance east of Pilibhit and the rest of the distance is surrounded by Shahjahanpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पश्चिमेकडील सीमा बरेलीच्या सीमेस स्पर्श करते.","translated_text":"The western border touches the border of Bareilly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंद्रीय सांख्यिकी संघटनेच्या मते, पिलीभीत जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ १ सप्टेंबर २००७ रोजी होते.","translated_text":"According to the Central Statistical Agency, the area of Pilibhit district was on 1 September 2007.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यानुसार राज्यामध्ये याचा ४६ व्या क्रमांक होता.","translated_text":"Accordingly, it was ranked 46th in the state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीत शहराचे एकूण क्षेत्रफळ होते.","translated_text":"The city of Pilibhit had a total land area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीत शहरात प्रति चौरस किलोमीटरवर २३६५.११ लोक रहात होते.","translated_text":"The city of Pilibhit has a population density of 2365.11 persons per km2.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तर उर्वरित जिल्ह्यात चौरस किलोमीटरवर मध्ये ४६५.९१ लोक राहतात.","translated_text":"The rest of the districts have 465.91 inhabitants per square kilometre.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या क्षेत्रामध्ये वैविध्यपूर्ण वैशिष्ट्ये आहेत आणि भौगोलिकदृष्ट्या काही विशिष्ट पात्रांमध्ये विभागली जाऊ शकतात.","translated_text":"The region has diverse characteristics and can be geographically divided into a few distinct characters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचा उत्तर आणि उत्तर-पश्चिम भागात उष्ण कटीबंधीय वातावरण आहे.","translated_text":"It has a tropical climate in the north and northwest.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बिसळपूर तहसीलचा दक्षिणेकडील भाग बरेली व शाहजहांपूरला लागून असलेल्या पर्वाशी संबंधित आहे.","translated_text":"The southern part of the Bisalpur Tehsil is connected to Parva, which borders Bareli and Shahjahanpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पूर्वेचा छोटा विभाग लखीमपूर खेरीच्या अविकसित वनक्षेत्रांच्या जवळपास आहे, जरी लागवडीच्या प्रसारामुळे पूरणपूर आणि उर्वरित क्षेत्रामधील फरक हळूहळू कमी होत चालला आहे.","translated_text":"A small part of the east is adjacent to the undeveloped forest areas of Lakhimpur village, although the spread of cultivation is gradually reducing the gap between Puranpur and the rest of the area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिलीभीत हद्दीत १२१६ गावे आहेत, त्यापैकी ९८२ गावात वीज पोहचली आहे.","translated_text":"There are 1216 villages in Pilibhit, out of which 982 villages have received electricity.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=Electrifiedvillageinpilibhit>{{cite web |url= http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |title= Electrified Villages in Pilibhit |accessdate= 2010-01-24 |publisher= Uttar Pradesh Power Corporation Limited |url-status= dead |archiveurl= https://web.archive.org/web/20100331193756/http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |archivedate= 31 March 2010 |df= dmy-all }}</ref>","char_index":65,"name":"Electrifiedvillageinpilibhit","url":"http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.660960-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=Electrifiedvillageinpilibhit>{{cite web |url= http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |title= Electrified Villages in Pilibhit |accessdate= 2010-01-24 |publisher= Uttar Pradesh Power Corporation Limited |url-status= dead |archiveurl= https://web.archive.org/web/20100331193756/http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |archivedate= 31 March 2010 |df= dmy-all }}</ref>","char_index":65,"name":"Electrifiedvillageinpilibhit","url":"http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.660960-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या भागात दहापेक्षा जास्त लहान आकाराच्या नद्या आणि नऊ लहान ते मध्यम आकाराचे जलसाठे आहेत.","translated_text":"There are more than ten small rivers and nine small to medium-sized reservoirs in the area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:पिलीभीत जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Pilibhit district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"पीलीभीत या शहराला बासरी नगरी म्हणून ओळखले जात असे. भारतातील अंदाजे ९५ टक्के बासऱ्या येथे बनत होत्या. तसेच येथून बासऱ्या निर्यात होत होत्या.","translated_text":"Philippi was called the city of Bath. It is estimated that about 95 percent of the basins in India were made here. It also exported basil from here.","citations":[{"content":"<ref name=PilibhitasBansuriNagari>{{cite web|url=http://www.indianexpress.com/news/in-varun-country/443157/0|title=Pilibhit as Bansuri Nagari|accessdate=2010-01-24|publisher=The Indian Express}}</ref>","char_index":139,"name":"PilibhitasBansuriNagari","url":"http://www.indianexpress.com/news/in-varun-country/443157/0","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":584188,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:29.939376-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7490234375}]},{"text":"भारत सरकारने जारी केलेल्या अहवालानुसार, लोकसंख्या, सामाजिक-आर्थिक निर्देशक आणि मूलभूत सुविधा निर्देशकांच्या २००१ च्या जनगणनेच्या आकडेवारीच्या आधारे, पिलीभीत हा भारतातील अल्पसंख्याक प्रदेशांपैकी एक आहे.","translated_text":"According to a report released by the Government of India, Pilibhit is one of the minority regions of India based on the 2001 census data of population, socio-economic indicators and infrastructure indicators.","citations":[{"content":"<ref name=MinorityConcentratedDistricts>{{cite web|url=http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770|title=Minority Concentrated Districts|accessdate=2007-12-19|publisher=Government of India}}</ref>","char_index":201,"name":"MinorityConcentratedDistricts","url":"http://pib.nic.in/release/release.asp?relid=28770","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:31.694641-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"भारत सरकारने जारी केलेल्या अहवालानुसार, लोकसंख्या, सामाजिक-आर्थिक निर्देशक आणि मूलभूत सुविधा निर्देशकांच्या २००१ च्या जनगणनेच्या आकडेवारीच्या आधारे, पिलीभीत हा भारतातील अल्पसंख्याक प्रदेशांपैकी एक आहे. हा प्रदेश हिमालयापासून थोड्याच अंतरावर आहे तरीही पिलीभीतच्या आजुबाजुचा परिस��� वगळाच आहे, येथे जमीन संपूर्ण सपाट आहे. यात उतार असतो परंतु डोंगर नसतात आणि त्यात अनेक प्रवाह दिसतात.","translated_text":"According to a report released by the Government of India, Pilibhit is one of the minority regions of India based on the 2001 census data of population, socio-economic indicators and infrastructure indicators. This region is a short distance from the Himalayas but excludes the area around Pilibhit, where the land is completely flat. It has slopes, but no mountains, and it has many streams.","citations":[{"content":"<ref name=ThePhysicalAspects>{{cite web|url= http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/text.html?objectid=DS405.1.I34_V20_143.gif |title= The Physical Aspects |accessdate=2009-10-04|publisher=Government of India}}</ref>","char_index":379,"name":"ThePhysicalAspects","url":"http://dsal.uchicago.edu/reference/gazetteer/text.html?objectid=DS405.1.I34_V20_143.gif","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:31.715153-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हा प्रदेश हिमालयापासून थोड्याच अंतरावर आहे तरीही पिलीभीतच्या आजुबाजुचा परिसर वगळाच आहे, येथे जमीन संपूर्ण सपाट आहे. यात उतार असतो परंतु डोंगर नसतात आणि त्यात अनेक प्रवाह दिसतात. पिलीभीत हा उत्तर प्रदेशातील अनेक वनसमृद्ध भागांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात पर्यटकांना आकर्षित्करण्याची त्तमच क्षमता आहे सुमारे लांबीची भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमा सुरक्षिततेच्या दृष्टीने पिलीभीतला अत्यंत संवेदनशील बनवते.","translated_text":"This region is a short distance from the Himalayas but excludes the area around Pilibhit, where the land is completely flat. It has slopes, but no mountains, and it has many streams. Pilibhit is one of the many forest-rich regions of Uttar Pradesh, which has the potential to attract a large number of tourists, making Pilibhit extremely vulnerable to international security along the India-Nepal border.","citations":[{"content":"<ref name=IndoNepalInternationalBorder>{{cite web|url=http://in.jagran.yahoo.com/news/local/uttarpradesh/4_1_5419180.html|title=Indo Nepal International Border|accessdate=2009-04-25|publisher=The Dainik Jagram, Hindi News Paper}}</ref>","char_index":411,"name":"IndoNepalInternationalBorder","url":"http://in.jagran.yahoo.com/news/local/uttarpradesh/4_1_5419180.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":171104,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:41.741199-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (82 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"यात उतार असतो परंतु डोंगर नसतात आणि त्यात अनेक प्रवाह दिसतात. पिलीभीत हा उत्तर प्रदेशातील अनेक वनसमृद्ध भागांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात पर्यटकांना आकर्षित्करण्याची त्तमच क्षमता आहे सुमारे लांबीची भारत-नेपाळ आंतरराष्ट्रीय सीमा सुरक्षिततेच्या दृष्टीने पिलीभीतला अत्यंत संवेदनशील बनवते. भारत सरकारच्या अंदाजानुसार, पिलीभीत मधील ४५.२३% लोकसंख्या दारिद्र्य रेषेखालील आहे.","translated_text":"It has slopes, but no mountains, and it has many streams. Pilibhit is one of the many forest-rich regions of Uttar Pradesh, which has the potential to attract a large number of tourists, making Pilibhit extremely vulnerable to international security along the India-Nepal border. The Government of India estimates that 45.23% of the population of Pilibhit is below the poverty line.","citations":[{"content":"<ref name=Populationunderpovertyline>{{cite web|url=http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20–22/a_k_singh.doc/ |title=Population under poverty line |accessdate=2007-07-21 |publisher=A N Sinha Institute of Social Studies |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216001414/http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20 |archivedate=16 December 2013 }}</ref>","char_index":378,"name":"Populationunderpovertyline","url":"http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=iso-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":315,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.110798-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=Populationunderpovertyline>{{cite web|url=http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20–22/a_k_singh.doc/ |title=Population under poverty line |accessdate=2007-07-21 |publisher=A N Sinha Institute of Social Studies |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216001414/http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20 |archivedate=16 December 2013 }}</ref>","char_index":378,"name":"Populationunderpovertyline","url":"http://www.ansiss.org/doc/seminar2007July20","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=iso-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":315,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.110798-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"भारत सरकारच्या अंदाजानुसार, पिलीभीत मधील ४५.२३% लोकसंख्या दारिद्र्य रेषेखालील आहे. वाढती लोकसंख्या आणि बेरोजगारी या भागातील चिंतेचे कारण आहे आणि बऱ्याच अशासकीय संस्था (स्वयंसेवी संस्था) आणि सरकारी संस्थांनी रोजगार उपलब्ध करून देण्यासाठी प्रकल्प सुरू केले आहेत, परंतु अद्याप मानवी संसाधनांचा पुरेपूर उपयोग झाला नाही. हे शहर भारतातील ४२३ शहरे व शहरांच्या शासकीय क्रमवारीत स्वच्छता व स्वच्छतेच्या बाबतीत खालून तिसऱ्या क्रमांकावर आहे.","translated_text":"The Government of India estimates that 45.23% of the population of Pilibhit is below the poverty line. The growing population and unemployment are a cause of concern in these areas and many NGOs and government agencies have started projects to provide jobs, but human resources have not yet been adequately utilized. It ranks third in the Government ranking of 423 cities and towns in India in terms of cleanliness.","citations":[{"content":"<ref>[http://pib.nic.in/archieve/others/2010/may/d2010051103.pdf Government of India, National Urban Sanitation Policy]</ref>","char_index":430,"name":null,"url":"http://pib.nic.in/archieve/others/2010/may/d2010051103.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.626960-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"पिलीभीत हे काही नरभक्षी वाघांमुळे राष्ट्रीय पातळीवर चर्चेत होते ज्यामुळे जंगलाच्या व आजूबाजूच्या संपूर्ण भागात भीती पसरली होती. ऑगस्ट २०१० पर्यंत, वाघाने आठ जणांना ठार मारले आणि अर्धवट खाल्ले होते.","translated_text":"Pilibhit was the subject of national debate over some carnivorous tigers that sparked fear throughout the forest and surrounding area. By August 2010, the tiger had killed eight people and eaten half of them.","citations":[{"content":"<ref name=ManeatrtTiger>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|title=Man Eating Tiger|accessdate=2010-08-29|publisher=Time Of India, English News Paper|date=2010-08-28|archive-date=2012-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20121103062009/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|url-status=dead}}</ref>","char_index":197,"name":"ManeatrtTiger","url":"http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.645325-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=ManeatrtTiger>{{cite news|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|title=Man Eating Tiger|accessdate=2010-08-29|publisher=Time Of India, English News Paper|date=2010-08-28|archive-date=2012-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20121103062009/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest|url-status=dead}}</ref>","char_index":197,"name":"ManeatrtTiger","url":"http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-08-28/lucknow/28303819_1_deoria-range-khutar-range-bilandapur-forest","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.645325-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"बिसळपूर तहसीलचा दक्षिणेकडील भाग बरेली व शाहजहांपूरला लागून असलेल्या पर्वाशी संबंधित आहे. पूर्वेचा छोटा विभाग लखीमपूर खेरीच्या अविकसित वनक्षेत्रांच्या जवळपास आहे, जरी लागवडीच्या प्रसारामुळे पूरणपूर आणि उर्वरित क्षेत्रामधील फरक हळूहळू कमी होत चालला आहे. पिलीभीत हद्दीत १२१६ गावे आहेत, त्यापैकी ९८२ गावात वीज पोहचली आहे.","translated_text":"The southern part of the Bisalpur Tehsil is connected to Parva, which borders Bareli and Shahjahanpur. A small part of the east is adjacent to the undeveloped forest areas of Lakhimpur village, although the spread of cultivation is gradually reducing the gap between Puranpur and the rest of the area. There are 1216 villages in Pilibhit, out of which 982 villages have received electricity.","citations":[{"content":"<ref name=Electrifiedvillageinpilibhit>{{cite web |url= http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |title= Electrified Villages in Pilibhit |accessdate= 2010-01-24 |publisher= Uttar Pradesh Power Corporation Limited |url-status= dead |archiveurl= https://web.archive.org/web/20100331193756/http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |archivedate= 31 March 2010 |df= dmy-all }}</ref>","char_index":317,"name":"Electrifiedvillageinpilibhit","url":"http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.660960-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=Electrifiedvillageinpilibhit>{{cite web |url= http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |title= Electrified Villages in Pilibhit |accessdate= 2010-01-24 |publisher= Uttar Pradesh Power Corporation Limited |url-status= dead |archiveurl= https://web.archive.org/web/20100331193756/http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm |archivedate= 31 March 2010 |df= dmy-all }}</ref>","char_index":317,"name":"Electrifiedvillageinpilibhit","url":"http://www.uppcl.org/uppcllink/documents/07042009032423table4_2.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:43.660960-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"प्रतापगढ","wikicode":"{{गल्लत|प्रतापगड}}\n{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|प्रकार_२                  = जिल्हा\n|स्थानिक_नाव               = प्रतापगढ\n|राज्य_नाव                  = उत्तर प्रदेश  \n|आकाशदेखावा                 = Belha Devi Temple Pratapgarh.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = बेल्हा भवानी देवस्थळ \n| अक्षांश = 25.933\n| रेखांश = 81.983\n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = \n|शोधक_स्थान                 = right\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = ३,७१७\n|उंची                   = \n|जिल्हा                    = [[प्रतापगढ जिल्हा (उत्तर प्रदेश)|प्रतापगढ]]\n|लोकसंख्या_एकूण             = ३,१७३,७५२ \n|लोकसंख्या_घनता            =  \n|लोकसंख्या_क्रमांक            = \n|लोकसंख्या_वर्ष               =  २०११\n|नेता_पद_१                  = {{AutoLink|प्रतापगढ खासदार|खासदार}}\n|नेता_नाव_१                 = कुंवर हरिवंश सिंह  \n|एसटीडी_कोड                 = ०५३४२\n|पिन_कोड                   = २३० xxx\n|unlocode                = INLKO \n|आरटीओ_कोड                = UP-७२\n|कोरे_शीर्षक_१ = संकेतस्थळ                 \n|कोरे_उत्तर_१ = [https://www.pratapgarh.nic.in/ प्रतापगढ जिल्हा संकेतस्थळ]\n|तळटिपा                   = {{Reflist}}\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = हो\n}}\n\n'''प्रतापगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.<ref name=brgf>{{संकेतस्थळ स्रोत|author=Ministry of Panchayati Raj|date=September 8, 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|दुवा=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|accessdate=September 27, 2011|archive-date=2012-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|url-status=dead}}</ref><ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | दुवा = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Mongolia\n3,133,318\nJuly 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|title=2010 Resident Population Data|publisher=U. S. Census Bureau|accessdate=2011-09-30| quote =\nIowa\n3,046,355\n }}</ref><ref>{{cite encyclopedia | editor = M. Paul Lewis | encyclopedia = Ethnologue: Languages of the World | title = Awadhi: A language of India | दुवा = http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=awa | accessdate = 2011-09-28 | edition = 16th edition | year = 2009 | publisher = SIL International | location = Dallas, Texas}}</ref>\n\nहे शहर [[प्रतापगढ जिल्हा (उत्तर प्रदेश)|प्रतापगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nप्रसिद्ध हिंदी कवी [[हरिवंशराय बच्‍चन]] यांचा जन्म प्रतापगढ जिल्ह्याचे बाबूपट्टी हा गावात झाला होता.\n\n== हे पण बघा ==\n*[[प्रतापगढ (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n\n== सन्दर्भ ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n== बाह्य दुवे ==\n* [http://www.pratapgarh.nic.in/ प्रतापगढ जिल्हा संकेतस्थळ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190516201026/https://pratapgarh.nic.in/ |date=2019-05-16 }}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:प्रतापगढ जिल्हा| ]]","hash":"d03a834c31598d3e749b4da4a81ccd14802946bfa60059ebe9af5402131464ea","last_revision":"2022-11-22T11:59:30Z","first_revision":"2006-04-14T23:00:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.857155","cross_lingual_links":{"bpy":"প্রতাপগড় সিটি","ca":"Pratabgarh (Uttar Pradesh)","ceb":"Bela (lungsod sa Indiya)","de":"Pratapgarh (Uttar Pradesh)","en":"Pratapgarh, Uttar Pradesh","es":"Pratapgarh","fr":"Pratapgarh","gu":"પ્રતાપગઢ","hi":"प्रतापगढ़, ���त्तर प्रदेश","it":"Pratapgarh (Uttar Pradesh)","ms":"Pratapgarh City","ne":"प्रतापगढ जिल्ला","nl":"Pratapgarh (stad in Uttar Pradesh)","pam":"Pratapgarh, Uttar Pradesh","pl":"Pratapgarh (Uttar Pradesh)","pnb":"پرتاپ گڑھ، اترپردیش","pt":"Pratapgarh City","ru":"Пратапгарх (Уттар-Прадеш)","sa":"प्रतापगढ, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱯᱨᱚᱛᱟᱯᱜᱚᱲ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Pratāpgarh (ort)","te":"ప్రతాప్‌గఢ్ (ఉత్తర ప్రదేశ్)","ur":"پرتاپ گڑھ، اتر پردیش","vi":"Pratapgarh City","zh":"普拉塔普加尔城","zh-min-nan":"Pratapgarh City"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"प्रतापगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर प्रतापगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nप्रसिद्ध हिंदी कवी हरिवंशराय बच्‍चन यांचा जन्म प्रतापगढ जिल्ह्याचे बाबूपट्टी हा गावात झाला होता.\n\nप्रतापगढ (लोकसभा मतदारसंघ)\n\nप्रतापगढ जिल्हा संकेतस्थळ\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:प्रतापगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|प्रकार_२                  = जिल्हा\n|स्थानिक_नाव               = प्रतापगढ\n|राज्य_नाव                  = उत्तर प्रदेश  \n|आकाशदेखावा                 = Belha Devi Temple Pratapgarh.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = बेल्हा भवानी देवस्थळ \n| अक्षांश = 25.933\n| रेखांश = 81.983\n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = \n|शोधक_स्थान                 = right\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = ३,७१७\n|उंची                   = \n|जिल्हा                    = [[प्रतापगढ जिल्हा (उत्तर प्रदेश)|प्रतापगढ]]\n|लोकसंख्या_एकूण             = ३,१७३,७५२ \n|लोकसंख्या_घनता            =  \n|लोकसंख्या_क्रमांक            = \n|लोकसंख्या_वर्ष               =  २०११\n|नेता_पद_१                  = {{AutoLink|प्रतापगढ खासदार|खासदार}}\n|नेता_नाव_१                 = कुंवर हरिवंश सिंह  \n|एसटीडी_कोड                 = ०५३४२\n|पिन_कोड                   = २३० xxx\n|unlocode                = INLKO \n|आरटीओ_कोड                = UP-७२\n|कोरे_शीर्षक_१ = संकेतस्थळ                 \n|कोरे_उत्तर_१ = [https://www.pratapgarh.nic.in/ प्रतापगढ जिल्हा संकेतस्थळ]\n|तळटिपा                   = {{Reflist}}\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = हो\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रतापगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Pratapgarh is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=brgf>{{संकेतस्थळ स्रोत|author=Ministry of Panchayati Raj|date=September 8, 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|दुवा=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|accessdate=September 27, 2011|archive-date=2012-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|url-status=dead}}</ref>","char_index":53,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=brgf>{{संकेतस्थळ स्रोत|author=Ministry of Panchayati Raj|date=September 8, 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|दुवा=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|accessdate=September 27, 2011|archive-date=2012-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|url-status=dead}}</ref>","char_index":53,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | दुवा = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Mongolia 3,133,318 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":53,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Mongolia 3,133,318 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | दुवा = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Mongolia 3,133,318 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":53,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Mongolia 3,133,318 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|title=2010 Resident Population Data|publisher=U. S. Census Bureau|accessdate=2011-09-30| quote = Iowa 3,046,355 }}</ref>","char_index":53,"name":null,"url":"http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.017732-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Iowa 3,046,355","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite encyclopedia | editor = M. Paul Lewis | encyclopedia = Ethnologue: Languages of the World | title = Awadhi: A language of India | दुवा = http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=awa | accessdate = 2011-09-28 | edition = 16th edition | year = 2009 | publisher = SIL International | location = Dallas, Texas}}</ref>","char_index":53,"name":null,"url":"http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=awa","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":8329,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.045395-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (6 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर प्रतापगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Pratapgarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रसिद्ध हिंदी कवी हरिवंशराय बच्‍चन यांचा जन्म प्रतापगढ जिल्ह्याचे बाबूपट्टी हा गावात झाला होता.","translated_text":"Renowned Hindi poet Harishsharay Bachchan was born in Babupatti village of Pratapgarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे पण बघा","translated_text":"Take a look at this.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रतापगढ (लोकसभा मतदारसंघ)","translated_text":"Pratapgarh (Lok Sabha constituency)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सन्दर्भ","translated_text":"references","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रतापगढ जिल्हा संकेतस्थळ","translated_text":"Pratapgarh district website","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190516201026/https://pratapgarh.nic.in/ |date=2019-05-16 }}","char_index":25,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20190516201026/https://pratapgarh.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.197686-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:प्रतापगढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District of Pratapgarh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"प्रतापगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Pratapgarh is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","citations":[{"content":"<ref name=brgf>{{संकेतस्थळ स्रोत|author=Ministry of Panchayati Raj|date=September 8, 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|दुवा=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|accessdate=September 27, 2011|archive-date=2012-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|url-status=dead}}</ref>","char_index":53,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=brgf>{{संकेतस्थळ स्रोत|author=Ministry of Panchayati Raj|date=September 8, 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|दुवा=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|accessdate=September 27, 2011|archive-date=2012-04-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|url-status=dead}}</ref>","char_index":53,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | दुवा = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Mongolia 3,133,318 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":53,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Mongolia 3,133,318 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | दुवा = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 2011-10-01 | quote = Mongolia 3,133,318 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":53,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Mongolia 3,133,318 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|title=2010 Resident Population Data|publisher=U. S. Census Bureau|accessdate=2011-09-30| quote = Iowa 3,046,355 }}</ref>","char_index":53,"name":null,"url":"http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.017732-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Iowa 3,046,355","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite encyclopedia | editor = M. Paul Lewis | encyclopedia = Ethnologue: Languages of the World | title = Awadhi: A language of India | दुवा = http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=awa | accessdate = 2011-09-28 | edition = 16th edition | year = 2009 | publisher = SIL International | location = Dallas, Texas}}</ref>","char_index":53,"name":null,"url":"http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=awa","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":8329,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.045395-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (6 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"प्रतापगढ जिल्हा संकेतस्थळ","translated_text":"Pratapgarh district website","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190516201026/https://pratapgarh.nic.in/ |date=2019-05-16 }}","char_index":25,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20190516201026/https://pratapgarh.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.197686-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"रामपूर","wikicode":"'''रामपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[रामपूर जिल्हा|रामपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:रामपूर जिल्हा]]","hash":"98c798903dcdd93dc7057f81aa980d2f0100f16adb25d8a963fc73fbee68da71","last_revision":"2023-01-27T17:53:31Z","first_revision":"2006-04-14T23:00:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.913336","cross_lingual_links":{"arz":"رامبور (موراداباد ديڤيسيون)","bh":"रामपुर","bpy":"রামপুর","ca":"Rampur","ceb":"Rāmpur (lungsod sa Indiya, Uttar Pradesh, Rāmpur)","de":"Rampur (Uttar Pradesh)","en":"Rampur, Uttar Pradesh","eo":"Rampur (Utar-Pradeŝo)","es":"Rampur","fa":"رامپور (اوتار پرادش)","fi":"Rampur (Uttar Pradesh)","fr":"Rampur (Uttar Pradesh)","gu":"રામપુર","hi":"रामपुर, उत्तर प्रदेश","hy":"Ռամփուր","it":"Rampur","ja":"ラームプル","mai":"रामपुर","ms":"Rampur, Rampur","nl":"Rampur (Uttar Pradesh)","nb":"Rampur","or":"ରାମପୁର, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ","pl":"Rampur (Uttar Pradesh)","pnb":"رامپور","ru":"Рампур","sa":"रामपुरम्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱨᱟᱢᱯᱩᱨ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sr":"Рампур","sv":"Rampur","ta":"ராம்பூர், உத்தரப் பிரதேசம்","te":"రాంపూర్ (ఉత్తర ప్రదేశ్)","ur":"رام پور","war":"Rampur, Uttar Pradesh","zh-min-nan":"Rampur (Uttar Pradesh)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"रामपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर रामपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:रामपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रामपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Rampur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर रामपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Rampur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:रामपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Rampur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रायबरेली","wikicode":"{{जिल्हा शहर|ज=रायबरेली जिल्हा|श=रायबरेली}}\n'''रायबरेली''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[रायबरेली जिल्हा|रायबरेली जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:रायबरेली जिल्हा]]","hash":"1d59a70d2722403f4de44c1067287d756b6ccaaf3d0627c5346cd28f97068f2e","last_revision":"2022-11-13T05:44:10Z","first_revision":"2006-04-14T23:02:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:20.966633","cross_lingual_links":{"arz":"راى بريلى","awa":"रायबरेली","azb":"رابارلی","bh":"रायबरेली","bn":"রায়বেরেলি","bpy":"রায় বেরেলি","ca":"Rae Bareli","ceb":"Rāe Bareli (lungsod)","de":"Raebareli","el":"Ραμπερέλι","en":"Raebareli","eo":"Rajbareli","es":"Rae Bareli","fa":"رائه بریلی","fr":"Rae Bareli","gu":"રાયબરેલી","hi":"रायबरेली","it":"Raebareli","mg":"Raebareli","ml":"റായ്ബറേലി","ms":"Rae Bareli","ne":"रायबरेली","nl":"Raebareli (stad)","nb":"Raebareli","or":"ରାୟବରେଲୀ","pa":"ਰਾਏਬਰੇਲੀ","pam":"Raebareli","pl":"Raebareli (miasto)","pnb":"رائے بریلی","pt":"Rae Bareli","ru":"Рай-Барели","sa":"रायबरेली","sat":"ᱨᱟᱭᱵᱟᱨᱮᱞᱤ","simple":"Raebareli","sv":"Rae Bareli","ta":"ரேபரலி","te":"రాయ్‌బరేలీ","uk":"Рай-Барелі","ur":"رائے بریلی","vi":"Rae Bareli","war":"Rae Bareli","zh":"拉埃巴雷利","zh-min-nan":"Rae Bareli (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"रायबरेली भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर रायबरेली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:रायबरेली जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रायबरेली भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Raibareli is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर रायबरेली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Raibareli district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:रायबरेली जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Raibareli district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सहारनपूर","wikicode":"'''सहारनपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार ये���ील लोकसंख्या ७,०५,४७८ होती. यांपैकी ३,७१,७४० पुरुष तर ३,३३,७३८ महिला होत्या.\n\nहे शहर [[सहारनपूर जिल्हा|सहारनपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सहारनपूर जिल्हा]]","hash":"3b542c44885fb8e9bb7931a6a6ae61c84fab9031557b28678b2c5fd68f6b62a2","last_revision":"2022-04-17T18:47:52Z","first_revision":"2006-04-14T23:03:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.023673","cross_lingual_links":{"ar":"سهارنبور","arz":"سهارنبور","azb":"سهاران‌پور","be":"Сахаранпур","bh":"सहारनपुर","bn":"সাহারানপুর","bpy":"শাহরানপুর","ca":"Saharanpur","ceb":"Sahāranpur (lungsod)","cs":"Saháranpur","de":"Saharanpur","en":"Saharanpur","eo":"Saharanpur","es":"Saharanpur","fa":"سهاران‌پور","fi":"Saharanpur","fr":"Saharanpur","gu":"સહરાનપુર","hi":"सहारनपुर","hif":"Saharanpur","hy":"Սահարանպուր","it":"Saharanpur","ja":"サハーランプル","kn":"ಸಹಾರಣ್ ಪುರ್","ko":"사하란푸르","lld":"Saharanpur","mg":"Saharanpur","ms":"Saharanpur","ne":"सहारनपुर","nl":"Saharanpur (stad)","nb":"Saharanpur","or":"ସହାରନପୁର","pa":"ਸਹਾਰਨਪੁਰ","pam":"Saharanpur","pl":"Saharanpur (miasto)","pnb":"سہارن پور","ps":"سهارن پور","pt":"Saharanpur","ru":"Сахаранпур","sa":"सहारनपुरम्","sat":"ᱥᱚᱦᱟᱨᱚᱱᱯᱩᱨ","simple":"Saharanpur","sr":"Сахаранпур","sv":"Saharanpur","ta":"சகாரன்பூர்","te":"సహారన్‌పూర్","tr":"Saharanpur","tt":"Сахаранпур","uk":"Сахаранпур","ur":"سہارنپور","vi":"Saharanpur","war":"Saharanpur","zh":"薩哈蘭普爾","zh-min-nan":"Saharanpur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"सहारनपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ७,०५,४७८ होती. यांपैकी ३,७१,७४० पुरुष तर ३,३३,७३८ महिला होत्या.\n\nहे शहर सहारनपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सहारनपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सहारनपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Saharanpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ७,०५,४७८ होती.","translated_text":"The population was 7,05,478 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांपैकी ३,७१,७४० पुरुष तर ३,३३,७३८ महिला होत्या.","translated_text":"Of these, 3,71,740 were men and 3,33,738 were women.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सहारनपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Saharanpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सहारनपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Saharanpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सीतापूर","wikicode":"'''सीतापुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सीतापुर जिल्हा|सीतापुर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सीतापूर जिल्हा]]","hash":"594fdb9bd1f5ecdf497dad5ff51b76fe82e5d26289391a0bf2dd35c511e61098","last_revision":"2014-06-27T14:31:34Z","first_revision":"2006-04-14T23:19:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.078763","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"सीतापुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सीतापुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सीतापूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सीतापुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sitapur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सीतापुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sitapur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सीतापूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Citapur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शाहजहानपूर","wikicode":"{{Maplink|type=point|text=शाहजहानपूरचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = शाहजहानपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[शाहजहानपूर जिल्हा|शाहजहानपूर]]\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ६३६\n| भाषा = [[हिंदी भाषा|हिंदी]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३,४६,१०३\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 27 |latm = 52 |lats = 39 |latNS = N\n|longd = 79 |longm = 54 |longs = 31 |longEW = E\n}}\n'''शाहजहानपूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्याच्या [[शाहजहानपूर जिल्हा|शाहजहानपूर]] ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. शाहजहानपूर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात राजधानी [[लखनौ]]च्या १८० किमी वायव्येस तर [[बरेली]]च्या ७५ किमी आग्नेयेस स्थित आहे. २०११ साली शाहजहानपूरची लोकसंख्या सुमारे ३.५ लाख होती. \n\n[[मुघल साम्राज्य|मुघल]] सम्राट [[शाहजहान]]च्या दरबारातील एक सरदार दिलेर खान ह्याने १७व्या शतकात शाहजहानपूरची स्थापना केली व ह्या गावाला शाहजहानचे नाव दिले. ब्रिटिश राजवटीदरम्यान हिंदुस्तानी क्रांतीकाऱ्यांचे शाहजहानपूर हे एक सक्रीय केंद्र होते. [[राम प्रसाद बिस्मिल]], रोशन सिंह इत्यादी क्रांतीकाऱ्यांचे जन्मस्थान हेच आहे.\n\n[[राष्ट्रीय महामार्ग ३०]] शाहजहानपूरमधून धावतो. शाहजहानपूर रेल्वे स्थानक लखनौ-मुरादाबाद रेल्वेमार्गावरील एक महत्त्वाचे स्थानक आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा]]","hash":"e0941a348c37f0b4f6f61aab6e41dea86993c8ed639aaa121d1e16c1b0bff94e","last_revision":"2022-02-15T07:48:48Z","first_revision":"2006-04-14T23:19:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.143473","cross_lingual_links":{"arz":"شهجهنبور (شهجهنبور)","azb":"شاه‌جهان‌پور","bh":"शाहजहाँपुर","bpy":"শাহজাহানপুর","ca":"Shahjahanpur","ceb":"Shāhjahānpur (lungsod)","de":"Shahjahanpur","en":"Shahjahanpur","eo":"Ŝahĝahanpur","es":"Shahjahanpur","fa":"شاه‌جهان‌پور","fr":"Shahjahanpur","gu":"શાહજહાંપુર","hi":"शाहजहाँपुर","hy":"Շահջահանպուր","it":"Shahjahanpur","ja":"シャージャハーンプル","mg":"Shahjahanpur","ms":"Pangkalan Shahjahanpur","nl":"Shahjahanpur (stad)","nb":"Shahjahanpur","or":"ଶହାଜାହାନପୁର","pl":"Shahjahanpur","pnb":"شاہ جہاں پور","ru":"Шахджаханпур","sa":"शाहजहानपुरम्","sat":"ᱥᱟᱦᱡᱟᱦᱟᱸᱯᱩᱨ","sr":"Шахџаханпур","sv":"Shahjahanpur","ta":"ஷாஜகான்பூர்","te":"షాజహాన్‌పూర్","tr":"Şahcihanpur","ur":"شاہجہاں پور","uz":"Shohjahonpur","vi":"Shahjahanpur","war":"Shahjahanpur","zh":"沙贾汉布尔","zh-min-nan":"Shahjahanpur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"शाहजहानपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याच्या शाहजहानपूर ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. शाहजहानपूर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात राजधानी लखनौच्या १८० किमी वायव्येस तर बरेलीच्या ७५ किमी आग्नेयेस स्थित आहे. २०११ साली शाहजहानपूरची लोकसंख्या सुमारे ३.५ लाख होती.\n\nमुघल सम्राट शाहजहानच्या दरबारातील एक सरदार दिलेर खान ह्याने १७व्या शतकात शाहजहानपूरची स्थापना केली व ह्या गावाला शाहजहानचे नाव दिले. ब्रिटिश राजवटीदरम्यान हिंदुस्तानी क्रांतीकाऱ्यांचे शाहजहानपूर हे एक सक्रीय केंद्र होते. राम प्रसाद बिस्मिल, रोशन सिंह इत्यादी क्रांतीकाऱ्यांचे जन्मस्थान हेच आहे.\n\nराष्ट्रीय महामार्ग ३० शाहजहानपूरमधून धावतो. शाहजहानपूर रेल्वे स्थानक लखनौ-मुरादाबाद रेल्वेमार्गावरील एक महत्त्वाचे स्थानक आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = शाहजहानपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[शाहजहानपूर जिल्हा|शाहजहानपूर]]\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ६३६\n| भाषा = [[हिंदी भाषा|हिंदी]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३,४६,१०३\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 27 |latm = 52 |lats = 39 |latNS = N\n|longd = 79 |longm = 54 |longs = 31 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शाहजहानपूर हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याच्या शाहजहानपूर ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Shahjahanpur is the district headquarters of Shahjahanpur, Uttar Pradesh, India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शाहजहानपूर उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात राजधानी लखनौच्या १८० किमी वायव्येस तर बरेलीच्या ७५ किमी आग्नेयेस स्थित आहे.","translated_text":"Shahjahanpur is located in the western part of Uttar Pradesh, 180 km north of the capital Lucknow and 75 km southeast of Bareilly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली शाहजहानपूरची लोकसंख्या सुमारे ३.५ लाख होती.","translated_text":"In 2011, Shahjahanpur had a population of about 3.5 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुघल सम्राट शाहजहानच्या दरबारातील एक सरदार दिलेर खान ह्याने १७व्या शतकात शाहजहानपूरची स्थापना केली व ह्या गावाला शाहजहानचे नाव दिले.","translated_text":"A Sardar of the court of the Mughal emperor Shah Jahan, Dahir Khan founded Shahjahanpur in the 17th century and named the village as Shahjahan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिश राजवटीदरम्यान हिंदुस्तानी क्रांतीकाऱ्यांचे शाहजहानपूर हे एक सक्रीय केंद्र होते.","translated_text":"Shahjahanpur was an active centre of Indian revolutionaries during British rule.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राम प्रसाद बिस्मिल, रोशन सिंह इत्यादी क्रांतीकाऱ्यांचे जन्मस्थान हेच आहे.","translated_text":"This is the birthplace of revolutionaries like Ram Prasad Bismil, Roshan Singh etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ३० शाहजहानपूरमधून धावतो.","translated_text":"National Highway 30 runs through Shahjahanpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शाहजहानपूर रेल्वे स्थानक लखनौ-मुरादाबाद रेल्वेमार्गावरील एक महत्त्वाचे स्थानक आहे.","translated_text":"Shahjahanpur railway station is an important station on the Lucknow-Muradabad railway line.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Shahjahanpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुलतानपूर","wikicode":"'''सुलतानपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सुलतानपूर जिल्हा|सुलतानपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सुलतानपूर जिल्हा]]","hash":"fd68f1adc2aac8177473affdd453288df331b61d664d877023a8d1141f7df4d9","last_revision":"2023-01-27T17:51:05Z","first_revision":"2006-04-14T23:20:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.203524","cross_lingual_links":{"ar":"سلطان بور","awa":"सुल्तानपुर","bh":"सुल्तानपुर","bpy":"সুলতানপুর","ca":"Sultanpur","ceb":"Sultānpur (lungsod sa Indiya, Uttar Pradesh, Sultānpur)","de":"Sultanpur (Uttar Pradesh)","en":"Sultanpur, Uttar Pradesh","eo":"Sultanpur","es":"Sultanpur (Uttar Pradesh)","fr":"Sultanpur (Uttar Pradesh)","gu":"સુલ્તાનપુર","hi":"सुलतानपुर, उत्तर प्रदेश","it":"Sultanpur (Uttar Pradesh)","ms":"Sultanpur, Sultanpur","nl":"Sultanpur (Uttar Pradesh)","or":"ସୁଲତାନପୁର, ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ","pl":"Sultanpur (Uttar Pradesh)","ru":"Султанпур (город)","sa":"सुल्तानपुरम्, उत्तरप्रदेशः","sat":"ᱥᱩᱞᱛᱟᱱᱯᱩᱨ, ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","simple":"Sultanpur, Uttar Pradesh","sv":"Sultanpur, Uttar Pradesh","te":"సుల్తాన్‌పూర్ (ఉత్తర ప్రదేశ్)","uk":"Султанпур","ur":"سلطان پور، اتر پردیش","zh-min-nan":"Sultanpur (Uttar Pradesh)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"सुलतानपूर भारताच्या उत्तर प��रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सुलतानपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सुलतानपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सुलतानपूर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sultanpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सुलतानपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sultanpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सुलतानपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Sultanpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"श्रावस्ती","wikicode":"{{बौद्ध तीर्थस्थळे}}\n'''श्रावस्ती''' ([[पाली भाषा|पाली]]:'''सावत्थी''') हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[श्रावस्ती जिल्हा|श्रावस्ती जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nश्रावस्ती [[पश्चिम राप्ती नदी]]वर वसलेले आहे.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:श्रावस्ती जिल्हा]]","hash":"a632efe98efd2e4df563f5013fdc6101a7ce661e840f07aaab1cd496579a7dd4","last_revision":"2021-07-03T03:19:19Z","first_revision":"2006-04-14T23:20:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.264149","cross_lingual_links":{"bn":"শ্রাবস্তী","bo":"མཉན་ཡོད་","ceb":"Set Mahet","cs":"Šrávastí","de":"Shravasti","en":"Shravasti","eo":"Ŝravastio","fr":"Sāvatthī","gu":"શ્રાવસ્તી","hi":"श्रावस्ती","hu":"Srávasztí","id":"Sawati","it":"Shravasti","ja":"舎衛城","ko":"슈라바스티","my":"သာဝတ္ထိမြို့(အိန္ဒိယနိုင်ငံ)","new":"श्रावस्ती","nl":"Shravasti (stad)","nb":"Shravasti","or":"ଶ୍ରାବସ୍ତୀ","ru":"Шравасти","sa":"श्रावस्ती","si":"ශ්‍රාවස්තී","sq":"Shravasti","ta":"சிராவஸ்தி","th":"สาวัตถี","ur":"شراوستی","vi":"Shravasti","zh":"舍衛城"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"श्रावस्ती (पाली:सावत्थी) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर श्रावस्ती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nश्रावस्ती पश्चिम राप्ती नदीवर वसलेले आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:श्रावस्ती जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रावस्ती (पाली:सावत्थी) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sravasti is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर श्रावस्ती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sravasti district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रावस्ती पश्चिम राप्ती नदीवर वसलेले आहे.","translated_text":"Shravasti is situated on the West Rapti River.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:श्रावस्ती जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Sravasti district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उन्नाव","wikicode":"'''उन्नाव''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[उन्नाव जिल्हा|उन्नाव जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:उन्नाव जिल्हा]]","hash":"cbbaccc661609ea83dc576897357431c3676b3e8eca7d93858defa065a4e3509","last_revision":"2014-02-14T18:14:36Z","first_revision":"2006-04-14T23:21:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.316392","cross_lingual_links":{"ar":"أوهان","arz":"اوناو (تجمع سكان فى اوناو)","bh":"उन्नाव","bpy":"উন্নাউ","ca":"Unnao","ceb":"Unnāo (lungsod)","de":"Unnao","en":"Unnao","eo":"Unnao","es":"Unnao","fr":"Unnao","gu":"ઉન્નાવ","hi":"उन्नाव","it":"Unnao","mai":"उन्नाव","mg":"Unnao","ms":"Unnao","ne":"उन्नाव","nl":"Unnao (stad)","nb":"Unnao","pa":"ਉਂਨਾਵ","pam":"Unnao","pl":"Unnao (miasto)","pnb":"اُناؤ","ru":"Уннао","sa":"उन्नाव्","sv":"Unnao","ta":"உன்னாவ்","te":"ఉన్నావ్","ur":"اناؤ","vi":"Unnao","war":"Unnao","zh":"乌纳奥","zh-min-nan":"Unnao (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"उन्नाव भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर उन्नाव जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:उन्नाव जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उन्नाव भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Unnao is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर उन्नाव जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Unnao district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:उन्नाव जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District by name","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वाराणसी","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''वाराणसी''' (किंवा काशी, बनारस) हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. [[काशी]], [[असी नदी|असी]] व [[वरुणा नदी|वरुणा]] या नद्यांच्या संगमावर वसल्याने त्याला 'वाराणसी' हे नाव पडले.<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा =  | आडनाव =  | पहिलेनाव =  | सहलेखक =  | संपादक =  | वर्ष =  | महिना =  | दिनांक =  | फॉरमॅट =  | आर्काइव्हदुवा =  | आर्काइव्हदिनांक =  | कृती =  | पृष्ठे =  | प्रकाशक =  | अ‍ॅक्सेसवर्ष =  | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक =  | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना =  | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>\nकाशी हे हिंदूंना सर्वांत पूज्य असणारे क्षेत्र आहे.दिवोदासाच्या कर्मयोगामुळे काशी मध्ये देवाने वास्तव्य केले.म्हणून दिवोदासाला आठवले प���हिजे. हे शहर बनारस, वाराणसी, काशी, अविमुक्त (शंकराच्या वास्तव्यामुळे), आनंदकानन/आनंदवन(शंकराला आनंद देणारे वन), काशिका, तपःस्थली, महास्मशान, मुक्तिक्षेत्र, रुद्रावास (रुद्राचे राहण्याचे ठिकाण), श्रीशिवपुरी वगैरे नावांनी ओळखले जाते. येथील काशी विश्वेश्वर बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे. गंगा नदीच्या पश्चिम किनाऱ्यावर वसलेले वाराणसी जगातील प्राचीन शहरांपैकी एक मानले जाते. \n\nहे शहर [[वाराणसी जिल्हा|वाराणसी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nजगातील सर्वांत जुने सलग वस्ती असलेले शहर अशी ख्याती असलेले [[गंगा]] नदीच्या तीरावर वसलेले हे शहर आहे{{संदर्भ हवा}}.\nहे शहर, [[महाभारतीय युद्ध|महाभारत युद्धात]] पांडवांकडून लढणाऱ्या काशी राजाने वसविल्यामुळे यास 'काशी'/'काशिका' हे नाव पडले.<ref name=\"Tarunbharat\"></ref>\n\nकाशीमध्ये गंगाकिनारी बांधलेले एकूण ८८ घाट आहेत. त्यांची नावे :- १) अमरोहा/अमरावगिरी/बाउली घाट, असी घाट, अहिल्याबाई घाट, माता आनंदमयी घाट, कर्नाटक घाट, (६) केदार घाट, खिडकी घाट, खोरी घाट, गंगामहाल घाट-१, गंगामहाल घाट-२, (११) गणेश घाट, गुलेरिया घाट (मूळ), गुलेरिया घाट/नया घाट, गोल घाट, (१५) चेतसिंग घाट, चौकी घाट, चौसत्ती घाट, जलासेम (जलाशायी) घाट, जातरा घाट, (२०)जानकी घाट, जैन घाट, तुलसी घाट, तेलियानाला घाट, त्रिपुरभैरवी घाट, (२५) त्रिलोचन घाट, दरभंगा घाट, दशाश्वमेध घाट, दांडी घाट, दिग्पतिया घाट, (३०) दुर्गा घाट, नंदेश्वर/नंदू घाट, नारद घाट, निरंजनी घाट, (३५) निषाद घाट, नेपाळी/घाट, पंचअग्नी अखाडा घाट, पंचकोट घाट, पंचगंगा घाट, (४०) पांडे घाट, प्रभू घाट, प्रयाग घाट, प्रल्हाद घाट, फुटा/नया घाट, (४५) बद्रीनारायण घाट, बाजीराव घाट, बुंदी परकोट घाट, ब्रह्मा घाट, भदैनी घाट, (५०) भैसासुर घाट, भोसले घाट, मंगलागौरी/बाला घाट, मनकर्णिका घाट, मनमंदिर घाट, (५५) महानिर्वाणी घाट, मानससरोवर घाट, मीर घाट, मुनशी घाट, मेहता घाट, (६०) राजा घाट, राजा ग्वाल्हेर घाट, राजेंद्रप्रसाद घाट, राणा महाल घाट, राणी घाट, (६५) राम घाट, रावण/रीवा घाट, ललिता घाट, लली घाट, लाल घाट, (७०) वत्सराज घाट, विजयनगर घाट, वेणीमाधव घाट, शाक्य घाट, शिवाला घाट, (७५) (आदि)शीतला घाट, संकट घाट, सर्वेश्वर घाट, सिंदिया घाट, सोमेश्वर घाट, (८०) हनुमान घाट, जुना हनुमान घाट, हनुमानगारदी घाट, हरिश्चंद्र घाट, (८४) क्षेमेश्वर घाट. \n\n[[चित्र:Scindia ghat at sunrise July 2007.JPG|गंगेच्या तीरावरील सिं��िया घाटाचे चित्र |thumb|right]] \n[[File:Varanasi, India, Twilight.jpg|thumb|वाराणसी घाट]]\n\n== इतिहास ==\n[[चित्र:New Vishwanath Temple at BHU 2007 (2).jpg|बनारस हिंदू विद्यापीठ|thumb|right]]\n[[स्कंद पुराण]] या इस पूर्व ५०० ते ९०० वर्षे जुन्या पुराणात काशीचे माहात्म्य आढळते. त्या काशीखंडात वाराणसीच्या आसमंतातील शैव मंदिरांचे वर्णन आहे. येथे [[काशी विश्वनाथ मंदिर]] होते. हे काशीचे मुख्य विश्वनाथ मंदिर क्रूर आक्रमक [[कुतुबुद्दीन ऐबक]] याने पाडले. या मंदिराच्या ठिकाणी मशीद उभारली. अनेक वर्षे दुर्लक्षित आणि मुस्लिमांद्वारे प्रतिबंधित राहिल्यावर [[अकबर|अकबराच्या]] काळात [[तोरडमल]] या अभिमानी राजाने या मंदिर पन्हा बांधले. परंतु क्रूर आणि धर्मांध [[औरंगजेब]] याने हे मंदिर परत पाडून टाकले. अनेक शतके तशीच गेल्यानंतर तेथे [[अहिल्याबाई होळकर]] यांनी विश्वनाथ मंदिर बांधले. [[राजा रणजितसिंग]] या हिंदू देशाभिमानी राजाने त्याच्या मुख्य शिखरावर सोन्याचा मुलामा चढविला होता. परंतु तो मुसलमानांनी लूटमार करून नेला. [[सवाई जयसिंग]] या विज्ञानप्रिय राजाने [[इ.स. १७३७]] मध्ये बनारसमधील मानमंदिर येथे वेधशाळा उभारली होती. [[इ.स. १७८३]]च्या आधीपासून काशीवर इंग्रजांचे राज्य होते. १६ व्या शतकात येथेच संत [[एकनाथ|एकनाथानी]]  \"एकनाथी भागवत\" हा वारकरी संप्रदायाचा महान ग्रंथ लिहिला. \n\nकाशी येथील विद्वान आणि अभ्यासू लोकांच्या वास्तव्यामुळे भारतातले पहिले गव्हर्नमेंट संस्कृत कॉलेज [[इ.स. १७९१]] साली स्थापन झाले. येथे पारंपरिक व आधुनिक खगोलशास्त्रांतील अभ्यास होत असे. आज येथे [[बनारस हिंदू विद्यापीठ]] आहे.\n\n== ऐतिहासिक स्मारक ==\n\n१९ नोव्हेंबर १८३५ रोजी मणिकर्णिका तांबे यांचे येथे जन्म झाले. ह्या झांशीची राणी लक्ष्मीबाई म्हणून ओळखल्या जातात. येथे त्यांचे जन्मस्थळ स्मारक आहे.\n\n==मंदिरे==\nकाशी शहरात सुमारे १६५४ मंदिरे आहेत. त्यामुळे यास मंदिराचे शहर असेही म्हणतात. त्यांत प्रमुख मंदिर [[काशी विश्वेश्वर|काशी विश्वेश्वराचे]] आहे.<ref name=\"Tarunbharat1\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-15#Chdpage_4 तरुण भारत, नागपूर,दि. १५ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: मंदिरांचे शहर काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा =  | आडनाव =  | पहिलेनाव =  | सहलेखक =  | संपादक =  | वर्ष =  | महिना =  | दिनांक =  | फॉरमॅट =  | आर्काइव्हदुवा =  | आर्काइव्हदिनांक =  | कृती =  | पृष्ठे =  | प्रकाशक =  | अ‍ॅक्सेसवर्ष =  | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक =  | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना =  | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण =  }}</ref>\n\n==इतर==\n'काश्यां तु मरणमुक्तिः' - काशीत मरण आल्यास त्या जिवाला मुक्ती मिळते असा समज आहे.<ref name=\"Tarunbharat\"></ref>\n[[काशी]], [[गया]] आणि [[प्रयाग]] अशी त्रिस्थळी यात्रा करण्याचा रिवाज आहे.\n\n==भूगोल==\nकाशीला गंगा, [[यमुना नदी|यमुना]], [[सरस्वती नदी|सरस्वती]], किरणा व धूतपापा या नद्या पंचगंगेच्या स्वरूपात आहेत.\n\n== संस्कृती ==\nप्रख्यात भारतीय संतकवी [[कबीर]], [[रविदास]] आणि [[रामचरितमानस|राम चरित मानस]] लिहिणारे [[तुलसीदास]] हे शहराचे रहिवासी होते. कुळुका भट्ट यांनी १५ व्या शतकात वाराणसीत राहून [[मनुस्मृती]] या नावाचे सर्वात चांगले लिहिलेले पुस्तक आहे. <ref>{{जर्नल स्रोत|date=1909-01|title=The Imperial Gazetteer of India: The Indian Empire. Volume II: Historical|url=http://dx.doi.org/10.2307/1832663|journal=The American Historical Review|volume=14|issue=2|pages=333|doi=10.2307/1832663|issn=0002-8762}}</ref>\n\nवाराणसीमध्ये अनेक वर्तमानपत्रे आणि जर्नल्स आहेत. पहिले १ जून १८५१ रोजी प्रथम वाराणसीमध्ये प्रकाशित करण्यात आलेले  ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/52436961|title=Varanasi at the crossroads : a panoramic view of early modern Varanasi and the story of its transition|last=Medhasananda, Swami, 1946-|date=2002|publisher=Ramakrishna Mission, Institute of Culture|isbn=8187332182|location=Kolkata|oclc=52436961}}</ref> आज नावाचे वर्तमानपत्र १९२० मध्ये पहिले [[हिंदी भाषा|हिंदी]] भाषेचे राष्ट्रवादी [[वृत्तपत्र]] म्हणून प्रकाशित झाले.  हे वर्तमानपत्र [[भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस|भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस]]<nowiki/>चे मुखपत्र.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kasbekar|first=Nishaminy|date=2006-07-01|title=Tigecycline: A new glycylcycline antimicrobial agent|url=http://dx.doi.org/10.2146/ajhp050487|journal=American Journal of Health-System Pharmacy|volume=63|issue=13|pages=1235–1243|doi=10.2146/ajhp050487|issn=1079-2082}}</ref>\n\n'''कला''' \n\nवाराणसी कला आणि डिझाईनचे एक प्रमुख केंद्र आहे. ब्रिटिश राजवटीतील लष्करी छावणीची स्मशानभूमी ही वाराणसीच्या कला व शिल्पांचे स्थान आहे.    \n\n'''संगीत'''    \n\nप्राचीन आख्यायिकेनुसार, विकसित संगीत आणि नृत्य प्रकारांचे श्रेय शिव यांना जाते. मध्ययुगीन काळात, भक्ती चळवळी लोकप्रियतेत वाढ आणि वाराणसी [[सूरदास]],     \n\n[[कबीर]], [[रविदास]], मीरा आणि [[तुळशीदास बोरकर|तुळशीदास]] या संगीतकारांचे उत्कर्ष केंद्र बनले.    \n\n'''सण'''    \n\nमहा शिवरात्रि रोजी शिवांची मिरवणूक महामृत्युंजय मंदिर ते काशी विश्वनाथ मंदिरा पर्यंत असते. [[हनुमान जयंती]] (मार्च ते एप्रिल) साजरी केली जाते. विशेष पूजा, आरती आणि सार्वजनिक मिरवणुकीचे आयोजन केले जाते.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2007-12-01|title=Watt, Sir Alan (Stewart), (13 April 1901��18 Sept. 1988), Director, The Canberra Times, 1964–72|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u170226|journal=Who Was Who|publisher=Oxford University Press}}</ref><ref>{{जर्नल स्रोत|last=Hogan|first=Michelle|date=2009-06|title=Lynda Anne Szczech, MD, MSCE, Named First Woman President-Elect of the NKF|url=http://dx.doi.org/10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7|journal=Nephrology Times|volume=2|issue=6|pages=14|doi=10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7|issn=1940-5960}}</ref> १९२३ पासून मंदिराच्या वतीने संगीत मोचन समरोह नावाचा पाच दिवसीय [[शास्त्रीय संगीत]] व [[नृत्य]] मैफिलीचे आयोजन करण्यात येते, ज्यात भारतातील सर्व भागातील आयकॉनिक कलाकारांना सादर करण्यासाठी आमंत्रित केले जाते.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kirk|first=Thomas G.|date=1998-11|title=Women in American History98131Encyclopaedia Britannica. Women in American History. Encyclopaedia Britannica,  1998 (last visited 31 August 1998).  http://www.women.eb.com/ Free|url=http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131|journal=Electronic Resources Review|volume=2|issue=11|pages=138–138|doi=10.1108/err.1998.2.11.138.131|issn=1364-5137}}</ref>     \n\nकाशी नरेश पुरस्कृत नाटकं दररोज संध्याकाळी ३१ दिवस रामनगरात सादर केली जातात. उदित नारायण सिंह यांनी १८३० च्या सुमारास काशी नरेश ही परंपरा सुरू केली.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://dx.doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195178081.003.0007|title=Observed Brain Dynamics|last=Mitra|first=Partha P.|last2=Bokil|first2=Hemant|date=2007-12-06|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195178081|pages=184–216}}</ref>\n\n'''खेळ'''\n\nवाराणसीमधील बास्केटबॉल, क्रिकेट आणि हॉकी हा लोकप्रिय खेळ आहे.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Singh|first=V.|last2=Subrahmanyam|first2=V. S.|last3=Singh|first3=L.|last4=Singh|first4=M. K.|last5=V.|first5=Sharma|last6=Chouhan|first6=N. S.|last7=Jaiswal|first7=M. K.|last8=Soma|first8=A. K.|date=2013-08-01|title=Prospects of Dark Matter Direct Search under  Deep Sea Water in India|url=http://dx.doi.org/10.15415/jnp.2013.11004|journal=Journal of Nuclear Physics, Material Sciences, Radiation and Applications|volume=1|issue=1|pages=37–43|doi=10.15415/jnp.2013.11004|issn=2321-8649}}</ref> शहरातील मुख्य स्टेडियम डॉ. संपूर्णानंद स्टेडियम (सिगरा स्टेडियम), जेथे प्रथम वर्गीय क्रिकेट सामने होतात.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2012-03|title=Erratum to the January/February 2012 issue|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.urolonc.2012.02.003|journal=Urologic Oncology: Seminars and Original Investigations|volume=30|issue=2|pages=233|doi=10.1016/j.urolonc.2012.02.003|issn=1078-1439}}</ref>\n\n== शिक्षण ==\nवाराणसी हे देशभरातील विद्यार्थी आणि विद्वानांना आकर्षित करणारे भारतातील पुरातन शिक्षणाचे केंद्र आहे. जे ते.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/950890160|title=Sawai Jai Singh and his astronomy|last=Sharma, Virendra Nath,|isbn=9788120812567|edition=2nd revised edition|location=Delhi|oclc=950890160}}</ref><ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/133166682|title=Early childhood education, postcolonial theory, and teaching practices in India : balancing Vygotsky and the Veda|last=Gupta, Amita, 1959-|date=2006|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=1403971145|edition=1st ed|location=New York|oclc=133166682}}</ref> <ref>{{जर्नल स्रोत|last=Aalok Ranjan Chaurasia|date=2012-06-30|title=Demographic diversity in India: Evidence from the provisional results of 2011 population census|url=http://dx.doi.org/10.5897/jgrp11.078|journal=Journal of Geography and Regional Planning|volume=5|issue=12|doi=10.5897/jgrp11.078|issn=2070-1845}}</ref> वाराणसी [[भारतीय तंत्रज्ञान संस्था]] (आयआयटी) ही १६ भारतीय तंत्रज्ञान संस्थांपैकी एक आहे. वाराणसीमध्ये अनेक महाविद्यालये आहेत व ३ केंद्रीय विद्यालये आहेत. मदन मोहन मालवीय यांनी सन १९१६मध्ये स्थापन केलेले बनारस हिंदू विद्यापीठ काशीमध्ये आहे. \n\nजुलै १९९८ (?) मध्ये [[अ‍ॅनी बेझंट]] (निधन १९३३) यांनी धर्मनिरपेक्ष शिक्षण केंद्रीय माध्यमिक आणि सर्व संस्कृतीच्या विद्यार्थ्यांसाठी खुले केले आहे.\n\n== हे सुद्धा पहा ==\n* [[अलाहाबाद|प्रयाग]]\n* [[वाराणसी|काशी]]\n* [[गया]]\n\n==संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n{{साचा:उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:वाराणसी जिल्हा]]\n[[वर्ग:वाराणसी]]\n[[वर्ग:हिंदू मंदिरे]]","hash":"86c8f2cce9284936df146110454352d6d807adbf93d29596f084d2ec43312b66","last_revision":"2024-02-06T00:45:43Z","first_revision":"2006-04-14T23:21:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.367286","cross_lingual_links":{"af":"Benares","ar":"فاراناسي","arz":"مدينه فاراناسى","ast":"Benarés","awa":"वाराणसी","az":"Bənarəs","azb":"بنارس","bcl":"Varanasi","be":"Варанасі","bg":"Варанаси","bh":"बनारस","bn":"বারাণসী","bpy":"বারানসি","br":"Varanasi","ca":"Benarés","ce":"Варанаси","ceb":"Varanasi (lungsod sa Indiya)","ckb":"ڤاراناسی","crh":"Varanasi","cs":"Váránasí","cv":"Варанаси","cy":"Varanasi","da":"Varanasi","de":"Varanasi","dsb":"Varanasi","dty":"वाराणसी","el":"Βαρανάσι","en":"Varanasi","eo":"Varanasio","es":"Benarés","et":"Varanasi","eu":"Varanasi","fa":"بنارس","fi":"Varanasi","fr":"Bénarès","ga":"Varanasi","gom":"काशी","gu":"વારાણસી","he":"ואראנסי","hi":"वाराणसी","hif":"Varanasi","hr":"Varanasi","ht":"Benarès","hu":"Váránaszi","hy":"Վարանասի","id":"Benares","it":"Varanasi","ja":"ヴァーラーナシー","ka":"ვარანასი","kn":"ವಾರಾಣಸಿ","ko":"바라나시","ky":"Варанаси","la":"Varanasi","lb":"Varanasi","lld":"Varanasi","lt":"Varanasis","lv":"Vārānasī","mai":"वाराणसी","mg":"Varanasi","ml":"വാരാണസി","ms":"Varanasi, Cantonment","my":"ဗာရာဏသီမြို့","mzn":"وارناسی","ne":"बनारस","new":"वाराणासी","nl":"Benares (stad)","nn":"Varanasi","nb":"Varanasi","oc":"Varanasi","or":"ବାରାଣସୀ","os":"Варанаси","pa":"ਵਾਰਾਣਸੀ","pam":"Varanasi","pl":"Waranasi","pnb":"وارانسی","ps":"وراناسي","pt":"Varanasi","ro":"Varanasi","ru":"Варанаси","sa":"काशी","sah":"Варанаси","sat":"ᱵᱟᱨᱟᱬᱟᱥᱤ","sco":"Varanasi","sd":"واراناسي","sh":"Varanasi","si":"වාරාණසී","simple":"Varanasi","sk":"Váránasí (mesto)","skr":"بنارس","sl":"Varanasi","sq":"Varanasi","sr":"Варанаси","sv":"Varanasi","sw":"Varanasi","ta":"வாரணாசி","te":"కాశీ","tg":"Банорас (шаҳр)","th":"พาราณสี","tl":"Varanasi","tr":"Varanasi","tw":"Varanasi","uk":"Варанасі","ur":"وارانسی","uz":"Varanasi","vi":"Varanasi","war":"Varanasi","wuu":"瓦拉纳西","xmf":"ვარანასი","zh":"瓦拉納西","zh-min-nan":"Benares (siâⁿ)","zh-yue":"維華拿斯"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"वाराणसी (किंवा काशी, बनारस) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. काशी, असी व वरुणा या नद्यांच्या संगमावर वसल्याने त्याला 'वाराणसी' हे नाव पडले. काशी हे हिंदूंना सर्वांत पूज्य असणारे क्षेत्र आहे.दिवोदासाच्या कर्मयोगामुळे काशी मध्ये देवाने वास्तव्य केले.म्हणून दिवोदासाला आठवले पाहिजे. हे शहर बनारस, वाराणसी, काशी, अविमुक्त (शंकराच्या वास्तव्यामुळे), आनंदकानन/आनंदवन(शंकराला आनंद देणारे वन), काशिका, तपःस्थली, महास्मशान, मुक्तिक्षेत्र, रुद्रावास (रुद्राचे राहण्याचे ठिकाण), श्रीशिवपुरी वगैरे नावांनी ओळखले जाते. येथील काशी विश्वेश्वर बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे. गंगा नदीच्या पश्चिम किनाऱ्यावर वसलेले वाराणसी जगातील प्राचीन शहरांपैकी एक मानले जाते.\n\nहे शहर वाराणसी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nजगातील सर्वांत जुने सलग वस्ती असलेले शहर अशी ख्याती असलेले गंगा नदीच्या तीरावर वसलेले हे शहर आहे. हे शहर, महाभारत युद्धात पांडवांकडून लढणाऱ्या काशी राजाने वसविल्यामुळे यास 'काशी'/'काशिका' हे नाव पडले.\n\nकाशीमध्ये गंगाकिनारी बांधलेले एकूण ८८ घाट आहेत. त्यांची नावे :- १) अमरोहा/अमरावगिरी/बाउली घाट, असी घाट, अहिल्याबाई घाट, माता आनंदमयी घाट, कर्नाटक घाट, (६) केदार घाट, खिडकी घाट, खोरी घाट, गंगामहाल घाट-१, गंगामहाल घाट-२, (११) गणेश घाट, गुलेरिया घाट (मूळ), गुलेरिया घाट/नया घाट, गोल घाट, (१५) चेतसिंग घाट, चौकी घाट, चौसत्ती घाट, जलासेम (जलाशायी) घाट, जातरा घाट, (२०)जानकी घाट, जैन घाट, तुलसी घाट, तेलियानाला घाट, त्रिपुरभैरवी घाट, (२५) त्रिलोचन घाट, दरभंगा घाट, दशाश्वमेध घाट, दांडी घाट, दिग्पतिया घाट, (३०) दुर्गा घाट, नंदेश्वर/नंदू घाट, नारद घाट, निरंजनी घाट, (३५) निषाद घाट, नेपाळी/घाट, पंचअग्नी अखाडा घाट, पंचकोट घाट, पंचगंगा घाट, (४०) पांडे घाट, प्रभू घाट, प्रयाग घाट, प्रल्हाद घाट, फुटा/नया घाट, (४५) बद्रीनारायण घाट, बाजीराव घाट, बुंदी परकोट घाट, ब्रह्मा घाट, भदैनी घाट, (५०) भैसासुर घाट, भोसले घाट, मंगलागौरी/बाला घाट, मनकर्णिका घाट, मनमंदिर घाट, (५५) महानिर्वाणी घाट, मानससरोवर घाट, मीर घाट, मुनशी घाट, मेहता घाट, (६०) राजा घाट, राजा ग्वाल्हेर घाट, राजेंद्रप्रसाद घाट, राणा महाल घाट, राणी घाट, (६५) राम घाट, रावण/रीवा घाट, ललिता घाट, लली घाट, लाल घाट, (७०) वत्सराज घाट, विजयनगर घाट, वेणीमाधव घाट, शाक्य घाट, शिवाला घाट, (७५) (आदि)शीतला घाट, संकट घाट, सर्वेश्वर घाट, सिंदिया घाट, सोमेश्वर घाट, (८०) हनुमान घाट, जुना हनुमान घाट, हनुमानगारदी घाट, हरिश्चंद्र घाट, (८४) क्षेमेश्वर घाट.\n\nस्कंद पुराण या इस पूर्व ५०० ते ९०० वर्षे जुन्या पुराणात काशीचे माहात्म्य आढळते. त्या काशीखंडात वाराणसीच्या आसमंतातील शैव मंदिरांचे वर्णन आहे. येथे काशी विश्वनाथ मंदिर होते. हे काशीचे मुख्य विश्वनाथ मंदिर क्रूर आक्रमक कुतुबुद्दीन ऐबक याने पाडले. या मंदिराच्या ठिकाणी मशीद उभारली. अनेक वर्षे दुर्लक��षित आणि मुस्लिमांद्वारे प्रतिबंधित राहिल्यावर अकबराच्या काळात तोरडमल या अभिमानी राजाने या मंदिर पन्हा बांधले. परंतु क्रूर आणि धर्मांध औरंगजेब याने हे मंदिर परत पाडून टाकले. अनेक शतके तशीच गेल्यानंतर तेथे अहिल्याबाई होळकर यांनी विश्वनाथ मंदिर बांधले. राजा रणजितसिंग या हिंदू देशाभिमानी राजाने त्याच्या मुख्य शिखरावर सोन्याचा मुलामा चढविला होता. परंतु तो मुसलमानांनी लूटमार करून नेला. सवाई जयसिंग या विज्ञानप्रिय राजाने इ.स. १७३७ मध्ये बनारसमधील मानमंदिर येथे वेधशाळा उभारली होती. इ.स. १७८३च्या आधीपासून काशीवर इंग्रजांचे राज्य होते. १६ व्या शतकात येथेच संत एकनाथानी \"एकनाथी भागवत\" हा वारकरी संप्रदायाचा महान ग्रंथ लिहिला.\n\nकाशी येथील विद्वान आणि अभ्यासू लोकांच्या वास्तव्यामुळे भारतातले पहिले गव्हर्नमेंट संस्कृत कॉलेज इ.स. १७९१ साली स्थापन झाले. येथे पारंपरिक व आधुनिक खगोलशास्त्रांतील अभ्यास होत असे. आज येथे बनारस हिंदू विद्यापीठ आहे.\n\n१९ नोव्हेंबर १८३५ रोजी मणिकर्णिका तांबे यांचे येथे जन्म झाले. ह्या झांशीची राणी लक्ष्मीबाई म्हणून ओळखल्या जातात. येथे त्यांचे जन्मस्थळ स्मारक आहे.\n\nकाशी शहरात सुमारे १६५४ मंदिरे आहेत. त्यामुळे यास मंदिराचे शहर असेही म्हणतात. त्यांत प्रमुख मंदिर काशी विश्वेश्वराचे आहे.\n\n'काश्यां तु मरणमुक्तिः' - काशीत मरण आल्यास त्या जिवाला मुक्ती मिळते असा समज आहे. काशी, गया आणि प्रयाग अशी त्रिस्थळी यात्रा करण्याचा रिवाज आहे.\n\nकाशीला गंगा, यमुना, सरस्वती, किरणा व धूतपापा या नद्या पंचगंगेच्या स्वरूपात आहेत.\n\nप्रख्यात भारतीय संतकवी कबीर, रविदास आणि राम चरित मानस लिहिणारे तुलसीदास हे शहराचे रहिवासी होते. कुळुका भट्ट यांनी १५ व्या शतकात वाराणसीत राहून मनुस्मृती या नावाचे सर्वात चांगले लिहिलेले पुस्तक आहे.\n\nवाराणसीमध्ये अनेक वर्तमानपत्रे आणि जर्नल्स आहेत. पहिले १ जून १८५१ रोजी प्रथम वाराणसीमध्ये प्रकाशित करण्यात आलेले ref> आज नावाचे वर्तमानपत्र १९२० मध्ये पहिले हिंदी भाषेचे राष्ट्रवादी वृत्तपत्र म्हणून प्रकाशित झाले. हे वर्तमानपत्र भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे मुखपत्र.\n\nकला\n\nवाराणसी कला आणि डिझाईनचे एक प्रमुख केंद्र आहे. ब्रिटिश राजवटीतील लष्करी छावणीची स्मशानभूमी ही वाराणसीच्या कला व शिल्पांचे स्थान आहे.\n\nसंगीत\n\nप्राचीन आख्यायिकेनुसार, विकसित संगीत आणि नृत्य प्रकारांचे श्रेय शिव यांना जाते. मध्ययुगीन काळात, भक्ती चळवळी लोकप्रियतेत वाढ आणि वाराणसी सूरदास,\n\nकबीर, रविदास, मीरा आणि तुळशीदास या संगीतकारांचे उत्कर्ष केंद्र बनले.\n\nसण\n\nमहा शिवरात्रि रोजी शिवांची मिरवणूक महामृत्युंजय मंदिर ते काशी विश्वनाथ मंदिरा पर्यंत असते. हनुमान जयंती (मार्च ते एप्रिल) साजरी केली जाते. विशेष पूजा, आरती आणि सार्वजनिक मिरवणुकीचे आयोजन केले जाते. १९२३ पासून मंदिराच्या वतीने संगीत मोचन समरोह नावाचा पाच दिवसीय शास्त्रीय संगीत व नृत्य मैफिलीचे आयोजन करण्यात येते, ज्यात भारतातील सर्व भागातील आयकॉनिक कलाकारांना सादर करण्यासाठी आमंत्रित केले जाते.\n\nकाशी नरेश पुरस्कृत नाटकं दररोज संध्याकाळी ३१ दिवस रामनगरात सादर केली जातात. उदित नारायण सिंह यांनी १८३० च्या सुमारास काशी नरेश ही परंपरा सुरू केली.\n\nखेळ\n\nवाराणसीमधील बास्केटबॉल, क्रिकेट आणि हॉकी हा लोकप्रिय खेळ आहे. शहरातील मुख्य स्टेडियम डॉ. संपूर्णानंद स्टेडियम (सिगरा स्टेडियम), जेथे प्रथम वर्गीय क्रिकेट सामने होतात.\n\nवाराणसी हे देशभरातील विद्यार्थी आणि विद्वानांना आकर्षित करणारे भारतातील पुरातन शिक्षणाचे केंद्र आहे. जे ते. वाराणसी भारतीय तंत्रज्ञान संस्था (आयआयटी) ही १६ भारतीय तंत्रज्ञान संस्थांपैकी एक आहे. वाराणसीमध्ये अनेक महाविद्यालये आहेत व ३ केंद्रीय विद्यालये आहेत. मदन मोहन मालवीय यांनी सन १९१६मध्ये स्थापन केलेले बनारस हिंदू विद्यापीठ काशीमध्ये आहे.\n\nजुलै १९९८ (?) मध्ये अ‍ॅनी बेझंट (निधन १९३३) यांनी धर्मनिरपेक्ष शिक्षण केंद्रीय माध्यमिक आणि सर्व संस्कृतीच्या विद्यार्थ्यांसाठी खुले केले आहे.\n\nप्रयाग काशी गया\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:वाराणसी जिल्हा वर्ग:वाराणसी वर्ग:हिंदू मंदिरे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाराणसी (किंवा काशी, बनारस) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Varanasi is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काशी, असी व वरुणा या नद्यांच्या संगमावर वसल्याने त्याला 'वाराणसी' हे नाव पडले.","translated_text":"He was born at the confluence of the rivers Kashi, Asi and Varuna and was called Varanasi.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>","char_index":78,"name":"Tarunbharat","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:52.407912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"काशी हे हिंदूंना सर्वांत पूज्य असणारे क्षेत्र आहे.दिवोदासाच्या कर्मयोगामुळे काशी मध्ये देवाने वास्तव्य केले.म्हणून दिवोदासाला आठवले पाहिजे.","translated_text":"This is the most revered area of the Hindus. It is due to Divodasa's Karma Yoga that God dwelt in Kashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर बनारस, वाराणसी, काशी, अविमुक्त (शंकराच्या वास्तव्यामुळे), आनंदकानन/आनंदवन(शंकराला आनंद देणारे वन), काशिका, तपःस्थली, महास्मशान, मुक्तिक्षेत्र, रुद्रावास (रुद्राचे राहण्याचे ठिकाण), श्रीशिवपुरी वगैरे नावांनी ओळखले जाते.","translated_text":"The city is known as Banaras, Varanasi, Kashi, Avifree (due to Shankara's residence), Anandkanan/Anandvan (forest that gives pleasure to Shankara), Kasika, Tapasthalli, Mahasamshan, Free Zone, Rudrawas (residence of Rudra), Sree Shivpuri etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील काशी विश्वेश्वर बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे.","translated_text":"Kashi Visvesvar is one of the twelve Jyotirlinga.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गंगा नदीच्या पश्चिम किनाऱ्यावर वसलेले वाराणसी जगातील प्राचीन शहरांपैकी एक मानले जाते.","translated_text":"Located on the western bank of the River Ganges, Varanasi is considered one of the oldest cities in the world.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर वाराणसी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Varanasi district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जगातील सर्वांत जुने सलग वस्ती असलेले शहर अशी ख्याती असलेले गंगा नदीच्या तीरावर वसलेले हे शहर आहे.","translated_text":"It is the oldest continuously inhabited city in the world, located on the banks of river Ganges.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर, महाभारत युद्धात पांडवांकडून लढणाऱ्या काशी राजाने वसविल्यामुळे यास 'काशी'/'काशिका' हे नाव पडले.","translated_text":"The name of the city was 'Kashi' / 'Kashika' because it was founded by the Kashi King who fought by the Pandavas in the Mahabharata War.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>","char_index":102,"name":"Tarunbharat","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:52.407912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काशीमध्ये गंगाकिनारी बांधलेले एकूण ८८ घाट आहेत.","translated_text":"There are a total of 88 Ganges in Kashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांची नावे :- १) अमरोहा/अमरावगिरी/बाउली घाट, असी घाट, अहिल्याबाई घाट, माता आनंदमयी घाट, कर्नाटक घाट, (६) केदार घाट, खिडकी घाट, खोरी घाट, गंगामहाल घाट-१, गंगामहाल घाट-२, (११) गणेश घाट, गुलेरिया घाट (मूळ), गुलेरिया घाट/नया घाट, गोल घाट, (१५) चेतसिंग घाट, चौकी घाट, चौसत्ती घाट, जलासेम (जलाशायी) घाट, जातरा घाट, (२०)जानकी घाट, जैन घाट, तुलसी घाट, तेलियानाला घाट, त्रिपुरभैरवी घाट, (२५) त्रिलोचन घाट, दरभंगा घाट, दशाश्वमेध घाट, दांडी घाट, दिग्पतिया घाट, (३०) दुर्गा घाट, नंदेश्वर/नंदू घाट, नारद घाट, निरंजनी घाट, (३५) निषाद घाट, नेपाळी/घाट, पंचअग्नी अखाडा घाट, पंचकोट घाट, पंचगंगा घाट, (४०) पांडे घाट, प्रभू घाट, प्रयाग घाट, प्रल्हाद घाट, फुटा/नया घाट, (४५) बद्रीनारायण घाट, बाजीराव घाट, बुंदी परकोट घाट, ब्रह्मा घाट, भदैनी घाट, (५०) भैसासुर घाट, भोसले घाट, मंगलागौरी/बाला घाट, मनकर्णिका घाट, मनमंदिर घाट, (५५) महानिर्वाणी घाट, मानससरोवर घाट, मीर घाट, मुनशी घाट, मेहता घाट, (६०) राजा घाट, राजा ग्वाल्हेर घाट, राजेंद्रप्रसाद घाट, राणा महाल घाट, राणी घाट, (६५) राम घाट, रावण/रीवा घाट, ललिता घाट, लली घाट, लाल घाट, (७०) वत्सराज घाट, विजयनगर घाट, वेणीमाधव घाट, शाक्य घाट, शिवाला घाट, (७५) (आदि)शीतला","translated_text":"Their names are:- (1) Amroha/Amraoगिरी/Bauli Ghat, Asi Ghat, Ahilyabai Ghat, Mata Anandamayi Ghat, Karnataka Ghat, (6) Kedar Ghat, Window Ghat, Khori Ghat, Ganga Mahal Ghat-1, Ganga Mahal Ghat-2, (11) Ganesh Ghat, Gulariya Ghat (original 60), Gulariya Ghat/New Ghat, Gol Ghat, (15), Chetan Singh Ghat, Chowki Ghat, Chowma Sathi Ghat, Jalasam Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat, Ghat","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"घाट, संकट घाट, सर्वेश्वर घाट, सिंदिया घाट, सोमेश्वर घाट, (८०) हनुमान घाट, जुना हनुमान घाट, हनुमानगारदी घाट, हरिश्चंद्र घाट, (८४) क्षेमेश्वर घाट.","translated_text":"Ghat, Sanskrit Ghat, Sureshwar Ghat, Sindiya Ghat, Someshwar Ghat, (80) Hanuman Ghat, Old Hanuman Ghat, Hanumangardi Ghat, Harishchandra Ghat, (84) Khemeswar Ghat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्कंद पुराण या इस पूर्व ५०० ते ९०० वर्षे जुन्या पुराणात काशीचे माहात्म्य आढळते.","translated_text":"The ancient Skanda Puranas, which date back 500-900 years, reveal the magnificence of Kashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या काशीखंडात वाराणसीच्या आसमंतातील शैव मंदिरांचे वर्णन आहे.","translated_text":"This is a description of the Shiva temples in Asaman, Varanasi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे काशी विश्वनाथ मंदिर होते.","translated_text":"This was the Kashi Viswanath Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे काशीचे मुख्य विश्वनाथ मंदिर क्रूर आक्रमक कुतुबुद्दीन ऐबक याने पाडले.","translated_text":"This is the chief Vishwanath temple of Kashi which was destroyed by the brutal attacker Kutubuddin Abbak.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या मंदिराच्या ठिकाणी मशीद उभारली. अनेक वर्षे दुर्लक्षित आणि मुस्लिमांद्वारे प्रतिबंधित राहिल्यावर अकबराच्या काळात तोरडमल या अभिमानी राजाने या मंदिर पन्हा बांधले.","translated_text":"A mosque was built on the site of the temple. After years of neglect and ban by Muslims, the temple was built by the proud king Thoradhmal during the time of Akbar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु क्रूर आणि धर्मांध औरंगजेब याने हे मंदिर परत पाडून टाकले.","translated_text":"But the cruel and religious Aurangzeb destroyed the temple again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनेक शतके तशीच गेल्यानंतर तेथे अहिल्याबाई होळकर यांनी विश्वनाथ मंदिर बांधले.","translated_text":"Many centuries later, Ahilyabai Holkar built the Vishwanath Temple there.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजा रणजितसिंग या हिंदू देशाभिमानी राजाने त्याच्या मुख्य शिखरावर सोन्याचा मुलामा चढविला होता.","translated_text":"King Ranjit Singh, a Hindu nationalist king, mounted a golden statue on his main summit.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु तो मुसलमानांनी लूटमार करून नेला.","translated_text":"But it was looted by Muslims.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सवाई जयसिंग या विज्ञानप्रिय राजाने इ.स.","translated_text":"The science-loving king, Sawai Jai Singh, was born in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७३७ मध्ये बनारसमधील मानमंदिर येथे वेधशाळा उभारली होती.","translated_text":"In 1737 an observatory was set up in Manampir, Banaras.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's not just me.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७८३च्या आधीपासून काशीवर इंग्रजांचे राज्य होते.","translated_text":"As early as 1783, Kashi was under British rule.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६ व्या शतकात येथेच संत एकनाथानी \"एकनाथी भागवत\" हा वारकरी संप्रदायाचा महान ग्रंथ लिहिला.","translated_text":"It was here in the 16th century that Saint Eknathani wrote the great work of the Varkari sect \"Eknathi Bhagvat\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काशी येथील विद्वान आणि अभ्यासू लोकांच्या वास्तव्यामुळे भारतातले पहिले गव्हर्नमेंट संस्कृत कॉलेज इ.स.","translated_text":"The first Government Sanskrit College in India was founded by a group of scholars and practitioners from Kashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७९१ साली स्थापन झाले.","translated_text":"It was founded in 1791.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे पारंपरिक व आधुनिक खगोलशास्त्रांतील अभ्यास होत असे.","translated_text":"Traditional and modern astronomy was studied here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आज येथे बनारस हिंदू विद्यापीठ आहे.","translated_text":"Today here is the Banaras Hindu University.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"ऐतिहासिक स्मारक","translated_text":"Historic Monuments","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९ नोव्हेंबर १८३५ रोजी मणिकर्णिका तांबे यांचे येथे जन्म झाले.","translated_text":"On November 19, 1835, Manikarnika Kamban was born here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या झांशीची राणी लक्ष्मीबाई म्हणून ओळखल्या जातात.","translated_text":"They are known as the Queen Lakshmibai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे त्यांचे जन्मस्थळ स्मारक आहे.","translated_text":"Here is a monument to his birthplace.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मंदिरे","translated_text":"Temples","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काशी शहरात सुमारे १६५४ मंदिरे आहेत.","translated_text":"There are about 1,654 temples in Kashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे यास मंदिराचे शहर असेही म्हणतात.","translated_text":"This is why it is also called the Temple City.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांत प्रमुख मंदिर काशी विश्वेश्वराचे आहे.","translated_text":"The main temple is dedicated to Kashi Vishweswara.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat1\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-15#Chdpage_4 तरुण भारत, नागपूर,दि. १५ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: मंदिरांचे शहर काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = }}</ref>","char_index":43,"name":"Tarunbharat1","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-15","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:02.541888-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतर","translated_text":"Others","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"'काश्यां तु मरणमुक्तिः' - काशीत मरण आल्यास त्या जिवाला मुक्ती मिळते असा समज आहे.","translated_text":"Kasya Tu Death Liberation: It is believed that when a person dies in Kashi, his soul is saved.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>","char_index":80,"name":"Tarunbharat","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:52.407912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"काशी, गया आणि प्रयाग अशी त्रिस्थळी यात्रा करण्याचा रिवाज आहे.","translated_text":"It is customary to travel to the tribes of Kashi, Gaya and Prayag.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काशीला गंगा, यमुना, सरस्वती, किरणा व धूतपापा या नद्या पंचगंगेच्या स्वरूपात आहेत.","translated_text":"Kashila Ganga, Yamuna, Saraswati, Kirna and Dhutpapa are rivers in the form of Panchganga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संस्कृती","translated_text":"Culture","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रख्यात भारतीय संतकवी कबीर, रविदास आणि राम चरित मानस लिहिणारे तुलसीदास हे शहराचे रहिवासी होते.","translated_text":"The famous Indian saint Kabir, Ravidas and Ram Charit Manas, Tulsiidas, were residents of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुळुका भट्ट यांनी १५ व्या शतकात वाराणसीत राहून मनुस्मृती या नावाचे सर्वात चांगले लिहिलेले पुस्तक आहे.","translated_text":"The best book written by Kuluka Bhatt in the 15th century in Varanasi is Manusmrti.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=1909-01|title=The Imperial Gazetteer of India: The Indian Empire. Volume II: Historical|url=http://dx.doi.org/10.2307/1832663|journal=The American Historical Review|volume=14|issue=2|pages=333|doi=10.2307/1832663|issn=0002-8762}}</ref>","char_index":101,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.2307/1832663","source_text":null,"source_code_content_type":"","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:12.646484-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाराणसीमध्ये अनेक वर्तमानपत्रे आणि जर्नल्स आहेत.","translated_text":"There are many newspapers and journals in Varanasi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पहिले १ जून १८५१ रोजी प्रथम वाराणसीमध्ये प्रकाशित करण्यात आलेले ref> आज नावाचे वर्तमानपत्र १९२० मध्ये पहिले हिंदी भाषेचे राष्ट्रवादी वृत्तपत्र म्हणून प्रकाशित झाले.","translated_text":"First published on 1 June 1851 in Varanasi, ref> today was the first Hindi-language nationalist newspaper in 1920.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/52436961|title=Varanasi at the crossroads : a panoramic view of early modern Varanasi and the story of its transition|last=Medhasananda, Swami, 1946-|date=2002|publisher=Ramakrishna Mission, Institute of Culture|isbn=8187332182|location=Kolkata|oclc=52436961}}","char_index":68,"name":null,"url":"https://www.worldcat.org/oclc/52436961","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":272767,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:12.851631-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (53 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"हे वर्तमानपत्र भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे मुखपत्र.","translated_text":"This newspaper is the front page of the Indian National Congress.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kasbekar|first=Nishaminy|date=2006-07-01|title=Tigecycline: A new glycylcycline antimicrobial agent|url=http://dx.doi.org/10.2146/ajhp050487|journal=American Journal of Health-System Pharmacy|volume=63|issue=13|pages=1235–1243|doi=10.2146/ajhp050487|issn=1079-2082}}</ref>","char_index":51,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.2146/ajhp050487","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":93,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:13.479360-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (7 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कला","translated_text":"Art","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाराणसी कला आणि डिझाईनचे एक प्रमुख केंद्र आहे.","translated_text":"Varanasi is a major center of art and design.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिश राजवटीतील लष्करी छावणीची स्मशानभूमी ही वाराणसीच्या कला व शिल्पांचे स्थान आहे.","translated_text":"The cemetery of the British-ruled military camp is the place of art and sculpture of Varanasi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संगीत","translated_text":"Music","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्राचीन आख्यायिकेनुसार, विकसित संगीत आणि नृत्य प्रकारांचे श्रेय शिव यांना जाते.","translated_text":"According to ancient legend, Shiva is credited with developing musical and dance styles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्ययुगीन काळात, भक्ती चळवळी लोकप्रियतेत वाढ आणि वाराणसी सूरदास,","translated_text":"During the Middle Ages, the devotional movement grew in popularity and Varanasi Surdas,","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कबीर, रविदास, मीरा आणि तुळशीदास या संगीतकारांचे उत्कर्ष केंद्र बनले.","translated_text":"Kabir, Ravidas, Meera and Tulshidas became the flourishing centres of musicians.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सण","translated_text":"Festivals","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महा शिवरात्रि रोजी शिवांची मिरवणूक महामृत्युंजय मंदिर त��� काशी विश्वनाथ मंदिरा पर्यंत असते.","translated_text":"On Maha Shivaratri, Shiva's chant is from the Maharithyunja temple to the Kashi Viswanath temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हनुमान जयंती (मार्च ते एप्रिल) साजरी केली जाते.","translated_text":"Hanuman Jubilee (March to April) is celebrated.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विशेष पूजा, आरती आणि सार्वजनिक मिरवणुकीचे आयोजन केले जाते.","translated_text":"Special prayers, Aarti and public recitation are held.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2007-12-01|title=Watt, Sir Alan (Stewart), (13 April 1901–18 Sept. 1988), Director, The Canberra Times, 1964–72|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u170226|journal=Who Was Who|publisher=Oxford University Press}}</ref>","char_index":58,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u170226","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":919,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:13.685555-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (75 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Hogan|first=Michelle|date=2009-06|title=Lynda Anne Szczech, MD, MSCE, Named First Woman President-Elect of the NKF|url=http://dx.doi.org/10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7|journal=Nephrology Times|volume=2|issue=6|pages=14|doi=10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7|issn=1940-5960}}</ref>","char_index":58,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":8534,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:13.910474-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (6 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"१९२३ पासून मंदिराच्या वतीने संगीत मोचन समरोह नावाचा पाच दिवसीय शास्त्रीय संगीत व नृत्य मैफिलीचे आयोजन करण्यात येते, ज्यात भारतातील सर्व भागातील आयकॉनिक कलाकारांना सादर करण्यासाठी आमंत्रित केले जाते.","translated_text":"Since 1923, a five-day classical music and dance festival called Music Mochan Samroh has been organized on behalf of the temple, inviting iconic artists from all over India to perform.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kirk|first=Thomas G.|date=1998-11|title=Women in American History98131Encyclopaedia Britannica. Women in American History. Encyclopaedia Britannica, 1998 (last visited 31 August 1998). http://www.women.eb.com/ Free|url=http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131|journal=Electronic Resources Review|volume=2|issue=11|pages=138–138|doi=10.1108/err.1998.2.11.138.131|issn=1364-5137}}</ref>","char_index":198,"name":null,"url":"http://www.women.eb.com/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:14.260851-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kirk|first=Thomas G.|date=1998-11|title=Women in American History98131Encyclopaedia Britannica. Women in American History. Encyclopaedia Britannica, 1998 (last visited 31 August 1998). http://www.women.eb.com/ Free|url=http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131|journal=Electronic Resources Review|volume=2|issue=11|pages=138–138|doi=10.1108/err.1998.2.11.138.131|issn=1364-5137}}</ref>","char_index":198,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":61687,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:14.342917-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.88525390625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काशी नरेश पुरस्कृत नाटकं दररोज संध्याकाळी ३१ दिवस रामनगरात सादर केली जातात.","translated_text":"Kashi Naresh Award plays are presented in Ramnagar every evening for 31 days.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदित नारायण सिंह यांनी १८३० च्या सुमारास काशी नरेश ही परंपरा सुरू केली.","translated_text":"The tradition of Kashi Naresh was started by Udit Narayan Singh around 1830.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://dx.doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195178081.003.0007|title=Observed Brain Dynamics|last=Mitra|first=Partha P.|last2=Bokil|first2=Hemant|date=2007-12-06|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195178081|pages=184–216}}</ref>","char_index":71,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195178081.003.0007","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":93,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:15.424878-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (7 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खेळ","translated_text":"Games","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाराणसीमधील बास्केटबॉल, क्रिकेट आणि हॉकी हा लोकप्रिय खेळ आहे.","translated_text":"Basketball, cricket and hockey are popular sports in Varanasi.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Singh|first=V.|last2=Subrahmanyam|first2=V. S.|last3=Singh|first3=L.|last4=Singh|first4=M. K.|last5=V.|first5=Sharma|last6=Chouhan|first6=N. S.|last7=Jaiswal|first7=M. K.|last8=Soma|first8=A. K.|date=2013-08-01|title=Prospects of Dark Matter Direct Search under Deep Sea Water in India|url=http://dx.doi.org/10.15415/jnp.2013.11004|journal=Journal of Nuclear Physics, Material Sciences, Radiation and Applications|volume=1|issue=1|pages=37–43|doi=10.15415/jnp.2013.11004|issn=2321-8649}}</ref>","char_index":61,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.15415/jnp.2013.11004","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:15.598933-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"शहरातील मुख्य स्टेडियम डॉ.","translated_text":"The main stadium in the city is Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संपूर्णानंद स्टेडियम (सिगरा स्टेडियम), जेथे प्रथम वर्गीय क्रिकेट सामने होतात.","translated_text":"It is the site of the first-class cricket matches.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2012-03|title=Erratum to the January/February 2012 issue|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.urolonc.2012.02.003|journal=Urologic Oncology: Seminars and Original Investigations|volume=30|issue=2|pages=233|doi=10.1016/j.urolonc.2012.02.003|issn=1078-1439}}</ref>","char_index":77,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1016/j.urolonc.2012.02.003","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":2682,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:25.885903-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is empty","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वाराणसी हे देशभरातील विद्यार्थी आणि विद्वानांना आकर्षित करणारे भारतातील पुरातन शिक्षणाचे केंद्र आहे.","translated_text":"Varanasi is a centre of ancient learning in India which attracts students and scholars from all over the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जे ते.","translated_text":"Whatever it is.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/950890160|title=Sawai Jai Singh and his astronomy|last=Sharma, Virendra Nath,|isbn=9788120812567|edition=2nd revised edition|location=Delhi|oclc=950890160}}</ref>","char_index":6,"name":null,"url":"https://www.worldcat.org/oclc/950890160","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":267559,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:26.197124-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (42 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/133166682|title=Early childhood education, postcolonial theory, and teaching practices in India : balancing Vygotsky and the Veda|last=Gupta, Amita, 1959-|date=2006|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=1403971145|edition=1st ed|location=New York|oclc=133166682}}</ref>","char_index":6,"name":null,"url":"https://www.worldcat.org/oclc/133166682","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":291541,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:26.850481-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.80615234375},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Aalok Ranjan Chaurasia|date=2012-06-30|title=Demographic diversity in India: Evidence from the provisional results of 2011 population census|url=http://dx.doi.org/10.5897/jgrp11.078|journal=Journal of Geography and Regional Planning|volume=5|issue=12|doi=10.5897/jgrp11.078|issn=2070-1845}}</ref>","char_index":6,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.5897/jgrp11.078","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":4525,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:27.636732-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (80 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"वाराणसी भारतीय तंत्रज्ञान संस्था (आयआयटी) ही १६ भारतीय तंत्रज्ञान संस्थांपैकी एक आहे.","translated_text":"Varanasi Indian Institute of Technology (IIT) is one of the 16 Indian Institutes of Technology.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वाराणसीमध्ये अनेक महाविद्यालये आहेत व ३ केंद्रीय विद्यालये आहेत.","translated_text":"Varanasi has several colleges and three central universities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मदन मोहन मालवीय यांनी सन १९१६मध्ये स्थापन केलेले बनारस हिंदू विद्यापीठ काशीमध्ये आहे.","translated_text":"Banaras Hindu University founded in 1916 by Madan Mohan Malviya is located in Kashi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जुलै १९९८ (?)","translated_text":"July 1998 (?)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्ये अ‍ॅनी बेझंट (निधन १९३३) यांनी धर्मनिरपेक्ष शिक्षण केंद्रीय माध्यमिक आणि सर्व संस्कृतीच्या विद्यार्थ्यांसाठी खुले केले आहे.","translated_text":"In 1933, Anne Bezant (died 1933) opened secular education to Central Secondary and all-cultural students.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रयाग काशी गया","translated_text":"Prayag went to Kashi","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:वाराणसी जिल्हा वर्ग:वाराणसी वर्ग:हिंदू मंदिरे","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Varanasi district Category:Varanasi Category:Hindu temples","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"वाराणसी (किंवा काशी, बनारस) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. काशी, असी व वरुणा या नद्यांच्या संगमावर वसल्याने त्याला 'वाराणसी' हे नाव पडले.","translated_text":"Varanasi is a city in the Indian state of Uttar Pradesh. He was born at the confluence of the rivers Kashi, Asi and Varuna and was called Varanasi.","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>","char_index":154,"name":"Tarunbharat","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:52.407912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"जगातील सर्वांत जुने सलग वस्ती असलेले शहर अशी ख्याती असलेले गंगा नदीच्या तीरावर वसलेले हे शहर आहे. हे शहर, महाभारत युद्धात पांडवांकडून लढणाऱ्या काशी राजाने वसविल्यामुळे यास 'काशी'/'काशिका' हे नाव पडले.","translated_text":"It is the oldest continuously inhabited city in the world, located on the banks of river Ganges. The name of the city was 'Kashi' / 'Kashika' because it was founded by the Kashi King who fought by the Pandavas in the Mahabharata War.","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>","char_index":200,"name":"Tarunbharat","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:52.407912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"काशी शहरात सुमारे १६५४ मंदिरे आहेत. त्यामुळे यास मंदिराचे शहर असेही म्हणतात. त्यांत प्रमुख मंदिर काशी विश्वेश्वराचे आहे.","translated_text":"There are about 1,654 temples in Kashi. This is why it is also called the Temple City. The main temple is dedicated to Kashi Vishweswara.","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat1\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-15#Chdpage_4 तरुण भारत, नागपूर,दि. १५ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: मंदिरांचे शहर काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = }}</ref>","char_index":120,"name":"Tarunbharat1","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-15","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:02.541888-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"'काश्यां तु मरणमुक्तिः' - काशीत मरण आल्यास त्या जिवाला मुक्ती मिळते असा समज आहे.","translated_text":"Kasya Tu Death Liberation: It is believed that when a person dies in Kashi, his soul is saved.","citations":[{"content":"<ref name=\"Tarunbharat\">{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =pl like and share http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08#Chdpage_4 तरुण भारत,नागपूर,दि. ०८ मार्च २०१४,छोटे उस्ताद पुरवणी,पान क्र. ४, | title = मथळा: सर्व क्षेत्रांचे आदिपीठ:काशी | भाषा = मराठी | लेखक = मुकुंद नानिवडेकर | लेखकदुवा = | आडनाव = | पहिलेनाव = | सहलेखक = | संपादक = | वर्ष = | महिना = | दिनांक = | फॉरमॅट = | आर्काइव्हदुवा = | आर्काइव्हदिनांक = | कृती = | पृष्ठे = | प्रकाशक = | अ‍ॅक्सेसवर्ष = | अ‍ॅक्सेसमहिनादिनांक = | अ‍ॅक्सेसदिनांकमहिना = | ॲक्सेसदिनांक = १५/०३/२०१४ | अवतरण = बनारस }}</ref>","char_index":80,"name":"Tarunbharat","url":"http://epaper.newsbharati.com/opnimg.aspx?lang=3&spage=MPage&NB=2014-03-08","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:52.407912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"प्रख्यात भारतीय संतकवी कबीर, रविदास आणि राम चरित मानस लिहिणारे तुलसीदास हे शहराचे रहिवासी होते. कुळुका भट्ट यांनी १५ व्या शतकात वाराणसीत राहून मनुस्मृती या नावाचे सर्वात चांगले लिहिलेले पुस्तक आहे.","translated_text":"The famous Indian saint Kabir, Ravidas and Ram Charit Manas, Tulsiidas, were residents of the city. The best book written by Kuluka Bhatt in the 15th century in Varanasi is Manusmrti.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=1909-01|title=The Imperial Gazetteer of India: The Indian Empire. Volume II: Historical|url=http://dx.doi.org/10.2307/1832663|journal=The American Historical Review|volume=14|issue=2|pages=333|doi=10.2307/1832663|issn=0002-8762}}</ref>","char_index":197,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.2307/1832663","source_text":null,"source_code_content_type":"","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:12.646484-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"वाराणसीमध्ये अनेक वर्तमानपत्रे आणि जर्नल्स आहेत. पहिले १ जून १८५१ रोजी प्रथम वाराणसीमध्ये प्रकाशित करण्यात आलेले ref> आज नावाचे वर्तमानपत्र १९२० मध्ये पहिले हिंदी भाषेचे राष्ट्रवादी वृत्तपत्र म्हणून प्रकाशित झाले.","translated_text":"There are many newspapers and journals in Varanasi. First published on 1 June 1851 in Varanasi, ref> today was the first Hindi-language nationalist newspaper in 1920.","citations":[{"content":"{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/52436961|title=Varanasi at the crossroads : a panoramic view of early modern Varanasi and the story of its transition|last=Medhasananda, Swami, 1946-|date=2002|publisher=Ramakrishna Mission, Institute of Culture|isbn=8187332182|location=Kolkata|oclc=52436961}}","char_index":117,"name":null,"url":"https://www.worldcat.org/oclc/52436961","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":272767,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:12.851631-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (53 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"वाराणसीमध्ये अनेक वर्तमानपत्रे आणि जर्नल्स आहेत. पहिले १ जून १८५१ रोजी प्रथम वाराणसीमध्ये प्रकाशित करण्यात आलेले ref> आज नावाचे वर्तमानपत्र १९२० मध्ये पहिले हिंदी भाषेचे राष्ट्रवादी वृत्तपत्र म्हणून प्रकाशित झाले. हे वर्तमानपत्र भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे मुखपत्र.","translated_text":"There are many newspapers and journals in Varanasi. First published on 1 June 1851 in Varanasi, ref> today was the first Hindi-language nationalist newspaper in 1920. This newspaper is the front page of the Indian National Congress.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kasbekar|first=Nishaminy|date=2006-07-01|title=Tigecycline: A new glycylcycline antimicrobial agent|url=http://dx.doi.org/10.2146/ajhp050487|journal=American Journal of Health-System Pharmacy|volume=63|issue=13|pages=1235–1243|doi=10.2146/ajhp050487|issn=1079-2082}}</ref>","char_index":265,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.2146/ajhp050487","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":93,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:13.479360-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (7 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"महा शिवरात्रि रोजी शिवांची मिरवणूक महामृत्युंजय मंदिर ते काशी विश्वनाथ मंदिरा पर्यंत असते. हनुमान जयंती (मार्च ते एप्रिल) साजरी केली जाते. विशेष पूजा, आरती आणि सार्वजनिक मिरवणुकीचे आयोजन केले जाते.","translated_text":"On Maha Shivaratri, Shiva's chant is from the Maharithyunja temple to the Kashi Viswanath temple. Hanuman Jubilee (March to April) is celebrated. Special prayers, Aarti and public recitation are held.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2007-12-01|title=Watt, Sir Alan (Stewart), (13 April 1901–18 Sept. 1988), Director, The Canberra Times, 1964–72|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u170226|journal=Who Was Who|publisher=Oxford University Press}}</ref>","char_index":197,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u170226","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":919,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:13.685555-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (75 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Hogan|first=Michelle|date=2009-06|title=Lynda Anne Szczech, MD, MSCE, Named First Woman President-Elect of the NKF|url=http://dx.doi.org/10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7|journal=Nephrology Times|volume=2|issue=6|pages=14|doi=10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7|issn=1940-5960}}</ref>","char_index":197,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1097/01.nep.0000357316.94327.c7","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":8534,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:13.910474-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (6 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हनुमान जयंती (मार्च ते एप्रिल) साजरी केली जाते. विशेष पूजा, आरती आणि सार्वजनिक मिरवणुकीचे आयोजन केले जाते. १९२३ पासून मंदिराच्या वतीने संगीत मोचन समरोह नावाचा पाच दिवसीय शास्त्रीय संगीत व नृत्य मैफिलीचे आयोजन करण्यात येते, ज्यात भारतातील सर्व भागातील आयकॉनिक कलाकारांना सादर करण्यासाठी आमंत्रित केले जाते.","translated_text":"Hanuman Jubilee (March to April) is celebrated. Special prayers, Aarti and public recitation are held. Since 1923, a five-day classical music and dance festival called Music Mochan Samroh has been organized on behalf of the temple, inviting iconic artists from all over India to perform.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kirk|first=Thomas G.|date=1998-11|title=Women in American History98131Encyclopaedia Britannica. Women in American History. Encyclopaedia Britannica, 1998 (last visited 31 August 1998). http://www.women.eb.com/ Free|url=http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131|journal=Electronic Resources Review|volume=2|issue=11|pages=138–138|doi=10.1108/err.1998.2.11.138.131|issn=1364-5137}}</ref>","char_index":305,"name":null,"url":"http://www.women.eb.com/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:14.260851-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kirk|first=Thomas G.|date=1998-11|title=Women in American History98131Encyclopaedia Britannica. Women in American History. Encyclopaedia Britannica, 1998 (last visited 31 August 1998). http://www.women.eb.com/ Free|url=http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131|journal=Electronic Resources Review|volume=2|issue=11|pages=138–138|doi=10.1108/err.1998.2.11.138.131|issn=1364-5137}}</ref>","char_index":305,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1108/err.1998.2.11.138.131","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":61687,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:14.342917-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.88525390625}]},{"text":"काशी नरेश पुरस्कृत नाटकं दररोज संध्याकाळी ३१ दिवस रामनगरात सादर केली जातात. उदित नारायण सिंह यांनी १८३० च्या सुमारास काशी नरेश ही परंपरा सुरू केली.","translated_text":"Kashi Naresh Award plays are presented in Ramnagar every evening for 31 days. The tradition of Kashi Naresh was started by Udit Narayan Singh around 1830.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=http://dx.doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195178081.003.0007|title=Observed Brain Dynamics|last=Mitra|first=Partha P.|last2=Bokil|first2=Hemant|date=2007-12-06|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195178081|pages=184–216}}</ref>","char_index":147,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195178081.003.0007","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":93,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:15.424878-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (7 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"वाराणसीमधील बास्केटबॉल, क्रिकेट आणि हॉकी हा लोकप्रिय खेळ आहे.","translated_text":"Basketball, cricket and hockey are popular sports in Varanasi.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Singh|first=V.|last2=Subrahmanyam|first2=V. S.|last3=Singh|first3=L.|last4=Singh|first4=M. K.|last5=V.|first5=Sharma|last6=Chouhan|first6=N. S.|last7=Jaiswal|first7=M. K.|last8=Soma|first8=A. K.|date=2013-08-01|title=Prospects of Dark Matter Direct Search under Deep Sea Water in India|url=http://dx.doi.org/10.15415/jnp.2013.11004|journal=Journal of Nuclear Physics, Material Sciences, Radiation and Applications|volume=1|issue=1|pages=37–43|doi=10.15415/jnp.2013.11004|issn=2321-8649}}</ref>","char_index":61,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.15415/jnp.2013.11004","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:15.598933-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"वाराणसीमधील बास्केटबॉल, क्रिकेट आणि हॉकी हा लोकप्रिय खेळ आहे. शहरातील मुख्य स्टेडियम डॉ. संपूर्णानंद स्टेडियम (सिगरा स्टेडियम), जेथे प्रथम वर्गीय क्रिकेट सामने होतात.","translated_text":"Basketball, cricket and hockey are popular sports in Varanasi. The main stadium in the city is Dr. It is the site of the first-class cricket matches.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2012-03|title=Erratum to the January/February 2012 issue|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.urolonc.2012.02.003|journal=Urologic Oncology: Seminars and Original Investigations|volume=30|issue=2|pages=233|doi=10.1016/j.urolonc.2012.02.003|issn=1078-1439}}</ref>","char_index":166,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.1016/j.urolonc.2012.02.003","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":2682,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:25.885903-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is empty","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"वाराणसी हे देशभरातील विद्यार्थी आणि विद्वानांना आकर्षित करणारे भारतातील पुरातन शिक्षणाचे केंद्र आहे. जे ते.","translated_text":"Varanasi is a centre of ancient learning in India which attracts students and scholars from all over the country. Whatever it is.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/950890160|title=Sawai Jai Singh and his astronomy|last=Sharma, Virendra Nath,|isbn=9788120812567|edition=2nd revised edition|location=Delhi|oclc=950890160}}</ref>","char_index":107,"name":null,"url":"https://www.worldcat.org/oclc/950890160","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":267559,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:26.197124-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (42 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://www.worldcat.org/oclc/133166682|title=Early childhood education, postcolonial theory, and teaching practices in India : balancing Vygotsky and the Veda|last=Gupta, Amita, 1959-|date=2006|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=1403971145|edition=1st ed|location=New York|oclc=133166682}}</ref>","char_index":107,"name":null,"url":"https://www.worldcat.org/oclc/133166682","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":291541,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:26.850481-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.80615234375},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Aalok Ranjan Chaurasia|date=2012-06-30|title=Demographic diversity in India: Evidence from the provisional results of 2011 population census|url=http://dx.doi.org/10.5897/jgrp11.078|journal=Journal of Geography and Regional Planning|volume=5|issue=12|doi=10.5897/jgrp11.078|issn=2070-1845}}</ref>","char_index":107,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.5897/jgrp11.078","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":4525,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:27.636732-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (80 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशचा भूगोल|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|उत्तर प्रदेश]]","hash":"8bf0691b75e1b7ad0b0f61874cb62ddb5d0f8786c0c3f35ff4199e0de24b5de2","last_revision":"2021-11-22T09:58:24Z","first_revision":"2006-04-14T23:24:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.420288","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في أتر برديش","az":"Kateqoriya:Uttar-Pradeş şəhərləri","be":"Катэгорыя:Гарады Утар-Прадэш","be-x-old":"Катэгорыя:Гарады Утар-Прадэшу","bh":"श्रेणी:उत्तर प्रदेश के शहर आ कस्बा","bn":"বিষয়শ্রেণী:উত্তরপ্রদেশের শহর ও নগর","bpy":"থাক:উত্তর প্রদেশর শহর","cs":"Kategorie:Města v Uttarpradéši","da":"Kategori:Byer i Uttar Pradesh","en":"Category:Cities and towns in Uttar Pradesh","eo":"Kategorio:Urboj de Utar-Pradeŝo","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در اوتار پرادش","fi":"Luokka:Uttar Pradeshin kaupungit","fr":"Catégorie:Ville en Uttar Pradesh","gu":"શ્રેણી:ઉત્તર પ્રદેશનાં શહેરો","he":"קטגוריה:אוטר פרדש: ערים","hi":"श्रेणी:उत्तर प्रदेश के नगर","ja":"Category:ウッタル・プラデーシュ州の都市","ka":"კატეგორია:უტარ-პრადეშის ქალაქები","ko":"분류:우타르프라데시주의 도시 및 마을","lt":"Kategorija:Utar Pradešo miestai","mk":"Категорија:Градови во Утар Прадеш","ml":"വർഗ്ഗം:ഉത്തർപ്രദേശിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nn":"Kategori:Byar i Uttar Pradesh","nb":"Kategori:Byer i Uttar Pradesh","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶର ସହର","os":"Категори:Уттар-Прадешы сахартæ","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਕਸਬੇ","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Uttar Pradesh","ru":"Категория:Города Уттар-Прадеш","sa":"वर्गः:उत्तरप्रदेशराज्यस्य प्रमुखनगराणि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ","sco":"Category:Ceeties an touns in Uttar Pradesh","simple":"Category:Cities and towns in Uttar Pradesh","ta":"பகுப்பு:உத்தரப் பிரதேச மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐอุตตรประเทศ","tr":"Kategori:Uttar Pradeş'teki şehirler","uk":"Категорія:Міста Уттар-Прадешу","ur":"زمرہ:اتر پردیش کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Uttar Pradesh","zh":"Category:北方邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे उत्तर प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे उत्तर प्रदेश","translated_text":"Cities of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अलाहाबाद जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[वर्ग:प्रयागराज जिल्हा]]","hash":"228a35c9c658940b5965bcec4b7c2d910952c4d2de1c71d37d5dbbae36d9ac5d","last_revision":"2022-01-21T12:06:25Z","first_revision":"2006-04-14T23:41:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.475847","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:प्रयागराज जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:प्रयागराज जिल्हा","translated_text":"Redirection class: Prayagraj district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अलिगढ जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:अलीगढ जिल्हा]]","hash":"68aaef634d36d3c26873b5257611efe319bebbedf7ab8b29de0990d5fbe967be","last_revision":"2022-01-25T17:54:03Z","first_revision":"2006-04-14T23:41:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.528364","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:अलीगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:अलीगढ जिल्हा","translated_text":"Redirects: Category:Aligarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:औरैया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''औरैया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"02f691b84613b8634707496e1b29de74fc91c65c6e96db95be5fcf5a8d476bb3","last_revision":"2017-03-02T16:36:04Z","first_revision":"2006-04-15T00:42:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.607370","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة اورايا","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঔরিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Auraiya","en":"Category:Auraiya district","hi":"श्रेणी:औरैया ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱚᱣᱨᱟᱭᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:அவுரையா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اوریا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील औरैया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील औरैया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Auraiya district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:आझमगढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''आझमगढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"bede3cb5b7fbb8507323d97c276d2c0b6f42010b5932b6bebc707842281cfbe7","last_revision":"2014-02-27T15:53:04Z","first_revision":"2006-04-15T00:43:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.661968","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة أعظم كره","bh":"श्रेणी:आजमगढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:আজমগড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Azamgarh","en":"Category:Azamgarh district","fa":"رده:بخش اعظم‌گره","hi":"श्रेणी:आज़मगढ़ ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਆਜ਼ਮਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"گٹھ:ضلع اعظم گڑھ","ta":"பகுப்பு:ஆசம்கர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اعظم گڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील आझमगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील आझमगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Azamgarh district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बाराबंकी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बाराबंकी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"083049f6bc9bf54600c2fa6c68ea5ec56454569887ce8300378971ec344b2ed9","last_revision":"2014-02-27T16:10:55Z","first_revision":"2006-04-15T00:43:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.712019","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بارابانكي","bn":"বিষয়শ্রেণী:বারোবাঁকী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Barabanki","en":"Category:Barabanki district","fa":"رده:بخش باره‌بنکی","hi":"श्रेणी:बाराबंकी ज��िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਾਬੰਕੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பாராபங்கி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بارہ بنکی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बाराबंकी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बाराबंकी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Barabanki district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बदायूं जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बदाउं जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"dec651d15b5a7cc58ffa9ab4b7ba55eac737e873e171505a6a525efd7357e457","last_revision":"2023-01-27T18:02:13Z","first_revision":"2006-04-15T00:44:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.775884","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بودان","bn":"বিষয়শ্রেণী:বদায়ূঁ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Badaun","en":"Category:Budaun district","fa":"رده:بخش بدائون","hi":"श्रेणी:बदायूँ ज़िला","ta":"பகுப்பு:பதாயூன் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بدایوں"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बदाउं जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बदाउं जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Badaun district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बागपत जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बागपत जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"93f923012101051bd2cbe61b8a8c78adae93d4d4b8f9feb4d1c87511f6b72fef","last_revision":"2014-02-27T16:10:17Z","first_revision":"2006-04-15T00:44:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.832812","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باجبات","bn":"বিষয়শ্রেণী:বাগপথ জেলা","en":"Category:Bagpat district","hi":"श्रेणी:बागपत ज़िला","ta":"பகுப்பு:பாகுபத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع باغپت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बागपत जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बागपत जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bagpat district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बाहरैच जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देश��� [[:वर्ग:बहराईच जिल्हा]]","hash":"7338dded6ee994e148a8aaf6ee8a048fd279923c2ceb9e18a39b8cc6bf6dd4cd","last_revision":"2022-01-22T10:37:08Z","first_revision":"2006-04-15T00:45:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.889763","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:बहराईच जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:बहराईच जिल्हा","translated_text":"Redirects: Category:Bahraich district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बिजनोर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बिजनोर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"0246d1bbe9aa04c9db37b04164b7f8e278e1e526d4bc56e3718c18155de9380b","last_revision":"2014-02-27T16:11:36Z","first_revision":"2006-04-15T00:45:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:21.952716","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بيجنور","bn":"বিষয়শ্রেণী:বিজনোর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bijnor","en":"Category:Bijnor district","hi":"श्रेणी:बिजनौर ज़िला","ta":"பகுப்பு:பிஜ்னோர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بجنور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बिजनोर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बिजनोर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Biznor district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बलिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बलिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"75829c4027a4b08907e99489bf4ca727c0c7238ac5da40c6cefc588edd94d231","last_revision":"2014-02-27T16:08:31Z","first_revision":"2006-04-15T00:45:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.011240","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باليا","bh":"श्रेणी:बलियाँ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বালিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ballia","en":"Category:Ballia district","hi":"श्रेणी:बलिया ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع بلیا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बलिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बलिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bali district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बांदा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बांदा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"647aeaa8fbdba6d2ddb35f871d9a06d03970efd7de71d38266a2dd3cc215fe50","last_revision":"2014-02-27T16:09:47Z","first_revision":"2006-04-15T00:46:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.074355","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باندا","bn":"বিষয়শ্রেণী:বান্দা জেলা, উত্তরপ্রদেশ","de":"Kategorie:Distrikt Banda","en":"Category:Banda district, India","fa":"رده:بخش بانده","hi":"श्रेणी:बांदा ज़िला, उत्तर प्रदेश","ta":"பகுப்பு:பாந்தா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع باندہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बांदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बांदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Banda district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बरेली जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बरैली जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"dfcc0a3d9ca3f2fe7695ce962e52cb1318c20524c1680ce92b43bdafcd640c8b","last_revision":"2023-01-27T18:03:15Z","first_revision":"2006-04-15T00:46:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.129168","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باريلي","bn":"বিষয়শ্রেণী:বরেলী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bareilly","en":"Category:Bareilly district","hi":"श्रेणी:बरेली ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਰੇਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பரேலி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بریلی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बरैली जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बरैली जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Barali district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बस्ती जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बस्ती जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"14a0ff7d60743850e159af1f42b4ee133917b51f24ed9ae9a7c4e61356e20ce6","last_revision":"2014-02-27T16:09:02Z","first_revision":"2006-04-15T00:47:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.185498","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باسطي","bn":"বিষয়শ্রেণী:বস্তী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Basti","en":"Category:Basti district","hi":"श्रेणी:बस्ती ज़िला","te":"వర్గం:బస్తి జిల్లా","ur":"زمرہ:ضلع بستی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बस्ती जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बस्ती जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Basti district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बुलंदशहर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''बुलंदशहर  जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"12009d01655f5fa2f442fcc7f2f248a0df607af069b94333effdb363d98afb8f","last_revision":"2014-02-27T16:12:06Z","first_revision":"2006-04-15T00:47:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.236357","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بولاندشاهر","bn":"বিষয়শ্রেণী:বুলন্দশহর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bulandshahr","en":"Category:Bulandshahr district","fa":"رده:بخش بلندشهر","hi":"श्रेणी:बुलन्दशहर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬੁਲੰਦਸ਼ਹਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:புலந்தசகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بلندشہر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.074385","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बुलंदशहर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील बुलंदशहर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bulandshahar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चंदौली जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''चंदौली जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"5665db9f23afca7a114c10175a1bb19a561e6091798b60404f619ff5a0374d61","last_revision":"2014-02-27T16:00:02Z","first_revision":"2006-04-15T00:47:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.298740","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شاندولي","bn":"বিষয়শ্রেণী:চান্দৌলি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Chandauli","en":"Category:Chandauli district","hi":"श्रेणी:चन्दौली ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع چنڈولی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील चंदौली जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील चंदौली जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Chanduli district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:देवरिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''देवरिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"05cfebb184a2e3b9ff85eb781e39905414178bc8728f29b60f9477b7d5452703","last_revision":"2014-02-27T16:03:16Z","first_revision":"2006-04-15T00:48:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.362598","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة دوراي","bn":"বিষয়শ্রেণী:দেওরিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Deoria","en":"Category:Deoria district","hi":"श्रेणी:देवरिया ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع دیوریا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील देवरिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील देवरिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Devaria district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:इटावा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''इटावा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"966468d3635d81f94760b207694248c59aadc057353aaffb90b49fa5f678d2f8","last_revision":"2017-03-02T17:09:08Z","first_revision":"2006-04-15T00:48:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.413252","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ايتواه","bh":"श्रेणी:इटावा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ইটাওয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Etawah","en":"Category:Etawah district","hi":"श्रेणी:इटावा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱤᱴᱟᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Category:Etawah destrict","ur":"زمرہ:ضلع اٹاوہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील इटावा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील इटावा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Itawa district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:फिरोझाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''फिरोझाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"9c875f1f4c9426829bffe182c449ea985afd30a7dfcbe7791515543d83725068","last_revision":"2014-02-27T16:05:53Z","first_revision":"2006-04-15T00:49:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.464260","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فيروز أباد","bn":"বিষয়শ্রেণী:ফিরোজাবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Firozabad","en":"Category:Firozabad district","fa":"رده:بخش فیروزآباد، هند","hi":"श्रेणी:फ़िरोज़ाबाद ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பிரோசாபாத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع فیروز آباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फिरोझाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फिरोझाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ferozabad district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:फरुखाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यात���ल '''फरुखाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"32562d0a39be2007f6297a7ae32999b079dc71ff548684814a1936bc1877b905","last_revision":"2014-02-27T16:05:20Z","first_revision":"2006-04-15T00:49:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.513442","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فرروخاباد","bn":"বিষয়শ্রেণী:ফারুখাবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Farrukhabad","en":"Category:Farrukhabad district","fa":"رده:بخش فرخ‌آباد","hi":"श्रेणी:फ़र्रूख़ाबाद ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع فروخ آباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फरुखाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फरुखाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Farukhabad district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:फतेहपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''फतेहपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"1679e86e0060058047a8e52619ae0ff1dc10f6349bb416bc79d7cd9bdf819272","last_revision":"2023-01-27T17:56:14Z","first_revision":"2006-04-15T00:50:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.565887","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فاتح بور","bn":"বিষয়শ্রেণী:ফতেপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Fatehpur","en":"Category:Fatehpur district","fa":"رده:بخش فتح‌پور","hi":"श्रेणी:फतेहपुर ज़िला","ta":"பகுப்பு:பதேபூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع فتح پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फतेहपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फतेहपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Fatehpur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अयोध्या जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''फैझाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"a958c54da5749803d43cc9d2b8de75e1e01c235130863e1f71a9fffcf9497e0d","last_revision":"2023-01-27T17:57:17Z","first_revision":"2006-04-15T00:51:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.626433","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فايز أباد","bn":"বিষয়শ্রেণী:অযোধ্যা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ayodhya","en":"Category:Ayodhya district","fa":"رده:بخش فیض‌آباد","hi":"श्रेणी:अयोध्या ज़िला","ta":"பகுப்பு:அயோத்தி மாவட்டம்","te":"వర్గం:ఫైజాబాద్ జిల్లా","ur":"زمرہ:ضلع فیض آباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फैझाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील फैझाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Faisabad district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गोंदा जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:गोंडा जिल्हा]]","hash":"9af0c77f440b7d21efc6f3a953d4c5a519d11506d7967b92d9b627448375c5f1","last_revision":"2022-01-25T18:27:56Z","first_revision":"2006-04-15T00:52:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.686981","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:गोंडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:गोंडा जिल्हा","translated_text":"Redirects: Category:Gonda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गाझीपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''गाझीपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"53c0f0be846a143c356860505e12070e6b3b160a62a59f23b75e2be59f25d89f","last_revision":"2023-01-27T17:54:55Z","first_revision":"2006-04-15T00:53:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.750992","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة غازي بور","bh":"श्रेणी:गाजीपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:গাজীপুর জেলা, উত্তরপ্রদেশ","de":"Kategorie:Distrikt Ghazipur","en":"Category:Ghazipur district","fa":"رده:بخش قاضی‌پور","hi":"श्रेणी:गाज़ीपुर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:காசீப்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع غازی پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गाझीपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गाझीपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gazipur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गाझियाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''गाझियाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"46ac543fed07f4379c4e7eebf9634c05ca821b45071c16b3bfcab3429e34d735","last_revision":"2017-03-02T15:49:37Z","first_revision":"2006-04-15T00:54:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.814947","cross_lingual_links":{"bn":"বিষয়শ্রেণী:গাজিয়াবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ghaziabad","en":"Category:Ghaziabad district, India","fa":"رده:بخش قاضی‌آباد، هند","hi":"श्रेणी:गाज़ियाबाद ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:காசியாபாத் மாவட்டம், இந்தியா","ur":"زمرہ:ضلع غازی آباد، بھارت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गाझियाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेश���धील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गाझियाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ghaziabad district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झांसी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''झांसी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"78832485e4fe599e66d8ca5f7b5c7635c11c18a24c41880370503b84dc879f16","last_revision":"2014-02-27T16:02:45Z","first_revision":"2006-04-15T00:55:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.875382","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جانسي","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঝাঁসি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jhansi","en":"Category:Jhansi district","hi":"श्रेणी:झाँसी ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਝਾਂਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱸᱥᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع جھانسی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील झांसी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील झांसी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jhansi district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जौनपुर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[वर्ग:जौनपूर जिल्हा]]","hash":"250719d876ee8bf963367f62714fd1baeb4cca883c3f221f4e435ed28a848c55","last_revision":"2022-01-21T08:53:36Z","first_revision":"2006-04-15T00:55:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.936343","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:जौनपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:जौनपूर जिल्हा","translated_text":"Redirection class: Junpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कनौज जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''कनौज जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"4f42ca4b87ba4b7bca9ca06b597eddea244d7689f381f38ba521dca5ee9b5af3","last_revision":"2017-03-02T16:32:11Z","first_revision":"2006-04-15T00:55:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:22.995615","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كانواج","bn":"বিষয়শ্রেণী:কনৌজ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kannauj","en":"Category:Kannauj district","fa":"رده:بخش قنوج","hi":"श्रेणी:कन्नौज ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع قنوج"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कनौज जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कनौज जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kanoj district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्त��� प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कौशांबी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''कौशंबी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"fc9b20ce9aa99e818b17876b326b612eab887f1ca4fc393085f3303299f83a97","last_revision":"2017-03-28T01:01:26Z","first_revision":"2006-04-15T00:56:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.111439","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:كوشامبي","bn":"বিষয়শ্রেণী:কৌশাম্বী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kaushambi","en":"Category:Kaushambi district","hi":"श्रेणी:कौशाम्बी ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع کوشامبی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कौशंबी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कौशंबी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kaushambi district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:ललितपुर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:ललितपूर जिल्हा]]","hash":"46fc593674c7c78c3e944122d44dd9fadb3d4d2de12abec9a2c007d107931d8a","last_revision":"2022-01-22T10:36:00Z","first_revision":"2006-04-15T00:57:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.173177","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:ललितपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:ललितपूर जिल्हा","translated_text":"Redirects: Category:Lalitpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लखनौ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''लखनौ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"53eb125ceec8b1595727441b1439c6e2545e93a4ee80f6ae7d03a14189d5c04a","last_revision":"2014-02-27T16:19:01Z","first_revision":"2006-04-15T00:57:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.232471","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة لكهنؤ","bh":"श्रेणी:लखनऊ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:লখনউ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Lucknow","en":"Category:Lucknow district","hi":"श्रेणी:लखनऊ ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਲਖਨਊ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Category:Lucknow destrict","ur":"زمرہ:ضلع لکھنؤ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील लखनौ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील लखनौ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Lucknow district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मऊ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''मौ ��िल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"a24e8e895ea86a331f4b84aa6b981c86657a33c095170a6ba79b9422cbe45bc4","last_revision":"2023-01-27T18:05:12Z","first_revision":"2006-04-15T00:57:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.290356","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ماو","bh":"श्रेणी:मऊ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মউ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mau","en":"Category:Mau district","hi":"श्रेणी:मऊ ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع مئو","uz":"Turkum:Mau tumani"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मौ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मौ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mau district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मेरठ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''मेरठ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"36088e19101d91e6b8366f7ecc3f3dfd9d85a09a34bd6a72fb10101ef18065f7","last_revision":"2014-02-27T16:16:03Z","first_revision":"2006-04-15T00:58:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.350265","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ميروت","bn":"বিষয়শ্রেণী:মেরাঠ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Meerut","en":"Category:Meerut district","fa":"رده:بخش میروت","hi":"श्रेणी:मेरठ ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੇਰਠ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:மேரட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع میرٹھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मेरठ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मेरठ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Meerut district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:महाराजगंज जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''महाराजगंज जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"d8c8ef7dba894a6240ae2c9e53863213a4c034899e61f9ca0148933549e34457","last_revision":"2014-02-27T16:14:16Z","first_revision":"2006-04-15T00:58:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.421482","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ماهراججاني","bn":"বিষয়শ্রেণী:মহারাজগঞ্জ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Maharajganj","en":"Category:Maharajganj district","fa":"رده:بخش مهاراج‌گنج","hi":"श्रेणी:महराजगंज ज़िला","ta":"பகுப்பு:மகாராஜ்கஞ்சு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مہاراج گنج"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील महाराजगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील महाराजगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Maharashtra district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:महोबा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''महोबा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"8c8e088e2494b196128514a4426c217b7fa26d03d21e6756f477201714fa96f5","last_revision":"2014-02-27T16:14:50Z","first_revision":"2006-04-15T00:58:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.476280","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ماهوبا","bn":"বিষয়শ্রেণী:মাহোবা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mahoba","en":"Category:Mahoba district","hi":"श्रेणी:महोबा ज़िला","ta":"பகுப்பு:மகோபா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مہوبا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील महोबा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील महोबा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mahoba district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मोरादाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''मोरादाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"6126bce6063df016563f9216fb4f1f515d3b4b5042fb8006bce6ad1f5248e868","last_revision":"2014-02-27T16:16:55Z","first_revision":"2006-04-15T00:59:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.533356","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة مراد أباد","bn":"বিষয়শ্রেণী:মোরাদাবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Moradabad","en":"Category:Moradabad district","fa":"رده:بخش مرادآباد","hi":"श्रेणी:मुरादाबाद ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱨᱟᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Category:Moradabad district","ta":"பகுப்பு:மொராதாபாத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مراد آباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मोरादाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मोरादाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Moradabad district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मैनपुरी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''मैनपुरी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"72090a0b8239232fd09954f9d31a6403b8891722a63782ff8e3454743da14a9e","last_revision":"2014-02-27T16:16:28Z","first_revision":"2006-04-15T00:59:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.594535","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة مانبوري","bn":"বিষয়শ্রেণী:মৈনপুরী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mainpuri","en":"Category:Mainpuri district","hi":"श्रेणी:मैनपुरी ज़िला","ta":"பகுப்பு:மைன்புரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مین پوری"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मैनपुरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मैनपुरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Manpuri district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मथुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''मथुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"03b6ca15ae3ef69c1070ff7dfb75fa21e32e06a303e6a388c9e0a7c3a0f18bde","last_revision":"2014-02-27T16:12:48Z","first_revision":"2006-04-15T00:59:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.646296","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ماثورا","bn":"বিষয়শ্রেণী:মথুরা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mathura","en":"Category:Mathura district","hi":"श्रेणी:मथुरा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਥੁਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱚᱛᱷᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:மதுரா மாவட்டம்","tl":"Kategorya:Distritong Mathura","ur":"زمرہ:ضلع متھرا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मथुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मथुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mathura district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मुझफ्फरनगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''मुझफ्फरनगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"b70c9cb6b1570379e6e03ff1b87ba8f2ca8ac1687406ac6c2505f5a56540de01","last_revision":"2014-02-27T16:15:33Z","first_revision":"2006-04-15T01:00:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.701566","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة مظفرنغر","bn":"বিষয়শ্রেণী:মজঃফরনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Muzaffarnagar","en":"Category:Muzaffarnagar district","hi":"श्रेणी:मुज़फ़्फ़रनगर ज़िला","ta":"பகுப்பு:முசாபர்நகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مظفرنگر","vi":"Thể loại:Muzaffarnagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मुझफ्फरनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील मुझफ्फरनगर जिल्��्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Muzaffarnagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पिलीभीत जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''पिलीभीत जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"29919d64a798dc5a7f895308abae3a31c6b2f76808ee3382f6ef0d3d548a63ba","last_revision":"2014-02-27T16:03:50Z","first_revision":"2006-04-15T01:00:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.762096","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بيليبت","bn":"বিষয়শ্রেণী:পিলিভীত জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Pilibhit","en":"Category:Pilibhit district","fa":"رده:بخش پیلی‌بهیت","hi":"श्रेणी:पीलीभीत ज़िला","ta":"பகுப்பு:பிலிபித் மாவட்டம்"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील पिलीभीत जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील पिलीभीत जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Pilibhit district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:प्रतापगढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''प्रतापगढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"5f38196863a4cb1c13d3f93f61c1c5447236dec41729f167a2925cfe36c72c85","last_revision":"2014-02-27T16:04:18Z","first_revision":"2006-04-15T01:00:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.819364","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة براتبجرا (أتر برديش)","bn":"বিষয়শ্রেণী:প্রতাপগড় জেলা, উত্তরপ্রদেশ","de":"Kategorie:Distrikt Pratapgarh (Uttar Pradesh)","en":"Category:Pratapgarh district, Uttar Pradesh","hi":"श्रेणी:प्रतापगढ़ ज़िला, उत्तर प्रदेश"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील प्रतापगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील प्रतापगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Pratapgarh district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रामपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''रामपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"8368b9f811ed9c5f37fb779fd9a6d065f7f55e4f0baddd525f7ca550bab99d61","last_revision":"2023-01-27T17:53:12Z","first_revision":"2006-04-15T01:01:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.878974","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة رامبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:রামপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Rampur","en":"Category:Rampur district","hi":"श्रेणी:रामपुर ज़िला","ta":"பகுப்பு:ராம்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع رام پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील रामपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील रामपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rampur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रायबरेली जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''राय बरेली जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"ff75d9fec8fb4aeac12fa7c0226633b5731e5681c46fc47ef1296203af4eeebe","last_revision":"2022-11-13T05:43:45Z","first_revision":"2006-04-15T01:01:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.937717","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ربرلي","bn":"বিষয়শ্রেণী:রায়বেরেলী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Raebareli","en":"Category:Raebareli district","hi":"श्रेणी:रायबरेली ज़िला","ta":"பகுப்பு:ரேபரேலி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع رائے بریلی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील राय बरेली जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील राय बरेली जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rai Bareeli district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सहारनपुर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:सहारनपूर जिल्हा]]","hash":"8ac760b1479f1824e3b2c8b24c3ab7c63c3262d44bd7b8cfcf31c9ad182f2996","last_revision":"2023-01-27T17:50:15Z","first_revision":"2006-04-15T01:01:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:23.991728","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ساهرانبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:সাহারানপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Saharanpur","en":"Category:Saharanpur district","hi":"श्रेणी:सहारनपुर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਹਾਰਨਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சகாரன்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سہارنپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:सहारनपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:सहारनपूर जिल्हा","translated_text":"Redirected from Category:Saharanpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:शाहजहानपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''शाहजहानपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"8e9131d76225f0ea2810ab6cdcb0248a79454414e6380142b00797b8af665ef8","last_revision":"2022-08-20T16:21:48Z","first_revision":"2006-04-15T01:02:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.051476","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شهجهنبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:শাহজাহানপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Shahjahanpur","en":"Category:Shahjahanpur district","fa":"رده:بخش شاه‌جهان‌پور","hi":"श्रेणी:शाहजहाँपुर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع شاہجہاں پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील शाहजहानपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील शाहजहानपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Shahjahanpur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सुलतानपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''सुलतानपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"629c0bd571c155f8161e1e67304518f496f23a079d29aaf80b7891590e1dceeb","last_revision":"2023-01-27T17:50:45Z","first_revision":"2006-04-15T01:02:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.107609","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سلطان بور","bn":"বিষয়শ্রেণী:সুলতানপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sultanpur","en":"Category:Sultanpur district","fa":"رده:بخش سلطان‌پور","hi":"श्रेणी:सुलतानपुर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع سلطان پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील सुलतानपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील सुलतानपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sultanpur district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:श्रावस्ती जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''श्रावस्ती जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"40b5daf74dd0d2ac3c21467504e3ce0f1c1529c41d05ad09731db31ee7a554f3","last_revision":"2014-02-27T16:21:18Z","first_revision":"2006-04-15T01:02:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.167308","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شرفاستي","bn":"বিষয়শ্রেণী:শ্রাবস্তী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Shravasti","en":"Category:Shravasti district","hi":"श्रेणी:श्रावस्ती ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع شراوستی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील श्रावस्ती जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील श्रावस्ती जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sravasti district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेश���धील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उन्नाव जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''उन्नाव जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"2bc0862d3de58e8d11d737bd0c7f8dadeef9b4c33094e12703077184bdb5aee6","last_revision":"2017-03-02T16:55:35Z","first_revision":"2006-04-15T01:03:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.222926","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة اوناو","bh":"श्रेणी:उन्नाव जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:উন্নাও জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Unnao","en":"Category:Unnao district","hi":"श्रेणी:उन्नाव ज़िला","ml":"വർഗ്ഗം:ഉന്നാവ് ജില്ല","ta":"பகுப்பு:உன்னாவு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اناؤ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील उन्नाव जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील उन्नाव जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Unnao district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:वाराणसी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''वाराणसी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"4a08ae64d2ef6545988d9eaa0982edcb5d4b98dfb5f79cb604e669b7407dc69c","last_revision":"2014-02-27T16:20:22Z","first_revision":"2006-04-15T01:03:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.282467","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فاراناسي","bn":"বিষয়শ্রেণী:বারাণসী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Varanasi","en":"Category:Varanasi district","es":"Categoría:Distrito de Varanasi","gu":"શ્રેણી:વારાણસી જિલ્લો","hi":"श्रेणी:वाराणसी ज़िला","simple":"Category:Varanasi district","ta":"பகுப்பு:வாரணாசி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع وارانسی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील वाराणसी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील वाराणसी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Varanasi district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:उत्तर प्रदेश - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n|name  = उत्तर प्रदेश - जिल्हे\n|state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}}\n|title = [[उत्तर प्रदेश]]मधील [[उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n|image = \n|listclass = hlist\n|liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n|list1  = [[अमरोहा जिल्हा|अमरोहा]]{{*}} [[अमेठी जिल्हा|अमेठी]]{{*}} [[प्रयागराज जिल्हा|प्रयागराज]]{{*}} [[अलीगढ जिल्हा|अलीगढ]]{{*}} [[आंबेडकर नगर जिल्हा|आंबेडकर नगर]]{{*}} [[आग्रा जिल्हा|आग्रा]]{{*}} [[आझमगढ जिल्हा|आझमगढ]]{{*}} [[इटावा जिल्हा|इटावा]]{{*}} [[उन्नाव जिल्हा|उन्नाव]]{{*}} [[एटा जिल्हा|एटा]]{{*}} [[औरैया जिल्हा|औरैया]]{{*}} [[कनौज जिल्हा|कनौज]]{{*}} [[कानपूर देहात जिल्हा|कानपूर देहात]]{{*}} [[कानपूर नगर जिल्हा|कानपूर नगर]]{{*}} [[कासगंज जिल्हा|कासगंज]]{{*}} [[कुशीनगर जिल्हा|कुशीनगर]]{{*}} [[कौशांबी जिल्हा|कौशांबी]]{{*}} [[गाझियाबाद जिल्हा|गाझियाबाद]]{{*}} [[गाझीपूर जिल्हा|गाझीपूर]]{{*}} [[गोंडा जिल्हा|गोंडा]]{{*}} [[गोरखपूर जिल्हा|गोरखपूर]]{{*}} [[गौतम बुद्ध नगर जिल्हा|गौतम बुद्ध नगर]]{{*}} [[चंदौली जिल्हा|चंदौली]]{{*}} [[चित्रकूट जिल्हा|चित्रकूट]]{{*}} [[जलौन जिल्हा|जलौन]]{{*}} [[जौनपूर जिल्हा|जौनपूर]]{{*}} [[झाशी जिल्हा|झाशी]]{{*}} [[देवरिया जिल्हा|देवरिया]]{{*}} [[पिलीभीत जिल्हा|पिलीभीत]]{{*}} [[प्रतापगढ जिल्हा (उत्तर प्रदेश)|प्रतापगढ]]{{*}} [[फतेहपूर जिल्हा|फतेहपूर]]{{*}} [[फरुखाबाद जिल्हा|फरुखाबाद]]{{*}} [[फिरोझाबाद जिल्हा|फिरोझाबाद]]{{*}} [[फैझाबाद जिल्हा|फैझाबाद]]{{*}} [[बदायूं जिल्हा|बदायूं]]{{*}} [[बरेली जिल्हा|बरेली]]{{*}} [[बलरामपूर जिल्हा|बलरामपूर]]{{*}} [[बलिया जिल्हा|बलिया]]{{*}} [[बस्ती जिल्हा|बस्ती]]{{*}} [[बहराईच जिल्हा|बहराईच]]{{*}} [[बांदा जिल्हा|बांदा]]{{*}} [[बागपत जिल्हा|बागपत]]{{*}} [[बाराबंकी जिल्हा|बाराबंकी]]{{*}} [[बिजनोर जिल्हा|बिजनोर]]{{*}} [[बुलंदशहर जिल्हा|बुलंदशहर]]{{*}} [[मऊ जिल्हा|मऊ]]{{*}} [[मथुरा जिल्हा|मथुरा]]{{*}} [[महाराजगंज जिल्हा|महाराजगंज]]{{*}} [[महोबा जिल्हा|महोबा]]{{*}} [[मिर्झापूर जिल्हा|मिर्झापूर]]{{*}} [[मुझफ्फरनगर जिल्हा|मुझफ्फरनगर]]{{*}} [[मेरठ जिल्हा|मेरठ]]{{*}} [[मैनपुरी जिल्हा|मैनपुरी]]{{*}} [[मोरादाबाद जिल्हा|मोरादाबाद]]{{*}} [[रामपूर जिल्हा|रामपूर]]{{*}} [[रायबरेली जिल्हा|रायबरेली]]{{*}} [[लखनौ जिल्हा|लखनौ]]{{*}} [[लखीमपूर खेरी जिल्हा|लखीमपूर खेरी]]{{*}} [[ललितपूर जिल्हा|ललितपूर]]{{*}} [[वाराणसी जिल्हा|वाराणसी]]{{*}} [[शामली जिल्हा|शामली]]{{*}} [[शाहजहानपूर जिल्हा|शाहजहानपूर]]{{*}} [[श्रावस्ती जिल्हा|श्रावस्ती]]{{*}} [[संत कबीर नगर जिल्हा|संत कबीर नगर]]{{*}} [[संत रविदास नगर जिल्हा|संत रविदास नगर]]{{*}} [[संभल जिल्हा|संभल]]{{*}} [[सहारनपूर जिल्हा|सहारनपूर]]{{*}} [[सिद्धार्थनगर जिल्हा|सिद्धार्थनगर]]{{*}} [[सीतापूर जिल्हा|सीतापूर]]{{*}} [[सुलतानपूर जिल्हा|सुलतानपूर]]{{*}} [[सोनभद्र जिल्हा|सोनभद्र]]{{*}} [[हमीरपूर जिल्हा|हमीरपूर]]{{*}} [[हरदोई जिल्हा|हरदोई]]{{*}} [[हाथरस जिल्हा|हाथरस]]{{*}} [[हापुड जिल्हा|हापुड]]\n}}\n<noinclude>[[वर्ग:उत्त��� प्रदेशमधील जिल्हे|D]]\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]</noinclude>","hash":"9f846e3cb499d57ff3cd6c8fdabcfe4448782ba5fab88c0f30bd03cd509cf6c1","last_revision":"2022-01-21T12:02:30Z","first_revision":"2006-04-15T01:06:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.386319","cross_lingual_links":{"bh":"टेम्पलेट:उत्तर प्रदेश के जिला सभ","bn":"টেমপ্লেট:উত্তরপ্রদেশের বিভাগ ও জেলা","da":"Skabelon:Distrikter i Uttar Pradesh","de":"Vorlage:Navigationsleiste Distrikte in Uttar Pradesh","en":"Template:Districts of Uttar Pradesh","gu":"ઢાંચો:ઉત્તર પ્રદેશના જિલ્લાઓ","hi":"साँचा:उत्तर प्रदेश के मंडल और जिले","mai":"आकृति:Districts of Uttar Pradesh","ml":"ഫലകം:Districts of Uttar Pradesh","ne":"ढाँचा:उत्तर प्रदेशका जिल्लाहरू","new":"Template:उत्तर प्रदेशया जिल्ला","nl":"Sjabloon:Navigatie deelstaat Uttar Pradesh","nb":"Mal:Distrikter i Uttar Pradesh","or":"ଛାଞ୍ଚ:ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ","ru":"Шаблон:Округа штата Уттар-Прадеш","sat":"ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱩᱛᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","ta":"வார்ப்புரு:உத்தரப்பிரதேச மாநிலத்திலுள்ள பிரிவுகளும் மாவட்டங்களும்","ur":"سانچہ:اترپردیش کے اضلاع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"D {{PAGENAME}}\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"D {{PAGENAME}}","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चित्र:Bharatnatyam.JPG","wikicode":"{{No license}}\nculture\n\n[[वर्ग:विकिपीडिया चित्रे]]\n[[Category:Files uploaded 1-99 files]]","hash":"1f715ca22449c8e9103024e73fbcce873025a411a25d23b970dc18055790c512","last_revision":"2023-06-07T16:36:41Z","first_revision":"2006-04-15T10:51:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.437884","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"culture\n\nवर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded 1-99 files\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"culture","translated_text":"culture","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded 1-99 files","translated_text":"Category:Files uploaded 1-99 files","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चित्र:KeraL.JPG","wikicode":"{{No license}}\nकेरळमधिल सन\n\n[[वर्ग:विकिपीडिया चित्रे]]\n[[Category:Files uploaded 1-99 files]]","hash":"373e0143a3abdeb8f5144112a2fde7d25c5dea0c01983cf0c51b8096061bfe4e","last_revision":"2023-06-07T16:57:54Z","first_revision":"2006-04-15T10:54:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.490715","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"केरळमधिल सन\n\nवर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded 1-99 files\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केरळमधिल सन","translated_text":"The Sun in Kerala","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded 1-99 files","translated_text":"Category:Files uploaded 1-99 files","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आंबेडकर नगर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख आंबेडकर नगर जिल्ह्याविषयी आहे. आंबेडकर नगरच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - [[आंबेडकर नगर (निःसंदिग्धीकरण)]]''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = आंबेडकर नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Ambedkar Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n\n'''आंबेडकर नगर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अकबरपूर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n[[राजेसुल्तानपूर]]\n\n== हे सुद्धा पहा ==\n* [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संबंधित लेखांची सूची]]\n* [[डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावावर असलेल्या गोष्टींची यादी]]\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n{{डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर}}\n\n[[वर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी]]","hash":"67e985266aa531b6ddddc5195167fe7aee53cc9be869e84f19fdc57706ad9f11","last_revision":"2022-09-06T11:01:45Z","first_revision":"2006-04-15T14:48:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.545165","cross_lingual_links":{"ar":"أمبيدكار نجر","arz":"امبيدكار نجر","awa":"अंबेडकर नगर","bh":"अंबेडकर नगर जिला","bn":"আম্বেদকর নগর জেলা","ceb":"Ambedkar Nagar","da":"Ambedkar Nagar (distrikt)","de":"Ambedkar Nagar","en":"Ambedkar Nagar district","es":"Distrito de Ambedkar Nagar","eu":"Ambedkar Nagar barrutia","fa":"بخش امبدکار نگار","fr":"District d'Ambedkar Nagar","gu":"આંબેડકર નગર જિલ્લો","hi":"अम्बेडकर नगर ज़िला","it":"Distretto di Ambedkar Nagar","mai":"अम्बेडकर नगर","ne":"आम्बेडकरनगर जिल्ला","new":"अम्बेदकरनगर जिल्ला","nl":"Ambedkar Nagar","nb":"Ambedkar Nagar (distrikt)","pl":"Ambedkar Nagar (dystrykt)","pnb":"ضلع امبیڈکرنگر","ru":"Амбедкарнагар","sa":"अम्बेडकरनगरमण्डलम्","sat":"ᱟᱢᱵᱮᱫᱽᱠᱚᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Ambedkar Nagar district","sv":"Ambedkar Nagar","ta":"அம்பேத்கர் நகர் மாவட்டம்","te":"అంబేద్కర్ నగర్ జిల్లా","uk":"Амбедкар-Наґар","ur":"ضلع امبیڈکر نگر","xmf":"ამბედკარნაგარიშ ოლქი","zh":"安倍德卡爾那加爾縣","zh-min-nan":"Ambedkar Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"हा लेख आंबेडकर नगर जिल्ह्याविषयी आहे. आंबेडकर नगरच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - आंबेडकर नगर (निःसंदिग्धीकरण)\n\nआंबेडकर नगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अकबरपूर येथे आहे.\n\nराजेसुल्तानपूर\n\nडॉ. बाबासाहेब आंबेडकर संबंधित लेखांची सूची डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावावर असलेल्या गोष्टींची यादी\n\nवर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख आंबेडकर नगर जिल्ह्यावि���यी आहे.","translated_text":"This article is about Ambedkar Nagar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आंबेडकर नगरच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - आंबेडकर नगर (निःसंदिग्धीकरण)","translated_text":"For other uses, see Ambedkar Nagar (disambiguation).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = आंबेडकर नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Ambedkar Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आंबेडकर नगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Ambedkar Nagar District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अकबरपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Akbarpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजेसुल्तानपूर","translated_text":"Rajasthanpur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डॉ.","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाबासाहेब आंबेडकर संबंधित लेखांची सूची डॉ.","translated_text":"List of articles related to Babasaheb Ambedkar by Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावावर असलेल्या गोष्टींची यादी","translated_text":"List of things named after Babasaheb Ambedkar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:डॉ.","translated_text":"Class: Ambedkar Nagar District Class: Districts in Uttar Pradesh Class: Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या नावे असलेल्या गोष्टी","translated_text":"Things named after Babasaheb Ambedkar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''आंबेडकर नगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"68949dec542c23e616340a9cf8bf78fd75c71f7baf07cd9ac4d55aa2439054d5","last_revision":"2014-02-27T15:51:35Z","first_revision":"2006-04-15T14:48:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.597456","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:أمبيدكار نجر","bh":"श्रेणी:अंबेडकर नगर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:আম্বেদকর নগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ambedkar Nagar","en":"Category:Ambedkar Nagar district","fa":"رده:بخش امبدکار نگار","hi":"श्रेणी:अम्बेडकर नगर ज़िला","ta":"பகுப்பு:அம்பேத்கர் நகர் மாவட்டம்","uk":"Категорія:Округ Амбедкар-Наґар","ur":"زمرہ:ضلع امبیڈکر نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील आंबेडकर नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील आंबेडकर नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ambedkar Nagar district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कॅरॅक्टर एनकोडिंग","wikicode":"{{nobots}} \n=== कॅरॅक्टर एनकोडींग(Character encoding)=== \n'कॅरॅक्टर एनकोडिंग' ह्या संज्ञेची अगदी सोपी व्याख्या म्हणजे कोठल्याही 'कोणत्याही एका मानवी भाषेतील सर्व अक्षरे, चिन्हे यांना काही विशिष्ट क्रमाने ठरवून दिलेले गणितीय आकडे'.\n\nउदाहरणार्थ, कल्पना करा की एका भाषेत ('क', 'ख, 'ग', 'घ, 'ञ') ही फक्त पाच अक्षरे आहेत. समजा आपण ठरवले की ही पाच अक्षरे (२१,२२,२३,२४,२५) ह्या पाच आकड्यांनी ओळखायची. असे केल्यास ह्या काल्पनिक भाषेतील कोणताही शब्द किंवा वाक्य आपल्याला हे पाच आकडे वापरून लिहिता येईल. उदा. 'कखग' हा शब्द '२१२२२३' असा लिहिता येईल व 'खघकञ' हा शब्द '२२२४२१२५' असा लिहिता येईल.\nयेथे (२१,२२,२३,२४,२५) ह्या आकड्यांच्या समूहाचे ('क', 'ख, 'ग', 'घ, 'ञ') ह्या पाच अक्षरांच्या समूहाशी आपण जे नाते ठरवले त्यास एक \"अक्षरसंच\" ('character encoding' अथवा 'character set' कॅरॅक्टर सेट) म्हटले जाते.\n\nहेच उदाहरण पुढे वाढवल्यास मराठीतील १२ स्वर आणि ३६ व्यंजन अक्षरे ही एकूण ४८ आकड्यांनी ओळखता येतील. असे केल्यास हा नवीन 'character set' एकूण ४८ अक्षरांना आकड्यांचे स्वरूप देईल.\n\n=== पण असे आकडे ठरवण्याची गरज ===\n\nअसे करण्याचे एकच कारण आहे व ते म्हणजे संगणकास कोणत्याही भाषेचे ज्ञान नसते. संगणकावर साठवलेली सर्व माहिती ही केवळ आकड्यांच्या स्वरूपात साठवलेली असते. त्याचप्रमाणे संगणकास समजणारी सर्व आज्ञावली हीदेखील आकड्यांच्याच स्वरूपात साठवली जाते. \nसंगणकाची ही रचना लक्षात घेतली की 'character encoding' अथवा 'character set'चे महत्त्व लक्षात येई��. संगणकास भाषा वा अक्षरे समजत नसल्यामुळे, सर्व अक्षरे, चिन्हे (उदा प्रश्नचिन्ह, अल्पविराम इत्यादी) हीदेखील केवळ आकड्यांच्याच स्वरूपात साठवावी लागतात. त्यामुळे कोणताही मजकूर साठवताना कोणत्यातरी एका कॅरॅक्टर एनकोडिंगच्या साहाय्याने तो आकड्यांच्या स्वरूपात साठवला जातो. तो मजकूर पुन्हा दाखवताना (उदा. कॉंप्युटर मॉनिटरवर दाखविताना ), त्याच आकड्यांवरून अक्षरे ठरवून दाखवली जातात.\n\nअश्या प्रकारचा एक 'character set' आहे, जो जगातल्या सध्याच्या बहुतांश संगणकांतील बहुतेक सर्व सॉफ्टवेरस् मध्ये वापरला जातो - तो म्हणजे ASCII (American Standard Code for Information Interchange ह्या नावाचे लघुरूप) (उच्चार : आस्की अथवा ऍस्की). ASCII ह्या सेटमध्ये रोमन लिपीतील सर्व अक्षरे, अंक, व्याकरण चिन्हे (पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह, उद्गारचिन्ह इत्यादी) , तसेच इतर काही चिन्हे ह्यांच्यासाठी एकूण १२८ आकड्यांचा क्रम ठरवला गेला आहे. A ते Z ही अक्षरे ६५ ते ९० ह्या आकड्यांनी तर a ते z ही अक्षरे ९७ ते १२२ ह्या आकड्यांनी ओळखली जातात. अक्षरेच नव्हे तर अंकदेखील काही विशिष्ट आकड्यांनी दर्शविले जातात. 0 ते 9 हे अंक ASCII मध्ये ४८ ते ५७ असे साठवले जातात. दोन शब्दांमधली रिकामी जागा दर्शविण्यासाठी ३२ हा आकडा आहे.\nउदा. cat हा शब्द ASCII मध्ये ९९ ९७ ११६ ह्या तीन आकड्यांत साठवला जातो; तर Cat हा शब्द ६७ ९७ ११६ असा साठवला जातो. 'Windows 95' हा मजकूर '८७ १०५ ११० १०० १११ ११९ ११५ ३२ ५७ ५३' असा होईल व संगणकात साठवला जाईल.\n\nASCII प्रमाणे इतर अनेक कॅरॅक्टर सेटस् प्रचलित असून बहुतांश देशांमध्ये त्या देशाच्या भाषेप्रमाणे कोणतातरी एक 'character set' प्रमाण मानला जातो. भारतीय भाषांकरिता प्रमाण कॅरॅक्टर सेट [http://en.wikipedia.org/wiki/ISCII इस्की (ISCII)] हा आहे. (हा भारतीय सरकारद्वारे साधारणतः १९८० च्या दशकात विकसीत करण्यात आला)\n\n=== कॉंप्युटरवर ASCII वापरत असल्यास दुसरं एखादं character encoding वापरता येईल का ? ===\nआपण एक गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे की ASCII जरी अतिशय प्रचलीत असला तरी संगणकाच्या मूळ बांधणीत ASCII साठी काहीही विशेष रचना केलेली नसते. तसेच कोणत्याही संगणकावर केवळ एकच character encoding वापरणे भाग असते असेही नाही. एकाच संगणकावर अनेक विविध character encoding वापरले जाऊ शकतात - नव्हे, हल्लीच्या बहुतांश संगणकात ही सोय असतेच. शेवटी कुठलाही मजकूर साठवताना, त्या मजकूराच्या भाषेनुसार character encodingची निवड करावी लागते.<br />\nउदा. समजा माझ्या कॉंप्यु��रवर ASCII व ISCII हे दोन्ही character encoding उपलब्ध असल्यास मी इंग्लिश व मराठी ह्या भाषांमध्ये मजकूर साठवू शकतो.<br />\nमात्र, कोठल्याही कॉंप्युटरवर तुम्हाला मराठीत टायपिंग करता येईल की नाही, तसेच मराठीतला मजकूर वाचता येईल की नाही हे तुमच्या कॉंप्युटरची ऑपरेटिंग सिस्टीमवर, तुम्ही कोणत्या सॉफ्टवेरमध्ये काम करत आहात व इतर काही गोष्टींवर अवलंबून आहे.\n[[Language keyboard availability]]\n\n=== मग फॉंट म्हणजे काय ? फॉंटचा character encoding शी काही संबंध आहे का ? ===\nहो. [[Font And CharEncoding|फॉंटचा character encoding शी संबंध]] आहे.\n\n=== काही प्रगत कॅरॅक्टर सेटस् व ह्या शास्त्रातील प्रगती : ===\nASCII हा कॅरॅक्टर सेट मूलतः अमेरिकेत इंग्लिशमध्ये वापरण्यासाठी बनवला गेला होता. जसजसा संगणकांचा वापर व त्याचे उपयोग वाढू लागले तसतश्या ASCIIच्या मर्यादा लक्षात येऊ लागल्या.\nकाही वेळा एकाच मजकूरात दोन किंवा जास्त भाषांमधील वाक्य वा शब्द असू शकतात. अश्या वेळी त्या सर्व भाषांतील सर्व अक्षरे असलेल्या एखाद्या कॅरॅक्टर सेटची गरज भासते. सध्या असा एक कॅरॅक्टर सेट आहे - [[युनिकोड|यूनिकोड(UNICODE)]]. हा कॅरॅक्टर सेट जागतिक दृष्ट्या प्रमाण मानला जातो.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.unicode.org/glossary/#character_encoding_scheme|title=Glossary|संकेतस्थळ=www.unicode.org|ॲक्सेसदिनांक=2018-08-24}}</ref>\n== हेसुद्धा पहा ==\n[[संगणक टंक]]\n\n[[युनिकोड]]\n=== मराठी वेबपेज तयार करण्यास मदत करणारे बाह्य दुवे ===\nखास करून Dynamic Fontsच्या वापरण्याच्या पद्धती बद्दल मार्गदर्शन हे वेबपेज करतात.परंतु हे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे कि Dynamic Fonts वेबपेज वरील माहिती Google सारख्या search engines Indexing आणि search करु शकत नाहीत.\n* [http://www.nitinsawant.net/index.php/marathi-software/ नितिन सावंत यांनी बनवलेले मराठी की-बोर्ड सॉफ्टवेर]\n* [http://bhashaindia.com/Developers/Tutorial/WEFT.aspx भाषा इंडिया]\n* [http://www.joomlaindia.org/prod/index.php?option=com_content&task=view&id=20&Itemid=9 ईंडीक जुम्ला]\n* [http://devanaagarii.net/ देवनागरी]\n* [http://webservices.nic.in/html/hindiweb.htm नॅशनल इंफॉरमॅटीक्‍स सेंटर]{{मृत दुवा}} [http://wayback.archive.org/web/20051119120311/http://webservices.nic.in/html/hindiweb.htm विदागारातील आवृत्ती]\n\n== संदर्भ ==\n\n[[वर्ग:संगणकशास्त्र]]\n[[वर्ग:मराठी व्याकरण]]","hash":"bbe6be3c808bee8b0c62c7449748e957e6a7801772e20a80faa69072fc56820a","last_revision":"2022-06-19T14:54:48Z","first_revision":"2006-04-15T14:54:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.668223","cross_lingual_links":{"ar":"ترميز المحارف","ast":"Códigu de caráuteres","az":"Kodlaşdırma","be":"Набор сімвалаў","bg":"Символно кодиране","bn":"প্রতীক সংকেতায়ন পদ্ধতি","bs":"Kodiranje","ca":"Codificació de caràcters","cs":"Kódování znaků","da":"Tegnsæt","de":"Zeichenkodierung","el":"Κωδικοποίηση χαρακτήρων","en":"Character encoding","eo":"Kodoprezento","es":"Codificación de caracteres","et":"Kodeerimine","eu":"Karaktereen kodeketa","fa":"کدبندی نویسه","fi":"Merkistö","fr":"Codage des caractères","gl":"Codificación de caracteres","he":"קידוד תווים","hi":"अक्षर कोडन","hu":"Karakterkódolás","hy":"Կոդավորում","ia":"Codification de characteres","id":"Pengodean karakter","io":"Kodexado di signi","it":"Codifica di caratteri","ja":"文字コード","kk":"Бедербелгілік жинақ","ko":"문자 인코딩","lv":"Rakstzīmju kodējums","mn":"Тэмдэгтийн кодлолын схем","my":"စာလုံး သိမ်းဆည်းပုံ","nl":"Tekencodering","nn":"Teiknsett","nb":"Tegnsett","pl":"Zestaw znaków","pt":"Codificação de caracteres","ru":"Набор символов","simple":"Character encoding","sv":"Teckenkod","th":"รหัสอักขระ","tr":"Karakter kodlaması","uk":"Кодування символів","ur":"حرفی رمز بندی","vi":"Biên mã kí tự","zh":"字符编码","zh-min-nan":"Pian-bé","zh-yue":"字符編碼"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"'कॅरॅक्टर एनकोडिंग' ह्या संज्ञेची अगदी सोपी व्याख्या म्हणजे कोठल्याही 'कोणत्याही एका मानवी भाषेतील सर्व अक्षरे, चिन्हे यांना काही विशिष्ट क्रमाने ठरवून दिलेले गणितीय आकडे'.\n\nउदाहरणार्थ, कल्पना करा की एका भाषेत ('क', 'ख, 'ग', 'घ, 'ञ') ही फक्त पाच अक्षरे आहेत. समजा आपण ठरवले की ही पाच अक्षरे (२१,२२,२३,२४,२५) ह्या पाच आकड्यांनी ओळखायची. असे केल्यास ह्या काल्पनिक भाषेतील कोणताही शब्द किंवा वाक्य आपल्याला हे पाच आकडे वापरून लिहिता येईल. उदा. 'कखग' हा शब्द '२१२२२३' असा लिहिता येईल व 'खघकञ' हा शब्द '२२२४२१२५' असा लिहिता येईल. येथे (२१,२२,२३,२४,२५) ह्या आकड्यांच्या समूहाचे ('क', 'ख, 'ग', 'घ, 'ञ') ह्या पाच अक्षरांच्या समूहाशी आपण जे नाते ठरवले त्यास एक \"अक्षरसंच\" ('character encoding' अथवा 'character set' कॅरॅक्टर सेट) म्हटले जाते.\n\nहेच उदाहरण पुढे वाढवल्यास मराठीतील १२ स्वर आणि ३६ व्यंजन अक्षरे ही एकूण ४८ आकड्यांनी ओळखता येतील. असे केल्यास हा नवीन 'character set' एकूण ४८ अक्षरांना आकड्यांचे स्वरूप देईल.\n\nअसे करण्याचे एकच कारण आहे व ते म्हणजे संगणकास कोणत्याही भाषेचे ज्ञान नसते. संगणकावर साठवलेली सर्व माहिती ही केवळ आकड्यांच्या स्वरूपात साठवलेली असते. त्याचप्रमाणे संगणकास समजणारी सर्व आज्ञावली हीदेखील आकड्यांच्याच स्वरूपात साठवली जाते. संगणकाची ही रचना लक्षात घेतली की 'character encoding' अथवा 'character set'चे महत्त्व लक्षात येईल. संगणकास भाषा वा अक्षरे समजत नसल्यामुळे, सर्व अक्षरे, चिन्हे (उदा प्रश्नचिन्ह, अल्पविराम इत्यादी) हीदेखील केवळ आकड्यांच्याच स्वरूपात साठवावी लागतात. त्यामुळे कोणताही मजकूर साठवताना कोणत्यातरी एका कॅरॅक्टर एनकोडिंगच्या साहाय्याने तो आकड्यांच्या स्वरूपात साठवला जातो. तो मजकूर पुन्हा दाखवताना (उदा. कॉंप्युटर मॉनिटरवर दाखविताना ), त्याच आकड्यांवरून अक्षरे ठरवून दाखवली जातात.\n\nअश्या प्रकार��ा एक 'character set' आहे, जो जगातल्या सध्याच्या बहुतांश संगणकांतील बहुतेक सर्व सॉफ्टवेरस् मध्ये वापरला जातो - तो म्हणजे ASCII (American Standard Code for Information Interchange ह्या नावाचे लघुरूप) (उच्चार : आस्की अथवा ऍस्की). ASCII ह्या सेटमध्ये रोमन लिपीतील सर्व अक्षरे, अंक, व्याकरण चिन्हे (पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह, उद्गारचिन्ह इत्यादी) , तसेच इतर काही चिन्हे ह्यांच्यासाठी एकूण १२८ आकड्यांचा क्रम ठरवला गेला आहे. A ते Z ही अक्षरे ६५ ते ९० ह्या आकड्यांनी तर a ते z ही अक्षरे ९७ ते १२२ ह्या आकड्यांनी ओळखली जातात. अक्षरेच नव्हे तर अंकदेखील काही विशिष्ट आकड्यांनी दर्शविले जातात. 0 ते 9 हे अंक ASCII मध्ये ४८ ते ५७ असे साठवले जातात. दोन शब्दांमधली रिकामी जागा दर्शविण्यासाठी ३२ हा आकडा आहे. उदा. cat हा शब्द ASCII मध्ये ९९ ९७ ११६ ह्या तीन आकड्यांत साठवला जातो; तर Cat हा शब्द ६७ ९७ ११६ असा साठवला जातो. 'Windows 95' हा मजकूर '८७ १०५ ११० १०० १११ ११९ ११५ ३२ ५७ ५३' असा होईल व संगणकात साठवला जाईल.\n\nASCII प्रमाणे इतर अनेक कॅरॅक्टर सेटस् प्रचलित असून बहुतांश देशांमध्ये त्या देशाच्या भाषेप्रमाणे कोणतातरी एक 'character set' प्रमाण मानला जातो. भारतीय भाषांकरिता प्रमाण कॅरॅक्टर सेट इस्की (ISCII) हा आहे. (हा भारतीय सरकारद्वारे साधारणतः १९८० च्या दशकात विकसीत करण्यात आला)\n\nआपण एक गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे की ASCII जरी अतिशय प्रचलीत असला तरी संगणकाच्या मूळ बांधणीत ASCII साठी काहीही विशेष रचना केलेली नसते. तसेच कोणत्याही संगणकावर केवळ एकच character encoding वापरणे भाग असते असेही नाही. एकाच संगणकावर अनेक विविध character encoding वापरले जाऊ शकतात - नव्हे, हल्लीच्या बहुतांश संगणकात ही सोय असतेच. शेवटी कुठलाही मजकूर साठवताना, त्या मजकूराच्या भाषेनुसार character encodingची निवड करावी लागते.\n\nउदा. समजा माझ्या कॉंप्युटरवर ASCII व ISCII हे दोन्ही character encoding उपलब्ध असल्यास मी इंग्लिश व मराठी ह्या भाषांमध्ये मजकूर साठवू शकतो.\n\nमात्र, कोठल्याही कॉंप्युटरवर तुम्हाला मराठीत टायपिंग करता येईल की नाही, तसेच मराठीतला मजकूर वाचता येईल की नाही हे तुमच्या कॉंप्युटरची ऑपरेटिंग सिस्टीमवर, तुम्ही कोणत्या सॉफ्टवेरमध्ये काम करत आहात व इतर काही गोष्टींवर अवलंबून आहे. Language keyboard availability\n\nहो. फॉंटचा character encoding शी संबंध आहे.\n\nASCII हा कॅरॅक्टर सेट मूलतः अमेरिकेत इंग्लिशमध्ये वापरण्यासाठी बनवला गेला होता. जसजसा संगणकांचा वापर व त्याचे उपयोग वाढू लागले तसतश्या ASCIIच्या मर्यादा लक्षात येऊ लागल्या. काही वेळा एकाच मजकूरात दोन किंवा जास्त भाषांमधील वाक्य वा शब्द असू शकतात. अश्या वेळी त्या सर्व भाषांतील सर्व अक्षरे असलेल्या एखाद्या कॅरॅक्टर सेटची गरज भासते. सध्या असा एक कॅरॅक्टर सेट आहे - यूनिकोड(UNICODE). हा कॅरॅक्टर सेट जागतिक दृष्ट्या प्रमाण मानला जातो.\n\nसंगणक टंक\n\nयुनिकोड\n\nखास करून Dynamic Fontsच्या वापरण्याच्या पद्धती बद्दल मार्गदर्शन हे वेबपेज करतात.परंतु हे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे कि Dynamic Fonts वेबपेज वरील माहिती Google सारख्या search engines Indexing आणि search करु शकत नाहीत. नितिन सावंत यांनी बनवलेले मराठी की-बोर्ड सॉफ्टवेर भाषा इंडिया ईंडीक जुम्ला देवनागरी नॅशनल इंफॉरमॅटीक्‍स सेंटर विदागारातील आवृत्ती\n\nवर्ग:संगणकशास्त्र वर्ग:मराठी व्याकरण\n","elements":[{"type":"heading","text":"कॅरॅक्टर एनकोडींग(Character encoding)","translated_text":"Character encoding","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"'कॅरॅक्टर एनकोडिंग' ह्या संज्ञेची अगदी सोपी व्याख्या म्हणजे कोठल्याही 'कोणत्याही एका मानवी भाषेतील सर्व अक्षरे, चिन्हे यांना काही विशिष्ट क्रमाने ठरवून दिलेले गणितीय आकडे'.","translated_text":"The simplest definition of the term character encoding is 'mathematical numbers in which all the letters and symbols in any one human language are arranged in a certain order.'","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उदाहरणार्थ, कल्पना करा की एका भाषेत ('क', 'ख, 'ग', 'घ, 'ञ') ही फक्त पाच अक्षरे आहेत.","translated_text":"For example, imagine that in a language, there are only five letters, 'A', 'B', 'C', 'G', 'Y'.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समजा आपण ठरवले की ही पाच अक्षरे (२१,२२,२३,२४,२५) ह्या पाच आकड्यांनी ओळखायची.","translated_text":"Let's say we decide that these five letters are identified by these five digits (21, 22, 23, 24, 25).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे केल्यास ह्या काल्पनिक भाषेतील कोणताही शब्द किंवा वाक्य आपल्याला हे पाच आकडे वापरून लिहिता येईल.","translated_text":"If we do this, we can write any word or sentence in this imaginary language using these five digits.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदा.","translated_text":"For example.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"'कखग' हा शब्द '२१२२२३' असा लिहिता येईल व 'खघकञ' हा शब्द '२२२४२१२५' असा लिहिता येईल.","translated_text":"The word 'Kakhg' can be written as '212223' and the word 'Kakhkān' can be written as '22242125'.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे (२१,२२,२३,२४,२५) ह्या आकड्यांच्या समूहाचे ('क', 'ख, 'ग', 'घ, 'ञ') ह्या पाच अक्षरांच्या समूहाशी आपण जे नाते ठरवले त्यास एक \"अक्षरसंच\" ('character encoding' अथवा 'character set' कॅरॅक्टर सेट) म्हटले जाते.","translated_text":"Here (21,22,23,24,25) the relationship we have to a group of five letters (a, b, c, g, y) is called a \"character encoding\" or \"character set\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हेच उदाहरण पुढे वाढवल्यास मराठीतील १२ स्वर आणि ३६ व्यंजन अक्षरे ही एकूण ४८ आकड्यांनी ओळखता येतील.","translated_text":"Adding the same example further, the 12 vowels and 36 consonants of Marathi will be identified by a total of 48 digits.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे केल्यास हा नवीन 'character set' एकूण ४८ अक्षरांना आकड्यांचे स्वरूप देईल.","translated_text":"In doing so, the new character set will form a total of 48 characters.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पण असे आकडे ठरवण्याची गरज","translated_text":"But we need to figure out these numbers.","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"असे करण्याचे एकच कारण आहे व ते म्हणजे संगणकास कोणत्याही भाषेचे ज्ञान नसते.","translated_text":"There's only one reason to do this, and that's because computers don't know any language.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगणकावर साठवलेली सर्व माहिती ही केवळ आकड्यांच्या स्वरूपात साठवलेली असते.","translated_text":"All the information stored on a computer is stored only in the form of numbers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचप्रमाणे संगणकास समजणारी सर्व आज्ञावली हीदेखील आकड्यांच्याच स्वरूपात साठवली जाते.","translated_text":"Similarly, all the commands that a computer understands are stored in the form of numbers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगणकाची ही रचना लक्षात घेतली की 'character encoding' अथवा 'character set'चे महत्त्व लक्षात येईल.","translated_text":"This computer design recognizes the importance of character encoding or character set.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगणकास भाषा वा अक्षरे समजत नसल्यामुळे, सर्व अक्षरे, चिन्हे (उदा प्रश्नचिन्ह, अल्पविराम इत्यादी) हीदेखील केवळ आकड्यांच्याच स्वरूपात साठवावी लागतात.","translated_text":"Since the computer cannot understand the language or the letters, all the letters, symbols (e.g. question marks, abbreviations, etc.) must also be stored only in the form of numbers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे कोणताही मजकूर साठवताना कोणत्यातरी एका कॅरॅक्टर एनकोडिंगच्या साहाय्याने तो आकड्यांच्या स्वरूपात साठवला जातो.","translated_text":"So when you store any text, it's stored in the form of numbers with the help of a certain character encoding.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तो मजकूर पुन्हा दाखवताना (उदा.","translated_text":"(Matt. 22:37-39) When we read the Bible, we are encouraged to read it again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कॉंप्युटर मॉनिटरवर दाखविताना ), त्याच आकड्यांवरून अक्षरे ठरवून दाखवली जातात.","translated_text":"When displayed on a computer monitor ), the letters are displayed by counting from the same numbers.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अश्या प्रकारचा एक 'character set' आहे, जो जगातल्या सध्याच्या बहुतांश संगणकांतील बहुतेक सर्व सॉफ्टवेरस् मध्ये वापरला जातो - तो म्हणजे ASCII (American Standard Code for Information Interchange ह्या नावाचे लघुरूप) (उच्चार : आस��की अथवा ऍस्की).","translated_text":"This is a type of character set that is used in most of the software on most computers in the world today - it's called ASCII (American Standard Code for Information Interchange for short) (pronounced: ASCII or ASCII).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ASCII ह्या सेटमध्ये रोमन लिपीतील सर्व अक्षरे, अंक, व्याकरण चिन्हे (पूर्णविराम, प्रश्नचिन्ह, उद्गारचिन्ह इत्यादी) , तसेच इतर काही चिन्हे ह्यांच्यासाठी एकूण १२८ आकड्यांचा क्रम ठरवला गेला आहे.","translated_text":"The ASCII set has a total of 128 digits for all letters, digits, grammatical symbols (interludes, question marks, exclamation marks, etc.) of the Roman script, as well as some other symbols.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"A ते Z ही अक्षरे ६५ ते ९० ह्या आकड्यांनी तर a ते z ही अक्षरे ९७ ते १२२ ह्या आकड्यांनी ओळखली जातात.","translated_text":"The letters A to Z are known as numbers 65 to 90, and the letters a to z are known as numbers 97 to 122.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अक्षरेच नव्हे तर अंकदेखील काही विशिष्ट आकड्यांनी दर्शविले जातात.","translated_text":"Not only letters but also numbers are represented by certain numbers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"0 ते 9 हे अंक ASCII मध्ये ४८ ते ५७ असे साठवले जातात.","translated_text":"The numbers 0 to 9 are stored in ASCII as 48 to 57.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दोन शब्दांमधली रिकामी जागा दर्शविण्यासाठी ३२ हा आकडा आहे. उदा. cat हा शब्द ASCII मध्ये ९९ ९७ ११६ ह्या तीन आकड्यांत साठवला जातो; तर Cat हा शब्द ६७ ९७ ११६ असा साठवला जातो.","translated_text":"For example, the word cat is stored in ASCII as 99 97 116, while the word cat is stored as 67 97 116.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"'Windows 95' हा मजकूर '८७ १०५ ११० १०० १११ ११९ ११५ ३२ ५७ ५३' असा होईल व संगणकात साठवला जाईल.","translated_text":"The text of Windows 95 will be 87 105 110 100 111 119 115 32 57 53 and will be stored on the computer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ASCII प्रमाणे इतर अनेक कॅरॅक्टर सेटस् प्रचलित असून बहुतांश देशांमध्ये त्या देशाच्या भाषेप्रमाणे कोणतातरी एक 'character set' प्रमाण मानला जातो.","translated_text":"Like ASCII, many other character sets are prevalent, and in most countries, a character set is considered to be a proportion of the country's language.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय भाषांकरिता प्रमाण कॅरॅक्टर सेट इस्की (ISCII) हा आहे.","translated_text":"The ratio character set is iski (ISCII) for Indian languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(हा भारतीय सरकारद्वारे साधारणतः १९८० च्या दशकात विकसीत करण्यात आला)","translated_text":"(It was developed by the Indian government in the 1980s.)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कॉंप्युटरवर ASCII वापरत असल्यास दुसरं एखादं character encoding वापरता येईल का ?","translated_text":"If you use ASCII on a computer , can you use any other character encoding ?","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आपण एक गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे की ASCII जरी अतिशय प्रचलीत असला तरी संगणकाच्या मूळ बांधणीत ASCII साठी काहीही विशेष रचन��� केलेली नसते.","translated_text":"One thing we should keep in mind is that even though ASCII is very common, there is nothing specifically designed for ASCII in the basic structure of the computer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच कोणत्याही संगणकावर केवळ एकच character encoding वापरणे भाग असते असेही नाही.","translated_text":"Nor is it compulsory for any computer to use only one character encoding.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकाच संगणकावर अनेक विविध character encoding वापरले जाऊ शकतात - नव्हे, हल्लीच्या बहुतांश संगणकात ही सोय असतेच.","translated_text":"Many different character encodings can be used on the same computer - no, most attack computers do.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शेवटी कुठलाही","translated_text":"In the end, anywhere.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मजकूर साठवताना, त्या मजकूराच्या भाषेनुसार character encodingची निवड करावी लागते.","translated_text":"When storing text, you have to choose the character encoding according to the language of the text.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उदा.","translated_text":"For example.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समजा माझ्या कॉंप्युटरवर ASCII व ISCII हे दोन्ही character encoding उपलब्ध असल्यास मी इंग्लिश व मराठी ह्या भाषांमध्ये मजकूर साठवू शकतो.","translated_text":"For example, if my computer has both ASCII and ISCII character encoding, I can store text in English and Marathi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मात्र, कोठल्याही कॉंप्युटरवर तुम्हाला मराठीत टायपिंग करता येईल की नाही, तसेच मराठीतला मजकूर वाचता येईल की नाही हे तुमच्या कॉंप्युटरची ऑपरेटिंग सिस्टीमवर, तुम्ही कोणत्या सॉफ्टवेरमध्ये काम करत आहात व इतर काही गोष्टींवर अवलंबून आहे.","translated_text":"However, whether you can type in Marathi on any computer or read text in Marathi depends on the operating system of your computer, the software you are working on and other factors.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"Language keyboard availability","translated_text":"Language keyboard availability","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मग फॉंट म्हणजे काय ? फॉंटचा character encoding शी काही संबंध आहे का ?","translated_text":"So what is a font? Does it have anything to do with character encoding?","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हो.","translated_text":"Yes, it is.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फॉंटचा character encoding शी संबंध आहे.","translated_text":"The font is related to character encoding.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"काही प्रगत कॅरॅक्टर सेटस् व ह्या शास्त्रातील प्रगती :","translated_text":"Some advanced character sets and advances in this science:","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ASCII हा कॅरॅक्टर सेट मूलतः अमेरिकेत इंग्लिशमध्ये वापरण्यासाठी बनवला गेला होता.","translated_text":"The ASCII character set was originally created for use in English in the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जसजसा संगणकांचा वापर व त्याचे उपयोग वाढू लागले तसतश्या ASCIIच्या मर्यादा लक्षात येऊ लागल्या.","translated_text":"As the use of computers increased, the limitations of ASCII became apparent.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही वेळा एकाच मजकूरात दोन किंवा जास्त भाषांमधील वाक्य वा शब्द असू शकतात.","translated_text":"Sometimes the same text may contain sentences or words in two or more languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अश्या वेळी त्या सर्व भाषांतील सर्व अक्षरे असलेल्या एखाद्या कॅरॅक्टर सेटची गरज भासते.","translated_text":"At that point, you need a character set that contains all the characters in all those languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या असा एक कॅरॅक्टर सेट आहे - यूनिकोड(UNICODE).","translated_text":"Right now there's a character set like that -- Unicode.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा कॅरॅक्टर सेट जागतिक दृष्ट्या प्रमाण मानला जातो.","translated_text":"This character set is considered a global scale.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.unicode.org/glossary/#character_encoding_scheme|title=Glossary|संकेतस्थळ=www.unicode.org|ॲक्सेसदिनांक=2018-08-24}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"http://www.unicode.org/glossary/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":188338,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:27.942684-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.85400390625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हेसुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संगणक टंक","translated_text":"Computer tanks","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"युनिकोड","translated_text":"Unicode","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मराठी वेबपेज तयार करण्यास मदत करणारे बाह्य दुवे","translated_text":"External links to help create Marathi web pages","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खास करून Dynamic Fontsच्या वापरण्याच्या पद्धती बद्दल मार्गदर्शन हे वेबपेज करतात.परंतु हे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे कि Dynamic Fonts वेबपेज वरील माहिती Google सारख्या search engines Indexing आणि search करु शकत नाहीत.","translated_text":"In particular, these web pages provide guidance on how to use Dynamic Fonts. However, it is important to remember that Dynamic Fonts cannot index and search information on web pages by search engines like Google.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नितिन सावंत यांनी बनवलेले मराठी की-बोर्ड सॉफ्टवेर भाषा इंडिया ईंडीक जुम्ला देवनागरी नॅशनल इंफॉरमॅटीक्‍स सेंटर विदागारातील आवृत्ती","translated_text":"Marathi Keyboard Software Language India Indian Jumla Devanagari National Informatics Centre edition by Nitin Sawant","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संगणकशास्त्र वर्ग:मराठी व्याकरण","translated_text":"Computer science class: Marathi grammar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"अश्या वेळी त्या सर्व भाषांतील सर्व अक्षरे असलेल्या एखाद्या कॅरॅक्टर सेटची गरज भासते. सध्या असा एक कॅरॅक्टर सेट आहे - यूनिकोड(UNICODE). हा कॅरॅक्टर सेट जागतिक दृष्ट्या प्रमाण मानला जातो.","translated_text":"At that point, you need a character set that contains all the characters in all those languages. Right now there's a character set like that -- Unicode. This character set is considered a global scale.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.unicode.org/glossary/#character_encoding_scheme|title=Glossary|संकेतस्थळ=www.unicode.org|ॲक्सेसदिनांक=2018-08-24}}</ref>","char_index":185,"name":null,"url":"http://www.unicode.org/glossary/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":188338,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:27.942684-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.85400390625}]}]}
+{"title":"चित्रकूट जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = चित्रकूट जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Chitrakoot.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}''हा लेख चित्रकूट जिल्ह्याविषयी आहे. चित्रकूटच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - [[चित्रकूट-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''चित्रकूट जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चित्रकूटधाम]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चित्रकूट जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"2417ca8ba95b51f79af4577b310a04767067c7577f43d65a7c71241e5924a6fb","last_revision":"2022-06-09T11:06:04Z","first_revision":"2006-04-15T15:39:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.729871","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شيتراكووت","arz":"شيتراكووت","bh":"चित्रकूट जिला","bn":"চিত্রকূট জেলা","ceb":"Chitrakoot","da":"Chitrakoot (distrikt)","de":"Chitrakoot (Distrikt)","en":"Chitrakoot district","es":"Distrito de Chitrakoot","eu":"Chitrakoot barrutia","fa":"بخش چیتراکوت","fr":"District de Chitrakoot","gu":"ચિત્રકૂટ જિલ્લો","hi":"चित्रकूट जिला","it":"Distretto di Chitrakoot","ne":"चित्रकूट जिल्ला","new":"चित्रकूट जिल्ला","nl":"Chitrakoot (district)","nb":"Chitrakoot (distrikt)","pa":"ਚਿਤਰਕੂਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع چتراکوٹ","ru":"Читракут (округ)","sa":"चित्रकूटमण्डलम्","sat":"ᱪᱤᱛᱨᱚᱠᱩᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Chitrakoot (distrikt)","ta":"சித்திரக்கூட மாவட்டம்","te":"చిత్రకూట్ జిల్లా","ur":"ضلع چترکوٹ","vi":"Chitrakoot (huyện)","zh":"奇特拉庫特縣","zh-min-nan":"Chitrakoot (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"हा लेख चित्रकूट जिल्ह्याविषयी आहे. चित्रकूटच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - चित्रकूट-निःसंदिग्धीकरण.\n\nचित्रकूट जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चित्रकूटधाम येथे आहे.\n\nवर्ग:चित्रकूट जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = चित्रकूट जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Chitrakoot.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख चित्रकूट जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Pirkut district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चित्रकूटच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - चित्रकूट-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For other uses of painting, see painting-disinfection.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चित्रकूट जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Thiruvananthapuram District is a district of Uttar Pradesh state in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चित्रकूटधाम येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located at Chhattisgarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चित्रकूट जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"List of districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चित्रकूट जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''चित्रकूट जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"dc7cf84e6e1b88934780f3d789bf3801a76733f13196f72d8a8e63e14b631d32","last_revision":"2014-02-27T16:00:28Z","first_revision":"2006-04-15T15:39:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.787689","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شيتراكووت","bn":"বিষয়শ্রেণী:চিত্রকূট জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Chitrakoot","en":"Category:Chitrakoot district","hi":"श्रेणी:चित्रकूट ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع چترکوٹ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील चित्रकूट जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील चित्रकूट जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Thiruvananthapuram district in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फार्मिंग्टन हिल्स (मिशिगन)","wikicode":"[[चित्र:Farmington Hills Michigan City Hall.JPG|इवलेसे]]\n[[चित्र:OaklandCommunityCollege-OrchardRidge.jpg|इवलेसे]]\n'''फार्मिंग्टन हिल्स''' हे [[मिशिगन]] राज्यातील [[ओकलंड काउंटी, मिशिगन|ओकलंड काउंटीतील]] एक शहर आहे. [[डीट्रॉइट]] महानगराचा भाग असलेल्या या शहराची लोकसंख्या २०१० च्या जनगणनेनुसार ७९,७४० होती.<ref name=\"Census 2010\">{{cite web |url=https://www.census.gov |title=Race, Hispanic or Latino, Age, and Housing Occupancy: 2010 Census Redistricting Data (Public Law 94-171) Summary File (QT-PL), Farmington Hills city, Michigan |publisher=[[United States Census Bureau]] |access-date=August 18, 2011 }}</ref>\n\n[[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेतील]] सर्वात कमी गुन्हेगारी असलेल्या २५ शहरांत फार्मिंगटन हिल्सचा समावेश होतो.\n\n{{भूगोलावरील अपूर्ण लेख}}\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:मिशिगनमधील शहरे]]\n[[वर्ग:डेट्रॉईट]]\n[[वर्ग:ओकलंड काउंटी (मिशिगन)]]","hash":"23edaf005775c6c22db7eb503982387b35e0d5bfa33c2a0d2732310736a7b769","last_revision":"2024-02-10T18:33:05Z","first_revision":"2006-04-15T15:56:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.842398","cross_lingual_links":{"ar":"فارمنغتون هيلز","arz":"فارمنجتون هيلز","azb":"فارمینقتون‌هیلز، میشیقان","ce":"Фармингтон-Гиллс (Мичиган)","ceb":"Farmington Hills","cy":"Farmington Hills, Michigan","de":"Farmington Hills","en":"Farmington Hills, Michigan","es":"Farmington Hills","eu":"Farmington Hills (Michigan)","fa":"فارمینگتون‌هیلز، میشیگان","fr":"Farmington Hills","glk":"فارمينگتن هيلز (ميشيگان)","it":"Farmington Hills","ja":"ファーミントン・ヒルズ","ko":"파밍턴힐스","lld":"Farmington Hills (Michigan)","mg":"Farmington Hills, Michigan","nl":"Farmington Hills","nb":"Farmington Hills","pl":"Farmington Hills","pt":"Farmington Hills","sh":"Farmington Hills, Michigan","simple":"Farmington Hills, Michigan","sr":"Фармингтон Хилс (Мичиген)","sv":"Farmington Hills","sw":"Farmington Hills, Michigan","szl":"Farmington Hills","tr":"Farmington Hills, Michigan","tt":"Фармингтон-Гиллс (Мичиган)","uk":"Фармінгтон-Гіллс","ur":"فارمنگٹن ہلز، مشی گن","uz":"Farmington Hills (Michigan)","vi":"Farmington Hills, Michigan","vo":"Farmington Hills","war":"Farmington Hills, Michigan","zh":"法明頓山 (密歇根州)","zh-min-nan":"Farmington Hills (Michigan)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"फार्मिंग्टन हिल्स हे मिशिगन राज्यातील ओकलंड काउंटीतील एक शहर आहे. डीट्रॉइट महानगराचा भाग असलेल्या या शहराची लोकसंख्या २०१० च्या जनगणनेनुसार ७९,७४० होती.\n\nअमेरिकेतील सर्वात कमी गुन्हेगारी असलेल्या २५ शहरांत फार्मिंगटन हिल्सचा समावेश होतो.\n\nवर्ग:मिशिगनमधील शहरे वर्ग:डेट्रॉईट वर्ग:ओकलंड काउंटी (मिशिगन)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फार्मिंग्टन हिल्स हे मिशिगन राज्यातील ओकलंड काउंटीतील एक शहर आहे.","translated_text":"Farmington Hills is a city in Oakland County, Michigan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डीट्रॉइट महानगराचा भाग असलेल्या या शहराची लोकसंख्या २०१० च्या जनगणनेनुसार ७९,७४० होती.","translated_text":"The city, which is part of the Detroit metropolitan area, had a population of 79,740 at the 2010 census.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"Census 2010\">{{cite web |url=https://www.census.gov |title=Race, Hispanic or Latino, Age, and Housing Occupancy: 2010 Census Redistricting Data (Public Law 94-171) Summary File (QT-PL), Farmington Hills city, Michigan |publisher=[[United States Census Bureau]] |access-date=August 18, 2011 }}</ref>","char_index":86,"name":"Census 2010","url":"https://www.census.gov","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":368,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:28.293451-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमेरिकेतील सर्वात कमी गुन्हेगारी असलेल्या २५ शहरांत फार्मिंगटन हिल्सचा समावेश होतो.","translated_text":"Farmington Hills is among the 25 cities with the lowest crime rates in the United States.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिशिगनमधील शहरे वर्ग:डेट्रॉईट वर्ग:ओकलंड काउंटी (मिशिगन)","translated_text":"Class:Cities in Michigan Class: Detroit Class: Oakland County (Michigan)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"फार्मिंग्टन हिल्स हे मिशिगन राज्यातील ओकलंड काउंटीतील एक शहर आहे. डीट्रॉइट महानगराचा भाग असलेल्या या शहराची लोकसंख्या २०१० च्या जनगणनेनुसार ७९,७४० होती.","translated_text":"Farmington Hills is a city in Oakland County, Michigan. The city, which is part of the Detroit metropolitan area, had a population of 79,740 at the 2010 census.","citations":[{"content":"<ref name=\"Census 2010\">{{cite web |url=https://www.census.gov |title=Race, Hispanic or Latino, Age, and Housing Occupancy: 2010 Census Redistricting Data (Public Law 94-171) Summary File (QT-PL), Farmington Hills city, Michigan |publisher=[[United States Census Bureau]] |access-date=August 18, 2011 }}</ref>","char_index":152,"name":"Census 2010","url":"https://www.census.gov","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":368,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:28.293451-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"फार्मिंगटन हिल्स","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[फार्मिंग्टन हिल्स (मिशिगन)]]","hash":"b122a4a50a6e6baa1667b91b1a313071a7b3e4c1a3a3dd010030dae362792f75","last_revision":"2023-10-07T23:32:48Z","first_revision":"2006-04-15T16:38:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.904905","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन फार्मिंग्टन हिल्स (मिशिगन)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन फार्मिंग्टन हिल्स (मिशिगन)","translated_text":"It is located in Farmington Hills, Michigan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मिशिगन","wikicode":"[[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] [[मिशिगन]] राज्याशी संबंधित लेख.\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची राज्ये]]","hash":"60e29525baedc88863aa9828132238bdf4f117521bec245299201990600e2556","last_revision":"2013-04-22T15:46:23Z","first_revision":"2006-04-15T16:41:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:24.999405","cross_lingual_links":{"af":"Kategorie:Michigan","an":"Categoría:Michigan","ang":"Flocc:Miscegan","ar":"تصنيف:ميشيغان","arz":"تصنيف:ميشيجان","ast":"Categoría:Michigan","az":"Kateqoriya:Miçiqan","azb":"بؤلمه:میشیقان","bar":"Kategorie:Michigan","be":"Катэгорыя:Мічыган","be-x-old":"Катэгорыя:Мічыган","bg":"Категория:Мичиган","bn":"বিষয়শ্রেণী:মিশিগান","bo":"Category:མི་ཅི་གྷན།","br":"Rummad:Michigan","bs":"Kategorija:Michigan","ca":"Categoria:Michigan","ce":"Категори:Мичиган","ckb":"پۆل:میشیگن","cs":"Kategorie:Michigan","cv":"Категори:Мичиган","cy":"Categori:Michigan","da":"Kategori:Michigan","de":"Kategorie:Michigan","diq":"Kategori:Michigan","el":"Κατηγορία:Μίσιγκαν","en":"Category:Michigan","eo":"Kategorio:Miĉigano","es":"Categoría:Míchigan","et":"Kategooria:Michigan","eu":"Kategoria:Michigan","fa":"رده:میشیگان","fi":"Luokka:Michigan","fo":"Bólkur:Michigan","fr":"Catégorie:Michigan","frr":"Kategorie:Michigan","fy":"Kategory:Michigan","ga":"Catagóir:Michigan","gd":"Roinn-seòrsa:Michigan","gl":"Categoría:Míchigan","gv":"Ronney:Michigan","he":"קטגוריה:מישיגן","hi":"श्रेणी:मिशिगन","hr":"Kategorija:Michigan","ht":"Kategori:Michigàn","hu":"Kategória:Michigan","hy":"Կատեգորիա:Միչիգան","id":"Kategori:Michigan","ig":"Otú:Michigan","io":"Kategorio:Michigan","is":"Flokkur:Michigan","it":"Categoria:Michigan","ja":"Category:ミシガン州","jv":"Kategori:Michigan","ka":"კატეგორია:მიჩიგანი","kk":"Санат:Мичиган","ko":"분류:미시간주","ku":"Kategorî:Michigan","kw":"Klass:Michigan","la":"Categoria:Michigania","lb":"Kategorie:Michigan","li":"Categorie:Michigan","lld":"Categoria:Michigan","lmo":"Categoria:Michigan","lt":"Kategorija:Mičiganas","lv":"Kategorija:Mičigana","mdf":"Категорие:Мичиган","mg":"Sokajy:Michigan","mhr":"Категорий:Мичиган","mi":"Category:Michigan","mk":"Категорија:Мичиген","ml":"വർഗ്ഗം:മിഷിഗൺ","mn":"Ангилал:Мичиган","mrj":"Категори:Мичиган","ms":"Kategori:Michigan","mzn":"رج:میشیگان","nds":"Kategorie:Michigan","nl":"Categorie:Michigan","nn":"Kategori:Michigan","nb":"Kategori:Michigan","nv":"Tʼááłáhági átʼéego:Dilkʼischíító Hahoodzo","oc":"Categoria:Michigan","os":"Категори:Мичиган","pl":"Kategoria:Michigan","pms":"Categorìa:Michigan","pt":"Categoria:Michigan","qu":"Katiguriya:Michigan suyu","ro":"Categorie:Statul Michigan, SUA","ru":"Категория:Мичиган","sco":"Category:Michigan","se":"Kategoriija:Michigan","sh":"Kategorija:Michigan","simple":"Category:Michigan","sk":"Kategória:Michigan","sl":"Kategorija:Michigan","smn":"Luokka:Michigan","sq":"Kategoria:Michigan","sr":"Категорија:Мичиген","sv":"Kategori:Michigan","sw":"Jamii:Michigan","szl":"Kategoryjo:Michigan","ta":"பகுப்பு:மிச்சிகன்","th":"หมวดหมู่:รัฐมิชิแกน","tly":"Tispir:Micigan","tr":"Kategori:Michigan","tt":"Төркем:Мичиган","uk":"Категорія:Мічиган","ur":"زمرہ:مشی گن","vep":"Kategorii:Mičigan","vi":"Thể loại:Michigan","war":"Kaarangay:Michigan","yo":"Ẹ̀ka:Michigan","zh":"Category:密歇根州","zh-classical":"分類:密歇根州","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:Michigan","zh-yue":"Category:密芝根州"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"अमेरिकेच्या मिशिगन राज्याशी संबंधित लेख.\n\nवर्ग:अमेरिकेची राज्ये\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमेरिकेच्या मिशिगन राज्याशी संबंधित लेख.","translated_text":"Articles related to the U.S. state of Michigan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची राज्ये","translated_text":"Category:U.S. states","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मिनेसोटा","wikicode":"[[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] [[मिनेसोटा]] राज्याशी संबंधित लेख.\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची राज्ये]]","hash":"5b14921829c5cc29ec47c78e4e5a5465bed48b7ddd75946c740c4a68246d350b","last_revision":"2013-04-17T17:29:34Z","first_revision":"2006-04-15T16:42:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.053171","cross_lingual_links":{"af":"Kategorie:Minnesota","an":"Categoría:Minnesota","ang":"Flocc:Minnesota","ar":"تصنيف:مينيسوتا","ast":"Categoría:Minnesota","az":"Kateqoriya:Minnesota","azb":"بؤلمه:مینسوتا ایالتی","ba":"Категория:Миннесота","bar":"Kategorie:Minnesota","be":"Катэгорыя:Мінесота","be-x-old":"Катэгорыя:Мінэсота","bg":"Категория:Минесота","bn":"বিষয়শ্রেণী:মিনেসোটা","br":"Rummad:Minnesota","bs":"Kategorija:Minnesota","ca":"Categoria:Minnesota","cdo":"分類:Minnesota","ce":"Категори:Миннесота","ckb":"پۆل:مینیسۆتا","cs":"Kategorie:Minnesota","cv":"Категори:Миннесота","cy":"Categori:Minnesota","da":"Kategori:Minnesota","de":"Kategorie:Minnesota","diq":"Kategori:Minnesota","el":"Κατηγορία:Μινεσότα","en":"Category:Minnesota","eo":"Kategorio:Minesoto","es":"Categoría:Minnesota","et":"Kategooria:Minnesota","eu":"Kategoria:Minnesota","fa":"رده:مینه‌سوتا","fi":"Luokka:Minnesota","fo":"Bólkur:Minnesota","fr":"Catégorie:Minnesota","frr":"Kategorie:Minnesota","fy":"Kategory:Minnesota","ga":"Catagóir:Minnesota","gd":"Roinn-seòrsa:Minnesota","gl":"Categoría:Minnesota","gv":"Ronney:Minnesota","hak":"分類:Minnesota","he":"קטגוריה:מינסוטה","hi":"श्रेणी:मिनेसोटा","hr":"Kategorija:Minnesota","ht":"Kategori:Minesota","hu":"Kategória:Minnesota","hy":"Կատեգորիա:Մինեսոտա","id":"Kategori:Minnesota","ig":"Otú:Minésótạ","ilo":"Kategoria:Minnesota","io":"Kategorio:Minnesota","is":"Flokkur:Minnesota","it":"Categoria:Minnesota","ja":"Category:ミネソタ州","jv":"Kategori:Minnesota","ka":"კატეგორია:მინესოტა","kk":"Санат:Миннесота","ko":"분류:미네소타주","ku":"Kategorî:Minnesota","kw":"Klass:Minnesota","la":"Categoria:Minnesota","lb":"Kategorie:Minnesota","li":"Categorie:Minnesota","lld":"Categoria:Minnesota","lmo":"Categoria:Minnesota","lt":"Kategorija:Minesota","lv":"Kategorija:Minesota","mg":"Sokajy:Minnesota","mhr":"Категорий:Миннесота","mi":"Category:Minnesota","mk":"Категорија:Минесота","ml":"വർഗ്ഗം:മിനിസോട","mn":"Ангилал:Миннесота","mrj":"Категори:Миннесота","mwl":"Catadorie:Minnesota","mzn":"رج:مینه‌سوتا","nds":"Kategorie:Minnesota","nl":"Categorie:Minnesota","nn":"Kategori:Minnesota","nb":"Kategori:Minnesota","nv":"Tʼááłáhági átʼéego:Beʼekʼid Łání Hahoodzo","oc":"Categoria:Minnesòta","os":"Категори:Миннесотæ","pl":"Kategoria:Minnesota","pms":"Categorìa:Minnesota","pt":"Categoria:Minnesota","qu":"Katiguriya:Minnesota suyu","ro":"Categorie:Statul Minnesota, SUA","ru":"Категория:Миннесота","sco":"Category:Minnesota","se":"Kategoriija:Minnesota","sh":"Kategorija:Minnesota","simple":"Category:Minnesota","sk":"Kategória:Minnesota","sl":"Kategorija:Minnesota","smn":"Luokka:Minnesota","sq":"Kategoria:Minnesota","sr":"Категорија:Минесота","sv":"Kategori:Minnesota","sw":"Jamii:Minnesota","szl":"Kategoryjo:Minnesota","ta":"பகுப்பு:மினசோட்டா","te":"వర్గం:మిన్నసోటా","tg":"Гурӯҳ:Миннесота","th":"หมวดหมู่:รัฐมินนิโซตา","tly":"Tispir:Minnesota","tr":"Kategori:Minnesota","tt":"Төркем:Миннесота","uk":"Категорія:Міннесота","ur":"زمرہ:مینیسوٹا","vep":"Kategorii:Minnesot","vi":"Thể loại:Minnesota","war":"Kaarangay:Minnesota","xmf":"კატეგორია:მინესოტა","zh":"Category:明尼苏达州","zh-classical":"分類:明尼蘇達州","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:Minnesota","zh-yue":"Category:明尼蘇達州"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"अमेरिकेच्या मिनेसोटा राज्याशी संबंधित लेख.\n\nवर्ग:अमेरिकेची राज्ये\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमेरिकेच्या मिनेसोटा राज्याशी संबंधित लेख.","translated_text":"Articles related to the U.S. state of Minnesota.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची राज्ये","translated_text":"Category:U.S. states","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लुईझियाना","wikicode":"[[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] [[लुईझियाना]] राज्याशी संबंधित लेख.\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची राज्ये]]","hash":"90be475457e92fefb5300ea2603fcca416898ab8ae4723e3f3948d5387ca51ed","last_revision":"2013-08-01T09:40:15Z","first_revision":"2006-04-15T20:04:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.107872","cross_lingual_links":{"af":"Kategorie:Louisiana","an":"Categoría:Loisiana","ang":"Flocc:Louisiāna","ar":"تصنيف:لويزيانا","arz":"تصنيف:لويزيانا","ast":"Categoría:Louisiana","az":"Kateqoriya:Luiziana","azb":"بؤلمه:لوئیزیانا","ba":"Категория:Луизиана","bar":"Kategorie:Louisiana","be":"Катэгорыя:Луізіяна","bg":"Категория:Луизиана","bi":"Category:Louisiana","bn":"বিষয়শ্রেণী:লুইজিয়ানা","br":"Rummad:Louiziana","bs":"Kategorija:Louisiana","ca":"Categoria:Louisiana","ce":"Категори:Луизиана","ckb":"پۆل:لویزیانا","cs":"Kategorie:Louisiana","cv":"Категори:Луизиана","cy":"Categori:Louisiana","da":"Kategori:Louisiana","de":"Kategorie:Louisiana","diq":"Kategori:Louisiana","el":"Κατηγορία:Λουιζιάνα","en":"Category:Louisiana","eo":"Kategorio:Luiziano","es":"Categoría:Luisiana","et":"Kategooria:Louisiana","eu":"Kategoria:Louisiana","fa":"رده:لوئیزیانا","fi":"Luokka:Louisiana","fo":"Bólkur:Louisiana","fr":"Catégorie:Louisiane","fy":"Kategory:Louisiana","ga":"Catagóir:Louisiana","gd":"Roinn-seòrsa:Louisiana","gl":"Categoría:Luisiana","gv":"Ronney:Louisiana","he":"קטגוריה:לואיזיאנה","hr":"Kategorija:Louisiana","ht":"Kategori:Lwizyana","hu":"Kategória:Louisiana","hy":"Կատեգորիա:Լուիզիանա","ia":"Categoria:Louisiana","id":"Kategori:Louisiana","ig":"Otú:Luwisiánà","ilo":"Kategoria:Louisiana","io":"Kategorio:Louisiana","is":"Flokkur:Louisiana","it":"Categoria:Louisiana","ja":"Category:ルイジアナ州","jv":"Kategori:Louisiana","ka":"კატეგორია:ლუიზიანა","kn":"ವರ್ಗ:ಲೂಯಿಸಿಯಾನ","ko":"분류:루이지애나주","ku":"Kategorî:Louisiana","kw":"Klass:Louisiana","la":"Categoria:Ludoviciana","lb":"Kategorie:Louisiana","li":"Categorie:Louisiana","lld":"Categoria:Louisiana","lmo":"Categoria:Louisiana","lt":"Kategorija:Luiziana","lv":"Kategorija:Luiziāna","mg":"Sokajy:Louisiana","mhr":"Категорий:Луизиана","mi":"Category:Louisiana","mk":"Категорија:Луизијана","ml":"വർഗ്ഗം:ലുയീസിയാന","mn":"Ангилал:Луизиана","mrj":"Категори:Луизиана","ms":"Kategori:Louisiana","mwl":"Catadorie:Luisiana","mzn":"رج:لوئیزیانا","nds":"Kategorie:Louisiana","nl":"Categorie:Louisiana","nn":"Kategori:Louisiana","nb":"Kategori:Louisiana","nv":"Tʼááłáhági átʼéego:Tónteel Biihílį́ Hahoodzo","oc":"Categoria:Loïsiana","os":"Категори:Луизианæ","pl":"Kategoria:Luizjana","pms":"Categorìa:Luisian-a","pt":"Categoria:Luisiana","qu":"Katiguriya:Louisiana suyu","ro":"Categorie:Statul Louisiana, SUA","ru":"Категория:Луизиана","se":"Kategoriija:Louisiana","sh":"Kategorija:Louisiana","simple":"Category:Louisiana","sk":"Kategória:Louisiana","sl":"Kategorija:Louisiana","smn":"Luokka:Louisiana","sq":"Kategoria:Louisiana","sr":"Категорија:Луизијана","sv":"Kategori:Louisiana","sw":"Jamii:Louisiana","ta":"பகுப்பு:லூசியானா","tg":"Гурӯҳ:Луизиана","th":"หมวดหมู่:รัฐลุยเซียนา","tly":"Tispir:Luiziana","tr":"Kategori:Louisiana","tt":"Төркем:Луизиана","uk":"Категорія:Луїзіана","ur":"زمرہ:لوویزیانا","vep":"Kategorii:Luizian","vi":"Thể loại:Louisiana","war":"Kaarangay:Louisiana","xmf":"კატეგორია:ლუიზიანა","zh":"Category:路易斯安那州","zh-classical":"分類:路易斯安那州","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:Louisiana","zh-yue":"Category:路易斯安那州"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"अमेरिकेच्या लुईझियाना राज्याशी संबंधित लेख.\n\nवर्ग:अमेरिकेची राज्ये\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमेरिकेच्या लुईझियाना राज्याशी संबंधित लेख.","translated_text":"Articles related to the U.S. state of Louisiana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची राज्ये","translated_text":"Category:U.S. states","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गौतम बुद्ध नगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गौतम बुद्ध नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Gautam Buddha Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[ग्रेटर नोएडा]]\n|तालुक्यांची_नावे = ३\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,४४२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ११,०५,२९०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ७६६.५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८२.२१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८३९.२\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा मतदारसंघ)|गौतम बुद्ध नगर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n\n'''गौतम बुद्ध नगर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. [[दिल्ली]]च्या सीमेवर असलेला हा जिल्हा [[राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र]]ामध्ये मोडतो. [[नोएडा]] हे औद्योगिक क्षेत्र देखील ह्याच जिल्ह्यात आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://gbnagar.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गौतम बुद्ध नगर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:गौतम बुद्ध]]","hash":"324dced5d0517bab0d015f757589139d0aceaf2a9399bd3ecce02bd5751ecaab","last_revision":"2023-01-28T09:57:26Z","first_revision":"2006-04-15T20:15:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.171247","cross_lingual_links":{"ar":"جوتام بوذا نجر","arz":"جوتام بوذا نجر","bh":"गौतम बुद्ध नगर जिला","bn":"গৌতম বুদ্ধ নগর জেলা","ceb":"Gautam Budh Nagar","da":"Gautam Buddha Nagar (distrikt)","de":"Gautam Buddha Nagar","en":"Gautam Buddha Nagar district","es":"Distrito de Gautam Buddha Nagar","eu":"Gautam Buddh Nagar barrutia","fa":"بخش گوتام بود ناگار","fr":"District de Gautam Buddha Nagar","gu":"ગૌતમ બુદ્ધ નગર જિલ્લો","hi":"गौतम बुद्ध नगर जिला","it":"Distretto di Gautam Buddha Nagar","lez":"Гаутамбудхнагар","ne":"गौतम बुद्ध नगर जिल्ला","new":"गौतम बुद्ध नगर जिल्ला","nl":"Gautam Buddha Nagar","nb":"Gautam Buddha Nagar (distrikt)","pnb":"ضلع گوتم بدھ نگر","ru":"Гаутамбудхнагар","sa":"गौतमबुद्धनगरमण्डलम्","simple":"Gautam Budh Nagar district","sv":"Gautam Buddha Nagar","ta":"கௌதம புத்தா நகர் மாவட்டம்","te":"గౌతమ బుద్ద నగర్ జిల్లా","uk":"Ґаутам-Будх-Наґар (округ)","ur":"ضلع گوتم بدھ نگر","vi":"Gautam Buddha Nagar (huyện)","zh":"乔达摩菩提那加尔县","zh-min-nan":"Gautam Buddha Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"गौतम बुद्ध नगर हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे. दिल्लीच्या सीमेवर असलेला हा जिल्हा राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये मोडतो. नोएडा हे औद्योगिक क्षेत्र देखील ह्याच जिल्ह्यात आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:गौतम बुद्ध नगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:गौतम बुद्ध\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = गौतम बुद्ध नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Gautam Buddha Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[ग्रेटर नोएडा]]\n|तालुक्यांची_नावे = ३\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,४४२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ११,०५,२९०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ७६६.५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८२.२१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८३९.२\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा मतदारसंघ)|गौतम बुद्ध नगर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गौतम बुद्ध नगर हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Gautam Buddha Nagar is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्लीच्या सीमेवर असलेला हा जिल्हा राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये मोडतो.","translated_text":"The district, which borders Delhi, is divided into the National Capital Region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा हे औद्योगिक क्षेत्र देखील ह्याच जिल्ह्यात आहे.","translated_text":"Noida is also an industrial area in this district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गौतम बुद्ध नगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:गौतम बुद्ध","translated_text":"Class: Gautam Buddha Nagar District Class: Districts in Uttar Pradesh Class: Gautam Buddha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गौतम बुद्ध नगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"0b416c20f668168936543b27cfa8b2c2d8cbe36788d1b0251f41c71a933e2712","last_revision":"2017-03-02T15:14:07Z","first_revision":"2006-04-15T20:15:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.225229","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جوتام بوذا نجر","bn":"বিষয়শ্রেণী:গৌতম বুদ্ধ নগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Gautam Buddha Nagar","en":"Category:Gautam Buddh Nagar district","hi":"श्रेणी:गौतम बुद्ध नगर ज़िला","ta":"பகுப்பு:கௌதம புத்தா நகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گوتم بدھ نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gautam Buddha Nagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हाथरस जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = हाथरस जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Hathras.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_��ाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[हाथरस]]\n|तालुक्यांची_नावे = ४\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,८४०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,६५,६७८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ८५०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७३.१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८७०\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[हाथरस (लोकसभा मतदारसंघ)|हाथरस]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n'''हाथरस''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात स्थित असलेल्या व १९९७ साली निर्माण केल्या गेलेल्या ह्या जिल्ह्याचे नाव महामाया नगर जिल्हा असे होते. २०१२ साली मुख्यमंत्री [[अखिलेश यादव]]ने ते बदलून हाथरस असे ठेवले. \n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://hathras.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:हाथरस जिल्हा| ]]","hash":"a6252449a4850fd931964cde8fd1d75ba677386f85e3b75cbd1800d58d44a86d","last_revision":"2023-01-28T09:58:09Z","first_revision":"2006-04-15T20:16:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.326375","cross_lingual_links":{"ar":"مهامايا نجار","arz":"مهامايا نجار","bh":"हाथरस जिला","bn":"হাতরস জেলা","ca":"Districte d'Hathras","ceb":"Mahamaya Nagar","da":"Mahamaya Nagar (distrikt)","de":"Hathras (Distrikt)","en":"Hathras district","es":"Distrito de Mahamaya Nagar","eu":"Hathras barrutia","fa":"بخش هاتراس","fr":"District d'Hathras","gu":"મહામયાનગર જિલ્લો","hi":"हाथरस जिला","it":"Distretto di Hathras","ne":"महामयानगर जिल्ला","new":"हाथरस जिल्ला","nl":"Hathras (district)","nb":"Mahamaya Nagar (distrikt)","pl":"Mahamaya Nagar (dystrykt)","pnb":"ضلع ہاتھرس","ru":"Махамаянагар","sa":"महामायानगरमण्डलम्","sat":"ᱦᱟᱛᱷᱨᱚᱥ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Hathras district","sv":"Hathras (distrikt)","ta":"மகாமாயா நகர் மாவட்டம்","te":"హాత్‌రస్ జిల్లా","th":"อำเภอหาถรัส","ur":"ضلع ہاتھ رس","vi":"Hathras (huyện)","zh":"哈特拉斯縣","zh-min-nan":"Hathras (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.255393","text":"हाथरस हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे. उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात स्थित असलेल्या व १९९७ साली निर्माण केल्या गेलेल्या ह्या जिल्ह्याचे नाव महामाया नगर जिल्हा असे होते. २०१२ साली मुख्यमंत्री अखिलेश यादवने ते बदलून हाथरस असे ठेवले.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:हाथरस जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = हाथरस जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Hathras.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[हाथरस]]\n|तालुक्यांची_नावे = ४\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,८४०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,६५,६७८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ८५०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७३.१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८७०\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[हाथरस (लोकसभा मतदारसंघ)|हाथरस]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हाथरस हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Hathras is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर प्रदेशच्या पश्चिम भागात स्थित असलेल्या व १९९७ साली निर्माण केल्या गेलेल्या ह्या जिल्ह्याचे नाव महामाया नगर जिल्हा असे होते.","translated_text":"It is located in the western part of Uttar Pradesh and was created in the year 1997 under the name of Mahamaya Nagar District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१२ साली मुख्यमंत्री अखिलेश यादवने ते बदलून हाथरस असे ठेवले.","translated_text":"In 2012, Chief Minister Akhilesh Yadav changed it to Hathras.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:हाथरस जिल्हा","translated_text":"Districts of Uttar Pradesh Districts of Hathras","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जलौन जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = जलौन जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Jalaun.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}'''जलौन जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[ओराई]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जलौन जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"8ea99fe00afcdefcdd7d75ed76e22ecb1ab2ff70b8bc8261fcf52391ca40fb39","last_revision":"2015-05-21T02:56:00Z","first_revision":"2006-04-15T20:31:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.385967","cross_lingual_links":{"arz":"چالاون","bh":"जालौन जिला","bn":"জালৌন জেলা","ca":"Districte de Jalaun","ceb":"Jālaun (distrito)","da":"Jalaun (distrikt)","de":"Jalaun (Distrikt)","en":"Jalaun district","es":"Distrito de Jalaun","eu":"Jalaun barrutia","fa":"بخش جلون","fr":"District de Jalaun","hi":"जालौन जिला","it":"Distretto di Jalaun","kn":"ಜಾಲೌನ್","ml":"ജാലൗൺ ജില്ല","ne":"जालौन जिल्ला","new":"जालौन जिल्ला","nl":"Jalaun (district)","nb":"Jalaun (distrikt)","pnb":"ضلع جالون","ru":"Джалаун (округ)","sa":"जालौनमण्डलम्","sat":"ᱡᱟᱞᱳᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Jalaun district","sv":"Jalaun (distrikt)","ta":"ஜாலவுன் மாவட்டம்","te":"జలౌన్ జిల్లా","ur":"ضلع جالون","vi":"Jalaun (huyện)","zh":"賈勞恩縣","zh-min-nan":"Jalaun (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"जलौन जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र ओराई येथे आहे.\n\nवर्ग:जलौन जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = जलौन जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Jalaun.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जलौन जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Jalon district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र ओराई येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Orai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जलौन जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जलौन जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''जलौन जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"d7a2edd581c437d14ca94615fe46c9d12f2525ebd3e0aa3ac79b9d40d3551cc0","last_revision":"2014-02-27T16:00:55Z","first_revision":"2006-04-15T20:32:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.441592","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جالاون","bn":"বিষয়শ্রেণী:জালৌন জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jalaun","en":"Category:Jalaun district","hi":"श्रेणी:जालौन ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع جالون"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या उत्तर प्���देश राज्यातील जलौन जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील जलौन जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jalon district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अमरोहा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = अमरोहा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Amroha.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[अमरोहा]]\n|तालुक्यांची_नावे = ३\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २३२१\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,३८,७७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६५०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६५.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अमरोहा (लोकसभा मतदारसंघ)|अमरोहा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n'''अमरोहा''' (जुने नाव: ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा) हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. [[मोरादाबाद जिल्हा|मोरादाबाद जिल्ह्यापासून]] वेगळा करून ह्या जिल्ह्याची निर्मिती १९९७ साली मुख्यमंत्री [[मायावती]]ने केली. २०१२ साली जिल्ह्याचे नाव ज्योतिबा फुले नगर वरून बदलून अमरोहा असे ठेवले गेले. \n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://hapur.nic.in/index.asp अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:अमरोहा जिल्हा]]\n[[वर्ग:ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा]]","hash":"5c259c12d953bc6d6278eed4d9920618a3d57cccdc40ad05190b773ee5f0c7e3","last_revision":"2023-02-26T05:35:22Z","first_revision":"2006-04-15T20:34:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.499663","cross_lingual_links":{"ar":"يوتيبا فولا نجار","arz":"يوتيبا فولا نجار","bh":"अमरोहा जिला","bn":"আমরোহা জেলা","ceb":"Jyotiba Phule Nagar","da":"Jyotiba Phule Nagar (distrikt)","de":"Amroha (Distrikt)","en":"Amroha district","es":"Distrito de Amroha","eu":"Amroha barrutia","fa":"بخش امروهه","fr":"District d'Amroha","gu":"અમરોહા જિલ્લો","hi":"अमरोहा जिला","it":"Distretto di Jyotiba Phule Nagar","kn":"ಅಮ್ರೋಹ ಜಿಲ್ಲೆ","ne":"अमरोहा जिल्ला","new":"अमरोहा जिल्ला","nl":"Amroha (district)","nb":"Jyotiba Phule Nagar (distrikt)","pl":"Amroha (dystrykt)","pnb":"ضلع امروہا","ru":"Джьотибапхуленагар","sa":"अम्रोहामण्डलम्","sat":"ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Amroha district","sv":"Amroha (distrikt)","ta":"அம்ரோகா மாவட்டம்","te":"అమ్రోహా జిల్లా","uk":"Амрога (округ)","ur":"ضلع امروہہ","vi":"Jyotiba Phule Nagar (huyện)","zh":"阿姆羅赫縣","zh-min-nan":"Jyotiba Phule Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"अमरोहा (जुने नाव: ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा) हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे. मोरादाबाद जिल्ह्यापासून वेगळा करून ह्या जिल्ह्याची निर्मिती १९९७ साली मुख्यमंत्री मायावतीने केली. २०१२ साली जिल्ह्याचे नाव ज्योतिबा फुले नगर वरून बदलून अमरोहा असे ठेवले गेले.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:अमरोहा जिल्हा वर्ग:ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = अमरोहा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Amroha.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[अमरोहा]]\n|तालुक्यांची_नावे = ३\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २३२१\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,३८,७७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६५०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६५.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अमरोहा (लोकसभा मतदारसंघ)|अमरोहा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमरोहा (जुने नाव: ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा) हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Amroha (formerly known as Jyotiba Phule Nagar District) is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोरादाबाद जिल्ह्यापासून वेगळा करून ह्या जिल्ह्याची निर्मिती १९९७ साली मुख्यमंत्री मायावतीने केली.","translated_text":"It was created by Chief Minister Mayawati in 1997 by separating it from Moradabad district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१२ साली जिल्ह्याचे नाव ज्योतिबा फुले नगर वरून बदलून अमरोहा असे ठेवले गेले.","translated_text":"In 2012, the name of the district was changed from Jyotiba Phule Nagar to Amroha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:अमरोहा जिल्हा वर्ग:ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा","translated_text":"Class: Districts of Uttar Pradesh Class: Amroha District Class: Jyothiba Phule Nagar District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कानपूर देहात जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कानपूर देहात जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kanpur Dehat.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}[[चित्र:Kanpur Dehat district.svg|250 px|इवलेसे|कानपूर देहात जिल्ह्याचे उत्तर प्रदेशमधील स्थान]]\n'''कानपूर देहात जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील ७५ पैकी एक जिल्हा आहे. ह्याचे प्रशासकीय केंद्र [[अकबरपूर]] येथे आहे. [[अकबरपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|अकबरपूर]] हा कानपूर देहात जिल्ह्यामधील [[लोकसभा]] मतदारसंघ आहे.\n\n==तालुके==\nकानपूर देहात जिल्ह्यामध्ये ५ तालुके आहेत.\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"ad821ead14985052b63ace894c42b8b6f20881b987ee0aa62dd8135336f43a88","last_revision":"2015-05-21T02:55:22Z","first_revision":"2006-04-15T20:36:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.558572","cross_lingual_links":{"ar":"راماباي نجار","arz":"راماباى نجار","bh":"कानपुर देहात जिला","bn":"কানপুর দেহাত জেলা","ca":"Districte de Kanpur Dehat","ceb":"Kanpur Dehat","da":"Kanpur Dehat (distrikt)","de":"Kanpur Dehat","en":"Kanpur Dehat district","es":"Distrito de Kanpur Dehat","eu":"Kanpur Dehat barrutia","fa":"بخش کانپور دیهات","fr":"District de Kanpur Dehat","gu":"કાનપુર દેહાત જિલ્લો","hi":"कानपुर देहात जिला","it":"Distretto di Kanpur Dehat","ne":"कानपुर देहात जिल्ला","new":"कानपुर देहात जिल्ला","nl":"Kanpur Dehat","nb":"Ramabai Nagar (distrikt)","pl":"Ramabai Nagar (dystrykt)","ru":"Рамабайнагар","sa":"कानपुरदेहातमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kanpur Dehat","ta":"இராமாபாய் நகர் மாவட்டம்","te":"కాన్పూర్ దేహత్ జిల్లా","ur":"ضلع کانپور دیہات","vi":"Kanpur Dehat (huyện)","zh":"坎普爾郊縣","zh-min-nan":"Kanpur Dehat"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"कानपूर देहात जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील ७५ पैकी एक जिल्हा आहे. ह्याचे प्रशासकीय केंद्र अकबरपूर येथे आहे. अकबरपूर हा कानपूर देहात जिल्ह्यामधील लोकसभा मतदारसंघ आहे.\n\nकानपूर देहात जिल्ह्यामध्ये ५ तालुके आहेत.\n\nवर्ग:कानपूर देहात जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कानपूर देहात जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kanpur Dehat.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कानपूर देहात जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील ७५ पैकी एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kanpur village district is one of the 75 districts of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याचे प्रशासकीय केंद्र अकबरपूर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Akbarpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अकबरपूर हा कानपूर देहात जिल्ह्यामधील लोकसभा मतदारसंघ आहे.","translated_text":"Akbarpur is a Lok Sabha constituency in Kanpur village.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कानपूर देहात जिल्ह्यामध्ये ५ तालुके आहेत.","translated_text":"Kanpur village has 5 districts in the district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kanpur village District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''कानपुर देहात जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"e926d29e24eac6671687b74dec8956d9a42cb17c928f611908df06cb1c670f10","last_revision":"2017-03-02T16:24:01Z","first_revision":"2006-04-15T20:36:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.613729","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:راماباي نجار","bn":"বিষয়শ্রেণী:কানপুর দেহাত জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kanpur Dehat","en":"Category:Kanpur Dehat district","fa":"رده:بخش کانپور دیهات","hi":"श्रेणी:कानपुर देहात ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع کانپور دیہات"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कानपुर देहात जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कानपुर देहात जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about district in Kanpur village in Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कानपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कानपूर नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kanpur Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}'''कानपूर नगर जिल्हा''' अथवा 'कानपूर जिल्हा' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कानपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:कानपूर जिल्हा]]","hash":"fc7b2c7b7fbfe6e167263771b9e3bbbb2a3f936fd50511f2935a8ded754e16b1","last_revision":"2017-08-24T14:20:31Z","first_revision":"2006-04-15T20:38:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.668322","cross_lingual_links":{"ar":"كانبور نكر","arz":"كانبور نجر","bh":"कानपुर नगर जिला","bn":"কানপুর নগর জেলা","ca":"Districte de Kanpur Nagar","ceb":"Kānpur (distrito)","de":"Kanpur Nagar","en":"Kanpur Nagar district","es":"Distrito de Kanpur Nagar","eu":"Kanpur Nagar barrutia","fa":"بخش کانپور ناگار","fr":"District de Kanpur Nagar","gu":"કાનપુર નગર જિલ્લો","hi":"कानपुर नगर जिला","it":"Distretto di Kanpur Nagar","ne":"कानपुर नगर जिल्ला","new":"कानपुर नगर जिल्ला","nl":"Kanpur Nagar","nb":"Kanpur Nagar (distrikt)","pa":"ਕਾਨਪੁਰ ਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Kanpur (dystrykt)","pnb":"ضلع کانپور نگر","ru":"Канпур (округ)","sa":"कानपुरनगरमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Kanpur destrict","sv":"Kanpur Nagar","ta":"கான்பூர் மாவட்டம்","te":"కాన్పూర్ నగర్ జిల్లా","th":"อำเภอกานปุรนคร","ur":"ضلع کانپور نگر","vi":"Kanpur (huyện)","zh-min-nan":"Kanpur Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"कानपूर नगर जिल्हा अथवा 'कानपूर जिल्हा' हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कानपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:कानपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कानपूर नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kanpur Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कानपूर नगर जिल्हा अथवा 'कानपूर जिल्हा' हा भारताच्या ��त्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kanpur Nagar District or Kanpur District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कानपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Kanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:कानपूर जिल्हा","translated_text":"Class: Districts of Uttar Pradesh Class: Kanpur District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुशीनगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कुशीनगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kushinagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}'''कुशीनगर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पदारौना]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कुशीनगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"98defff37f4fd70a8b415a5d9329d6d7378cf35674baba953302f5b600eb96a3","last_revision":"2015-05-21T02:55:30Z","first_revision":"2006-04-16T00:31:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.727474","cross_lingual_links":{"arz":"كوشيناجار","bh":"कुशीनगर जिला","bn":"কুশীনগর জেলা","ceb":"Kushinagar","da":"Kushinagar (distrikt)","de":"Kushinagar (Distrikt)","en":"Kushinagar district","es":"Distrito de Kushinagar","eu":"Kushinagar barrutia","fa":"بخش کشی‌نگر","fr":"District de Kushinagar","gu":"કુશીનગર જિલ્લો","hi":"कुशीनगर जिला","it":"Distretto di Kushinagar","ne":"कुशीनगर जिल्ला","new":"कुशीनगर जिल्ला","nl":"Kushinagar (district)","nb":"Kushinagar (distrikt)","pl":"Kushinagar (dystrykt)","pnb":"ضلع کوشی نگر","ru":"Кушинагар (округ)","sa":"कुशीनगरमण्डलम्","sat":"ᱠᱩᱥᱤᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kushinagar district","sv":"Kushinagar (distrikt)","ta":"குஷிநகர் மாவட்டம்","te":"ఖుషీనగర్ జిల్లా","th":"อำเภอกุสินารา","ur":"کشی نگر ضلع","zh":"拘尸那揭羅縣","zh-min-nan":"Kushinagar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"कुशीनगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पदारौना येथे आहे.\n\nवर्ग:कुशीनगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कुशीनगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Kushinagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुशीनगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kushinagar District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पदारौना येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Padaruna.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कुशीनगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kushinagar District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कुशीनगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''कुशीनगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"8cd1e58718fb5da3d2a8087697027ad151558a1281677a6a38229c60f0bee3ba","last_revision":"2017-03-02T16:16:42Z","first_revision":"2006-04-16T00:32:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.793842","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كوشيناغار","bh":"श्रेणी:कुशीनगर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কুশীনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kushinagar","en":"Category:Kushinagar district","fa":"رده:شهرستان کشی‌نگر","hi":"श्रेणी:कुशीनगर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع کشی نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कुशीनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील कुशीनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kushinagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लखीमपूर खेरी जिल्हा","wikicode":"'''लखीमपूर खेरी जिल्हा''' हा  [[भारत|भारताच्या]]  [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[खेरी]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४०,२१,२४३ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"46bb84891eb33a949eba24d5aea5c5a754c45b7ba4210d3d1f910666224d9228","last_revision":"2023-02-17T09:21:10Z","first_revision":"2006-04-16T00:33:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.856952","cross_lingual_links":{"ar":"اكيمبور خيري","arz":"اكيمبور خيرى","bh":"लखीमपुर खीरी जिला","bn":"লখিমপুর খেরি জেলা","bpy":"খেরি","ca":"Districte de Kheri","ceb":"Kheri (distrito)","da":"Lakhimpur Kheri (distrikt)","de":"Lakhimpur Kheri (Distrikt)","en":"Lakhimpur Kheri district","es":"Distrito de Lakhimpur Kheri","eu":"Lakhimpur Kheri barrutia","fa":"بخش لاخیمپور کهری","fr":"District de Lakhimpur Kheri","gu":"લખિમપુર ખેરી જિલ્લો","hi":"लखीमपुर खीरी जिला","it":"Distretto di Lakhimpur Kheri","kn":"ಲಖೀಮ್‍ಪುರ್ ಖೇರೀ","ml":"ലഖിംപുർ ഖേരി ജില്ല","ms":"Lakhimpur","ne":"लखिमपुर खेरी जिल्ला","new":"खीरी जिल्ला","nl":"Lakhimpur Kheri (district)","nb":"Lakhimpur Kheri (distrikt)","or":"ଲଖିମପୁର ଖେରୀ ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਲਖੀਮਪੁਰ ਖੀਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Lakhimpur Kheri (dystrykt)","pnb":"ضلع لکھیم پور کھیری","ru":"Лакхимпур-Кхери","sa":"लखीमपुरखीरीमण्डलम्","sat":"ᱞᱚᱠᱷᱤᱢᱯᱩᱨ ᱠᱷᱮᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kheri (distrikt)","ta":"லக்கிம்பூர் கேரி மாவட்டம்","te":"లఖింపూర్ ఖేరి జిల్లా","ur":"لکھیم پور کھیری ضلع","vi":"Lakhimpur Kheri (huyện)","zh":"勒金布尔凯里县","zh-min-nan":"Lakhimpur Kheri (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"लखीमपूर खेरी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र खेरी येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४०,२१,२४३ इतकी होती.\n\nवर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखीमपूर खेरी जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Lakhimpur Kheri district is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र खेरी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Kheri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४०,२१,२४३ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 40,21,243.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Lakhimpur Kheri District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लखीमपुर खेरी जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा]]","hash":"c9cb69318d92a6208257d0988a5be184771f4a1ba95cde7913c300f166c19fa4","last_revision":"2023-01-27T17:52:26Z","first_revision":"2006-04-16T00:34:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.912395","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा","translated_text":"Redirects: Category:Lakhimpur Kheri district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संत कबीर नगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = संत कबीर नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sant Kabir Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}'''संत कबीर नगर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[खलीलाबाद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"65f253a7d115e3e2149698a082f029af0fa6f4c8d773ffa593865cbdf7a75937","last_revision":"2015-05-21T02:58:32Z","first_revision":"2006-04-16T00:35:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:25.967477","cross_lingual_links":{"ar":"سانت كبير نجر","arz":"سانت كبير نجر","bh":"संत कबीर नगर जिला","bn":"সন্ত কবীর নগর জেলা","ceb":"Sant Kabir Nagar","da":"Sant Kabir Nagar (distrikt)","de":"Sant Kabir Nagar","en":"Sant Kabir Nagar district","es":"Distrito de Sant Kabir Nagar","eu":"Sant Kabir Nagar barrutia","fa":"بخش سان کبیر ناگار","fr":"District de Sant Kabir Nagar","gu":"સંત કબીર નગર જિલ્લો","hi":"संत कबीर नगर जिला","it":"Distretto di Sant Kabir Nagar","ne":"सन्त कबीर नगर जिल्ला","new":"सन्तकबीर नगर जिल्ला","nl":"Sant Kabir Nagar","nb":"Sant Kabir Nagar (distrikt)","pl":"Sant Kabir Nagar (dystrykt)","pnb":"ضلع سنت کبیر نگر","ru":"Санткабирнагар","sa":"सन्तकबीरनगरमण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱸᱛ ᱠᱟᱵᱤᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Sant Kabir Nagar district","sv":"Sant Kabir Nagar","ta":"சந்து கபீர் நகர் மாவட்டம்","te":"సంత్ కబీర్ నగర్ జిల్లా","ur":"ضلع سنت کبیر نگر","vi":"Sant Kabir Nagar (huyện)","zh":"聖卡比爾那加爾縣","zh-min-nan":"Sant Kabir Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"संत कबीर नगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र खलीलाबाद येथे आहे.\n\nवर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = संत कबीर नगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sant Kabir Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्याल��ाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संत कबीर नगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sant Kabir Nagar District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र खलीलाबाद येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is in Khalilabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Saint Kabir Nagar District Category:Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''संत कबीर नगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"a4e712765ce6517eb172373ac99d1c575907621eceea611e04bbbdf15dcef40d","last_revision":"2014-02-27T16:21:44Z","first_revision":"2006-04-16T00:36:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.021300","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:سانت كبير نجر","bn":"বিষয়শ্রেণী:সন্ত কবীর নগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sant Kabir Nagar","en":"Category:Sant Kabir Nagar district","hi":"श्रेणी:संत कबीर नगर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع سنت کبیر نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील संत कबीर नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील संत कबीर नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sant Kabir Nagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिद्धार्थनगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सिद्धार्थनगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Siddharthnagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शह��ी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}'''सिद्धार्थ नगर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नवगढ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"2b076e3ee7c080a187ab7e92650fdfacd4c06f5870de0bfd5054e63096d8ae6d","last_revision":"2023-01-27T18:13:12Z","first_revision":"2006-04-16T00:37:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.091394","cross_lingual_links":{"ar":"سيدهارتنجار","arz":"سيدهارتنجار","bh":"सिद्धार्थनगर जिला","bn":"সিদ্ধার্থনগর জেলা","ceb":"Siddharthangar","da":"Siddharthnagar (distrikt)","de":"Siddharthnagar","en":"Siddharthnagar district","es":"Distrito de Siddharthnagar","eu":"Siddharthnagar barrutia","fa":"بخش سدهارته نگر","fr":"District de Sidhartha Nagar","gu":"સિદ્ધાર્થનગર જિલ્લો","hi":"सिद्धार्थनगर जिला","it":"Distretto di Siddharthnagar","ne":"सिद्धार्थनगर जिल्ला","new":"सिद्धार्थनगर जिल्ला","nl":"Siddharthnagar","nb":"Siddharthnagar (distrikt)","pl":"Siddharthnagar (dystrykt)","pnb":"ضلع سدھارتھ نگر","ru":"Сиддхартханагар (округ)","sa":"सिद्धार्थनगरमण्डलम्","sv":"Siddharthnagar","ta":"சித்தார்த் நகர் மாவட்டம்","te":"సిద్ధార్థనగర్ జిల్లా","ur":"ضلع سدھارتھ نگر","vi":"Siddharth Nagar (huyện)","zh":"悉达多讷格尔县","zh-min-nan":"Siddharthnagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"सिद्धार्थ नगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नवगढ येथे आहे.\n\nवर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सिद्धार्थनगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Siddharthnagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            =\n|लोकसंख्या_एकूण         =\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिद्धार्थ नगर जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Siddhartha Nagar District is a district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नवगढ य���थे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Nagpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Siddharth Nagar District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''सिद्धार्थ नगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"c612baebbd5638fe00b46680400bb0115ffa39a386563691f07622204d4e19db","last_revision":"2023-01-27T18:12:29Z","first_revision":"2006-04-16T00:37:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.153981","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:سيدهارتنجار","bn":"বিষয়শ্রেণী:সিদ্ধার্থনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Siddharthnagar","en":"Category:Siddharthnagar district","fa":"رده:بخش سدهارته نگر","hi":"श्रेणी:सिद्धार्थनगर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع سدھارتھ نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील सिद्धार्थ नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील सिद्धार्थ नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Siddhartha Nagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सोनभद्र जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सोनभद्र जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sonbhadra.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी  = ६७८८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,६२,५५९\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = २७०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = http://sonbhadra.nic.in/\n}}\n'''सोनभद्र जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्याच्या [[पूर्वांचल]] भौगोलिक प्रदेशामधील एक जिल्हा आहे. उत्तर प्रदेशाच्या आग्नेय कोपऱ्यात स्थित असलेला हा भारतामधील एकमेव जिल्हा आहे ज्याच्या सीमा चार राज्यांसोबत जोडल्या गेल्या आहेत. सोनभद्रच्या ईशान्येला [[बिहार]], आग्नेयेला [[झारखंड]], दक्षिणेला [[छत्तीसगढ]] तर पश्चिमेला [[मध्य प्रदेश]] ही राज्ये स्थित आहेत. \n\nयाचे प्��शासकीय केंद्र [[रॉबर्ट्सगंज]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सोनभद्र जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"9eea961fca6aa37cee4da7af2a2bb28394a2dc3c0b7ab3451c8b08fc13aa1972","last_revision":"2021-11-23T10:00:29Z","first_revision":"2006-04-16T00:38:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.211946","cross_lingual_links":{"ar":"سونبادرا","arz":"سونبادرا","bh":"सोनभद्र जिला","bn":"সোনভদ্র জেলা","ceb":"Sonbhadra","da":"Sonbhadra (distrikt)","de":"Sonbhadra","en":"Sonbhadra district","es":"Distrito de Sonbhadra","eu":"Sonbhadra barrutia","fa":"بخش سونبهدرا","fr":"District de Sonbhadra","gu":"સોનભદ્ર જિલ્લો","hi":"सोनभद्र जिला","it":"Distretto di Sonbhadra","ne":"सोनभद्र जिल्ला","new":"सोनभद्र जिल्ला","nl":"Sonbhadra","nb":"Sonbhadra (distrikt)","pl":"Sonbhadra (dystrykt)","pnb":"ضلع سون بھدر","ru":"Сонбхадра","sa":"सोनभद्रमण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱱᱵᱷᱚᱫᱽᱨᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Sonbhadra district","sv":"Sonbhadra (distrikt)","ta":"சோன்பத்ரா மாவட்டம்","te":"సోన్‌భద్ర జిల్లా","ur":"سون بھدرا ضلع","vi":"Sonbhadra (huyện)","zh":"松巴得拉縣","zh-min-nan":"Sonbhadra"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"सोनभद्र जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याच्या पूर्वांचल भौगोलिक प्रदेशामधील एक जिल्हा आहे. उत्तर प्रदेशाच्या आग्नेय कोपऱ्यात स्थित असलेला हा भारतामधील एकमेव जिल्हा आहे ज्याच्या सीमा चार राज्यांसोबत जोडल्या गेल्या आहेत. सोनभद्रच्या ईशान्येला बिहार, आग्नेयेला झारखंड, दक्षिणेला छत्तीसगढ तर पश्चिमेला मध्य प्रदेश ही राज्ये स्थित आहेत.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रॉबर्ट्सगंज येथे आहे.\n\nवर्ग:सोनभद्र जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = सोनभद्र जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sonbhadra.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव =\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी  = ६७८८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,६२,५५९\n|जनगणना_वर्ष            =\n|लोकसंख्या_घनता         = २७०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = http://sonbhadra.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोनभद्र जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्याच्या पूर्वांचल भौगोलिक प्रदेशामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sonbhadra district is a district in the East Bengal geographical region of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर प्रदेशाच्या आग्नेय कोपऱ्यात स्थित असलेला हा भारतामधील एकमेव जिल्हा आहे ज्याच्या सीमा चार राज्या��सोबत जोडल्या गेल्या आहेत.","translated_text":"Located in the southeastern corner of Uttar Pradesh, it is the only district in India that is bordered by four states.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोनभद्रच्या ईशान्येला बिहार, आग्नेयेला झारखंड, दक्षिणेला छत्तीसगढ तर पश्चिमेला मध्य प्रदेश ही राज्ये स्थित आहेत.","translated_text":"Bihar lies to the northeast of Sonbhadra, Jharkhand to the southeast, Chhattisgarh to the south and Madhya Pradesh to the west.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रॉबर्ट्सगंज येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Robertsganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सोनभद्र जिल्हा वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Sonbhadra District Class: Districts in Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सोनभद्र जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील '''सोनभद्र जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"ebd45f1c6db8b134bb795078028fddb910f7acb7009e12c6054ae9b8b160d4c3","last_revision":"2014-02-27T16:24:19Z","first_revision":"2006-04-16T00:39:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.264420","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:سونبادرا","bn":"বিষয়শ্রেণী:সোনভদ্র জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sonbhadra","en":"Category:Sonbhadra district","hi":"श्रेणी:सोनभद्र ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع سون بھدرا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील सोनभद्र जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील सोनभद्र जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sonbhadra district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भदोही जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = भदोही जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sant Ravidas Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|मुख्यालयाचे_नाव = [[ज्ञानपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०१३\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,७८,२१३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भदोही लोकसभा मतदारसंघ|भदोही]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारा��ची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = https://bhadohi.nic.in/\n}}\n'''भदोही जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक लहान जिल्हा आहे. हा जिल्हा उत्तर प्रदेशच्या आग्नेय भागात स्थित असून [[ज्ञानपूर]] हे भदोही जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. १९९४ साली [[वाराणसी जिल्हा|वाराणसी जिल्ह्याचे]] विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला. [[मायावती]]च्या राजवटीदरम्यान ह्या जिल्ह्याचे नाव बदलून ''संत रविदास नगर जिल्हा'' असे ठेवण्यात आले होते.  \n\n[[गंगा नदी]] भदोही जिल्ह्याच्या नैऋत्येकडून वाहते. २०११ साली भदोही जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे १६ लाख होती. हिंदी सोबत [[भोजपुरी भाषा|भोजपुरी]] व [[अवधी भाषा|अवधी]] ह्या भाषा देखील येथे प्रचलित आहेत.\n\n{{उत्तर प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"459c83946c81cf7bf5fdf757f571f475927a7583f83a3de7626dfa803fad8ee3","last_revision":"2022-02-14T17:00:09Z","first_revision":"2006-04-16T00:40:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.320806","cross_lingual_links":{"ar":"سانت رافيدس نجر","arz":"سانت رافيدس نجر","bh":"संत रविदास नगर जिला","bn":"ভাদোহী জেলা","ceb":"Sant Ravi Das Nagar","da":"Sant Ravidas Nagar (distrikt)","de":"Bhadohi (Distrikt)","en":"Bhadohi district","es":"Distrito de Sant Ravidas Nagar","eu":"Bhadohi barrutia","fa":"بخش بهادویی","fr":"District de Sant Ravidas Nagar","gu":"ભદોહી જિલ્લો","hi":"भदोही जिला","it":"Distretto di Sant Ravidas Nagar","ne":"भदोही जिल्ला","nl":"Bhadohi (district)","nb":"Sant Ravidas Nagar (distrikt)","pl":"Sant Ravidas Nagar (dystrykt)","pnb":"ضلع بھدوہی","ru":"Сантравидаснагар","sa":"सन्तरविदासनगरमण्डलम्","sat":"ᱵᱷᱟᱫᱳᱦᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Sant Ravidas Nagar district","sv":"Sant Ravidas Nagar","ta":"சந்து ரவிதாஸ் நகர் மாவட்டம்","te":"భదోహీ జిల్లా","ur":"ضلع سنت رویداس نگر","zh":"聖拉維達斯那加爾縣","zh-min-nan":"Sant Ravidas Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भदोही जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक लहान जिल्हा आहे. हा जिल्हा उत्तर प्रदेशच्या आग्नेय भागात स्थित असून ज्ञानपूर हे भदोही जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. १९९४ साली वाराणसी जिल्ह्याचे विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला. मायावतीच्या राजवटीदरम्यान ह्या जिल्ह्याचे नाव बदलून संत रविदास नगर जिल्हा असे ठेवण्यात आले होते.\n\nगंगा नदी भदोही जिल्ह्याच्या नैऋत्येकडून वाहते. २०११ साली भदोही जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे १६ लाख होती. हिंदी सोबत भोजपुरी व अवधी ह्या भाषा देखील येथे प्रचलित आहेत.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = भदोही जिल्हा\n|स्थानिक_नाव =\n|चित्र_नकाशा = India Uttar Pradesh districts 2012 Sant Ravidas Nagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव = उत्तर प्रदेश\n|विभागाचे_नाव = \n|��ुख्यालयाचे_नाव = [[ज्ञानपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे =\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०१३\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,७८,२१३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भदोही लोकसभा मतदारसंघ|भदोही]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|संकेतस्थळ                      = https://bhadohi.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भदोही जिल्हा हा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक लहान जिल्हा आहे.","translated_text":"Badohi District is a small district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा उत्तर प्रदेशच्या आग्नेय भागात स्थित असून ज्ञानपूर हे भदोही जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"It is located in the south-eastern part of Uttar Pradesh and is the headquarters of Badohi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९४ साली वाराणसी जिल्ह्याचे विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला.","translated_text":"The district was created in 1994 by splitting up the Varanasi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मायावतीच्या राजवटीदरम्यान ह्या जिल्ह्याचे नाव बदलून संत रविदास नगर जिल्हा असे ठेवण्यात आले होते.","translated_text":"During the reign of Mayawati, the name of this district was changed to Sant Ravidas Nagar District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गंगा नदी भदोही जिल्ह्याच्या नैऋत्येकडून वाहते.","translated_text":"The Ganga River flows from the southwest of Badohi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली भदोही जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे १६ लाख होती.","translated_text":"In 2011, Badohi district had a population of about 16 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदी सोबत भोजपुरी व अवधी ह्या भाषा देखील येथे प्रचलित आहेत.","translated_text":"Apart from Hindi, Bhojpuri and Awadhi are also spoken here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Uttar Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:संत रविदास नगर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:भदोही जिल्हा]]","hash":"fe4b6b0cf6d10029949e70bb041e34f5be62897a69f175439f3ca4adda528958","last_revision":"2023-01-27T18:10:31Z","first_revision":"2006-04-16T00:41:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.404898","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:भदोही जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:भदोही जिल्हा","translated_text":"Redirects: Category:Bhadodi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अकबरपूर","wikicode":"'''अकबरपुर''' [[भारत]]ाच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[आंबेडकर नगर जिल्हा|आंबेडकर नगर]] व [[कानपूर दे��ात जिल्हा|कानपूर देहात जिल्ह्यांचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,३६८ होती.<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref>\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा]]","hash":"b47d0e083b54b6e3af2e18bd97c117c27ebf147d48cd12eeb5c7129acfde5d1c","last_revision":"2022-09-09T09:01:21Z","first_revision":"2006-04-16T00:53:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.470411","cross_lingual_links":{"bh":"अकबरपुर, कानपुर देहात","bpy":"আকবরপুর","ceb":"Akbarpur (lungsod sa Indiya, Kanpur Dehat)","da":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","de":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","en":"Akbarpur, Kanpur Dehat","es":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","fa":"اکبرپور، کانپور دیهات","fr":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","gu":"અકબરપુર","hi":"अकबरपुर, कानपुर देहात","it":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","min":"Akbarpur, Kanpur Dehat","ms":"Akbarpur, Kanpur Dehat","nl":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","pl":"Akbarpur (Ramabai Nagar)","pt":"Akbarpur (Kanpur Dehat)","ru":"Акбарпур (Рамабайнагар)","sa":"अक्बरपुरम्, कानपुरदेहातम्","sv":"Akbarpur, Kanpur Dehat","ta":"அக்பர்பூர்","te":"అక్బర్‌పూర్ (కాన్పూర్ దేహత్)","ur":"اکبرپور، کانپور دیہات","vi":"Akbarpur, Kanpur Dehat","zh":"阿克巴尔普尔","zh-min-nan":"Akbarpur (Kanpur Dehat)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"अकबरपुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर आंबेडकर नगर व कानपूर देहात जिल्ह्यांचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,३६८ होती.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अकबरपुर भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Akbarpur is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर आंबेडकर नगर व कानपूर देहात जिल्ह्यांचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of the districts of Ambedkar Nagar and Kanpur village.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,३६८ होती.","translated_text":"The population was 17,368 at the 2001 census.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1806,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:28.346778-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (20 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.136176-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:आंबेडकर नगर जिल्हा वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा","translated_text":"Class: Cities in Uttar Pradesh Class: Ambedkar Nagar District Class: Kanpur Village District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,३६८ होती.","translated_text":"The population was 17,368 at the 2001 census.","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1806,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:28.346778-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (20 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archivedate=2004-06-16|title= Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|accessdate=2008-11-01|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.136176-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"चित्रकूटधाम","wikicode":"'''चित्रकूटधाम''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चित्रकूट जिल्हा|चित्रकूट जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चित्रकूट जिल्हा]]","hash":"9465c9fb622b7774b2215940c3012bffc3ca727a884c953219e178626a3fbbcd","last_revision":"2014-02-14T18:42:45Z","first_revision":"2006-04-16T01:00:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.526914","cross_lingual_links":{"bpy":"চিত্রকোট ধাম (করৱি)","ceb":"Karwi","de":"Chitrakoot Dham","en":"Chitrakoot Dham","es":"Chitrakoot Dham","fr":"Chitrakoot Dham","gu":"ચિત્રકૂટ","hi":"चित्रकूट धाम","it":"Chitrakoot Dham","ms":"Chitrakoot Dham","new":"चित्रकूट धाम (कार्वी)","nl":"Chitrakoot Dham","or":"ଚିତ୍ରାକୁଟ ଧାମ","pl":"Chitrakoot Dham","pt":"Chitrakoot Dham (Karwi)","sa":"चित्रकूटधाम (कर्वी)","sat":"ᱪᱤᱛᱨᱚᱠᱩᱴ ᱫᱷᱟᱢ","sv":"Chitrakoot Dham","te":"చిత్రకూట్","ur":"چترکوٹ دھام (کڑوی)","vi":"Chitrakoot Dham (Karwi)","zh":"奇特拉科奥特达姆","zh-min-nan":"Chitrakoot Dham"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"चित्रकूटधाम भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चित्रकूट जिल्ह्याचे प्रशास��ीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:चित्रकूट जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चित्रकूटधाम भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chhattisgarh is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चित्रकूट जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jaipur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:चित्रकूट जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:District of Chittorgarh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नोएडा","wikicode":"\n'''नोएडा''', '''न्यू ओखला इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटीसाठी''' लहान, भारताच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील [[गौतम बुद्ध नगर जिल्हा|गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात]] स्थित एक नियोजित शहर आहे <ref name=\"ReferenceA\">{{स्रोत बातमी|last=Patra|first=Pratyush|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Vibha-Chibber-We-moved-to-Noida-as-it-is-a-planned-city/articleshow/48058752.cms|title=Vibha Chibber: We moved to Noida as it is a planned city|date=14 July 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=13 August 2017}}</ref> . नोएडा हे [[दिल्ली|दिल्लीचे]] उपग्रह शहर आहे आणि ते भारताच्या [[राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र|राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा]] (NCR) एक भाग आहे. भारताच्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या अहवालानुसार, 2011 मध्ये नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती. <ref name=\":3\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|website=Office of the Registrar General and Census Commissioner of India|publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], [[Government of India]]|page=3|access-date=3 October 2017}}</ref> शहराचे व्यवस्थापन न्यू ओखला औद्योगिक विकास प्राधिकरण (NOIDA) द्वारे केले जाते. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://noidaauthorityonline.in/|title=New Okhla Industrial Development Authority, Uttar Pradesh, India.|website=noidaauthorityonline.in|access-date=31 July 2020|archive-date=2022-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/|url-status=dead}}</ref> जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय जवळच्या [[ग्रेटर नोएडा]] शहरात आहे. \n\nहे शहर नोएडा (विधानसभा) मतदारसंघ आणि [[गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा मतदारसंघ)|गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा)]] मतदारसंघाचा एक भाग आहे. महेश शर्मा हे गौतम बुद्ध नगरचे विद्यमान लोकसभा खासदार आहेत, तर पंकज सिंह नोएडाचे विद्यमान आमदार आहेत. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.indiaculture.nic.in/dr-mahesh-sharma|title=Dr. Mahesh Sharma - Ministry of Culture|website=indiaculture.nic.in}}</ref> <ref name=\"hindustantimes1\">[https://web.archive.org/web/20120307102507/http://www.hindustantimes.com/Specials/Coverage/Assembly-Elections-2012/Chunk-HT-UI-AssemblyElections2012-UP-CountryTales/Noida-s-first-MLA-has-his-task-cut-out/SP-Article10-821916.aspx Noida's first MLA has his task cut out]. </ref> \n\n2015 मध्ये [[एबीपी न्यूझ|एबीपी न्यूझने]] आयोजित केलेल्या \"सर्वोत्कृष्ट शहर पुरस्कार\" मध्ये नोएडाला उत्तर प्रदेशातील सर्वोत्कृष्ट शहर आणि संपूर्ण भारतातील घरांच्या बाबतीत सर्वोत्कृष्ट शहर म्हणून स्थान देण्यात आले होते. <ref>{{स्रोत बातमी|url=http://www.abplive.in/india/2015/03/11/article524150.ece/Mumbai-wins-the-Best-City-Award-2015|title=Mumbai wins the Best City Award 2015|access-date=31 March 2021}}</ref> <ref>{{स्रोत बातमी|url=http://tennews.in/abp-news-awards-noida-city-for-housing-and-best-city-in-uttar-pradesh/|title=ABP News awards Noida city for housing and best city in Uttar Pradesh|date=11 March 2014|publisher=Ten News Network}}</ref>\n\nनोएडा हे जवळपास ५०% हिरवे कव्हर असलेले भारतातील सर्वात हरित शहर मानले जाते, जे भारतातील कोणत्याही शहरापेक्षा सर्वाधिक आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Authority-to-make-atlas-to-bring-Noida-on-tourist-map/articleshow/46800912.cms|title=Authority to make atlas to bring Noida on tourist map|date=4 April 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> <ref>{{स्रोत बातमी|last=Aradhak|first=Purusharth|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-is-countrys-greenest-city-drive-to-push-cover/articleshow/47951562.cms|title='Noida is country's greenest city, drive to push cover'|date=6 July 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> हे मध्यम श्रेणीतील शहरांमध्ये (3 लाख ते 10 लाख लोकसंख्या) सर्वात स्वच्छ शहर आणि 1,000,000 पेक्षा कमी लोकसंख्या असलेल्या शहरांमध्ये चौथे स्वच्छ शहर देखील आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/noida-25th-cleanest-city-among-cities-with-less-than-10-lakh-people/articleshow/77660015.cms|title=Noida 25th cleanest city among cities with less than 10 lakh people|work=The Economic Times|access-date=21 August 2020}}</ref> \n\n== इतिहास ==\nहे शहर ब्रजच्या सांस्कृतिक प्रदेशात आहे. नोएडा 17 एप्रिल 1976 रोजी प्रशासकीय अस्तित्वात आले आणि 17 एप्रिल \"नोएडा दिवस\" म्हणून साजरा केला जातो. विवादास्पद [[आणीबाणी (भारत)|आणीबाणीच्या काळात]] (1975-1977) शहरीकरणाचा एक भाग म्हणून त्याची स्थापना करण्यात आली. [[संजय गांधी]] यांच्या पुढाकाराने ''UP औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976'' अंतर्गत शहराची निर्मिती करण्यात आली. <ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref> संपूर्ण राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये शहराचे दरडोई उत्पन्न सर्वाधिक आहे. नोएडा हे विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) म्हणून वर्गीकृत आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.sezindia.nic.in/writereaddata/pdf/ListofoperationalSEZs.pdf|title=List of Operational SEZ of India as on 07.09.2017|date=7 September 2017|publisher=[[Ministry of Commerce and Industry (India)|Ministry of Commerce and Industry]]|access-date=15 October 2017}}</ref> नोएडा प्राधिकरण देशातील सर्वात श्रीमंत नागरी संस्थांपैकी एक आहे. <ref>Purusharth Aradhak, [http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Infrastructure-projects-to-get-a-boost-with-Noida-Authoritys-Rs-8000-crore-budget/articleshow/29427179.cms \"Infrastructure projects to get a boost with Noida Authority's Rs 8,000 crore budget\"], [[Times of India]], 27 January 2014</ref>\n\n== भूगोल ==\nनोएडा भारताच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील [[गौतम बुद्ध नगर जिल्हा|गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात]] आहे. नोएडा सुमारे {{Convert|25|km|mi}} [[नवी दिल्ली|नवी दिल्लीच्या]] आग्नेय, {{Convert|20|km|mi}} जिल्हा मुख्यालयाच्या वायव्येस, [[ग्रेटर नोएडा]], आणि {{Convert|457|km|mi|0}} राज्याची राजधानी [[लखनौ|लखनौच्या]] वायव्येस. हे पश्चिम आणि नैऋत्येला [[यमुना नदी|यमुना]] नदीने, उत्तरेला आणि वायव्येस [[दिल्ली]] शहराने, ईशान्येला दिल्ली आणि [[गाझियाबाद]] शहरांनी उत्तर-पूर्वेस, पूर्वेला आणि आग्नेयेला [[हिंदन नदी|हिंडन नदीने बांधलेले आहे]] . नोएडा [[यमुना नदी|यमुना]] नदीच्या पाणलोट क्षेत्रात येते आणि जुन्या नदीच्या पलंगावर आहे. माती समृद्ध आणि चिकणमाती आहे.  \n{| class=\"wikitable\"\n|भौगोलिक क्षेत्र\n| 1,442 किमी  \n|-\n| लोकसंख्या\n| 1105290; 600950(M), 504340 (F)\n|-\n| साक्षर\n| ६२७९३०; 402230(M), 225700 (F)\n|-\n| तहसील\n| 3\n|-\n| विकास खंड\n| 4\n|-\n| न्याय पंचायत\n| ३८\n|-\n| ग्रामसभा\n| २४३\n|-\n| वस्तीचे गाव\n| ३४३\n|-\n| वस्तीचे गाव\n| 30\n|-\n| शहरे\n| 8\n|-\n| स्रोत\n| http://gbnagar.nic.in/\n|}\n\n=== हवामान ===\nउन्हाळ्यात (मार्च ते जून) हवामान उष्ण राहते आणि तापमान कमाल ४८ पर्यंत असते&nbsp;°C ते किमान 30 पर्यंत&nbsp;°C \n\nजूनच्या मध्यापासून ते सप्टेंबरच्या मध्यापर्यंत मान्सूनचा हंगाम असतो. \n\nहिमालयीन प्रदेशातून येणाऱ्या थंडीच्या लाटांमुळे नोएडातील हिवाळा थंड आणि कडक होतो. तापमान 3 पर्यंत खाली येते&nbsp;°C ते 4&nbsp;हिवाळ्याच्या शिखरावर °C. नोएडातही धुके आणि धुके आहे  समस्या. जानेवारीमध्ये, दाट धुक्याने शहर व्यापले आहे, ज्यामुळे रस्त्यांवरील दृश्यमानता कमी होते. \n\n== लोकसंख्याशास्त्र ==\n2011च्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या आकडेवारीनुसार, नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती, त्यापैकी पुरुषांची लोकसंख्या 352,577 आणि महिलांची लोकसंख्या 289,804 होती. साक्षरता दर 88.58 टक्के होता. पुरुष साक्षरता 92.90% आणि महिला साक्षरता 83.28% होती. <ref name=\":3\"/>\n\nतेथे जवळपास सर्व प्रमुख धर्माचे लोक आहेत, परंतु बहुसंख्य [[हिंदू धर्म|हिंदू धर्माचे]] पालन करतात. शहरात अनेक प्रसिद्ध हिंदू मंदिरे आहेत, त्यापैकी काही प्रसिद्ध आहेत सेक्टर 22 मधील हनुमान मंदिर, सेक्टर 26 मधील कालीबारी मंदिर, सेक्टर 33 मधील [[आंतरराष्ट्रीय कृष्णभावनामृत संघ|इस्कॉन]] मंदिर, सेक्टर 34 मधील श्री जगन्नाथ मंदिर, सेक्टर मधील साई बाबा मंदिर. ६१, सेक्टर ३१ मधील शिवमंदिर, सेक्टर ३६ मधील श्री राम मंदिर आणि सेक्टर १६३ मोहियापूर येथील कुटी मंदिर. सेक्टर 50 मधील शिया जामा मशीद आणि सेक्टर 51 मधील सेंट ग्रेगोरियोस इंडियन ऑर्थोडॉक्स चर्च, सेक्टर 50 मधील मार थॉमा चर्च आणि सेक्टर 34 मधील सेंट मेरी कॅथोलिक चर्च देखील प्रसिद्ध आहेत. \n\n== प्रशासन ==\n\n=== प्राधिकरण ===\n''उत्तर प्रदेश औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976'' अंतर्गत स्थापन केलेली वैधानिक प्राधिकरण NOIDA प्राधिकरणाद्वारे शहराच्या पायाभूत सुविधांची देखभाल केली जाते. <ref name=\":2\"/> प्राधिकरणाचे प्रमुख त्याचे अध्यक्ष संजीव कुमार मित्तल आहेत, जे [[भारतीय प्रशासकीय सेवा|आयएएस]] अधिकारी आहेत, प्राधिकरणाच्या दैनंदिन बाबी, तथापि, त्याचे सीईओ, जे एक [[भारतीय प्रशासकीय सेवा|आयएएस]] अधिकारी देखील आहेत ते पाहतात. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.greaternoidaauthority.in/keyoff|title=Key Management Persons|website=Greater Noida Industrial Development Authority|access-date=20 March 2022}}</ref> नोएडा प्राधिकरण उत्तर प्रदेश सरकारच्या पायाभूत सुविधा आणि औद्योगिक विकास विभागांतर्गत येते. नोएडा प्राधिकरणाचे अध्यक्ष आलोक टंडन आहेत आणि सीईओ रितू माहेश्वरी आहेत. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html|title=Contact Us - Noida Authority Online|website=Noida Authority|access-date=12 August 2017|archive-date=2018-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html|url-status=dead}}</ref> <ref>{{स्रोत बातमी|last=PTI|url=https://www.financialexpress.com/india-news/ritu-maheshwari-is-new-ceo-of-noida-authority/1643043/|title=Ritu Maheshwari is new CEO of Noida Authority|date=13 July 2019|work=The Financial Express|access-date=25 July 2019}}</ref> \n\n=== सामान्य प्रशासन ===\n[[गौतम बुद्ध नगर जिल्हा]] हा मेरठ विभागाचा एक भाग आहे, ज्याचे प्रमुख विभागीय आयुक्त आहेत, जे उच्च ज्येष्ठतेचे [[भारतीय प्रशासकीय सेवा|IAS अधिकारी]] आहेत, आयुक्त हे विभागातील स्थानिक सरकारी संस्थांचे (महानगरपालिकांसह) प्रमुख आहेत, प्रभारी आहेत. त्याच्या विभागातील पायाभूत सुविधांचा विकास, आणि विभागातील कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी देखील जबाबदार आहे. <ref name=\":22\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://up.gov.in/upconstitution.aspx|title=CONSTITUTIONAL SETUP|website=[[Government of Uttar Pradesh]]|access-date=30 August 2017}}</ref> <ref name=\":422\">{{स्रोत पुस्तक|title=Indian Administration|last=Maheshwari|first=S.R.|publisher=Orient Blackswan Private Ltd.|year=2000|isbn=9788125019886|edition=6th|location=[[New Delhi]]|pages=563–572}}</ref> <ref name=\":52\">{{स्रोत पुस्तक|title=Revenue administration in India: A case study of Bihar|last=Singh|first=G.P.|publisher=Mittal Publications|year=1993|isbn=978-8170993810|location=[[Delhi]]|pages=26–129}}</ref> <ref name=\":62\">{{स्रोत पुस्तक|title=Governance in India|last=Laxmikanth|first=M.|publisher=McGraw Hill Education|year=2014|isbn=978-9339204785|edition=2nd|location=Noida|pages=5.1–5.2}}</ref> <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.yourarticlelibrary.com/india-2/role-and-functions-of-divisional-commissioner/46672/|title=Role and Functions of Divisional Commissioner|date=6 January 2015|website=Your Article Library|access-date=20 August 2017}}</ref> [[जिल्हाधिकारी|जिल्हा दंडाधिकारी]], म्हणून, [[मेरठ|मेरठच्या]] विभागीय आयुक्तांना अहवाल देतात. मेरठचे विद्यमान विभागीय आयुक्त अनिता सी. मेश्राम (IAS) आहेत. <ref name=\":1\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://meerutdivision.nic.in/index_en.html|title=Office of the Divisional Commissioner, Meerut Division|website=Office of the [[Divisional Commissioner]], [[Meerut]]|access-date=13 August 2017}}</ref> \n\nगौतम बुद्ध नगर जिल्हा प्रशासनाचे नेतृत्व गौतम बुद्ध नगरचे [[जिल्हाधिकारी|जिल्हा दंडाधिकारी]] (DM) करतात, जे एक [[भारतीय प्रशासकीय सेवा|IAS अधिकारी]] आहेत. डीएम हे केंद्र सरकारसाठी मालमत्ता नोंदी आणि महसूल संकलनाचे प्रभारी आहेत आणि शहरातील राष्ट्रीय निवडणुकांवर देखरेख करतात. <ref name=\":22\"/> <ref name=\":4\">{{स्रोत पुस्तक|title=Indian Administration|last=Maheshwari|first=S.R.|publisher=Orient Blackswan Private Ltd.|year=2000|isbn=9788125019886|edition=6th|location=[[New Delhi]]|pages=573–597}}</ref> <ref name=\":6\">{{स्रोत पुस्तक|title=Governance in India|last=Laxmikanth|first=M.|publisher=McGraw Hill Education|year=2014|isbn=978-9339204785|edition=2nd|location=Noida|pages=6.1–6.6}}</ref> <ref name=\":5\">{{स्रोत पुस्तक|title=Revenue administration in India: A case study of Bihar|last=Singh|first=G.P.|publisher=Mittal Publications|year=1993|isbn=978-8170993810|location=[[Delhi]]|pages=50–124}}</ref> <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|title=Powers Of District Magistrate in India|website=Important India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|archive-date=16 August 2017|access-date=20 August 2017}}</ref>\n\nजिल्हा दंडाधिकाऱ्यांना एक मुख्य विकास अधिकारी, तीन अतिरिक्त जिल्हा दंडाधिकारी/ एडीएम (कार्यकारी, वित्त आणि महसूल आणि कायदा व सुव्यवस्था) आणि एक नगर दंडाधिकारी सहाय्य करतात. जिल्हा नोएडा सदर, दादरी आणि जेवार या तीन उपविभागांमध्ये विभागला गेला आहे, प्रत्येक उपविभागीय दंडाधिकारी (SDM) यांच्या नेतृत्वाखाली जिल्हा दंडाधिकाऱ्यांना अहवाल देतात. 30 मार्च 2020 पासून गौतम बुद्ध नगर (नोएडा)चे सध्याचे डीएम सुहास ललिनकेरे यथीराज (IAS) आहेत. \n\n=== कायद्याची अंमलबजावणी ===\nजानेवारी 2020 मध्ये, [[योगी आदित्यनाथ]] यांच्या नेतृत्वाखालील उत्तर प्रदेश सरकारने घोषणा केली की गौतम बुद्ध नगर (नोएडा) आणि [[लखनौ|लखनौमध्ये]] आयुक्तालय पोलीस यंत्रणा असेल, <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/police-gets-more-powers-in-up-commissioner-system-implemented-in-lucknow-gautam-buddha-nagar/article30556740.ece|title=Police gets more powers in U.P., commissioner system implemented in Lucknow, Gautam Buddha Nagar|date=13 January 2020|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=19 July 2020}}</ref> पोलीस आयुक्तांच्या नेतृत्वाखाली ते थेट उत्तर प्रदेशच्या DGPला अहवाल देतील. पोलीस. पोलीस आयुक्त (अतिरिक्त डीजीपी दर्जाचे) यांना दोन अतिरिक्त पोलीस आयुक्त (डेप्युटी आयजीपी दर्जाचे) सहाय्य करतात. त्यांच्या खाली, सात पोलीस उपायुक्त/डीसीपी (एसपी दर्जाचे) आहेत. \n\nनोएडा <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://uppolice.gov.in/frmOfficials.aspx?commgbngr&cd=NAA0ADYAMwA=|title=List of Officers posted at G.B. Nagar, Uttar Pradesh (Noida Police)|website=uppolice.gov.in|access-date=19 July 2020}}</ref> तीन पोलीस झोनमध्ये विभागले गेले आहे म्हणजे नोएडा, सेंट्रल नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा, त्यापैकी प्रत्येक झोनल डीसीपी (एसपी रँक) अंतर्गत आहे. या तीन झोनल डीसीपींव्यतिरिक्त, नोएडा पोलिसांकडे मुख्यालय, वाहतूक, गुन्हे आणि महिला सुरक्षा या चार इतर डीसीपी आहेत. त्यांच्या खाली, 16 सहायक पोलीस आयुक्त/एसीपी (डेप्युटी एसपी रँक) आहेत. नोएडा पोलिसांचे वर्तमान आयुक्त आलोक सिंग हे [[भारतीय पोलीस सेवा]] (IPS) अधिकारी आहेत. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/alok-singh-is-noida-s-first-cp-after-district-upgraded-to-commissioner-system/story-p7pONbnurbePXGVSTyyonJ.html|title=Alok Singh is Noida's first CP after district upgraded to commissioner system|date=13 January 2020|website=Hindustan Times|language=en|access-date=19 July 2020}}</ref>\n\n=== न्यायालये ===\nनोएडासाठी न्यायालय हे जिल्हा न्यायालय संकुल, सूरजपूर ग्रेटर नोएडा, गौतम बुद्ध नगर येथे 2012 मध्ये स्थापन करण्यात आले असून त्यात 18 न्यायालये कार्यरत आहेत. सूरजपूर ग्रेटर नोएडा येथील न्यायालयीन संकुल ३० एकरपेक्षा जास्त जागेवर बांधले आहे. न्यायालयाच्या पायाभूत सुविधा चांगल्या आकाराच्या कोर्टरूमसह नीटनेटक्या आणि स्वच्छ आहेत. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://districts.ecourts.gov.in/gautam-buddha-nagar|title=Gautam Buddha Nagar/District Court in India {{!}} Official Website of District Court of India|website=districts.ecourts.gov.in|url-status=live}}</ref>  <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/cities/all-courts-now-functional-in-gautam-budh-nagar/story-ofDluSEwb2gZLCQU4lSVVN.html|title=All courts now functional in Gautam Budh Nagar|date=9 June 2020|website=Hindustan Times|language=en|url-status=live}}</ref>  <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.apsinghlawyer.com/post/where-is-court-for-noida-greater-noida-situated|title=Where is Court for Noida, Greater Noida Situated ?|date=9 August 2021}}</ref> \n\n== पायाभूत सुविधा ==\nभारतातील शहरांमध्ये स्वच्छतेच्या बाबतीत नोएडा सर्वात स्वच्छ मध्यम लोकसंख्येच्या शहरांपैकी एक आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://wap.business-standard.com/content-amp/press-releases-ani/noida-ranked-india-s-cleanest-medium-city-122011001060_1.html|title=Noida ranked India's Cleanest Medium City|work=Business Standard|access-date=20 March 2022}}</ref> संबंधित भौतिक पायाभूत सुविधांची निर्मिती नोएडा आणि ग्रेटर नोएडामध्ये जास्त आहे. <ref>[http://www.financialexpress.com/news/the-uneven-growth-in-ncr/1025916/0 The uneven growth in NCR]. </ref> नोएडातील बहुतेक जमीन फारशी सुपीक नाही आणि शेतीचे उत्पादन कमी आहे. ते एका बाजूला [[यमुना नदी|यमुना]] नदीच्या आणि दुसऱ्या बाजूला [[हिंदन नदी|हिंडन]] नदीच्या पूर मैदानात आहे. महामाया फ्लायओव्हरपासून ग्रेटर नोएडापर्यंत दोन्ही बाजूंनी नोएडा एक्सप्रेसवेवरून बरीच गावे दिसतात. ताज एक्सप्रेसवेचे एक टोक हिंडन नदीजवळ नोएडा एक्सप्रेसवेवर संपते आणि दुसरे आग्रा येथे. 1980 पर्यंत, या गावांमध्ये दर 2-3 वर्षांनी पूर येत होता, परिणामी लोक तात्पुरते नोएडामधील इतर ठिकाणी आणि अगदी दिल्लीतील मेहरौलीपर्यंत गेले. नोएडा त्याच्या उंच इमारतींसाठी देखील प्रसिद्ध आहे आणि या पॅरामीटरमध्ये मुंबईनंतर भारतात दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.\n\nदरवर्षी मोठ्या प्रमाणात महसूल अतिरिक्त असतो कारण ते संपूर्ण रक्कम विकासावर किंवा नागरी सुविधा राखण्यासाठी खर्च करू शकत नाहीत. नोएडाच्या महसुलात बिल्डर्सकडून भाडेपट्टीचे भाडे आणि व्याज हे सर्वात मोठे योगदान आहे. याशिवाय, प्राधिकरणाला पाणी आणि मालमत्ता हस्तांतरण शुल्कातून मोठा महसूल मिळतो. \"नोएडा प्राधिकरणाने अतिरिक्त निधीमुळे {{INR}} 3,500 [[कोटी]] विविध बँकांमध्ये मुदत ठेवी म्हणून जमा केले होते. नोएडाकडे इतका अतिरिक्त निधी आहे की तो सलग 5 वर्षे आपल्या वाटप करणाऱ्यांकडून कोणताही कर घेत नसला तरीही ते शहर चालवू शकते.\" <ref>{{स्रोत बातमी|url=http://www.hindustantimes.com/noida/noida-gold-mine-of-uttar-pradesh/story-Gi7dyHwV5QYRoTsnpKZhiJ.html|title=Noida: Gold mine of Uttar Pradesh|date=3 December 2014|work=[[Hindustan Times]]|access-date=3 October 2017}}</ref>इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब्\n\nएक 300 मी (९८० फूट) नोएडामध्ये \" सुपरनोव्हा स्पिरा \" नावाची उंच गगनचुंबी इमारत आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.hindustantimes.com/noida/at-300-metres-noida-s-tallest-tower-will-be-ready-in-2-years/story-qo5krORv8HJcthuEV2biZI.html|title=At 300 metres, Noida's tallest tower will be ready in 2 years|date=18 August 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref> 2021 मध्ये पूर्ण झाल्यानंतर हा उत्तर भारतातील सर्वात उंच निवासी टॉवर असेल. <ref>{{स्रोत बातमी|last=Haidar|first=Faizan|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/property-/-cstruction/north-indias-tallest-residential-tower-to-be-ready-by-next-year-supertech/articleshow/79058942.cms|title=North India's tallest residential tower to be ready by next year: Supertech|date=5 November 2020|work=The Economic Times|access-date=2 February 2021}}</ref> \n\n== अर्थव्यवस्था ==\n[[चित्र:IT_Park,_Noida,_Uttar_Pradesh_(2011-06-18).jpg|इवलेसे|280x280अंश| आयटी पार्क]]\n[[चित्र:Noida_sector_78.jpg|अल्ट=|इवलेसे|300x300अंश| नोएडा सेक्टर 78]]\n[[चित्र:Noidancrdelhiskyline.jpg|अल्ट=|इवलेसे| नोएडा क्षितिज]]\nगेल्या 10 वर्षांत, नोएडा हे मायक्रोसॉफ्ट, <ref>{{स्रोत बातमी|last=Gaur|first=Vatsala|url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/microsoft-to-open-a-4000-employee-campus-in-uttar-pradesh/articleshow/76695414.cms|title=Microsoft to open a 4000-employee campus in Uttar Pradesh|work=The Economic Times|access-date=15 September 2020}}</ref> आर्म होल्डिंग्ज, <ref>{{स्रोत बातमी|last=Punit|first=Itika Sharma|url=https://www.business-standard.com/article/companies/british-multinational-arm-opens-second-design-center-in-india-113101000414_1.html|title=British multinational ARM opens second design center in India|date=10 October 2013|work=Business Standard India|access-date=15 September 2020}}</ref> [[एचसीएल टेक्नॉलॉजीज|एचसीएल]], <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.livemint.com/news/india/hcl-technologies-launches-hackathon-to-identify-solutions-for-covid-impact-11597928329529.html|title=HCL Technologies launches hackathon to identify solutions for covid impact|date=20 August 2020|work=mint|language=en|access-date=15 September 2020}}</ref> सॅमसंग आणि बार्कलेजसारख्या सॉफ्टवेर आणि मोबाइल अॅप डेव्हलपमेंट कंपन्यांचे केंद्र बनले आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|last=MP|first=Team|url=http://www.millenniumpost.in/delhi/6-injured-as-transformer-blasts-outside-barclays-building-in-noida-sector-62-396182|title=6 injured as transformer blasts outside Barclays building in Noida Sector 62|date=17 January 2020|work=www.millenniumpost.in|language=en|access-date=15 September 2020}}</ref> या कंपन्या त्यांचे सॉफ्टवेर उत्पादन विकास आणि सेवा परदेशी चलनात निर्यात करून शहराच्या अर्थव्यवस्थेत योगदान देत आहेत. [[सॅमसंग|सॅमसंगने]] अलीकडेच {{INRConvert|50|b}} ( च्या  गुंतवणूक केली आहे नोएडामध्ये, मेक इन इंडिया उपक्रमांतर्गत. <ref>{{स्रोत बातमी|last=Phartiyal|first=Sankalp|url=https://www.reuters.com/article/us-samsung-elec-india/samsung-opens-worlds-largest-phone-factory-in-india-idUSKBN1JZ1EP|title=Samsung opens world's largest phone factory in India|work=U.S.|language=en-US|access-date=19 July 2018}}</ref> \n\nनोएडा हे भारतातील सर्वात मोठे युनिकॉर्न स्टार्टअप [[पेटीएम|पेटीएमचे]] घर आहे, <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.financialexpress.com/industry/sme/paytm-raises-1b-paytm-16-b-valuation-softbank-ant-financial-vijay-shekhar-sharma-patym-commit-rs-10000-crore-phonepe-google-pay-wallet/1774363/|title=India's biggest unicorn Paytm commits $1.4&nbsp;billion to penetrate deeper into hinterland; raises funding|date=25 November 2019|work=The Financial Express|access-date=7 March 2020}}</ref> एक आर्थिक सेवा कंपनी ज्यामध्ये ईकॉमर्स, म्युच्युअल-फंड गुंतवणूक, युटिलिटी बिल पेमेंट आणि व्यक्ती-व्यक्ती पेमेंट यासह अनेक उपक्रम आहेत.\n\n== संस्कृती ==\n\n==== ओखला पक्षी अभयारण्य ====\nओखला पक्षी अभयारण्य (OBS) <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://obs-up.com/|title=Okhla Bird Sanctuary|website=obs-up.com|access-date=22 December 2019}}</ref> शहराच्या प्रवेशद्वारावर [[यमुना नदी|यमुना]] नदी [[दिल्ली]] राज्यातून [[उत्तर प्रदेश]] राज्यात प्रवेश करते त्या ठिकाणी आहे. यमुनेवरील ओखला बॅरेजने विविध प्रजातींचे पक्षी आकर्षित करणाऱ्या ओबीएसचे अनोखे स्थान निर्माण केले आहे. OBS हे भारतातील 466 महत्त्वाच्या पक्षी क्षेत्रांपैकी एक आहे. अभयारण्यात सुमारे 324 विविध पक्ष्यांच्या प्रजाती दिसतात, त्यापैकी सुमारे 50% स्थलांतरित पक्षी आहेत. \n[[चित्र:DelhiMetroBlueLineMitsubishiRotem.JPG|इवलेसे|280x280अंश| नोएडामधील [[दिल्ली मेट्रो|दिल्ली मेट्रोची]] ब्लू लाइन .]]\n\n==== नोएडाचे बोटॅनिकल गार्डन ====\nनोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनची स्थापना संपूर्ण देशाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या विशेष आणि धोक्यात असलेल्या वनस्पतींचे केंद्र बनवण्याच्या उद्देशाने करण्यात आली. जे शहराच्या सेक्टर 38 ए मध्ये आहे, 2002 मध्ये सुरू झाले. आज, ते 160 एकरमध्ये पसरलेले आहे, बागेत सुमारे 7,500 रोपे आहेत. \n\nशास्त्रज्ञ बोटॅनिकल गार्डनमध्ये धोक्यात आलेल्या आणि नामशेष होत असलेल्या वनस्पती प्रजातींना नवीन जीवन देत आहेत. हिरवीगार पसरलेली जागा पाहिल्यास स्केलेटन फोर्क फर्न म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सिलोटम नुडम सारख्या प्रजाती दिसून येतात. \"आदिम\" वनस्पती मानले जाते - 400 दशलक्ष वर्षांपूर्वीच्या संवहनी वनस्पतींच्या पहिल्या गटाचे वंशज - जे डेव्होनियन आणि सिलुरियन कालखंडात सर्वत्र पसरले होते - लॅटिनमध्ये त्याच्या नावाचा अर्थ \"बेअर नग्न\" असा होतो कारण त्यात सापडलेल्या बहुतेक अवयवांची कमतरता आहे नंतर विकसित झालेल्या वनस्पतींच्या प्रजातींमध्ये. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/New-orchids-bring-diversity-to-Botanical-Garden-flora/articleshow/30253001.cms|title=New orchids bring diversity to Botanical Garden flora|last=Alam|first=Shafaque|date=12 February 2014|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> <ref>{{स्रोत बातमी|last=Keelor|first=Vandana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noidas-botanical-garden-a-Jurassic-Park-for-plants/articleshow/39383202.cms|title=Noida's botanical garden a 'Jurassic Park' for plants|date=1 August 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> \n\nनोएडाचे बोटॅनिकल गार्डन 10 विभागात विभागले गेले आहे. \"औषधी वनस्पती\" विभागात 96 वनस्पतींची आश्चर्यकारक विविधता आहे आणि मानवी शरीराच्या ज्या भागांचा त्यांना फायदा होतो त्यानुसार आठ विभागांमध्ये विभागले गेले आहे. उदाहरणार्थ, \"पचनसंस्था\" विभागात कोरफड आणि ''जिम्नेमा सिल्वेस्ट्रे'' (मधुनाशिनी) आहेत, जे मधुमेहावर उपचार करतात. \n\n\"रक्त आणि परिसंचरण\" विभागात विथानिया [[आसकंद|सोम्निफेरा]] (अश्वगंधा) आणि अरिस्टोलोचिया इंडिका (इशरमुल) - रक्त शुद्ध करणारे आहेत. \"मस्क्यूलो-स्केलेटल\" विभागात सिसस चतुर्भुज (हडजोड); \"त्वचा रोग\" विभागात Plumbago zeylanica (chitarak) आहे जे [[व्हिटिलिगो|ल्युकोडर्मा]] बरे करते. श्द्ब्चिय्स्द्व् इय्व्बेविय्व्ब् व्य्ब्व्योद्ब् इस्द्य्ब् य्स्ब्द्युब् स्य्द्ब्स्युद्ब्यिसुब्विय्ब्स्ल्द्क्व्ब्स् द्ब्य्स्ब्द्ब्स्द्य् ब्य्स्द्ब् य्स्ब्य्व्ब् स्द्ब्वोइउस्ब् इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब् श्द्ब्चिय्स्द्व् इय्व्बेविय्व्ब् व्य्ब्व्योद्ब् इस्द्य्ब् य्स्ब्द्युब् स्य्द्ब्स्युद्ब्यिसुब्विय्ब्स्ल्द्क्व्ब्स् द्ब्य्स्ब्द्ब्स्द्य् ब्य्स्द्ब् य्स्ब्य्व्ब् स्द्ब्वोइउस्ब् इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब्\n\nनोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनमध्ये फळांचा मोठा विभाग आहे ज्यात आंबा, डाळिंब, लिंबू, नाशपाती, मनुका, तुती इत्यादींच्या अनेक जाती आहेत, त्याशिवाय काळ्या [[पेरु (फळ)|पेरूची]] खासियत आहे. वुडलँड विभाग Sapindus Emarginatus (Reetha), Pterocarpus marsupium (sandalwood), [[शिसवी|Dalbergia]] sissoo (Sheesham wood), आणि [[साग|Tectona]] Grandis (Teakwood) सारख्या झाडांनी तितकाच प्रभावशाली आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.deccanherald.com/content/265017/a-garden-heal.html|title=A garden to heal|last=Adak|first=Baishali|date=18 July 2012|website=[[Deccan Herald]]|access-date=3 October 2017}}</ref>\n\n== वाहतूक ==\n\n=== मेट्रो ===\n[[चित्र:Metro_in_Botanical_Garden_station_of_the_Magenta_line_network_of_Delhi_Metro.jpg|इवलेसे|280x280अंश| नोएडामधील बोटॅनिकल गार्डन मेट्रो स्टेशनमध्ये [[दिल्ली मेट्रो|दिल्ली मेट्रोची]] मॅजेन्टा लाइन .]]\nनोएडा हे [[नोएडा मेट्रो]] आणि [[दिल्ली मेट्रो|दिल्ली मेट्रोने]] रेल्वेने जोडलेले आहे. \n\n* [[नोएडा मेट्रो]] ही [[उत्तर प्रदेश]], भारतातील [[गौतम बुद्ध नगर जिल्हा|गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यातील]] नोएडा आणि [[ग्रेटर नोएडा]] या जुळ्या शहरांना जोडणारी [[जलद परिवहन|जलद वाहतूक]] प्रणाली आहे. मेट्रो नेटवर्कमध्ये 29.7 किलोमीटर (18.5) एकूण लांबीसह एक लाइन (ज्याला एक्वा लाइन म्हणतात) समाविष्ट आहे&nbsp;mi) 21 स्थानकांवर सेवा देत आहे. दुसरी ओळ नियोजित आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|last=Sinha|first=Snehil|url=https://www.hindustantimes.com/noida/aqua-line-of-noida-metro-may-begin-by-september/story-e84pDJahfRMKTu0fscVIPJ.html|title=Noida-Greater Noida Metro aqua line may begin by September|date=13 May 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>\n* 12 नोव्हेंबर 2009 रोजी दिल्ली मेट्रो अधिकृतपणे नोएडामध्ये धावली. ते आता ब्लू लाईनद्वारे [[कॅनॉट प्लेस, नवी दिल्ली|कॅनॉट प्लेस]] आणि द्वारका उप-शहर जोडते. हीच ब्लू लाइन यमुना बँक इंटरचेंज स्टेशनद्वारे नोएडाला वैशालीशी जोडते.\n* [[दिल्ली मेट्रो|दिल्ली मेट्रोची]] मॅजेन्टा लाइन नोएडा आणि जनकपुरीला बोटॅनिकल गार्डन आणि जनकपुरी वेस्ट मेट्रो स्टेशनद्वारे जोडते. <ref>{{स्रोत बातमी|last=Pillai|first=Soumya|url=https://www.hindustantimes.com/delhi-news/it-s-official-delhi-metro-s-full-magenta-line-to-open-for-public-from-may-29/story-2qMg7uzARrgGXi9P3bKHPJ.html|title=It's official: The Magenta Line of Delhi Metro|date=21 May 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>\n\nनोएडा थेट हाय-स्पीड रेल्वेने जोडलेले नाही, परंतु गाझियाबाद रेल्वे स्थानक आणि [[आनंद विहार टर्मिनल रेल्वे स्थानक|आनंद विहार टर्मिनलसह]] रस्त्याने पोहोचता येण्याजोग्या जवळपास रेल्वे स्थानके आहेत. तथापि, [[नवी दिल्ली रेल्वे स्थानक]] आणि जुनी दिल्ली रेल्वे स्थानक, जे दोन्ही मेट्रो मार्गे प्रवेशयोग्य आहेत, ही मुख्य रेल्वे स्थानके आहेत ज्यांचा वापर प्रवाशांकडून नोएडाला जाण्यासाठी होतो. \n\n=== रस्ता ===\n[[चित्र:Noida_expressway.jpg|इवलेसे|280x280अंश| नोएडा- ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे .]]\n[[चित्र:Delhi_Noida_Direct_flyway_(Uttar_Pradesh_-_2011-06-18).jpg|इवलेसे|280x280अंश| डीएनडी फ्लायवे नोएडा ते [[नवी दिल्ली]] जोडतो.]]\n[[चित्र:Yamuna_Expressway_Delhi_-_Agra.jpg|इवलेसे|280x280अंश| [[यम���ना द्रुतगतीमार्ग|यमुना एक्सप्रेसवे]] नोएडामधून जातो]]\nनोएडामध्ये रस्ते मुख्यतः ग्रिड पॅटर्नमध्ये घातलेले आहेत आणि सर्व मुख्य रस्ते 6 लेन रुंद आहेत. नोएडामध्ये तीन प्रमुख द्रुतगती मार्ग आहेत. एक DND फ्लायवे आहे, जो नोएडा आणि दिल्लीला जोडतो आणि यमुना नदी ओलांडून जातो. दुसरा नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे आहे, जो नोएडा ते ग्रेटर नोएडाला जोडतो. तिसरा [[यमुना द्रुतगतीमार्ग|यमुना एक्सप्रेस वे]] आहे जो ग्रेटर नोएडा ते [[आग्रा]] ते [[मथुरा]] मार्गे जोडतो. [[ईस्टर्न पेरीफेरल एक्सप्रेसवे|ईस्टर्न पेरिफेरल एक्सप्रेसवे]], दिल्ली-मेरठ एक्सप्रेसवे, अप्पर गंगा कालवा एक्सप्रेसवे आणि गंगा एक्सप्रेसवे हे चार द्रुतगती मार्ग आहेत जे सध्या निर्माणाधीन आहेत जे शहरातून जाणार आहेत. NGN द्रुतगती मार्गाला लागून असलेल्या भागात अलीकडच्या काळात मोठ्या प्रमाणात निवासी विकास झाला आहे.\n\nMP-II वर 4/6-लेन दुहेरी-डेकर उन्नत रस्ता आहे ज्याला संपूर्ण शहर ओलांडण्यासाठी फक्त 5 मिनिटे लागतात. हे 4.8 किमी (3.0 mi) रस्ता फ्लेक्स क्रॉसिंगपासून सुरू होतो आणि विश्व भारती शाळेत संपतो. MP-I रस्त्यावर सेक्टर 12/22 ते सेक्टर 12/10-21/21A क्रॉसिंगपर्यंत आणखी एक उन्नत रस्ता तयार केला जाणार आहे. आणखी तीन उन्नत रस्त्यांचे नियोजन आहे. या पाच उन्नत रस्त्यांसोबतच अनेक अंडरपासचे बांधकाम किंवा मंजुरी सुरू आहे आणि हे सर्व प्रकल्प 2020 पर्यंत पूर्ण होऊ शकतील. नोएडा हे भारतातील सर्वाधिक एलिव्हेटेड रस्ते आणि अंडरपास असलेले शहर बनेल. \n\nUPSRTC, DTC आणि खाजगी बस शहरातील काही मार्गांवरून धावतात. कमी अंतराच्या वाहतुकीसाठी टॅक्सी, ऑटो रिक्षा आणि सायकल रिक्षा उपलब्ध आहेत.\n\nनोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्स्प्रेस वे नोएडातील चांगल्या पायाभूत सुविधांसह एक स्वयंपूर्ण शहरी कप्पा बनण्याच्या तयारीत आहे. हे 24.5 किमी लांब (15.2 mi) कॉरिडॉरने रिअल इस्टेट नोएडा एक्स्टेंशन गुंतवणूकदार आणि खरेदीदारांना त्याच्या चांगल्या पायाभूत सुविधा आणि एनसीआरच्या इतर क्षेत्रांशी कनेक्टिव्हिटीने आकर्षित केले आहे.\n\nहे क्षेत्र एक प्रमुख ग्रोथ कॉरिडॉर म्हणून उदयास आले आहे. 44, 45, 92–94, 96–100, 105, 108, 125–137 आणि 141–168 हे सेक्टर या कॉरिडॉरपासून दूर आहेत. हे क्षेत्र नोएडाच्या दक्षिण आणि आग्नेय दिशेला आहेत.\n\nडिसेंबर २०२१ पर्यंत, फरीदाबाद आणि गुडगावला नोएडाशी थेट जोडण्यासाठी नवी�� फरीदाबाद-नोएडा-गुडगाव (FNG) एक्स्प्रेस वेचेही बांधकाम सुरू आहे. <ref>{{स्रोत बातमी|last=Sinha|first=Meenakshi|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/2-5km-stretch-of-fng-eway-to-be-repaired/articleshow/88265842.cms|title=2.5km stretch of Faridabad-Noida-Ghaziabad eway to be repaired|date=14 December 2021|work=The Times of India|language=en|access-date=20 March 2022}}</ref>\n\n=== हवा ===\nनोएडाचे सर्वात जवळचे विमानतळ हे दिल्लीतील [[इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ]] आहे. जून 2017 मध्ये, [[भारत सरकार|केंद्र सरकारने]] जेवारमधील आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या बांधकामास मंजुरी दिली, ज्याला अधिकृतपणे [[ताज आंतरराष्ट्रीय विमानतळ|नोएडा आंतरराष्ट्रीय ग्रीनफील्ड विमानतळ]] असे नाव देण्यात आले, जेणेकरून नवी दिल्लीतील एकाची वाहतूक कमी होईल. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.hindustantimes.com/noida/new-airport-to-come-up-in-greater-noida-s-jewar-as-centre-clears-proposal/story-B6RPkVuN5zggHTYyKAgxtL.html|title=New airport to come up in Greater Noida's Jewar as Centre clears proposal|date=24 June 2017|website=[[Hindustan Times]]|access-date=16 August 2017}}</ref> जेवर येथील विमानतळाचे ''भूमिपूजन'' २५ नोव्हेंबर २०२१ रोजी करण्यात आले. <ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.businesstoday.in/industry/aviation/story/pm-modi-to-visit-noida-for-jewar-airport-bhoomi-pujan-on-nov-25-heres-what-you-need-to-know-313062-2021-11-23|title=PM Modi to visit Noida for Jewar airport bhoomi pujan on Nov 25; here's what you need to know|date=23 November 2021|work=Business Today|language=en|access-date=20 March 2022}}</ref> \n\n=== बस ===\nनोएडात सेक्टर 35 मधील मोर्णा गावात बस स्टँड आहे. नवी दिल्ली, [[देहरादून|देहरादून]], [[गाझियाबाद]], टप्पल, खैर, [[अलीगढ]], [[हाथरस]], बुलंदशहर, [[मेरठ]], [[मुझफ्फरनगर]], [[हरिद्वार]] आणि इतर सारख्या जवळच्या शहरांसाठी नियमित बसेस आहेत. उत्तर प्रदेश परिवहन शहरात लोकल बस चालवते. मात्र, मोर्णा येथून बसस्थानकाचे स्थलांतर करण्याचे नियोजन आहे.\n\n== शिक्षण ==\n[[चित्र:Amity_University_Noida.jpg|इवलेसे|280x280अंश| नोएडामधील एमिटी युनिव्हर्सिटीचा मुख्य परिसर]]\n[[चित्र:Ramagya_School_Noida.jpg|इवलेसे|280x280अंश| रामग्य शाळा]]\nनोएडा हे भारतीय मनोरंजन उद्योगासाठी एक प्रमुख स्थान आहे, अनेक चित्रपट, दूरदर्शन मालिका, वृत्तवाहिन्या आणि इतर माध्यमे येथे चित्रित केली जातात. म्युझिक कंपनीचे येथे मुख्यालय असण्याचे उदाहरण म्हणजे T-Series . शहरी संस्कृती किंवा महाविद्यालयीन जीवनाचा फोटो दाखवू इच्छिणाऱ्या दिग्दर्शकांमध्ये हे शहर झपाट्याने आवडते आहे. चित्रपट निर्माता ऋषभ अरोरा यांच्या म्हणण्यानुसार, \"गेल्या दशकात नोएडा खूप विकसित झाला आहे आणि घरासारखे वाटत आहे. आणि हे मैदानी शूटसाठी एक उत्तम ठिकाण आहे. शहरी कथा असलेले चित्रपट मोठे हिट होतात आणि नोएडा शहरी थीमवर आधारित चित्रपट आणि गाण्याच्या अनुक्रमांसाठी परिपूर��ण चव देते. शहरात महामार्ग, महाविद्यालये, रुंद रस्ते आणि चांगली गर्दी आहे.\" <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/CM-to-launch-trailer-of-film-shot-in-Noida-at-Saifai-Mahotsav/articleshow/45822585.cms|title=CM to launch trailer of film shot in Noida at Saifai Mahotsav|last=Lal|first=Niharika|date=9 January 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Noidas-Bollywood-calling-Lending-backdrop-to-urban-stories/articleshow/46636840.cms|title=Noida’s Bollywood calling: Lending backdrop to urban stories|last=Lal|first=Niharika|date=20 March 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> संदीप मारवाह यांनी स्थापन केलेले फिल्म सिटी हे प्रमुख वृत्तवाहिन्या आणि स्टुडिओचे केंद्र आहे. \n\nन्यूझ नेशन, [[विऑन (टीव्ही चॅनेल)|डब्ल्यूआयओएन]], झी न्यूझ, [[एन.डी.टी.व्ही.|एनडीटीव्ही]], टीव्ही टुडे ग्रुप, नेटवर्क 18, न्यूझएक्स, आणि इंडिया टीव्ही <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.nyoooz.com/news/noida/|title=Noida News - Noida Latest News &#124; Latest Updates of Noida News Today on NYOOOZ}}</ref> सारख्या न्यूझ चॅनेल येथे आहेत आणि काही वृत्तपत्र कंपन्या नोएडामध्ये देखील कार्यरत आहेत जसे की ''अमर उजाला - नोएडा'', ''दैनिक जागरण'', ''[[दैनिक भास्कर]]'', ''राजस्थान पत्रिका'', ''[[इंडियन एक्सप्रेस|द इंडियन एक्सप्रेस]]'', ''ट्रायसिटी टुडे'' आणि ''[[द टाइम्स ऑफ इंडिया]]'' . देशाचे राजकीय केंद्र असलेल्या दिल्लीशी असलेले नोएडाचे निकटतेमुळे ते वृत्तवाहिन्यांसाठी एक आकर्षक ठिकाण बनते. नवीन मॉल्स (मॉल ऑफ इंडिया) आणि मल्टिप्लेक्ससह अलीकडच्या वर्षांत व्यावसायिक क्रियाकलापही वाढले आहेत. \n\n== खेळ ==\n2005 मध्ये, शहराने नोएडा हाफ- [[मॅरॅथॉन|मॅरेथॉन]] आणि शहराचे पहिले आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शन, [[राष्ट्रकुल खेळ|राष्ट्रकुल खेळांसाठी]] क्वीन्स बॅटन रिलेचे आयोजन केले होते. 2010च्या कॉमनवेल्थ गेम्ससाठी सायकलिंग स्पर्धा नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे येथे आयोजित करण्यात आली होती. नोएडा गोल्फ कोर्स शहराच्या दक्षिणेला वसलेला आहे, नोएडा गोल्फ 18 होल पार 72 कोर्सची लांबी 6989 यार्ड लांबीची आहे, याचे भारतीय गोल्फ युनियन तांत्रिक समितीने मूल्यांकन केले आहे. 2011 मध्ये, ग्रेटर नोएडाने जेपी ग्रुपने बांधलेल्या [[बुद्ध आंतरराष्ट्रीय सर्किट|बुद्ध इंटरनॅशनल सर्किटमध्ये]] उद्घाटन फॉर्म्युला वन [[भारतीय ग्रांप्री|इंडियन ग्रां प्रिक्सचे]] आयोजन केले होते. हे सर्किट दक्षिण आशियातील अशा प्रकारचे पहिले आहे. \n\nनोएडा क्रिकेट स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे एक आंतरराष्ट्रीय स्टेडियम सेक्टर 21 मध्ये सुमारे 20,000 प्रेक्षक क्षमतेचे बांधल��� गेले आहे, नोएडा स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये सायकलिंग प्रेमींसाठी समर्पित ट्रॅक, गोल्फ आणि फुटबॉल प्रशिक्षण सुविधा यासारख्या सुविधा आहेत. नोएडा क्रिकेट स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये बास्केटबॉल कोर्ट, स्क्वॉश कोर्ट, टेबल-टेनिस कोर्ट, लॉन टेनिस कोर्ट, गोल्फ कोर्स आणि स्केटिंग रिंक यांचा समावेश आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-stadium-to-turn-into-pedallers-paradise/articleshow/12656863.cms|title=Noida stadium to turn into pedallers' paradise|date=12 April 2012|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> \n\nनोएडा एक्सप्रेसवे येथे सेक्टर 152 मध्ये 125 एकर जागेसह 50,000 क्षमतेचे क्रिकेट स्टेडियम-कम-क्रीडा सुविधा बांधले जाईल, जे क्षमता आणि क्षेत्रफळात [[अरुण जेटली क्रिकेट मैदान|फिरोजशाह कोटला]] पेक्षा मोठे आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Cricket-stadium-bigger-than-Kotla-planned-in-Noida/articleshow/47534440.cms|title=Cricket stadium bigger than Kotla planned in Noida|last=Keelor|first=Vandana|date=4 June 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref> <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://navbharattimes.indiatimes.com/other/good-governance/-/Worldclass-International-cricket-stadium-planned-in-Noida/articleshow/47539522.cms|title=नोएडा में नया वर्ल्ड क्लास क्रिकेट स्टेडियम जल्द|date=4 June 2015|website=[[Navbharat Times]]|trans-title=New world class stadium in Noida soon|access-date=3 October 2017}}</ref>\n\n== नोएडा शहरातील गावे ==\nनोएडा मूळतः सुमारे 81 गावांचा समावेश होता, परंतु आता ते उत्तर प्रदेशातील [[गौतम बुद्ध नगर जिल्हा|गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याच्या]] अंतर्गत येते. <ref name=\"timesofindia.indiatimes.com\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms|title=Rural Noida to enter digital domain|last=Keelor|first=Vandana|date=22 April 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}<cite class=\"citation web cs1\" data-ve-ignore=\"true\">Keelor, Vandana (22 April 2015). </cite></ref>\n\nतरीही, नोएडा खेड्यांमध्ये कायमस्वरूपी पोस्टल आणि वैयक्तिक पत्त्याचा अभाव आहे परंतु अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, खेड्यांतील घरे लवकरच नॉर्थ ईस्ट सेंटर फॉर टेक्नॉलॉजी ऍप्लिकेशन अँड रीच (NECTAR) द्वारे डिझाइन केलेल्या ड्रोनद्वारे टिपलेली हवाई प्रतिमा वापरून मॅप केली जातील, एक स्वायत्त सोसायटी. केंद्र सरकारचा विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग. हे नकाशे आपत्कालीन परिस्थितीत ग्रामीण भागांबद्दल महत्त्वपूर्ण माहिती देखील प्रदान करतील. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, सर्व 81 गावांचे मॅपिंग आणि पत्ते वाटप पूर्ण करण्यासाठी जवळपास एक वर्ष लागेल. \n\nनोएडाच्या गावांमध्ये घरांचे मॅपिंग आणि औपचारिक पत्ता दिल्याने, जमिनीचे हक्क, विकास योजना इत्यादींची माहिती मिळवणे सोपे होईल. \"सहज उपलब्ध असलेले नकाशे वि���ास योजना पुढे नेण्यासाठी आणि जमिनीच्या सीमावर्ती भागांवरील विवाद मिटवण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरतील. मॅपिंग विश्वसनीय नकाशे आणि शीर्षक दस्तऐवज तयार करून, जमिनीचे हस्तांतरण देखील सुलभ करेल.\" <ref name=\"timesofindia.indiatimes.com\"/> \n[[वर्ग:Pages with unreviewed translations]]","hash":"3135cc7b0d18b4f186b4b4018637f9a38b8304ec212aa624a59a525e8c2c13d8","last_revision":"2023-12-07T06:06:36Z","first_revision":"2006-04-16T01:01:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.581671","cross_lingual_links":{"ar":"نويدا","arz":"نويدا","as":"নয়দা","azb":"نویدا","bg":"Ноида","bh":"नोयडा","bn":"নয়ডা","bpy":"নোইদা","ca":"Noida","ceb":"Noida","cs":"Noida","de":"Noida","en":"Noida","eo":"Noida","es":"Noida","fa":"نویدا","fi":"Noida","fr":"Noida","gu":"નોઇડા","he":"נוידה","hi":"नोएडा","hif":"Noida","id":"Noida","it":"Noida","ja":"ノイダ","ko":"노이다","lld":"Noida","mg":"Noida","ml":"നോയ്ഡ","ms":"Noida","new":"नोइडा","nl":"Noida","nb":"Noida","or":"ନୋଏଡ଼ା","pa":"ਨੋਇਡਾ","pam":"Noida","pl":"Noida","pnb":"نوئیڈا","ps":"نويډا","ro":"Noida","ru":"Ноида","sa":"नोयडा","simple":"Noida","sr":"Ноида","sv":"Noida","ta":"நொய்டா","te":"నోయిడా","th":"นอยดา","tr":"Noida","tt":"Нойда","uk":"Нойда","ur":"نوئیڈا","vi":"Noida","war":"Noida","zh":"诺伊达","zh-min-nan":"Noida"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"नोएडा, न्यू ओखला इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटीसाठी लहान, भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात स्थित एक नियोजित शहर आहे . नोएडा हे दिल्लीचे उपग्रह शहर आहे आणि ते भारताच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा (NCR) एक भाग आहे. भारताच्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या अहवालानुसार, 2011 मध्ये नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती. शहराचे व्यवस्थापन न्यू ओखला औद्योगिक विकास प्राधिकरण (NOIDA) द्वारे केले जाते. जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय जवळच्या ग्रेटर नोएडा शहरात आहे.\n\nहे शहर नोएडा (विधानसभा) मतदारसंघ आणि गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा) मतदारसंघाचा एक भाग आहे. महेश शर्मा हे गौतम बुद्ध नगरचे विद्यमान लोकसभा खासदार आहेत, तर पंकज सिंह नोएडाचे विद्यमान आमदार आहेत.\n\n2015 मध्ये एबीपी न्यूझने आयोजित केलेल्या \"सर्वोत्कृष्ट शहर पुरस्कार\" मध्ये नोएडाला उत्तर प्रदेशातील सर्वोत्कृष्ट शहर आणि संपूर्ण भारतातील घरांच्या बाबतीत सर्वोत्कृष्ट शहर म्हणून स्थान देण्यात आले होते.\n\nनोएडा हे जवळपास ५०% हिरवे कव्हर असलेले भारतातील सर्वात हरित शहर मानले जाते, जे भारतातील कोणत्याही शहरापेक्षा सर्वाधिक आहे. हे मध्यम श्रेणीतील शहरांमध्ये (3 लाख ते 10 लाख लोकसंख्या) सर्वात स्वच्छ शहर आणि 1,000,000 पेक्षा कमी लोकसंख्या असलेल्या शहरांमध्ये चौथे स्वच्छ शहर देखील आहे.\n\nहे शहर ब्रजच्या सांस्कृतिक प्रदेशात आहे. नोएडा 17 एप्रिल 1976 रोजी प्रशासकीय अस्तित्वात आले आणि 17 एप्रिल \"नोएडा दिवस\" म्हणून साजरा केला जातो. विवादास्पद आणीबाणीच्या काळात (1975-1977) शहरीकरणाचा एक भाग म्हणून त्याची स्थापना करण्यात आली. संजय गांधी यांच्या पुढाकाराने UP औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत शहराची निर्मिती करण्यात आली. संपूर्ण राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये शहराचे दरडोई उत्पन्न सर्वाधिक आहे. नोएडा हे विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) म्हणून वर्गीकृत आहे. नोएडा प्राधिकरण देशातील सर्वात श्रीमंत नागरी संस्थांपैकी एक आहे.\n\nनोएडा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात आहे. नोएडा सुमारे नवी दिल्लीच्या आग्नेय, जिल्हा मुख्यालयाच्या वायव्येस, ग्रेटर नोएडा, आणि राज्याची राजधानी लखनौच्या वायव्येस. हे पश्चिम आणि नैऋत्येला यमुना नदीने, उत्तरेला आणि वायव्येस दिल्ली शहराने, ईशान्येला दिल्ली आणि गाझियाबाद शहरांनी उत्तर-पूर्वेस, पूर्वेला आणि आग्नेयेला हिंडन नदीने बांधलेले आहे . नोएडा यमुना नदीच्या पाणलोट क्षेत्रात येते आणि जुन्या नदीच्या पलंगावर आहे. माती समृद्ध आणि चिकणमाती आहे.\n\nउन्हाळ्यात (मार्च ते जून) हवामान उष्ण राहते आणि तापमान कमाल ४८ पर्यंत असते °C ते किमान 30 पर्यंत °C\n\nजूनच्या मध्यापासून ते सप्टेंबरच्या मध्यापर्यंत मान्सूनचा हंगाम असतो.\n\nहिमालयीन प्रदेशातून येणाऱ्या थंडीच्या लाटांमुळे नोएडातील हिवाळा थंड आणि कडक होतो. तापमान 3 पर्यंत खाली येते °C ते 4 हिवाळ्याच्या शिखरावर °C. नोएडातही धुके आणि धुके आहे समस्या. जानेवारीमध्ये, दाट धुक्याने शहर व्यापले आहे, ज्यामुळे रस्त्यांवरील दृश्यमानता कमी होते.\n\n2011च्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या आकडेवारीनुसार, नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती, त्यापैकी पुरुषांची लोकसंख्या 352,577 आणि महिलांची लोकसंख्या 289,804 होती. साक्षरता दर 88.58 टक्के होता. पुरुष साक्षरता 92.90% आणि महिला साक्षरता 83.28% होती.\n\nतेथे जवळपास सर्व प्रमुख धर्माचे लोक आहेत, परंतु बहुसंख्य हिंदू धर्माचे पालन करतात. शहरात अनेक प्रसिद्ध हिंदू मंदिरे आहेत, त्यापैकी काही प्रसिद्ध आहेत सेक्टर 22 मधील हनुमान मंदिर, सेक्टर 26 मधील कालीबारी मंदिर, सेक्टर 33 मधील इस्कॉन मंदिर, सेक्टर 34 मधील श्री जगन्नाथ मंदिर, सेक्टर मधील साई बाबा मंदिर. ६१, सेक्टर ३१ मधील शिवमंदिर, सेक्टर ३६ मधील श्री राम मंदिर आणि सेक्टर १६३ मोहियापूर येथील कुटी ���ंदिर. सेक्टर 50 मधील शिया जामा मशीद आणि सेक्टर 51 मधील सेंट ग्रेगोरियोस इंडियन ऑर्थोडॉक्स चर्च, सेक्टर 50 मधील मार थॉमा चर्च आणि सेक्टर 34 मधील सेंट मेरी कॅथोलिक चर्च देखील प्रसिद्ध आहेत.\n\nउत्तर प्रदेश औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत स्थापन केलेली वैधानिक प्राधिकरण NOIDA प्राधिकरणाद्वारे शहराच्या पायाभूत सुविधांची देखभाल केली जाते. प्राधिकरणाचे प्रमुख त्याचे अध्यक्ष संजीव कुमार मित्तल आहेत, जे आयएएस अधिकारी आहेत, प्राधिकरणाच्या दैनंदिन बाबी, तथापि, त्याचे सीईओ, जे एक आयएएस अधिकारी देखील आहेत ते पाहतात. नोएडा प्राधिकरण उत्तर प्रदेश सरकारच्या पायाभूत सुविधा आणि औद्योगिक विकास विभागांतर्गत येते. नोएडा प्राधिकरणाचे अध्यक्ष आलोक टंडन आहेत आणि सीईओ रितू माहेश्वरी आहेत.\n\nगौतम बुद्ध नगर जिल्हा हा मेरठ विभागाचा एक भाग आहे, ज्याचे प्रमुख विभागीय आयुक्त आहेत, जे उच्च ज्येष्ठतेचे IAS अधिकारी आहेत, आयुक्त हे विभागातील स्थानिक सरकारी संस्थांचे (महानगरपालिकांसह) प्रमुख आहेत, प्रभारी आहेत. त्याच्या विभागातील पायाभूत सुविधांचा विकास, आणि विभागातील कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी देखील जबाबदार आहे. जिल्हा दंडाधिकारी, म्हणून, मेरठच्या विभागीय आयुक्तांना अहवाल देतात. मेरठचे विद्यमान विभागीय आयुक्त अनिता सी. मेश्राम (IAS) आहेत.\n\nगौतम बुद्ध नगर जिल्हा प्रशासनाचे नेतृत्व गौतम बुद्ध नगरचे जिल्हा दंडाधिकारी (DM) करतात, जे एक IAS अधिकारी आहेत. डीएम हे केंद्र सरकारसाठी मालमत्ता नोंदी आणि महसूल संकलनाचे प्रभारी आहेत आणि शहरातील राष्ट्रीय निवडणुकांवर देखरेख करतात.\n\nजिल्हा दंडाधिकाऱ्यांना एक मुख्य विकास अधिकारी, तीन अतिरिक्त जिल्हा दंडाधिकारी/ एडीएम (कार्यकारी, वित्त आणि महसूल आणि कायदा व सुव्यवस्था) आणि एक नगर दंडाधिकारी सहाय्य करतात. जिल्हा नोएडा सदर, दादरी आणि जेवार या तीन उपविभागांमध्ये विभागला गेला आहे, प्रत्येक उपविभागीय दंडाधिकारी (SDM) यांच्या नेतृत्वाखाली जिल्हा दंडाधिकाऱ्यांना अहवाल देतात. 30 मार्च 2020 पासून गौतम बुद्ध नगर (नोएडा)चे सध्याचे डीएम सुहास ललिनकेरे यथीराज (IAS) आहेत.\n\nजानेवारी 2020 मध्ये, योगी आदित्यनाथ यांच्या नेतृत्वाखालील उत्तर प्रदेश सरकारने घोषणा केली की गौतम बुद्ध नगर (नोएडा) आणि लखनौमध्ये आयुक्तालय पोलीस यंत्रणा असेल, पोलीस आयुक्तांच्या नेतृत्वाखाली ते थेट उत्तर प्रदेशच्या DGPला अहवाल देतील. पोलीस. पोलीस आयुक्त (अतिरिक्त डीजीपी दर्जाचे) यांना दोन अतिरिक्त पोलीस आयुक्त (डेप्युटी आयजीपी दर्जाचे) सहाय्य करतात. त्यांच्या खाली, सात पोलीस उपायुक्त/डीसीपी (एसपी दर्जाचे) आहेत.\n\nनोएडा तीन पोलीस झोनमध्ये विभागले गेले आहे म्हणजे नोएडा, सेंट्रल नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा, त्यापैकी प्रत्येक झोनल डीसीपी (एसपी रँक) अंतर्गत आहे. या तीन झोनल डीसीपींव्यतिरिक्त, नोएडा पोलिसांकडे मुख्यालय, वाहतूक, गुन्हे आणि महिला सुरक्षा या चार इतर डीसीपी आहेत. त्यांच्या खाली, 16 सहायक पोलीस आयुक्त/एसीपी (डेप्युटी एसपी रँक) आहेत. नोएडा पोलिसांचे वर्तमान आयुक्त आलोक सिंग हे भारतीय पोलीस सेवा (IPS) अधिकारी आहेत.\n\nनोएडासाठी न्यायालय हे जिल्हा न्यायालय संकुल, सूरजपूर ग्रेटर नोएडा, गौतम बुद्ध नगर येथे 2012 मध्ये स्थापन करण्यात आले असून त्यात 18 न्यायालये कार्यरत आहेत. सूरजपूर ग्रेटर नोएडा येथील न्यायालयीन संकुल ३० एकरपेक्षा जास्त जागेवर बांधले आहे. न्यायालयाच्या पायाभूत सुविधा चांगल्या आकाराच्या कोर्टरूमसह नीटनेटक्या आणि स्वच्छ आहेत.\n\nभारतातील शहरांमध्ये स्वच्छतेच्या बाबतीत नोएडा सर्वात स्वच्छ मध्यम लोकसंख्येच्या शहरांपैकी एक आहे. संबंधित भौतिक पायाभूत सुविधांची निर्मिती नोएडा आणि ग्रेटर नोएडामध्ये जास्त आहे. नोएडातील बहुतेक जमीन फारशी सुपीक नाही आणि शेतीचे उत्पादन कमी आहे. ते एका बाजूला यमुना नदीच्या आणि दुसऱ्या बाजूला हिंडन नदीच्या पूर मैदानात आहे. महामाया फ्लायओव्हरपासून ग्रेटर नोएडापर्यंत दोन्ही बाजूंनी नोएडा एक्सप्रेसवेवरून बरीच गावे दिसतात. ताज एक्सप्रेसवेचे एक टोक हिंडन नदीजवळ नोएडा एक्सप्रेसवेवर संपते आणि दुसरे आग्रा येथे. 1980 पर्यंत, या गावांमध्ये दर 2-3 वर्षांनी पूर येत होता, परिणामी लोक तात्पुरते नोएडामधील इतर ठिकाणी आणि अगदी दिल्लीतील मेहरौलीपर्यंत गेले. नोएडा त्याच्या उंच इमारतींसाठी देखील प्रसिद्ध आहे आणि या पॅरामीटरमध्ये मुंबईनंतर भारतात दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.\n\nदरवर्षी मोठ्या प्रमाणात महसूल अतिरिक्त असतो कारण ते संपूर्ण रक्कम विकासावर किंवा नागरी सुविधा राखण्यासाठी खर्च करू शकत नाहीत. नोएडाच्या महसुलात बिल्डर्सकडून भाडेपट्टीचे भाडे आणि व्या�� हे सर्वात मोठे योगदान आहे. याशिवाय, प्राधिकरणाला पाणी आणि मालमत्ता हस्तांतरण शुल्कातून मोठा महसूल मिळतो. \"नोएडा प्राधिकरणाने अतिरिक्त निधीमुळे 3,500 कोटी विविध बँकांमध्ये मुदत ठेवी म्हणून जमा केले होते. नोएडाकडे इतका अतिरिक्त निधी आहे की तो सलग 5 वर्षे आपल्या वाटप करणाऱ्यांकडून कोणताही कर घेत नसला तरीही ते शहर चालवू शकते.\" इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब्\n\nएक 300 मी (९८० फूट) नोएडामध्ये \" सुपरनोव्हा स्पिरा \" नावाची उंच गगनचुंबी इमारत आहे. 2021 मध्ये पूर्ण झाल्यानंतर हा उत्तर भारतातील सर्वात उंच निवासी टॉवर असेल.\n\nगेल्या 10 वर्षांत, नोएडा हे मायक्रोसॉफ्ट, आर्म होल्डिंग्ज, एचसीएल, सॅमसंग आणि बार्कलेजसारख्या सॉफ्टवेर आणि मोबाइल अॅप डेव्हलपमेंट कंपन्यांचे केंद्र बनले आहे. या कंपन्या त्यांचे सॉफ्टवेर उत्पादन विकास आणि सेवा परदेशी चलनात निर्यात करून शहराच्या अर्थव्यवस्थेत योगदान देत आहेत. सॅमसंगने अलीकडेच ( च्या गुंतवणूक केली आहे नोएडामध्ये, मेक इन इंडिया उपक्रमांतर्गत.\n\nनोएडा हे भारतातील सर्वात मोठे युनिकॉर्न स्टार्टअप पेटीएमचे घर आहे, एक आर्थिक सेवा कंपनी ज्यामध्ये ईकॉमर्स, म्युच्युअल-फंड गुंतवणूक, युटिलिटी बिल पेमेंट आणि व्यक्ती-व्यक्ती पेमेंट यासह अनेक उपक्रम आहेत.\n\nओखला पक्षी अभयारण्य (OBS) शहराच्या प्रवेशद्वारावर यमुना नदी दिल्ली राज्यातून उत्तर प्रदेश राज्यात प्रवेश करते त्या ठिकाणी आहे. यमुनेवरील ओखला बॅरेजने विविध प्रजातींचे पक्षी आकर्षित करणाऱ्या ओबीएसचे अनोखे स्थान निर्माण केले आहे. OBS हे भारतातील 466 महत्त्वाच्या पक्षी क्षेत्रांपैकी एक आहे. अभयारण्यात सुमारे 324 विविध पक्ष्यांच्या प्रजाती दिसतात, त्यापैकी सुमारे 50% स्थलांतरित पक्षी आहेत.\n\nनोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनची स्थापना संपूर्ण देशाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या विशेष आणि धोक्यात असलेल्या वनस्पतींचे केंद्र बनवण्याच्या उद्देशाने करण्यात आली. जे शहराच्या सेक्टर 38 ए मध्ये आहे, 2002 मध्ये सुरू झाले. आज, ते 160 एकरमध्ये पसरलेले आहे, बागेत सुमारे 7,500 रोपे आहेत.\n\nशास्त्रज्ञ बोटॅनिकल गार्डनमध्ये धोक्यात आलेल्या आणि नामशेष होत असलेल्या वनस्पती प्रजातींना नवीन जीवन देत आहेत. हिरवीगार पसरलेली जागा पाहिल्यास स्केलेटन फोर्क फर्न म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सिलोटम नुडम सारख्या प्रजा��ी दिसून येतात. \"आदिम\" वनस्पती मानले जाते - 400 दशलक्ष वर्षांपूर्वीच्या संवहनी वनस्पतींच्या पहिल्या गटाचे वंशज - जे डेव्होनियन आणि सिलुरियन कालखंडात सर्वत्र पसरले होते - लॅटिनमध्ये त्याच्या नावाचा अर्थ \"बेअर नग्न\" असा होतो कारण त्यात सापडलेल्या बहुतेक अवयवांची कमतरता आहे नंतर विकसित झालेल्या वनस्पतींच्या प्रजातींमध्ये.\n\nनोएडाचे बोटॅनिकल गार्डन 10 विभागात विभागले गेले आहे. \"औषधी वनस्पती\" विभागात 96 वनस्पतींची आश्चर्यकारक विविधता आहे आणि मानवी शरीराच्या ज्या भागांचा त्यांना फायदा होतो त्यानुसार आठ विभागांमध्ये विभागले गेले आहे. उदाहरणार्थ, \"पचनसंस्था\" विभागात कोरफड आणि जिम्नेमा सिल्वेस्ट्रे (मधुनाशिनी) आहेत, जे मधुमेहावर उपचार करतात.\n\n\"रक्त आणि परिसंचरण\" विभागात विथानिया सोम्निफेरा (अश्वगंधा) आणि अरिस्टोलोचिया इंडिका (इशरमुल) - रक्त शुद्ध करणारे आहेत. \"मस्क्यूलो-स्केलेटल\" विभागात सिसस चतुर्भुज (हडजोड); \"त्वचा रोग\" विभागात Plumbago zeylanica (chitarak) आहे जे ल्युकोडर्मा बरे करते. श्द्ब्चिय्स्द्व् इय्व्बेविय्व्ब् व्य्ब्व्योद्ब् इस्द्य्ब् य्स्ब्द्युब् स्य्द्ब्स्युद्ब्यिसुब्विय्ब्स्ल्द्क्व्ब्स् द्ब्य्स्ब्द्ब्स्द्य् ब्य्स्द्ब् य्स्ब्य्व्ब् स्द्ब्वोइउस्ब् इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब् श्द्ब्चिय्स्द्व् इय्व्बेविय्व्ब् व्य्ब्व्योद्ब् इस्द्य्ब् य्स्ब्द्युब् स्य्द्ब्स्युद्ब्यिसुब्विय्ब्स्ल्द्क्व्ब्स् द्ब्य्स्ब्द्ब्स्द्य् ब्य्स्द्ब् य्स्ब्य्व्ब् स्द्ब्वोइउस्ब् इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब्\n\nनोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनमध्ये फळांचा मोठा विभाग आहे ज्यात आंबा, डाळिंब, लिंबू, नाशपाती, मनुका, तुती इत्यादींच्या अनेक जाती आहेत, त्याशिवाय काळ्या पेरूची खासियत आहे. वुडलँड विभाग Sapindus Emarginatus (Reetha), Pterocarpus marsupium (sandalwood), Dalbergia sissoo (Sheesham wood), आणि Tectona Grandis (Teakwood) सारख्या झाडांनी तितकाच प्रभावशाली आहे.\n\nनोएडा हे नोएडा मेट्रो आणि दिल्ली मेट्रोने रेल्वेने जोडलेले आहे.\n\nनोएडा मेट्रो ही उत्तर प्रदेश, भारतातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यातील नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा या जुळ्या शहरांना जोडणारी जलद वाहतूक प्रणाली आहे. मेट्रो नेटवर्कमध्ये 29.7 किलोमीटर (18.5) एकूण लांबीसह एक लाइन (ज्याला एक्वा लाइन म्हणतात) समाविष्ट आहे mi) 21 स्थानकांवर सेवा देत आहे. दुसरी ओळ नियोजित आहे. 12 नोव्हेंबर 2009 रोजी दिल्ली मेट्रो अधिकृतपणे नोएडामध्ये धावली. ते आता ब्लू लाईनद्वारे कॅनॉट प्लेस आणि द्वारका उप-शहर जोडते. हीच ब्लू लाइन यमुना बँक इंटरचेंज स्टेशनद्वारे नोएडाला वैशालीशी जोडते. दिल्ली मेट्रोची मॅजेन्टा लाइन नोएडा आणि जनकपुरीला बोटॅनिकल गार्डन आणि जनकपुरी वेस्ट मेट्रो स्टेशनद्वारे जोडते.\n\nनोएडा थेट हाय-स्पीड रेल्वेने जोडलेले नाही, परंतु गाझियाबाद रेल्वे स्थानक आणि आनंद विहार टर्मिनलसह रस्त्याने पोहोचता येण्याजोग्या जवळपास रेल्वे स्थानके आहेत. तथापि, नवी दिल्ली रेल्वे स्थानक आणि जुनी दिल्ली रेल्वे स्थानक, जे दोन्ही मेट्रो मार्गे प्रवेशयोग्य आहेत, ही मुख्य रेल्वे स्थानके आहेत ज्यांचा वापर प्रवाशांकडून नोएडाला जाण्यासाठी होतो.\n\nनोएडामध्ये रस्ते मुख्यतः ग्रिड पॅटर्नमध्ये घातलेले आहेत आणि सर्व मुख्य रस्ते 6 लेन रुंद आहेत. नोएडामध्ये तीन प्रमुख द्रुतगती मार्ग आहेत. एक DND फ्लायवे आहे, जो नोएडा आणि दिल्लीला जोडतो आणि यमुना नदी ओलांडून जातो. दुसरा नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे आहे, जो नोएडा ते ग्रेटर नोएडाला जोडतो. तिसरा यमुना एक्सप्रेस वे आहे जो ग्रेटर नोएडा ते आग्रा ते मथुरा मार्गे जोडतो. ईस्टर्न पेरिफेरल एक्सप्रेसवे, दिल्ली-मेरठ एक्सप्रेसवे, अप्पर गंगा कालवा एक्सप्रेसवे आणि गंगा एक्सप्रेसवे हे चार द्रुतगती मार्ग आहेत जे सध्या निर्माणाधीन आहेत जे शहरातून जाणार आहेत. NGN द्रुतगती मार्गाला लागून असलेल्या भागात अलीकडच्या काळात मोठ्या प्रमाणात निवासी विकास झाला आहे.\n\nMP-II वर 4/6-लेन दुहेरी-डेकर उन्नत रस्ता आहे ज्याला संपूर्ण शहर ओलांडण्यासाठी फक्त 5 मिनिटे लागतात. हे 4.8 किमी (3.0 mi) रस्ता फ्लेक्स क्रॉसिंगपासून सुरू होतो आणि विश्व भारती शाळेत संपतो. MP-I रस्त्यावर सेक्टर 12/22 ते सेक्टर 12/10-21/21A क्रॉसिंगपर्यंत आणखी एक उन्नत रस्ता तयार केला जाणार आहे. आणखी तीन उन्नत रस्त्यांचे नियोजन आहे. या पाच उन्नत रस्त्यांसोबतच अनेक अंडरपासचे बांधकाम किंवा मंजुरी सुरू आहे आणि हे सर्व प्रकल्प 2020 पर्यंत पूर्ण होऊ शकतील. नोएडा हे भारतातील सर्वाधिक एलिव्हेटेड रस्ते आणि अंडरपास असलेले शहर बनेल.\n\nUPSRTC, DTC आणि खाजगी बस शहरातील काही मार्गांवरून धावतात. कमी अंतराच्या वाहतुकीसाठी टॅक्सी, ऑटो रिक्षा आणि सायकल रिक्षा उपलब्ध आहेत.\n\nनोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्स्प्रेस वे नोएडातील चांगल्या पायाभूत सुविधांसह एक स्वयंपूर्ण शहरी कप्पा बनण्याच्या तयारीत आहे. हे 24.5 किमी लांब (15.2 mi) कॉरिडॉरने रिअल इस्टेट नोएडा एक्स्टेंशन गुंतवणूकदार आणि खरेदीदारांना त्याच्या चांगल्या पायाभूत सुविधा आणि एनसीआरच्या इतर क्षेत्रांशी कनेक्टिव्हिटीने आकर्षित केले आहे.\n\nहे क्षेत्र एक प्रमुख ग्रोथ कॉरिडॉर म्हणून उदयास आले आहे. 44, 45, 92–94, 96–100, 105, 108, 125–137 आणि 141–168 हे सेक्टर या कॉरिडॉरपासून दूर आहेत. हे क्षेत्र नोएडाच्या दक्षिण आणि आग्नेय दिशेला आहेत.\n\nडिसेंबर २०२१ पर्यंत, फरीदाबाद आणि गुडगावला नोएडाशी थेट जोडण्यासाठी नवीन फरीदाबाद-नोएडा-गुडगाव (FNG) एक्स्प्रेस वेचेही बांधकाम सुरू आहे.\n\nनोएडाचे सर्वात जवळचे विमानतळ हे दिल्लीतील इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. जून 2017 मध्ये, केंद्र सरकारने जेवारमधील आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या बांधकामास मंजुरी दिली, ज्याला अधिकृतपणे नोएडा आंतरराष्ट्रीय ग्रीनफील्ड विमानतळ असे नाव देण्यात आले, जेणेकरून नवी दिल्लीतील एकाची वाहतूक कमी होईल. जेवर येथील विमानतळाचे भूमिपूजन २५ नोव्हेंबर २०२१ रोजी करण्यात आले.\n\nनोएडात सेक्टर 35 मधील मोर्णा गावात बस स्टँड आहे. नवी दिल्ली, देहरादून, गाझियाबाद, टप्पल, खैर, अलीगढ, हाथरस, बुलंदशहर, मेरठ, मुझफ्फरनगर, हरिद्वार आणि इतर सारख्या जवळच्या शहरांसाठी नियमित बसेस आहेत. उत्तर प्रदेश परिवहन शहरात लोकल बस चालवते. मात्र, मोर्णा येथून बसस्थानकाचे स्थलांतर करण्याचे नियोजन आहे.\n\nनोएडा हे भारतीय मनोरंजन उद्योगासाठी एक प्रमुख स्थान आहे, अनेक चित्रपट, दूरदर्शन मालिका, वृत्तवाहिन्या आणि इतर माध्यमे येथे चित्रित केली जातात. म्युझिक कंपनीचे येथे मुख्यालय असण्याचे उदाहरण म्हणजे T-Series . शहरी संस्कृती किंवा महाविद्यालयीन जीवनाचा फोटो दाखवू इच्छिणाऱ्या दिग्दर्शकांमध्ये हे शहर झपाट्याने आवडते आहे. चित्रपट निर्माता ऋषभ अरोरा यांच्या म्हणण्यानुसार, \"गेल्या दशकात नोएडा खूप विकसित झाला आहे आणि घरासारखे वाटत आहे. आणि हे मैदानी शूटसाठी एक उत्तम ठिकाण आहे. शहरी कथा असलेले चित्रपट मोठे हिट होतात आणि नोएडा शहरी थीमवर आधारित चित्रपट आणि गाण्याच्या अनुक्रमांसाठी परिपूर्ण चव देते. शहरात महामार्ग, महाविद्यालये, रुंद रस्ते आणि चांगली गर्दी आहे.\" संदीप मारवाह यांनी स्थ���पन केलेले फिल्म सिटी हे प्रमुख वृत्तवाहिन्या आणि स्टुडिओचे केंद्र आहे.\n\nन्यूझ नेशन, डब्ल्यूआयओएन, झी न्यूझ, एनडीटीव्ही, टीव्ही टुडे ग्रुप, नेटवर्क 18, न्यूझएक्स, आणि इंडिया टीव्ही सारख्या न्यूझ चॅनेल येथे आहेत आणि काही वृत्तपत्र कंपन्या नोएडामध्ये देखील कार्यरत आहेत जसे की अमर उजाला - नोएडा, दैनिक जागरण, दैनिक भास्कर, राजस्थान पत्रिका, द इंडियन एक्सप्रेस, ट्रायसिटी टुडे आणि द टाइम्स ऑफ इंडिया . देशाचे राजकीय केंद्र असलेल्या दिल्लीशी असलेले नोएडाचे निकटतेमुळे ते वृत्तवाहिन्यांसाठी एक आकर्षक ठिकाण बनते. नवीन मॉल्स (मॉल ऑफ इंडिया) आणि मल्टिप्लेक्ससह अलीकडच्या वर्षांत व्यावसायिक क्रियाकलापही वाढले आहेत.\n\n2005 मध्ये, शहराने नोएडा हाफ- मॅरेथॉन आणि शहराचे पहिले आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शन, राष्ट्रकुल खेळांसाठी क्वीन्स बॅटन रिलेचे आयोजन केले होते. 2010च्या कॉमनवेल्थ गेम्ससाठी सायकलिंग स्पर्धा नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे येथे आयोजित करण्यात आली होती. नोएडा गोल्फ कोर्स शहराच्या दक्षिणेला वसलेला आहे, नोएडा गोल्फ 18 होल पार 72 कोर्सची लांबी 6989 यार्ड लांबीची आहे, याचे भारतीय गोल्फ युनियन तांत्रिक समितीने मूल्यांकन केले आहे. 2011 मध्ये, ग्रेटर नोएडाने जेपी ग्रुपने बांधलेल्या बुद्ध इंटरनॅशनल सर्किटमध्ये उद्घाटन फॉर्म्युला वन इंडियन ग्रां प्रिक्सचे आयोजन केले होते. हे सर्किट दक्षिण आशियातील अशा प्रकारचे पहिले आहे.\n\nनोएडा क्रिकेट स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे एक आंतरराष्ट्रीय स्टेडियम सेक्टर 21 मध्ये सुमारे 20,000 प्रेक्षक क्षमतेचे बांधले गेले आहे, नोएडा स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये सायकलिंग प्रेमींसाठी समर्पित ट्रॅक, गोल्फ आणि फुटबॉल प्रशिक्षण सुविधा यासारख्या सुविधा आहेत. नोएडा क्रिकेट स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये बास्केटबॉल कोर्ट, स्क्वॉश कोर्ट, टेबल-टेनिस कोर्ट, लॉन टेनिस कोर्ट, गोल्फ कोर्स आणि स्केटिंग रिंक यांचा समावेश आहे.\n\nनोएडा एक्सप्रेसवे येथे सेक्टर 152 मध्ये 125 एकर जागेसह 50,000 क्षमतेचे क्रिकेट स्टेडियम-कम-क्रीडा सुविधा बांधले जाईल, जे क्षमता आणि क्षेत्रफळात फिरोजशाह कोटला पेक्षा मोठे आहे.\n\nनोएडा मूळतः सुमारे 81 गावांचा समावेश होता, परंतु आता ते उत्तर प्रदेशातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याच्या अंतर्गत येते.\n\nतरीही, नोएडा खेड्यांमध��ये कायमस्वरूपी पोस्टल आणि वैयक्तिक पत्त्याचा अभाव आहे परंतु अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, खेड्यांतील घरे लवकरच नॉर्थ ईस्ट सेंटर फॉर टेक्नॉलॉजी ऍप्लिकेशन अँड रीच (NECTAR) द्वारे डिझाइन केलेल्या ड्रोनद्वारे टिपलेली हवाई प्रतिमा वापरून मॅप केली जातील, एक स्वायत्त सोसायटी. केंद्र सरकारचा विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग. हे नकाशे आपत्कालीन परिस्थितीत ग्रामीण भागांबद्दल महत्त्वपूर्ण माहिती देखील प्रदान करतील. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, सर्व 81 गावांचे मॅपिंग आणि पत्ते वाटप पूर्ण करण्यासाठी जवळपास एक वर्ष लागेल.\n\nनोएडाच्या गावांमध्ये घरांचे मॅपिंग आणि औपचारिक पत्ता दिल्याने, जमिनीचे हक्क, विकास योजना इत्यादींची माहिती मिळवणे सोपे होईल. \"सहज उपलब्ध असलेले नकाशे विकास योजना पुढे नेण्यासाठी आणि जमिनीच्या सीमावर्ती भागांवरील विवाद मिटवण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरतील. मॅपिंग विश्वसनीय नकाशे आणि शीर्षक दस्तऐवज तयार करून, जमिनीचे हस्तांतरण देखील सुलभ करेल.\" वर्ग:Pages with unreviewed translations\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा, न्यू ओखला इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटीसाठी लहान, भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात स्थित एक नियोजित शहर आहे .","translated_text":"Noida, short for New Okhla Industrial Development Authority, is a planned city located in Gautam Buddha Nagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"ReferenceA\">{{स्रोत बातमी|last=Patra|first=Pratyush|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Vibha-Chibber-We-moved-to-Noida-as-it-is-a-planned-city/articleshow/48058752.cms|title=Vibha Chibber: We moved to Noida as it is a planned city|date=14 July 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":142,"name":"ReferenceA","url":"http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Vibha-Chibber-We-moved-to-Noida-as-it-is-a-planned-city/articleshow/48058752.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":524172,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.209059-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.73291015625}],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा हे दिल्लीचे उपग्रह शहर आहे आणि ते भारताच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा (NCR) एक भाग आहे.","translated_text":"Noida is a satellite city of Delhi and is a part of the National Capital Region (NCR) of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताच्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या अहवालानुसार, 2011 मध्ये नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती.","translated_text":"According to the provisional Census of India, the population of Noida in 2011 was 642,381.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":3\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|website=Office of the Registrar General and Census Commissioner of India|publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], [[Government of India]]|page=3|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":88,"name":":3","url":"http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.668923-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"शहराचे व्यवस्थापन न्यू ओखला औद्योगिक विकास प्राधिकरण (NOIDA) द्वारे केले जाते.","translated_text":"The city is managed by the New Okla Industrial Development Authority (NOIDA).","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://noidaauthorityonline.in/|title=New Okhla Industrial Development Authority, Uttar Pradesh, India.|website=noidaauthorityonline.in|access-date=31 July 2020|archive-date=2022-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/|url-status=dead}}</ref>","char_index":78,"name":null,"url":"https://noidaauthorityonline.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.929847-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://noidaauthorityonline.in/|title=New Okhla Industrial Development Authority, Uttar Pradesh, India.|website=noidaauthorityonline.in|access-date=31 July 2020|archive-date=2022-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/|url-status=dead}}</ref>","char_index":78,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:42.292706-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय जवळच्या ग्रेटर नोएडा शहरात आहे.","translated_text":"The administrative headquarters of the district is located in the nearby city of Greater Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर नोएडा (विधानसभा) मतदारसंघ आणि गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा) मतदारसंघाचा एक भाग आहे.","translated_text":"The city is a part of the Noida (Assembly) constituency and Gautam Buddha Nagar (Lok Sabha) constituency.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महेश शर्मा हे गौतम बुद्ध नगरचे विद्यमान लोकसभा खासदार आहेत, तर पंकज सिंह नोएडाचे विद्यमान आमदार आहेत.","translated_text":"Mahesh Sharma is the current Lok Sabha MP from Gautam Buddha Nagar and Pankaj Singh is the current MP from Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.indiaculture.nic.in/dr-mahesh-sharma|title=Dr. Mahesh Sharma - Ministry of Culture|website=indiaculture.nic.in}}</ref>","char_index":101,"name":null,"url":"http://www.indiaculture.nic.in/dr-mahesh-sharma","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:43.411945-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"hindustantimes1\">[https://web.archive.org/web/20120307102507/http://www.hindustantimes.com/Specials/Coverage/Assembly-Elections-2012/Chunk-HT-UI-AssemblyElections2012-UP-CountryTales/Noida-s-first-MLA-has-his-task-cut-out/SP-Article10-821916.aspx Noida's first MLA has his task cut out]. </ref>","char_index":101,"name":"hindustantimes1","url":"https://web.archive.org/web/20120307102507/http://www.hindustantimes.com/Specials/Coverage/Assembly-Elections-2012/Chunk-HT-UI-AssemblyElections2012-UP-CountryTales/Noida-s-first-MLA-has-his-task-cut-out/SP-Article10-821916.aspx","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:44.486253-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"2015 मध्ये एबीपी न्यूझने आयोजित केलेल्या \"सर्वोत्कृष्ट शहर पुरस्कार\" मध्ये नोएडाला उत्तर प्रदेशातील सर्वोत्कृष्ट शहर आणि संपूर्ण भारतातील घरांच्या बाबतीत सर्वोत्कृष्ट शहर म्हणून स्थान देण्यात आले होते.","translated_text":"Noida was ranked as the best city in Uttar Pradesh and the best city in terms of housing in all of India in the \"Best City Award\" organised by ABP News in 2015.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://www.abplive.in/india/2015/03/11/article524150.ece/Mumbai-wins-the-Best-City-Award-2015|title=Mumbai wins the Best City Award 2015|access-date=31 March 2021}}</ref>","char_index":201,"name":null,"url":"http://www.abplive.in/india/2015/03/11/article524150.ece/Mumbai-wins-the-Best-City-Award-2015","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":487,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:44.556278-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://tennews.in/abp-news-awards-noida-city-for-housing-and-best-city-in-uttar-pradesh/|title=ABP News awards Noida city for housing and best city in Uttar Pradesh|date=11 March 2014|publisher=Ten News Network}}</ref>","char_index":201,"name":null,"url":"http://tennews.in/abp-news-awards-noida-city-for-housing-and-best-city-in-uttar-pradesh/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:44.724430-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा हे जवळपास ५०% हिरवे कव्हर असलेले भारतातील सर्वात हरित शहर मानले जाते, जे भारतातील कोणत्याही शहरापेक्षा सर्वाधिक आहे.","translated_text":"Noida is considered to be the greenest city in India with almost 50% green cover, which is the highest of any city in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Authority-to-make-atlas-to-bring-Noida-on-tourist-map/articleshow/46800912.cms|title=Authority to make atlas to bring Noida on tourist map|date=4 April 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":122,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Authority-to-make-atlas-to-bring-Noida-on-tourist-map/articleshow/46800912.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":280028,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:54.822881-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.95263671875},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Aradhak|first=Purusharth|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-is-countrys-greenest-city-drive-to-push-cover/articleshow/47951562.cms|title='Noida is country's greenest city, drive to push cover'|date=6 July 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":122,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-is-countrys-greenest-city-drive-to-push-cover/articleshow/47951562.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":285153,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:55.236435-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7373046875}],"citations_needed":[]},{"text":"हे मध्यम श्रेणीतील शहरांमध्ये (3 लाख ते 10 लाख लोकसंख्या) सर्वात स्वच्छ शहर आणि 1,000,000 पेक्षा कमी लोकसंख्या असलेल्या शहरांमध्ये चौथे स्वच्छ शहर देखील आहे.","translated_text":"It is also the cleanest city among the middle class cities (population 3 lakh to 10 lakh) and the fourth cleanest among cities with a population of less than 1,000,000.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/noida-25th-cleanest-city-among-cities-with-less-than-10-lakh-people/articleshow/77660015.cms|title=Noida 25th cleanest city among cities with less than 10 lakh people|work=The Economic Times|access-date=21 August 2020}}</ref>","char_index":157,"name":null,"url":"https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/noida-25th-cleanest-city-among-cities-with-less-than-10-lakh-people/articleshow/77660015.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":207648,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:55.653019-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.892578125}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर ब्रजच्या सांस्कृतिक प्रदेशात आहे.","translated_text":"The city is located in the cultural region of Bruges.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा 17 एप्रिल 1976 रोजी प्रशासकीय अस्तित्वात आले आणि 17 एप्रिल \"नोएडा दिवस\" म्हणून साजरा केला जातो.","translated_text":"Noida officially came into existence on 17 April 1976 and 17 April is celebrated as \"Noida Day\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विवादास्पद आणीबाणीच्या काळात (1975-1977) शहरीकरणाचा एक भाग म्हणून त्याची स्थापना करण्यात आली.","translated_text":"It was established as part of the urbanization during the controversial Emergency period (1975-1977).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संजय गांधी यांच्या पुढाकाराने UP औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत शहराची निर्मिती करण्यात आली.","translated_text":"Sanjay Gandhi's initiative led to the creation of the city under the UP Industrial Sector Development Act, 1976.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":104,"name":":2","url":"http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.214039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":104,"name":":2","url":"http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.214039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"संपूर्ण राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये शहराचे दरडोई उत्पन्न सर्वाधिक आहे.","translated_text":"The per capita income of the city is the highest in the entire National Capital Region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा हे विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) म्हणून वर्गीकृत आहे.","translated_text":"Noida is classified as a Special Economic Zone (SEZ).","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.sezindia.nic.in/writereaddata/pdf/ListofoperationalSEZs.pdf|title=List of Operational SEZ of India as on 07.09.2017|date=7 September 2017|publisher=[[Ministry of Commerce and Industry (India)|Ministry of Commerce and Industry]]|access-date=15 October 2017}}</ref>","char_index":56,"name":null,"url":"http://www.sezindia.nic.in/writereaddata/pdf/ListofoperationalSEZs.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.855053-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा प्राधिकरण देशातील सर्वात श्रीमंत नागरी संस्थांपैकी एक आहे.","translated_text":"Noida Authority is one of the richest civic institutions in the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>Purusharth Aradhak, [http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Infrastructure-projects-to-get-a-boost-with-Noida-Authoritys-Rs-8000-crore-budget/articleshow/29427179.cms \"Infrastructure projects to get a boost with Noida Authority's Rs 8,000 crore budget\"], [[Times of India]], 27 January 2014</ref>","char_index":64,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Infrastructure-projects-to-get-a-boost-with-Noida-Authoritys-Rs-8000-crore-budget/articleshow/29427179.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":283744,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:00.011137-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.92431640625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात आहे.","translated_text":"Noida is located in Gautam Buddha Nagar district of Uttar Pradesh state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा सुमारे नवी दिल्लीच्या आग्नेय, जिल्हा मुख्यालयाच्या वायव्येस, ग्रेटर नोएडा, आणि राज्याची राजधानी लखनौच्या वायव्येस.","translated_text":"Noida is about southeast of New Delhi, north of district headquarters, Greater Noida, and north of state capital Lucknow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे पश्चिम आणि नैऋत्येला यमुना नदीने, उत्तरेला आणि वायव्येस दिल्ली शहराने, ईशान्येला दिल्ली आणि गाझियाबाद शहरांनी उत्तर-पूर्वेस, पूर्वेला आणि आग्नेयेला हिंडन नदीने बांधलेले आहे .","translated_text":"It is bounded to the west and southwest by the Yamuna River, to the north and northeast by the city of Delhi, to the northeast by the cities of Delhi and Ghaziabad, to the northeast, east and southeast by the Hindan River.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा यमुना नदीच्या पाणलोट क्षेत्रात येते आणि जुन्या नदीच्या पलंगावर आहे.","translated_text":"Noida falls in the Yamuna River catchment area and is situated on the old riverbed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माती समृद्ध आणि चिकणमाती आहे.","translated_text":"The soil is rich and clayy.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable\"\n|भौगोलिक क्षेत्र\n| 1,442 किमी  \n|-\n| लोकसंख्या\n| 1105290; 600950(M), 504340 (F)\n|-\n| साक्षर\n| ६२७९३०; 402230(M), 225700 (F)\n|-\n| तहसील\n| 3\n|-\n| विकास खंड\n| 4\n|-\n| न्याय पंचायत\n| ३८\n|-\n| ग्रामसभा\n| २४३\n|-\n| वस्तीचे गाव\n| ३४३\n|-\n| वस्तीचे गाव\n| 30\n|-\n| शहरे\n| 8\n|-\n| स्रोत\n| http://gbnagar.nic.in/\n|}"},{"type":"heading","text":"हवामान","translated_text":"The weather","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उन्हाळ्यात","translated_text":"In the summer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(मार्च ते जून) हवामान उष्ण राहते आणि तापमान कमाल ४८ पर्यंत असते °C ते किमान 30 पर्यंत °C","translated_text":"(March to June) The climate remains warm and the temperature ranges from a maximum of 48 °C to at least 30 °C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जूनच्या मध्यापासून ते सप्टेंबरच्या मध्यापर्यंत मान्सूनचा हंगाम असतो.","translated_text":"The monsoon season lasts from mid-June to mid-September.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिमालयीन प्रदेशातून येणाऱ्या थंडीच्या लाटांमुळे नोएडातील हिवाळा थंड आणि कडक होतो.","translated_text":"The cold waves coming from the Himalayan region make winters in Noida cold and harsh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तापमान 3 पर्यंत खाली येते °C ते 4 हिवाळ्याच्या शिखरावर °C.","translated_text":"Temperatures drop to 3 °C to 4 °C at the peak of winter.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडातही धुके आणि धुके आहे समस्या.","translated_text":"There is fog and fog in Noida too.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जानेवारीमध्ये, दाट धुक्याने शहर व्यापले आहे, ज्यामुळे रस्त्यांवरील दृश्यमानता कमी होते.","translated_text":"In January, the city is covered by a dense fog, which reduces visibility on the streets.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"लोकसंख्याशास्त्र","translated_text":"Demographics","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"2011च्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या आकडेवारीनुसार, नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती, त्यापैकी पुरुषांची लोकसंख्या 352,577 आणि महिलांची लोकसंख्या 289,804 होती.","translated_text":"As per the provisional census of 2011, Noida had a population of 642,381, of which 352,577 were males and 289,804 were females.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साक्षरता दर 88.58 टक्के होता.","translated_text":"The literacy rate was 88.58 percent.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरुष साक्षरता 92.90% आणि महिला साक्षरता 83.28% होती.","translated_text":"Male literacy was 92.90% and female literacy was 83.28%.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":3\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|website=Office of the Registrar General and Census Commissioner of India|publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], [[Government of India]]|page=3|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":53,"name":":3","url":"http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.668923-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तेथे जवळपास सर्व प्रमुख धर्माचे लोक आहेत, परंतु बहुसंख्य हिंदू धर्माचे पालन करतात.","translated_text":"There are people of almost all major religions, but the majority follow Hinduism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरात अनेक प्रसिद्ध ह��ंदू मंदिरे आहेत, त्यापैकी काही प्रसिद्ध आहेत सेक्टर 22 मधील हनुमान मंदिर, सेक्टर 26 मधील कालीबारी मंदिर, सेक्टर 33 मधील इस्कॉन मंदिर, सेक्टर 34 मधील श्री जगन्नाथ मंदिर, सेक्टर मधील साई बाबा मंदिर. ६१, सेक्टर ३१ मधील शिवमंदिर, सेक्टर ३६ मधील श्री राम मंदिर आणि सेक्टर १६३ मोहियापूर येथील कुटी मंदिर.","translated_text":"There are many famous Hindu temples in the city, some of which are famous are Hanuman Temple in Sector 22, Kalibari Temple in Sector 26, Iskon Temple in Sector 33, Sri Jagannath Temple in Sector 34, Sai Baba Temple in Sector 61.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सेक्टर 50 मधील शिया जामा मशीद आणि सेक्टर 51 मधील सेंट ग्रेगोरियोस इंडियन ऑर्थोडॉक्स चर्च, सेक्टर 50 मधील मार थॉमा चर्च आणि सेक्टर 34 मधील सेंट मेरी कॅथोलिक चर्च देखील प्रसिद्ध आहेत.","translated_text":"Shia Jama Masjid in Sector 50 and St. Gregory's Indian Orthodox Church in Sector 51, Mar Thomas Church in Sector 50 and St. Mary's Catholic Church in Sector 34 are also famous.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रशासन","translated_text":"Administration","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"प्राधिकरण","translated_text":"authority","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर प्रदेश औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत स्थापन केलेली वैधानिक प्राधिकरण NOIDA प्राधिकरणाद्वारे शहराच्या पायाभूत सुविधांची देखभाल केली जाते.","translated_text":"The infrastructure of the city is maintained by the NOIDA Authority, a statutory authority established under the Uttar Pradesh Industrial Sector Development Act, 1976.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":155,"name":":2","url":"http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.214039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"प्राधिकरणाचे प्रमुख त्याचे अध्यक्ष संजीव कुमार मित्तल आहेत, जे आयएएस अधिकारी आहेत, प्राधिकरणाच्या दैनंदिन बाबी, तथापि, त्याचे सीईओ, जे एक आयएएस अधिकारी देखील आहेत ते पाहतात.","translated_text":"The Authority is headed by its Chairman Sanjeev Kumar Mittal, who is an IAS officer. However, its CEO, who is also an IAS officer, oversees the day-to-day affairs of the Authority.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.greaternoidaauthority.in/keyoff|title=Key Management Persons|website=Greater Noida Industrial Development Authority|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":173,"name":null,"url":"https://www.greaternoidaauthority.in/keyoff","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":174309,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:00.456998-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":1,"source_quality_raw_score":0.154296875}],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा प्राधिकरण उत्तर प्रदेश सरक���रच्या पायाभूत सुविधा आणि औद्योगिक विकास विभागांतर्गत येते.","translated_text":"The Noida Authority falls under the Department of Infrastructure and Industrial Development of the Government of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा प्राधिकरणाचे अध्यक्ष आलोक टंडन आहेत आणि सीईओ रितू माहेश्वरी आहेत.","translated_text":"Noida Authority is chaired by Alook Tandon and CEO is Ritu Maheshwari.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html|title=Contact Us - Noida Authority Online|website=Noida Authority|access-date=12 August 2017|archive-date=2018-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html|url-status=dead}}</ref>","char_index":71,"name":null,"url":"https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:00.941884-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html|title=Contact Us - Noida Authority Online|website=Noida Authority|access-date=12 August 2017|archive-date=2018-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html|url-status=dead}}</ref>","char_index":71,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.500841-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=PTI|url=https://www.financialexpress.com/india-news/ritu-maheshwari-is-new-ceo-of-noida-authority/1643043/|title=Ritu Maheshwari is new CEO of Noida Authority|date=13 July 2019|work=The Financial Express|access-date=25 July 2019}}</ref>","char_index":71,"name":null,"url":"https://www.financialexpress.com/india-news/ritu-maheshwari-is-new-ceo-of-noida-authority/1643043/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":485,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.570925-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सामान्य प्रशासन","translated_text":"General administration","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गौतम बुद्ध नगर जिल्हा हा मेरठ विभागाचा एक भाग आहे, ज्याचे प्रमुख विभागीय आयुक्त आहेत, जे उच्च ज्येष्ठतेचे IAS अधिकारी आहेत, आयुक्त हे विभागातील स्थानिक सरकारी संस्थांचे (महानगरपालिकांसह) प्रमुख आहेत, प्रभारी आहेत.","translated_text":"Gautam Buddha Nagar District is a part of the Meerut Division, which is headed by Department Commissioners, who are senior IAS officers, Commissioners are the heads of local government bodies (including Municipalities) in the department, in charge.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याच्या विभागातील पायाभूत सुविधांचा विकास, आणि विभागातील कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी देखील जबाबदार आहे.","translated_text":"It is also responsible for the development of the infrastructure of its department and maintaining law and order in the department.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":22\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://up.gov.in/upconstitution.aspx|title=CONSTITUTIONAL SETUP|website=[[Government of Uttar Pradesh]]|access-date=30 August 2017}}</ref>","char_index":107,"name":":22","url":"http://up.gov.in/upconstitution.aspx","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.617192-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":422\">{{स्रोत पुस्तक|title=Indian Administration|last=Maheshwari|first=S.R.|publisher=Orient Blackswan Private Ltd.|year=2000|isbn=9788125019886|edition=6th|location=[[New Delhi]]|pages=563–572}}</ref>","char_index":107,"name":":422","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":52\">{{स्रोत पुस्तक|title=Revenue administration in India: A case study of Bihar|last=Singh|first=G.P.|publisher=Mittal Publications|year=1993|isbn=978-8170993810|location=[[Delhi]]|pages=26–129}}</ref>","char_index":107,"name":":52","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":62\">{{स्रोत पुस्तक|title=Governance in India|last=Laxmikanth|first=M.|publisher=McGraw Hill Education|year=2014|isbn=978-9339204785|edition=2nd|location=Noida|pages=5.1–5.2}}</ref>","char_index":107,"name":":62","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.yourarticlelibrary.com/india-2/role-and-functions-of-divisional-commissioner/46672/|title=Role and Functions of Divisional Commissioner|date=6 January 2015|website=Your Article Library|access-date=20 August 2017}}</ref>","char_index":107,"name":null,"url":"http://www.yourarticlelibrary.com/india-2/role-and-functions-of-divisional-commissioner/46672/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=iso-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":318,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:12.710624-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (25 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्हा दंडाधिकारी, म्हणून, मेरठच्या विभागीय आयुक्तांना अहवाल देतात.","translated_text":"The District Prosecutor, therefore, reports to the District Commissioners of Meerut.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मेरठचे विद्यमान विभागीय आयुक्त अनिता सी.","translated_text":"The current District Commissioner of Meerut, Anita C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मेश्राम (IAS) आहेत.","translated_text":"There are meshes (IAS).","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":1\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://meerutdivision.nic.in/index_en.html|title=Office of the Divisional Commissioner, Meerut Division|website=Office of the [[Divisional Commissioner]], [[Meerut]]|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":19,"name":":1","url":"http://meerutdivision.nic.in/index_en.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":103805,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:13.091361-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (73 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गौतम बुद्ध नगर जिल्हा प्रशासनाचे नेतृत्व गौतम बुद्ध नगरचे जिल्हा दंडाधिकारी (DM) करतात, जे एक IAS अधिकारी आहेत.","translated_text":"Gautam Buddha Nagar District Administration is headed by Gautam Buddha Nagar District Prosecutor (DM) who is an IAS officer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डीएम हे केंद्र सरकारसाठी मालमत्ता नोंदी आणि महसूल संकलनाचे प्रभारी आहेत आणि शहरातील राष्ट्रीय निवडणुकांवर देखरेख करतात.","translated_text":"The DM is in charge of property records and revenue collection for the Central Government and oversees national elections in the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\":22\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://up.gov.in/upconstitution.aspx|title=CONSTITUTIONAL SETUP|website=[[Government of Uttar Pradesh]]|access-date=30 August 2017}}</ref>","char_index":119,"name":":22","url":"http://up.gov.in/upconstitution.aspx","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.617192-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":4\">{{स्रोत पुस्तक|title=Indian Administration|last=Maheshwari|first=S.R.|publisher=Orient Blackswan Private Ltd.|year=2000|isbn=9788125019886|edition=6th|location=[[New Delhi]]|pages=573–597}}</ref>","char_index":119,"name":":4","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":6\">{{स्रोत पुस्तक|title=Governance in India|last=Laxmikanth|first=M.|publisher=McGraw Hill Education|year=2014|isbn=978-9339204785|edition=2nd|location=Noida|pages=6.1–6.6}}</ref>","char_index":119,"name":":6","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":5\">{{स्रोत पुस्तक|title=Revenue administration in India: A case study of Bihar|last=Singh|first=G.P.|publisher=Mittal Publications|year=1993|isbn=978-8170993810|location=[[Delhi]]|pages=50–124}}</ref>","char_index":119,"name":":5","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|title=Powers Of District Magistrate in India|website=Important India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|archive-date=16 August 2017|access-date=20 August 2017}}</ref>","char_index":119,"name":null,"url":"http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":42744,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:16.889042-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.8056640625},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|title=Powers Of District Magistrate in India|website=Important India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|archive-date=16 August 2017|access-date=20 August 2017}}</ref>","char_index":119,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:17.282353-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हा दंडाधिकाऱ्यांना एक मुख्य विकास अधिकारी, तीन अतिरिक्त जिल्हा दंडाधिकारी/ एडीएम (कार्यकारी, वित्त आणि महसूल आणि कायदा व सुव्यवस्था) आणि एक नगर दंडाधिकारी सहाय्य करतात.","translated_text":"The District Prosecutors are assisted by a Chief Development Officer, three additional District Prosecutors/ADMs (Executive, Finance and Revenue and Law and Order) and one Municipal Prosecutor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्हा नोएडा सदर, दादरी आणि जेवार या तीन उपविभागांमध्ये विभागला गेला आहे, प्रत्येक उपविभागीय दंडाधिकारी (SDM) यांच्या नेतृत्वाखाली जिल्हा दंडाधिकाऱ्यांना अहवाल देतात.","translated_text":"The district of Noida is divided into three sub-divisions: Sadr, Dhadri and Jewar, each of which reports to the District Prosecutors under the direction of a Sub-Divisional Prosecutor (SDM).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"30 मार्च 2020 पासून गौतम बुद्ध नगर (नोएडा)चे सध्याचे डीएम सुहास ललिनकेरे यथीराज (IAS) आहेत.","translated_text":"The current DM of Gautam Buddha Nagar (Noida) is Suhas Lalinkare Yathiraj (IAS) from 30 March 2020.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कायद्याची अंमलबजावणी","translated_text":"Law Enforcement","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जानेवारी 2020 मध्ये, योगी आदित्यनाथ यांच्या नेतृत्वाखालील उत्तर प्रदेश सरकारने घोषणा केली की गौतम बुद्ध नगर (नोएडा) आणि लखनौमध्ये आयुक्तालय पोलीस यंत्रणा असेल, पोलीस आयुक्तांच्या नेतृत्वाखाली ते थेट उत्तर प्रदेशच्या DGPला अहवाल देतील.","translated_text":"In January 2020, the Government of Uttar Pradesh led by Yogi Adityanath announced that the Commission will have a police system in Gautam Buddha Nagar (Noida) and Lucknow, under the leadership of the Commissioners of Police, reporting directly to the DGP of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/police-gets-more-powers-in-up-commissioner-system-implemented-in-lucknow-gautam-buddha-nagar/article30556740.ece|title=Police gets more powers in U.P., commissioner system implemented in Lucknow, Gautam Buddha Nagar|date=13 January 2020|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=19 July 2020}}</ref>","char_index":160,"name":null,"url":"https://www.thehindu.com/news/national/other-states/police-gets-more-powers-in-up-commissioner-system-implemented-in-lucknow-gautam-buddha-nagar/article30556740.ece","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":158317,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:17.350501-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.828125}],"citations_needed":[]},{"text":"पोलीस.","translated_text":"The police.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पोलीस आयुक्त (अतिरिक्त डीजीपी दर्जाचे) यांना दोन अतिरिक्त पोलीस आयुक्त (डेप्युटी आयजीपी दर्जाचे) सहाय्य करतात.","translated_text":"The Commissioner of Police (Additional DGP status) is assisted by two additional Commissioners of Police (Deputy IGP status).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या खाली, सात पोलीस उपायुक्त/डीसीपी (एसपी दर्जाचे) आहेत.","translated_text":"Below them, there are seven Deputy Commissioners/DCPs (SP rank).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा तीन पोलीस झोनमध्ये विभागले गेले आहे म्हणजे नोएडा, सेंट्रल नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा, त्यापैकी प्रत्येक झोनल डीसीपी (एसपी रँक) अंतर्गत आहे.","translated_text":"Noida is divided into three police zones namely Noida, Central Noida and Greater Noida, each of which is under the Zonal DCP (SP rank).","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://uppolice.gov.in/frmOfficials.aspx?commgbngr&cd=NAA0ADYAMwA=|title=List of Officers posted at G.B. Nagar, Uttar Pradesh (Noida Police)|website=uppolice.gov.in|access-date=19 July 2020}}</ref>","char_index":6,"name":null,"url":"https://uppolice.gov.in/frmOfficials.aspx?commgbngr&cd=NAA0ADYAMwA=","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":232937,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:19.178707-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7314453125}],"citations_needed":[]},{"text":"या तीन झोनल डीसीपींव्यतिरिक्त, नोएडा पोलिसांकडे मुख्यालय, वाहतूक, गुन्हे आणि महिला सुरक्षा या चार इतर डीसीपी आहेत.","translated_text":"In addition to these three Zonal DCPs, Noida Police has four other DCPs: Headquarters, Transport, Crime and Women's Security.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या खाली, 16 सहायक पोलीस आयुक्त/एसीपी (डेप्युटी एसपी रँक) आहेत.","translated_text":"Under him, there are 16 Assistant Police Commissioners/ACPs (Deputy SP ranks).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा पोलिसांचे वर्तमान आयुक्त आलोक सिंग हे भारतीय पोलीस सेवा (IPS) अधिकारी आहेत.","translated_text":"The current Commissioner of Police of Noida, Alok Singh is an Indian Police Service (IPS) officer.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/alok-singh-is-noida-s-first-cp-after-district-upgraded-to-commissioner-system/story-p7pONbnurbePXGVSTyyonJ.html|title=Alok Singh is Noida's first CP after district upgraded to commissioner system|date=13 January 2020|website=Hindustan Times|language=en|access-date=19 July 2020}}</ref>","char_index":81,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/india-news/alok-singh-is-noida-s-first-cp-after-district-upgraded-to-commissioner-system/story-p7pONbnurbePXGVSTyyonJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.030662-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"न्यायालये","translated_text":"Courts","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडासाठी न्यायालय हे जिल्हा न्यायालय संकुल, सूरजपूर ग्रेटर नोएडा, गौतम बुद्ध नगर येथे 2012 मध्ये स्थापन करण्यात आले असून त्यात 18 न्यायालये कार्यरत आहेत.","translated_text":"The Court for Noida was established in 2012 at the District Court Complex, Surapur Greater Noida, Gautam Buddha Nagar with 18 courts operating.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सूरजपूर ग्रेटर नोएडा येथील न्यायालयीन संकुल ३० एकरपेक्षा जास्त जागेवर बांधले आहे.","translated_text":"The Judicial Complex at Surapur Greater Noida is built on more than 30 acres of land.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"न्यायालयाच्या पायाभूत सुविधा चांगल्या आकाराच्या कोर्टरूमसह नीटनेटक्या आणि स्वच्छ आहेत.","translated_text":"The court infrastructure is neat and clean with a good size courtroom.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://districts.ecourts.gov.in/gautam-buddha-nagar|title=Gautam Buddha Nagar/District Court in India {{!}} Official Website of District Court of India|website=districts.ecourts.gov.in|url-status=live}}</ref>","char_index":86,"name":null,"url":"https://districts.ecourts.gov.in/gautam-buddha-nagar","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.073996-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/cities/all-courts-now-functional-in-gautam-budh-nagar/story-ofDluSEwb2gZLCQU4lSVVN.html|title=All courts now functional in Gautam Budh Nagar|date=9 June 2020|website=Hindustan Times|language=en|url-status=live}}</ref>","char_index":86,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/cities/all-courts-now-functional-in-gautam-budh-nagar/story-ofDluSEwb2gZLCQU4lSVVN.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.345628-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.apsinghlawyer.com/post/where-is-court-for-noida-greater-noida-situated|title=Where is Court for Noida, Greater Noida Situated ?|date=9 August 2021}}</ref>","char_index":86,"name":null,"url":"https://www.apsinghlawyer.com/post/where-is-court-for-noida-greater-noida-situated","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":779726,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.390036-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (79 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पायाभूत सुविधा","translated_text":"Infrastructure","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतातील शहरांमध्ये स्वच्छतेच्या बाबतीत नोएडा सर्वात स्वच्छ मध्यम लोकसंख्येच्या शहरांपैकी एक आहे.","translated_text":"Noida is one of the cleanest medium population cities in terms of cleanliness among the cities of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://wap.business-standard.com/content-amp/press-releases-ani/noida-ranked-india-s-cleanest-medium-city-122011001060_1.html|title=Noida ranked India's Cleanest Medium City|work=Business Standard|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":97,"name":null,"url":"https://wap.business-standard.com/content-amp/press-releases-ani/noida-ranked-india-s-cleanest-medium-city-122011001060_1.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.670001-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"संबंधित भौतिक पायाभूत सुविधांची निर्मिती नोएडा आणि ग्रेटर नोएडामध्ये जास्त आहे.","translated_text":"The construction of related physical infrastructure is high in Noida and Greater Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>[http://www.financialexpress.com/news/the-uneven-growth-in-ncr/1025916/0 The uneven growth in NCR]. </ref>","char_index":79,"name":null,"url":"http://www.financialexpress.com/news/the-uneven-growth-in-ncr/1025916/0","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.689606-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडातील बहुतेक जमीन फारशी सुपीक नाही आणि शेतीचे उत्पादन कमी आहे.","translated_text":"Most of the land in Noida is not very fertile and agricultural production is low.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते एका बाजूला यमुना नदीच्या आणि दुसऱ्या बाजूला हिंडन नदीच्या पूर मैदानात आहे.","translated_text":"It is on one side of the Yamuna River and on the other side of the Hindan River flood plain.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महामाया फ्लायओव्हरपासून ग्रेटर नोएडापर्यंत दोन्ही बाजूंनी नोएडा एक्सप्रेसवेवरून बरीच गावे दिसतात.","translated_text":"Many villages can be seen from both sides of the Noida Expressway from the Maha Maya Flyover to Greater Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ताज एक्सप्रेसवेचे एक टोक हिंडन नदीजवळ नोएडा एक्सप्रेसवेवर संपते आणि दुसरे आग्रा येथे.","translated_text":"One end of the Taj Expressway ends at the Noida Expressway near the Hindun River and the other at Agra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1980 पर्यंत, या गावांमध्ये दर 2-3 वर्षांनी पूर येत होता, परिणामी लोक तात्पुरते नोएडामधील इतर ठिकाणी आणि अगदी दिल्लीतील मेहरौलीपर्यंत गेले. नोएडा त्याच्या उंच इमारतींसाठी देखील प्रसिद्ध आहे आणि या पॅरामीटरमध्ये मुंबईनंतर भारतात दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.","translated_text":"Until 1980, these villages were flooded every 2-3 years, resulting in people temporarily moving to other places in Noida and even to Mehrauli in Delhi. Noida is also famous for its tall buildings and ranks second in India after Mumbai in this parameter.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात महसूल अतिरिक्त असतो कारण ते संपूर्ण रक्कम विकासावर किंवा नागरी सुविधा राखण्यासाठी खर्च करू शकत नाहीत.","translated_text":"A large amount of revenue is extra every year because they cannot spend the entire amount on development or maintenance of civic facilities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडाच्या महसुलात बिल्डर्सकडून भाडेपट्टीचे भाडे आणि व्याज हे सर्वात मोठे योगदान आहे.","translated_text":"Rent and interest from builders is the largest contributor to the revenue of Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याशिवाय, प्राधिकरणाला पाणी आणि मालमत्ता हस्तांतरण शुल्कातून मोठा महसूल मिळतो.","translated_text":"In addition, the Authority receives significant revenue from water and property transfer fees.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"नोएडा प्राधिकरणाने अतिरिक्त निधीमुळे 3,500 कोटी विविध बँकांमध्ये मुदत ठेवी म्हणून जमा केले होते.","translated_text":"\"Noida Authority had deposited Rs 3,500 crore as a term deposit in various banks due to additional funds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडाकडे इतका अतिरिक्त निधी आहे की तो सलग 5 वर्षे आपल्या वाटप करणाऱ्यांकडून कोणताही कर घेत नसला तरीही ते शहर चालवू शकते.\"","translated_text":"Noida has so much extra funds that it can run the city even if it doesn't charge any taxes from its allocators for five consecutive years\".","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://www.hindustantimes.com/noida/noida-gold-mine-of-uttar-pradesh/story-Gi7dyHwV5QYRoTsnpKZhiJ.html|title=Noida: Gold mine of Uttar Pradesh|date=3 December 2014|work=[[Hindustan Times]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":121,"name":null,"url":"http://www.hindustantimes.com/noida/noida-gold-mine-of-uttar-pradesh/story-Gi7dyHwV5QYRoTsnpKZhiJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.743252-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब्","translated_text":"I'm not sure what I'm talking about.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एक 300 मी (९८० फूट) नोएडामध्ये \" सुपरनोव्हा स्पिरा \" नावाची उंच गगनचुंबी इमारत आहे.","translated_text":"A 300 m (980 ft) tall skyscraper called \"Supernova Spira\" is located in Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.hindustantimes.com/noida/at-300-metres-noida-s-tallest-tower-will-be-ready-in-2-years/story-qo5krORv8HJcthuEV2biZI.html|title=At 300 metres, Noida's tallest tower will be ready in 2 years|date=18 August 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>","char_index":83,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/noida/at-300-metres-noida-s-tallest-tower-will-be-ready-in-2-years/story-qo5krORv8HJcthuEV2biZI.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.771370-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"2021 मध्ये पूर्ण झाल्यानंतर हा उत्तर भारतातील सर्वात उंच निवासी टॉवर असेल.","translated_text":"When completed in 2021, it will be the tallest residential tower in North India.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Haidar|first=Faizan|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/property-/-cstruction/north-indias-tallest-residential-tower-to-be-ready-by-next-year-supertech/articleshow/79058942.cms|title=North India's tallest residential tower to be ready by next year: Supertech|date=5 November 2020|work=The Economic Times|access-date=2 February 2021}}</ref>","char_index":74,"name":null,"url":"https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/property-/-cstruction/north-indias-tallest-residential-tower-to-be-ready-by-next-year-supertech/articleshow/79058942.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":265604,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.813479-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.8369140625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अर्थव्यवस्था","translated_text":"The Economy","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गेल्या 10 वर्षांत, नोएडा हे मायक्रोसॉफ्ट, आर्म होल्डिंग्ज, एचसीएल, सॅमसंग आणि बार्कलेजसारख्या सॉफ्टवेर आणि मोबाइल अॅप डेव्हलपमेंट कंपन्यांचे केंद्र बनले आहे.","translated_text":"Over the last 10 years, Noida has become a hub for software and mobile app development companies like Microsoft, Arm Holdings, HCL, Samsung and Barclays.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Gaur|first=Vatsala|url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/microsoft-to-open-a-4000-employee-campus-in-uttar-pradesh/articleshow/76695414.cms|title=Microsoft to open a 4000-employee campus in Uttar Pradesh|work=The Economic Times|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":42,"name":null,"url":"https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/microsoft-to-open-a-4000-employee-campus-in-uttar-pradesh/articleshow/76695414.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":204724,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:26.164630-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.90234375},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Punit|first=Itika Sharma|url=https://www.business-standard.com/article/companies/british-multinational-arm-opens-second-design-center-in-india-113101000414_1.html|title=British multinational ARM opens second design center in India|date=10 October 2013|work=Business Standard India|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":59,"name":null,"url":"https://www.business-standard.com/article/companies/british-multinational-arm-opens-second-design-center-in-india-113101000414_1.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":534,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:27.965060-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.livemint.com/news/india/hcl-technologies-launches-hackathon-to-identify-solutions-for-covid-impact-11597928329529.html|title=HCL Technologies launches hackathon to identify solutions for covid impact|date=20 August 2020|work=mint|language=en|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":67,"name":null,"url":"https://www.livemint.com/news/india/hcl-technologies-launches-hackathon-to-identify-solutions-for-covid-impact-11597928329529.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":472132,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:27.998890-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.927734375},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=MP|first=Team|url=http://www.millenniumpost.in/delhi/6-injured-as-transformer-blasts-outside-barclays-building-in-noida-sector-62-396182|title=6 injured as transformer blasts outside Barclays building in Noida Sector 62|date=17 January 2020|work=www.millenniumpost.in|language=en|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":157,"name":null,"url":"http://www.millenniumpost.in/delhi/6-injured-as-transformer-blasts-outside-barclays-building-in-noida-sector-62-396182","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":471745,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:28.494562-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.79345703125}],"citations_needed":[]},{"text":"या कंपन्या त्यांचे सॉफ्टवेर उत्पादन विकास आणि सेवा परदेशी चलनात निर्यात करून शहराच्या अर्थव्यवस्थेत योगदान देत आहेत.","translated_text":"These companies are contributing to the city's economy by exporting their software product development and services in foreign currencies.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सॅमसंगने अलीकडेच ( च्या गुंतवणूक केली आहे नोएडामध्ये, मेक इन इंडिया उपक्रमांतर्गत.","translated_text":"Samsung has recently invested in Noida, under the Make in India initiative.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Phartiyal|first=Sankalp|url=https://www.reuters.com/article/us-samsung-elec-india/samsung-opens-worlds-largest-phone-factory-in-india-idUSKBN1JZ1EP|title=Samsung opens world's largest phone factory in India|work=U.S.|language=en-US|access-date=19 July 2018}}</ref>","char_index":82,"name":null,"url":"https://www.reuters.com/article/us-samsung-elec-india/samsung-opens-worlds-largest-phone-factory-in-india-idUSKBN1JZ1EP","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":721,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:29.874966-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (8 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा हे भारतातील सर्वात मोठे युनिकॉर्न स्टार्टअप पेटीएमचे घर आहे, एक आर्थिक सेवा कंपनी ज्यामध्ये ईकॉमर्स, म्युच्युअल-फंड गुंतवणूक, युटिलिटी बिल पेमेंट आणि व्यक्ती-व्यक्ती","translated_text":"Noida is home to India's largest unicorn startup, Paytm, a financial services company that includes e-commerce, mutual-fund investments, utility bill payments and person-to-person","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.financialexpress.com/industry/sme/paytm-raises-1b-paytm-16-b-valuation-softbank-ant-financial-vijay-shekhar-sharma-patym-commit-rs-10000-crore-phonepe-google-pay-wallet/1774363/|title=India's biggest unicorn Paytm commits $1.4&nbsp;billion to penetrate deeper into hinterland; raises funding|date=25 November 2019|work=The Financial Express|access-date=7 March 2020}}</ref>","char_index":67,"name":null,"url":"https://www.financialexpress.com/industry/sme/paytm-raises-1b-paytm-16-b-valuation-softbank-ant-financial-vijay-shekhar-sharma-patym-commit-rs-10000-crore-phonepe-google-pay-wallet/1774363/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":634,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:30.037086-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"पेमेंट यासह अनेक उपक्रम आहेत.","translated_text":"There are many activities including payment.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संस्कृती","translated_text":"Culture","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"ओखला पक्षी अभयारण्य","translated_text":"The bird sanctuary of Okhla","level":4,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ओखला पक्षी अभयारण्य (OBS) शहराच्या प्रवेशद्वारावर यमुना नदी दिल्ली राज्यातून उत्तर प्रदेश राज्यात प्रवेश करते त्या ठिकाणी आहे.","translated_text":"Okhla Bird Sanctuary (OBS) is located at the entrance of the city where the Yamuna River enters the state of Uttar Pradesh from Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://obs-up.com/|title=Okhla Bird Sanctuary|website=obs-up.com|access-date=22 December 2019}}</ref>","char_index":26,"name":null,"url":"http://obs-up.com/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":15161,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:30.076874-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.73388671875}],"citations_needed":[]},{"text":"यमुनेवरील ओखला बॅरेजने विविध प्रजातींचे पक्षी आकर्षित करणाऱ्या ओबीएसचे अनोखे स्थान निर्माण केले आहे.","translated_text":"The flooded barrage on Yamuna has created a unique location for OBS attracting different species of birds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"OBS हे भारतातील 466 महत्त्वाच्या पक्षी क्षेत्रांपैकी एक आहे.","translated_text":"OBS is one of the 466 Important Bird Areas of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अभयारण्यात सुमारे 324 विविध पक्ष्यांच्या प्रजाती दिसतात, त्यापैकी सुमारे 50% स्थलांतरित पक्षी आहेत.","translated_text":"About 324 different bird species are found in the sanctuary, of which about 50% are migratory birds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नोएडाचे बोटॅनिकल गार्डन","translated_text":"The Botanical Garden of Noida","level":4,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनची स्थापना संपूर्ण देशाचे प्रतिनिधित्व करणाऱ्या विशेष आणि धोक्यात असलेल्या वनस्पतींचे केंद्र बनवण्याच्या उद्देशाने करण्यात आली.","translated_text":"The Botanical Garden of Noida was established with the aim of becoming a centre of special and endangered plants representing the whole country.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जे शहराच्या सेक्टर 38 ए मध्ये आहे, 2002 मध्ये सुरू झाले.","translated_text":"It is located in Sector 38A of the city, started in 2002.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आज, ते 160 एकरमध्ये पसरलेले आहे, बागेत सुमारे 7,500 रोपे आहेत.","translated_text":"Today, it is spread over 160 acres, with about 7,500 plants in the garden.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शास्त्रज्ञ बोटॅनिकल गार्डनमध्ये धोक्यात आलेल्या आणि नामशेष होत असलेल्या वनस्पती प्रजातींना नवीन जीवन देत आहेत.","translated_text":"Scientists are bringing threatened and endangered plant species to life in the Botanical Gardens.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिरवीगार पसरलेली जागा पाहिल्यास स्केलेटन फोर्क फर्न म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सिलोटम नुडम सारख्या प्रजाती दिसून येतात.","translated_text":"If you look at the greenery, you can see species such as the silotum nudum, also known as the skeletal fork furnace.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"आदिम\" वनस्पती मानले जाते - 400 दशलक्ष वर्षांपूर्वीच्या संवहनी वनस्पतींच्या पहिल्या गटाचे वंशज - जे डेव्होनियन आणि सिलुरियन कालखंडात सर्वत्र पसरले होते - लॅटिनमध्ये त्याच्या नावाचा अर्थ \"बेअर नग्न\" असा होतो कारण त्यात सापडलेल्या बहुतेक अवयवांची कमतरता आहे नंतर विकसित झालेल्या वनस्पतींच्या प्रजातींमध्ये.","translated_text":"It is thought to be a \"Adamic\" plant - descended from the first group of vascular plants from 400 million years ago - that was widespread during the Devonian and Silurian periods - its name in Latin means \"bear naked\" because it lacks most of the organs found in it in later plant species.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/New-orchids-bring-diversity-to-Botanical-Garden-flora/articleshow/30253001.cms|title=New orchids bring diversity to Botanical Garden flora|last=Alam|first=Shafaque|date=12 February 2014|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":304,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/New-orchids-bring-diversity-to-Botanical-Garden-flora/articleshow/30253001.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":278693,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:30.940473-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.95166015625},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Keelor|first=Vandana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noidas-botanical-garden-a-Jurassic-Park-for-plants/articleshow/39383202.cms|title=Noida's botanical garden a 'Jurassic Park' for plants|date=1 August 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":304,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noidas-botanical-garden-a-Jurassic-Park-for-plants/articleshow/39383202.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":283741,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:31.373198-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75537109375}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडाचे","translated_text":"Noida's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बोटॅनिकल गार्डन 10 विभागात विभागले गेले आहे.","translated_text":"The Botanical Gardens are divided into 10 sections.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"औषधी वनस्पती\" विभागात 96 वनस्पतींची आश्चर्यकारक विविधता आहे आणि मानवी शरीराच्या ज्या भागांचा त्यांना फायदा होतो त्यानुसार आठ विभागांमध्ये विभागले गेले आहे.","translated_text":"The \"Medicinal Plants\" section has an amazing variety of 96 plants and is divided into eight sections according to the parts of the human body that benefit them.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदाहरणार्थ, \"पचनसंस्था\" विभागात कोरफड आणि जिम्नेमा सिल्वेस्ट्रे (मधुनाशिनी) आहेत, जे मधुमेहावर उपचार करतात.","translated_text":"For example, in the \"digestive system\" section, corn and ginseng silvestres are used to treat diabetes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"रक्त आणि परिसंचरण\" विभागात विथानिया सोम्निफेरा (अश्वगंधा) आणि अरिस्टोलोचिया इंडिका (इशरमुल) - रक्त शुद्ध करणारे आहेत.","translated_text":"In the \"Blood and Circulation\" section, the blood purifiers are Vitanya Somnifera (Ashwagandha) and Aristolachia Indica (Ishramul).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"मस्क्यूलो-स्केलेटल\" विभागात सिसस चतुर्भुज (हडजोड); \"त्वचा रोग\" विभागात Plumbago zeylanica (chitarak) आहे जे ल्युकोडर्मा बरे करते.","translated_text":"The \"muscle-skeletal\" section contains the sciatic quadrant (bone); the \"skin disease\" section contains Plumbago zeylanica (chitarak) which cures leukoderm.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्द्ब्चिय्स्द्व् इय्व्बेविय्व्ब् व्य्ब्व्योद्ब् इस्द्य्ब् य्स्ब्द्युब् स्य्द्ब्स्युद्ब्यिसुब्विय्ब्स्ल्द्क्व्ब्स् द्ब्य्स्ब्द्ब्स्द्य् ब्य्स्द्ब् य्स्ब्य्व्ब् स्द्ब्वोइउस्ब् इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब् श्द्ब्चिय्स्द्व् इय्व्बेविय्व्ब् व्य्ब्व्योद्ब् इस्द्य्ब् य्स्ब्द्युब् स्य्द्ब्स्युद्ब्यिसुब्विय्ब्स्ल्द्क्व्ब्स् द्ब्य्स्ब्द्ब्स्द्य् ब्य्स्द्ब् य्स्ब्य्व्ब् स्द्ब्वोइउस्ब् इय्ब्सिओय्द्ब्व् स्व्ब्","translated_text":"For they will be ashamed of themselves, and they will be ashamed of themselves, and they will be ashamed of themselves, and they will be ashamed of themselves.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनमध्ये फळांचा मोठा विभाग आहे ज्यात आंबा, डाळिंब, लिंबू, नाशपाती, मनुका, तुती इत्यादींच्या अनेक जाती आहेत, त्याशिवाय काळ्या पेरूची खासियत आहे.","translated_text":"The Botanical Garden of Noida has a large fruit section with many varieties of almonds, dates, lemons, raspberries, manuka, tulips, etc. Apart from the black Peruvian specialty.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वुडलँड विभाग Sapindus Emarginatus (Reetha), Pterocarpus marsupium (sandalwood), Dalbergia sissoo (Sheesham wood), आणि Tectona Grandis (Teakwood) सारख्या झाडांनी तितकाच प्रभावशाली आहे.","translated_text":"The woodland section is equally influenced by plants such as Sapindus Emarginatus (Reetha), Pterocarpus marsupium (sandalwood), Dalbergia sissoo (Sheesham wood), and Tectona Grandis (Teakwood).","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.deccanherald.com/content/265017/a-garden-heal.html|title=A garden to heal|last=Adak|first=Baishali|date=18 July 2012|website=[[Deccan Herald]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":183,"name":null,"url":"http://www.deccanherald.com/content/265017/a-garden-heal.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:31.727999-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मेट्रो","translated_text":"The subway","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा हे नोएडा मेट्रो आणि दिल्ली मेट्रोने रेल्वेने जोडलेले आहे.","translated_text":"Noida is connected by rail by the Noida Metro and Delhi Metro.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा मेट्रो ही उत्तर प्रदेश, भारतातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यातील नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा या जुळ्या शहरांना जोडणारी जलद वाहतूक प्रणाली आहे.","translated_text":"Noida Metro is a rapid transit system connecting the twin cities of Noida and Greater Noida in Gautam Buddha Nagar district of Uttar Pradesh, India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मेट्रो नेटवर्कमध्ये 29.7 किलोमीटर (18.5) एकूण लांबी��ह एक लाइन (ज्याला एक्वा लाइन म्हणतात) समाविष्ट आहे mi) 21 स्थानकांवर सेवा देत आहे.","translated_text":"The metro network includes one line (called Aqua Line mi) with a total length of 29.7 kilometres (18.5) serving 21 stations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुसरी ओळ नियोजित आहे.","translated_text":"The second line is planned.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Sinha|first=Snehil|url=https://www.hindustantimes.com/noida/aqua-line-of-noida-metro-may-begin-by-september/story-e84pDJahfRMKTu0fscVIPJ.html|title=Noida-Greater Noida Metro aqua line may begin by September|date=13 May 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>","char_index":21,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/noida/aqua-line-of-noida-metro-may-begin-by-september/story-e84pDJahfRMKTu0fscVIPJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.043002-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"12 नोव्हेंबर 2009 रोजी दिल्ली मेट्रो अधिकृतपणे नोएडामध्ये धावली.","translated_text":"The Delhi Metro officially opened in Noida on 12th November 2009.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते आता ब्लू लाईनद्वारे कॅनॉट प्लेस आणि द्वारका उप-शहर जोडते.","translated_text":"It now connects Canot Place and Dwarka sub-city by Blue Line.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हीच ब्लू लाइन यमुना बँक इंटरचेंज स्टेशनद्वारे नोएडाला वैशालीशी जोडते.","translated_text":"This Blue Line connects Noida to Vaishal via Yamuna Bank Interchange Station.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्ली मेट्रोची मॅजेन्टा लाइन नोएडा आणि जनकपुरीला बोटॅनिकल गार्डन आणि जनकपुरी वेस्ट मेट्रो स्टेशनद्वारे जोडते.","translated_text":"The Magenta Line of Delhi Metro connects Noida and Janakpur via the Botanical Garden and Janakpur West Metro Station.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Pillai|first=Soumya|url=https://www.hindustantimes.com/delhi-news/it-s-official-delhi-metro-s-full-magenta-line-to-open-for-public-from-may-29/story-2qMg7uzARrgGXi9P3bKHPJ.html|title=It's official: The Magenta Line of Delhi Metro|date=21 May 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>","char_index":110,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/delhi-news/it-s-official-delhi-metro-s-full-magenta-line-to-open-for-public-from-may-29/story-2qMg7uzARrgGXi9P3bKHPJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.080913-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा थेट हाय-स्पीड रेल्वेने जोडलेले नाही, परंतु गाझियाबाद रेल्वे स्थानक आणि आनंद विहार टर्मिनलसह रस्त्याने पोहोचता येण्याजोग्या","translated_text":"Noida is not directly connected by high-speed rail, but accessible by road with Ghaziabad Railway Station and Anand Vihar Terminal","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जवळपास रेल्वे स्थानके आहेत.","translated_text":"There are railway stations nearby.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तथापि, नवी दिल्ली रेल्वे स्थानक आणि जुनी दिल्ली रेल्वे स्थानक, जे दोन्ही मेट्रो मार्गे प्रवेशयोग्य आहेत, ही मुख्य रेल्वे स्थानके आहेत ज्यांचा वापर प्रवाशांकडून नोएडाला जाण्यासाठी होतो.","translated_text":"However, New Delhi Railway Station and Old Delhi Railway Station, both of which are accessible by metro, are the main railway stations used by passengers to reach Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रस्ता","translated_text":"The road","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडामध्ये रस्ते मुख्यतः ग्रिड पॅटर्नमध्ये घातलेले आहेत आणि सर्व मुख्य रस्ते 6 लेन रुंद आहेत.","translated_text":"Roads in Noida are mostly grid patterned and all the main roads are 6 lane wide.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडामध्ये तीन प्रमुख द्रुतगती मार्ग आहेत.","translated_text":"There are three major expressways in Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक DND फ्लायवे आहे, जो नोएडा आणि दिल्लीला जोडतो आणि यमुना नदी ओलांडून जातो.","translated_text":"There is a DND flyway, which connects Noida and Delhi and crosses the Yamuna River.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुसरा नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे आहे, जो नोएडा ते ग्रेटर नोएडाला जोडतो.","translated_text":"The second is the Noida-Greater Noida Expressway, which connects Noida to Greater Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिसरा यमुना एक्सप्रेस वे आहे जो ग्रेटर नोएडा ते आग्रा ते मथुरा मार्गे जोडतो.","translated_text":"The third is the Yamuna Expressway which connects Greater Noida from Agra to Mathura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ईस्टर्न पेरिफेरल एक्सप्रेसवे, दिल्ली-मेरठ एक्सप्रेसवे, अप्पर गंगा कालवा एक्सप्रेसवे आणि गंगा एक्सप्रेसवे हे चार द्रुतगती मार्ग आहेत जे सध्या निर्माणाधीन आहेत जे शहरातून जाणार आहेत.","translated_text":"The Eastern Peripheral Expressway, Delhi-Meret Expressway, Upper Ganga Canal Expressway and Ganga Expressway are four high-speed routes currently under construction that will pass through the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"NGN द्रुतगती मार्गाला लागून असलेल्या भागात अलीकडच्या काळात मोठ्या प्रमाणात निवासी विकास झाला आहे.","translated_text":"Recently there has been a massive residential development in the NGN Rapid Path area.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"MP","translated_text":"Member of Parliament","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-II वर 4/6-लेन दुहेरी-डेकर उन्नत रस्ता आहे ज्याला संपूर्ण शहर ओलांडण्यासाठी फक्त 5 मिनिटे लागतात.","translated_text":"There is a 4/6-lane double-decker highway on -II which takes only 5 minutes to cross the entire city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे 4.8 किमी (3.0 mi) रस्ता फ्लेक्स क्रॉसिंगपासून सुरू होतो आणि विश्व भारती शाळेत संपतो.","translated_text":"It is a 4.8 km (3.0 mi) road that starts at the Flex Crossing and ends at the Visva Bharati School.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"MP","translated_text":"Member of Parliament","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-I रस्त्यावर सेक्टर 12/22 ते सेक्टर 12/10-21/21A क्रॉसिंगपर्यंत आणखी एक उन्नत रस्ता तयार केला जाणार आहे.","translated_text":"Another road will be constructed on I Road from Sector 12/22 to Sector 12/10-21/21A crossing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणखी तीन उन्नत रस्त्यांचे नियोजन आहे.","translated_text":"Three more advanced roads are planned.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या पाच उन्नत रस्त्यांसोबतच अनेक अंडरपासचे बांधकाम किंवा मंजुरी सुरू आहे आणि हे सर्व प्रकल्प 2020 पर्यंत पूर्ण होऊ शकतील.","translated_text":"Along with these five advanced roads, many underpass projects are under construction or approval and all these projects could be completed by 2020.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा हे भारतातील सर्वाधिक एलिव्हेटेड रस्ते आणि अंडरपास असलेले शहर बनेल.","translated_text":"Noida will become the city with the most elevated roads and underpass in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"UPSRTC, DTC आणि खाजगी बस शहरातील काही मार्गांवरून धावतात.","translated_text":"UPSRTC, DTC and private buses run on some routes in the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कमी अंतराच्या वाहतुकीसाठी टॅक्सी, ऑटो रिक्षा आणि सायकल रिक्षा उपलब्ध आहेत.","translated_text":"Taxis, auto rickshaws and bicycle rickshaws are available for short distance transportation.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्स्प्रेस वे नोएडातील चांगल्या पायाभूत सुविधांसह एक स्वयंपूर्ण शहरी कप्पा बनण्याच्या तयारीत आहे.","translated_text":"The Noida-Greater Noida Expressway is set to become an autonomous urban hub with good infrastructure in Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे 24.5 किमी लांब (15.2 mi) कॉरिडॉरने रिअल इस्टेट नोएडा एक्स्टेंशन गुंतवणूकदार आणि खरेदीदारांना त्याच्या चांगल्या पायाभूत सुविधा आणि एनसीआरच्या इतर क्षेत्रांशी कनेक्टिव्हिटीने आकर्षित केले आहे.","translated_text":"This 24.5 km (15.2 mi) long corridor has attracted Real Estate Noida Extension investors and buyers with its good infrastructure and connectivity to other areas of NCR.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे क्षेत्र एक प्रमुख ग्रोथ कॉरिडॉर म्हणून उदयास आले आहे.","translated_text":"This area has emerged as a major growth corridor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"44, 45, 92–94, 96–100, 105, 108, 125–137 आणि 141–168 हे सेक्टर या कॉरिडॉरपासून दूर आहेत.","translated_text":"Sectors 44, 45, 92 ⁇ 94, 96 ⁇ 100, 105, 108, 125 ⁇ 137 and 141 ⁇ 168 are far from this corridor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे क्षेत्र नोएडाच्या दक्षिण आणि आग्नेय दिशेला आहेत.","translated_text":"These areas are located south and southeast of Noida.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डिसेंबर २०२१ पर्यंत, फरीदाबाद आणि गुडगावला नोएडाशी थेट जोडण्यासाठी नवीन फरीदाबाद-नोएडा-गुडगाव (FNG) एक्स्प्रेस वेचेही बांधकाम सुरू आहे.","translated_text":"As of December 2021, a new Faridabad-Noida-Gurgaon (FNG) Expressway is also under construction to connect Faridabad and Gurgaon directly to Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Sinha|first=Meenakshi|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/2-5km-stretch-of-fng-eway-to-be-repaired/articleshow/88265842.cms|title=2.5km stretch of Faridabad-Noida-Ghaziabad eway to be repaired|date=14 December 2021|work=The Times of India|language=en|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":135,"name":null,"url":"https://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/2-5km-stretch-of-fng-eway-to-be-repaired/articleshow/88265842.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":263919,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.117667-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7509765625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हवा","translated_text":"The air","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडाचे","translated_text":"Noida's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्वात जवळचे विमानतळ हे दिल्लीतील इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे.","translated_text":"The nearest airport is Indira Gandhi International Airport in Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जून 2017 मध्ये, केंद्र सरकारने जेवारमधील आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या बांधकामास मंजुरी दिली, ज्याला अधिकृतपणे नोएडा आंतरराष्ट्रीय ग्रीनफील्ड विमानतळ असे नाव देण्यात आले, जेणेकरून नवी दिल्लीतील एकाची वाहतूक कमी होईल.","translated_text":"In June 2017, the Union Government approved the construction of Jharkhand International Airport, officially renamed as Noida International Greenfield Airport, to reduce the traffic of one in New Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.hindustantimes.com/noida/new-airport-to-come-up-in-greater-noida-s-jewar-as-centre-clears-proposal/story-B6RPkVuN5zggHTYyKAgxtL.html|title=New airport to come up in Greater Noida's Jewar as Centre clears proposal|date=24 June 2017|website=[[Hindustan Times]]|access-date=16 August 2017}}</ref>","char_index":213,"name":null,"url":"http://www.hindustantimes.com/noida/new-airport-to-come-up-in-greater-noida-s-jewar-as-centre-clears-proposal/story-B6RPkVuN5zggHTYyKAgxtL.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.448387-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"जेवर येथील विमानतळाचे भूमिपूजन २५ नोव्हेंबर २०२१ रोजी करण्यात आले.","translated_text":"The groundbreaking ceremony for the airport at Jewar was held on 25th November 2021.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.businesstoday.in/industry/aviation/story/pm-modi-to-visit-noida-for-jewar-airport-bhoomi-pujan-on-nov-25-heres-what-you-need-to-know-313062-2021-11-23|title=PM Modi to visit Noida for Jewar airport bhoomi pujan on Nov 25; here's what you need to know|date=23 November 2021|work=Business Today|language=en|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":66,"name":null,"url":"https://www.businesstoday.in/industry/aviation/story/pm-modi-to-visit-noida-for-jewar-airport-bhoomi-pujan-on-nov-25-heres-what-you-need-to-know-313062-2021-11-23","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":369998,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.481356-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.92919921875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बस","translated_text":"The bus.","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडात सेक्टर 35 मधील मोर्णा गावात बस स्टँड आहे.","translated_text":"There is a bus stand in Morna village in Sector 35 in Noida.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नवी दिल्ली, देहरादून, गाझियाबाद, टप्पल, खैर, अलीगढ, हाथरस, बुलंदशहर, मेरठ, मुझफ्फरनगर, हरिद्वार आणि इतर सारख्या जवळच्या शहरांसाठी नियमित बसेस आहेत.","translated_text":"There are regular buses for nearby cities such as New Delhi, Dehradun, Ghaziabad, Tapal, Khabar, Aligarh, Hathras, Bulandshahar, Meerut, Muzaffarnagar, Haridwar and others.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर प्रदेश परिवहन शहरात लोकल बस चालवते.","translated_text":"Uttar Pradesh Transport operates local buses in the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मात्र, मोर्णा येथून बसस्थानकाचे स्थलांतर करण्याचे नियोजन आहे.","translated_text":"However, there are plans to relocate the bus station from Morna.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा हे भारतीय मनोरंजन उद्योगासाठी एक प्रमुख स्थान आहे, अनेक चित्रपट, दूरदर्शन मालिका, वृत्तवाहिन्या आणि इतर माध्यमे येथे चित्रित केली जातात.","translated_text":"Noida is a major location for the Indian entertainment industry, many movies, television series, news channels and other media are filmed here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्युझिक कंपनीचे येथे मुख्यालय असण्याचे उदाहरण म्हणजे T-Series .","translated_text":"An example of a music company headquartered here is the T-Series.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरी संस्कृती किंवा महाविद्यालयीन जीवनाचा फोटो दाखवू इच्छिणाऱ्या दिग्दर्शकांमध्ये हे शहर झपाट्याने आवडते आहे.","translated_text":"The city is rapidly gaining popularity among directors who want to show pictures of urban culture or college life.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चित्रपट निर्माता ऋषभ अरोरा यांच्या म्हणण्यानुसार, \"गेल्या दशकात नोएडा खूप विकसित झाला आहे आणि घरासारखे वाटत आहे.","translated_text":"According to filmmaker Rishabh Arora, \"Noida has developed a lot over the last decade and feels like home.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि हे मैदानी शूटसाठी एक उत्तम ठिकाण आहे.","translated_text":"And it's a great place to shoot outdoors.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरी कथा असलेले चित्रपट मोठे हिट होतात आणि नोएडा शहरी थीमवर आधारित चित्रपट आणि गाण्याच्या अनुक्रमांसाठी परिपूर्ण चव देते.","translated_text":"Films with urban storylines become big hits and Noida offers the perfect taste for urban themed movies and singing sequences.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरात महामार्ग, महाविद्यालये, रुंद रस्ते आणि चांगली गर्दी आहे.\"","translated_text":"The city has highways, colleges, wide roads and a good crowd\".","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/CM-to-launch-trailer-of-film-shot-in-Noida-at-Saifai-Mahotsav/articleshow/45822585.cms|title=CM to launch trailer of film shot in Noida at Saifai Mahotsav|last=Lal|first=Niharika|date=9 January 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":63,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/CM-to-launch-trailer-of-film-shot-in-Noida-at-Saifai-Mahotsav/articleshow/45822585.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":279301,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:33.713603-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.751953125},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Noidas-Bollywood-calling-Lending-backdrop-to-urban-stories/articleshow/46636840.cms|title=Noida’s Bollywood calling: Lending backdrop to urban stories|last=Lal|first=Niharika|date=20 March 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":63,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Noidas-Bollywood-calling-Lending-backdrop-to-urban-stories/articleshow/46636840.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":533989,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:34.180661-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.72265625}],"citations_needed":[]},{"text":"संदीप मारवाह यांनी स्थापन केलेले फिल्म सिटी हे प्रमुख वृत्तवाहिन्या आणि स्टुडिओचे केंद्र आहे.","translated_text":"Film City, founded by Sandeep Maruah, is the hub of major news channels and studios.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"न्यूझ नेशन, डब्ल्यूआयओएन, झी न्यूझ, एनडीटीव्ही, टीव्ही टुडे ग्रुप, नेटवर्क 18, न्यूझएक्स, आणि इंडिया टीव्ही सारख्या न्यूझ चॅनेल येथे आहेत आणि काही वृत्तपत्र कंपन्या नोएडामध्ये देखील कार्यरत आहेत जसे की अमर उजाला - नोएडा, दैनिक जागरण, दैनिक भास्कर, राजस्थान पत्रिका, द इंडियन एक्सप्रेस, ट्रायसिटी टुडे आणि द टाइम्स ऑफ इंडिया .","translated_text":"News channels such as News Nation, WION, Zee News, NDTV, TV Today Group, Network 18, NewsX, and India TV are present here and some newspaper companies are also operating in Noida such as Amar Ujala - Noida, Daily Jagran, Daily Bhaskar, Rajasthan Jhajjar, The Indian Express, Tri-City Today and The Times of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.nyoooz.com/news/noida/|title=Noida News - Noida Latest News &#124; Latest Updates of Noida News Today on NYOOOZ}}</ref>","char_index":108,"name":null,"url":"https://www.nyoooz.com/news/noida/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":110204,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:34.652554-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":3,"source_quality_raw_score":0.51611328125}],"citations_needed":[]},{"text":"देशाचे राजकीय केंद्र असलेल्या दिल्लीशी असलेले नोएडाचे","translated_text":"Noida near Delhi, the political centre of the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"निकटतेमुळे ते वृत्तवाहिन्यांसाठी एक आकर्षक ठिकाण बनते.","translated_text":"Its proximity makes it an attractive spot for news channels.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नवीन मॉल्स (मॉल ऑफ इंडिया) आणि मल्टिप्लेक्ससह अलीकडच्या वर्षांत व्यावसायिक क्रियाकलापही वाढले आहेत.","translated_text":"Business activities have also increased in recent years, including new malls (Malls of India) and multiplexes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"खेळ","translated_text":"Games","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"2005 मध्ये, शहराने नोएडा हाफ- मॅरेथॉन आणि शहराचे पहिले आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शन, राष्ट्रकुल खेळांसाठी क्वीन्स बॅटन रिलेचे आयोजन केले होते.","translated_text":"In 2005, the city hosted the Noida Half-Marathon and the city's first international exhibition, the Queen's Baton Relay for the Commonwealth Games.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"2010च्या कॉमनवेल्थ गेम्ससाठी सायकलिंग स्पर्धा नोएडा-ग्रेटर नोएडा एक्सप्रेसवे येथे आयोजित करण्यात आली होती.","translated_text":"The cycling competition for the 2010 Commonwealth Games was held at the Noida-Greater Noida Expressway.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा गोल्फ कोर्स शहराच्या दक्षिणेला वसलेला आहे, नोएडा गोल्फ 18 होल पार 72 कोर्सची लांबी 6989 यार्ड लांबीची आहे, याचे भारतीय गोल्फ युनियन तांत्रिक समितीने मूल्यांकन केले आहे.","translated_text":"Located in the southern part of the city, the Noida Golf 18 Holes Pass 72 Course has a length of 6989 yards, as assessed by the Indian Golf Union Technical Committee.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"2011 मध्ये, ग्रेटर नोएडाने जेपी ग्रुपने बांधलेल्या बुद्ध इंटरनॅशनल सर्किटमध्ये उद्घाटन फॉर्म्युला वन इंडियन ग्रां प्रिक्सचे आयोजन केले होते.","translated_text":"In 2011, Greater Noida hosted the inaugural Formula One Indian Grand Prix at the Buddha International Circuit built by JP Group.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे सर्किट दक्षिण आशियातील अशा प्रकारचे पहिले आहे.","translated_text":"This circuit is the first of its kind in South Asia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा क्रिकेट स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे एक आंतरराष्ट्रीय स्टेडियम सेक्टर 21 मध्ये सुमारे 20,000 प्रेक्षक क्षमतेचे बांधले गेले आहे, नोएडा स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये सायकलिंग प्रेमींसाठी समर्पित ट्रॅक, गोल्फ आणि फुटबॉल प्रशिक्षण सुविधा यासारख्या सुविधा आहेत.","translated_text":"An international stadium known as the Noida Cricket Stadium is built in Sector 21 with a capacity of around 20,000 spectators, the Noida Stadium complex has facilities such as dedicated tracks, golf and football training facilities for cycling enthusiasts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोएडा क्रिकेट स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये बास्केटबॉल कोर्ट, स्क्वॉश कोर्ट, टेबल-टेनिस कोर्ट, लॉन टेनिस कोर्ट, गोल्फ कोर्स आणि स्केटिंग रिंक यांचा समावेश आहे.","translated_text":"The Noida Cricket Stadium complex includes a basketball court, squash court, table-tennis court, lawn tennis court, golf course and skating rink.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-stadium-to-turn-into-pedallers-paradise/articleshow/12656863.cms|title=Noida stadium to turn into pedallers' paradise|date=12 April 2012|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":155,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-stadium-to-turn-into-pedallers-paradise/articleshow/12656863.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":279640,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:35.709550-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.78466796875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा एक्सप्रेसवे येथे सेक्टर 152 मध्ये 125 एकर जागेसह 50,000 क्षमतेचे क्रिकेट स्टेडियम-कम-क्रीडा सुविधा बांधले जाईल, जे क्षमता आणि क्षेत्रफळात फिरोजशाह कोटला पेक्षा मोठे आहे.","translated_text":"A cricket stadium-low-sports facility of 50,000 capacity with 125 acres of space will be built in Sector 152 at Noida Expressway, which is larger than Feroz Shah Kotla in capacity and area.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Cricket-stadium-bigger-than-Kotla-planned-in-Noida/articleshow/47534440.cms|title=Cricket stadium bigger than Kotla planned in Noida|last=Keelor|first=Vandana|date=4 June 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":175,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Cricket-stadium-bigger-than-Kotla-planned-in-Noida/articleshow/47534440.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":264569,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:36.131998-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9404296875},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://navbharattimes.indiatimes.com/other/good-governance/-/Worldclass-International-cricket-stadium-planned-in-Noida/articleshow/47539522.cms|title=नोएडा में नया वर्ल्ड क्लास क्रिकेट स्टेडियम जल्द|date=4 June 2015|website=[[Navbharat Times]]|trans-title=New world class stadium in Noida soon|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":175,"name":null,"url":"http://navbharattimes.indiatimes.com/other/good-governance/-/Worldclass-International-cricket-stadium-planned-in-Noida/articleshow/47539522.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":199581,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:36.480224-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7578125}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नोएडा शहरातील गावे","translated_text":"Villages in the city of Noida","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडा मूळतः सुमारे 81 गावांचा समावेश होता, परंतु आता ते उत्तर प्रदेशातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याच्या अंतर्गत येते.","translated_text":"Noida originally consisted of about 81 villages, but now it falls under the Gautam Buddha Nagar district of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"timesofindia.indiatimes.com\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms|title=Rural Noida to enter digital domain|last=Keelor|first=Vandana|date=22 April 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}<cite class=\"citation web cs1\" data-ve-ignore=\"true\">Keelor, Vandana (22 April 2015). </cite></ref>","char_index":114,"name":"timesofindia.indiatimes.com","url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":262044,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:37.595981-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9423828125}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तरीही, नोएडा खेड्यांमध्ये कायमस्वरूपी पोस्टल आणि वैयक्तिक पत्त्याचा अभाव आहे परंतु अधिकाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, खेड्यांतील घरे लवकरच नॉर्थ ईस्ट सेंटर फॉर टेक्नॉलॉजी ऍप्लिकेशन अँड रीच (NECTAR) द्वारे डिझाइन केलेल्या ड्रोनद्वारे टिपलेली हवाई प्रतिमा वापरून मॅप केली जातील, एक स्वायत्त सोसायटी.","translated_text":"Still, Noida villages lack permanent postal and personal addresses but according to officials, villages houses will soon be mapped using aerial images tipped by drones designed by the North East Centre for Technology Application and Reach (NECTAR), an autonomous society.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केंद्र सरकारचा विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग.","translated_text":"Department of Science and Technology of the Union Government.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे नकाशे आपत्कालीन परिस्थितीत ग्रामीण भागांबद्दल महत्त्वपूर्ण माहिती देखील प्रदान करतील.","translated_text":"These maps will also provide important information about rural areas in emergencies.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अधिका��्यांनी सांगितले की, सर्व 81 गावांचे मॅपिंग आणि पत्ते वाटप पूर्ण करण्यासाठी जवळपास एक वर्ष लागेल.","translated_text":"Officials said it will take about a year to complete mapping and address allocation of all 81 villages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोएडाच्या गावांमध्ये घरांचे मॅपिंग आणि औपचारिक पत्ता दिल्याने, जमिनीचे हक्क, विकास योजना इत्यादींची माहिती मिळवणे सोपे होईल.","translated_text":"By mapping and providing formal addresses of houses in villages of Noida, it will be easier to get information on land rights, development plans etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"सहज उपलब्ध असलेले नकाशे विकास योजना पुढे नेण्यासाठी आणि जमिनीच्या सीमावर्ती भागांवरील विवाद मिटवण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरतील.","translated_text":"\"The easily available maps will also be useful for advancing development plans and resolving disputes over land border areas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मॅपिंग विश्वसनीय नकाशे आणि शीर्षक दस्तऐवज तयार करून, जमिनीचे हस्तांतरण देखील सुलभ करेल.\"","translated_text":"By creating reliable maps and title documents, mapping will also facilitate land transfers\".","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"timesofindia.indiatimes.com\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms|title=Rural Noida to enter digital domain|last=Keelor|first=Vandana|date=22 April 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}<cite class=\"citation web cs1\" data-ve-ignore=\"true\">Keelor, Vandana (22 April 2015). </cite></ref>","char_index":88,"name":"timesofindia.indiatimes.com","url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":262044,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:37.595981-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9423828125}],"citations_needed":[]},{"text":"वर्ग:Pages with unreviewed translations","translated_text":"Pages with unreviewed translations","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"नोएडा, न्यू ओखला इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटीसाठी लहान, भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात स्थित एक नियोजित शहर आहे .","translated_text":"Noida, short for New Okhla Industrial Development Authority, is a planned city located in Gautam Buddha Nagar district in the Indian state of Uttar Pradesh.","citations":[{"content":"<ref name=\"ReferenceA\">{{स्रोत बातमी|last=Patra|first=Pratyush|url=http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Vibha-Chibber-We-moved-to-Noida-as-it-is-a-planned-city/articleshow/48058752.cms|title=Vibha Chibber: We moved to Noida as it is a planned city|date=14 July 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":142,"name":"ReferenceA","url":"http://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Vibha-Chibber-We-moved-to-Noida-as-it-is-a-planned-city/articleshow/48058752.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":524172,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.209059-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.73291015625}]},{"text":"नोएडा, न्यू ओखला इंडस्ट्रियल डेव्हलपमेंट अथॉरिटीसाठी लहान, भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यात स्थित एक नियोजित शहर आहे . नोएडा हे दिल्लीचे उपग्रह ���हर आहे आणि ते भारताच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा (NCR) एक भाग आहे. भारताच्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या अहवालानुसार, 2011 मध्ये नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती.","translated_text":"Noida, short for New Okhla Industrial Development Authority, is a planned city located in Gautam Buddha Nagar district in the Indian state of Uttar Pradesh. Noida is a satellite city of Delhi and is a part of the National Capital Region (NCR) of India. According to the provisional Census of India, the population of Noida in 2011 was 642,381.","citations":[{"content":"<ref name=\":3\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|website=Office of the Registrar General and Census Commissioner of India|publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], [[Government of India]]|page=3|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":329,"name":":3","url":"http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.668923-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"नोएडा हे दिल्लीचे उपग्रह शहर आहे आणि ते भारताच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा (NCR) एक भाग आहे. भारताच्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या अहवालानुसार, 2011 मध्ये नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती. शहराचे व्यवस्थापन न्यू ओखला औद्योगिक विकास प्राधिकरण (NOIDA) द्वारे केले जाते.","translated_text":"Noida is a satellite city of Delhi and is a part of the National Capital Region (NCR) of India. According to the provisional Census of India, the population of Noida in 2011 was 642,381. The city is managed by the New Okla Industrial Development Authority (NOIDA).","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://noidaauthorityonline.in/|title=New Okhla Industrial Development Authority, Uttar Pradesh, India.|website=noidaauthorityonline.in|access-date=31 July 2020|archive-date=2022-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/|url-status=dead}}</ref>","char_index":264,"name":null,"url":"https://noidaauthorityonline.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.929847-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://noidaauthorityonline.in/|title=New Okhla Industrial Development Authority, Uttar Pradesh, India.|website=noidaauthorityonline.in|access-date=31 July 2020|archive-date=2022-03-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/|url-status=dead}}</ref>","char_index":264,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220327164342/https://noidaauthorityonline.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:42.292706-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हे शहर नोएडा (विधानसभा) मतदारसंघ आणि गौतम बुद्ध नगर (लोकसभा) मतदारसंघाचा एक भाग आहे. महेश शर्मा हे गौतम बुद्ध नगरचे विद्यमान लोकसभा खासदार आहेत, तर पंकज सिंह नोएडाचे विद्यमान आमदार आहेत.","translated_text":"The city is a part of the Noida (Assembly) constituency and Gautam Buddha Nagar (Lok Sabha) constituency. Mahesh Sharma is the current Lok Sabha MP from Gautam Buddha Nagar and Pankaj Singh is the current MP from Noida.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.indiaculture.nic.in/dr-mahesh-sharma|title=Dr. Mahesh Sharma - Ministry of Culture|website=indiaculture.nic.in}}</ref>","char_index":186,"name":null,"url":"http://www.indiaculture.nic.in/dr-mahesh-sharma","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:43.411945-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"hindustantimes1\">[https://web.archive.org/web/20120307102507/http://www.hindustantimes.com/Specials/Coverage/Assembly-Elections-2012/Chunk-HT-UI-AssemblyElections2012-UP-CountryTales/Noida-s-first-MLA-has-his-task-cut-out/SP-Article10-821916.aspx Noida's first MLA has his task cut out]. </ref>","char_index":186,"name":"hindustantimes1","url":"https://web.archive.org/web/20120307102507/http://www.hindustantimes.com/Specials/Coverage/Assembly-Elections-2012/Chunk-HT-UI-AssemblyElections2012-UP-CountryTales/Noida-s-first-MLA-has-his-task-cut-out/SP-Article10-821916.aspx","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:44.486253-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"2015 मध्ये एबीपी न्यूझने आयोजित केलेल्या \"सर्वोत्कृष्ट शहर पुरस्कार\" मध्ये नोएडाला उत्तर प्रदेशातील सर्वोत्कृष्ट शहर आणि संपूर्ण भारतातील घरांच्या बाबतीत सर्वोत्कृष्ट शहर म्हणून स्थान देण्यात आले होते.","translated_text":"Noida was ranked as the best city in Uttar Pradesh and the best city in terms of housing in all of India in the \"Best City Award\" organised by ABP News in 2015.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://www.abplive.in/india/2015/03/11/article524150.ece/Mumbai-wins-the-Best-City-Award-2015|title=Mumbai wins the Best City Award 2015|access-date=31 March 2021}}</ref>","char_index":201,"name":null,"url":"http://www.abplive.in/india/2015/03/11/article524150.ece/Mumbai-wins-the-Best-City-Award-2015","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":487,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:44.556278-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://tennews.in/abp-news-awards-noida-city-for-housing-and-best-city-in-uttar-pradesh/|title=ABP News awards Noida city for housing and best city in Uttar Pradesh|date=11 March 2014|publisher=Ten News Network}}</ref>","char_index":201,"name":null,"url":"http://tennews.in/abp-news-awards-noida-city-for-housing-and-best-city-in-uttar-pradesh/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:44.724430-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"नोएडा हे जवळपास ५०% हिरवे कव्हर असलेले भारतातील सर्वात हरित शहर मानले जाते, जे भारतातील कोणत्याही शहरापेक्षा सर्वाधिक आहे.","translated_text":"Noida is considered to be the greenest city in India with almost 50% green cover, which is the highest of any city in India.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Authority-to-make-atlas-to-bring-Noida-on-tourist-map/articleshow/46800912.cms|title=Authority to make atlas to bring Noida on tourist map|date=4 April 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":122,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Authority-to-make-atlas-to-bring-Noida-on-tourist-map/articleshow/46800912.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":280028,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:54.822881-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.95263671875},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Aradhak|first=Purusharth|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-is-countrys-greenest-city-drive-to-push-cover/articleshow/47951562.cms|title='Noida is country's greenest city, drive to push cover'|date=6 July 2015|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":122,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-is-countrys-greenest-city-drive-to-push-cover/articleshow/47951562.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":285153,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:55.236435-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7373046875}]},{"text":"नोएडा हे जवळपास ५०% हिरवे कव्हर असलेले भारतातील सर्वात हरित शहर मानले जाते, जे भारतातील कोणत्याही शहरापेक्षा सर्वाधिक आहे. हे मध्यम श्रेणीतील शहरांमध्ये (3 लाख ते 10 लाख लोकसंख्या) सर्वात स्वच्छ शहर आणि 1,000,000 पेक्षा कमी लोकसंख्या असलेल्या शहरांमध्ये चौथे स्वच्छ शहर देखील आहे.","translated_text":"Noida is considered to be the greenest city in India with almost 50% green cover, which is the highest of any city in India. It is also the cleanest city among the middle class cities (population 3 lakh to 10 lakh) and the fourth cleanest among cities with a population of less than 1,000,000.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/noida-25th-cleanest-city-among-cities-with-less-than-10-lakh-people/articleshow/77660015.cms|title=Noida 25th cleanest city among cities with less than 10 lakh people|work=The Economic Times|access-date=21 August 2020}}</ref>","char_index":280,"name":null,"url":"https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/noida-25th-cleanest-city-among-cities-with-less-than-10-lakh-people/articleshow/77660015.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":207648,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:55.653019-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.892578125}]},{"text":"नोएडा 17 एप्रिल 1976 रोजी प्रशासकीय अस्तित्वात आले आणि 17 एप्रिल \"नोएडा दिवस\" म्हणून साजरा केला जातो. विवादास्पद आणीबाणीच्या काळात (1975-1977) शहरीकरणाचा एक भाग म्हणून त्याची स्थापना करण्यात आली. संजय गांधी यांच्या पुढाकाराने UP औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत शहराची निर्मिती करण्यात आली.","translated_text":"Noida officially came into existence on 17 April 1976 and 17 April is celebrated as \"Noida Day\". It was established as part of the urbanization during the controversial Emergency period (1975-1977). Sanjay Gandhi's initiative led to the creation of the city under the UP Industrial Sector Development Act, 1976.","citations":[{"content":"<ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":300,"name":":2","url":"http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.214039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":300,"name":":2","url":"http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.214039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"संजय गांधी यांच्या पुढाकाराने UP औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत शहराची निर्मिती करण्यात आली. संपूर्ण राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये शहराचे दरडोई उत्पन्न सर्वाधिक आहे. नोएडा हे विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) म्हणून वर्गीकृत आहे.","translated_text":"Sanjay Gandhi's initiative led to the creation of the city under the UP Industrial Sector Development Act, 1976. The per capita income of the city is the highest in the entire National Capital Region. Noida is classified as a Special Economic Zone (SEZ).","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.sezindia.nic.in/writereaddata/pdf/ListofoperationalSEZs.pdf|title=List of Operational SEZ of India as on 07.09.2017|date=7 September 2017|publisher=[[Ministry of Commerce and Industry (India)|Ministry of Commerce and Industry]]|access-date=15 October 2017}}</ref>","char_index":236,"name":null,"url":"http://www.sezindia.nic.in/writereaddata/pdf/ListofoperationalSEZs.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.855053-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"संपूर्ण राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्रामध्ये शहराचे दरडोई उत्पन्न सर्वाधिक आहे. नोएडा हे विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) म्हणून वर्गीकृत आहे. नोएडा प्राधिकरण देशातील सर्वात श्रीमंत नागरी संस्थांपैकी एक आहे.","translated_text":"The per capita income of the city is the highest in the entire National Capital Region. Noida is classified as a Special Economic Zone (SEZ). Noida Authority is one of the richest civic institutions in the country.","citations":[{"content":"<ref>Purusharth Aradhak, [http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Infrastructure-projects-to-get-a-boost-with-Noida-Authoritys-Rs-8000-crore-budget/articleshow/29427179.cms \"Infrastructure projects to get a boost with Noida Authority's Rs 8,000 crore budget\"], [[Times of India]], 27 January 2014</ref>","char_index":196,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Infrastructure-projects-to-get-a-boost-with-Noida-Authoritys-Rs-8000-crore-budget/articleshow/29427179.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":283744,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:00.011137-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.92431640625}]},{"text":"2011च्या जनगणनेच्या तात्पुरत्या आकडेवारीनुसार, नोएडाची लोकसंख्या 642,381 होती, त्यापैकी पुरुषांची लोकसंख्या 352,577 आणि महिलांची लोकसंख्या 289,804 होती. साक्षरता दर 88.58 टक्के होता. पुरुष साक्षरता 92.90% आणि महिला साक्षरता 83.28% होती.","translated_text":"As per the provisional census of 2011, Noida had a population of 642,381, of which 352,577 were males and 289,804 were females. The literacy rate was 88.58 percent. Male literacy was 92.90% and female literacy was 83.28%.","citations":[{"content":"<ref name=\":3\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf|title=Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above|website=Office of the Registrar General and Census Commissioner of India|publisher=[[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], [[Government of India]]|page=3|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":236,"name":":3","url":"http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.668923-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"उत्तर प्रदेश औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत स्थापन केलेली वैधानिक प्राधिकरण NOIDA प्राधिकरणाद्वारे शहराच्या पायाभूत सुविधांची देखभाल केली जाते.","translated_text":"The infrastructure of the city is maintained by the NOIDA Authority, a statutory authority established under the Uttar Pradesh Industrial Sector Development Act, 1976.","citations":[{"content":"<ref name=\":2\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|title=U.P. INDUSTRIAL AREA DEVELOPMENT ACT – 1976 (U.P. Act Number 6, of 1976)|date=1976|website=Noida Authority|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170812211441/http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf|archive-date=12 August 2017|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":155,"name":":2","url":"http://www.noidaauthorityonline.com/UPIndAreaDevp.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:57.214039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"उत्तर प्रदेश औद्योगिक क्षेत्र विकास कायदा, 1976 अंतर्गत स्थापन केलेली वैधानिक प्राधिकरण NOIDA प्राधिकरणाद्वारे शहराच्या पायाभूत सुविधांची देखभाल केली जाते. प्राधिकरणाचे प्रमुख त्याचे अध्यक्ष संजीव कुमार मित्तल आहेत, जे आयएएस अधिकारी आहेत, प्राधिकरणाच्या दैनंदिन बाबी, तथापि, त्याचे सीईओ, जे एक आयएएस अधिकारी देखील आहेत ते पाहतात.","translated_text":"The infrastructure of the city is maintained by the NOIDA Authority, a statutory authority established under the Uttar Pradesh Industrial Sector Development Act, 1976. The Authority is headed by its Chairman Sanjeev Kumar Mittal, who is an IAS officer. However, its CEO, who is also an IAS officer, oversees the day-to-day affairs of the Authority.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.greaternoidaauthority.in/keyoff|title=Key Management Persons|website=Greater Noida Industrial Development Authority|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":329,"name":null,"url":"https://www.greaternoidaauthority.in/keyoff","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":174309,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:00.456998-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":1,"source_quality_raw_score":0.154296875}]},{"text":"प्राधिकरणाचे प्रमुख त्याचे अध्यक्ष संजीव कुमार मित्तल आहेत, जे आयएएस अधिकारी आहेत, प्राधिकरणाच्या दैनंदिन बाबी, तथापि, त्याचे सीईओ, जे एक आयएएस अधिकारी देखील आहेत ते पाहतात. नोएडा प्राधिकरण उत्तर प्रदेश सरकारच्या पायाभूत सुविधा आणि औद्योगिक विकास विभागांतर्गत येते. नोएडा प्राधिकरणाचे अध्यक्ष आलोक टंडन आहेत आणि सीईओ रितू माहेश्वरी आहेत.","translated_text":"The Authority is headed by its Chairman Sanjeev Kumar Mittal, who is an IAS officer. However, its CEO, who is also an IAS officer, oversees the day-to-day affairs of the Authority. The Noida Authority falls under the Department of Infrastructure and Industrial Development of the Government of Uttar Pradesh. Noida Authority is chaired by Alook Tandon and CEO is Ritu Maheshwari.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html|title=Contact Us - Noida Authority Online|website=Noida Authority|access-date=12 August 2017|archive-date=2018-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html|url-status=dead}}</ref>","char_index":337,"name":null,"url":"https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:00.941884-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.noidaauthorityonline.com/contact-us.html|title=Contact Us - Noida Authority Online|website=Noida Authority|access-date=12 August 2017|archive-date=2018-11-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html|url-status=dead}}</ref>","char_index":337,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20181103000246/http://noidaauthorityonline.com/contact-us.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.500841-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=PTI|url=https://www.financialexpress.com/india-news/ritu-maheshwari-is-new-ceo-of-noida-authority/1643043/|title=Ritu Maheshwari is new CEO of Noida Authority|date=13 July 2019|work=The Financial Express|access-date=25 July 2019}}</ref>","char_index":337,"name":null,"url":"https://www.financialexpress.com/india-news/ritu-maheshwari-is-new-ceo-of-noida-authority/1643043/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":485,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.570925-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"गौतम बुद्ध नगर जिल्हा हा मेरठ विभागाचा एक भाग आहे, ज्याचे प्रमुख विभागीय आयुक्त आहेत, जे उच्च ज्येष्ठतेचे IAS अधिकारी आहेत, आयुक्त हे विभागातील स्थानिक सरकारी संस्थांचे (महानगरपालिकांसह) प्रमुख आहेत, प्रभारी आहेत. त्याच्या विभागातील पायाभूत सुविधांचा विकास, आणि विभागातील कायदा व सुव्यवस्था राखण्यासाठी देखील जबाबदार आहे.","translated_text":"Gautam Buddha Nagar District is a part of the Meerut Division, which is headed by Department Commissioners, who are senior IAS officers, Commissioners are the heads of local government bodies (including Municipalities) in the department, in charge. It is also responsible for the development of the infrastructure of its department and maintaining law and order in the department.","citations":[{"content":"<ref name=\":22\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://up.gov.in/upconstitution.aspx|title=CONSTITUTIONAL SETUP|website=[[Government of Uttar Pradesh]]|access-date=30 August 2017}}</ref>","char_index":321,"name":":22","url":"http://up.gov.in/upconstitution.aspx","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.617192-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":422\">{{स्रोत पुस्तक|title=Indian Administration|last=Maheshwari|first=S.R.|publisher=Orient Blackswan Private Ltd.|year=2000|isbn=9788125019886|edition=6th|location=[[New Delhi]]|pages=563–572}}</ref>","char_index":321,"name":":422","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":52\">{{स्रोत पुस्तक|title=Revenue administration in India: A case study of Bihar|last=Singh|first=G.P.|publisher=Mittal Publications|year=1993|isbn=978-8170993810|location=[[Delhi]]|pages=26–129}}</ref>","char_index":321,"name":":52","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":62\">{{स्रोत पुस्तक|title=Governance in India|last=Laxmikanth|first=M.|publisher=McGraw Hill Education|year=2014|isbn=978-9339204785|edition=2nd|location=Noida|pages=5.1–5.2}}</ref>","char_index":321,"name":":62","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.yourarticlelibrary.com/india-2/role-and-functions-of-divisional-commissioner/46672/|title=Role and Functions of Divisional Commissioner|date=6 January 2015|website=Your Article Library|access-date=20 August 2017}}</ref>","char_index":321,"name":null,"url":"http://www.yourarticlelibrary.com/india-2/role-and-functions-of-divisional-commissioner/46672/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=iso-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":318,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:12.710624-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (25 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"जिल्हा दंडाधिकारी, म्हणून, मेरठच्या विभागीय आयुक्तांना अहवाल देतात. मेरठचे विद्यमान विभागीय आयुक्त अनिता सी. मेश्राम (IAS) आहेत.","translated_text":"The District Prosecutor, therefore, reports to the District Commissioners of Meerut. The current District Commissioner of Meerut, Anita C. There are meshes (IAS).","citations":[{"content":"<ref name=\":1\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://meerutdivision.nic.in/index_en.html|title=Office of the Divisional Commissioner, Meerut Division|website=Office of the [[Divisional Commissioner]], [[Meerut]]|access-date=13 August 2017}}</ref>","char_index":128,"name":":1","url":"http://meerutdivision.nic.in/index_en.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":103805,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:13.091361-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (73 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"गौतम बुद्ध नगर जिल्हा प्रशासनाचे नेतृत्व गौतम बुद्ध नगरचे जिल्हा दंडाधिकारी (DM) करतात, जे एक IAS अधिकारी आहेत. डीएम हे केंद्र सरकारसाठी मालमत्ता नोंदी आणि महसूल संकलनाचे प्रभारी आहेत आणि शहरातील राष्ट्रीय निवडणुकांवर देखरेख करतात.","translated_text":"Gautam Buddha Nagar District Administration is headed by Gautam Buddha Nagar District Prosecutor (DM) who is an IAS officer. The DM is in charge of property records and revenue collection for the Central Government and oversees national elections in the city.","citations":[{"content":"<ref name=\":22\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://up.gov.in/upconstitution.aspx|title=CONSTITUTIONAL SETUP|website=[[Government of Uttar Pradesh]]|access-date=30 August 2017}}</ref>","char_index":231,"name":":22","url":"http://up.gov.in/upconstitution.aspx","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:01.617192-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":4\">{{स्रोत पुस्तक|title=Indian Administration|last=Maheshwari|first=S.R.|publisher=Orient Blackswan Private Ltd.|year=2000|isbn=9788125019886|edition=6th|location=[[New Delhi]]|pages=573–597}}</ref>","char_index":231,"name":":4","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":6\">{{स्रोत पुस्तक|title=Governance in India|last=Laxmikanth|first=M.|publisher=McGraw Hill Education|year=2014|isbn=978-9339204785|edition=2nd|location=Noida|pages=6.1–6.6}}</ref>","char_index":231,"name":":6","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\":5\">{{स्रोत पुस्तक|title=Revenue administration in India: A case study of Bihar|last=Singh|first=G.P.|publisher=Mittal Publications|year=1993|isbn=978-8170993810|location=[[Delhi]]|pages=50–124}}</ref>","char_index":231,"name":":5","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|title=Powers Of District Magistrate in India|website=Important India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|archive-date=16 August 2017|access-date=20 August 2017}}</ref>","char_index":231,"name":null,"url":"http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":42744,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:16.889042-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.8056640625},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|title=Powers Of District Magistrate in India|website=Important India|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/|archive-date=16 August 2017|access-date=20 August 2017}}</ref>","char_index":231,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20170816062201/http://www.importantindia.com/1724/powers-of-district-magistrate-in-india/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:17.282353-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"जानेवारी 2020 मध्ये, योगी आदित्यनाथ यांच्या नेतृत्वाखालील उत्तर प्रदेश सरकारने घोषणा केली की गौतम बुद्ध नगर (नोएडा) आणि लखनौमध्ये आयुक्तालय पोलीस यंत्रणा असेल, पोलीस आयुक्तांच्या नेतृत्वाखाली ते थेट उत्तर प्रदेशच्या DGPला अहवाल देतील.","translated_text":"In January 2020, the Government of Uttar Pradesh led by Yogi Adityanath announced that the Commission will have a police system in Gautam Buddha Nagar (Noida) and Lucknow, under the leadership of the Commissioners of Police, reporting directly to the DGP of Uttar Pradesh.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/police-gets-more-powers-in-up-commissioner-system-implemented-in-lucknow-gautam-buddha-nagar/article30556740.ece|title=Police gets more powers in U.P., commissioner system implemented in Lucknow, Gautam Buddha Nagar|date=13 January 2020|work=The Hindu|language=en-IN|issn=0971-751X|access-date=19 July 2020}}</ref>","char_index":160,"name":null,"url":"https://www.thehindu.com/news/national/other-states/police-gets-more-powers-in-up-commissioner-system-implemented-in-lucknow-gautam-buddha-nagar/article30556740.ece","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":158317,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:17.350501-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.828125}]},{"text":"नोएडा तीन पोलीस झोनमध्ये विभागले गेले आहे म्हणजे नोएडा, सेंट्रल नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा, त्यापैकी प्रत्येक झोनल डीसीपी (एसपी रँक) अंतर्गत आहे.","translated_text":"Noida is divided into three police zones namely Noida, Central Noida and Greater Noida, each of which is under the Zonal DCP (SP rank).","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://uppolice.gov.in/frmOfficials.aspx?commgbngr&cd=NAA0ADYAMwA=|title=List of Officers posted at G.B. Nagar, Uttar Pradesh (Noida Police)|website=uppolice.gov.in|access-date=19 July 2020}}</ref>","char_index":6,"name":null,"url":"https://uppolice.gov.in/frmOfficials.aspx?commgbngr&cd=NAA0ADYAMwA=","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":232937,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:19.178707-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7314453125}]},{"text":"या तीन झोनल डीसीपींव्यतिरिक्त, नोएडा पोलिसांकडे मुख्यालय, वाहतूक, गुन्हे आणि महिला सुरक्षा या चार इतर डीसीपी आहेत. त्यांच्या खाली, 16 सहायक पोलीस आयुक्त/एसीपी (डेप्युटी एसपी रँक) आहेत. नोएडा पोलिसांचे वर्तमान आयुक्त आलोक सिंग हे भारतीय पोलीस सेवा (IPS) अधिकारी आहेत.","translated_text":"In addition to these three Zonal DCPs, Noida Police has four other DCPs: Headquarters, Transport, Crime and Women's Security. Under him, there are 16 Assistant Police Commissioners/ACPs (Deputy SP ranks). The current Commissioner of Police of Noida, Alok Singh is an Indian Police Service (IPS) officer.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/india-news/alok-singh-is-noida-s-first-cp-after-district-upgraded-to-commissioner-system/story-p7pONbnurbePXGVSTyyonJ.html|title=Alok Singh is Noida's first CP after district upgraded to commissioner system|date=13 January 2020|website=Hindustan Times|language=en|access-date=19 July 2020}}</ref>","char_index":266,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/india-news/alok-singh-is-noida-s-first-cp-after-district-upgraded-to-commissioner-system/story-p7pONbnurbePXGVSTyyonJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.030662-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"नोएडासाठी न्यायालय हे जिल्हा न्यायालय संकुल, सूरजपूर ग्रेटर नोएडा, गौतम बुद्ध नगर येथे 2012 मध्ये स्थापन करण्यात आले असून त्यात 18 न्यायालये कार्यरत आहेत. सूरजपूर ग्रेटर नोएडा येथील न्यायालयीन संकुल ३० एकरपेक्षा जास्त जागेवर बांधले आहे. न्यायालयाच्या पायाभूत सुविधा चांगल्या आकाराच्या कोर्टरूमसह नीटनेटक्या आणि स्वच्छ आहेत.","translated_text":"The Court for Noida was established in 2012 at the District Court Complex, Surapur Greater Noida, Gautam Buddha Nagar with 18 courts operating. The Judicial Complex at Surapur Greater Noida is built on more than 30 acres of land. The court infrastructure is neat and clean with a good size courtroom.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://districts.ecourts.gov.in/gautam-buddha-nagar|title=Gautam Buddha Nagar/District Court in India {{!}} Official Website of District Court of India|website=districts.ecourts.gov.in|url-status=live}}</ref>","char_index":323,"name":null,"url":"https://districts.ecourts.gov.in/gautam-buddha-nagar","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.073996-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.hindustantimes.com/cities/all-courts-now-functional-in-gautam-budh-nagar/story-ofDluSEwb2gZLCQU4lSVVN.html|title=All courts now functional in Gautam Budh Nagar|date=9 June 2020|website=Hindustan Times|language=en|url-status=live}}</ref>","char_index":323,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/cities/all-courts-now-functional-in-gautam-budh-nagar/story-ofDluSEwb2gZLCQU4lSVVN.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.345628-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.apsinghlawyer.com/post/where-is-court-for-noida-greater-noida-situated|title=Where is Court for Noida, Greater Noida Situated ?|date=9 August 2021}}</ref>","char_index":323,"name":null,"url":"https://www.apsinghlawyer.com/post/where-is-court-for-noida-greater-noida-situated","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":779726,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:22.390036-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (79 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"भारतातील शहरांमध्ये स्वच्छतेच्या बाबतीत नोएडा सर्वात स्वच्छ मध्यम लोकसंख्येच्या शहरांपैकी एक आहे.","translated_text":"Noida is one of the cleanest medium population cities in terms of cleanliness among the cities of India.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://wap.business-standard.com/content-amp/press-releases-ani/noida-ranked-india-s-cleanest-medium-city-122011001060_1.html|title=Noida ranked India's Cleanest Medium City|work=Business Standard|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":97,"name":null,"url":"https://wap.business-standard.com/content-amp/press-releases-ani/noida-ranked-india-s-cleanest-medium-city-122011001060_1.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.670001-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"भारतातील शहरांमध्ये स्वच्छतेच्या बाबतीत नोएडा सर्वात स्वच्छ मध्यम लोकसंख्येच्या शहरांपैकी एक आहे. संबंधित भौतिक पायाभूत सुविधांची निर्मिती नोएडा आणि ग्रेटर नोएडामध्ये जास्त आहे.","translated_text":"Noida is one of the cleanest medium population cities in terms of cleanliness among the cities of India. The construction of related physical infrastructure is high in Noida and Greater Noida.","citations":[{"content":"<ref>[http://www.financialexpress.com/news/the-uneven-growth-in-ncr/1025916/0 The uneven growth in NCR]. </ref>","char_index":177,"name":null,"url":"http://www.financialexpress.com/news/the-uneven-growth-in-ncr/1025916/0","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.689606-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"याशिवाय, प्राधिकरणाला पाणी आणि मालमत्ता हस्तांतरण शुल्कातून मोठा महसूल मिळतो. \"नोएडा प्राधिकरणाने अतिरिक्त निधीमुळे 3,500 कोटी विविध बँकांमध्ये मुदत ठेवी म्हणून जमा केले होते. नोएडाकडे इतका अतिरिक्त निधी आहे की तो सलग 5 वर्षे आपल्या वाटप करणाऱ्यांकडून कोणताही कर घेत नसला तरीही ते शहर चालवू शकते.\"","translated_text":"In addition, the Authority receives significant revenue from water and property transfer fees. \"Noida Authority had deposited Rs 3,500 crore as a term deposit in various banks due to additional funds. Noida has so much extra funds that it can run the city even if it doesn't charge any taxes from its allocators for five consecutive years\".","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=http://www.hindustantimes.com/noida/noida-gold-mine-of-uttar-pradesh/story-Gi7dyHwV5QYRoTsnpKZhiJ.html|title=Noida: Gold mine of Uttar Pradesh|date=3 December 2014|work=[[Hindustan Times]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":297,"name":null,"url":"http://www.hindustantimes.com/noida/noida-gold-mine-of-uttar-pradesh/story-Gi7dyHwV5QYRoTsnpKZhiJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.743252-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"एक 300 मी (९८० फूट) नोएडामध्ये \" सुपरनोव्हा स्पिरा \" नावाची उंच गगनचुंबी इमारत आहे.","translated_text":"A 300 m (980 ft) tall skyscraper called \"Supernova Spira\" is located in Noida.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.hindustantimes.com/noida/at-300-metres-noida-s-tallest-tower-will-be-ready-in-2-years/story-qo5krORv8HJcthuEV2biZI.html|title=At 300 metres, Noida's tallest tower will be ready in 2 years|date=18 August 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>","char_index":83,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/noida/at-300-metres-noida-s-tallest-tower-will-be-ready-in-2-years/story-qo5krORv8HJcthuEV2biZI.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.771370-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"एक 300 मी (९८० फूट) नोएडामध्ये \" सुपरनोव्हा स्पिरा \" नावाची उंच गगनचुंबी इमारत आहे. 2021 मध्ये पूर्ण झाल्यानंतर हा उत्तर भारतातील सर्वात उंच निवासी टॉवर असेल.","translated_text":"A 300 m (980 ft) tall skyscraper called \"Supernova Spira\" is located in Noida. When completed in 2021, it will be the tallest residential tower in North India.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Haidar|first=Faizan|url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/property-/-cstruction/north-indias-tallest-residential-tower-to-be-ready-by-next-year-supertech/articleshow/79058942.cms|title=North India's tallest residential tower to be ready by next year: Supertech|date=5 November 2020|work=The Economic Times|access-date=2 February 2021}}</ref>","char_index":158,"name":null,"url":"https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/property-/-cstruction/north-indias-tallest-residential-tower-to-be-ready-by-next-year-supertech/articleshow/79058942.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":265604,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:25.813479-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.8369140625}]},{"text":"गेल्या 10 वर्षांत, नोएडा हे मायक्रोसॉफ्ट, आर्म होल्डिंग्ज, एचसीएल, सॅमसंग आणि बार्कलेजसारख्या सॉफ्टवेर आणि मोबाइल अॅप डेव्हलपमेंट कंपन्यांचे केंद्र बनले आहे.","translated_text":"Over the last 10 years, Noida has become a hub for software and mobile app development companies like Microsoft, Arm Holdings, HCL, Samsung and Barclays.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Gaur|first=Vatsala|url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/microsoft-to-open-a-4000-employee-campus-in-uttar-pradesh/articleshow/76695414.cms|title=Microsoft to open a 4000-employee campus in Uttar Pradesh|work=The Economic Times|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":42,"name":null,"url":"https://economictimes.indiatimes.com/tech/ites/microsoft-to-open-a-4000-employee-campus-in-uttar-pradesh/articleshow/76695414.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":204724,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:26.164630-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.90234375},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Punit|first=Itika Sharma|url=https://www.business-standard.com/article/companies/british-multinational-arm-opens-second-design-center-in-india-113101000414_1.html|title=British multinational ARM opens second design center in India|date=10 October 2013|work=Business Standard India|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":59,"name":null,"url":"https://www.business-standard.com/article/companies/british-multinational-arm-opens-second-design-center-in-india-113101000414_1.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":534,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:27.965060-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.livemint.com/news/india/hcl-technologies-launches-hackathon-to-identify-solutions-for-covid-impact-11597928329529.html|title=HCL Technologies launches hackathon to identify solutions for covid impact|date=20 August 2020|work=mint|language=en|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":67,"name":null,"url":"https://www.livemint.com/news/india/hcl-technologies-launches-hackathon-to-identify-solutions-for-covid-impact-11597928329529.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":472132,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:27.998890-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.927734375},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=MP|first=Team|url=http://www.millenniumpost.in/delhi/6-injured-as-transformer-blasts-outside-barclays-building-in-noida-sector-62-396182|title=6 injured as transformer blasts outside Barclays building in Noida Sector 62|date=17 January 2020|work=www.millenniumpost.in|language=en|access-date=15 September 2020}}</ref>","char_index":157,"name":null,"url":"http://www.millenniumpost.in/delhi/6-injured-as-transformer-blasts-outside-barclays-building-in-noida-sector-62-396182","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":471745,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:28.494562-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.79345703125}]},{"text":"गेल्या 10 वर्षांत, नोएडा हे मायक्रोसॉफ्ट, आर्म होल्डिंग्ज, एचसीएल, सॅमसंग आणि बार्कलेजसारख्या सॉफ्टवेर आणि मोबाइल अॅप डेव्हलपमेंट कंपन्यांचे केंद्र बनले आहे. या कंपन्या त्यांचे सॉफ्टवेर उत्पादन विकास आणि सेवा परदेशी चलनात निर्यात करून शहराच्या अर्थव्यवस्थेत योगदान देत आहेत. सॅमसंगने अलीकडेच ( च्या गुंतवणूक केली आहे नोएडामध्ये, मेक इन इंडिया उपक्रमांतर्गत.","translated_text":"Over the last 10 years, Noida has become a hub for software and mobile app development companies like Microsoft, Arm Holdings, HCL, Samsung and Barclays. These companies are contributing to the city's economy by exporting their software product development and services in foreign currencies. Samsung has recently invested in Noida, under the Make in India initiative.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Phartiyal|first=Sankalp|url=https://www.reuters.com/article/us-samsung-elec-india/samsung-opens-worlds-largest-phone-factory-in-india-idUSKBN1JZ1EP|title=Samsung opens world's largest phone factory in India|work=U.S.|language=en-US|access-date=19 July 2018}}</ref>","char_index":357,"name":null,"url":"https://www.reuters.com/article/us-samsung-elec-india/samsung-opens-worlds-largest-phone-factory-in-india-idUSKBN1JZ1EP","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":721,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:29.874966-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (8 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"नोएडा हे भारतातील सर्वात मोठे युनिकॉर्न स्टार्टअप पेटीएमचे घर आहे, एक आर्थिक सेवा कंपनी ज्यामध्ये ईकॉमर्स, म्युच्युअल-फंड गुंतवणूक, युटिलिटी बिल पेमेंट आणि व्यक्ती-व्यक्ती","translated_text":"Noida is home to India's largest unicorn startup, Paytm, a financial services company that includes e-commerce, mutual-fund investments, utility bill payments and person-to-person","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.financialexpress.com/industry/sme/paytm-raises-1b-paytm-16-b-valuation-softbank-ant-financial-vijay-shekhar-sharma-patym-commit-rs-10000-crore-phonepe-google-pay-wallet/1774363/|title=India's biggest unicorn Paytm commits $1.4&nbsp;billion to penetrate deeper into hinterland; raises funding|date=25 November 2019|work=The Financial Express|access-date=7 March 2020}}</ref>","char_index":67,"name":null,"url":"https://www.financialexpress.com/industry/sme/paytm-raises-1b-paytm-16-b-valuation-softbank-ant-financial-vijay-shekhar-sharma-patym-commit-rs-10000-crore-phonepe-google-pay-wallet/1774363/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":634,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:30.037086-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"ओखला पक्षी अभयारण्य (OBS) शहराच्या प्रवेशद्वारावर यमुना नदी दिल्ली राज्यातून उत्तर प्रदेश राज्यात प्रवेश करते त्या ठिकाणी आहे.","translated_text":"Okhla Bird Sanctuary (OBS) is located at the entrance of the city where the Yamuna River enters the state of Uttar Pradesh from Delhi.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://obs-up.com/|title=Okhla Bird Sanctuary|website=obs-up.com|access-date=22 December 2019}}</ref>","char_index":26,"name":null,"url":"http://obs-up.com/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":15161,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:30.076874-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.73388671875}]},{"text":"शास्त्रज्ञ बोटॅनिकल गार्डनमध्ये धोक्यात आलेल्या आणि नामशेष होत असलेल्या वनस्पती प्रजातींना नवीन जीवन देत आहेत. हिरवीगार पसरलेली जागा पाहिल्यास स्केलेटन फोर्क फर्न म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या सिलोटम नुडम सारख्या प्रजाती दिसून येतात. \"आदिम\" वनस्पती मानले जाते - 400 दशलक्ष वर्षांपूर्वीच्या संवहनी वनस्पतींच्या पहिल्या गटाचे वंशज - जे डेव्होनियन आणि सिलुरियन कालखंडात सर्वत्र पसरले होते - लॅटिनमध्ये त्याच्या नावाचा अर्थ \"बेअर नग्न\" असा होतो कारण त्यात सापडलेल्या बहुतेक अवयवांची कमतरता आहे नंतर विकसित झालेल्या वनस्पतींच्या प्रजातींमध्ये.","translated_text":"Scientists are bringing threatened and endangered plant species to life in the Botanical Gardens. If you look at the greenery, you can see species such as the silotum nudum, also known as the skeletal fork furnace. It is thought to be a \"Adamic\" plant - descended from the first group of vascular plants from 400 million years ago - that was widespread during the Devonian and Silurian periods - its name in Latin means \"bear naked\" because it lacks most of the organs found in it in later plant species.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/New-orchids-bring-diversity-to-Botanical-Garden-flora/articleshow/30253001.cms|title=New orchids bring diversity to Botanical Garden flora|last=Alam|first=Shafaque|date=12 February 2014|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":532,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/New-orchids-bring-diversity-to-Botanical-Garden-flora/articleshow/30253001.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":278693,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:30.940473-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.95166015625},{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Keelor|first=Vandana|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noidas-botanical-garden-a-Jurassic-Park-for-plants/articleshow/39383202.cms|title=Noida's botanical garden a 'Jurassic Park' for plants|date=1 August 2014|work=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":532,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noidas-botanical-garden-a-Jurassic-Park-for-plants/articleshow/39383202.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":283741,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:31.373198-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75537109375}]},{"text":"नोएडाच्या बोटॅनिकल गार्डनमध्ये फळांचा मोठा विभाग आहे ज्यात आंबा, डाळिंब, लिंबू, नाशपाती, मनुका, तुती इत्यादींच्या अनेक जाती आहेत, त्याशिवाय काळ्या पेरूची खासियत आहे. वुडलँड विभाग Sapindus Emarginatus (Reetha), Pterocarpus marsupium (sandalwood), Dalbergia sissoo (Sheesham wood), आणि Tectona Grandis (Teakwood) सारख्या झाडांनी तितकाच प्रभावशाली आहे.","translated_text":"The Botanical Garden of Noida has a large fruit section with many varieties of almonds, dates, lemons, raspberries, manuka, tulips, etc. Apart from the black Peruvian specialty. The woodland section is equally influenced by plants such as Sapindus Emarginatus (Reetha), Pterocarpus marsupium (sandalwood), Dalbergia sissoo (Sheesham wood), and Tectona Grandis (Teakwood).","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.deccanherald.com/content/265017/a-garden-heal.html|title=A garden to heal|last=Adak|first=Baishali|date=18 July 2012|website=[[Deccan Herald]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":349,"name":null,"url":"http://www.deccanherald.com/content/265017/a-garden-heal.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:31.727999-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"नोएडा मेट्रो ही उत्तर प्रदेश, भारतातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्यातील नोएडा आणि ग्रेटर नोएडा या जुळ्या शहरांना जोडणारी जलद वाहतूक प्रणाली आहे. मेट्रो नेटवर्कमध्ये 29.7 किलोमीटर (18.5) एकूण लांबीसह एक लाइन (ज्याला एक्वा लाइन म्हणतात) समाविष्ट आहे mi) 21 स्थानकांवर सेवा देत आहे. दुसरी ओळ नियोजित आहे.","translated_text":"Noida Metro is a rapid transit system connecting the twin cities of Noida and Greater Noida in Gautam Buddha Nagar district of Uttar Pradesh, India. The metro network includes one line (called Aqua Line mi) with a total length of 29.7 kilometres (18.5) serving 21 stations. The second line is planned.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Sinha|first=Snehil|url=https://www.hindustantimes.com/noida/aqua-line-of-noida-metro-may-begin-by-september/story-e84pDJahfRMKTu0fscVIPJ.html|title=Noida-Greater Noida Metro aqua line may begin by September|date=13 May 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>","char_index":295,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/noida/aqua-line-of-noida-metro-may-begin-by-september/story-e84pDJahfRMKTu0fscVIPJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.043002-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"ते आता ब्लू लाईनद्वारे कॅनॉट प्लेस आणि द्वारका उप-शहर जोडते. हीच ब्लू लाइन यमुना बँक इंटरचेंज स्टेशनद्वारे नोएडाला वैशालीशी जोडते. दिल्ली मेट्रोची मॅजेन्टा लाइन नोएडा आणि जनकपुरीला बोटॅनिकल गार्डन आणि जनकपुरी वेस्ट मेट्रो स्टेशनद्वारे जोडते.","translated_text":"It now connects Canot Place and Dwarka sub-city by Blue Line. This Blue Line connects Noida to Vaishal via Yamuna Bank Interchange Station. The Magenta Line of Delhi Metro connects Noida and Janakpur via the Botanical Garden and Janakpur West Metro Station.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Pillai|first=Soumya|url=https://www.hindustantimes.com/delhi-news/it-s-official-delhi-metro-s-full-magenta-line-to-open-for-public-from-may-29/story-2qMg7uzARrgGXi9P3bKHPJ.html|title=It's official: The Magenta Line of Delhi Metro|date=21 May 2018|work=Hindustan Times|language=en}}</ref>","char_index":241,"name":null,"url":"https://www.hindustantimes.com/delhi-news/it-s-official-delhi-metro-s-full-magenta-line-to-open-for-public-from-may-29/story-2qMg7uzARrgGXi9P3bKHPJ.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.080913-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"डिसेंबर २०२१ पर्यंत, फरीदाबाद आणि गुडगावला नोएडाशी थेट जोडण्यासाठी नवीन फरीदाबाद-नोएडा-गुडगाव (FNG) एक्स्प्रेस वेचेही बांधकाम सुरू आहे.","translated_text":"As of December 2021, a new Faridabad-Noida-Gurgaon (FNG) Expressway is also under construction to connect Faridabad and Gurgaon directly to Noida.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|last=Sinha|first=Meenakshi|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/2-5km-stretch-of-fng-eway-to-be-repaired/articleshow/88265842.cms|title=2.5km stretch of Faridabad-Noida-Ghaziabad eway to be repaired|date=14 December 2021|work=The Times of India|language=en|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":135,"name":null,"url":"https://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/2-5km-stretch-of-fng-eway-to-be-repaired/articleshow/88265842.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":263919,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.117667-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7509765625}]},{"text":"नोएडाचे सर्वात जवळचे विमानतळ हे दिल्लीतील इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. जून 2017 मध्ये, केंद्र सरकारने जेवारमधील आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या बांधकामास मंजुरी दिली, ज्याला अधिकृतपणे नोएडा आंतरराष्ट्रीय ग्रीनफील्ड विमानतळ असे नाव देण्यात आले, जेणेकरून नवी दिल्लीतील एकाची वाहतूक कमी होईल.","translated_text":"Noida's The nearest airport is Indira Gandhi International Airport in Delhi. In June 2017, the Union Government approved the construction of Jharkhand International Airport, officially renamed as Noida International Greenfield Airport, to reduce the traffic of one in New Delhi.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://www.hindustantimes.com/noida/new-airport-to-come-up-in-greater-noida-s-jewar-as-centre-clears-proposal/story-B6RPkVuN5zggHTYyKAgxtL.html|title=New airport to come up in Greater Noida's Jewar as Centre clears proposal|date=24 June 2017|website=[[Hindustan Times]]|access-date=16 August 2017}}</ref>","char_index":295,"name":null,"url":"http://www.hindustantimes.com/noida/new-airport-to-come-up-in-greater-noida-s-jewar-as-centre-clears-proposal/story-B6RPkVuN5zggHTYyKAgxtL.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":51,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.448387-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (2 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"सर्वात जवळचे विमानतळ हे दिल्लीतील इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. जून 2017 मध्ये, केंद्र सरकारने जेवारमधील आंतरराष्ट्रीय विमानतळाच्या बांधकामास मंजुरी दिली, ज्याला अधिकृतपणे नोएडा आंतरराष्ट्रीय ग्रीनफील्ड विमानतळ असे नाव देण्यात आले, जेणेकरून नवी दिल्लीतील एकाची वाहतूक कमी होईल. जेवर येथील विमानतळाचे भूमिपूजन २५ नोव्हेंबर २०२१ रोजी करण्यात आले.","translated_text":"The nearest airport is Indira Gandhi International Airport in Delhi. In June 2017, the Union Government approved the construction of Jharkhand International Airport, officially renamed as Noida International Greenfield Airport, to reduce the traffic of one in New Delhi. The groundbreaking ceremony for the airport at Jewar was held on 25th November 2021.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत बातमी|url=https://www.businesstoday.in/industry/aviation/story/pm-modi-to-visit-noida-for-jewar-airport-bhoomi-pujan-on-nov-25-heres-what-you-need-to-know-313062-2021-11-23|title=PM Modi to visit Noida for Jewar airport bhoomi pujan on Nov 25; here's what you need to know|date=23 November 2021|work=Business Today|language=en|access-date=20 March 2022}}</ref>","char_index":354,"name":null,"url":"https://www.businesstoday.in/industry/aviation/story/pm-modi-to-visit-noida-for-jewar-airport-bhoomi-pujan-on-nov-25-heres-what-you-need-to-know-313062-2021-11-23","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":369998,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:32.481356-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.92919921875}]},{"text":"आणि हे मैदानी शूटसाठी एक उत्तम ठिकाण आहे. शहरी कथा असलेले चित्रपट मोठे हिट होतात आणि नोएडा शहरी थीमवर आधारित चित्रपट आणि गाण्याच्या अनुक्रमांसाठी परिपूर्ण चव देते. शहरात महामार्ग, महाविद्यालये, रुंद रस्ते आणि चांगली गर्दी आहे.\"","translated_text":"And it's a great place to shoot outdoors. Films with urban storylines become big hits and Noida offers the perfect taste for urban themed movies and singing sequences. The city has highways, colleges, wide roads and a good crowd\".","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/CM-to-launch-trailer-of-film-shot-in-Noida-at-Saifai-Mahotsav/articleshow/45822585.cms|title=CM to launch trailer of film shot in Noida at Saifai Mahotsav|last=Lal|first=Niharika|date=9 January 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":227,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/CM-to-launch-trailer-of-film-shot-in-Noida-at-Saifai-Mahotsav/articleshow/45822585.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":279301,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:33.713603-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.751953125},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Noidas-Bollywood-calling-Lending-backdrop-to-urban-stories/articleshow/46636840.cms|title=Noida’s Bollywood calling: Lending backdrop to urban stories|last=Lal|first=Niharika|date=20 March 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":227,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Noidas-Bollywood-calling-Lending-backdrop-to-urban-stories/articleshow/46636840.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":533989,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:34.180661-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.72265625}]},{"text":"न्यूझ नेशन, डब्ल्यूआयओएन, झी न्यूझ, एनडीटीव्ही, टीव्ही टुडे ग्रुप, नेटवर्क 18, न्यूझएक्स, आणि इंडिया टीव्ही सारख्या न्यूझ चॅनेल येथे आहेत आणि काही वृत्तपत्र कंपन्या नोएडामध्ये देखील कार्यरत आहेत जसे की अमर उजाला - नोएडा, दैनिक जागरण, दैनिक भास्कर, राजस्थान पत्रिका, द इंडियन एक्सप्रेस, ट्रायसिटी टुडे आणि द टाइम्स ऑफ इंडिया .","translated_text":"News channels such as News Nation, WION, Zee News, NDTV, TV Today Group, Network 18, NewsX, and India TV are present here and some newspaper companies are also operating in Noida such as Amar Ujala - Noida, Daily Jagran, Daily Bhaskar, Rajasthan Jhajjar, The Indian Express, Tri-City Today and The Times of India.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.nyoooz.com/news/noida/|title=Noida News - Noida Latest News &#124; Latest Updates of Noida News Today on NYOOOZ}}</ref>","char_index":108,"name":null,"url":"https://www.nyoooz.com/news/noida/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":110204,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:34.652554-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":3,"source_quality_raw_score":0.51611328125}]},{"text":"नोएडा क्रिकेट स्टेडियम म्हणून ओळखले जाणारे एक आंतरराष्ट्रीय स्टेडियम सेक्टर 21 मध्ये सुमारे 20,000 प्रेक्षक क्षमतेचे बांधले गेले आहे, नोएडा स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये सायकलिंग प्रेमींसाठी समर्पित ट्रॅक, गोल्फ आणि फुटबॉल प्रशिक्षण सुविधा यासारख्या सुविधा आहेत. नोएडा क्रिकेट स्टेडियम कॉम्प्लेक्समध्ये बास्केटबॉल कोर्ट, स्क्वॉश कोर्ट, टेबल-टेनिस कोर्ट, लॉन टेनिस कोर्ट, गोल्फ कोर्स आणि स्केटिंग रिंक यांचा समावेश आहे.","translated_text":"An international stadium known as the Noida Cricket Stadium is built in Sector 21 with a capacity of around 20,000 spectators, the Noida Stadium complex has facilities such as dedicated tracks, golf and football training facilities for cycling enthusiasts. The Noida Cricket Stadium complex includes a basketball court, squash court, table-tennis court, lawn tennis court, golf course and skating rink.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-stadium-to-turn-into-pedallers-paradise/articleshow/12656863.cms|title=Noida stadium to turn into pedallers' paradise|date=12 April 2012|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":414,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Noida-stadium-to-turn-into-pedallers-paradise/articleshow/12656863.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":279640,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:35.709550-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.78466796875}]},{"text":"नोएडा एक्सप्रेसवे येथे सेक्टर 152 मध्ये 125 एकर जागेसह 50,000 क्षमतेचे क्रिकेट स्टेडियम-कम-क्रीडा सुविधा बांधले जाईल, जे क्षमता आणि क्षेत्रफळात फिरोजशाह कोटला पेक्षा मोठे आहे.","translated_text":"A cricket stadium-low-sports facility of 50,000 capacity with 125 acres of space will be built in Sector 152 at Noida Expressway, which is larger than Feroz Shah Kotla in capacity and area.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Cricket-stadium-bigger-than-Kotla-planned-in-Noida/articleshow/47534440.cms|title=Cricket stadium bigger than Kotla planned in Noida|last=Keelor|first=Vandana|date=4 June 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":175,"name":null,"url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Cricket-stadium-bigger-than-Kotla-planned-in-Noida/articleshow/47534440.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":264569,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:36.131998-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9404296875},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://navbharattimes.indiatimes.com/other/good-governance/-/Worldclass-International-cricket-stadium-planned-in-Noida/articleshow/47539522.cms|title=नोएडा में नया वर्ल्ड क्लास क्रिकेट स्टेडियम जल्द|date=4 June 2015|website=[[Navbharat Times]]|trans-title=New world class stadium in Noida soon|access-date=3 October 2017}}</ref>","char_index":175,"name":null,"url":"http://navbharattimes.indiatimes.com/other/good-governance/-/Worldclass-International-cricket-stadium-planned-in-Noida/articleshow/47539522.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":199581,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:36.480224-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.7578125}]},{"text":"नोएडा मूळतः सुमारे 81 गावांचा समावेश होता, परंतु आता ते उत्तर प्रदेशातील गौतम बुद्ध नगर जिल्ह्याच्या अंतर्गत येते.","translated_text":"Noida originally consisted of about 81 villages, but now it falls under the Gautam Buddha Nagar district of Uttar Pradesh.","citations":[{"content":"<ref name=\"timesofindia.indiatimes.com\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms|title=Rural Noida to enter digital domain|last=Keelor|first=Vandana|date=22 April 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}<cite class=\"citation web cs1\" data-ve-ignore=\"true\">Keelor, Vandana (22 April 2015). </cite></ref>","char_index":114,"name":"timesofindia.indiatimes.com","url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":262044,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:37.595981-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9423828125}]},{"text":"नोएडाच्या गावांमध्ये घरांचे मॅपिंग आणि औपचारिक पत्ता दिल्याने, जमिनीचे हक्क, विकास योजना इत्यादींची माहिती मिळवणे सोपे होईल. \"सहज उपलब्ध असलेले नकाशे विकास योजना पुढे नेण्यासाठी आणि जमिनीच्या सीमावर्ती भागांवरील विवाद मिटवण्यासाठी देखील उपयुक्त ठरतील. मॅपिंग विश्वसनीय नकाशे आणि शीर्षक दस्तऐवज तयार करून, जमिनीचे हस्तांतरण देखील सुलभ करेल.\"","translated_text":"By mapping and providing formal addresses of houses in villages of Noida, it will be easier to get information on land rights, development plans etc. \"The easily available maps will also be useful for advancing development plans and resolving disputes over land border areas. By creating reliable maps and title documents, mapping will also facilitate land transfers\".","citations":[{"content":"<ref name=\"timesofindia.indiatimes.com\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms|title=Rural Noida to enter digital domain|last=Keelor|first=Vandana|date=22 April 2015|website=[[The Times of India]]|access-date=3 October 2017}}<cite class=\"citation web cs1\" data-ve-ignore=\"true\">Keelor, Vandana (22 April 2015). </cite></ref>","char_index":340,"name":"timesofindia.indiatimes.com","url":"http://timesofindia.indiatimes.com/city/noida/Rural-Noida-to-enter-digital-domain/articleshow/47007097.cms","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":262044,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:37.595981-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9423828125}]}]}
+{"title":"हाथरस","wikicode":"'''हाथरस''' [[भारत]]ाच्या [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १५,६५,६७८ होती.\n\nहे शहर [[महामाया नगर जिल्हा|महामाया नगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:हाथरस जिल्हा]]","hash":"ec108e86dc4ba6cb42ba5a20e1874dac638f2ceedfbeb1200650109d53182b01","last_revision":"2022-04-17T18:54:08Z","first_revision":"2006-04-16T01:02:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.647878","cross_lingual_links":{"awa":"हाथरस","bh":"हाथरस","bpy":"হাথ্রাস","ca":"Hathras","ceb":"Hāthras","de":"Hathras","en":"Hathras","eo":"Hathras","es":"Hathras","fr":"Hathras","gu":"હાથરસ","hi":"हाथरस","it":"Hathras","mg":"Hathras","ml":"ഹാഥ്റസ്","ms":"Hathras","ne":"हाथरस","new":"हाथरस","nl":"Hathras (stad)","nb":"Hathras","pam":"Hathras","pl":"Hathras","ru":"Хатхрас","sa":"हाथरस","sat":"ᱦᱟᱛᱷᱨᱚᱥ","simple":"Hathras","sv":"Hathras","ta":"ஹாத்ரஸ்","te":"హాత్‌రస్","th":"หาถรัส","ur":"ہاتھ رس","vi":"Hathras","war":"Hathras","zh":"哈特勒斯","zh-min-nan":"Hathras (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हाथरस भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १५,६५,६७८ होती.\n\nहे शहर महामाया नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हाथरस जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हाथरस भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hathras is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १५,६५,६७८ होती.","translated_text":"The population was 15,65,678 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर महामाया नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Mahayana Nagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हाथरस जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Hathers district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ओराई","wikicode":"'''ओराई''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जलौन जिल्हा|जलौन जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जलौन जिल्हा]]","hash":"b751323f7b274c9b30dec48c97d3ea3c3a8e3ec37de37b68e1e4ce15f8788cc8","last_revision":"2017-08-24T14:55:54Z","first_revision":"2006-04-16T01:03:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.713004","cross_lingual_links":{"bh":"उरई","bpy":"ওরাই","ca":"Orai","ceb":"Orai (lungsod sa Indiya)","de":"Orai (Stadt)","en":"Orai","eo":"Oraj","es":"Orai","fi":"Orai","fr":"Orai","gu":"ઉરઈ","hi":"उरई","it":"Orai","ko":"오라이","mg":"Orai","ms":"Orai","nl":"Orai","nb":"Orai","or":"ଓରାଇ","pa":"ਉਰਈ","pl":"Orai","pnb":"اورئی","ru":"Орай (город)","sa":"उरयी","simple":"Orai","sv":"Orai","ta":"ஒராய்","te":"ఒరాయీ","ur":"اورئی","vi":"Orai","zh-min-nan":"Orai"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"ओराई भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जलौन जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:जलौन जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ओराई भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Orai is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जलौन जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jalon district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:जलौन जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Jalon district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अमरोहा","wikicode":"[[चित्र:Amroha railway station.jpg|200px|इवलेसे|उजवे|अमरोहा रेल्वे स्थानक]]\n'''अमरोहा''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,९८,४७१ होती.\n\nहे शहर [[ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा|ज्योतिबा फुले नगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:अमरोहा जिल्हा]]","hash":"b71bd1c2c0f5ee2e40421a55b897edfe5c899e92ab80e53b3549bf80004ee707","last_revision":"2023-02-26T05:35:48Z","first_revision":"2006-04-16T01:03:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.779747","cross_lingual_links":{"arz":"امروها","bh":"अमरोहा","bn":"আমরোহা","bpy":"আম্রোহা","ca":"Amroha","ceb":"Amroha","de":"Amroha","en":"Amroha","eo":"Amroha","es":"Amroha","fa":"امروهه","fi":"Amroha","fr":"Amroha","gu":"અમરોહા","hi":"अमरोहा","hif":"Amroha","it":"Amroha","kn":"ಅಮ್ರೋಹ","lt":"Amroha","ms":"Amroha","new":"अम्रोह","nl":"Amroha","nb":"Amroha","or":"ଆମ୍ରୋହା","pl":"Amroha","pnb":"امروہا","sa":"अम्रोहा","sat":"ᱟᱢᱨᱚᱦᱟ","simple":"Amroha","sv":"Amroha","ta":"அம்ரோகா","te":"అమ్రోహా","ur":"امروہہ","vi":"Amroha","war":"Amroha","zh":"阿姆罗哈","zh-min-nan":"Amroha"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"अमरोहा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,९८,४७१ होती.\n\nहे शहर ज्योतिबा फुले नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा वर्ग:अमरोहा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमरोहा भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Amroha is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,९८,४७१ होती.","translated_text":"The population was 1,98,471 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर ज्योतिबा फुले नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Jyothiba Phule Nagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:ज्योतिबा फुले नगर जिल्हा वर्ग:अमरोहा जिल्हा","translated_text":"List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities in Uttar Pradesh List of cities","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कानपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कानपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = Cawnporeskyline.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[कानपूर नगर जिल्हा]]<br />[[कानपूर देहात जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ४०४\n| ���ोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २७,६५,३४८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = २९,२०,४९६\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 27 |lats =  |latNS = N\n|longd = 80 |longm = 20 |longs =  |longEW = E\n}}\n'''कानपूर''' ([[हिंदी भाषा|हिंदी]]: कानपुर; [[उर्दू भाषा|उर्दू]]: کانپور) हे [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यामधील सर्वात मोठे तर भारत देशातील १२व्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. [[कानपूर नगर जिल्हा]] व [[कानपूर देहात जिल्हा]] ह्या दोन्ही जिल्ह्यांचे मुख्यालय असलेले कानपूर [[दिल्ली]]खालोखाल [[उत्तर भारत]]ातील सर्वात मोठे औद्योगिक शहर मानले जाते. कानपूर उत्तर प्रदेशच्या मध्य भागात [[गंगा नदी]]च्या पश्चिम काठावर वसले असून ते [[लखनौ]]च्या ९५ किमी नैऋत्येस तर [[आग्रा|आग्र्याच्या]] २८० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.\n\nभारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात कानपूरला मानाचे स्थान आहे. [[१८५७ चे स्वातंत्र्ययुद्ध|१८५७ च्या स्वातंत्र्ययुद्धादरम्यान]] [[धोंडोपंत बाजीराव पेशवे|नानासाहेबाने]] कानपूराला वेढा देऊन ब्रिटिश सैन्याला अडचणीत आणले होते.\n\n==वाहतूक==\n[[कानपूर सेंट्रल रेल्वे स्थानक]] उत्तर भारतातील महत्त्वाचे रेल्वे स्थानक आहे. [[कानपूर विमानतळ]] अस्तित्वात आहे परंतु येथे कोणत्याही कंपनीद्वारे विमानसेवा पुरवली जात नाही. लखनौचा [[चौधरी चरणसिंह आंतरराष्ट्रीय विमानतळ]] कानपूरपासून ७५ किमी अंतरावर आहे. [[दिल्ली]]-[[कोलकाता]] [[राष्ट्रीय महामार्ग २]] कानपूरमधूनच धावतो.\n\n==खेळ==\nकानपूरचे [[ग्रीन पार्क]] हे मैदान भारतातील पहिल्या काही कसोटी क्रिकेट मैदानांपैकी एक असून ते उत्तर प्रदेशातील एकमेव आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे मैदान आहे.\n\n==शिक्षण==\n[[भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान कानपूर]] ही भारतामधील आघाडीची तंत्रज्ञान शिक्षण व संशोधन संस्था मानली जाते. येथील [[छत्रपती शाहूजी महाराज विद्यापीठ]] हे [[आशिया]] खंडातील सर्वात मोठ्या विद्यापीठांपैकी एक आहे.\n\n[[वर्ग:कानपूर| ]]\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा]]\n[[वर्ग:कानपूर जिल्हा]]","hash":"45ca3e230e729eb004b14bfdcad280d2d2e198c4a2e06e322fc144a2a000b5dd","last_revision":"2022-04-17T17:45:45Z","first_revision":"2006-04-16T01:04:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.836385","cross_lingual_links":{"af":"Kanpur","ar":"كانبور","arz":"كانبور","ast":"Kanpur","az":"Kanpur","be":"Канпур","bg":"Канпур","bh":"कानपुर","bn":"কানপুর","bpy":"কানপুর","br":"Kanpur","bxr":"Канпур","ca":"Kanpur","ce":"Канпур","ceb":"Kānpur (lungsod)","cs":"Kánpur","da":"Kanpur","de":"Kanpur","dty":"कानपुर","el":"Κανπούρ","en":"Kanpur","eo":"Kanpur","es":"Kanpur","eu":"Kanpur","fa":"کان‌پور","fi":"Kanpur","fr":"Kanpur","frr":"Kanpur","ga":"Kanpur","gl":"Kanpur","gu":"કાનપુર","ha":"Kanpur","he":"קאנפור","hi":"कानपुर","hif":"Kanpur","hr":"Kanpur","hu":"Kánpur","hy":"Կանպուր","id":"Kanpur","is":"Kanpur","it":"Kanpur","ja":"カーンプル","ka":"კანპური","kn":"ಕಾನ್ಪುರ","ko":"칸푸르","kw":"Kanpur","ky":"Канпер","lld":"Kanpur","lt":"Kanpuras","lv":"Kānpura","mai":"कानपुर","mg":"Kanpur","mhr":"Канпур","mi":"Kanpur","ml":"കാൺപൂർ","mn":"Канпур","ms":"Kanpur, Kanpur Nagar","mzn":"کانپور","ne":"कानपुर","new":"कानपुर","nl":"Kanpur (stad)","nb":"Kanpur","or":"କାନପୁର","os":"Канпур","pa":"ਕਾਨਪੁਰ","pam":"Kanpur","pl":"Kanpur","pnb":"کانپور","ps":"کانپور","pt":"Kanpur","ro":"Kanpur","ru":"Канпур","sa":"कानपुरम्","sat":"ᱠᱟᱱᱯᱩᱨ","sco":"Kanpur","simple":"Kanpur","sr":"Канпур","sv":"Kanpur","sw":"Kanpur","ta":"கான்பூர்","te":"కాన్పూరు","th":"กานปุระ","tl":"Kanpur","tr":"Kanpur","tt":"Канпур","tw":"Kanpur","uk":"Канпур","ur":"کان پور","uz":"Kanpur","vi":"Kanpur","vo":"Kanpur","war":"Kanpur","wuu":"坎普尔","xmf":"კანპური","zh":"坎普尔","zh-min-nan":"Kanpur (siâⁿ)","zh-yue":"坎浦"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"कानपूर (हिंदी: कानपुर; उर्दू: کانپور) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील सर्वात मोठे तर भारत देशातील १२व्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. कानपूर नगर जिल्हा व कानपूर देहात जिल्हा ह्या दोन्ही जिल्ह्यांचे मुख्यालय असलेले कानपूर दिल्लीखालोखाल उत्तर भारतातील सर्वात मोठे औद्योगिक शहर मानले जाते. कानपूर उत्तर प्रदेशच्या मध्य भागात गंगा नदीच्या पश्चिम काठावर वसले असून ते लखनौच्या ९५ किमी नैऋत्येस तर आग्र्याच्या २८० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.\n\nभारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात कानपूरला मानाचे स्थान आहे. १८५७ च्या स्वातंत्र्ययुद्धादरम्यान नानासाहेबाने कानपूराला वेढा देऊन ब्रिटिश सैन्याला अडचणीत आणले होते.\n\nकानपूर सेंट्रल रेल्वे स्थानक उत्तर भारतातील महत्त्वाचे रेल्वे स्थानक आहे. कानपूर विमानतळ अस्तित्वात आहे परंतु येथे कोणत्याही कंपनीद्वारे विमानसेवा पुरवली जात नाही. लखनौचा चौधरी चरणसिंह आंतरराष्ट्रीय विमानतळ कानपूरपासून ७५ किमी अंतरावर आहे. दिल्ली-कोलकाता राष्ट्रीय महामार्ग २ कानपूरमधूनच धावतो.\n\nकानपूरचे ग्रीन पार्क हे मैदान भारतातील पहिल्या काही कसोटी क्रिकेट मैदानांपैकी एक असून ते उत्तर प्रदेशातील एकमेव आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे मैदान आहे.\n\nभारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान कानपूर ही भारतामधील आघाडीची तंत्रज्ञान शिक्षण व संशोधन संस्था मानली जाते. येथील छत्रपती शाहूजी महाराज विद्यापीठ हे आशिया खंडातील सर्वात मोठ्या विद्यापीठांपैकी एक आहे.\n\nवर्ग:कानपूर वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा वर्ग:कानपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कानपूर\n| स्थानिक = \n| चित्र = Cawnporeskyline.jpg\n| चित्���_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = उत्तर प्रदेश\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[उत्तर प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[कानपूर नगर जिल्हा]]<br />[[कानपूर देहात जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ४०४\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २७,६५,३४८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = २९,२०,४९६\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 27 |lats =  |latNS = N\n|longd = 80 |longm = 20 |longs =  |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कानपूर (हिंदी: कानपुर; उर्दू: کانپور) हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यामधील सर्वात मोठे तर भारत देशातील १२व्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"Kanpur (Hindi: कानपुर; Urdu: کانپور) is the largest city in the Indian state of Uttar Pradesh and the 12th largest city in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कानपूर नगर जिल्हा व कानपूर देहात जिल्हा ह्या दोन्ही जिल्ह्यांचे मुख्यालय असलेले कानपूर दिल्लीखालोखाल उत्तर भारतातील सर्वात मोठे औद्योगिक शहर मानले जाते.","translated_text":"With the headquarters of both Kanpur Nagar District and Kanpur Rural District, Kanpur is considered to be the largest industrial city in North India under Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कानपूर उत्तर प्रदेशच्या मध्य भागात गंगा नदीच्या पश्चिम काठावर वसले असून ते लखनौच्या ९५ किमी नैऋत्येस तर आग्र्याच्या २८० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.","translated_text":"Kanpur is situated on the west bank of the Ganga River in the central part of Uttar Pradesh, about 95 km southwest of Lucknow and 280 km southeast of Agra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात कानपूरला मानाचे स्थान आहे.","translated_text":"Kanpur has an honourable place in India's freedom struggle.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५७ च्या स्वातंत्र्ययुद्धादरम्यान नानासाहेबाने कानपूराला वेढा देऊन ब्रिटिश सैन्याला अडचणीत आणले होते.","translated_text":"During the War of Independence of 1857, Nana Saheb besieged Kanpur and put the British army in trouble.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कानपूर सेंट्रल रेल्वे स्थानक उत्तर भारतातील महत्त्वाचे रेल्वे स्थानक आहे.","translated_text":"Kanpur Central Railway Station is an important railway station in North India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कानपूर विमानतळ अस्तित्वात आहे परंतु येथे कोणत्याही कंपनीद्वारे विमानसेवा पुरवली जात नाही.","translated_text":"Kanpur Airport exists but is not served by any airline.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखनौचा चौधरी चरणसिंह आंतरराष्ट्रीय विमानतळ कानपूरपासून ७५ किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"Lucknow Chaudhary Charan Singh International Airport is 75 km from Kanpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्ली-कोलकाता राष्ट्रीय महामार्ग २ कानपूरमधूनच धाव���ो.","translated_text":"The Delhi-Kolkata National Highway 2 runs through Kanpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"खेळ","translated_text":"Games","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कानपूरचे ग्रीन पार्क हे मैदान भारतातील पहिल्या काही कसोटी क्रिकेट मैदानांपैकी एक असून ते उत्तर प्रदेशातील एकमेव आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे मैदान आहे.","translated_text":"The Green Park in Kanpur is one of the earliest Test cricket grounds in India and the only one of its kind in Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान कानपूर ही भारतामधील आघाडीची तंत्रज्ञान शिक्षण व संशोधन संस्था मानली जाते.","translated_text":"Indian Institute of Technology Kanpur is a leading institute of technology education and research in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील छत्रपती शाहूजी महाराज विद्यापीठ हे आशिया खंडातील सर्वात मोठ्या विद्यापीठांपैकी एक आहे.","translated_text":"Chhatrapati Shah Ji Maharaj University is one of the largest universities in Asia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कानपूर वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कानपूर देहात जिल्हा वर्ग:कानपूर जिल्हा","translated_text":"Class: Kanpur Class: Cities in Uttar Pradesh Class: Kanpur village District Class: Kanpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पदारौना","wikicode":"'''पदारौना''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कुशीनगर जिल्हा|कुशीनगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कुशीनगर जिल्हा]]","hash":"78819e91ffb29ab604898281baa54d532f0adf2d2fe791213198f78c09f035df","last_revision":"2014-02-14T17:55:20Z","first_revision":"2006-04-16T01:04:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.887721","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पदारौना भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कुशीनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कुशीनगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पदारौना भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Padarona is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कुशीनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kushinagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कुशीनगर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Kushinagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"खेरी","wikicode":"'''खेरी''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[लखीमपूर खेरी जिल्हा|लखीमपूर खेरी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २५,०१७ होती.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा]]","hash":"2e17c65ce20dbe1ced5d365d6d291c344934c96dbf6365d1ca1d6be1f6459e06","last_revision":"2023-01-27T17:52:03Z","first_revision":"2006-04-16T01:05:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:26.947223","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"खेरी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर लखीमपूर खेरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २५,०१७ होती.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खेरी भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kheri is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर लखीमपूर खेरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Lakhimpur Kheri district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २५,०१७ होती.","translated_text":"The population was 25,017 at the 2001 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:लखीमपूर खेरी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Lakhimpur Kheri district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"खलीलाबाद","wikicode":"'''खलीलाबाद''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[संत कबीर नगर जिल्हा|संत कबीर नगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा]]","hash":"bc0f6e88bfc2b40e76515120aab75d11b3388cc2d6de0246e4f92dabaa705ef6","last_revision":"2014-02-14T18:33:10Z","first_revision":"2006-04-16T01:05:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.000426","cross_lingual_links":{"bh":"खलीलाबाद","bpy":"খলিলাবাদ","ceb":"Khalīlābād (lungsod sa Indiya)","de":"Khalilabad","en":"Khalilabad, India","es":"Khalilabad","fa":"خلیل‌آباد (هند)","gu":"ખલિલાબાદ","hi":"खलीलाबाद, भारत","it":"Khalilabad","ms":"Khalilabad","new":"खलिलाबाद","nl":"Khalilabad","pl":"Khalilabad","ru":"Кхалилабад","sa":"खलिलाबाद्, भारतम्","sat":"ᱠᱷᱟᱞᱤᱞᱟᱵᱟᱫᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ","sv":"Khalilabad","te":"ఖలీలాబాద్","ur":"خلیل آباد","vi":"Khalilabad","zh":"卡利拉巴德","zh-min-nan":"Khalilabad"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"खलीलाबाद भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर संत कबीर नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खलीलाबाद भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Khalilabad is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर संत कबीर नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sant Kabir Nagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:संत कबीर नगर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:St. Kabir Nagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नवगढ","wikicode":"'''नवगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सिद्धार्थनगर जिल्हा|सिद्धार्थनगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{विस्तार}}\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा]]","hash":"cff96b5a48c315b08e507d50ef4a82cd820a6ff85bbbd99d13aba02fb1bf0961","last_revision":"2023-01-27T18:12:48Z","first_revision":"2006-04-16T01:06:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.075112","cross_lingual_links":{"de":"Navgarh","en":"Siddharthnagar","es":"Siddharthnagar","fa":"نوگره","fr":"Navgarh","hi":"नौगढ़, सिद्धार्थनगर","it":"Navgarh","new":"नौगढ तहसील","sa":"नवगढ","te":"సిద్ధార్థనగర్","ur":"نوگڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"नवगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सिद्धार्थनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नवगढ भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Navgarh is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सिद्धार्थनगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Siddharth Nagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सिद्धार्थनगर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Siddharth Nagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रॉबर्ट्‌सगंज","wikicode":"'''रॉबर्ट्‌सगंज'''  हे   [[भारत|भारताच्या]]  [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सोनभद्र जिल्हा|सोनभद्र जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३६,६८९ होती.\n\n[[वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सोनभद्र जिल्हा]]","hash":"57b447c07ea8e79b872acca308a2cd612890042f1587975c3000c7cb23dedc82","last_revision":"2022-04-17T18:37:00Z","first_revision":"2006-04-16T01:07:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.126125","cross_lingual_links":{"bh":"राबर्ट्सगंज","bpy":"রবার্টসগঞ্জ","ceb":"Robertsganj","de":"Robertsganj","en":"Robertsganj","es":"Sonbhadra","fa":"رابرتسگانج","fr":"Robertsganj","gu":"રોબર્ટસગંજ","hi":"राबर्ट्सगंज","it":"Robertsganj","mg":"Robertsganj","ms":"Robertsganj","nl":"Robertsganj","or":"ରବର୍ଟସଗଞ୍ଜ","pl":"Robertsganj","pnb":"روبرٹس گنج","ru":"Робертсгандж","sa":"राबर्ट्स्गञ्ज","sv":"Sonbhadra","te":"రాబర్ట్స్‌గంజ్","ur":"روبرٹس گنج","vi":"Robertsganj","zh":"罗伯茨根杰","zh-min-nan":"Robertsganj"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"रॉबर्ट्‌सगंज हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सोनभद्र जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३६,६८९ होती.\n\nवर्ग:उत्तर प्रदेशमधील ��हरे वर्ग:सोनभद्र जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रॉबर्ट्‌सगंज हे भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Robert Sanganj is a city in the Indian state of Uttar Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सोनभद्र जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sonbhadra district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३६,६८९ होती.","translated_text":"The population was 36,689 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सोनभद्र जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Uttar Pradesh Category:Sunbhadra district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ग्यानपूर","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[ज्ञानपूर]]","hash":"3b3df66bcd28772a9d591846d55c713655513aba0da20c65b6149d8de1511bc7","last_revision":"2022-02-14T16:37:43Z","first_revision":"2006-04-16T01:09:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.186033","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन ज्ञानपूर\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन ज्ञानपूर","translated_text":"Re-direction of Gyanpur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रेड हॅट","wikicode":"'''रेड हॅट''' ही [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेतील]] तंत्रज्ञान कंपनी आहे.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:लिनक्स]]\n[[वर्ग:अमेरिकेमधील तंत्रज्ञान कंपन्या]]","hash":"ae3fa1e5dfa491c8f1676f90fa4cb0646d9dff34f41cb6681a17336b215ec695","last_revision":"2013-04-06T23:23:09Z","first_revision":"2006-04-16T04:33:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.248488","cross_lingual_links":{"als":"Red Hat","ar":"ريد هات","azb":"رد هت","bg":"Red Hat (компания)","bn":"রেড হ্যাট","ca":"Red Hat","ckb":"ڕێد ھات","cs":"Red Hat","de":"Red Hat","el":"Red Hat","en":"Red Hat","eo":"Red Hat","es":"Red Hat","eu":"Red Hat","fa":"رد هت","fi":"Red Hat","fr":"Red Hat","gl":"Red Hat","he":"Red Hat","hi":"रेड हैट","hu":"Red Hat","ia":"Red Hat","id":"Red Hat","it":"Red Hat","ja":"レッドハット","kn":"ರೆಡ್ ಹ್ಯಾಟ್","ko":"레드햇","ky":"Red Hat","lt":"Red Hat","ml":"റെഡ് ഹാറ്റ്","ms":"Red Hat","nl":"Red Hat","nb":"Red Hat","pa":"ਰੈੱਡ ਹੈਟ","pl":"Red Hat","pt":"Red Hat","qu":"Red Hat","ro":"Red Hat","ru":"Red Hat","simple":"Red Hat","sk":"Red Hat, Inc.","sq":"Red Hat","sr":"Red Hat","sv":"Red Hat","ta":"ரெட் ஹட்","te":"రెడ్ హ్యాట్","th":"เรดแฮต","tr":"Red Hat","uk":"Red Hat","ur":"ریڈ ہیٹ","uz":"Red Hat","vi":"RedHat","wuu":"红帽公司","zh":"紅帽公司","zh-yue":"紅帽"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"रेड हॅट ही अमेरिकेतील तंत्रज्ञान कंपनी आहे.\n\nवर्ग:लिनक्स वर्ग:अमेरिकेमधील तंत्रज्ञान कंपन्या\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेड हॅट ही अमेरिकेतील तंत्रज्ञान कंपनी आहे.","translated_text":"Red Hat is an American technology company.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लिनक्स वर्ग:अमेरिकेमधील तंत्रज्ञान कंपन्या","translated_text":"Category:Linux Category:technology companies in the US","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ओडिशामधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यात ३० जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\n[[चित्र:Orissa State map-mr.svg|right|300px]]\n\n{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"5%\" | संकेत\n! width=\"25%\" | जिल्हा\n! width=\"25%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"15%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"15%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"15%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AN|| [[अंगुल जिल्हा|अंगुल]]|| [[अंगुल]]|| ११,३९,३४१|| ६,३४७|| १८०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BD|| [[बौध जिल्हा|बौध]]|| [[बौध]]|| ३,७३,०३८|| ४,२८९|| ८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BH|| [[भद्रक जिल्हा|भद्रक]]|| [[भद्रक]]|| १३,३२,२४९|| २,७८८|| ४७८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BL|| [[बालनगिर जिल्हा|बालनगिर]]|| [[बालनगिर]]|| १३,३५,७६०|| ६,५५२|| २०४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BR|| [[बरागढ जिल्हा|बरागढ]]|| [[बरागढ]]|| १३,४५,६०१|| ५,८३२|| २३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BW|| [[बालेश्वर जिल्हा|बालेश्वर]]|| [[बालेश्वर]]|| २०,२३,०५६|| ३,७०६|| ५४६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CU|| [[कटक जिल्हा|कटक]]|| [[कटक]]|| २३,४०,६८६|| ३,९१५|| ५९८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DE|| [[देवगढ जिल्हा|देवगढ]]|| [[देवगढ]]|| २,७४,०९५|| २,७८१|| ९९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DH|| [[धेनकनाल जिल्हा|धेनकनाल]]|| [[धेनकनाल]]|| १०,६५,९८३|| ४,५९७|| २३२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GN|| [[गंजम जिल्हा|गंजम]]|| [[छत्रपुर]]|| ३१,३६,९३७|| ८,०३३|| ३९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GP|| [[गजपती जिल्हा|गजपती]]|| [[परालाखेमुंडी]]|| ५,१८,४४८|| ३,०५६|| १७०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JH|| [[झर्सुगुडा जिल्हा|झर्सुगुडा]]|| [[झर्सुगुडा]]|| ५,०९,०५६|| २,२०२|| २३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JP|| [[जाजपुर जिल्हा|जाजपुर]]|| [[पानीकोइली]]|| १६,२२,८६८|| २,८८५|| ५६३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JS|| [[जगतसिंगपुर जिल्हा|जगतसिंगपुर]]|| [[जगतसिंगपुर]]|| १०,५६,५५६|| १,७५९|| ६०१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KH|| [[खोर्दा|खोर्दा जिल्हा]]|| [[भुवनेश्वर]]|| १८,७४,४०५|| २,८८८|| ६४९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KJ|| [[केओन्झार जिल्हा|केओन्झार]]|| [[केओन्झार]]|| १५,६१,५२१|| ८,३३६|| १८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KL|| [[कालाहंडी जिल्हा|कालाहंडी]]|| [[भवानीपटना]]|| १३,३४,३७२|| ८,१९७|| १६३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KN|| [[कंधमाल जिल्हा|कंधमाल]]|| [[फुलबनी]]|| ६,४७,९१२|| ६,००४|| १०८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KO|| [[कोरापुट जिल्हा|कोरापुट]]|| [[कोरापुट]]|| ११,७७,९५४|| ८,५३४|| १३८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KP|| [[केंद्रापरा जिल्हा|केंद्रापरा]]|| [[केंद्रापरा]]|| १३,०१,८५६|| २,५४६|| ५११\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| ML|| [[मलकनगिरी जिल्हा|मलकनगिरी]]|| [[मलकनगिरी]]|| ४,८०,२३२|| ६,११५|| ७९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MY|| [[मयूरभंज जिल्हा|मयूरभंज]]|| [[बारीपाडा]]|| २२,२१,७८२|| १,०४१|| २,१३४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NB|| [[नबरंगपुर जिल्हा|नबरंगपुर]]|| [[नबरंगपुर]]|| १०,१८,१७१|| ५,१३५|| १९८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NU|| [[नुआपाडा जिल्हा|नुआपाडा]]|| [[नुआपाडा]]|| ५,३०,५२४|| ३,४०८|| १५६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NY|| [[नयागढ जिल्हा|नयागढ]]|| [[नयागढ]]|| ८,६३,९३४|| ३,९५४|| २१८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PU|| [[पुरी जिल्हा|पुरी]]|| [[पुरी, ओरिसा|पुरी]]|| १४,९८,६०४|| ३,०५५|| ४९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RA|| [[रायगडा जिल्हा|रायगडा]]|| [[रायगडा]]|| ८,२३,०१९|| ७,५८५|| १०९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SA|| [[संबलपुर जिल्हा|संबलपुर]]|| [[संबलपुर]]|| ९,२८,८८९|| ६,७०२|| १३९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SO|| [[सोनेपुर जिल्हा|सोनेपुर]]|| [[सोनेपुर]]|| ५,४०,६५९|| २,२८४|| २३७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SU|| [[सुंदरगढ जिल्हा|सुंदरगढ]]|| [[सुंदरगढ]]|| १८,२९,४१२|| ९,९४२|| १८४\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"9d655642f4963ee7091a0f98603797c03ed94fb7bc6002255958f3b1393058ae","last_revision":"2023-01-28T15:33:16Z","first_revision":"2006-04-16T14:51:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.306834","cross_lingual_links":{"bn":"ওড়িশার জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Odisha","fi":"Odishan piirikunnat","fr":"Liste des districts de l'Odisha","hi":"ओड़िशा के जिले","ml":"ഒറീസയിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Orissa","ne":"ओडिशाका जिल्लाहरू","new":"ओडिशाया जिल्लातयेगु धलः","nb":"Distrikter i Orissa","or":"ଓଡ଼ିଶାର ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କର ତାଲିକା","ru":"Список округов Одиши","sat":"ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Odisha","ta":"ஒடிசா மாவட்டங்களின் பட்டியல்","te":"ఒడిశా జిల్లాల జాబితా","ur":"اڈیشا کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ოდიშაშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"奥里萨邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"भारताच्या ओडिशा राज्यात ३० जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\nवर्ग:भारतामधील जिल्हे वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओडिशा राज्यात ३० जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are 30 districts in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.","translated_text":"A look at them.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"5%\" | संकेत\n! width=\"25%\" | जिल्हा\n! width=\"25%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"15%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"15%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"15%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AN|| [[अंगुल जिल्हा|अंगुल]]|| [[अंगुल]]|| ११,३९,३४१|| ६,३४७|| १८०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BD|| [[बौध जिल्हा|बौध]]|| [[बौध]]|| ३,७३,०३८|| ४,२८९|| ८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BH|| [[भद्रक जिल्हा|भद्रक]]|| [[भद्रक]]|| १३,३२,२४९|| २,७८८|| ४७८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BL|| [[बालनगिर जिल्हा|बालनगिर]]|| [[बालनगिर]]|| १३,३५,७६०|| ६,५५२|| २०४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BR|| [[बरागढ जिल्हा|बरागढ]]|| [[बरागढ]]|| १३,४५,६०१|| ५,८३२|| २३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BW|| [[बालेश्वर जिल्हा|बालेश्वर]]|| [[बालेश्वर]]|| २०,२३,०५६|| ३,७०६|| ५४६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CU|| [[कटक जिल्हा|कटक]]|| [[कटक]]|| २३,४०,६८६|| ३,९१५|| ५९८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DE|| [[देवगढ जिल्हा|देवगढ]]|| [[देवगढ]]|| २,७४,०९५|| २,७८१|| ९९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DH|| [[धेनकनाल जिल्हा|धेनकनाल]]|| [[धेनकनाल]]|| १०,६५,९८३|| ४,५९७|| २३२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GN|| [[गंजम जिल्हा|गंजम]]|| [[छत्रपुर]]|| ३१,३६,९३७|| ८,०३३|| ३९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GP|| [[गजपती जिल्हा|गजपती]]|| [[परालाखेमुंडी]]|| ५,१८,४४८|| ३,०५६|| १७०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JH|| [[झ��्सुगुडा जिल्हा|झर्सुगुडा]]|| [[झर्सुगुडा]]|| ५,०९,०५६|| २,२०२|| २३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JP|| [[जाजपुर जिल्हा|जाजपुर]]|| [[पानीकोइली]]|| १६,२२,८६८|| २,८८५|| ५६३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JS|| [[जगतसिंगपुर जिल्हा|जगतसिंगपुर]]|| [[जगतसिंगपुर]]|| १०,५६,५५६|| १,७५९|| ६०१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KH|| [[खोर्दा|खोर्दा जिल्हा]]|| [[भुवनेश्वर]]|| १८,७४,४०५|| २,८८८|| ६४९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KJ|| [[केओन्झार जिल्हा|केओन्झार]]|| [[केओन्झार]]|| १५,६१,५२१|| ८,३३६|| १८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KL|| [[कालाहंडी जिल्हा|कालाहंडी]]|| [[भवानीपटना]]|| १३,३४,३७२|| ८,१९७|| १६३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KN|| [[कंधमाल जिल्हा|कंधमाल]]|| [[फुलबनी]]|| ६,४७,९१२|| ६,००४|| १०८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KO|| [[कोरापुट जिल्हा|कोरापुट]]|| [[कोरापुट]]|| ११,७७,९५४|| ८,५३४|| १३८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KP|| [[केंद्रापरा जिल्हा|केंद्रापरा]]|| [[केंद्रापरा]]|| १३,०१,८५६|| २,५४६|| ५११\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| ML|| [[मलकनगिरी जिल्हा|मलकनगिरी]]|| [[मलकनगिरी]]|| ४,८०,२३२|| ६,११५|| ७९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MY|| [[मयूरभंज जिल्हा|मयूरभंज]]|| [[बारीपाडा]]|| २२,२१,७८२|| १,०४१|| २,१३४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NB|| [[नबरंगपुर जिल्हा|नबरंगपुर]]|| [[नबरंगपुर]]|| १०,१८,१७१|| ५,१३५|| १९८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NU|| [[नुआपाडा जिल्हा|नुआपाडा]]|| [[नुआपाडा]]|| ५,३०,५२४|| ३,४०८|| १५६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NY|| [[नयागढ जिल्हा|नयागढ]]|| [[नयागढ]]|| ८,६३,९३४|| ३,९५४|| २१८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PU|| [[पुरी जिल्हा|पुरी]]|| [[पुरी, ओरिसा|पुरी]]|| १४,९८,६०४|| ३,०५५|| ४९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RA|| [[रायगडा जिल्हा|रायगडा]]|| [[रायगडा]]|| ८,२३,०१९|| ७,५८५|| १०९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SA|| [[संबलपुर जिल्हा|संबलपुर]]|| [[संबलपुर]]|| ९,२८,८८९|| ६,७०२|| १३९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SO|| [[सोनेपुर जिल्हा|सोनेपुर]]|| [[सोनेपुर]]|| ५,४०,६५९|| २,२८४|| २३७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SU|| [[सुंदरगढ जिल्हा|सुंदरगढ]]|| [[सुंदरगढ]]|| १८,२९,४१२|| ९,९४२|| १८४\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of India Districts of Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:ओडिशा|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"65aa7c3aa9c703f2901fe1535e7964a148c130fb7c9934c1c4674a83a0199b9f","last_revision":"2023-01-28T15:32:57Z","first_revision":"2006-04-16T14:52:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.361972","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات أوريسا","azb":"بؤلمه:اودیسا بؤلوملری","bh":"श्रेणी:ओडिशा के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ওড়িশার জেলা","ca":"Categoria:Districtes d'Orissa","de":"Kategorie:Distrikt in Odisha","en":"Category:Districts of Odisha","es":"Categoría:Distritos de Odisha","eu":"Kategoria:Odishako barrutiak","fa":"رده:بخش‌های اوریسا","fi":"Luokka:Odishan piirikunnat","fr":"Catégorie:District en Odisha","gu":"શ્રેણી:ઑડિશાના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:ओड़िशा के जिले","it":"Categoria:Distretti dell'Orissa","ne":"श्रेणी:ओडिशाका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Odisha","nb":"Kategori:Distrikter i Orissa","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଓଡ଼ିଶାର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:اوڑیسہ دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Одиши","sa":"वर्गः:ओडिशाराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Category:Districts of Odisha","sv":"Kategori:Distrikt i Odisha","ta":"பகுப்பு:ஒடிசாவின் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:ఒడిశా జిల్లాలు","uk":"Категорія:Округи штату Одіша","ur":"زمرہ:اوڈیشا کے اضلاع","zh":"Category:奥里萨邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अंगुल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख अंगुल जिल्ह्याविषयी आहे. [[अंगुल]] शहराविषयीचा लेख [[अंगुल|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अंगुल जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अंगुल जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Angul district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = अंगुल\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६,२३२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,७१,७०३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७८.९६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. सीबा मिश्रा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[धेनकनाल (लोकसभा मतदारसंघ)|धेनकनाल]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = तथागता सतपाथी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १४२१\n|संकेतस्थळ                      = http://www.angul.nic.in/\n}}\n\n\n'''अंगुल जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अंगुल]] येथे आहे.\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अंगुल जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"382f5fd3d9651bf0bd6217574fddba507064fcda3cf1223cc23217885dd88963","last_revision":"2023-01-28T05:16:29Z","first_revision":"2006-04-16T21:25:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.429294","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة انجول","arz":"انجول","bh":"अनुगुल जिला","bn":"অনুগুল জেলা","ca":"Districte d'Angul","ceb":"Angul District","de":"Angul (Distrikt)","en":"Angul district","es":"Distrito de Angul","eu":"Angul barrutia","fa":"بخش آنگول","fi":"Angulin piirikunta","fr":"District d'Angul","gu":"અનુગુલ જિલ્લો","hi":"अनुगुल जिला","it":"Distretto di Angul","kn":"ಅಂಗುಲ್ ಜಿಲ್ಲೆ","ne":"अनुगुल जिल्ला","new":"अनुगोल जिल्ला","nl":"Angul (district)","nb":"Angul (distrikt)","or":"ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع مییربھنج","ru":"Ангул (округ)","sa":"अङ्गुलमण्डलम्","sat":"ᱚᱱᱩᱜᱩᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Angul district","sv":"Angul (distrikt)","ta":"அனுகோள் மாவட்டம்","te":"అంగుల్ జిల్లా","ur":"انگول ضلع","vi":"Angul (huyện)","zh":"阿努古爾縣","zh-min-nan":"Angul (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख अंगुल जिल्ह्याविषयी आहे. अंगुल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nअं��ुल जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अंगुल येथे आहे.\n\nवर्ग:अंगुल जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख अंगुल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Angul.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंगुल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Angul.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अंगुल जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अंगुल जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Angul district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = अंगुल\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६,२३२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,७१,७०३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७८.९६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. सीबा मिश्रा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[धेनकनाल (लोकसभा मतदारसंघ)|धेनकनाल]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = तथागता सतपाथी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १४२१\n|संकेतस्थळ                      = http://www.angul.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अंगुल जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Angul district is a district of Odisha state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र अंगुल येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Angul.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अंगुल जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Angul District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बौध जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बौध जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା Boudh district\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Boudh district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बौध]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३,०९८\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४,४१,१६२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १४२\n|शहरी_लोकसंख्या         = ४.६३%\n|साक्षरता_दर            = ७२.५१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री महेंद्रकुमार मल्लिक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_��ावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://ordistricts.nic.in/district_home.php?did=bau\n}}\n''हा लेख बौध जिल्ह्याविषयी आहे. [[बौध]] शहराविषयीचा लेख [[बौध|येथे]] आहे.''\n\n\n'''बौध जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बौध]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बौध जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"ed7d7684f246fa44d319f3128855f9424458553fc7acee7daa6e99a8d94d55d8","last_revision":"2023-01-28T05:35:47Z","first_revision":"2006-04-16T21:26:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.505850","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بوده","arz":"بوده","bh":"बौध जिला","bn":"বৌধ জেলা","ceb":"Baudh (distrito sa Indiya)","de":"Boudh (Distrikt)","en":"Boudh district","es":"Distrito de Boudh","eu":"Boudh barrutia","fa":"بخش بود","fi":"Boudhin piirikunta","fr":"District de Boudh","gu":"બૌઢ જિલ્લો","hi":"बौध जिला","it":"Distretto di Boudh","nl":"Boudh (district)","nb":"Boudh (distrikt)","or":"ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع بودا","ru":"Баудх (округ)","sa":"बौधमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱣᱫᱷᱚ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Baudh (distrikt i Indien)","ta":"பௌது மாவட்டம்","te":"బౌధ్ జిల్లా","ur":"بودھ ضلع","zh":"包德縣","zh-min-nan":"Boudh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख बौध जिल्ह्याविषयी आहे. बौध शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nबौध जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बौध येथे आहे.\n\nवर्ग:बौध जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बौध जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା Boudh district\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Boudh district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बौध]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३,०९८\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४,४१,१६२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १४२\n|शहरी_लोकसंख्या         = ४.६३%\n|साक्षरता_दर            = ७२.५१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री महेंद्रकुमार मल्लिक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://ordistricts.nic.in/district_home.php?did=bau\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बौध जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Buddhist district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बौध शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the Buddhist city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बौध जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Buddh district is a district of Odisha state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बौध येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Budha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बौध जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Bud district Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भद्रक जिल्हा","wikicode":"''हा लेख भद्रक जिल्ह्याविषयी आहे. [[भद्रक]] शहराविषयीचा लेख [[भद्रक|येथे]] आहे.''\n\n\n'''भद्रक जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[भद्रक]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भद्रक जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९३ मधील निर्मिती]]","hash":"1ae42b01d46b4c0ef5699a158545976c5521d6752c4d056917e58d3c7248ebb7","last_revision":"2024-03-22T05:35:28Z","first_revision":"2006-04-16T21:30:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.566025","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بادراك","arz":"بادراك","bh":"भद्रक जिला","bn":"ভদ্রক জেলা","ceb":"Bhadrak (distrito sa Indiya)","de":"Bhadrak (Distrikt)","en":"Bhadrak district","es":"Distrito de Bhadrak","eu":"Bhadrak barrutia","fa":"بخش بهادراک","fi":"Bhadrakin piirikunta","fr":"District de Bhadrak","gu":"ભદ્રક જિલ્લો","hi":"भद्रक जिला","it":"Distretto di Bhadrak","new":"भद्रक जिल्ला","nl":"Bhadrak (district)","nb":"Bhadrak (distrikt)","or":"ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع بھڈرک","ru":"Бхадрак (округ)","sa":"भद्रकमण्डलम्","sat":"ᱵᱷᱚᱫᱽᱨᱚᱠ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Bhadrak (distrikt)","ta":"பத்திரக் மாவட்டம்","te":"భద్రక్ జిల్లా","ur":"بھدرک ضلع","zh":"巴德拉克縣","zh-min-nan":"Bhadrak (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख भद्रक जिल्ह्याविषयी आहे. भद्रक शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nभद्रक जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र भद्रक येथे आहे.\n\nवर्ग:भद्रक जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९३ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख भद्रक जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Bhadrak district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भद्रक शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Bhadrak.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भद्रक जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Bhadrak District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र भद्रक येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Bhadrak.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भद्रक जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class:Bhadrak District Class: Districts in Odisha Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९३ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1993.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बालनगिर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बालनगिर जिल्ह्याविषयी आहे. [[बालनगिर]] शहराविषयीचा लेख [[बालनगिर|येथे]] आहे.''\n\n\n'''बालनगिर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बालनगिर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बालनगिर जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"c932a78ef233c2e113b79aa6c0c7063ab1fd462062e01eeb6cd44c4369e70271","last_revision":"2023-01-28T05:34:44Z","first_revision":"2006-04-16T21:31:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.629658","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بالانجير","arz":"بالانجير","bh":"बलांगीर जिला","bn":"বলাঙ্গির জেলা","ceb":"Balāngīr (distrito)","de":"Balangir (Distrikt)","en":"Balangir district","es":"Distrito de Balangir","eu":"Balangir barrutia","fa":"بخش بالانگیر","fi":"Balangirin piirikunta","fr":"District de Balangir","gu":"બલાંગીર જિલ્લો","hi":"बलांगिर जिला","it":"Distretto di Balangir","ks":"بلانٛگیر ضلع","ne":"बोलांगीर","new":"बलाङ्गीर जिल्ला","nl":"Balangir (district)","nb":"Balangir (distrikt)","or":"ବଲାଙ୍ଗୀର ଜିଲ୍ଲା","pam":"Balangir (distritu)","pnb":"ضلع بالانگیر","ru":"Балангир (округ)","sa":"बलांगीरमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱞᱟᱝᱜᱤᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Balangir (distrikt)","ta":"பலாங்கீர் மாவட்டம்","te":"బలాంగిర్ జిల్లా","ur":"بلانگیر ضلع","vi":"Bolangir (huyện)","zh":"巴蘭基爾縣","zh-min-nan":"Bolangir (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख बालनगिर जिल्ह्याविषयी आहे. बालनगिर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nबालनगिर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बालनगिर येथे आहे.\n\nवर्ग:बालनगिर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बालनगिर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Balangir district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बालनगिर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Balangarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बालनगिर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Balangir District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बालनगिर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is located at Balangir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बालनगिर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Balangir District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बरागढ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बरागढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[बरागढ]] शहराविषयीचा लेख [[बरागढ|येथे]] आहे.''\n\n'''ब���ागढ जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बरागढ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बरागढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]\n\n[[gu:બારગઢ જિલ્લો]]","hash":"8afd39c3fbb5709fe4e178fb76e9f97c3e5575ef5246ea0b97db445d3ea940db","last_revision":"2022-11-22T12:02:27Z","first_revision":"2006-04-16T21:32:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.689684","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بارجاره","arz":"بارجاره","bh":"बारगढ़ जिला","bn":"বড়গড় জেলা","ceb":"Baragarh (distrito sa Indiya)","de":"Bargarh (Distrikt)","en":"Bargarh district","es":"Distrito de Bargarh","eu":"Bargarh barrutia","fa":"بخش بارگار","fi":"Bargarhin piirikunta","fr":"District de Bargarh","gu":"બારગઢ જિલ્લો","hi":"बरगढ़ जिला","it":"Distretto di Bargarh","new":"बरगढ जिल्ला","nl":"Bargarh (district)","nb":"Bargarh (distrikt)","or":"ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع باراگڑھ","ru":"Баргарх (округ)","sa":"बरगढमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱨᱚᱜᱚᱰ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","ta":"பர்கஃட் மாவட்டம்","te":"బర్గఢ్ జిల్లా","ur":"برگڑھ ضلع","zh":"伯爾格爾縣","zh-min-nan":"Bargarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख बरागढ जिल्ह्याविषयी आहे. बरागढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nबरागढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बरागढ येथे आहे.\n\nवर्ग:बरागढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n\ngu:બારગઢ જિલ્લો\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बरागढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Baragadh district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बरागढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Baragadh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बरागढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Baragadh district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बरागढ येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Baragadh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बरागढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Barragarh District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"gu:બારગઢ જિલ્લો","translated_text":"g: Bargarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बालेश्वर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बालेश्वर जिल्ह्याविषयी आहे. [[बालेश्वर]] शहराविषयीचा लेख [[बालेश्वर|येथे]] आहे.''\n\n\n'''बालेश्वर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बालेश्वर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बालेश्वर जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडि���ामधील जिल्हे]]","hash":"ff8b20dc4fce52f91a6562a721c09da0ecd326958163a5e7ce76d0d28608031a","last_revision":"2023-01-28T05:35:27Z","first_revision":"2006-04-16T21:33:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.787857","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بالاسور","arz":"بالاسور","bh":"बालासोर जिला","bn":"বালেশ্বর জেলা","ca":"Districte de Balasore","ceb":"Bāleshwar (distrito sa Indiya)","de":"Baleswar (Distrikt)","en":"Balasore district","es":"Distrito de Balasore","eu":"Balasore barrutia","fa":"بخش بالاسور","fi":"Balasoren piirikunta","fr":"District de Baleswar","gu":"બાલેશ્વર જિલ્લો","hi":"बालेश्वर जिला","id":"Distrik Balasore","it":"Distretto di Balasore","new":"बालेश्वर जिल्ला","nl":"Baleshwar (district)","nb":"Balasore (distrikt)","or":"ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع بالاسور","ru":"Баласор (округ)","sa":"बालेश्वरमण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱞᱮᱥᱚᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","simple":"Balasore district","sv":"Baleshwar (distrikt)","ta":"பாலேசுவர் மாவட்டம்","te":"బాలాసోర్ జిల్లా","uk":"Баласор (округ)","ur":"بالاسور ضلع","zh":"巴拉索爾縣","zh-min-nan":"Baleshwar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख बालेश्वर जिल्ह्याविषयी आहे. बालेश्वर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nबालेश्वर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बालेश्वर येथे आहे.\n\nवर्ग:बालेश्वर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बालेश्वर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Balasore.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बालेश्वर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Balleswar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बालेश्वर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Balasore District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बालेश्वर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Balaswar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बालेश्वर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Baleshwar District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कटक जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कटक जिल्ह्याविषयी आहे. [[कटक]] शहराविषयीचा लेख [[कटक|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कटक जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कटक जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Cuttack district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कटक]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३,९३२\n|लोकसंख्या_एकूण         = २६,१८,७०८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६६६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०���\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =गिरीश एस्.एन्.\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५०१\n|संकेतस्थळ                      = http://cuttack.nic.in/\n}}\n\n\n'''कटक जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कटक]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कटक जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"6cdd7be178edaf081551a3a8783292b99b5c8c73d5dfcb573a56a7a0401eca35","last_revision":"2023-01-28T05:17:11Z","first_revision":"2006-04-16T21:39:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.845651","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كوتاك","arz":"كوتاك","bh":"कटक जिला","bn":"কটক জেলা","ca":"Districte de Cuttack","ceb":"Cuttack (distrito)","de":"Cuttack (Distrikt)","en":"Cuttack district","es":"Distrito de Cuttack","eu":"Cuttack barrutia","fa":"بخش کتک","fi":"Cuttackin piirikunta","fr":"District de Cuttack","gu":"કટક જિલ્લો","hi":"कटक जिला","it":"Distretto di Cuttack","kn":"ಕಟಕ್ ಜಿಲ್ಲೆ","new":"कटक जिल्ला","nl":"Cuttack (district)","nb":"Cuttack (distrikt)","or":"କଟକ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کوٹاک","ru":"Катака (округ)","sa":"कटकमण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱴᱚᱠ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Cuttack (distrikt)","ta":"கட்டக் மாவட்டம்","te":"కటక్ జిల్లా","tr":"Cuttack ilçesi","ur":"کٹک ضلع","vi":"Cuttack (huyện)","zh":"克塔克縣","zh-min-nan":"Cuttack (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख कटक जिल्ह्याविषयी आहे. कटक शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकटक जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कटक येथे आहे.\n\nवर्ग:कटक जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कटक जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Cuttack district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कटक शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Cuttack.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कटक जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कटक जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Cuttack district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कटक]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३,९३२\n|लोकसंख्या_एकूण         = २६,१८,७०८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६६६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०४\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =गिरीश एस्.एन्.\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५०१\n|संकेतस्थळ                      = http://cuttack.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कटक जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Katak District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कटक येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Cuttack.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कटक जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Katak District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"देवगढ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख देवगढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[देवगढ]] शहराविषयीचा लेख [[देवगढ|येथे]] आहे.''\n\n'''देवगढ जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[देवगढ]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,१२,५२० इतकीहोती.<ref name=\"districtcensus\">{{Cite web |title=District Census Handbook 2011 - Jharsuguda|url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/928/download/36580/DH_2011_2104_PART_A_DCHB_DEBAGARH.pdf|website=[[Census of India]]|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>\n\n==चतुःसीमा==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:देवगढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"2e77bb583577410f820fe85977f0d5dadc799b107e31c4566507c5af860d008c","last_revision":"2024-02-19T09:14:39Z","first_revision":"2006-04-16T21:40:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.908743","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ديوغاره","arz":"ديوجاره","bh":"देवगड़ जिला","bn":"দেবগড় জেলা","ceb":"Debagarh","de":"Deogarh (Distrikt)","en":"Debagarh district","es":"Distrito de Debagarh","eu":"Debagarh barrutia","fa":"بخش دباگار","fi":"Deogarhin piirikunta","fr":"District de Debagarh","hi":"देवगढ़ जिला","it":"Distretto di Deogarh","new":"देवगढ जिल्ला","nl":"Debagarh (district)","nb":"Debagarh (distrikt)","or":"ଦେବଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع دیباگڑھ","ru":"Деогарх (округ, Одиша)","sa":"देवगढमण्डलम्","sat":"ᱫᱮᱵᱽᱜᱚᱰ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Debagarh (distrikt)","ta":"தேவ்கட் மாவட்டம்","te":"దేవ్‌గఢ్ జిల్లా (ఒడిశా)","ur":"دیباگڑھ ضلع","vi":"Deogarh (huyện)","zh":"德巴加爾縣","zh-min-nan":"Debagarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख देवगढ जिल्ह्याविषयी आहे. देवगढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nदेवगढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र देवगढ येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,१२,५२० इतकीहोती.\n\nवर्ग:देवगढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख देवगढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Devgarh district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"देवगढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Devgarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"देवगढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Devgarh district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र देवगढ येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Devgarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,१२,५२० इतकीहोती.","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of 3,12,520.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{Cite web |title=District Census Handbook 2011 - Jharsuguda|url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/928/download/36580/DH_2011_2104_PART_A_DCHB_DEBAGARH.pdf|website=[[Census of India]]|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>","char_index":56,"name":"districtcensus","url":"https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/928/download/36580/DH_2011_2104_PART_A_DCHB_DEBAGARH.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"application/octet-stream","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:38.154699-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:देवगढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Devgarh District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,१२,५२० इतकीहोती.","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of 3,12,520.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{Cite web |title=District Census Handbook 2011 - Jharsuguda|url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/928/download/36580/DH_2011_2104_PART_A_DCHB_DEBAGARH.pdf|website=[[Census of India]]|publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>","char_index":56,"name":"districtcensus","url":"https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/928/download/36580/DH_2011_2104_PART_A_DCHB_DEBAGARH.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"application/octet-stream","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:38.154699-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"धेनकनाल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख धेनकनाल जिल्ह्याविषयी आहे. [[धेनकनाल]] शहराविषयीचा लेख [[धेनकनाल|येथे]] आहे.''\n\n\n'''धेनकनाल जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[धेनकनाल]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:धेनकनाल जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"42cca432bab08df801c246225b4ed8ba69829bd39b1dac086411ff27c183cd68","last_revision":"2023-01-28T05:31:48Z","first_revision":"2006-04-16T21:41:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:27.969897","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة دنكانال","arz":"دنكانال","bh":"ढेंकनाल जिला","bn":"ঢেঙ্কানাল জেলা","ceb":"Dhenkānāl (distrito)","de":"Dhenkanal (Distrikt)","en":"Dhenkanal district","es":"Distrito de Dhenkanal","eu":"Dhenkanal barrutia","fa":"بخش دنکانال","fi":"Dhenkanalin piirikunta","fr":"District de Dhenkanal","hi":"ढेंकानाल जिला","it":"Distretto di Dhenkanal","ne":"ढेंकनाल","new":"ढेङ्कानाल जिल्ला","nl":"Dhenkanal (district)","nb":"Dhenkanal (distrikt)","or":"ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع دھینکانال","ru":"Дхенканал (округ)","sa":"ढेंकानालमण्डलम्","sat":"ᱰᱷᱮᱝᱠᱟᱱᱟᱲ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Dhenkanal (distrikt)","ta":"டேங்கானாள் ம��வட்டம்","te":"డెంకనల్ జిల్లా","ur":"ڈھینکانال ضلع","vi":"Dhenkanal (huyện)","zh":"丹卡那爾縣","zh-min-nan":"Dhenkanal (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख धेनकनाल जिल्ह्याविषयी आहे. धेनकनाल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nधेनकनाल जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र धेनकनाल येथे आहे.\n\nवर्ग:धेनकनाल जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख धेनकनाल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Dhenkanal district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धेनकनाल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Dhenkanal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धेनकनाल जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Dhenkanal District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र धेनकनाल येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Dhenkanal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:धेनकनाल जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Dhenkanal District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झर्सुगुडा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख झर्सुगुडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[झर्सुगुडा]] शहराविषयीचा लेख [[झर्सुगुडा|येथे]] आहे.''\n\n'''झर्सुगुडा जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[झर्सुगुडा]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"b1aa359251ae69e7d4f53650f7257c0b508367dfbe1213831cd81a5feabf8aad","last_revision":"2022-11-22T12:02:23Z","first_revision":"2006-04-16T21:42:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.032465","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جهرجودا","arz":"جهرجودا","bh":"झारसुगुड़ा जिला","bn":"ঝারসুগুড়া জেলা","ceb":"Jharsuguda (distrito sa Indiya)","de":"Jharsuguda (Distrikt)","en":"Jharsuguda district","es":"Distrito de Jharsuguda","eu":"Jharsuguda barrutia","fa":"بخش جارسوگودا","fi":"Jharsugudan piirikunta","fr":"District de Jharsuguda","hi":"झारसुगुड़ा जिला","it":"Distretto di Jharsuguda","new":"झारसुगुडा जिल्ला","nl":"Jharsuguda (district)","nb":"Jharsuguda (distrikt)","or":"ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع جھارسوگودا","ru":"Джхарсугуда (округ)","sa":"झारसुगुडामण्डलम्","sat":"ᱡᱷᱟᱨᱥᱩᱜᱩᱰᱟ ᱡᱤᱞᱟᱹ","ta":"ஜார்சுகுடா மாவட்டம்","te":"ఝార్సుగూడా జిల్లా","ur":"جھارسگوڈا ضلع","vi":"Jharsuguda (huyện)","zh":"賈蘇古達縣","zh-min-nan":"Jharsuguda (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख झर्सुगुडा जिल्ह्याविषयी आहे. झर्सुगुडा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nझर्सुगुडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र झर्सुगुडा येथे आहे.\n\nवर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख झर्सुगुडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Jarsuguda.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झर्सुगुडा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jarsuguda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झर्सुगुडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Jharsuguda district is a district of Odisha state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र झर्सुगुडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Zaragoza.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Jarsuguda District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जगतसिंगपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख जगतसिंगपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जगतसिंगपुर]] शहराविषयीचा लेख [[जगतसिंगपुर|येथे]] आहे.''\n\n\n'''जगतसिंगपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जगतसिंगपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"d976d11ca79c0e6aa91d0c6d2c34866b43dae76508ed8185938c059da02bcfaf","last_revision":"2023-01-28T05:29:08Z","first_revision":"2006-04-16T21:42:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.091761","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جاجتسنغور","arz":"جاجتسنجور","bh":"जगतसिंहपुर जिला","bn":"জগৎসিংহপুর জেলা","bpy":"জগতসিংহপুর","ceb":"Jagatsinghpur (distrito sa Indiya)","de":"Jagatsinghpur (Distrikt)","en":"Jagatsinghpur district","es":"Distrito de Jagatsinghpur","eu":"Jagatsinghpur barrutia","fa":"بخش جاگاتسینگپور","fi":"Jagatsinghpurin piirikunta","fr":"District de Jagatsinghpur","gu":"જગતસિંહપુર જિલ્લો","hi":"जगतसिंहपुर जिला","it":"Distretto di Jagatsinghpur","ms":"Jagatsinghapur","nl":"Jagatsinghpur (district)","nb":"Jagatsinghpur (distrikt)","or":"ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع جگتسنگھپور","ru":"Джагатсингхпур (округ)","sa":"जगतसिंहपुरमण्डलम्","sv":"Jagatsinghapur (distrikt)","ta":"ஜகத்சிம்மபூர் மாவட்டம்","te":"జగత్‌సింగ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع جگت سنگھ پور","vi":"Jagatsinghpur (huyện)","zh":"賈加青加普縣","zh-min-nan":"Jagatsinghpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख जगतसिंगपुर जिल्ह्याविषयी आहे. जगतसिंगपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nजगतसिंगपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जगतसिंगपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख जग���सिंगपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jhatsingpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगतसिंगपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jagatsinghpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जगतसिंगपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Jagatsinghpur district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जगतसिंगपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Jagatsinghpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jagatsingpur District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"केंदुझार जिल्हा","wikicode":"''हा लेख केओन्झार जिल्ह्याविषयी आहे. [[केओन्झार]] शहराविषयीचा लेख [[केओन्झार|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = केओन्झार जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = केओन्झार जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kendujhar district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  21°1' उ. 85°11'पू\n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[केओन्झार]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८२४०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,०२,७७७\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २१७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री पी.सी.पटनायक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[केओंझार (लोकसभा मतदारसंघ)|केओंझार]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = यशवंत नारायण सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५३५\n|संकेतस्थळ                      = http://www.kendujhar.nic.in/\n}}\n\n\n'''केओन्झार जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[केओन्झार]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n* [[उत्तर दिशा]]- झारखंड राज्यातील सिंघभूम जिल्हा\n* [[दक्षिण दिशा]]- [[जाजपूर जिल्हा]]\n* [[पश्चिम दिशा]]- [[धेनकनाल जिल्हा]], [[सुंदरगढ जिल्हा]]\n* [[पूर्व दिशा]]- [[मयूरभंज जिल्हा]], [[भद्रक जिल्हा]]\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\nhttp://www.kendujhar.nic.in/\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:केंदुझार जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"79661f2e6b633a06ec482bc0775af2a8151f2a4c01d613acec75b6000aa52658","last_revision":"2023-01-28T05:19:09Z","first_revision":"2006-04-16T21:42:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.152643","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كونجار","arz":"كونجار","bh":"केंदुझार जिला","bn":"কেন্দুঝর জেলা","ceb":"Kendujhar","de":"Kendujhar (Distrikt)","en":"Kendujhar district","es":"Distrito de Kendujhar","eu":"Kendujhar barrutia","fa":"بخش کندوجار","fi":"Keonjharin piirikunta","fr":"District de Kendujhar","hi":"केन्दुझर जिला","it":"Distretto di Kendujhar","new":"केन्दुझर जिल्ला","nl":"Kendujhar (district)","nb":"Kendujhar (distrikt)","or":"କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کندوجڑھ","ru":"Кендуджхар (округ)","sa":"केन्दुझरमण्डलम्","sat":"ᱠᱮᱱᱫᱩᱡᱷᱚᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","simple":"Districts of Odisha","sv":"Kendujhar (distrikt)","ta":"கேந்துசர் மாவட்டம்","te":"కెందుఝార్ జిల్లా","ur":"کیندوجھر ضلع","vi":"Keonjhar (huyện)","zh":"肯杜賈縣","zh-min-nan":"Kendujhar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख केओन्झार जिल्ह्याविषयी आहे. केओन्झार शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकेओन्झार जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र केओन्झार येथे आहे.\n\nउत्तर दिशा- झारखंड राज्यातील सिंघभूम जिल्हा दक्षिण दिशा- जाजपूर जिल्हा पश्चिम दिशा- धेनकनाल जिल्हा, सुंदरगढ जिल्हा पूर्व दिशा- मयूरभंज जिल्हा, भद्रक जिल्हा\n\nवर्ग:केंदुझार जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख केओन्झार जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Keonzar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केओन्झार शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Keonzar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = केओन्झार जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = केओन्झार जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kendujhar district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  21°1' उ. 85°11'पू\n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[केओन्झार]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८२४०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,०२,७७७\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २१७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री पी.सी.पटनायक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[केओंझार (लोकसभा मतदारसंघ)|केओंझार]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = यशवंत नारायण सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५३५\n|संकेतस्थळ                      = http://www.kendujhar.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केओन्झार जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Keonzar district is a district of Odisha state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र केओन्झार येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Keonzar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर दिशा- झारखंड राज्यातील सिंघभूम जिल्हा दक्षिण दिशा- जाजपूर जिल्हा पश्चिम दिशा- धेनकनाल जिल्हा, सुंदरगढ जिल्हा पूर्व दिशा- मयूरभंज जिल्हा, भद्रक जिल्हा","translated_text":"North direction - Singhbhum district of Jharkhand state South direction - Jajpur district West direction - Dhenkanal district, Sundargarh district East direction - Muirbhanj district, Bhadrak district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:केंदुझार जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kendujhar District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोरापुट जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कोरापुट जिल्ह्याविषयी आहे. [[कोरापुट]] शहराविषयीचा लेख [[कोरापुट|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोरापुट जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कोरापुट जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Koraput district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  १७°४०’-२०°७’उत्तर ८१°२४’-८०°२’पूर्व\n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोरापुट]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८,३७९\n|लोकसंख्या_एकूण         = १३,७६,९३४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १५६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ४९.८७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =सचिन जाधव\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कोरापुट (लोकसभा मतदारसंघ)|कोरापुट]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = जयराम पांगी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १,५२२\n|संकेतस्थळ                      = http://koraput.nic.in/New/index.asp\n}}\n\n\n'''कोरापुट जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कोरापुट]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कोरापुट जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"09e13e816a97e44970a80f005963ec3e9070a9e7d801a0a579fa13ae2579a5fe","last_revision":"2023-01-28T05:20:43Z","first_revision":"2006-04-16T21:43:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.216235","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كورابوت","arz":"كورابوت","bh":"कोरापुट जिला","bn":"কোরাপুট জেলা","ca":"Districte de Koraput","ceb":"Koraput (distrito)","de":"Koraput (Distrikt)","en":"Koraput district","es":"Distrito de Koraput","eu":"Koraput barrutia","fa":"بخش کوراپوت","fi":"Koraputin piirikunta","fr":"District de Koraput","gu":"કોરાપુટ જિલ્લો","hi":"कोरापुट जिला","it":"Distretto di Koraput","new":"कोरापुट जिल्ला","nl":"Koraput (district)","nb":"Koraput (distrikt)","or":"��ୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کوراپت","ru":"Корапут (округ)","sa":"कोरापुटमण्डलम्","sat":"ᱠᱳᱨᱟᱯᱩᱴ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Koraput (distrikt)","ta":"கோராபுட் மாவட்டம்","te":"కోరాపుట్ జిల్లా","ur":"کوراپٹ ضلع","vi":"Koraput (huyện)","zh":"科拉普特縣","zh-min-nan":"Koraput (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख कोरापुट जिल्ह्याविषयी आहे. कोरापुट शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकोरापुट जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कोरापुट येथे आहे.\n\nवर्ग:कोरापुट जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कोरापुट जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Koraput district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोरापुट शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Koraput.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोरापुट जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कोरापुट जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Koraput district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  १७°४०’-२०°७’उत्तर ८१°२४’-८०°२’पूर्व\n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोरापुट]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८,३७९\n|लोकसंख्या_एकूण         = १३,७६,९३४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १५६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ४९.८७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =सचिन जाधव\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कोरापुट (लोकसभा मतदारसंघ)|कोरापुट]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = जयराम पांगी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १,५२२\n|संकेतस्थळ                      = http://koraput.nic.in/New/index.asp\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोरापुट जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Koraput District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कोरापुट येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Koraput.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कोरापुट जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Koraput District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"केंद्रपाडा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख केंद्रपाडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[केंद्रपाडा]] शहराविषयीचा लेख [[केंद्रपाडा|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = क��ंद्रपाडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kendrapara district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[केंद्रपाडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २६४४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,३९,८९१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ५४५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८५.९३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ०.९९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = प्रदीप्तकुमार पटनायक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[केंद्रापरा (लोकसभा मतदारसंघ)|केंद्रापरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = बायजायंत पांडा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५०३\n|संकेतस्थळ                      = http://www.kendrapara.nic.in/\n}}\n'''केंद्रपाडा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[केंद्रपाडा]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n== बाह्य दुवे ==\n* [http://kendrapara.nic.in केंद्रपाडा जिल्ह्याचे संकेतस्थळ]\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:केंद्रपाडा जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"59f16962231da5dee8e8721ca4666c5d604622b21191429aea426edf36ce6d2d","last_revision":"2023-01-28T05:17:57Z","first_revision":"2006-04-16T21:43:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.277579","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كندرابارا","arz":"كندرابارا","bh":"केंद्रपाड़ा जिला","bn":"কেন্দ্রপাড়া জেলা","ceb":"Kendrapara","de":"Kendrapara (Distrikt)","en":"Kendrapara district","es":"Distrito de Kendrapara","eu":"Kendrapara barrutia","fa":"بخش کندراپارا","fi":"Kendraparan piirikunta","fr":"District de Kendrapara","gu":"કેન્દ્રાપડા જિલ્લો","hi":"केन्द्रापड़ा जिला","it":"Distretto di Kendrapara","new":"केन्द्रापडा जिल्ला","nl":"Kendrapara (district)","nb":"Kendrapara (distrikt)","or":"କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کندراپارا","ru":"Кендрапара (округ)","sa":"केन्द्रापडामण्डलम्","sat":"ᱠᱮᱱᱫᱨᱟᱯᱚᱰᱟ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Kendrapara (distrikt)","ta":"கேந்திராபடா மாவட்டம்","te":"కేంద్రపడా జిల్లా","ur":"کیندرہ پاڑہ ضلع","vi":"Kendrapara (huyện)","zh":"肯德拉帕拉縣","zh-min-nan":"Kendrapara (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख केंद्रपाडा जिल्ह्याविषयी आहे. केंद्रपाडा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकेंद्रपाडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र केंद्रपाडा येथे आहे.\n\nकेंद्रपाडा जिल्ह्याचे संकेतस्थळ\n\nवर्ग:केंद्रपाडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख केंद्रपाडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kendrapada district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केंद्रपाडा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kendrapada.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = केंद्रपाडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kendrapara district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[केंद्रपाडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २६४४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,३९,८९१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ५४५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८५.९३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ०.९९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = प्रदीप्तकुमार पटनायक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[केंद्रापरा (लोकसभा मतदारसंघ)|केंद्रापरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = बायजायंत पांडा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५०३\n|संकेतस्थळ                      = http://www.kendrapara.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंद्रपाडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kendrapada district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र केंद्रपाडा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Kendrapada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंद्रपाडा जिल्ह्याचे संकेतस्थळ","translated_text":"Web site of Kendrapada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:केंद्रपाडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kendrapada District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मलकनगिरी जिल्हा","wikicode":"''हा लेख मलकनगिरी जिल्ह्याविषयी आहे. [[मलकनगिरी]] शहराविषयीचा लेख [[मलकनगिरी|येथे]] आहे.''\n\n\n'''मलकनगिरी जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मलकनगिरी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मलकनगिरी जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"4647f1aa4ee200b81ce01f64aef29f3bab029fec5cda304a8c88f31ed05bf500","last_revision":"2023-01-28T05:37:03Z","first_revision":"2006-04-16T21:44:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.332691","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة مالكانجاري","arz":"مالكانجارى","bh":"मलकानगिरी जिला","bn":"মালকানগিরি জেলা","ceb":"Malkangiri","de":"Malkangiri (Distrikt)","en":"Malkangiri district","es":"Distrito de Malkangiri","eu":"Malkangiri barrutia","fa":"بخش مالکانگیری","fi":"Malkangirin piirikunta","fr":"District de Malkangiri","hi":"मालकानगिरि जिला","it":"Distretto di Malkangiri","new":"मालकानगिरि जिल्ला","nl":"Malkangiri (district)","nb":"Malkangiri (distrikt)","or":"���ାଲକାନଗିରି ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع مالکانگری","ru":"Малкангири (округ)","sa":"मलकानगिरिमण्डलम्","sat":"ᱢᱟᱞᱠᱟᱱᱜᱤᱨᱤ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Malkangiri (distrikt)","ta":"மால்கான்கிரி மாவட்டம்","te":"మల్కనగిరి జిల్లా","ur":"ملكانگری ضلع","zh":"馬爾坎基里縣","zh-min-nan":"Malkangiri (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख मलकनगिरी जिल्ह्याविषयी आहे. मलकनगिरी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमलकनगिरी जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मलकनगिरी येथे आहे.\n\nवर्ग:मलकनगिरी जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मलकनगिरी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Malkangiri district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मलकनगिरी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Malkangiri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मलकनगिरी","translated_text":"It is a beautiful place.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मलकनगिरी येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Malkangiri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मलकनगिरी जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Malkangiri District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नबरंगपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख नबरंगपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[नबरंगपुर]] शहराविषयीचा लेख [[नबरंगपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''नबरंगपुर जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नबरंगपुर]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १२,२०,९४६ इतकी होती.\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नबरंगपूर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"feab7af5ddb52a9d710c10fb34d75a25c23764ec661679627fa9792ffa7f52fe","last_revision":"2024-01-01T09:14:12Z","first_revision":"2006-04-16T21:44:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.398636","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة نابارنجبور","arz":"نابارنجبور","bh":"नबरंगपुर जिला","bn":"নবরঙ্গপুর জেলা","ceb":"Nabarangpur (distrito sa Indiya)","de":"Nabarangpur (Distrikt)","en":"Nabarangpur district","es":"Distrito de Nabarangapur","eu":"Nabarangpur barrutia","fa":"بخش نابارنگپور","fi":"Nabarangpurin piirikunta","fr":"District de Nabarangpur","hi":"नबरंगपुर जिला","it":"Distretto di Nabarangpur","nl":"Nabarangpur (district)","nb":"Nabarangpur (distrikt)","or":"ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع نابارنگپور","ru":"Набарангпур (округ)","sa":"नबरङ्गपुरमण्डलम्","sat":"ᱱᱚᱵᱚᱨᱚᱝᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","ta":"நபரங்குபூர் மாவட்டம்","te":"నవరంగపూర్ జిల్లా","ur":"نبرنگپور ضلع","vi":"Nabarangpur (huyện)","zh":"那巴蘭加普縣","zh-min-nan":"Nabarangpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.586951","text":"हा लेख नबरंगपुर जिल्ह्याविषयी आहे. नबरंगपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nनबरंगपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नबरंगपुर येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १२,२०,९४६ इतकी होती.\n\nवर्ग:नबरंगपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख नबरंगपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Nabrangpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नबरंगपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Nabrangpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नबरंगपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Nabarangpur district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नबरंगपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Nabrangpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १२,२०,९४६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 12,20,946 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नबरंगपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Nabarungpur district Category:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नुआपाडा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख नुआपाडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[नुआपाडा]] शहराविषयीचा लेख [[नुआपाडा|येथे]] आहे.''\n\n\n'''नुआपाडा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नुआपाडा]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नुआपाडा जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"063256c353627ba0450fe25b24d9a1548351318ee8aeeaaddfa271d66dce1e9f","last_revision":"2022-06-22T04:14:53Z","first_revision":"2006-04-16T21:45:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.459369","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة نوبادا","arz":"نوبادا","bh":"नुआपाड़ा जिला","bn":"নোয়াপাড়া জেলা","ceb":"Nuapada","de":"Nuapada (Distrikt)","en":"Nuapada district","es":"Distrito de Nuapada","eu":"Nuapada barrutia","fa":"بخش نواپادا","fi":"Nuapadan piirikunta","fr":"District de Nuapada","gu":"નુઆપડા","hi":"नुआपड़ा जिला","it":"Distretto di Nuapada","new":"नूआपडा जिल्ला","nl":"Nuapada (district)","nb":"Nuapada (distrikt)","or":"ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع نوپاڈا","ru":"Нуапада (округ)","sa":"नुआपाडामण्डलम्","sat":"ᱱᱩᱣᱟᱯᱚᱰᱟ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Nuapada","ta":"நூவாபடா மாவட்டம்","te":"నౌపడా జిల్లా","ur":"نواپاڑہ ضلع","vi":"Nuapada (huyện)","zh":"努瓦帕達縣","zh-min-nan":"Nuapada (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"हा लेख नुआपाडा जिल्ह्याविषयी आहे. नुआपाडा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nनुआपाडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आ���े.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नुआपाडा येथे आहे.\n\nवर्ग:नुआपाडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख नुआपाडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Nuapada.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नुआपाडा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Nuapada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नुआपाडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Nuapada district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नुआपाडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Nuapada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नुआपाडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Nuwapada district Category:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नयागढ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख नयागढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[नयागढ]] शहराविषयीचा लेख [[नयागढ|येथे]] आहे.''\n\n\n'''नयागढ जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नयागढ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नयागढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९३ मधील निर्मिती]]","hash":"ebefcc00094bbfd6a8df6ff60f09d86df944556babf20f951ba4af53ac729b1c","last_revision":"2024-03-22T05:36:39Z","first_revision":"2006-04-16T21:46:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.517062","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة نايجارا","arz":"نايجارا","bh":"नयागढ़ जिला","bn":"নয়াগড় জেলা","ceb":"Nayagarh District","de":"Nayagarh (Distrikt)","en":"Nayagarh district","es":"Distrito de Nayagarh","eu":"Nayagarh barrutia","fa":"بخش نایاگار","fi":"Nayagarhin piirikunta","fr":"District de Nayagarh","hi":"नयागढ़ जिला","it":"Distretto di Nayagarh","new":"नयागढ जिल्ला","nl":"Nayagarh (district)","nb":"Nayagarh (distrikt)","or":"ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع نایاگڑھ","ru":"Наягарх (округ)","sa":"नयागढमण्डलम्","sv":"Nayagarh (distrikt)","ta":"நயாகட் மாவட்டம்","te":"నయాగఢ్ జిల్లా","ur":"نیاگڑھ ضلع","zh":"那亞加爾縣","zh-min-nan":"Nayagarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"हा लेख नयागढ जिल्ह्याविषयी आहे. नयागढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nनयागढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नयागढ येथे आहे.\n\nवर्ग:नयागढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९३ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख नयागढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Niagara.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नयागढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Niagara.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नयागढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Niagarh district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नयागढ येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Niagara.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नयागढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Newgarh District Class: Districts in Odisha Class: ES","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९३ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1993.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पुरी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पुरी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Puri district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[पुरी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३४७९\n|लोकसंख्या_एकूण         = १६,९७,९८६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४८८\n|शहरी_लोकसंख्या         = १५.६%\n|साक्षरता_दर            = ८५.२७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री धिरेण पटनाईक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[पुरी (लोकसभा मतदारसंघ)|पुरी]], [[जगतसिंगपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|जगतसिंगपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = पिनाकी मिश्रा, बिभू प्रसाद तराई\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=pri\n}}\n''हा लेख पुरी जिल्ह्याविषयी आहे. [[पुरी]] शहराविषयीचा लेख [[पुरी|येथे]] आहे.''\n\n\n'''पुरी जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पुरी, ओरिसा|पुरी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पुरी जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"76a4ed33b985743d276f251a723aef14ee679edfa26e34b0fc452a9991df0523","last_revision":"2023-01-28T05:34:11Z","first_revision":"2006-04-16T21:46:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.575620","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بوري","arz":"بورى","bh":"पुरी जिला","bn":"পুরী জেলা","ca":"Districte de Puri","ceb":"Puri (distrito)","de":"Puri (Distrikt)","en":"Puri district","es":"Distrito de Puri","eu":"Puri barrutia","fa":"بخش پوری","fi":"Purin piirikunta","fr":"District de Puri","gu":"પુરી જિલ્લો","hi":"पुरी जिला","it":"Distretto di Puri","new":"पुरी जिल्ला","nl":"Puri (district)","nb":"Puri (distrikt)","or":"ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع پوری","ru":"Пури (окру��)","sa":"पुरीमण्डलम्","sat":"ᱯᱩᱨᱤ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Puri (distrikt)","ta":"பூரி மாவட்டம்","te":"పూరి జిల్లా","ur":"ضلع پوری","vi":"Puri (huyện)","zh":"普里縣","zh-min-nan":"Puri (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"हा लेख पुरी जिल्ह्याविषयी आहे. पुरी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nपुरी जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पुरी येथे आहे.\n\nवर्ग:पुरी जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पुरी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Puri district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[पुरी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३४७९\n|लोकसंख्या_एकूण         = १६,९७,९८६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४८८\n|शहरी_लोकसंख्या         = १५.६%\n|साक्षरता_दर            = ८५.२७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री धिरेण पटनाईक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[पुरी (लोकसभा मतदारसंघ)|पुरी]], [[जगतसिंगपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|जगतसिंगपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = पिनाकी मिश्रा, बिभू प्रसाद तराई\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=pri\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पुरी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Puri district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरी शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Puri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुरी जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Puri District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पुरी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Puri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पुरी जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Puri District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रायगडा जिल्हा","wikicode":"{{हा लेख|ओडिशा राज्यातील रायगडा जिल्हा|रायगड जिल्हा|रायगडा}}\n\n'''रायगडा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रायगडा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रायगडा जिल्हा]]\n[[��र्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"80b71b21e4f56937b9f5bf2a58eefff5128481e6f0d1029ae00b42715d5b6863","last_revision":"2022-11-22T12:02:31Z","first_revision":"2006-04-16T21:46:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.644937","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة رايجادا","arz":"رايجادا","bn":"রায়গড়া জেলা","ceb":"Rayagada (distrito sa Indiya)","de":"Rayagada (Distrikt)","en":"Rayagada district","es":"Distrito de Rayagada","eu":"Rayagada barrutia","fa":"بخش رایاگادا","fi":"Rayagadan piirikunta","fr":"District de Rayagada","gu":"રાયગડા જિલ્લો","hi":"रायगड़ा जिला","it":"Distretto di Rayagada","ne":"रायगड जिल्ला","new":"रायगढा जिल्ला","nl":"Rayagada (district)","nb":"Rayagada (distrikt)","or":"ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع رایاگاڈا","ru":"Раягада (округ)","sa":"रायगडामण्डलम् (ओडिशाराज्यम्)","sat":"ᱨᱟᱭᱜᱚᱰᱟ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Rayagada (distrikt)","ta":"ராயகடா மாவட்டம்","te":"రాయగడ జిల్లా","ur":"رائے گڑھ ضلع (اڈيشا)","vi":"Rayagada (huyện)","zh":"拉亞加達縣","zh-min-nan":"Rayagada (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"रायगडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रायगडा येथे आहे.\n\nवर्ग:रायगडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रायगडा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Raigada district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रायगडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Raigada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रायगडा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Raigada District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संबलपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = संबलपुर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା Sambalpur district\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Sambalpur district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[संबलपुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६,७०२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १०,४१,०९९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १२२\n|शहरी_लोकसंख्या         = २९.५९%\n|साक्षरता_दर            = ७६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री बलवंत सिंग\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[संबलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|संबलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = श्री अमर्रनाथ प्रधान\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=sbp\n}}\n''हा लेख संबलपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[संबलपुर]] शहराविषयीचा लेख [[संबलपुर|येथे]] आहे.''\n\n\n'''संबलपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[संबलपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:संबलपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"81468b0e1724a51e8d6d0e6a04a4dd05319779d699340e07a0e5b2b0bab798e6","last_revision":"2023-01-28T05:39:16Z","first_revision":"2006-04-16T21:47:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.710007","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سامبالبور","arz":"سامبالبور","bh":"संबलपुर जिला","bn":"সম্বলপুর জেলা","ca":"Districte de Sambalpur","ceb":"Sambalpur (distrito)","de":"Sambalpur (Distrikt)","en":"Sambalpur district","es":"Distrito de Sambalpur","eu":"Sambalpur barrutia","fa":"بخش سامبالپور","fi":"Sambalpurin piirikunta","fr":"District de Sambalpur","gu":"સંબલપુર જિલ્લો","hi":"सम्बलपुर जिला","it":"Distretto di Sambalpur","nl":"Sambalpur (district)","nb":"Sambalpur (distrikt)","or":"ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع سمبلپور","ru":"Самбалпур (округ)","sa":"सम्बलपुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱢᱵᱚᱞᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Sambalpur (distrikt)","ta":"சம்பல்பூர் மாவட்டம்","te":"సంబల్‌పూర్ జిల్లా","ur":"سمبلپور ضلع","zh":"森伯尔布尔县","zh-min-nan":"Sambalpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"हा लेख संबलपुर जिल्ह्याविषयी आहे. संबलपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसंबलपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र संबलपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:संबलपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = संबलपुर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା Sambalpur district\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Sambalpur district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[संबलपुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६,७०२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १०,४१,०९९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १२२\n|शहरी_लोकसंख्या         = २९.५९%\n|साक्षरता_दर            = ७६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री बलवंत सिंग\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[संबलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|संबलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = श्री अमर्रनाथ प्रधान\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=sbp\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख संबलपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sambalpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संबलपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sambalpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संबलपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यात���ल एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sambalpur district is a district of Odisha state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र संबलपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sambalpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संबलपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sambalpur District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सोनेपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख सोनेपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[सोनेपुर]] शहराविषयीचा लेख [[सोनेपुर|येथे]] आहे.''\n\n\n'''सोनेपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सोनेपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सोनेपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"17ac600dce399d51caf8d1bb656f33fec72ba32a3e92aff7da55bc9b1aa8182b","last_revision":"2023-01-28T05:43:01Z","first_revision":"2006-04-16T21:47:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.763940","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سونيبور","arz":"سونيبور","bh":"सोनपुर जिला","bn":"সুবর্ণপুর জেলা","ceb":"Subarnapur (distrito)","de":"Subarnapur (Distrikt)","en":"Subarnapur district","es":"Distrito de Subarnapur","eu":"Subarnapur barrutia","fa":"بخش سوبارناپور","fi":"Subarnapurin piirikunta","fr":"District de Subarnapur","gu":"સોનપુર જિલ્લો","hi":"सुबर्णपुर जिला","it":"Distretto di Subarnapur","nl":"Subarnapur (district)","nb":"Subarnapur (distrikt)","or":"ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع سبرناپور","ru":"Субарнапур (округ)","sa":"सोनपुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱩᱵᱟᱨᱱᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sonapur (distrikt)","ta":"சுபர்ணபூர் மாவட்டம்","te":"సుబర్ణపూర్ జిల్లా","ur":"سونپور ضلع","vi":"Sonepur (huyện)","zh":"索那普爾縣","zh-min-nan":"Sonepur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"हा लेख सोनेपुर जिल्ह्याविषयी आहे. सोनेपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसोनेपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सोनेपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:सोनेपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सोनेपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Sonepur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोनेपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sonepur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोनेपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sonepur District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सोनेपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Sonepur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सोनेपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Sonepur district Category:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुंदरगढ जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = सुंदरगढ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା Sundergarh district\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Sundargarh district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[सुंदरगढ]] \n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ९,७१२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,३०,६७३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १८८\n|शहरी_लोकसंख्या         = ७.१८%\n|साक्षरता_दर            = ७१.१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री भुपिंदर सिंग पुनिया\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[सुंदरगढ (लोकसभा मतदारसंघ)|सुंदरगढ]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = हेमानंद बिस्वाल\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=sun\n}}\n''हा लेख सुंदरगढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[सुंदरगढ]] शहराविषयीचा लेख [[सुंदरगढ|येथे]] आहे.''\n\n\n'''सुंदरगढ जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सुंदरगढ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सुंदरगढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"5cdc672423fe3ef9e58ca54b71fc0da700b698172fc17c4390fe7d9f6d3cc71e","last_revision":"2023-01-28T05:41:47Z","first_revision":"2006-04-16T21:48:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.814295","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سندرجاره","arz":"سندرجاره","bh":"सुंदरगढ़ जिला","bn":"সুন্দরগড় জেলা","ceb":"Sundargarh (distrito)","de":"Sundargarh (Distrikt)","en":"Sundergarh district","es":"Distrito de Sundargarh","eu":"Sundargarh barrutia","fa":"بخش سوندرگار","fi":"Sundargarhin piirikunta","fr":"District de Sundergarh","gu":"સુન્દરગઢ જિલ્લો","hi":"सुन्दरगढ़ जिला","it":"Distretto di Sundergarh","new":"सुन्दरगढ जिल्ला","nl":"Sundargarh (district)","nb":"Sundargarh (distrikt)","or":"ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع سندرگڑھ","ru":"Сундаргарх (округ)","sa":"सुन्दरगढमण्डलम्","sat":"ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱜᱚᱰ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Sundargarh (distrikt)","ta":"சுந்தர்கட் மாவட்டம்","te":"సుందర్‌గఢ్ జిల్లా","ur":"سندرگڑھ ضلع","vi":"Sundargarh (huyện)","zh":"松達加爾縣","zh-min-nan":"Sundargarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"हा लेख सुंदरगढ जिल्ह्याविषयी आहे. सुंदरगढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसुंदरगढ जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सुंदरगढ येथे आहे.\n\nवर्ग:सुंदरगढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्ह��\n|जिल्ह्याचे_नाव         = सुंदरगढ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା Sundergarh district\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Sundargarh district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[सुंदरगढ]] \n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ९,७१२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,३०,६७३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १८८\n|शहरी_लोकसंख्या         = ७.१८%\n|साक्षरता_दर            = ७१.१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री भुपिंदर सिंग पुनिया\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[सुंदरगढ (लोकसभा मतदारसंघ)|सुंदरगढ]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = हेमानंद बिस्वाल\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=sun\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सुंदरगढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sundergarh district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुंदरगढ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sundergarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सुंदरगढ","translated_text":"Sundergarh","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र सुंदरगढ येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Sundergarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सुंदरगढ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Sundargarh District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वार्षीक सकल उत्पन्न","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[सकल राष्ट्रीय उत्पादन]]","hash":"24d9677d921b6874c3a50a3fe70b4ad0265b3d7f068355f26afa609d66114abf","last_revision":"2020-07-06T19:45:11Z","first_revision":"2006-04-17T13:10:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.872067","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन सकल राष्ट्रीय उत्पादन\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन सकल राष्ट्रीय उत्पादन","translated_text":"Redirection of gross national product","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गंजम जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गंजम जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Ganjam district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[छत्रपुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्���_किमी            = ८,२०६\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३५२९०३१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४२९\n|शहरी_लोकसंख्या         = २१.७६%\n|साक्षरता_दर            = ७१.८८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =प्रेम चंद चौधरी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अस्का (लोकसभा मतदारसंघ)|अस्का]], [[बेरहामपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बेरहामपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = नित्यानंद प्रधान, सिद्धांत मोहपात्रा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १२९५\n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=gnm\n}}\n'''गंजम जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[छत्रपुर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गंजम जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"13094dc5c8ff627cdc9ac3e60bdc5f19dac299835264abe5456ebb2c6abf3f8f","last_revision":"2023-01-28T05:21:24Z","first_revision":"2006-04-17T14:50:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.936721","cross_lingual_links":{"arz":"جانچام","bh":"गंजम जिला","bn":"গঞ্জাম জেলা","bpy":"গঞ্জাম","ca":"Districte de Ganjam","ceb":"Ganjām (distrito)","de":"Ganjam (Distrikt)","en":"Ganjam district","es":"Distrito de Ganjam","eu":"Ganjam barrutia","fa":"بخش گنجام","fi":"Ganjamin piirikunta","fr":"District de Ganjam","gu":"ગંજામ જિલ્લો","hi":"गंजाम जिला","it":"Distretto di Ganjam","new":"गञ्जाम जिल्ला","nl":"Ganjam (district)","nb":"Ganjam (distrikt)","or":"ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع گنجام","ru":"Ганджам (округ)","sa":"गञ्जाममण्डलम्","sat":"ᱜᱚᱧᱡᱟᱢ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","simple":"Ganjam district","sv":"Ganjam (distrikt)","ta":"கஞ்சாம் மாவட்டம்","te":"గంజాం జిల్లా","ur":"گنجام ضلع","vi":"Ganjam (huyện)","zh":"根賈姆縣","zh-min-nan":"Ganjam (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"गंजम जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र छत्रपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:गंजम जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गंजम जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Ganjam district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[छत्रपुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८,२०६\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३५२९०३१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४२९\n|शहरी_लोकसंख्या         = २१.७६%\n|साक्षरता_दर            = ७१.८८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =प्रेम चंद चौधरी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अस्का (लोकसभा मतदारसंघ)|अस्का]], [[बेरहामपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बेरहामपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासद���रांची_नावे                = नित्यानंद प्रधान, सिद्धांत मोहपात्रा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १२९५\n|संकेतस्थळ                      = http://www.ordistricts.nic.in/district_home.php?did=gnm\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गंजम जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Ganjam District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र छत्रपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Chhatrapur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गंजम जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Ganjam District Category:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गजपती जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गजपती जिल्हा \n|स्थानिक_नाव            = ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Gajapati district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[परालाखेमुंडी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३८५०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ५७७८१७\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १३३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५४.२९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =बासुदेव् बाहिनीपती\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बेरहामपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बेरहामपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सिद्धांत मोहपात्रा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://oddistricts.nic.in/district_home.php?did=gjpt\n}}\n'''गजपती जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[परालाखेमुंडी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गजपती जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"b9714c1f4d48e7e3ba6689259a3d7eb8c5fe9c26cc2a62a8bf9bd633a442f9d1","last_revision":"2023-01-28T05:27:41Z","first_revision":"2006-04-17T14:52:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:28.989992","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جاجاباتي","arz":"جاجاباتى","bh":"गजपति जिला","bn":"গজপতি জেলা","ceb":"Gajapati","de":"Gajapati","en":"Gajapati district","es":"Distrito de Gajapati","eu":"Gajapati barrutia","fa":"بخش گاجاپاتی","fi":"Gajapatin piirikunta","fr":"District de Gajapati","gu":"ગજપતિ જિલ્લો","hi":"गजपति जिला","it":"Distretto di Gajapati","new":"गजपति जिल्ला","nl":"Gajapati (district)","nb":"Gajapati (distrikt)","or":"ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع گاجاپاتی","ru":"Гаджапати","sa":"गजपतिमण्डलम्","sat":"ᱜᱚᱡᱚᱯᱚᱛᱤ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Gajapati","ta":"கஜபதி மாவட்டம்","te":"గజపతి జిల్లా","ur":"گجپتی ضلع","vi":"Gajapati (huyện)","zh":"加賈帕提縣","zh-min-nan":"Gajapati (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"गजपती जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र परालाखेमुंडी येथे आहे.\n\nवर्ग:गजपती जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गजपती जिल्हा \n|स्थानिक_नाव            = ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Gajapati district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[परालाखेमुंडी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३८५०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ५७७८१७\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १३३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५४.२९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =बासुदेव् बाहिनीपती\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बेरहामपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बेरहामपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सिद्धांत मोहपात्रा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://oddistricts.nic.in/district_home.php?did=gjpt\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गजपती जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Gajpati district is a district of Odisha state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र परालाखेमुंडी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located at Parallaxhamundi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गजपती जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Gazpati District Class:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जाजपूर जिल्हा","wikicode":"'''जाजपुर जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पानीकोइली]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १८,२७,१९२ इतकी होती.\n\nया जिल्ह्याची रचना कटक जिल्ह्यातून १ एप्रिल, १९९३ रोजी झाली.<ref>{{Cite web|title=Odisha District Gazetteers|url=http://gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Jajpur_Gazetteer.pdf|website=gopabandhuacademy.gov}}</ref>\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जाजपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"3fcc3b6332dee3932394ef738f8937fc18d753a123d07ea7620abb9ace802fed","last_revision":"2023-03-14T06:27:46Z","first_revision":"2006-04-17T14:52:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.056456","cross_lingual_links":{"arz":"چا��پور","bh":"जाजपुर जिला","bn":"যাজপুর জেলা","ceb":"Jajpur (distrito sa Indiya)","de":"Jajpur (Distrikt)","en":"Jajpur district","es":"Distrito de Jajpur","eu":"Jajpur barrutia","fa":"بخش جاجپور","fi":"Jajpurin piirikunta","fr":"District de Jajpur","gu":"જાજપુર જિલ્લો","hi":"जाजपुर जिला","it":"Distretto di Jajpur","new":"जाजपुर जिल्ला","nl":"Jajpur (district)","nb":"Jajpur (distrikt)","or":"ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع جاجاپور","ru":"Джаджпур (округ)","sa":"जाजपुरमण्डलम्","sat":"ᱡᱟᱡᱽᱯᱩᱨ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Jajapur (distrikt)","ta":"ஜாஜ்பூர் மாவட்டம்","te":"జాజ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"جاجپور ضلع","vi":"Jajpur (huyện)","zh":"賈賈普爾縣","zh-min-nan":"Jajpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"जाजपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पानीकोइली येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १८,२७,१९२ इतकी होती.\n\nया जिल्ह्याची रचना कटक जिल्ह्यातून १ एप्रिल, १९९३ रोजी झाली.\n\nवर्ग:जाजपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जाजपुर जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Jajpur district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पानीकोइली येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Pankoili.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १८,२७,१९२ इतकी होती.","translated_text":"The population was 18,27,192 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या जिल्ह्याची रचना कटक जिल्ह्यातून १ एप्रिल, १९९३ रोजी झाली.","translated_text":"It was formed on 1 April 1993 from Cuttack District.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{Cite web|title=Odisha District Gazetteers|url=http://gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Jajpur_Gazetteer.pdf|website=gopabandhuacademy.gov}}</ref>","char_index":60,"name":null,"url":"http://gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Jajpur_Gazetteer.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:39.681912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जाजपूर जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jajpur District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"या जिल्ह्याची रचना कटक जिल्ह्यातून १ एप्रिल, १९९३ रोजी झाली.","translated_text":"It was formed on 1 April 1993 from Cuttack District.","citations":[{"content":"<ref>{{Cite web|title=Odisha District Gazetteers|url=http://gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Jajpur_Gazetteer.pdf|website=gopabandhuacademy.gov}}</ref>","char_index":60,"name":null,"url":"http://gopabandhuacademy.gov.in/sites/default/files/gazetter/Jajpur_Gazetteer.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:39.681912-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"खोर्दा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = खोर्दा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = खोर्दा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Khordha district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[खोर्दा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २८८७.५\n|लोकसंख्या_एकूण         = २२,४६,३४१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         =७९९ \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८७.५१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०८\n|प्रमुख_शहरे            = [[भुवनेश्वर]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्रीमती रुपा मिश्रा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १४४३\n|संकेतस्थळ                      = http://www.khordha.nic.in/\n}}\n\n'''खोर्दा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[खोर्दा]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n* उत्तर दिशा- [[कटक जिल्हा]]\n* दक्षिण दिशा- [[पुरी जिल्हा]]\n* पश्चिम दिशा- [[नयागढ जिल्हा]]\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:खोर्दा जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"61bd681daae2588f6230aed571dc182aec62c47cc4542386661d17b4e7866ce4","last_revision":"2023-01-28T05:21:01Z","first_revision":"2006-04-17T14:53:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.129919","cross_lingual_links":{"arz":"خوردها","bh":"खोर्धा जिला","bn":"খুরদা জেলা","ceb":"Khordha (distrito sa Indiya)","de":"Khordha (Distrikt)","en":"Khordha district","es":"Distrito de Khordha","eu":"Khordha barrutia","fa":"بخش خوردا","fi":"Khurdan piirikunta","fr":"District de Khordha","gu":"ખોર્ધા જિલ્લો","hi":"खोर्धा जिला","it":"Distretto di Khordha","new":"खोर्द्धा जिल्ला","nl":"Khordha (district)","nb":"Khordha (distrikt)","or":"ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کھوردا","ru":"Кхурда (округ)","sa":"खोरधामण्डलम्","sat":"ᱠᱷᱚᱨᱫᱟ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Khordha (distrikt)","ta":"கோர்த்தா மாவட்டம்","te":"ఖుర్ధా జిల్లా","uk":"Кхурда (округ)","ur":"ضلع خوردہ","vi":"Khordha (huyện)","zh":"科爾達縣","zh-min-nan":"Khordha (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"खोर्दा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र खोर्दा येथे आहे.\n\nउत्तर दिशा- कटक जिल्हा दक्षिण दिशा- पुरी जिल्हा पश्चिम दिशा- नयागढ जिल्हा\n\nवर्ग:खोर्दा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = खोर्दा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = खोर्दा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Khordha district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[खोर्दा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २८८७.५\n|लोकसंख्या_एकूण         = २२,४६,३४१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         =७९९ \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८७.५१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०८\n|प्रमुख_शहरे            = [[भुवनेश्वर]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्रीमती रुपा मिश्रा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १४४३\n|संकेतस्थळ                      = http://www.khordha.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खोर्दा जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Khurda District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र खोर्दा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Khurda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर दिशा- कटक जिल्हा दक्षिण दिशा- पुरी जिल्हा पश्चिम दिशा- नयागढ जिल्हा","translated_text":"North Direction - Cuttack District South Direction - Puri District West Direction - Nayagarh District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:खोर्दा जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Khorda district Category:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कालाहंडी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कालाहंडी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कालाहंडी जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kalahandi district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भवानीपटना]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७९२०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,७३,०५४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६०.२२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ०.९९७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =दुखीश्याम सथापाथी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कालाहांडी (लोकसभा मतदारसंघ)|कालाहांडी]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = भक्त चरन दास\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.kalahandi.nic.in/\n}}\n\n'''कालाहंडी जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[भवानीपटना]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n* [[उत्तर दिशा]]- [[नुआपाडा जिल्हा]]\n* [[दक्षिण दिशा]]- [[कोरापुट जिल्हा]]\n* [[पश्चिम दिशा]]- [[छत्तीसगढ]] राज्याची [[रायपुर जिल्हा]]\n* [[पूर्व दिशा]]- [[बलांगिर जिल्हा]]\n\n== तालुके ==\n\n== हे सुद्धा पहा ==\n* [[कालाहांडी (कविता)]]\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कालाहंडी जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"6bfa69761bfd2277414d36786d34b5e0e708b23efdb4fb7d6560d2e5e6e3b56c","last_revision":"2023-01-28T05:17:34Z","first_revision":"2006-04-17T14:54:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.195999","cross_lingual_links":{"ar":"كالاهاندي","arz":"كالاهاندى","bh":"कालाहांडी जिला","bn":"কালাহাণ্ডি জেলা","ceb":"Kālāhandi","de":"Kalahandi (Distrikt)","en":"Kalahandi district","es":"Distrito de Kalahandi","eu":"Kalahandi barrutia","fa":"بخش کالاهاندی","fi":"Kalahandin piirikunta","fr":"District de Kalahandi","gu":"કાલાહન્ડી જિલ્લો","hi":"कलाहांडी जिला","it":"Distretto di Kalahandi","new":"कलाहाण्डि जिल्ला","nl":"Kalahandi","nb":"Kalahandi (distrikt)","or":"କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کالاہاندی","ru":"Калаханди","sa":"कालाहाण्डीमण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱲᱟᱦᱟᱱᱰᱤ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Kalahandi","ta":"களஹாண்டி மாவட்டம்","te":"కలహండి జిల్లా","ur":"کلاہانڈی ضلع","zh":"卡拉漢迪縣","zh-min-nan":"Kalahandi"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"कालाहंडी जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र भवानीपटना येथे आहे.\n\nउत्तर दिशा- नुआपाडा जिल्हा दक्षिण दिशा- कोरापुट जिल्हा पश्चिम दिशा- छत्तीसगढ राज्याची रायपुर जिल्हा पूर्व दिशा- बलांगिर जिल्हा\n\nकालाहांडी (कविता)\n\nवर्ग:कालाहंडी जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कालाहंडी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कालाहंडी जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kalahandi district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भवानीपटना]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७९२०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,७३,०५४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६०.२२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ०.९९७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =दुखीश्याम सथापाथी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कालाहांडी (लोकसभा मतदारसंघ)|कालाहांडी]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = भक्त चरन दास\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.kalahandi.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कालाहंडी जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kalahandi District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र भवानीपटना येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Bhavanipatna.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर दिशा- नुआपाडा जिल्हा दक्षिण दिशा- कोरापुट जिल्हा पश्चिम दिशा- छत्तीसगढ राज्याची रायपुर जिल्हा पूर्व दिशा- बलांगिर जिल्हा","translated_text":"North direction - Nuapada district South direction - Koraput district West direction - Raipur district of Chhattisgarh state East direction - Balangir district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कालाहांडी (कविता)","translated_text":"Kalahandi (poetry)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कालाहंडी जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kalahandi District Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कंधमाळ जिल्हा","wikicode":"'''कंधमाल जिल्हा''' (ओडिया:କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା) हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कंधमाल जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कंधमाल जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kandhamal district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[फुलबनी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७६५४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ७,३१,९५२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९१\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६५.१२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ०.९६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री राजेश प्रभाकर पाटील\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५८७\n|संकेतस्थळ                      = http://www.kandhamal.nic.in/\n}}\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[फुलबनी]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कंधमाळ जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"8efa77846418840fe0dc227eabd2b329f591f477de5735beef9f73ec46627c01","last_revision":"2023-01-28T05:16:54Z","first_revision":"2006-04-17T14:54:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.249008","cross_lingual_links":{"ar":"كاندامال","arz":"كاندامال","bh":"कंधमाल जिला","bn":"কন্ধমাল জেলা","ceb":"Kandhamal","de":"Kandhamal","en":"Kandhamal district","es":"Distrito de Kandhamal","eu":"Kandhamal barrutia","fa":"بخش کاندامال","fi":"Kandhamalin piirikunta","fr":"District de Kandhamal","hi":"कंधमाल जिला","it":"Distretto di Kandhamal","new":"कन्धमाल जिल्ला","nl":"Kandhamal (district)","nb":"Kandhamal (distrikt)","or":"କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع کندھامل","ru":"Кандхамал","sa":"कन्धमालमण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱱᱫᱷᱚᱢᱟᱲ ᱡᱤᱞᱞᱟᱹ","sv":"Kandhamal","ta":"கந்தமாள் மாவட்டம்","te":"కంథమాల్ జిల్లా","ur":"کندھمال ضلع","vi":"Kandhamal (huyện)","zh":"坎達馬縣","zh-min-nan":"Kandhamal (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"कंधमाल जिल्हा (ओडिया:କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା) हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र फुलबनी येथे आहे.\n\nवर्ग:कंधमाळ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कंधमाल जिल्हा (ओडिया:କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା) हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kandhamal District is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कंधमाल जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कंधमाल जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India Odisha Kandhamal district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = ओडिशा\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[फुलबनी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७६५४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ७,३१,९५२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९१\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६५.१२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ०.९६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री राजेश प्रभाकर पाटील\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५८७\n|संकेतस्थळ                      = http://www.kandhamal.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र फुलबनी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Fulbani.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कंधमाळ जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Khandamal District Category:Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मयूरभंज जिल्हा","wikicode":"'''मयूरभंज जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओडिशा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बारीपाडा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{ओरिसा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मयूरभंज जिल्हा]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९४९ मधील निर्मिती]]","hash":"c4cf8647a49e32fc28e58b9036f8ec7bf9d0f9b2bebb7df50fd591dd7b3825ef","last_revision":"2024-03-17T05:04:16Z","first_revision":"2006-04-17T14:54:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.302473","cross_lingual_links":{"ar":"مايورباني","arz":"مايوربانى","bh":"मयूरभंज जिला","bn":"ময়ূরভঞ্জ জেলা","ceb":"Mayūrbhanj","de":"Mayurbhanj (Distrikt)","en":"Mayurbhanj district","es":"Distrito de Mayurbhanj","eu":"Mayurbhanj barrutia","fa":"بخش مایوربانج","fi":"Mayurbhanjin piirikunta","fr":"District de Mayurbhanj","gu":"મયુરભંજ જિલ્લો","hi":"मयूरभंज जिला","it":"Distretto di Mayurbhanj","kn":"ಮಯೂರ್ಭಂಜ್ ಜಿ��್ಲೆ","nl":"Mayurbhanj (district)","nb":"Mayurbhanj (distrikt)","or":"ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲା","ru":"Маюрбхандж","sa":"मयुरभञ्जमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱭᱩᱨᱵᱷᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Mayurbhanj district","sv":"Mayurbhanj","ta":"மயூர்பஞ்சு மாவட்டம்","te":"మయూర్‌భంజ్ జిల్లా","ur":"میوربھنج ضلع","vi":"Mayurbhanj (huyện)","zh":"默尤尔彭杰县","zh-min-nan":"Mayurbhanj (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"मयूरभंज जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बारीपाडा येथे आहे.\n\nवर्ग:मयूरभंज जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९४९ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मयूरभंज जिल्हा हा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Muirbhanj district is a district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बारीपाडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Baripada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मयूरभंज जिल्हा वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Muirbhanj District Class: Districts in Odisha Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४९ मधील निर्मिती","translated_text":"I was born in Germany, and I was raised in Germany.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अंगुल","wikicode":"'''अंगुल''' [[भारत]]ाच्या [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर ओरिसातील औद्योगिक दृष्ट्या महत्त्वाच्या शहरांपैकी प्रमुख आहे.\n\nहे शहर [[अंगुल जिल्हा|अंगुल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:अंगुल जिल्हा]]","hash":"fe59f951352e34c236cc42e1fa20a0f4cbf1ba882aadf8d9b0434c321d8a6176","last_revision":"2022-09-06T11:16:27Z","first_revision":"2006-04-17T15:55:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.359958","cross_lingual_links":{"arz":"انجول (انجول)","bn":"অনুগুল","bpy":"অনুগুল","ca":"Angul","ceb":"Angul (lungsod)","de":"Angul","en":"Angul","es":"Angul (Odisha)","fa":"آنگول (هند)","fr":"Angul","hi":"अनुगुल","it":"Angul","kn":"ಅಂಗುಲ್","ms":"Anugul","new":"अनुगोल","nl":"Angul (stad)","or":"ଅନୁଗୋଳ","pl":"Angul","pnb":"انوگل","pt":"Anugul","ru":"Ангул","sat":"ᱚᱱᱩᱜᱩᱲ","sv":"Angul","ta":"அனுகோள்","te":"అంగుల్","ur":"انگول","vi":"Anugul","zh":"阿努古尔","zh-min-nan":"Anugul"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"अंगुल भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर ओरिसातील औद्योगिक दृष्ट्या महत्त्वाच्या शहरांपैकी प्रमुख आहे.\n\nहे शहर अंगुल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:अंगुल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अंगुल भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Angul is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर ओरिसातील औद्योगिक दृष्ट्या महत्त्वाच्या शहरांपैकी प्रमुख आहे.","translated_text":"It is one of the major industrial cities of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर अंगुल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Angul district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:अंगुल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Angul district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल १७","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|१७|१०७|१०८}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== पहिले शतक ===\n* [[इ.स. ६९|६९]] - [[बेड्रियाकमची लढाई]] - [[व्हिटेलियस]] [[:वर्ग:रोमन सम्राट|रोमन सम्राटपदी]].\n\n=== पंधरावे शतक ===\n* [[इ.स. १४९२|१४९२]] - [[स्पेन]] व [[क्रिस्टोफर कोलंबस]]च्या मध्ये करार. कोलंबसला मसाले आणण्यासाठी [[आशिया|एशिया]]ला स्पेनचा प्रतिनिधी म्हणून पाठवण्यास स्पेनची मंजूरी.\n=== सोळावे शतक ===\n* [[इ.स. १५२१|१५२१]] - [[मार्टिन ल्युथर]]चे [[वर्मची डियेट|वर्मच्या डियेटसमोर]] भाषण. त्याने आपले तत्त्वज्ञान बदलण्यास नकार दिला.\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८६१|१८६१]] - [[अमेरिकन यादवी युद्ध]] - [[व्हर्जिनीया]] [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेपासून]] विभक्त झाले.\n* [[इ.स. १८९५|१८९५]] - [[माग्वानचा तह]] - [[जपान]]ने पराभूत [[चीन]]ला अपमानास्पद कलमे असलेला तह मंजूर करण्यास भाग पाडले.\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९३५|१९३५]] - [[सन म्युंग मून]]ला [[येशू ख्रिस्त|येशू ख्रिस्ताने]] स्वप्नात साक्षात्कार दिला व आपण सुरू केलेले कार्य पुढे नेण्याची आज्ञा केली.\n* [[इ.स. १९४१|१९४१]] - [[दुसरे महायुद्ध]] - [[युगोस्लाव्हिया]]ने [[जर्मनी]]समोर शरणागति पत्करली.\n* [[इ.स. १९४६|१९४६]] - [[सिरिया]]ने [[फ्रांस]]कडून स्वातंत्र्य मिळवले.\n* [[इ.स. १९५०|१९५०]] - बॅ. [[मुकुंदराव जयकर]] [[पुणे विद्यापीठ|पुणे विद्यापीठाचे]] पहिले कुलगुरू झाले.\n* [[इ.स. १९५२|१९५२]] - [[पहिली लोकसभा]] अस्तित्वात आली.\n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[पिग्सच्या अखातातील आक्रमण]] - [[क्युबा]]च्या [[फिडेल कॅस्ट्रो|फिदेल कास्त्रो]]ची राजवट उलथवण्यासाठी [[सी.आय.ए.]] कडून प्रशिक्षित हल्लेखोर क्युबात उतरले.\n* [[इ.स. १९७०|१९७०]] - चांद्रयान [[अपोलो १३]]तील अंतराळवीर सुरक्षितपणे पृथ्वीवर परतले.\n* [[इ.स. १९७१|१९७१]] - [[पाकिस्तान]]चे दोन तुकडे होउन [[बांगलादेश]]चा स्थापना झाली.\n* [[इ.स. १९७३|१९७३]] - कुरियर कंपनी [[फेडेक्स]]ची सुरुवात.\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - [[ख्मेर रूज]]ने [[कंबोडिया]]ची राजधानी [[पनॉम पेन|फ्नोम पेन्ह]] जिंकली.\n* [[इ.स. १९८६|१९८६]] - [[सिसिली]] ���णि [[नेदरलॅंड्स]]मधील युद्ध ३३५ वर्षांनी अधिकृतरीत्या संपले.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n* [[इ.स. २००२|२००२]] - [[अफगाणिस्तान]]मध्ये अमेरिकेच्या [[एफ.१६]] विमानांच्या बॉम्बहल्ल्यात ४ [[केनेडा|केनेडियन]] सैनिक ठार.\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. ५९३|५९३]] - [[जोमेइ]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n* [[इ.स. १४७८|१४७८]] - संत [[सूरदास]], हिंदी कवी, कृष्णभक्त.\n* [[इ.स. १७३४|१७३४]] - [[तक्सिन, थायलंड]]चा राजा.\n* [[इ.स. १७५६|१७५६]] - [[धीरन चिन्नामलाई]], तमिळ क्रांतिकारी.\n* [[इ.स. १८९१|१८९१]] - [[यशवंत रामकृष्ण दाते]], कोशकार.\n* [[इ.स. १८९४|१८९४]] - [[निकिता ख्रुश्चेव्ह]], [[सोवियेत संघ|सोवियेत संघा]]चा [[:वर्ग:सोवियेत संघाचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९१६|१९१६]] - [[सिरीमाओ बंदरनायके]] , [[श्रीलंका|श्रीलंकेच्या]] व जगातील पहिल्या महिला पंतप्रधान.\n* [[इ.स. १९२७|१९२७]] - [[चंद्रशेखर]], भारताचे पंतप्रधान.\n* [[इ.स. १९५१|१९५१]] - [[बिंदू (अभिनेत्री)|बिंदू]], हिंदी चित्रपट अभिनेत्री.\n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[गीत सेठी]], भारतीय [[बिलियर्ड्स]] खेळाडू.\n* [[इ.स. १९७२|१९७२]] - [[मुथिया मुरलीधरन]], [[श्रीलंका|श्रीलंकेचा]] [[:वर्ग:श्रीलंकेचे क्रिकेट खेळाडू|क्रिकेट खेळाडू]].\n* [[इ.स. १९७४|१९७४]] - [[व्हिक्टोरिया बेकहाम]], इंग्लिश गायिका.\n* [[इ.स. १९७७|१९७७]] - [[दिनेश मोंगिया]], भारतीय क्रिकेट खेळाडू.\n\n== मृत्यू ==\n* [[इ.स. १०८०|१०८०]] - [[हॅराल्ड तिसरा, डेन्मार्क]]चा राजा.\n* [[इ.स. १७११|१७११]] - [[जोसेफ पहिला, पवित्र रोमन सम्राट]].\n* [[इ.स. १७९०|१७९०]] - [[बेंजामिन फ्रॅंकलिन]], [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकन]] संशोधक आणि मुत्सद्दी.\n* [[इ.स. १८८२|१८८२]] - [[जॉर्ज जेनिंग्स]], [[फ्लश टॉयलेट]]चे शोधक.\n* [[इ.स. १८९१|१८९१]] - [[अलेक्झांडर मॅकेन्झी]], [[कॅनडा]]चा पंतप्रधान.\n* [[इ.स. १९३६|१९३६]] - [[चार्ल्स रुईस डि बीरेनब्रुक]], [[नेदरलॅंड्स]]चा [[:वर्ग:नेदरलॅंड्सचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९४४|१९४४]] - [[जे.टी. हर्न]], [[:वर्ग:इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू|इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू]].\n* [[इ.स. १९४६|१९४६]] - [[व्ही.एस. श्रीनिवासशास्त्री]], [[भारत सेवक समाज|भारत सेवक समाजाचे]] अध्यक्ष.\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - [[सर्वपल्ली राधाकृष्णन]], [[:वर्ग:भारताचे राष्ट्रपती|भारतीय राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९९०|१९९०]] - [[दिनकर गंगाधर केळकर]], [[राजा केळकर संग्रहालय|राजा केळकर संग्रहालयाचे]] संचालक.\n* [[इ.स. १९९७|१९९७]] - [[बिजू पटनायक]], [[ओरिसा]]चे मुख्यमंत्री, केंद्रीय पोलाद, खाणकाम आणि कोळसा मंत्री.\n* [[इ.स. १९९८|१९९८]] - [[विजय सिप्पी]], हिंदी चित्रपट निर्माते.\n* [[इ.स. २००१|२००१]] - डॉ. [[वा.द. वर्तक]], वनस्पतिशास्त्रज्ञ तसेच [[देवराई]] अभ्यासक.\n* [[इ.स. २००४|२००४]] - [[सौंदर्या]], दक्षिण भारतीय अभिनेत्री.\n* [[इ.स. २०११|२०११]] - [[वि.आ. बुवा]], मराठी विनोदी साहित्यिक.\n* [[इ.स. २०१२|२०१२]] - [[वसंत दिवाणजी]], [[कन्नड भाषा|कन्नड]] लेखक.\n* [[इ.स. २०१२|२०१२]] - [[नित्यानंद महापात्रा]], भारतीय पत्रकार आणि राजकारणी.\n* [[इ.स. २०१७|२०१७]]  - [[एमो मोरेनो]], ११७ वर्षांची [[इटली|इटालियन]] स्त्री.\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n\n* जागतिक हेमोफिलिया दिवस\n\n==बाह्य दुवे==\n{{बीबीसी आज||april/17}}\n\n[[एप्रिल १५]] - [[एप्रिल १६]] - '''एप्रिल १७''' - [[एप्रिल १८]] - [[एप्रिल १९]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"523da965d7890c51030c519982d6a7e0c8576c28e1161ac21d826581851e4e1b","last_revision":"2023-04-16T19:05:31Z","first_revision":"2006-04-17T16:23:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.412813","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 17","af":"17 April","als":"17. April","alt":"Кандык айдыҥ 17 кӱни","am":"17 April","an":"17 d'abril","ang":"17. Ēastermōnðes","ar":"17 أبريل","ary":"17 أبريل","arz":"17 ابريل","as":"১৭ এপ্ৰিল","ast":"17 d'abril","av":"17 апрель","avk":"17-e ke balemeaksat","az":"17 aprel","ba":"17 апрель","ban":"17 April","bat-smg":"Balondė 17","bcl":"Abril 17","be":"17 красавіка","be-x-old":"17 красавіка","bg":"17 април","bh":"17 अप्रैल","bjn":"17 April","blk":"အေပီ ၁၇","bn":"১৭ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༡༧ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ১৭","br":"17 Ebrel","bs":"17. april","btm":"17 April","bxr":"4 һарын 17","ca":"17 d'abril","cdo":"4 nguŏk 17 hô̤","ce":"17 апрель","ceb":"Abril 17","ckb":"١٧ی نیسان","co":"17 d'aprile","cs":"17. duben","csb":"17 łżëkwiata","cv":"Ака, 17","cy":"17 Ebrill","da":"17. april","de":"17. April","diq":"17 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 17","el":"17 Απριλίου","eml":"17 d'avrìl","en":"April 17","eo":"17-a de aprilo","es":"17 de abril","et":"17. aprill","eu":"Apirilaren 17","ext":"17 abril","fa":"۱۷ آوریل","fi":"17. huhtikuuta","fiu-vro":"17. mahlakuu päiv","fo":"17. apríl","fr":"17 avril","frp":"17 d’avril","frr":"17. April","fur":"17 di Avrîl","fy":"17 april","ga":"17 Aibreán","gag":"17 Çiçek ay","gan":"4月17號","gd":"17 an Giblean","gl":"17 de abril","gn":"17 jasyrundy","gor":"17 April","gu":"એપ્રિલ ૧૭","gv":"17 Averil","hak":"4-ngie̍t 17-ngit","he":"17 באפריל","hi":"१७ अप्रैल","hif":"17 April","hr":"17. travnja","hsb":"17. apryla","ht":"17 avril","hu":"Április 17.","hy":"Ապրիլի 17","hyw":"17 Ապրիլ","ia":"17 de april","id":"17 April","ie":"17 april","ig":"17 Eprel","ilo":"Abril 17","io":"17ma di aprilo","is":"17. apríl","it":"17 aprile","ja":"4月17日","jbo":"vonma'i 17moi","jv":"17 April","ka":"17 აპრილი","kaa":"17-aprel","kab":"17 yebrir","kk":"17 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೭","ko":"4월 17일","koi":"Апрель 17’ лун","ks":"اَپریل 17","ksh":"17. Apprill","ku":"17ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 17-ӧд лун","ky":"17-апрель","la":"17 Aprilis","lb":"17. Abrëll","li":"17 april","lij":"17 arvî","lmo":"17 04","ln":"Mokɔlɔ 17 sánzá ya mínei","lo":"17 ເມສາ","lt":"Balandžio 17","lv":"17. aprīlis","mai":"१७ अप्रैल","map-bms":"17 April","mg":"17 Aprily","mhr":"17 вӱдшор","mk":"17 април","ml":"ഏപ്രിൽ 17","mn":"4 сарын 17","ms":"17 April","my":"၁၇ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 17 чи","mzn":"۱۷ آوریل","nah":"17 metztli abril","nap":"17 'e abbrile","nds":"17. April","nds-nl":"17 april","new":"अप्रिल १७","nl":"17 april","nn":"17. april","nb":"17. april","nrm":"17 Avri","nso":"Moranang 17","oc":"17 d'abril","olo":"17. sulakuudu","or":"୧୭ ଅପ୍ରେଲ","os":"17 апрелы","pa":"17 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 17","pap":"17 di aprel","pl":"17 kwietnia","pnb":"17 اپریل","pnt":"17 Απρίλτ","ps":"17 اپرېل","pt":"17 de abril","qu":"17 ñiqin ayriway killapi","ro":"17 aprilie","ru":"17 апреля","rue":"17. апріль","sa":"१७ अप्रैल","sah":"Муус устар 17","scn":"17 di aprili","sco":"17 Aprile","se":"Cuoŋománu 17.","sh":"17. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 17","si":"අප්‍රේල් 17","simple":"April 17","sk":"17. apríl","sl":"17. april","smn":"Cuáŋuimáánu 17.","sn":"Kubvumbi 17","sq":"17 Prill","sr":"17. април","su":"17 April","sv":"17 april","sw":"17 Aprili","szl":"17 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 17","te":"ఏప్రిల్ 17","tg":"17 апрел","th":"17 เมษายน","tk":"17 aprel","tl":"Abril 17","tly":"17 Aprel","tr":"17 Nisan","tt":"17 апрель","udm":"17 оштолэзь","ug":"17- ئۈمىد","uk":"17 квітня","ur":"17 اپریل","uz":"17-aprel","vec":"17 de apriłe","vi":"17 tháng 4","vls":"17 april","vo":"Prilul 17","wa":"17 d' avri","war":"Abril 17","wuu":"4月17号","xal":"Мөрн сарин 17","xmf":"17 პირელი","yi":"17טן אפריל","yo":"17 April","za":"4 nyied 17 hauh","zea":"17 april","zgh":"17 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月17日","zh-min-nan":"4 goe̍h 17 ji̍t","zh-yue":"4月17號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"६९ - बेड्रियाकमची लढाई - व्हिटेलियस रोमन सम्राटपदी.\n\n१४९२ - स्पेन व क्रिस्टोफर कोलंबसच्या मध्ये करार. कोलंबसला मसाले आणण्यासाठी एशियाला स्पेनचा प्रतिनिधी म्हणून पाठवण्यास स्पेनची मंजूरी.\n\n१५२१ - मार्टिन ल्युथरचे वर्मच्या डियेटसमोर भाषण. त्याने आपले तत्त्वज्ञान बदलण्यास नकार दिला.\n\n१८६१ - अमेरिकन यादवी युद्ध - व्हर्जिनीया अमेरिकेपासून विभक्त झाले. १८९५ - माग्वानचा तह - जपानने पराभूत चीनला अपमानास्पद कलमे असलेला तह मंजूर करण्यास भाग पाडले.\n\n१९३५ - सन म्युंग मूनला येशू ख्रिस्ताने स्वप्नात साक्षात्कार दिला व आपण सुरू केलेले कार्य पुढे नेण्याची आज्ञा केली. १९४१ - दुसरे महायुद्ध - युगोस्लाव्हियाने जर्मनीसमोर शरणागति पत्करली. १९४६ - सिरियाने फ्रांसकडून स्वातंत्र्य मिळवले. १९५० - बॅ. मुकुंदराव जयकर पुणे विद्यापीठाचे पहिले कुलगुरू झाले. १९५२ - पहिली लोकसभा अस्तित्वात आली. १९६१ - पिग्सच्या अखातातील आक्रमण - क्युबाच्या फिदेल कास्त्रोची राजवट उलथवण्यासाठी सी.आय.ए. कडून प्रशिक्षित हल्लेखोर क्युबात उतरले. १९७० - चांद्रयान अपोलो १३तील अंतराळवीर सुरक्षितपणे पृथ्वीवर परतले. १९७१ - पाकिस्तानचे दोन तुकडे होउन बांगलादेशचा स्थापना झाली. १९७३ - कुरियर कंपनी फेडेक्सची सुरुवात. १९७५ - ख्मेर रूजने कंबोडियाची राजधानी फ्नोम पेन्ह जिंकली. १९८६ - सिसिली आणि नेदरलॅंड्समधील युद्ध ३३५ वर्षांनी अधिकृतरीत्या संपले.\n\n२००२ - अफगाणिस्तानमध्ये अमेरिकेच्या एफ.१६ विमानांच्या बॉम्बहल्ल्यात ४ केनेडियन सैनिक ठार.\n\n५९३ - जोमेइ, जपानी सम्राट. १४७८ - संत सूरदास, हिंदी कवी, कृष्णभक्त. १७३४ - तक्सिन, थायलंडचा राजा. १७५६ - धीरन चिन्नामलाई, तमिळ क्रांतिकारी. १८९१ - यशवंत रामकृष्ण दाते, कोशकार. १८९४ - निकिता ख्र��श्चेव्ह, सोवियेत संघाचा राष्ट्राध्यक्ष. १९१६ - सिरीमाओ बंदरनायके , श्रीलंकेच्या व जगातील पहिल्या महिला पंतप्रधान. १९२७ - चंद्रशेखर, भारताचे पंतप्रधान. १९५१ - बिंदू, हिंदी चित्रपट अभिनेत्री. १९६१ - गीत सेठी, भारतीय बिलियर्ड्स खेळाडू. १९७२ - मुथिया मुरलीधरन, श्रीलंकेचा क्रिकेट खेळाडू. १९७४ - व्हिक्टोरिया बेकहाम, इंग्लिश गायिका. १९७७ - दिनेश मोंगिया, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.\n\n१०८० - हॅराल्ड तिसरा, डेन्मार्कचा राजा. १७११ - जोसेफ पहिला, पवित्र रोमन सम्राट. १७९० - बेंजामिन फ्रॅंकलिन, अमेरिकन संशोधक आणि मुत्सद्दी. १८८२ - जॉर्ज जेनिंग्स, फ्लश टॉयलेटचे शोधक. १८९१ - अलेक्झांडर मॅकेन्झी, कॅनडाचा पंतप्रधान. १९३६ - चार्ल्स रुईस डि बीरेनब्रुक, नेदरलॅंड्सचा पंतप्रधान. १९४४ - जे.टी. हर्न, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू. १९४६ - व्ही.एस. श्रीनिवासशास्त्री, भारत सेवक समाजाचे अध्यक्ष. १९७५ - सर्वपल्ली राधाकृष्णन, भारतीय राष्ट्राध्यक्ष. १९९० - दिनकर गंगाधर केळकर, राजा केळकर संग्रहालयाचे संचालक. १९९७ - बिजू पटनायक, ओरिसाचे मुख्यमंत्री, केंद्रीय पोलाद, खाणकाम आणि कोळसा मंत्री. १९९८ - विजय सिप्पी, हिंदी चित्रपट निर्माते. २००१ - डॉ. वा.द. वर्तक, वनस्पतिशास्त्रज्ञ तसेच देवराई अभ्यासक. २००४ - सौंदर्या, दक्षिण भारतीय अभिनेत्री. २०११ - वि.आ. बुवा, मराठी विनोदी साहित्यिक. २०१२ - वसंत दिवाणजी, कन्नड लेखक. २०१२ - नित्यानंद महापात्रा, भारतीय पत्रकार आणि राजकारणी. २०१७ - एमो मोरेनो, ११७ वर्षांची इटालियन स्त्री.\n\nजागतिक हेमोफिलिया दिवस\n\nएप्रिल १५ - एप्रिल १६ - एप्रिल १७ - एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"पहिले शतक","translated_text":"The first century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"६९ - बेड्रियाकमची लढाई - व्हिटेलियस रोमन सम्राटपदी.","translated_text":"69 - Battle of Bedriocam - Vitalius the Roman Emperor.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पंधरावे शतक","translated_text":"Fifteenth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१४९२ - स्पेन व क्रिस्टोफर कोलंबसच्या मध्ये करार.","translated_text":"1492 - Treaty between Spain and Christopher Columbus.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोलंबसला मसाले आणण्यासाठी एशियाला स्पेनचा प्रतिनिधी म्हणून पाठवण्यास स्पेनची मंजूरी.","translated_text":"Spain's approval to send Asia as Spain's representative to supply spices to Columbus.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सोळावे शतक","translated_text":"16th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१५२१ - मार्टिन ल्युथरचे वर्मच्या डियेटसमोर भाषण.","translated_text":"1521 - Martin Luther speaks before the Worm's Diet.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याने आपले तत्त्वज्ञान बदलण्यास नकार दिला.","translated_text":"He refused to change his philosophy.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८६१ - अमेरिकन यादवी युद्ध - व्हर्जिनीया अमेरिकेपासून विभक्त झाले.","translated_text":"1861 - American Civil War - Virginia seceded from the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९५ - माग्वानचा तह - जपानने पराभूत चीनला अपमानास्पद कलमे असलेला तह मंजूर करण्यास भाग पाडले.","translated_text":"1895 - Treaty of Maghban - Japan forced defeated China to ratify a treaty with derogatory articles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९३५ - सन म्युंग मूनला येशू ख्रिस्ताने स्वप्नात साक्षात्कार दिला व आपण सुरू केलेले कार्य पुढे नेण्याची आज्ञा केली.","translated_text":"1935 - Sun Myung Moon receives a vision from Jesus Christ in a dream and is commanded to carry on the work we have begun.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४१ - दुसरे महायुद्ध - युगोस्लाव्हियाने जर्मनीसमोर शरणागति पत्करली.","translated_text":"1941 - World War II - Yugoslavia surrendered to Germany.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४६ - सिरियाने फ्रांसकडून स्वातंत्र्य मिळवले.","translated_text":"1946 - Syria gains independence from France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५० - बॅ.","translated_text":"1950 - B.C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुकुंदराव जयकर पुणे विद्यापीठाचे पहिले कुलगुरू झाले.","translated_text":"Mukundrao Jaikar became the first Vice Chancellor of the University of Pune.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५२ - पहिली लोकसभा अस्तित्वात आली.","translated_text":"1952 - The first Lok Sabha came into existence.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६१ - पिग्सच्या अखातातील आक्रमण - क्युबाच्या फिदेल कास्त्रोची राजवट उलथवण्यासाठी सी.आय.ए.","translated_text":"1961 - Invasion of the Bay of Pigs - The Cuban government is overthrown by the CIA","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कडून प्रशिक्षित हल्लेखोर क्युबात उतरले.","translated_text":"A trained attacker landed in Cuba.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - चांद्रयान अपोलो १३तील अंतराळवीर सुरक्षितपणे पृथ्वीवर परतले.","translated_text":"1970 - The astronauts aboard the lunar spacecraft Apollo 13 returned safely to Earth.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७१ - पाकिस्तानचे दोन तुकडे होउन बांगलादेशचा स्थापना झाली.","translated_text":"1971 - Pakistan is divided into two parts and Bangladesh is formed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७३ - कुरियर कंपनी फेडेक्सची सुरुवात.","translated_text":"1973 - FedEx was founded as a courier company.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ - ख्मेर रूजने कंबोडियाची राजधानी फ्नोम पेन्ह जिंकली.","translated_text":"1975 - Khmer Rouge conquers Phnom Penh, the capital of Cambodia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८६ - सिसिली आणि नेदरलॅंड्समधील युद्ध ३३५ वर्षांनी अधिकृतरीत्या संपले.","translated_text":"1986 - The war between Sicily and the Netherlands officially ends after 335 years.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००२ - अफगाणिस्तानमध्ये अमेरिकेच्या एफ.१६ विमानांच्या बॉम्बहल्ल्यात ४ केनेडियन सैनिक ठार.","translated_text":"2002 - Four Canadian soldiers are killed in a U.S. F-16 bombing raid in Afghanistan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"५९३ - जोमेइ, जपानी सम्राट.","translated_text":"593 - Jomei, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४७८ - संत सूरदास, हिंदी कवी, कृष्णभक्त.","translated_text":"1478 - Saint Surdas, Indian poet, Krishna devotee.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७३४ - तक्सिन, थायलंडचा राजा.","translated_text":"1734 - Taksin, king of Thailand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७५६ - धीरन चिन्नामलाई, तमिळ क्रांतिकारी.","translated_text":"1756 - Bhiran Chinnamalai, a Tamil revolutionary.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९१ - यशवंत रामकृष्ण दाते, कोशकार.","translated_text":"1891 - Yashwant Ramakrishna Dada, writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९४ - निकिता ख्रुश्चेव्ह, सोवियेत संघाचा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1894 - Nikita Khrushchev, President of the Soviet Union.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१६ - सिरीमाओ बंदरनायके , श्रीलंकेच्या व जगातील पहिल्या महिला पंतप्रधान.","translated_text":"1916 - Sirimao Portanaike, first female Prime Minister of Sri Lanka and the world.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२७ - चंद्रशेखर, भारताचे पंतप्रधान.","translated_text":"1927 - Chandrasekhar, Prime Minister of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५१ - बिंदू, हिंदी चित्रपट अभिनेत्री.","translated_text":"1951 - Pointu, Hindi film actress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६१ - गीत सेठी, भारतीय बिलियर्ड्स खेळाडू.","translated_text":"1961 - Gita Shetty, Indian billiards player.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ - मुथिया मुरलीधरन, श्रीलंकेचा क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1972 - Muthia Murlidharan, cricketer from Sri Lanka.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७४ - व्हिक्टोरिया बेकहाम, इंग्लिश गायिका.","translated_text":"1974 - Victoria Beckham, English singer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७७ - दिनेश मोंगिया, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1977 - Dinesh Mongia, Indian cricketer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१०८० - हॅराल्ड तिसरा, डेन्मार्कचा राजा.","translated_text":"1080 - Harold III, king of Denmark.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७११ - जोसेफ पहिला, पवित्र रोमन सम्राट.","translated_text":"1711 - Joseph I, Holy Roman Emperor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७९० - बेंजामिन फ्रॅंकलिन, अमेरिकन संशोधक आणि मुत्सद्दी.","translated_text":"1790 - Benjamin Franklin, American explorer and politician.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८२ - जॉर्ज जेनिंग्स, फ्लश टॉयलेटचे शोधक.","translated_text":"1882 - George Jennings, inventor of the flush toilet.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९१ - अलेक्झांडर मॅकेन्झी, कॅनडाचा पंतप्रधान.","translated_text":"1891 - Alexander Mackenzie, Prime Minister of Canada.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३६ - चार्ल्स रुईस डि बीरेनब्रुक, नेदरलॅंड्सचा पंतप्रधान.","translated_text":"1936 - Charles Ruis de Bierenbroek, Prime Minister of the Netherlands.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४४ - जे.टी.","translated_text":"1944 - J.T.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हर्न, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"Horn, English cricketer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४६ - व्ही.एस. श्रीनिवासशास्त्री, भारत सेवक समाजाचे अध्यक्ष.","translated_text":"1946 - V. S. Srinivasastry, President of the Bharat Savibha Society.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ - सर्वपल्ली राधाकृष्णन, भारतीय राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1975 - Sarvepalli Radhakrishnan, President of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९० - दिनकर गंगाधर केळकर, राजा केळकर संग्रहालयाचे संचालक.","translated_text":"1990 - Dinkar Gangadhar Kelkar, director of the Raja Kelkar Museum.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९७ - बिजू पटनायक, ओरिसाचे मुख्यमंत्री, केंद्रीय पोलाद, खाणकाम आणि कोळसा मंत्री.","translated_text":"1997 - Biju Patnaik, Chief Minister of Orissa, Union Minister for Steel, Mines and Coal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९८ - विजय सिप्पी, हिंदी चित्रपट निर्माते.","translated_text":"1998 - Vijay Sippy, Hindi film producer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ - डॉ.","translated_text":"2001 - Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वा.द.","translated_text":"W.A.D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्तक, वनस्पतिशास्त्रज्ञ तसेच देवराई अभ्यासक.","translated_text":"Speakers, botanists as well as dewar studies.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००४ - सौंदर्या, दक्षिण भारतीय अभिनेत्री.","translated_text":"2004 - Sundarya, South Indian actress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ - वि.आ.","translated_text":"In 2011 - V.A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बुवा, मराठी विनोदी साहित्यिक.","translated_text":"Grandpa, Marathi comedy writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१२ - वसंत दिवाणजी, कन्नड लेखक.","translated_text":"2012 - Vasant Diwanji, Kannada writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१२ - नित्यानंद महापात्रा, भारतीय पत्रकार आणि राजकारणी.","translated_text":"2012 - Nithyananda Mahapatra, Indian journalist and politician.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१७ - एमो मोरेनो, ११७ वर्षांची इटालियन स्त्री.","translated_text":"2017 - Amo Moreno, 117-year-old Italian woman.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जागतिक हेमोफिलिया दिवस","translated_text":"World Hemophilia Day is celebrated annually.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १५ - एप्रिल १६ - एप्रिल १७ - एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 15 - April 16 - April 17 - April 18 - April 19 - (April)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ६९","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ६९]]","hash":"8ec4f8265497dcaa7e8202588974f42e261beb02bdc5c92e936578f76aeecfb8","last_revision":"2011-01-24T17:39:15Z","first_revision":"2006-04-17T16:46:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.475054","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ६९\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ६९","translated_text":"In fact, the Bible says that Jesus was \"the Son of man\" and \"the Son of God\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ५९३","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ५९३]]","hash":"e8b8482d9fc3e378548b0c37c96125a91b17b766bebe5f6dfc5207d0ef5eafc5","last_revision":"2011-01-24T17:34:01Z","first_revision":"2006-04-17T16:47:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.533955","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ५९३\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स.","translated_text":"Re-direction, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५९३","translated_text":"What is it? 593","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १०८०","wikicode":"{{वर्षपेटी|1080}}\n\n==महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n* [[एप्रिल १७]] - [[हॅराल्ड तिसरा, डेन्मार्क]]चा राजा.\n\n==शोध==\n==निर्मिती==\n==समाप्ती==\n\n[[वर्ग:इ.स. १०८०]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १०८० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"c0fb6ce03609be8a2d50ae9caea509f38be3bce2caa18def50557b3c2df00cd9","last_revision":"2022-04-17T17:12:50Z","first_revision":"2006-04-17T16:48:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.592853","cross_lingual_links":{"ab":"1080","af":"1080","als":"1080","am":"1080 እ.ኤ.አ.","an":"1080","ar":"1080","ast":"1080","avk":"1080","az":"1080","azb":"۱۰۸۰ (میلادی)","ban":"1080","bcl":"1080","be":"1080","be-x-old":"1080","bg":"1080","bn":"১০৮০","bpy":"মারি ১০৮০","br":"1080","bs":"1080.","ca":"1080","cdo":"1080 nièng","ceb":"1080","ckb":"١٠٨٠","crh":"1080","cs":"1080","cv":"1080","cy":"1080","da":"1080","de":"1080","diq":"1080","el":"1080","eml":"1080","en":"1080","eo":"1080","es":"1080","et":"1080","eu":"1080","fa":"۱۰۸۰ (میلادی)","fi":"1080","fo":"1080","fr":"1080","frr":"1080","fy":"1080","ga":"1080","gan":"1080年","gcr":"1080","gd":"1080","gl":"1080","hak":"1080-ngièn","he":"1080","hi":"१०८०","ht":"1080 (almanak jilyen)","hu":"1080","hy":"1080","id":"1080","ilo":"1080","io":"1080","is":"1080","it":"1080","ja":"1080年","jv":"1080","ka":"1080","kk":"1080 жыл","ko":"1080년","la":"1080","lb":"1080","lij":"1080","lmo":"1080","lt":"1080 m.","lv":"1080. gads","map-bms":"1080","mdf":"1080","mg":"1080","mhr":"1080","mi":"1080","mk":"1080","mrj":"1080 и","ms":"1080","mzn":"۱۰۸۰","nah":"1080","nap":"1080","nds":"1080","new":"सन् १०८०","nl":"1080","nn":"1080","nb":"1080","nrm":"1080","nso":"1080","oc":"1080","or":"୧୦୮୦","os":"1080-æм аз","pi":"१०८०","pl":"1080","pnb":"1080","pt":"1080","qu":"1080","ro":"1080","ru":"1080 год","rue":"1080","sa":"१०८०","sah":"1080","scn":"1080","sd":"1080ع","se":"1080","sh":"1080.","shn":"1080","si":"1080","simple":"1080","sk":"1080","sl":"1080","smn":"1080","sq":"1080","sr":"1080","su":"1080","sv":"1080","sw":"1080","tg":"Соли 1080","th":"พ.ศ. 1623","tk":"1080","tl":"1080","tly":"1080","tr":"1080","tt":"1080 ел","uk":"1080","ur":"1080ء","uz":"1080","vec":"1080","vi":"1080","vls":"1080","war":"1080","wuu":"1080年","xmf":"1080","zea":"1080","zh":"1080年","zh-min-nan":"1080 nî","zh-yue":"1080年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"एप्रिल १७ - हॅराल्ड तिसरा, डेन्मार्कचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १०८० वर्ग:इ.स.च्या १०८० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) In the end, Jehovah's Witnesses were able to make a difference.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १७ - हॅराल्ड तिसरा, डेन्मार्कचा राजा.","translated_text":"April 17 - Harold III, King of Denmark.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"The Search","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०८० वर्ग:इ.स.च्या १०८० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1080: Years of the 1080s C.E. Class: Years of the 11th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बौध","wikicode":"'''बौध''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बौध जिल्हा|बौध जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:बौध जिल्हा]]","hash":"38bffcd30a7551ba0a4466116e29359c1b02746050bae3a77aca5863ec393d3c","last_revision":"2016-06-29T02:54:34Z","first_revision":"2006-04-17T18:06:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.653095","cross_lingual_links":{"bn":"বৌধগড়","bpy":"বৌধগড়","ceb":"Bauda (lungsod)","de":"Boudh (Stadt)","en":"Boudh","es":"Baudhgarh","fa":"بود، اودیسا","fr":"Baudh","gu":"બૌઢ","hi":"बौधगढ़","it":"Boudh","mg":"Boudh","ms":"Baudhgarh","new":"बौद्धगढ","nl":"Boudh (stad)","or":"ବୌଦ୍ଧଗଡ଼","pt":"Baudhgarh","ru":"Баудх","sat":"ᱵᱚᱣᱫᱷᱚ","sv":"Baudhgarh","te":"బౌధ్","ur":"بودھ گڑھ","vi":"Baudhgarh","zh":"鲍德加尔","zh-min-nan":"Boudh (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"बौध भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बौध जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:बौध जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बौध भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Buddh is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बौध जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of the Buddhist district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"���र्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:बौध जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Buddh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भद्रक","wikicode":"{{Infobox settlement\n| name = भद्रक\n| settlement_type = शहर / नगरपालिका\n| image_skyline = \n| image_alt = \n| image_caption = \n| nickname = \n| pushpin_map = भारत\n| pushpin_label_position = \n| pushpin_map_alt = \n| pushpin_map_caption = ओरिसा मधील स्थान, भारत \n| coordinates             = {{coord|21.06|86.50|display=inline,title}}\n| subdivision_type = देश\n| subdivision_name = {{flag|भारत}}\n| subdivision_type1 = राज्य\n| subdivision_type2 = जिल्हा\n| subdivision_name1 = ओरिसा\n| subdivision_name2 = [[भद्रक जिल्हा|भद्रक]]\n| established_title = <!-- Established -->\n| established_date = \n| founder = \n| named_for = \n| government_type = नगरपालिका\n| governing_body = भद्रक नगरपालिका\n| unit_pref = \n| area_footnotes = <ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=About the District |url=http://bhadrak.nic.in/location.htm |date=2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171021214056/http://bhadrak.nic.in/location.htm |archive-date=21 October 2017 |website=Bhadrak district |access-date=20 May 2018}}</ref>\n| area_total_km2 = 78.86\n| area_rank = \n| elevation_footnotes = \n| elevation_m = 23\n| population_total = 107369\n| population_as_of = 2011\n| population_footnotes = <ref name=\"2011CensusBhadrakCity\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=Bhadrak City Census 2011 data |url=https://www.census2011.co.in/census/city/268-bhadrak.html |website=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India |access-date=20 May 2018}}</ref>\n| population_density_km2 = auto\n| population_rank = \n| population_demonym = \n| demographics_type1 = भाषा\n| demographics1_title1 = अधिकृत\n| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1 = +5:30\n| postal_code_type = पिन\n| postal_code = ७५६१००\n| registration_plate = \n| website = {{URL|http://bhadrak.nic.in/}}\n| footnotes = \n| demographics1_info1 = उरिया\n}}\n'''भद्रक''' हे पूर्व भारतातील ओरिसा राज्यातील एक शहर आहे. याची स्थापना १ एप्रिल १९९३ रोजी झाली. या शहरात भद्रक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवले आहे. या देवीचे मंदिर सालंदी नदीच्या काठावर आहे. <ref name=\"BhadrakDistrictAbout\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=About District |url=https://bhadrak.nic.in/about-district/ |date=2018 |website=Bhadrak district |access-date=2 June 2018}}</ref>\n\n==इतिहास==\nपौराणिक कथेनुसार भद्रक हे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे. या देवीचे मंदिर शहराच्या नैऋत्यकडे आहे. ही पुरातन भूमी पुराणांच्या काळापासून आहे. <ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" /> भद्रकचे ओरिसाच्या समृद्धीत, व्यापारात आणि व्यवहारात महत्त्वाचे योगदान आहे. मुघलांच्या काळात, भद्रक हा बंगालच्या नवाबांच्या अधीन असलेला सुभा किंवा प्रांत होता. जेव्हा मुघलांची सत्ता कमकुवत झाली, तेव्हा या प्रदेशावर क्षत्रिय प्रमुखांची सत्ता आली. या प्रदेशात कनिका, नामपो आणि आगरापाडा सारख्या प्रांतांचा समावेश होता. <ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />\n\nजून १८०४ मध्ये ब्रिटिशांनी ओरीसाचा ताबा घेतला. त्यानंतर भद्रक हा कटक आणि बालासोर या दोन प्रशासकीय विभागांमध्ये विभागला गेला. १८२८ मध्ये बालासोरचा ���्वतंत्र जिल्हा बनविला. भद्रक हे उपविभागीय प्रमुख म्हणून सहायक मजिस्ट्रेट आणि उपजिल्हाधिकारी यांच्यासह उपविभागांपैकी एक बनला. परंतु १९०१ पर्यंत परगना कोर्ट जाजपूर मध्येच होते. <ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />\n\nराष्ट्रीय संघर्षाच्या काळात भद्रक आघाडीवर होते. १९२० मध्ये, महात्मा गांधींचे असहकार आंदोलन सुरू झाले. मार्च १९२१ मध्ये गांधींनी भद्रकला भेट दिली. तेथील राष्ट्रवादी आवेशाने आणि लढाऊ भावनेने ते प्रभावित झाले होते. १९२२ मध्ये त्यांनी भद्रक येथे असलेल्या ब्रिटीश सैन्याने कनिकाची बंडखोरी दडपण्याचा प्रयत्न सुरू केला. पण शेवटी कनिकाचे नेते चक्रधर बेहेरा यांच्या नेतृत्वात भाडेकरूंच्या चळवळीचा विजय झाला.<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />\n\n१९३० मध्ये जेव्हा नागरी अवज्ञा आंदोलन सुरू केले गेले, तेव्हा भद्रक त्यात हिरहीरीने सामील झाले. मिठाचा कायदा मोडला गेला आणि सरकारविरूद्ध यश संपादन झाले. या यशात हरेकृष्णा महताब यांची भूमिका भद्रकमध्ये नावाजली आणि अर्थातच आधुनिक भारताच्या इतिहासातही याची नोंद झाली. १९३४ मध्ये पुन्हा एकदा गांधींनी भद्रकला भेट दिली. त्यावेळेस ते नुआबाजार येथील महताबच्या निवासस्थानी वास्तव्यास होते. तेथे त्यांनी झिंबरन आश्रम (हरियाझी, आश्रम, गरडपूर) येथे हरीजन कामगारांच्या बैठकीला संबोधित केले होते. याच काळात एरमची बंचनिधी मोहंती त्यांच्या देशभक्तीपर गीतांनी लोकांमध्ये चैतन्य निर्माण केले होते. <ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />\n\nस्वातंत्र्योत्तर काळापासून भद्राकने शिक्षण, उद्योग, शेती आणि व्यापारात प्रगती केली आहे.\n\n==हवामान==\n{{Weather box\n| location = Bhadrak, Odisha\n| metric first = Y\n| single line = yes\n| Jan high C = 27.2\n| Feb high C = 30.0\n| Mar high C = 34.3\n| Apr high C = 36.9\n| May high C = 37.1\n| Jun high C = 34.6\n| Jul high C = 31.4\n| Aug high C = 31.3\n| Sep high C = 31.5\n| Oct high C = 30.5\n| Nov high C = 28.9\n| Dec high C = 27.0\n| Jan low C = 14.4\n| Feb low C = 17.1\n| Mar low C = 21.4\n| Apr low C = 24.9\n| May low C = 26.7\n| Jun low C = 26.3\n| Jul low C = 25.7\n| Aug low C = 25.9\n| Sep low C = 25.6\n| Oct low C = 23.4\n| Nov low C = 18.0\n| Dec low C = 14.3\n| Jan rain mm = 13\n| Feb rain mm = 31\n| Mar rain mm = 34\n| Apr rain mm = 45\n| May rain mm = 85\n| Jun rain mm = 212\n| Jul rain mm = 306\n| Aug rain mm = 326\n| Sep rain mm = 273\n| Oct rain mm = 161\n| Nov rain mm = 38\n| Dec rain mm = 6\n| rain colour = green\n|source= [http://en.climate-data.org/location/969170/ en.climate-data.org]\n}}\n\n==वाहतूक==\nभद्रक हे शहर ओरीसा राज्यासह देशाच्या इतर भागाशी वाहतुकीने चांगले जोडलेले आहे. हे शहर राष्ट्रीय महामार्ग १६ वर स्थित आहे. ते भुवनेश्वरच्या ईशान्य दिशेस १३०० किलोमीटर वर आहे. <ref name=\"BhadrakDistrictHow-to-reach\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=How to Reach |url=https://bhadrak.nic.in/how-to-reach/ |website=Bhadrak district |access-date=20 May 2018}}</ref> भद��रक शहरात तीन मोठी बस स्थानके आहेत, एन.एच. १६ वर, बंट छक जवळ आणि चरणपाजवळ. कटक, भुवनेश्वर, बालासोर आणि कलकत्ता येथून भद्रकला येण्या-जाण्यासाठी खुप बसेस आहेत. {{citation needed|date=May 2018}}\n\nभद्रक रेल्वे स्थानक चरमपा येथे आहे, जे भद्रक शहराच्या उत्तरेस {{convert|3|km|}} अंतरावर आहे. \n\nसर्वात जवळचा विमानतळ बीजू पटनायक आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. नैऋत्य दिशेला, भुवनेश्वर जवळ, {{convert|135|km|}} अंतरावर आहे. <ref name=\"BhadrakDistrictHow-to-reach\">\n\nशहराच्या पूर्वेस सुमारे {{convert|75|km|}} अंतरावर, धमरा बंदर आहे.\n\n==संदर्भ==\n<references />\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]\n[[वर्ग:भद्रक जिल्हा]]","hash":"7df3b03937911a8cf56fe4ac01106e07dd74851a9828399612889d651f2968a3","last_revision":"2024-04-04T23:55:00Z","first_revision":"2006-04-17T18:07:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.728243","cross_lingual_links":{"bh":"भद्रक","bn":"ভদ্রক","bpy":"ভাদ্রক","ceb":"Bhadrakh","de":"Bhadrak","en":"Bhadrak","eo":"Bhadrak","es":"Bhadrak","fa":"بهادراک","fr":"Bhadrak","gu":"ભદ્રક","hi":"भद्रक, ओड़िशा","it":"Bhadrak","mg":"Bhadrak","ms":"Bhadrak","new":"भद्रक","nb":"Bhadrak","or":"ଭଦ୍ରକ","ru":"Бхадрак","sat":"ᱵᱷᱚᱫᱽᱨᱚᱠ","sv":"Bhadrak","ta":"பத்ரக்","te":"భద్రక్","ur":"بھدرک","vi":"Bhadrak","zh":"巴德拉克"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भद्रक हे पूर्व भारतातील ओरिसा राज्यातील एक शहर आहे. याची स्थापना १ एप्रिल १९९३ रोजी झाली. या शहरात भद्रक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवले आहे. या देवीचे मंदिर सालंदी नदीच्या काठावर आहे.\n\nपौराणिक कथेनुसार भद्रक हे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे. या देवीचे मंदिर शहराच्या नैऋत्यकडे आहे. ही पुरातन भूमी पुराणांच्या काळापासून आहे. भद्रकचे ओरिसाच्या समृद्धीत, व्यापारात आणि व्यवहारात महत्त्वाचे योगदान आहे. मुघलांच्या काळात, भद्रक हा बंगालच्या नवाबांच्या अधीन असलेला सुभा किंवा प्रांत होता. जेव्हा मुघलांची सत्ता कमकुवत झाली, तेव्हा या प्रदेशावर क्षत्रिय प्रमुखांची सत्ता आली. या प्रदेशात कनिका, नामपो आणि आगरापाडा सारख्या प्रांतांचा समावेश होता.\n\nजून १८०४ मध्ये ब्रिटिशांनी ओरीसाचा ताबा घेतला. त्यानंतर भद्रक हा कटक आणि बालासोर या दोन प्रशासकीय विभागांमध्ये विभागला गेला. १८२८ मध्ये बालासोरचा स्वतंत्र जिल्हा बनविला. भद्रक हे उपविभागीय प्रमुख म्हणून सहायक मजिस्ट्रेट आणि उपजिल्हाधिकारी यांच्यासह उपविभागांपैकी एक बनला. परंतु १९०१ पर्यंत परगना कोर्ट जाजपूर मध्येच होते.\n\nराष्ट्रीय संघर्षाच्या काळात भद्रक आघाडीवर होते. १९२० मध्ये, महात्मा ग���ंधींचे असहकार आंदोलन सुरू झाले. मार्च १९२१ मध्ये गांधींनी भद्रकला भेट दिली. तेथील राष्ट्रवादी आवेशाने आणि लढाऊ भावनेने ते प्रभावित झाले होते. १९२२ मध्ये त्यांनी भद्रक येथे असलेल्या ब्रिटीश सैन्याने कनिकाची बंडखोरी दडपण्याचा प्रयत्न सुरू केला. पण शेवटी कनिकाचे नेते चक्रधर बेहेरा यांच्या नेतृत्वात भाडेकरूंच्या चळवळीचा विजय झाला.\n\n१९३० मध्ये जेव्हा नागरी अवज्ञा आंदोलन सुरू केले गेले, तेव्हा भद्रक त्यात हिरहीरीने सामील झाले. मिठाचा कायदा मोडला गेला आणि सरकारविरूद्ध यश संपादन झाले. या यशात हरेकृष्णा महताब यांची भूमिका भद्रकमध्ये नावाजली आणि अर्थातच आधुनिक भारताच्या इतिहासातही याची नोंद झाली. १९३४ मध्ये पुन्हा एकदा गांधींनी भद्रकला भेट दिली. त्यावेळेस ते नुआबाजार येथील महताबच्या निवासस्थानी वास्तव्यास होते. तेथे त्यांनी झिंबरन आश्रम (हरियाझी, आश्रम, गरडपूर) येथे हरीजन कामगारांच्या बैठकीला संबोधित केले होते. याच काळात एरमची बंचनिधी मोहंती त्यांच्या देशभक्तीपर गीतांनी लोकांमध्ये चैतन्य निर्माण केले होते.\n\nस्वातंत्र्योत्तर काळापासून भद्राकने शिक्षण, उद्योग, शेती आणि व्यापारात प्रगती केली आहे.\n\nभद्रक हे शहर ओरीसा राज्यासह देशाच्या इतर भागाशी वाहतुकीने चांगले जोडलेले आहे. हे शहर राष्ट्रीय महामार्ग १६ वर स्थित आहे. ते भुवनेश्वरच्या ईशान्य दिशेस १३०० किलोमीटर वर आहे. भद्रक शहरात तीन मोठी बस स्थानके आहेत, एन.एच. १६ वर, बंट छक जवळ आणि चरणपाजवळ. कटक, भुवनेश्वर, बालासोर आणि कलकत्ता येथून भद्रकला येण्या-जाण्यासाठी खुप बसेस आहेत.\n\nभद्रक रेल्वे स्थानक चरमपा येथे आहे, जे भद्रक शहराच्या उत्तरेस अंतरावर आहे.\n\nसर्वात जवळचा विमानतळ बीजू पटनायक आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. नैऋत्य दिशेला, भुवनेश्वर जवळ, अंतरावर आहे.\n\nशहराच्या पूर्वेस सुमारे अंतरावर, धमरा बंदर आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे] वर्ग:भद्रक जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{Infobox settlement\n| name = भद्रक\n| settlement_type = शहर / नगरपालिका\n| image_skyline = \n| image_alt = \n| image_caption = \n| nickname = \n| pushpin_map = भारत\n| pushpin_label_position = \n| pushpin_map_alt = \n| pushpin_map_caption = ओरिसा मधील स्थान, भारत \n| coordinates             = {{coord|21.06|86.50|display=inline,title}}\n| subdivision_type = देश\n| subdivision_name = {{flag|भारत}}\n| subdivision_type1 = राज्य\n| subdivision_type2 = जिल्हा\n| subdivision_name1 = ओरिसा\n| subdivision_name2 = [[भद्रक जिल्हा|भद्रक]]\n| established_title = <!-- Established -->\n| established_date = \n| founder = \n| named_for = \n| government_type = नगरपालिका\n| governing_body = भद्रक नगरपालिका\n| unit_pref = \n| area_footnotes = <ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=About the District |url=http://bhadrak.nic.in/location.htm |date=2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171021214056/http://bhadrak.nic.in/location.htm |archive-date=21 October 2017 |website=Bhadrak district |access-date=20 May 2018}}</ref>\n| area_total_km2 = 78.86\n| area_rank = \n| elevation_footnotes = \n| elevation_m = 23\n| population_total = 107369\n| population_as_of = 2011\n| population_footnotes = <ref name=\"2011CensusBhadrakCity\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=Bhadrak City Census 2011 data |url=https://www.census2011.co.in/census/city/268-bhadrak.html |website=Office of the Registrar General & Census Commissioner, India |access-date=20 May 2018}}</ref>\n| population_density_km2 = auto\n| population_rank = \n| population_demonym = \n| demographics_type1 = भाषा\n| demographics1_title1 = अधिकृत\n| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1 = +5:30\n| postal_code_type = पिन\n| postal_code = ७५६१००\n| registration_plate = \n| website = {{URL|http://bhadrak.nic.in/}}\n| footnotes = \n| demographics1_info1 = उरिया\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भद्रक हे पूर्व भारतातील ओरिसा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bhadrak is a city in the eastern Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याची स्थापना १ एप्रिल १९९३ रोजी झाली.","translated_text":"It was established on April 1, 1993.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहरात भद्रक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Bhadrak district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवले आहे.","translated_text":"According to legend, the city is named after the goddess Bhadrkali.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या देवीचे मंदिर सालंदी नदीच्या काठावर आहे.","translated_text":"The temple of this goddess is situated on the banks of the Salandi River.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictAbout\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=About District |url=https://bhadrak.nic.in/about-district/ |date=2018 |website=Bhadrak district |access-date=2 June 2018}}</ref>","char_index":42,"name":"BhadrakDistrictAbout","url":"https://bhadrak.nic.in/about-district/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:45.699506-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पौराणिक कथेनुसार भद्रक हे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे.","translated_text":"According to mythology, Bhadrak is named after the goddess Bhadrkali.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या देवीचे मंदिर शहराच्या नैऋत्यकडे आहे.","translated_text":"The temple of this goddess is located southwest of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही पुरातन भूमी पुराणांच्या काळापासून आहे.","translated_text":"This ancient land dates back to ancient times.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":41,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"भद्रकचे ओरिसाच्या समृद्धीत, व्यापारात आणि व्यवहारात महत्त्वाचे योगदान आहे.","translated_text":"Bhadrak has made a significant contribution to the prosperity, trade and commerce of Orissa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुघलांच्या काळात, भद्रक हा बंगालच्या नवाबांच्या अधीन असलेला सुभा किंवा प्रांत होता.","translated_text":"In Mughal times, Bhadrak was a sub-province or province under the Nawabs of Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जेव्हा मुघलांची सत्ता कमकुवत झाली, तेव्हा या प्रदेशावर क्षत्रिय प्रमुखांची सत्ता आली.","translated_text":"When the power of the Mughals was weakened, the region came under the control of the Satri chiefs.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या प्रदेशात कनिका, नामपो आणि आगरापाडा सारख्या प्रांतांचा समावेश होता.","translated_text":"The region included provinces such as Kanika, Nampo and Agrapada.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":69,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जून १८०४ मध्ये ब्रिटिशांनी ओरीसाचा ताबा घेतला.","translated_text":"Orissa was captured by the British in June 1804.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानंतर भद्रक हा कटक आणि बालासोर या दोन प्रशासकीय विभागांमध्ये विभागला गेला.","translated_text":"Bhadrak was then divided into two administrative divisions: Katak and Balasore.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८२८ मध्ये बालासोरचा स्वतंत्र जिल्हा बनविला.","translated_text":"The independent district of Balasore was created in 1828.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भद्रक हे उपविभागीय प्रमुख म्हणून सहायक मजिस्ट्रेट आणि उपजिल्हाधिकारी यांच्यासह उपविभागांपैकी एक बनला.","translated_text":"Bhadrak became one of the Sub-Divisions with Assistant Magistrate and Deputy Governor as Sub-Division Head.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु १९०१ पर्यंत परगना कोर्ट जाजपूर मध्येच होते.","translated_text":"But by 1901, the Paragana Court was located in Jajpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":49,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय संघर्षाच्या काळात भद्रक आघाडीवर होते.","translated_text":"Bhadrak was at the forefront of the national struggle.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२० मध्ये, महात्मा गांधींचे असहकार आंदोलन सुरू झाले.","translated_text":"In 1920, Mahatma Gandhi's Non-cooperation Movement began.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मार्च १९२१ मध्ये गांधींनी भद्रकला भेट दिली.","translated_text":"Gandhi visited Bhadrak in March 1921.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेथील राष्ट्रवादी आवेशाने आणि लढाऊ भावनेने ते प्रभावित झाले होते.","translated_text":"He was impressed by the nationalistic spirit and combative spirit there.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२२ मध्ये त्यांनी भद्रक येथे ���सलेल्या ब्रिटीश सैन्याने कनिकाची बंडखोरी दडपण्याचा प्रयत्न सुरू केला.","translated_text":"In 1922, he began an attempt by the British army at Bhadrak to suppress the Konika rebellion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण शेवटी कनिकाचे नेते चक्रधर बेहेरा यांच्या नेतृत्वात भाडेकरूंच्या चळवळीचा विजय झाला.","translated_text":"But in the end, the rental movement led by Kanika's leader, Chakradhar Behera, won.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":85,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९३० मध्ये जेव्हा नागरी अवज्ञा आंदोलन सुरू केले गेले, तेव्हा भद्रक त्यात हिरहीरीने सामील झाले.","translated_text":"In 1930, when the civil disobedience movement was launched, Bhadrak joined the movement.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मिठाचा कायदा मोडला गेला आणि सरकारविरूद्ध यश संपादन झाले.","translated_text":"The Salt Act was broken and success was achieved against the government.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या यशात हरेकृष्णा महताब यांची भूमिका भद्रकमध्ये नावाजली आणि अर्थातच आधुनिक भारताच्या इतिहासातही याची नोंद झाली.","translated_text":"In this achievement, the role of Harakrishna Mahtab was recognized in Bhadrak and, of course, in the history of modern India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३४ मध्ये पुन्हा एकदा गांधींनी भद्रकला भेट दिली.","translated_text":"In 1934, Gandhi once again visited Bhadrkala.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यावेळेस ते नुआबाजार येथील महताबच्या निवासस्थानी वास्तव्यास होते.","translated_text":"At the time, he was residing at Mahtab's residence in Nubazar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेथे त्यांनी झिंबरन आश्रम (हरियाझी, आश्रम, गरडपूर) येथे हरीजन कामगारांच्या बैठकीला संबोधित केले होते.","translated_text":"There, he had addressed a meeting of Harijan Workers at Zimbaran Ashram (Hariazi, Ashram, Garhpur).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याच काळात एरमची बंचनिधी मोहंती त्यांच्या देशभक्तीपर गीतांनी लोकांमध्ये चैतन्य निर्माण केले होते.","translated_text":"It was during this time that Eram's Banchandidhi Mohanti's patriotic songs created awareness among the people.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":96,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्वातंत्र्योत्तर काळापासून भद्राकने शिक्षण, उद्योग, शेती आणि व्यापारात प्रगती केली आहे.","translated_text":"Since the post-independence period, Bhadrak has progressed in education, industry, agriculture and trade.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हवामान","translated_text":"The weather","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भद्रक हे शहर ओरीसा राज्यासह देशाच्या इतर भागाशी वाहतुकीने चांगले जोडलेले आहे.","translated_text":"Bhadrak is well connected with the rest of the country, including the state of Orissa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर राष्ट्रीय महामार्ग १६ वर स्थित आहे.","translated_text":"The city is located on National Highway 16.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते भुवनेश्वरच्या ईशान्य दिशेस १३०० किलोमीटर वर आहे.","translated_text":"It is 1,300 kilometers northeast of Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictHow-to-reach\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=How to Reach |url=https://bhadrak.nic.in/how-to-reach/ |website=Bhadrak district |access-date=20 May 2018}}</ref>","char_index":51,"name":"BhadrakDistrictHow-to-reach","url":"https://bhadrak.nic.in/how-to-reach/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:45.970069-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"भद्रक शहरात तीन मोठी बस स्थानके आहेत, एन.एच.","translated_text":"There are three major bus stations in Bhadrak, NH.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६ वर, बंट छक जवळ आणि चरणपाजवळ.","translated_text":"On the 16th, the divide is close to the ceiling and next to the steps.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कटक, भुवनेश्वर, बालासोर आणि कलकत्ता येथून भद्रकला येण्या-जाण्यासाठी खुप बसेस आहेत.","translated_text":"There are many buses to Bhadrkal from Cuttack, Bhubaneswar, Balasore and Calcutta.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[{"type":"citation-needed","content":"{{citation needed|date=May 2018}}","char_index":82}]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भद्रक रेल्वे स्थानक चरमपा येथे आहे, जे भद्रक शहराच्या उत्तरेस अंतरावर आहे.","translated_text":"Bhadrak railway station is located at Chirimpa which is a short distance north of Bhadrak city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सर्वात जवळचा विमानतळ बीजू पटनायक आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे.","translated_text":"The nearest airport is Biju Patnaik International Airport.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नैऋत्य दिशेला, भुवनेश्वर जवळ, अंतरावर आहे.","translated_text":"To the southwest, Bhubaneswar is near, far away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहराच्या पूर्वेस सुमारे अंतरावर, धमरा बंदर आहे.","translated_text":"Some distance to the east of the city, there is the port of Dhamra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे] वर्ग:भद्रक जिल्हा","translated_text":"[[Category:Cities in Odisha]]","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"या शहरात भद्रक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवले आहे. या देवीचे मंदिर सालंदी नदीच्या काठावर आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Bhadrak district. According to legend, the city is named after the goddess Bhadrkali. The temple of this goddess is situated on the banks of the Salandi River.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictAbout\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=About District |url=https://bhadrak.nic.in/about-district/ |date=2018 |website=Bhadrak district |access-date=2 June 2018}}</ref>","char_index":159,"name":"BhadrakDistrictAbout","url":"https://bhadrak.nic.in/about-district/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:45.699506-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"पौराणिक कथेनुसार भद्रक हे नाव भद्रकाली देवीच्या नावावरून ठेवण्यात आले आहे. या देवीचे मंदिर शहराच्या नैऋत्यकडे आहे. ही पुरातन भूमी पुराणांच्या काळापासून आहे.","translated_text":"According to mythology, Bhadrak is named after the goddess Bhadrkali. The temple of this goddess is located southwest of the city. This ancient land dates back to ancient times.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":156,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"मुघलांच्या काळात, भद्रक हा बंगालच्या नवाबांच्या अधीन असलेला सुभा किंवा प्रांत होता. जेव्हा मुघलांची सत्ता कमकुवत झाली, तेव्हा या प्रदेशावर क्षत्रिय प्रमुखांची सत्ता आली. या प्रदेशात कनिका, नामपो आणि आगरापाडा सारख्या प्रांतांचा समावेश होता.","translated_text":"In Mughal times, Bhadrak was a sub-province or province under the Nawabs of Bengal. When the power of the Mughals was weakened, the region came under the control of the Satri chiefs. The region included provinces such as Kanika, Nampo and Agrapada.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":239,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"१८२८ मध्ये बालासोरचा स्वतंत्र जिल्हा बनविला. भद्रक हे उपविभागीय प्रमुख म्हणून सहायक मजिस्ट्रेट आणि उपजिल्हाधिकारी यांच्यासह उपविभागांपैकी एक बनला. परंतु १९०१ पर्यंत परगना कोर्ट जाजपूर मध्येच होते.","translated_text":"The independent district of Balasore was created in 1828. Bhadrak became one of the Sub-Divisions with Assistant Magistrate and Deputy Governor as Sub-Division Head. But by 1901, the Paragana Court was located in Jajpur.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":196,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"तेथील राष्ट्रवादी आवेशाने आणि लढाऊ भावनेने ते प्रभावित झाले होते. १९२२ मध्ये त्यांनी भद्रक येथे असलेल्या ब्रिटीश सैन्याने कनिकाची बंडखोरी दडपण्याचा प्रयत्न सुरू केला. पण शेवटी कनिकाचे नेते चक्रधर बेहेरा यांच्या नेतृत्वात भाडेकरूंच्या चळवळीचा विजय झाला.","translated_text":"He was impressed by the nationalistic spirit and combative spirit there. In 1922, he began an attempt by the British army at Bhadrak to suppress the Konika rebellion. But in the end, the rental movement led by Kanika's leader, Chakradhar Behera, won.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":252,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"त्यावेळेस ते नुआबाजार येथील महताबच्या निवासस्थानी वास्तव्यास होते. तेथे त्यांनी झिंबरन आश्रम (हरियाझी, आश्रम, गरडपूर) येथे हरीजन कामगारांच्या बैठकीला संबोधित केले होते. याच काळात एरमची बंचनिधी मोहंती त्यांच्या देशभक्तीपर गीतांनी लोकांमध्ये चैतन्य निर्माण केले होते.","translated_text":"At the time, he was residing at Mahtab's residence in Nubazar. There, he had addressed a meeting of Harijan Workers at Zimbaran Ashram (Hariazi, Ashram, Garhpur). It was during this time that Eram's Banchandidhi Mohanti's patriotic songs created awareness among the people.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictLocationOld\" />","char_index":265,"name":"BhadrakDistrictLocationOld","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"भद्रक हे शहर ओरीसा राज्यासह देशाच्या इतर भागाशी वाहतुकीने चांगले जोडलेले आहे. हे शहर राष्ट्रीय महामार्ग १६ वर स्थित आहे. ते भुवनेश्वरच्या ईशान्य दिशेस १३०० किलोमीटर वर आहे.","translated_text":"Bhadrak is well connected with the rest of the country, including the state of Orissa. The city is located on National Highway 16. It is 1,300 kilometers northeast of Bhubaneswar.","citations":[{"content":"<ref name=\"BhadrakDistrictHow-to-reach\">{{संकेतस्थळ स्रोत |title=How to Reach |url=https://bhadrak.nic.in/how-to-reach/ |website=Bhadrak district |access-date=20 May 2018}}</ref>","char_index":172,"name":"BhadrakDistrictHow-to-reach","url":"https://bhadrak.nic.in/how-to-reach/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:45.970069-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"बालनगिर","wikicode":"'''बालनगिर''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बालनगिर जिल्हा|बालनगिर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nओडिशाचे भूतपूर्व मुख्यमंत्री [[राजेंद्र नारायण सिंह देव]] या शहराचे रहिवासी आहेत.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:बालनगिर जिल्हा]]","hash":"9a557dcce3c98fc839a54e1989d685bd0db7155f8b320e7ac15111ce8c1d45db","last_revision":"2023-07-15T03:37:58Z","first_revision":"2006-04-17T18:21:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.788278","cross_lingual_links":{"bn":"বলাঙ্গির","bpy":"বলাংগির","ceb":"Balāngīr (lungsod)","cs":"Balángír","de":"Balangir","en":"Balangir","es":"Balangir","fa":"بالانگیر","fr":"Balangir","gu":"બલાંગીર","hi":"बलांगिर","it":"Balangir","ja":"バラーンギール","mg":"Balangir","ms":"Balangir","new":"बलाङ्गीर","or":"ବଲାଙ୍ଗୀର","ru":"Балангир","sat":"ᱵᱚᱞᱟᱝᱜᱤᱨ","sv":"Balangir","ta":"பலாங்கீர்","te":"బలాంగిర్","ur":"بلانگیر","vi":"Balangir","zh":"巴朗格伊尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"बालनगिर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बालनगिर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nओडिशाचे भूतपूर्व मुख्यमंत्री राजेंद्र नारायण सिंह देव या शहराचे रहिवासी आहेत.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:बालनगिर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बालनगिर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Balangir is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बालनगिर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Balangarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ओडिशाचे भूतपूर्व मुख्यमंत्री राजेंद्र नारायण सिंह देव या शहराचे रहिवासी आहेत.","translated_text":"Former Chief Minister of Odisha Rajendra Narayan Singh Dev is a resident of the city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:बालनगिर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Balangir district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बरागढ","wikicode":"'''बरागढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बरागढ जिल्हा|बरागढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:बरागढ जिल्हा]]","hash":"bcebb7420590ef9aa7831d449bc3c1158d00a48b649f621f8ca99e0332d87744","last_revision":"2016-06-29T02:54:22Z","first_revision":"2006-04-17T18:23:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.842247","cross_lingual_links":{"bn":"বড়গড়","bpy":"বারগড়","ca":"Bargarh","ceb":"Bargarh (lungsod sa Indiya)","de":"Bargarh","en":"Bargarh","es":"Bargarh","fa":"بارگار","fr":"Bargarh","gu":"બરગઢ","hi":"बरगढ़","it":"Bargarh","mg":"Bargarh","ms":"Bargarh","new":"बरगढ","or":"ବରଗଡ଼","ru":"Баргарх","sat":"ᱵᱚᱨᱚᱜᱚᱰ","sv":"Bargarh","ta":"பர்கஃட்","te":"బర్గఢ్","ur":"برگڑھ","vi":"Bargarh","zh":"伯尔格尔 (奥迪沙邦)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"बरागढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बरागढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:बरागढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बरागढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Baragadh is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बरागढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Baragadh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:बरागढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Baragadh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बालेश्वर","wikicode":"'''बालेश्वर''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे. राजधानी [[भुवनेश्वर]] पासून ते सुमारे {{convert|194|km|mi}} लांब आहे. हे [[बालासोर जिल्हा|बालासोर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय मुख्यालय आहे. या गावापासून चांदिपूर समुद्रकिनारा जवळ आहे. [[भारत|भारताच्या]] [[संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था|संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेचे]] या शहराच्या दक्षिणेस सुमारे १८ किमीवर चाचणी क्���ेत्र आहे. येथे अनेक [[क्षेपणास्त्र|क्षेपणास्त्राची]] चाचणी केल्या जाते.\n\nहे शहर [[बालेश्वर जिल्हा|बालेश्वर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:बालेश्वर जिल्ह्यातील शहरे व गावे]]\n[[वर्ग:भारताची अग्निबाण प्रक्षेपण स्थाने]]\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]","hash":"e4896d63e7603af37e1698bb018605102bd01bb812d798ca6ca855d1c242a339","last_revision":"2017-02-17T16:34:04Z","first_revision":"2006-04-17T18:24:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.916845","cross_lingual_links":{"as":"বালেশ্বৰ","be":"Баласор","bh":"बालेश्वर","bn":"বালেশ্বর","bpy":"বালেশ্বর","ca":"Balasore","ceb":"Balasore (lungsod sa Indiya)","de":"Baleswar","en":"Balasore","eo":"Balasore","es":"Balasore","fa":"بالاسور","fr":"Balasore","gu":"બાલેશ્વર","hi":"बालेश्वर","it":"Balasore","ja":"バーレーシュワル","kn":"ಬಾಲಸೊರ್","mg":"Balasore","ms":"Baleshwar","new":"बालेश्वर","nb":"Balasore","or":"ବାଲେଶ୍ୱର","pam":"Balasore","pl":"Balasore","pnb":"بالاسور","pt":"Balasore","ro":"Balasore","ru":"Баласор","sat":"ᱵᱟᱞᱮᱥᱚᱨ","sv":"Baleshwar","szl":"Balasore","ta":"பாலேஸ்வர்","te":"బాలాసోర్","th":"พาเลศวร","ur":"بالاسور","vi":"Baleshwar","war":"Baleshwar","zh":"巴拉索尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"बालेश्वर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे. राजधानी भुवनेश्वर पासून ते सुमारे लांब आहे. हे बालासोर जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. या गावापासून चांदिपूर समुद्रकिनारा जवळ आहे. भारताच्या संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेचे या शहराच्या दक्षिणेस सुमारे १८ किमीवर चाचणी क्षेत्र आहे. येथे अनेक क्षेपणास्त्राची चाचणी केल्या जाते.\n\nहे शहर बालेश्वर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बालेश्वर जिल्ह्यातील शहरे व गावे वर्ग:भारताची अग्निबाण प्रक्षेपण स्थाने वर्ग:ओडिशामधील शहरे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बालेश्वर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Balasore is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजधानी भुवनेश्वर पासून ते सुमारे लांब आहे.","translated_text":"It is a long distance from the capital city of Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे बालासोर जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"It is the administrative headquarters of Balasore district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या गावापासून चांदिपूर समुद्रकिनारा जवळ आहे.","translated_text":"Chandipur is near the coast from this village.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताच्या संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेचे या शहराच्या दक्षिणेस सुमारे १८ किमीवर चाचणी क्षेत्र आहे.","translated_text":"The Indian Institute of Defence Research and Development has a test area about 18 km south of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे अनेक क्षेपणास्त्राची चाचणी केल्या जाते.","translated_text":"Many missiles are being tested here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बालेश्वर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Balaswar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बालेश्वर जिल्ह्यातील शहरे व गावे वर्ग:भारताची अग्निबाण प्रक्षेपण स्थाने वर्ग:ओडिशामधील शहरे","translated_text":"Cities and Villages of Balasore District Cities and Villages of Balasore District Cities and Villages of Balasore District Cities and Villages of Balasore District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कटक","wikicode":"{{संदर्भहीन लेख}}\n'''कटक''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[कटक जिल्हा|कटक जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nकटक शहरात [[नेताजी सुभाषचंद्र बोस]] यांचा जन्म झाला.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:कटक जिल्हा]]","hash":"258390ca9c0a967c00b611ded29d27d129cf3cb0f98741babea9deda6da5ce41","last_revision":"2018-12-31T05:53:40Z","first_revision":"2006-04-17T18:25:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:29.979436","cross_lingual_links":{"ar":"كوتاك","arz":"مدينه كوتاك","azb":"کاتک","be":"Катак","bn":"কটক","bpy":"কটক","br":"Cuttack","ca":"Cuttack","ceb":"Cuttack (lungsod)","cs":"Katak","cy":"Cuttack","de":"Cuttack","en":"Cuttack","eo":"Kataka","es":"Cuttack","fa":"کوتاک","fi":"Cuttack","fr":"Cuttack","gom":"कटक","gu":"કટક","hi":"कटक","hif":"Cuttack","hu":"Kattak","id":"Cuttack","it":"Cuttack","ja":"カタック","ka":"კატაკი","kn":"ಕಟಕ್","ko":"쿠타크","lld":"Cuttack","lt":"Katakas","mai":"कटक","mg":"Cuttack","ml":"കട്ടക്","ms":"Cuttack","ne":"कटक","new":"कटक","nl":"Cuttack (stad)","nb":"Cuttack","or":"କଟକ","pa":"ਕਟਕ","pam":"Cuttack","pl":"Cuttack","pnb":"کٹک","ps":"کټاک","pt":"Cuttack","ru":"Каттак","sa":"कटकम्","sat":"ᱠᱚᱴᱚᱠ","simple":"Cuttack","sr":"Катак","sv":"Cuttack","ta":"கட்டக்","te":"కటక్","th":"กฏกะ","tr":"Cuttack","uk":"Каттак","ur":"کٹک","vi":"Cuttack","war":"Cuttack","wuu":"克塔克","zh":"克塔克","zh-min-nan":"Cuttack (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"कटक भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर कटक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nकटक शहरात नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचा जन्म झाला.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कटक जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कटक भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Katak is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर कटक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Katak district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कटक शहरात नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचा जन्म झाला.","translated_text":"Netaji Subhaschandra Bose was born in the city of Cuttack.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कटक जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Odisha Class:Katak district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"देवगढ","wikicode":"'''देवगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[देवगढ जिल्हा|देवगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:देवगढ जिल्हा]]","hash":"57fdddc707d4e82d4abb4d3ab47d823cc3290c85017db53ed31f6c7a6040ea1a","last_revision":"2016-06-29T02:53:53Z","first_revision":"2006-04-17T18:25:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.036906","cross_lingual_links":{"bn":"দেবগড়, উড়িষ্যা","bpy":"দেবাগড়","ceb":"Deogarh (lungsod sa Indiya, State of Odisha)","de":"Deogarh (Odisha)","en":"Debagarh","es":"Debagarh","fa":"دباگار","fr":"Debagarh","gu":"દેવગઢ","hi":"देवगढ़, ओड़िशा","it":"Deogarh","ms":"Debagarh","new":"देबगढ","or":"ଦେବଗଡ଼","ru":"Деогарх (город, Одиша)","sat":"ᱫᱮᱵᱽᱜᱚᱰ","sv":"Debagarh","te":"దేవ్‌గఢ్ (ఒడిశా)","ur":"دیباگڑھ","vi":"Debagarh","zh":"德巴加尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"देवगढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर देवगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:देवगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"देवगढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Devgarh is a city in Odisha state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर देवगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Devgarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:देवगढ जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Odisha Class:Devgarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धेनकनाल","wikicode":"'''धेनकनाल''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[धेनकनाल जिल्हा|धेनकनाल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:धेनकनाल जिल्हा]]","hash":"5ea71a2b6b32543bfc98d5878503d5b2d63cc32085b8acc9c7b1fb207fc24ab9","last_revision":"2016-06-29T02:53:56Z","first_revision":"2006-04-17T18:26:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.095672","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"धेनकनाल भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर धेनकनाल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:धेनकनाल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धेनकनाल भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Dhenkanal is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर धेनकनाल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Dhenkanal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:धेनकनाल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Dhenkanal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झर्सुगुडा","wikicode":"'''झर्सुगुडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[झर्सुगुडा जिल्हा|झर्सुगुडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा]]","hash":"19429d2a7ce8a2ce23578267a11d8c258e788fa9ef35e83e1d66aaf12e75c345","last_revision":"2016-06-29T02:53:50Z","first_revision":"2006-04-17T18:27:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.160257","cross_lingual_links":{"bn":"ঝারসুগুড়া","bpy":"ঝারসুগুদা","ceb":"Jhārsuguda","de":"Jharsuguda","en":"Jharsuguda","es":"Jharsuguda","fa":"جارسوگودا","fr":"Jharsuguda","gu":"ઝારસુગડા","hi":"झारसुगुड़ा","it":"Jharsuguda","mg":"Jharsuguda","ms":"Jharsuguda","or":"ଝାରସୁଗୁଡ଼ା","ru":"Джхарсугуда","sat":"ᱡᱷᱟᱨᱥᱩᱜᱩᱰᱟ","sv":"Jharsuguda","ta":"ஜார்சுகுடா","te":"ఝార్సుగూడా","ur":"جھارسگوڈا","vi":"Jharsuguda","zh":"贾尔苏古达"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"झर्सुगुडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर झर्सुगुडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झर्सुगुडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jarsuguda is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर झर्सुगुडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jharsuguda district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Jarsuguda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जगतसिंगपूर","wikicode":"'''जगतसिंगपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जगतसिंगपूर जिल्हा|जगतसिंगपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा]]","hash":"c454e85279d61eacb4f778114f8d77f07eef5d7ab0ca1b94a1e3039b5ea0c229","last_revision":"2023-01-28T05:28:44Z","first_revision":"2006-04-17T18:28:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.222099","cross_lingual_links":{"bn":"জগৎসিংহপুর","ceb":"Jagatsinghapur","de":"Jagatsinghpur","en":"Jagatsinghpur","es":"Jagatsinghpur","fr":"Jagatsinghpur","hi":"जगतसिंहपुर","it":"Jagatsinghpur","mg":"Jagatsinghpur","nl":"Jagatsinghpur (stad)","or":"ଜଗତସିଂହପୁର","ru":"Джагатсингхпур","sat":"ᱡᱚᱜᱚᱛᱥᱤᱝᱯᱩᱨ","sv":"Jagatsinghapur","te":"జగత్‌సింగ్‌పూర్","ur":"جگت سنگھ پور","vi":"Jagatsinghpur","zh":"贾加特辛格阿普尔","zh-min-nan":"Jagatsinghapur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"जगतसिंगपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जगतसिंगपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जगतसिंगपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jagatsinghpur is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जगतसिंगपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jhatsingpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Jagat Singhpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"केंदुझार","wikicode":"'''केंदुझार''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[केंदुझार जिल्हा|केंदुझार जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:केंदुझार जिल्हा]]","hash":"834d272b0c2dabe9d8328fa82f394767006990285df9a06c0b19c9d6931cc4d5","last_revision":"2023-01-28T05:20:05Z","first_revision":"2006-04-17T18:29:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.276332","cross_lingual_links":{"bn":"কেন্দুঝর","bpy":"কেন্দুঝার","ca":"Keonjhar (ciutat)","ceb":"Keonjhargarh (lungsod sa Indiya)","de":"Kendujhar","en":"Kendujhar","es":"Kendujhar","fa":"کندوجار","fr":"Kendujhar","gu":"કેન્દુઝર","hi":"केन्दुझर","id":"Kendujhar","it":"Kendujhar","ja":"ケーンドゥジャル","mg":"Kendujhar","ms":"Kendujhar","or":"କେନ୍ଦୁଝର","pa":"ਕੇਂਦੁਝਰ","ru":"Кендуджхар","sat":"ᱠᱮᱱᱫᱩᱡᱷᱚᱨ","simple":"Kendujhar","sv":"Kendujhar","ta":"கேந்துசர்","te":"కెందుఝార్","ur":"کیندوجھر","vi":"Kendujhar","zh":"肯杜贾尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"केंदुझार भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर केंदुझार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:केंदुझार जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंदुझार भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kenduzhar is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर केंदुझार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Kendujhar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:केंदुझार जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Kenduzhar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोरापुट","wikicode":"'''कोरापुट''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कोरापुट जिल्हा|कोरापुट जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:कोरापुट जिल्हा]]","hash":"98b373983cb551a528c5b5b4adaa0a9fea35fb24e6673e188e18cf26e8b21be9","last_revision":"2016-06-29T02:53:37Z","first_revision":"2006-04-17T18:30:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.340397","cross_lingual_links":{"ar":"كورابوت","arz":"كورابوت (تجمع سكان فى الهند)","bn":"কোরাপুট","bpy":"কোরাতপুত","ca":"Koraput","ceb":"Koraput (lungsod)","de":"Koraput","en":"Koraput","es":"Koraput","fr":"Koraput","gu":"કોરાપુટ","hi":"कोरापुट","it":"Koraput","kn":"ಕೋರಾಪುಟ್","mg":"Koraput","ms":"Koraput","nl":"Koraput (stad)","or":"କୋରାପୁଟ","ru":"Корапут","sat":"ᱠᱳᱨᱟᱯᱩᱴ","sv":"Koraput","ta":"கோராபுட்","te":"కోరాపుట్","ur":"کوراپوٹ","vi":"Koraput","zh":"科拉普特","zh-min-nan":"Koraput (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"कोरापुट भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कोरापुट जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कोरापुट जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोरापुट भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Koraput is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कोरापुट जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Koraput district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कोरापुट जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Koraput district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"केंद्रपाडा","wikicode":"'''केंद्रपाडा''' [[भारत|भारताच��या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[केंद्रपाडा जिल्हा|केंद्रपाडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:केंद्रपाडा जिल्हा]]","hash":"d06b70e873e47762f7edf50fab8b494a20ec020e651b3cebcbd97627e1fed6cb","last_revision":"2016-06-29T02:53:31Z","first_revision":"2006-04-17T18:30:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.398874","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"केंद्रपाडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर केंद्रपाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:केंद्रपाडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंद्रपाडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kendrapada is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर केंद्रपाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Kendrapada district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:केंद्रपाडा जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Odisha Class: Kendrapada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मलकनगिरी","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''मलकनगिरी''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मलकनगिरी जिल्हा|मलकनगिरी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:मलकनगिरी जिल्हा]]","hash":"dec541e074ae86dc0599e43e6d48ed0be24c769908625fbbd669b9be68ccaf4c","last_revision":"2024-02-17T19:11:04Z","first_revision":"2006-04-17T18:31:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.457721","cross_lingual_links":{"bn":"মালকানগিরি","bpy":"মালকানগিরি","ceb":"Mālkāngiri","de":"Malkangiri","el":"Μαλκανγκίρι","en":"Malkangiri","es":"Malkangiri","fa":"مالکانگیری","fr":"Malkangiri","gu":"મલ્કાનગિરિ જિલ્લો","hi":"मालकानगिरि","it":"Malkangiri","mg":"Malkangiri","ms":"Malkangiri","nl":"Malkangiri (stad)","or":"ମାଲକାନଗିରି","ru":"Малкангири","sat":"ᱢᱟᱞᱠᱟᱱᱜᱤᱨᱤ","sv":"Malkangiri","ta":"மால்கான்கிரி","te":"మల్కనగిరి","ur":"ملکان گری","vi":"Malkangiri","zh":"马尔康格伊里","zh-min-nan":"Malkangiri (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"मलकनगिरी भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मलकनगिरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:मलकनगिरी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मलकनगिरी भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Malkangiri is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मलकनगिरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Malkangiri district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:मलकनगिरी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Malkangiri district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नबरंगपूर","wikicode":"'''नबरंगपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[नबरंगपूर जिल्हा|नबरंगपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:नबरंगपूर जिल्हा]]","hash":"3f76fe6bd170bdccc6566cbc73cab6ba64f689a1460735a7fe1ed183929c48b3","last_revision":"2023-01-28T05:32:56Z","first_revision":"2006-04-17T18:32:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.513597","cross_lingual_links":{"bn":"নবরঙ্গপুর","bpy":"নবরঙ্গপুর","ceb":"Nowrangapur","de":"Nabarangpur","en":"Nabarangpur","es":"Nabarangapur","fa":"نابارنگپور","fr":"Nabarangpur","gu":"નબરંગપુર","hi":"नबरंगपुर","it":"Nabarangpur","mg":"Nabarangpur","ms":"Nabarangapur","or":"ନବରଙ୍ଗପୁର","ru":"Набарангпур","sat":"ᱱᱚᱵᱚᱨᱚᱝᱯᱩᱨ","sv":"Nabarangapur","te":"నవరంగపూర్","ur":"نبرنگپور","vi":"Nabarangapur","zh":"纳巴朗格阿普尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"नबरंगपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर नबरंगपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:नबरंगपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नबरंगपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nabarangpur is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर नबरंगपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the district of Nabrangpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:नबरंगपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Nbarangpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नुआपाडा","wikicode":"'''नुआपाडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[नुआपाडा जिल्हा|नुआपाडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:नुआपाडा जिल्हा]]","hash":"56bfbf0f1c7465773b38cc457e1dfe69e3afe108bbff5f5f2e73bc623d539084","last_revision":"2016-06-29T02:54:05Z","first_revision":"2006-04-17T18:34:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.580691","cross_lingual_links":{"en":"Nuapada","fr":"Nuapada","hi":"नुआपड़ा","it":"Nuapada","or":"ନୂଆପଡ଼ା","ru":"Нуапада","sat":"ᱱᱩᱣᱟᱯᱚᱰᱟ","te":"నౌపడా","ur":"نواپاڑہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"नुआपाडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर नुआपाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:नुआपाडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नुआपाडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nuapada is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर नुआपाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Nuapada district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:नुआपाडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Newapada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नयागढ","wikicode":"'''नयागढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[नयागढ जिल्��ा|नयागढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:नयागढ जिल्हा]]","hash":"ca4a7536cfb032100192239169a530b1c408f236d006caef0d1773492798eedd","last_revision":"2016-06-29T02:54:02Z","first_revision":"2006-04-17T18:35:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.632354","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"नयागढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर नयागढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:नयागढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नयागढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Niagarh is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर नयागढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Niagara district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:नयागढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Newgarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पुरी (ओडिशा)","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = पुरी\n| स्थानिक = ପୁରୀ\n| चित्र = Puri_Montage1.png\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = ओडिशा\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[ओडिशा]]\n| जिल्हा = [[पुरी जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २,००,५६४\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 19 |latm = 48 |lats = 38 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 49 |longs = 53 |longEW = E\n}}\n'''पुरी''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा|ओड़िशा]] राज्यातील एक शहर व [[पुरी जिल्हा|पुरी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. हे शहर तेथे असलेल्या जगन्नाथाच्या मंदिरामुळे 'जगन्नाथपुरी' म्हणून अधिक ओळखले जाते.\nसध्या असलेल्या मंदिराची  पुनर्बांधणी दहाव्या शतकाच्या नंतर  जुन्या मंदिराच्या जागेवर झाली. त्याचा प्रारंभ राजा अनंतवर्मन  देव या गंग राजघराण्यातील राजाकडून झाला.<ref>Cesarone, Bernard (2012). \"Bernard Cesarone: Pata-chitras of Odisha\". asianart.com. Retrieved 2 July 2012. This temple was built in approximately 1135-1150 by Codaganga, a king of the Eastern Ganga dynasty  \"Chodaganga Deva\". indiadivine.org. 2012. Retrieved 2 July 2012. Chodaganga Deva (1078-1150), the greatest of the Ganga kings, built a new temple on the ruins of the old one</ref>\n\n==सांस्कृतिक महत्त्व==\nजगन्नाथपुरी हे ओडिसामध्ये [[भुवनेश्वर]]पासून वीस मैलांवर समुद्रतीरी वसलेले एक नगर आहे. हे एक प्राचीन तीर्थक्षेत्र असून याला श्रीक्षेत्र, पुरुषोत्तमक्षेत्र अशी अन्य नावेही आहेत.जगन्‍नाथपुरी शहरात [[जगन्नाथ मंदिर|जगन्नाथाचे एक पुरातन मंदिर]] आहे. मंदिरामध्ये श्रीजगन्नाथ, श्रीबलभद्र, देवी सुभद्रा आणि सुदर्शन यांच्या लाकडी मूर्ती आहेत. जगन्नाथ मंदिराची रथयात्रा दरवर्��ी आषाढ महिन्यात होते. त्यावेळी मूर्ती विराजमान झालेला प्रचंड वजनाचा लाकडी रथ ओढायला शेकडो माणसे लागतात. (म्हणून फार मोठे काम करणे याला जगन्नाथाचा रथ ओढणे असे म्हणतात,)\n\n==मूर्ती==\nहिंदू पंचांगानुसार ज्या वर्षी अधिक [[आषाढ]] महिना येतो, त्या वर्षी जगन्नाथपुरीला जगन्नाथाच्या नवीन काष्ठमूर्ती तयार करून त्यांची शास्त्रोक्त विधिवत प्रतिष्ठापना करणे म्हणजेच ‘नव-कलेवर’ होय.(कलेवर म्हणजे देह.) या मूर्ती लाकडाच्या असल्याने वास्तविक दर १२ वर्षांनी त्या बदलणे आवश्यक असते. परंतु रथयात्रा आषाढ महिन्यात होत असल्याने जेव्हा अधिक आषाढ महिना येतो तेव्हाच नवीन मूर्ती घडवून जुन्या मूर्ती बदलतात. त्यामुळे कधीकधी मूर्ती बदलण्यास १२हून अधिक वर्षे लागू शकतात. त्याशिवाय ‘इंद्र नीलमणी’ पुराणानुसार श्रीकृष्णाच्या पायाला अधिक आषाढ अमावास्येलाच बाण लागून ते वैकुंठाला गेले होते. म्हणून तो दिवस जगन्नाथपुरीला वैकुंठगमन उत्सव, नव-कलेवर उत्सवाच्या रूपात साजरा केला जातो.\n\n==नव-कलेवर उत्सव : इतिहास==\nकाही जाणकारांच्या मते, ओरिसामधील हिंदू राजांच्या पतनानंतर व काही विशिष्ट कारणवश मूर्ती बदलण्याची आवश्यकता भासली. मुसलमानी राजवटीत बंगालचा नबाब करानीचा सेनापती काळा पहाडने ओरिसावर स्वारी केली. भुवनेश्वरची अनेक मंदिरे पाडून तो जगन्नाथपुरीकडे वळला. तेव्हा श्रीजगन्नाथाच्या भक्तांनी सगळ्या मूर्तीना देवळातून हलवले. पण त्याआधी भक्तांनी त्यामधील ‘ब्रह्म’ काढून ते मृदुंगात लपवून कुजंगगडावर लपवून ठेवले होते. काळा पहाडने मूर्ती हाताला लागल्यावर त्या जाळून टाकल्या. या घटनेनंतर २० वर्षांनी कुजंगगडाच्या राजांनी नव्या मूर्ती घडवून, त्यात ‘ब्रह्म’ची स्थापना करून त्यांची पुरीच्या मंदिरात स्थापना केली. त्यानंतरच्या मुसलमानी राजवटींत अनेकदा जगन्नाथ मंदिराबाहेर गेले आणि ‘नव-कलेवर’ होऊन परत आले. औरंगजेबाच्या काळात तर मंदिर आणि जगन्नाथ दोघांचेही खूप हाल झाले. त्यानंतर १७३३ साली जगन्नाथ ‘नव कलेवर’ होऊन देवळात परत आले.\n\nत्यानंतर ओरिसावर मराठ्यांचे राज्य होते. त्यांच्या कारकिर्दीत जगन्नाथपुरी आणि मंदिरातही शांती प्रस्थापित झाली. पुरीच्या देवळासमोरील अरुण स्तंभाची स्थापना मराठ्यांच्या राजवटीत झाली. कोणार्कच्या सूर्यमंदिरातील भग्न अवशेष जगन्नाथपुरीला आणून त्यांनी जगन्नाथाच्या देवळातील भोग मंडपाचे आवर, स्नान मंडप, मंदिराभोवतालची भिंत तसेच अनेक देवळे बांधली. सोन्याची लक्ष्मी घडवून या देवळात तिची स्थापना केली. त्यानंतर ईस्ट इंडिया कंपनी येण्याअगोदर व या कंपनीच्या काळातही ‘नव-कलेवर’ झाल्याच्या नोंदी आहेत. गेल्या १०० वर्षांत १९३१, १९५०, १९६९, १९७७ आणि १९९६ साली ‘नव कलेवर’ झाले.  १८ जुलै २०१५ रोजी एकविसाव्या शतकातले पहिले नव कलेवर झाले.\n\n==मूर्तीसाठी लाकडाचा शोध==\nनव-कलेवराची तयारी चैत्र महिन्यापासून सुरू होते. चैत्र शुद्ध दशमी ते पौर्णिमेपर्यंत कोणत्याही एका चांगल्या दिवशी शुभ मुहूर्त बघतात. त्या मुहूर्तावर धर्मशास्त्रानुसार सर्व विधी करून श्रीजगन्नाथाची आज्ञा घेऊन [[दैतापती]] छत्रचामरे घेऊन बडदांड (ज्या रस्त्यावरून जगन्नाथाचा रथ ओढला जातो तो रस्ता) वरून दारुयात्रेला (तिन्ही देव व सुदर्शनासाठी लागणाऱ्या झाडाच्या ओंडक्याच्या शोधासाठी केलेले प्रस्थान) निघतात. यालाच ‘वनजाग विधी’ असेही म्हणतात. तेथून ते पुरी राजाच्या राजवाड्यावर जातात. राजा तिथे भिल्लांचा नायक-विश्वावसूवर कामाची सर्व जबाबदारी सोपवतो. मग त्याच्या देखरेखीखाली काकटपूर मंगळादेवीच्या दर्शनासाठी [[दैतापती]] निघतात. तिथे ते प्राची नदीच्या किनारी सिद्धमठात राहतात. देवीची पूजाअर्चा करून तिचा कौल मिळायची वाट बघतात. मुख्य [[दैतापती]]ला स्वप्नादेश मिळतो. ओंडके (दारु) कुठे कुठे मिळतील, हे मुख्य [[दैतापती]]ला स्वप्नात येते. त्यानुसार चार गटांत विभागणी होऊन [[दैतापती]]ंचे चार गट चार ओंडक्यांसाठी त्या-त्या ठिकाणी रवाना होतात. नव कलेवरासाठी जो ओंडका वापरला जातो त्याला ‘दारु’ म्हणतात. हा ओंडका कडुिलबाच्या झाडाचा असतो.\n\nहे झाड कसे असावे याचे काही नियम ठरलेले आहेत. झाडाच्या आसपास एखादा आश्रम वा देऊळ असावे. जवळ स्मशान असावे. झाडाच्या आसपास नदी अथवा मोठा जलाशय असावा. झाडाच्या बुंध्याशी नागाचे वारूळ असावे. वारुळात नागाची वस्ती असावी. झाडाच्या फांद्या जमिनीपासून १२ फूट उंचीवर असाव्यात. म्हणजेच जमिनीपासून झाडाचा बुंधा १२ फूट एकसंध असावा. फांद्यांनी जवळच्या दुसऱ्या कोणत्याही झाडाला स्पर्श केलेला नसावा. झाडावर पक्ष्यांचे एकही घरटे नसावे. दुसऱ्या कोणत्याही वेली झाडावर वाढत नसाव्यात. आणि नवल करण्यासारखी अट म्हणजे, झाडावर शंख, चक्र, गदा, पद्म यापकी एखादे चिन्ह असणे आवश्यक आहे.\n\nअशा लक्षणांनी युक्त असे झाड सापडले, की झाड उतरवण्याअगोदर त्याच्या आसपासची जागा स्वच्छ करून तिथे होम करण्यासाठी जागा निवडतात. छोट्या छोट्या राहुट्या उभारून त्यात [[दैतापती]] राहतात. प्रथम पाच प्रकारची धान्ये पेरतात. मग मुख्य पुरोहित (विद्यापती) व विश्वकर्मा पाताळ नृसिंहाच्या मंत्राने नृसिंहाची उपासना करून होमात आहुती देतात. झाडावर असणाऱ्या देवतांना झाड सोडून जाण्याची विनंती करतात. जगन्नाथाची आज्ञामाळ घेऊन [[दैतापती]] व ब्राह्मण वाद्यांच्या गजरात झाडाभोवती सात प्रदक्षिणा घालून ती माळ झाडाला बांधतात. एकदा झाडाला माळ बांधली, की झाड उतरवेपर्यंत सगळे उपवास करतात. सोन्याची व चांदीची अशा दोन छोट्या कुऱ्हाडी तयार करतात. त्या दोन व लोखंडाची एक अशा तीन कुऱ्हाडींची पूजा होते. होम झाला की विधिवत प्रथम विद्यापती सोन्याची, विश्वावसू चांदीची व विश्वकर्मा लोखंडाची कुऱ्हाड झाडाला लावतात. त्यानंतर झाड पाडणारे कामाला लागतात. मापाप्रमाणे बुंधा घेऊन झाडाचा उरलेला भाग तिथेच खड्डा खणून पुरून टाकतात. याला ‘पाताळी’ असे म्हणतात. हे सारे आटोपल्यावर सगळे उपास सोडतात.\n\n==लाकडाच्या ओंडक्यांची वाहतूक आणि मूर्ती घडविण्याची क्रिया==\nझाडापासून मिळालेले ओंडके जगन्‍नाथपुरीच्या देवळात नेतात. त्यासाठी लाकडाचीच चारचाकी गाडी तयार केली जाते. चाकांसाठी वडाचे लाकूड वापरतात. मुख्य दांडा चिंचेच्या झाडाचा असतो. ओंडका लाल कापडात गुंडाळून गाडीवर ठेवतात व ही गाडी वेताच्या अथवा काथ्याच्या दोराने माणसे ओढत नेतात. चारही ओंडके जगन्नाथपुरीला उत्तरेच्या दारातून (याला ‘वैकुंठद्वार’ म्हणतात.) कोयली वैकुंठमध्ये आणून ठेवतात. तिथे चार खोल्यांमध्ये हे चार ओंडके ठेवून त्यांची पूजा होते.\n\nमूर्ती घडविणे : ज्येष्ठ पौर्णिमेला देवांना स्नान घालून त्यांची पूजा, नेवैद्य वगैरे झाल्यावर आधीचे देव कोणासही दर्शन देत नाहीत. यालाच ‘अणसर’ असे म्हणतात. देव अणसरात गेले की नवीन दारूंना स्नान घालून दारुशाळेत आणतात. इथेच विश्वकर्मा त्यापासून चार नव्या मूर्ती बंद दाराच्या आत घडवतात. त्या घडवताना होणारे आवाज कोणाच्याही कानावर पडू नयेत म्हणून बाहेर अखंड वाद्यांचा गजर चालू असतो. ज्येष्ठ महिन्याच्या अमावास्येच्या ���ात्री नवीन मूर्तीना रथात बसवून जगन्नाथाच्या देवळाला प्रदक्षिणा घालतात. [[दैतापती]]ंखेरीज ही रथयात्रा इतर कोणीही बघत नाहीत.\n\nत्याच अमावास्येच्या रात्री पूर्ण अंधारात, पती महापात्र (मुख्य पुजारी) दारे बंद करून, डोळ्यांना पट्टी बांधून व हातालाही कापड गुंडाळून जुन्या मूर्तीच्या आत असलेला अलौकिक पदार्थ (यालाच ‘ब्रह्म’ म्हणतात.) बाहेर काढतात व नव्या मूर्तीमध्ये त्याची स्थापना करतात. हे झाल्यावर जुन्या मूर्तीना २७ फूट मातीखाली समाधी देतात.\n==चित्रदालन==\n<Gallery>\nFile:Rising sun and busy fishermen at Puri Beach.jpg|पुरीच्या समुद्र किनाऱ्यावरून सूर्योदय\n</gallery>\n\n==संदर्भ==\n{{Reflist}}\n\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:पुरी जिल्हा]]","hash":"59a067ad3d0e4991743ae4a4bbd667aec91d41627b29ef24631bf793fa1aac68","last_revision":"2023-01-28T05:48:44Z","first_revision":"2006-04-17T18:36:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.707218","cross_lingual_links":{"ar":"بوري (الهند)","arz":"مدينه بورى","as":"পুৰী","be":"Пуры","bh":"पुरी","bn":"পুরী","bpy":"পুরি","ca":"Puri","ceb":"Puri (lungsod)","crh":"Puri","cs":"Purí","cy":"Puri","de":"Puri (Indien)","dsb":"Puri","en":"Puri","eo":"Puri (Odiŝo)","es":"Puri","eu":"Puri","fa":"پوری (شهر)","fi":"Puri","fr":"Purî","gu":"જગન્નાથપુરી","he":"פורי","hi":"पुरी","hu":"Puri","id":"Puri, Orissa","it":"Puri","ja":"プリー","ka":"პური (ქალაქი)","kn":"ಪುರಿ","ko":"푸리","lld":"Puri","lt":"Puris","mai":"पुरी","ml":"പുരി","ms":"Puri","ne":"पुरी","nl":"Puri (stad)","nn":"Puri","nb":"Puri","or":"ପୁରୀ","pa":"ਪੁਰੀ","pam":"Puri, Orissa","pl":"Puri","pt":"Puri (Índia)","ro":"Puri","ru":"Пури (город)","sa":"जगन्नाथपुरी","sat":"ᱯᱩᱨᱤ","sq":"Puri","sr":"Пури","sv":"Puri","ta":"புரி","te":"పూరి (ఒరిస్సా)","th":"ปุรี","tr":"Puri","tt":"Пури","uk":"Пурі","ur":"پوری","vi":"Puri","war":"Puri","wuu":"普里","zh":"普里","zh-min-nan":"Puri (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"पुरी भारताच्या ओड़िशा राज्यातील एक शहर व पुरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. हे शहर तेथे असलेल्या जगन्नाथाच्या मंदिरामुळे 'जगन्नाथपुरी' म्हणून अधिक ओळखले जाते. सध्या असलेल्या मंदिराची पुनर्बांधणी दहाव्या शतकाच्या नंतर जुन्या मंदिराच्या जागेवर झाली. त्याचा प्रारंभ राजा अनंतवर्मन देव या गंग राजघराण्यातील राजाकडून झाला.\n\nजगन्नाथपुरी हे ओडिसामध्ये भुवनेश्वरपासून वीस मैलांवर समुद्रतीरी वसलेले एक नगर आहे. हे एक प्राचीन तीर्थक्षेत्र असून याला श्रीक्षेत्र, पुरुषोत्तमक्षेत्र अशी अन्य नावेही आहेत.जगन्‍नाथपुरी शहरात जगन्नाथाचे एक पुरातन मंदिर आहे. मंदिरामध्ये श्रीजगन्नाथ, श्रीबलभद्र, देवी सुभद्रा आणि सुदर्शन यांच्या लाकडी मूर्ती आहेत. जगन्नाथ मंदिराची रथयात्रा दरवर्षी आषाढ महिन्यात होते. त्यावेळी मूर्ती विराजमान झालेला प्रचंड वजनाचा लाकडी रथ ओढायला शेकडो माणसे लागतात. (म्हणून ��ार मोठे काम करणे याला जगन्नाथाचा रथ ओढणे असे म्हणतात,)\n\nहिंदू पंचांगानुसार ज्या वर्षी अधिक आषाढ महिना येतो, त्या वर्षी जगन्नाथपुरीला जगन्नाथाच्या नवीन काष्ठमूर्ती तयार करून त्यांची शास्त्रोक्त विधिवत प्रतिष्ठापना करणे म्हणजेच 'नव-कलेवर' होय.(कलेवर म्हणजे देह.) या मूर्ती लाकडाच्या असल्याने वास्तविक दर १२ वर्षांनी त्या बदलणे आवश्यक असते. परंतु रथयात्रा आषाढ महिन्यात होत असल्याने जेव्हा अधिक आषाढ महिना येतो तेव्हाच नवीन मूर्ती घडवून जुन्या मूर्ती बदलतात. त्यामुळे कधीकधी मूर्ती बदलण्यास १२हून अधिक वर्षे लागू शकतात. त्याशिवाय 'इंद्र नीलमणी' पुराणानुसार श्रीकृष्णाच्या पायाला अधिक आषाढ अमावास्येलाच बाण लागून ते वैकुंठाला गेले होते. म्हणून तो दिवस जगन्नाथपुरीला वैकुंठगमन उत्सव, नव-कलेवर उत्सवाच्या रूपात साजरा केला जातो.\n\nकाही जाणकारांच्या मते, ओरिसामधील हिंदू राजांच्या पतनानंतर व काही विशिष्ट कारणवश मूर्ती बदलण्याची आवश्यकता भासली. मुसलमानी राजवटीत बंगालचा नबाब करानीचा सेनापती काळा पहाडने ओरिसावर स्वारी केली. भुवनेश्वरची अनेक मंदिरे पाडून तो जगन्नाथपुरीकडे वळला. तेव्हा श्रीजगन्नाथाच्या भक्तांनी सगळ्या मूर्तीना देवळातून हलवले. पण त्याआधी भक्तांनी त्यामधील 'ब्रह्म' काढून ते मृदुंगात लपवून कुजंगगडावर लपवून ठेवले होते. काळा पहाडने मूर्ती हाताला लागल्यावर त्या जाळून टाकल्या. या घटनेनंतर २० वर्षांनी कुजंगगडाच्या राजांनी नव्या मूर्ती घडवून, त्यात 'ब्रह्म'ची स्थापना करून त्यांची पुरीच्या मंदिरात स्थापना केली. त्यानंतरच्या मुसलमानी राजवटींत अनेकदा जगन्नाथ मंदिराबाहेर गेले आणि 'नव-कलेवर' होऊन परत आले. औरंगजेबाच्या काळात तर मंदिर आणि जगन्नाथ दोघांचेही खूप हाल झाले. त्यानंतर १७३३ साली जगन्नाथ 'नव कलेवर' होऊन देवळात परत आले.\n\nत्यानंतर ओरिसावर मराठ्यांचे राज्य होते. त्यांच्या कारकिर्दीत जगन्नाथपुरी आणि मंदिरातही शांती प्रस्थापित झाली. पुरीच्या देवळासमोरील अरुण स्तंभाची स्थापना मराठ्यांच्या राजवटीत झाली. कोणार्कच्या सूर्यमंदिरातील भग्न अवशेष जगन्नाथपुरीला आणून त्यांनी जगन्नाथाच्या देवळातील भोग मंडपाचे आवर, स्नान मंडप, मंदिराभोवतालची भिंत तसेच अनेक देवळे बांधली. सोन्याची लक्ष्मी घडवून या देवळात तिची स���थापना केली. त्यानंतर ईस्ट इंडिया कंपनी येण्याअगोदर व या कंपनीच्या काळातही 'नव-कलेवर' झाल्याच्या नोंदी आहेत. गेल्या १०० वर्षांत १९३१, १९५०, १९६९, १९७७ आणि १९९६ साली 'नव कलेवर' झाले. १८ जुलै २०१५ रोजी एकविसाव्या शतकातले पहिले नव कलेवर झाले.\n\nनव-कलेवराची तयारी चैत्र महिन्यापासून सुरू होते. चैत्र शुद्ध दशमी ते पौर्णिमेपर्यंत कोणत्याही एका चांगल्या दिवशी शुभ मुहूर्त बघतात. त्या मुहूर्तावर धर्मशास्त्रानुसार सर्व विधी करून श्रीजगन्नाथाची आज्ञा घेऊन दैतापती छत्रचामरे घेऊन बडदांड (ज्या रस्त्यावरून जगन्नाथाचा रथ ओढला जातो तो रस्ता) वरून दारुयात्रेला (तिन्ही देव व सुदर्शनासाठी लागणाऱ्या झाडाच्या ओंडक्याच्या शोधासाठी केलेले प्रस्थान) निघतात. यालाच 'वनजाग विधी' असेही म्हणतात. तेथून ते पुरी राजाच्या राजवाड्यावर जातात. राजा तिथे भिल्लांचा नायक-विश्वावसूवर कामाची सर्व जबाबदारी सोपवतो. मग त्याच्या देखरेखीखाली काकटपूर मंगळादेवीच्या दर्शनासाठी दैतापती निघतात. तिथे ते प्राची नदीच्या किनारी सिद्धमठात राहतात. देवीची पूजाअर्चा करून तिचा कौल मिळायची वाट बघतात. मुख्य दैतापतीला स्वप्नादेश मिळतो. ओंडके (दारु) कुठे कुठे मिळतील, हे मुख्य दैतापतीला स्वप्नात येते. त्यानुसार चार गटांत विभागणी होऊन दैतापतींचे चार गट चार ओंडक्यांसाठी त्या-त्या ठिकाणी रवाना होतात. नव कलेवरासाठी जो ओंडका वापरला जातो त्याला 'दारु' म्हणतात. हा ओंडका कडुिलबाच्या झाडाचा असतो.\n\nहे झाड कसे असावे याचे काही नियम ठरलेले आहेत. झाडाच्या आसपास एखादा आश्रम वा देऊळ असावे. जवळ स्मशान असावे. झाडाच्या आसपास नदी अथवा मोठा जलाशय असावा. झाडाच्या बुंध्याशी नागाचे वारूळ असावे. वारुळात नागाची वस्ती असावी. झाडाच्या फांद्या जमिनीपासून १२ फूट उंचीवर असाव्यात. म्हणजेच जमिनीपासून झाडाचा बुंधा १२ फूट एकसंध असावा. फांद्यांनी जवळच्या दुसऱ्या कोणत्याही झाडाला स्पर्श केलेला नसावा. झाडावर पक्ष्यांचे एकही घरटे नसावे. दुसऱ्या कोणत्याही वेली झाडावर वाढत नसाव्यात. आणि नवल करण्यासारखी अट म्हणजे, झाडावर शंख, चक्र, गदा, पद्म यापकी एखादे चिन्ह असणे आवश्यक आहे.\n\nअशा लक्षणांनी युक्त असे झाड सापडले, की झाड उतरवण्याअगोदर त्याच्या आसपासची जागा स्वच्छ करून तिथे होम करण्यासाठी जागा निवडतात. छोट्या छोट्या राहुट्या उभारून त्यात दैतापती राहतात. प्रथम पाच प्रकारची धान्ये पेरतात. मग मुख्य पुरोहित (विद्यापती) व विश्वकर्मा पाताळ नृसिंहाच्या मंत्राने नृसिंहाची उपासना करून होमात आहुती देतात. झाडावर असणाऱ्या देवतांना झाड सोडून जाण्याची विनंती करतात. जगन्नाथाची आज्ञामाळ घेऊन दैतापती व ब्राह्मण वाद्यांच्या गजरात झाडाभोवती सात प्रदक्षिणा घालून ती माळ झाडाला बांधतात. एकदा झाडाला माळ बांधली, की झाड उतरवेपर्यंत सगळे उपवास करतात. सोन्याची व चांदीची अशा दोन छोट्या कुऱ्हाडी तयार करतात. त्या दोन व लोखंडाची एक अशा तीन कुऱ्हाडींची पूजा होते. होम झाला की विधिवत प्रथम विद्यापती सोन्याची, विश्वावसू चांदीची व विश्वकर्मा लोखंडाची कुऱ्हाड झाडाला लावतात. त्यानंतर झाड पाडणारे कामाला लागतात. मापाप्रमाणे बुंधा घेऊन झाडाचा उरलेला भाग तिथेच खड्डा खणून पुरून टाकतात. याला 'पाताळी' असे म्हणतात. हे सारे आटोपल्यावर सगळे उपास सोडतात.\n\nझाडापासून मिळालेले ओंडके जगन्‍नाथपुरीच्या देवळात नेतात. त्यासाठी लाकडाचीच चारचाकी गाडी तयार केली जाते. चाकांसाठी वडाचे लाकूड वापरतात. मुख्य दांडा चिंचेच्या झाडाचा असतो. ओंडका लाल कापडात गुंडाळून गाडीवर ठेवतात व ही गाडी वेताच्या अथवा काथ्याच्या दोराने माणसे ओढत नेतात. चारही ओंडके जगन्नाथपुरीला उत्तरेच्या दारातून (याला 'वैकुंठद्वार' म्हणतात.) कोयली वैकुंठमध्ये आणून ठेवतात. तिथे चार खोल्यांमध्ये हे चार ओंडके ठेवून त्यांची पूजा होते.\n\nमूर्ती घडविणे : ज्येष्ठ पौर्णिमेला देवांना स्नान घालून त्यांची पूजा, नेवैद्य वगैरे झाल्यावर आधीचे देव कोणासही दर्शन देत नाहीत. यालाच 'अणसर' असे म्हणतात. देव अणसरात गेले की नवीन दारूंना स्नान घालून दारुशाळेत आणतात. इथेच विश्वकर्मा त्यापासून चार नव्या मूर्ती बंद दाराच्या आत घडवतात. त्या घडवताना होणारे आवाज कोणाच्याही कानावर पडू नयेत म्हणून बाहेर अखंड वाद्यांचा गजर चालू असतो. ज्येष्ठ महिन्याच्या अमावास्येच्या रात्री नवीन मूर्तीना रथात बसवून जगन्नाथाच्या देवळाला प्रदक्षिणा घालतात. दैतापतींखेरीज ही रथयात्रा इतर कोणीही बघत नाहीत.\n\nत्याच अमावास्येच्या रात्री पूर्ण अंधारात, पती महापात्र (मुख्य पुजारी) दारे बंद करून, डोळ्यांना पट्टी बांधून व हातालाही कापड गुंडाळून जुन्या म��र्तीच्या आत असलेला अलौकिक पदार्थ (यालाच 'ब्रह्म' म्हणतात.) बाहेर काढतात व नव्या मूर्तीमध्ये त्याची स्थापना करतात. हे झाल्यावर जुन्या मूर्तीना २७ फूट मातीखाली समाधी देतात.\n\nFile:Rising sun and busy fishermen at Puri Beach.jpg|पुरीच्या समुद्र किनाऱ्यावरून सूर्योदय\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:पुरी जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = पुरी\n| स्थानिक = ପୁରୀ\n| चित्र = Puri_Montage1.png\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = ओडिशा\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[ओडिशा]]\n| जिल्हा = [[पुरी जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २,००,५६४\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 19 |latm = 48 |lats = 38 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 49 |longs = 53 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुरी भारताच्या ओड़िशा राज्यातील एक शहर व पुरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"Puri is a city and the administrative centre of Puri district in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर तेथे असलेल्या जगन्नाथाच्या मंदिरामुळे 'जगन्नाथपुरी' म्हणून अधिक ओळखले जाते.","translated_text":"The city is better known as 'Jagannathpuri' because of the Jagannath temple there.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या असलेल्या मंदिराची पुनर्बांधणी दहाव्या शतकाच्या नंतर जुन्या मंदिराच्या जागेवर झाली.","translated_text":"The present temple was rebuilt after the 10th century on the site of the old temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचा प्रारंभ राजा अनंतवर्मन देव या गंग राजघराण्यातील राजाकडून झाला.","translated_text":"It began with the king of the Ganges, the Eternal God.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>Cesarone, Bernard (2012). \"Bernard Cesarone: Pata-chitras of Odisha\". asianart.com. Retrieved 2 July 2012. This temple was built in approximately 1135-1150 by Codaganga, a king of the Eastern Ganga dynasty \"Chodaganga Deva\". indiadivine.org. 2012. Retrieved 2 July 2012. Chodaganga Deva (1078-1150), the greatest of the Ganga kings, built a new temple on the ruins of the old one</ref>","char_index":69,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सांस्कृतिक महत्त्व","translated_text":"Cultural Importance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जगन्नाथपुरी हे ओडिसामध्ये भुवनेश्वरपासून वीस मैलांवर समुद्रतीरी वसलेले एक नगर आहे.","translated_text":"Jagannathpuri is a coastal town in Odisha, 20 miles from Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे एक प्राचीन तीर्थक्षेत्र असून याला श्रीक्षेत्र, पुरुषोत्तमक्षेत्र अशी अन्य नावेही आहेत.जगन्‍नाथपुरी शहरात जगन्नाथाचे एक पुरातन मंदिर आहे.","translated_text":"It is an ancient pilgrimage site and is also known by other names such as Shri Shekhar, Purushottam Shekhar. There is an ancient temple of Lord Jagannath in the city of Jagannathpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मंदिरामध्ये श्रीजगन्नाथ, श्रीबलभद्र, देवी सुभद्रा आणि सुदर्शन यांच्या लाकडी मूर्ती आहेत.","translated_text":"The temple has wooden statues of Shri Jagannath, Shri Balbhadra, Devi Subhadra and Sudarshan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगन्नाथ मंदिराची रथयात्रा दरवर्षी आषाढ महिन्यात होते.","translated_text":"The Ratha Yatra of Jagannath Temple is held every year in the month of Ashura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यावेळी मूर्ती विराजमान झालेला प्रचंड वजनाचा लाकडी रथ ओढायला शेकडो माणसे लागतात.","translated_text":"It takes hundreds of men to pull a heavy wooden chariot.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(म्हणून फार मोठे काम करणे याला जगन्नाथाचा रथ ओढणे असे म्हणतात,)","translated_text":"(That's why it's called pulling the chariot.)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मूर्ती","translated_text":"The statue","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिंदू पंचांगानुसार ज्या वर्षी अधिक आषाढ महिना येतो, त्या वर्षी जगन्नाथपुरीला जगन्नाथाच्या नवीन काष्ठमूर्ती तयार करून त्यांची शास्त्रोक्त विधिवत प्रतिष्ठापना करणे म्हणजेच 'नव-कलेवर' होय.(कलेवर म्हणजे देह.)","translated_text":"According to the Hindu calendar, the year in which there is more than a month and a half is the year in which Jagannathpuri is to make new caste statues of Jagannath and to establish them according to the teachings of the Hindu calendar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या मूर्ती लाकडाच्या असल्याने वास्तविक दर १२ वर्षांनी त्या बदलणे आवश्यक असते.","translated_text":"Since these sculptures are made of wood, they need to be replaced every 12 years.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु रथयात्रा आषाढ महिन्यात होत असल्याने जेव्हा अधिक आषाढ महिना येतो तेव्हाच नवीन मूर्ती घडवून जुन्या मूर्ती बदलतात.","translated_text":"But since the Ratha Yatra takes place in the month of Aisha, only when the new month of Aisha comes in do the old statues change to new statues.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे कधीकधी मूर्ती बदलण्यास १२हून अधिक वर्षे लागू शकतात.","translated_text":"So sometimes it can take more than 12 years to change the sculpture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याशिवाय 'इंद्र नीलमणी' पुराणानुसार श्रीकृष्णाच्या पायाला अधिक आषाढ अमावास्येलाच बाण लागून ते वैकुंठाला गेले होते.","translated_text":"In addition, according to the Purana of Indra Nilamani, Lord Krishna's feet were covered with arrows, which led him to Vaikuntha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणून तो दिवस जगन्नाथपुरीला वैकुंठगमन उत्सव, नव-कलेवर उत्सवाच्या रूपात साजरा केला जातो.","translated_text":"That is why this day is celebrated as the Vaikunthagaman festival, the festival of the new art.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नव-कलेवर उत्सव : इतिहास","translated_text":"Celebration of the New Crafts: History","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काही जाणकारांच्या मते, ओरिसामधील हिंदू राजांच्या पतनानंतर व काही विशिष्ट कारणवश मूर्ती बदलण्याची आवश्यकता भासली.","translated_text":"According to some scholars, after the fall of the Hindu kings in Orissa, and for certain reasons, the statue needed to be replaced.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुसलमानी राजवटीत बंगालचा नबाब करानीचा सेनापती काळा पहाडने ओरिसावर स्वारी केली.","translated_text":"During the Muslim rule, the commander of the Nawab of Bengal Karan attacked Orissa by the Black Mountain.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भुवनेश्वरची अनेक मंदिरे पाडून तो जगन्नाथपुरीकडे वळला.","translated_text":"He demolished many temples of Bhubaneswar and turned to Jagannathpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेव्हा श्रीजगन्नाथाच्या भक्तांनी सगळ्या मूर्तीना देवळातून हलवले.","translated_text":"The devotees of Sri Jagannath removed all the idols from the temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण त्याआधी भक्तांनी त्यामधील 'ब्रह्म' काढून ते मृदुंगात लपवून कुजंगगडावर लपवून ठेवले होते.","translated_text":"But before that, the devotees had removed the Brahma from it and hid it in the mud and hidden it on the Kujanggadh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काळा पहाडने मूर्ती हाताला लागल्यावर त्या जाळून टाकल्या.","translated_text":"When the Black Mountain caught the statue's hand, it burned it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या घटनेनंतर २० वर्षांनी कुजंगगडाच्या राजांनी नव्या मूर्ती घडवून, त्यात 'ब्रह्म'ची स्थापना करून त्यांची पुरीच्या मंदिरात स्थापना केली.","translated_text":"Twenty years after this incident, the kings of Kujanggar made a new statue and installed Brahma in the temple of Puri.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानंतरच्या मुसलमानी राजवटींत अनेकदा जगन्नाथ मंदिराबाहेर गेले आणि 'नव-कलेवर' होऊन परत आले.","translated_text":"In the subsequent Muslim regimes, Lord Jagannath often left the temple and returned as a 'new-classman'.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"औरंगजेबाच्या काळात तर मंदिर आणि जगन्नाथ दोघांचेही खूप हाल झाले.","translated_text":"During the reign of Aurangzeb, both the temple and Jagannath were very active.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानंतर १७३३ साली जगन्नाथ 'नव कलेवर' होऊन देवळात परत आले.","translated_text":"Then, in 1733, Jagannath returned to the temple as a \"new artist\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"त्यानंतर ओरिसावर मराठ्यांचे राज्य होते.","translated_text":"Orissa was then ruled by the Marathas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या कारकिर्दीत जगन्नाथपुरी आणि मंदिरातही शांती प्रस्थापित झाली.","translated_text":"During his tenure, peace was established in Jagannathpur and the temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरीच्या देवळासमोरील अरुण स्तंभाची स्थापना मराठ्यांच्या राजवटीत झाली.","translated_text":"The Arun Column in front of Puri Temple was built during the reign of the Marathas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोणार्कच्या सूर्यमंदिरातील भग्न अवशेष जगन्नाथपुरीला आणून त्यांनी जगन्��ाथाच्या देवळातील भोग मंडपाचे आवर, स्नान मंडप, मंदिराभोवतालची भिंत तसेच अनेक देवळे बांधली.","translated_text":"Bringing the ruins of the Sun Temple of Konark to Jagannathpur, he built the avars of the Bhoga Mandir in the temple of Jagannath, the baths, the walls around the temple and many temples.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोन्याची लक्ष्मी घडवून या देवळात तिची स्थापना केली.","translated_text":"He made a golden Lakshmi and established her in this temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानंतर ईस्ट इंडिया कंपनी येण्याअगोदर व या कंपनीच्या काळातही 'नव-कलेवर' झाल्याच्या नोंदी आहेत.","translated_text":"There are records of 'new-claving' before and during the coming of the East India Company.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गेल्या १०० वर्षांत १९३१, १९५०, १९६९, १९७७ आणि १९९६ साली 'नव कलेवर' झाले.","translated_text":"In the last 100 years, in 1931, 1950, 1969, 1977 and 1996, there has been a new art movement.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८ जुलै २०१५ रोजी एकविसाव्या शतकातले पहिले नव कलेवर झाले.","translated_text":"On July 18, 2015, the first new art of the 21st century took place.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मूर्तीसाठी लाकडाचा शोध","translated_text":"A wood search for a statue","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नव-कलेवराची तयारी चैत्र महिन्यापासून सुरू होते.","translated_text":"The preparation for the new calendar begins in the month of Chaitra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चैत्र शुद्ध दशमी ते पौर्णिमेपर्यंत कोणत्याही एका चांगल्या दिवशी शुभ मुहूर्त बघतात.","translated_text":"Chaitra sees good mohorat on any one good day from pure decami to full moon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या मुहूर्तावर धर्मशास्त्रानुसार सर्व विधी करून श्रीजगन्नाथाची आज्ञा घेऊन दैतापती छत्रचामरे घेऊन बडदांड (ज्या रस्त्यावरून जगन्नाथाचा रथ ओढला जातो तो रस्ता) वरून दारुयात्रेला (तिन्ही देव व सुदर्शनासाठी लागणाऱ्या झाडाच्या ओंडक्याच्या शोधासाठी केलेले प्रस्थान) निघतात.","translated_text":"At that time, according to the scriptures, at the behest of Sri Jagannath, the giant with an umbrella goes out from Badandand (the road through which Jagannath's chariot is pulled) to Daruya (the journey to find the tree goat for three gods and a sign).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यालाच 'वनजाग विधी' असेही म्हणतात.","translated_text":"This is also known as the Wildlife Ritual.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेथून ते पुरी राजाच्या राजवाड्यावर जातात.","translated_text":"From there they go to the king's palace.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजा तिथे भिल्लांचा नायक-विश्वावसूवर कामाची सर्व जबाबदारी सोपवतो.","translated_text":"There the king delegates all the work to the villa's hero-in-law.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मग त्याच्या देखरेखीखाली काकटपूर मंगळादेवीच्या दर्शनासाठी दैतापती निघतात.","translated_text":"Then, under his supervision, the deities go to see the goddess of Mars in Kakhatpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिथे ते ���्राची नदीच्या किनारी सिद्धमठात राहतात.","translated_text":"There, he lives in Sidimatha on the banks of the Prachi River.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"देवीची पूजाअर्चा करून तिचा कौल मिळायची वाट बघतात.","translated_text":"They worship the goddess and wait for her blessing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुख्य दैतापतीला स्वप्नादेश मिळतो.","translated_text":"The main deity gets a dream.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ओंडके (दारु) कुठे कुठे मिळतील, हे मुख्य दैतापतीला स्वप्नात येते.","translated_text":"The main deity dreams of where to find the goats.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानुसार चार गटांत विभागणी होऊन दैतापतींचे चार गट चार ओंडक्यांसाठी त्या-त्या ठिकाणी रवाना होतात.","translated_text":"Accordingly, Divided into four groups, four groups of giants go to one place for four goats.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नव कलेवरासाठी जो ओंडका वापरला जातो त्याला 'दारु' म्हणतात.","translated_text":"The kidney used for the new kidney is called the kidney.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा ओंडका कडुिलबाच्या झाडाचा असतो.","translated_text":"This owl is from the Caduilba tree.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे झाड कसे असावे याचे काही नियम ठरलेले आहेत.","translated_text":"There are some rules about what this tree should look like.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाडाच्या आसपास एखादा आश्रम वा देऊळ असावे.","translated_text":"There should be an ashram or shrine around the tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जवळ स्मशान असावे.","translated_text":"There must be a cemetery nearby.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाडाच्या आसपास नदी अथवा मोठा जलाशय असावा.","translated_text":"There should be a river or a large reservoir around the tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाडाच्या बुंध्याशी नागाचे वारूळ असावे.","translated_text":"A snake must be tied to the tree knot.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वारुळात नागाची वस्ती असावी.","translated_text":"There must be a snake in the palm of your hand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाडाच्या फांद्या जमिनीपासून १२ फूट उंचीवर असाव्यात.","translated_text":"The branches of the tree should be 12 feet above the ground.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजेच जमिनीपासून झाडाचा बुंधा १२ फूट एकसंध असावा.","translated_text":"This means that the trunk of the tree must be at least 12 feet above the ground.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फांद्यांनी जवळच्या दुसऱ्या कोणत्याही झाडाला स्पर्श केलेला नसावा.","translated_text":"The branches should not touch any other tree nearby.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाडावर पक्ष्यांचे एकही घरटे नसावे.","translated_text":"No bird's nest should be on the tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुसऱ्या कोणत्याही वेली झाडावर वाढत नसाव्यात.","translated_text":"No other fence should grow on a tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि नवल करण्यासारखी अट म्हणजे, झाडावर शंख, चक्र, गदा, पद्म यापकी एखादे चिन्ह असणे आवश्यक आहे.","translated_text":"And a surprising condition is that the tree must have a mark of a cone, a circle, a wedge, a padma.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अशा लक्षणांनी युक्त असे झाड सापडले, की झाड उतरवण्याअगोदर त्याच्या आसपासची जागा स्वच्छ करून तिथे होम करण्यासाठी जागा निवडतात.","translated_text":"They found trees with such symptoms that they cleaned their surroundings and chose a place to burn them before they were downed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"छोट्या छोट्या राहुट्या उभारून त्यात दैतापती राहतात.","translated_text":"They build small huts and live in them.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रथम पाच प्रकारची धान्ये पेरतात.","translated_text":"The first five kinds of grain are sown.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मग मुख्य पुरोहित (विद्यापती) व विश्वकर्मा पाताळ नृसिंहाच्या मंत्राने नृसिंहाची उपासना करून होमात आहुती देतात.","translated_text":"Then the High Priest (Vidyapati) and Vishwakrama Patal worship the Narasimha with the mantra of Narasimha and offer the burnt offering.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाडावर असणाऱ्या देवतांना झाड सोडून जाण्याची विनंती करतात.","translated_text":"The gods on the tree are asked to leave the tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगन्नाथाची आज्ञामाळ घेऊन दैतापती व ब्राह्मण वाद्यांच्या गजरात झाडाभोवती सात प्रदक्षिणा घालून ती माळ झाडाला बांधतात.","translated_text":"Following the teachings of Jagannathas, the deities and Brahmins attached seven pradesh to the tree and tied it to the tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकदा झाडाला माळ बांधली, की झाड उतरवेपर्यंत सगळे उपवास करतात.","translated_text":"Once the tree was planted, everyone fasted until the tree fell.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोन्याची व चांदीची अशा दोन छोट्या कुऱ्हाडी तयार करतात.","translated_text":"And they made two small pots of gold and two pots of silver.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या दोन व लोखंडाची एक अशा तीन कुऱ्हाडींची पूजा होते.","translated_text":"And the two and the three eagles of iron.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होम झाला की विधिवत प्रथम विद्यापती सोन्याची, विश्वावसू चांदीची व विश्वकर्मा लोखंडाची कुऱ्हाड झाडाला लावतात.","translated_text":"It is believed that the first Vidyapati is to remove the stumps of gold, silver, and iron from the tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानंतर झाड पाडणारे कामाला लागतात.","translated_text":"After that, the trees are planted.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मापाप्रमाणे बुंधा घेऊन झाडाचा उरलेला भाग तिथेच खड्डा खणून पुरून टाकतात.","translated_text":"They take the weft as measured and dig the remainder of the tree and bury it there.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याला 'पाताळी' असे म्हणतात.","translated_text":"It's called \"Patali\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे सारे आटोपल्यावर सगळे उपास सोडतात.","translated_text":"When all these cars arrive, all of them fast.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"लाकडाच्या ओंडक्यांची वाहतूक आणि मूर्ती घडविण्याची क्रिया","translated_text":"The carriage of wooden calves and the making of statues","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झाडापासून मिळालेले ओंडके जगन्‍नाथपुरीच्या देवळात नेतात.","translated_text":"The goats taken from the tree take Jagan to the goddess of Nathpuri.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यासाठी लाकडाचीच चारचाकी गाडी तयार केली जाते.","translated_text":"Four-wheelers are made from wood.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चाकांसाठी वडाचे लाकूड वापरतात.","translated_text":"They use logs for wheels.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुख्य दांडा चिंचेच्या झाडाचा असतो.","translated_text":"The main rod is made from a cherry tree.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ओंडका लाल कापडात गुंडाळून गाडीवर ठेवतात व ही गाडी वेताच्या अथवा काथ्याच्या दोराने माणसे ओढत नेतात.","translated_text":"The goats are wrapped in red cloth and placed on a wagon, which is pulled by a rope or a rope.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चारही ओंडके जगन्नाथपुरीला उत्तरेच्या दारातून (याला 'वैकुंठद्वार' म्हणतात.)","translated_text":"All four goats went to Jagannathpuri through the northern gate (called Vaikuntha Door).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोयली वैकुंठमध्ये आणून ठेवतात.","translated_text":"Coal is stored in coal mines.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिथे चार खोल्यांमध्ये हे चार ओंडके ठेवून त्यांची पूजा होते.","translated_text":"They worshiped the four goats in four rooms.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मूर्ती घडविणे : ज्येष्ठ पौर्णिमेला देवांना स्नान घालून त्यांची पूजा, नेवैद्य वगैरे झाल्यावर आधीचे देव कोणासही दर्शन देत नाहीत.","translated_text":"Idolatry: When the firstborn of the gods is bathed and worshipped, the first gods do not appear to anyone.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यालाच 'अणसर' असे म्हणतात.","translated_text":"It's called Ansar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"देव अणसरात गेले की नवीन दारूंना स्नान घालून दारुशाळेत आणतात. इथेच विश्वकर्मा त्यापासून चार नव्या मूर्ती बंद दाराच्या आत घडवतात.","translated_text":"The gods went to Ansar to bathe the new drinkers and bring them to the distillery, where Vishwakrama makes four new idols from them inside the closed door.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या घडवताना होणारे आवाज कोणाच्याही कानावर पडू नयेत म्हणून बाहेर अखंड वाद्यांचा गजर चालू असतो.","translated_text":"So that no one can hear the sound they make.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ज्येष्ठ महिन्याच्या अमावास्येच्या रात्री नवीन मूर्तीना रथात बसवून जगन्नाथाच्या देवळाला प्रदक्षिणा घालतात.","translated_text":"On the night of the grandmother's birthday in the first month, the new idols are placed in the chariots to pay homage to Lord Jagannath.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दैतापतींखेरीज ही रथयात्रा इतर कोणीही बघत नाहीत.","translated_text":"Except for the giants, no one else sees this chariot.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"त्याच अमावास्येच्या रात्री पूर्ण अंधारात, पती महापात्र (मुख्य पुजारी) दारे बंद करून, डोळ्यांना पट्टी बांधून व हातालाही कापड गुंडाळून जुन्या मूर्तीच्या आत असलेला अलौकिक पदार्थ (यालाच 'ब्रह्म' म्हणतात.)","translated_text":"On the night of Amasya, in the full darkness, the husband, the high priest, closed the doors, blindfolded his eyes, and wrapped his hands in cloth.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाहेर काढतात व नव्या मूर्तीमध्ये त्याची स्थापना करतात.","translated_text":"They take it out and put it in a new statue.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे झाल्यावर जुन्या मूर्तीना २७ फूट मातीखाली समाधी देतात.","translated_text":"When this happens, the old statues are buried under 27 feet of soil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चित्रदालन","translated_text":"Painting","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"File:Rising sun and busy fishermen at Puri Beach.jpg|पुरीच्या समुद्र किनाऱ्यावरून सूर्योदय","translated_text":"File:Rising sun and busy fishermen at Puri Beach","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:पुरी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Puri district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"हे शहर तेथे असलेल्या जगन्नाथाच्या मंदिरामुळे 'जगन्नाथपुरी' म्हणून अधिक ओळखले जाते. सध्या असलेल्या मंदिराची पुनर्बांधणी दहाव्या शतकाच्या नंतर जुन्या मंदिराच्या जागेवर झाली. त्याचा प्रारंभ राजा अनंतवर्मन देव या गंग राजघराण्यातील राजाकडून झाला.","translated_text":"The city is better known as 'Jagannathpuri' because of the Jagannath temple there. The present temple was rebuilt after the 10th century on the site of the old temple. It began with the king of the Ganges, the Eternal God.","citations":[{"content":"<ref>Cesarone, Bernard (2012). \"Bernard Cesarone: Pata-chitras of Odisha\". asianart.com. Retrieved 2 July 2012. This temple was built in approximately 1135-1150 by Codaganga, a king of the Eastern Ganga dynasty \"Chodaganga Deva\". indiadivine.org. 2012. Retrieved 2 July 2012. Chodaganga Deva (1078-1150), the greatest of the Ganga kings, built a new temple on the ruins of the old one</ref>","char_index":241,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"रायगडा","wikicode":"'''रायगडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[रायगडा जिल्हा|रायगडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:रायगडा जिल्हा]]","hash":"6ae492c875673d1980bf62c1d575b42450f6953eb7ea75da97108715f00a6465","last_revision":"2016-06-29T02:54:50Z","first_revision":"2006-04-17T18:37:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.770361","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"रायगडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर रायगडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:रायगडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रायगडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Raigad is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर रायगडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Raigada district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:रायगडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Raigada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संबलपूर","wikicode":"[[File:Sambapur.jpg|इवलेसे|उजवे|300px|संबलपूर शहर]]\n\n'''संबलपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[संबलपूर जिल्हा|संबलपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. [[भारतीय व्यवस्थापन संस्था, संबलपूर|भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे]] एक आवार येथे आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:संबलपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:संबलपूर|*]]","hash":"90d8312bb246ffd96facdf20a7fde6c51db9f6e742b51ddb1295b2dee7adc13a","last_revision":"2023-01-28T05:40:45Z","first_revision":"2006-04-17T18:38:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.842499","cross_lingual_links":{"bh":"संबलपुर","bn":"সম্বলপুর","bpy":"সাম্বালপুর","ca":"Sambalpur","ceb":"Sambalpur (lungsod)","de":"Sambalpur","en":"Sambalpur","eo":"Sambalpur","es":"Sambalpur","fa":"سامبالپور","fr":"Sambalpur","gu":"સંબલપુર","hi":"सम्बलपुर","it":"Sambalpur","ja":"サンバルプル","ka":"სამბალპური","ko":"삼발푸르","mg":"Sambalpur","ms":"Sambalpur","ne":"सम्बलपुर","nb":"Sambalpur","or":"ସମ୍ବଲପୁର","pl":"Sambalpur","ru":"Самбалпур","sat":"ᱥᱚᱢᱵᱚᱞᱯᱩᱨ","sv":"Sambalpur","ta":"சம்பல்பூர்","te":"సంబల్‌పూర్","ur":"سمبلپور","vi":"Sambalpur","war":"Sambalpur","zh":"森伯尔布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"संबलपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर संबलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे एक आवार येथे आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:संबलपूर जिल्हा *\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संबलपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sambalpur is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर संबलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sambalpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे एक आवार येथे आहे.","translated_text":"An Indian Institute of Management campus is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:संबलपूर जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Sambalpur district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सोनेपूर","wikicode":"{{गल्लत|सोनेपूर (बिहार)}}\n'''सोनेपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सोनेपूर जिल्हा|सोनेपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:सोनेपूर जिल्हा]]","hash":"b26eccd828be69952b1dc9cd8f80264885559d5b1de58a2f98c9ca1cf4ace9b7","last_revision":"2023-01-28T05:42:39Z","first_revision":"2006-04-17T18:39:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.894269","cross_lingual_links":{"de":"Sonepur","en":"Sonepur","fr":"Sonepur","it":"Sonepur (disambigua)","nl":"Sonepur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"सोनेपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सोनेपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:सोनेपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोनेपूर भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sonepur is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सोनेपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sonepur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:सोनेपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Sonepur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुंदरगढ","wikicode":"'''सुंदरगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सुंदरगढ जिल्हा|सुंदरगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:सुंदरगढ जिल्हा]]","hash":"e2fd2491af68ffffb5eb0607629064d498dcc65774c0477c899da66006b5792f","last_revision":"2016-06-29T02:54:56Z","first_revision":"2006-04-17T18:39:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:30.953224","cross_lingual_links":{"bn":"সুন্দরগড়","bpy":"সুন্দরগড়","ceb":"Sundargarh (lungsod)","de":"Sundargarh","en":"Sundergarh","es":"Sundargarh","fa":"سوندرگار","fr":"Sundergarh","gu":"સુન્દરગઢ","hi":"सुन्दरगढ़","it":"Sundergarh","mg":"Sundergarh","ms":"Sundargarh","or":"ସୁନ୍ଦରଗଡ଼","ru":"Сундаргарх","sat":"ᱥᱩᱱᱫᱚᱨᱜᱚᱰ","sv":"Sundargarh","te":"సుందర్‌గఢ్","ur":"سندرگڑھ","vi":"Sundargarh","zh":"孙达尔加尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"सुंदरगढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सुंदरगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:सुंदरगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सुंदरगढ भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sundergarh is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सुंदरगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sundergarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:सुंदरगढ जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Odisha Class: Sundargarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अंगुल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''अंगुल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"02dcd9a955a6da42cc3b59430fd093c77231513db59a8f9cb53cfc522653d9a4","last_revision":"2022-11-22T12:02:35Z","first_revision":"2006-04-17T19:20:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.017647","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة انجول","bh":"श्रेणी:अनुगुल जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:অনুগুল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Angul","en":"Category:Angul district","fa":"رده:بخش آنگول","hi":"श्रेणी:अनुगुल ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:அனுகோள் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع انگول"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील अंगुल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील अंगुल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Angul district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बौध जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''बौध जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"c6da88cda3d5c4de5939253ff5b2c05b8d610fb3f36584d4e936121c5aa63536","last_revision":"2022-11-22T12:03:42Z","first_revision":"2006-04-17T19:21:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.108407","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بوده","bh":"श्रेणी:बौध जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বৌধ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Boudh","en":"Category:Boudh district","fa":"رده:بخش بود","hi":"श्रेणी:बौध ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:பௌது மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بدھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बौध जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बौध जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Buddhist district of Orissa state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भद्रक जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''भद्रक जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"f908442649c9e0dadec3812d6d2b1acda5e6a5d7c912191f80902668f18b83e7","last_revision":"2022-11-22T12:03:45Z","first_revision":"2006-04-17T19:22:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.166689","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بادراك","bh":"श्रेणी:भद्रक जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভদ্রক জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bhadrak","en":"Category:Bhadrak district","fa":"رده:بخش بهادراک","hi":"श्रेणी:भद्रक ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:பத்ரக் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بھدرک"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील भद्रक जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील भद्रक जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bhadrak district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बालनगिर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''बालनगिर जिल्��्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"2fa0a886991edeba0a6f4012fed145f2b77792d15e112a4f15f7b6fe57a2f980","last_revision":"2022-11-22T12:03:36Z","first_revision":"2006-04-17T19:23:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.225283","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بالانجير","bh":"श्रेणी:बलांगीर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বলাঙ্গির জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Balangir","en":"Category:Balangir district","fa":"رده:بخش بالانگیر","hi":"श्रेणी:बलांगिर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ବଲାଙ୍ଗୀର ଜିଲ୍ଲା","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱚᱞᱟᱝᱜᱤᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பலாங்கீர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بالاگیر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बालनगिर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बालनगिर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Balangir district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बरागढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''बरागढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"f6c26ac34cab519df202b1d13bb7f058f3d92bc43078823de213edb6ef430f26","last_revision":"2022-11-22T12:03:33Z","first_revision":"2006-04-17T19:23:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.292088","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بارجاره","bh":"श्रेणी:बारगढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বড়গড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bargarh","en":"Category:Bargarh district","fa":"رده:بخش بارگار","hi":"श्रेणी:बरगढ़ ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ବରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:பர்கஃட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع برگڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बरागढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बरागढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Baragadh district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बालेश्वर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''बालेश्वर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"97edc1eb59ba3c99a8e63d7bf3ac4d343a44ff8b950ee206fa014fc8fbc8e351","last_revision":"2022-11-22T12:03:39Z","first_revision":"2006-04-17T19:25:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.351515","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بالاسور","bh":"श्रेणी:बालासोर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বালেশ্বর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Baleswar","en":"Category:Balasore district","fa":"رده:بخش بالاسور","hi":"श्रेणी:बालेश्वर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:பாலேஸ்வர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بالاسور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बालेश्वर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nव��्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील बालेश्वर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Balasore district of Orissa state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कटक जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''कटक जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"1fdd98b79184f3140327ac9d9af125aafe13cea0be5b2ef27a7329a05cb5fbbd","last_revision":"2022-11-22T12:02:41Z","first_revision":"2006-04-17T19:26:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.404773","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كوتاك","bh":"श्रेणी:कटक जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কটক জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Cuttack","en":"Category:Cuttack district","fa":"رده:بخش کوتاک","hi":"श्रेणी:कटक ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:କଟକ ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਟਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:கட்டக் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کٹک"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कटक जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कटक जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Cuttack district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:देवगढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''देवगढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"65168e8b5f99d3345d91fda42fc73c5c32da057333f8cd736413cc3652c763d3","last_revision":"2022-11-22T12:03:15Z","first_revision":"2006-04-17T19:27:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.457886","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ديوغاره","bh":"श्रेणी:देवगड़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:দেবগড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Deogarh","en":"Category:Debagarh district","fa":"رده:بخش دباگار","hi":"श्रेणी:देवगढ़ ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଦେବଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:தேவ்கட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دیباگڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:12.788941","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील देवगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील देवगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Devgarh district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:धेनकनाल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''धेनकनाल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"0cb4afa390274fe5f3156ea1ba2fa0a9312cbec695c4c1fc88f6132f36e09a43","last_revision":"2022-11-22T12:03:18Z","first_revision":"2006-04-17T19:28:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.519715","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة دنكانال","bh":"श्रेणी:ढेंकनाल जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঢেঙ্কানাল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dhenkanal","en":"Category:Dhenkanal district","fa":"رده:بخش دنکانال","hi":"श्रेणी:ढेंकानाल ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଢେଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:டேங்கானாள் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ڈھینکانال"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील धेनकनाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील धेनकनाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Dhenkanal district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गंजम जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''गंजम  जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"3a3e4d7f8a8aa93d3d10b1839c22853276a07a7cc2526562056e292a83d237a7","last_revision":"2022-11-22T12:03:00Z","first_revision":"2006-04-17T19:29:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.572293","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة غانجام","bh":"श्रेणी:गंजम जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:গঞ্জাম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ganjam","en":"Category:Ganjam district","fa":"رده:بخش گنجام","hi":"श्रेणी:गंजाम ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଗଞ୍ଜାମ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:கஞ்சாம் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گنجام"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील गंजम जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील गंजम जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Karnam district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गजपती जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''गजपती जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"241a977fa0351f6e8185a933391b02e7ddf4026f2db404f42a31cb2a018bafc0","last_revision":"2022-11-22T12:03:03Z","first_revision":"2006-04-17T19:32:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.636104","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:جاجاباتى","bh":"श्रेणी:गजपति जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:গজপতি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Gajapati","en":"Category:Gajapati district","fa":"رده:بخش گاجاپاتی","hi":"श्रेणी:गजपति ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:கஜபதி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گجپتی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील गजपती जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील गजपती जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gazpati district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झर्सुगुडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''झर्सुगुडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"f1863e7b7a3d0c5c2e43e2f014ded3a33e1b72bc1ce3db589058d2ab68410d5a","last_revision":"2022-11-22T12:03:12Z","first_revision":"2006-04-17T19:33:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.686489","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جهرجودا","bh":"श्रेणी:झारसुगुड़ा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঝারসুগুড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jharsuguda","en":"Category:Jharsuguda district","fa":"رده:بخش جارسوگودا","hi":"श्रेणी:झारसुगुड़ा ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱥᱩᱜᱩᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:ஜார்சுகுடா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جھارسگوڈا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील झर्सुगुडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील झर्सुगुडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jharsuguda district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जाजपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''जाजपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"66395eb1ed19d3557d690e55d9ba09c0b8f05ced6808e1e741f1108ca89e87d4","last_revision":"2023-01-28T05:29:25Z","first_revision":"2006-04-17T19:34:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.739589","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جاجبور","bh":"श्रेणी:जाजपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:যাজপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jajpur","en":"Category:Jajpur district","fa":"رده:بخش جاجپور","hi":"श्रेणी:जाजपुर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:யாஜ்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ججپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील जाजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील जाजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jajpur district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जगतसिंगपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''जगतसिंगपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"b5ad26ad5a1e4613ad5da7526bd412573ee2910b2b8ea63f21b5e2ad8f0e190a","last_revision":"2023-01-28T05:28:27Z","first_revision":"2006-04-17T19:35:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.795827","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جاجتسنغور","bh":"श्रेणी:जगतसिंहपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জগৎসিংহপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jagatsinghpur","en":"Category:Jagatsinghpur district","fa":"رده:بخش جاگاتسینگپور","hi":"श्रेणी:जग���सिंहपुर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଜଗତସିଂହପୁର ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:ஜகத்சிம்மபூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جگت سنگھ پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील जगतसिंगपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील जगतसिंगपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jhatsingpur district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:खोर्दा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''खोर्दा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"d60ce41f299c66ff48647f49450979a5ae45f0010e87d4f552bdb7ad5090a6cf","last_revision":"2022-11-22T12:02:57Z","first_revision":"2006-04-17T19:36:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.859718","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة خفدا","bh":"श्रेणी:खोर्धा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:খোর্দ্ধা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Khordha","en":"Category:Khordha district","fa":"رده:بخش خوردا","hi":"श्रेणी:खोर्धा ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:கோர்த்தா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کھوردا","vi":"Thể loại:Huyện Khordha"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील खोर्दा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील खोर्दा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Khurda district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:केंदुझार जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''केओन्झार जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"7db0b0a6a84e33151058c895cdae9e8e21e7c15cf0c794886f817303af0ade7c","last_revision":"2023-01-28T05:20:17Z","first_revision":"2006-04-17T19:37:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.915578","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كونجار","bh":"श्रेणी:केंदुझार जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কেন্দুঝর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kendujhar","en":"Category:Kendujhar district","fa":"رده:بخش کندوجار","hi":"श्रेणी:केन्दुझर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:கேந்துஜர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کیندوجہر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील केओन्झार जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील केओन्झार जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Keonzar district of Orissa state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कालाहंडी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''कालाहंडी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"febafe9ad044549eb624593935cd5811a991c017257d06f775631421f28953f8","last_revision":"2022-11-22T12:02:44Z","first_revision":"2006-04-17T19:40:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:31.975823","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:كالاهاندي","bh":"श्रेणी:कालाहांडी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কালাহাণ্ডি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kalahandi","en":"Category:Kalahandi district","fa":"رده:بخش کالاهاندی","hi":"श्रेणी:कलाहांडी ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:களாஹாண்டி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کلاہانڈی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कालाहंडी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कालाहंडी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kalahandi district of Orissa state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कंधमाळ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''कंधमाल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"401007179d7204f8c99282b4f678f0a9df3956b251bce7e92dbbb9608c4aca82","last_revision":"2022-12-24T15:01:23Z","first_revision":"2006-04-17T19:40:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.034030","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:كاندامال","bh":"श्रेणी:कंधमाल जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কন্ধমাল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kandhamal","en":"Category:Kandhamal district","fa":"رده:بخش کاندامال","hi":"श्रेणी:कंधमाल ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:கந்தமாள் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کندھمال"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कंधमाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कंधमाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kandhamal district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कोरापुट जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''कोरापुट जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"89096df5676f5224b395a229a91e9404b710bcfbaf5f23020551d9dd1964d65b","last_revision":"2022-11-22T12:02:54Z","first_revision":"2006-04-17T19:42:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.093068","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كورابوت","bh":"श्रेणी:कोरापुट जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কোরাপুট জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Koraput","en":"Category:Koraput district","fa":"رده:بخش کوراپوت","hi":"श्रेणी:कोरापुट ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:କୋରାପୁଟ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:கோராபுட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کوراپوٹ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कोरापुट जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील कोरापुट जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Koraput district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मलकनगिरी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''मलकनगिरी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"fcdbc14ecbdc9d93dadf6d8f5b5d2d13e49e31acf0a1a43b75a7fed21aea9c63","last_revision":"2022-11-22T12:03:51Z","first_revision":"2006-04-17T19:46:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.147118","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة مالكانجاري","bh":"श्रेणी:मलकानगिरी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মালকানগিরি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Malkangiri","en":"Category:Malkangiri district","fa":"رده:بخش مالکانگیری","hi":"श्रेणी:मालकानगिरि ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ମାଲକାନଗିରି ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:மால்கான்கிரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ملكانگری"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील मलकनगिरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील मलकनगिरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Malkangiri district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मयूरभंज जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''मयूरभंज जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"9fbc9a94898a530a86d20af0075ba9cb889311c665ad157daba273973846168f","last_revision":"2022-11-22T12:03:48Z","first_revision":"2006-04-17T19:46:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.202547","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مايورباني","bh":"श्रेणी:मयूरभंज जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ময়ূরভঞ্জ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mayurbhanj","en":"Category:Mayurbhanj district","fa":"رده:بخش مایوربانج","hi":"श्रेणी:मयूरभंज ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:மயூர்பஞ்சு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع میوربھنج"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील मयूरभंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील मयूरभंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Muirbhanj district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नबरंगपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''नबरंगपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"8d96b0901fced8f70f121e4b8cc1e1d565d25b2789f4b399bb8a5395e44a2d49","last_revision":"2023-01-28T05:32:00Z","first_revision":"2006-04-17T19:47:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.272856","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة نابارنجبور","bh":"श्रेणी:नबरंगपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:নবরঙ্গপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nabarangpur","en":"Category:Nabarangpur district","fa":"رده:بخش نابارنگپور","hi":"श्रेणी:नबरंगपुर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ନବରଙ୍ଗପୁର ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:நபரங்குபூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع نبرنگپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील नबरंगपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील नबरंगपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about the district of Nabrangpur in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नुआपाडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''नुआपाडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"106f1fc876b9ded056184fc0328cf623d9f8329a83dcd34ef80d7db4f6d09d8f","last_revision":"2022-11-22T12:03:27Z","first_revision":"2006-04-17T19:49:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.331112","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة نوبادا","bh":"श्रेणी:नुआपाड़ा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:নূয়াপড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nuapada","en":"Category:Nuapada district","fa":"رده:بخش نواپادا","hi":"श्रेणी:नुआपड़ा ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:நூவாபடா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع نواپاڑا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील नुआपाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील नुआपाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Nuapada district in Orissa state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नयागढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''नयागढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"511ff202f9cf6fa3fd05451be5c557e2097605c571af09cb615c85ea4cedce2c","last_revision":"2022-11-22T12:03:24Z","first_revision":"2006-04-17T19:50:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.384389","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة نايجارا","bh":"श्रेणी:नयागढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:নয়াগড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nayagarh","en":"Category:Nayagarh district","fa":"رده:بخش نایاگار","hi":"श्रेणी:नयागढ़ ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ନୟାଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:நயாகட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع نیاگڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील नयागढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील नयागढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Niagara district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पुरी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''पुरी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"ff09c69366b43842a01aedfe74166c402ad3bc8f6c88b7e8320bd93d3559aced","last_revision":"2022-11-22T12:03:30Z","first_revision":"2006-04-17T19:51:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.458573","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بوري","bh":"श्रेणी:पुरी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পুরী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Puri","en":"Category:Puri district","es":"Categoría:Distrito de Puri","fa":"رده:بخش پوری","hi":"श्रेणी:पुरी ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੁਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:புரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پوری"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील पुरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील पुरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Puri district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रायगडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''रायगडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"b1423fd7a1df75ddbff7ed764932e3cb24d51049d5e8a14e292445424b903c1f","last_revision":"2022-11-22T12:03:54Z","first_revision":"2006-04-17T19:52:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.512884","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة رايجادا","bh":"श्रेणी:रायगढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:রায়গড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Rayagada","en":"Category:Rayagada district","fa":"رده:بخش رایاگادا","hi":"श्रेणी:रायगड़ा ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:ராயகடா மாவட்டம்","te":"వర్గం:రాయగడ జిల్లా","ur":"زمرہ:رائے گڑھ ضلع (اڈيشا)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील रायगडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील रायगडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Raigada district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:संबलपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''संबलपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"21d089005e23dcccd67585a529465361c1ce74df62664c7fefaa5f288b5e290d","last_revision":"2023-01-28T05:37:31Z","first_revision":"2006-04-17T19:53:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.566980","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سامبالبور","bh":"श्रेणी:संबलपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সম্বলপুর জেলা","en":"Category:Sambalpur district","fa":"رده:بخش سامبالپور","hi":"श्रेणी:सम्बलपुर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱚᱢᱵᱚᱞᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:சம்பல்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سمبلپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील संबलपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील संबलपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sambalpur district in the Indian state of Orissa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सोनेपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''सोनेपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"0a4b0d32e693d66827cc16b75f16f4eae68168f47eeee715f2ce6d4c8277a020","last_revision":"2023-01-28T05:42:01Z","first_revision":"2006-04-17T19:53:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.621336","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سونيبور","bh":"श्रेणी:सोनपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সুবর্ণপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Subarnapur","en":"Category:Subarnapur district","fa":"رده:بخش سوبارناپور","hi":"श्रेणी:सुबर्णपुर ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:சுபர்ணபூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سونپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील सोनेपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील सोनेपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sonepur district of Orissa state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सुंदरगढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[ओरिसा]] राज्यातील '''सुंदरगढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]","hash":"0aa1536dc047c59d6dec337fc22de1d508c58dc4e95a4be036676d0765fdfdf1","last_revision":"2022-11-22T12:04:01Z","first_revision":"2006-04-17T19:54:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.677228","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سندرجاره","bh":"श्रेणी:सुंदरगढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সুন্দরগড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sundargarh","en":"Category:Sundergarh district","fa":"رده:بخش سوندرگار","hi":"श्रेणी:सुन्दरगढ़ ज़िला","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା","ta":"பகுப்பு:சுந்தர்கட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سندرگڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील सुंदरगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:ओडिशामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या ओरिसा राज्यातील सुंदरगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sundergarh district of Orissa state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Odisha","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"छत्रपुर","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[छत्रपूर]]","hash":"d9e9d35b8e354de611ed6065c0644b5499cc5d4bdab0b80588871ab9521d225e","last_revision":"2023-01-28T05:25:21Z","first_revision":"2006-04-17T21:45:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.734818","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन छत्रपूर\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन छत्रपूर","translated_text":"Redirection of Chhatrapur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"परालाखेमुंडी","wikicode":"'''परालाखेमुंडी''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गजपती जिल्हा|गजपती जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:गजपती जिल्हा]]","hash":"07ad0216d14af6784462b4bf2352b6fd87b00c28520f20f77c8d9c438b0e19f0","last_revision":"2016-06-29T02:54:09Z","first_revision":"2006-04-17T21:46:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.785979","cross_lingual_links":{"bn":"পারলাখেমুন্দি","bpy":"পারলাখেমুন্দি","ca":"Parlakhemundi","ceb":"Paralākhemundi","de":"Paralakhemundi","en":"Paralakhemundi","es":"Paralakhemundi","fa":"پارالاخموندی","fr":"Paralakhemundi","hi":"पारलाखेमूंदी","hif":"Parlakhemundi","it":"Paralakhemundi","mg":"Paralakhemundi","ms":"Parlakhemundi","or":"ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି","pt":"Parlakhemundi","ru":"Паралакхемунди","sat":"ᱯᱟᱨᱚᱲᱟᱠᱷᱮᱢᱩᱱᱰᱤ","sv":"Paralākhemundi","ta":"பரலகேமுண்டி","te":"పర్లాకిమిడి","ur":"پارلاکھمنڈی","vi":"Parlakhemundi","zh":"帕尔拉凯蒙迪"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"परालाखेमुंडी भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गजपती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:गजपती जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"परालाखेमुंडी भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Paralakhmundi is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गजपती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gajpati district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:गजपती जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Gazpati district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पानीकोइली","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''पानीकोइली''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[जाजपूर जिल्हा|जाजपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:जाजपूर जिल्हा]]","hash":"2ef796f1de6d1c0ec84c11529c44c19d23ef6d3dc663d670e3ef068c7f0874a1","last_revision":"2023-01-28T05:30:18Z","first_revision":"2006-04-17T21:47:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.836828","cross_lingual_links":{"en":"Panikoili","hi":"पाणिकोइली","te":"పాణికోయిలి","ur":"پانی کوئلی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"पानीकोइली भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर जाजपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:जाजपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानीकोइली भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Panicoili is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर जाजपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jajpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:जाजपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Jajpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भुवनेश्वर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = भुवनेश्वर\n| स्थानिक =\n| चित्र१ = {{Photomontage\n| photo1a = Jaydev vihar.jpg\n| photo2a = Rajpath.JPG\n| photo2b = IITBBS.jpg\n| photo3a = ORISSA SECRETARIAT.jpg\n| photo3b = Dhauilgiri Stupa top.jpg\n| photo4a = Rama Mandira Bhubaneswar Odisha1.JPG\n| photo4b = Lingaraj Temple bbsr8.jpg\n| size = 300\n| position = center\n| color = transparent\n| text = \n}}\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = ओडिशा\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[ओडिशा]]\n| जिल्हा = [[खोर्दा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = १३५\n| उंची = १४८\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८,४३,४०२\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = ८,८६,३९७\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 20 |latm = 16 |lats = 12 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 50 |longs = 24 |longEW = E\n}}\n'''भुवनेश्वर''' ही [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा| ओड़िशा]] राज्याची राजधानी व राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. भुवनेश्वर शहर ओरिसाच्या पूर्व भागात वसले आहे. [[महानदी]] भुवनेश्वरच्या ईशान्येकडून वाहते. १९४६ साली वसवले गेलेले भुवनेश्वर [[जमशेदपूर]] व [[चंदिगढ]]सोबत भारतामधील सर्वात पहिले रेखीव (Planned) शहर होते. १९४८ साली ओरिसाची राजधानी [[कटक]]हून भुवनेश्वरला हलवण्यात आली. सध्या भुवनेश्वर ओडिशाचे आर्थिक, राजकीय व शैक्षणिक केंद्र आहे. [[ओडिशा विधानसभा]] येथेच स्थित आहे. केवळ २५ किमी अंतरावर असलेली कटक व भुवनेश्वर ही भारतामधील प्रमुख [[जोडशहरे]] आहेत. [[हिंदू धर्म]]ामधील [[चार धाम]] ह्या सर्वात पवित्र तीर्थक्षेत्रांपैकी एक असलेले [[पुरी, ओडिशा|जगन्नाथपुरी]] हे स्थान भुवनेश्वरच्या ६० किमी दक्षिणेस तर [[कोणार्क सूर्य मंदिर]] ६५ किमी दक्षिणेस स्थित आहेत.\n\nअनेक सहस्रकांचा इतिहास असलेल्या भुवनेश्वरचा उल्लेख सर्वप्रथम [[कलिंगचे युद्ध|कलिंगच्या युद्धामध्ये]] आढळतो. इ.स.पूर्व दुसऱ्या शतकामध्ये खारवेलने शिशुपालगड येथे आपली राजधानी वसवली. सातव्या शतकात कलिंग साम्राज्याची राजधानी भुवनेश्वर येथेच होती. २०११ साली भुव��ेश्वरची लोकसंख्या ८.४३ लाख इतकी होती. माहिती तंत्रज्ञान उद्योगाचे व शैक्षणिक संस्थांचे नवे केंद्र बनलेले भुवनेश्वर भारतामधील झपाट्याने प्रगती करणाऱ्या शहरांपैकी एक आहे.\n\n==इतिहास==\n१९४८ मध्ये आधुनिक भुवनेश्वर शहराचा पाया घातला गेला, तरीही शहराच्या आणि आसपासच्या भागांकडे शतकांपूर्वीचा इतिहास आहे. \n\nधौली ही भुवनेश्वरजवळील कलिंग युद्धाची जागा होती. हे युद्ध इसवी सनापूर्वी २६२-२६१ या कालावधीत झाले. कलिंगावर आक्रमण केलेल्या मौर्य सम्राट अशोकाने (कारकीर्द इसपू २७२-२३६) युद्धानंतर त्या राज्यावर कब्जा केला. कलिंग  युद्धात अतोनात प्राणहानी झाल्यामुळे  अशोकाचे हृदयपरिवर्तन झाले, त्याबाबतचा शिलालेख  धोंली येथे आहे. अशोकाच्या सर्वात प्रभावी आज्ञेपैकी एक आज्ञा आधुनिक शहराच्या नैर्ऋत्येकडे ८ कि.मी. वर असलेल्या शिलालेखात कोरलेली आहे. मौर्य साम्राज्याचा अस्त झाल्यानंतर हा परिसर महामेघववाह राजघराण्याकडे गेला. खारवेल हे त्यांचे सर्वात प्रसिद्ध राज्य. शहरानजीकचा शिशुपाळगड प्रसिद्ध आहे. उदयगिरी व खंडगिरी ही जैनांची पुण्यक्षेत्रेही जवळच आहेत. उदयगिरी टेकडीतील अनेक गुंफापैकी हत्तीगुंफा ही खारवेल राजाच्या शिलालेखामुळे प्रसिद्ध आहे. खंडगिरी टेकडीत पाच गुंफा आहेत. त्यांतील इंद्रकेसरी गुंफेच्या पाठीमागील गुंफेत जैनांच्या २४ तीर्थकरांच्या मूर्ती आढळतात. त्यानंतर सातवाहन, गुप्तस, मथरास आणि शैलओभभोव यांच्यासह अनेक राजवंशांनी या भागावर राज्य केले.\n\n[[चित्र:Sisupalagada Bhubaneswar.jpg|left|thumb]]\n[[चित्र:Hatigumfa.jpg|thumb|left|Hathigumpha]]\n\nइसवी सनाच्या ७ व्या शतकात, सोमावमशी किंवा केशरी राजवंशाने या भागात आपले राज्य स्थापन केले. त्यांनी अनेक मंदिरे बांधली. केशारींनंतर, पूर्व गंगास हा कलिंग क्षेत्रावर १४ व्या शतकापर्यंत राज्य करीत होता. त्यांची राजधानी कलिंगनगर. ही सध्याच्या भुवनेश्वर जिल्ह्यात आहे. त्यांच्यानंतर, भोई वंशांचे मुकुंददेव या मराठा राजाने या परिसरात अनेक धार्मिक इमारती विकसित केल्या. भुवनेश्वरमधील बहुतेक जुनी मंदिरे ८ व्या ते १२ व्या शतकांदरम्यान शैव प्रभावाखाली करण्यात आली. अनंत वासुदेव मंदिर हे शहरातील विष्णूचे एकमेव प्राचीन मंदिर आहे. १५६८ मध्ये, अफगाण वंशाच्या Karrani राजवंशाने या क्षेत्रावर नियंत्रण मिळवले.  त्यांच्या कारकिर्दीदरम्यान, बहुतेक मंदिरे आणि इतर रचना नष्ट झाल्या किंवा खराब झाल्या.\n\n१६ व्या शतकात, क्षेत्र पंचमणी (?) मोगलांच्या नियंत्रणाखाली आले. १८ व्या शतकाच्या मध्यावर मुघलांच्या ताब्यात असलेल्या मराठ्यांनी या प्रांतात येण्यासाठी प्रवाशांना प्रोत्साहन दिले. १८०३ मध्ये हे क्षेत्र ब्रिटिश वसाहतवादी राजवटीखाली आले आणि बंगाल प्रेसिडेन्सी (१९१२  पर्यंत), बिहार आणि ओरिसा प्रांत (१९१२-१९३६) आणि ओरिसा प्रांताचे (१९३६-१९४७) भाग होते. ब्रिटिशशासित ओरिसा प्रांताची राजधानी कटक होती ती  पुरामुळे बाधित होत असे आणि आणि त्या शहराला विस्तारासाठी जागेची अडचण होती. यामुळे ३० सप्टेंबर १९४६ रोजी ओरिसा प्रांताच्या विधानसभेत(?) राजधानी स्थलांतरित करण्याच्या प्रस्ताव मांडण्यात आला. भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, १३ एप्रिल १९४८ रोजी पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी नवी राजधानी स्थापन केली.\n\nनवीन राजधानीचे नाव \"त्रिभुवनेश्वर\" किंवा \"भुवनेश्वर\" (अक्षरशः \"पृथ्वीचे प्रभू\") होते. हे शिवाचे नाव, लिंगराज राजाचे दैवत होते. ओरिसाची विधानसभा १९४९ मध्ये कटकपासून भुवनेश्वरमध्ये हलवण्यात आली. भुवनेश्वर एक आधुनिक शहर म्हणून बांधले गेले. त्याचा आराखडा  जर्मन वास्तुविशारद ओटो कॉन्निजिबर्जर यांनी बनवला. रुंद रस्ते, उद्याने आणि उद्याने तयार केली. शहराचे काही भागच या योजनेच्या पाठोपाठ आले. पण पुढील काही दशकांत ही योजना वेगाने वाढली. १९५१ मध्ये घेतलेल्या स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या जनगणनेनुसार शहरांची लोकसंख्या फक्त १६५१२ होती १९५२ ते १९८९ या कालावधीत या भागावर क्षेत्र परिषद किंवा नगर पंचायतीचा कारभार चाले. नगरपालिकेची स्थापना केवळ १२ मार्च१९७९ रोजी झाली. १९९१ च्या जनगणनेनुसार भुवनेश्वरची लोकसंख्या ४११,५४२ इतकी वाढली आहे. त्यानुसार १४ ऑगस्ट १९९४ रोजी भुवनेश्वर महापालिकेची स्थापना झाली.\n\n==वाहतूक==\n[[बिजू पटनायक विमानतळ]] हा भुवनेश्वरच्या दक्षिण भागात असून येथे [[एर इंडिया]], [[गोएर]] व [[इंडिगो]] ह्या कंपन्या [[मुंबई]], [[दिल्ली]], [[कोलकाता]], [[बंगळूर]] इत्यादी शहरांहून थेट प्रवासी विमानसेवा पुरवतात. [[भुवनेश्वर रेल्वे स्थानक]] [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[पूर्व तटीय रेल्वे]] क्षेत्राचे मुख्यालय एक स्थानक असून येथे दररोज अनेक गाड्या थांबतात. [[कोलकाता]] ते [[चेन्नई]] दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग ५]] तसेच [[राष्ट्रीय महामार्ग २०३]] भुवनेश्वरमधूनच जातात.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[भुवनेश्वर (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://www.bmc.gov.in/ भुवनेश्वर महापालिका]\n*{{wikivoyage|Bhubaneswar|भुवनेश्वर}}\n{{कॉमन्स वर्ग|Bhubaneswar|भुवनेश्वर}}\n\n{{भारतीय राज्ये आणि प्रदेशांची राजधानी}}\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:खोर्दा जिल्हा]]\n[[वर्ग:भुवनेश्वर| ]]","hash":"09df11579c9e8621dc53fcee0e763b437c6bbe9b14846670a7e3f56a4635ad01","last_revision":"2023-09-22T20:10:37Z","first_revision":"2006-04-17T21:49:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.891564","cross_lingual_links":{"ar":"بوبانسوار","arz":"بوبانسوار","ast":"Bhubaneshwar","az":"Bhubaneşvar","azb":"بوبانسور","be":"Бхубанешвар","bg":"Бхубанешвар","bh":"भुबनेश्वर","bn":"ভুবনেশ্বর","bpy":"ভুবনেশ্বর","br":"Bhubaneswar","ca":"Bhubaneswar","ce":"Бхубанешвар","ceb":"Bhubaneshwar","cs":"Bhuvanéšvar","cy":"Bhubaneswar","de":"Bhubaneswar","dty":"भुवनेश्वर","el":"Μπουμπάνεσβαρ","en":"Bhubaneswar","eo":"Bubaneŝaro","es":"Bhubaneshwar","eu":"Bhubaneswar","fa":"بهبنیسور","fi":"Bhubaneswar","fr":"Bhubaneswar","frr":"Bhubaneswar","gu":"ભુવનેશ્વર","he":"בובנשוואר","hi":"भुवनेश्वर","hif":"Bhubaneswar","hu":"Bhuvanesvar","hy":"Բհուբանեշվար","id":"Bhubaneswar","ie":"Bhubaneswar","io":"Bhubaneswar","is":"Bhubaneshwar","it":"Bhubaneswar","ja":"ブバネーシュワル","ka":"ბჰუბანესვარი","kn":"ಭುವನೇಶ್ವರ","ko":"부바네스와르","lld":"Bhubaneswar","lt":"Bhubanešvaras","lv":"Bhubanešbara","mai":"भुवनेश्वर","mg":"Bhubaneswar","ml":"ഭുവനേശ്വർ","ms":"Bhubaneswar","ne":"भुवनेश्वर","new":"भुवनेश्वर","nl":"Bhubaneswar","nb":"Bhubaneswar","oc":"Bhubaneswar","or":"ଭୁବନେଶ୍ୱର","pa":"ਭੁਬਨੇਸ਼ਵਰ","pam":"Bhubaneswar","pl":"Bhubaneswar","pnb":"بھُبنیشوَر","ps":"بوبنسوار","pt":"Bubanesvar","ro":"Bhubaneswar","ru":"Бхубанешвар","sa":"भुवनेश्वरम्","sat":"ᱵᱷᱩᱵᱽᱱᱮᱥᱚᱨ","sco":"Bhubaneswar","sd":"ڀوبينسور","simple":"Bhubaneshwar","sr":"Бубанешвар","sv":"Bhubaneswar","sw":"Bhubaneswar","ta":"புவனேசுவரம்","te":"భుబనేశ్వర్","tg":"Бхубанешвар","th":"ภุพเนศวร","tl":"Bhubaneshwar","tr":"Bhubaneswar","tt":"Бхубанешвар","uk":"Бхубанешвар","ur":"بھوبنیشور","uz":"Bxubaneshvar","vi":"Bhubaneswar","war":"Bhubaneswar","wuu":"布巴内什瓦尔","xmf":"ბჰუბანეშვარი","zh":"布巴内什瓦尔","zh-min-nan":"Bhubaneswar","zh-yue":"布巴內斯禾"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भुवनेश्वर ही भारताच्या ओड़िशा राज्याची राजधानी व राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. भुवनेश्वर शहर ओरिसाच्या पूर्व भागात वसले आहे. महानदी भुवनेश्वरच्या ईशान्येकडून वाहते. १९४६ साली वसवले गेलेले भुवनेश्वर जमशेदपूर व चंदिगढसोबत भारतामधील सर्वात पहिले रेखीव (Planned) शहर होते. १९४८ साली ओरिसाची राजधानी कटकहून भुवनेश्वरला हलवण्यात आली. सध्या भुवनेश्वर ओडिशाचे आर्थिक, राजकीय व शैक्षणिक केंद्र आहे. ओडिशा विधानसभा येथेच स्थित आहे. केवळ २५ किमी अंतरावर असलेली कटक व भुवनेश्वर ही भारतामधील प्रमुख जोडशहरे आहेत. हिंदू धर्मामधील चार धाम ह्या सर्वात पवित्र तीर्थक्षेत्रांपैकी एक असलेले जगन्नाथपुरी हे स्थान भुवनेश्वरच्या ६० किमी दक्षिणेस तर कोणार्क सूर्य मंदिर ६५ ��िमी दक्षिणेस स्थित आहेत.\n\nअनेक सहस्रकांचा इतिहास असलेल्या भुवनेश्वरचा उल्लेख सर्वप्रथम कलिंगच्या युद्धामध्ये आढळतो. इ.स.पूर्व दुसऱ्या शतकामध्ये खारवेलने शिशुपालगड येथे आपली राजधानी वसवली. सातव्या शतकात कलिंग साम्राज्याची राजधानी भुवनेश्वर येथेच होती. २०११ साली भुवनेश्वरची लोकसंख्या ८.४३ लाख इतकी होती. माहिती तंत्रज्ञान उद्योगाचे व शैक्षणिक संस्थांचे नवे केंद्र बनलेले भुवनेश्वर भारतामधील झपाट्याने प्रगती करणाऱ्या शहरांपैकी एक आहे.\n\n१९४८ मध्ये आधुनिक भुवनेश्वर शहराचा पाया घातला गेला, तरीही शहराच्या आणि आसपासच्या भागांकडे शतकांपूर्वीचा इतिहास आहे.\n\nधौली ही भुवनेश्वरजवळील कलिंग युद्धाची जागा होती. हे युद्ध इसवी सनापूर्वी २६२-२६१ या कालावधीत झाले. कलिंगावर आक्रमण केलेल्या मौर्य सम्राट अशोकाने (कारकीर्द इसपू २७२-२३६) युद्धानंतर त्या राज्यावर कब्जा केला. कलिंग युद्धात अतोनात प्राणहानी झाल्यामुळे अशोकाचे हृदयपरिवर्तन झाले, त्याबाबतचा शिलालेख धोंली येथे आहे. अशोकाच्या सर्वात प्रभावी आज्ञेपैकी एक आज्ञा आधुनिक शहराच्या नैर्ऋत्येकडे ८ कि.मी. वर असलेल्या शिलालेखात कोरलेली आहे. मौर्य साम्राज्याचा अस्त झाल्यानंतर हा परिसर महामेघववाह राजघराण्याकडे गेला. खारवेल हे त्यांचे सर्वात प्रसिद्ध राज्य. शहरानजीकचा शिशुपाळगड प्रसिद्ध आहे. उदयगिरी व खंडगिरी ही जैनांची पुण्यक्षेत्रेही जवळच आहेत. उदयगिरी टेकडीतील अनेक गुंफापैकी हत्तीगुंफा ही खारवेल राजाच्या शिलालेखामुळे प्रसिद्ध आहे. खंडगिरी टेकडीत पाच गुंफा आहेत. त्यांतील इंद्रकेसरी गुंफेच्या पाठीमागील गुंफेत जैनांच्या २४ तीर्थकरांच्या मूर्ती आढळतात. त्यानंतर सातवाहन, गुप्तस, मथरास आणि शैलओभभोव यांच्यासह अनेक राजवंशांनी या भागावर राज्य केले.\n\nइसवी सनाच्या ७ व्या शतकात, सोमावमशी किंवा केशरी राजवंशाने या भागात आपले राज्य स्थापन केले. त्यांनी अनेक मंदिरे बांधली. केशारींनंतर, पूर्व गंगास हा कलिंग क्षेत्रावर १४ व्या शतकापर्यंत राज्य करीत होता. त्यांची राजधानी कलिंगनगर. ही सध्याच्या भुवनेश्वर जिल्ह्यात आहे. त्यांच्यानंतर, भोई वंशांचे मुकुंददेव या मराठा राजाने या परिसरात अनेक धार्मिक इमारती विकसित केल्या. भुवनेश्वरमधील बहुतेक जुनी मंदिरे ८ व्या ते १२ व्या शतक���ंदरम्यान शैव प्रभावाखाली करण्यात आली. अनंत वासुदेव मंदिर हे शहरातील विष्णूचे एकमेव प्राचीन मंदिर आहे. १५६८ मध्ये, अफगाण वंशाच्या Karrani राजवंशाने या क्षेत्रावर नियंत्रण मिळवले. त्यांच्या कारकिर्दीदरम्यान, बहुतेक मंदिरे आणि इतर रचना नष्ट झाल्या किंवा खराब झाल्या.\n\n१६ व्या शतकात, क्षेत्र पंचमणी (?) मोगलांच्या नियंत्रणाखाली आले. १८ व्या शतकाच्या मध्यावर मुघलांच्या ताब्यात असलेल्या मराठ्यांनी या प्रांतात येण्यासाठी प्रवाशांना प्रोत्साहन दिले. १८०३ मध्ये हे क्षेत्र ब्रिटिश वसाहतवादी राजवटीखाली आले आणि बंगाल प्रेसिडेन्सी (१९१२ पर्यंत), बिहार आणि ओरिसा प्रांत (१९१२-१९३६) आणि ओरिसा प्रांताचे (१९३६-१९४७) भाग होते. ब्रिटिशशासित ओरिसा प्रांताची राजधानी कटक होती ती पुरामुळे बाधित होत असे आणि आणि त्या शहराला विस्तारासाठी जागेची अडचण होती. यामुळे ३० सप्टेंबर १९४६ रोजी ओरिसा प्रांताच्या विधानसभेत(?) राजधानी स्थलांतरित करण्याच्या प्रस्ताव मांडण्यात आला. भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, १३ एप्रिल १९४८ रोजी पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी नवी राजधानी स्थापन केली.\n\nनवीन राजधानीचे नाव \"त्रिभुवनेश्वर\" किंवा \"भुवनेश्वर\" (अक्षरशः \"पृथ्वीचे प्रभू\") होते. हे शिवाचे नाव, लिंगराज राजाचे दैवत होते. ओरिसाची विधानसभा १९४९ मध्ये कटकपासून भुवनेश्वरमध्ये हलवण्यात आली. भुवनेश्वर एक आधुनिक शहर म्हणून बांधले गेले. त्याचा आराखडा जर्मन वास्तुविशारद ओटो कॉन्निजिबर्जर यांनी बनवला. रुंद रस्ते, उद्याने आणि उद्याने तयार केली. शहराचे काही भागच या योजनेच्या पाठोपाठ आले. पण पुढील काही दशकांत ही योजना वेगाने वाढली. १९५१ मध्ये घेतलेल्या स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या जनगणनेनुसार शहरांची लोकसंख्या फक्त १६५१२ होती १९५२ ते १९८९ या कालावधीत या भागावर क्षेत्र परिषद किंवा नगर पंचायतीचा कारभार चाले. नगरपालिकेची स्थापना केवळ १२ मार्च१९७९ रोजी झाली. १९९१ च्या जनगणनेनुसार भुवनेश्वरची लोकसंख्या ४११,५४२ इतकी वाढली आहे. त्यानुसार १४ ऑगस्ट १९९४ रोजी भुवनेश्वर महापालिकेची स्थापना झाली.\n\nबिजू पटनायक विमानतळ हा भुवनेश्वरच्या दक्षिण भागात असून येथे एर इंडिया, गोएर व इंडिगो ह्या कंपन्या मुंबई, दिल्ली, कोलकाता, बंगळूर इत्यादी शहरांहून थेट प्रवासी विमानसेवा पुरवतात. भुवनेश्वर रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या पूर्व तटीय रेल्वे क्षेत्राचे मुख्यालय एक स्थानक असून येथे दररोज अनेक गाड्या थांबतात. कोलकाता ते चेन्नई दरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग ५ तसेच राष्ट्रीय महामार्ग २०३ भुवनेश्वरमधूनच जातात.\n\nभुवनेश्वर (लोकसभा मतदारसंघ)\n\nभुवनेश्वर महापालिका\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:खोर्दा जिल्हा वर्ग:भुवनेश्वर\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = भुवनेश्वर\n| स्थानिक =\n| चित्र१ = {{Photomontage\n| photo1a = Jaydev vihar.jpg\n| photo2a = Rajpath.JPG\n| photo2b = IITBBS.jpg\n| photo3a = ORISSA SECRETARIAT.jpg\n| photo3b = Dhauilgiri Stupa top.jpg\n| photo4a = Rama Mandira Bhubaneswar Odisha1.JPG\n| photo4b = Lingaraj Temple bbsr8.jpg\n| size = 300\n| position = center\n| color = transparent\n| text = \n}}\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = ओडिशा\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[ओडिशा]]\n| जिल्हा = [[खोर्दा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = १३५\n| उंची = १४८\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८,४३,४०२\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = ८,८६,३९७\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 20 |latm = 16 |lats = 12 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 50 |longs = 24 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भुवनेश्वर ही भारताच्या ओड़िशा राज्याची राजधानी व राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Bhubaneswar is the capital and largest city of the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भुवनेश्वर शहर ओरिसाच्या पूर्व भागात वसले आहे.","translated_text":"The city of Bhubaneswar is located in the eastern part of Orissa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महानदी भुवनेश्वरच्या ईशान्येकडून वाहते.","translated_text":"The Great River flows northeast of Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४६ साली वसवले गेलेले भुवनेश्वर जमशेदपूर व चंदिगढसोबत भारतामधील सर्वात पहिले रेखीव (Planned) शहर होते.","translated_text":"Built in 1946, Bhubaneswar was the first planned city in India along with Jamshedpur and Chandigarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४८ साली ओरिसाची राजधानी कटकहून भुवनेश्वरला हलवण्यात आली.","translated_text":"In 1948, the capital of Orissa was moved from Cuttack to Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या भुवनेश्वर ओडिशाचे आर्थिक, राजकीय व शैक्षणिक केंद्र आहे.","translated_text":"Currently, Bhubaneswar is the economic, political and educational hub of Odisha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ओडिशा विधानसभा येथेच स्थित आहे.","translated_text":"The Odisha Assembly is located here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केवळ २५ किमी अंतरावर असलेली कटक व भुवनेश्वर ही भारतामधील प्रमुख जोडशहरे आहेत.","translated_text":"Kattak and Bhubaneswar, just 25 km away, are the major cities of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदू धर्मामधील चार धाम ह्या सर्वात पवित्र तीर्थक्षेत्रांपैकी एक असलेले जगन्नाथपुरी हे स्थान भुवनेश्वरच्या ६० किमी दक्षिणेस तर कोणार्क सूर्य मंदिर ६५ किमी दक्षिणेस स्थित आहेत.","translated_text":"One of the most sacred pilgrimage sites of Hinduism, Jagannathpuri is located 60 km south of Bhubaneswar and the Konark Sun Temple is 65 km south.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अनेक सहस्रकांचा इतिहास असलेल्या भुवनेश्वरचा उल्लेख सर्वप्रथम कलिंगच्या युद्धामध्ये आढळतो.","translated_text":"Bhubaneswar, which has a history of several millennia, is first mentioned in the Battle of Kaling.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.पूर्व दुसऱ्या शतकामध्ये खारवेलने शिशुपालगड येथे आपली राजधानी वसवली.","translated_text":"In the second century B.C., Kharvel established his capital at Shubhapalgarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सातव्या शतकात","translated_text":"In the seventh century","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कलिंग साम्राज्याची राजधानी भुवनेश्वर येथेच होती.","translated_text":"The capital of the Kaling Empire was at Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली भुवनेश्वरची लोकसंख्या ८.४३ लाख इतकी होती.","translated_text":"In 2011, Bhubaneswar had a population of 8.43 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माहिती तंत्रज्ञान उद्योगाचे व शैक्षणिक संस्थांचे नवे केंद्र बनलेले भुवनेश्वर भारतामधील झपाट्याने प्रगती करणाऱ्या शहरांपैकी एक आहे.","translated_text":"As a new hub for IT industry and educational institutions, Bhubaneswar is one of the fastest growing cities in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९४८ मध्ये आधुनिक भुवनेश्वर शहराचा पाया घातला गेला, तरीही शहराच्या आणि आसपासच्या भागांकडे शतकांपूर्वीचा इतिहास आहे.","translated_text":"Although the modern city of Bhubaneswar was founded in 1948, the city and its surroundings have a history dating back centuries.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धौली ही भुवनेश्वरजवळील कलिंग युद्धाची जागा होती.","translated_text":"Dhuli was the site of the Kaling War near Bhubaneswar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे युद्ध इसवी सनापूर्वी २६२-२६१ या कालावधीत झाले.","translated_text":"It was fought between 262 and 261 BC.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कलिंगावर आक्रमण केलेल्या मौर्य सम्राट अशोकाने (कारकीर्द इसपू २७२-२३६) युद्धानंतर त्या राज्यावर कब्जा केला.","translated_text":"The Mauryan Emperor Ashoka (272-236) who invaded Kalinga conquered the kingdom after the war.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कलिंग युद्धात अतोनात प्राणहानी झाल्यामुळे अशोकाचे हृदयपरिवर्तन झाले, त्याबाबतचा शिलालेख धोंली येथे आहे.","translated_text":"An inscription in Dhoni depicts Ashoka's change of heart as he lost his life in the Battle of Kaling.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अशोकाच्या सर्वात प्रभावी आज्ञेपैकी एक आज्ञा आधुनिक शहराच्या नैर्ऋत्येकडे ८ कि.मी.","translated_text":"One of Ashoka's most influential commandments was to travel five miles [8 km] to the northwest of the modern city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर असलेल्या शिलालेखात कोरलेली आहे.","translated_text":"It is engraved on the inscription above.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मौर्य साम्राज्याचा अस्त झाल्यानंतर हा परिसर महामेघववाह राजघराण्याकडे गेला.","translated_text":"After the decline of the Mauryan Empire, the area passed to the Great Clouds dynasty.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खारवेल हे त्यांचे सर्वात प्रसिद्ध राज्य.","translated_text":"Kharvel is their most famous state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरानजीकचा शिशुपाळगड प्रसिद्ध आहे. उदयगिरी","translated_text":"The nursery near the town is famous.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"व खंडगिरी ही जैनांची पुण्यक्षेत्रेही जवळच आहेत. उदयगिरी","translated_text":"And Khanggiri is also near the culmination of Jainism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"टेकडीतील अनेक गुंफापैकी हत्तीगुंफा ही खारवेल राजाच्या शिलालेखामुळे प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Among the many caves in the hill, the elephant cave is famous for the inscription of King Kharvel.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खंडगिरी टेकडीत पाच गुंफा आहेत.","translated_text":"There are five caves in the Khanggiri hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांतील इंद्रकेसरी गुंफेच्या पाठीमागील गुंफेत जैनांच्या २४ तीर्थकरांच्या मूर्ती आढळतात.","translated_text":"At the back of Indra Kesari Cave there are 24 statues of Jain pilgrims.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानंतर सातवाहन, गुप्तस, मथरास आणि शैलओभभोव यांच्यासह अनेक राजवंशांनी या भागावर राज्य केले.","translated_text":"Several dynasties ruled over the region, including Sattvahan, Gupta, Mathras, and Shalovhov.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इसवी सनाच्या ७ व्या शतकात, सोमावमशी किंवा केशरी राजवंशाने या भागात आपले राज्य स्थापन केले.","translated_text":"In the 7th century CE, the Somawamashi or Kesari dynasty established their kingdom in the region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी अनेक मंदिरे बांधली.","translated_text":"He built many temples.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केशारींनंतर, पूर्व गंगास हा कलिंग क्षेत्रावर १४ व्या शतकापर्यंत राज्य करीत होता.","translated_text":"After Kesari, East Ganga ruled the Kaling region until the 14th century.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांची राजधानी कलिंगनगर.","translated_text":"Their capital is Kaliningrad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही सध्याच्या भुवनेश्वर जिल्ह्यात आहे.","translated_text":"It is located in the present Bhubaneswar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्यानंतर, भोई वंशांचे मुकुंददेव या मराठा राजाने या परिसरात अनेक धार्मिक इमारती विकसित केल्या.","translated_text":"After him, Mukunddev, a Maratha king of the Bhoi tribe, developed many religious buildings in the area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भुवनेश्वरमधील बहुतेक जुनी मंदिरे ८ व्या ते १२ व्या शतकांदरम्यान शैव प्रभावाखाली करण्यात आली. अनंत वासुदेव मंदिर हे शहरातील विष्णूचे एकमेव प्राचीन मंदिर आहे.","translated_text":"Most of the old temples in Bhubaneswar were constructed between the 8th and 12th centuries under the influence of Shavi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५६८ मध्ये, अफगाण वंशाच्या Karrani राजवंशाने या क्षेत्रावर नियंत्रण मिळवले.","translated_text":"In 1568, the Karrani dynasty of Afghan descent took control of the region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या कारकिर्दीदरम्यान, बहुतेक मंदिरे आणि इतर रचना नष्ट झाल्या किंवा खराब झाल्या.","translated_text":"During his tenure, most temples and other structures were destroyed or damaged.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६ व्या शतकात, क्षेत्र पंचमणी (?)","translated_text":"In the 16th century, the area of Panchamani (?)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोगलांच्या नियंत्रणाखाली आले.","translated_text":"It came under the control of the Mughals.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८ व्या शतकाच्या मध्यावर मुघलांच्या ताब्यात असलेल्या मराठ्यांनी या प्रांतात येण्यासाठी प्रवाशांना प्रोत्साहन दिले.","translated_text":"In the mid-18th century, the Marathas under Mughal rule encouraged travelers to visit the region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८०३ मध्ये हे क्षेत्र ब्रिटिश वसाहतवादी राजवटीखाली आले आणि बंगाल प्रेसिडेन्सी (१९१२ पर्यंत), बिहार आणि ओरिसा प्रांत (१९१२-१९३६) आणि ओरिसा प्रांताचे (१९३६-१९४७) भाग होते.","translated_text":"The region came under British colonial rule in 1803 and was part of the Bengal Presidency (until 1912), Bihar and Orissa Province (1912-1936) and Orissa Province (1936-1947).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिशशासित ओरिसा प्रांताची राजधानी कटक होती ती पुरामुळे बाधित होत असे आणि आणि त्या शहराला विस्तारासाठी जागेची अडचण होती.","translated_text":"The British-ruled province of Orissa, the capital city of Katak, was plagued by flooding and the city had difficulty finding space for expansion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे ३० सप्टेंबर १९४६ रोजी ओरिसा प्रांताच्या विधानसभेत(?) राजधानी स्थलांतरित करण्याच्या प्रस्ताव मांडण्यात आला.","translated_text":"This led to a proposal to relocate the capital on 30 September 1946 by the Orissa Provincial Assembly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर, १३ एप्रिल १९४८ रोजी पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांनी नवी राजधानी स्थापन केली.","translated_text":"After India's independence, the new capital was established by Prime Minister Pandit Jawaharlal Nehru on April 13, 1948.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नवीन राजधानीचे नाव \"त्रिभुवनेश्वर\" किंवा \"भुवनेश्वर\" (अक्षरशः \"पृथ्वीचे प्रभू\") होते.","translated_text":"The name of the new capital was \"Tribuneshwar\" or \"Bhuvaneshwar\" (literally \"Lord of the Earth\").","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शिवाचे नाव, लिंगराज राजाचे दैवत होते.","translated_text":"This was the name of Lord Shiva, the god of King Lingaraj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ओरिसाची विधानसभा १९४९ मध्ये कटकपासून भुवनेश्वरमध्ये हलवण्यात आली.","translated_text":"The assembly of Orissa was moved from Cuttack to Bhubaneswar in 1949.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भुवनेश्वर एक आधुनिक शहर म्हणून बांधले गेले.","translated_text":"Bhubaneswar was built as a modern city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचा आराखडा जर्मन वास्तुविशारद ओटो कॉन्निजिबर्जर यांनी बनवला.","translated_text":"It was designed by the German architect Otto Konnigberger.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रुंद रस्ते, उद्याने आणि उद्याने तयार केली.","translated_text":"He created wide roads, parks and gardens.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहराचे काही भागच या योजनेच्या पाठोपाठ आले.","translated_text":"Only parts of the city followed this plan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण पुढील काही दशकांत ही योजना वेगाने वाढली.","translated_text":"But over the next few decades, the scheme grew rapidly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५१ मध्ये घेतलेल्या स्वतंत्र भारताच्या पहिल्या जनगणनेनुसार शहरांची लोकसंख्या फक्त १६५१२ होती १९५२ ते १९८९ या कालावधीत या भागावर क्षेत्र परिषद किंवा नगर पंचायतीचा कारभार चाले.","translated_text":"According to the first census of independent India in 1951, the population of the towns was only 165,122. Between 1952 and 1989, the area was administered by a Regional Council or Nagar Panchayat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नगरपालिकेची स्थापना केवळ १२ मार्च१९७९ रोजी झाली.","translated_text":"The municipality was established only on 12 March 1979.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१ च्या जनगणनेनुसार भुवनेश्वरची लोकसंख्या ४११,५४२ इतकी वाढली आहे.","translated_text":"According to the 1991 census, the population of Bhubaneswar has increased to 411,542.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानुसार १४ ऑगस्ट १९९४ रोजी भुवनेश्वर महापालिकेची स्थापना झाली.","translated_text":"Accordingly, Bhubaneswar Municipality was established on 14th August 1994.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिजू पटनायक विमानतळ हा भुवनेश्वरच्या दक्षिण भागात असून येथे एर इंडिया, गोएर व इंडिगो ह्या कंपन्या मुंबई, दिल्ली, कोलकाता, बंगळूर इत्यादी शहरांहून थेट प्रवासी विमानसेवा पुरवतात.","translated_text":"Biju Patnaik Airport is located in the southern part of Bhubaneswar and is served by airlines like Air India, Goer and Indigo from Mumbai, Delhi, Kolkata, Bangalore etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भुवनेश्वर रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या पूर्व तटीय रेल्वे क्षेत्राचे मुख्यालय एक स्थानक असून येथे दररोज अनेक गाड्या थांबतात.","translated_text":"Bhubaneswar Railway Station is the headquarters of the East Coast Railway sector of Indian Railways with several trains stopping here every day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोलकाता ते चेन्नई दरम्यान धावणारा राष��ट्रीय महामार्ग ५ तसेच राष्ट्रीय महामार्ग २०३ भुवनेश्वरमधूनच जातात.","translated_text":"National Highway 5 runs between Kolkata and Chennai and National Highway 203 passes through Bhubaneswar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भुवनेश्वर (लोकसभा मतदारसंघ)","translated_text":"Bhubaneswar (Lok Sabha constituency)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भुवनेश्वर महापालिका","translated_text":"Municipality of Bhubaneswar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:खोर्दा जिल्हा वर्ग:भुवनेश्वर","translated_text":"Class:Cities in Odisha Class:Khorda District Class:Bhuwaneshwar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भवानीपटना","wikicode":"'''भवानीपटना''' [[भारत]]ाच्या [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कालाहंडी जिल्हा|कालाहंडी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:कालाहंडी जिल्हा]]","hash":"dc20a73aa74ebb8e25b5d7e99cf45e8eabc6d49f29cdd3c0daa80e8e7676f5ac","last_revision":"2019-03-06T08:40:50Z","first_revision":"2006-04-17T21:50:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:32.943778","cross_lingual_links":{"bn":"ভবানীপাটনা","bpy":"ভৱানিপাতনা","ceb":"Bhawānipatna","de":"Bhawanipatna","en":"Bhawanipatna","es":"Bhawanipatna","fa":"بهاونیپاتنا","fr":"Bhawanipatna","gu":"ભવાનીપટના","hi":"भवानीपटना","it":"Bhawanipatna","mg":"Bhawanipatna","ms":"Bhawanipatna","new":"भवानीपाटना","or":"ଭବାନୀପାଟଣା","ru":"Бхаванипатна","sat":"ᱵᱷᱚᱵᱟᱱᱤᱯᱟᱴᱬᱟ","sv":"Bhawānipatna","ta":"பவானிபட்டணம்","te":"భవానీపట్న","ur":"بھوانی پٹنہ","vi":"Bhawanipatna","zh":"巴瓦尼帕特纳"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भवानीपटना भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कालाहंडी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कालाहंडी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भवानीपटना भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bhavanipatna is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कालाहंडी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kalahandi district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कालाहंडी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Calahandi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फुलबनी","wikicode":"'''फुलबनी''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कंधमाळ जिल्हा|कंधमाळ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:कंधमाळ जिल्हा]]","hash":"1053784ed9afa26bef9b1aeba598f7c571dd5ad853b4aa18d3a32e0d7415770b","last_revision":"2022-12-24T15:01:59Z","first_revision":"2006-04-17T21:50:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.007862","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"फुलबनी भारताच्या ओडिशा र���ज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कंधमाळ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कंधमाळ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फुलबनी भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Fulbani is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कंधमाळ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Khandamal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:कंधमाळ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Khandamal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बारीपाडा","wikicode":"{{गल्लत|बारीपाडा, धुळे}}\n'''बारीपाडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[ओडिशा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मयूरभंज जिल्हा|मयूरभंज जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:ओडिशामधील शहरे]]\n[[वर्ग:मयूरभंज जिल्हा]]","hash":"f10d340cb50670438ea75604997f0befe56ec572d4cab6a760468bfae768e11f","last_revision":"2018-08-06T17:00:57Z","first_revision":"2006-04-17T21:51:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.079684","cross_lingual_links":{"bh":"बारीपदा","bn":"বারিপদা","bpy":"বারিপদ","ceb":"Baripāda","de":"Baripada","en":"Baripada","eo":"Baripada","es":"Baripada","fr":"Baripada","gu":"બારિપદા","hi":"बारिपदा","hif":"Baripada Town","it":"Baripada","mg":"Baripada","ms":"Baripada","ne":"बारीपदा","new":"बारिपदा","nb":"Baripada","or":"ବାରିପଦା","pam":"Baripada","ro":"Baripada","ru":"Барипада","sat":"ᱵᱟᱨᱤᱯᱚᱫᱟ","sv":"Baripada","ta":"பரிபடா","te":"బారిపడా","ur":"باریپادا","vi":"Baripada","zh":"巴里帕达"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"बारीपाडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मयूरभंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:मयूरभंज जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बारीपाडा भारताच्या ओडिशा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Baripada is a city in the Indian state of Odisha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मयूरभंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Muirbhanj district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील शहरे वर्ग:मयूरभंज जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Odisha Category:Mayarbhanj district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:ओडिशा - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n<!-- PLEASE ADD LINKS ONLY TO ARTICLES WHICH ARE PRESENT -->\n| bodystyle = background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;\n| titlestyle = background:#ccccff;  \n| abovestyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center; \n| belowstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;\n| groupstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;\n| liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n| oddstyle = background:transparent;\n| evenstyle = background:#f7f7f7;\n| name  = ओरिसा - जिल्हे\n| title = [[ओडिशा|ओडिशा राज्य]] [[File:Konarak Sun Temple Wheel By Piyal Kundu (2).jpg|50px]]\n| image = [[File:Orissa districts blank red.png|100px|ओडिशा राज्य]]\n| style=border:1px solid\n| state = collapsed\n<!--|state=uncollapsed-->\n| group1 = [[राजधानी]]\n| list1 = [[भुवनेश्वर]] \n| group2 = [[ओरिसामधील जिल्हे|ओडिशामधील जिल्हे]]\n| list2 = [[अंगुल जिल्हा|अंगुल]] {{•}} [[कंधमाल जिल्हा|कंधमाल]] {{•}} [[कटक जिल्हा|कटक]] {{•}} [[कालाहंडी जिल्हा|कालाहंडी]] {{•}} [[केंद्रपाडा जिल्हा|केंद्रपाडा]] {{•}} [[केओन्झार जिल्हा|केओन्झार]] {{•}} [[कोरापुट जिल्हा|कोरापुट]] {{•}} [[खोर्दा जिल्हा|खोर्दा]] {{•}} [[गंजम जिल्हा|गंजम]] {{•}} [[गजपती जिल्हा|गजपती]] {{•}} [[जगतसिंगपुर जिल्हा|जगतसिंगपुर]] {{•}} [[जाजपुर जिल्हा|जाजपुर]] {{•}} [[झर्सुगुडा जिल्हा|झर्सुगुडा]] {{•}} [[देवगढ जिल्हा|देवगढ]] {{•}} [[धेनकनाल जिल्हा|धेनकनाल]] {{•}} [[नबरंगपुर जिल्हा|नबरंगपुर]] {{•}} [[नयागढ जिल्हा|नयागढ]] {{•}} [[नुआपाडा जिल्हा|नुआपाडा]] {{•}} [[पुरी जिल्हा|पुरी]] {{•}} [[बरागढ जिल्हा|बरागढ]] {{•}} [[बालनगिर जिल्हा|बालनगिर]] {{•}} [[बालेश्वर जिल्हा|बालेश्वर]] {{•}} [[बौध जिल्हा|बौध]] {{•}} [[भद्रक जिल्हा|भद्रक]] {{•}} [[मयूरभंज जिल्हा|मयूरभंज]] {{•}} [[मलकनगिरी जिल्हा|मलकनगिरी]] {{•}} [[रायगडा जिल्हा|रायगडा]] {{•}} [[संबलपुर जिल्हा|संबलपुर]] {{•}} [[सुंदरगढ जिल्हा|सुंदरगढ]] {{•}} [[सोनेपुर जिल्हा|सोनेपुर]]\n| group3 = ऐतिहासिक ठिकाणे\n| list3 = [[कोणार्क सूर्य मंदिर]] \n| group4 = प्रमुख शहरे\n| list4 = [[कटक]] {{•}} [[भुवनेश्वर]] {{•}} [[पुरी]] \n| group5 = [[ओडिशा|ओडिशा राज्यातील नद्या]]\n| list5 = [[महानदी]] {{•}}[[देवी नदी]] {{•}}[[ब्राम्हणी]] {{•}} [[तेल नदी]] {{•}} [[वैतरणी]]{{•}} [[सुवर्णरेखा]] {{•}} [[ऋशिकुला]] {{•}} [[वमसधारा]] {{•}} [[नागावलि]] {{•}} [[इन्द्रावती]]      \n}}<noinclude>\n[[वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे]]\n\n</noinclude>","hash":"3a0cd3aaab4b409e8615b4625ca002ac8869bf0ee236e78a23d4415995db8389","last_revision":"2022-11-22T12:02:14Z","first_revision":"2006-04-17T21:52:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.141836","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ओडिशामधील जिल्हे वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे","translated_text":"Class: Districts in Odisha Class: Indian Route Pattern","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"खोर्दा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[खोर्दा जिल्हा]]","hash":"3559d2f66f0844af2197eca6f58281a0f3a59254e308080b981e9f2b9560a38f","last_revision":"2011-01-24T19:18:32Z","first_revision":"2006-04-17T21:58:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.203291","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन खोर्दा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन खोर्दा जिल्हा","translated_text":"Redirection of Khurda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"त्रिपुरामधील जिल्हे","wikicode":"[[चित्र:Tripura-district-map.svg|350 px|इवलेसे|त्रिपुरा राज्याचे ८ जिल्हे व मुख्यालये]]\n'''[[त्रिपुरा]]''' हे [[ईशान्य भारत]]ामधील  राज्य एकूण ८ [[जिल्हा|जिल्ह्यांमध्ये]] विभागले गेले आहे. १९७२ साली त्रिपुरा स्वतंत्र राज्य बनल्यानंतर ४ जिल्ह्यांची निर्मिती करण्यात आली. २०१२ साली ४ नवे जिल्हे स्थापन करण्यात आले.\n\n==तपशील==\n{| class=\"wikitable sortable\"\n|- style=\"background:#ccc; text-align:center;\"\n! जिल्हा !! मुख्यालय !! क्षेत्रफळ किमी<sup>2</sup>. !! लोकसंख्या !! लिंग गुणोत्तर !! साक्षरता !! लोकसंख्या घनता\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[धलाई जिल्हा]] || [[अम्बासा]] || 2400 || 3,77,988 || 945 || 86.82 || 157\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा]] || [[बेलोनिया]] || 1534.2 || 4,33,737 || 956 || 85.09 || 283\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[गोमती जिल्हा]] || [[उदयपूर, त्रिपुरा|उदयपूर]] || 1522.8 || 4,36,868 || 959 || 86.19 || 287\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[उत्तर त्रिपुरा जिल्हा]] || [[धर्मनगर]] || 1444.5 || 4,15,946 || 968 || 88.77 || 288\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n|  [[सिपाहीजाला जिल्हा]] || [[विश्रामगंज]] || 1044.78 || 4,84,233 || 952 || 84.14 || 463\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[खोवाई जिल्हा]] || [[खोवाई]] || 1005.67 || 3,27,391 || 961 || 88.37 || 326\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा]] || [[आगरताळा]] || 942.55 || 9,17,534 || 972 || 91.69 || 973\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[उनाकोटी जिल्हा]] || [[कैलासहर]] || 591.93 || 2,77,335 || 966 || 87.58 || 469\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"8c1b7611c2130d8cf7df0162b0b3fc82bccdd65d576a8f4a9a4ead455f16f4de","last_revision":"2017-03-29T06:58:42Z","first_revision":"2006-04-17T22:08:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.263724","cross_lingual_links":{"as":"ত্ৰিপুৰাৰ জিলাসমূহ","bn":"ত্রিপুরার জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Tripura","fi":"Tripuran piirikunnat","fr":"Liste des districts du Tripura","hi":"त्रिपुरा के जिले","ml":"ത്രിപുരയിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Tripura","nb":"Distrikter i Tripura","ru":"Список округов Трипуры","sat":"ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Tripura","te":"త్రిపుర జిల్లాల జాబితా","ur":"تری پورہ کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ტრიპურაშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"特里普拉邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"त्रिपुरा हे ईशान्य भारतामधील राज्य एकूण ८ जिल्ह्यांमध्ये विभागले गेले आहे. १९७२ साली त्रिपुरा स्वतंत्र राज्य बनल्यानंतर ४ जिल्ह्यांची निर्मिती करण्यात आली. २०१२ साली ४ नवे जिल्हे स्थापन करण्यात आले.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"त्रिपुरा हे ईशान्य भारतामधील राज्य एकूण ८ जिल्ह्यांमध्ये विभागले गेले आहे.","translated_text":"Tripura is a state in Northeast India divided into eight districts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ साली त्रिपुरा स्वतंत्र राज्य बनल्यानंतर ४ जिल्ह्यांची निर्मिती करण्यात आली.","translated_text":"Four districts were created after Tripura became an independent state in 1972.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१२ साली ४ नवे जिल्हे स्थापन करण्यात आले.","translated_text":"In 2012, four new districts were created.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तपशील","translated_text":"Details","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable\"\n|- style=\"background:#ccc; text-align:center;\"\n! जिल्हा !! मुख्यालय !! क्षेत्रफळ किमी<sup>2</sup>. !! लोकसंख्या !! लिंग गुणोत्तर !! साक्षरता !! लोकसंख्या घनता\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[धलाई जिल्हा]] || [[अम्बासा]] || 2400 || 3,77,988 || 945 || 86.82 || 157\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा]] || [[बेलोनिया]] || 1534.2 || 4,33,737 || 956 || 85.09 || 283\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[गोमती जिल्हा]] || [[उदयपूर, त्रिपुरा|उदयपूर]] || 1522.8 || 4,36,868 || 959 || 86.19 || 287\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[उत्तर त्रिपुरा जिल्हा]] || [[धर्मनगर]] || 1444.5 || 4,15,946 || 968 || 88.77 || 288\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n|  [[सिपाहीजाला जिल्हा]] || [[विश्रामगंज]] || 1044.78 || 4,84,233 || 952 || 84.14 || 463\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[खोवाई जिल्हा]] || [[खोवाई]] || 1005.67 || 3,27,391 || 961 || 88.37 || 326\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा]] || [[आगरताळा]] || 942.55 || 9,17,534 || 972 || 91.69 || 973\n|- style=\"vertical-align: middle; text-align: center;\"\n| [[उनाकोटी जिल्हा]] || [[कैलासहर]] || 591.93 || 2,77,335 || 966 || 87.58 || 469\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Tripura Category:Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धलाई जिल्हा","wikicode":"'''धलाई जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अम्बासा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{त्रिपुरा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:धलाई जिल्हा]]\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"5e565e23f9f92d8b3fbae55b1f0f74cb15f7db9b15a24f3810146fec19b85179","last_revision":"2023-01-28T11:32:59Z","first_revision":"2006-04-18T01:57:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.317286","cross_lingual_links":{"ar":"دهالي","arz":"دهالى","awa":"धलाई जिला","bh":"धलाई जिला","bn":"ধলাই জেলা","ceb":"Dhalai (distrito)","da":"Dhalai (distrikt)","de":"Dhalai","en":"Dhalai district","es":"Distrito de Dhalai","eu":"Dhalai barrutia","fa":"بخش دالای","fi":"Dhalain piirikunta","fr":"District de Dhalai","hi":"धलाई जिला","it":"Distretto di Dhalai","ml":"ധലായ് ജില്ല","ne":"धलाई जिल्ला","nl":"Dhalai","nb":"Dhalai (distrikt)","oc":"Districte de Dhalai","pnb":"ضلع دھالائ","ru":"Дхалай","sa":"धलाइमण्डलम्","sat":"ᱫᱷᱟᱞᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dhalai","ta":"தலாய் மாவட்டம்","te":"దలై జిల్లా","ur":"دھلائی ضلع","vi":"Dhalai (huyện)","zh":"达来县","zh-min-nan":"Dhalai"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"धलाई जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अम्बासा येथे आहे.\n\nवर्ग:धलाई जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धलाई जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Dhalai District is a district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अम्बासा येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Ambasa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:धलाई जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Dalai District Class:Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उत्तर त्रिपुरा जिल्हा","wikicode":"'''उत्तर त्रिपुरा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[धर्मनगर]] येथे आहे. या जिल्हात तीन तालुके किंवा उपविभाग आहेत.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६,९३,२८१ होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{त्रिपुरा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर त्रिपुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"9826c71b502b706296cc18da985a86ee77cc8bc56f9a5cf7221938263ac4e01b","last_revision":"2023-01-28T11:31:47Z","first_revision":"2006-04-18T01:58:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.368335","cross_lingual_links":{"ar":"شمال تريبورة","arz":"تريبورا شمال","as":"উত্তৰ ত্ৰিপুৰা জিলা","bh":"उत्तरी त्रिपुरा जिला","bn":"উত্তর ত্রিপুরা জেলা","ceb":"North Tripura","da":"North Tripura (distrikt)","de":"North Tripura","en":"North Tripura district","es":"Distrito de Tripura septentrional","eu":"North Tripura barrutia","fa":"بخش تریپورای شمالی","fi":"Pohjois-Tripuran piirikunta","fr":"District du Tripura septentrional","hi":"उत्तर त्रिपुरा ज़िला","it":"Distretto del Tripura Settentrionale","ms":"Kanchanpur","ne":"उत्तर त्रिपुरा जिल्ला","nl":"Noord-Tripura","nb":"North Tripura (distrikt)","oc":"Districte de North Tripura","pnb":"ضلع اتلا تریپورا","ru":"Северная Трипура","sa":"उत्तरत्रिपुरामण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"North Tripura","ta":"வடக்கு திரிப்புரா மாவட்டம்","te":"ఉత్తర త్రిపుర జిల్లా","ur":"شمالی تری پورہ ضلع","vi":"Bắc Tripura","zh":"北特里普拉县","zh-min-nan":"Noord-Tripura"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"उत्तर त्रिपुरा जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र धर्मनगर येथे आहे. या जिल्हात तीन तालुके किंवा उपविभाग आहेत.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६,९३,२८१ होती.\n\nवर्ग:उत्तर त्रिपुरा जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर त्रिपुरा जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"North Tripura District is a district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र धर्मनगर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Dharmanagar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्हात तीन तालुके किंवा उपविभाग आहेत.","translated_text":"The district has three districts or subdivisions.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६,९३,२८१ होती.","translated_text":"The population was 6,93,281 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर त्रिपुरा जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: North Tripura District Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा","wikicode":"'''दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बेलोनिया]] येथे आहे. हे पूर्वी [[उदयपुर, त्रिपुरा|उदयपुर]] येथे होते.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४,५३,०७९ इतकी होती. \n\n==चतुःसीमा==\n\n{{त्रिपुरा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"686bd80c2763984e10e7b9f01b3225213e56524c432f1053e4309a201e10891a","last_revision":"2023-09-09T12:37:55Z","first_revision":"2006-04-18T01:58:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.417523","cross_lingual_links":{"ar":"جنوب تريبورا","arz":"جنوب تريبورا","as":"দক্ষিণ ত্ৰিপুৰা জিলা","awa":"दक्षिण त्रिपुरा जिला","bh":"दक्षिण त्रिपुरा जिला","bn":"দক্ষিণ ত্রিপুরা জেলা","ceb":"South Tripura","da":"South Tripura (distrikt)","de":"South Tripura","en":"South Tripura district","es":"Distrito de Tripura meridional","eu":"South Tripura barrutia","fa":"بخش تریپورای جنوبی","fi":"Etelä-Tripuran piirikunta","fr":"District du Tripura méridional","hi":"दक्षिण त्रिपुरा जिला","it":"Distretto del Tripura Meridionale","ne":"दक्षिण त्रिपुरा जिल्ला","nl":"Zuid-Tripura","nb":"South Tripura (distrikt)","ru":"Южная Трипура","sa":"दक्षिणत्रिपुरामण्डलम्","sat":"ᱮᱛᱚᱢ ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"South Tripura","ta":"தெற்கு திரிப்புரா மாவட்டம்","te":"దక్షిణ త్రిపుర జిల్లా","ur":"جنوبی تری پورہ ضلع","vi":"Nam Tripura","zh":"南特里普拉县","zh-min-nan":"Zuid-Tripura"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बेलोनिया येथे आहे. हे पूर्वी उदयपुर येथे होते.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४,५३,०७९ इतकी होती.\n\nवर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"South Tripura District is a district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बेलोनिया येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Bologna.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे पूर्वी उदयपुर येथे होते.","translated_text":"It used to be in Udaipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४,५३,०७९ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 4,53,079.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: South Tripura District Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा","wikicode":"'''पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अगरतला]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,१८,२०० इतकी होती. हा त्रिपुरातील सर्वाधिक वस्ती असलेला जिल्हा होता.<ref name=\"districtcensus\">{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: West Tripura |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/1158/download/3646/DH_2011_1601_PART_A_DCHB_WEST_TRIPURA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>\n\n==चतुःसीमा==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{त्रिपुरा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"e37d6d22cdb42d487f471e9a4b0653d1eea56324521f17aeb854cdcf2494885c","last_revision":"2024-03-22T06:29:34Z","first_revision":"2006-04-18T01:59:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.511811","cross_lingual_links":{"ar":"غرب تريبورا","arz":"غرب تريبورا","awa":"पश्चिम त्रिपुरा जिला","bh":"पश्चिम त्रिपुरा जिला","bn":"পশ্চিম ত্রিপুরা জেলা","ceb":"West Tripura","da":"West Tripura (distrikt)","de":"West Tripura","en":"West Tripura district","es":"Distrito de Tripura occidental","eu":"West Tripura barrutia","fa":"بخش غرب تریپورا","fi":"Länsi-Tripuran piirikunta","fr":"District du Tripura occidental","hi":"पश्चिम त्रिपुरा जिला","it":"Distretto del Tripura Occidentale","ne":"पश्चिम त्रिपुरा जिल्ला","nl":"West-Tripura","nb":"West Tripura (distrikt)","oc":"Districte de West Tripura","pnb":"ضلع لیندا تریپورا","ru":"Западная Трипура","sa":"पश्चिमत्रिपुरामण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱪᱮ ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"West Tripura","ta":"மேற்கு திரிப்புரா மாவட்டம்","te":"పశ్చిమ త్రిపుర జిల్లా","ur":"مغربی تری پورہ ضلع","vi":"Tây Tripura","zh":"西特里普拉县","zh-min-nan":"West-Tripura"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अगरतला येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,१८,२०० इतकी होती. हा त्रिपुरातील सर्वाधिक वस्ती असलेला जिल्हा होता.\n\nवर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा हा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"West Tripura District is a district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अगरतला येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Agartala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,१८,२०० इतकी होती.","translated_text":"The population was 9,18,200 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा त्रिपुरातील सर्वाधिक वस्ती असलेला जिल्हा होता.","translated_text":"It was the most populous district of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: West Tripura |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/1158/download/3646/DH_2011_1601_PART_A_DCHB_WEST_TRIPURA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>","char_index":49,"name":"districtcensus","url":"https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/1158/download/3646/DH_2011_1601_PART_A_DCHB_WEST_TRIPURA.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1104,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:45.983451-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (5 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: West Tripura District Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,१८,२०० इतकी होती. हा त्रिपुरातील सर्वाधिक वस्ती असलेला जिल्हा होता.","translated_text":"The population was 9,18,200 at the 2011 census. It was the most populous district of Tripura.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: West Tripura |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/1158/download/3646/DH_2011_1601_PART_A_DCHB_WEST_TRIPURA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>","char_index":107,"name":"districtcensus","url":"https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/1158/download/3646/DH_2011_1601_PART_A_DCHB_WEST_TRIPURA.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1104,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:45.983451-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (5 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"अम्बासा","wikicode":"'''अम्बासा''' [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[धलाई जिल्हा|धलाई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे]]\n[[वर्ग:धलाई जिल्हा]]","hash":"c7ad634bc2d52a6974531d0dd54380519126e47bfbff76464caeaad94e0c5f59","last_revision":"2022-09-06T11:14:51Z","first_revision":"2006-04-18T02:00:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.579383","cross_lingual_links":{"bn":"আমবাসা","bpy":"আমবাসা","ceb":"Āmbāsa","en":"Ambassa","es":"Ambassa (Tripura)","et":"Ambassa","fa":"امباسا","fr":"Ambassa","hi":"आमबासा","it":"Ambassa","mg":"Ambassa","min":"Ambassa","ms":"Ambassa","new":"अम्बस्सा","nl":"Ambassa","or":"ଅମ୍ବସ୍ସା","sa":"अम्बास्सा","sv":"Āmbāsa","ta":"அம்பாசா","te":"అంబస్స","ur":"امباسا","vi":"Ambassa","zh":"安巴萨","zh-min-nan":"Ambassa"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"अम्बासा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर धलाई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:धलाई जिल्ह��\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अम्बासा भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ambaasa is a city in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर धलाई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Dalai district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:धलाई जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Tripura Category:Dalai district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कैलासहर","wikicode":"{{Maplink|type=point|id=|text=कैलाशहरचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{Location map|त्रिपुरा\n|lat_deg = 24.3194297\n|lon_deg = 91.9984289\n|float   = right\n|caption = कैलाशहरचे त्रिपुरामधील स्थान\n|label   = कैलाशहर\n}}\n'''कैलाशहर''' ([[बांग्ला भाषा|बंगाली]]: কৈলাসহর) हे [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक शहर व  [[उनाकोटी जिल्हा|उनाकोटी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nहे शहर भारत-[[बांगलादेश]] सीमेजवळ वसले असून २०१५ च्या अंदाजानुसार येथील लोकसंख्या २३,४१८ होती.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे]]\n[[वर्ग:उनाकोटी जिल्हा]]","hash":"e18dd7ef66f962db24f07a9aba54a08927cd41f555e546c92fffa14372bf67ba","last_revision":"2022-04-17T17:48:41Z","first_revision":"2024-09-13T04:17:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.645506","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"कैलाशहर (बंगाली: কৈলাসহর) हे भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक शहर व उनाकोटी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nहे शहर भारत-बांगलादेश सीमेजवळ वसले असून २०१५ च्या अंदाजानुसार येथील लोकसंख्या २३,४१८ होती.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:उनाकोटी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कैलाशहर (बंगाली: কৈলাসহর) हे भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक शहर व उनाकोटी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"Kailashar is a city and the administrative centre of Unakoty district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर भारत-बांगलादेश सीमेजवळ वसले असून २०१५ च्या अंदाजानुसार येथील लोकसंख्या २३,४१८ होती.","translated_text":"The city is located near the India-Bangladesh border and has an estimated population of 23,418 as of 2015.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:उनाकोटी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Tripura Category:Unakotti district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उदयपूर (त्रिपुरा)","wikicode":"''हा लेख [[त्रिपुरा]] राज्यातील उदयपुर शहराविषयी आहे. [[राजस्थान]]मधील [[उदयपूर|उदयपुर]] शहराविषयीचा लेख [[उदयपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''उदयपुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा|दक्षिण त्रिपुरा जिल्ह्याचे]] प्रशासक��य केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे]]\n[[वर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा]]","hash":"7f200d9952e93b28c12bf4be5ff0140e14fb8d236f1a42273d825d0b8d305939","last_revision":"2022-01-30T04:20:17Z","first_revision":"2006-04-18T02:02:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.699845","cross_lingual_links":{"as":"উদয়পুৰ, ত্ৰিপুৰা","bn":"উদয়পুর (ত্রিপুরা)","ca":"Udaipur (Tripura)","ceb":"Udaipur (lungsod sa Indiya, Tripura)","en":"Udaipur, Tripura","es":"Udaipur (Tripura)","fa":"اودایپور، تریپورا","fi":"Udaipur (Tripura)","hi":"उदयपुर, त्रिपुरा","it":"Udaipur (Tripura)","nl":"Udaipur (Tripura)","or":"ଉଦୟପୁର, ତ୍ରିପୁରା","pam":"Udaipur, Tripura","sa":"उदयपुर, त्रिपुरा","sat":"ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ, ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ","sv":"Udaipur, Tripura","ta":"உதய்ப்பூர், திரிப்புரா","te":"ఉదయ్‌పూర్ (త్రిపుర)","ur":"ادے پور، تری پورہ","vi":"Udaipur, Tripura","zh-min-nan":"Udaipur (Tripura)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"हा लेख त्रिपुरा राज्यातील उदयपुर शहराविषयी आहे. राजस्थानमधील उदयपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nउदयपुर भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर दक्षिण त्रिपुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख त्रिपुरा राज्यातील उदयपुर शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Udaipur in Tripura state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजस्थानमधील उदयपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Udaipur city in Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उदयपुर भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Udaipur is a city in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर दक्षिण त्रिपुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of South Tripura district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Tripura Category:Southern Tripura District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आगरताळा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = आगरताळा\n| स्थानिक = আগরতলা\n| चित्र = Agartala 01 in one.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = त्रिपुरा\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position =\n| देश = भारत\n| राज्य = [[त्रिपुरा]]\n| जिल्हा = [[पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा|पश्चिम त्रिपुरा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ७६.५\n| उंची = ७५\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,००,००४\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://agartalacity.nic.in/ agartalacity.nic.in]\n|latd = 23 |latm = 50 |lats = 0 |latNS = N\n|longd = 91 |longm = 16 |longs = 48 |longEW = E\n}}\n\n'''आगरताळा''' ({{lang-bn|আগরতলা}}) ही [[भारत]] देशाच्या [[त्रिपुरा]] राज्याची राजधानी सर्वात मोठे शहर आहे. २०११ साली ४ लाख लोकसंख्या असलेले आगरताळा [[गुवाहाटी]] व [[इंफाळ]] खालोखाल [[ईशान्य भारत]]ातील तिसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. आगरताळा त्रिपुराच्या पश्चिम भागात भारत-[[बांग्लादेश]] आंतरराष्ट्रीय सीमेपासून २ किमी अंतरावर वसले आहे.\n\n[[आगरताळा रेल्वे स्थानक]] हे रेल्वे स्थानक चालू झाल्यानंतर रेल्वेने जोडले गेलेले आगरताळा हे ईशान्य भारतातील दुसरेच राजधानीचे शहर ठरले. आजच्या घडीला येथून [[दिल्ली]] व [[कोलकाता]] शहरांसाठी थेट गाड्या सुटतात. [[आगरताळा विमानतळ]] हा शहरापासून ५ किमी अंतरावर असून येथे [[एर इंडिया]], [[इंडिगो]] इत्यादी अनेक प्रमुख [[विमान वाहतूक कंपनी|विमान वाहतूक कंपन्या]] प्रवासी सेवा पुरवतात.\n\n{{Commons category|Agartala|आगरताळा}}\n{{भारतीय राज्ये आणि प्रदेशांची राजधानी}}\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे]]\n[[वर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:आगरताळा|*]]\n[[वर्ग:भारतातील राजधान्यांची शहरे]]","hash":"4ca94406a5d7a4e9292f0d8f8e3e230e7fd323e55d99c7e6fa10ceab9c1b1caa","last_revision":"2023-02-07T06:03:51Z","first_revision":"2006-04-18T02:03:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.758274","cross_lingual_links":{"anp":"अगरतला","ar":"أجارتالا","as":"আগৰতলা","awa":"अगरतला","az":"Aqartala","azb":"اقرتلا","bg":"Агартала","bh":"अगरतला","bn":"আগরতলা","bpy":"আগরতলা","br":"Agartala","ca":"Agartala","ce":"Агартала","ceb":"Agartala (kapital sa estado sa Indiya)","cs":"Agartala","da":"Agartala","de":"Agartala","dty":"अगरतला","el":"Αγκαρτάλα","en":"Agartala","eo":"Agartalo","es":"Agartala","et":"Agartala","eu":"Agartala","fa":"آگارتالا","fi":"Agartala","fr":"Agartala","frr":"Agartala","gl":"Agartala","gom":"अगरताला","gu":"અગરતલા","he":"אגרטלה","hi":"अगरतला","hif":"Agartala","hr":"Agratala","hu":"Agartala","hy":"Ագարթալա","id":"Agartala","it":"Agartala","ja":"アガルタラ","ka":"აგარტალა","kge":"Agartala","kn":"ಅಗರ್ತಲ","ko":"아가르탈라","lld":"Agartala","lt":"Agartala","lv":"Agartala","mai":"अगरतला","mg":"Agartala","min":"Agartala","ml":"അഗർത്തല","ms":"Agartala","ne":"अगरतला","new":"अगरताल","nl":"Agartala","nb":"Agartala","oc":"Agartala","or":"ଅଗରତାଲା","pa":"ਅਗਰਤਲਾ","pam":"Agartala","pl":"Agartala","pnb":"اگرتلا","pt":"Agartalá","ro":"Agartala","ru":"Агартала","sa":"अगरतला","sat":"ᱚᱜᱚᱨᱛᱟᱞᱟ","sco":"Agartala","simple":"Agartala","sr":"Агартала","sv":"Agartala","sw":"Agartala","szl":"Agartala","ta":"அகர்தலா","te":"అగర్తల","tg":"Агартала","th":"อัครตละ","tr":"Agartala","tt":"Агартала","uk":"Агартала","ur":"اگرتلا","vi":"Agartala","war":"Agartala","wuu":"阿加尔塔拉","xmf":"აგარტალა","zh":"阿加尔塔拉","zh-min-nan":"Agartala"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"आगरताळा () ही भारत देशाच्या त्रिपुरा राज्याची राजधानी सर्वात मोठे शहर आहे. २०११ साली ४ लाख लोकसंख्या असलेले आगरताळा गुवाहाटी व इंफाळ खालोखाल ईशान्य भारतातील तिसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. आगरताळा त्रिपुराच्या पश्चिम भागात भारत-बांग्लादेश आंतरराष्ट्रीय सीमेपासून २ किमी अंतरावर वसले आहे.\n\nआगरताळा रेल्वे स्थानक हे रेल्वे स्थानक चालू झाल्यानंतर रेल्वेने जोडले गेलेले आगरताळा हे ईशान्य भारतातील ���ुसरेच राजधानीचे शहर ठरले. आजच्या घडीला येथून दिल्ली व कोलकाता शहरांसाठी थेट गाड्या सुटतात. आगरताळा विमानतळ हा शहरापासून ५ किमी अंतरावर असून येथे एर इंडिया, इंडिगो इत्यादी अनेक प्रमुख विमान वाहतूक कंपन्या प्रवासी सेवा पुरवतात.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा * वर्ग:भारतातील राजधान्यांची शहरे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = आगरताळा\n| स्थानिक = আগরতলা\n| चित्र = Agartala 01 in one.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = त्रिपुरा\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position =\n| देश = भारत\n| राज्य = [[त्रिपुरा]]\n| जिल्हा = [[पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा|पश्चिम त्रिपुरा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ७६.५\n| उंची = ७५\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,००,००४\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://agartalacity.nic.in/ agartalacity.nic.in]\n|latd = 23 |latm = 50 |lats = 0 |latNS = N\n|longd = 91 |longm = 16 |longs = 48 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आगरताळा () ही भारत देशाच्या त्रिपुरा राज्याची राजधानी सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Agratala is the capital and largest city of the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली ४ लाख लोकसंख्या असलेले आगरताळा गुवाहाटी व इंफाळ खालोखाल ईशान्य भारतातील तिसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"With a population of 4 lakh in 2011, Agartala is the third largest city in Northeast India after Guwahati and Infal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आगरताळा त्रिपुराच्या पश्चिम भागात भारत-बांग्लादेश आंतरराष्ट्रीय सीमेपासून २ किमी अंतरावर वसले आहे.","translated_text":"Agartala is located in the western part of Tripura, 2 km from the India-Bangladesh international border.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आगरताळा रेल्वे स्थानक हे रेल्वे स्थानक चालू झाल्यानंतर रेल्वेने जोडले गेलेले आगरताळा हे ईशान्य भारतातील दुसरेच राजधानीचे शहर ठरले.","translated_text":"After the opening of Agratala Railway Station, Agratala became the second capital city of Northeast India to be connected by rail.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला येथून दिल्ली व कोलकाता शहरांसाठी थेट गाड्या सुटतात.","translated_text":"As of today, direct trains run from here to Delhi and Kolkata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आगरताळा विमानतळ हा शहरापासून ५ किमी अंतरावर असून येथे एर इंडिया, इंडिगो इत्यादी अनेक प्रमुख विमान वाहतूक कंपन्या प्रवासी सेवा पुरवतात.","translated_text":"Agartala Airport is 5 km from the city and is served by many major airlines such as Air India, Indigo etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे वर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा * वर्ग:भारतातील राजधान्यांची शहरे","translated_text":"Category:Cities in Tripura Category:West Tripura District * Category:Cities of the Indian capital","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:त्रिपुरामधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरा|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|त्रिपुरा]]","hash":"cb9db798e250d7265b8e901a03d322eac1abce93af7c1e693c55678cb0079d69","last_revision":"2008-06-30T07:23:17Z","first_revision":"2006-04-18T02:04:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.833573","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في ترايبورا","as":"শ্ৰেণী:ত্ৰিপুৰাৰ নগৰ-মহানগৰ","bn":"বিষয়শ্রেণী:ত্রিপুরার শহর","bpy":"থাক:ত্রিপুরার শহর","da":"Kategori:Byer i Tripura","en":"Category:Cities and towns in Tripura","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در تریپورا","fi":"Luokka:Tripuran kaupungit","fr":"Catégorie:Ville au Tripura","hi":"श्रेणी:त्रिपुरा के शहर","ko":"분류:트리푸라주의 도시 및 마을","lt":"Kategorija:Tripuros miestai","mk":"Категорија:Градови во Трипура","ml":"വർഗ്ഗം:ത്രിപുരയിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nb":"Kategori:Byer i Tripura","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Tripura","ta":"பகுப்பு:திரிபுரா மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐตริปุระ","uk":"Категорія:Міста Трипури","ur":"زمرہ:تری پورہ کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Tripura","zh":"Category:特里普拉邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे त्रिपुरा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in Tripura, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे त्रिपुरा","translated_text":"Cities of Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उत्तर त्रिपुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील '''उत्तर त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"ff8cc6db3583f1603dae6f89bf3cd6e3d25935eee10512f77afb85bf76d39f14","last_revision":"2017-03-02T16:59:54Z","first_revision":"2006-04-18T02:47:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.884168","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:تريبورا شمال","bn":"বিষয়শ্রেণী:উত্তর ত্রিপুরা জেলা","en":"Category:North Tripura district","hi":"श्रेणी:उत्तर त्रिपुरा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱚᱧᱮ ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:வடக்கு திரிப்புரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع شمالی تری پورہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील उत्तर त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील उत्तर त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about North Tripura district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:धलाई जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील '''धलाई जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"0af344488c38329f700713fe45df6de5dc072980b6fb25a7fa8fc6d9a454c6ce","last_revision":"2014-05-24T12:37:59Z","first_revision":"2006-04-18T02:47:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.939216","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:دهالي","bn":"বিষয়শ্রেণী:ধলাই জেলা","en":"Category:Dhalai district","hi":"श्रेणी:धलाई ज़िला","ta":"பகுப்பு:தலாய் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دھلائی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील धलाई जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील धलाई जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Dhalai district in Tripura state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील '''दक्षिण त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"73cb9d767edc65a18525e0a1c2c7875d16ff5c725bd04b899c79a88cc649586b","last_revision":"2014-05-24T12:37:45Z","first_revision":"2006-04-18T02:47:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:33.994123","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:جنوب تريبورا","bn":"বিষয়শ্রেণী:দক্ষিণ ত্রিপুরা জেলা","en":"Category:South Tripura district","fa":"رده:بخش تریپورای جنوبی","hi":"श्रेणी:दक्षिण त्रिपुरा ज़िला","ta":"பகுப்பு:தெற்கு திரிப்புரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جنوبی تری پورہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील दक्षिण त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील दक्षिण त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about South Tripura district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[त्रिपुरा]] राज्यातील '''पश्चिम त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]","hash":"5087a0853092d03aabe42516ef252ff4b6d5c99275243ed4804a5ed50c2bd3a7","last_revision":"2014-05-24T12:38:14Z","first_revision":"2006-04-18T02:48:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.049571","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:غرب تريبورا","bn":"বিষয়শ্রেণী:পশ্চিম ত্রিপুরা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt West Tripura","en":"Category:West Tripura district","hi":"श्रेणी:पश्चिम त्रिपुरा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱪᱮ ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:மேற்கு திரிப்புரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مغربی تری پورہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील पश्चिम त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:त्रिप���रामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या त्रिपुरा राज्यातील पश्चिम त्रिपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about West Tripura district in the Indian state of Tripura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Tripura","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:त्रिपुरा|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"4612f100e09ab190ca6b110cfdd96bced0e4f275320104d3471dbbead4b8dcca","last_revision":"2023-01-28T10:22:43Z","first_revision":"2006-04-18T02:48:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.104030","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات ترايبورا","as":"শ্ৰেণী:ত্ৰিপুৰাৰ জিলা","azb":"بؤلمه:تریپورا بؤلوملری","bh":"श्रेणी:त्रिपुरा के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ত্রিপুরার জেলা","da":"Kategori:Distrikter i Tripura","de":"Kategorie:Distrikt in Tripura","en":"Category:Districts of Tripura","es":"Categoría:Distritos de Tripura","eu":"Kategoria:Tripurako barrutiak","fa":"رده:بخش‌های تریپورا","fi":"Luokka:Tripuran piirikunnat","fr":"Catégorie:District au Tripura","hi":"श्रेणी:त्रिपुरा के जिले","it":"Categoria:Distretti del Tripura","ml":"വർഗ്ഗം:ത്രിപുരയിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:त्रिपुराका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Tripura","nb":"Kategori:Distrikter i Tripura","pnb":"گٹھ:تریپورا دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Трипуры","sa":"वर्गः:त्रिपुराराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱛᱨᱤᱯᱩᱨᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sv":"Kategori:Distrikt i Tripura","ta":"பகுப்பு:திரிபுரா மாநிலத்திலுள்ள மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:త్రిపుర జిల్లాలు","ur":"زمرہ:تری پورہ کے اضلاع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:त्रिपुरा - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n| name      = त्रिपुरा - जिल्हे\n| title     = [[File:Seal of Tripura.svg|x16px|Seal of Tripura]] [[त्रिपुरा]] राज्यामधील [[त्रिपुरामधील जिल्हे|जिल्हे]]\n| state     = {{{state|autocollapse}}}\n| listclass = hlist\n| noportal=yes\n\n<!-- PLEASE ADD LINKS ONLY TO ARTICLES WHICH ARE PRESENT -->\n\n| above = [[भारताच्या राज्ये आणि प्रदेशांच्या राजधानीची शहरे|राजधानी]]: '''[[आगरताळा]]'''\n\n| list1  = \n*[[उत्तर त्रिपुरा जिल्हा|उत्तर त्रिपुरा]]\n*[[उनाकोटी जिल्हा|उनाकोटी]]\n*[[खोवाई जिल्हा|खोवाई]]\n*[[गोमती जिल्हा|गोमती]]\n*[[दक्षिण त्रिपुरा जिल्हा|दक्षिण त्रिपुरा]]\n*[[धलाई जिल्हा|धलाई]]\n*[[पश्चिम त्रिपुरा जिल्हा|पश्चिम त्रिपुरा]]\n*[[सिपाहीजाला जिल्हा|सिपाहीजाला]]\n}}\n\n<noinclude>\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]\n[[वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे]]\n</noinclude>","hash":"15a919beb76a6eb5c56589f63f02228f15bf941aba1c7b91f1889a40a468a2b2","last_revision":"2023-01-28T11:38:33Z","first_revision":"2006-04-18T02:50:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.158074","cross_lingual_links":{"da":"Skabelon:Distrikter i Tripura","hi":"साँचा:त्रिपुरा के जिले","nl":"Sjabloon:Navigatie deelstaat Tripura","nb":"Mal:Distrikter i Tripura","ru":"Ша��лон:Округа Трипуры"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"{{PAGENAME}} वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"{{PAGENAME}} वर्ग:त्रिपुरामधील जिल्हे","translated_text":"{{PAGENAME}} Category:Districts in Tripura","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नागालँडमधील जिल्हे","wikicode":"{{Location map+|नागालँड|width={{#if:{{{width|}}}|{{{width}}}|350}}|float={{#switch:{{{float|}}}|\"center\"|center=center|\"left\"|left=left|\"right\"|right=right|\"none\"|none=none}}\n |alt=नागालँडचे १५ जिल्हे\n |caption=नागालॅंड राज्यामधील १५ जिल्हे.\n\n |places=\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.7916|long=93.7818|position=right|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[चुमौकेडिमा जिल्हा|चुमौकेडिमा]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.92|long=93.73|position=left|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[दिमापूर जिल्हा|दिमापूर]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.8992|long=94.7808|position=bottom|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[किफाइर जिल्हा|किफाइर]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.6701|long=94.1077|position=left|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[कोहिमा जिल्हा|कोहिमा]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.4685|long=94.8092|position=top|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[लोंगलेंग जिल्हा|लोंगलेंग]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.32|long=94.50|position=top|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[मोकोकचुंग जिल्हा|मोकोकचुंग]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.75|long=95.1|position=left|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[मोन जिल्हा|मोन]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.9089|long=93.9899|position=top|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[नियुलांड जिल्हा|नियुलांड]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.2167|long=94.9919|position=bottom|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[नोक्लाक जिल्हा|नोक्लाक]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.554|long=93.7406|position=left|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[पेरेन जिल्हा|पेरेन]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.6667|long=94.5000|position=left|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[फेक जिल्हा|फेक]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.271559|long=94.831384|position=right|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[तुएनसांग जिल्हा|तुएनसांग]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=25.919530|long=94.219842|position=right|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[सेमिन्यू जिल्हा|सेमिन्यू]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.1|long=94.27|position=top|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[वोखा जिल्हा|वोखा]]</span>}}\n\n  {{Location map~|नागालँड |lat=26.020164|long=94.530842|position=top|mark=Red_pog.svg|marksize=6|label_size=70|alt= |label=<span style=\"WHITE-SPACE: nowrap\">[[झुन्हेबोटो जिल्हा|झुन्हेबोटो]]</span>}}\n}}\n[[भारत]] देशाच्या [[नागालॅंड]] राज्यात एकूण १५ जिल्हे आहेत. ह्यांपैकी ३ नवे जिल्हे २१ मध्ये मध्ये निर्माण केले गेले.\n\n==यादी==\n{|class=\"wikitable sortable mw-datatable\"\n|-class=static-row-header style=vertical-align:bottom\n! जिल्हा !! class=\"unsortable\"|मुख��यालय !! क्षेत्रफळ<br>(किमी²) !! उंची<br>(मी) !! लोकसंख्या<br>एकूण !! लोकसंख्या<br>ग्रामीण !! लोकसंख्या<br>शहरी !! निर्मिती<br/>वर्ष\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[चुमौकेडिमा जिल्हा]] || [[चुमौकेडिमा]] || 570 || 171 || 125,400 || 81,884 || 43,516 || 2021\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[दिमापूर जिल्हा]] || [[दिमापूर]] || 70 || 145 || 170,000 || 0 || 170,000 || 1997\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[किफाइर जिल्हा]] || [[किफाइर]] || 1,130 || 896 || 74,004 || 57,517 || 16,487 || 2004\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[कोहिमा जिल्हा]] || [[कोहिमा]] || 1,207 || 1,444 || 267,988 || 146,900 || 121,088 || 1957\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[लोंगलेंग जिल्हा]] || [[लोंगलेंग]] || 562 || 1,066 || 50,484 || 42,871 || 7,613 || 2004\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[मोकोकचुंग जिल्हा]] || [[मोकोकचुंग]] || 1,615 || 1,325 || 194,622 || 138,897 || 55,725 || 1957\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[मोन जिल्हा]] || [[मोन, India|मोन]] || 1,786 || 655 || 250,260 || 215,816 || 34,444 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[नियुलांड जिल्हा]] || [[नियुलांड]] || n/a || 154 || 11,876 || 11,876 || 0 || 2021\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[पेरेन जिल्हा]] || [[पेरेन]] || 2,300 || 1,445 || 95,219 || 81,429 || 13,790 || 2004\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[फेक जिल्हा]] || [[फेक]] || 2,026 || 1,524 || 163,418 || 138,843 || 24,575 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[तुएनसांग जिल्हा]] || [[तुएनसांग]] || 2,536 || 1,371 || 137,296 || 100,522 || 36,774 || 1957\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[सेमिन्यू जिल्हा]] || [[सेमिन्यू]] || 256 || 1,261 || 63,629 || 60,766 || 2863 || 2021\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[वोखा जिल्हा]] || [[वोखा]] || 1,628 || 1,313 || 166,343 || 131,339 || 35,004 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[झुन्हेबोटो जिल्हा]] || [[झुन्हेबोटो]] || 1,255 || 1,852 || 140,757 || 113,160 || 27,597 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[नोक्लाक जिल्हा]] || [[नोक्लाक]] || 1,152 || || 59,300 || 59,300 || 0 || 2017\n|}\n\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"7e4fbb791b3df9e6cc1bda38b15e7eb394b5c709186c6165224d208cf7d27f96","last_revision":"2021-12-31T05:08:42Z","first_revision":"2006-04-18T15:03:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.208504","cross_lingual_links":{"as":"নাগালেণ্ডৰ জিলাসমূহ","bn":"নাগাল্যান্ডের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Nagaland","fi":"Nagalandin piirikunnat","fr":"Liste des districts du Nagaland","hi":"नागालैण्ड के जिले","ml":"നാഗാലാൻഡിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Nagaland","ne":"नागाल्यान्डका जिल्लाहरू","nb":"Distrikter i Nagaland","ru":"Список округов Нагаленда","sat":"ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Nagaland","te":"నాగాలాండ్ జిల్లాల జాబితా","ur":"ناگالینڈ کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ნაგალენდიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"那加兰邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"भारत देशाच्या नागालॅंड राज्यात एकूण १५ जिल्हे आहेत. ह्यांपैकी ३ नवे जिल्हे २१ मध्ये मध्ये निर्माण केले गेले.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत देशाच्या नागालॅंड राज्यात एकूण १५ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are a total of 15 districts in Nagaland state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यांपैकी ३ नवे जिल्हे २१ मध्ये मध्ये निर्माण केले गेले.","translated_text":"Three of these new districts were created in 21.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"यादी","translated_text":"list","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{|class=\"wikitable sortable mw-datatable\"\n|-class=static-row-header style=vertical-align:bottom\n! जिल्हा !! class=\"unsortable\"|मुख्यालय !! क्षेत्रफळ<br>(किमी²) !! उंची<br>(मी) !! लोकसंख्या<br>एकूण !! लोकसंख्या<br>ग्रामीण !! लोकसंख्या<br>शहरी !! निर्मिती<br/>वर्ष\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[चुमौकेडिमा जिल्हा]] || [[चुमौकेडिमा]] || 570 || 171 || 125,400 || 81,884 || 43,516 || 2021\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[दिमापूर जिल्हा]] || [[दिमापूर]] || 70 || 145 || 170,000 || 0 || 170,000 || 1997\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[किफाइर जिल्हा]] || [[किफाइर]] || 1,130 || 896 || 74,004 || 57,517 || 16,487 || 2004\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[कोहिमा जिल्हा]] || [[कोहिमा]] || 1,207 || 1,444 || 267,988 || 146,900 || 121,088 || 1957\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[लोंगलेंग जिल्हा]] || [[लोंगलेंग]] || 562 || 1,066 || 50,484 || 42,871 || 7,613 || 2004\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[मोकोकचुंग जिल्हा]] || [[मोकोकचुंग]] || 1,615 || 1,325 || 194,622 || 138,897 || 55,725 || 1957\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[मोन जिल्हा]] || [[मोन, India|मोन]] || 1,786 || 655 || 250,260 || 215,816 || 34,444 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[नियुलांड जिल्हा]] || [[नियुलांड]] || n/a || 154 || 11,876 || 11,876 || 0 || 2021\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[पेरेन जिल्हा]] || [[पेरेन]] || 2,300 || 1,445 || 95,219 || 81,429 || 13,790 || 2004\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[फेक जिल्हा]] || [[फेक]] || 2,026 || 1,524 || 163,418 || 138,843 || 24,575 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[तुएनसांग जिल्हा]] || [[तुएनसांग]] || 2,536 || 1,371 || 137,296 || 100,522 || 36,774 || 1957\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[सेमिन्यू जिल्हा]] || [[सेमिन्यू]] || 256 || 1,261 || 63,629 || 60,766 || 2863 || 2021\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[वोखा जिल्हा]] || [[वोखा]] || 1,628 || 1,313 || 166,343 || 131,339 || 35,004 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[झुन्हेबोटो जिल्हा]] || [[झुन्हेबोटो]] || 1,255 || 1,852 || 140,757 || 113,160 || 27,597 || 1973\n|- style=\"text-align:right;\"\n| style=\"text-align:left\"|[[नोक्लाक जिल्हा]] || [[नोक्लाक]] || 1,152 || || 59,300 || 59,300 || 0 || 2017\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland Category:Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल १८","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|१८|१०८|१०९}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== अकरावे शतक ===\n* [[इ.स. १०२५|१०२५]] - [[बोलेस्लॉ पहिला क्रॉब्री, पोलंड|बोलेस्लॉ पहिला क्रॉब्री]] [[पोलंड]]च्या राजेपदी.\n\n=== चौदावे शतक ===\n* [[इ.स. १३३६|१३३६]] - [[हरिहर राय|हरिहर]] व [[बुक्‍क राय|बुक्‍क]] या���नी [[विजयनगर साम्राज्य|विजयनगरच्या हिंदू साम्राज्याची]] स्थापना केली.\n\n=== सोळावे शतक ===\n* [[इ.स. १५१८|१५१८]] - [[बोना स्फोर्झा, पोलंड|बोना स्फोर्झा]] [[पोलंड]]च्या राणीपदी.\n\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १७०३|१७०३]] - [[औरंगजेब|औरंगजेबाने]] [[सिंहगड]] ताब्यात घेतला.\n* [[इ.स. १७२०|१७२०]] - [[शाहू छत्रपती]] यांच्याकडून [[पहिले बाजीराव पेशवे]] यांना [[पेशवाई]]ची वस्त्रे मिळाली.\n\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८३१|१८३१]] - [[युुनिव्हर्सिटी ऑफ अलाबामा]]ची स्थापना झाली.\n* [[इ.स. १८५३|१८५३]] - [[मुंबई]]हून [[ठाणे रेल्वे स्थानक|ठाण्यापर्यंत]] रेल्वे सेवा नियमितपणे सुरू झाली.\n* [[इ.स. १८८०|१८८०]] - [[मार्शफील्ड, मिसूरी]] येथे [[एफ.४, टोर्नेडो|एफ.४]] [[टोर्नेडो]]. ९९ ठार, २०० जखमी.\n* [[इ.स. १८९८|१८९८]] - ब्रिटिश लश्करी अधिकारी व प्लेग नियंत्रक रॅंड याचा खून करणारे [[दामोदर चापेकर]] यांना फाशी.\n\n=== विसावे शतक ===\n\n* [[इ.स. १९०६|१९०६]] - [[कॅलिफोर्निया]]त [[सान फ्रांसिस्को]] येथे [[रिश्टर मापनपद्धती]]नुसार ७.८ तीव्रतेचा भूकंप. यात व यामुळे लागलेल्या आगीत सगळे शहर उद्ध्वस्त. ३,००० ते ६,००० ठार, हजारो जखमी.\n* [[इ.स. १९१२|१९१२]] - [[टायटॅनिक]]मधील वाचलेले ७०५ प्रवासी घेउन [[आर.एम.एस. कार्पेथिया]] जहाज [[न्यू यॉर्क]]ला पोचले.\n* [[इ.स. १९२३|१९२३]] - [[छत्रपती शिवाजी महाराज|छत्रपती शिवाजी महाराजांचा]] [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] पहिला अर्धपुतळा [[पुणे|पुण्याच्या]] शिवाजी मंदिरात शिवजयंतीला स्थापन करण्यात आला.\n* [[इ.स. १९२४|१९२४]] - [[सायमन व शूस्टर]] यांनी पहिले शब्दकोड्यांचे पुस्तक प्रकाशित केले.\n* [[इ.स. १९३०|१९३०]] - भारतीय क्रांतिकारकांनी [[चट्टग्राम|चितगाव]] येथील शस्त्रागार लुटले.\n* १९३० - आज काहीही बातमी नाही असे [[बी.बी.सी.]] या नभोवाणी केंद्रावरून सांगण्यात आले.\n* [[इ.स. १९३६|१९३६]] - पुण्यातील [[शनिवारवाडा]] पुरातत्त्व विभागाकडे सुपूर्त करण्यात आला.\n* [[इ.स. १९४२|१९४२]] - [[दुसरे महायुद्ध]] - [[पिएर लव्हाल]] [[विची फ्रांस]]च्या पंतप्रधानपदी.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - दुसरे महायुद्ध - [[दोस्त राष्ट्रे|दोस्त राष्ट्रांच्या]] १,०००हून अधिक विमानांनी बॉम्बफेक करून [[जर्मनी]]तील [[हेलिगोलॅंड]] हे बेट उद्ध्वस्त केले.\n* [[इ.स. १९४६|१९४६]] - [[लीग ऑफ नेशन्स]] विसर्जित.\n* [[इ.स. १९५०|१९५०]] - [[आंध्र प्रदेश|आंध्र प्रदेशातील]] [[पोचमपल्ली]] खेड्यातील [[भूदान चळवळ|भूदानाने]] [[विनोबा भावे]] यांची [[भूदान चळवळ]] सुरू झाली.\n* [[इ.स. ��९५४|१९५४]] - [[गमाल अब्दल नासर]]ने [[इजिप्त|ईजिप्त]]मध्ये सत्ता बळकावली.\n* [[इ.स. १९७१|१९७१]] - [[एर इंडिया]]चे पहिले [[बोईंग ७४७]] प्रकारचे विमान ''सम्राट अशोक'' हे [[सांताक्रूझ विमानतळ|सांताक्रूझ विमानतळावर]] दाखल झाले.\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - भारताचा पहिला भूस्थिर उपग्रह [[आर्यभट्ट उपग्रह|आर्यभट्टचे]] प्रक्षेपण.\n* [[इ.स. १९८०|१९८०]] - [[झिम्बाब्वे]]ला [[युनायटेड किंग्डम]]पासून स्वातंत्र्य.\n* [[इ.स. १९८३|१९८३]] - [[बैरुत]]मध्ये [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] वकीलातीवर आत्मघातकी हल्ला. अनेक सैनिकांसह ६३ ठार.\n* [[इ.स. १९९२|१९९२]] - [[अफगाणिस्तान]]मध्ये जनरल [[अब्दुल रशीद दोस्तम]]ने [[अहमद शाह मसूद]]शी हातमिळवणी करून राष्ट्राध्यक्ष [[नजिबुल्लाह, अफगाणिस्तान|नजिबुल्लाह]] विरुद्ध उठाव केला.\n* [[इ.स. १९९६|१९९६]] - [[लेबेनॉन]]च्या [[काना, लेबेनॉन|काना]]मधील [[संयुक्त राष्ट्रे|संयुक्त राष्ट्रांच्या]] इमारतींवर [[इस्रायल|इस्रायेल]]चा हल्ला. १०२ नागरिक ठार.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n* [[इ.स. २००१|२००१]] - भूस्थिर उपग्रह प्रक्षेपक GSLV- D1चे [[श्रीहरिकोटा|श्रीहरिकोटा तळावरून]] यशस्वी प्रक्षेपण झाले.\n* [[इ.स. २००७|२००७]] - [[क्विंघे स्पेशल स्टील कॉर्पोरेशन दुर्घटना|क्विंघे स्पेशल स्टील कॉर्पोरेशन दुर्घटनेत]] ३२ चिनी कामगार होरपळून मृत्युमुखी.\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. १५९०|१५९०]] - [[पहिला एहमेद]].\n* [[इ.स. १७७४|१७७४]] - [[सवाई माधवराव पेशवे]].\n* [[इ.स. १८५८|१८५८]] - महर्षी [[धोंडो केशव कर्वे]], [[भारतरत्न]], स्त्रीशिक्षण आणि विधवा विवाह पुरस्कर्ते समाजसुधारक.\n* [[इ.स. १९०२|१९०२]] - [[ज्युसेप्पे पेला]], [[इटली]]चा [[:वर्ग:इटलीचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९१०|१९१०]] - [[विश्वनाथ नागेशकर]], भारतीय,[[:वर्ग:गोवेकर चित्रकार|गोवेकर चित्रकार]].\n* [[इ.स. १९१६|१९१६]] - [[ललिता पवार]], हिंदी व मराठीतील चरित्र अभिनेत्री.\n* [[इ.स. १९४७|१९४७]] - [[जेम्स वूड्स]], अमेरिकन अभिनेता.\n* [[इ.स. १९५४|१९५४]] - [[रिक मोरानिस]], [[कॅनेडा|केनेडियन]] अभिनेता.\n* [[इ.स. १९५८|१९५८]] - [[माल्कम मार्शल]], [[:वर्ग:वेस्ट इंडीजचे क्रिकेट खेळाडू|वेस्ट ईंडीझचा क्रिकेट खेळाडू]].\n* [[इ.स. १९६२|१९६२]] - [[पूनम धिल्लन]], हिंदी चित्रपट अभिनेत्री. \n* [[इ.स. १९६३|१९६३]] - [[कॉनन ओब्रायन]], [[अमेरिका|अमेरिकन]] अभिनेता, निर्माता व मुलाखतकार.\n\n== मृत्यू ==\n* [[इ.स. १८५९|१८५९]] - रामचंद्र पांडुरंग तथा [[तात्या टोपे]], [[१८५७चा स्वातंत्र्यलढा|१८५७ च्या युद्धातील]] सेन��पती.\n* [[इ.स. १९४३|१९४३]] - [[इसोरोकु यामामोतो|इसोरोकु यामामोटो]], [[जपान]]चा दर्यासारंग.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - [[जॉन ॲम्ब्रोस फ्लेमिंग]], [[व्हॅक्यूम ट्यूब]]चा शोधक.\n* [[इ.स. १९५५|१९५५]] - [[अल्बर्ट आइनस्टाइन]], अमेरिकन [[:वर्ग:भौतिकशास्त्रज्ञ|भौतिकशास्त्रज्ञ]].\n* [[इ.स. १९७२|१९७२]] - महामहोपाध्याय [[भारतरत्‍न]] डॉ. [[पांडुरंग वामन काणे]], कायदेपंडित आणि धर्मशास्त्राचे अभ्यासक, \n* [[इ.स. १९९५|१९९५]] - पंडित धुंडिराजशास्त्री ऊर्फ [[अण्णा लक्ष्मण दाते]], पंचांगकर्ते आणि ज्योतिषशास्त्राचे अभ्यासक.\n* [[इ.स. २००२|२००२]] - [[थॉर हायरडाल]], [[नॉर्वे]]चा शोधक, [[:वर्ग:मानववंशशास्त्रज्ञ|मानववंशशास्त्रज्ञ]].\n* [[इ.स. २००२|२००२]] - [[शरद दिघे]], महाराष्ट्र विधान सभेचे अध्यक्ष.\n* [[इ.स. २००४|२००४]] - [[रतु सर कामिसेसे मारा]], [[फिजी]]चा प्रथम [[:वर्ग:फिजीचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]], [[:वर्ग:फिजीचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n\n* स्वातंत्र्य दिन - [[झिम्बाब्वे]].\n* सेना दिन - [[इराण]].\n* जागतिक वारसा दिन\n\n==बाह्य दुवे==\n{{बीबीसी आज||april/18}}\n\n----\n[[एप्रिल १६]] - [[एप्रिल १७]] - '''एप्रिल १८''' - [[एप्रिल १९]] - [[एप्रिल २०]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"004b067afb02f511149aed8923e105e7c8c5aa9f16f5f310745a57f71b98c7ac","last_revision":"2023-04-16T03:22:38Z","first_revision":"2006-04-18T15:11:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.261201","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 18","af":"18 April","als":"18. April","alt":"Кандык айдыҥ 18 кӱни","am":"18 April","an":"18 d'abril","ar":"18 أبريل","ary":"18 أبريل","arz":"18 ابريل","as":"১৮ এপ্ৰিল","ast":"18 d'abril","av":"18 апрель","avk":"18-e ke balemeaksat","az":"18 aprel","ba":"18 апрель","ban":"18 April","bat-smg":"Balondė 18","bcl":"Abril 18","be":"18 красавіка","be-x-old":"18 красавіка","bg":"18 април","bh":"18 अप्रैल","bjn":"18 April","blk":"အေပီ ၁၈","bn":"১৮ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༡༨ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ১৮","br":"18 Ebrel","bs":"18. april","btm":"18 April","bxr":"4 һарын 18","ca":"18 d'abril","cdo":"4 nguŏk 18 hô̤","ce":"18 апрель","ceb":"Abril 18","ckb":"١٨ی نیسان","co":"18 d'aprile","cs":"18. duben","csb":"18 łżëkwiata","cv":"Ака, 18","cy":"18 Ebrill","da":"18. april","de":"18. April","diq":"18 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 18","el":"18 Απριλίου","eml":"18 d'avrìl","en":"April 18","eo":"18-a de aprilo","es":"18 de abril","et":"18. aprill","eu":"Apirilaren 18","ext":"18 abril","fa":"۱۸ آوریل","fi":"18. huhtikuuta","fiu-vro":"18. mahlakuu päiv","fo":"18. apríl","fr":"18 avril","frp":"18 d’avril","frr":"18. April","fur":"18 di Avrîl","fy":"18 april","ga":"18 Aibreán","gan":"4月18號","gd":"18 an Giblean","gl":"18 de abril","gn":"18 jasyrundy","gor":"18 April","gu":"એપ્રિલ ૧૮","gv":"18 Averil","hak":"4-ngie̍t 18-ngit","he":"18 באפריל","hi":"१८ अप्रैल","hif":"18 April","hr":"18. travnja","hsb":"18. apryla","ht":"18 avril","hu":"Április 18.","hy":"Ապրիլի 18","hyw":"18 Ապրիլ","ia":"18 de april","id":"18 April","ie":"18 april","ig":"18 Eprel","ilo":"Abril 18","inh":"Бекарга 18","io":"18ma di aprilo","is":"18. apríl","it":"18 aprile","ja":"4月18日","jbo":"vonma'i 18moi","jv":"18 April","ka":"18 აპრილი","kaa":"18-aprel","kab":"18 yebrir","kk":"18 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೮","ko":"4월 18일","koi":"Апрель 18’ лун","ks":"اَپریل 18","ksh":"18. Apprill","ku":"18ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 18-ӧд лун","ky":"18-апрель","la":"18 Aprilis","lb":"18. Abrëll","li":"18 april","lij":"18 arvî","lmo":"18 04","ln":"Mokɔlɔ 18 sánzá ya mínei","lo":"18 ເມສາ","lt":"Balandžio 18","lv":"18. aprīlis","mai":"१८ अप्रैल","map-bms":"18 April","mg":"18 Aprily","mhr":"18 вӱдшор","mk":"18 април","ml":"ഏപ്രിൽ 18","mn":"4 сарын 18","ms":"18 April","my":"၁၈ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 18 чи","mzn":"۱۸ آوریل","nah":"18 metztli abril","nap":"18 'e abbrile","nds":"18. April","nds-nl":"18 april","new":"अप्रिल १८","nl":"18 april","nn":"18. april","nb":"18. april","nov":"18 de aprile","nrm":"18 Avri","nso":"Moranang 18","oc":"18 d'abril","olo":"18. sulakuudu","or":"୧୮ ଅପ୍ରେଲ","os":"18 апрелы","pa":"18 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 18","pap":"18 di aprel","pl":"18 kwietnia","pnb":"18 اپریل","ps":"18 اپرېل","pt":"18 de abril","qu":"18 ñiqin ayriway killapi","ro":"18 aprilie","ru":"18 апреля","rue":"18. апріль","sa":"१८ अप्रैल","sah":"Муус устар 18","scn":"18 di aprili","sco":"18 Aprile","se":"Cuoŋománu 18.","sh":"18. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 18","si":"අප්‍රේල් 18","simple":"April 18","sk":"18. apríl","sl":"18. april","smn":"Cuáŋuimáánu 18.","sn":"Kubvumbi 18","so":"18 Abriil","sq":"18 Prill","sr":"18. април","su":"18 April","sv":"18 april","sw":"18 Aprili","szl":"18 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 18","te":"ఏప్రిల్ 18","tg":"18 апрел","th":"18 เมษายน","tk":"18 aprel","tl":"Abril 18","tly":"18 Aprel","tr":"18 Nisan","tt":"18 апрель","udm":"18 оштолэзь","ug":"18- ئۈمىد","uk":"18 квітня","ur":"18 اپریل","uz":"18-aprel","vec":"18 de apriłe","vi":"18 tháng 4","vls":"18 april","vo":"Prilul 18","wa":"18 d' avri","war":"Abril 18","wuu":"4月18号","xal":"Мөрн сарин 18","xmf":"18 პირელი","yi":"18טן אפריל","yo":"18 April","za":"4 nyied 18 hauh","zea":"18 april","zgh":"18 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月18日","zh-min-nan":"4 goe̍h 18 ji̍t","zh-yue":"4月18號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"१०२५ - बोलेस्लॉ पहिला क्रॉब्री पोलंडच्या राजेपदी.\n\n१३३६ - हरिहर व बुक्‍क यांनी विजयनगरच्या हिंदू साम्राज्याची स्थापना केली.\n\n१५१८ - बोना स्फोर्झा पोलंडच्या राणीपदी.\n\n१७०३ - औरंगजेबाने सिंहगड ताब्यात घेतला. १७२० - शाहू छत्रपती यांच्याकडून पहिले बाजीराव पेशवे यांना पेशवाईची वस्त्रे मिळाली.\n\n१८३१ - युुनिव्हर्सिटी ऑफ अलाबामाची स्थापना झाली. १८५३ - मुंबईहून ठाण्यापर्यंत रेल्वे सेवा नियमितपणे सुरू झाली. १८८० - मार्शफील्ड, मिसूरी येथे एफ.४ टोर्नेडो. ९९ ठार, २०० जखमी. १८९८ - ब्रिटिश लश्करी अधिकारी व प्लेग नियंत्रक रॅंड याचा खून करणारे दामोदर चापेकर यांना फाशी.\n\n१९०६ - कॅलिफोर्नियात सान फ्रांसिस्को येथे रिश्टर मापनपद्धतीनुसार ७.८ तीव्रतेचा भूकंप. यात व यामुळे लागलेल्या आगीत सगळे शहर उद्ध्वस्त. ३,००० ते ६,००० ठार, हजारो जखमी. १९१२ - टायटॅनिकमधील वाचलेले ७०५ प्रवासी घेउन आर.एम.एस. कार्पेथिया जहाज न्यू यॉर्कला पोचले. १९२३ - छत्रपती शिवाजी महाराजांचा महाराष्ट्रातील पहिला अर्धपुतळा पुण्याच्या शिवाजी मंदिरात शिवजयंतीला स्थापन करण्यात आला. १९२४ - सायमन व शूस्टर यांनी पहिले शब्दकोड्यांचे पुस्तक प्रकाशित केले. १९३० - भारतीय क्रांतिकारकांनी चितगाव येथील शस्त्रागार लुटले. १९३० - आज काहीही बातमी नाही असे बी.बी.सी. या नभोवाणी कें���्रावरून सांगण्यात आले. १९३६ - पुण्यातील शनिवारवाडा पुरातत्त्व विभागाकडे सुपूर्त करण्यात आला. १९४२ - दुसरे महायुद्ध - पिएर लव्हाल विची फ्रांसच्या पंतप्रधानपदी. १९४५ - दुसरे महायुद्ध - दोस्त राष्ट्रांच्या १,०००हून अधिक विमानांनी बॉम्बफेक करून जर्मनीतील हेलिगोलॅंड हे बेट उद्ध्वस्त केले. १९४६ - लीग ऑफ नेशन्स विसर्जित. १९५० - आंध्र प्रदेशातील पोचमपल्ली खेड्यातील भूदानाने विनोबा भावे यांची भूदान चळवळ सुरू झाली. १९५४ - गमाल अब्दल नासरने ईजिप्तमध्ये सत्ता बळकावली. १९७१ - एर इंडियाचे पहिले बोईंग ७४७ प्रकारचे विमान सम्राट अशोक हे सांताक्रूझ विमानतळावर दाखल झाले. १९७५ - भारताचा पहिला भूस्थिर उपग्रह आर्यभट्टचे प्रक्षेपण. १९८० - झिम्बाब्वेला युनायटेड किंग्डमपासून स्वातंत्र्य. १९८३ - बैरुतमध्ये अमेरिकेच्या वकीलातीवर आत्मघातकी हल्ला. अनेक सैनिकांसह ६३ ठार. १९९२ - अफगाणिस्तानमध्ये जनरल अब्दुल रशीद दोस्तमने अहमद शाह मसूदशी हातमिळवणी करून राष्ट्राध्यक्ष नजिबुल्लाह विरुद्ध उठाव केला. १९९६ - लेबेनॉनच्या कानामधील संयुक्त राष्ट्रांच्या इमारतींवर इस्रायेलचा हल्ला. १०२ नागरिक ठार.\n\n२००१ - भूस्थिर उपग्रह प्रक्षेपक GSLV- D1चे श्रीहरिकोटा तळावरून यशस्वी प्रक्षेपण झाले. २००७ - क्विंघे स्पेशल स्टील कॉर्पोरेशन दुर्घटनेत ३२ चिनी कामगार होरपळून मृत्युमुखी.\n\n१५९० - पहिला एहमेद. १७७४ - सवाई माधवराव पेशवे. १८५८ - महर्षी धोंडो केशव कर्वे, भारतरत्न, स्त्रीशिक्षण आणि विधवा विवाह पुरस्कर्ते समाजसुधारक. १९०२ - ज्युसेप्पे पेला, इटलीचा पंतप्रधान. १९१० - विश्वनाथ नागेशकर, भारतीय,गोवेकर चित्रकार. १९१६ - ललिता पवार, हिंदी व मराठीतील चरित्र अभिनेत्री. १९४७ - जेम्स वूड्स, अमेरिकन अभिनेता. १९५४ - रिक मोरानिस, केनेडियन अभिनेता. १९५८ - माल्कम मार्शल, वेस्ट ईंडीझचा क्रिकेट खेळाडू. १९६२ - पूनम धिल्लन, हिंदी चित्रपट अभिनेत्री. १९६३ - कॉनन ओब्रायन, अमेरिकन अभिनेता, निर्माता व मुलाखतकार.\n\n१८५९ - रामचंद्र पांडुरंग तथा तात्या टोपे, १८५७ च्या युद्धातील सेनापती. १९४३ - इसोरोकु यामामोटो, जपानचा दर्यासारंग. १९४५ - जॉन ॲम्ब्रोस फ्लेमिंग, व्हॅक्यूम ट्यूबचा शोधक. १९५५ - अल्बर्ट आइनस्टाइन, अमेरिकन भौतिकशास्त्रज्ञ. १९७२ - महामहोपाध्याय भारतरत्‍न डॉ. पांडुरंग वामन काणे, कायदेपंडित आणि धर्मशास्त्राचे अभ्यासक, १९९५ - पंडित धुंडिराजशास्त्री ऊर्फ अण्णा लक्ष्मण दाते, पंचांगकर्ते आणि ज्योतिषशास्त्राचे अभ्यासक. २००२ - थॉर हायरडाल, नॉर्वेचा शोधक, मानववंशशास्त्रज्ञ. २००२ - शरद दिघे, महाराष्ट्र विधान सभेचे अध्यक्ष. २००४ - रतु सर कामिसेसे मारा, फिजीचा प्रथम पंतप्रधान, राष्ट्राध्यक्ष.\n\nस्वातंत्र्य दिन - झिम्बाब्वे. सेना दिन - इराण. जागतिक वारसा दिन\n\nएप्रिल १६ - एप्रिल १७ - एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - एप्रिल २० - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"अकरावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१०२५ - बोलेस्लॉ पहिला क्रॉब्री पोलंडच्या राजेपदी.","translated_text":"1025 - Bolesław I became King of Poland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चौदावे शतक","translated_text":"Fourteenth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१३३६ - हरिहर व बुक्‍क यांनी विजयनगरच्या हिंदू साम्राज्याची स्थापना केली.","translated_text":"1336 - Harihar and Bukk founded the Hindu Empire of Vijayanagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सोळावे शतक","translated_text":"16th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१५१८ - बोना स्फोर्झा पोलंडच्या राणीपदी.","translated_text":"1518 - Bona Sforza became Queen of Poland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७०३ - औरंगजेबाने सिंहगड ताब्यात घेतला.","translated_text":"1703 - Aurangzeb took the city of Singhgar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७२० - शाहू छत्रपती यांच्याकडून पहिले बाजीराव पेशवे यांना पेशवाईची वस्त्रे मिळाली.","translated_text":"1720 - The first Bajirao Peshwe received Peshwai clothing from Shahu Chhatrapati.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८३१ - युुनिव्हर्सिटी ऑफ अलाबामाची स्थापना झाली.","translated_text":"1831 - The University of Alabama is founded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५३ - मुंबईहून ठाण्यापर्यंत रेल्वे सेवा नियमितपणे सुरू झाली.","translated_text":"1853 - Railway service from Mumbai to Thane started regularly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८० - मार्शफील्ड, मिसूरी येथे एफ.४ टोर्नेडो.","translated_text":"1880 - F.4 tornadoes in Marshfield, Missouri.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"९९ ठार, २०० जखमी.","translated_text":"99 killed, 200 wounded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९८ - ब्रिटिश लश्करी अधिकारी व प्लेग नियंत्रक रॅंड याचा खून करणारे दामोदर चापेकर यांना फाशी.","translated_text":"1898 - British army officer and plague controller Rand was executed for the murder of Damodar Chapekar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९०६ - कॅलिफोर्नियात सान फ्रांसिस्को येथे रिश्टर मापनपद्धतीनुसार ७.८ तीव्रतेचा भूकंप.","translated_text":"1906 - San Francisco, California, is struck by an earthquake measuring 7.8 on the Richter scale.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यात व यामुळे लागलेल्या आगीत सगळे शहर उद्ध्वस्त.","translated_text":"This fire destroyed the whole city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३,००० ते ६,००० ठार, हजारो जखमी.","translated_text":"3,000 to 6,000 killed, thousands wounded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१२ - टायटॅनिकमधील वाचलेले ७०५ प्रवासी घेउन आर.एम.एस.","translated_text":"1912 - The RMS was launched to carry the 705 surviving passengers of the Titanic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कार्पेथिया जहाज न्यू यॉर्कला पोचले.","translated_text":"The Carpathia ship arrived in New York.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२३ - छत्रपती शिवाजी महाराजांचा महाराष्ट्रातील पहिला अर्धपुतळा पुण्याच्या शिवाजी मंदिरात शिवजयंतीला स्थापन करण्यात आला.","translated_text":"1923 - Shivjayanti was established at Shivaji Temple in Pune, the first half-sister of Chhatrapati Shivaji Maharaj in Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२४ - सायमन व शूस्टर यांनी पहिले शब्दकोड्यांचे पुस्तक प्रकाशित केले.","translated_text":"1924 - Simon and Schuster published the first glossary.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३० - भारतीय क्रांतिकारकांनी चितगाव येथील शस्त्रागार लुटले.","translated_text":"1930 - Indian revolutionaries looted an armory in Chittagong.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३० - आज काहीही बातमी नाही असे बी.बी.सी.","translated_text":"1930 - The BBC reports that there is no news today","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या नभोवाणी केंद्रावरून सांगण्यात आले.","translated_text":"This was reported from the Navvani Centre.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३६ - पुण्यातील शनिवारवाडा पुरातत्त्व विभागाकडे सुपूर्त करण्यात आला.","translated_text":"1936 - Sathyarabad in Pune was handed over to the Department of Archaeology.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४२ - दुसरे महायुद्ध - पिएर लव्हाल विची फ्रांसच्या पंतप्रधानपदी.","translated_text":"1942 - World War II - Pierre Laval Vichy as Prime Minister of France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - दुसरे महायुद्ध - दोस्त राष्ट्रांच्या १,०००हून अधिक विमानांनी बॉम्बफेक करून जर्मनीतील हेलिगोलॅंड हे बेट उद्ध्वस्त केले.","translated_text":"1945 - World War II - The German island of Heligoland was bombed by over 1,000 Allied aircraft.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४६ - लीग ऑफ नेशन्स विसर्जित.","translated_text":"1946 - The League of Nations was dissolved.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५० - आंध्र प्रदेशातील पोचमपल्ली खेड्यातील भूदानाने विनोबा भावे यांची भूदान चळवळ सुरू झाली.","translated_text":"1950 - The Bhoodan movement of Vinoba Bhai started in the village of Pochampalli in Andhra Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५४ - गमाल अब्दल नासरने ईजिप्तमध्ये सत्ता बळकावली.","translated_text":"1954 - Gamal Abdul Nasser seizes power in Egypt.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७१ - एर इंडियाचे पहिले बोईंग ७४७ प्रकारचे विमान सम्राट अशोक हे सांताक्रूझ विमानतळावर दाखल झाले.","translated_text":"1971 - Emperor Ashok, the first Boeing 747 of Air India, arrives at Santa Cruz Airport.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ - भारताचा पहिला भूस्थिर उपग्रह आर्यभट्टचे प्रक्षेपण.","translated_text":"1975 - India's first geostationary satellite, Aryabhatta, is launched.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८० - झिम्बाब्वेला युनायटेड किंग्डमपासून स्वातंत्र्य.","translated_text":"1980 - Zimbabwe gains independence from the United Kingdom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८३ - बैरुतमध्ये अमेरिकेच्या वकीलातीवर आत्मघातकी हल्ला.","translated_text":"1983 - Suicide attack on U.S. attorney in Beirut.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनेक सैनिकांसह ६३ ठार.","translated_text":"63 killed, including many soldiers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९२ - अफगाणिस्तानमध्ये जनरल अब्दुल रशीद दोस्तमने अहमद शाह मसूदशी हातमिळवणी करून राष्ट्राध्यक्ष नजिबुल्लाह विरुद्ध उठाव केला.","translated_text":"1992 - In Afghanistan, General Abdul Rashid Dustam joined hands with Ahmed Shah Masoud in an uprising against President Najibullah.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९६ - लेबेनॉनच्या कानामधील संयुक्त राष्ट्रांच्या इमारतींवर इस्रायेलचा हल्ला.","translated_text":"1996 - Israeli attack on United Nations buildings in Kana, Lebanon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०२ नागरिक ठार.","translated_text":"102 civilians killed.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००१ - भूस्थिर उपग्रह प्रक्षेपक GSLV- D1चे श्रीहरिकोटा तळावरून यशस्वी प्रक्षेपण झाले.","translated_text":"2001 - Geostationary Satellite Launcher GSLV-D1 is successfully launched from Sriharikota Base.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००७ - क्विंघे स्पेशल स्टील कॉर्पोरेशन दुर्घटनेत ३२ चिनी कामगार होरपळून मृत्युमुखी.","translated_text":"2007 - 32 Chinese workers drowned in the Qinghai Special Steel Corporation disaster.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१५९० - पहिला एहमेद.","translated_text":"1590 - The first Ehmed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७७४ - सवाई माधवराव पेशवे.","translated_text":"1774 - Sawai Madhavrao was born.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५८ - महर्षी धोंडो केशव कर्वे, भारतरत्न, स्त्रीशिक्षण आणि विधवा विवाह पुरस्कर्ते समाजसुधारक.","translated_text":"1858 - Maharshi Dhondo Keshav Karve, Bharat Ratna, widow marriage awardee and social reformer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०२ - ज्युसेप्पे पेला, इटलीचा पंतप्रधान.","translated_text":"1902 - Giuseppe Pella, Prime Minister of Italy.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१० - विश्वनाथ नागेशकर, भारतीय,गोवेकर चित्रकार.","translated_text":"1910 - Vishwanath Nageshkar, Indian painter from Goa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१६ - ललिता पवार, हिंदी व मराठीतील चरित्र अभिनेत्री.","translated_text":"1916 - Lalita Pawar, Hindi and Marathi biographical actress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४७ - जेम्स वूड्स, अमेरिकन अभिनेता.","translated_text":"1947 - James Woods, American actor","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५४ - रिक मोरानिस, केनेडियन अभिनेता.","translated_text":"1954 - Rick Moranis, Canadian actor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५८ - माल्कम मार्शल, वेस्ट ईंडीझचा क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1958 - Malcolm Marshall, cricketer from West Indies.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६२ - पूनम धिल्लन, हिंदी चित्रपट अभिनेत्री.","translated_text":"1962 - Poonam Dhillan, Hindi film actress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६३ - कॉनन ओब्रायन, अमेरिकन अभिनेता, निर्माता व मुलाखतकार.","translated_text":"1963 - Conan O'Brien, American actor, producer and interviewer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८५९ - रामचंद्र पांडुरंग तथा तात्या टोपे, १८५७ च्या युद्धातील सेनापती.","translated_text":"1859 - Ramchandra Pandurang and Tata Tope, commander of the War of 1857.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४३ - इसोरोकु यामामोटो, जपानचा दर्यासारंग.","translated_text":"1943 - Isoroku Yamamoto, Japanese merchant ship.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - जॉन ॲम्ब्रोस फ्लेमिंग, व्हॅक्यूम ट्यूबचा शोधक.","translated_text":"1945 - John Lambros Fleming, inventor of the vacuum tube.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५५ - अल्बर्ट आइनस्टाइन, अमेरिकन भौतिकशास्त्रज्ञ.","translated_text":"1955 - Albert Einstein, American physicist. He was born in New York City.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ - महामहोपाध्याय भारतरत्‍न डॉ.","translated_text":"1972 - His Highness Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पांडुरंग वामन काणे, कायदेपंडित आणि धर्मशास्त्राचे अभ्यासक, १९९५ - पंडित धुंडिराजशास्त्री ऊर्फ अण्णा लक्ष्मण दाते, पंचांगकर्ते आणि ज्योतिषशास्त्राचे अभ्यासक.","translated_text":"Pandurang Waman Kane, jurist and theologian, 1995 - Pandit Dhundirajasastry aka Anna Lakshman Dada, calendarist and astrologer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००२ - थॉर हायरडाल, नॉर्वेचा शोधक, मानववंशशास्त्रज्ञ.","translated_text":"2002 - Thor Hyrdal, Norwegian inventor, anthropologist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००२ - शरद दिघे, महाराष्ट्र विधान सभेचे अध्यक्ष.","translated_text":"2002 - Sharad Dighe, President of the Maharashtra Legislative Assembly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००४ - रतु सर कामिसेसे मारा, फिजीचा प्रथम पंतप्रधान, राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"2004 - Rutu Sir Kamisese Mara, first Prime Minister and President of Fiji.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्वातंत्र्य दिन - झिम्बाब्वे.","translated_text":"Independence day - Zimbabwe.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सेना दिन - इराण.","translated_text":"Army day - Iran.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जागतिक वारसा दिन","translated_text":"World Heritage Day is celebrated annually.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १६ - एप्रिल १७ - एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - एप्रिल २० - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 16 - April 17 - April 18 - April 19 - April 20 - (April)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दिमापूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = दिमापूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = दीमापुर ज़िला\n|चित्र_नकाशा            = Dimapur in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[दिमापुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ९२७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३,७९,७६९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४१०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८५.४४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५०४\n|संकेतस्थळ                      = http://dimapur.nic.in/\n}}\n''हा लेख दिमापुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[दिमापूर]] शहराविषयीचा लेख [[दिमापूर|येथे]] आहे.''\n\n'''दिमापूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[दिमापूर]] येथे आहे.\n\n{{भौगोलिक स्थान\n|मध्य    = दिमापूर जिल्हा\n|उत्तर     = [[गोलाघाट जिल्हा]]\n|ईशान्य = \n|पूर्व      = [[कोहिमा जिल्हा]]\n|आग्नेय = \n|दक्षिण     = [[पेरेन जिल्हा]]\n|नैऋत्य = \n|पश्चिम      = [[कर्बी आंगलॉंग जिल्हा]] [[आसाम]]\n|वायव्य = \n}}\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दिमापूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"99dc7c4d9e9d0bd192d778cbfacd44a5e589eb20f7aff120980115d8176b43d2","last_revision":"2023-01-28T11:52:04Z","first_revision":"2006-04-18T17:19:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.331064","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ديمابور","arz":"ديمابور","as":"ডিমাপুৰ জিলা","bh":"दीमापुर जिला","bn":"ডিমাপুর জেলা","ceb":"Dimapur (distrito sa Indiya)","da":"Dimapur (distrikt)","de":"Dimapur (Distrikt)","en":"Dimapur district","es":"Distrito de Dimapur","eu":"Dimapur barrutia","fa":"بخش دیماپور","fi":"Dimapurin piirikunta","fr":"District de Dimapur","gu":"દીમાપૂર જિલ્લો","hi":"दीमापुर जिला","it":"Distretto di Dimapur","ne":"दीमापुर जिल्ला","nl":"Dimapur (district)","nb":"Dimapur (distrikt)","oc":"Districte de Dimapur","pnb":"ضلع دیماپور","ru":"Димапу�� (округ)","sa":"दीमापुरमण्डलम्","sat":"ᱫᱤᱢᱟᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dimapur (distrikt)","ta":"திமாப்பூர் மாவட்டம்","te":"దీమాపూర్ జిల్లా","ur":"دیماپور ضلع","vi":"Dimapur (huyện)","zh":"迪馬浦爾縣","zh-min-nan":"Dimapur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"हा लेख दिमापुर जिल्ह्याविषयी आहे. दिमापूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nदिमापूर हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र दिमापूर येथे आहे.\n\nवर्ग:दिमापूर जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = दिमापूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = दीमापुर ज़िला\n|चित्र_नकाशा            = Dimapur in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[दिमापुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ९२७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३,७९,७६९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४१०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८५.४४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५०४\n|संकेतस्थळ                      = http://dimapur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख दिमापुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Dimapur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिमापूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Dimapur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दिमापूर हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Dimapur is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र दिमापूर येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Dimapur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दिमापूर जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Dimapur district Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोहिमा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोहिमा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कोहिमा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Kohima in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोहिमा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = \n|लोकसंख्या_एकूण         = २७००६३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८���%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. अंगामी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://kohima.nic.in/\n}}\n''हा लेख कोहिमा जिल्ह्याविषयी आहे. [[कोहिमा]] शहराविषयीचा लेख [[कोहिमा|येथे]] आहे.''\n\n'''कोहिमा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[कोहिमा]] येथे आहे.\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कोहिमा जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"fe4593d7c315b37869401abb5a9f116cbf8bf0e2b5887977d2cd3b3a2f1cd7f1","last_revision":"2023-01-28T11:47:24Z","first_revision":"2006-04-18T17:20:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.387758","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كوهيما","as":"ক’হিমা জিলা","bh":"कोहिमा जिला","bn":"কোহিমা জেলা","ceb":"Kohīma (distrito sa Indiya)","da":"Kohima (distrikt)","de":"Kohima (Distrikt)","en":"Kohima district","es":"Distrito de Kohima","fa":"بخش کوهیما","fi":"Kohiman piirikunta","fr":"District de Kohima","gu":"કોહિમા જિલ્લો","hi":"कोहिमा जिला","it":"Distretto di Kohima","ne":"कोहिमा जिल्ला","nl":"Kohima (district)","nb":"Kohima (distrikt)","oc":"Districte de Kohima","ru":"Кохима (округ)","sa":"कोहिमामण्डलम्","sat":"ᱠᱳᱦᱤᱢᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kohima (distrikt)","ta":"கோகிமா மாவட்டம்","te":"కోహిమా జిల్లా","ur":"ضلع کوہیما","vi":"Kohima (huyện)","zh":"科希馬縣","zh-min-nan":"Kohima (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.018231","text":"हा लेख कोहिमा जिल्ह्याविषयी आहे. कोहिमा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकोहिमा हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र कोहिमा येथे आहे.\n\nवर्ग:कोहिमा जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोहिमा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कोहिमा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Kohima in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोहिमा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = \n|लोकसंख्या_एकूण         = २७००६३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. अंगामी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://kohima.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कोहिमा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kohima District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोहिमा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kohima.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोहिमा हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kohima is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कोहिमा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Kohima.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कोहिमा जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Kohima District Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोकोकचुंग जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Mokokchung in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[मोकोकचुंग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,६१५\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,९३,१७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १२०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ९२.६८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =[[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://mokokchung.nic.in/\n}}\n''हा लेख मोकोकचुंग जिल्ह्याविषयी आहे. [[मोकोकचुंग]] शहराविषयीचा लेख [[मोकोकचुंग|येथे]] आहे.''\n\n'''मोकोकचुंग''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मोकोकचुंग]] येथे आहे.\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"5915b390615171fee1a6c433c36b15356a674ce64d867e630fb36efbffd51317","last_revision":"2023-01-28T11:53:46Z","first_revision":"2006-04-18T17:22:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.448283","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة موكوكشونج","as":"মোককচাং জিলা","bh":"मोकोकचुंग जिला","bn":"মোককচাং জেলা","ceb":"Mokokchūng (distrito)","da":"Mokokchung (distrikt)","de":"Mokokchung (Distrikt)","en":"Mokokchung district","es":"Distrito de Mokokchung","eu":"Mokokchung barrutia","fa":"بخش موکوکچانگ","fi":"Mokokchungin piirikunta","fr":"District de Mokokchung","gu":"મોકોક્ચુન્ગ જિલ્લો","hi":"मोकोकचुंग जिला","it":"Distretto di Mokokchung","ne":"मोकोकचुआङ जिल्ला","nl":"Mokokchung (district)","nb":"Mokokchung (distrikt)","oc":"Districte de Mokokchung","ru":"Мококчунг (округ)","sa":"मोकोचङ्गमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱠᱚᱠᱥᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Mokokchūng (distrikt)","ta":"மோகோக்சுங் மாவட்டம்","te":"మొకొక్‌ఛుంగ్ జిల్లా","ur":"موکوکچونگ ضلع","vi":"Mokokchung (huyện)","zh":"莫戈格琼县","zh-min-nan":"Mokokchung (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख मोकोकचुंग जिल्ह्याविषयी आहे. मोकोकचुंग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमोकोकचुंग हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मोकोकचुंग येथे आहे.\n\nवर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Mokokchung in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[मोकोकचुंग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,६१५\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,९३,१७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १२०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ९२.६८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        =[[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://mokokchung.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मोकोकचुंग जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mokokchung District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोकोकचुंग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mokokchung.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोकोकचुंग हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Mokokchung is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मोकोकचुंग येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Mokokchung.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Mokokokchung District Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोन जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Mon in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[मोन, नागालॅंड|मोन]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,७८६\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,५०,६७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १४०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.११\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = २,५००\n|संकेतस्थळ                      = http://mon.nic.in/\n}}\n{{विस्तार}}\n''हा लेख मोन जिल्ह्याविषयी आहे. [[मोन (नागालॅंड)|मोन]] शहराविषयीचा लेख [[मोन (नागालॅंड)|येथे]] आहे.''\n\n'''मोन''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मोन (नागालॅंड)|मोन]] येथे आहे.\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मोन जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"a780d6b78451550d55ba1b11d486234e390d37e454a3f078d8a7cbc34bf8fa7f","last_revision":"2023-01-28T11:54:47Z","first_revision":"2006-04-18T17:23:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.510623","cross_lingual_links":{"ar":"مون","as":"মন জিলা","bh":"सोम जिला","bn":"মন জেলা","ceb":"Mon (distrito)","da":"Mon (distrikt)","de":"Mon (Distrikt)","en":"Mon district","es":"Distrito de Mon","fa":"بخش مون","fi":"Monin piirikunta","fr":"District de Mon","gu":"મોન જિલ્લો","hi":"मोन जिला","it":"Distretto di Mon","ne":"मोन जिल्ला","nl":"Mon (district)","nb":"Mon (distrikt)","oc":"Districte de Mon","ru":"Мон (округ)","sa":"मोनमण्डलम्","sat":"ᱢᱳᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Mon (distrikt)","ta":"மோன் மாவட்டம்","te":"మోన్ జిల్లా","ur":"مون ضلع","vi":"Mon (huyện)","zh":"蒙县 (印度)","zh-min-nan":"Mon (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख मोन जिल्ह्याविषयी आहे. मोन शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमोन हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मोन येथे आहे.\n\nवर्ग:मोन जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Mon in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[मोन, नागालॅंड|मोन]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,७८६\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,५०,६७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १४०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.११\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = २,५००\n|संकेतस्थळ                      = http://mon.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मोन जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mon District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोन शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mon.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोन हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Mon is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मोन येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Mon.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मोन जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Moon District Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फेक जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Phek in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[फेक, नागालॅंड|फेक]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = \n|लोकसंख्या_एकूण         = १,६३,२९४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७९.१३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.एल्.टी.कोन्याक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://phek.nic.in/\n}}\n''हा लेख फेक जिल्ह्याविषयी आहे. [[फेक (नागालॅंड)|फेक]] शहराविषयीचा लेख [[फेक (नागालॅंड)|येथे]] आहे.''\n\n'''फेक''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[फेक (नागालॅंड)|फेक]] येथे आहे.\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:फेक जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"6b441ab64ca4a98f69aa06dce2428f429a291433d915aab71ba82c2dbebaf8e0","last_revision":"2023-01-28T11:52:58Z","first_revision":"2006-04-18T17:24:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.562919","cross_lingual_links":{"ar":"بيهك","as":"ফেক জিলা","bh":"फेक जिला","bn":"ফেক জেলা","ceb":"Phek (distrito)","da":"Phek (distrikt)","de":"Phek (Distrikt)","en":"Phek district","es":"Distrito de Phek","eu":"Phek barrutia","fa":"بخش فک","fi":"Phekin piirikunta","fr":"District de Phek","gu":"ફેક જિલ્લો","hi":"फेक जिला","it":"Distretto di Phek","ne":"फेक जिल्ला","nl":"Phek (district)","nb":"Phek (distrikt)","ru":"Пхек (округ)","sa":"फेकमण्डलम्","sat":"ᱯᱷᱮᱠ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Phek (distrikt)","ta":"பேக் மாவட்டம்","te":"ఫెక్ జిల్లా","ur":"فیک ضلع","vi":"Phek (huyện)","zh":"佩可縣","zh-min-nan":"Phek (koān)","zh-yue":"佩可縣"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख फेक जिल्ह्याविषयी आहे. फेक शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nफेक हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र फेक येथे आहे.\n\nवर्ग:फेक जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखना��}}\n|चित्र_नकाशा            = Phek in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[फेक, नागालॅंड|फेक]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = \n|लोकसंख्या_एकूण         = १,६३,२९४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७९.१३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.एल्.टी.कोन्याक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://phek.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख फेक जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Fake district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फेक शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Fake.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फेक हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Fek is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र फेक येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Fek.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:फेक जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Fek district Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"तुएनसांग जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Tuensang in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[तुएनसांग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ४,२२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,९६,८०१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७३.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n''हा लेख तुएनसांग जिल्ह्याविषयी आहे. [[तुएनसांग]] शहराविषयीचा लेख [[तुएनसांग|येथे]] आहे.''\n\n'''तुएनसांग''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[तुएनसांग]] येथे आहे.\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:तुएनसांग जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"09b6b4185fdca0f594a637b2cc8be13d15e2c795e3d3aade13f6fe4633c99538","last_revision":"2023-01-28T11:50:37Z","first_revision":"2006-04-18T17:25:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.616390","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة تونسانج","as":"টুৱেনচাং জিলা","bh":"तुएनसांग जिला","bn":"টুয়েনসাং জেলা","ceb":"Tuensang District","da":"Tuensang (distrikt)","de":"Tuensang (Distrikt)","en":"Tuensang district","es":"Distrito de Tuensang","fa":"بخش تیونسانگ","fi":"Tuensangin piirikunta","fr":"District de Tuensang","gu":"ટ્વેનસાંગ જિલ્લો","hi":"तुएनसांग जिला","it":"Distretto di Tuensang","ne":"ट्वेनसाङ जिल्ला","nl":"Tuensang (district)","nb":"Tuensang (distrikt)","oc":"Districte de Tuensang","ru":"Туенсанг (округ)","sa":"त्वेनसाङ्गमण्डलम्","sat":"ᱴᱩᱣᱮᱱᱥᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Tuensang (distrikt)","ta":"துயென்சாங் மாவட்டம்","te":"తుఏన్‌సాంగ్ జిల్లా","ur":"تیوینسانگ ضلع","vi":"Tuensang (huyện)","zh":"杜恩森县","zh-min-nan":"Tuensang (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख तुएनसांग जिल्ह्याविषयी आहे. तुएनसांग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nतुएनसांग हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र तुएनसांग येथे आहे.\n\nवर्ग:तुएनसांग जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Tuensang in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[तुएनसांग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ४,२२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,९६,८०१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७३.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख तुएनसांग जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Tuensang district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तुएनसांग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Tunsang.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुएनसांग हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Tuensang is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र तुएनसांग येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Tunsang.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:तुएनसांग जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Tunsang District Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वोखा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Wokha in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालँड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[वोखा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,६२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = \n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १,६६,२३९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८७.६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. रोविलताओ मोर\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालँड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालँड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चँग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = २०००\n|संकेतस्थळ                      = http://wokha.nic.in/\n}}\n''हा लेख वोखा जिल्ह्याविषयी आहे. [[वोखा]] शहराविषयीचा लेख [[वोखा|येथे]] आहे.''\n\n'''वोखा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[वोखा]] येथे आहे.\n\n==तालुके==\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{नागालँड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:वोखा जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"271a5d3b6573643fde4e2f3fed0091d5f8b0c84cc3cb0287543b2e2c520125a3","last_revision":"2023-01-28T11:55:13Z","first_revision":"2006-04-18T17:25:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.679047","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة وخا","as":"ৱখা জিলা","bh":"वोखा जिला","bn":"ওখা জেলা","ceb":"Wokha (distrito)","da":"Wokha (distrikt)","de":"Wokha (Distrikt)","en":"Wokha district","es":"Distrito de Wokha","eu":"Wokha barrutia","fa":"بخش ووخا","fi":"Wokhan piirikunta","fr":"District de Wokha","gu":"વોખા જિલ્લો","hi":"वोखा जिला","it":"Distretto di Wokha","ne":"वोखा जिल्ला","nl":"Wokha (district)","nb":"Wokha (distrikt)","oc":"Districte de Wokha","ru":"Вокха (округ)","sa":"वोखामण्डलम्","sat":"ᱣᱳᱠᱷᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Wokha (distrikt)","ta":"வோக்கா மாவட்டம்","te":"వోఖా జిల్లా","ur":"ووکھا ضلع","vi":"Wokha (huyện)","zh":"瓦卡縣","zh-min-nan":"Wokha (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख वोखा जिल्ह्याविषयी आहे. वोखा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nवोखा हा भारताच्या नागालँड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र वोखा येथे आहे.\n\nवर्ग:वोखा जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Wokha in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालँड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[वोखा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,६२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = \n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १,६६,२३९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८७.६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. रोविलताओ मोर\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालँड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालँड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चँग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = २०००\n|संकेतस्थळ                      = http://wokha.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख वोखा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Vocha district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वोखा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Voka.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वोखा हा भारताच्या नागालँड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Vokha is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र वोखा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Voka.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:वोखा जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Vokha District Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झुन्हेबोटो जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Zunheboto in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[झुन्हेबोटो]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = \n|लोकसंख्या_एकूण         = १,४१,०१४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८६.२६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.टी.केहेतोसेमा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://zunheboto.nic.in/\n}}\n''हा लेख झुन्हेबोटो जिल्ह्याविषयी आहे. [[झुन्हेबोटो]] शहराविषयीचा लेख [[झुन्हेबोटो|येथे]] आहे.''\n\n'''झुन्हेबोटो''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[झुन्हेबोटो]] येथे आहे.\n\n{{नागालॅंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"a74ea4eb36e81a287685963b2b17e792879f5faafb140f95ee678dd499b83c43","last_revision":"2023-01-28T11:50:13Z","first_revision":"2006-04-18T17:26:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.733514","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة زونهيبوتو","as":"জুন্হেব’ট’ জিলা","bh":"ज़ुन्हेबोटो जिला","bn":"জুনহেবটো জেলা","ceb":"Zunheboto (distrito)","da":"Zunheboto (distrikt)","de":"Zunheboto (Distrikt)","en":"Zünheboto district","es":"Distrito de Zunheboto","eu":"Zunheboto barrutia","fa":"بخش زانهیبوتو","fi":"Zunheboton piirikunta","fr":"District de Zunheboto","hi":"ज़ुन्हेबोटो जिला","it":"Distretto di Zunheboto","ne":"जुन्हेबोटो जिल्ला","nl":"Zunheboto (district)","nb":"Zunheboto (distrikt)","oc":"Districte de Zunheboto","ru":"Зунхебото (округ)","sa":"जुन्हेबोटोमण्डलम्","sat":"ᱡᱩᱱᱦᱮᱵᱚᱛᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Zunheboto (distrikt)","ta":"சுனெபோட்டோ மாவட்டம்","te":"జునెబోటొ జిల్లా","ur":"زنہیبوتو ضلع","vi":"Zunheboto (huyện)","zh":"津內博托縣","zh-min-nan":"Zunheboto (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख झुन्हेबोटो जिल्ह्याविषयी आहे. झुन्हेबोटो शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nझुन्हेबोटो हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र झुन्हेबोटो येथे आहे.\n\nवर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Zunheboto in Nagaland (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = नागालॅंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[झुन्हेबोटो]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = \n|लोकसंख्या_एकूण         = १,४१,०१४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८६.२६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.टी.केहेतोसेमा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागालॅंड (लोकसभा मतदारसंघ)|नागालॅंड]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.एम्.चॅंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://zunheboto.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख झुन्हेबोटो जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Zhenheboto.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झुन्हेबोटो शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Zhenheboto.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झुन्हेबोटो हा भारताच्या नागालॅंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jhunjhunu is a district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र झुन्हेबोटो येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Zhenheboto.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Zunheboto District Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:नागालँड|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"0a299c8b34907e3c0fd7be4552e96ba394b7fa6cec0748f9e1aefe4ec3b43974","last_revision":"2023-01-28T11:45:05Z","first_revision":"2006-04-18T17:29:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.811939","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات ناجالاند","as":"শ্ৰেণী:নাগালেণ্ডৰ জিলা","azb":"بؤلمه:ناقالند بؤلوملری","bh":"श्रेणी:नागालैंड के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:নাগাল্যান্ডের জেলা","da":"Kategori:Distrikter i Nagaland","de":"Kategorie:Distrikt in Nagaland","en":"Category:Districts of Nagaland","es":"Categoría:Distritos de Nagaland","eu":"Kategoria:Nagalandeko barrutiak","fi":"Luokka:Nagalandin piirikunnat","fr":"Catégorie:District au Nagaland","gu":"શ્રેણી:નાગાલેંડના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:नागालैण्ड के जिले","it":"Categoria:Distretti del Nagaland","ml":"വർഗ്ഗം:നാഗാലാ‌ൻഡിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:नागाल्यान्डका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Nagaland","nb":"Kategori:Distrikter i Nagaland","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:ناگالینڈ دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Нагаленда","sa":"वर्गः:नागालैंड मण्डलाः","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sv":"Kategori:Distrikt i Nagaland","ta":"பகுப்பு:நாகாலாந்தின் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:నాగాలాండ్ జిల్లాలు","ur":"زمرہ:ناگالینڈ کے اضلاع","zh":"Category:那加兰邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नागालँड","wikicode":"[[वर्ग:भारतीय राज्ये]]","hash":"198d9b6835167a326e31c160c9fc7f557df1c9106756be971fa17b8f9fdeb467","last_revision":"2023-01-28T15:41:46Z","first_revision":"2006-04-18T17:29:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.868716","cross_lingual_links":{"af":"Kategorie:Nagaland","ar":"تصنيف:ناجالاند","as":"শ্ৰেণী:নাগালেণ্ড","be":"Катэгорыя:Нагаленд","bh":"श्रेणी:नागालैंड","bn":"বিষয়শ্রেণী:নাগাল্যান্ড","bpy":"থাক:নাগাল্যান্ড","ca":"Categoria:Nagaland","cs":"Kategorie:Nágáland","cy":"Categori:Nagaland","da":"Kategori:Nagaland","de":"Kategorie:Nagaland","en":"Category:Nagaland","es":"Categoría:Nagaland","eu":"Kategoria:Nagaland","fa":"رده:ناگالند","fi":"Luokka:Nagaland","fr":"Catégorie:Nagaland","gu":"શ્રેણી:નાગાલેંડ","hi":"श्रेणी:नागालैण्ड","hif":"vibhag:Nagaland","it":"Categoria:Nagaland","ja":"Category:ナガランド","kn":"ವರ್ಗ:ನಾಗಲ್ಯಂಡ್","ko":"분류:나갈랜드주","la":"Categoria:Nagaland","lld":"Categoria:Nagaland","mk":"Категорија:Нагаланд","ml":"വർഗ്ഗം:നാഗാലാ‌ൻഡ്","mn":"Ангилал:Нагаланд","ne":"श्रेणी:नागाल्यान्ड","nl":"Categorie:Nagaland","nb":"Kategori:Nagaland","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਗਾਲੈਂਡ","pl":"Kategoria:Nagaland","pt":"Categoria:Nagalândia","ru":"Категория:Нагаленд","sa":"वर्गः:नागालैण्डराज्यम्","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱱᱟᱜᱟᱞᱮᱱᱰ","sco":"Category:Nagaland","simple":"Category:Nagaland","sv":"Kategori:Nagaland","sw":"Jamii:Nagaland","ta":"பகுப்பு:நாகாலாந்து","te":"వర్గం:నాగాలాండ్","tg":"Гурӯҳ:Иёлоти Нагаланд","th":"หมวดหมู่:รัฐนาคาแลนด์","ur":"زمرہ:ناگالینڈ","vi":"Thể loại:Nagaland","war":"Kaarangay:Nagaland","zh":"Category:那加兰邦","zh-yue":"Category:那加蘭邦"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"वर्ग:भारतीय राज्ये\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"��र्ग:भारतीय राज्ये","translated_text":"Category:Indian states","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दिमापूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = दिमापूर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Dimapur Approach.jpg\n| चित्र_वर्णन = दिमापूरचे हवेमधून घेतलेले छायाचित्र\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = नागालॅंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = left\n| देश = भारत\n| राज्य = [[नागालॅंड]]\n| जिल्हा = [[दिमापूर जिल्हा|दिमापूर]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = १२१\n| उंची = ४७६\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,२२,८३४\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 25 |latm = 54 |lats = 45 |latNS = N\n|longd = 93 |longm = 44 |longs = 30 |longEW = E\n}}\n'''दिमापूर''' हे [[भारत]] देशाच्या [[नागालॅंड]] राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. दिमापूर शहर नागालॅंडच्या पश्चिम भागात राजधानी [[कोहिमा]]च्या ६८ किमी वायव्येस [[आसाम]] राज्याच्या सीमेवर वसले आहे. २०११ साली १.२२ लाख लोकसंख्या असलेले दिमापूर [[ईशान्य भारत]]ामधील एक आघाडीचे शहर मानले जाते.\n\n[[राष्ट्रीय महामार्ग ३९]] व [[राष्ट्रीय महामार्ग ३६]] हे ईशान्य भारतामधील प्रमुख महामार्ग दिमापूरमधून जातात. [[दिमापूर विमानतळ]] हा नागालॅंड राज्यामधील एकमेव कार्यरत विमानतळ आहे. [[दिमापूर रेल्वे स्थानक]] [[गुवाहाटी]]-[[दिब्रुगढ]] रेल्वेमार्गावर स्थित असून [[दिब्रुगढ राजधानी एक्सप्रेस]], [[ब्रह्मपुत्रा मेल]], [[कामरूप एक्सप्रेस]], गुवाहाटी-[[जोरहाट]] [[जन शताब्दी एक्सप्रेस]] इत्यादी गाड्या येथे रोज थांबतात.\n\nयेथे हिडिंबा नावाचा वाडा आहे.त्यात [[बुद्धिबळ|बुद्धिबळाच्या]] आकाराच्या सोंगट्या आहेत. [[रामायण|रामायणातील]] [[भीम|भीमाची]] पत्नी [[हिडिंबा]] ही इथली राजकुमारी होती असे म्हणतात.त्यामुळे या शहरास हिडिंबानगारी असेही नाव आहे.{{संदर्भ हवा}} या ठिकाणी [[डिमाशा]] जातीचे लोक राहतात जे स्वतःला हिडिंबाचे वंशज मानतात.भीमपुत्र [[घटोत्कच]] व भीम येथे या विशाल सोंगट्यांच्या सहाय्याने बुद्धिबळ खेळत असे, असे म्हणतात. त्यावरून ते किती बलवान होते याचा अंदाज करता येतो. इतिहासकारांच्या मते या सोंगट्या म्हणजे तेथील [[कछरी राज्य|कछरी राज्याचे]] अवशेष आहेत. कछरी ही दिमापूरची फार पूर्वीच्या काळातली राजधानी होती. हे एक छान पर्यटनस्थळ आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.readwhere.com/read/991926/Tarun-Bharat/Nagpur-Main#page/8/1 तरुण भारत ई-पेपर, नागपूर|title= ''बुद्धिबळाचा विशाल पट''|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |दिनांक= ०६/११/२०१६|website= |प्रकाशक=नरकेसरी ���्रकाशन, नागपूर |ॲक्सेसदिनांक=०६/११/२०१६ |quote=}}</ref>\n\n==संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:दिमापूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख]]","hash":"94d815a088d6f78a925b5b194f79d2fb886a294c392e5036265d84b5db92abcc","last_revision":"2023-01-28T11:51:12Z","first_revision":"2006-04-18T17:33:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.925302","cross_lingual_links":{"as":"ডিমাপুৰ","az":"Dimapur","bh":"दीमापुर","bn":"ডিমাপুর","bpy":"ডিমাপুর","ca":"Dimapur","ceb":"Dimāpur","de":"Dimapur","el":"Ντιμαπούρ","en":"Dimapur","eo":"Dimapur","es":"Dimapur","fa":"دیماپور","fi":"Dimapur","fr":"Dimapur","hi":"दीमापुर","hif":"Dimapur","it":"Dimapur","ja":"ディマプル","ko":"디마푸르","lt":"Dimapuras","mg":"Dimapur","ml":"ദിമാപൂർ","ms":"Dimapur","ne":"दीमापुर","new":"दिमापुर","nl":"Dimapur (stad)","nb":"Dimapur","oc":"Dimapur","or":"ଦିମାପୁର","pl":"Dimapur","pt":"Dimapur","ru":"Димапур","sa":"दीमापुर्","sat":"ᱫᱤᱢᱟᱯᱩᱨ","sv":"Dimapur","ta":"திமாப்பூர்","te":"దీమాపూర్","tr":"Dimapur","ur":"دیما پور","vi":"Dimapur","war":"Dimapur","zh":"迪马普尔","zh-min-nan":"Dimapur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"दिमापूर हे भारत देशाच्या नागालॅंड राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. दिमापूर शहर नागालॅंडच्या पश्चिम भागात राजधानी कोहिमाच्या ६८ किमी वायव्येस आसाम राज्याच्या सीमेवर वसले आहे. २०११ साली १.२२ लाख लोकसंख्या असलेले दिमापूर ईशान्य भारतामधील एक आघाडीचे शहर मानले जाते.\n\nराष्ट्रीय महामार्ग ३९ व राष्ट्रीय महामार्ग ३६ हे ईशान्य भारतामधील प्रमुख महामार्ग दिमापूरमधून जातात. दिमापूर विमानतळ हा नागालॅंड राज्यामधील एकमेव कार्यरत विमानतळ आहे. दिमापूर रेल्वे स्थानक गुवाहाटी-दिब्रुगढ रेल्वेमार्गावर स्थित असून दिब्रुगढ राजधानी एक्सप्रेस, ब्रह्मपुत्रा मेल, कामरूप एक्सप्रेस, गुवाहाटी-जोरहाट जन शताब्दी एक्सप्रेस इत्यादी गाड्या येथे रोज थांबतात.\n\nयेथे हिडिंबा नावाचा वाडा आहे.त्यात बुद्धिबळाच्या आकाराच्या सोंगट्या आहेत. रामायणातील भीमाची पत्नी हिडिंबा ही इथली राजकुमारी होती असे म्हणतात.त्यामुळे या शहरास हिडिंबानगारी असेही नाव आहे. या ठिकाणी डिमाशा जातीचे लोक राहतात जे स्वतःला हिडिंबाचे वंशज मानतात.भीमपुत्र घटोत्कच व भीम येथे या विशाल सोंगट्यांच्या सहाय्याने बुद्धिबळ खेळत असे, असे म्हणतात. त्यावरून ते किती बलवान होते याचा अंदाज करता येतो. इतिहासकारांच्या मते या सोंगट्या म्हणजे तेथील कछरी राज्याचे अवशेष आहेत. कछरी ही दिमापूरची फार पूर्वीच्या काळातली राजधानी होती. हे एक छान पर्यटनस्थळ आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:दिमापूर जिल्हा वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = दिमापूर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Dimapur Approach.jpg\n| चित्र_वर्णन = दिमापूरचे हवेमधून घेतलेले छायाचित्र\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = नागालॅंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = left\n| देश = भारत\n| राज्य = [[नागालॅंड]]\n| जिल्हा = [[दिमापूर जिल्हा|दिमापूर]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = १२१\n| उंची = ४७६\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,२२,८३४\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 25 |latm = 54 |lats = 45 |latNS = N\n|longd = 93 |longm = 44 |longs = 30 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दिमापूर हे भारत देशाच्या नागालॅंड राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Dimapur is the largest city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिमापूर शहर नागालॅंडच्या पश्चिम भागात राजधानी कोहिमाच्या ६८ किमी वायव्येस आसाम राज्याच्या सीमेवर वसले आहे.","translated_text":"The city of Dimapur is located in the western part of Nagaland, 68 km north of the capital Kohima, on the border with the state of Assam.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली १.२२ लाख लोकसंख्या असलेले दिमापूर ईशान्य भारतामधील एक आघाडीचे शहर मानले जाते.","translated_text":"With a population of 1.22 lakh in 2011, Dimapur is considered to be one of the leading cities in North-East India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ३९ व राष्ट्रीय महामार्ग ३६ हे ईशान्य भारतामधील प्रमुख महामार्ग दिमापूरमधून जातात.","translated_text":"National Highway 39 and National Highway 36 are major highways in Northeast India passing through Dimapur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिमापूर विमानतळ हा नागालॅंड राज्यामधील एकमेव कार्यरत विमानतळ आहे.","translated_text":"Dimapur Airport is the only operating airport in Nagaland State.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिमापूर रेल्वे स्थानक गुवाहाटी-दिब्रुगढ रेल्वेमार्गावर स्थित असून दिब्रुगढ राजधानी एक्सप्रेस, ब्रह्मपुत्रा मेल, कामरूप एक्सप्रेस, गुवाहाटी-जोरहाट जन शताब्दी एक्सप्रेस इत्यादी गाड्या येथे रोज थांबतात.","translated_text":"Dimapur railway station is situated on the Guwahati-Dibrugarh railway line and trains stop daily at such locations as the Dibrugarh Capital Express, Brahmaputra Mail, Kamrup Express, Guwahati-Jorhat Jan Shakti Express etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे हिडिंबा नावाचा वाडा आहे.त्यात बुद्धिबळाच्या आकाराच्या सोंगट्या आहेत.","translated_text":"There's a castle here called Hidimba. It's got chess-shaped rings.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रामायणातील भीमाची पत्नी हिडिंबा ही इथली राजकुमारी होती असे म्हणतात.त्यामुळे या शहरास हिडिंबानगारी असेही नाव आहे.","translated_text":"It is said that the wife of Bhima in the Ramayana, Hidimba, was a princess here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या ठिकाणी डिमाशा जातीचे लोक राहतात जे स्वतःला हिडिंबाचे वंशज मानतात.भीमपुत्र घट��त्कच व भीम येथे या विशाल सोंगट्यांच्या सहाय्याने बुद्धिबळ खेळत असे, असे म्हणतात.","translated_text":"It is inhabited by the Dimasha people who claim to be the descendants of the Hiddinga. It is said that Bhimputra used to play chess with these giant Sontha in Ghattokch and Bhim.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यावरून ते किती बलवान होते याचा अंदाज करता येतो.","translated_text":"That's how you can tell how strong he was.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इतिहासकारांच्या मते या सोंगट्या म्हणजे तेथील कछरी राज्याचे अवशेष आहेत.","translated_text":"According to historians, the Songatya are the remnants of the Kshari kingdom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कछरी ही दिमापूरची फार पूर्वीच्या काळातली राजधानी होती.","translated_text":"Kathiri was the capital of Dimapur in ancient times.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे एक छान पर्यटनस्थळ आहे.","translated_text":"This is a great tourist destination.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.readwhere.com/read/991926/Tarun-Bharat/Nagpur-Main#page/8/1 तरुण भारत ई-पेपर, नागपूर|title= ''बुद्धिबळाचा विशाल पट''|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |दिनांक= ०६/११/२०१६|website= |प्रकाशक=नरकेसरी प्रकाशन, नागपूर |ॲक्सेसदिनांक=०६/११/२०१६ |quote=}}</ref>","char_index":25,"name":null,"url":"http://www.readwhere.com/read/991926/Tarun-Bharat/Nagpur-Main","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":85216,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:46.997259-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (71 words)","source_snippet":"","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:दिमापूर जिल्हा वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Dimapur district Category:Red links articles","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"इतिहासकारांच्या मते या सोंगट्या म्हणजे तेथील कछरी राज्याचे अवशेष आहेत. कछरी ही दिमापूरची फार पूर्वीच्या काळातली राजधानी होती. हे एक छान पर्यटनस्थळ आहे.","translated_text":"According to historians, the Songatya are the remnants of the Kshari kingdom. Kathiri was the capital of Dimapur in ancient times. This is a great tourist destination.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.readwhere.com/read/991926/Tarun-Bharat/Nagpur-Main#page/8/1 तरुण भारत ई-पेपर, नागपूर|title= ''बुद्धिबळाचा विशाल पट''|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |दिनांक= ०६/११/२०१६|website= |प्रकाशक=नरकेसरी प्रकाशन, नागपूर |ॲक्सेसदिनांक=०६/११/२०१६ |quote=}}</ref>","char_index":151,"name":null,"url":"http://www.readwhere.com/read/991926/Tarun-Bharat/Nagpur-Main","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":85216,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:46.997259-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (71 words)","source_snippet":"","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"कोहिमा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कोहिमा\n| स्थानिक =\n| चित्र = Kohima_City.jpeg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = नागालँड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = left\n| देश = भारत\n| राज्य = [[नागालँड]]\n| जिल्हा = [[कोहिमा जिल्हा|कोहिमा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ४७३८\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ९९,०३९\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 25 |latm = 39 |lats = 25 |latNS = N\n|longd = 94 |longm = 6 |longs = 10 |longEW = E\n}}\n'''कोहिमा''' ही [[भारत]] देशाच्या [[नागालँड]] राज्याची राजधानी सर्वात मोठे शहर आहे. कोहिमा शहर नागालँडच्या दक्षिण भागात वसले आहे. २०११ साली १.२२ लाख लोकसंख्या असलेले कोहिला [[दिमापूर]] खालोखाल राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.\n\n[[राष्ट्रीय महामार्ग ३९]], [[राष्ट्रीय महामार्ग ६१]] व [[राष्ट्रीय महामार्ग १५०]] हे ईशान्य भारतामधील प्रमुख महामार्ग कोहिमामधून जातात. [[दिमापूर विमानतळ]] हा नागालँड राज्यामधील एकमेव कार्यरत विमानतळ येथून ७ किमी अंतरावर आहे.\n\n== कोहिमा रिज ==\nकोहिमा रिज ही कोहिमा आणि [[दिमापूर]] या शहरांच्या मध्ये असलेली डोंगरधार आहे. [[दुसरे महायुद्ध|दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान]] लढल्या गेलेल्या [[कोहिमाची लढाई|कोहिमाच्या लढाईत]] येथे घनघोर युद्ध झाले.\n\n{{भारतीय राज्ये आणि प्रदेशांची राजधानी}}\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कोहिमा जिल्हा]]\n[[वर्ग:कोहिमा|*]]\n[[वर्ग:ईशान्य भारत]]","hash":"4e5fb0c46c26ab0fb57a14e58316485279dcf3f01d3269d63b5e76ca85fca90a","last_revision":"2022-03-19T16:34:22Z","first_revision":"2006-04-18T17:34:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:34.980145","cross_lingual_links":{"ar":"كوهيما","arz":"كوهيما","as":"কহিমা","az":"Kohima","be":"Кахіма","bh":"कोहिमा","bn":"কোহিমা","bpy":"কোহিমা","ca":"Kohima","ceb":"Kohima (kapital sa estado sa Indiya)","cs":"Kóhíma","de":"Kohima","dty":"कोहिमा","el":"Κοχίμα","en":"Kohima","eo":"Kohimo","es":"Kohima","fa":"کوهیما","fi":"Kohima","fr":"Kohima","frr":"Kohima","gu":"કોહિમા","hi":"कोहिमा","hif":"Kohima","id":"Kohima","it":"Kohima","ja":"コヒマ","kn":"ಕೋಹಿಮ","ko":"코히마","lld":"Kohima","lt":"Kohima","mai":"कोहिमा","mg":"Kohima","ml":"കൊഹിമ","mni":"ꯀꯣꯍꯤꯃꯥ","ms":"Kohima","ne":"कोहिमा","new":"कोहिमा","nl":"Kohima (stad)","nb":"Kohima","oc":"Kohima","or":"କୋହିମା","pa":"ਕੋਹਿਮਾ","pam":"Kohima","pl":"Kohima","pnb":"کوہیما","pt":"Coimá","ro":"Kohima","ru":"Кохима","sa":"कोहिमा","sat":"ᱠᱳᱦᱤᱢᱟ","simple":"Kohima","sl":"Kohima","sv":"Kohima","ta":"கோகிமா","te":"కోహిమా","tg":"Кохима","th":"โกหิมา","tr":"Kohima","uk":"Кохіма","ur":"کوہیما","vi":"Kohima","war":"Kohima","wuu":"科希马","xmf":"კოჰიმა","zh":"科希马","zh-min-nan":"Kohima (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"कोहिमा ही भारत देशाच्या नागालँड राज्याची राजधानी सर्वात मोठे शहर आहे. कोहिमा शहर नागालँडच्या दक्षिण भागात वसले आहे. २०११ साली १.२२ लाख लोकसंख्या असलेले कोहिला दिमापूर खालोखाल राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.\n\nराष्ट्रीय महामार्ग ३९, राष्ट्रीय महामार्ग ६१ व राष्ट्रीय महामार्ग १५० हे ईश���न्य भारतामधील प्रमुख महामार्ग कोहिमामधून जातात. दिमापूर विमानतळ हा नागालँड राज्यामधील एकमेव कार्यरत विमानतळ येथून ७ किमी अंतरावर आहे.\n\nकोहिमा रिज ही कोहिमा आणि दिमापूर या शहरांच्या मध्ये असलेली डोंगरधार आहे. दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान लढल्या गेलेल्या कोहिमाच्या लढाईत येथे घनघोर युद्ध झाले.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:कोहिमा जिल्हा * वर्ग:ईशान्य भारत\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कोहिमा\n| स्थानिक =\n| चित्र = Kohima_City.jpeg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = नागालँड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = left\n| देश = भारत\n| राज्य = [[नागालँड]]\n| जिल्हा = [[कोहिमा जिल्हा|कोहिमा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ४७३८\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ९९,०३९\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 25 |latm = 39 |lats = 25 |latNS = N\n|longd = 94 |longm = 6 |longs = 10 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोहिमा ही भारत देशाच्या नागालँड राज्याची राजधानी सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Kohima is the capital and largest city of the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोहिमा शहर नागालँडच्या दक्षिण भागात वसले आहे.","translated_text":"Kohima city is located in the southern part of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली १.२२ लाख लोकसंख्या असलेले कोहिला दिमापूर खालोखाल राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"With a population of 1.22 lakh in 2011, Kohila is the second largest city in the state after Dimapur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ३९, राष्ट्रीय महामार्ग ६१ व राष्ट्रीय महामार्ग १५० हे ईशान्य भारतामधील प्रमुख महामार्ग कोहिमामधून जातात.","translated_text":"National Highway 39, National Highway 61 and National Highway 150 pass through Kohima, a major highway in Northeast India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिमापूर विमानतळ हा नागालँड राज्यामधील एकमेव कार्यरत विमानतळ येथून ७ किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"Dimapur Airport is the only operating airport in Nagaland State at a distance of 7 km.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कोहिमा रिज","translated_text":"The Kohima Ridge","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोहिमा रिज ही कोहिमा आणि दिमापूर या शहरांच्या मध्ये असलेली डोंगरधार आहे.","translated_text":"Kohima Ridge is a mountain range between the cities of Kohima and Dimapur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान लढल्या गेलेल्या कोहिमाच्या लढाईत येथे घनघोर युद्ध झाले.","translated_text":"The Battle of Kohima, fought during World War II, was a fierce battle.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:��ोहिमा जिल्हा * वर्ग:ईशान्य भारत","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Kohima District * Category:Northeast India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोकोकचुंग","wikicode":"'''मोकोकचुंग''' [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मोकोकचुंग जिल्हा|मोकोकचुंग जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा]]","hash":"da5df41e941669769b5fe2ed3761ad92853228ad634ca54b8afbe84b50cbb158","last_revision":"2020-09-20T15:46:36Z","first_revision":"2006-04-18T17:35:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.041669","cross_lingual_links":{"bn":"মোককচুং","bpy":"মোককচুং","ceb":"Mokokchūng (lungsod)","de":"Mokokchung","en":"Mokokchung","es":"Mokokchung","fa":"موکوچونگ","hi":"मोकोकचुंग","hif":"Mokokchung","it":"Mokokchung","mg":"Mokokchung","ms":"Mokokchung","new":"मोकोकचुङ","nl":"Mokokchung (stad)","oc":"Mokokchung","or":"ମୋକୋକ୍‌ଚୁଙ୍ଗ୍","sv":"Mokokchūng","ta":"மோகோக்சுங்","te":"మొకొక్‌ఛుంగ్","ur":"موکوکچونگ","vi":"Mokokchung","war":"Mokokchung","zh":"莫戈格琼","zh-min-nan":"Mokokchung (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"मोकोकचुंग भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मोकोकचुंग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोकोकचुंग भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Mokokchung is a city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मोकोकचुंग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Mokokchung District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Mokokokchung district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोन (नागालँड)","wikicode":"'''मोन''' [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मोन जिल्हा|मोन जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मोन जिल्हा]]","hash":"077399d7aad85bc9990224ffbe5efe3220caed5733d647a252d557e4c9928688","last_revision":"2023-01-28T11:59:16Z","first_revision":"2006-04-18T17:35:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.103852","cross_lingual_links":{"bn":"মোন","bpy":"মোন","ceb":"Mon (lungsod)","de":"Mon (Indien)","en":"Mon, Nagaland","es":"Mon Town","hi":"मोन, भारत","it":"Mon (India)","ms":"Mon","nl":"Mon (India)","sv":"Mon (ort)","ta":"மோன், இந்தியா","te":"మోన్","uk":"Мон (Нагаленд)","ur":"مون، بھارت","zh-min-nan":"Mon (Ìn-tō͘)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"मोन भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मोन जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:मोन जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोन भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Mon is a city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मोन जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Mon District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:मोन जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Moon district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फेक (नागालँड)","wikicode":"''हा लेख [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील फेक शहराविषयी आहे. फेकच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - [[फेक-निःसंदिग्धीकरण]]''\n\n'''फेक''' [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[फेक जिल्हा|फेक जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फेक जिल्हा]]","hash":"d322ef0a97c05e7042e05ed0ec333852d49046eb8694685348034a837ed5c0f4","last_revision":"2022-06-09T11:10:24Z","first_revision":"2006-04-18T17:36:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.161901","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"हा लेख भारताच्या नागालॅंड राज्यातील फेक शहराविषयी आहे. फेकच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - फेक-निःसंदिग्धीकरण\n\nफेक भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर फेक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:फेक जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख भारताच्या नागालॅंड राज्यातील फेक शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फेकच्या ईतर उपयोगांसाठी पहा - फेक-निःसंदिग्धीकरण","translated_text":"See for other uses of counterfeiting - counterfeiting.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फेक भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Fake is a city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर फेक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Fek district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:फेक जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Fek district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"तुएनसांग","wikicode":"'''तुएनसांग''' [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[तुएनसांग जिल्हा|तुएनसांग जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:तुएनसांग जिल्हा]]","hash":"34c035574636838cf2e2ecbc8ee45e7b08c5a1dc08c264c576d02af5424d3abd","last_revision":"2020-09-20T15:46:49Z","first_revision":"2006-04-18T17:37:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.226553","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"तुएनसांग भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर तुएनसांग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:तुएनसांग जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुएनसांग भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Tuensang is a city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर तुएनसांग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Tunsang District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:तुएनसांग जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Tunsang district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वोखा","wikicode":"{{गल्लत|ओखा}}\n'''वोखा''' [[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[वोखा जिल्हा|वोखा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:वोखा जिल्हा]]","hash":"b4f949f6a08cc3c7469e85fe27b353ac250769425e038380260445dc1d1dae54","last_revision":"2020-04-03T06:50:50Z","first_revision":"2006-04-18T17:37:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.293541","cross_lingual_links":{"bh":"वोखा","bn":"ওহকা","bpy":"ওহকা","ceb":"Wokha (lungsod)","de":"Wokha","en":"Wokha","es":"Wokha","hi":"वोखा","it":"Wokha","mg":"Wokha","ml":"വോഖ, നാഗാലാൻഡ്","ms":"Wokha","new":"वोखा","nl":"Wokha (stad)","oc":"Wokha","sv":"Wokha","ta":"வோக்கா","te":"వోఖా","ur":"ووکھا","vi":"Wokha","zh-min-nan":"Wokha (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"वोखा भारताच्या नागालँड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर वोखा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:वोखा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वोखा भारताच्या नागालँड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Vokha is a city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर वोखा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Vokha district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:वोखा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Vokha district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झुन्हेबोटो","wikicode":"'''झुन्हेबोटो''' [[भारत|भारताच्या]] [[नागालॅंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[झुन्हेबोटो जिल्हा|झुन्हेबोटो जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा]]","hash":"31e6481f4bacc1e1f3592775ebe07d036e085f516b401647be35d167ed4601ec","last_revision":"2020-09-20T15:46:41Z","first_revision":"2006-04-18T17:38:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.347056","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"झुन्हेबोटो भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर झुन्हेबोटो जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झुन्हेबोटो भारताच्या नागालॅंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jhunjhunu is a city in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर झुन्हेबोटो जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Zhenheboto District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे वर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Nagaland Category:Zunheboto district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नागालँडमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँड|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|नागालँड]]","hash":"0f532ab3d07a72e7cc1fae40500289fa0cf854eb079f5ea053b0cf3588bf30ce","last_revision":"2008-06-30T07:23:28Z","first_revision":"2006-04-18T17:40:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.406106","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे नागालँड\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे नागालँड","translated_text":"Cities of Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दिमापूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''दिमापुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"e3d4e6e8ab909ff51c5ef6c312bbe144c6a44b87e490c6154b4170c32c76c619","last_revision":"2023-01-28T11:50:51Z","first_revision":"2006-04-18T17:41:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.472440","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ديمابور","bn":"বিষয়শ্রেণী:ডিমাপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dimapur","en":"Category:Dimapur district","fa":"رده:بخش دیماپور","hi":"श्रेणी:दीमापुर ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱤᱢᱟᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:திமாப்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دیماپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील दिमापुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील दिमापुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Dimapur district in Nagaland state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कोहिमा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''कोहिमा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"06a9f2c0ebec4cef40212ce2e862d3cc299c2549fa7701dffd3aa880aabb87e2","last_revision":"2017-03-02T16:02:54Z","first_revision":"2006-04-18T17:42:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.527869","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كوهيما","bn":"বিষয়শ্রেণী:কোহিমা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kohima","en":"Category:Kohima district","fa":"رده:بخش کوهیما","hi":"श्रेणी:कोहिमा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੋਹਿਮਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:கோகிமா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کوہما"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील कोहिमा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील कोहिमा जिल्ह्याविषयीचे ���ेख.","translated_text":"Articles about Kohima district in Nagaland state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मोकोकचुंग जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''मोकोकचुंग जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"2711a93c753dc9c041660610658a4ae1118e60a0fb32fb05e247089fe8b5fda1","last_revision":"2014-05-24T12:42:23Z","first_revision":"2006-04-18T17:43:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.577500","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة موكوكشونج","bn":"বিষয়শ্রেণী:মোককচাং জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mokokchung","en":"Category:Mokokchung district","fa":"رده:بخش موکوکچانگ","hi":"श्रेणी:मोकोकचुंग ज़िला","ta":"பகுப்பு:மோகோக்சுங் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع موکاک چونگ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील मोकोकचुंग जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील मोकोकचुंग जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mokokchung district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मोन जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''मोन जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"1a57b43c188cf903887242d6d826026f527f180463b4ca6fd3afe3b77e0ae6f5","last_revision":"2014-05-24T12:42:38Z","first_revision":"2006-04-18T17:44:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.640162","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مون","bn":"বিষয়শ্রেণী:মন জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mon","en":"Category:Mon district","fa":"رده:بخش مون","hi":"श्रेणी:मोन ज़िला","ta":"பகுப்பு:மோன் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مون"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील मोन जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील मोन जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mon district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:फेक जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''फेक जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"0426ff01bc60bbde9d8579828a62244249e24f2aa0eb64711b2448b84bb897be","last_revision":"2014-05-24T12:42:06Z","first_revision":"2006-04-18T17:44:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.692602","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بيهك","bn":"বিষয়শ্রেণী:ফেক জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Phek","en":"Category:Phek district","fa":"رده:بخش فک","hi":"श्रेणी:फेक ज़िला","ta":"பகுப்பு:பேக் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع فیک"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड र���ज्यातील फेक जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील फेक जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Fake district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:तुएनसांग जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''तुएनसांग जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"1649dc75619fb41b3ac467c7f00867c653e6af8b68073ca2630d103eb76f11dd","last_revision":"2014-05-24T12:41:37Z","first_revision":"2006-04-18T17:45:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.752203","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة تونسانج","bn":"বিষয়শ্রেণী:টুয়েনসাং জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Tuensang","en":"Category:Tuensang district","fa":"رده:بخش تیونسانگ","hi":"श्रेणी:तुएनसांग ज़िला","ta":"பகுப்பு:துயென்சாங் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع تیوینسانگ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील तुएनसांग जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील तुएनसांग जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Tuensang district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:वोखा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''वोखा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"c72843b392c19e9e6fb57978ce63e74b8bf213da95b895d9af41b4b6a424b5e8","last_revision":"2014-05-24T12:42:53Z","first_revision":"2006-04-18T17:46:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.803625","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة وخا","bn":"বিষয়শ্রেণী:ওখা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Wokha","en":"Category:Wokha district","fa":"رده:بخش ووخا","hi":"श्रेणी:वोखा ज़िला","ta":"பகுப்பு:வோக்கா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ووکھا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील वोखा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील वोखा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Vokha district in Nagaland state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झुन्हेबोटो जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[नागालँड]] राज्यातील '''झुन्हेबोटो जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]","hash":"d15f334bdeffd56d4f304930ff734994934a0917e8f6cf0df65a45271cbce13e","last_revision":"2014-05-24T12:41:22Z","first_revision":"2006-04-18T17:47:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.858002","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة زونهيبوتو","bn":"বিষয়শ্রেণী:জুনহেবটো জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Zunheboto","en":"Category:Zünheboto district","fa":"رده:بخش زانهیبوتو","hi":"श्रेणी:ज़ुन्हेबोटो ज़िला","ta":"பகுப்பு:சுன்னெபோட்டோ மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع زنہیبوتو"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील झुन्हेबोटो जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या नागालँड राज्यातील झुन्हेबोटो जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jhunjhunu district in the Indian state of Nagaland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:नागालँड - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n|name = नागालँड - जिल्हे\n|title = [[नागालँड]] राज्यामधील [[नागालँडमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n|state    = {{{state|autocollapse}}}\n|listclass = hlist\n\n|list1 = [[कोहिमा जिल्हा|कोहिमा]]{{*}}[[झुन्हेबोटो जिल्हा|झुन्हेबोटो]]{{*}}[[तुएनसांग जिल्हा|तुएनसांग]]{{*}}[[दिमापूर जिल्हा|दिमापूर]]{{*}}[[फेक जिल्हा|फेक]]{{*}}[[मोकोकचुंग जिल्हा|मोकोकचुंग]]{{*}}[[मोन जिल्हा|मोन]]{{*}}[[वोखा जिल्हा|वोखा]]{{*}}[[किफैर जिल्हा|किफैर]]{{*}}[[पेरेन जिल्हा|वोखा]]{{*}}[[लोंगलेंग जिल्हा|लोंगलेंग]]\n}}\n<noinclude>\n{{collapsible option}}\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे]]\n[[वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे]]\n</noinclude>","hash":"51c572ffb3476ab5224b0fc510a0bee78d4fcc229fc193f9fa1833f87036c632","last_revision":"2023-01-28T11:49:25Z","first_revision":"2006-04-18T17:51:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.911189","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे वर्ग:नागालँडमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Indian Route Template:Districts in Nagaland","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यात २३ जिल्हे आहेत.<ref>{{cite web | url = https://wb.gov.in/portal/web/guest/news-corner/-/asset_publisher/DRJNTTCAyFo0/content/-west-burdwan-the-23rd-district-of-west-bengal-;jsessionid=vnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj?redirect=https%3A%2F%2Fwb.gov.in%2Fportal%2Fweb%2Fguest%2Fnews-corner%3Bjsessionid%3DvnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_DRJNTTCAyFo0%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1 | title = West Burdwan the 23rd District of West Bengal  | publisher = Egiye Bangla, official portal of the Government of West Bengal |access-date =  ३० जून २०२१}}</ref> १ ऑगस्ट २०२२ला [[पश्चिम बंगाल राज्य सरकार]]ने अजून ७ जिल्हे जाहिर केले; ज्याने एकूण संख्या ३० वर जाणार.\n\n== यादी ==\n{| class=\"wikitable sortable\"\n|-\n! क्र. !! संकेत !! जिल्हा !! प्रशासकीय केंद्र !! स्थापना !! लोकसंख्या <br> ([[भारताची जनगणना २०११|२०११ची गणना]]) !! क्षेत्रफळ !! घनता !! नकाशा\n|- \n| १ || AD || '''[[अलिपूरद्वार जिल्हा]]''' || [[अलिपूरद्वार]] || २०१४ || १४,९१,२५ || {{convert|3383|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|441|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Alipurduar in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २ || BN || '''[[बांकुरा जिल्हा]]''' || [[बांकुरा]] || १९४७ || ३५,९६,६७४ || {{convert|6882|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|523|/km2|/sqmi|abbr=on}} ||[[File:Bankura in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ३ ||  || '''[[पश्चिम बर्धमान जिल्हा]]''' || [[आसनसोल]] || २०१७ || २८,८२,०३१ || {{convert|1603.17|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|1798|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Paschim Bardhaman in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ४ ||  || '''[[पूर्व बर्धमान जिल्हा]]''' || [[बर्धमान]] || २०१७ || ४८,३५,५३२ || {{convert|5,432.69|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|890|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Purba Bardhaman in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ५ || BI || '''[[बीरभूम जिल्हा]]''' || [[सुरी, पश्चिम बंगाल|सुरी]] || १९४७ || ३५,०२,४०४ || {{convert|4545|km2|sqmi|abbr=on}}\n|| {{convert|771|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Birbhum in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ६ || KB || '''[[कूच बिहार जिल्हा]]''' || [[कूच बिहार]] || १९५० || २८,१९,०८६ || {{convert|3387|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|833|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Cooch Behar in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ७ || DA || '''[[दार्जीलिंग जिल्हा]]''' || [[दार्जीलिंग]] || १९४७ || १५,९५,१८१ || {{convert|2092.5|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|732|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Darjeeling in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ८ || DD || '''[[दक्षिण दिनाजपुर जिल्हा]]''' || [[बालुरघाट]] || १९९२ || १६,७६,२७६ || {{convert|2219|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|755|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Dakshin Dinajpur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ९ || HG || '''[[हूगळी जिल्हा]]''' || [[चिन्सुराह]] || १९४७ || ५५,१९,१४५ || {{convert|3149|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1753|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Hooghly in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १० || HR || '''[[हावरा जिल्हा]]''' || [[हावरा]] || १९४७ || ४८,५०,०२९ || {{convert|1467|km2|sqmi|abbr=on}} ||  {{convert|3306|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Howrah in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ११ || JA || '''[[जलपाइगुडी जिल्हा]]''' || [[जलपाइगुडी]] || १९४७ || २३,८१,५९६ || {{convert|2844|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|837|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Jalpaiguri in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १२ || JH || '''[[झारग्राम जिल्हा]]''' || [[झारग्राम]] || २०१७ || ११,३६,५४८ || {{convert|3,037.64|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|374|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Jhargram in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १३ || KO || '''[[कोलकाता जिल्हा]]''' || [[कोलकाता]] || १९४७ || ४४,९६,६९४ || {{convert|185|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|24306|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Kolkata in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १४ || KA || '''[[कालिंपाँग जिल्हा]]''' || [[कालिंपाँग]] || २०१७ || २,५१,६४२ || {{convert|1044|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|241|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Kalimpong in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १५ || MA || '''[[मालदा जिल्हा]]''' || [[इंग्लिश बझार]] || १९४७ || ३९,८८,८४५ || {{convert|3733|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1069|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Malda in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १६ || || '''[[पश्चिम मिदनापोर जिल्हा]]''' || [[मिदनापोर]] || २००२ || ४७,७६,९०९ || {{convert|6308|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|757|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Paschim Medinipur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १७ || || '''[[पूर्व मिदनापोर जिल्हा]]''' || [[तमलुक]] || २००२ || ५०,९५,८७५ || {{convert|4736|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1076|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Purba Medinipur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १८ || MU || '''[[मुर्शिदाबाद जिल्हा]]''' || [[बहरामपूर]] || १९४७ || ७१,०३,८०७ || {{convert|5324|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1334|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Murshidabad in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १९ || NA || '''[[नदिया जिल्हा]]''' || [[कृष्णनगर]] || १९४७ || ५१,६७,६०१ || {{convert|3927|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1316|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Nadia in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २० || PN || '''[[उत्तर २४ परगणा जिल्हा]]''' || [[बारासात]] || १९८६ || १,००,०९,७८१ || {{convert|4094|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|2445|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:North 24 Parganas in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २१ || PS || '''[[दक्षिण २४ परगणा जिल्हा]]''' || [[अलिपोर]] || १९८६ || ८१,६१,९६१ || {{convert|9960|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|819|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:South 24 Parganas in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २२ || PU || '''[[पुरुलिया जिल्हा]]''' || [[पुरुलिया]] || १९५६ || २९,३०,११५ || {{convert|6259|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|468|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Purulia in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २३ || UD || '''[[उत्तर दिनाजपुर जिल्हा]]''' || [[रायगंज]] || १९९२ || ३०,०७,१३४ || {{convert|3140|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|958|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Uttar Dinajpur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n! एकूण !! २३ !! [[पश्चिम बंगाल]] !! [[कोलकाता]] !! १९४७ !! ९,१३,४७,७३६ !! {{convert|88752|km2|sqmi|abbr=on}} !!{{convert|1029|/km2|/sqmi|abbr=on}} !! [[File:India WB.svg|center|100x100px]]\n|-\n|}\n\n== पुर्वीचे जिल्हे ==\n{| class=\"wikitable sortable\"\n|-\n! क्र. !! संकेत !! जिल्हा !! प्रशासकीय केंद्र !! विघटन !! माहिती !! नकाशा\n|- \n| १ || BR || [[बर्धमान जिल्हा]] || [[बर्धमान]] || २०१७ || [[पश्चिम बर्धमान जिल्हा]] व [[पूर्व बर्धमान जिल्हा]] असे दोन जिल्हे झाले. || [[चित्र:Bardhaman district.svg|center|100x100px]]\n|- \n| २ || ME || [[मिदनापोर जिल्हा]] || [[मिदनापोर]] || २००२ || [[पश्चिम मिदनापोर जिल्हा]] व [[पूर्व मिदनापोर जिल्हा]] असे दोन जिल्हे झाले. || [[File:Medinipur district.svg|center|100x100px]]\n|-\n|}\n\n== नवे जिल्हे ==\n१ ऑगस्ट २०२२ला [[पश्चिम बंगाल राज्य सरकार]]ने जे ७ नवे जिल्हे जाहिर केले ते आहे:<ref>{{Cite web |date=2022-08-01 |title=Explained: 7 new districts in West Bengal — how and why are districts created or abolished in India? |url=https://indianexpress.com/article/explained/everyday-explainers/explained-7-new-districts-west-bengal-districts-created-abolished-8064221/ |access-date=2022-08-02 |website=The Indian Express |language=en}}</ref>\n# [[सुंदरबन जिल्हा]] - विद्यमान [[दक्षिण २४ परगणा जिल्हा|दक्षिण २४ परगणा जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n# [[इछामती जिल्हा]] - विद्यमान [[उत्तर २४ परगणा जिल्हा|उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n# [[बसीरहाट जिल्हा]] - विद्यमान [[उत्तर २४ परगणा जिल्हा|उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n# [[राणाघाट जिल्हा]] - विद्यमान [[नदिया जिल्हा|नदिया जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n# [[बिष्णुपूर जिल्हा]] - विद्यमान [[बांकुरा जिल्हा|बांकुरा जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n# [[जंगीपूर जिल्हा]] - विद्यमान [[मुर्शिदाबाद जिल्हा|मुर्शिदाबाद जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n# [[बेरहामपूर जिल्हा]] - विद्यमान [[मुर्शिदाबाद जिल्हा|मुर्शिदाबाद जिल्ह्याचे]] विघटन होणार.\n\n== संदर्भ ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{��ारतामधील जिल्हे}}\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे|*]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"e154b885aa110dbc46b1caca103d3dab86c12318fabc0123d29bb5243f4f5179","last_revision":"2023-06-21T04:10:03Z","first_revision":"2006-04-18T19:24:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:35.980011","cross_lingual_links":{"as":"পশ্চিমবংগৰ জিলাসমূহ","bn":"পশ্চিমবঙ্গের জেলা","bpy":"পশ্চিমবঙ্গর জিলাগি","ca":"Llista de districtes de Bengala Occidental","en":"List of districts of West Bengal","fi":"Länsi-Bengalin piirikunnat","fr":"Liste des districts du Bengale occidental","hi":"पश्चिम बंगाल के जिले","kk":"Батыс Бенгал әкімшілік аймақтары","ml":"പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di West Bengal","ne":"पश्चिम बङ्गालका जिल्लाहरू","new":"पश्चिम बंगालया जिल्ला","nb":"Distrikter i Vest-Bengal","pnb":"لہندے بنگال دے ضلعے","ru":"Список округов Западной Бенгалии","sat":"ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of West Bengal","sr":"Списак округа Западног Бенгала","ta":"மேற்கு வங்காள மாவட்டங்களின் பட்டியல்","te":"పశ్చిమ బెంగాల్ జిల్లాల జాబితా","ur":"مغربی بنگال کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ბჟადალი ბენგალიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"西孟加拉邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यात २३ जिल्हे आहेत. १ ऑगस्ट २०२२ला पश्चिम बंगाल राज्य सरकारने अजून ७ जिल्हे जाहिर केले; ज्याने एकूण संख्या ३० वर जाणार.\n\n१ ऑगस्ट २०२२ला पश्चिम बंगाल राज्य सरकारने जे ७ नवे जिल्हे जाहिर केले ते आहे: सुंदरबन जिल्हा - विद्यमान दक्षिण २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार. इछामती जिल्हा - विद्यमान उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार. बसीरहाट जिल्हा - विद्यमान उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार. राणाघाट जिल्हा - विद्यमान नदिया जिल्ह्याचे विघटन होणार. बिष्णुपूर जिल्हा - विद्यमान बांकुरा जिल्ह्याचे विघटन होणार. जंगीपूर जिल्हा - विद्यमान मुर्शिदाबाद जिल्ह्याचे विघटन होणार. बेरहामपूर जिल्हा - विद्यमान मुर्शिदाबाद जिल्ह्याचे विघटन होणार.\n\n* वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यात २३ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are 23 districts in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{cite web | url = https://wb.gov.in/portal/web/guest/news-corner/-/asset_publisher/DRJNTTCAyFo0/content/-west-burdwan-the-23rd-district-of-west-bengal-;jsessionid=vnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj?redirect=https%3A%2F%2Fwb.gov.in%2Fportal%2Fweb%2Fguest%2Fnews-corner%3Bjsessionid%3DvnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_DRJNTTCAyFo0%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1 | title = West Burdwan the 23rd District of West Bengal | publisher = Egiye Bangla, official portal of the Government of West Bengal |access-date = ३० जून २०२१}}</ref>","char_index":46,"name":null,"url":"https://wb.gov.in/portal/web/guest/news-corner/-/asset_publisher/DRJNTTCAyFo0/content/-west-burdwan-the-23rd-district-of-west-bengal-;jsessionid=vnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj?redirect=https%3A%2F%2Fwb.gov.in%2Fportal%2Fweb%2Fguest%2Fnews-corner%3Bjsessionid%3DvnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_DRJNTTCAyFo0%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:48.997740-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"१ ऑगस्ट २०२२ला पश्चिम बंगाल राज्य सरकारने अजून ७ जिल्हे जाहिर केले; ज्याने एकूण संख्या ३० वर जाणार.","translated_text":"On August 1, 2022, the West Bengal State Government announced 7 more districts, bringing the total number to 30.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"यादी","translated_text":"list","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable\"\n|-\n! क्र. !! संकेत !! जिल्हा !! प्रशासकीय केंद्र !! स्थापना !! लोकसंख्या <br> ([[भारताची जनगणना २०११|२०११ची गणना]]) !! क्षेत्रफळ !! घनता !! नकाशा\n|- \n| १ || AD || '''[[अलिपूरद्वार जिल्हा]]''' || [[अलिपूरद्वार]] || २०१४ || १४,९१,२५ || {{convert|3383|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|441|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Alipurduar in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २ || BN || '''[[बांकुरा जिल्हा]]''' || [[बांकुरा]] || १९४७ || ३५,९६,६७४ || {{convert|6882|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|523|/km2|/sqmi|abbr=on}} ||[[File:Bankura in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ३ ||  || '''[[पश्चिम बर्धमान जिल्हा]]''' || [[आसनसोल]] || २०१७ || २८,८२,०३१ || {{convert|1603.17|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|1798|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Paschim Bardhaman in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ४ ||  || '''[[पूर्व बर्धमान जिल्हा]]''' || [[बर्धमान]] || २०१७ || ४८,३५,५३२ || {{convert|5,432.69|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|890|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Purba Bardhaman in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ५ || BI || '''[[बीरभूम जिल्हा]]''' || [[सुरी, पश्चिम बंगाल|सुरी]] || १९४७ || ३५,०२,४०४ || {{convert|4545|km2|sqmi|abbr=on}}\n|| {{convert|771|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Birbhum in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ६ || KB || '''[[कूच बिहार जिल्हा]]''' || [[कूच बिहार]] || १९५० || २८,१९,०८६ || {{convert|3387|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|833|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Cooch Behar in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ७ || DA || '''[[दार्जीलिंग जिल्हा]]''' || [[दार्जीलिंग]] || १९४७ || १५,९५,१८१ || {{convert|2092.5|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|732|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Darjeeling in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|- \n| ८ || DD || '''[[दक्षिण दिनाजपुर जिल्हा]]''' || [[बालुरघाट]] || १९९२ || १६,७६,२७६ || {{convert|2219|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|755|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Dakshin Dinajpur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ९ || HG || '''[[हूगळी जिल्हा]]''' || [[चिन्सुराह]] || १९४७ || ५५,१९,१४५ || {{convert|3149|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1753|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Hooghly in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १० || HR || '''[[हावरा जिल्हा]]''' || [[हावरा]] || १९४७ || ४८,५०,०२९ || {{convert|1467|km2|sqmi|abbr=on}} ||  {{convert|3306|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Howrah in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| ११ || JA || '''[[जलपाइगुडी जिल्हा]]''' || [[जलपाइगुडी]] || १९४७ || २३,८१,५९६ || {{convert|2844|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|837|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Jalpaiguri in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १२ || JH || '''[[झारग्राम जिल्हा]]''' || [[झारग्राम]] || २०१७ || ११,३६,५४८ || {{convert|3,037.64|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|374|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Jhargram in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १३ || KO || '''[[���ोलकाता जिल्हा]]''' || [[कोलकाता]] || १९४७ || ४४,९६,६९४ || {{convert|185|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|24306|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Kolkata in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १४ || KA || '''[[कालिंपाँग जिल्हा]]''' || [[कालिंपाँग]] || २०१७ || २,५१,६४२ || {{convert|1044|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|241|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Kalimpong in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १५ || MA || '''[[मालदा जिल्हा]]''' || [[इंग्लिश बझार]] || १९४७ || ३९,८८,८४५ || {{convert|3733|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1069|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Malda in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १६ || || '''[[पश्चिम मिदनापोर जिल्हा]]''' || [[मिदनापोर]] || २००२ || ४७,७६,९०९ || {{convert|6308|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|757|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Paschim Medinipur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १७ || || '''[[पूर्व मिदनापोर जिल्हा]]''' || [[तमलुक]] || २००२ || ५०,९५,८७५ || {{convert|4736|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1076|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Purba Medinipur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १८ || MU || '''[[मुर्शिदाबाद जिल्हा]]''' || [[बहरामपूर]] || १९४७ || ७१,०३,८०७ || {{convert|5324|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1334|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Murshidabad in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| १९ || NA || '''[[नदिया जिल्हा]]''' || [[कृष्णनगर]] || १९४७ || ५१,६७,६०१ || {{convert|3927|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|1316|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Nadia in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २० || PN || '''[[उत्तर २४ परगणा जिल्हा]]''' || [[बारासात]] || १९८६ || १,००,०९,७८१ || {{convert|4094|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|2445|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:North 24 Parganas in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २१ || PS || '''[[दक्षिण २४ परगणा जिल्हा]]''' || [[अलिपोर]] || १९८६ || ८१,६१,९६१ || {{convert|9960|km2|sqmi|abbr=on}} || {{convert|819|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:South 24 Parganas in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २२ || PU || '''[[पुरुलिया जिल्हा]]''' || [[पुरुलिया]] || १९५६ || २९,३०,११५ || {{convert|6259|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|468|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Purulia in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n| २३ || UD || '''[[उत्तर दिनाजपुर जिल्हा]]''' || [[रायगंज]] || १९९२ || ३०,०७,१३४ || {{convert|3140|km2|sqmi|abbr=on}} ||{{convert|958|/km2|/sqmi|abbr=on}} || [[File:Uttar Dinajpur in West Bengal (India).svg|center|100x100px]]\n|-\n! एकूण !! २३ !! [[पश्चिम बंगाल]] !! [[कोलकाता]] !! १९४७ !! ९,१३,४७,७३६ !! {{convert|88752|km2|sqmi|abbr=on}} !!{{convert|1029|/km2|/sqmi|abbr=on}} !! [[File:India WB.svg|center|100x100px]]\n|-\n|}"},{"type":"heading","text":"पुर्वीचे जिल्हे","translated_text":"Districts of the East","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable\"\n|-\n! क्र. !! संकेत !! जिल्हा !! प्रशासकीय केंद्र !! विघटन !! माहिती !! नकाशा\n|- \n| १ || BR || [[बर्धमान जिल्हा]] || [[बर्धमान]] || २०१७ || [[पश्चिम बर्धमान जिल्हा]] व [[पूर्व बर्धमान जिल्हा]] असे दोन जिल्हे झाले. || [[चित्र:Bardhaman district.svg|center|100x100px]]\n|- \n| २ || ME || [[मिदनापोर जिल्हा]] || [[मिदनापोर]] || २००२ || [[पश्चिम मिदनापोर जिल्हा]] व [[पूर्व मिदनापोर जिल्हा]] असे दोन जिल्हे झाले. || [[File:Medinipur district.svg|center|100x100px]]\n|-\n|}"},{"type":"heading","text":"नवे जिल्हे","translated_text":"New districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१ ऑगस्ट २०२२ला पश्चिम बंगाल राज्य सरकारने जे ७ नवे जिल्हे जाहिर केले ते आहे: सुंदरबन जिल्हा - विद्यमान दक���षिण २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"The seven new districts announced by the West Bengal State Government on 1st August 2022 are: Sundarbans District - dissolving the existing South 24 Parganas District.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{Cite web |date=2022-08-01 |title=Explained: 7 new districts in West Bengal — how and why are districts created or abolished in India? |url=https://indianexpress.com/article/explained/everyday-explainers/explained-7-new-districts-west-bengal-districts-created-abolished-8064221/ |access-date=2022-08-02 |website=The Indian Express |language=en}}</ref>","char_index":76,"name":null,"url":"https://indianexpress.com/article/explained/everyday-explainers/explained-7-new-districts-west-bengal-districts-created-abolished-8064221/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":582042,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:57.322765-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.88330078125}],"citations_needed":[]},{"text":"इछामती जिल्हा - विद्यमान उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"Ichhamati District - The existing North 24 Parganas district will be dissolved.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बसीरहाट जिल्हा - विद्यमान उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"Basirhat District - Dissolution of the existing North 24 Parganas district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राणाघाट जिल्हा - विद्यमान नदिया जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"Ranagat District - The existing Nadia District will be dissolved.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बिष्णुपूर जिल्हा - विद्यमान बांकुरा जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"Bishnupur District - The existing Bankura District will be dissolved.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जंगीपूर जिल्हा - विद्यमान मुर्शिदाबाद जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"Jangipur District - The existing Murshidabad District will be dissolved.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बेरहामपूर जिल्हा - विद्यमान मुर्शिदाबाद जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"Berhampur District - The existing Murshidabad District will be dissolved.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"* वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"* Category:districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यात २३ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are 23 districts in the Indian state of West Bengal.","citations":[{"content":"<ref>{{cite web | url = https://wb.gov.in/portal/web/guest/news-corner/-/asset_publisher/DRJNTTCAyFo0/content/-west-burdwan-the-23rd-district-of-west-bengal-;jsessionid=vnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj?redirect=https%3A%2F%2Fwb.gov.in%2Fportal%2Fweb%2Fguest%2Fnews-corner%3Bjsessionid%3DvnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_DRJNTTCAyFo0%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1 | title = West Burdwan the 23rd District of West Bengal | publisher = Egiye Bangla, official portal of the Government of West Bengal |access-date = ३० जून २०२१}}</ref>","char_index":46,"name":null,"url":"https://wb.gov.in/portal/web/guest/news-corner/-/asset_publisher/DRJNTTCAyFo0/content/-west-burdwan-the-23rd-district-of-west-bengal-;jsessionid=vnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj?redirect=https%3A%2F%2Fwb.gov.in%2Fportal%2Fweb%2Fguest%2Fnews-corner%3Bjsessionid%3DvnN0KI0PJmHoD4QJWcXlM4kj%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_DRJNTTCAyFo0%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-2%26p_p_col_count%3D1","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1245,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:48.997740-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"१ ऑगस्ट २०२२ला पश्चिम बंगाल राज्य सरकारने जे ७ नवे जिल्हे जाहिर केले ते आहे: सुंदरबन जिल्हा - विद्यमान दक्षिण २४ परगणा जिल्ह्याचे विघटन होणार.","translated_text":"The seven new districts announced by the West Bengal State Government on 1st August 2022 are: Sundarbans District - dissolving the existing South 24 Parganas District.","citations":[{"content":"<ref>{{Cite web |date=2022-08-01 |title=Explained: 7 new districts in West Bengal — how and why are districts created or abolished in India? |url=https://indianexpress.com/article/explained/everyday-explainers/explained-7-new-districts-west-bengal-districts-created-abolished-8064221/ |access-date=2022-08-02 |website=The Indian Express |language=en}}</ref>","char_index":76,"name":null,"url":"https://indianexpress.com/article/explained/everyday-explainers/explained-7-new-districts-west-bengal-districts-created-abolished-8064221/","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":582042,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:57.322765-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.88330078125}]}]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:पश्चिम बंगाल|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"e6adbb417b15d36132dc6abcc4e613582ff46141046fc355ae213887e7076d24","last_revision":"2023-01-28T12:38:50Z","first_revision":"2006-04-18T19:55:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.040721","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات بنغال الغربية","azb":"بؤلمه:باتی بنقال بؤلوملری","bh":"श्रेणी:पच्छिम बंगाल के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পশ্চিমবঙ্গের জেলা","ca":"Categoria:Districtes de Bengala Occidental","de":"Kategorie:Distrikt in Westbengalen","en":"Category:Districts of West Bengal","es":"Categoría:Distritos de Bengala Occidental","eu":"Kategoria:Mendebaldeko Bengalako barrutiak","fa":"رده:بخش‌های بنگال غربی","fi":"Luokka:Länsi-Bengalin piirikunnat","fr":"Catégorie:District au Bengale-Occidental","gu":"શ્રેણી:પશ્ચિમ બંગાળના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:पश्चिम बंगाल के जिले","it":"Categoria:Distretti del Bengala Occidentale","ko":"분류:서벵골주의 구","ml":"വർഗ്ഗം:പശ്ചിമ ബംഗാളിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:पश्चिम बङ्गालका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van West-Bengalen","nb":"Kategori:Distrikter i Vest-Bengal","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pt":"Categoria:Distritos de Bengala Ocidental","ru":"Категория:Округа Западной Бенгалии","sa":"वर्गः:पश्चिमवङ्गस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sco":"Category:Destricts o Wast Bengal","simple":"Category:Districts of West Bengal","sv":"Kategori:Distrikt i Västbengalen","ta":"பகுப்பு:மேற்கு வங்காள மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:పశ్చిమ బెంగాల్ జిల్లాలు","uk":"Категорія:Округи штату Західний Бенгал","ur":"زمرہ:مغربی بنگال کے اضلاع","vi":"Thể loại:Huyện thuộc bang West Bengal","zh":"Category:西孟加拉邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बांकुरा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बांकुरा जिल्ह्याविषयी आहे. [[बांकुरा]] शहराविषयीचा लेख [[बांकुरा|येथे]] आहे.''\n\n'''बांकुरा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम ब���गाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बांकुरा]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३५,९६,६७४ इतकी होती. \n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बांकुरा जिल्हा]]","hash":"6aacc976d163bd5f839bee1b026f32c7a9899ddce99270557aba22400994b5ed","last_revision":"2023-02-19T09:14:49Z","first_revision":"2006-04-18T19:58:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.102699","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بانكورا","arz":"بانكورا","bh":"बांकुरा जिला","bn":"বাঁকুড়া জেলা","ca":"Districte de Bankura","ceb":"Bānkurā","de":"Bankura (Distrikt)","en":"Bankura district","es":"Distrito de Bankura","eu":"Bankura barrutia","fa":"بخش بانکورا","fi":"Bankuran piirikunta","fr":"District de Bankura","gu":"બાંકુડા જિલ્લો","hi":"बाँकुड़ा जिला","it":"Distretto di Bankura","ka":"ბანკურის ოლქი","ne":"बाँकुडा जिल्ला","new":"बाँकुडा जिल्ला","nl":"Bankura (district)","nb":"Bankura (distrikt)","pnb":"ضلع بانکوڑا","ru":"Банкура (округ)","sa":"बांकुडामण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bankura (distrikt)","ta":"பாங்குரா மாவட்டம்","te":"బంకురా జిల్లా","ur":"بانکڑا ضلع","vi":"Bankura (huyện)","xmf":"ბანკურაშ ოლქი","zh":"班庫拉縣","zh-min-nan":"Bankura (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख बांकुरा जिल्ह्याविषयी आहे. बांकुरा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nबांकुरा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बांकुरा येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३५,९६,६७४ इतकी होती.\n\nवर्ग:बांकुरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बांकुरा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Bankura.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बांकुरा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Bangura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांकुरा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bangura is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बांकुरा येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Bangura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३५,९६,६७४ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 35,96,674.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बांकुरा जिल्हा","translated_text":"Category:Bankura district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बर्धमान जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बर्धमान जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = হাওড়া জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Bardhaman_district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बर्धमान]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७०२४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ७७,१७,५६३\n|ज��गणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १०९९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.२६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९४५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बर्धमान-दुर्गापूर लोकसभा मतदारसंघ|बर्धमान-दुर्गापूर]], [[बर्धमान पूर्व लोकसभा मतदारसंघ|बर्धमान पूर्व]], [[आसनसोल लोकसभा मतदारसंघ|आसनसोल]], [[बोलपूर लोकसभा मतदारसंघ|बोलपूर]], [[बिष्णुपूर लोकसभा मतदारसंघ|बिष्णुपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://bardhaman.nic.in/\n}}\n[[चित्र:Durgapur_Steel_Plant.jpg|250 px|इवलेसे|[[दुर्गापूर]] येथील [[स्टील ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेड]]चा पोलाद कारखाना]]\n\n'''बर्धमान''' हा [[भारत]]ाच्या [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. पश्चिम बंगालच्या मध्य भागात स्थित असलेल्या बर्धमान जिल्ह्याची लोकसंख्या २०११ साली ७७.१७ लाख इतकी होती. ह्याबाबतीत बर्धमान जिल्ह्याचा भारतामध्ये ७वा क्रमांक लागतो. [[दुर्गापूर]] व [[आसनसोल]] ही [[जोडशहरे]] बर्धमानमधील प्रमुख औद्योगिक केंद्रे आहेत.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://bardhaman.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n{{कॉमन्स वर्ग|Bardhaman district|बर्धमान जिल्हा}}\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"d071cdc9d205e6ff0be2fbda133aa4129b265721a70bd1b0b02451ab3be92a45","last_revision":"2023-06-22T10:45:51Z","first_revision":"2006-04-18T19:59:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.163376","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة باردمان","arz":"باردمان","bh":"बर्धमान जिला","bn":"বর্ধমান জেলা","ca":"Districte de Bardhaman","ceb":"Barddhamān (distrito)","de":"Bardhaman (Distrikt)","en":"Bardhaman district","es":"Distrito de Bardhaman","fr":"District de Bardhaman","gu":"વર્ધમાન જિલ્લો","hi":"बर्धमान जिला","it":"Distretto di Bardhaman","ml":"ബർദ്ധമാൻ ജില്ല","ne":"वर्धमान जिल्ला","new":"बर्द्धमान जिल्ला","nl":"Bardhaman (district)","nb":"Bardhaman (distrikt)","pnb":"ضلع بردھامان","ru":"Бардхаман (округ)","sa":"बर्धमानमण्डलम्","sv":"Barddhaman (distrikt)","ta":"வர்தமான் மாவட்டம்","te":"బర్ధమాన్ జిల్లా","ur":"ضلع بردھمان","vi":"Bardhaman (huyện)","xmf":"ბარდჰამანიშ ოლქი","zh":"巴爾達曼縣","zh-min-nan":"Bardhaman (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"बर्धमान हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे. पश्चिम बंगालच्या मध्य भागात स्थित असलेल्या बर्धमान जिल्ह्याची लोकसंख्या २०११ साली ७७.१७ लाख इतकी होती. ह्याबाबतीत बर्धमान जिल्ह्याचा भारतामध्ये ७वा क्रमांक लागतो. दुर्गापूर व आसनसोल ही जोडशहरे बर्धमानमधील प्रमुख औद्योगिक केंद्रे आहेत.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जि���्ह्याचे_नाव         = बर्धमान जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = হাওড়া জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Bardhaman_district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बर्धमान]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७०२४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ७७,१७,५६३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १०९९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.२६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९४५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बर्धमान-दुर्गापूर लोकसभा मतदारसंघ|बर्धमान-दुर्गापूर]], [[बर्धमान पूर्व लोकसभा मतदारसंघ|बर्धमान पूर्व]], [[आसनसोल लोकसभा मतदारसंघ|आसनसोल]], [[बोलपूर लोकसभा मतदारसंघ|बोलपूर]], [[बिष्णुपूर लोकसभा मतदारसंघ|बिष्णुपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://bardhaman.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बर्धमान हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Burdhaman is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पश्चिम बंगालच्या मध्य भागात स्थित असलेल्या बर्धमान जिल्ह्याची लोकसंख्या २०११ साली ७७.१७ लाख इतकी होती.","translated_text":"Located in the central region of West Bengal, Burdhan district had a population of 77.17 lakh in 2011.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याबाबतीत बर्धमान जिल्ह्याचा भारतामध्ये ७वा क्रमांक लागतो.","translated_text":"In this regard, Bardhaman district ranks seventh in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुर्गापूर व आसनसोल ही जोडशहरे बर्धमानमधील प्रमुख औद्योगिक केंद्रे आहेत.","translated_text":"The twin cities of Durgapur and Asansol are major industrial hubs in Burdhan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दार्जीलिंग जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = दार्जीलिंग\n|स्थानिक_नाव            = [[दार्जीलिंग]]\n|चित्र_नकाशा            = Darjeeling in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = [[पश्चिम बंगाल]]\n|विभागाचे_नाव           = [[जलपायगुडी]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[दार्जीलिंग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१४९\n|लोकसंख्या_एकूण         = १६,०९,१७२\n|जनगणना_वर्ष            = २००���\n|लोकसंख्या_घनता         = ५११\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६९.२२\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९३७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =पी गांधी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[दार्जीलिंग (लोकसभा मतदारसंघ)|दार्जीलिंग]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = १.[[दार्जीलिंग]], २.[[सिलीगुडी]], ३.कालिमपोंग, ४.[[माटिगरा-नक्सलबारी]], ५. फनसेदेवा, ६. कुरुसेवांग\n|खासदारांची_नावे                = [[जसवंतसिंग]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३०९२\n|संकेतस्थळ                      = http://darjeeling.gov.in/\n}}\n\n\n''हा लेख दार्जीलिंग जिल्ह्याविषयी आहे. [[दार्जीलिंग]] शहराविषयीचा लेख [[दार्जीलिंग|येथे]] आहे.''\n\n'''दार्जीलिंग''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[दार्जीलिंग]] येथे आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दार्जीलिंग जिल्हा]]","hash":"3bfd512b5af5aa74deb1718b63507d7d55d2cc15cae2c5ad5783dbe1ff5a8af3","last_revision":"2022-02-05T22:56:53Z","first_revision":"2006-04-18T20:00:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.217363","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة دارجيلنغ","arz":"مقاطعه دارجيلنج","bh":"दार्जिलिंग जिला","bn":"দার্জিলিং জেলা","ca":"Districte de Darjeeling","ceb":"Darjiling (distrito sa Indiya)","de":"Darjeeling (Distrikt)","en":"Darjeeling district","es":"Distrito de Darjeeling","eu":"Darjeeling barrutia","fa":"بخش دارجیلینگ","fr":"District de Darjeeling","frr":"Darjeeling (Distrikt)","hi":"दार्जीलिंग जिला","id":"Distrik Darjeeling","it":"Distretto di Darjeeling","ne":"दार्जिलिङ जिल्ला","new":"दार्जिलिङ जिल्ला","nl":"Darjeeling (district)","nb":"Darjeeling (distrikt)","pnb":"ضلع دارجیلنگ","pt":"Darjeeling (distrito)","ru":"Дарджилинг (округ)","sa":"दार्जिलिङ्गमण्डलम्","sat":"ᱫᱟᱨᱡᱤᱞᱤᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Darjeeling destrict","sv":"Darjeeling (distrikt)","ta":"டார்ஜிலிங் மாவட்டம்","te":"డార్జిలింగ్ జిల్లా","uk":"Дарджилінг (округ)","ur":"دارجلنگ ضلع","vi":"Darjeeling (huyện)","xmf":"დარჯილინგიშ ოლქი","zh":"大吉岭县","zh-min-nan":"Darjeeling (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख दार्जीलिंग जिल्ह्याविषयी आहे. दार्जीलिंग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nदार्जीलिंग हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र दार्जीलिंग येथे आहे.\n\nवर्ग:दार्जीलिंग जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = दार्जीलिंग\n|स्थानिक_नाव            = [[दार्जीलिंग]]\n|चित्र_नकाशा            = Darjeeling in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = [[पश्चिम बंगाल]]\n|विभागाचे_नाव           = [[जलपायगुडी]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[दार्जीलिंग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१४९\n|लोकसंख्या_एकूण         = १६,०९,१७२\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = ५११\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६९.२२\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९३७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =पी गांधी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[दार्जीलिंग (लोकसभा मतदारसंघ)|दार्जीलिंग]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = १.[[दार्जीलिंग]], २.[[सिलीगुडी]], ३.कालिमपोंग, ४.[[माटिगरा-नक्सलबारी]], ५. फनसेदेवा, ६. कुरुसेवांग\n|खासदारांची_नावे                = [[जसवंतसिंग]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३०९२\n|संकेतस्थळ                      = http://darjeeling.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख दार्जीलिंग जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Darjeeling district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दार्जीलिंग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Darjeeling.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दार्जीलिंग हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Darjeeling is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र दार्जीलिंग येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Darjeeling.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दार्जीलिंग जिल्हा","translated_text":"Class: Darjeeling district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हावडा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = हावडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = হাওড়া জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Howrah in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[हावडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १४६७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४८,४१,६३८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८३.८५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९३५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[हावडा (लोकसभा मतदारसंघ)|हावडा]], [[उलुबेरिया (लोकसभा मतदारसंघ)|उलुबेरिया]], [[सेरामपोर (लोकसभा मतदारसंघ)|सेरामपोर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.howrah.gov.in\n}}\n[[चित्र:Howrah Station.jpg|250 px|इवलेसे|हावडा येथील [[हावडा रेल्वे स्थानक]]]]\n'''हावडा''' हा [[भारत]]ाच्या [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. [[कोलकाता]]च्या पश्चिमेला स्थित असणाऱ्या हावडा जिल्ह्याचे मुख्यालय [[हावडा]] येथे असून २०११ साली जिल्ह्याची लोकसंख्या ४८,४१,६३८ इतकी होती.\n\n{{कॉमन्स वर्ग|Howrah district|हावडा जिल्हा}}\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हावडा जि��्हा]]\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"5acb46b146994901f9c1d0caa6d28a56c23c332b47cb059c1760abbae7192774","last_revision":"2022-02-06T03:20:55Z","first_revision":"2006-04-18T20:01:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.284302","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة هاوراه","arz":"هاوراه","bh":"हावड़ा जिला","bn":"হাওড়া জেলা","ca":"Districte d'Howrah","ceb":"Hāora (distrito)","de":"Haora (Distrikt)","en":"Howrah district","es":"Distrito de Howrah","eu":"Howrah barrutia","fa":"بخش حورا","fr":"District d'Haora","gu":"હાવડા જિલ્લો","hi":"हावड़ा जिला","hif":"Howrah Jila","it":"Distretto di Howrah","ne":"हावडा जिल्ला","new":"हावडा जिल्ला","nl":"Haora (district)","nb":"Howrah (distrikt)","pnb":"ضلع ہاوڑا","pt":"Distrito de Howrah","ru":"Хаора (округ)","sa":"हावडामण्डलम्","sat":"ᱦᱟᱵᱽᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Howrah destrict","ta":"ஹவுரா மாவட்டம்","te":"హౌరా జిల్లా","tr":"Howrah ilçesi","ur":"ضلع ہاوڑہ","vi":"Howrah (huyện)","zh":"豪拉縣","zh-min-nan":"Haora (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हावडा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे. कोलकाताच्या पश्चिमेला स्थित असणाऱ्या हावडा जिल्ह्याचे मुख्यालय हावडा येथे असून २०११ साली जिल्ह्याची लोकसंख्या ४८,४१,६३८ इतकी होती.\n\nवर्ग:हावडा जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = हावडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = হাওড়া জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Howrah in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[हावडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १४६७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४८,४१,६३८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८३.८५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९३५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[हावडा (लोकसभा मतदारसंघ)|हावडा]], [[उलुबेरिया (लोकसभा मतदारसंघ)|उलुबेरिया]], [[सेरामपोर (लोकसभा मतदारसंघ)|सेरामपोर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.howrah.gov.in\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हावडा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Hawada is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोलकाताच्या पश्चिमेला स्थित असणाऱ्या हावडा जिल्ह्याचे मुख्यालय हावडा येथे असून २०११ साली जिल्ह्याची लोकसंख्या ४८,४१,६३८ इतकी होती.","translated_text":"Hawada is the headquarters of Hawada district, located in the west of Kolkata. As of 2011, the district had a population of 48,41,638.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हावडा जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"List of districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जलपाइगुडी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र|प्रकार=शहर|पद=महापौर|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष=|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ=|लिंग_गुणोत्तर=84.79|साक्षरता=|एसटीडी_कोड=0353|पिन_कोड=|प्रमुख पदाधिकारी=|आरटीओ_कोड=Wb-19|लोकसंख्या_घनता=|संकेतस्थळ=Westbengal.gov.in|संकेतस्थळ_नाव=पश्चिम बंगाल संकेतस्थळ|तळटिपा={{संदर्भयादी}}|इतर_नाव=জলপাইগুড়ি জেলা|जवळचे_शहर=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_क्रमांक=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=3,872,846|स्थानिक_नाव=जलपाइगुडी|क्षेत्रफळ_एकूण=3,044 km2 (1,175 sq mi)|टोपणनाव=जलपाइगुडी|राज्य_नाव=पश्चिम बंगाल|आकाशदेखावा=Jalpaiguri in West Bengal (India).svg|आकाशदेखावा_शीर्षक=|अक्षांश=26.68|रेखांश=88.44|शोधक_स्थान=right|क्षेत्रफळ_आकारमान=|लोकसंख्या_वर्ष=2011|उंची=|उंची_संदर्भ=|समुद्री_किनारा=|हवामान=|वर्षाव=|जिल्हा=[[जलपाइगुडी जिल्हा]]|लोकसंख्या_एकूण=954|अधिकृत_भाषा=}}\n'''जलपाइगुडी''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[जलपाइगुडी]] येथे आहे.\n\n==इतिहास==\n\n==भूगोल==\n\n==जलपाइगुडी जिल्ह्यातील नद्या==\n\n==वने==\n==जलपाइगुडी जिल्ह्यातील प्रसिद्ध व्यक्ती==\n\n==वाहतूक व्यवस्था==\n\n==जलपाइगुडी जिल्ह्यातील पर्यटन स्थळे==\n\n==हे सुद्धा पहाे==\n\n==संदर्भ==\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n[[वर्ग:जलपाइगुडी जिल्हा]]","hash":"1e15e5861e2fd15bf82c15f7acfd95f11d7f613a2cc5824bfab9a44f8e5f959b","last_revision":"2022-02-06T03:36:35Z","first_revision":"2006-04-18T20:02:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.347449","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جالبيجوري","arz":"جالبيجورى","bh":"जलपाईगुड़ी जिला","bn":"জলপাইগুড়ি জেলা","ca":"Districte de Jalpaiguri","ceb":"Jalpāiguri (distrito)","de":"Jalpaiguri (Distrikt)","en":"Jalpaiguri district","es":"Distrito de Jalpaiguri","eu":"Jalpaiguri barrutia","fa":"بخش جالپایگوری (هند)","fr":"District de Jalpaiguri","gu":"જલપાઈગુડી જિલ્લો","hi":"जलपाईगुड़ी जिला","it":"Distretto di Jalpaiguri","kn":"ಜಲ್ಪಾಯ್ಗುರಿ","ne":"जलपाइगुडी जिल्ला","new":"जलपाइगुडि जिल्ला","nl":"Jalpaiguri (district)","nb":"Jalpaiguri (distrikt)","pnb":"ضلع جالپائیگُری","ru":"Джалпайгури (округ)","sa":"जलपाइगुडिमण्डलम्","sat":"ᱡᱚᱞᱯᱟᱭᱜᱩᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jalpaiguri (distrikt)","ta":"ஜல்பைகுரி மாவட்டம்","te":"జల్పైగురి జిల్లా","ur":"جلپائیگوری ضلع","vi":"Jalpaiguri (huyện)","xmf":"ჯალპაიგურიშ ოლქი","zh":"傑爾拜古里縣","zh-min-nan":"Jalpaiguri (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"जलपाइगुडी हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र जलपाइगुडी येथे आहे.\n\nवर्ग:जलपाइगुडी जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र|प्रकार=शहर|पद=महापौर|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष=|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ=|लिंग_गुणोत्तर=84.79|साक्षरता=|एसटीडी_कोड=0353|पिन_कोड=|प्रमुख पदाधिकारी=|आरटीओ_कोड=Wb-19|लोकसंख्या_घनता=|संकेतस्थळ=Westbengal.gov.in|संकेतस्थळ_नाव=पश्चिम बंगाल संकेतस्थळ|तळटिपा={{संदर्भयादी}}|इतर_नाव=জলপাইগুড়ি জেলা|जवळचे_शहर=|लोकसंख्या_शहरी=|लोकसंख्या_क्रमांक=|लोकसंख्या_मेट्रो=|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ=3,872,846|स्थानिक_नाव=जलपाइगुडी|क्षेत्रफळ_एकूण=3,044 km2 (1,175 sq mi)|टोपणनाव=जलपाइगुडी|राज्य_नाव=पश्चिम बंगाल|आकाशदेखावा=Jalpaiguri in West Bengal (India).svg|आकाशदेखावा_शीर्षक=|अक्षांश=26.68|रेखांश=88.44|शोधक_स्थान=right|क्षेत्रफळ_आकारमान=|लोकसंख्या_वर्ष=2011|उंची=|उंची_संदर्भ=|समुद्री_किनारा=|हवामान=|वर्षाव=|जिल्हा=[[जलपाइगुडी जिल्हा]]|लोकसंख्या_एकूण=954|अधिकृत_भाषा=}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जलपाइगुडी हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jalpaigudi is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र जलपाइगुडी येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Jalpaigudi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जलपाइगुडी जिल्ह्यातील नद्या","translated_text":"Rivers in Jalpaiguri district","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"वने","translated_text":"The forest","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जलपाइगुडी जिल्ह्यातील प्रसिद्ध व्यक्ती","translated_text":"A famous person from Jalpaigudi district","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"वाहतूक व्यवस्था","translated_text":"Transportation systems","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जलपाइगुडी जिल्ह्यातील पर्यटन स्थळे","translated_text":"Tourist attractions in Jalpaigudi district","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहाे","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जलपाइगुडी जिल्हा","translated_text":"Category:Jalpaigudi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कूच बिहार जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कूच बिहार जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = কোচবিহার জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Cooch_Behar_in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कूच बिहार]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २८,२२,७८०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ८३०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७५.४९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९४२\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभ��_मतदारसंघाची_नावे        = [[कूच बिहार (लोकसभा मतदारसंघ)|कूच बिहार]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.coochbehar.gov.in/\n}}\n[[चित्र:Cooch Behar Palace in Cooch Behar.JPG|250 px|इवलेसे|कूच बिहार राजवाडा]]\n'''कूच बिहार जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या ईशान्य भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेला [[बांगलादेश]] आहे. \n\n१६व्या शतकापासून ते १९४९ पर्यंत हा भूभाग कोच बिहार ह्या संस्थानाचा भाग होता.\n\n{{पश्चिम बंगाल}}\n\n[[वर्ग:कूच बिहार जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"1c5958eb8022c8703e332f9ba703372b095d57226ff71b3db0735ef79acef5d1","last_revision":"2022-02-05T22:25:12Z","first_revision":"2006-04-18T20:03:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.410453","cross_lingual_links":{"ar":"كوتش بيهار (منطقة)","arz":"كوتش بيهار","as":"কোচবিহাৰ জিলা","bh":"कूचबिहार जिला","bn":"কোচবিহার জেলা","ca":"Districte de Cutx Behar","ceb":"Koch Bihār (distrito)","de":"Koch Bihar (Distrikt)","en":"Cooch Behar district","es":"Distrito de Koch Bihar","eu":"Cooch Behar barrutia","fa":"بخش کوچ بهار","fr":"District de Cooch Behar","gu":"કૂચબિહાર જિલ્લો","hi":"कूचबिहार जिला","it":"Distretto di Cooch Behar","ja":"クーチ・ビハール県","ko":"쿠치베하르구","ne":"कूचबिहार जिल्ला","nl":"Cooch Behar (district)","nb":"Cooch Behar (distrikt)","pnb":"ضلع کوچ بہار","ru":"Куч-Бихар (округ)","sa":"कोचबिहारमण्डलम्","sat":"ᱠᱩᱪ ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Koch Bihar (distrikt)","ta":"கூச் பெகர் மாவட்டம்","te":"కూచ్ బెహర్ జిల్లా","ur":"ضلع کوچ بہار","vi":"Koch Bihar (huyện)","xmf":"კუჩ-ბიჰარიშ ოლქი","zh":"科奇比哈爾縣","zh-min-nan":"Cooch Behar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"कूच बिहार जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या ईशान्य भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेला बांगलादेश आहे.\n\n१६व्या शतकापासून ते १९४९ पर्यंत हा भूभाग कोच बिहार ह्या संस्थानाचा भाग होता.\n\nवर्ग:कूच बिहार जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कूच बिहार जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = কোচবিহার জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Cooch_Behar_in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कूच बिहार]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २८,२२,७८०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ८३०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७५.४९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९४२\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कूच बिहार (लोकसभा मतदारसंघ)|कूच ब��हार]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.coochbehar.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कूच बिहार जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kutch Bihar District is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या ईशान्य भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेला बांगलादेश आहे.","translated_text":"It is located in the northeastern part of West Bengal and is bordered by Bangladesh to the south.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६व्या शतकापासून ते १९४९ पर्यंत हा भूभाग कोच बिहार ह्या संस्थानाचा भाग होता.","translated_text":"From the 16th century till 1949, this land was part of Koch Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कूच बिहार जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Kuch Bihar District Class: Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोलकाता जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोलकाता जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = কলকাতা জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Kolkata in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोलकाता]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४४,८६,६७९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २४२५२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८७.१४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८९९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कोलकाता उत्तर (लोकसभा मतदारसंघ)|कोलकाता उत्तर]], [[कोलकाता दक्षिण (लोकसभा मतदारसंघ)|कोलकाता दक्षिण]] \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n'''कोलकाता जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या दक्षिण भागात असून [[कोलकाता]] येथे त्याचे मुख्यालय आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल}}\n\n[[वर्ग:कोलकाता जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"d11da80a044c7e6e2c59750980f71833b849807b8eeaf55861c1bcef4a0ef065","last_revision":"2022-02-06T03:48:51Z","first_revision":"2006-04-18T20:05:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.465437","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كالكوتا","arz":"كالكوتا","as":"কলিকতা জিলা","bh":"कोलकाता जिला","bn":"কলকাতা জেলা","ceb":"Kolkata (distrito)","en":"Kolkata district","es":"Distrito de Calcuta","eu":"Kolkata barrutia","fa":"بخش کلکته","fr":"District de Kolkata","gu":"કોલકાતા જિલ્લો","hi":"कोलकाता जिला","hif":"Kolkata jila","it":"Distretto di Calcutta","ne":"कोलकाता जिल्ला","new":"कोलकाता जिल्ला","nb":"Kolkata (distrikt)","pnb":"ضلع کولکتہ","ru":"Колката (округ)","sa":"कलकातामण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Kolkata destrict","simple":"Kolkata district","sv":"Kolkata (distrikt)","ta":"கொல்கத்தா மாவட்டம்","te":"కోల్‌కతా జిల్లా","ur":"کولکاتا ضلع","vi":"Kolkata (huyện)","xmf":"კოლკატაშ ოლქი","zh":"加爾各答縣"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"कोलकाता जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या दक्षिण भागात असून कोलकाता येथे त्याचे मुख्यालय आहे.\n\nवर्ग:कोलकाता जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोलकाता जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = কলকাতা জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Kolkata in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोलकाता]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४४,८६,६७९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २४२५२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८७.१४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ८९९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कोलकाता उत्तर (लोकसभा मतदारसंघ)|कोलकाता उत्तर]], [[कोलकाता दक्षिण (लोकसभा मतदारसंघ)|कोलकाता दक्षिण]] \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोलकाता जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kolkata District is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या दक्षिण भागात असून कोलकाता येथे त्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"It is located in the southern part of West Bengal and has its headquarters in Kolkata.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कोलकाता जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kolkata District Class: Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मिदनापूर जिल्हा","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''मिदनापूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा होता. १ जानेवारी २००२ रोजी याचे दोन तुकडे करून [[पूर्व मिदनापूर जिल्हा]] व [[पश्चिम मिदनापूर जिल्हा]] हे दोन नवे जिल्हे निर्माण करण्यात आले.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मिदनापूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"fe54b5086abb38273a14649e4dac9e4a6a4b17c43610398f2a1392133718ce15","last_revision":"2023-06-22T10:44:45Z","first_revision":"2006-04-18T20:08:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.542838","cross_lingual_links":{"bn":"মেদিনীপুর জেলা","ca":"Districte de Midnapore","en":"Midnapore district","nl":"Medinipur (district)","vi":"Midnapore (huyện)","zh-min-nan":"Medinipur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"मिदनापूर हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा होता. १ जानेवारी २००२ रोजी याचे दोन तुकडे करून पूर्व मिदनापूर जिल्हा व पश्चिम मिदनापूर जिल्हा हे दोन नवे जिल्हे निर्माण करण्यात आले.\n\nवर्ग:मिदनापूर जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मिदनापूर हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा होता.","translated_text":"Midnapore was a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१ जानेवारी २००२ रोजी याचे दोन तुकडे करून पूर्व मिदनापूर जिल्हा व पश्चिम मिदनापूर जिल्हा हे दोन नवे जिल्हे निर्माण करण्यात आले.","translated_text":"On January 1, 2002, it was split into two new districts: East Midnapore District and West Midnapore District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिदनापूर जिल्हा वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Midnapur district Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पुरुलिया जिल्हा","wikicode":"''हा लेख पुरुलिया जिल्ह्याविषयी आहे. [[पुरुलिया]] शहराविषयीचा लेख [[पुरुलिया|येथे]] आहे.''\n\n'''मिदनापोर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[पुरुलिया]] येथे आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पुरुलिया जिल्हा]]","hash":"c232ccc8c7539e573bc9cd9a4da4dc151ac7c15344273a3fbfbf3b1f65053b63","last_revision":"2014-05-24T12:56:22Z","first_revision":"2006-04-18T20:09:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.601005","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بوروليا","arz":"مديريه بوروليا","bh":"पुरुलिया जिला","bn":"পুরুলিয়া জেলা","de":"Purulia (Distrikt)","en":"Purulia district","es":"Distrito de Purulia","eu":"Purulia barrutia","fa":"بخش پورولیا","fr":"District de Purulia","hi":"पुरुलिया जिला","it":"Distretto di Purulia","ne":"पुरुलिया जिल्ला","new":"पुरूलिया जिल्ला","nl":"Purulia (district)","nb":"Purulia (distrikt)","pnb":"ضلع پرولیا","ru":"Пурулия (округ)","sa":"पुरुलियामण्डलम्","sat":"ᱯᱩᱨᱩᱞᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Purulia destrict","sv":"Puruliya (distrikt)","ta":"புருலியா மாவட்டம்","te":"పురూలియా జిల్లా","ur":"پورولیا ضلع","vi":"Purulia (huyện)","zh":"普如里亞縣","zh-min-nan":"Purulia (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हा लेख पुरुलिया जिल्ह्याविषयी आहे. पुरुलिया शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमिदनापोर हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र पुरुलिया येथे आहे.\n\nवर्ग:पुरुलिया जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पुरुलिया जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Purulia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरुलिया शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Purulia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मिदनापोर हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Midnapore is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र पुरुलिया येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Purulia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पुरुलिया जिल्हा","translated_text":"Category:Purulia district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बीरभूम जिल्हा","wikicode":"[[चित्र:Birbhum in West Bengal (India).svg|इवलेसे|right|180px|पश्चिम बंगालमधील बीरभूम जिल्ह्याचे स्थान]]\n'''बीरभूम''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[सुरी, पश्चिम बंगाल|सुरी]] येथे आहे.\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बीरभूम जिल्हा]]","hash":"e4eb20e648bbf1ebf2cbe6ec40db9f5a57c727c55ce2221787261ee8ba4f92ff","last_revision":"2022-02-05T22:02:26Z","first_revision":"2006-04-18T20:20:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.689386","cross_lingual_links":{"ar":"بربوم","arz":"بربوم","bh":"बीरभूम जिला","bn":"বীরভূম জেলা","ca":"Districte de Birbhum","ceb":"Bīrbhūm","de":"Birbhum","en":"Birbhum district","es":"Distrito de Birbhum","eu":"Birbhum barrutia","fa":"بخش بیربوم","fr":"District de Birbhum","gu":"બીરભૂમ જિલ્લો","hi":"बीरभूम जिला","it":"Distretto di Birbhum","ne":"बीरभूम जिल्ला","new":"बीरभूम जिल्ला","nl":"Birbhum (district)","nb":"Birbhum (distrikt)","pa":"ਬੀਰਭੂਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع بربھوم","ru":"Бирбхум (округ)","sa":"बीरभूममण्डलम्","sat":"ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Birbhum district","sv":"Bīrbhūm","ta":"பிர்பூம் மாவட்டம்","te":"బీర్బం జిల్లా","uk":"Бірбхум (округ)","ur":"بیربھوم ضلع","vi":"Birbhum (huyện)","xmf":"ბირბჰუმიშ ოლქი","zh":"比爾普姆縣","zh-min-nan":"Birbhum (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"बीरभूम हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र सुरी येथे आहे.\n\nवर्ग:बीरभूम जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बीरभूम हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Birbhum is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र सुरी येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Surrey.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बीरभूम जिल्हा","translated_text":"Category:Birbhum district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दक्षिण दिनाजपूर जिल्हा","wikicode":"'''दक्षिण दिनाजपूर''' ({{lang-bn|দক্ষিণ দিনাজপুর জেলা}}) हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बालुरघाट]] येथे आहे.\n\n��०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १६,७६,२७६ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दक्षिण दिनाजपूर जिल्हा]]","hash":"a0fa9bcbca1eebcf324a256f44c84b6f0b46c617b93a3c9bcbd25df0205af599","last_revision":"2023-02-17T09:13:34Z","first_revision":"2006-04-18T20:21:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.740208","cross_lingual_links":{"ar":"داكشين ديناجبور","arz":"داكشين ديناجبور","bh":"दक्षिण दिनाजपुर जिला","bn":"দক্ষিণ দিনাজপুর জেলা","ca":"Districte de South Dinajpur","ceb":"Dakshin Dinajpur","de":"Dakshin Dinajpur","en":"Dakshin Dinajpur district","es":"Distrito de Dakshin Dinajpur","eu":"Dakshin Dinajpur barrutia","fa":"بخش داکشین دیناژپور","fr":"District de Dakshin Dinajpur","hi":"दक्षिण दिनाजपुर जिला","it":"Distretto del Dinajpur Meridionale","ml":"ദക്ഷിൺ ദിനജ്പൂർ ജില്ല","ne":"दक्षिण दिनाजपुर जिल्ला","new":"दक्षिण दिनाजपुर जिल्ला","nl":"Dakshin Dinajpur","nb":"Dakshin Dinajpur (distrikt)","pnb":"ضلع دکھن دیناج پور","ru":"Южный Динаджпур","sa":"दक्षिणदिनाजपुर-मण्डलम्","sat":"ᱮᱛᱚᱢ ᱫᱤᱱᱟᱡᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dakshin Dinajpur","ta":"தெற்கு தினஜ்பூர் மாவட்டம்","te":"దక్షిణ దినాజ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"جنوبی دیناج پور ضلع","vi":"Dakshin Dinajpur (huyện)","zh":"南迪奈普县","zh-min-nan":"Dakshin Dinajpur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"दक्षिण दिनाजपूर () हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बालुरघाट येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १६,७६,२७६ इतकी होती.\n\nवर्ग:दक्षिण दिनाजपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दक्षिण दिनाजपूर () हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"South Dinajpur is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बालुरघाट येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Balaurghat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १६,७६,२७६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 16,76,276 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दक्षिण दिनाजपूर जिल्हा","translated_text":"Class: South Dinajpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हूगळी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = हूगळी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = हूगळी जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Hooghly in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           = [[बर्दवान]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = चिंसुरा\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१४९\n|लोकसंख्या_एकूण         = ५५,२०,३८९\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = १७५३\n|शहरी_लोकसंख��या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.९५\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९५८\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[आरामबाग (लोकसभा मतदारसंघ)|आरामबाग]], [[हूगळी (लोकसभा मतदारसंघ)|हूगळी]], [[सेरामपोर (लोकसभा मतदारसंघ)|सेरामपोर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५००\n|संकेतस्थळ                      = http://hooghly.nic.in/\n}}\n\n'''हूगळी''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[चिन्सुराह]] येथे आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हूगळी जिल्हा]]","hash":"14302db96fe638c394cf99359cdd88c7ed5a30fecee75b3d864a8a58ffa061ee","last_revision":"2022-02-05T23:22:54Z","first_revision":"2006-04-18T20:22:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.798165","cross_lingual_links":{"ar":"هوجلي","arz":"هوجلى","bh":"हुगली जिला","bn":"হুগলি জেলা","ca":"Districte d'Hooghly","ceb":"Hugli (distrito)","de":"Hugli (Distrikt)","en":"Hooghly district","es":"Distrito de Hugli","eu":"Hooghly barrutia","fa":"بخش هوگل","fr":"District de Hooghly","gu":"હુગલી જિલ્લો","hi":"हुगली जिला","hif":"Hooghly jila","id":"Distrik Hugli","it":"Distretto di Hooghly","ne":"हुगली जिल्ला","new":"हुगली जिल्ला","nl":"Hooghly (district)","nb":"Hugli (distrikt)","pnb":"ضلع ہوگلی","pt":"Distrito de Hugli","ru":"Хугли (округ)","sa":"हुगलिमण्डलम्","sat":"ᱦᱩᱜᱽᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Hugli (distrikt)","ta":"ஹூக்லி மாவட்டம்","te":"హుగ్లీ జిల్లా","uk":"Хуглі (округ)","ur":"ضلع ہوگلی","vi":"Hooghly (huyện)","zh":"胡格利县","zh-min-nan":"Hooghly (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"हूगळी हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र चिन्सुराह येथे आहे.\n\nवर्ग:हूगळी जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = हूगळी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = हूगळी जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Hooghly in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           = [[बर्दवान]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = चिंसुरा\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१४९\n|लोकसंख्या_एकूण         = ५५,२०,३८९\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = १७५३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.९५\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९५८\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[आरामबाग (लोकसभा मतदारसंघ)|आरामबाग]], [[हूगळी (लोकसभा मतदारसंघ)|हूगळी]], [[सेरामपोर (लोकसभा मतदारसंघ)|सेरामपोर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५००\n|संकेतस्थळ                      = http://hooghly.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हूगळी हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Hooghly is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र चिन्सुराह येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Kinshasa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हूगळी जिल्हा","translated_text":"Category:Hugli district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मालदा जिल्हा","wikicode":"'''मालदा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[इंग्लिश बझार]] येथे आहे. मालदा ही एकेकाळी बंगालची राजधानी होती.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मालदा जिल्हा]]","hash":"2292e0ae6bb591b3aec60d697e5d14d9628be93a77d038a461f5f9b04b3f33f7","last_revision":"2024-03-20T13:45:21Z","first_revision":"2006-04-18T20:23:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.853377","cross_lingual_links":{"arz":"مالدا","bh":"मालदा जिला","bn":"মালদহ জেলা","ca":"Districte de Malda","ceb":"Māldah","de":"Malda (Distrikt)","en":"Malda district","es":"Distrito de Malda","eu":"Malda barrutia","fa":"بخش مالدا (هند)","fr":"District de Malda","gu":"માલદહ જિલ્લો","hi":"मालदा जिला","it":"Distretto di Malda","ne":"मालदह जिल्ला","new":"मालदा जिल्ला","nl":"Malda (district)","nb":"Malda (distrikt)","pnb":"ضلع مالدا","ru":"Малда (округ)","sa":"मालदामण्डलम्","sat":"ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Māldah","ta":"மால்டா மாவட்டம்","te":"మల్దా జిల్లా","ur":"ضلع مالدا","vi":"Malda (huyện)","zh":"馬爾達縣","zh-min-nan":"Malda (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"मालदा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र इंग्लिश बझार येथे आहे. मालदा ही एकेकाळी बंगालची राजधानी होती.\n\nवर्ग:मालदा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मालदा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Malda is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र इंग्लिश बझार येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at English Bazaar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मालदा ही एकेकाळी बंगालची राजधानी होती.","translated_text":"Malda was once the capital of Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मालदा जिल्हा","translated_text":"Category:Malda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुर्शिदाबाद जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = मुर्शिदाबाद\n|स्थानिक_नाव            = मुर्शिदाबाद जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Murshidabad in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = [[पश्चिम बंगाल]]\n|विभागाचे_नाव           = [[प्रेसिडंसी]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बहरामपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५३२४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ७१,०२,४३०\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = १३३४\n|शहरी_लोकसंख्या         = ७,३२,३४३\n|साक्षरता_दर            = ६७.५३\n|लिंग_गुणो��्तर          = ९५२\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =परवेझ अहमद सिद्दीक्की\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मुर्शिदाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)|मुर्शिदाबाद]], [[जंगीपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|जांगीपूर]], [[बहरामपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बहरामपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५९३\n|संकेतस्थळ                      = http://www.murshidabad.gov.in/\n}}\n\n'''मुर्शिदाबाद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बहरामपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मुर्शिदाबाद जिल्हा]]","hash":"5c248cc17d9e55221589b02dec34fde00e5f1db1681539857c71654808752fb6","last_revision":"2022-02-06T04:03:22Z","first_revision":"2006-04-18T20:24:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.914108","cross_lingual_links":{"arz":"مورشيداباد","bh":"मुर्शिदाबाद जिला","bn":"মুর্শিদাবাদ জেলা","btm":"Distrik Murshidabad","ca":"Districte de Murshidabad","ceb":"Murshidabad (distrito sa Indiya)","de":"Murshidabad (Distrikt)","en":"Murshidabad district","es":"Distrito de Murshidabad","eu":"Murshidabad barrutia","fa":"بخش مرشدآباد","fr":"District de Murshidabad","gu":"મુર્શિદાબાદ જિલ્લો","hi":"मुर्शिदाबाद जिला","it":"Distretto di Murshidabad","ne":"मुर्सिदाबाद जिल्ला","new":"मुर्शिदाबाद जिल्ला","nl":"Murshidabad (district)","nb":"Murshidabad (distrikt)","pnb":"ضلع مرشدآباد","ru":"Муршидабад (округ)","sa":"मुर्शिदाबादमण्डलम्","sat":"ᱢᱩᱨᱥᱤᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Murshidabad (distrikt)","ta":"முர்சிதாபாத் மாவட்டம்","te":"ముర్షిదాబాద్ జిల్లా","ur":"ضلع مرشدآباد","vi":"Murshidabad (huyện)","zh":"穆尔希达巴德县","zh-min-nan":"Murshidabad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"मुर्शिदाबाद हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बहरामपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:मुर्शिदाबाद जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = मुर्शिदाबाद\n|स्थानिक_नाव            = मुर्शिदाबाद जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Murshidabad in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = [[पश्चिम बंगाल]]\n|विभागाचे_नाव           = [[प्रेसिडंसी]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बहरामपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५३२४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ७१,०२,४३०\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = १३३४\n|शहरी_लोकसंख्या         = ७,३२,३४३\n|साक्षरता_दर            = ६७.५३\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९५२\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =परवेझ अहमद सिद्दीक्की\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मुर्शिदाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)|मुर्शिदाबाद]], [[जंगीपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|जांगीपूर]], [[बहरामपूर (लोकसभा मतदारस��घ)|बहरामपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = १५९३\n|संकेतस्थळ                      = http://www.murshidabad.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुर्शिदाबाद हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Murshidabad is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बहरामपूर येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Bahrampur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मुर्शिदाबाद जिल्हा","translated_text":"Class: Murshidabad district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नदिया जिल्हा","wikicode":"'''नदिया''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[कृष्णनगर]] येथे आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नदिया जिल्हा]]ह्या जिल्ह्याचे कलेक्टर अन्सार शेख आहेत","hash":"9a78cb2cbaf73d526eef1d5977b4c19a358489f574a156884cea86fb04191fe7","last_revision":"2019-08-09T03:55:40Z","first_revision":"2006-04-18T20:25:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:36.988207","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة نادية","arz":"مديريه ناديه","bh":"नादिया जिला","bn":"নদিয়া জেলা","ca":"Districte de Nadia","ceb":"Nadia (distrito)","de":"Nadia (Distrikt)","en":"Nadia district","es":"Distrito de Nadia","eu":"Nadia barrutia","fa":"بخش نادیا","fr":"District de Nadia","gu":"નદિયા જિલ્લો","hi":"नदिया जिला","it":"Distretto di Nadia","ml":"നാദിയ ജില്ല","ne":"नादिया जिल्ला","new":"नदिया जिल्ला","nl":"Nadia (district)","nb":"Nadia (distrikt)","pnb":"ضلع ندیا","ru":"Надия","sa":"नदियामण्डलम्","sat":"ᱱᱚᱫᱤᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Nadia (distrikt)","ta":"நதியா மாவட்டம்","te":"నదియా జిల్లా","uk":"Надія (округ)","ur":"ضلع ندیا","vi":"Nadia (huyện)","zh-min-nan":"Nadia (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"नदिया हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र कृष्णनगर येथे आहे.\n\nवर्ग:नदिया जिल्हाह्या जिल्ह्याचे कलेक्टर अन्सार शेख आहेत\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नदिया हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Nadiya is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कृष्णनगर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Krishnanagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नदिया जिल्हाह्या जिल्ह्याचे कलेक्टर अन्सार शेख आहेत","translated_text":"Class: Riya District Collector is Ansar Sheikh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उत्तर २४ परगणा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = उत्तर २४ परगणा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = উত্তর চব্বিশ পরগণা জেলা\n|चित्र_नकाशा            = North 24 Parganas in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बारासात]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ४०९४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,००,८२,८५२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २५००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९४९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बनगाव (लोकसभा मतदारसंघ)|बनगाव]], [[बराकपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बराकपूर]], [[दम दम (लोकसभा मतदारसंघ)|दम दम]], [[बारासात (लोकसभा मतदारसंघ)|बारासात]], [[बशीरहाट (लोकसभा मतदारसंघ)|बशीरहाट]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.north24parganas.gov.in/n24p/index.php\n}}\n'''उत्तर २४ परगणा जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या दक्षिण भागात स्थित असून त्याच्या पूर्वेला [[बांगलादेश]] तर दक्षिणेला [[बंगालचा उपसागर]] आहे. उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचा बराचसा भाग [[कोलकाता]] महानगराच्या हद्दीत येतो. [[नेताजी सुभाषचंद्र बोस आंतरराष्ट्रीय विमानतळ]] ह्याच जिल्ह्यात स्थित आहे.\n\nउत्तर २४ परगणा जिल्ह्याची लोकसंख्या १ कोटी पेक्षा अधिक असून [[महाराष्ट्र]]ामधील [[ठाणे जिल्हा|ठाणे जिल्ह्याचे]] विभाजन झाल्यामुळे सध्या उत्तर २४ परगणा हा भारतामधील सर्वाधिक लोकसंख्येचा जिल्हा बनला आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर २४ परगणा जिल्हा| ]]","hash":"0e2c4a539ac06a4f54a575d03deaa16cac6056784d593382151d1deb66c12d89","last_revision":"2022-02-06T04:23:11Z","first_revision":"2006-04-18T20:26:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.046109","cross_lingual_links":{"ar":"شمال بارجانس","arz":"شمال بارجانس","bh":"उत्तरी 24 परगना जिला","bn":"উত্তর চব্বিশ পরগনা জেলা","ceb":"North 24 Parganas","de":"Uttar 24 Pargana","en":"North 24 Parganas district","es":"Distrito de 24 Parganas norte","eu":"North 24 Parganas barrutia","fr":"District de North 24 Parganas","gu":"ઉત્તર ૨૪ પરગણા જિલ્લો","hi":"उत्तर २४ परगना जिला","it":"Distretto dei 24 Pargana Nord","ne":"उत्तर २४ परगना जिल्ला","new":"उत्तर २४ परगना जिल्ला","nl":"Uttar 24 Parganas","nb":"North 24 Parganas (distrikt)","pnb":"ضلع اتلا 24 پرگنہ","pt":"Distrito de 24 Parganas norte","ru":"Северные 24 парганы","sa":"उत्तर २४ परगणामण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱧᱮ ᱒᱔ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"North 24 Parganas destrict","sv":"Uttar 24 Parganas","ta":"வடக்கு 24 பர்கனா மாவட்டம்","te":"ఉత్తర 24 పరగణాలు జిల్లా","ur":"شمالی 24 پرگنہ ضلع","vi":"Bắc 24 Parganas (huyện)","zh":"北24區縣","zh-min-nan":"Uttar 24 Parganas"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"उत्तर २४ परगणा जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या दक्षिण भागात स्थित असून त्याच्या पूर्वेला बांगलादेश तर दक्षिणेला बंगालचा उपसागर आहे. उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचा बराचसा भाग कोलकाता महानगराच्या हद्दीत येतो. नेताजी सुभाषचंद्र बोस आंतरराष्ट्रीय विमानतळ ह्याच जिल्ह्यात स्थित आहे.\n\nउत्तर २४ परगणा जिल्ह्याची लोकसंख्या १ कोटी पेक्षा अधिक असून महाराष्ट्रामधील ठाणे जिल्ह्याचे विभाजन झाल्यामुळे सध्या उत्तर २४ परगणा हा भारतामधील सर्वाधिक लोकसंख्येचा जिल्हा बनला आहे.\n\nवर्ग:उत्तर २४ परगणा जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = उत्तर २४ परगणा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = উত্তর চব্বিশ পরগণা জেলা\n|चित्र_नकाशा            = North 24 Parganas in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बारासात]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ४०९४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,००,८२,८५२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २५००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९४९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बनगाव (लोकसभा मतदारसंघ)|बनगाव]], [[बराकपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|बराकपूर]], [[दम दम (लोकसभा मतदारसंघ)|दम दम]], [[बारासात (लोकसभा मतदारसंघ)|बारासात]], [[बशीरहाट (लोकसभा मतदारसंघ)|बशीरहाट]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.north24parganas.gov.in/n24p/index.php\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर २४ परगणा जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"North 24 Parganas district is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या दक्षिण भागात स्थित असून त्याच्या पूर्वेला बांगलादेश तर दक्षिणेला बंगालचा उपसागर आहे.","translated_text":"The district is located in the southern part of West Bengal, bordered by Bangladesh to the east and the Bay of Bengal to the south.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याचा बराचसा भाग कोलकाता महानगराच्या हद्दीत येतो.","translated_text":"Much of the North 24 Parganas district falls within the metropolitan area of Kolkata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नेताजी सुभाषचंद्र बोस आंतरराष्ट्रीय विमानतळ ह्याच जिल्ह्यात स्थित आहे.","translated_text":"Netaji Subhas Chandra Bose International Airport is located in the same district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याची लोकसंख्या १ कोटी पेक्षा अधिक असून महाराष्ट्रामधील ठाणे जिल्ह्याचे विभाजन झाल्यामुळे सध्या उत्तर २४ परगणा हा भारतामधील सर्वाधिक लोकसंख्येचा जिल्हा बनला आहे.","translated_text":"North 24 Parganas has a population of over 1 crore and is currently the most populous district in India due to the division of Thane district in Maharashtra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर २४ परगणा जिल्हा","translated_text":"Class: North 24 Parganas district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दक्षिण २४ परगणा जिल्हा","wikicode":"'''दक्षिण २४ परगणा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[अलिपोर]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८१,६१,९६१ इतकी होती.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दक्षिण २४ परगणा जिल्हा]]","hash":"22731e516fb2f87fdc3d60755c3cb3487da7758f343d5759cf4b4fafc5b7888b","last_revision":"2024-01-11T09:14:40Z","first_revision":"2006-04-18T20:26:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.096981","cross_lingual_links":{"ar":"جنوب بارجانس","arz":"جنوب بارجانس","bh":"दक्खिन 24 परगना जिला","bn":"দক্ষিণ চব্বিশ পরগনা জেলা","ceb":"South 24 Paraganas","de":"Dakshin 24 Pargana","en":"South 24 Parganas","es":"Distrito de 24 Parganas sur","eu":"South 24 Parganas barrutia","fr":"District de South 24 Parganas","gu":"દક્ષિણ ૨૪ પરગણા જિલ્લો","hi":"दक्षिण २४ परगना जिला","it":"Distretto dei 24 Pargana Sud","ne":"दक्षिण २४ परगना जिल्ला","new":"दक्षिण २४ परगना जिल्ला","nl":"Dakshin 24 Parganas","nb":"South 24 Parganas (distrikt)","pnb":"ضلع دکھن 24 پرگنہ","pt":"Distrito de 24 Parganas sul","ru":"Южные 24 парганы","sa":"दक्षिण २४ परगणामण्डलम्","sat":"ᱮᱛᱚᱢ ᱒᱔ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Sooth 24 Parganas destrict","sv":"South 24 Paraganas","ta":"தெற்கு 24 பர்கனா மாவட்டம்","te":"దక్షిణ 24 పరగణాల జిల్లా","uk":"Південні 24 паргани","ur":"جنوبی 24 پرگنہ ضلع","vi":"Nam 24 Parganas (huyện)","zh":"南24區縣","zh-min-nan":"Dakshin 24 Parganas"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"दक्षिण २४ परगणा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र अलिपोर येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८१,६१,९६१ इतकी होती.\n\nवर्ग:दक्षिण २४ परगणा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दक्षिण २४ परगणा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"South 24 Parganas is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र अलिपोर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Alipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८१,६१,९६१ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 81,61,961.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दक्षिण २४ परगणा जिल्हा","translated_text":"Class: South 24 Parganas district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उत्तर दिनाजपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = उत्तर दिनाजपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = উত্তর দিনাজপুর জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Uttar Dinajpur in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[रायगंज]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१४२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०,००,८४९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९६०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८३.८५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९३६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[रायगंज लोकसभा मतदारसंघ|रायगंज]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = ९\n|खासदारांची_नावे                = [[मोहम्मद सलीम]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.uttardinajpur.gov.in\n}}\n\n'''उत्तर दिनाजपूर जिल्हा''' हा [[भारत]]ाच्या [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या उत्तर भागात स्थित असून त्याच्या पूर्वेला [[बांगलादेश]] आहे.\n\n{{पश्चिम बंगाल - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उत्तर दिनाजपूर जिल्हा| ]]","hash":"2643e9feece4f1dd599ab38250aa7c27048a158ad00689bf36a8f027cbe5ab6b","last_revision":"2023-01-28T12:32:13Z","first_revision":"2006-04-18T20:27:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.159720","cross_lingual_links":{"ar":"اوتار ديناجبور","arz":"اوتار ديناجبور","bh":"उत्तर दिनाजपुर जिला","bn":"উত্তর দিনাজপুর জেলা","ca":"Districte de North Dinajpur","ceb":"Uttar Dinajpur","de":"Uttar Dinajpur","en":"Uttar Dinajpur district","es":"Distrito de Uttar Dinajpur","eu":"Uttar Dinajpur barrutia","fa":"بخش اوتار دیناژپور","fr":"District du Dinajpur septentrional","gu":"ઉત્તર દિનાજપુર જિલ્લો","hi":"उत्तर दिनाजपुर जिला","it":"Distretto del Dinajpur Settentrionale","ne":"उत्तर दिनाजपुर जिल्ला","new":"उत्तर दिनाजपुर जिल्ला","nl":"Uttar Dinajpur","nb":"Uttar Dinajpur (distrikt)","pnb":"ضلع اتلا دیناج پور","ru":"Северный Динаджпур","sa":"उत्तरदिनाजपुर-मण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱸᱭᱮ ᱫᱤᱱᱟᱡᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Uttar Dinajpur destrict","sv":"Uttar Dinajpur","ta":"உத்தர தினஜ்பூர் மாவட்டம்","te":"ఉత్తర దినాజ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"شمالی دیناج پور ضلع","vi":"Uttar Dinajpur (huyện)","zh":"北迪奈普县","zh-min-nan":"Uttar Dinajpur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"उत्तर दिनाजपूर जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या उत्तर भागात स्थित असून त्याच्या पूर्वेला बांगलादेश आहे.\n\nवर्ग:उत्तर दिनाजपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = उत्तर दिनाजपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = উত্তর দিনাজপুর জেলা\n|चित्र_नकाशा            = Uttar Dinajpur in West Bengal (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पश्चिम बंगाल\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[रायगंज]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१४२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०,००,८४९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९६०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८३.८५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९३६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[रायगंज लोकसभा मतदारसंघ|रायगंज]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = ९\n|खासदारांची_नावे                = [[मोहम्मद सलीम]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.uttardinajpur.gov.in\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर दिनाजपूर जिल्हा हा भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"North Dinajpur district is a district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा पश्चिम बंगालच्या उत्तर भागात स्थित असून त्याच्या पूर्वेला बांगलादेश आहे.","translated_text":"The district is located in the northern part of West Bengal and is bordered by Bangladesh to the east.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उत्तर दिनाजपूर जिल्हा","translated_text":"Class: North Dinajpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बीरभूम जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''बीरभूम जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"1857b831863ecec4411ef73dad8bcd9e845b5645fcfbd5d0aadf38efdfc3cea3","last_revision":"2014-05-24T12:51:56Z","first_revision":"2006-04-18T20:30:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.218698","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بربوم","bh":"श्रेणी:बीरभूम जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বীরভূম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Birbhum","en":"Category:Birbhum district","fa":"رده:بخش بیربوم","hi":"श्रेणी:बीरभूम ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬੀਰਭੂਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع بیربھوم"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील बीरभूम जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील बीरभूम जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Birbhum district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बांकुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''बांकुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"c9bea392619deec78540033439dbab0d8e3ec77f786cc59efd7eb17196ebdcdf","last_revision":"2014-05-24T12:51:42Z","first_revision":"2006-04-18T20:30:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.284729","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بانكورا","bh":"श्रेणी:बांकुरा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:��াঁকুড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bankura","en":"Category:Bankura district","hi":"श्रेणी:बाँकुड़ा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱸᱠᱩᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع بانکڑا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील बांकुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील बांकुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bankura district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्व बर्धमान जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''बर्धमान जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"62db1ef7842d0cc168066d2cda94bff3fffc84a948922434e240bde24d6b37e3","last_revision":"2023-06-15T13:46:25Z","first_revision":"2006-04-18T20:33:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.339238","cross_lingual_links":{"bn":"বিষয়শ্রেণী:পূর্ব বর্ধমান জেলা","en":"Category:Purba Bardhaman district","hi":"श्रेणी:पूर्व बर्धमान ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع مشرقی بردھامن"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील बर्धमान जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील बर्धमान जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Burdhan district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दार्जीलिंग जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''दार्जीलिंग जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"f63fa6e7dd59da38d20a09050b614b74e05fa2e70973b2fd34b873b37e837312","last_revision":"2014-05-24T12:51:00Z","first_revision":"2006-04-18T20:34:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.541389","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة دارجيلنغ","bh":"श्रेणी:दार्जिलिंग जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:দার্জিলিং জেলা","cy":"Categori:Darjeeling","de":"Kategorie:Distrikt Darjeeling","en":"Category:Darjeeling district","hi":"श्रेणी:दार्जीलिंग ज़िला","ne":"श्रेणी:दार्जिलिङ जिल्ला","ru":"Категория:Дарджилинг (округ)","sco":"Category:Darjeeling destrict","simple":"Category:Darjeeling district","ta":"பகுப்பு:டார்ஜிலிங் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دارجلنگ","vi":"Thể loại:Huyện Darjeeling"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.244691","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील दार्जीलिंग जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील दार्जीलिंग जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Darjeeling district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दक्षिण दिनाजपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''दक्षिण दिनाजपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"82adee2b78c2fe37deccbf5e4a9f41b1c730b388f84747b16e6e2250eaecbe6c","last_revision":"2023-01-28T12:33:06Z","first_revision":"2006-04-18T20:34:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.616379","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:داكشين ديناجبور","bh":"श्रेणी:दक्षिण दिनाजपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:দক্ষিণ দিনাজপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dakshin Dinajpur","en":"Category:Dakshin Dinajpur district","hi":"श्रेणी:दक्षिण दिनाजपुर ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱮᱛᱚᱢ ᱫᱤᱱᱟᱡᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع جنوبی دیناج پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील दक्षिण दिनाजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील दक्षिण दिनाजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about South Dinajpur district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हूगळी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''हूगळी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"08921bae8c584347fc9a7dcce316e54483d73d0b7dc246d739b18e3157cbb877","last_revision":"2014-05-24T12:53:10Z","first_revision":"2006-04-18T20:35:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.675306","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة هولي","bh":"श्रेणी:हुगली जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:হুগলি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Hugli","en":"Category:Hooghly district","hi":"श्रेणी:हुगली ज़िला","ta":"பகுப்பு:ஹூக்லி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ہوگلی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील हूगळी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील हूगळी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hooghly district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हावडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''हावरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"b2068f2bd86b9874e762092b2bd54dee9263a5315ae53aaadba31777b6bc6020","last_revision":"2022-01-26T13:36:50Z","first_revision":"2006-04-18T20:35:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.730343","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة هاوراه","bh":"श्रेणी:हावड़ा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:হাওড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Haora","en":"Category:Howrah district","hi":"श्रेणी:हावड़ा ज़िला","ta":"பகுப்பு:ஹவுரா மாவட்டம்","te":"వర్గం:హౌరా జిల్లా","ur":"زمرہ:ضلع ہاوڑہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील हावरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील हावरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hawara district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जलपाइगुडी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''जलपाइगुडी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"bcb8dbdc4ac788b8e9d34417e189dbeb2014b5b7e919caf5d049a906c0bdfc07","last_revision":"2014-05-24T12:50:12Z","first_revision":"2006-04-18T20:36:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.782415","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جالبيجوري","bh":"श्रेणी:जलपाईगुड़ी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জলপাইগুড়ি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jalpaiguri","en":"Category:Jalpaiguri district","hi":"श्रेणी:जलपाईगुड़ी ज़िला","ta":"பகுப்பு:ஜல்பாய்குரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جلپیگری"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जलपाइगुडी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील जलपाइगुडी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jalpaigudi district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कूच बिहार जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''कूच बिहार जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"bbf5d6ae1faa13e36d48d80277aa5ae1b16fa36a0b62d6f79187800289e1129d","last_revision":"2017-03-02T16:16:18Z","first_revision":"2006-04-18T20:36:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.832632","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كوتش بيهار","bh":"श्रेणी:कूचबिहार","bn":"বিষয়শ্রেণী:কোচবিহার জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Koch Bihar","en":"Category:Cooch Behar district","fr":"Catégorie:District de Cooch Behar","hi":"श्रेणी:कूचबिहार ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع کوچ بہار"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील कूच बिहार जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील कूच बिहार जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kutch Bihar district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कोलकाता जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''कोलकाता जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"810b1bb8da872c9a86f8ce84f6aa867d5b7a7da023ba1a9ceb6cfa9d85fb964e","last_revision":"2017-03-02T16:05:44Z","first_revision":"2006-04-18T20:37:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.885223","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كالكوتا","bh":"श्रेणी:कोलकाता जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কলকাতা জেলা","en":"Category:Kolkata district","gu":"શ્રેણી:કોલકાતા જિલ્લો","hi":"श्रेणी:कोलकाता ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੋਲਕਾਤਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sco":"Category:Kolkata destrict","ta":"பகுப்பு:கொல்கத்தா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کولکاتا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील कोलकाता जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील कोलकाता जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kolkata district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मालदा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''मालदा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"e44e94db628ad05e3721bfdeaa4cd1224594dcbcc276dd2503291bde7a2b112a","last_revision":"2014-05-24T12:52:11Z","first_revision":"2006-04-18T20:38:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:37.946209","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة مالدا","bh":"श्रेणी:मालदा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মালদহ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Malda","en":"Category:Malda district","es":"Categoría:Distrito de Malda","hi":"श्रेणी:मालदा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱞᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع مالدا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील मालदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील मालदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Malda district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मुर्शिदाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''मुर्शिदाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"b6fc7edc89290cd3076c8439d73fd3e092494a6f4c198a180ddb554c400da3db","last_revision":"2014-05-24T12:52:41Z","first_revision":"2006-04-18T20:39:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.013355","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة مورشيداباد","bh":"श्रेणी:मुर्श���दाबाद जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মুর্শিদাবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Murshidabad","en":"Category:Murshidabad district","fa":"رده:بخش مرشدآباد","hi":"श्रेणी:मुर्शिदाबाद ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع مرشد آباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील मुर्शिदाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील मुर्शिदाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Murshidabad district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नदिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''नदिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"b67e41059aa67209a537c1d8e4bdff697402cd61813078aa9f3db30f493c298f","last_revision":"2014-05-24T12:48:55Z","first_revision":"2006-04-18T20:39:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.066589","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة نادية","bh":"श्रेणी:नादिया जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:নদিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nadia","en":"Category:Nadia district","hi":"श्रेणी:नदिया ज़िला","ta":"பகுப்பு:நதியா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ندیا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील नदिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील नदिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Nadia district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उत्तर २४ परगणा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"64b912813b81221ebf502f2aa6c12a3363489309fa855dd82b4f350e77498717","last_revision":"2017-03-02T16:58:00Z","first_revision":"2006-04-18T20:40:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.122298","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:شمال بارجانس","bn":"বিষয়শ্রেণী:উত্তর চব্বিশ পরগনা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Uttar 24 Pargana","en":"Category:North 24 Parganas district","hi":"श्रेणी:उत्तर २४ परगना ज़िला"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील उत्तर २४ परगणा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about North 24 Parganas district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दक्षिण २४ परगणा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''दक्षिण २४ परगणा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"7099c2a672e65ad769b17d0aaa71ddbdfea572a76d22944e8d0c519e8c62713e","last_revision":"2014-05-24T12:50:45Z","first_revision":"2006-04-18T20:41:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.246332","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جنوب 24 بارغاناس","bh":"श्रेणी:दक्षिण 24 परगना जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:দক্ষিণ চব্বিশ পরগনা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dakshin 24 Pargana","en":"Category:South 24 Parganas district","hi":"श्रेणी:दक्षिण २४ परगना ज़िला","ta":"பகுப்பு:தெற்கு 24 பர்கனா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:جنوبی 24 پرگنہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील दक्षिण २४ परगणा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील दक्षिण २४ परगणा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about South 24 Parganas district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पुरुलिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''पुरुलिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"a3eede14e938757542c2fec17ff3dacc5e0888ed8f691962dc749d1d6176da34","last_revision":"2014-05-24T12:51:14Z","first_revision":"2006-04-18T20:41:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.297877","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بوروليا","bh":"श्रेणी:पुरुलिया जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পুরুলিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Purulia","en":"Category:Purulia district","hi":"श्रेणी:पुरुलिया ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱩᱨᱩᱞᱤᱭᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع پورولیا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील पुरुलिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील पुरुलिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Purulia district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उत्तर दिनाजपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पश्चिम बंगाल]] राज्यातील '''उत्तर दिनाजपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे]]","hash":"47595a32242b9c68aa02d59ca28501e277854be4faf922b143e3098736f00ec2","last_revision":"2023-01-28T12:32:43Z","first_revision":"2006-04-18T20:41:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.355671","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:اوتار ديناجبور","bh":"श्रेणी:उत्तर दिनाजपु�� जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:উত্তর দিনাজপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Uttar Dinajpur","en":"Category:Uttar Dinajpur district","hi":"श्रेणी:उत्तर दिनाजपुर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਉੱਤਰ ਦਿਨਾਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع شمالی دیناج پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील उत्तर दिनाजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पश्चिम बंगाल राज्यातील उत्तर दिनाजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about North Dinajpur district in the Indian state of West Bengal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in West Bengal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गुलबर्गा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[कर्नाटक]] राज्यातील गुलबर्गा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:कर्नाटकातील जिल्हे]]","hash":"e0413f57c198b662f4b7bf111902d31613841c9d23ee3446da851e1eeb8cfacc","last_revision":"2017-03-02T15:32:55Z","first_revision":"2006-04-18T20:44:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.409455","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جولبارجا","bn":"বিষয়শ্রেণী:গুলবার্গা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kalaburagi","en":"Category:Kalaburagi district","fr":"Catégorie:District de Gulbarga","hi":"श्रेणी:गुलबर्ग ज़िला","kn":"ವರ್ಗ:ಗುಲ್ಬರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ","sa":"वर्गः:गुल्बर्गामण्डलम्","ta":"பகுப்பு:குல்பர்கா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گلبرگہ","vi":"Thể loại:Gulbarga (huyện)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या कर्नाटक राज्यातील गुलबर्गा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:कर्नाटकातील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या","translated_text":"India's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कर्नाटक राज्यातील गुलबर्गा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gulbarga district in Karnataka state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कर्नाटकातील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Karnataka","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:पश्चिम बंगाल - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n|name  = पश्चिम बंगाल - जिल्हे\n|state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}}\n|title = [[पश्चिम बंगाल]] राज्यामधील [[पश्चिम बंगालमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n|listclass = hlist\n\n|group1 = सध्याचे जिल्हे (२३)\n|list1  = \n* [[अलिपूरद्वार जिल्हा]]\n* [[बांकुरा जिल्हा]]\n* [[पश्चिम बर्धमान जिल्हा]]\n* [[पूर्व बर्धमान जिल्हा]]\n* [[बीरभूम जिल्हा]]\n* [[कूच बिहार जिल्हा]]\n* [[दार्जीलिंग जिल्हा]]\n* [[उत्तर दिनाजपुर जिल्हा]]\n* [[दक्षिण दिनाजपुर जिल्हा]]\n* [[हावडा जिल्हा]]\n* [[हूगळी जिल्हा]]\n* [[जलपाइगुडी जिल्हा]]\n* [[झारग्राम जिल्हा]]\n* [[कोलकाता जिल्हा]]\n* [[कालिंपाँग जिल्हा]]\n* [[मालदा जिल्हा]]\n* [[पूर्व मिदनापूर जिल्हा]]\n* [[पश्चिम मिदनापूर जिल्हा]]\n* [[नदिया जिल्हा]]\n* [[पुरुलिया जिल्हा]]\n* [[मुर्शिदाबाद जिल्हा]]\n* [[उत्तर २४ परगणा जिल्हा]]\n* [[दक्षिण २४ परगणा जिल्हा]]\n\n|group2 = जुने जिल्हे (२)\n|list2  =\n* [[बर्धमान जिल्हा]]\n* [[मिदनापोर जिल्हा]]\n\n|group3 = प्रस्तावित जिल्हे (७)\n|list3  =\n* [[सुंदरबन जिल्हा]] \n* [[इछामती जिल्हा]]\n* [[बसीरहाट जिल्हा]] \n* [[राणाघाट जिल्हा]]\n* [[बिष्णुपूर जिल्हा]]\n* [[जंगीपूर जिल्हा]]\n* [[बेरहामपूर जिल्हा]]\n}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम बंगालमधील जिल्हे|*]]\n<noinclude>[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]</noinclude>","hash":"0a245f1d2b86ed7c9826c28e79833e20225e2ab51e0830510b04a7e8415ee1ea","last_revision":"2023-06-07T10:33:45Z","first_revision":"2006-04-18T21:41:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.461658","cross_lingual_links":{"as":"সাঁচ:Districts of West Bengal","bn":"টেমপ্লেট:পশ্চিমবঙ্গের জেলাসমূহ","bpy":"মডেল:পশ্চিমবঙ্গর জিলাগি","ca":"Plantilla:Districtes de Bengala Occidental","de":"Vorlage:Navigationsleiste Distrikte in Westbengalen","hi":"साँचा:पश्चिम बंगाल के जिले","ml":"ഫലകം:Districts of West Bengal","ne":"ढाँचा:Districts of West Bengal","nl":"Sjabloon:Navigatie deelstaat West-Bengalen","nb":"Mal:Distrikter i Vest-Bengal","or":"ଛାଞ୍ଚ:ପଶ୍ଚିମ ବଙ୍ଗ","ru":"Шаблон:Округа Западной Бенгалии"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"* {{PAGENAME}}\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"* {{PAGENAME}}","translated_text":"* {{PAGENAME}}","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लक्षद्विप","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[लक्षद्वीप]]","hash":"ea971c5cba41e569b186c38f4784f9d2a366094a7ffd27de15027ab3bda27577","last_revision":"2011-01-25T01:26:14Z","first_revision":"2006-04-18T21:47:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.523631","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन लक्षद्वीप\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन लक्षद्वीप","translated_text":"Redirection of Lakshadweep","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पंजाबमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] '''[[पंजाब]]''' राज्यात एकूण २२ [[जिल्हा|जिल्हे]] आहेत. \n\n==यादी==\n# [[होशियारपूर जिल्हा|होशियारपूर]]\n# [[जालंधर जिल्हा|जालंधर]]\n# [[अमृतसर जिल्हा|अमृतसर]]\n# [[बर्नाला जिल्हा|बर्नाला]]\n# [[भटिंडा जिल्हा|भटिंडा]]\n# [[फरीदकोट जिल्हा|फरीदकोट]]\n# [[फतेहगढ साहिब जिल्हा|फतेहगढ साहिब]]\n# [[फजिल्का जिल्हा|फजिल्का]]\n# [[फिरोजपूर जिल्हा|फिरोजपूर]]\n# [[गुरदासपूर जिल्हा|गुरदासपूर]]\n# [[लुधियाना जिल्हा|लुधियाना]]\n# [[कपुरथला जिल्हा|कपुरथला]]\n# [[मानसा जिल्हा|मानसा]]\n# [[मोगा जिल्हा|मोगा]]\n# [[साहिबझादा अजितसिंग नगर जिल्हा|साहिबझादा अजितसिंग नगर]]\n# [[रूपनगर जिल्हा|रूपनगर]] \n# [[मुक्तसर जिल्हा|मुक्तसर]]\n# [[शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा|शहीद भगतसिंग नगर]]\n# [[संगरूर जिल्हा|संगरूर]]\n# [[पतियाळा जिल्हा|पतियाळा]]\n# [[पठाणकोट जिल्हा|पठाणकोट]]\n# [[तरन तारन जिल्हा|तरन तारन]]\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे| ]]\n[[व���्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"385402bcae19181bb6a5bc3d999db32900c6ec64ec7b308d10bd6dd913aff810","last_revision":"2023-01-28T15:41:04Z","first_revision":"2006-04-18T22:18:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.575601","cross_lingual_links":{"bh":"पंजाब के जिला सभ के लिस्ट","bn":"পাঞ্জাবের জেলাসমূহের তালিকা (ভারত)","en":"List of districts of Punjab, India","fa":"بخش‌های پنجاب، هند","fi":"Punjabin piirikunnat (Intia)","fr":"Liste des districts du Pendjab indien","hi":"पंजाब के जिले","kn":"ಪಂಜಾಬದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು","ml":"പഞ്ചാബിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക (ഇന്ത്യ)","ms":"Senarai daerah di Punjab (India)","new":"भारतया पञ्जाब राज्यया जिल्ला","nb":"Distrikter i Punjab (India)","pa":"ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"چڑھدے پنجاب دے ضلعے","ru":"Список округов Пенджаба (Индия)","sa":"पञ्जाबराज्यस्य मण्डलानि","simple":"List of districts of Punjab, India","ta":"பஞ்சாப் மாவட்டங்களின் பட்டியல்","te":"పంజాబ్ జిల్లాల జాబితా","ur":"پنجاب، بھارت کے اضلاع کی فہرست","xmf":"პენჯაბიშ ოლქეფიშ ერკებული (ინდოეთი)","zh":"旁遮普邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"भारताच्या पंजाब राज्यात एकूण २२ जिल्हे आहेत.\n\nहोशियारपूर जालंधर अमृतसर बर्नाला भटिंडा फरीदकोट फतेहगढ साहिब फजिल्का फिरोजपूर गुरदासपूर लुधियाना कपुरथला मानसा मोगा साहिबझादा अजितसिंग नगर रूपनगर मुक्तसर शहीद भगतसिंग नगर संगरूर पतियाळा पठाणकोट तरन तारन\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यात एकूण २२ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are a total of 22 districts in Punjab state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"यादी","translated_text":"list","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"होशियारपूर जालंधर अमृतसर बर्नाला भटिंडा फरीदकोट फतेहगढ साहिब फजिल्का फिरोजपूर गुरदासपूर लुधियाना कपुरथला मानसा मोगा साहिबझादा अजितसिंग नगर रूपनगर मुक्तसर शहीद भगतसिंग नगर संगरूर पतियाळा पठाणकोट तरन तारन","translated_text":"Hoshiyarpur Jalandhar Amritsar Burnala Bhatinda Faridkot Fatehgarh Sahib Fazilka Ferozpur Gurdaspur Ludhiana Kapurtha Mansa Moga Sahibzada Ajit Singh Nagar Rupnagar Free Sar Shaheed Bhagat Singh Nagar Sangguru Pataiyala Pathankot Taran Taran","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Punjab Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अमृतसर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख अमृतसर जिल्ह्याविषयी आहे. [[अमृतसर]] शहराबद्दलचा लेख [[अमृतसर|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अमृतसर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अमृतसर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Punjab - Amritsar.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पंजाब\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[अमृतसर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क���षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५०७५\n|लोकसंख्या_एकूण         = २४,९०,८९१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९३२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७७.२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री. रजत अग्रवाल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अमृतसर (लोकसभा मतदारसंघ)|अमृतसर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[नवज्योतसिंग सिद्धू]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५४१.९\n|संकेतस्थळ                      = http://amritsar.nic.in/index.html\n}}\n\n'''अमृतसर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[अमृतसर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n* [[उत्तर|उत्तरदिशा]]- [[गुरदासपुर जिल्हा|गुरदासपुर]], [[पाकिस्तान]]\n* [[पूर्व|पूर्व दिशा]]- [[कपुरथला जिल्हा|कपुरथला]]\n* [[पश्चिम|पश्चिम दिशा]]- [[पाकिस्तान]]\n* [[दक्षिण|दक्षिण दिशा]]- [[फिरोजपूर जिल्हा|फिरोजपुर]]\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अमृतसर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"1cf4785009136de9dea9b1f9610b3a86fbd785cae592703d8d382291e3e013c6","last_revision":"2022-09-06T11:14:55Z","first_revision":"2006-04-19T00:44:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.625347","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة أمريتسار","arz":"امريتسار","bh":"अमृतसर जिला","bn":"অমৃতসর জেলা","ca":"Districte d'Amritsar","ceb":"Amritsar (distrito)","de":"Amritsar (Distrikt)","en":"Amritsar district","es":"Distrito de Amritsar","eu":"Amritsar barrutia","fa":"شهرستان امریتسار","fi":"Amritsarin piirikunta","fr":"District d'Amritsar","gu":"અમૃતસર જિલ્લો","hi":"अमृतसर जिला","it":"Distretto di Amritsar","kn":"ಅಮೃತಸರ ಜಿಲ್ಲೆ","ml":"അമൃത്‌സർ ജില്ല","ne":"अमृतसर जिल्ला","new":"अमृतसर जिल्ला","nl":"Amritsar (district)","nb":"Amritsar (distrikt)","pa":"ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Amritsar (dystrykt)","pnb":"ضلع امبرسر","ru":"Амритсар (округ)","sa":"अमृतसरमण्डलम्","sat":"ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Amritsar district","ta":"அமிர்தசரஸ் மாவட்டம்","te":"అమృత్‌సర్ జిల్లా","th":"อำเภออมฤตสระ","uk":"Амрітсар (округ)","ur":"ضلع امرتسر","uz":"Amritsar tumani","vi":"Amritsar (huyện)","xmf":"ამრიტსარიშ ოლქი","zh":"阿姆利則縣","zh-min-nan":"Amritsar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख अमृतसर जिल्ह्याविषयी आहे. अमृतसर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nअमृतसर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र अमृतसर येथे आहे.\n\nउत्तरदिशा- गुरदासपुर, पाकिस्तान पूर्व दिशा- कपुरथला पश्चिम दिशा- पाकिस्तान दक्षिण दिशा- फिरोजपुर\n\nवर्ग:अमृतसर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख अमृतसर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Amritsar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अमृतसर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Amritsar city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अमृतसर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अमृतसर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Punjab - Amritsar.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पंजाब\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[अमृतसर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५०७५\n|लोकसंख्या_एकूण         = २४,९०,८९१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९३२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७७.२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री. रजत अग्रवाल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अमृतसर (लोकसभा मतदारसंघ)|अमृतसर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[नवज्योतसिंग सिद्धू]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५४१.९\n|संकेतस्थळ                      = http://amritsar.nic.in/index.html\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमृतसर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Amritsar is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र अमृतसर येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Amritsar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तरदिशा- गुरदासपुर, पाकिस्तान पूर्व दिशा- कपुरथला पश्चिम दिशा- पाकिस्तान दक्षिण दिशा- फिरोजपुर","translated_text":"North direction - Gurdaspur, Pakistan East direction - Kapurtha West direction - Pakistan South direction - Ferozpur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमृतसर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Amritsar District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भटिंडा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख भटिंडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[भटिंडा]] शहराबद्दलचा लेख [[भटिंडा|येथे]] आहे.''\n\n'''भटिंडा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[भटिंडा]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १३,८८,५२५ होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भटिंडा जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"54ad6d386d7781652529e56295707c8a578199686253af54215cc4d976a2b4ee","last_revision":"2023-02-15T09:17:50Z","first_revision":"2006-04-19T00:45:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.683506","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة باثيندا","bh":"भटिंडा जिला","ca":"Districte de Bathinda","ceb":"Bathinda (distrito)","de":"Bathinda (Distrikt)","en":"Bathinda district","es":"Distrito de Bathinda","fa":"بخش بتهنده","fi":"Bathindan piirikunta","fr":"District de Bathinda","gu":"ભટિન્ડા જિલ્લો","hi":"बठिन्डा जिला","it":"Distretto di Bathinda","ml":"ബഠിംഡാ ജില്ല","ne":"भटिण्डा जिल्ला","new":"बठिंडा जिल्ला","nl":"Bathinda (district)","nb":"Bathinda (distrikt)","pa":"ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Bathinda (dystrykt)","pnb":"ضلع بٹھنڈا","ru":"Бхатинда (округ)","sa":"बठिण्डामण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱴᱷᱤᱱᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பட்டிண்டா மாவட்டம்","te":"భటిండా జిల్లా","ur":"ضلع بھٹنڈہ","vi":"Bathinda (huyện)","zh":"巴廷达县","zh-min-nan":"Bathinda (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख भटिंडा जिल्ह्याविषयी आहे. भटिंडा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nभटिंडा हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र भटिंडा येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १३,८८,५२५ होती.\n\nवर्ग:भटिंडा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख भटिंडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Bhatinda.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भटिंडा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Bhatinda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भटिंडा","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"It is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र भटिंडा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Bhatinda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १३,८८,५२५ होती.","translated_text":"The population was 13,88,525 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भटिंडा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bhatinda district Category:Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फिरोजपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख फिरोज[प्प्र जिल्ह्याविषयी आहे. [[फिरोजपूर]] शहराबद्दलचा लेख [[फिरोजपूर|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = फिरोजपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = फिरोजपूर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Punjab - Firozpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पंजाब\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[फिरोजपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,१४२\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०,२६,८३१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३८०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६९.१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.११\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =डॉ. एस्.करूना राजु\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[फिरोजपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|फिर���जपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = शेरसिंग घुबाया\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १७५\n|संकेतस्थळ                      = http://ferozepur.nic.in\n}}\n\n'''फिरोजपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[फिरोजपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n* [[उत्तर|उत्तरदिशा]]- [[अमृतसर जिल्हा]], [[पाकिस्तान]][[कपुरथला जिल्हा|कपुरथला]]\n* [[पूर्व|पूर्व दिशा]]- [[जालंधर जिल्हा]], [[मोगा जिल्हा]], [[फरीदकोट जिल्हा]], [[मुक्तसर जिल्हा]]\n* [[पश्चिम|पश्चिम दिशा]]- [[पाकिस्तान]]\n* [[दक्षिण|दक्षिण दिशा]]- [[राजस्थान]]\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:फिरोजपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"c157540e13f699ec8afe94fc7bba5beef7db74532111404eb7002b8750a89174","last_revision":"2022-03-19T17:24:14Z","first_revision":"2006-04-19T00:56:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.740231","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة فيروزبور","arz":"فيروزبور","bh":"फिरोजपुर जिला","bn":"ফিরোজপুর জেলা","ca":"Districte de Firozpur","ceb":"Ferozepur (distrito sa Indiya)","de":"Firozpur (Distrikt)","en":"Firozpur district","es":"Distrito de Firozpur","eu":"Firozpur barrutia","fa":"بخش فیروزپور","fi":"Firozpurin piirikunta","fr":"District de Firozpur","gu":"ફિરોઝપુર જિલ્લો","hi":"फ़िरोज़पुर जिला","it":"Distretto di Ferozepur","mai":"फिरोजपुर जिला","ne":"फिरोजपुर जिल्ला","new":"फिरोजपुर जिल्ला","nl":"Firozpur (district)","nb":"Firozpur (distrikt)","pa":"ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Firozpur (dystrykt)","pnb":"ضلع فیروزپور","ru":"Фирозпур (округ)","sa":"फिरोजपुरमण्डलम्","sat":"ᱯᱷᱤᱨᱚᱡᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Firozpur district","sv":"Firozpur (distrikt)","ta":"பெரோஸ்பூர் மாவட்டம்","te":"ఫిరోజ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع فیروزپور","uz":"Firozpur tumani","vi":"Firozpur (huyện)","zh":"菲罗兹布尔县","zh-min-nan":"Firozpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख फिरोज[प्प्र जिल्ह्याविषयी आहे. फिरोजपूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nफिरोजपूर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र फिरोजपूर येथे आहे.\n\nउत्तरदिशा- अमृतसर जिल्हा, पाकिस्तानकपुरथला पूर्व दिशा- जालंधर जिल्हा, मोगा जिल्हा, फरीदकोट जिल्हा, मुक्तसर जिल्हा पश्चिम दिशा- पाकिस्तान दक्षिण दिशा- राजस्थान\n\nवर्ग:फिरोजपूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख फिरोज[प्प्र जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Phirozh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फिरोजपूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Ferozpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = फिरोजपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = फिरोजपूर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Punjab - Firozpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = पंजाब\n|विभागाचे_ना���           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[फिरोजपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,१४२\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०,२६,८३१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३८०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६९.१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.११\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =डॉ. एस्.करूना राजु\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[फिरोजपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|फिरोजपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = शेरसिंग घुबाया\n|पर्जन्यमान_मिमी                = १७५\n|संकेतस्थळ                      = http://ferozepur.nic.in\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फिरोजपूर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ferozpur is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र फिरोजपूर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Ferozpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तरदिशा- अमृतसर जिल्हा, पाकिस्तानकपुरथला पूर्व दिशा- जालंधर जिल्हा, मोगा जिल्हा, फरीदकोट जिल्हा, मुक्तसर जिल्हा पश्चिम दिशा- पाकिस्तान दक्षिण दिशा- राजस्थान","translated_text":"North direction - Amritsar district, Pakistan East direction - Jalandhar district, Moga district, Faridkot district, Mukhtar district West direction - Pakistan South direction - Rajasthan","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:फिरोजपूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Firozpur district Category:Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फरीदकोट जिल्हा","wikicode":"''हा लेख फरीदकोट जिल्ह्याविषयी आहे. [[फरीदकोट]] शहराबद्दलचा लेख [[फरीदकोट|येथे]] आहे.''\n\n'''फरीदकोट''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[फरीदकोट]] येथे आहे.\n\n== चित्रदालन ==\n<gallery>\nFile:Entrance of Farmer's House Faridkot 02.jpg|Entrance of Farmer's House Faridkot \nFile:Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot 04.jpg|Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot\nFile:Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot 05.jpg|Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot \nFile:Foundation stone of Govt. School of Bargari.jpg|Foundation stone of Govt. School of Bargari (Faridkot)\nFile:Entrance of District Court Faridkot.jpg|Entrance of District Court Faridkot\nFile:Foundation Stone of Davies Model Agricultural Farm and Farmers's House Faridkot 03.jpg|Foundation Stone of Davies Model Agricultural Farm and Farmers's House Faridkot \nFile:Govt. Brijindra College Faridkot.jpg|Govt. Brijindra College Faridkot\nFile:Its pic of Govt.Brijindra College Faridkot.jpg|Govt.Brijindra College Faridkot\n</gallery>\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:फरीदकोट जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"5f0ce708d894a10ad6930cbe2a975ec8787a52ace7054841d18c18fbe4da6e1a","last_revision":"2023-05-20T16:17:17Z","first_revision":"2006-04-19T00:57:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.802223","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة فار��دكوت","arz":"فاريدكوت","bh":"फरीदकोट जिला","bn":"ফরিদকোট জেলা","ca":"Districte de Faridkot","ceb":"Faridkot (distrito sa Indiya)","de":"Faridkot (Distrikt)","en":"Faridkot district","es":"Distrito de Faridkot","eu":"Faridkot barrutia","fa":"بخش فریدکوت","fi":"Faridkotin piirikunta","fr":"District de Faridkot","gu":"ફરીદકોટ જિલ્લો","hi":"फरीदकोट जिला","it":"Distretto di Faridkot","ml":"ഫരീദ്‌കോട്ട് ജില്ല","ne":"फरीदकोट जिल्ला","new":"फरीदकोट जिल्ला","nl":"Faridkot (district)","nb":"Faridkot (distrikt)","pa":"ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Faridkot (dystrykt)","pnb":"ضلع فریدکوٹ","ru":"Фаридкот (округ)","sa":"फरीदकोटमण्डलम्","sat":"ᱯᱷᱚᱨᱤᱫᱽᱠᱳᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Faridkot (distrikt)","ta":"பரித்கோட் மாவட்டம்","te":"ఫరీద్‌కోట్ జిల్లా","ur":"ضلع فریدکوٹ","vi":"Faridkot (huyện)","zh":"法利德果德縣","zh-min-nan":"Faridkot (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख फरीदकोट जिल्ह्याविषयी आहे. फरीदकोट शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nफरीदकोट हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र फरीदकोट येथे आहे.\n\nवर्ग:फरीदकोट जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख फरीदकोट जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Faridkot district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फरीदकोट शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Faridkot city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फरीदकोट हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Faridkot is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र फरीदकोट येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Faridkot.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चित्रदालन","translated_text":"Painting","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:फरीदकोट जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Faridkot District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फतेहगढ साहिब जिल्हा","wikicode":"''हा लेख फतेहगढ साहिब जिल्ह्याविषयी आहे. [[फतेहगढ साहिब]] शहराबद्दलचा लेख [[फतेहगढ साहिब|येथे]] आहे.''\n\n'''फतेहगढ साहिब''' हा [[भारत]]ाच्या [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[फतेहगढ साहिब]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"295bd914fdeea2420dbb35f5cb35001fcdaa592af3e960e67d4b0132be62cb43","last_revision":"2019-03-06T08:48:18Z","first_revision":"2006-04-19T00:57:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.872619","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة فاتهجره صاحب","bh":"फतेहगढ़ साहिब जिला","ca":"Districte de Fatehgarh Sahib","ceb":"Fatehgarh Sahib","de":"Fatehgarh Sahib (Distrikt)","en":"Fatehgarh Sahib district","es":"Distrito de Fatehgarh Sahib","fa":"بخش فتح‌گره صاحب","fi":"Fatehgarh Sahibin piirikunta","fr":"District de Fatehgarh Sahib","gu":"ફતેહગઢ સાહિબ જિલ્લો","hi":"फतेहगढ़ साहिब जिला","it":"Distretto di Fatehgarh Sahib","ne":"फतेहगढ साहिब जिल्ला","new":"फतिहगढ साहिब जिल्ला","nl":"Fatehgarh Sahib (district)","nb":"Fatehgarh Sahib (distrikt)","pa":"ਫ਼ਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Fatehgarh Sahib (dystrykt)","pnb":"ضلع فتح گڑھ صاحب","ru":"Фатехгарх-Сахиб (округ)","sa":"फतेहगढसाहिबमण्डलम्","sv":"Fatehgarh Sahib","ta":"பதேகாட் சாகிப் மாவட்டம்","te":"ఫతేగఢ్ సాహిబ్ జిల్లా","ur":"ضلع فتح گڑھ صاحب","vi":"Fatehgarh Sahib (huyện)","zh":"法特加沙希比縣","zh-min-nan":"Fatehgarh Sahib (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख फतेहगढ साहिब जिल्ह्याविषयी आहे. फतेहगढ साहिब शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nफतेहगढ साहिब हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र फतेहगढ साहिब येथे आहे.\n\nवर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख फतेहगढ साहिब जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Fatehgarh Sahib district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फतेहगढ साहिब शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Fatehgarh Sahib city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फतेहगढ साहिब हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Fatehgarh Sahib is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र फतेहगढ साहिब येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Fatehgarh Sahib.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Fatehgarh Sahib District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गुरदासपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख गुरदासपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[गुरदासपुर]] शहराबद्दलचा लेख [[गुरदासपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''गुरदासपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[गुरदासपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गुरदासपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"2bd8f45b4461ec364960d8f2b7b72db6ef2e9ee444de00da9e0b18af99d92f50","last_revision":"2017-01-25T23:01:16Z","first_revision":"2006-04-19T00:58:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:38.932520","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة غورداسبور","arz":"جورداسبور","bh":"गुरदासपुर जिला","bn":"গুরুদাসপুর জেলা","ca":"Districte de Gurdaspur","ceb":"Gurdaspur (distrito)","de":"Gurdaspur (Distrikt)","en":"Gurdaspur district","es":"Distrito de Gurdaspur","eu":"Gurdaspur barrutia","fa":"بخش گرداسپور","fi":"Gurdaspurin piirikunta","fr":"District de Gurdaspur","gu":"ગુરદાસપુર જિલ્લો","hi":"गुरदासपुर जिला","it":"Distretto di Gurdaspur","ml":"ഗുർദാസ്പൂർ ജില്ല","ne":"गुरदासपुर जिल्ला","new":"गुरदासपुर जिल्ला","nl":"Gurdaspur (district)","nb":"Gurdaspur (distrikt)","pa":"ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Gurdaspur (dystrykt)","pnb":"ضلع گرداسپور","ru":"Гурдаспур (округ)","sa":"गुरदासपुरमण्डलम्","sat":"ᱜᱩᱨᱫᱟᱥᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Gurdaspur District","sv":"Gurdaspur (distrikt)","ta":"குர்தாஸ்பூர் மாவட்டம்","te":"గుర్‌దాస్‌పూర్ జ��ల్లా","ur":"ضلع گرداسپور","vi":"Gurdaspur (huyện)","zh":"古尔达斯普尔县","zh-min-nan":"Gurdaspur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख गुरदासपुर जिल्ह्याविषयी आहे. गुरदासपुर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nगुरदासपुर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र गुरदासपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:गुरदासपूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गुरदासपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Gurdaspur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुरदासपुर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Gurdaspur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुरदासपुर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Gurdaspur is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र गुरदासपुर येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Gurdaspur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गुरदासपूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Gurdaspur district Category:Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"होशियारपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख होशियार[प्प्र जिल्ह्याविषयी आहे. [[होशियारपूर]] शहराबद्दलचा लेख [[होशियारपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''होशियारपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[होशियारपूर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:होशियारपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"1b6651f27a759046fe67273c2146d34f9babb1238f5ebc7f14ee57fb871753c3","last_revision":"2015-11-16T06:57:46Z","first_revision":"2006-04-19T00:58:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.013097","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة هوشيربور","arz":"هوشيربور","bh":"होशियारपुर जिला","bn":"হোশিয়ারপুর জেলা","ca":"Districte d'Hoshiarpur","ceb":"Hoshiarpur","de":"Hoshiarpur (Distrikt)","en":"Hoshiarpur district","es":"Distrito de Hoshiarpur","eu":"Hoshiarpur barrutia","fa":"بخش هوشیارپور","fi":"Hoshiarpurin piirikunta","fr":"District de Hoshiarpur","gu":"હોશિયારપુર જિલ્લો","hi":"होशियारपुर जिला","it":"Distretto di Hoshiarpur","ne":"होसियारपुर जिल्ला","new":"हुशिआरपुर जिल्ला","nl":"Hoshiarpur (district)","nb":"Hoshiarpur (distrikt)","pa":"ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Hoshiarpur (dystrykt)","pnb":"ضلع ہشیار پور","pt":"Distrito de Hoshiarpur","ru":"Хошиарпур (округ)","sa":"होशियारपुरमण्डलम्","sat":"ᱦᱚᱥᱤᱭᱟᱨᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Hoshiarpur district","sv":"Hoshiarpur (distrikt)","ta":"ஹோசியார்பூர் மாவட்டம்","te":"హోషియార్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع ہوشیارپور","vi":"Hoshiarpur (huyện)","zh":"霍希亚布尔县","zh-min-nan":"Hoshiarpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख होशियार[प्प्र जिल्ह्याविषयी आहे. होशियारपूर शहर��बद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nहोशियारपूर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र होशियारपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:होशियारपूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख होशियार[प्प्र जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Hoshiar[pr] district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होशियारपूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Hoshiyarpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"होशियारपूर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Hoshiyarpur is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र होशियारपूर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Hoshiyarpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:होशियारपूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Hoshiyarpur District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जालंधर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख जालंधर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जालंधर]] शहराबद्दलचा लेख [[जालंधर|येथे]] आहे.''\n\n''जालंधर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[जालंधर]] येथे आहे.\n\n२०१७ च्या अंदाजानुसार येथील लोकसंख्या ४१,९३,५९० इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जालंधर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"d5686606ea67c31953bda2e99d047b74a39c8209ac3ee019131729cbbd98b5fa","last_revision":"2023-02-15T09:12:07Z","first_revision":"2006-04-19T00:59:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.072594","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جالاندهار","arz":"جالاندهار","bh":"जालंधर जिला","bn":"জলন্ধর জেলা","ca":"Districte de Jalandhar","ceb":"Jalandhar (distrito)","de":"Jalandhar (Distrikt)","en":"Jalandhar district","es":"Distrito de Jalandhar","eu":"Jalandhar barrutia","fa":"بخش جالندهر","fi":"Jalandharin piirikunta","fr":"District de Jalandhar","gu":"જલંધર જિલ્લો","hi":"जलंधर जिला","it":"Distretto di Jalandhar","ne":"जालन्धर जिल्ला","new":"जलंधर जिल्ला","nl":"Jalandhar (district)","nb":"Jalandhar (distrikt)","pa":"ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع جلندھر","ps":"د جلندهر پښتانه","ru":"Джаландхар (округ)","sa":"जालन्धरमण्डलम्","sat":"ᱡᱚᱞᱚᱱᱫᱷᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jalandhar (distrikt)","ta":"ஜலந்தர் மாவட்டம்","te":"జలంధర్ జిల్లా","tr":"Jalandhar ilçesi","ur":"ضلع جالندھر","zh":"賈朗達爾縣","zh-min-nan":"Jalandhar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख जालंधर जिल्ह्याविषयी आहे. जालंधर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nजालंधर' हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र जालंधर येथे आहे.\n\n२०१७ च्या अंदाजानुसार येथील लोकसंख्या ४१,९३,५९० इतकी होती.\n\nवर्ग:जालंध��� जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख जालंधर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jalandhar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालंधर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Jalandhar city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जालंधर' हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jalandhar is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र जालंधर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Jalandhar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०१७ च्या अंदाजानुसार येथील लोकसंख्या ४१,९३,५९० इतकी होती.","translated_text":"As of 2017, the estimated population was 41,93,590.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जालंधर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jalandhar District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कपुरथला जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कपुरथला जिल्ह्याविषयी आहे. [[कपुरथला]] शहराबद्दलचा लेख [[कपुरथला|येथे]] आहे.''\n\n'''कपुरथला''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[कपुरथला]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८,१५,१६८ इतकी होती. हा जिल्हा दोन विलग भागांमध्ये असून पंजामधील वस्ती आणि आकाराच्या मानाने सगळ्यात लहान जिल्ह्यांपैकी एक आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कपुरथला जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"91b6590fd05597a80585404e84c1c6ff664fbede720b74625a61deb11107d933","last_revision":"2023-11-30T09:08:23Z","first_revision":"2006-04-19T00:59:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.139425","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كابورتهالا","arz":"كابورتهالا","bh":"कपूरथला जिला","bn":"কাপুরথালা জেলা","ceb":"Kapurthala (distrito sa Indiya)","de":"Kapurthala (Distrikt)","en":"Kapurthala district","es":"Distrito de Kapurthala","eu":"Kapurthala barrutia","fa":"بخش کپورتهله","fi":"Kapurthalan piirikunta","fr":"District de Kapurthala","gu":"કપૂરથલા જિલ્લો","hi":"कपूरथला जिला","it":"Distretto di Kapurthala","ne":"कपूरथला जिल्ला","new":"कपूरथला जिल्ला","nl":"Kapurthala (district)","nb":"Kapurthala (distrikt)","pa":"ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Kapurthala (dystrykt)","pnb":"ضلع کپورتھلا","ru":"Капуртхала (округ)","sa":"कपूरथलामण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱯᱩᱨᱛᱷᱟᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kapurthala district","sv":"Kapurthala (distrikt)","ta":"கபூர்தலா மாவட்டம்","te":"కపూర్తలా జిల్లా","ur":"ضلع کپورتھلہ","vi":"Kapurthala (huyện)","zh":"卡普塔拉縣","zh-min-nan":"Kapurthala (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख कपुरथला जिल्ह्याविषयी आहे. कपुरथला शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nकपुरथला हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र कपुरथला येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८,१५,१६८ इतकी होती. हा जिल्हा दोन विलग भागांमध्ये असून पंजामधील वस्ती आणि आकाराच्या मानाने सगळ्यात लहान जिल्ह्यांपैकी एक आहे.\n\nवर्ग:कपुरथला जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कपुरथला जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kapurthala district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कपुरथला शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kapurthala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कपुरथला हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kapurthala is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कपुरथला येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Kapurthala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८,१५,१६८ इतकी होती.","translated_text":"The population was 8,15,168 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा दोन विलग भागांमध्ये असून पंजामधील वस्ती आणि आकाराच्या मानाने सगळ्यात लहान जिल्ह्यांपैकी एक आहे.","translated_text":"It is divided into two distinct districts and is one of the smallest districts in Punjab by population and size.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कपुरथला जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kapurthala District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लुधियाना जिल्हा","wikicode":"''हा लेख लुधियाना जिल्ह्याविषयी आहे. [[लुधियाना]] शहराबद्दलचा लेख [[लुधियाना|येथे]] आहे.''\n\n'''लुधियाना''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[लुधियाना]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लुधियाना जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"1d64fd1f50e77a93ad0044735961033b761ed52e4a866ec8333afda6c26bdd56","last_revision":"2015-11-16T06:57:40Z","first_revision":"2006-04-19T00:59:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.203120","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة لوديانا","arz":"لوديانا","bh":"लुधियाना जिला","bn":"লুধিয়ানা জেলা","ca":"Districte de Ludhiana","ceb":"Ludhiana (distrito sa Indiya)","de":"Ludhiana (Distrikt)","en":"Ludhiana district","es":"Distrito de Ludhiana","eu":"Ludhiana barrutia","fa":"بخش لدهیانه","fi":"Ludhianan piirikunta","fr":"District de Ludhiana","gu":"લુધિયાણા જિલ્લો","hi":"लुधियाना जिला","it":"Distretto di Ludhiana","ml":"ലുധിയാന ജില്ല","ne":"लुधियाना जिल्ला","new":"लुधिआणा जिल्ला","nl":"Ludhiana (district)","nb":"Ludhiana (distrikt)","pa":"ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Ludhijana (dystrykt)","pnb":"ضلع لدھیاݨا","ru":"Лудхияна (округ)","sa":"लुधियानामण्डलम्","sat":"ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Ludhiana (distrikt)","ta":"லூதியானா மாவட்டம்","te":"లుధియానా జిల్లా","tr":"Ludhiana ilçesi","ur":"ضلع لدھیانہ","vi":"Ludhiana (huyện)","zh":"盧迪亞納縣","zh-min-nan":"Ludhiana (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख लुधियाना जिल्ह्याविषयी आहे. लुधियाना शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nलुधियाना हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र लुधियाना येथे आहे.\n\nवर्ग:लुधियाना जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख लुधियाना जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Ludhiana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लुधियाना शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Ludhiana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लुधियाना हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ludhiana is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र लुधियाना येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Ludhiana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लुधियाना जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Ludhiana District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मानसा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख मान्सा जिल्ह्याविषयी आहे. [[मान्सा]] शहराबद्दलचा लेख [[मान्सा|येथे]] आहे.''\n\n'''मान्सा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मान्सा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मानसा जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"c3c0bd6ecc68542077cdd594a17b1f9feed286776688ab138073597ae5733cfc","last_revision":"2023-01-28T12:26:24Z","first_revision":"2006-04-19T01:02:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.262905","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة مانسا","arz":"مانسا","ceb":"Mansa (distrito)","de":"Mansa (Distrikt, Indien)","en":"Mansa district, India","es":"Distrito de Mansa","eu":"Mansa barrutia","fa":"بخش مانسه","fi":"Mansan piirikunta","fr":"District de Mansa (Penjab)","gu":"માનસા જિલ્લો","hi":"मानसा जिला, भारत","it":"Distretto di Mansa (India)","kn":"ಮಾನಸ","ne":"मानसा जिल्ला","new":"मानसा जिल्ला","nl":"Mansa (district)","nb":"Mansa (distrikt)","pa":"ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਭਾਰਤ","pl":"Mansa (dystrykt)","pnb":"ضلع مانسا","ru":"Манса (округ, Индия)","sa":"मानसामण्डलम्, भारतम्","simple":"Mansa district, India","sv":"Mansa (distrikt)","ta":"மான்சா மாவட்டம், பஞ்சாப்","te":"మాన్సా జిల్లా","ur":"ضلع مانسہ","vi":"Mansa (huyện)","zh":"曼薩縣","zh-min-nan":"Mansa (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख मान्सा जिल्ह्याविषयी आहे. मान्सा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमान्सा हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मान्सा येथे आहे.\n\nवर्ग:मानसा जिल्हा ���र्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मान्सा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mansa district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मान्सा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mansa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मान्सा हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Mansa is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मान्सा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Mansa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मानसा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Mansa District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोगा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख मोगा जिल्ह्याविषयी आहे. [[मोगा]] शहराबद्दलचा लेख [[मोगा|येथे]] आहे.''\n\n'''मोगा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मोगा]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या९,९५,७४६ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मोगा जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"1b1fc06a1a47711ebebe25dc45256eefea20c326d502282bc61c4e71de6aaf94","last_revision":"2024-01-10T09:20:05Z","first_revision":"2006-04-19T01:02:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.323670","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة موجا","arz":"موجا","bh":"मोगा जिला","bn":"মোগা জেলা","ceb":"Moga (distrito)","de":"Moga (Distrikt)","en":"Moga district","es":"Distrito de Moga","eu":"Moga barrutia","fa":"بخش موگا","fi":"Mogan piirikunta","fr":"District de Moga","gu":"મોગા જિલ્લો","hi":"मोगा जिला","it":"Distretto di Moga","ne":"मोगा जिल्ला","new":"मोगा जिल्ला","nl":"Moga (district)","nb":"Moga (distrikt)","pa":"ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Moga (dystrykt)","pnb":"ضلع موگا","ru":"Мога (округ)","sa":"मोगामण्डलम्","ta":"மோகா மாவட்டம்","te":"మోగా జిల్లా","ur":"ضلع موگا","vi":"Moga (huyện)","zh":"莫加縣","zh-min-nan":"Moga (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख मोगा जिल्ह्याविषयी आहे. मोगा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमोगा हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मोगा येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या९,९५,७४६ इतकी होती.\n\nवर्ग:मोगा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मोगा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Moga.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोगा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Moga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोगा हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Moga is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मोगा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Moga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या९,९५,७४६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 9,95,746 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मोगा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Moga district Category:Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुक्तसर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख मुक्तसर जिल्ह्याविषयी आहे. [[मुक्तसर]] शहराबद्दलचा लेख [[मुक्तसर|येथे]] आहे.''\n\n'''मुक्तसर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मुक्तसर]] येथे आहे.\n[[भारताची जनगणना २०११|२०११ च्या जनगणनेनुसार]] येथील लोकसंख्या ९,०१,८९६ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मुक्तसर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"581cc69cd451a769f9701c7d5dca78fccf24a4fd0c358769dd1a7c53700d6af3","last_revision":"2023-09-09T09:19:43Z","first_revision":"2006-04-19T02:44:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.383263","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة موكاتسار","bh":"श्री मुक्तसर साहिब जिला","bn":"শ্রীমুক্তসর সাহেব জেলা","ceb":"Muktsar (distrito)","de":"Sri Muktsar Sahib (Distrikt)","en":"Sri Muktsar Sahib district","es":"Distrito de Mukatsar","eu":"Sri Muktsar Sahib barrutia","fa":"بخش سری مکتسر صاحب","fi":"Muktsarin piirikunta","fr":"District de Muktsar","gu":"મુક્તસર જિલ્લો","hi":"श्री मुक्तसर साहिब जिला","it":"Distretto di Muktsar","ne":"मुक्तसर जिल्ला","new":"श्री मुकतसर साहिब जिल्ला","nl":"Muktsar (district)","nb":"Muktsar (distrikt)","pa":"ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Sri Muktsar Sahib (dystrykt)","pnb":"ضلع مکتسر","ru":"Муктсар (округ)","sa":"श्रीमुक्तसर-साहिब-मण्डलम्","sv":"Muktsar (distrikt)","ta":"முக்த்சர் சாகிப் மாவட்டம்","te":"ముక్త్‌సర్ జిల్లా","ur":"ضلع سری مکتسر صاحب","vi":"Muktsar (huyện)","zh-min-nan":"Muktsar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख मुक्तसर जिल्ह्याविषयी आहे. मुक्तसर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमुक्तसर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मुक्तसर येथे आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,०१,८९६ इतकी होती.\n\nवर्ग:मुक्तसर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मुक्तसर","translated_text":"This article is free.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"It's about the district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुक्तसर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Muttasar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुक्तसर","translated_text":"Freedman","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा भारताच्या पंजाब राज्यातील ��िल्हा आहे.","translated_text":"It is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मुक्तसर","translated_text":"Its administrative centre is Free Sar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे आहे.","translated_text":"Here it is.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,०१,८९६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 9,01,896 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मुक्तसर","translated_text":"Category:Free people","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा","wikicode":"{{विस्तार}}\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"08fb3f4ab247c8eed45e0c81abc8112ba941ab5e1d1d5ba8ccb34ee511ad5117","last_revision":"2022-01-31T12:41:53Z","first_revision":"2006-04-19T02:44:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.435418","cross_lingual_links":{"ar":"شهيد بهجت سينغ ناجار","bh":"शहीद भगत सिंह नगर जिला","ceb":"Shahid Bhagat Singh Nagar","de":"Shahid Bhagat Singh Nagar","en":"Shaheed Bhagat Singh Nagar district","es":"Distrito de Shahid Bhagat Singh Nagar","eu":"Shahid Bhagat Singh Nagar barrutia","fa":"بخش شهید باگات سینگ نگار","fi":"Shahid Bhagat Singh Nagarin piirikunta","fr":"District de Shahid Bhagat Singh Nagar","hi":"शहीद भगत सिंह नगर जिला","it":"Distretto di Shahid Bhagat Singh Nagar","ne":"सहिद भगतसिंहनगर जिल्ला","new":"शहीद भगतसिंहनगर जिल्ला","nl":"Shahid Bhagat Singh Nagar","nb":"Shahid Bhagat Singh Nagar (distrikt)","pa":"ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"SAS Nagar (dystrykt)","pnb":"ضلع نواں شہر","ru":"Шахидбхагатсингхнагар","sa":"शहीद-भगतसिंहनगरमण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱦᱤᱫᱽ ᱵᱷᱚᱜᱚᱛ ᱥᱤᱝ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Shahid Bhagat Singh Nagar","ta":"சாகித் பகத் சிங் நகர் மாவட்டம்","te":"షహీద్ భగత్ సింగ్ నగర్ జిల్లా","ur":"ضلع شہید بھگت سنگھ نگر","vi":"Nawan Shehar (huyện)","zh":"那萬沙爾縣","zh-min-nan":"Shahid Bhagat Singh Nagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Shaheed Bhagat Singh Nagar District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पतियाळा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख पतियाला जिल्ह्याविषयी आहे. [[पतियाला]] शहराबद्दलचा लेख [[पतियाला|येथे]] आहे.''\n\n'''पतियाला''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[पतियाला]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पतियाळा जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"b251686760aef5b6a8285e190ee9431ae47b89a779defc9d10ce280a79dab78e","last_revision":"2023-01-27T16:51:33Z","first_revision":"2006-04-19T02:44:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.487451","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بتيالة","arz":"باتيالا","bh":"पटियाला जिला","bn":"পাতিয়ালা জেলা","ceb":"Patiala (distrito sa Indiya)","de":"Patiala (Distrikt)","en":"Patiala district","es":"Distrito de Patiala","eu":"Patiala barrutia","fa":"بخش پتیاله","fi":"Patialan piirikunta","fr":"District de Patiala","gu":"પટિયાલા જિલ્લો","hi":"पटियाला जिला","it":"Distretto di Patiala","ml":"പട്യാല ജില്ല","ne":"पटियाला जिल्ला","new":"पटिआला जिल्ला","nl":"Patiala (district)","nb":"Patiala (distrikt)","pa":"ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع پٹیالا","ru":"Патиала (округ)","sa":"पटियालामण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Patiala (distrikt)","ta":"பட்டியாலா மாவட்டம்","te":"పటియాలా జిల్లా","ur":"ضلع پٹیالہ","vi":"Patiala (huyện)","zh":"伯蒂亚拉县","zh-min-nan":"Patiala (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख पतियाला जिल्ह्याविषयी आहे. पतियाला शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nपतियाला हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र पतियाला येथे आहे.\n\nवर्ग:पतियाळा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पतियाला जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the husbandala district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पतियाला शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Patiala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पतियाला हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Patiala is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र पतियाला येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Patiala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पतियाळा जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Patiyala District Class:Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रूपनगर जिल्हा","wikicode":"\n\n''रूपनगर'' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[रूपनगर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रूपनगर जिल्हा|*]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"95a3d5aafc4934d87c39680b0dbce43f4ad852185b7579f61da288f5a884ff9e","last_revision":"2023-01-28T12:28:33Z","first_revision":"2006-04-19T02:45:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.539554","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة روبنجار","arz":"روبنجار","bh":"रूपनगर जिला","bn":"রূপনগর জেলা","ceb":"Rūpnagar (lungsod sa Indiya)","de":"Rupnagar (Distrikt)","en":"Rupnagar district","es":"Distrito de Rupnagar","eu":"Rupnagar barrutia","fa":"بخش روپنگر","fi":"Rupnagarin piirikunta","fr":"District de Rupnagar","gu":"રુપનગર જિલ્લો","hi":"रूपनगर जिला","it":"Distretto di Rupnagar","ne":"रूपनगर जिल्ला","new":"रूपनगर जिल्ला","nl":"Rupnagar (district)","nb":"Rupnagar (distrikt)","pa":"ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع روپ نگر","ru":"Рупар (округ)","sa":"रूपनगरमण्डलम्","sat":"ᱨᱩᱯᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Rupnagar (distrikt)","ta":"ரூப்நகர் மாவட்டம்","te":"రూప్‌నగర్ జిల్లా","ur":"ضلع روپنگر","vi":"Rupnagar (huyện)","zh":"盧普那加爾縣","zh-min-nan":"Rupnagar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"रूपनगर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र रूपनगर येथे आहे.\n\n* वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रूपनगर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Rupnagar is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र रूपनगर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Rupnagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"* वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"* Category:Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संगरूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख संगरूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[संगरूर]] शहराबद्दलचा लेख [[संगरूर|येथे]] आहे.''\n\n'''संगरूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[संगरूर]] येथे आहे.\n\n[[२०११ भारताची जनगणना|२०११ च्या जनगणनेनुसार]] येथील लोकसंख्यया १२,२५,४१५ होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:संगरूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"2a512afbff80d3169f4c39267c49aa0d8a36397c39c5904c316bd5f76c7474e9","last_revision":"2023-03-22T09:24:37Z","first_revision":"2006-04-19T02:47:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.594201","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سانجرور","arz":"سانجرور","bh":"संगरूर जिला","ceb":"Sangrur (distrito sa Indiya)","de":"Sangrur (Distrikt)","en":"Sangrur district","es":"Distrito de Sangrur","eu":"Sangrur barrutia","fa":"بخش سنگرور","fi":"Sangrurin piirikunta","fr":"District de Sangrur","gu":"સંગરુર જિલ્લો","hi":"संगरूर जिला","it":"Distretto di Sangrur","ml":"സംഗ്രുർ ജില്ല","ne":"सङ्गरूर जिल्ला","new":"संगरूर जिल्ला","nl":"Sangrur (district)","nb":"Sangrur (distrikt)","pa":"ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سنگرور","ru":"Сангрур (округ)","sa":"सङ्गरूरमण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱝᱨᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sangrur (distrikt)","ta":"சங்கரூர் மாவட்டம்","te":"సంగ్రూర్ జిల్లా","ur":"ضلع سنگرور","vi":"Sangrur (huyện)","zh":"森格鲁尔县","zh-min-nan":"Sangrur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"हा लेख संगरूर जिल्ह्याविषयी आहे. संगरूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nसंगरूर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र संगरूर येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्यया १२,२५,४१५ होती.\n\nवर्ग:संगरूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख संगरूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Sangrur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगरूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sangaroo.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संगरूर हा भारताच्या पंजाब राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sangarrur is a district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र संगरूर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Sangarur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्यया १२,२५,४१५ होती.","translated_text":"The population was 12,25,415 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संगरूर जिल्हा वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Sangrur District Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:पंजाब - जिल्हे","wikicode":"\n{{Navbox\n<!-- PLEASE ADD LINKS ONLY TO ARTICLES WHICH ARE PRESENT -->\n| bodystyle = background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;\n| titlestyle = background:#ccccff;  \n| abovestyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center; \n| belowstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;\n| groupstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;\n| liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n| oddstyle = background:transparent;\n| evenstyle = background:#f7f7f7;\n| name  = पंजाब - जिल्हे\n| title = [[पंजाब|पंजाब राज्य]] [[file:Golden-Temple-Jan-07.jpg|50px]]\n| image = [[file:Seal of Punjab.gif|100px|पंजाब राज्याची मुद्रा]]\n| style=border:1px solid\n| state = collapsed\n<!--|state=uncollapsed-->\n| group1 = [[पंजाबमधील जिल्हे]]\n| list1 = [[अमृतसर जिल्हा|अमृतसर]] {{•}} [[कपुरथला जिल्हा|कपुरथळा]] {{•}} [[गुरदासपुर जिल्हा|गुरदासपूर]] {{•}} [[जालंधर जिल्हा|जालंधर]] {{•}} [[नवान शहर जिल्हा|नवान शहर]] {{•}} [[पातियाळा जिल्हा|पातियाळा]] {{•}} [[फतेहगढ साहिब जिल्हा|फतेहगढ साहिब]] {{•}} [[फरीदकोट जिल्हा|फरीदकोट]] {{•}} [[फिरोजपूर जिल्हा|फिरोजपूर]] {{•}} [[बठिंडा जिल्हा|बठिंडा]] {{•}} [[मानसा जिल्हा|मानसा]] {{•}} [[मुक्तसर जिल्हा|मुक्तसर]] {{•}} [[मोगा जिल्हा|मोगा]] {{•}} [[रुपनगर जिल्हा|रुपनगर]] {{•}} [[लुधियाना जिल्हा|लुधियाना]] {{•}} [[संगरूर जिल्हा|संगरूर]] {{•}} [[होशियारपूर जिल्हा|होशियारपूर]]\n| group2 = ऐतिहासिक ठिकाणे\n| list2 = [[जलियांवाला बाग]] {{•}} [[सुवर्णमंदिर]] \n| group3 = प्रमुख शहरे\n| list3 = [[अमृतसर]] {{•}} [[कपुरथला]] {{•}} [[खेमकरण]] {{•}} [[गुरदासपुर]] {{•}} [[जलंधर]] {{•}} [[नवान शहर]] {{•}} [[पातियाळा]] {{•}} [[फतेहगढ साहिब]] {{•}} [[फरीदकोट]] {{•}} [[फिरोजपूर]] {{•}} [[बठिंडा]] {{•}} [[मानसा]] {{•}} [[मुक्तसर]] {{•}} [[मोगा]] {{•}} [[मोहाली]] {{•}} [[रूपनगर]] {{•}} [[रोपड]] {{•}} [[लुधियाना]] {{•}} [[संगरूर]] {{•}} [[होशियारपूर]]\n| group4 = [[पंजाब|पंजाब राज्यातील नद्या]]\n| list4 = [[सतलज नदी|सतलज]] {{•}} [[बियास नदी]] {{•}} [[झेलम नदी]] {{•}} [[चिनाब नदी]] {{•}} [[रावी नदी]] \n| group5 = [[पंजाब|पंजाब राज्यातील धरणे]]\n| list5 = [[भाकरा नांगल धरण]] \n}}<noinclude>\n[[वर्ग:पंजाब|साचा,जिल्हे]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे|साचा,जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे]]\n\n</noinclude>","hash":"adf1119713ed612b504869f5ba44ccc43ba9ba2b37bf3a42472bef1541d74406","last_revision":"2015-11-15T16:24:56Z","first_revision":"2006-04-19T02:48:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.684539","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"साचा,जिल्हे साचा,जिल्हे वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"साचा,जिल्हे साचा,जिल्हे वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे","translated_text":"Shapes, districts, districts, classes: Indian routing pattern","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:पंजाब|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"1aa0d2befbf66ce3b9495552d8c568f0e55c15b4090b140fb7e95b556e7c1b70","last_revision":"2023-01-28T15:41:20Z","first_revision":"2006-04-19T02:49:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.752593","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات بنجاب (الهند)","bh":"श्रेणी:पंजाब के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাঞ্জাবের (ভারত) জেলা","ca":"Categoria:Districtes del Panjab","de":"Kategorie:Distrikt in Punjab (Indien)","en":"Category:Districts of Punjab, India","es":"Categoría:Distritos de Punyab","fa":"رده:بخش‌های پنجاب، هند","fi":"Luokka:Intian Punjabin piirikunnat","fr":"Catégorie:District au Pendjab (Inde)","gu":"શ્રેણી:પંજાબના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:पंजाब के जिले","it":"Categoria:Distretti del Punjab","ml":"വർഗ്ഗം:പഞ്ചാബിലെ ജില്ലകൾ (ഇന്ത്യ)","ne":"श्रेणी:पन्जाबका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Punjab","nb":"Kategori:Distrikter i Punjab (India)","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ପଞ୍ଜାବର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pl":"Kategoria:Dystrykty stanu Pendżab","ru":"Категория:Округа Пенджаба (Индия)","sa":"वर्गः:पञ्जाबराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sco":"Category:Destricts o Punjab, Indie","simple":"Category:Districts of Punjab, India","sv":"Kategori:Distrikt i Punjab, Indien","ta":"பகுப்பு:பஞ்சாப் (இந்தியா) மாநிலத்திலுள்ள மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:పంజాబ్ జిల్లాలు","th":"หมวดหมู่:อำเภอในรัฐปัญจาบ","ur":"زمرہ:پنجاب (بھارت) کے اضلاع","zh":"Category:旁遮普邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पंजाब","wikicode":"[[वर्ग:भारतीय राज्ये]]","hash":"198d9b6835167a326e31c160c9fc7f557df1c9106756be971fa17b8f9fdeb467","last_revision":"2023-01-28T15:41:33Z","first_revision":"2006-04-19T02:49:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.803502","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بنجاب (الهند)","az":"Kateqoriya:Pəncab ştatı","be":"Катэгорыя:Пенджаб (штат)","bh":"श्रेणी:पंजाब","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাঞ্জাব (ভারত)","bpy":"থাক:পাঞ্জাব (ভারত)","ca":"Categoria:Panjab (Índia)","cs":"Kategorie:Paňdžáb (indický stát)","cy":"Categori:Punjab, India","da":"Kategori:Punjab (Indien)","de":"Kategorie:Punjab (Indien)","el":"Κατηγορία:Παντζάμπ (Ινδία)","en":"Category:Punjab, India","eo":"Kategorio:Panĝabo (Barato)","es":"Categoría:Punyab (India)","et":"Kategooria:Pandžabi osariik","eu":"Kategoria:Punjab (India)","fa":"رده:پنجاب، هند","fi":"Luokka:Punjab (Intia)","fr":"Catégorie:Pendjab (Inde)","gu":"શ્રેણી:પંજાબ","he":"קטגוריה:פנג'אב","hi":"श्रेणी:पंजाब","hif":"vibhag:Punjab","hu":"Kategória:Pandzsáb (India)","it":"Categoria:Punjab (India)","ja":"Category:パンジャーブ (インド)","ka":"კატეგორია:პენჯაბი","kn":"ವರ್ಗ:ಪಂಜಾಬ್","ko":"분류:펀자브주 (인도)","la":"Categoria:Panjaba (India)","lb":"Kategorie:Punjab (Indien)","lld":"Categoria:Punjab","mk":"Категорија:Пенџаб (Индија)","ml":"വർഗ്ഗം:പഞ്ചാബ്‌, ഇന്ത്യ","mn":"Ангилал:Панжаб (Энэтхэг)","ms":"Kategori:Punjab (India)","ne":"श्रेणी:पन्जाब, भारत","new":"पुचः:पञ्जाब (भारत)","nl":"Categorie:Punjab (India)","nn":"Kategori:Panjab i India","nb":"Kategori:Punjab (India)","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ପଞ୍ଜାବ","os":"Категори:Пенджаб (Инди)","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ","pl":"Kategoria:Pendżab (Indie)","pt":"Categoria:Punjab (Índia)","ru":"Категория:Пенджаб (Индия)","sco":"Category:Punjab, Indie","simple":"Category:Punjab, India","sr":"Категорија:Панџаб (Индија)","sv":"Kategori:Punjab (Indien)","ta":"பகுப்பு:பஞ்சாப் (இந்தியா)","te":"వర్గం:పంజాబ్","tg":"Гурӯҳ:Иёлоти Панҷоб","th":"หมวดหมู่:รัฐปัญจาบ","tr":"Kategori:Pencap, Hindistan","uk":"Категорія:Штат Пенджаб","ur":"زمرہ:پنجاب (بھارت)","vep":"Kategorii:Pendžab (Indii)","vi":"Thể loại:Punjab (Ấn Độ)","war":"Kaarangay:Punjab (India)","zh":"Category:旁遮普邦","zh-yue":"Category:旁遮普邦"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"वर्ग:भारतीय राज्ये\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतीय राज्ये","translated_text":"Category:Indian states","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अमृतसर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = अमृतसर\n| स्थानिक = ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ\n| चित्र = Akal_Takht_illuminated,_in_Harmandir_Sahib_complex,_Amritsar.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[सुवर्णमंदिर]]ामधील [[अकाल तख्त]] रात्रीच्या वेळी\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[अमृतसर जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १५७४\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ =\n| उंची = ७१५\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ११,३२,७६१\n| घनता = ९७५२\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://www.amritsarcorp.com/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 31 |latm = 38 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 51 |longs = 36 |longEW = E\n}}\n'''अमृतसर''' ([[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) हे [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे. अमृतसर शहर पंजाबच्या वायव्य भागात भारत-[[पाकिस्तान]]च्या सीमेजवळ वसले असून येथून वाघा सीमा केवळ २८ किमी तर पाकिस्तानचे [[लाहोर]] शहर ५० किमी अंतरावर आहे. [[शीख धर्म]]ाचे सांस्कृतिक केंद्र मानल्या जात असलेल्या अमृतसरमध्ये जगप्रसिद्ध [[सुवर्णमंदिर]] आहे. \n\nअमृतसरच्या रहिवाश्याला अंबरसरिया म्हणतात. हा शब्द फुकरे (म्हणजे बिनकामाचा, कामचुकार) या हिंदी चित्रपटातील एका गाण्यात आला आहे. ते गाणे असे :- अंबरसरिया मुंडवे कच्चिया कलियॉं ना तोड ...\n\n\n==इतिहास==\n[[पंजाब प्रदेश]]ामधील सर्वात मोठ्या शहरांपैकी एक असलेल्या अमृतसरची स्थापना शीख धर्मगुरू [[गुरू रामदास]] ह्यांनी १५७४ साली केली. १५८५ साली [[गुरू अर्जुनदेव]]ांनी येथे हरमंदिर साहिब (सुवर्णमंदिर) हा [[गुरुद्वारा]] बांधण्याची संकल्पना मांडली व १६०४ साली हा गुरुद्वारा बांधून पूर्ण झाला. १���व्या व १८व्या शतकात अमृतसरमध्ये अनेक संरक्षक भिंती बांधल्या गेल्या.\n\nभारत [[ब्रिटीश राज]]वटीखाली असताना १३ एप्रिल १९१९ रोजी अमृतसरच्या [[जालियानवाला बाग]] येथे एक संहारक [[जलियांवाला बाग हत्याकांड|हत्याकांड]] घडले. ब्रिटिशांच्या धोरणांचा विरोध करण्यासाठी जालियनवाला बाग येथे भरलेल्या एका निशस्त्र शांततासभेवर तत्कालीन ब्रिटिश ब्रिगेडियर-जनरल [[रेजिनाल्ड डायर]] ह्याच्या हुकुमावरून त्याच्या सैन्याने कोणतीही सुचना न देता बेछूट गोळीबार केला. ह्या हत्याकांडामध्ये १००० पेक्षा अधिक पुरुष, महिला व मुले मृत्यूमुखी पडली.\n\nऑगस्ट १९४७ मध्ये स्वातंत्र्यावेळी [[भारताची फाळणी]] केली गेली व अमृतसर व लाहोर ही समान संस्कृती असलेली दोन जवळची शहरे अलग झाली. ह्यादरम्यान लाहोर व अमृतसर शहरांमध्ये भयानक दंगली झाल्या ज्यामध्ये हजारो निरपराध कुटुंबांना बेघर व्हावे लागले.\n\n१९८० च्या दशकातील [[खलिस्तान]] चळवळीचे अमृतसर प्रमुख केंद्र होते. जून १९८४ मध्ये सुवर्णमंदिर परिसरामध्ये लपून बसलेला प्रमुख खलिस्तानी अतिरेकी जरनैल सिंग भिंद्रनवाले व त्याच्या सहकाऱ्यांना हुसकावून लावण्यासाठी तत्कालीन [[भारतीय पंतप्रधान]] [[इंदिरा गांधी]] ह्यांच्या आदेशावरून [[ऑपरेशन ब्लू स्टार]] ह्या लष्करी कारवाईकरून मंदिरपरिसराचा गैरवापर करणाऱ्या सर्व अतिरेक्यांना ठार मारले. शिखांसाठी पवित्र असलेल्या सुवर्णमंदिरामध्ये लष्कर घुसवल्याबद्दल शीख लोकांमध्ये असंतोष पसरला. त्याची परिणती ३१ ऑक्टोबर १९८४ ला इंदिरा गांधींच्या हत्येमध्ये झाली.\n\n==जनसांख्यिकी==\n\n==वाहतूक== \nअमृतसर शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे. येथील [[अमृतसर रेल्वे स्थानक]]ासाठी [[मुंबई]], [[दिल्ली]] व इतर अनेक प्रमुख शहरांमधून थेट प्रवासी रेल्वेगाड्या सुटतात. लाहोर ते दिल्ली दरम्यान धावणारी [[समझौता एक्सप्रेस]] पूर्वी लाहोर ते अमृतसर दरम्यानच धावत असे.\n\n[[जालंधर]], [[लुधियाना]], [[अंबाला]] व [[पानिपत]]मार्गे धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग १]] अमृतसरला [[नवी दिल्ली]]सोबत जोडतो. [[पठाणकोट]] ते [[गुजरात]]दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग १५]] अमृतसरमधूनच जातो.\n\n[[श्री गुरू रामदास जी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ|अमृतसर विमानतळ]] अमृतसरच्या ११ किमी ईशान्येस असून येथून भारतामधील प्रमुख शहरांसोबतच [[दुबई]], [[दोहा]], [[बर्मिंगहॅम]], [[ताश्कंद]] इत्यादी आंतरराष्ट्रीय शहरांसाठी देखील प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://www.amritsarcorp.com/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n{{कॉमन्स वर्ग|Amritsar|अमृतसर}}\n*{{wikivoyage|Amritsar|अमृतसर}}\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[Category:पंजाबमधील शहरे]]\n[[Category:अमृतसर जिल्हा]]\n[[वर्ग:अमृतसर| ]]","hash":"69ab42305ea524a64f189d0d5e6f8f979bae72cdb7c96662b498ea269c8c134a","last_revision":"2022-09-09T11:00:54Z","first_revision":"2006-04-19T03:44:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.859449","cross_lingual_links":{"af":"Amritsar","ar":"أمريتسار","arz":"مدينه امريتسار","az":"Amritsar","azb":"امریتسار","be":"Амрытсар","bg":"Амритсар","bh":"अमृतसर","bn":"অমৃতসর","bpy":"অমৃতসর","bxr":"Амритсар","ca":"Amritsar","ce":"Амритсар","ceb":"Amritsar (lungsod)","ckb":"ئامریتسار","cs":"Amritsar","cy":"Amritsar","da":"Amritsar","de":"Amritsar","el":"Αμριτσάρ","en":"Amritsar","eo":"Amritsar","es":"Amritsar","et":"Amritsar","eu":"Amritsar","fa":"امریتسار","fi":"Amritsar","fr":"Amritsar","frr":"Amritsar","ga":"Amritsar","gl":"Amritsar","gom":"अमृतसर","gu":"અમૃતસર","he":"אמריטסר","hi":"अमृतसर","hif":"Amritsar","hu":"Amritszár","hy":"Ամրիթսար","id":"Amritsar","is":"Amritsar","it":"Amritsar","ja":"アムリトサル","jv":"Amritsar","ka":"ამრიტსარი","kk":"Амритсар","kn":"ಅಮೃತಸರ","ko":"암리차르","ku":"Amritsar","ky":"Амритсар","lb":"Amritsar","lld":"Amritsar","lt":"Amritsaras","lv":"Amritsara","mai":"अमृतसर","mg":"Amritsar","ml":"അമൃത്‌സർ","ms":"Amritsar","ne":"अमृतसर","new":"अमृतसर","nl":"Amritsar (stad)","nn":"Amritsar","nb":"Amritsar","or":"ଅମୃତସର","os":"Амритсар","pa":"ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ","pam":"Amritsar","pl":"Amritsar","pnb":"امبرسر","ps":"امريتسر","pt":"Amritsar","ro":"Amritsar","ru":"Амритсар","sa":"अमृतसर","sat":"ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ","sco":"Amritsar","sd":"امرتسر","simple":"Amritsar","sk":"Amritsar","skr":"امرتسر","sl":"Amritsar","sr":"Амрицар","sv":"Amritsar","sw":"Amritsar","ta":"அமிருதசரசு","te":"అమృత్‌సర్","th":"อมฤตสระ","tr":"Amritsar","uk":"Амритсар","ur":"امرتسر","uz":"Amritsar","vi":"Amritsar","war":"Amritsar","wuu":"阿姆利则","xmf":"ამრიტსარი","zh":"阿姆利则","zh-min-nan":"Amritsar (siâⁿ)","zh-yue":"阿姆利則"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"अमृतसर (पंजाबी: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे. अमृतसर शहर पंजाबच्या वायव्य भागात भारत-पाकिस्तानच्या सीमेजवळ वसले असून येथून वाघा सीमा केवळ २८ किमी तर पाकिस्तानचे लाहोर शहर ५० किमी अंतरावर आहे. शीख धर्माचे सांस्कृतिक केंद्र मानल्या जात असलेल्या अमृतसरमध्ये जगप्रसिद्ध सुवर्णमंदिर आहे.\n\nअमृतसरच्या रहिवाश्याला अंबरसरिया म्हणतात. हा शब्द फुकरे (म्हणजे बिनकामाचा, कामचुकार) या हिंदी चित्रपटातील एका गाण्यात आला आहे. ते गाणे असे :- अंबरसरिया मुंडवे कच्चिया कलियॉं ना तोड ...\n\nपंजाब प्रदेशामधील सर्वात मोठ्या शहरांपैकी एक असलेल्या अमृतसरची स्थापना शीख धर्मगुरू गुरू रामदास ह्यांनी १५७४ साली केली. १५८५ साली गुरू अर्जुनदेवांनी येथे हरमंदिर साहिब (सुवर्णमंदिर) हा गुरुद्वारा बांधण्याची संकल्पना मांडली व १६०४ साली हा गुरुद्वारा बा��धून पूर्ण झाला. १७व्या व १८व्या शतकात अमृतसरमध्ये अनेक संरक्षक भिंती बांधल्या गेल्या.\n\nभारत ब्रिटीश राजवटीखाली असताना १३ एप्रिल १९१९ रोजी अमृतसरच्या जालियानवाला बाग येथे एक संहारक हत्याकांड घडले. ब्रिटिशांच्या धोरणांचा विरोध करण्यासाठी जालियनवाला बाग येथे भरलेल्या एका निशस्त्र शांततासभेवर तत्कालीन ब्रिटिश ब्रिगेडियर-जनरल रेजिनाल्ड डायर ह्याच्या हुकुमावरून त्याच्या सैन्याने कोणतीही सुचना न देता बेछूट गोळीबार केला. ह्या हत्याकांडामध्ये १००० पेक्षा अधिक पुरुष, महिला व मुले मृत्यूमुखी पडली.\n\nऑगस्ट १९४७ मध्ये स्वातंत्र्यावेळी भारताची फाळणी केली गेली व अमृतसर व लाहोर ही समान संस्कृती असलेली दोन जवळची शहरे अलग झाली. ह्यादरम्यान लाहोर व अमृतसर शहरांमध्ये भयानक दंगली झाल्या ज्यामध्ये हजारो निरपराध कुटुंबांना बेघर व्हावे लागले.\n\n१९८० च्या दशकातील खलिस्तान चळवळीचे अमृतसर प्रमुख केंद्र होते. जून १९८४ मध्ये सुवर्णमंदिर परिसरामध्ये लपून बसलेला प्रमुख खलिस्तानी अतिरेकी जरनैल सिंग भिंद्रनवाले व त्याच्या सहकाऱ्यांना हुसकावून लावण्यासाठी तत्कालीन भारतीय पंतप्रधान इंदिरा गांधी ह्यांच्या आदेशावरून ऑपरेशन ब्लू स्टार ह्या लष्करी कारवाईकरून मंदिरपरिसराचा गैरवापर करणाऱ्या सर्व अतिरेक्यांना ठार मारले. शिखांसाठी पवित्र असलेल्या सुवर्णमंदिरामध्ये लष्कर घुसवल्याबद्दल शीख लोकांमध्ये असंतोष पसरला. त्याची परिणती ३१ ऑक्टोबर १९८४ ला इंदिरा गांधींच्या हत्येमध्ये झाली.\n\nअमृतसर शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे. येथील अमृतसर रेल्वे स्थानकासाठी मुंबई, दिल्ली व इतर अनेक प्रमुख शहरांमधून थेट प्रवासी रेल्वेगाड्या सुटतात. लाहोर ते दिल्ली दरम्यान धावणारी समझौता एक्सप्रेस पूर्वी लाहोर ते अमृतसर दरम्यानच धावत असे.\n\nजालंधर, लुधियाना, अंबाला व पानिपतमार्गे धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १ अमृतसरला नवी दिल्लीसोबत जोडतो. पठाणकोट ते गुजरातदरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १५ अमृतसरमधूनच जातो.\n\nअमृतसर विमानतळ अमृतसरच्या ११ किमी ईशान्येस असून येथून भारतामधील प्रमुख शहरांसोबतच दुबई, दोहा, बर्मिंगहॅम, ताश्कंद इत्यादी आंतरराष्ट्रीय शहरांसाठी देखील प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nCategory:पंजाबमधील शहरे Category:अमृतसर जिल्हा वर्ग:अमृतसर\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = अमृतसर\n| स्थानिक = ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ\n| चित्र = Akal_Takht_illuminated,_in_Harmandir_Sahib_complex,_Amritsar.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[सुवर्णमंदिर]]ामधील [[अकाल तख्त]] रात्रीच्या वेळी\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[अमृतसर जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १५७४\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ =\n| उंची = ७१५\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ११,३२,७६१\n| घनता = ९७५२\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://www.amritsarcorp.com/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 31 |latm = 38 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 51 |longs = 36 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमृतसर (पंजाबी: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Amritsar is a major city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अमृतसर शहर पंजाबच्या वायव्य भागात भारत-पाकिस्तानच्या सीमेजवळ वसले असून येथून वाघा सीमा केवळ २८ किमी तर पाकिस्तानचे लाहोर शहर ५० किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"The city of Amritsar is located in the northwestern part of Punjab near the India-Pakistan border and is only 28 km from the Tigray border and 50 km from the Pakistani city of Lahore.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शीख धर्माचे सांस्कृतिक केंद्र मानल्या जात असलेल्या अमृतसरमध्ये जगप्रसिद्ध सुवर्णमंदिर आहे.","translated_text":"Amritsar, considered the cultural centre of Sikhism, has a world-famous Golden Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमृतसरच्या रहिवाश्याला अंबरसरिया म्हणतात.","translated_text":"The resident of Amritsar is called Ambarsaria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा शब्द फुकरे (म्हणजे बिनकामाचा, कामचुकार) या हिंदी चित्रपटातील एका गाण्यात आला आहे.","translated_text":"The word is derived from a song in the Hindi film Fokare.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते गाणे असे :- अंबरसरिया मुंडवे कच्चिया कलियॉं ना तोड ...","translated_text":"It's a song like this:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पंजाब प्रदेशामधील सर्वात मोठ्या शहरांपैकी एक असलेल्या अमृतसरची स्थापना शीख धर्मगुरू गुरू रामदास ह्यांनी १५७४ साली केली.","translated_text":"One of the largest cities in the Punjab region, Amritsar was founded in 1574 by Sikh Guru Ramdas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५८५ साली गुरू अर्जुनदेवांनी येथे हरमंदिर साहिब (सुवर्णमंदिर) हा गुरुद्वारा बांधण्याची संकल्पना मांडली व १६०४ साली हा गुरुद्वारा बांधून पूर्ण झाला.","translated_text":"In 1585, Guru Arjundeva proposed the construction of the Gurudwara of Har Mandir Sahib (Golden Temple) here and it was completed in 1604.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७व्या व १८व्या शतकात अमृतसरमध्ये अनेक संरक्षक भिंती बांधल्या गेल्या.","translated_text":"During the 17th and 18th centuries, several defensive walls were built in Amritsar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत ब्रिटीश राजवटीखाली असताना १३ एप्रिल १९१९ रोजी अमृतसरच्या जालियानवाला बाग येथे एक संहारक हत्याकांड घडले.","translated_text":"On 13 April 1919, when India was under British rule, a devastating massacre took place in Jallianwala Bagh, Amritsar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिशांच्या धोरणांचा विरोध करण्यासाठी जालियनवाला बाग येथे भरलेल्या एका निशस्त्र शांततासभेवर तत्कालीन ब्रिटिश ब्रिगेडियर-जनरल रेजिनाल्ड डायर ह्याच्या हुकुमावरून त्याच्या सैन्याने कोणतीही सुचना न देता बेछूट गोळीबार केला.","translated_text":"On the orders of the then British Brigadier-General Reginald Dyer, his forces fired indiscriminately at an unarmed peacekeeping rally held at Jallianwala Bagh to oppose British policies.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या हत्याकांडामध्ये १००० पेक्षा अधिक पुरुष, महिला व मुले मृत्यूमुखी पडली.","translated_text":"More than 1,000 men, women and children were killed in the massacre.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऑगस्ट १९४७ मध्ये स्वातंत्र्यावेळी भारताची फाळणी केली गेली व अमृतसर व लाहोर ही समान संस्कृती असलेली दोन जवळची शहरे अलग झाली.","translated_text":"When India gained independence in August 1947, it was divided into two neighbouring cities with similar cultures, Amritsar and Lahore.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यादरम्यान लाहोर व अमृतसर शहरांमध्ये भयानक दंगली झाल्या ज्यामध्ये हजारो निरपराध कुटुंबांना बेघर व्हावे लागले.","translated_text":"Meanwhile, terrible riots broke out in the cities of Lahore and Amritsar, leaving thousands of innocent families homeless.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९८० च्या दशकातील खलिस्तान चळवळीचे अमृतसर प्रमुख केंद्र होते.","translated_text":"Amritsar was a major centre of the Khalistan movement in the 1980s.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जून १९८४ मध्ये सुवर्णमंदिर परिसरामध्ये लपून बसलेला प्रमुख खलिस्तानी अतिरेकी जरनैल सिंग भिंद्रनवाले व त्याच्या सहकाऱ्यांना हुसकावून लावण्यासाठी तत्कालीन भारतीय पंतप्रधान इंदिरा गांधी ह्यांच्या आदेशावरून ऑपरेशन ब्लू स्टार ह्या लष्करी कारवाईकरून मंदिरपरिसराचा गैरवापर करणाऱ्या सर्व अतिरेक्यांना ठार मारले.","translated_text":"On the orders of the then Indian Prime Minister Indira Gandhi, in June 1984, the chief Khalistani terrorist who was hiding in the Golden Temple compound killed all the terrorists who had abused the temple compound by military action Operation Blue Star to seduce Jarnail Singh Bhindranwala and his associates.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिखांसाठी पवित्र असलेल्या सुवर्णमंदिरामध्ये लष्कर घुसवल्याबद्दल शीख लोक���ंमध्ये असंतोष पसरला.","translated_text":"The Sikhs were dissatisfied with the military entering the Golden Temple, which is sacred to the Sikhs.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याची परिणती ३१ ऑक्टोबर १९८४ ला इंदिरा गांधींच्या हत्येमध्ये झाली.","translated_text":"It culminated in the assassination of Indira Gandhi on October 31, 1984.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जनसांख्यिकी","translated_text":"What is the population?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमृतसर शहर भारतामधील इतर भागांसोबत महामार्ग व रेल्वेमार्गांद्वारे जोडले गेले आहे.","translated_text":"Amritsar is well connected by road and rail with the rest of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील अमृतसर रेल्वे स्थानकासाठी मुंबई, दिल्ली व इतर अनेक प्रमुख शहरांमधून थेट प्रवासी रेल्वेगाड्या सुटतात.","translated_text":"Direct passenger trains depart from Mumbai, Delhi and many other major cities for Amritsar Railway Station.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लाहोर ते दिल्ली दरम्यान धावणारी समझौता एक्सप्रेस पूर्वी लाहोर ते अमृतसर दरम्यानच धावत असे.","translated_text":"The Samajwadi Express, which runs between Lahore and Delhi, used to run between Lahore and Amritsar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जालंधर, लुधियाना, अंबाला व पानिपतमार्गे धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १ अमृतसरला नवी दिल्लीसोबत जोडतो.","translated_text":"Jalandhar, Ludhiana, Ambala and Panipat National Highway 1 connects Amritsar with New Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पठाणकोट ते गुजरातदरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १५ अमृतसरमधूनच जातो.","translated_text":"National Highway 15 runs between Pathankot and Gujarat through Amritsar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमृतसर विमानतळ अमृतसरच्या ११ किमी ईशान्येस असून येथून भारतामधील प्रमुख शहरांसोबतच दुबई, दोहा, बर्मिंगहॅम, ताश्कंद इत्यादी आंतरराष्ट्रीय शहरांसाठी देखील प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"Amritsar Airport is located 11 km northeast of Amritsar and provides passenger flights to major cities in India as well as international cities such as Dubai, Doha, Birmingham, Tashkent etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:पंजाबमधील शहरे Category:अमृतसर जिल्हा वर्ग:अमृतसर","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Amritsar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भटिंडा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बठिंडा\n| स्थानिक = ਬਠਿੰਡਾ\n| चित्र = Qila mubarak.JPG\n| चित्र_वर्णन = येथील किला मुबारक\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[बठिंडा जिल्हा]]\n| स्थापन��� =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ६९०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २,८५,७८८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = \n|latd = 30 |latm = 13 |lats = 48 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 57 |longs = 7 |longEW = E\n}}\n'''बठिंडा''' ([[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਮਾਨਸਾ; जुने नाव: '''भटिंडा''') हे [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यामधील एक प्रमुख शहर व [[बठिंडा जिल्हा|बठिंडा जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. बठिंडा शहर पंजाबच्या दक्षिण भागात राजधानी [[चंदिगढ]]च्या २२५ किमी नैऋत्येस वसले आहे. २०११ साली बठिंडाची लोकसंख्या २.८५ लाख होती.\n\nपंजाबच्या इतिहासात महत्त्वाचे स्थान असलेले बठिंडा सध्या ह्या भागातील मोठे वाहतूककेंद्र आहे. बठिंडा रेल्वे स्थानक पंजाबमधील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून येथे ६ मार्ग जुळतात. बठिंडामध्ये [[भारतीय लष्कर]]ाचा मोठा तळ आहे.\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[Category:पंजाबमधील शहरे]]\n[[Category:भटिंडा जिल्हा]]","hash":"e6780d587e243fbcccd8c775a5b87c6537b738852bb524052fee91e8754e379d","last_revision":"2023-01-28T12:30:23Z","first_revision":"2006-04-19T03:45:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.913296","cross_lingual_links":{"ar":"باثيندا","azb":"باتیندا","bh":"भटिंडा","bn":"ভাটিণ্ডা","bpy":"বাথিন্দা","ca":"Bhatinda","ceb":"Bathinda (lungsod)","de":"Bathinda","en":"Bathinda","eo":"Batinda","es":"Bathinda","fa":"باتیندا","fi":"Bathinda","fr":"Bathinda","hi":"बठिंडा","hif":"Bathinda","it":"Bathinda","kn":"ಬಟಿಂಡಾ","ks":"بَٹھِینڈا","lld":"Bathinda","mg":"Bathinda","ml":"ബഠിംഡാ","ms":"Bathinda","new":"बठिण्डा","nl":"Bathinda (stad)","nb":"Bathinda","pa":"ਬਠਿੰਡਾ","pl":"Bathinda","pnb":"بٹھنڈا","ru":"Бхатинда","sa":"बठिण्डा","sat":"ᱵᱚᱴᱷᱤᱱᱰᱟ","sr":"Батинда","sv":"Bathinda","ta":"பட்டிண்டா","te":"భటిండా","th":"พฐินฑา","uk":"Батгінда","ur":"بھٹنڈہ","vi":"Bathinda","war":"Bathinda","zh":"巴廷達","zh-min-nan":"Bathinda (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"बठिंडा (पंजाबी: ਮਾਨਸਾ; जुने नाव: भटिंडा) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक प्रमुख शहर व बठिंडा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. बठिंडा शहर पंजाबच्या दक्षिण भागात राजधानी चंदिगढच्या २२५ किमी नैऋत्येस वसले आहे. २०११ साली बठिंडाची लोकसंख्या २.८५ लाख होती.\n\nपंजाबच्या इतिहासात महत्त्वाचे स्थान असलेले बठिंडा सध्या ह्या भागातील मोठे वाहतूककेंद्र आहे. बठिंडा रेल्वे स्थानक पंजाबमधील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून येथे ६ मार्ग जुळतात. बठिंडामध्ये भारतीय लष्कराचा मोठा तळ आहे.\n\nCategory:पंजाबमधील शहरे Category:भटिंडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बठिंडा\n| स्थानिक = ਬਠਿੰਡਾ\n| चित्र = Qila mubarak.JPG\n| चित्र_वर्णन = येथील किला मुबारक\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[बठिंडा जिल्हा]]\n| स्थाप���ा =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ६९०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २,८५,७८८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = \n|latd = 30 |latm = 13 |lats = 48 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 57 |longs = 7 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बठिंडा (पंजाबी: ਮਾਨਸਾ; जुने नाव: भटिंडा) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक प्रमुख शहर व बठिंडा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Bhatinda (Punjabi: मानसा; former name: भटिंडा) is a major city and the headquarters of Bhatinda district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बठिंडा शहर पंजाबच्या दक्षिण भागात राजधानी चंदिगढच्या २२५ किमी नैऋत्येस वसले आहे.","translated_text":"The city of Bhatinda is located 225 km southwest of the capital Chandigarh in the southern part of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली बठिंडाची लोकसंख्या २.८५ लाख होती.","translated_text":"In 2011, the population of Bhatinda was 2.85 lakh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पंजाबच्या इतिहासात महत्त्वाचे स्थान असलेले बठिंडा सध्या ह्या भागातील मोठे वाहतूककेंद्र आहे.","translated_text":"Bhdinda, which has played an important role in the history of Punjab, is now a major transport hub in the region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बठिंडा रेल्वे स्थानक पंजाबमधील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून येथे ६ मार्ग जुळतात.","translated_text":"Bhatinda railway station is one of the busiest stations in Punjab with six lines connecting it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बठिंडामध्ये भारतीय लष्कराचा मोठा तळ आहे.","translated_text":"Bhatinda has a large Indian Army base.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:पंजाबमधील शहरे Category:भटिंडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Bhatinda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फिरोजपूर","wikicode":"'''फिरोजपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[फिरोजपूर जिल्हा|फिरोजपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फिरोजपूर जिल्हा]]\n{{पंजाब - जिल्हे}}","hash":"f6e8c835e5dad42addbe2bad2f0e8db9064523e2a4ef938961e8250083d73289","last_revision":"2023-02-26T10:48:42Z","first_revision":"2006-04-19T03:45:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:39.971501","cross_lingual_links":{"ar":"فيروزفور","bh":"फिरोजपुर","bn":"ফিরোজপুর","ca":"Firozpur","de":"Firozpur","en":"Firozpur","eo":"Firozpur","es":"Firozpur","fa":"فیروزپور","fr":"Firozpur","hi":"फ़िरोज़पुर","hif":"Firozpur","it":"Ferozepur","ja":"フィールーズプル","kn":"ಫಿರೋಜ್ಪುರ","ms":"Fiozpur","new":"फिरोजपुर","nl":"Firozpur (stad)","nb":"Firozpur","pa":"ਫ਼ਿਰੋਜ਼ਪੁਰ","pl":"Firozpur","pnb":"فیروز پور","pt":"Fiozpur","ru":"Фирозпур","sa":"फिरोजपुरम्","sat":"ᱯᱷᱤᱨᱚᱡᱽᱯᱩᱨ","sr":"Фирозпур","sv":"Firozpur","ta":"ஃபிரோஸ்பூர்","te":"ఫిరోజ్‌పూర్","ur":"فیروزپور","vi":"Fiozpur","zh":"菲罗兹布尔","zh-min-nan":"Fiozpur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"फिरोजपूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर फिरोजपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय क���ंद्र आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:फिरोजपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फिरोजपूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ferozpur is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर फिरोजपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Ferozpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:फिरोजपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Firozpur district","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फरीदकोट","wikicode":"'''फरीदकोट''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[फरीदकोट जिल्हा|फरीदकोट जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n== चित्रदालन ==\n<gallery>\nFile:Entrance of Farmer's House Faridkot 02.jpg|Entrance of Farmer's House Faridkot \nFile:Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot 04.jpg|Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot\nFile:Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot 05.jpg|Foundation Stone of Harindra - Civil Hospital Faridkot \nFile:Foundation stone of Govt. School of Bargari.jpg|Foundation stone of Govt. School of Bargari (Faridkot)\nFile:Entrance of District Court Faridkot.jpg|Entrance of District Court Faridkot\nFile:Foundation Stone of Davies Model Agricultural Farm and Farmers's House Faridkot 03.jpg|Foundation Stone of Davies Model Agricultural Farm and Farmers's House Faridkot \nFile:Govt. Brijindra College Faridkot.jpg|Govt. Brijindra College Faridkot\nFile:Its pic of Govt.Brijindra College Faridkot.jpg|Govt.Brijindra College Faridkot\n</gallery>\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फरीदकोट जिल्हा]]","hash":"b26ed81e9d19799cdab9876223e98a81cdba9d4f10aa2d2c81c6b2a6cab360de","last_revision":"2023-05-19T08:32:00Z","first_revision":"2006-04-19T03:45:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.035570","cross_lingual_links":{"bn":"ফরিদকোট","bpy":"ফরিদকোট","ca":"Faridkot (ciutat)","ceb":"Farīdkot (lungsod sa Indiya)","de":"Faridkot (Stadt)","en":"Faridkot, India","es":"Faridkot","fa":"فریدکوت","fr":"Faridkot","gu":"ફરીદકોટ","hi":"फरीदकोट","it":"Faridkot","ja":"ファリードコート","kn":"ಫರೀದ್ಕೋಟ್","lld":"Faridkot","ms":"Faridkot","new":"फरीदकोट","nl":"Faridkot (stad)","or":"ଫରିଦକୋଟ, ଭାରତ","pa":"ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ, ਭਾਰਤ","pam":"Faridkot","pl":"Faridkot","pnb":"فریدکوٹ","pt":"Faridkot","sa":"फरीदकोट, पञ्जाबराज्यम्","sv":"Faridkot","ta":"பரித்கோட்","te":"ఫరీద్‌కోట్","ur":"فرید کوٹ","vi":"Faridkot","zh":"法里德科特","zh-min-nan":"Faridkot (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"फरीदकोट भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर फरीदकोट जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:फरीदकोट जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फरीदकोट भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Faridkot is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर फरीदकोट जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Faridkot district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चित्रदालन","translated_text":"Painting","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:फरीदकोट जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Punjab Class: Faridkot District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फतेहगढ साह���ब","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = फतेहगढ साहिब\n| स्थानिक = ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ\n| चित्र = Fatehgarh_Sahib_Gurdwara,_Punjab,_India.jpg\n| चित्र_वर्णन = फतेहगढ साहिब गुरूद्वारा\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[फतेहगढ साहिब जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ५०,८८८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n| latd                    = 30\n| latm                    = 38\n| lats                    = 50\n| latNS                   = N\n| longd                   = 76\n| longm                   = 23\n| longs                   = 35\n| longEW                  = E\n}}\n'''फतेहगढ साहिब''' ([[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ) हे [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यामधील एक लहान शहर व [[फतेहगढ साहिब जिल्हा|फतेहगढ साहिब जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. फतेहगढ साहिब शहर पंजाबच्या पूर्व भागात [[पटियाला]]च्या ४० किमी उत्तरेस तर [[चंदिगढ]]च्या ४० किमी पश्चिमेस वसले आहे. २०११ साली फतेहगढ साहिबची लोकसंख्या सुमारे ५० हजार होती. [[सरहिंद-फतेहगढ]] हे ऐतिहासिक शहर फतेहगढ साहिबपासून केवळ ५ किमी अंतरावर आहे.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा]]","hash":"85a73177272bace6329b6384454d9205fec3564ec8a32855b536b885bb5f01a4","last_revision":"2022-03-22T16:56:13Z","first_revision":"2006-04-19T03:46:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.094190","cross_lingual_links":{"ca":"Fatehgarh Sahib","en":"Fatehgarh Sahib","es":"Fatehgarh Sahib","fr":"Fatehgarh Sahib","gu":"ફતેહગઢ સાહિબ","hi":"फतेहगढ़ साहिब","it":"Fatehgarh Sahib","kn":"ಫತೇಘರ್ ಸಾಹಿಬ್","mg":"Fatehgarh Sahib","pnb":"فتح گڑھ صاحب","sa":"फतेहगढसाहिब-नगरम्","te":"ఫతేగఢ్ సాహిబ్","ur":"فتح گڑھ صاحب"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"फतेहगढ साहिब (पंजाबी: ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक लहान शहर व फतेहगढ साहिब जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. फतेहगढ साहिब शहर पंजाबच्या पूर्व भागात पटियालाच्या ४० किमी उत्तरेस तर चंदिगढच्या ४० किमी पश्चिमेस वसले आहे. २०११ साली फतेहगढ साहिबची लोकसंख्या सुमारे ५० हजार होती. सरहिंद-फतेहगढ हे ऐतिहासिक शहर फतेहगढ साहिबपासून केवळ ५ किमी अंतरावर आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = फतेहगढ साहिब\n| स्थानिक = ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ\n| चित्र = Fatehgarh_Sahib_Gurdwara,_Punjab,_India.jpg\n| चित्र_वर्णन = फतेहगढ साहिब गुरूद्वारा\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[फतेहगढ साहिब जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ५०,८८८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n| latd                    = 30\n| latm                    = 38\n| lats                    = 50\n| latNS                   = N\n| longd                   = 76\n| longm                   = 23\n| longs                   = 35\n| longEW                  = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फतेहगढ साहिब (पंजाबी: ਫ਼ਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक लहान शहर व फतेहगढ साहिब जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Fatehgarh Sahib is a small town and the headquarters of Fatehgarh Sahib district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फतेहगढ साहिब शहर पंजाबच्या पूर्व भागात पटियालाच्या ४० किमी उत्तरेस तर चंदिगढच्या ४० किमी पश्चिमेस वसले आहे.","translated_text":"Fatehgarh Sahib is located 40 km north of Patiala and 40 km west of Chandigarh in the eastern part of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली फतेहगढ साहिबची लोकसंख्या सुमारे ५० हजार होती.","translated_text":"In 2011, Fatehgarh Sahib had a population of about 50,000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सरहिंद","translated_text":"Sir Hind","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-फतेहगढ हे ऐतिहासिक शहर फतेहगढ साहिबपासून केवळ ५ किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"The historic city of Fatehgarh is only 5 km from Fatehgarh Sahib.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Punjab Class: Fatehgarh Sahib District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गुरदासपूर","wikicode":"'''गुरदासपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गुरदासपूर जिल्हा|गुरदासपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २२,९९,०२६ इतकी होती.\n\nया शहरात १३ अभियांत्रिकी आणि इतर महाविद्यालये आहेत.<ref name=\"gurdaspur1\">{{cite web|title=Education Facilities in District Gurdaspur|url=http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20050518081433/http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|archive-date=May 18, 2005|access-date=31 March 2013|publisher=Gurdaspur.nic.in}}</ref> <ref>https://collegedunia.com/gurdaspur-colleges</ref>\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गुरदासपूर जिल्हा]]","hash":"c5756e9fba54d3ebe60538e3502001e58f636480692314f252bf57178e8a4866","last_revision":"2024-02-18T22:15:52Z","first_revision":"2006-04-19T03:46:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.153565","cross_lingual_links":{"arz":"كرداسفور","bn":"গুরুদাসপুর","ca":"Gurdaspur","ceb":"Gurdaspur (lungsod)","de":"Gurdaspur","en":"Gurdaspur","eo":"Gurdaspur","es":"Gurdaspur","fa":"گورداسپور","fr":"Gurdaspur","hi":"गुरदासपुर","it":"Gurdaspur","kn":"ಗುರುದಾಸ್ಪುರ್","mg":"Gurdaspur","ml":"ഗുർദാസ്പൂർ","ms":"Gurdaspur","new":"गुरदासपुर","nl":"Gurdaspur (stad)","or":"ଗୁରଦାସପୁର","pa":"ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ","pl":"Gurdaspur","pnb":"گرداسپور","ru":"Гурдаспур","sa":"गुरुदासपुरम्","sat":"ᱜᱩᱨᱫᱟᱥᱯᱩᱨ","sv":"Gurdaspur","ta":"குர்தாஸ்பூர்","te":"గుర్‌దాస్‌పూర్","ur":"گرداسپور","vi":"Gurdaspur","zh":"古尔达斯普尔","zh-min-nan":"Gurdaspur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"गुरदासपूर भारताच्���ा पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गुरदासपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २२,९९,०२६ इतकी होती.\n\nया शहरात १३ अभियांत्रिकी आणि इतर महाविद्यालये आहेत.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:गुरदासपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुरदासपूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gurdaspur is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गुरदासपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gurdaspur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २२,९९,०२६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 22,99,026 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या शहरात १३ अभियांत्रिकी आणि इतर महाविद्यालये आहेत.","translated_text":"There are 13 engineering and other colleges in the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"gurdaspur1\">{{cite web|title=Education Facilities in District Gurdaspur|url=http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20050518081433/http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|archive-date=May 18, 2005|access-date=31 March 2013|publisher=Gurdaspur.nic.in}}</ref>","char_index":51,"name":"gurdaspur1","url":"http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:58.644799-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"gurdaspur1\">{{cite web|title=Education Facilities in District Gurdaspur|url=http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20050518081433/http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|archive-date=May 18, 2005|access-date=31 March 2013|publisher=Gurdaspur.nic.in}}</ref>","char_index":51,"name":"gurdaspur1","url":"http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:58.644799-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>https://collegedunia.com/gurdaspur-colleges</ref>","char_index":51,"name":null,"url":"https://collegedunia.com/gurdaspur-colleges","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":919,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:10.003924-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (75 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:गुरदासपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Gurdaspur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"या शहरात १३ अभियांत्रिकी आणि इतर महाविद्यालये आहेत.","translated_text":"There are 13 engineering and other colleges in the city.","citations":[{"content":"<ref name=\"gurdaspur1\">{{cite web|title=Education Facilities in District Gurdaspur|url=http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20050518081433/http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|archive-date=May 18, 2005|access-date=31 March 2013|publisher=Gurdaspur.nic.in}}</ref>","char_index":51,"name":"gurdaspur1","url":"http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:58.644799-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"gurdaspur1\">{{cite web|title=Education Facilities in District Gurdaspur|url=http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20050518081433/http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm|archive-date=May 18, 2005|access-date=31 March 2013|publisher=Gurdaspur.nic.in}}</ref>","char_index":51,"name":"gurdaspur1","url":"http://gurdaspur.nic.in/html/education.htm","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:16:58.644799-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>https://collegedunia.com/gurdaspur-colleges</ref>","char_index":51,"name":null,"url":"https://collegedunia.com/gurdaspur-colleges","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":919,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:10.003924-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (75 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"होशियारपूर","wikicode":"'''होशियारपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[होशियारपूर जिल्हा|होशियारपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:होशियारपूर जिल्हा]]\n{{पंजाब - जिल्हे}}","hash":"2810bd85f4352027118872c29af73f707d7f004c768b678c7eab80f7631bace7","last_revision":"2014-02-14T19:15:24Z","first_revision":"2006-04-19T03:46:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.205618","cross_lingual_links":{"arz":"هوشياربور","bh":"होशियारपुर","bn":"হোশিয়ারপুর","bpy":"হোসিয়ারপুর","ca":"Hoshiarpur","de":"Hoshiarpur","en":"Hoshiarpur","eo":"Hoŝiarpur","es":"Hoshiarpur","fa":"هوشیارپور","fi":"Hoshiarpur","fr":"Hoshiarpur","gu":"હોશિયારપુર","hi":"होशियारपुर","it":"Hoshiarpur","ms":"Hoshiarpur","ne":"होसियारपुर","new":"होशियारपुर","nl":"Hoshiarpur (stad)","nb":"Hoshiarpur","or":"ହୋଶିଆରପୁର","pa":"ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ","pl":"Hoshiarpur","pnb":"ہشیار پور","ru":"Хошиарпур","sa":"होशियारपुरम्","sat":"ᱦᱚᱥᱤᱭᱟᱨᱯᱩᱨ","simple":"Hoshiarpur","sv":"Hoshiarpur","ta":"ஹோஷியார்பூர்","te":"హోషియార్‌పూర్","ur":"ہوشیارپور","vi":"Hoshiarpur","war":"Hoshiarpur","zh":"霍希亚布尔","zh-min-nan":"Hoshiarpur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"होशियारपूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर होशियारपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:होशियारपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"होशियारपूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hoshiyarpur is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर होशियारपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Hoshiyarpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:होशियारपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Hoshiyarpur district","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जलंधर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जालंधर\n| स्थानिक = ਜਲੰਧਰ\n| प्रकार =\n| चित्र = July July 034.jpg\n| ध्वज = \n| चिन्ह = \n| नकाशा =\n| नकाशा१ =\n| देश = भारत\n| रा��्य = पंजाब\n| प्रांत = \n| जिल्हा =[[जालंधर जिल्हा]]\n| बेट =\n| स्थापना = \n| महापौर = \n| क्षेत्रफळ =  \n| उंची = ७४८\n| लोकसंख्या =९०३४९१(२०११)\n| घनता =\n| वेळ =+५.३०\n| वेब =http://jalandhar.nic.in\n| latd = 31 | latm = 19| lats =33.6 | latNS = N\n| longd =75  | longm =34  | longs =33.6| longEW = E\n}}\n'''जालंधर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर पंजाब मधील २२ जिल्ह्यांपैकी [[जालंधर जिल्हा|जालंधर जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. जालंधर हे एक मोठे औद्योगिक शहर आहे. या शहराची मुख्य उत्पादने चामडे, खेळ व हाताची साधने आहेत. यामुळे ते जगभर प्रसिद्ध आहे. येथे उच्च दर्जाची रुग्णालये देखील आहेत, यामुळे ती वैद्यकीय पर्यटन क्षेत्रातही कामगिरी करत आहे. जालंधर हे पंजाबमधील सर्वात जुने शहर आहे. जालंधर असे स्थान आहे ज्याने देशाला अनेक शूर योद्धा दिल्या आहेत. जालंधरमध्ये बरीच मंदिरे, गुरुद्वार, किल्ले आणि संग्रहालये आहेत जिथे भेट दिली जाऊ शकते.\n\n== नाथ इतिहास संदर्भ ==\nभारत देशात नाथांचा सर्वात प्राचीन इतिहास आहे असे म्हटले जाते की भारतात नाथांच्या नावाने बरीच तीर्थक्षेत्र आहेत आणि काही शहरेही त्यांच्या नावावर आहेत, जालंधर जिल्ह्याचे नाव भगवान आदिनाथ यानिकी शिव यांचे शिष्य जालंधर नाथ यांच्या नावावर आहे. ज्याचा उल्लेख नाथ ग्रंथ आणि महाभारतातही आहे. नाथ पंथचे गोरख नाथ हे गोरखपूर नावाच्या शहराचे नाव आहे. गोरख नाथचे गुरू मत्स्येंद्र नाथ यांच्या नावाने एक मत्स्यपालन देश देखील होता. काहीजणांचा असा विश्वास आहे की जालंधर म्हणजे पाण्याखाली आणि येथे सतलज आणि बियास नद्यांचा संगम आहे, म्हणून त्या जागेला जालंधर असे नाव देण्यात आले. जालंधरला त्रिरट्टा म्हणूनही ओळखले जाते.{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जालंधर जिल्हा]]","hash":"30a8dfe3d8ca58b83835ea63b8c2a2216c4095c44816822bdc56af521f0313a0","last_revision":"2022-03-29T16:07:37Z","first_revision":"2006-04-19T03:47:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.259628","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"जालंधर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर पंजाब मधील २२ जिल्ह्यांपैकी जालंधर जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. जालंधर हे एक मोठे औद्योगिक शहर आहे. या शहराची मुख्य उत्पादने चामडे, खेळ व हाताची साधने आहेत. यामुळे ते जगभर प्रसिद्ध आहे. येथे उच्च दर्जाची रुग्णालये देखील आहेत, यामुळे ती वैद्यकीय पर्यटन क्षेत्रातही कामगिरी करत आहे. जालंधर हे पंजाबमधील सर्वात जुने शहर आहे. जालंधर असे स्थान आहे ज्याने देशाला अनेक श��र योद्धा दिल्या आहेत. जालंधरमध्ये बरीच मंदिरे, गुरुद्वार, किल्ले आणि संग्रहालये आहेत जिथे भेट दिली जाऊ शकते.\n\nभारत देशात नाथांचा सर्वात प्राचीन इतिहास आहे असे म्हटले जाते की भारतात नाथांच्या नावाने बरीच तीर्थक्षेत्र आहेत आणि काही शहरेही त्यांच्या नावावर आहेत, जालंधर जिल्ह्याचे नाव भगवान आदिनाथ यानिकी शिव यांचे शिष्य जालंधर नाथ यांच्या नावावर आहे. ज्याचा उल्लेख नाथ ग्रंथ आणि महाभारतातही आहे. नाथ पंथचे गोरख नाथ हे गोरखपूर नावाच्या शहराचे नाव आहे. गोरख नाथचे गुरू मत्स्येंद्र नाथ यांच्या नावाने एक मत्स्यपालन देश देखील होता. काहीजणांचा असा विश्वास आहे की जालंधर म्हणजे पाण्याखाली आणि येथे सतलज आणि बियास नद्यांचा संगम आहे, म्हणून त्या जागेला जालंधर असे नाव देण्यात आले. जालंधरला त्रिरट्टा म्हणूनही ओळखले जाते.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:जालंधर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जालंधर\n| स्थानिक = ਜਲੰਧਰ\n| प्रकार =\n| चित्र = July July 034.jpg\n| ध्वज = \n| चिन्ह = \n| नकाशा =\n| नकाशा१ =\n| देश = भारत\n| राज्य = पंजाब\n| प्रांत = \n| जिल्हा =[[जालंधर जिल्हा]]\n| बेट =\n| स्थापना = \n| महापौर = \n| क्षेत्रफळ =  \n| उंची = ७४८\n| लोकसंख्या =९०३४९१(२०११)\n| घनता =\n| वेळ =+५.३०\n| वेब =http://jalandhar.nic.in\n| latd = 31 | latm = 19| lats =33.6 | latNS = N\n| longd =75  | longm =34  | longs =33.6| longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जालंधर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jalandhar is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर पंजाब मधील २२ जिल्ह्यांपैकी जालंधर जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"It is the headquarters of Jalandhar District, one of the 22 districts of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालंधर हे एक मोठे औद्योगिक शहर आहे.","translated_text":"Jalandhar is a major industrial city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहराची मुख्य उत्पादने चामडे, खेळ व हाताची साधने आहेत.","translated_text":"The main products of the city are leather, games and hand tools.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे ते जगभर प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"This is why it is famous all over the world.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे उच्च दर्जाची रुग्णालये देखील आहेत, यामुळे ती वैद्यकीय पर्यटन क्षेत्रातही कामगिरी करत आहे.","translated_text":"It also has high-quality hospitals, which is why it is performing well in medical tourism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालंधर हे पंजाबमधील सर्वात जुने शहर आहे.","translated_text":"Jalandhar is the oldest city in Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालंधर असे स्थान आहे ज्याने देशाला अनेक शूर योद्धा दिल्या आहेत.","translated_text":"Jalandhar is a place that has given many brave warriors to the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालंधरमध्ये बरीच मंदिरे, गुरुद्वार, किल्ले आणि संग्रहालये आहेत जिथे भेट दिली जाऊ शकते.","translated_text":"Jalandhar has many temples, gurudwaras, castles and museums to visit.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नाथ इतिहास संदर्भ","translated_text":"Nath's historical reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत देशात नाथांचा सर्वात प्राचीन इतिहास आहे असे म्हटले जाते की भारतात नाथांच्या नावाने बरीच तीर्थक्षेत्र आहेत आणि काही शहरेही त्यांच्या नावावर आहेत, जालंधर जिल्ह्याचे नाव भगवान आदिनाथ यानिकी शिव यांचे शिष्य जालंधर नाथ यांच्या नावावर आहे.","translated_text":"It is said that there are many shrines named after the Nathas in India and some cities are named after them, Jalandhar district is named after Jalandhar Nath, a disciple of Lord Adinath Yaniki Shiva.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ज्याचा उल्लेख नाथ ग्रंथ आणि महाभारतातही आहे.","translated_text":"It is also mentioned in the Nath scriptures and the Mahabharata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नाथ पंथचे गोरख नाथ हे गोरखपूर नावाच्या शहराचे नाव आहे.","translated_text":"Gorakh Nath is the name of a town called Gorakhpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोरख नाथचे गुरू मत्स्येंद्र नाथ यांच्या नावाने एक मत्स्यपालन देश देखील होता.","translated_text":"There was also a fishing village named after Guru Matsyendra Nath of Gorakh Nath.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काहीजणांचा असा विश्वास आहे की जालंधर म्हणजे पाण्याखाली आणि येथे सतलज आणि बियास नद्यांचा संगम आहे, म्हणून त्या जागेला जालंधर असे नाव देण्यात आले.","translated_text":"It is believed by some that Jalandhar is underwater and is the confluence of the Satla and Beas rivers, hence the name Jalandhar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालंधरला त्रिरट्टा म्हणूनही ओळखले जाते.","translated_text":"Jalandhar is also known as Triratta.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:जालंधर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Jalandhar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कपुरथला","wikicode":"{{विस्तार}}\n\n'''कपुरथला''' (मराठी लेखन - कपूरथाळा) हे [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कपुरथला जिल्हा|कपूरथाळा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nकपूरतळा येथे रेल्वेचे डबे तयार करण्याचा कारखाना आहे\n\n==कपूरथाळा संस्थान==\nभारतातील सध्याच्या पंजाब राज्याच्या उत्तरेकडील कपूरथाळा हे ‘शीख राज्यसंघा’तील महत्त्वाचे संस्थान होते. लाहोरजवळच्या अहलु येथील जस्सासिंगचे वडील त्याच्या वयाच्या पाचव्या वर्षी निधन पावल्यामुळे शिखांचे दहावे गुरू गोविंदसिंग यांची विधवा पत्‍नी माता���ुंदरीने जस्साचे पालनपोषण केले. पुढे नवाब कपूरसिंग याने त्याचे पालकत्व स्वीकारले. पुढे सैन्याचा एक गटप्रमुख झालेल्या जस्साने खालसा संघाला लाहोर मिळवून देण्याची मोठी कामगिरी केल्यामुळे खालसा संघाने त्याला सुलतान-उल-अवाम हा किताब दिला.\n\n१७५३ साली कपूरसिंगाने जस्साला जरी आपले वारस नेमले होते तरी जस्साने १७७२ साली कपूरसिंगाच्या नावाने कपूरथाळा हे राज्य स्थापन केले. जस्सासिंग हा अहलुवालिया किंवा वालिया हे आडनाव लावणारी पहिली व्यक्ती होती. जस्साचे पुढील वारस महाराजा रणजीतसिंगच्या उदयापर्यंत प्रबळ होते. कपूरथाळा राजघराण्यातले लोक व बहुसंख्य नागरिकदेखील त्यांच्यातल्या लष्करी कौशल्यामुळे प्रसिद्ध होते.\n\nजस्सासिंगनंतर त्याच्या वारसांपकी बाघसिंग, फतेहसिंग, निहालसिंग, रणधीरसिंग, जगतजीतसिंग या शासकांनी कपूरथाळा संस्थानाला उत्तम प्रशासन देऊन एक वैभवसंपन्न राज्य म्हणून प्रसिद्धीस आणले. राजा फतेहसिंग याने १८०६ साली ईस्ट इंडिया कंपनीशी संरक्षण करार करून त्यांची तनाती फौज राखणे सुरू केले. १५५० किमी<sup>२</sup> राज्य क्षेत्र असलेल्या कपूरथाळा संस्थानात १६७ खेडी आणि दोन शहरे अंतर्भूत होती. १९०१ च्या जनगणनेनुसार संस्थानाची लोकसंख्या ३,१५,००० होती, तर महसुली उत्पन्न वीस लाख रुपयांचे होते. ब्रिटिशांशी चांगले संबंध व उत्तम प्रशासन यामुळे संस्थानाला १३, तर शासकाला व्यक्तिशः १५ तोफांच्या सलामींचा बहुमान मिळाला होता. शालेय आणि महाविद्यालयीन शिक्षण, सनिकी शिक्षण, संगीताच्या शिक्षण क्षेत्रात भरीव कामगिरी केलेल्या कपूरथाळा शासकांनी औद्योगिक विकासातही लक्ष घातले. परंतु काही महाराजांचे बडेजाव, रंगेल-विलासी खासगी जीवन, यांबाबतही कपूरथाळा प्रसिद्ध आहे. \n\n<gallery> \nFile:Kapurthala Sainik School, Punjab, India 01.jpg|\nFile:Kapurthala Sainik School, Punjab, India 02.jpg|\nFile:Kapurthala Sainik School, Punjab, India 03.jpg|\nFile:Entrancd of Kapurthala Sainik School, Punjab, India 04.jpg|\nFile:Entrancd of Kapurthala Sainik School, Punjab, India 05.jpg|\nFile:Artwork on bulilding of Kapurthala Sainik School, Punjab, India 06.jpg|\n</gallery>\n=====Guest house building of Kapurthala =====\n<gallery> \n\nFile:Guest house building of Kapurthala 01.jpg|\nFile:Foundation stone of Guest house building of Kapurthala 02.jpg|\n</gallery>\n=====NAWAB JASSA SINGH AHLUWALIA GOVERNMENT COLLEGE=====\n<gallery> \n\nFile:NAWAB JASSA SINGH AHLUWALIA GOVERNMENT COLLEGE - KAPURTHALA 01.jpg| \nFile:NAWAB JASSA SINGH AHLUWALIA GOVERNMENT COLLEGE - KAPURTHALA 02.jpg|\n</gallery>\n\n====Moorish Mosque of Kapurthala ====\n<gallery> \n\nFile:Moorish Mosque of Kapurthala in the state of Punjab 01.jpg|\nFile:Moorish Mosque of Kapurthala in the state of Punjab 03.jpg|\nFile:Moorish Mosque of Kapurthala in the state of Punjab 04.jpg|\nFile:Moorish Mosque of Kapurthala in the state of Punjab 05.jpg|\nFile:Moorish Mosque of Kapurthala in the state of Punjab 06.jpg|\nFile:Moorish Mosque of Kapurthala in the state of Punjab 07.jpg|\n\n</gallery>\n\n[[वर्ग:कपुरथला]]\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कपुरथला जिल्हा]]\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n[[de:Kapurthala (Staat)]]","hash":"19976886fd4515df6ec8f69e2a494d0cd41324ec59017267e264be822e8636de","last_revision":"2023-12-07T05:51:00Z","first_revision":"2006-04-19T03:47:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.312553","cross_lingual_links":{"ar":"كابورتهالا","arz":"كابورتهالا (كاپورثالا ستات)","bh":"कपूरथला","bn":"কাপুরথালা, পাঞ্জাব","bpy":"কাপুরথালা","ca":"Kapurthala (ciutat)","ceb":"Kapūrthala (lungsod sa Indiya)","cs":"Kapúrthala","de":"Kapurthala (Staat)","en":"Kapurthala","eo":"Kapurthala","es":"Kapurthala","fa":"کاپورتالا","fi":"Kapurthala","fr":"Kapurthala","gu":"કપૂરથલા","hi":"कपूरथला","hif":"Kapurthala","it":"Kapurthala","ja":"カプールタラー","kn":"ಕಪೂರ್ಥಲಾ","mg":"Kapurthala","ml":"കപൂർത്തല","ms":"Kapurthala","new":"कपुरथला","nl":"Kapurthala (stad)","nb":"Kapurthala","pa":"ਕਪੂਰਥਲਾ ਸ਼ਹਿਰ","pl":"Kapurthala","pnb":"کپورتھلا","pt":"Kapurthala","ru":"Капуртхала","sa":"कपुर्थला","sv":"Kapurthala","ta":"கபுர்த்தலா","te":"కపూర్తలా","ur":"کپور تھلہ","vi":"Kapurthala","zh":"卡普尔塔拉","zh-min-nan":"Kapurthala (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"कपुरथला (मराठी लेखन - कपूरथाळा) हे भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कपूरथाळा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nकपूरतळा येथे रेल्वेचे डबे तयार करण्याचा कारखाना आहे\n\nभारतातील सध्याच्या पंजाब राज्याच्या उत्तरेकडील कपूरथाळा हे 'शीख राज्यसंघा'तील महत्त्वाचे संस्थान होते. लाहोरजवळच्या अहलु येथील जस्सासिंगचे वडील त्याच्या वयाच्या पाचव्या वर्षी निधन पावल्यामुळे शिखांचे दहावे गुरू गोविंदसिंग यांची विधवा पत्‍नी मातासुंदरीने जस्साचे पालनपोषण केले. पुढे नवाब कपूरसिंग याने त्याचे पालकत्व स्वीकारले. पुढे सैन्याचा एक गटप्रमुख झालेल्या जस्साने खालसा संघाला लाहोर मिळवून देण्याची मोठी कामगिरी केल्यामुळे खालसा संघाने त्याला सुलतान-उल-अवाम हा किताब दिला.\n\n१७५३ साली कपूरसिंगाने जस्साला जरी आपले वारस नेमले होते तरी जस्साने १७७२ साली कपूरसिंगाच्या नावाने कपूरथाळा हे राज्य स्थापन केले. जस्सासिंग हा अहलुवालिया किंवा वालिया हे आडनाव लावणारी पहिली व्यक्ती होती. जस्साचे पुढील वारस महाराजा रणजीतसिंगच्या उदयापर्यंत प्रबळ होते. कपूरथाळा राजघराण्यातले लोक व बहुसंख्य नागरिकदेखील त्यांच्यातल्या लष्करी कौशल्यामुळे प्रसिद्ध होते.\n\nजस्सासिंगनंतर त्याच्या वारसांपकी बाघसिंग, फतेहसिंग, निहालसिंग, रणधीरसिंग, जगतजीतसिंग या शासकांनी कपूरथाळा संस्थानाला उत्तम प्रशासन देऊन एक वैभवसंपन्न राज्य म्हणून प्रसिद्धीस आणले. राजा फतेहसिंग याने १८०६ साली ईस्ट इंडिया कंपनीशी संरक्षण करार करून त्यांची तनाती ��ौज राखणे सुरू केले. १५५० किमी२ राज्य क्षेत्र असलेल्या कपूरथाळा संस्थानात १६७ खेडी आणि दोन शहरे अंतर्भूत होती. १९०१ च्या जनगणनेनुसार संस्थानाची लोकसंख्या ३,१५,००० होती, तर महसुली उत्पन्न वीस लाख रुपयांचे होते. ब्रिटिशांशी चांगले संबंध व उत्तम प्रशासन यामुळे संस्थानाला १३, तर शासकाला व्यक्तिशः १५ तोफांच्या सलामींचा बहुमान मिळाला होता. शालेय आणि महाविद्यालयीन शिक्षण, सनिकी शिक्षण, संगीताच्या शिक्षण क्षेत्रात भरीव कामगिरी केलेल्या कपूरथाळा शासकांनी औद्योगिक विकासातही लक्ष घातले. परंतु काही महाराजांचे बडेजाव, रंगेल-विलासी खासगी जीवन, यांबाबतही कपूरथाळा प्रसिद्ध आहे.\n\nवर्ग:कपुरथला वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:कपुरथला जिल्हा\n\nde:Kapurthala (Staat)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कपुरथला (मराठी लेखन - कपूरथाळा) हे भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kapurthala is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कपूरथाळा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kapurthala district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कपूरतळा येथे रेल्वेचे डबे तयार करण्याचा कारखाना आहे","translated_text":"There is a train casing factory in Kapurthala","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कपूरथाळा संस्थान","translated_text":"The Kapurthala Institute","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतातील सध्याच्या पंजाब राज्याच्या उत्तरेकडील कपूरथाळा हे 'शीख राज्यसंघा'तील महत्त्वाचे संस्थान होते.","translated_text":"Kapurthala, in the northern part of present-day Punjab state of India, was an important institution of the Sikh Rajya Sabha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लाहोरजवळच्या अहलु येथील जस्सासिंगचे वडील त्याच्या वयाच्या पाचव्या वर्षी निधन पावल्यामुळे शिखांचे दहावे गुरू गोविंदसिंग यांची विधवा पत्‍नी मातासुंदरीने जस्साचे पालनपोषण केले.","translated_text":"Jassa Singh's father died at the age of five in Ahlu, Lahore. Jassa was raised by his widow, Matasundari, who was the tenth Guru of the Sikhs, Govind Singh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुढे नवाब कपूरसिंग याने त्याचे पालकत्व स्वीकारले.","translated_text":"Later, Nawab Kapoor Singh took over his custody.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुढे सैन्याचा एक गटप्रमुख झालेल्या जस्साने खालसा संघाला लाहोर मिळवून देण्याची मोठी कामगिरी केल्यामुळे खालसा संघाने त्याला सुलतान-उल-अवाम हा किताब दिला.","translated_text":"Jassa, who later became a group leader of the army, was awarded the title of Sultan-ul-Avam by the Khalsa team for his great achievements in capturing Lahore.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७५३ साली कपूरसिंगाने जस्साला जरी आपले वारस नेमले होते तरी जस्साने १७७२ साली कपूरसिंगाच्या नावाने कपूरथाळा हे राज्य स्थापन केले.","translated_text":"Although Jassa was appointed as his successor in 1753, Jassa founded the kingdom as Kapurthala in 1772.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जस्सासिंग हा अहलुवालिया किंवा वालिया हे आडनाव लावणारी पहिली व्यक्ती होती.","translated_text":"Jassing was the first person to use the surname Ahluwalia or Walia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जस्साचे पुढील वारस महाराजा रणजीतसिंगच्या उदयापर्यंत प्रबळ होते.","translated_text":"The next heir to Jassa was dominant until the rise of Maharaja Ranjit Singh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कपूरथाळा राजघराण्यातले लोक व बहुसंख्य नागरिकदेखील त्यांच्यातल्या लष्करी कौशल्यामुळे प्रसिद्ध होते.","translated_text":"The people of the Kapurthala dynasty and the majority of the citizens were also famous for their military skills.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जस्सासिंगनंतर त्याच्या वारसांपकी बाघसिंग, फतेहसिंग, निहालसिंग, रणधीरसिंग, जगतजीतसिंग या शासकांनी कपूरथाळा संस्थानाला उत्तम प्रशासन देऊन एक वैभवसंपन्न राज्य म्हणून प्रसिद्धीस आणले.","translated_text":"After Jassassing, his heirs included Bhagsing, Fatehasing, Nihalsing, Randhirasing, Jagatjit Singh, who made the Kapurthala institute famous as a glorious state by giving it good administration.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजा फतेहसिंग याने १८०६ साली ईस्ट इंडिया कंपनीशी संरक्षण करार करून त्यांची तनाती फौज राखणे सुरू केले.","translated_text":"In 1806, King Fateh Singh entered into a defense contract with the East India Company to maintain his Tanakh army.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५५० किमी२ राज्य क्षेत्र असलेल्या कपूरथाळा संस्थानात १६७ खेडी आणि दोन शहरे अंतर्भूत होती.","translated_text":"The Kapurthala Institute comprised 167 villages and two towns covering an area of 1,550 km2.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०१ च्या जनगणनेनुसार संस्थानाची लोकसंख्या ३,१५,००० होती, तर महसुली उत्पन्न वीस लाख रुपयांचे होते.","translated_text":"According to the 1901 census, the population of the institute was 3,15,000, while the income was Rs 20 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिशांशी चांगले संबंध व उत्तम प्रशासन यामुळे संस्थानाला १३, तर शासकाला व्यक्तिशः १५ तोफांच्या सलामींचा बहुमान मिळाला होता.","translated_text":"Good relations with the British and good governance gave the institution thirteen, while the ruler personally received fifteen.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शालेय आणि महाविद्यालयीन शिक्षण, सनिकी शिक्षण, संगीताच्या शिक्षण क्षेत्रात भरीव कामगिरी केलेल्या कपूरथाळा शासकांनी औद्योगिक विकासातही लक्ष घातले.","translated_text":"The Kapurthala rulers, who made significant achievements in school and college education, Suniki education, music education, also paid attention to industrial development.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु काही महाराजांचे बडेजाव, रंगेल-विलासी खासगी जीवन, यांबाबतही कपूरथाळा प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"But Kapurthala is also famous for the greatness, luxurious private life of some Maharaja.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"Guest house building of Kapurthala","translated_text":"Guest house building of Kapurthala","level":5,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"NAWAB JASSA SINGH AHLUWALIA GOVERNMENT COLLEGE","translated_text":"NAWAB JASSA SINGH AHLUWALIA government college","level":5,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"Moorish Mosque of Kapurthala","translated_text":"Moorish Mosque of Kapurthala","level":4,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कपुरथला वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:कपुरथला जिल्हा","translated_text":"Class: Kapurthala Class: Cities in Punjab Class: Kapurthala District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"de:Kapurthala (Staat)","translated_text":"This is the name of the city of Kapurthala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लुधियाना","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = लुधियाना\n| स्थानिक = ਲੁਧਿਆਣਾ\n| चित्र =\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[लुधियाना जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ३१०\n| उंची = ८६०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १६,१८,८७९\n| घनता = ९७५२\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://ludhiana.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 30 |latm = 54 |lats = 36 |latNS = N\n|longd = 75 |longm = 51 |longs = 00 |longEW = E\n}}\n'''लुधियाना''' ([[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਲੁਧਿਆਣਾ) हे [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यामधील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे. लुधियाना शहर पंजाबच्या पूर्व भागात [[सतलज नदी]]च्या जुन्या काठावर राजधानी [[चंदिगढ]]च्या ९८ किमी पश्चिमेस वसले आहे. लुधियाना [[दिल्ली]]च्या उत्तरेकडील भारताचे सर्वात मोठे शहर असून ते उत्तर भारतातील एक प्रमुख औद्योगिक केंद्र मानले जाते. [[जागतिक बँक]]ेनुसार २००९ व २०१३ साली वाणिज्य व व्यापारासाठी लुधियाना भारतातील सर्वोत्तम शहर होते. २०११ साली लुधियानाची लोकसंख्या १६.१९ लाख होती.\n\n[[नवी दिल्ली]] ते [[अमृतसर]] दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग १]] लुधियानामधून जातो. तसेच [[लुधियाना रेल्वे स्थानक]] हे [[भारतीय रेल्वे]]चे एक वर्दळीचे जंक्शन आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://ludhiana.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n{{कॉमन्स वर्ग|Ludhiana|लुधियाना}}\n*{{wikivoyage|Ludhiana|लुधियाना}}\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[Category:पंजाबमधील शहरे]]\n[[Category:लुधियाना जिल्हा]]\n[[वर्ग:लुधियाना| ]]","hash":"95f19e0bf4c92d3d8075652b6a76558dcb84ad17611d7f1558f4116c356fd7bb","last_revision":"2023-04-06T12:44:56Z","first_revision":"2006-04-19T03:48:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.371244","cross_lingual_links":{"af":"Ludhiana","ar":"لوديانا","az":"Ludhiana","azb":"لودهیانا","be":"Лудхіяна","bg":"Лудхяна","bh":"लुधियाना","bn":"লুধিয়ানা","bpy":"লু���িয়ানা","br":"Ludhiana","ca":"Ludhiana","ce":"Лудхияна","ceb":"Ludhiāna (lungsod sa Indiya)","cs":"Ludhijána","da":"Ludhiana","de":"Ludhiana","el":"Λουντιάνα","en":"Ludhiana","eo":"Ludiana","es":"Ludhiāna","eu":"Ludhiana","fa":"لودهیانا","fi":"Ludhiana","fr":"Ludhiana","gu":"લુધિયાણા","he":"לודהיאנה","hi":"लुधियाना","hu":"Ludhijána","hy":"Լուդհիանա","id":"Ludhiana","it":"Ludhiana","ja":"ルディヤーナー","ka":"ლუდჰიანა","kge":"Ludhiana","kn":"ಲುಧಿಯಾನ","ko":"루디아나","ky":"Лудхиана шаары","lld":"Ludhiana","lt":"Ludhiana","lv":"Ludhiāna","mai":"लुधियाना","mg":"Ludhiana","ml":"ലുധിയാന","ms":"Ludhiana","ne":"लुधियाना","new":"लुधियाना","nl":"Ludhiana (stad)","nb":"Ludhiana","os":"Лудхианæ","pa":"ਲੁਧਿਆਣਾ","pam":"Ludhiana","pl":"Ludhijana","pnb":"لدھیاݨا","ps":"لوديانه","pt":"Ludhiana","ro":"Ludhiana","ru":"Лудхиана","sa":"लुधियाना","sat":"ᱞᱩᱫᱷᱤᱭᱟᱱᱟ","simple":"Ludhiana","sr":"Лудијана","sv":"Ludhiana","sw":"Ludhiana","ta":"லூதியானா","te":"లుధియానా","th":"ลุธิอาณา","tl":"Ludhiana","tr":"Ludhiana","tt":"Лудхиана","tw":"Ludhiana","uk":"Лудхіана","ur":"لدھیانہ","uz":"Ludhiana","vi":"Ludhiana","war":"Ludhiana","wuu":"卢迪亚纳","xmf":"ლუდჰიანა","zh":"卢迪亚纳","zh-min-nan":"Ludhiana (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"लुधियाना (पंजाबी: ਲੁਧਿਆਣਾ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे. लुधियाना शहर पंजाबच्या पूर्व भागात सतलज नदीच्या जुन्या काठावर राजधानी चंदिगढच्या ९८ किमी पश्चिमेस वसले आहे. लुधियाना दिल्लीच्या उत्तरेकडील भारताचे सर्वात मोठे शहर असून ते उत्तर भारतातील एक प्रमुख औद्योगिक केंद्र मानले जाते. जागतिक बँकेनुसार २००९ व २०१३ साली वाणिज्य व व्यापारासाठी लुधियाना भारतातील सर्वोत्तम शहर होते. २०११ साली लुधियानाची लोकसंख्या १६.१९ लाख होती.\n\nनवी दिल्ली ते अमृतसर दरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १ लुधियानामधून जातो. तसेच लुधियाना रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेचे एक वर्दळीचे जंक्शन आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nCategory:पंजाबमधील शहरे Category:लुधियाना जिल्हा वर्ग:लुधियाना\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = लुधियाना\n| स्थानिक = ਲੁਧਿਆਣਾ\n| चित्र =\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[लुधियाना जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ३१०\n| उंची = ८६०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १६,१८,८७९\n| घनता = ९७५२\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://ludhiana.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 30 |latm = 54 |lats = 36 |latNS = N\n|longd = 75 |longm = 51 |longs = 00 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लुधियाना (पंजाबी: ਲੁਧਿਆਣਾ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे.","translated_text":"Ludhiana (Punjabi: लुधियाना) is the most populous city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लुधियाना शहर पंजाबच्या पूर्व भागात सतलज नदीच्या जुन���या काठावर राजधानी चंदिगढच्या ९८ किमी पश्चिमेस वसले आहे.","translated_text":"The city of Ludhiana is located in the eastern part of Punjab on the old bank of the Satlaj River, 98 km west of the capital Chandigarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लुधियाना दिल्लीच्या उत्तरेकडील भारताचे सर्वात मोठे शहर असून ते उत्तर भारतातील एक प्रमुख औद्योगिक केंद्र मानले जाते.","translated_text":"Ludhiana is the largest city in northern India after Delhi and is considered a major industrial hub in northern India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जागतिक बँकेनुसार २००९ व २०१३ साली वाणिज्य व व्यापारासाठी लुधियाना भारतातील सर्वोत्तम शहर होते.","translated_text":"According to the World Bank, Ludhiana was the best city in India for commerce and trade in 2009 and 2013.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली लुधियानाची लोकसंख्या १६.१९ लाख होती.","translated_text":"In 2011, Ludhiana had a population of 16.19 million.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नवी दिल्ली ते अमृतसर दरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १ लुधियानामधून जातो.","translated_text":"National Highway 1 runs from New Delhi to Amritsar and passes through Ludhiana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच लुधियाना रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेचे एक वर्दळीचे जंक्शन आहे.","translated_text":"Also, Ludhiana Railway Station is a junction of the Indian Railways.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:पंजाबमधील शहरे Category:लुधियाना जिल्हा वर्ग:लुधियाना","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Ludhyana District Category:Ludhyana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मानसा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = मानसा\n| स्थानिक = ਮਾਨਸਾ\n| चित्र =\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[मानसा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ६९६\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८२,९५६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://ludhiana.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 29 |latm = 59 |lats = 48 |latNS = N\n|longd = 75 |longm = 23 |longs = 25 |longEW = E\n}}\n'''मानसा''' ([[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਮਾਨਸਾ) हे [[भारत]]ाच्या [[पंजाब]] राज्यामधील एक छोटे शहर व [[मानसा जिल्हा|मानसा जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. मानसा शहर पंजाबच्या दक्षिण भागात राजधानी [[चंदिगढ]]च्या १७० किमी नैऋत्येस व [[भटिंडा]]च्या ६० किमी पूर्वेस वसले आहे. २०११ साली मानसाची लोकसंख्या ८२ हजार होती.\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मानसा जिल्हा]]","hash":"bc7136a8a599f8a8940d5d4b526cb99b7f3a1a3d31d80dc45b7073426c680046","last_revision":"2023-01-28T12:26:08Z","first_revision":"2006-04-19T03:48:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.422222","cross_lingual_links":{"ar":"مانسا (بنجاب)","ceb":"Mānsa (lungsod sa Indiya, State of Punjab)","de":"Mansa (Indien)","en":"Mansa, Punjab","es":"Mansa (Punjab)","fa":"مانسا","gu":"માનસા (પંજાબ)","hi":"मानसा, भारत","it":"Mansa (Punjab)","ms":"Mansa, Mansa","nl":"Mansa (Punjab)","or":"ମାନସା, ପଞ୍ଜାବ","pa":"ਮਾਨਸਾ, ਪੰਜਾਬ","pnb":"مانسا","ru":"Манса (город, Индия)","sa":"मनसा, पञ्जाब्","sv":"Mansa, Punjab","ta":"மானசா, பஞ்சாப்","te":"మాన్సా","ur":"منسا، پنجاب","zh":"曼萨 (旁遮普邦)","zh-min-nan":"Mansa (Punjab)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"मानसा (पंजाबी: ਮਾਨਸਾ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक छोटे शहर व मानसा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. मानसा शहर पंजाबच्या दक्षिण भागात राजधानी चंदिगढच्या १७० किमी नैऋत्येस व भटिंडाच्या ६० किमी पूर्वेस वसले आहे. २०११ साली मानसाची लोकसंख्या ८२ हजार होती.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:मानसा जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = मानसा\n| स्थानिक = ਮਾਨਸਾ\n| चित्र =\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[मानसा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ६९६\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ८२,९५६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब = [http://ludhiana.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 29 |latm = 59 |lats = 48 |latNS = N\n|longd = 75 |longm = 23 |longs = 25 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मानसा (पंजाबी: ਮਾਨਸਾ) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक छोटे शहर व मानसा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Mansa is a small town and the district headquarters of Mansa district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मानसा शहर पंजाबच्या दक्षिण भागात राजधानी चंदिगढच्या १७० किमी नैऋत्येस व भटिंडाच्या ६० किमी पूर्वेस वसले आहे.","translated_text":"Mansa city is located in the southern part of Punjab, 170 km southwest of the capital Chandigarh and 60 km east of Bhatinda.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली मानसाची लोकसंख्या ८२ हजार होती.","translated_text":"In 2011, the population of Mansa was 82,000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:मानसा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Mansa district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोगा","wikicode":"{{जिल्हा शहर|ज=मोगा जिल्हा|श=मोगा}}\n'''मोगा''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मोगा जिल्हा|मोगा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[Category:पंजाबमधील शहरे]]\n[[Category:मोगा जिल्हा]]","hash":"ad88cb4538afa6d93b8b5ff6cae2a3f426bfd45addd1e66c0ad6c00187b24112","last_revision":"2014-02-17T20:32:41Z","first_revision":"2006-04-19T03:49:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.480480","cross_lingual_links":{"bh":"मोगा","bn":"মোগা","bpy":"মোগা","ceb":"Moga (lungsod)","de":"Moga (Punjab)","en":"Moga, Punjab","eo":"Moga","es":"Moga","fa":"موگا، پنجاب","gu":"મોગા (પંજાબ)","hi":"मोगा, पंजाब","hif":"Moga","it":"Moga","ms":"Moga","nl":"Moga (stad)","nb":"Moga","or":"ମୋଗା, ପଞ୍ଜାବ","pa":"ਮੋਗਾ, ਪੰਜਾਬ","pam":"Moga, Punjab","pl":"Moga","pnb":"موگا","ru":"Мога (город, Индия)","sa":"मोगा (पञ्जाबराज्यम्)","sat":"ᱢᱚᱜᱟ, ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ","sv":"Moga, Indien","ta":"மோகா","te":"మోగా","ur":"موگا","vi":"Moga","war":"Moga, Punjab","zh":"莫加","zh-min-nan":"Moga (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"मोगा भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मोगा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nCategory:पंजाबमधील शहरे Category:मोगा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोगा भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Moga is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मोगा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Moga district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:पंजाबमधील शहरे Category:मोगा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Moga district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुक्तसर","wikicode":"'''मुक्तसर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मुक्तसर जिल्हा|मुक्तसर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मुक्तसर जिल्हा]]","hash":"9e0c7aea2e0cf6a3afa5644e410f900a5be12fea3d6fc9c100fc0186161aee73","last_revision":"2014-02-17T20:04:59Z","first_revision":"2006-04-19T03:49:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.540476","cross_lingual_links":{"bh":"मुक्तसर","bn":"শ্রীমুক্তসর সাহিব","bpy":"মুক্তসার","ceb":"Muktsar (lungsod)","de":"Sri Muktsar Sahib","en":"Sri Muktsar Sahib","eo":"Sri Muktsar Sahib","es":"Mukatsar","fa":"سری موکستار صاحیب","gu":"મુક્તસર (પંજાબ)","hi":"श्री मुक्तसर साहिब","it":"Muktsar","ms":"Muktsar","new":"मुक्तसर","nl":"Muktsar (stad)","nb":"Sri Muktsar Sahib","or":"ମୁକ୍ତସର","pa":"ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ","pl":"Muktsar","pnb":"مکتسر","pt":"Muktsar","sa":"श्रीमुक्तसर साहिब","sv":"Muktsar","ta":"ஸ்ரீ முக்த்சர் சாகிப்","te":"ముక్త్‌సర్","ur":"سری مکتسر صاحب","vi":"Muktsar","zh":"穆克特萨尔","zh-min-nan":"Muktsar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.459908","text":"मुक्तसर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मुक्तसर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:मुक्तसर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुक्तसर","translated_text":"Freedman","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"It is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मुक्तसर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Muktasar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:मुक्तसर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:Free Sar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नवान शहर","wikicode":"'''नवान शहर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा|शहीद भगतसिंग नगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा]]","hash":"320b11da7b1f0f116f6af9c2bedaf4f640c49d01b91cc7bf07618e1b828ac5a0","last_revision":"2023-01-28T12:15:28Z","first_revision":"2006-04-19T03:50:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.598315","cross_lingual_links":{"bn":"নওয়ানশাহর","bpy":"নৱানশাহর","ceb":"Nawāshahr","de":"Nawanshahr","en":"Nawanshahr","es":"Nawanshahr","fa":"نوانشهر","hi":"नवाँशहर","hif":"Nawanshahr","it":"Nawanshahr","ms":"Nawanshahr","new":"नवनशहर","nl":"Nawanshahr","nb":"Nawanshahr","or":"ନୱାନଶାହର","pa":"ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ","pnb":"نواں شہر","sa":"नवांशहर-नगरम्","sat":"ᱱᱟᱶᱟᱥᱚᱦᱚᱨ","sv":"Nawāshahr","te":"నవాన్‌షహర్","ur":"نواں شہر","vi":"Nawanshahr","zh":"纳万斯哈赫尔","zh-min-nan":"Nawanshahr"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"नवान शहर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर शहीद भगतसिंग नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नवान शहर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nawan City is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर शहीद भगतसिंग नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Shaheed Bhagat Singh Nagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Punjab Class: Shaheed Bhagat Singh Nagar District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पतियाळा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = पातियाळा\n| स्थानिक = ਪਟਿਆਲਾ\n| चित्र = Thapar Campus Aerial View.jpg\n| चित्र_वर्णन = पातियाळामधील [[थापर विद्यापीठ]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[पातियाळा जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १७५४\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ =\n| उंची = ११५०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,४६,२४६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 30 |latm = 20 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 22 |longs = 48 |longEW = E\n}}\n'''पातियाळा''' ([[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਪਟਿਆਲਾ, स्थानिक उच्चार: पटियाला) हे [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे. पातियाळा शहर पंजाबच्या आग्नेय भागात राजधानी [[चंदिगढ]]पासून ७० किमी तर [[दिल्ली]]हून २७० किमी अंतरावर वसले आहे. १७५४ साली स्थापन झालेले पातियाळा भारताच्या स्वातंत्र्यापर्यंत पातियाळा संस्थानाचे केंद्र होते. येथील किला मुबारक हा [[शीख धर्म|शीख]] वास्तूशास्त्राचा सर्वोत्तम नमुना मानला जातो.\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पतियाळा जिल्हा]]\n[[वर्ग:पतियाळा]]","hash":"4726d8a3b11bdd5198af49d577759f1e2fe249ccc78cda40fbfcc247fb7766cf","last_revision":"2023-01-27T16:52:21Z","first_revision":"2006-04-19T03:50:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.670512","cross_lingual_links":{"ar":"بتيالة","arz":"مدينه باتيالا","azb":"پاتیالا","be":"Патыяла","bh":"पटियाला","bn":"পাটিয়ালা","bpy":"পাতিয়ালা","ca":"Patiala (ciutat)","ceb":"Patiāla (lungsod)","ckb":"پاتیالا","cs":"Patiála","da":"Patiala","de":"Patiala","el":"Πατιάλα","en":"Patiala","eo":"Patiala","es":"Patiala","fa":"پتیاله","fi":"Patiala","fr":"Patiala","gu":"પટિયાલા","hi":"पटियाला","ia":"Patiala","it":"Patiala","ja":"パティヤーラー","kn":"ಪಟಿಯಾಲ","ko":"파티알라","ks":"پٹیالہٕ","lld":"Patiala","mai":"पटियाला","mg":"Patiala","ml":"പട്ട്യാല","ms":"Patiala","ne":"पटियाला","new":"पटियाला","nb":"Patiala","pa":"ਪਟਿਆਲਾ","pam":"Patiala","pl":"Patiala","pnb":"پٹیالا","ru":"Патиала","sa":"पटियाला","sat":"ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱞᱟ","simple":"Patiala","sr":"Патијала","sv":"Patiala","ta":"பட்டியாலா","te":"పటియాలా","th":"ปฏิอาลา","tr":"Patiala","uk":"Патіала","ur":"پٹیالہ","vi":"Patiala","war":"Patiala","zh":"伯蒂亚拉","zh-min-nan":"Patiala"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"पातियाळा (पंजाबी: ਪਟਿਆਲਾ, स्थानिक उच्चार: पटियाला) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे. पातियाळा शहर पंजाबच्या आग्नेय भागात राजधानी चंदिगढपासून ७० किमी तर दिल्लीहून २७० किमी अंतरावर वसले आहे. १७५४ साली स्थापन झालेले पातियाळा भारताच्या स्वातंत्र्यापर्यंत पातियाळा संस्थानाचे केंद्र होते. येथील किला मुबारक हा शीख वास्तूशास्त्राचा सर्वोत्तम नमुना मानला जातो.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:पतियाळा जिल्हा वर्ग:पतियाळा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = पातियाळा\n| स्थानिक = ਪਟਿਆਲਾ\n| चित्र = Thapar Campus Aerial View.jpg\n| चित्र_वर्णन = पातियाळामधील [[थापर विद्यापीठ]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = पंजाब\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[पंजाब]]\n| जिल्हा = [[पातियाळा जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १७५४\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ =\n| उंची = ११५०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,४६,२४६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 30 |latm = 20 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 22 |longs = 48 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पातियाळा (पंजाबी: ਪਟਿਆਲਾ, स्थानिक उच्चार: पटियाला) हे भारताच्या पंजाब राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Patiala (Punjabi: ਪਟਿਆਲਾ) is a major city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पातियाळा शहर पंजाबच्या आग्नेय भागात राजधानी चंदिगढपासून ७० किमी तर दिल्लीहून २७० किमी अंतरावर वसले आहे.","translated_text":"The city of Patiala is located in the southeastern part of Punjab, 70 km from the capital Chandigarh and 270 km from Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७५४ साली स्थापन झालेले पातियाळा भारताच्या स्वातंत्र्यापर्यंत पातियाळा संस्थानाचे केंद्र होते.","translated_text":"Established in 1754, it was the center of the Tamil institution until India's independence.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील किला मुबारक हा शीख वास्तूशास्त्राचा सर्वोत्तम नमुना मानला जातो.","translated_text":"Fort Mubarak is considered to be one of the finest examples of Sikh architecture.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:पतियाळा जिल्हा वर्ग:पतियाळा","translated_text":"Class:Cities in Punjab Class:Patiyala District Class:Patiyala","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रुपनगर","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[रूपनगर]]","hash":"a536d519e0221477b740e74a8c0f35eeaa76db4360bfd01a9e73f6ac1fed25f2","last_revision":"2023-01-28T12:27:59Z","first_revision":"2006-04-19T03:50:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.729713","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन रूपनगर\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन रूपनगर","translated_text":"Re-direction of the city","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संगरूर","wikicode":"'''संगरूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[संगरूर जिल्हा|संगरूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील शहरे]]\n[[वर्ग:संगरूर जिल्हा]]\n\n{{पंजाब - जिल्हे}}","hash":"5b2f8522e806b7075176a0dace00b72fc95f2e74f069ee6c5089f1670458324e","last_revision":"2014-02-14T21:27:41Z","first_revision":"2006-04-19T03:51:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.795398","cross_lingual_links":{"bn":"সাংরুর","bpy":"সানগ্রুর","ceb":"Sangrūr (lungsod sa Indiya)","de":"Sangrur","en":"Sangrur","es":"Sangrur","fa":"سنگرور","fr":"Sangrur","gu":"સંગરુર (પંજાબ)","hi":"संगरूर, पंजाब","hy":"Սանգրուր","it":"Sangrur","kn":"ಸಂಗ್ರೂರ್","mg":"Sangrur","ms":"Sangrur","ne":"संगरूर","nl":"Sangrur (stad)","or":"ସଙ୍ଗରୁର","pa":"ਸੰਗਰੂਰ","pl":"Sangrur","pnb":"سنگرور","ru":"Сангрур","sa":"सङ्गरूर","sv":"Sangrur","ta":"சங்குரூர்","te":"సంగ్రూర్","ur":"سنگرور","vi":"Sangrur","zh":"森格鲁尔","zh-min-nan":"Sangrur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"संगरूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर संगरूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:संगरूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संगरूर भारताच्या पंजाब राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sangarur is a city in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर संगरूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sangrur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे वर्ग:संगरूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Punjab Category:District of Sangrur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पंजाबमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाब|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|पंजाब]]","hash":"2d37dfc3f4d38efa70c1ed964a0a8022b0352ea8970355ce3b221bee2809d67f","last_revision":"2008-06-30T07:23:37Z","first_revision":"2006-04-19T03:52:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.857475","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في بنجاب (الهند)","be":"Катэгорыя:Гарады Пенджаба","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাঞ্জাব, ভারতের শহর ও নগর","bpy":"থাক:পাঞ্জাব (ভারত)-র শহর","cs":"Kategorie:Města v Paňdžábu (Indie)","da":"Kategori:Byer i Punjab (Indien)","en":"Category:Cities and towns in Punjab, India","eo":"Kategorio:Urboj de Panĝabo (Barato)","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در پنجاب، هند","fi":"Luokka:Punjabin kaupungit","fr":"Catégorie:Ville au Pendjab (Inde)","he":"קטגוריה:פנג'אב: ערים","hi":"श्रेणी:पंजाब के शहर","ja":"Category:インド・パンジャーブ州の都市","ka":"კატეგორია:პენჯაბის ქალაქები","ko":"분류:펀자브주 (인도)의 도시 및 마을","lt":"Kategorija:Pandžabo miestai","mk":"Категорија:Градови во Пенџаб (Индија)","ml":"വർഗ്ഗം:പഞ്ചാബിലെ പട്ടണങ്ങൾ (ഇന്ത്യ)","nb":"Kategori:Byer i Punjab (India)","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ପଞ୍ଜାବର ସହର","os":"Категори:Индийы Пенджабы сахартæ","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਕਸਬੇ","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Pendżab","ru":"Категория:Города Пенджаба","sa":"वर्गः:पञ्जाबराज्यस्य प्रमुखनगराणि","sco":"Category:Ceeties an touns in Punjab, Indie","simple":"Category:Cities and towns in Punjab, India","ta":"பகுப்பு:பஞ்சாப் (இந்தியா) மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐปัญจาบ","tr":"Kategori:Pencap, Hindistan'daki şehirler","uk":"Категорія:Міста штату Пенджаб","ur":"زمرہ:پنجاب، بھارت کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Punjab","zh":"Category:旁遮普邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे पंजाब\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे पंजाब","translated_text":"Cities of Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अमृतसर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''अमृतसर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"30e40d74ca74297cf58bd3710561fd09692ce12351e7f0d7a23f2f528d4db0b2","last_revision":"2014-05-24T07:42:12Z","first_revision":"2006-04-19T03:55:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.915515","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة امريتسار","bh":"श्रेणी:अमृतसर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:অমৃতসর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Amritsar","en":"Category:Amritsar district","fa":"رده:بخش امریتسار","hi":"श्रेणी:अमृतसर ज़िला","ml":"വർഗ്ഗം:അമൃത്‌സർ ജില്ല","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱟᱢᱨᱤᱛᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:அமிர்தசரஸ் மாவட்டம்","uk":"Категорія:Округ Амрітсар","ur":"زمرہ:ضلع امرتسر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील अमृतसर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील अमृतसर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Amritsar district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भटिंडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''भटिंडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"cd6a55407cb14526a7d7c217eb4e4f0b6a563bb1b5327e85bd2fee6457bb2d75","last_revision":"2014-05-24T07:45:23Z","first_revision":"2006-04-19T03:55:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:40.969449","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باثيندا","bh":"श्रेणी:भटिंडा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভাটিণ্ডা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bathinda","en":"Category:Bathinda district","fa":"رده:بخش بتهنده","hi":"श्रेणी:बठिन्डा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਠਿੰਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱚᱴᱷᱤᱱᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பட்டிண்டா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بھٹنڈہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील भटिंडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील भटिंडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bhatinda district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:फरीदकोट जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''फरीदकोट जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"46d349e5279843ee02f7fc21cd331086cdd986f97f2b2ea2ad88a307274eeec0","last_revision":"2014-05-24T07:44:55Z","first_revision":"2006-04-19T03:56:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.025692","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فاريدكوت","bh":"श्रेणी:फरीदकोट जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ফরিদকোট জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Faridkot","en":"Category:Faridkot district","fa":"رده:بخش فریدکوت","hi":"श्रेणी:फरीदकोट ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫ਼ਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱷᱚᱨᱤᱫᱽᱠᱳᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sd":"زمرو:فريد ڪوٽ ضلعو","ta":"பகுப்பு:பரித்கோட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع فریدکوٹ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील फरीदकोट जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील फरीदकोट जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Faridkot district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:फतेहगढ साहिब जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''फतेहगढ साहिब जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"518dae1e1328becf9c14324b529295fcb2523d390bf6cedf28f5e080741f1519","last_revision":"2014-05-24T07:44:37Z","first_revision":"2006-04-19T03:56:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.079416","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة فاتهجره صاحب","bh":"श्रेणी:फतेहगढ़ साहिब जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ফতেগড় সাহিব জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Fatehgarh Sahib","en":"Category:Fatehgarh Sahib district","fa":"رده:بخش فتح‌گره صاحب","hi":"श्रेणी:फतेहगढ़ साहिब ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਫ਼��ਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع فتح گڑھ صاحب"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील फतेहगढ साहिब जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील फतेहगढ साहिब जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Fatehgarh Sahib district in Punjab state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जालंधर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''जलंधर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"7f48fa48e1fbc0d255d7336c82da6684344a38108c5a354080ab3c6f91094331","last_revision":"2017-08-23T12:56:27Z","first_revision":"2006-04-19T03:57:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.150394","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جالاندهار","bh":"श्रेणी:जालंधर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জলন্ধর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jalandhar","en":"Category:Jalandhar district","fa":"رده:بخش جالندهر","hi":"श्रेणी:जलंधर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚᱞᱚᱱᱫᱷᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sco":"Category:Jalandhar destrict","ta":"பகுப்பு:ஜலந்தர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جالندھر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील जलंधर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील जलंधर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jalandhar district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कपुरथला जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''कपुरथला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"fe31403306de752fd4aa22d952db42a3bff6e8f291b939a7f9e6b097f9e3ed14","last_revision":"2017-03-02T16:30:47Z","first_revision":"2006-04-19T03:57:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.207901","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كابورتهالا","bh":"श्रेणी:कपूरथला जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কাপুরথালা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kapurthala","en":"Category:Kapurthala district","fa":"رده:بخش کپورتهله","hi":"श्रेणी:कपूरथला ज़िला","ml":"വർഗ്ഗം:കപൂർത്തല ജില്ല","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਪੂਰਥਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱟᱯᱩᱨᱛᱷᱟᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع کپورتھلہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील कपुरथला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील कपुरथला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kapurthala district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लुधियाना जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''लुधियाना जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"b53589349db5d33a8be292237dff9aee1278c3b4062070d3cea94e002a4b24a4","last_revision":"2014-05-24T07:46:48Z","first_revision":"2006-04-19T03:58:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.261718","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة لوديانا","bh":"श्रेणी:लुधियाना जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:লুধিয়ানা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ludhiana","en":"Category:Ludhiana district","fa":"رده:بخش لدهیانه","hi":"श्रेणी:लुधियाना ज़िला","ml":"വർഗ്ഗം:ലുധിയാന ജില്ല","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਲੁਧਿਆਣਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:லூதியானா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع لدھیانہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील लुधियाना जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील लुधियाना जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ludhiana district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मानसा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''मान्सा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"785d51bd238e1a6b1d8db61dda3e7a6f65a740e7b0c322aa983873d7d0d5d845","last_revision":"2023-01-28T12:25:53Z","first_revision":"2006-04-19T03:58:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.315969","cross_lingual_links":{"bh":"श्रेणी:मानसा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মানসা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mansa","en":"Category:Mansa district, India","hi":"श्रेणी:मानसा ज़िला, भारत","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਭਾਰਤ","ta":"பகுப்பு:மானசா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مانسہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील मान्सा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील मान्सा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mansa district in Punjab state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मोगा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''मोगा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"fa938547e02e7639bc59373b6803d1b0ba13e4bcb16f6c4cd4534e1ebf1b6d0a","last_revision":"2014-05-24T07:46:16Z","first_revision":"2006-04-19T03:58:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.378266","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة موجا","bh":"श्रेणी:मोगा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মোগা জেলা","en":"Category:Moga district","fa":"رده:بخش موگا","hi":"श्रेणी:मोगा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੋਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع موگا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील मोगा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील मोगा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Moga district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मुक्तसर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''मुक्तसर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"4c57d95e278eaf23d0773567325f7e0bd0ab7fd763c850ea09cfa37f84134cdd","last_revision":"2014-05-24T07:45:57Z","first_revision":"2006-04-19T03:58:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.442734","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة موكاتسار","bh":"श्रेणी:श्री मुक्तसर साहिब जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:শ্রীমুক্তসর সাহেব জেলা","en":"Category:Sri Muktsar Sahib district","fa":"رده:بخش سری مکتسر صاحب","hi":"श्रेणी:श्री मुक्तसर साहिब ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:முக்த்சர் சாகிப் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سری مکتسر صاحب"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील मुक्तसर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील मुक्तसर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mukhtar district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:शहीद भगतसिंग नगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''नवान शहर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"f100fe7839f45b7017415c6594150bfebff65f1d6a88f57134c67bf4b2a3e609","last_revision":"2023-01-28T12:14:34Z","first_revision":"2006-04-19T03:59:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.494664","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة شهيد بهجت سنجار ناجر","bh":"श्रेणी:शहीद भगत सिंह नगर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:শহীদ ভগৎ সিং নগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Shahid Bhagat Singh Nagar","en":"Category:Shaheed Bhagat Singh Nagar district","hi":"श्रेणी:शहीद भगत सिंह नगर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع شہید بھگت سنگھ نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील नवान शहर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील नवान शहर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Nawan city district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पतियाळा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''पतियाला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाब��धील जिल्हे]]","hash":"4b191b0f999b97ecce14380df4a67ca3d402745a11c3099d3b66be3d17928c4f","last_revision":"2023-01-27T16:50:57Z","first_revision":"2006-04-19T03:59:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.556342","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بتيالة","bh":"श्रेणी:पटियाला जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাতিয়ালা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Patiala","en":"Category:Patiala district","fa":"رده:بخش پتیاله","hi":"श्रेणी:पटियाला ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱴᱤᱭᱟᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பாட்டியாலா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پٹیالہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील पतियाला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील पतियाला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Pattiala district in Punjab state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रूपनगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''रुपनगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"b5b019f0cd11c8938d7e0e3b8d2d8c7d64049c80a711855b96246fbfbee2c20a","last_revision":"2023-01-28T12:28:15Z","first_revision":"2006-04-19T03:59:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.612449","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة روبنجار","bh":"श्रेणी:रूपनगर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:রূপনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Rupnagar","en":"Category:Rupnagar district","fa":"رده:بخش روپنگر","hi":"श्रेणी:रूपनगर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ரூப்நகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع روپنگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील रुपनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील रुपनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rupnagar district in the Indian state of Punjab.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:संगरूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[पंजाब]] राज्यातील '''संगरुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे]]","hash":"9372372ec14c40882fd03c6b702b82701ed951d3adca937866e9960cebb2db32","last_revision":"2023-01-27T16:36:28Z","first_revision":"2006-04-19T03:59:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.669720","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سانجرور","bh":"श्रेणी:संगरूर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সাংরুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sangrur","en":"Category:Sangrur district","fa":"رده:بخش سنگرور","hi":"श्रेणी:संगरूर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱚᱝᱨᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع سنگرور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताच्या पंजाब राज्यातील संगरुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:पंजाबमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत��च्या पंजाब राज्यातील संगरुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sangarur district in Punjab state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पुणे","wikicode":"या वर्गात '''पुणे''' शहराविषयीचे लेख आहेत. [[पुणे जिल्हा|पुणे जिल्ह्याबद्दलचे]] लेख [[w:mr:वर्ग:पुणे जिल्हा|वर्ग:पुणे जिल्हा]] येथे आहेत.\n\n[[वर्ग:पुणे जिल्हा]]\n[[वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे]]","hash":"4474709112c33c9cb246dd6ab4d707f53cdda66cad0415cb114f1e562fd8c716","last_revision":"2013-04-22T15:45:17Z","first_revision":"2006-04-19T04:21:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.721388","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بونه","azb":"بؤلمه:پونه (شهر)","be":"Катэгорыя:Пуна","bh":"श्रेणी:पुणे","bn":"বিষয়শ্রেণী:পুণে","cs":"Kategorie:Puné","da":"Kategori:Pune","de":"Kategorie:Pune","en":"Category:Pune","eo":"Kategorio:Puneo","es":"Categoría:Pune","fa":"رده:پونا","fi":"Luokka:Pune","fr":"Catégorie:Pune","hi":"श्रेणी:पुणे","it":"Categoria:Pune","ja":"Category:プネー","ko":"분류:푸네","la":"Categoria:Pune","mk":"Категорија:Пуна","ml":"വർഗ്ഗം:പൂനെ","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੂਨੇ","pl":"Kategoria:Pune","pt":"Categoria:Pune","ru":"Категория:Пуна","simple":"Category:Pune","ta":"பகுப்பு:புனே","th":"หมวดหมู่:ปูเณ","tr":"Kategori:Pune","uk":"Категорія:Пуне","ur":"زمرہ:پونے","zh":"Category:浦那"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"या वर्गात पुणे शहराविषयीचे लेख आहेत. पुणे जिल्ह्याबद्दलचे लेख वर्ग:पुणे जिल्हा येथे आहेत.\n\nवर्ग:पुणे जिल्हा वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या वर्गात पुणे शहराविषयीचे लेख आहेत.","translated_text":"This category contains articles about Pune.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुणे जिल्ह्याबद्दलचे लेख वर्ग:पुणे जिल्हा येथे आहेत.","translated_text":"Articles about Pune district are here: Pune district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पुणे जिल्हा वर्ग:महाराष्ट्रातील शहरे","translated_text":"Class: Pune District Class:Cities in Maharashtra","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल १९","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|१९|११०|१११}}\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== सोळावे शतक ===\n* [[इ.स. १५८७|१५८७]] - सर [[फ्रांसिस ड्रेक]]ने [[केडिझ]]च्या बंदरात [[स्पेन]]च्या आरमाराचा पराभव केला.\n\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १७७५|१७७५]] - [[अमेरिकन क्रांती]] - [[कॉॅंकॉर्ड व लेक्झिंग्टनची लढाई]].\n\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८१०|१८१०]] - [[व्हेनेझुएला]]ने [[स्पेन]]पासून स्वातंत्र्य जाहीर केले.\n* [[इ.स. १८३९|१८३९]] - [[१८३९चा लंडनचा तह]] - [[बेल्जियम]] स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून अस्तित्वात.\n\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९०४|१९०४]] - [[कॅनडा]]तील [[टोरोंटो]] शहर आगीत भस्मसात.\n* [[इ.स. १९०९|१९०९]] - [[जोन ऑफ आर्क]]ला संत घोषित करण्यात आले.\n* [[इ.स. १९१���|१९१०]] - क्रांतिकारक [[अनंत कान्हेरे]], [[कृष्णाजी गोपाळ कर्वे]] आणि [[विनायक नारायण देशपांडे]] यांना [[ठाणे कारागृह|ठाणे कारागृहात]] फाशी.\n* [[इ.स. १९१९|१९१९]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] [[लेस्ली अर्विन]]ने सर्वप्रथम पॅराशुटच्या सहाय्याने विमानातून उडी मारली.\n* [[इ.स. १९३६|१९३६]] - [[पॅलेस्टाईन]]मध्ये उठाव.\n* [[इ.स. १९४८|१९४८]] - [[बर्मा]] [[संयुक्त राष्ट्र|संयुक्त राष्ट्रात]] समाविष्ट\n* [[इ.स. १९५६|१९५६]] - [[गीतरामायण|गीतरामायणातील]] शेवटचे गाणे [[पुणे आकाशवाणी]]वरून प्रसारित झाले.\n* [[इ.स. १९६०|१९६०]] - [[दक्षिण कोरिया]]त [[:वर्ग:दक्षिण कोरियाचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]] [[सिंगमन ऱ्ही]] विरुद्ध विद्यार्थ्यांची निदर्शने.\n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[पिग्सच्या अखातातील आक्रमण]] - घुसखोरांचा पराभव.\n* [[इ.स. १९७१|१९७१]] - [[सियेरा लिओन]] प्रजासत्ताक झाले. [[सियाका स्टीवन्स]] [[:वर्ग:सियेरा लिओनचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्षपदी]].\n* [[इ.स. १९७१|१९७१]] - [[रशिया]]ने सर्वप्रथम मानवनिर्मित अंतराळस्थानक [[सॅल्युत १]]चे प्रक्षेपण केले.\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - [[आर्यभट्ट]] या प्रथम भारतीय उपग्रहाचे [[रशिया]] मधिल [[कापुस्टीन यार]] अवकाश केंद्रावरून यशस्वी प्रक्षेपण.\n* [[इ.स. १९७८|१९७८]] - [[लागुमॉट हॅरिस]] [[नौरू]]च्या [[:वर्ग:नौरूचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्षपदी]].\n* [[इ.स. १९८९|१९८९]] - [[यु.एस.एस. आयोवा]] या अमेरिकेच्या युद्धनौकेवर स्फोट. ४७ ठार.\n* [[इ.स. १९९३|१९९३]] - [[वेको, टेक्सास]] येथे [[ब्रांच डेव्हिडीयन]]च्या इमारतीस आग. ८१ ठार.\n* [[इ.स. १९९५|१९९५]] - [[ओक्लाहोमा सिटी]] येथे [[आल्फ्रेड पी. मरा फेडरल बिल्डींग]] मध्ये अमेरिकन अतिरेक्यांनी बॉम्बस्फोट घडवला. १६८ ठार.\n* [[इ.स. १९९९|१९९९]] - [[जर्मनी]]ची संसद परत [[बर्लिन]] येथे.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n* [[इ.स. २०००|२०००]] - [[एरफिल एक्सप्रेस|एर फिलिपाईन्स]]चे [[बोईंग ७३७]] जातीचे विमान [[दाव्हाओ आंतरराष्ट्रीय विमानतळ|दाव्हाओ आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर]] कोसळले. १३१ ठार.\n* [[इ.स. २००५|२००५]] - [[जोसेफ रॅट्झिंगर]] [[पोप बेनेडिक्ट सोळावा]] या नावाने पोपपदी.\n* [[इ.स. २०११|२०११]] - ४५ वर्षे सत्तेवर राहिल्यावर [[कुबा]]च्या साम्यवादी पक्षाच्या केंद्रीय समितीमधून [[फिडेल कॅस्ट्रो]]चा राजीनामा.\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. १३२०|१३२०]] - [[पेद्रो पहिला, पोर्तुगाल]]चा राजा.\n* [[इ.स. १४५२|१४५२]] - [[फर्डिनांड दुसरा, अरागोन]]चा राजा.\n* [[इ.स. १७९३|१७९३]] - [[फ���्डिनांड पहिला, ऑस्ट्रिया]]चा राजा.\n* [[इ.स. १८८२|१८८२]] - [[गेतुइलो व्हार्गास]], [[ब्राझिल]]चा [[:वर्ग:ब्राझिलचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १८९२|१८९२]] - [[ताराबाई मोडक]], भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ.\n* [[इ.स. १८९७|१८९७]] - [[पीटर दी नरोन्हा]], [[:वर्ग:भारतीय उद्योगपती|भारतीय उद्योगपती]].\n* [[इ.स. १९०३|१९०३]] - [[इलियट नेस]], अमेरिकन पोलिस.\n* [[इ.स. १९३३|१९३३]] - [[डिकी बर्ड]], इंग्लिश क्रिकेटपंच.\n* [[इ.स. १९३६|१९३६]] - [[विल्फ्रीड मार्टेन्स]], [[बेल्जियम]]चा [[:वर्ग:बेल्जियमचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९३७|१९३७]] - [[जोसेफ एस्ट्राडा]], [[फिलिपिन्स|फिलिपाईन्स]]चा अभिनेता व [[:वर्ग:फिलिपाईन्सचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९५७|१९५७]] - [[मुकेश अंबाणी]], भारतीय उद्योगपती.\n* [[इ.स. १९६८|१९६८]] - [[म्स्वाती तिसरा, स्वाझीलॅंड]]चा राजा.\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - [[जेसन गिलेस्पी]], [[:वर्ग:ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू|ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू]].\n* [[इ.स. १९७७|१९७७]] - [[अंजू बॉबी जॉर्ज]], भारतीय खेळाडू.\n* [[इ.स. १९८७|१९८७]] - [[मारिया शारापोव्हा]], रशियन [[टेनिस]] खेळाडू.\n\n== मृत्यू ==\n{{बदल}}\n* [[इ.स. १०५४|१०५४]] - [[पोप लिओ नववा]].\n* [[इ.स. १३९०|१३९०]] - [[रॉबर्ट तिसरा, स्कॉटलंड]]चा राजा.\n* [[इ.स. १५७८|१५७८]] - [[उएसुगी केन्शिन]], जपानी सामुराई.\n* [[इ.स. १६८९|१६८९]] - [[क्रिस्टीना, स्वीडन]]ची राणी.\n* [[इ.स. १८८१|१८८१]] - [[बेंजामिन डिझरायेली]], [[युनायटेड किंग्डम]]चा [[:वर्ग:युनायटेड किंग्डमचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९०६|१९०६]] - [[पिएर क्युरी]], फ्रेंच संशोधक, [[नोबेल पुरस्कार]] विजेता.\n* १९१०: क्रांतिकारक अनंत कान्हेरे,कृष्णाजी गोपाळ कर्वे आणि विनायक नारायण देशपांडे \n* १९५५: ब्रिटिश-भारतीय वन्यजीव तज्ज्ञ आणि लेखक जिम कॉर्बेट \n* [[इ.स. १९६७|१९६७]] - [[कॉन्राड अडेनॉउअर]], [[जर्मनी]]चा [[:वर्ग:जर्मनीचे चान्सेलर|चान्सेलर]].\n* [[इ.स. १९७४|१९७४]] - [[अयुब खान]], [[पाकिस्तान]]चा [[:वर्ग:पाकिस्तानचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n*१९९३: स्वातंत्र्यसैनिक डॉ. उत्तमराव पाटील \n*१९९४: मेजर जनरल राजिंदरसिंग ‘स्पॅरो’ – पंजाबचे माजी मंत्री. पाकिस्तानच्या ’पॅटन’ रणगाड्यांचा धुव्वा उडवल्याबद्दल त्यांचा ’ईगल’ (गरूड) म्हणून गौरव केला असता, मी तर केवळ एक ’स्पॅरो’ (चिमणी) आहे, असे त्यांनी सांगितले, आणि तेच त्यांचे टोपणनाव रुढ झाले.\n*१९९८: उद्योगपत्‍नी सौ. विमलाबाई गरवारे \n*२००३: भारतीय-इंग्रजी खलीफा मिर्जा ताहिर अहमद \n*२००४: गिनेस बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डचे सहसंस्थापक नॉरिस मॅक्विहिर \n*२००८: लेखिका, संतसाहित्याच्या अभ्यासिका व राजकारणी सरोजिनी बाबर \n*२००९: मार्क्सवादी कम्युनिस्ट नेत्या अहिल्या रांगणेकर \n*२०१०: लेखक आणि टीकाकार मंगेश विठ्ठल राजाध्यक्ष \n*२०१३-वृत्तपत्रउद्योजक सिवंती आदीतन\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n* प्रजासत्ताक दिन - [[सियेरा लिओन]]\n*सायकल दिन\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{बीबीसी आज||april/19}}\n\n\n\n\n----\n[[एप्रिल १७]] - [[एप्रिल १८]] - '''एप्रिल १९''' - [[एप्रिल २०]] - [[एप्रिल २१]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"dd42f0bd6bcbdf1ded9969d85e6cb82d27a77547c206d3a829aab9745d70f26f","last_revision":"2022-04-20T19:42:32Z","first_revision":"2006-04-19T16:25:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.774438","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 19","af":"19 April","als":"19. April","alt":"Кандык айдыҥ 19 кӱни","am":"19 April","an":"19 d'abril","ar":"19 أبريل","ary":"19 أبريل","arz":"19 ابريل","as":"১৯ এপ্ৰিল","ast":"19 d'abril","av":"19 апрель","avk":"19-e ke balemeaksat","az":"19 aprel","azb":"۱۹ آوریل","ba":"19 апрель","ban":"19 April","bar":"19. Aprü","bat-smg":"Balondė 19","bcl":"Abril 19","be":"19 красавіка","be-x-old":"19 красавіка","bg":"19 април","bh":"19 अप्रैल","bjn":"19 April","blk":"အေပီ ၁၉","bn":"১৯ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༡༩ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ১৯","br":"19 Ebrel","bs":"19. april","btm":"19 April","bxr":"4 һарын 19","ca":"19 d'abril","cdo":"4 nguŏk 19 hô̤","ce":"19 апрель","ceb":"Abril 19","ckb":"١٩ی نیسان","co":"19 d'aprile","cs":"19. duben","csb":"19 łżëkwiata","cv":"Ака, 19","cy":"19 Ebrill","da":"19. april","de":"19. April","diq":"19 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 19","el":"19 Απριλίου","eml":"19 d'avrìl","en":"April 19","eo":"19-a de aprilo","es":"19 de abril","et":"19. aprill","eu":"Apirilaren 19","ext":"19 abril","fa":"۱۹ آوریل","fi":"19. huhtikuuta","fiu-vro":"19. mahlakuu päiv","fo":"19. apríl","fr":"19 avril","frp":"19 d’avril","frr":"19. April","fur":"19 di Avrîl","fy":"19 april","ga":"19 Aibreán","gan":"4月19號","gd":"19 an Giblean","gl":"19 de abril","gn":"19 jasyrundy","gor":"19 April","gu":"એપ્રિલ ૧૯","gv":"19 Averil","hak":"4-ngie̍t 19-ngit","he":"19 באפריל","hi":"१९ अप्रैल","hif":"19 April","hr":"19. travnja","hsb":"19. apryla","ht":"19 avril","hu":"Április 19.","hy":"Ապրիլի 19","hyw":"19 Ապրիլ","ia":"19 de april","id":"19 April","ie":"19 april","ig":"19 Eprel","ilo":"Abril 19","inh":"Бекарга 19","io":"19ma di aprilo","is":"19. apríl","it":"19 aprile","ja":"4月19日","jbo":"vonma'i 19moi","jv":"19 April","ka":"19 აპრილი","kaa":"19-aprel","kab":"19 yebrir","kk":"19 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೯","ko":"4월 19일","koi":"Апрель 19’ лун","ks":"اَپریل 19","ksh":"19. Apprill","ku":"19ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 19-ӧд лун","ky":"19-апрель","la":"19 Aprilis","lb":"19. Abrëll","li":"19 april","lij":"19 arvî","lmo":"19 04","ln":"Mokɔlɔ 19 sánzá ya mínei","lo":"19 ເມສາ","lt":"Balandžio 19","lv":"19. aprīlis","mai":"१९ अप्रैल","map-bms":"19 April","mg":"19 Aprily","mhr":"19 вӱдшор","mk":"19 април","ml":"ഏപ്രിൽ 19","mn":"4 сарын 19","ms":"19 April","my":"၁၉ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 19 чи","mzn":"۱۹ آوریل","nah":"19 metztli abril","nap":"19 'e abbrile","nds":"19. April","nds-nl":"19 april","new":"अप्रिल १९","nl":"19 april","nn":"19. april","nb":"19. april","nrm":"19 Avri","nso":"Moranang 19","oc":"19 d'abril","olo":"19. sulakuudu","or":"୧୯ ଅପ୍ରେଲ","os":"19 апрелы","pa":"19 ਅਪ੍ਰੈਲ","pag":"Abril 19","pam":"Abril 19","pap":"19 di aprel","pl":"19 kwietnia","pnb":"19 اپریل","ps":"19 اپرېل","pt":"19 de abril","qu":"19 ñiqin ayriway killapi","ro":"19 aprilie","ru":"19 апреля","rue":"19. апріль","sa":"१९ अप्रैल","sah":"Муус устар 19","scn":"19 di aprili","sco":"19 Aprile","se":"Cuoŋománu 19.","sh":"19. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 19","si":"අප්‍රේල් 19","simple":"April 19","sk":"19. apríl","sl":"19. april","sm":"Aperila 19","smn":"Cuáŋuimáánu 19.","sn":"Kubvumbi 19","sq":"19 Prill","sr":"19. април","su":"19 April","sv":"19 april","sw":"19 Aprili","szl":"19 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 19","te":"ఏప్రిల్ 19","tg":"19 апрел","th":"19 เมษายน","tk":"19 aprel","tl":"Abril 19","tly":"19 Aprel","tr":"19 Nisan","tt":"19 апрель","tyv":"19 Дөрт ай","udm":"19 оштолэзь","ug":"19- ئۈمىد","uk":"19 квітня","ur":"19 اپریل","uz":"19-aprel","vec":"19 de apriłe","vi":"19 tháng 4","vls":"19 april","vo":"Prilul 19","wa":"19 d' avri","war":"Abril 19","wuu":"4月19号","xal":"Мөрн сарин 19","xmf":"19 პირელი","yi":"19טן אפריל","yo":"19 April","za":"4 nyied 19 hauh","zea":"19 april","zgh":"19 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月19日","zh-min-nan":"4 goe̍h 19 ji̍t","zh-yue":"4月19號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"१५८७ - सर फ्रांसिस ड्रेकने केडिझच्या बंदरात स्पेनच्या आरमाराचा पराभव केला.\n\n१७७५ - अमेरिकन क्रांती - कॉॅंकॉर्ड व लेक्झिंग्टनची लढाई.\n\n१८१० - व्हेनेझुएलाने स्पेनपासून स्वातंत्र्य जाहीर केले. १८३९ - १८३९चा लंडनचा तह - बेल्जियम स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून अस्तित्वात.\n\n१९०४ - कॅनडातील टोरोंटो शहर आगीत भस्मसात. १९०९ - जोन ऑफ आर्कला संत घोषित करण्यात आले. १९१० - क्रांतिकारक अनंत कान्हेरे, कृष्णाजी गोपाळ कर्वे आणि विनायक नारायण देशपांडे यांना ठाणे कारागृहात फाशी. १९१९ - अमेरिकेच्या लेस्ली अर्विनने सर्वप्रथम पॅराशुटच्या सहाय्याने विमानातून उडी मारली. १९३६ - पॅलेस्टाईनमध्ये उठाव. १९४८ - बर्मा संयुक्त राष्ट्रात समाविष्ट १९५६ - गीतरामायणातील शेवटचे गाणे पुणे आकाशवाणीवरून प्रसारित झाले. १९६० - दक्षिण कोरियात राष्ट्राध्यक्ष सिंगमन ऱ्ही विरुद्ध विद्यार्थ्यांची निदर्शने. १९६१ - पिग्सच्या अखातातील आक्रमण - घुसखोरांचा पराभव. १९७१ - सियेरा लिओन प्रजासत्ताक झाले. सियाका स्टीवन्स राष्ट्राध्यक्षपदी. १९७१ - रशियाने सर्वप्रथम मानवनिर्मित अंतराळस्थानक सॅल्युत १चे प्रक्षेपण केले. १९७५ - आर्यभट्ट या प्रथम भारतीय उपग्रहाचे रशिया मधिल कापुस्टीन यार अवकाश केंद्रावरून यशस्वी प्रक्षेपण. १९७८ - लागुमॉट हॅरिस नौरूच्या राष्ट्राध्यक्षपदी. १९८९ - यु.एस.एस. आयोवा या अमेरिकेच्या युद्धनौकेवर स्फोट. ४७ ठार. १९९३ - वेको, टेक्सास येथे ब्रांच डेव्हिडीयनच्या इमारतीस आग. ८१ ठार. १९९५ - ओक्लाहोमा सिटी येथे आल्फ्रेड पी. मरा फेडरल बिल्डींग मध्ये अमेरिकन अतिरेक्यांनी बॉम्बस्फोट घडवला. १६८ ठार. १९९९ - जर्मनीची संसद परत बर्लिन येथे.\n\n२००० - एर फिलिपाईन्सचे बोईंग ७३७ जातीचे विमान दाव्हाओ आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर कोसळले. १३१ ठार. २००५ - जोसेफ रॅट्झिंगर पोप बेनेडिक्ट सोळावा या नावाने पोपपदी. २०११ - ४५ वर्षे सत्तेवर राहिल्यावर कुबाच्या ���ाम्यवादी पक्षाच्या केंद्रीय समितीमधून फिडेल कॅस्ट्रोचा राजीनामा.\n\n१३२० - पेद्रो पहिला, पोर्तुगालचा राजा. १४५२ - फर्डिनांड दुसरा, अरागोनचा राजा. १७९३ - फर्डिनांड पहिला, ऑस्ट्रियाचा राजा. १८८२ - गेतुइलो व्हार्गास, ब्राझिलचा पंतप्रधान. १८९२ - ताराबाई मोडक, भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ. १८९७ - पीटर दी नरोन्हा, भारतीय उद्योगपती. १९०३ - इलियट नेस, अमेरिकन पोलिस. १९३३ - डिकी बर्ड, इंग्लिश क्रिकेटपंच. १९३६ - विल्फ्रीड मार्टेन्स, बेल्जियमचा पंतप्रधान. १९३७ - जोसेफ एस्ट्राडा, फिलिपाईन्सचा अभिनेता व राष्ट्राध्यक्ष. १९५७ - मुकेश अंबाणी, भारतीय उद्योगपती. १९६८ - म्स्वाती तिसरा, स्वाझीलॅंडचा राजा. १९७५ - जेसन गिलेस्पी, ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू. १९७७ - अंजू बॉबी जॉर्ज, भारतीय खेळाडू. १९८७ - मारिया शारापोव्हा, रशियन टेनिस खेळाडू.\n\n१०५४ - पोप लिओ नववा. १३९० - रॉबर्ट तिसरा, स्कॉटलंडचा राजा. १५७८ - उएसुगी केन्शिन, जपानी सामुराई. १६८९ - क्रिस्टीना, स्वीडनची राणी. १८८१ - बेंजामिन डिझरायेली, युनायटेड किंग्डमचा पंतप्रधान. १९०६ - पिएर क्युरी, फ्रेंच संशोधक, नोबेल पुरस्कार विजेता. १९१०: क्रांतिकारक अनंत कान्हेरे,कृष्णाजी गोपाळ कर्वे आणि विनायक नारायण देशपांडे १९५५: ब्रिटिश-भारतीय वन्यजीव तज्ज्ञ आणि लेखक जिम कॉर्बेट १९६७ - कॉन्राड अडेनॉउअर, जर्मनीचा चान्सेलर. १९७४ - अयुब खान, पाकिस्तानचा पंतप्रधान. १९९३: स्वातंत्र्यसैनिक डॉ. उत्तमराव पाटील १९९४: मेजर जनरल राजिंदरसिंग 'स्पॅरो' – पंजाबचे माजी मंत्री. पाकिस्तानच्या 'पॅटन' रणगाड्यांचा धुव्वा उडवल्याबद्दल त्यांचा 'ईगल' (गरूड) म्हणून गौरव केला असता, मी तर केवळ एक 'स्पॅरो' (चिमणी) आहे, असे त्यांनी सांगितले, आणि तेच त्यांचे टोपणनाव रुढ झाले. १९९८: उद्योगपत्‍नी सौ. विमलाबाई गरवारे २००३: भारतीय-इंग्रजी खलीफा मिर्जा ताहिर अहमद २००४: गिनेस बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डचे सहसंस्थापक नॉरिस मॅक्विहिर २००८: लेखिका, संतसाहित्याच्या अभ्यासिका व राजकारणी सरोजिनी बाबर २००९: मार्क्सवादी कम्युनिस्ट नेत्या अहिल्या रांगणेकर २०१०: लेखक आणि टीकाकार मंगेश विठ्ठल राजाध्यक्ष २०१३-वृत्तपत्रउद्योजक सिवंती आदीतन\n\nप्रजासत्ताक दिन - सियेरा लिओन सायकल दिन\n\nएप्रिल १७ - एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - एप्रिल २० - एप्रिल २१ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडाम���डी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"सोळावे शतक","translated_text":"16th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१५८७ - सर फ्रांसिस ड्रेकने केडिझच्या बंदरात स्पेनच्या आरमाराचा पराभव केला.","translated_text":"1587 - Sir Francis Drake defeats the Spanish fleet at the port of Cadiz.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७७५ - अमेरिकन क्रांती - कॉॅंकॉर्ड व लेक्झिंग्टनची लढाई.","translated_text":"1775 - American Revolution - The Battle of Concord and Lexington.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८१० - व्हेनेझुएलाने स्पेनपासून स्वातंत्र्य जाहीर केले.","translated_text":"1810 - Venezuela proclaims independence from Spain.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८३९ - १८३९चा लंडनचा तह - बेल्जियम स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून अस्तित्वात.","translated_text":"1839 - The Treaty of London of 1839 - Belgium exists as an independent nation.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९०४ - कॅनडातील टोरोंटो शहर आगीत भस्मसात.","translated_text":"1904 - The city of Toronto, Canada, is destroyed by fire.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०९ - जोन ऑफ आर्कला संत घोषित करण्यात आले.","translated_text":"1909 - Joan of Arc is canonized.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१० - क्रांतिकारक अनंत कान्हेरे, कृष्णाजी गोपाळ कर्वे आणि विनायक नारायण देशपांडे यांना ठाणे कारागृहात फाशी.","translated_text":"1910 - The revolutionary Anant Kannare, Krishnaji Gopal Kurve and Vinayak Narayan Deshpande were hanged in the Thane prison.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१९ - अमेरिकेच्या लेस्ली अर्विनने सर्वप्रथम पॅराशुटच्या सहाय्याने विमानातून उडी मारली. १९३६ - पॅलेस्टाईनमध्ये उठाव.","translated_text":"1919 - Leslie Arvin of the United States makes the first parachute jump from a plane. 1936 - Uprising in Palestine.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४८ - बर्मा संयुक्त राष्ट्रात समाविष्ट १९५६ - गीतरामायणातील शेवटचे गाणे पुणे आकाशवाणीवरून प्रसारित झाले.","translated_text":"1948 - Burma was admitted to the United Nations 1956 - The last song of the Gita Ramayana was broadcast on Pune Radio.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६० - दक्षिण कोरियात राष्ट्राध्यक्ष सिंगमन ऱ्ही विरुद्ध विद्यार्थ्यांची निदर्शने.","translated_text":"1960 - Student protests against President Singh Rhee in South Korea.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६१ - पिग्सच्या अखातातील आक्रमण - घुसखोरांचा पराभव.","translated_text":"1961 - Invasion of the Bay of Pigs - The defeat of invaders.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७१ - सियेरा लिओन प्रजासत्ताक झाले.","translated_text":"1971 - Sierra Leone became a republic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सियाका स्टीवन्स राष्ट्राध्यक्षपदी.","translated_text":"Siaka Stevens is the president.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७१ - रशियाने सर्वप्रथम मानवनिर्मित अंतराळस्थानक सॅल्युत १चे प्रक्षेपण केले.","translated_text":"1971 - Russia launches the first man-made space station, Salut 1.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ - आर्यभट्ट या प्रथम भारतीय उपग्रहाचे रशिया मधिल कापुस्टीन यार अवकाश केंद्रावरून यशस्वी प्रक्षेपण.","translated_text":"1975 - The first Indian satellite, Aryabhatt, is successfully launched from the Kapustin Yar space station in Russia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७८ - लागुमॉट हॅरिस नौरूच्या राष्ट्राध्यक्षपदी.","translated_text":"1978 - Lagumot Harris is elected President of Nauru.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९ - यु.एस.एस.","translated_text":"1989 - The U.S.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आयोवा या अमेरिकेच्या युद्धनौकेवर स्फोट.","translated_text":"An explosion on a U.S. warship called Iowa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"४७ ठार.","translated_text":"Forty-seven killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९३ - वेको, टेक्सास येथे ब्रांच डेव्हिडीयनच्या इमारतीस आग.","translated_text":"1993 - A fire at the Branch Davidian building in Waco, Texas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"८१ ठार.","translated_text":"81 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९५ - ओक्लाहोमा सिटी येथे आल्फ्रेड पी.","translated_text":"1995 - Alfred P. Kennedy was born in Oklahoma City.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मरा फेडरल बिल्डींग मध्ये अमेरिकन अतिरेक्यांनी बॉम्बस्फोट घडवला.","translated_text":"The Mara Federal Building was bombed by American militants.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६८ ठार.","translated_text":"168 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९९ - जर्मनीची संसद परत बर्लिन येथे.","translated_text":"1999 - The German parliament returns to Berlin.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००० - एर फिलिपाईन्सचे बोईंग ७३७ जातीचे विमान दाव्हाओ आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर कोसळले.","translated_text":"2000 - Air Philippines Boeing 737 aircraft crashes at Davao International Airport.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३१ ठार.","translated_text":"131 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००५ - जोसेफ रॅट्झिंगर पोप बेनेडिक्ट सोळावा या नावाने पोपपदी.","translated_text":"2005 - Joseph Ratzinger as Pope Benedict XVI.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ - ४५ वर्षे सत्तेवर राहिल्यावर कुबाच्या साम्यवादी पक्षाच्या केंद्रीय समितीमधून फिडेल कॅस्ट्रोचा राजीनामा.","translated_text":"2011 - Fidel Castro resigns from the Central Committee of the Communist Party of Cuba after 45 years in power.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१३२० - पेद्रो पहिला, पोर्तुगालचा राजा.","translated_text":"1320 - Pedro I, king of Portugal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४५२ - फर्डिनांड दुसरा, अरागोनचा राजा.","translated_text":"1452 - Ferdinand II, king of Aragon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७९३ - फर्डिनांड पहिला, ऑस्ट्रियाचा राजा.","translated_text":"1793 - Ferdinand I, king of Austria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८२ - गेतुइलो व्हार्गास, ब्राझिलचा पंतप्रधान.","translated_text":"1882 - Getuelo Vargas, Prime Minister of Brazil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९२ - ताराबाई मोडक, भारतीय शिक्षणतज्ज्ञ.","translated_text":"1892 - Tarabai Modak, Indian educator.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९७ - पीटर दी नरोन्हा, भारतीय उद्योगपती.","translated_text":"1897 - Peter de Naronha, Indian businessman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०३ - इलियट नेस, अमेरिकन पोलिस.","translated_text":"1903 - Elliot Ness, American police officer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३३ - डिकी बर्ड, इंग्लिश क्रिकेटपंच.","translated_text":"1933 - Dickie Bird, English cricketer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३६ - विल्फ्रीड मार्टेन्स, बेल्जियमचा पंतप्रधान.","translated_text":"1936 - Wilfried Martens, Prime Minister of Belgium.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३७ - जोसेफ एस्ट्राडा, फिलिपाईन्सचा अभिनेता व राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1937 - Joseph Estrada, actor and president of the Philippines.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५७ - मुकेश अंबाणी, भारतीय उद्योगपती.","translated_text":"1957 - Mukesh Ambani, Indian businessman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६८ - म्स्वाती तिसरा, स्वाझीलॅंडचा राजा.","translated_text":"1968 - Mswati III, King of Swaziland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ - जेसन गिलेस्पी, ऑस्ट्रेलियन क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1975 - Jason Gillespie, Australian cricketer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७७ - अंजू बॉबी जॉर्ज, भारतीय खेळाडू.","translated_text":"1977 - Anju Bobby George, Indian athlete.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८७ - मारिया शारापोव्हा, रशियन टेनिस खेळाडू.","translated_text":"1987 - Maria Sharapova, Russian tennis player.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१०५४ - पोप लिओ नववा.","translated_text":"1054 - Pope Leo IX.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३९० - रॉबर्ट तिसरा, स्कॉटलंडचा राजा.","translated_text":"1390 - Robert III, king of Scotland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५७८ - उएसुगी केन्शिन, जपानी सामुराई.","translated_text":"1578 - Uesugi Kenshin, Japanese samurai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६८९ - क्रिस्टीना, स्वीडनची राणी.","translated_text":"1689 - Christina, Queen of Sweden.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८१ - बेंजामिन डिझरायेली, युनायटेड किंग्डमचा पंतप्रधान.","translated_text":"1881 - Benjamin Disraeli, Prime Minister of the United Kingdom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०६ - पिएर क्युरी, फ्रेंच संशोधक, नोबेल पुरस्कार विजेता.","translated_text":"1906 - Pierre Curie, French researcher, Nobel laureate.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१०: क्रांतिकारक अनंत कान्हेरे,कृष्णाजी गोपाळ कर्वे आणि विनायक नारायण देशपांडे १९५५: ब्रिटिश-भारतीय वन्यजीव तज्ज्ञ आणि लेखक जिम कॉर्बेट १९६७ - कॉन्राड अडेनॉउअर, जर्मनीचा चान्सेलर.","translated_text":"1910: revolutionary Ananth Kanhre, Krishnaji Gopal Curve and Vinayak Narayan Deshpande 1955: British-Indian wildlife expert and writer Jim Corbett 1967 - Conrad Adenauer, Chancellor of Germany.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७४ - अयुब खान, पाकिस्तानचा पंतप्रधान.","translated_text":"1974 - Ayub Khan, Prime Minister of Pakistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९३: स्वातंत्र्यसैनिक डॉ.","translated_text":"1993: Freedom fighter Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उत्तमराव पाटील १९९४: मेजर जनरल राजिंदरसिंग 'स्पॅरो' – पंजाबचे माजी मंत्री.","translated_text":"Bhattarav Patil 1994: Major General Rajinder Singh 'Sparro' is the former Minister of Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाकिस्तानच्या 'पॅटन' रणगाड्यांचा धुव्वा उडवल्याबद्दल त्यांचा 'ईगल' (गरूड) म्हणून गौरव केला असता, मी तर केवळ एक 'स्पॅरो' (चिमणी) आहे, असे त्यांनी सांगितले, आणि तेच त्यांचे टोपणनाव रुढ झाले.","translated_text":"When he praised Pakistan's Patton tanks for blowing up the smoke as an eagle, he said, \"I'm just a sparrow\", and that's how his nickname got stuck.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९८: उद्योगपत्‍नी सौ.","translated_text":"1998: The industrialist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विमलाबाई गरवारे २००३: भारतीय-इंग्रजी खलीफा मिर्जा ताहिर अहमद २००४: गिनेस बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्डचे सहसंस्थापक नॉरिस मॅक्विहिर २००८: लेखिका, संतसाहित्याच्या अभ्यासिका व राजकारणी सरोजिनी बाबर २००९: मार्क्सवादी कम्युनिस्ट नेत्या अहिल्या रांगणेकर २०१०: लेखक आणि टीकाकार मंगेश विठ्ठल राजाध्यक्ष २०१३-वृत्तपत्रउद्योजक सिवंती आदीतन","translated_text":"Wimlabai Garwarae 2003: Indian-English caliph Mirza Tahir Ahmed 2004: Norris McWhir, co-founder of the Guinness Book of World Records 2008: writer, scholar and politician Sarogini Babar 2009: Marxist communist leader Ahilya Ranganekar 2010: writer and critic Mangesh Vittal Rajakrishna 2013 - newspaper entrepreneur Sivanti Adityan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रजासत्ताक दिन - सियेरा लिओन सायकल दिन","translated_text":"Republic Day - Sierra Leone Cycle Day","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १७ - एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - एप्रिल २० - एप्रिल २१ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 17 - April 18 - April 19 - April 20 - April 21 - (April)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३९०","wikicode":"{{वर्षपेटी|1390}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n* [[ऑट्टोमन साम्राज्य|ऑट्टोमन साम्राज्याने]] [[अनातोलिया]]मधील [[फिलाड��ल्फिया, अनातोलिया|फिलाडेल्फिया]] हे शेवटचे [[बायझेन्टाइन साम्राज्य|बायझेन्टाइन]] शहर जिंकून घेतले.\n\n==जन्म==\n== मृत्यू ==\n* [[एप्रिल १९]] - [[रॉबर्ट तिसरा, स्कॉटलंड]]चा राजा.\n\n[[वर्ग:इ.स. १३९०]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३९० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"6558fa6b8116a659c1874b865f7ef5bade25b0696e951debb59f64094b293656","last_revision":"2022-04-17T17:15:58Z","first_revision":"2006-04-19T17:17:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.828719","cross_lingual_links":{"ab":"1390","af":"1390","als":"1390","am":"1390 እ.ኤ.አ.","an":"1390","ar":"1390","ary":"1390","arz":"1390","ast":"1390","avk":"1390","az":"1390","azb":"۱۳۹۰ (میلادی)","ban":"1390","bar":"1390","be":"1390","be-x-old":"1390","bg":"1390","bn":"১৩৯০","bpy":"মারি ১৩৯০","br":"1390","bs":"1390.","ca":"1390","cdo":"1390 nièng","ce":"1390 шо","ceb":"1390","ckb":"١٣٩٠","crh":"1390","cs":"1390","cv":"1390","cy":"1390","da":"1390","de":"1390","diq":"1390","el":"1390","eml":"1390","en":"1390","eo":"1390","es":"1390","et":"1390","eu":"1390","fa":"۱۳۹۰ (میلادی)","fi":"1390","fo":"1390","fr":"1390","frr":"1390","fy":"1390","ga":"1390","gan":"1390年","gcr":"1390","gd":"1390","gl":"1390","he":"1390","hi":"१३९०","hr":"1390.","hsb":"1390","ht":"1390 (almanak jilyen)","hu":"1390","hy":"1390","id":"1390","ilo":"1390","io":"1390","is":"1390","it":"1390","ja":"1390年","jv":"1390","ka":"1390","kk":"1390 жыл","ko":"1390년","la":"1390","lb":"1390","lij":"1390","lmo":"1390","lt":"1390 m.","lv":"1390. gads","mai":"१३९०","map-bms":"1390","mdf":"1390","mg":"1390","mhr":"1390","mi":"1390","min":"1390","mk":"1390","mrj":"1390 и","ms":"1390","my":"၁၃၉၀","nah":"1390","nap":"1390","nds":"1390","nds-nl":"1390","new":"सन् १३९०","nl":"1390","nn":"1390","nb":"1390","nrm":"1390","nso":"1390","oc":"1390","olo":"1390","or":"୧୩୯୦","os":"1390-æм аз","pi":"१३९०","pl":"1390","pnb":"1390","pt":"1390","qu":"1390","ro":"1390","ru":"1390 год","rue":"1390","sa":"१३९०","sah":"1390","sc":"1390","scn":"1390","sd":"1390ع","se":"1390","sh":"1390.","shn":"1390","simple":"1390","sk":"1390","sl":"1390","smn":"1390","sq":"1390","sr":"1390","su":"1390","sv":"1390","sw":"1390","tg":"Соли 1390","th":"พ.ศ. 1933","tk":"1390","tl":"1390","tly":"1390","tr":"1390","tt":"1390 ел","uk":"1390","ur":"1390ء","uz":"1390","vec":"1390","vi":"1390","war":"1390","wuu":"1390年","xmf":"1390","zh":"1390年","zh-min-nan":"1390 nî","zh-yue":"1390年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"ऑट्टोमन साम्राज्याने अनातोलियामधील फिलाडेल्फिया हे शेवटचे बायझेन्टाइन शहर जिंकून घेतले.\n\nएप्रिल १९ - रॉबर्ट तिसरा, स्कॉटलंडचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १३९० वर्ग:इ.स.च्या १३९० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऑट्टोमन साम्राज्याने अनातोलियामधील फिलाडेल्फिया हे शेवटचे बायझेन्टाइन शहर जिंकून घेतले.","translated_text":"Philadelphia, Anatolia, was the last Byzantine city conquered by the Ottoman Empire.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १९ - रॉबर्ट तिसरा, स्कॉटलंडचा राजा.","translated_text":"April 19 - Robert III, King of Scotland.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३९० वर्ग:इ.स.च्या १३९० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1390: Years of the 1390s C.E. Class: Years of the 14th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३२०","wikicode":"{{वर्षपेटी|1320}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n* [[इंग्लंड]]मध्ये बहुसंख्य [[घोडा|घोडे]] फार्सीन नावाच्या रोगाला बळी पडले.<ref>{{Cite book|title=Agricultural Records|last=Stratton|first=J.M.|publisher=John Baker|year=1969|isbn=0-212-97022-4}}</ref>\n\n==जन्म==\n* [[एप्रिल १९]] - [[पेद्रो पहिला, पोर्तुगाल]]चा राजा.\n\n==मृत्यू==\n* [[जुलै २०]] - [[ओशिन, आर्मेनिया]]चा राजा.\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{ संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:इ.स. १३२०]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३२० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"2e7b81485e602e3205b261ea936ec5c2857f27f8dc011a0aff4b8131e1bdda51","last_revision":"2023-01-22T21:03:01Z","first_revision":"2006-04-19T17:17:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.940448","cross_lingual_links":{"ab":"1320","af":"1320","als":"1320","am":"1320 እ.ኤ.አ.","an":"1320","ar":"1320","arz":"1320","ast":"1320","avk":"1320","az":"1320","azb":"۱۳۲۰ (میلادی)","ban":"1320","bar":"1320","be":"1320","be-x-old":"1320","bg":"1320","bn":"১৩২০","bpy":"মারি ১৩২০","br":"1320","bs":"1320.","ca":"1320","cdo":"1320 nièng","ceb":"1320","ckb":"١٣٢٠","crh":"1320","cs":"1320","cv":"1320","cy":"1320","da":"1320","de":"1320","diq":"1320","el":"1320","eml":"1320","en":"1320","eo":"1320","es":"1320","et":"1320","eu":"1320","fa":"۱۳۲۰ (میلادی)","fi":"1320","fo":"1320","fr":"1320","fy":"1320","ga":"1320","gan":"1320年","gcr":"1320","gd":"1320","gl":"1320","he":"1320","hi":"१३२०","hr":"1320.","ht":"1320 (almanak jilyen)","hu":"1320","hy":"1320","id":"1320","ilo":"1320","io":"1320","is":"1320","it":"1320","ja":"1320年","jv":"1320","ka":"1320","kk":"1320 жыл","ko":"1320년","la":"1320","lb":"1320","lij":"1320","lmo":"1320","lt":"1320 m.","lv":"1320. gads","mai":"१३२०","map-bms":"1320","mdf":"1320","mg":"1320","mhr":"1320","mi":"1320","min":"1320","mk":"1320","mrj":"1320 и","ms":"1320","my":"၁၃၂၀","mzn":"۱۳۲۰","nah":"1320","nap":"1320","nds":"1320","new":"सन् १३२०","nl":"1320","nn":"1320","nb":"1320","nrm":"1320","nso":"1320","oc":"1320","olo":"1320","or":"୧୩୨୦","os":"1320-æм аз","pi":"१३२०","pl":"1320","pnb":"1320","pt":"1320","qu":"1320","ro":"1320","ru":"1320 год","rue":"1320","sa":"१३२०","sah":"1320","scn":"1320","sd":"1320ع","se":"1320","sh":"1320.","shn":"1320","sk":"1320","sl":"1320","smn":"1320","sq":"1320","sr":"1320","su":"1320","sv":"1320","sw":"1320","tg":"Соли 1320","th":"พ.ศ. 1863","tk":"1320","tl":"1320","tly":"1320","tr":"1320","tt":"1320 ел","uk":"1320","ur":"1320ء","uz":"1320","vec":"1320","vi":"1320","vls":"1320","war":"1320","wuu":"1320年","xmf":"1320","zh":"1320年","zh-min-nan":"1320 nî","zh-yue":"1320年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"इंग्लंडमध्ये बहुसंख्य घोडे फार्सीन नावाच्या रोगाला बळी पडले.\n\nएप्रिल १९ - पेद्रो पहिला, पोर्तुगालचा राजा.\n\nजुलै २० - ओशिन, आर्मेनियाचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १३२० वर्ग:इ.स.च्या १३२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इंग्लंडमध्ये बहुसंख्य घोडे फार्स��न नावाच्या रोगाला बळी पडले.","translated_text":"In England, the majority of horses suffered from a disease called farcine.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{Cite book|title=Agricultural Records|last=Stratton|first=J.M.|publisher=John Baker|year=1969|isbn=0-212-97022-4}}</ref>","char_index":60,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १९ - पेद्रो पहिला, पोर्तुगालचा राजा.","translated_text":"April 19 - Pedro I, king of Portugal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जुलै २० - ओशिन, आर्मेनियाचा राजा.","translated_text":"July 20 - Oshin, King of Armenia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३२० वर्ग:इ.स.च्या","translated_text":"1320 C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Years of the 1320s: years of the 14th century CE: years of the 2nd millennium CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"इंग्लंडमध्ये बहुसंख्य घोडे फार्सीन नावाच्या रोगाला बळी पडले.","translated_text":"In England, the majority of horses suffered from a disease called farcine.","citations":[{"content":"<ref>{{Cite book|title=Agricultural Records|last=Stratton|first=J.M.|publisher=John Baker|year=1969|isbn=0-212-97022-4}}</ref>","char_index":60,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"बिहारमधील जिल्हे","wikicode":"[[चित्र:BiharDistricts hi.svg|400 px|इवलेसे|बिहारमधील जिल्हे]]\n[[भारत|भारताचे]] [[बिहार]] राज्य ९ प्रशासकीय विभागांत विभागले गेले आहे. सर्व विभागांत मिळून एकूण ३८ जिल्हे आहेत. \n\n{| class=\"wikitable sortable plainrowheaders\"\n! width=\"8%\" | संकेत\n! width=\"20%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)  \t \n! width=\"15%\" | क्षेत्रफळ (किमी²) \t \n! width=\"20%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tAW|| [[अरवल जिल्हा|अरवल]]|| [[अरवल (बिहार)|अरवल]]|| ६,९९,०००|| ६३७|| ९१८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tAR|| [[अरारिया जिल्हा|अरारिया]]|| [[अरारिया]]|| २१,२४,८३१|| २,८२९|| ७५१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tAU|| [[औरंगाबाद जिल्हा, बिहार|औरंगाबाद]]|| [[औरंगाबाद, बिहार|औरंगाबाद]]|| २०,०४,९६०|| ३,३०३|| ६०७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBA|| [[बांका जिल्हा|बांका]]|| [[बांका]]|| १६,०८,७७८|| ३,०१८|| ५३३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBE|| [[बेगुसराई जिल्हा|बेगुसराई]]|| [[बेगुसराई]]|| २३,४२,९८९|| १,९१७|| १,२२२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBG|| [[भागलपुर जिल्हा|भागलपुर]]|| [[भागलपुर]]|| २४,३०,३३��|| २,५६९|| ९४६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBJ||[[भोजपुर जिल्हा|भोजपुर]]|| [[अरा]]|| २२,३३,४१५|| २,४७३|| ९०३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBU|| [[बक्सर जिल्हा|बक्सर]]|| [[बक्सर]]|| १४,०३,४६२|| १,६२४|| ८६४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tDA|| [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा]]|| [[दरभंगा]]|| ३२,८५,४७३|| २,२७८|| १,४४२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tEC|| [[पूर्व चम्पारण जिल्हा|पूर्व चम्पारण]]|| [[मोतीहारी]]|| ३९,३३,६३६|| ३,९६९|| ९९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tGA|| [[गया जिल्हा|गया]]|| [[गया]]|| ३४,६४,९८३|| ४,९७८|| ६९६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tGO|| [[गोपालगंज जिल्हा|गोपालगंज]]|| [[गोपालगंज]]|| २१,४९,३४३|| २,०३३|| १,०५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tJA|| [[जमुई जिल्हा|जमुई]]|| [[जमुई]]|| १३,९७,४७४|| ३,०९९|| ४५१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tJE|| [[जहानाबाद जिल्हा|जहानाबाद]]|| [[जहानाबाद]]|| १५,११,४०६|| १,५६९|| ९६३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKH|| [[खगरिया जिल्हा|खगरिया]]|| [[खगरिया]]|| १२,७६,६७७|| १,४८६|| ८५९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKI|| [[किशनगंज जिल्हा|किशनगंज]]|| [[किशनगंज]]|| १२,९४,०६३|| १,८८४|| ६८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKM|| [[कैमुर जिल्हा|कैमुर]]|| [[भबुआ]]|| १२,८४,५७५|| ३,३६३|| ३८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKT|| [[कटिहार जिल्हा|कटिहार]]|| [[कटिहार]]|| २३,८९,५३३|| ३,०५६|| ७८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tLA|| [[लखीसराई जिल्हा|लखीसराई]]|| [[लखीसराई]]|| ८,०१,१७३|| १,२२९|| ६५२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMB|| [[मधुबनी जिल्हा|मधुबनी]]|| [[मधुबनी]]|| ३५,७०,६५१|| ३,५०१|| १,०२०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMG|| [[मुंगेर जिल्हा|मुंगेर]]|| [[मुंगेर]]|| ११,३५,४९९|| १,४१९|| ८००\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMP|| [[माधेपुरा जिल्हा|माधेपुरा]]|| [[माधेपुरा]]|| १५,२४,५९६|| १,७८७|| ८५३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMZ|| [[मुझफ्फरपुर जिल्हा|मुझफ्फरपुर]]|| [[मुझफ्फरपुर]]|| ३७,४३,८३६|| ३,१७३|| १,१८०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tNL|| [[नालंदा जिल्हा|नालंदा]]|| [[बिहार शरीफ]]|| २३,६८,३२७|| २,३५४|| १,००६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tNW|| [[नवदा जिल्हा|नवदा]]|| [[नवदा]]|| १८,०९,४२५|| २,४९२|| ७२६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tPA|| [[पटना जिल्हा|पाटणा]]|| [[पटना|पाटणा]]|| ४७,०९,८५१|| ३,२०२|| १,४७१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tPU|| [[पुर्णिया जिल्हा|पुर्णिया]]|| [[पुर्णिया]]|| २५,४०,७८८|| ३,२२८|| ७८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tRO|| [[रोहतास जिल्हा|रोहतास]]|| [[सुसाराम]]|| २४,४८,७६२|| ३,८५०|| ६३६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSH|| [[सहर्सा जिल्हा|सहर्सा]]|| [[सहर्सा]]|| १५,०६,४१८|| १,७०२|| ८८५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSM|| [[समस्तीपुर जिल्हा|समस्तीपुर]]|| [[समस्तीपुर]]|| ३४,१३,४१३|| २,९०५|| १,१७५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSO|| [[शिवहर जिल्हा|शिवहर]]|| [[शिवहर]]|| ५,१४,२८८|| ४४३|| १,१६१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSP|| [[शेखपुरा जिल्हा|शेखपुरा]]|| [[शेखपुरा]]|| ५,२५,१३७|| ६८९|| ७६२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSR|| [[सरन जिल्हा|सरन]]|| [[छप्रा]]|| ३२,५१,४७४|| २,६४१|| १,२३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tST|| [[सीतामढी जिल्हा|सीतामढी]]|| [[सीतामढी]]|| २६,६९,८८७|| २,१९९|| १,२१४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSU|| [[सुपौल जिल्हा|सुपौल]]|| [[सुपौल]]|| १७,४५,०६९|| २,४१०|| ७२४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSW|| [[शिवन जिल्हा|शि���न]]|| [[शिवन]]|| २७,०८,८४०|| २,२१९|| १,२२१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tVA|| [[वैशाली जिल्हा|वैशाली]]|| [[हाजीपुर]]|| २७,१२,३८९|| २,०३६|| १,३३२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tWC|| [[पश्चिम चम्पारण जिल्हा|पश्चिम चम्पारण]]|| [[बेट्टिया]]|| ३०,४३,०४४|| ५,२२९|| ५८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"4d5d911c32ee09ad8883baf856e22b4e94d51dd41f818f7278d3379ce793060f","last_revision":"2023-01-28T15:43:35Z","first_revision":"2006-04-19T19:57:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:41.996667","cross_lingual_links":{"anp":"बिहार क जिला सिनी","bh":"बिहार के जिला सभ के लिस्ट","bn":"বিহারের জেলাসমূহের তালিকা","ca":"Llista de districtes de Bihar","en":"List of districts of Bihar","es":"Anexo:Distritos de Bihar","fr":"Liste des districts du Bihar","hi":"बिहार के जिले","hif":"Bihar (India) ke districts ke suchi","ml":"ബീഹാറിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Bihar","ne":"बिहारका जिल्लाहरू","new":"बिहारया जिल्ला","nb":"Distrikter i Bihar","pt":"Lista de distritos de Bihar","ru":"Список округов Бихара","sa":"बिहारराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts in Bihar","ta":"பிகார் மாவட்டப் பட்டியல்","te":"బీహార్ జిల్లాల జాబితా","ur":"بہار کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ბიჰარიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"比哈尔邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"भारताचे बिहार राज्य ९ प्रशासकीय विभागांत विभागले गेले आहे. सर्व विभागांत मिळून एकूण ३८ जिल्हे आहेत.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताचे बिहार राज्य ९ प्रशासकीय विभागांत विभागले गेले आहे.","translated_text":"The Indian state of Bihar is divided into 9 administrative divisions.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व विभागांत मिळून एकूण ३८ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are a total of 38 districts in all departments.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable plainrowheaders\"\n! width=\"8%\" | संकेत\n! width=\"20%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)  \t \n! width=\"15%\" | क्षेत्रफळ (किमी²) \t \n! width=\"20%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tAW|| [[अरवल जिल्हा|अरवल]]|| [[अरवल (बिहार)|अरवल]]|| ६,९९,०००|| ६३७|| ९१८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tAR|| [[अरारिया जिल्हा|अरारिया]]|| [[अरारिया]]|| २१,२४,८३१|| २,८२९|| ७५१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tAU|| [[औरंगाबाद जिल्हा, बिहार|औरंगाबाद]]|| [[औरंगाबाद, बिहार|औरंगाबाद]]|| २०,०४,९६०|| ३,३०३|| ६०७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBA|| [[बांका जिल्हा|बांका]]|| [[बांका]]|| १६,०८,७७८|| ३,०१८|| ५३३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBE|| [[बेगुसराई जिल्हा|बेगुसराई]]|| [[बेगुसराई]]|| २३,४२,९८९|| १,९१७|| १,२२२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBG|| [[भागलपुर जिल्हा|भागलपुर]]|| [[भागलपुर]]|| २४,३०,३३१|| २,५६९|| ९४६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBJ||[[भोजपुर जिल्हा|भोजपुर]]|| [[अरा]]|| २२,३३,४१५|| २,४७३|| ९०३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tBU|| [[बक्सर जिल्हा|बक्सर]]|| [[बक्सर]]|| १४,०३,४६२|| १,६२४|| ८६४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tDA|| [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा]]|| [[दरभंगा]]|| ३२,८५,४७३|| २,२७८|| १,४४२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tEC|| [[पूर्व चम्पारण जिल्हा|पूर्व चम्पारण]]|| [[मोतीहारी]]|| ३९,३३,६३६|| ३,९६९|| ९९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tGA|| [[गया जिल्हा|गया]]|| [[गया]]|| ३४,६४,९८३|| ४,९७८|| ६९६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tGO|| [[गोपालगंज जिल्हा|गोपालगंज]]|| [[गोपालगंज]]|| २१,४९,३४३|| २,०३३|| १,०५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tJA|| [[जमुई जिल्हा|जमुई]]|| [[जमुई]]|| १३,९७,४७४|| ३,०९९|| ४५१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tJE|| [[जहानाबाद जिल्हा|जहानाबाद]]|| [[जहानाबाद]]|| १५,११,४०६|| १,५६९|| ९६३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKH|| [[खगरिया जिल्हा|खगरिया]]|| [[खगरिया]]|| १२,७६,६७७|| १,४८६|| ८५९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKI|| [[किशनगंज जिल्हा|किशनगंज]]|| [[किशनगंज]]|| १२,९४,०६३|| १,८८४|| ६८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKM|| [[कैमुर जिल्हा|कैमुर]]|| [[भबुआ]]|| १२,८४,५७५|| ३,३६३|| ३८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tKT|| [[कटिहार जिल्हा|कटिहार]]|| [[कटिहार]]|| २३,८९,५३३|| ३,०५६|| ७८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tLA|| [[लखीसराई जिल्हा|लखीसराई]]|| [[लखीसराई]]|| ८,०१,१७३|| १,२२९|| ६५२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMB|| [[मधुबनी जिल्हा|मधुबनी]]|| [[मधुबनी]]|| ३५,७०,६५१|| ३,५०१|| १,०२०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMG|| [[मुंगेर जिल्हा|मुंगेर]]|| [[मुंगेर]]|| ११,३५,४९९|| १,४१९|| ८००\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMP|| [[माधेपुरा जिल्हा|माधेपुरा]]|| [[माधेपुरा]]|| १५,२४,५९६|| १,७८७|| ८५३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tMZ|| [[मुझफ्फरपुर जिल्हा|मुझफ्फरपुर]]|| [[मुझफ्फरपुर]]|| ३७,४३,८३६|| ३,१७३|| १,१८०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tNL|| [[नालंदा जिल्हा|नालंदा]]|| [[बिहार शरीफ]]|| २३,६८,३२७|| २,३५४|| १,००६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tNW|| [[नवदा जिल्हा|नवदा]]|| [[नवदा]]|| १८,०९,४२५|| २,४९२|| ७२६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tPA|| [[पटना जिल्हा|पाटणा]]|| [[पटना|पाटणा]]|| ४७,०९,८५१|| ३,२०२|| १,४७१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tPU|| [[पुर्णिया जिल्हा|पुर्णिया]]|| [[पुर्णिया]]|| २५,४०,७८८|| ३,२२८|| ७८७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tRO|| [[रोहतास जिल्हा|रोहतास]]|| [[सुसाराम]]|| २४,४८,७६२|| ३,८५०|| ६३६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSH|| [[सहर्सा जिल्हा|सहर्सा]]|| [[सहर्सा]]|| १५,०६,४१८|| १,७०२|| ८८५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSM|| [[समस्तीपुर जिल्हा|समस्तीपुर]]|| [[समस्तीपुर]]|| ३४,१३,४१३|| २,९०५|| १,१७५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSO|| [[शिवहर जिल्हा|शिवहर]]|| [[शिवहर]]|| ५,१४,२८८|| ४४३|| १,१६१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSP|| [[शेखपुरा जिल्हा|शेखपुरा]]|| [[शेखपुरा]]|| ५,२५,१३७|| ६८९|| ७६२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSR|| [[सरन जिल्हा|सरन]]|| [[छप्रा]]|| ३२,५१,४७४|| २,६४१|| १,२३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tST|| [[सीतामढी जिल्हा|सीतामढी]]|| [[सीतामढी]]|| २६,६९,८८७|| २,१९९|| १,२१४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSU|| [[सुपौल जिल्हा|सुपौल]]|| [[सुपौल]]|| १७,४५,०६९|| २,४१०|| ७२४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tSW|| [[शिवन जिल्हा|शिवन]]|| [[शिवन]]|| २७,०८,८४०|| २,२१९|| १,२२१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tVA|| [[वैशाली जिल्हा|वैशाली]]|| [[हाजीपुर]]|| २७,१२,३८९|| २,०३६|| १,३३२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|\tWC|| [[पश्चिम चम्पारण जिल्हा|पश्चिम चम्पारण]]|| [[बेट्टिया]]|| ३०,४३,०४४|| ५,२२९|| ५८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Bihar Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अरारिया जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अरारिया जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अरारिया जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Araria.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = पुर्णिया विभाग\n|मुख्यालयाचे_नाव                = अरारिया\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २८३०\n|लोकसंख्या_एकूण         = २८०६२००\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९९२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३.१\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अरारिया (लोकसभा मतदारसंघ)|अरारिया]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = प्रदीपकुमार सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://araria.bih.nic.in/\n}}\n''हा लेख अरारिया जिल्ह्याविषयी आहे. [[अरारिया]] शहराबद्दलचा लेख [[अरारिया|येथे]] आहे.''\n\n'''अरारिया''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[अरारिया]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अरारिया जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"be02ac8192e9cf88fb3f579f059149dcc21d499ed7fd7160d05d7807f8b06123","last_revision":"2022-09-06T11:14:52Z","first_revision":"2006-04-19T21:49:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.060535","cross_lingual_links":{"anp":"अररिया जिला","as":"অৰৰিয়া জিলা","awa":"अररिया जिला","bh":"अररिया जिला","bn":"আরারিয়া জেলা","ceb":"Araria (distrito sa Indiya)","da":"Araria (distrikt)","de":"Araria (Distrikt)","en":"Araria district","es":"Distrito de Araria","eu":"Araria barrutia","fa":"بخش آراریا","fr":"District d'Araria","gu":"અરરિયા જિલ્લો","hi":"अररिया जिला","it":"Distretto di Araria","mai":"अररिया जिला","ne":"अररिया जिल्ला","new":"अररिया जिल्ला","nl":"Araria (district)","nb":"Araria (distrikt)","pnb":"ضلع اراریا","ru":"Арария (округ)","sa":"अररियामण्डलम्","sat":"ᱟᱨᱟᱨᱤᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Araria (distrikt)","ta":"அரரியா மாவட்டம்","te":"అరారియా జిల్లా","ur":"ضلع ارریہ","vi":"Araria (huyện)","zh":"阿拉里亚县","zh-min-nan":"Araria (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख अरारिया जिल्ह्याविषयी आहे. अरारिया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nअरारिया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र अरारिया येथे आहे.\n\nवर्ग:अरारिया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अरारिया जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अरारिया जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Araria.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = पुर्णिया विभाग\n|मुख्यालयाचे_नाव                = अरारिया\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २८३०\n|लोकसंख्या_एकूण         = २८०६२००\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९९२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३.१\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अरारिया (लोकसभा मतदारसंघ)|अरारिया]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = प्रदीपकुमार सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://araria.bih.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख अरारिया जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Araria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अरारिया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Araria.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अरारिया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Araria is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र अरारिया येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Araria.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अरारिया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Araria District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"औरंगाबाद जिल्हा, बिहार","wikicode":"{{हा लेख|[[बिहार|बिहारमधील]] औरंगाबाद जिल्हा|औरंगाबाद जिल्हा (निःसंदिग्धीकरण)}}\n\n'''औरंगाबाद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[औरंगाबाद, बिहार|औरंगाबाद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"455adbd7b448104eff334d3c8195998c186450f3ba2368ed3ce943551a2c26ca","last_revision":"2017-07-24T18:15:00Z","first_revision":"2006-04-19T21:51:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.118178","cross_lingual_links":{"anp":"औरंगाबाद जिला","ar":"منطقة أورنك آباد (بيهار)","arz":"اورانجاباد","as":"ঔৰংগাবাদ জিলা, বিহাৰ","awa":"औरंगाबाद जिला (बिहार)","bh":"औरंगाबाद जिला, बिहार","bn":"ঔরঙ্গাবাদ জেলা, বিহার","ceb":"Aurangābād (distrito)","de":"Aurangabad (Distrikt, Bihar)","en":"Aurangabad district, Bihar","es":"Distrito de Aurangabad (Bihar)","fa":"بخش اورنگ‌آباد (بیهار)","fr":"District d'Aurangabad (Bihar)","gu":"ઔરંગાબાદ જિલ્લો (બિહાર)","hi":"औरंग���बाद जिला, बिहार","it":"Distretto di Aurangabad (Bihar)","mai":"औरङ्गाबाद जिला, बिहार","ml":"ഔറംഗബാദ് ജില്ല, ബീഹാർ","ne":"औरंगाबाद जिल्ला, बिहार","new":"औरंगाबाद जिल्ला, बिहार","nb":"Aurangabad (distrikt i Bihar)","ru":"Аурангабад (округ, Бихар)","sa":"औरङ्गाबादमण्डलम्, बिहार","sat":"ᱚᱣᱨᱚᱝᱜᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱤᱦᱟᱨ","sv":"Aurangabad (distrikt i Bihar)","ta":"அவுரங்காபாத் மாவட்டம், பீகார்","te":"ఔరంగాబాద్ జిల్లా (బీహార్)","ur":"ضلع اورنگ آباد","vi":"Aurangabad (huyện)","zh":"奧蘭加巴德縣"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"औरंगाबाद हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र औरंगाबाद येथे आहे.\n\nवर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"औरंगाबाद हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Aurangabad is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र औरंगाबाद येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Aurangabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Orangabad district, Bihar Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बांका जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बांका जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बांका जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Banka.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = [[भागलपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = बांका\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०१९\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०२९३३९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६७२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६०.१२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री. दीपक आनंद\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बांका (लोकसभा मतदारसंघ)|बांका]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = पुतुल कुमारी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://banka.bih.nic.in/\n}}\n''हा लेख बिहार राज्यातील बांका जिल्ह्याविषयी आहे. [[बांका]] शहराबद्दलचा लेख [[बांका|येथे]] आहे.''\n\n'''बांका''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बांका]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[��र्ग:बांका जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"dad3f0b6cc588c9844bca3880dae1a1594b98a5afde36169a16669c26ae32e72","last_revision":"2017-07-24T18:13:53Z","first_revision":"2006-04-19T21:53:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.173722","cross_lingual_links":{"anp":"बांका जिला","awa":"बांका जिला","bh":"बाँका जिला","bn":"বাঁকা জেলা","ca":"Districte de Banka","ceb":"Banka (distrito)","de":"Banka (Distrikt)","en":"Banka district","es":"Distrito de Banka","eu":"Banka barrutia","fa":"بخش بانکا","fr":"District de Banka","hi":"बाँका जिला","it":"Distretto di Banka","mai":"बाँका जिला","ne":"बाँका जिल्ला","new":"बाँका जिल्ला","nl":"Banka (district)","nb":"Banka (distrikt)","pnb":"ضلع بانکا","ru":"Банка (округ, Индия)","sa":"बाङ्कामण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱸᱠᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Banka (distrikt)","ta":"பாங்கா மாவட்டம்","te":"బంకా జిల్లా","ur":"بانکا ضلع","vi":"Banka (huyện)","zh":"班卡縣","zh-min-nan":"Banka (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील बांका जिल्ह्याविषयी आहे. बांका शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nबांका हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बांका येथे आहे.\n\nवर्ग:बांका जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बांका जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बांका जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Banka.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = [[भागलपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = बांका\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०१९\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०२९३३९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६७२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६०.१२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री. दीपक आनंद\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[बांका (लोकसभा मतदारसंघ)|बांका]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = पुतुल कुमारी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://banka.bih.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील बांका जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Bangka district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बांका शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Banka.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांका हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Banka is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बांका येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Bangalore.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बांका जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Banka district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बेगुसराई जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील बेगुसराई जिल्ह्याविषयी आहे. [[बेगुसराई]] शहराबद्दलचा लेख [[बेगुसराई|येथे]] आहे.''\n\n'''बेगुसराई''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बेगुसराई]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बेगुसराई जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"5dbb9381b279cad830454d36f9ede44f23aa8b9b1c52167af3cf5bb473562206","last_revision":"2014-02-14T07:39:07Z","first_revision":"2006-04-19T21:53:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.229158","cross_lingual_links":{"anp":"बेगूसराय जिला","awa":"बेगुसराय जिला","bh":"बेगूसराय जिला","bn":"বেগুসরাই জেলা","ca":"Districte de Begusarai","ceb":"Begusarāi","de":"Begusarai (Distrikt)","en":"Begusarai district","es":"Distrito de Begusarai","eu":"Begusarai barrutia","fa":"بخش بگوسرای","fr":"District de Begusarai","gu":"બેગૂસરાય જિલ્લો","hi":"बेगूसराय जिला","it":"Distretto di Begusarai","mai":"बेगूसराय जिला","ne":"बेगूसराय जिल्ला","new":"बेगूसराय जिल्ला","nl":"Begusarai (district)","nb":"Begusarai (distrikt)","pnb":"ضلع بیگوسرائ","ru":"Бегусарай (округ)","sa":"बेगूसरायमण्डलम्","sat":"ᱵᱮᱜᱩᱥᱚᱨᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Begusarai (distrikt)","ta":"பேகூசராய் மாவட்டம்","te":"బేగుసరాయ్ జిల్లా","ur":"بیگو سرائے ضلع","vi":"Begusarai (huyện)","zh":"貝古薩萊縣","zh-min-nan":"Begusarai (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील बेगुसराई जिल्ह्याविषयी आहे. बेगुसराई शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nबेगुसराई हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बेगुसराई येथे आहे.\n\nवर्ग:बेगुसराई जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील बेगुसराई जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Begusarai district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बेगुसराई शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Begusarai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बेगुसराई हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Begusarai is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बेगुसराई येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Begusarai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बेगुसराई जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Begusarai District Category:Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भागलपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = भागलपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = (भागलपुर जिला) (ভাগলপুর জিল্লা )\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Bhagalpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = [[भागलपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भागलपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २५७०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०३२२२६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ११८०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६४.९६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =प्रेमसिंग मीना\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भागलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|भागलपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[सय्यद शाहनवाझ हुसेन]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ११६६\n|संकेतस्थळ                      = http://bhagalpur.bih.nic.in/v3/BhagalpurDistrict_v3.html\n}}\n''हा लेख बिहार राज्यातील भागलपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[भागलपुर]] शहराबद्दलचा लेख [[भागलपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''भागलपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[भागलपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भागलपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"57cebad4a81b1cd7f03ed8101d246bc24273e45a0e6b204fe4a0b33d8d900ac3","last_revision":"2022-11-11T14:09:24Z","first_revision":"2006-04-19T21:53:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.310580","cross_lingual_links":{"anp":"भागलपुर जिला","awa":"मागलपुर जिला","bh":"भागलपुर जिला","bn":"ভাগলপুর জেলা","ca":"Districte de Bhagalpur","ceb":"Bhāgalpur (distrito)","de":"Bhagalpur (Distrikt)","en":"Bhagalpur district","es":"Distrito de Bhagalpur","eu":"Bhagalpur barrutia","fa":"بخش باگالپور (هند)","fr":"District de Bhagalpur","gu":"ભાગલપુર જિલ્લો","hi":"भागलपुर जिला","it":"Distretto di Bhagalpur","mai":"भागलपुर जिला","ne":"भागलपुर जिल्ला","new":"भागलपुर जिल्ला","nl":"Bhagalpur (district)","nb":"Bhagalpur (distrikt)","oc":"Districte de Bhagalpur","pnb":"ضلع بھاگلپور","ru":"Бхагалпур (округ)","sa":"भागलपुरमण्डलम्","sat":"ᱵᱷᱟᱜᱚᱞᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bhagalpur (distrikt)","ta":"பாகல்பூர் மாவட்டம்","te":"భాగల్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع بھاگلپور","vi":"Bhagalpur (huyện)","zh":"巴加爾布爾縣","zh-min-nan":"Bhagalpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील भागलपूर जिल्ह्याविषयी आहे. भागलपुर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nभागलपूर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र भागलपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:भागलपूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = भागलपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = (भागलपुर जिला) (ভাগলপুর জিল্লা )\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Bhagalpur.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_ना���           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = [[भागलपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भागलपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २५७०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०३२२२६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ११८०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६४.९६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =प्रेमसिंग मीना\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भागलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|भागलपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[सय्यद शाहनवाझ हुसेन]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ११६६\n|संकेतस्थळ                      = http://bhagalpur.bih.nic.in/v3/BhagalpurDistrict_v3.html\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील भागलपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Bhagalpur district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भागलपुर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Bhagalpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भागलपूर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bhagalpur is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र भागलपुर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Bhagalpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भागलपूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bagalpur district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बक्सर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील बक्सर जिल्ह्याविषयी आहे. [[बक्सर]] शहराबद्दलचा लेख [[बक्सर|येथे]] आहे.''\n\n'''बक्सर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बक्सर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बक्सर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"1107e8e6c323ef36fba6dd0eeadc01cc95b5befa4ab34cb0f87fb400284d076f","last_revision":"2017-07-24T18:13:58Z","first_revision":"2006-04-19T21:54:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.369429","cross_lingual_links":{"anp":"बक्सर जिला","awa":"बक्सर जिला","bh":"बगसर जिला","bn":"বক্সার জেলা","ceb":"Buxar (distrito)","de":"Buxar (Distrikt)","en":"Buxar district","es":"Distrito de Buxar","fa":"بخش بوکسار","fr":"District de Buxar","gu":"બક્સર જિલ્લો","hi":"बक्सर जिला","it":"Distretto di Buxar","mai":"बक्सर जिला","ne":"बक्सर जिल्ला","new":"बक्सर जिल्ला","nl":"Buxar (district)","nb":"Buxar (distrikt)","pnb":"ضلع بکسر","ru":"Буксар (округ)","sa":"बक्सरमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱠᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Buxar (distrikt)","ta":"பக்சர் மாவட்டம்","te":"బక్సర్ జిల్లా","ur":"بکسر ضلع","vi":"Buxar (huyện)","zh":"布克薩爾縣","zh-min-nan":"Buxar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील बक्सर जिल्ह्याविषयी आहे. बक्सर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nबक्सर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बक्सर येथे आहे.\n\nवर्ग:बक्सर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील बक्सर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Buxar district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बक्सर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Buxar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बक्सर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Buxar is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बक्सर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Buxar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बक्सर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Boksar district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दरभंगा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील दरभंगा जिल्ह्याविषयी आहे. [[दरभंगा]] शहराबद्दलचा लेख [[दरभंगा|येथे]] आहे.''\n\n'''दरभंगा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[दरभंगा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दरभंगा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"9dda725d668daa6bc6ffeeb5e84463dbee5308b1f85730e41848f81c39264d6b","last_revision":"2017-07-24T18:14:24Z","first_revision":"2006-04-19T21:55:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.431470","cross_lingual_links":{"anp":"दरभंगा जिला","awa":"दरभंगा जिला","bh":"दरभंगा जिला","bn":"দ্বারভাঙা জেলা","ca":"Districte de Darbhanga","ceb":"Darbhanga (distrito)","de":"Darbhanga (Distrikt)","en":"Darbhanga district","es":"Distrito de Darbhanga","eu":"Darbhanga barrutia","fa":"بخش دربنگا","fr":"District de Darbhanga","gu":"દરભંગા જિલ્લો","hi":"दरभंगा जिला","it":"Distretto di Darbhanga","mai":"दड़िभङ्गा जिला","ml":"ധർഭംഗ ജില്ല","ne":"दरभङ्गा जिल्ला","new":"दरभंगा जिल्ला","nl":"Darbhanga (district)","nb":"Darbhanga (distrikt)","oc":"Districte de Darbhanga","pnb":"ضلع دربھنگا","ru":"Дарбханга (округ)","sa":"दरभङ्गामण्डलम्","sat":"ᱫᱚᱨᱵᱷᱚᱝᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Darbhanga (distrikt)","ta":"தர்பங்கா மாவட்டம்","te":"దర్భంగా జిల్లా","ur":"دربھنگہ ضلع","vi":"Darbhanga (huyện)","zh":"達爾班加縣","zh-min-nan":"Darbhanga (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील दरभंगा जिल्ह्याविषयी आहे. दरभंगा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nदरभंगा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र दरभंगा येथे आहे.\n\nवर्ग:दरभंगा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्य���तील दरभंगा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Darbhanga district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दरभंगा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Darbhanga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दरभंगा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Darbhanga is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र दरभंगा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Darbhanga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दरभंगा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Darbhanga District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गया जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील गया जिल्ह्याविषयी आहे. [[गया]] शहराबद्दलचा लेख [[गया|येथे]] आहे.''\n\n'''गया''' हा [[भारत]]ाच्या [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[गया]] येथे आहे.\n\n== बाह्य दुवे ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गया जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"a5dcefa77df915e84f9bf164c92dda9948cab75364edf0a4621a10b8b104f487","last_revision":"2019-03-06T07:44:44Z","first_revision":"2006-04-19T21:55:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.483384","cross_lingual_links":{"anp":"गया जिला","ar":"جايا (الهند)","arz":"جايا (الهند)","awa":"गया जिला","bh":"गया जिला","bn":"গয়া জেলা","ca":"Districte de Gaya","ceb":"Gayā","de":"Gaya (Distrikt)","en":"Gaya district","es":"Distrito de Gaya","eu":"Gaya barrutia","fa":"بخش گایا","fr":"District de Gaya","gu":"ગયા જિલ્લો","hi":"गया जिला","it":"Distretto di Gaya","ja":"ガヤー県","mai":"गया जिला","ne":"गया जिल्ला","new":"गया जिल्ला","nl":"Gaya (district)","nb":"Gaya (distrikt)","oc":"Districte de Gaya","pnb":"ضلع گایا","pt":"Gaia (distrito da Índia)","ru":"Гая (округ)","sa":"गयामण्डलम्","sat":"ᱜᱟᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Gaya (distrikt)","ta":"கயா மாவட்டம்","te":"గయ జిల్లా","th":"อำเภอคยา","ur":"گیا ضلع","vi":"Gaya (huyện)","zh":"格雅縣","zh-min-nan":"Gaya (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील गया जिल्ह्याविषयी आहे. गया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nगया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र गया येथे आहे.\n\nवर्ग:गया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील गया जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Gaya district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Gaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Gaya is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र गया येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Gaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Gaya district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोपालगंज जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील गोपालगंज जिल्ह्याविषयी आहे. [[गोपालगंज]] शहराबद्दलचा लेख [[गोपालगंज|येथे]] आहे.''\n\n'''गोपालगंज''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[गोपालगंज]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गोपालगंज जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"0cf0e74db6c364e40d94dff27ee8617eb2eb90e66e0c426011e7cc1ab1dd53e4","last_revision":"2017-07-24T18:14:39Z","first_revision":"2006-04-19T21:56:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.540451","cross_lingual_links":{"anp":"गोपालगंज जिला","ar":"جوبالجانج","awa":"गोपालगंज जिला","bh":"गोपालगंज जिला","bn":"গোপালগঞ্জ জেলা, বিহার","de":"Gopalganj (Distrikt, Bihar)","en":"Gopalganj district, India","es":"Distrito de Gopalganj","fa":"بخش گوپالگانج (هند)","fr":"District de Gopalganj (Bihar)","gu":"ગોપાલગંજ જિલ્લો","hi":"गोपालगंज जिला","it":"Distretto di Gopalganj (India)","ne":"गोपालगन्ज जिल्ला","new":"गोपालगञ्ज जिल्ला","nl":"Gopalganj (district)","nb":"Gopalganj (distrikt i Bihar)","pnb":"ضلع گوپالگنج","ru":"Гопалгандж (округ, Индия)","sa":"गोपालगञ्जमण्डलम्","sat":"ᱜᱚᱯᱟᱞᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱥᱤᱧᱚᱛ","sv":"Gopalganj (distrikt i Bihar)","ta":"கோபால்கஞ்ச் மாவட்டம்","te":"గోపాల్‌గంజ్ జిల్లా","ur":"گوپال گنج ضلع، بھارت","vi":"Gopalganj (huyện)","zh":"戈巴尔根杰县","zh-min-nan":"Gopalganj (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील गोपालगंज जिल्ह्याविषयी आहे. गोपालगंज शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nगोपालगंज हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र गोपालगंज येथे आहे.\n\nवर्ग:गोपालगंज जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील गोपालगंज जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Gopalganj district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोपालगंज शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Gopalganj city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोपालगंज हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Gopalganj is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र गोपालगंज येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Gopalganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गोपालगंज जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Gopalganj District Category:Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जमुई जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील जमुई जिल्ह्याविषयी आहे. [[जमुई]] शहराबद्दलचा लेख [[जमुई|येथे]] आहे.''\n\n'''जमुई''' हा [[भारत]]ाच्या [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[जमुई]] येथे आहे. या जिल्ह्याची रचना २१ फेब्रुवारी, १९९१ रोजी [[मुंगेर जिल्हा|मुंगेर जिल्ह्यातून]] करण्यात आली.\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जमुई जिल्हा|*]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९१ मधील जन्म]]","hash":"882d7d8f5ff5da95e3d189c7e4747589fa335582022c37236e1093e9478f7e2e","last_revision":"2021-04-05T00:19:03Z","first_revision":"2006-04-19T21:56:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.613432","cross_lingual_links":{"arz":"چاموى","awa":"जमुई जिला","bh":"जमुई जिला","bn":"জামুই জেলা","ceb":"Jamui (distrito sa Indiya)","de":"Jamui (Distrikt)","en":"Jamui district","es":"Distrito de Jamui","eu":"Jamui barrutia","fa":"بخش جامویی","fr":"District de Jamui","gu":"જમુઈ જિલ્લો","hi":"जमुई जिला","it":"Distretto di Jamui","mai":"जमुई जिला","ne":"जमुई जिल्ला","new":"जमुई जिल्ला","nl":"Jamui (district)","nb":"Jamui (distrikt)","pnb":"ضلع جاموئ","ru":"Джамуи (округ)","sa":"जमुयीमण्डलम्","sat":"ᱡᱚᱢᱩᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Jamui district","ta":"ஜமூய் மாவட்டம்","te":"జమూయి జిల్లా","ur":"جموئی ضلع","vi":"Jamui (huyện)","zh":"扎穆伊縣","zh-min-nan":"Jamui (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील जमुई जिल्ह्याविषयी आहे. जमुई शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nजमुई हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र जमुई येथे आहे. या जिल्ह्याची रचना २१ फेब्रुवारी, १९९१ रोजी मुंगेर जिल्ह्यातून करण्यात आली.\n\n* वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९१ मधील जन्म\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील जमुई जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jamui district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जमुई शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jamui.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जमुई हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jamui is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र जमुई येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Jamui.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्ह्याची रचना २१ फेब्रुवारी, १९९१ रोजी मुंगेर जिल्ह्यातून करण्यात आली.","translated_text":"It was formed on 21 February 1991 from Munger District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"* वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"* Class: Districts of Bihar Class: IS","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१ मधील जन्म","translated_text":"Born in 1991","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जहाना���ाद जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील जहानाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. [[जहानाबाद]] शहराबद्दलचा लेख [[जहानाबाद|येथे]] आहे.''\n\n'''जहानाबाद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[जहानाबाद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जहानाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"bdb7895de4680e580beac9245624ba23af74cf09db4f85ebdac6dd743423cf5e","last_revision":"2017-07-24T18:14:29Z","first_revision":"2006-04-19T21:57:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.674431","cross_lingual_links":{"ar":"جيهان أباد (الهند)","arz":"جيهان اباد","awa":"जहानाबाद जिला","bh":"जहानाबाद जिला","bn":"জেহানাবাদ জেলা","ceb":"Jehanabad (distrito)","de":"Jehanabad (Distrikt)","en":"Jehanabad district","es":"Distrito de Jehanabad","eu":"Jehanabad barrutia","fa":"بخش جهان‌آباد","fr":"District de Jehanabad","gu":"જહાનાબાદ જિલ્લો","hi":"जहानाबाद जिला","it":"Distretto di Jehanabad","mai":"जहानाबाद जिला","ne":"जहानाबाद जिल्ला","new":"जहानाबाद जिल्ला","nl":"Jehanabad (district)","nb":"Jehanabad (distrikt)","oc":"Districte de Jehanabad","pnb":"ضلع جیحانآباد","ru":"Джеханабад (округ)","sa":"जहानाबादमण्डलम्","sat":"ᱡᱮᱦᱟᱱᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jehanabad (distrikt)","ta":"ஜகானாபாத் மாவட்டம்","te":"జహానాబాద్ జిల్లా","ur":"جہان آباد ضلع","vi":"Jehanabad (huyện)","zh":"杰哈纳巴德县","zh-min-nan":"Jehanabad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील जहानाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. जहानाबाद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nजहानाबाद हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र जहानाबाद येथे आहे.\n\nवर्ग:जहानाबाद जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील जहानाबाद जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Jahanabad in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जहानाबाद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jahanabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जहानाबाद हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jahanabad is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र जहानाबाद येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Jhanabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जहानाबाद जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jhanabad District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"खगरिया जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील खगरिया जिल्ह्याविषयी आहे. [[खगरिया]] शहराबद्दलचा लेख [[खगरिया|येथे]] आहे.''\n\n'''खगरिया''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्ह��� आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[खगरिया]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:खगरिया जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"f9ac9dd3a76b0ca08f9a4c6a24ea52e6a2428d336a906c20c04d800fa38827c8","last_revision":"2017-07-24T18:14:49Z","first_revision":"2006-04-19T21:57:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.735641","cross_lingual_links":{"arz":"خاجاريا","awa":"खगड़िया जिला","bh":"खगड़िया जिला","bn":"খগড়িয়া জেলা","ceb":"Khagaria (distrito)","de":"Khagaria (Distrikt)","en":"Khagaria district","es":"Distrito de Khagaria","eu":"Khagaria barrutia","fa":"بخش خاغریه","fr":"District de Khagaria","gu":"ખગડિયા જિલ્લો","hi":"खगड़िया जिला","it":"Distretto di Khagaria","mai":"खगड़िया जिला","ne":"खगडिया जिल्ला","new":"खगडिया जिल्ला","nl":"Khagaria (district)","nb":"Khagaria (distrikt)","pnb":"ضلع کھاگاریا","ru":"Кхагария (округ)","sa":"खगडियामण्डलम्","sat":"ᱠᱷᱟᱜᱟᱨᱤᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Khagaria (distrikt)","ta":"ககரியா மாவட்டம்","te":"ఖగరియా జిల్లా","ur":"کھگڑیا ضلع","vi":"Khagaria (huyện)","zh":"卡加里亞縣","zh-min-nan":"Khagaria (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील खगरिया जिल्ह्याविषयी आहे. खगरिया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nखगरिया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र खगरिया येथे आहे.\n\nवर्ग:खगरिया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील खगरिया जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Khagaria district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खगरिया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Khagariya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खगरिया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Khagaria is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र खगरिया येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Khagariya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:खगरिया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Khagariya district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"किशनगंज जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = किशनगंज जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = किशनगंज जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Kishanganj.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = पुर्णिया विभाग\n|मुख्यालयाचे_नाव                =किशनगंज\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १८८४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १६९०८४८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ८९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ��७\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[किशनगंज (लोकसभा मतदारसंघ)|किशनगंज]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = मोहमद हक\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://purnia.nic.in/\n}}\n''हा लेख बिहार राज्यातील किशनगंज जिल्ह्याविषयी आहे. [[किशनगंज]] शहराबद्दलचा लेख [[किशनगंज|येथे]] आहे.''\n\n'''किशनगंज''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[किशनगंज]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:किशनगंज जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"d035c9d68d86798fd4921c895924e203e3c2bb06be14316d6d0acea2d5c967be","last_revision":"2017-07-24T18:14:54Z","first_revision":"2006-04-19T21:58:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.791160","cross_lingual_links":{"arz":"كيشانجانچ","awa":"किशनगंज जिला","bh":"किशनगंज जिला","bn":"কিশানগঞ্জ জেলা","ceb":"Kishanganj (distrito)","de":"Kishanganj (Distrikt)","en":"Kishanganj district","es":"Distrito de Kishanganj","eu":"Kishanganj barrutia","fa":"بخش کیشنگانج","fr":"District de Kishanganj","gu":"કિશનગંજ જિલ્લો","hi":"किशनगंज जिला","it":"Distretto di Kishanganj","mai":"किशनगञ्ज जिला","ne":"किशनगन्ज जिल्ला","new":"किशनगंज जिल्ला","nl":"Kishanganj (district)","nb":"Kishanganj (distrikt)","oc":"Districte de Kishanganj","pnb":"ضلع کشنجنگ","ru":"Кишангандж (округ)","sa":"किशनगञ्जमण्डलम्","sat":"ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kishanganj (distrikt)","ta":"கிசன்கஞ்சு மாவட்டம்","te":"కిషన్‌గంజ్ జిల్లా","ur":"ضلع کشن گنج","vi":"Kishanganj (huyện)","zh":"吉申根杰县","zh-min-nan":"Kishanganj (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील किशनगंज जिल्ह्याविषयी आहे. किशनगंज शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nकिशनगंज हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र किशनगंज येथे आहे.\n\nवर्ग:किशनगंज जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = किशनगंज जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = किशनगंज जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Kishanganj.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = पुर्णिया विभाग\n|मुख्यालयाचे_नाव                =किशनगंज\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १८८४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १६९०८४८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ८९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५७\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[किशनगंज (लोकसभा मतदारसंघ)|किशनगंज]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = मोहमद हक\n|��र्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://purnia.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील किशनगंज जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kishanganj district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किशनगंज शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kishanganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"किशनगंज हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kishanganj is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र किशनगंज येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Kishanganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:किशनगंज जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Kishanganj district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कटिहार जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कटिहार जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कटिहार जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Kishanganj.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = पुर्णिया विभाग\n|मुख्यालयाचे_नाव                =कटिहार\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०५६\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०६८१४९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १००४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३.५६\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री बिरेंद्र प्रसाद यादव\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कटिहार (लोकसभा मतदारसंघ)|कटिहार]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = निखिलकुमार चौधरी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://katihar.bih.nic.in/nicweb/index.htm\n}}\n''हा लेख बिहार राज्यातील कटिहार जिल्ह्याविषयी आहे. [[कटिहार]] शहराबद्दलचा लेख [[कटिहार|येथे]] आहे.''\n\n'''कटिहार''' हा [[भारत]]ाच्या [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[कटिहार]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कटिहार जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"8349167521d4a1fb5cb12d75f61e93afd47759c0c779a5bdcaa1c4fdba561bfd","last_revision":"2019-03-06T08:50:01Z","first_revision":"2006-04-19T21:58:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.855364","cross_lingual_links":{"arz":"كاتيهار","awa":"कटिहार जिला","bh":"कटिहार जिला","bn":"কাটিহার জেলা","ceb":"Katihar (distrito)","de":"Katihar (Distrikt)","en":"Katihar district","es":"Distrito de Katihar","eu":"Katihar barrutia","fa":"بخش کتیهار","fr":"District de Katihar","gu":"કટિહાર જિલ્લો","hi":"कटिहार जिला","it":"Distretto di Katihar","mai":"कटिहार जिला","new":"कटिहार जिल्ला","nl":"Katihar (district)","nb":"Katihar (distrikt)","pa":"ਕਟਿਹਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کاتیہار","ru":"Катихар (округ)","sa":"कटिहारमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Katihar (distrikt)","ta":"கட்டிஹார் மாவட்டம்","te":"కటిహార్ జిల్లా","ur":"کٹیہار ضلع","vi":"Katihar (huyện)","zh":"格蒂哈爾縣","zh-min-nan":"Katihar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील कटिहार जिल्ह्याविषयी आहे. कटिहार शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nकटिहार हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र कटिहार येथे आहे.\n\nवर्ग:कटिहार जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कटिहार जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कटिहार जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Kishanganj.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = पुर्णिया विभाग\n|मुख्यालयाचे_नाव                =कटिहार\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०५६\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०६८१४९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १००४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३.५६\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री बिरेंद्र प्रसाद यादव\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कटिहार (लोकसभा मतदारसंघ)|कटिहार]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = निखिलकुमार चौधरी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://katihar.bih.nic.in/nicweb/index.htm\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील कटिहार जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Katihar district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कटिहार शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Katihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कटिहार हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Katihar is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कटिहार येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Katihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कटिहार जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Katihar District Category:Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लखीसराई जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील लखीसराई जिल्ह्याविषयी आहे. [[लखीसराई]] शहराबद्दलचा लेख [[लखीसराई|येथे]] आहे.''\n\n'''लखीसराई''' हा [[भारत]]ाच्या [[बिहार]] राज्��ातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[लखीसराई]] येथे आहे.\n\nया जिल्ह्याची रचना ३ जुलै, १९९४ रोजी [[मुंगेर जिल्हा|मुंगेर जिल्ह्याच्या]] लखीसराई विभागातून करण्यात आली.\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लखीसराई जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९४ मधील निर्मिती]]","hash":"0ace23792437567b2add365885f1a783488ac121aa5df4d031f09476d8ffe35a","last_revision":"2023-11-27T05:13:24Z","first_revision":"2006-04-19T22:00:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.905857","cross_lingual_links":{"anp":"लखीसराय जिला","arz":"لاخيساراى","awa":"लखीसराय जिला","bh":"लखीसराय जिला","bn":"লক্ষ্মীসরাই জেলা","ceb":"Lakhisarai (distrito sa Indiya)","de":"Lakhisarai (Distrikt)","en":"Lakhisarai district","es":"Distrito de Lakhisarai","eu":"Lakhisarai barrutia","fa":"بخش لاکیسرای","fr":"District de Lakhisarai","gu":"લખીસરાય જિલ્લો","hi":"लखीसराय जिला","it":"Distretto di Lakhisarai","mai":"लखीसराय जिला","ne":"लखीसराय जिल्ला","new":"लखीसराय जिल्ला","nl":"Lakhisarai (district)","nb":"Lakhisarai (distrikt)","pnb":"ضلع لاکھیسارائ","ru":"Лакхисарай (округ)","sa":"लखीसरायमण्डलम्","sat":"ᱞᱚᱠᱷᱤᱥᱚᱨᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Lakhisarai (distrikt)","ta":"லக்கிசராய் மாவட்டம்","te":"లఖిసరాయ్ జిల్లా","ur":"لکھی سرائے ضلع","vi":"Lakhisarai (huyện)","zh":"拉基薩萊縣","zh-min-nan":"Lakhisarai (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील लखीसराई जिल्ह्याविषयी आहे. लखीसराई शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nलखीसराई हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र लखीसराई येथे आहे.\n\nया जिल्ह्याची रचना ३ जुलै, १९९४ रोजी मुंगेर जिल्ह्याच्या लखीसराई विभागातून करण्यात आली.\n\nवर्ग:लखीसराई जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९४ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील लखीसराई जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Lakhisarai district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखीसराई शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Lakhisarai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखीसराई हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Lakhisarai is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र लखीसराई येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Lakhisrai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या जिल्ह्याची रचना ३ जुलै, १९९४ रोजी मुंगेर जिल्ह्याच्या लखीसराई विभागातून करण्यात आली.","translated_text":"It was formed on 3 July 1994 from the Lakhisarai division of Munger district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लखीसराई जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Lakhisarai District Class: Districts of Bihar Class: ES","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९४ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1994.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मधुबनी जिल्हा","wikicode":"{{Maplink|type=shape|text=मधुबनी जिल्ह्याचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = मधुबनी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Bihar_district_location_map_Madhubani.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[मधुबनी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = ३\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३५०१\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४४,८७,३७९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १३००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = ९२६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मधुबनी (लोकसभा मतदारसंघ)|मधुबनी]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[अशोक कुमार यादव]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = https://madhubani.nic.in/\n}}\n[[चित्|250 px|इवलेसे|[[मधुबनी चित्रशैली]]चा एक नमुना]]\n'''मधुबनी जिल्हा''' हा [[बिहार]]च्या ३८ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे. १९७२ साली शेजारील [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा जिल्ह्याचे]] विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला. मधुबनी जिल्हा बिहारच्या उत्तर भागात भारत-[[नेपाळ]]च्या सीमेलगत वसला असून [[मधुबनी]] येथे त्याचे मुख्यालय आहे. २०११ साली मधुबनी जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ४५ लाख होती. मधुबनी हा भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी एक असून ह्या जिल्ह्याला केंद्र सरकारकडून मदत मिळत आहे.\n\n[[मधुबनी चित्रशैली]] ह्या जगप्रसिद्ध चित्रकलेचा उगम मधुबनी परिसरामध्येच झाला. आजच्या घडीला मधुबनी चित्रांची विक्री व निर्यात हा येथील एक प्रमुख व्यवसाय आहे. [[राष्ट्रीय महामार्ग २७]] हा येथून धावणारा प्रमुख महामार्ग आहे. [[जयनगर]] हे भारत-नेपाळ सीमेजवळील एक नगर रेल्वेचे टर्मिनस आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[https://madhubani.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मधुबनी जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"59f6727d88b417bb7ac9f97fc88ee5d21c008bb059758a5c91b41a3f2f97ac7e","last_revision":"2022-03-30T18:08:22Z","first_revision":"2006-04-19T22:01:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:42.961610","cross_lingual_links":{"arz":"مادهوبانى","awa":"मधुबनी जिला","bh":"मधुबनी जिला","bn":"মধুবনী জেলা","ceb":"Madhubani (distrito)","de":"Madhubani (Distrikt)","en":"Madhubani district","es":"Distrito de Madhubani","eu":"Madhubani barrutia","fa":"شهرستان مادوبانی","fr":"District de Madhubani","gu":"મધુબની જિલ્લો","hi":"मधुबनी जिला","hif":"Madhubani","it":"Distretto di Madhubani","ja":"マド���バニー県","mai":"मधुबनी जिला","ne":"मधुबनी जिल्ला","new":"मधुबनी जिल्ला","nl":"Madhubani (district)","nb":"Madhubani (distrikt)","oc":"Districte de Madhubani","pnb":"ضلع مدہوبانی","ru":"Мадхубани (округ)","sa":"मधुबनीमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱫᱷᱩᱵᱚᱱᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"மதுபனி மாவட்டம்","te":"మధుబని జిల్లా","ur":"مدھوبنی ضلع","vi":"Madhubani (huyện)","zh":"馬杜巴尼縣","zh-min-nan":"Madhubani (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"250 px|इवलेसे|[[मधुबनी चित्रशैली]]चा एक नमुना मधुबनी जिल्हा हा बिहारच्या ३८ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे. १९७२ साली शेजारील दरभंगा जिल्ह्याचे विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला. मधुबनी जिल्हा बिहारच्या उत्तर भागात भारत-नेपाळच्या सीमेलगत वसला असून मधुबनी येथे त्याचे मुख्यालय आहे. २०११ साली मधुबनी जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ४५ लाख होती. मधुबनी हा भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी एक असून ह्या जिल्ह्याला केंद्र सरकारकडून मदत मिळत आहे.\n\nमधुबनी चित्रशैली ह्या जगप्रसिद्ध चित्रकलेचा उगम मधुबनी परिसरामध्येच झाला. आजच्या घडीला मधुबनी चित्रांची विक्री व निर्यात हा येथील एक प्रमुख व्यवसाय आहे. राष्ट्रीय महामार्ग २७ हा येथून धावणारा प्रमुख महामार्ग आहे. जयनगर हे भारत-नेपाळ सीमेजवळील एक नगर रेल्वेचे टर्मिनस आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:मधुबनी जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = मधुबनी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Bihar_district_location_map_Madhubani.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[मधुबनी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = ३\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३५०१\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४४,८७,३७९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १३००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = ९२६\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मधुबनी (लोकसभा मतदारसंघ)|मधुबनी]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[अशोक कुमार यादव]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = https://madhubani.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"250 px|इवलेसे|[[मधुबनी चित्रशैली]]चा एक नमुना मधुबनी जिल्हा हा बिहारच्या ३८ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Madhubani district is one of the 38 districts of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ साली शेजारील दरभंगा जिल्ह्याचे विभाजन करून हा जिल्ह��� निर्माण करण्यात आला.","translated_text":"The district was created in 1972 by splitting the neighbouring Darbhanga district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मधुबनी जिल्हा बिहारच्या उत्तर भागात भारत-नेपाळच्या सीमेलगत वसला असून मधुबनी येथे त्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Madhubani District is located on the India-Nepal border in the northern part of Bihar and has its headquarters in Madhubani.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली मधुबनी जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ४५ लाख होती.","translated_text":"In 2011, Madhubani district had a population of about 45 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मधुबनी हा भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी एक असून ह्या जिल्ह्याला केंद्र सरकारकडून मदत मिळत आहे.","translated_text":"Madhubani is one of the 250 most underdeveloped districts in India and is receiving assistance from the Central Government.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मधुबनी चित्रशैली ह्या जगप्रसिद्ध चित्रकलेचा उगम मधुबनी परिसरामध्येच झाला.","translated_text":"The world-famous Madhubani painting style originated in Madhubani district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला मधुबनी चित्रांची विक्री व निर्यात हा येथील एक प्रमुख व्यवसाय आहे.","translated_text":"The sale and export of Madhubani paintings is a major business here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग २७ हा येथून धावणारा प्रमुख महामार्ग आहे.","translated_text":"National Highway 27 is the main highway running through here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जयनगर हे भारत-नेपाळ सीमेजवळील एक नगर रेल्वेचे टर्मिनस आहे.","translated_text":"Jaynagar is an urban railway terminus near the India-Nepal border.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मधुबनी जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Madhubani District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुंगेर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील मुंगेर जिल्ह्याविषयी आहे. [[मुंगेर]] शहराबद्दलचा लेख [[मुंगेर|येथे]] आहे.''\n\n'''मुंगेर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मुंगेर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मुंगेर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e77b68197de2b64e550ac8ed286f8dde3d4a182c0ecad86a14903524396167a9","last_revision":"2017-07-24T18:13:41Z","first_revision":"2006-04-19T22:01:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.013753","cross_lingual_links":{"anp":"मुंगेर जिला","arz":"مونجير","awa":"मुंगेर जिला","bh":"मुंगेर जिला","bn":"মুঙ্গের জেলা","ca":"Districte de Monghyr","ceb":"Munger (distrito)","de":"Munger (Distrikt)","en":"Munger district","es":"Distrito de Munger","eu":"Munger barrutia","fa":"بخش مونگر","fr":"District de Munger","gu":"મુંગેર જિલ્લો","hi":"मुंगेर जिला","it":"Distretto di Munger","mai":"मुङ्गेर जिला","ne":"मुङ्गेर जिल्ला","new":"मुंगेर जिल्ला","nl":"Munger (district)","nb":"Munger (distrikt)","oc":"Districte de Munger","pnb":"ضلع منگر","ru":"Мунгер (округ)","sa":"मुङ्गेरमण्डलम्","sat":"ᱢᱩᱝᱜᱮᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Munger (distrikt)","ta":"முங்கேர் மாவட்டம்","te":"ముంగేర్ జిల్లా","ur":"مونگیر ضلع","vi":"Munger (huyện)","zh":"蒙吉爾縣","zh-min-nan":"Munger (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील मुंगेर जिल्ह्याविषयी आहे. मुंगेर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमुंगेर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मुंगेर येथे आहे.\n\nवर्ग:मुंगेर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील मुंगेर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Munger district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुंगेर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Munger.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुंगेर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Munger is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मुंगेर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Munger.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मुंगेर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Munger district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"माधेपुरा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील माधेपुरा जिल्ह्याविषयी आहे. [[माधेपुरा]] शहराबद्दलचा लेख [[माधेपुरा|येथे]] आहे.''\n\n'''माधेपुरा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[माधेपुरा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:माधेपुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"02e51edb3cf63dd87c157c38b77e1e666f1fe5ec0bec6905aa2fc8e063b83f2e","last_revision":"2017-07-24T18:09:14Z","first_revision":"2006-04-19T22:01:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.072882","cross_lingual_links":{"anp":"मधेपुरा जिला","arz":"مادهيپورا","awa":"मधेपुरा जिला","bh":"मधेपुरा जिला","bn":"মাধেপুরা জেলা","ceb":"Madhepura","de":"Madhepura (Distrikt)","en":"Madhepura district","es":"Distrito de Madhepura","eu":"Madhepura barrutia","fa":"بخش مادپورا","fr":"District de Madhepura","gu":"મધેપુરા જિલ્લો","hi":"मधेपुरा जिला","it":"Distretto di Madhepura","kn":"ಮಧೆಪುರ ಜಿಲ್ಲೆ","mai":"मधेपुरा जिला","ne":"मधेपुरा जिल्ला","new":"मधेपुरा जिल्ला","nl":"Madhepura (district)","nb":"Madhepura (distrikt)","pnb":"ضلع مادہیپورا","ru":"Мадхепур (округ)","sa":"मधेपुरामण्डलम्","sat":"ᱢᱟᱫᱷᱮᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Madhepura (distrikt)","ta":"மதேபுரா மாவட்டம்","te":"మాధేపురా జిల్లా","ur":"مدھے پورا ضلع","vi":"Madhepura (huy��n)","zh":"馬德普拉縣","zh-min-nan":"Madhepura (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील माधेपुरा जिल्ह्याविषयी आहे. माधेपुरा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमाधेपुरा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र माधेपुरा येथे आहे.\n\nवर्ग:माधेपुरा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील माधेपुरा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Madhepura district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माधेपुरा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Madhepura city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"माधेपुरा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Madhepura is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र माधेपुरा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Madhepura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:माधेपुरा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Madhepura District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुझफ्फरपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील मुझफ्फरपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[मुझफ्फरपूर]] शहराबद्दलचा लेख [[मुझफ्फरपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''मुझफ्फरपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मुझफ्फरपुर]] येथे आहे.\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा|*]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"6b4862aefb6245a7e5f10d926b869e1ef5d80784a0baf41d54de2c659891832c","last_revision":"2023-01-28T12:51:40Z","first_revision":"2006-04-19T22:02:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.127689","cross_lingual_links":{"anp":"मुजफ्फरपुर जिला","arz":"موزافارپور","awa":"मुजफ्फरपुर जिला","bh":"मुजफ्फरपुर जिला","bn":"মজঃফরপুর জেলা","ca":"Districte de Muzaffarpur","ceb":"Muzaffarpur (distrito)","da":"Muzaffarpur (distrikt)","de":"Muzaffarpur (Distrikt)","en":"Muzaffarpur district","es":"Distrito de Muzaffarpur","eu":"Muzaffarpur barrutia","fa":"بخش مظفرپور","fr":"District de Muzaffarpur","gu":"મુજફ્ફરપુર જિલ્લો","hi":"मुजफ्फरपुर जिला","it":"Distretto di Muzaffarpur","ne":"मुजफ्फरपुर जिल्ला","new":"मुजफ्फरपुर जिल्ला","nl":"Muzaffarpur (district)","nb":"Muzaffarpur (distrikt)","pnb":"ضلع مظفرپور","ru":"Музаффарпур (округ)","sa":"मुजफ्फरपुरमण्डलम्","sat":"ᱢᱩᱡᱚᱯᱷᱚᱨᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Muzaffarpur district","sv":"Muzaffarpur (distrikt)","ta":"முசாபர்பூர் மாவட்டம்","te":"ముజఫర్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع مظفر پور","vi":"Muzaffarpur (huyện)","zh":"穆扎法爾布爾縣","zh-min-nan":"Muzaffarpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील मुझफ्फरपूर जिल्ह्याविषयी आहे. मुझफ्फरपूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमुझफ्फरपूर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मुझफ्फरपुर येथे आहे.\n\n* वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील मुझफ्फरपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Muzaffarpur district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुझफ्फरपूर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Muzaffarpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुझफ्फरपूर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Muzaffarpur is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मुझफ्फरपुर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Muzaffarpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"* वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"* Category:Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नवदा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील नवदा जिल्ह्याविषयी आहे. [[नवदा]] शहराबद्दलचा लेख [[नवदा|येथे]] आहे.''\n\n'''नवदा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[नवदा]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २२,१९,१४६ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नवदा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e795325a587a25803ca1322d6098b1e0293ea401abe5292c13a538cc559ea512","last_revision":"2023-02-26T09:13:39Z","first_revision":"2006-04-19T22:02:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.183370","cross_lingual_links":{"arz":"ناوادا ديستريكت","awa":"नवादा जिला","bh":"नवादा जिला","bn":"নওয়াদা জেলা","ceb":"Nawāda (distrito)","de":"Nawada (Distrikt)","en":"Nawada district","es":"Distrito de Nawada","eu":"Nawada barrutia","fa":"بخش نوادا","fr":"District de Nawada","hi":"नवादा जिला","it":"Distretto di Nawada","mai":"नवादा जिला","ne":"नवादा जिल्ला","new":"नवादा जिल्ला","nl":"Nawada (district)","nb":"Nawada (distrikt)","oc":"Districte de Nawada","pnb":"ضلع ناوادا","ru":"Навада (округ)","sa":"नवादामण्डलम्","sat":"ᱱᱟᱣᱟᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Nawada (distrikt)","ta":"நவாதா மாவட்டம்","te":"నవాదా జిల్లా","ur":"نوادا ضلع","vi":"Nawada (huyện)","zh":"納瓦達縣","zh-min-nan":"Nawada (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील नवदा जिल्ह्याविषयी आहे. नवदा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nनवदा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र नवदा येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २२,१९,१४६ इतकी होती.\n\nवर्ग:नवदा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील नवदा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Navda in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नवदा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Novada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नवदा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Navda is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र नवदा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Navda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २२,१९,१४६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 22,19,146 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नवदा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Nawada district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पाटणा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील पाटणा जिल्ह्याविषयी आहे. [[पटना|पाटणा]] शहराबद्दलचा लेख [[पटना|पाटणा]] आहे.''\n\n'''पाटणा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[पटना|पाटणा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पाटणा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १७९३ मधील निर्मिती]]","hash":"abe6921494406be53e15668c6531760b3d4efe115c9a7e374dca110e24173c6e","last_revision":"2024-03-22T22:27:26Z","first_revision":"2006-04-19T22:27:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.249912","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة باتنا","arz":"مقاطعه باتنا","awa":"पटना जिला","bh":"पटना जिला","bn":"পাটনা জেলা","ca":"Districte de Patna","ceb":"Patna (distrito)","de":"Patna (Distrikt)","en":"Patna district","es":"Distrito de Patna","eu":"Patna barrutia","fa":"بخش پاتنا","fr":"District de Patna","gu":"પટણા જિલ્લો","hi":"पटना जिला","it":"Distretto di Patna","ne":"पटना जिल्ला","new":"पटना जिल्ला","nl":"Patna (district)","nb":"Patna (distrikt)","oc":"Districte de Patna","pnb":"ضلع پٹنہ","ru":"Патна (округ)","sa":"पटनामण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱴᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Patna (distrikt)","ta":"பட்னா மாவட்டம்","te":"పాట్నా జిల్లా","ur":"ضلع پٹنہ","vi":"Patna (huyện)","zh":"巴特那縣","zh-min-nan":"Patna (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील पाटणा जिल्ह्याविषयी आहे. पाटणा शहराबद्दलचा लेख पाटणा आहे.\n\nपाटणा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र पाटणा येथे आहे.\n\nवर्ग:पाटणा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १७९३ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील पाटणा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Patna district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाटणा शहराबद्दलचा लेख पाटणा आहे.","translated_text":"The article about Patna city is Patna.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पाटणा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Patna is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या���े प्रशासकीय केंद्र पाटणा येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Patna.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पाटणा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Patna District Class: Districts of Bihar Class: ES","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७९३ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1793.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पटना","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[पाटणा]]","hash":"2d65d6ae0abf3743b676231910671e6db9687e508ffa23a9271b940e5b1068b6","last_revision":"2015-07-13T05:37:52Z","first_revision":"2006-04-19T22:27:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.303496","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन पाटणा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन पाटणा","translated_text":"Redirection of Patna","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूर्णिया जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पूर्णिया जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = पूर्णिया जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Purnia.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = [[पूर्णिया विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = पूर्णिया\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३२२९\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३२८८४७६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १०१४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६४.१९\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = डॉ. श्रवणकुमार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[पूर्णिया (लोकसभा मतदारसंघ)|पूर्णिया]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = उदयसिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://purnia.nic.in/\n}}\n''हा लेख बिहार राज्यातील पूर्णिया जिल्ह्याविषयी आहे. [[पूर्णिया]] शहराबद्दलचा लेख [[पूर्णिया|येथे]] आहे.''\n\n'''पूर्णिया''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. ह्याचे मुख्यालय [[पूर्णिया]] ह्या शहरात आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पूर्णिया जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"1f4a89971f667ff99fa2777338b1f1f82afcfad45919ee0f7ede783c1128646d","last_revision":"2023-01-28T12:44:18Z","first_revision":"2006-04-19T22:28:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.362483","cross_lingual_links":{"anp":"पूर्णिया जिला","arz":"پورنيا ديستريكت","awa":"पूर्णिया जिला","bh":"पूर्णिया जिला","bn":"পূর্ণিয়া জেলা","ca":"Districte de Purnia","ceb":"Purnia (distrito)","de":"Purnia (Distrikt)","en":"Purnia district","es":"Distrito de Purnia","eu":"Purnia barrutia","fa":"بخش پورنیا (هند)","fr":"District de Purnia","hi":"पूर्णिया जिला","it":"Distretto di Purnia","mai":"पूर्णिया जिला","ne":"पूर्णिया जिल्ला","new":"पूर्णिया जिल्ला","nl":"Purnia (district)","nb":"Purnia (distrikt)","oc":"Districte de Purnia","pnb":"ضلع پورنیا","ru":"Пурния (округ)","sa":"पूर्णियामण्डलम्","sat":"ᱯᱩᱨᱱᱤᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Purnia (distrikt)","ta":"பூர்ணியா மாவட்டம்","te":"పూర్ణియా జిల్లా","ur":"پورنیہ ضلع","vi":"Purnia (huyện)","zh":"布爾尼亞縣","zh-min-nan":"Purnia (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील पूर्णिया जिल्ह्याविषयी आहे. पूर्णिया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nपूर्णिया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. ह्याचे मुख्यालय पूर्णिया ह्या शहरात आहे.\n\nवर्ग:पूर्णिया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पूर्णिया जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = पूर्णिया जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bihar district location map Purnia.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = [[पूर्णिया विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = पूर्णिया\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३२२९\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३२८८४७६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १०१४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६४.१९\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = डॉ. श्रवणकुमार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[पूर्णिया (लोकसभा मतदारसंघ)|पूर्णिया]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = उदयसिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://purnia.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील पूर्णिया जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the fullness district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पूर्णिया शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Puria.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्णिया हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Puranya is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याचे मुख्यालय पूर्णिया ह्या शहरात आहे.","translated_text":"It is headquartered in the city of Puria.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पूर्णिया जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Puri district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सहर्सा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील सहर्सा जिल्ह्याविषयी आहे. [[सहर्सा]] शहराबद्दलचा लेख [[सहर्सा|येथे]] आहे.''\n{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n\n'''सहर्सा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकी��� केंद्र [[सहर्सा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सहर्सा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"16f084dcb4e29f7408987fd52b65cbf44cf19d9c2175d2bcfca413ce6f4751e9","last_revision":"2023-06-07T07:24:09Z","first_revision":"2006-04-19T22:28:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.419590","cross_lingual_links":{"anp":"सहरसा जिला","arz":"صحارى (الهند)","awa":"सहरसा जिला","bh":"सहरसा जिला","bn":"সহর্সা জেলা","ceb":"Saharsa (distrito)","de":"Saharsa (Distrikt)","en":"Saharsa district","es":"Distrito de Saharsa","eu":"Saharsa barrutia","fa":"بخش صحارسا","fr":"District de Saharsa","gu":"સહરસા જિલ્લો","hi":"सहरसा जिला","it":"Distretto di Saharsa","mai":"सहरसा जिला","ne":"सहरसा जिल्ला","new":"सहरसा जिल्ला","nl":"Saharsa (district)","nb":"Saharsa (distrikt)","pnb":"ضلع سہارسا","ru":"Сахарса (округ)","sa":"सहरसामण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱦᱚᱨᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Saharsa (distrikt)","ta":"சஹர்சா மாவட்டம்","te":"సహర్సా జిల్లా","ur":"سہرسہ ضلع","vi":"Saharsa (huyện)","zh":"撒哈爾薩縣","zh-min-nan":"Saharsa (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील सहर्सा जिल्ह्याविषयी आहे. सहर्सा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nसहर्सा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र सहर्सा येथे आहे.\n\nवर्ग:सहर्सा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील सहर्सा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Saharsa district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सहर्सा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Saharsa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सहर्सा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Saharsa is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र सहर्सा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Saharsa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सहर्सा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Saharsa District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"समस्तीपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील समस्तीपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[समस्तीपुर]] शहराबद्दलचा लेख [[समस्तीपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''समस्तीपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[समस्तीपुर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:समस्तीपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"cb68b520cc92552a4a7cfe900608da45be3e7650391a1ee1f0066018d5148157","last_revision":"2017-06-06T05:05:00Z","first_revision":"2006-04-19T22:29:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.473358","cross_lingual_links":{"arz":"ساماستيبور","awa":"समस्तीपुर जिला","bh":"समस्तीपुर जिला","bn":"সমস্���িপুর জেলা","ceb":"Samastīpur (distrito)","de":"Samastipur (Distrikt)","en":"Samastipur district","es":"Distrito de Samastipur","eu":"Samastipur barrutia","fa":"بخش ساماسیپور","fr":"District de Samastipur","gu":"સમસ્તીપુર જિલ્લો","hi":"समस्तीपुर जिला","it":"Distretto di Samastipur","ne":"समस्तीपुर जिल्ला","new":"समस्तीपुर जिल्ला","nl":"Samastipur (district)","nb":"Samastipur (distrikt)","oc":"Districte de Samastipur","pnb":"ضلع ساماستیپور","ru":"Самастипур (округ)","sa":"समस्तीपुरमण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱢᱚᱥᱛᱤᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Samastipur (distrikt)","ta":"சமஸ்திபூர் மாவட்டம்","te":"సమస్తిపూర్ జిల్లా","ur":"سمستی پور ضلع","vi":"Samastipur (huyện)","zh":"瑟马斯蒂布尔县","zh-min-nan":"Samastipur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील समस्तीपुर जिल्ह्याविषयी आहे. समस्तीपुर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nसमस्तीपुर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र समस्तीपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:समस्तीपूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील समस्तीपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Samastipur district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समस्तीपुर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Samastipur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"समस्तीपुर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Samastipur is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र समस्तीपुर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Samastipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:समस्तीपूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Samastipur District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिवहर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील शिवहर जिल्ह्याविषयी आहे. [[शिवहर]] शहराबद्दलचा लेख [[शिवहर|येथे]] आहे.''\n\n'''शिवहर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[शिवहर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:शिवहर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९४ मधील निर्मिती]]","hash":"ff30dd71c1dd2e474c53ca3f6907f65e66b045ecd083825dc9e09d788a1ad7ad","last_revision":"2024-03-22T05:37:06Z","first_revision":"2006-04-19T22:29:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.526601","cross_lingual_links":{"arz":"شوهار","bh":"शिवहर जिला","bn":"শিউহর জেলা","ceb":"Sheohar (distrito)","de":"Sheohar (Distrikt)","en":"Sheohar district","es":"Distrito de Sheohar","eu":"Sheohar barrutia","fa":"بخش شیوهار","fr":"District de Sheohar","gu":"શિવહર જિલ્લો","hi":"शिवहर जिला","it":"Distretto di Sheohar","ne":"शिवहर जिल्ला","new":"शिवहर जिल्ला","nl":"Sheohar (district)","nb":"Sheohar (distrikt)","oc":"Districte de Sheohar","pnb":"ضلع شیوہار","ru":"Шеохар (округ)","sa":"शिवहरमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱣᱦᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sheohar (distrikt)","ta":"சிவஹர் மாவட்டம்","te":"శివ్‌హర్ జిల్లా","ur":"شیوہر ضلع","vi":"Sheohar (huyện)","zh":"謝奧赫爾縣","zh-min-nan":"Sheohar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.754151","text":"हा लेख बिहार राज्यातील शिवहर जिल्ह्याविषयी आहे. शिवहर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nशिवहर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र शिवहर येथे आहे.\n\nवर्ग:शिवहर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९४ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील शिवहर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Shivhar district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवहर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Shivahar city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिवहर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Shivhar is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र शिवहर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Shivhar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:शिवहर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Shivhar District Class: Districts in Bihar Class: ES","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९४ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1994.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शेखपुरा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील शेखपुरा जिल्ह्याविषयी आहे. [[शेखपुरा]] शहराबद्दलचा लेख [[शेखपुरा|येथे]] आहे.''\n\n'''शेखपुरा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[शेखपुरा]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:शेखपुरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e1545b58c60218e1f7f9d7b70e03644831d2cb59834a82f1374c9c396d71937a","last_revision":"2017-07-24T18:13:21Z","first_revision":"2006-04-19T22:30:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.582340","cross_lingual_links":{"arz":"شيخ بورا","awa":"शेखपुरा जिला","bh":"शेखपुरा जिला","bn":"শেখপুরা জেলা","de":"Sheikhpura (Distrikt)","en":"Sheikhpura district","es":"Distrito de Sheikhpura","eu":"Sheikhpura barrutia","fa":"بخش شیخپورا","gu":"શેખપુરા જિલ્લો","hi":"शेखपुरा जिला","it":"Distretto di Sheikhpura","mai":"शेखपुरा जिला","ne":"शेखपुरा जिल्ला","new":"शेखापुरा जिल्ला","nl":"Sheikhpura (district)","nb":"Sheikhpura (distrikt)","pnb":"ضلع شیخ پورا","ru":"Шейхпура (округ)","sa":"शेखपुरामण्डलम्","sat":"ᱥᱮᱠᱷᱯᱩᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"ஷேக்புரா மாவட்டம்","te":"షేఖ్‌పురా జిల్లా","ur":"شیخ پورہ ضلع","vi":"Sheikhpura (huyện)","zh":"谢赫布尔县","zh-min-nan":"Sheikhpura (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"हा लेख बिहार राज्यातील शेखपुरा जिल्ह्याविषयी आहे. शेखपुरा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nशेखपुरा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र शेखपुरा येथे आहे.\n\nवर्ग:शेखपुरा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील शेखपुरा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sheikhpura district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शेखपुरा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sheikhpura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शेखपुरा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sheikhpura is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र शेखपुरा येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Sheikhpura.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:शेखपुरा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Shekhapura District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सीतामढी जिल्हा","wikicode":"{{Maplink|type=shape|text=सीतामढी जिल्ह्याचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = सीतामढी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Bihar_district_location_map_Sitamarhi.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[सीतामढी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २२९४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३४,२३,५७४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १५००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[सीतामढी (लोकसभा मतदारसंघ)|सीतामढी]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[सुनील कुमार पिंटू]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = https://sitamarhi.nic.in/\n}}\n[[चित्र:Janaki_kund,_Sitamarhi,_Bihar.jpg|250 px|इवलेसे|[[सीतामढी]] येथील जानकी कुंड]]\n'''सीतामढी जिल्हा''' हा [[बिहार]]च्या ३८ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे. १९७२ साली शेजारील [[मुझफ्फरपूर जिल्हा|मुझफ्फरपूर जिल्ह्याचे]] विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला. सीतामढी जिल्हा बिहारच्या उत्तर भागात भारत-[[नेपाळ]]च्या सीमेलगत वसला असून [[सीतामढी]] येथे त्याचे मुख्यालय आहे. [[रामायण]]ामधील [[सीता|सीतेचा]] ��न्म ह्या स्थळी झाला असे मानण्यात येते.\n\n२०११ साली सीतामढी जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ३४ लाख होती. [[बज्जिका]] ही [[मैथिली भाषा|मैथिली]]ची एक बोली ह्या भागात वापरली जाते. सीतामढी हा भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी एक असून ह्या जिल्ह्याला केंद्र सरकारकडून मदत मिळत आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[https://sitamarhi.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सीतामढी जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"343620dfdb8880c49ffa389971f5160207896c9dd10a18a3225d8d00780f3d81","last_revision":"2022-02-14T10:24:23Z","first_revision":"2006-04-19T22:30:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.647436","cross_lingual_links":{"arz":"سيتامارهى","awa":"सितामढी जिला","bh":"सीतामढ़ी जिला","bn":"সীতামঢ়ী জেলা","de":"Sitamarhi (Distrikt)","en":"Sitamarhi district","es":"Distrito de Sitamarhi","eu":"Sitamarhi barrutia","fa":"بخش سیتامارخی","fr":"District de Sitamarhi","gu":"સીતામઢી જિલ્લો","hi":"सीतामढ़ी जिला","it":"Distretto di Sitamarhi","ne":"सीतामढी जिल्ला","new":"सीतामढी जिल्ला","nl":"Sitamarhi (district)","nb":"Sitamarhi (distrikt)","pnb":"ضلع ستامارہی","ru":"Ситамархи (округ)","sa":"सीतामढीमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱛᱟᱢᱚᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"சீதாமரி மாவட்டம்","te":"సీతామఢీ జిల్లా","ur":"ضلع سیتامڑھی","vi":"Sitamarhi (huyện)","zh":"錫塔馬里縣","zh-min-nan":"Sitamarhi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"सीतामढी जिल्हा हा बिहारच्या ३८ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे. १९७२ साली शेजारील मुझफ्फरपूर जिल्ह्याचे विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला. सीतामढी जिल्हा बिहारच्या उत्तर भागात भारत-नेपाळच्या सीमेलगत वसला असून सीतामढी येथे त्याचे मुख्यालय आहे. रामायणामधील सीतेचा जन्म ह्या स्थळी झाला असे मानण्यात येते.\n\n२०११ साली सीतामढी जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ३४ लाख होती. बज्जिका ही मैथिलीची एक बोली ह्या भागात वापरली जाते. सीतामढी हा भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी एक असून ह्या जिल्ह्याला केंद्र सरकारकडून मदत मिळत आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:सीतामढी जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = सीतामढी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Bihar_district_location_map_Sitamarhi.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = बिहार\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[सीतामढी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २२९४\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३४,२३,५७४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १५००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[सीतामढी (लोकसभा मतदारसंघ)|सीतामढी]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[सुनील कुमार पिंटू]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = https://sitamarhi.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सीतामढी जिल्हा हा बिहारच्या ३८ जिल्ह्यांपैकी एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sitamari District is one of the 38 districts of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ साली शेजारील मुझफ्फरपूर जिल्ह्याचे विभाजन करून हा जिल्हा निर्माण करण्यात आला.","translated_text":"The district was created in 1972 by splitting the neighbouring Muzaffarpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सीतामढी जिल्हा बिहारच्या उत्तर भागात भारत-नेपाळच्या सीमेलगत वसला असून सीतामढी येथे त्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Sitamari District is located on the India-Nepal border in the northern part of Bihar and has its headquarters at Sitamari.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रामायणामधील सीतेचा जन्म ह्या स्थळी झाला असे मानण्यात येते.","translated_text":"It is believed that Sita of the Ramayana was born here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ साली सीतामढी जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ३४ लाख होती.","translated_text":"In 2011, the population of Sithamadhi district was about 34 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बज्जिका ही मैथिलीची एक बोली ह्या भागात वापरली जाते.","translated_text":"Bajjika is a dialect of Maithili spoken in this region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सीतामढी हा भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी एक असून ह्या जिल्ह्याला केंद्र सरकारकडून मदत मिळत आहे.","translated_text":"Sitamarhi is one of the 250 most underdeveloped districts in India and is receiving assistance from the Central Government.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सीतामढी जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"List of districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुपौल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील सुपौल जिल्ह्याविषयी आहे. [[सुपौल]] शहराबद्दलचा लेख [[सुपौल|येथे]] आहे.''\n\n'''सुपौल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[सुपौल]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सुपौल जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९१ मधील निर्मिती]]","hash":"464949482745bb097bc3a88b78601bc52b157bcb590726d4ec25608d9862dfd1","last_revision":"2024-03-22T05:41:14Z","first_revision":"2006-04-19T22:31:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.711445","cross_lingual_links":{"arz":"حى سوبول","awa":"सुपौल जिला","bh":"सुपौल जिला","bn":"সুপৌল জেলা","ceb":"Supaul (distrito)","da":"Supaul (distrikt)","de":"Supaul (Distrikt)","en":"Supaul district","es":"Distrito de Supaul","eu":"Supaul barrutia","fa":"بخش سوپول","fr":"District de Supaul","gu":"સુપૌલ જિલ્લો","hi":"सुपौल जिला","it":"Distretto di Supaul","mai":"सुपौल जिला","ne":"सुपौल जिल्ला","new":"सुपौल जिल्ला","nl":"Supaul (district)","nb":"Supaul (distrikt)","pnb":"ضلع سوپال","ru":"Супаул (округ)","sa":"सुपौलमण्डलम्","sat":"ᱥᱩᱯᱚᱣᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Supaul (distrikt)","ta":"சுபௌல் மாவட்டம்","te":"సుపౌల్ జిల్లా","ur":"ضلع سپول","vi":"Supaul (huyện)","zh":"苏包尔县","zh-min-nan":"Supaul (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"हा लेख बिहार राज्यातील सुपौल जिल्ह्याविषयी आहे. सुपौल शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nसुपौल हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र सुपौल येथे आहे.\n\nवर्ग:सुपौल जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९१ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील सुपौल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Supal district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुपौल शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Sapoul.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सुपौल हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sapool is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र सुपौल येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Sopoul.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सुपौल जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class:Supal District Class: Districts in Bihar Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1991.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिवान जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बिहार राज्यातील शिवन जिल्ह्याविषयी आहे. [[शिवन]] शहराबद्दलचा लेख [[शिवन|येथे]] आहे.''\n\n'''शिवन''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[शिवन]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सिवान जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"22c1ef6fa3aa08bce814ff981c7e49bebbb62186cc2103597cae5553cdb9717e","last_revision":"2023-01-28T12:49:22Z","first_revision":"2006-04-19T22:31:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.764630","cross_lingual_links":{"anp":"सिवान जिला","arz":"سيوان (الهند)","awa":"सिवान जिला","bh":"सिवान जिला","bn":"সিওয়ান জেলা","ceb":"Siwān (distrito)","da":"Siwan (distrikt)","de":"Siwan (Distrikt)","en":"Siwan district","es":"Distrito de Siwan","eu":"Siwan barrutia","fa":"بخش سیوان (هند)","fr":"District de Siwan","gu":"સીવાન જિલ્લો","hi":"सीवान जिला","hif":"Siwan","it":"Distretto di Siwan","mai":"सीवान जिला","ms":"Siwan, India","ne":"सिवान जिल्ला","new":"सिवान जिल्ला","nl":"Siwan (district)","nb":"Siwan (distrikt)","oc":"Districte de Siwan","pnb":"ضلع سیوان","ru":"Сиван (округ)","sa":"सीवानमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱣᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Siwan (distrikt)","ta":"சீவான் மாவட்டம்","te":"సివాన్ జిల్లా","ur":"سیوان ضلع","vi":"Siwan (huyện)","zh":"錫萬縣","zh-min-nan":"Siwan (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"हा लेख बिहार राज्यातील शिवन जिल्ह्याविषयी आहे. शिवन शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nशिवन हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र शिवन येथे आहे.\n\nवर्ग:सिवान जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बिहार राज्यातील शिवन जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Shivan district in Bihar state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवन शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Shivan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिवन हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Shivan is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र शिवन येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Shivan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सिवान जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sivan District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम चंपारण जिल्हा","wikicode":"'''पश्चिम चम्पारण''' हा [[भारत]]ाच्या [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बेट्टिया]] येथे आहे.\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम चंपारण जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"f77555bfa4b6dac3ed917b32eb9f6ee3d36cf47015922a4e562a68efd4de55a1","last_revision":"2023-01-28T12:56:55Z","first_revision":"2006-04-19T22:33:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.818515","cross_lingual_links":{"anp":"पश्चिम चंपारण जिला","ar":"غرب شامبران","arz":"غرب شامبران","awa":"पश्चिमी चम्पारण जिला","bh":"पच्छिम चंपारण जिला","bn":"পশ্চিম চম্পারণ জেলা","ca":"Districte de West Champaran","ceb":"Pashchim Champāran","da":"West Champaran (distrikt)","de":"Pashchim Champaran","en":"West Champaran district","es":"Distrito de Pashchim Champaran","eu":"Mendebaldeko Champaran barrutia","fa":"بخش غرب چمپاران","fr":"District du Champaran occidental","gu":"પશ્ચિમ ચંપારણ જિલ્લો","hi":"पश्चिमी चम्पारण जिला","it":"Distretto del Champaran Occidentale","mai":"पश्चिम चम्पारण जिला","ne":"पश्चिम चम्पारण जिल्ला","new":"पश्चिम चम्पारण जिल्ला","nl":"Pashchim Champaran","nb":"West Champaran (distrikt)","oc":"Districte de Pashchim Champaran","ru":"Западный Чампаран","sa":"पश्चिमचम्पारणमण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱪᱮ ᱪᱟᱢᱯᱟᱨᱚᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Pashchim Champāran","ta":"மேற்கு சம்பாரண் மாவட்டம்","te":"పశ్చిమ చంపారణ్ జిల్లా","ur":"ضلع مغربی چمپارن","zh":"西查姆帕蘭縣","zh-min-nan":"Pashchim Champaran"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"पश्चिम चम्पारण हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बेट्टिया येथे आहे.\n\nवर्ग:पश्चिम चंपारण ज��ल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पश्चिम चम्पारण हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"West Champaran is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बेट्टिया येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Bettia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम चंपारण जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: West Champaran District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वैशाली जिल्हा","wikicode":"'''वैशाली''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बेट्टिया]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:वैशाली जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"7a51d0d6e989e7b7471b0a5754e7d7511aa39a0ef1bdf62ec0fe4ecac7a29218","last_revision":"2017-07-24T18:13:31Z","first_revision":"2006-04-19T22:33:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.874616","cross_lingual_links":{"ar":"أكشاي","arz":"اكشاى","awa":"वैशाली जिला","bh":"वैशाली जिला","bn":"বৈশালী জেলা","ceb":"Vaishāli","da":"Vaishali (distrikt)","de":"Vaishali (Distrikt)","en":"Vaishali district","es":"Distrito de Vaishali","eu":"Vaishali barrutia","fa":"بخش ویشالی","fr":"District de Vaishali","gu":"વૈશાલી જિલ્લો","hi":"वैशाली जिला","it":"Distretto di Vaishali","mai":"वैशाली जिला","ne":"वैशाली जिल्ला","new":"वैशाली जिल्ला","nl":"Vaishali (district)","nb":"Vaishali (distrikt)","pnb":"ضلع ویشالی","pt":"Vaixali (distrito)","ru":"Вайшали (округ)","sa":"वैशालीमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱭᱤᱥᱟᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sh":"Vaishali (distrikt)","sv":"Vaishali (distrikt)","ta":"வைசாலி மாவட்டம்","te":"వైశాలి జిల్లా","ur":"ضلع ویشالی","vi":"Vaishali (huyện)","zh":"毘舍離縣","zh-min-nan":"Vaishali (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"वैशाली हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बेट्टिया येथे आहे.\n\nवर्ग:वैशाली जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वैशाली हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Vaishali is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बेट्टिया येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Bettia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:वैशाली जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Vaishal District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सरन जिल्हा","wikicode":"'''सरन''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[छप्रा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सरन जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"91caca36c5f9bedd05c8e55d8bd5730e89695be8ef7848b00496e2884c270db0","last_revision":"2017-07-24T18:13:16Z","first_revision":"2006-04-19T22:34:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.936988","cross_lingual_links":{"ar":"ساران (الهند)","arz":"ساران","awa":"सारण जिला","bh":"सारन जिला","bn":"সারন জেলা","ca":"Districte de Saran","ceb":"Sāran","de":"Saran (Distrikt)","en":"Saran district","es":"Distrito de Saran","eu":"Saran barrutia","fa":"بخش ساران (هند)","fr":"District de Saran","gu":"સારન જિલ્લો","hi":"सारण ज़िला","it":"Distretto di Saran","mai":"सारन जिला","ne":"सारण जिल्ला","new":"सारन जिल्ला","nl":"Saran (district)","nb":"Saran (distrikt)","oc":"Districte de Saran","pnb":"ضلع ساران","ru":"Саран (округ)","sa":"सारणमण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱨᱚᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Saran (distrikt)","ta":"சரண் மாவட்டம்","te":"సారణ్ జిల్లా","ur":"سارن ضلع","vi":"Saran (huyện)","zh":"薩蘭縣","zh-min-nan":"Saran (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"सरन हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र छप्रा येथे आहे.\n\nवर्ग:सरन जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सरन हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sarn is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र छप्रा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Chhapra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सरन जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Bihar: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रोहतास जिल्हा","wikicode":"'''रोहतास''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[सुसाराम]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रोहतास जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"aedd31ae8ffadc7fa883ddac842b0f1714fdb7a88fef095395e5e7002f33ed70","last_revision":"2017-07-24T18:09:43Z","first_revision":"2006-04-19T22:34:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:43.998611","cross_lingual_links":{"ar":"روحتاس","arz":"روهتاس","awa":"रोहतास जिला","bh":"रोहतास जिला","bn":"রোহতাস জেলা","ceb":"Rohtās","de":"Rohtas (Distrikt)","en":"Rohtas district","es":"Distrito de Rohtas","eu":"Rohtas barrutia","fa":"بخش روتاس","fr":"District de Rohtas","gu":"રોહતાસ જિલ્લો","hi":"रोहतास जिला","it":"Distretto di Rohtas","mai":"रोहतास जिला","ne":"रोहतास जिल्ला","new":"रोहतास जिल्ला","nl":"Rohtas (district)","nb":"Rohtas (distrikt)","pnb":"ضلع روہتاس","ru":"Рохтас (округ)","sa":"रोहतासमण्डलम्","sat":"ᱨᱳᱦᱛᱟᱥ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Rohtas (distrikt)","ta":"ரோத்தாஸ் மாவட்டம்","te":"రోహ్‌తాస్ జిల్లా","ur":"روہتاس ضلع","vi":"Rohtas (huyện)","zh":"罗赫达斯县","zh-min-nan":"Rohtas (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"रोहतास हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र सुसाराम येथे आहे.\n\nवर्ग:रोहतास जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रोहतास हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Rohtas is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र सुसाराम येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters at Susaram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रोहतास जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Rohtas District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नालंदा जिल्हा","wikicode":"'''नालंदा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बिहार शरीफ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नालंदा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"98bbbcbfbb383f98bda8587982b346575c212a8a3436942da5e71390d5899e12","last_revision":"2017-07-24T18:14:14Z","first_revision":"2006-04-19T22:35:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.053583","cross_lingual_links":{"arz":"نالاندا ديستريكت","awa":"नालंदा जिला","bh":"नालंदा जिला","bn":"নালন্দা জেলা","de":"Nalanda (Distrikt)","en":"Nalanda district","es":"Distrito de Nalanda","eu":"Nalanda barrutia","fa":"بخش نالاندا","fr":"District de Nalanda","gu":"નાલંદા જિલ્લો","hi":"नालंदा जिला","it":"Distretto di Nalanda","ja":"ナーランダ県","mai":"नालन्दा जिला","ne":"नालन्दा जिल्ला","new":"नालन्दा जिल्ला","nl":"Nalanda (district)","nb":"Nalanda (distrikt)","oc":"Districte de Nalanda","pnb":"ضلع نالندا","ru":"Наланда (округ)","sa":"नालन्दामण्डलम्","sat":"ᱱᱟᱞᱚᱱᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Nalanda (distrikt)","ta":"நாலந்தா மாவட்டம்","te":"నలందా జిల్లా","ur":"ضلع نالندہ","vi":"Nalanda (huyện)","zh":"那烂陀县","zh-min-nan":"Nalanda (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"नालंदा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बिहार शरीफ येथे आहे.\n\nवर्ग:नालंदा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नालंदा हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Nalanda is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बिहार शरीफ येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Bihar Sharif.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नालंदा जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Nalanda District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कैमूर जिल्हा","wikicode":"'''कैमुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[भबुआ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कैमूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"f1111818c0e082601cc38dd399a155d7bd4033a6810916b769720ceff09af350","last_revision":"2023-01-28T12:42:46Z","first_revision":"2006-04-19T22:35:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.106861","cross_lingual_links":{"ar":"كايمور","arz":"كايمور","awa":"कैमुर जिला","bh":"कैमूर जिला","bn":"কাইমুর জেলা","ceb":"Kaimur District","de":"Kaimur (Distrikt)","en":"Kaimur district","es":"Distrito de Kaimur","eu":"Kaimur barrutia","fa":"بخش کیمور","fr":"District de Kaimur","gu":"કૈમૂર જિલ્લો","hi":"कैमूर जिला","it":"Distretto di Kaimur","mai":"कैमुर जिला","ne":"कैमुर जिल्ला","new":"कैमुर जिल्ला","nl":"Kaimur","nb":"Kaimur (distrikt)","pnb":"ضلع کیمور","ru":"Каймур (округ)","sa":"कैमूरमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱭᱢᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kaimur (distrikt)","ta":"கைமுர் மாவட்டம்","te":"కైమూర్ జిల్లా","ur":"کیمور ضلع","vi":"Kaimur (huyện)","zh":"开姆尔县","zh-min-nan":"Kaimur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"कैमुर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र भबुआ येथे आहे.\n\nवर्ग:कैमूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कैमुर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kamur is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र भबुआ येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Bhubaneswar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कैमूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Camur district Category:districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूर्व चंपारण जिल्हा","wikicode":"'''पूर्व चम्पारण''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[मोतीहारी]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"f73c0c1026d3797d470563ae144314f9412da434bcced87d8f006eb3c605864e","last_revision":"2023-01-28T12:55:26Z","first_revision":"2006-04-19T22:35:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.170690","cross_lingual_links":{"anp":"पूर्वी चंपारण जिला","ar":"مديرية شامباران الشرقية","arz":"شرق شامبران","awa":"पूर्वी चम्पारण जिला","bh":"पूर्बी चंपारन जिला","bn":"পূর্ব চম্পারণ জেলা","ca":"Districte d'East Champaran","ceb":"Pūrba Champāran","de":"Purba Champaran","en":"East Champaran district","es":"Distrito de Purba Champarán","eu":"Ekialdeko Champaran barrutia","fa":"شهرستان چامپاران شرقی","fr":"District du Champaran oriental","ha":"Gundumar East Champaran","hi":"पूर्वी चम्पारण जिला","it":"Distretto del Champaran Orientale","mai":"पूर्वी चम्पारण जिला","ne":"पूर्वी चम्पारण जिल्ला","new":"पूर्व चम्पारण जिल्ला","nl":"Purba Champaran","nb":"East Champaran (distrikt)","oc":"Districte de Purbi Champaran","ru":"Восточный Чампаран","sa":"पूर्वचम्पारणमण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱪᱟᱢᱯᱟᱨᱚᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Pūrba Champāran","ta":"கிழக்கு சம்பாரண் மாவட்டம்","te":"తూర్పు చంపారణ్ జిల్లా","ur":"ضلع مشرقی چمپارن","zh":"東查姆帕蘭縣","zh-min-nan":"Purba Champaran"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"पूर्व चम्पारण हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र मोतीहारी येथे आहे.\n\nवर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व चम्पारण हा भारताच्य�� बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"East Champaran is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र मोतीहारी येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Motihari.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: East Champaran District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भोजपूर जिल्हा","wikicode":"'''भोजपुर ''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[आरा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भोजपूर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"23cecc9512eec248505aa3dc21b998f621dd62e574f60341c21c96fdfb6c2cda","last_revision":"2023-01-28T12:47:06Z","first_revision":"2006-04-19T22:36:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.234608","cross_lingual_links":{"anp":"भोजपुर जिला","ar":"بوجبور","arz":"بوج بور","awa":"भोजपुर जिला(बिहार)","bh":"भोजपुर जिला","bn":"ভোজপুর জেলা, বিহার","ceb":"Bhojpur (distrito)","de":"Bhojpur (Distrikt, Bihar)","en":"Bhojpur district, India","es":"Distrito de Bhojpur (Bihar)","eu":"Bhojpur barrutia","fa":"بخش بوجپور (هند)","fr":"District de Bhojpur (Bihar)","gu":"ભોજપુર જિલ્લો","hi":"भोजपुर जिला, बिहार","it":"Distretto di Bhojpur (India)","ne":"भोजपुर जिल्ला, भारत","new":"भोजपुर जिल्ला, बिहार","nl":"Bhojpur (district in Bihar)","pa":"ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਭਾਰਤ","pnb":"ضلع بھوجپور","ru":"Бходжпур (округ)","sa":"भोजपुरमण्डलम्","sat":"ᱵᱷᱳᱡᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bhojpur","ta":"போஜ்பூர் மாவட்டம்","te":"భోజ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"بھوجپور ضلع","uz":"Bxojpur tumani, Bihar","vi":"Bhojpur (huyện của Ấn Độ)","zh":"波杰布尔县","zh-min-nan":"Bhojpur (Bihar ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भोजपुर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र आरा येथे आहे.\n\nवर्ग:भोजपूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भोजपुर हा भारताच्या बिहार राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bhojpur is a district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र आरा येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Ara.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भोजपूर जिल्हा वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Bhojpur District Class: Districts in Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:बिहार - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n| bodystyle = background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;\n| titlestyle = background:#ccccff;  \n| abovestyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center; \n| belowstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;\n| groupstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;\n| liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n| oddstyle = background:transparent;\n| evenstyle = background:#f7f7f7;\n| name      = बिहार - जिल्हे\n| state     = autocollapse\n| bodyclass = hlist\n\n| title = [[File:Seal of Bihar.jpg|50px|border|link=|alt=]] [[बिहार|बिहार राज्य]]  \n\n| group1 = [[राजधानी]] \n| list1  =  [[पटना]]\n\n| group2 = [[बिहार राज्याचे विभाग|विभाग]] \n| list2  = [[भागलपूर विभाग]] • [[दरभंगा विभाग]] • [[कोसी विभाग]] • [[मगध विभाग]] • [[मुंगेर विभाग]] • [[पटना विभाग]] • [[पुर्णिया विभाग]] • [[सरन विभाग]] • [[तिरहुत विभाग]]\n\n| group3 = [[बिहारमधील जिल्हे|जिल्हे]] \n| list3  = [[अरवल जिल्हा|अरवल]] • [[अरारिया जिल्हा|अरारिया]] • [[औरंगाबाद जिल्हा, बिहार|औरंगाबाद]] • [[कटिहार जिल्हा|कटिहार]] • [[किशनगंज जिल्हा|किशनगंज]] • [[कैमुर जिल्हा|कैमुर]] • [[खगरिया जिल्हा|खगरिया]] • [[गया जिल्हा|गया]] • [[गोपालगंज जिल्हा|गोपालगंज]] • [[जमुई जिल्हा|जमुई]] • [[जहानाबाद जिल्हा|जहानाबाद]] • [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा]] • [[नवदा जिल्हा|नवदा]] • [[नालंदा जिल्हा|नालंदा]] • [[पटना जिल्हा|पाटणा]] • [[पश्चिम चम्पारण जिल्हा|पश्चिम चम्पारण]] • [[पुर्णिया जिल्हा|पुर्णिया]] • [[पूर्व चम्पारण जिल्हा|पूर्व चम्पारण]] • [[बक्सर जिल्हा|बक्सर]] • [[बांका जिल्हा|बांका]] • [[बेगुसराई जिल्हा|बेगुसराई]] • [[भागलपूर जिल्हा|भागलपुर]] • [[भोजपुर जिल्हा|भोजपुर]] •  [[मधुबनी जिल्हा|मधुबनी]] • [[माधेपुरा जिल्हा|माधेपुरा]] • [[मुंगेर जिल्हा|मुंगेर]] • [[मुझफ्फरपुर जिल्हा|मुझफ्फरपुर]] • [[रोहतास जिल्हा|रोहतास]] • [[लखीसराई जिल्हा|लखीसराई]] • [[वैशाली जिल्हा|वैशाली]] • [[सिवान जिल्हा|सिवान]] • [[शिवहर जिल्हा|शिवहर]] • [[शेखपुरा जिल्हा|शेखपुरा]] • [[समस्तीपुर जिल्हा|समस्तीपुर]] • [[सरन जिल्हा|सरन]] • [[सहर्सा जिल्हा|सहर्सा]] • [[सीतामढी जिल्हा|सीतामढी]] • [[सुपौल जिल्हा|सुपौल]]\n\n| group4 = [[:वर्ग:बिहारमधील शहरे|शहरे]] \n| list4  = [[अरारिया]] • [[कटिहार]] • [[मुंगेर]] • [[समस्तीपुर]] • [[मुझफ्फरपूर]] • [[बेगुसराई]] • [[नालंदा]] • [[गया]] \n}}<noinclude>\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]\n</noinclude>","hash":"9c6bc290936c1d170fd3628f9fbd972066e4cbfd88c2b8bb47a9a136e1239cca","last_revision":"2023-01-28T12:40:29Z","first_revision":"2006-04-19T22:36:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.292678","cross_lingual_links":{"bh":"टेम्पलेट:बिहार के जिला","en":"Template:Bihar","gu":"ઢાંચો:બિહારના જિલ્લાઓ","hi":"साँचा:बिहार","id":"Templat:Bihar","mai":"आकृति:बिहार","ml":"ഫലകം:Bihar","new":"Template:बिहारया जिल्ला","or":"ଛାଞ୍ଚ:ବିହାର","sat":"ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱵᱤᱦᱟᱨ","ta":"வார்ப்புரு:பீகார்","te":"మూస:బీహార్","ur":"سانچہ:ریاست بہار"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अरारिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बि��ार]] राज्यातील '''अरारिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e9251bae286723b7615ff1411c8e806d05c893c768bfc66eaf0939ec5e5858de","last_revision":"2014-05-22T18:06:59Z","first_revision":"2006-04-19T22:38:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.345592","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة أراريا","bn":"বিষয়শ্রেণী:আরারিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Araria","en":"Category:Araria district","hi":"श्रेणी:अररिया जिला","ta":"பகுப்பு:அரரியா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ارریہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील अरारिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील अरारिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Araria district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:बिहार|जिल्हे]]","hash":"4c9344ccd7e2f129cf32a758aed4a3e455ef5f12ed5b6b58f1375a95bd62eb58","last_revision":"2023-01-28T15:43:20Z","first_revision":"2006-04-19T22:38:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.417683","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات بيهار","as":"শ্ৰেণী:বিহাৰৰ জিলা","azb":"بؤلمه:بیهار اوستانینین بؤلوملری","bh":"श्रेणी:बिहार के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বিহারের জেলা","ca":"Categoria:Districtes de Bihar","da":"Kategori:Distrikter i Bihar","de":"Kategorie:Distrikt in Bihar","en":"Category:Districts of Bihar","es":"Categoría:Distritos de Bihar","fa":"رده:بخش‌های بیهار","fr":"Catégorie:District au Bihar","gu":"શ્રેણી:બિહારના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:बिहार के जिले","it":"Categoria:Distretti del Bihar","mai":"श्रेणी:बिहारक जिलासभ","ml":"വർഗ്ഗം:ബീഹാറിലെ ജില്ലകൾ","ms":"Kategori:Daerah di Bihar","ne":"श्रेणी:बिहारका जिल्लाहरू","new":"पुचः:बिहारया जिल्ला","nl":"Categorie:District van Bihar","nb":"Kategori:Distrikter i Bihar","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ବିହାରର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:بہار دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Бихара","sa":"वर्गः:बिहारराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"Category:Districts of Bihar","sv":"Kategori:Distrikt i Bihar","ta":"பகுப்பு:பீகார் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:బీహార్ జిల్లాలు","ur":"زمرہ:بہار کے اضلاع","zh":"Category:比哈尔邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे","translated_text":"Categories: Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''औरंगाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"5b3f67afb9ad3e22dd961b361589a9a7f22623422b8818b14546a80ec2b7e641","last_revision":"2017-03-02T16:36:49Z","first_revision":"2006-04-19T22:39:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.475761","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة أورانجاباد (بيهار)","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঔরঙ্গাবাদ জেলা, বিহার","de":"Kategorie:Distrikt Aurangabad (Bihar)","en":"Category:Aurangabad district, Bihar","hi":"श्रेणी:औरंगाबाद जिला, बिहार","ta":"பகுப்பு:அவுரங்காபாத் மாவட்டம், பீகார்","ur":"زمرہ:اورنگ آباد ضلع، بہار"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील औरंगाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील औरंगाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Aurangabad district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बांका जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''बांका जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"14b145c4abc9478ad133d96045b890920d86687eae375a3ab575aa034a1556ca","last_revision":"2014-05-22T18:13:56Z","first_revision":"2006-04-19T22:39:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.525943","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بانكا","bn":"বিষয়শ্রেণী:বাঁকা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Banka","en":"Category:Banka district","hi":"श्रेणी:बाँका जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱸᱠᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பாங்கா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:بانکا ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील बांका जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील बांका जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Banka district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बेगुसराई जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''बेगुसराई जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"91bc64f198a8199335af83452e27e7b82fb44836010dcf135436c938e7a9c3e3","last_revision":"2014-05-22T18:14:12Z","first_revision":"2006-04-19T22:39:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.576652","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بيغوساراي","bn":"বিষয়শ্রেণী:বেগুসরাই জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Begusarai","en":"Category:Begusarai district","hi":"श्रेणी:बेगूसराय जिला","ta":"பகுப்பு:பேகூசராய் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:بیگوسرائے ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील बेगुसराई जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील बेगुसराई जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Begusarai district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भागलपूर जिल्हा","wikicode":"[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"578248162ce8e0470546829a432d25edb8c7981c8720122a985087edf2482e81","last_revision":"2022-11-11T14:10:35Z","first_revision":"2006-04-19T22:40:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.635595","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بهاغالبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভাগলপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bhagalpur","en":"Category:Bhagalpur district","es":"Categoría:Distrito de Bhagalpur","hi":"श्रेणी:भागलपुर जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱟᱜᱚᱞᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பாகல்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:بھاگلپور ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भोजपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''भोजपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"64a1901c5af90388c5e513500cdfb806385284fc5d92aae141c1fde3f362ba57","last_revision":"2023-01-28T12:47:28Z","first_revision":"2006-04-19T22:40:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.695421","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بوجبور","bh":"श्रेणी:भोजपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভোজপুর জেলা, বিহার","de":"Kategorie:Distrikt Bhojpur (Bihar)","en":"Category:Bhojpur district, India","hi":"श्रेणी:भोजपुर जिला, बिहार","ta":"பகுப்பு:போஜ்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:بھوجپور ضلع، بھارت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील भोजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील भोजपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bhojpur district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बक्सर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''बक्सर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"a9179db3519458bed6b9ea41a25111c33ff7cf07eb66b19916a24f970111c44c","last_revision":"2014-05-22T18:13:39Z","first_revision":"2006-04-19T22:41:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.749657","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بوكسار","bh":"श्रेणी:बगसर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বক্সার জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Buxar","en":"Category:Buxar district","hi":"श्रेणी:बक्सर जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱚᱠᱥᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பக்சர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:بکسر ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील बक्सर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील बक्सर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Buxar district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दरभंगा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''दरभंगा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"716230dd197f9cc7085d48542eda81b711316c6c169ef9d9eb3c6258e328090c","last_revision":"2014-05-22T18:11:04Z","first_revision":"2006-04-19T22:41:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.807474","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة داربانغا","bn":"বিষয়শ্রেণী:দ্বারভাঙা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Darbhanga","en":"Category:Darbhanga district","hi":"श्रेणी:दरभंगा जिला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਦਰਭੰਗਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:தர்பங்கா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:دربھنگہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील दरभंगा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील दरभंगा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Darbhanga district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''पूर्व चम्पारण जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"1120bc473302534817efc1610865c7834594256d251e18e4f43f9f52cb63fe9d","last_revision":"2023-01-28T12:54:50Z","first_revision":"2006-04-19T22:42:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.863412","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:شرق شامبران","bn":"বিষয়শ্রেণী:পূর্ব চম্পারণ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Purba Champaran","en":"Category:East Champaran district","hi":"श्रेणी:पूर्वी चम्पारण जिला","ta":"பகுப்பு:கிழக்கு சம்பாரண் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:مشرقی چمپارن ضلع","zh":"Category:東查姆帕蘭縣"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पूर्व चम्पारण जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पूर्व चम्पारण जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about East Champaran district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''गया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"02c18cd648a0fb5df5918b9420b5649ef2c66cbae7df82a8850ac8e8a66091c6","last_revision":"2017-03-02T15:50:47Z","first_revision":"2006-04-19T22:42:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.921484","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جايا","bh":"श्रेणी:गया जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:গয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Gaya","en":"Category:Gaya district","hi":"श्रेणी:गया जिला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਗਯਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱟᱭᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கயா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:گیا ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील गया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील गया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gaya district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गोपालगंज जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''गोपालगंज जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"bfbfeaabaf4f7848561e5df14e15b06b3268be4b4a77236440f16ddac67194d7","last_revision":"2017-03-02T15:31:34Z","first_revision":"2006-04-19T22:42:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:44.982688","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:جوبالجانج","bh":"श्रेणी:गोपालगंज जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:গোপালগঞ্জ জেলা, বিহার","de":"Kategorie:Distrikt Gopalganj (Bihar)","en":"Category:Gopalganj district, India","gu":"શ્રેણી:ગોપાલગંજ જિલ્લો","hi":"श्रेणी:गोपालगंज जिला","ur":"زمرہ:گوپال گنج ضلع، بھارت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील गोपालगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील गोपालगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gopalganj district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जमुई जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''जमुई जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"fca83b45e355b48e49dd692d87e42af59d5b3a6fb998899335e62ce40b85794d","last_revision":"2014-05-22T18:10:18Z","first_revision":"2006-04-19T22:42:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.037865","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جاموي","bn":"বিষয়শ্রেণী:জামুই জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jamui","en":"Category:Jamui district","hi":"श्रेणी:जमुई जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱚᱢᱩᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:جموئی ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील जमुई जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील जमुई जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jamui district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जहानाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''जहानाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e9040ca08488336766cf8524893838b3e84868bd456f7c2deeb8ab73c1c63908","last_revision":"2014-05-22T18:10:38Z","first_revision":"2006-04-19T22:43:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.098587","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جهان آباد","bh":"श्रेणी:जहानाबाद जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জেহানাবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jehanabad","en":"Category:Jehanabad district","fa":"رده:بخش جهان‌آباد","hi":"श्रेणी:जहानाबाद जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱮᱦᱟᱱᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:ஜகானாபாத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:جہان آباد ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील जहानाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील जहानाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jhanabad district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:खगरिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''खगरिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"bbca898906f11a4e46d5bb346f52adf7cc028885eef5d520767cefc1b5737b9c","last_revision":"2017-03-02T15:56:20Z","first_revision":"2006-04-19T22:43:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.150618","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة خاجريا","bn":"বিষয়শ্রেণী:খগড়িয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Khagaria","en":"Category:Khagaria district","hi":"श्रेणी:खगड़िया जिला","ta":"பகுப்பு:ககடியா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:کھگڑیا ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील खगरिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील खगरिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Khagariya district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:किशनगंज जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''किशनगंज जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"1fe55594e203c1aaaca53665e3bb1d77f8505977dfa60afe0da5d33a989b2eff","last_revision":"2017-03-02T16:19:11Z","first_revision":"2006-04-19T22:43:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.203773","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كيشانغانج","bn":"বিষয়শ্রেণী:কিশানগঞ্জ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kishanganj","en":"Category:Kishanganj district","hi":"श्रेणी:किशनगंज जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கிசன்கஞ்சு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کشن گنج"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील किशनगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील किशनगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kishanganj district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कैमूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''कैमुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"6cba51755a4bd9e667fdbf6d50fc85bce0ab0e0bcc16390804c8bfd924553117","last_revision":"2023-01-28T12:42:31Z","first_revision":"2006-04-19T22:44:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.259311","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كيمور","bn":"বিষয়শ্রেণী:কাইমুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kaimur","en":"Category:Kaimur district","fa":"رده:بخش کیمور","gu":"શ્રેણી:કૈમૂર જિલ્લો","hi":"श्रेणी:कैमूर जिला","ta":"பகுப்பு:கைமுர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:کیمور ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील कैमुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील कैमुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kamur district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कटिहार जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''कटिहार जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"47a4e3bdd9e82a42a72ee519e131c4c95e4574d90250cb752aac2fc149a2db3c","last_revision":"2017-03-02T16:33:45Z","first_revision":"2006-04-19T22:44:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.323583","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كاتيهار","bh":"श्रेणी:कटिहार जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কাটিহার জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Katihar","en":"Category:Katihar district","hi":"श्रेणी:कटिहार जिला","ta":"பகுப்பு:கட்டிஹார் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:کاٹیہار ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील कटिहार जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील कटिहार जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Katihar district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लखीसराई जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''लखीसराई जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"8ea24e9a5460df5e2dd1f3a05c1a955bd99d62c4d6736d88384db7c08e90cf03","last_revision":"2014-05-22T18:16:44Z","first_revision":"2006-04-19T22:44:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.376577","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة لكيزاراي","bn":"বিষয়শ্রেণী:লক্ষ্মীসরাই জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Lakhisarai","en":"Category:Lakhisarai district","hi":"श्रेणी:लखीसराय जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱞᱚᱠᱷᱤᱥᱚᱨᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:லக்கிசராய் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:لکھی سرائے ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील लखीसराई जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील लखीसराई जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Lakhisarai district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मधुबनी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''मधुबनी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"4d229d5624d6503601ae67a76122fd78ca16df7c1adb67b3a7c7497590a99350","last_revision":"2014-05-22T18:15:18Z","first_revision":"2006-04-19T22:44:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.435666","cross_lingual_links":{"bh":"श्रेणी:मधुबनी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মধুবনী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Madhubani","en":"Category:Madhubani district","hi":"श्रेणी:मधुबनी जिला","ta":"பகுப்பு:மதுபனி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:مدھوبنی ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील मधुबनी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील मधुबनी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Madhubani district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मुंगेर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''मुंगेर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e9e9b497b4ab31c8f84a6052323834ddccdbb0698621ebe604aec02fecdc851f","last_revision":"2014-05-22T18:15:48Z","first_revision":"2006-04-19T22:45:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.490533","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة مونجر","bn":"বিষয়শ্রেণী:মুঙ্গের জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Munger","en":"Category:Munger district","hi":"श्रेणी:मुंगेर जिला","ta":"பகுப்பு:முங்கேர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:مونگیر ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील मुंगेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील मुंगेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Munger district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:माधेपुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''माधेपुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"60c3ddc347b093c11f8d8f0fbd39df4c18c68eea734e40dba1952eae070b25bf","last_revision":"2014-05-22T18:15:33Z","first_revision":"2006-04-19T22:45:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.564645","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة مادهيبورا","bn":"বিষয়শ্রেণী:মাধেপুরা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Madhepura","en":"Category:Madhepura district","hi":"श्रेणी:मधेपुरा जिला","ta":"பகுப்பு:மதேபுரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:مدھیپورہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील माधेपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील माधेपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Madhepura district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मझफ्फरपुर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा]]","hash":"6646f6d1ee242967a9e397fda71bbac3637572714ef660460d015fd7632eca38","last_revision":"2022-01-23T06:39:13Z","first_revision":"2006-04-19T22:45:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.616748","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा","translated_text":"Redirected from category:Muzhaffarpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नालंदा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''नालंदा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"8062add645c70150c8c4ed1607a41b714eeb5ff91e6954a4204ab07b0de8489c","last_revision":"2014-05-22T18:11:42Z","first_revision":"2006-04-19T22:45:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.699306","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة نالاندا","bn":"বিষয়শ্রেণী:নালন্দা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nalanda","en":"Category:Nalanda district","hi":"श्रेणी:नालंदा जिला","nb":"Kategori:Nalanda","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱱᱟᱞᱚᱱᱫᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:நாளந்தா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع نالندہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील नालंदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील नालंदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Nalanda district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मझफ्फरपुर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[मुझफ्फरपूर जिल्हा]]","hash":"dc9fcda6a1a4f1823841edd9381eef93954b14804ac00dcba9a5342fa371216d","last_revision":"2011-10-15T10:01:14Z","first_revision":"2006-04-19T22:46:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.751759","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन मुझफ्फरपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन मुझफ्फरपूर जिल्हा","translated_text":"Redirection of Muzaffarpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नवदा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''नवदा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"cec89b273d84ef232690f02c5ca3fa1f809296dbd578b892d94149779bac636b","last_revision":"2014-05-22T18:11:26Z","first_revision":"2006-04-19T22:47:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.807697","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة نوادا","bn":"বিষয়শ্রেণী:নওয়াদা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nawada","en":"Category:Nawada district","hi":"श्रेणी:नवादा जिला","ta":"பகுப்பு:நவாதா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:نوادہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील नवदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील नवदा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Navda district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पाटणा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''पटना जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"b27832ca82f924b9d7edd73aea15b7262326e7d6cf2d1d05f135fd68ce9b67cc","last_revision":"2023-01-28T12:44:34Z","first_revision":"2006-04-19T22:47:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.868822","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة باتنا","bh":"श्रेणी:पटना जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাটনা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Patna","en":"Category:Patna district","hi":"श्रेणी:पटना जिला","ms":"Kategori:Daerah Patna","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਟਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱴᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பட்னா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:پٹنہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पटना जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पटना जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Patna district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्णिया जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''पूर्णिया जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"dc83b688d280f26add98c7cec0667f989de078dfb35a7e339c5a2fdbda75bb16","last_revision":"2017-02-05T16:14:35Z","first_revision":"2006-04-19T22:48:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.923424","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بورنيا","bn":"বিষয়শ্রেণী:পূর্ণিয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Purnia","en":"Category:Purnia district","hi":"श्रेणी:पूर्णिया जिला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੂਰਨੀਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பூர்ணியா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:پورنیہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पूर्णिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पूर्णिया जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Puri district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रोहतास जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''रोहतास जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"5989aa626220f837495a9cf98744004ad103303cc40e4d97b828f370812118ed","last_revision":"2014-05-22T18:16:27Z","first_revision":"2006-04-19T22:48:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:45.978844","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة روهتاس","bn":"বিষয়শ্রেণী:রোহতাস জেলা","en":"Category:Rohtas district","hi":"श्रेणी:रोहतास जिला","ta":"பகுப்பு:ரோத்தாஸ் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:روہتاس ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील रोहतास जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील रोहतास जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rohtas district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सहर्सा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''सहर्सा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"0aa86de475569b3d448cc486072598b0a9eecbf3e5828c3fdf21e59d54c39e67","last_revision":"2014-05-22T18:19:14Z","first_revision":"2006-04-19T22:48:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.050162","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ساهارسا","bn":"বিষয়শ্রেণী:সহর্সা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Saharsa","en":"Category:Saharsa district","hi":"श्रेणी:सहरसा जिला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱚᱦᱚᱨᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:சகர்சா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:سہرسہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सहर्सा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सहर्सा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Saharsa district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:शिवहर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''शिवहर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"76eb66efe5ad591ad6124dc20832502514c7aa35c154d6e1dd34f408e6a36adb","last_revision":"2014-05-22T18:18:03Z","first_revision":"2006-04-19T22:49:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.106462","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة شيوهار","bn":"বিষয়শ্রেণী:শিউহর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sheohar","en":"Category:Sheohar district","hi":"श्रेणी:शिवहर जिला","ta":"பகுப்பு:சிவஹர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:شیوہر ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील शिवहर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील शिवहर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Shivhar district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:शेखपुरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''शेखपुरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"f025fe769c078f3a622be2283f9ff3455332fed75ccfc85207046ba080e7b594","last_revision":"2014-05-22T18:18:19Z","first_revision":"2006-04-19T22:49:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.157028","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة شيخ بورا","bn":"বিষয়শ্রেণী:শেখপুরা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sheikhpura","en":"Category:Sheikhpura district","hi":"श्रेणी:शेखपुरा जिला","ta":"பகுப்பு:ஷேக்புரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:شیخ پورہ ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील शेखपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील शेखपुरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sheikhpura district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सरन जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''सरन जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"7a4ac9990b0cca94b7ea52fd2c103b44cda9a237ff9106a5bef4b2eefd6ed640","last_revision":"2014-05-22T18:18:57Z","first_revision":"2006-04-19T22:50:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.208841","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ساران","bh":"श्रेणी:सारन जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সারন জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Saran","en":"Category:Saran district","hi":"श्रेणी:सारण ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱨᱚᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:سارن ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सरन जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सरन जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sarn district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सीतामढी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''सीतामढी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"5c7cb2831c4741050f1e6ff0c4de3dedba733ac623023ee61b227879089ef1ce","last_revision":"2014-05-22T18:19:34Z","first_revision":"2006-04-19T22:50:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.268274","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سيتامارهي","bh":"श्रेणी:सीतामढ़ी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সীতামঢ়ী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sitamarhi","en":"Category:Sitamarhi district","hi":"श्रेणी:सीतामढ़ी जिला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੀਤਾਮੜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சீதாமரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سیتامڑھی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सीतामढी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सीतामढी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sitamarhi district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सुपौल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''सुपौल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील ज��ल्हे]]","hash":"5fdb40a26694c653d905ee6e8c77598e6a872be297e752fca0baefbd50a31a29","last_revision":"2014-05-22T18:19:54Z","first_revision":"2006-04-19T22:50:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.322449","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سوبول","bn":"বিষয়শ্রেণী:সুপৌল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Supaul","en":"Category:Supaul district","hi":"श्रेणी:सुपौल जिला","ta":"பகுப்பு:சுபவுல் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:سپول ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सुपौल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील सुपौल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Supal district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सिवान जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''शिवन जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"7aa688c572abdf8f1ead6f01ba619a0a3ce8f40e91b0e167dc19d012602b2ade","last_revision":"2023-01-28T12:48:33Z","first_revision":"2006-04-19T22:51:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.380125","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سيوان","bh":"श्रेणी:सिवान जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সিওয়ান জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Siwan","en":"Category:Siwan district","fa":"رده:بخش سیوان (هند)","hi":"श्रेणी:सीवान जिला","ne":"श्रेणी:सिवान जिल्ला","ta":"பகுப்பு:சீவான் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:سیوان ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील शिवन जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील शिवन जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Shivan district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:वैशाली जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''वैशाली जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"e8d0d0b6125961d79ab72189e59a28fa12922141f7b2379434046eed1563a2ca","last_revision":"2014-05-22T18:17:00Z","first_revision":"2006-04-19T22:51:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.432715","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:أكشاي","bh":"श्रेणी:वैशाली जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বৈশালী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Vaishali","en":"Category:Vaishali district","hi":"श्रेणी:वैशाली जिला","ta":"பகுப்பு:வைசாலி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ویشالی ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:13.919598","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील वैशाली जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील वैशाली जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Vaishali district in Bihar state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम चंपारण जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील '''पश्चिम चम्पारण जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील जिल्हे]]","hash":"345641919b63f74e5b961144570dc6c66a4ee711a70cb4f9781ddee2a845f8c1","last_revision":"2023-01-28T12:56:08Z","first_revision":"2006-04-19T22:51:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.481781","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:غرب شامبران","bn":"বিষয়শ্রেণী:পশ্চিম চম্পারণ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Pashchim Champaran","en":"Category:West Champaran district","hi":"श्रेणी:पश्चिमी चम्पारण जिला","ta":"பகுப்பு:மேற்கு சம்பாரண் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:مغربی چمپارن ضلع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पश्चिम चम्पारण जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:बिहारमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील पश्चिम चम्पारण जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about West Champaran district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अरारिया","wikicode":"{{Maplink|type=point|text=अरारियाचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = अरारिया\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = बिहार\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[अरारिया जिल्हा|अरारिया]]\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १५४\n| भाषा = [[मैथिली भाषा|मैथिली]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ७९,०२१\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 8 |lats = 5 |latNS = N\n|longd = 87 |longm = 27 |longs = 55 |longEW = E\n}}\n'''अरारिया''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्याच्या [[अरारिया जिल्हा|अरारिया]] ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. अरारिया शहर बिहार राज्याच्या उत्तर-पूर्व भागात [[नेपाळ]] देशाच्या सीमेजवळ स्थित आहे. २०११ साली अरारियाची लोकसंख्या सुमारे ७९ हजार होती. [[राष्ट्रीय महामार्ग २७]] हा भरतामधील एक प्रमुख महामार्ग अरारियामधून धावतो.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:अरारिया जिल्हा]]","hash":"f62c2b800df6d450c4f7932b16967835018ee84209c31511631307fba530e935","last_revision":"2022-09-06T11:14:53Z","first_revision":"2006-04-19T23:35:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.532286","cross_lingual_links":{"anp":"अररिया","ar":"اراري","arz":"ارارى","bn":"আরারিয়া","bpy":"আরারিয়া","ceb":"Arāria","de":"Araria","en":"Araria","es":"Araria","fa":"آراریا","fr":"Araria","gu":"અરરિયા","hi":"अररिया","it":"Araria","mai":"अररिया","mg":"Araria","ml":"അറാറിയ","ms":"Araria","new":"अररिया","or":"ଆରାରିଅ","pam":"Araria","pl":"Araria","pnb":"اراریا","pt":"Araria","ru":"Арария","sa":"अररिया","sat":"ᱟᱨᱟᱨᱤᱭᱟ","sv":"Araria","te":"అరారియా","ur":"ارریہ شہر","vi":"Araria","xmf":"არარია","zh":"阿拉里亚"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"अरारिया हे भारताच्या बिहार राज्याच्या अरारिया ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. अरारिया शहर बिहार राज्याच्या उत्तर-पूर्व भागात नेपाळ देशाच्या सीमेजवळ स्थित आहे. २०११ साली अरारियाची लोकसंख्या सुमारे ७९ हजार होती. राष्ट्रीय महामार्ग २७ हा भरतामधील एक प्रमुख महामार्ग अरारियामधून धावतो.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:अरारिया जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = अरारिया\n| स्थानिक = \n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = बिहार\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[अरारिया जिल्हा|अरारिया]]\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १५४\n| भाषा = [[मैथिली भाषा|मैथिली]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ७९,०२१\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 8 |lats = 5 |latNS = N\n|longd = 87 |longm = 27 |longs = 55 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अरारिया हे भारताच्या बिहार राज्याच्या अरारिया ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Araria is the district headquarters of Araria district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अरारिया शहर बिहार राज्याच्या उत्तर-पूर्व भागात नेपाळ देशाच्या सीमेजवळ स्थित आहे.","translated_text":"The city of Araria is located in the north-eastern part of the state of Bihar near the border with Nepal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली अरारियाची लोकसंख्या सुमारे ७९ हजार होती.","translated_text":"In 2011, the population of Araria was about 79,000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग २७ हा भरतामधील एक प्रमुख महामार्ग अरारियामधून धावतो.","translated_text":"National Highway 27 runs through Araria, a major highway in Bharata.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:अरारिया जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Araria district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"औरंगाबाद (बिहार)","wikicode":"{{हा लेख|[[बिहार|बिहारमधील]] औरंगाबाद शहर|औरंगाबाद (निःसंदिग्धीकरण)}}\n\n'''औरंगाबाद''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[औरंगाबाद जिल्हा, बिहार|औरंगाबाद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार]]","hash":"bbf8f3d21c12169de3de290e9034aa07fd82f70741626b86d71780dd1910c847","last_revision":"2022-01-30T04:25:50Z","first_revision":"2006-04-20T01:37:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.583334","cross_lingual_links":{"arz":"اورانجاباد (اورانجاباد)","be":"Аўрангабад (горад, Біхар)","bh":"औरंगाबाद, बिहार","ca":"Aurangabad (Bihar)","ceb":"Aurangābād (lungsod)","cs":"Aurangábád (Bihár)","da":"Aurangabad (Bihar)","de":"Aurangabad (Bihar)","en":"Aurangabad, Bihar","eo":"Aŭrangabad (Biharo)","es":"Aurangabad (Bihar)","fa":"اورنگ‌آباد (بیهار)","fr":"Aurangabad (Bihar)","gu":"ઔરંગાબાદ, બિહાર","hi":"औरंगाबाद, बिहार","hif":"Aurangabad, Bihar","it":"Aurangabad (Bihar)","ms":"Aurangabad, Aurangabad, Bihar","ne":"औरङ्गाबाद (बिहार)","nb":"Aurangabad (Bihar)","or":"ଅଉରଙ୍ଗାବାଦ, ବିହାର","pam":"Aurangabad, Bihar","ru":"Аурангабад (город, Бихар)","sa":"औरङ्गाबाद्, बिहार","sat":"ᱟᱣᱨᱟᱝᱜᱟᱵᱟᱫᱽ, ᱵᱤᱦᱟᱨ","sv":"Aurangabad, Bihar","ta":"அவுரங்காபாத், பீகார்","te":"ఔరంగాబాద్ (బీహార్)","ur":"اورنگ آباد، بہار","xmf":"აურანგაბადი (ბიჰარი)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"औरंगाबाद भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर औरंगाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"औरंगाबाद भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Aurangabad is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर औरंगाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Aurangabad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:औरंगाबाद जिल्हा, बिहार","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Aurangabad district, Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बांका","wikicode":"'''बांका''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बांका जिल्हा|बांका जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बांका जिल्हा]]","hash":"f82d9f717468095a565c686cf02039e861ec46a678a8d17b9258524bac3fa985","last_revision":"2014-02-14T08:20:41Z","first_revision":"2006-04-20T01:37:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.635073","cross_lingual_links":{"anp":"बांका","ar":"بانكا","arz":"بانكا (تجمع سكان فى بانكا ديستريكت)","as":"বাঁকা, বিহাৰ","bh":"बाँका","bn":"বাঁকা","bpy":"বানকা","ca":"Banka (Índia)","ceb":"Bānka","de":"Banka (Bihar)","en":"Banka, Bihar","es":"Banka","hi":"बाँका","it":"Banka","ms":"Banka","ne":"बाँका","new":"बांका","or":"ବାଙ୍କା, ବିହାର","pt":"Banka","sat":"ᱵᱟᱸᱠᱟ, ᱵᱤᱦᱟᱨ","sv":"Bānka","te":"బంకా","ur":"بانکا، بہار","vi":"Banka","zh":"班卡"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"बांका भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बांका जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:बांका जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांका भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Banka is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बांका जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Banka district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:बांका जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Banga district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बेगुसराई","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''बेगुसराई''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\n��े शहर [[बेगुसराई जिल्हा|बेगुसराई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,५२,००८ होती.\n\nया गावाला दुर्गा महाराणीच्या बेगू नावाच्या भक्ताचे नाव दिलेले आहे.<ref>{{cite web|url=https://www.begusaraionline.in/city-guide/about-begusarai|title=How was Begusarai named\" www.begusaraionline.in |access-date= 19 March 2023}}</ref>\n\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बेगुसराई जिल्हा]]","hash":"ee69a8f7c19fc9a17eddd1527d7126875d72b25cba818bd73c6df9ac77a17dff","last_revision":"2023-06-01T04:50:58Z","first_revision":"2006-04-20T01:38:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.685791","cross_lingual_links":{"anp":"बेगूसराय","ar":"بجساراي","arz":"بجساراى","as":"বেগুচৰাই","bh":"बेगूसराय","bn":"বেগুসারাই","bpy":"বেগুসারাই","ca":"Begusarai","ceb":"Begusarai (lungsod sa Indiya)","de":"Begusarai","en":"Begusarai","eo":"Begusaraj","es":"Begusarai","fr":"Begusarai","ha":"Begusarai","hi":"बेगूसराय","it":"Begusarai","lld":"Begusarai","mai":"बेगूसराय","mg":"Begusarai","ms":"Begusarai","new":"बेगूसराय","nl":"Begusarai (stad)","nb":"Begusarai","or":"ବେଗୁସରାଇ","pl":"Begusarai","pt":"Begusarai","ru":"Бегусарай","sa":"बेगुसराय","sat":"ᱵᱮᱜᱩᱥᱚᱨᱟᱭ","sr":"Бегусарај","sv":"Begusarai","ta":"பேகூசராய்","te":"బేగుసరాయ్","tl":"Begusarai","tr":"Begusarai","ur":"بیگوسرائے","vi":"Begusarai","war":"Begusarai","xmf":"ბეგუსარაი","zh":"贝古萨赖"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"बेगुसराई भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बेगुसराई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,५२,००८ होती.\n\nया गावाला दुर्गा महाराणीच्या बेगू नावाच्या भक्ताचे नाव दिलेले आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:बेगुसराई जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बेगुसराई भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Begusarai is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बेगुसराई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Begusarai district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,५२,००८ होती.","translated_text":"The population was 2,52,008 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या गावाला दुर्गा महाराणीच्या बेगू नावाच्या भक्ताचे नाव दिलेले आहे.","translated_text":"The village is named after a devotee named Begu of Durga Maharaja.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url=https://www.begusaraionline.in/city-guide/about-begusarai|title=How was Begusarai named\" www.begusaraionline.in |access-date= 19 March 2023}}</ref>","char_index":66,"name":null,"url":"https://www.begusaraionline.in/city-guide/about-begusarai","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":5461,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:10.061803-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (80 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्���:बेगुसराई जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Begusarai district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"या गावाला दुर्गा महाराणीच्या बेगू नावाच्या भक्ताचे नाव दिलेले आहे.","translated_text":"The village is named after a devotee named Begu of Durga Maharaja.","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url=https://www.begusaraionline.in/city-guide/about-begusarai|title=How was Begusarai named\" www.begusaraionline.in |access-date= 19 March 2023}}</ref>","char_index":66,"name":null,"url":"https://www.begusaraionline.in/city-guide/about-begusarai","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":5461,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:10.061803-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (80 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"भागलपूर","wikicode":"'''भागलपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[भागलपूर जिल्हा|भागलपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:भागलपूर जिल्हा]]","hash":"5ce1b88ac971a901eadb3a55a2fded1e7ab5e78a6fd24261319bc1a1e2428d47","last_revision":"2022-11-11T14:08:47Z","first_revision":"2006-04-20T01:39:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.741303","cross_lingual_links":{"anp":"भागलपुर","ar":"بهاجالبور","arz":"بهاجالبور","az":"Bhaqalpur","bh":"भागलपुर","bn":"ভাগলপুর","bpy":"ভাগলপুর (এম.কর্পো.)","ca":"Bhagalpur","ceb":"Bhāgalpur (lungsod)","cs":"Bhágalpur","de":"Bhagalpur (Bihar)","en":"Bhagalpur","eo":"Bagalpur","es":"Bhagalpur","fa":"باگلپور","fi":"Bhagalpur","fr":"Bhagalpur","gu":"ભાગલપુર","ha":"Bhagalpur","hi":"भागलपुर","hy":"Բհագալպուր","id":"Bhagalpur","it":"Bhagalpur","ja":"バーガルプル","ka":"ბჰაგალპური","ko":"바갈푸르","lld":"Bhagalpur","lt":"Bhagalpuras","mai":"भागलपुर","mg":"Bhagalpur","ms":"Bhagalpur (M.Corp)","new":"भागलपुर","nl":"Bhagalpur (stad)","nb":"Bhagalpur","or":"ଭାଗଲ୍‌ପୁର","pa":"ਭਾਗਲਪੁਰ","pam":"Bhagalpur","pl":"Bhagalpur","pnb":"بھاگلپور","pt":"Bhagalpur","ru":"Бхагалпур","sa":"भागलपुरम्","sat":"ᱵᱷᱟᱜᱚᱞᱯᱩᱨ","simple":"Bhagalpur","sr":"Багалпур","sv":"Bhagalpur","ta":"பாகல்பூர்","te":"భాగల్పూర్","th":"ภคัลปุระ","tl":"Bhagalpur","tr":"Bhagalpur","uk":"Бхаґалпур","ur":"بھاگل پور","vi":"Bhagalpur","war":"Bhagalpur","xmf":"ბჰაგალპური","zh":"巴加爾布爾"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"भागलपूर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर भागलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:भागलपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भागलपूर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bhagalpur is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर भागलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bhagalpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:भागलपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Bagalpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बक्सर","wikicode":"'''बक्सर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बक्सर जिल्हा|बक्सर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बक्सर जिल्हा]]","hash":"2187a61a5e0bd1f6cca4551930878761150a01fc6ab6e8e6c6c164307e1091ca","last_revision":"2014-02-14T06:06:10Z","first_revision":"2006-04-20T01:42:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.823902","cross_lingual_links":{"ar":"بوكسار","arz":"بوكسار","bh":"बगसर","bn":"বক্সার","bpy":"বুক্সার","ca":"Buxar","ceb":"Buxar (lungsod)","de":"Buxar","en":"Buxar","eo":"Buksar","es":"Buxar","fi":"Buxar","fr":"Buxar","gu":"બક્સર","hi":"बक्सर","it":"Buxar","ja":"ブクサール","ms":"Buxar","ne":"बक्सर","new":"बक्सर","nb":"Buxar","or":"ବକ୍ସାର୍","pa":"ਬਕਸਰ","pam":"Buxar","pl":"Buxar","pt":"Buxar","ru":"Буксар","sa":"बक्सर","sat":"ᱵᱚᱠᱥᱚᱨ","sv":"Buxar","ta":"பக்சர்","te":"బక్సర్","ur":"بکسر","vi":"Buxar","zh":"布克萨尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"बक्सर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बक्सर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:बक्सर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बक्सर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Buxar is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बक्सर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Buxar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:बक्सर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:District of Buxar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दरभंगा","wikicode":"{{Maplink|type=point|text=दरभंगाचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = दरभंगा\n| स्थानिक = \n| चित्र = Darbhanga_images.png\n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = बिहार\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा]]\n| क्षेत्रफळ = १९\n| उंची = १७१\n| भाषा = [[मैथिली भाषा|मैथिली]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३,८०,१२५\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 9 |lats = 25 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 53 |longs = 58 |longEW = E\n}}\n'''दरभंगा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्याच्या [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा]] ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय व उत्तर बिहारमधील एक प्रमुख शहर आहे. जगातील सर्वात प्राचीन शहरांपैकी एक मानले जाणारे दरभंगा ऐतिहासिक [[मिथिला]] राज्याचे राजधानीचे शहर होते. आजच्या घडीला दरभंगाला बिहारचे सांस्कृतिक केंद्र मानण्यात येते. २०११ साली दरभंगाची लोकसंख्या सुमारे ३.८ लाख होती. \n\nदरभंगा उत्तर बिहारमधील सर्वात मोठे वाहतूककेंद्र आहे. [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[पूर्व मध्य रेल्वे क्षेत्र]]ाच्या अखत्यारीखालील [[दरभंगा जंक्शन रेल्वे स्थानक]] येथील मुख्य रेल्वे स्थानक असून येथून [[दिल्ली]], [[कोलकाता]], [[पाटणा]] तसेच इतर अनेक प्रमुख शहरांसाठी रेल्वेगाड्या सुटतात. [[दरभंगा विमानतळ]] २०२० साली खुला क��ण्यात आला व आजच्या घडीला [[इंडिगो]] व [[स्पाईसजेट]] मार्फत येथून [[हैद्राबाद]], [[मुंबई]], [[बंगळूर]], [[कोलकाता]] इत्यादी शहरांना जोडणारी थेट विमानसेवा चालू आहे. [[राष्ट्रीय महामार्ग २७]] हा भारतामधील एक प्रमुख महामार्ग दरभंगामधून धावतो.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:दरभंगा जिल्हा]]\n[[वर्ग:दरभंगा|*]]","hash":"f8563a3b625abcc3c4c54c47ca3c71ae21940bbf1ff1455c915d79255b48151c","last_revision":"2022-02-12T18:21:14Z","first_revision":"2006-04-20T01:42:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.881909","cross_lingual_links":{"ar":"داربهانجا","ast":"Darbhanga","azb":"دربنقا","be":"Дарбханга","bh":"दरभंगा","bn":"দ্বারভাঙা","bpy":"দারভাঙ্গা","ca":"Darbhanga","ceb":"Darbhanga (lungsod)","cs":"Darbhanga","de":"Darbhanga","en":"Darbhanga","eo":"Darbhanga","es":"Darbhanga","fa":"دربنگا","fr":"Darbhanga","hi":"दरभंगा","hif":"Darbhanga","it":"Darbhanga","ja":"ダルバンガー","kn":"ದರ್ಬಂಗ","ko":"다르방가","lt":"Darbhanga","mai":"दड़िभङ्गा","mg":"Darbhanga","ms":"Darbhanga","new":"दरभंगा","nl":"Darbhanga (stad)","nb":"Darbhanga","or":"ଦାରଭଙ୍ଗା","pa":"ਦਰਭੰਗਾ","pam":"Darbhanga","pl":"Darbhanga","pnb":"دربھنگا","pt":"Darbhanga","ru":"Дарбханга","sa":"दरभङ्गा","sat":"ᱫᱚᱨᱵᱷᱚᱝᱜᱟ","sr":"Дарбанга","sv":"Darbhanga","ta":"தர்பங்கா","te":"దర్భంగా","th":"ทรภังคา","tl":"Darbhanga","tr":"Darbhanga","uk":"Дарбханга","ur":"دربھنگہ","vi":"Darbhanga","war":"Darbhanga","xmf":"დარბჰანგა","zh":"达尔邦格阿"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"दरभंगा हे भारताच्या बिहार राज्याच्या दरभंगा ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय व उत्तर बिहारमधील एक प्रमुख शहर आहे. जगातील सर्वात प्राचीन शहरांपैकी एक मानले जाणारे दरभंगा ऐतिहासिक मिथिला राज्याचे राजधानीचे शहर होते. आजच्या घडीला दरभंगाला बिहारचे सांस्कृतिक केंद्र मानण्यात येते. २०११ साली दरभंगाची लोकसंख्या सुमारे ३.८ लाख होती.\n\nदरभंगा उत्तर बिहारमधील सर्वात मोठे वाहतूककेंद्र आहे. भारतीय रेल्वेच्या पूर्व मध्य रेल्वे क्षेत्राच्या अखत्यारीखालील दरभंगा जंक्शन रेल्वे स्थानक येथील मुख्य रेल्वे स्थानक असून येथून दिल्ली, कोलकाता, पाटणा तसेच इतर अनेक प्रमुख शहरांसाठी रेल्वेगाड्या सुटतात. दरभंगा विमानतळ २०२० साली खुला करण्यात आला व आजच्या घडीला इंडिगो व स्पाईसजेट मार्फत येथून हैद्राबाद, मुंबई, बंगळूर, कोलकाता इत्यादी शहरांना जोडणारी थेट विमानसेवा चालू आहे. राष्ट्रीय महामार्ग २७ हा भारतामधील एक प्रमुख महामार्ग दरभंगामधून धावतो.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:दरभंगा जिल्हा *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = दरभंगा\n| स्थानिक = \n| चित्र = Darbhanga_images.png\n| चित्र_वर्णन = \n| नकाशा१ = बिहार\n| नकाशा२=\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[दरभंगा जिल्हा|दरभंगा]]\n| क्षेत्रफळ = १९\n| उंची = १७१\n| भाषा = [[मैथिली भाषा|मैथिली]]\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३,८०,१२५\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 26 |latm = 9 |lats = 25 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 53 |longs = 58 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दरभंगा हे भारताच्या बिहार राज्याच्या दरभंगा ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय व उत्तर बिहारमधील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Darbhanga is the headquarters of the district of the same name in the Indian state of Bihar and a major city in northern Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगातील सर्वात प्राचीन शहरांपैकी एक मानले जाणारे दरभंगा ऐतिहासिक मिथिला राज्याचे राजधानीचे शहर होते.","translated_text":"Considered one of the oldest cities in the world, Darbhanga was the capital city of the historic state of Mithila.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला दरभंगाला बिहारचे सांस्कृतिक केंद्र मानण्यात येते.","translated_text":"Today, Darbhanga is considered as the cultural hub of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली दरभंगाची लोकसंख्या सुमारे ३.८ लाख होती.","translated_text":"In 2011, the population of Darbhanga was about 3.8 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दरभंगा उत्तर बिहारमधील सर्वात मोठे वाहतूककेंद्र आहे.","translated_text":"Darbhanga is the largest transport hub in North Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय रेल्वेच्या पूर्व मध्य रेल्वे क्षेत्राच्या अखत्यारीखालील दरभंगा जंक्शन रेल्वे स्थानक येथील मुख्य रेल्वे स्थानक असून येथून दिल्ली, कोलकाता, पाटणा तसेच इतर अनेक प्रमुख शहरांसाठी रेल्वेगाड्या सुटतात.","translated_text":"Darbhanga Junction Railway Station is the main railway station under the jurisdiction of East Central Railway Zone of Indian Railways. It is the main railway station serving Delhi, Kolkata, Patna and many other major cities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दरभंगा विमानतळ २०२० साली खुला करण्यात आला व आजच्या घडीला इंडिगो व स्पाईसजेट मार्फत येथून हैद्राबाद, मुंबई, बंगळूर, कोलकाता इत्यादी शहरांना जोडणारी थेट विमानसेवा चालू आहे.","translated_text":"Darbhanga Airport was inaugurated in 2020 and currently operates direct flights connecting Hyderabad, Mumbai, Bangalore, Kolkata etc. via Indigo and SpiceJet.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग २७ हा भारतामधील एक प्रमुख महामार्ग दरभंगामधून धावतो.","translated_text":"National Highway 27 runs through a major highway in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:दरभंगा जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Darbanga district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गया","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = गया\n| स्थानिक =\n| चित्र = Mahabodhitemple.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[बोधगया]]मधील [[महाबोधी मंदिर]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्��� = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[गया जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ९०.१७\n| उंची = ३६४\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,६८,६१४\n| घनता = ४,७५,९८७\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब =\n|latd = 24 |latm = 47 |lats = 30 |latNS = N\n|longd = 84 |longm = 59 |longs = 30 |longEW = E\n}}\n{{बौद्ध तीर्थस्थळे}}\n'''गया''' हे [[भारत]] देशाच्या [[बिहार]] राज्यामधील [[गया जिल्हा|गया जिल्ह्याचे]] मुख्यालय व [[पाटणा]] खालोखाल राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. गया शहर [[पाटणा]]च्या १०० किमी दक्षिणेस फल्गू नदीच्या काठावर वसले असून ते [[हिंदू धर्म|हिंदू]], [[बौद्ध धर्म|बौद्ध]] व [[जैन धर्म|जैन]] धर्मीयांसाठी एक पवित्र स्थान आहे. इ.स.२०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे ४.६८ लाख होती. हिंदीसोबतच येथे [[मगधी भाषा|मगधी]] ही भाषा देखील वापरली जाते.\n\n[[बोधगया]] हे स्थान गयाच्या ११ किमी दक्षिणेस स्थित असून ते बौद्ध धर्मातील सर्वात महत्त्वाच्या ४ स्थळांपैकी एक आहे. येथील बोधी वृक्षाखाली बसून [[गौतम बुद्ध]]ांना ज्ञानप्राप्ती झाली होती असे मानण्यात येते. ऐतिहासिक काळात [[मगध]] प्रांतामध्ये पाटलीपुत्रपासून जवळ स्थित असल्यामुळे गया हे एक मोठे शैक्षणिक केंद्र होते. \n\n[[गया विमानतळ]] बिहारमधील दुसऱ्या क्रमांकाचे वर्दळीचे विमानतळ आहे. येथून [[यांगून]], [[भूतान]], [[बँकॉक]] इत्यादी अनेक आंतरराष्ट्रीय स्थानांसाठी थेट विमानसेवा उपलब्ध आहे. [[गया रेल्वे स्थानक]] [[हावडा-अलाहाबाद-मुंबई रेल्वेमार्ग|हावडा-मुंबई]] व [[दिल्ली-गया-हावडा रेल्वेमार्ग]]ावर स्थित असून येथे दररोज [[राजधानी एक्सप्रेस]]सह सुमारे १०० गाड्या थांबतात.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग|Gaya, India|गया}}\n*{{wikivoyage|Gaya|गया}}\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गया जिल्हा]]\n[[वर्ग:गया|*]]","hash":"d7c3ac1741b204021aec47a092057e353e9375c2eb6bd56873cb910ca0a3ca89","last_revision":"2022-03-19T16:38:26Z","first_revision":"2006-04-20T01:43:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:46.939942","cross_lingual_links":{"ar":"غايا (الهند)","arz":"جايا (مدينه فى جايا (الهند))","bh":"गया","bn":"গয়া","bpy":"গয়া","ca":"Gaya (ciutat)","ceb":"Gaya (lungsod)","cs":"Gaja (Indie)","de":"Gaya (Indien)","en":"Gaya (India)","eo":"Gaja (Barato)","es":"Gaya (India)","fa":"گایا (هند)","ff":"Gaya","fi":"Gaya (Intia)","fr":"Gaya (Inde)","gu":"ગયા","hi":"गया","hif":"Gaya","hu":"Gajá","hy":"Գայա (Հնդկաստան)","id":"Gaya, Magadh, Bihar","it":"Gaya (India)","ja":"ガヤー","ka":"გაია (ინდოეთი)","kn":"ಗಯಾ","ko":"가야 (인도)","lld":"Gaya","lt":"Gaja (Indija)","ml":"ഗയ","ms":"Gaya","my":"ဂါယာမြို့","ne":"गया","new":"गया","nl":"Gaya (stad)","nb":"Gaya (India)","or":"ଗୟା","pam":"Gaya, India","pl":"Gaja (Bihar)","pnb":"گیا","ps":"گايا","pt":"Gaia (Índia)","ru":"Гая","sa":"गया","sat":"ᱜᱟᱭᱟ","si":"ගයා, ඉන්දියාව","simple":"Gaya (India)","sq":"Gaja","sr":"Гаја","sv":"Gaya, Indien","ta":"கயை","te":"గయ","th":"คยา","tl":"Gaya, India","tr":"Gaya, Hindistan","tt":"Гайя","uk":"Гая (Біхар)","ur":"گیا","uz":"Gaya (Hindiston)","vi":"Gaya","war":"Gaya, Indya","wuu":"加雅","xmf":"გაია","zh":"格雅"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"गया हे भारत देशाच्या बिहार राज्यामधील गया जिल्ह्याचे मुख्यालय व पाटणा खालोखाल राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. गया शहर पाटणाच्या १०० किमी दक्षिणेस फल्गू नदीच्या काठावर वसले असून ते हिंदू, बौद्ध व जैन धर्मीयांसाठी एक पवित्र स्थान आहे. इ.स.२०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे ४.६८ लाख होती. हिंदीसोबतच येथे मगधी ही भाषा देखील वापरली जाते.\n\nबोधगया हे स्थान गयाच्या ११ किमी दक्षिणेस स्थित असून ते बौद्ध धर्मातील सर्वात महत्त्वाच्या ४ स्थळांपैकी एक आहे. येथील बोधी वृक्षाखाली बसून गौतम बुद्धांना ज्ञानप्राप्ती झाली होती असे मानण्यात येते. ऐतिहासिक काळात मगध प्रांतामध्ये पाटलीपुत्रपासून जवळ स्थित असल्यामुळे गया हे एक मोठे शैक्षणिक केंद्र होते.\n\nगया विमानतळ बिहारमधील दुसऱ्या क्रमांकाचे वर्दळीचे विमानतळ आहे. येथून यांगून, भूतान, बँकॉक इत्यादी अनेक आंतरराष्ट्रीय स्थानांसाठी थेट विमानसेवा उपलब्ध आहे. गया रेल्वे स्थानक हावडा-मुंबई व दिल्ली-गया-हावडा रेल्वेमार्गावर स्थित असून येथे दररोज राजधानी एक्सप्रेससह सुमारे १०० गाड्या थांबतात.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:गया जिल्हा *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = गया\n| स्थानिक =\n| चित्र = Mahabodhitemple.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[बोधगया]]मधील [[महाबोधी मंदिर]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[गया जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ९०.१७\n| उंची = ३६४\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,६८,६१४\n| घनता = ४,७५,९८७\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब =\n|latd = 24 |latm = 47 |lats = 30 |latNS = N\n|longd = 84 |longm = 59 |longs = 30 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गया हे भारत देशाच्या बिहार राज्यामधील गया जिल्ह्याचे मुख्यालय व पाटणा खालोखाल राज्यातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"Gaya is the district headquarters of Gaya district in the Indian state of Bihar and the second largest city in the state after Patna.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गया शहर पाटणाच्या १०० किमी दक्षिणेस फल्गू नदीच्या काठावर वसले असून ते हिंदू, बौद्ध व जैन धर्मीयांसाठी एक पवित्र स्थान आहे.","translated_text":"The city of Gaya is located 100 km south of Patna on the banks of the Falgu River and is a sacred place for Hindus, Buddhists and Jains.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.२०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे ४.��८ लाख होती.","translated_text":"The population in 2011 was about 4.68 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदीसोबतच येथे मगधी","translated_text":"In addition to Hindi, there is also Magadhi here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही भाषा देखील वापरली जाते.","translated_text":"This language is also used.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बोधगया हे स्थान गयाच्या ११ किमी दक्षिणेस स्थित असून ते बौद्ध धर्मातील सर्वात महत्त्वाच्या ४ स्थळांपैकी एक आहे.","translated_text":"Bodhgaya is located 11 km south of Gaya and is one of the four most important sites in Buddhism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील बोधी वृक्षाखाली बसून गौतम बुद्धांना ज्ञानप्राप्ती झाली होती असे मानण्यात येते.","translated_text":"It is believed that Gautama Buddha acquired knowledge by sitting under a Bodhi tree here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐतिहासिक काळात मगध प्रांतामध्ये पाटलीपुत्रपासून जवळ स्थित असल्यामुळे गया हे एक मोठे शैक्षणिक केंद्र होते.","translated_text":"Gaya was a major educational centre in Magadh Province in historical times due to its proximity to Patliputra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गया विमानतळ बिहारमधील दुसऱ्या क्रमांकाचे वर्दळीचे विमानतळ आहे.","translated_text":"Gaya Airport is the second busiest airport in Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून यांगून, भूतान, बँकॉक इत्यादी अनेक आंतरराष्ट्रीय स्थानांसाठी थेट विमानसेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"From here, direct flights to various international destinations such as Yangon, Bhutan, Bangkok etc. are available.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गया रेल्वे स्थानक हावडा-मुंबई व दिल्ली-गया-हावडा रेल्वेमार्गावर स्थित असून येथे दररोज राजधानी एक्सप्रेससह सुमारे १०० गाड्या थांबतात.","translated_text":"Gaya railway station is situated on Hawada-Mumbai and Delhi-Gaya-Hawada railway line and about 100 trains stop here every day including the Capital Express.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:गया जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Gaya district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोपालगंज","wikicode":"'''गोपालगंज''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गोपालगंज जिल्हा|गोपालगंज जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गोपालगंज जिल्हा]]","hash":"811f6df1a9898a49e78a047dfc468224599c5125b1f49d0008dca8177ecb2bcc","last_revision":"2014-02-14T08:12:47Z","first_revision":"2006-04-20T01:45:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.002430","cross_lingual_links":{"bh":"गोपालगंज","bn":"গোপালগঞ্জ (বিহার)","bpy":"গোপালগঞ্জ (বিহার)","ceb":"Gopālganj (lungsod)","de":"Gopalganj (Bihar)","en":"Gopalganj, Bihar","es":"Gopalganj","fa":"گوپالگانج، هند","fr":"Gopalganj (Bihar)","hi":"गोपालगंज","hif":"Gopalganj","it":"Gopalganj","ja":"ゴーパールガンジ","mai":"गोपालगञ्ज जिला","ms":"Gopalganj","ne":"गोपालगन्ज, बिहार","new":"गोपालगञ��ज","or":"ଗୋପାଳଗଞ୍ଜ, ବିହାର","pl":"Gopalganj","pt":"Gopalganj","ru":"Гопалгандж (город, Индия)","sa":"गोपालगञ्जनगरम्","sat":"ᱜᱚᱯᱟᱞᱜᱚᱸᱡᱽ, ᱥᱤᱧᱚᱛ","sv":"Gopālganj (ort)","te":"గోపాల్‌గంజ్","ur":"گوپال گنج، بہار","vi":"Gopalganj","zh":"戈巴尔根杰"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"गोपालगंज भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गोपालगंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:गोपालगंज जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोपालगंज भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gopalganj is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गोपालगंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gopalganj district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:गोपालगंज जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Gopalganj district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जमुई","wikicode":"'''जमुई''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जमुई जिल्हा|जमुई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जमुई जिल्हा]]","hash":"2c6998cf4f3ffe913d6d8eaed385ba8e8a40839a1792cee65de224f9f0973bd3","last_revision":"2014-02-14T06:37:34Z","first_revision":"2006-04-20T01:46:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.062177","cross_lingual_links":{"anp":"जमुई","ar":"جاموي","arz":"جاموى","bh":"जमुई","bn":"জমুই","bpy":"জামুই","ceb":"Jamūi","de":"Jamui","en":"Jamui","es":"Jamui","fa":"جاموئی","ha":"Jamui","hi":"जमुई","it":"Jamui","mg":"Jamui","ms":"Jamui","ne":"जमुई","new":"जमुई","or":"ଜାମୁଇ","pt":"Jamui","sa":"जमुयी","sat":"ᱡᱚᱢᱩᱭ","simple":"Jamui","sv":"Jamui","ta":"ஜமுய்","te":"జమూయి","ur":"جموئی","vi":"Jamui","zh":"贾穆伊"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"जमुई भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जमुई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:जमुई जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जमुई भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jamui is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जमुई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Jamui District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:जमुई जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Jamui district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जहानाबाद","wikicode":"'''जहानाबाद''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जहानाबाद जिल्हा|जहानाबाद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जहानाबाद जिल्हा]]","hash":"c8ae4dc3515f311c45510f2128ca8a7845532c72d773bd26382ad7ccbffb56ac","last_revision":"2014-02-14T06:46:02Z","first_revision":"2006-04-20T01:46:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.119417","cross_lingual_links":{"ar":"جيهان أباد","arz":"جيهان اباد (تجم�� سكان فى جيهان اباد)","bh":"जहानाबाद","bn":"জেহানাবাদ","bpy":"জেহানাবাদ","ca":"Jahanabad","ceb":"Jahānābād (lungsod sa Indiya, State of Bihār)","da":"Jehanabad","de":"Jehanabad","en":"Jehanabad","eo":"Ĝehanabad","es":"Jehanabad","fa":"جهان‌آباد، بیهار","fr":"Jehanabad","ha":"Jehanabad","hi":"जहानाबाद","hif":"Jehanabad","it":"Jehanabad","mg":"Jehanabad","ms":"Jehanabad","new":"जहानाबाद, बिहार","nb":"Jehanabad","or":"ଜେହାନାବାଦ","pl":"Jehanabad","pt":"Jehanabad","ru":"Джеханабад (Индия)","sa":"जहानाबादनगरम्","sat":"ᱡᱮᱦᱟᱱᱟᱵᱟᱫᱽ","sv":"Jehanabad","ta":"ஜகானாபாத்","te":"జహానాబాద్","ur":"جہان آباد، بھارت","vi":"Jehanabad","xmf":"ჯეჰანაბადი","zh":"杰哈纳巴德"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"जहानाबाद भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जहानाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:जहानाबाद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जहानाबाद भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jahanabad is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जहानाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jhanabad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:जहानाबाद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Jhanabad district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"खगरिया","wikicode":"'''खगरिया''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[खगरिया जिल्हा|खगरिया जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nयाशहराची उंची समुद्रसपाटीपासून ३६ मीटर (११८ फूट) आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४९,४०६ इतकी होती.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:खगरिया जिल्हा]]","hash":"056c47e59ba5db6b6f26607e067f7c71bea0b43ead524ff0d3a93fdc2ff86bf3","last_revision":"2024-01-11T09:10:39Z","first_revision":"2006-04-20T01:47:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.177523","cross_lingual_links":{"anp":"खगड़िया","ar":"خجاريا","arz":"خجاريا","bh":"खगड़िया","bn":"খগড়িয়া","bpy":"খাগারিয়া","ceb":"Khagaria (lungsod)","de":"Khagaria","en":"Khagaria","es":"Khagaria","fr":"Khagaria","ha":"Khagaria","hi":"खगड़िया","it":"Khagaria","mg":"Khagaria","ms":"Khagaria","new":"खगडिया","pt":"Khagaria","ru":"Кхагария","sa":"खगडिया","sat":"ᱠᱷᱟᱜᱟᱨᱤᱭᱟ","sv":"Khagaria","te":"ఖగరియా","ur":"کھگڑیا","vi":"Khagaria","zh":"卡加里亚"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"खगरिया भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर खगरिया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nयाशहराची उंची समुद्रसपाटीपासून ३६ मीटर (११८ फूट) आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४९,४०६ इतकी होती.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:खगरिया जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खगरिया भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Khagaria is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर खगरिया जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Khagariya district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याशहराची उंची समुद्रसपाटीपासून ३६ मीटर (११८ फूट) आहे.","translated_text":"Its elevation is 36 meters (118 feet).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४९,४०६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 49,406 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:खगरिया जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Khagariya district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"किशनगंज","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = किशनगंज\n| स्थानिक =\n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = left\n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[किशनगंज जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,०५,७८२\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 26 |latm = 4 |lats = 46 |latNS = N\n|longd = 87 |longm = 56 |longs = 14 |longEW = E\n}}\n'''किशनगंज''' हे [[भारत]] देशाच्या [[बिहार]] राज्यामधील [[किशनगंज जिल्हा|किशनगंज जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. किशनगंज शहर बिहार व [[पश्चिम बंगाल]] राज्यांच्या सीमेवर वसले असून ते ऐतिहासिक काळामध्ये [[सिक्किम]] व [[नेपाळ]] प्रांतांचा भाग होते.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:किशनगंज जिल्हा]]","hash":"4543c0da8ea7f754fcda67a7bbf9ab9bdaa259eb5a989b33e9dd16856ff77186","last_revision":"2015-10-01T02:35:33Z","first_revision":"2006-04-20T01:47:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.231209","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كيشنجاني","arz":"كيشنجانى","bh":"किशनगंज","bn":"কিশানগঞ্জ","bpy":"কিষণগঞ্জ","ceb":"Kishanganj (lungsod)","de":"Kishanganj","en":"Kishanganj","eo":"Kiŝanganĝ","es":"Kishanganj","fa":"کیشانگنج","fr":"Kishanganj","ha":"Kishanganj","hi":"किशनगंज","it":"Kishanganj","ms":"Kishanganj","ne":"किशनगन्ज","new":"किशानगञ्ज","nl":"Kishanganj (stad)","nb":"Kishanganj","or":"କିଶାନଗଞ୍ଜ","pa":"ਕਿਸ਼ਨਗੰਜ","pl":"Kishanganj","pt":"Kishanganj","ru":"Кишангандж","sa":"किशनगञ्ज","sat":"ᱠᱤᱥᱟᱱᱜᱚᱸᱡᱽ","sv":"Kishanganj","ta":"கிசன்கஞ்சு","te":"కిషన్‌గంజ్","ur":"کشن گنج","vi":"Kishanganj","zh":"吉申根杰"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"किशनगंज हे भारत देशाच्या बिहार राज्यामधील किशनगंज जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. किशनगंज शहर बिहार व पश्चिम बंगाल राज्यांच्या सीमेवर वसले असून ते ऐतिहासिक काळामध्ये सिक्किम व नेपाळ प्रांतांचा भाग होते.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:किशनगंज जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = किशनगंज\n| स्थानिक =\n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = left\n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[किशनगंज जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = ��०११\n| लोकसंख्या = १,०५,७८२\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 26 |latm = 4 |lats = 46 |latNS = N\n|longd = 87 |longm = 56 |longs = 14 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"किशनगंज हे भारत देशाच्या बिहार राज्यामधील किशनगंज जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Kishanganj is the district headquarters of Kishanganj district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किशनगंज शहर बिहार व पश्चिम बंगाल राज्यांच्या सीमेवर वसले असून ते ऐतिहासिक काळामध्ये सिक्किम व नेपाळ प्रांतांचा भाग होते.","translated_text":"The city of Kishanganj is located on the border between the states of Bihar and West Bengal and was part of the provinces of Sikkim and Nepal in historical times.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:किशनगंज जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Kisanganj district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कटिहार","wikicode":"'''कटिहार''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कटिहार जिल्हा|कटिहार जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कटिहार जिल्हा]]","hash":"fb3ef04c311dd18ef6a3a20f6cf33d495d862379b7494ab0ddd0f77098d4413e","last_revision":"2014-02-14T06:18:16Z","first_revision":"2006-04-20T01:47:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.294542","cross_lingual_links":{"anp":"कटिहार","ar":"كاتيحار","arz":"كاتيحار","azb":"کاتیهار","bh":"कटिहार","bn":"কাটিহার","bpy":"কাতিহার","ceb":"Katihar (lungsod)","de":"Katihar","en":"Katihar","eo":"Katihar","es":"Katihar","fa":"کاتیهار","fr":"Katihar","gu":"કટિહાર","ha":"Katihar","hi":"कटिहार","it":"Katihar","mai":"कटिहार","mg":"Katihar","ms":"Katihar","ne":"कटिहार जिल्ला","new":"कतिहार","nb":"Katihar","or":"କାତିହାର୍","pa":"ਕਟਿਹਾਰ","pl":"Katihar","pnb":"کٹیہار","pt":"Katihar","ru":"Катихар","sa":"कटिहार","sat":"ᱠᱟᱴᱤᱦᱟᱨ","sr":"Катихар","sv":"Katihar","ta":"கட்டிஹார்","te":"కటిహార్","tl":"Katihar","ur":"کٹیہار","vi":"Katihar","war":"Katihar","zh":"卡蒂哈尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"कटिहार भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कटिहार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:कटिहार जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कटिहार भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Katihar is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कटिहार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Katihar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:कटिहार जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Katihar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लखीसराई","wikicode":"'''लखीसराई''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[लखीसराई जिल्हा|लखीसराई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:लखीसराई जिल्हा]]","hash":"21b43e52fc2a6f69ec81cd66f58b433fd909e694a7a32460335432e8c68ac55f","last_revision":"2014-02-14T07:51:06Z","first_revision":"2006-04-20T01:48:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.353340","cross_lingual_links":{"anp":"लखीसराय","ar":"لاخساريا","arz":"لاخساريا","bh":"लखीसराय","bn":"লক্ষ্মীসরাই","bpy":"লখীসরাই","ceb":"Luckeesarai","de":"Lakhisarai","en":"Lakhisarai","eo":"Lakhisaraj","es":"Lakhisarai","fa":"لاکیسرای","fr":"Lakhisarai","gu":"લખીસરાય","ha":"Lakhisarai","hi":"लखीसराय","hif":"Lakhisarai","it":"Lakhisarai","mg":"Lakhisarai","ms":"Lakhisarai","ne":"लखीसराय","new":"लखिसराई","or":"ଲାଖିସରାଇ","pl":"Lakhisarai","pt":"Lakhisarai","ru":"Лакхисарай","sa":"लखीसराय","sat":"ᱞᱚᱠᱷᱤᱥᱚᱨᱟᱭ","sv":"Lakhisarai","te":"లఖిసరాయ్","ur":"لکھی سرائے","vi":"Lakhisarai","zh":"拉基萨赖"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"लखीसराई भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर लखीसराई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:लखीसराई जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखीसराई भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Lakhisarai is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर लखीसराई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Lakhisarai district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:लखीसराई जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Lakhissarai district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मधुबनी","wikicode":"'''मधुबनी''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मधुबनी जिल्हा|मधुबनी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मधुबनी जिल्हा]]","hash":"c5d031eaee69479d5a765ec240b0809960686e5b19420718bd864371047ab521","last_revision":"2014-02-14T08:26:18Z","first_revision":"2006-04-20T01:48:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.416032","cross_lingual_links":{"arz":"مدھوبنى","bh":"मधुबनी","bn":"মধুবনী","bpy":"মধুবাণী","ceb":"Madhubani (lungsod)","de":"Madhubani (Stadt)","en":"Madhubani, India","eo":"Madhubani","es":"Madhubani","fa":"مدهوبانی","fr":"Madhubani","gu":"મધુબની","hi":"मधुबनी","it":"Madhubani","mai":"मधुबनी, भारत","ms":"Madhubani","new":"मधुवनी","or":"ମାଧୁବାନି,ଭାରତ","pt":"Madhubani","ru":"Мадхубани","sa":"मधुबनी","sat":"ᱢᱚᱫᱷᱩᱵᱚᱱᱤ","simple":"Madhubani, India","sv":"Madhubani","te":"మధుబని","ur":"مدھوبنی","vi":"Madhubani","xmf":"მადჰუბანი","zh":"马杜巴尼"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"मधुबनी भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मधुबनी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:मधुबनी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मधुबनी भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Madhubani is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मधुबनी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Madhubani district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:मधुबनी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:District of Madhubani","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुंगेर","wikicode":"'''मुंगेर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मुंगेर जिल्हा|मुंगेर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मुंगेर जिल्हा]]","hash":"767aa21612ab15d832edf15a6475867bf667866e42dc86c70c352c7c010052d4","last_revision":"2014-02-14T07:47:39Z","first_revision":"2006-04-20T01:48:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.466947","cross_lingual_links":{"anp":"मुंगेर","ar":"مونجر","bh":"मुँगेर","bn":"মুঙ্গের","bpy":"মুঙ্গার","ca":"Monghyr","ceb":"Munger (lungsod)","de":"Munger (Stadt)","en":"Munger","eo":"Monger","es":"Munger","fa":"مونگر","fr":"Munger","gu":"મુંગેર","ha":"Munger","hi":"मुंगेर","id":"Munger","it":"Munger","ja":"ムンゲール","ko":"멍거","mg":"Munger","ml":"മുംഗർ","ms":"Munger","new":"मुंगेर","nl":"Munger (stad)","nb":"Munger","or":"ମୁଙ୍ଗେର୍","pl":"Munger","pt":"Munger","ru":"Мунгер","sa":"मुङ्गेर","sat":"ᱢᱩᱝᱜᱮᱨ","sr":"Мунгер","sv":"Munger","ta":"முங்கேர்","te":"ముంగేర్","tl":"Munger","tr":"Munger","uk":"Мунґер","ur":"مونگیر","vi":"Munger","war":"Munger","zh":"蒙格埃尔","zh-min-nan":"Munger (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"मुंगेर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मुंगेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:मुंगेर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुंगेर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Munger is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मुंगेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Munger district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:मुंगेर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Munger district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"माधेपुरा","wikicode":"'''माधेपुरा''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[माधेपुरा जिल्हा|माधेपुरा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:माधेपुरा जिल्हा]]","hash":"2a306a2b76b9109793c94e9a579ad4805c45455bf11a539f65427e1ea9d00361","last_revision":"2014-02-14T07:46:08Z","first_revision":"2006-04-20T01:49:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.519950","cross_lingual_links":{"anp":"मधेपुरा","ar":"مادبورا","arz":"مادبورا","bn":"মাধেপুরা","bpy":"মাধেপুর","ceb":"Madhipura","de":"Madhepura","en":"Madhepura","es":"Madhepura","fa":"مادپورا","fr":"Madhepura","gu":"મધેપુરા","ha":"Madhepura","hi":"मधेपुरा","it":"Madhepura","mg":"Madhepura","ms":"Madhepura","ne":"मधेपुरा","new":"मधेपुरा","or":"ମାଧେପୁରା","pt":"Madhepura","sa":"मधेपुरा","sat":"ᱢᱟᱫᱷᱮᱯᱩᱨᱟ","sv":"Madhepura","te":"మాధేపురా","ur":"مدھیپورہ","vi":"Madhepura","zh":"马德普拉"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"माधेपुरा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर माधेपुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:माधेपुरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"माधेपुरा भारताच्या बिहार रा���्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Madhepura is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर माधेपुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Madhepura district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:माधेपुरा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Madepura district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुझफ्फरपूर","wikicode":"'''मुझफ्फरपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[मुझफ्फरपूर जिल्हा|मुझफ्फरपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा]]","hash":"00a6332f6866eede17b746ed5cbbbf464e52205269a5a6aa4834af0c998ee84e","last_revision":"2014-02-14T08:38:17Z","first_revision":"2006-04-20T01:49:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.575219","cross_lingual_links":{"ar":"مظفربور","arz":"مظفربور","azb":"مظفرپور","bh":"मुजफ्फरपुर","bn":"মজঃফরপুর","bpy":"মুফাজ্জরপুর","ca":"Muzaffarpur","ceb":"Muzaffarpur (lungsod)","cs":"Muzaffarpur","de":"Muzaffarpur","en":"Muzaffarpur","eo":"Muzaffarpur","es":"Muzaffarpur","fa":"مظفرپور","fi":"Muzaffarpur","fr":"Muzaffarpur","gu":"મુજફ્ફરપુર","ha":"Muzaffarpur","hi":"मुज़फ्फरपुर","hy":"Մուզաֆֆարպուր","it":"Muzaffarpur","ja":"ムザッファルプル","kn":"ಮುಜಫರ್‌ಪುರ್","ko":"무자파르푸르","lld":"Muzaffarpur","mai":"मुजफ्फरपुर","mg":"Muzaffarpur","ms":"Muzaffarpur","new":"मुजफ्फरपुर","nl":"Muzaffarpur (stad)","nb":"Muzaffarpur","or":"ମୁଜାଫରପୁର","pam":"Muzaffarpur","pl":"Muzaffarpur","pnb":"مظفرپور","pt":"Muzaffarpur","ru":"Музаффарпур","sa":"मुजफ्फरपुरम्","sat":"ᱢᱩᱡᱚᱯᱷᱚᱨᱯᱩᱨ","simple":"Muzaffarpur","sr":"Музафарпур","sv":"Muzaffarpur","ta":"முசாபர்பூர்","te":"ముజఫర్‌పూర్","tl":"Muzaffarpur","uk":"Музаффарпур","ur":"مظفر پور","vi":"Muzaffarpur","war":"Muzaffarpur","zh":"穆扎夫法尔普尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"मुझफ्फरपूर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर मुझफ्फरपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुझफ्फरपूर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Muzaffarpur is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर मुझफ्फरपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Muzaffarpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:मुझफ्फरपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Muzhaffarpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नवदा","wikicode":"'''नवदा''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[नवदा जिल्हा|नवदा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:नवदा जिल्हा]]","hash":"c3ec61b3dcf4ab8999a0ffb03d3fc3f736d8e8b03db48d4ff8733f408a88db7b","last_revision":"2014-02-14T06:49:43Z","first_revision":"2006-04-20T01:51:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.719694","cross_lingual_links":{"ar":"نوادا","arz":"نوادا","bh":"नवादा","bn":"নওয়াদা","bpy":"নাৱাদা","ceb":"Nawāda (lungsod)","de":"Nawada","en":"Nawada","eo":"Navada","es":"Nawada","fa":"ناوادا","ha":"Nawada","hi":"नवादा","hif":"Nawada","hy":"Նավադա","it":"Nawada","mg":"Nawada","ml":"നവാഡ, ബീഹാർ","ms":"Nawada","ne":"नवादा","new":"नवादा","or":"ନାୱାଡ଼ା","pt":"Nawada","ru":"Навада","sa":"नवादा","sat":"ᱱᱟᱣᱟᱫᱟ","sv":"Nawada","ta":"நவாதா","te":"నవాదా","ur":"نوادہ","vi":"Nawada","zh":"纳瓦达"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"नवदा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर नवदा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:नवदा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नवदा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Navda is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर नवदा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the district of Novada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:नवदा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Navda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पुर्णिया","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[पूर्णिया]]","hash":"062e9304fcd6c3fede960526bd41e97baa9042a492d3f84d810b18172f2e8988","last_revision":"2017-02-05T16:19:48Z","first_revision":"2006-04-20T01:52:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.778909","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन पूर्णिया\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन पूर्णिया","translated_text":"The redirect is complete.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सहर्सा","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''सहर्सा''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सहर्सा जिल्हा|सहर्सा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सहर्सा जिल्हा]]","hash":"8c699a45fc0d7a9597d0423489faad4bbd2011397e953acd75a93083caf5058d","last_revision":"2023-06-07T07:24:18Z","first_revision":"2006-04-20T01:52:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.832744","cross_lingual_links":{"anp":"सहरसा","ar":"ساهارسا","arz":"ساهارسا","bh":"सहरसा","bn":"সহর্সা","bpy":"সহর্ষ","ceb":"Saharsa (lungsod)","de":"Saharsa","en":"Saharsa","eo":"Saharsa","es":"Saharsa","fa":"سهارسا","fr":"Saharsa","gu":"સહરસા","ha":"Saharsa","hi":"सहरसा","it":"Saharsa","lld":"Saharsa","mg":"Saharsa","ms":"Saharsa","ne":"सहरसा","nb":"Saharsa","or":"ସାହାର୍ସା","pl":"Saharsa","pt":"Saharsa","ru":"Сахарса","sa":"सहरसा","sat":"ᱥᱚᱦᱚᱨᱥᱟ","sv":"Saharsa","ta":"சகார்சா","te":"సహర్సా","tl":"Saharsa","tr":"Saharsa","ur":"سہرسہ","vi":"Saharsa","war":"Saharsa","zh":"萨哈尔萨"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"सहर्सा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सहर्सा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सहर्सा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सहर्सा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Saharsa is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सहर्सा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Saharsa district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सहर्सा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:District of Saharsa","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"समस्तीपूर","wikicode":"'''समस्तीपुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४२,५४,७८२ होती. हे शहर [[समस्तीपूर जिल्हा|समस्तीपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{बिहार - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:समस्तीपूर जिल्हा]]","hash":"1cce1aebb4d79722150cf3100d4e6ad0c592182677998a194de638da782b2ed0","last_revision":"2022-04-17T18:47:21Z","first_revision":"2006-04-20T01:52:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.887115","cross_lingual_links":{"ar":"ساماستيبور","arz":"ساماستيبور (تجمع سكان فى ساماستيبور)","bh":"समस्तीपुर","bn":"সমস্তিপুর","bpy":"সমষ্টিপুর","ceb":"Samastīpur (lungsod)","de":"Samastipur","en":"Samastipur","es":"Samastipur","fa":"ساماسیپور","fr":"Samastipur","gu":"સમસ્તીપુર","ha":"Samastipur","hi":"समस्तीपुर","it":"Samastipur","mai":"समस्तीपुर","mg":"Samastipur","ms":"Samastipur","or":"ସମସ୍ତିପୁର","pam":"Samastipur","pl":"Samastipur","pt":"Samastipur","ru":"Самастипур","sa":"समस्तीपुरम्","sat":"ᱥᱚᱢᱚᱥᱛᱤᱯᱩᱨ","sv":"Samastipur","ta":"சமஸ்திபூர்","te":"సమస్తిపూర్","ur":"سمستی پور","vi":"Samastipur","zh":"瑟马斯蒂布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"समस्तीपुर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४२,५४,७८२ होती. हे शहर समस्तीपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:समस्तीपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"समस्तीपुर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Samastipur is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४२,५४,७८२ होती.","translated_text":"The population was 42,54,782 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर समस्तीपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Samastipur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:समस्तीपूर जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Bihar Class: Samastipur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिवहर","wikicode":"'''शिवहर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[शिवहर जिल्हा|शिवहर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:शिवहर जिल्हा]]","hash":"2c0a677967fddfde752c8a655a5c8946f2efc0f9d4e9159be767d41d35109c2c","last_revision":"2014-02-14T08:33:34Z","first_revision":"2006-04-20T01:52:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.941318","cross_lingual_links":{"ar":"شوحار","bn":"শিউহর","bpy":"শীওহার","ceb":"Sheohar (lungsod)","de":"Sheohar","en":"Sheohar","es":"Sheohar","fa":"شوهار","fr":"Sheohar","gu":"શિવહર","ha":"Sheohar","hi":"शिवहर","it":"Sheohar","mai":"शिवहर","mg":"Sheohar","ms":"Sheohar","nl":"Sheohar (stad)","or":"ଶେଓହାର","pt":"Sheohar","sa":"शिवहर","sat":"ᱥᱤᱣᱦᱚᱨ","sv":"Sheohar","te":"శివ్‌హర్","ur":"شیوہر","vi":"Sheohar","zh":"谢奥赫尔","zh-min-nan":"Sheohar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"शिवहर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर शिवहर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:शिवहर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिवहर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Shivhar is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर शिवहर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Shivhar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:शिवहर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Shivhar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शेखपुरा","wikicode":"'''शेखपुरा''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[शेखपुरा जिल्हा|शेखपुरा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:शेखपुरा जिल्हा]]","hash":"70f8688075540dc6a5b2c6e9658daf45eaa74486a2b491c1daeab100915363ef","last_revision":"2014-02-14T07:59:02Z","first_revision":"2006-04-20T01:53:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:47.996240","cross_lingual_links":{"anp":"शेखपुरा","ar":"شيخ بورا","arz":"شيخ بورا (تجمع سكان فى شيخ بورا)","bh":"शेखपुरा","bn":"শেখপুরা","bpy":"শেখপুর","ceb":"Shaikhpura","de":"Sheikhpura","en":"Sheikhpura","es":"Sheikhpura","fa":"شیخپورا","gu":"શેખપુરા","ha":"Sheikhpura","hi":"शेखपुरा","it":"Sheikhpura","mg":"Sheikhpura","ms":"Sheikhpura","or":"ଶେଇଖପୁରା","pt":"Sheikhpura","ru":"Шейхпура","sa":"शेखपुरा","sat":"ᱥᱮᱠᱷᱯᱩᱨᱟ","sv":"Shaikhpura","te":"షేఖ్‌పురా","ur":"شیخ پورہ","vi":"Sheikhpura","zh":"谢赫布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"शेखपुरा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर शेखपुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:शेखपुरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शेखपुरा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sheikhpura is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर शेखपुरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sheikhpura district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:शेखपुरा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Sheikhpura district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सीतामढी","wikicode":"'''सीतामढी''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सीतामढी जिल्हा|सीतामढी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सीतामढी जिल्हा]]","hash":"c5429bc9ec1c93c3d4d064cd5726f02f7ab4dab08d0f7eaed8d5211425291ee3","last_revision":"2014-02-14T08:03:46Z","first_revision":"2006-04-20T01:53:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.053821","cross_lingual_links":{"ar":"سيتامارهى","arz":"سيتامارهى (بلده فى سيتامارهى)","bh":"सीतामढ़ी","bn":"সীতামঢ়ী","bpy":"সীতামারহি","de":"Sitamarhi","en":"Sitamarhi","eo":"Sitamarhi","es":"Sitamarhi","fa":"سیتماری","fr":"Sitamarhi","gu":"સીતામઢી, બિહાર","ha":"Sitamarhi","hi":"सीतामढ़ी","it":"Sitamarhi","mai":"सीतामढ़ी","mg":"Sitamarhi","ms":"Sitamarhi","ne":"सीतामढी","or":"ସିତାମାଢୀ","pa":"ਸੀਤਾਮੜ੍ਹੀ","pam":"Sitamarhi","pl":"Sitamarhi","pnb":"سیتامڑھی","pt":"Sitamarhi","sa":"सीतामढी","sat":"ᱥᱤᱛᱟᱢᱚᱲᱤ","sv":"Sitamarhi","ta":"சீதாமரி","te":"సీతామఢీ","tr":"Sitamarhi","ur":"سیتامڑھی","vi":"Sitamarhi","zh":"锡塔马里"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"सीतामढी भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सीतामढी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सीतामढी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सीतामढी भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sitamarhi is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सीतामढी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sitamarhi district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सीतामढी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Sitamarhi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुपौल","wikicode":"'''सुपौल''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सुपौल जिल्हा|सुपौल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सुपौल जिल्हा]]","hash":"4366aa11fed6bd03e90524f03d8ebee8be4666ef3a51ff3d6557fc4ecfe09c7a","last_revision":"2014-02-14T08:05:10Z","first_revision":"2006-04-20T01:53:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.112143","cross_lingual_links":{"anp":"सुपौल","ar":"سوبول","arz":"سوبول","awa":"सुपौल","bn":"সুপৌল","bpy":"সুপাল","ceb":"Supaul (lungsod sa Indiya, Supaul)","de":"Supaul","en":"Supaul","es":"Supaul","gu":"સુપૌલ","ha":"Supaul","hi":"सुपौल","it":"Supaul","mg":"Supaul","ms":"Supaul","or":"ସୁପାଉଲ","pt":"Supaul","ru":"Супаул","sa":"सुपौल","sv":"Supaul","te":"సుపౌల్","ur":"سپول","vi":"Supaul","zh":"苏包尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"सुपौल भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सुपौल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सुपौल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सुपौल भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sapool is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सुपौल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Supal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सुपौल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Supal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिवान","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = सिवान\n| स्थानिक =\n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिह��र]]\n| जिल्हा = [[सिवान जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १५७\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,३५,०६६<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=Siwan City Population|दुवा=http://www.census2011.co.in/census/city/166-siwan.html|accessdate=17 Nov 2015}}</ref>\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 26 |latm = 13 |lats = 7 |latNS = N\n|longd = 84 |longm = 21 |longs = 28 |longEW = E\n}}\n'''सिवान''' हे [[भारत]] देशाच्या [[बिहार]] राज्याच्या [[सिवान जिल्हा|सिवान जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. सिवान शहर [[पाटणा]]च्या १४० किमी वायव्येस वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे १.३५ लाख होती. \n\n==हे सुद्धा पहा==\n* [[सिवान लोकसभा मतदारसंघ]]\n\n==संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सिवान जिल्हा]]","hash":"8f1adbf08b4317acd6a75df6a8306a2fea8c9407dcec06244a0b5ad5399eca86","last_revision":"2023-09-22T20:17:37Z","first_revision":"2006-04-20T01:54:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.167245","cross_lingual_links":{"awa":"सिवान","bh":"सिवान","bn":"সিওয়ান","ceb":"Siwān (lungsod)","de":"Siwan (Stadt)","en":"Siwan, Bihar","eo":"Sivan","fa":"سیوان (بیهار)","fr":"Siwan","gu":"સીવાન","hi":"सीवान","it":"Siwan","nb":"Siwan","or":"ସିୱାନ, ବିହାର","pam":"Siwan, Bihar","pt":"Siwan","ru":"Сиван (город)","sa":"सीवान","sat":"ᱥᱤᱣᱟᱱ, ᱵᱤᱦᱟᱨ","sv":"Siwan","ta":"சீவான், பீகார்","te":"సివాన్","ur":"سیوان، بہار","vi":"Siwan","zh":"锡万"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"सिवान हे भारत देशाच्या बिहार राज्याच्या सिवान जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. सिवान शहर पाटणाच्या १४० किमी वायव्येस वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे १.३५ लाख होती.\n\nसिवान लोकसभा मतदारसंघ\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सिवान जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = सिवान\n| स्थानिक =\n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[सिवान जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १५७\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,३५,०६६<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|title=Siwan City Population|दुवा=http://www.census2011.co.in/census/city/166-siwan.html|accessdate=17 Nov 2015}}</ref>\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 26 |latm = 13 |lats = 7 |latNS = N\n|longd = 84 |longm = 21 |longs = 28 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिवान हे भारत देशाच्या बिहार राज्याच्या सिवान जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Sivan is the district headquarters of Sivan district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिवान शहर पाटणाच्या १४० किमी वायव्येस वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे १.३५ लाख होती.","translated_text":"The city of Sivan is located 140 km north of Patna and had a population of about 1.35 lakh in 2011.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिवान लोकसभा मतदारसंघ","translated_text":"Sivan Lok Sabha constituency","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सिवान जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Sivan district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अरा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[आरा]]","hash":"4a2fd1c92433ed478e0f1dff6e9f0c2bfdd374022f5304c1e927d90e3d7fc653","last_revision":"2022-02-12T07:34:22Z","first_revision":"2006-04-20T01:55:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.219622","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन आरा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन आरा","translated_text":"Redirected ARA","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मोतीहारी","wikicode":"'''मोतीहारी''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,२५,१८३ होती.\n\nहे शहर [[पूर्व चंपारण जिल्हा|पूर्व चंपारण जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. या शहराच्या मध्यात मोतीझील हे तळे आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा]]","hash":"eca515c63b5ab5691787ae8bc3345655d56dfe26b91457cd9285293bbae6aa6b","last_revision":"2023-01-28T12:55:09Z","first_revision":"2006-04-20T01:55:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.285014","cross_lingual_links":{"anp":"मोतिहारी","ar":"موتيهاري","bg":"Мотихари","bh":"मोतिहारी","bn":"মোতিহারী","bpy":"মতহারি","ceb":"Motīhāri","de":"Motihari","en":"Motihari","eo":"Motihari","es":"Motihari","fa":"موتهاری","fr":"Motihari","gl":"Motihari","gu":"મોતિહારી","hi":"मोतिहारी","it":"Motihari","mg":"Motihari","ms":"Motihari","ne":"मोतिहारी","new":"मोतिहारी","nb":"Motihari","or":"ମୋତିହାରି","os":"Мотихари","pam":"Motihari","pl":"Motihari","pt":"Motihari","ru":"Мотихари","sa":"मोतिहारी","sat":"ᱢᱚᱛᱤᱦᱟᱨᱤ","sv":"Motihari","ta":"மோதிஹரி","te":"మోతీహారి","tr":"Motihari","ur":"موتیہاری","vi":"Motihari","zh":"莫蒂哈里"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"मोतीहारी भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,२५,१८३ होती.\n\nहे शहर पूर्व चंपारण जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. या शहराच्या मध्यात मोतीझील हे तळे आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोतीहारी भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Motihari is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,२५,१८३ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it had a population of 1,25,183.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पूर्व चंपारण जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of East Champaran district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहराच्या मध्यात मोतीझील हे तळे आहे.","translated_text":"Motizil is a pond in the middle of this city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:पूर्व चंपारण जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:East Champaran district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भबुआ","wikicode":"'''भबुआ''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कैमूर जिल्हा|कैमूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कैमूर जिल्हा]]","hash":"059be19d8f6446c9552a4df8daf70dba29c485c0b3a9ad24e9d2613114ffaf11","last_revision":"2023-01-28T12:43:16Z","first_revision":"2006-04-20T01:55:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.338177","cross_lingual_links":{"anp":"भभुआ","arz":"بابوا (بهار)","bh":"भभुआ","bn":"ভাবুয়া","bpy":"ভাবুৱা","ceb":"Bhabua","de":"Bhabua","en":"Bhabua","es":"Bhabua","fa":"بابهوا","fr":"Bhabua","gu":"ભભુઆ","hi":"भभुआ","it":"Bhabua","mg":"Bhabua","ms":"Bhabua","new":"भबुवा","or":"ଭାବୁଆ","pt":"Bhabua","sa":"भभुवा","sv":"Bhabua","te":"భబువా","ur":"بھابوا","vi":"Bhabua"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"भबुआ भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कैमूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:कैमूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भबुआ भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bhuba is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कैमूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Kaimoor district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:कैमूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Camur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बिहार शरीफ","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बिहार शरीफ\n| स्थानिक =\n| चित्र = DargahBithoShrif1.JPG\n| चित्र_वर्णन = बिहार शरीफमधील एक [[मशीद]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[नालंदा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = २००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३,३१,९७२\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब =\n|latd = 25 |latm = 11 |lats = 49 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 31 |longs = 5 |longEW = E\n}}\n'''बिहार शरीफ''' हे [[भारत]] देशाच्या [[बिहार]] राज्यामधील [[नालंदा जिल्हा|नालंदा जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. बिहार शरीफ शहर [[पाटणा]]च्या ७० किमी आग्नेयेस वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे ३.३१ लाख होती. हिंदीसोबतच येथे [[मगधी भाषा|मगधी]] ही भाषा देखील वापरली जाते.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:नालंदा जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिहार शरीफ|*]]","hash":"a5b634f83d5aa88deb20c55d68b2a25bd41a0c632d723bfefbcbd36ebf4cbf1c","last_revision":"2021-12-11T19:55:23Z","first_revision":"2006-04-20T01:56:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.396144","cross_lingual_links":{"anp":"बिहार शरीफ","arz":"بيهار شريف","bh":"बिहारशरीफ","bn":"বিহার শরীফ","ca":"Bihar (ciutat)","ceb":"Bihār Sharīf","de":"Bihar Sharif","en":"Bihar Sharif","eo":"Bihar Ŝarif","es":"Bihar Sharif","fr":"Bihar Sharif","ha":"Bihar Sharif","hi":"बिहारशरीफ","it":"Bihar Sharif","ja":"ビハール・シャリーフ","mg":"Bihar Sharif","ne":"बिहारशरीफ","nb":"Bihar Sharif","pam":"Bihar Sharif","pnb":"بِہار شریف","ru":"Бихар-Шариф","sa":"बिहारशरीफ","sat":"ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱥᱚᱨᱤᱯᱷ","sr":"Бихар Шариф","sv":"Biharsharif","ta":"பிகார் செரீப்","te":"బీహార్ షరీఫ్","tl":"Bihar Sharif","tr":"Bihar Şerif","ur":"بہار شریف","war":"Bihar Sharif"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"बिहार शरीफ हे भारत देशाच्या बिहार राज्यामधील नालंदा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. बिहार शरीफ शहर पाटणाच्या ७० किमी आग्नेयेस वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे ३.३१ लाख होती. हिंदीसोबतच येथे मगधी ही भाषा देखील वापरली जाते.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:नालंदा जिल्हा *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बिहार शरीफ\n| स्थानिक =\n| चित्र = DargahBithoShrif1.JPG\n| चित्र_वर्णन = बिहार शरीफमधील एक [[मशीद]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = बिहार\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[बिहार]]\n| जिल्हा = [[नालंदा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = २००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३,३१,९७२\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]]\n| वेब =\n|latd = 25 |latm = 11 |lats = 49 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 31 |longs = 5 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिहार शरीफ हे भारत देशाच्या बिहार राज्यामधील नालंदा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Bihar Sharif is the headquarters of Nalanda district in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बिहार शरीफ शहर पाटणाच्या ७० किमी आग्नेयेस वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे ३.३१ लाख होती.","translated_text":"Bihar Sharif city is located 70 km southeast of Patna and had a population of about 3.31 lakh in 2011.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदीसोबतच येथे मगधी","translated_text":"In addition to Hindi, there is also Magadhi here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही भाषा देखील वापरली जाते.","translated_text":"This language is also used.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:नालंदा जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:District of Nalanda","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सुसाराम","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[सासाराम]]","hash":"b4b0cceea6c6cce6f7c35e00ec065b64e5c288db8bf2ca813fc83de383d0c17e","last_revision":"2022-02-13T17:52:23Z","first_revision":"2006-04-20T01:56:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.456844","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन सासाराम\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन सासाराम","translated_text":"Re-direction of Sassaram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"छप्रा","wikicode":"{{गल्लत|छपारा}}\n'''छप्रा''' [[भारत]]ाच्या [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सरन जिल्हा|सरन जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:बिहारमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सरन ��िल्हा]]","hash":"e9a8ea02d0aca8221f1576572f4dbc6e46e07fdeb678b90272b08acb3ced3422","last_revision":"2019-03-06T08:31:31Z","first_revision":"2006-04-20T01:57:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.530242","cross_lingual_links":{"anp":"छपरा","ar":"تشابرا (الهند)","bh":"छपरा","bn":"ছাপরা","bpy":"চাপরা","ceb":"Chhapra","de":"Chhapra","en":"Chhapra","eo":"Ĉapra","es":"Chhapra","fa":"چاپرا","fr":"Chhapra","hi":"छपरा","hif":"Chhapra","it":"Chapra","mai":"छपरा","ne":"छपरा","new":"छपरा","nl":"Chhapra","or":"ଛପ୍ରା","pam":"Chapra","pl":"Chhapra","pnb":"چھاپرا","pt":"Chapra","ru":"Чхапра","sa":"छपरा","sat":"ᱪᱷᱟᱯᱨᱟ","sr":"Чапра","sv":"Chapra","ta":"சப்ரா","te":"ఛప్రా","tl":"Chhapra","uk":"Чхапра","ur":"چھپرا، بہار","vi":"Chapra","war":"Chhapra","zh":"恰普拉","zh-min-nan":"Chhapra"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"छप्रा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सरन जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सरन जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"छप्रा भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chhapra is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सरन जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of the Sarn district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिहारमधील शहरे वर्ग:सरन जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Saran district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हाजीपुर","wikicode":"'''हाजीपुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[वैशाली जिल्हा|वैशाली जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[Category:बिहारमधील शहरे]]\n[[Category:वैशाली जिल्हा]]","hash":"f6c0f361374f923827e42dc197be97be4faffc4d8711759009ba6c4efae8b428","last_revision":"2014-02-14T21:29:18Z","first_revision":"2006-04-20T01:57:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.581106","cross_lingual_links":{"anp":"हाजीपुर","ar":"حاجي بور","bh":"हाजीपुर","bn":"হাজিপুর (বিহার)","bpy":"হাজিপুর (বিহার)","ca":"Hajipur","ceb":"Hājīpur (lungsod sa Indiya, State of Bihār)","cs":"Hádžípur","de":"Hajipur","en":"Hajipur","eo":"Haĝipur","es":"Hajipur (Bihar)","fa":"حاجیپور","fr":"Hajipur","gu":"હાજીપુર","ha":"Hajipur","hi":"हाजीपुर","it":"Hajipur","mai":"हाजीपुर","mg":"Hajipur","ms":"Hajipur, Vaishali","ne":"हाजीपुर","new":"हाजिपुर","nb":"Hajipur","or":"ହାଜିପୁର","pl":"Hajipur","pt":"Hajipur","ru":"Хаджипур","sa":"हाजीपुरम्","sat":"ᱦᱟᱡᱤᱯᱩᱨ","simple":"Hajipur","sv":"Hajipur","ta":"ஹாஜிப்பூர்","te":"హాజీపూర్","tl":"Hajipur","uk":"Хаджіпур","ur":"حاجی پور","uz":"Hojipur","vi":"Hajipur","war":"Hajipur","zh":"哈吉普尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"हाजीपुर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर वैशाली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nCategory:बिहारमधील शहरे Category:वैशाली जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हाजीपुर भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hajipur is a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर वैशाली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Vaishali district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:बिहारमधील शह��े Category:वैशाली जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Bihar Category:Vaishli district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बेट्टिया","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[बेतिया]]","hash":"a3d07e60e192891363a69e03521fc611459bb4462ad7cdaa33fb70f27187ccbe","last_revision":"2022-02-14T03:55:03Z","first_revision":"2006-04-20T01:57:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.634313","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन बेतिया\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन बेतिया","translated_text":"Bethea was redirected.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बिहारमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[बिहार]] राज्यातील एक शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:बिहार|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|बिहार]]","hash":"55eaab9e70559c1c97431275fc57251aea146f66e047b48163699c4c5b5d4968","last_revision":"2008-06-30T07:23:57Z","first_revision":"2006-04-20T01:58:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.690968","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في بيهار","bh":"श्रेणी:बिहार के शहर आ कस्बा","bn":"বিষয়শ্রেণী:বিহারের শহর","bpy":"থাক:বিহারর শহর","cs":"Kategorie:Města v Biháru","da":"Kategori:Byer i Bihar","en":"Category:Cities and towns in Bihar","eo":"Kategorio:Urboj de Biharo","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در بیهار","fi":"Luokka:Biharin kaupungit","fr":"Catégorie:Ville au Bihar","hi":"श्रेणी:बिहार के शहर","ja":"Category:ビハール州の都市","ko":"분류:비하르주의 도시 및 마을","lt":"Kategorija:Biharo miestai","mai":"श्रेणी:बिहारक शहरसभ","mk":"Категорија:Градови во Бихар","ml":"വർഗ്ഗം:ബീഹാറിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nn":"Kategori:Byar i Bihar","nb":"Kategori:Byer i Bihar","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ବିହାରର ସହର","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Bihar","sa":"वर्गः:बिहारराज्यस्य प्रमुखनगराणि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱤᱦᱟᱨ ᱨᱮ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ","ta":"பகுப்பு:பீகார் மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐพิหาร","tr":"Kategori:Bihar'daki şehirler","uk":"Категорія:Міста Біхару","ur":"زمرہ:بہار (بھارت) کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Bihar","zh":"Category:比哈尔邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे बिहार\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या बिहार राज्यातील एक शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about a city in the Indian state of Bihar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे बिहार","translated_text":"Cities of Bihar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मणिपूरमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यात १६ जिल्हे आहेत. ९ डिसेंबर २०१६ रोजी मणिपूरमध्ये ७ नवे जिल्हे तयार केले गेले.\n\n{| class=\"wikitable sortable\" border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"20%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"15%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BPR|| [[बिश्नुपुर जिल्हा|बिश्नुपुर]]|| [[बिश्नुपुर]]|| २,०५,९०७|| ४९६|| ४१५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CCP|| [[चुराचांदपूर जिल्हा|चुराचां��पुर]]|| [[चुराचांदपूर]]|| २,२८,७०७|| ४,५७४|| ५०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CDL|| [[चंदेल जिल्हा|चंदेल]]|| [[चंदेल, मणिपुर|चंदेल]]|| १,२२,७१४|| ३,३१७|| ३७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| IE|| [[पूर्व इम्फाल जिल्हा|पूर्व इम्फाल]]|| [[पोरोम्पाट]]|| ३,९३,७८०|| ७१०|| ५५५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SE|| [[सेनापती जिल्हा|सेनापती]]|| [[सेनापती, मणिपुर|सेनापती]]|| ३,७९,२१४|| ३,२६९|| ११६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TML|| [[तामेंगलॉॅंग जिल्हा|तामेंगलॉॅंग]]|| [[तामेंगलॉॅंग]]|| १,११,४९३|| ४,४६०|| २५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TBL|| [[थोउबाल जिल्हा|थोउबाल]]|| [[थोउबाल]]|| ३,६६,३४१|| ५१४|| ७१३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| UKR|| [[उख्रुल जिल्हा|उख्रुल]]|| [[उख्रुल]]|| १,४०,९४६|| ४,५४७|| ३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| IW|| [[पश्चिम इम्फाल जिल्हा|पश्चिम इम्फाल]]|| [[लाम्फेलपाट]]|| ४,३९,५३२|| ५१९|| ८४७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JBM|| [[जिरिबाम जिल्हा|जिरिबाम]]|| [[जिरिबाम]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KPI|| [[कांगपोक्पी जिल्हा|कांगपोक्पी]]|| [[कांगपोक्पी]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KAK|| [[काक्चिंग जिल्हा|काक्चिंग]]|| [[काक्चिंग]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TNL|| [[तेंगनौपल जिल्हा|तेंगनौपल]]|| [[तेंगनौपल]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KJ|| [[कामजोंग जिल्हा|कामजोंग]]|| [[कामजोंग]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NL|| [[नोने जिल्हा|नोने]]|| [[नोने]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PZ|| [[फेरजॉल जिल्हा|फेरजॉल]]|| [[फेरजॉल]]|| || ||\n\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"6633f3d33c724961b22bc4bce1bd68ea299f3086f736ca127f5a5cb9993c3b4f","last_revision":"2021-12-30T07:21:43Z","first_revision":"2006-04-20T05:32:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.744477","cross_lingual_links":{"as":"মণিপুৰৰ জিলাসমূহ","bn":"মণিপুরের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Manipur","fr":"Liste des districts du Manipur","gu":"મણિપુરના જિલ્લાઓની યાદી","hi":"मणिपुर के जिले","ml":"മണിപ്പൂരിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","mni":"ꯃꯅꯤꯄꯨꯔꯒꯤ ꯄꯅꯥ ꯃꯃꯤꯡ","ms":"Senarai daerah di Manipur","ne":"मणिपुरका जिल्लाहरू","nb":"Distrikter i Manipur","ru":"Список округов Манипура","simple":"List of districts of Manipur","te":"మణిపూర్ జిల్లాల జాబితా","ur":"منی پور کے اضلاع کی فہرست","xmf":"მანიპურიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"曼尼普尔邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"भारताच्या मणिपूर राज्यात १६ जिल्हे आहेत. ९ डिसेंबर २०१६ रोजी मणिपूरमध्ये ७ नवे जिल्हे तयार केले गेले.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपूर राज्यात १६ जिल्हे आहेत.","translated_text":"The Indian state of Manipur has 16 districts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"९ डिसेंबर २०१६ रोजी मणिपूरमध्ये ७ नवे जिल्हे तयार केले गेले.","translated_text":"On December 9, 2016, seven new districts were created in Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable\" border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"20%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय के���द्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"15%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BPR|| [[बिश्नुपुर जिल्हा|बिश्नुपुर]]|| [[बिश्नुपुर]]|| २,०५,९०७|| ४९६|| ४१५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CCP|| [[चुराचांदपूर जिल्हा|चुराचांदपुर]]|| [[चुराचांदपूर]]|| २,२८,७०७|| ४,५७४|| ५०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CDL|| [[चंदेल जिल्हा|चंदेल]]|| [[चंदेल, मणिपुर|चंदेल]]|| १,२२,७१४|| ३,३१७|| ३७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| IE|| [[पूर्व इम्फाल जिल्हा|पूर्व इम्फाल]]|| [[पोरोम्पाट]]|| ३,९३,७८०|| ७१०|| ५५५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SE|| [[सेनापती जिल्हा|सेनापती]]|| [[सेनापती, मणिपुर|सेनापती]]|| ३,७९,२१४|| ३,२६९|| ११६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TML|| [[तामेंगलॉॅंग जिल्हा|तामेंगलॉॅंग]]|| [[तामेंगलॉॅंग]]|| १,११,४९३|| ४,४६०|| २५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TBL|| [[थोउबाल जिल्हा|थोउबाल]]|| [[थोउबाल]]|| ३,६६,३४१|| ५१४|| ७१३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| UKR|| [[उख्रुल जिल्हा|उख्रुल]]|| [[उख्रुल]]|| १,४०,९४६|| ४,५४७|| ३१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| IW|| [[पश्चिम इम्फाल जिल्हा|पश्चिम इम्फाल]]|| [[लाम्फेलपाट]]|| ४,३९,५३२|| ५१९|| ८४७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JBM|| [[जिरिबाम जिल्हा|जिरिबाम]]|| [[जिरिबाम]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KPI|| [[कांगपोक्पी जिल्हा|कांगपोक्पी]]|| [[कांगपोक्पी]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KAK|| [[काक्चिंग जिल्हा|काक्चिंग]]|| [[काक्चिंग]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TNL|| [[तेंगनौपल जिल्हा|तेंगनौपल]]|| [[तेंगनौपल]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KJ|| [[कामजोंग जिल्हा|कामजोंग]]|| [[कामजोंग]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NL|| [[नोने जिल्हा|नोने]]|| [[नोने]]|| || || \n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PZ|| [[फेरजॉल जिल्हा|फेरजॉल]]|| [[फेरजॉल]]|| || ||\n\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts in Manipur Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल २०","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२०|१०९|११०}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== सतरावे शतक ===\n* [[इ.स. १६५७|१६५७]] - [[न्यू यॉर्क]]मधील [[ज्यू]] व्यक्तिंना धर्मस्वातंत्र्य देण्यात आले.\n=== अठरावे शतक ===\n\n* १७४९: मराठा सत्तेचा ध्वज अटकेपार नेणाऱ्या पेशव्यांचे श्रद्धास्थान असलेल्या देवदेवेश्वर मंदिराची नानासाहेब पेशवे यांनी पर्वतीवर स्थापना केली.\n* [[इ.स. १७७०|१७७०]] - [[जेम्स कूक]]च्या तांड्याला सर्वप्रथम [[ऑस्ट्रेलिया]]चा किनारा दिसला.\n* [[इ.स. १७९२|१७९२]] - [[फ्रान्स|फ्रांस]]ने [[ऑस्ट्रिया]]विरुद्ध युद्ध पुकारले.\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८३६|१८३६]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेत]] [[विस्कॉन्सिन]] प्रांताची निर्मिती.\n* [[इ.स. १८६१|१८६१]] - [[अमेरिकन यादवी युद्ध]] - उत्तरेच्या सेनापती [[रॉबर्ट ई. ली]]ने राजीनाम��� देउन [[व्हर्जिनीया]]चे सेनापतीपद घेतले.\n* [[इ.स. १८६२|१८६२]] - [[लुई पास्चर]] व [[क्लॉड बर्नार्ड]]ने [[पास्चरायझेशन]]चा प्रयोग केला.\n* [[इ.स. १८७६|१८७६]] - [[बल्गेरिया]]त उठाव.\n* [[इ.स. १८८४|१८८४]] - [[पोप लिओ तेरावा|पोप लिओ तेराव्याने]] [[ह्युमेनम जीनस]]चे प्रकाशन केले व त्याद्वारे मानवाचे पृथ्वीवरील वास्तव्याचे कारण समजावयाचा प्रयत्न केला.\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९१४|१९१४]] - [[लडलोची कत्तल]] - अमेरिकेच्या [[कॉलोराडो]] राज्यात संपकऱ्यांविरुद्ध सोडलेल्या गुंडांनी १७ स्त्री, पुरुष व मुलांना ठार केले.\n*१९३९: अ‍ॅडॉल्फ हिटलरचा ५० वा वाढदिवस जर्मनीमध्ये सार्वजनिक सुटी देऊन साजरा करण्यात आला.\n*१९३९ : मध्य प्रांतातील मराठी विभागाचे एकीकरण करून विदर्भ नावाचा नवीन प्रांत बनविण्याची शिफारस करणारा ठराव प्रांतिक कायदेमंडळात संमत झाला.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - [[दुसरे महायुद्ध]] - अमेरिकन सैन्याने [[जर्मनी]]चे [[लीपझीग]] शहर काबीज केले.\n*१९४६: राष्ट्रसंघ ही संस्था बरखास्त करून पुढे याचेच संयुक्त राष्ट्रांच्या संघटनेमध्ये (United Nations) रूपांतर झाले.\n* [[इ.स. १९६७|१९६७]] - [[स्वित्झर्लंड]]चे विमान [[कॅनडा]]च्या [[टोरोंटो]] शहराजवळ कोसळले. १२६ ठार.\n* [[इ.स. १९६८|१९६८]] - [[साउथ आफ्रिकन एरवेझ]]चे [[बोईंग ७०७]] जातीचे विमान [[विंडहोक]] शहराजवळ कोसळले. १२२ ठार.\n* १९६८ - [[पिएर त्रूदो]] [[कॅनडा]]च्या [[:वर्ग:कॅनडाचे पंतप्रधान|पंतप्रधानपदी]].\n* [[इ.स. १९७२|१९७२]] - अंतराळयान [[अपोलो १६]] चंद्रावर उतरले.\n* [[इ.स. १९७८|१९७८]] - [[सोवियेत संघ|सोवियेत संघाच्या]] लढाउ विमानांनी [[कोरियन एर फ्लाइट ९०२]] या [[बोईंग ७०७]] जातीच्या विमानावर क्षेपणास्त्रे सोडली. २ ठार. वैमानिकांनी कुशलतेने विमान गोठलेल्या तळ्यावर उतरवले.\n*१९९२ : जी.एम.आर.टी.ची पहिली ॲंटेना पुणे जिल्ह्यातल्या खोडदमध्ये उभारली गेली. ही आशियातली सगळ्यात मोठी रेडिओ दुर्बिण आहे.\n* [[इ.स. १९९८|१९९८]] - [[एर फ्रान्स|एर फ्रांस]]चे बोईंग ७२७ जातीचे विमान [[कोलंबिया]]च्या [[बोगोटा विमानतळ|बोगोटा विमानतळावरून]] उडल्यावर डोंगरावर कोसळले. ५३ ठार.\n* [[इ.स. १९९९|१९९९]] - [[कॉलोराडो]]च्या [[लिटलटन]] शहरात [[एरिक हॅरिस]] व [[डिलन क्लेबोल्ड]]ने आपल्या [[कोलंबाइन हायस्कूल]] या शाळेतील १२ विद्यार्थी व १ शिक्षकाला ठार मारले व नंतर आत्मह्त्या केली.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n* [[इ.स. २००४|२००४]] - [[युटिका, इलिनॉय]] शहरात [[एफ.३, टोर्नेडो|एफ.३]] टोर्नेडो. ८ ठार.\n* २००४ - [[इराक]]च्या [[अबु गरीब तुरुंग|अबु गरीब तुरुंगावर]] हल्ला. २२ कैदी ठार. ९२ जखमी.\n\n== जन्म ==\n\n* ७८८: आदि शंकराचार्य\n* [[इ.स. १६३३|१६३३]] - [[गो-कोम्यो]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n* [[इ.स. १८०८|१८०८]] - [[नेपोलियन तिसरा, फ्रांस]]चा सम्राट.\n* [[इ.स. १८८९|१८८९]] - [[ॲडॉल्फ हिटलर|एडॉल्फ हिटलर]] जर्मन हुकुमशहा.\n* १८९६: सार्थ ज्ञानेश्वरीचे लेखक प्रा. ह. भ. प. शंकर वामन उर्फ सोनोपंत (मामासाहेब) दांडेकर \n* [[इ.स. १९१४|१९१४]] - [[गोपीनाथ मोहांती]], [[:वर्ग:उडिया लेखक|उडिया लेखक]].\n* [[इ.स. १९३९|१९३९]] - [[ग्रो हार्लेम ब्रुंड्टलॅंड]] [[नॉर्वे]]चा [[:वर्ग:नॉर्वेचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* १९३९: ध्रुपद गायक सईदुद्दीन डागर \n* [[इ.स. १९४९|१९४९]] - [[मासिमो दालेमा]] [[इटली]]चा [[:वर्ग:इटलीचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९५०|१९५०]] - [[एन. चंद्रबाबू नायडू]] [[आंध्र प्रदेश]]चा [[:वर्ग:आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री|मुख्यमंत्री]].\n* १९८०: भारतीय दिग्दर्शक आणि पटकथालेखक अरीन पॉल\n\n== मृत्यू ==\n* [[इ.स. १३१४|१३१४]] - [[पोप क्लेमेंट चौथा]].\n* [[इ.स. १५२१|१५२१]] - [[झेंगडे]], [[:वर्ग:चिनी सम्राट|चीनी सम्राट]].\n* [[इ.स. १९१८|१९१८]] - [[कार्ल ब्राऊन]], नोबेल पारितोषिक विजेते जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ \n* [[इ.स. १९४७|१९४७]] - [[क्रिस्चियन दहावा, डेन्मार्क]]चा राजा.\n* [[इ.स. १९५१|१९५१]] - [[इव्हानो बोनोमी]], [[:वर्ग:इटलीचे पंतप्रधान|इटलीचे पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९६०|१९६०]] - [[पन्नालाल घोष]], भारतीय बासरीवादक.\n* [[इ.स. १९७०|१९७०]] - [[शकील बदायूॅंनी]], हिंदी आणि उर्दू गीतकार.\n* [[इ.स. १९९९|१९९९]] - [[कमलाबाई ओगले]], ''रुचिरा'' पुस्तकाच्या लेखिका.\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n\n* आंतरराष्ट्रीय गांजा संस्कृती दिवस.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{बीबीसी आज||april/20}}\n\n[[एप्रिल १८]] - [[एप्रिल १९]] - '''एप्रिल २०''' - [[एप्रिल २१]] - [[एप्रिल २२]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"954fe24df4796e2197d4088882691d1b8be11c7cb15e35077ae30f2f429bff12","last_revision":"2023-04-20T03:47:07Z","first_revision":"2006-04-20T15:00:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.808793","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 20","af":"20 April","als":"20. April","alt":"Кандык айдыҥ 20 кӱни","am":"20 April","an":"20 d'abril","ar":"20 أبريل","ary":"20 أبريل","arz":"20 ابريل","as":"২০ এপ্ৰিল","ast":"20 d'abril","av":"20 апрель","avk":"20-e ke balemeaksat","az":"20 aprel","ba":"20 апрель","ban":"20 April","bat-smg":"Balondė 20","bcl":"Abril 20","be":"20 красавіка","be-x-old":"20 красавіка","bg":"20 април","bh":"20 अप्रैल","bjn":"20 April","blk":"အေပီ ၂၀","bn":"২০ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༠ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২০","br":"20 Ebrel","bs":"20. april","btm":"20 April","bxr":"4 һарын 20","ca":"20 d'abril","cdo":"4 nguŏk 20 hô̤","ce":"20 апрель","ceb":"Abril 20","ckb":"٢٠ی نیسان","co":"20 d'aprile","cs":"20. duben","csb":"20 łżëkwiata","cv":"Ака, 20","cy":"20 Ebrill","da":"20. april","de":"20. April","diq":"20 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 20","el":"20 Απριλίου","eml":"20 d'avrìl","en":"April 20","eo":"20-a de aprilo","es":"20 de abril","et":"20. aprill","eu":"Apirilaren 20","ext":"20 abril","fa":"۲۰ آوریل","fi":"20. huhtikuuta","fiu-vro":"20. mahlakuu päiv","fo":"20. apríl","fr":"20 avril","frp":"20 d’avril","frr":"20. April","fur":"20 di Avrîl","fy":"20 april","ga":"20 Aibreán","gan":"4月20號","gd":"20 an Giblean","gl":"20 de abril","gn":"20 jasyrundy","gor":"20 April","gu":"એપ્રિલ ૨૦","gv":"20 Averil","hak":"4-ngie̍t 20-ngit","he":"20 באפריל","hi":"२० अप्रैल","hif":"20 April","hr":"20. travnja","hsb":"20. apryla","ht":"20 avril","hu":"Április 20.","hy":"Ապրիլի 20","ia":"20 de april","id":"20 April","ie":"20 april","ig":"20 Eprel","ilo":"Abril 20","inh":"Бекарга 20","io":"20ma di aprilo","is":"20. apríl","it":"20 aprile","ja":"4月20日","jbo":"vonma'i 20moi","jv":"20 April","ka":"20 აპრილი","kaa":"20-aprel","kab":"20 yebrir","kk":"20 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦","ko":"4월 20일","koi":"Апрель 20’ лун","ks":"اَپریل 20","ksh":"20. Apprill","ku":"20ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 20-ӧд лун","ky":"20-апрель","la":"20 Aprilis","lb":"20. Abrëll","li":"20 april","lij":"20 arvî","lmo":"20 04","ln":"Mokɔlɔ 20 sánzá ya mínei","lo":"20 ເມສາ","lt":"Balandžio 20","lv":"20. aprīlis","mai":"२० अप्रैल","map-bms":"20 April","mg":"20 Aprily","mhr":"20 вӱдшор","mk":"20 април","ml":"ഏപ്രിൽ 20","mn":"4 сарын 20","ms":"20 April","my":"၂၀ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 20 чи","mzn":"۲۰ آوریل","nah":"20 metztli abril","nap":"20 'e abbrile","nds":"20. April","nds-nl":"20 april","new":"अप्रिल २०","nl":"20 april","nn":"20. april","nb":"20. april","nov":"20 de aprile","nrm":"20 Avri","nso":"Moranang 20","oc":"20 d'abril","olo":"20. sulakuudu","or":"୨୦ ଅପ୍ରେଲ","os":"20 апрелы","pa":"20 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 20","pap":"20 di aprel","pl":"20 kwietnia","pnb":"20 اپریل","ps":"20 اپرېل","pt":"20 de abril","qu":"20 ñiqin ayriway killapi","ro":"20 aprilie","ru":"20 апреля","rue":"20. апріль","sa":"२० अप्रैल","sah":"Муус устар 20","scn":"20 di aprili","sco":"20 Aprile","se":"Cuoŋománu 20.","sh":"20. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 20","si":"අප්‍රේල් 20","simple":"April 20","sk":"20. apríl","sl":"20. april","smn":"Cuáŋuimáánu 20.","sn":"Kubvumbi 20","sq":"20 Prill","sr":"20. април","su":"20 April","sv":"20 april","sw":"20 Aprili","szl":"20 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 20","te":"ఏప్రిల్ 20","tg":"20 апрел","th":"20 เมษายน","tk":"20 aprel","tl":"Abril 20","tly":"20 Aprel","tr":"20 Nisan","tt":"20 апрель","tyv":"20 Дөрт ай","udm":"20 оштолэзь","ug":"20- ئۈمىد","uk":"20 квітня","ur":"20 اپریل","uz":"20-aprel","vec":"20 de apriłe","vi":"20 tháng 4","vls":"20 april","vo":"Prilul 20","wa":"20 d' avri","war":"Abril 20","wuu":"4月20号","xal":"Мөрн сарин 20","xmf":"20 პირელი","yi":"20סטן אפריל","yo":"20 April","za":"4 nyied 20 hauh","zea":"20 april","zgh":"20 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月20日","zh-min-nan":"4 goe̍h 20 ji̍t","zh-yue":"4月20號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"१६५७ - न्यू यॉर्कमधील ज्यू व्यक्तिंना धर्मस्वातंत्र्य देण्यात आले.\n\n१७४९: मराठा सत्तेचा ध्वज अटकेपार नेणाऱ्या पेशव्यांचे श्रद्धास्थान असलेल्या देवदेवेश्वर मंदिराची नानासाहेब पेशवे यांनी पर्वतीवर स्थापना केली. १७७० - जेम्स कूकच्या तांड्याला सर्वप्रथम ऑस्ट्रेलियाचा किनारा दिसला. १७९२ - फ्रांसने ऑस्ट्रियाविरुद्ध युद्ध पुकारले.\n\n१८३६ - अमेरिकेत विस्कॉन्सिन प्रांताची निर्मिती. १८६१ - अमेरिकन यादवी युद्ध - उत्तरेच्या सेनापती रॉबर्ट ई. लीने राजीनामा देउन व्हर्जिनीयाचे सेनापतीपद घेतले. १८६२ - लुई पास्चर व क्लॉड बर्नार्डने पास्चरायझेशनचा प्रयोग केला. १८७६ - बल्गेरियात उठाव. १८८४ - पोप लिओ तेराव्याने ह्युमेनम जीनसचे प्रकाशन केले व त्याद्वारे मानवाचे पृथ्वीवरील वास्तव्याचे कारण समजावयाचा प्रयत्न केला.\n\n१९१४ - लडलोची कत्तल - अमेरिकेच्या कॉलोराडो राज्यात संपकऱ्यांविरुद्ध सोडलेल्या गुंडांनी १७ स्त्री, पुरुष व मुलांना ठार केले. १९३९: अ‍ॅडॉल्फ हिटलरचा ५० वा वाढदिवस जर्मनीमध्ये सार्वजनिक सुटी देऊन साजरा करण्यात आला. १९३९ : मध्य प्रांतातील मराठी विभागाचे एकीकरण करून विदर्भ नावाचा नवीन प्रांत बनविण्याची शिफारस करणारा ठराव प्रांतिक कायदेमंडळात संमत झाला. १९४५ - दुसरे महायुद्ध - अमेरिकन सैन्याने जर्मनीचे लीपझीग शहर काबीज केले. १९४६: राष्ट्रसंघ ही संस्था बरखास्त करून पुढे याचेच संयुक्त राष्ट्रांच्या संघटनेमध्ये (United Nations) रूपांतर झाले. १९६७ - स्वित्झर्लंडचे विमान कॅनडाच्या टोरोंटो शहराजवळ कोसळले. १२६ ठार. १९६८ - साउथ आफ्रिकन एरवेझचे बोईंग ७०७ जातीचे विमान विंडहोक शहराजवळ कोसळले. १२२ ठार. १९६८ - पिएर त्रूदो कॅनडाच्या पंतप्रधानपदी. १९७२ - अंतराळयान अपोलो १६ चंद्रावर उतरले. १९७८ - सोवियेत संघाच्या लढाउ विमानांनी कोरियन एर फ्लाइट ९०२ या बोईंग ७०७ जातीच्या विमानावर क्षेपणास्त्रे सोडली. २ ठार. वैमानिकांनी कुशलतेने विमान गोठलेल्या तळ्यावर उतरवले. १९९२ : जी.एम.आर.टी.ची पहिली ॲंटेना पुणे जिल्ह्यातल्या खोडदमध्ये उभारली गेली. ही आशियातली सगळ्यात मोठी रेडिओ दुर्बिण आहे. १९९८ - एर फ्रांसचे बोईंग ७२७ जातीचे विमान कोलंबियाच्या बोगोटा विमानतळावरून उडल्यावर डोंगरावर कोसळले. ५३ ठार. १९९९ - कॉलोराडोच्या लिटलटन शहरात एरिक हॅरिस व डिलन क्लेबोल्डने आपल्या कोलंबाइन हायस्कूल या शाळेतील १२ विद्यार्थी व १ शिक्षकाला ठार मारले व नंतर आत्मह्त्या केली.\n\n२००४ - युटिका, इलिनॉय शहरात एफ.३ टोर्नेडो. ८ ठार. २००४ - इराकच्या अबु गरीब तुरुंगावर हल्ला. २२ कैदी ठार. ९२ जखमी.\n\n७८८: आदि शंकराचार्य १६३३ - गो-कोम्यो, जपानी सम्राट. १८०८ - नेपोलियन तिसरा, फ्रांसचा सम्राट. १८८९ - एडॉल्फ हिटलर जर्मन हुकुमशहा. १८९६: सार्थ ज्ञानेश्वरीचे लेखक प्रा. ह. भ. प. शंकर वामन उर्फ सोनोपंत (मामासाहेब) दांडेकर १९१४ - गोपीनाथ मोहांती, उडिया लेखक. १९३९ - ग्रो हार्लेम ब्रुंड्टलॅंड नॉर्वेचा पंतप्रधान. १९३९: ध्रुपद गायक सईदुद्दीन डागर १९४९ - मासिमो दालेमा इटलीचा पंतप्रधान. १९५० - एन. चंद्रबाबू नायडू आंध्र प्रदे��चा मुख्यमंत्री. १९८०: भारतीय दिग्दर्शक आणि पटकथालेखक अरीन पॉल\n\n१३१४ - पोप क्लेमेंट चौथा. १५२१ - झेंगडे, चीनी सम्राट. १९१८ - कार्ल ब्राऊन, नोबेल पारितोषिक विजेते जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ १९४७ - क्रिस्चियन दहावा, डेन्मार्कचा राजा. १९५१ - इव्हानो बोनोमी, इटलीचे पंतप्रधान. १९६० - पन्नालाल घोष, भारतीय बासरीवादक. १९७० - शकील बदायूॅंनी, हिंदी आणि उर्दू गीतकार. १९९९ - कमलाबाई ओगले, रुचिरा पुस्तकाच्या लेखिका.\n\nआंतरराष्ट्रीय गांजा संस्कृती दिवस.\n\nएप्रिल १८ - एप्रिल १९ - एप्रिल २० - एप्रिल २१ - एप्रिल २२ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"सतरावे शतक","translated_text":"17th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६५७ - न्यू यॉर्कमधील ज्यू व्यक्तिंना धर्मस्वातंत्र्य देण्यात आले.","translated_text":"1657 - Jewish people in New York were granted religious freedom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७४९: मराठा सत्तेचा ध्वज अटकेपार नेणाऱ्या पेशव्यांचे श्रद्धास्थान असलेल्या देवदेवेश्वर मंदिराची नानासाहेब पेशवे यांनी पर्वतीवर स्थापना केली.","translated_text":"1749: Nanasaheb Peshwe founded the Devdeveswar Temple on the hill, a place of worship for the Peshwas who carried the flag of the Maratha Empire.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७७० - जेम्स कूकच्या तांड्याला सर्वप्रथम ऑस्ट्रेलियाचा किनारा दिसला.","translated_text":"1770 - James Cook's ship first sighted the coast of Australia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७९२ - फ्रांसने ऑस्ट्रियाविरुद्ध युद्ध पुकारले.","translated_text":"1792 - France declares war on Austria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८३६ - अमेरिकेत विस्कॉन्सिन प्रांताची निर्मिती.","translated_text":"1836 - The state of Wisconsin is created in the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६१ - अमेरिकन यादवी युद्ध - उत्तरेच्या सेनापती रॉबर्ट ई.","translated_text":"1861 - American Civil War - General of the North, Robert E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लीने राजीनामा देउन व्हर्जिनीयाचे सेनापतीपद घेतले.","translated_text":"Lee resigned as commander-in-chief of Virginia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६२ - लुई पास्चर व क्लॉड बर्नार्डने पास्चरायझेशनचा प्रयोग केला.","translated_text":"1862 - Louis Pasteur and Claude Bernard experiment with pasteurization.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८७६ - बल्गेरियात उठाव.","translated_text":"1876 - Uprising in Bulgaria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८४ - पोप लिओ तेराव्याने ह्यु��ेनम जीनसचे प्रकाशन केले व त्याद्वारे मानवाचे पृथ्वीवरील वास्तव्याचे कारण समजावयाचा प्रयत्न केला.","translated_text":"1884 - Pope Leo XIII publishes the genus Humenum in an attempt to explain the reason for human existence on earth.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९१४ - लडलोची कत्तल - अमेरिकेच्या कॉलोराडो राज्यात संपकऱ्यांविरुद्ध सोडलेल्या गुंडांनी १७ स्त्री, पुरुष व मुलांना ठार केले.","translated_text":"1914 - Laddlow's Massacre - 17 women, men, and children were killed by anti-slavery mobs in the U.S. state of Colorado.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३९: अ‍ॅडॉल्फ हिटलरचा ५० वा वाढदिवस जर्मनीमध्ये सार्वजनिक सुटी देऊन साजरा करण्यात आला.","translated_text":"1939: The 50th birthday of Adolf Hitler was celebrated with a public holiday in Germany.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३९ : मध्य प्रांतातील मराठी विभागाचे एकीकरण करून विदर्भ नावाचा नवीन प्रांत बनविण्याची शिफारस करणारा ठराव प्रांतिक कायदेमंडळात संमत झाला.","translated_text":"1939: The Provincial Legislature passed a resolution recommending the creation of a new province called Vidarbha by merging the Marathi division of the Central Province.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - दुसरे महायुद्ध - अमेरिकन सैन्याने जर्मनीचे लीपझीग शहर काबीज केले.","translated_text":"1945 - World War II - The German city of Leipzig is captured by American forces.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४६: राष्ट्रसंघ ही संस्था बरखास्त करून पुढे याचेच संयुक्त राष्ट्रांच्या संघटनेमध्ये (United Nations) रूपांतर झाले.","translated_text":"1946: The United Nations dissolves and becomes the United Nations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६७ - स्वित्झर्लंडचे विमान कॅनडाच्या टोरोंटो शहराजवळ कोसळले.","translated_text":"1967 - A Swiss plane crashes near Toronto, Canada.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२६ ठार.","translated_text":"126 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६८ - साउथ आफ्रिकन एरवेझचे बोईंग ७०७ जातीचे विमान विंडहोक शहराजवळ कोसळले.","translated_text":"1968 - South African Airways' Boeing 707 aircraft crashes near the city of Windhoek.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२२ ठार.","translated_text":"One hundred and twenty-two dead.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६८ - पिएर त्रूदो कॅनडाच्या पंतप्रधानपदी.","translated_text":"1968 - Pierre Trudeau becomes Prime Minister of Canada.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ - अंतराळयान अपोलो १६ चंद्रावर उतरले.","translated_text":"1972 - The spacecraft Apollo 16 landed on the moon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७८ - सोवियेत संघाच्या लढाउ विमानांनी कोरियन एर फ्लाइट ९०२ या बोईंग ७०७ जातीच्या विमानावर क्षेपणास्त्रे सोडली.","translated_text":"1978 - Soviet fighter jets dropped missiles on a Boeing 707 aircraft called Korean Air Flight 902.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२ ठार.","translated_text":"Two kills.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वैमानिकांनी कुशलतेने विमान गोठलेल्या तळ्यावर उतरवले.","translated_text":"The pilots skillfully landed the plane on a frozen platform.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९२ : जी.एम.आर.टी.ची पहिली ॲंटेना पुणे जिल्ह्यातल्या खोडदमध्ये उभारली गेली.","translated_text":"1992: The first GMRT antenna was set up in Khordad in Pune district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही आशियातली सगळ्यात मोठी रेडिओ दुर्बिण आहे.","translated_text":"This is the largest radio telescope in Asia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९८ - एर फ्रांसचे बोईंग ७२७ जातीचे विमान कोलंबियाच्या बोगोटा विमानतळावरून उडल्यावर डोंगरावर कोसळले.","translated_text":"1998 - Air France's Boeing 727 crashed into a mountain when it took off from Bogota Airport, Colombia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५३ ठार.","translated_text":"Fifty-three dead.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९९ - कॉलोराडोच्या लिटलटन शहरात एरिक हॅरिस व डिलन क्लेबोल्डने आपल्या कोलंबाइन हायस्कूल या शाळेतील १२ विद्यार्थी व १ शिक्षकाला ठार मारले व नंतर आत्मह्त्या केली.","translated_text":"1999 - Eric Harris and Dylan Clebold kill 12 students and one teacher at their Columbine High School in Littleton, Colorado, and then commit suicide.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००४ - युटिका, इलिनॉय शहरात एफ.३ टोर्नेडो.","translated_text":"2004 - F.3 tornadoes in the city of Utica, Illinois.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"८ ठार.","translated_text":"Eight dead.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००४ - इराकच्या अबु गरीब तुरुंगावर हल्ला.","translated_text":"2004 - The attack on the Abu Ghraib prison in Iraq.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२२ कैदी ठार.","translated_text":"22 prisoners killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"९२ जखमी.","translated_text":"92 wounded.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"७८८: आदि शंकराचार्य १६३३ - गो-कोम्यो, जपानी सम्राट.","translated_text":"788: Adi Shankaracharya 1633 - Go-Komiyo, Japanese emperor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८०८ - नेपोलियन तिसरा, फ्रांसचा सम्राट.","translated_text":"1808 - Napoleon III, Emperor of France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८९ - एडॉल्फ हिटलर जर्मन हुकुमशहा.","translated_text":"1889 - Adolf Hitler, German emperor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९६: सार्थ ज्ञानेश्वरीचे लेखक प्रा.","translated_text":"1896: The author of Sarthi Gyaneswari, Prof.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह.","translated_text":"That's right.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भ.","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प.","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शंकर वामन उर्फ सोनोपंत (मामासाहेब)","translated_text":"Shankar Waman aka Sonopant (Mamashaheb)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दांडेकर १९१४ - गोपीनाथ मोहांती, उडिया लेखक.","translated_text":"Dandeekar 1914 - Gopinath Mohanty, writer from Odia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३९ - ग्रो हार्लेम ब्रुंड्टलॅंड नॉर्वेचा पंतप्रधान.","translated_text":"1939 - Gro Harlem Brundtland is Prime Minister of Norway.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३९: ध्रुपद गायक सईदुद्दीन डागर १९४९ - मासिमो दालेमा इटलीचा पंतप्रधान.","translated_text":"1939: Drupal singer Seiduddin Daeger 1949 - Massimo Dalema is the Prime Minister of Italy.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५० - एन.","translated_text":"1950 - N.Y.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंद्रबाबू नायडू आंध्र प्रदेशचा मुख्यमंत्री.","translated_text":"Chandrababu Naidu is the Chief Minister of Andhra Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८०: भारतीय दिग्दर्शक आणि पटकथालेखक अरीन पॉल","translated_text":"1980: Indian director and screenwriter Arin Paul","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१३१४ - पोप क्लेमेंट चौथा.","translated_text":"1314 - Pope Clement IV.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५२१ - झेंगडे, चीनी सम्राट.","translated_text":"1521 - Zhengde, Emperor of China.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१८ - कार्ल ब्राऊन, नोबेल पारितोषिक विजेते जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ १९४७ - क्रिस्चियन दहावा, डेन्मार्कचा राजा.","translated_text":"1918 - Karl Brown, Nobel laureate German physicist 1947 - Christian X, King of Denmark.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५१ - इव्हानो बोनोमी, इटलीचे पंतप्रधान.","translated_text":"1951 - Ivano Bonomi, Prime Minister of Italy.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६० - पन्नालाल घोष, भारतीय बासरीवादक.","translated_text":"1960 - Panamal Ghosh, Indian flute player.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - शकील बदायूॅंनी, हिंदी आणि उर्दू गीतकार.","translated_text":"1970 - Shakeel Badayani, Hindi and Urdu lyricist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९९ - कमलाबाई ओगले, रुचिरा पुस्तकाच्या लेखिका.","translated_text":"1999 - Kamalabai Ogle, author of the book Risira.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आंतरराष्ट्रीय गांजा संस्कृती दिवस.","translated_text":"International day of cannabis culture.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १८ - एप्रिल १९ - एप्रिल २० - एप्रिल २१ - एप्रिल २२ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 18 - April 19 - April 20 - April 21 - April 22 - (April)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ५७०","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ५७०]]","hash":"0402b973bdaa8bcdda69597772e9441e0a6ef758006eae15e50e864e73799028","last_revision":"2011-01-24T17:32:48Z","first_revision":"2006-04-20T15:54:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.863027","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ५७०\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स.","translated_text":"Re-direction, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५७०","translated_text":"570 or so.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३१४","wikicode":"{{वर्षपेटी|1314}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n* [[एप्रिल २०]] - [[पोप क्लेमेंट पाचवा]]\n* [[नोव्हेंबर २९]] - [[फिलिप चौथा, फ्रांस]]चा राजा.\n\n[[वर्ग:इ.स. १३१४]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३१० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"a2d1c3c27a7fbb464e26b043186d4894239e2cb55c3707853bb11ab36b251615","last_revision":"2022-04-17T17:15:10Z","first_revision":"2006-04-20T15:55:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.917937","cross_lingual_links":{"ab":"1314","af":"1314","als":"1314","am":"1314 እ.ኤ.አ.","an":"1314","ar":"1314","ast":"1314","avk":"1314","az":"1314","azb":"۱۳۱۴ (میلادی)","be":"1314","be-x-old":"1314","bg":"1314","bn":"১৩১৪","bpy":"মারি ১৩১৪","br":"1314","bs":"1314.","ca":"1314","cdo":"1314 nièng","ceb":"1314","ckb":"١٣١٤","crh":"1314","cs":"1314","cv":"1314","cy":"1314","da":"1314","de":"1314","diq":"1314","el":"1314","eml":"1314","en":"1314","eo":"1314","es":"1314","et":"1314","eu":"1314","fa":"۱۳۱۴ (میلادی)","fi":"1314","fo":"1314","fr":"1314","frr":"1314","fy":"1314","ga":"1314","gan":"1314年","gcr":"1314","gd":"1314","gl":"1314","gv":"1314","he":"1314","hi":"१३१४","hr":"1314.","ht":"1314 (almanak jilyen)","hu":"1314","hy":"1314","id":"1314","ilo":"1314","io":"1314","is":"1314","it":"1314","ja":"1314年","jv":"1314","ka":"1314","kk":"1314 жыл","ko":"1314년","la":"1314","lb":"1314","lij":"1314","lmo":"1314","lt":"1314 m.","lv":"1314. gads","mai":"१३१४","map-bms":"1314","mdf":"1314","mg":"1314","mhr":"1314","mi":"1314","min":"1314","mk":"1314","mrj":"1314 и","ms":"1314","my":"၁၃၁၄","mzn":"۱۳۱۴","nah":"1314","nap":"1314","nds":"1314","new":"सन् १३१४","nl":"1314","nn":"1314","nb":"1314","nrm":"1314","nso":"1314","oc":"1314","or":"୧୩୧୪","os":"1314-æм аз","pi":"१३१४","pl":"1314","pnb":"1314","pt":"1314","qu":"1314","ro":"1314","ru":"1314 год","rue":"1314","sa":"१३१४","sah":"1314","scn":"1314","sd":"1314ع","se":"1314","sh":"1314.","shn":"1314","simple":"1314","sk":"1314","sl":"1314","smn":"1314","sq":"1314","sr":"1314","su":"1314","sv":"1314","sw":"1314","ta":"1314","tg":"Соли 1314","th":"พ.ศ. 1857","tk":"1314","tl":"1314","tly":"1314","tr":"1314","tt":"1314 ел","uk":"1314","ur":"1314ء","uz":"1314","vec":"1314","vi":"1314","vls":"1314","war":"1314","wuu":"1314年","xmf":"1314","zh":"1314年","zh-min-nan":"1314 nî","zh-yue":"1314年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"एप्रिल २० - पोप क्लेमेंट पाचवा नोव्हेंबर २९ - फिलिप चौथा, फ्रांसचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १३१४ वर्ग:इ.स.च्या १३१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २० - पोप क्लेमेंट पाचवा नोव्हेंबर २९ - फिलिप चौथा, फ्रांसचा राजा.","translated_text":"April 20 - Pope Clement V November 29 - Philip IV, King of France.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३१४ वर्ग:इ.स.च्या १३१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1314: Years of the 1310s C.E. Class: Years of the 14th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जबलपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = जबलपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = MP Jabalpur district map.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मध्यप्रदेश\n|विभागाचे_नाव           = [[जबलपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जबलपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०१६०\n|लोकसंख्या_एकूण         = २६,६७,४६९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकाऱ्याचे_नाव          =गुलशन बमरा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[जबलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|जबलपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = राकेश सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://jabalpur.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख जबलपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जबलपूर]] शहराविषयीचा लेख [[जबलपूर|येथे]] आहे.''\n\n'''जबलपूर जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मध्य प्रदेश]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मध्यप्रदेशातील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जबलपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:जबलपूर जिल्हा]]","hash":"51b5532aee3615038f5a28ddbb7d51c2cbd066f992283624a1673aefde7ef756","last_revision":"2022-01-11T10:47:10Z","first_revision":"2006-04-20T16:29:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:48.973342","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جبلبور","arz":"جبلبور","bh":"जबलपुर जिला","bn":"জব্বলপুর জেলা","ca":"Districte de Jabalpur","ceb":"Jabalpur (distrito)","de":"Jabalpur (Distrikt)","en":"Jabalpur district","es":"Distrito de Jabalpur","eu":"Jabalpur barrutia","fa":"بخش جبالپور","fr":"District de Jabalpur","gu":"જબલપુર જિલ્લો","hi":"जबलपुर ज़िला","it":"Distretto di Jabalpur","mai":"जबलपुर जिला","ne":"जबलपुर जिल्ला","new":"जबलपुर जिल्ला","nl":"Jabalpur (district)","nb":"Jabalpur (distrikt)","pa":"ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ru":"Джабалпур (округ)","sa":"जबलपुरमण्डलम्","sat":"ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"ஜபல்பூர் மாவட்டம்","te":"జబల్‌పూర్ జిల్లా","uk":"Джабалпур (округ)","ur":"ضلع جبلپور","vi":"Jabalpur (huyện)","zh":"賈巴爾普爾縣","zh-min-nan":"Jabalpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"हा लेख जबलपूर जिल्ह्याविषयी आहे. जबलपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nजबलपूर जिल्हा भारतातील मध्य प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nवर्ग:जबलपूर जिल्हा वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:जबलपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = जबलपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = MP Jabalpur district map.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मध्यप्रदेश\n|विभागाचे_नाव           = [[जबलपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जबलपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०१६०\n|लोकसंख्या_एकूण         = २६,६७,४६९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकाऱ्याचे_नाव          =गुलशन बमरा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[जबलपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|जबलपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = राकेश सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://jabalpur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख जबलपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jabalpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जबलपूर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Jabalpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जबलपूर जिल्हा भारतातील मध्य प्रदेश राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Jabalpur district is a district in the Indian state of Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जबलपूर जिल्हा वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:जबलपूर जिल्हा","translated_text":"Class: Jabalpur District Class: Districts in Madhya Pradesh Class: Jabalpur District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जबलपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जबलपूर\n| स्थानिक = जबलपूर\n| प्रकार =\n| चित्र =\n| ध्वज = Flag of India.svg\n| चिन्ह =\n| नकाशा =\n| नकाशा१ =\n| देश = भारत\n| राज्य = [[मध्यप्रदेश]]\n| प्रांत = जबलपूर\n| जिल्हा =[[जबलपूर जिल्हा]]\n| बेट =\n| स्थापना = \n| महापौर = प्रभात साहू\n| क्षेत्रफळ =  १०८\n| उंची = ४११\n| लोकसंख्या =२४,६०,७११ (२००१)\n| घनता =११०\n| वेळ =\tIST (UTC+5:30)\n| वेब =\n| latd = 23 | latm =09  | lats =38  | latNS = N\n| longd =79  | longm =56  | longs =19  | longEW = E\n}}\n\n'''जबलपूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मध्यप्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[जबलपूर जिल्हा|जबलपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. या शहरास संस्कारधानी असेही म्हणतात. याचे जुने नाव जाबालीपुरम असे होते. हे महर्षि जाबालीच्या नावावरून पडले होते.  जबलपूर जवळच भेडाघाट हे प्रेक्षणीय स्थान आहे. तसेच नजीक मदन-महालचा किल्ला व चोसष्ठ योगिनी मंदिरही आहे. विंध्य पर्वतरांगेत असलेले जबलपूर हे नर्मदा नदीच्या काठावर वसले आहे. \n\n== इतिहास ==\nपुराण आणि पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव पूर्वी जबालीपुरम होते, कारण ते महर्षि जबालीशी संबंधित आहे. त्यांचे येथे वास्तव्य होते असे म्��णतात. १७८१ नंतरच जेव्हा मराठ्यांचे मुख्यालय म्हणून निवडले गेले, तेव्हा या शहराची ख्याती वाढली, नंतर ते सागर आणि नर्मदा प्रांताच्या ब्रिटीश कमिशनचे मुख्यालय बनले. येथे १८६४ साली नगरपालिका स्थापन झाली. एका टेकडीवर मदन महलचा किल्ला आहे. राजा गोविंद किल्लेदार राजा मदनसिंग यांनी सुमारे ११०० इ. स. मध्ये  रणनीतिक उद्देशाने बांधलेला हा किल्ला आहे. त्यात राहण्याची व्यवस्था नव्हती. याच्या पश्चिमेस हा किल्ला आहे, जे चौदाव्या शतकातील चार स्वतंत्र गोंड राज्यांचे प्रमुख शहर होते. भेडाघाट, ग्वारीघाट आणि जबलपूर येथून मिळालेल्या जीवाश्मांवरून असे दिसून येते की तो प्रागैतिहासिक काळातील पुरापाषाणीक माणसाचा वास होता. मदन महल, शहरातील अनेक तळे आणि गोंड राजांनी बांधलेली अनेक मंदिरे या ठिकाणच्या प्राचीन वैभवाची साक्ष आहेत. या प्रदेशात बौद्ध, हिंदू आणि जैन यांचेही अवशेष आहेत. असे म्हटले जाते की जबलपूरमध्ये असलेल्या ५२ पुरातन तलावांनी त्यांची ओळख वाढविली आहे, त्यापैकी केवळ काही तलाव बाकी आहेत परंतु त्या प्राचीन ताल-तलावांची नावे अजूनही प्रचलित आहेत. त्यापैकी काही आहेत; आधारताल, रनिताल, चेरीताल, हनुमानताल, फुटाताल, माथाताल, हथिताल, सुपुटाला, देवताल, कोतालल, बघताल, ठाकुरताला, गुलाआऊ ता, माधोटल, माथाताल, सुताल, खंबाताल, गोकलपूर तलाव, शहातीलब, महानदाडा तलाव, उखारीया तैलैया, टिळक भूमि तैलैया, बैनसिंह तलैया, तीर्थलैया, लोको तलैया, काकरैय तलैय्या, जुडितालैया, गंगासागर, संग्रामसागर. जबलपूर भेडाघाट मार्गावरील त्रिपुरा सुंदरी मंदिर हथियागार संस्कृत कवी राजशेखर यांच्याशी संबंधित आहे. \n\n== भौगोलिक स्थिती ==\nविंध्या पर्वत रांगेत हे शहर पवित्र नर्मदा नदीच्या काठी वसलेले आहे. जबलपूर हे शहर दिल्ली हैदराबाद अहमदाबाद पुणे कोलकाता आणि मुंबईशी हवाई मार्गाने जोडले गेले आहे. \n\n== शेती आणि खनिजे ==\nत्याच्या आसपासच्या भागात अत्यंत सुपीक, नर्मदा नदीच्या खोऱ्याच्या पश्चिमेला गव्हाच्या लागवडीचा क्षेत्र आहे. भात, ज्वारी हरभरा आणि तेलबिया ही आसपासच्या भागातील इतर महत्त्वाची पिके आहेत. लोह धातू, चुनखडी बॉक्साइट, चिकणमाती, अग्निस चिकणमाती, शेल, फेलस्पर, मॅंगनीज आणि जेर येथे मोठ्या प्रमाणात खाणकाम केले जाते. \n\n== प्रसिद्ध स्थळ ==\nराणी दुर्गावतीचा मदन महल - मदन महलचा किल्ला राजा मदन शाह यांनी १११६ मध्ये बांधला होता. आचार्य विनोबा भावे यांनी जबलपूरचे नाव 'संस्कारधानी' ठेवले.\n\nभेडाघाट - भारतीय पुरातत्त्व विभागाने संरक्षित चौसठ योगिनी मंदिर जवळच आहे - धुवाधार धबधबा, भेडाघाट हे एक आकर्षक पर्यटन स्थळ आहे. [[चित्र :Mahadeo jabalpur.jpg|thumb|right|जबलपूर येथील 'कचनार सिटी' या वसाहतीतील भव्य शिवमूर्ती]]\n\n[[वर्ग:जबलपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:मध्य प्रदेशमधील शहरे]]","hash":"4f9887fbf74563f359f17c3ea709cfcc62d0ebe6f6af273b217ee87ff87e3230","last_revision":"2022-11-11T11:24:42Z","first_revision":"2006-04-20T16:30:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.050745","cross_lingual_links":{"af":"Jabalpur","ar":"جبلبور","arz":"مدينه جبلبور","az":"Cəbəlpur","azb":"جبال‌پور","be":"Джабалпур","bh":"जबलपुर","bn":"জব্বলপুর","bpy":"জবলপুর","ca":"Jabalpur","ce":"Джабалпур","ceb":"Jabalpur (lungsod)","cs":"Džabalpur","de":"Jabalpur","en":"Jabalpur","eo":"Ĝabalpur","es":"Jabalpur","eu":"Jabalpur","fa":"جبل‌پور","fi":"Jabalpur","fr":"Jabalpur","gu":"જબલપુર","he":"ג'בלפור","hi":"जबलपुर","hu":"Dzsabalpur","hy":"Ջաբալպուր","id":"Jabalpur","it":"Jabalpur","ja":"ジャバルプル","ka":"ჯაბალპური","ko":"자발푸르","lld":"Jabalpur","lt":"Džabalpuras","lv":"Džabalpura","mai":"जबलपुर","mg":"Jabalpur","ml":"ജബൽ‌പൂർ","ms":"Jabalpur","ne":"जबलपुर","new":"जबलपुर","nl":"Jabalpur (stad)","nb":"Jabalpur","oc":"Jabalpur","or":"ଜାବାଲପୁର","os":"Джабалпур","pa":"ਜਬਲਪੁਰ","pam":"Jabalpur","pl":"Jabalpur","pnb":"جبل پور","ps":"جبل پور","pt":"Jabalpur","ro":"Jabalpur","ru":"Джабалпур","sa":"जबलपुरम्","sat":"ᱡᱟᱵᱟᱞᱯᱩᱨ","simple":"Jabalpur","sr":"Џабалпур","sv":"Jabalpur","sw":"Jabalpur","ta":"ஜபல்பூர்","te":"జబల్‌పూర్","th":"ชพัลปุระ","tr":"Jabalpur","tt":"Джабалпур","uk":"Джабалпур","ur":"جبل پور","uz":"Jabalpur","vi":"Jabalpur","war":"Jabalpur","wuu":"贾巴尔普尔","xmf":"ჯაბალპური","zh":"贾巴尔普尔","zh-min-nan":"Jabalpur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"जबलपूर हे भारताच्या मध्यप्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर जबलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. या शहरास संस्कारधानी असेही म्हणतात. याचे जुने नाव जाबालीपुरम असे होते. हे महर्षि जाबालीच्या नावावरून पडले होते. जबलपूर जवळच भेडाघाट हे प्रेक्षणीय स्थान आहे. तसेच नजीक मदन-महालचा किल्ला व चोसष्ठ योगिनी मंदिरही आहे. विंध्य पर्वतरांगेत असलेले जबलपूर हे नर्मदा नदीच्या काठावर वसले आहे.\n\nपुराण आणि पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव पूर्वी जबालीपुरम होते, कारण ते महर्षि जबालीशी संबंधित आहे. त्यांचे येथे वास्तव्य होते असे म्हणतात. १७८१ नंतरच जेव्हा मराठ्यांचे मुख्यालय म्हणून निवडले गेले, तेव्हा या शहराची ख्याती वाढली, नंतर ते सागर आणि नर्मदा प्रांताच्या ब्रिटीश कमिशनचे मुख्यालय बनले. येथे १८६४ साली नगरपालिका स्थापन झाली. एका टेकडीवर मदन महलचा किल्ला आहे. राजा गोविंद किल्लेदार राजा मदनसिंग यांनी सुमारे ११०० इ. स. मध्ये रणनीतिक उद्देशाने बांधलेला हा किल्ला आहे. त्यात राहण्याची व्यवस्था नव्हती. याच्या पश्चिमेस हा किल्ला आहे, जे चौदाव्या शतकातील चार स्वतंत्र गोंड राज्यांचे प्रमुख शहर होते. भेडाघाट, ग्वारीघाट आणि जबलपूर येथून मिळालेल्या जीवाश्मांवरून असे दिसून येते की तो प्रागैतिहासिक काळातील पुरापाषाणीक माणसाचा वास होता. मदन महल, शहरातील अनेक तळे आणि गोंड राजांनी बांधलेली अनेक मंदिरे या ठिकाणच्या प्राचीन वैभवाची साक्ष आहेत. या प्रदेशात बौद्ध, हिंदू आणि जैन यांचेही अवशेष आहेत. असे म्हटले जाते की जबलपूरमध्ये असलेल्या ५२ पुरातन तलावांनी त्यांची ओळख वाढविली आहे, त्यापैकी केवळ काही तलाव बाकी आहेत परंतु त्या प्राचीन ताल-तलावांची नावे अजूनही प्रचलित आहेत. त्यापैकी काही आहेत; आधारताल, रनिताल, चेरीताल, हनुमानताल, फुटाताल, माथाताल, हथिताल, सुपुटाला, देवताल, कोतालल, बघताल, ठाकुरताला, गुलाआऊ ता, माधोटल, माथाताल, सुताल, खंबाताल, गोकलपूर तलाव, शहातीलब, महानदाडा तलाव, उखारीया तैलैया, टिळक भूमि तैलैया, बैनसिंह तलैया, तीर्थलैया, लोको तलैया, काकरैय तलैय्या, जुडितालैया, गंगासागर, संग्रामसागर. जबलपूर भेडाघाट मार्गावरील त्रिपुरा सुंदरी मंदिर हथियागार संस्कृत कवी राजशेखर यांच्याशी संबंधित आहे.\n\nविंध्या पर्वत रांगेत हे शहर पवित्र नर्मदा नदीच्या काठी वसलेले आहे. जबलपूर हे शहर दिल्ली हैदराबाद अहमदाबाद पुणे कोलकाता आणि मुंबईशी हवाई मार्गाने जोडले गेले आहे.\n\nत्याच्या आसपासच्या भागात अत्यंत सुपीक, नर्मदा नदीच्या खोऱ्याच्या पश्चिमेला गव्हाच्या लागवडीचा क्षेत्र आहे. भात, ज्वारी हरभरा आणि तेलबिया ही आसपासच्या भागातील इतर महत्त्वाची पिके आहेत. लोह धातू, चुनखडी बॉक्साइट, चिकणमाती, अग्निस चिकणमाती, शेल, फेलस्पर, मॅंगनीज आणि जेर येथे मोठ्या प्रमाणात खाणकाम केले जाते.\n\nराणी दुर्गावतीचा मदन महल - मदन महलचा किल्ला राजा मदन शाह यांनी १११६ मध्ये बांधला होता. आचार्य विनोबा भावे यांनी जबलपूरचे नाव 'संस्कारधानी' ठेवले.\n\nभेडाघाट - भारतीय पुरातत्त्व विभागाने संरक्षित चौसठ योगिनी मंदिर जवळच आहे - धुवाधार धबधबा, भेडाघाट हे एक आकर्षक पर्यटन स्थळ आहे. thumb|right|जबलपूर येथील 'कचनार सिटी' या वसाहतीतील भव्य शिवमूर्ती\n\nवर्ग:जबलपूर जिल्हा वर्ग:मध्य प्रदेशमधील शहरे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जबलपूर\n| स्थानिक = जबलपूर\n| प्रकार =\n| चित्र =\n| ध्वज = Flag of India.svg\n| चिन्ह =\n| नकाशा =\n| नकाशा१ =\n| देश = भारत\n| राज्य = [[मध्यप्रदेश]]\n| प्रांत = जबलपूर\n| जिल्हा =[[जबलपूर जिल्हा]]\n| बेट =\n| स्थापना = \n| महापौर = प्रभात साहू\n| क्षेत्रफळ =  १०८\n| उंची = ४११\n| लोकसंख्या =२४,६०,७११ (२००१)\n| घनता =११०\n| वेळ =\tIST (UTC+5:30)\n| वेब =\n| latd = 23 | latm =09  | lats =38  | latNS = N\n| longd =79  | longm =56  | longs =19  | longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जबलपूर हे भारताच्या मध्यप्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jabalpur is a city in the Indian state of Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर जबलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jabalpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहरास संस्कारधानी असेही म्हणतात.","translated_text":"It is also known as Sanskrit capital.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे जुने नाव जाबालीपुरम असे होते.","translated_text":"It used to be called Jabalpuram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे महर्षि जाबालीच्या नावावरून पडले होते.","translated_text":"It was named after Maharishi Jabali.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जबलपूर जवळच भेडाघाट हे प्रेक्षणीय स्थान आहे.","translated_text":"The meeting place near Jabalpur is a sightseeing spot.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच नजीक मदन-महालचा किल्ला व चोसष्ठ योगिनी मंदिरही आहे.","translated_text":"Also nearby is the Madhan-Mahal Fort and the Choosth Yogini Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंध्य पर्वतरांगेत असलेले जबलपूर हे नर्मदा नदीच्या काठावर वसले आहे.","translated_text":"Jabalpur is situated on the banks of the Narmada River in the Vindiya range.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुराण आणि पौराणिक कथेनुसार या शहराचे नाव पूर्वी जबालीपुरम होते, कारण ते महर्षि जबालीशी संबंधित आहे.","translated_text":"According to myths and legends, the name of the city was formerly Jabalpuram, as it is related to Maharishi Jabal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांचे येथे वास्तव्य होते असे म्हणतात.","translated_text":"They are said to have lived here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७८१ नंतरच जेव्हा मराठ्यांचे मुख्यालय म्हणून निवडले गेले, तेव्हा या शहराची ख्याती वाढली, नंतर ते सागर आणि नर्मदा प्रांताच्या ब्रिटीश कमिशनचे मुख्यालय बनले.","translated_text":"It was not until 1781, when it was chosen as the headquarters of the Marathas, that the city's reputation grew, and it later became the headquarters of the British Commission for the Sagar and Narmada Provinces.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे १८६४ साली नगरपालिका स्थापन झाली.","translated_text":"A municipality was established here in 1864.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एका टेकडीवर मदन महलचा किल्ला आहे.","translated_text":"Madan Mahal is a fortress on a hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजा गोविंद किल्लेदार राजा मदनसिंग यांनी सुमारे ११०० इ.","translated_text":"King Govind the Fortress King Madansing ruled around 1100 AD.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स.","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्ये रणनीतिक उद्देशाने बांधलेला हा किल्ला आहे.","translated_text":"It is a strategically built fortress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यात राहण्याची व्यवस्था नव्हती.","translated_text":"It didn't have a living room.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याच्या पश्चिमेस हा किल्ला आहे, जे चौदाव्या शतकातील चार स्वतंत्र गोंड राज्यांचे प्रमुख शहर होते.","translated_text":"To the west of it is the fortress, which was the capital of the four independent kingdoms of Gond in the 14th century.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भेडाघाट, ग्वारीघाट आणि जबलपूर येथून मिळालेल्या जीवाश्मांवरून असे दिसून येते की तो प्रागैतिहासिक काळातील पुरापाषाणीक माणसाचा वास होता.","translated_text":"Fossils from Shevaghat, Gwarghat and Jabalpur indicate that it was the smell of prehistoric man.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मदन महल, शहरातील अनेक तळे आणि गोंड राजांनी बांधलेली अनेक मंदिरे या ठिकाणच्या प्राचीन वैभवाची साक्ष आहेत.","translated_text":"The Madan Mahal, the many basements of the city and the many temples built by the Gond kings are testimony to the ancient glory of this place.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या प्रदेशात बौद्ध, हिंदू आणि जैन यांचेही अवशेष आहेत.","translated_text":"There are also Buddhist, Hindu and Jain relics in the region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे म्हटले जाते की जबलपूरमध्ये असलेल्या ५२ पुरातन तलावांनी त्यांची ओळख वाढविली आहे, त्यापैकी केवळ काही तलाव बाकी आहेत परंतु त्या प्राचीन ताल-तलावांची नावे अजूनही प्रचलित आहेत.","translated_text":"It is said that 52 ancient lakes in Jabalpur have enhanced their identity, of which only a few lakes remain but the names of those ancient lakes are still in vogue.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यापैकी काही आहेत; आधारताल, रनिताल, चेरीताल, हनुमानताल, फुटाताल, माथाताल, हथिताल, सुपुटाला, देवताल, कोतालल, बघताल, ठाकुरताला, गुलाआऊ ता, माधोटल, माथाताल, सुताल, खंबाताल, गोकलपूर तलाव, शहातीलब, महानदाडा तलाव, उखारीया तैलैया, टिळक भूमि तैलैया, बैनसिंह तलैया, तीर्थलैया, लोको तलैया, काकरैय तलैय्या, जुडितालैया, गंगासागर, संग्रामसागर.","translated_text":"Some of them are: Aadhaartal, Ranital, Cherital, Hanumantal, Futatal, Mathattal, Hathital, Subuttala, Devatal, Kotal, Baktal, Thakurtala, Gulaau Ta, Madhotal, Mathatal, Sutal, Khabatala, Gokalpur Lake, Shahadab Lake, Greatada Lake, Ukharia Thalaya, Tilak Land Thalaya, Banasinga Thalaya, Tirthalaya, Locka Thalaya, Kakaray Thalaya, Juttala Thalaya, Ganga Sagar, Sangram Sagar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जबलपूर भेडाघाट मार्गावरील त्रिपुरा सुंदरी मंदिर हथियागार संस्कृत कवी राजशेखर यांच्याशी संबंधित आहे.","translated_text":"Tripura Sundari Temple on Jabalpur Road is associated with the Sanskrit poet Rajasekhar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भौगोलिक स्थिती","translated_text":"Geographical location","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंध्या पर्वत रांगेत हे शहर पवित्र नर्मदा नदीच्या काठी वसलेले आहे.","translated_text":"The city is situated on the banks of the holy Narmada River in the Vindiya mountain range.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जबलपूर हे शहर दिल्ली हैदराबाद अहमदाबाद पुणे कोलकाता आणि मुंबईशी हवाई मार्गाने जोडले गेले आहे.","translated_text":"Jabalpur is connected by air to Delhi, Hyderabad, Ahmedabad, Pune, Kolkata and Mumbai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शेती आणि खनिजे","translated_text":"Agriculture and Minerals","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"त्याच्या आसपासच्या भागात अत्यंत सुपीक, नर्मदा नदीच्या खोऱ्याच्या पश्चिमेला गव्हाच्या लागवडीचा क्षेत्र आहे.","translated_text":"There is a very fertile, wheat-growing area west of the Narmada River valley in its vicinity.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भात, ज्वारी हरभरा आणि तेलबिया ही आसपासच्या भागातील इतर महत्त्वाची पिके आहेत.","translated_text":"Bananas, Jwari Harbha and Telbia are other important crops in the surrounding area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोह धातू, चुनखडी बॉक्साइट, चिकणमाती, अग्निस चिकणमाती, शेल, फेलस्पर, मॅंगनीज आणि जेर येथे मोठ्या प्रमाणात खाणकाम केले जाते.","translated_text":"Iron metals, limestone bauxite, clay, fire clay, shale, feldspar, manganese and gears are widely mined.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रसिद्ध स्थळ","translated_text":"Famous Sites","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राणी दुर्गावतीचा मदन महल - मदन महलचा किल्ला राजा मदन शाह यांनी १११६ मध्ये बांधला होता.","translated_text":"Madhan Mahal of Queen Durgawati - Madhan Mahal's fort was built by King Madhan Shah in 1116 AD.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आचार्य विनोबा भावे यांनी जबलपूरचे नाव 'संस्कारधानी' ठेवले.","translated_text":"Acharya Vinoba Bhave named Jabalpur as 'Sankar Capital'.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भेडाघाट - भारतीय पुरातत्त्व विभागाने संरक्षित","translated_text":"Shegahat - Protected by the Archaeological Survey of India","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चौसठ योगिनी मंदिर जवळच आहे - धुवाधार धबधबा, भेडाघाट हे एक आकर्षक पर्यटन स्थळ आहे.","translated_text":"Forty-six Yogini temples are nearby - the smoky waterfall, Dharaghat is an attractive tourist destination.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"thumb|right|जबलपूर येथील 'कचनार सिटी' या वसाहतीतील भव्य शिवमूर्ती","translated_text":"The magnificent Shivamurthi in the settlement of Kannar City in Jabalpur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जबलपूर जिल्हा वर्ग:मध्य प्रदेशमधील शहरे","translated_text":"Class: Jabalpur District Class:Cities in Madhya Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:मणिपूर|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"981ab549ea29d9591b4e242633f62d6a0ee83d9d363f3a595a9bcb195f5a32bb","last_revision":"2023-01-28T15:06:43Z","first_revision":"2006-04-20T16:32:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.101214","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات مانيبور","as":"শ্ৰেণী:মণিপুৰৰ জিলা","azb":"بؤلمه:مانیپور بؤلوملری","bh":"श्रेणी:मणिपुर के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মণিপুরের জেলা","de":"Kategorie:Distrikt in Manipur","en":"Category:Districts of Manipur","es":"Categoría:Distritos de Manipur","fr":"Catégorie:District au Manipur","gu":"શ્રેણી:મણિપુરના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:मणिपुर के जिले","it":"Categoria:Distretti del Manipur","ml":"വർഗ്ഗം:മണിപ്പൂരിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:मणिपुरका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Manipur","nb":"Kategori:Distrikter i Manipur","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ","pnb":"گٹھ:منیپور دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Манипура","sa":"वर्गः:मणिपुरराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱟᱱᱤᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sv":"Kategori:Distrikt i Manipur","ta":"பகுப்பு:மணிப்பூர் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:మణిపూర్ జిల్లాలు","ur":"زمرہ:منی پور کے اضلاع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बिश्नुपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बिश्नुपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Bishnupur in Manipur (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मणिपूर\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बिश्नुपुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ४९६\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,४०,३६३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २१.८३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                =\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://bishnupur.nic.in/\n}}\n\n'''बिश्नुपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बिश्नुपूर]] येथे आहे.\n\n{{मणिपूर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"032d4c876573625327dcf0be76359b419b58479eeedbee48ad30a5640292d1b7","last_revision":"2023-01-28T12:59:12Z","first_revision":"2006-04-20T16:35:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.153534","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بيشنوبور","as":"বিষ্ণুপুৰ জিলা","bh":"विष्णुपुर जिला","bn":"বিষ্ণুপুর জেলা, মণিপুর","ca":"Bishnupur","ceb":"Bishnupur (distrito)","de":"Bishnupur (Distrikt)","en":"Bishnupur district","es":"Distrito de Bishnupur","eu":"Bishnupur barrutia","fa":"بخش بیشنوپور","fr":"District de Bishnupur","gu":"વિષ્ણુપુર જિલ્લો","hi":"बिष्णुपुर जिला","it":"Distretto di Bishnupur","mni":"ꯂꯃꯥꯡꯗꯣꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"बिष्णुपुर जिल्ला","nl":"Bishnupur (district)","nb":"Bishnupur (distrikt)","oc":"Districte de Bishnupur","pa":"ਬਿਸ਼ਣੁਪੁਰ ਜ਼ਿਲਾ","pl":"Bishnupur (dystrykt)","pnb":"ضلع بشنوپور","ru":"Вишнупур (округ)","sa":"बिश्नुपुरमण्डलम्","sat":"ᱵᱤᱥᱱᱩᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bishnupur (distrikt)","ta":"பிஷ்ணுபூர் மாவட்டம்","te":"బిష్ణుపూర్ జిల్లా","ur":"بشنو پور ضلع","vi":"Bishnupur (huyện)","zh":"比什努布尔县","zh-min-nan":"Bishnupur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"बिश्नुपूर भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बिश्नुपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बिश्नुपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Bishnupur in Manipur (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मणिपूर\n|विभागाचे_नाव           =\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बिश्नुपुर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ४९६\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,४०,३६३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २१.८३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = \n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                =\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://bishnupur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिश्नुपूर भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Bishnupur is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बिश्नुपूर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Bishnupur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Bishnupur District Class: Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चुराचांदपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख चुराचांदपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[चुराचांदपुर]] शहराविषयीचा लेख [[चुराचांदपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''चुराचांदपुर जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चुराचांदपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{मणिपूर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"d2153e38bb44f5fac36bd36eb9453642feadbf5150e21b53e74f6214c2011473","last_revision":"2023-01-28T12:57:34Z","first_revision":"2006-04-20T16:39:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.203575","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شوراشاندبور","as":"চুড়াচান্দপুৰ জিলা","bh":"चुराचांदपुर जिला","bn":"চূড়াচাঁদপুর জেলা","ceb":"Churachandpur (distrito sa Indiya)","de":"Churachandpur (Distrikt)","en":"Churachandpur district","es":"Distrito de Churachandpur","eu":"Churachandpur barrutia","fa":"بخش چوراچاندپور","fr":"District de Churachandpur","gu":"ચુરાચાંદ���ુર જિલ્લો","hi":"चुड़ाचाँदपुर जिला","it":"Distretto di Churachandpur","mni":"ꯆꯨꯔꯆꯥꯟꯗꯄꯨꯔ ꯄꯅꯥ","ne":"चुराचांदपुर जिल्ला","nl":"Churachandpur (district)","nb":"Churachandpur (distrikt)","oc":"Districte de Churachandpur","pa":"ਚੁਰਾਚਾਂਦਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pam":"Lamka","pnb":"ضلع چھورچھندپور","ru":"Чурачандпур (округ)","sa":"चुराचान्दपुरमण्डलम्","sat":"ᱪᱩᱲᱟᱪᱟᱸᱫᱽᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Churachandpur (distrikt)","ta":"சுராசாந்துபூர் மாவட்டம்","te":"చురచంద్‌పూర్ జిల్లా","ur":"چورا چاند پور ضلع","vi":"Churachandpur (huyện)","zh":"楚拉昌普縣","zh-min-nan":"Churachandpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"हा लेख चुराचांदपुर जिल्ह्याविषयी आहे. चुराचांदपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nचुराचांदपुर जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चुराचांदपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख चुराचांदपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Churachandpur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चुराचांदपुर शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Churachandpur city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चुराचांदपुर जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Churachandpur District is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चुराचांदपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Churachandpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Churachandpur District Class: Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चंदेल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख चंदेल जिल्ह्याविषयी आहे. [[चंदेल, मणिपुर|चंदेल]] शहराविषयीचा लेख [[चंदेल, मणिपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''चंदेल जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चंदेल, मणिपुर|चंदेल]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मणिपुर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चंदेल जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"02dc5b2cd95bef827da57b4461415f06c49d64665b655204fa5052191d2e05ac","last_revision":"2021-12-30T07:38:02Z","first_revision":"2006-04-20T16:41:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.263258","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شاندل","as":"চান্দেল জিলা","bh":"चंदेल जिला","bn":"চান্দেল জেলা","ceb":"Chandel","de":"Chandel (Distrikt)","en":"Chandel district","es":"Distrito de Chandel","eu":"Chandel barrutia","fa":"بخش چندل","fr":"District de Chandel","gu":"ચંડેલ જિલ્લો","hi":"चन्देल जिला","id":"Distrik Chandel","it":"Distretto di Chandel","mni":"ꯆꯥꯟꯗꯦꯜ ꯄꯅꯥ","ne":"चन्डेल जिल्ला","nl":"Chandel (district)","nb":"Chandel (distrikt)","oc":"Districte de Chandel","pa":"ਚੰਡੇਲ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع چندیل","ru":"Чандел (округ)","sa":"चन्देलमण्डलम्","sat":"ᱪᱟᱱᱰᱮᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Chandel","ta":"சந்தேல் மாவட்டம்","te":"చందేల్ జిల్లా","ur":"چندیل ضلع","vi":"Chandel (huyện)","zh":"昌德爾縣","zh-min-nan":"Chandel (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"हा लेख चंदेल जिल्ह्याविषयी आहे. चंदेल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nचंदेल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चंदेल येथे आहे.\n\nवर्ग:चंदेल जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख चंदेल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Chandel district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंदेल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Chandel.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंदेल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Chandel District is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चंदेल येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Chandel.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चंदेल जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Chandel district Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सेनापती जिल्हा","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n''हा लेख सेनापती जिल्ह्याविषयी आहे. [[सेनापती, मणिपुर|सेनापती]] शहराविषयीचा लेख [[सेनापती, मणिपुर|येथे]] आहे.''\n\n'''सेनापती जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सेनापती, मणिपुर|सेनापती]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मणिपुर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सेनापती जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"0a0d0ba232436cdb76b43ad13ff995f8866ad2d61e7d06cc1444da78242e0ff0","last_revision":"2021-12-30T07:39:11Z","first_revision":"2006-04-20T16:43:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.313239","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سيناباتي","arz":"سيناباتى","as":"সেনাপতি জিলা","awa":"सेनापति जिला","bh":"सेनापति जिला","bn":"সেনাপতি জেলা","de":"Senapati (Distrikt)","en":"Senapati district","es":"Distrito de Senapati","eu":"Senapati barrutia","fa":"بخش سناپاتی","fr":"District de Senapati","gu":"સેનાપતિ જિલ્લો","hi":"सेनापति जिला","it":"Distretto di Senapati","mni":"ꯁꯦꯅꯥꯄꯇꯤ ꯄꯅꯥ","ne":"सेनापति जिल्ला","nl":"Senapati (district)","nb":"Senapati (distrikt)","oc":"Districte de Senapati","pa":"ਸੈਨਾਪਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سیناپتی","ru":"Сенапати (округ)","sa":"सेनापतिमण्डलम्","sat":"ᱥᱮᱱᱟᱯᱚᱛᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"சேனாபதி மாவட்டம்","te":"సేనాపతి జిల్లా","ur":"سیناپتی ضلع","vi":"Senapati (huyện)","zh":"塞納珀蒂縣","zh-min-nan":"Senapati (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"हा लेख सेनापती जिल्ह्याविषयी आहे. सेनापती शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसेनापती जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सेनापती येथे आहे.\n\nवर्ग:सेनापती जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सेनापती जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Senepa district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सेनापती शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the commander-in-chief.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सेनापती जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Senaipati District is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सेनापती येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सेनापती जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Senapati District Class: Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"तामेंगलाँग जिल्हा","wikicode":"''हा लेख तामेंगलॉॅंग जिल्ह्याविषयी आहे. [[तामेंगलॉॅंग]] शहराविषयीचा लेख [[तामेंगलॉॅंग|येथे]] आहे.''\n\n'''तामेंगलॉॅंग जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n{{विस्तार}}\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[तामेंगलॉॅंग]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{मणिपूर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"b5039d43ce4923b3f4c5bf5e2da010d547bba942a5b7dcfa9cf137560544cc52","last_revision":"2023-01-28T12:53:18Z","first_revision":"2006-04-20T16:43:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.378032","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة تامنجلونج","as":"তামেংলং জিলা","bh":"तामेंगलांग जिला","bn":"তামেংলং জেলা","ceb":"Tamenglong (distrito)","de":"Tamenglong (Distrikt)","en":"Tamenglong district","es":"Distrito de Tamenglong","eu":"Tamenglong barrutia","fa":"بخش تامنگلونگ","fr":"District de Tamenglong","gu":"તમેન્ગલોન્ગ જિલ્લો","hi":"तमेंगलोंग जिला","it":"Distretto di Tamenglong","mni":"ꯇꯃꯦꯡꯂꯣꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"तमेंगलॉन्ग जिल्ला","nl":"Tamenglong (district)","nb":"Tamenglong (distrikt)","oc":"Districte de Tamenglong","pa":"ਤਮੇਂਗਲਾਂਗ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع ٹامنگلونگ","ru":"Таменглонг (округ)","sa":"तमेङ्गलोङ्गमण्डलम्","sat":"ᱛᱟᱢᱮᱝᱞᱚᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Tamenglong (distrikt)","ta":"தமெங்கலாங் மாவட்டம்","te":"తమెంగ్‌లాంగ్ జిల్లా","ur":"تامینگلونگ ضلع","vi":"Tamenglong (huyện)","zh":"塔蒙隆县","zh-min-nan":"Tamenglong (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.218389","text":"हा लेख तामेंगलॉॅंग जिल्ह्याविषयी आहे. तामेंगलॉॅंग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nतामेंगलॉॅंग जिल्हा भारतातील मणिपुर रा���्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र तामेंगलॉॅंग येथे आहे.\n\nवर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख तामेंगलॉॅंग जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Tamenglong.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तामेंगलॉॅंग शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Tamenglong.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तामेंगलॉॅंग जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Tamengalong District is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र तामेंगलॉॅंग येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Tammenglong.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Tamenglang District Class: Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:मणिपूर - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n| name      = मणिपूर - जिल्हे\n| title     = [[मणिपूर]] राज्यामधील [[मणिपूरमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n| state     = {{{state|autocollapse}}}\n| listclass = hlist\n| noportal=yes\n\n<!-- PLEASE ADD LINKS ONLY TO ARTICLES WHICH ARE PRESENT -->\n\n| above = [[भारताच्या राज्ये आणि प्रदेशांच्या राजधानीची शहरे|राजधानी]]: '''[[इंफाल]]'''\n\n| list1  = \n*[[उख्रुल जिल्हा|उख्रुल]]\n*[[कांगपोक्पी जिल्हा|कांगपोक्पी]]\n*[[काक्चिंग जिल्हा|काक्चिंग]]\n*[[कामजोंग जिल्हा|कामजोंग]]\n*[[चंदेल जिल्हा|चंदेल]]\n*[[चुराचांदपुर जिल्हा|चुराचांदपुर]]\n*[[जिरिबाम जिल्हा|जिरिबाम]]\n*[[तामेंगलाँग जिल्हा|तामेंगलाँग]]\n*[[तेंगनौपल जिल्हा|तेंगनौपल]]\n*[[थोउबाल जिल्हा|थोउबाल]]\n*[[नोने जिल्हा|नोने]]\n*[[पश्चिम इम्फाल जिल्हा|पश्चिम इम्फाल]]\n*[[पूर्व इम्फाल जिल्हा|पूर्व इम्फाल]]\n*[[फेरजॉल जिल्हा|फेरजॉल]]\n*[[बिश्नुपुर जिल्हा|बिश्नुपुर]]\n*[[सेनापती जिल्हा|सेनापती]]\n}}\n\n<noinclude>\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]\n</noinclude>","hash":"f40913593cd041dcbbd9a328decec14cc593c113ae03435dff99dc802afd02ce","last_revision":"2023-06-18T19:54:43Z","first_revision":"2006-04-20T16:44:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.444068","cross_lingual_links":{"as":"সাঁচ:মণিপুৰ","bh":"टेम्पलेट:मणिपुर","bn":"টেমপ্লেট:মণিপুর","en":"Template:Manipur","gu":"ઢાંચો:મણિપુરના જિલ્લાઓ","hi":"साँचा:मणिपुर","it":"Template:Manipur","ta":"வார்ப்புரு:மணிப்பூர்","te":"మూస:మణిపూర్","ur":"سانچہ:منی پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"{{PAGENAME}} वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"{{PAGENAME}} वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"{{PAGENAME}} Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"थोउबाल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख थोउबाल जिल्ह्याविषयी आहे. [[थोउबाल]] शहराविषयीचा लेख [[थोउबाल|येथे]] आहे.''\n\n'''थोउबाल जिल्हा''' [[भारत]]ातील [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[थोउबाल]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,८६,६८७ इतकी होती.<ref>{{cite web|url = http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/Manipur/statement1.xls|format=XLS|title = Ranking of Districts by Population Size, 2001 and 2011|publisher = The Registrar General & Census Commissioner, India, New Delhi-110011|date = 2010–2011|access-date = 2011-09-18}}</ref>\n\n== तालुके ==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{मणिपुर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:थोउबाल जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"af50a41ddd8c112bf4bde9c67cadedb775ff97073821a6e954d16bbff07d41a4","last_revision":"2022-05-30T09:07:31Z","first_revision":"2006-04-20T16:45:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.519151","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ثوبال","as":"থৌবাল জিলা","bh":"थोउबल जिला","bn":"থৌবাল জেলা","ceb":"Thoubal (distrito sa Indiya)","de":"Thoubal (Distrikt)","en":"Thoubal district","es":"Distrito de Thoubal","eu":"Thoubal barrutia","fa":"بخش توبال","fr":"District de Thoubal","gu":"થૌબલ જિલ્લો","hi":"थौबाल जिला","it":"Distretto di Thoubal","mni":"ꯊꯧꯕꯥꯜ ꯄꯅꯥ","ne":"थौबल जिल्ला","nl":"Thoubal (district)","nb":"Thoubal (distrikt)","oc":"Districte de Thoubal","pa":"ਥੌਬਲ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع تھوبل","ru":"Тхоубал (округ)","sa":"थोबलमण्डलम्","sat":"ᱛᱷᱳᱵᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Thoubal (distrikt)","ta":"தவுபல் மாவட்டம்","te":"తౌబాల్ జిల్లా","ur":"تھوبل ضلع","vi":"Thoubal (huyện)","zh":"陶巴尔县","zh-min-nan":"Thoubal (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख थोउबाल जिल्ह्याविषयी आहे. थोउबाल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nथोउबाल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र थोउबाल येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,८६,६८७ इतकी होती.\n\nवर्ग:थोउबाल जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख थोउबाल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Thoabal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"थोउबाल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Thobal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"थोउबाल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Thoabal district is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र थोउबाल येथे आहे.","translated_text":"It has its administrative headquarters in Toobaal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,८६,६८७ इतकी होती.","translated_text":"The population was 2,86,687 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url = http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/Manipur/statement1.xls|format=XLS|title = Ranking of Districts by Population Size, 2001 and 2011|publisher = The Registrar General & Census Commissioner, India, New Delhi-110011|date = 2010–2011|access-date = 2011-09-18}}</ref>","char_index":57,"name":null,"url":"http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/Manipur/statement1.xls","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:12.190621-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:थोउबाल जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Thoubal District Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २,८६,६८७ इतकी होती.","translated_text":"The population was 2,86,687 at the 2011 census.","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url = http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/Manipur/statement1.xls|format=XLS|title = Ranking of Districts by Population Size, 2001 and 2011|publisher = The Registrar General & Census Commissioner, India, New Delhi-110011|date = 2010–2011|access-date = 2011-09-18}}</ref>","char_index":57,"name":null,"url":"http://censusindia.gov.in/2011-prov-results/data_files/Manipur/statement1.xls","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:12.190621-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"उख्रुल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख उख्रुल जिल्ह्याविषयी आहे. [[उख्रुल]] शहराविषयीचा लेख [[उख्रुल|येथे]] आहे.''\n\n'''उख्रुल जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे. राज्याच्या ईशान्य कोपऱ्यात असलेला हा जिल्हा [[म्यानमार]]च्या सीमेवर आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[उख्रुल]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मणिपुर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उख्रुल जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"0a7467fb2859002a8af8865c74d154c864091df956d536f7a46b0dde33b5f705","last_revision":"2021-12-30T07:37:53Z","first_revision":"2006-04-20T16:45:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.571965","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة أوخارول","as":"উখৰুল জিলা","bh":"उखरूल जिला","bn":"উখরুল জেলা","ceb":"Ukhrul (distrito)","de":"Ukhrul (Distrikt)","en":"Ukhrul district","es":"Distrito de Ukhrul","eu":"Ukhrul barrutia","fa":"بخش اوخرول","fr":"District d'Ukhrul","gu":"ઉખરુલ જિલ્લો","hi":"उखरुल जिला","id":"Distrik Ukhrul","it":"Distretto di Ukhrul","mni":"ꯎꯈ꯭ꯔꯨꯜ ꯄꯅꯥ","ne":"उखरुल जिल्ला","nl":"Ukhrul (district)","nb":"Ukhrul (distrikt)","oc":"Districte d'Ukhrul","pa":"ਉਖਰੁਲ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع اکھرل","ru":"Укхрул (округ)","sa":"उखरुलमण्डलम्","sat":"ᱩᱠᱷᱨᱩᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Ukhrul (distrikt)","ta":"உக்ருல் மாவட்டம்","te":"ఉఖ్రుల్ జిల్లా","ur":"اوکھارول ضلع","vi":"Ukhrul (huyện)","zh":"烏克魯爾縣","zh-min-nan":"Ukhrul (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख उख्रुल जिल्ह्याविषयी आहे. उख्रुल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nउख्रुल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे. राज्याच्या ईशान्य कोपऱ्यात असलेला हा जिल्हा म्यानमारच्या सीमेवर आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र उख्रुल येथे आहे.\n\nवर्ग:उख्रुल जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख उख्रुल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Ukhrul district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उख्रुल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Ukhrul.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उख्रुल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Ukhrul District is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राज्याच्या ईशान्य कोपऱ्यात असलेला हा जिल्हा म्यानमारच्या सीमेवर आहे.","translated_text":"Located in the northeastern corner of the state, the district borders Myanmar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र उख्रुल येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Ukhrul.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उख्रुल जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Ukhru district Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूर्व इंफाळ जिल्हा","wikicode":"'''पूर्व इम्फाल जिल्हा''' [[भारत]]ातील [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पोरोम्पाट]] येथे आहे.\n\n{{मणिपूर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"e7843cc2fe349be3e167b91983b8f11c85507c5b9a6e0afe24a78325ad80cd7f","last_revision":"2023-01-28T13:05:18Z","first_revision":"2006-04-20T16:47:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.633467","cross_lingual_links":{"ar":"شرق إمفال","as":"পূব ইম্ফল জিলা","bh":"इम्फाल ईस्ट जिला","bn":"ইম্ফল পূর্ব জেলা","ca":"Districte d'Imphal East","ceb":"Imphal East","de":"Imphal East","en":"Imphal East district","es":"Distrito de Imphal oriental","eu":"Imphal East barrutia","fa":"بخش ایمپال شرقی","fr":"District d'Imphal oriental","gu":"ઇમ્ફાલ પૂર્વ જિલ્લો","hi":"इम्फाल पूर्व जिला","it":"Distretto di Imphal Est","mni":"ꯅꯣꯡꯄꯣꯛ ꯏꯝꯐꯥꯜ ꯄꯅꯥ","ne":"इम्फाल पूर्व जिल्ला","nl":"Imphal-Oost","nb":"Imphal East (distrikt)","pa":"ਇੰਫਾਲ ਪੂਰਵ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع ایسٹ امفل","ru":"Восточный Импхал","sa":"पूर्व-इम्फालमण्डलम्","sat":"ᱤᱢᱯᱷᱟᱞ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Imphal East district","sv":"Imphal East","ta":"கிழக்கு இம்பால் மாவட்டம்","te":"ఇంఫాల్ తూర్పు జిల్లా","ur":"امفال مشرقی ضلع","zh":"東因帕爾縣","zh-min-nan":"Imphal-Oost"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"पूर्व इम्फाल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पोरोम्पाट येथे आहे.\n\nवर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व इम्फाल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"East Imphal district is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पोरोम्पाट येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Porompat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: East Inphal District Class: Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम इंफाळ जिल्हा","wikicode":"'''पश्चिम इम्फाल जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[लाम्फेलपाट]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,१७,९९२ इतकी होती. हे सुमारे [[केप व्हेर्दे]] देशाच्या एकूण लोकसंख्येच्या जवळ आहे.<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = 13 June 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cape Verde 516,100 July 2011 est.}}</ref>\n\n==चतुःसीमा==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{मणिपूर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"a4e1c824eff95b09ab9931797829830f65e27dabb8eb87aaa05a79434444af51","last_revision":"2024-01-04T03:34:31Z","first_revision":"2006-04-20T16:48:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.689476","cross_lingual_links":{"ar":"ايمفال غرب","as":"পশ্চিম ইম্ফাল জিলা","bh":"इम्फाल पश्चिम जिला","bn":"ইম্ফল পশ্চিম জেলা","ca":"Districte d'Imphal West","ceb":"Imphal West","de":"Imphal West","en":"Imphal West district","es":"Distrito de Imphal occidental","eu":"Imphal West barrutia","fa":"بخش ایمفال وست","fr":"District d'Imphal occidental","gu":"ઇમ્ફાલ પશ્ચિમ જિલ્લો","hi":"इम्फाल पश्चिम जिला","it":"Distretto di Imphal Ovest","mni":"ꯅꯣꯡꯆꯨꯞ ꯏꯝꯐꯥꯜ ꯄꯅꯥ","ne":"इम्फाल पश्चिम जिल्ला","nl":"Imphal-West","nb":"Imphal West (distrikt)","oc":"Districte d'Imphal West","pa":"ਇੰਫਾਲ ਪੱਛਮ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع وسٹ امفل","ru":"Западный Импхал","sa":"पश्चिम-इम्फालमण्डलम्","sat":"ᱤᱢᱯᱷᱟᱞ ᱯᱟᱪᱮ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Imphal West district","sv":"Imphal West","ta":"மேற்கு இம்பால் மாவட்டம்","te":"ఇంఫాల్ పశ్చిమ జిల్లా","ur":"امفال مغربی ضلع","zh":"西因帕爾縣","zh-min-nan":"Imphal-West"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"पश्चिम इम्फाल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र लाम्फेलपाट येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,१७,९९२ इतकी होती. हे सुमारे केप व्हेर्दे देशाच्या एकूण लोकसंख्येच्या जवळ आहे.\n\nवर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पश्चिम इम्फाल जिल्हा भारतातील मणिपुर राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"West Imphal district is a district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र लाम्फेलपाट येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Lamphelpat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,१७,९९२ इतकी होती.","translated_text":"The population was 5,17,992 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे सुमारे केप व्हेर्दे देशाच्या एकूण लोकसंख्येच्या जवळ आहे.","translated_text":"This is about the size of Cape Verde's total population.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = 13 June 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cape Verde 516,100 July 2011 est.}}</ref>","char_index":59,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cape Verde 516,100 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = 13 June 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cape Verde 516,100 July 2011 est.}}</ref>","char_index":59,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cape Verde 516,100 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: West Inphal District Class: Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,१७,९९२ इतकी होती. हे सुमारे केप व्हेर्दे देशाच्या एकूण लोकसंख्येच्या जवळ आहे.","translated_text":"The population was 5,17,992 at the 2011 census. This is about the size of Cape Verde's total population.","citations":[{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = 13 June 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cape Verde 516,100 July 2011 est.}}</ref>","char_index":117,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cape Verde 516,100 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = 13 June 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cape Verde 516,100 July 2011 est.}}</ref>","char_index":117,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cape Verde 516,100 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"बिश्नुपूर","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''बिश्नुपुर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बिश्नुपूर जिल्हा|बिश्नुपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,७०४ होती.\n\nबिश्नुपूर शहराचे प्रशासन १२ वॉर्डमध्ये विभागलेले आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा]]","hash":"86cf8bb639d95eccce6644ab018836a3df13343f647de4b89a4ae308ec116e8e","last_revision":"2023-07-15T02:51:43Z","first_revision":"2006-04-20T17:13:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.746993","cross_lingual_links":{"bn":"বিষ্ণুপুর (মণিপুর)","bpy":"বিষ্ণুপুর","en":"Bishnupur, Manipur","es":"Bishnupur (Manipur)","gu":"વિષ્ણુપુર (મણિપુર)","hi":"बिष्णुपुर, मणिपुर","it":"Bishnupur (Manipur)","ja":"ビシェンプール","ml":"ബിഷ്ണുപൂർ (ലമാങ്‌ഡോംഗ്)","mni":"ꯂꯃꯥꯡꯗꯣꯡ","ms":"Bishnupur, Bishnupur","nl":"Bishnupur (Manipur)","ta":"பிஷ்ணுபூர், மணிப்பூர்","te":"బిష్ణుపూర్","uk":"Бішнупур","ur":"بشنو پور، منی پور","vi":"Bishnupur","zh":"比什努布尔","zh-min-nan":"Bishnupur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"बिश्नुपुर हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बिश्नुपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,७०४ होती.\n\nबिश्नुपूर शहराचे प्रशासन १२ वॉर्डमध्ये विभागलेले आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिश्नुपुर हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bishnupur is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बिश्नुपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bishnupur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,७०४ होती.","translated_text":"The population was 9,704 at the 2001 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिश्नुपूर शहराचे प्रशासन १२ वॉर्डमध्ये विभागलेले आहे.","translated_text":"Bishnupur city administration is divided into 12 wards.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Bishnupur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चुराचांदपूर","wikicode":"'''चुराचांदपूर''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[चुराचांदपूर जिल���हा|चुराचांदपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा]]","hash":"9a9f3bb74a78604f6b1e68ee32c2d3bc7f0477a90ad11e07cd51cece1af77b1d","last_revision":"2023-01-28T12:57:56Z","first_revision":"2006-04-20T17:13:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.802432","cross_lingual_links":{"ceb":"Churāchāndpur","en":"Churachandpur","es":"Churachandpur","gu":"ચુરાચાંદપુર","hi":"चुराचांदपुर","it":"Churachandpur","mni":"ꯆꯨꯔꯆꯥꯟꯗꯄꯨꯔ","sv":"Churachandpur","ta":"சுராசந்த்பூர்","te":"చురచంద్‌పూర్","uk":"Чурачандпур"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"चुराचांदपूर हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर चुराचांदपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चुराचांदपूर हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Churachandpur is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर चुराचांदपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Churachandpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Churachandpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चंदेल (मणिपूर)","wikicode":"''हा लेख मणिपुरमधील चंदेल शहराविषयी आहे. चंदेलच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - [[चंदेल-निःसंदिग्धीकरण]]''\n\n'''चंदेल''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चंदेल जिल्हा|चंदेल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चंदेल जिल्हा]]","hash":"8620b0d5ffcbb861415f955b64698fb2b11da43388f7e0357869af0cba56cffb","last_revision":"2022-06-09T11:05:47Z","first_revision":"2006-04-20T17:15:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.854193","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"हा लेख मणिपुरमधील चंदेल शहराविषयी आहे. चंदेलच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - चंदेल-निःसंदिग्धीकरण\n\nचंदेल हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चंदेल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:चंदेल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मणिपुरमधील चंदेल शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Chandel in Manipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंदेलच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - चंदेल-निःसंदिग्धीकरण","translated_text":"For other references, see Chandel - Chandel-Nisandidhyakar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंदेल हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chandel is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चंदेल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Chandel district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:चंदेल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Chandel district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सेनापती (मणिपूर)","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n{{हा लेख|मणिपूरमधील सेनापती शहरा|सेनापती (निःसंदिग्धिकरण)}}\n\n'''सेनापती''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सेनापती जिल्हा|सेनापती जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सेनापती जिल्हा]]","hash":"7ae064fca79630989cd7a65f54d5f1934d2ec4241d005dc7b7e6dd19883d9e36","last_revision":"2022-01-30T04:27:37Z","first_revision":"2006-04-20T17:15:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.913603","cross_lingual_links":{"en":"Senapati, Manipur","gu":"સેનાપતિ (મણિપુર)","hi":"सेनापति, मणिपुर","te":"సేనాపతి","ur":"سیناپتی (تاہامزام)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"सेनापती हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सेनापती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:सेनापती जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सेनापती हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Senahani is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सेनापती जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Senepa district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:सेनापती जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:District of Senepa","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"तामेंगलाँग","wikicode":"'''तामेंगलॉंग''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १९,३६३ इतकी होती. हे शहर [[तामेंगलॉंग जिल्हा|तामेंगलॉंग जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा]]","hash":"9e8d63c6bc4d06d817f2e2a33aaa5bb1b38ff372811cb2bfc4c7cca516be9455","last_revision":"2023-01-28T12:53:37Z","first_revision":"2006-04-20T17:16:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:49.978643","cross_lingual_links":{"ceb":"Tamenglong (lungsod)","en":"Tamenglong","es":"Tamenglong","gu":"તમેન્ગલોન્ગ","hi":"तमेंगलोंग","it":"Tamenglong","ml":"താമെങ്ലോങ്","mni":"ꯇꯃꯦꯡꯂꯣꯡ","oc":"Tamenglong","sv":"Tamenglong","ta":"தமெங்கலாங்","te":"తమెంగ్‌లాంగ్","uk":"Таменглонг","ur":"تامینگلونگ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"तामेंगलॉंग हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १९,३६३ इतकी होती. हे शहर तामेंगलॉंग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तामेंगलॉंग हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Tamenglong is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १९,३६३ इतकी होती.","translated_text":"The population was 19,363 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर तामेंगलॉंग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Tamenglong District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Tamenglong district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"थोउबाल","wikicode":"'''थोउबाल''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[थोउबाल जिल्हा|थोउबाल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:थोउबाल जिल्हा]]","hash":"2a0f0e519898ceddfbb89f0ff209fda8034e82e0c06757e47cab76fa355354b4","last_revision":"2016-09-02T15:03:52Z","first_revision":"2006-04-20T17:16:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.035429","cross_lingual_links":{"bn":"থৌবাল","bpy":"থৌবাল","ceb":"Thoubāl (lungsod sa Indiya)","en":"Thoubal","es":"Thoubal","gu":"થૌબલ (મણિપુર)","hi":"थोउबल","it":"Thoubal","mni":"ꯊꯧꯕꯥꯜ","ms":"Thoubal","nl":"Thoubal (stad)","oc":"Thoubal","pl":"Thoubal","pt":"Thoubal","sv":"Thoubal","ta":"தவுபல்","te":"తౌబాల్","uk":"Тхубал","ur":"تھوبل","vi":"Thoubal","zh":"陶巴尔","zh-min-nan":"Thoubal (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"थोउबाल हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर थोउबाल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:थोउबाल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"थोउबाल हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Thoabal is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर थोउबाल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Thoabal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:थोउबाल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Thoubal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उख्रुल","wikicode":"'''उख्रुल''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[उख्रुल जिल्हा|उख्रुल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:उख्रुल जिल्हा]]","hash":"f6f441c4ae96079ce02024fa85e0716b42725b7aa945ce2c84cb673347a77373","last_revision":"2016-09-02T15:03:35Z","first_revision":"2006-04-20T17:16:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.087961","cross_lingual_links":{"ceb":"Ukhrul (lungsod)","de":"Ukhrul","en":"Ukhrul","es":"Ukhrul","gu":"ઉખરુલ (મણિપુર)","hi":"उखरुल","it":"Ukhrul","mni":"ꯎꯈ꯭ꯔꯨꯜ","sat":"ᱩᱠᱷᱨᱩᱞ","sv":"Ukhrul","ta":"உக்ருல்","te":"ఉఖ్రుల్","uk":"Ухрул","ur":"اوکھارول","zh":"乌克鲁尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"उख्रुल हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर उख्रुल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:उख्रुल जिल्���ा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उख्रुल हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ukhrul is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर उख्रुल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Uhrul district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:उख्रुल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Ukhru district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पोरोम्पाट","wikicode":"'''पोरोम्पाट''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपूर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पूर्व इंफाळ जिल्हा|पूर्व इंफाळ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा]]","hash":"fee98e03ca52674eef56151342bb870fbd2d4ca39d164328c1c4ac7f0f064788","last_revision":"2023-01-28T13:04:31Z","first_revision":"2006-04-20T17:17:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.143232","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पोरोम्पाट हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पूर्व इंफाळ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पोरोम्पाट हे भारताच्या मणिपूर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Porompat is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पूर्व इंफाळ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of East Infal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:East Inphal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लाम्फेलपाट","wikicode":"'''लाम्फेलपाट''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पश्चिम इंफाळ जिल्हा|पश्चिम इंफाळ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा]]","hash":"2f05a9984e245342560fb4a0fee11e6d0362d2c379b676d195f0886b189f85ca","last_revision":"2023-01-28T13:03:58Z","first_revision":"2006-04-20T17:17:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.206115","cross_lingual_links":{"bn":"ল্যাম্পেলপ্যাট","ca":"Lamphelpat","en":"Lamphelpat","es":"Lamphelpat","gu":"લમ્ફેલ્પેટ","hi":"लाम्फेलपात","it":"Lamphelpat","mni":"ꯂꯝꯐꯦꯜꯄꯥꯠ","sat":"ᱞᱟᱢᱯᱷᱮᱞᱯᱟᱴ","ta":"லம்பேல்பட்","te":"లాంఫెల్‌పాట్","uk":"Лампхелпат","ur":"لیمپھیل پاٹ","zh":"蘭佩帕"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"लाम्फेलपाट हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पश्चिम इंफाळ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लाम्फेलपाट हे भारताच्या मणिपुर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Lamphelpat is a city in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पश्चिम इंफाळ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of West Infal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील शहरे वर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Manipur Category:Western Infal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बिश्नुपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''बिश्नुपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"bb727e01daf329055b3bdc5cc04c63a49f72a5e76ea131ca4062f873986789ca","last_revision":"2023-01-28T12:58:12Z","first_revision":"2006-04-20T17:19:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.270025","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بيشنوبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:বিষ্ণুপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bishnupur","en":"Category:Bishnupur district","hi":"श्रेणी:बिष्णुपुर ज़िला","ta":"பகுப்பு:பிஷ்ணுபூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بشنو پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील बिश्नुपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील बिश्नुपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bishnupur district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चुराचांदपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''चुराचांदपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"74de09ae2240bb8fc5222d7132cc3bad104a8a13653c6098db8c781c9cf8e4b2","last_revision":"2023-01-28T12:57:13Z","first_revision":"2006-04-20T17:19:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.324673","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شوراشاندبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:চূড়াচাঁদপুর জেলা","en":"Category:Churachandpur district","hi":"श्रेणी:चुराचांदपुर ज़िला","ta":"பகுப்பு:சுராசாந்துபூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع چورا چاند پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील चुराचांदपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील चुराचांदपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Churachandpur district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चंदेल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''चंदेल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"61b1e36229ee1b60e5486f4dec546922d0cb2b3b515317d3f4a09567c06243f8","last_revision":"2021-12-30T07:22:46Z","first_revision":"2006-04-20T17:20:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.386724","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شاندل","bn":"বিষয়শ্রেণী:চান্দেল জেলা","en":"Category:Chandel district","hi":"श्रेणी:चन्देल ज़िला","ta":"பகுப்பு:சந்தேல் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع چاندیل"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील चंदेल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील चंदेल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Chandel district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्व इंफाळ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''पूर्व इम्फाल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"71e0519e4d7b5310b11dffb742149087ade1a618c15354b49a91676ce948e26b","last_revision":"2023-01-28T13:04:44Z","first_revision":"2006-04-20T17:20:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.439028","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:ايمفال شرق","bn":"বিষয়শ্রেণী:ইম্ফল পূর্ব জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Imphal East","en":"Category:Imphal East district","hi":"श्रेणी:इम्फाल पूर्व ज़िला","ta":"பகுப்பு:கிழக்கு இம்பால் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع امفال مشرقی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील पूर्व इम्फाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील पूर्व इम्फाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about East Imphal district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सेनापती जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''सेनापती जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"4f63fc7f1c2f9540310858e70a422e69daa3d6df7b801adaa63d00ad87be6587","last_revision":"2021-12-30T07:23:10Z","first_revision":"2006-04-20T17:20:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.491984","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سيناباتي","bn":"বিষয়শ্রেণী:সেনাপতি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Senapati","en":"Category:Senapati district","hi":"श्रेणी:सेनापति ज़िला","ta":"பகுப்பு:சேனாபதி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سیناپتی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील सेनापती जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील सेनापती जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Senepa district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:तामेंगलाँग जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''तामेंगलॉँग जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"c5a1bf288983c7156b18ddbe677c1700632c7f15b8f8042c82a3dd3430d426b1","last_revision":"2023-01-28T12:52:57Z","first_revision":"2006-04-20T17:21:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.557037","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة تامنجلونج","bn":"বিষয়শ্রেণী:তামেংলং জেলা","en":"Category:Tamenglong district","hi":"श्रेणी:तमेंगलोंग ज़िला","ta":"பகுப்பு:தமெங்கலாங் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع تامینگلونگ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील तामेंगलॉँग जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील तामेंगलॉँग जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Tamenglong district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:थोउबाल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''थोउबाल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"27038e52259633d2ca52096b47f77c07b8df2d4d63070be3a747c05ad897a95c","last_revision":"2021-12-30T07:22:54Z","first_revision":"2006-04-20T17:21:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.612421","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ثوبال","bn":"বিষয়শ্রেণী:থৌবাল জেলা","en":"Category:Thoubal district","hi":"श्रेणी:थोउबल ज़िला","ta":"பகுப்பு:தவுபல் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع تھوبل"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील थोउबाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील थोउबाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Thoabal district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उख्रुल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''उख्रुल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"3f3c8a7f0a7c98c6f4e9fd7f31cba6ccf9ca710134eb9c386e8167c793671b5b","last_revision":"2021-12-30T07:22:44Z","first_revision":"2006-04-20T17:21:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.673546","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة أوخارول","bn":"বিষয়শ্রেণী:উখরুল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ukhrul","en":"Category:Ukhrul district","hi":"श्रेणी:उखरुल ज़िला","ta":"பகுப்பு:உக்ருல் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اوکھارول"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील उख्रुल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील उख्रुल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ukhrul district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम इंफाळ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मणिपुर]] राज्यातील '''पश्चिम इम्फाल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे]]","hash":"54f470adee75a0ab394f405bb1d19624997ba7ecc013cd74b9c27360f77c568b","last_revision":"2023-01-28T13:01:41Z","first_revision":"2006-04-20T17:22:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.724384","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:ايمفال غرب","bn":"বিষয়শ্রেণী:ইম্ফল পশ্চিম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Imphal West","en":"Category:Imphal West district","hi":"श्रेणी:इम्फाल पश्चिम ज़िला","ta":"பகுப்பு:மேற்கு இம்பால் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع امفال مغربی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील पश्चिम इम्फाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मणिपुर राज्यातील पश्चिम इम्फाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about West Imphal district in the Indian state of Manipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मणिपूरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Manipur","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मिझोरममधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यात ८ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\n{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"25%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"25%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AI|| [[ऐझॉल जिल्हा|ऐझॉल]]|| [[ऐझॉल]]|| ३,३९,८१२|| ३,५७७|| ९५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CH|| [[चंफाइ जिल्हा|चंफाइ]]|| [[चंफाइ]]|| १,०१,३८९|| ३,१६८|| ३२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KO|| [[कोलासिब जिल्हा|कोलासिब]]|| [[कोलासिब]]|| ६०,९७७|| १,३८६|| ४४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| LA|| [[लॉॅंग्ट्लाइ जिल्हा|लॉॅंग्ट्लाइ]]|| [[लॉॅंग्ट्लाइ]]|| ७३,०५०|| २,५१९|| २९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| LU|| [[लुंग्लेइ जिल्हा|लुंग्लेइ]]|| [[लुंग्लेइ]]|| १,३७,१५५|| ४,५७२|| ३०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MA|| [[मामित जिल्हा|मामित]]|| [[मामित]]|| ६२,३१३|| २,९६७|| २१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SA|| [[सैहा जिल्हा|सैहा]]|| [[सैहा]]|| ६०,८२३|| १,४१४|| ४३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SE|| [[सरछिप जिल्हा|सरछिप]]|| [[सरछिप]]|| ५५,५३९|| १,४२४|| ३९\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"dae86e10364a49bdb2673494373f45030c5b3b7ab89f95353d943fd3ce62dcf5","last_revision":"2023-01-28T15:48:01Z","first_revision":"2006-04-20T19:25:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.780979","cross_lingual_links":{"as":"মিজোৰামৰ জিলাসমূহ","bn":"মিজোরামের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Mizoram","es":"Anexo:Distritos del estado de Mizoram","fr":"Liste des districts du Mizoram","hi":"मिज़ोरम के ज़िले","ml":"മിസോറാമിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Mizoram","my":"မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ရှိ ခရို���်များ","new":"मिजोरमया जिल्लातेगु धलः","nb":"Distrikter i Mizoram","ru":"Список округов Мизорама","sat":"ᱢᱤᱡᱚᱨᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Mizoram","te":"మిజోరం జిల్లాల జాబితా","ur":"میزورم کے اضلاع کی فہرست","xmf":"მიზორამიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"米佐拉姆邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यात ८ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यात ८ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are eight districts in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.","translated_text":"A look at them.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"25%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"25%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AI|| [[ऐझॉल जिल्हा|ऐझॉल]]|| [[ऐझॉल]]|| ३,३९,८१२|| ३,५७७|| ९५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CH|| [[चंफाइ जिल्हा|चंफाइ]]|| [[चंफाइ]]|| १,०१,३८९|| ३,१६८|| ३२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KO|| [[कोलासिब जिल्हा|कोलासिब]]|| [[कोलासिब]]|| ६०,९७७|| १,३८६|| ४४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| LA|| [[लॉॅंग्ट्लाइ जिल्हा|लॉॅंग्ट्लाइ]]|| [[लॉॅंग्ट्लाइ]]|| ७३,०५०|| २,५१९|| २९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| LU|| [[लुंग्लेइ जिल्हा|लुंग्लेइ]]|| [[लुंग्लेइ]]|| १,३७,१५५|| ४,५७२|| ३०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MA|| [[मामित जिल्हा|मामित]]|| [[मामित]]|| ६२,३१३|| २,९६७|| २१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SA|| [[सैहा जिल्हा|सैहा]]|| [[सैहा]]|| ६०,८२३|| १,४१४|| ४३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SE|| [[सरछिप जिल्हा|सरछिप]]|| [[सरछिप]]|| ५५,५३९|| १,४२४|| ३९\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts in Mizoram Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ऐझॉल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख ऐझॉल जिल्ह्याविषयी आहे. [[ऐझॉल]] शहराविषयीचा लेख [[ऐझॉल|येथे]] आहे.''\n{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n\n'''ऐझॉल जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[ऐझॉल]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n* उत्तर - [[कोलासिब जिल्हा]]\n* पश्चिम - [[मामित जिल्हा]]\n* दक्षिण - [[सरछिप जिल्हा]]\n* नैऋत्य - [[लुंग्लेई जिल्हा]]\n* पूर्व - [[चंफाई जिल्हा]]\n\n==तालुके==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:ऐझॉल जिल्हा]]","hash":"0bcea3498aa40c55dfb31f97702a25bf73b0c640853b25fc81516fa2d741dcae","last_revision":"2022-04-24T19:55:48Z","first_revision":"2006-04-20T19:37:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.839157","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ايزاول","arz":"ايزاول","as":"আইজল জিলা","bh":"आइजोल जिला","bn":"আইজল জেলা","ceb":"Aizawl (distrito)","de":"Aizawl (Distrikt)","en":"Aizawl district","es":"Distrito de Aizawl","eu":"Aizawl barrutia","fa":"بخش آیزاول","fr":"District d'Aizawl","gu":"ઐઝવાલ જિલ્��ો","hi":"अइज़ोल ज़िला","it":"Distretto di Aizawl","ja":"アイゾール県","my":"အိုက်ဇောခရိုင်","ne":"आइजोल जिल्ला","nl":"Aizawl (district)","nb":"Aizawl (distrikt)","oc":"Districte d'Aizawl","pa":"ਆਇਜੋਲ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع ایزاول","ru":"Аиджал (округ)","sa":"ऐजोलमण्डलम्","sat":"ᱟᱭᱡᱚᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Aizawl (distrikt)","ta":"அய்சால் மாவட்டம்","te":"ఐజాల్ జిల్లా","uk":"Айзавл (округ)","ur":"آئیزول ضلع","vi":"Aizawl (huyện)","zh":"艾藻爾縣","zh-min-nan":"Aizawl (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख ऐझॉल जिल्ह्याविषयी आहे. ऐझॉल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nऐझॉल जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र ऐझॉल येथे आहे.\n\nउत्तर - कोलासिब जिल्हा पश्चिम - मामित जिल्हा दक्षिण - सरछिप जिल्हा नैऋत्य - लुंग्लेई जिल्हा पूर्व - चंफाई जिल्हा\n\nवर्ग:ऐझॉल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख ऐझॉल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Aizawl.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐझॉल शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Azol.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऐझॉल जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Ajal District is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र ऐझॉल येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Azol.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर - कोलासिब जिल्हा पश्चिम - मामित जिल्हा दक्षिण - सरछिप जिल्हा नैऋत्य - लुंग्लेई जिल्हा पूर्व - चंफाई जिल्हा","translated_text":"North - Kolasib District West - Mamit District South - Sarcheep District Southwest - Lunglei District East - Champai District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ऐझॉल जिल्हा","translated_text":"Category:Azal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चंफाई जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = चंफाई जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Champhai in Mizoram (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मिझोरम\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[चंफाई]]\n|तालुक्यांची_नावे               = ६\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१८५.८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १.२५.७४५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३९\n|शहरी_लोकसंख्या         = ३८.५९%\n|साक्षरता_दर            = ९५.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९८४\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मिझोरम (लोकसभा मतदारसंघ)|मिझोरम]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n'''चंफाई''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. [[चंफाई]] येथे ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://champhai.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n{{कॉमन्स वर्ग|Champhai district|{{लेखनाव}}}}\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चंफाई जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"11046a4e3959cc4c7c3b8d5469212af0dab29e1935c470081df89acb28a33005","last_revision":"2023-01-28T15:20:38Z","first_revision":"2006-04-20T19:38:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.918375","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شامفي","arz":"شامفى","as":"ছাম্ফাই জিলা","bh":"चम्फाई जिला","bn":"চাম্ফাই জেলা","ceb":"Champhai","de":"Champhai (Distrikt)","en":"Champhai district","es":"Distrito de Champhai","eu":"Champhai barrutia","fa":"بخش چمپای","fr":"District de Champhai","gu":"ચમ્ફાઇ જિલ્લો","hi":"चम्फाई ज़िला","it":"Distretto di Champhai","ja":"チャンパイ県","my":"ကျမ်ဖိုင်းခရိုင်","ne":"चम्फाई जिल्ला","nl":"Champhai (district)","nb":"Champhai (distrikt)","oc":"Districte de Champhai","pa":"ਚੰਫਾਈ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع چمفاي","ru":"Чампхай (округ)","sa":"चम्पायमण्डलम्","sat":"ᱪᱚᱢᱯᱷᱟᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Champhai (distrikt)","ta":"சாம்பாய் மாவட்டம்","te":"చంఫై జిల్లా","ur":"چمفائی ضلع","vi":"Champhai (huyện)","zh":"昌派縣","zh-min-nan":"Champhai (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"चंफाई हा भारताच्या मिझोरम राज्यामधील एक जिल्हा आहे. चंफाई येथे ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:चंफाई जिल्हा वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = चंफाई जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Champhai in Mizoram (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मिझोरम\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[चंफाई]]\n|तालुक्यांची_नावे               = ६\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३१८५.८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १.२५.७४५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३९\n|शहरी_लोकसंख्या         = ३८.५९%\n|साक्षरता_दर            = ९५.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९८४\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[मिझोरम (लोकसभा मतदारसंघ)|मिझोरम]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंफाई हा भारताच्या मिझोरम राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Champai is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंफाई येथे ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"The administrative headquarters of this district is in Champai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चंफाई जिल्हा वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Chennai District Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:मिझोरम - जिल्हे","wikicode":"<br clear=\"all\">\n<center>\n{| Class=\"toccolours\" Width=\"75%\"  Border=\"1\"\n! Style=\"Background:#f8dc17\" Align=\"Center\" Width=\"100%\" | '''मिझोरममधील जिल्हे'''\n|- \n| [[ऐझॉल जिल्हा|ऐझॉल]] - [[कोलासिब जिल्हा|कोलासिब]] - [[चंफाइ जिल्हा|चंफाइ]] - [[मामित जिल्हा|मामित]]\n|-\n| [[लुंग्लेइ जिल्हा|लुंग्लेइ]] - [[लॉँग्ट्लाइ जिल्हा|लॉँग्ट्लाइ]] - [[सरछिप जिल्हा|सरछिप]] - [[सैहा जिल्हा|सैहा]]\n|}\n</center>\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]\n\n<noinclude>\n[[वर्ग:साचे|{{PAGENAME}}]]\n</noinclude>","hash":"e44f3f4f19b4367a26b9fe13f8c75812885464c95f8a84b1ab70ffd572aee6bc","last_revision":"2011-01-06T05:47:03Z","first_revision":"2006-04-20T19:39:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:50.974825","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n\n{{PAGENAME}}\n","elements":[{"type":"table","content":"{| Class=\"toccolours\" Width=\"75%\"  Border=\"1\"\n! Style=\"Background:#f8dc17\" Align=\"Center\" Width=\"100%\" | '''मिझोरममधील जिल्हे'''\n|- \n| [[ऐझॉल जिल्हा|ऐझॉल]] - [[कोलासिब जिल्हा|कोलासिब]] - [[चंफाइ जिल्हा|चंफाइ]] - [[मामित जिल्हा|मामित]]\n|-\n| [[लुंग्लेइ जिल्हा|लुंग्लेइ]] - [[लॉँग्ट्लाइ जिल्हा|लॉँग्ट्लाइ]] - [[सरछिप जिल्हा|सरछिप]] - [[सैहा जिल्हा|सैहा]]\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"{{PAGENAME}}","translated_text":"What do you mean?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोलासिब जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कोलासिब जिल्ह्याविषयी आहे. [[कोलासिब]] शहराविषयीचा लेख [[कोलासिब|येथे]] आहे.''\n\n'''कोलासिब जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कोलासिब]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कोलासिब जिल्हा]]","hash":"87a364383aedb3d28f819f36901839856eb7558ae8c461ffb1c2e84054441bd8","last_revision":"2014-02-18T03:21:48Z","first_revision":"2006-04-20T19:40:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.034226","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كولاسيب","arz":"كولاسيب","as":"ক’লাশিব জিলা","bh":"कोलासिब जिला","bn":"কোলাসিব জেলা","ceb":"Kolasib district","de":"Kolasib (Distrikt)","en":"Kolasib district","es":"Distrito de Kolasib","eu":"Kolasib barrutia","fa":"بخش کولاسیب","fr":"District de Kolasib","gu":"કોલાસિબ જિલ્લો","hi":"कोलासिब ज़िला","id":"Distrik Kolasib","it":"Distretto di Kolasib","ja":"コロシップ県","my":"ကော်လားဆစ်ခရိုင်","ne":"कोलासिब जिल्ला","nl":"Kolasib (district)","nb":"Kolasib (distrikt)","oc":"Districte de Kolasib","pa":"ਕੋਲਾਸਿਬ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع کولاسب","ru":"Коласиб (округ)","sa":"कोलासिबमण्डलम्","sat":"ᱠᱳᱞᱟᱥᱤᱵᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kolasib (distrikt)","ta":"கோலாசிப் மாவட்டம்","te":"కొలాసిబ్ జిల్లా","ur":"کولاسب ضلع","vi":"Kolasib (huyện)","zh":"科拉西布縣","zh-min-nan":"Kolasib (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख कोलासिब जिल्ह्याविषयी आहे. कोलासिब शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nकोलासिब जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कोलासिब येथे आहे.\n\nवर्ग:कोलासिब जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कोलासिब जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Kolasib.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोलासिब शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Colossibs.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोलासिब जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kolasib District is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कोलासिब येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Kolasib.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कोलासिब जिल्हा","translated_text":"Category:Collasib district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लाँग्ट्लाइ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख लॉँग्ट्लाइ जिल्ह्याविषयी आहे. [[लॉँग्ट्लाइ]] शहराविषयीचा लेख [[लॉँग्ट्लाइ|येथे]] आहे.''\n\n'''लॉँग्ट्लाइ जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[लॉँग्ट्लाइ]] येथे आहे.\n\n[[भारताची जनगणना २०११|२०११ च्या जनगणनेनुसार]] येथील लोकसंख्या १,१७,८९४ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा]]","hash":"bd97ede2f3deaf7c55b550b9b1c749183639c486870a85b9b2719d970c08370e","last_revision":"2023-03-19T09:21:31Z","first_revision":"2006-04-20T19:41:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.087824","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة لونجتلي","arz":"لونجتلى","as":"লঙট্লাই জিলা","bh":"लांगतलाई जिला","bn":"লংৎলাই জেলা","de":"Lawngtlai (Distrikt)","en":"Lawngtlai district","es":"Distrito de Lawngtlai","eu":"Lawngtlai barrutia","fa":"بخش لونگتلای","fr":"District de Lawngtlai","gu":"લોન્ગતલાઇ જિલ્લો","hi":"लौंगत्लाइ ज़िला","it":"Distretto di Lawngtlai","ne":"लङतलाई जिल्ला","nl":"Lawngtlai (district)","nb":"Lawngtlai (distrikt)","pa":"ਲਾਂਗਤਲਾਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع لانگٹلائ","ru":"Лавнгтлай (округ)","sa":"लौङ्गत्लायमण्डलम्","ta":"லாங்தலாய் மாவட்டம்","te":"లవంగ్‌త్లై జిల్లా","ur":"لاونگتلائی ضلع","vi":"Lawngtlai (huyện)","zh":"隆特萊縣","zh-min-nan":"Lawngtlai (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख लॉँग्ट्लाइ जिल्ह्याविषयी आहे. लॉँग्ट्लाइ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nलॉँग्ट्लाइ जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र लॉँग्ट्लाइ येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१७,८९४ इतकी होती.\n\nवर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख लॉँग्ट्लाइ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Longlai district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लॉँग्ट्लाइ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Longlai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लॉँग्ट्लाइ जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Longlai District is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र लॉँग्ट्लाइ येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Longlai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,१७,८९४ इतकी होती.","translated_text":"The population was 1,178,894 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा","translated_text":"Category:Langtlai district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लुंग्लेइ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख लुंग्लेइ जिल्ह्याविषयी आहे. [[लुंग्लेइ]] शहराविषयीचा लेख [[लुंग्लेइ|येथे]] आहे.''\n\n'''लुंग्लेइ जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[लुंग्लेइ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा]]","hash":"4cbd864c3601265de3422395c789fad9c072e31c2215ba97584019977dc3babc","last_revision":"2014-02-20T01:00:53Z","first_revision":"2006-04-20T19:41:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.153605","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة لونجلي","arz":"لونجلى","as":"লুংলেই জিলা","bh":"लुंगलेई जिला","bn":"লুংলেই জেলা","ceb":"Lunglei (distrito)","de":"Lunglei (Distrikt)","en":"Lunglei district","es":"Distrito de Lunglei","eu":"Lunglei barrutia","fa":"بخش لونگلی","fr":"District de Lunglei","gu":"લુન્ગલેઇ જિલ્લો","hi":"लुंगलेई ज़िला","it":"Distretto di Lunglei","my":"လွန်းလေခရိုင်","ne":"लुङ्गलेई जिल्ला","nl":"Lunglei (district)","nb":"Lunglei (distrikt)","oc":"Districte de Lunglei","pa":"ਲੁੰਗਲੇਈ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع لنگلی","ru":"Лунглеи (округ)","sa":"लुङ्गलैमण्डलम्","sat":"ᱞᱩᱝᱞᱮᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Lunglei (distrikt)","ta":"லுங்லேய் மாவட்டம்","te":"లంగ్‌లై జిల్లా","ur":"لنگلئی ضلع","vi":"Lunglei (huyện)","zh":"林雷縣","zh-min-nan":"Lunglei (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख लुंग्लेइ जिल्ह्याविषयी आहे. लुंग्लेइ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nलुंग्लेइ जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र लुंग्लेइ येथे आहे.\n\nवर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख लुंग्लेइ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Lunglei.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लुंग्लेइ शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Lunglei.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लुंग्लेइ जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Lunglai District is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र लुंग्लेइ येथे आहे.","translated_text":"The administrative center is located in Lunglei.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा","translated_text":"Category:Lunglei district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मामित जिल्हा","wikicode":"''हा लेख मामित जिल्ह्याविषयी आहे. [[मामित]] शहराविषयीचा लेख [[मामित|येथे]] आहे.''\n\n'''मामित जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मामित]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८६,३६४ होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मामित जिल्हा]]","hash":"56fe5a7a32e6ffd8f9e0fa087df055e982cd59b7ce8b5c38edec7bfe66388ea4","last_revision":"2022-04-17T18:28:45Z","first_revision":"2006-04-20T19:42:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.210571","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ماميت","arz":"ماميت","as":"মামিত জিলা","bh":"मामित जिला","bn":"মামিত জেলা","ceb":"Mamit (distrito)","de":"Mamit (Distrikt)","en":"Mamit district","es":"Distrito de Mamit","eu":"Mamit barrutia","fa":"بخش مامیت","fr":"District de Mamit","gu":"મમિત જિલ્લો","hi":"ममित ज़िला","it":"Distretto di Mamit","ne":"ममित जिल्ला","nl":"Mamit (district)","nb":"Mamit (distrikt)","oc":"Districte de Mamit","pa":"ਮਮਿਤ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع مامت","ru":"Мамит (округ)","sa":"मामितमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱢᱤᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Mamit (distrikt)","ta":"மாமித் மாவட்டம்","te":"మమిట్ జిల్లా","ur":"مامت ضلع","vi":"Mamit (huyện)","zh":"马米特县","zh-min-nan":"Mamit (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख मामित जिल्ह्याविषयी आहे. मामित शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nमामित जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मामित येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८६,३६४ होती.\n\nवर्ग:मामित जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख मामित जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mamit district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मामित शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Mamet.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मामित जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Mamit District is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मामित येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Mamet.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ८६,३६४ होती.","translated_text":"The population was 86,364 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मामित जिल्हा","translated_text":"Category:Mamit district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सैहा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख सैहा जिल्ह्याविषयी आहे. [[सैहा]] शहराविषयीचा लेख [[सैहा|येथे]] आहे.''\n\n'''सैहा जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सैहा]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५६,५७४ इतकी होती. \n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सैहा जिल्हा]]","hash":"89e0d6277d3c66c04e4f8733e56d00c4804f101f3a392b0c26fe27bd6b8cd7a9","last_revision":"2023-02-19T09:21:09Z","first_revision":"2006-04-20T19:42:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.263544","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سايها","arz":"سيها","as":"ছাইহা জিলা","bh":"सइहा जिला","bn":"সাইহা জেলা","ceb":"Saiha (distrito)","de":"Saiha (Distrikt)","en":"Siaha district","es":"Distrito de Saiha","eu":"Saiha barrutia","fa":"بخش سایها","fr":"District de Saiha","gu":"સઇહા જિલ્લો","hi":"सइहा ज़िला","it":"Distretto di Saiha","my":"ဆီယာဟာခရိုင်","ne":"सइहा जिल्ला","nl":"Saiha (district)","nb":"Saiha (distrikt)","oc":"Districte de Saiha","pa":"ਸਇਹਾ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع سایہا","ru":"Сайха (округ)","sa":"साइहामण्डलम्","sv":"Saiha (distrikt)","ta":"சாய்ஹா மாவட்டம்","te":"సైహ జిల్లా","ur":"صیحہ ضلع","vi":"Saiha (huyện)","zh":"賽哈縣","zh-min-nan":"Saiha (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख सैहा जिल्ह्याविषयी आहे. सैहा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसैहा जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सैहा येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५६,५७४ इतकी होती.\n\nवर्ग:सैहा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सैहा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Saha district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सैहा शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Sahaja.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सैहा जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Saiha district is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सैहा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Saha.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०���१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५६,५७४ इतकी होती.","translated_text":"The population was 56,574 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सैहा जिल्हा","translated_text":"Category:Saha district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सरछिप जिल्हा","wikicode":"''हा लेख सरछिप जिल्ह्याविषयी आहे. [[सरछिप]] शहराविषयीचा लेख [[सरछिप|येथे]] आहे.''\n\n'''सरछिप जिल्हा''' [[भारत|भारतातील]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सरछिप]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६४,९३७ होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मिझोरम - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सरछिप जिल्हा]]","hash":"974687452750d5c25e7232a055f27f2cef00fb1b20993441667453359949a3d3","last_revision":"2022-04-17T18:47:30Z","first_revision":"2006-04-20T19:43:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.317327","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سيرشيب","arz":"سيرشيب","as":"চাৰছিপ জিলা","bh":"सेरछिप जिला","bn":"সেরছিপ জেলা","ceb":"Serchhip (distrito sa Indiya)","de":"Serchhip (Distrikt)","en":"Serchhip district","es":"Distrito de Serchhip","eu":"Serchhip barrutia","fa":"بخش سرچیپ","fr":"District de Serchhip","gu":"સેરછિપ જિલ્લો","hi":"सेरछिप ज़िला","it":"Distretto di Serchhip","ja":"サーチップ県","my":"ဆယ်ရ်ချစ်ခရိုင်","ne":"सेरछिप जिल्ला","nl":"Serchhip (district)","nb":"Serchhip (distrikt)","oc":"Districte de Serchhip","pa":"ਸੇਰਛਿਪ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سرچپ","ru":"Серчхип (округ)","sa":"सेरसिपमण्डलम्","sat":"ᱥᱮᱨᱪᱷᱤᱯ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Serchhip (distrikt)","ta":"செர்ச்சிப் மாவட்டம்","te":"సెర్ఛిప్ జిల్లా","ur":"سیرچہپ ضلع","vi":"Serchhip (huyện)","zh":"塞奇普縣","zh-min-nan":"Serchhip (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"हा लेख सरछिप जिल्ह्याविषयी आहे. सरछिप शहराविषयीचा लेख येथे आहे.\n\nसरछिप जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सरछिप येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६४,९३७ होती.\n\nवर्ग:सरछिप जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सरछिप जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sarkhya district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सरछिप शहराविषयीचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Sarshiph.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सरछिप जिल्हा भारतातील मिझोरम राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Sarchip district is a district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सरछिप येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ६४,९३७ होती.","translated_text":"The population was 64,937 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सरछिप जिल्हा","translated_text":"Category:Sarchup district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:मिझोरम|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"4c3222ad33b54c77d6d879ba32eac3884486932bd5d56086e9fda627bc3cf955","last_revision":"2023-01-28T15:21:34Z","first_revision":"2006-04-20T19:45:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.379935","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات ميزورام","azb":"بؤلمه:میزورام بؤلوملری","bh":"श्रेणी:मिजोरम के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:মিজোরামের জেলা","de":"Kategorie:Distrikt in Mizoram","en":"Category:Districts of Mizoram","es":"Categoría:Distritos de Mizoram","eu":"Kategoria:Mizorameko barrutiak","fr":"Catégorie:District au Mizoram","gu":"શ્રેણી:મિઝોરમના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:मिज़ोरम के जिले","it":"Categoria:Distretti del Mizoram","ne":"श्रेणी:मिजोरमका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Mizoram","nb":"Kategori:Distrikter i Mizoram","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਦੇ ਜ਼ਿਲੇ","pnb":"گٹھ:میزورام دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Мизорама","sa":"वर्गः:मिजोरामराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱢᱤᱡᱚᱨᱟᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sv":"Kategori:Distrikt i Mizoram","ta":"பகுப்பு:மிசோரம் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:మిజోరం జిల్లాలు","uk":"Категорія:Округи штату Мізорам","ur":"زمرہ:میزورم کے اضلاع"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:ऐझॉल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''ऐझॉल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"e8b5d8cf673b40dfa652e92f0b82cd4624df8f21e1e0cace87f62be63b49791b","last_revision":"2017-03-02T16:48:54Z","first_revision":"2006-04-20T19:46:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.431204","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ايزاول","bn":"বিষয়শ্রেণী:আইজল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Aizawl","en":"Category:Aizawl district","eu":"Kategoria:Aizawl barrutia","fa":"رده:بخش آیزاول","hi":"श्रेणी:अइज़ोल ज़िला","pl":"Kategoria:Aizawl","ta":"பகுப்பு:அய்சால் மாவட்டம்","uk":"Категорія:Округ Айзавл","ur":"زمرہ:ضلع آئیزول"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील ऐझॉल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील ऐझॉल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Aizawl district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चंफाई जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''चंफाइ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"123f5a927d54fc34e83646fb13ff5c79fc568fe8809ef35444f29bf1195cb634","last_revision":"2023-01-28T15:20:22Z","first_revision":"2006-04-20T19:47:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.490190","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شامفي","bn":"বিষয়শ্রেণী:চাম্ফাই জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Champhai","en":"Category:Champhai district","hi":"श्रेणी:चम्फाई ज़िला","ta":"பகுப்பு:சம்பாய் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع چمفائی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील चंफाइ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील चंफाइ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Champai district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कोलासिब जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''कोलासिब जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"2b0ab6c720e831ef93c14d570a707020ec5be8151c81ce508585275533dcad7f","last_revision":"2017-03-02T16:04:59Z","first_revision":"2006-04-20T19:47:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.554778","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كولاسيب","bn":"বিষয়শ্রেণী:কোলাসিব জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kolasib","en":"Category:Kolasib district","hi":"श्रेणी:कोलासिब ज़िला","ta":"பகுப்பு:கோலாசிப் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کولاسب"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील कोलासिब जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील कोलासिब जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kolasib district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''लॉँग्ट्लाइ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"46fab2fd3d44a382d203d067bf4acc9a946b04b47c024b20c153d8e5f3afaed1","last_revision":"2023-01-28T15:19:20Z","first_revision":"2006-04-20T19:48:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.610285","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة لونجتلي","bn":"বিষয়শ্রেণী:লংৎলাই জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Lawngtlai","en":"Category:Lawngtlai district","hi":"श्रेणी:लौंगत्लाइ ज़िला","ta":"பகுப்பு:லாங்தலாய் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع لاونگتلائی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील लॉँग्ट्लाइ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील लॉँग्ट्लाइ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Longlai district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''लुंग्लेइ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"feb302759e66cdd60091e21c1d658db55e1e60c86501dcfd70194f70edd22344","last_revision":"2014-05-24T11:45:55Z","first_revision":"2006-04-20T19:48:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.671948","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة لونجلي","bn":"বিষয়শ্রেণী:লুংলেই জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Lunglei","en":"Category:Lunglei district","hi":"श्रेणी:लुंगलेई ज़िला","ta":"பகுப்பு:லுங்லேய் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع لنگلئی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील लुंग्लेइ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील लुंग्लेइ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Lunglei district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मामित जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''मामित जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"53658f355104869b90e998743761fa19efa5eac406a76deea5d74866a3dc5875","last_revision":"2014-05-24T11:45:40Z","first_revision":"2006-04-20T19:48:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.729449","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ماميت","bn":"বিষয়শ্রেণী:মামিত জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mamit","en":"Category:Mamit district","hi":"श्रेणी:ममित ज़िला","ta":"பகுப்பு:மாமித் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مامت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील मामित जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील मामित जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mamit district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सैहा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''सैहा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"f230b5e14dea9a589d2c9f91cfd22c33b94f4726e463cec7bef1cb8debbb95c7","last_revision":"2014-05-24T11:46:39Z","first_revision":"2006-04-20T19:48:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.785759","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سيها","bn":"বিষয়শ্রেণী:সাইহা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Saiha","en":"Category:Saiha district","hi":"श्रेणी:सइहा ज़िला","ta":"பகுப்பு:சாய்ஹா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع صیحہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील सैहा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील सैहा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Saiha district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सरछिप जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील '''सरछिप जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे]]","hash":"da596a7418fa6efd6da572eb703f94fb1164d4673d902881162839c378ad57a6","last_revision":"2014-05-24T11:46:25Z","first_revision":"2006-04-20T19:49:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.841378","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سيرشيب","bh":"श्रेणी:सेरछिप जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সেরছিপ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sercchip","en":"Category:Serchhip district","hi":"श्रेणी:सेरछिप ज़िला","ta":"பகுப்பு:செர்ச்சிப் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سیرچہپ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील सरछिप जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मिझोरममधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील सरछिप जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sarcheep district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ऐझॉल","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = ऐझॉल\n| स्थानिक =\n| चित्र = Aizawl_Montage.png\n| चित्र_वर्णन = मिझोरम विद्यापीठ, सॉलोमन चर्च व ऐझॉल विमानतळ\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = मिझोरम\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[मिझोरम]]\n| जिल्हा = [[ऐझॉल जिल्हा]]\n| स्थापना = \n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ९\n| उंची = 3715\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २,९३,४१६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://aizawl.nic.in aizawl.nic.in]\n|latd = 23 |latm = 43 |lats = 38 |latNS = N\n|longd = 92 |longm = 43 |longs = 4 |longEW = E\n}}\n'''ऐझॉल''' हे [[भारत]] देशाच्या [[मिझोरम]] राज्याच्या राजधानीचे शहर व [[ईशान्य भारत]]ामधील एक प्रमुख शहर आहे. ऐझॉल शहर मिझोरमच्या मध्य भागात समुद्रसपाटीपासून ३,७१५ फूट इतक्या उंचीवर वसले आहे. २०११ साली सुमारे ३ लाख इतकी लोकसंख्या असलेले ऐझॉल मिझोरमचे आर्थिक, सांस्कृतिक व राजकीय केंद्र आहे. ऐझॉलमध्ये मिझोरम राज्य सरकारचे कार्यालय, [[मिझोरम विधानसभा|विधानसभा]] व [[ऐझॉल उच्च न्यायालय]] स्थित आहेत. येथे प्रामुख्याने मिझो वंशाच्या लोकांचे वास्तव्य असून [[मिझो भाषा|मिझो]] ही मिझोरमची एक राजकीय भाषा आहे.\n\n==इतिहास==\nऐझॉल गावाची स्थापना ब्रिटिशांच्या काळात केली गेली व येथे १८९० च्या दशकात ब्रिटिशांनी एक किल्ला बांधला. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर ऐझॉल व जवळची खेडी एकत्रित करून ऐझोल शहराची निर्मिती झाली. ब्रिट��श काळापासूनच येथे ख्रिस्ती धर्माचा मोठ्या प्रमाणावर प्रसार झाला होता. आजच्या घडीला ऐझॉलमधील ९० टक्क्याहून अधिक रहिवासी ख्रिस्ती धर्मीय आहेत.\n\n==वाहतूक== \n[[लेंगपुई विमानतळ]] हा ऐझॉल व मिझोरमला उर्वरित भारतासोबत जोडणारा सर्वात महत्त्वाचा दुवा आहे. येथून [[दिल्ली]], [[कोलकाता]] व [[गुवाहाटी]] ह्या प्रमुख शहरांसाठी थेट प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे. राष्ट्रीय महामार्ग ऐझॉलला [[आगरताळा]], [[इम्फाळ]] व [[सिलचर]]सोबत जोडतात. बैराबी हे मिझोरममधील एकमेव रेल्वे स्थानक ऐझॉलच्या ८० किमी उत्तरेस स्थित आहे. बैराबी ते ऐझॉल रेल्वेमार्गाचे काम प्रस्तावित आहे. \n\n== बाह्य दुवे ==\n*[http://aizawl.nic.in अधिकृत संकेतस्थळ]\n*\n{{कॉमन्स वर्ग|Aizawl|ऐझॉल}}\n\n[[वर्ग:ऐझॉल| ]]\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:कामरूप जिल्हा]]\n[[वर्ग:ईशान्य भारत]]","hash":"c71e391e6420e1e0d244ca0537f2026399169942027fdf43dae21db0d848b6dc","last_revision":"2023-02-07T16:45:25Z","first_revision":"2006-04-20T19:55:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.896506","cross_lingual_links":{"anp":"आइजोल","ar":"أيزول","as":"আইজল","az":"Aidjal","azb":"ایزوال","be":"Аіджал","bh":"आइजोल","bn":"আইজল","bpy":"আইজল","br":"Aizawl","ca":"Aizawl","ce":"Аиджал","ceb":"Aizawl (kapital sa estado)","cs":"Áizal","cy":"Aizawl","da":"Aijal","de":"Aizawl","dty":"आइजोल","el":"Άιζολ","en":"Aizawl","eo":"Ajzolo","es":"Aizawl","et":"Aizawl","eu":"Aizawl","fa":"آیزول","fi":"Aizawl","fr":"Aizawl","frr":"Aizawl","gu":"ઐઝવાલ","he":"אייזול","hi":"अइज़ोल","hif":"Aizawl","hy":"Աիջալ","id":"Aizawl","it":"Aizawl","ja":"アイゾール","kge":"Aizawl","kn":"ಐಝ್ವಾಲ್","ko":"아이자울","lld":"Aizawl","lt":"Aizavlis","lv":"Āīzola","mai":"आइजोल","mg":"Aizawl","min":"Aizawl","ml":"ഐസോൾ","mni":"ꯑꯥꯏꯓꯣꯜ","ms":"Aizawl","my":"အိုက်ဇောမြို့","ne":"आइजोल","new":"ऐजव्ल","nl":"Aizawl (stad)","nb":"Aizawl","oc":"Aizawl","or":"ଆଇଜୋଲ","os":"Аиджал","pa":"ਆਈਜ਼ੋਲ","pam":"Aizawl","pl":"Aizawl","pnb":"آئزال","pt":"Aizol","ro":"Aizawl","ru":"Аиджал","sa":"ऐजोल","sat":"ᱟᱭᱡᱚᱞ","simple":"Aizawl","sr":"Ајзол","sv":"Aizawl","sw":"Aizawl","ta":"அய்சால்","te":"ఐజాల్","tg":"Аизул","th":"ไอซอล","tr":"Aizawl","uk":"Аїджал","ur":"آئیزول","uz":"Ai jal","vi":"Aizawl","war":"Aizawl","wuu":"艾藻尔","xmf":"აიჯალი","zh":"艾藻尔","zh-min-nan":"Aizawl (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"ऐझॉल हे भारत देशाच्या मिझोरम राज्याच्या राजधानीचे शहर व ईशान्य भारतामधील एक प्रमुख शहर आहे. ऐझॉल शहर मिझोरमच्या मध्य भागात समुद्रसपाटीपासून ३,७१५ फूट इतक्या उंचीवर वसले आहे. २०११ साली सुमारे ३ लाख इतकी लोकसंख्या असलेले ऐझॉल मिझोरमचे आर्थिक, सांस्कृतिक व राजकीय केंद्र आहे. ऐझॉलमध्ये मिझोरम राज्य सरकारचे कार्यालय, विधानसभा व ऐझॉल उच्च न्यायालय स्थित आहेत. येथे प्रामुख्याने मिझो वंशाच्या लोकांचे वास्तव्य असून मिझो ही मिझोरमची एक राजकीय भाषा आहे.\n\nऐझॉल गावाची स्थापना ब्रिटिशांच्या काळात केली गेली व येथे १८९० च्या दशकात ब्रिटिशांनी एक किल्ला बा��धला. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर ऐझॉल व जवळची खेडी एकत्रित करून ऐझोल शहराची निर्मिती झाली. ब्रिटिश काळापासूनच येथे ख्रिस्ती धर्माचा मोठ्या प्रमाणावर प्रसार झाला होता. आजच्या घडीला ऐझॉलमधील ९० टक्क्याहून अधिक रहिवासी ख्रिस्ती धर्मीय आहेत.\n\nलेंगपुई विमानतळ हा ऐझॉल व मिझोरमला उर्वरित भारतासोबत जोडणारा सर्वात महत्त्वाचा दुवा आहे. येथून दिल्ली, कोलकाता व गुवाहाटी ह्या प्रमुख शहरांसाठी थेट प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे. राष्ट्रीय महामार्ग ऐझॉलला आगरताळा, इम्फाळ व सिलचरसोबत जोडतात. बैराबी हे मिझोरममधील एकमेव रेल्वे स्थानक ऐझॉलच्या ८० किमी उत्तरेस स्थित आहे. बैराबी ते ऐझॉल रेल्वेमार्गाचे काम प्रस्तावित आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:ऐझॉल वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:कामरूप जिल्हा वर्ग:ईशान्य भारत\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = ऐझॉल\n| स्थानिक =\n| चित्र = Aizawl_Montage.png\n| चित्र_वर्णन = मिझोरम विद्यापीठ, सॉलोमन चर्च व ऐझॉल विमानतळ\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = मिझोरम\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[मिझोरम]]\n| जिल्हा = [[ऐझॉल जिल्हा]]\n| स्थापना = \n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ९\n| उंची = 3715\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २,९३,४१६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://aizawl.nic.in aizawl.nic.in]\n|latd = 23 |latm = 43 |lats = 38 |latNS = N\n|longd = 92 |longm = 43 |longs = 4 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऐझॉल हे भारत देशाच्या मिझोरम राज्याच्या राजधानीचे शहर व ईशान्य भारतामधील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Aizawl is the capital city of the Indian state of Mizoram and a major city in North-East India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐझॉल शहर मिझोरमच्या मध्य भागात समुद्रसपाटीपासून ३,७१५ फूट इतक्या उंचीवर वसले आहे.","translated_text":"The city of Aizawl is located in the central part of Mizoram at an altitude of 3,715 feet above sea level.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली सुमारे ३ लाख इतकी लोकसंख्या असलेले ऐझॉल मिझोरमचे आर्थिक, सांस्कृतिक व राजकीय केंद्र आहे.","translated_text":"With a population of about 3 lakh as of 2011, Mizoram is the economic, cultural and political centre of Mizoram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐझॉलमध्ये मिझोरम राज्य सरकारचे कार्यालय, विधानसभा व ऐझॉल उच्च न्यायालय स्थित आहेत.","translated_text":"The Mizoram State Government Office, Assembly and the Aizawl High Court are located in Aizawl.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे प्रामुख्याने मिझो वंशाच्या लोकांचे वास्तव्य असून मिझो ही मिझोरमची एक राजकीय भाषा आहे.","translated_text":"It is primarily inhabited by the Mizo tribe and Mizo is the official language of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऐझॉल गावाची स्थापना ब्रिटिशांच्या काळात केली गेली व येथे १८९० च्या दशकात ब्रिटिशांनी एक किल्ला बांधला.","translated_text":"The village of Aizawl was founded during the British rule and a fort was built here by the British in the 1890s.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर ऐझॉल व जवळची खेडी एकत्रित करून ऐझोल शहराची निर्मिती झाली.","translated_text":"After India gained independence, the city of Ajal was formed by the merger of Ajal and the nearby villages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिश काळापासूनच येथे ख्रिस्ती धर्माचा मोठ्या प्रमाणावर प्रसार झाला होता.","translated_text":"Since the time of the British, Christianity had spread widely here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला ऐझॉलमधील ९० टक्क्याहून अधिक रहिवासी ख्रिस्ती धर्मीय आहेत.","translated_text":"As of today, more than 90 percent of the population of Isol is Christian.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लेंगपुई विमानतळ हा ऐझॉल व मिझोरमला उर्वरित भारतासोबत जोडणारा सर्वात महत्त्वाचा दुवा आहे.","translated_text":"Langpui Airport is the most important link connecting Aizawl and Mizoram with the rest of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून दिल्ली, कोलकाता व गुवाहाटी ह्या प्रमुख शहरांसाठी थेट प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"From here, direct passenger flights to major cities like Delhi, Kolkata and Guwahati are available.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ऐझॉलला आगरताळा, इम्फाळ व सिलचरसोबत जोडतात.","translated_text":"The National Highway connects Ajal with Agratala, Imphal and Silchar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बैराबी हे मिझोरममधील एकमेव रेल्वे स्थानक ऐझॉलच्या ८० किमी उत्तरेस स्थित आहे.","translated_text":"Barabi is located 80 km north of Aizawl, the only railway station in Mizoram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बैराबी ते ऐझॉल रेल्वेमार्गाचे काम प्रस्तावित आहे.","translated_text":"Work on the Barabi to Aizawl Railway has been proposed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ऐझॉल वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:कामरूप जिल्हा वर्ग:ईशान्य भारत","translated_text":"Class:Azool Class:Cities in Mizoram Class:Kamarup District Class:Northeast India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोलासिब","wikicode":"'''कोलासिब''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कोलासिब जिल्हा|कोलासिब जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:कोलासिब जिल्हा]]","hash":"efa928ab4091113eae69096faf083aa0233109565b59ba65e02f8c656803adf4","last_revision":"2023-01-28T15:18:59Z","first_revision":"2006-04-20T19:55:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:51.957815","cross_lingual_links":{"bn":"কোলাসিব","bpy":"কোলাসিব","ceb":"Kolasib","de":"Kolasib","en":"Kolasib","es":"Kolasib","gu":"કોલાસિબ","hi":"कोलासिब","it":"Kolasib","mg":"Kolasib","ms":"Kolasib","my":"ကော်လားဆစ်မြို့","new":"कोलसिब","nl":"Kolasib (stad)","oc":"Kolasib","sa":"कोलासिब","sv":"Kolasib","ta":"கோலாசிப்","te":"కొలాసిబ్","ur":"کولاسب","vi":"Kolasib","zh":"科拉西布","zh-min-nan":"Kolasib (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"कोलासिब हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कोलासिब जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:कोलासिब जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोलासिब हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kolasib is a city in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कोलासिब जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kolasib District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:कोलासिब जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Mizoram Class:Kolasib District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चंफाई","wikicode":"'''चंफाई''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चंफाई जिल्हा|चंफाई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:चंफाई जिल्हा]]","hash":"036e30e4d1aed777209821f806c3d342ea65fb7e5b56b84cc86aa06dd9e9dddb","last_revision":"2023-01-28T15:20:56Z","first_revision":"2006-04-20T19:56:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.014010","cross_lingual_links":{"bn":"চাম্ফাই","bpy":"চাম্ফাই","de":"Champhai","en":"Champhai","es":"Champhai","hi":"चम्फाई","it":"Champhai","ja":"チャンパイ","mg":"Champhai","ms":"Champhai","my":"ကျမ်ဖိုင်းမြို့","new":"चम्फै","nl":"Champhai (stad)","oc":"Champhai","or":"ଚମ୍ଫାଈ","pl":"Champhai","sa":"चम्पाय","sv":"Champhai","ta":"சாம்பாய்","te":"చంఫై","ur":"چمفائی","vi":"Champhai","zh":"恰姆派","zh-min-nan":"Champhai (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"चंफाई हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चंफाई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:चंफाई जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंफाई हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Champai is a city in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चंफाई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Champai district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:चंफाई जिल्हा","translated_text":"Class: Cities in Mizoram Class: Chennai District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मामित","wikicode":"{{Maplink|type=point|id=|text=मामितचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{Location map|मिझोरम\n|lat_deg = 23.9160087\n|lon_deg = 92.4935815\n|float   = right\n|caption = मामितचे मिझोरममधील स्थान\n|label   = मामित\n}}\n'''मामित''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील [[मामित जिल्हा|मामित]] जिल्ह्याचे मुख्यालय व एक लहान गाव आहे. हे नगर राजधानी [[ऐझॉल]]च्या ९५ किमी वायव्येस [[राष्ट्रीय महामार्ग १०८]] वर वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या ७,८८४ इतकी होती.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:मामित जिल्हा]]","hash":"8e430367e539efad4dbb3be43cbcd78a94e3f4fc369b3510bb50122c3e4d6b5f","last_revision":"2023-09-22T20:17:55Z","first_revision":"2006-04-20T19:56:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.069369","cross_lingual_links":{"bn":"মামিত","bpy":"মামিত","ceb":"Mamit (lungsod)","de":"Mamit","en":"Mamit, India","es":"Mamit","hi":"ममित","it":"Mamit","mg":"Mamit","ms":"Mamit","my":"မာမစ်မြို့","new":"ममित","nl":"Mamit (stad)","pt":"Mamit","sa":"मामित","sv":"Mamit","ta":"மாமித்","te":"మమిట్","ur":"مامت","vi":"Mamit","zh":"马米特","zh-min-nan":"Mamit (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"मामित हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील मामित जिल्ह्याचे मुख्यालय व एक लहान गाव आहे. हे नगर राजधानी ऐझॉलच्या ९५ किमी वायव्येस राष्ट्रीय महामार्ग १०८ वर वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या ७,८८४ इतकी होती.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:मामित जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मामित हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील मामित जिल्ह्याचे मुख्यालय व एक लहान गाव आहे.","translated_text":"Mamit is the headquarters and a small village of Mamit district in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे नगर राजधानी ऐझॉलच्या ९५ किमी वायव्येस राष्ट्रीय महामार्ग १०८ वर वसले असून २०११ साली येथील लोकसंख्या ७,८८४ इतकी होती.","translated_text":"It is located 95 kilometres north of the capital, Aizawl, on National Highway 108, and in 2011 had a population of 7,884.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:मामित जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Mizoram Category:Mamit district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लुंग्लेइ","wikicode":"'''लुंग्लेइ''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५७,०११ होती.<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=16 June 2004|title= Census of India 2011: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=1 November 2008|publisher= Census Commission of India}}</ref>\n\nहे शहर [[लुंग्लेइ जिल्हा|लुंग्लेइ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n==संदर्भ आणि नोंदी==\n{{संदर्भयादी}}\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा]]\n\n== बाह्य दुवे ==\n* [https://www.moviesverse.bond/ moviesverse Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095722/https://www.moviesverse.bond/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.vegamovies.beauty/ vegamovies Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.vegamovies.beauty/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.isaimini.cyou/ isaimini Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095738/https://www.isaimini.cyou/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.9xmoviess.link/ 9xmovies Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095719/https://www.9xmoviess.link/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.downloadhub.beauty/ downloadhub Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.downloadhub.beauty/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.extramovies.beauty/ extramovies Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095725/https://www.extramovies.beauty/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.moviesda.link/ moviesda Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095726/https://www.moviesda.link/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.moviezwap.link/ moviezwap Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.moviezwap.link/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.tamilplay.link/ tamilplay Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.tamilplay.link/ |date=2022-09-13 }}\n* [https://www.movie4me.click/ movie4me Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.movie4me.click/ |date=2022-09-13 }}","hash":"99e983d0c6f04ac2b425a291ba288e137f3454c320840efda57fc2156d0a8cc9","last_revision":"2023-08-26T17:16:22Z","first_revision":"2006-04-20T19:57:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.163971","cross_lingual_links":{"bn":"লুংলেই","bpy":"লুংলেই","ceb":"Lunglei (lungsod)","de":"Lunglei","el":"Λούνγκλεϊ","en":"Lunglei","es":"Lunglei","fa":"لونگلی","fi":"Lunglei","gu":"લુન્ગલેઇ","hi":"लुंगलेई","hif":"Lunglei","it":"Lunglei","kn":"ಲುಂಗ್ಲೇಯ್","mg":"Lunglei","ms":"Lunglei","my":"လွန်းလေမြို့","new":"लुंग्लेई","nl":"Lunglei (stad)","oc":"Lunglei","or":"ଲୁଙ୍ଗ୍ଲେଇ","pl":"Lunglei","sa":"लुङ्गलै","sv":"Lunglei","ta":"லுங்லேய்","te":"లంగ్‌లై","uk":"Лунглей","ur":"لنگلئی","vi":"Lunglei","zh":"隆格莱伊","zh-min-nan":"Lunglei (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"लुंग्लेइ हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५७,०११ होती.\n\nहे शहर लुंग्लेइ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा\n\nmoviesverse Official Website vegamovies Official Website isaimini Official Website 9xmovies Official Website downloadhub Official Website extramovies Official Website moviesda Official Website moviezwap Official Website tamilplay Official Website movie4me Official Website\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लुंग्लेइ हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Lunglei is a city in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५७,०११ होती.","translated_text":"The population was 57,011 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=16 June 2004|title= Census of India 2011: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=1 November 2008|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1806,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:28.346778-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (20 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=16 June 2004|title= Census of India 2011: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=1 November 2008|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":50,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.136176-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर लुंग्लेइ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Lunglei district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:लुंग्लेइ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Mizoram Category:Lunglai district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"moviesverse Official Website vegamovies Official Website isaimini Official Website 9xmovies Official Website downloadhub Official Website extramovies Official Website moviesda Official Website moviezwap Official Website tamilplay Official Website movie4me Official Website","translated_text":"moviesverse official website vegamovies official website isaimini official website 9xmovies official website downloadhub official website extramovies official website moviesda official website moviezwap official website tamilplay official website movie4me official website","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095722/https://www.moviesverse.bond/ |date=2022-09-13 }}","char_index":29,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095722/https://www.moviesverse.bond/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:12.472527-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.vegamovies.beauty/ |date=2022-09-13 }}","char_index":57,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.vegamovies.beauty/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:19.671425-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095738/https://www.isaimini.cyou/ |date=2022-09-13 }}","char_index":83,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095738/https://www.isaimini.cyou/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:19.740769-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095719/https://www.9xmoviess.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":109,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095719/https://www.9xmoviess.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:19.809135-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.downloadhub.beauty/ |date=2022-09-13 }}","char_index":138,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.downloadhub.beauty/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:20.883948-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095725/https://www.extramovies.beauty/ |date=2022-09-13 }}","char_index":167,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095725/https://www.extramovies.beauty/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:20.955804-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095726/https://www.moviesda.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":193,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095726/https://www.moviesda.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.025087-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.moviezwap.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":220,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.moviezwap.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.094452-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.tamilplay.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":247,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.tamilplay.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.163103-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.movie4me.click/ |date=2022-09-13 }}","char_index":272,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.movie4me.click/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.232147-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"लुंग्लेइ हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५७,०११ होती.","translated_text":"Lunglei is a city in the Indian state of Mizoram. The population was 57,011 at the 2011 census.","citations":[{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=16 June 2004|title= Census of India 2011: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=1 November 2008|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":101,"name":null,"url":"http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":1806,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:28.346778-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (20 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-url=https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999|archive-date=16 June 2004|title= Census of India 2011: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)|access-date=1 November 2008|publisher= Census Commission of India}}</ref>","char_index":101,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20040616075334/http://www.censusindia.net/results/town.php?stad=A&state5=999","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:15:30.136176-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"moviesverse Official Website vegamovies Official Website isaimini Official Website 9xmovies Official Website downloadhub Official Website extramovies Official Website moviesda Official Website moviezwap Official Website tamilplay Official Website movie4me Official Website","translated_text":"moviesverse official website vegamovies official website isaimini official website 9xmovies official website downloadhub official website extramovies official website moviesda official website moviezwap official website tamilplay official website movie4me official website","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095722/https://www.moviesverse.bond/ |date=2022-09-13 }}","char_index":29,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095722/https://www.moviesverse.bond/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:12.472527-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.vegamovies.beauty/ |date=2022-09-13 }}","char_index":57,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.vegamovies.beauty/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:19.671425-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095738/https://www.isaimini.cyou/ |date=2022-09-13 }}","char_index":83,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095738/https://www.isaimini.cyou/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:19.740769-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095719/https://www.9xmoviess.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":109,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095719/https://www.9xmoviess.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:19.809135-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.downloadhub.beauty/ |date=2022-09-13 }}","char_index":138,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.downloadhub.beauty/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:20.883948-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095725/https://www.extramovies.beauty/ |date=2022-09-13 }}","char_index":167,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095725/https://www.extramovies.beauty/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:20.955804-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095726/https://www.moviesda.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":193,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095726/https://www.moviesda.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.025087-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.moviezwap.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":220,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.moviezwap.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.094452-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.tamilplay.link/ |date=2022-09-13 }}","char_index":247,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095718/https://www.tamilplay.link/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.163103-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.movie4me.click/ |date=2022-09-13 }}","char_index":272,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220913095735/https://www.movie4me.click/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.232147-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"लाँग्ट्लाइ","wikicode":"'''लाँग्ट्लाइ''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[लाँग्ट्लाइ जिल्हा|लाँग्ट्लाइ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा]]","hash":"97f4f1438104185d7bcc942daec2e0e5d597ab899f0061af42f4abe242dd329c","last_revision":"2023-01-28T15:19:39Z","first_revision":"2006-04-20T19:57:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.243435","cross_lingual_links":{"ceb":"Lawngtlai","de":"Lawngtlai","en":"Lawngtlai","es":"Lawngtlai","gu":"લોન્ગતલાઇ","hi":"लौंगत्लाइ","it":"Lawngtlai","mg":"Lawngtlai","my":"လောင်တလိုင်မြို့","sa":"लौङ्गत्लाय","sv":"Lawngtlai","ta":"லாங்தலாய்","te":"లవంగ్‌త్లై","ur":"لاونگتلائی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"लाँग्ट्लाइ हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर लाँग्ट्लाइ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लाँग्ट्लाइ हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Longlai is a city in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर लाँग्ट्लाइ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Longlai District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:लाँग्ट्लाइ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Mizoram Category:Langtlai district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सरछिप","wikicode":"'''सरछिप''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सरछिप जिल्हा|सरछिप जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:सरछिप जिल्हा]]","hash":"4aeda6c691a9ca36669271951097b8e2945166378bb6c24e24efc52e2d85a0aa","last_revision":"2014-05-24T11:47:25Z","first_revision":"2006-04-20T19:57:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.296405","cross_lingual_links":{"bn":"সেরছিপ","bpy":"সেরছিপ","ceb":"Serchhīp","de":"Serchhip","en":"Serchhip","es":"Serchhip","hi":"सेरछिप","it":"Serchhip","kn":"ಸೆರ್ಛಿಪ್","mg":"Serchhip","ms":"Serchhip","my":"ဆယ်ရ်ချစ်မြို့","nl":"Serchhip (stad)","oc":"Serchhip","pt":"Serchhip","sa":"‌सेरसिप","sat":"ᱥᱮᱨᱪᱷᱤᱯ","sv":"Serchhip","ta":"செர்ச்சிப்","te":"సెర్ఛిప్","ur":"سیرچہپ","vi":"Serchhip","zh":"塞尔奇普","zh-min-nan":"Serchhip (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.361214","text":"सरछिप हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सरछिप जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:सरछिप जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सरछिप हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sarcheep is a city in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सरछिप जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sarcheep district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:सरछिप जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Mizoram Category:Sarship district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सैहा","wikicode":"'''सैहा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सैहा जिल्हा|सैहा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मिझोरममधील शहरे]]\n[[वर्ग:सैहा जिल्हा]]","hash":"80f068deafdfc65b1644f32275b46810e773510e0bd71f57295982ce7bf9eaf7","last_revision":"2014-05-24T11:48:01Z","first_revision":"2006-04-20T19:58:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.347355","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"सैहा हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सैहा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:सैहा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सैहा हे भारताच्या मिझोरम राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Saiha is a city in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सैहा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Saha District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे वर्ग:सैहा जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Mizoram Class:Saha District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मिझोरममधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मिझोरम]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:मिझोरम|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|मिझोरम]]","hash":"8074af40cd824408a4907bf595b7931039a9b2e19d226912ad79d233bec306c4","last_revision":"2008-06-30T07:27:27Z","first_revision":"2006-04-20T19:59:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.402256","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे मिझोरम\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मिझोरम राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Mizoram.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे मिझोरम","translated_text":"Cities of Mizoram","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रायचूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[कर्नाटक]] राज्यातील रायचूर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:कर्नाटकातील जिल्हे]]","hash":"68fde46f76cb2fe92ba4084a65f5de524908986895ba170e933937cea56f079e","last_revision":"2014-05-22T17:30:06Z","first_revision":"2006-04-20T20:46:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.457907","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة رايشور","bn":"বিষয়শ্রেণী:রায়চুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Raichur","en":"Category:Raichur district","fr":"Catégorie:District de Raichur","hi":"श्रेणी:रायचूर ज़िला","kn":"ವರ್ಗ:ರಾಯಚೂರು ಜಿಲ್ಲೆ","sa":"वर्गः:रायचूरुमण्डलम्","ta":"பகுப்பு:ராய்ச்சூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع رائےچور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या कर्नाटक राज्यातील रायचूर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:कर्नाटकातील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या","translated_text":"India's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कर्नाटक राज्यातील रायचूर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Raichur district in Karnataka state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कर्नाटकातील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Karnataka","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल २१","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२१|१११|११२}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== इ.स.पू. आठवे शतक ===\n* [[इ.स.पू. ७५३|७५३]] - [[रोम्युलस]]ने [[रोम]] शहराच्या उभारणीस सुरुवात केली.\n\n=== सोळावे शतक ===\n\n* [[इ.स. १५२६|१५२६]] - [[इब्राहिमखान लोदी]] आणि [[बाबर]] यांच्यात पानिपतची पहिली लढाई, बाबराचा विजय, [[मुघल साम्राज्य|मुघल साम्राज्याची]] भारतात स्थापना.\n\n=== सतरावे शतक === \n* [[इ.स. १६५९|१६५९]] - [[शिवाजी महाराज]] व [[समर्थ रामदास]] यांची भेट.\n\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १७२०|१७२०]] - [[बाळाजी विश्वनाथ]] यांच्यानंतर [[पहिला बाजीराव]] [[पेशवे]]पदी.\n* [[इ.स. १७८२|१७८२]] - राजा [[बुद्ध योद्फा चुलालोक]] याने रात्तानकोसिन शहराची ([[बँकॉक]]) पायाभरणी केली.\n* [[इ.स. १७९२|१७९२]] - [[ब्राझिल]]च्या स्वातंत्र्यसेनानी [[तिरादेन्तेस]]चा वध.\n\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८३६|१८३६]] - [[सान जेसिंटोची लढाई]] - [[सॅम ह्युस्टन]]च्या नेतृत्वाखालील [[टेक्सासचे प्रजासत्ताक|टेक्सासच्या]] सैन्याने मेक्सिकन सैन्याला हरवले.\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९१८|१९१८]] - [[पहिले महायुद्ध]] - [[जर्मनी]]च्या ''रेड बेरोन'' नावाने ओळखला जाणाऱ्या लढाऊ वैमानिक [[मॅन्फ्रेड फोन रिक्टोफेन]]चा लढाईत अंत.\n* [[इ.स. १९३०|१९३०]] - [[कोलंबस, ओहायो]] येथील तुरुंगात आग. ३२० ठार.\n* [[इ.स. १९३२|१९३२]] - [[नाशिक]]च्या काळाराम मंदिराचे दरवाजे सर्वांसाठी खुले ठेवण्याचा आदेश देण्यात आला.\n* [[इ.स. १९४४|१९४४]] - [[फ्रान्स]]मध्ये स्त्रियांना मताधिकार मिळाला.\n* [[इ.स. १९६०|१९६०]] - [[ब्राझील]]ची राजधानी [[रियो दि जानेरो]]हून [[ब्राझीलिया]]ला हलवण्यात आली.\n* [[इ.स. १९६६|१९६६]] - [[इथियोपिया]]च्या [[हेल सिलासी]]चे [[जमैका]]त आगमन. [[रासतफारी]] पंथातील एक महत्त्वाची घटना.\n* [[इ.स. १९६७|१९६७]] - [[ग्रीस]]मध्ये कर्नल [[जॉर्ज पापादोपोलस]]ने सत्ता बळकावली.\n* [[इ.स. १९७२|१९७२]] - [[अपोलो-१६]] या अमेरिकन अंतराळयानातून गेलेले जॉन यंग आणि चार्ल्स ड्यूक हे अंतराळवीर चंद्रावर उतरले.\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - [[व्हियेतनाम युद्ध]] - [[दक्षिण व्हियेतनाम]]च्या राष्ट्राध्यक्ष [[जुआन लॉक]]चे [[सैगोन]]हून पलायन.\n* [[इ.स. १९८७|१९८७]] - [[श्रीलंका|श्रीलंकेत]] [[कोलंबो]] येथे बॉम्बस्फोट. १०६ ठार.\n* [[इ.स. १९८९|१९८९]] - [[चीन]]ची राजधानी [[बीजिंग]]च्या [[त्येनानमेन]] चौकात १,००,००० विद्यार्थी जमण्यास सुरुवात झाली.\n* [[इ.स. १९९२|१९९२]] - सौरमालेबाहेरच्या PSR 1257+12 या [[पल्सार]]भोवती फिरणाऱ्या पहिल्या ग्रहाचा शोध.\n* [[इ.स. १९९७|१९९७]] - [[:वर्ग:भारतीय पंतप्रधान|भारतीय पंतप्रधान]] म्हणून [[इंद्रकुमार गुजराल]] यांचा शपथविधी.\n* [[इ.स. २०००|२०००]] - आई-वडिलांच्या संपत्तीत परावलंबी विधवेलाही अधिकार असल्याचा [[भारताचे सर्वोच्च न्यायालय|सर्वोच्च न्यायालयाचा]] निर्णय अंमलात आणला.\n* [[इ.स. २००९|२००९]] - हत्तीगोठा (ता. धानोरा) इथे [[नक्षलवाद|नक्षलवाद्यांनी]] गस्ती पथकावर हल्ला करून १६ पोलिसांची हत्या केली.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n\n== जन्म ==\n\n* [[इ.स. १७२९|१७२९]] - [[कॅथेरिन दुसरी, रशिया]]ची सम्राज्ञी.\n* [[इ.स. १८६४|१८६४]] - [[मॅक्स वेबर]], जर्मन अर्थशास्त्रज्ञ आणि समाजशास्त्रज्ञ.\n* [[इ.स. १९०९|१९०९]] - [[ज.द. गोंधळेकर]], [[:वर्ग:मराठी चित्रकार|मराठी चित्रकार]].\n* [[इ.स. १९१०|१९१०]] - [[आर.सी. तलवार]], भारतीय चित्रपट निर्माता-दिग्दर्शक.\n* [[इ.स. १९२६|१९२६]] - [[एलिझाबेथ दुसरी|एलिझाबेथ दुसरी, इंग्लंड]]ची राणी.\n* [[इ.स. १९३४|१९३४]] - डॉ. [[गुंथर सोन्थायमर]], महाराष्ट्र लोकधर्म मराठी संस्कृतीचे जर्मन अभ्यासक. \n* [[इ.स. १९३६|१९३६]] - [[जेम्स डॉब्सन]], ख्रिस्ती धर्मप्रसारक.\n* [[इ.स. १९४४|१९४४]] - [[ग्विटी नोविन]], इराणी-कॅनेडियन चित्रकार, ग्राफिक संकल्पक.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - [[श्रीनिवासराघवन वेंकटराघवन]], भारतीय क्रिकेट खेळाडू आणि पंच. \n* [[इ.स. १९५०|१९५०]] - [[शिवाजी साटम]], भारतीय अभिनेता.\n* [[इ.स. १९७६|१९७६]] - [[शब्बीर अहमद]], [[:वर्ग:पाकिस्तानचे पुरूष क्रिकेट खेळाडू|पाकिस्तानी क्रिकेट खेळाडू]].\n\n== मृत्यू ==\n\n* [[इ.स. ७४८|७४८]] - [[गेन्शो]], जपानी सम्राज्ञी.\n* [[इ.स. १०१३|१०१३]] - [[पोप अलेक्झांडर दुसरा]].\n* [[इ.स. १५०९|१५०९]] - [[सातवा हेन्री, इंग्लंड]]चा राजा.\n* [[इ.स. १९१०|१९१०]] - [[सॅम्युएल क्लेमेन्स]] तथा ''मार्क ट्वेन'', [[:वर्ग:इंग्लिश लेखक|अमेरिकन लेखक]].\n* [[इ.स. १९१८|१९१८]] - [[मॅन्फ्रेड फोन रिक्टोफेन]], जर्मन लढाउ वैमानिक.\n* [[इ.स. १९३८|१९३८]] - [[अल्लामा इक्बाल|मुहम्मद इकबाल]], भारतीय कवी.\n* [[इ.स. १९��४|१९६४]] - [[भारतीदासन]], द्रविड चळवळीला चालना देणारा तमिळ कवी. \n* [[इ.स. १९७१|१९७१]] - [[फ्रांस्वा डुव्हालिये]], [[हैती]]चा हुकुमशहा.\n* [[इ.स. १९७३|१९७३]] - [[आर्थर फॅडेन]], [[ऑस्ट्रेलिया]]चा [[:वर्ग:ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान|तेरावा पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९८५|१९८५]] - [[टॅंक्रेडो दि अल्मेडा नीव्ह्स]], [[ब्राझिल]]चा [[:वर्ग:ब्राझिलचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. २०१३|२०१३]] - [[शकुंतलादेवी]], गणितज्ञ, ज्योतिर्विद आणि अतिवेगाने आकडेमोड करणारी भारतीय महिला.\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n\n* [[स्थापना दिन,रोम|स्थापना दिन]] - [[रोम]].\n* [[तिरादेन्तेस दिन]] - [[ब्राझील]].\n* [[ग्राउनेशन दिन]] - [[रासतफारी]].\n* सचिव दिन\n* भारतीय नागरी सेवा दिन\n\n==बाह्य दुवे==\n{{बीबीसी आज||april/21}}\n\n----\n[[एप्रिल १९]] - [[एप्रिल २०]] - '''एप्रिल २१''' - [[एप्रिल २२]] - [[एप्रिल २२]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"84981e1d3b0f58cf5618ccded5cdd8ffaec399556b906b671fb217ab60b99ad3","last_revision":"2023-04-20T18:34:49Z","first_revision":"2006-04-21T17:30:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.513863","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 21","af":"21 April","als":"21. April","alt":"Кандык айдыҥ 21 кӱни","am":"21 April","an":"21 d'abril","ar":"21 أبريل","ary":"21 أبريل","arz":"21 ابريل","as":"২১ এপ্ৰিল","ast":"21 d'abril","av":"21 апрель","avk":"21-e ke balemeaksat","az":"21 aprel","azb":"۲۱ آوریل","ba":"21 апрель","ban":"21 April","bat-smg":"Balondė 21","bcl":"Abril 21","be":"21 красавіка","be-x-old":"21 красавіка","bg":"21 април","bh":"21 अप्रैल","bjn":"21 April","blk":"အေပီ ၂၁","bn":"২১ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༡ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২১","br":"21 Ebrel","bs":"21. april","btm":"21 April","bxr":"4 һарын 21","ca":"21 d'abril","cdo":"4 nguŏk 21 hô̤","ce":"21 апрель","ceb":"Abril 21","ckb":"٢١ی نیسان","co":"21 d'aprile","cs":"21. duben","csb":"21 łżëkwiata","cv":"Ака, 21","cy":"21 Ebrill","da":"21. april","de":"21. April","diq":"21 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 21","el":"21 Απριλίου","eml":"21 d'avrìl","en":"April 21","eo":"21-a de aprilo","es":"21 de abril","et":"21. aprill","eu":"Apirilaren 21","ext":"21 abril","fa":"۲۱ آوریل","fi":"21. huhtikuuta","fiu-vro":"21. mahlakuu päiv","fo":"21. apríl","fr":"21 avril","frp":"21 d’avril","frr":"21. April","fur":"21 di Avrîl","fy":"21 april","ga":"21 Aibreán","gan":"4月21號","gd":"21 an Giblean","gl":"21 de abril","gn":"21 jasyrundy","gor":"21 April","gu":"એપ્રિલ ૨૧","gv":"21 Averil","hak":"4-ngie̍t 21-ngit","he":"21 באפריל","hi":"२१ अप्रैल","hif":"21 April","hr":"21. travnja","hsb":"21. apryla","ht":"21 avril","hu":"Április 21.","hy":"Ապրիլի 21","ia":"21 de april","id":"21 April","ie":"21 april","ig":"21 Eprel","ilo":"Abril 21","inh":"Бекарга 21","io":"21ma di aprilo","is":"21. apríl","it":"21 aprile","ja":"4月21日","jbo":"vonma'i 21moi","jv":"21 April","ka":"21 აპრილი","kaa":"21-aprel","kab":"21 yebrir","kk":"21 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೧","ko":"4월 21일","koi":"Апрель 21’ лун","ks":"اَپریل 21","ksh":"21. Apprill","ku":"21ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 21-ӧд лун","ky":"21-апрель","la":"21 Aprilis","lb":"21. Abrëll","li":"21 april","lij":"21 arvî","lmo":"21 04","ln":"Mokɔlɔ 21 sánzá ya mínei","lo":"21 ເມສາ","lt":"Balandžio 21","lv":"21. aprīlis","mai":"२१ अप्रैल","map-bms":"21 April","mg":"21 Aprily","mhr":"21 вӱдшор","mk":"21 април","ml":"ഏപ്രിൽ 21","mn":"4 сарын 21","ms":"21 April","my":"၂၁ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 21 чи","mzn":"۲۱ آوریل","nah":"21 metztli abril","nap":"21 'e abbrile","nds":"21. April","nds-nl":"21 april","new":"अप्रिल २१","nl":"21 april","nn":"21. april","nb":"21. april","nrm":"21 Avri","nso":"Moranang 21","oc":"21 d'abril","olo":"21. sulakuudu","or":"୨୧ ଅପ୍���େଲ","os":"21 апрелы","pa":"21 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 21","pap":"21 di aprel","pl":"21 kwietnia","pnb":"21 اپریل","ps":"21 اپرېل","pt":"21 de abril","qu":"21 ñiqin ayriway killapi","ro":"21 aprilie","ru":"21 апреля","rue":"21. апріль","sa":"२१ अप्रैल","sah":"Муус устар 21","scn":"21 di aprili","sco":"21 Aprile","se":"Cuoŋománu 21.","sh":"21. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 21","si":"අප්‍රේල් 21","simple":"April 21","sk":"21. apríl","sl":"21. april","smn":"Cuáŋuimáánu 21.","sn":"Kubvumbi 21","sq":"21 Prill","sr":"21. април","ss":"21 Mábasa","su":"21 April","sv":"21 april","sw":"21 Aprili","szl":"21 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 21","te":"ఏప్రిల్ 21","tg":"21 апрел","th":"21 เมษายน","tk":"21 aprel","tl":"Abril 21","tly":"21 Aprel","tr":"21 Nisan","tt":"21 апрель","tyv":"21 Дөрт ай","udm":"21 оштолэзь","ug":"21- ئۈمىد","uk":"21 квітня","ur":"21 اپریل","uz":"21-aprel","vec":"21 de apriłe","vi":"21 tháng 4","vls":"21 april","vo":"Prilul 21","wa":"21 d' avri","war":"Abril 21","wuu":"4月21号","xal":"Мөрн сарин 21","xmf":"21 პირელი","yi":"21סטן אפריל","yo":"21 April","za":"4 nyied 21 hauh","zea":"21 april","zgh":"21 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月21日","zh-min-nan":"4 goe̍h 21 ji̍t","zh-yue":"4月21號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"७५३ - रोम्युलसने रोम शहराच्या उभारणीस सुरुवात केली.\n\n१५२६ - इब्राहिमखान लोदी आणि बाबर यांच्यात पानिपतची पहिली लढाई, बाबराचा विजय, मुघल साम्राज्याची भारतात स्थापना.\n\n१६५९ - शिवाजी महाराज व समर्थ रामदास यांची भेट.\n\n१७२० - बाळाजी विश्वनाथ यांच्यानंतर पहिला बाजीराव पेशवेपदी. १७८२ - राजा बुद्ध योद्फा चुलालोक याने रात्तानकोसिन शहराची (बँकॉक) पायाभरणी केली. १७९२ - ब्राझिलच्या स्वातंत्र्यसेनानी तिरादेन्तेसचा वध.\n\n१८३६ - सान जेसिंटोची लढाई - सॅम ह्युस्टनच्या नेतृत्वाखालील टेक्सासच्या सैन्याने मेक्सिकन सैन्याला हरवले.\n\n१९१८ - पहिले महायुद्ध - जर्मनीच्या रेड बेरोन नावाने ओळखला जाणाऱ्या लढाऊ वैमानिक मॅन्फ्रेड फोन रिक्टोफेनचा लढाईत अंत. १९३० - कोलंबस, ओहायो येथील तुरुंगात आग. ३२० ठार. १९३२ - नाशिकच्या काळाराम मंदिराचे दरवाजे सर्वांसाठी खुले ठेवण्याचा आदेश देण्यात आला. १९४४ - फ्रान्समध्ये स्त्रियांना मताधिकार मिळाला. १९६० - ब्राझीलची राजधानी रियो दि जानेरोहून ब्राझीलियाला हलवण्यात आली. १९६६ - इथियोपियाच्या हेल सिलासीचे जमैकात आगमन. रासतफारी पंथातील एक महत्त्वाची घटना. १९६७ - ग्रीसमध्ये कर्नल जॉर्ज पापादोपोलसने सत्ता बळकावली. १९७२ - अपोलो-१६ या अमेरिकन अंतराळयानातून गेलेले जॉन यंग आणि चार्ल्स ड्यूक हे अंतराळवीर चंद्रावर उतरले. १९७५ - व्हियेतनाम युद्ध - दक्षिण व्हियेतनामच्या राष्ट्राध्यक्ष जुआन लॉकचे सैगोनहून पलायन. १९८७ - श्रीलंकेत कोलंबो येथे बॉम्बस्फोट. १०६ ठार. १९८९ - चीनची राजधानी बीजिंगच्या त्येनानमेन चौकात १,००,००० विद्यार्थी जमण्यास सुरुवात झाली. १९९२ - सौरमालेबाहेरच्या PSR 1257+12 या पल्सारभोवती फिरणाऱ्या पहिल्या ग्रहाचा शोध. १९९७ - भारतीय पंतप्रधान म्हणून इंद्रकुमार गुजराल यांचा शपथविधी. २००० - आई-वडिलांच्या संपत्तीत परावलंबी विधवेलाही अधिकार असल्याचा सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय अंमलात आणला. २००९ - हत्तीगोठा (ता. धानोरा) इथे नक्षलवाद्यांनी गस्ती पथकावर हल्ला करून १६ पोलिसांची हत्या केली.\n\n१७२९ - कॅथेरिन दुसरी, रशियाची सम्राज्ञी. १८६४ - मॅक्स वेबर, जर्मन अर्थशास्त्रज्ञ आणि समाजशास्त्रज्ञ. १९०९ - ज.द. गोंधळेकर, मराठी चित्रकार. १९१० - आर.सी. तलवार, भारतीय चित्रपट निर्माता-दिग्दर्शक. १९२६ - एलिझाबेथ दुसरी, इंग्लंडची राणी. १९३४ - डॉ. गुंथर सोन्थायमर, महाराष्ट्र लोकधर्म मराठी संस्कृतीचे जर्मन अभ्यासक. १९३६ - जेम्स डॉब्सन, ख्रिस्ती धर्मप्रसारक. १९४४ - ग्विटी नोविन, इराणी-कॅनेडियन चित्रकार, ग्राफिक संकल्पक. १९४५ - श्रीनिवासराघवन वेंकटराघवन, भारतीय क्रिकेट खेळाडू आणि पंच. १९५० - शिवाजी साटम, भारतीय अभिनेता. १९७६ - शब्बीर अहमद, पाकिस्तानी क्रिकेट खेळाडू.\n\n७४८ - गेन्शो, जपानी सम्राज्ञी. १०१३ - पोप अलेक्झांडर दुसरा. १५०९ - सातवा हेन्री, इंग्लंडचा राजा. १९१० - सॅम्युएल क्लेमेन्स तथा मार्क ट्वेन, अमेरिकन लेखक. १९१८ - मॅन्फ्रेड फोन रिक्टोफेन, जर्मन लढाउ वैमानिक. १९३८ - मुहम्मद इकबाल, भारतीय कवी. १९६४ - भारतीदासन, द्रविड चळवळीला चालना देणारा तमिळ कवी. १९७१ - फ्रांस्वा डुव्हालिये, हैतीचा हुकुमशहा. १९७३ - आर्थर फॅडेन, ऑस्ट्रेलियाचा तेरावा पंतप्रधान. १९८५ - टॅंक्रेडो दि अल्मेडा नीव्ह्स, ब्राझिलचा राष्ट्राध्यक्ष. २०१३ - शकुंतलादेवी, गणितज्ञ, ज्योतिर्विद आणि अतिवेगाने आकडेमोड करणारी भारतीय महिला.\n\nस्थापना दिन - रोम. तिरादेन्तेस दिन - ब्राझील. ग्राउनेशन दिन - रासतफारी. सचिव दिन भारतीय नागरी सेवा दिन\n\nएप्रिल १९ - एप्रिल २० - एप्रिल २१ - एप्रिल २२ - एप्रिल २२ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"इ.स.पू. आठवे शतक","translated_text":"The eighth century B.C.E.","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"७५३ - रोम्युलसने रोम शहराच्या उभारणीस सुरुवात केली.","translated_text":"753 - Romulus begins building the city of Rome.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सोळावे शतक","translated_text":"16th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१५२६ - इब्राहिमखान ��ोदी आणि बाबर यांच्यात पानिपतची पहिली लढाई, बाबराचा विजय, मुघल साम्राज्याची भारतात स्थापना.","translated_text":"1526 - First Battle of Panipat between Ibrahim Khan Lodi and Babar, conquest of Babar, establishment of the Mughal Empire in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सतरावे शतक","translated_text":"17th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६५९ - शिवाजी महाराज व समर्थ रामदास यांची भेट.","translated_text":"1659 - Visit of Shivaji Maharaj and Prath Ramdas.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७२० - बाळाजी विश्वनाथ यांच्यानंतर पहिला बाजीराव पेशवेपदी.","translated_text":"1720 - Bajirao Peshwepadi, the first after Babaji Viswanath.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७८२ - राजा बुद्ध योद्फा चुलालोक याने रात्तानकोसिन शहराची (बँकॉक) पायाभरणी केली.","translated_text":"1782 - King Buddha Yodfa Chulalok laid the foundation stone of the city of Ratankosin (Bangkok).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७९२ - ब्राझिलच्या स्वातंत्र्यसेनानी तिरादेन्तेसचा वध.","translated_text":"1792 - The Brazilian freedom fighter Tiradentes is assassinated.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८३६ - सान जेसिंटोची लढाई - सॅम ह्युस्टनच्या नेतृत्वाखालील टेक्सासच्या सैन्याने मेक्सिकन सैन्याला हरवले.","translated_text":"1836 - Battle of San Jacinto - Texas forces led by Sam Houston defeat Mexican forces.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९१८ - पहिले महायुद्ध - जर्मनीच्या रेड बेरोन नावाने ओळखला जाणाऱ्या लढाऊ वैमानिक मॅन्फ्रेड फोन रिक्टोफेनचा लढाईत अंत.","translated_text":"1918 - World War I - The Battle of Manfred Phon Rectofen, the German fighter pilot known as the Red Baron, ends.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३० - कोलंबस, ओहायो येथील तुरुंगात आग.","translated_text":"1930 - A prison fire in Columbus, Ohio.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३२० ठार.","translated_text":"320 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३२ - नाशिकच्या काळाराम मंदिराचे दरवाजे सर्वांसाठी खुले ठेवण्याचा आदेश देण्यात आला.","translated_text":"1932 - It was ordered to keep the doors of the Kalamaram Temple in Nashik open to all.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४४ - फ्रान्समध्ये स्त्रियांना मताधिकार मिळाला.","translated_text":"1944 - Women gained the right to vote in France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६० - ब्राझीलची राजधानी रियो दि जानेरोहून ब्राझीलियाला हलवण्यात आली.","translated_text":"1960 - The Brazilian capital was moved from Rio de Janeiro to Brazil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६६ - इथियोपियाच्या हेल सिलासीचे जमैकात आगमन.","translated_text":"1966 - Hail Silasi of Ethiopia arrives in Jamaica.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रासतफार��� पंथातील एक महत्त्वाची घटना.","translated_text":"An important event in the Rastafari sect.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६७ - ग्रीसमध्ये कर्नल जॉर्ज पापादोपोलसने सत्ता बळकावली.","translated_text":"1967 - Colonel George Papadopoulos seized power in Greece.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ - अपोलो-१६ या अमेरिकन अंतराळयानातून गेलेले जॉन यंग आणि चार्ल्स ड्यूक हे अंतराळवीर चंद्रावर उतरले.","translated_text":"1972 - John Young and Charles Duke, astronauts aboard the American spacecraft Apollo 16, land on the moon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ - व्हियेतनाम युद्ध - दक्षिण व्हियेतनामच्या राष्ट्राध्यक्ष जुआन लॉकचे सैगोनहून पलायन.","translated_text":"1975 - Vietnam War - President Juan Locke of South Vietnam fled Saigon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८७ - श्रीलंकेत कोलंबो येथे बॉम्बस्फोट.","translated_text":"1987 - Bombing in Colombo, Sri Lanka.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०६ ठार.","translated_text":"106 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९ - चीनची राजधानी बीजिंगच्या त्येनानमेन चौकात १,००,००० विद्यार्थी जमण्यास सुरुवात झाली.","translated_text":"1989 - 1,000,000 students began attending Tian'anmen Square in Beijing, the capital of China.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९२ - सौरमालेबाहेरच्या PSR 1257+12 या पल्सारभोवती फिरणाऱ्या पहिल्या ग्रहाचा शोध.","translated_text":"1992 - The discovery of the first planet orbiting outside the solar system, PSR 1257+12.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९७ - भारतीय पंतप्रधान म्हणून इंद्रकुमार गुजराल यांचा शपथविधी.","translated_text":"1997 - Indra Kumar Gujral is sworn in as the Prime Minister of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००० - आई-वडिलांच्या संपत्तीत परावलंबी विधवेलाही अधिकार असल्याचा सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय अंमलात आणला.","translated_text":"2000 - The Supreme Court ruled that a dependent widow also has the right to the property of her parents.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००९ - हत्तीगोठा (ता. धानोरा) इथे नक्षलवाद्यांनी गस्ती पथकावर हल्ला करून १६ पोलिसांची हत्या केली.","translated_text":"2009 - In Dhanora, 16 police officers were killed by Naxals attacking a patrol team.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७२९ - कॅथेरिन दुसरी, रशियाची सम्राज्ञी.","translated_text":"1729 - Catherine II, Empress of Russia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६४ - मॅक्स वेबर, जर्मन अर्थशास्त्रज्ञ आणि समाजशास्त्रज्ञ.","translated_text":"1864 - Max Weber, German economist and sociologist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०९ - ज.द.","translated_text":"The year 1909 - J.D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोंधळेकर, मराठी चित्रकार.","translated_text":"He is a confused Marathi painter.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१० - आर.सी. तलवार, भारतीय चित्रपट निर्माता-��िग्दर्शक.","translated_text":"1910 - R.C. Sword, Indian film producer-director.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२६ - एलिझाबेथ दुसरी, इंग्लंडची राणी.","translated_text":"1926 - Elizabeth II, Queen of England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३४ - डॉ.","translated_text":"In 1934, Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुंथर सोन्थायमर, महाराष्ट्र लोकधर्म मराठी संस्कृतीचे जर्मन अभ्यासक.","translated_text":"Gunther Sonthaimer, a German scholar of Maharashtra folklore Marathi culture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३६ - जेम्स डॉब्सन, ख्रिस्ती धर्मप्रसारक.","translated_text":"1936 - James Dobson, a Christian preacher.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४४ - ग्विटी नोविन, इराणी-कॅनेडियन चित्रकार, ग्राफिक संकल्पक.","translated_text":"1944 - Gwitty Novin, Iranian-Canadian painter, graphic designer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - श्रीनिवासराघवन वेंकटराघवन, भारतीय क्रिकेट खेळाडू आणि पंच.","translated_text":"1945 - Srinivasa Raghavan Venkata Raghavan, Indian cricketer and batsman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५० - शिवाजी साटम, भारतीय अभिनेता.","translated_text":"1950 - Shivaji Satham, Indian actor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७६ - शब्बीर अहमद, पाकिस्तानी क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1976 - Shabbir Ahmed, Pakistani cricketer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"७४८ - गेन्शो, जपानी सम्राज्ञी.","translated_text":"748 - Gensho, Japanese empress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०१३ - पोप अलेक्झांडर दुसरा.","translated_text":"1013 - Pope Alexander II.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५०९ - सातवा हेन्री, इंग्लंडचा राजा.","translated_text":"1509 - Henry VII, King of England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१० - सॅम्युएल क्लेमेन्स तथा मार्क ट्वेन, अमेरिकन लेखक.","translated_text":"1910 - Samuel Clemens and Mark Twain, American writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१८ - मॅन्फ्रेड फोन रिक्टोफेन, जर्मन लढाउ वैमानिक.","translated_text":"1918 - Manfred von Richthofen, German fighter pilot.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३८ - मुहम्मद इकबाल, भारतीय कवी.","translated_text":"1938 - Muhammad Iqbal, Indian poet.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६४ - भारतीदासन, द्रविड चळवळीला चालना देणारा तमिळ कवी.","translated_text":"1964 - Bharathidasan, Tamil poet who promoted the Dravidian movement.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७१ - फ्रांस्वा डुव्हालिये, हैतीचा हुकुमशहा.","translated_text":"1971 - Francois Duvalier, ruler of Haiti.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७३ - आर्थर फॅडेन, ऑस्ट्रेलियाचा तेरावा पंतप्रधान.","translated_text":"1973 - Arthur Faden, 13th Prime Minister of Australia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८५ - टॅंक्रेडो दि अल्मेडा नीव्ह्स, ब्राझिलचा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1985 - Tancredo de Almeida Neves, President of Brazil","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१३ - शकुंतलादेवी, गणितज्ञ, ज्योतिर्व��द आणि अतिवेगाने आकडेमोड करणारी भारतीय महिला.","translated_text":"2013 - Shakuntaladevi, Indian female mathematician, astrologer and high-speed statistician.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्थापना दिन - रोम.","translated_text":"Establishment Day - Rome.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिरादेन्तेस दिन - ब्राझील.","translated_text":"The day of Pentecost - Brazil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ग्राउनेशन दिन - रासतफारी.","translated_text":"Grunation day - Rastfaris.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सचिव दिन भारतीय नागरी सेवा दिन","translated_text":"Secretary Day Indian Civil Service Day","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल १९ - एप्रिल २० - एप्रिल २१ - एप्रिल २२ - एप्रिल २२ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 19 - April 20 - April 21 - April 22 - April 22 - (April month)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १०१३","wikicode":"{{वर्षपेटी|1013}}\n\n== महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी ==\n== जन्म ==\n== मृत्यू ==\n* [[एप्रिल २१]] - [[पोप अलेक्झांडर दुसरा]].\n\n== शोध ==\n== निर्मिती ==\n== समाप्ती ==\n\n[[वर्ग:इ.स. १०१३]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १०१० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"3946b6e2da4310fef85c485b564dc7d06b39b81ab0cd1c23d5df468d96bf159d","last_revision":"2022-04-17T17:12:10Z","first_revision":"2006-04-21T18:27:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.563202","cross_lingual_links":{"ab":"1013","af":"1013","als":"1013","am":"1013 እ.ኤ.አ.","an":"1013","ar":"1013","ast":"1013","avk":"1013","az":"1013","azb":"۱۰۱۳ (میلادی)","bcl":"1013","be":"1013","be-x-old":"1013","bg":"1013","bn":"১০১৩","bpy":"মারি ১০১৩","br":"1013","bs":"1013.","ca":"1013","cdo":"1013 nièng","ceb":"1013","ckb":"١٠١٣","crh":"1013","cs":"1013","csb":"1013","cv":"1013","cy":"1013","da":"1013","de":"1013","diq":"1013","el":"1013","eml":"1013","en":"1013","eo":"1013","es":"1013","et":"1013","eu":"1013","fa":"۱۰۱۳ (میلادی)","fi":"1013","fo":"1013","fr":"1013","fy":"1013","ga":"1013","gan":"1013年","gcr":"1013","gd":"1013","gl":"1013","hak":"1013-ngièn","he":"1013","hi":"१०१३","hr":"1013.","ht":"1013 (almanak jilyen)","hu":"1013","hy":"1013","id":"1013","ilo":"1013","io":"1013","is":"1013","it":"1013","ja":"1013年","jv":"1013","ka":"1013","kk":"1013 жыл","ko":"1013년","la":"1013","lb":"1013","lij":"1013","lmo":"1013","lt":"1013 m.","lv":"1013. gads","map-bms":"1013","mdf":"1013","mg":"1013","mhr":"1013","mi":"1013","mk":"1013","mrj":"1013 и","ms":"1013","mzn":"۱۰۱۳","nah":"1013","nap":"1013","nds":"1013","new":"सन् १०१३","nl":"1013","nn":"1013","nb":"1013","nrm":"1013","nso":"1013","oc":"1013","or":"୧୦୧୩","os":"1013-æм аз","pi":"१०१३","pl":"1013","pnb":"1013","pt":"1013","qu":"1013","ro":"1013","ru":"1013 год","rue":"1013","sa":"१०१३","scn":"1013","sd":"1013ع","se":"1013","sh":"1013.","shn":"1013","si":"1013","simple":"1013","sk":"1013","sl":"1013","smn":"1013","sq":"1013","sr":"1013","su":"1013","sv":"1013","sw":"1013","tg":"Соли 1013","th":"พ.ศ. 1556","tk":"1013","tl":"1013","tly":"1013","tr":"1013","tt":"1013 ел","uk":"1013","ur":"1013ء","uz":"1013","vec":"1013","vi":"1013","war":"1013","wuu":"1013年","xmf":"1013","zh":"1013年","zh-min-nan":"1013 nî","zh-yue":"1013年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"एप्रिल २१ - पोप अलेक्झांडर दुसरा.\n\nवर्ग:इ.स. १०१३ वर्ग:इ.स.च्या १०१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ���या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) In the end, Jehovah's Witnesses were able to make a difference.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २१ - पोप अलेक्झांडर दुसरा.","translated_text":"April 21 - Pope Alexander II.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"Searching","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०१३ वर्ग:इ.स.च्या १०१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1013: Years of the 1010s C.E. Class: Years of the 11th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. ७४८","wikicode":"{{वर्षपेटी|748}}\n\n==महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n* [[एप्रिल २१]] - [[गेन्शो]], जपानी सम्राज्ञी.\n\n==शोध==\n==निर्मिती==\n==समाप्ती==\n\n[[वर्ग:इ.स. ७४८]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ७४० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ८ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"c9830108c4d9fb36ea9e6c77118ee6abaa7abca62dfbd3c81349bcffca3ab137","last_revision":"2022-04-17T17:27:59Z","first_revision":"2006-04-21T18:28:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.615960","cross_lingual_links":{"ab":"748","af":"748","am":"748 እ.ኤ.አ.","an":"748","ar":"748","ast":"748","az":"748","azb":"۷۴۸ (میلادی)","bar":"748","be":"748","be-x-old":"748","bg":"748","bn":"৭৪৮","bpy":"মারি ৭৪৮","br":"748","bs":"748.","ca":"748","cdo":"748 nièng","ceb":"748","ckb":"٧٤٨","crh":"748","cs":"748","cv":"748","cy":"748","da":"748","de":"748","el":"748","eml":"748","en":"748","eo":"748","es":"748","et":"748","eu":"748","fa":"۷۴۸ (میلادی)","fi":"748","fo":"748","fr":"748","frr":"748","fy":"748","ga":"748","gan":"748年","gd":"748","gl":"748","he":"748","hi":"748","ht":"748 (almanak jilyen)","hu":"748","hy":"748","id":"748","io":"748","is":"748","it":"748","ja":"748年","jv":"748","ka":"748","kk":"748 жыл","ko":"748년","la":"748","lb":"748","lij":"748","lmo":"748","lt":"748 m.","map-bms":"748","mdf":"748","mg":"748","mhr":"748","mk":"748","mrj":"748 и","ms":"748","mzn":"۷۴۸","nah":"748","nap":"748","nds":"748","new":"सन् ७४८","nl":"748","nn":"748","nb":"748","nrm":"748","nso":"748","oc":"748","or":"୭୪୮","os":"748-æм аз","pi":"७४८","pl":"748","pnb":"748","pt":"748","qu":"748","ro":"748","ru":"748 год","rue":"748","sa":"७४८","scn":"748","sd":"748ع","sh":"748.","shn":"748","si":"748","sk":"748","sl":"748","sq":"748","sr":"748","su":"748","sv":"748","sw":"748","tg":"Соли 748","th":"พ.ศ. 1291","tk":"748","tl":"748","tly":"748","tr":"748","tt":"748 ел","uk":"748","ur":"748ء","uz":"748","vec":"748","vi":"748","war":"748","wuu":"748年","xmf":"748","zh":"748年","zh-min-nan":"748 nî","zh-yue":"748年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"एप्रिल २१ - गेन्शो, जपानी सम्राज्ञी.\n\nवर्ग:इ.स. ७४८ वर्ग:इ.स.च्या ७४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ८ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) In the end, Jehovah's Witnesses were able to make a difference.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २१ - गेन्शो, जपानी सम्राज्ञी.","translated_text":"April 21 - Gensho, Japanese empress.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"Searching","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७४८ वर्ग:इ.स.च्या ७४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ८ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 748: Years of the 740s C.E. Class: Years of the 8th century C.E. Class: Years of the 1st millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स.पू. ७५३","wikicode":"==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n* [[एप्रिल २१]] - [[रोम्युलस]]ने [[रोम]] शहराच्या उभारणीस सुरुवात केली.\n\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n\n[[इ.स.पू. ७५५]] - [[इ.स.पू. ७५४]] - इ.स.पू. ७५३ - [[इ.स.पू. ७५२]] - [[इ.स.पू. ७५१]]\n\n[[वर्ग:इ.स.पू. ७५३|*]]","hash":"9a67001d66e2e6e8813e15615ca59e9ef5f451e03a3d0faa0297d9f7a35836ad","last_revision":"2022-03-27T16:13:01Z","first_revision":"2006-04-21T18:29:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.686668","cross_lingual_links":{"ab":"Ҳ. ҟ. 753","af":"753 v.C.","ar":"753 ق م","arz":"753 ق م","ast":"753 e.C.","az":"E.ə. 753","br":"-753","bs":"753 p. n. e.","cs":"753 př. n. l.","cv":"Пирĕн эрăччен 753 çул","da":"753 f.Kr.","en":"753 BC","eo":"-753","es":"753 a. C.","et":"753 eKr","fa":"۷۵۳ (پیش از میلاد)","fo":"753 f.Kr.","fr":"753 av. J.-C.","frr":"753 f.Kr.","fur":"753 p.d.C.","fy":"753 f.Kr.","gl":"-753","hr":"753. pr. Kr.","hu":"I. e. 753","hy":"Մ.թ.ա. 753","ie":"753 AC","it":"753 a.C.","ja":"紀元前753年","ka":"ძვ. წ. 753","kk":"Б. з. д. 753 жыл","la":"753 a.C.n.","lb":"753 v. Chr.","lij":"753 a.C.","lt":"753 m. pr. m. e.","mk":"753 п.н.е.","nap":"753 AC","nds":"753 v. Chr.","new":"इ॰ पू॰ ७५३","nl":"753 v.Chr.","nb":"753 f.Kr.","oc":"-753","pl":"753 p.n.e.","pt":"753 a.C.","ro":"753 î.Hr.","ru":"753 год до н. э.","rue":"753 до н. е.","scn":"753 a.C.","sh":"753. pne.","si":"ක්‍රිපූ 753","sk":"753 pred Kr.","sl":"753 pr. n. št.","sr":"753. п. н. е.","su":"753 SM","sw":"753 KK","tg":"Соли 753 п.м.","tl":"753 BC","tr":"MÖ 753","tt":"753 ел (б. э. к.)","uk":"753 до н. е.","uz":"Mil. av. 753","vec":"753 v.C.","vi":"753 TCN","war":"753 UC","xmf":"ჯვ. წ. 753","zh":"前753年","zh-yue":"前753年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"एप्रिल २१ - रोम्युलसने रोम शहराच्या उभारणीस सुरुवात केली.\n\nइ.स.पू. ७५५ - इ.स.पू. ७५४ - इ.स.पू. ७५३ - इ.स.पू. ७५२ - इ.स.पू. ७५१\n\n*\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २१ - रोम्युलसने रोम शहराच्या उभारणीस सुरुवात केली.","translated_text":"April 21 - Romulus begins the rebuilding of Rome.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.पू.","translated_text":"B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७५५ - इ.स.पू.","translated_text":"755 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७५४ - इ.स.पू.","translated_text":"754 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७५३ - इ.स.पू.","translated_text":"753 - B.C.E. He was born in Jerusalem.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७५२ - इ.स.पू.","translated_text":"752 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७५१","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"*","translated_text":"♪ You know what?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रोहिणी (नक्षत्र)","wikicode":"'''रोहिणी नक्षत्र''' हे आकाशात दिसणाऱ्या २७ नक्षत्रांपैकी (तारकापुंजांपैकी) एक आहे.\n{{नक्षत्र}}\n\n{{विस्तार}}\n\n==हे सुद्धा पहा==\n* [[चांदण्यांची नावे]]\n* [[नक्षत्र]]\n\n\n[[Category:नक्षत्र]]\nभारतीय २७ नक्षत्रांपैकी चवथे नक्षत्र. यातील पाच तारे मिळून इंग्रजी V (व्ही) सारखा वा समद्विभुज त्रिकोणासारखा आकार दिसतो. या त्रिकोणाचा शिरोबिंदू पश्चिमेस असून दक्षिणेकडील भुजेच्या टोकास रोहिणी (आल्डेबरन) हा तेजस्वी तारा आहे. मृगाचे तोंड व कृत्तिका यांना जोडणारी रेषा या नक्षत्रातून जाते. याचा समावेश वृषभ व मिथुन राशींत केला असून आल्डेबरन हा योग तारा या वृषभाचा तांबूस डोळा आहे, असे मानलेले आहे. या ताऱ्याचे शास्त्रीय नाव अल्फा टौरी असून तो होरा ४ ता. ३२ मि. ५६ से. आणि क्रांती उ. १६० २४' २३” [⟶ ज्योतिषशास्त्रीय सहनिर्देशक पद्धति] येथे दिसतो. याची ⇨ प्रत ०.८७ वर्णपटीय प्रकार K5,  दीप्ति-प्रकार III असून हा ताबंडा महातारा आहे [⟶ तारा]. ६८ प्रकाशवर्षे अंतरावर असलेल्या या ताऱ्याची दीप्ती सूर्याच्या दीप्तीच्या ४०० पट व त्याचे पृष्ठीय तापमान ३,६००० के. (सूर्यापेक्षा कमी) आढळले आहे. हा युग्मतारा असून याचा सहचर १३ प्रतीचा व याच्यापासून ३१” दूर आहे. याच्या दृश्य बिबांचा व्यास ०'.२३ असून तो सूर्याच्या व्यासाच्या ५६ पट असल्याचे आढळले आहे. आल्डेबरन या अरबी शब्दाचा अर्थ अनुचर (मागून जाणारा) असा असून हा कृत्तिकेमागून उगवत असल्याने याला कृत्तिकेचा अनुचर मानतात. आकाशातील १५ तेजस्वी ताऱ्यांपैकी हा एक असून दृष्टिरेषेशी काटकोन करणाऱ्या दिशेत याची वार्षिक गती ०”.२० येते. चंद्र मधून मधून याचे पिधान करतो. मघा, ज्येष्ठ, चित्रा या ताऱ्यांप्रमाणे तेजस्वी असल्याने चंद्र अगदी जवळ येईपर्यंत हा दिसत असतो. पिधानाच्या क्षणी चंद्राची पूर्वेकडील कडा याला अगदी टेकल्यासारखी दिसते व पुढच्याच क्षणी तो चंद्रबिंबाआड जाऊन दिसेनासा होतो. यामुळे पिधानाचा हा देखावा सुंदर असतो. असे पिधान तासभर चालते. ५ सप्टेंबर १४९७ रोजी कोपर्निकस यांनी असे विधान पाहिल्याचा उल्लेख आढळतो. रोहिणीचे पिधान वरचेवर होते. त्यामुळे सत्तावीसपैकी या पत्नीवर चंद्राचे विशेष प्रेम असून त्याबद्दल दक्षप्रजापतीने चंद्राला क्षयाचा शाप व नंतर त्यावरील उःशापही दिला, अशी पुराणकथा आहे.\n\nयातील उरलेले शकटावे चार तारे हायडीझ या खुल्या तारकागुच्छात येतात. या तारकागुच्छात शेकडो तारे असून त्याचा व्यास १६ प्रकाशवर्षे आहे. यातील तारे सु. १३० प्रकाशवर्षे दूर असून ते सेकंदाला ४५ किमी. एवढ्या वेगाने मृगाकडे जात आहेत. रोहिणी नक्षत्र ऑक्टोबरात दिसू लागते व मार्चमध्ये मावळते. म्हणून याचा पावसाळ्याशी संबंध जोडला जातो आणि यावरून पावसाळी अर्थाचे हायडीझ हे नाव आले असावे. हे नक्षत्र फेब्रुवारीच्या सुरुवातीस रात्री नऊच्या सुमारास मध्यमंडळावर येते.ब्रह्मा किंवा प्रजापती हा या नक्षत्राचा स्वामी तर शकट किंवा देवालय ही याची आकृती मानली आहे. चंद्र हा रोहिणीचा पती आणि बुध हा रोहिणीचा मुलगा मानला आहे. फलज्योतिषशास्त्राच्या दृष्टीने हे नक्षत्र ध्रुव, स्थिर, ऊर्ध्वमुख व अंधलोचन मानले असून ते शुक्राचे स्वगृह व चंद्राचे उच्च स्थानही मानतात.","hash":"e8dc6134d07ae968bafa808a753ecfbba38c4913d55a78b7a99211abbe774f9f","last_revision":"2022-03-27T17:32:36Z","first_revision":"2006-04-21T19:06:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.756391","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"रोहिणी नक्षत्र हे आकाशात दिसणाऱ्या २७ नक्षत्रांपैकी (तारकापुंजांपैकी) एक आहे.\n\nचांदण्यांची नावे नक्षत्र\n\nCategory:नक्षत्र भारतीय २७ नक्षत्रांपैकी चवथे नक्षत्र. यातील पाच तारे मिळून इंग्रजी V (व्ही) सारखा वा समद्विभुज त्रिकोणासारखा आकार दिसतो. या त्रिकोणाचा शिरोबिंदू पश्चिमेस असून दक्षिणेकडील भुजेच्या टोकास रोहिणी (आल्डेबरन) हा तेजस्वी तारा आहे. मृगाचे तोंड व कृत्तिका यांना जोडणारी रेषा या नक्षत्रातून जाते. याचा समावेश वृषभ व मिथुन राशींत केला असून आल्डेबरन हा योग तारा या वृषभाचा तांबूस डोळा आहे, असे मानलेले आहे. या ताऱ्याचे शास्त्रीय नाव अल्फा टौरी असून तो होरा ४ ता. ३२ मि. ५६ से. आणि क्रांती उ. १६० २४' २३\" [⟶ ज्योतिषशास्त्रीय सहनिर्देशक पद्धति] येथे दिसतो. याची ⇨ प्रत ०.८७ वर्णपटीय प्रकार K5, दीप्ति-प्रकार III असून हा ताबंडा महातारा आहे [⟶ तारा]. ६८ प्रकाशवर्षे अंतरावर असलेल्या या ताऱ्याची दीप्ती सू���्याच्या दीप्तीच्या ४०० पट व त्याचे पृष्ठीय तापमान ३,६००० के. (सूर्यापेक्षा कमी) आढळले आहे. हा युग्मतारा असून याचा सहचर १३ प्रतीचा व याच्यापासून ३१\" दूर आहे. याच्या दृश्य बिबांचा व्यास ०'.२३ असून तो सूर्याच्या व्यासाच्या ५६ पट असल्याचे आढळले आहे. आल्डेबरन या अरबी शब्दाचा अर्थ अनुचर (मागून जाणारा) असा असून हा कृत्तिकेमागून उगवत असल्याने याला कृत्तिकेचा अनुचर मानतात. आकाशातील १५ तेजस्वी ताऱ्यांपैकी हा एक असून दृष्टिरेषेशी काटकोन करणाऱ्या दिशेत याची वार्षिक गती ०\".२० येते. चंद्र मधून मधून याचे पिधान करतो. मघा, ज्येष्ठ, चित्रा या ताऱ्यांप्रमाणे तेजस्वी असल्याने चंद्र अगदी जवळ येईपर्यंत हा दिसत असतो. पिधानाच्या क्षणी चंद्राची पूर्वेकडील कडा याला अगदी टेकल्यासारखी दिसते व पुढच्याच क्षणी तो चंद्रबिंबाआड जाऊन दिसेनासा होतो. यामुळे पिधानाचा हा देखावा सुंदर असतो. असे पिधान तासभर चालते. ५ सप्टेंबर १४९७ रोजी कोपर्निकस यांनी असे विधान पाहिल्याचा उल्लेख आढळतो. रोहिणीचे पिधान वरचेवर होते. त्यामुळे सत्तावीसपैकी या पत्नीवर चंद्राचे विशेष प्रेम असून त्याबद्दल दक्षप्रजापतीने चंद्राला क्षयाचा शाप व नंतर त्यावरील उःशापही दिला, अशी पुराणकथा आहे.\n\nयातील उरलेले शकटावे चार तारे हायडीझ या खुल्या तारकागुच्छात येतात. या तारकागुच्छात शेकडो तारे असून त्याचा व्यास १६ प्रकाशवर्षे आहे. यातील तारे सु. १३० प्रकाशवर्षे दूर असून ते सेकंदाला ४५ किमी. एवढ्या वेगाने मृगाकडे जात आहेत. रोहिणी नक्षत्र ऑक्टोबरात दिसू लागते व मार्चमध्ये मावळते. म्हणून याचा पावसाळ्याशी संबंध जोडला जातो आणि यावरून पावसाळी अर्थाचे हायडीझ हे नाव आले असावे. हे नक्षत्र फेब्रुवारीच्या सुरुवातीस रात्री नऊच्या सुमारास मध्यमंडळावर येते.ब्रह्मा किंवा प्रजापती हा या नक्षत्राचा स्वामी तर शकट किंवा देवालय ही याची आकृती मानली आहे. चंद्र हा रोहिणीचा पती आणि बुध हा रोहिणीचा मुलगा मानला आहे. फलज्योतिषशास्त्राच्या दृष्टीने हे नक्षत्र ध्रुव, स्थिर, ऊर्ध्वमुख व अंधलोचन मानले असून ते शुक्राचे स्वगृह व चंद्राचे उच्च स्थानही मानतात.\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रोहिणी नक्षत्र हे आकाशात दिसणाऱ्या २७ नक्षत्रांपैकी (तारकापुंजांपैकी) एक आहे.","translated_text":"The constellation Rohini is one of the 27 constellations that appear in the sky.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चांदण्यांची नावे नक्षत्र","translated_text":"The names of the moons are constellations.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:नक्षत्र भारतीय २७ नक्षत्रांपैकी चवथे नक्षत्र.","translated_text":"The constellation is the fourth of the 27 constellations of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यातील पाच तारे मिळून इंग्रजी V (व्ही) सारखा वा समद्विभुज त्रिकोणासारखा आकार दिसतो.","translated_text":"Five of these stars together give the shape of an English V (V) or a right triangle.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या त्रिकोणाचा शिरोबिंदू पश्चिमेस असून दक्षिणेकडील भुजेच्या टोकास रोहिणी (आल्डेबरन) हा तेजस्वी तारा आहे.","translated_text":"The tip of the triangle is to the west, with the bright star Aldebaran at the southern end.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मृगाचे तोंड व कृत्तिका यांना जोडणारी रेषा या नक्षत्रातून जाते.","translated_text":"The line connecting the kidney's mouth to the spinal cord passes through the constellation.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचा समावेश वृषभ व मिथुन राशींत केला असून आल्डेबरन हा योग तारा या वृषभाचा तांबूस डोळा आहे, असे मानलेले आहे.","translated_text":"It is included in the zodiac signs of Taurus and Gemini, and Aldebaran is believed to be the copper eye of the zodiac.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या ताऱ्याचे शास्त्रीय नाव अल्फा टौरी असून तो होरा ४ ता.","translated_text":"The star's scientific name is Alpha Tauri, and it's Hora of the Four Hours.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३२ मि. ५६ से.","translated_text":"32 minutes and 56 seconds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि क्रांती उ.","translated_text":"And the revolution.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६० २४' २३\" [⟶ ज्योतिषशास्त्रीय सहनिर्देशक पद्धति] येथे दिसतो.","translated_text":"160 24' 23\" [ ⁇  astrological coordinate system] is shown here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याची ⇨ प्रत ०.८७ वर्णपटीय प्रकार K5, दीप्ति-प्रकार III असून हा ताबंडा महातारा आहे [⟶ तारा].","translated_text":"Its  ⁇  copy is 0.87 spherical type K5, light-type III, and this is the Tabanda Mahastra [ ⁇  star].","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"६८ प्रकाशवर्षे अंतरावर असलेल्या या ताऱ्याची दीप्ती सूर्याच्या दीप्तीच्या ४०० पट व त्याचे पृष्ठीय तापमान ३,६००० के.","translated_text":"The star, 68 light-years away, has a luminosity 400 times that of the Sun and a surface temperature of 3,600 kPa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(सूर्यापेक्षा कमी) आढळले आहे.","translated_text":"(Less than the sun) found.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा युग्मतारा असून याचा सहचर १३ प्रतीचा व याच्यापासून ३१\" दूर आहे.","translated_text":"This is a pair with a companion size of 13 copies and a distance of 31 inches.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याच्या दृश्य बिबांचा व्यास ०'.२३ असून तो सूर्याच्या व्यासाच्या ५६ पट असल्याचे आढळले आहे.","translated_text":"It has a diameter of 0.23, which is 56 times the diameter of the Sun.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आल्डेबरन या अरबी शब्दाचा अर्थ अनुचर (मागून जाणारा) असा असून हा कृत्तिकेमागून उगवत असल्याने याला कृत्तिकेचा अनुचर मानतात.","translated_text":"The Arabic word aldebaran means \"follower\" and since it arises from the verb, it is considered a follower of the verb.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आकाशातील १५ तेजस्वी ताऱ्यांपैकी हा एक असून दृष्टिरेषेशी काटकोन करणाऱ्या दिशेत याची वार्षिक गती ०\".२० येते.","translated_text":"It is one of the fifteen brightest stars in the sky with an annual velocity of 0.20.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंद्र मधून मधून याचे पिधान करतो.","translated_text":"It's sourced from the moon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मघा, ज्येष्ठ, चित्रा या ताऱ्यांप्रमाणे तेजस्वी असल्याने चंद्र अगदी जवळ येईपर्यंत हा दिसत असतो.","translated_text":"It's as bright as the stars in the sky, the stars in the sky, the stars in the sky, the stars in the sky, the stars in the sky, and the stars in the sky.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पिधानाच्या क्षणी चंद्राची पूर्वेकडील कडा याला अगदी टेकल्यासारखी दिसते व पुढच्याच क्षणी तो चंद्रबिंबाआड जाऊन दिसेनासा होतो.","translated_text":"The eastern edge of the moon looks like a steep hill at the moment of the moon's eruption, and the next moment it looks like it's going into the moon's orbit.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे पिधानाचा हा देखावा सुंदर असतो.","translated_text":"This makes the view of the pyramid beautiful.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे पिधान तासभर चालते.","translated_text":"This kind of digestion lasts for hours.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५ सप्टेंबर १४९७ रोजी कोपर्निकस यांनी असे विधान पाहिल्याचा उल्लेख आढळतो.","translated_text":"On September 5, 1497, Copernicus is mentioned as having seen such a statement.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रोहिणीचे पिधान वरचेवर होते.","translated_text":"Rohini's beating was on top.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे सत्तावीसपैकी या पत्नीवर चंद्राचे विशेष प्रेम असून त्याबद्दल दक्षप्रजापतीने चंद्राला क्षयाचा शाप व नंतर त्यावरील उःशापही दिला, अशी पुराणकथा आहे.","translated_text":"The legend has it that this wife of the seventy had a special love for the moon, and that due to this, Dakh Pratap cursed the moon with a curse of corruption and then a curse on her.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"यातील उरलेले शकटावे चार तारे हायडीझ या खुल्या तारकागुच्छात येतात.","translated_text":"The remaining shadows come from four stars in the open constellation Hades.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या तारकागुच्छात शेकडो तारे असून त्याचा व्यास १६ प्रकाशवर्षे आहे.","translated_text":"The galaxy contains hundreds of stars with a diameter of 16 light-years.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यातील तारे सु.","translated_text":"These are the stars.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३० प्रकाशवर्षे दूर असून ते सेकंदाला ४५ किमी.","translated_text":"It's 130 light-years away, and it's 45 kilometers per second.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एवढ्या वेगाने मृगाकडे जात आहेत.","translated_text":"They're moving so fast to the kidneys.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रोहिणी नक्षत्र ऑक्टोबरात दिसू लागते व मार्चमध्ये मावळते.","translated_text":"The constellation Rohini appears in October and disappears in March.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणून याचा पावसाळ्याशी संबंध जोडला जातो आणि यावरून पावसाळी अर्थाचे हायडीझ हे नाव आले असावे.","translated_text":"So it's connected to the rainy season, and that's where the name of the rainy season comes from.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे नक्षत्र फेब्रुवारीच्या सुरुवातीस रात्री नऊच्या सुमारास मध्यमंडळावर येते.ब्रह्मा किंवा प्रजापती हा या नक्षत्राचा स्वामी तर शकट किंवा देवालय ही याची आकृती मानली आहे.","translated_text":"This constellation falls in the middle at around 9 pm in early February. Brahma or Prajapati is the lord of this constellation and Shakt or Temple is its figure.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंद्र हा रोहिणीचा पती आणि बुध हा रोहिणीचा मुलगा मानला आहे.","translated_text":"The Moon is considered the husband of Roshni and Mercury is considered the son of Roshni.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फलज्योतिषशास्त्राच्या दृष्टीने हे नक्षत्र ध्रुव, स्थिर, ऊर्ध्वमुख व अंधलोचन मानले असून ते शुक्राचे स्वगृह व चंद्राचे उच्च स्थानही मानतात.","translated_text":"In astronomy, these constellations are considered to be polar, stable, upwardly oriented, and obscurely oriented, and are also considered to be the home of Venus and the highest position of the moon.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मेघालयमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताचे]] '''[[मेघालय]]''' राज्य एकूण १२ प्रशासकीय जिल्ह्यांमध्ये विभागले गेले आहे.\n\n{| class=\"wikitable sortable\" width=70% style=\"border:1px solid black\"\n! width=\"25%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! संकेतस्थळ\n|- \n|  [[पूर्व गारो हिल्स जिल्हा|पूर्व गारो हिल्स]]|| [[विल्यमनगर]]|| १,४५,७९८|| १,५१७ || http://eastgarohills.gov.in/\n|-\n| [[पूर्व जैंतिया हिल्स जिल्हा|पूर्व जैंतिया हिल्स]]|| [[ख्लेरियात]]|| १,२२,९३९ || २,०४० || https://eastjaintiahills.gov.in/\n|-\n| [[पूर्व खासी हिल्स जिल्हा|पूर्व खासी हिल्स]]|| [[शिलॉॅंग]]|| ८,२४,०५९|| २,७४८ || https://eastkhasihills.gov.in/\n|- \n| [[उत्तर गारो हिल्स जिल्हा|उत्तर गारो हिल्स]]|| [[रसुबेलपारा]]|| १,५२,५२४|| १,०८६ || https://northgarohills.gov.in/\n|- \n| [[रि-भोई जिल्हा|रि-भोई]]|| [[नॉॅंगपोह]]|| २,५८,८४०|| २,३७८ || https://ribhoi.gov.in/\n|- \n| [[दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा|दक्षिण गारो हिल्स]]|| [[बाघमरा]]|| १,४२,५७४|| १,८८७ || http://southgarohills.gov.in/\n|- \n| [[नैऋत्य गारो हिल्स जिल्हा|नैऋत्य गारो हिल्स]]|| [[अंपती]]|| १,७०,७९४ || ८२२ || http://southwestgarohills.gov.in/  \n|-\n| [[नैऋत्य खासी हिल्स जिल्हा|नै��त्य खासी हिल्स]]|| [[मॉकिर्वत]] || १,१०,१५२ || १,३४१ || https://southwestkhasihills.gov.in/\n|- \n| [[पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा|पश्चिम गारो हिल्स]]|| [[तुरा]]|| ४,७०,७९६|| ३,६७७ || http://westgarohills.gov.in/\n|- \n| [[पश्चिम जैंतिया हिल्स जिल्हा|पश्चिम जैंतिया हिल्स]]|| [[जोवाई]]|| २,७०,३५२|| १,६९३ || https://westjaintiahills.gov.in/\n|- \n| [[पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पश्चिम खासी हिल्स]]|| [[नॉॅंगस्टॉइन]]|| २,८७,७८१|| ३,९११ || https://westkhasihills.gov.in/\n|-\n| [[पूर्वीय पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पूर्वीय पश्चिम खासी हिल्स]]|| [[मैरांग]]|| ||  || \n|}\n\n==बाह्य दुवे==\n*[https://meghalaya.gov.in:8443/megportal/district_details मेघालयचे सरकारी संकेतस्थळ]\n\n{{मेघालय}}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"d67f8bd5f6379c23fc61e1ff824833532aeec32701b8b24c1ef26a884690edf3","last_revision":"2023-01-28T15:51:53Z","first_revision":"2006-04-21T20:09:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.815452","cross_lingual_links":{"as":"মেঘালয়ৰ জিলাসমূহ","awa":"मेघालय कय जिले","bn":"মেঘালয়ের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Meghalaya","fr":"Liste des districts du Meghalaya","hi":"मेघालय के जिले","ml":"മേഘാലയയിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","mni":"ꯃꯦꯘꯥꯂꯌꯥꯒꯤ ꯄꯅꯥꯁꯤꯡꯒꯤ ꯄꯔꯤꯡ","ms":"Senarai daerah di Meghalaya","nb":"Distrikter i Meghalaya","ru":"Список округов Мегхалаи","sat":"ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛᱠᱚ","simple":"List of districts of Meghalaya","te":"మేఘాలయ జిల్లాల జాబితా","ur":"میگھالیہ کے اضلاع کی فہرست","xmf":"მეგჰალაიაშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"梅加拉亚邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताचे मेघालय राज्य एकूण १२ प्रशासकीय जिल्ह्यांमध्ये विभागले गेले आहे.\n\nमेघालयचे सरकारी संकेतस्थळ\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताचे मेघालय राज्य एकूण १२ प्रशासकीय जिल्ह्यांमध्ये विभागले गेले आहे.","translated_text":"The Indian state of Meghalaya is divided into 12 administrative districts.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable\" width=70% style=\"border:1px solid black\"\n! width=\"25%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! संकेतस्थळ\n|- \n|  [[पूर्व गारो हिल्स जिल्हा|पूर्व गारो हिल्स]]|| [[विल्यमनगर]]|| १,४५,७९८|| १,५१७ || http://eastgarohills.gov.in/\n|-\n| [[पूर्व जैंतिया हिल्स जिल्हा|पूर्व जैंतिया हिल्स]]|| [[ख्लेरियात]]|| १,२२,९३९ || २,०४० || https://eastjaintiahills.gov.in/\n|-\n| [[पूर्व खासी हिल्स जिल्हा|पूर्व खासी हिल्स]]|| [[शिलॉॅंग]]|| ८,२४,०५९|| २,७४८ || https://eastkhasihills.gov.in/\n|- \n| [[उत्तर गारो हिल्स जिल्हा|उत्तर गारो हिल्स]]|| [[रसुबेलपारा]]|| १,५२,५२४|| १,०८६ || https://northgarohills.gov.in/\n|- \n| [[रि-भोई जिल्हा|रि-भोई]]|| [[नॉॅंगपोह]]|| २,५८,८४०|| २,३७८ || https://ribhoi.gov.in/\n|- \n| [[दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा|दक्षिण गारो हिल्स]]|| [[बाघमरा]]|| १,४२,५७४|| १,८८७ || http://southgarohills.gov.in/\n|- \n| [[नैऋत्य गारो हिल्स जिल्हा|नैऋत्य गारो हिल्स]]|| [[अंपती]]|| १,७०,७९४ || ८२२ || http://southwestgarohills.gov.in/  \n|-\n| [[नैऋत्य खासी हिल्स जिल्हा|नैऋत्य खासी हिल्स]]|| [[मॉकिर्वत]] || १,१०,१५२ || १,३४१ || https://southwestkhasihills.gov.in/\n|- \n| [[पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा|पश्चिम गारो हिल्स]]|| [[तुरा]]|| ४,७०,७९६|| ३,६७७ || http://westgarohills.gov.in/\n|- \n| [[पश्चिम जैंतिया हिल्स जिल्हा|पश्चिम जैंतिया हिल्स]]|| [[जोवाई]]|| २,७०,३५२|| १,६९३ || https://westjaintiahills.gov.in/\n|- \n| [[पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पश्चिम खासी हिल्स]]|| [[नॉॅंगस्टॉइन]]|| २,८७,७८१|| ३,९११ || https://westkhasihills.gov.in/\n|-\n| [[पूर्वीय पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पूर्वीय पश्चिम खासी हिल्स]]|| [[मैरांग]]|| ||  || \n|}"},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मेघालयचे सरकारी संकेतस्थळ","translated_text":"The official website of Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya Category:Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:मेघालय|जिल्हे]]","hash":"8cde167bb6d32f2a22b327911315c744fc50c794a9ec1ac69d717694c63bbbce","last_revision":"2023-01-28T15:51:20Z","first_revision":"2006-04-21T20:19:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.873377","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات ميغالايا","as":"শ্ৰেণী:মেঘালয়ৰ জিলা","azb":"بؤلمه:مقالایا بؤلوملری","bn":"বিষয়শ্রেণী:মেঘালয়ের জেলা","ca":"Categoria:Districtes de Meghalaya","de":"Kategorie:Distrikt in Meghalaya","en":"Category:Districts of Meghalaya","es":"Categoría:Distritos de Megalaya","eu":"Kategoria:Meghalayako barrutiak","fr":"Catégorie:District au Meghalaya","gu":"શ્રેણી:મેઘાલયના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:मेघालय के जिले","it":"Categoria:Distretti del Meghalaya","ko":"분류:메갈라야주의 구","mni":"ꯃꯆꯥꯈꯥꯏꯕ:ꯃꯦꯘꯥꯂꯌꯥꯒꯤ ꯄꯅꯥꯁꯤꯡ","ne":"श्रेणी:मेघालयका जिल्लाहरू","new":"पुचः:मेघालयया जिल्ला","nl":"Categorie:District van Meghalaya","nb":"Kategori:Distrikter i Meghalaya","pnb":"گٹھ:میگہالیہ دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Мегхалаи","sa":"वर्गः:मेघालयराज्यस्य मण्डलानि","sv":"Kategori:Distrikt i Meghalaya","ta":"பகுப்பு:மேகாலயா மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:మేఘాలయ జిల్లాలు","ur":"زمرہ:میگھالیہ کے اضلاع","zh":"Category:梅加拉亚邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे","translated_text":"Categories: Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूर्व गारो हिल्स जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पूर्व गारो हिल्स\n|स्थानिक_नाव            = East Garo\n|चित्र_नकाशा            = East Garo Hills in Meghalaya (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  {{coord|25.49546|N|90.61682|E|type:adm3rd_source:itwiki|display=inline}}\n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|व���भागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[विल्यमनगर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २,६०३\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,४७,५५५\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = ९६.३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = विजय मंत्री\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[तुरा (लोकसभा मतदारसंघ)|तुरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = ७\n|खासदारांची_नावे                = [[अगाथा संगमा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://eastgarohills.gov.in\n}}\n'''पूर्व गारो हिल्स''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र [[विल्यमनगर]] येथे आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://eastgarohills.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{मेघालय}}\n\n\n{{DEFAULTSORT:गारो हिल्स जिल्हा, पूर्व}}\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा| ]]","hash":"3da22c1e6559f3c9d298b5df13c3590764151fa55a3b6c1db528644327f96173","last_revision":"2022-02-09T03:20:10Z","first_revision":"2006-04-21T20:23:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:52.942764","cross_lingual_links":{"ar":"شرق غارو هيلز","arz":"شرق جارو هيلز","as":"পূব গাৰো পাৰ্বত্য জিলা","bn":"পূর্ব গারো পাহাড় জেলা","ca":"Districte d'East Garo Hills","ceb":"East Gāro Hills","de":"East Garo Hills","en":"East Garo Hills district","es":"Distrito de East Garo Hills","eu":"East Garo Hills barrutia","fa":"بخش گارو هیلز شرقی","fr":"District des East Garo Hills","gu":"પૂર્વ ગારો હિલ્સ જિલ્લો","hi":"पूर्व गारो हिल्स जिला","it":"Distretto dei Monti Garo Orientali","mni":"ꯅꯣꯡꯄꯣꯛ ꯒꯥꯔꯣ ꯆꯤꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"पूर्वी गारो हिल्स जिल्ला","nl":"East Garo Hills","nb":"East Garo Hills (distrikt)","oc":"Districte d'East Garo Hills","pnb":"ضلع چڑدا گارو ہلز","ru":"Восточные горы Гаро","sa":"पूर्वगारोहिल्स्-मण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱜᱟᱨᱚ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"East Gāro Hills","ta":"கிழக்கு காரோ மலை மாவட்டம்","te":"తూర్పు గారో హిల్స్ జిల్లా","ur":"مشرقی گارو ہلز ضلع","vi":"East Garo Hills (huyện)","zh":"东加罗丘陵县","zh-min-nan":"East Garo Hills"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"पूर्व गारो हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे. ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र विल्यमनगर येथे आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पूर्व गारो हिल्स\n|स्थानिक_नाव            = East Garo\n|चित्र_नकाशा            = East Garo Hills in Meghalaya (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  {{coord|25.49546|N|90.61682|E|type:adm3rd_source:itwiki|display=inline}}\n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[विल्यमनगर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २,६०३\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,४७,५५५\n|जनगणना_वर्ष            = २००१\n|लोकसंख्या_घनता         = ९६.३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = विजय मंत्री\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[तुरा (लोकसभा मतदारसंघ)|तुरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = ७\n|खासदारांची_नावे                = [[अगाथा संगमा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://eastgarohills.gov.in\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व गारो हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"East Garo Hills is a district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र विल्यमनगर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre of this district is at Williamnagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा","translated_text":"Class: Districts in Meghalaya Class: East Garo Hills District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:मेघालय - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n| name      = मेघालय\n| title     = [[File:Seal of Meghalaya.svg|x16px|border]] [[मेघालय]]\n| state     = {{{state|autocollapse}}}\n| listclass = hlist\n| noportal=yes\n\n<!-- PLEASE ADD LINKS ONLY TO ARTICLES WHICH ARE PRESENT -->\n\n| above = [[भारताच्या राज्ये आणि प्रदेशांच्या राजधानीची शहरे|राजधानी]]: '''[[शिलाँग]]'''\n| group1 = [[मेघालयमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n| list1  = \n*[[नैऋत्य खासी हिल्स जिल्हा|नैऋत्य खासी हिल्स]]\n*[[पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पश्चिम खासी हिल्स]]\n*[[पूर्व खासी हिल्स जिल्हा|पूर्व खासी हिल्स]]\n*[[पूर्वीय पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पूर्वीय पश्चिम खासी हिल्स]]\n*[[उत्तर गारो हिल्स जिल्हा|उत्तर गारो हिल्स]]\n*[[दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा|दक्षिण गारो हिल्स]]\n*[[नैऋत्य गारो हिल्स जिल्हा|नैऋत्य गारो हिल्स]]\n*[[पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा|पश्चिम गारो हिल्स]]\n*[[पूर्व गारो हिल्स जिल्हा|पूर्व गारो हिल्स]]\n*[[पश्चिम जैंतिया हिल्स जिल्हा|पश्चिम जैंतिया हिल्स]]\n*[[पूर्व जैंतिया हिल्स जिल्हा|पूर्व जैंतिया हिल्स]]\n*[[रि-भोई जिल्हा|रि-भोई]]\n\n|group2 = प्रमुख शहरे\n| list2  = \n*[[शिलाँग]]\n*[[तुरा]]\n*[[जोवाई]]\n*[[चेरापुंजी]]\n\n|group3 = संस्कृती\n| list3  = \n*[[खासी लोक]]\n*[[खासी भाषा]]\n*[[गारो लोक]]\n*[[गारो भाषा]]\n\n|group4 = [[:वर्ग:मेघालयमधील राजकारण|राजकारण]]\n| list4  = \n*[[मेघालयचे मुख्यमंत्री]]\n*[[मेघालय विधानसभा]]\n\n|group5 = वाहतूक\n| list5  = \n*[[शिलाँग विमानतळ]]\n*[[राष्ट्रीय महामा���्ग ६]]\n\n}}\n<noinclude>\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]\n</noinclude>","hash":"e1979eb7494968825773ca5dfd170d9357005e79e54e2e955b42fa12f3cf6868","last_revision":"2023-01-28T15:54:07Z","first_revision":"2006-04-21T20:24:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.023741","cross_lingual_links":{"bn":"টেমপ্লেট:মেঘালয়","en":"Template:Meghalaya","hi":"साँचा:मेघालय","it":"Template:Meghalaya","sa":"फलकम्:मेघालयराज्यम्","sat":"ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱢᱮᱜᱷᱟᱞᱚᱭ","ta":"வார்ப்புரு:மேகாலயா","te":"మూస:మేఘాలయ జిల్లాలు","ur":"سانچہ:میگھالیہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"{{PAGENAME}} वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"{{PAGENAME}} वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in the state of Meghalaya","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूर्व खासी हिल्स जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पूर्व खासी हिल्स\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = East Khasi Hills in Meghalaya (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  {{coord|25.49546|N|90.61682|E|type:adm3rd_source:itwiki|display=inline}}\n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[शिलॉंग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २,७५२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ८,२४,०५९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १००८\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[शिलॉंग (लोकसभा मतदारसंघ)|शिलॉंग]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = ७\n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://eastkhasihills.gov.in/\n}}\n'''पूर्व खासी हिल्स''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र [[शिलॉंग]] येथे असून एकूण ८.२४ लाख लोकसंख्या असलेला हा मेघालयमधील सर्वाधिक लोकसंख्येचा जिल्हा आहे. येथे [[खासी लोक|खासी जमातीचे]] लोक मोठ्या प्रमाणावर आढळतात.\n\n[[चेरापुंजी]] हे जगातील सर्वाधिक [[पर्जन्य]]वर्षा होणारे शहर ह्याच राज्यात स्थित आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://eastkhasihills.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{मेघालय}}\n\n{{DEFAULTSORT:खासी हिल्स जिल्हा, पूर्व}}\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा| ]]","hash":"78960e4c6f6cc973597c10eaba4d2d30e46a1183e30a9ea2989936b735502bec","last_revision":"2022-02-08T07:45:01Z","first_revision":"2006-04-21T20:25:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.081523","cross_lingual_links":{"ar":"شرق كازي هيلز","arz":"شرق كازى هيلز","as":"পূব খাছী পাৰ্বত্য জিলা","bn":"পূর্ব খাসি পাহাড় জেলা","ca":"Districte d'East Khasi Hills","ceb":"East Khāsi Hills","de":"East Khasi Hills","en":"East Khasi Hills district","es":"Distrito de East Khasi Hills","eu":"East Khasi Hills barrutia","fa":"بخش کاسی هیلز شرقی","fr":"District des East Khasi Hills","gu":"પૂર્વ ખાસી હિલ્સ જિલ્લો","hi":"पूर्व खासी हिल्स जिला","id":"Distrik East Khasi Hills","it":"Distretto dei Monti Khasi Orientali","mni":"ꯅꯣꯡꯄꯣꯛ ꯈꯥꯁꯤ ꯆꯤꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"पूर्वी खासी हिल्स जिल्ला","nl":"East Khasi Hills","nb":"East Khasi Hills (distrikt)","pnb":"ضلع چڑدے کھاسی پعاڑ","ru":"Восточные горы Кхаси","sa":"पूर्व खासिहिल्स्","sat":"ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱠᱷᱟᱥᱤ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"East Khasi Hills","ta":"கிழக்கு காசி மலை மாவட்டம்","te":"తూర్పు ఖాసీ హిల్స్ జిల్లా","ur":"مشرقی کھاسی ہلزضلع","vi":"East Khasi Hills (huyện)","zh":"东卡西丘陵县","zh-min-nan":"East Khasi Hills"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"पूर्व खासी हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे. पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र शिलॉंग येथे असून एकूण ८.२४ लाख लोकसंख्या असलेला हा मेघालयमधील सर्वाधिक लोकसंख्येचा जिल्हा आहे. येथे खासी जमातीचे लोक मोठ्या प्रमाणावर आढळतात.\n\nचेरापुंजी हे जगातील सर्वाधिक पर्जन्यवर्षा होणारे शहर ह्याच राज्यात स्थित आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पूर्व खासी हिल्स\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = East Khasi Hills in Meghalaya (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  {{coord|25.49546|N|90.61682|E|type:adm3rd_source:itwiki|display=inline}}\n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[शिलॉंग]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २,७५२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ८,२४,०५९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३००\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १००८\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[शिलॉंग (लोकसभा मतदारसंघ)|शिलॉंग]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = ७\n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://eastkhasihills.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व खासी हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"East Khasi Hills is a district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र शिलॉंग येथे असून एकूण ८.२४ लाख लोकसंख्या असलेला हा मेघालयमधील सर्वाधिक लोकसंख्येचा जिल्हा आहे.","translated_text":"The administrative centre of East Khasi Hills district is Shillong, the most populous district in Meghalaya with a total population of 8.24 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे खासी जमातीचे लोक मोठ्या प्रमाणावर आढळतात.","translated_text":"The Khasi people are abundant here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चेरापुंजी हे जगातील सर्वाधिक पर्जन्यवर्षा होणारे शहर ह्याच राज्यात स्थित आहे.","translated_text":"Cherrapunji is the city with the highest rainfall in the world.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा","translated_text":"Class: Districts of Meghalaya Class: East Khasi Hills District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जैंतिया हिल्स जिल्हा","wikicode":"'''जैंतिया  हिल्स''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील एक भूतपूर्व जिल्हा आहे. प्रामुख्याने [[जैंतिया लोक]]ांचे स्थान असलेला हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या पूर्व भागात स्थित होता. ह्याचे प्रशासकीय केंद्र [[जोवाई]] येथे होते.\n\n२०१२ साली जैंतिया हिल्स जिल्ह्याचे दोन नव्या जिल्ह्यांमध्ये विभाजन करण्यात आले:\n\n* [[पूर्व जैंतिया हिल्स जिल्हा]]: ह्या जिल्ह्याचे मुख्यालय [[ख्लिरियात]] येथे आहे.\n* [[पश्चिम जैंतिया हिल्स जिल्हा]]: ह्या जिल्ह्याचे मुख्यालय जोवई येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n[[वर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"aaa91935e212093600eb185855317b192483baed32c2090f55644cce37ed8c43","last_revision":"2023-01-28T15:52:38Z","first_revision":"2006-04-21T20:26:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.140763","cross_lingual_links":{"ar":"جانتي هيلز","bn":"জৈন্তিয়া পাহাড় জেলা","ca":"Districte de Jaintia Hills","ceb":"Jaintia Hills (distrito)","en":"Jaintia Hills district","es":"Distrito de Jaintia Hills","eu":"Jaintia Hills barrutia","ne":"जयन्तिया हिल्स जिल्ला","nl":"Jaintia Hills","nb":"Jaintia Hills (distrikt)","pnb":"ضلع جینتیا پعاڑ","ru":"Горы Джайнтия (округ)","ur":"جینتیا ہلز ضلع","vi":"Jaintia Hills (huyện)","zh":"詹塔山縣","zh-min-nan":"Jaintia Hills"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"जैंतिया हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यातील एक भूतपूर्व जिल्हा आहे. प्रामुख्याने जैंतिया लोकांचे स्थान असलेला हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या पूर्व भागात स्थित होता. ह्याचे प्रशासकीय केंद्र जोवाई येथे होते.\n\n२०१२ साली जैंतिया हिल्स जिल्ह्याचे दोन नव्या जिल्ह्यांमध्ये विभाजन करण्यात आले:\n\nपूर्व जैंतिया हिल्स जिल्हा: ह्या जिल्ह्याचे मुख्यालय ख्लिरियात येथे आहे. पश्चिम जैंतिया हिल्स जिल्हा: ह्या जिल्ह्याचे मुख्यालय जोवई येथे आहे.\n\nवर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जैंतिया हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यातील एक भूतपूर्व जिल्हा आहे.","translated_text":"Jantia Hills is a former district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रामुख्याने जैंतिया लोकांचे स्थान असलेला हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या पूर्व भागात स्थित होता.","translated_text":"The district was located in the eastern part of the state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याचे प्रशासकीय केंद्र जोवाई येथे होते.","translated_text":"Its administrative headquarters were located in Jowai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०१२ साली जैंतिया हिल्स जिल्ह्याचे दोन नव्या जिल्ह्यांमध्ये विभाजन करण्यात आले:","translated_text":"In 2012, Jantia Hills District was split into two new districts:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व जैंतिया हिल्स जिल्हा: ह्या जिल्ह्याचे मुख्यालय ख्लिरियात येथे आहे.","translated_text":"East Xanthia Hills District: This district is headquartered in Klyria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पश्चिम जैंतिया हिल्स जिल्हा: ह्या जिल्ह्याचे मुख्यालय जोवई येथे आहे.","translated_text":"West Jantia Hills District: This district is headquartered in Jwai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Jaintia Hills District Class: Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रि-भोई जिल्हा","wikicode":"'''रि-भोई''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नॉॅंगपोह]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{मेघालय - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रि-भोई जिल्हा]]\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"df29ec5d283ed692667a68945596aab026224405cf55954da049bd491b8af40e","last_revision":"2022-02-10T03:39:19Z","first_revision":"2006-04-21T20:27:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.211160","cross_lingual_links":{"ar":"ري بهوي","arz":"رى بهوى","as":"ৰি-ভৈ জিলা","bn":"রী ভোঈ জেলা","ca":"Districte de Ri Bhoi","ceb":"Ri-Bhoi","de":"Ri-Bhoi","en":"Ri-Bhoi district","es":"Distrito de Ri Bhoi","eu":"Ri-Bhoi barrutia","fa":"بخش ری-بوئی","fr":"District de Ri-Bhoi","gu":"રી ભોઇ જિલ્લો","hi":"री-भोई जिला","it":"Distretto di Ri Bhoi","mni":"ꯔꯤ-ꯚꯣꯢ","ne":"री भोई जिल्ला","nl":"Ri-Bhoi","nb":"Ri Bhoi (distrikt)","oc":"Districte de Ri Bhoi","pnb":"ضلع رائ بھوئ","ru":"Ри-Бхои","sa":"रि-भोईमण्डलम्","sat":"ᱨᱤ ᱵᱷᱚᱭ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Ri-Bhoi","ta":"ரி-போய் மாவட்டம்","te":"రి-భోయ్ జిల్లా","ur":"ری-بھوی ضلع","vi":"Ri-Bhoi (huyện)","zh":"里波伊县","zh-min-nan":"Ri-Bhoi"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"रि-भोई हा भारताच्या मेघालय राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नॉॅंगपोह येथे आहे.\n\nवर्ग:रि-भोई जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रि-भोई हा भारताच्या मेघालय राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ri-Voi is a district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नॉॅंगपोह येथे आहे.","translated_text":"The administrative center is located in Nangpoh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रि-भोई जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Ri-Voi District Class: Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = दक्षिण गारो हिल्स\n|स्थानिक_नाव            = South Garo\n|चित्र_नकाशा            = South_Garo_Hills_in_Meghalaya_(India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बाघमरा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,८८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,४२,५७४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = विजय मंत्री\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[तुरा (लोकसभा मतदारसंघ)|तुरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[अगाथा संगमा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://southgarohills.gov.in/\n}}\n'''दक्षिण गारो हिल्स''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा मेघालयच्या दक्षिण भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेस [[बांगलादेश]]चा [[मयमनसिंह विभाग|मयमसिंह]] हा विभाग आहे. दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र [[बाघमरा]] येथे आहे. [[गारो भाषा|गारो]] ही येथील प्रमुख भाषा आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://southgarohills.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{मेघालय}}\n\n\n{{DEFAULTSORT:गारो हिल्स जिल्हा, दक्षिण}}\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा| ]]","hash":"7e98543e892e5b7a820fcc2c1467168ca1eab2b5c104e74c141f3dce5dfe4ed0","last_revision":"2022-02-10T03:37:28Z","first_revision":"2006-04-21T20:28:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.275127","cross_lingual_links":{"ar":"جنوب غارو هيلز","arz":"جنوب جارو هيلز","as":"দক্ষিণ গাৰো পাৰ্বত্য জিলা","bn":"দক্ষিণ গারো পাহাড় জেলা","ca":"Districte de South Garo Hills","ceb":"South Garo Hills","de":"South Garo Hills","en":"South Garo Hills district","es":"Distrito de South Garo Hills","eu":"South Garo Hills barrutia","fa":"بخش گارو هیلز جنوبی","fr":"District des South Garo Hills","gu":"દક્ષિણ ગારો હિલ્સ જિલ્લો","hi":"दक्षिण गारो हिल्स जिला","it":"Distretto dei Monti Garo Meridionali","mni":"ꯈꯥ ꯒꯥꯔꯣ ꯆꯤꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"दक्षिण गारो हिल्स जिल्ला","nl":"South Garo Hills","nb":"South Garo Hills (distrikt)","oc":"Districte de South Garo Hills","pnb":"ضلع تھلواں گارو پعاڑ","ru":"Южные горы Гаро","sa":"दक्षिण-गारो-हिल्स्-मण्डलम्","sat":"ᱮᱛᱚᱢ ᱜᱟᱨᱚ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"South Garo Hills","ta":"தெற்கு காரோ மலை மாவட்டம்","te":"దక్షిణ గారో హిల్స్ జిల్లా","ur":"جنوبی گارو ہلز ضلع","vi":"South Garo Hills (huyện)","zh":"南加罗丘陵县","zh-min-nan":"South Garo Hills"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"दक्षिण गारो हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा मेघालयच्या दक्षिण भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेस बांगलादेशचा मयमसिंह हा विभाग आहे. दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र बाघमरा येथे आहे. गारो ही येथील प्रमुख भाषा आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = दक्षिण गारो हिल्स\n|स्थानिक_नाव            = South Garo\n|चित्र_नकाशा            = South_Garo_Hills_in_Meghalaya_(India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बाघमरा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,८८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = १,४२,५७४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = \n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = विजय मंत्री\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[तुरा (लोकसभा मतदारसंघ)|तुरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[अगाथा संगमा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://southgarohills.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दक्षिण गारो हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"South Garo Hills is a district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा मेघालयच्या दक्षिण भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेस बांगलादेशचा मयमसिंह हा विभाग आहे.","translated_text":"The district is located in the southern part of Meghalaya and is bordered to the south by Maiyamsingh Division of Bangladesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र बाघमरा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre of South Garo Hills district is at Baghmara.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गारो ही येथील प्रमुख भाषा आहे.","translated_text":"Garo is the main language here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा","translated_text":"Class: Districts in Meghalaya Class: South Garo Hills District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा","wikicode":"{{Maplink|type=shape|text=पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा           = West_Garo_Hills_in_Meghalaya_(India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[तुरा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३६७७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४,७०,७९६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७५\n|शहरी_लोकसंख्या         = ७४,८५८\n|साक्षरता_दर            = ६७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९७९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव   =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[तुरा (लोकसभा मतदारसंघ)|तुरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[अगाथा संगमा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://westgarohills.gov.in/\n}}\n'''पश्चिम गारो हिल्स''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या पश्चिम भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेस [[बांगलादेश]]चा [[मयमनसिंह विभाग|मयमनसिंह]] हा विभाग तर उत्तरेला [[आसाम]] राज्याचा [[गोलपारा जिल्हा]] आहेत. २०११ साली पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ४.७ लाख इतकी होती. लोकसंख्येच्या बाबतीत पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा मेघालयमध्ये दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. [[तुरा]] नावाचे नगर पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे मुख्यालय असून ते मेघालयमधील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. \n\nप्रामुख्याने ग्रामीण स्वरूपाच्या असणाऱ्या पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्यामधील बहुसंख्य रहिवासी [[गारो लोक|गारो जमातीचे]] असून [[ख्रिश्चन धर्म|ख्रिश्चन]] हा येथील प्रमुख धर्म आहे. [[गारो भाषा|गारो]] ही येथील प्र्मुख भाषा आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://westgarohills.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{मेघालय}}\n\n{{DEFAULTSORT:गारो हिल्स जिल्हा, पश्चिम}}\n[[वर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"9d3d3b8c1994903b52b38b49d36a0bab9efa6ef5deb3fe7549a6da04a809a9d2","last_revision":"2022-02-09T03:28:28Z","first_revision":"2006-04-21T20:29:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.341728","cross_lingual_links":{"ar":"غرب غارو هيلز","arz":"غرب جارو هيلز","as":"পশ্চিম গাৰো পাৰ্বত্য জিলা","bn":"পশ্চিম গারো পাহাড় জেলা","ca":"Districte de West Garo Hills","ceb":"West Garo Hills","de":"West Garo Hills","en":"West Garo Hills district","es":"Distrito de West Garo Hills","eu":"West Garo Hills barrutia","fa":"بخش تپه‌های گارو غربی","fr":"District des West Garo Hills","gu":"પશ્ચિમ ગારો હિલ્સ જિલ્લો","hi":"पश्चिम गारो हिल्स जिला","it":"Distretto dei Monti Garo Occidentali","mni":"ꯅꯣꯡꯆꯨꯞ ꯒꯥꯔꯣ ꯆꯤꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"पश्चिम गारो हिल्स जिल्ला","nl":"West Garo Hills","nb":"West Garo Hills (distrikt)","oc":"Districte de West Garo Hills","pnb":"ضلع لندے گارو پعاڑ","ru":"Западные горы Гаро","sa":"पश्चिम-गारो-हिल्स्-मण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱜᱟᱨᱚ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"West Garo Hills","ta":"மேற்கு காரோ மலை மாவட்டம்","te":"పశ్చిమ గారో హిల్స్ జిల్లా","ur":"مغربی گارو ہلز ضلع","vi":"West Garo Hills (huyện)","zh":"西加罗丘陵县","zh-min-nan":"West Garo Hills"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"पश्चिम गारो हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या पश्चिम भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेस बांगलादेशचा मयमनसिंह हा विभाग तर उत्तरेला आसाम राज्याचा गोलपारा जिल्हा आहेत. २०११ साली पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ४.७ लाख इतकी होती. लोकसंख्येच्या बाबतीत पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा मेघालयमध्ये दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. तुरा नावाचे नगर पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे मुख्यालय असून ते मेघालयमधील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.\n\nप्रामुख्याने ग्रामीण स्वरूपाच्या असणाऱ्या पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्यामधील बहुसंख्य रहिवासी गारो जमातीचे असून ख्रिश्चन हा येथील प्रमुख धर्म आहे. गारो ही येथील प्र्मुख भाषा आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा           = West_Garo_Hills_in_Meghalaya_(India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[तुरा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३६७७\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४,७०,७९६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७५\n|शहरी_लोकसंख्या         = ७४,८५८\n|साक्षरता_दर            = ६७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९७९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव   =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[तुरा (लोकसभा मतदारसंघ)|तुरा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[अगाथा संगमा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://westgarohills.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पश्चिम गारो हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"West Garh Hills is a district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या पश्चिम भागात स्थित असून त्याच्या दक्षिणेस बांगलादेशचा मयमनसिंह हा विभाग तर उत्तरेला आसाम राज्याचा गोलपारा जिल्हा आहेत.","translated_text":"It is located in the western part of the state of Meghalaya, with Mayaman Singh District of Bangladesh to the south and Golpara District of Assam to the north.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे ४.७ लाख इतकी होती.","translated_text":"In 2011, the population of West Garrow Hills was about 4.7 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकसंख्येच्या बाबतीत पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा मेघालयमध्ये दुसऱ्या क्रमांकावर आहे.","translated_text":"West Garo Hills district is the second most populous district in Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तुरा नावाचे नगर पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे मुख्यालय असून ते मेघालयमधील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"The town of Tura is the headquarters of West Garo Hills district and is the second largest city in Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रामुख्याने ग्रामीण स्वरूपाच्या असणाऱ्या पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्यामधील बहुसंख्य रहिवासी गारो जमातीचे असून ख्रिश्चन हा येथील प्रमुख धर्म आहे.","translated_text":"The majority of the residents of the predominantly rural West Garo Hills district are from the Garo tribe, of which Christianity is the predominant religion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गारो ही येथील प्र्मुख भाषा आहे.","translated_text":"Garo is the primary language here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Class: West Garh Hills District Class: Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा","wikicode":"{{Maplink|type=shape|text=पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे नकाशावरील स्थान|display=title}}\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा           = West_Khasi_Hills_in_Meghalaya_(India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[नाँगस्टॉइन]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३९११\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,८७,७८१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २०११ \n|शहरी_लोकसंख्या         =\n|साक्षरता_दर            = ७९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९८३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव   =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[शिलाँग (लोकसभा मतदारसंघ)|शिलाँग]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = https://westkhasihills.gov.in/\n}}\n[[चित्र:Langshiang Falls Located in Sangriang, Nongstoin.jpg|250 px|इवलेसे|येथील [[लांगशियांग धबधबा]] भारतामधील तिसरा सर्वात उंच धबधबा आहे.]]\n'''पश्चिम खासी हिल्स''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या मध्य भागात स्थित असून त्याच्या उत्तरेस [[आसाम]] राज्याचा [[गोलपारा जिल्हा]] आहेत. २०११ साली पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे २.८८ लाख इतकी होती. [[नाँगस्टॉइन]] नावाचे नगर पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. \n\nप्रामुख्याने ग्रामीण स्वरूपाच्या असणाऱ्या पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्यामधील बहुसंख्य रहिवासी [[खासी लोक|खासी जमातीचे]] असून [[ख्रिश्चन धर्म|ख्रिश्चन]] हा येथील प्रमुख धर्म आहे. [[खासी भाषा|खासी]] ही येथील प्रमुख भाषा आहे.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[https://westkhasihills.gov.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{मेघालय}}\n\n{{DEFAULTSORT:खासी हिल्स जिल्हा, पश्चिम}}\n[[वर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"0e8a7861fd1330745a1cc2630e834cd1d5595a68bbc9753e71cd73b7a9b1eeba","last_revision":"2022-02-10T03:28:49Z","first_revision":"2006-04-21T20:30:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.409634","cross_lingual_links":{"ar":"غرب تلال خاسي","arz":"غرب تلال خاسى","as":"পশ্চিম খাছী পাৰ্বত্য জিলা","bn":"পশ্চিম খাসি পাহাড় জেলা","ca":"Districte de West Khasi Hills","ceb":"West Khasi Hills","de":"West Khasi Hills","en":"West Khasi Hills district","es":"Distrito de West Khasi Hills","eu":"West Khasi Hills barrutia","fa":"بخش غرب خاسی هلیز","fr":"District des West Khasi Hills","gu":"પશ્ચિમ ખાસી હિલ્સ જિલ્લો","hi":"पश्चिम खासी हिल्स जिला","it":"Distretto dei Monti Khasi Occidentali","mni":"ꯅꯣꯡꯆꯨꯞ ꯈꯥꯁꯤ ꯆꯤꯡ ꯄꯅꯥ","ne":"पश्चिम खासी हिल्स जिल्ला","nl":"West Khasi Hills","nb":"West Khasi Hills (distrikt)","oc":"Districte de West Khasi Hills","pnb":"ضلع لیندے کھاسی پعاڑ","ru":"Западные горы Кхаси","sa":"पश्चिमखासिहिल्स्-मण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱠᱷᱟᱥᱤ ᱵᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"West Khasi Hills","ta":"மேற்கு காசி மலை மாவட்டம்","te":"పశ్చిమ ఖాసీ హిల్స్ జిల్లా","ur":"مغربی کھاسی ہلز ضلع","vi":"West Khasi Hills (huyện)","zh":"西卡西丘陵县","zh-min-nan":"West Khasi Hills"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"पश्चिम खासी हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या मध्य भागात स्थित असून त्याच्या उत्तरेस आसाम राज्याचा गोलपारा जिल्हा आहेत. २०११ साली पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे २.८८ लाख इतकी होती. नाँगस्टॉइन नावाचे नगर पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.\n\nप्रामुख्याने ग्रामीण स्वरूपाच्या असणाऱ्या पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्यामधील बहुसंख्य रहिवासी खासी जमातीचे असून ख्रिश्चन हा येथील प्रमुख धर्म आहे. खासी ही येथील प्रमुख भाषा आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा           = West_Khasi_Hills_in_Meghalaya_(India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = मेघालय\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[नाँगस्टॉइन]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३९११\n|लोकसंख्या_एकूण         = २,८७,७८१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २०११ \n|शहरी_लोकसंख्या         =\n|साक्षरता_दर            = ७९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९८३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव   =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[शिलाँग (लोकसभा मतदारसंघ)|शिलाँग]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = https://westkhasihills.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पश्चिम खासी हिल्स हा भारताच्या मेघालय राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"West Khasi Hills is a district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा मेघालय राज्याच्या मध्य भागात स्थित असून त्याच्या उत्तरेस आसाम राज्याचा गोलपारा जिल्हा आहेत.","translated_text":"It is located in the central part of the state of Meghalaya and is bordered to the north by Assam's Golpara district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याची लोकसंख्या सुमारे २.८८ लाख इतकी होती.","translated_text":"In 2011, the population of West Khasi Hills District was about 2.88 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नाँगस्टॉइन नावाचे नगर पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"The town of Nungstown is the headquarters of West Khasi Hills District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रामुख्याने ग्रामीण स्वरूपाच्या असणाऱ्या पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्यामधील बहुसंख्य रहिवासी खासी जमातीचे असून ख्रिश्चन हा येथील प्रमुख धर्म आहे.","translated_text":"The majority of residents of the predominantly rural West Khasi Hills district are Khasi and Christianity is the predominant religion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खासी ही येथील प्रमुख भाषा आहे.","translated_text":"Khasi is the main language spoken here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Class: West Khasi Hills District Class: Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''पूर्व गारो हिल्स जि���्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"77d4ac2e3ae3472c4199017a53d67e8f3ad747ba8ee7ec7d1251f618cffa1255","last_revision":"2014-05-24T12:29:43Z","first_revision":"2006-04-21T20:31:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.474879","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:شرق غارو هيلز","bn":"বিষয়শ্রেণী:পূর্ব গারো পাহাড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt East Garo Hills","en":"Category:East Garo Hills district","hi":"श्रेणी:पूर्व गारो हिल्स ज़िला","ta":"பகுப்பு:கிழக்கு காரோ மலை மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مشرقی گارو ہلز"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पूर्व गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पूर्व गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about East Garh Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"444318ad359b1f310273b463e1e7ec2e83a699bfbf23ecc2ee3b8140a99b14db","last_revision":"2014-05-24T12:29:28Z","first_revision":"2006-04-21T20:32:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.528119","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:شرق كازي هيلز","bn":"বিষয়শ্রেণী:পূর্ব খাসি পাহাড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt East Khasi Hills","en":"Category:East Khasi Hills district","hi":"श्रेणी:पूर्व खासी हिल्स ज़िला","ko":"분류:이스트카시힐스구","ta":"பகுப்பு:கிழக்கு காசி மலை மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مشرقی کھاسی ہلز"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about East Khasi Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"056248c8499bddc8b4dff9a6d6f376f9ebbc6e7489be711eb7531b60a5ea9b28","last_revision":"2014-05-24T12:28:59Z","first_revision":"2006-04-21T20:32:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.580066","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:غرب تلال خاسي","bn":"বিষয়শ্রেণী:পশ্চিম খাসি পাহাড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt West Khasi Hills","en":"Category:West Khasi Hills district","hi":"श्रेणी:पश्चिम खासी हिल्स ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع مغربی کھاسی ہلز"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर��ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about West Khasi Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"a7a83ca1832678b2dccfa6b37bad683f1caf7a2429b26d6058d342b275d9ea38","last_revision":"2014-05-24T12:29:15Z","first_revision":"2006-04-21T20:33:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.635624","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:غرب غارو هيلز","bn":"বিষয়শ্রেণী:পশ্চিম গারো পাহাড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt West Garo Hills","en":"Category:West Garo Hills district","hi":"श्रेणी:पश्चिम गारो हिल्स ज़िला","ta":"பகுப்பு:மேற்கு காரோ மலை மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مغربی گارو ہلز"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about West Garo Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"232c6f7d8374d3442dd28a2def30f6def177d05ccd3fc9d6f9718f7b15fe3279","last_revision":"2014-05-24T12:28:45Z","first_revision":"2006-04-21T20:34:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.693688","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:جنوب غارو هيلز","bn":"বিষয়শ্রেণী:দক্ষিণ গারো পাহাড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt South Garo Hills","en":"Category:South Garo Hills district","hi":"श्रेणी:दक्षिण गारो हिल्स ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع جنوبی گارو ہلز"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about South Garo Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''जैंतिया हिल्स जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"84d8a0d8a3cd920a01edd80fd7c316e119a33a80161f11eb219b88c913eb79f6","last_revision":"2014-05-24T12:28:30Z","first_revision":"2006-04-21T20:34:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.746551","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:جانتي هيلز"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील जैंतिया हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील जैंतिया हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jantia Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रि-भोई जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील '''रि-भोई हिल्स जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे]]","hash":"5ef587437a61a578c82a148ac8a4eb618c8bd531db2cc39b7da609b0a089144b","last_revision":"2014-05-24T12:29:58Z","first_revision":"2006-04-21T20:35:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.815134","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:ري بهوي","bn":"বিষয়শ্রেণী:রী ভোঈ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ri-Bhoi","en":"Category:Ri-Bhoi district","hi":"श्रेणी:री-भोई ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع ری-بھوی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील रि-भोई हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मेघालयमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील रि-भोई हिल्स जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Re-Voi Hills district in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"विल्यमनगर","wikicode":"'''विल्यमनगर''' [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पूर्व गारो हिल्स जिल्हा|पूर्व गारो हिल्स जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १८,२५१ होती.\n\nया शहराला मेघालयच्या पहिल्या मुख्यमंत्री [[विल्यमसन ए. संगमा]] यांचे नाव दिलेले आहे.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा]]","hash":"7378cb83e1f39b92c3ceed88b43873cb461b2754b02d15aecf69cd3d7407772d","last_revision":"2022-04-17T18:42:05Z","first_revision":"2006-04-21T22:06:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.876027","cross_lingual_links":{"bn":"উইলিয়ামনগর","bpy":"উইলিয়ামনগর","ca":"Williamnagar","de":"Williamnagar","en":"Williamnagar","es":"Williamnagar","hi":"विलियमनगर","it":"Williamnagar","ko":"윌리엄나가르","mg":"Williamnagar","mni":"ꯋꯤꯂꯤꯌꯝꯅꯒꯔ","ms":"Williamnagar","new":"विलियमनगर","nl":"Williamnagar","oc":"Williamnagar","ta":"வில்லியம் நகர்","te":"విలియమ్‌నగర్","uk":"Вільямнагар","ur":"ولیم نگر","vi":"Williamnagar","zh":"维利亚姆纳加尔","zh-min-nan":"Williamnagar"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"विल्यमनगर भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पूर्व गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २००१ च्य��� जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १८,२५१ होती.\n\nया शहराला मेघालयच्या पहिल्या मुख्यमंत्री विल्यमसन ए. संगमा यांचे नाव दिलेले आहे.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विल्यमनगर भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"William Nagar is a city in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पूर्व गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of East Garrow Hills District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १८,२५१ होती.","translated_text":"The population was 18,251 at the 2001 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या शहराला मेघालयच्या पहिल्या मुख्यमंत्री विल्यमसन ए.","translated_text":"The city was named after the first Chief Minister of Meghalaya, Williamson A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगमा यांचे नाव दिलेले आहे.","translated_text":"It is named after Sangma.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पूर्व गारो हिल्स जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:East Garo Hills district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिलाँग","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = शिलाँग\n| प्रकार = [[मेघालय]] राज्याची [[भारताच्या राज्ये आणि प्रदेशांच्या राजधानीची शहरे|राजधानी]]\n| स्थानिक = \n| चित्र१ = {{Photomontage\n| photo1a = Shillong.jpg\n| photo3a = Elephant Falls II.jpg\n| photo3b = Shillong Airport terminal building 4.jpg\n| photo2a =Mary Help of Christians Cathedral, Shillong – Front Side (2).jpg\n| photo2b =Ward's Lake.jpg\n| photo4a = shillong City.jpg\n| size                            = 250\n| spacing                         = 1\n| position                        = centre\n| border                          = black\n| color                           = white \n}}\n| चित्र_वर्णन =\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = मेघालय\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[मेघालय]]\n| जिल्हा = [[पूर्व खासी हिल्स जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ६४.३\n| उंची = ६४४९\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,४३,२२९\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = ३,५४,७५९\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://gmcsikkim.in/ शिलाँग महापालिका]\n|latd = 25 |latm = 34 |lats = 56 |latNS = N\n|longd = 91 |longm = 53 |longs = 40 |longEW = E\n}}\n'''शिलॉँग''' ही [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्याची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे. त्याचबरोबर शिलाँग [[पूर्व खासी हिल्स जिल्हा|पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. १९७४ ते १९७२ दरम्यान संयुक्त [[आसाम]] प्रांताच्या राजधानीचे शहर राहिलेले शिलाँग १९७२ साली मेघालय]] राज्याच्या निर्मितीनंतर मेघालयच्या राजधानीचे शहर बनले व आसामची राजधानी [[गुवाहाटी]]मधील [[दिसपूर]] येथे हलवण्यात आली. आजच्या घडीला मेघालयची आर्थिक, सांस्कृतिक व वाणिज्य राजधानी असलेल्या शिलाँगची लोकसंख्या २०११ साली सुमारे १.४३ लाख इतकी होती. आजच्या घडीला येथील ४७ टक्के रहिवासी [[ख्रिश्चन धर्म]]ीय तर ४२ टक्के लोक [[हिंदू धर्म|हिंदू]] आहेत. [[इंग्लिश]] ही येथील अधिकृत भाषा असून [[खासी भाषा|खासी]] व [[गारो भाषा|गारो]] ह्या दोन स्थानिक भाषांना राजकीय दर्जा देण्यात आला आहे. \n\n==इतिहास==\nखासी व जैंतिया हिल्स हा भूभाग पारंपारिक काळापासून [[चेरापुंजी]] येथे राजधानी असलेल्या [[खासी लोक|खासी]] जमातीच्या अखत्यारीखाली होता, परंतु [[सिल्हेट]] ते [[आसाम]] दरम्यान रस्ता बांधण्यासाठी [[ईस्ट इंडिया कंपनी]]ला येथील जमिनीची आवश्यकता भासू लागली. ह्यावरून झालेल्या युद्धमध्ये ब्रिटिशांची सरशी झाली व १८३३ साली हा भूभाग ब्रिटिश अधिपत्याखाली आला. परंतु चेरापुंजी हे ठिकाण सोयीचे नसल्यामुळे ब्रिटिशांनी १८६० च्या दशकात शिलाँग शहराची स्थापना केली. येथील डोंगराळ भाग व सौम्य हवामानामुळे शिलाँगची तुलना [[स्कॉटलंड]]सोबत केली जाते. १८७४ मध्ये ब्रिटिश राजवटीने नवनिर्वाचित आसाम प्रांताची स्थापना केली व शिलाँग आसामची राजधानीचे शहर बनले.\n\nएक लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून देखील येथे रस्ते व रेल्वेमार्गांचा विकास होऊ शकला नाही ज्यामुळे शिलाँगचा विकास संथगतीने होत राहिला.\n\n==शहर रचना==\n१८ व्या शतकामध्ये येथे आलेल्या ख्रिश्चन मिशन-यांनी या भागात ख्रिश्चन धर्माचा प्रसार केला. मुलांच्या शिक्षणासाठी शाळा सुरू केल्या. या भागाला निसर्गाचा संपन्न वारसा लाभलेला आहे.  ब्रिटीशांना हे शहर पूर्वेकडील स्कॉटलँड सारखे निसर्गसंपन्न आणि सुंदर वाटले. ब्रिटीश वसाहतवादाचा वारसा असलेली घरांची रचना आणि हॉटेल व कॅफे मधील वाजवले जाणारे संगीत ही या शहराची वेगळी वैशिष्टये आहेत. पर्यटनाच्या दृष्टिने संपन्न असा हा प्रदेश आहे. मेघालयची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर म्हणजे शिलाँग हे डोंगर उतारावर वसलेले आहे. शिलाँग मधील शिलाँग व्यू पॉइंट वरून आपण सर्व शिलाँग शहर पाहू शकतो. आकाशात   पसरलेले प्रचंड धुके आणि त्या धुक्यात हरवलेले शिलाँग हे शहर वेगळीच अनुभूती देऊन जाते. शिलाँग पासून काही अंतरावर [[एलिफंटा धबधबा]] आहे. या धबधब्याला स्थानिक लोक तीन पायऱ्यांचा धबधबा असे म्हणतात. कारण हा धबधबा तीन टप्प्यांमध्ये पडतो. ब्रिटिशांनी  या धबधब्याला  एलिफंटा हे नाव दिले. कारण या धबधब्याच्या डाव्या बाजूस हत्तीच्या आकाराचा खडक होता. मात्र तो 1897 मध्ये भूकंपामुळे नष्ट झाला. पर्यटकांना धबधबा पाहण्यासाठी येथे बांधण्यात आलेल्या पायऱ्या मुळे आणि पुलामुळे आपण हा धबधबा सर्वबाजूंनी पाहू शकतो. खडकावरून खाली येणारे पाणी हिरव्यागार झाडांमुळे सुंदर दिसते. या धबधब्यातून उडणारे पाण्याचे तुषार आनंददायी वाटतात. एकूणच निसर्गरम्य असा हा परिसर पर्यटकांचे आकर्षण बनलेला आहे. <ref>{{जर्नल स्रोत|last=फडतरे|first=नवनाथ|date=२६ जुलै २०१९|title=मेघालय - ईशान्य भारतातील स्वर्ग|journal=लोकप्रभा - पर्यटन विशेष|pages=२४}}</ref>\n\n==वाहतूक==\n[[शिलाँग विमानतळ]] शहराच्या ३० किमी उत्तरेस स्थित असून येथून [[दिल्ली]], [[कोलकाता]] तसेच ईशान्येकडील [[दिमापूर]], [[गुवाहाटी]], [[सिलचर]], [[इम्फाल]], [[आगरताळा]] इत्यादी प्रमुख शहरांसाठी थेट प्र्वासी विमानसेवा उपलब्ध आहे. [[राष्ट्रीय महामार्ग ६]] शिलाँगला [[गुवाहाटी]] तसेच इतर महत्त्वाच्या शहरांसोबत जोडतो. [[राष्ट्रीय महामार्ग १०६]] हा शिलाँगला [[नाँगस्टॉइन]]सोबत जोडणारा महामार्ग देखील येथील एक महत्त्वाचा रस्ता आहे. आजच्या घडीला शिलाँग [[भारतीय रेल्वे]]च्या नकाशावर नसून भविष्यात गुवाहाटी ते मेघालय रेल्वेमार्ग बांधला जाईल.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{Commons category|Shillong|शिलाँग}}\n* {{Wikivoyage|Shillong|शिलाँग}}\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{मेघालय}}\n{{भारतीय राज्ये आणि प्रदेशांची राजधानी}}\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा]]\n[[वर्ग:शिलाँग| ]]\n[[वर्ग:ईशान्य भारत]]","hash":"9996177afc52c6019d62cb7ac5aa14241837145fa51e1f8b6b52caa35f110ae9","last_revision":"2023-11-07T04:07:11Z","first_revision":"2006-04-21T22:07:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.926765","cross_lingual_links":{"ar":"شيلونغ","arz":"شيلونج","as":"শ্বিলং","be":"Шылонг","bg":"Шилонг","bh":"शिलांग","bn":"শিলং","bpy":"শিলং","ca":"Shillong","ce":"Шиллонг","ceb":"Shillong","cs":"Šilaung","cy":"Shillong","de":"Shillong","dty":"शिलोङ","el":"Σιλόνγκ","en":"Shillong","eo":"Ŝilongo","es":"Shillong","eu":"Shillong","fa":"شیلونگ","fi":"Shillong","fr":"Shillong","frr":"Shillong","gu":"શિલોંગ","he":"שילונג","hi":"शिलांग","hif":"Shillong","hu":"Shillong","hy":"Շիլոնգ","id":"Shillong","it":"Shillong","ja":"シロン","ka":"შილონგი","kk":"Шиллонг","kn":"ಶಿಲ್ಲಾಂಗ್","ko":"실롱","ks":"شِلُونگ","lld":"Shillong","lt":"Šilongas","lv":"Šilonga","mai":"शिलोङ्ग","mg":"Shillong","ml":"ഷില്ലോങ്ങ്","mni":"ꯁꯤꯜꯂꯣꯡ","ms":"Shillong","my":"ရှီလွန်မြို့","ne":"सिलोङ","nl":"Shillong","nb":"Shillong","oc":"Shillong","or":"ଶିଲଂ","pa":"ਸ਼ਿਲਾਂਗ","pam":"Shillong","pl":"Shillong","pnb":"شیلانگ","pt":"Xilongue","ro":"Shillong","ru":"Шиллонг","sa":"शिलाङ्ग","sat":"ᱥᱤᱞᱚᱝ","simple":"Shillong","sr":"Шилонг","sv":"Shillong","ta":"சில்லாங்","te":"షిల్లాంగ్","tg":"Шиллонг","tr":"Shillong","uk":"Шиллонг","ur":"شیلانگ","vi":"Shillong","war":"Shillong","wuu":"西隆","xmf":"შილონგი","zh":"西隆","zh-min-nan":"Shillong"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"शिलॉँग ही भारताच्या मेघालय राज्याची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे. त्याचबरोबर शिलाँग पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. १९७४ ते १९७२ दरम्यान संयुक्त आसाम प्रांताच्या राजधानीचे शहर राहिलेले शिलाँग १९७२ साली मेघालय]] राज्याच्या निर्मितीनंतर मेघालयच्या राजधानीचे शहर बनले व आसामची राजधानी गुवाहाटीमधील दिसपूर येथे हलवण्यात आली. आजच्या घडीला मेघालयची आर्थिक, सांस्कृतिक व वाणिज्य राजधानी असलेल्या शिलाँगची लोकसंख्या २०११ साली सुमारे १.४३ लाख इतकी होती. आजच्या घडीला येथील ४७ टक्के रहिवासी ख्रिश्चन धर्मीय तर ४२ टक्के लोक हिंदू आहेत. इंग्लिश ही येथील अधिकृत भाषा असून खासी व गारो ह्या दोन स्थानिक भाषांना राजकीय दर्जा देण्यात आला आहे.\n\nखासी व जैंतिया हिल्स हा भूभाग पारंपारिक काळापासून चेरापुंजी येथे राजधानी असलेल्या खासी जमातीच्या अखत्यारीखाली होता, परंतु सिल्हेट ते आसाम दरम्यान रस्ता बांधण्यासाठी ईस्ट इंडिया कंपनीला येथील जमिनीची आवश्यकता भासू लागली. ह्यावरून झालेल्या युद्धमध्ये ब्रिटिशांची सरशी झाली व १८३३ साली हा भूभाग ब्रिटिश अधिपत्याखाली आला. परंतु चेरापुंजी हे ठिकाण सोयीचे नसल्यामुळे ब्रिटिशांनी १८६० च्या दशकात शिलाँग शहराची स्थापना केली. येथील डोंगराळ भाग व सौम्य हवामानामुळे शिलाँगची तुलना स्कॉटलंडसोबत केली जाते. १८७४ मध्ये ब्रिटिश राजवटीने नवनिर्वाचित आसाम प्रांताची स्थापना केली व शिलाँग आसामची राजधानीचे शहर बनले.\n\nएक लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून देखील येथे रस्ते व रेल्वेमार्गांचा विकास होऊ शकला नाही ज्यामुळे शिलाँगचा विकास संथगतीने होत राहिला.\n\n१८ व्या शतकामध्ये येथे आलेल्या ख्रिश्चन मिशन-यांनी या भागात ख्रिश्चन धर्माचा प्रसार केला. मुलांच्या शिक्षणासाठी शाळा सुरू केल्या. या भागाला निसर्गाचा संपन्न वारसा लाभलेला आहे. ब्रिटीशांना हे शहर पूर्वेकडील स्कॉटलँड सारखे निसर्गसंपन्न आणि सुंदर वाटले. ब्रिटीश वसाहतवादाचा वारसा असलेली घरांची रचना आणि हॉटेल व कॅफे मधील वाजवले जाणारे संगीत ही या शहराची वेगळी वैशिष्टये आहेत. पर्यटनाच्या दृष्टिने संपन्न असा हा प्रदेश आहे. मेघालयची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर म्हणजे शिलाँग हे डोंगर उतारावर वसलेले आहे. शिलाँग मधील शिलाँग व्यू पॉइंट वरून आपण सर्व शिलाँग शहर पाहू शकतो. आकाशात पसरलेले प्रचंड धुके आणि त्या धुक्यात हरवलेले शिलाँग हे शहर वेगळीच अनुभूती देऊन जाते. शिलाँग पासून काही अंतरावर एलिफंटा धबधबा आहे. या धबधब्याला स्थानिक लोक तीन पायऱ्यांचा धबधबा असे म्हणतात. कारण हा धबधबा तीन टप्प्यांमध्ये पडतो. ब्रिटिशांनी या धबधब्याला एलिफंटा हे नाव दिले. कारण या धबधब्याच्या डाव्या बाजूस हत्तीच्या आकाराचा खडक होता. मात्र तो 1897 मध्ये भूकंपामुळे नष्ट झाला. पर्यटकांना धबधबा पाहण्यासाठी येथे बांधण्यात आलेल्या पायऱ्या मुळे आणि पुलामुळे आपण हा धबधबा सर्वबाजूंनी पाहू शकतो. खडकावरून खाली येणारे पाणी हिरव्यागार झाडांमुळे सुंदर दिसते. या धबधब्यातून उडणारे पाण्याचे तुषार आनंददायी वाटतात. एकूणच निसर्गरम्य असा हा परिसर पर्यटकांचे आकर्षण बनलेला आहे.\n\nशिलाँग विमानतळ शहराच्या ३० किमी उत्तरेस स्थित असून येथून दिल्ली, कोलकाता तसेच ईशान्येकडील दिमापूर, गुवाहाटी, सिलचर, इम्फाल, आगरताळा इत्यादी प्रमुख शहरांसाठी थेट प्र्वासी विमानसेवा उपलब्ध आहे. राष्ट्रीय महामार्ग ६ शिलाँगला गुवाहाटी तसेच इतर महत्त्वाच्या शहरांसोबत जोडतो. राष्ट्रीय महामार्ग १०६ हा शिलाँगला नाँगस्टॉइनसोबत जोडणारा महामार्ग देखील येथील एक महत्त्वाचा रस्ता आहे. आजच्या घडीला शिलाँग भारतीय रेल्वेच्या नकाशावर नसून भविष्यात गुवाहाटी ते मेघालय रेल्वेमार्ग बांधला जाईल.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा वर्ग:शिलाँग वर्ग:ईशान्य भारत\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = शिलाँग\n| प्रकार = [[मेघालय]] राज्याची [[भारताच्या राज्ये आणि प्रदेशांच्या राजधानीची शहरे|राजधानी]]\n| स्थानिक = \n| चित्र१ = {{Photomontage\n| photo1a = Shillong.jpg\n| photo3a = Elephant Falls II.jpg\n| photo3b = Shillong Airport terminal building 4.jpg\n| photo2a =Mary Help of Christians Cathedral, Shillong – Front Side (2).jpg\n| photo2b =Ward's Lake.jpg\n| photo4a = shillong City.jpg\n| size                            = 250\n| spacing                         = 1\n| position                        = centre\n| border                          = black\n| color                           = white \n}}\n| चित्र_वर्णन =\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = मेघालय\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[मेघालय]]\n| जिल्हा = [[पूर्व खासी हिल्स जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ६४.३\n| उंची = ६४४९\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,४३,२२९\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = ३,५४,७५९\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://gmcsikkim.in/ शिलाँग महापालिका]\n|latd = 25 |latm = 34 |lats = 56 |latNS = N\n|longd = 91 |longm = 53 |longs = 40 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिलॉँग ही भारताच्या मेघालय राज्याची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Shillong is the capital and largest city of the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचबरोबर शिलाँग पूर्व खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is also the administrative centre of Shillong East Khasi Hills District.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७४ ते १९७२ दरम्यान संयुक्त आसाम प्रांताच्या राजधानीचे शहर राहिलेले शिलाँग १९७२ साली मेघालय]]","translated_text":"Shillong, the capital city of the United Assam Province between 1974 and 1972, Meghalaya in 1972","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राज्याच्या निर्मितीनंतर मेघालयच्या राजधानीचे शहर बनले व आसामची राजधानी गुवाहाटीमधील दिसपूर येथे हलवण्यात आली.","translated_text":"After the creation of the state, it became the capital city of Meghalaya and the capital of Assam was moved to Deepur, Guwahati.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला मेघालयची आर्थिक, सांस्कृतिक व वाणिज्य राजधानी असलेल्या शिलाँगची लोकसंख्या २०११ साली सुमारे १.४३ लाख इतकी होती.","translated_text":"As of today, Shillong, the economic, cultural and commercial capital of Meghalaya, had a population of about 1.43 lakh in 2011.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला येथील ४७ टक्के रहिवासी ख्रिश्चन धर्मीय तर ४२ टक्के लोक हिंदू आहेत.","translated_text":"At present, 47 percent of the inhabitants are Christian and 42 percent are Hindu.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इंग्लिश ही येथील अधिकृत भाषा असून खासी व गारो ह्या दोन स्थानिक भाषांना राजकीय दर्जा देण्यात आला आहे.","translated_text":"English is the official language and two local languages, Khasi and Garo, have been given political status.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खासी व जैंतिया हिल्स हा भूभाग पारंपारिक काळापासून चेरापुंजी येथे राजधानी असलेल्या खासी जमातीच्या अखत्यारीखाली होता, परंतु सिल्हेट ते आसाम दरम्यान रस्ता बांधण्यासाठी ईस्ट इंडिया कंपनीला येथील जमिनीची आवश्यकता भासू लागली.","translated_text":"The land of Khasi and Jantia Hills was traditionally under the jurisdiction of the Khasi tribe, whose capital was Cherapunji, but the East India Company needed the land here to build the road between Silhet and Assam.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यावरून झालेल्या युद्धमध्ये ब्रिटिशांची सरशी झाली व १८३३ साली हा भूभाग ब्रिटिश अधिपत्याखाली आला.","translated_text":"This resulted in a war with the British, and in 1833 the territory came under British rule.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु चेरापुंजी हे ठिकाण सोयीचे नसल्यामुळे ब्रिटिशांनी १८६० च्या दशकात शिलाँग शहराची स्थापना केली.","translated_text":"But because Cherrapunji was not a convenient place, the British founded the city of Shillong in the 1860s.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील डोंगराळ भाग व सौम्य हवामानामुळे शिलाँगची तुलना स्कॉटलंडसोबत केली जाते.","translated_text":"Because of its mountainous terrain and mild climate, Shillong is often compared to Scotland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८७४ मध्ये ब्रिटिश राजवटीने नवनिर्वाचित आसाम प्रांताची स्थापना केली व शिलाँग आसामची राजधानीचे शहर बनले.","translated_text":"In 1874, British rule established the newly elected Assam Province and Shillong became the capital city of Assam.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एक लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून देखील येथे रस्ते व रेल्वेमार्गांचा विकास होऊ शकला नाही ज्यामुळे शिलाँगचा विकास संथगतीने होत राहिला.","translated_text":"Despite being a popular tourist destination, the development of roads and railways was not possible, which led to the slow growth of Shillong.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शहर रचना","translated_text":"The structure of the city","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८ व्या शतकामध्ये येथे आलेल्या ख्रिश्चन मिशन-यांनी या भागात ख्रिश्चन धर्माचा प्रसार केला.","translated_text":"Christian missionaries who came here in the 18th century spread Christianity to the area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुलांच्या शिक्षणासाठी शाळा सुरू केल्या.","translated_text":"We started schools to educate children.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या भागाला निसर्गाचा संपन्न वारसा लाभलेला आहे.","translated_text":"The region has a rich natural heritage.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटीशांना हे शहर पूर्वेकडील स्कॉटलँड सारखे निसर्गसंपन्न आणि सुंदर वाटले.","translated_text":"The British felt that the city was as natural and beautiful as the East of Scotland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटीश वसाहतवादाचा वारसा असलेली घरांची रचना आणि हॉटेल व कॅफे मधील वाजवले जाणारे संगीत ही या शहराची वेगळी वैशिष्टये आहेत.","translated_text":"The architecture of the houses with a British colonial heritage and the music played in hotels and cafes are distinctive features of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पर्यटनाच्या दृष्टिने संपन्न असा हा प्रदेश आहे.","translated_text":"It is a tourism-rich region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मेघालयची राजधानी आणि सर्वात मोठे शहर म्हणजे शिलाँग हे डोंगर उतारावर वसलेले आहे.","translated_text":"Shillong, the capital and largest city of Meghalaya, is situated on a hillside.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिलाँग मधील शिलाँग व्यू","translated_text":"Shillong View in Shillong","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पॉइंट वरून आपण सर्व शिलाँग शहर पाहू शकतो.","translated_text":"From that point, we can see all of Shillong City.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आकाशात पसरलेले प्रचंड धुके आणि त्या धुक्यात हरवलेले शिलाँग हे शहर वेगळीच अनुभूती देऊन जाते.","translated_text":"The city of Shillong, with its huge fog and lost in the fog, has a different feeling.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिलाँग पासून काही अंतरावर एलिफंटा धबधबा आहे.","translated_text":"There is an elephant waterfall a short distance from Shillong.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या धबधब्याला स्थानिक लोक तीन पायऱ्यांचा धबधबा असे म्हणतात.","translated_text":"Locals call this waterfall the Three Stages Waterfall.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारण हा धबधबा तीन टप्प्यांमध्ये पडतो.","translated_text":"Because the waterfall falls in three stages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिशांनी या धबधब्याला एलिफंटा हे नाव दिले.","translated_text":"The British named the waterfall Elephant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारण या धबधब्याच्या डाव्या बाजूस हत्तीच्या आकाराचा खडक होता.","translated_text":"Because there was an elephant-shaped rock on the left side of the waterfall.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मात्र तो 1897 मध्ये भूकंपामुळे नष्ट झाला.","translated_text":"However, it was destroyed by an earthquake in 1897.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पर्यटकांना धबधबा पाहण्यासाठी येथे बांधण्यात आलेल्या पायऱ्या मुळे आणि पुलामुळे आपण हा धबधबा सर्वबाजूंनी पाहू शकतो.","translated_text":"Because of the stairs and bridges built here for tourists to see the waterfall, we can see the waterfall from everywhere.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खडकावरून खाली येणारे पाणी हिरव्यागार झाडांमुळे सुंदर दिसते.","translated_text":"The water coming down from the rock looks beautiful because of the green trees.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या धबधब्यातून उडणारे पाण्याचे तुषार आनंददायी वाटतात.","translated_text":"The flowing water from this waterfall is pleasant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकूणच निसर्गरम्य असा हा परिसर पर्यटकांचे आकर्षण बनलेला आहे.","translated_text":"It is a tourist attraction with a total natural beauty.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=फडतरे|first=नवनाथ|date=२६ जुलै २०१९|title=मेघालय - ईशान्य भारतातील स्वर्ग|journal=लोकप्रभा - पर्यटन विशेष|pages=२४}}</ref>","char_index":59,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिलाँग विमानतळ शहराच्या ३० किमी उत्तरेस स्थित असून येथून दिल्ली, कोलकाता तसेच ईशान्येकडील दिमापूर, गुवाहाटी, सिलचर, इम्फाल, आगरताळा इत्यादी प्रमुख शहरांसाठी थेट प्र्वासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"Shillong Airport is located 30 km north of the city and provides direct flights to major cities such as Delhi, Kolkata as well as Dimapur, Guwahati, Silchar, Imphal, Agartala etc. in the north-east.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ६ शिलाँगला गुवाहाटी तसेच इतर महत्त्वाच्या शहरांसोबत जोडतो.","translated_text":"National Highway 6 connects Shillong to Guwahati and other important cities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग १०६ हा शिलाँगला नाँगस्टॉइनसोबत जोडणारा महामार्ग देखील येथील एक महत्त्वाचा रस्ता आहे.","translated_text":"National Highway 106 is also a major highway connecting Shillong to Nangstown.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजच्या घडीला शिलाँग भारतीय रेल्वेच्या नकाशावर नसून भविष्यात गुवाहाटी ते मेघालय रेल्वेमार्ग बांधला जाईल.","translated_text":"Shillong is not on the Indian Railways map today, but the Guwahati to Meghalaya Railway will be built in the future.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पूर्व खासी हिल्स जिल्हा वर्ग:शिलाँग वर्ग:ईशान्य भारत","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:East Khasi Hills District Category:Shilang Category:Northeast India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"खडकावरून खाली येणारे पाणी हिरव्यागार झाडांमुळे सुंदर दिसते. या धबधब्यातून उडणारे पाण्याचे तुषार आनंददायी वाटतात. एकूणच निसर्गरम्य असा हा परिसर पर्यटकांचे आकर्षण बनलेला आहे.","translated_text":"The water coming down from the rock looks beautiful because of the green trees. The flowing water from this waterfall is pleasant. It is a tourist attraction with a total natural beauty.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=फडतरे|first=नवनाथ|date=२६ जुलै २०१९|title=मेघालय - ईशान्य भारतातील स्वर्ग|journal=लोकप्रभा - पर्यटन विशेष|pages=२४}}</ref>","char_index":172,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"जोवाई","wikicode":"'''जोवाल''' [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जैंतिया हिल्स जिल्हा|जैंतिया हिल्स जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा]]","hash":"6cf3a95cba66c202fabddbcea3416c5a72164cb325271e20c16cfadea5f3b140","last_revision":"2014-02-18T00:19:07Z","first_revision":"2006-04-21T22:08:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:53.985681","cross_lingual_links":{"bn":"জোয়াই","bpy":"জাওয়াই","ca":"Jowai","de":"Jowai","en":"Jowai","es":"Jowai","hi":"जोवाई","it":"Jowai","mg":"Jowai","ml":"ജോവായി","mni":"ꯖꯣꯋꯥꯏ","ms":"Jawai","new":"जवाइ","nl":"Jowai","oc":"Jowai","pt":"Jawai","sa":"जोवाइ","te":"జోవై","uk":"Джовай","ur":"جووائی","vi":"Jawai","zh":"贾瓦伊","zh-min-nan":"Jawai"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"जोवाल भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जैंतिया हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोवाल भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jowal is a city in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जैंतिया हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Xanthia Hills District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:जैंतिया हिल्स जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:Jantiya Hills district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नाँगपोह","wikicode":"'''नॉॅंगपोह''' [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[रि-भोई जिल्हा|रि-भोई जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,०५५ होती. यांपैकी ८.५३६ पुरुष तर ८.५१९ स्त्रीया होत्या.\n\nनाँगपोहची सरासरी उंची ४८५ मी (१,५९१ फू) होती.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:रि-भोई जिल्हा]]","hash":"ec02d481af00cd7f07389f86cb4ea10491f96d799cee74252b1b167af39ec954","last_revision":"2023-09-21T09:19:07Z","first_revision":"2006-04-21T22:09:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.038671","cross_lingual_links":{"bn":"নংপো","bpy":"নংপো","ca":"Nongpoh","ceb":"Nongpoh","de":"Nongpoh","en":"Nongpoh","es":"Nongpoh","hi":"नोंगपो","it":"Nongpoh","mg":"Nongpoh","mni":"ꯅꯣꯡꯄꯣꯍ","ms":"Nongpoh","ne":"नोङपोह","new":"नोङपो","nl":"Nongpoh","oc":"Nongpoh","or":"ନଙ୍ଗପୋ","ru":"Нонгпох","sv":"Nongpoh","ta":"நாங்போ","te":"నోంగ్‌పొ","ur":"نونگپوہ","vi":"Nongpoh","zh":"农博 (印度)","zh-min-nan":"Nongpoh"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"नॉॅंगपोह भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर रि-भोई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,०५५ होती. यांपैकी ८.५३६ पुरुष तर ८.५१९ स्त्रीया होत्या.\n\nनाँगपोहची सरासरी उंची ४८५ मी (१,५९१ फू) होती.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:रि-भोई जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नॉॅंगपोह भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nangpoh is a city in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर रि-भोई जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Ri-Voi District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १७,०५५ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 17,055.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांपैकी ८.५३६ पुरुष तर ८.५१९ स्त्रीया होत्या.","translated_text":"Of these, 8,536 were men and 8,519 were women.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नाँगपोहची सरासरी उंची ४८५ मी (१,५९१ फू) होती.","translated_text":"The average elevation of Nangpoh was 485 m (1,591 ft).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:रि-भोई जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:Ri-Voi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बाघमरा","wikicode":"'''बाघमरा''' [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[दक्षिण ग��रो हिल्स जिल्हा|दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा]]","hash":"52058b34f426490f254ac843bbb80f6de78effcc20d14c7a521b9f52490195be","last_revision":"2014-05-24T12:32:20Z","first_revision":"2006-04-21T22:10:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.091864","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"बाघमरा भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बाघमरा भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Baghmara is a city in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर दक्षिण गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of South Garo Hills District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:दक्षिण गारो हिल्स जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:South Garo Hills district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"तुरा","wikicode":"{{हा लेख|मेघालय राज्यातील शहर|तुरा (निःसंदिग्धीकरण)}}\n'''तुरा''' [[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा|पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा]]","hash":"5e3bef379bb896a819559a5a5561c4aae7d8be552bcb79f52858c2a3eee94895","last_revision":"2016-05-14T21:45:00Z","first_revision":"2006-04-21T22:10:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.163651","cross_lingual_links":{"bn":"তুরা","bpy":"তুরা","ca":"Tura (Meghalaya)","ceb":"Tura (lungsod sa Indiya)","de":"Tura (Indien)","en":"Tura, Meghalaya","es":"Tura (Meghalaya)","hi":"तुरा, मेघालय","it":"Tura (India)","mni":"ꯇꯨꯔꯥ, ꯏꯟꯗꯤꯌꯥ","ms":"Tura","ne":"तुरा","oc":"Tura (Índia)","or":"ତୁରା","pl":"Tura (Indie)","sv":"Tura, Indien","te":"తుర","uk":"Тура (Індія)","ur":"تورا، میگھالیہ","vi":"Tura"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"तुरा भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुरा भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Tura is a city in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पश्चिम गारो हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of the Western Garrow Hills District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पश्चिम गारो हिल्स जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:West Garh Hills district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नाँगस्टॉइन","wikicode":"'''नॉंगस्टॉइन''' [[भारत|भारताच्या]] [[मेघ��लय]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा|पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २८,७४२ होती.\n\nलांगशियांग धबधबा येथून २४ किमी अंतरावर आहे.\n\n[[वर्ग:मेघालयमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा]]","hash":"14c0bd026d4ed45dc7150e7093cc0aed7b1858d7e13ec49d6fdf21ccc1d51c31","last_revision":"2022-05-03T04:54:32Z","first_revision":"2006-04-21T22:11:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.223548","cross_lingual_links":{"bn":"নংস্তৈন","bpy":"নংস্তৈন","ca":"Nongstoin","ceb":"Nongstoin","de":"Nongstoin","en":"Nongstoin","es":"Nongstoin","fa":"نونگستوئین","fr":"Nongstoin","hi":"नोंग्स्टोइन","it":"Nongstoin","mg":"Nongstoin","mni":"ꯅꯣꯡꯁ꯭ꯇꯣꯏꯟ","ms":"Nongstoin","new":"नोङस्तोइन","nl":"Nongstoin","or":"ନୋଙ୍ଗଷ୍ଟୋଇନ","pl":"Nongstoin","sa":"नोङ्गस्तोइन्","sv":"Nongstoin","te":"నోంగ్‌స్టోయిన్","uk":"Нонгстойн","ur":"نانسٹوین","vi":"Nongstoin","zh":"农斯多因","zh-min-nan":"Nongstoin"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"नॉंगस्टॉइन भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २८,७४२ होती.\n\nलांगशियांग धबधबा येथून २४ किमी अंतरावर आहे.\n\nवर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नॉंगस्टॉइन भारताच्या मेघालय राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nongstoin is a city in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पश्चिम खासी हिल्स जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of West Khasi Hills district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २८,७४२ होती.","translated_text":"The population was 28,742 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लांगशियांग धबधबा येथून २४ किमी अंतरावर आहे.","translated_text":"It is located at a distance of 24 km from Langsiang Falls.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे वर्ग:पश्चिम खासी हिल्स जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Meghalaya Category:West Khasi Hills district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मेघालयमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मेघालय]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:मेघालय|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|मेघालय]]","hash":"6f95c19ca361acdeeafe60b2bf4deec31a9aaf4bf829bf57a073a674df4bc24e","last_revision":"2008-06-30T07:27:37Z","first_revision":"2006-04-21T22:12:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.277607","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن بولاية ميغالايا","bn":"বিষয়শ্রেণী:মেঘালয়ের শহর","bpy":"থাক:মেঘালয়র শহর","cs":"Kategorie:Města v Méghálaje","en":"Category:Cities and towns in Meghalaya","eu":"Kategoria:Meghalayako hiriak","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در مگالایا","fi":"Luokka:Meghalayan kaupungit","fr":"Catégorie:Ville au Meghalaya","hi":"श्रेणी:मेघालय के शहर","ko":"분류:메갈라야주의 도시 및 마을","mk":"Катег��рија:Градови во Мегалаја","ml":"വർഗ്ഗം:മേഘാലയയിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nb":"Kategori:Byer i Meghalaya","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Meghalaya","sa":"वर्गः:मेघालयस्य प्रमुखनगराणि","ta":"பகுப்பு:மேகாலயா மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","uk":"Категорія:Міста Мегхалая","ur":"زمرہ:میگھالیہ کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Meghalaya","zh":"Category:梅加拉亚邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे मेघालय\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या मेघालय राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Meghalaya.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे मेघालय","translated_text":"Cities of Meghalaya","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हुशंगाबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मध्य प्रदेश]] राज्यातील '''होशंगाबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[Category:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"f45738c6c46c21996aa2ee61900617cf2078b3deab39eb9f92178bf28369b2d1","last_revision":"2023-06-19T12:18:16Z","first_revision":"2006-04-21T22:45:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.339824","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة هوشانجباد","bh":"श्रेणी:होशंगाबाद जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:হোশঙ্গাবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Narmadapuram","en":"Category:Hoshangabad district","hi":"श्रेणी:होशंगाबाद ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱳᱥᱚᱝᱜᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع ہوشنگ آباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील होशंगाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nCategory:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या","translated_text":"India's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्य प्रदेश राज्यातील होशंगाबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hoshangabad district of Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Madhya Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अनुपपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मध्य प्रदेश]] राज्यातील '''अनुपपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"422e93c325be5c402617305af714d623714738b1e00e7a7d577cd6623cc99e07","last_revision":"2023-01-28T15:16:45Z","first_revision":"2006-04-21T22:46:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.395646","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة انوبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:অনুপপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Anuppur","en":"Category:Anuppur district","hi":"श्रेणी:अनूपपुर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਨੂਪਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:அனூப்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع انوپ پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील अनुपपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या","translated_text":"India's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्य प्रदेश राज्यातील अनुपपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Anuppur district of Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Madhya Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अशोकनगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मध्य प्रदेश]] राज्यातील '''अशोकनगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"d789ea2b3527b3abfe2041643409b99152004c910df376726dbd590cee18808d","last_revision":"2014-02-28T07:27:59Z","first_revision":"2006-04-21T22:47:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.453007","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة أشوك نجر","bn":"বিষয়শ্রেণী:অশোকনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ashoknagar","en":"Category:Ashoknagar district","hi":"श्रेणी:अशोक नगर ज़िला","ta":"பகுப்பு:அசோக்நகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اشوک نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील अशोकनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या","translated_text":"India's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्य प्रदेश राज्यातील अशोकनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ashoknagar district of Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Madhya Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बालाघाट जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[मध्य प्रदेश]] राज्यातील '''बालाघाट जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"e0ba1e7040bc50fc5ea7c54835a0a0bcccc2e49b7504e23cce58c5832631fafd","last_revision":"2014-02-28T07:36:42Z","first_revision":"2006-04-21T22:49:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.504134","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بالاغات","bn":"বিষয়শ্রেণী:বালাঘাট জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Balaghat","en":"Category:Balaghat district","hi":"श्रेणी:बालाघाट ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਲਾਘਾਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱟᱞᱟᱜᱷᱟᱴ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பாலாகாட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بالا گھاٹ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या मध्य प्रदेश राज्यातील बालाघाट जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या","translated_text":"India's","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्य प्रदेश राज्यातील बालाघाट जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Balaghat district of Madhya Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मध्य प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Madhya Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिवपूर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[शेवपूर जिल्हा]]","hash":"931f63c2599e6ef9a04a780165f64a0e3267628f932f82f5682bf0746ded6db5","last_revision":"2012-12-08T11:25:28Z","first_revision":"2006-04-21T22:51:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.557128","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्���िर्देशन शेवपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन शेवपूर जिल्हा","translated_text":"Redirection of Shaipur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","wikicode":"[[चित्र:Jammu & Kashmir Distrikte.svg|450 px|इवलेसे|जम्मू आणि काश्मीरचे जिल्हे]]\n[[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यात २२ जिल्हे आहेत. ह्यांपैकी ८ जिल्हे २००७ साली निर्माण केले गेले.\n\n==यादी==\n{| class=\"wikitable sortable\"  \n|-  \n| '''कोड'''<ref name=distcodes>{{संकेतस्थळ स्रोत\n|दुवा = https://www.mail.nic.in/docs/MailService_e-mail_address_Policy_WithCodes.pdf\n|title = NIC Policy on format of e-mail Address: Appendix (2): Districts Abbreviations as per ISO 3166–2\n|access-date = 2015-09-03\n|archive-date = 2008-09-11\n|archive-url = https://web.archive.org/web/20080911133331/https://www.mail.nic.in/docs/MailService_e-mail_address_Policy_WithCodes.pdf\n|url-status = dead\n}}</ref> \n| '''जिल्हा'''\n| '''मुख्यालय'''\n| '''लोकसंख्या<br>(2011)'''<ref name=censusdist2011>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा = http://www.census2011.co.in/census/state/districtlist/jammu+and+kashmir.html | title= Districts of Jammu and Kashmir}}</ref>\n| '''क्षेत्रफळ<br>(किमी²)'''\n| '''घनता<br>(/किमी²)'''<ref name=censusdist2011/>\n| '''अधिकृत संकेतस्थळ'''\n|-  \n| AN|| [[अनंतनाग जिल्हा]]|| [[अनंतनाग]]|| align=right | 1,070,144 || align=right | 2853 || align=right | 375 ||http://anantnag.gov.in/\n|-  \n| BD|| [[बडगाम जिल्हा]]|| [[बडगाम]]|| align=right | 735,753 || align=right | 1406 || align=right | 537 || http://budgam.nic.in/\n|-  \n|BPR ||[[बांडीपोर जिल्हा]]||[[बांडीपोर]]|| align=right | 385,099 || align=right | 3,010|| align=right | 1,117||http://bandipore.gov.in/\n|-  \n| BR|| [[बारामुल्ला जिल्हा]]|| [[बारामुल्ला]]|| align=right | 1,015,503 || align=right | 3329 || align=right | 305||http://baramulla.nic.in/\n|-  \n| DO|| [[डोडा जिल्हा]]|| [[डोडा]]|| align=right | 409,576 || align=right | 11,691|| align=right | 79||http://doda.gov.in/\n|-  \n| GB||[[गांदरबल जिल्हा]] || [[गांदरबल]] || align=right | 297,003 || align=right | 258|| align=right | 1,151||http://ganderbal.nic.in\n|-  \n| JA|| [[जम्मू जिल्हा]]|| [[जम्मू]]|| align=right | 1,526,406|| align=right | 3,097|| align=right | 596||http://jammu.gov.in/\n|-  \n| KR|| [[कारगिल जिल्हा]] || [[कारगिल]]|| align=right | 143,388 || align=right | 14,036|| align=right | 10 ||http://kargil.gov.in/\n|-  \n| KT|| [[कथुआ जिल्हा]]|| [[कथुआ]]|| align=right | 615,711 || align=right | 2,651|| align=right | 232||http://kathua.gov.in/\n|-  \n| KW|| [[किश्तवार जिल्हा]] ||[[किश्तवार]]|| align=right | 231,037 || align=right | 1848|| align=right | 125||http://www.kishtwar.nic.in/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191103232129/https://kishtwar.nic.in/ |date=2019-11-03 }}\n|-  \n| KU|| [[कुपवाडा जिल्हा]]|| [[कुपवाडा]]|| align=right | 875,564|| align=right | 2,379|| align=right | 368||http://kupwara.gov.in/\n|-  \n| KG|| [[कुलगाम जिल्हा]]|| [[कुलगाम]] || align=right | 422,786 || align=right | 457|| align=right | 925||http://kulgam.gov.in/\n|-  \n| LE|| [[लेह जिल्हा]]|| [[लेह]]|| align=right | 147,104 || align=right | 45,110|| align=right | 3||http://leh.nic.in/\n|-  \n| PO|| [[पूंच जिल्हा]]|| [[पूंच]]|| align=right | 476,820 || align=right | 1,674|| align=right | 285||http://poonch.gov.in/\n|-  \n| PU|| [[पुलवामा जिल्हा]]|| [[पुलवामा]]|| align=right | 570,060 || align=right | 1,398|| align=right | 598||http://pulwama.gov.in/\n|-  \n| RA|| [[राजौरी जिल्हा]]|| [[राजौरी]]|| align=right | 619,266 || align=right | 2,630|| align=right | 235||http://rajouri.nic.in/\n|-  \n| RB|| [[रामबन जिल्हा]]|| [[रामबन]]|| align=right | 283,313 || align=right | 1,330 || align=right | 213|| \n|-  \n| RS|| [[रियासी जिल्हा]] || [[रियासी]] || align=right | 314,714 || align=right | 1710 || align=right | 184 || http://reasi.gov.in/\n|-  \n| SB|| [[संबा जिल्हा]]|| [[संबा]]|| align=right | 318,611|| align=right | 913 || align=right | 318||http://samba.gov.in/\n|-  \n|SH|| [[शुपियन जिल्हा]] || [[शुपियन]] || align=right | 265,960 || align=right | 312 || align=right | 852 ||\n|-  \n| SR|| [[श्रीनगर जिल्हा]]|| [[श्रीनगर]]|| align=right | 1,269,751 || align=right | 2,228|| align=right | 703||http://srinagar.nic.in/\n|-  \n| UD|| [[उधमपूर जिल्हा]]|| [[उधमपूर]]|| align=right | 555,357 || align=right | 4,550|| align=right | 211||http://udhampur.gov.in/\n|- \n|}\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे| ]]","hash":"33a5bf6ec9e6332faca7a7668b99a7c2011f02d482ee76722b050fbd555ece6e","last_revision":"2023-11-07T04:07:16Z","first_revision":"2006-04-22T04:54:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.620028","cross_lingual_links":{"bh":"जम्मू अउरी काश्मीर के जिला सभ के लिस्ट","bn":"জম্মু ও কাশ্মীরের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Jammu and Kashmir","es":"Anexo:Distritos del estado de Jammu y Cachemira","fr":"Liste des districts du Jammu-et-Cachemire","hi":"जम्मू और कश्मीर के जिले","ks":"جۆم تہٕ کٔشیٖر کین ضِلَن ہٕنٛز فِہرِست","ml":"ജമ്മു-കാശ്മീരിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Jammu dan Kashmir","ne":"जम्मु र कश्मीरका जिल्लाहरू","nb":"Distrikter i Jammu og Kashmir","ru":"Список округов Джамму и Кашмира","sa":"जम्मूकाश्मीरराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Jammu and Kashmir","ta":"ஜம்மு காஷ்மீர் மாவட்டப் பட்டியல்","te":"జమ్మూ కాశ్మీర్ జిల్లాల జాబితా","ur":"جموں و کشمیر کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ჯამუ დო ქაშმირიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"查谟和克什米尔行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यात २२ जिल्हे आहेत. ह्यांपैकी ८ जिल्हे २००७ साली निर्माण केले गेले.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यात २२ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are 22 districts in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यांपैकी ८ जिल्हे २००७ साली निर्माण केले गेले.","translated_text":"Eight of these districts were created in 2007.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"यादी","translated_text":"list","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable sortable\"  \n|-  \n| '''कोड'''<ref name=distcodes>{{संकेतस्थळ स्रोत\n|दुवा = https://www.mail.nic.in/docs/MailService_e-mail_address_Policy_WithCodes.pdf\n|title = NIC Policy on format of e-mail Address: Appendix (2): Districts Abbreviations as per ISO 3166–2\n|access-date = 2015-09-03\n|archive-date = 2008-09-11\n|archive-url = https://web.archive.org/web/20080911133331/https://www.mail.nic.in/docs/MailService_e-mail_address_Policy_WithCodes.pdf\n|url-status = dead\n}}</ref> \n| '''जिल्हा'''\n| '''मुख्यालय'''\n| '''लोकसंख्या<br>(2011)'''<ref name=censusdist2011>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा = http://www.census2011.co.in/census/state/districtlist/jammu+and+kashmir.html | title= Districts of Jammu and Kashmir}}</ref>\n| '''क्षेत्रफळ<br>(किमी²)'''\n| '''घनता<br>(/किमी²)'''<ref name=censusdist2011/>\n| '''अधिकृत संकेतस्थळ'''\n|-  \n| AN|| [[अनंतनाग जिल्हा]]|| [[अनंतनाग]]|| align=right | 1,070,144 || align=right | 2853 || align=right | 375 ||http://anantnag.gov.in/\n|-  \n| BD|| [[बडगाम जिल्हा]]|| [[बडगाम]]|| align=right | 735,753 || align=right | 1406 || align=right | 537 || http://budgam.nic.in/\n|-  \n|BPR ||[[बांडीपोर जिल्हा]]||[[बांडीपोर]]|| align=right | 385,099 || align=right | 3,010|| align=right | 1,117||http://bandipore.gov.in/\n|-  \n| BR|| [[बारामुल्ला जिल्हा]]|| [[बारामुल्ला]]|| align=right | 1,015,503 || align=right | 3329 || align=right | 305||http://baramulla.nic.in/\n|-  \n| DO|| [[डोडा जिल्हा]]|| [[डोडा]]|| align=right | 409,576 || align=right | 11,691|| align=right | 79||http://doda.gov.in/\n|-  \n| GB||[[गांदरबल जिल्हा]] || [[गांदरबल]] || align=right | 297,003 || align=right | 258|| align=right | 1,151||http://ganderbal.nic.in\n|-  \n| JA|| [[जम्मू जिल्हा]]|| [[जम्मू]]|| align=right | 1,526,406|| align=right | 3,097|| align=right | 596||http://jammu.gov.in/\n|-  \n| KR|| [[कारगिल जिल्हा]] || [[कारगिल]]|| align=right | 143,388 || align=right | 14,036|| align=right | 10 ||http://kargil.gov.in/\n|-  \n| KT|| [[कथुआ जिल्हा]]|| [[कथुआ]]|| align=right | 615,711 || align=right | 2,651|| align=right | 232||http://kathua.gov.in/\n|-  \n| KW|| [[किश्तवार जिल्हा]] ||[[किश्तवार]]|| align=right | 231,037 || align=right | 1848|| align=right | 125||http://www.kishtwar.nic.in/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191103232129/https://kishtwar.nic.in/ |date=2019-11-03 }}\n|-  \n| KU|| [[कुपवाडा जिल्हा]]|| [[कुपवाडा]]|| align=right | 875,564|| align=right | 2,379|| align=right | 368||http://kupwara.gov.in/\n|-  \n| KG|| [[कुलगाम जिल्हा]]|| [[कुलगाम]] || align=right | 422,786 || align=right | 457|| align=right | 925||http://kulgam.gov.in/\n|-  \n| LE|| [[लेह जिल्हा]]|| [[लेह]]|| align=right | 147,104 || align=right | 45,110|| align=right | 3||http://leh.nic.in/\n|-  \n| PO|| [[पूंच जिल्हा]]|| [[पूंच]]|| align=right | 476,820 || align=right | 1,674|| align=right | 285||http://poonch.gov.in/\n|-  \n| PU|| [[पुलवामा जिल्हा]]|| [[पुलवामा]]|| align=right | 570,060 || align=right | 1,398|| align=right | 598||http://pulwama.gov.in/\n|-  \n| RA|| [[राजौरी जिल्हा]]|| [[राजौरी]]|| align=right | 619,266 || align=right | 2,630|| align=right | 235||http://rajouri.nic.in/\n|-  \n| RB|| [[रामबन जिल्हा]]|| [[रामबन]]|| align=right | 283,313 || align=right | 1,330 || align=right | 213|| \n|-  \n| RS|| [[रियासी जिल्हा]] || [[रियासी]] || align=right | 314,714 || align=right | 1710 || align=right | 184 || http://reasi.gov.in/\n|-  \n| SB|| [[संबा जिल्हा]]|| [[संबा]]|| align=right | 318,611|| align=right | 913 || align=right | 318||http://samba.gov.in/\n|-  \n|SH|| [[शुपियन जिल्हा]] || [[शुपियन]] || align=right | 265,960 || align=right | 312 || align=right | 852 ||\n|-  \n| SR|| [[श्रीनगर जिल्हा]]|| [[श्रीनगर]]|| align=right | 1,269,751 || align=right | 2,228|| align=right | 703||http://srinagar.nic.in/\n|-  \n| UD|| [[उधमपूर जिल्हा]]|| [[उधमपूर]]|| align=right | 555,357 || align=right | 4,550|| align=right | 211||http://udhampur.gov.in/\n|- \n|}"},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संयुक्त राष्ट्रे","wikicode":"{{माहितीचौकट संघटना\n| name            = संयुक्त राष्ट्र संघटना<br />'''الأمم المتحدة'''<br />'''United Nations'''<br />'''Organisation des Nations Unies'''<br />'''联合国'''<br />'''Organización de las Naciones Unidas'''<br />'''Организация Объединённых Наций'''\n| image           = Flag of the United Nations.svg\n| caption         =संयुक्त राष्ट्र संघटनेचा ध्वज\n| map             = United Nations (Member States and Territories).svg\n| mcaption        = [[संयुक्त राष्ट्रे सदस्य देश]]\n| type            = \n| headquarters    = [[न्यू यॉर्क शहर]], {{देशध्वज|अमेरिका}}\n| membership_type =\n| membership      = १९३ सदस्य देश ([[संयुक्त राष्ट्रे सदस्य देश|संपूर्ण यादी]])\n| language        =  [[अरबी भाषा|अरबी]], [[चिनी भाषा|चिनी]], [[इंग्लिश भाषा|इंग्रजी]], [[फ्रेंच भाषा|फ्रेंच]], [[रशियन भाषा|रशियन]], [[स्पॅनिश भाषा|स्पॅनिश]]\n| leader_title    = सरचिटणीस\n| leader_name     = {{flagicon|पोर्तुगाल}} [[एंटोनियो गुटेरेश]]\n| leader_title2   = अध्यक्ष\n| leader_name2    = {{flagicon | Switzerland}} [जोसेफ डाईस]\n| formation       = [[२४ ऑक्टोबर]], [[इ.स. १९४५]]\n| website         = [http://www.un.org/ www.un.org]\n}}\n'''संयुक्त राष्ट्रसंघ''' किंवा '''संयुक्त राष्ट्रे''' (संरा) ([[इंग्लिश भाषा|इंग्रजी]]: United Nations) ही [[आंतरराष्ट्रीय]] [[विधी]], आंतरराष्ट्रीय [[सुरक्षा]], [[आर्थिक]] [[विकास]], सामाजिक प्रगती, [[मानवाधिकार]] या बाबींमध्ये सहकार्य सुलभ करणे आणि [[विश्वशांती]] प्राप्त करणे अशी घोषित उद्दिष्टे असलेली एक आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे. 'संरा'ची स्थापना दुसऱ्या महायुद्धानंतर राष्ट्रसंघाच्या जागी देशा-देशांमधील युद्धे थांबविण्यासाठी आणि संवादासाठी अधिष्ठान पुरविण्याच्या उद्देशाने झाली होती. ही संस्था स्थापन करण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला होता, पण भारताचे या संस्थेच्या कामापासून नेहमी अलिप्त राहण्याचे धोरण राहिले आहे. आपले कार्यक्रम रावबिण्यासाठी संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या अनेक दुय्यम संस्था आहेत.{{संदर्भ}}\n\nजगातील बहुतांश सर्व सार्वभौम राज्यांचा समावेश असणारी १९३ राष्ट्रे सांप्रत तिची [[संयुक्त राष्ट्रे सदस्य देश|सदस्य]] आहेत. जगभरात असलेल्या कार्यालयांमधून वर्षभरात होणाऱ्या नियमित बैठकांमधून ’संरा’ आणि तिच्या खास संस्था सारलक्षी आणि प्रशासकीय बाबींवर निर्णय घेतात. संस्थेची सहा मुख्य उपांगे आहेत : [[संयुक्त राष्ट्रे आमसभा|आमसभा]] (मुख्य चर्चाकारी सभा); [[संयुक्त राष्ट्रे सुरक्षा परिषद|सुरक्षा परिषद]] (शांती आणि सुरक्षेसाठीचे विवक्षित ठराव करणारी); [[संयुक्त राष्ट्रे आर्थिक व सामाजिक परिषद|आर्थिक व सामाजिक परिषद]] (आंतरराष्ट्रीय आर्थिक आणि सामाजिक सहकार्य व विकासास चालना देण्यात सहकार्यासाठी); [[सचिवालय]] (’संरा’ला आवश्यक अभ्यासकार्ये, माहिती आणि सुविधा देण्यासाठी); [[आंतरराष्ट्रीय न्यायालय]] (प्रमुख न्यायिक अंग) आणि ’संरा’ विश्वस्त संस्था (सध्या अक्रिय). ’संरा’ व्यवस्थेतील इतर प्रमुख संस्थांमध्ये [[विश्व स्वास्थ्य संघटना]], [[विश्व अन्न कार्यक्रम]] आणि [[युनिसेफ]] यांचा समावेश *होतो. महासचिव ही ’संरा’ची सर्वात ठळक व्यक्ती असते आणि २००७ मध्ये हे पद [[दक्षिण कोरिया]]चे [[बान की-मून]] यांनी मिळविले. सदस्य राष्ट्रांकडून मिळणाऱ्या निर्धारित आणि ऐच्छिक देणग्यांमधून संस्थेला वित्तपुरवठा होतो आणि [[अरेबिक]], [[चिनी]], [[इंग्रजी]], [[फ्रेंच]], [[रशियन]] आणि [[स्पॅनिश]] या तिच्या सहा अधिकृत भाषा आहेत. ही विश्वसंघटना आहे. सचिवालयातील मुख्य हा महासचिव आहेसयुक राज्यशांतता प्रशापित करतात.{{संदर्भ}}\n\n==राष्ट्रसंघाची उद्दीष्टे{{संदर्भ}}==\nराष्ट्रसंघ कशासाठी स्थापन झाला, त्याचे हेतू व उद्दिष्टे काय आहेत हे राष्ट्रसंघाच्या घटनेत स्पष्ट केले आहे. त्यानुसार त्यांची प्रमुख उद्दिष्टे पुढीलप्रमाणे-\n\n* [[जग|जागतिक]] शांतता व सुरक्षितता प्रस्थापित करणे\n* राष्ट्राराष्ट्रांत मैत्रीचे व सहकार्याचे संबंध प्रस्थापित करणे. \n* आंतरराष्ट्रीय प्रश्न [[युद्ध]]ाच्या मार्गाने न सोडविता ते शांततेच्या मार्गाने सोडविणे.\n* राष्ट्रसंघातील सर्व राष्ट्रे [[सार्वभौम]] व स्वतंत्र आहेत आणि त्यांनी सामुदायिक सुरक्षिततेसाठी राष्ट्रसंघाचे नियम पाळावेत. \n* आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे पालन करावे. ांतता प्रस्थापित करणे. श\n२०१५ला या संघटनेला ७० वर्ष पूर्ण झाले\n\n== विशेष संस्था ==\nखालील १७ संयुक्त राष्ट्रांच्या विशेष समित्या आहेत.\n{| class=\"wikitable\" style=\"font-size:90%; text-align:left;\"\n|+ style=\"padding-top:1em;\" |\n! क्र. !!संक्षेप!! ध्वज !! समिती !! मुख्यालय !! स्थापना\n|-\n| १ || FAO || [[चित्र:FAO logo.svg|center|20px|Food and Agriculture Organization]]  || '''[[खाद्य व कृषी संस्था]]''' ||{{flagicon|Italy}} [[रोम]] || [[इ.स. १९४५]]\n|-\n| २ || IAEA || [[चित्र:Flag of IAEA.svg|center|20px|International Atomic Energy Agency]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संस्था]]''' || {{flagicon|Austria}} [[व्हियेना]] || [[इ.स. १९५७]]\n|-\n| ३ || ICAO || [[चित्र:Flag of ICAO.svg|center|20px|International Civil Aviation Organization]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण संस्था]]''' || {{flagicon|CAN}} [[माँत्रियाल]] || [[इ.स. १९४७]]\n|-\n| ४ || IFAD || [[चित्र:Flag of the United Nations.svg|center|20px|International Fund for Agricultural Development]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय कृषी विकास निधी]]''' || {{flagicon|Italy}} [[रोम]] || [[इ.स. १९७७]]\n|-\n| ५ || ILO ||   || '''[[आंतरराष्ट्रीय मजूर संस्था]]''' || {{flagicon|SUI}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९१९]]\n|-\n| ६ || IMO || [[चित्र:Flag of the International Maritime Organization.svg|center|20px| International Maritime Organization]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय सागरी संस्था]]'''||{{flagicon|GBR}} [[लंडन]] || [[इ.स. १९४८]]\n|-\n| ७ || IMF ||  || '''[[आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी]]'''|| {{flagicon|USA}} [[वॉशिंग्टन, डी.सी.]] || [[इ.स. १९४५]]\n|-\n| ८ || ITU || [[चित्र:Flag of International Telephone Union.svg|center|20px| International Telephone Union]] || '''[[आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी संघ]]'''||{{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९४७]]\n|-\n| ९ || UNESCO || [[चित्र:Flag of UNESCO.svg|center|20px|United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization]]  || '''[[युनेस्को]]'''||{{flagicon|France}}[[पॅरिस]] || [[इ.स. १९४६]]\n|-\n| १० || UNIDO || || '''[[संयुक्त राष्ट्रे औद्योगिक विकास संस्था]]'''||{{flagicon|Austria}} [[व्हियेना]] || [[इ.स. १९६७]]\n|-\n| ११ || UPU || [[चित्र:Flag of UPU.svg|center|20px|Universal Postal Union]]  || '''[[जागतिक पोस्ट संघ]]'''||{{flagicon|CHE}} [[बर्न]] || [[इ.स. १९४७]]\n|-\n| १२ || WB ||  || '''[[विश्व बँक]]'''||{{flagicon|USA}} [[वॉशिंग्टन, डी.सी.]] || १९४५\n|-\n| १३ || WFP || [[चित्र:World Food Program logo.svg|center|40px|World Food Programme]]  || '''[[विश्व खाद्य कार्यक्रम]]'''||{{flagicon|Italy}} [[रोम]] || [[इ.स. १९६३]]\n|-\n| १४ || WHO || [[चित्र:Flag of WHO.svg|center|20px|World Health Organization]]  || '''[[विश्व स्वास्थ्य संस्था]]'''||{{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || १९४८\n|-\n| १५ || WIPO || [[चित्र:Flag of the United Nations.svg|center|20px|World Intellectual Property Organization]]  || '''[[विश्व बौद्धिक संपदा संस्था]]'''||{{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९७४]]\n|-\n| १६ || WMO || [[चित्र:Flag of the World Meteorological Organization.svg|center|20px|World Meteorological Organization]]  || '''[[विश्व हवामान संस्था]]'''|| {{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९५०]]\n|-\n| १७ || UNWTO || [[चित्र:Flag of the United Nations.svg|center|20px|World Tourism Organization]]  || '''[[विश्व पर्यटन संस्था]]'''||{{flagicon|Spain}} [[माद्रिद]] || [[इ.स. १९७४]]\n|}\n\n== संयुक्त राष्ट्रे खालील संस्थांमार्फत मानव विकासाचे कार्य बघतात: ==\n* [[युनिसेफ]]\n* [[यू.एन.एच.सी.आर.]]\n\n== हे सुद्धा पहा ==\n* [[जी ४ देश]]\n\n== बाह्य दुवे ==\n* {{संकेतस्थळ|http://www.un.org/|अधिकृत संकेतस्थळ|अधिकृत भाषांतील}}\n\n{{कॉमन्स|United Nations|संयुक्त राष्ट्रे}}\n\n{{साचा:आंतरराष्ट्रीय संस्था}}\n\n\n{{संयुक्त राष्ट्रे}}\n\n[[वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे| ]]\n[[वर्ग:बहुराष्ट्रीय संघटना]]\n[[वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख]]","hash":"2767ba0dba57c22b0273c0a907135cf058df335109a68a61c70bd1c8df217cdd","last_revision":"2023-09-22T20:30:17Z","first_revision":"2006-04-23T08:55:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.671044","cross_lingual_links":{"ab":"Еиду Амилаҭқәа Реиҿкаара","ace":"Persjarikatan Bangsa-Bangsa","ady":"Дунэе Лъэпкъ Организацие","af":"Verenigde Nasies","als":"Vereinte Nationen","am":"የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት","an":"Organización d'as Nacions Unidas","ang":"Ġemǣnra Þēoda","anp":"संयुक्त राष्ट्र","ar":"الأمم المتحدة","ary":"لأمم لمتحدة","arz":"الامم المتحده","as":"ৰাষ্ট্ৰসংঘ","ast":"Organización de les Naciones Xuníes","av":"Цолъарал Миллатазул ГӀуцӀи","awa":"संयुक्त राष्ट्र","ay":"Mayachat Markanaka","az":"Birləşmiş Millətlər Təşkilatı","azb":"بیرلشمیش میلتلر قورومو","ba":"Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы","ban":"Perserikatan Bangsa-Bangsa","bar":"Organisation vo de Vaoantn Nationa","bat-smg":"Jongtėniu Tautū Organizacėjė","bbc":"Perserikatan Bangso-Bangso","bcl":"Nagkakasararong Nasyon","be":"Арганізацыя Аб’яднаных Нацый","be-x-old":"Арганізацыя Аб’яднаных Нацыяў","bg":"Организация на обединените нации","bh":"यूनाइटेड नेशंस","bi":"Yunaeted Nesen","blk":"ကုလသမဂ္ဂ","bn":"জাতিসংঘ","bo":"མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས།","bpy":"জাতিসংঘ","br":"Aozadur ar Broadoù Unanet","bs":"Ujedinjene nacije","btm":"Parsarikatan Bangso-Bangso","bug":"Asseddingenna Bangsa Bangsae","bxr":"Нэгэдэмэл Үндэһэтэнэй Байгуулга","ca":"Organització de les Nacions Unides","cdo":"Lièng-hăk-guók","ce":"Вовшахтоьхна Къаьмнийн Кхоллам","ceb":"Tinipong Kanasuran","ch":"Unidas Nasion","ckb":"نەتەوە ی��کگرتووەکان","co":"Nazioni Uniti","crh":"Birleşken Milletler Teşkilâtı","cs":"Organizace spojených národů","cv":"Пĕрлешӳллĕ Нацисен Организацийĕ","cy":"Y Cenhedloedd Unedig","da":"Forenede Nationer","dag":"Tiŋgbana Naŋgban Yini Laɣiŋgu","de":"Vereinte Nationen","diq":"Mıletê Yewbiyayey","dsb":"Zjadnośone narody","dtp":"Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu","dty":"संयुक्त राष्ट्र सङ्घ","dv":"އެކުވެރި ދައުލަތްތައް","ee":"Dukɔ Ƒoƒuawo","el":"Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών","eml":"Nasiòun Unìdi","en":"United Nations","eo":"Unuiĝintaj Nacioj","es":"Organización de las Naciones Unidas","et":"Ühinenud Rahvaste Organisatsioon","eu":"Nazio Batuen Erakundea","ext":"Nacionis Unías","fa":"سازمان ملل متحد","ff":"Ngenndiije Dentuɗe","fi":"Yhdistyneet kansakunnat","fiu-vro":"Ütistünüq Rahvaq","fj":"Matabose Kei Vuravura","fo":"Sameindu Tjóðir","fr":"Organisation des Nations unies","frp":"Organisacion de les Nacions unies","frr":"Feriand Natsioonen","fur":"Organizazion des Nazions Unidis","fy":"Feriene Naasjes","ga":"Na Náisiúin Aontaithe","gag":"Birleşmiş Milletlär","gan":"聯合國","gcr":"Organizasyon di sé Nasyonzini","gd":"Na Dùthchannan Aonaichte","gl":"Organización das Nacións Unidas","gn":"Tetãnguéra Joaju","gom":"संयुक्त राश्ट्रसंघटना","gu":"સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘ","gv":"Ny h-Ashoonyn Unnaneysit","ha":"Majalisar Ɗinkin Duniya","hak":"Lièn-ha̍p-koet","haw":"Nā Aupuni Hui Pū ʻia","he":"האומות המאוחדות","hi":"संयुक्त राष्ट्र","hif":"United Nations","hr":"Ujedinjeni narodi","hsb":"Zjednoćene narody","ht":"Òganizasyon Nasyonzini","hu":"Egyesült Nemzetek Szervezete","hy":"Միավորված ազգերի կազմակերպություն","hyw":"Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութիւն","ia":"Organisation del Nationes Unite","iba":"Gerempung Bansa Beserakup","id":"Perserikatan Bangsa-Bangsa","ie":"Organisation del Unit Nationes","ig":"Mba Ndị Dị n'Otu","ik":"Tannapta Nunat","ilo":"Dagiti Nagkaykaysa a Pagilian","inh":"Цхьанкхийттача Къамий Организаци","io":"Unionita Nacioni","is":"Sameinuðu þjóðirnar","it":"Organizzazione delle Nazioni Unite","iu":"ᓄᓇᕐᔪᐊᕐᒥ ᑲᑐᔾᔨᖃᑎᒌᑦ","ja":"国際連合","jam":"Yunaitid Nieshan","jbo":"gunma natmi","jv":"Pasarékatan Bangsa-Bangsa","ka":"გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია","kaa":"Birlesken Milletler Shólkemi","kab":"Tuddsa n Yeɣlanen Yeddukklen","kbd":"Лъэпкъ Зэгуэтхэр","kbp":"ONU ŋgbɛyɛ","kcg":"Muná̱pyia̱ Bibyin Swanta","kg":"Nations unies","ki":"Ũrũmwe wa Mabũrũri (UN)","kk":"Біріккен Ұлттар Ұйымы","kl":"Naalagaaffiit Peqatigiit","km":"អង្គការសហប្រជាជាតិ","kn":"ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ","ko":"유엔","krc":"Бирлешген Миллетлени Организациясы","ks":"اقوامہٕ متحدٕ","ku":"Neteweyên Yekbûyî","kv":"Ӧтувтчӧм Войтыръяслӧн Котыр","kw":"Kenedhlow Unys","ky":"Бириккен Улуттар Уюму","la":"Nationes Unitae","lad":"Nasyones Unidas","lb":"Vereent Natiounen","lez":"Садхьанвай миллетрин тешкилат","lfn":"Nasiones Unida","lg":"Lisangá lya Bikólo bya Molɔ́ngɔ́","li":"Verenigde Naties","lij":"Organizaçion de Naçioin Unïe","lld":"Organisazion dla Nazions Unides","lmo":"Urganizaziun di Naziun Ünii","ln":"Lisangá lya Bikólo bya Molɔ́ngɔ́","lo":"ສະຫະປະຊາຊາດ","lt":"Jungtinių Tautų Organizacija","lv":"Apvienoto Nāciju Organizācija","mad":"Parsyarikatan Bhângsa-Bhângsa","mai":"संयुक्त राष्ट्र सङ्घ","map-bms":"Pasarékatan Bangsa-Bangsa","mg":"Firenena Mikambana","mhr":"Иктыш ушнышо Наций-влак Организаций","mi":"Kotahitanga o Ngā Iwi o te Ao","min":"Pasarikatan Banso-Banso","mk":"Обединети нации","ml":"ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ","mn":"Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага","mni":"ꯌꯨꯅꯥꯏꯇꯦꯗ ꯅꯦꯁꯟꯁ","mnw":"ကုလသမဂ္ဂ","ms":"Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu","mt":"Ġnus Magħquda","mwl":"Ourganizaçon de las Naciones Ounidas","my":"ကုလသမဂ္ဂ","mzn":"متحد ملل سازمان","nah":"Tlacetililli Tlacatiyan","nap":"Organizzazione d\"e Nazzione Aunite","nds":"Vereente Natschonen","nds-nl":"Vereynigde Natys","ne":"संयुक्त राष्ट्र","new":"संयुक्त राष्ट्र संघ","nia":"Perserikatan Bangsa-Bangsa","nl":"Verenigde Naties","nn":"Dei sameinte nasjonane","nb":"De forente nasjoner","nov":"Unionati Nationes","nqo":"ߡߊ߲߬ߕߏ߲ ߘߍ߬ߣߍ߲ ߛߌ߲߬ߝߏ߲߬ߧߊ߬ߟߌ","nrm":"Organisatioun des Natiouns Eunies (ONE)","nso":"Ditšhaba tše Kopanego","nv":"Nahasdzáán Bikáaʼgi Kéyah Naaznilgo Ałhidadiidzooígíí","ny":"Mitundu Yogwirizana","oc":"Organizacion de las Nacions Unidas","om":"Mootummoota Gamtoomanii","or":"ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ","os":"Иугонд Нациты Организаци","pa":"ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ","pag":"Nasyones Unidas","pam":"Misasanmetung a Bangsa","pap":"Nashonnan Uni","pcd":"Nacions-Unies","pfl":"Vereinte Nationen","pih":"Yunitid Kuntriis","pl":"Organizacja Narodów Zjednoczonych","pms":"Organisassion dle Nassion Unìe","pnb":"اقوام متحدہ","ps":"ملګري ملتونه","pt":"Organização das Nações Unidas","pwn":"marekakunian","qu":"Hukllachasqa Kawsayllaqtakuna","rm":"Organisaziun da las Naziuns unidas","rn":"Ishirahamwe Mpuzamakungu","ro":"Organizația Națiunilor Unite","roa-rup":"Natsiile Unite","roa-tara":"Organizzazione de le Naziune Aunìte","ru":"Организация Объединённых Наций","rue":"Орґанізація Зъєдиненых Націй","rw":"Umuryango w’Abibumye","sa":"संयुक्तराष्ट्रसङ्घः","sah":"Холбоһуктаах Нациялар Тэрилтэлэрэ","sat":"ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱜᱟᱫᱮᱞ","sc":"ONU","scn":"Nazzioni Uniti","sco":"Unitit Naitions","sd":"گڏيل قومن جو عالمي ادارو","se":"Ovttastuvvan našuvnnat","sg":"Bendo ti Gigi","sh":"Ujedinjene nacije","shi":"Tamttiwin munnin","shn":"ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ","si":"එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය","simple":"United Nations","sk":"Organizácia Spojených národov","skr":"اقوام متحدہ","sl":"Organizacija združenih narodov","sm":"Malo Aufaatasi","smn":"Ovtâstum aalmugeh","sn":"Mubatanidzwa weNyika Pasirose","so":"Qaramada Midoobay","sq":"Organizata e Kombeve të Bashkuara","sr":"Уједињене нације","srn":"Verenigde Nâsi","ss":"Mhlabuhlangene","st":"Machaba a Kopaneng","stq":"Fereende Natione","su":"Pasarikatan Bangsa-Bangsa","sv":"Förenta nationerna","sw":"Umoja wa Mataifa","szl":"Ôrganizacyjŏ Zjydnoczōnych Nacyjōw","szy":"sakaputay a kanatal","ta":"ஐக்கிய நாடுகள் அவை","tay":"UN","tcy":"ವಿಶ್ವ ಸಂಸ್ತೆ","te":"ఐక్యరాజ్య సమితి","tet":"Nasoens Unidas","tg":"Созмони Милали Муттаҳид","th":"สหประชาชาติ","ti":"ሕቡራት ሃገራት","tk":"Birleşen Milletler Guramasy","tl":"Nagkakaisang Bansa","tly":"Ikardə byə Milləton Təškilot","tn":"Ditšhaba Tse di Kopaneng","to":"Ngaahi Puleʻanga Fakatahatahá","tpi":"Yunaitet Nesen","tr":"Birleşmiş Milletler","trv":"Reynhekwo","ts":"Matiko la ma hlanganeke","tt":"Берләшкән Милләтләр Оешмасы","tw":"Amanaman Nkabom","ty":"Nunaa Amui","tyv":"КНО","udm":"Огазеяськем Нациослэн Организацизы","ug":"بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى","uk":"Організація Об'єднаних Націй","ur":"اقوام متحدہ","uz":"Birlashgan Millatlar Tashkiloti","ve":"Dzangano ḽa Yuno","vec":"Organixasion de łe Nasion Unìe","vep":"Ühtenzoittud Rahvahiden Organizacii","vi":"Liên Hợp Quốc","vls":"Verênigde Noaties","vo":"Nogan Netas Pebalöl","wa":"Organizåcion des Nåcions uneyes","war":"Nagkakaurusa nga mga Nasod","wo":"Kureelu Mbootayu Xeet yi","wuu":"联合国","xh":"Izizwe ezimanyeneyo","xmf":"გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაცია","yi":"פאראייניגטע פעלקער","yo":"Àjọ àwọn Orílẹ̀-èdè","za":"Lenzhozgoz","zgh":"ⵜⵉⵎⵜⵜⴰ ⵉⵎⵓⵏⵏ","zh":"联合国","zh-classical":"聯合國","zh-min-nan":"Liân-ha̍p-kok","zh-yue":"聯合國","zu":"IZizwe Ezihlangene"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"संयुक्त राष्ट्रसंघ किंवा संयुक्त राष्ट्रे (संरा) (इंग्रजी: United Nations) ही आंतरराष्ट्रीय विधी, आंतरराष्ट्रीय सुरक्षा, आर्थिक विकास, सामाजिक प्रगती, मानवाधिकार या बाबींमध्ये सहकार्य सुलभ करणे आणि विश्वशांती प्राप्त करणे अशी घोषित उद्दिष्टे असलेली एक आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे. 'संरा'ची स्थापना दुसऱ्या महायुद्धानंतर राष्ट्रसंघाच्या जागी देशा-देशांमधील युद्धे थांबविण्यासाठी आणि संवादासाठी अधिष्ठान पुरविण्याच्या उद्देशाने झाली होती. ही संस्था स्थापन करण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला होता, पण भारताचे या संस्थेच्या कामापासून नेहमी अलिप्त राहण्याचे धोरण राहिले आहे. आपले कार्यक्रम रावबिण्यासाठी संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या अनेक दुय्यम संस्था आहेत.\n\nजगातील बहुतांश सर्व सार्वभौम राज्यांचा समावेश असणारी १९३ राष्ट्रे सांप्रत तिची सदस्य आहेत. जगभरात असलेल्या कार्यालयांमधून वर्षभरात होणाऱ्या नियमित बैठकांमधून 'संरा' आणि तिच्या खास संस्था सारलक्षी आणि प्रशासकीय बाबींवर निर्णय घेतात. संस्थेची सहा मुख्य उपांगे आहेत : आमसभा (मुख्य चर्चाकारी सभा); सुरक्षा परिषद (शांती आणि सुरक्षेसाठीचे विवक्षित ठराव करणारी); आर्थिक व सामाजिक परिषद (आंतरराष्ट्रीय आर्थिक आणि सामाजिक सहकार्य व विकासास चालना देण्यात सहकार्यासाठी); सचिवालय ('संरा'ला आवश्यक अभ्यासकार्ये, माहिती आणि सुविधा देण्यासाठी); आंतरराष्ट्रीय न्यायालय (प्रमुख न्यायिक अंग) आणि 'संरा' विश्वस्त संस्था (सध्या अक्रिय). 'संरा' व्यवस्थेतील इतर प्रमुख संस्थांमध्ये विश्व स्वास्थ्य संघटना, विश्व अन्न कार्यक्रम आणि युनिसेफ यांचा समावेश *होतो. महासचिव ही 'संरा'ची सर्वात ठळक व्यक्ती असते आणि २००७ मध्ये हे पद दक्षिण कोरियाचे बान की-मून यांनी मिळविले. सदस्य राष्ट्रांकडून मिळणाऱ्या निर्धारित आणि ऐच्छिक देणग्यांमधून संस्थेला वित्तपुरवठा होतो आणि अरेबिक, चिनी, इंग्रजी, फ्रेंच, रशियन आणि स्पॅनिश या तिच्या सहा अधिकृत भाषा आहेत. ही विश्वसंघटना आहे. सचिवालयातील मुख्य हा महासचिव आहेसयुक राज्यशांतता प्रशापित करतात.\n\nराष्ट्रसंघ कशासाठी स्थापन झाला, त्याचे हेतू व उद्दिष्टे काय आहेत हे राष्ट्रसंघाच्या घटनेत स्पष्ट केले आहे. त्यानुसार त्यांची प्रमुख उद्दिष्टे पुढीलप्रमाणे-\n\nजागतिक शांतता व सुरक्षितता प्रस्थापित करणे राष्ट्राराष्ट्रांत मैत्रीचे व सहकार्याचे संबंध प्रस्थापित करणे. आंतरराष्ट्रीय प्रश्न युद्धाच्या मार्गाने न सोडविता ते शांततेच्या मार्गाने सोडविणे. राष्ट्रसंघातील सर्व राष्ट्रे सार्वभौम व स्वतंत्र आहेत आणि त्यांनी सामुदायिक सुरक्षिततेसाठी राष्ट्रसंघाचे नियम पाळावेत. आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे पालन करावे. ांतता प्रस्थापित करणे. श २०१५ला या संघटनेला ७० वर्ष पूर्ण झाले\n\nखालील १७ संयुक्त राष्ट्रांच्या विशेष समित्या आहेत.\n\nयुनिसेफ यू.एन.एच.सी.आर.\n\nजी ४ देश\n\nवर्ग:संयुक्त राष्ट्रे वर्ग:बहुराष्ट्रीय संघटना वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट संघटना\n| name            = संयुक्त राष्ट्र संघटना<br />'''الأمم المتحدة'''<br />'''United Nations'''<br />'''Organisation des Nations Unies'''<br />'''联合国'''<br />'''Organización de las Naciones Unidas'''<br />'''Организация Объединённых Наций'''\n| image           = Flag of the United Nations.svg\n| caption         =संयुक्त राष्ट्र संघटनेचा ध्वज\n| map             = United Nations (Member States and Territories).svg\n| mcaption        = [[संयुक्त राष्ट्रे सदस्य देश]]\n| type            = \n| headquarters    = [[न्यू यॉर्क शहर]], {{देशध्वज|अमेरिका}}\n| membership_type =\n| membership      = १९३ सदस्य देश ([[संयुक्त राष्ट्रे सदस्य देश|संपूर्ण यादी]])\n| language        =  [[अरबी भाषा|अरबी]], [[चिनी भाषा|चिनी]], [[इंग्लिश भाषा|इंग्रजी]], [[फ्रेंच भाषा|फ्रेंच]], [[रशियन भाषा|रशियन]], [[स्पॅनिश भाषा|स्पॅनिश]]\n| leader_title    = सरचिटणीस\n| leader_name     = {{flagicon|पोर्तुगाल}} [[एंटोनियो गुटेरेश]]\n| leader_title2   = अध्यक्ष\n| leader_name2    = {{flagicon | Switzerland}} [जोसेफ डाईस]\n| formation       = [[२४ ऑक्टोबर]], [[इ.स. १९४५]]\n| website         = [http://www.un.org/ www.un.org]\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संयुक्त राष्ट्रसंघ किंवा संयुक्त राष्ट्रे (संरा) (इंग्रजी: United Nations) ही आंतरराष्ट्रीय विधी, आंतरराष्ट्रीय सुरक्षा, आर्थिक विकास, सामाजिक प्रगती, मानवाधिकार या बाबींमध्ये सहकार्य सुलभ करणे आणि विश्वशांती प्राप्त करणे अशी घोषित उद्दिष्टे असलेली एक आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे.","translated_text":"The United Nations (UN) is an international organization whose stated objectives are to facilitate cooperation in matters of international law, international security, economic development, social progress, human rights and the achievement of world peace.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"'संरा'ची स्थापना दुसऱ्या महायुद्धानंतर राष्ट्रसंघाच्या जागी देशा-देशांमधील युद्धे थांबविण्यासाठी आणि संवादासाठी अधिष्ठान पुरविण्याच्या उद्देशाने झाली होती.","translated_text":"SUNRA was established after World War II to replace the United Nations with a mission to stop wars and provide a forum for dialogue between countries.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही संस्था स्थापन करण्यासाठी भारताने पुढाकार घेतला होता, पण भारताचे या संस्थेच्या कामापासून नेहमी अलिप्त राहण्याचे धोरण राहिले आहे.","translated_text":"India has taken the initiative to set up this institute, but India has always maintained its policy of abstaining from its work.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आपले कार्यक्रम रावबिण्यासाठी संयुक्त राष्ट्र संघटनेच्या अनेक दुय्यम संस्था आहेत.","translated_text":"The United Nations has a number of secondary agencies to run its programmes.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जगातील बहुतांश सर्व सार्वभौम राज्यांचा समावेश असणारी १९३ राष्ट्रे सांप्रत तिची सदस्य आहेत.","translated_text":"Its membership includes 193 nations, comprising most of the world's sovereign states.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगभरात असलेल्या कार्यालयांमधून वर्षभरात होणाऱ्या नियमित बैठकांमधून 'संरा' आणि तिच्या खास संस्था सारलक्षी आणि प्रशासकीय बाबींवर निर्णय घेतात.","translated_text":"Through regular meetings held throughout the year from offices around the world, SANA and its specialized agencies make decisions on all matters related to Sarlaksh and administrative matters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संस्थेची सहा मुख्य उपांगे आहेत : आमसभा (मुख्य चर्चाकारी सभा);","translated_text":"There are six main constituent bodies of the Institute: the General Assembly (Main Workshops);","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुरक्षा परिषद (शांती आणि सुरक्षेसाठीचे विवक्षित ठराव करणारी); आर्थिक व सामाजिक परिषद (आंतरराष्ट्रीय आर्थिक आणि सामाजिक सहकार्य व विकासास चालना देण्यात सहकार्यासाठी); सचिवालय ('संरा'ला आवश्यक अभ्यासकार्ये, माहिती आणि सुविधा देण्यासाठी); आंतरराष्ट्रीय न्यायालय (प्रमुख न्यायिक अंग) आणि 'संरा' विश्वस्त संस्था (सध्या अक्रिय).","translated_text":"The Security Council (preliminary resolution maker for peace and security); the Economic and Social Council (for cooperation in promoting international economic and social co-operation and development); the Secretariat (for the provision of necessary studies, information and facilities to the SARA); the International Court of Justice (the principal judicial organ) and the SARA Trust (currently inactive).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"'संरा' व्यवस्थेतील इतर प्रमुख संस्थांमध्ये विश्व स्वास्थ्य संघटना, विश्व अन्न कार्यक्रम आणि युनिसेफ यांचा समावेश *होतो.","translated_text":"Other key organisations in the SRA system include the World Health Organization, World Food Programme and UNICEF.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महासचिव ही 'संरा'ची सर्वात ठळक व्यक्ती असते आणि २००७ मध्ये हे पद दक्षिण कोरियाचे बान की-मून यांनी मिळविले.","translated_text":"The Secretary-General is the most prominent figure in the Sunra and was succeeded by Ban Ki-moon of South Korea in 2007.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सदस्य राष्ट्रांकडून मिळणाऱ्या निर्धारित आणि ऐच्छिक देणग्यांमधून संस्थेला वित्तपुरवठा होतो आणि अरेबिक, चिनी, इंग्रजी, फ्रेंच, रशियन आणि स्पॅनिश या तिच्या सहा अधिकृत भाषा आहेत.","translated_text":"It is funded by fixed and voluntary contributions from member states and has six official languages: Arabic, Chinese, English, French, Russian and Spanish.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही विश्वसंघटना आहे.","translated_text":"This is the World Organization.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सचिवालयातील मुख्य हा महासचिव आहेसयुक राज्यशांतता प्रशापित करतात.","translated_text":"The head of the Secretariat is the Secretary-General who administers the peace process.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"राष्ट्रसंघाची उद्दीष्टे","translated_text":"The goals of the United Nations","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्��संघ कशासाठी स्थापन झाला, त्याचे हेतू व उद्दिष्टे काय आहेत हे राष्ट्रसंघाच्या घटनेत स्पष्ट केले आहे.","translated_text":"The Charter of the United Nations explains the purpose and objectives of the United Nations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यानुसार त्यांची प्रमुख उद्दिष्टे पुढीलप्रमाणे-","translated_text":"Accordingly, their main objectives are as follows:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जागतिक शांतता व सुरक्षितता प्रस्थापित करणे राष्ट्राराष्ट्रांत मैत्रीचे व सहकार्याचे संबंध प्रस्थापित करणे.","translated_text":"Promoting global peace and security, establishing relations of friendship and cooperation among nations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आंतरराष्ट्रीय प्रश्न युद्धाच्या मार्गाने न सोडविता ते शांततेच्या मार्गाने सोडविणे.","translated_text":"To resolve international issues peacefully without war.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रसंघातील सर्व राष्ट्रे सार्वभौम व स्वतंत्र आहेत आणि त्यांनी सामुदायिक सुरक्षिततेसाठी राष्ट्रसंघाचे नियम पाळावेत.","translated_text":"All the nations of the United Nations are sovereign and independent and must abide by the rules of the United Nations for the security of their communities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे पालन करावे.","translated_text":"To comply with international law.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ांतता प्रस्थापित करणे.","translated_text":"Establishing integrity.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श २०१५ला या संघटनेला ७० वर्ष पूर्ण झाले","translated_text":"In 2015, the organization celebrated 70 years of existence.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विशेष संस्था","translated_text":"Special institutions","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"खालील १७ संयुक्त राष्ट्रांच्या विशेष समित्या आहेत.","translated_text":"The following are the 17 UN Special Committees.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable\" style=\"font-size:90%; text-align:left;\"\n|+ style=\"padding-top:1em;\" |\n! क्र. !!संक्षेप!! ध्वज !! समिती !! मुख्यालय !! स्थापना\n|-\n| १ || FAO || [[चित्र:FAO logo.svg|center|20px|Food and Agriculture Organization]]  || '''[[खाद्य व कृषी संस्था]]''' ||{{flagicon|Italy}} [[रोम]] || [[इ.स. १९४५]]\n|-\n| २ || IAEA || [[चित्र:Flag of IAEA.svg|center|20px|International Atomic Energy Agency]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय अणुऊर्जा संस्था]]''' || {{flagicon|Austria}} [[व्हियेना]] || [[इ.स. १९५७]]\n|-\n| ३ || ICAO || [[चित्र:Flag of ICAO.svg|center|20px|International Civil Aviation Organization]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय नागरी उड्डाण संस्था]]''' || {{flagicon|CAN}} [[माँत्रियाल]] || [[इ.स. १९४७]]\n|-\n| ४ || IFAD || [[चित्र:Flag of the United Nations.svg|center|20px|International Fund for Agricultural Development]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय कृषी विकास निधी]]''' || {{flagicon|Italy}} [[रोम]] || [[इ.स. १९७७]]\n|-\n| ५ || ILO ||   || '''[[आंतरराष्ट्रीय मजूर संस्था]]''' || {{flagicon|SUI}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९१९]]\n|-\n| ६ || IMO || [[चित्र:Flag of the International Maritime Organization.svg|center|20px| International Maritime Organization]]  || '''[[आंतरराष्ट्रीय सागरी संस्था]]'''||{{flagicon|GBR}} [[लंडन]] || [[इ.स. १९४८]]\n|-\n| ७ || IMF ||  || '''[[आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी]]'''|| {{flagicon|USA}} [[वॉशिंग्टन, डी.सी.]] || [[इ.स. १९४५]]\n|-\n| ८ || ITU || [[चित्र:Flag of International Telephone Union.svg|center|20px| International Telephone Union]] || '''[[आंतरराष्ट्रीय दूरध्वनी संघ]]'''||{{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९४७]]\n|-\n| ९ || UNESCO || [[चित्र:Flag of UNESCO.svg|center|20px|United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization]]  || '''[[युनेस्को]]'''||{{flagicon|France}}[[पॅरिस]] || [[इ.स. १९४६]]\n|-\n| १० || UNIDO || || '''[[संयुक्त राष्ट्रे औद्योगिक विकास संस्था]]'''||{{flagicon|Austria}} [[व्हियेना]] || [[इ.स. १९६७]]\n|-\n| ११ || UPU || [[चित्र:Flag of UPU.svg|center|20px|Universal Postal Union]]  || '''[[जागतिक पोस्ट संघ]]'''||{{flagicon|CHE}} [[बर्न]] || [[इ.स. १९४७]]\n|-\n| १२ || WB ||  || '''[[विश्व बँक]]'''||{{flagicon|USA}} [[वॉशिंग्टन, डी.सी.]] || १९४५\n|-\n| १३ || WFP || [[चित्र:World Food Program logo.svg|center|40px|World Food Programme]]  || '''[[विश्व खाद्य कार्यक्रम]]'''||{{flagicon|Italy}} [[रोम]] || [[इ.स. १९६३]]\n|-\n| १४ || WHO || [[चित्र:Flag of WHO.svg|center|20px|World Health Organization]]  || '''[[विश्व स्वास्थ्य संस्था]]'''||{{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || १९४८\n|-\n| १५ || WIPO || [[चित्र:Flag of the United Nations.svg|center|20px|World Intellectual Property Organization]]  || '''[[विश्व बौद्धिक संपदा संस्था]]'''||{{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९७४]]\n|-\n| १६ || WMO || [[चित्र:Flag of the World Meteorological Organization.svg|center|20px|World Meteorological Organization]]  || '''[[विश्व हवामान संस्था]]'''|| {{flagicon|CHE}} [[जिनिव्हा]] || [[इ.स. १९५०]]\n|-\n| १७ || UNWTO || [[चित्र:Flag of the United Nations.svg|center|20px|World Tourism Organization]]  || '''[[विश्व पर्यटन संस्था]]'''||{{flagicon|Spain}} [[माद्रिद]] || [[इ.स. १९७४]]\n|}"},{"type":"heading","text":"संयुक्त राष्ट्रे खालील संस्थांमार्फत मानव विकासाचे कार्य बघतात:","translated_text":"The United Nations looks at human development through the following institutions:","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"युनिसेफ यू.एन.एच.सी.आर.","translated_text":"UNICEF is the UNHCR.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जी ४ देश","translated_text":"G4 Countries","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे वर्ग:बहुराष्ट्रीय संघटना वर्ग:लाल दुवे असणारे लेख","translated_text":"Category:United Nations Category:Multi-national organizations Category:Articles with red links","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जिजाबाई शहाजी भोसले","wikicode":"{{माहितीचौकट राज्याधिकारी \n| नाव =  जिजाबाई शहाजीराजे भोसले\n| पदवी = राजमाता\n| चित्र = Shivaji jijamata.JPG\n| चित्र_शीर्षक = शिवरायांसमवेत जिजाबाईंचा पुतळा\n| राजध्वज_चित्र = \n| राजध्वज_चित्र_शीर्षक = \n| राजचिन्ह_चित्र = \n| राजचिन्ह_चित्र_शीर्षक = \n| राज्य_काळ = \n| राज्यारोहण = \n| राज्याभिषेक = \n| राज्यव्याप्ती =\n| राजधानी = \n| पूर्ण_नाव = जिजाबाई शहाजीराजे भोसले\n| इतर_पदव्य�� = [[राजमाता]], [[कुलमुखत्यार]]\n| जन्म_दिनांक = [[१२ जानेवारी]] [[इ.स. १५९८|१५९८]]\n| जन्म_स्थान = [[सिंदखेडराजा]], [[बुलढाणा जिल्हा]], [[महाराष्ट्र]]\n| मृत्यू_दिनांक = [[१७ जून]] [[इ.स. १६७४|१६७४]] (वय ७६)\n| मृत्यू_स्थान = [[पाचाड]], [[रायगड जिल्हा]], [[महाराष्ट्र]]\n| पूर्वाधिकारी = पद निर्माण\n| राजपद_वारस = \n| राजपद_वारस_प्रकार = \n| उत्तराधिकारी = [[सोयराबाई]]\n| वडील = [[लखुजीराव जाधव]]\n| आई = म्हाळसाबाई उर्फ गिरिजाबाई \n| पत्नी = \n| पती = {{लग्न|[[शहाजीराजे भोसले]]|1605}}\n| संतती = [[छत्रपती शिवाजीराजे भोसले]]<br>[[संभाजी शहाजी भोसले]] \n| राजवंश = [[भोसले]]\n| राजगीत = \n| राजब्रीदवाक्य = \n| राजचलन = [[होन]]\n| तळटिपा =\n|}}\n\n'''राजमाता जिजाबाई शहाजी भोसले''' ([[१२ जानेवारी]] [[इ.स. १५९८]] - [[१७ जून]] , [[इ.स. १६७४]])<ref>GHUGARE, GANESH JANARDAN (2017). ''IMPORTANCE OF MANAGEMENT TECHNIQUES OF CHHATRAPATI SHIVAJI ON THE BATTLE GROUND A STUDY''. Chapter 3. Shri Jagdishprasad Jhabarmal Tibarewala University. p. 47. hdl:10603/193985.</ref> ह्या [[मराठा साम्राज्य|मराठा साम्राज्याचे]] संस्थापक [[छत्रपती]] [[शिवाजी महाराज|शिवाजी महाराजांच्या]] आई होत्या. त्यांना राजमाता, राष्ट्रमाता, जिजाबाई किंवा जिजाऊ म्हणून संबोधले जाते. [[सिंदखेड]]चे [[लखुजी जाधव]] हे जिजाबाईंचे वडील व आईचे नाव म्हाळसाबाई होते.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=lsHLDAAAQBAJ&q=She+was+a+daughter+of+Lakhujirao+Jadhav+of+Sindkhed+Raja.&pg=PT550|title=50 Great Military Leaders of All Time|last=Tibbetts|first=Jann|date=2016-07-30|publisher=Vij Books India Pvt Ltd|isbn=978-93-85505-66-9|language=en}}</ref> जाधव हे [[देवगिरी]]च्या यादव घराण्याचे वंशज होते. डिसेंबर [[इ.स. १६०५]] मध्ये जिजाबाईंचा [[शहाजीराजे भोसले|शहाजीराजांशी]] [[दौलताबाद]] येथे विवाह झाला.{{संदर्भ हवा}} \n\nजिजाबाई त्यांच्या सद्गुण, शौर्य आणि दूरदृष्टीसाठी ओळखल्या जात होत्या. त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या. त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.\n\n[[भारत सरकार|भारत सरकारने]] ७ जुलै १९९९ रोजी जिजाबाईंच्या सन्मानार्थ डाक तिकीट प्रकाशित केले.<ref>Jain, Manik (2017). ''Phila India Stamp Guide Book (1800-2017)'' (19th ed.). Kolkata: Philatelia. pp. 129–171</ref><ref>{{जर्नल स्रोत|date=2021-08-08|title=List of postage stamps of India (1991–2000)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_postage_stamps_of_India_(1991–2000)&oldid=1037793199|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> जिजाबाई या अनेक चित्रपट आणि पुस्तकांच्या प्रेरणा आहेत.\n\n== इतिहास ==\nजिजाबाईंचा जन्म १२ जानेवारी १५९८ रोजी महाराष्ट्रातील सध्याच्या [[बुलढाणा]] जिल्ह्यातील [[सिंदखेडराजा|सिंदखेड]] जवळील [[देऊळगाव]] येथील म्हाळसाबाई आणि [[लखुजी जाधव]] यांच्या पोटी झाला. लखोजीराजे जाधव हे [[मराठा]] कुलीन होते. जिजाबाईंचा विवाह लहान वयातच वेरूळ गावात��ल मालोजी भोसले यांचा मुलगा [[शहाजीराजे भोसले|शहाजी भोसले]] यांच्याशी झाला. त्यांनी शिवरायांना स्वराज्याची शिकवण दिली आणि एक महान योद्धा म्हणून उभे केले.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=0QjwENC2V_IC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA79&dq=jijabai+shivaji&hl=en|title=Shivaji, the Great Maratha|last=Sardesai|first=H. S.|date=2002|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7755-285-0|language=en}}</ref>\n\n१७ जून १६७४ रोजी जिजाबाईंचा मृत्यू झाला. सी.व्ही. वैद्य यांनी त्यांच्या ''मध्ययुगीन भारत'' या पुस्तकात असे म्हटले आहे की, यादव \"निश्चितपणे शुद्ध मराठा क्षत्रिय\" आहेत. [जिजाबाई (शिवाजी महाराजांच्या, ज्यांनी मराठा साम्राज्याची स्थापना केली, त्यांच्या आई) या मराठा/ देवगिरि जाधव/यादव साम्राज्याचे महाराज लखोजीराजे जाधवांच्या पुत्री होत्या,<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.harekrsna.com/sun/features/09-15/features3510.htm|title=The Sampradaya Sun - Independent Vaisnava News - Feature Stories - September 2015|website=www.harekrsna.com|access-date=2022-01-12}}</ref><ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=SQIzAAAAIAAJ&q=ahirs+yadavs+jadhavs|title=Population Geography: A Journal of the Association of Population Geographers of India|date=1988|publisher=The Association|language=en}}</ref>\n\n== भोसले  व जाधवांचे वैर ==\nलखुजीराव जाधव हे निजामशाही दरबारातील बलाढ्य, मातब्बर मंडळी पैकी एक होते. एक दिवशी सर्व सरदार, जहागिरदार, मनसबदार आणि वतनदार शाही कदम पोशी करून आपापल्या घरी जावयास निघाले असता. महाद्वार सामोरी भयंकर गर्दी झाली. या गर्दीत खंडागळ नावाच्या सरदाराचा हत्ती अनियंत्रित झाला. आणि लोकांना पायाखाली तुडवू लागला.\n\nअशावेळी लखुजीराव जाधव यांचा मुलगा दत्ताजीने आपल्या सैन्यासह हत्तीला रोखण्यासाठी त्यावर बाणांचा,भाल्यांचा आणि तलवारीचा वार करू लागले. हा सर्व प्रकरण रोखण्यासाठी विठोजी राजे भोसले यांचे दोन्ही मुले संभाजी आणि खेलोजी ( शहाजीराजे यांचे चुलतभाऊ ) दत्ताजी वर तुटून पडले. आणि भोसले - जाधव यांच्यात युद्ध पेटले. आणि संभाजी ने दत्ताजीला ठार केले. ही बातमी पुढे पोहचलेल्या लखुजीराव जाधव यांना कळताच ते सूड घेण्यासाठी भोसल्यांवर चालून आले. \n\nआणि संभाजी वर प्रहार केला. आपल्या चुलतभावावर वार केला म्हणून शहाजीराजे भोसले देखील या लढाईत उतरले परंतु लखुजीराव जाधवांचा आक्रोश सामोरी त्यांचा टिकाव लागला नाही. लखुजीराव यांच्या तलवारीच्या प्रहाराने शहाजी महाराज गंभीर जखमी झाले. आणि त्यांनी अखेरीस संभाजीला ठार केला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.hindujagruti.org/hinduism-for-kids-marathi/227.html|title=राजमाता जिजाबाई|दिनांक=2010-07-04|संकेतस्थळ=बालसंस्कार|भाषा=en-US|��क्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>\n\nया प्रसंगानंतर जिजाबाईंनी आपल्या पतीशी एकनिष्ठ राहत आपल्या माहेराशी संबंध तोडले.<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=१०१ कर्तुत्ववान स्त्रिया|last=कर्वे|first=स्वाती|publisher=उत्कर्ष प्रकाशन|year=२०१४|isbn=978-81-7425-310-1|location=पुणे|pages=२९}}</ref> नात्यांना, भावनांना बाजूला सारून आपल्या कर्तव्यात कसल्याही प्रकारचा कसूर न होऊ देता धैर्याने आणि खंबीरपणे आल्या प्रसंगाला सामोरे जाण्याचा जिजाबाईंचा हा गुण [[छत्रपती शिवाजी महाराज|शिवाजी राजांत]] पुरेपूर उतरला होता.\n\n== अपत्ये==\nजिजाबाईंना एकूण सहा (६) अपत्ये होती. त्यापैकी ४ दगावली (मतभेद आहेत) व दोन मुलगे होते. त्यांचा थोरला मुलगा संभाजी हा शहाजी राजांजवळ वाढला तर [[शिवाजी]] राजांची संपूर्ण जबाबदारी जिजाबाईंवर होती.\n\nजिजाबाईंना पहिले अपत्य झाले त्याचे नाव तो सहा महिन्याचा झाल्यानंतर आपल्या मृत दीराच्या नावाप्रमाणे संभाजी ठेवले. त्‍यानंतर त्यांना ४ मुले झाली; चारही दगावली. ७ वर्षाचा काळ निघून गेला. १९ फेब्रुवारी १६३०, फाल्गुन वद्य तृतीया, शके १५५१ या दिवशी  सूर्यास्ताच्या वेळी [[शिवनेरी]] येथे जिजाबाई यांना मुलगा झाला. मुलाचे नाव [[शिवाजी]] ठेवले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://vishvamarathi.blogspot.com/2013/09/blog-post_24.html|title=जिजाऊ चरित्रातून काय शिकावे|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>\n\n==मुलाचे संगोपन व राजकारभार==\nशिवाजी महाराज १४ वर्षांचे असताना शहाजीराजांनी त्यांच्या हाती [[पुणे|पुण्याची]] जहागीर सुपूर्त केली. अर्थातच जहागीरीची वहिवाट लावण्याची जबाबदारी जिजाबाईंवर येऊन पडली. कुशल अधिकाऱ्यांसमवेत जिजाबाई आणि शिवाजी पुण्यात येऊन दाखल झाले. [[निजामशाही]], [[आदिलशाही]] आणि मुघलांच्या  सततच्या स्वाऱ्यांमुळे पुण्याची अवस्था अतिशय भीषण होती. अशा प्रतिकूल परिस्थितीत त्यांनी जिजाऊ यांच्या सोबत नेटाने [[पुणे]] शहराचा पुनर्विकास केला. सोन्याचा नांगर घडवून त्यांनी शेतजमीन नांगरली, स्थानिक लोकांना अभय दिले. शिवाजीच्या राजांच्या शिक्षणाची जबाबदारी पेलली. जिजाबाईंनी शिवरायांना पारतंत्र्यात सुरू झालेल्या आणि स्वातंत्र्यात संपलेल्या [[रामायण]], [[महाभारत|महाभारतातील]] गोष्टी सांगितल्या. सीतेचे हरण करणाऱ्या [[रावण|रावणाचा]] वध करणारा [[राम]] किती पराक्रमी होता, [[बकासुर|बकासुराचा]] वध करून दुबळ्या लोकांची सुटका करणारा [[भीम]] किती पराक्रमी होता, वगैरे. जिज��बाईंनी दिलेल्या या संस्कारांमुळेच शिवाजीराजे घडले. जिजाबाईंनी नुसत्या गोष्टीच सांगितल्या नाहीत तर सदरेवर शेजारी बसवून राजकारणाचे पहिले धडेही दिले.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://zeemarathijagruti.com/stories-from-past/rajmata-jijau-information-in-marathi|title=Rajmata Jijau, आदर्श राजमाता जिजाऊ|दिनांक=2017-01-11|संकेतस्थळ=Zee Marathi Jagruti|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>\n\nशिवरायांच्या मनात कर्तृत्वाची ठिणगी टाकतानाच जिजाबाईंनी त्यांना राजनीतीही शिकविली. समान न्याय देण्याची वृत्ती आणि अन्याय करणाऱ्याला कठोरात कठोर शिक्षा देण्याचे  धाडस दिले . शस्त्रास्त्रांच्या प्रशिक्षणावर स्वतः बारकाईने लक्ष ठेवले . शहाजीराजांची कैद व सुटका, [[अफजलखान|अफजलखानाचे]] संकट, आग्रा येथून सुटका अशा अनेक प्रसंगांत शिवरायांना जिजाबाईंचे मार्गदर्शन लाभले. शिवराय मोठ्या मोहिमांवर असताना, खुद्द जिजाबाई राज्यकारभारावर बारीक लक्ष ठेवत असत. आपल्या जहागिरीत त्या जातीने लक्ष घालत. सदरेवर बसून स्वतः तंटे सोडवत.\n\n== मृत्यू ==\n१७ जून १६७४ रोजी किल्ले रायगडाजवळील पाचाड गावात त्यांचे निधन झाले. तेव्हा शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाला अवघे बारा दिवस झाले होते.<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>\n\n==जीवन व कार्य==\nजिजाबाई त्यांच्या सद्गुण, शौर्य आणि दूरदृष्टीसाठी ओळखल्या जात होत्या. हे सर्व गुण त्यांनी त्यांचा शिवरायांना दिले. त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या. त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.<ref name=\":0\" />\n\nत्यांचा मोठा मुलगा संभाजीचा मृत्यू अफझलखानाने केला होता. त्याचा सूड  घेण्यासाठी त्यांनी शिवरायांना प्रोत्साहन दिले, जे त्यांनी पूर्ण केले.\n\nपुणे येथील आपल्या पतीची जहागीर त्यांनी समर्थपणे चालवून त्याचा विकास केला. त्यांनी कसबापेठ गणपती मंदिराची स्थापना केली. तसेच केवरेश्वर मंदिर आणि तांबडी जोगेश्वरी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.<ref name=\":0\" />\n\n[[शहाजी राजे]] [[बंगळूर|बंगळूरात]] वास्तव्यास असतांना शिवाजीराजांच्या आई व वडिलांची चोख जबाबदारी जिजाबाईंनी मोठया कौशल्याने पार पाडली. [[सईबाई|सईबाईंच्या]] पश्चात संभाजी राजांचीही संपूर्ण जबाबदारी त्यांनी उचलली.\n\nशिवरायांच्या पहिल्या पत्‍नी, सईबाईंचे भाऊ [[बज��जी निंबाळकर]] यांचे जुलमाने धर्मपरिवर्तन झाले होते. त्यांची [[हिंदू]] धर्मात परत येण्याची इच्छा होती, राजांचाही त्याला पाठिंबा होता. या धर्मराजकारणात जिजाबाई राजांच्या पाठीशी ठाम उभ्या राहिल्या. राजांची कन्या सखुबाईंना, [[बजाजी निंबाळकर|बजाजी निंबाळकरांच्या]] मुलाला देऊन त्यांनी राज-सोयरीक साधली आणि बजाजींना पूर्णपणे धर्मात परत घेतले. या संपूर्ण प्रकरणात त्यांचा द्रष्टेपणा व सहिष्णूता दिसून येते.\n\nराजांच्या सर्व स्वाऱ्यांचा, लढायांचा तपशील त्या ठेवत. त्यांच्या खलबतांत, सल्ला मसलतीत भाग घेत. राजांच्या गैरहजेरीत स्वतः राज्याची धुरा वहात. शिवाजी राजे आग्र्याच्या कैदेत असताना स्वराज्याच्या सीमा वाढवत रांगणा किल्ला जिंकून घेतला. जिजाबाईंनी पूर्णतः जबाबदारी उतारवयातही कौशल्याने निभावून नेली.\n\n==पुस्तके==\nराजमाता जिजाबाईंचे गुणवर्णन करणारी अनेक पुस्तके आहेत, त्यांपैकी काही ही- \n* जिजाऊंची निष्ठा (काव्यसंग्रह, कवयित्री - मेधा टिळेकर \n* जेधे शकावली\n* शिवभारत\n* जिजाऊ (डॉ प्रतिमा इंगोले )\n* जिजाई : मंदा खापरे ट\n* गाऊ जिजाऊस आम्ही : इंद्रजीत भालेराव\n* अग्निरेखा\n\n==चित्रपट==\nजिजाबाईंची भूमिका असणारे अनेक मराठी चित्रपट व मराठी नाटके आहेत. शिवाजी महाराजांवरील चित्रपट-नाटकांत जिजाबाईंचे पात्र बहुधा असते.  परंतु जिजाबाईंवर स्वतंत्र असे फारच थोडे चित्रपट निघाले, त्यांपैकी काही हे :-  \n* राजमाता जिजाऊ (दिग्दर्शक - [[यशवंत भालकर]])\n* स्वराज्यजननी जिजामाता (दूरचित्रवाणी मालिका, निर्माते : अमोल कोल्हे)\n\n==जगाला दिशा देणारी जगत्जननी राष्ट्रमाता जिजाऊ माँसाहेब==\n\nराष्ट्रमाता जिजाऊ माँसाहेबांच्याच प्रेरणेने [[कानंद मावळ|कानंद]], [[गुंजन मावळ|गुंजन]], [[वेळगंड]] मोसे खोऱ्यातील वीर [[बाजी पासलकर]], [[झुंजारराव मारळ]], [[तानाजी मालुसरे]] आदी 600 तरुण संवगड्यांना सोबत रायरेश्वराच्या मंदिरात स्वराज्य स्थापनेची शपथ घेतली. मोठ्या युक्तीने जिजाऊंच्या मार्गदर्शनामध्ये अत्यंत मुत्सद्देगिरीने बिना लढाई किल्लेदार पळून गेला असे आदिलशाहीला कळवून पहिला [[तोरणा किल्ला|किल्ला तोरणा]] ताब्यात घेतला‌.पुढे [[निजामशाही|निजामशाहीचा]] किल्लेदार [[फिरंगोजी नरसाळा]] ह्याच्याशी स्वराज्य उभारणीबाबत चर्चा करून [[नरनाळा किल्ला|नरसाळा किल्ला]] मिळविला. [[चाकण|चाकणचा]] किल्लेदार सुद्��ा स्वराज्याच्याच विचाराने प्रेरित होऊन स्वराज्यात दाखल झाला. रक्ताचा थेंबही न सांडता तीन किल्ले लोकांच्या उस्फुर्त पाठींब्यातुन मिळाले. लोकांना स्वराज्य पाहिजे आहे हे स्पष्ट झाले, पुढे [[सिंहगड|कोंढाण्याच्या]] मुसलमान किल्लेदाराला भरपूर पैसे देऊन गड ताब्यात घेतला. [[शहाजीराजे भोसले|शहाजीराजांची]] परंपरागत जहाँगिरी होती [[पुणे]], [[सुपे]], [[बारामती]], [[इंदापूर (पुणे)|इंदापूर]] आणि [[शिरोळ]] या जहाँगिरीच्या सुरक्षिततेसाठी [[पुरंदर किल्ला]] स्वराज्यात असणे किती गरजेचे आहे, हे माँसाहेब जिजाऊंनी पटवून दिले. ऐन दिवाळीच्या दिवशीच पुरंदरचा किल्ला स्वराज्यात आला. व जिजाऊ माँसाहेबांच्या उपस्थितीत शिवरायांनी खरीखुरी दिवाळी साजरी केली. त्यामुळे शहाजीराजे शिवरायांना मदत करीत असल्याचा संशय आला [[जिंजी|जिंजीच्या]] मोहिमेवर गेलेल्या शहाजीराजांना वेल्लोर येथे अचानक झडप घालून आदिलशाहाने कैद करविले. आदिलशहाने दोन्ही पुत्रांचा बंदोबस्त करण्यासाठी मुर्रादखान व फतेहखान यांना पाठविले. फतेह खानाने अगदी सहज [[सुभानमंगळ किल्ला]] जिंकला म्हणून मोठ्या आनंदाने विजयोत्सव साजरा करून झोपले अश्या वेळी [[मल्हार कावजी|मल्हार कावजीच्या]] नेतृत्वात मावळ्यांनी अर्ध्या तासात  फौज कापून काढली.उरलेले खानाचे सैन्य पळु लागले जे जीवंत सापडले ते शरण आले व स्वराज्यात मावळे म्हणून दाखल झाले. खानाचा खजिना, नव्या दमाचे 500 घोडे मिळाले व हीच रसद पुढे खानाच्या पराभवासाठी वापरली. महाराजांनी खानाच्या [[बोलसद]], [[शिरवळ]] छावणीवर हल्ले करून खानाला डिवचले. खानाने पुरंदरवर चाल केली, खानाचे सैन्य पुरंदरवर अर्ध्यापर्यंत चढल्यावर अचानक दरवाजा उघडून खानाच्या सैन्यावर हल्ला चढविला आणि खानाचे सैन्य कापून काढले. खानाचा [[सासवड|सासवडपर्यंत]] पाठलाग केला,  तिकडे संभाजी राजांनी सुद्धा हिंदू राजांना एकत्रित करून फर्राबखानाची धुळधाण उडविली, अश्याप्रकारे आदिलशहाला जिजाऊ माँसाहेबांच्या दोन्ही पुत्रांनी तडाखेबंद उत्तर दिले. जिजाऊंच्या सल्ल्यानुसार शिवाजी महाराजांनी [[मोगल|मोगलांचा]] दक्षिणेतील सुभेदार मुराद बक्ष यांच्याशी संधान साधले व आदिलशाहीला मोगलांकडून फर्मान आले “ शहाजीराजे भोसले आमचा माणूस आहे, शिवाजी भोसले आमच्या सेवेत आहे, त्याचे वडील शहाजीराजे यांना तातडीने मुक्त क��ावे” त्यामुळे शहाजीराजेंची सन्मानपूर्वक सुटका करण्यात आली, आदिलशहाला मोठी चूक झाल्याचे कळून चुकले आणि त्याने शहाजीराजेंना दरबारात बढती देऊन फर्जंद पदावर घेतले, या संपूर्ण प्रकरणामागे माँसाहेब जिजाऊंची मुत्सद्दीगिरी कारणीभूत ठरली. 25 जुलै 1629ला निजामाने विश्वासघाताने भर दरबारात वडील [[लखुजीराव जाधव|राजे लखुजीराव]], भाऊ अचलोजी व राघोजी आणि भाचा यशवंतराव या चौघा कुटुंबियांना एकाच वेळी खून केला. तेव्हापासून जिजाऊ माँसाहेबांनी स्वराज्य निर्मितीचा ध्यास घेऊन अखंड सावधानता बाळगली. निजामाच्या दरबाराची पुन्हा पुनरावृत्ती होऊ नये म्हणून एकाच वेळी चार ठिकाणी स्वराज्याचे चारधाम चार शक्तिस्थळे निर्माण केली.\n\n1) शहाजीराजेंना [[कर्नाटक]] प्रांतात छोटे छोटे हिंदू राजे एकत्र करून कर्नाटकात त्या राजांना सहकार्य करण्याची भूमिका,\n\n2) मोठ्या मुलगा संभाजी राजांना [[बंगळूर|बंंगलूर]] या शहरात 15,000 फौजेनिशी कारभार सोपविला.\n\n3) सावत्र मुलगा [[व्यंकोजी भोसले|व्यंकोजीराजे]] ( तुकाईचा मुलगा ) ला‌ तंजावर येथे शहाजीराजे व संभाजीच्या आश्रयाखाली सुरक्षित वातावरणात ठेवले. इकडे मावळ्यांसह जिजाऊ  व शिवाजी महाराजांनी अभेद्य राजगडाला राजधानी बनवून महाराजांना सुरक्षित केले. यामुळे जिजाऊ माँसाहेब जिवंत असेपर्यंत कधीही [[शहाजीराजे भोसले|शहाजीराजे]], [[संभाजीराजे भोसले (थोरले)|संभाजीराजे]], [[व्यंकोजी भोसले|व्यंकोजीराजे]], शिवाजी महाराजांवर प्राणघातक हल्ला परतवून लावण्यामध्ये मावळ्यांच्या सहकार्यांने यश मिळत गेले.\n\n== हे सुद्धा वाचा ==\n* [[शहाजीराजे भोसले]]\n* [[शिवाजी महाराज]]\n* [[संभाजी महाराज]]\n\n==संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{मराठा साम्राज्य}}\n\n\n{{DEFAULTSORT: भोसले, जिजाबाई शहाजी}}\n[[वर्ग: स्त्री चरित्रलेख]]\n[[वर्ग:भारतीय राजघराण्यातील स्त्रिया]]\n[[वर्ग:भोसले घराणे]]\n[[वर्ग:मराठी महिला]]\n[[वर्ग:महाराष्ट्राचा इतिहास]]\n[[वर्ग:इ.स. १५९८ मधील जन्म]]\n[[वर्ग:इ.स. १६७४ मधील मृत्यू]]\n[[वर्ग:स्त्री चरित्रलेख]]\n[[वर्ग:ऐतिहासिक व्यक्ती]]\n[[वर्ग:मराठा साम्राज्यातील स्त्रिया]]","hash":"c1f97c30bf7d78d22c566eba8a9f5a231ec49dba063698f90a78479362578a31","last_revision":"2024-04-17T12:03:28Z","first_revision":"2006-04-24T02:14:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.725650","cross_lingual_links":{"as":"জিজাবাঈ","bn":"জীজা বাঈ","de":"Jijabai","en":"Jijabai","es":"Jijabai","hi":"जीजाबाई","kn":"ಜೀಜಾಬಾಯಿ","ml":"ജിജാബായി","or":"ଜିଜାବାଈ","pa":"ਜੀਜਾਬਾਈ","pnb":"جیجابائی","ta":"ஜிஜாபாய்","te":"జిజాబాయి","ur":"جیجا بائی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"राजमाता जिजाबाई शहाजी भोसले (१२ जानेवारी इ.स. १५९८ - १७ जून , इ.स. १६७४) ह्या मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आई होत्या. त्यांना राजमाता, राष्ट्रमाता, जिजाबाई किंवा जिजाऊ म्हणून संबोधले जाते. सिंदखेडचे लखुजी जाधव हे जिजाबाईंचे वडील व आईचे नाव म्हाळसाबाई होते. जाधव हे देवगिरीच्या यादव घराण्याचे वंशज होते. डिसेंबर इ.स. १६०५ मध्ये जिजाबाईंचा शहाजीराजांशी दौलताबाद येथे विवाह झाला.\n\nजिजाबाई त्यांच्या सद्गुण, शौर्य आणि दूरदृष्टीसाठी ओळखल्या जात होत्या. त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या. त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.\n\nभारत सरकारने ७ जुलै १९९९ रोजी जिजाबाईंच्या सन्मानार्थ डाक तिकीट प्रकाशित केले. जिजाबाई या अनेक चित्रपट आणि पुस्तकांच्या प्रेरणा आहेत.\n\nजिजाबाईंचा जन्म १२ जानेवारी १५९८ रोजी महाराष्ट्रातील सध्याच्या बुलढाणा जिल्ह्यातील सिंदखेड जवळील देऊळगाव येथील म्हाळसाबाई आणि लखुजी जाधव यांच्या पोटी झाला. लखोजीराजे जाधव हे मराठा कुलीन होते. जिजाबाईंचा विवाह लहान वयातच वेरूळ गावातील मालोजी भोसले यांचा मुलगा शहाजी भोसले यांच्याशी झाला. त्यांनी शिवरायांना स्वराज्याची शिकवण दिली आणि एक महान योद्धा म्हणून उभे केले.\n\n१७ जून १६७४ रोजी जिजाबाईंचा मृत्यू झाला. सी.व्ही. वैद्य यांनी त्यांच्या मध्ययुगीन भारत या पुस्तकात असे म्हटले आहे की, यादव \"निश्चितपणे शुद्ध मराठा क्षत्रिय\" आहेत. [जिजाबाई (शिवाजी महाराजांच्या, ज्यांनी मराठा साम्राज्याची स्थापना केली, त्यांच्या आई) या मराठा/ देवगिरि जाधव/यादव साम्राज्याचे महाराज लखोजीराजे जाधवांच्या पुत्री होत्या,\n\nलखुजीराव जाधव हे निजामशाही दरबारातील बलाढ्य, मातब्बर मंडळी पैकी एक होते. एक दिवशी सर्व सरदार, जहागिरदार, मनसबदार आणि वतनदार शाही कदम पोशी करून आपापल्या घरी जावयास निघाले असता. महाद्वार सामोरी भयंकर गर्दी झाली. या गर्दीत खंडागळ नावाच्या सरदाराचा हत्ती अनियंत्रित झाला. आणि लोकांना पायाखाली तुडवू लागला.\n\nअशावेळी लखुजीराव जाधव यांचा मुलगा दत्ताजीने आपल्या सैन्यासह हत्तीला रोखण्यासाठी त्यावर बाणांचा,भाल्यांचा आणि तलवारीचा वार करू लागले. हा सर्व प्रकरण रोखण्यासाठी विठोजी राजे भोसले यांचे दोन्ही मुले संभाजी आणि खेलोजी ( शहाजीराजे यांचे चुलतभाऊ ) दत्ताजी वर तुटून पडले. आणि भोसले - जाधव यांच्यात युद्ध पेटले. आणि संभाजी ने दत्ताजीला ठार केले. ही बातमी पुढे पोहचलेल्या लखुजीराव जाधव यांना कळताच ते सूड घेण्यासाठी भोसल्यांवर चालून आले.\n\nआणि संभाजी वर प्रहार केला. आपल्या चुलतभावावर वार केला म्हणून शहाजीराजे भोसले देखील या लढाईत उतरले परंतु लखुजीराव जाधवांचा आक्रोश सामोरी त्यांचा टिकाव लागला नाही. लखुजीराव यांच्या तलवारीच्या प्रहाराने शहाजी महाराज गंभीर जखमी झाले. आणि त्यांनी अखेरीस संभाजीला ठार केला.\n\nया प्रसंगानंतर जिजाबाईंनी आपल्या पतीशी एकनिष्ठ राहत आपल्या माहेराशी संबंध तोडले. नात्यांना, भावनांना बाजूला सारून आपल्या कर्तव्यात कसल्याही प्रकारचा कसूर न होऊ देता धैर्याने आणि खंबीरपणे आल्या प्रसंगाला सामोरे जाण्याचा जिजाबाईंचा हा गुण शिवाजी राजांत पुरेपूर उतरला होता.\n\nजिजाबाईंना एकूण सहा (६) अपत्ये होती. त्यापैकी ४ दगावली (मतभेद आहेत) व दोन मुलगे होते. त्यांचा थोरला मुलगा संभाजी हा शहाजी राजांजवळ वाढला तर शिवाजी राजांची संपूर्ण जबाबदारी जिजाबाईंवर होती.\n\nजिजाबाईंना पहिले अपत्य झाले त्याचे नाव तो सहा महिन्याचा झाल्यानंतर आपल्या मृत दीराच्या नावाप्रमाणे संभाजी ठेवले. त्‍यानंतर त्यांना ४ मुले झाली; चारही दगावली. ७ वर्षाचा काळ निघून गेला. १९ फेब्रुवारी १६३०, फाल्गुन वद्य तृतीया, शके १५५१ या दिवशी सूर्यास्ताच्या वेळी शिवनेरी येथे जिजाबाई यांना मुलगा झाला. मुलाचे नाव शिवाजी ठेवले.\n\nशिवाजी महाराज १४ वर्षांचे असताना शहाजीराजांनी त्यांच्या हाती पुण्याची जहागीर सुपूर्त केली. अर्थातच जहागीरीची वहिवाट लावण्याची जबाबदारी जिजाबाईंवर येऊन पडली. कुशल अधिकाऱ्यांसमवेत जिजाबाई आणि शिवाजी पुण्यात येऊन दाखल झाले. निजामशाही, आदिलशाही आणि मुघलांच्या सततच्या स्वाऱ्यांमुळे पुण्याची अवस्था अतिशय भीषण होती. अशा प्रतिकूल परिस्थितीत त्यांनी जिजाऊ यांच्या सोबत नेटाने पुणे शहराचा पुनर्विकास केला. सोन्याचा नांगर घडवून त्यांनी शेतजमीन नांगरली, स्थानिक लोकांना अभय दिले. शिवाजीच्या राजांच्या शिक्षणाची जबाबदारी पेलली. जिजाबाईंनी शिवरायांना पारतंत्र्यात सुरू झालेल्या आणि स्वातंत्र्यात संपलेल्या रामायण, महाभारतातील गोष्टी सांगितल्या. ��ीतेचे हरण करणाऱ्या रावणाचा वध करणारा राम किती पराक्रमी होता, बकासुराचा वध करून दुबळ्या लोकांची सुटका करणारा भीम किती पराक्रमी होता, वगैरे. जिजाबाईंनी दिलेल्या या संस्कारांमुळेच शिवाजीराजे घडले. जिजाबाईंनी नुसत्या गोष्टीच सांगितल्या नाहीत तर सदरेवर शेजारी बसवून राजकारणाचे पहिले धडेही दिले.\n\nशिवरायांच्या मनात कर्तृत्वाची ठिणगी टाकतानाच जिजाबाईंनी त्यांना राजनीतीही शिकविली. समान न्याय देण्याची वृत्ती आणि अन्याय करणाऱ्याला कठोरात कठोर शिक्षा देण्याचे धाडस दिले . शस्त्रास्त्रांच्या प्रशिक्षणावर स्वतः बारकाईने लक्ष ठेवले . शहाजीराजांची कैद व सुटका, अफजलखानाचे संकट, आग्रा येथून सुटका अशा अनेक प्रसंगांत शिवरायांना जिजाबाईंचे मार्गदर्शन लाभले. शिवराय मोठ्या मोहिमांवर असताना, खुद्द जिजाबाई राज्यकारभारावर बारीक लक्ष ठेवत असत. आपल्या जहागिरीत त्या जातीने लक्ष घालत. सदरेवर बसून स्वतः तंटे सोडवत.\n\n१७ जून १६७४ रोजी किल्ले रायगडाजवळील पाचाड गावात त्यांचे निधन झाले. तेव्हा शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाला अवघे बारा दिवस झाले होते.\n\nजिजाबाई त्यांच्या सद्गुण, शौर्य आणि दूरदृष्टीसाठी ओळखल्या जात होत्या. हे सर्व गुण त्यांनी त्यांचा शिवरायांना दिले. त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या. त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.\n\nत्यांचा मोठा मुलगा संभाजीचा मृत्यू अफझलखानाने केला होता. त्याचा सूड घेण्यासाठी त्यांनी शिवरायांना प्रोत्साहन दिले, जे त्यांनी पूर्ण केले.\n\nपुणे येथील आपल्या पतीची जहागीर त्यांनी समर्थपणे चालवून त्याचा विकास केला. त्यांनी कसबापेठ गणपती मंदिराची स्थापना केली. तसेच केवरेश्वर मंदिर आणि तांबडी जोगेश्वरी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.\n\nशहाजी राजे बंगळूरात वास्तव्यास असतांना शिवाजीराजांच्या आई व वडिलांची चोख जबाबदारी जिजाबाईंनी मोठया कौशल्याने पार पाडली. सईबाईंच्या पश्चात संभाजी राजांचीही संपूर्ण जबाबदारी त्यांनी उचलली.\n\nशिवरायांच्या पहिल्या पत्‍नी, सईबाईंचे भाऊ बजाजी निंबाळकर यांचे जुलमाने धर्मपरिवर्तन झाले होते. त्यांची हिंदू धर्मात परत येण्याची इच्छा होती, राजांचाही त्याला पाठिंबा होता. या धर्मराजकारणात जिजाबाई राजांच्या पाठीशी ठाम उभ्या राहिल्या. राजांची कन्या सखुबाईंना, ���जाजी निंबाळकरांच्या मुलाला देऊन त्यांनी राज-सोयरीक साधली आणि बजाजींना पूर्णपणे धर्मात परत घेतले. या संपूर्ण प्रकरणात त्यांचा द्रष्टेपणा व सहिष्णूता दिसून येते.\n\nराजांच्या सर्व स्वाऱ्यांचा, लढायांचा तपशील त्या ठेवत. त्यांच्या खलबतांत, सल्ला मसलतीत भाग घेत. राजांच्या गैरहजेरीत स्वतः राज्याची धुरा वहात. शिवाजी राजे आग्र्याच्या कैदेत असताना स्वराज्याच्या सीमा वाढवत रांगणा किल्ला जिंकून घेतला. जिजाबाईंनी पूर्णतः जबाबदारी उतारवयातही कौशल्याने निभावून नेली.\n\nराजमाता जिजाबाईंचे गुणवर्णन करणारी अनेक पुस्तके आहेत, त्यांपैकी काही ही- जिजाऊंची निष्ठा (काव्यसंग्रह, कवयित्री - मेधा टिळेकर जेधे शकावली शिवभारत जिजाऊ (डॉ प्रतिमा इंगोले ) जिजाई : मंदा खापरे ट गाऊ जिजाऊस आम्ही : इंद्रजीत भालेराव अग्निरेखा\n\nजिजाबाईंची भूमिका असणारे अनेक मराठी चित्रपट व मराठी नाटके आहेत. शिवाजी महाराजांवरील चित्रपट-नाटकांत जिजाबाईंचे पात्र बहुधा असते. परंतु जिजाबाईंवर स्वतंत्र असे फारच थोडे चित्रपट निघाले, त्यांपैकी काही हे :- राजमाता जिजाऊ (दिग्दर्शक - यशवंत भालकर) स्वराज्यजननी जिजामाता (दूरचित्रवाणी मालिका, निर्माते : अमोल कोल्हे)\n\nराष्ट्रमाता जिजाऊ माँसाहेबांच्याच प्रेरणेने कानंद, गुंजन, वेळगंड मोसे खोऱ्यातील वीर बाजी पासलकर, झुंजारराव मारळ, तानाजी मालुसरे आदी 600 तरुण संवगड्यांना सोबत रायरेश्वराच्या मंदिरात स्वराज्य स्थापनेची शपथ घेतली. मोठ्या युक्तीने जिजाऊंच्या मार्गदर्शनामध्ये अत्यंत मुत्सद्देगिरीने बिना लढाई किल्लेदार पळून गेला असे आदिलशाहीला कळवून पहिला किल्ला तोरणा ताब्यात घेतला‌.पुढे निजामशाहीचा किल्लेदार फिरंगोजी नरसाळा ह्याच्याशी स्वराज्य उभारणीबाबत चर्चा करून नरसाळा किल्ला मिळविला. चाकणचा किल्लेदार सुद्धा स्वराज्याच्याच विचाराने प्रेरित होऊन स्वराज्यात दाखल झाला. रक्ताचा थेंबही न सांडता तीन किल्ले लोकांच्या उस्फुर्त पाठींब्यातुन मिळाले. लोकांना स्वराज्य पाहिजे आहे हे स्पष्ट झाले, पुढे कोंढाण्याच्या मुसलमान किल्लेदाराला भरपूर पैसे देऊन गड ताब्यात घेतला. शहाजीराजांची परंपरागत जहाँगिरी होती पुणे, सुपे, बारामती, इंदापूर आणि शिरोळ या जहाँगिरीच्या सुरक्षिततेसाठी पुरंदर किल्ला स्वराज्यात असणे किती गरजेचे आहे, हे माँसाहेब जिजाऊंनी पटवून दिले. ऐन दिवाळीच्या दिवशीच पुरंदरचा किल्ला स्वराज्यात आला. व जिजाऊ माँसाहेबांच्या उपस्थितीत शिवरायांनी खरीखुरी दिवाळी साजरी केली. त्यामुळे शहाजीराजे शिवरायांना मदत करीत असल्याचा संशय आला जिंजीच्या मोहिमेवर गेलेल्या शहाजीराजांना वेल्लोर येथे अचानक झडप घालून आदिलशाहाने कैद करविले. आदिलशहाने दोन्ही पुत्रांचा बंदोबस्त करण्यासाठी मुर्रादखान व फतेहखान यांना पाठविले. फतेह खानाने अगदी सहज सुभानमंगळ किल्ला जिंकला म्हणून मोठ्या आनंदाने विजयोत्सव साजरा करून झोपले अश्या वेळी मल्हार कावजीच्या नेतृत्वात मावळ्यांनी अर्ध्या तासात फौज कापून काढली.उरलेले खानाचे सैन्य पळु लागले जे जीवंत सापडले ते शरण आले व स्वराज्यात मावळे म्हणून दाखल झाले. खानाचा खजिना, नव्या दमाचे 500 घोडे मिळाले व हीच रसद पुढे खानाच्या पराभवासाठी वापरली. महाराजांनी खानाच्या बोलसद, शिरवळ छावणीवर हल्ले करून खानाला डिवचले. खानाने पुरंदरवर चाल केली, खानाचे सैन्य पुरंदरवर अर्ध्यापर्यंत चढल्यावर अचानक दरवाजा उघडून खानाच्या सैन्यावर हल्ला चढविला आणि खानाचे सैन्य कापून काढले. खानाचा सासवडपर्यंत पाठलाग केला, तिकडे संभाजी राजांनी सुद्धा हिंदू राजांना एकत्रित करून फर्राबखानाची धुळधाण उडविली, अश्याप्रकारे आदिलशहाला जिजाऊ माँसाहेबांच्या दोन्ही पुत्रांनी तडाखेबंद उत्तर दिले. जिजाऊंच्या सल्ल्यानुसार शिवाजी महाराजांनी मोगलांचा दक्षिणेतील सुभेदार मुराद बक्ष यांच्याशी संधान साधले व आदिलशाहीला मोगलांकडून फर्मान आले \" शहाजीराजे भोसले आमचा माणूस आहे, शिवाजी भोसले आमच्या सेवेत आहे, त्याचे वडील शहाजीराजे यांना तातडीने मुक्त करावे\" त्यामुळे शहाजीराजेंची सन्मानपूर्वक सुटका करण्यात आली, आदिलशहाला मोठी चूक झाल्याचे कळून चुकले आणि त्याने शहाजीराजेंना दरबारात बढती देऊन फर्जंद पदावर घेतले, या संपूर्ण प्रकरणामागे माँसाहेब जिजाऊंची मुत्सद्दीगिरी कारणीभूत ठरली. 25 जुलै 1629ला निजामाने विश्वासघाताने भर दरबारात वडील राजे लखुजीराव, भाऊ अचलोजी व राघोजी आणि भाचा यशवंतराव या चौघा कुटुंबियांना एकाच वेळी खून केला. तेव्हापासून जिजाऊ माँसाहेबांनी स्वराज्य निर्मितीचा ध्यास घेऊन अखंड सावधानता बाळगली. निजामाच्या दरबाराची पुन्हा पुनरावृ��्ती होऊ नये म्हणून एकाच वेळी चार ठिकाणी स्वराज्याचे चारधाम चार शक्तिस्थळे निर्माण केली.\n\n1) शहाजीराजेंना कर्नाटक प्रांतात छोटे छोटे हिंदू राजे एकत्र करून कर्नाटकात त्या राजांना सहकार्य करण्याची भूमिका,\n\n2) मोठ्या मुलगा संभाजी राजांना बंंगलूर या शहरात 15,000 फौजेनिशी कारभार सोपविला.\n\n3) सावत्र मुलगा व्यंकोजीराजे ( तुकाईचा मुलगा ) ला‌ तंजावर येथे शहाजीराजे व संभाजीच्या आश्रयाखाली सुरक्षित वातावरणात ठेवले. इकडे मावळ्यांसह जिजाऊ व शिवाजी महाराजांनी अभेद्य राजगडाला राजधानी बनवून महाराजांना सुरक्षित केले. यामुळे जिजाऊ माँसाहेब जिवंत असेपर्यंत कधीही शहाजीराजे, संभाजीराजे, व्यंकोजीराजे, शिवाजी महाराजांवर प्राणघातक हल्ला परतवून लावण्यामध्ये मावळ्यांच्या सहकार्यांने यश मिळत गेले.\n\nशहाजीराजे भोसले शिवाजी महाराज संभाजी महाराज\n\nवर्ग: स्त्री चरित्रलेख वर्ग:भारतीय राजघराण्यातील स्त्रिया वर्ग:भोसले घराणे वर्ग:मराठी महिला वर्ग:महाराष्ट्राचा इतिहास वर्ग:इ.स. १५९८ मधील जन्म वर्ग:इ.स. १६७४ मधील मृत्यू वर्ग:स्त्री चरित्रलेख वर्ग:ऐतिहासिक व्यक्ती वर्ग:मराठा साम्राज्यातील स्त्रिया\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट राज्याधिकारी \n| नाव =  जिजाबाई शहाजीराजे भोसले\n| पदवी = राजमाता\n| चित्र = Shivaji jijamata.JPG\n| चित्र_शीर्षक = शिवरायांसमवेत जिजाबाईंचा पुतळा\n| राजध्वज_चित्र = \n| राजध्वज_चित्र_शीर्षक = \n| राजचिन्ह_चित्र = \n| राजचिन्ह_चित्र_शीर्षक = \n| राज्य_काळ = \n| राज्यारोहण = \n| राज्याभिषेक = \n| राज्यव्याप्ती =\n| राजधानी = \n| पूर्ण_नाव = जिजाबाई शहाजीराजे भोसले\n| इतर_पदव्या = [[राजमाता]], [[कुलमुखत्यार]]\n| जन्म_दिनांक = [[१२ जानेवारी]] [[इ.स. १५९८|१५९८]]\n| जन्म_स्थान = [[सिंदखेडराजा]], [[बुलढाणा जिल्हा]], [[महाराष्ट्र]]\n| मृत्यू_दिनांक = [[१७ जून]] [[इ.स. १६७४|१६७४]] (वय ७६)\n| मृत्यू_स्थान = [[पाचाड]], [[रायगड जिल्हा]], [[महाराष्ट्र]]\n| पूर्वाधिकारी = पद निर्माण\n| राजपद_वारस = \n| राजपद_वारस_प्रकार = \n| उत्तराधिकारी = [[सोयराबाई]]\n| वडील = [[लखुजीराव जाधव]]\n| आई = म्हाळसाबाई उर्फ गिरिजाबाई \n| पत्नी = \n| पती = {{लग्न|[[शहाजीराजे भोसले]]|1605}}\n| संतती = [[छत्रपती शिवाजीराजे भोसले]]<br>[[संभाजी शहाजी भोसले]] \n| राजवंश = [[भोसले]]\n| राजगीत = \n| राजब्रीदवाक्य = \n| राजचलन = [[होन]]\n| तळटिपा =\n|}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजमाता जिजाबाई शहाजी भोसले (१२ जानेवारी इ.स.","translated_text":"Princess Jizabai Shahji Bhosle (12 January C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५९८ - १७ जून , इ.स.","translated_text":"1598 - June 17, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६७४) ह्या मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आई होत्या.","translated_text":"1674) was the mother of Chhatrapati Shivaji Maharaja, the founder of the Maratha Empire.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>GHUGARE, GANESH JANARDAN (2017). ''IMPORTANCE OF MANAGEMENT TECHNIQUES OF CHHATRAPATI SHIVAJI ON THE BATTLE GROUND A STUDY''. Chapter 3. Shri Jagdishprasad Jhabarmal Tibarewala University. p. 47. hdl:10603/193985.</ref>","char_index":5,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांना राजमाता, राष्ट्रमाता, जिजाबाई किंवा जिजाऊ म्हणून संबोधले जाते.","translated_text":"She is also known as the Queen Mother, Mother of the Nation, Jijabai or Jijaou.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिंदखेडचे लखुजी जाधव हे जिजाबाईंचे वडील व आईचे नाव म्हाळसाबाई होते.","translated_text":"His father and mother's name was Mahalsabai.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=lsHLDAAAQBAJ&q=She+was+a+daughter+of+Lakhujirao+Jadhav+of+Sindkhed+Raja.&pg=PT550|title=50 Great Military Leaders of All Time|last=Tibbetts|first=Jann|date=2016-07-30|publisher=Vij Books India Pvt Ltd|isbn=978-93-85505-66-9|language=en}}</ref>","char_index":67,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=lsHLDAAAQBAJ&q=She+was+a+daughter+of+Lakhujirao+Jadhav+of+Sindkhed+Raja.&pg=PT550","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":20040,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.310560-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.84521484375}],"citations_needed":[]},{"text":"जाधव हे देवगिरीच्या यादव घराण्याचे वंशज होते.","translated_text":"Jadhav was a descendant of the Yadav dynasty of Devagiri.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डिसेंबर इ.स.","translated_text":"December C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६०५ मध्ये जिजाबाईंचा शहाजीराजांशी दौलताबाद येथे विवाह झाला.","translated_text":"In 1605, Jijabai married the Shah-Jizara in Daulthabad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिजाबाई त्यांच्या सद्गुण, शौर्य आणि दूरदृष्टीसाठी ओळखल्या जात होत्या.","translated_text":"Jijabai was known for her virtue, bravery and vision.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या.","translated_text":"He was also an accomplished horseman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.","translated_text":"They were very skilled at wielding swords.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत सरकारने ७ जुलै १९९९ रोजी जिजाबाईंच्या सन्मानार्थ डाक तिकीट प्रकाशित केले.","translated_text":"The Government of India issued a postage stamp in honor of Jijabai on 7 July 1999.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>Jain, Manik (2017). ''Phila India Stamp Guide Book (1800-2017)'' (19th ed.). Kolkata: Philatelia. pp. 129–171</ref>","char_index":78,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2021-08-08|title=List of postage stamps of India (1991–2000)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_postage_stamps_of_India_(1991–2000)&oldid=1037793199|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>","char_index":78,"name":null,"url":"https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_postage_stamps_of_India_(1991","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":45584,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.642407-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (70 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाबाई या अनेक चित्रपट आणि पुस्तकांच्या प्रेरणा आहेत.","translated_text":"Jijabai has inspired many films and books.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिजाबाईंचा जन्म १२ जानेवारी १५९८ रोजी महाराष्ट्रातील सध्याच्या बुलढाणा जिल्ह्यातील सिंदखेड जवळील देऊळगाव येथील म्हाळसाबाई आणि लखुजी जाधव यांच्या पोटी झाला.","translated_text":"Jijabai was born on 12 January 1598, the grandson of Mahalsabai and Lakhusi Jadhav in Durgaon near Sindh, present-day Buldhana district of Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखोजीराजे जाधव हे मराठा कुलीन होते.","translated_text":"Lakhji Raj Jadhav was a Maratha nobleman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाबाईंचा विवाह लहान वयातच वेरूळ गावातील मालोजी भोसले यांचा मुलगा शहाजी भोसले यांच्याशी झाला.","translated_text":"Jijabai was married at an early age to Shahji Bhosle, son of Malogi Bhosle from the village of Veruil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी शिवरायांना स्वराज्याची शिकवण दिली आणि एक महान योद्धा म्हणून उभे केले.","translated_text":"He taught the Shivras about Swaraj and made him a great warrior.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=0QjwENC2V_IC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA79&dq=jijabai+shivaji&hl=en|title=Shivaji, the Great Maratha|last=Sardesai|first=H. S.|date=2002|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7755-285-0|language=en}}</ref>","char_index":77,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=0QjwENC2V_IC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA79&dq=jijabai+shivaji&hl=en","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":15137,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:22.301229-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७ जून १६७४ रोजी जिजाबाईंचा मृत्यू झाला.","translated_text":"Jizabai died on June 17, 1674.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सी.व्ही.","translated_text":"C.V.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वैद्य यांनी त्यांच्या मध्ययुगीन भारत या पुस्तकात असे म्हटले आहे की, यादव \"निश्चितपणे शुद्ध मराठा क्षत्रिय\" आहेत.","translated_text":"In his book Medieval India, Vaidya says that Yadav is \"certainly a pure Maratha Kshatriya\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"[जिजाबाई (शिवाजी महाराजांच्या, ज्यांनी मराठा साम्राज्याची स्थापना केली, त्यांच्या आई) या मराठा/ देवगिरि जाधव/यादव साम्राज्याचे महाराज लखोजीराजे जाधवांच्या पुत्री होत्या,","translated_text":"[Mother of Shivaji Maharaja, who founded the Maratha Empire, Jijabai was the daughter of Maratha/Deggiri Jadhav/Yadav Maharaja Lakhogi Raj Jadhav,","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.harekrsna.com/sun/features/09-15/features3510.htm|title=The Sampradaya Sun - Independent Vaisnava News - Feature Stories - September 2015|website=www.harekrsna.com|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":169,"name":null,"url":"https://www.harekrsna.com/sun/features/09-15/features3510.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":14490,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:22.551463-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is empty","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=SQIzAAAAIAAJ&q=ahirs+yadavs+jadhavs|title=Population Geography: A Journal of the Association of Population Geographers of India|date=1988|publisher=The Association|language=en}}</ref>","char_index":169,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=SQIzAAAAIAAJ&q=ahirs+yadavs+jadhavs","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":45041,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:22.757772-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":3,"source_quality_raw_score":0.494384765625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भोसले व जाधवांचे वैर","translated_text":"The Enemy of Bhosle and Jadhav","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लखुजीराव जाधव हे निजामशाही दरबारातील बलाढ्य, मातब्बर मंडळी पैकी एक होते.","translated_text":"Lakhudirav Jadhav was one of the most powerful and influential members of the Nizami's court.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक दिवशी सर्व सरदार, जहागिरदार, मनसबदार आणि वतनदार शाही कदम पोशी करून आपापल्या घरी जावयास निघाले असता.","translated_text":"One day all the officers, sailors, men-at-arms and heirs of the royal family would have gone home.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महाद्वार सामोरी भयंकर गर्दी झाली.","translated_text":"There was a huge crowd in front of the main entrance.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या गर्दीत खंडागळ नावाच्या सरदाराचा हत्ती अनियंत्रित झाला.","translated_text":"In this crowd, a chief elephant named Khandal became uncontrollable.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि लोकांना पायाखाली तुडवू लागला.","translated_text":"And he began to trample people underfoot.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अशावेळी लखुजीराव जाधव यांचा मुलगा दत्ताजीने आपल्या सैन्यासह हत्तीला रोखण्यासाठी त्यावर बाणांचा,भाल्यांचा आणि तलवारीचा वार करू लागले.","translated_text":"It was at this time that Duttaji, the son of Lakhudirav Jadhav, joined his army to strike the elephant with arrows, broads and swords.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा सर्व प्रकरण रोखण्यासाठी विठोजी राजे भोसले यांचे दोन्ही मुले संभाजी आणि खेलोजी ( शहाजीराजे यांचे चुलतभाऊ ) दत्ताजी वर तुटून पडले.","translated_text":"To prevent all this, the two sons of Vithogi Raja Bhosle, Shabbi and Kheloji (the nephew of Shahjiraj), broke up with Duttaji.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि भोसले - जाधव यांच्यात युद्ध पेटले.","translated_text":"And a war broke out between Bhosle and Jadhav.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि संभाजी ने दत्ताजीला ठार केले.","translated_text":"And Sambaji killed Duttaji.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही बातमी पुढे पोहचलेल्या लखुजीराव जाधव यांना कळताच ते सूड घेण्यासाठी भोसल्यांवर चालून आले.","translated_text":"As soon as the news spread to Lakhushirav Jadhav, he marched on Bhosle to get a bribe.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आणि संभाजी वर प्रहार केला.","translated_text":"And he struck him down.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आपल्या चुलतभावावर वार केला","translated_text":"He had a cousin who had been beaten.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणून शहाजीराजे भोसले देखील या लढाईत उतरले परंतु लखुजीराव जाधवांचा आक्रोश सामोरी त्यांचा टिकाव लागला नाही.","translated_text":"So Shahji Raj Bhosle also fought but he could not survive the outcry of the Lucknow Jadhav.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लखुजीराव यांच्या तलवारीच्या प्रहाराने शहाजी महाराज गंभीर जखमी झाले.","translated_text":"Shahji Maharaj was severely wounded by the sword shot by Lukhuzirov.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि त्यांनी अखेरीस संभाजीला ठार केला.","translated_text":"And they finally killed Sambaji.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.hindujagruti.org/hinduism-for-kids-marathi/227.html|title=राजमाता जिजाबाई|दिनांक=2010-07-04|संकेतस्थळ=बालसंस्कार|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>","char_index":37,"name":null,"url":"https://www.hindujagruti.org/hinduism-for-kids-marathi/227.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":127052,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:23.369656-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9091796875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या प्रसंगानंतर जिजाबाईंनी आपल्या पतीशी एकनिष्ठ राहत आपल्या माहेराशी संबंध तोडले.","translated_text":"After this incident, Jijabai broke off her relationship with her husband by remaining loyal to her husband.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=१०१ कर्तुत्ववान स्त्रिया|last=कर्वे|first=स्वाती|publisher=उत्कर्ष प्रकाशन|year=२०१४|isbn=978-81-7425-310-1|location=पुणे|pages=२९}}</ref>","char_index":80,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"नात्यांना, भावनांना बाजूला सारून आपल्या कर्तव्यात कसल्याही प्रकारचा कसूर न होऊ देता धैर्याने आणि खंबीरपणे आल्या प्रसंगाला सामोरे जाण्याचा जिजाबाईंचा हा गुण शिवाजी राजांत पुरेपूर उतरला होता.","translated_text":"Shivaji kings were well endowed with the quality of Jijabai's courage and determination to deal with situations without compromising their relationships, emotions and duties.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अपत्ये","translated_text":"Disasters","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिजाबाईंना एकूण सहा (६) अपत्ये होती.","translated_text":"Jijabai had a total of six fatalities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यापैकी ४ दगावली (मतभेद आहेत) व दोन मुलगे होते.","translated_text":"Four of them were traitors and had two sons.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांचा थोरला मुलगा संभाजी हा शहाजी राजांजवळ वाढला तर शिवाजी राजांची संपूर्ण जबाबदारी जिजाबाईंवर होती.","translated_text":"His eldest son, Sambaji, grew up with Shahji Raja, while the entire responsibility of the Shivaji Kings rested with Jijabai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिजाबाईंना पहिले अपत्य झाले त्याचे नाव तो सहा महिन्याचा झाल्यानंतर आपल्या मृत दीराच्या नावाप्रमाणे संभाजी ठेवले.","translated_text":"And the first son of Zizabai was six months old, and he called his name after the name of his dead daughter.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्‍यानंतर त्यांना ४ मुले झाली; चारही दगावली.","translated_text":"Then they had four children, four of whom cheated.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७ वर्षाचा काळ निघून गेला.","translated_text":"Seven years have passed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९ फेब्रुवारी १६३०, फाल्गुन वद्य तृतीया, शके १५५१ या दिवशी सूर्यास्ताच्या वेळी शिवनेरी येथे जिजाबाई यांना मुलगा झाला.","translated_text":"On February 19, 1630, at the sunset of the year 1551 C.E., at Shivnery, on the day of the Falgun Vada III, a son was born to Jijabai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुलाचे नाव शिवाजी ठेवले.","translated_text":"The boy was named Shivaji.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://vishvamarathi.blogspot.com/2013/09/blog-post_24.html|title=जिजाऊ चरित्रातून काय शिकावे|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>","char_index":24,"name":null,"url":"http://vishvamarathi.blogspot.com/2013/09/blog-post_24.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":326335,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:24.369320-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.84375}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मुलाचे संगोपन व राजकारभार","translated_text":"(Matthew 28:19, 20) The Bible teaches us that God's Kingdom is \"the kingdom of the world\".","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिवाजी महाराज १४ वर्षांचे असताना शहाजीराजांनी त्यांच्या हाती पुण्याची जहागीर सुपूर्त केली.","translated_text":"When Shivaji Maharaj was 14 years old, Shahji Raja handed over Pune's jahagir to him.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अर्थातच जहागीरीची वहिवाट लावण्याची जबाबदारी जिजाबाईंवर येऊन पडली.","translated_text":"Of course, the responsibility for the navigation of the ships came to Jijabhai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुशल अधिकाऱ्यांसमवेत जिजाबाई आणि शिवाजी पुण्यात येऊन दाखल झाले.","translated_text":"With skilled officers, Jijabai and Shivaji arrived in Pune.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"निजामशाही, आदिलशाही आणि मुघलांच्या सततच्या स्वाऱ्यांमुळे पुण्याची अवस्था अतिशय भीषण होती.","translated_text":"The state of Pune was very terrible due to the continuous struggles of the Nizams, Adils and Mughals.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अशा प्रतिकूल परिस्थितीत त्यांनी जिजाऊ यांच्या सोबत नेटाने पुणे शहराचा पुनर्विकास केला.","translated_text":"In such adverse circumstances, he worked with Jizawa to redevelop the city of Pune.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोन्याचा नांगर घडवून त्यांनी शेतजमीन नांगरली, स्थानिक लोकांना अभय दिले.","translated_text":"By making an anchor of gold, they threatened the farming land and the local people.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवाजीच्या राजांच्या शिक्षणाची जबाबदारी पेलली.","translated_text":"Shivaji was responsible for the education of the kings.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाबाईंनी शिवरायांना पारतंत्र्यात सुरू झालेल्या आणि स्वातंत्र्यात संपलेल्या रामायण, महाभारतातील गोष्टी सांगितल्या.","translated_text":"Jijabai told Shivraj about the Ramayana, the Mahabharata, which began in exile and ended in independence.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सीतेचे हरण करणाऱ्या रावणाचा वध करणारा राम किती पराक्रमी होता, बकासुराचा वध करून दुबळ्या लोकांची सुटका करणारा भीम किती पराक्रमी होता, वगैरे.","translated_text":"How mighty was Ram who slaughtered Ravana who defeated Sita, how mighty was Bhim who slaughtered Bakasura and freed the weak, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाबाईंनी दिलेल्या या संस्कारांमुळेच शिवाजीराजे घडले.","translated_text":"It was these rituals given by the Jijabai that led to Shivaji Raj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाबाईंनी नुसत्या गोष्टीच सांगितल्या नाहीत तर सदरेवर शेजारी बसवून राजकारणाचे पहिले धडेही दिले.","translated_text":"Not only did Jijabai speak correctly, but he also sat next to the chair and gave the first lesson in politics.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://zeemarathijagruti.com/stories-from-past/rajmata-jijau-information-in-marathi|title=Rajmata Jijau, आदर्श राजमाता जिजाऊ|दिनांक=2017-01-11|संकेतस्थळ=Zee Marathi Jagruti|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>","char_index":95,"name":null,"url":"http://zeemarathijagruti.com/stories-from-past/rajmata-jijau-information-in-marathi","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.303224-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिवरायांच्या मनात कर्तृत्वाची ठिणगी टाकतानाच जिजाबाईंनी त्यांना राजनीतीही शिकविली.","translated_text":"In addition to impressing Shivrai with his achievements, Jijabai also taught him politics.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समान न्याय देण्याची वृत्ती आणि अन्याय करणाऱ्याला कठोरात कठोर शिक्षा देण्याचे धाडस दिले .","translated_text":"And he gave courage to do justice with equity , and to punish the unjust with severity .","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शस्त्रास्त्रांच्या प्रशिक्षणावर स्वतः बारकाईने लक्ष ठेवले .","translated_text":"I kept a close eye on weapons training myself .","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहाजीराजांची कैद व सुटका, अफजलखानाचे संकट, आग्रा येथून सुटका अशा अनेक प्रसंगांत शिवरायांना जिजाबाईंचे मार्गदर्शन लाभले.","translated_text":"Shivrai was guided by Jijabai on many occasions, such as the capture and release of Shahji Raja, the crisis of Afzalkhana, escape from Agra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवराय मोठ्या मोहिमांवर असताना, खुद्द जिजाबाई राज्यकारभारावर बारीक लक्ष ठेवत असत.","translated_text":"While Shivrai was on major campaigns, Jijabai himself kept a close eye on the government.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आपल्या जहागिरीत त्या जातीने लक्ष घालत.","translated_text":"Watching the species in our ships.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सदरेवर बसून स्वतः तंटे सोडवत.","translated_text":"Sitting on a helmet and solving the problems himself.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७ जून १६७४ रोजी किल्ले रायगडाजवळील पाचाड गावात त्यांचे निधन झाले.","translated_text":"He died on 17 June 1674 in the village of Pachad near Raigada Castle.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेव्हा शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाला अवघे बारा दिवस झाले होते.","translated_text":"Twelve days had passed since the coronation of Shivaji Maharaja.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":67,"name":":0","url":"https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":506415,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.338397-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75341796875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जीवन व कार्य","translated_text":"Life and Work","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिजाबाई त्यांच्या सद्गुण, शौर्य आणि दूरदृष्टीसाठी ओळखल्या जात होत्या.","translated_text":"Jijabai was known for her virtue, bravery and vision.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे सर्व गुण त्यांनी त्यांचा शिवरायांना दिले.","translated_text":"He gave all these qualities to his Shivrai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या.","translated_text":"He was also an accomplished horseman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.","translated_text":"They were very skilled at wielding swords.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":44,"name":":0","url":"https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":506415,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.338397-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75341796875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"त्यांचा मोठा मुलगा संभाजीचा मृत्यू अफझलखानाने केला होता.","translated_text":"Their eldest son, Sambaji, was killed by Afzal Khan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचा सूड घेण्यासाठी त्यांनी शिवरायांना प्रोत्साहन दिले, जे त्यांनी पूर्ण केले.","translated_text":"He encouraged the Shivras to take advantage of it, which they completed.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुणे येथील आपल्या पतीची जहागीर त्यांनी समर्थपणे चालवून त्याचा विकास केला.","translated_text":"She developed it by driving her husband's yacht from Pune.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी कसबापेठ गणपती मंदिराची स्थापना केली.","translated_text":"He founded the Kasbapet Ganpathi Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच केवरेश्वर मंदिर आणि तांबडी जोगेश्वरी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.","translated_text":"He also renovated the Kevareshwar Temple and the Tombadi Jogeshwari Temple.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":68,"name":":0","url":"https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":506415,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.338397-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75341796875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहाजी राजे बंगळूरात वास्तव्यास असतांना शिवाजीराजांच्या आई व वडिलांची चोख जबाबदारी जिजाबाईंनी मोठया कौशल्याने पार पाडली.","translated_text":"While Shahji Raja was residing in Bangalore, Jijabai acted with great skill as the mother and father of Shivaji Raja.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सईबाईंच्या पश्चात संभाजी राजांचीही संपूर्ण जबाबदारी त्यांनी उचलली.","translated_text":"He also assumed full responsibility for the Shabji kings after Saibai.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिवरायांच्या पहिल्या पत्‍नी, सईबाईंचे भाऊ बजाजी निंबाळकर यांचे जुलमाने धर्मपरिवर्तन झाले होते.","translated_text":"Shivraj's first wife, Saibai's brother Bajaji Nimbalkar, was forced to convert.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांची हिंदू धर्मात परत येण्याची इच्छा होती, राजांचाही त्याला पाठिंबा होता.","translated_text":"He wanted to return to Hinduism, and the kings supported him.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या धर्मराजकारणात जिजाबाई राजांच्या पाठीशी ठाम उभ्या राहिल्या.","translated_text":"In this religious politics, Jizabai stood firmly with the kings.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजांची कन्या सखुबाईंना, बजाजी निंबाळकरांच्या मुलाला देऊन त्यांनी राज-सोयरीक साधली आणि बजाजींना पूर्णपणे धर्मात परत घेतले.","translated_text":"By giving the king's daughter Sakhobai, the son of Bajaji Nimbalkar, he became a Raj-Soyri and converted Bajaji completely to religion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या संपूर्ण प्रकरणात त्यांचा द्रष्टेपणा व सहिष्णूता दिसून येते.","translated_text":"His vision and patience are evident throughout this case.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजांच्या सर्व स्वाऱ्यांचा, लढायांचा तपशील त्या ठेवत.","translated_text":"He kept the record of all the kings' wars, and of all their wars.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या खलबतांत, सल्ला मसलतीत भाग घेत.","translated_text":"Participating in their quarrels, consulting matters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजांच्या गैरहजेरीत स्वतः राज्याची धुरा वहात.","translated_text":"In the absence of kings, he himself carried the smoke of the kingdom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवाजी राजे आग्र्याच्या कैदेत असताना स्वराज्याच्या सीमा वाढवत रांगणा किल्ला जिंकून घेतला.","translated_text":"While King Shivaji was a prisoner of Agra, he conquered the Ranganat Fort by expanding the borders of Swaraj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाबाईंनी पूर्णतः जबाबदारी उतारवयातही कौशल्याने निभावून नेली.","translated_text":"Jijabai was also skilled in taking full responsibility.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पुस्तके","translated_text":"Books","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजमाता जिजाबाईंचे गुणवर्णन करणारी अनेक पुस्तके आहेत, त्यांपैकी काही ही- जिजाऊंची निष्ठा (काव्यसंग्रह, कवयित्री - मेधा टिळेकर जेधे शकावली शिवभारत जिजाऊ (डॉ प्रतिमा इंगोले ) जिजाई : मंदा खापरे ट गाऊ जिजाऊस आम्ही : इंद्रजीत भालेराव अग्निरेखा","translated_text":"There are many books that praise Rajmata Jijabai, among them the devotion of Jijao (poetry, poetry, medha tilekar) Jade Shakavali Shiva Bharat Jijao (Do picture Ingole) Jijai: Manda Khopare To Gao Jijao We: Indrajit Bhalerao Fire Line","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चित्रपट","translated_text":"Films","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिजाबाईंची भूमिका असणारे अनेक मराठी चित्रपट व मराठी नाटके आहेत.","translated_text":"There are many Marathi films and Marathi plays featuring Jijabai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवाजी महाराजांवरील","translated_text":"Shivaji on Maharaja","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चित्रपट","translated_text":"Films","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-नाटकांत जिजाबाईंचे पात्र बहुधा असते.","translated_text":"- Dramas often feature the characters of Jijabai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु जिजाबाईंवर स्वतंत्र असे फारच थोडे चित्रपट निघाले, त्यांपैकी काही हे :- राजमाता जिजाऊ (दिग्दर्शक - यशवंत भालकर) स्वराज्यजननी जिजामाता (दूरचित्रवाणी मालिका, निर्माते : अमोल कोल्हे)","translated_text":"However, very few independent films were released on Jijabai, including: Rajmata Jijaou (directed by Yashwant Bhalkar) and Swaraj Janani Jijamata (TV series, produced by: Amol Kohli).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जगाला दिशा देणारी जगत्जननी राष्ट्रमाता जिजाऊ माँसाहेब","translated_text":"The world's leading national mother, Jijao Mansaheb.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रमाता जिजाऊ माँसाहेबांच्याच प्रेरणेने कानंद, गुंजन, वेळगंड मोसे खोऱ्यातील वीर बाजी पासलकर, झुंजारराव मारळ, तानाजी मालुसरे आदी 600 तरुण संवगड्यांना सोबत रायरेश्वराच्या मंदिरात स्वराज्य स्थापनेची शपथ घेतली.","translated_text":"Inspired by the Mother of the Nation Jijao Mansaheb, Kannand, Gunjanshan, Vira Baji Pasalkar, Junjara Rao Maral, Tanaji Malusare and 600 other young associates of the timegangand Moose Valley took the oath of self-government in the temple of Raireswara.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोठ्या युक्तीने जिजाऊंच्या मार्गदर्शनामध्ये अत्यंत मुत्सद्देगिरीने बिना लढाई किल्लेदार पळून गेला असे आदिलशाहीला कळवून पहिला किल्ला तोरणा ताब्यात घेतला‌.पुढे निजामशाहीचा किल्लेदार फिरंगोजी नरसाळा ह्याच्याशी स्वराज्य उभारणीबाबत चर्चा करून नरसाळा किल्ला मिळविला.","translated_text":"With great cunning, under the guidance of the Jizao, he informed the Adil Shah that the fortress had fled without a fight. He took possession of the first fortress of Torana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चाकणचा किल्लेदार सुद्धा स्वराज्याच्याच विचाराने प्रेरित होऊन स्वराज्यात दाखल झाला.","translated_text":"The wheel keeper was also inspired by the idea of Swaraj and entered Swaraj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रक्ताचा थेंबही न सांडता तीन किल्ले लोकांच्या उस्फुर्त पाठींब्यातुन मिळाले.","translated_text":"Without a drop of blood, the three fortresses received the backing of the people.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकांना स्वराज्य पाहिजे आहे हे स्पष्ट झाले, पुढे कोंढाण्याच्या मुसलमान किल्लेदाराला भरपूर पैसे देऊन गड ताब्यात घेतला.","translated_text":"It became clear that the people wanted a self-governing state, and they took over the fort by paying a lot of money to the Muslim fortress keeper who was going on a rampage.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहाजीराजांची परंपरागत जहाँगिरी होती पुणे, सुपे, बारामती, इंदापूर आणि शिरोळ या जहाँगिरीच्या सुरक्षिततेसाठी पुरंदर किल्ला स्वराज्यात असणे किती गरजेचे आहे, हे माँसाहेब जिजाऊंनी पटवून दिले.","translated_text":"Mansaheb Jijao emphasized the importance of Purandar Fort in Swaraj for the security of Shahji Raj's traditional fort - Pune, Supe, Baramati, Indapur and Shirol.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐन दिवाळीच्या दिवशीच पुरंदरचा किल्ला स्वराज्यात आला.","translated_text":"On the day of Ain Diwali, Purandar's fort came to Swaraj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"व जिजाऊ माँसाहेबांच्या उपस्थितीत शिवरायांनी खरीखुरी दिवाळी साजरी केली.","translated_text":"And in the presence of Jijao Mansaheb, the Shivrai celebrated the true Diwali.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे शहाजीराजे शिवरायांना मदत करीत असल्याचा संशय आला जिंजीच्या मोहिमेवर गेलेल्या शहाजीराजांना वेल्लोर","translated_text":"So it was suspected that Shahji Raj was helping the Shivras.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे अचानक झडप घालून आदिलशाहाने कैद करविले.","translated_text":"Suddenly there was a brawl and Adil Shah imprisoned him.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आदिलशहाने दोन्ही पुत्रांचा बंदोबस्त करण्यासाठी मुर्रादखान व फतेहखान यांना पाठविले.","translated_text":"Adil Shah sent Muradkhan and Fatehkhan to settle their two sons.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फतेह खानाने अगदी सहज सुभानमंगळ किल्ला","translated_text":"Fateh Khan built a very simple fortress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिंकला म्हणून मोठ्या आनंदाने विजयोत्सव साजरा करून झोपले अश्या वेळी मल्हार कावजीच्या नेतृत्वात मावळ्यांनी अर्ध्या तासात फौज कापून काढली.उरलेले खानाचे सैन्य पळु लागले जे जीवंत सापडले ते शरण आले व स्वराज्यात मावळे म्हणून दाखल झाले.","translated_text":"At that time, Mawala led by Malhar Kavji cut off the army in half an hour. The army of the defeated Khana fled. Those who survived surrendered and entered Swaraj as Mawalas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खानाचा खजिना, नव्या दमाचे 500 घोडे मिळाले व हीच रसद पुढे खानाच्या पराभवासाठी वापरली.","translated_text":"The treasure of Khana, 500 horses of the new dynasty, was obtained and the same logistics were used to defeat Khana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महाराजांनी खानाच्या बोलसद, शिरवळ छावणीवर हल्ले करून खानाला डिवचले.","translated_text":"The Maharajas attacked Khana's camp in Shiraval with the help of the Bolsads and divested it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खानाने पुरंदरवर चाल केली, खानाचे सैन्य पुरंदरवर अर्ध्यापर्यंत चढल्यावर अचानक दरवाजा उघडून खानाच्या सैन्यावर हल्ला चढविला आणि खानाचे सैन्य कापून काढले.","translated_text":"Khan marched on the fort, and when Khan's army reached halfway up the fort, he suddenly opened the door and attacked Khan's army and cut off Khan's army.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खानाचा सासवडपर्यंत पाठलाग केला, तिकडे संभाजी राजांनी सुद्धा हिंदू राजांना एकत्रित करून फर्राबखानाची धुळधाण उडविली, अश्याप्रकारे आदिलशहाला जिजाऊ माँसाहेबांच्या दोन्ही पुत्रांनी तडाखेबंद उत्तर दिले.","translated_text":"Khanna was pursued to his father-in-law, where the Sambaji kings also gathered together the Hindu kings and blew up the dust of the farrabakha, thus Adil Shah was answered by the two sons of Jijao Manshaheb.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिजाऊंच्या सल्ल्यानुसार शिवाजी महाराजांनी मोगलांचा दक्षिणेतील सुभेदार मुराद बक्ष यांच्याशी संधान साधले व आदिलशाहीला मोगलांकडून","translated_text":"On the advice of Jijou, Shivaji Maharajah made peace with the Mughals' southern successor, Murad Baks, and handed the Mughals over to the Adil Shah.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फर्मान आले \" शहाजीराजे भोसले आमचा माणूस आहे, शिवाजी भोसले आमच्या सेवेत आहे, त्याचे वडील शहाजीराजे यांना तातडीने मुक्त करावे\" त्यामुळ�� शहाजीराजेंची सन्मानपूर्वक सुटका करण्यात आली, आदिलशहाला मोठी चूक झाल्याचे कळून चुकले आणि त्याने शहाजीराजेंना दरबारात बढती देऊन फर्जंद पदावर घेतले, या संपूर्ण प्रकरणामागे माँसाहेब जिजाऊंची मुत्सद्दीगिरी कारणीभूत ठरली. 25 जुलै 1629ला निजामाने विश्वासघाताने भर दरबारात वडील राजे लखुजीराव, भाऊ अचलोजी व राघोजी आणि भाचा यशवंतराव या चौघा कुटुंबियांना एकाच वेळी खून केला.","translated_text":"The decree was issued: \"Shahji Raja Bhosle is our man, Shivaji Bhosle is at our service, his father Shahji Raja should be released immediately\", so the Shahji Raja was honorably released, Adilsh realized that he had made a big mistake and elevated the Shahji Raja to the post of a pharaoh, this whole case led to the diplomacy of Mansaheb Jizawa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेव्हापासून जिजाऊ माँसाहेबांनी स्वराज्य निर्मितीचा ध्यास घेऊन अखंड सावधानता बाळगली.","translated_text":"Since then, the Jizao Massahabs have been vigilant in their pursuit of self-government.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"निजामाच्या दरबाराची पुन्हा पुनरावृत्ती होऊ नये म्हणून एकाच वेळी चार ठिकाणी स्वराज्याचे चारधाम चार शक्तिस्थळे निर्माण केली.","translated_text":"In order to prevent the repeat of the Nizama's court, four power stations were built simultaneously in four places.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"1) शहाजीराजेंना कर्नाटक प्रांतात छोटे छोटे","translated_text":"1) Shahji Rajas in Karnataka.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदू राजे एकत्र करून कर्नाटकात त्या राजांना सहकार्य करण्याची भूमिका,","translated_text":"The role of bringing together Hindu kings and supporting them in Karnataka,","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"2) मोठ्या मुलगा संभाजी राजांना बंंगलूर या शहरात 15,000 फौजेनिशी कारभार सोपविला.","translated_text":"2) The eldest son, Shabbi, entrusted the kings with 15,000 troops in the city of Bangalore.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"3) सावत्र मुलगा व्यंकोजीराजे ( तुकाईचा मुलगा ) ला‌ तंजावर येथे शहाजीराजे व संभाजीच्या आश्रयाखाली सुरक्षित वातावरणात ठेवले.","translated_text":"3) The son-in-law Vankojiraj (son of Tukai) was placed in a safe environment in Tanjore under the auspices of Shahjiraj and Sambhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इकडे मावळ्यांसह जिजाऊ व शिवाजी महाराजांनी अभेद्य राजगडाला राजधानी बनवून महाराजांना सुरक्षित केले.","translated_text":"Along with the Mavalli, Jijao and Shivaji Maharajas made Abhedi Rajgadh the capital and secured the Maharajas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे जिजाऊ माँसाहेब जिवंत असेपर्यंत कधीही शहाजीराजे, संभाजीराजे, व्यंकोजीराजे, शिवाजी महाराजांवर प्राणघातक हल्ला परतवून लावण्यामध्ये मावळ्यांच्या सहकार्यांने यश मिळत गेले.","translated_text":"As a result, during the lifetime of Jijao Mansaheb, the Mavalli collaborators succeeded in returning the deadly attacks on Shahjaziras, Shabjaziras, Vankojiziras, Shivaji Maharajas.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा वाचा","translated_text":"This is also a promise.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहाजीराजे भोसले शिवाजी महाराज संभाजी महाराज","translated_text":"Shahjiraj Bhosle Shivaji Maharaj Sambhi Maharaj","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग: स्त्री चरित्रलेख वर्ग:भारतीय राजघराण्यातील स्त्रिया वर्ग:भोसले घराणे वर्ग:मराठी महिला वर्ग:महाराष्ट्राचा इतिहास वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: women biography class: women of the Indian royal family class: households class: Marathi women class: Maharashtra history class: CE","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५९८ मधील जन्म वर्ग:इ.स.","translated_text":"Born in 1598: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६७४ मधील मृत्यू वर्ग:स्त्री चरित्रलेख वर्ग:ऐतिहासिक व्यक्ती वर्ग:मराठा साम्राज्यातील स्त्रिया","translated_text":"1674 death class: women biography class: historical person class: women of the Maratha Empire","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"राजमाता जिजाबाई शहाजी भोसले (१२ जानेवारी इ.स. १५९८ - १७ जून , इ.स. १६७४) ह्या मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आई होत्या.","translated_text":"Princess Jizabai Shahji Bhosle (12 January C.E.) 1598 - June 17, C.E. 1674) was the mother of Chhatrapati Shivaji Maharaja, the founder of the Maratha Empire.","citations":[{"content":"<ref>GHUGARE, GANESH JANARDAN (2017). ''IMPORTANCE OF MANAGEMENT TECHNIQUES OF CHHATRAPATI SHIVAJI ON THE BATTLE GROUND A STUDY''. Chapter 3. Shri Jagdishprasad Jhabarmal Tibarewala University. p. 47. hdl:10603/193985.</ref>","char_index":72,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"१६७४) ह्या मराठा साम्राज्याचे संस्थापक छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या आई होत्या. त्यांना राजमाता, राष्ट्रमाता, जिजाबाई किंवा जिजाऊ म्हणून संबोधले जाते. सिंदखेडचे लखुजी जाधव हे जिजाबाईंचे वडील व आईचे नाव म्हाळसाबाई होते.","translated_text":"1674) was the mother of Chhatrapati Shivaji Maharaja, the founder of the Maratha Empire. She is also known as the Queen Mother, Mother of the Nation, Jijabai or Jijaou. His father and mother's name was Mahalsabai.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=lsHLDAAAQBAJ&q=She+was+a+daughter+of+Lakhujirao+Jadhav+of+Sindkhed+Raja.&pg=PT550|title=50 Great Military Leaders of All Time|last=Tibbetts|first=Jann|date=2016-07-30|publisher=Vij Books India Pvt Ltd|isbn=978-93-85505-66-9|language=en}}</ref>","char_index":216,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=lsHLDAAAQBAJ&q=She+was+a+daughter+of+Lakhujirao+Jadhav+of+Sindkhed+Raja.&pg=PT550","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":20040,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.310560-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.84521484375}]},{"text":"भारत सरकारने ७ जुलै १९९९ रोजी जिजाबाईंच्या सन्मानार्थ डाक तिकीट प्रकाशित केले.","translated_text":"The Government of India issued a postage stamp in honor of Jijabai on 7 July 1999.","citations":[{"content":"<ref>Jain, Manik (2017). ''Phila India Stamp Guide Book (1800-2017)'' (19th ed.). Kolkata: Philatelia. pp. 129–171</ref>","char_index":78,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2021-08-08|title=List of postage stamps of India (1991–2000)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_postage_stamps_of_India_(1991–2000)&oldid=1037793199|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>","char_index":78,"name":null,"url":"https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=List_of_postage_stamps_of_India_(1991","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":45584,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:21.642407-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (70 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"लखोजीराजे जाधव हे मराठा कुलीन होते. जिजाबाईंचा विवाह लहान वयातच वेरूळ गावातील मालोजी भोसले यांचा मुलगा शहाजी भोसले यांच्याशी झाला. त्यांनी शिवरायांना स्वराज्याची शिकवण दिली आणि एक महान योद्धा म्हणून उभे केले.","translated_text":"Lakhji Raj Jadhav was a Maratha nobleman. Jijabai was married at an early age to Shahji Bhosle, son of Malogi Bhosle from the village of Veruil. He taught the Shivras about Swaraj and made him a great warrior.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=0QjwENC2V_IC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA79&dq=jijabai+shivaji&hl=en|title=Shivaji, the Great Maratha|last=Sardesai|first=H. S.|date=2002|publisher=Cosmo Publications|isbn=978-81-7755-285-0|language=en}}</ref>","char_index":208,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=0QjwENC2V_IC&newbks=0&printsec=frontcover&pg=PA79&dq=jijabai+shivaji&hl=en","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":15137,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:22.301229-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (27 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"सी.व्ही. वैद्य यांनी त्यांच्या मध्ययुगीन भारत या पुस्तकात असे म्हटले आहे की, यादव \"निश्चितपणे शुद्ध मराठा क्षत्रिय\" आहेत. [जिजाबाई (शिवाजी महाराजांच्या, ज्यांनी मराठा साम्राज्याची स्थापना केली, त्यांच्या आई) या मराठा/ देवगिरि जाधव/यादव साम्राज्याचे महाराज लखोजीराजे जाधवांच्या पुत्री होत्या,","translated_text":"C.V. In his book Medieval India, Vaidya says that Yadav is \"certainly a pure Maratha Kshatriya\". [Mother of Shivaji Maharaja, who founded the Maratha Empire, Jijabai was the daughter of Maratha/Deggiri Jadhav/Yadav Maharaja Lakhogi Raj Jadhav,","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.harekrsna.com/sun/features/09-15/features3510.htm|title=The Sampradaya Sun - Independent Vaisnava News - Feature Stories - September 2015|website=www.harekrsna.com|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":291,"name":null,"url":"https://www.harekrsna.com/sun/features/09-15/features3510.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":14490,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:22.551463-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is empty","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.com/books?id=SQIzAAAAIAAJ&q=ahirs+yadavs+jadhavs|title=Population Geography: A Journal of the Association of Population Geographers of India|date=1988|publisher=The Association|language=en}}</ref>","char_index":291,"name":null,"url":"https://books.google.com/books?id=SQIzAAAAIAAJ&q=ahirs+yadavs+jadhavs","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=ISO-8859-1","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":45041,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:22.757772-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":3,"source_quality_raw_score":0.494384765625}]},{"text":"म्हणून शहाजीराजे भोसले देखील या लढाईत उतरले परंतु लखुजीराव जाधवांचा आक्रोश सामोरी त्यांचा टिकाव लागला नाही. लखुजीराव यांच्या तलवारीच्या प्रहाराने शहाजी महाराज गंभीर जखमी झाले. आणि त्यांनी अखेरीस संभाजीला ठार केला.","translated_text":"So Shahji Raj Bhosle also fought but he could not survive the outcry of the Lucknow Jadhav. Shahji Maharaj was severely wounded by the sword shot by Lukhuzirov. And they finally killed Sambaji.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.hindujagruti.org/hinduism-for-kids-marathi/227.html|title=राजमाता जिजाबाई|दिनांक=2010-07-04|संकेतस्थळ=बालसंस्कार|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>","char_index":213,"name":null,"url":"https://www.hindujagruti.org/hinduism-for-kids-marathi/227.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":127052,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:23.369656-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9091796875}]},{"text":"या प्रसंगानंतर जिजाबाईंनी आपल्या पतीशी एकनिष्ठ राहत आपल्या माहेराशी संबंध तोडले.","translated_text":"After this incident, Jijabai broke off her relationship with her husband by remaining loyal to her husband.","citations":[{"content":"<ref>{{स्रोत पुस्तक|title=१०१ कर्तुत्ववान स्त्रिया|last=कर्वे|first=स्वाती|publisher=उत्कर्ष प्रकाशन|year=२०१४|isbn=978-81-7425-310-1|location=पुणे|pages=२९}}</ref>","char_index":80,"name":null,"url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"७ वर्षाचा काळ निघून गेला. १९ फेब्रुवारी १६३०, फाल्गुन वद्य तृतीया, शके १५५१ या दिवशी सूर्यास्ताच्या वेळी शिवनेरी येथे जिजाबाई यांना मुलगा झाला. मुलाचे नाव शिवाजी ठेवले.","translated_text":"Seven years have passed. On February 19, 1630, at the sunset of the year 1551 C.E., at Shivnery, on the day of the Falgun Vada III, a son was born to Jijabai. The boy was named Shivaji.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://vishvamarathi.blogspot.com/2013/09/blog-post_24.html|title=जिजाऊ चरित्रातून काय शिकावे|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>","char_index":168,"name":null,"url":"http://vishvamarathi.blogspot.com/2013/09/blog-post_24.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":326335,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:24.369320-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.84375}]},{"text":"सीतेचे हरण करणाऱ्या रावणाचा वध करणारा राम किती पराक्रमी होता, बकासुराचा वध करून दुबळ्या लोकांची सुटका करणारा भीम किती पराक्रमी होता, वगैरे. जिजाबाईंनी दिलेल्या या संस्कारांमुळेच शिवाजीराजे घडले. जिजाबाईंनी नुसत्या गोष्टीच सांगितल्या नाहीत तर सदरेवर शेजारी बसवून राजकारणाचे पहिले धडेही दिले.","translated_text":"How mighty was Ram who slaughtered Ravana who defeated Sita, how mighty was Bhim who slaughtered Bakasura and freed the weak, etc. It was these rituals given by the Jijabai that led to Shivaji Raj. Not only did Jijabai speak correctly, but he also sat next to the chair and gave the first lesson in politics.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://zeemarathijagruti.com/stories-from-past/rajmata-jijau-information-in-marathi|title=Rajmata Jijau, आदर्श राजमाता जिजाऊ|दिनांक=2017-01-11|संकेतस्थळ=Zee Marathi Jagruti|भाषा=en-US|ॲक्सेसदिनांक=2019-01-12}}</ref>","char_index":290,"name":null,"url":"http://zeemarathijagruti.com/stories-from-past/rajmata-jijau-information-in-marathi","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.303224-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"१७ जून १६७४ रोजी किल्ले रायगडाजवळील पाचाड गावात त्यांचे निधन झाले. तेव्हा शिवाजी महाराजांच्या राज्याभिषेकाला अवघे बारा दिवस झाले होते.","translated_text":"He died on 17 June 1674 in the village of Pachad near Raigada Castle. Twelve days had passed since the coronation of Shivaji Maharaja.","citations":[{"content":"<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":134,"name":":0","url":"https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":506415,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.338397-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75341796875}]},{"text":"हे सर्व गुण त्यांनी त्यांचा शिवरायांना दिले. त्या एक कुशल घोडेस्वार देखील होत्या. त्या अत्यंत कुशलतेने तलवार चालवू शकत होत्या.","translated_text":"He gave all these qualities to his Shivrai. He was also an accomplished horseman. They were very skilled at wielding swords.","citations":[{"content":"<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":126,"name":":0","url":"https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":506415,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.338397-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75341796875}]},{"text":"पुणे येथील आपल्या पतीची जहागीर त्यांनी समर्थपणे चालवून त्याचा विकास केला. त्यांनी कसबापेठ गणपती मंदिराची स्थापना केली. तसेच केवरेश्वर मंदिर आणि तांबडी जोगेश्वरी मंदिराचा जीर्णोद्धार केला.","translated_text":"She developed it by driving her husband's yacht from Pune. He founded the Kasbapet Ganpathi Temple. He also renovated the Kevareshwar Temple and the Tombadi Jogeshwari Temple.","citations":[{"content":"<ref name=\":0\">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html|title=Jijabai Shahaji Bhosale Birth Anniversary: Interesting Facts about Chhatrapati Shivaji Maharaj’s Mother|date=2021-01-12|website=News18|language=en|access-date=2022-01-12}}</ref>","char_index":187,"name":":0","url":"https://www.news18.com/news/india/jijabai-shahaji-bhosale-birth-anniversary-interesting-facts-about-chhatrapati-shivaji-maharajs-mother-3274880.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":506415,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.338397-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75341796875}]}]}
+{"title":"एप्रिल २४","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२४|११४|११५}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n{{बदल}}\n=== इ.स.पू. बारावे शतक ===\n* [[इ.स.पू. ११८४|११८४]] - शहराबाहेर आणुन ठेवलेल्या प्रचंड लाकडी घोडा ([[ट्रोजन हॉर्स, ट्रॉय|ट्रोजन हॉर्स]]) ट्रॉयच्या सैन्याने कुतुहलापायी आत घेतला. घोड्यात लपलेले ग्रीक सैनिक रात्री बाहेर पडले व दहा वर्षे चाललेल्या [[ट्रॉयचा वेढा]] संपवला.\n\n=== सतरावे शतक ===\n* [[इ.स. १६७४|१६७४]] - [[भोर]]-[[वाई]] परिसरातील [[केंजळगड]] [[शिवाजी महाराज|शिवाजी महाराजांनी]] जिंकला.\n\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १९१७|१७१७]] - [[खंडेराव दाभाडे]] यांनी [[अहमदनगर]] येथे [[मुघल साम्राज्य|मोगलांचा]] पराभव केला.\n\n=== एकोणिसावे शतक ===\n\n* [[इ.स. १८००|१८००]] - [[लायब्ररी ऑफ कॉॅंग्रेस]]ची स्थापना.\n* [[इ.स. १८६३|१८६३]] - [[कीझव्हिलची कत्तल]] - [[कॅलिफोर्निया]]तील [[कीझव्हिल, कॅलिफोर्निया|कीझव्हिल]] येथे ५३ स्थानिक अमेरिकन व्यक्तिंची हत्त्या.\n\n=== विसावे शतक ===\n\n* १९१४ : पुंज सिद्धांतामधला महत्त्वाचा फ्रॅंक हर्ट्झ प्रयोग जर्मन भौतिक संघटनेसमोर दाखवला गेला.\n* [[इ.स. १९१५|१९१५]] - [[आर्मेनियन वंशहत्या]] - [[कॉन्स्टेन्टिनोपल]]मध्ये सुरू झालेली आर्मेनियन वंशीय व्यक्तिंचे हत्याकांड नंतर [[ओस्मानी साम्राज्य|ओट्टोमन साम्राज्य]]भर पसरले.\n*१९२२ : ब्रिटिश साम्राज्य बिनतारी (रेडिओ) टेलिग्राफने जोडण्याची योजना कार्यान्वित; इंग्लंडमधून कैरोशी संदेशवहन सुरू.\n* [[इ.स. १९५५|१९५५]] - [[बांडुंगची सभा]] समाप्त. २९ देशांच्या या सभेत [[पंचशील]] तत्त्वांचा पुरस्कार केला गेला.\n* [[इ.स. १९६७|१९६७]] - [[रशिया]]चे अंतराळयान [[सोयुझ १]] कोसळले. अंतराळवीर [[व्लादिमिर कोमारोव्ह]] मृत्युमुखी.\n* [[इ.स. १९६८|१९६८]] - [[मॉरिशियस]]ला [[संयुक्त राष्ट्रे|संयुक्त राष्ट्रांचे]] सभासदत्त्व.\n* [[इ.स. १९७०|१९७०]] - [[चीन]]चा पहिला मानवनिर्मित उपग्रह [[डॉॅंग फॅंग हॉॅंग १]]चे प्रक्षेपण.\n* १९७० - [[गाम्बिया]] प्रजासत्ताक झाले.\n*१९७० : चीनचा पहिला उपग्रह 'डॉॅंग फॅंग हॉॅंग-१'चे प्रक्षेपण\n* [[इ.स. १९७५|१९७५]] - [[स्टॉकहोम]]मध्ये [[बाडर-माइनहॉफ]] टोळीने [[पश्चिम जर्मनी]]ची वकीलात उडवली.\n* [[इ.स. १९८०|१९८०]] - [[इराण|ईराण]]मध्ये ओलिस असलेल्या [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] नागरिकांना सोडवण्याच्या निष्फळ प्रयासात ८ अमेरिकन सैनिक ठार.\n* [[इ.स. १९८१|१९८१]] - [[आय.बी.एम.]]ने सर्वप्रथम [[वैयक्तिक संगणक]] प्रदर्शित केला.\n* [[इ.स. १९९०|१९९०]] - [[हबल दुर्बीण|हबल दुर्बीणी]]चे प्रक्षेपण.\n* [[इ.स. १९९३|१९९३]] - [[आय.आर.ए.]]ने [[लंडन]]च्या [[बिशप्सगेट, लंडन|बिशप्सगेट]] भागात बॉम्बस्फोट घडवला.\n*१९९३: इंडियन एरलाइन्सच्या फ्लाइट ४२७ या दिल्लीहून श्रीनगरला जाणाऱ्या विमानाचे अतिरेक्यांनी अपहरण केले. सर्व १४१ प्रवाशांची सुखरूप मुक्तता झाली.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n\n* [[इ.स. २००४|२००४]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेने]] [[लिब्या]]वर १८ वर्षांपूर्वी घातलेले आर्थिक निर्बंध दूर केले.\n* [[इ.स. २००५|२००५]] - [[कार्डिनल]] जोसेफ रॅट्झिंगर [[पोप बेनेडिक्ट सोळावा]] या नावाने [[पोप]] पदी.\n* २००५ : जगातला पहिला क्लोन केलेला कुत्रा जन्माला आला.\n* [[इ.स. २००६|२००६]] - [[नेपाळ]]चा राजा [[ग्यानेंद्र, नेपाळ|ग्यानेंद्र]]ने ४ वर्षांपूर्वी बरखास्त केलेली संसदीला पुनः मान्यता दिली.\n* [[इ.स. २००७|२००७]] - [[नॉर्वे]]ने युद्ध सुरू नसताना [[आइसलॅंड]]चे रक्षण करण्याचे कबूल केले.\n* [[इ.स. २०१३|२०१३]] - [[बांगलादेश]]ची राजधानी [[ढाका]]च्या उपनगरातील इमारत कोसळून १,१२७ व्यक्ती ठार. २,५००पेक्षा अधिक जखमी.\n* २०१७- छत्तीसगडमधील सुकमा जिल्ह्यात नक्षलवाद्यांशी झालेल्या चकमकीत सीआरपीएफचे 25 जवान शहीद झाले .\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. १८८९|१८८९]] - सर [[स्टॅफर्ड क्रिप्स]], ब्रिटीश राजकारणी; [[क्रिप्स मिशन]]चा नेता.\n* [[इ.स. १८९६|१८९६]] - [[रघुनाथ वामन दिघे]], मराठी लेखक.\n* [[इ.स. १८९७|१८९७]] - [[मनुएल अव्हिला कामाचो]], [[मेक्सिको]]चा [[:वर्ग:मेक्सिकोचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९१०|१९१०]] - [[राजा परांजपे]], मराठी चित्रपट दिग्दर्शक, निर्माते आणि अभिनेते.\n* [[इ.स. १९२६|१९२६]] - [[थॉर्ब्यॉम फाल्डिन]], [[स्वीडन]]चा [[:वर्ग:स्वीडनचे पंतप्रधान|पंतप्रधान]].\n* [[इ.स. १९२९|१९२९]] - [[राजकुमार (कन्नड चित्रपट अभिनेता)|राजकुमार]], कन्नड चित्रपट अभिनेता व गायक.\n* [[इ.स. १९७०|१९७०]] - [[डॅमियन फ्लेमिंग]], {{cr|AUS}}चा क्रिकेट खेळाडू.\n* [[इ.स. १९७३|१९७३]] - [[सचिन तेंडुलकर]], [[:वर्ग:भारतातील पुरूष क्रिकेट खेळाडू|भारतीय क्रिकेट खेळाडू]].\n\n== मृत्यू ==\n* [[इ.स. १८५२|१८५२]] - [[व्हासिली झुकोव्स्की]], [[:वर्ग:रशियन कवी|रशियन कवी]].\n* १९४२: नाट्यसंगीत, गायक आणि अभिनेते मास्टर दीनानाथ मंगेशकर \n* १९६०: नामवंत वकील लक्ष्मण बळवंत तथा अण्णासाहेब भोपटकर \n* १९७२: चित्रकार जामिनी रॉय \n* १९७४: देशभक्त तसेच हिंदी साहित्यिक रामधारी सिंह दिनकर \n* १९९४: उद्योगपती, किर्लोस्कर उद्योग समूहाचे आधारस्तंभ शंतनुराव किर्लोस्कर \n* १९९९: चित्रपट कला दिग्दर्शक सुधेंदू रॉय \n* [[इ.स. २००५|२००५]] - [[एझेर वाइझमन]], [[इस्रायल|इस्रायेल]]चा [[:वर्ग:इस्रायलचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९४२|१९४२]] - गायक मास्टर [[दीनानाथ मंगेशकर]] यांचे निधन.\n* [[इ.स. २०११|२०११]] - [[सत्य साईबाबा]] यांचे निधन\n* २०१४: भारतीय राजकारणी शोभा नेगी रेड्डी\n* [[इ.स. २०२३|२०२३]] - [[तारिक फतेह]], [[:वर्ग:मुस्लिम समाजसुधारक|मुस्लिम समाजसुधारक]]\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n* [[प्रजासत्ताक दिन]] - [[गाम्बिया]].\n* वंशहत्त्या स्मृती दिन - [[आर्मेनिया]].\n* काप्यॉॅंग दिन - [[ऑस्ट्रेलिया]].\n*जागतिक प्रयोगशाळा-प्राणी दिन\n*भारतीय जलसंपत्ती दिन.\n*लोकशाही दिन : नेपाळ\n*जागतिक शिल्पकला दिन  \n*भारतीय पंचायती राज दिन\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{बीबीसी आज||april/24}}\n\n----\n[[एप्रिल २२]] - [[एप्रिल २३]] - '''एप्रिल २४''' - [[एप्रिल २५]] - [[एप्रिल २६]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"56c2945370728ca3e73aa67e9dec75f504361a7b8e3b84e42caeac477e3874b1","last_revision":"2023-04-25T17:38:15Z","first_revision":"2006-04-24T15:16:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.779937","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 24","af":"24 April","als":"24. April","alt":"Кандык айдыҥ 24 кӱни","am":"24 April","an":"24 d'abril","ar":"24 أبريل","ary":"24 أبريل","arz":"24 ابريل","as":"২৪ এপ্ৰিল","ast":"24 d'abril","av":"24 апрель","avk":"24-e ke balemeaksat","az":"24 aprel","azb":"۲۴ آوریل","ba":"24 апрель","ban":"24 April","bat-smg":"Balondė 24","bcl":"Abril 24","be":"24 красавіка","be-x-old":"24 красавіка","bg":"24 април","bh":"24 अप्रैल","bjn":"24 April","blk":"အေပီ ၂၄","bn":"২৪ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༤ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২৪","br":"24 Ebrel","bs":"24. april","btm":"24 April","bxr":"4 һарын 24","ca":"24 d'abril","cdo":"4 nguŏk 24 hô̤","ce":"24 апрель","ceb":"Abril 24","ckb":"٢٤ی نیسان","co":"24 d'aprile","cs":"24. duben","csb":"24 łżëkwiata","cv":"Ака, 24","cy":"24 Ebrill","da":"24. april","de":"24. April","diq":"24 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 24","el":"24 Απριλίου","eml":"24 d'avrìl","en":"April 24","eo":"24-a de aprilo","es":"24 de abril","et":"24. aprill","eu":"Apirilaren 24","ext":"24 abril","fa":"۲۴ آوریل","fi":"24. huhtikuuta","fiu-vro":"24. mahlakuu päiv","fo":"24. apríl","fr":"24 avril","frp":"24 d’avril","frr":"24. April","fur":"24 di Avrîl","fy":"24 april","ga":"24 Aibreán","gan":"4月24號","gd":"24 an Giblean","gl":"24 de abril","gn":"24 jasyrundy","gor":"24 April","gu":"એપ્રિલ ૨૪","gv":"24 Averil","hak":"4-ngie̍t 24-ngit","he":"24 באפריל","hi":"२४ अप्रैल","hif":"24 April","hr":"24. travnja","hsb":"24. apryla","ht":"24 avril","hu":"Április 24.","hy":"Ապրիլի 24","ia":"24 de april","id":"24 April","ie":"24 april","ig":"24 Eprel","ilo":"Abril 24","inh":"Бекарга 24","io":"24ma di aprilo","is":"24. apríl","it":"24 aprile","ja":"4月24日","jbo":"vonma'i 24moi","jv":"24 April","ka":"24 აპრილი","kaa":"24-aprel","kab":"24 yebrir","kk":"24 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೪","ko":"4월 24일","koi":"Апрель 24’ лун","ks":"اَپریل 24","ksh":"24. Apprill","ku":"24ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 24-ӧд лун","ky":"24-апрель","la":"24 Aprilis","lb":"24. Abrëll","li":"24 april","lij":"24 arvî","lmo":"24 04","ln":"Mokɔlɔ 24 sánzá ya mínei","lo":"24 ເມສາ","lt":"Balandžio 24","lv":"24. aprīlis","mai":"२४ अप्रैल","map-bms":"24 April","mg":"24 Aprily","mhr":"24 вӱдшор","mk":"24 април","ml":"ഏപ്രിൽ 24","mn":"4 сарын 24","ms":"24 April","my":"၂၄ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 24 чи","mzn":"۲۴ آوریل","nah":"24 metztli abril","nap":"24 'e abbrile","nds":"24. April","nds-nl":"24 april","new":"अप्रिल २४","nl":"24 april","nn":"24. april","nb":"24. april","nrm":"24 Avri","nso":"Moranang 24","oc":"24 d'abril","olo":"24. sulakuudu","or":"୨୪ ଅପ୍ରେଲ","os":"24 апрелы","pa":"24 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 24","pap":"24 di aprel","pl":"24 kwietnia","pnb":"24 اپریل","ps":"24 اپرېل","pt":"24 de abril","qu":"24 ñiqin ayriway killapi","ro":"24 aprilie","ru":"24 апреля","rue":"24. апріль","sa":"२४ अप्रैल","sah":"Муус устар 24","scn":"24 di aprili","sco":"24 Aprile","se":"Cuoŋománu 24.","sh":"24. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 24","si":"අප්‍රේල් 24","simple":"April 24","sk":"24. apríl","sl":"24. april","smn":"Cuáŋuimáánu 24.","sn":"Kubvumbi 24","sq":"24 Prill","sr":"24. април","su":"24 April","sv":"24 april","sw":"24 Aprili","szl":"24 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 24","te":"ఏప్రిల్ 24","tg":"24 апрел","th":"24 เมษายน","tk":"24 aprel","tl":"Abril 24","tly":"24 Aprel","tr":"24 Nisan","tt":"24 апрель","tyv":"24 Дөрт ай","udm":"24 оштолэзь","ug":"24- ئۈمىد","uk":"24 квітня","ur":"24 اپریل","uz":"24-aprel","vec":"24 de apriłe","vi":"24 tháng 4","vls":"24 april","vo":"Prilul 24","wa":"24 d' avri","war":"Abril 24","wuu":"4月24号","xal":"Мөрн сарин 24","xmf":"24 პირელი","yi":"24סטן אפריל","yo":"24 April","za":"4 nyied 24 hauh","zea":"24 april","zgh":"24 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月24日","zh-min-nan":"4 goe̍h 24 ji̍t","zh-yue":"4月24號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"११८४ - शहराबाहेर आणुन ठेवलेल्या प्रचंड लाकडी घोडा (ट्रोजन हॉर्स) ट्रॉयच्या सैन्याने कुतुहलापायी आत घेतला. घोड्यात लपलेले ग्रीक सैनिक रात्री बाहेर पडले व दहा वर्षे चाललेल्या ट्रॉयचा वेढा संपवला.\n\n१६७४ - भोर-वाई परिसरातील केंजळगड शिवाजी महाराजांनी जिंकला.\n\n१७१७ - खंडेराव दाभाडे यांनी अहमदनगर येथे मोगलांचा पराभव केला.\n\n१८०० - लायब्ररी ऑफ कॉॅंग्रेसची स्थापना. १८६३ - कीझव्हिलची कत्तल - कॅलिफोर्नियातील कीझव्हिल येथे ५३ स्थानिक अमेरिकन व्यक्तिंची हत्त्या.\n\n१९१४ : पुंज सिद्धांतामधला महत्त्वाचा फ्रॅंक हर्ट्झ प्रयोग जर्मन भौतिक संघटनेसमोर दाखवला गेला. १९१५ - आर्मेनियन वंशहत्या - कॉन्स्टेन्टिनोपलमध्ये सुरू झालेली आर्मेनियन वंशीय व्यक्तिंचे हत्याकांड नंतर ओट्टोमन साम्राज्यभर पसरले. १९२२ : ब्रिटिश साम्राज्य बिनतारी (रेडिओ) टेलिग्राफने जोडण्याची योजना कार्यान्वित; इंग्लंडमधून कैरोशी संदेशवहन सुरू. १९५५ - बांडुंगची सभा समाप्त. २९ देशांच्या या सभेत पंचशील तत्त्वांचा पुरस्कार केला गेला. १९६७ - रशियाचे अंतराळयान सोयुझ १ कोसळले. अंतराळवीर व्लादिमिर कोमारोव्ह मृत्युमुखी. १९६८ - मॉरिशियसला संयुक्त राष्ट्रांचे सभासदत्त्व. १९७० - चीनचा पहिला मानवनिर्मित उपग्रह डॉॅंग फॅंग हॉॅंग १चे प्रक्षेपण. १९७० - गाम्बिया प्रज���सत्ताक झाले. १९७० : चीनचा पहिला उपग्रह 'डॉॅंग फॅंग हॉॅंग-१'चे प्रक्षेपण १९७५ - स्टॉकहोममध्ये बाडर-माइनहॉफ टोळीने पश्चिम जर्मनीची वकीलात उडवली. १९८० - ईराणमध्ये ओलिस असलेल्या अमेरिकेच्या नागरिकांना सोडवण्याच्या निष्फळ प्रयासात ८ अमेरिकन सैनिक ठार. १९८१ - आय.बी.एम.ने सर्वप्रथम वैयक्तिक संगणक प्रदर्शित केला. १९९० - हबल दुर्बीणीचे प्रक्षेपण. १९९३ - आय.आर.ए.ने लंडनच्या बिशप्सगेट भागात बॉम्बस्फोट घडवला. १९९३: इंडियन एरलाइन्सच्या फ्लाइट ४२७ या दिल्लीहून श्रीनगरला जाणाऱ्या विमानाचे अतिरेक्यांनी अपहरण केले. सर्व १४१ प्रवाशांची सुखरूप मुक्तता झाली.\n\n२००४ - अमेरिकेने लिब्यावर १८ वर्षांपूर्वी घातलेले आर्थिक निर्बंध दूर केले. २००५ - कार्डिनल जोसेफ रॅट्झिंगर पोप बेनेडिक्ट सोळावा या नावाने पोप पदी. २००५ : जगातला पहिला क्लोन केलेला कुत्रा जन्माला आला. २००६ - नेपाळचा राजा ग्यानेंद्रने ४ वर्षांपूर्वी बरखास्त केलेली संसदीला पुनः मान्यता दिली. २००७ - नॉर्वेने युद्ध सुरू नसताना आइसलॅंडचे रक्षण करण्याचे कबूल केले. २०१३ - बांगलादेशची राजधानी ढाकाच्या उपनगरातील इमारत कोसळून १,१२७ व्यक्ती ठार. २,५००पेक्षा अधिक जखमी. २०१७- छत्तीसगडमधील सुकमा जिल्ह्यात नक्षलवाद्यांशी झालेल्या चकमकीत सीआरपीएफचे 25 जवान शहीद झाले .\n\n१८८९ - सर स्टॅफर्ड क्रिप्स, ब्रिटीश राजकारणी; क्रिप्स मिशनचा नेता. १८९६ - रघुनाथ वामन दिघे, मराठी लेखक. १८९७ - मनुएल अव्हिला कामाचो, मेक्सिकोचा राष्ट्राध्यक्ष. १९१० - राजा परांजपे, मराठी चित्रपट दिग्दर्शक, निर्माते आणि अभिनेते. १९२६ - थॉर्ब्यॉम फाल्डिन, स्वीडनचा पंतप्रधान. १९२९ - राजकुमार, कन्नड चित्रपट अभिनेता व गायक. १९७० - डॅमियन फ्लेमिंग, चा क्रिकेट खेळाडू. १९७३ - सचिन तेंडुलकर, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.\n\n१८५२ - व्हासिली झुकोव्स्की, रशियन कवी. १९४२: नाट्यसंगीत, गायक आणि अभिनेते मास्टर दीनानाथ मंगेशकर १९६०: नामवंत वकील लक्ष्मण बळवंत तथा अण्णासाहेब भोपटकर १९७२: चित्रकार जामिनी रॉय १९७४: देशभक्त तसेच हिंदी साहित्यिक रामधारी सिंह दिनकर १९९४: उद्योगपती, किर्लोस्कर उद्योग समूहाचे आधारस्तंभ शंतनुराव किर्लोस्कर १९९९: चित्रपट कला दिग्दर्शक सुधेंदू रॉय २००५ - एझेर वाइझमन, इस्रायेलचा राष्ट्राध्यक्ष. १९४२ - गायक मास्टर दीनानाथ मंगेशकर यांचे नि���न. २०११ - सत्य साईबाबा यांचे निधन २०१४: भारतीय राजकारणी शोभा नेगी रेड्डी २०२३ - तारिक फतेह, मुस्लिम समाजसुधारक\n\nप्रजासत्ताक दिन - गाम्बिया. वंशहत्त्या स्मृती दिन - आर्मेनिया. काप्यॉॅंग दिन - ऑस्ट्रेलिया. जागतिक प्रयोगशाळा-प्राणी दिन भारतीय जलसंपत्ती दिन. लोकशाही दिन : नेपाळ जागतिक शिल्पकला दिन भारतीय पंचायती राज दिन\n\nएप्रिल २२ - एप्रिल २३ - एप्रिल २४ - एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"इ.स.पू. बारावे शतक","translated_text":"The twelfth century B.C.E.","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११८४ - शहराबाहेर आणुन ठेवलेल्या प्रचंड लाकडी घोडा (ट्रोजन हॉर्स) ट्रॉयच्या सैन्याने कुतुहलापायी आत घेतला.","translated_text":"1184 - The Trojan Horse, a giant wooden horse brought out of the city, is captured by Troy's army.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"घोड्यात लपलेले ग्रीक सैनिक रात्री बाहेर पडले व दहा वर्षे चाललेल्या ट्रॉयचा वेढा संपवला.","translated_text":"The Greek soldiers hiding on horses came out at night and ended the ten-year siege of Troy.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सतरावे शतक","translated_text":"17th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६७४ - भोर-वाई परिसरातील केंजळगड शिवाजी महाराजांनी जिंकला.","translated_text":"1674 - Kajalgarh in the Bor-Y neighborhood was conquered by Shivaji Maharaja.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७१७ - खंडेराव दाभाडे यांनी अहमदनगर येथे मोगलांचा पराभव केला.","translated_text":"1717 - Khanderav Dhabade defeats the Mughals at Ahmednagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८०० - लायब्ररी ऑफ कॉॅंग्रेसची स्थापना.","translated_text":"1800 - The Library of Congress was established.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६३ - कीझव्हिलची कत्तल - कॅलिफोर्नियातील कीझव्हिल येथे ५३ स्थानिक अमेरिकन व्यक्तिंची हत्त्या.","translated_text":"1863 - Keysville Massacre - 53 Native Americans were killed in Keysville, California.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९१४ : पुंज सिद्धांतामधला महत्त्वाचा फ्रॅंक हर्ट्झ प्रयोग जर्मन भौतिक संघटनेसमोर दाखवला गेला.","translated_text":"1914: The important Frank Hertz experiment in Punch theory was presented to the German Physical Society.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१५ - आर्मेनियन वंशहत्या - कॉन्स्टेन्टिनोपलमध्ये सुरू झालेली आर्मेनियन वंशीय व्यक्तिंचे हत्याकांड नंतर ओट्टोमन साम्राज्यभर पसरले.","translated_text":"1915 - Armenian Genocide - The Armenian genocide that began in Constantinople spread throughout the Ottoman Empire.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२२ : ब्रिटिश साम्राज्य बिनतारी (रेडिओ) टेलिग्राफने जोडण्याची योजना कार्यान्वित; इंग्लंडमधून कैरोशी संदेशवहन सुरू.","translated_text":"1922: The British Empire executes a plan to connect the wireless (radio) telegraph; carriage of messages from England begins.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५५ - बांडुंगची सभा समाप्त.","translated_text":"1955 - The Bandung assembly ends.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२९ देशांच्या या सभेत पंचशील तत्त्वांचा पुरस्कार केला गेला.","translated_text":"The Panchal Principles were awarded at this meeting of 29 countries.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६७ - रशियाचे अंतराळयान सोयुझ १ कोसळले.","translated_text":"1967 - The Russian spacecraft Soyuz 1 crashes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंतराळवीर व्लादिमिर कोमारोव्ह मृत्युमुखी.","translated_text":"Astronaut Vladimir Komarov has died.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६८ - मॉरिशियसला संयुक्त राष्ट्रांचे सभासदत्त्व.","translated_text":"1968 - Mauritius becomes a member of the United Nations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - चीनचा पहिला मानवनिर्मित उपग्रह डॉॅंग फॅंग हॉॅंग १चे प्रक्षेपण.","translated_text":"1970 - China launches the first man-made satellite Dong Fang Hong 1.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - गाम्बिया प्रजासत्ताक झाले.","translated_text":"1970 - The Republic of The Gambia is established.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० : चीनचा पहिला उपग्रह 'डॉॅंग फॅंग हॉॅंग-१'चे प्रक्षेपण १९७५ - स्टॉकहोममध्ये बाडर-माइनहॉफ टोळीने पश्चिम जर्मनीची वकीलात उडवली.","translated_text":"1970: Launch of China's first satellite, Dong Fang Hong-1. 1975 - Bader-Minehoff team flew West Germany's lawyer in Stockholm.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८० - ईराणमध्ये ओलिस असलेल्या अमेरिकेच्या नागरिकांना सोडवण्याच्या निष्फळ प्रयासात ८ अमेरिकन सैनिक ठार.","translated_text":"1980 - Eight American soldiers are killed in an unsuccessful attempt to rescue U.S. citizens in Iran.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८१ - आय.बी.एम.ने सर्वप्रथम वैयक्तिक संगणक प्रदर्शित केला.","translated_text":"1981 - IBM released the first personal computer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९० - हबल दुर्बीणीचे प्रक्षेपण.","translated_text":"1990 - The launch of the Hubble telescope.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९३ - आय.आर.ए.ने लंडनच्या बिशप्सगेट भागात बॉम्बस्फोट घडवला. १९९३: इंडियन एरलाइन्सच्या फ्लाइट ४२७ या दिल्लीहून श्रीनगरला जाणाऱ्या विमानाचे अतिरेक्यांनी अपहरण केले.","translated_text":"1993: Indian Airlines Flight 427 from Delhi to Srinagar is hijacked by terrorists.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व १४१ प्रवाशांची सुखरूप मुक्तता झाली.","translated_text":"All 141 passengers were safely released.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"ए���विसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००४ - अमेरिकेने लिब्यावर १८ वर्षांपूर्वी घातलेले आर्थिक निर्बंध दूर केले.","translated_text":"2004 - The United States lifted economic sanctions on Libya 18 years ago.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००५ - कार्डिनल जोसेफ रॅट्झिंगर पोप बेनेडिक्ट सोळावा या नावाने पोप पदी.","translated_text":"2005 - Cardinal Joseph Ratzinger is named Pope Benedict XVI.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००५ : जगातला पहिला क्लोन केलेला कुत्रा जन्माला आला.","translated_text":"2005: The world's first cloned dog was born.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००६ - नेपाळचा राजा ग्यानेंद्रने ४ वर्षांपूर्वी बरखास्त केलेली संसदीला पुनः मान्यता दिली.","translated_text":"2006 - King Gyanendra of Nepal reaffirms the parliament dissolved four years ago.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००७ - नॉर्वेने युद्ध सुरू नसताना आइसलॅंडचे रक्षण करण्याचे कबूल केले.","translated_text":"2007 - Norway agrees to defend Iceland before war begins.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१३ - बांगलादेशची राजधानी ढाकाच्या उपनगरातील इमारत कोसळून १,१२७ व्यक्ती ठार.","translated_text":"2013 - 1,127 people were killed when a building collapsed in a suburb of Dhaka, the capital of Bangladesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२,५००पेक्षा अधिक जखमी.","translated_text":"More than 2,500 wounded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१७- छत्तीसगडमधील सुकमा जिल्ह्यात नक्षलवाद्यांशी झालेल्या चकमकीत सीआरपीएफचे 25 जवान शहीद झाले .","translated_text":"2017 - 25 CRPF personnel were killed in clashes with Naxalists in Sukma district of Chhattisgarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८८९ - सर स्टॅफर्ड क्रिप्स, ब्रिटीश राजकारणी; क्रिप्स मिशनचा नेता.","translated_text":"1889 - Sir Stafford Crips, British politician; leader of the Crips Mission.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९६ - रघुनाथ वामन दिघे, मराठी लेखक.","translated_text":"1896 - Raghunath Waman Dighe, Marathi writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९७ - मनुएल अव्हिला कामाचो, मेक्सिकोचा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1897 - Manuel Avila Camacho, President of Mexico.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१० - राजा परांजपे, मराठी चित्रपट दिग्दर्शक, निर्माते आणि अभिनेते.","translated_text":"1910 - Raja Paranjpe, Marathi film director, producer and actor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२६ - थॉर्ब्यॉम फाल्डिन, स्वीडनचा पंतप्रधान.","translated_text":"1926 - Thorbjem Faldin, Prime Minister of Sweden.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२९ - राजकुमार, कन्नड चित्रपट अभिनेता व गायक.","translated_text":"1929 - Prince, Kannada film actor and singer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - डॅमियन फ्लेमिंग, चा क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1970 - Damian Fleming, cricketer from England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७३ - सचिन तेंडुलकर, भारतीय क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1973 - Sachin Tendulkar, Indian cricketer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८५२ - व्हासिली झुकोव्स्की, रशियन कवी.","translated_text":"1852 - Vasily Zhukovsky, Russian poet.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४२: नाट्यसंगीत, गायक आणि अभिनेते मास्टर दीनानाथ मंगेशकर १९६०: नामवंत वकील लक्ष्मण बळवंत तथा अण्णासाहेब भोपटकर १९७२: चित्रकार जामिनी रॉय १९७४: देशभक्त तसेच हिंदी साहित्यिक रामधारी सिंह दिनकर १९९४: उद्योगपती, किर्लोस्कर उद्योग समूहाचे आधारस्तंभ शंतनुराव किर्लोस्कर १९९९: चित्रपट कला दिग्दर्शक सुधेंदू रॉय २००५ - एझेर वाइझमन, इस्रायेलचा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1942: Dramatist, singer and actor Master Dinanth Mangeshkar 1960: Renowned lawyer Lakshman Balwant and Anna Saheb Bhopatkar 1972: Painter Jamini Roy 1974: Patriotic as well as Hindi literary Ramdhari Singh Dinakar 1994: Entrepreneur, foundation of Kirloskar Industry Group Shantanu Rao Kirloskar 1999: Film art director Sudhendu Roy 2005 - Ezra Wiseman, President of Israel.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४२ - गायक मास्टर दीनानाथ मंगेशकर यांचे निधन.","translated_text":"1942 - Singer Master Dinanth Mangeshkar died.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ - सत्य साईबाबा यांचे निधन २०१४: भारतीय राजकारणी शोभा नेगी रेड्डी २०२३ - तारिक फतेह, मुस्लिम समाजसुधारक","translated_text":"2011 - Satya Sai Baba passes away 2014: Indian politician Shobha Negi Reddy 2023 - Tarik Fateh, Muslim social reformer","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रजासत्ताक दिन - गाम्बिया.","translated_text":"Republic Day - The Gambia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वंशहत्त्या स्मृती दिन - आर्मेनिया.","translated_text":"Day of Remembrance of the Holocaust - Armenia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काप्यॉॅंग दिन - ऑस्ट्रेलिया.","translated_text":"The day of Kapyang - Australia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जागतिक प्रयोगशाळा-प्राणी दिन भारतीय जलसंपत्ती दिन.","translated_text":"World Lab-Animal Day is Indian Water Resources Day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकशाही दिन : नेपाळ जागतिक शिल्पकला दिन भारतीय पंचायती राज दिन","translated_text":"Day of Democracy: Nepal World Sculpture Day Indian Panchayati Raj Day","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २२ - एप्रिल २३ - एप्रिल २४ - एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 22 - April 23 - April 24 - April 25 - April 26 - (April month)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स.पू. ११८४","wikicode":"==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n* [[एप्रिल २४]] - शहराबाहेर आणुन ठेवलेल्या प्रचंड लाकडी घोडा ([[ट्रोजन हॉर्स, ट्रॉय|ट्रोजन हॉर्स]]) ट्रॉयच्या सैन्��ाने कुतुहलापायी आत घेतला. घोड्यात लपलेले ग्रीक सैनिक रात्री बाहेर पडले व दहा वर्षे चाललेल्या [[ट्रॉयचा वेढा]] संपवला.\n\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n[[इ.स.पू. ११८६]] - [[इ.स.पू. ११८५]] - इ.स.पू. ११८४ - [[इ.स.पू. ११८३]] - [[इ.स.पू. ११८२]]\n\n[[वर्ग:प्राचीन घटना]]","hash":"486c8463921270c1a3a4bb9f1acd20749d578ea61670f184c8427edfc2fecf97","last_revision":"2023-01-19T12:40:00Z","first_revision":"2006-04-24T16:00:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.836857","cross_lingual_links":{"ast":"1184 e.C.","ca":"1184 aC","en":"1184 BC","gl":"-1184","hy":"Մ.թ.ա. 1184","lt":"1184 m. pr. m. e.","mk":"1184 п.н.е.","nb":"1184 f.Kr.","oc":"-1184","pl":"1184 p.n.e.","pt":"1184 a.C.","ru":"1184 год до н. э.","sk":"1184 pred Kr.","sl":"1184 pr. n. št.","sr":"1184. п. н. е.","sw":"1184 KK","uk":"1184 до н. е.","war":"1184 UC","xmf":"ჯვ. წ. 1184"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"एप्रिल २४ - शहराबाहेर आणुन ठेवलेल्या प्रचंड लाकडी घोडा (ट्रोजन हॉर्स) ट्रॉयच्या सैन्याने कुतुहलापायी आत घेतला. घोड्यात लपलेले ग्रीक सैनिक रात्री बाहेर पडले व दहा वर्षे चाललेल्या ट्रॉयचा वेढा संपवला.\n\nइ.स.पू. ११८६ - इ.स.पू. ११८५ - इ.स.पू. ११८४ - इ.स.पू. ११८३ - इ.स.पू. ११८२\n\nवर्ग:प्राचीन घटना\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २४ - शहराबाहेर आणुन ठेवलेल्या प्रचंड लाकडी घोडा (ट्रोजन हॉर्स) ट्रॉयच्या सैन्याने कुतुहलापायी आत घेतला.","translated_text":"April 24 - The Trojan Horse, a giant wooden horse brought out of the city, is taken inside by Troy's army.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"घोड्यात लपलेले ग्रीक सैनिक रात्री बाहेर पडले व दहा वर्षे चाललेल्या ट्रॉयचा वेढा संपवला.","translated_text":"The Greek soldiers hiding on horses came out at night and ended the ten-year siege of Troy.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.पू.","translated_text":"B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८६ - इ.स.पू.","translated_text":"1186 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८५ - इ.स.पू.","translated_text":"1185 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८४ - इ.स.पू.","translated_text":"1184 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८३ - इ.स.पू.","translated_text":"1183 - B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८२","translated_text":"1182","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:प्राचीन घटना","translated_text":"Category:Ancient events","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३४२","wikicode":"{{वर्षपेटी|1342}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n==जन्म==\n== मृत्यू ==\n* [[एप्रिल २५]] - [[पोप बेनेडिक्ट बारावा]].\n* [[जुलै १६]] - [[हंगेरी]]चा [[पहिला चार्ल्स, हंगेरी|पहिला चार्ल्स]].\n\n[[वर्ग:इ.स. १३४२]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३४० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"ac9a3674415100c938597c82529e9b5f3e8752291995fd04bf451a1893a261bb","last_revision":"2022-04-17T17:15:27Z","first_revision":"2006-04-24T16:00:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.919715","cross_lingual_links":{"ab":"1342","af":"1342","als":"1342","am":"1342 እ.ኤ.አ.","an":"1342","ar":"1342","ary":"1342","ast":"1342","avk":"1342","az":"1342","azb":"۱۳۴۲ (میلادی)","bar":"1342","be":"1342","be-x-old":"1342","bg":"1342","bn":"১৩৪২","bpy":"মারি ১৩৪২","br":"1342","bs":"1342.","ca":"1342","cdo":"1342 nièng","ceb":"1342","ckb":"١٣٤٢","crh":"1342","cs":"1342","cv":"1342","cy":"1342","da":"1342","de":"1342","diq":"1342","el":"1342","eml":"1342","en":"1342","eo":"1342","es":"1342","et":"1342","eu":"1342","fa":"۱۳۴۲ (میلادی)","fi":"1342","fo":"1342","fr":"1342","fy":"1342","ga":"1342","gan":"1342年","gcr":"1342","gd":"1342","gl":"1342","he":"1342","hi":"१३४२","hr":"1342.","ht":"1342 (almanak jilyen)","hu":"1342","hy":"1342","id":"1342","ilo":"1342","io":"1342","is":"1342","it":"1342","ja":"1342年","jv":"1342","ka":"1342","kk":"1342 жыл","ko":"1342년","la":"1342","lb":"1342","lij":"1342","lmo":"1342","lt":"1342 m.","lv":"1342. gads","mai":"१३४२","map-bms":"1342","mdf":"1342","mg":"1342","mhr":"1342","mi":"1342","min":"1342","mk":"1342","mrj":"1342 и","ms":"1342","my":"၁၃၄၂","myv":"1342 ие","mzn":"۱۳۴۲","nah":"1342","nap":"1342","nds":"1342","new":"सन् १३४२","nl":"1342","nn":"1342","nb":"1342","nrm":"1342","nso":"1342","oc":"1342","or":"୧୩୪୨","os":"1342-æм аз","pi":"१३४२","pl":"1342","pnb":"1342","pt":"1342","qu":"1342","ro":"1342","ru":"1342 год","rue":"1342","sa":"१३४२","sah":"1342","scn":"1342","sd":"1342ع","se":"1342","sh":"1342.","shn":"1342","simple":"1342","sk":"1342","sl":"1342","smn":"1342","sq":"1342","sr":"1342","su":"1342","sv":"1342","sw":"1342","tg":"Соли 1342","th":"พ.ศ. 1885","tk":"1342","tl":"1342","tly":"1342","tr":"1342","tt":"1342 ел","uk":"1342","ur":"1342ء","uz":"1342","vec":"1342","vi":"1342","vls":"1342","war":"1342","wuu":"1342年","xmf":"1342","zh":"1342年","zh-min-nan":"1342 nî","zh-yue":"1342年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"एप्रिल २५ - पोप बेनेडिक्ट बारावा. जुलै १६ - हंगेरीचा पहिला चार्ल्स.\n\nवर्ग:इ.स. १३४२ वर्ग:इ.स.च्या १३४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २५ - पोप बेनेडिक्ट बारावा.","translated_text":"April 25 - Pope Benedict XII.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जुलै १६ - हंगेरीचा पहिला चार्ल्स.","translated_text":"July 16 - Charles I of Hungary.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३४२ वर्ग:इ.स.च्या १३४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1342: years of the 1340s C.E. Class: years of the 14th century C.E. Class: years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अनंतनाग जिल्हा","wikicode":"''हा लेख अनंतनाग जिल्ह्याविषयी आहे. [[अनंतनाग]] शहराच्या माहितीसाठी [[अनंतनाग|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''अनंतनाग''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प���रशासकीय केंद्र [[अनंतनाग]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अनंतनाग जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"9a6095cf75b030399955da779ddb9c9998ca1355e5837188d3802fed163e731d","last_revision":"2022-09-06T11:15:03Z","first_revision":"2006-04-24T19:00:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:54.973853","cross_lingual_links":{"bh":"अनंतनाग जिला","bn":"অনন্তনাগ জেলা","bpy":"অনন্তনাগ","ceb":"Anantnāg (distrito)","de":"Anantnag (Distrikt)","en":"Anantnag district","es":"Distrito de Anantnag","eu":"Anantnag barrutia","fa":"بخش اننت ناگ","fr":"District d'Anantnag","gu":"અનંતનાગ જિલ્લો","hi":"अनन्तनाग ज़िला","it":"Distretto di Anantnag","ks":"انَنت ناگ ضِلہٕ","ms":"Anantnag","ne":"अनन्तनाग जिल्ला","new":"अनन्तनाग","nl":"Anantnag (district)","nb":"Anantnag (distrikt)","pnb":"ضلع اننت ناگ","ru":"Анантнаг (округ)","sa":"अनन्तनागमण्डलम्","sat":"ᱚᱱᱚᱱᱛᱚᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ","simple":"Anantnag District","sv":"Anantnag (distrikt)","ta":"அனந்தநாக் மாவட்டம்","te":"అనంతనాగ్ జిల్లా","ur":"ضلع اننت ناگ","zh":"安南塔那加县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"हा लेख अनंतनाग जिल्ह्याविषयी आहे. अनंतनाग शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nअनंतनाग हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अनंतनाग येथे आहे.\n\nवर्ग:अनंतनाग जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख अनंतनाग जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Anantnag district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनंतनाग शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about Anantnag city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अनंतनाग हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Anantnag is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अनंतनाग येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Anantnag.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अनंतनाग जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Anantnag District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n|name  = जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे\n|state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}}\n|title = [[जम्मू आणि काश्मीर]]मधील [[जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n|image = \n|listclass = hlist\n|liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n|list1  = [[अनंतनाग जिल्हा|अनंतनाग]]{{*}} [[उधमपूर जिल्हा|उधमपूर]]{{*}} [[कथुआ जिल्हा|कथुआ]]{{*}} [[कारगिल जिल्हा|कारगिल]]{{*}} [[किश्तवार जिल्हा|���िश्तवार]]{{*}} [[कुपवाडा जिल्हा|कुपवाडा]]{{*}} [[कुलगाम जिल्हा|कुलगाम]]{{*}} [[गांदरबल जिल्हा|गांदरबल]]{{*}} [[जम्मू जिल्हा|जम्मू]]{{*}} [[डोडा जिल्हा|डोडा]]{{*}} [[पुलवामा जिल्हा|पुलवामा]]{{*}} [[पूंच जिल्हा|पूंच]]{{*}} [[बडगाम जिल्हा|बडगाम]]{{*}} [[बांडीपोर जिल्हा|बांडीपोर]]{{*}} [[बारामुल्ला जिल्हा|बारामुल्ला]]{{*}} [[राजौरी जिल्हा|राजौरी]]{{*}} [[रामबन जिल्हा|रामबन]]{{*}} [[रियासी जिल्हा|रियासी]]{{*}} [[लेह जिल्हा|लेह]]{{*}} [[शुपियन जिल्हा|शुपियन]]{{*}} [[श्रीनगर जिल्हा|श्रीनगर]]{{*}} [[संबा जिल्हा|संबा]]\n}}\n<noinclude>[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे|D]]\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]</noinclude>","hash":"5c2c6685500073c89494f84d5c317eedfe3a468a4896773511090831e868826d","last_revision":"2015-09-03T06:42:15Z","first_revision":"2006-04-24T19:01:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.035619","cross_lingual_links":{"de":"Vorlage:Navigationsleiste Distrikte in Jammu und Kashmir","nl":"Sjabloon:Navigatie deelstaat Jammu en Kasjmir","nb":"Mal:Distrikter i Jammu og Kashmir"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"D {{PAGENAME}}\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"D {{PAGENAME}}","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बडगाम जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बडगाम जिल्ह्याविषयी आहे. [[बडगाम]] शहराच्या माहितीसाठी [[बडगाम|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''बडगाम''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बडगाम]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बडगाम जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"e8da33e6827b8798c4d013e77218d2056f2ed16e014e222455b6195330c2face","last_revision":"2015-09-03T06:47:59Z","first_revision":"2006-04-24T19:40:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.090934","cross_lingual_links":{"bh":"बड़गाम जिला","bn":"বড়গাম জেলা","ceb":"Badgam (distrito sa Indiya)","de":"Badgam (Distrikt)","en":"Budgam district","es":"Distrito de Badgam","eu":"Budgam barrutia","fa":"بخش بدگام","fr":"District de Badgam","hi":"बडगाम ज़िला","it":"Distretto di Budgam","ks":"بَڈگوم ضِلہٕ","nl":"Badgam (district)","nb":"Badgam (distrikt)","or":"ବୁଡଗାମ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع بڈگام","ru":"Бадгам (округ)","sa":"बडगांवमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱨᱜᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Budgam district","sv":"Badgam (distrikt)","ta":"பட்காம் மாவட்டம்","te":"బుద్గాం జిల్లా","ur":"ضلع بڈگام","zh":"巴德加姆縣"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"हा लेख बडगाम जिल्ह्याविषयी आहे. बडगाम शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nबडगाम हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बडगाम येथे आहे.\n\nवर्ग:बडगाम जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बडगाम जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Badgam district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बडगाम शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Badgam.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बडगाम हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Badgam is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बडगाम येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Badgam.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बडगाम जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Badgam District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बारामुल्ला जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बारामुल्ला जिल्ह्याविषयी आहे. [[बारामुल्ला]] शहराच्या माहितीसाठी [[बारामुल्ला|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''बारामुल्ला''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बारामुल्ला]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बारामुल्ला जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"85037ce8fc2f693b15dac170975df71cbbc4fc525df2d062895a27bdaf9207f5","last_revision":"2015-09-03T06:48:02Z","first_revision":"2006-04-24T19:41:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.150245","cross_lingual_links":{"bh":"बारामुला जिला","bn":"বারমুলা জেলা","ca":"Districte de Baramulla","ceb":"Bāramūla (distrito)","de":"Baramulla (Distrikt)","en":"Baramulla district","es":"Distrito de Baramulla","eu":"Baramulla barrutia","fa":"بخش بارامولا","fr":"District de Baramulla","gu":"બારામૂલા જિલ્લો","hi":"बारामूला ज़िला","id":"Distrik Baramulla","it":"Distretto di Baramulla","ml":"ബാരമുള്ള ജില്ല","ne":"बारामुल्ला जिल्ला","nl":"Baramulla (district)","nb":"Baramulla (distrikt)","pnb":"ضلع بارامولا","ru":"Барамула (округ)","sa":"बारामूलामण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱨᱟᱢᱩᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Baramulla District","sv":"Baramula (distrikt)","ta":"பாரமுல்லா மாவட்டம்","te":"బారాముల్లా జిల్లా","tr":"Baramulla (il)","ur":"ضلع بارہ مولہ","vi":"Baramula (huyện)","zh":"巴拉穆拉縣","zh-min-nan":"Baramulla (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"हा लेख बारामुल्ला जिल्ह्याविषयी आहे. बारामुल्ला शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nबारामुल्ला हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बारामुल्ला येथे आहे.\n\nवर्ग:बारामुल्ला जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बारामुल्ला जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Baramulla district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बारामुल्ला शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about Baramulla city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बारामुल्ला हा भारताच्या जम्���ू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Baramulla is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बारामुल्ला येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Baramulla.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बारामुल्ला जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Baramulla District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डोडा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = डोडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Jammu and Kashmir Doda district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = जम्मू आणि काश्मीर\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[डोडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = ४\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८९१२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४,०९,९३६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३.४४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९१९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[उधमपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|उधमपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                =\n|राष्ट्रीय महामार्ग                =\n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n'''डोडा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. १९४८ साली [[उधमपूर जिल्हा|उधमपूर जिल्ह्याचा]] काही भूभाग वेगळा करून डोडा जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली. २००६ साली डोडा जिल्ह्याचे तीन भाग करून [[रामबन जिल्हा|रामबन]] व [[किश्तवार जिल्हा|किश्तवार]] हे दोन नवे जिल्हे बनवले गेले.\n\nडोडा जिल्हा जम्मू आणि काश्मीरच्या दक्षिण भागात [[हिमाचल प्रदेश]]च्या सीमेवर स्थित आहे. \n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://doda.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दोडा जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"75bf3327c8db151fd0d7d23641189f5e2c2db1e0d7fbba2424baf7c1b3412392","last_revision":"2015-09-03T07:08:44Z","first_revision":"2006-04-24T19:42:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.224131","cross_lingual_links":{"bh":"डोडा जिला","bn":"ডোডা জেলা","ceb":"Doda (distrito)","de":"Doda (Distrikt)","en":"Doda district","es":"Distrito de Doda","eu":"Doda barrutia","fa":"بخش دوده","fr":"District de Doda","gu":"ડોડા જિલ્લો","hi":"डोडा ज़िला","it":"Distretto di Doda","ks":"ڈوڈہ ضِلہٕ","ne":"डोडा जिल्ला","nl":"Doda (district)","nb":"Doda (distrikt)","pnb":"ضلع ڈوڈا","ru":"Дода (округ)","sa":"डोडामण्डलम्","sat":"ᱰᱳᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Doda district","sv":"Doda (distrikt)","ta":"தோடா மாவட்டம்","te":"దోడా జిల్లా","ur":"ضلع ڈوڈہ","vi":"Doda (huyện)","zh":"多达县","zh-min-nan":"Doda (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"डोडा हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यामधील एक जिल्हा आहे. १९४८ साली उधमपूर जिल्ह्याचा काही भूभाग वेगळा करून डोडा जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली. २००६ साली डोडा जिल्ह्याचे तीन भाग करून रामबन व किश्तवार हे दोन नवे जिल्हे बनवले गेले.\n\nडोडा जिल्हा जम्मू आणि काश्मीरच्या दक्षिण भागात हिमाचल प्रदेशच्या सीमेवर स्थित आहे.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:दोडा जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = डोडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Jammu and Kashmir Doda district.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = जम्मू आणि काश्मीर\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[डोडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = ४\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८९१२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ४,०९,९३६\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५३.४४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९१९\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[उधमपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|उधमपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                =\n|राष्ट्रीय महामार्ग                =\n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डोडा हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Doda is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४८ साली उधमपूर जिल्ह्याचा काही भूभाग वेगळा करून डोडा जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली.","translated_text":"In 1948, a portion of Udhampur district was separated to form Doda district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००६ साली डोडा जिल्ह्याचे तीन भाग करून रामबन व किश्तवार हे दोन नवे जिल्हे बनवले गेले.","translated_text":"In 2006, two new districts, Ramban and Kishtwar, were formed from three parts of Doda district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डोडा जिल्हा जम्मू आणि काश्मीरच्या दक्षिण भागात हिमाचल प्रदेशच्या सीमेवर स्थित आहे.","translated_text":"Doda district is located on the border of Himachal Pradesh in the southern part of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दोडा जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Doda District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जम्मू जिल्हा","wikicode":"''हा लेख जम्मू जिल्ह्याविषयी आहे. [[जम्मू]] शहराच्या माहितीसाठी [[जम्मू|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''जम्मू''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जम्मू]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जम्मू जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"c8e2f8ba9f9efd7706b9fca575ee75164837f79d1d0998dce8c7bec6b6613131","last_revision":"2015-09-03T06:47:49Z","first_revision":"2006-04-24T19:42:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.307073","cross_lingual_links":{"arz":"جمو","bh":"जम्मू जिला","bn":"জম্মু জেলা","ceb":"Jammu (distrito)","de":"Jammu (Distrikt)","en":"Jammu district","es":"Distrito de Jammu","eu":"Jammu barrutia","fa":"بخش جمو","fr":"District de Jammu","gu":"જમ્મુ જિલ્લો","hi":"जम्मू ज़िला","it":"Distretto di Jammu","ks":"جۆم ضِلہٕ","ne":"जम्मू जिल्ला","nl":"Jammu (district)","nb":"Jammu (distrikt)","pnb":"ضلع جموں","ru":"Джамму (округ)","sa":"जम्मूमण्डलम्","sat":"ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Jammu district","sv":"Jammu (distrikt)","ta":"ஜம்மு மாவட்டம்","te":"జమ్మూ జిల్లా","ur":"ضلع جموں","vi":"Jammu (huyện)","xmf":"ჯამუშ ოლქი","zh":"查谟县","zh-min-nan":"Jammu (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"हा लेख जम्मू जिल्ह्याविषयी आहे. जम्मू शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nजम्मू हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जम्मू येथे आहे.\n\nवर्ग:जम्मू जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख जम्मू जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Jammu.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about Jammu city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jammu is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जम्मू येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Jammu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Jammu District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कारगिल जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्ह��\n|जिल्ह्याचे_नाव = कारगिल  जिल्हा\n|स्थानिक नाव = कारगिल \n|चित्र_नकाशा = \n|अक्षांश- रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव\t\t= लडाख\n|विभागाचे_नाव\t\t=\n|मुख्यालयाचे_नाव\t\t= [[कारगिल]]\n|तालुक्यांची_नावे\t\t= १. [[द्रास]] २. [[कारगिल]] ३. [[शारगोले]] ४. [[शाकर चिकटान]] ५. [[सकु]] ६. [[ताइसुरू]] ७. [[झांसकार]]\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी\t\t= १४,०३६\n|लोकसंख्या_एकूण\t\t= १,४०,८०२\n|जनगणना_वर्ष\t\t= २०११\n|लोकसंख्या_घनता\t\t= ६९०\n|शहरी_लोकसंख्या\t\t= \n|साक्षरता_दर\t\t=\n|लिंग_गुणोत्तर\t\t= \n|प्रमुख_शहरे\t\t= [[द्रास]], [[झांसकार]], [[सकु]], [[शाकर चिकटान]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव\t\t=\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे\t= \n|खासदारांची_नावे\t\t= \n|पन्यमान_मिमी\t\t= \n|संकेतस्थळ\t\t\t= http://Kargil.nic.in\n|अक्षांश-रेखांश=|latitude=}}\n\n'''कारगिल''' हा [[लडाख]] या केंद्रशासित प्रदेशातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[कारगिल]] शहर येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n१. [[द्रास]] \n\n२. [[कारगिल]] \n\n३. [[शारगोले]] \n\n४. [[शाकर चिकटान]] \n\n५. [[सकु]] \n\n६. [[ताइसुरू]] \n\n७. [[झांसकार]]\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कारगिल जिल्हा]]\n[[वर्ग:लडाखमधील जिल्हे]]","hash":"8acabd7809d305ae79fe3ebf1938fa525bb297ca5e390cc41bcca5e8e3cae67b","last_revision":"2023-01-28T18:07:14Z","first_revision":"2006-04-24T19:43:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.360661","cross_lingual_links":{"ar":"كارجيل","arz":"مقاطعه كارجل","as":"কাৰ্গিল জিলা","bh":"कारगिल जिला","bn":"কার্গিল জেলা","bpy":"কার্গিল","br":"Bann Kargil","ceb":"Kargil (distrito)","cs":"Kárgil (okres)","de":"Kargil (Distrikt)","en":"Kargil district","es":"Distrito de Kargil","fa":"بخش کارگل","fr":"District de Kargil","gu":"કારગિલ જિલ્લો","hi":"कारगिल ज़िला","id":"Distrik Kargil","it":"Distretto di Kargil","ne":"कारगिल जिल्ला","new":"कार्गिल","nl":"Kargil (district)","nb":"Kargil (distrikt)","pnb":"ضلع کارگل","pt":"Cargil (distrito)","ru":"Каргил (округ)","sa":"कार्गिलमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱨᱜᱤᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kargil district","sv":"Kargil (distrikt)","ta":"கார்கில் மாவட்டம்","te":"కార్గిల్ జిల్లా","ur":"ضلع کارگل","vi":"Kargil","zh":"卡基尔县","zh-min-nan":"Kargil (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.657255","text":"कारगिल हा लडाख या केंद्रशासित प्रदेशातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र कारगिल शहर येथे आहे.\n\n१. द्रास\n\n२. कारगिल\n\n३. शारगोले\n\n४. शाकर चिकटान\n\n५. सकु\n\n६. ताइसुरू\n\n७. झांसकार\n\nवर्ग:कारगिल जिल्हा वर्ग:लडाखमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = कारगिल  जिल्हा\n|स्थानिक नाव = कारगिल \n|चित्र_नकाशा = \n|अक्षांश- रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव\t\t= लडाख\n|विभागाचे_नाव\t\t=\n|मुख्यालयाचे_नाव\t\t= [[कारगिल]]\n|तालुक्यांची_नावे\t\t= १. [[द्रास]] २. [[कारगिल]] ३. [[शारगोले]] ४. [[शाकर चिकटान]] ५. [[सकु]] ६. [[ताइसुरू]] ७. [[झांसकार]]\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी\t\t= १४,०३६\n|लोकसंख्या_एकूण\t\t= १,४०,८०२\n|जनगणना_वर्ष\t\t= २०११\n|लोकसंख्या_घनता\t\t= ६९०\n|शहरी_लोकसंख्या\t\t= \n|साक्षरता_दर\t\t=\n|लिंग_गुणोत्तर\t\t= \n|प्रमुख_शहरे\t\t= [[द्रास]], [[झांसकार]], [[सकु]], [[शाकर चिकटान]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव\t\t=\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे\t= \n|खासदारांची_नावे\t\t= \n|पन्यमान_मिमी\t\t= \n|संकेतस्थळ\t\t\t= http://Kargil.nic.in\n|अक्षांश-रेखांश=|latitude=}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कारगिल हा लडाख या केंद्रशासित प्रदेशातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Kargil is a district in the Union Territory of Ladakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कारगिल शहर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Kargil city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१. द्रास","translated_text":"I. Dracula","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२. कारगिल","translated_text":"What is the meaning of this article?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. शारगोले","translated_text":"3 Shots fired","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"४. शाकर चिकटान","translated_text":"4 Shakar Chikatan","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"५. सकु","translated_text":"What is the meaning of this verse?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"६. ताइसुरू","translated_text":"6 Taishuru","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"७. झांसकार","translated_text":"The Bible says: \"He that is walking in the wilderness is walking in the wilderness\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कारगिल जिल्हा वर्ग:लडाखमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kargil District Class: Districts in Ladakh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कथुआ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कथुआ जिल्ह्याविषयी आहे. [[कथुआ]] शहराच्या माहितीसाठी [[कथुआ|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''कथुआ''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कथुआ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कथुआ जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"4c260d18bc94d9a1830760a5750e53d4677b625d32d27926420a6e6d3323ee77","last_revision":"2015-09-03T06:47:40Z","first_revision":"2006-04-24T19:44:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.413496","cross_lingual_links":{"arz":"كاثوا","bh":"कठुआ जिला","bn":"কাঠুয়া জেলা","ceb":"Kathua (distrito)","de":"Kathua (Distrikt)","en":"Kathua district","es":"Distrito de Kathua","eu":"Kathua barrutia","fa":"بخش کاتوا","fr":"District de Kathua","hi":"कठुआ ज़िला","it":"Distretto di Kathua","ne":"कठुआ जिल्ला","nl":"Kathua (district)","nb":"Kathua (distrikt)","pnb":"ضلع کٹھوعا","ru":"Катхуа (округ)","sa":"कठुवामण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱴᱷᱩᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kathua district","sv":"Kathua (distrikt)","ta":"கதுவா மாவட்டம்","te":"కథువా జిల్లా","ur":"ضلع کٹھوعہ","vi":"Kathua (huyện)","zh":"卡圖瓦縣","zh-min-nan":"Kathua (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख कथुआ जिल्ह्याविषयी आहे. कथुआ शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nकथुआ हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कथुआ येथे आहे.\n\nवर्ग:कथुआ जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कथुआ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Kathua district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कथुआ शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Kathua.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कथुआ हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kathua is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कथुआ येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Kathua.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कथुआ जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kathua District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुपवाडा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कुपवाडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[कुपवाडा]] शहराच्या माहितीसाठी [[कुपवाडा|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''कुपवाडा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कुपवाडा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कुपवाडा जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"23bada3d187fbd0637db109406b32c6adf50fb318fc3ab224a4c2e026a333221","last_revision":"2015-09-03T06:47:47Z","first_revision":"2006-04-24T19:45:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.469252","cross_lingual_links":{"arz":"كوپوارا","bh":"कुपवाड़ा जिला","bn":"কুপওয়াড়া জেলা","ceb":"Kupwara (distrito sa Indiya)","de":"Kupwara (Distrikt)","en":"Kupwara district","es":"Distrito de Kupwara","eu":"Kupwara barrutia","fa":"بخش کپواره","fr":"District de Kupwara","gu":"કુપવાડા જિલ્લો","hi":"कुपवाड़ा ज़िला","it":"Distretto di Kupwara","ks":"کۄپوور ضِلہٕ","ml":"കുപ്‌വാര ജില്ല","nl":"Kupwara (district)","nb":"Kupwara (distrikt)","pnb":"ضلع کپواڑا","ru":"Купвара (округ)","sa":"कुप्वाडामण्डलम्","sat":"ᱠᱩᱯᱣᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kupwara district","sv":"Kupwara (distrikt)","ta":"குப்வாரா மாவட்டம்","te":"కుప్వారా జిల్లా","ur":"کپواڑہ ضلع","vi":"Kupwara (huyện)","zh":"庫普瓦拉縣","zh-min-nan":"Kupwara (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख कुपवाडा जिल्ह्याविषयी आहे. कुपवाडा शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nकुपवाडा हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कुपवाडा ���ेथे आहे.\n\nवर्ग:कुपवाडा जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कुपवाडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Kupwada.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुपवाडा शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Kupwara.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुपवाडा हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kupwada is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कुपवाडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Kupwara.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कुपवाडा जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Kupwada District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लेह जिल्हा","wikicode":"''हा लेख लेह जिल्ह्याविषयी आहे. [[लेह]] शहराच्या माहितीसाठी [[लेह|येथे]] टिचकी द्या.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = लेह  जिल्हा\n|स्थानिक नाव = लेह \n|चित्र_नकाशा = \n|अक्षांश- रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव\t\t= लडाख\n|विभागाचे_नाव\t\t=\n|मुख्यालयाचे_नाव\t\t= [[लेह]]\n|तालुक्यांची_नावे\t\t= १. [[लेह]] २. [[खालसी]] ३. [[न्युमा]] ४. [[कारु]] ५. [[डिस्किट]] ६. [[सुसपोल]] ७. [[दुरबुक]] ८. [[सुमुर]]\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी\t\t= ४५,११०\n|लोकसंख्या_एकूण\t\t= १३३,४८७\n|जनगणना_वर्ष\t\t= २०११\n|लोकसंख्या_घनता\t\t= ६९०\n|शहरी_लोकसंख्या\t\t= \n|साक्षरता_दर\t\t=\n|लिंग_गुणोत्तर\t\t= \n|प्रमुख_शहरे\t\t= [[लेह]], [[न्युमा]], [[तागस्ते]], [[डिस्किट]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव\t\t= [[सचिन कुमार वैश्या]]\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे\t= १.[[अहमदनगर (लोकसभा मतदारसंघ)|अहमदनगर]] <br /> २.[[शिर्डी (लोकसभा मतदारसंघ)|शिर्डी]] \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे\t=  खाली पहा\n|खासदारांची_नावे\t\t= १.\n|पन्यमान_मिमी\t\t= \n|संकेतस्थळ\t\t\t= http://leh.nic.in\n}}\n\n'''लेह''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[लडाख]] या केंद्रशासित प्रदेशातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[लेह]] शहर येथे आहे.\n\n==तालुके==\n१. [[लेह]] \n\n२. [[खालसी]]\n\n३. [[न्युमा]] \n\n४. [[कारु]] \n\n५. [[डिस्किट]] \n\n६. [[सुसपोल]] \n\n७. [[दुरबुक]] \n\n८. [[सुमुर]]\n\n== संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{लेह जिल्हा}}\n\n[[वर्ग:लेह जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:लडाखमधील जिल्हे]]","hash":"62958f1da2d821aa9e6f9f0e299d0c233dc29297662d5e8c9ebe8844028d5902","last_revision":"2020-05-24T16:42:56Z","first_revision":"2006-04-24T19:46:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.526035","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة ليه","arz":"مقاطعه ليه","as":"লেহ জিলা","bh":"लेह जिला","bn":"লেহ জেলা","ceb":"Leh District","cs":"Léh (okres)","de":"Leh (Distrikt)","en":"Leh district","es":"Distrito de Leh","fa":"بخش لیهه","fr":"District de Leh","gu":"લેહ જિલ્લો","hi":"लेह ज़िला","it":"Distretto di Leh","ne":"लेह जिल्ला","nl":"Leh (district)","nb":"Leh (distrikt)","pnb":"ضلع لہ","pt":"Lé (distrito)","ru":"Лех (округ)","sa":"लेहमण्डलम्","sat":"ᱞᱮᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sd":"ليھ ضلعو","simple":"Leh district","sv":"Leh (distrikt)","ta":"லே மாவட்டம்","te":"లేహ్ జిల్లా","ur":"ضلع لیہہ","vi":"Leh (huyện)","zh":"列城县","zh-min-nan":"Leh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख लेह जिल्ह्याविषयी आहे. लेह शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nलेह हा भारताच्या लडाख या केंद्रशासित प्रदेशातील एक जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र लेह शहर येथे आहे.\n\n१. लेह\n\n२. खालसी\n\n३. न्युमा\n\n४. कारु\n\n५. डिस्किट\n\n६. सुसपोल\n\n७. दुरबुक\n\n८. सुमुर\n\nवर्ग:लेह जिल्हा वर्ग:लडाखमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख लेह जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Leh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लेह शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Leh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव = लेह  जिल्हा\n|स्थानिक नाव = लेह \n|चित्र_नकाशा = \n|अक्षांश- रेखांश =  \n|राज्याचे_नाव\t\t= लडाख\n|विभागाचे_नाव\t\t=\n|मुख्यालयाचे_नाव\t\t= [[लेह]]\n|तालुक्यांची_नावे\t\t= १. [[लेह]] २. [[खालसी]] ३. [[न्युमा]] ४. [[कारु]] ५. [[डिस्किट]] ६. [[सुसपोल]] ७. [[दुरबुक]] ८. [[सुमुर]]\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी\t\t= ४५,११०\n|लोकसंख्या_एकूण\t\t= १३३,४८७\n|जनगणना_वर्ष\t\t= २०११\n|लोकसंख्या_घनता\t\t= ६९०\n|शहरी_लोकसंख्या\t\t= \n|साक्षरता_दर\t\t=\n|लिंग_गुणोत्तर\t\t= \n|प्रमुख_शहरे\t\t= [[लेह]], [[न्युमा]], [[तागस्ते]], [[डिस्किट]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव\t\t= [[सचिन कुमार वैश्या]]\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे\t= १.[[अहमदनगर (लोकसभा मतदारसंघ)|अहमदनगर]] <br /> २.[[शिर्डी (लोकसभा मतदारसंघ)|शिर्डी]] \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे\t=  खाली पहा\n|खासदारांची_नावे\t\t= १.\n|पन्यमान_मिमी\t\t= \n|संकेतस्थळ\t\t\t= http://leh.nic.in\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लेह हा भारताच्या लडाख या केंद्रशासित प्रदेशातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Leh is a district in the Union Territory of Ladakh, India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र लेह शहर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in the city of Leh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१. लेह","translated_text":"1. The city of Lehi","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२. खालसी","translated_text":"The Bible says: \"Let your heart be steadfast\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. न्युमा","translated_text":"What is the meaning of life? 3.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"४. कारु","translated_text":"4. What is the meaning of life?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"५. डिस्किट","translated_text":"5 Discs","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"६. सुसपोल","translated_text":"What is the meaning of the Bible? 6.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"७.","translated_text":"What is it? 7.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुरबुक","translated_text":"The book of Proverbs","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"८. सुमुर","translated_text":"What is the meaning of life? 8.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लेह जिल्हा वर्ग:लडाखमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Leh District Class:Districts in Ladakh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूंच जिल्हा","wikicode":"[[चित्र:Jammu and Kashmir Poonch district.svg|250 px|इवलेसे|पूंच जिल्ह्याचे स्थान]]\n''हा लेख पूंच जिल्ह्याविषयी आहे. [[पूंच]] शहराच्या माहितीसाठी [[पूंच|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''पूंच''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पूंच]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पूंच जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"f00e2888240c27002f162cb3e92b4cb9b5ffe485a6322927376b22a3b569426d","last_revision":"2015-09-03T06:50:09Z","first_revision":"2006-04-24T19:46:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.578867","cross_lingual_links":{"arz":"مقاطعه بونش","bh":"पुंछ जिला","bn":"পুঞ্চ জেলা, ভারত","ceb":"Punch (distrito sa Indiya)","de":"Punch (Distrikt, Indien)","en":"Poonch District, India","es":"Distrito de Punch (India)","eu":"Poonch barrutia","fa":"بخش پونچ (هند)","fr":"District de Poonch (Inde)","hi":"पुंछ ज़िला","it":"Distretto di Poonch","ne":"पुंछ जिल्ला","nl":"Poonch (district in India)","nb":"Poonch (distrikt i Jammu og Kashmir)","pnb":"ضلع پُنچھ","ru":"Пунч (округ, Джамму и Кашмир)","sat":"ᱯᱩᱸᱪᱷ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Poonch district, India","sv":"Punch (distrikt i Indien)","ta":"பூஞ்ச் மாவட்டம், இந்தியா","te":"పూంచ్ జిల్లా","ur":"ضلع پونچھ، بھارت","vi":"Poonch (huyện)","zh":"旁切縣","zh-min-nan":"Poonch (district in Ìn-tō͘)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख पूंच जिल्ह्याविषयी आहे. पूंच शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nपूंच हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पूंच येथे आहे.\n\nवर्ग:पूंच जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पूंच जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Punch district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पूंच शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Punch.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूंच हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Punch is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पूंच येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Poonch.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पूंच जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Punch District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पुलवामा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख पुलवामा जिल्ह्याविषयी आहे. [[पुलवामा]] शहराच्या माहितीसाठी [[पुलवामा|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''पुलवामा''' हा [[भारत]]ाच्या [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पुलवामा]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पुलवामा जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"e48b6b7ccfafa5d918928daf6396d37154ae7e6cfba78d8863aaa2a8ef850087","last_revision":"2019-03-06T09:01:21Z","first_revision":"2006-04-24T19:47:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.633930","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بولواما","arz":"بولواما","bh":"पुलवामा जिला","bn":"পুলওয়ামা জেলা","bpy":"পুলৱামা","ceb":"Pulwama (distrito)","de":"Pulwama (Distrikt)","en":"Pulwama district","es":"Distrito de Pulwama","eu":"Pulwama barrutia","fa":"بخش پولواما","fr":"District de Pulwama","hi":"पुलवामा ज़िला","it":"Distretto di Pulwama","ja":"プルワマ県","ks":"پلوۄم ضِلہٕ","ml":"പുൽവാമ ജില്ല","ne":"पुलवामा जिल्ला","nl":"Pulwama (district)","nb":"Pulwama (distrikt)","pnb":"ضلع پلواما","ru":"Пулвама (округ)","sa":"पुलवामामण्डलम्","sat":"ᱯᱩᱞᱣᱟᱢᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Pulwama district","sv":"Pulwama (distrikt)","ta":"புல்வாமா மாவட்டம்","te":"పుల్వామా జిల్లా","ur":"ضلع پلوامہ","vi":"Pulwama (huyện)","zh":"普爾瓦馬縣","zh-min-nan":"Pulwama (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख पुलवामा जिल्ह्याविषयी आहे. पुलवामा शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nपुलवामा हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पुलवामा येथे आहे.\n\nवर्ग:पुलवामा जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पुलवामा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Pulwama district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुलवामा शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about Pulwama city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुलवामा हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Pulwama is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पुलवामा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Pulwama.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पुलवामा जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Pulwama District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"राजौरी जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजौरी जिल्ह्याविषयी आहे. [[राजौरी]] शहराच्या माहितीसाठी [[राजौरी|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''राजौरी''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[राजौरी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:राजौरी जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"af75cddd626344be13e0a7a5d0b8812f0eec8b89497d09c786506703dac02822","last_revision":"2015-09-03T06:48:05Z","first_revision":"2006-04-24T19:48:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.686492","cross_lingual_links":{"arz":"راچورى ديستريكت","bh":"राजौरी जिला","bn":"রাজৌরি জেলা","ceb":"Rājauri (distrito sa Indiya)","de":"Rajouri (Distrikt)","en":"Rajouri district","es":"Distrito de Rajouri","eu":"Rajouri barrutia","fa":"بخش راجوری","fr":"District de Rajauri","gu":"રાજૌરી જિલ્લો","hi":"राजौरी ज़िला","it":"Distretto di Rajouri","ks":"راجوری ضِلہٕ","ne":"राजौरी जिल्ला","nl":"Rajouri (district)","nb":"Rajouri (distrikt)","pnb":"ضلع راجوری","ru":"Раджоури (округ)","sa":"राजौरीमण्डलम्","sat":"ᱨᱟᱡᱳᱣᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Rajouri district","sv":"Rājauri (distrikt i Indien)","ta":"ரஜௌரி மாவட்டம்","te":"రాజౌరీ జిల్లా","ur":"ضلع راجوری","vi":"Rajauri (huyện)","zh":"拉朱里縣","zh-min-nan":"Rajouri (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख राजौरी जिल्ह्याविषयी आहे. राजौरी शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nराजौरी हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र राजौरी येथे आहे.\n\nवर्ग:राजौरी जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजौरी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Rajouri district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजौरी शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information on the city of Rajouri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजौरी हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Rajouri is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र राजौरी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Rajouri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजौरी जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Rajouri District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"श्रीनगर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख श्रीनगर जिल्ह्याविषयी आहे. [[श्रीनगर]] शहराच्या माहितीसाठी [[श्रीनगर|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''श्रीनगर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[श्रीनगर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:श्रीनगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"3d154c2b91d7fb1b63f6ad210ea136f4b0b42b4bded091d2d9093d7a6c664341","last_revision":"2015-09-03T06:48:11Z","first_revision":"2006-04-24T19:49:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.743893","cross_lingual_links":{"arz":"سريناجار","bh":"श्रीनगर जिला","bn":"শ্রীনগর জেলা","ceb":"Srīnagar (distrito)","de":"Srinagar (Distrikt)","en":"Srinagar district","es":"Distrito de Srinagar","eu":"Srinagar barrutia","fa":"بخش سرینگر","fr":"District de Srinagar","gu":"શ્રીનગર જિલ્લો","hi":"श्रीनगर जिला","it":"Distretto di Srinagar","ks":"سِریٖنَگَر ضِلہٕ","ne":"श्रीनगर जिल्ला","nl":"Srinagar (district)","nb":"Srinagar (distrikt)","pa":"ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سری نگر","ru":"Шринагар (округ)","sa":"श्रीनगरमण्डलम्","sat":"ᱥᱨᱤᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Srinagar district","ta":"ஸ்ரீநகர் மாவட்டம்","te":"శ్రీనగర్ జిల్లా","uk":"Срінагар (округ)","ur":"ضلع سرینگر","vi":"Srinagar (huyện)","zh":"斯利那加县","zh-min-nan":"Srinagar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख श्रीनगर जिल्ह्याविषयी आहे. श्रीनगर शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nश्रीनगर हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र श्रीनगर येथे आहे.\n\nवर्ग:श्रीनगर जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख श्रीनगर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Srinagar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीनगर शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about Srinagar city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रीनगर हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Srinagar is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र श्रीनगर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Srinagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:श्रीनगर जिल��हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Srinagar District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उधमपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख उधमपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[उधमपूर|उधमपुर]] शहराच्या माहितीसाठी [[उधमपूर|येथे]] टिचकी द्या.''\n\n'''उधमपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[उधमपूर|उधमपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{जम्मू आणि काश्मीर - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उधमपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"55dd4ff7e879e6d37951505d11dcef9abb94af134b27fa822dfde0d20f195192","last_revision":"2022-11-13T04:22:09Z","first_revision":"2006-04-24T19:50:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.810678","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة اودهامبور","arz":"اودهامبور","bh":"उधमपुर जिला","bn":"উধমপুর জেলা","ceb":"Udhampur (distrito)","de":"Udhampur (Distrikt)","en":"Udhampur district","es":"Distrito de Udhampur","eu":"Udhampur barrutia","fa":"بخش ادهم پور","fr":"District de Udhampur","gu":"ઉધમપુર જિલ્લો","hi":"उधमपुर ज़िला","it":"Distretto di Udhampur","ks":"اُدھمپور ضِلہٕ","ne":"उधमपुर जिल्ला","nl":"Udhampur (district)","nb":"Udhampur (distrikt)","pa":"ਊਧਮਪੁਰ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع اودھم پور","ru":"Удхампур (округ)","sa":"उधमपुरमण्डलम्","sat":"ᱩᱫᱷᱚᱢᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Udhampur district","sv":"Udhampur (distrikt)","ta":"உதம்பூர் மாவட்டம்","te":"ఉధంపూర్ జిల్లా","ur":"ضلع ادھم پور","vi":"Udhampur (huyện)","zh":"乌坦布尔县","zh-min-nan":"Udhampur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख उधमपुर जिल्ह्याविषयी आहे. उधमपुर शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nउधमपुर हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र उधमपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:उधमपूर जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख उधमपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Udhampur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उधमपुर शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Udhampur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उधमपुर हा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Udhampur is a district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र उधमपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Udhampur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उधमपूर जिल्हा वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Udhampur District Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू ��णि काश्मीर]] राज्यातील जिल्ह्यांविषयीचे लेख.\n\n[[Category:जम्मू आणि काश्मीर|जिल्हे]]","hash":"b2edf40b6701e4d5c3657103a97290d5a55f6061e202e8789c342896ab9afe7c","last_revision":"2006-04-24T19:52:44Z","first_revision":"2006-04-24T19:51:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.861542","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات جامو وكشمير","azb":"بؤلمه:جامو و کشمیر بؤلوملری","bh":"श्रेणी:जम्मू अउरी काश्मीर के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জম্মু ও কাশ্মীরের জেলা","cs":"Kategorie:Okresy v Džammú a Kašmíru","de":"Kategorie:Distrikt in Jammu und Kashmir (Unionsterritorium)","en":"Category:Districts of Jammu and Kashmir","es":"Categoría:Distritos de Jammu y Cachemira","eu":"Kategoria:Jammu eta Kaxmirko barrutiak","fa":"رده:بخش‌های جامو و کشمیر","fr":"Catégorie:District au Jammu-et-Cachemire","gu":"શ્રેણી:જમ્મુ અને કાશ્મીરનાં જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:जम्मू और कश्मीर के ज़िले","it":"Categoria:Distretti del Jammu e Kashmir","ks":"زٲژ:جۆم تہٕ کٔشیٖرٕکؠ ضِلہٕ","ml":"വർഗ്ഗം:ജമ്മു കശ്മീരിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:जम्मु र कश्मीरका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Jammu en Kasjmir","nb":"Kategori:Distrikter i Jammu og Kashmir","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","ru":"Категория:Округа Джамму и Кашмира","sa":"वर्गः:जम्मूकाश्मीरराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"Category:Districts of Jammu and Kashmir","sv":"Kategori:Distrikt i Jammu och Kashmir","ta":"பகுப்பு:ஜம்மு காஷ்மீரின் மாவட்டங்கள்","ur":"زمرہ:جموں و کشمیر کے اضلاع","zh":"Category:查谟和克什米尔辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्ह्यांविषयीचे लेख.\n\nजिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जिल्ह्यांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about districts in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे","translated_text":"Districts","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अनंतनाग","wikicode":"'''अनंतनाग''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[अनंतनाग जिल्हा|अनंतनाग जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. अनंतनाग शहराची लोकसंख्या १,०९४३३ तर उपनगरांसह लोकसंख्या १,५९८३८ आहे.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:अनंतनाग जिल्हा]]","hash":"98aaf6220bbc4f0c23dbc44b2146046b33743ea9a7a76861d7c0667945022c17","last_revision":"2023-09-17T02:49:56Z","first_revision":"2006-04-24T21:19:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.912861","cross_lingual_links":{"ar":"أنانتناج","bh":"अनंतनाग","ca":"Anantnag","ceb":"Anantnāg (lungsod)","de":"Anantnag","en":"Anantnag","es":"Anantnag","fa":"انانتناگ","fi":"Anantnag","fr":"Anantnag","gu":"અનંતનાગ","hi":"अनन्तनाग","it":"Anantnag","ka":"ანანტნაგი","ks":"انَنت ناگ","lld":"Anantnag","lt":"Anantnagas","mg":"Anantnag","ml":"അനന്ത്നാഗ്","nl":"Anantnag (stad)","nb":"Anantnag","oc":"Anantnag","or":"ଅନନ୍ତନାଗ","pa":"ਅਨੰਤਨਾਗ","pl":"Anantnag","pnb":"اننت ناگ","ru":"Анантнаг","sa":"अनन्तनाग","simple":"Anantnag","sv":"Anantnag","ta":"அனந்தநாக்","te":"అనంతనాగ్","th":"อนันตนาค","uk":"Анантнаг","ur":"اننت ناگ","vi":"Anantnag","zh":"阿纳恩特纳格","zh-min-nan":"Anantnag (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"अनंतनाग भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर अनंतनाग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. अनंतनाग शहराची लोकसंख्या १,०९४३३ तर उपनगरांसह लोकसंख्या १,५९८३८ आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:अनंतनाग जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अनंतनाग भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Anantnag is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर अनंतनाग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Anantnag district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनंतनाग शहराची लोकसंख्या १,०९४३३ तर उपनगरांसह लोकसंख्या १,५९८३८ आहे.","translated_text":"The city of Anantnag has a population of 1,09433, while the suburbs have a population of 1,5983.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:अनंतनाग जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Anantnag district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बडगाम","wikicode":"'''बडगाम''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ७,५३,७४५ होती. हे शहर [[बडगाम जिल्हा|बडगाम जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बडगाम जिल्हा]]\n\n[[it:Distretto di Budgam]]","hash":"c0c34705d4cf9d370c3a663bb8474938e215589e5c089e286e861c9ad0962615","last_revision":"2022-04-17T18:18:31Z","first_revision":"2006-04-24T21:19:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:55.970508","cross_lingual_links":{"ar":"بادجام","arz":"بادجام","bn":"বড়গাম","bpy":"বদগাম","ceb":"Badgom","de":"Badgam","en":"Budgam","es":"Badgam","fr":"Badgam","hi":"बडगाम","it":"Distretto di Budgam","ks":"بَڈگوم","ms":"Badgam","new":"बादगाम","nl":"Badgam (stad)","pnb":"بڈگام","pt":"Badgam","sa":"बडगांव","simple":"Budgam","sv":"Badgam","ta":"பட்காம்","te":"బుద్గాం","ur":"بڈگام","vi":"Badgam","zh":"巴德加姆","zh-min-nan":"Badgam (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"बडगाम भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ७,५३,७४५ होती. हे शहर बडगाम जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:बडगाम जिल्हा\n\nit:Distretto di Budgam\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बडगाम भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Badgam is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ७,५३,७४५ होती.","translated_text":"The population was 7,53,745 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर बडगाम जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Badgam district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:बडगाम जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Badgam district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"it:Distretto di Budgam","translated_text":"it:Distretto di Budgam","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बारामुल्ला","wikicode":"'''बारामुल्ला''' तथा '''वार्मुल''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बारामुल्ला जिल्हा|बारामुल्ला जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,६७,९८६ होती.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बारामुल्ला जिल्हा]]","hash":"bb9e46323ac9250189e81cd3754e1a9822a4183a0a2292e2bf4b07b5cbcf0d42","last_revision":"2022-07-29T00:05:56Z","first_revision":"2006-04-24T21:20:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.028215","cross_lingual_links":{"ace":"Baramulla","ar":"بارامولا","arz":"بارامولا","bh":"बारामुला","bn":"বারামুলা","bpy":"বরমুলা","ca":"Baramulla","ceb":"Bāramūla (lungsod)","de":"Baramulla","en":"Baramulla","es":"Baramulla","fa":"بارامولا","fi":"Baramulla","fr":"Baramulla","hi":"बारामूला","id":"Baramulla","it":"Baramulla","ks":"وَرمُل","lld":"Baramulla","ms":"Baramulla","new":"बरामुल","nl":"Baramulla (stad)","or":"ବାରମୁଳା","pa":"ਬਾਰਾਮੁੱਲਾ","pl":"Baramulla","pnb":"بارامولا","ru":"Барамула","sa":"बारामूला","sat":"ᱵᱟᱨᱟᱢᱩᱞᱟ","simple":"Baramulla","sv":"Baramula","ta":"பாரமுல்லா","te":"బారాముల్లా","tr":"Baramulla","uk":"Барамула","ur":"بارہ مولہ","vi":"Baramula","zh":"巴拉穆拉","zh-min-nan":"Baramulla (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"बारामुल्ला तथा वार्मुल भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बारामुल्ला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,६७,९८६ होती.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:बारामुल्ला जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बारामुल्ला तथा वार्मुल भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Baramulla or Varamulla is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बारामुल्ला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Baramulla district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,६७,९८६ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it had a population of 1,67,986.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:बारामुल्ला जिल्हा","translated_text":"Class: Cities in Jammu and Kashmir Class: Baramulla District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डोडा","wikicode":"{{Location map|जम्मू आणि काश्मीर|label=डोडा|mark=Green_pog.svg|lat=33.13|long=75.57|width=230|float=right|thumb|alt=|caption=डोडाचे जम्मू आणि काश्मीरमधील स्थान}}\n'''डोडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक लहान शहर व [[डोडा जिल्हा|डोडा जिल्ह्याचे]] मुख्याल��� आहे. डोडा शहर राज्याच्या दक्षिण भागात [[जम्मू]]पासून १८ किमी तर [[उधमपूर]]पासून ११५ किमी अंतरावर [[राष्ट्रीय महामार्ग १ बी]] वर वसले आहे. २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे २१ हजार होती.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:दोडा जिल्हा]]","hash":"0d6db78d693bfa4cc0f8f7412388d569328981faa5d4f98bf9b017a503797fb9","last_revision":"2015-09-03T05:26:11Z","first_revision":"2006-04-24T21:21:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.081416","cross_lingual_links":{"ar":"دودا (الهند)","arz":"دودا (تجمع سكان فى الهند)","bn":"ডোডা","bpy":"দোদা","ceb":"Doda (lungsod)","de":"Doda (Stadt)","en":"Doda, Jammu and Kashmir","es":"Doda (India)","fr":"Doda (Jammu-et-Cachemire)","gu":"ડોડા","hi":"डोडा","id":"Doda","it":"Doda (città)","ks":"ڈوڈہ","ml":"ദോഡ","ms":"Doda","new":"डोडा","nl":"Doda (stad)","pl":"Doda (Dżammu i Kaszmir)","pnb":"ڈوڈا","ru":"Дода (Индия)","sa":"डोडा","sat":"ᱰᱳᱰᱟ, ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ","simple":"Doda, Jammu and Kashmir","sv":"Doda (ort)","te":"దోడా","ur":"ڈوڈہ","vi":"Doda","zh":"多达","zh-min-nan":"Doda (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"डोडा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक लहान शहर व डोडा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. डोडा शहर राज्याच्या दक्षिण भागात जम्मूपासून १८ किमी तर उधमपूरपासून ११५ किमी अंतरावर राष्ट्रीय महामार्ग १ बी वर वसले आहे. २०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे २१ हजार होती.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:दोडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डोडा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक लहान शहर व डोडा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Doda is a small town and headquarters of Doda district in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डोडा शहर राज्याच्या दक्षिण भागात जम्मूपासून १८ किमी तर उधमपूरपासून ११५ किमी अंतरावर राष्ट्रीय महामार्ग १ बी वर वसले आहे.","translated_text":"The city of Doda is located in the southern part of the state at a distance of 18 km from Jammu and 115 km from Udhampur on National Highway 1B.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली येथील लोकसंख्या सुमारे २१ हजार होती.","translated_text":"The population in 2011 was about 21,000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:दोडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Doda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जम्मू","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जम्मू\n| स्थानिक =\n| चित्र = Amar Mahal 01.jpg\n| चित्र_वर्णन = जम्मू येथील अमर महल राजवाडा\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = जम्मू आणि काश्मीर\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[जम्मू आणि काश्मीर]]\n| जिल्हा = [[जम्मू जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १०७३\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ५,०२,१९७\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 32 |latm = 43 |lats = 30 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 51 |longs = 18 |longEW = E\n}}\n'''जम्मू''' ही [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्याची हिवाळी राजधानी व [[जम्मू जिल्हा|जम्मू जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. जम्मू शहर [[दिल्ली]]च्या ६०० किमी उत्तरेस [[तावी नदी]]च्या काठावर वसले आहे. २०११ साली जम्मूची लोकसंख्या सुमारे ५ लाख होती. \n\nदरवर्षी नोव्हेंबर ते एप्रिल ह्या हिवाळी महिन्यांदरम्यान जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे सर्व कामकाज जम्मूमधून चालते व उर्वरित काळाकरिता राज्याची राजधानी [[श्रीनगर]]मध्ये असते. जम्मू रस्ते, रेल्वे व हवाई मार्गांद्वारे उर्वरित भारतासोबत जोडले गेले आहे. [[जम्मू तावी रेल्वे स्थानक]] हे [[भारतीय रेल्वे]]चे एक प्रमुख स्थानक असून येथून [[दिल्ली]], [[मुंबई]] व [[कोलकाता]]सह बहुतेक सर्व मोठ्या शहरांसाठी थेट सेवा उपलब्ध आहे. [[जम्मू–बारामुल्ला रेल्वेमार्ग]] बांधून पूर्ण झाल्यानंतर जम्मूहून [[श्रीनगर]]मार्गे थेट [[बारामुल्ला]]पर्यंत रेल्वेसेवा शक्य होईल. [[राष्ट्रीय महामार्ग १ ए]] जम्मूला दिल्लीसोबत व [[काश्मीर खोरे|काश्मीर खोऱ्यासोबत]] जोडतो. [[जम्मू विमानतळ]] शहराच्या मधोमध स्थित असून येथून रोज अनेक प्रवासी सेवा पुरवल्या जातात. \n\n[[वैष्णोदेवी]] हे पवित्र हिंदू मंदिर जम्मूपासून ५० किमी अंतरावर स्थित आहे. \n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जम्मू जिल्हा]]\n[[वर्ग:जम्मू|*]]","hash":"f8d8fc753dfbedd428c1de08b91f00ad388a2c927cfc67e96b6f60ad17474c42","last_revision":"2022-03-01T04:24:07Z","first_revision":"2006-04-24T21:21:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.138627","cross_lingual_links":{"ar":"جامو (الهند)","arz":"جامو","az":"Cammu","be":"Джаму","bh":"जम्मू","bn":"জম্মু","bpy":"জম্মু","ca":"Jammu","ceb":"Jammu (lungsod)","cs":"Džammú (město)","de":"Jammu","dty":"जम्मू","el":"Τζαμού","en":"Jammu","eo":"Ĝamuo","es":"Jammu (ciudad)","eu":"Jammu (hiria)","fa":"جامو","fi":"Jammu","fr":"Jammu","frr":"Jammu","he":"ג'אמו","hi":"जम्मू (शहर)","hu":"Dzsammu","id":"Jammu","it":"Jammu","ja":"ジャンムー","ka":"ჯამუ (ქალაქი)","ko":"잠무","ks":"جۆم","la":"Jammu","lld":"Jammu","lt":"Džamu","mai":"जम्मू","mg":"Jammu (tanàna)","ml":"ജമ്മു (നഗരം)","ms":"Jammu","ne":"जम्मु","nl":"Jammu (stad)","nb":"Jammu","os":"Джамму (сахар)","pa":"ਜੰਮੂ (ਸ਼ਹਿਰ)","pl":"Dżammu","pnb":"جموں","ps":"جمو","ro":"Jammu","ru":"Джамму (город)","sat":"ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ","sh":"Jammu","simple":"Jammu","sr":"Џаму","sv":"Jammu","ta":"சம்மு (நகர்)","te":"జమ్మూ","tr":"Cemmu","uk":"Джамму (місто)","ur":"جموں","uz":"Jammu","vi":"Jammu","war":"Jammu","wuu":"贾姆穆","xmf":"ჯამუ","zh":"查谟","zh-min-nan":"Jammu (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू ही भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याची हिवाळी राजधानी व जम्मू जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. जम्मू शहर दिल्लीच्या ६०० किमी उत्तरेस तावी नदीच्या काठावर वसले आहे. २०११ साली जम्मूची लोकसंख्या सुमारे ५ लाख होती.\n\nदरवर्षी नोव्हेंबर ते एप्रिल ह्या हिवाळी महिन्यांदरम्यान जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे सर्व कामकाज जम्मूमधून चालते व उर्वरित काळाकरिता राज्याची राजधानी श्रीनगरमध्ये असते. जम्मू रस्ते, रेल्वे व हवाई मार्गांद्वारे उर्वरित भारतासोबत जोडले गेले आहे. जम्मू तावी रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेचे एक प्रमुख स्थानक असून येथून दिल्ली, मुंबई व कोलकातासह बहुतेक सर्व मोठ्या शहरांसाठी थेट सेवा उपलब्ध आहे. जम्मू–बारामुल्ला रेल्वेमार्ग बांधून पूर्ण झाल्यानंतर जम्मूहून श्रीनगरमार्गे थेट बारामुल्लापर्यंत रेल्वेसेवा शक्य होईल. राष्ट्रीय महामार्ग १ ए जम्मूला दिल्लीसोबत व काश्मीर खोऱ्यासोबत जोडतो. जम्मू विमानतळ शहराच्या मधोमध स्थित असून येथून रोज अनेक प्रवासी सेवा पुरवल्या जातात.\n\nवैष्णोदेवी हे पवित्र हिंदू मंदिर जम्मूपासून ५० किमी अंतरावर स्थित आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:जम्मू जिल्हा *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जम्मू\n| स्थानिक =\n| चित्र = Amar Mahal 01.jpg\n| चित्र_वर्णन = जम्मू येथील अमर महल राजवाडा\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = जम्मू आणि काश्मीर\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[जम्मू आणि काश्मीर]]\n| जिल्हा = [[जम्मू जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = १०७३\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ५,०२,१९७\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 32 |latm = 43 |lats = 30 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 51 |longs = 18 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू ही भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याची हिवाळी राजधानी व जम्मू जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Jammu is the winter capital of the Indian state of Jammu and Kashmir and the district headquarters of Jammu.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू शहर दिल्लीच्या ६०० किमी उत्तरेस तावी नदीच्या काठावर वसले आहे.","translated_text":"Jammu city is located 600 km north of Delhi on the banks of river Tavi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली जम्मूची लोकसंख्या सुमारे ५ लाख होती.","translated_text":"In 2011, Jammu had a population of about 5 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दरवर्षी नोव्हेंबर ते एप्रिल ह्या हिवाळी महिन्यांदरम्यान जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे सर्व कामकाज जम्मूमधून चालते व उर्वरित काळाकरिता राज्याची राजधानी श्रीनगरमध्ये असते.","translated_text":"Every year, during the winter months from November to April, all activities of Jammu and Kashmir state are conducted from Jammu and for the rest of the time, the state capital is at Srinagar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू रस्ते, रेल्वे व हवाई मार्गा��द्वारे उर्वरित भारतासोबत जोडले गेले आहे.","translated_text":"Jammu is connected to the rest of India by road, rail and air.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू तावी रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेचे एक प्रमुख स्थानक असून येथून दिल्ली, मुंबई व कोलकातासह बहुतेक सर्व मोठ्या शहरांसाठी थेट सेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"Jammu Tavi Railway Station is a major railway station of Indian Railways with direct service to most major cities including Delhi, Mumbai and Kolkata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू","translated_text":"Jammu","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"–बारामुल्ला रेल्वेमार्ग बांधून पूर्ण झाल्यानंतर जम्मूहून श्रीनगरमार्गे थेट बारामुल्लापर्यंत रेल्वेसेवा शक्य होईल.","translated_text":"After the completion of the Baramulla Railway, direct rail service from Jammu to Baramulla via Srinagar will be possible.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग १ ए जम्मूला दिल्लीसोबत व काश्मीर खोऱ्यासोबत जोडतो.","translated_text":"National Highway 1A connects Jammu with Delhi and Kashmir Valley.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू विमानतळ शहराच्या मधोमध स्थित असून येथून रोज अनेक प्रवासी सेवा पुरवल्या जातात.","translated_text":"Situated in the heart of the city, Jammu Airport serves many passengers every day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वैष्णोदेवी हे पवित्र हिंदू मंदिर जम्मूपासून ५० किमी अंतरावर स्थित आहे.","translated_text":"Vaishno Devi is a sacred Hindu temple located at a distance of 50 km from Jammu.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:जम्मू जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Jammu district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कारगिल","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कारगील\n| स्थानिक = ആലപ്പുഴ\n| चित्र = Kargil Town Panorama.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = जम्मू आणि काश्मीर\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[जम्मू आणि काश्मीर]]\n| जिल्हा = [[कारगिल जिल्हा|कारगिल]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ८७८०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,४३,३८८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 34 |latm = 33 |lats = |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 8 |longs = |longEW = E\n}}\n'''कारगील''' हे [[भारत]] देशाच्या [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्याच्या [[लडाख]] भौगोलिक प्रदेशामधील एक शहर आहे. हे शहर जम्मू आणि काश्मीरच्या उत्तर भागात [[नियंत्रण रेषा|नियंत्रण रेषेच्या]] जवळ वसले असून ते [[श्रीनगर]]च्या पूर्वेस २०४ किमीवर तर [[लेह]]च्या २३४ किमी पश्चिमेस आहे. कारगील हे लडाख प्रदेशातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. २०११ साली त्याची १.४३ लाख होती. [[हिमालय]] पर्वतरांगेत ��मुद्रसपाटीपासून २,६७६ मी उंचीवरील कारगील शहर हे सुरू नदीच्या किनाऱ्यावर आहे.\n\n[[श्रीनगर]] ते [[लेह]] दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग १ डी]] कारगीलमधून जातो. कारगीलला उर्वरित भारतासोबत जोडणारा हा एकमेव रस्ता आहे. [[कारगील विमानतळ]] सध्या [[भारतीय हवाई दल]]ाच्या ताब्यात असून येथे नागरी विमानसेवा चालू करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत.\n\n१९९९ साली [[पाकिस्तान]]ी लष्कराने घुसखोरी करून कारगील भागावर अतिक्रमण केले होते. ह्यामुळे झालेल्या [[कारगील युद्ध]]ात [[भारतीय लष्कर]]ाने पाकिस्तानला येथून हुसकावून लावले व कारगील पुन्हा भारताच्या नियंत्रणाखाली आणले. हे युद्ध एकूण ६० दिवस चालले. युद्धात ३०,००० भारतीय सैनिकांनी लढाई केली. ५५७ सैनिक मृत्युमुखी पडले, १३६३ जखमी झाले. \n\nकारगील युद्धात भारताच्या बोफोर्ससहित ३०० तोफांचा वापर झाला. अडीच लाख तोफगोळे, बॉंब आणि ऱाॅकेट्स डागले. रोज ३०० तोफांमधून ५००० गोळे, माॅर्टर बॉंब आणि राॅकेट्स डागले जात होते. शत्रूचे ८०% सैनिक मारले गेले. एकट्या टायगर हिलवर ताबा मिळविण्यासाठी ९,००० तोफगोळ्यांचा मारा झाला. मीडियम रेंजच्या ज्या बोफोर्सच्या तोफांचे आयुष्य ४० वर्षे असल्याचे सांगितले जात होते, त्या तोफांपैकी १८ तोफा २५ दिवसात निकामी झाल्या.  दुसऱ्या महायुद्धानंतर प्रथमच एवढ्या प्रमाणात एकाचवेळी एवढे फायरिंग झाले.  \n\nलढाईआधीच्या पहिल्या तीन आठवड्याच्या अभ्यासाकरिता भारतीय हवाई सेनेच्या ३०० विमानांनी ६,५०० उड्डाणे केली. प्रत्यक्ष युद्धात मिग-२१, मिग-२३, मिग-२५, मिग-२७, मिग-२९, जग्वार, मिराज-२००० ही विमाने आणि एमआय-१७ हे हेलिकाॅप्टर यांचा सहभाग होता. एकूण विमानांमध्ये १२००  लढाऊ विमाने होती. सर्वात जास्त काम वेस्टर्न कमांडच्या विमानांनी केले. त्यांनी ६,५०० टन दारूगोळा, पाणी आणि अन्य मालाची वाहतूक केली.  \n\nकॅप्टन बत्राने ७ जुलै १९९९ रोजी कारगीलजवळचे जे शिखर काबीज केले त्याला हल्ली बत्रा टाॅप म्हणतात.\n\n==कारगील युद्धाची दिनदर्शिका==\n* ३ मे १९९९ - एका गुरे चरणाऱ्या धनगराने (ताशी नामग्यालने) कारगीलमध्ये पाकिस्तानी सैनिक घुसल्याची बातमी सैन्याला कळवली. \n* ५ ते १५ मे - भारतीय सैन्याने सर्वेक्षण केले. ते करणाऱ्यांपैकी कॅप्टन सौरभ कालिया बेपत्ता झाला. \n* २५ मे - हवाई दलाला हल्ला करण्याचा आदेश. २६ मे रोजी हल्ले सुरू. \n* १३ जून - स���न्याने तोलोलिंग शिखर काबीज केले. हे श्रीनगर-लेह मार्गावरचे महत्त्वाचे ठिकाण आहे.   \n* १५ जून - पाकिस्तानचे पंतप्रधान अमेरिकेत पोहोचले, त्यांना राष्ट्रपती बिल क्लिंटनने पाकिस्तानी सैनिकांना कारगीलमधून मागे हटवण्यास सांगितले. \n* २९ जून - भारतीय सैन्याने टायगर हिलजवळच्या दोन चौक्या जिंकल्या. \n* ४ जुलै - टायगर हिलवर भारतीय सैन्याचा ताबा. इथपासून भारतीय सैन्याच्या विजयाची सुरुवात झाली. \n* १४ जुलै - भारतीय सैन्याने 'ऑपरेशन विजय' यशस्वी झाल्याची घोषणा केली. \n* २६ जुलै १९९९ - पाकिस्तानने पराभव मान्य केला. \n\n==कारगील युद्धानंतर==\n* हिवाळ्यात कारगील आणि आसपासच्या प्रदेशातील चौक्यांतून आपआपले सैन्य मागे घेण्याचा उभयमान्य रिवाज होता, तो पाकिस्तानने मोडला. त्यामुळे पुन्हा कारगीलसारखे युद्ध होऊ नये म्हणून तेथे हल्ली हिवाळ्यातही भारतीय सैन्य तैनात असते.  भूभागाच्या सतत निरीक्षणासाठी टेहळणी पथकांमध्ये दहा पटीने वाढ करण्यात आली.. \n* इंटेलिजन्ट डिफेन्स स्टाफ व डिफेन्स इंटेलिजन्स एजन्सी यांची निर्मिती झाली.  ट्राय सर्व्हिस कमांड आणि अणु कमांड हे नव्याने स्थापन झाले. शिवाय स्पेस सायबर आणि स्पेशल डिव्हिजन्स तयार केल्या. . \n* [[लेह]]मध्ये पहिल्या एव्हिएशन ब्रिगेडची स्थापना झाली. लडाखसाठी १४-कोअर ह्या पायदळाच्या स्पेशल विंभागाची निर्मिती.\n* हेलिकाॅप्टर तुकडीमध्ये सुधारणा. \n* विमाने उतरण्यासाठी आधुनिक हवाई क्षेत्रे उभारली. \n* न्योमा, फुकचे आणी दौलतबाग ओल्डी येथील धावपट्टया सक्रिय केल्या. \n* हवाई संरक्षण सेवेचे आधुनिकीकरण केले. वगैरे.\n\n==कारगील युद्ध स्मारक==\nकारगील युद्ध स्मारक हे भारतीय सैन्यदलाने द्रास शहरापासून पाच किलोमीटर अंतरावर टायगर हिलच्या दिशेने उभारलेले स्मारक आहे. हे तोलोलिंग टेकडीच्या पायथ्याशी आहे. हे स्मारक श्रीनगर-लेह मार्गावर (`राष्ट्रीय महामार्ग क्र. १ डी'वर)आहे. स्मारकातील भिंतीवर कारगील युद्धात शहीद झालेल्या सर्व सैनिकांची आणि सैन्याधिकाऱ्यांची नावे कोरली आहेत.  दरवर्षी या स्मारकात २६ जुलै हा दिवस कारगील हुतात्म्यांचा स्मरणदिवस म्हणून पाळला जातो.\n\n==कारगीलचे पर्यटन==\nकारगीलला पर्यटन स्थळाचे महत्त्व प्राप्त झाले आहे. जेथे पाकिस्तानने बॉंंब फोडले होते तेथे आज एक कारगिल हाईट्स नावाचे हाॅटेल आहे. हाॅटेलात एक जुना बंकर ग्र���हकांच्या विलोकनार्थ शाबूत ठेवला आहे. (असे बंकर पाकिस्तानी सैन्याच्या घुसखोरीनंतर लडाखच्या प्रत्येक घरात बनले होते.) लोकांनी मागणी केल्यावरून 'लडाख हिल डेव्हलपमेन्ट काऊन्सिल' अस्तित्वात आले. त्यामुळे आता कारगीलमध्ये ४०हून अधिक हाॅटेले झाली आहेत. स्थानिक रहिवाशांच्या घरांतही राहण्याची सोय होते. कारगीलला सन २०१६ या वर्षात  ४२ हजार, २०१७मध्ये ६७ हजार तर २०१८ या एकाच वर्षात एक लाख सात हजार पर्यटकांनी भेट दिली.\n\n==कारगील युद्धाच्या २०व्या स्मृतिदिनानिमित्त==\n२६ जुलै २०१९ या दिवशी कारगील युद्धाला वीस वर्षे झाली. त्याच्या एक दिवस आधी जम्मू ॲन्ड कश्मिर रायफल्सच्या १३व्या बटालियनची एक बाईक रॅली उत्तराखंडातील दर्रापासून सुमारे १८५० किलोमीटरचा प्रवास करून २१ दिवसांनी लडाखमधील द्रासला पोचली. शेफ संजीव कपूर यांनी सैनिकांसाठी खास तिरंगी खीर बनवली होती. सर्व सैनिकांनी व अधिकाऱ्यांनी त्या दिवशी एकत्र भोजन केले.  जवानांच्या हौतात्म्यावर भारतीय सेनेने ८.२४ मिनिटांची एक शाॅर्ट फिल्म जारी केली. त्याअगोदर कारगिल ट्रिबूट गीत गायले गेले व वाजवण्यात आले. गीताचे बोल होते, 'वीर जवानों, तुम्हें न भूलेगा तुम्हारा हिंदुस्तान!'\n\n==कारगीलविषयक पुस्तके==\n* अनटोल्ड स्टोरीज ऑफ द वाॅर (इंग्रजी, लेखिका कारगीलच्या युद्धात सहभागी असलेल्या कॅप्टन मनोज रावत यांच्या पत्नी - रचना बिष्ट रावत)\n* एलओसी कारगिल (हिंदी चित्रपट, दिग्दर्शक जे.पी. दत्ता) (२००३)\n* कारगिल (भोजपुरी चित्रपट)\n* कारगिल (हेमन कर्णिक)\n* कारगिल आणि भारताची संरक्षणसिद्धता ([[पन्नालाल सुराणा]])  \n* कारगिल काय घडले कसे जिंकले ([[मिलिंद वेर्लेकर]])  \n* कारगिल विजय (नाटक, रमेश रोहोकले ) \n* कारगिलचे परमवीर (कॅप्टन [[राजा लिमये]])  \n* कारगिलच्या युद्धकथा (बालसाहित्य, लेखक - [[दत्ता टोळ]])  \n* कारगिल विजय दिवस (भारतीय सैन्यदलाने बनवलेला लघुचित्रपट) (२६ जुलै २०१९ रोजी प्रकाशित झाला).  \n* कारगील : अनपेक्षित धक्का ते विजय (अनुवादित, [[प्रशांत तळणीकर[[; मूळ इंग्रजी, Kargil : From Surprise to Victory - by General Ved Prakash Mullic) \n* कारगिल के परमवीर कॅप्टन विक्रम बत्रा (हिंदी, जी.एल. बत्रा)\n* काश्मीर से कारगिल तक (हिंदी, शुभंवदा पाण्डेय)\n* डोमेल ते कारगील (शशिकांत पित्रे)\n* द शेरशाह ऑफ कारगिल\"- कॅप्टन विक्रम बत्रा यांचे चरित्र (हिंदी)\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग|Kargil|कारगिल}}\n*{{wikivoyage|Kargil|कारगिल}}\n\n[[वर्ग:लडाखमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कारगिल जिल्हा]]","hash":"76f6c68f700b11f4400eb85c1ee8d38a7315bf66bdbe7a570ade2f6ae409ec8e","last_revision":"2022-08-26T11:01:59Z","first_revision":"2006-04-24T21:21:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.190051","cross_lingual_links":{"ar":"كرغيل","arz":"كارجل","as":"কাৰ্গিল","bn":"কার্গিল","ca":"Kargil","ceb":"Kargil (lungsod)","de":"Kargil","el":"Κάργκιλ","en":"Kargil","es":"Kargil","fa":"کارگل","fi":"Kargil","fr":"Kargil","gu":"કારગિલ","hi":"कारगिल","hy":"Կարգիլ","it":"Kargil","ka":"კარგილი","ko":"카르길","ks":"کرگِل","lt":"Kargilis","mg":"Kargil","ml":"കാർഗിൽ","ms":"Kargil","ne":"कारगिल","nl":"Kargil (stad)","pa":"ਕਾਰਗਿਲ","pl":"Kargil","pnb":"کارگل","ps":"کارګېل","pt":"Cargil","ru":"Каргил","sa":"कार्गिलनगरम्","sat":"ᱠᱟᱨᱜᱤᱞ","simple":"Kargil","sv":"Kargil","ta":"கார்கில்","te":"కార్గిల్","uk":"Каргіл","ur":"کارگل","zh":"卡尔吉尔","zh-min-nan":"Kargil (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"कारगील हे भारत देशाच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याच्या लडाख भौगोलिक प्रदेशामधील एक शहर आहे. हे शहर जम्मू आणि काश्मीरच्या उत्तर भागात नियंत्रण रेषेच्या जवळ वसले असून ते श्रीनगरच्या पूर्वेस २०४ किमीवर तर लेहच्या २३४ किमी पश्चिमेस आहे. कारगील हे लडाख प्रदेशातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे. २०११ साली त्याची १.४३ लाख होती. हिमालय पर्वतरांगेत समुद्रसपाटीपासून २,६७६ मी उंचीवरील कारगील शहर हे सुरू नदीच्या किनाऱ्यावर आहे.\n\nश्रीनगर ते लेह दरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १ डी कारगीलमधून जातो. कारगीलला उर्वरित भारतासोबत जोडणारा हा एकमेव रस्ता आहे. कारगील विमानतळ सध्या भारतीय हवाई दलाच्या ताब्यात असून येथे नागरी विमानसेवा चालू करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत.\n\n१९९९ साली पाकिस्तानी लष्कराने घुसखोरी करून कारगील भागावर अतिक्रमण केले होते. ह्यामुळे झालेल्या कारगील युद्धात भारतीय लष्कराने पाकिस्तानला येथून हुसकावून लावले व कारगील पुन्हा भारताच्या नियंत्रणाखाली आणले. हे युद्ध एकूण ६० दिवस चालले. युद्धात ३०,००० भारतीय सैनिकांनी लढाई केली. ५५७ सैनिक मृत्युमुखी पडले, १३६३ जखमी झाले.\n\nकारगील युद्धात भारताच्या बोफोर्ससहित ३०० तोफांचा वापर झाला. अडीच लाख तोफगोळे, बॉंब आणि ऱाॅकेट्स डागले. रोज ३०० तोफांमधून ५००० गोळे, माॅर्टर बॉंब आणि राॅकेट्स डागले जात होते. शत्रूचे ८०% सैनिक मारले गेले. एकट्या टायगर हिलवर ताबा मिळविण्यासाठी ९,००० तोफगोळ्यांचा मारा झाला. मीडियम रेंजच्या ज्या बोफोर्सच्या तोफांचे आयुष्य ४० वर्षे असल्याचे सांगितले जात होते, त्या तोफांपैकी १८ तोफा २५ दिवसात निकामी झाल्या. दुसऱ्या महायुद्धानंतर प्रथमच एवढ्या प्रमाण��त एकाचवेळी एवढे फायरिंग झाले.\n\nलढाईआधीच्या पहिल्या तीन आठवड्याच्या अभ्यासाकरिता भारतीय हवाई सेनेच्या ३०० विमानांनी ६,५०० उड्डाणे केली. प्रत्यक्ष युद्धात मिग-२१, मिग-२३, मिग-२५, मिग-२७, मिग-२९, जग्वार, मिराज-२००० ही विमाने आणि एमआय-१७ हे हेलिकाॅप्टर यांचा सहभाग होता. एकूण विमानांमध्ये १२०० लढाऊ विमाने होती. सर्वात जास्त काम वेस्टर्न कमांडच्या विमानांनी केले. त्यांनी ६,५०० टन दारूगोळा, पाणी आणि अन्य मालाची वाहतूक केली.\n\nकॅप्टन बत्राने ७ जुलै १९९९ रोजी कारगीलजवळचे जे शिखर काबीज केले त्याला हल्ली बत्रा टाॅप म्हणतात.\n\n३ मे १९९९ - एका गुरे चरणाऱ्या धनगराने (ताशी नामग्यालने) कारगीलमध्ये पाकिस्तानी सैनिक घुसल्याची बातमी सैन्याला कळवली. ५ ते १५ मे - भारतीय सैन्याने सर्वेक्षण केले. ते करणाऱ्यांपैकी कॅप्टन सौरभ कालिया बेपत्ता झाला. २५ मे - हवाई दलाला हल्ला करण्याचा आदेश. २६ मे रोजी हल्ले सुरू. १३ जून - सैन्याने तोलोलिंग शिखर काबीज केले. हे श्रीनगर-लेह मार्गावरचे महत्त्वाचे ठिकाण आहे. १५ जून - पाकिस्तानचे पंतप्रधान अमेरिकेत पोहोचले, त्यांना राष्ट्रपती बिल क्लिंटनने पाकिस्तानी सैनिकांना कारगीलमधून मागे हटवण्यास सांगितले. २९ जून - भारतीय सैन्याने टायगर हिलजवळच्या दोन चौक्या जिंकल्या. ४ जुलै - टायगर हिलवर भारतीय सैन्याचा ताबा. इथपासून भारतीय सैन्याच्या विजयाची सुरुवात झाली. १४ जुलै - भारतीय सैन्याने 'ऑपरेशन विजय' यशस्वी झाल्याची घोषणा केली. २६ जुलै १९९९ - पाकिस्तानने पराभव मान्य केला.\n\nहिवाळ्यात कारगील आणि आसपासच्या प्रदेशातील चौक्यांतून आपआपले सैन्य मागे घेण्याचा उभयमान्य रिवाज होता, तो पाकिस्तानने मोडला. त्यामुळे पुन्हा कारगीलसारखे युद्ध होऊ नये म्हणून तेथे हल्ली हिवाळ्यातही भारतीय सैन्य तैनात असते. भूभागाच्या सतत निरीक्षणासाठी टेहळणी पथकांमध्ये दहा पटीने वाढ करण्यात आली.. इंटेलिजन्ट डिफेन्स स्टाफ व डिफेन्स इंटेलिजन्स एजन्सी यांची निर्मिती झाली. ट्राय सर्व्हिस कमांड आणि अणु कमांड हे नव्याने स्थापन झाले. शिवाय स्पेस सायबर आणि स्पेशल डिव्हिजन्स तयार केल्या. . लेहमध्ये पहिल्या एव्हिएशन ब्रिगेडची स्थापना झाली. लडाखसाठी १४-कोअर ह्या पायदळाच्या स्पेशल विंभागाची निर्मिती. हेलिकाॅप्टर तुकडीमध्ये सुधारणा. विमाने उतरण्यासाठी आधुनिक हवाई क्षेत्रे उभारली. न्योमा, फुकचे आणी दौलतबाग ओल्डी येथील धावपट्टया सक्रिय केल्या. हवाई संरक्षण सेवेचे आधुनिकीकरण केले. वगैरे.\n\nकारगील युद्ध स्मारक हे भारतीय सैन्यदलाने द्रास शहरापासून पाच किलोमीटर अंतरावर टायगर हिलच्या दिशेने उभारलेले स्मारक आहे. हे तोलोलिंग टेकडीच्या पायथ्याशी आहे. हे स्मारक श्रीनगर-लेह मार्गावर (`राष्ट्रीय महामार्ग क्र. १ डी'वर)आहे. स्मारकातील भिंतीवर कारगील युद्धात शहीद झालेल्या सर्व सैनिकांची आणि सैन्याधिकाऱ्यांची नावे कोरली आहेत. दरवर्षी या स्मारकात २६ जुलै हा दिवस कारगील हुतात्म्यांचा स्मरणदिवस म्हणून पाळला जातो.\n\nकारगीलला पर्यटन स्थळाचे महत्त्व प्राप्त झाले आहे. जेथे पाकिस्तानने बॉंंब फोडले होते तेथे आज एक कारगिल हाईट्स नावाचे हाॅटेल आहे. हाॅटेलात एक जुना बंकर ग्राहकांच्या विलोकनार्थ शाबूत ठेवला आहे. (असे बंकर पाकिस्तानी सैन्याच्या घुसखोरीनंतर लडाखच्या प्रत्येक घरात बनले होते.) लोकांनी मागणी केल्यावरून 'लडाख हिल डेव्हलपमेन्ट काऊन्सिल' अस्तित्वात आले. त्यामुळे आता कारगीलमध्ये ४०हून अधिक हाॅटेले झाली आहेत. स्थानिक रहिवाशांच्या घरांतही राहण्याची सोय होते. कारगीलला सन २०१६ या वर्षात ४२ हजार, २०१७मध्ये ६७ हजार तर २०१८ या एकाच वर्षात एक लाख सात हजार पर्यटकांनी भेट दिली.\n\n२६ जुलै २०१९ या दिवशी कारगील युद्धाला वीस वर्षे झाली. त्याच्या एक दिवस आधी जम्मू ॲन्ड कश्मिर रायफल्सच्या १३व्या बटालियनची एक बाईक रॅली उत्तराखंडातील दर्रापासून सुमारे १८५० किलोमीटरचा प्रवास करून २१ दिवसांनी लडाखमधील द्रासला पोचली. शेफ संजीव कपूर यांनी सैनिकांसाठी खास तिरंगी खीर बनवली होती. सर्व सैनिकांनी व अधिकाऱ्यांनी त्या दिवशी एकत्र भोजन केले. जवानांच्या हौतात्म्यावर भारतीय सेनेने ८.२४ मिनिटांची एक शाॅर्ट फिल्म जारी केली. त्याअगोदर कारगिल ट्रिबूट गीत गायले गेले व वाजवण्यात आले. गीताचे बोल होते, 'वीर जवानों, तुम्हें न भूलेगा तुम्हारा हिंदुस्तान!'\n\nअनटोल्ड स्टोरीज ऑफ द वाॅर (इंग्रजी, लेखिका कारगीलच्या युद्धात सहभागी असलेल्या कॅप्टन मनोज रावत यांच्या पत्नी - रचना बिष्ट रावत) एलओसी कारगिल (हिंदी चित्रपट, दिग्दर्शक जे.पी. दत्ता) (२००३) कारगिल (भोजपुरी चित्रपट) कारगिल (हेमन कर्णिक) कारगिल आणि भारताची संरक्षण���िद्धता (पन्नालाल सुराणा) कारगिल काय घडले कसे जिंकले (मिलिंद वेर्लेकर) कारगिल विजय (नाटक, रमेश रोहोकले ) कारगिलचे परमवीर (कॅप्टन राजा लिमये) कारगिलच्या युद्धकथा (बालसाहित्य, लेखक - दत्ता टोळ) कारगिल विजय दिवस (भारतीय सैन्यदलाने बनवलेला लघुचित्रपट) (२६ जुलै २०१९ रोजी प्रकाशित झाला). कारगील : अनपेक्षित धक्का ते विजय (अनुवादित, [[प्रशांत तळणीकर[[; मूळ इंग्रजी, Kargil : From Surprise to Victory - by General Ved Prakash Mullic) कारगिल के परमवीर कॅप्टन विक्रम बत्रा (हिंदी, जी.एल. बत्रा) काश्मीर से कारगिल तक (हिंदी, शुभंवदा पाण्डेय) डोमेल ते कारगील (शशिकांत पित्रे) द शेरशाह ऑफ कारगिल\"- कॅप्टन विक्रम बत्रा यांचे चरित्र (हिंदी)\n\nवर्ग:लडाखमधील शहरे वर्ग:कारगिल जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कारगील\n| स्थानिक = ആലപ്പുഴ\n| चित्र = Kargil Town Panorama.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = जम्मू आणि काश्मीर\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[जम्मू आणि काश्मीर]]\n| जिल्हा = [[कारगिल जिल्हा|कारगिल]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ८७८०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,४३,३८८\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = \n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 34 |latm = 33 |lats = |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 8 |longs = |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कारगील हे भारत देशाच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याच्या लडाख भौगोलिक प्रदेशामधील एक शहर आहे.","translated_text":"Kargil is a city in the Ladakh geographical region of the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर जम्मू आणि काश्मीरच्या उत्तर भागात नियंत्रण रेषेच्या जवळ वसले असून ते श्रीनगरच्या पूर्वेस २०४ किमीवर तर लेहच्या २३४ किमी पश्चिमेस आहे.","translated_text":"The city is located near the Line of Control in the northern part of Jammu and Kashmir, 204 km east of Srinagar and 234 km west of Leh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारगील हे लडाख प्रदेशातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.","translated_text":"Kargil is the second largest city in Ladakh region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली त्याची १.४३ लाख होती.","translated_text":"In 2011, it was 1.43 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिमालय पर्वतरांगेत समुद्रसपाटीपासून २,६७६ मी उंचीवरील कारगील शहर हे सुरू नदीच्या किनाऱ्यावर आहे.","translated_text":"The city of Kargil is situated at an altitude of 2,676 meters above sea level in the Himalayas, on the banks of the Suru River.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रीनगर ते लेह दरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग १ डी कारगीलमधून जातो.","translated_text":"National Highway 1D passes through Kargil between Srinagar and Leh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारगीलला उर्वरित भारतासोबत जोडणारा हा एकमेव रस्ता आहे.","translated_text":"It is the only road that connects Kargil to the rest of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारगील विमानतळ सध्या भारतीय हवाई दलाच्या ताब्यात असून येथे नागरी विमानसेवा चालू करण्याचे प्रयत्न सुरू आहेत.","translated_text":"Kargil Airport is currently under the control of the Indian Air Force and efforts are underway to restore civil aviation.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९९९ साली पाकिस्तानी लष्कराने घुसखोरी करून कारगील भागावर अतिक्रमण केले होते.","translated_text":"In 1999, the Pakistani army invaded the Kargil region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यामुळे झालेल्या कारगील युद्धात भारतीय लष्कराने पाकिस्तानला येथून हुसकावून लावले व कारगील पुन्हा भारताच्या नियंत्रणाखाली आणले.","translated_text":"This led to the defeat of Pakistan by the Indian Army in the Kargil War and the return of Kargil to Indian control.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे युद्ध एकूण ६० दिवस चालले.","translated_text":"The war lasted a total of 60 days.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"युद्धात ३०,००० भारतीय सैनिकांनी लढाई केली.","translated_text":"Thirty thousand Indian soldiers fought in the war.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५५७ सैनिक मृत्युमुखी पडले, १३६३ जखमी झाले.","translated_text":"557 soldiers were killed, 1363 wounded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कारगील युद्धात भारताच्या बोफोर्ससहित ३०० तोफांचा वापर झाला. अडीच लाख तोफगोळे, बॉंब आणि ऱाॅकेट्स डागले.","translated_text":"During the Kargil War, 300 guns, including Indian forces, were used and 2.5 lakh cannons, bombs and rockets were fired.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रोज ३०० तोफांमधून ५००० गोळे, माॅर्टर बॉंब आणि राॅकेट्स डागले जात होते.","translated_text":"Every day, 5,000 bullets, mortars and rockets were fired from 300 guns.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शत्रूचे ८०% सैनिक मारले गेले.","translated_text":"Eighty percent of the enemy's soldiers were killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकट्या टायगर हिलवर ताबा मिळविण्यासाठी ९,००० तोफगोळ्यांचा मारा झाला.","translated_text":"9,000 guns were fired to capture Tiger Hill alone.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मीडियम रेंजच्या ज्या बोफोर्सच्या तोफांचे आयुष्य ४० वर्षे असल्याचे सांगितले जात होते, त्या तोफांपैकी १८ तोफा २५ दिवसात निकामी झाल्या.","translated_text":"18 of the medium-range Bofors, which were said to have a lifespan of 40 years, were fired in 25 days.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुसऱ्या महायुद्धानंतर प्रथमच एवढ्या प्रमाणात एकाचवेळी एवढे फायरिंग झाले.","translated_text":"This is the first time since World War II that so many shootings have taken place at the same time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लढाईआधीच्या पहिल्या तीन आठवड्याच्या अभ्यासाकरिता भारतीय हवाई सेनेच्या ३०० विमानांनी ६,५०० उड्डाणे केली.","translated_text":"For the first three weeks before the battle, the Indian Air Force's 300 aircraft flew 6,500 flights.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रत्यक्ष युद्धात मिग-२१, मिग-२३, मिग-२५, मिग-२७, मिग-२९, जग्वार, मिराज-२००० ही विमाने आणि एमआय-१७ हे हेलिकाॅप्टर यांचा सहभाग होता.","translated_text":"The actual combat involved the MiG-21, MiG-23, MiG-25, MiG-27, MiG-29, Jagwar, Mirage-2000 and the MiG-17 helicopters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकूण विमानांमध्ये १२०० लढाऊ विमाने होती.","translated_text":"The total number of aircraft was 1,200 fighter jets.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्वात जास्त काम वेस्टर्न कमांडच्या विमानांनी केले.","translated_text":"Most of the work was done by Western Command aircraft.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी ६,५०० टन दारूगोळा, पाणी आणि अन्य मालाची वाहतूक केली.","translated_text":"They transported 6,500 tons of liquor, water and other goods.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कॅप्टन बत्राने ७ जुलै १९९९ रोजी कारगीलजवळचे जे शिखर काबीज केले त्याला हल्ली बत्रा टाॅप म्हणतात.","translated_text":"The summit that Captain Batra captured near Kargil on July 7, 1999, is called the Attali Batra Tap.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कारगील युद्धाची दिनदर्शिका","translated_text":"The Calendar of the Battle of Kargil","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३ मे १९९९ - एका गुरे चरणाऱ्या धनगराने (ताशी नामग्यालने) कारगीलमध्ये पाकिस्तानी सैनिक घुसल्याची बातमी सैन्याला कळवली.","translated_text":"May 3, 1999 - A cattle rancher (Tashi Namgyal) reports to the army that Pakistani soldiers have invaded Kargil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५ ते १५ मे - भारतीय सैन्याने सर्वेक्षण केले.","translated_text":"May 5 - 15 - Indian Army conducted survey.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते करणाऱ्यांपैकी कॅप्टन सौरभ कालिया बेपत्ता झाला.","translated_text":"One of the perpetrators was Captain Sourav Kalia, who went missing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२५ मे - हवाई दलाला हल्ला करण्याचा आदेश.","translated_text":"May 25 - Order to strike the Air Force.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२६ मे रोजी हल्ले सुरू.","translated_text":"The attacks began on May 26.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३ जून - सैन्याने तोलोलिंग शिखर काबीज केले.","translated_text":"June 13 - Tolling Peak is captured by the army.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे श्रीनगर-लेह मार्गावरचे महत्त्वाचे ठिकाण आहे.","translated_text":"It is an important junction on the Srinagar-Leh road.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५ जून - पाकिस्तानचे पंतप्रधान अमेरिकेत पोहोचले, त्यांना राष्ट्रपती बिल क्लिंटनने पाकिस्तानी सैनिकांना कारगीलमधून मागे हटवण्यास सांगितले.","translated_text":"June 15 - Prime Minister of Pakistan arrives in the United States, President Bill Clinton tells him to withdraw Pakistani troops from Kargil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२९ जून - भारतीय सैन्याने टायगर हिलजवळच्या दोन चौक्या जिंकल्या.","translated_text":"29 June - Indian Army conquered two forts near Tiger Hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"४ जुलै - टायगर हिलवर भारतीय सैन्याचा ताबा.","translated_text":"July 4 - Indian Army capture of Tiger Hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इथपासून भारतीय सैन्याच्या विजयाची सुरुवात झाली.","translated_text":"This is where the victory of the Indian Army began.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४ जुलै - भारतीय सैन्याने 'ऑपरेशन विजय' यशस्वी झाल्याची घोषणा केली.","translated_text":"July 14 - Indian Army announces successful Operation Victory.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२६ जुलै १९९९ - पाकिस्तानने पराभव मान्य केला.","translated_text":"July 26, 1999 - Pakistan admits defeat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कारगील युद्धानंतर","translated_text":"After the Kargil War","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिवाळ्यात कारगील आणि आसपासच्या प्रदेशातील चौक्यांतून आपआपले सैन्य मागे घेण्याचा उभयमान्य रिवाज होता, तो पाकिस्तानने मोडला.","translated_text":"Pakistan broke the bi-monthly custom of withdrawing its troops from the outposts of Kargil and surrounding areas in winter.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे पुन्हा कारगीलसारखे युद्ध होऊ नये म्हणून तेथे हल्ली हिवाळ्यातही भारतीय सैन्य तैनात असते.","translated_text":"Therefore, the Indian Army is deployed there even during the cold winter so that there is no war like Kargil again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भूभागाच्या सतत निरीक्षणासाठी टेहळणी पथकांमध्ये दहा पटीने वाढ करण्यात आली.. इंटेलिजन्ट डिफेन्स स्टाफ व डिफेन्स इंटेलिजन्स एजन्सी यांची निर्मिती झाली.","translated_text":"For the continuous monitoring of the terrain, the reconnaissance teams were increased tenfold. Intelligence Defence Staff and Defense Intelligence Agency were created.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ट्राय सर्व्हिस कमांड आणि अणु कमांड हे नव्याने स्थापन झाले.","translated_text":"The newly established Tri-Service Command and Nuclear Command were established.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिवाय स्पेस सायबर आणि स्पेशल डिव्हिजन्स तयार केल्या. .","translated_text":"In addition to creating space cyberspace and special divisions.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लेहमध्ये पहिल्या एव्हिएशन ब्रिगेडची स्थापना झाली.","translated_text":"The First Aviation Brigade was formed in Leh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लडाखसाठी १४-कोअर ह्या पायदळाच्या स्पेशल विंभागाची निर्मिती.","translated_text":"Establishment of the 14th Corps Infantry Division for Ladakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हेलिकाॅप्टर तुकडीमध्ये सुधारणा. विमाने उतरण्यासाठी आधुनिक हवाई क्षेत्रे उभारली.","translated_text":"Improvement of the helicopter squadron, modern airfields for landing aircraft.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"न्योमा, फुकचे आणी दौलतबाग ओल्डी येथील धावपट्टया सक्रिय केल्या.","translated_text":"Neoma, Fuck's men activated the runway at Oldham.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हवाई स���रक्षण सेवेचे आधुनिकीकरण केले.","translated_text":"Modernised air defense service.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वगैरे.","translated_text":"and so on.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कारगील युद्ध स्मारक","translated_text":"The Kargil War Memorial","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कारगील युद्ध स्मारक हे भारतीय सैन्यदलाने द्रास शहरापासून पाच किलोमीटर अंतरावर टायगर हिलच्या दिशेने उभारलेले स्मारक आहे.","translated_text":"The Kargil War Memorial is a monument erected by the Indian Army towards Tiger Hill, five kilometers from the city of Dras.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे तोलोलिंग टेकडीच्या पायथ्याशी आहे.","translated_text":"This is at the foot of Tolling Hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे स्मारक श्रीनगर-लेह मार्गावर (`राष्ट्रीय महामार्ग क्र.","translated_text":"The monument is located on the Srinagar-Leh road (`National Highway No.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१ डी'वर)आहे.","translated_text":"It's on 1D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्मारकातील भिंतीवर कारगील युद्धात शहीद झालेल्या सर्व सैनिकांची","translated_text":"On the wall of the memorial is a tribute to all the soldiers who died in the Kargil War.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि सैन्याधिकाऱ्यांची नावे कोरली आहेत.","translated_text":"And the names of the commanders are engraved.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दरवर्षी या स्मारकात २६ जुलै हा दिवस कारगील हुतात्म्यांचा स्मरणदिवस म्हणून पाळला जातो.","translated_text":"Every year on 26th July, this day is celebrated as the Day of Remembrance of Kargil Martyrs.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कारगीलचे पर्यटन","translated_text":"Tourism in Kargil","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कारगीलला पर्यटन स्थळाचे महत्त्व प्राप्त झाले आहे.","translated_text":"Kargil has gained importance as a tourist destination.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जेथे पाकिस्तानने बॉंंब फोडले होते तेथे आज एक कारगिल हाईट्स नावाचे हाॅटेल आहे.","translated_text":"The place where Pakistan bombed is now a hotel called Kargil Heights.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हाॅटेलात एक जुना बंकर ग्राहकांच्या विलोकनार्थ शाबूत ठेवला आहे.","translated_text":"An old bunker in the hotel has been set up for customers to observe.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(असे बंकर पाकिस्तानी सैन्याच्या घुसखोरीनंतर लडाखच्या प्रत्येक घरात बनले होते.)","translated_text":"(These bunkers were built in every house in Ladakh after the invasion of the Pakistani army.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकांनी मागणी केल्यावरून 'लडाख हिल डेव्हलपमेन्ट काऊन्सिल' अस्तित्वात आले.","translated_text":"The Ladakh Hill Development Council came into existence at the demand of the people.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे आता कारगीलमध्ये ४०हून अधिक हाॅटेले झाली आहेत.","translated_text":"As a result, there are now more than 40 hotels in Kargil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्थानिक रहिवाशांच्या घरांतही राह��्याची सोय होते.","translated_text":"Local residents also had accommodation in their homes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारगीलला सन २०१६ या वर्षात ४२ हजार, २०१७मध्ये ६७ हजार तर २०१८ या एकाच वर्षात एक लाख सात हजार पर्यटकांनी भेट दिली.","translated_text":"Kargil was visited by 42,000 tourists in 2016, 67,000 in 2017 and 1.7 lakh tourists in 2018.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कारगील युद्धाच्या २०व्या स्मृतिदिनानिमित्त","translated_text":"On the 20th Anniversary of the Battle of Kargil","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२६ जुलै २०१९ या दिवशी कारगील युद्धाला वीस वर्षे झाली.","translated_text":"On July 26, 2019, 20 years have passed since the Kargil War.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याच्या एक दिवस आधी जम्मू ॲन्ड कश्मिर रायफल्सच्या १३व्या बटालियनची एक बाईक रॅली उत्तराखंडातील दर्रापासून सुमारे १८५० किलोमीटरचा प्रवास करून २१ दिवसांनी लडाखमधील द्रासला पोचली.","translated_text":"A day earlier, a bicycle rally of the 13th Battalion of Jammu and Kashmir Rifles had travelled about 1,850 km from Darra in Uttarakhand and reached Darra in Ladakh after 21 days.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शेफ संजीव कपूर यांनी सैनिकांसाठी खास तिरंगी खीर बनवली होती.","translated_text":"Chef Sanjeev Kapoor made a special triangular cucumber for the soldiers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व सैनिकांनी व अधिकाऱ्यांनी त्या दिवशी एकत्र भोजन केले.","translated_text":"And all the men of war and all the princes ate together that day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जवानांच्या हौतात्म्यावर भारतीय सेनेने ८.२४ मिनिटांची एक शाॅर्ट फिल्म जारी केली.","translated_text":"On the martyrdom of the soldiers, the Indian Army has released a short film of 8.24 minutes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याअगोदर कारगिल ट्रिबूट गीत गायले गेले व वाजवण्यात आले.","translated_text":"Before that, the Kargil Tribute Song was sung and played.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गीताचे बोल होते, 'वीर जवानों, तुम्हें न भूलेगा तुम्हारा हिंदुस्तान!'","translated_text":"The lyrics of the Gita were, 'Brave young men, your India will not forget you!'","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कारगीलविषयक पुस्तके","translated_text":"The Bible is a collection of works of art and literature.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अनटोल्ड स्टोरीज ऑफ द वाॅर (इंग्रजी, लेखिका कारगीलच्या युद्धात सहभागी असलेल्या कॅप्टन मनोज रावत यांच्या पत्नी - रचना बिष्ट रावत) एलओसी कारगिल (हिंदी चित्रपट, दिग्दर्शक जे.पी.","translated_text":"Untold Stories of the War (English, writer, wife of Captain Manoj Rawat who participated in the Kargil War - composed by Bisht Rawat) LOC Kargil (Hindi film, directed by J.P.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दत्ता) (२००३) कारगिल (भोजपुरी चित्रपट) कारगिल (हेमन कर्णिक) कारगिल आणि भारताची संरक्षणसिद्धता (पन्नालाल सुराणा) कारगिल काय घडले कसे जिंकले (मिलिंद वेर्लेकर) कारगिल विजय (न���टक, रमेश रोहोकले ) कारगिलचे परमवीर (कॅप्टन राजा लिमये) कारगिलच्या युद्धकथा (बालसाहित्य, लेखक - दत्ता टोळ) कारगिल विजय दिवस (भारतीय सैन्यदलाने बनवलेला लघुचित्रपट) (२६ जुलै २०१९ रोजी प्रकाशित झाला).","translated_text":"Dutta) (2003) Kargil (Bojapuri film) Kargil (Heiman Karnik) Kargil and the Defence of India (Pannalal Surana) What happened to Kargil (Milind Verlaker) Kargil Vijay (drama, Ramesh Rohokle) Kargil's Parvair (Captain Raja Limeye) Kargil's war story (Children's literature, author - Dutta troop) Kargil Vijay Day (a short film made by the Indian Army) (released on 26 July 2019).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कारगील : अनपेक्षित धक्का ते विजय (अनुवादित, [[प्रशांत तळणीकर[[; मूळ इंग्रजी, Kargil : From Surprise to Victory - by General Ved Prakash Mullic) कारगिल के परमवीर कॅप्टन विक्रम बत्रा (हिंदी, जी.एल.","translated_text":"Kargil: From Surprise to Victory - by General Ved Prakash Mullic: From Surprise to Victory.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बत्रा) काश्मीर से कारगिल तक (हिंदी, शुभंवदा पाण्डेय) डोमेल ते कारगील (शशिकांत पित्रे) द शेरशाह ऑफ कारगिल\"- कॅप्टन विक्रम बत्रा यांचे चरित्र (हिंदी)","translated_text":"Batra) Kashmir from Kargil to Domel to Kargil the Sher Shah of Kargil\"- Biography of Captain Vikram Batra (Hindi)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लडाखमधील शहरे वर्ग:कारगिल जिल्हा","translated_text":"List of cities in Ladakh List of cities in Kargil district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कथुआ","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''कथुआ''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कथुआ जिल्हा|कथुआ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कथुआ जिल्हा]]","hash":"dbad032a7344069fc89e7c14619cc345857ac35833bb531dabbf0ea6ec265050","last_revision":"2024-02-28T08:46:31Z","first_revision":"2006-04-24T21:22:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.243180","cross_lingual_links":{"ar":"كاثوا","arz":"كاثوا (بلده فى كاثوا)","bn":"কাঠুয়া","bpy":"কথুৱা","ceb":"Kathua (lungsod)","de":"Kathua","en":"Kathua","es":"Kathua","fa":"کتوا","fr":"Kathua","gu":"કઠુઆ","hi":"कठुआ","it":"Kathua","lld":"Kathua","mg":"Kathua","ml":"കത്വ","ms":"Kathua","new":"कथुरा","nl":"Kathua (stad)","or":"କାଠୁଆ","pl":"Kathua","pnb":"کٹھوعا","ru":"Катхуа","sa":"कठुवा","sat":"ᱠᱟᱴᱷᱩᱣᱟ","simple":"Kathua","sv":"Kathua","ta":"கதுவா","te":"కథువా","ur":"کٹھوعہ","vi":"Kathua","zh":"卡图阿","zh-min-nan":"Kathua (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"कथुआ भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कथुआ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:कथुआ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कथुआ भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kathua is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कथुआ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Kathua district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:कथुआ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Kathua District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुपवाडा","wikicode":"'''कुपवाडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कुपवाडा जिल्हा|कुपवाडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कुपवाडा जिल्हा]]","hash":"9f3195991a55486df3e5704c57b7cbae4f7287ffdf03d605bb189a9a39c8bf0b","last_revision":"2014-02-18T03:26:12Z","first_revision":"2006-04-24T21:22:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.299147","cross_lingual_links":{"ar":"كوبوارا","arz":"كوبوارا","bpy":"কুৱারা","ceb":"Kupwāra","de":"Kupwara","en":"Kupwara","es":"Kupwara","fr":"Kupwara","gu":"કુપવાડા","hi":"कुपवाड़ा","it":"Kupwara","ks":"کۄپوور","mg":"Kupwara","ms":"Kupwara","new":"कुप्वारा","nl":"Kupwara (stad)","pa":"ਕੁਪਵਾੜਾ","pnb":"کپواڑا","pt":"Kupwara","ru":"Купвара","sa":"कुप्वाडा","sat":"ᱠᱩᱯᱣᱟᱲᱟ","simple":"Kupwara","sv":"Kupwara","ta":"குப்வாரா","te":"కుప్వారా","ur":"کپواڑہ","vi":"Kupwara","zh":"库普瓦拉","zh-min-nan":"Kupwara (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"कुपवाडा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कुपवाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:कुपवाडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुपवाडा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kupwada is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कुपवाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kupwara district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:कुपवाडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Kupwada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लेह","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = लेह\n| स्थानिक = \n| चित्र१ = {{photomontage \n| photo1a = Leh City seen from Shanti Stupa.JPG\n| photo2a = Sankar Monastery.JPG\n| photo2b = Ancient Palace, Leh.jpg\n| photo3a = Shantistupa1.jpg \n| size                    = 250\n|border = 0\n|colour = black }} \n| चित्र_वर्णन = लेह राजवाडा, [[शांती स्तूप]], [[शंकर मठ]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = लडाख\n| नकाशा२=भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| प्रदेश = [[लडाख]]\n| जिल्हा = [[लेह जिल्हा|लेह]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ९.१५\n| उंची = ११,५००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३०,८७०\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = https://leh.nic.in\n|latd = 34 |latm = 9 |lats = 36 |latNS = N\n|longd = 77 |longm = 34 |longs = 48 |longEW = E\n|लोकसंख्यावर्ष= २०११\n}}\n'''लेह''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[लडाख]] ह्या [[केंद्रशासित प्रदेश]]ाचे मुख्यालय व सर्वात मोठे शहर आहे. लेह शहर [[हिमालय]] पर्वतरांगेत [[सिंधू नदी]]च्या काथावर समुद्रसपाटीपासून ११,५०० फूट उंचीवर वसले आहे. लेहच्या पूर्वेला [[तिबेट]]चे पठार तर पश्चिमेला [[काश्मीर]]चे खोरे आहेत. ऐतिहासिक काळापासून लडखच्या राजतंत्राच्या राजधानीचे शहर असलेले लेह सिंधू नदीच्या खोऱ्यामधील एक प्रमुख वाणिज्य व व्यापार केंद्र राहिलेले आहे. \n\nइ.स. २०११ साली लेह शहराची लोकसंख्या सुमारे ३०,००० होती. [[लडाखी भाषा|लडाखी]], [[बाल्टी भाषा|बाल्टी]] व [[हिंदी भाषा|हिंदी]] ह्या येथील प्रमुख भाषा आहेत. लेहमधील बहुसंख्य रहिवासी [[बुद्ध धर्म|बौद्ध]] अथवा [[हिंदू धर्म]]ीय आहेत.\n\nलेह शहर [[जम्मू आणि काश्मीर]]ची राजधानी [[श्रीनगर]]सोबत ५३४ किमी लांबीच्या [[राष्ट्रीय महामार्ग १]] द्वारे जोडले गेले आहे. तसेच उत्तर-दक्षिण धावणारा ४२८ किमी लांबीचा [[लेह–मनाली महामार्ग]] लेहला [[हिमाचल प्रदेश]]मधील [[मनाली]] शहरासोबत जोडतो. लेह येथील [[लेह कुशोक बकुला रिम्पोचे विमानतळ]]ावरून [[एर इंडिया]] व इतर विमान कंपन्या [[दिल्ली]], [[श्रीनगर]], [[चंदीगढ]] इत्यादी शहरांसोबत थेट प्रवासी विमानसेवा पुरवतात.\n\n==बाह्य दुवे==\n{{Commons category|Leh|लेह}}\n{{Wikivoyage|Leh|लेह}}\n*[https://www.ladakhdaily.in लेह येथील बातम्या] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220408044253/https://www.ladakhdaily.in/ |date=2022-04-08 }}\n\n{{लेह जिल्हा}}{{लडाख}}\n[[वर्ग:लडाखमधील शहरे]]\n[[वर्ग:लेह जिल्हा]]","hash":"3422aa628be2791895255a4ebd676279bb79ddb09e2c533a1b65813c7f96bbce","last_revision":"2022-11-22T21:00:07Z","first_revision":"2006-04-24T21:23:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.359634","cross_lingual_links":{"af":"Leh","ar":"لياه","arz":"لياه (بلده فى مقاطعه ليه)","as":"লেহ","bh":"लेह","bn":"লেহ","bpy":"লেহ","ca":"Leh","ceb":"Leh (lungsod sa Indiya)","cs":"Léh","de":"Leh","el":"Λε","en":"Leh","eo":"Leh (urbo)","es":"Leh","eu":"Leh","fa":"له (شهر)","fi":"Leh","fr":"Leh (Inde)","frr":"Leh","gu":"લેહ","he":"לה (עיר)","hi":"लेह","hu":"Leh","id":"Leh","it":"Leh","ja":"レー (インドの都市)","kn":"ಲೇಹ್","ko":"레 (도시)","ks":"لیہ","lld":"Leh","lt":"Lehas","ml":"ലേ","ms":"Leh","ne":"लेह","new":"लेह","nl":"Leh (stad)","nn":"Leh","nb":"Leh","oc":"Leh","os":"Лех (Инди)","pa":"ਲੇਹ","pam":"Leh","pl":"Leh","pnb":"لیہہ","pt":"Lé","ro":"Leh","ru":"Лех (Индия)","sa":"लेह","sat":"ᱞᱮᱦ","simple":"Leh","sl":"Leh","sr":"Лех (Индија)","sv":"Leh","ta":"லே (நகரம்)","te":"లేహ్","th":"เลห์","tr":"Leh, Hindistan","uk":"Лех (Індія)","ur":"لیہہ","vi":"Leh","wuu":"列城","zh":"列城","zh-min-nan":"Leh"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"लेह हे भारताच्या लडाख ह्या केंद्रशासित प्रदेशाचे मुख्यालय व सर्वात मोठे शहर आहे. लेह शहर हिमालय पर्वतरांगेत सिंधू नदीच्या काथावर समुद्रसपाटीपासून ११,५०० फूट उंचीवर वसले आहे. लेहच्या पूर्वेला तिबेटचे पठार तर पश्चिमेला काश्मीरचे खोरे आहेत. ऐतिहासिक काळापासून लडखच्या राजतंत्राच्या राजधानीचे शहर असलेले लेह सिंधू नदीच्या खोऱ्यामधील एक प्रमुख वाणिज��य व व्यापार केंद्र राहिलेले आहे.\n\nइ.स. २०११ साली लेह शहराची लोकसंख्या सुमारे ३०,००० होती. लडाखी, बाल्टी व हिंदी ह्या येथील प्रमुख भाषा आहेत. लेहमधील बहुसंख्य रहिवासी बौद्ध अथवा हिंदू धर्मीय आहेत.\n\nलेह शहर जम्मू आणि काश्मीरची राजधानी श्रीनगरसोबत ५३४ किमी लांबीच्या राष्ट्रीय महामार्ग १ द्वारे जोडले गेले आहे. तसेच उत्तर-दक्षिण धावणारा ४२८ किमी लांबीचा लेह–मनाली महामार्ग लेहला हिमाचल प्रदेशमधील मनाली शहरासोबत जोडतो. लेह येथील लेह कुशोक बकुला रिम्पोचे विमानतळावरून एर इंडिया व इतर विमान कंपन्या दिल्ली, श्रीनगर, चंदीगढ इत्यादी शहरांसोबत थेट प्रवासी विमानसेवा पुरवतात.\n\nलेह येथील बातम्या\n\nवर्ग:लडाखमधील शहरे वर्ग:लेह जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = लेह\n| स्थानिक = \n| चित्र१ = {{photomontage \n| photo1a = Leh City seen from Shanti Stupa.JPG\n| photo2a = Sankar Monastery.JPG\n| photo2b = Ancient Palace, Leh.jpg\n| photo3a = Shantistupa1.jpg \n| size                    = 250\n|border = 0\n|colour = black }} \n| चित्र_वर्णन = लेह राजवाडा, [[शांती स्तूप]], [[शंकर मठ]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = लडाख\n| नकाशा२=भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| प्रदेश = [[लडाख]]\n| जिल्हा = [[लेह जिल्हा|लेह]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ९.१५\n| उंची = ११,५००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ३०,८७०\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = https://leh.nic.in\n|latd = 34 |latm = 9 |lats = 36 |latNS = N\n|longd = 77 |longm = 34 |longs = 48 |longEW = E\n|लोकसंख्यावर्ष= २०११\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लेह हे भारताच्या लडाख ह्या केंद्रशासित प्रदेशाचे मुख्यालय व सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Leh is the capital and largest city of the Union Territory of Ladakh, India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लेह शहर हिमालय पर्वतरांगेत सिंधू नदीच्या काथावर समुद्रसपाटीपासून ११,५०० फूट उंचीवर वसले आहे.","translated_text":"The city of Leh is situated on the banks of the Indus River in the Himalayas at an altitude of 11,500 feet above sea level.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लेहच्या पूर्वेला तिबेटचे पठार तर पश्चिमेला काश्मीरचे खोरे आहेत.","translated_text":"It is bordered by the Tibetan Plateau to the east and the Kashmir Valley to the west.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐतिहासिक काळापासून लडखच्या राजतंत्राच्या राजधानीचे शहर असलेले लेह सिंधू नदीच्या खोऱ्यामधील एक प्रमुख वाणिज्य व व्यापार केंद्र राहिलेले आहे.","translated_text":"The city of Lahore, the capital of Ladakh Dynasty, has been a major commercial and commercial center in the Indus River valley since historical times.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.","translated_text":"It's not just me.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली लेह शहराची लोकसंख्या सुमारे ३०,००० होती.","translated_text":"In 2011, the population of the city of Leh was about 30,000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लडाखी, बाल्टी व हिंदी ह्या येथील प्रमुख भाषा आहेत.","translated_text":"Ladakh, Baltic and Hindi are the major languages of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लेहमधील बहुसंख्य रहिवासी बौद्ध अथवा हिंदू धर्मीय आहेत.","translated_text":"The majority of the inhabitants of Leh are Buddhist or Hindu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लेह शहर जम्मू आणि काश्मीरची राजधानी श्रीनगरसोबत ५३४ किमी लांबीच्या राष्ट्रीय महामार्ग १ द्वारे जोडले गेले आहे.","translated_text":"The city of Leh is connected to the capital city of Jammu and Kashmir, Srinagar by a 534-kilometre long National Highway 1.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच उत्तर-दक्षिण धावणारा ४२८ किमी लांबीचा लेह–मनाली महामार्ग लेहला हिमाचल प्रदेशमधील मनाली शहरासोबत जोडतो.","translated_text":"Also, the 428 km long Lehmanali Highway running north-south connects Leh to the city of Manali in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लेह येथील लेह कुशोक बकुला रिम्पोचे विमानतळावरून एर इंडिया व इतर विमान कंपन्या दिल्ली, श्रीनगर, चंदीगढ इत्यादी शहरांसोबत थेट प्रवासी विमानसेवा पुरवतात.","translated_text":"Air India and other airlines provide direct passenger flights to cities such as Delhi, Srinagar, Chandigarh etc. from the airport of Leh Kushok Bakula Rimpho in Leh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लेह येथील बातम्या","translated_text":"The news from Lahore","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220408044253/https://www.ladakhdaily.in/ |date=2022-04-08 }}","char_index":17,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220408044253/https://www.ladakhdaily.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.673350-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लडाखमधील शहरे वर्ग:लेह जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Ladakh Category:Leh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"लेह येथील बातम्या","translated_text":"The news from Lahore","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220408044253/https://www.ladakhdaily.in/ |date=2022-04-08 }}","char_index":17,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20220408044253/https://www.ladakhdaily.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.673350-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"पूंच","wikicode":"'''पूंच''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पूंच जिल्हा|पूंच जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[Category:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[Category:पूंच जिल्हा]]","hash":"1d828686d3f2a2cf173161b5289db62a6bc7467b52ebedde780fe85d97199529","last_revision":"2014-02-21T03:13:29Z","first_revision":"2006-04-24T21:24:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.415522","cross_lingual_links":{"ar":"بونش","arz":"بونش (تجمع سكان فى مقاطعه بونش)","bpy":"পুঞ্চ","ca":"Punch (ciutat)","ceb":"Pūnch (lungsod)","de":"Punch (Stadt)","el":"Πουντς","en":"Poonch (town)","es":"Punch (India)","fa":"پونچ","fr":"Poonch","gl":"Poonch","hi":"पुंछ","it":"Poonch","mg":"Poonch","ms":"Punch, India","nl":"Poonch (stad)","pa":"ਪੁੰਛ","pnb":"پنچھ","ru":"Пунч (город)","sa":"पूञ्छ","sat":"ᱯᱩᱧᱪ","sv":"Pūnch","ta":"பூஞ்ச்","te":"పూంచ్","ur":"پونچھ، بھارت","zh-min-nan":"Poonch (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"पूंच भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पूंच जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nCategory:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे Category:पूंच जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूंच भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Punch is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पूंच जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Poonch district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे Category:पूंच जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Punch district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पुलवामा","wikicode":"'''पुलवामा''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १५,५२१ होती. हे शहर [[पुलवामा जिल्हा|पुलवामा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पुलवामा जिल्हा]]","hash":"8efe6d04457ed9127bc45ec40b50bdf371d170b4db788e86c92503679b438ce0","last_revision":"2022-04-17T18:15:06Z","first_revision":"2006-04-24T21:24:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.487738","cross_lingual_links":{"ar":"بولواما","arz":"بولواما (تجمع سكان فى بولواما)","bh":"पुलवामा","bn":"পুলওয়ামা","ceb":"Pulwama (lungsod)","de":"Pulwama","en":"Pulwama","es":"Pulwama","fa":"پولواما","fr":"Pulwama","hi":"पुलवामा","it":"Pulwama","ja":"プルワマ","ks":"پلوۄم","mg":"Pulwama","ms":"Pulwama","ne":"पुलवामा","nl":"Pulwama (stad)","oc":"Pulwama","pa":"ਪੁਲਵਾਮਾ","pl":"Pulwama","pnb":"پلواما","ru":"Пулвама","sa":"पुलवामा","sat":"ᱯᱩᱞᱣᱟᱢᱟ","simple":"Pulwama","sv":"Pulwama","ta":"புல்வாமா","te":"పుల్వామా","ur":"پلوامہ","vi":"Pulwama","zh":"普尔瓦马","zh-min-nan":"Pulwama (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"पुलवामा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\n२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १५,५२१ होती. हे शहर पुलवामा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:पुलवामा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुलवामा भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Pulwama is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १५,५२१ होती.","translated_text":"The population was 15,521 at the 2001 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर पुलवामा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Pulwama district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:पुलवामा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Pulwama district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"राजौरी","wikicode":"'''राजौरी''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[राजौरी जिल्हा|राजौरी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[Category:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[Category:राजौरी जिल्हा]]","hash":"1dd209cc0e27bfd47477945bdcb9a0ea219d2d2867411af827a19dbdbb805f53","last_revision":"2014-02-21T03:14:01Z","first_revision":"2006-04-24T21:24:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.542370","cross_lingual_links":{"ar":"راجوري","arz":"راجورى","bn":"রাজৌরি","bpy":"রাজৌরি","ceb":"Rajaori","de":"Rajouri","en":"Rajouri","es":"Rajouri","fa":"رجوری","fr":"Rajauri","gu":"રાજૌરી","hi":"राजौरी","it":"Rajouri","ja":"ラージャウリー","ks":"راجوری","lld":"Rajauri","ms":"Rajauri","nl":"Rajouri (stad)","or":"ରାଯୌରି","pa":"ਰਾਜੌਰੀ","pl":"Rajouri","pnb":"راجوری","pt":"Rajauri","ru":"Раджаури","simple":"Rajouri","sv":"Rajaori","ta":"ரஜௌரி","te":"రాజౌరీ","ur":"راجوری","vi":"Rajauri","zh":"拉乔里","zh-min-nan":"Rajouri (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"राजौरी भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर राजौरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nCategory:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे Category:राजौरी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजौरी भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Rajouri is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर राजौरी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Rajouri district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे Category:राजौरी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Rajauri district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"श्रीनगर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = श्रीनगर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Dal_LakeVR.jpg\n| चित्र_वर्णन = श्रीनगर येथील जगप्रसिद्ध [[दाल सरोवर]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = जम्मू आणि काश्मीर\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[जम्मू आणि काश्मीर]]\n| जिल्हा = [[श्रीनगर जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ५२००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ११,८०,५७०\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = १२,७३,३१२\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 34 |latm = 5 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 48 |longs = 0 |longEW = E\n}}\n'''श्रीनगर''' ही [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्याची उन्हाळी राजधानी व राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे. श्रीनगर शहर [[काश्मीर खोरे|काश्मीर खोऱ्यात]] [[झेलम नदी]]च्या काठावर वसले असून ते [[जम्मू]]च्या २५० किमी उत्तरेस व [[दिल्ली]]च्या सुमारे ८०० किमी उत्तरेस स्थित आहे. २०११ साली श्रीनगरची लोकसंख्या सुमारे १२ लाख होती. श्रीनगर ऐतिहासिक काळापासून येथील रम्य हवामान, अनेक सरोवरे इत्यादींसाठी एक लोकप्रिय पर्यटनस्थळ राहिले आहे. \n\n[[काश्मीर]] संस्थानाचे मुख्यालय राहिलेले श्रीनगर भारताच्या फाळणीनंतर वादाच्या भोवऱ्यात सापडले. [[पाकिस्तान]]च्या आगळिकीला घाबरलेल्या राजा [[हरी सिंग]]ने २६ ऑक्टोबर १९४७ रोजी आपला तटस्थपणा संपुष्टात आणून काश्मीर संस्थानाला भारतात विलीन करण्याचा निर्णय घेतला व श्रीनगर भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याचा भाग बनले. परंतु १९९० नंतर येथे सातत्याने फुटीरवादी व दहशतवादी संघटना कार्यरत आहेत ज्यामुळे येथील कायदा व सुव्यवस्था कमकूवत बनली आहे. २०१६ साली बुरहान वाणी नावाच्या लोकप्रिय फुटीरवादी नेत्याची भारतीय लष्कराने हत्या केली ज्यामुळे काश्मीर खोऱ्यात असंतोषाची प्रचंड लाट उसळली ती आजवर कायम आहे. त्यामुळे श्रीनगर येथील पर्यटन व्यवसाय बंद पडला आहे. \n\nदरवर्षी मे ते ऑक्टोबर ह्या उन्हाळी महिन्यांदरम्यान जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे सर्व कामकाज श्रीनगरमधून चालते व उर्वरित काळाकरिता राज्याची राजधानी [[जम्मू]]मध्ये असते. श्रीनगर रस्ते व हवाई मार्गांद्वारे उर्वरित भारतासोबत जोडले गेले आहे. [[श्रीनगर रेल्वे स्थानक]] हे [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[बारामुल्ला]]-[[बनिहाल]] ह्या ११९ किमी लांबीच्या रेल्वेमार्गावर स्थित असून येथून सध्या केवळ [[डेमू]] प्रकारच्या गाड्या धावतात. ह्या मार्गावरील [[पीर पंजाल रेल्वे बोगदा]] हा भारताम्धील सर्वाधिक लांबीचा रेल्वे बोगदा आहे. [[जम्मू–बारामुल्ला रेल्वेमार्ग]] बांधून पूर्ण झाल्यानंतर श्रीनगरहून [[जम्मू तावी रेल्वे स्थानक|जम्मू]]मार्गे उर्वरित भारतापर्यंत रेल्वेसेवा शक्य होईल. [[राष्ट्रीय महामार्ग १ ए]] श्रीनगरला दिल्लीसोबत व [[कारगिल]] तसेच [[लेह]]सोबत जोडतो. [[श्रीनगर विमानतळ]] शहराच्या १२ किमी दक्षिणेस स्थित असून येथून देशाच्या बहुतेक सर्व प्रमुख शहरांसाठी थेट प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे. \n\n[[राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, श्रीनगर]] ही [[एन.आय.टी.]]पैकी एक असलेली तंत्रज्ञान शिक्षणसंस्था तसेच [[काश्मीर विद्यापीठ]] येथील प्रमुख शैक्षणिक संस्था आहेत.\n\n==बाह��य दुवे==\n{{कॉमन्स वर्ग| Srinagar|श्रीनगर}}\n*{{Wikivoyage| Srinagar|श्रीनगर}}\n\n[[वर्ग:श्रीनगर जिल्हा|*]]\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:श्रीनगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:श्रीनगर|*]]","hash":"fa3689fa6736a1c7a0bce9ba032f7d958162338fe5d4a9701ed3eeb69101b14d","last_revision":"2022-09-27T13:59:46Z","first_revision":"2006-04-24T21:25:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.616772","cross_lingual_links":{"af":"Srinagar","anp":"श्रीनगर","ar":"سري نكر","arz":"مدينه سريناجار","be":"Срынагар","bg":"Шринагар","bh":"श्रीनगर","bn":"শ্রীনগর","bpy":"শ্রীনগর (গড়ৱাল)","ca":"Srinagar","ceb":"Srinagar (kapital sa estado sa Indiya)","cs":"Šrínagar","de":"Srinagar","dty":"श्रीनगर","el":"Σριναγκάρ","en":"Srinagar","eo":"Srinagaro","es":"Srinagar","eu":"Srinagar","fa":"سرینگر","fi":"Srinagar","fr":"Srinagar","frr":"Srinagar","gu":"શ્રીનગર","he":"סרינגאר","hi":"श्रीनगर, जम्मू और कश्मीर","hif":"Srinagar","hr":"Srinagar","hu":"Szrinagar","hy":"Սրինագար","hyw":"Սրինակար","id":"Srinagar","it":"Srinagar","ja":"シュリーナガル","ka":"სრინაგარი","kge":"Srinagar","kn":"ಶ್ರೀನಗರ","ko":"스리나가르","ks":"سِریٖنَگَر","la":"Srinagar","lt":"Šrinagaras","lv":"Šrīnagara","mai":"श्रीनगर","mg":"Srinagar","ml":"സ്രീനഗർ","ms":"Srinagar, Srinagar","mzn":"سری‌نگر","ne":"श्रीनगर","nl":"Srinagar (Jammu en Kasjmir)","nb":"Srinagar","oc":"Srinagar","or":"ଶ୍ରୀନଗର","os":"Сринагар","pa":"ਸ੍ਰੀਨਗਰ","pam":"Srinagar","pl":"Śrinagar","pnb":"سری نگر","ps":"سري نگر","pt":"Serinagar","ro":"Srinagar","ru":"Сринагар","sa":"श्रीनगरम्","sat":"ᱥᱨᱤᱱᱚᱜᱚᱨ","simple":"Srinagar","sr":"Сринагар","sv":"Srinagar","sw":"Srinagar","szl":"Śrinagar","ta":"சிறிநகர்","te":"శ్రీనగర్","tg":"Сринагар","th":"ศรีนคร","tly":"Srinagar","tr":"Srinagar","tt":"Шринагар","uk":"Срінагар","ur":"سری نگر","uz":"Srinagar","vi":"Srinagar","war":"Srinagar","wuu":"斯利那加","xmf":"სრინაგარი","zh":"斯利那加","zh-min-nan":"Srinagar (Jammu kap Kasjmir)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"श्रीनगर ही भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याची उन्हाळी राजधानी व राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे. श्रीनगर शहर काश्मीर खोऱ्यात झेलम नदीच्या काठावर वसले असून ते जम्मूच्या २५० किमी उत्तरेस व दिल्लीच्या सुमारे ८०० किमी उत्तरेस स्थित आहे. २०११ साली श्रीनगरची लोकसंख्या सुमारे १२ लाख होती. श्रीनगर ऐतिहासिक काळापासून येथील रम्य हवामान, अनेक सरोवरे इत्यादींसाठी एक लोकप्रिय पर्यटनस्थळ राहिले आहे.\n\nकाश्मीर संस्थानाचे मुख्यालय राहिलेले श्रीनगर भारताच्या फाळणीनंतर वादाच्या भोवऱ्यात सापडले. पाकिस्तानच्या आगळिकीला घाबरलेल्या राजा हरी सिंगने २६ ऑक्टोबर १९४७ रोजी आपला तटस्थपणा संपुष्टात आणून काश्मीर संस्थानाला भारतात विलीन करण्याचा निर्णय घेतला व श्रीनगर भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याचा भाग बनले. परंतु १९९० नंतर येथे सातत्याने फुटीरवादी व दहशतवादी संघटना कार्यरत आहेत ज्यामुळे येथील कायदा व सुव्यवस्था कमकूवत बनली आहे. २०१६ साली बुरहान वाणी नावाच्या लोकप्रिय फुटीरवादी नेत्याची भारतीय लष्करा���े हत्या केली ज्यामुळे काश्मीर खोऱ्यात असंतोषाची प्रचंड लाट उसळली ती आजवर कायम आहे. त्यामुळे श्रीनगर येथील पर्यटन व्यवसाय बंद पडला आहे.\n\nदरवर्षी मे ते ऑक्टोबर ह्या उन्हाळी महिन्यांदरम्यान जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे सर्व कामकाज श्रीनगरमधून चालते व उर्वरित काळाकरिता राज्याची राजधानी जम्मूमध्ये असते. श्रीनगर रस्ते व हवाई मार्गांद्वारे उर्वरित भारतासोबत जोडले गेले आहे. श्रीनगर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेच्या बारामुल्ला-बनिहाल ह्या ११९ किमी लांबीच्या रेल्वेमार्गावर स्थित असून येथून सध्या केवळ डेमू प्रकारच्या गाड्या धावतात. ह्या मार्गावरील पीर पंजाल रेल्वे बोगदा हा भारताम्धील सर्वाधिक लांबीचा रेल्वे बोगदा आहे. जम्मू–बारामुल्ला रेल्वेमार्ग बांधून पूर्ण झाल्यानंतर श्रीनगरहून जम्मूमार्गे उर्वरित भारतापर्यंत रेल्वेसेवा शक्य होईल. राष्ट्रीय महामार्ग १ ए श्रीनगरला दिल्लीसोबत व कारगिल तसेच लेहसोबत जोडतो. श्रीनगर विमानतळ शहराच्या १२ किमी दक्षिणेस स्थित असून येथून देशाच्या बहुतेक सर्व प्रमुख शहरांसाठी थेट प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.\n\nराष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, श्रीनगर ही एन.आय.टी.पैकी एक असलेली तंत्रज्ञान शिक्षणसंस्था तसेच काश्मीर विद्यापीठ येथील प्रमुख शैक्षणिक संस्था आहेत.\n\n* वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:श्रीनगर जिल्हा *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = श्रीनगर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Dal_LakeVR.jpg\n| चित्र_वर्णन = श्रीनगर येथील जगप्रसिद्ध [[दाल सरोवर]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = जम्मू आणि काश्मीर\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[जम्मू आणि काश्मीर]]\n| जिल्हा = [[श्रीनगर जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = ५२००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ११,८०,५७०\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = १२,७३,३१२\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 34 |latm = 5 |lats = 24 |latNS = N\n|longd = 74 |longm = 48 |longs = 0 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्रीनगर ही भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याची उन्हाळी राजधानी व राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे.","translated_text":"Srinagar is the summer capital of the Indian state of Jammu and Kashmir and the most populous city in the state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीनगर शहर काश्मीर खोऱ्यात झेलम नदीच्या काठावर वसले असून ते जम्मूच्या २५० किमी उत्तरेस व दिल्लीच्या सुमारे ८०० किमी उत्तरेस स्थित आहे.","translated_text":"The city of Srinagar is situated on the banks of the Jhelum River in the Kashmir Valley, about 250 km north of Jammu and about 800 km north of Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली श्रीनगरची लोकसंख्या सुमारे १२ लाख होती.","translated_text":"In 2011, Srinagar had a population of about 12 lakh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीनगर ऐतिहासिक काळापासून येथील रम्य हवामान, अनेक सरोवरे इत्यादींसाठी एक लोकप्रिय पर्यटनस्थळ राहिले आहे.","translated_text":"Srinagar has been a popular tourist destination for its fantastic climate, many lakes, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"काश्मीर संस्थानाचे मुख्यालय राहिलेले श्रीनगर भारताच्या फाळणीनंतर वादाच्या भोवऱ्यात सापडले.","translated_text":"Srinagar, which remains the headquarters of the Kashmir Institute, has been in the midst of controversy after the partition of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाकिस्तानच्या आगळिकीला घाबरलेल्या राजा हरी सिंगने २६ ऑक्टोबर १९४७ रोजी आपला तटस्थपणा संपुष्टात आणून काश्मीर संस्थानाला भारतात विलीन करण्याचा निर्णय घेतला व श्रीनगर भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्याचा भाग बनले.","translated_text":"Fearing the fires of Pakistan, King Hari Singh, ending his neutrality on 26 October 1947, decided to merge the Kashmir institution into India and Srinagar became part of the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु १९९० नंतर येथे सातत्याने फुटीरवादी व दहशतवादी संघटना कार्यरत आहेत ज्यामुळे येथील कायदा व सुव्यवस्था कमकूवत बनली आहे.","translated_text":"But since 1990 there has been a steady growth of separatist and terrorist organizations that have weakened law and order here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१६ साली बुरहान वाणी नावाच्या लोकप्रिय फुटीरवादी नेत्याची भारतीय लष्कराने हत्या केली ज्यामुळे काश्मीर खोऱ्यात असंतोषाची प्रचंड लाट उसळली ती आजवर कायम आहे.","translated_text":"In 2016, a popular rebel leader named Burhan Vani was assassinated by the Indian Army, causing a huge wave of discontent in the Kashmir Valley that continues to this day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे श्रीनगर येथील पर्यटन व्यवसाय बंद पडला आहे.","translated_text":"As a result, the tourism business in Srinagar has been shut down.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दरवर्षी मे ते ऑक्टोबर ह्या उन्हाळी महिन्यांदरम्यान जम्मू आणि काश्मीर राज्याचे सर्व कामकाज श्रीनगरमधून चालते व उर्वरित काळाकरिता राज्याची राजधानी जम्मूमध्ये असते.","translated_text":"Every year, during the summer months from May to October, all activities of Jammu and Kashmir state are conducted through Srinagar and the rest of the time the state capital is in Jammu.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीनगर रस्ते व हवाई मार्गांद्वारे उर्वरित भारतासोबत जोडले गेले आहे.","translated_text":"Srinagar is connected to the rest of India by road and air.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीनगर रेल्वे स्थानक हे भारतीय रेल्वेच्���ा बारामुल्ला-बनिहाल ह्या ११९ किमी लांबीच्या रेल्वेमार्गावर स्थित असून येथून सध्या केवळ डेमू प्रकारच्या गाड्या धावतात.","translated_text":"Srinagar Railway Station is located on the 119 km long Baramulla-Banihal railway line of Indian Railways and is currently served by only demo trains.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या मार्गावरील पीर पंजाल रेल्वे बोगदा हा भारताम्धील सर्वाधिक लांबीचा रेल्वे बोगदा आहे.","translated_text":"The Pir Panjal Railway Tunnel on this line is the longest railway tunnel in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जम्मू","translated_text":"Jammu","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"–बारामुल्ला रेल्वेमार्ग बांधून पूर्ण झाल्यानंतर श्रीनगरहून जम्मूमार्गे उर्वरित भारतापर्यंत रेल्वेसेवा शक्य होईल.","translated_text":"After the completion of the Baramulla Railway, the rail service from Srinagar to the rest of India via Jammu will be possible.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग १ ए श्रीनगरला दिल्लीसोबत व कारगिल तसेच लेहसोबत जोडतो.","translated_text":"National Highway 1A connects Srinagar with Delhi and Kargil and Leh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रीनगर विमानतळ शहराच्या १२ किमी दक्षिणेस स्थित असून येथून देशाच्या बहुतेक सर्व प्रमुख शहरांसाठी थेट प्रवासी विमानसेवा उपलब्ध आहे.","translated_text":"Srinagar Airport is located 12 km south of the city and provides direct passenger flights to most major cities of the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, श्रीनगर ही एन.आय.टी.पैकी एक असलेली तंत्रज्ञान शिक्षणसंस्था तसेच काश्मीर विद्यापीठ येथील प्रमुख शैक्षणिक संस्था आहेत.","translated_text":"The National Institute of Technology, Srinagar is one of the leading institutes of technology education at NIT as well as the University of Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"* वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:श्रीनगर जिल्हा *","translated_text":"* Class: Cities in Jammu and Kashmir * Class: Shrinagar District *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उधमपूर","wikicode":"'''उधमपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[उधमपूर जिल्हा|उधमपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे]]\n[[वर्ग:उधमपूर जिल्हा]]","hash":"0d98dbf7dbcebe40417b472166cc7e3085c6d3af17b621d0713937d71f75d957","last_revision":"2022-11-13T04:21:53Z","first_revision":"2006-04-24T21:25:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.679787","cross_lingual_links":{"arz":"ادهامپور","bpy":"উদমপুর","ceb":"Udhampur (lungsod)","de":"Udhampur","en":"Udhampur","es":"Udhampur","fa":"اودامپور","fr":"Udhampur","gu":"ઉધમપુર","hi":"उधमपुर","it":"Udhampur","lld":"Udhampur","mg":"Udhampur","ms":"Udhampur","nl":"Udhampur (stad)","pa":"ਉਧਮਪੁਰ","pam":"Udhampur","pl":"Udhampur","pnb":"اودھم پور","ru":"Удхампур","sa":"उधमपुरम्","sat":"ᱩᱫᱷᱚᱢᱯᱩᱨ","simple":"Udhampur","sv":"Udhampur","ta":"உதம்பூர்","te":"ఉధంపూర్","ur":"ادھم پور","vi":"Udhampur","zh":"乌坦布尔","zh-min-nan":"Udhampur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"उधमपूर भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर उधमपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:उधमपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उधमपूर भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Udhampur is a city in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर उधमपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Udhampur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे वर्ग:उधमपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jammu and Kashmir Category:Udhampur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अनंतनाग जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''अनंतनाग जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"bf0ad371765e01d3de6931fe1d5e406ca6bd2877258c283076bffa5547672df2","last_revision":"2017-03-02T17:55:41Z","first_revision":"2006-04-24T21:29:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.731830","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة أنانتناغ","bn":"বিষয়শ্রেণী:অনন্তনাগ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Anantnag","en":"Category:Anantnag district","fa":"رده:بخش اننت ناگ","hi":"श्रेणी:अनंतनाग ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਨੰਤਨਾਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:அனந்தநாக் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اننت ناگ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील अनंतनाग जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील अनंतनाग जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Anantnag district in Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उधमपूर जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''उधमपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"9abde84594ce030c155235fdc09103515694c0e4bc4248e3fcc44e8e67649269","last_revision":"2022-11-13T04:21:37Z","first_revision":"2006-04-24T21:29:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.783769","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة اودهامبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:উধমপুর জেলা","en":"Category:Udhampur district","fa":"رده:بخش ادهم پور","hi":"श्रेणी:उधमपुर ज़िला","simple":"Category:Udhampur district","ta":"பகுப்பு:உதம்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ادھم پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील उधमपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील उधमपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Udhampur district in Jammu and Kashmir state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कथुआ जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''कथुआ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"f967d1f2dba8e416f5ccd5cf3dc0ed2f2c0c917922e47f599ed2882cb640403a","last_revision":"2017-03-02T16:32:26Z","first_revision":"2006-04-24T21:29:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.839176","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كاثوا","bn":"বিষয়শ্রেণী:কাঠুয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kathua","en":"Category:Kathua district","hi":"श्रेणी:कठुआ ज़िला","ta":"பகுப்பு:கதுவா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کٹھوعہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील कथुआ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील कथुआ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kathua district in Jammu and Kashmir state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कारगिल जिल्हा","wikicode":"लडाखमधीतील '''कारगिल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:लडाखमधील जिल्हे]]","hash":"b301c198a4981db407cd8907e66e1e106ef30110d36bc80e48479f1717bc33af","last_revision":"2020-05-22T08:52:23Z","first_revision":"2006-04-24T21:30:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.891916","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:كارجيل","bh":"श्रेणी:कारगिल जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কার্গিল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kargil","en":"Category:Kargil district","fa":"رده:شهرستان کارگل","hi":"श्रेणी:कारगिल ज़िला","ta":"பகுப்பு:கார்கில் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کارگل"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"लडाखमधीतील कारगिल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:लडाखमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लडाखमधीतील कारगिल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kargil district of Ladakh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लडाखमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Ladakh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कुपवाडा जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''कुपवाडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"c30c43453ead5f93dda6896aa8f809fd3c2f400819ad7672a57c77c6ede64c08","last_revision":"2017-03-02T16:18:07Z","first_revision":"2006-04-24T21:31:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.941881","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كوبوارا","bn":"বিষয়শ্রেণী:কুপওয়াড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kupwara","en":"Category:Kupwara district","fa":"رده:بخش کپواره","hi":"श्रेणी:कुपवाड़ा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੁਪਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:குப்வாரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کپواڑہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम���मू आणि काश्मीर राज्यातील कुपवाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील कुपवाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kupwada district of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जम्मू जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''जम्मू जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"ea1d484e629441179a06e8c3b15551fe9b487a4d35a64d568ab421c4c013cb56","last_revision":"2014-05-24T11:05:38Z","first_revision":"2006-04-24T21:31:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:56.995793","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جامبو","bn":"বিষয়শ্রেণী:জম্মু জেলা","en":"Category:Jammu district","fa":"رده:بخش جمو","hi":"श्रेणी:जम्मू ज़िला","ks":"زٲژ:جۆم ضِلہٕ","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੰਮੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ஜம்மு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جموں"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जम्मू जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील जम्मू जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jammu district in Jammu and Kashmir state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दोडा जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''दोडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"4861f11963ab58cd165a2df2c71ed7d280262e7d8e4392f6e984e490c46e9b9c","last_revision":"2014-05-24T11:05:52Z","first_revision":"2006-04-24T21:31:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.048130","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة دودا","bn":"বিষয়শ্রেণী:ডোডা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Doda","en":"Category:Doda district","fa":"رده:بخش دوده","hi":"श्रेणी:डोडा ज़िला","pnb":"گٹھ:ضلع ڈوڈا","ta":"பகுப்பு:தோடா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ڈوڈہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील दोडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील दोडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Doda district of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पुलवामा जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''पुलवामा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"b32539d168ba662222b4e196f153ea5b5523078d9ffbf5e69593a8d1f417d0b3","last_revision":"2014-05-24T11:06:06Z","first_revision":"2006-04-24T21:32:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.111024","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بولواما","bn":"বিষয়শ্রেণী:পুলওয়ামা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Pulwama","en":"Category:Pulwama district","fa":"رده:بخش پولواما","hi":"श्रेणी:पुलवामा ज़िला","simple":"Category:Pulwama district","ta":"பகுப்பு:புல்வாமா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پلوامہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील पुलवामा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील पुलवामा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Pulwama district of Jammu and Kashmir state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूंच जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''पूंच जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"3e0059fd6475574d7032e36df7f4f60a38fd6ceb571bfeebf56f052091884dde","last_revision":"2014-05-24T11:06:20Z","first_revision":"2006-04-24T21:32:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.164378","cross_lingual_links":{"bn":"বিষয়শ্রেণী:পুঞ্চ জেলা, ভারত","en":"Category:Poonch District, India","hi":"श्रेणी:पुंछ ज़िला","ta":"பகுப்பு:பூஞ்ச் மாவட்டம், இந்தியா","ur":"زمرہ:ضلع پونچھ، بھارت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील पूंच जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील पूंच जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Punch district in Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बडगाम जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''बडगाम जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"d35922e7715516ef66730295deced4f6fd8ac1e03c588d9dbd1503b2b26b1ab1","last_revision":"2014-05-24T11:06:33Z","first_revision":"2006-04-24T21:33:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.217406","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بودجام","bn":"বিষয়শ্রেণী:বড়গাম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Badgam","en":"Category:Budgam district","fa":"رده:بخش بدگام","hi":"श्रेणी:बडगाम ज़िला","ks":"زٲژ:بَڈگام ضِلہٕ","ur":"زمرہ:ضلع بڈگام"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील बडगाम जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील बडगाम जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Badgam district in Jammu and Kashmir State.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बारामुल्ला जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''बारामुल्ला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"9547ad95d5473f300f33eba4ce58653900886d4d563cbc7370326b6dcc61d40a","last_revision":"2014-05-24T11:06:49Z","first_revision":"2006-04-24T21:33:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.284075","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بارامولا","bh":"श्रेणी:बारामुला जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বারমুলা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Baramulla","en":"Category:Baramulla district","fa":"رده:بخش بارامولا","hi":"श्रेणी:बारामूला ज़िला","ta":"பகுப்பு:பாரமுல்லா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بارہ مولہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील बारामुल्ला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील बारामुल्ला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Baramulla district of Jammu and Kashmir State.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:राजौरी जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''राजौरी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"0970127c0791da928673a45261b78f46581e93f8992774fba0894e8c8195d644","last_revision":"2014-05-24T11:07:03Z","first_revision":"2006-04-24T21:34:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.348026","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة راجوري","bn":"বিষয়শ্রেণী:রাজৌরি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Rajouri","en":"Category:Rajouri district","fa":"رده:بخش راجوری","hi":"श्रेणी:राजौरी ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜੌਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ராஜவுரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع راجوری"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील राजौरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील राजौरी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rajouri district in Jammu and Kashmir State.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लेह जिल्हा","wikicode":"[[लडाख]]च्या '''लेह जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n\n[[वर्ग:लडाखमधील जिल्हे]]","hash":"c5f27a8499c10ec3602b68b6a3621a2271cefcd96c04f37197fd06dba12bb509","last_revision":"2020-05-22T08:50:39Z","first_revision":"2006-04-24T21:34:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.406843","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ليه","bh":"श्रेणी:लेह जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:লেহ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Leh","en":"Category:Leh district","fa":"رده:بخش لیهه","hi":"श्रेणी:लेह ज़िला","ru":"Категория:Лех (округ)","ta":"பகுப்பு:லே மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع لہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"लडाखच्या लेह जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:लडाखमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लडाखच्या लेह जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about the Leh district of Ladakh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लडाखमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Ladakh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:श्रीनगर जिल्हा","wikicode":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील '''श्रीनगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[Category:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे]]","hash":"40cc868366d776d1aba8b3b1aa2b1c723525bacf5cedd25a145e3b8823f223e9","last_revision":"2006-04-24T21:35:13Z","first_revision":"2006-04-24T21:35:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.457745","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سري نكر","bn":"বিষয়শ্রেণী:শ্রীনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Srinagar","en":"Category:Srinagar district","fa":"رده:بخش سرینگر","hi":"श्रेणी:श्रीनगर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சிறீநகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سری نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील श्रीनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nCategory:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील श्रीनगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Srinagar district in Jammu and Kashmir state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:जम्मू आणि काश्मीरमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Jammu and Kashmir","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जम्मू आणि काश्मीरमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[जम्मू आणि काश्मीर]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:जम्मू आणि काश्मीर|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|जम्मू आणि काश्मीर]]","hash":"9c779741165823148f0e2c0e7aa00ccdf45890e51563349374e5abac0ab22a43","last_revision":"2008-06-30T07:20:24Z","first_revision":"2006-04-24T21:36:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.513061","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे जम्मू आणि काश्मीर\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या जम्मू आणि काश्मीर राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Jammu and Kashmir.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे जम्मू आणि काश्मीर","translated_text":"Jammu and Kashmir cities","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुंबई रोखे बाजार","wikicode":"[[चित्र:Bombay Stock Exchange logo.svg|250 px|इवलेसे|बी.एस.ई.चा लोगो]]\n[[चित्र:Bombay Stock Exchange 3.jpg|200 px|इवलेसे|मुंबई रोखे बाजाराची [[मुंबई]]मधील दलाल रस्त्त्यावरील इमारत]]\n\n'''मुंबई रोखे बाजार''' (Bombay Stock Exchange, संक्षेप: बी.एस.ई.) हा [[भारत]] देशाच्या [[मुंबई]] शहरामधील एक [[रोखे बाजार]] आहे. १९७५ साली स्थापन झालेल्या बी.एस.ई.चा बाजार मुल्याबाब���ीत [[भारतातील रोखे बाजार|भारतामध्ये]] अव्वल तर जगात ११वा क्रमांक लागतो. सध्या सुमारे ५००० पेक्षा अधिक कंपन्यांच्या [[समभाग]]ांच्या खरेदी-विक्री चे व्यवहार या रोखे बाजारात केले जातात. ऑक्टोबर २०१२ मध्ये ह्या कंपन्यांचे एकत्रित बाजार मूल्य अंदाजे १,२०३ अब्ज [[अमेरिकन डॉलर]] इतके होते.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[राष्ट्रीय रोखे बाजार]]\n\n==बाह्य दुवे==\n{{Commons category|Bombay Stock Exchange|मुंबई शेअर बाजार}}\n* {{official website|http://www.bseindia.com/}}\n* [http://www.indianstocksnews.com बी.एस.ई. स्टॉक बातम्या व विश्लेषण]\n\n{{Coord|18.929681|N|72.833589|E|type:adm1st_scale:3000000_region:IN-MH|display=title|name=मुंबई शेअर बाजार}} \n\n[[वर्ग:मुंबई रोखे बाजार| ]]\n[[वर्ग:मुंबई]]\n[[वर्ग:भारतातील रोखे बाजार]]\n[[वर्ग:मुंबईतील इमारती]]","hash":"a5fb4fa122b0305a34a9be38cd306f0bbf237185ad8bb8a3d71531c95825bd56","last_revision":"2023-08-13T03:07:41Z","first_revision":"2006-04-25T07:46:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.570660","cross_lingual_links":{"ar":"بورصة بومباي","arz":"بورصة بومباى","as":"বম্বে ষ্টক বিনিময় কেন্দ্ৰ","bn":"বম্বে স্টক এক্সচেঞ্জ","da":"Bombay Stock Exchange","de":"Bombay Stock Exchange","en":"Bombay Stock Exchange","es":"Bolsa de Valores de Bombay","fa":"بورس اوراق بهادار بمبئی","fi":"Bombayn pörssi","fr":"Bourse de Bombay","gu":"મુંબઈ શેર બજાર","hi":"बंबई स्टॉक एक्सचेंज","id":"Bursa Efek Mumbai","it":"Borsa di Bombay","ja":"ボンベイ証券取引所","kn":"ಮುಂಬೈ ಷೇರುಪೇಟೆ","ko":"봄베이 증권거래소","ml":"ബോംബെ സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ച്","mn":"Бомбейн Хөрөнгийн Бирж","ms":"Bursa Saham Bombay","ne":"बम्बई स्टक एक्सचेन्ज","nl":"Effectenbeurs van Bombay","nb":"Bombay børs","or":"ବମ୍ବେ ଷ୍ଟକ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ୍","pa":"ਬੰਬੇ ਸਟਾਕ ਐਕਸਚੇਂਜ","pl":"Bombay Stock Exchange","pt":"Bolsa de Valores de Bombaim","ro":"Bombay Stock Exchange","ru":"Бомбейская фондовая биржа","simple":"Bombay Stock Exchange","sv":"Bombay Stock Exchange","ta":"மும்பை பங்குச் சந்தை","te":"బాంబే స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్","th":"ตลาดหลักทรัพย์บอมเบย์","tr":"Bombay Borsası","tt":"Bombey fond birjası","uk":"Бомбейська фондова біржа","vi":"Sàn Giao dịch Chứng khoán Bombay","wuu":"孟买证券交易所","zh":"孟买证券交易所"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"मुंबई रोखे बाजार (Bombay Stock Exchange, संक्षेप: बी.एस.ई.) हा भारत देशाच्या मुंबई शहरामधील एक रोखे बाजार आहे. १९७५ साली स्थापन झालेल्या बी.एस.ई.चा बाजार मुल्याबाबतीत भारतामध्ये अव्वल तर जगात ११वा क्रमांक लागतो. सध्या सुमारे ५००० पेक्षा अधिक कंपन्यांच्या समभागांच्या खरेदी-विक्री चे व्यवहार या रोखे बाजारात केले जातात. ऑक्टोबर २०१२ मध्ये ह्या कंपन्यांचे एकत्रित बाजार मूल्य अंदाजे १,२०३ अब्ज अमेरिकन डॉलर इतके होते.\n\nराष्ट्रीय रोखे बाजार\n\nबी.एस.ई. स्टॉक बातम्या व विश्लेषण\n\nवर्ग:मुंबई रोखे बाजार वर्ग:मुंबई वर्ग:भारतातील रोखे बाजार वर्ग:मुंबईतील इमारती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुंबई रोखे बाजार (Bombay Stock Exchange, संक्षे��: बी.एस.ई.)","translated_text":"Bombay Stock Exchange, abbreviated as BSE","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा भारत देशाच्या मुंबई शहरामधील एक रोखे बाजार आहे.","translated_text":"It is a stock market in Mumbai, India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७५ साली स्थापन झालेल्या बी.एस.ई.चा बाजार मुल्याबाबतीत भारतामध्ये अव्वल तर जगात ११वा क्रमांक लागतो.","translated_text":"Established in 1975, BSE ranks 11th in the world in terms of market value in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या सुमारे ५००० पेक्षा अधिक कंपन्यांच्या समभागांच्या खरेदी-विक्री चे व्यवहार या रोखे बाजारात केले जातात.","translated_text":"Currently, more than 5000 shares of shares are traded on these securities markets.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऑक्टोबर २०१२ मध्ये ह्या कंपन्यांचे एकत्रित बाजार मूल्य अंदाजे १,२०३ अब्ज अमेरिकन डॉलर इतके होते.","translated_text":"In October 2012, the combined market value of these companies was estimated at US$1.203 billion.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय रोखे बाजार","translated_text":"National securities market","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बी.एस.ई.","translated_text":"BSE.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्टॉक बातम्या व विश्लेषण","translated_text":"Stock news and analysis","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मुंबई रोखे बाजार वर्ग:मुंबई वर्ग:भारतातील रोखे बाजार वर्ग:मुंबईतील इमारती","translated_text":"Category:Mumbai securities market Category:Mumbai securities market in India Category:Buildings in Mumbai","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल २५","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२५|११५|११६}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== सतरावे शतक ===\n* [[इ.स. १६०७|१६०७]] - [[८० वर्षांचे युद्ध]] - [[नेदरलॅंड्स|नेदरलॅंड्सने]] [[जिब्राल्टर]]जवळ [[स्पेन|स्पेनचे]] आरमार बुडवले.\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १७९२|१७९२]] - [[क्लॉड जोसेफ रूगे दि लिल]]ने फ्रेंच राष्ट्रगीत [[ला मार्सेल]]ची रचना केली.\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८२९|१८२९]] - [[चार्ल्स फ्रीमॅन्टल]] पश्चिम [[ऑस्ट्रेलिया]]ला पोचला.\n* [[इ.स. १८४६|१८४६]] - [[मेक्सिको]] व [[टेक्सासचे प्रजासत्ताक|टेक्सासच्या प्रजासत्ताक]] मध्ये सीमावाद चिघळला. चकमकी सुरू.\n* [[इ.स. १८५९|१८५९]] - [[सुएझ कालवा|सुएझ कालव्याची]] पायाभरणी.\n* [[इ.स. १८६१|१८६१]] - [[एडविन रॉबर्ट अँडरसन सेलीग्मन]] यांचा जन्म. \n* [[इ.स. १८६२|१८६२]] - [[अमेरिकन यादवी युद्ध]] - उत्तरेने [[न्यू ऑर्लिअन्स]] जिंकले.\n* [[इ.स. १८९८|१८९८]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेर���केने]] [[स्पेन]]विरुद्ध युद्ध पुकारले.\n\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९०१|१९०१]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेतील]] [[न्यू यॉर्क राज्य|न्यू यॉर्क राज्यात]] स्वयंचलित वाहनांना नंबरप्लेट लावणे सक्तीचे केले.\n* [[इ.स. १९१५|१९१५]] - [[पहिले महायुद्ध]] - [[ऑस्ट्रेलिया]] व [[न्यू झीलंड]]चे सैन्य [[तुर्कस्तान]]मध्ये उतरले.\n* [[इ.स. १९२६|१९२६]] - [[इराण|ईराण]]मध्ये [[रझा शाह पहलवी]] सत्तेवर.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - [[दुसरे महायुद्ध]] - [[मिलान]]मधून नाझींची हकालपट्टी.\n* [[इ.स. १९४६|१९४६]] - [[पत्री सरकार]]च्या सगळ्या कार्यकर्त्यांना माफी.\n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[रॉबर्ट नॉईस]]ला [[इंटिग्रेटेड सर्किट]]चे पेटंट देण्यात आले.\n* [[इ.स. १९६६|१९६६]] - [[ताश्कंद]] शहराचा [[१९६६ ताश्कंद भूकंप|भूकंपात]] मोठ्या प्रमाणावर विनाश.\n* [[इ.स. १९७२|१९७२]] - [[पोलरॉईड]] कंपनीने तात्काळ फोटो छापून देणारा एसएक्स-७० कॅमेरा विकण्यास सुरुवात केली.\n* [[इ.स. १९७४|१९७४]] - [[पोर्तुगाल]]मध्ये जनतेचा उठाव. लोकशाही पुन्हा अमलात.\n* [[इ.स. १९८२|१९८२]] - रंगीत दूरचित्रवाणी प्रक्षेपणाची सुरुवात.\n* [[इ.स. १९८३|१९८३]] - अंतराळयान [[पायोनियर १०]] [[सूर्यमाला|सूर्यमालेच्या]] पलीकडे पोचले.\n* [[इ.स. १९८६|१९८६]] - [[म्स्वाती तिसरा]] [[स्वाझीलँड]]च्या राजेपदी.\n* [[इ.स. १९८९|१९८९]] - [[श्रीलंका|श्रीलंकेच्या]] [[श्रीलंकेची संसद|संसदेने]] भारतीय वंशाच्या ३,३०,००० तमिळ जनतेला मताधिकार दिला.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n\n* २०००: वादग्रस्त आलमट्टी धरणाची उंची ५१९.६ मीटरपर्यंत वाढविण्यास सर्वोच्च न्यायालयाने परवानगी दिली.\n* [[इ.स. २००५|२००५]] - [[जपान]]च्या [[आमागासाकी]] शहराजवळ रेल्वे अपघात. १०७ ठार.\n* [[इ.स. २०१५|२०१५]] - [[नेपाळ]]ची राजधानी [[काठमांडू]] शहराजवळ [[रिश्टर मापनपद्धती]]नुसार [[२०१५ नेपाळ भूकंप|७.९ तीव्रतेचा धरणीकंप]] होउन ४,०००पेक्षा अधिक व्यक्ती मृत्युमुखी.\n\n== जन्म ==\n{{बदल}}\n* [[इ.स. ३२|३२]] - [[मार्कस साल्व्हियस ओथो]], [[:वर्ग:रोमन सम्राट|रोमन सम्राट]].\n* [[इ.स. १२१४|१२१४]] - [[लुई नववा, फ्रांस]]चा राजा.\n* [[इ.स. १२२८|१२२८]] - [[कॉन्राड दुसरा, जर्मनी]]चा राजा.\n* [[इ.स. १२८४|१२८४]] - [[एडवर्ड दुसरा, इंग्लंड]]चा राजा.\n* [[इ.स. १५४५|१५४५]] - [[यी सुन शिन]], कोरियन दर्यासारंग.\n* [[इ.स. १५९९|१५९९]] - [[ऑलिव्हर क्रॉमवेल]], ब्रिटीश राजकारणी, अघोषित राजा.\n* [[इ.स. १८७४|१८७४]] - [[गुग्लियेमो मार्कोनी]], [[इटली]]चा संशोधक, [[:वर्ग:भौतिकशास्त्रज्ञ|भौतिकशास्त्रज्ञ]].\n* [[इ.स. १९१८|१९१८]] - [[शाहू मोडक]], हिंदी व मराठी चित्रपट अभिनेते\n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[करण राझदान]], अभिनेता, लेखक आणि दिग्दर्शक \n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[दिनेश डिसोझा]], भारतीय-अमेरिकन पत्रकार आणि लेखक  \n* [[इ.स. १९६४|१९६४]] - [[आर.पी.एन. सिंग]], भारतीय राजकारणी\n* [[इ.स. १९८७|१९८७]] - [[अरिजीत सिंग]], [[: वर्ग:बॉलिवूड पार्श्वगायक|बॉलिवूड पार्श्वगायक]]\n\n== मृत्यू ==\n\n* [[इ.स. ११८५|११८५]] - [[अंतोकु]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n* [[इ.स. १२९५|१२९५]] - [[सांचो चौथा, कॅस्टिल]]चा राजा.\n* [[इ.स. १३४२|१३४२]] - [[पोप बेनेडिक्ट बारावा]].\n* [[इ.स. १६०५|१६०५]] - [[नरेस्वान, सयाम]]चा राजा.\n* [[इ.स. १६४४|१६४४]] - [[चॉॅंगझेंग]], [[:वर्ग:चिनी सम्राट|चीनी सम्राट]].\n*१७०१-तापमानाचे एकक सुचवणारा आंदर्स सेल्सियस\n* [[इ.स. १८४०|१८४०]] - [[सिमिओन-डेनिस पोइसॉन]], फ्रेंच [[:वर्ग:गणितज्ञ|गणितज्ञ]].\n* [[इ.स. १९६८|१९६८]] - [[बडे गुलाम अली खान]], गायक व वीणावादक \n* [[इ.स. १९७४|१९७४]] - [[रामधारीसिंह दिनकर]], [[: वर्ग:ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते|ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते]]\n* [[इ.स. २००२|२००२]] - [[इंद्रा देवी]], लाटव्हियाच्या योगशिक्षिका  \n* [[इ.स. २००५|२००५]] - [[ रंगनाथानंद]], भारतीय तत्त्वज्ञानी; अध्यक्ष, रामकृष्ण मिशन.\n* [[इ.स. २०२३|२०२३]] - [[प्रकाशसिंग बादल]], पंजाबचे माजी मुख्यमंत्री\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n* [[ऍन्झाक दिन]] - [[ऑस्ट्रेलिया]], [[न्यू झीलंड]].\n* क्रांती दिन - [[पोर्तुगाल]].\n* [[फेस्ता देला लिबरेझियोन]] (स्वातंत्र्य दिन) - [[इटली]].\n* ध्वज दिन - [[फेरो द्वीपसमूह]], [[स्वाझीलँड]].\n* जागतिक [[मलेरिया]] दिन\n* डीएनए दिन\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{बीबीसी आज||april/25}}\n----\n[[एप्रिल २३]] - [[एप्रिल २४]] - '''एप्रिल २५''' - [[एप्रिल २६]] - [[एप्रिल २७]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"131390ac204876f7014c2ffb26a8bece4cb006128779e43f0ab500b1d4649ff5","last_revision":"2024-04-25T03:48:01Z","first_revision":"2006-04-25T15:18:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.641490","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 25","af":"25 April","als":"25. April","alt":"Кандык айдыҥ 25 кӱни","am":"25 April","an":"25 d'abril","ar":"25 أبريل","ary":"25 أبريل","arz":"25 ابريل","as":"২৫ এপ্ৰিল","ast":"25 d'abril","av":"25 апрель","avk":"25-e ke balemeaksat","az":"25 aprel","azb":"۲۵ آوریل","ba":"25 апрель","ban":"25 April","bat-smg":"Balondė 25","bcl":"Abril 25","be":"25 красавіка","be-x-old":"25 красавіка","bg":"25 април","bh":"25 अप्रैल","bjn":"25 April","blk":"အေပီ ၂၅","bn":"২৫ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༥ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২৫","br":"25 Ebrel","bs":"25. april","btm":"25 April","bxr":"4 һарын 25","ca":"25 d'abril","cdo":"4 nguŏk 25 hô̤","ce":"25 апрель","ceb":"Abril 25","ckb":"٢٥ی نیسان","co":"25 d'aprile","cs":"25. duben","csb":"25 łżëkwiata","cv":"Ака, 25","cy":"25 Ebrill","da":"25. april","de":"25. April","diq":"25 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 25","el":"25 Απριλίου","eml":"25 d'avrìl","en":"April 25","eo":"25-a de aprilo","es":"25 de abril","et":"25. aprill","eu":"Apirilaren 25","ext":"25 abril","fa":"۲۵ آوریل","fi":"25. huhtikuuta","fiu-vro":"25. mahlakuu päiv","fo":"25. apríl","fr":"25 avril","frp":"25 d’avril","frr":"25. April","fur":"25 di Avrîl","fy":"25 april","ga":"25 Aibreán","gan":"4月25號","gd":"25 an Giblean","gl":"25 de abril","gn":"25 jasyrundy","gor":"25 April","gu":"એપ્રિલ ૨૫","gv":"25 Averil","hak":"4-ngie̍t 25-ngit","he":"25 באפריל","hi":"२५ अप्रैल","hif":"25 April","hr":"25. travnja","hsb":"25. apryla","ht":"25 avril","hu":"Április 25.","hy":"Ապրիլի 25","ia":"25 de april","id":"25 April","ie":"25 april","ig":"25 Eprel","ilo":"Abril 25","inh":"Бекарга 25","io":"25ma di aprilo","is":"25. apríl","it":"25 aprile","ja":"4月25日","jbo":"vonma'i 25moi","jv":"25 April","ka":"25 აპრილი","kaa":"25-aprel","kab":"25 yebrir","kk":"25 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೫","ko":"4월 25일","koi":"Апрель 25’ лун","ks":"اَپریل 25","ksh":"25. Apprill","ku":"25ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 25-ӧд лун","ky":"25-апрель","la":"25 Aprilis","lb":"25. Abrëll","li":"25 april","lij":"25 arvî","lmo":"25 04","ln":"Mokɔlɔ 25 sánzá ya mínei","lo":"25 ເມສາ","lt":"Balandžio 25","lv":"25. aprīlis","mai":"२५ अप्रैल","map-bms":"25 April","mg":"25 Aprily","mhr":"25 вӱдшор","mk":"25 април","ml":"ഏപ്രിൽ 25","mn":"4 сарын 25","ms":"25 April","my":"၂၅ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 25 чи","mzn":"۲۵ آوریل","nah":"25 metztli abril","nap":"25 'e abbrile","nds":"25. April","nds-nl":"25 april","new":"अप्रिल २५","nl":"25 april","nn":"25. april","nb":"25. april","nrm":"25 Avri","nso":"Moranang 25","oc":"25 d'abril","olo":"25. sulakuudu","or":"୨୫ ଅପ୍ରେଲ","os":"25 апрелы","pa":"25 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 25","pap":"25 di aprel","pl":"25 kwietnia","pnb":"25 اپریل","ps":"25 اپرېل","pt":"25 de abril","qu":"25 ñiqin ayriway killapi","ro":"25 aprilie","ru":"25 апреля","rue":"25. апріль","sa":"२५ अप्रैल","sah":"Муус устар 25","scn":"25 di aprili","sco":"25 Aprile","sd":"25 اپريل","se":"Cuoŋománu 25.","sh":"25. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 25","si":"අප්‍රේල් 25","simple":"April 25","sk":"25. apríl","sl":"25. april","sm":"Aperila 25","smn":"Cuáŋuimáánu 25.","sn":"Kubvumbi 25","so":"25 Abriil","sq":"25 Prill","sr":"25. април","ss":"25 Mábasa","su":"25 April","sv":"25 april","sw":"25 Aprili","szl":"25 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 25","te":"ఏప్రిల్ 25","tg":"25 апрел","th":"25 เมษายน","tk":"25 aprel","tl":"Abril 25","tly":"25 Aprel","tr":"25 Nisan","tt":"25 апрель","tyv":"25 Дөрт ай","udm":"25 оштолэзь","ug":"25- ئۈمىد","uk":"25 квітня","ur":"25 اپریل","uz":"25-aprel","vec":"25 de apriłe","vi":"25 tháng 4","vls":"25 april","vo":"Prilul 25","wa":"25 d' avri","war":"Abril 25","wuu":"4月25号","xal":"Мөрн сарин 25","xmf":"25 პირელი","yi":"25סטן אפריל","yo":"25 April","za":"4 nyied 25 hauh","zea":"25 april","zgh":"25 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月25日","zh-min-nan":"4 goe̍h 25 ji̍t","zh-yue":"4月25號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"१६०७ - ८० वर्षांचे युद्ध - नेदरलॅंड्सने जिब्राल्टरजवळ स्पेनचे आरमार बुडवले.\n\n१७९२ - क्लॉड जोसेफ रूगे दि लिलने फ्रेंच राष्ट्रगीत ला मार्सेलची रचना केली.\n\n१८२९ - चार्ल्स फ्रीमॅन्टल पश्चिम ऑस्ट्रेलियाला पोचला. १८४६ - मेक्सिको व टेक्सासच्या प्रजासत्ताक मध्ये सीमावाद चिघळला. चकमकी सुरू. १८५९ - सुएझ कालव्याची पायाभरणी. १८६१ - एडविन रॉबर्ट अँडरसन सेलीग्मन यांचा जन्म. १८६२ - अमेरिकन यादवी युद्ध - उत्तरेने न्यू ऑर्लिअन्स जिंकले. १८९८ - अमेरिकेने स्पेनविरुद्ध युद्ध पुकारले.\n\n१९०१ - अमेरिकेतील न्यू यॉर्क राज्यात स्वयंचलित वाहनांना नंबरप्लेट लावणे सक्तीचे केले. १९१५ - पहिले महायुद्ध - ऑस्ट्रेलिया व न्यू झीलंडचे सैन्य तुर्कस्तानमध्ये उतरले. १९२६ - ईराणमध्ये रझा शाह पहलवी सत्तेवर. १९४५ - दुसरे महायुद्ध - मिलानमध���न नाझींची हकालपट्टी. १९४६ - पत्री सरकारच्या सगळ्या कार्यकर्त्यांना माफी. १९६१ - रॉबर्ट नॉईसला इंटिग्रेटेड सर्किटचे पेटंट देण्यात आले. १९६६ - ताश्कंद शहराचा भूकंपात मोठ्या प्रमाणावर विनाश. १९७२ - पोलरॉईड कंपनीने तात्काळ फोटो छापून देणारा एसएक्स-७० कॅमेरा विकण्यास सुरुवात केली. १९७४ - पोर्तुगालमध्ये जनतेचा उठाव. लोकशाही पुन्हा अमलात. १९८२ - रंगीत दूरचित्रवाणी प्रक्षेपणाची सुरुवात. १९८३ - अंतराळयान पायोनियर १० सूर्यमालेच्या पलीकडे पोचले. १९८६ - म्स्वाती तिसरा स्वाझीलँडच्या राजेपदी. १९८९ - श्रीलंकेच्या संसदेने भारतीय वंशाच्या ३,३०,००० तमिळ जनतेला मताधिकार दिला.\n\n२०००: वादग्रस्त आलमट्टी धरणाची उंची ५१९.६ मीटरपर्यंत वाढविण्यास सर्वोच्च न्यायालयाने परवानगी दिली. २००५ - जपानच्या आमागासाकी शहराजवळ रेल्वे अपघात. १०७ ठार. २०१५ - नेपाळची राजधानी काठमांडू शहराजवळ रिश्टर मापनपद्धतीनुसार ७.९ तीव्रतेचा धरणीकंप होउन ४,०००पेक्षा अधिक व्यक्ती मृत्युमुखी.\n\n३२ - मार्कस साल्व्हियस ओथो, रोमन सम्राट. १२१४ - लुई नववा, फ्रांसचा राजा. १२२८ - कॉन्राड दुसरा, जर्मनीचा राजा. १२८४ - एडवर्ड दुसरा, इंग्लंडचा राजा. १५४५ - यी सुन शिन, कोरियन दर्यासारंग. १५९९ - ऑलिव्हर क्रॉमवेल, ब्रिटीश राजकारणी, अघोषित राजा. १८७४ - गुग्लियेमो मार्कोनी, इटलीचा संशोधक, भौतिकशास्त्रज्ञ. १९१८ - शाहू मोडक, हिंदी व मराठी चित्रपट अभिनेते १९६१ - करण राझदान, अभिनेता, लेखक आणि दिग्दर्शक १९६१ - दिनेश डिसोझा, भारतीय-अमेरिकन पत्रकार आणि लेखक १९६४ - आर.पी.एन. सिंग, भारतीय राजकारणी १९८७ - अरिजीत सिंग, बॉलिवूड पार्श्वगायक\n\n११८५ - अंतोकु, जपानी सम्राट. १२९५ - सांचो चौथा, कॅस्टिलचा राजा. १३४२ - पोप बेनेडिक्ट बारावा. १६०५ - नरेस्वान, सयामचा राजा. १६४४ - चॉॅंगझेंग, चीनी सम्राट. १७०१-तापमानाचे एकक सुचवणारा आंदर्स सेल्सियस १८४० - सिमिओन-डेनिस पोइसॉन, फ्रेंच गणितज्ञ. १९६८ - बडे गुलाम अली खान, गायक व वीणावादक १९७४ - रामधारीसिंह दिनकर, ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते २००२ - इंद्रा देवी, लाटव्हियाच्या योगशिक्षिका २००५ - रंगनाथानंद, भारतीय तत्त्वज्ञानी; अध्यक्ष, रामकृष्ण मिशन. २०२३ - प्रकाशसिंग बादल, पंजाबचे माजी मुख्यमंत्री\n\nऍन्झाक दिन - ऑस्ट्रेलिया, न्यू झीलंड. क्रांती दिन - पोर्तुगाल. फेस्ता देला लिबरेझियोन (स्वातंत्र्य दिन) - इटली. ध्वज दिन - फेरो द्वीपसमूह, स्वाझीलँड. जागतिक मलेरिया दिन डीएनए दिन\n\nएप्रिल २३ - एप्रिल २४ - एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"सतरावे शतक","translated_text":"17th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६०७ - ८० वर्षांचे युद्ध - नेदरलॅंड्सने जिब्राल्टरजवळ स्पेनचे आरमार बुडवले.","translated_text":"1607 - The Eighty Years' War - The Netherlands submerged the Spanish armor near Gibraltar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७९२ - क्लॉड जोसेफ रूगे दि लिलने फ्रेंच राष्ट्रगीत ला मार्सेलची रचना केली.","translated_text":"1792 - Claude Joseph Rouge de Lille composed the French national anthem La Marseille.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८२९ - चार्ल्स फ्रीमॅन्टल पश्चिम ऑस्ट्रेलियाला पोचला.","translated_text":"1829 - Charles Fremantle arrived in Western Australia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८४६ - मेक्सिको व टेक्सासच्या प्रजासत्ताक मध्ये सीमावाद चिघळला.","translated_text":"1846 - Frontierism erupts between Mexico and the Republic of Texas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चकमकी सुरू.","translated_text":"The encounter begins.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५९ - सुएझ कालव्याची पायाभरणी.","translated_text":"1859 - The foundation stone of the Suez Canal is laid.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६१ - एडविन रॉबर्ट अँडरसन सेलीग्मन यांचा जन्म.","translated_text":"1861 - Edwin Robert Anderson Seligman was born.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६२ - अमेरिकन यादवी युद्ध - उत्तरेने न्यू ऑर्लिअन्स जिंकले.","translated_text":"1862 - American Civil War - The North won New Orleans.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९८ - अमेरिकेने स्पेनविरुद्ध युद्ध पुकारले.","translated_text":"1898 - The United States declares war on Spain.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९०१ - अमेरिकेतील न्यू यॉर्क राज्यात स्वयंचलित वाहनांना नंबरप्लेट लावणे सक्तीचे केले.","translated_text":"1901 - Number plates for automated vehicles are made mandatory in the U.S. state of New York.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१५ - पहिले महायुद्ध - ऑस्ट्रेलिया व न्यू झीलंडचे सैन्य तुर्कस्तानमध्ये उतरले.","translated_text":"1915 - World War I - Australian and New Zealand armies landed in Turkey.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२६ - ईराणमध्ये रझा शाह पहलवी सत्तेवर.","translated_text":"1926 - Raza Shah Pahlavi comes to power in Iran.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - दुसरे महायुद्ध - मिलानमधून नाझींची हकालपट्टी.","translated_text":"1945 - World War II - The expulsion of the Nazis from Milan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४६ - पत्री सरकारच्या सगळ्या कार्यकर्त्यांना माफी.","translated_text":"1946 - Apology to all the workers of the Patri government.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६१ - रॉबर्ट नॉईसला इंटिग्रेटेड सर्किटचे पेटंट देण्यात आले.","translated_text":"1961 - Robert Noyce was granted a patent for an integrated circuit.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६६ - ताश्कंद शहराचा भूकंपात मोठ्या प्रमाणावर विनाश.","translated_text":"1966 - The city of Tashkent was largely destroyed by an earthquake.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७२ - पोलरॉईड कंपनीने तात्काळ फोटो छापून देणारा एसएक्स-७० कॅमेरा विकण्यास सुरुवात केली.","translated_text":"1972 - The Polaroid company began selling an instant photo-printing SX-70 camera.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७४ - पोर्तुगालमध्ये जनतेचा उठाव.","translated_text":"1974 - Popular uprising in Portugal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकशाही पुन्हा अमलात.","translated_text":"Democracy in action again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८२ - रंगीत दूरचित्रवाणी प्रक्षेपणाची सुरुवात.","translated_text":"1982 - The beginning of colour television broadcasting.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८३ - अंतराळयान पायोनियर १० सूर्यमालेच्या पलीकडे पोचले.","translated_text":"1983 - The spacecraft Pioneer 10 reaches beyond the solar system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८६ - म्स्वाती तिसरा स्वाझीलँडच्या राजेपदी.","translated_text":"1986 - Mswati III is crowned King of Swaziland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९ - श्रीलंकेच्या संसदेने भारतीय वंशाच्या ३,३०,००० तमिळ जनतेला मताधिकार दिला.","translated_text":"1989 - The Sri Lankan parliament granted the right to vote to 3,30,000 Tamil people of Indian descent.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०००: वादग्रस्त आलमट्टी धरणाची उंची ५१९.६ मीटरपर्यंत वाढविण्यास सर्वोच्च न्यायालयाने परवानगी दिली.","translated_text":"2000: The Supreme Court granted permission to increase the height of the controversial Almaty Dam to 519.6 meters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००५ - जपानच्या आमागासाकी शहराजवळ रेल्वे अपघात.","translated_text":"2005 - A train accident near the city of Amagasaki, Japan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०७ ठार.","translated_text":"107 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१५ - नेपाळची राजधानी काठमांडू शहराजवळ रिश्टर मापनपद्धतीनुसार ७.९ तीव्रतेचा धरणीकंप होउन ४,०००पेक्षा अधिक व्यक्ती","translated_text":"2015 - More than 4,000 people were struck by a 7.9 magnitude earthquake near Kathmandu, the capital of Nepal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मृत्युमुखी.","translated_text":"It's deadly.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३२ - मार्कस साल्व्हियस ओथो, रोमन सम्राट.","translated_text":"32 - Marcus Salvius Otto, Roman emperor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२१४ - लुई नववा, फ्रांसचा राजा.","translated_text":"1214 - Louis IX, King of France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२२८ - कॉन्राड दुसरा, जर्मनीचा राजा.","translated_text":"1228 - Conrad II, King of Germany.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२८४ - एडवर्ड दुसरा, इंग्लंडचा राजा.","translated_text":"1284 - Edward II, King of England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५४५ - यी सुन शिन, कोरियन दर्यासारंग.","translated_text":"1545 - Yi Sun Shin, a Korean pirate.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५९९ - ऑलिव्हर क्रॉमवेल, ब्रिटीश राजकारणी, अघोषित राजा.","translated_text":"1599 - Oliver Cromwell, British politician, undeclared king.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८७४ - गुग्लियेमो मार्कोनी, इटलीचा संशोधक, भौतिकशास्त्रज्ञ.","translated_text":"1874 - Guglielmo Marconi, Italian inventor and physicist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१८ - शाहू मोडक, हिंदी व मराठी चित्रपट अभिनेते १९६१ - करण राझदान, अभिनेता, लेखक आणि दिग्दर्शक १९६१ - दिनेश डिसोझा, भारतीय-अमेरिकन पत्रकार आणि लेखक १९६४ - आर.पी.एन. सिंग, भारतीय राजकारणी १९८७ - अरिजीत सिंग, बॉलिवूड पार्श्वगायक","translated_text":"1918 - Shahu Modak, Hindi and Marathi film actor 1961 - Karan Rajdan, actor, writer and director 1961 - Dinesh Disoza, Indian-American journalist and writer 1964 - R. P. N. Singh, Indian politician 1987 - Arijit Singh, Bollywood playback singer","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११८५ - अंतोकु, जपानी सम्राट.","translated_text":"1185 - Antoku, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२९५ - सांचो चौथा, कॅस्टिलचा राजा.","translated_text":"1295 - Sancho IV, king of Castile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३४२ - पोप बेनेडिक्ट बारावा.","translated_text":"1342 - Pope Benedict XII.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६०५ - नरेस्वान, सयामचा राजा.","translated_text":"1605 - Nareshwan, king of Siam.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६४४ - चॉॅंगझेंग, चीनी सम्राट.","translated_text":"1644 - Changzheng, Emperor of China.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७०१","translated_text":"What is it? 1701","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-तापमानाचे एकक सुचवणारा आंदर्स सेल्सियस १८४० - सिमिओन-डेनिस पोइसॉन, फ्रेंच गणितज्ञ.","translated_text":"The unit of temperature was suggested by Andres Celsius 1840. - Simeon-Denis Poisson, French mathematician.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६८ - बडे गुलाम अली खान, गायक व वीणावादक १९७४ - रामधारीसिंह दिनकर, ज्ञानपीठ पुरस्कार विजेते २००२ - इंद्रा देवी, लाटव्हियाच्या योगशिक्षिका २००५ - रंगनाथानंद, भारतीय तत्त्वज्ञानी; अध्यक्ष, रामकृष्ण मिशन.","translated_text":"1968 - Bade Ghulam Ali Khan, singer and harpist 1974 - Ramdhari Singh Dinkar, Gyanpith Award winner 2002 - Indra Devi, Latvian yoga teacher 2005 - Ranganathanand, Indian philosopher; chairman, Ram Krishna Mission.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०२३ - प्रकाशस��ंग बादल, पंजाबचे माजी मुख्यमंत्री","translated_text":"2023 - Prakash Singh Badal, former Chief Minister of Punjab","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऍन्झाक दिन - ऑस्ट्रेलिया, न्यू झीलंड.","translated_text":"Anzac Day - Australia and New Zealand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"क्रांती दिन - पोर्तुगाल.","translated_text":"Revolutionary day - Portugal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फेस्ता देला लिबरेझियोन (स्वातंत्र्य दिन) - इटली.","translated_text":"Festa della Liberazione (Independence day) - Italy","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ध्वज दिन - फेरो द्वीपसमूह, स्वाझीलँड.","translated_text":"Flag Day - Faroe Islands, Swaziland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जागतिक मलेरिया दिन डीएनए दिन","translated_text":"World Malaria Day is DNA Day.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २३ - एप्रिल २४ - एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 23 - April 24 - April 25 - April 26 - April 27 - (April month)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ३२","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ३२]]","hash":"36b897a0ac2ca85eb109258cce0dbd898ed049b9e685d1e417f1d6af7e781806","last_revision":"2011-01-24T17:20:16Z","first_revision":"2006-04-25T16:57:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.694986","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ३२\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स.","translated_text":"Re-direction, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३२","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १२१४","wikicode":"{{वर्षपेटी|1214}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n==जन्म==\n* [[एप्रिल २५]] - [[लुई नववा, फ्रांस]]चा राजा.\n\n== मृत्यू ==\n* [[ऑक्टोबर ५]] - [[आल्फोन्सो आठवा, कॅस्टिल]]चा राजा.\n\n[[वर्ग:इ.स. १२१४]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"a7c468eb2d27e6342a8f454b022396f5400e9733cb33a9ed7e3d5981c5f0e501","last_revision":"2022-04-17T17:14:10Z","first_revision":"2006-04-25T16:57:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.753802","cross_lingual_links":{"ab":"1214","af":"1214","als":"1214","am":"1214 እ.ኤ.አ.","an":"1214","ar":"1214","arz":"1214","ast":"1214","avk":"1214","az":"1214","azb":"۱۲۱۴ (میلادی)","be":"1214","be-x-old":"1214","bg":"1214","bn":"১২১৪","bpy":"মারি ১২১৪","br":"1214","bs":"1214.","ca":"1214","cdo":"1214 nièng","ceb":"1214","ckb":"١٢١٤","crh":"1214","cs":"1214","cv":"1214","cy":"1214","da":"1214","de":"1214","diq":"1214","el":"1214","eml":"1214","en":"1214","eo":"1214","es":"1214","et":"1214","eu":"1214","fa":"۱۲۱۴ (میلادی)","fi":"1214","fo":"1214","fr":"1214","frr":"1214","fy":"1214","ga":"1214","gan":"1214年","gcr":"1214","gd":"1214","gl":"1214","he":"1214","hi":"१२१४","hr":"1214.","ht":"1214 (almanak jilyen)","hu":"1214","hy":"1214","id":"1214","ilo":"1214","io":"1214","is":"1214","it":"1214","ja":"1214年","jv":"1214","ka":"1214","kk":"1214 жыл","ko":"1214년","la":"1214","lb":"1214","lij":"1214","lmo":"1214","lt":"1214 m.","lv":"1214. gads","map-bms":"1214","mdf":"1214","mg":"1214","mhr":"1214","mi":"1214","min":"1214","mk":"1214","mrj":"1214 и","ms":"1214","my":"၁၂၁၄","mzn":"۱۲۱۴","nah":"1214","nap":"1214","nds":"1214","new":"सन् १२१४","nl":"1214","nn":"1214","nb":"1214","nrm":"1214","nso":"1214","oc":"1214","or":"୧୨୧୪","os":"1214-æм аз","pi":"१२१४","pl":"1214","pnb":"1214","pt":"1214","qu":"1214","ro":"1214","ru":"1214 год","rue":"1214","sa":"१२१४","sah":"1214","scn":"1214","sd":"1214ع","se":"1214","sh":"1214.","shn":"1214","simple":"1214","sk":"1214","sl":"1214","smn":"1214","sq":"1214","sr":"1214","su":"1214","sv":"1214","sw":"1214","ta":"1214","tg":"Соли 1214","th":"พ.ศ. 1757","tk":"1214","tl":"1214","tly":"1214","tr":"1214","tt":"1214 ел","uk":"1214","ur":"1214ء","uz":"1214","vec":"1214","vi":"1214","vls":"1214","war":"1214","wuu":"1214年","xmf":"1214","zh":"1214年","zh-min-nan":"1214 nî","zh-yue":"1214年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"एप्रिल २५ - लुई नववा, फ्रांसचा राजा.\n\nऑक्टोबर ५ - आल्फोन्सो आठवा, कॅस्टिलचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १२१४ वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २५ - लुई नववा, फ्रांसचा राजा.","translated_text":"April 25 - Louis IX, King of France.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऑक्टोबर ५ - आल्फोन्सो आठवा, कॅस्टिलचा राजा.","translated_text":"October 5 - Alfonso VIII, king of Castile.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२१४ वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1214: Years of the 1210s C.E. Class of the 13th century C.E. Class of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १२२८","wikicode":"{{वर्षपेटी|1228}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n* [[अबु झकेरिया]]ने इफ्रिकिया (सध्याच्या [[ट्युनिसिया]], [[लिब्या]] आणि [[अल्जिरीया]]चा किनारी भाग) [[हफसी राजवंश|हफसी राजवंशाची]] स्थापना केली.\n\n==जन्म==\n* [[एप्रिल २५]] - [[कॉन्राड दुसरा, जर्मनी]]चा राजा.\n\n== मृत्यू ==\n\n[[वर्ग:इ.स. १२२८]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२२० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"e262a28000dd7be62c712e0661c780b5ea76fa4c828e3ae8705df6f8f1ea2b93","last_revision":"2022-04-17T17:14:18Z","first_revision":"2006-04-25T16:58:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.817173","cross_lingual_links":{"ab":"1228","af":"1228","als":"1228","am":"1228 እ.ኤ.አ.","an":"1228","ar":"1228","ary":"1228","arz":"1228","ast":"1228","avk":"1228","az":"1228","azb":"۱۲۲۸ (میلادی)","bar":"1228","be":"1228","be-x-old":"1228","bg":"1228","bn":"১২২৮","bpy":"মারি ১২২৮","br":"1228","bs":"1228.","ca":"1228","cdo":"1228 nièng","ceb":"1228","ckb":"١٢٢٨","crh":"1228","cs":"1228","cv":"1228","cy":"1228","da":"1228","de":"1228","diq":"1228","el":"1228","eml":"1228","en":"1228","eo":"1228","es":"1228","et":"1228","eu":"1228","fa":"۱۲۲۸ (میلادی)","fi":"1228","fo":"1228","fr":"1228","frr":"1228","fy":"1228","ga":"1228","gan":"1228年","gcr":"1228","gd":"1228","gl":"1228","he":"1228","hi":"१२२८","hr":"1228.","ht":"1228 (almanak jilyen)","hu":"1228","hy":"1228","id":"1228","ilo":"1228","io":"1228","is":"1228","it":"1228","ja":"1228年","jv":"1228","ka":"1228","kk":"1228 жыл","ko":"1228년","la":"1228","lb":"1228","lij":"1228","lmo":"1228","lt":"1228 m.","lv":"1228. gads","map-bms":"1228","mdf":"1228","mg":"1228","mhr":"1228","mi":"1228","min":"1228","mk":"1228","mrj":"1228 и","ms":"1228","my":"၁၂၂၈","mzn":"۱۲۲۸","nah":"1228","nap":"1228","nds":"1228","new":"सन् १२२८","nl":"1228","nn":"1228","nb":"1228","nrm":"1228","nso":"1228","oc":"1228","or":"୧୨୨୮","os":"1228-æм аз","pi":"१२२८","pl":"1228","pnb":"1228","pt":"1228","qu":"1228","ro":"1228","ru":"1228 год","rue":"1228","sa":"१२२८","sah":"1228","scn":"1228","sd":"1228ع","se":"1228","sh":"1228.","shn":"1228","simple":"1228","sk":"1228","sl":"1228","smn":"1228","sq":"1228","sr":"1228","su":"1228","sv":"1228","sw":"1228","tg":"Соли 1228","th":"พ.ศ. 1771","tk":"1228","tl":"1228","tly":"1228","tr":"1228","tt":"1228 ел","uk":"1228","ur":"1228ء","uz":"1228","vec":"1228","vi":"1228","vls":"1228","war":"1228","wuu":"1228年","xmf":"1228","zea":"1228","zh":"1228年","zh-min-nan":"1228 nî","zh-yue":"1228年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"अबु झकेरियाने इफ्रिकिया (सध्याच्या ट्युनिसिया, लिब्या आणि अल्जिरीयाचा किनारी भाग) हफसी राजवंशाची स्थापना केली.\n\nएप्रिल २५ - कॉन्राड दुसरा, जर्मनीचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १२२८ वर्ग:इ.स.च्या १२२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अबु झकेरियाने इफ्रिकिया (सध्याच्या ट्युनिसिया, लिब्या आणि अल्जिरीयाचा किनारी भाग) हफसी राजवंशाची स्थापना केली.","translated_text":"Abu Zakariya founded the Hafsa dynasty in Afrikiya (present-day Tunisia, Libya, and the coastal part of Algeria).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २५ - कॉन्राड दुसरा, जर्मनीचा राजा.","translated_text":"April 25 - Conrad II, King of Germany.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२२८ वर्ग:इ.स.च्या १२२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1228: years of the 1220s C.E. Class: years of the 13th century C.E. Class: years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १२८४","wikicode":"{{वर्षपेटी|1284}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n* [[व्हेनिसचे प्रजासत्ताक|व्हेनिसच्या प्रजासत्ताकाने]] [[डुकाट]] हे सोन्याचे नाणे चलन म्हणून वापरणे सुरू केले. पुढील ६०० वर्षे हे नाणे [[युरोप]]मध्ये चलनात होते.\n\n==जन्म==\n* [[एप्रिल २५]] - [[एडवर्ड दुसरा, ईंग्लंड]]चा राजा.\n\n== मृत्यू ==\n\n[[वर्ग:इ.स. १२८४]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२८० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"bba1e5bbba43fec40e5f63a5da05f0c717c7eefc8cb5bc92bd5f1fd8df339687","last_revision":"2022-04-17T17:14:52Z","first_revision":"2006-04-25T16:58:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.874062","cross_lingual_links":{"ab":"1284","af":"1284","als":"1284","am":"1284 እ.ኤ.አ.","an":"1284","ar":"1284","ary":"1284","ast":"1284","avk":"1284","az":"1284","azb":"۱۲۸۴ (میلادی)","be":"1284","be-x-old":"1284","bg":"1284","bn":"১২৮৪","bpy":"মারি ১২৮৪","br":"1284","bs":"1284.","ca":"1284","cdo":"1284 nièng","ceb":"1284","ckb":"١٢٨٤","crh":"1284","cs":"1284","cv":"1284","cy":"1284","da":"1284","de":"1284","diq":"1284","el":"1284","eml":"1284","en":"1284","eo":"1284","es":"1284","et":"1284","eu":"1284","fa":"۱۲۸۴ (میلادی)","fi":"1284","fo":"1284","fr":"1284","fy":"1284","ga":"1284","gan":"1284年","gcr":"1284","gd":"1284","gl":"1284","he":"1284","hi":"१२८४","hr":"1284.","ht":"1284 (almanak jilyen)","hu":"1284","hy":"1284","id":"1284","ilo":"1284","io":"1284","is":"1284","it":"1284","ja":"1284年","jv":"1284","ka":"1284","kk":"1284 жыл","ko":"1284년","la":"1284","lb":"1284","li":"1284","lij":"1284","lmo":"1284","lt":"1284 m.","lv":"1284. gads","map-bms":"1284","mdf":"1284","mg":"1284","mhr":"1284","mi":"1284","min":"1284","mk":"1284","mrj":"1284 и","ms":"1284","my":"၁၂၈၄","myv":"1284 ие","mzn":"۱۲۸۴","nah":"1284","nap":"1284","nds":"1284","new":"सन् १२८४","nl":"1284","nn":"1284","nb":"1284","nrm":"1284","nso":"1284","oc":"1284","or":"୧୨୮୪","os":"1284-æм аз","pi":"१२८४","pl":"1284","pnb":"1284","pt":"1284","qu":"1284","ro":"1284","ru":"1284 год","rue":"1284","sa":"१२८४","sah":"1284","scn":"1284","sd":"1284ع","se":"1284","sh":"1284.","shn":"1284","simple":"1284","sk":"1284","sl":"1284","smn":"1284","sq":"1284","sr":"1284","su":"1284","sv":"1284","sw":"1284","ta":"1284","tg":"Соли 1284","th":"พ.ศ. 1827","tk":"1284","tl":"1284","tly":"1284","tr":"1284","tt":"1284 ел","uk":"1284","ur":"1284ء","uz":"1284","vec":"1284","vi":"1284","war":"1284","wuu":"1284年","xmf":"1284","zea":"1284","zh":"1284年","zh-min-nan":"1284 nî","zh-yue":"1284年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"व्हेनिसच्या प्रजासत्ताकाने डुकाट हे सोन्याचे नाणे चलन म्हणून वापरणे सुरू केले. पुढील ६०० वर्षे हे नाणे युरोपमध्ये चलनात होते.\n\nएप्रिल २५ - एडवर्ड दुसरा, ईंग्लंडचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १२८४ वर्ग:इ.स.च्या १२८० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"व्हेनिसच्या प्रजासत्ताकाने डुकाट हे सोन्याचे नाणे चलन म्हणून वापरणे सुरू केले.","translated_text":"The Republic of Venice began using the Ducat as its currency.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुढील ६०० वर्षे हे नाणे युरोपमध्ये चलनात होते.","translated_text":"For the next 600 years, this coin was in circulation in Europe.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २५ - एडवर्ड दुसरा, ईंग्लंडचा राजा.","translated_text":"April 25 - Edward II, King of England.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२८४ वर्ग:इ.स.च्या १२८० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1284: Years of the 1280s C.E. Class: Years of the 13th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. ११८५","wikicode":"{{वर्षपेटी|1185}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n* [[मोहम्मद घोरी]]ने [[लाहोर]] आणि [[पंजाब]]मधून [[मोहम्मद गझनी]]च्या वंशजांना पळवून लावून हा प्रदेश काबीज केला.\n\n==जन्म==\n* [[ओगदेई खान]], मोंगोल शासक.\n\n==मृत्यू==\n* [[एप्रिल २५]] - [[अंतोकु]], जपानी सम्राट.\n\n[[वर्ग:इ.स. ११८५]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११८० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"01802b82eec2b165c4f7fb229ddb6748d17f095d4e7f3c4adae2939bac63253b","last_revision":"2022-04-17T17:13:52Z","first_revision":"2006-04-25T16:59:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.931978","cross_lingual_links":{"ab":"1185","af":"1185","als":"1185","am":"1185 እ.ኤ.አ.","an":"1185","ar":"1185","arz":"1185","ast":"1185","avk":"1185","az":"1185","azb":"۱۱۸۵ (میلادی)","bar":"1185","bcl":"1185","be":"1185","be-x-old":"1185","bg":"1185","bn":"১১৮৫","bpy":"মারি ১১৮৫","br":"1185","bs":"1185.","ca":"1185","cdo":"1185 nièng","ceb":"1185","ckb":"١١٨٥","crh":"1185","cs":"1185","cv":"1185","cy":"1185","da":"1185","de":"1185","diq":"1185","el":"1185","eml":"1185","en":"1185","eo":"1185","es":"1185","et":"1185","eu":"1185","fa":"۱۱۸۵ (میلادی)","fi":"1185","fo":"1185","fr":"1185","frr":"1185","fy":"1185","ga":"1185","gan":"1185年","gcr":"1185","gd":"1185","gl":"1185","he":"1185","hi":"११८५","hr":"1185.","ht":"1185 (almanak jilyen)","hu":"1185","hy":"1185","id":"1185","ilo":"1185","io":"1185","is":"1185","it":"1185","ja":"1185年","jv":"1185","ka":"1185","kaa":"1185","kk":"1185 жыл","ko":"1185년","la":"1185","lb":"1185","lij":"1185","lmo":"1185","lt":"1185 m.","lv":"1185. gads","map-bms":"1185","mdf":"1185","mg":"1185","mhr":"1185","mi":"1185","min":"1185","mk":"1185","mrj":"1185 и","ms":"1185","myv":"1185 ие","mzn":"۱۱۸۵","nah":"1185","nap":"1185","nds":"1185","nds-nl":"1185","new":"सन् ११८५","nl":"1185","nn":"1185","nb":"1185","nrm":"1185","nso":"1185","oc":"1185","or":"୧୧୮୫","os":"1185-æм аз","pi":"११८५","pl":"1185","pnb":"1185","pt":"1185","qu":"1185","ro":"1185","ru":"1185 год","rue":"1185","sa":"११८५","sah":"1185","scn":"1185","sd":"1185ع","se":"1185","sh":"1185.","shn":"1185","simple":"1185","sk":"1185","sl":"1185","smn":"1185","sq":"1185","sr":"1185","su":"1185","sv":"1185","sw":"1185","tg":"Соли 1185","th":"พ.ศ. 1728","tk":"1185","tl":"1185","tly":"1185","tr":"1185","tt":"1185 ел","uk":"1185","ur":"1185ء","uz":"1185","vec":"1185","vi":"1185","war":"1185","wuu":"1185年","xmf":"1185","zh":"1185年","zh-min-nan":"1185 nî","zh-yue":"1185年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"मोहम्मद घोरीने लाहोर आणि पंजाबमधून मोहम्मद गझनीच्या वंशजांना पळवून लावून हा प्रदेश काबीज केला.\n\nओगदेई खान, मोंगोल शासक.\n\nएप्रिल २५ - अंतोकु, जपानी सम्राट.\n\nवर्ग:इ.स. ११८५ वर्ग:इ.स.च्या ११८० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १२ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मोहम्मद घोरीने लाहोर आणि पंजाबमधून मोहम्मद गझनीच्या वंशजांना पळवून लावून हा प्रदेश काबीज केला.","translated_text":"Mohammad Ghori drove the descendants of Mohammad Ghazni out of Lahore and Punjab and conquered the region.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ओगदेई खान, मोंगोल शासक.","translated_text":"Ogdeei Khan, ruler of the Mongols.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २५ - अंतोकु, जपानी सम्राट.","translated_text":"April 25 - Antoku, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८५ वर्ग:इ.स.च्या","translated_text":"1185 C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११८० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १२ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Years of the 1180s: years of the 12th century CE: years of the 2nd millennium CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झारखंडमधील जिल्हे","wikicode":"[[चित्र:Jharkhanddistricts.png|300 px|इवलेसे|झारखंडच्या नकाशावर २४ जिल्हे (इंग्लिश मजकूर)]]\n[[भारत|भारताच्या]] '''[[झारखंड]]''' राज्यात एकूण २४ जिल्हे आहेत. ह्यांपैकी १८ जिल्हे २००० सालच्या झारखंडच्या निर्मितीच्या वेळेपासून आहेत तर ६ जिल्हे नव्याने तयार करण्यात आले आहेत.\n\n==यादी==\n{{div col|4}}\n#[[गढवा जिल्हा|गढवा]]\n#[[पलामू जिल्हा|पलामू]]\n#[[लातेहार जिल्हा|लातेहार]]\n#[[चत्रा जिल्हा|चत्रा]] \n#[[हजारीबाग जिल्हा|हजारीबाग]]\n#[[कोडर्मा जिल्हा|कोडर्मा]] \n#[[गिरिडीह जिल्हा|गिरिडीह]] \n#[[रामगढ जिल्हा|रामगढ]]\n#[[बोकारो जिल्हा|बोकारो]]\n#[[धनबाद जिल्हा|धनबाद]]\n#[[लोहारडागा जिल्हा|लोहारडागा]]\n#[[गुमला जिल्हा|गुमला]]\n#[[सिमडेगा जिल्हा|सिमडेगा]]\n#[[रांची जिल्हा|रांची]]\n#[[खुंटी जिल्हा|खुंटी]]\n#[[पश्चिम सिंगभूम जिल्हा|पश्चिम सिंगभूम]]\n#[[सराइकेला खरसावां जिल्हा|सराइकेला खरसावां]]\n#[[पूर्व सिंगभूम जिल्हा|पूर्व सिंगभूम]]\n#[[जामताडा जिल्हा|जामताडा]]\n#[[देवघर जिल्हा|देवघर]]\n#[[डुम्का जिल्हा|डुम्का]]\n#[[पाकुर जिल्हा|पाकुर]]\n#[[गोड्डा जिल्हा|गोड्डा]] \n#[[साहिबगंज जिल्हा|साहिबगंज]]\n{{div col end}}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"f98a40db16507a2e8c2fc16bf7829f0b0b52b74124d4782436d2bb0b00b42027","last_revision":"2023-01-28T15:37:12Z","first_revision":"2006-04-25T17:30:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:57.991501","cross_lingual_links":{"anp":"झारखंड के जिला सूचि","bn":"ঝাড়খণ্ডের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Jharkhand","fr":"Liste des districts du Jharkhand","hi":"झारखण्ड के जिले","ml":"ജാർഖണ്ഡിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Jharkhand","ne":"झारखण्डका जिल्लाहरू","nb":"Distrikter i Jharkhand","ru":"Список округов Джаркханда","sat":"ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Jharkhand","ta":"ஜார்கண்ட் மாவட்டப் பட்டியல்","te":"జార్ఖండ్ జిల్లాల జాబితా","ur":"جھاڑکھنڈ کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ჯარხანდიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"贾坎德邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"भारताच्या झारखंड राज्यात एकूण २४ ���िल्हे आहेत. ह्यांपैकी १८ जिल्हे २००० सालच्या झारखंडच्या निर्मितीच्या वेळेपासून आहेत तर ६ जिल्हे नव्याने तयार करण्यात आले आहेत.\n\nगढवा पलामू लातेहार चत्रा हजारीबाग कोडर्मा गिरिडीह रामगढ बोकारो धनबाद लोहारडागा गुमला सिमडेगा रांची खुंटी पश्चिम सिंगभूम सराइकेला खरसावां पूर्व सिंगभूम जामताडा देवघर डुम्का पाकुर गोड्डा साहिबगंज\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यात एकूण २४ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are a total of 24 districts in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यांपैकी १८ जिल्हे २००० सालच्या झारखंडच्या निर्मितीच्या वेळेपासून आहेत तर ६ जिल्हे नव्याने तयार करण्यात आले आहेत.","translated_text":"Of these, 18 districts are from the creation of Jharkhand in 2000, while 6 districts are newly created.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"यादी","translated_text":"list","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गढवा पलामू लातेहार चत्रा हजारीबाग कोडर्मा गिरिडीह रामगढ बोकारो धनबाद लोहारडागा गुमला सिमडेगा रांची खुंटी पश्चिम सिंगभूम सराइकेला खरसावां पूर्व सिंगभूम जामताडा देवघर डुम्का पाकुर गोड्डा साहिबगंज","translated_text":"Gadhwa Palamu Latehar Chatra Hazaribagh Kodarma Giridih Ramgarh Bokaro Dhanbad Lohardaga Gumala Simdega Ranchi Khunti West Singhbhum Saraike Kharsava East Singhbhum Jamata Devgarh Dumka Pakur Godda Sahibganj","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Jharkhand Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:झारखंड|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"f8bd79357ca4889f5eb03d998f41ee8ff10771f3786b91aa56fa9ec42b12a2fa","last_revision":"2023-01-28T10:23:02Z","first_revision":"2006-04-25T17:42:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.051185","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات جهارخاند","azb":"بؤلمه:جارکند بؤلوملری","bh":"श्रेणी:झारखंड के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঝাড়খণ্ডের জেলা","de":"Kategorie:Distrikt in Jharkhand","en":"Category:Districts of Jharkhand","es":"Categoría:Distritos de Jharkhand","eu":"Kategoria:Jharkhandko barrutiak","fa":"رده:بخش‌های جارکند","fi":"Luokka:Jharkhandin piirikunnat","gu":"શ્રેણી:ઝારખંડના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:झारखंड के जिले","it":"Categoria:Distretti del Jharkhand","ml":"വർഗ്ഗം:ഝാർഖണ്ഡിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:झारखण्डका जिल्लाहरू","new":"पुचः:झारखण्डया जिल्ला","nl":"Categorie:District van Jharkhand","nb":"Kategori:Distrikter i Jharkhand","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:جھاڑکھنڈ دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Джаркханда","sa":"वर्गः:झारखण्डराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sv":"Kategori:Distrikt i Jharkhand","ta":"பகுப்பு:ஜார்க்கண்டின் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:జార్ఖండ్ జిల్లాలు","ur":"زمرہ:جھارکھنڈ کے اضلاع","zh":"Category:贾坎德邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बोकारो जिल्हा","wikicode":"''हा लेख बोकारो जिल्ह्याविषयी आहे. [[बोकारो]] शहराबद्दलचा लेख [[बोकारो|येथे]] आहे.''\n\n'''बोकारो''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बोकारो]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बोकारो जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९१ मधील निर्मिती]]","hash":"28f59f5bdb6efbcff93337fe509183c0e7d479207dbd53850e797e802915d34b","last_revision":"2023-03-17T06:36:37Z","first_revision":"2006-04-25T17:50:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.113703","cross_lingual_links":{"ar":"بوكارو","arz":"بوكارو","bh":"बोकारो जिला","bn":"বোকারো জেলা","ceb":"Bokaro (distrito sa Indiya)","de":"Bokaro (Distrikt)","en":"Bokaro district","es":"Distrito de Bokaro","eu":"Bokaro barrutia","fa":"بخش بوکارو","fr":"District de Bokaro","gu":"બોકારો જિલ્લો","hi":"बोकारो जिला","it":"Distretto di Bokaro","mai":"बोकारो जिला","ne":"बोकारो जिल्ला","new":"बोकारो जिल्ला, झारखण्ड","nl":"Bokaro (district)","nb":"Bokaro (distrikt)","pa":"ਬੋਕਾਰੋ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع بوکارو","ru":"Бокаро (округ)","sa":"बोकारोमण्डलम्","sat":"ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bokaro (distrikt)","ta":"போகாரோ மாவட்டம்","te":"బొకారో జిల్లా","ur":"بوکارو ضلع","vi":"Bokaro (huyện)","zh":"博卡羅縣","zh-min-nan":"Bokaro (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख बोकारो जिल्ह्याविषयी आहे. बोकारो शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nबोकारो हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बोकारो येथे आहे.\n\nवर्ग:बोकारो जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९१ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख बोकारो जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Bokaro.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बोकारो शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Bokaro.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बोकारो हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bokaro is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बोकारो येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Bokaro.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बोकारो जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Bokaro District Class: Districts of Jharkhand Class: CE","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1991.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:झारखंड - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n|name  = झारखंड - जिल्हे\n|state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}}\n|title = [[झारखंड]]मधील [[झारखंडमधील जिल्हे|जिल्हे]]\n|image = \n|listclass = hlist\n|liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n|list1  = [[कोडर्मा जिल्हा|कोडर्मा]]{{*}} [[खुंटी जिल्हा|खुंटी]]{{*}} [[गढवा जिल्हा|गढवा]]{{*}} [[गिरिडीह जिल्हा|गिरिडीह]]{{*}} [[गुमला जिल्हा|गुमला]]{{*}} [[गोड्डा जिल्हा|गोड्डा]]{{*}} [[चत्रा जिल्हा|चत्रा]]{{*}} [[जामताडा जिल्हा|जामताडा]]{{*}} [[डुमका जिल्हा|डुमका]]{{*}} [[देवघर जिल्हा|देवघर]]{{*}} [[धनबाद जिल्हा|धनबाद]]{{*}} [[पलामू जिल्हा|पलामू]]{{*}} [[पूर्व सिंगभूम जिल्हा|पूर्व सिंगभूम]]{{*}} [[पश्चिम सिंगभूम जिल्हा|पश्चिम सिंगभूम]]{{*}} [[पाकुर जिल्हा|पाकुर]]{{*}} [[बोकारो जिल्हा|बोकारो]]{{*}} [[रांची जिल्हा|रांची]]{{*}} [[रामगढ जिल्हा|रामगढ]]{{*}} [[लातेहार जिल्हा|लातेहार]]{{*}} [[लोहारडागा जिल्हा|लोहारडागा]]{{*}} [[सराइकेला खरसावां जिल्हा|सराइकेला खरसावां]]{{*}} [[साहिबगंज जिल्हा|साहिबगंज]]{{*}} [[सिमडेगा जिल्हा|सिमडेगा]]{{*}} [[हजारीबाग जिल्हा|हजारीबाग]]\n}}\n<noinclude>[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे|D]]\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]</noinclude>","hash":"216044c19a976d66d5ab42c5251e7fa80806fcc07a93f5cc3a16c1631928929a","last_revision":"2015-08-26T06:14:05Z","first_revision":"2006-04-25T17:51:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.175190","cross_lingual_links":{"de":"Vorlage:Navigationsleiste Distrikte in Jharkhand","gu":"ઢાંચો:ઝારખંડના જિલ્લાઓ","nl":"Sjabloon:Navigatie deelstaat Jharkhand","nb":"Mal:Distrikter i Jharkhand","ru":"Шаблон:Округа Джаркханда"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"D {{PAGENAME}}\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"D {{PAGENAME}}","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चत्रा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख चत्रा जिल्ह्याविषयी आहे. [[चत्रा]] शहराबद्दलचा लेख [[चत्रा|येथे]] आहे.''\n\n'''चत्रा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चत्रा]] येथे आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,४२,८८६ इतकी होती.<ref name=districtcensus>{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: Chatra |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/540/download/1808/DH_2011_2002_PART_A_DCHB_CHATRA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref> ही संख्या साधारण सायप्रस देशाच्या किंवा अमेरिकेच्या ऱ्होड आयलंड राज्याच्या लोकसंख्येइतकी आहे.<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = June 13, 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cyprus 1,120,489 July 2011 est.\n}}</ref><ref>{{cite web\n |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php \n |title=2010 Resident Population Data \n |publisher=U. S. Census Bureau \n |access-date=2011-09-30 \n |quote=Rhode Island 1,052,567 \n |url-status=dead \n |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php \n |archive-date=2013-10-19 \n}}</ref>\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चत्रा जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"e581f28d8b3bb910cefff6b2eea9fb9e86254b3ddc2b2e549efe613d8edc6898","last_revision":"2023-12-22T09:11:24Z","first_revision":"2006-04-25T17:52:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.236896","cross_lingual_links":{"bh":"चतरा जिला","bn":"চাতরা জেলা","ceb":"Chatra (distrito)","de":"Chatra (Distrikt)","en":"Chatra district","es":"Distrito de Chatra","eu":"Chatra barrutia","fa":"بخش چاترا","fr":"District de Chatra","gu":"ચતરા જિલ્લો","hi":"चतरा जिला","it":"Distretto di Chatra","mai":"चतरा जिला","ne":"चतरा जिल्ला","nl":"Chatra (district)","nb":"Chatra (distrikt)","pnb":"ضلع چاترا","ru":"Чатра (округ)","sa":"चतरामण्डलम्","sat":"ᱪᱟᱛᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Chatra (distrikt)","ta":"சத்ரா மாவட்டம்","te":"ఛత్రా జిల్లా","ur":"چترا ضلع","vi":"Chatra (huyện)","zh":"查特拉縣","zh-min-nan":"Chatra (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:14.948680","text":"हा लेख चत्रा जिल्ह्याविषयी आहे. चत्रा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nचत्रा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चत्रा येथे आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,४२,८८६ इतकी होती. ही संख्या साधारण सायप्रस देशाच्या किंवा अमेरिकेच्या ऱ्होड आयलंड राज्याच्या लोकसंख्येइतकी आहे.\n\nवर्ग:चत्रा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख चत्रा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Chitra district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चत्रा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Chitra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चत्रा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Chitra is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चत्रा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Chitra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,४२,८८६ इतकी होती.","translated_text":"The population was 10,42,886 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=districtcensus>{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: Chatra |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/540/download/1808/DH_2011_2002_PART_A_DCHB_CHATRA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>","char_index":58,"name":"districtcensus","url":"https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/540/download/1808/DH_2011_2002_PART_A_DCHB_CHATRA.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"application/octet-stream","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.747900-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"ही संख्या साधारण सायप्रस देशाच्या किंवा अमेरिकेच्या ऱ्होड आयलंड राज्याच्या ल��कसंख्येइतकी आहे.","translated_text":"This is roughly the same as the population of Cyprus or the U.S. state of Rhode Island.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = June 13, 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cyprus 1,120,489 July 2011 est. }}</ref>","char_index":93,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cyprus 1,120,489 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = June 13, 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cyprus 1,120,489 July 2011 est. }}</ref>","char_index":93,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cyprus 1,120,489 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |access-date=2011-09-30 |quote=Rhode Island 1,052,567 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archive-date=2013-10-19 }}</ref>","char_index":93,"name":null,"url":"http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.017732-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Rhode Island 1,052,567","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |access-date=2011-09-30 |quote=Rhode Island 1,052,567 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archive-date=2013-10-19 }}</ref>","char_index":93,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:27.501148-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Rhode Island 1,052,567","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चत्रा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"List of districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र चत्रा येथे आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,४२,८८६ इतकी होती.","translated_text":"This is it. The administrative centre is at Chitra. The population was 10,42,886 at the 2011 census.","citations":[{"content":"<ref name=districtcensus>{{Cite web |date=2011 |title=District Census Handbook: Chatra |url=https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/540/download/1808/DH_2011_2002_PART_A_DCHB_CHATRA.pdf |website=censusindia.gov.in |publisher=[[Registrar General and Census Commissioner of India]]}}</ref>","char_index":96,"name":"districtcensus","url":"https://censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/540/download/1808/DH_2011_2002_PART_A_DCHB_CHATRA.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":"application/octet-stream","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:25.747900-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चत्रा येथे आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,४२,८८६ इतकी होती. ही संख्या साधारण सायप्रस देशाच्या किंवा अमेरिकेच्या ऱ्होड आयलंड राज्याच्या लोकसंख्येइतकी आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Chitra. The population was 10,42,886 at the 2011 census. This is roughly the same as the population of Cyprus or the U.S. state of Rhode Island.","citations":[{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = June 13, 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cyprus 1,120,489 July 2011 est. }}</ref>","char_index":185,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cyprus 1,120,489 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{cite web | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | archive-url = https://web.archive.org/web/20070613004507/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead | archive-date = June 13, 2007 | access-date = 2011-10-01 | quote = Cyprus 1,120,489 July 2011 est. }}</ref>","char_index":185,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Cyprus 1,120,489 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |access-date=2011-09-30 |quote=Rhode Island 1,052,567 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archive-date=2013-10-19 }}</ref>","char_index":185,"name":null,"url":"http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.017732-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Rhode Island 1,052,567","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{cite web |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |access-date=2011-09-30 |quote=Rhode Island 1,052,567 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archive-date=2013-10-19 }}</ref>","char_index":185,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:27.501148-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Rhode Island 1,052,567","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"द���वघर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख देवघर जिल्ह्याविषयी आहे. [[देवघर, झारखंड|देवघर]] शहराबद्दलचा लेख [[देवघर, झारखंड|येथे]] आहे.''\n\n'''देवघर''' हा [[भारत]]ाच्या [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[देवघर, झारखंड|देवघर]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:देवघर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"2feb7434b3f4ceb042f45291817a886564cc3d97bbe03f7c73921d2fe203224f","last_revision":"2019-03-06T08:30:44Z","first_revision":"2006-04-25T17:53:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.297744","cross_lingual_links":{"anp":"देवघर जिला","bh":"देवघर जिला","bn":"দেওঘর জেলা","ceb":"Deogarh (distrito)","de":"Deoghar (Distrikt)","en":"Deoghar district","es":"Distrito de Deoghar","eu":"Deoghar barrutia","fa":"بخش دئوگر","fr":"District de Deoghar","gu":"દેવધર જિલ્લો","hi":"देवघर जिला","it":"Distretto di Deoghar","mai":"देवघर जिला","ne":"देवघर जिल्ला","nl":"Deoghar (district)","nb":"Deoghar (distrikt)","pnb":"ضلع دیوگڑھ","ru":"Деогарх (округ, Джаркханд)","sa":"देवघरमण्डलम्","sat":"ᱫᱮᱣᱜᱷᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"தேவ்கர் மாவட்டம்","te":"దేవ్‌గఢ్ జిల్లా (జార్ఖండ్)","ur":"دیوگھر ضلع","vi":"Deoghar (huyện)","zh":"迪奧加爾縣","zh-min-nan":"Deoghar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख देवघर जिल्ह्याविषयी आहे. देवघर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nदेवघर हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र देवघर येथे आहे.\n\nवर्ग:देवघर जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख देवघर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Deoghar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"देवघर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Devgarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"देवघर हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Devgarh is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र देवघर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Deoghar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:देवघर जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धनबाद जिल्हा","wikicode":"''हा लेख धनबाद जिल्ह्याविषयी आहे. [[धनबाद]] शहराबद्दलचा लेख [[धनबाद]] आहे.''\n\n'''धनबाद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[धनबाद]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २६,८४,४८७ इतकी आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:धनबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"cf4b7cba12716bcacc1aff6801bd875aa7fd7d299d48028d00dd2da23a74bb49","last_revision":"2023-02-17T09:14:10Z","first_revision":"2006-04-25T17:54:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.354209","cross_lingual_links":{"bh":"धनबाद जिला","bn":"ধানবাদ জেলা","ceb":"Dhānbād","de":"Dhanbad (Distrikt)","en":"Dhanbad district","es":"Distrito de Dhanbad","eu":"Dhanbad barrutia","fa":"بخش دهنبد","fr":"District de Dhanbad","gu":"ધનબાદ જિલ્લો","hi":"धनबाद जिला","it":"Distretto di Dhanbad","mai":"धनबाद जिला","ml":"ധൻബാദ് ജില്ല","ne":"धनबाद जिल्ला","new":"धनवाद जिल्ला, झारखण्ड","nl":"Dhanbad (district)","nb":"Dhanbad (distrikt)","pnb":"ضلع دھنباد","ru":"Дханбад (округ)","sa":"धनबादमण्डलम्","sat":"ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"தன்பாத் மாவட்டம்","te":"ధన్‌బాద్ జిల్లా","ur":"دھنباد ضلع","vi":"Dhanbad (huyện)","zh":"丹巴德縣","zh-min-nan":"Dhanbad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख धनबाद जिल्ह्याविषयी आहे. धनबाद शहराबद्दलचा लेख धनबाद आहे.\n\nधनबाद हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र धनबाद येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २६,८४,४८७ इतकी आहे.\n\nवर्ग:धनबाद जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख धनबाद जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Dhanbad district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धनबाद शहराबद्दलचा लेख धनबाद आहे.","translated_text":"The article about the city of Dhanbad is Dhanbad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धनबाद हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Dhanbad is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र धनबाद येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Dhanbad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २६,८४,४८७ इतकी आहे.","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of 26,84,487.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:धनबाद जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Dhanbad district Category:Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डुमका जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = डुमका जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Jharkhanddumka.png\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = झारखंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[डुमका]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३७१६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १३,२१,४४२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३५५.६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९७७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[डुमका (लोकसभा मतदारसंघ)|डुमका]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                =\n|राष्ट्रीय महामार्ग                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}\n'''डुमका''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] [[भारताची राज्ये आणि प्रदेश|राज्यामधील]] एक [[जिल्हा]] आहे. हा जिल्हा झारखंडच्या ईशान्य भागात स्थित असून [[डुमका]] हे त्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी डुमका एक असून केंद्र सरकारकडून अनुदान मिळणाऱ्या झारखंडमधील २१ जिल्ह्यांपैकी तो एक आहे.\n\n२६ एप्रिल २००१ रोजी डुमका जिल्ह्याचा काही भूभाग वेगळा करून जामताडा जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली.\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://dumka.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:डुमका जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"c7f734a30a3e016b3959027b6bd9ba00e72a2c09550430d79e0d5cc839ad4acc","last_revision":"2023-04-15T14:26:38Z","first_revision":"2006-04-25T17:55:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.406311","cross_lingual_links":{"anp":"दुमका जिला","arz":"دومكا","bh":"दुमका जिला","bn":"দুমকা জেলা","ca":"Districte de Dumka","ceb":"Dumka (distrito)","de":"Dumka (Distrikt)","en":"Dumka district","es":"Distrito de Dumka","eu":"Dumka barrutia","fa":"بخش دامکا","fr":"District de Dumka","gu":"દુમકા જિલ્લો","hi":"दुमका जिला","it":"Distretto di Dumka","mai":"दुमका जिला","ne":"दुमका जिल्ला","nl":"Dumka (district)","nb":"Dumka (distrikt)","pnb":"ضلع ڈمکا","ru":"Думка (округ)","sa":"डुम्कामण्डलम्","sat":"ᱫᱩᱢᱠᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dumka (distrikt)","ta":"தும்கா மாவட்டம்","te":"దుమ్కా జిల్లా","ur":"دمکا ضلع","zh":"敦卡縣","zh-min-nan":"Dumka (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"डुमका हा भारताच्या झारखंड राज्यामधील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा झारखंडच्या ईशान्य भागात स्थित असून डुमका हे त्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी डुमका एक असून केंद्र सरकारकडून अनुदान मिळणाऱ्या झारखंडमधील २१ जिल्ह्यांपैकी तो एक आहे.\n\n२६ एप्रिल २००१ रोजी डुमका जिल्ह्याचा काही भूभाग वेगळा करून जामताडा जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली.\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:डुमका जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = डुमका जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = Jharkhanddumka.png\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = झारखंड\n|विभागाचे_नाव           = \n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[डुमका]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३७१६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १३,२१,४४२\n|जनगणना_���र्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३५५.६\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = ९७७\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = \n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[डुमका (लोकसभा मतदारसंघ)|डुमका]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                =\n|राष्ट्रीय महामार्ग                = \n|संकेतस्थळ                      = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डुमका हा भारताच्या झारखंड राज्यामधील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Dumka is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा झारखंडच्या ईशान्य भागात स्थित असून डुमका हे त्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"The district is located in the northeastern part of Jharkhand and Dumka is its administrative headquarters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतामधील सर्वात अविकसित २५० जिल्ह्यांपैकी डुमका एक असून केंद्र सरकारकडून अनुदान मिळणाऱ्या झारखंडमधील २१ जिल्ह्यांपैकी तो एक आहे.","translated_text":"Dumka is one of the 250 most underdeveloped districts in India and one of the 21 districts in Jharkhand to receive Union Government grants.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२६ एप्रिल २००१ रोजी डुमका जिल्ह्याचा काही भूभाग वेगळा करून जामताडा जिल्ह्याची निर्मिती करण्यात आली.","translated_text":"On 26 April 2001, a portion of Dumka District was separated to form Jamtada District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:डुमका जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Dumka District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गढवा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख गढवा जिल्ह्याविषयी आहे. [[गढवा]] शहराबद्दलचा लेख [[गढवा]] आहे.''\n\n'''गढवा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गढवा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गढवा जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"3115e1bc15e928b7b1374caa32f8740eadeb38e0f7bbbb0beeee66c30ee9523a","last_revision":"2015-08-26T06:26:35Z","first_revision":"2006-04-25T17:56:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.463269","cross_lingual_links":{"arz":"جارهوا","bh":"गढ़वा जिला","bn":"গাড়োয়া জেলা","ceb":"Garhwa (distrito)","de":"Garhwa (Distrikt)","en":"Garhwa district","es":"Distrito de Garhwa","eu":"Garhwa barrutia","fa":"بخش گرهوا","fr":"District de Garhwa","gu":"ગઢવા જિલ્લો","hi":"गढ़वा जिला","it":"Distretto di Garhwa","mai":"गढवा जिला","ne":"गढवा जिल्ला","nl":"Garhwa (district)","nb":"Garhwa (distrikt)","pnb":"ضلع گڑھوا","ru":"Гархва (округ)","sa":"गढवामण्डलम्","sat":"ᱜᱟᱲᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Garhwa (distrikt)","ta":"காட்வா மாவட்டம்","te":"గఢ్వా జిల్లా","ur":"گرہوا ضلع","vi":"Garhwa (huyện)","zh":"加瓦县","zh-min-nan":"Garhwa (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख गढवा जिल्ह्याविषयी आहे. गढवा शहराबद्दलचा लेख गढवा आहे.\n\nगढवा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गढवा येथे आहे.\n\nवर्ग:गढवा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गढवा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Garhwa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गढवा शहराबद्दलचा लेख गढवा आहे.","translated_text":"The article about Fortress City is Fortress.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गढवा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Gharwa is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गढवा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Garhwa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गढवा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Gharwa district Category:Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गिरिडीह जिल्हा","wikicode":"''हा लेख गिरिडीह जिल्ह्याविषयी आहे. [[गिरिडीह]] शहराबद्दलचा लेख [[गिरिडीह]] आहे.''\n\n'''गिरिडीह''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गिरिडीह]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २४,४५,४७४ इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गिरिडीह जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"9cf596e25a8f468add48358b08f9b1d8c3b1c090890afc4e58a4fd96c8937895","last_revision":"2023-06-09T09:11:00Z","first_revision":"2006-04-25T17:57:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.525630","cross_lingual_links":{"arz":"جيريديه","bh":"गिरिडीह जिला","bn":"গিরিডি জেলা","ceb":"Girīdīh (distrito)","de":"Giridih (Distrikt)","en":"Giridih district","es":"Distrito de Giridih","eu":"Giridih barrutia","fr":"District de Giridih","gu":"ગિરીડીહ જિલ્લો","hi":"गिरिडीह जिला","it":"Distretto di Giridih","mai":"गिरीडीह जिला","ne":"गिरीडीह जिल्ला","nl":"Giridih (district)","nb":"Giridih (distrikt)","pnb":"ضلع گرڈی","ru":"Гиридих (округ)","sa":"गिरिडीहमण्डलम्","sat":"ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Giridih (distrikt)","ta":"கிரீடீஹ் மாவட்டம்","te":"గిరిడి జిల్లా","ur":"گرڈی ضلع","vi":"Giridih (huyện)","zh":"基里迪縣","zh-min-nan":"Giridih (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख गिरिडीह जिल्ह्याविषयी आहे. गिरिडीह शहराबद्दलचा लेख गिरिडीह आहे.\n\nगिरिडीह हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गिरिडीह येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २४,४५,४७४ इतकी होत���.\n\nवर्ग:गिरिडीह जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गिरिडीह जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Giridih.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गिरिडीह शहराबद्दलचा लेख गिरिडीह आहे.","translated_text":"The article about the city of Giridih is Giridih.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गिरिडीह हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Giridih is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गिरिडीह येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Giridih.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या २४,४५,४७४ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 24,45,474.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गिरिडीह जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Giridih District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोड्डा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख गोड्डा जिल्ह्याविषयी आहे. [[गोड्डा]] शहराबद्दलचा लेख [[गोड्डा]] आहे.''\n\n'''गोड्डा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गोड्डा]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या सुमारे १३,१३,५५१ इतकी होती.<ref>{{Cite web|title=Godda district website|url=https://godda.nic.in/}}</ref>\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गोड्डा जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"71367508e2525eddcc96d3c4823f0322909349803116787ec56afaa3966b8634","last_revision":"2023-12-30T09:10:08Z","first_revision":"2006-04-25T17:58:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.595744","cross_lingual_links":{"anp":"गोड्डा जिला","ar":"منطقة جوددا","arz":"جوددا","bh":"गोड्डा जिला","bn":"গোড্ডা জেলা","ceb":"Godda (distrito sa Indiya)","de":"Godda (Distrikt)","en":"Godda district","es":"Distrito de Godda","eu":"Godda barrutia","fa":"بخش گودا","fr":"District de Godda","gu":"ગોડ્ડા જિલ્લો","hi":"गोड्डा जिला","it":"Distretto di Godda","mai":"गोड्डा जिला","ne":"गोड्डा जिल्ला","nl":"Godda (district)","nb":"Godda (distrikt)","pnb":"ضلع گوڈا","ru":"Годда (округ)","sa":"गोड्डामण्डलम्","sat":"ᱜᱚᱰᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Godda","ta":"கோடா மாவட்டம்","te":"గొడ్డా జిల్లా","ur":"گڈا ضلع","vi":"Godda (huyện)","zh":"高達縣","zh-min-nan":"Godda (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख गोड्डा जिल्ह्याविषयी आहे. गोड्डा शहराबद्दलचा लेख गोड्डा आहे.\n\nगोड्डा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गोड्डा येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकस���ख्या सुमारे १३,१३,५५१ इतकी होती.\n\nवर्ग:गोड्डा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गोड्डा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Godda district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोड्डा शहराबद्दलचा लेख गोड्डा आहे.","translated_text":"The article about the city of Godda is Godda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोड्डा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Godda is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गोड्डा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Godda.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या सुमारे १३,१३,५५१ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of about 13,13,551.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{Cite web|title=Godda district website|url=https://godda.nic.in/}}</ref>","char_index":65,"name":null,"url":"https://godda.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:27.584159-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गोड्डा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Goda district Category:Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या सुमारे १३,१३,५५१ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of about 13,13,551.","citations":[{"content":"<ref>{{Cite web|title=Godda district website|url=https://godda.nic.in/}}</ref>","char_index":65,"name":null,"url":"https://godda.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:27.584159-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"गुमला जिल्हा","wikicode":"''हा लेख गुमला जिल्ह्याविषयी आहे. [[गुमला]] शहराबद्दलचा लेख [[गुमला]] आहे.''\n\n'''गुमला''' हा [[भारत]]ाच्या [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गुमला]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,२५,२१३ इतकी होती. \n\n== तालुके ==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गुमला जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"ed03a56630d46a6d73a3f06f5444d56856d6aa27089eeaedb60f2fdf6c22f35d","last_revision":"2023-02-19T09:09:37Z","first_revision":"2006-04-25T17:58:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.648314","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جوملا","arz":"جوملا","bh":"गुमला जिला","bn":"গুমলা জেলা","ceb":"Gumla (distrito)","de":"Gumla (Distrikt)","en":"Gumla district","es":"Distrito de Gumla","eu":"Gumla barrutia","fa":"شهرستان گوملا","fi":"Gumlan piirikunta","fr":"District de Gumla","gu":"ગુમલા જિલ્લો","hi":"गुमला जिला","it":"Distretto di Gumla","mai":"गुमला जिला","ne":"गुमला जिल्ला","nl":"Gumla (district)","nb":"Gumla (distrikt)","pnb":"ضلع گملا","ru":"Гумла (округ)","sa":"गुमलामण्डलम्","sat":"ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Gumla (distrikt)","ta":"கும்லா மாவட்டம்","te":"గుమ్లా జిల్లా","ur":"گوملا ضلع","vi":"Gumla (huyện)","zh":"根拉縣","zh-min-nan":"Gumla (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख गुमला जिल्ह्याविषयी आहे. गुमला शहराबद्दलचा लेख गुमला आहे.\n\nगुमला हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गुमला येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,२५,२१३ इतकी होती.\n\nवर्ग:गुमला जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गुमला जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Guma.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुमला शहराबद्दलचा लेख गुमला आहे.","translated_text":"The article about the city of Ghumla is Ghumla.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुमला हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Gumla is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गुमला येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Gumma.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,२५,२१३ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 10,25,213.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गुमला जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Gumla District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हजारीबाग जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हजारीबाग जिल्ह्याविषयी आहे. [[हजारीबाग]] शहराबद्दलचा लेख [[हजारीबाग]] आहे.''\n\n'''हजारीबाग''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[हजारीबाग]] येथे आहे.\n\nइ.स. २००६मध्ये हा जिल्हा भारतातील सर्वात कमी आर्थिक विकास असलेला जिल्हा जाहीर केला गेला.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हजारीबाग जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"67a8cd90dc927ee37abfde2b1bf0cbd402c3924872f9bb53d4aebe2a27ae8a7d","last_revision":"2024-04-27T07:26:37Z","first_revision":"2006-04-25T17:59:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.699007","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة هازارباج","arz":"هازارباج","bh":"हजारीबाग जिला","bn":"হাজারিবাগ জেলা","ca":"Districte d'Hazaribagh","ceb":"Hazārībāg (distrito)","de":"Hazaribagh (Distrikt)","en":"Hazaribagh district","es":"Distrito de Hazaribagh","eu":"Hazaribagh barrutia","fa":"بخش هزارباغ","fr":"District de Hazaribagh","gu":"હજારીબાગ જિલ્લો","hi":"हज़ारीबाग जिला","it":"Distretto di Hazaribag","mai":"हजारीबाग जिला","ne":"हजारीबाग जिल्ला","nl":"Hazaribagh (district)","nb":"Hazaribagh (distrikt)","pnb":"ضلع ہزاریباگھ","ru":"Хазарибагх (округ)","sa":"हजारीबागमण्डलम्","sat":"ᱦᱟᱡᱟᱨᱤᱵᱟᱜᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Hazaribag (distrikt)","ta":"ஹசாரிபாக் மாவட்டம்","te":"హజారీబాగ్ జిల్లా","ur":"ہزاری باغ ضلع","vi":"Hazaribagh (huyện)","zh":"哈扎里巴縣","zh-min-nan":"Hazaribagh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख हजारीबाग जिल्ह्याविषयी आहे. हजारीबाग शहराबद्दलचा लेख हजारीबाग आहे.\n\nहजारीबाग हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र हजारीबाग येथे आहे.\n\nइ.स. २००६मध्ये हा जिल्हा भारतातील सर्वात कमी आर्थिक विकास असलेला जिल्हा जाहीर केला गेला.\n\nवर्ग:हजारीबाग जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हजारीबाग जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Hazaribagh district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हजारीबाग शहराबद्दलचा लेख हजारीबाग आहे.","translated_text":"The article about the city of Hazaribagh is Hazaribagh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हजारीबाग हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Hazaribagh is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र हजारीबाग येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Hazaribagh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.","translated_text":"It's not just me.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००६मध्ये हा जिल्हा भारतातील सर्वात कमी आर्थिक विकास असलेला जिल्हा जाहीर केला गेला.","translated_text":"In 2006, it was declared as the least economically developed district in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हजारीबाग जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Hazaribagh District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोडर्मा जिल्हा","wikicode":"कोडरमा जिल्हा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील चोवीस जिल्ह्यांपैकी एक आहे. कोडरमा हे जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. कोडरमा हे जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. हा सध्या रेड कॉरिडॉरचा एक भाग आहे .\n\n== भूगोल ==\nकोडरमा उत्तरेस बिहारचा नवादा जिल्हा, पश्चिमेस बिहारचा गया जिल्हा, पूर्वेस झारखंडचा गिरीडीह जिल्हा व दक्षिणेस झारखंडचा हजारीबाग जिल्हा आहे. कोडरमा जंगलांनी वेढलेले आहे आणि बरेच नैसर्गिक स्रोत आहेत. बारसोटी नदी जिल्ह्यातून वाहते. भ��वान शिव यांना अर्पण केलेले धवाजाधरी पहाड़ (येथे) देखील आहे. चांचल धाम (डोंगर) जो नवाडीह रेल्वे स्टेशनपासून १२ कि.मी. अंतरावर आहे आणि कोडरमा जंक्शन रेल्वे स्टेशनपासून K० कि.मी. अंतरावर आहे जो माँ चंचलनीला समर्पित आहे. दुर्गापूजा, रामनवमी, अखरी पूजा इत्यादी अनेक उत्सव येथे अनेक भक्त आपल्या इच्छांची पूर्तता करण्यासाठी चंचलनी माँची पूजा करण्यासाठी एकत्र येतात. कोडरमा जिल्हा नैसर्गिक संसाधनांनी संपन्न आहे. एकदा कोडरमा ही भारताची अभेद्य राजधानी म्हणून मानली जात असे.\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कोडर्मा जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"50cd84f3c175ec49838001cfa931ee6f5a2c244b00e70d0f5fc90c0f645f92e5","last_revision":"2022-06-01T14:04:38Z","first_revision":"2006-04-25T18:00:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.750752","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كودرما","arz":"كودرما","awa":"कोडरमा जिला","bh":"कोडरमा जिला","bn":"কোডারমা জেলা","ceb":"Kodarma (distrito)","de":"Kodarma (Distrikt)","en":"Koderma district","es":"Distrito de Koderma","eu":"Koderma barrutia","fa":"بخش کودرما","fr":"District de Koderma","gu":"કોડરમા જિલ્લો","hi":"कोडरमा जिला","it":"Distretto di Koderma","mai":"कोडरमा जिला","ne":"कोडरमा जिल्ला","nl":"Koderma (district)","nb":"Koderma (distrikt)","pa":"ਕੋਡਰਮਾ ਜਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کودرما","ru":"Кодерма (округ)","sa":"कोडरमामण्डलम्","sat":"ᱠᱳᱰᱟᱨᱢᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"கோடர்மா மாவட்டம்","te":"కోడర్మా జిల్లా","ur":"کوڈرما ضلع","vi":"Koderma (huyện)","zh":"科達馬縣","zh-min-nan":"Koderma (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"कोडरमा जिल्हा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील चोवीस जिल्ह्यांपैकी एक आहे. कोडरमा हे जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. कोडरमा हे जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे. हा सध्या रेड कॉरिडॉरचा एक भाग आहे .\n\nकोडरमा उत्तरेस बिहारचा नवादा जिल्हा, पश्चिमेस बिहारचा गया जिल्हा, पूर्वेस झारखंडचा गिरीडीह जिल्हा व दक्षिणेस झारखंडचा हजारीबाग जिल्हा आहे. कोडरमा जंगलांनी वेढलेले आहे आणि बरेच नैसर्गिक स्रोत आहेत. बारसोटी नदी जिल्ह्यातून वाहते. भगवान शिव यांना अर्पण केलेले धवाजाधरी पहाड़ (येथे) देखील आहे. चांचल धाम (डोंगर) जो नवाडीह रेल्वे स्टेशनपासून १२ कि.मी. अंतरावर आहे आणि कोडरमा जंक्शन रेल्वे स्टेशनपासून K० कि.मी. अंतरावर आहे जो माँ चंचलनीला समर्पित आहे. दुर्गापूजा, रामनवमी, अखरी पूजा इत्यादी अनेक उत्सव येथे अनेक भक्त आपल्या इच्छांची पूर्तता करण्यासाठी चंचलनी माँची पूजा करण्यासाठी एकत्र येतात. कोडरमा जिल्हा नैसर्गिक संसाधनांनी संपन्न आहे. एकदा कोडरमा ही भारताची अभेद्य राजधानी म्हणून मानली जात असे.\n\nवर्���:कोडर्मा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोडरमा जिल्हा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील चोवीस जिल्ह्यांपैकी एक आहे.","translated_text":"Kodarma District is one of the twenty-four districts of Jharkhand state in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोडरमा हे जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"Kodarma is the administrative headquarters of the district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोडरमा हे जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"Kodarma is the administrative headquarters of the district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा सध्या रेड कॉरिडॉरचा एक भाग आहे .","translated_text":"It is now part of the Red Corridor.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोडरमा उत्तरेस बिहारचा नवादा जिल्हा, पश्चिमेस बिहारचा गया जिल्हा, पूर्वेस झारखंडचा गिरीडीह जिल्हा व दक्षिणेस झारखंडचा हजारीबाग जिल्हा आहे.","translated_text":"Kodrama is bordered by Nawada district of Bihar to the north, Gaya district of Bihar to the west, Giridih district of Jharkhand to the east and Hazaribag district of Jharkhand to the south.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोडरमा जंगलांनी वेढलेले आहे आणि बरेच नैसर्गिक स्रोत आहेत.","translated_text":"Koderama is surrounded by forests and has many natural resources.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बारसोटी नदी जिल्ह्यातून वाहते.","translated_text":"The Barsoti River flows through the district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भगवान शिव यांना अर्पण केलेले धवाजाधरी पहाड़ (येथे) देखील आहे.","translated_text":"There is also a Dhavajadhari hill dedicated to Lord Shiva.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चांचल धाम (डोंगर) जो नवाडीह रेल्वे स्टेशनपासून १२ कि.मी.","translated_text":"Chanchal Dham (Mountain) which is 12 km from Navadih Railway Station","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंतरावर आहे आणि कोडरमा जंक्शन रेल्वे स्टेशनपासून K० कि.मी.","translated_text":"It is located at a distance of 50 km from Kodarma Junction Railway Station.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंतरावर आहे जो माँ चंचलनीला समर्पित आहे.","translated_text":"In the distance which is dedicated to Mama Chanchalani.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दुर्गापूजा, रामनवमी, अखरी पूजा इत्यादी अनेक उत्सव येथे अनेक भक्त आपल्या इच्छांची पूर्तता करण्यासाठी चंचलनी माँची पूजा करण्यासाठी एकत्र येतात.","translated_text":"At many festivals like Durga Puja, Ramanavami, Akari Puja etc. many devotees come together to worship Chanchlani Ma to fulfil their wishes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोडरमा जिल्हा नैसर्गिक संसाधनांनी संपन्न आहे.","translated_text":"Kodarama district is rich in natural resources.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकदा कोडरमा ही भारताची अभेद्य राजधानी म्हणून मानली जात असे.","translated_text":"Kodarma was once considered to be the inevitable capital of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कोडर्मा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kodarma District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लोहारडागा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख लोहारडागा जिल्ह्याविषयी आहे. [[लोहारडागा]] शहराबद्दलचा लेख [[लोहारडागा]] आहे.''\n\n'''लोहारडागा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[लोहारडागा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लोहारडागा जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"83d94135e4b3303aa2acdb350bc0b32781d6f09abaa36e332466e1d31e9d9280","last_revision":"2015-08-26T06:27:30Z","first_revision":"2006-04-25T18:00:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.813265","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة لوهاردجا","arz":"لوهاردجا","bh":"लोहरदग्गा जिला","bn":"লোহারদাগা জেলা","ca":"Districte de Lohardaga","de":"Lohardaga (Distrikt)","en":"Lohardaga district","es":"Distrito de Lohardaga","eu":"Lohardaga barrutia","fa":"بخش لوهارداگا","fr":"District de Lohardaga","gu":"લોહરદગ્ગા જિલ્લો","hi":"लोहरदगा जिला","it":"Distretto di Lohardaga","mai":"लोहरदग्गा जिला","ne":"लोहरदगा जिल्ला","new":"लोहरदगा जिल्ला, झारखण्ड","nl":"Lohardaga (district)","nb":"Lohardaga (distrikt)","pnb":"ضلع لاہورداگا","ru":"Лохардага (округ)","sa":"लोहारडागामण्डलम्","sat":"ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Lohardaga (distrikt)","ta":"லோஹர்தக்கா மாவட்டம்","te":"లోహార్‌దాగా జిల్లా","ur":"لوہارڈاگا ضلع","vi":"Lohardaga (huyện)","zh":"洛哈達伽縣","zh-min-nan":"Lohardaga (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख लोहारडागा जिल्ह्याविषयी आहे. लोहारडागा शहराबद्दलचा लेख लोहारडागा आहे.\n\nलोहारडागा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र लोहारडागा येथे आहे.\n\nवर्ग:लोहारडागा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख लोहारडागा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Lohardaga district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोहारडागा शहराबद्दलचा लेख लोहारडागा आहे.","translated_text":"This article is about the city of Lohardaga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लोहारडागा हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Lohardaga is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र लोहारडागा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Lohardaga.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लोहारडागा जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Lohardaga district Category:Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"प���कुर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख पाकुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[पाकुर]] शहराबद्दलचा लेख [[पाकुर]] आहे.''\n\n'''पाकुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पाकुर]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,००,४२२ इतकी आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पाकुर जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"daa8f77f221bfb07d5125b46fabc628035ca3c0a247642c2fbfdbae7d200c6e8","last_revision":"2023-02-20T09:14:13Z","first_revision":"2006-04-25T18:01:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.930642","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة باكور","arz":"باكور","bn":"পাকুড় জেলা","ceb":"Pakur","de":"Pakur (Distrikt)","en":"Pakur district","es":"Distrito de Pakur","eu":"Pakur barrutia","fa":"بخش پاکور","fr":"District de Pakur","gu":"પાકુડ જિલ્લો","hi":"पाकुड़ जिला","it":"Distretto di Pakur","mai":"पाकुड़ जिला","ne":"पाकुड जिल्ला","nl":"Pakur (district)","nb":"Pakur (distrikt)","pnb":"ضلع پاکوڑ","ru":"Пакур (округ)","sa":"पाकुरमण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱠᱩᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Pakaur (distrikt)","ta":"பாகுட் மாவட்டம்","te":"పాకూర్ జిల్లా","ur":"پاکڑ ضلع","vi":"Pakur (huyện)","zh":"帕考縣","zh-min-nan":"Pakur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख पाकुर जिल्ह्याविषयी आहे. पाकुर शहराबद्दलचा लेख पाकुर आहे.\n\nपाकुर हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पाकुर येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,००,४२२ इतकी आहे.\n\nवर्ग:पाकुर जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पाकुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Pakur district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाकुर शहराबद्दलचा लेख पाकुर आहे.","translated_text":"The article about the city of Pakur is Pakur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पाकुर हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Pakur is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पाकुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Pakur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,००,४२२ इतकी आहे.","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of 9,004,422.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पाकुर जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Pakur District Category:Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रांची जिल्हा","wikicode":"''हा लेख रांची जिल्ह्याविषयी आहे. [[रांची]] शहराबद्दलचा लेख [[रांची]] आहे.''\n\n'''रांची''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झा���खंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्याची रचना १८९९मध्ये झाली<ref name=\"districtcensus\">{{cite web | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | access-date = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रांची]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रांची जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"c20f33c65d80e9beba5dabb2619eb5cbb7dcd676d91eb3c2bf28acbaa871b7b3","last_revision":"2022-05-03T05:02:04Z","first_revision":"2006-04-25T18:02:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:58.995230","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة رانشي","bh":"राँची जिला","bn":"রাঁচি জেলা","ca":"Districte de Ranchi","ceb":"Rānchī (distrito sa Indiya)","de":"Ranchi (Distrikt)","en":"Ranchi district","es":"Distrito de Ranchi","fa":"بخش رانچی","fr":"District de Ranchi","gu":"રાંચી જિલ્લો","hi":"राँची जिला","it":"Distretto di Ranchi","mai":"राँची जिला","ne":"राँची जिल्ला","new":"रांची जिल्ला","nl":"Ranchi (district)","nb":"Ranchi (distrikt)","pnb":"ضلع رانچی","ru":"Ранчи (округ)","sa":"राञ्चीमण्डलम्","sat":"ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Ranchi (distrikt)","ta":"ராஞ்சி மாவட்டம்","te":"రాంచీ జిల్లా","ur":"ضلع رانچی","vi":"Ranchi (huyện)","zh":"蘭契縣","zh-min-nan":"Ranchi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख रांची जिल्ह्याविषयी आहे. रांची शहराबद्दलचा लेख रांची आहे.\n\nरांची हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्याची रचना १८९९मध्ये झाली\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रांची येथे आहे.\n\nवर्ग:रांची जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख रांची जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Ranchi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रांची शहराबद्दलचा लेख रांची आहे.","translated_text":"This article is about the city of Ranchi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रांची हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ranchi is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्याची रचना १८९९मध्ये झाली","translated_text":"The district was formed in 1899.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{cite web | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | access-date = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":31,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रांची येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Ranchi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रांची जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Ranji District Class:Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"रांची हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्याची रचना १८९९मध्ये झाली","translated_text":"Ranchi is a district in the Indian state of Jharkhand. The district was formed in 1899.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{cite web | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | access-date = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":79,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}]}]}
+{"title":"साहिबगंज जिल्हा","wikicode":"''हा लेख साहिबगंज जिल्ह्याविषयी आहे. [[साहिबगंज]] शहराबद्दलचा लेख [[साहिबगंज]] आहे.''\n\n'''साहिबगंज''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[साहिबगंज]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:साहिबगंज जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"7c9feb44e113f86825a1ba44fce2d28b58eabf53afe4a56aad20244d971f7c1c","last_revision":"2015-08-26T06:27:34Z","first_revision":"2006-04-25T18:03:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.057061","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ساهيباجني","arz":"ساهيباجنى","bh":"साहेबगंज जिला","bn":"সাহেবগঞ্জ জেলা","ceb":"Sahibganj (distrito sa Indiya)","de":"Sahibganj (Distrikt)","en":"Sahebganj district","es":"Distrito de Sahibganj","eu":"Sahebganj barrutia","fa":"بخش صاحبگانج","fr":"District de Sahebganj","gu":"સાહિબગંજ જિલ્લો","hi":"साहिबगंज जिला","it":"Distretto di Sahibganj","mai":"साहिबगंज जिला","ne":"साहिबगन्ज जिल्ला","new":"साहिबगंज जिल्ला","nl":"Sahibganj (district)","nb":"Sahebganj (distrikt)","pnb":"ضلع صاحبجنگ","ru":"Сахибгандж (округ)","sa":"साहिबगञ्जमण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sahibganj (distrikt)","ta":"சாகிப்கஞ்சு மாவட்டம்","te":"సాహిబ్‌గంజ్ జిల్లా","ur":"ضلع صاحب گنج","vi":"Sahibganj (huyện)","zh":"萨希布根杰县","zh-min-nan":"Sahibganj (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख साहिबगंज जिल्ह्याविषयी आहे. साहिबगंज शहराबद्दलचा लेख साहिबगंज आहे.\n\nसाहिबगंज हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र साहिबगंज येथे आहे.\n\nवर्ग:साहिबगंज जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख साहिबगंज जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Sahibganj district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साहिबगंज शहराबद्दलचा लेख साहिबगंज आहे.","translated_text":"The article about the city of Sahibganj is Sahibganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"साहिबगंज हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sahibganj is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र साहिबगंज येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sahibganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:साहिबगंज जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sahibganj District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पूर्व सिंगभूम जिल्हा","wikicode":"'''पूर्व सिंगभूम''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्ह्याची रचना [[१६ जानेवारी]], [[इ.स. १९९०|१९९०]] रोजी करण्यात आली.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जमशेदपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९९० मधील निर्मिती]]","hash":"d86922764d542c946ac564faed2581eef4d7ce28faaadfe2f7e330dfb75f9e4f","last_revision":"2017-07-10T21:06:55Z","first_revision":"2006-04-25T18:05:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.115877","cross_lingual_links":{"ar":"شرق سينغبوم","arz":"شرق سينجبوم","bh":"पूरबी सिंहभूमि जिला","bn":"পূর্ব সিংভূম জেলা","ceb":"Purba Singhbhum","de":"Purbi Singhbhum","en":"East Singhbhum district","es":"Distrito de Singhbhum oriental","eu":"East Singhbhum barrutia","fa":"بخش سینگبهوم شرقی","fr":"District de Purbi Singhbhum","gu":"પૂર્વીય સિંહભૂમ જિલ્લો","hi":"पूर्वी सिंहभूम जिला","it":"Distretto del Singhbhum Orientale","ja":"東シングブーム県","mai":"पूर्वी सिंहभूम जिला","ne":"पूर्वी सिंहभूम जिल्ला","nl":"Purbi Singhbhum","nb":"East Singhbhum (distrikt)","ru":"Восточный Сингхбхум","sa":"पूर्व सिङ्गभूम-मण्डलम्","sat":"ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Purbi Singhbhum","ta":"கிழக்கு சிங்பூம் மாவட்டம்","te":"తూర్పు సింగ్‌భూమ్ జిల్లా","ur":"مشرقی سنگھ بھوم ضلع","zh":"東新奔縣","zh-min-nan":"Purba Singhbhum"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"पूर्व सिंगभूम हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्ह्याची रचना १६ जानेवारी, १९९० रोजी करण्यात आली.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जमशेदपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९९० मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व सिंगभूम हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"East Singhbhum is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्ह्याची रचना १६ जानेवारी, १९९० रोजी करण्यात आली.","translated_text":"The district was constituted on January 16, 1990.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जमशेदपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Jamshedpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: East Singhbhum District Class: Districts in Jharkhand Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९० मधील निर्मिती","translated_text":"Produced in 1990","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पलामू जिल्हा","wikicode":"'''पलामु''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[डाल्टनगंज]] येथे आहे.\n\nयाची रचना १८९२ साली झाली होती.\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==हे सुद्धा पहा==\n* [[बेतला राष्ट्रीय उद्यान]]\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पलामु जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"488aaea6d4007092603ee9c2b4925c28ace2e7565cb0234feadbbf25b88e10ef","last_revision":"2017-08-15T17:32:24Z","first_revision":"2006-04-25T18:05:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.178020","cross_lingual_links":{"ar":"بالامو","arz":"بالامو","bh":"पलामू जिला","bn":"পালামৌ জেলা","ca":"Districte de Palamau","ceb":"Palāmu","de":"Palamu","en":"Palamu district","es":"Distrito de Palamau","eu":"Palamu barrutia","fa":"بخش پالامو","fr":"District de Palamu","gu":"પલામૂ જિલ્લો","hi":"पलामू जिला","it":"Distretto di Palamu","mai":"पलामू जिला","ne":"पलामू जिल्ला","nl":"Palamu","nb":"Palamu (distrikt)","or":"ପାଲାମୁ ଜିଲ୍ଲା","pnb":"ضلع پالامو","ru":"Паламу","sa":"पलामुमण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱞᱟᱢᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Palamu","ta":"பலாமூ மாவட்டம்","te":"పాలం జిల్లా (జార్ఖండ్)","ur":"ضلع پلاموں","vi":"Palamu (huyện)","zh":"帕拉木县","zh-min-nan":"Palamu"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"पलामु हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र डाल्टनगंज येथे आहे.\n\nयाची रचना १८९२ साली झाली होती.\n\nबेतला राष्ट्रीय उद्यान\n\nवर्ग:पलामु जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पलामु हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Palamu is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र डाल्टनगंज येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Daltonganj.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याची रचना १८९२ साली झाली होती.","translated_text":"It was designed in 1892.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बेतला राष्ट्रीय उद्यान","translated_text":"Betlah National Park is a protected area.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पलामु जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Palamu District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पश्चिम सिंगभूम जिल्हा","wikicode":"'''पश्चिम सिंगभूम''' हा [[भा��त|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चैबासा]] येथे आहे.\n\n१९९०मध्ये पूर्वीच्या सिंगभूम जिल्ह्याचे विभाजन झाल्यावर हा जिल्हा अस्तित्वात आला.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{झारखंड - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा]]\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"625ee0c12746e4b0a9a1c7f3edcf72e15ef8a95091fda7970be18e0715207ce4","last_revision":"2022-04-19T11:16:35Z","first_revision":"2006-04-25T18:06:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.234719","cross_lingual_links":{"ar":"غرب سينغبوم","arz":"غرب سينجبوم","bh":"पच्छिमी सिंहभूमि जिला","bn":"পশ্চিম সিংভূম জেলা","ceb":"Pashchim Singhbhūm","de":"Pashchimi Singhbhum","en":"West Singhbhum district","es":"Distrito de Singhbhum occidental","eu":"West Singhbhum barrutia","fa":"بخش غرب سینگهام","fr":"District de Pashchimi Singhbhum","gu":"પશ્ચિમી સિંહભૂમ જિલ્લો","hi":"पश्चिमी सिंहभूम जिला","it":"Distretto del Singhbhum Occidentale","mai":"पश्चिमी सिंहभूम जिला","ne":"पश्चिमी सिंहभूम जिल्ला","nl":"Pashchimi Singhbhum","nb":"West Singhbhum (distrikt)","ru":"Западный Сингхбхум","sa":"पश्चिमसिङ्गभूममण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Pashchim Singhbhūm","ta":"மேற்கு சிங்பூம் மாவட்டம்","te":"పశ్చిమ సింగ్‌భూమ్ జిల్లా","ur":"مغربی سنگھ بھوم ضلع","vi":"Pashchim Singhbhum (huyện)","zh":"西新奔縣","zh-min-nan":"Pashchim Singhbhum"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"पश्चिम सिंगभूम हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चैबासा येथे आहे.\n\n१९९०मध्ये पूर्वीच्या सिंगभूम जिल्ह्याचे विभाजन झाल्यावर हा जिल्हा अस्तित्वात आला.\n\nवर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पश्चिम सिंगभूम हा भारताच्या झारखंड राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"West Singhbhum is a district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चैबासा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Chabaasa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९९०मध्ये पूर्वीच्या सिंगभूम जिल्ह्याचे विभाजन झाल्यावर हा जिल्हा अस्तित्वात आला.","translated_text":"It came into existence in 1990 when the former Singbhum District was divided.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"West Singhbhum District Class: Districts in Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बोकारो","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बोकारो\n| स्थानिक = ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ\n| चित्र = Bokaro Railway Station.jpg\n| चित्र_वर्णन = बोकारो रेल्वे स्थानक\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[बोकारो जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = २८७\n| उंची = 728\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,१४,८२०\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = ५,६३,४१७\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 23 |latm = 40 |lats = |latNS = N\n|longd = 86 |longm = 9 |longs = |longEW = E\n}}\n[[चित्र:Bokaro_Steel_Plant_Main_Gate.jpg|इवलेसे|उजवे|बोकारो स्टील कारखाना]]\n'''बोकारो स्टील सिटी''' ({{lang-sat|ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ}}) हे [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक औद्योगिक शहर आहे. बोकारो शहर झारखंडच्या पूर्व भागात [[पश्चिम बंगाल]] राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी [[रांची]]च्या ११० किमी ईशान्येस व [[धनबाद]]च्या ३६ किमी पश्चिमेस स्थित आहे. २०११ साली बोकारोची लोकसंख्या सुमारे ४.१४ लाख होती.\n\nबोकारो स्टील सिटीचे नाव येथील मोठ्या स्टीलच्या कारखान्यावरून पडले आहे. [[स्टील ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेड]]च्या ५ मुख्य स्टील कारखान्यांपैकी हा एक असून त्याची वार्षिक उत्पादन क्षमता ४.५ दशलक्ष टन इतकी आहे.\n\n==वाहतूक==\nबोकारो रेल्वे स्थानक [[दक्षिण पूर्व रेल्वे]]वरील [[रांची]]-[[दिल्ली]] मार्गावर स्थित असून येथे दररोज सुमारे ६६ गाड्या थांबतात. [[राष्ट्रीय महामार्ग २३]] बोकारोमधूनच धावतो व [[राष्ट्रीय महामार्ग ३२]] बोकारोला [[जमशेदपूर]]सोबत जोडतो.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[धनबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बोकारो जिल्हा]]","hash":"5f76cf03b702f715f143c12dd1519c700964b88e7a20ca67d8372a61d27fb78d","last_revision":"2023-09-22T20:16:13Z","first_revision":"2006-04-25T19:01:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.289023","cross_lingual_links":{"bh":"बोकारो स्टील सिटी","bn":"বোকারো স্টিল সিটি","bpy":"বোকরো ষ্টিল শহর","cs":"Bókáró","de":"Bokaro Steel City","en":"Bokaro Steel City","eo":"Bokaro","es":"Bokaro","fr":"Bokaro Steel City","hi":"बोकारो","hif":"Bokaro Steel City","it":"Bokaro Steel City","lt":"Bokaras","mg":"Bokaro Steel City","ml":"ബൊക്കാറൊ","ms":"Bokaro Steel City","ne":"बोकारो","new":"बोकारो स्टिल शहर","nl":"Bokaro Steel City","nb":"Bokaro Steel City","or":"ବୋକାରୋ ଷ୍ଟିଲ ସିଟି","pam":"Bokaro Steel City","pl":"Bokaro Steel City","pnb":"بوکارو","ru":"Бокаро Стил Сити","sa":"बोकारो स्टील सिटि","sat":"ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ","sr":"Бокаро","sv":"Bokaro Steel City","ta":"பொகாரோ ஸ்டீல் சிட்டி","te":"బొకారో స్టీల్ సిటీ","ur":"بوکارو اسٹیل سٹی","vi":"Thành phố Thép Bokaro","war":"Bokaro Steel City","zh-min-nan":"Bokaro Steel City"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"बोकारो स्टील सिटी () हे भारताच्या झारखंड राज्यातील एक औद्योगिक शहर आहे. बोकारो शहर झारखंडच्या पूर्व भागात पश्चिम बंगाल राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी रांचीच्या ११० किमी ईशान्येस व धनबादच्या ३६ किमी पश्चिमेस स्थित आहे. २०११ साली बोकारोची लोकसंख्या सु���ारे ४.१४ लाख होती.\n\nबोकारो स्टील सिटीचे नाव येथील मोठ्या स्टीलच्या कारखान्यावरून पडले आहे. स्टील ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेडच्या ५ मुख्य स्टील कारखान्यांपैकी हा एक असून त्याची वार्षिक उत्पादन क्षमता ४.५ दशलक्ष टन इतकी आहे.\n\nबोकारो रेल्वे स्थानक दक्षिण पूर्व रेल्वेवरील रांची-दिल्ली मार्गावर स्थित असून येथे दररोज सुमारे ६६ गाड्या थांबतात. राष्ट्रीय महामार्ग २३ बोकारोमधूनच धावतो व राष्ट्रीय महामार्ग ३२ बोकारोला जमशेदपूरसोबत जोडतो.\n\nधनबाद (लोकसभा मतदारसंघ)\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:बोकारो जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = बोकारो\n| स्थानिक = ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ\n| चित्र = Bokaro Railway Station.jpg\n| चित्र_वर्णन = बोकारो रेल्वे स्थानक\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[बोकारो जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = २८७\n| उंची = 728\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ४,१४,८२०\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = ५,६३,४१७\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 23 |latm = 40 |lats = |latNS = N\n|longd = 86 |longm = 9 |longs = |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बोकारो स्टील सिटी () हे भारताच्या झारखंड राज्यातील एक औद्योगिक शहर आहे.","translated_text":"Bokaro Steel City is an industrial city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बोकारो शहर झारखंडच्या पूर्व भागात पश्चिम बंगाल राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी रांचीच्या ११० किमी ईशान्येस व धनबादच्या ३६ किमी पश्चिमेस स्थित आहे.","translated_text":"The city of Bokaro is located in the eastern part of Jharkhand near the border with the states of West Bengal and is located 110 km northeast of the capital Ranchi and 36 km west of Dhanbad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली बोकारोची लोकसंख्या सुमारे ४.१४ लाख होती.","translated_text":"In 2011, the population of Bokaro was about 4.14 million.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बोकारो स्टील सिटीचे नाव येथील मोठ्या स्टीलच्या कारखान्यावरून पडले आहे.","translated_text":"Bokaro Steel City is named after a large steel mill here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्टील ऑथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेडच्या ५ मुख्य स्टील कारखान्यांपैकी हा एक असून त्याची वार्षिक उत्पादन क्षमता ४.५ दशलक्ष टन इतकी आहे.","translated_text":"It is one of the five major steel plants of Steel Authority of India Limited with an annual production capacity of 4.5 million tonnes.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बोकारो रेल्वे स्थानक दक्षिण पूर्व रेल्वेवरील रांची-दिल्ली मार्गावर स्थित असून येथे दररोज सुमारे ६६ गाड्या थांबतात.","translated_text":"Located on the Ranchi-Delhi line on the South Eastern Railway, Bokaro railway station hosts approximately 66 trains per day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग २३ बोकारोमधूनच धावतो व राष्ट्रीय महामार्ग ३२ बोकारोला जमशेदपूरसोबत जोडतो.","translated_text":"National Highway 23 runs through Bokaro and National Highway 32 connects Bokaro to Jamshedpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धनबाद (लोकसभा मतदारसंघ)","translated_text":"Dhanbad (Lok Sabha constituency)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:बोकारो जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Bokaro district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चत्रा","wikicode":"'''चत्रा''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चत्रा जिल्हा|चत्रा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चत्रा जिल्हा]]","hash":"e3e92efa930706974fe7e920905be0bca20a9e907182674ad2ff19ad8ea304f1","last_revision":"2014-02-14T21:31:20Z","first_revision":"2006-04-25T19:03:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.364096","cross_lingual_links":{"ar":"شاترا","arz":"شاترا","bh":"छतरा, झारखंड","bpy":"চাত্রা","ceb":"Chatra (lungsod)","de":"Chatra","en":"Chatra, Jharkhand","es":"Chatra","fa":"چترا","fr":"Chatra (Jharkhand)","hi":"चतरा, झारखंड","it":"Chatra","ms":"Chatra","new":"छत्र","or":"ଚାତ୍ରା","pnb":"چترا، جھارکھنڈ","ru":"Чатра (город)","sa":"चतरा","sat":"ᱪᱟᱛᱨᱟ","sv":"Chatra","ta":"சத்ரா","te":"ఛత్రా","ur":"چترا، جھارکھنڈ","vi":"Chatra","zh":"恰特拉"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"चत्रा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चत्रा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:चत्रा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चत्रा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chitra is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चत्रा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Chitra district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:चत्रा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Chitra district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"देवघर (झारखंड)","wikicode":"''हा लेख झारखंडमधील देवघर शहराविषयी आहे. देवघरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - [[देवघर-निःसंदिग्धीकरण]]''\n\n'''देवघर''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[देवघर जिल्हा|देवघर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n२०११ च्या जनगणननेनुसार येथील लोकसंख्या २,०३,१२३ इतकी होती. यांपैकी ५३% पुरुष तर ४७% स्त्रिया होत्या.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:देवघर जिल्हा]]","hash":"187100a9fb4527773f2da48940affddbbf07c31a73bc3b53270579da15e1c45a","last_revision":"2023-12-22T09:14:22Z","first_revision":"2006-04-25T19:05:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.427796","cross_lingual_links":{"anp":"देवघर","ar":"دوغار","arz":"دوغار","bh":"देवघर","bn":"দেওঘর","bpy":"দেওঘর","ceb":"Deoghar","crh":"Deogarh","de":"Deoghar","en":"Deoghar","eo":"Deogar","es":"Deoghar","fa":"دیوگهار","fr":"Deoghar","hi":"देवघर","hif":"Deoghar","it":"Deoghar","lld":"Deoghar","mai":"देवघर","mg":"Deoghar","ml":"ദേവ്ഘർ","ms":"Deoghar","ne":"देवघर","new":"देवघर","nb":"Deoghar","or":"ଦେଓଗଡ଼","pam":"Deoghar","pl":"Deoghar","ru":"Деогарх (город, Джаркханд)","sa":"देवघर","sat":"ᱫᱮᱣᱜᱷᱟᱨ","sr":"Деогар","sv":"Deoghar","ta":"தேவ்கர்","te":"దేవ్‌గఢ్ (జార్ఖండ్)","th":"เทวฆร","tt":"Деогарх","ur":"دیو گھر","vi":"Deoghar","xmf":"დეოგარჰი (ნოღა, ჯარხანდი)","zh":"德奥加尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हा लेख झारखंडमधील देवघर शहराविषयी आहे. देवघरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - देवघर-निःसंदिग्धीकरण\n\nदेवघर भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर देवघर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n२०११ च्या जनगणननेनुसार येथील लोकसंख्या २,०३,१२३ इतकी होती. यांपैकी ५३% पुरुष तर ४७% स्त्रिया होत्या.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:देवघर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख झारखंडमधील देवघर शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Devgar in Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"देवघरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - देवघर-निःसंदिग्धीकरण","translated_text":"For other references, see Temple of God - Temple of God.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"देवघर भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Devgarh is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर देवघर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Devgarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणननेनुसार येथील लोकसंख्या २,०३,१२३ इतकी होती.","translated_text":"The population was 2,03,123 at the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांपैकी ५३% पुरुष तर ४७% स्त्रिया होत्या.","translated_text":"Of these, 53% were men and 47% were women.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:देवघर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Devgarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धनबाद","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = धनबाद<br>ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ\n| स्थानिक = ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ\n| चित्र = Dhanbad_picture_collection.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[धनबाद जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = 577\n| उंची = 728\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ११,६२,४७२\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = ११,९६,२१४\n| वेळ = [[भारतीय प्रम��णवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 23 |latm = 48 |lats = |latNS = N\n|longd = 86 |longm = 25 |longs = |longEW = E\n}}\n[[चित्र:Coal_mine_in_Dhanbad,_India.jpg|इवलेसे|उजवे|येथील एक [[कोळसा|कोळशाची]] खाण]]\n'''धनबाद''' ({{lang-sat|ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ}}) हे [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक प्रमुख शहर आहे. धनबाद शहर झारखंडच्या पूर्व भागात [[पश्चिम बंगाल]] राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी [[रांची]]च्या १४६ किमी ईशान्येस व [[कोलकाता|कोलकात्याच्या]] २७० किमी वायव्येस स्थित आहे. २०११ साली धनबादची लोकसंख्या सुमारे ११.६ लाख होती.\n\nधनबाद भारतातील कोळसा उद्योगाचे सर्वात मोठे केंद्र आहे. येथे अनेक कोळशाच्या खाणी असल्यामुळे ''भारताची कोळसा राजधानी'' असा खिताब धनबादला देण्यात येतो.\n\n==वाहतूक==\n[[धनबाद रेल्वे स्थानक]] [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[दिल्ली-गया-हावडा रेल्वेमार्ग|दिल्ली-गया-हावडा]] ह्या प्रमुख लोहमार्गावर स्थित असून येथे दररोज सुमारे १०० गाड्या थांबतात. धनबाद येथे [[पूर्व मध्य रेल्वे]]च्या धनबाद विभागाचे मुख्यालय देखील आहे. [[दिल्ली]]-[[कोलकाता]]दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग २]] धनबादमधूनच जातो. सोबत तर [[राष्ट्रीय महामार्ग ३२]] धनबादला [[जमशेदपूर]]सोबत जोडतो.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[धनबाद (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://www.dhanbadcity.com/ संकेतस्थळ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090223221031/http://www.dhanbadcity.com/ |date=2009-02-23 }}\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:धनबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:धनबाद]]","hash":"ccf9705ede198c88dd58610c0bb659886dda1bd78741fe0a6ee62114c8db3bfe","last_revision":"2023-09-22T20:13:04Z","first_revision":"2006-04-25T19:06:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.491010","cross_lingual_links":{"af":"Dhanbad","ar":"دانباد","azb":"دانباد","be":"Дханбад","bh":"धनबाद","bn":"ধানবাদ","bpy":"ধানাবাদ","ce":"Дханбад","ceb":"Dhanbād","cs":"Dhanbád","de":"Dhanbad","en":"Dhanbad","eo":"Dhanbad","es":"Dhanbad","fa":"دانباد","fi":"Dhanbad","fr":"Dhanbad","gl":"Dhanbad","gu":"ધનબાદ","hi":"धनबाद","hif":"Dhanbad","hy":"Դհանբադ","id":"Dhanbad","it":"Dhanbad","ja":"ダンバード","ka":"დჰანბადი","ko":"단바드","lt":"Dhanbadas","mai":"धनबाद","mg":"Dhanbad","ml":"ധൻബാദ്","ms":"Dhanbad","ne":"धनबाद","new":"धनबाद","nl":"Dhanbad (stad)","nb":"Dhanbad","oc":"Dhanbad","or":"ଧାନବାଦ","os":"Дханбад","pa":"ਧਨਬਾਦ","pam":"Dhanbad","pl":"Dhanbad","pnb":"دھنباد","ps":"دان اباد","pt":"Dhanbad","ru":"Дханбад","sa":"धनबाद","sat":"ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ","sco":"Dhanbad","sr":"Данбад","sv":"Dhanbad","ta":"தன்பாத்","th":"ธนพาท","tr":"Dhanbad","uk":"Дханбад","ur":"دھنباد","vi":"Dhanbad","war":"Dhanbad","xmf":"დჰანბადი","zh":"丹巴德","zh-min-nan":"Dhanbad (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"धनबाद () हे भारताच्या झारखंड राज्यातील एक प्रमुख शहर आहे. धनबाद शहर झारखंडच्या पूर्व भागात पश्चिम बंगाल राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी रांचीच्या १४६ किमी ईशान्येस व कोलकात्याच्या २७० किमी वायव्येस स्थित आहे. २०११ साली धनबादची लोकसंख्या सुमारे ११.६ लाख होती.\n\nधनबाद भारतातील कोळसा उद्योगाचे सर्वात मोठे केंद्र आहे. येथे अनेक कोळशाच्या खाणी असल्यामुळे भारताची कोळसा राजधानी असा खिताब धनबादला देण्यात येतो.\n\nधनबाद रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या दिल्ली-गया-हावडा ह्या प्रमुख लोहमार्गावर स्थित असून येथे दररोज सुमारे १०० गाड्या थांबतात. धनबाद येथे पूर्व मध्य रेल्वेच्या धनबाद विभागाचे मुख्यालय देखील आहे. दिल्ली-कोलकातादरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग २ धनबादमधूनच जातो. सोबत तर राष्ट्रीय महामार्ग ३२ धनबादला जमशेदपूरसोबत जोडतो.\n\nधनबाद (लोकसभा मतदारसंघ)\n\nसंकेतस्थळ\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:धनबाद जिल्हा वर्ग:धनबाद\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = धनबाद<br>ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ\n| स्थानिक = ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ\n| चित्र = Dhanbad_picture_collection.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[धनबाद जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = 577\n| उंची = 728\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ११,६२,४७२\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या = ११,९६,२१४\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 23 |latm = 48 |lats = |latNS = N\n|longd = 86 |longm = 25 |longs = |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धनबाद () हे भारताच्या झारखंड राज्यातील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Dhanbad is a major city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धनबाद शहर झारखंडच्या पूर्व भागात पश्चिम बंगाल राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी रांचीच्या १४६ किमी ईशान्येस व कोलकात्याच्या २७० किमी वायव्येस स्थित आहे.","translated_text":"The city of Dhanbad is located in the eastern part of Jharkhand near the border with the states of West Bengal and is located 146 km northeast of the capital, Ranchi and 270 km northwest of Kolkata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली धनबादची लोकसंख्या सुमारे ११.६ लाख होती.","translated_text":"In 2011, the population of Dhanbad was about 11.6 lakh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धनबाद भारतातील कोळसा उद्योगाचे सर्वात मोठे केंद्र आहे.","translated_text":"Dhanbad is the largest coal industry hub in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे अनेक कोळशाच्या","translated_text":"There's a lot of coal here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खाणी असल्यामुळे भारताची कोळसा राजधानी असा खिताब धनबादला देण्यात येतो.","translated_text":"Dhanbad is known as the coal capital of India due to its mines.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धनबाद रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या दिल्ली-गया-हावडा ह्या प्रमुख लोहमार्गावर स्थित असून येथे दररोज सुमारे १०० गाड्या थांबतात.","translated_text":"Dhanbad railway station is situated on the main railway line of Indian Railways, Delhi-Gaya-Hawaida, where about 100 trains stop every day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धनबाद येथे पूर्व मध्य रेल्वेच्या धनबाद विभागाचे मुख्यालय देखील आहे.","translated_text":"Dhanbad is also the headquarters of Dhanbad division of Eastern Central Railway.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्ली-कोलकातादरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग २ धनबादमधूनच जातो.","translated_text":"National Highway 2 runs between Delhi and Kolkata through Dhanbad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोबत तर राष्ट्रीय महामार्ग ३२ धनबादला जमशेदपूरसोबत जोडतो.","translated_text":"At the same time, National Highway 32 connects Dhanbad with Jamshedpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धनबाद (लोकसभा मतदारसंघ)","translated_text":"Dhanbad (Lok Sabha constituency)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संकेतस्थळ","translated_text":"The Web site","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090223221031/http://www.dhanbadcity.com/ |date=2009-02-23 }}","char_index":9,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20090223221031/http://www.dhanbadcity.com/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:39.882448-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:धनबाद जिल्हा वर्ग:धनबाद","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Dhanbad District Category:Dhanbad","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"संकेतस्थळ","translated_text":"The Web site","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090223221031/http://www.dhanbadcity.com/ |date=2009-02-23 }}","char_index":9,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20090223221031/http://www.dhanbadcity.com/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:39.882448-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"डुमका","wikicode":"'''डुमका''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[डुमका जिल्हा|डुमका जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:डुमका जिल्हा]]","hash":"d2ff6291dc75f53e75cc3d3ed0cd5b284539ccbb440b1afc363577d06e7481be","last_revision":"2023-04-15T14:27:05Z","first_revision":"2006-04-25T19:07:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.566624","cross_lingual_links":{"anp":"दुमका","ar":"دومكا","arz":"دومكا (تجمع سكان فى دومكا)","bh":"दुमका","bn":"দুমকা","bpy":"দুমকা","ceb":"Dumka (lungsod)","en":"Dumka","es":"Dumka","fa":"دامکا","fr":"Dumka","hi":"दुमका","it":"Dumka (India)","mai":"दुमका","mg":"Dumka","ms":"Dumka","new":"दुम्का","nb":"Dumka","or":"ଡୁମକା","pl":"Dumka (Indie)","pnb":"دمکا","sa":"दुमका","sat":"ᱫᱩᱢᱠᱟᱹ","sv":"Dumka","ta":"தும்கா","te":"దుమ్కా","ur":"دمکا","vi":"Dumka","zh":"杜姆卡","zh-yue":"丼卡"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"डुमका भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर डुमका जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:डुमका जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डुमका भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Dumka is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर डुमका जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Dumka district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:डुमका जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Dumka district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जमशेदपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जमशेदपूर<br>\n| स्थानिक = \n| चित्र = Sakchi_Golchakkar.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[पूर्व सिंगभूम जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = २२४\n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ६,३१,३६४\n| घनता = ४२००\n| महानगर_लोकसंख्या = १३,३९,४३८\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 22 |latm = 47 |lats = |latNS = N\n|longd = 86 |longm = 12 |longs = |longEW = E\n}}\n[[चित्र:JAMSETJI_N._TATA.jpg|इवलेसे|उजवे|जमशेदपूरचे संस्थापक [[जमशेदजी टाटा]]]]\n'''जमशेदपूर''' ({{Lang-sat|ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ}}) हे [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे. जमशेदपूर शहर झारखंडच्या आग्नेय भागात [[पश्चिम बंगाल]] व [[ओडिशा]] राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी [[रांची]]च्या १३०० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.ते [[पूर्व सिंघभूम]] जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण/मुख्यालय आहे   २०११ साली जमशेदपूरची लोकसंख्या सुमारे १३.४ लाख होती व ते भारतामधील ३५व्या क्रमांकाचे मोठे शहर होते.\n\n\n१९व्या शतकाच्या अखेरीस प्रसिद्ध भारतीय उद्योगपती [[जमशेदजी टाटा]] ह्यांनी आपल्या नव्या [[टाटा स्टील|लोखंड उत्पादन]] कारखान्यासाठी ह्या जागेची निवड केली. १६ फेब्रुवारी १९१२ रोजी येथून पोलादाचे उत्पादन सुरू झाले. १९१९ मध्ये लॉर्ड चेम्सफर्डने ह्या शहराचे नाव ''जमशेदपूर'' असे ठेवले. आजही ३ मार्च हा जमशेदजी टाटांचा जन्मदिवस येथे स्थापना दिन म्हणून साजरा केला जातो.\n\n==वाहतूक==\n[[सोनारी विमानतळ]] शहराच्या वायव्य भागात स्थित आहे परंतु सध्या येथून प्रवासी सेवा कार्यरत नाही. [[टाटानगर रेल्वे स्थानक]] [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[दक्षिण पूर्व रेल्वे]] क्षेत्रामधील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून येथे दररोज अनेक गाड्या थांबतात.  \n\n[[राष्ट्रीय महामार्ग ३२]] जमशेदपूरला [[दिल्ली]]-[[कोलकाता]]दरम्यान धावणाऱ्या [[राष्ट्रीय महामार्ग २]] सोबत तर [[राष्ट्रीय महामार्ग ३३]] [[रांची]]सोबत जोडतो.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[जमशेदपूर (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n\n==बाह्य दुवे==\n*[http://www.jamshedpur.nic.in/ अधिकृत संकेतस्थळ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180805061100/http://www.jamshedpur.nic.in/ |date=2018-08-05 }}\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जमशेदपूर| ]]\n[[वर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा]]","hash":"00aa79b284a7fa909d21ba4c503257796133a261ba8a031ec2560470b17dc544","last_revision":"2023-09-22T20:07:06Z","first_revision":"2006-04-25T19:07:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.623348","cross_lingual_links":{"ar":"جمشيدبور","arz":"جمشيدبور","awa":"जमशेदपुर","az":"Cəmşidpur","be":"Джамшэдпур","bg":"Джамшедпур","bh":"जमशेदपुर","bn":"জামশেদপুর","bpy":"জমশেদপুর (ঝাড়খন্ড)","br":"Jamshedpur","ca":"Jamshedpur","ce":"Джамшедпур","ceb":"Jamshedpur (lungsod)","cs":"Džamšédpur","de":"Jamshedpur","el":"Τζαμσεντπούρ","en":"Jamshedpur","eo":"Ĝamŝedpur","es":"Jamshedpur","eu":"Jamshedpur","fa":"جمشیدپور","fi":"Jamshedpur","fr":"Jamshedpur","gu":"જમશેદપુર","he":"ג'אמשדפור","hi":"जमशेदपुर","hu":"Dzsamsedpur","hy":"Ջամշեդպուր","id":"Jamshedpur","it":"Jamshedpur","ja":"ジャムシェードプル","ka":"ჯამშედპური","kn":"ಜಮ್ಶೆಡ್‌ಪುರ","ko":"잠셰드푸르","lld":"Jamshedpur","lt":"Džamšedpuras","lv":"Džamšedpura","mai":"जमशेदपुर","mg":"Jamshedpur","ml":"ജംഷഡ്പൂർ","ms":"Jamshedpur","ne":"जमशेदपुर","new":"जम्शेदपुर","nl":"Jamshedpur","nb":"Jamshedpur","oc":"Jamshedpur","or":"ଜାମସେଦପୁର","os":"Джамшедпур","pa":"ਜਮਸ਼ੇਦਪੁਰ","pam":"Jamshedpur","pl":"Jamshedpur","pnb":"جمشیدپور","ps":"جمشيد پور","pt":"Jamshedpur","ru":"Джамшедпур","sat":"ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ","simple":"Jamshedpur","sq":"Xhamshedpur","sr":"Џамшедпур","sv":"Jamshedpur","ta":"ஜம்சேத்பூர்","te":"జంషెడ్‌పూర్","th":"ชัมเศทปุระ","tr":"Cemşidpur","uk":"Джамшедпур","ur":"جمشید پور","uz":"Jamshidpur","vi":"Jamshedpur","war":"Jamshedpur","wuu":"贾姆谢德布尔","xmf":"ჯამშედპური","zh":"贾姆谢德布尔","zh-classical":"賈姆謝德布爾","zh-min-nan":"Jamshedpur","zh-yue":"哲雪舖"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"जमशेदपूर () हे भारताच्या झारखंड राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे. जमशेदपूर शहर झारखंडच्या आग्नेय भागात पश्चिम बंगाल व ओडिशा राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी रांचीच्या १३०० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.ते पूर्व सिंघभूम जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण/मुख्यालय आहे २०११ साली जमशेदपूरची लोकसंख्या सुमारे १३.४ लाख होती व ते भारतामधील ३५व्या क्रमांकाचे मोठे शहर होते.\n\n१९व्या शतकाच्या अखेरीस प्रसिद्ध भारतीय उद्योगपती जमशेदजी टाटा ह्यांनी आपल्या नव्या लोखंड उत्पादन कारखान्यासाठी ह्या जागेची निवड केली. १६ फेब्रुवारी १९१२ रोजी येथून पोलादाचे उत्पादन सुरू झाले. १९१९ मध्ये लॉर्ड चेम्सफर्डने ह्या शहराचे नाव जमशेदपूर असे ठेवले. आजही ३ मार्च हा जमशेदजी टाटांचा जन्मदिवस येथे स्थापना दिन म्हणून साजरा केला ���ातो.\n\nसोनारी विमानतळ शहराच्या वायव्य भागात स्थित आहे परंतु सध्या येथून प्रवासी सेवा कार्यरत नाही. टाटानगर रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या दक्षिण पूर्व रेल्वे क्षेत्रामधील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून येथे दररोज अनेक गाड्या थांबतात.\n\nराष्ट्रीय महामार्ग ३२ जमशेदपूरला दिल्ली-कोलकातादरम्यान धावणाऱ्या राष्ट्रीय महामार्ग २ सोबत तर राष्ट्रीय महामार्ग ३३ रांचीसोबत जोडतो.\n\nजमशेदपूर (लोकसभा मतदारसंघ)\n\nअधिकृत संकेतस्थळ\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:जमशेदपूर वर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = जमशेदपूर<br>\n| स्थानिक = \n| चित्र = Sakchi_Golchakkar.jpg\n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[पूर्व सिंगभूम जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = २२४\n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ६,३१,३६४\n| घनता = ४२००\n| महानगर_लोकसंख्या = १३,३९,४३८\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 22 |latm = 47 |lats = |latNS = N\n|longd = 86 |longm = 12 |longs = |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जमशेदपूर () हे भारताच्या झारखंड राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्येचे शहर आहे.","translated_text":"Jamshedpur is the most populous city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जमशेदपूर शहर झारखंडच्या आग्नेय भागात पश्चिम बंगाल व ओडिशा राज्यांच्या सीमेजवळ वसले आहे व ते राजधानी रांचीच्या १३०० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.ते","translated_text":"The city of Jamshedpur is located in the south-eastern part of Jharkhand near the border of the states of West Bengal and Odisha and is located 1,300 km southeast of the capital, Ranchi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पूर्व सिंघभूम जिल्ह्याचे मुख्य ठिकाण/मुख्यालय आहे २०११ साली जमशेदपूरची लोकसंख्या सुमारे १३.४ लाख होती व ते भारतामधील ३५व्या क्रमांकाचे मोठे शहर होते.","translated_text":"East Singhbhum is the headquarters of East Singhbhum district. As of 2011, Jamshedpur had a population of about 13.4 lakh and was the 35th largest city in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९व्या शतकाच्या अखेरीस प्रसिद्ध भारतीय उद्योगपती जमशेदजी टाटा ह्यांनी आपल्या नव्या लोखंड उत्पादन कारखान्यासाठी ह्या जागेची निवड केली.","translated_text":"At the end of the 19th century, the famous Indian industrialist Jamshedji Tata chose this place for his new iron manufacturing plant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६ फेब्रुवारी १९१२ रोजी येथून पोलादाचे उत्पादन सुरू झाले.","translated_text":"On February 16, 1912, production of steel began here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१९ मध्ये लॉर्ड चेम्सफर्डने ह्या शहराचे नाव जमशेदपूर असे ठेवले.","translated_text":"In 1919, Lord Chemsford renamed the town Jamshedpur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजही ३ मार्च हा जमशेदजी टाटांचा जन्मदिवस येथे स्थापना दिन म्हणून साजरा केला जातो.","translated_text":"Today, 3 March is celebrated as the foundation day of Jamshedji Tata's birthday.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोनारी विमानतळ शहराच्या वायव्य भागात स्थित आहे परंतु सध्या येथून प्रवासी सेवा कार्यरत नाही.","translated_text":"Sonari Airport is located in the northwestern part of the city but currently no passenger services operate from here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"टाटानगर रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या दक्षिण पूर्व रेल्वे क्षेत्रामधील सर्वात वर्दळीच्या स्थानकांपैकी एक असून येथे दररोज अनेक गाड्या थांबतात.","translated_text":"Tattanagar Railway Station is one of the busiest stations in the South Eastern Railway sector of Indian Railways with many trains stopping here every day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग ३२ जमशेदपूरला दिल्ली-कोलकातादरम्यान धावणाऱ्या राष्ट्रीय महामार्ग २ सोबत तर राष्ट्रीय महामार्ग ३३ रांचीसोबत जोडतो.","translated_text":"National Highway 32 connects Jamshedpur to National Highway 2 running between Delhi and Kolkata and National Highway 33 to Ranchi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जमशेदपूर (लोकसभा मतदारसंघ)","translated_text":"Jamshedpur (Lok Sabha constituency)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180805061100/http://www.jamshedpur.nic.in/ |date=2018-08-05 }}","char_index":16,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20180805061100/http://www.jamshedpur.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:39.953807-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:जमशेदपूर वर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा","translated_text":"Class:Cities in Jharkhand Class: Jamshedpur Class: East Singhbhum District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"अधिकृत संकेतस्थळ","translated_text":"The official website","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180805061100/http://www.jamshedpur.nic.in/ |date=2018-08-05 }}","char_index":16,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20180805061100/http://www.jamshedpur.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:39.953807-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"गढवा","wikicode":"'''गढवा''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गढवा जिल्हा|गढवा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गढवा जिल्हा]]","hash":"54f0555488ec909799b036dbe99b02e361b5c9a530947fc0dafd6c5db3c31065","last_revision":"2014-02-14T22:09:43Z","first_revision":"2006-04-25T19:08:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.672729","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جارهوا","arz":"منطقة جارهوا","bh":"गढ़वा","bpy":"গরহৱা","ceb":"Garwa (lungsod)","de":"Garhwa","en":"Garhwa","es":"Garhwa","fa":"گرهوا","fr":"Garhwa","gu":"ગઢવા","hi":"गढ़वा","it":"Garhwa","mai":"गढवा","mg":"Garhwa","ms":"Garhwa","new":"गर्वा","sa":"गढवा","sat":"ᱜᱟᱲᱣᱟ","sv":"Garhwa","ta":"காட்வா","ur":"گرہوا","vi":"Garhwa","zh":"加尔赫瓦"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"गढवा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गढवा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गढवा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गढवा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gharwa is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गढवा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gharwa district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गढवा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Gharwa district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गिरिडीह","wikicode":"'''गिरिडीह''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गिरिडीह जिल्हा|गिरिडीह जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गिरिडीह जिल्हा]]","hash":"c111ddaab281e09931cfa39564a2bbbc11d75c73aea2e63dfd0e9993c5507b9b","last_revision":"2014-02-17T20:10:57Z","first_revision":"2006-04-25T19:09:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.738642","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جيريده","arz":"منطقة جيريده","bh":"गिरिडीह","bn":"গিরিডি","bpy":"গিরিধিহ","ceb":"Girīdīh (lungsod)","de":"Giridih","en":"Giridih","eo":"Giridih","es":"Giridih","fr":"Giridih","hi":"गिरिडीह","hif":"Giridih","it":"Giridih","mg":"Giridih","ms":"Giridih","new":"गिरिदी","nb":"Giridih","or":"ଗିରିଦିହ","pnb":"گرڈی","ru":"Гиридих","sa":"गिरिडीह","sat":"ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ","sv":"Giridih","ta":"கிரீடிக்","te":"గిరిడి","ur":"گرڈی","vi":"Giridih","zh":"吉里迪"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"गिरिडीह भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गिरिडीह जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गिरिडीह जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गिरिडीह भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Giridih is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गिरिडीह जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Giridih district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गिरिडीह जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Giridih district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गोड्डा","wikicode":"'''गोड्डा''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गोड्डा जिल्हा|गोड्डा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गोड्डा जिल्हा]]","hash":"de5150d9b4f7306f2c2949342ca10e0a35916576d2673929ac1149d021bd0ad9","last_revision":"2014-05-24T12:21:52Z","first_revision":"2006-04-25T19:10:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.791867","cross_lingual_links":{"anp":"गोड्डा","bh":"गोड्डा","bpy":"গোদ্দা","ceb":"Goddā","de":"Godda","en":"Godda","es":"Godda","fr":"Godda","gu":"ગોડ્ડા","hi":"गोड्डा","it":"Godda","mg":"Godda","ms":"Godda","new":"गोड्डा","ru":"Годда","sa":"गोड्डा","sat":"ᱜᱚᱰᱰᱟ","ta":"கோடா","ur":"گڈا","vi":"Godda","zh":"戈德达"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"गोड्डा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गोड्डा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गोड्डा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गोड्डा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Godda is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गोड्डा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Godda district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गोड्डा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Goda district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गुमला","wikicode":"'''गुमला''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गुमला जिल्हा|गुमला जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:गुमला जिल्हा]]","hash":"413c25536ea513ed01e3bc1ba99dec60d9893aab5fce1ff833921aac2704ffd2","last_revision":"2014-05-24T12:21:32Z","first_revision":"2006-04-25T19:10:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.845211","cross_lingual_links":{"bh":"गुमला","bpy":"গুমলা","ceb":"Gumla (lungsod)","de":"Gumla","en":"Gumla","es":"Gumla","fa":"گوملا","fr":"Gumla","hi":"गुमला","it":"Gumla","lld":"Gumla","mg":"Gumla","ms":"Gumla","new":"गुल्मा","pam":"Gumla","ru":"Гумла","sa":"गुमला","sat":"ᱜᱩᱢᱞᱟ","sv":"Gumla","ta":"கும்லா","te":"గుమ్లా","ur":"گوملا","vi":"Gumla","zh":"古姆拉"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"गुमला भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गुमला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गुमला जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुमला भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gumla is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गुमला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Guma district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:गुमला जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Gumla district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हजारीबाग","wikicode":"'''हजारीबाग''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[हजारीबाग जिल्हा|हजारीबाग जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:हजारीबाग जिल्हा]]","hash":"447d0dbff5962dd2e1190ed33a7718527ce77828aba01e4e049bba86bdb0da4e","last_revision":"2014-02-14T21:34:03Z","first_revision":"2006-04-25T19:11:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.896893","cross_lingual_links":{"be":"Хазарыбагх","bh":"हजारीबाग","bn":"হাজারিবাগ","bpy":"হাজারিবাগ","ca":"Hazaribagh","ceb":"Hazārībāg (lungsod)","de":"Hazaribagh","en":"Hazaribagh","eo":"Hazaribag","es":"Hazaribagh","fa":"هزارباغ","fr":"Hazaribagh","gu":"હજારીબાગ","hi":"हज़ारीबाग","hif":"Hazaribag","id":"Hazaribag","it":"Hazaribag","ja":"ハザーリーバーグ","mai":"हजारीबाग","ms":"Hazaribag","new":"हजारीबाग","nb":"Hazaribagh","oc":"Hazaribagh","or":"ହଜାରିବାଗ","pl":"Hazaribag","pnb":"ہزاری باغ","ru":"Хазарибагх","sa":"हजारीबाग","sat":"ᱦᱟᱡᱟᱨᱤᱵᱟᱜᱽ","sv":"Hazaribag","ta":"ஹசாரிபாக்","te":"హజారీబాగ్","uk":"Газарібаґ","ur":"ہزاری باغ","vi":"Hazaribag","zh":"哈扎里巴格"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"हजारीबाग भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर हजारीबाग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:हजारीबाग जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हजारीबाग भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hazaribagh is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर हजारीबाग जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Hazaribagh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:हजारीबाग जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Hazaribagh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोडर्मा","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कोडर्मा\n| स्थानिक =\n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| प्रकार = जिल्ह्याचे ठिकाण\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[कोडर्मा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची =\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या =\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 24 |latm = 28 |lats = 5 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 35 |longs = 35 |longEW = E\n}}\n'''कोडर्मा''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्याच्या [[कोडर्मा जिल्हा|कोडर्मा जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. कोडर्मा शहर झारखंडच्या उत्तर भागात राजधानी [[रांची]]च्या १६० किमी उत्तरेस तर [[बिहार]]मधील [[गया]] शहराच्या ९२ किमी आग्नेयेस स्थित आहे. [[झुम्री तलैया]] हे एक लोकप्रिय गाव येथून जवळच आहे.\n\nकोडर्मा रांची-[[पाटणा]] महामार्गावर असून [[कोडर्मा रेल्वे स्थानक]] [[भारतीय रेल्वे]]च्या [[दिल्ली–गया–हावडा रेल्वेमार्ग]]ावर असून येथे [[राजधानी एक्सप्रेस]]सह अनेक जलद गाड्यांचा थांबा आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कोडर्मा जिल्हा]]","hash":"e647652471c966b23866da27d86390432b2abff9c064af0787a3cb8562a90d4c","last_revision":"2016-11-05T03:59:09Z","first_revision":"2006-04-25T19:11:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:46:59.947153","cross_lingual_links":{"bpy":"কোদারমা","ceb":"Kodarma (lungsod)","de":"Kodarma","en":"Kodarma","es":"Koderma","fr":"Koderma","hi":"कोडरमा","it":"Koderma","mai":"कोडरमा","ms":"Kodarma","ne":"कोडरमा","new":"कोदर्मा","nl":"Koderma (stad)","pa":"ਕੋਡਰਮਾ","pt":"Kodarma","sa":"कोडरमा","sat":"ᱠᱳᱰᱟᱨᱢᱟ","sv":"Kodarma","ta":"கோடர்மா","te":"కోడర్మా","ur":"کوڈرما","vi":"Kodarma","zh":"科达尔马","zh-min-nan":"Koderma (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"कोडर्मा हे भारताच्या झारखंड राज्याच्या कोडर्मा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. कोडर्मा शहर झारखंडच्या उत्तर भागात राजधानी रांचीच्या १६० किमी उत्तरेस तर बिहारमधील गया शहराच्या ९२ किमी आग्नेयेस स्थित आहे. झुम्री तलैया हे एक लोकप्रिय गाव येथून जवळच आहे.\n\nकोडर्मा रांची-पाटणा महामार्गावर असून कोडर्मा रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या दिल्ली–गया–हावडा रेल्वेमार्गावर असून येथे राजधानी एक्सप्रेससह अनेक जलद गाड्यांचा थांबा आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:कोडर्मा जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कोडर्मा\n| स्थानिक =\n| चित्र = \n| चित्र_वर्णन = \n| ध्वज = \n| प्रकार = जिल्ह्याचे ठिकाण\n| नकाशा१ = झारखंड\n| नकाशा२ = भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[झारखंड]]\n| जिल्हा = [[कोडर्मा जिल्हा]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची =\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या =\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 24 |latm = 28 |lats = 5 |latNS = N\n|longd = 85 |longm = 35 |longs = 35 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोडर्मा हे भारताच्या झारखंड राज्याच्या कोडर्मा जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Kodarma is the headquarters of Kodarma district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोडर्मा शहर झारखंडच्या उत्तर भागात राजधानी रांचीच्या १६० किमी उत्तरेस तर बिहारमधील गया शहराच्या ९२ किमी आग्नेयेस स्थित आहे.","translated_text":"The city of Kodarma is located in the northern part of Jharkhand, 160 km north of the capital Ranchi and 92 km southeast of Gaya, Bihar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झुम्री तलैया हे एक लोकप्रिय गाव येथून जवळच आहे.","translated_text":"Zumri Talaya is a popular village nearby.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोडर्मा रांची-पाटणा महामार्गावर असून कोडर्मा रेल्वे स्थानक भारतीय रेल्वेच्या दिल्ली–गया–हावडा रेल्वेमार्गावर असून येथे राजधानी एक्सप्रेससह अनेक जलद गाड्यांचा थांबा आहे.","translated_text":"Kodarma is on the Ranchi-Patna Highway and Kodarma railway station is on the Delhi Gawahada railway line of Indian Railways and has several high-speed trains including the Capital Express.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:कोडर्मा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Koddarma district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लोहारडागा","wikicode":"{{जिल्हा शहर|ज=लोहारडागा जिल्हा|श=लोहारडागा}}\n'''लोहारडागा''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४६,२०४ होती.\n\nहे शहर [[लोहारडागा जिल्हा|लोहारडागा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:लोहारडागा जिल्हा]]","hash":"9603067552e131886efd1cd961a4accb4da66cff483f8fdf432f4754df5ee62c","last_revision":"2022-04-17T18:38:56Z","first_revision":"2006-04-25T19:12:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.003204","cross_lingual_links":{"bh":"लोहरदगा","bpy":"লোহরডগ","ca":"Lohardaga","ceb":"Lohārdaga","de":"Lohardaga","en":"Lohardaga","es":"Lohardaga","fa":"لوهارداگا","fr":"Lohardaga","gu":"લોહરદગ્ગા","hi":"लोहरदगा","hif":"Lohardaga","it":"Lohardaga","mg":"Lohardaga","ms":"Lohardaga","ne":"लोहरदग्गा","new":"लोहारदगा","or":"ଲୋହାର୍‌ଡ଼ଗା","pl":"Lohardaga","pnb":"لوہارڈاگا","ru":"Лохардага","sa":"लोहरदग्गा","sat":"ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ","sv":"Lohardaga","ta":"லோஹர்தக்கா","te":"లోహార్‌దాగా","ur":"لوہارڈاگا","vi":"Lohardaga","zh":"洛哈尔达加"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"लोहारडागा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४६,२०४ होती.\n\nहे शहर लोहारडागा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:लोहारडागा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लोहारडागा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Lohardaga is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ४६,२०४ होती.","translated_text":"The population was 46,204 at the 2001 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर लोहारडागा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Lohardaga district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:लोहारडागा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Lohardaga district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पाकुर","wikicode":"'''पाकुर''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पाकुर जिल्हा|पाकुर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पाकुर जिल्हा]]","hash":"a1ed6f009bbb9255a5ec6e2a3375713c03023f7050ec9bdeea49d08c898dffbe","last_revision":"2014-05-24T12:24:17Z","first_revision":"2006-04-25T19:12:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.350025","cross_lingual_links":{"anp":"पाकुर","bh":"पाकुड़","bpy":"পাকুর","ceb":"Pākaur","de":"Pakur","en":"Pakur","es":"Pakur","fa":"پاکور، هند","fr":"Pakur","hi":"पाकुड़","hif":"Pakaur","it":"Pakur","mg":"Pakur","ms":"Pakaur","or":"ପକୌର","pnb":"پاکوڑ","pt":"Pakaur","sa":"पाकुड","sat":"ᱯᱟᱠᱩᱲ","sv":"Pakaur","ta":"பாகுட்","te":"పాకూర్","ur":"پاکڑ","vi":"Pakaur","zh":"帕考尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"पाकुर भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पाकुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:पाकुर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पाकुर भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Pakur is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पाकुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Pakur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:पाकुर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Pakur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डाल्टनगंज","wikicode":"'''डाल्टनगंज''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पलामु जिल्हा|पलामु जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पलामु जिल्हा]]","hash":"a0f103795236f173c611bcdebce3db10ca38d65b11ab9f2d361483caf3690e02","last_revision":"2014-05-24T12:23:25Z","first_revision":"2006-04-25T19:13:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.413223","cross_lingual_links":{"bh":"मेदिनीनगर","bn":"মেদিনীনগর","bpy":"দাল্টনগঞ্জ","ceb":"Dāltenganj","de":"Medininagar","en":"Medininagar","eo":"Medininagar","es":"Daltonganj","fa":"میدینینگار","fr":"Daltonganj","hi":"मेदिनीनगर","it":"Daltonganj","mg":"Daltonganj","ms":"Daltonganj","ne":"मेदिनीनगर","new":"डाल्टनगञ्ज","or":"ଡାଲଟନ୍‌ଗଞ୍ଜ","pam":"Daltonganj","ru":"Далтонгандж","sa":"डाल्टनगञ्जनगरम्","sat":"ᱢᱮᱫᱤᱱᱤᱱᱚᱜᱚᱨ","sv":"Medninagar","ta":"மேதினிநகர்","te":"మేదినీనగర్","ur":"میڈینی نگر","vi":"Daltongganj","zh":"多尔顿根杰"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"डाल्टनगंज भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पलामु जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:पलामु जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डाल्टनगंज भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Daltonganj is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पलामु जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the district of Palamu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:पलामु जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Palamu district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रांची","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = राजधानी\n|स्थानिक_नाव               = रांची<br>ᱨᱟᱺᱪᱤ\n|राज्य_नाव                  = [[झारखंड]] \n|आकाशदेखावा                 = Ranchi.landmarks.jpg\n| अक्षांश = 23.35\n| रेखांश = 85.33\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = 652.02\n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = 8\n|शोधक_स्थान                 = right\n|उंची                   = 620\n|जिल्हा                    = [[रांची जिल्हा|रांची]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = ३०८७४९८\n|लोकसंख्या_वर्��               =  २०१९\n|नेता_पद_१                  = {{AutoLink|रांचीचे प्रबंधक|प्रबंधक}}\n|नेता_नाव_१                 = विनय कुमार चौबे\n|एसटीडी_कोड                 = 651\n|पिन_कोड                   = 834 0xx\n|unlocode                = INIXR  \n|आरटीओ_कोड                = JH 01 \n|संकेतस्थळ                 = www.ranchimunicipal.com\n|संकेतस्थळ_नाव              = रांची महानगरपालिका संकेतस्थळ\n|तळटिपा                   = <small><references/></small>\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = हो\n}}\n\n'''रांची''' ({{lang-sat|ᱨᱟᱺᱪᱤ}}) [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर झारखंडची राजधानी आणि [[रांची जिल्हा|रांची जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{भारतीय राज्ये आणि प्रदेशांची राजधानी}}\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:रांची जिल्हा]]\n[[वर्ग:रांची]]","hash":"02761a6b738d30bdbaa95a74edff8e93c6f7923c362cad02be9b7943f353701c","last_revision":"2019-08-19T14:29:59Z","first_revision":"2006-04-25T19:13:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.477599","cross_lingual_links":{"af":"Ranchi","ar":"رانشي","arz":"رانشى","as":"ৰাঁচী","awa":"राँची","azb":"رانچی","bh":"राँची","bn":"রাঁচি","bpy":"রাচি","ca":"Ranchi","ceb":"Ranchi (kapital sa estado sa Indiya)","cs":"Ráňčí","da":"Ranchi","de":"Ranchi","dty":"राँची","el":"Ράντσι","en":"Ranchi","eo":"Ranĉio","es":"Ranchi","et":"Rānchi","eu":"Ranchi","fa":"رانچی","fi":"Ranchi","fr":"Ranchi","frr":"Ranchi","gu":"રાંચી","he":"ראנצ'י","hi":"राँची","hif":"Ranchi","ht":"Ranchi","hu":"Ráncsí","hy":"Ռանչի","id":"Ranchi","it":"Ranchi","ja":"ラーンチー","ka":"რანჩი","kn":"ರಾಂಚಿ","ko":"란치","ky":"Ранчи","la":"Ranchi","lld":"Ranchi","lt":"Rančis","lv":"Rānčī","mai":"राँची","mg":"Ranchi","ml":"റാഞ്ചി","ms":"Ranchi","ne":"राँची","nl":"Ranchi (stad)","nb":"Ranchi","oc":"Ranchi","or":"ରାଞ୍ଚି","os":"Ранчи","pa":"ਰਾਂਚੀ","pam":"Ranchi","pl":"Ranchi","pnb":"رانچی","ps":"رانچي","pt":"Ranchi","ro":"Ranchi","ru":"Ранчи","sa":"राँची","sat":"ᱨᱟᱺᱪᱤ","sco":"Ranchi","simple":"Ranchi","sr":"Ранчи","sv":"Ranchi","szl":"Ranchi","ta":"ராஞ்சி","te":"రాంచీ","tg":"Ранчи","th":"รางจี","tr":"Ranchi","tt":"Ранчи","uk":"Ранчі","ur":"رانچی","vi":"Ranchi","war":"Ranchi","wuu":"兰契","xmf":"რანჩი","zh":"蘭契","zh-min-nan":"Ranchi (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"रांची () भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर झारखंडची राजधानी आणि रांची जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:रांची जिल्हा वर्ग:रांची\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = राजधानी\n|स्थानिक_नाव               = रांची<br>ᱨᱟᱺᱪᱤ\n|राज्य_नाव                  = [[झारखंड]] \n|आकाशदेखावा                 = Ranchi.landmarks.jpg\n| अक्षांश = 23.35\n| रेखांश = 85.33\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = 652.02\n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = 8\n|शोधक_स्थान                 = right\n|उंची                   = 620\n|जिल्हा                    = [[रांची जिल्हा|रांची]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = ३०८७४९८\n|लोकसंख्या_वर्ष               =  २०१९\n|नेता_पद_१                  = {{AutoLink|रांचीचे प्रबंधक|प्रबंधक}}\n|नेता_नाव_१                 = विनय कुमार चौबे\n|एसटीडी_कोड                 = 651\n|पिन_कोड                   = 834 0xx\n|unlocode                = INIXR  \n|आरटीओ_कोड                = JH 01 \n|संकेतस्थळ                 = www.ranchimunicipal.com\n|संकेतस्थळ_नाव              = रांची महानगरपालिका संकेतस्थळ\n|तळटिपा                   = <small><references/></small>\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = हो\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रांची () भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ranchi is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर झारखंडची राजधानी आणि रांची जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the capital of Jharkhand and the administrative centre of Ranchi district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:रांची जिल्हा वर्ग:रांची","translated_text":"Class:Cities in Jharkhand Class:Ranji District Class:Ranji","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साहिबगंज","wikicode":"'''साहिबगंज''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[साहिबगंज जिल्हा|साहिबगंज जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:साहिबगंज जिल्हा]]","hash":"6fecd7215467a512311c6aac7bb8dc22c85be46796d82bd8d025a9e03bc759d0","last_revision":"2014-05-24T12:25:33Z","first_revision":"2006-04-25T19:13:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.544086","cross_lingual_links":{"arz":"صاحب جنج","bh":"साहेबगंज","bn":"সাহেবগঞ্জ","bpy":"সাহিবগঞ্জ","ceb":"Sāhibganj","de":"Sahibganj","en":"Sahebganj","es":"Sahibganj","fa":"صاحب‌گنج","fr":"Sahebganj","gu":"સાહિબગંજ","ha":"Sahebganj","hi":"साहिबगंज","hif":"Sahibganj","it":"Sahibganj","ms":"Sahibganj","ne":"साहिबगंज","new":"साहेबगञ्ज","or":"ସାହିବଗଞ୍ଜ","pl":"Sahebganj (Indie)","pnb":"صاحب گنج","ru":"Сахибгандж","sa":"साहिबगञ्ज","sat":"ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ","sv":"Sahibganj","ta":"சாகிப்கஞ்சு","te":"సాహెబ్‌గంజ్","uk":"Сахебґандж","ur":"صاحب گنج","vi":"Sahibganj","zh":"萨希布根杰"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"साहिबगंज भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर साहिबगंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:साहिबगंज जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"साहिबगंज भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sahibganj is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर साहिबगंज जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sahibganj district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:साहिबगंज जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Sahibganj district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चैबासा","wikicode":"'''चैबासा''' [[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पश्चिम सिंगभूम जिल्हा|पश्चिम सिंगभूम जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा]]","hash":"a04b42dded98aa4dd8088e61ccb3436c2b7c0cf98cbd29b47a9f95f1d268d1c5","last_revision":"2014-05-24T12:23:45Z","first_revision":"2006-04-25T19:14:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.611177","cross_lingual_links":{"bh":"चाईबासा","bn":"চাইবাসা","bpy":"চাইবাসা","ceb":"Chāībāsa","de":"Chaibasa","en":"Chaibasa","es":"Chaibasa","fa":"چایباسا","fr":"Chaibasa","hi":"चाईबासा","hif":"Chaibasa","it":"Chaibasa","mg":"Chaibasa","ms":"Chaibasa","ne":"चाईबासा","new":"चैबसा","or":"ଚାଇବାସା","pnb":"چائیباسا","ru":"Чайбаса","sa":"चाईबासा","sat":"ᱪᱟᱸᱭᱵᱟᱥᱟ","sv":"Chāībāsa","ta":"சைபாசா","te":"చైబాసా","ur":"چائیباسا","vi":"Chaibasa","zh":"柴巴萨"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"चैबासा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पश्चिम सिंगभूम जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चैबासा भारताच्या झारखंड राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chabaasa is a city in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पश्चिम सिंगभूम जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of West Singhbhum district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे वर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Jharkhand Category:Western Singhbhum district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बोकारो जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''बोकारो जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"53ec91e8dfe4625ee74a652a6e530a70b2c902bf5e4b5eb5a55c5e4506a1ce27","last_revision":"2014-05-24T12:14:19Z","first_revision":"2006-04-25T19:30:08Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.663252","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بوكارو","bn":"বিষয়শ্রেণী:বোকারো জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bokaro","en":"Category:Bokaro district","hi":"श्रेणी:बोकारो ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱚᱠᱟᱨᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:போகாரோ மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بوکارو"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील बोकारो जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील बोकारो जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bokaro district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कोडर्मा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''कोडर्मा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"48b539dff51ab373adac76f9b2b0ca3fd5fca0ebae7a3a71d80bf457fb8d3489","last_revision":"2017-03-02T16:07:51Z","first_revision":"2006-04-25T19:30:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.717732","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كودرما","bn":"বিষয়শ্রেণী:কোডারমা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kodarma","en":"Category:Koderma district","hi":"श्रेणी:कोडरमा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱠᱳᱰᱟᱨᱢᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கோடர்மா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کوڈرما"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भार���ाच्या झारखंड राज्यातील कोडर्मा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील कोडर्मा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kodarma district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गढवा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''गढवा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"4c60156adb1f3fee5a19430069c1716aec4a60347aff774df893c9a6106af8d7","last_revision":"2017-03-02T15:51:50Z","first_revision":"2006-04-25T19:32:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.768757","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة غارهوا","bn":"বিষয়শ্রেণী:গাড়োয়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Garhwa","en":"Category:Garhwa district","hi":"श्रेणी:गढ़वा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱟᱲᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கடுவா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گرہوا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गढवा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गढवा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Garhwa district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गिरिडीह जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''गिरिडीह जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"c76479a35bcbf7cf2324c8c8d3aca6aa3979138799fb4c5f80cfa55df9ffd609","last_revision":"2017-03-02T15:48:40Z","first_revision":"2006-04-25T19:32:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.826846","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جيريديه","bn":"বিষয়শ্রেণী:গিরিডি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Giridih","en":"Category:Giridih district","hi":"श्रेणी:गिरिडीह ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱤᱨᱤᱰᱤᱦ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கிரீடீஹ் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گرڈی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गिरिडीह जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गिरिडीह जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Giridih district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गुमला जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''गुमला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"a5746431757bcbfd377cf30972f1fd8c0f1c34413f283b1100b9ecb567447820","last_revision":"2017-03-02T15:33:19Z","first_revision":"2006-04-25T19:33:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.881674","cross_lingual_links":{"ar":"ت��نيف:منطقة جوملا","bn":"বিষয়শ্রেণী:গুমলা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Gumla","en":"Category:Gumla district","fa":"رده:بخش گولا","hi":"श्रेणी:गुमला ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱩᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கும்லா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گوملا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गुमला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गुमला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gumala district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गोड्डा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''गोड्डा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"1d301dd4c89d8244119cf4add3f26c8c505f872ffab5213b6ae1e9d4a4cb8ab4","last_revision":"2017-03-02T15:31:40Z","first_revision":"2006-04-25T19:34:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.932045","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جوددا","bn":"বিষয়শ্রেণী:গোড্ডা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Godda","en":"Category:Godda district","hi":"श्रेणी:गोड्डा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱜᱚᱰᱰᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கோடா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گودا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गोड्डा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील गोड्डा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Godda district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चत्रा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''चत्रा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"3c0868a528484322795fa199b9f70a349b913eba15e86e571f2559cdf75dc667","last_revision":"2014-05-24T12:12:21Z","first_revision":"2006-04-25T19:34:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:00.994845","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة تشاترا","bn":"বিষয়শ্রেণী:চাতরা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Chatra","en":"Category:Chatra district","hi":"श्रेणी:चतरा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱪᱟᱛᱨᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:சத்ரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع چترا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील चत्रा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील चत्रा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Chitra district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:डुमका जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झा��खंड]] राज्यातील '''डुम्का जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"1bafb4db5af999de167b01072656fb528fd063ddb05269165e6c24417607305e","last_revision":"2023-04-15T14:26:20Z","first_revision":"2006-04-25T19:35:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.051029","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة دومكا","bn":"বিষয়শ্রেণী:দুমকা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dumka","en":"Category:Dumka district","hi":"श्रेणी:दुमका ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱩᱢᱠᱟᱹ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:தும்கா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دمکا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील डुम्का जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील डुम्का जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Dumka district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:देवघर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''देवघर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"0adc07651112239224ca01a829984995e87a9a77bc3c72aeb338ea1e51964112","last_revision":"2014-05-24T12:12:52Z","first_revision":"2006-04-25T19:35:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.106884","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ديوغار","bh":"श्रेणी:देवघर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:দেওঘর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Deoghar","en":"Category:Deoghar district","hi":"श्रेणी:देवघर ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱮᱣᱜᱷᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:தேவ்கர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دیوگھر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील देवघर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील देवघर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Devgarh district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:धनबाद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''धनबाद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"9a51fc373bd4111f819111f82e9ab6a829b407e7212c33b8a737db19cab2600d","last_revision":"2014-05-24T12:13:05Z","first_revision":"2006-04-25T19:36:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.161825","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة دنباد","bn":"বিষয়শ্রেণী:ধানবাদ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dhanbad","en":"Category:Dhanbad district","hi":"श्रेणी:धनबाद ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱫᱷᱟᱱᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:தன்பாத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دھنباد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील धनबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील धनबाद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Dhanbad district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पलामु जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''पलामु जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"1d32392b78aa6a8b8a2745bc39fd6949f3b155275ad26cf886ae248229015143","last_revision":"2014-05-24T12:13:19Z","first_revision":"2006-04-25T19:36:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.217631","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بالامو","bn":"বিষয়শ্রেণী:পালামৌ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Palamu","en":"Category:Palamu district","hi":"श्रेणी:पलामू ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱞᱟᱢᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பலாமூ மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پالامو"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पलामु जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पलामु जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Palamu district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पश्चिम सिंगभूम जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''पश्चिम सिंगभूम जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"a66de15af21e5f0454f43b8d255dcc478e39c2182755dd9a6b79a6de3027b1c0","last_revision":"2014-05-24T12:13:34Z","first_revision":"2006-04-25T19:37:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.269289","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:غرب سينغبوم","bn":"বিষয়শ্রেণী:পশ্চিম সিংভূম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Pashchimi Singhbhum","en":"Category:West Singhbhum district","hi":"श्रेणी:पश्चिमी सिंहभूम ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:மேற்கு சிங்பூம் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مغربی سنگھ بھوم"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पश्चिम सिंगभूम जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पश्चिम सिंगभूम जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about West Singhbhum district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पाकुर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''पाकुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"867942b57f0cfeee10c5589f200a03606c35f905fd7094666ca1ee9031516413","last_revision":"2014-05-24T12:13:50Z","first_revision":"2006-04-25T19:37:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.325850","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باكور","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাকুড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Pakur","en":"Category:Pakur district","hi":"श्रेणी:पाकुड़ ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱠᱩᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:பாகுட் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پاکڑ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पाकुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पाकुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Pakur district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पूर्व सिंगभूम जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''पूर्व सिंगभूम जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"76403c3540f133b203ea004a603e83f11ec52a3252e7472fbb048c8694767f07","last_revision":"2014-05-24T12:14:04Z","first_revision":"2006-04-25T19:38:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.383569","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:شرق سينغبوم","bn":"বিষয়শ্রেণী:পূর্ব সিংভূম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Purbi Singhbhum","en":"Category:East Singhbhum district","hi":"श्रेणी:पूर्वी सिंहभूम ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱤᱝᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:கிழக்கு சிங்பூம் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع مشرقی سنگھ بھوم"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पूर्व सिंगभूम जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील पूर्व सिंगभूम जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about East Singhbhum district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रांची जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''रांची जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"bd48624a2f9896156929df776e722721c4a9c0a6971057334b0526f3ef4403c4","last_revision":"2014-05-24T12:14:33Z","first_revision":"2006-04-25T19:38:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.441624","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة رانشي","bn":"বিষয়শ্রেণী:রাঁচি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ranchi","en":"Category:Ranchi district","hi":"श्रेणी:राँची ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਂਚੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱟᱺᱪᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:ராஞ்சி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع رانچی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील रांची जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील रांची जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ranchi district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लोहारडागा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्य��]] [[झारखंड]] राज्यातील '''लोहारडागा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"8a5ac25ac25a79dbca87f37c3fee43ac8267a81a59747343f8496f19783df2b9","last_revision":"2014-05-24T12:14:47Z","first_revision":"2006-04-25T19:39:07Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.502427","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة لوهاردجا","bn":"বিষয়শ্রেণী:লোহারদাগা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Lohardaga","en":"Category:Lohardaga district","hi":"श्रेणी:लोहरदगा ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱞᱳᱦᱟᱨᱫᱟᱜᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:லோஹர்தக்கா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع لوہارڈاگا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.164314","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील लोहारडागा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील लोहारडागा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Lohardaga district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:साहिबगंज जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''साहिबगंज जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"54d28d9b00c2ca170a0175d886846b94e9187f205d1ace5b240b656bdb8bea38","last_revision":"2014-05-24T12:15:00Z","first_revision":"2006-04-25T19:39:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.564824","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ساهبجانج","bn":"বিষয়শ্রেণী:সাহেবগঞ্জ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sahibganj","en":"Category:Sahibganj district","hi":"श्रेणी:साहिबगंज ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱥᱟᱦᱮᱵᱽᱜᱚᱸᱡᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:சாகிப்கஞ்சு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع صاحب گنج"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील साहिबगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील साहिबगंज जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sahibganj district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हजारीबाग जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील '''हजारीबाग जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे]]","hash":"2a7ec809f5579cc44eedb9ca6b98aaafbb1898487d5a711ea1b59305c1d14575","last_revision":"2014-05-24T12:15:15Z","first_revision":"2006-04-25T19:39:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.617044","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة هازارباج","bn":"বিষয়শ্রেণী:হাজারিবাগ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Hazaribagh","en":"Category:Hazaribagh district","fa":"رده:بخش هزارباغ","hi":"श्रेणी:हज़ारीबाग ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱟᱡᱟᱨᱤᱵᱟᱜᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:ஹசாரிபாக் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ہزاری باغ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील हजारीबाग जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:झारखंडमध���ल जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील हजारीबाग जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hazaribag district in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झारखंडमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झारखंडमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[झारखंड]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:झारखंड|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|झारखंड]]","hash":"ea61019f910b0e0a159811a74d505ca0d41a81d3a1368e65e48a9526a44e1be1","last_revision":"2008-06-30T07:20:34Z","first_revision":"2006-04-25T19:40:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.675392","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في جهارخاند","bh":"श्रेणी:झारखंड के शहर आ कस्बा","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঝাড়খণ্ডের শহর ও নগর","bpy":"থাক:ঝাড়খন্ডর শহর","cs":"Kategorie:Města v Džhárkhandu","da":"Kategori:Byer i Jharkhand","en":"Category:Cities and towns in Jharkhand","eo":"Kategorio:Urboj de Ĝarkando","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در جارکند","fi":"Luokka:Jharkhandin kaupungit","hi":"श्रेणी:झारखंड के शहर","ja":"Category:ジャールカンド州の都市","lt":"Kategorija:Džharkhando miestai","mk":"Категорија:Градови во Џарканд","ml":"വർഗ്ഗം:ഝാർഖണ്ഡിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nb":"Kategori:Byer i Jharkhand","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସହର","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Jharkhand","sa":"वर्गः:झारखण्डराज्यस्य नगराणि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚ","ta":"பகுப்பு:ஜார்க்கண்ட் மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐฌารขัณฑ์","ur":"زمرہ:جھارکھنڈ کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Jharkhand","zh":"Category:贾坎德邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे झारखंड\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या झारखंड राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Jharkhand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे झारखंड","translated_text":"Cities of Jharkhand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चबासा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[चैबासा]]","hash":"f591c3c73395771b924d3e289174997187fd459b267c4bfeafb0d7d33fd7166b","last_revision":"2011-01-24T19:42:16Z","first_revision":"2006-04-25T19:43:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.736098","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन चैबासा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन चैबासा","translated_text":"Re-directed by Chabaasa","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हरियाणामधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यात १९ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\n{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"20%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AM|| [[अंबाला जिल्हा|अंबाला]]|| [[अंबाला]]|| १०,१३,६६०|| १,५६९|| ६४६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BH|| [[भिवानी जिल्हा|भिवानी]]|| [[भिवानी]]|| १४,२४,५५४|| ५,१४०|| २७७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| FR|| [[फरीदाबाद जिल्हा|फरीदाबाद]]|| [[फरीदाबाद]]|| २१,९३,२७६|| २,१०५|| १,०४२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| FT|| [[फतेहाबाद जिल्हा|फतेहाबाद]]|| [[फतेहाबाद]]|| ८,०६,१५८|| २,४९१|| ३२४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GU|| [[गुरगांव जिल्हा|गुरगांव]]|| [[गुरगांव]]|| १६,५७,६६९|| २,७६०|| ६०१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| HI|| [[हिसार जिल्हा|हिसार]]|| [[हिसार]]|| १५,३६,४१७|| ३,७८८|| ४०६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JH|| [[झज्जर जिल्हा|झज्जर]]|| [[झज्जर]]|| ८,८७,३९२|| १,८६८|| ४७५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JI|| [[जींद जिल्हा|जींद]]|| [[जींद]]|| ११,८९,७२५|| २,७३६|| ४३५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KR|| [[करनाल जिल्हा|करनाल]]|| [[करनाल]]|| १२,७४,८४३|| २,४७१|| ५१६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KT|| [[कैथल जिल्हा|कैथल]]|| [[कैथल]]|| ९,४५,६३१|| २,७९९|| ३३८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KU|| [[कुरुक्षेत्र जिल्हा|कुरुक्षेत्र]]|| [[कुरुक्षेत्र, हरियाणा|कुरुक्षेत्र]]|| ८,२८,१२०|| १,२१७|| ६८०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MW|| [[मेवात जिल्हा|मेवात]]|| [[नुह]]|| ८,१२,०२२|| १८६०|| ७२९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MA|| [[महेन्द्रगढ जिल्हा|महेन्द्रगढ]]|| [[नारनौल]]|| ८,१२,०२२|| १,६८३|| ४८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PL|| [[पलवल जिल्हा|पलवल]]|| [[पलवल]]|| १०,४०,४९३|| १३५९|| ७६१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PK|| [[पंचकुला जिल्हा|पंचकुला]]|| [[पंचकुला]]|| ४,६९,२१०|| ८१६|| ५७५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PP|| [[पानीपत जिल्हा|पानीपत]]|| [[पानिपत]]|| ९,६७,३३८|| १,२५०|| ७७४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RE|| [[रेवारी जिल्हा|रेवारी]]|| [[रेवारी]]|| ७,६४,७२७|| १,५५९|| ४९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RO|| [[रोहतक जिल्हा|रोहतक]]|| [[रोहतक]]|| ९,४०,०३६|| १,६६८|| ५६४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SI|| [[सिरसा जिल्हा|सिरसा]]|| [[सिरसा]]|| ११,११,०१२|| ४,२७६|| २६०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SO|| [[सोनीपत जिल्हा|सोनीपत]]|| [[सोनीपत]]|| १२,७८,८३०|| २,२६०|| ५६६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| YN|| [[यमुना नगर जिल्हा|यमुना नगर]]|| [[यमुना नगर]]|| ९,८२,३६९|| १,७५६|| ५५९\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"664b08eb6abf28971c085ebd4bd677321e9f73c9549012f1f105055c257fece8","last_revision":"2023-01-28T17:20:12Z","first_revision":"2006-04-26T04:53:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.795847","cross_lingual_links":{"bn":"হরিয়ানার জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Haryana","es":"Anexo:Distritos del estado de Haryana","fi":"Haryanan piirikunnat","fr":"Liste des districts de l'Haryana","hi":"हरियाणा के जिले","ml":"ഹരിയാനയിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Haryana","nb":"Distrikter i Haryana","pa":"ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"ہریاݨا دے ضلعے","ru":"Список округов Харьяны","sa":"हरियाणाराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱦᱚᱨᱤᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Haryana","ta":"அரியானா மாவட்டப் பட்டியல்","te":"హర్యానా జిల్లాల జాబితా","ur":"ہریانہ کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ჰარიანაშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"哈里亚纳邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भारताच्या हरियाणा राज��यात १९ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यात १९ जिल्हे आहेत.","translated_text":"The Indian state of Haryana has 19 districts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.","translated_text":"A look at them.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"20%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AM|| [[अंबाला जिल्हा|अंबाला]]|| [[अंबाला]]|| १०,१३,६६०|| १,५६९|| ६४६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BH|| [[भिवानी जिल्हा|भिवानी]]|| [[भिवानी]]|| १४,२४,५५४|| ५,१४०|| २७७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| FR|| [[फरीदाबाद जिल्हा|फरीदाबाद]]|| [[फरीदाबाद]]|| २१,९३,२७६|| २,१०५|| १,०४२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| FT|| [[फतेहाबाद जिल्हा|फतेहाबाद]]|| [[फतेहाबाद]]|| ८,०६,१५८|| २,४९१|| ३२४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GU|| [[गुरगांव जिल्हा|गुरगांव]]|| [[गुरगांव]]|| १६,५७,६६९|| २,७६०|| ६०१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| HI|| [[हिसार जिल्हा|हिसार]]|| [[हिसार]]|| १५,३६,४१७|| ३,७८८|| ४०६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JH|| [[झज्जर जिल्हा|झज्जर]]|| [[झज्जर]]|| ८,८७,३९२|| १,८६८|| ४७५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JI|| [[जींद जिल्हा|जींद]]|| [[जींद]]|| ११,८९,७२५|| २,७३६|| ४३५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KR|| [[करनाल जिल्हा|करनाल]]|| [[करनाल]]|| १२,७४,८४३|| २,४७१|| ५१६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KT|| [[कैथल जिल्हा|कैथल]]|| [[कैथल]]|| ९,४५,६३१|| २,७९९|| ३३८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KU|| [[कुरुक्षेत्र जिल्हा|कुरुक्षेत्र]]|| [[कुरुक्षेत्र, हरियाणा|कुरुक्षेत्र]]|| ८,२८,१२०|| १,२१७|| ६८०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MW|| [[मेवात जिल्हा|मेवात]]|| [[नुह]]|| ८,१२,०२२|| १८६०|| ७२९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MA|| [[महेन्द्रगढ जिल्हा|महेन्द्रगढ]]|| [[नारनौल]]|| ८,१२,०२२|| १,६८३|| ४८२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PL|| [[पलवल जिल्हा|पलवल]]|| [[पलवल]]|| १०,४०,४९३|| १३५९|| ७६१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PK|| [[पंचकुला जिल्हा|पंचकुला]]|| [[पंचकुला]]|| ४,६९,२१०|| ८१६|| ५७५\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PP|| [[पानीपत जिल्हा|पानीपत]]|| [[पानिपत]]|| ९,६७,३३८|| १,२५०|| ७७४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RE|| [[रेवारी जिल्हा|रेवारी]]|| [[रेवारी]]|| ७,६४,७२७|| १,५५९|| ४९१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RO|| [[रोहतक जिल्हा|रोहतक]]|| [[रोहतक]]|| ९,४०,०३६|| १,६६८|| ५६४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SI|| [[सिरसा जिल्हा|सिरसा]]|| [[सिरसा]]|| ११,११,०१२|| ४,२७६|| २६०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SO|| [[सोनीपत जिल्हा|सोनीपत]]|| [[सोनीपत]]|| १२,७८,८३०|| २,२६०|| ५६६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| YN|| [[यमुना नगर जिल्हा|यमुना नगर]]|| [[यमुना नगर]]|| ९,८२,३६९|| १,७५६|| ५५९\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Haryana Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल २६","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२६|११६|११७}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== पंधरावे शतक ===\n* [[इ.स. १४७८|१४७८]] - [[इटली]]तील [[पाझी|पाझींनी]] [[फ्लोरेन्स]]मध्ये चर्चमधील रविवारच्या सामूहिक प्रार्थने दरम्यान [[लॉरेन्झो दि मेदिची]] वर हल्ला केला. लॉरेन्झोचा भाउ [[ज्युलियानी मेदिची|ज्युलियानी]] मृत्युमुखी पडला.\n=== सतरावे शतक ===\n* [[इ.स. १६०७|१६०७]] - इंग्लंडचे काही वसाहती [[केप हेन्री, व्हर्जिनिया]] येथे पोचले. यांनी पुढे [[जेम्सटाउन]] शहर वसवले.\n\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८०२|१८०२]] - [[नेपोलियन बोनापार्ट]]ने [[फ्रेंच राज्यक्रांती|फ्रेंच क्रांती]]त देशाबाहेर पळून गेलेल्या जहागिरदारांना माफी जाहीर केली व परत [[फ्रान्स|फ्रांस]]मध्ये बोलावले.\n* [[इ.स. १८६५|१८६५]] - [[अमेरिकन यादवी युद्ध]] - दक्षिणेच्या जनरल [[जोसेफ जॉन्स्टन]]ने उत्तरेच्या [[विल्यम टेकुमेश शर्मन]] समोर [[नॉर्थ कॅरोलिना|उत्तर कॅरोलिना]]तील [[ड्युरॅम, उत्तर कॅरोलिना|ड्युरॅम]] येथे शरणागती पत्करली.\n* १८६५ - [[अब्राहम लिंकन]]ची हत्या करून पळालेल्या [[जॉन विल्कस बूथ]]ला सैनिकांनी ठार केले.\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९०३|१९०३]] - [[अटलेटिको माद्रिद]] या [[असोसिएशन फुटबॉल]] क्लबची स्थापना झाली.\n* [[इ.स. १९२४|१९२४]] - [[रमाबाई रानडे]] यांचे निधन. \n* [[इ.स. १९२५|१९२५]] - [[पॉल फोन हिंडेनबर्ग]] [[वायमार प्रजासत्ताक]]च्या राष्ट्राध्यक्षपदी.\n* [[इ.स. १९३३|१९३३]] - [[जर्मनी]]ची गुप्त पोलीस यंत्रणा [[गेस्टापो]]ची रचना.\n* [[इ.स. १९३७|१९३७]] - जर्मनीच्या [[लुफ्तवाफे]]ने [[स्पेन]]च्या [[गर्निका]] शहरावर बॉम्बफेक केली. याचे परिणाम पाहून ख्यातनाम चित्रकार [[पाब्लो पिकासो]]ने [[गर्निका, चित्र|गर्निका]] हे जगप्रसिद्ध चित्र काढले.\n* [[इ.स. १९४२|१९४२]] - [[मांचुरिया]]च्या [[हॉन्केइको कोलियरी]] या कोळशाच्या खाणीत स्फोट. १,५४९ कामगार ठार. आत्तापर्यंतचा खाणीत झालेला हा सगळ्यात मोठा अपघात आहे.\n* [[इ.स. १९५६|१९५६]] - [[भारत|भारतातील]] पहिल्या वृत्तपत्रकागदाच्या कारखान्याचे [[नेपानगर]] येथे उदघाटन.\n* [[इ.स. १९६२|१९६२]] - [[नासा]]चे [[रेंजर ४]] हे चांद्रयान चंद्रावर कोसळले.\n* [[इ.स. १९६४|१९६४]] - [[टांगानिका]] व [[झांझिबार]] देश एकत्र आले. [[टांझानिया]]ची रचना.\n* [[इ.स. १९७०|१९७०]] - [[सुएझ कालवा|सुएझ कालव्याच्या]] परिसरात [[इजिप्त]] व [[इस्रायल|इस्त्रायल]] यांचे हवाई हल्ले सुरू झाले.\n* [[इ.स. १९७३|१९७३]] - [[अजित न��थ रे]] भारताचे १४ वे सरन्यायाधीश झाले.\n* [[इ.स. १९८१|१९८१]] - डॉ. [[मायकेल हॅरिसन]] यांनी [[कॅलिफोर्निया विद्यापीठ|कॅलिफोर्निया विद्यापीठात]] सर्वप्रथम गर्भाशय उघडून अर्भकावर शस्त्रक्रिया केली.\n* [[इ.स. १९८६|१९८६]] - [[युक्रेन]]मध्ये [[चर्नोबिल अणु भट्टी]]त अपघात. घातक किरणोत्सर्गाने युरोप, एशियातील अनेक देश प्रभावित.\n* [[इ.स. १९८९|१९८९]] - [[बांगलादेश]]मध्ये चक्रीवादळामुले सुमारे १,३०० लोक ठार, १२,००० जखमी आणि ८०,००० बेघर झाले.\n* [[इ.स. १९९४|१९९४]] - [[चायना एरलाइन्स]]चे [[एअर बस ए-३००|एरबस ए-३००]]जातीचे विमान [[जपान]]च्या [[नागोया]] विमानतळावर कोसळून २६४ ठार.\n* [[इ.स. १९९५|१९९५]] - भारताच्या [[निशा मोहोता]]ने [[इंटरनॅशनल वुमन मास्टर]] किताब मिळवला.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n* [[इ.स. २००२|२००२]] - [[जर्मनी]]च्या [[एरफर्ट]] शहरात [[रॉबर्ट स्टाइनहाउझर]]ने आपल्या शाळेतील १३ शिक्षक, २ विद्यार्थी व १ पोलीस अधिकाऱ्याला ठार मारले.\n* [[इ.स. २००५|२००५]] - २९ वर्षांनी [[सिरिया]]ची [[लेबेनॉन]]मधून माघार.\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. १२१|१२१]] - [[मार्कस ऑरेलियस]], रोमन सम्राट.\n* [[इ.स. ५७०|५७०]] - [[मुहम्मद पैगंबर]], [[इस्लाम धर्म|इस्लाम धर्माचे]] संस्थापक.\n* [[इ.स. १४७९|१४७९]] - [[वल्लभाचार्य]] [[पुष्टिमार्ग|पुष्टिमार्गाचे]] संस्थापक.\n* [[इ.स. १५६४|१५६४]] - [[विल्यम शेक्सपियर]], इंग्लिश नाटककार आणि अभिनेता.\n* [[इ.स. १६४८|१६४८]] - [[पेद्रो दुसरा, पोर्तुगाल]]चा राजा.\n* [[इ.स. १८९४|१८९४]] - [[रुडॉल्फ हेस]], नाझी अधिकारी.\n* [[इ.स. १९००|१९००]] - [[चार्ल्स रिश्टर]], अमेरिकन भूशास्त्रज्ञ.\n* [[इ.स. १९०८|१९०८]] - [[सर्वमित्र सिकरी]], भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश.\n* [[इ.स. १९१७|१९१७]] - [[आय.एम.पै]], अमेरिकन स्थापत्यविशारद.\n* [[इ.स. १९५३|१९५३]] - [[मौशमी चॅटर्जी]], भारतीय अभिनेत्री.\n* [[इ.स. १९६३|१९६३]] - [[जेट ली]], चीनी अभिनेता.\n\n== मृत्यू ==\n* [[इ.स. ११९२|११९२]] - [[गो-शिराकावा]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n* [[इ.स. १४८९|१४८९]] - [[अशिकागा योशिहिसा]], जपानी [[शोगन]].\n* [[इ.स. १९२०|१९२०]] - [[श्रीनिवास रामानुजन]], [[:वर्ग:भारतीय गणितज्ञ|भारतीय गणितज्ञ]].\n* [[इ.स. १९२४|१९२४]] - [[रमाबाई रानडे]], मराठी लेखिका आणि समाजसुधारक.\n* [[इ.स. १९३२|१९३२]] - [[विल्यम लॉकवुड]], [[:वर्ग:इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू|इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू]].\n* [[इ.स. १९७६|१९७६]] - चिंतामणी त्र्यंबक खानोलकर ऊर्फ [[आरती प्रभू]], मराठी साहित्यिक.\n* [[इ.स. १९८७|१९८७]] - [[शंकरसिंग रघुवंशी]], [[शंकर-जयकिशन]] या ���ोडीतील संगीतकार.\n* [[इ.स. १९९९|१९९९]] - [[मनमोहन अधिकारी]], लोकशाही पद्धतीने निवडण्यात आलेले [[नेपाळ]]चे पहिले पंतप्रधान.\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n* एकत्रीकरण दिन - [[टांझानिया]].\n* जागतिक बौद्धिक मालमत्ता दिन\n\n==बाह्य दुवे==\n{{बीबीसी आज||april/26}}\n----\n[[एप्रिल २४]] - [[एप्रिल २५]] - '''एप्रिल २६''' - [[एप्रिल २७]] - [[एप्रिल २८]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"d3e1d5926fb3e07d53172a0cf3442b5c25c904f334b497e3b5d570f07633c0f1","last_revision":"2022-06-08T09:03:54Z","first_revision":"2006-04-26T16:21:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.857133","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 26","af":"26 April","als":"26. April","alt":"Кандык айдыҥ 26 кӱни","am":"26 April","an":"26 d'abril","ar":"26 أبريل","ary":"26 أبريل","arz":"26 ابريل","as":"২৬ এপ্ৰিল","ast":"26 d'abril","av":"26 апрель","avk":"26-e ke balemeaksat","az":"26 aprel","ba":"26 апрель","ban":"26 April","bat-smg":"Balondė 26","bcl":"Abril 26","be":"26 красавіка","be-x-old":"26 красавіка","bg":"26 април","bh":"26 अप्रैल","bjn":"26 April","blk":"အေပီ ၂၆","bn":"২৬ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༦ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২৬","br":"26 Ebrel","bs":"26. april","btm":"26 April","bxr":"4 һарын 26","ca":"26 d'abril","cdo":"4 nguŏk 26 hô̤","ce":"26 апрель","ceb":"Abril 26","ckb":"٢٦ی نیسان","co":"26 d'aprile","cs":"26. duben","csb":"26 łżëkwiata","cv":"Ака, 26","cy":"26 Ebrill","da":"26. april","de":"26. April","diq":"26 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 26","el":"26 Απριλίου","eml":"26 d'avrìl","en":"April 26","eo":"26-a de aprilo","es":"26 de abril","et":"26. aprill","eu":"Apirilaren 26","ext":"26 abril","fa":"۲۶ آوریل","fi":"26. huhtikuuta","fiu-vro":"26. mahlakuu päiv","fo":"26. apríl","fr":"26 avril","frp":"26 d’avril","frr":"26. April","fur":"26 di Avrîl","fy":"26 april","ga":"26 Aibreán","gan":"4月26號","gd":"26 an Giblean","gl":"26 de abril","gn":"26 jasyrundy","gor":"26 April","gu":"એપ્રિલ ૨૬","gv":"26 Averil","hak":"4-ngie̍t 26-ngit","he":"26 באפריל","hi":"२६ अप्रैल","hif":"26 April","hr":"26. travnja","hsb":"26. apryla","ht":"26 avril","hu":"Április 26.","hy":"Ապրիլի 26","ia":"26 de april","id":"26 April","ie":"26 april","ig":"26 Eprel","ilo":"Abril 26","inh":"Бекарга 26","io":"26ma di aprilo","is":"26. apríl","it":"26 aprile","ja":"4月26日","jbo":"vonma'i 26moi","jv":"26 April","ka":"26 აპრილი","kaa":"26-aprel","kab":"26 yebrir","kk":"26 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೬","ko":"4월 26일","koi":"Апрель 26’ лун","ks":"اَپریل 26","ksh":"26. Apprill","ku":"26ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 26-ӧд лун","ky":"26-апрель","la":"26 Aprilis","lb":"26. Abrëll","li":"26 april","lij":"26 arvî","lmo":"26 04","ln":"Mokɔlɔ 26 sánzá ya mínei","lo":"26 ເມສາ","lt":"Balandžio 26","lv":"26. aprīlis","mai":"२६ अप्रैल","map-bms":"26 April","mg":"26 Aprily","mhr":"26 вӱдшор","mk":"26 април","ml":"ഏപ്രിൽ 26","mn":"4 сарын 26","ms":"26 April","my":"၂၆ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 26 чи","mzn":"۲۶ آوریل","nah":"26 metztli abril","nap":"26 'e abbrile","nds":"26. April","nds-nl":"26 april","new":"अप्रिल २६","nl":"26 april","nn":"26. april","nb":"26. april","nrm":"26 Avri","nso":"Moranang 26","oc":"26 d'abril","olo":"26. sulakuudu","or":"୨୬ ଅପ୍ରେଲ","os":"26 апрелы","pa":"26 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 26","pap":"26 di aprel","pl":"26 kwietnia","pnb":"26 اپریل","ps":"26 اپرېل","pt":"26 de abril","qu":"26 ñiqin ayriway killapi","ro":"26 aprilie","ru":"26 апреля","rue":"26. апріль","sa":"२६ अप्रैल","sah":"Муус устар 26","scn":"26 di aprili","sco":"26 Aprile","se":"Cuoŋománu 26.","sh":"26. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 26","si":"අප්‍රේල් 26","simple":"April 26","sk":"26. apríl","sl":"26. april","smn":"Cuáŋuimáánu 26.","sn":"Kubvumbi 26","so":"26 Abriil","sq":"26 Prill","sr":"26. април","stq":"26. April","su":"26 April","sv":"26 april","sw":"26 Aprili","szl":"26 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 26","te":"ఏప్రిల్ 26","tg":"26 апрел","th":"26 เมษายน","tk":"26 aprel","tl":"Abril 26","tly":"26 Aprel","tr":"26 Nisan","tt":"26 апрель","tyv":"26 Дөрт ай","udm":"26 оштолэзь","ug":"26- ئۈمىد","uk":"26 квітня","ur":"26 اپریل","uz":"26-aprel","vec":"26 de apriłe","vi":"26 tháng 4","vls":"26 april","vo":"Prilul 26","wa":"26 d' avri","war":"Abril 26","wuu":"4月26号","xal":"Мөрн сарин 26","xmf":"26 პირელი","yi":"26סטן אפריל","yo":"26 April","za":"4 nyied 26 hauh","zea":"26 april","zgh":"26 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月26日","zh-min-nan":"4 goe̍h 26 ji̍t","zh-yue":"4月26號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"१४७८ - इटलीतील पाझींनी फ्लोरेन्समध्ये चर्चमधील रविवारच्या सामूहिक प्रार्थने दरम्यान लॉरेन्झो दि मेदिची वर हल्ला केला. लॉरेन्झोचा भाउ ज्युलियानी मृत्युमुखी पडला.\n\n१६०७ - इंग्लंडचे काही वसाहती केप हेन्री, व्हर्जिनिया येथे पोचले. यांनी पुढे जेम्सटाउन शहर वसवले.\n\n१८०२ - नेपोलियन बोनापार्टने फ्रेंच क्रांतीत देशाबाहेर पळून गेलेल्या जहागिरदारांना माफी जाहीर केली व परत फ्रांसमध्ये बोलावले. १८६५ - अमेरिकन यादवी युद्ध - दक्षिणेच्या जनरल जोसेफ जॉन्स्टनने उत्तरेच्या विल्यम टेकुमेश शर्मन समोर उत्तर कॅरोलिनातील ड्युरॅम येथे शरणागती पत्करली. १८६५ - अब्राहम लिंकनची हत्या करून पळालेल्या जॉन विल्कस बूथला सैनिकांनी ठार केले.\n\n१९०३ - अटलेटिको माद्रिद या असोसिएशन फुटबॉल क्लबची स्थापना झाली. १९२४ - रमाबाई रानडे यांचे निधन. १९२५ - पॉल फोन हिंडेनबर्ग वायमार प्रजासत्ताकच्या राष्ट्राध्यक्षपदी. १९३३ - जर्मनीची गुप्त पोलीस यंत्रणा गेस्टापोची रचना. १९३७ - जर्मनीच्या लुफ्तवाफेने स्पेनच्या गर्निका शहरावर बॉम्बफेक केली. याचे परिणाम पाहून ख्यातनाम चित्रकार पाब्लो पिकासोने गर्निका हे जगप्रसिद्ध चित्र काढले. १९४२ - मांचुरियाच्या हॉन्केइको कोलियरी या कोळशाच्या खाणीत स्फोट. १,५४९ कामगार ठार. आत्तापर्यंतचा खाणीत झालेला हा सगळ्यात मोठा अपघात आहे. १९५६ - भारतातील पहिल्या वृत्तपत्रकागदाच्या कारखान्याचे नेपानगर येथे उदघाटन. १९६२ - नासाचे रेंजर ४ हे चांद्रयान चंद्रावर कोसळले. १९६४ - टांगानिका व झांझिबार देश एकत्र आले. टांझानियाची रचना. १९७० - सुएझ कालव्याच्या परिसरात इजिप्त व इस्त्रायल यांचे हवाई हल्ले सुरू झाले. १९७३ - अजित नाथ रे भारताचे १४ वे सरन्यायाधीश झाले. १९८१ - डॉ. मायकेल हॅरिसन यांनी कॅलिफोर्निया विद्यापीठात सर्वप्रथम गर्भाशय उघडून अर्भकावर शस्त्रक्रिया केली. १९८६ - युक्रेनमध्ये चर्नोबिल अणु भट्टीत अपघात. घातक किरणोत्सर्गाने युरोप, एशियातील अनेक देश प्रभावित. १९८९ - बांगलादेशमध्ये चक्रीवादळामुले सुमारे १,३०० लोक ठार, १२,००० जखमी आणि ८०,००० बेघर झाले. १९९४ - च���यना एरलाइन्सचे एरबस ए-३००जातीचे विमान जपानच्या नागोया विमानतळावर कोसळून २६४ ठार. १९९५ - भारताच्या निशा मोहोताने इंटरनॅशनल वुमन मास्टर किताब मिळवला.\n\n२००२ - जर्मनीच्या एरफर्ट शहरात रॉबर्ट स्टाइनहाउझरने आपल्या शाळेतील १३ शिक्षक, २ विद्यार्थी व १ पोलीस अधिकाऱ्याला ठार मारले. २००५ - २९ वर्षांनी सिरियाची लेबेनॉनमधून माघार.\n\n१२१ - मार्कस ऑरेलियस, रोमन सम्राट. ५७० - मुहम्मद पैगंबर, इस्लाम धर्माचे संस्थापक. १४७९ - वल्लभाचार्य पुष्टिमार्गाचे संस्थापक. १५६४ - विल्यम शेक्सपियर, इंग्लिश नाटककार आणि अभिनेता. १६४८ - पेद्रो दुसरा, पोर्तुगालचा राजा. १८९४ - रुडॉल्फ हेस, नाझी अधिकारी. १९०० - चार्ल्स रिश्टर, अमेरिकन भूशास्त्रज्ञ. १९०८ - सर्वमित्र सिकरी, भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश. १९१७ - आय.एम.पै, अमेरिकन स्थापत्यविशारद. १९५३ - मौशमी चॅटर्जी, भारतीय अभिनेत्री. १९६३ - जेट ली, चीनी अभिनेता.\n\n११९२ - गो-शिराकावा, जपानी सम्राट. १४८९ - अशिकागा योशिहिसा, जपानी शोगन. १९२० - श्रीनिवास रामानुजन, भारतीय गणितज्ञ. १९२४ - रमाबाई रानडे, मराठी लेखिका आणि समाजसुधारक. १९३२ - विल्यम लॉकवुड, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू. १९७६ - चिंतामणी त्र्यंबक खानोलकर ऊर्फ आरती प्रभू, मराठी साहित्यिक. १९८७ - शंकरसिंग रघुवंशी, शंकर-जयकिशन या जोडीतील संगीतकार. १९९९ - मनमोहन अधिकारी, लोकशाही पद्धतीने निवडण्यात आलेले नेपाळचे पहिले पंतप्रधान.\n\nएकत्रीकरण दिन - टांझानिया. जागतिक बौद्धिक मालमत्ता दिन\n\nएप्रिल २४ - एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - एप्रिल २८ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"पंधरावे शतक","translated_text":"Fifteenth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१४७८ - इटलीतील पाझींनी फ्लोरेन्समध्ये चर्चमधील रविवारच्या सामूहिक प्रार्थने दरम्यान लॉरेन्झो दि मेदिची वर हल्ला केला.","translated_text":"1478 - The Pazians of Italy attack Lorenzo the Medici during Sunday mass prayer in the church in Florence.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लॉरेन्झोचा भाउ ज्युलियानी मृत्युमुखी पडला.","translated_text":"Lorenzo's brother Julian died.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सतरावे शतक","translated_text":"17th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६०७ - इंग्लंडचे काही वसाहती केप हेन्री, व्हर्जिनिया येथे पोचले.","translated_text":"1607 - Some English settlers arrived at Cape Henry, Virginia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांनी पुढे जेम्सटाउन शहर वसवले.","translated_text":"He later founded the city of Jamestown.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८०२ - नेपोलियन बोनापार्टने फ्रेंच क्रांतीत देशाबाहेर पळून गेलेल्या जहागिरदारांना माफी जाहीर केली व परत फ्रांसमध्ये बोलावले.","translated_text":"1802 - Napoleon Bonaparte apologizes to sailors who fled the country during the French Revolution and returns to France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६५ - अमेरिकन यादवी युद्ध - दक्षिणेच्या जनरल जोसेफ जॉन्स्टनने उत्तरेच्या विल्यम टेकुमेश शर्मन समोर उत्तर कॅरोलिनातील ड्युरॅम येथे शरणागती पत्करली.","translated_text":"1865 - American Civil War - General Joseph Johnston of the South surrendered at Durham, North Carolina, in front of William Tecumseh Sherman of the North.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६५ - अब्राहम लिंकनची हत्या करून पळालेल्या जॉन विल्कस बूथला सैनिकांनी ठार केले.","translated_text":"1865 - John Wilkes Booth, who escaped the assassination of Abraham Lincoln, is killed by soldiers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९०३ - अटलेटिको माद्रिद या असोसिएशन फुटबॉल क्लबची स्थापना झाली.","translated_text":"1903 - Atlético Madrid Association football club is founded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२४ - रमाबाई रानडे यांचे निधन.","translated_text":"1924 - Ramabai Rande passed away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२५ - पॉल फोन हिंडेनबर्ग वायमार प्रजासत्ताकच्या राष्ट्राध्यक्षपदी.","translated_text":"1925 - Paul von Hindenburg is elected President of the Weimar Republic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३३ - जर्मनीची गुप्त पोलीस यंत्रणा गेस्टापोची रचना.","translated_text":"1933 - The creation of the German secret police system, the Gestapo.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३७ - जर्मनीच्या लुफ्तवाफेने स्पेनच्या गर्निका शहरावर बॉम्बफेक केली.","translated_text":"1937 - The German Luftwaffe bombed the Spanish city of Curruca.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे परिणाम पाहून ख्यातनाम चित्रकार पाब्लो पिकासोने गर्निका हे जगप्रसिद्ध चित्र काढले.","translated_text":"As a result, the famous painter Pablo Picasso painted the world-famous painting Curruca.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४२ - मांचुरियाच्या हॉन्केइको कोलियरी या कोळशाच्या खाणीत स्फोट.","translated_text":"1942 - A coal mine explosion at the Honkeiko colliery in Manchuria.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१,५४९ कामगार ठार.","translated_text":"1,549 workers were killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आत्तापर्यंतचा खाणीत झालेला हा सगळ्यात मोठा अपघात आहे.","translated_text":"This is the worst mining accident ever.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५६ - भारतातील पहिल्या वृत्तपत्रकागदाच्या कारखान्याचे नेप���नगर येथे उदघाटन.","translated_text":"1956 - India's first newspaper paper factory is inaugurated in Nepanagar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६२ - नासाचे रेंजर ४ हे चांद्रयान चंद्रावर कोसळले.","translated_text":"1962 - NASA's Ranger 4 crashes into the moon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६४ - टांगानिका व झांझिबार देश एकत्र आले.","translated_text":"1964 - Tanganyika and Zanzibar are united.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"टांझानियाची रचना.","translated_text":"The structure of Tanzania.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - सुएझ कालव्याच्या परिसरात इजिप्त व इस्त्रायल यांचे हवाई हल्ले सुरू झाले.","translated_text":"1970 - Egypt and Israel launch airstrikes on the Suez Canal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७३ - अजित नाथ रे भारताचे १४ वे सरन्यायाधीश झाले.","translated_text":"1973 - Ajit Nath Ray became the 14th Chief Justice of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८१ - डॉ.","translated_text":"1981 - Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मायकेल हॅरिसन यांनी कॅलिफोर्निया विद्यापीठात सर्वप्रथम गर्भाशय उघडून अर्भकावर शस्त्रक्रिया केली.","translated_text":"Michael Harrison was the first at the University of California to open the uterus and operate on an infant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८६ - युक्रेनमध्ये चर्नोबिल अणु भट्टीत अपघात.","translated_text":"1986 - Chernobyl nuclear power plant accident in Ukraine.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"घातक किरणोत्सर्गाने युरोप, एशियातील अनेक देश प्रभावित.","translated_text":"Destructive radiation has affected many countries in Europe and Asia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९ - बांगलादेशमध्ये चक्रीवादळामुले सुमारे १,३०० लोक ठार, १२,००० जखमी आणि ८०,००० बेघर झाले.","translated_text":"1989 - Around 1,300 people were killed, 12,000 injured and 80,000 displaced by typhoons in Bangladesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९४ - चायना एरलाइन्सचे एरबस ए-३००जातीचे विमान जपानच्या नागोया विमानतळावर कोसळून २६४ ठार.","translated_text":"1994 - A China Airlines Airbus A-300 plane crashes at Nagoya Airport, Japan, killing 264 people.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९५ - भारताच्या निशा मोहोताने","translated_text":"1995 - Nisha Mohotane of India","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इंटरनॅशनल वुमन मास्टर किताब मिळवला.","translated_text":"She earned the title of International Woman Master.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००२ - जर्मनीच्या एरफर्ट शहरात रॉबर्ट स्टाइनहाउझरने आपल्या शाळेतील १३ शिक्षक, २ विद्यार्थी व १ पोलीस अधिकाऱ्याला ठार मारले.","translated_text":"2002 - Robert Steinhauser kills 13 teachers, 2 students and 1 police officer at his school in Erfurt, Germany.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००५ - २९ वर्षांनी सिरियाची लेबेनॉनमधून माघार.","translated_text":"2005 - Syrian withdrawal from Lebanon after 29 years.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१२१ - मार्कस ऑरेलियस, रोमन सम्राट.","translated_text":"121 - Marcus Aurelius, Roman Emperor","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५७० - मुहम्मद पैगंबर, इस्लाम धर्माचे संस्थापक.","translated_text":"570 - Prophet Muhammad, founder of Islam.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४७९ - वल्लभाचार्य पुष्टिमार्गाचे संस्थापक.","translated_text":"1479 - Founder of the Vallavacharya Confirmation Path.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५६४ - विल्यम शेक्सपियर, इंग्लिश नाटककार आणि अभिनेता.","translated_text":"1564 - William Shakespeare, English playwright and actor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६४८ - पेद्रो दुसरा, पोर्तुगालचा राजा.","translated_text":"1648 - Pedro II, king of Portugal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९४ - रुडॉल्फ हेस, नाझी अधिकारी.","translated_text":"1894 - Rudolf Hess, a Nazi officer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०० - चार्ल्स रिश्टर, अमेरिकन भूशास्त्रज्ञ.","translated_text":"1900 - Charles Richter, American geologist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०८ - सर्वमित्र सिकरी, भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश.","translated_text":"1908 - Srishamitra Sikri, Chief Justice of the Supreme Court of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१७ - आय.एम.पै, अमेरिकन स्थापत्यविशारद.","translated_text":"1917 - IMPA, American architect","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५३ - मौशमी चॅटर्जी, भारतीय अभिनेत्री.","translated_text":"1953 - Maushami Chatterjee, Indian actress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६३ - जेट ली, चीनी अभिनेता.","translated_text":"1963 - Jet Li, Chinese actor.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११९२ - गो-शिराकावा, जपानी सम्राट.","translated_text":"1192 - Go-shirakawa, Japanese emperor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४८९ - अशिकागा योशिहिसा, जपानी शोगन.","translated_text":"1489 - Ashikaga Yoshihisa, Japanese shogun.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२० - श्रीनिवास रामानुजन, भारतीय गणितज्ञ.","translated_text":"1920 - Srinivas Ramanujan, Indian mathematician.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२४ - रमाबाई रानडे, मराठी लेखिका आणि समाजसुधारक.","translated_text":"1924 - Ramabai Rande, Marathi writer and social reformer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३२ - विल्यम लॉकवुड, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1932 - William Lockwood, English cricketer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७६ - चिंतामणी त्र्यंबक खानोलकर ऊर्फ आरती प्रभू, मराठी साहित्यिक.","translated_text":"1976 - Krishnamani Triyambak Khanolkar also known as Aarti Prabhu, Marathi literary writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८७ - शंकरसिंग रघुवंशी, शंकर-जयकिशन या जोडीतील संगीतकार.","translated_text":"1987 - Shankar Singh Raghuvanshi, composer of the duo Shankar-Jaikishan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९९ - मनमोहन अधिकारी, लोकशाही पद्धतीने निवडण्यात आलेले नेपाळचे पहिले पंतप्रधान.","translated_text":"1999 - Manmohan Amitabh, first democratically elected Prime Minister of Nepal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एकत्रीकरण दिन - टांझानिया.","translated_text":"Day of unification - Tanzania.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जागतिक बौद्धिक मालमत्ता दिन","translated_text":"World Intellectual Property Day is celebrated annually.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २४ - एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - एप्रिल २८ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 24 - April 25 - April 26 - April 27 - April 28 - (April month)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. १२१","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. १२१]]","hash":"2499fb543f947fb7f261656e9656a3683855608ade6ffcf3ecd326172feb4a17","last_revision":"2011-01-24T16:41:11Z","first_revision":"2006-04-26T18:20:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.917045","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. १२१\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. १२१","translated_text":"In 121 B.C.E., the city was rebuilt.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ११९२","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ११९२]]","hash":"121b766d42c360462cbc8b27d52b9b3fbcb575d6737d7e7fa04f97c5d6d66a90","last_revision":"2011-01-24T16:40:31Z","first_revision":"2006-04-26T18:20:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:01.985294","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ११९२\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स.","translated_text":"Re-direction, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११९२","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अंबाला जिल्हा","wikicode":"''हा लेख अंबाला जिल्ह्याविषयी आहे. [[अंबाला]] शहराच्या माहितीसाठी [[अंबाला|येथे]] टिचकी द्या.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अंबाला जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अंबाला जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Ambala.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[अंबाला]]\n|तालुक्यांची_नावे               = अंबाला तालुका, बरारा तालुका, नारायणगढ तालुका\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,५६९\n|लोकसंख्या_एकूण         = ११,३६,७८४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ७२२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८२.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री शेखर विद्यार्थी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अंबाला (लोकसभा मतदारसंघ)|अंबाला]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[कुमारी सेलजा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://ambala.nic.in/index.html\n}}\n'''अंबाला''' हा [[भारत]]ाच्या [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अंबाला]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n* अंबाला तालुका,\n* बरारा तालुका,\n* नारायणगढ तालुका\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अंबाला जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"7346078b904630d125cb1b05f4af2df48bcd6aaae349233f040e8fed68e843af","last_revision":"2023-01-28T17:22:30Z","first_revision":"2006-04-26T21:35:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.035392","cross_lingual_links":{"bh":"अंबाला जिला","bn":"আম্বালা জেলা","ca":"Districte d'Ambala","ceb":"Ambāla (distrito)","de":"Ambala (Distrikt)","en":"Ambala district","es":"Distrito de Ambala","eu":"Ambala barrutia","fa":"بخش آمبلا","fi":"Ambalan piirikunta","fr":"District d'Ambala","gu":"અંબાલા જિલ્લો","hi":"अम्बाला जिला","it":"Distretto di Ambala","kn":"ಅಂಬಾಲ ಜಿಲ್ಲೆ","lez":"Амбала (округ)","mai":"अम्बाला जिला","ne":"अम्बाला जिल्ला","nl":"Ambala (district)","nb":"Ambala (distrikt)","pa":"ਅੰਬਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع امبالا","ru":"Амбала (округ)","sa":"अम्बालामण्डलम्","sat":"ᱟᱢᱵᱟᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Ambala district","sv":"Ambala (distrikt)","ta":"அம்பாலா மாவட்டம்","te":"అంబాలా జిల్లా","uk":"Амбала (округ)","ur":"ضلع انبالہ","zh":"安巴拉县","zh-min-nan":"Ambala (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख अंबाला जिल्ह्याविषयी आहे. अंबाला शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nअंबाला हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अंबाला येथे आहे.\n\nअंबाला तालुका, बरारा तालुका, नारायणगढ तालुका\n\nवर्ग:अंबाला जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख अंबाला जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Ambala.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंबाला शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Ambala.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अंबाला जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अंबाला जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Ambala.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[अंबाला]]\n|तालुक्यांची_नावे               = अंबाला तालुका, बरारा तालुका, नारायणगढ तालुका\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,५६९\n|लोकसंख्या_एकूण         = ११,३६,७८४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ७२२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८२.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री शेखर विद्यार्थी\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अंबाला (लोकसभा मतदारसंघ)|अंबाला]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[कुमारी सेलजा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://ambala.nic.in/index.html\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अंबाला हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ambala is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अंबाला येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Ambala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अंबाला तालुका, बरारा तालुका, नारायणगढ तालुका","translated_text":"Ambala Taluka, Barara Taluka, Narayanagarh Taluka","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अंबाला जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Ambala District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:हरियाणा - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n| bodystyle = background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;\n| titlestyle = background:#ccccff;  \n| abovestyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center; \n| belowstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;\n| groupstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;\n| liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n| oddstyle = background:transparent;\n| evenstyle = background:#f7f7f7;\n| name      = हरियाणा - जिल्हे\n| state     = autocollapse\n| bodyclass = hlist\n| image =  \n\n| title = [[हरियाणा|हरियाणा राज्य]]  \n\n| group1 = [[राजधानी]] \n| list1  =  [[चंदिगढ]]\n\n| group2 = [[हरियाणा राज्याचे विभाग|विभाग]] \n| list2  = [[अंबाला विभाग]] • [[गुरगांव विभाग]] • [[हिस्सार विभाग]] • [[रोहतक विभाग]] \n\n| group3 = [[हरियाणामधील जिल्हे|जिल्हे]] \n| list3  = [[अंबाला जिल्हा|अंबाला]] • [[कर्नाल जिल्हा|कर्नाल]] • [[कुरुक्षेत्र जिल्हा|कुरुक्षेत्र]] • [[कैथल जिल्हा|कैथल]] • [[गुरगांव जिल्हा|गुरगांव]] • [[जिंद जिल्हा|जिंद]] • [[झज्जर जिल्हा|झज्जर]] • [[पलवल जिल्हा|पलवल]] • [[पंचकुला जिल्हा|पंचकुला]] • [[पानिपत जिल्हा|पानिपत]] • [[फतेहाबाद जिल्हा|फतेहाबाद]] • [[फरीदाबाद जिल्हा|फरीदाबाद]] • [[भिवनी जिल्हा|भिवनी]] • [[महेंद्रगढ जिल्हा|महेंद्रगढ]] • [[मेवात जिल्हा|मेवात]] • [[यमुना नगर जिल्हा|यमुना नगर]] • [[रेवारी जिल्हा|रेवारी]] • [[रोहतक जिल्हा|रोहतक]] • [[सिर्सा जिल्हा|सिर्सा]] • [[सोनेपत जिल्हा|सोनेपत]] • [[हिस्सार जिल्हा|हिस्सार ]]\n\n| group4 = [[:वर्ग:हरियाणामधील शहरे|शहरे]] \n| list4  = [[अंबाला]] • [[कर्नाल]] • [[कुरुक्षेत्र, हरियाणा]] • [[कैथल]] • [[गुरगांव]] • [[जिंद]] • [[झज्जर]] • [[नर्नौल]] • [[पलवल]]• [[पंचकुला]] • [[पानिपत]] • [[फतेहाबाद]] • [[फरीदाबाद]] • [[भिवनी]] • [[यमुना नगर]] • [[रेवारी]] • [[रोहतक]] • [[सिर्सा]] • [[सोनेपत]] • [[हिस्सार]]\n\n}}<noinclude>\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]\n</noinclude>","hash":"9a9b12ea5fe085fe234526aee02ba4f1c4a00ba2772287875de433a4952896af","last_revision":"2023-01-28T17:20:47Z","first_revision":"2006-04-26T21:36:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.094519","cross_lingual_links":{"ar":"قالب:مواضيع هاريانا","bh":"टेम्पलेट:हरियाणा","en":"Template:Haryana","gu":"ઢાંચો:હરિયાણા રાજ્યના જિલ્લાઓ","hi":"साँचा:हरियाणा","it":"Template:Haryana","ml":"ഫലകം:Haryana","pa":"ਫਰਮਾ:ਹਰਿਆਣਾ","sat":"ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱦᱚᱨᱤᱭᱟᱬᱟ","ta":"வார்ப்புரு:அரியானா","te":"మూస:హర్యానా","ur":"سانچہ:ہریانہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Haryana","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भिवानी जिल्हा","wikicode":"{{Infobox settlement\n| name = भिवानी जिल्हा\n| settlement_type = हरयाणातील जिल्हे\n| total_type = एकूण\n| native_name = \n| image_map = India - Haryana - Bhiwani.svg\n| map_caption = भिवानी जिल्ह्याचे हरयाणातील स्थान\n| coordinates = \n| coor_pinpoint = Bhiwani\n| subdivision_type = देश\n| subdivision_name = [[भारत]]\n| subdivision_type1 = राज्य\n| subdivision_name1 = [[हरयाणा]]\n| subdivision_type2 = विभाग\n| subdivision_name2 = हिसार\n| established_title = Established\n| established_date = \n| seat_type = मुख्यालय\n| seat = भिवानी\n| parts_type = तहसिल\n| parts_style = परगना\n| p1 = १. भिवनी, २. बावनी खेरा, ३. तोशम, ४. सिवनी, ५. लोहरु\n| area_total_km2 = 3432\n| area_footnotes = \n| population_as_of = 2011\n| population_total = 1634445\n| population_footnotes = \n| population_urban = \n| population_density_km2 = ४८०\n| demographics_type1 = \n| demographics1_title1 = साक्षरता\n| demographics1_info1 = \n| demographics1_title2 = लिंग गुणोत्तर\n| demographics1_info2 = \n| leader_title = \n| leader_name = \n| leader_title1 = लोकसभा मतदारसंघ\n| leader_name1 = 1. भिवानी-महेंद्रगड (चरखी दादरी आणि महेंद्रगड जिल्ह्यांसह सामायिक केले), 2. हिसार आणि जिंद जिल्हा)\n| leader_title2 = विधानसभा मतदार संघ\n| leader_name2 = 1. भिवनी , 2.लोहरु, 3. तोशम, 4. बावनी खेरा\n| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1 = +05:30\n| registration_plate = \n| unemployment_rate = \n| blank_name_sec1 = \n| blank_info_sec1 = \n| blank_name_sec2 = \n| blank_info_sec2 = \n| website = https://bhiwani.gov.in/\n}}\n\n''हा लेख भिवानी जिल्ह्याविषयी आहे. [[भिवनी]] शहराच्या माहितीसाठी [[भिवनी|येथे]] टिचकी द्या.''\n\nभिवानी जिल्हा हा उत्तर भारतातील [[हरियाणा]] राज्यातील २२ जिल्ह्यांपैकी एक आहे. २२ डिसेंबर १९७२ रोजी हा जिल्हा बनवला गेला. त्यावेळेस हा राज्यातील क्षेत्रफळानुसार सर्वात मोठा जिल्हा होता. परंतु नंतर चरखी दादरी हा एक स्वतंत्र जिल्हा बनविला आणि याचे क्षेत्रफळ कमी झाले. सिरसा हा आता राज्यातील सर्वात मोठा जिल्हा आहे. भिवानी जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ {{convert|5140|km2|mi2}} आहे. आणि यात २४४२ गावे प्रशासकीयदृष्ट्या नियंत्रित केली जातात. इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती. \n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[भिवनी]] शहरात आहे. हे शहर राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीपासून {{convert|124|km|mi}} अंतरावर आहे. जिल्ह्यातील सिवनी, लोहारू, तोषम, बवनी खेरा, कोहलाव���स, लांबा ही अन्य प्रमुख शहरे आहेत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |title=Archived copy |accessdate=27 July 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |archivedate=29 March 2010}}</ref> इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार फरीदाबाद आणि हिसार जिल्ह्यांनंतर हा हरियाणाचा तिसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला जिल्हा आहे.\n<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>\n\n==इतिहास==\nपूर्व-सिंधू सभ्यतेच्या काळातील खाणी, खनिज वितळून धातू वेगळा काढणारे कारखाने आणि त्याकाळची घरे तोशाम जवळील पर्वतरांगात सापडली आहेत. {{संदर्भ हवा|date=November 2019}} भिवानीतील मिताथल गावातील उत्खननात (१९६८-७३ आणि १९८०-८६) हडप्पापूर्व आणि हडप्पा (सिंधूखोऱ्यातील संस्कृती) या संस्कृतीचे पुरावे सापडले आहेत. भिवानी शहराच्या पूर्वेस सुमारे  {{convert|10|km|mi}} नौरंगाबाद गावाजवळ, २००१ मध्ये झालेल्या प्राथमिक उत्खननात २,५०० वर्षांपूर्वीची नाणी, साधने, चाळणी, खेळणी, पुतळे आणि भांडी असलेली कलाकृती सापडली. पुरातत्त्वशास्त्रज्ञांच्या मते येथील नाणी, नाण्यांचे साचे, पुतळे आणि घरांचे डिझाइन यांची उपस्थिती असे सूचित करते की कुशन, गुप्त आणि युधेय काळात इ.स.पू. ३०० पर्यंत हे शहर अस्तित्वात होते.\nऐव-ए-अकबरीमध्ये भिवानी शहराचा उल्लेख आहे आणि मोगलांच्या काळापासून ते व्यापारातील एक प्रमुख केंद्र होते.\n\n==विभाग==\nजिल्ह्यात भिवानी, लोहारू, सिवनी आणि तोषम असे चार उपविभाग आहेत. या उपविभागांना भिवानी, लोहारू, सिवनी, बवनी खेरा आणि तोशाम आणि एक उप-तहसील, बहल अशा पाच तहसीलांमध्ये विभागले गेले आहेत. या जिल्ह्यात भिवानी, लोहारू, बवानी खेरा, तोशाम आणि बवानी खेरा असे पाच विधानसभा मतदारसंघ आहेत. बवानी खेरा हा हिसार (लोकसभा मतदारसंघ)चा भाग आहे तर उर्वरित भिवानी-महेंद्रगड (लोकसभा मतदारसंघ)चा भाग आहे.इ.स. २०१६ मध्ये भिवानी जिल्ह्यातील उपविभाग बडहरा आणि चरखी दादरी आणि उप-तहसील बोंड कलाण हे नवीन बनवलेल्या चरखी दादरी जिल्ह्यात समाविष्ट झाले.\n\n==लोकसंख्याशास्त्र==\n{{historical populations|21=1951|22=431188|23=1961|24=555889|25=1971|26=724741|27=1981|28=947374|29=1991|30=1163400|31=2001|32=1425022|33=2011|34=1634445|percentages=pagr|footnote=source:<ref>[http://www.censusindia.gov.in/2011census/PCA/A2_Data_Table.html Decadal Variation In Population Since 1901]</ref>|align=right}}\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार भिवानी जिल्ह्याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती.<ref name=\"districtcensus\"/> जवळजवळ गिनी-बिसाऊ देशाच्या लोकसंखेइतकी <ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 1 October 2011 | quote = Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref> किंवा अमेरिकेतील इडाओ राज्याच्या लोकसंखेइतकी <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत\n |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php \n |title=2010 Resident Population Data \n |publisher=U. S. Census Bureau \n |accessdate=30 September 2011 \n |quote=Idaho 1,567,582 \n |url-status=dead \n |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php \n |archivedate=19 October 2013 \n}}</ref> याला भारतातील ६४० जिल्ह्यांपैकी ३०६ व्या क्रमांकाचे स्थान मिळाले. <ref name=\"districtcensus\"/> या जिल्ह्यात सरासरी प्रति चौरस किलोमीटर ३४१ रहिवासी राहतात.<ref name=\"districtcensus\"/> २००१ -२०११ च्या दशकात लोकसंख्या वाढीचा दर १४.३२% होता. भिवानीमध्ये प्रत्येक १००० पुरुषांमागे ८८४ महिला आहेत आणि साक्षरता दर ७६.७% आहे. <ref name=\"districtcensus\"/>  \n२०११ च्या भारताच्या जनगणनेनुसार जिल्ह्यातील ९९.३२% लोकांची हिंदी आणि ०.२२% लोकांची पंजाबी प्रथम बोलीभाषा होती.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |title=C-16 Population By Mother Tongue - Haryana |url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-0600.XLSX |website=censusindia.gov.in |accessdate=30 September 2019}}</ref>\n\n==शिक्षण==\n===विद्यापीठ===\nयेथे चौधरी बन्सीलाल विद्यापीठ आहे.\n\n==धार्मिक स्थाने==\nदेवसर धाम - भिवानी-लोहारू रोडवरील टेकडीवर हे आहे. येथे वैष्णोदेवीचे मंदिर आहे.\n\n==उल्लेखनीय व्यक्ति==\n<!-- ONLY ADD A PERSON TO THIS LIST IF THEY ALREADY HAVE AN ARTICLE IN THE ENGLISH WIKIPEDIA -->\n*[[:en:Bansi Lal|बन्सीलाल]] - हरयाणाचे माजी मुख्यमंत्री\n*[[:en:Dinesh Kumar (boxer)|दिनेश कुमार]] - बॉक्सर\n*[[:en:Hawa Singh|हवा सिंग]] - हरियानाचा दिग्गज बॉक्सर\n*[[:en:Jagdish Singh (boxer)|जगदीश सिंह]] - बॉक्सर\n*[[:en:Jitender Kumar (flyweight boxer)|जितेंद्र कुमार]] - फ्लायवेट बॉक्सर\n*[[:en:Jitender Kumar (middleweight boxer)|जितेंद्र कुमार]] - मिडवेट बॉक्सर\n*[[:en:Richhpal Ram|रिचपाल राम]] - व्हिक्टोरिया क्रॉस द्वितीय विश्वयुद्धातील विजेता\n*[[:en:Vijay Kumar Singh|विजय कुमार सिंह]] पीव्हीएसएम, एव्हीएसएम, वायएसएम, एडीसी - [[भारतीय सैन्य]] साठी [[लष्कर प्रमुख (भारत) | सीओएएस]]\n*[[:en:Vijender Singh|विजेंदर सिंग]] - बॉक्सिंगमध्ये ऑलिम्पिक कांस्यपदक जिंकणारा\n*[[:en:Geeta Phogat|गीता फोगट]] - पैलवान\n*[[:en:Babita Kumari|बबिता कुमारी]] - कुस्तीपटू आणि गीता फोगटची बहीण.\n\n\n==संदर्भ==\n<references />\n\n==बाह्य दुवे==\n*[https://web.archive.org/web/20110721163314/http://bhiwani.nic.in/ भिवानी जिल्ह्याची अधिकृत वेबसाइट]\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भिवानी जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"34ecc39be18e89668348c9d4f18ce17d1396dac16af8b94356c65f4187f01ecc","last_revision":"2023-01-28T17:28:41Z","first_revision":"2006-04-26T21:37:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.151278","cross_lingual_links":{"bh":"भिव���नी जिला","ceb":"Bhiwani (distrito sa Indiya)","de":"Bhiwani (Distrikt)","en":"Bhiwani district","es":"Distrito de Bhiwani","eu":"Bhiwani barrutia","fa":"بخش بهیوانی","fi":"Bhiwanin piirikunta","fr":"District de Bhiwani","gu":"ભિવાની જિલ્લો","hi":"भिवानी जिला","it":"Distretto di Bhiwani","ne":"भिवानी जिल्ला","nl":"Bhiwani (district)","nb":"Bhiwani (distrikt)","pa":"ਭਿਵਾਨੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع بھیوانی","ru":"Бхивани (округ)","sa":"भिवानीमण्डलम्","sat":"ᱵᱷᱤᱣᱟᱱᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bhiwani (distrikt)","ta":"பிவானி மாவட்டம்","te":"భివాని జిల్లా","ur":"ضلع بھوانی","vi":"Bhiwani (huyện)","zh":"比瓦尼縣","zh-min-nan":"Bhiwani (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख भिवानी जिल्ह्याविषयी आहे. भिवनी शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.\n\nभिवानी जिल्हा हा उत्तर भारतातील हरियाणा राज्यातील २२ जिल्ह्यांपैकी एक आहे. २२ डिसेंबर १९७२ रोजी हा जिल्हा बनवला गेला. त्यावेळेस हा राज्यातील क्षेत्रफळानुसार सर्वात मोठा जिल्हा होता. परंतु नंतर चरखी दादरी हा एक स्वतंत्र जिल्हा बनविला आणि याचे क्षेत्रफळ कमी झाले. सिरसा हा आता राज्यातील सर्वात मोठा जिल्हा आहे. भिवानी जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ आहे. आणि यात २४४२ गावे प्रशासकीयदृष्ट्या नियंत्रित केली जातात. इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र भिवनी शहरात आहे. हे शहर राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीपासून अंतरावर आहे. जिल्ह्यातील सिवनी, लोहारू, तोषम, बवनी खेरा, कोहलावास, लांबा ही अन्य प्रमुख शहरे आहेत. इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार फरीदाबाद आणि हिसार जिल्ह्यांनंतर हा हरियाणाचा तिसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला जिल्हा आहे.\n\nपूर्व-सिंधू सभ्यतेच्या काळातील खाणी, खनिज वितळून धातू वेगळा काढणारे कारखाने आणि त्याकाळची घरे तोशाम जवळील पर्वतरांगात सापडली आहेत. भिवानीतील मिताथल गावातील उत्खननात (१९६८-७३ आणि १९८०-८६) हडप्पापूर्व आणि हडप्पा (सिंधूखोऱ्यातील संस्कृती) या संस्कृतीचे पुरावे सापडले आहेत. भिवानी शहराच्या पूर्वेस सुमारे नौरंगाबाद गावाजवळ, २००१ मध्ये झालेल्या प्राथमिक उत्खननात २,५०० वर्षांपूर्वीची नाणी, साधने, चाळणी, खेळणी, पुतळे आणि भांडी असलेली कलाकृती सापडली. पुरातत्त्वशास्त्रज्ञांच्या मते येथील नाणी, नाण्यांचे साचे, पुतळे आणि घरांचे डिझाइन यांची उपस्थिती असे सूचित करते की कुशन, गुप्त आणि युधेय काळात इ.स.पू. ३०० पर्यंत हे शहर अस्तित्वात होते. ऐव-ए-अकबरीमध्ये भिवानी शहराचा उल्लेख आहे आणि मोगलांच्या काळापासून ते व्यापारातील एक प्रमुख केंद्र होते.\n\nजिल्ह���यात भिवानी, लोहारू, सिवनी आणि तोषम असे चार उपविभाग आहेत. या उपविभागांना भिवानी, लोहारू, सिवनी, बवनी खेरा आणि तोशाम आणि एक उप-तहसील, बहल अशा पाच तहसीलांमध्ये विभागले गेले आहेत. या जिल्ह्यात भिवानी, लोहारू, बवानी खेरा, तोशाम आणि बवानी खेरा असे पाच विधानसभा मतदारसंघ आहेत. बवानी खेरा हा हिसार (लोकसभा मतदारसंघ)चा भाग आहे तर उर्वरित भिवानी-महेंद्रगड (लोकसभा मतदारसंघ)चा भाग आहे.इ.स. २०१६ मध्ये भिवानी जिल्ह्यातील उपविभाग बडहरा आणि चरखी दादरी आणि उप-तहसील बोंड कलाण हे नवीन बनवलेल्या चरखी दादरी जिल्ह्यात समाविष्ट झाले.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार भिवानी जिल्ह्याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती. जवळजवळ गिनी-बिसाऊ देशाच्या लोकसंखेइतकी किंवा अमेरिकेतील इडाओ राज्याच्या लोकसंखेइतकी याला भारतातील ६४० जिल्ह्यांपैकी ३०६ व्या क्रमांकाचे स्थान मिळाले. या जिल्ह्यात सरासरी प्रति चौरस किलोमीटर ३४१ रहिवासी राहतात. २००१ -२०११ च्या दशकात लोकसंख्या वाढीचा दर १४.३२% होता. भिवानीमध्ये प्रत्येक १००० पुरुषांमागे ८८४ महिला आहेत आणि साक्षरता दर ७६.७% आहे. २०११ च्या भारताच्या जनगणनेनुसार जिल्ह्यातील ९९.३२% लोकांची हिंदी आणि ०.२२% लोकांची पंजाबी प्रथम बोलीभाषा होती.\n\nयेथे चौधरी बन्सीलाल विद्यापीठ आहे.\n\nदेवसर धाम - भिवानी-लोहारू रोडवरील टेकडीवर हे आहे. येथे वैष्णोदेवीचे मंदिर आहे.\n\nबन्सीलाल - हरयाणाचे माजी मुख्यमंत्री दिनेश कुमार - बॉक्सर हवा सिंग - हरियानाचा दिग्गज बॉक्सर जगदीश सिंह - बॉक्सर जितेंद्र कुमार - फ्लायवेट बॉक्सर जितेंद्र कुमार - मिडवेट बॉक्सर रिचपाल राम - व्हिक्टोरिया क्रॉस द्वितीय विश्वयुद्धातील विजेता विजय कुमार सिंह पीव्हीएसएम, एव्हीएसएम, वायएसएम, एडीसी - भारतीय सैन्य साठी सीओएएस विजेंदर सिंग - बॉक्सिंगमध्ये ऑलिम्पिक कांस्यपदक जिंकणारा गीता फोगट - पैलवान बबिता कुमारी - कुस्तीपटू आणि गीता फोगटची बहीण.\n\nभिवानी जिल्ह्याची अधिकृत वेबसाइट\n\nवर्ग:भिवानी जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{Infobox settlement\n| name = भिवानी जिल्हा\n| settlement_type = हरयाणातील जिल्हे\n| total_type = एकूण\n| native_name = \n| image_map = India - Haryana - Bhiwani.svg\n| map_caption = भिवानी जिल्ह्याचे हरयाणातील स्थान\n| coordinates = \n| coor_pinpoint = Bhiwani\n| subdivision_type = देश\n| subdivision_name = [[भारत]]\n| subdivision_type1 = राज्य\n| subdivision_name1 = [[हरयाणा]]\n| subdivision_type2 = विभाग\n| subdivision_name2 = हिसार\n| established_title = Established\n| established_date = \n| seat_type = मुख्यालय\n| seat = भिवानी\n| parts_type = तहसिल\n| parts_style = परगना\n| p1 = १. भिवनी, २. बावनी खेरा, ३. तोशम, ४. सिवनी, ५. लोहरु\n| area_total_km2 = 3432\n| area_footnotes = \n| population_as_of = 2011\n| population_total = 1634445\n| population_footnotes = \n| population_urban = \n| population_density_km2 = ४८०\n| demographics_type1 = \n| demographics1_title1 = साक्षरता\n| demographics1_info1 = \n| demographics1_title2 = लिंग गुणोत्तर\n| demographics1_info2 = \n| leader_title = \n| leader_name = \n| leader_title1 = लोकसभा मतदारसंघ\n| leader_name1 = 1. भिवानी-महेंद्रगड (चरखी दादरी आणि महेंद्रगड जिल्ह्यांसह सामायिक केले), 2. हिसार आणि जिंद जिल्हा)\n| leader_title2 = विधानसभा मतदार संघ\n| leader_name2 = 1. भिवनी , 2.लोहरु, 3. तोशम, 4. बावनी खेरा\n| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]\n| utc_offset1 = +05:30\n| registration_plate = \n| unemployment_rate = \n| blank_name_sec1 = \n| blank_info_sec1 = \n| blank_name_sec2 = \n| blank_info_sec2 = \n| website = https://bhiwani.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख भिवानी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Bhiwani.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भिवनी शहराच्या माहितीसाठी येथे टिचकी द्या.","translated_text":"Click here for information about the city of Bhiwani.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भिवानी जिल्हा हा उत्तर भारतातील हरियाणा राज्यातील २२ जिल्ह्यांपैकी एक आहे.","translated_text":"Bhiwani district is one of the 22 districts of Haryana state in northern India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२२ डिसेंबर १९७२ रोजी हा जिल्हा बनवला गेला.","translated_text":"The district was created on December 22, 1972.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यावेळेस हा राज्यातील क्षेत्रफळानुसार सर्वात मोठा जिल्हा होता.","translated_text":"At the time, it was the largest district in the state by area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु नंतर चरखी दादरी हा एक स्वतंत्र जिल्हा बनविला आणि याचे क्षेत्रफळ कमी झाले.","translated_text":"But later, Charchhi Dhadri became a separate district and its area was reduced.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिरसा हा आता राज्यातील सर्वात मोठा जिल्हा आहे.","translated_text":"Sirsa is now the largest district in the state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भिवानी जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ आहे.","translated_text":"Bhavani is a district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि यात २४४२ गावे प्रशासकीयदृष्ट्या नियंत्रित केली जातात.","translated_text":"And 2442 villages are administratively controlled.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it had a population of 16,34,445.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र भिवनी शहरात आहे.","translated_text":"The administrative centre is in the city of Bhiwani.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीपासून अंतरावर आहे.","translated_text":"The city is a short distance from the national capital Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिल्ह्यातील सिवनी, लोहारू, तोषम, बवनी खेरा, कोहलावास, लांबा ही अन्य प्रमुख शहरे आहेत.","translated_text":"The other major cities in the district are Sivani, Loharu, Tossam, Bhavani Khera, Kohlawas, Lamba.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |title=Archived copy |accessdate=27 July 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |archivedate=29 March 2010}}</ref>","char_index":85,"name":null,"url":"http://bhiwani.nic.in/introduction.asp","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:43.096010-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |title=Archived copy |accessdate=27 July 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |archivedate=29 March 2010}}</ref>","char_index":85,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:54.449220-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार फरीदाबाद आणि हिसार जिल्ह्यांनंतर हा हरियाणाचा तिसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला जिल्हा आहे.","translated_text":"It is the third most populous district of Haryana after Faridabad and Hisar districts according to the 2011 census.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":115,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्व","translated_text":"The East","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-सिंधू सभ्यतेच्या काळातील खाणी, खनिज वितळून धातू वेगळा काढणारे कारखाने आणि त्याकाळची घरे तोशाम जवळील पर्वतरांगात सापडली आहेत.","translated_text":"Mines from the time of the Indus civilization, smelting factories and houses from that time have been found in the hills near Tosham.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भिवानीतील मिताथल गावातील उत्खननात (१९६८-७३ आणि १९८०-८६) हडप्पापूर्व आणि हडप्पा (सिंधूखोऱ्यातील संस्कृती) या संस्कृतीचे पुरावे सापडले आहेत.","translated_text":"Excavations in the village of Mitathal in Bhiwani (1968-73 and 1980-86) have found evidence of pre-Hadappa and Hadappa (Culture in Sindh Khore) cultures.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भिवानी शहराच्या पूर्वेस सुमारे नौरंगाबाद गावाजवळ, २००१ मध्ये झालेल्या प्राथमिक उत्खननात २,५०० वर्षांपूर्वीची नाणी, साधने, चाळणी, खेळणी, पुतळे आणि भांडी असलेली कलाकृती सापडली.","translated_text":"In 2001, a preliminary excavation near the village of Naurangabad, about east of the city of Bhiwani, found coins, tools, tools, toys, statues and artifacts dating back 2,500 years.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुरातत्त्वशास्त्रज्ञांच्या मते येथील नाणी, नाण्यांचे साचे, पुतळे आणि घरांचे डिझाइन यांची उपस्थिती असे सूचित करते की कुशन, गुप्त आणि युधेय काळात इ.स.पू.","translated_text":"According to archaeologists, the presence of coins, sculptures of coins, statues and designs of houses here suggests that during the Kushan, Sephardic and Warring Period BC.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३०० पर्यंत हे शहर अस्तित्वात होते.","translated_text":"By 300, the city was in existence.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऐव-ए-अकबरीमध्ये भिवानी शहराचा उल्लेख आहे आणि मोगलांच्या काळापासून ते व्यापारातील एक प्रमुख केंद्र होते.","translated_text":"The city of Bhiwani is mentioned in Ayva-e-Akbari and since the time of the Mughals it has been a major centre of trade.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विभाग","translated_text":"Department","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्ह्यात भिवानी, लोहारू, सिवनी आणि तोषम असे चार उपविभाग आहेत.","translated_text":"The district has four sub-divisions: Bhiwani, Loharu, Sivani and Tossam.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या उपविभागांना भिवानी, लोहारू, सिवनी, बवनी खेरा आणि तोशाम आणि एक उप-तहसील, बहल अशा पाच तहसीलांमध्ये विभागले गेले आहेत.","translated_text":"These subdivisions are divided into five tehsils: Bhiwani, Loharu, Sivani, Bhawani Khera and Toshaam and one sub-Tahsil, Bahal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्ह्यात भिवानी, लोहारू, बवानी खेरा, तोशाम आणि बवानी खेरा असे पाच विधानसभा मतदारसंघ आहेत.","translated_text":"The district has five assembly constituencies: Bhiwani, Loharu, Bawani Khera, Toshaam and Bawani Khera.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बवानी खेरा हा हिसार (लोकसभा मतदारसंघ)चा भाग आहे तर उर्वरित भिवानी-महेंद्रगड (लोकसभा मतदारसंघ)चा भाग आहे.इ.स.","translated_text":"Bwani Khera is a part of Hisar (Lok Sabha constituency) while the rest is a part of Bwani-Mehendragarh (Lok Sabha constituency).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१६ मध्ये भिवानी जिल्ह्यातील उपविभाग बडहरा आणि चरखी दादरी आणि उप-तहसील बोंड कलाण हे नवीन बनवलेल्या चरखी दादरी जिल्ह्यात समाविष्ट झाले.","translated_text":"In 2016, the sub-divisions of Bhadra and Charhi Dhadri and Sub-Tahsil Bond Kalan were merged into the newly formed Charhi Dhadri district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"लोकसंख्याशास्त्र","translated_text":"Demographics","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार भिवानी जिल्ह्याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population of Bhiwani district was 16,34,445.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":65,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}],"citations_needed":[]},{"text":"जवळजवळ गिनी-बिसाऊ देशाच्या लोकसंखेइतकी किंवा अमेरिकेतील इडाओ राज्याच्या लोकसंखेइतकी याला भारतातील ६४० जिल्ह्यांपैकी ३०६ व्या क्रमांकाचे स्थान मिळाले.","translated_text":"It was ranked 306th out of 640 districts in India, almost as large as the population of Guinea-Bissau or Idaho in the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 1 October 2011 | quote = Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":39,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 1 October 2011 | quote = Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":39,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=30 September 2011 |quote=Idaho 1,567,582 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=19 October 2013 }}</ref>","char_index":84,"name":null,"url":"http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.017732-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Idaho 1,567,582","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=30 September 2011 |quote=Idaho 1,567,582 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=19 October 2013 }}</ref>","char_index":84,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:27.501148-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Idaho 1,567,582","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":149,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्ह्यात सरासरी प्रति चौरस किलोमीटर ३४१ रहिवासी राहतात.","translated_text":"The district has an average of 341 inhabitants per square kilometre.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":59,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ -२०११ च्या दशकात लोकसंख्या वाढीचा दर १४.३२%","translated_text":"Between 2001 and 2011, the population growth rate was 14.32%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होता.","translated_text":"It was.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भिवानीमध्ये प्रत्येक १००० पुरुषांमागे ८८४ महिला आहेत आणि साक्षरता दर ७६.७% आहे.","translated_text":"There are 884 women for every 1000 men in Bhiwani and the literacy rate is 76.7%.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":79,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या भारताच्या जनगणनेनुसार जिल्ह्यातील ९९.३२%","translated_text":"According to the 2011 census of India, 99.32% of the district","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकांची हिंदी आणि ०.२२% लोकांची पंजाबी प्रथम बोलीभाषा होती.","translated_text":"Hindi was the first language of the people and Punjabi was the first language of 0.22% of the people.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |title=C-16 Population By Mother Tongue - Haryana |url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-0600.XLSX |website=censusindia.gov.in |accessdate=30 September 2019}}</ref>","char_index":59,"name":null,"url":"http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-0600.XLSX","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:54.520932-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"विद्यापीठ","translated_text":"The University","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे चौधरी बन्सीलाल विद्यापीठ आहे.","translated_text":"This is the Chaudhary Bansil University.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"धार्मिक स्थाने","translated_text":"Religious Places","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"देवसर धाम - भिवानी-लोहारू रोडवरील टेकडीवर हे आहे.","translated_text":"It is situated on a hill on Devsar Dham - Bhiwani - Loharu Road.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे वैष्णोदेवीचे मंदिर आहे.","translated_text":"There is a temple of Vaishno Devi here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"उल्लेखनीय व्यक्ति","translated_text":"A remarkable person","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बन्सीलाल - हरयाणाचे माजी मुख्यमंत्री दिनेश कुमार - बॉक्सर हवा सिंग - हरियानाचा दिग्गज बॉक्सर जगदीश सिंह - बॉक्सर जितेंद्र कुमार - फ्लायवेट बॉक्सर जितेंद्र कुमार - मिडवेट बॉक्सर रिचपाल राम - व्हिक्टोरिया क्रॉस द्वितीय विश्वयुद्धातील विजेता विजय कुमार सिंह पीव्हीएसएम, एव्हीएसएम, वायएसएम, एडीसी - भारतीय सैन्य साठी सीओएएस विजेंदर सिंग - बॉक्सिंगमध्ये ऑलिम्पिक कांस्यपदक जिंकणारा गीता फोगट - पैलवान बबिता कुमारी - कुस्तीपटू आणि गीता फोगटची बहीण.","translated_text":"Bansilal - Former Chief Minister of Haryana Dinesh Kumar - Boxer Hawa Singh - Haryana legendary boxer Jagdish Singh - Boxer Jitendra Kumar - Flyweight Boxer Jitendra Kumar - Midweight Boxer Richpal Ram - Victoria Cross World War II winner Vijay Kumar Singh PVSM, AVSM, YSM, ADC - COAS Vijender Singh - Olympic bronze medal winner in boxing for the Indian Army - Gita Fogat - Palwan Babita Kumari - wrestler and the wife of Gita Fogat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भिवानी जिल्ह्याची अधिकृत वेबसाइट","translated_text":"The official website of Bhiwani district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भिवानी जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bhiwani District Category:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"प्रशासकीय केंद्र भिवनी शहरात आहे. हे शहर राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीपासून अंतरावर आहे. जिल्ह्यातील सिवनी, लोहारू, तोषम, बवनी खेरा, कोहलावास, लांबा ही अन्य प्रमुख शहरे आहेत.","translated_text":"The administrative centre is in the city of Bhiwani. The city is a short distance from the national capital Delhi. The other major cities in the district are Sivani, Loharu, Tossam, Bhavani Khera, Kohlawas, Lamba.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |title=Archived copy |accessdate=27 July 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |archivedate=29 March 2010}}</ref>","char_index":169,"name":null,"url":"http://bhiwani.nic.in/introduction.asp","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:43.096010-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |title=Archived copy |accessdate=27 July 2010 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp |archivedate=29 March 2010}}</ref>","char_index":169,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20100329180311/http://bhiwani.nic.in/introduction.asp","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:54.449220-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हे शहर राष्ट्रीय राजधानी दिल्लीपासून अंतरावर आहे. जिल्ह���यातील सिवनी, लोहारू, तोषम, बवनी खेरा, कोहलावास, लांबा ही अन्य प्रमुख शहरे आहेत. इ.स.२०११ च्या जनगणनेनुसार फरीदाबाद आणि हिसार जिल्ह्यांनंतर हा हरियाणाचा तिसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला जिल्हा आहे.","translated_text":"The city is a short distance from the national capital Delhi. The other major cities in the district are Sivani, Loharu, Tossam, Bhavani Khera, Kohlawas, Lamba. It is the third most populous district of Haryana after Faridabad and Hisar districts according to the 2011 census.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":251,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार भिवानी जिल्ह्याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population of Bhiwani district was 16,34,445.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":65,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार भिवानी जिल्ह्याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती. जवळजवळ गिनी-बिसाऊ देशाच्या लोकसंखेइतकी किंवा अमेरिकेतील इडाओ राज्याच्या लोकसंखेइतकी याला भारतातील ६४० जिल्ह्यांपैकी ३०६ व्या क्रमांकाचे स्थान मिळाले.","translated_text":"According to the 2011 census, the population of Bhiwani district was 16,34,445. It was ranked 306th out of 640 districts in India, almost as large as the population of Guinea-Bissau or Idaho in the United States.","citations":[{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 1 October 2011 | quote = Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":105,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"cia\">{{संकेतस्थळ स्रोत | author = US Directorate of Intelligence | title = Country Comparison:Population | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | accessdate = 1 October 2011 | quote = Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est. | archive-date = 2011-09-27 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110927165947/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html | url-status = dead }}</ref>","char_index":105,"name":"cia","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":456,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.971039-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":"Guinea-Bissau 1,596,677 July 2011 est.","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=30 September 2011 |quote=Idaho 1,567,582 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=19 October 2013 }}</ref>","char_index":150,"name":null,"url":"http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:45.017732-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Idaho 1,567,582","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |title=2010 Resident Population Data |publisher=U. S. Census Bureau |accessdate=30 September 2011 |quote=Idaho 1,567,582 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php |archivedate=19 October 2013 }}</ref>","char_index":150,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20131019160532/http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:27.501148-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":"Idaho 1,567,582","source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":215,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार भिवानी जिल्ह्याची लोकसंख्या १६,३४,४४५ होती. जवळजवळ गिनी-बिसाऊ देशाच्या लोकसंखेइतकी किंवा अमेरिकेतील इडाओ राज्याच्या लोकसंखेइतकी याला भारतातील ६४० जिल्ह्यांपैकी ३०६ व्या क्रमांकाचे स्थान मिळाले. या जिल्ह्यात सरासरी प्रति चौरस किलोमीटर ३४१ रहिवासी राहतात.","translated_text":"According to the 2011 census, the population of Bhiwani district was 16,34,445. It was ranked 306th out of 640 districts in India, almost as large as the population of Guinea-Bissau or Idaho in the United States. The district has an average of 341 inhabitants per square kilometre.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":275,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}]},{"text":"२००१ -२०११ च्या दशकात लोकसंख्या वाढीचा दर १४.३२% होता. भिवानीमध्ये प्रत्येक १००० पुरुषांमागे ८८४ महिला आहेत आणि साक्षरता दर ७६.७% आहे.","translated_text":"Between 2001 and 2011, the population growth rate was 14.32%. It was. There are 884 women for every 1000 men in Bhiwani and the literacy rate is 76.7%.","citations":[{"content":"<ref name=\"districtcensus\">{{संकेतस्थळ स्रोत | url = http://www.census2011.co.in/district.php | title = District Census 2011 | accessdate = 30 September 2011 | year = 2011 | publisher = Census2011.co.in}}</ref>","char_index":134,"name":"districtcensus","url":"http://www.census2011.co.in/district.php","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":38655,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:38.952945-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.94189453125}]},{"text":"भिवानीमध्ये प्रत्येक १००० पुरुषांमागे ८८४ महिला आहेत आणि साक्षरता दर ७६.७% आहे. २०११ च्या भारताच्या जनगणनेनुसार जिल्ह्यातील ९९.३२% लोकांची हिंदी आणि ०.२२% लोकांची पंजाबी प्रथम बोलीभाषा होती.","translated_text":"There are 884 women for every 1000 men in Bhiwani and the literacy rate is 76.7%. According to the 2011 census of India, 99.32% of the district Hindi was the first language of the people and Punjabi was the first language of 0.22% of the people.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत |title=C-16 Population By Mother Tongue - Haryana |url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-0600.XLSX |website=censusindia.gov.in |accessdate=30 September 2019}}</ref>","char_index":190,"name":null,"url":"http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-16/DDW-C16-STMT-MDDS-0600.XLSX","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:54.520932-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"फरीदाबाद जिल्हा","wikicode":"''हा लेख फरीदाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. [[फरीदाबाद]] शहराबद्दलचा लेख [[फरीदाबाद|येथे]] आहे.''\n\n'''फरीदाबाद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[फरीदाबाद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:फरीदाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"e52b5171586f07b928ee22933ec396d0e6a059e635ec7b10d1949a9a42f28d21","last_revision":"2022-01-26T08:38:13Z","first_revision":"2006-04-26T21:37:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.211603","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة فريدآباد","arz":"فريد آباد","bh":"फरीदाबाद जिला","bn":"ফরিদাবাদ জেলা","ceb":"Faridabad District","de":"Faridabad (Distrikt)","en":"Faridabad district","es":"Distrito de Faridabad","eu":"Faridabad barrutia","fa":"بخش فریدآباد","fi":"Faridabadin piirikunta","fr":"District de Faridabad","gu":"ફરીદાબાદ જિલ્લો","hi":"फरीदाबाद जिला","it":"Distretto di Faridabad","lez":"Фаридабад (округ)","ne":"फरीदाबाद जिल्ला","nl":"Faridabad (district)","nb":"Faridabad (distrikt)","pa":"ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع فرید آباد","pt":"Distrito de Faridabade","ru":"Фаридабад (округ)","sa":"फरीदाबादमण्डलम्","sat":"ᱯᱷᱚᱨᱤᱫᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Faridabad (distrikt)","ta":"பரீதாபாத் மாவட்டம்","te":"ఫరీదాబాద్ జిల్లా","uk":"Фаридабад (округ)","ur":"ضلع فرید آباد","vi":"Faridabad (huyện)","zh":"法里達巴德縣","zh-min-nan":"Faridabad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख फरीदाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. फरीदाबाद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nफरीदाबाद हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र फरीदाबाद येथे आहे.\n\nवर्ग:फरीदाबाद जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख फरीदाबाद जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Faridabad district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फरीदाबाद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Faridabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फरीदाबाद हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Faridabad is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र फरीदाबाद येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Faridabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:फरीदाबाद जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Faridabad District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फतेहाबाद जिल्हा","wikicode":"''हा लेख फतेहाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. [[फतेहाबाद]] शहराबद्दलचा लेख [[फतेहाबाद|येथे]] आहे.''\n\n'''फतेहाबाद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[फतेहाबाद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[Category:फतेहाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"d6f06c69fc1ac596bc11eb83168ff1c834526f5aaf965f76759a6a216210123d","last_revision":"2022-04-22T04:16:23Z","first_revision":"2006-04-26T21:38:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.821096","cross_lingual_links":{"ar":"فاتح أباد","arz":"فاتيهاباد","bh":"फतेहाबाद जिला","bn":"ফতেহাবাদ জেলা","ceb":"Fatehabad District","de":"Fatehabad (Distrikt)","en":"Fatehabad district","es":"Distrito de Fatehabad","eu":"Fatehabad barrutia","fa":"بخش فتح آباد","fi":"Fatehabadin piirikunta","fr":"District de Fatehabad","hi":"फतेहाबाद जिला","it":"Distretto di Fatehabad","ne":"फतेहाबाद जिल्ला","nl":"Fatehabad (district)","nb":"Fatehabad (distrikt)","pa":"ਫ਼ਤਿਹਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع فتح آباد","ru":"Фатехабад (округ)","sa":"फतेहाबादमण्डलम्","sat":"ᱯᱷᱟᱛᱮᱦᱟᱵᱟᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Fatehabad (distrikt)","ta":"பத்தேஹாபாத் மாவட்டம்","te":"ఫతేహాబాద్ జిల్లా","ur":"فتح آباد ضلع","vi":"Fatehabad (huyện)","zh":"法特哈巴德縣","zh-min-nan":"Fatehabad (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख फतेहाबाद जिल्ह्याविषयी आहे. फतेहाबाद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nफतेहाबाद हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र फतेहाबाद येथे आहे.\n\nCategory:फतेहाबाद जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख फतेहाबाद जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Fatehabad district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फतेहाबाद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Fatehabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फतेहाबाद हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Fatehabad is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र फतेहाबाद येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Fatehabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:फतेहाबाद जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Fatehabad District Class:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गुरगांव जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गुरगांव जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Gurgaon.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[गुरगांव विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[गुरगांव]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,२५३\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,१४,०८५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १२४१\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://gurgaon.nic.in/\n}}\n''हा लेख गुरगांव जिल्ह्याविषयी आहे. [[गुरगांव]] शहराबद्दलचा लेख [[गुरगांव|येथे]] आहे.''\n\n'''गुरगांव''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गुरगांव]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:गुरगांव जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"f1de57a117fe7cc19ab89bdb76a3f0e35f7181772e6bcb7b74272b7340601d3c","last_revision":"2022-01-26T08:37:24Z","first_revision":"2006-04-26T21:39:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.883589","cross_lingual_links":{"arz":"جرو جرام","bn":"গুরুগ্রাম জেলা","ca":"Districte de Gurgaon","ceb":"Gurgaon (distrito)","de":"Gurugram (Distrikt)","en":"Gurgaon district","es":"Distrito de Gurgaon","eu":"Gurugram barrutia","fa":"بخش گورگائون","fi":"Gurgaonin piirikunta","fr":"District de Gurgaon","gu":"ગુડગાંવ જિલ્લો","hi":"गुरुग्राम जिला","it":"Distretto di Gurgaon","lez":"Гургаун (округ)","ne":"गुरुग्राम जिल्ला","nl":"Gurgaon (district)","nb":"Gurgaon (distrikt)","pa":"ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع گڑگاؤں","ru":"Гургаон (округ)","sa":"गुरुग्राममण्डलम्","sat":"ᱜᱩᱨᱜᱟᱶ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"குர்கான் மாவட்டம்","te":"గుర్‌గావ్ జిల్లా","uk":"Ґурґаон (округ)","ur":"ضلع گرو گرام","vi":"Gurgaon (huyện)","zh":"古尔冈县","zh-min-nan":"Gurgaon (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख गुरगांव जिल्ह्याविषयी आहे. गुरगांव शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nगुरगांव हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गुरगां�� येथे आहे.\n\nवर्ग:गुरगांव जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गुरगांव जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = \n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Gurgaon.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[गुरगांव विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[गुरगांव]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १,२५३\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५,१४,०८५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १२४१\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८४.४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://gurgaon.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख गुरगांव जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Gurgaon district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुरगांव शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Gurgaon city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुरगांव हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Gurgaon is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गुरगांव येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Gurgaon.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:गुरगांव जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Gurgaon District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हिसार जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिस्सार जिल्ह्याविषयी आहे. [[हिस्सार]] शहराबद्दलचा लेख [[हिस्सार|येथे]] आहे.''\n\n'''हिस्सार''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[हिस्सार]] येथे आहे.\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हिसार जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"66e2e93909f6b1c52b09eb3dabbf7285ed3474edeb8b75a16ef77e76258a1d61","last_revision":"2023-01-27T17:23:45Z","first_revision":"2006-04-26T21:39:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:02.972551","cross_lingual_links":{"ar":"هيسار","arz":"هيسار","awa":"हिसार जिला","bh":"हिसार जिला","bn":"হিসার জেলা","ca":"Districte d'Hisar","ceb":"Hisār (distrito sa Indiya)","de":"Hisar (Distrikt)","en":"Hisar district","es":"Distrito de Hisar","eu":"Hisar barrutia","fa":"بخش حصار","fi":"Hisarin piirikunta","fr":"District d'Hisar","gu":"હિસાર જિલ્લો","hi":"हिसार जिला","it":"Distretto di Hisar","ne":"हिसार जिल्ला","nl":"Hisar (district)","nb":"Hisar (distrikt)","pa":"ਹਿਸਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع حصار","ru":"Хисар (округ)","sa":"हिसारमण्डलम��","sat":"ᱦᱤᱥᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"ஹிசார் மாவட்டம்","te":"హిసార్ జిల్లా","ur":"ضلع حصار","vi":"Hissar (huyện)","zh":"希薩爾縣","zh-min-nan":"Hisar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख हिस्सार जिल्ह्याविषयी आहे. हिस्सार शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nहिस्सार हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र हिस्सार येथे आहे.\n\nवर्ग:हिसार जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिस्सार जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Hisar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिस्सार शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Hisar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिस्सार हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Hisar is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र हिस्सार येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Hisar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिसार जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"List of districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झज्जर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख झज्जर जिल्ह्याविषयी आहे. [[झज्जर]] शहराबद्दलचा लेख [[झज्जर|येथे]] आहे.''\n\n'''झज्जर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या सुमारे ७,०९,००० होती.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[झज्जर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झज्जर जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"9f5d144246bac38e37b331dd0d02589c654a2e2238b125387c8af295c7af59bf","last_revision":"2023-01-23T09:10:43Z","first_revision":"2006-04-26T21:40:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.033856","cross_lingual_links":{"arz":"چهاچار","bh":"झज्झर जिला","bn":"ঝজ্জর জেলা","bpy":"ঝাজ্জর","ceb":"Jhajjar (distrito)","de":"Jhajjar (Distrikt)","en":"Jhajjar district","es":"Distrito de Jhajjar","eu":"Jhajjar barrutia","fa":"بخش جهجار","fi":"Jhajjarin piirikunta","fr":"District de Jhajjar","gu":"ઝજ્જર જિલ્લો","hi":"झज्जर जिला","it":"Distretto di Jhajjar","lez":"Джаджар (округ)","ne":"झज्जर जिल्ला","new":"झज्जर","nl":"Jhajjar (district)","nb":"Jhajjar (distrikt)","pa":"ਝੱਜਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع جھجر","ru":"Джаджар (округ)","sa":"झज्जरमण्डलम्","sat":"ᱡᱷᱟᱡᱽᱡᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"ஜாஜ்ஜர் மாவட்டம்","te":"ఝజ్జర్ జిల్లా","uk":"Джхадджар (округ)","ur":"جھجر ضلع","vi":"Jhajjar (huyện)","zh":"切杰尔县","zh-min-nan":"Jhajjar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख झज्जर जिल्ह्याविषयी आहे. झज्जर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nझज्जर हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे. २००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या सुमारे ७,०९,००० होती.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र झज्जर येथे आहे.\n\nवर्ग:झज्जर जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख झज्जर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Jhajjar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झज्जर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Jhajjar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झज्जर हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jhajjar is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००१ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या सुमारे ७,०९,००० होती.","translated_text":"According to the 2001 census, it had a population of about 7,09,000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र झज्जर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is located in Jaisalmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झज्जर जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jazhar District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जिंद जिल्हा","wikicode":"''हा लेख जिंद जिल्ह्याविषयी आहे. [[जिंद]] शहराबद्दलचा लेख [[जिंद|येथे]] आहे.''\n\n'''जिंद''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्ह्याची रचना १९६६मध्ये झाली.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जिंद]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जिंद जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९६६ मधील निर्मिती]]","hash":"ee35528ea4d63bb5bd065064428369f80a08d5f1a5f95eef59956044d61ffb67","last_revision":"2022-06-27T04:16:00Z","first_revision":"2006-04-26T21:41:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.088189","cross_lingual_links":{"arz":"چيند","awa":"जींद जिला","bh":"जींद जिला","bn":"জিন্দ জেলা","ceb":"Jīnd (distrito)","de":"Jind (Distrikt)","en":"Jind district","es":"Distrito de Jind","eu":"Jind barrutia","fa":"بخش جیند","fi":"Jindin piirikunta","fr":"District de Jind","gu":"જીન્દ જિલ્લો","hi":"जींद जिला","it":"Distretto di Jind","ne":"जीन्द जिल्ला","nl":"Jind (district)","nb":"Jind (distrikt)","pa":"ਜੀਂਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع جند","ru":"Джинд (округ)","sa":"जीन्दमण्डलम्","sat":"ᱡᱤᱸᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jind (distrikt)","ta":"ஜிந்து மாவட்டம்","te":"జింద్ జిల్లా","ur":"جند ضلع","vi":"Jind (huyện)","zh":"金德縣","zh-min-nan":"Jind (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख जिंद जिल्ह्याविषयी आहे. जिंद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nजिंद हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे. या जिल्ह्याची रचना १९६६मध्ये झाली.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जिंद येथे आहे.\n\nवर्ग:जिंद जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९६६ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख जिंद जिल्ह्यावि���यी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Zind.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जिंद शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the Living City.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिंद हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jind is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जिल्ह्याची रचना १९६६मध्ये झाली.","translated_text":"The district was formed in 1966.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जिंद येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Jind.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जिंद जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class:Jind District Class: Districts in Haryana Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६६ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1966.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कर्नाल जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कर्नाल जिल्ह्याविषयी आहे. [[कर्नाल]] शहराबद्दलचा लेख [[कर्नाल|येथे]] आहे.''\n\n'''कर्नाल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कर्नाल]] येथे आहे.\n\nभारतीय अमेरिकन अंतराळयात्री [[कल्पना चावला]] तसेच पाकिस्तानी पंतप्रधान नवाबझादा [[लियाकत अली खान]] येथील रहिवासी होते.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कर्नाल जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"b913852ccee265a0a09b11f4f5749c86de06e241639e704e0e1c022c80dd32d4","last_revision":"2023-01-28T17:22:47Z","first_revision":"2006-04-26T21:41:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.144116","cross_lingual_links":{"ar":"كرنال","arz":"كرنال","awa":"करनाल","bh":"करनाल जिला","ca":"Districte de Karnal","ceb":"Karnāl (distrito)","de":"Karnal (Distrikt)","en":"Karnal district","es":"Distrito de Karnal","eu":"Karnal barrutia","fa":"بخش کارنال","fi":"Karnalin piirikunta","fr":"District de Karnal","gu":"કરનાલ જિલ્લો","hi":"करनाल जिला","it":"Distretto di Karnal","ne":"करनाल जिल्ला","new":"करनाल जिल्ला","nl":"Karnal (district)","nb":"Karnal (distrikt)","pa":"ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کرنال","pt":"Karnal (distrito)","ru":"Карнал (округ)","sa":"करनालमण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱨᱱᱟᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Karnal (distrikt)","ta":"கர்னால் மாவட்டம்","te":"కర్నాల్ జిల్లా","ur":"ضلع کرنال","vi":"Karnal (huyện)","zh":"卡爾納爾縣","zh-min-nan":"Karnal (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख कर्नाल जिल्ह्याविषयी आहे. कर्नाल शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nकर्नाल हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कर्नाल येथे आहे.\n\nभारतीय अमेरिकन अंतराळयात्री कल्पना चावला तसेच पाकिस्तानी पंतप्रधान नवाबझादा लियाकत अली खान येथील रहिवासी होते.\n\nवर्ग:कर्नाल जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कर्नाल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Cornell.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कर्नाल शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Cornell.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कर्नाल हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Karnal is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कर्नाल येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is in Karnal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय अमेरिकन अंतराळयात्री कल्पना चावला तसेच पाकिस्तानी पंतप्रधान नवाबझादा लियाकत अली खान येथील रहिवासी होते.","translated_text":"Indian-American astronaut Khanna Chawla was also a resident of Pakistan Prime Minister Nawabzada Liaquat Ali Khan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कर्नाल जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Karnal District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कैथल जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कैथल जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कैथल जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Kaithal.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कैथल]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २३१७\n|लोकसंख्या_एकूण         = १०,७२,८६१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४०८\n|शहरी_लोकसंख्या         = १९.३९%\n|साक्षरता_दर            = ७०.६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५६३\n|संकेतस्थळ                      = http://kaithal.nic.in/\n}}\n''हा लेख कैथल जिल्ह्याविषयी आहे. [[कैथल]] शहराबद्दलचा लेख [[कैथल|येथे]] आहे.''\n\n'''कैथल''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कैथल]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कैथल जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"35571f06e29403a11e39c0332450f9f518578963d902fbc34b1bfefa47e186c3","last_revision":"2023-01-28T17:23:29Z","first_revision":"2006-04-26T21:41:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.203493","cross_lingual_links":{"arz":"كايثال","awa":"कैथल जिला","bh":"कैथल जिला","bn":"কৈথল জেলা","ceb":"Kaithal (distrito)","de":"Kaithal (Distrikt)","en":"Kaithal district","es":"Distrito de Kaithal","eu":"Kaithal barrutia","fa":"بخش کایتال","fi":"Kaithalin piirikunta","fr":"District de Kaithal","gu":"કૈથલ જિલ્લો","hi":"कैथल जिला","it":"Distretto di Kaithal","ne":"कैथल जिल्ला","nl":"Kaithal (district)","nb":"Kaithal (distrikt)","pa":"ਕੈਥਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کیتھل","ru":"Кайтхал (округ)","sa":"कैथलमण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱭᱛᱷᱚᱞ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"கைத்தல் மாவட்டம்","te":"కైతల్ జిల్లా","ur":"کیتھل ضلع","vi":"Kaithal (huyện)","zh":"開塔爾縣","zh-min-nan":"Kaithal (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख कैथल जिल्ह्याविषयी आहे. कैथल शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nकैथल हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कैथल येथे आहे.\n\nवर्ग:कैथल जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कैथल जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कैथल जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Kaithal.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कैथल]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २३१७\n|लोकसंख्या_एकूण         = १०,७२,८६१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ४०८\n|शहरी_लोकसंख्या         = १९.३९%\n|साक्षरता_दर            = ७०.६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५६३\n|संकेतस्थळ                      = http://kaithal.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कैथल जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Cathal district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कैथल शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here's an article about the city of Cathal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कैथल हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kathal is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कैथल येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Cathal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कैथल जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Kathal district Category:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुरुक्षेत्र जिल्हा","wikicode":"''हा लेख कुरुक्षेत्र जिल्ह्याविषयी आहे. [[कुरुक्षेत्र]] शहराबद्दलचा लेख [[कुरुक्षेत्र|येथे]] आहे.''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कुरुक्षेत्र जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कुरुक्षेत्र जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Kurukshetra.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कुरुक्षेत्र]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १६८३\n|लोकसंख्या_एकूण         = ९,६४,२३१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६३०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री मंडपसिंग ब्रार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कुरुक्षेत्र (लोकसभा मतदारसंघ)|कुरुक्षेत्र]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = नवीन जिंदाल\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://kurukshetra.gov.in/\n}}\n'''कुरुक्षेत्र''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कुरुक्षेत्र]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"9c25b8cadcf4e0f4c2ed86e7582ac48227059b827eecf86a11807fc290ad8359","last_revision":"2023-01-28T17:23:05Z","first_revision":"2006-04-26T21:42:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.283444","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كوروكشترا","arz":"كوروكشترا","awa":"कुरुक्षेत्र जिला","bh":"कुरुक्षेत्र जिला","bn":"কুরুক্ষেত্র জেলা","ceb":"Kurukshetra","de":"Kurukshetra (Distrikt)","en":"Kurukshetra district","es":"Distrito de Kurukshetra","eu":"Kurukshetra barrutia","fa":"بخش کروکشیتر","fi":"Kurukshetran piirikunta","fr":"District de Kurukshetra","gu":"કુરુક્ષેત્ર જિલ્લો","hi":"कुरुक्षेत्र जिला","id":"Distrik Kurukshetra","it":"Distretto di Kurukshetra","lez":"Курукшетра (округ)","ne":"कुरुक्षेत्र जिल्ला","nl":"Kurukshetra (district)","nb":"Kurukshetra (distrikt)","pa":"ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کورکشیترا","ru":"Курукшетра (округ)","sa":"कुरुक्षेत्रमण्डलम्","sat":"ᱠᱩᱨᱩᱠᱷᱮᱛᱨᱚ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kurukshetra (distrikt)","ta":"குருச்சேத்திர மாவட்டம்","te":"కురుక్షేత్ర జిల్లా","uk":"Курукшетра (округ)","ur":"کروکشیتر ضلع","vi":"Kurukshetra (huyện)","zh":"古鲁格舍德拉县","zh-min-nan":"Kurukshetra (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख कुरुक्षेत्र जिल्ह्याविषयी आहे. कुरुक्षेत्र शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nकुरुक्षेत्र हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कुरुक्षेत्र येथे आहे.\n\nवर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख कुरुक्षेत्र जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kurukshetra district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुरुक्षेत्र शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Kurukshetra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कुरुक्षेत्र जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कुरुक्षेत्र जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Kurukshetra.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कुरुक्षेत्र]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १६८३\n|लोकसंख्या_एकूण         = ९,६४,२३१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६३०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = श्री मंडपसिंग ब्रार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[कुरुक्षेत्र (लोकसभा मतदारसंघ)|कुरुक्षेत्र]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = नवीन जिंदाल\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://kurukshetra.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुरुक्षेत्र हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kurukshetra is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कुरुक्षेत्र येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Kurukshetra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Kurukshetra District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पंचकुला जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पंचकुला जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = पंचकुला जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Panchkula.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[पंचकुला]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८१६\n|लोकसंख्या_एकूण         = ५,५८,९९०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६२२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८३.२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://panchkula.gov.in/\n}}\n[[चित्र:Train shimla.jpg|250 px|इवलेसे|[[कालका सिमला रेल्वे]]ची सुरुवात [[कालका]]मधील [[कालका रेल्वे स्थानक|रेल्वे स्थानकापासून]] होते.]]\n'''पंचकुला''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे. ह्याच�� प्रशासकीय केंद्र [[पंचकुला]] येथे आहे. [[कालका]] हे देखील येथील एक प्रमुख शहर आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[Category:पंचकुला जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"4496f5637ad9dd31e38cefe5c79d8530edc3c141051e61c4617c8f688772bc68","last_revision":"2022-03-27T16:57:27Z","first_revision":"2006-04-26T21:42:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.339619","cross_lingual_links":{"arz":"پانتشكولا ديستريكت","awa":"पंचकूला","bh":"पंचकुला जिला","ceb":"Panchkula (distrito)","de":"Panchkula (Distrikt)","en":"Panchkula district","es":"Distrito de Panchkula","eu":"Panchkula barrutia","fa":"بخش پانچکولا","fi":"Panchkulan piirikunta","fr":"District de Panchkula","gu":"પંચકુલા જિલ્લો","hi":"पंचकुला जिला","it":"Distretto di Panchkula","ne":"पन्चकुला जिल्ला","nl":"Panchkula (district)","nb":"Panchkula (distrikt)","pa":"ਪੰਚਕੁਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع پنچکولا","ru":"Панчкула (округ)","sa":"पञ्चकुलामण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱸᱪᱠᱩᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Panchkula (distrikt)","ta":"பஞ்சகுலா மாவட்டம்","te":"పంచ్‌కులా జిల్లా","ur":"پنچکولہ ضلع","vi":"Panchkula (huyện)","zh":"潘切庫拉縣","zh-min-nan":"Panchkula (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"पंचकुला हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे. ह्याचे प्रशासकीय केंद्र पंचकुला येथे आहे. कालका हे देखील येथील एक प्रमुख शहर आहे.\n\nCategory:पंचकुला जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = पंचकुला जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = पंचकुला जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - Panchkula.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = हरियाणा\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[पंचकुला]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८१६\n|लोकसंख्या_एकूण         = ५,५८,९९०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६२२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ८३.२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://panchkula.gov.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पंचकुला हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Panchkula is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याचे प्रशासकीय केंद्र पंचकुला येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Panchkula.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कालका हे देखील येथील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Kalka is also a major city here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:पंचकुला जिल्हा वर्ग:हरिय���णामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Panchkula District Class:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पानिपत जिल्हा","wikicode":"''हा लेख पानिपत जिल्ह्याविषयी आहे. [[पानिपत]] शहराबद्दलचा लेख [[पानिपत|येथे]] आहे.''\n\n'''पानिपत''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पानिपत]] येथे आहे.\n\nहा जिल्हा १ नोव्हेंबर, १९८९ ते २४ जुलै, १९९१ पर्यंत स्वतंत्र जिल्हा होता. त्याआधी आणि नंतर १ जानेवारी, १९९२ पर्यंत हा [[कर्नाल जिल्हा|कर्नाल जिल्ह्याचा]] भाग होता. सध्या तो स्वतंत्र जिल्हा आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पानिपत जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"7679f659a7fca54ac50f9d13a8df5e7244df91871a51a34a496841cfa921ebef","last_revision":"2023-01-28T17:27:00Z","first_revision":"2006-04-26T21:43:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.404255","cross_lingual_links":{"arz":"بانى بت","bh":"पानीपत जिला","ceb":"Panipat (distrito sa Indiya)","de":"Panipat (Distrikt)","en":"Panipat district","es":"Distrito de Panipat","eu":"Panipat barrutia","fa":"بخش پانی پات","fi":"Panipatin piirikunta","fr":"District de Panipat","gu":"પાનીપત જિલ્લો","hi":"पानीपत जिला","it":"Distretto di Panipat","lez":"Панипат (округ)","ne":"पानीपत जिल्ला","nl":"Panipat (district)","nb":"Panipat (distrikt)","pa":"ਪਾਣੀਪਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع پانیپت","ru":"Панипат (округ)","sa":"पाण्डुप्रस्थमण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱱᱤᱯᱚᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பானிபத் மாவட்டம்","te":"పానిపట్ జిల్లా","uk":"Паніпат (округ)","ur":"پانی پت ضلع","vi":"Panipat (huyện)","zh":"帕尼帕特縣","zh-min-nan":"Panipat (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख पानिपत जिल्ह्याविषयी आहे. पानिपत शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nपानिपत हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पानिपत येथे आहे.\n\nहा जिल्हा १ नोव्हेंबर, १९८९ ते २४ जुलै, १९९१ पर्यंत स्वतंत्र जिल्हा होता. त्याआधी आणि नंतर १ जानेवारी, १९९२ पर्यंत हा कर्नाल जिल्ह्याचा भाग होता. सध्या तो स्वतंत्र जिल्हा आहे.\n\nवर्ग:पानिपत जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख पानिपत जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Panipat district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पानिपत शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Panipat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानिपत हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Panipat is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पानिपत येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Panipat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा जिल्हा १ नोव्हेंबर, १९८९ ते २४ जुलै, १९९१ पर्��ंत स्वतंत्र जिल्हा होता.","translated_text":"The district was an independent district from November 1, 1989 to July 24, 1991.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याआधी आणि नंतर १ जानेवारी, १९९२ पर्यंत हा कर्नाल जिल्ह्याचा भाग होता.","translated_text":"Before and after that, until January 1, 1992, it was part of the district of Cornell.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या तो स्वतंत्र जिल्हा आहे.","translated_text":"It is currently an independent district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पानिपत जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Panipat district Category:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रेवारी जिल्हा","wikicode":"''हा लेख रेवारी जिल्ह्याविषयी आहे. [[रेवारी]] शहराबद्दलचा लेख [[रेवारी|येथे]] आहे.''\n\n'''रेवारी''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रेवारी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रेवारी जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"817e909eeb604db85e3ff610afcc6644774358274f5df893b26e1f8bbe93ca53","last_revision":"2023-01-28T17:33:19Z","first_revision":"2006-04-26T21:44:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.478302","cross_lingual_links":{"arz":"ريوارى ديستريكت","bn":"রেওয়ারী জেলা","ceb":"Rewari District","de":"Rewari (Distrikt)","en":"Rewari district","es":"Distrito de Rewari","eu":"Rewari barrutia","fa":"بخش ریواری","fi":"Rewarin piirikunta","fr":"District de Rewari","gu":"રેવાડી જિલ્લો","hi":"रेवाड़ी जिला","it":"Distretto di Rewari","lez":"Ревари (округ)","ne":"रेवाडी जिल्ला","nl":"Rewari (district)","nb":"Rewari (distrikt)","pa":"ਰੇਵਾੜੀ ਜ਼ਿਲਾ","pnb":"ضلع ریواڑی","ru":"Ревари (округ)","sa":"रेवाडीमण्डलम्","sat":"ᱨᱮᱣᱟᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Rewari (distrikt)","ta":"ரேவாரி மாவட்டம்","te":"రేవారీ జిల్లా","uk":"Реварі (округ)","ur":"ضلع ریواڑی","vi":"Rewari (huyện)","zh":"雷瓦利縣","zh-min-nan":"Rewari (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख रेवारी जिल्ह्याविषयी आहे. रेवारी शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nरेवारी हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रेवारी येथे आहे.\n\nवर्ग:रेवारी जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख रेवारी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Rewari district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेवारी शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Rewari.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवारी हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Rewari is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रेवारी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Rewari.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रेवारी जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Rawari District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रोहतक जिल्हा","wikicode":"''हा लेख रोहतक जिल्ह्याविषयी आहे. [[रोहतक]] शहराबद्दलचा लेख [[रोहतक|येथे]] आहे.''\n\n'''रोहतक''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रोहतक]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:रोहतक जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"c27adb4d713647585b6dd4bde410708ea6b8148cefc0f745e847f194a3564407","last_revision":"2023-01-28T17:33:46Z","first_revision":"2006-04-26T21:44:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.544476","cross_lingual_links":{"arz":"روهتاك ديستريكت","awa":"रोहतक जिला","bh":"रोहतक जिला","ca":"Districte de Rohtak","ceb":"Rohtak (distrito)","de":"Rohtak (Distrikt)","en":"Rohtak district","es":"Distrito de Rohtak","eu":"Rohtak barrutia","fa":"بخش روتاک","fi":"Rohtakin piirikunta","fr":"District de Rohtak","gu":"રોહતક જિલ્લો","hi":"रोहतक जिला","it":"Distretto di Rohtak","lez":"Рогьтак (округ)","ne":"रोहतक जिल्ला","nl":"Rohtak (district)","nb":"Rohtak (distrikt)","pa":"ਰੋਹਤਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع روہتک","ru":"Рохтак (округ)","sa":"रोहतकमण्डलम्","sat":"ᱨᱚᱦᱛᱚᱠ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Rohtak (distrikt)","ta":"ரோத்தக் மாவட்டம்","te":"రోహ్‌తక్ జిల్లా","uk":"Рохтак (округ)","ur":"ضلع روہتک","vi":"Rohtak (huyện)","zh":"羅塔克縣","zh-min-nan":"Rohtak (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख रोहतक जिल्ह्याविषयी आहे. रोहतक शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nरोहतक हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रोहतक येथे आहे.\n\nवर्ग:रोहतक जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख रोहतक जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Rohtak district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रोहतक शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Rohtak.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रोहतक हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Rohtak is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रोहतक येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Rohtak.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:रोहतक जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Rohtak District Category:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिरसा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख सिर्सा जिल्ह्याविषयी आहे. [[सिर्सा]] शहराबद्दलचा लेख [[सिर्सा|येथे]] आहे.''\n\n'''सिर्सा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १२,९५,१८९ इतकी होती.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सिर्सा]] येथे आहे.\n\nहा जिल्हा आर्थिकदृष्ट्या देशातील २५० सगळ्यात खालच्या जिल्ह्यातील एक आहे.<ref name=brgf/> It is one of the two districts in Haryana that used to receive funds from the Backward Regions Grant Fund Programme (BRGF).<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>\n\n==चतुःसीमा==\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सिरसा जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"f95fd3bea18fb3401229f1622c53b7454779559552909d09bfe2c1f3e9d9be95","last_revision":"2023-10-25T09:24:14Z","first_revision":"2006-04-26T21:45:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.601881","cross_lingual_links":{"ar":"سيرسا","arz":"سيرسا","awa":"सिरसा जिला","bh":"सिरसा जिला","bn":"সিরসা জেলা","ca":"Districte de Sirsa","de":"Sirsa (Distrikt)","en":"Sirsa district","es":"Distrito de Sirsa","eu":"Sirsa barrutia","fa":"بخش سیرسا","fi":"Sirsan piirikunta","fr":"District de Sirsa","gu":"સિરસા જિલ્લો","hi":"सिरसा जिला","it":"Distretto di Sirsa","ne":"सिरसा जिल्ला","nl":"Sirsa (district)","nb":"Sirsa (distrikt)","pa":"ਸਿਰਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سرسا","ru":"Сирса (округ)","sa":"सिरसामण्डलम्, हरियाणा","sat":"ᱥᱤᱨᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"சிர்சா மாவட்டம்","te":"సిర్సా జిల్లా","ur":"ضلع سرسا","vi":"Sirsa (huyện)","zh":"斯爾薩縣","zh-min-nan":"Sirsa (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख सिर्सा जिल्ह्याविषयी आहे. सिर्सा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nसिर्सा हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १२,९५,१८९ इतकी होती.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सिर्सा येथे आहे.\n\nहा जिल्हा आर्थिकदृष्ट्या देशातील २५० सगळ्यात खालच्या जिल्ह्यातील एक आहे. It is one of the two districts in Haryana that used to receive funds from the Backward Regions Grant Fund Programme (BRGF).\n\nवर्ग:सिरसा जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सिर्सा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Sirsa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिर्सा शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sirsa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिर्सा हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sirsa is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १२,९५,१८९ इतकी होती.","translated_text":"The population was 12,95,189 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सिर्सा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sirsa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा जिल्हा आर्थिकदृष्ट्या देशात��ल २५० सगळ्यात खालच्या जिल्ह्यातील एक आहे.","translated_text":"This district is one of the 250 lowest economically in the country.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>","char_index":72,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"It is one of the two districts in Haryana that used to receive funds from the Backward Regions Grant Fund Programme (BRGF).","translated_text":"It is one of the two districts in Haryana that used to receive funds from the Backward Regions Grant Fund Programme (BRGF).","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>","char_index":123,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>","char_index":123,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सिरसा जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Sirsa District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"हा जिल्हा आर्थिकदृष्ट्या देशातील २५० सगळ्यात खालच्या जिल्ह्यातील एक आहे.","translated_text":"This district is one of the 250 lowest economically in the country.","citations":[{"content":"<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>","char_index":72,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"हा जिल्हा आर्थिकदृष्ट्या देशातील २५० सगळ्यात खालच्या जिल्ह्या���ील एक आहे. It is one of the two districts in Haryana that used to receive funds from the Backward Regions Grant Fund Programme (BRGF).","translated_text":"This district is one of the 250 lowest economically in the country. It is one of the two districts in Haryana that used to receive funds from the Backward Regions Grant Fund Programme (BRGF).","citations":[{"content":"<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>","char_index":196,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=brgf>{{cite web|author=Ministry of Panchayati Raj|date=8 September 2009|title=A Note on the Backward Regions Grant Fund Programme|publisher=National Institute of Rural Development|url=http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|access-date=27 September 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20120405033402/http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf|archive-date=5 April 2012}}</ref>","char_index":196,"name":"brgf","url":"http://www.nird.org.in/brgf/doc/brgf_BackgroundNote.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":0,"source_download_date":"2024-12-05T15:14:44.920795-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"सोनीपत जिल्हा","wikicode":"''हा लेख सोनेपत जिल्ह्याविषयी आहे. [[सोनेपत]] शहराबद्दलचा लेख [[सोनेपत|येथे]] आहे.''\n\n'''सोनेपत''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सोनेपत]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सोनीपत जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"af1bdd0b8de73328c2819161d9befbcec299ff4e27aa11216f54d6abeb4ec83a","last_revision":"2023-01-28T17:36:42Z","first_revision":"2006-04-26T21:45:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.659689","cross_lingual_links":{"ar":"سوني بت","arz":"سونى بت","bh":"सोनीपत जिला","bn":"সোনিপথ জেলা","ceb":"Sonīpat (distrito)","de":"Sonipat (Distrikt)","en":"Sonipat district","es":"Distrito de Sonipat","eu":"Sonipat barrutia","fi":"Sonipatin piirikunta","fr":"District de Sonipat","gu":"સોનીપત જિલ્લો","hi":"सोनीपत जिला","it":"Distretto di Sonipat","lez":"Сунипат (округ)","ne":"सोनीपत जिल्ला","nl":"Sonipat (district)","nb":"Sonipat (distrikt)","pnb":"ضلع سونیپت","ru":"Сонипат (округ)","sa":"सोनीपतमण्डलम्","sat":"ᱥᱳᱱᱤᱯᱚᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sonipat (distrikt)","ta":"சோனிபத் மாவட்டம்","te":"సోనీపత్ జిల్లా","uk":"Соніпат (округ)","ur":"ضلع سونی پت","vi":"Sonepat (huyện)","zh":"索尼帕特縣","zh-min-nan":"Sonipat (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख सोनेपत जिल्ह्याविषयी आहे. सोनेपत शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nसोनेपत हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सोनेपत येथे आहे.\n\nवर्ग:सोनीपत जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख सोनेपत जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Sonepat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोनेपत शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Sonepat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोनेपत हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sonepat is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सोनेपत येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sonepat.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सोनीपत जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sonipat District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"यमुना नगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = यमुनानगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = यमुनानगर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - YamunaNagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[यमुना नगर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १७५६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,१४,१६२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६८७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७८.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://yamunanagar.nic.in/g/default.asp\n}}\n''हा लेख यमुनानगर जिल्ह्याविषयी आहे. [[यमुनानगर]] शहराबद्दलचा लेख [[यमुना नगर|येथे]] आहे.''\n\n'''यमुनानगर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक [[जिल्हा]] आहे. हा जिल्हा राज्याच्या [[वायव्य]] भागात येतो.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[यमुनानगर]] आहे..\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:यमुना नगर जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"09ab1a3c8ee20088afbb282c3dc4a0f9e8dc06a3f515eb047ca4125162d7c218","last_revision":"2023-01-28T17:32:14Z","first_revision":"2006-04-26T21:46:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.711015","cross_lingual_links":{"arz":"يامونا النجار","awa":"यमुनानगर जिला","bh":"यमुना नगर जिला","bn":"যমুনানগর জেলা","ceb":"Yamunanagar (distrito sa Indiya)","de":"Yamunanagar (Distrikt)","en":"Yamunanagar district","es":"Distrito de Yamuna Nagar","eu":"Yamunanagar barrutia","fa":"بخش یاموناناگر","fi":"Yamunanagarin piirikunta","fr":"District de Yamuna Nagar","gu":"યમુનાનગર જિલ્લો","hi":"यमुनानगर जिला","it":"Distretto di Yamuna Nagar","ne":"यमुनानगर जिल्ला","nl":"Yamuna Nagar (district)","nb":"Yamuna Nagar (distrikt)","pa":"ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع جمنا نگر","ru":"Ямунанагар (округ)","sa":"यमुनानगरमण्डलम्","sat":"ᱭᱚᱢᱩᱱᱟᱱᱟᱜᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Yamunanagar (distrikt)","ta":"யமுனாநகர் மாவட்டம்","te":"యమునా నగర్ జిల్లా","ur":"جمنا نگر ضلع","vi":"Yamuna Nagar (huyện)","zh":"亞穆納訥格爾縣","zh-min-nan":"Yamuna Nagar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख यमुनानगर जिल्ह्याविषयी आहे. यमुनानगर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nयमुनानगर हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक जिल्हा आहे. हा जिल्हा राज्याच्या वायव्य भागात येतो.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र यमुनानगर आहे..\n\nवर्ग:यमुना नगर जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = यमुनानगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = यमुनानगर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = India - Haryana - YamunaNagar.svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n\n|विभागाचे_नाव           = [[अंबाला विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[यमुना नगर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १७५६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,१४,१६२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ६८७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७८.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://yamunanagar.nic.in/g/default.asp\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख यमुनानगर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Yamuna Nagar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यमुनानगर शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about the city of Yamuna Nagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"यमुनानगर हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक जिल्हा आहे.","translated_text":"Yamuna Nagar is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा राज्याच्या वायव्य भागात येतो.","translated_text":"This district is in the northwestern part of the state.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र यमुनानगर आहे..","translated_text":"The administrative centre is Yamuna Nagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:यमुना नगर जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class:Yamuna Nagar District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"महेंद्रगढ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख महेंद्रगढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[महेंद्रगढ]] शहराबद्दलचा लेख [[महेंद्रगढ|येथे]] आहे.''\n\n'''महेन्द्रगढ''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नर्नौल]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार या जिल्ह्याची लोकसंख्या ९,२२,०८८ इतकी होती.\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:महेंद्रगढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"dee5591dd6c9d49ad7fd76ef4b4de09d70be3292d4656ec45bf95798d520a871","last_revision":"2023-05-28T09:16:31Z","first_revision":"2006-04-26T21:46:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.761924","cross_lingual_links":{"arz":"ماهيندراجاره","bn":"মহেন্দ্রগড় জেলা","ceb":"Mahendragarh (distrito)","de":"Mahendragarh (Distrikt)","en":"Mahendragarh district","es":"Distrito de Mahendragarh","eu":"Mahendragarh barrutia","fa":"بخش ماهندراگر","fi":"Mahendragarhin piirikunta","fr":"District de Mahendragarh","gu":"મહેન્દ્રગઢ જિલ્લો","hi":"महेंद्रगढ़ जिला","it":"Distretto di Mahendragarh","ne":"महेन्द्रगढ जिल्ला","nl":"Mahendragarh (district)","nb":"Mahendragarh (distrikt)","pa":"ਮਹਿੰਦਰਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع مہندر گڑھ","ru":"Махендрагарх (округ)","sa":"महेन्द्रगढमण्डलम्","sat":"ᱢᱚᱦᱮᱱᱫᱽᱨᱚᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Mahendragarh (distrikt)","ta":"மகேந்திரகர் மாவட்டம்","te":"మహేంద్రగఢ్ జిల్లా","ur":"مہندر گڑھ ضلع","vi":"Mahendragarh (huyện)","zh":"馬亨德拉加爾縣","zh-min-nan":"Mahendragarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हा लेख महेंद्रगढ जिल्ह्याविषयी आहे. महेंद्रगढ शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.\n\nमहेन्द्रगढ हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नर्नौल येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार या जिल्ह्याची लोकसंख्या ९,२२,०८८ इतकी होती.\n\nवर्ग:महेंद्रगढ जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख महेंद्रगढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mahendragarh district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महेंद्रगढ शहराबद्दलचा लेख येथे आहे.","translated_text":"Here is an article about Mahendragarh city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महेन्द्रगढ हा भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Mahendragarh is a district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नर्नौल येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Nurnall.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार या जिल्ह्याची लोकसंख्या ९,२२,०८८ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population of the district was 9,222,088.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:महेंद्रगढ जिल्हा वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Mahendragarh District Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:हरियाणा|जिल्हे]]","hash":"c1fc375cd23ee1e93a43750fcde94a0eb0b9ab2ea455317cf38045294168f6a1","last_revision":"2023-01-28T17:19:47Z","first_revision":"2006-04-27T05:40:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.823813","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات هاريانا","azb":"بؤلمه:هاریانا بؤلوملری","bh":"श्रेणी:हरियाणा के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:হরিয়ানার জেলা","ca":"Categoria:Districtes d'Haryana","de":"Kategorie:Distrikt in Haryana","en":"Category:Districts of Haryana","es":"Categoría:Distritos de Haryana","fa":"رده:بخش‌های هاریانا","fi":"Luokka:Haryanan piirikunnat","fr":"Catégorie:District en Haryana","gu":"શ્રેણી:હરિયાણાના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:हरियाणा के जिले","it":"Categoria:Distretti dell'Haryana","kn":"ವರ್ಗ:ಹರ್ಯಾಣಾದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು","ms":"Kategori:Daerah di Haryana","ne":"श्रेणी:हरियाणाका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Haryana","nb":"Kategori:Distrikter i Haryana","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:ہریانہ دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Харьяны","sa":"वर्गः:हरियाणाराज्यस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱚᱨᱤᱭᱟᱬᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"Category:Districts of Haryana","sv":"Kategori:Distrikt i Haryana","ta":"பகுப்பு:அரியானாவின் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:హర్యానా జిల్లాలు","uk":"Категорія:Округи штату Хар'яна","ur":"زمرہ:ہریانہ کے اضلاع","vi":"Thể loại:Huyện thuộc bang Haryana","zh":"Category:哈里亚纳邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे","translated_text":"Categories: Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अंबाला","wikicode":"'''अंबाला''' [[भारत]]ाच्या [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[अंबाला जिल्हा|अंबाला जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[अंबाला छावणी रेल्वे स्थानक]] या शहरातील प्रमुख रेल्वे स्थानक आहे तर येथून जवळ [[अंबाला वायुसेना तळ]] आहे.\n\n[[वर्ग:अंबाला| ]]\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:अंबाला जिल्हा]]","hash":"e31a45f798d450d47613876262e6a512209b4f15f3afc08519c0eb314d914ec4","last_revision":"2022-09-06T11:16:27Z","first_revision":"2006-04-27T05:41:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.876053","cross_lingual_links":{"ar":"أمبالا","awa":"अंबाला","bh":"अंबाला","bn":"আম্বালা","bpy":"আমবালা","ca":"Ambala","ceb":"Ambāla (lungsod)","cs":"Ambála","de":"Ambala","en":"Ambala","eo":"Ambala","es":"Ambala","eu":"Ambala","fa":"امبالا","fi":"Ambala","fr":"Ambala","gu":"અંબાલા","hi":"अम्बाला","it":"Ambala","ja":"アンバーラー","kn":"ಅಂಬಾಲ","ko":"암발라","lt":"Ambala","mai":"अम्बाला","mg":"Ambala","min":"Ambala","ml":"അംബാല","ms":"Ambala","new":"अंबाला","nl":"Ambala (stad)","nb":"Ambala","pa":"ਅੰਬਾਲਾ","pam":"Ambala","pl":"Ambala","pnb":"امبالا","pt":"Ambala","ro":"Ambala","ru":"Амбала","sa":"अम्बाला","sat":"ᱟᱢᱵᱟᱞᱟ","sr":"Амбала","sv":"Ambala","szl":"Ambala","ta":"அம்பாலா (அம்பாலா மாவட்டம்)","te":"అంబాలా","tr":"Ambala","tt":"Амбала","uk":"Амбала","ur":"انبالہ","vi":"Ambala","war":"Ambala","zh":"安巴拉","zh-min-nan":"Ambala (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"अंबाला भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर अंबाला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nअंबाला छावणी रेल्वे स्थानक या शहरातील प्रमुख रेल्वे स्थानक आहे तर येथून जवळ अंबाला वायुसेना तळ आहे.\n\nवर्ग:अंबाला वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:अंबाला जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अंबाला भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ambala is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर अंबाला जिल्ह्याचे प्रशा��कीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the district of Ambala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अंबाला छावणी रेल्वे स्थानक या शहरातील प्रमुख रेल्वे स्थानक आहे तर येथून जवळ अंबाला वायुसेना तळ आहे.","translated_text":"Ambala Camp Railway Station is the main railway station of the city and nearby is Ambala Air Force Base.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अंबाला वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:अंबाला जिल्हा","translated_text":"Class: Ambala Class: Cities in Haryana Class: District of Ambala","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भिवानी","wikicode":"'''भिवानी''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[भिवानी जिल्हा|भिवानी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:भिवानी जिल्हा]]","hash":"a8636a8a4d34187aef9e54bc6e0ff40cde69090fc478f6a5d82e89b62984a500","last_revision":"2023-01-28T17:29:21Z","first_revision":"2006-04-27T05:42:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.931581","cross_lingual_links":{"ar":"بهيواني","arz":"بهيوانى","bh":"भिवानी","bn":"ভিওয়ানি","bpy":"ভিৱানি","ceb":"Bhiwāni","de":"Bhiwani","en":"Bhiwani","eo":"Biŭani","es":"Bhiwani","fa":"بیوانی","fr":"Bhiwani","hi":"भिवानी","it":"Bhiwani","lld":"Bhiwani","mg":"Bhiwani","ms":"Bhiwani","ne":"भिवानी","new":"भिवानी","nl":"Bhiwani (stad)","nb":"Bhiwani","or":"ଭିୱାନି","pam":"Bhiwani","pl":"Bhiwani","ru":"Бхивани","sa":"भिवानी","sat":"ᱵᱷᱤᱣᱟᱱᱤ","sv":"Bhiwani","ta":"பிவானி","te":"భివాని","ur":"بھیوانی","vi":"Bhiwani","war":"Bhiwani","zh":"比瓦尼","zh-min-nan":"Bhiwani (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भिवानी भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर भिवानी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:भिवानी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भिवानी भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bhiwani is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर भिवानी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Bhiwani district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:भिवानी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Bhiwani district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फरीदाबाद","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = फरीदाबाद\n| स्थानिक =\n| चित्र = Panoramic_view_of_Greater_Noida.jpg\n| चित्र_वर्णन =\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = हरियाणा\n| pushpin_label_position = bottom\n| देश = भारत\n| राज्य = [[हरियाणा]]\n| जिल्हा = [[फरीदाबाद जिल्हा|फरीदाबाद]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ७४२.९\n| उंची = ६५०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १४,०४,६५३\n| घनता = २४२१\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://www.greaternoida.com/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 28 |latm = 25 |lats = 10 |latNS = N\n|longd = 77 |longm = 18 |longs = 28 |longEW = E\n}}\n'''फरीदाबाद''' हे [[भारत]] देशाच्या [[हरि���ाणा]] राज्यातील एक प्रमुख शहर, [[दिल्ली]]चे उपनगर व भारताच्या [[राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र]]ाचा भाग आहे. आहे. [[दिल्ली]]च्या दक्षिणेस [[उत्तर प्रदेश]]च्या सीमेवर वसलेले फरीदाबाद [[गुरगांव]], [[नोएडा]], [[ग्रेटर नोएडा]] इत्यादी शहरांपासून जवळ स्थित आहे व भारतातील सर्वात झपाट्याने वाढणाऱ्या शहरांपैकी एक आहे. \n\n[[राष्ट्रीय महामार्ग २]] फरीदाबादमधूनच जातो.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:फरीदाबाद जिल्हा]]\n[[वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र]]\n[[वर्ग:फरीदाबाद|*]]","hash":"9919527e2dfb4e66a67d5af576fb2dd25b13895567952ec8437ad1fefbf6f403","last_revision":"2021-05-03T06:46:58Z","first_revision":"2006-04-27T05:42:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:03.984306","cross_lingual_links":{"af":"Faridabad","ar":"فريد آباد","arz":"مدينه فريد آباد","ast":"Faridabad","awa":"फरीदाबाद","be":"Фарыдабад","bg":"Фаридабад","bh":"फरीदाबाद","bn":"ফরিদাবাদ","bpy":"ফরিদাবাদ","ca":"Faridabad","ce":"Фаридабад","ceb":"Farīdābād","cs":"Farídábád","de":"Faridabad","en":"Faridabad","eo":"Faridabado","es":"Faridabad","fa":"فریدآباد","fi":"Faridabad","fr":"Faridabad","gu":"ફરીદાબાદ","he":"פרידאבאד","hi":"फरीदाबाद","hu":"Faridábád","hy":"Ֆարիդաբադ","id":"Faridabad","it":"Faridabad","ja":"ファリーダーバード","ka":"ფარიდაბადი","kge":"Faridabad","kn":"ಫರಿದಾಬಾದ್‌","ko":"파리다바드","lld":"Faridabad","lt":"Faridabadas","lv":"Farīdābāda","mai":"फरीदाबाद","mg":"Faridabad","ml":"ഫരീദാബാദ്","ms":"Faridabad","ne":"फरीदाबाद","new":"फरिदाबाद","nl":"Faridabad (stad)","nb":"Faridabad","or":"ଫରିଦାବାଦ","os":"Фаридабад","pa":"ਫਰੀਦਾਬਾਦ","pam":"Faridabad","pl":"Faridabad","pnb":"فریدآباد","ps":"فريداباد","pt":"Faridabade","ro":"Faridabad","ru":"Фаридабад","sa":"फरीदाबाद","sat":"ᱯᱷᱚᱨᱤᱫᱟᱵᱟᱫᱽ","simple":"Faridabad","sr":"Фаридабад","sv":"Faridabad","sw":"Faridabad","ta":"பரீதாபாது","te":"ఫరీదాబాద్","th":"ฟะรีดาบาด","tr":"Faridabad","tt":"Фәритабад","uk":"Фаридабад","ur":"فرید آباد","vi":"Faridabad","war":"Faridabad","wuu":"法里达巴德","xmf":"ფარიდაბადი","zh":"法里達巴德","zh-min-nan":"Faridabad (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"फरीदाबाद हे भारत देशाच्या हरियाणा राज्यातील एक प्रमुख शहर, दिल्लीचे उपनगर व भारताच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा भाग आहे. आहे. दिल्लीच्या दक्षिणेस उत्तर प्रदेशच्या सीमेवर वसलेले फरीदाबाद गुरगांव, नोएडा, ग्रेटर नोएडा इत्यादी शहरांपासून जवळ स्थित आहे व भारतातील सर्वात झपाट्याने वाढणाऱ्या शहरांपैकी एक आहे.\n\nराष्ट्रीय महामार्ग २ फरीदाबादमधूनच जातो.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:फरीदाबाद जिल्हा वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र *\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = फरीदाबाद\n| स्थानिक =\n| चित्र = Panoramic_view_of_Greater_Noida.jpg\n| चित्र_वर्णन =\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = हरियाणा\n| pushpin_label_position = bottom\n| देश = भारत\n| राज्य = [[हरियाणा]]\n| जिल्हा = [[फरीदाबाद जिल्हा|फरीदाबाद]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ७४२.९\n| उंची = ६५०\n| लोकसंख्��ा_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १४,०४,६५३\n| घनता = २४२१\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = [http://www.greaternoida.com/ अधिकृत संकेतस्थळ]\n|latd = 28 |latm = 25 |lats = 10 |latNS = N\n|longd = 77 |longm = 18 |longs = 28 |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फरीदाबाद हे भारत देशाच्या हरियाणा राज्यातील एक प्रमुख शहर, दिल्लीचे उपनगर व भारताच्या राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्राचा भाग आहे.","translated_text":"Faridabad is a major city in the Indian state of Haryana, a suburb of Delhi and part of the National Capital Region of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आहे.","translated_text":"That's it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दिल्लीच्या दक्षिणेस उत्तर प्रदेशच्या सीमेवर वसलेले फरीदाबाद गुरगांव, नोएडा, ग्रेटर नोएडा इत्यादी शहरांपासून जवळ स्थित आहे व भारतातील सर्वात झपाट्याने वाढणाऱ्या शहरांपैकी एक आहे.","translated_text":"Faridabad borders Uttar Pradesh to the south of Delhi and is close to Gurgaon, Noida, Greater Noida etc. It is one of the fastest growing cities in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग २ फरीदाबादमधूनच जातो.","translated_text":"National Highway 2 passes through Faridabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:फरीदाबाद जिल्हा वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र *","translated_text":"Class: Cities in Haryana Class: Faridabad District Class: National Capital Region *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फतेहाबाद","wikicode":"'''फतेहाबाद''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[फतेहाबाद जिल्हा|फतेहाबाद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:फतेहाबाद जिल्हा]]","hash":"7a4aed49b90a7ebcf38251daf95d3ef44ffa2699b5a805c056ce6f56f3a3b179","last_revision":"2014-02-14T22:10:48Z","first_revision":"2006-04-27T05:42:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.053287","cross_lingual_links":{"bn":"ফতেহাবাদ","ceb":"Fatehābād (lungsod sa Indiya, State of Haryāna)","de":"Fatehabad","en":"Fatehabad, Haryana","es":"Fatehabad","fa":"فتح‌آباد، هند","fr":"Fatehabad (Haryana)","hi":"फतेहाबाद, हरियाणा","it":"Fatehabad (Haryana)","ms":"Fatehabad, Fatehabad","new":"फतेहबाद","nl":"Fatehabad (Fatehabad)","or":"ଫତେହାବାଦ, ହରିଆଣା","pa":"ਫ਼ਤਿਹਾਬਾਦ, ਹਰਿਆਣਾ","pnb":"فتح آباد","ru":"Фатехабад","sa":"फतेहाबाद, हरियाणा","sv":"Fatehabad","te":"ఫతేహాబాద్","ur":"فتح آباد، ہریانہ","vi":"Fatehabad","zh":"法泰哈巴德","zh-min-nan":"Fatehabad (Fatehabad)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"फतेहाबाद भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर फतेहाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:फतेहाबाद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फतेहाबाद भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Fatehabad is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर फतेहाबाद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Fatehabad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:फतेहाबाद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Fatehabad district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गुरगांव","wikicode":"'''गुरगांव''' (गुड़गांव) हे [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गुरगांव जिल्हा|गुरगांव जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. गुरगावचे नाव बदलून [[गुरुग्राम]] करण्यात आलेले आहे. हे शहर दिल्लीला जवळजवळ खेटून आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:गुरगांव जिल्हा]]\n[[वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र]]","hash":"4a2542f57a3b8c201e1f7cc5b4122d78a4e1704686d53090249f9274a503ec86","last_revision":"2022-04-03T16:10:55Z","first_revision":"2006-04-27T05:43:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.120110","cross_lingual_links":{"ar":"جورجاون","arz":"جورجاون","awa":"गुरुग्राम","azb":"قورقان","bh":"गुड़गाँव","bn":"গুরুগ্রাম","bpy":"গুরগাঁও","ca":"Gurgaon","ceb":"Gurgaon (lungsod)","cs":"Gurugram","de":"Gurugram","en":"Gurgaon","eo":"Gurgaono","es":"Gurgaon","fa":"گورگان","fi":"Gurgaon","fr":"Gurgaon","he":"גורגאון","hi":"गुरुग्राम","hu":"Gurugrám","hy":"Գուրգաոն","id":"Gurgaon","it":"Gurgaon","ja":"グルグラム","kn":"ಗುರಗಾಂವ್","ko":"구르가온","lld":"Gurugram","lv":"Gurugrāma","mai":"गुरुग्राम","mg":"Gurgaon","ml":"ഗുഡ്‌ഗാവ്","ms":"Gurgaon","ne":"गुरुग्राम","new":"गुरगांव","nl":"Gurgaon (stad)","nb":"Gurgaon","or":"ଗୁରୁଗାଓଁ","pa":"ਗੁਰੂਗ੍ਰਾਮ","pam":"Gurgaon","pl":"Gurgaon","pnb":"گڑگاؤں","ps":"گورگاو","pt":"Gurgaon","ro":"Gurgaon","ru":"Гургаон","sa":"गुरुग्रामः","sat":"ᱜᱩᱨᱜᱟᱶ","simple":"Gurgaon","sr":"Гургаон","sv":"Gurgaon","ta":"குருகிராம்","te":"గుర్‌గావ్","th":"คุรุคราม","tr":"Gurgaon","tt":"Гургаон","uk":"Ґурґаон","ur":"گرو گرام","vi":"Gurgaon","war":"Gurgaon","wuu":"古尔冈","zh":"古爾岡","zh-min-nan":"Gurgaon (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"गुरगांव (गुड़गांव) हे भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गुरगांव जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. गुरगावचे नाव बदलून गुरुग्राम करण्यात आलेले आहे. हे शहर दिल्लीला जवळजवळ खेटून आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:गुरगांव जिल्हा वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुरगांव (गुड़गांव) हे भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Gurgaon is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गुरगांव जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Gurgaon district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुरगावचे नाव बदलून गुरुग्राम करण्यात आलेले आहे.","translated_text":"The name of Gurgaon has been changed to Gurgram.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर दिल्लीला जवळजवळ खेटून आहे.","translated_text":"This city is almost on par with Delhi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:गुरगांव जिल्हा वर्ग:राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Gurgaon District Category:National Capital Region","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हिसार","wikicode":"'''हिसार''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[हिसार जिल्हा|हिसार जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:हिसार जिल्हा]]\n[[वर्ग:हिसार|*]]\n\n{{हरियाणा - जिल्हे}}","hash":"8ae4aa461701d7be7e1048c7867a62c098ded1c4171934c4554479a07cb8cffa","last_revision":"2023-01-27T17:23:18Z","first_revision":"2006-04-27T05:43:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.175774","cross_lingual_links":{"ar":"حصار (الهند)","arz":"حصار (هيسار)","awa":"हिसार","bh":"हिसार","bn":"হিসার","bpy":"হিসার","ca":"Hissar","ceb":"Hisar (lungsod)","cs":"Hisár","de":"Hisar (Indien)","en":"Hisar (city)","eo":"Hisar","es":"Hisar","fa":"حصار (هند)","fi":"Hisar","fr":"Hisar","gu":"હિસાર","hi":"हिसार","id":"Hisar (kota)","it":"Hisar","kn":"ಹಿಸಾರ್ (ನಗರ)","lld":"Hisar","mai":"हिसार","ms":"Hisar","new":"हिसार","nl":"Hisar (stad)","nb":"Hisar","or":"ହିସାର","pa":"ਹਿਸਾਰ","pam":"Hisar","pl":"Hisar (Indie)","pnb":"حصار","ru":"Хисар (город)","sa":"हिसार","sat":"ᱦᱤᱥᱟᱨ","sr":"Хисар","sv":"Hisar","ta":"ஹிசார்","te":"హిసార్","ur":"حصار (شہر)","vi":"Hisar","war":"Hisar, Indya","zh":"希萨尔","zh-min-nan":"Hisar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"हिसार भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर हिसार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:हिसार जिल्हा *\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिसार भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hisar is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर हिसार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Hisar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:हिसार जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Hisar district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झज्जर","wikicode":"'''झज्जर''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,५६,९०७ इतकी होती.\n\n[[झज्जर जिल्हा|झज्जर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nहे शहर [[राष्ट्रीय महामार्ग ७१]] वर आहे. येथील रेल्वे स्थानक [[रेवारी रोहतक रेल्वेमार्ग|रेवारी रोहतक रेल्वेमार्गावर]] आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:झज्जर जिल्हा]]","hash":"69540ddccc9157f19356358d133e679c04ea9cc1ea2d3c651602bd0e6bc2e350","last_revision":"2022-04-17T18:00:38Z","first_revision":"2006-04-27T05:44:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.231176","cross_lingual_links":{"ar":"جاهجار","arz":"جاهجار","bn":"ঝজ্জর","ca":"Jhajjar","ceb":"Jhajjar (lungsod)","de":"Jhajjar","en":"Jhajjar","es":"Jhajjar","eu":"Jhajjar","fr":"Jhajjar","hi":"झज्जर","hif":"Jhajjar","it":"Jhajjar","mg":"Jhajjar","ms":"Jhajjar","pnb":"جھجر","ru":"Джаджар","sa":"झज्जर","sat":"ᱡᱷᱟᱡᱽᱡᱟᱨ","simple":"Jhajjar","sv":"Jhajjar","te":"ఝజ్జర్","ur":"جھجر","vi":"Jhajjar","zh":"切杰尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"झज्जर भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,५६,९०७ इतकी होती.\n\nझज्जर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nहे शहर राष्ट्रीय महामार्ग ७१ वर आहे. येथील रेल्वे स्थानक रेवारी रोहतक रेल्वेमार्गावर आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:झज्जर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झज्जर भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jhajjar is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ९,५६,९०७ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 9,56,907.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झज्जर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"Jhajjar is the administrative centre of the district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर राष्ट्रीय महामार्ग ७१ वर आहे.","translated_text":"The city is located on National Highway 71.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील रेल्वे स्थानक रेवारी रोहतक रेल्वेमार्गावर आहे.","translated_text":"The railway station here is on Rewari Rohtak railway line.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:झज्जर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Jazhar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जिंद","wikicode":"'''जिंद''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जिंद जिल्हा|जिंद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n{{विस्तार}}\n[[Category:हरियाणामधील शहरे]]\n[[Category:जिंद जिल्हा]]","hash":"6506c7fd4a43d3f92a0231296a3d47e965792a9312e93b88b6a3f3326ca28e88","last_revision":"2023-01-28T17:25:50Z","first_revision":"2006-04-27T05:44:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.286166","cross_lingual_links":{"ar":"جيهند","arz":"جيهند","bh":"जींद","bn":"জিন্দ","bpy":"জিন্দ","ca":"Jind (ciutat)","ceb":"Jīnd (lungsod)","de":"Jind (Stadt)","en":"Jind","eo":"Ĝind","es":"Jind","fr":"Jind","hi":"जींद","it":"Jind","mg":"Jind","ms":"Jind","new":"जिंद","nl":"Jind (stad)","nb":"Jind","or":"ଜିନ୍ଦ୍","pa":"ਜੀਂਦ","pl":"Jind","pnb":"جیند","ru":"Джинд","sa":"जीन्द","sat":"ᱡᱤᱸᱫᱽ","sv":"Jind","ta":"ஜிந்து","te":"జింద్","tr":"Jind","ur":"جند","vi":"Jind","zh":"吉恩德","zh-min-nan":"Jind (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"जिंद भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जिंद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nCategory:हरियाणामधील शहरे Category:जिंद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिंद भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jind is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जिंद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Jind district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:हरियाणामधील शहरे Category:जिंद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कर्नाल","wikicode":"'''कर्नाल''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\nयेथे [[केंद्रिय गहू संशोधन केंद्र]] आहे.\nहे शहर [[कर्नाल जिल्हा|कर्नाल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.तसेच कर्नाल हे बासमती तांदळाचे उत्पादक शहर म्हणून देखील ओळखले जाते. इथुन संपूर्ण भारत तसेच भारताबाहेर देखील तांदुळ निर्यात केला जातो. \n\n[[Category:हरियाणामधील शहरे]]\n[[Category:कर्नाल जिल्हा]]","hash":"5af32576fa6f936f1569abbcbcf6480a8b8467e93d6c5cdf13e4e6d714fc915c","last_revision":"2023-01-27T17:27:31Z","first_revision":"2006-04-27T05:45:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.347022","cross_lingual_links":{"ar":"كارنال","arz":"كارنال","azb":"کرنال","bh":"करनाल","bn":"কার্নাল","bpy":"কার্নাল","ca":"Karnal","ceb":"Karnāl (lungsod)","de":"Karnal","en":"Karnal","eo":"Karnal","es":"Karnal","fa":"کرنال","fi":"Karnal","fr":"Karnal","gl":"Karnal","gu":"કરનાલ","hi":"करनाल","it":"Karnal","ja":"カルナール","ko":"카르날","lt":"Karnalis","mai":"करनाल","mg":"Karnal","ms":"Karnal","ne":"करनाल","new":"कर्नाल","nl":"Karnal (stad)","nb":"Karnal","or":"କର୍ନଲ୍","pa":"ਕਰਨਾਲ","pam":"Karnal","pl":"Karnal","pnb":"کرنال","pt":"Karnal","ru":"Карнал","sa":"करनाल","sr":"Карнал","sv":"Karnal","ta":"கர்னால்","te":"కర్నాల్","ur":"کرنال","vi":"Karnal","war":"Karnal","zh":"卡尔纳尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"कर्नाल भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे. येथे केंद्रिय गहू संशोधन केंद्र आहे. हे शहर कर्नाल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.तसेच कर्नाल हे बासमती तांदळाचे उत्पादक शहर म्हणून देखील ओळखले जाते. इथुन संपूर्ण भारत तसेच भारताबाहेर देखील तांदुळ निर्यात केला जातो.\n\nCategory:हरियाणामधील शहरे Category:कर्नाल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कर्नाल भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Karnal is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे केंद्रिय गहू संशोधन केंद्र आहे.","translated_text":"There is a Central Wheat Research Centre here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर कर्नाल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.तसेच कर्नाल हे बासमती तांदळाचे उत्पादक शहर म्हणून देखील ओळखले जाते.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Karnal District. Karnal is also known as a rice producing city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इथुन संपूर्ण भारत तसेच भारताबाहेर देखील तांदुळ निर्यात केला जातो.","translated_text":"From here, rice is exported all over India as well as outside India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:हरियाणामधील शहरे Category:कर्नाल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Karnaul district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कैथल","wikicode":"'''कैथल''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कैथल जिल्हा|कैथल जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[Category:हरियाणामधील शहरे]]\n[[Category:कैथल जिल्हा]]","hash":"1a664865b6a96718872e657cba77dc75c999b1e0b1c2d3aaa38a7390fcdfa902","last_revision":"2014-02-17T20:38:13Z","first_revision":"2006-04-27T05:45:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.405055","cross_lingual_links":{"ar":"كيتهال","arz":"كيتهال","awa":"कैथल","bh":"कैथल","bn":"কৈথল","bpy":"কাইথাল","ca":"Kaithal","ceb":"Kaithal (lungsod)","de":"Kaithal","en":"Kaithal","eo":"Kajthal","es":"Kaithal","fr":"Kaithal","hi":"कैथल","it":"Kaithal","mg":"Kaithal","ms":"Kaithal","new":"कैथल","nl":"Kaithal (stad)","nb":"Kaithal","or":"କୈଥଲ","pa":"ਕੈਥਲ","pl":"Kaithal","ru":"Кайтхал","sa":"कैथल","sv":"Kaithal","ta":"கைத்தல்","te":"కైతల్","tr":"Kaithal","ur":"کیتھل","vi":"Kaithal","war":"Kaithal","zh":"凯塔尔","zh-min-nan":"Kaithal (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"कैथल भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कैथल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nCategory:हरियाणामधील शहरे Category:कैथल जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कैथल भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kathal is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कैथल जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kathal district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Category:हरियाणामधील शहरे Category:कैथल जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Cathal district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुरुक्षेत्र","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कुरुक्षेत्र\n| स्थानिक =\n| चित्र = Hitopadesha.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[कुरुक्षेत्र युद्ध]]ादरम्यान रथामध्ये स्वार झालेले [[भगवान कृष्ण]] व [[अर्जुन]] \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = हरियाणा\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[हरियाणा]]\n| जिल्हा = [[कुरुक्षेत्र जिल्हा|कुरुक्षेत्र]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = \n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 29 |latm = 58 |lats = |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 51 |longs = |longEW = E\n}}\n'''कुरुक्षेत्र''' हे [[भारत]] देशाच्या [[हरियाणा]] राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर व [[कुरुक्षेत्र जिल्हा|कुरुक्षेत्र जिल्ह्याचे]] मुख्यालय आहे. आहे. ह्याला ''धर्मक्षेत्र'' असेही संबोधले जाते. कुरुक्षेत्रचे नाव पौराणिक काळामधील [[कुरू]] राजावरून पडले आहे. [[महाभारत]]ामधील [[कौरव]] व [[पांडव]]ांदरम्यान झालेले [[कुरुक्षेत्र युद्ध]] येथेच लढले गेले असे मानले जाते. ह्या युद्धादरम्यान आप्तेष्ठांसोबत लढण्यास अनुत्सुक असलेल्या [[अर्जुन]]ाला उपदेश देण्यासाठी [[भगवान कृष्ण]]ांनी [[भगवद्गीता]] सांगितली होती. हिंदू पुराणानुसार कुरुक्षेत्र हे एक शहर नसून भौगोलिक प्रदेश आहे असे मानले गेले आहे.\n\n१९४७ सालापूर्वी थानेसर हे ह्या भागातील प्रमुख शहर होते. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर निर्वासितांच्या पुनर्वसनासाठी कुरुक्षेत्र शहर वसवल��� गेले. [[राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, कुरुक्षेत्र]] येथेच स्थित आहे. [[राष्ट्रीय महामार्ग १]] कुरुक्षेत्रमधूनच जातो.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा]]\n[[वर्ग:कुरुक्षेत्र]]","hash":"4322fbd46a37ceea9ac600e6a0ba108a98cd0cae2f45219a6827f39c76b2285a","last_revision":"2015-10-23T22:08:53Z","first_revision":"2006-04-27T05:46:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.456437","cross_lingual_links":{"arz":"كوروكشترا (كوروكشترا)","awa":"कुरुक्षेत्र","bn":"কুরুক্ষেত্র","ca":"Kurukshetra","cs":"Kurukšétra","de":"Kurukshetra","en":"Kurukshetra","eo":"Kurukŝetr","es":"Kurukshetra","fr":"Kurukshetra","gu":"કુરુક્ષેત્ર","hi":"कुरुक्षेत्र","hy":"Կուրկուշետրա","id":"Kurukshetra","it":"Kurukshetra (città)","ja":"クルクシェートラ","jv":"Kurusetra","kn":"ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ","ko":"쿠루크셰트라","mai":"कुरुक्षेत्र","ml":"കുരുക്ഷേത്രം","nl":"Kurukshetra (stad)","pa":"ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ","pl":"Kurukszetra","ps":"کروکشیترا","ru":"Курукшетра","sa":"कुरुक्षेत्रम्","simple":"Kurukshetra","sv":"Kurukshetra","ta":"குருச்சேத்திரம்","te":"కురుక్షేత్రం","tl":"Kurukshetra","ur":"کروکشیتر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"कुरुक्षेत्र हे भारत देशाच्या हरियाणा राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर व कुरुक्षेत्र जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. आहे. ह्याला धर्मक्षेत्र असेही संबोधले जाते. कुरुक्षेत्रचे नाव पौराणिक काळामधील कुरू राजावरून पडले आहे. महाभारतामधील कौरव व पांडवांदरम्यान झालेले कुरुक्षेत्र युद्ध येथेच लढले गेले असे मानले जाते. ह्या युद्धादरम्यान आप्तेष्ठांसोबत लढण्यास अनुत्सुक असलेल्या अर्जुनाला उपदेश देण्यासाठी भगवान कृष्णांनी भगवद्गीता सांगितली होती. हिंदू पुराणानुसार कुरुक्षेत्र हे एक शहर नसून भौगोलिक प्रदेश आहे असे मानले गेले आहे.\n\n१९४७ सालापूर्वी थानेसर हे ह्या भागातील प्रमुख शहर होते. भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर निर्वासितांच्या पुनर्वसनासाठी कुरुक्षेत्र शहर वसवले गेले. राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, कुरुक्षेत्र येथेच स्थित आहे. राष्ट्रीय महामार्ग १ कुरुक्षेत्रमधूनच जातो.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा वर्ग:कुरुक्षेत्र\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = कुरुक्षेत्र\n| स्थानिक =\n| चित्र = Hitopadesha.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[कुरुक्षेत्र युद्ध]]ादरम्यान रथामध्ये स्वार झालेले [[भगवान कृष्ण]] व [[अर्जुन]] \n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = हरियाणा\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[हरियाणा]]\n| जिल्हा = [[कुरुक्षेत्र जिल्हा|कुरुक्षेत्र]]\n| स्थापना =\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = \n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब = \n|latd = 29 |latm = 58 |lats = |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 51 |longs = |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुरुक्षेत्र हे भारत देशाच्या हरियाणा राज्यातील एक ऐतिहासिक शहर व कुरुक्षेत्र जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे.","translated_text":"Kurukshetra is a historic city and the headquarters of Kurukshetra district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आहे.","translated_text":"That's it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याला धर्मक्षेत्र असेही संबोधले जाते.","translated_text":"It is also known as the Dharma Sakhra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुरुक्षेत्रचे नाव पौराणिक काळामधील कुरू राजावरून पडले आहे.","translated_text":"The name of Kurukshetra comes from the legendary Kurukshetra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महाभारतामधील कौरव व पांडवांदरम्यान झालेले कुरुक्षेत्र युद्ध येथेच लढले गेले असे मानले जाते.","translated_text":"The Kurukshetra War between the Kauravas and the Pandavas of Mahabharata is believed to have been fought here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या युद्धादरम्यान आप्तेष्ठांसोबत लढण्यास अनुत्सुक असलेल्या अर्जुनाला उपदेश देण्यासाठी भगवान कृष्णांनी भगवद्गीता सांगितली होती.","translated_text":"During this war, Lord Krishna had recited the Bhagavad Gita to preach to Arjuna, who was anxious to fight against his oppressors.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंदू पुराणानुसार कुरुक्षेत्र हे एक शहर नसून भौगोलिक प्रदेश आहे असे मानले गेले आहे.","translated_text":"According to Hindu mythology, Kurukshetra is not a city but a geographical region.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९४७ सालापूर्वी थानेसर हे ह्या भागातील प्रमुख शहर होते.","translated_text":"Before 1947, Thanesar was the largest city in the region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर निर्वासितांच्या पुनर्वसनासाठी कुरुक्षेत्र शहर वसवले गेले.","translated_text":"After India gained independence, the city of Kurukshetra was built for the resettlement of refugees.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय प्रौद्योगिकी संस्थान, कुरुक्षेत्र येथेच स्थित आहे.","translated_text":"National Institute of Technology, Kurukshetra is located here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग १ कुरुक्षेत्रमधूनच जातो.","translated_text":"National Highway 1 passes through Kurukshetra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा वर्ग:कुरुक्षेत्र","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Kuru region District Category:Kuru region","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नारनौल","wikicode":"'''नारनौल''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[महेंद्रगढ जिल्हा|महेंद्रगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:महेंद्रगढ जिल्हा]]","hash":"1d0d0136122e6a595b0f05305f365a23895bf4dde5e279434af24456ea4100f6","last_revision":"2023-01-27T17:25:50Z","first_revision":"2006-04-27T05:47:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.511606","cross_lingual_links":{"bn":"নারনাউল","bpy":"নারনাউল","ca":"Narnaul","ceb":"Nārnaul","de":"Narnaul","en":"Narnaul","eo":"Narnaul","es":"Narnaul","fa":"نارنول","fr":"Narnaul","hi":"नारनौल","it":"Narnaul","lld":"Narnaul","mg":"Narnaul","ms":"Narnaul","new":"नर्नौल","nl":"Narnaul","or":"ନାର୍ନାଉଲ୍","pt":"Narnaul","ru":"Нарнаул","sa":"नारनौल","sv":"Nārnaul","ta":"நர்னௌல்","te":"నార్నౌల్","ur":"نارنول","vi":"Narnaul","zh":"纳尔瑙尔","zh-min-nan":"Narnaul"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"नारनौल भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर महेंद्रगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:महेंद्रगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नारनौल भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Naranul is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर महेंद्रगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Mahendragarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:महेंद्रगढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Mahendragarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पंचकुला","wikicode":"'''पंचकुला''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पंचकुला जिल्हा|पंचकुला जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:पंचकुला जिल्हा]]","hash":"6cc46e86f69b9cff4fa2aa493b8aea1ff6f3c25b01a987250e69365416d6e587","last_revision":"2014-02-14T21:43:48Z","first_revision":"2006-04-27T05:47:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.567870","cross_lingual_links":{"ar":"بانتشكولا","arz":"بانتشكولا","awa":"पंचकुला","bh":"पंचकुला","bn":"পাঁচকুলা","bpy":"পঞ্চকুলা উপ শহর","ceb":"Panchkula (bahin nga lungsod)","de":"Panchkula","en":"Panchkula","eo":"Panĉkula","es":"Panchkula","fa":"پنج‌کولا","fr":"Panchkula","hi":"पंचकुला","it":"Panchkula","kn":"ಪಂಚಕುಲ","mg":"Panchkula","ml":"പഞ്ച്‌കുല","ms":"Pusat Bandar Panchkula","ne":"पञ्चकुला","nb":"Panchkula","or":"ପଞ୍ଚକୁଲା","pa":"ਪੰਚਕੁਲਾ","pam":"Panchkula","pl":"Panchkula","pt":"Panchkula Urban Estate","ru":"Панчкула","sa":"पञ्चकुला","sr":"Панчкула","sv":"Panchkula","ta":"பஞ்ச்குலா","te":"పంచ్‌కులా","ur":"پنچکولہ","vi":"Panchkula Urban Estate","war":"Panchkula"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"पंचकुला भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पंचकुला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:पंचकुला जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पंचकुला भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Panchkula is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पंचकुला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Panchkula district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:पंचकुला जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:District of Panchkula","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पानिपत","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n'''पानिपत''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[पानिपत जिल्हा|पानिपत जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.दिल्लीपासून ९० किलोमीटरवर असून राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक १ वर आहे. हे शहर भारतीय इतिहासाच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे. या शहरात तीन युद्धे लढली गेली. या युद्धांमुळे भारतीय इतिहासाला प्रत्येक वेळी वेगळे वळण लागले.\n\n== इतिहास ==\nया शहराचे संदर्भ [[महाभारत|महाभारतात]] आढळतात. धृतराष्ट्राने कुरू साम्राज्याचे विभाजन केले व पांडवांना [[यमुना नदी|यमुनेच्या]] पश्चिमेकडील भाग वाटणीमध्ये दिला. पांडवांनी आपल्या हिंमतीवर पाच शहरांची निर्मिती केली. त्यांपैकी एक शहर होते ''पांडुप्रस्थ''.  तेच आज पानिपत या नावाने ओळ्खले जाते. \n\nइतिहासात पानिपतला रणभूमी संबोधले जाते. त्याला कारण आहे या शहराच्या आसपास झालेली तीन युद्धे. असे म्हटले जाते की ही युद्धे झाली नसती, अथवा युद्धाचा निर्णय जर वेगळा लागला असता तर आजचा भारत नक्कीच वेगळा दिसला असता. \n\n[[पानिपतची पहिली लढाई|पानिपतचे पहिले युद्ध]] १५२६ मध्ये दिल्लीचा सुलतान [[इब्राहिम लोधी]] आणि [[बाबर]] या दोघांमध्ये लढले गेले. बाबरच्या छोट्या परंतु शिस्तबद्ध सेना आणि तोफा यांच्या बळावर लोधीच्या एक लाखापेक्षा मोठ्या फौजेचा त्याने लीलया पराभव केला आणि भारतात मुघल सत्तेचा पाया घातला गेला.\n\n[[पानिपतची दुसरी लढाई|पानिपतचे दुसरे युद्ध]] १५५६ मध्ये [[हेमचंद्र विक्रमादित्य|हेमू]] आणि मुघलांच्यात लढले गेले. यावेळी पुन्हा मुघलांची सरशी झाली व भारतातील मुघलांच्या वर्चस्वावर शिक्कामोर्तब झाले.\n\n[[पानिपतची तिसरी लढाई|पानिपतचे तिसरे युद्ध]] बुधवार, [[जानेवारी १४ |१४ जानेवारी]], [[इ.स. १७६१]] रोजी [[मराठा साम्राज्य|मराठे सदशिवराव पेशवे \"भाऊ\"]] आणि अफगाण घुसखोर[[अहमदशाह अब्दाली|अहमद शहा अब्दाली]] यांच्यात झाले. या कालखंडात सकाळी नऊ ते संध्याकाळी साडेपाचपर्यंतच्या एका दिवसाच्या अल्पावधीत असे भयंकर, घनघोर, जीवघेणे युद्ध घडल्याचे आणि त्यामध्ये दोन्ही बाजूंची दीड लाख माणसे आणि ऐंशी हजार जनावरे मेल्याचे दुसरे उदाहरण नाही. या युद्धात महाराष्ट्रातील प्रत्येक माजघरातल्या कुंकवाचा करंडा पानिपतावर लवंडला. या भीषण युद्धात मराठे पराभूत झाले, तस��च अब्दालीचीही मोठी हानी झाली. या युद्धाबाबत अहमद अब्दालीनेच लिहून ठेवले आहे-\"दक्षिण्यांनी (मराठ्यांनी) पानिपतावर मजबूत छावणी कायम केली होती. युद्धदिवशी त्यांनी अत्यंत निकराने आमच्या लष्करावर पुन्हा पुन्हा हल्ले चढविले. मराठ्यांचे हे असमान्य शौर्य पाहण्यासाठी त्यादिवशी आमचे रुस्तम आणि इस्किंदारसारखे (अफगाणांच्या महाकाव्यातील कृष्णार्जुन) वीर मौजूद असते, तर त्यांनी मराठ्यांचा महापराक्रम पाहून आश्चर्याने तोंडात बोटे घालून चावली असती. खणाणत्या, जिगरबाज मराठा तलवारींची त्याने एवढी दहशत खाल्ली होती की, विजयी होऊनसुद्धा पुन्हा हिंदुस्थानावर आक्रमण करायचे त्याला धाडस राहिले नाही. या युद्धामुळे मराठ्यांचे लष्करी वर्चस्व संपुष्टात आले. याचा फायदा इंग्रजाना भारतात सत्ता फोफावण्यास झाला.\n\n== इतर ==\nपानिपतचे अक्षांश-रेखांश २९.३९° उत्तर व ७६.९७° पूर्व आहेत. शहराची समुद्रापासूनची सरासरी उंची २१९ मीटर (७१८ फूट) आहे.\n\n== पानिपतवरील पुस्तके ==\n* ...आणि पानिपत (कादंबरी, लेखक - [[संजय सोनवणी]])\n* नवरत्ने हरपली रणांगणी (दत्ताजी शिंदे यांच्यावरील कादंबरी, लेखक - [[वासुदेव बेलवलकर]])  \n* पाणिपतची बखर (रघुनाथ यादव)\n* [[पानिपत (कादंबरी)|पानिपत]] (लेखक - [[विश्वास पाटील]]). या कादंबरीची गुजराथी-कानडी-हिंदी वगैरे भाषांत अनुवाद झाले आहेत. \n* पानिपत (सचित्र आवृत्ती, लेखक - [[विश्वास पाटील]])\n* पानिपतचा अखेरचा रणसंग्राम (लेखक - राजा लिमये)  \n* पानिपत असे घडले...(लेखक - संजय क्षीरसागर)\n* पानिपतचा रणसंग्राम (लेखक - [[दुर्गेश परुळकर]], डॉ. सच्चिदानन्द शेवडे)\n* पानिपतचा विजय (लेखक - प्रा. [[नामदेवराव जाधव]])  \n* पानिपत १७६१ (लेखक - [[त्र्यं शं. शेजवलकर]])  \n* पानिपतावरील संकल्पित महाकाव्याचा भाग (कवी - [[वि.दा. सावरकर]])\n* प्रतिशोध ..पानिपतचा (कादंबरी, लेखक - कौस्तुभ कस्तुरे)\n* Solstice at Panipat (डॉ. उदय स. कुलकर्णी) मराठी अनुवादक - विजय बापये\n\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:पानिपत जिल्हा]]","hash":"721cd267ef1e40a594ec9ba6db20fe4d6a91574a724f2f936777d81f2b015bfe","last_revision":"2024-04-25T05:49:09Z","first_revision":"2006-04-27T05:48:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.634146","cross_lingual_links":{"ar":"باني بت","arz":"بانى بت (تجمع سكان فى بانى بت)","awa":"पानीपत","azb":"پانی‌پت","be":"Паніпат","bh":"पानीपत","bn":"পানিপথ","bpy":"পানিপাত","ca":"Panipat","ceb":"Pānīpat","cs":"Pánipát","de":"Panipat","en":"Panipat","eo":"Panipat","es":"Panipat","eu":"Panipat","fa":"پانی‌پت","fi":"Panipat","fr":"Panipat","hi":"पानीपत","id":"Panipat","it":"Panipat","ja":"パーニーパット","ka":"პანიპატი","kn":"ಪಾಣಿಪತ್","ko":"파니파트","mg":"Panipat","ml":"പാനിപ്പത്ത��","ms":"Panipat","ne":"पानीपत","nl":"Panipat (stad)","nb":"Panipat","or":"ପାନିପତ","pa":"ਪਾਣੀਪਤ","pam":"Panipat","pl":"Panipat","pnb":"پانیپت","pt":"Panipate","ru":"Панипат","sa":"पाण्डुप्रस्थम्","sd":"پاڻيپٽ","simple":"Panipat","sr":"Панипат","sv":"Panipat","ta":"பானிப்பத்","te":"పానిపట్","tr":"Panipat","uk":"Паніпат","ur":"پانی پت","vi":"Panipat","war":"Panipat","zh":"帕尼帕特","zh-min-nan":"Panipat (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"पानिपत भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर पानिपत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.दिल्लीपासून ९० किलोमीटरवर असून राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक १ वर आहे. हे शहर भारतीय इतिहासाच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे. या शहरात तीन युद्धे लढली गेली. या युद्धांमुळे भारतीय इतिहासाला प्रत्येक वेळी वेगळे वळण लागले.\n\nया शहराचे संदर्भ महाभारतात आढळतात. धृतराष्ट्राने कुरू साम्राज्याचे विभाजन केले व पांडवांना यमुनेच्या पश्चिमेकडील भाग वाटणीमध्ये दिला. पांडवांनी आपल्या हिंमतीवर पाच शहरांची निर्मिती केली. त्यांपैकी एक शहर होते पांडुप्रस्थ. तेच आज पानिपत या नावाने ओळ्खले जाते.\n\nइतिहासात पानिपतला रणभूमी संबोधले जाते. त्याला कारण आहे या शहराच्या आसपास झालेली तीन युद्धे. असे म्हटले जाते की ही युद्धे झाली नसती, अथवा युद्धाचा निर्णय जर वेगळा लागला असता तर आजचा भारत नक्कीच वेगळा दिसला असता.\n\nपानिपतचे पहिले युद्ध १५२६ मध्ये दिल्लीचा सुलतान इब्राहिम लोधी आणि बाबर या दोघांमध्ये लढले गेले. बाबरच्या छोट्या परंतु शिस्तबद्ध सेना आणि तोफा यांच्या बळावर लोधीच्या एक लाखापेक्षा मोठ्या फौजेचा त्याने लीलया पराभव केला आणि भारतात मुघल सत्तेचा पाया घातला गेला.\n\nपानिपतचे दुसरे युद्ध १५५६ मध्ये हेमू आणि मुघलांच्यात लढले गेले. यावेळी पुन्हा मुघलांची सरशी झाली व भारतातील मुघलांच्या वर्चस्वावर शिक्कामोर्तब झाले.\n\nपानिपतचे तिसरे युद्ध बुधवार, १४ जानेवारी, इ.स. १७६१ रोजी मराठे सदशिवराव पेशवे \"भाऊ\" आणि अफगाण घुसखोरअहमद शहा अब्दाली यांच्यात झाले. या कालखंडात सकाळी नऊ ते संध्याकाळी साडेपाचपर्यंतच्या एका दिवसाच्या अल्पावधीत असे भयंकर, घनघोर, जीवघेणे युद्ध घडल्याचे आणि त्यामध्ये दोन्ही बाजूंची दीड लाख माणसे आणि ऐंशी हजार जनावरे मेल्याचे दुसरे उदाहरण नाही. या युद्धात महाराष्ट्रातील प्रत्येक माजघरातल्या कुंकवाचा करंडा पानिपतावर लवंडला. या भीषण युद्धात मराठे पराभूत झाले, तसेच अब्दालीचीही मोठी हानी झाली. या युद्धाबाबत अहमद अब्दालीनेच लिहून ठेवले आहे-\"दक्षिण्यांनी (मराठ्यांनी) पानिपतावर मजबूत छावणी कायम केली होती. युद्धदिवशी त्यांनी अत्यंत निकराने आमच्या लष्करावर पुन्हा पुन्हा हल्ले चढविले. मराठ्यांचे हे असमान्य शौर्य पाहण्यासाठी त्यादिवशी आमचे रुस्तम आणि इस्किंदारसारखे (अफगाणांच्या महाकाव्यातील कृष्णार्जुन) वीर मौजूद असते, तर त्यांनी मराठ्यांचा महापराक्रम पाहून आश्चर्याने तोंडात बोटे घालून चावली असती. खणाणत्या, जिगरबाज मराठा तलवारींची त्याने एवढी दहशत खाल्ली होती की, विजयी होऊनसुद्धा पुन्हा हिंदुस्थानावर आक्रमण करायचे त्याला धाडस राहिले नाही. या युद्धामुळे मराठ्यांचे लष्करी वर्चस्व संपुष्टात आले. याचा फायदा इंग्रजाना भारतात सत्ता फोफावण्यास झाला.\n\nपानिपतचे अक्षांश-रेखांश २९.३९° उत्तर व ७६.९७° पूर्व आहेत. शहराची समुद्रापासूनची सरासरी उंची २१९ मीटर (७१८ फूट) आहे.\n\n...आणि पानिपत (कादंबरी, लेखक - संजय सोनवणी) नवरत्ने हरपली रणांगणी (दत्ताजी शिंदे यांच्यावरील कादंबरी, लेखक - वासुदेव बेलवलकर) पाणिपतची बखर (रघुनाथ यादव) पानिपत (लेखक - विश्वास पाटील). या कादंबरीची गुजराथी-कानडी-हिंदी वगैरे भाषांत अनुवाद झाले आहेत. पानिपत (सचित्र आवृत्ती, लेखक - विश्वास पाटील) पानिपतचा अखेरचा रणसंग्राम (लेखक - राजा लिमये) पानिपत असे घडले...(लेखक - संजय क्षीरसागर) पानिपतचा रणसंग्राम (लेखक - दुर्गेश परुळकर, डॉ. सच्चिदानन्द शेवडे) पानिपतचा विजय (लेखक - प्रा. नामदेवराव जाधव) पानिपत १७६१ (लेखक - त्र्यं शं. शेजवलकर) पानिपतावरील संकल्पित महाकाव्याचा भाग (कवी - वि.दा. सावरकर) प्रतिशोध ..पानिपतचा (कादंबरी, लेखक - कौस्तुभ कस्तुरे) Solstice at Panipat (डॉ. उदय स. कुलकर्णी) मराठी अनुवादक - विजय बापये\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:पानिपत जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानिपत भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Panipat is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पानिपत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.दिल्लीपासून ९० किलोमीटरवर असून राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक १ वर आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Panipat district. It is 90 km from Delhi and is on National Highway No. 1.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर भारतीय इतिहासाच्या दृष्टीने महत्त्वाचे आहे.","translated_text":"This city is important for Indian history.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहरात त��न युद्धे लढली गेली.","translated_text":"Three wars were fought in this city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या युद्धांमुळे भारतीय इतिहासाला प्रत्येक वेळी वेगळे वळण लागले.","translated_text":"These wars have changed the course of Indian history every time.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या शहराचे संदर्भ महाभारतात आढळतात.","translated_text":"References to this city can be found in Mahabharata.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धृतराष्ट्राने कुरू साम्राज्याचे विभाजन केले व पांडवांना यमुनेच्या पश्चिमेकडील भाग वाटणीमध्ये दिला.","translated_text":"Dhritrasat divided the Kuru Empire and divided the western part of Yamuna among the Pandavas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पांडवांनी आपल्या हिंमतीवर पाच शहरांची निर्मिती केली.","translated_text":"The Pandavas built five cities with their bravery.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांपैकी एक शहर होते पांडुप्रस्थ.","translated_text":"One of these cities was Panduprastha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेच आज पानिपत या नावाने ओळ्खले जाते.","translated_text":"This is what is known today as Panipat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इतिहासात पानिपतला रणभूमी संबोधले जाते.","translated_text":"In history, Panipat is referred to as Ranbhumi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याला कारण आहे या शहराच्या आसपास झालेली तीन युद्धे.","translated_text":"It's because of the three battles that took place around this city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे म्हटले जाते की ही युद्धे झाली नसती, अथवा युद्धाचा निर्णय जर वेगळा लागला असता तर आजचा भारत नक्कीच वेगळा दिसला असता.","translated_text":"It is said that if these wars had not been fought, or if war decisions had been made differently, India today would certainly have looked different.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानिपतचे पहिले युद्ध १५२६ मध्ये दिल्लीचा सुलतान इब्राहिम लोधी आणि बाबर या दोघांमध्ये लढले गेले.","translated_text":"The First Battle of Panipat was fought in 1526 between Sultan Ibrahim Lodi and Babar of Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाबरच्या छोट्या परंतु शिस्तबद्ध सेना आणि तोफा यांच्या बळावर लोधीच्या एक लाखापेक्षा मोठ्या फौजेचा त्याने लीलया पराभव केला आणि भारतात मुघल सत्तेचा पाया घातला गेला.","translated_text":"With the strength of a small but disciplined army of Babars and cannons, he defeated the Lodi army of over one lakh and laid the foundation of Mughal power in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानिपतचे दुसरे युद्ध १५५६ मध्ये हेमू आणि मुघलांच्यात लढले गेले.","translated_text":"The Second Battle of Panipat was fought in 1556 between Hemu and the Mughals.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यावेळी पुन्हा मुघलांची सरशी झाली व भारतातील मुघलांच्या वर्चस्वावर शिक्कामोर्तब झाले.","translated_text":"Once again, the Mughals were overwhelmed and the Mughals' dominance in India was sealed.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानिपतचे तिसरे युद्ध बुधवार, १४ जानेवारी, इ.स.","translated_text":"The Third Battle of Panipat was fought on Wednesday, January 14, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७६१ रोजी मराठे सदशिवराव पेशवे \"भाऊ\" आणि अफगाण घुसखोरअहमद शहा अब्दाली यांच्यात झाले.","translated_text":"In 1761, the Marathas were joined by the \"brother\" Peshwe and the Afghan invader Ahmad Shah Abdali.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कालखंडात सकाळी नऊ ते संध्याकाळी साडेपाचपर्यंतच्या एका दिवसाच्या अल्पावधीत असे भयंकर, घनघोर, जीवघेणे युद्ध घडल्याचे आणि त्यामध्ये दोन्ही बाजूंची दीड लाख माणसे आणि ऐंशी हजार जनावरे मेल्याचे दुसरे उदाहरण नाही.","translated_text":"There is no other example of such a fierce, fierce and deadly war being fought over a short period of one day, from 9 am to 5:30 pm, in which 1.5 million people and 80,000 animals were killed on both sides.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या युद्धात महाराष्ट्रातील प्रत्येक माजघरातल्या कुंकवाचा करंडा पानिपतावर लवंडला.","translated_text":"During this war, every household in Maharashtra was flooded with coconuts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या भीषण युद्धात मराठे पराभूत झाले, तसेच अब्दालीचीही मोठी हानी झाली.","translated_text":"In this fierce battle, the Marathas were defeated and Abdali suffered heavy losses.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या युद्धाबाबत अहमद अब्दालीनेच लिहून ठेवले आहे-\"दक्षिण्यांनी (मराठ्यांनी) पानिपतावर मजबूत छावणी कायम केली होती.","translated_text":"Ahmed Abdali himself wrote about this war: \"The South (Marathas) had established a strong base at Panipat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"युद्धदिवशी त्यांनी अत्यंत निकराने आमच्या लष्करावर पुन्हा पुन्हा हल्ले चढविले.","translated_text":"On the day of the battle, they attacked our army again and again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मराठ्यांचे हे असमान्य शौर्य पाहण्यासाठी त्यादिवशी आमचे रुस्तम आणि इस्किंदारसारखे (अफगाणांच्या महाकाव्यातील कृष्णार्जुन) वीर मौजूद असते, तर त्यांनी मराठ्यांचा महापराक्रम पाहून आश्चर्याने तोंडात बोटे घालून चावली असती.","translated_text":"Had our heroes like Rustam and Iskandar (Krishnarjuna from the Afghan epic) been present to witness this extraordinary bravery of the Marathas on that day, they would have chewed their fingers in their mouths with astonishment at the great exploits of the Marathas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खणाणत्या, जिगरबाज मराठा तलवारींची त्याने एवढी दहशत खाल्ली होती की, विजयी होऊनसुद्धा पुन्हा हिंदुस्थानावर आक्रमण करायचे त्याला धाडस राहिले नाही.","translated_text":"He was so terrified of the swords of Jigarbaz Maratha that even after his victory, he did not dare to invade India again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या युद्धामुळे मराठ्यांचे लष्करी वर्चस्व संपुष्टात आले.","translated_text":"This war brought an end to the military dominance of the Marathas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचा फायदा इंग्रजाना भारतात सत्ता फोफावण्यास झाला.","translated_text":"The British took advantage of this to seize power in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतर","translated_text":"Others","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पानिपतचे अक्षांश-रेखांश २९.३९° उत्तर व ७६.९७° पूर्व आहेत.","translated_text":"The latitudes of Panipat are 29.39° north and 76.97° east.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहराची समुद्रापासूनची सरासरी उंची २१९ मीटर (७१८ फूट) आहे.","translated_text":"The city has an average elevation of 219 metres (718 ft) above sea level.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पानिपतवरील पुस्तके","translated_text":"The books on the pamphlet","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"...आणि पानिपत (कादंबरी, लेखक - संजय सोनवणी) नवरत्ने हरपली रणांगणी (दत्ताजी शिंदे यांच्यावरील कादंबरी, लेखक - वासुदेव बेलवलकर)","translated_text":"...and Panipat (novel, author - Sanjay Sonwani) and Navratne Harpali Ranagani (novel about Dattaji Shinde, author - Vasudev Belvalkar)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाणिपतची बखर (रघुनाथ यादव) पानिपत (लेखक - विश्वास पाटील).","translated_text":"Bhakhar of Panipat (Raghunath Yadav) and Panipat (author - Vishas Patil).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कादंबरीची गुजराथी-कानडी-हिंदी वगैरे भाषांत अनुवाद झाले आहेत.","translated_text":"The novel has been translated into Gujarati, Kannada, Hindi, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पानिपत (सचित्र आवृत्ती, लेखक - विश्वास पाटील) पानिपतचा अखेरचा रणसंग्राम (लेखक - राजा लिमये) पानिपत असे घडले...(लेखक - संजय क्षीरसागर) पानिपतचा रणसंग्राम (लेखक - दुर्गेश परुळकर, डॉ. सच्चिदानन्द शेवडे) पानिपतचा विजय (लेखक - प्रा.","translated_text":"The last battle of Panipat (author - Raja Limeye) was fought by Panipat... (author - Sanjay Khyersagar) Panipat's battle (author - Durgaesh Parulkar, Dr. Satchidanand Shade)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नामदेवराव जाधव) पानिपत १७६१ (लेखक - त्र्यं शं. शेजवलकर) पानिपतावरील संकल्पित महाकाव्याचा भाग (कवी - वि.दा.","translated_text":"Namdevrao Jadhav) Panipat 1761 (author - Tryan Sheshwalkar) Part of the conceptual epic on Panipat (poet - v.da.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सावरकर) प्रतिशोध ..पानिपतचा (कादंबरी, लेखक - कौस्तुभ कस्तुरे) Solstice at Panipat (डॉ. उदय स.","translated_text":"Savarkar, Revenge of Panipat, Solstice at Panipat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुलकर्णी) मराठी अनुवादक - विजय बापये","translated_text":"English translation by Vijay Babaye","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:पानिपत जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Panipat district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रेवाडी","wikicode":"{{जिल्हा_शहर|ज=रेवाडी जिल्हा|श=रेवाडी}}\n{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n| स्थानिक_नाव         =रेवाडी\n| प्रकार               = शहर\n| टोपणनाव            = \n| अक्षांश               = 28.18\n| रेखांश               = 76.62\n|locator_position  = right\n| राज्य_नाव           = हरियाणा \n| जिल्हा              = [[रेवाडी जिल्हा|रेवाडी]]\n| तालुका_नावे         = रेवाडी तालुका\n| नेता_पद            =  \n| नेता_नाव           = \n| उंची                = 245\n| लोकसंख्या_वर्ष       = 2011 \n| लोकसंख्या_एकूण     = 140864 \n| लोकसंख्या_घनता     = 483 \n| क्षेत्रफळ_आकारमान     = 8 \n| क्षेत्रफळ_एकूण         = \n| एसटीडी_कोड         = +91-1274  \n| पिन_कोड            = 123401 \n| आरटीओ_कोड        = HR \n| तळटिपा          =  \n}}\n'''रेवाडी''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[रेवाडी जिल्हा|रेवाडी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. \n\n== भूगोल ==\nरेवाडीचे [[अक्षांश]] २८.१८° [[उत्तर]] आणि [[रेखांश]] ७६.६२° [[पूर्व]] असे आहेत. ते [[समुद्रसपाटी]]पासून २४५ मी. (८०३ [[फूट]]) उंचीवर वसले आहे.\n\n==इतिहास==\n[[Image:Maharaja Hemu Bhargava - Victor of Twenty Two Pitched Battles, 1910s.jpg|thumb|150px|right|सम्राट हेमचंद्र विक्रमादित्य (इ.स. 1501–इ.स. 1556)]]\n{{मुख्य लेख|हेमचंद्र विक्रमादित्य}}\nसम्राट [[हेमचंद्र विक्रमादित्य]] (इ.स. १५०१–इ.स. १५५६) त्यांचे शिक्षण रेवाडीमध्ये झाले. रेवाडी त्यांची कर्मभूमी होती. [[७ ऑक्टोबर]], [[इ.स. १५५६]] ते [[५ नोव्हेंबर]], इ.स. २५५६ या कालखंडात ते [[दिल्ली]]च्या सिंहासनाचे अधिपती होते. [[मुघल]] सम्राट/बादशहा  [[अकबर|अकबराने]] त्याला हरवून [[मुघल साम्राज्य|मुघल साम्राज्याच्या]] विस्तारास मार्ग मोकळा केला.\n \nरेवाडीचा शासक राव तुलाराम (इ.स. १८२५ – इ.स. १८६३) याने [[ब्रिटिश]] वसाहतवादाविरोधातल्या इ.स. १८५७ च्या पहिल्या भारतीय स्वातंत्र्ययुद्धात  सहभागी होऊन लढा दिला.\n\n== वाहतूक व्यवस्था ==\n=== हवाई वाहतूक ===\nदिल्ली विमानतळ येथून सर्वांत जवळचा विमानतळ आहे.\n\n=== रेल्वे वाहतूक ===\n\nहे शहर एक महत्त्वाची रेल्वे स्थानक आहे. रेवाडी स्थानकावर सर्व रेल्वेगाड्या थांबतात. रेवाडी शहर [[भारत|भारताच्या]] इतर महत्त्वाच्या शहरांशी रेल्वे चांगल्या प्रकारे जोडले गेले आहे.\n\n=== रस्ते वाहतूक ===\nराष्ट्रीय महामार्ग क्र. ८, ७१ व ८१ब यांवर हे शहर पडते. शासकीय व खाजगी बससेवा रेवाडीला [[दिल्ली]], [[हरियाणा]]च्या, [[पंजाब]]च्या व [[राजस्थान]]च्या शहरांशी जोडतात. [[हरियाणा]] राज्य परिवहन मंडळाचे बससेवा रेवाडीला हरियाणाच्या अन्य शहरांशी व ग्रामीण भागाशी जोडते.\n\nरेवाडी व [[दिल्ली]] दोन्ही शहरांदरम्यान केवळ दोन तासांचे अंतर (८१ किमी) आहे.\n\n== हवामान ==\nरेवाडीचे वार्षिक पर्जन्यमान 553 मिलिमीटर इतके आहे. वर्षभरातील तापमान 3°-46° सेल्सियस या पल्ल्यात राहते. मोसमी पावसानंतर [[नोव्हेंबर महिना|नोव्हेंबर]] महिन्यात रात्री थंड असतात. [[हिवाळा]] हा [[ऋतू]] [[नोव्हेंबर]] ते [[फेब्रुवारी महिना|फेब्रुवारी]] महिन्यांपर्यंत असतो. या काळात रात्रीचे तापमान 3° सेल्सियसांच्या खाली असते.\n\n== अर्थव्यवस्था ==\n\n\n== शिक्षण ==\nकेंद्रीय विद्यालय (सीबीएसई), इतर अनेक शासकीय व खाजगी शाळा, आय.टी.आय., (अभियांत्रिकी, व्यवस्थापन, विधि, कॉमर्स, सामाजिक शास्त्रे व इतर अनेक) महाविद्यालय, वणस्पती संशोधन केंद्र इत्यादी शैक्षणिक संस्था येथे आहेत.\n\n==बाह्य सूत्र==\n* [http://rewari.nic.in रेवाडी आधिकारिक पृष्ठ।] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070703082821/http://rewari.nic.in/ |date=2007-07-03 }}\n* {{wikivoyage|Rewari|रेवाडी}}\n\n{{विस्तार}}\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:रेवाडी जिल्हा]]","hash":"2c21ced2802d841ce3eed5dd77f4ddd8fc9dce656b21af906e90c6aa962bd7bf","last_revision":"2022-11-22T20:18:07Z","first_revision":"2006-04-27T05:48:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.690905","cross_lingual_links":{"ar":"رواري","arz":"روارى","az":"Revari","bh":"रेवाड़ी","bn":"রেওয়ারী","bpy":"রেৱারী","ca":"Rewari","ceb":"Rewāri","de":"Rewari","en":"Rewari","eo":"Reŭari","es":"Rewari","fr":"Rewari","hi":"रेवाड़ी","hy":"Ռևարի","it":"Rewari","ja":"レーワーリー","mg":"Rewari","ms":"Rewari","ne":"रेवाडी","nl":"Rewari (stad)","nb":"Rewari","or":"ରେୱାରି","pl":"Rewari","ru":"Ревари","sa":"रेवाडी","sat":"ᱨᱮᱣᱟᱲᱤ","sv":"Rewari","ta":"ரேவாரி","te":"రేవారీ","ur":"ریواڑی","vi":"Rewari","zh-min-nan":"Rewari (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"रेवाडी भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर रेवाडी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nरेवाडीचे अक्षांश २८.१८° उत्तर आणि रेखांश ७६.६२° पूर्व असे आहेत. ते समुद्रसपाटीपासून २४५ मी. (८०३ फूट) उंचीवर वसले आहे.\n\nसम्राट हेमचंद्र विक्रमादित्य (इ.स. १५०१–इ.स. १५५६) त्यांचे शिक्षण रेवाडीमध्ये झाले. रेवाडी त्यांची कर्मभूमी होती. ७ ऑक्टोबर, इ.स. १५५६ ते ५ नोव्हेंबर, इ.स. २५५६ या कालखंडात ते दिल्लीच्या सिंहासनाचे अधिपती होते. मुघल सम्राट/बादशहा अकबराने त्याला हरवून मुघल साम्राज्याच्या विस्तारास मार्ग मोकळा केला.\n\nरेवाडीचा शासक राव तुलाराम (इ.स. १८२५ – इ.स. १८६३) याने ब्रिटिश वसाहतवादाविरोधातल्या इ.स. १८५७ च्या पहिल्या भारतीय स्वातंत्र्ययुद्धात सहभागी होऊन लढा दिला.\n\nदिल्ली विमानतळ येथून सर्वांत जवळचा विमानतळ आहे.\n\nहे शहर एक महत्त्वाची रेल्वे स्थानक आहे. रेवाडी स्थानकावर सर्व रेल्वेगाड्या थांबतात. रेवाडी शहर भारताच्या इतर महत्त्वाच्या शहरांशी रेल्वे चांगल्या प्रकारे जोडले गेले आहे.\n\nराष्ट्रीय महामार्ग क्र. ८, ७१ व ८१ब यांवर हे शहर पडते. शासकीय व खाजगी बससेव��� रेवाडीला दिल्ली, हरियाणाच्या, पंजाबच्या व राजस्थानच्या शहरांशी जोडतात. हरियाणा राज्य परिवहन मंडळाचे बससेवा रेवाडीला हरियाणाच्या अन्य शहरांशी व ग्रामीण भागाशी जोडते.\n\nरेवाडी व दिल्ली दोन्ही शहरांदरम्यान केवळ दोन तासांचे अंतर (८१ किमी) आहे.\n\nरेवाडीचे वार्षिक पर्जन्यमान 553 मिलिमीटर इतके आहे. वर्षभरातील तापमान 3°-46° सेल्सियस या पल्ल्यात राहते. मोसमी पावसानंतर नोव्हेंबर महिन्यात रात्री थंड असतात. हिवाळा हा ऋतू नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी महिन्यांपर्यंत असतो. या काळात रात्रीचे तापमान 3° सेल्सियसांच्या खाली असते.\n\nकेंद्रीय विद्यालय (सीबीएसई), इतर अनेक शासकीय व खाजगी शाळा, आय.टी.आय., (अभियांत्रिकी, व्यवस्थापन, विधि, कॉमर्स, सामाजिक शास्त्रे व इतर अनेक) महाविद्यालय, वणस्पती संशोधन केंद्र इत्यादी शैक्षणिक संस्था येथे आहेत.\n\nरेवाडी आधिकारिक पृष्ठ।\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:रेवाडी जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n| स्थानिक_नाव         =रेवाडी\n| प्रकार               = शहर\n| टोपणनाव            = \n| अक्षांश               = 28.18\n| रेखांश               = 76.62\n|locator_position  = right\n| राज्य_नाव           = हरियाणा \n| जिल्हा              = [[रेवाडी जिल्हा|रेवाडी]]\n| तालुका_नावे         = रेवाडी तालुका\n| नेता_पद            =  \n| नेता_नाव           = \n| उंची                = 245\n| लोकसंख्या_वर्ष       = 2011 \n| लोकसंख्या_एकूण     = 140864 \n| लोकसंख्या_घनता     = 483 \n| क्षेत्रफळ_आकारमान     = 8 \n| क्षेत्रफळ_एकूण         = \n| एसटीडी_कोड         = +91-1274  \n| पिन_कोड            = 123401 \n| आरटीओ_कोड        = HR \n| तळटिपा          =  \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवाडी भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Rewadi is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर रेवाडी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Rewadi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवाडीचे अक्षांश २८.१८° उत्तर आणि रेखांश ७६.६२° पूर्व असे आहेत.","translated_text":"Rewadi has a latitude of 28.18° north and longitude of 76.62° east.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते समुद्रसपाटीपासून २४५ मी.","translated_text":"It's 245 meters above sea level.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(८०३ फूट) उंचीवर वसले आहे.","translated_text":"It sits at an elevation of 803 feet.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सम्राट हेमचंद्र विक्रमादित्य (इ.स.","translated_text":"Emperor Hemchandra Vikramaditya (c.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५०१–इ.स.","translated_text":"1501 B.C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५५६) त्यांचे शिक्षण रेवाडीमध्ये झाले.","translated_text":"1556), was educated at Rewadi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेवाडी त्यांची कर्मभूमी होती.","translated_text":"Rewadi was his workplace.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७ ऑक्टोबर, इ.स.","translated_text":"On October 7, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५५६ ते ५ नोव्हेंबर, इ.स.","translated_text":"From November 5, 1556, C.E., to the end of the second millennium C.E.,","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२५५६ या कालखंडात ते दिल्लीच्या सिंहासनाचे अधिपती होते.","translated_text":"In 2556 he was the ruler of the throne of Delhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुघल सम्राट/बादशहा अकबराने त्याला हरवून मुघल साम्राज्याच्या विस्तारास मार्ग मोकळा केला.","translated_text":"The Mughal Emperor/Badshah Akbar defeated him and paved the way for the expansion of the Mughal Empire.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवाडीचा शासक राव तुलाराम (इ.स.","translated_text":"Rav Tularam, the ruler of Rewadi (c.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८२५ – इ.स.","translated_text":"1825  ⁇  C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६३) याने ब्रिटिश वसाहतवादाविरोधातल्या इ.स.","translated_text":"In 1863 it was the site of the first anti-colonial protest against British colonialism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५७ च्या पहिल्या भारतीय स्वातंत्र्ययुद्धात सहभागी होऊन लढा दिला.","translated_text":"He fought in the First Indian War of Independence in 1857.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"वाहतूक व्यवस्था","translated_text":"Transportation systems","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"हवाई वाहतूक","translated_text":"Air transport","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दिल्ली विमानतळ येथून सर्वांत जवळचा विमानतळ आहे.","translated_text":"Delhi Airport is the closest airport from Delhi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रेल्वे वाहतूक","translated_text":"Rail transportation","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर एक महत्त्वाची रेल्वे स्थानक आहे.","translated_text":"This city is an important railway station.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेवाडी स्थानकावर सर्व रेल्वेगाड्या थांबतात.","translated_text":"All trains stop at Rewadi station.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेवाडी शहर भारताच्या इतर महत्त्वाच्या शहरांशी रेल्वे चांगल्या प्रकारे जोडले गेले आहे.","translated_text":"The city of Rewadi is well connected by rail with other important cities of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रस्ते वाहतूक","translated_text":"Road traffic","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राष्ट्रीय महामार्ग क्र.","translated_text":"National Highway No.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"८, ७१ व ८१ब यांवर हे शहर पडते.","translated_text":"The city falls on routes 8, 71 and 81b.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शासकीय व खाजगी बससेवा रेवाडीला दिल्ली, हरियाणाच्या, पंजाबच्या व राजस्थानच्या शहरांशी जोडतात.","translated_text":"Government and private bus services connect Rewadi with cities in Delhi, Haryana, Punjab and Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हरियाणा राज्य परिवहन मंडळाचे बससेवा रेवाडीला हरियाणाच्या अन्य शहरांशी व ग्रामीण भागाशी जोडते.","translated_text":"Haryana State Transport Board bus service connects Rewadi to other cities and rural areas of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवाडी व दिल्ली दोन्ही शहरांदरम्यान केवळ दोन तासांचे अंतर (८१ किमी) आहे.","translated_text":"The distance between Rewadi and Delhi is only two hours (81 km).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हवामान","translated_text":"The weather","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवाडीचे वार्षिक पर्जन्यमान 553 मिलिमीटर इतके आहे.","translated_text":"Rewadi has an annual rainfall of 553 millimetres.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्षभरातील तापमान 3°-46° सेल्सियस या पल्ल्यात राहते.","translated_text":"The year-round temperature remains at a range of 3°-46°C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोसमी पावसानंतर नोव्हेंबर महिन्यात रात्री थंड असतात.","translated_text":"After the monsoon rains, it is cold at night in November.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिवाळा हा ऋतू नोव्हेंबर ते फेब्रुवारी महिन्यांपर्यंत असतो.","translated_text":"The winter season lasts from November to February.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या काळात रात्रीचे तापमान 3° सेल्सियसांच्या खाली असते.","translated_text":"During this period, the night temperature is below 3°C.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अर्थव्यवस्था","translated_text":"The Economy","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंद्रीय विद्यालय (सीबीएसई), इतर अनेक शासकीय व खाजगी शाळा, आय.टी.आय., (अभियांत्रिकी, व्यवस्थापन, विधि, कॉमर्स, सामाजिक शास्त्रे व इतर अनेक) महाविद्यालय, वणस्पती संशोधन केंद्र इत्यादी शैक्षणिक संस्था येथे आहेत.","translated_text":"It is home to the Central Board of Secondary Education (CBSE), many other government and private schools, ITIs, (Engineering, Management, Law, Commerce, Social Sciences etc.) Colleges, Botanical Research Centre etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य सूत्र","translated_text":"External formula","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेवाडी आधिकारिक पृष्ठ।","translated_text":"The official page of Rewadi.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070703082821/http://rewari.nic.in/ |date=2007-07-03 }}","char_index":22,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20070703082821/http://rewari.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:54.793498-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:रेवाडी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Rewadi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"र��वाडी आधिकारिक पृष्ठ।","translated_text":"The official page of Rewadi.","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070703082821/http://rewari.nic.in/ |date=2007-07-03 }}","char_index":22,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20070703082821/http://rewari.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:54.793498-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"रोहतक","wikicode":"'''रोहतक''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[रोहतक जिल्हा|रोहतक जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,७४,२९२ होती.\n\n[[भारतीय व्यवस्थापन संस्था, रोहतक|भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे]] एक आवार येथे आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:रोहतक जिल्हा]]\n[[वर्ग:रोहतक|*]]","hash":"888847b4d5bba6a2d49434867b46884b3b4649faee1ecec71d01643d0b09dff9","last_revision":"2022-06-29T09:14:28Z","first_revision":"2006-04-27T05:48:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.750109","cross_lingual_links":{"ar":"روهتاك","arz":"روهتاك","awa":"रोहतक","azb":"روتک","bh":"रोहतक","bn":"রোহতক","bpy":"রোহতক","ca":"Rohtak","ceb":"Rohtak (lungsod)","cs":"Rohtak","de":"Rohtak","en":"Rohtak","eo":"Rohtak","es":"Rohtak","fa":"روتک (هند)","fi":"Rohtak","fr":"Rohtak","gu":"રોહતક","hi":"रोहतक","id":"Rohtak","it":"Rohtak","lld":"Rohtak","mai":"रोहतक","mg":"Rohtak","ms":"Rohtak","nl":"Rohtak (stad)","nb":"Rohtak","or":"ରୋହତକ","pl":"Rohtak","pnb":"روہتک","ru":"Рохтак","sa":"रोहतक","sat":"ᱨᱚᱦᱛᱟᱠ","simple":"Rohtak","sr":"Рохтак","sv":"Rohtak","ta":"ரோத்தக்","te":"రోహ్‌తక్","tr":"Rohtak","ur":"روہتک","vi":"Rohtak","war":"Rohtak","zh":"罗赫塔克","zh-min-nan":"Rohtak (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"रोहतक भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर रोहतक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,७४,२९२ होती.\n\nभारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे एक आवार येथे आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:रोहतक जिल्हा *\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रोहतक भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Rohtak is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर रोहतक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Rohtak district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ३,७४,२९२ होती.","translated_text":"The population was 3,74,292 at the 2011 census.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे एक आवार येथे आहे.","translated_text":"An Indian Institute of Management campus is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:रोहतक जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Rohtak district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिरसा","wikicode":"'''सिरसा''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सिरसा जिल्हा|सिरसा जिल्ह्याचे]] ���्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:सिरसा जिल्हा]]","hash":"3041e2c46a66c2d6339ea50b11f197c515d4934ab9a9ead2041e6d38b07078ab","last_revision":"2023-01-28T17:35:13Z","first_revision":"2006-04-27T05:49:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.804885","cross_lingual_links":{"ar":"سيرسا (مدينة)","arz":"سرسا","bh":"सिरसा","ca":"Sirsa","ceb":"Sirsa (lungsod sa Indiya, State of Haryāna, Sirsa)","de":"Sirsa","en":"Sirsa","eo":"Sirsa","es":"Sirsa","fa":"سیرسا","fr":"Sirsa","hi":"सिरसा","it":"Sirsa","ms":"Sirsa, Sirsa","nb":"Sirsa (Haryana)","or":"ସିର୍ସା, ହରିଆଣା","pa":"ਸਿਰਸਾ","pl":"Sirsa (Hariana)","pnb":"سرسا","ru":"Сирса","sa":"सिरसा, हरियाणा","sv":"Sirsa","ta":"சிர்சா","te":"సిర్సా (హర్యానా)","ur":"سرسا","vi":"Sirsa","war":"Sirsa, Haryana","zh":"西尔萨"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"सिरसा भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सिरसा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:सिरसा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिरसा भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sirsa is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सिरसा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Sirsa district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:सिरसा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Sirsha district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सोनीपत","wikicode":"'''सोनीपत''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सोनीपत जिल्हा|सोनीपत जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:सोनीपत जिल्हा]]","hash":"5ab613d4a96ae20e8bf9b9625e0ffc10347b1ac4b94ccb64279dd802aca39b36","last_revision":"2023-01-28T17:36:21Z","first_revision":"2006-04-27T05:49:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.866999","cross_lingual_links":{"ar":"سونيبات","arz":"سونيبات","awa":"सोनीपत","azb":"سونیپات","bh":"सोनीपत","bn":"সোনিপথ","bpy":"সোনিপাত","ceb":"Sonīpat (lungsod)","de":"Sonipat","en":"Sonipat","eo":"Sonipat","es":"Sonipat","fa":"سونیپات","fr":"Sonipat","hi":"सोनीपत","it":"Sonipat","ja":"ソーニーパト","ml":"സോണിപത്","ms":"Sonipat","nl":"Sonipat (stad)","nb":"Sonipat","or":"ସୋନିପତ","pa":"ਸੋਨੀਪਤ","pam":"Sonipat","pl":"Sonipat","pnb":"سونیپت","ru":"Сонипат","sa":"सोनीपत","sr":"Сонипат","sv":"Sonipat","ta":"சோனிபத்","te":"సోనీపత్","tr":"Sonipat","ur":"سونی پت","vi":"Sonipat","war":"Sonipat","zh":"索尼帕特","zh-min-nan":"Sonipat (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"सोनीपत भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सोनीपत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:सोनीपत जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोनीपत भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sonipat is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सोनीपत जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sonipat district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील श��रे वर्ग:सोनीपत जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Sonipat district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"यमुना नगर","wikicode":"'''यमुना नगर''' [[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[यमुना नगर जिल्हा|यमुना नगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. येथे प्लायवूड आणि कागदाच्या वस्तू बनविण्याचे अनेक कारखाने आहेत.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील शहरे]]\n[[वर्ग:यमुना नगर जिल्हा]]","hash":"33235a86e036aa0aeb2afab6ae633a6b52430ac4e9cfb12d157c6da2d58bf9eb","last_revision":"2022-09-25T15:55:36Z","first_revision":"2006-04-27T05:50:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.921397","cross_lingual_links":{"ar":"يامونا نجر","bh":"यमुनानगर","bn":"যমুনানগর","bpy":"যমুনানগর","ceb":"Yamunānagar","de":"Yamunanagar","en":"Yamunanagar","eo":"Jamunanagar","es":"Yamuna Nagar","fa":"یامونانگر","fr":"Yamunanagar","hi":"यमुनानगर","it":"Yamuna Nagar","mg":"Yamuna Nagar","ms":"Yamuna Nagar","ne":"यमुनानगर","new":"यमुनानगर","nl":"Yamuna Nagar (stad)","nb":"Yamunanagar","pl":"Yamunanagar","pnb":"یمنا نگر","ru":"Ямунанагар","sa":"यमुनानगरम्","sat":"ᱭᱚᱢᱩᱱᱟᱱᱚᱜᱚᱨ","sr":"Јамуна Нагар","sv":"Yamunanagar","ta":"யமுனா நகர்","te":"యమునా నగర్","tr":"Yamunanagar","ur":"جمنا نگر","vi":"Yamunanagar","war":"Yamunanagar","zh":"亚穆纳讷格尔","zh-min-nan":"Yamuna Nagar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"यमुना नगर भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर यमुना नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. येथे प्लायवूड आणि कागदाच्या वस्तू बनविण्याचे अनेक कारखाने आहेत.\n\nवर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:यमुना नगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"यमुना नगर भारताच्या हरियाणा राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Yamuna Nagar is a city in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर यमुना नगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Yamuna Nagar district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे प्लायवूड आणि कागदाच्या वस्तू बनविण्याचे अनेक कारखाने आहेत.","translated_text":"There are many factories here for the manufacture of plastic and paper products.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे वर्ग:यमुना नगर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Haryana Category:Yamuna Nagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:यमुना नगर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''यमुना नगर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"91b526e79f3ea094f174e811251060581678446d9632c711739f2b4ac9f8bcab","last_revision":"2014-05-24T07:52:35Z","first_revision":"2006-04-27T05:52:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:04.981143","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ياموناناغار","bn":"বিষয়শ্রেণী:যমুনানগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Yamunanagar","en":"Category:Yamunanagar district","hi":"श्रेणी:यमुनानगर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਯਮੁਨਾਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:யமுனா நகர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جمنا نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील यमुना नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील यमुना नगर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Yamuna Nagar district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अंबाला जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''अंबाला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"983f17c0804302723dc61b1b1541fd4740565940100174941082ba87f20558d4","last_revision":"2017-03-02T18:02:07Z","first_revision":"2006-04-27T05:52:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.038589","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة أمبالا","bh":"श्रेणी:अंबाला जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:আম্বালা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ambala","en":"Category:Ambala district","fa":"رده:بخش آمبلا","hi":"श्रेणी:अम्बाला ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅੰਬਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:அம்பாலா மாவட்டம்","uk":"Категорія:Округ Амбала","ur":"زمرہ:ضلع انبالہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.460188","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील अंबाला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील अंबाला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ambala district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कर्नाल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''कर्नाल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"abb5d6878e9f9692071bc7e193536f54cd2c95a1f1a3bc3080cd45de1267c904","last_revision":"2017-03-02T16:27:47Z","first_revision":"2006-04-27T05:52:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.129285","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كارنال","bn":"বিষয়শ্রেণী:কার্ণাল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Karnal","en":"Category:Karnal district","fa":"رده:بخش کارنال","hi":"श्रेणी:करनाल ज़िला","nb":"Kategori:Personer fra Karnal Division i Haryana","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:கர்னால் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کرنال"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील कर्नाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील कर्नाल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Karnal district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कुरुक्षेत्र जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''कुरुक्षेत्र ��िल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"4a7fe2b20840c63127eb33b4796cdb5fd0e331ec5833f079e0a3c12c25ee2dfa","last_revision":"2017-03-02T16:17:53Z","first_revision":"2006-04-27T05:53:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.187344","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كوروكشترا","bh":"श्रेणी:कुरुक्षेत्र जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কুরুক্ষেত্র জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kurukshetra","en":"Category:Kurukshetra district","fa":"رده:بخش کروکشیتر","hi":"श्रेणी:कुरुक्षेत्र ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:குருச்சேத்திர மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کروکشیتر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील कुरुक्षेत्र जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील कुरुक्षेत्र जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kurukshetra district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कैथल जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''कैथल जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"f11ee2339d87a241137941e2c232ee45a48b6849959f354ae1784dd25df0e73c","last_revision":"2017-03-02T16:10:08Z","first_revision":"2006-04-27T05:53:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.244239","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كيثال","bh":"श्रेणी:कैथल जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কৈথল জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kaithal","en":"Category:Kaithal district","hi":"श्रेणी:कैथल ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਥਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:கைத்தல் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کیتھل"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील कैथल जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील कैथल जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kathal district of Haryana state, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गुरगांव जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''गुरगांव जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"c950bde18ffc320f62fd70a03ec0cc27e76c0c8a451ae230efbe8ee483d00cf0","last_revision":"2017-03-02T15:33:12Z","first_revision":"2006-04-27T05:53:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.304047","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جورجاون","bn":"বিষয়শ্রেণী:গুরুগ্রাম জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Gurugram","en":"Category:Gurgaon district","hi":"श्रेणी:गुरुग्राम ज़िला","ta":"பகுப்பு:குர்கான் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع گرو گرام"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील गुरगांव जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील गुरगांव जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Gurgaon district in Haryana state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जिंद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''जिंद जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"f1d18bf263fdd3fe24bb5d71781589047c92db058fd3a159c42f633ffd6d735a","last_revision":"2014-05-24T07:50:05Z","first_revision":"2006-04-27T05:53:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.368507","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة جيند","bh":"श्रेणी:जींद जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জিন্দ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jind","en":"Category:Jind district","hi":"श्रेणी:जींद ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੀਂਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ஜிந்து மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جند"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिंद जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील जिंद जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jind district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झज्जर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''झज्जर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"8b56c07e784e998de01416d7bd5395d47e11045f98350aee43dc68e8c16d426f","last_revision":"2014-05-24T07:50:19Z","first_revision":"2006-04-27T05:54:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.422179","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة ججار","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঝজ্জর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jhajjar","en":"Category:Jhajjar district","hi":"श्रेणी:झज्जर ज़िला","ta":"பகுப்பு:ஜாஜ்ஜர் மாவட்டம்"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील झज्जर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील झज्जर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jhajjar district in Haryana, India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पंचकुला जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''पंचकुला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"ccf62af9317d0bb8e05a2ea74947ce5d0512270e5884dfd048c718587ce040bd","last_revision":"2014-05-24T07:50:36Z","first_revision":"2006-04-27T05:55:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.471907","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بانشكولا","bn":"বিষয়শ্রেণী:পাঁচকুলা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Panchkula","en":"Category:Panchkula district","hi":"श्रेणी:पंचकुला ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪੰਚਕੁਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பஞ்சகுல மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پنچکولہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील पंचकुला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील पंचकुला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Panchkula district in Haryana state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पानिपत जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''पानिपत जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"4bd20a19ad4fc333a0cad72aaebbc45e7d990f7269e722647b3dfea526fc64b1","last_revision":"2014-05-24T07:51:28Z","first_revision":"2006-04-27T05:55:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.524162","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بانيبات","bn":"বিষয়শ্রেণী:পানিপথ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Panipat","en":"Category:Panipat district","hi":"श्रेणी:पानीपत ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪਾਣੀਪਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பானிபத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع پانی پت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील पानिपत जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील पानिपत जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Panipat district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल २७","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२७|११७|११८}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== बारावे शतक ===\n* [[इ.स. ११२४|११२४]] - [[डेव्हिड पहिला, स्कॉटलंड|डेव्हिड पहिला]] [[स्कॉटलंड]]च्या राजेपदी.\n=== तेरावे शतक ===\n* [[इ.स. १२९६|१२९६]] - [[डनबारची लढाई]] - [[एडवर्ड पहिला, इंग्लंड|एडवर्ड पहिल्याने]] स्कॉटलंडचा पराभव केला.\n=== सोळावे शतक ===\n* [[इ.स. १५०९|१५०९]] - [[पोप ज्युलियस दुसरा|पोप ज्युलियस दुसऱ्याने]] [[व्हेनिस]]ला वाळीत टाकले.\n* [[इ.स. १५२१|१५२१]] - [[माक्टानची लढाई]] - पृथ्वीप्रदक्षिणा करणारा [[फर्डिनांड मेजेलन|फर्डिनांड मॅगेलन]] [[फिलिपिन्स|फिलिपाईन्स]]मध्ये स्थानिक रहिवाश्यांशी लढताना मृत्युमुखी.\n*१५२६ : बाबराने आपले राज्य दिल्लीत स्थापन केल्याची घोषणा केली.\n\n=== सतरावे शतक ===\n* [[इ.स. १६६७|१६६७]] - अंध व हलाखीत दिवस काढणाऱ्या [[जॉन मिल्टन]]ने आपले महाकाव्य [[पॅरेडाईझ लॉस्ट]] १० [[ब्रिटीश पाउंड]]ला विकले.\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १७७३|१७७३]] - [[भारत|भारतातील]] युद��धांच्या खर्चामुळे डबघाईला आलेल्या [[ब्रिटीश ईस्ट ईंडिया कंपनी]]ला वाचवण्यासाठी [[ब्रिटीश संसद|ब्रिटीश संसदेने]] [[टी ऍक्ट]] करून कंपनीला [[उत्तर अमेरिका|उत्तर अमेरिकेशी]] व्यापार करण्याचा मक्ता दिला.\n=== एकोणिसावे शतक ===\n* [[इ.स. १८१०|१८१०]] - [[लुडविग फान बीथोव्हेन|बीथोव्हेन]]ने आपले प्रसिद्ध पियानो संगीत [[फ्युर एलिझ]] रचले.\n* [[इ.स. १८१३|१८१३]] - [[१८१२ चेयुद्ध]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेने]] [[कॅनडा]]तील [[ऑन्टारियो]] प्रांताची राजधानी यॉर्क(आताचे [[टोरोन्टो]] शहर) काबीज केली.\n* [[इ.स. १८५४|१८५४]] - [[पुणे|पुण्याहून]] [[मुंबई]]ला [[तारयंत्र|तारयंत्राद्वारे]] पहिला संदेश पाठविला गेला.\n* [[इ.स. १८६१|१८६१]] - [[अब्राहम लिंकन]]ने अमेरिकेत [[हेबिअस कोर्पस]]चा मूलभूत हक्क निलंबित केला. यामुळे सरकारला कोणासही पुराव्याशिवाय तुरुंगात टाकण्यास मोकळीक मिळाली.\n* [[इ.स. १८६५|१८६५]] - [[अमेरिकन यादवी युद्ध|अमेरिकन गृहयुद्धातील]] उत्तरेचे सुटलेले युद्धबंदी घेउन जाणारे जहाज [[सुलताना, जहाज|सुलताना]]वर [[मिसिसीपी नदी]]त स्फोट. १,७०० ठार.\n* [[इ.स. १८७८|१८७८]] - [[कलकत्ता विद्यापीठ|कलकत्ता विद्यापीठाने]] स्त्रियांना उच्च शिक्षण घेण्याची मंजुरी दिली.\n\n=== विसावे शतक ===\n* [[इ.स. १९०८|१९०८]] - [[लंडन]]मध्ये [[चौथे ऑलिंपिक खेळ]] सुरू.\n* [[इ.स. १९०९|१९०९]] - [[तुर्कस्तान]]च्या सुलतान [[दुसरा अब्दुल हमीद, ओस्मानी सम्राट|अब्दुल हमीद दुसऱ्याची]] हकालपट्टी. त्याचा भाउ [[मुरात पाचवा, तुर्कस्तान|मुरात पाचवा]] गादीवर.\n* [[इ.स. १९३०|१९३०]] - वृत्तपत्रांचे अधिक नियंत्रण करता यावे म्हणून [[द इंडियन प्रेस ऑर्डिनन्स १९३०]] हा वटहुकूम काढण्यात आला.\n* [[इ.स. १९४१|१९४१]] - [[दुसरे महायुद्ध]] - [[जर्मनी]]चे सैन्य [[ग्रीस]]ची राजधानी [[अथेन्स]]मध्ये शिरले.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - दुसरे महायुद्ध - जर्मन सैन्याने [[फिनलंड]]मधून पळ काढला.\n* [[इ.स. १९५०|१९५०]] - [[दक्षिण आफ्रिका|दक्षिण आफ्रिकेत]] वंशभेद अधिकृत करणारा कायदा मंजूर झाला.\n* [[इ.स. १९६०|१९६०]] - [[टोगो]]ला [[फ्रान्स|फ्रांस]]पासून स्वातंत्र्य.\n* [[इ.स. १९६१|१९६१]] - [[सियेरा लिओन]]ला [[युनायटेड किंग्डम]]पासून स्वातंत्र्य.\n* [[इ.स. १९७४|१९७४]] - राष्ट्राध्यक्ष [[रिचर्ड निक्सन]] यांच्यावर कारवाई करण्यावी मागणी करीत [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेतील]] [[वॉशिंग्टन, डी.सी.|वॉशिंग्टन डी.सी.]] येथे १०,००० लोकांनी निदर्शने केली.\n* [[इ.स. १९८��|१९८१]] - [[झेरॉक्स पार्क]]ने [[माउस]] वापरण्यास सुरुवात केली.\n* [[इ.स. १९९२|१९९२]] - [[सर्बिया]] व [[मॉन्टेनिग्रो]]ने एकत्र येउन [[युगोस्लाव्ह प्रजासत्ताक]]ची स्थापना केली.\n* [[इ.स. १९९४|१९९४]] - [[दक्षिण आफ्रिका|दक्षिण आफ्रिकेतील]] निवडणुकांमध्ये श्यामवर्णीय व्यक्तिंना मतदान करण्यास प्रथमतः मुभा.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n* [[इ.स. २००५|२००५]] - [[एरबस]]ने आपले [[एरबस ए-३८०|ए-३८०]] जातीच्या विमानाचे प्रथम प्रात्यक्षिक दाखवले.\n* [[इ.स. २०११|२०११]] - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] दक्षिण भागातील सहा राज्यांत [[टोर्नॅडो|टोर्नॅडोंचा]] उद्रेक. ३०० पेक्षा ठार, कोट्यावधी [[अमेरिकन डॉलर]]चे नुकसान.\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. १७०१|१७०१]] - [[चार्ल्स इमॅन्युएल तिसरा, सार्डिनीया]]चा राजा\n* [[इ.स. १७९१|१७९१]] - [[सॅम्युअल मोर्स]], [[मोर्स कोड]] व [[तारयंत्र|तारयंत्राचे]] जनक आणि चित्रकार.\n* [[इ.स. १८२२|१८२२]] - [[युलिसिस एस. ग्रॅंट]], [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेचा]] [[:वर्ग:अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष|१८वा राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १८८३|१८८३]] - भार्गवराम विठ्ठल उर्फ [[मामा वरेरकर]], मराठी नाटककार.\n* [[इ.स. १९०९|१९०९]] - [[तुकडोजी महाराज|राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज]].\n* [[इ.स. १९१२|१९१२]] - [[जोहरा सेहगल]], भारतीय अभिनेत्री, नृत्यांगना, आणि नृत्यदिग्दर्शिका.\n* [[इ.स. १९२०|१९२०]] - डॉ. [[मणिभाई भीमभाई देसाई]], [[महात्मा गांधी|महात्मा गांधींचे]] अनुयायी.\n* [[इ.स. १९२७|१९२७]] - [[कोरेटा स्कॉट किंग]], [[मार्टिन ल्युथर किंग]]ची पत्नी.\n* [[इ.स. १९७६|१९७६]] - [[फैसल सैफ]], भारतीय पटकथालेखक, दिग्दर्शक\n\n== मृत्यू ==\n\n* [[इ.स. ६२९|६२९]] - [[अर्देशर तिसरा, पर्शिया]]चा राजा.\n* [[इ.स. १५२१|१५२१]] - [[फर्डिनांड मेजेलन|फर्डिनांड मॅगेलन]], पोर्तुगीझ शोधक.\n* [[इ.स. १६०५|१६०५]] - [[पोप लिओ अकरावा]].\n* [[इ.स. १८८२|१८८२]] - [[राल्फ वाल्डो इमर्सन]], अमेरिकन लेखक व तत्त्वज्ञ.\n* [[इ.स. १८९८|१८९८]] - [[शंकर बाळकृष्ण दीक्षित]], ज्योतिर्विद, पाश्चिमात्य व पौर्वात्य जोतिषगणिताचे अभ्यासक, ग्रंथलेखक\n* [[इ.स. १९८०|१९८०]] - [[विठ्ठलराव एकनाथराव विखे पाटील]], महाराष्ट्रातील सहकारचळवळीचे नेते.\n* [[इ.स. १९८७|१९८७]] - [[सलीम अली]], भारतीय पक्षीनिरीक्षक.\n* [[इ.स. १९८९|१९८९]] - [[कोनोसुके मात्सुशिता]], [[पॅनासोनिक]] कंपनीचे स्थापक.\n* [[इ.स. २००२|२००२]] - [[रुथ हॅंडलर]], [[बार्बी डॉल]] या प्रसिद्ध बाहुलीच्या जनक.\n* [[इ.स. २००९|२००९]] - [[फिरोज खान]], भारतीय अभिनेता, दिग्दर्शक.\n* [[इ.स. २०१७|२०१७]] - [[विनोद खन्ना]], भारतीय अभिनेता\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n* स्वातंत्र्य दिन - [[टोगो|टोगो (१९६०)]], [[सियेरा लिओन]](१९६१)\n* मुक्ति दिन - [[दक्षिण आफ्रिका]].\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{बीबीसी आज||april/27}}\n----\n[[एप्रिल २५]] - [[एप्रिल २६]] - '''एप्रिल २७''' - [[एप्रिल २८]] - [[एप्रिल २९]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"1b31b09eab7011f09844d6edad95e2e347b12df0d4185658788f8652a882d49b","last_revision":"2022-04-26T04:04:47Z","first_revision":"2006-04-27T16:17:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.579934","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 27","af":"27 April","als":"27. April","alt":"Кандык айдыҥ 27 кӱни","am":"27 April","an":"27 d'abril","ar":"27 أبريل","ary":"27 أبريل","arz":"27 ابريل","as":"২৭ এপ্ৰিল","ast":"27 d'abril","av":"27 апрель","avk":"27-e ke balemeaksat","az":"27 aprel","ba":"27 апрель","ban":"27 April","bar":"27. Aprü","bat-smg":"Balondė 27","bcl":"Abril 27","be":"27 красавіка","be-x-old":"27 красавіка","bg":"27 април","bh":"27 अप्रैल","bjn":"27 April","blk":"အေပီ ၂၇","bn":"২৭ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༧ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২৭","br":"27 Ebrel","bs":"27. april","btm":"27 April","bxr":"4 һарын 27","ca":"27 d'abril","cdo":"4 nguŏk 27 hô̤","ce":"27 апрель","ceb":"Abril 27","ckb":"٢٧ی نیسان","co":"27 d'aprile","cs":"27. duben","csb":"27 łżëkwiata","cv":"Ака, 27","cy":"27 Ebrill","da":"27. april","de":"27. April","diq":"27 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 27","el":"27 Απριλίου","eml":"27 d'avrìl","en":"April 27","eo":"27-a de aprilo","es":"27 de abril","et":"27. aprill","eu":"Apirilaren 27","ext":"27 abril","fa":"۲۷ آوریل","fi":"27. huhtikuuta","fiu-vro":"27. mahlakuu päiv","fo":"27. apríl","fr":"27 avril","frp":"27 d’avril","frr":"27. April","fur":"27 di Avrîl","fy":"27 april","ga":"27 Aibreán","gan":"4月27號","gd":"27 an Giblean","gl":"27 de abril","gn":"27 jasyrundy","gor":"27 April","gu":"એપ્રિલ ૨૭","gv":"27 Averil","hak":"4-ngie̍t 27-ngit","he":"27 באפריל","hi":"२७ अप्रैल","hif":"27 April","hr":"27. travnja","hsb":"27. apryla","ht":"27 avril","hu":"Április 27.","hy":"Ապրիլի 27","ia":"27 de april","id":"27 April","ie":"27 april","ig":"27 Eprel","ilo":"Abril 27","inh":"Бекарга 27","io":"27ma di aprilo","is":"27. apríl","it":"27 aprile","ja":"4月27日","jbo":"vonma'i 27moi","jv":"27 April","ka":"27 აპრილი","kaa":"27-aprel","kab":"27 yebrir","kk":"27 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೭","ko":"4월 27일","koi":"Апрель 27’ лун","ks":"اَپریل 27","ksh":"27. Apprill","ku":"27ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 27-ӧд лун","ky":"27-апрель","la":"27 Aprilis","lb":"27. Abrëll","li":"27 april","lij":"27 arvî","lmo":"27 04","ln":"Mokɔlɔ 27 sánzá ya mínei","lo":"27 ເມສາ","lt":"Balandžio 27","lv":"27. aprīlis","mai":"२७ अप्रैल","map-bms":"27 April","mg":"27 Aprily","mhr":"27 вӱдшор","mk":"27 април","ml":"ഏപ്രിൽ 27","mn":"4 сарын 27","ms":"27 April","my":"၂၇ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 27 чи","mzn":"۲۷ آوریل","nah":"27 metztli abril","nap":"27 'e abbrile","nds":"27. April","nds-nl":"27 april","new":"अप्रिल २७","nl":"27 april","nn":"27. april","nb":"27. april","nrm":"27 Avri","nso":"Moranang 27","oc":"27 d'abril","olo":"27. sulakuudu","or":"୨୭ ଅପ୍ରେଲ","os":"27 апрелы","pa":"27 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 27","pap":"27 di aprel","pl":"27 kwietnia","pnb":"27 اپریل","ps":"27 اپرېل","pt":"27 de abril","qu":"27 ñiqin ayriway killapi","ro":"27 aprilie","ru":"27 апреля","rue":"27. апріль","rw":"27 Mata","sa":"२७ अप्रैल","sah":"Муус устар 27","scn":"27 di aprili","sco":"27 Aprile","se":"Cuoŋománu 27.","sh":"27. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 27","si":"අප්‍රේල් 27","simple":"April 27","sk":"27. apríl","sl":"27. april","smn":"Cuáŋuimáánu 27.","sn":"Kubvumbi 27","sq":"27 prill","sr":"27. април","su":"27 April","sv":"27 april","sw":"27 Aprili","szl":"27 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 27","te":"ఏప్రిల్ 27","tg":"27 апрел","th":"27 เมษายน","tk":"27 aprel","tl":"Abril 27","tly":"27 Aprel","tr":"27 Nisan","tt":"27 апрель","tyv":"27 Дөрт ай","udm":"27 оштолэзь","ug":"27- ئۈمىد","uk":"27 квітня","ur":"27 اپریل","uz":"27-aprel","vec":"27 de apriłe","vi":"27 tháng 4","vls":"27 april","vo":"Prilul 27","wa":"27 d' avri","war":"Abril 27","wuu":"4月27号","xal":"Мөрн сарин 27","xmf":"27 პირელი","yi":"27סטן אפריל","yo":"27 April","za":"4 nyied 27 hauh","zea":"27 april","zgh":"27 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月27日","zh-min-nan":"4 goe̍h 27 ji̍t","zh-yue":"4月27號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"११२४ - डेव्हिड पहिला स्कॉटलंडच्या राजेपदी.\n\n१२९६ - डनबारची लढाई - एडवर्ड पहिल्याने स्कॉटलंडचा पराभव केला.\n\n१५०९ - पोप ज्युलियस दुसऱ्याने व्हेनिसला वाळीत टाकले. १५२१ - माक्टानची लढाई - पृथ्वीप्रदक्षिणा करणारा फर्डिनांड मॅगेलन फिलिपाईन्समध्ये स्थानिक रहिवाश्यांशी लढताना मृत्युमुखी. १५२६ : बाबराने आपले राज्य दिल्लीत स्थापन केल्याची घोषणा केली.\n\n१६६७ - अंध व हलाखीत दिवस काढणाऱ्या जॉन मिल्टनने आपले महाकाव्य पॅरेडाईझ लॉस्ट १० ब्रिटीश पाउंडला विकले.\n\n१७७३ - भारतातील युद्धांच्या खर्चामुळे डबघाईला आलेल्या ब्रिटीश ईस्ट ईंडिया कंपनीला वाचवण्यासाठी ब्रिटीश संसदेने टी ऍक्ट करून कंपनीला उत्तर अमेरिकेशी व्यापार करण्याचा मक्ता दिला.\n\n१८१० - बीथोव्हेनने आपले प्रसिद्ध पियानो संगीत फ्युर एलिझ रचले. १८१३ - १८१२ चेयुद्ध - अमेरिकेने कॅनडातील ऑन्टारियो प्रांताची राजधानी यॉर्क(आताचे टोरोन्टो शहर) काबीज केली. १८५४ - पुण्याहून मुंबईला तारयंत्राद्वारे पहिला संदेश पाठविला गेला. १८६१ - अब्राहम लिंकनने अमेरिकेत हेबिअस कोर्पसचा मूलभूत हक्क निलंबित केला. यामुळे सरकारला कोणासही पुराव्याशिवाय तुरुंगात टाकण्यास मोकळीक मिळाली. १८६५ - अमेरिकन गृहयुद्धातील उत्तरेचे सुटलेले युद्धबंदी घेउन जाणारे जहाज सुलतानावर मिसिसीपी नदीत स्फोट. १,७०० ठार. १८७८ - कलकत्ता विद्यापीठाने स्त्रियांना उच्च शिक्षण घेण्याची मंजुरी दिली.\n\n१९०८ - लंडनमध्ये चौथे ऑलिंपिक खेळ सुरू. १९०९ - तुर्कस्तानच्या सुलतान अब्दुल हमीद दुसऱ्याची हकालपट्टी. त्याचा भाउ मुरात पाचवा गादीवर. १९३० - वृत्तपत्रांचे अधिक नियंत्रण करता यावे म्हणून द इंडियन प्रेस ऑर्डिनन्स १९३० हा वटहुकूम काढण्यात आला. १९४१ - दुसरे महायुद्ध - जर्मनीचे सैन्य ग्रीसची राजधानी अथेन्समध्ये शिरले. १९४५ - दुसरे महायुद्ध - जर्मन सैन्याने फिनलंडमधून पळ काढला. १९५० - दक्षिण आफ्रिकेत वंशभेद अधिकृत करणारा कायदा मंजूर झाला. १९६० - टोगोला फ्रांसपासून स्वातंत्र्य. १९६१ - सियेरा लिओनला युनायटेड किंग्डमपासून स्वातंत्र्य. १९७४ - राष्ट्राध्यक्ष रिचर्ड निक्सन यांच्यावर कारवाई करण्यावी मा��णी करीत अमेरिकेतील वॉशिंग्टन डी.सी. येथे १०,००० लोकांनी निदर्शने केली. १९८१ - झेरॉक्स पार्कने माउस वापरण्यास सुरुवात केली. १९९२ - सर्बिया व मॉन्टेनिग्रोने एकत्र येउन युगोस्लाव्ह प्रजासत्ताकची स्थापना केली. १९९४ - दक्षिण आफ्रिकेतील निवडणुकांमध्ये श्यामवर्णीय व्यक्तिंना मतदान करण्यास प्रथमतः मुभा.\n\n२००५ - एरबसने आपले ए-३८० जातीच्या विमानाचे प्रथम प्रात्यक्षिक दाखवले. २०११ - अमेरिकेच्या दक्षिण भागातील सहा राज्यांत टोर्नॅडोंचा उद्रेक. ३०० पेक्षा ठार, कोट्यावधी अमेरिकन डॉलरचे नुकसान.\n\n१७०१ - चार्ल्स इमॅन्युएल तिसरा, सार्डिनीयाचा राजा १७९१ - सॅम्युअल मोर्स, मोर्स कोड व तारयंत्राचे जनक आणि चित्रकार. १८२२ - युलिसिस एस. ग्रॅंट, अमेरिकेचा १८वा राष्ट्राध्यक्ष. १८८३ - भार्गवराम विठ्ठल उर्फ मामा वरेरकर, मराठी नाटककार. १९०९ - राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज. १९१२ - जोहरा सेहगल, भारतीय अभिनेत्री, नृत्यांगना, आणि नृत्यदिग्दर्शिका. १९२० - डॉ. मणिभाई भीमभाई देसाई, महात्मा गांधींचे अनुयायी. १९२७ - कोरेटा स्कॉट किंग, मार्टिन ल्युथर किंगची पत्नी. १९७६ - फैसल सैफ, भारतीय पटकथालेखक, दिग्दर्शक\n\n६२९ - अर्देशर तिसरा, पर्शियाचा राजा. १५२१ - फर्डिनांड मॅगेलन, पोर्तुगीझ शोधक. १६०५ - पोप लिओ अकरावा. १८८२ - राल्फ वाल्डो इमर्सन, अमेरिकन लेखक व तत्त्वज्ञ. १८९८ - शंकर बाळकृष्ण दीक्षित, ज्योतिर्विद, पाश्चिमात्य व पौर्वात्य जोतिषगणिताचे अभ्यासक, ग्रंथलेखक १९८० - विठ्ठलराव एकनाथराव विखे पाटील, महाराष्ट्रातील सहकारचळवळीचे नेते. १९८७ - सलीम अली, भारतीय पक्षीनिरीक्षक. १९८९ - कोनोसुके मात्सुशिता, पॅनासोनिक कंपनीचे स्थापक. २००२ - रुथ हॅंडलर, बार्बी डॉल या प्रसिद्ध बाहुलीच्या जनक. २००९ - फिरोज खान, भारतीय अभिनेता, दिग्दर्शक. २०१७ - विनोद खन्ना, भारतीय अभिनेता\n\nस्वातंत्र्य दिन - टोगो (१९६०), सियेरा लिओन(१९६१) मुक्ति दिन - दक्षिण आफ्रिका.\n\nएप्रिल २५ - एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - एप्रिल २८ - एप्रिल २९ - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बारावे शतक","translated_text":"The twelfth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११२४ - डेव्हिड पहिला स्कॉटलंडच्या राजेपदी.","translated_text":"1124 - David I is crowned King of Scotland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तेरावे शतक","translated_text":"Thirteenth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१२९६ - डनबारची लढाई - एडवर्ड पहिल्याने स्कॉटलंडचा पराभव केला.","translated_text":"1296 - Battle of Dunbar - Edward I defeated Scotland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सोळावे शतक","translated_text":"16th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१५०९ - पोप ज्युलियस दुसऱ्याने व्हेनिसला वाळीत टाकले.","translated_text":"1509 - Venice is burned to the ground by Pope Julius II.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५२१ - माक्टानची लढाई - पृथ्वीप्रदक्षिणा करणारा फर्डिनांड मॅगेलन फिलिपाईन्समध्ये स्थानिक रहिवाश्यांशी लढताना मृत्युमुखी.","translated_text":"1521 - Battle of Mactan - Ferdinand Magellan, an earthquake, is killed fighting local inhabitants in the Philippines.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५२६ : बाबराने आपले राज्य दिल्लीत स्थापन केल्याची घोषणा केली.","translated_text":"1526: Babara announced the establishment of his kingdom in Delhi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सतरावे शतक","translated_text":"17th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६६७ - अंध व हलाखीत दिवस काढणाऱ्या जॉन मिल्टनने आपले महाकाव्य पॅरेडाईझ लॉस्ट १० ब्रिटीश पाउंडला विकले.","translated_text":"1667 - John Milton, who lived through a dark and gloomy day, sells his epic Paradise Lost for 10 British pounds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७७३ - भारतातील युद्धांच्या खर्चामुळे डबघाईला आलेल्या ब्रिटीश ईस्ट ईंडिया कंपनीला वाचवण्यासाठी ब्रिटीश संसदेने टी ऍक्ट करून कंपनीला उत्तर अमेरिकेशी व्यापार करण्याचा मक्ता दिला.","translated_text":"1773 - In order to save the British East India Company from the cost of war in India, the British Parliament enacted an Act to allow the Company to trade with North America.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८१० - बीथोव्हेनने आपले प्रसिद्ध पियानो संगीत फ्युर एलिझ रचले.","translated_text":"1810 - Beethoven composed his famous piano composition For Elyse.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८१३ - १८१२ चेयुद्ध - अमेरिकेने कॅनडातील ऑन्टारियो प्रांताची राजधानी यॉर्क(आताचे टोरोन्टो शहर) काबीज केली.","translated_text":"1813 - War of 1812 - The United States captured the capital of the Canadian province of Ontario, York (now the city of Toronto).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५४ - पुण्याहून मुंबईला तारयंत्राद्वारे पहिला संदेश पाठविला गेला.","translated_text":"1854 - The first telegraph message was sent from Pune to Mumbai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६१ - अब्राहम लिंकनने अमेरिकेत हेबिअस कोर्पसचा मूलभूत हक्क निलंबित केला.","translated_text":"1861 - Abraham Lincoln suspends the basic rights to the writ of habeas corpus in the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे सरकारला कोणासही पुराव्याशिवाय तुरुंगात टाकण्यास मोकळीक मिळाली.","translated_text":"This gave the government the freedom to imprison anyone without proof.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८६५ - अमेरिकन गृहयुद्धातील उत्तरेचे सुटलेले युद्धबंदी घेउन जाणारे जहाज सुलतानावर मिसिसीपी","translated_text":"1865 - The American Civil War escaped a captured ship from the North on the Mississippi to the Sultan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नदीत स्फोट.","translated_text":"Explosion in the river.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१,७०० ठार.","translated_text":"1,700 killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८७८ - कलकत्ता विद्यापीठाने स्त्रियांना उच्च शिक्षण घेण्याची मंजुरी दिली.","translated_text":"1878 - The University of Calcutta approved higher education for women.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९०८ - लंडनमध्ये चौथे","translated_text":"1908 - Fourth in London","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऑलिंपिक खेळ सुरू.","translated_text":"The Olympic Games are on.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०९ - तुर्कस्तानच्या सुलतान अब्दुल हमीद दुसऱ्याची हकालपट्टी.","translated_text":"1909 - Sultan Abdul Hamid II of Turkey is expelled.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचा भाउ मुरात पाचवा गादीवर.","translated_text":"His brother Murat is on the fifth couch.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३० - वृत्तपत्रांचे अधिक नियंत्रण करता यावे म्हणून द इंडियन प्रेस ऑर्डिनन्स १९३० हा वटहुकूम काढण्यात आला.","translated_text":"1930 - The Indian Press Ordinance 1930 was repealed to allow greater control of newspapers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४१ - दुसरे महायुद्ध - जर्मनीचे सैन्य ग्रीसची राजधानी अथेन्समध्ये शिरले.","translated_text":"1941 - World War II - German troops move into the Greek capital of Athens.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - दुसरे महायुद्ध - जर्मन सैन्याने फिनलंडमधून पळ काढला.","translated_text":"1945 - World War II - German forces withdrew from Finland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५० - दक्षिण आफ्रिकेत वंशभेद अधिकृत करणारा कायदा मंजूर झाला.","translated_text":"1950 - A law authorizing racial discrimination was passed in South Africa.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६० - टोगोला फ्रांसपासून स्वातंत्र्य.","translated_text":"1960 - Togo's independence from France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६१ - सियेरा लिओनला युनायटेड किंग्डमपासून स्वातंत्र्य.","translated_text":"1961 - Sierra Leone gains independence from the United Kingdom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७४ - राष्ट्राध्यक्ष रिचर्ड निक्सन यांच्यावर कारवाई करण्यावी मागणी करीत अमेरिकेतील वॉशिंग्टन डी.सी.","translated_text":"1974 - Washington, D.C., U.S.A. calls for action against President Richard Nixon.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे १०,००० लोकांनी निदर्शने केली.","translated_text":"10,000 people demonstrated here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८१ - झेरॉक्स पार्कने माउस वापरण्यास सुरुवात केली.","translated_text":"1981 - Xerox Park began using the mouse.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९२ - सर्बिया व मॉन्टेनिग्रोने एकत्र येउन युगोस्लाव्ह प्रजासत्ताकची स्थापना केली.","translated_text":"1992 - Serbia and Montenegro unite to form the Yugoslav Republic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९४ - दक्षिण आफ्रिकेतील निवडणुकांमध्ये श्यामवर्णीय व्यक्तिंना मतदान करण्यास प्रथमतः मुभा.","translated_text":"1994 - Black people were first allowed to vote in elections in South Africa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००५ - एरबसने आपले ए-३८० जातीच्या विमानाचे प्रथम प्रात्यक्षिक दाखवले.","translated_text":"2005 - Airbus demonstrates the first demonstration of its A-380 class aircraft.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ - अमेरिकेच्या दक्षिण भागातील सहा राज्यांत टोर्नॅडोंचा उद्रेक. ३०० पेक्षा ठार, कोट्यावधी अमेरिकन डॉलरचे नुकसान.","translated_text":"2011 - Tornadoes explode in six southern U.S. states, killing more than 300 people, and causing billions of dollars in damage.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७०१ - चार्ल्स इमॅन्युएल तिसरा, सार्डिनीयाचा राजा १७९१ - सॅम्युअल मोर्स, मोर्स कोड व तारयंत्राचे जनक आणि चित्रकार.","translated_text":"1701 - Charles Emmanuel III, King of Sardinia 1791 - Samuel Morse, father and painter of Morse code and astrology.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८२२ - युलिसिस एस.","translated_text":"1822 - Ulysses S. Grant was born.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ग्रॅंट, अमेरिकेचा १८वा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"Grant, the 18th president of the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८३ - भार्गवराम विठ्ठल उर्फ मामा वरेरकर, मराठी नाटककार.","translated_text":"1883 - Bhargavram Viththal aka Mama Varekar, Marathi playwright.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०९ - राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज.","translated_text":"1909 - Rashmashant Tukdogi Maharaj was born.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९१२ - जोहरा सेहगल, भारतीय अभिनेत्री, नृत्यांगना, आणि नृत्यदिग्दर्शिका.","translated_text":"1912 - Johra Sehgal, Indian actress, dancer, and choreographer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२० - डॉ.","translated_text":"In 1920 - Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मणिभाई भीमभाई देसाई, महात्मा गांधींचे अनुयायी.","translated_text":"Mani Bhai Bhim Bhai Desai, a follower of Mahatma Gandhi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२७ - कोरेटा स्कॉट किंग, मार्टिन ल्युथर किंगची पत्नी.","translated_text":"1927 - Coretta Scott King, wife of Martin Luther King.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७६ - फैसल सैफ, भारतीय पटकथालेखक, दिग्दर्शक","translated_text":"1976 - Faisal Saif, Indian screenwriter, director","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"६२९ - अर्देशर तिसरा, पर्शियाचा राजा.","translated_text":"629 - Ardaxerxes III, king of Persia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५२१ - फर्डिनांड मॅगेलन, पोर्तुगीझ शोधक.","translated_text":"1521 - Ferdinand Magellan, Portuguese inventor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६०५ - पोप लिओ अकरावा.","translated_text":"1605 - Pope Leo XI.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८२ - राल्फ वाल्डो इमर्सन, अमेरिकन लेखक व तत्त्वज्ञ.","translated_text":"1882 - Ralph Waldo Emerson, American writer and philosopher.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९८ - शंकर बाळकृष्ण दीक्षित, ज्योतिर्विद, पाश्चिमात्य व पौर्वात्य जोतिषगणिताचे अभ्यासक, ग्रंथलेखक १९८० - विठ्ठलराव एकनाथराव विखे पाटील, महाराष्ट्रातील सहकारचळवळीचे नेते.","translated_text":"1898 - Shankar Balakrishna Dikshit, astrologer, scholar of western and eastern astrology, lyricist 1980 - Viththlar Rao Eknathrao Vike Patil, leader of the Co-operative Movement in Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८७ - सलीम अली, भारतीय पक्षीनिरीक्षक.","translated_text":"1987 - Salim Ali, Indian bird inspector.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९ - कोनोसुके मात्सुशिता, पॅनासोनिक कंपनीचे स्थापक.","translated_text":"1989 - Konosuke Matsushita, founder of Panasonic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००२ - रुथ हॅंडलर, बार्बी डॉल या प्रसिद्ध बाहुलीच्या जनक.","translated_text":"2002 - Ruth Handler, the father of the famous Barbie doll.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००९ - फिरोज खान, भारतीय अभिनेता, दिग्दर्शक.","translated_text":"2009 - Feroz Khan, Indian actor, director.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१७ - विनोद खन्ना, भारतीय अभिनेता","translated_text":"2017 - Vinod Khanna, Indian actor","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्वातंत्र्य दिन - टोगो (१९६०), सियेरा लिओन(१९६१)","translated_text":"Independence Day - Togo (1960), Sierra Leone (1961)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुक्ति दिन - दक्षिण आफ्रिका.","translated_text":"Liberation Day - South Africa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २५ - एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - एप्रिल २८ - एप्रिल २९ - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 25 - April 26 - April 27 - April 28 - April 29 - (April month)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ६३०","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ६३०]]","hash":"23c03e5905add9f2bfcf3fac56316b4ce8f78f3f0b015a422137b7ec8c6f472f","last_revision":"2011-01-24T17:36:09Z","first_revision":"2006-04-27T17:52:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.636512","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ६३०\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ६३०","translated_text":"In 630 B.C.E., he was sentenced to death.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रेवारी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''रेवारी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"d1a2cbd4dcde01a9cda4bf59e87faa84cb228a4bb478e9721490ca8fea3e9960","last_revision":"2014-05-24T07:52:50Z","first_revision":"2006-04-27T20:34:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.692802","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة رواري","bn":"বিষয়শ্রেণী:রেওয়ারী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Rewari","en":"Category:Rewari district","hi":"श्रेणी:रेवाड़ी ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱮᱣᱟᱲᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ta":"பகுப்பு:ரேவாரி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ریواڑی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील रेवारी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील रेवारी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rewari district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:रोहतक जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''रोहतक जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"948e9f25e851d335c7e205f4810541e460d47ca9d51f9e7188e10c9254a61f13","last_revision":"2014-05-24T07:53:06Z","first_revision":"2006-04-27T20:35:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.750493","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة روهتاك","bn":"বিষয়শ্রেণী:রোহতক জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Rohtak","en":"Category:Rohtak district","hi":"श्रेणी:रोहतक ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰੋਹਤਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ரோத்தக் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع روہتک"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील रोहतक जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील रोहतक जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rohtak district in Haryana state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सिरसा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''सिर्सा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"687a72cc21a03aedb908a8c6b5bbf0379e224ec8583ce7686b85784b86a464f3","last_revision":"2023-01-28T17:35:44Z","first_revision":"2006-04-27T20:35:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.809966","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سيرسا","bn":"বিষয়শ্রেণী:সিরসা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sirsa","en":"Category:Sirsa district","hi":"श्रेणी:सिरसा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਿਰਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சிர்சா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سرسا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील सिर्सा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील सिर्सा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sirsa district in Haryana state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सोनीपत जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील '''सोनेपत जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"081c1adf211add8bb4421e5cbe165cad7ba1b053fa806fde1c7208aec4933988","last_revision":"2023-01-28T17:35:58Z","first_revision":"2006-04-27T20:36:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.862504","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سونيبات","bn":"বিষয়শ্রেণী:সোনিপথ জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sonipat","en":"Category:Sonipat district","hi":"श्रेणी:सोनीपत ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੋਨੀਪਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சோனிபத் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سونی پت"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील सोनेपत जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील सोनेपत जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sonepat district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Class: Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यात १२ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"20%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BI|| [[बिलासपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]]|| [[बिलासपुर, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]]|| ३,४०,७३५|| १,१६७|| २९२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CH|| [[चंबा जिल्हा|चंबा]]|| [[चंबा]]|| ४,६०,४९९|| ६,५२८|| ७१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| HA|| [[हमीरपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]]|| [[हमीरपुर, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]]|| ४,१२,००९|| १,११८|| ३६९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KA|| [[कांगरा जिल्हा|कांगरा]]|| [[धरमशाला]]|| १३,३८,५३६|| ५,७३९|| २३३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KI|| [[किन्नौर जिल्हा|किन्नौर]]|| [[रेकॉँग पेओ]]|| ८३,९५०|| ६,४०१|| १३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KU|| [[कुलु जिल्हा|कुलु]]|| [[कुलु]]|| ३,७९,८६५|| ५,५०३|| ६९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| LS|| [[लाहौल आणि स्पिति जिल्हा|लाहौल आणि स्पिति]]|| [[कीलॉँग]]|| ३३,२२४|| १३,८३५|| २\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MA|| [[मंडी जिल्हा|मंडी]]|| [[मंडी, हिमाचल प्रदेश|मंडी]]|| ९,००,९८७|| ३,९५०|| २२८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SH|| [[शिमला जिल्हा|शिमला]]|| [[शिमला]]|| ७,२१,७४५|| ५,१३१|| १४१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SI|| [[सिरमौर जिल्हा|सिरमौर]]|| [[नहान]]|| ४,५८,३५१|| २,८२५|| १६२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SO|| [[सोलान जिल्हा|सोलान]]|| [[सोलान]]|| ४,९९,३८०|| १,९३६|| २५८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| UN|| [[उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|उना]]|| [[उना, हिमाचल प्रदेश|उना]]|| ४,४७,९६७|| १,५४०|| २९१\n|}\n\n{{Location map+|Himachal Pradesh|width=600|float=center|caption=हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे व प्रशासकीय केंद्रे|places=\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=31.090574|long=77.162476|position=right|background=#FFFFFF|label=[[शिमला]]}} \n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=30.5528|long=77.294312 |position=right|background=#FFFFFF|label=[[नहान]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=30.897511|long=77.145996|position=left|background=#FFFFFF|label=[[सोलान]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=31.344254|long=76.772461|position=left|background=#FFFFFF|label=[[बिलासपूर|बिलासपुर]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=31.679096|long=76.528015|position=right|background=#FFFFFF|label=[[हमीरपूर|हमीरपुर]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=31.70013|long=76.92627|position=right|background=#FFFFFF|label=[[मंडी, हिमाचल प्रदेश|मंडी]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=32.217449|long=76.319275|position=left|background=#FFFFFF|label=[[धरमशाला]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=31.473182|long=76.272583|position=left|background=#FFFFFF|label=[[उना, हिमाचल प्रदेश|उना]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=32.558389|long=76.135254|position=right|background=#FFFFFF|label=[[चंबा]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=31.963814|long=77.113037|position=left|background=#FFFFFF|label=[[कुलु]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat=32.560704|long=77.01416|position=right|background=#FFFFFF|label=[[कीलॉँग]]}}\n  {{Location map~|Himachal Pradesh|lat_deg=31|lat_min=32|lat_sec=21|lon_deg=78|lon_min=16|lon_sec=11|position=left|background=#FFFFFF|label=[[रेकॉँग पेओ]]}}\n  \n}}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"00095f4c0d17ab8f90a55b77393935effadc6c10130b375bd05cca8fc64752d2","last_revision":"2023-01-28T17:38:00Z","first_revision":"2006-04-27T21:17:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.914068","cross_lingual_links":{"awa":"हिमाचल प्रदेश कय जिले","bn":"হিমাচল প্রদেশের জেলাসমূহের তালিকা","ca":"Districtes de Himachal Pradesh","en":"List of districts of Himachal Pradesh","es":"Anexo:Distritos del estado de Himachal Pradesh","fr":"Liste des districts de l'Himachal Pradesh","hi":"हिमाचल प्रदेश के जिले","ms":"Senarai daerah di Himachal Pradesh","ne":"हिमाचल प्रदेशका जिल्लाहरू","new":"हिमाचल प्रदेशया जिल्लातेगु धलः","nb":"Distrikter i Himachal Pradesh","pa":"ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"ہماچل دے ضلعے","ru":"Список округов Химачал-Прадеш","sa":"हिमाचलप्रदेशस्य मण्डलानि","sat":"ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Himachal Pradesh","ta":"இமாச்சலப் பிரதேச மாவட்டங்களின் பட்டியல்","te":"హిమాచల్ ప్రదేశ్ జిల్లాల జాబితా","ur":"ہماچل پردیش کے اضلاع کی فہرست","xmf":"ჰიმაჩალ-პრადეშიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"喜马偕尔邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यात १२ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यात १२ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are 12 districts in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.","translated_text":"A look at them.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची गणना)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (किमी²)\n! width=\"20%\" | घनता (प्रती किमी²)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BI|| [[बिलासपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]]|| [[बिलासपुर, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]]|| ३,४०,७३५|| १,१६७|| २९२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CH|| [[चंबा जिल्हा|चंबा]]|| [[चंबा]]|| ४,६०,४९९|| ६,५२८|| ७१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| HA|| [[हमीरपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]]|| [[हमीरपुर, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]]|| ४,१२,००९|| १,११८|| ३६९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KA|| [[कांगरा जिल्हा|कांगरा]]|| [[धरमशाला]]|| १३,३८,५३६|| ५,७३९|| २३३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KI|| [[किन्नौर जिल्हा|किन्नौर]]|| [[रेकॉँग पेओ]]|| ८३,९५०|| ६,४०१|| १३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KU|| [[कुलु जिल्हा|कुलु]]|| [[कुलु]]|| ३,७९,८६५|| ५,५०३|| ६९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| LS|| [[लाहौल आणि स्पिति जिल्हा|लाहौल आणि स्पिति]]|| [[कीलॉँग]]|| ३३,२२४|| १३,८३५|| २\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| MA|| [[मंडी जिल्हा|मंडी]]|| [[मंडी, हिमाचल प्रदेश|मंडी]]|| ९,००,९८७|| ३,९५०|| २२८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SH|| [[शिमला जिल्हा|शिमला]]|| [[शिमला]]|| ७,२१,७४५|| ५,१३१|| १४१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SI|| [[सिरमौर जिल्हा|सिरमौर]]|| [[नहान]]|| ४,५८,३५१|| २,८२५|| १६२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SO|| [[सोलान जिल्हा|सोलान]]|| [[सोलान]]|| ४,९९,३८०|| १,९३६|| २५८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| UN|| [[उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|उना]]|| [[उना, हिमाचल प्रदेश|उना]]|| ४,४७,९६७|| १,५४०|| २९१\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Himachal Pradesh Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेश|जिल्हे]]","hash":"6b1ee9e47b54dc3df54c8133ab87687672df401e0de2bc28b63c531545223b7f","last_revision":"2023-01-28T17:37:32Z","first_revision":"2006-04-27T21:25:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:05.978146","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مديريات هيماجل برديش","azb":"بؤلمه:هیماچال پرادش بؤلوملری","bh":"श्रेणी:हिमाचल प्रदेश के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:হিমাচল প্রদেশের জেলা","ca":"Categoria:Districtes d'Himachal Pradesh","da":"Kategori:Distrikter i Himachal Pradesh","de":"Kategorie:Distrikt in Himachal Pradesh","en":"Category:Districts of Himachal Pradesh","es":"Categoría:Distritos de Himachal Pradesh","fr":"Catégorie:District en Himachal Pradesh","gu":"શ્રેણી:હિમાચલ પ્રદેશના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:हिमाचल प्रदेश के जिले","it":"Categoria:Distretti dell'Himachal Pradesh","ml":"വർഗ്ഗം:ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ ജില്ലകൾ","ne":"श्रेणी:हिमाचल प्रदेशका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Himachal Pradesh","nb":"Kategori:Distrikter i Himachal Pradesh","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:ہماچل دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Химачал-Прадеш","sa":"वर्गः:हिमाचलप्रदेशस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"Category:Districts of Himachal Pradesh","sv":"Kategori:Distrikt i Himachal Pradesh","ta":"பகுப்பு:இமாச்சலப் பிரதேசத்திலுள்ள மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:హిమాచల్ ప్రదేశ్ జిల్లాలు","ur":"زمرہ:ہماچل پردیش کے اضلاع","zh":"Category:喜马偕尔邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतामधील जिल्हे जिल्हे","translated_text":"Categories: Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील बिलासपुर जिल्ह्याविषयी आहे. बिलासपुरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - [[बिलासपुर-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''बिलासपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[बिलासपुर, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश]]","hash":"d312d46c8917148333679578bbb20d7c9c98998b16066add418ee56f7d019084","last_revision":"2023-01-28T17:39:20Z","first_revision":"2006-04-27T21:58:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.041867","cross_lingual_links":{"ar":"بيلاسبور","arz":"بيلاسبور","bn":"বিলাসপুর জেলা, হিমাচল প্রদেশ","da":"Bilaspur (distrikt i Himachal Pradesh)","de":"Bilaspur (Distrikt, Himachal Pradesh)","en":"Bilaspur district, Himachal Pradesh","es":"Distrito de Bilaspur (Himachal Pradesh)","eu":"Bilaspur barrutia","fa":"بخش بلاسپور (هیماچال پرادش)","fr":"District de Bilaspur (Himachal Pradesh)","gu":"બિલાસપુર જિલ્લો, હિમાચલ પ્રદેશ","hi":"बिलासपुर ज़िला (हिमाचल प्रदेश)","it":"Distretto di Bilaspur (Himachal Pradesh)","ml":"ബിലാസ്പൂർ ജില്ല, ഹിമാചൽ പ്രദേശ്","ne":"बिलासपुर जिल्ला, हिमाचल प्रदेश","nl":"Bilaspur (district in Himachal Pradesh)","nb":"Bilaspur (distrikt i Himachal Pradesh)","pa":"ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼","pnb":"ضلع بلاسپور","ru":"Биласпур (округ, Химачал-Прадеш)","sa":"बिलासपुरमण्डलम्, हिमाचलप्रदेशः","sat":"ᱵᱤᱞᱟᱥᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Bilaspur (distrikt i Himachal Pradesh)","ta":"பிலாஸ்பூர் மாவட்டம் (இமாசலப் பிரதேசம்)","te":"బిలాస్‌పూర్ జిల్లా (హిమాచల్ ప్రదేశ్)","ur":"ضلع بیلاسپور، ہماچل پردیش","zh":"比拉斯布尔县 (喜马偕尔邦)","zh-min-nan":"Bilaspur (Himachal Pradesh ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील बिलासपुर जिल्ह्याविषयी आहे. बिलासपुरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - बिलासपुर-निःसंदिग्धीकरण.\n\nबिलासपुर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र बिलासपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील बिलासपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Bilaspur district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बिलासपुरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - बिलासपुर-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"See Bilaspur for other references - Bilaspur-Desincorporation.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिलासपुर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bilaspur is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र बिलासपुर येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters is at Bilaspur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","translated_text":"Category:Bilaspur district, Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:हिमाचल प्रदेश - जिल्हे","wikicode":"<br clear=\"all\">\n<center>\n{| Class=\"toccolours\" Width=\"75%\"  Border=\"1\"\n! Style=\"Background:#f8dc17\" Align=\"Center\" Width=\"100%\" | '''हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे'''\n|- \n| [[उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|उना]] - [[कांगरा जिल्हा|कांगरा]] - [[किन्नौर जिल्हा|किन्नौर]] - [[कुलु जिल्हा|कुलु]] - [[चंबा जिल्हा|चंबा]] - [[बिलासपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]]\n|-\n| [[मंडी जिल्हा|मंडी]] - [[लाहौल आणि स्पिति जिल्हा|लाहौल आणि स्पिति]] - [[शिमला जिल्हा|शिमला]] - [[सिरमौर जिल्हा|सिरमौर]] - [[सोलान जिल्हा|सोलान]] - [[हमीरपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]]\n|- \n|}\n</center>\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]\n\n<noinclude>\n\n[[वर्ग:भारतीय मार्गक्रमण साचे|{{PAGENAME}}]]\n</noinclude>","hash":"750d0390a751c326174998a44a994b98527189c6f019b87e94f7c688d58af3dd","last_revision":"2010-11-09T15:08:01Z","first_revision":"2006-04-27T21:58:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.098159","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n\n{{PAGENAME}}\n","elements":[{"type":"table","content":"{| Class=\"toccolours\" Width=\"75%\"  Border=\"1\"\n! Style=\"Background:#f8dc17\" Align=\"Center\" Width=\"100%\" | '''हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे'''\n|- \n| [[उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|उना]] - [[कांगरा जिल्हा|कांगरा]] - [[किन्नौर जिल्हा|किन्नौर]] - [[कुलु जिल्हा|कुलु]] - [[चंबा जिल्हा|चंबा]] - [[बिलासपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|बिलासपुर]]\n|-\n| [[मंडी जिल्हा|मंडी]] - [[लाहौल आणि स्पिति जिल्हा|लाहौल आणि स्पिति]] - [[शिमला जिल्हा|शिमला]] - [[सिरमौर जिल्हा|सिरमौर]] - [[सोलान जिल्हा|सोलान]] - [[हमीरपुर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]]\n|- \n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"{{PAGENAME}}","translated_text":"What do you mean?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चित्र:Relationship-male.gif","wikicode":"{{No license}}\nपुरुष केंद्रस्थानी मानून असलेली नात्यांची नावे\n\n[[वर्ग:विकिपीडिया चित्रे]]\n[[Category:Files uploaded 1-99 files]]","hash":"67512057751e90933cbf72ea8b944e11452704c7cefc5a3c0e545aee3dd483fc","last_revision":"2023-06-07T17:20:36Z","first_revision":"2006-04-28T10:18:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.169609","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुरुष केंद्रस���थानी मानून असलेली नात्यांची नावे\n\nवर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded 1-99 files\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुरुष केंद्रस्थानी मानून असलेली नात्यांची नावे","translated_text":"The names of the relationships in which men are at the center","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded 1-99 files","translated_text":"Category:Files uploaded 1-99 files","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुटुंब","wikicode":"[[चित्र:Relationship-male.gif|thumb|right|पुरुष केंद्रस्थानी मानून काढलेल्या कुटुंबवृक्षातील नात्यांची नावे]]\n\n'''कुटुंब''' म्हणजे एकमेकांशी नाते असलेल्या माणसांचा समूह. माणसा-माणसांमधील नाती ही जन्मानंतर, विवाहानंतर किंवा दत्तक घेतल्यानंतर निर्माण होतात.\nकुटुंबसंस्था एकत्र अथवा विभक्त अशी दोन्ही प्रकारची असू शकते. विभक्त कुटुंबसंस्थेत आई-वडील, पती-पत्नी, मुलगा-मुलगी असे प्राथमिक घटक असतात.\n\nएकत्र कुटुंबपद्धतीत इतर दुय्यम नातेसंबंधांचा अंतर्भाव होतो. उदा:- काका- काकी, चुलत भाऊ- बहीण. साधारणतः पुरुष (वडील) हा कुटुंबाचा प्रमुख असतो, म्हणूनच त्यांना कुटुंबाचा कणा, आधारस्तंभ असे म्हटले जाते. एकत्र कुटुंब म्हणजे साक्षात स्वर्गच म्हणावा लागेल.\n\nकुटुंब प्रकार- कुटुंबसंस्था ही सार्वभौम संस्था असली तरी समाजपरत्वे तिचे स्वरूप विविध असल्याचे आढळते. समाजामध्ये ज्या प्रकारची कुटुंबपद्धति प्रचलित असते त्या पद्धतीशी सुसंगत अशी सांस्कृतिक लक्षणे, स्थायीभाव, कल्पना, इत्यादी बाबी कुटुंबात विकसित होत असतात.\n१. आप्तसंबंधावर आधारित कुटुंब प्रकार-\n\nअ. प्राथमिक कुटुंब किंवा केंद्र कुटुंब- \n\nकेंद्र कुटुंब हे सर्व समाजात आढळून येते. या कुटुंबामध्ये प्रामुख्याने पत्नी पती व त्यांची अविवाहित किंवा दत्तक मुले यांचाच समावेश होतो. म्हणजे पती पत्नी, माता पिता, माता मुलगा, बहीण भाऊ आणि बहिणी बहिणी या नातेसंबंधांच्या व्यक्तींंचा केंद्र कुटुंबात समावेश असतो.\n\nब. विस्तारित कुटुंब- \n\nविस्तारित कुटुंंबात रक्तसंबंधी संतानोत्पतीचा आणि विवाहासंबंधामुळे झालेल्या अशा सर्वच व्यक्तींचा समावेश असतो. या समाजात प्रामुख्याने शेती व्यवसाय हा प्रमुख व्यवसाय समजला जातो. त्या समाजात विस्तृत कुटुंब आढळून येते. या कुटुंबामधील सदस्यांची संख्या खूप मोठी असते. \n\n२. विवाह प्रकारावर आधारित कुटुंब प्रकार-\n\nयात विवाहातील स्त्री-पुरुषांच्या जोडीदारांची संख्��ा समान नसल्याने पती-पत्नीच्या संख्येत कमी अधिक प्रमाण असते.\n\nयाचे प्रकार :\n\nअ. एकविवाही कुटुंब- या विवाह प्रकाराध्ये पती व पत्नीची विवाह समयी संख्या एकच असते. म्हणजे एक पुरुष व एक स्त्री यांच्या वैवाहिक संबंधाद्वारे जे कुटुंब निर्माण होते त्यास एकविवाही कुटुंब असे म्हणतात. पतीपत्नी जिवंत असेपर्यंत कोणा एकाला दुसरा विवाह करता येत नाही.\n\nब. बहुपती कुटुंब-\n\nअनेक पुरुष जेव्हा एकाच स्त्रीबरोबर विवाह करून कुटुंब निर्माण करतात तेव्हा त्या कुटुंबास बहुपती कुटुंब असे म्हणतात. या कुटुंबातील सर्वच सदस्य एकाच घरी राहतात. पत्नी सर्वांची सामाईक बाब असते. स्त्रीचे पती हे परस्परांचे भाऊ असतात. हे सर्व जण एकाच घरात राहतात.\n\nक. बहुपत्नी कुटुंब- या कुटुंब प्रकारात एक पुरुष अनेक स्त्रियांबरोबर विवाह करून कुटुंब निर्माण करतात. \n\n३. वंश व अधिसत्ता यांवर आधारित कुटुंब प्रकार- यामध्ये दोन प्रकार आहेत-\n\n१. मातृसत्ताक कुटुंब- ज्या कुटुंबाची अधिसत्ता स्त्रीकडे असते व वंशही तिच्याच नावाने चालतो त्या कुटुंबाला मातृसत्ताक कुटुंब म्हणतात. \n\n२. पितृवंशीय कुटुंब- ज्या कुटुंबात अधिसत्ता पुरुषांकडे असते व वंश ही त्याच्याच नावाने चालतो त्या कुटुंबाला पितृवंशीय कुटुंब म्हणतात.\n\nमातृसत्ताक कुटुंब पद्धती-मातृसत्ताक कुटुंब पद्धतीमध्ये स्त्रीचे  प्रस्थापित वर्चस्व असते कुटुंबाची वंशावळ तिच्याच नावाने चालते. कुटुंबाची ओळख तिच्याच नावाने किंवा गोत्राने होत असते. कुटुंबाची मालकीची संपती मुलांना न मिळता मुलींना मिळते. विवाह झाला की पती हा पत्नीच्या घरी अधूनमधून राहायला जातो. सर्व कारभार पुरुषांवर नसून स्त्रीच्या भावावर आणि वडिलांवर असतो. हे कुटुंब रक्तसंबंधांवर अधिक आधारलेले असते.\n\nपितृसत्ताक कुटुंब - बहुतांशी जगात पितृसत्ताक कुटुंब पद्धती प्रचलित आहे. या कुटुंब पद्धतीमध्ये सर्व सत्ता पुरुषाकडे असते. विवाहानंतर पत्नी पतीच्या घरी जाऊन राहते. त्यामुळे पत्नीला त्या कुटुंबाचे सदस्यत्व मिळते. तसेच तिला पतीच्या गोत्रातील एक सदस्य म्हणून मान्यता मिळते. यामध्ये वारसा हक्क मुलास मिळतो. कोणतेही आर्थिक, सामाजिक, धार्मिक कार्यक्रम असताना पतीला प्राधान्य दिले जाते. सर्व आर्थिक व्यवहार जास्त करून पुरुष पाहतात. पित्याच्या मृत्यूनंतर सर्व व्यवहार आपोआप ���ुलाकडे येतात.\nविवाहा नंतर वधू वराच्या घरी जाते. कुटुंबामध्ये स्त्रीचा दर्जा दुय्यम असतो. तिचा दरारा असलाच तर सासू या नात्याने सुनेवर असतो. समाजातील लोकरूढीप्रमाणे या प्रकारच्या कुटुंब पद्धतीमध्ये स्त्री-पुरुष यांच्या कामाची वाटणी झालेली असते.\n\nकबीली परिवार :\n\nजनजातींमध्ये असलेली ही पद्धत सामाजिक विकासक्रमातल्या आदिम अवस्थेच्या जवळची आहे. हिच्यात विवाहाचे आणि कुटुंबाचे जवळपास सर्व प्रकार मिळतात. या विभिन्न प्रकारांमध्ये विकासक्रमाच्या दृष्टीने पूर्वापर क्रम निर्धारित करणे शक्य नाही.. \n\nकंदमुळे आणि शिकारीवर जगणारे बसर अंदमानी आदिमवासींमध्ये एकपत्नीत्वाचे नियम आहेत आणि ते पितृवंशीय आहेत.\n\n==कुटंबातील भूमिका==\nकुटुंबसंस्थेतील विविध नातेसंबंधांची नावे व त्यांचे स्पष्टीकरण पुढीलप्रमाणे,\n* '''[[आई]]''' - स्त्रीलिंगी पालक\n* '''[[वडील]]''' - पुल्लिंगी पालक\n* '''[[मुलगा]]''' - पुल्लिंगी अपत्य\n* '''[[मुलगी]]''' - स्त्रीलिंगी अपत्य\n* '''[[भाऊ]]''' - पुल्लिंगी (समान पालक असलेले) भावंड\n* '''[[बहीण]]''' - स्त्रीलिंगी (समान पालक असलेले) भावंड\n\nपालकांचे पालक, त्यांचे पालक ह्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे,\n* '''[[आजोबा]]''' - वडिलांचे किंवा आईचे वडील\n* '''[[आजी]]''' - वडिलांची किंवा आईची आई\n* '''[[पणजोबा]]''' - आजोबांचे किंवा आजीचे वडील\n* '''[[पणजी, नाते|पणजी]]''' - आजोबांची किंवा आजीची आई\n* '''[[खापर पणजोबा]]''' - पणजोबांचे किंवा पणजीचे वडील\n* '''[[खापर पणजी]]''' - पणजोबांची किंवा पणजीची आई\n\nमुलांची मुले, त्यांची मुले, ह्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे,\n* '''[[नातू (नाते)|नातू]]''' - मुलाचा किंवा मुलीचा मुलगा\n* '''[[नात]]''' - मुलाची किंवा मुलीची मुलगी\n* '''[[पणतू]]''' - नातवाचा किंवा नातीचा मुलगा/मुलगी\n\nपालकांच्या भावाबहिणींच्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे,\n* '''[[काका]]''' - वडिलांचे भाऊ\n* '''[[काकी]]''' - काकांची पत्नी\n* '''[[आत्या]]''' - वडिलांची बहीण\n* आतोबा -आत्याचे पती\n* '''[[मामा]]''' - आईचा भाऊ\n* '''[[मामी]]''' - मामाची पत्नी\n* '''[[मावशी]]''' - आईची बहीण\n* मावसोबा - मावशीचे पती\n\nलांबच्या भाऊबहिणींच्या नातेसंबंधांची नावे,\n* '''[[चुलत भाऊ]]/बहीण''' - काकांचा/ची मुलगा/मुलगी\n* '''[[आते भाऊ]]/बहीण''' - आत्याचा/ची मुलगा/मुलगी\n* '''[[मामे भाऊ]]/बहीण''' - मामाचा/ची मुलगा/मुलगी\n* '''[[मावस भाऊ]]/बहीण''' - मावशीचा/ची मुलगा/मुलगी\n\nभाऊबहिणींच्या पत्नी/पतीच्या नातेसंबंधांची नावे,\n* '''[[मेव्हणे]]''' - ब���िणीचे पती\n* '''[[वहिनी]]/भावजय''' - भावाची पत्नी\n\nभाऊबहिणींच्या मुलांच्या नातेसंबंधांची नावे,\n* '''[[भाचा]]/[[भाची]]''' - जवळच्या/लांबच्या बहिणीचा/ची मुलगा/मुलगी\n* '''[[पुतणा]]/[[पुतणी]]''' - जवळच्या/लांबच्या भावाचा/ची मुलगा/मुलगी\n\nपत्नी/पतीकडील नातेसंबंधांची नावे\n* '''[[सासरे]]''' - पती/पत्नीचे वडील\n* '''[[सासू]]''' - पती/पत्नीची आई\n* '''[[दीर]]''' - पतीचा भाऊ\n* '''[[जाऊ]]''' - दीराची पत्नी\n* '''[[नणंद]]''' - पतीची बहीण\n* '''[[मेहुणा]]''' - पत्नीचा भाऊ/बहिणीचे पती\n* '''[[मेहुणी]]''' - पत्नीची बहीण\n* '''[[साडू]]''' - मेहुणीचे पती\n(मेहुण्याची पत्नी व नणदेचा पती ह्यासाठी नाव उपलब्ध नाही)\n\nमुलांच्या पती/पत्नीच्या नातेसंबंधांची नावे\n* '''[[सून]]''' - मुलाची पत्नी\n* '''[[जावई]]''' - मुलीचा पती\n* '''[[व्याही]]''' - सुनेचे/जावयाचे वडील\n* '''[[विहीण]]''' - सुनेची/जावयाची आई\n\n== हे सुद्धा पहा==\n==संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n[[वर्ग:समाज]]\n[[वर्ग:नाती]]","hash":"da4b0758a4218192e75b48a17bc2a46177049a5fbcde1b65c6f8bfa40421bc8d","last_revision":"2023-08-18T16:10:08Z","first_revision":"2006-04-28T10:32:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.226700","cross_lingual_links":{"af":"Familie (verwantskap)","als":"Familie","am":"ቤተሠብ","an":"Familia","ar":"أسرة","arz":"عيله","as":"পৰিয়াল","ast":"Familia","ay":"Wila masi","az":"Ailə","azb":"عائیله","ba":"Ғаилә","ban":"Kulawarga","bar":"Famij","bat-smg":"Šeimīna","bcl":"Pamilya","bdr":"Keluarga","be":"Сям’я","be-x-old":"Сям’я","bew":"Kuarga","bg":"Семейство","blk":"လမ်းသားခြွဉ်း","bn":"পরিবার","bo":"ཁྱིམ་ཚང་།","br":"Tiegezh","bs":"Porodica","bxr":"Гэр бүлэ","ca":"Família","ce":"Доьзал","ckb":"خێزان","co":"Famiglia","crh":"Qoranta","cs":"Rodina","csb":"Rodzëzna","cv":"Килйыш","cy":"Teulu","da":"Familie (menneske)","dag":"Daŋ","de":"Familie","diq":"Keye","dtp":"Paganakan","el":"Οικογένεια","eml":"Famìia","en":"Family","eo":"Familio","es":"Familia","et":"Perekond","eu":"Familia","ext":"Familia","fa":"خانواده","fi":"Perhe","fiu-vro":"Pereq","fon":"Hɛnnu","fr":"Famille","fur":"Famee","fy":"Famylje","ga":"Teaghlach","gan":"家庭","gcr":"Fanmi","gd":"Teaghlach","gl":"Familia (socioloxía)","gn":"Ogaygua","gu":"કુટુંબ","ha":"Iyali","hak":"Kâ-thìn","he":"משפחה","hi":"परिवार","hif":"Palwaar","hr":"Obitelj","hsb":"Swójba","ht":"Fanmi","hu":"Család (szociológia)","hy":"Ընտանիք","ia":"Familia (sociologia)","iba":"Sebilik","id":"Keluarga","ie":"Familie","ig":"Azụ","ilo":"Pamilia","inh":"Дезал","io":"Familio","is":"Fjölskylda","it":"Famiglia","ja":"家族","jam":"Faambli","jbo":"lanzu","jv":"Kulawarga","ka":"ოჯახი","kab":"Tawacult","kcg":"Kyangbwak","kg":"Dibuta","kk":"Отбасы","kn":"ಕುಟುಂಬ","ko":"가족","krc":"Юйдеги","ksh":"Famelisch","ku":"Malbat","kw":"Teylu","ky":"Үй-бүлө","la":"Familia","lb":"Famill","lfn":"Familia","lij":"Famiggia","lmo":"Fameja (scienz suciaj)","ln":"Libóta","lo":"ຄອບຄົວ","lt":"Šeima","lv":"Ģimene","mai":"परिवार","mg":"Fianakaviana","mhr":"Еш","mk":"Семејство","ml":"കുടുംബം","mn":"Гэр бүл","mnw":"သ္ၚိကၟိန်","ms":"Keluarga","mwl":"Familha","my":"မိသားစု","nds":"Familie","nds-nl":"Femilie (verwanten)","ne":"परिवार","nl":"Familie (verwanten)","nn":"Familie","nb":"Familie","nrm":"Famîle","oc":"Familha (parentèla)","om":"Maatii","or":"ପରିବାର","pa":"ਪਰਿਵਾਰ","pdc":"Die Familye","pl":"Rodzina","pms":"Famija","pnb":"ٹبر","ps":"کورنۍ (ټولنپوهنه)","pt":"Família","pwn":"kinacemkeljan","qu":"Ayllu","ro":"Familie","ru":"Семья","rue":"Фамилія","rw":"Miryango","sah":"Ыал","sat":"ᱜᱷᱟᱸᱨᱚᱡᱽ","sc":"Famìlia","scn":"Famigghia","sco":"Faimily","sd":"ڪٽنب","sh":"Porodica","si":"පවුල","simple":"Family","sk":"Rodina","sl":"Družina","sn":"Mhuri","so":"Qoys","sq":"Familja","sr":"Породица","ss":"Umndeni","su":"Kulawarga","sv":"Familj","sw":"Familia","szy":"labu' nu luma'","ta":"குடும்பம்","te":"కుటుంబం","tg":"Хонавода","th":"ครอบครัว","tl":"Pamilya","tly":"Xyjzon","tpi":"Famili","tr":"Aile","ts":"Ndyangu","tt":"Гаилә","tw":"Abusua","ug":"ئائىلە","uk":"Сім'я","ur":"خاندان","uz":"Oila","vec":"Fameja","vep":"Kanz","vi":"Gia đình","wa":"Famile","war":"Pamilya","wuu":"家庭","xh":"Usapho","xmf":"ფანია","yi":"פאמיליע","zh":"家庭","zh-min-nan":"Ka-cho̍k","zh-yue":"家"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"कुटुंब म्हणजे एकमेकांशी नाते असलेल्या माणसांचा समूह. माणसा-माणसांमधील नाती ही जन्मानंतर, विवाहानंतर किंवा दत्तक घेतल्यानंतर निर्माण होतात. कुटुंबसंस्था एकत्र अथवा विभक्त अशी दोन्ही प्रकारची असू शकते. विभक्त कुटुंबसंस्थेत आई-वडील, पती-पत्नी, मुलगा-मुलगी असे प्राथमिक घटक असतात.\n\nएकत्र कुटुंबपद्धतीत इतर दुय्यम नातेसंबंधांचा अंतर्भाव होतो. उदा:- काका- काकी, चुलत भाऊ- बहीण. साधारणतः पुरुष (वडील) हा कुटुंबाचा प्रमुख असतो, म्हणूनच त्यांना कुटुंबाचा कणा, आधारस्तंभ असे म्हटले जाते. एकत्र कुटुंब म्हणजे साक्षात स्वर्गच म्हणावा लागेल.\n\nकुटुंब प्रकार- कुटुंबसंस्था ही सार्वभौम संस्था असली तरी समाजपरत्वे तिचे स्वरूप विविध असल्याचे आढळते. समाजामध्ये ज्या प्रकारची कुटुंबपद्धति प्रचलित असते त्या पद्धतीशी सुसंगत अशी सांस्कृतिक लक्षणे, स्थायीभाव, कल्पना, इत्यादी बाबी कुटुंबात विकसित होत असतात. १. आप्तसंबंधावर आधारित कुटुंब प्रकार-\n\nअ. प्राथमिक कुटुंब किंवा केंद्र कुटुंब-\n\nकेंद्र कुटुंब हे सर्व समाजात आढळून येते. या कुटुंबामध्ये प्रामुख्याने पत्नी पती व त्यांची अविवाहित किंवा दत्तक मुले यांचाच समावेश होतो. म्हणजे पती पत्नी, माता पिता, माता मुलगा, बहीण भाऊ आणि बहिणी बहिणी या नातेसंबंधांच्या व्यक्तींंचा केंद्र कुटुंबात समावेश असतो.\n\nब. विस्तारित कुटुंब-\n\nविस्तारित कुटुंंबात रक्तसंबंधी संतानोत्पतीचा आणि विवाहासंबंधामुळे झालेल्या अशा सर्वच व्यक्तींचा समावेश असतो. या समाजात प्रामुख्याने शेती व्यवसाय हा प्रमुख व्यवसाय समजला जातो. त्या समाजात विस्तृत कुटुंब आढळून येते. या कुटुंबामधील सदस्यांची संख्या खूप मोठी असते.\n\n२. विवाह प्रकारावर आधारित कुटुंब प्रकार-\n\nयात विवाहातील स्त्री-पुरुषांच्या जोडीदारांची संख्या समान नसल्याने पती-पत्नीच्या संख्येत कमी अधिक प्रमाण असते.\n\nयाचे प्रकार :\n\nअ. एकविवाही कुटुंब- या विवाह प्रकाराध्ये पती व पत्नीची विवाह समयी संख्या एकच असते. म्हणजे एक पुरुष व एक स्त्री यां���्या वैवाहिक संबंधाद्वारे जे कुटुंब निर्माण होते त्यास एकविवाही कुटुंब असे म्हणतात. पतीपत्नी जिवंत असेपर्यंत कोणा एकाला दुसरा विवाह करता येत नाही.\n\nब. बहुपती कुटुंब-\n\nअनेक पुरुष जेव्हा एकाच स्त्रीबरोबर विवाह करून कुटुंब निर्माण करतात तेव्हा त्या कुटुंबास बहुपती कुटुंब असे म्हणतात. या कुटुंबातील सर्वच सदस्य एकाच घरी राहतात. पत्नी सर्वांची सामाईक बाब असते. स्त्रीचे पती हे परस्परांचे भाऊ असतात. हे सर्व जण एकाच घरात राहतात.\n\nक. बहुपत्नी कुटुंब- या कुटुंब प्रकारात एक पुरुष अनेक स्त्रियांबरोबर विवाह करून कुटुंब निर्माण करतात.\n\n३. वंश व अधिसत्ता यांवर आधारित कुटुंब प्रकार- यामध्ये दोन प्रकार आहेत-\n\n१. मातृसत्ताक कुटुंब- ज्या कुटुंबाची अधिसत्ता स्त्रीकडे असते व वंशही तिच्याच नावाने चालतो त्या कुटुंबाला मातृसत्ताक कुटुंब म्हणतात.\n\n२. पितृवंशीय कुटुंब- ज्या कुटुंबात अधिसत्ता पुरुषांकडे असते व वंश ही त्याच्याच नावाने चालतो त्या कुटुंबाला पितृवंशीय कुटुंब म्हणतात.\n\nमातृसत्ताक कुटुंब पद्धती-मातृसत्ताक कुटुंब पद्धतीमध्ये स्त्रीचे प्रस्थापित वर्चस्व असते कुटुंबाची वंशावळ तिच्याच नावाने चालते. कुटुंबाची ओळख तिच्याच नावाने किंवा गोत्राने होत असते. कुटुंबाची मालकीची संपती मुलांना न मिळता मुलींना मिळते. विवाह झाला की पती हा पत्नीच्या घरी अधूनमधून राहायला जातो. सर्व कारभार पुरुषांवर नसून स्त्रीच्या भावावर आणि वडिलांवर असतो. हे कुटुंब रक्तसंबंधांवर अधिक आधारलेले असते.\n\nपितृसत्ताक कुटुंब - बहुतांशी जगात पितृसत्ताक कुटुंब पद्धती प्रचलित आहे. या कुटुंब पद्धतीमध्ये सर्व सत्ता पुरुषाकडे असते. विवाहानंतर पत्नी पतीच्या घरी जाऊन राहते. त्यामुळे पत्नीला त्या कुटुंबाचे सदस्यत्व मिळते. तसेच तिला पतीच्या गोत्रातील एक सदस्य म्हणून मान्यता मिळते. यामध्ये वारसा हक्क मुलास मिळतो. कोणतेही आर्थिक, सामाजिक, धार्मिक कार्यक्रम असताना पतीला प्राधान्य दिले जाते. सर्व आर्थिक व्यवहार जास्त करून पुरुष पाहतात. पित्याच्या मृत्यूनंतर सर्व व्यवहार आपोआप मुलाकडे येतात. विवाहा नंतर वधू वराच्या घरी जाते. कुटुंबामध्ये स्त्रीचा दर्जा दुय्यम असतो. तिचा दरारा असलाच तर सासू या नात्याने सुनेवर असतो. समाजातील लोकरूढीप्रमाणे या प्रकारच्या कुटुंब पद���धतीमध्ये स्त्री-पुरुष यांच्या कामाची वाटणी झालेली असते.\n\nकबीली परिवार :\n\nजनजातींमध्ये असलेली ही पद्धत सामाजिक विकासक्रमातल्या आदिम अवस्थेच्या जवळची आहे. हिच्यात विवाहाचे आणि कुटुंबाचे जवळपास सर्व प्रकार मिळतात. या विभिन्न प्रकारांमध्ये विकासक्रमाच्या दृष्टीने पूर्वापर क्रम निर्धारित करणे शक्य नाही..\n\nकंदमुळे आणि शिकारीवर जगणारे बसर अंदमानी आदिमवासींमध्ये एकपत्नीत्वाचे नियम आहेत आणि ते पितृवंशीय आहेत.\n\nकुटुंबसंस्थेतील विविध नातेसंबंधांची नावे व त्यांचे स्पष्टीकरण पुढीलप्रमाणे, आई - स्त्रीलिंगी पालक वडील - पुल्लिंगी पालक मुलगा - पुल्लिंगी अपत्य मुलगी - स्त्रीलिंगी अपत्य भाऊ - पुल्लिंगी (समान पालक असलेले) भावंड बहीण - स्त्रीलिंगी (समान पालक असलेले) भावंड\n\nपालकांचे पालक, त्यांचे पालक ह्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे, आजोबा - वडिलांचे किंवा आईचे वडील आजी - वडिलांची किंवा आईची आई पणजोबा - आजोबांचे किंवा आजीचे वडील पणजी - आजोबांची किंवा आजीची आई खापर पणजोबा - पणजोबांचे किंवा पणजीचे वडील खापर पणजी - पणजोबांची किंवा पणजीची आई\n\nमुलांची मुले, त्यांची मुले, ह्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे, नातू - मुलाचा किंवा मुलीचा मुलगा नात - मुलाची किंवा मुलीची मुलगी पणतू - नातवाचा किंवा नातीचा मुलगा/मुलगी\n\nपालकांच्या भावाबहिणींच्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे, काका - वडिलांचे भाऊ काकी - काकांची पत्नी आत्या - वडिलांची बहीण आतोबा -आत्याचे पती मामा - आईचा भाऊ मामी - मामाची पत्नी मावशी - आईची बहीण मावसोबा - मावशीचे पती\n\nलांबच्या भाऊबहिणींच्या नातेसंबंधांची नावे, चुलत भाऊ/बहीण - काकांचा/ची मुलगा/मुलगी आते भाऊ/बहीण - आत्याचा/ची मुलगा/मुलगी मामे भाऊ/बहीण - मामाचा/ची मुलगा/मुलगी मावस भाऊ/बहीण - मावशीचा/ची मुलगा/मुलगी\n\nभाऊबहिणींच्या पत्नी/पतीच्या नातेसंबंधांची नावे, मेव्हणे - बहिणीचे पती वहिनी/भावजय - भावाची पत्नी\n\nभाऊबहिणींच्या मुलांच्या नातेसंबंधांची नावे, भाचा/भाची - जवळच्या/लांबच्या बहिणीचा/ची मुलगा/मुलगी पुतणा/पुतणी - जवळच्या/लांबच्या भावाचा/ची मुलगा/मुलगी\n\nपत्नी/पतीकडील नातेसंबंधांची नावे सासरे - पती/पत्नीचे वडील सासू - पती/पत्नीची आई दीर - पतीचा भाऊ जाऊ - दीराची पत्नी नणंद - पतीची बहीण मेहुणा - पत्नीचा भाऊ/बहिणीचे पती मेहुणी - पत्नीची बहीण साडू - मेहुणीचे पती (मेहुण्याची पत्नी व नणदेचा पती ह्यासाठी नाव उपलब्ध नाही)\n\nमुलांच्या पती/पत्नीच्या नातेसंबंधांची नावे सून - मुलाची पत्नी जावई - मुलीचा पती व्याही - सुनेचे/जावयाचे वडील विहीण - सुनेची/जावयाची आई\n\nवर्ग:समाज वर्ग:नाती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुटुंब म्हणजे एकमेकांशी नाते असलेल्या माणसांचा समूह.","translated_text":"A family is a group of people who are connected to each other.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माणसा","translated_text":"Human beings","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-माणसांमधील नाती ही जन्मानंतर, विवाहानंतर किंवा दत्तक घेतल्यानंतर निर्माण होतात.","translated_text":"Human ancestors are born after birth, marriage, or adoption.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुटुंबसंस्था एकत्र अथवा विभक्त अशी दोन्ही प्रकारची असू शकते.","translated_text":"The family organization can be of both types, together or separately.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विभक्त कुटुंबसंस्थेत आई-वडील, पती-पत्नी, मुलगा-मुलगी असे प्राथमिक घटक असतात.","translated_text":"In a separate family system, the primary elements are parents, husband and wife, son and daughter.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एकत्र कुटुंबपद्धतीत इतर दुय्यम नातेसंबंधांचा अंतर्भाव होतो. उदा:-","translated_text":"The family system includes other secondary relationships, e.g.:","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काका- काकी, चुलत भाऊ- बहीण.","translated_text":"Aunt, uncle, cousin, sister.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साधारणतः पुरुष (वडील) हा कुटुंबाचा प्रमुख असतो, म्हणूनच त्यांना कुटुंबाचा कणा, आधारस्तंभ असे म्हटले जाते.","translated_text":"Usually, the man (the father) is the head of the family, which is why he is called the backbone, the pillar of the family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकत्र कुटुंब म्हणजे साक्षात स्वर्गच म्हणावा लागेल.","translated_text":"A family together is truly a heaven.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुटुंब प्रकार- कुटुंबसंस्था ही सार्वभौम संस्था असली तरी समाजपरत्वे तिचे स्वरूप विविध असल्याचे आढळते.","translated_text":"Although the family is a sovereign institution, the social characteristics of the family are found to be diverse.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समाजामध्ये ज्या प्रकारची कुटुंबपद्धति प्रचलित असते त्या पद्धतीशी सुसंगत अशी सांस्कृतिक लक्षणे, स्थायीभाव, कल्पना, इत्यादी बाबी कुटुंबात विकसित होत असतात.","translated_text":"Cultural characteristics, sustainability, ideas, etc., which are consistent with the family system prevailing in the society, are developed in the family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१. आप्तसंबंधावर आधारित कुटुंब प्रकार-","translated_text":"1. Relationship-based family type-","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अ.","translated_text":"A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्राथमिक कुटुंब किंवा केंद्र कुटुंब-","translated_text":"Primary family or central family-","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"केंद्र कुटुंब हे सर्व समाजात आढळून येते.","translated_text":"The central family is found in all societies.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कुटुंबामध्ये प्रामुख्याने पत्नी पती व त्यांची अविवाहित किंवा दत्तक मुले यांचाच समावेश होतो.","translated_text":"This family consists primarily of wives and husbands and their unmarried or adopted children.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजे पती पत्नी, माता पिता, माता मुलगा, बहीण भाऊ आणि बहिणी बहिणी या नातेसंबंधांच्या व्यक्तींंचा केंद्र कुटुंबात समावेश असतो.","translated_text":"This means that the family is the center of relationships between husband and wife, parents, mothers, sons, sisters, brothers and sisters.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ब.","translated_text":"B.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विस्तारित कुटुंब-","translated_text":"Extended family-","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विस्तारित कुटुंंबात रक्तसंबंधी संतानोत्पतीचा आणि विवाहासंबंधामुळे झालेल्या अशा सर्वच व्यक्तींचा समावेश असतो.","translated_text":"The extended family consists of all persons who have had blood-related offspring and those who have been born out of wedlock.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या समाजात प्रामुख्याने शेती व्यवसाय हा प्रमुख व्यवसाय समजला जातो.","translated_text":"Agriculture is the main occupation in this society.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या समाजात विस्तृत कुटुंब आढळून येते.","translated_text":"There is a large family in that community.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कुटुंबामधील सदस्यांची संख्या खूप मोठी असते.","translated_text":"The number of members in this family is very large.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२.","translated_text":"Two.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विवाह प्रकारावर आधारित कुटुंब प्रकार-","translated_text":"Family type based on type of marriage:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"यात विवाहातील स्त्री-पुरुषांच्या जोडीदारांची संख्या समान नसल्याने पती-पत्नीच्या संख्येत कमी अधिक प्रमाण असते.","translated_text":"The number of male and female partners in marriage is not equal and the number of husbands and wives is lower.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रकार :","translated_text":"Types:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अ.","translated_text":"A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एकविवाही कुटुंब- या विवाह प्रकाराध्ये पती व पत्नीची विवाह समयी संख्या एकच असते.","translated_text":"Single marital family - This type of marriage has the same number of marriages between husband and wife.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजे एक पुरुष व एक स्त्री यांच्या वैवाहिक संबंधाद्वारे जे कुटुंब निर्माण होते त्यास एकव��वाही कुटुंब असे म्हणतात.","translated_text":"That is, a family that is formed by the union of a man and a woman is called a monogamous family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पतीपत्नी जिवंत असेपर्यंत कोणा एकाला दुसरा विवाह करता येत नाही.","translated_text":"A man cannot marry another man as long as his wife is alive.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ब.","translated_text":"B.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहुपती कुटुंब-","translated_text":"Multipati family -","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अनेक पुरुष जेव्हा एकाच स्त्रीबरोबर विवाह करून कुटुंब निर्माण करतात तेव्हा त्या कुटुंबास बहुपती कुटुंब असे म्हणतात.","translated_text":"When many men marry one woman and form a family, that family is called a plural family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कुटुंबातील सर्वच सदस्य एकाच घरी राहतात.","translated_text":"All the members of this family live in the same house.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पत्नी सर्वांची सामाईक बाब असते.","translated_text":"A wife is something we all have in common.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्त्रीचे पती हे परस्परांचे भाऊ असतात.","translated_text":"A woman's husband is her brother.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे सर्व जण एकाच घरात राहतात.","translated_text":"They all live in the same house.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"क.","translated_text":"A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बहुपत्नी कुटुंब- या कुटुंब प्रकारात एक पुरुष अनेक स्त्रियांबरोबर विवाह करून कुटुंब निर्माण करतात.","translated_text":"A polygamous family is a type of family in which a man marries several women to form a family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. वंश व अधिसत्ता यांवर आधारित कुटुंब प्रकार- यामध्ये दोन प्रकार आहेत-","translated_text":"3. Family types based on caste and caste - There are two types:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१.","translated_text":"1. What is the meaning of life?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मातृसत्ताक कुटुंब- ज्या कुटुंबाची अधिसत्ता स्त्रीकडे असते व वंशही तिच्याच नावाने चालतो त्या कुटुंबाला मातृसत्ताक कुटुंब म्हणतात.","translated_text":"A matriarchal family - a family that is headed by a woman and the family goes by her name - is called a matriarchal family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२.","translated_text":"Two.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पितृवंशीय कुटुंब- ज्या कुटुंबात अधिसत्ता पुरुषांकडे असते व वंश ही त्याच्याच नावाने चालतो त्या कुटुंबाला पितृवंशीय कुटुंब म्हणतात.","translated_text":"A patriarchal family is a family in which the head of the family is a man and the family goes by the same name.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मातृसत्ताक कुटुंब पद्धती-मातृसत्ताक कुटुंब पद्धतीमध्ये स्त्रीचे प्रस्थापित वर्चस्व असते कुटुंबाची वंशावळ तिच्याच नावाने चालते.","translated_text":"Mother-dominated family system - Mother-dominated family system is dominated by women.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुटुंबाची ओळख तिच्याच नावाने किंवा गोत्राने होत असते.","translated_text":"A family is identified by its name or tribe.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुटुंबाची मालकीची संपती मुलांना न मिळता मुलींना मिळते.","translated_text":"The wealth of the family is given to the daughters without having children.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विवाह झाला की पती हा पत्नीच्या घरी अधूनमधून राहायला जातो.","translated_text":"Married, the husband visits his wife's house occasionally.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व कारभार पुरुषांवर नसून स्त्रीच्या भावावर आणि वडिलांवर असतो.","translated_text":"All responsibility rests not on men, but on a woman's brother and father.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे कुटुंब रक्तसंबंधांवर अधिक आधारलेले असते.","translated_text":"This family is more based on blood relations.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पितृसत्ताक कुटुंब - बहुतांशी जगात पितृसत्ताक कुटुंब पद्धती प्रचलित आहे.","translated_text":"Patriotic family - Patriotic family practices are prevalent in most parts of the world.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कुटुंब पद्धतीमध्ये सर्व सत्ता पुरुषाकडे असते.","translated_text":"In this family system, all power is vested in the man.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विवाहानंतर पत्नी पतीच्या घरी जाऊन राहते.","translated_text":"After marriage, the wife goes to live with her husband.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे पत्नीला त्या कुटुंबाचे सदस्यत्व मिळते.","translated_text":"Thus, the wife becomes a member of the family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच तिला पतीच्या गोत्रातील एक सदस्य म्हणून मान्यता मिळते.","translated_text":"She is also recognized as a member of her husband's clan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामध्ये वारसा हक्क मुलास मिळतो.","translated_text":"This gives the child the right to inherit.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोणतेही आर्थिक, सामाजिक, धार्मिक कार्यक्रम असताना पतीला प्राधान्य दिले जाते.","translated_text":"When there is any economic, social or religious event, the husband is given priority.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व आर्थिक व्यवहार जास्त करून पुरुष पाहतात.","translated_text":"All financial transactions are overlooked by men.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पित्याच्या मृत्यूनंतर सर्व व्यवहार आपोआप मुलाकडे येतात.","translated_text":"After the death of the father, all transactions automatically pass to the child.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विवाहा नंतर वधू वराच्या घरी जाते.","translated_text":"After the wedding, the bride goes to the groom's house.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुटुंबामध्ये स्त्रीचा दर्जा दुय्यम असतो.","translated_text":"The status of women in the family is secondary.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिचा दरारा असलाच तर सासू या नात्याने सुनेवर असतो.","translated_text":"If she's broken, she's like a mother-in-law.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समाजातील लोकरूढीप्रमाणे या प्रकारच्या कुटुंब पद्धतीमध्ये स्त्री-पुरुष यांच्या कामाची वाटणी झालेली असते.","translated_text":"Like the iron curtain in society, this type of family system has a division of roles between men and women.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कबीली परिवार :","translated_text":"The tribal family:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जनजातींमध्ये असलेली ही पद्धत सामाजिक विकासक्रमातल्या आदिम अवस्थेच्या जवळची आहे.","translated_text":"This pattern among the tribes is close to the early stages of social development.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिच्यात विवाहाचे आणि कुटुंबाचे जवळपास सर्व प्रकार मिळतात.","translated_text":"It includes almost all forms of marriage and family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या विभिन्न प्रकारांमध्ये विकासक्रमाच्या दृष्टीने पूर्वापर क्रम निर्धारित करणे शक्य नाही..","translated_text":"It is not possible to determine the precise order of development in these varieties.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कंदमुळे आणि शिकारीवर जगणारे बसर अंदमानी आदिमवासींमध्ये एकपत्नीत्वाचे नियम आहेत आणि ते पितृवंशीय आहेत.","translated_text":"The Andamanese tribesmen, who live on cuttlefish and hunters, have the rules of monogamy and are patrilineal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कुटंबातील भूमिका","translated_text":"The Role of the Family","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुटुंबसंस्थेतील विविध नातेसंबंधांची नावे व त्यांचे स्पष्टीकरण पुढीलप्रमाणे, आई - स्त्रीलिंगी पालक वडील - पुल्लिंगी पालक मुलगा - पुल्लिंगी अपत्य मुलगी - स्त्रीलिंगी अपत्य भाऊ - पुल्लिंगी (समान पालक असलेले) भावंड बहीण - स्त्रीलिंगी (समान पालक असलेले) भावंड","translated_text":"The names and their explanations for the various relationships within the family system are as follows: mother - lesbian parent father - lesbian parent son - lesbian stepdaughter - lesbian stepdaughter - lesbian stepdaughter - lesbian sibling - lesbian sibling (with the same parents)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पालकांचे पालक, त्यांचे पालक ह्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे, आजोबा - वडिलांचे किंवा आईचे वडील आजी - वडिलांची किंवा आईची आई पणजोबा - आजोबांचे किंवा आजीचे वडील पणजी - आजोबांची किंवा आजीची आई खापर पणजोबा - पणजोबांचे किंवा पणजीचे वडील खापर पणजी - पणजोबांची किंवा पणजीची आई","translated_text":"Parents of parents, their parents, the names of these relationships are as follows: grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents - grandparents","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुलांची मुले, त्यांची मुले, ह्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे, नातू - मुलाचा किंवा मुलीचा मुलगा नात - मुलाची किंवा मुलीची मुलगी पणतू - नातवाचा किंव�� नातीचा मुलगा/मुलगी","translated_text":"Children of children, their children, the names of these relationships are as follows, grandchildren - son of son or daughter grandchildren - daughter of son or daughter but grandchildren - son or grandchildren","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पालकांच्या भावाबहिणींच्या नातेसंबंधांची नावे पुढीलप्रमाणे, काका - वडिलांचे भाऊ काकी - काकांची पत्नी आत्या - वडिलांची बहीण आतोबा -आत्याचे पती मामा - आईचा भाऊ मामी - मामाची पत्नी मावशी - आईची बहीण मावसोबा - मावशीचे पती","translated_text":"The names of the relatives of the siblings of the parents are as follows: uncle - father's brother - uncle's sister - uncle's wife - uncle's sister - father's sister - his husband - uncle - mother's brother - uncle's wife - uncle's wife - mother's sister - mother's sister - mother's sister - mother's husband","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लांबच्या भाऊबहिणींच्या नातेसंबंधांची नावे, चुलत भाऊ/बहीण - काकांचा/ची मुलगा/मुलगी आते भाऊ/बहीण - आत्याचा/ची मुलगा/मुलगी मामे भाऊ/बहीण - मामाचा/ची मुलगा/मुलगी मावस भाऊ/बहीण - मावशीचा/ची मुलगा/मुलगी","translated_text":"Names of relatives of distant siblings, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins, cousins.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भाऊबहिणींच्या पत्नी/पतीच्या नातेसंबंधांची नावे, मेव्हणे - बहिणीचे पती वहिनी/भावजय - भावाची पत्नी","translated_text":"Names of relatives of siblings wife/husband, Mevne - sister's husband wife / brother's wife wife","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भाऊबहिणींच्या मुलांच्या नातेसंबंधांची नावे, भाचा/भाची - जवळच्या/लांबच्या बहिणीचा/ची मुलगा/मुलगी पुतणा/पुतणी - जवळच्या/लांबच्या भावाचा/ची मुलगा/मुलगी","translated_text":"Names of relatives of siblings, cousin/siblings - son of nearest/longest sister/daughter grandson/daughter - son of nearest/longest brother/daughter","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पत्नी/पतीकडील नातेसंबंधांची नावे सासरे - पती/पत्नीचे वडील सासू - पती/पत्नीची आई दीर - पतीचा भाऊ जाऊ - दीराची पत्नी नणंद - पतीची बहीण मेहुणा - पत्नीचा भाऊ/बहिणीचे पती मेहुणी - पत्नीची बहीण साडू - मेहुणीचे पती (मेहुण्याची पत्नी व नणदेचा पती ह्यासाठी नाव उपलब्ध नाही)","translated_text":"Names of spouses: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Father-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: Son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in-law: son-in","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुलांच्या पती/पत्नीच्या नातेसंबंधांची नावे सून - मुलाची पत्नी जावई - मुलीचा पती व्याही - सुनेचे/जावयाचे वडील विहीण - सुनेची/जावयाची आई","translated_text":"Children's husband/wife relationship names Sun - son's wife husband - daughter's husband - son's father sister - son's mother","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:समाज वर्ग:नाती","translated_text":"Class:Social class:Nati","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एप्रिल २८","wikicode":"{{ग्रेगरी दिनदर्शिका दिवस|एप्रिल|२८|११८|११९}}\n\n{{एप्रिल दिनदर्शिका}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n=== बारावे शतक ===\n* [[इ.स. ११९२|११९२]] - [[जेरुसलेम]]चा राजा [[कॉन्राड पहिला, जेरुसलेम|कॉन्राड पहिल्याची]] हत्या.\n=== अठरावे शतक ===\n* [[इ.स. १७९६|१७९६]] - [[चेरास्कोचा तह]] - [[नेपोलियन बोनापार्ट]] व [[व्हिटोरियो आमेडेओ तिसरा, सार्डिनीया]]चा राजा यांच्यात.\n=== एकोणिसावे शतक ===\n===विसावे शतक===\n{{बदल}}\n* १९१६: लो. टिळकांनी महाराष्ट्रात होम रुल लीगची स्थापना झाली.बॅरिस्टर जोसेफ बॅप्टिस्टा हे अध्यक्षपदी होते.\n* १९२० : होमरूल लीगच्या अध्यक्षपदी महात्मा गांधी यांची निवड.\n* [[इ.स. १९२०|१९२०]] - [[अझरबैजान]]चा [[सोवियेत संघ|सोवियेत संघात]] प्रवेश.\n* [[इ. स. १९३२|१९३२]] - [[पिवळा ज्वर]] तापाची [[लस]] सर्वसाधारण माणसांच्या वापरासाठी जाहीर करण्यात आली.\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - [[इटली]]च्या स्वातंत्र्यसैनिकांनी [[बेनितो मुसोलिनी]]चा वध केला.\n* [[इ.स. १९४७|१९४७]] - पाच मदतनीसांसह [[थॉर हायरडाल]] [[पेरू देश|पेरूच्या]] किनाऱ्यावरून [[पॉलिनेशिया]]कडे [[कॉन-टिकी]] नावाच्या तराफ्यावर निघाला.\n* [[इ.स. १९५२|१९५२]] - [[ड्वाइट डी. आयझेनहॉवर]]ने [[नाटो]]चे सरसेनापतीपद सोडले.\n* १९५२ - [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेने]] [[जपान]]चा ताबा सोडला.\n* [[इ.स. १९६५|१९६५]] - अमेरिकेने [[डॉमिनिकन प्रजासत्ताक]]मध्ये लश्कर पाठवले.\n*१९६७ : प्रसिद्ध बॉक्सर मोहम्मद अलीने सैन्यात जाण्यास नकार दिला.\n* [[इ.स. १९६९|१९६९]] - [[चार्ल्स दि गॉल]]ने [[फ्रान्स|फ्रांस]]च्या राष्ट्राध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला.\n* [[इ.स. १९७०|१९७०]] - [[व्हियेतनाम युद्ध]] - अमेरिकन अध्यक्ष [[रिचर्ड निक्सन]]ने आपल्या सैन्याला [[कंबोडिया]]वर हल्ला करण्याचा अधिकृत हुकुम दिला.\n*१९७६ : अंतर्गत सुरक्षा कायद्याखाली अटक झालेल्यांना न्यायालयात दाद मागता येणार नाही असा सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय.\n* [[इ.स. १९७८|१९७८]] - [[अफगाणिस्तान]]च्या राष्ट्राध्यक्ष [[मोहम्मद दाउद खान]]ची हकालपट्टी व हत्या.\n*१९८६ : चर्नोबिलच्या दुर्घटनेनंतर दोन दिवसांनी रश्याने ती मान्य केली.\n* [[इ.स. १९८८|१९८८]] - [[हवाई]]च्या [[मौई]] बेटाजवळ [[अलोहा फ्लाइट २४३]] या [[बोईंग ७३७]] जातीच्या विमानाला हवेत असताना भगदाड पडले. वैमानिकांनी कुशलतेने विमान उतरवले. १ ठार, अनेक जखमी.\n* [[इ.स. १९९६|१९९६]] - [[ऑस्ट्रेलिया]]च्या [[तास्मानिया]] बेटावर [[मार्टिन ब्रायन्ट]]ने ३५ व्यक्तिंना ठार केले. ईतर १८ जखमी.\n\n=== एकविसावे शतक ===\n\n* [[इ.स. २००१|२००१]] - [[डेनिस टिटो]] हा पैसे देउन अंतराळात प्रवास करणारा पहिला [[अंतराळ प्रवासी]] झाला.\n*२००३ : 'ॲपल'ने 'आयट्यून' स्टोरची सुरुवात केली.\n\n== जन्म ==\n* [[इ.स. १४४२|१४४२]] - [[एडवर्ड चौथा, इंग्लंड]]चा राजा.\n* [[इ.स. १७५८|१७५८]] - [[जेम्स मन्रो]], [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिके]]चा [[:वर्ग:अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष|पाचवा राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १८५४|१८५४]] - [[वासुकाका जोशी]], मराठी स्वांतंत्र्यसैनिक.\n* [[इ.स. १८८९|१८८९]] - [[ॲंतोनियो दि ऑलिव्हियेरा सालाझार]], [[पोर्तुगाल]]चा हुकुमशहा.\n* [[इ.स. १९०८|१९०८]] - [[ऑस्कार शिंडलर]], [[ऑस्ट्रिया]]चा व्यापारी व नाझीविरोधी.\n* [[इ.स. १९२४|१९२४]] - [[केनेथ कॉॅंडा]], [[झाम्बिया]]चा [[:वर्ग:झाम्बियाचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९२६|१९२६]] - [[वसंत नरहर फेणे]], [[: वर्ग:मराठी लेखक|मराठी लेखक]]\n* [[इ.स. १९२९|१९२९]] - [[भानू अथैय्या]], [[ऑस्कर पुरस्कार|ऑस्करविजेती]] पहिली भारतीय महिला व सिनेवेशभूषाकार.\n* [[इ.स. १९३१|१९३१]] - [[मधु मंगेश कर्णिक]], मराठी लेखक.\n* [[इ.स. १९३७|१९३७]] - [[सद्दाम हुसेन]], इराकी राष्ट्राध्यक्ष.\n* [[इ.स. १९४२|१९४२]] - [[माईक ब्रेअर्ली]], इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.\n* [[इ.स. १९६८|१९६८]] - [[अँडी फ्लॉवर]], [[:वर्ग:झिम्बाब्वेचे क्रिकेट खेळाडू|झिम्बाब्वेचा क्रिकेट खेळाडू]].\n* [[इ.स. १९८१|१९८१]] - [[जेसिका अल्बा]], अमेरिकन अभिनेत्री.\n\n== मृत्यू ==\n* [[इ.स. ११९२|११९२]] - [[कॉन्राड पहिला, जेरुसलेम]]चा राजा.\n* [[इ.स. १७२६|१७२६]] - [[थॉमस पिट]], [[चेन्नई]]चा ब्रिटीश गव्हर्नर.\n* [[इ.स. १७४०|१७४०]] - [[थोरले बाजीराव पेशवे]], [[:वर्ग:पेशवे|मराठा साम्राज्याचे पेशवे]].\n* [[इ.स. १९४५|१९४५]] - [[बेनितो मुसोलिनी]], [[इटली]]चा हुकुमशहा यांचा गोळ्या घालून मृत्यू.\n* [[इ.स. १९७८|१९७८]] - [[मोहम्मद दाउद खान]], [[अफगाणिस्तान]]चा [[:वर्ग:अफगाणिस्तानचे राष्ट्राध्यक्ष|राष्ट्राध्यक्ष]].\n* [[इ.स. १९९२|१९९२]] - डॉ. [[विनायक कृष्ण गोकाक]], [[ज्ञानपीठ पुरस्कार]]विजेते कन्नड साहित्यिक आणि शिक्षणतज्ज्ञ.\n* [[इ.स. १९९���|१९९८]] - [[रमाकांत देसाई]], भारतीय जलदगती गोलंदाज.\n* [[इ.स. २०१५|२०१५]] - [[शांता मोडक]] [[: वर्ग:मराठी अभिनेत्री|मराठी अभिनेत्री]]\n* [[इ.स. २०२०|२०२०]] - [[अपर्णा रामतीर्थकर]], [[: वर्ग:मराठी समाजसेवक|मराठी समाजसेवक]]\n\n== प्रतिवार्षिक पालन ==\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{बीबीसी आज||april/28}}\n[[एप्रिल २६]] - [[एप्रिल २७]] - '''एप्रिल २८''' - [[एप्रिल २९]] - [[एप्रिल ३०]] - ([[एप्रिल महिना]])\n\n{{ग्रेगरियन महिने}}","hash":"378668fd3cd26b7d1a2e9662390d25e30883f79f7b194f3ddce6592dec1b368d","last_revision":"2023-04-28T02:21:50Z","first_revision":"2006-04-28T15:36:39Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.293383","cross_lingual_links":{"ab":"Мшаԥымза 28","af":"28 April","als":"28. April","alt":"Кандык айдыҥ 28 кӱни","am":"28 April","an":"28 d'abril","ar":"28 أبريل","ary":"28 أبريل","arz":"28 ابريل","as":"২৮ এপ্ৰিল","ast":"28 d'abril","av":"28 апрель","avk":"28-e ke balemeaksat","az":"28 aprel","ba":"28 апрель","ban":"28 April","bat-smg":"Balondė 28","bcl":"Abril 28","be":"28 красавіка","be-x-old":"28 красавіка","bg":"28 април","bh":"28 अप्रैल","bjn":"28 April","blk":"အေပီ ၂၈","bn":"২৮ এপ্রিল","bo":"ཟླ་༤ཚེས་༢༨ཉིན་","bpy":"এপ্রিল ২৮","br":"28 Ebrel","bs":"28. april","btm":"28 April","bxr":"4 һарын 28","ca":"28 d'abril","cdo":"4 nguŏk 28 hô̤","ce":"28 апрель","ceb":"Abril 28","ckb":"٢٨ی نیسان","co":"28 d'aprile","cs":"28. duben","csb":"28 łżëkwiata","cv":"Ака, 28","cy":"28 Ebrill","da":"28. april","de":"28. April","diq":"28 Nisane","dv":"އެޕްރީލް 28","el":"28 Απριλίου","eml":"28 d'avrìl","en":"April 28","eo":"28-a de aprilo","es":"28 de abril","et":"28. aprill","eu":"Apirilaren 28","ext":"28 abril","fa":"۲۸ آوریل","fi":"28. huhtikuuta","fiu-vro":"28. mahlakuu päiv","fo":"28. apríl","fr":"28 avril","frp":"28 d’avril","frr":"28. April","fur":"28 di Avrîl","fy":"28 april","ga":"28 Aibreán","gan":"4月28號","gd":"28 an Giblean","gl":"28 de abril","gn":"28 jasyrundy","gor":"28 April","gu":"એપ્રિલ ૨૮","gv":"28 Averil","hak":"4-ngie̍t 28-ngit","he":"28 באפריל","hi":"२८ अप्रैल","hif":"28 April","hr":"28. travnja","hsb":"28. apryla","ht":"28 avril","hu":"Április 28.","hy":"Ապրիլի 28","ia":"28 de april","id":"28 April","ie":"28 april","ig":"28 Eprel","ilo":"Abril 28","inh":"Бекарга 28","io":"28ma di aprilo","is":"28. apríl","it":"28 aprile","ja":"4月28日","jbo":"vonma'i 28moi","jv":"28 April","ka":"28 აპრილი","kaa":"28-aprel","kab":"28 yebrir","kk":"28 сәуір","kn":"ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೮","ko":"4월 28일","koi":"Апрель 28’ лун","krc":"28 апрель","ks":"اَپریل 28","ksh":"28. Apprill","ku":"28ê nîsanê","kv":"Косму тӧлысь 28-ӧд лун","ky":"28-апрель","la":"28 Aprilis","lb":"28. Abrëll","li":"28 april","lij":"28 arvî","lmo":"28 04","ln":"Mokɔlɔ 28 sánzá ya mínei","lo":"28 ເມສາ","lt":"Balandžio 28","lv":"28. aprīlis","mai":"२८ अप्रैल","map-bms":"28 April","mg":"28 Aprily","mhr":"28 вӱдшор","mi":"28 Paenga-whāwhā","mk":"28 април","ml":"ഏപ്രിൽ 28","mn":"4 сарын 28","ms":"28 April","my":"၂၈ ဧပြီ","myv":"Чадыковонь 28 чи","mzn":"۲۸ آوریل","nah":"28 metztli abril","nap":"28 'e abbrile","nds":"28. April","nds-nl":"28 april","new":"अप्रिल २८","nl":"28 april","nn":"28. april","nb":"28. april","nrm":"28 Avri","nso":"Moranang 28","oc":"28 d'abril","olo":"28. sulakuudu","or":"୨୮ ଅପ୍ରେଲ","os":"28 апрелы","pa":"28 ਅਪ੍ਰੈਲ","pam":"Abril 28","pap":"28 di aprel","pl":"28 kwietnia","pnb":"28 اپریل","ps":"28 اپرېل","pt":"28 de abril","qu":"28 ñiqin ayriway killapi","ro":"28 aprilie","ru":"28 апреля","rue":"28. апріль","sa":"२८ अप्रैल","sah":"Муус устар 28","scn":"28 di aprili","sco":"28 Aprile","se":"Cuoŋománu 28.","sh":"28. 4.","shn":"ဢေႇပရႄႇ 28","si":"අප්‍රේල් 28","simple":"April 28","sk":"28. apríl","sl":"28. april","smn":"Cuáŋuimáánu 28.","sn":"Kubvumbi 28","sq":"28 Prill","sr":"28. април","stq":"28. April","su":"28 April","sv":"28 april","sw":"28 Aprili","szl":"28 kwjetńa","ta":"ஏப்ரல் 28","te":"ఏప్రిల్ 28","tg":"28 апрел","th":"28 เมษายน","tk":"28 aprel","tl":"Abril 28","tly":"28 Aprel","tr":"28 Nisan","tt":"28 апрель","tyv":"28 Дөрт ай","udm":"28 оштолэзь","ug":"28- ئۈمىد","uk":"28 квітня","ur":"28 اپریل","uz":"28-aprel","vec":"28 de apriłe","vi":"28 tháng 4","vls":"28 april","vo":"Prilul 28","wa":"28 d' avri","war":"Abril 28","wuu":"4月28号","xal":"Мөрн сарин 28","xmf":"28 პირელი","yi":"28סטן אפריל","yo":"28 April","za":"4 nyied 28 hauh","zea":"28 april","zgh":"28 ⵉⴱⵔⵉⵔ","zh":"4月28日","zh-min-nan":"4 goe̍h 28 ji̍t","zh-yue":"4月28號"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"११९२ - जेरुसलेमचा राजा कॉन्राड पहिल्याची हत्या.\n\n१७९६ - चेरास्कोचा तह - नेपोलियन बोनापार्ट व व्हिटोरियो आमेडेओ तिसरा, सार्डिनीयाचा राजा यांच्यात.\n\n१९१६: लो. टिळकांनी महाराष्ट्रात होम रुल लीगची स्थापना झाली.बॅरिस्टर जोसेफ बॅप्टिस्टा हे अध्यक्षपदी होते. १९२० : होमरूल लीगच्या अध्यक्षपदी महात्मा गांधी यांची निवड. १९२० - अझरबैजानचा सोवियेत संघात प्रवेश. १९३२ - पिवळा ज्वर तापाची लस सर्वसाधारण माणसांच्या वापरासाठी जाहीर करण्यात आली. १९४५ - इटलीच्या स्वातंत्र्यसैनिकांनी बेनितो मुसोलिनीचा वध केला. १९४७ - पाच मदतनीसांसह थॉर हायरडाल पेरूच्या किनाऱ्यावरून पॉलिनेशियाकडे कॉन-टिकी नावाच्या तराफ्यावर निघाला. १९५२ - ड्वाइट डी. आयझेनहॉवरने नाटोचे सरसेनापतीपद सोडले. १९५२ - अमेरिकेने जपानचा ताबा सोडला. १९६५ - अमेरिकेने डॉमिनिकन प्रजासत्ताकमध्ये लश्कर पाठवले. १९६७ : प्रसिद्ध बॉक्सर मोहम्मद अलीने सैन्यात जाण्यास नकार दिला. १९६९ - चार्ल्स दि गॉलने फ्रांसच्या राष्ट्राध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला. १९७० - व्हियेतनाम युद्ध - अमेरिकन अध्यक्ष रिचर्ड निक्सनने आपल्या सैन्याला कंबोडियावर हल्ला करण्याचा अधिकृत हुकुम दिला. १९७६ : अंतर्गत सुरक्षा कायद्याखाली अटक झालेल्यांना न्यायालयात दाद मागता येणार नाही असा सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय. १९७८ - अफगाणिस्तानच्या राष्ट्राध्यक्ष मोहम्मद दाउद खानची हकालपट्टी व हत्या. १९८६ : चर्नोबिलच्या दुर्घटनेनंतर दोन दिवसांनी रश्याने ती मान्य केली. १९८८ - हवाईच्या मौई बेटाजवळ अलोहा फ्लाइट २४३ या बोईंग ७३७ जातीच्या विमानाला हवेत असताना भगदाड पडले. वैमानिकांनी कुशलतेने विमान उतरवले. १ ठार, अनेक जखमी. १९९६ - ऑस्ट्रेलियाच्या तास्मानिया बेटावर मार्टिन ब्रायन्टने ३५ व्यक्तिंना ठार केले. ईतर १८ जखमी.\n\n२००१ - डेनिस टिटो हा पैसे देउन अंतराळात प्रवास करणारा पहिला अंतराळ प्रवासी झाला. २००३ : 'ॲपल'ने 'आयट्यून' स्टोरची सुरुवात केली.\n\n१४४२ - एडवर्ड चौथा, इंग्लंडचा राजा. १७५८ - जेम्स मन्रो, अमेरिकेचा पाचवा राष्ट्राध्यक्��. १८५४ - वासुकाका जोशी, मराठी स्वांतंत्र्यसैनिक. १८८९ - ॲंतोनियो दि ऑलिव्हियेरा सालाझार, पोर्तुगालचा हुकुमशहा. १९०८ - ऑस्कार शिंडलर, ऑस्ट्रियाचा व्यापारी व नाझीविरोधी. १९२४ - केनेथ कॉॅंडा, झाम्बियाचा राष्ट्राध्यक्ष. १९२६ - वसंत नरहर फेणे, मराठी लेखक १९२९ - भानू अथैय्या, ऑस्करविजेती पहिली भारतीय महिला व सिनेवेशभूषाकार. १९३१ - मधु मंगेश कर्णिक, मराठी लेखक. १९३७ - सद्दाम हुसेन, इराकी राष्ट्राध्यक्ष. १९४२ - माईक ब्रेअर्ली, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू. १९६८ - अँडी फ्लॉवर, झिम्बाब्वेचा क्रिकेट खेळाडू. १९८१ - जेसिका अल्बा, अमेरिकन अभिनेत्री.\n\n११९२ - कॉन्राड पहिला, जेरुसलेमचा राजा. १७२६ - थॉमस पिट, चेन्नईचा ब्रिटीश गव्हर्नर. १७४० - थोरले बाजीराव पेशवे, मराठा साम्राज्याचे पेशवे. १९४५ - बेनितो मुसोलिनी, इटलीचा हुकुमशहा यांचा गोळ्या घालून मृत्यू. १९७८ - मोहम्मद दाउद खान, अफगाणिस्तानचा राष्ट्राध्यक्ष. १९९२ - डॉ. विनायक कृष्ण गोकाक, ज्ञानपीठ पुरस्कारविजेते कन्नड साहित्यिक आणि शिक्षणतज्ज्ञ. १९९८ - रमाकांत देसाई, भारतीय जलदगती गोलंदाज. २०१५ - शांता मोडक मराठी अभिनेत्री २०२० - अपर्णा रामतीर्थकर, मराठी समाजसेवक\n\nएप्रिल २६ - एप्रिल २७ - एप्रिल २८ - एप्रिल २९ - एप्रिल ३० - (एप्रिल महिना)\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बारावे शतक","translated_text":"The twelfth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११९२ - जेरुसलेमचा राजा कॉन्राड पहिल्याची हत्या.","translated_text":"1192 - King Conrad I of Jerusalem is assassinated.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अठरावे शतक","translated_text":"18th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१७९६ - चेरास्कोचा तह - नेपोलियन बोनापार्ट व व्हिटोरियो आमेडेओ तिसरा, सार्डिनीयाचा राजा यांच्यात.","translated_text":"1796 - Treaty of Cherasco - between Napoleon Bonaparte and Vittorio Amadeo III, King of Sardinia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकोणिसावे शतक","translated_text":"The 19th century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"विसावे शतक","translated_text":"The twentieth century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९१६: लो.","translated_text":"In 1916, Mr. Lo.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"टिळकांनी महाराष्ट्रात होम रुल लीगची","translated_text":"The Tigers won the Home Rule League in Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्थापना झाली.बॅरिस्टर जोसेफ बॅप्टिस्टा हे अध्यक्षपदी होते.","translated_text":"It was founded. Barrister Joseph Baptista was the chairman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२० : होमरूल लीगच्या अध्यक्षपदी महात्मा गांधी यांची निवड.","translated_text":"1920: Mahatma Gandhi was elected President of the Home Rule League.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२० - अझरबैजानचा सोवियेत संघात प्रवेश.","translated_text":"1920 - Azerbaijan joined the Soviet Union.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३२ - पिवळा ज्वर तापाची लस सर्वसाधारण माणसांच्या वापरासाठी जाहीर करण्यात आली.","translated_text":"1932 - The yellow fever vaccine was announced for use by the general public.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - इटलीच्या स्वातंत्र्यसैनिकांनी बेनितो मुसोलिनीचा वध केला.","translated_text":"1945 - Benito Mussolini is assassinated by Italian freedom fighters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४७ - पाच मदतनीसांसह थॉर हायरडाल पेरूच्या किनाऱ्यावरून पॉलिनेशियाकडे कॉन-टिकी नावाच्या तराफ्यावर निघाला.","translated_text":"1947 - Thor Hairdal, with five helpers, sailed from the Peruvian coast to Polynesia on a route called Con-Tiki.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५२ - ड्वाइट डी.","translated_text":"1952 - Dwight D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आयझेनहॉवरने नाटोचे सरसेनापतीपद सोडले.","translated_text":"Eisenhower resigned as commander-in-chief of NATO.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५२ - अमेरिकेने जपानचा ताबा सोडला.","translated_text":"1952 - The United States surrendered to Japan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६५ - अमेरिकेने डॉमिनिकन प्रजासत्ताकमध्ये लश्कर पाठवले.","translated_text":"1965 - The United States sends troops to the Dominican Republic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६७ : प्रसिद्ध बॉक्सर मोहम्मद अलीने सैन्यात जाण्यास नकार दिला.","translated_text":"1967: Famous boxer Muhammad Ali refuses to join the army.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६९ - चार्ल्स दि गॉलने फ्रांसच्या राष्ट्राध्यक्षपदाचा राजीनामा दिला.","translated_text":"1969 - Charles de Gaulle resigns as President of France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७० - व्हियेतनाम युद्ध - अमेरिकन अध्यक्ष रिचर्ड निक्सनने आपल्या सैन्याला कंबोडियावर हल्ला करण्याचा अधिकृत हुकुम दिला.","translated_text":"1970 - Vietnam War - U.S. President Richard Nixon officially ordered his troops to attack Cambodia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७६ : अंतर्गत सुरक्षा कायद्याखाली अटक झालेल्यांना न्यायालयात दाद मागता येणार नाही असा सर्वोच्च न्यायालयाचा निर्णय.","translated_text":"1976: Supreme Court decision that those detained under the Internal Security Act cannot appeal to the courts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७८ - अफगाणिस्तानच्या राष्ट्राध्यक्ष मोहम्मद दाउद खानची हकालपट्टी व हत्या.","translated_text":"1978 - The ouster and assassination of Afghan President Mohammed Daoud Khan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८६ : चर्नोबिलच्या दुर्घटनेनंतर दोन दिवसांनी रश्याने ती मान्य केली.","translated_text":"1986: Two days after the Chernobyl disaster, Russia accepted it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८८ - हवाईच्या मौई बेटाजवळ अलोहा फ्लाइट २४३ या बोईंग ७३७ जातीच्या विमानाला हवेत असताना भगदाड पडले.","translated_text":"1988 - A Boeing 737 plane, Aloha Flight 243, crashes into the air near the Hawaiian island of Maui.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वैमानिकांनी कुशलतेने विमान उतरवले.","translated_text":"The pilots skillfully landed the aircraft.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१ ठार, अनेक जखमी.","translated_text":"One dead, many wounded.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९६ - ऑस्ट्रेलियाच्या तास्मानिया बेटावर मार्टिन ब्रायन्टने ३५ व्यक्तिंना ठार केले.","translated_text":"1996 - Martin Bryant kills 35 people on the Australian island of Tasmania.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ईतर १८ जखमी.","translated_text":"At least 18 wounded.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एकविसावे शतक","translated_text":"The 21st century","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२००१ - डेनिस","translated_text":"2001 - Dennis was born.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"टिटो हा पैसे देउन अंतराळात प्रवास करणारा पहिला अंतराळ प्रवासी झाला.","translated_text":"Tito became the first space traveler to pay for space travel.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००३ : 'ॲपल'ने 'आयट्यून' स्टोरची सुरुवात केली.","translated_text":"2003: Apple launched the iTunes store.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१४४२ - एडवर्ड चौथा, इंग्लंडचा राजा.","translated_text":"1442 - Edward IV, King of England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७५८ - जेम्स मन्रो, अमेरिकेचा पाचवा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1758 - James Monroe, fifth president of the United States.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८५४ - वासुकाका जोशी, मराठी स्वांतंत्र्यसैनिक.","translated_text":"1854 - Vasuka Joshi, Marathi freedom fighter.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८९ - ॲंतोनियो दि ऑलिव्हियेरा सालाझार, पोर्तुगालचा हुकुमशहा.","translated_text":"1889 - Antonio de Oliveira Salazar, Duke of Portugal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०८ - ऑस्कार शिंडलर, ऑस्ट्रियाचा व्यापारी व नाझीविरोधी.","translated_text":"1908 - Oscar Schindler, Austrian businessman and anti-Nazi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२४ - केनेथ कॉॅंडा, झाम्बियाचा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1924 - Kenneth Canda, President of Zambia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२६ - वसंत नरहर फेणे, मराठी लेखक १९२९ - भानू अथैय्या, ऑस्करविजेती पहिली भारतीय महिला व सिनेवेशभूषाकार.","translated_text":"1926 - वसंत नरहर फेने, Marathi writer 1929 - Bhanu Athayya, first Indian woman and cinematographer to win an Oscar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३१ - मधु मंगेश कर्णिक, मराठी लेखक.","translated_text":"1931 - Madhu Mangesh Karnik, Marathi writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३७ - सद्दाम हुसेन, इराकी राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1937 - Saddam Hussein, President of Iraq.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४२ - माईक ब्रेअर्ली, इंग्लिश क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1942 - Mike Brearley, English cricketer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६८ - अँडी फ्लॉवर, झिम्बाब्वेचा क्रिकेट खेळाडू.","translated_text":"1968 - Andy Flower, cricketer from Zimbabwe.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८१ - जेसिका अल्बा, अमेरिकन अभिनेत्री.","translated_text":"1981 - Jessica Alba, American actress.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११९२ - कॉन्राड पहिला, जेरुसलेमचा राजा.","translated_text":"1192 - Conrad I, king of Jerusalem.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७२६ - थॉमस पिट, चेन्नईचा ब्रिटीश गव्हर्नर.","translated_text":"1726 - Thomas Pitt, British governor of Chennai.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७४० - थोरले बाजीराव पेशवे, मराठा साम्राज्याचे पेशवे.","translated_text":"1740 - Thorle Bajirao Peshwe, the Peshwe of the Maratha Empire.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४५ - बेनितो मुसोलिनी, इटलीचा हुकुमशहा यांचा गोळ्या घालून मृत्यू.","translated_text":"1945 - Benito Mussolini, Duke of Italy, was shot and killed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७८ - मोहम्मद दाउद खान, अफगाणिस्तानचा राष्ट्राध्यक्ष.","translated_text":"1978 - Mohammed Daoud Khan, President of Afghanistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९२ - डॉ.","translated_text":"1992 - Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विनायक कृष्ण गोकाक, ज्ञानपीठ पुरस्कारविजेते कन्नड साहित्यिक आणि शिक्षणतज्ज्ञ.","translated_text":"Vinayak Krishna Gokak, Gyanpith Award winning Kannada literary and educationist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९८ - रमाकांत देसाई, भारतीय जलदगती गोलंदाज.","translated_text":"1998 - Ramakanth Desai, Indian fast bowler.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०१५ - शांता मोडक मराठी अभिनेत्री २०२० - अपर्णा रामतीर्थकर, मराठी समाजसेवक","translated_text":"2015 - Shanta Modak Marathi actress 2020 - Apurna Ramathirthkar, Marathi social worker","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रतिवार्षिक पालन","translated_text":"Annual observance","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २६ - एप्रिल २७ - एप्रिल २८ - एप्रिल २९ - एप्रिल ३० - (एप्रिल महिना)","translated_text":"April 26 - April 27 - April 28 - April 29 - April 30 - (April month)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १४४२","wikicode":"{{वर्षपेटी|1442}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n==जन्म==\n* [[एप्रिल २८]] - [[एडवर्ड चौथा, इंग्लंड|एडवर्ड चौथा, ईंग्लंड]]चा राजा.\n* [[जुलै ३]] - [[गो-त्सुचिमिकाडो]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n\n== मृत्यू ==\n* [[अहमद शाह पहिला, गुजरात]]<nowiki/>चा सुलतान.\n[[वर्ग:इ.स. १४४२]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४४० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"1b7d084664274914ef7c0c5d405bffcf7414f57753a8a1750fecf0dd1841c5c3","last_revision":"2022-04-17T17:16:29Z","first_revision":"2006-04-28T20:56:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.357221","cross_lingual_links":{"ab":"1442","af":"1442","als":"1442","am":"1442 እ.ኤ.አ.","an":"1442","ar":"1442","ary":"1442","ast":"1442","avk":"1442","az":"1442","azb":"۱۴۴۲ (میلادی)","be":"1442","be-x-old":"1442","bg":"1442","bn":"১৪৪২","bpy":"মারি ১৪৪২","br":"1442","bs":"1442.","ca":"1442","cdo":"1442 nièng","ceb":"1442","ckb":"١٤٤٢","crh":"1442","cs":"1442","csb":"1442","cv":"1442","cy":"1442","da":"1442","de":"1442","diq":"1442","el":"1442","eml":"1442","en":"1442","eo":"1442","es":"1442","et":"1442","eu":"1442","fa":"۱۴۴۲ (میلادی)","fi":"1442","fo":"1442","fr":"1442","frr":"1442","fy":"1442","ga":"1442","gan":"1442年","gcr":"1442","gd":"1442","gl":"1442","he":"1442","hi":"१४४२","hr":"1442.","ht":"1442 (almanak jilyen)","hu":"1442","hy":"1442","ia":"1442","id":"1442","ilo":"1442","io":"1442","is":"1442","it":"1442","ja":"1442年","jv":"1442","ka":"1442","kk":"1442 жыл","ko":"1442년","ksh":"Joohr 1442","la":"1442","lb":"1442","li":"1442","lij":"1442","lmo":"1442","lt":"1442 m.","lv":"1442. gads","mai":"१४४२","map-bms":"1442","mdf":"1442","mhr":"1442","mi":"1442","min":"1442","mk":"1442","mrj":"1442 и","ms":"1442","my":"၁၄၄၂","myv":"1442 ие","mzn":"۱۴۴۲","nah":"1442","nap":"1442","nds":"1442","new":"सन् १४४२","nl":"1442","nn":"1442","nb":"1442","nrm":"1442","nso":"1442","oc":"1442","or":"୧୪୪୨","os":"1442-æм аз","pi":"१४४२","pl":"1442","pnb":"1442","pt":"1442","qu":"1442","ro":"1442","ru":"1442 год","rue":"1442","sa":"१४४२","sah":"1442","scn":"1442","sd":"1442ع","se":"1442","sh":"1442.","shn":"1442","simple":"1442","sk":"1442","sl":"1442","smn":"1442","sq":"1442","sr":"1442","su":"1442","sv":"1442","sw":"1442","ta":"1442","tg":"Соли 1442","th":"พ.ศ. 1985","tk":"1442","tly":"1442","tr":"1442","tt":"1442 ел","uk":"1442","ur":"1442ء","uz":"1442","vec":"1442","vi":"1442","vls":"1442","wa":"1442","war":"1442","wuu":"1442年","xmf":"1442","zh":"1442年","zh-min-nan":"1442 nî","zh-yue":"1442年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"एप्रिल २८ - एडवर्ड चौथा, ईंग्लंडचा राजा. जुलै ३ - गो-त्सुचिमिकाडो, जपानी सम्राट.\n\nअहमद शाह पहिला, गुजरातचा सुलतान. वर्ग:इ.स. १४४२ वर्ग:इ.स.च्या १४४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २८ - एडवर्ड चौथा, ईंग्लंडचा राजा.","translated_text":"April 28 - Edward IV, King of England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जुलै ३ - गो-त्सुचिमिकाडो, जपानी सम्राट.","translated_text":"July 3 - Go-Tsuchimikado, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अहमद शाह पहिला, गुजरातचा सुलतान.","translated_text":"Ahmed Shah I, Sultan of Gujarat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४४२ वर्ग:इ.स.च्या १४४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1442: years of the 1440s C.E. Class: years of the 15th century C.E. Class: years of the second millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चंबा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील चंबा जिल्ह्याविषयी आहे. चंबा शहराच्या माहितीसाठी प���ा - [[चंबा]].''\n\n'''चंबा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[चंबा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चंबा जिल्हा]]","hash":"288301587cc52e3159167800f6bb74cb77286025973f0653ced5649583bf23a9","last_revision":"2014-02-18T00:18:02Z","first_revision":"2006-04-28T21:23:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.418967","cross_lingual_links":{"ar":"شامبا","arz":"شامبا","bh":"चंबा जिला","bn":"চম্বা জেলা","ceb":"Chamba (distrito)","da":"Chamba (distrikt)","de":"Chamba (Distrikt)","en":"Chamba district","es":"Distrito de Chamba","eu":"Chamba barrutia","fa":"بخش چمبا","fr":"District de Chamba","gu":"ચંબા જિલ્લો","hi":"चंबा जिला","it":"Distretto di Chamba","ks":"چامبا ضِلہٕ","ml":"ചമ്പ ജില്ല","ne":"चम्बा जिल्ला","new":"चम्बा जिल्ला","nl":"Chamba (district)","nb":"Chamba (distrikt)","pa":"ਚੰਬਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع چمبا","ru":"Чамба (округ)","sa":"चम्बामण्डलम्","sat":"ᱪᱟᱢᱵᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Chamba district","sv":"Chamba (distrikt)","ta":"சம்பா மாவட்டம்","te":"చంబా జిల్లా","ur":"چمبا ضلع","vi":"Chamba (huyện)","zh":"昌巴縣","zh-min-nan":"Chamba (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील चंबा जिल्ह्याविषयी आहे. चंबा शहराच्या माहितीसाठी पहा - चंबा.\n\nचंबा हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र चंबा येथे आहे.\n\nवर्ग:चंबा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील चंबा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Chamba district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंबा शहराच्या माहितीसाठी पहा - चंबा.","translated_text":"For information on the city of Chamba - Chamba.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंबा हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Chamba is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र चंबा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are in Chamba.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चंबा जिल्हा","translated_text":"Class: Chamba district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील हमीरपुर जिल्ह्याविषयी आहे. हमीरपुरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - [[हमीरपुर-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''हमीरपुर''' हा [[भारत]]ाच्या [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[हमीरपुर, हिमाचल प्रदेश|हमीरपुर]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश| ]]","hash":"60665cfe52cebe481044fd923bbb6be60e35bd2ce0572250616603ab05904201","last_revision":"2022-12-04T16:51:23Z","first_revision":"2006-04-28T21:25:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.479547","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة حميربور","arz":"هاميربور","bn":"হামিরপুর জেলা, হিমাচল প্রদেশ","ca":"Districte d'Hamirpur (Himachal Pradesh)","ceb":"Hamīrpur (distrito sa Indiya, State of Himāchal Pradesh, lat 31,75, long 76,50)","da":"Hamirpur (distrikt i Himachal Pradesh)","de":"Hamirpur (Distrikt, Himachal Pradesh)","en":"Hamirpur district, Himachal Pradesh","es":"Distrito de Hamirpur (Himachal Pradesh)","eu":"Hamirpur barrutia","fa":"بخش حمیرپور (هیماچال پرادش)","fr":"District de Hamirpur (Himachal Pradesh)","gu":"હમીરપુર જિલ્લો","hi":"हमीरपुर जिला, हिमाचल प्रदेश","it":"Distretto di Hamirpur (Himachal Pradesh)","ml":"ഹാമിർപൂർ ജില്ല","ne":"हमीरपुर जिल्ला, हिमाचल प्रदेश","nl":"Hamirpur (district in Himachal Pradesh)","nb":"Hamirpur (distrikt i Himachal Pradesh)","pa":"ਹਮੀਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼","pnb":"ضلع ہمیر پور","ru":"Хамирпур (округ, Химачал-Прадеш)","sa":"हमीररपुरमण्डलम्, हिमाचलप्रदेशः","sat":"ᱦᱚᱢᱤᱨᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Hamirpur (distrikt i Himachal Pradesh)","ta":"ஹமிர்பூர் மாவட்டம்","te":"హమీర్‌పూర్ జిల్లా (హిమాచల్ ప్రదేశ్)","ur":"ضلع حمیرپور، ہماچل پردیش","vi":"Hamirpur (huyện)","zh":"赫米尔布尔县","zh-min-nan":"Hamirpur (Himachal Pradesh ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील हमीरपुर जिल्ह्याविषयी आहे. हमीरपुरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - हमीरपुर-निःसंदिग्धीकरण.\n\nहमीरपुर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र हमीरपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील हमीरपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Hamirpur district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हमीरपुरच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - हमीरपुर-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For further information on Hamirpur, see Hamirpur-Disinfection.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हमीरपुर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Hamirpur is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र हमीरपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Hamirpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","translated_text":"Class: Hamirpur district, Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कांगरा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील कांगरा जिल्ह्याविषयी आहे. चंबा शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[कांगरा]].''\n\n'''कांगरा''' हा [[भारत]]ाच्या [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[धरमशाला]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कांगरा जिल्हा| ]]","hash":"c4a6c2a346e8026e4ead93394fe6479b025a9f7dd59813a7d00e3e4e8ae49026","last_revision":"2019-03-06T08:34:57Z","first_revision":"2006-04-28T21:28:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.541039","cross_lingual_links":{"ar":"كانجرا","arz":"كانجرا","bh":"कांगड़ा जिला","bn":"কাংড়া জেলা","ca":"Districte de Kangra","ceb":"Kāngra (distrito)","da":"Kangra (distrikt)","de":"Kangra (Distrikt)","en":"Kangra district","es":"Distrito de Kangra","eu":"Kangra barrutia","fa":"بخش کانگرا","fr":"District de Kangra","gu":"કાંગડા જિલ્લો","hi":"काँगड़ा जिला","it":"Distretto di Kangra","ml":"കാൻഗ്ര ജില്ല","ne":"काँगडा जिल्ला","new":"कांगडा जिल्ला","nl":"Kangra (district)","nb":"Kangra (distrikt)","pa":"ਕਾਂਗੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کانگڑا","ru":"Кангра (округ)","sa":"काङ्ग्रामण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱝᱜᱽᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Kangra district","ta":"காங்ரா மாவட்டம்","te":"కాంగ్రా జిల్లా","ur":"ضلع کانگڑا","vi":"Kangra (huyện)","zh":"坎格拉縣","zh-min-nan":"Kangra (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील कांगरा जिल्ह्याविषयी आहे. चंबा शहराच्या माहितीसाठी पहा - कांगरा.\n\nकांगरा हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र धरमशाला येथे आहे.\n\nवर्ग:कांगरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील कांगरा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kangra district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चंबा शहराच्या माहितीसाठी पहा - कांगरा.","translated_text":"Look for information on the city of Chamba - Kangra.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कांगरा हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kangra is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र धरमशाला येथे आहे.","translated_text":"Its administrative centre is at Dharamshala.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कांगरा जिल्हा","translated_text":"Category:Kangra district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"किन्नौर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील किन्नौर जिल्ह्याविषयी आहे. [[किन्नौर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[किन्नौर]].''\n\n'''किन्नौर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रेकॉॅंग पेओ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:किन्नौर जिल्हा]]","hash":"d3989c4500a323e8c3c0d7a6ab4bb4a3bc4f619868caedfd4ec8661ac27afedb","last_revision":"2020-03-29T02:02:39Z","first_revision":"2006-04-28T21:31:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.602794","cross_lingual_links":{"ar":"كينناور","arz":"كينناور","bh":"किन्नौर जिला","bn":"কিন্নর জেলা","ceb":"Kinnaur","da":"Kinnaur (distrikt)","de":"Kinnaur","en":"Kinnaur district","es":"Distrito de Kinnaur","eu":"Kinnaur barrutia","fa":"بخش کیناور","fr":"District de Kinnaur","gu":"કિન્નોર જિલ્લો","hi":"किन्नौर जिला","it":"Distretto di Kinnaur","ml":"കിന്നൗർ ജില്ല","ne":"किन्नौर जिल्ला","nl":"Kinnaur","nb":"Kinnaur (distrikt)","pa":"ਕਿੰਨੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کنور","pt":"Kinnaur","ru":"Киннаур","sa":"किन्नौरमण्डलम्","sat":"ᱠᱤᱱᱱᱳᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kinnaur","ta":"கின்னௌர் மாவட்டம்","te":"కిన్నౌర్ జిల్లా","ur":"کننور ضلع","zh":"金瑙爾縣","zh-min-nan":"Kinnaur"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील किन्नौर जिल्ह्याविषयी आहे. किन्नौर शहराच्या माहितीसाठी पहा - किन्नौर.\n\nकिन्नौर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रेकॉॅंग पेओ येथे आहे.\n\nवर्ग:किन्नौर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील किन्नौर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Kinnaur district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किन्नौर शहराच्या माहितीसाठी पहा - किन्नौर.","translated_text":"Look for information on the city of Kinnaur - Kinnaur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"किन्नौर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kinnaur is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रेकॉॅंग पेओ येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located at Reong Peo.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:किन्नौर जिल्हा","translated_text":"Category:Kinnaur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुलु जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील कुलु जिल्ह्याविषयी आहे. [[कुलु]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[कुलु]].''\n\n'''कुलु''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कुलु]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कुलु जिल्हा]]","hash":"e7a443691fa3584b8f9785928ca26ebf710f1c509d5a16b3fe1427ed50d1f405","last_revision":"2014-05-24T14:50:02Z","first_revision":"2006-04-28T21:32:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.661231","cross_lingual_links":{"arz":"كولو","bh":"कुल्लू जिला","bn":"কুলু জেলা","ceb":"Kulu (distrito sa Indiya, State of Himāchal Pradesh, lat 32,00, long 77,25)","da":"Kullu (distrikt)","de":"Kullu (Distrikt)","en":"Kullu district","es":"Distrito de Kullu","eu":"Kullu barrutia","fa":"بخش کولو","fr":"District de Kullu","gu":"કુલ્લૂ જિલ્લો","hi":"कुल्लू जिला","it":"Distretto di Kullu","ml":"കുളു ജില്ല","ne":"कुल्लु जिल्ला","nl":"Kullu (district in Himachal Pradesh)","nb":"Kullu (distrikt)","pa":"ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع کُلو","ru":"Куллу (округ)","sa":"कुलुमण्डलम्","sat":"ᱠᱩᱞᱞᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kullu (distrikt)","ta":"குல்லு மாவட்டம்","te":"కుల్లు జిల్లా","ur":"ضلع کللو","zh":"古卢县","zh-min-nan":"Kullu (Himachal Pradesh ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील कुलु जिल्ह्याविषयी आहे. कुलु शहराच्या माहितीसाठी पहा - कुलु.\n\nकुलु हा भारताच्या हिमाच�� प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कुलु येथे आहे.\n\nवर्ग:कुलु जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील कुलु जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Kullu district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कुलु शहराच्या माहितीसाठी पहा - कुलु.","translated_text":"For information on the city of Kullu - Kullu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुलु हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kullu is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कुलु येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Kullu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कुलु जिल्हा","translated_text":"Category:Kulu district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"लाहौल आणि स्पिति जिल्हा","wikicode":"'''लाहौल आणि स्पिति''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे. हा जिल्हा लाहौल जिल्हा आणि स्पिति जिल्हा अशा दोन जिल्ह्यांचे एकत्रीकरण करून बनविण्यात आला.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[कीलाँग]] येथे आहे.\n<gallery>\nKye Gompa-18-Felder-gje.jpg|<center>Spiti river</center>\nLosar-06-Berge-Tor-gje.jpg|<center>Losar</center>\nKunzum La-32-pass height-chorten-gje.jpg|<center>Kunzum La</center>\nNH 505-H-Kunzum La to Batal-14-gje.jpg|<center>NH 505</center>\nBatal-04-Chandra Dhaba-gje.jpg|<center>Batal</center>\nChhatru-10-gje.jpg|<center>Chhatru</center>\nRohtang La-22-Gebetsfahnen-dicker Stein-gje.jpg|<center>Rohtang La</center>\nMarhi-02-Raststaette-gje.jpg|<center>Marhi</center>\n</gallery>\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा]]\n\n[[he:ספיטי]]","hash":"ddf28b10d84663c5052caad7466c55a7e7aa076ce9966ea9efe3d50da1a66c55","last_revision":"2020-04-03T07:04:42Z","first_revision":"2006-04-28T21:33:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.712184","cross_lingual_links":{"ar":"لهول وسبيتي","arz":"لهول وسبيتى","bh":"लाहुल अउरी स्पीति जिला","bn":"লাহুল এবং স্পিতি জেলা","ca":"Districte de Lahul i Spiti","ceb":"Lāhul and Spiti","da":"Lahul and Spiti (distrikt)","de":"Lahaul und Spiti","en":"Lahaul and Spiti district","es":"Distrito de Lahaul y Spiti","eu":"Lahaul and Spiti barrutia","fa":"بخش لااهول و اسپیتی","fr":"District de Lahaul et Spiti","gu":"લાહૌલ અને સ્પીતી જિલ્લો","he":"ספיטי","hi":"लाहौल और स्पीति जिला","hu":"Lahaul és Szpiti kerület","it":"Distretto di Lahaul e Spiti","ml":"ലാഹൗൾ ആൻറ് സ്പിതി ജില്ല","ne":"लाहौल र स्पीती जिल्ला","nl":"Lahul and Spiti","nb":"Lahul and Spiti (distrikt)","pa":"ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪੀਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pl":"Lahaul i Spiti","pnb":"ضلع کیلانگ","pt":"Lahaul e Spiti","ru":"Лахул и Спити","sa":"लाहौल्-स्पितीमण्डलम्","simple":"Lahaul and Spiti district","sv":"Lāhul and Spiti","ta":"இலாகௌல் மற்றும் ஸ்பீதி மாவட்டம்","te":"లాహౌల్ స్పితి జిల్లా","ur":"لاحول اور سپیتی ضلع","vi":"Lahaul and Spiti (huyện)","zh":"拉豪爾和斯皮提縣","zh-min-nan":"Lahul and Spiti"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"लाहौल आणि स्पिति हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे. हा जिल्हा लाहौल जिल्हा आणि स्पिति जिल्हा अशा दोन जिल्ह्यांचे एकत्रीकरण करून बनविण्यात आला.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र कीलाँग येथे आहे.\n\nवर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा\n\nhe:ספיטי\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लाहौल आणि स्पिति हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Lahaul and Spiti is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा लाहौल जिल्हा आणि स्पिति जिल्हा अशा दोन जिल्ह्यांचे एकत्रीकरण करून बनविण्यात आला.","translated_text":"The district was formed by merging two districts, Lahaul District and Spiti District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र कीलाँग येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Keilong.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा","translated_text":"Class: Lahaul and Spiti District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"he:ספיטי","translated_text":"he:ספיטי","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मंडी जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील मंडी जिल्ह्याविषयी आहे. मंडीच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - [[मंडी (निःसंदिग्धीकरण)]].''\n\n'''मंडी''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[मंडी, हिमाचल प्रदेश|मंडी]] येथे आहे.<br />\nभारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान (Indian Institute of Technology Mandi, वा IIT Mandi), मंडी येथे सन २००९ पासुन सुरू करण्यात आले आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:मंडी जिल्हा]]","hash":"42a2b9d6846e2907c73acc0072e8137407a232f873c280c468b61dd8fcae517e","last_revision":"2022-06-09T11:12:12Z","first_revision":"2006-04-28T21:35:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.766685","cross_lingual_links":{"ar":"مقاطعة مندي","arz":"مقاطعه مندى","bh":"मंडी जिला","bn":"মণ্ডী জেলা","ca":"Districte de Mandi","ceb":"Mandi (distrito)","da":"Mandi (distrikt)","de":"Mandi (Distrikt)","en":"Mandi district","es":"Distrito de Mandi","eu":"Mandi barrutia","fa":"بخش مندی","fr":"District de Mandi","gu":"મંડી જિલ્લો","hi":"मंडी जिला","it":"Distretto di Mandi","ml":"മാണ്ഡി ജില്ല","ne":"मण्डी जिल्ला","nl":"Mandi (district)","nb":"Mandi (distrikt)","pa":"ਮੰਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع منڈی","ru":"Манди (округ)","sa":"मण्डीमण्डलम्","sat":"ᱢᱟᱱᱰᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Mandi (distrikt)","ta":"மண்டி மாவட்டம்","te":"మండి జిల్లా","tl":"Mandi","ur":"منڈی ضلع","vi":"Mandi (huyện)","zh":"門迪縣","zh-min-nan":"Mandi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील मंडी जिल्ह्याविषयी आहे. मंडीच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - मंडी (निःसंदिग्धीकरण).\n\nमंडी हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र मंडी येथे आहे.\n\nभारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान (Indian Institute of Technology Mandi, वा IIT Mandi), मंडी येथे सन २००९ पासुन सुरू करण्यात आले आहे.\n\nवर्ग:मंडी जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील मंडी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Mandi district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मंडीच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - मंडी (निःसंदिग्धीकरण).","translated_text":"For other references, see Mandi (disambiguation).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मंडी हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Mandi is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र मंडी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Mandi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान (Indian Institute of Technology Mandi, वा IIT Mandi), मंडी येथे सन २००९ पासुन सुरू करण्यात आले आहे.","translated_text":"Indian Institute of Technology Mandi, also known as IIT Mandi, has been in operation since 2009.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मंडी जिल्हा","translated_text":"Category:Mandi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिमला जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील शिमला जिल्ह्याविषयी आहे. [[शिमला]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[शिमला]].''\n{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = जिल्हा\n|स्थानिक_नाव               = शिमला \n|राज्य_नाव                  = हिमाचल प्रदेश\n| अक्षांश = 31.111 | रेखांश = 77.154\n|शोधक_स्थान                 =right\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = 5131 \n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = \n|क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ           = \n|उंची                   = 6000 \n|मुख्यालय                = शिमला \n|लोकसंख्या_एकूण             =721745 \n|लोकसंख्या_वर्ष               = २००१\n|संक्षिप्त_नाव                 = \n|संकेतस्थळ                 = hpshimla.nic.in\n|संकेतस्थळ_नाव              = एनआयसी संकेतस्थळ\n|तळटिपा                   = \n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = नाही\n}}\n\n'''शिमला''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[शिमला]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:शिमला जिल्हा]]","hash":"b1ee7b3286b89a5cdcbee84a76884662654fc30ab48415aa646709d8c7de15b5","last_revision":"2014-02-21T03:37:33Z","first_revision":"2006-04-28T21:36:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.834353","cross_lingual_links":{"arz":"شيملا","bh":"शिमला जिला","bn":"শিমলা জেলা","ca":"Districte de Simla","ceb":"Shimla (distrito)","da":"Shimla (distrikt)","de":"Shimla (Distrikt)","en":"Shimla district","es":"Distrito de Shimla","eu":"Shimla barrutia","fa":"بخش شمله","fr":"District de Shimla","gu":"શિમલા જિલ્લો","hi":"शिमला जिला","it":"Distretto di Shimla","ml":"ഷിംല ജില്ല","ne":"सिमला जिल्ला","nl":"Shimla (district in Himachal Pradesh)","nb":"Shimla (distrikt)","or":"ଶିମଲା ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع شملا","ru":"Шимла (округ)","sa":"शिमलामण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱢᱞᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Shimla district","sv":"Shimla (distrikt)","ta":"சிம்லா மாவட்டம்","te":"సిమ్లా జిల్లా","ur":"ضلع شملہ","vi":"Shimla (huyện)","zh":"西姆拉县","zh-min-nan":"Shimla (Himachal Pradesh ê koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील शिमला जिल्ह्याविषयी आहे. शिमला शहराच्या माहितीसाठी पहा - शिमला.\n\nशिमला हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र शिमला येथे आहे.\n\nवर्ग:शिमला जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील शिमला जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Shimla district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिमला शहराच्या माहितीसाठी पहा - शिमला.","translated_text":"See Shimla for information about the city - Shimla.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = जिल्हा\n|स्थानिक_नाव               = शिमला \n|राज्य_नाव                  = हिमाचल प्रदेश\n| अक्षांश = 31.111 | रेखांश = 77.154\n|शोधक_स्थान                 =right\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = 5131 \n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = \n|क्षेत्रफळ_एकूण_संदर्भ           = \n|उंची                   = 6000 \n|मुख्यालय                = शिमला \n|लोकसंख्या_एकूण             =721745 \n|लोकसंख्या_वर्ष               = २००१\n|संक्षिप्त_नाव                 = \n|संकेतस्थळ                 = hpshimla.nic.in\n|संकेतस्थळ_नाव              = एनआयसी संकेतस्थळ\n|तळटिपा                   = \n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = नाही\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Shimla is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र शिमला येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Shimla.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:शिमला जिल्हा","translated_text":"Class: Shimla district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सोलान जिल्हा","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील सोलान जिल्ह्याविषयी आहे. [[सोलान]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[सोलान]].''\n\n'''सोलान''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सोलान]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसारी येथील लोकसंख्या ५,८०,३२० इतकी होती.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सोलान जिल्हा]]","hash":"40481545826e7b38de39de4d1bfaf8e81d1b920465246bf95eb7244db5abdcda","last_revision":"2023-06-08T09:23:55Z","first_revision":"2006-04-28T21:37:37Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.896121","cross_lingual_links":{"arz":"سولان","bh":"सोलन जिला","bn":"সোলান জেলা","ceb":"Solan (distrito)","da":"Solan (distrikt)","de":"Solan (Distrikt)","en":"Solan district","es":"Distrito de Solan","eu":"Solan barrutia","fa":"بخش سولان","fr":"District de Solan","gu":"સોલન જિલ્લો","hi":"सोलन जिला","it":"Distretto di Solan","ml":"സോളൻ ജില്ല","ne":"सोलन जिल्ला","nl":"Solan (district)","nb":"Solan (distrikt)","pa":"ਸੋਲਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سولان","ru":"Солан (округ)","sa":"सोलन-मण्डलम्","sat":"ᱥᱚᱞᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Solan (distrikt)","ta":"சோலன் மாவட்டம்","te":"సోలన్ జిల్లా","ur":"ضلع سولن","zh":"索蘭縣","zh-min-nan":"Solan (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील सोलान जिल्ह्याविषयी आहे. सोलान शहराच्या माहितीसाठी पहा - सोलान.\n\nसोलान हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सोलान येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसारी येथील लोकसंख्या ५,८०,३२० इतकी होती.\n\nवर्ग:सोलान जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील सोलान जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Solan district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोलान शहराच्या माहितीसाठी पहा - सोलान.","translated_text":"Look for information on the city of Solan - Solan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोलान हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Solan is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सोलान येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Solan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसारी येथील लोकसंख्या ५,८०,३२० इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 5,80,320.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सोलान जिल्हा","translated_text":"Category:Solan district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील उना जिल्ह्याविषयी आहे. उनाच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - [[उना-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''उना''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[उना, हिमाचल प्रदेश]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश]]","hash":"62a3488792ca1dae62e55ca44d21cdc5d4ea13cca502591d62841bbb15e989f3","last_revision":"2022-06-09T11:02:37Z","first_revision":"2006-04-28T21:38:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:06.952236","cross_lingual_links":{"arz":"حى","bh":"ऊना जिला","bn":"উনা জেলা","ceb":"Una (distrito sa Indiya, State of Himāchal Pradesh, lat 31,58, long 76,19)","da":"Una (distrikt)","de":"Una (Distrikt)","en":"Una district","es":"Distrito de Una","eu":"Una barrutia","fa":"بخش اونا","fr":"District de Una","gu":"ઉના જિલ્લો","hi":"ऊना ज़िला","it":"Distretto di Una","ml":"ഉന ജില്ല","ms":"Una, Una","ne":"ऊना जिल्ला","new":"ऊना जिल्ला","nl":"Una (district)","nb":"Una (distrikt)","pa":"ਉਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع اونا","ru":"Уна (округ)","sa":"उनामण्डलम्","sat":"ᱩᱱᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Una (distrikt)","ta":"ஊனா மாவட்டம்","te":"ఊనా జిల్లా","ur":"اونا ضلع","vi":"Una (huyện)","zh":"烏納縣","zh-min-nan":"Una (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील उना जिल्ह्याविषयी आहे. उनाच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - उना-निःसंदिग्धीकरण.\n\nउना हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र उना, हिमाचल प्रदेश येथे आहे.\n\nवर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेशमधील उना जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Una district in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उनाच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - उना-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For other references, see Una-dependence.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उना हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Una is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र उना, हिमाचल प्रदेश येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located at Una, Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","translated_text":"Category:Una district, Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिरमौर जिल्हा","wikicode":"'''[[सिरमौर]]''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नहान]] येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,२९,८५५ इतकी होती.\n\n[[भारतीय व्यवस्थापन संस्था, सिरमौर|भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे]] एक आवार येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\nसिरमौर जिल्ह्यात ८ तालुके आहेत.\n\n{{हिमाचल प्रदेश - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सिरमौर जिल्हा]]","hash":"71d7c698c1ac6c6a16bf8602962de8cae7c7e260bd0a6b4530824327734bc2f1","last_revision":"2024-01-03T09:22:19Z","first_revision":"2006-04-28T21:39:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.013396","cross_lingual_links":{"ar":"سيرمور","arz":"سيرموور","bh":"सिरमौर जिला","bn":"সিরমৌর জেলা","ceb":"Sirmaur (distrito)","da":"Sirmaur (distrikt)","de":"Sirmaur (Distrikt)","en":"Sirmaur district","es":"Distrito de Sirmaur","eu":"Sirmaur barrutia","fa":"بخش سیرماور","fr":"District de Sirmaur","gu":"સિરમૌર જિલ્લો","hi":"सिरमौर जिला","it":"Distretto di Sirmaur","ne":"सिरमौर जिल्ला","nl":"Sirmaur (district)","nb":"Sirmaur (distrikt)","pa":"ਸਿਰਮੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سرمور","ru":"Сирмур (округ)","sa":"सिर्मौरमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱨᱢᱳᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sirmaur (distrikt)","ta":"சிர்மௌர் மாவட்டம்","te":"సిర్మౌర్ జిల్లా","ur":"سرمور ضلع","vi":"Sirmaur (huyện)","zh":"锡尔毛尔县","zh-min-nan":"Sirmaur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"सिरमौर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नहान येथे आहे.\n\n२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,२९,८५५ इतकी होती.\n\nभारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे एक आवार येथे आहे.\n\nसिरमौर जिल्ह्यात ८ तालुके आहेत.\n\nवर्ग:सिरमौर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिरमौर हा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sirmoor is a district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नहान येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Nahan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या ५,२९,८५५ इतकी होती.","translated_text":"According to the 2011 census, the population was 5,29,855.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय व्यवस्थापन संस्थेचे एक आवार येथे आहे.","translated_text":"An Indian Institute of Management campus is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिरमौर जिल्ह्यात ८ तालुके आहेत.","translated_text":"There are eight districts in Sirmoor district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सिरमौर जिल्हा","translated_text":"Category:Sirmoor district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सिरमौर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''सिरमौर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"80076bb9497b4832dbeab88da565a567b4717febc8c347fe13f13f41f8021ac3","last_revision":"2014-05-24T14:43:26Z","first_revision":"2006-04-28T21:45:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.077055","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سيرمور","bn":"বিষয়শ্রেণী:সিরমৌর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sirmaur","en":"Category:Sirmaur district","hi":"श्रेणी:सिरमौर ज़िला","ta":"பகுப்பு:சிர்மௌர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سرمور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारत��च्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील सिरमौर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील सिरमौर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sirmoor district of Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''उना जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"7882ec7f68d9fd54ff83476b295cfda78538a97520a75f42b01d4ad889c9abbf","last_revision":"2017-03-02T16:55:39Z","first_revision":"2006-04-28T21:47:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.134104","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة أونا","bn":"বিষয়শ্রেণী:উনা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Una","en":"Category:Una district","hi":"श्रेणी:ऊना ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਊਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ஊனா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اونا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील उना जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील उना जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Una district in Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सोलान जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''सोलान जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"a76d8de1626711e82111e3ac3a026a71bc05fe875082dd73e93450ca77374cac","last_revision":"2014-05-24T14:43:45Z","first_revision":"2006-04-28T21:47:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.192966","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة سولان","bh":"श्रेणी:सोलन जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সোলান জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Solan","en":"Category:Solan district","hi":"श्रेणी:सोलन ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੋਲਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சோலன் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سولن"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील सोलान जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील सोलान जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Solan district in Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:शिमला जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''शिमला जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"315bdea33112b5f888e38401daaa01ed19d74d24da3465816172acbba3311ce0","last_revision":"2014-05-24T14:43:08Z","first_revision":"2006-04-28T21:48:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.273024","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة شيملا","bn":"বিষয়শ্রেণী:শিমলা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Shimla","en":"Category:Shimla district","eu":"Kategoria:Shimla barrutia","fa":"رده:بخش شمله","hi":"श्रेणी:शिमला ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","simple":"Category:Shimla district","ta":"பகுப்பு:சிம்லா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع شملہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील शिमला जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील शिमला जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Shimla district in Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:मंडी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''मंडी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"5491443d59eb04b962794e776a258ce89b13ab95e1e63c5c0bc38a74718dfe04","last_revision":"2014-05-24T14:42:29Z","first_revision":"2006-04-28T21:48:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.333301","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة مندي","bn":"বিষয়শ্রেণী:মণ্ডী জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Mandi","en":"Category:Mandi district","hi":"श्रेणी:मंडी ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਮੰਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ru":"Категория:Манди (округ)","ta":"பகுப்பு:மண்டி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع منڈی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील मंडी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील मंडी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Mandi district of Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''लाहौल आणि स्पिति जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"4697405c1cf8539cb406f5decb8430c307b5722f71e5edc14aac7ba4461d752c","last_revision":"2014-05-24T14:42:49Z","first_revision":"2006-04-28T21:49:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.394743","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:لهول وسبيتي","bn":"বিষয়শ্রেণী:লাহুল এবং স্পিতি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Lahaul und Spiti","en":"Category:Lahaul and Spiti district","fr":"Catégorie:Lahul et Spiti","hi":"श्रेणी:लाहौल और स्पीति ज़िला","ta":"பகுப்பு:இலாகௌல் மற்றும் ஸ்பீதி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع لاحول و سپیتی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्र���ेश राज्यातील लाहौल आणि स्पिति जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील लाहौल आणि स्पिति जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Lahaul and Spiti districts of Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कुलु जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''कुलु जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"ccac2a11681eacf7f040d0843a0ca408433697dd4c19802c1a2b63770377e36e","last_revision":"2017-03-02T16:17:23Z","first_revision":"2006-04-28T21:49:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.501846","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة كولو","bn":"বিষয়শ্রেণী:কুলু জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kullu","en":"Category:Kullu district","hi":"श्रेणी:कुल्लू ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੁੱਲੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:குல்லு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کولو"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील कुलु जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील कुलु जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kullu district in Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:किन्नौर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''किन्नौर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"8a12c2d68e004a57d8076cd85ac57dd3dfae464a1e22a272199550a94702592a","last_revision":"2017-03-02T16:19:56Z","first_revision":"2006-04-28T21:50:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.560833","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:كينناور","bn":"বিষয়শ্রেণী:কিন্নর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kinnaur","en":"Category:Kinnaur district","hi":"श्रेणी:किन्नौर ज़िला","ta":"பகுப்பு:கின்னௌர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کننور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील किन्नौर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील किन्नौर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kinnaur district in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कांगरा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''कांगरा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्���:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"11f3475f5f35b5b07b8653896eca7529da3f652cdf163cb8600864c73e719649","last_revision":"2017-03-02T16:25:03Z","first_revision":"2006-04-28T21:50:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.616729","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:كانجرا","bn":"বিষয়শ্রেণী:কাংড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kangra","en":"Category:Kangra district","fa":"رده:بخش کانگرا","hi":"श्रेणी:काँगड़ा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕਾਂਗੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:காங்ரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کانگرا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील कांगरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील कांगरा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kangra district in Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''हमीरपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"dbc170da67a4397f680fc56d0a1dda708a9e851ee02bd20b9aef1d88f38a2ce9","last_revision":"2022-12-04T16:50:41Z","first_revision":"2006-04-28T21:51:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.669916","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة حميربور","bn":"বিষয়শ্রেণী:হামিরপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Hamirpur (Himachal Pradesh)","en":"Category:Hamirpur district, Himachal Pradesh","hi":"श्रेणी:हमीरपुर ज़िला, हिमाचल प्रदेश","ta":"பகுப்பு:ஹமீர்ப்பூர் மாவட்டம், இமாச்சலப் பிரதேசம்","ur":"زمرہ:ضلع حمیرپور، ہماچل پردیش"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील हमीरपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील हमीरपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hamirpur district in Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चंबा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''चंबा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"f156cb6fdd8d8eaf0039c557a696b214b845db7a487fc0ff456b8e7a605a3df2","last_revision":"2014-05-24T14:41:56Z","first_revision":"2006-04-28T21:51:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.725394","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة تشامبا","bn":"বিষয়শ্রেণী:চম্বা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Chamba","en":"Category:Chamba district","hi":"श्रेणी:चंबा ज़िला","ta":"பகுப்பு:சம்பா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع چمبا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील चंबा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील चंबा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Chamba district of Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील '''बिलासपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे]]","hash":"c2aee47ff0c3280eefd6e866906fe1bfd5fdbe52cb170d5f74b1102f741c7a71","last_revision":"2023-01-28T17:39:01Z","first_revision":"2006-04-28T21:52:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.793400","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:بيلاسبور","bn":"বিষয়শ্রেণী:বিলাসপুর জেলা, হিমাচল প্রদেশ","de":"Kategorie:Distrikt Bilaspur (Himachal Pradesh)","en":"Category:Bilaspur district, Himachal Pradesh","hi":"श्रेणी:बिलासपुर ज़िला (हिमाचल प्रदेश)","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਿਲਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼","ta":"பகுப்பு:பிலாஸ்பூர் மாவட்டம், இமாச்சலப் பிரதேசம்","ur":"زمرہ:ضلع بیلاسپور، ہماچل پردیش"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील बिलासपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील बिलासपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bilaspur district of Himachal Pradesh state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हरियाणामधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणा|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|हरियाणा]]","hash":"99e031a5908e19bca213ca642a927202b8c7fe91a50cb75a314473c789e3edaf","last_revision":"2008-06-30T07:28:06Z","first_revision":"2006-04-28T22:16:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.853791","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في هاريانا","bh":"श्रेणी:हरियाणा के शहर आ कस्बा","bn":"বিষয়শ্রেণী:হরিয়ানার শহর","bpy":"থাক:হরিয়ানার শহর","cs":"Kategorie:Města v Harijáně","en":"Category:Cities and towns in Haryana","eo":"Kategorio:Urboj de Harjano","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در هاریانا","fi":"Luokka:Haryanan kaupungit","fr":"Catégorie:Ville en Haryana","hi":"श्रेणी:हरियाणा के शहर","ja":"Category:ハリヤーナー州の都市","ko":"분류:하리아나주의 도시 및 마을","lt":"Kategorija:Harjanos miestai","mai":"श्रेणी:हरियाणाक शहरसभ","mk":"Категорија:Градови во Харајана","ml":"വർഗ്ഗം:ഹരിയാണയിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nb":"Kategori:Byer i Haryana","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ହରିୟାଣାର ସହର","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਕਸਬੇ","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Hariana","sa":"वर्गः:हरियाणाराज्यस्य प्रमुखनगराणि","simple":"Category:Cities and towns in Haryana","ta":"பகுப்பு:அரியானா மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหม���่:เมืองในรัฐหรยาณา","tr":"Kategori:Haryana'daki şehirler","ur":"زمرہ:ہریانہ کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Haryana","zh":"Category:哈里亚纳邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे हरियाणा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे हरियाणा","translated_text":"Cities of Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चंबा","wikicode":"'''चंबा''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चंबा जिल्हा|चंबा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चंबा जिल्हा]]","hash":"fa65f0b9fab309cdc5cf21a726c22cb1519763c3a604214ce32c033c21c7e962","last_revision":"2014-02-18T02:38:05Z","first_revision":"2006-04-28T22:17:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.916557","cross_lingual_links":{"bn":"চাম্বা","bpy":"চাম্বা","ceb":"Chamba (lungsod)","de":"Chamba (Stadt)","en":"Chamba, Himachal Pradesh","es":"Chamba (Himachal Pradesh)","fr":"Chamba (Himachal Pradesh)","gu":"ચંબા","hi":"चम्बा, हिमाचल प्रदेश","it":"Chamba (Himachal Pradesh)","kn":"ಚಂಬಾ","ml":"ചമ്പ","ms":"Chamba, Chamba","nl":"Chamba (Himachal Pradesh)","nb":"Chamba","oc":"Chamba (Himachal Pradesh)","pa":"ਚੰਬਾ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼","pl":"Chamba (Himachal Pradesh)","pnb":"چمبا","sa":"चम्बा, हिमाचलप्रदेशः","sat":"ᱪᱟᱢᱵᱟ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Chamba","ta":"சம்பா, இமாச்சல பிரதேசம்","te":"చంబా","ur":"چمبا، ہماچل پردیش","vi":"Chamba","zh":"恰姆巴","zh-min-nan":"Chamba (Himachal Pradesh)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"चंबा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चंबा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:चंबा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चंबा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Chamba is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चंबा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Chamba district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:चंबा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Chamba district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धर्मशाळा (हिमाचल प्रदेश)","wikicode":"'''धर्मशाळा''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्याही दुसरी हिवाळी [[राजधानी]] असलेले एक शहर आहे. हे शहर [[कांगरा जिल्हा|कांगरा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. हे शहर [[चौदावे दलाई लामा]] यांचे निवासस्थान आहे.\n\n{{विस्तार}}\n\n==हे सुद्धा पहा==\n* [[एच.पी.सी.ए. मैदान]]\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कांगरा जिल्हा]]\n[[वर्ग:धर्मशाळा]]","hash":"7f140dd4074b10c8cae0d21879d08574f88105e08c66772c301d9000de000e13","last_revision":"2022-01-30T04:33:19Z","first_revision":"2006-04-28T22:18:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:07.978845","cross_lingual_links":{"af":"Dharamshala","ar":"دارامسالا","arz":"دارامسالا","bg":"Дхарамсала","bh":"धर्मशाला, हिमाचल प्रदेश","bn":"ধর্মশালা","bo":"རྡ་རམ་ས་ལ།","bpy":"ধর্মশালা","ca":"Dharamsala","ceb":"Dharmsāla","cs":"Dharamsala","cy":"Dharamsala","da":"Dharamsala","de":"Dharamsala","dz":"རྡ་རམ་ས་ལ།","el":"Νταραμσάλα","en":"Dharamshala","eo":"Dharamsala","es":"Dharamsala","et":"Dharamsala","eu":"Dharamsala","fa":"دارامشالا","fi":"Dharamsala","fr":"Dharamsala","frr":"Dharamshala","gu":"ધર્મશાલા","he":"דרמסאלה","hi":"धर्मशाला, हिमाचल प्रदेश","hu":"Dharamszala","id":"Dharamsala","it":"Dharamsala","ja":"ダラムサラ","ka":"დჰარამსალა","kn":"ಧರ್ಮಶಾಲಾ","ko":"다람살라","la":"Dharmasala","lld":"Dharamshala","lt":"Dharamšala","lv":"Daramsala","ml":"ധരംശാല","mn":"Дарамсала","ms":"Dharamsala, Himachal Pradesh","ne":"धर्मशाला","new":"धर्मशाला","nl":"Dharamsala","nb":"Dharamsala","oc":"Dharamsala","pa":"ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ","pam":"Dharamsala","pl":"Dharamsala","pnb":"دھرم شالہ","pt":"Dharamshala","ro":"Dharmshala","ru":"Дхарамсала","sa":"धर्मशाला, हिमाचलप्रदेशः","sat":"ᱫᱷᱚᱨᱚᱢᱥᱟᱞᱟ","simple":"Dharamshala","sk":"Dharmšála","sv":"Dharmsala","szl":"Dharamsala","ta":"தரம்சாலா","te":"ధర్మశాల","th":"ธรรมศาลา (รัฐหิมาจัลประเทศ)","tl":"Dharamsala","tr":"Dharamshala","uk":"Дармсала","ur":"دھرم شالہ","vi":"Dharamsala","war":"Dharamshala","wuu":"达兰萨拉","zh":"达兰萨拉","zh-min-nan":"Dharamsala","zh-yue":"達蘭薩拉"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"धर्मशाळा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्याही दुसरी हिवाळी राजधानी असलेले एक शहर आहे. हे शहर कांगरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. हे शहर चौदावे दलाई लामा यांचे निवासस्थान आहे.\n\nएच.पी.सी.ए. मैदान\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कांगरा जिल्हा वर्ग:धर्मशाळा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धर्मशाळा भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्याही दुसरी हिवाळी राजधानी असलेले एक शहर आहे.","translated_text":"Dharamshala is the second winter capital of the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर कांगरा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kangra district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर चौदावे दलाई लामा यांचे निवासस्थान आहे.","translated_text":"The city is the residence of the 14th Dalai Lama.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एच.पी.सी.ए.","translated_text":"H.P.C.A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मैदान","translated_text":"The field","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कांगरा जिल्हा वर्ग:धर्मशाळा","translated_text":"Class:Cities in Himachal Pradesh Class: Kangra District Class: Schools","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कुलु","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|प्रकार_२                     = \n|स्थानिक_नाव               = कुलु \n|टोपणनाव                  = \n|राज्य_नाव                  = हिमाचल प्रदेश\n|आकाशदेखावा                 = Kullu.jpg\n|आकाशदेखावा_शी��्षक            = कुलु  \n| अक्षांश = 31.96 | रेखांश = 77.10\n|शोधक_स्थान                 = \n|क्षेत्रफळ_एकूण               = \n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = \n|उंची                   = १२२०  \n|उंची_संदर्भ               = \n|समुद्री_किनारा               = \n|हवामान                   = \n|वर्षाव                     = \n|जिल्हा                    = [[कुलु जिल्हा|कुलु]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = \n|लोकसंख्या_वर्ष               = 2011\n|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ         = \n|लोकसंख्या_घनता             = \n|लोकसंख्या_मेट्रो              = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष            = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ          = \n|नेता_पद_१                  = \n|नेता_नाव_१                 = \n|नेता_पद_२                  = \n|नेता_नाव_२                 = \n|नेता_पद_३                  = \n|नेता_नाव_३                 = \n|एसटीडी_कोड                 =  01902\n|पिन_कोड                   =  175101\n|unlocode                = \n|आरटीओ_कोड                = \n|संकेतस्थळ                 = \n|संकेतस्थळ_नाव              = \n|तळटिपा                   = \n|गुणक_शीर्षक             = \n|स्वयंवर्गीत                 = \n}}\n\n\n\n\n\n'''कुलु''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कुलु जिल्हा|कुलु जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n[[File:A beautiful nature view from kullu ,lahashni.jpg|thumb|कुल्लू, लहश्नी यांचे एक सुंदर निसर्ग दृश्य]]\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कुलु जिल्हा]]","hash":"974299079eea5308d0b996f6b019fa8a66207ce8a1bdb3259be0d508d8524b20","last_revision":"2020-09-30T05:21:58Z","first_revision":"2006-04-28T22:18:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.035730","cross_lingual_links":{"ar":"كولو","arz":"كولو (مدينه فى كولو)","bn":"কুলু","bpy":"কুল্লু","ca":"Kulu (Índia)","ceb":"Kulu (lungsod)","de":"Kullu","en":"Kullu","eo":"Kuluo (urbo)","es":"Kullu","fa":"کلو (هیماچال پرادش)","fr":"Kullu","gu":"કુલ્લૂ","hi":"कुल्लू","hu":"Kullu","it":"Kullu","kn":"ಕುಲ್ಲು","lld":"Kullu","mg":"Kullu","ml":"കുളു","ms":"Kullu","ne":"कुल्लू","new":"कुल्लु","nl":"Kullu (stad)","pa":"ਕੁੱਲੂ","pl":"Kullu","pnb":"کُلو","pt":"Kulu","ru":"Куллу","sa":"कुल्लू","sat":"ᱠᱩᱞᱞᱩ","sv":"Kullu","ta":"குலு","te":"కుల్లూ","ur":"کللو","vi":"Kullu","zh":"古卢 (印度)","zh-min-nan":"Kullu (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"कुलु भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कुलु जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कुलु जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|प्रकार_२                     = \n|स्थानिक_नाव               = कुलु \n|टोपणनाव                  = \n|राज्य_नाव                  = हिमाचल प्रदेश\n|आकाशदेखावा                 = Kullu.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = कुलु  \n| अक्षांश = 31.96 | रेखांश = 77.10\n|शोधक_स्थान                 = \n|क्षेत्रफळ_एकूण               = \n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = \n|उंची                   = १२२०  \n|उंची_संदर्भ               = \n|समुद्री_किनारा               = \n|हवामान                   = \n|वर्षाव                     = \n|जिल्हा                    = [[कुलु जिल्हा|कुलु]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = \n|���ोकसंख्या_वर्ष               = 2011\n|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ         = \n|लोकसंख्या_घनता             = \n|लोकसंख्या_मेट्रो              = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष            = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ          = \n|नेता_पद_१                  = \n|नेता_नाव_१                 = \n|नेता_पद_२                  = \n|नेता_नाव_२                 = \n|नेता_पद_३                  = \n|नेता_नाव_३                 = \n|एसटीडी_कोड                 =  01902\n|पिन_कोड                   =  175101\n|unlocode                = \n|आरटीओ_कोड                = \n|संकेतस्थळ                 = \n|संकेतस्थळ_नाव              = \n|तळटिपा                   = \n|गुणक_शीर्षक             = \n|स्वयंवर्गीत                 = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुलु भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kullu is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कुलु जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kullu district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कुलु जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Kulu district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रेकाँग पेओ","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n[[चित्र:Main street, Reckong peo 2010.jpg|इवलेसे|मुख्य मार्ग, रेकोंग पेओ]]\n'''रेकॉॅंग पेओ''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[किन्नौर जिल्हा|किन्नौर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[शिमला]]पासून २६० किमी अंतरावर असलेले रेकाँग पेओ समुद्रसपाटीपासून २,२९० मीटर (७.५१३ फूट) उंचीवर आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:किन्नौर जिल्हा]]","hash":"a5de175cd15aed2cceba329544fb369ce22ecb18b1c93c3e3fb8d58715e9d4cb","last_revision":"2022-12-29T04:54:00Z","first_revision":"2006-04-28T22:19:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.093056","cross_lingual_links":{"cs":"Reckong Peo","de":"Rekong Peo","en":"Reckong Peo","gu":"રેકોન્ગ પેઓ","hi":"रिकांग पिओ","it":"Reckong Peo","mg":"Reckong Peo","oc":"Reckong Peo","pl":"Reckong Peo","pnb":"ریکونگ پیو","sa":"रेकोङ्ग् प्यो","te":"రెకాంగ్ పియో","ur":"ریکونگ ہیو"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:15.760465","text":"रेकॉॅंग पेओ भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर किन्नौर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nशिमलापासून २६० किमी अंतरावर असलेले रेकाँग पेओ समुद्रसपाटीपासून २,२९० मीटर (७.५१३ फूट) उंचीवर आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:किन्नौर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेकॉॅंग पेओ भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Rakong Peo is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर किन्नौर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kinnaur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमलापासून २६० किमी अंतरावर असलेले रेकाँग पेओ समुद्रसपाटीपासून २,२९० मीटर (७.५१३ फूट) उंचीवर आहे.","translated_text":"Situated at a distance of 260 km from Shimla, Reikong Peo is located at an altitude of 2,290 m (7,513 ft) above sea level.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:किन्नौर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Kinnaur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिमला","wikicode":"'''श्यामला'''([[श्यामला]])  [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्याची राजधानी व [[शिमला जिल्हा|शिमला जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|प्रकार_२                     = राजधानी\n|स्थानिक_नाव               = श्यामला \n|टोपणनाव                  = \n|राज्य_नाव                  = हिमाचल प्रदेश\n|आकाशदेखावा                 = Shimla in August.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = श्यामला \n| अक्षांश = 31.111 | रेखांश = 77.154\n|शोधक_स्थान                 = right\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = 25\n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = 8\n|उंची                   = 2130\n|उंची_संदर्भ               = \n|समुद्री_किनारा               = 48\n|हवामान                   = Am\n|वर्षाव                     = 2743\n|जिल्हा                    =[[श्यामला जिल्हा|शिमला]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = 163000\n|लोकसंख्या_वर्ष               = २००१\n|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ         = \n|लोकसंख्या_घनता             = 120\n|लोकसंख्या_मेट्रो              = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष            = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ          = \n|नेता_पद_१                  = महापौर \n|नेता_नाव_१                 = सोहन लाल\n|नेता_पद_२                  = आयुक्त\n|नेता_नाव_२                 = शेखर गुप्ता\n|नेता_पद_३                  = \n|नेता_नाव_३                 = \n|एसटीडी_कोड                 = 0177\n|पिन_कोड                   = 171 0xx\n|unlocode                = INSHI\n|आरटीओ_कोड                = HP-03, HP-51\n|संकेतस्थळ                 = www.shimlamc.org/mcshimla.htm\n|संकेतस्थळ_नाव              = श्यामला मनपा संकेतस्थळ \n|तळटिपा                   = <small><references/></small>\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = हो\t\n}}\n\n\n१८६४ साली [[ब्रिटिश|ब्रिटिशांनी]] श्यामला हिला [[उन्हाळी]] [[राजधानी]] म्हणून घोषित केली. हे एक प्रसिद्ध लोकप्रिय [[पर्यटन]]स्थळ असून 'पर्वतांची राणी' म्हणून उल्लेखले जाते. ब्रिटिशांच्या आधी शिमला [[नेपाळ]] राष्ट्राच्या अधीन होते. ब्रिटिशानी नेपाळच्या [[राजा]]बरोबर झालेल्या युद्धात नेपाळला हरवून श्यामला काबीज केले. वर्ष १९४७ ते १९५३ पर्यंत श्यामला [[पूर्व]] [[पंजाब]]चे [[मुख्यालय]] राहिले. १९६६ मध्ये [[पंजाब]] आणि [[हरियाणा]]च्या विभाजनानंतर श्यामला [[हिमाचल प्रदेश]]ची राजधानी म्हणून विकसित झा���े.\n\n== इतिहास ==\nशिमल्याचा शोध [[इंग्रज|इंग्रजांनी]] सन १८१९ साली लावला. [[चार्ल्स केनेडी]]ने येथे सर्वप्रथम उन्हाळ्यासाठी वास्तव्यासाठीचे ठिकाण म्हणुन बनविले. लवकरच शिमला [[लॉर्ड विल्यम बेंटिक]]च्या नजरेत आले, जे १८२८ पासून १८३५ पर्यंत भारताचे गव्हर्नर जनरल होते. १८ व्या शतकात [[शिमला]] शहर घनदाट जंगलाने व्यापलेला होता. शिमला नावाच्या आधी [[काली]] हिंदू देवी आणि [[श्यामला देवी]] या नावाचा भाग होता.<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kaushal|first=Richa|last2=Thakur|first2=DS|last3=Kumar|first3=Arjun|date=2017-07-31|title=GROWTH AND CONTRIBUTION OF HORTICULTURE OF HIMACHAL PRADESH: A CASE STUDY OF KOTGARH VALLEY OF SHIMLA DISTRICT, HIMACHAL PRADESH.|url=http://dx.doi.org/10.21474/ijar01/4731|journal=International Journal of Advanced Research|volume=5|issue=7|pages=393–400|doi=10.21474/ijar01/4731|issn=2320-5407}}</ref>\n\n१८०६ मध्ये [[नेपाळ]]चे [[भीमसेन थापा]] यांनी शिमला क्षेत्रावर हल्ला केला आणि ते ताब्यात घेतले. ३० ऑगस्ट १८१७ मध्ये [[जेरार्ड भाईं]]नी या क्षेत्राचे सर्वेक्षण केले होते; त्यांनी शिमल्याला \"एक लहान आकाराचा गाव\" असे म्हटले होते.\n\n== भूगोल  ==\nशिमला [[पश्चिम]] [[हिमालय|हिमालयाच्या]] उत्तरेला आहे.शिमला २३९७.५९ मीटर उंचीवरील एका टोकावर पसरलेले आहे. शिमला हिमालयाच्या [[आग्नेय]] भागातील ३१.६१ अंश [[उत्तर]] व ७७.१० [[अंश]] [[पूर्व]] या [[अक्षांश]]-[[रेखांश|रेखांशा]]वर आहे. ते [[समुद्रसपाटी]]पासून सरासरी २,२०६ [[मीटर]] (७,२३८ [[फूट]]) उंचीवर आहे व ते सात टेकड्यांबरोबर एक किल्ल्यावर पसरले आहे. शिमलामधील सर्वात उंच ठिकाण म्हणजे [[जाखू टेकडी]]. ही २,४५४  मीटर (८,५०१ फूट) उंचीवर आहे.\n\nशिमला योजना क्षेत्रातील [[ग्रीन बेल्ट]] ४१४ हेक्टर (१,२०२० एकर) पसरली आहे. शहरात मुख्य [[वन]] [[पाइन]], [[देवदार]], [[ओक]] आणि [[रोडोडेंड्रॉन]] आहे. पर्यटकांच्या वाढत्या संख्येमुळे पर्यावरणीय घट झाली आहे, परिणामी शिमला पर्यावरणीय स्थान म्हणून गमावत आहे. [[निसर्गसौंदर्य]] आणि [[मनोहारी]] [[दृश्य]] याने सम्रृद्ध असलेले हे शहर आहे.\n\n== संस्कृति ==\nयेथे वेगवेगळ्या प्रकारचे सण साजरे केले जातात. दर वर्षी  पीक-सीझनमध्ये शिमला समर फेस्टिवल आयोजित केला जातो.\n\n== पर्यटन  ==\nहिमाचल प्रदेशची राजधानी आणि ब्रिटिशकालीन उन्हाळी राजधानी असलेले शिमला एक महत्त्वाचे पर्यटन केंद्र आहे.\n\nशिमला साधारण ७२३८ फूट उंचीवर असून, येथील वातावरण वर्षभर थंड असते.  येथून हिमालय पर्वतराजीचे मनोहारी दृश्य दिसते.\n\n\n'''पर्यटकांसाठी आकर्षणे'''\n\n=== रिज ===\nशहराच्या मधोमध एक मोठी मैदानासारखी जागा आहे, येथून पर्वत��ांगा दिसू शकतात. येथे शिमल्याची ओळख बनलेले आणि न्यू-गॉथिक वास्तुकलेचे उदाहरण असलेले क्राइस्ट चर्च तसेच न्यू-ट्यूडर पुस्तकालय पाहण्याजोगे आहे.\n\n=== मॉल ===\nशिमल्याचे मुख्य व्यापारी केंद्र. गेइटी थिएटर हे प्राचीन ब्रिटिश थिएटरचेच एक रूप आहे. आता सांस्कृतिक दळणवळणाचे मुख्य केंद्र आहे. कार्ट रोडहून मॉलकरिता हिमाचल प्रदेश पर्यटन विभागाच्या  लिफ्टने/रोपवेने सुद्धा जाता येते. रिजच्या जवळील लक्कड बाजार हा लाकडी वस्तू आणि स्मृती चिन्हांसाठी प्रसिद्ध आहे.\n\n=== कालीबारी मंदिर ===\nहे मंदिर स्कँडल पॉइंटपासून जनरल पोस्ट ऑफिसकडे जाताना जवळच आहे. \n\n=== [[जाखू मंदिर]] ===\nशिमल्यातील २४५५ मीटर उंचीवर असलेले सर्वात उंच ठिकाण. येथून शहराचे सुंदर दृश्य दिसते. येथे हनुमानाचे प्राचीन मंदिर आहे.\n\n=== राज्य संग्रहालय ===\nहिमाचल प्रदेशची ऐतिहासिक वास्तुकला आणि चित्रांचा संग्रह. संग्रहालय सकाळी १० वाजल्यापासून ते संध्याकाळी ५ वाजेपर्यंत चालू असते.\nसोमवार आणि  सार्वजनिक सुटीच्या दिवशी ते बंद असते.\n\n=== इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ॲडव्हान्स स्टडी ===\nहे ब्रिटिशकालीन भवन पूर्वी भारताच्या व्हाॅईसरायचे राहण्याचे ठिकाण होते.\n\n=== प्रॉस्पेट हिल ===\n(5 कि.मी.) 2155 मी. : शिमला - बिलासपूर मार्गावरील हे ठिकाण बालुगंज पासून १५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे. येथे कामना देवीचे मंदिर आहे. येथून पर्वतरांगेचे सुंदर दृश्य दिसते.\n\n=== समर हिल ===\n(7 कि.मी.) 1983 मी. : शिमला - कालका मार्गावरील एक सुंदर ठिकाण आहे. येथील वातावरण शांत असून रस्ते झाडांनी व्यापले आहेत.\nआपल्या शिमला दौऱ्यादरम्यान महात्मा गांधी राजकुमारी अमृत कौर यांच्या जॉर्जियन हाऊसमध्ये राहिले होते.\nयेथे हिमाचल प्रदेश विश्वविद्यालय आहे.\n\n=== चाडविक धबधबा===\n(7 कि.मी.) 1586 मी. : दाट जंगलातील हे स्थान समर हिल चौकापासून ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे.\n\n=== संकट मोचन ===\n(7 कि.मी.) 1975 मी. : शिमला कालका मार्गावरील (रा. मा. २२)  हनुमानाचे प्रसिद्ध मंदिर. \n\n=== तारादेवी ===\n(11 कि.मी.) 1851 मी. : शिमला कालका मार्गावरील (रा. मा. २२)  प्रसिद्ध मंदिर.\n\n== शिक्षण ==\n\nशहरामध्ये १४ अंगणवाड्या आणि ६३ प्राथमिक विद्यालये आहेत तसेच बऱ्याच ब्रिटिशकालीन शाळा आहेत. शिमल्यात इंदिरा गांधी मेडिकल कॉलेज आणि दंत महाविद्यालय आहे.\n\n== दळणवळण ==\n\n=== बस ===\nशिमला बसने हिमाचल प्रदेशमधील इतर शहरांशी तसेच दिल्ली, चंदीग��ला जोडले गेले आहे.\n\n=== रेल्वे ===\nशिमला नॅरोगेज मार्गाने कालकाशी जोडले आहे जे भारतातील सर्व मुख्य शहरांशी जोडले आहे. कालका ते शिमला ही टाॅय ट्रेन  युनेस्कोच्या हेरिटेज स्थळांच्या यादीत आहे. \n\n=== विमानतळ ===\nशिमला विमानतळ जुब्बारहत्ती (१२ कि. मी.) येथे असून, [[दिल्ली]]ला विमानसेवेने जोडला आहे.\n\n== बाह्य दुवे ==\n[http://www.jagran.com/photogallery-15125.html शिमलाच्या प्रेक्षणीय स्थळाची बातमी] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160807072753/http://www.jagran.com/photogallery-15125.html |date=2016-08-07 }}\n\n[http://7thtraveler.com/kalka-shimla-toy-train-timings-fare-booking-seat-availability/ कालका ते शिमला ट्रेन माहिती]\n\n[https://pravasmitra.com/places-to-visit-in-shimla-in-marathi/ शिमला पर्यटन स्थळे] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201024023206/https://pravasmitra.com/places-to-visit-in-shimla-in-marathi/ |date=2020-10-24 }} \n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:शिमला जिल्हा]]\n[[वर्ग:शिमला]]","hash":"58eb4ece641d38703238f4dd87c4b7a18f4b021439646bdc9bf1bf58d7c17653","last_revision":"2023-11-22T22:40:50Z","first_revision":"2006-04-28T22:20:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.144866","cross_lingual_links":{"ar":"شيملا","arz":"مدينه شيملا","az":"Şimla","ba":"Шимла","be":"Шымла","bg":"Шимла","bh":"शिमला","bn":"শিমলা","bpy":"শিমলা","ca":"Simla","ce":"Шимла","ceb":"Shimla (kapital sa estado)","cs":"Šimla","cy":"Shimla","da":"Shimla","de":"Shimla","dty":"शिमला","en":"Shimla","eo":"Ŝimlao","es":"Shimla","eu":"Shimla","fa":"شیملا","fi":"Shimla","fr":"Shimla","frr":"Shimla","gu":"શિમલા","he":"שימלה","hi":"शिमला","hif":"Shimla","hu":"Simla","hy":"Շիմլա","id":"Shimla","it":"Shimla","ja":"シムラー (インド)","ka":"შიმლა","kge":"Shimla","kn":"ಶಿಮ್ಲಾ","ko":"심라","lld":"Shimla","lt":"Šimla","lv":"Šimla","mai":"शिमला","mg":"Shimla","ml":"ഷിംല","ms":"Shimla","ne":"सिमला","nl":"Shimla (stad in Himachal Pradesh)","nb":"Simla","oc":"Shimla","or":"ଶିମଲା","pa":"ਸ਼ਿਮਲਾ","pam":"Shimla","pl":"Shimla","pnb":"شملا","pt":"Ximelá","ro":"Shimla","ru":"Шимла","sa":"शिमला","sat":"ᱥᱤᱢᱞᱟ","simple":"Shimla","sr":"Шимла","sv":"Shimla","ta":"சிம்லா","te":"సిమ్లా","tg":"Шимла","th":"ศิมลา","tr":"Shimla","tt":"Шимла","uk":"Шімла","ur":"شملہ","vi":"Shimla","war":"Shimla","wuu":"西姆拉","xmf":"შიმლა","zh":"西姆拉","zh-min-nan":"Shimla (Himachal Pradesh ê siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"श्यामला(श्यामला) भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्याची राजधानी व शिमला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n१८६४ साली ब्रिटिशांनी श्यामला हिला उन्हाळी राजधानी म्हणून घोषित केली. हे एक प्रसिद्ध लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून 'पर्वतांची राणी' म्हणून उल्लेखले जाते. ब्रिटिशांच्या आधी शिमला नेपाळ राष्ट्राच्या अधीन होते. ब्रिटिशानी नेपाळच्या राजाबरोबर झालेल्या युद्धात नेपाळला हरवून श्यामला काबीज केले. वर्ष १९४७ ते १९५३ पर्यंत श्यामला पूर्व पंजाबचे मुख्यालय राहिले. १९६६ मध्ये पंजाब आणि हरियाणाच्या विभाजनानंतर श्यामला हिमाचल प्रदेशची राजधानी म्हणून विकसित झाले.\n\nशिमल्याचा शोध इंग्रजांनी सन १८१९ साली लावला. चार्ल्स केनेडीने येथे सर्वप्रथम उन्हाळ्यासाठी ��ास्तव्यासाठीचे ठिकाण म्हणुन बनविले. लवकरच शिमला लॉर्ड विल्यम बेंटिकच्या नजरेत आले, जे १८२८ पासून १८३५ पर्यंत भारताचे गव्हर्नर जनरल होते. १८ व्या शतकात शिमला शहर घनदाट जंगलाने व्यापलेला होता. शिमला नावाच्या आधी काली हिंदू देवी आणि श्यामला देवी या नावाचा भाग होता.\n\n१८०६ मध्ये नेपाळचे भीमसेन थापा यांनी शिमला क्षेत्रावर हल्ला केला आणि ते ताब्यात घेतले. ३० ऑगस्ट १८१७ मध्ये जेरार्ड भाईंनी या क्षेत्राचे सर्वेक्षण केले होते; त्यांनी शिमल्याला \"एक लहान आकाराचा गाव\" असे म्हटले होते.\n\nशिमला पश्चिम हिमालयाच्या उत्तरेला आहे.शिमला २३९७.५९ मीटर उंचीवरील एका टोकावर पसरलेले आहे. शिमला हिमालयाच्या आग्नेय भागातील ३१.६१ अंश उत्तर व ७७.१० अंश पूर्व या अक्षांश-रेखांशावर आहे. ते समुद्रसपाटीपासून सरासरी २,२०६ मीटर (७,२३८ फूट) उंचीवर आहे व ते सात टेकड्यांबरोबर एक किल्ल्यावर पसरले आहे. शिमलामधील सर्वात उंच ठिकाण म्हणजे जाखू टेकडी. ही २,४५४ मीटर (८,५०१ फूट) उंचीवर आहे.\n\nशिमला योजना क्षेत्रातील ग्रीन बेल्ट ४१४ हेक्टर (१,२०२० एकर) पसरली आहे. शहरात मुख्य वन पाइन, देवदार, ओक आणि रोडोडेंड्रॉन आहे. पर्यटकांच्या वाढत्या संख्येमुळे पर्यावरणीय घट झाली आहे, परिणामी शिमला पर्यावरणीय स्थान म्हणून गमावत आहे. निसर्गसौंदर्य आणि मनोहारी दृश्य याने सम्रृद्ध असलेले हे शहर आहे.\n\nयेथे वेगवेगळ्या प्रकारचे सण साजरे केले जातात. दर वर्षी पीक-सीझनमध्ये शिमला समर फेस्टिवल आयोजित केला जातो.\n\nहिमाचल प्रदेशची राजधानी आणि ब्रिटिशकालीन उन्हाळी राजधानी असलेले शिमला एक महत्त्वाचे पर्यटन केंद्र आहे.\n\nशिमला साधारण ७२३८ फूट उंचीवर असून, येथील वातावरण वर्षभर थंड असते. येथून हिमालय पर्वतराजीचे मनोहारी दृश्य दिसते.\n\nपर्यटकांसाठी आकर्षणे\n\nशहराच्या मधोमध एक मोठी मैदानासारखी जागा आहे, येथून पर्वतरांगा दिसू शकतात. येथे शिमल्याची ओळख बनलेले आणि न्यू-गॉथिक वास्तुकलेचे उदाहरण असलेले क्राइस्ट चर्च तसेच न्यू-ट्यूडर पुस्तकालय पाहण्याजोगे आहे.\n\nशिमल्याचे मुख्य व्यापारी केंद्र. गेइटी थिएटर हे प्राचीन ब्रिटिश थिएटरचेच एक रूप आहे. आता सांस्कृतिक दळणवळणाचे मुख्य केंद्र आहे. कार्ट रोडहून मॉलकरिता हिमाचल प्रदेश पर्यटन विभागाच्या लिफ्टने/रोपवेने सुद्धा जाता येते. रिजच्या जवळील लक्क��� बाजार हा लाकडी वस्तू आणि स्मृती चिन्हांसाठी प्रसिद्ध आहे.\n\nहे मंदिर स्कँडल पॉइंटपासून जनरल पोस्ट ऑफिसकडे जाताना जवळच आहे.\n\nशिमल्यातील २४५५ मीटर उंचीवर असलेले सर्वात उंच ठिकाण. येथून शहराचे सुंदर दृश्य दिसते. येथे हनुमानाचे प्राचीन मंदिर आहे.\n\nहिमाचल प्रदेशची ऐतिहासिक वास्तुकला आणि चित्रांचा संग्रह. संग्रहालय सकाळी १० वाजल्यापासून ते संध्याकाळी ५ वाजेपर्यंत चालू असते. सोमवार आणि सार्वजनिक सुटीच्या दिवशी ते बंद असते.\n\nहे ब्रिटिशकालीन भवन पूर्वी भारताच्या व्हाॅईसरायचे राहण्याचे ठिकाण होते.\n\n(5 कि.मी.) 2155 मी. : शिमला - बिलासपूर मार्गावरील हे ठिकाण बालुगंज पासून १५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे. येथे कामना देवीचे मंदिर आहे. येथून पर्वतरांगेचे सुंदर दृश्य दिसते.\n\n(7 कि.मी.) 1983 मी. : शिमला - कालका मार्गावरील एक सुंदर ठिकाण आहे. येथील वातावरण शांत असून रस्ते झाडांनी व्यापले आहेत. आपल्या शिमला दौऱ्यादरम्यान महात्मा गांधी राजकुमारी अमृत कौर यांच्या जॉर्जियन हाऊसमध्ये राहिले होते. येथे हिमाचल प्रदेश विश्वविद्यालय आहे.\n\n(7 कि.मी.) 1586 मी. : दाट जंगलातील हे स्थान समर हिल चौकापासून ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे.\n\n(7 कि.मी.) 1975 मी. : शिमला कालका मार्गावरील (रा. मा. २२) हनुमानाचे प्रसिद्ध मंदिर.\n\n(11 कि.मी.) 1851 मी. : शिमला कालका मार्गावरील (रा. मा. २२) प्रसिद्ध मंदिर.\n\nशहरामध्ये १४ अंगणवाड्या आणि ६३ प्राथमिक विद्यालये आहेत तसेच बऱ्याच ब्रिटिशकालीन शाळा आहेत. शिमल्यात इंदिरा गांधी मेडिकल कॉलेज आणि दंत महाविद्यालय आहे.\n\nशिमला बसने हिमाचल प्रदेशमधील इतर शहरांशी तसेच दिल्ली, चंदीगडला जोडले गेले आहे.\n\nशिमला नॅरोगेज मार्गाने कालकाशी जोडले आहे जे भारतातील सर्व मुख्य शहरांशी जोडले आहे. कालका ते शिमला ही टाॅय ट्रेन युनेस्कोच्या हेरिटेज स्थळांच्या यादीत आहे.\n\nशिमला विमानतळ जुब्बारहत्ती (१२ कि. मी.) येथे असून, दिल्लीला विमानसेवेने जोडला आहे.\n\nशिमलाच्या प्रेक्षणीय स्थळाची बातमी\n\nकालका ते शिमला ट्रेन माहिती\n\nशिमला पर्यटन स्थळे वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:शिमला जिल्हा वर्ग:शिमला\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्यामला(श्यामला) भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्याची राजधानी व शिमला जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"Shamla is the capital of the Indian state of Himachal Pradesh and the administrative centre of Shimla district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|प्रकार_२                     = राजधानी\n|स्थानिक_नाव               = श्यामला \n|टोपणनाव                  = \n|राज्य_नाव                  = हिमाचल प्रदेश\n|आकाशदेखावा                 = Shimla in August.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = श्यामला \n| अक्षांश = 31.111 | रेखांश = 77.154\n|शोधक_स्थान                 = right\n|क्षेत्रफळ_एकूण               = 25\n|क्षेत्रफळ_आकारमान            = 8\n|उंची                   = 2130\n|उंची_संदर्भ               = \n|समुद्री_किनारा               = 48\n|हवामान                   = Am\n|वर्षाव                     = 2743\n|जिल्हा                    =[[श्यामला जिल्हा|शिमला]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = 163000\n|लोकसंख्या_वर्ष               = २००१\n|लोकसंख्या_एकूण_संदर्भ         = \n|लोकसंख्या_घनता             = 120\n|लोकसंख्या_मेट्रो              = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_वर्ष            = \n|लोकसंख्या_मेट्रो_संदर्भ          = \n|नेता_पद_१                  = महापौर \n|नेता_नाव_१                 = सोहन लाल\n|नेता_पद_२                  = आयुक्त\n|नेता_नाव_२                 = शेखर गुप्ता\n|नेता_पद_३                  = \n|नेता_नाव_३                 = \n|एसटीडी_कोड                 = 0177\n|पिन_कोड                   = 171 0xx\n|unlocode                = INSHI\n|आरटीओ_कोड                = HP-03, HP-51\n|संकेतस्थळ                 = www.shimlamc.org/mcshimla.htm\n|संकेतस्थळ_नाव              = श्यामला मनपा संकेतस्थळ \n|तळटिपा                   = <small><references/></small>\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = हो\t\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८६४ साली ब्रिटिशांनी श्यामला हिला उन्हाळी राजधानी म्हणून घोषित केली.","translated_text":"In 1864, the British declared Shyam as the summer capital.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे एक प्रसिद्ध लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून 'पर्वतांची राणी' म्हणून उल्लेखले जाते.","translated_text":"It is a popular tourist destination and is known as the 'Queen of the Mountains'.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिशांच्या आधी शिमला नेपाळ राष्ट्राच्या अधीन होते.","translated_text":"Before the British, Shimla was under the rule of the Nepali nation.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्रिटिशानी नेपाळच्या राजाबरोबर झालेल्या युद्धात नेपाळला हरवून श्यामला काबीज केले.","translated_text":"The British defeated Nepal and conquered Shyam in a war with the King of Nepal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्ष १९४७ ते १९५३ पर्यंत श्यामला पूर्व पंजाबचे मुख्यालय राहिले.","translated_text":"From 1947 to 1953, Shyam was the headquarters of East Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६६ मध्ये पंजाब आणि हरियाणाच्या विभाजनानंतर श्यामला हिमाचल प्रदेशची राजधानी म्हणून विकसित झाले.","translated_text":"After the partition of Punjab and Haryana in 1966, Shyam became the capital of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमल्याचा श��ध इंग्रजांनी सन १८१९ साली लावला.","translated_text":"Shimla was discovered by the British in 1819.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चार्ल्स केनेडीने येथे सर्वप्रथम उन्हाळ्यासाठी वास्तव्यासाठीचे ठिकाण म्हणुन बनविले.","translated_text":"It was first built by Charles Kennedy as a summer residence.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लवकरच शिमला लॉर्ड विल्यम बेंटिकच्या नजरेत आले, जे १८२८ पासून १८३५ पर्यंत भारताचे गव्हर्नर जनरल होते.","translated_text":"Shimla soon came to the attention of Lord William Bentwick, who served as Governor-General of India from 1828 to 1835.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८ व्या शतकात शिमला शहर घनदाट जंगलाने व्यापलेला होता.","translated_text":"In the 18th century, the city of Shimla was covered with dense forests.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिमला नावाच्या आधी काली हिंदू देवी आणि श्यामला देवी या नावाचा भाग होता.","translated_text":"Before the name Shimla, Kali was a Hindu goddess and Shyamala was a part of the name Goddess.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kaushal|first=Richa|last2=Thakur|first2=DS|last3=Kumar|first3=Arjun|date=2017-07-31|title=GROWTH AND CONTRIBUTION OF HORTICULTURE OF HIMACHAL PRADESH: A CASE STUDY OF KOTGARH VALLEY OF SHIMLA DISTRICT, HIMACHAL PRADESH.|url=http://dx.doi.org/10.21474/ijar01/4731|journal=International Journal of Advanced Research|volume=5|issue=7|pages=393–400|doi=10.21474/ijar01/4731|issn=2320-5407}}</ref>","char_index":71,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.21474/ijar01/4731","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":149157,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:57.949613-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75390625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१८०६ मध्ये नेपाळचे भीमसेन थापा यांनी शिमला क्षेत्रावर हल्ला केला आणि ते ताब्यात घेतले.","translated_text":"In 1806, Nepal's Bhimsen Thapa invaded and captured the Shimla region.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३० ऑगस्ट १८१७ मध्ये जेरार्ड भाईंनी या क्षेत्राचे सर्वेक्षण केले होते;","translated_text":"On August 30, 1817, the Gerard brothers surveyed the area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी शिमल्याला \"एक लहान आकाराचा गाव\" असे म्हटले होते.","translated_text":"He called Shimla \"a small village\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला पश्चिम हिमालयाच्या उत्तरेला आहे.शिमला २३९७.५९ मीटर उंचीवरील एका टोकावर पसरलेले आहे.","translated_text":"Shimla is located in the northern part of the western Himalayas. Shimla is spread over an elevation of 2397.59 meters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिमला हिमालयाच्या आग्नेय भागातील ३१.६१ अंश उत्तर व ७७.१० अंश पूर्व या अक्षांश-रेखांशावर आहे.","translated_text":"Shimla is located in the south-eastern Himalayan region at 31.61 degrees north and 77.10 degrees east latitude.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते समुद्रसपाटीपासून सरासरी २,२०६ मीटर (७,२३८ फूट) उंचीवर आहे व ते सात टेकड्यांबरोबर एक किल्ल्यावर पसरले आहे.","translated_text":"It is at an average elevation of 2,206 metres (7,238 ft) above sea level and is spread over a fortress with seven hills.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिमलामधील सर्वात उंच ठिकाण म्हणजे जाखू टेकडी.","translated_text":"The highest point in Shimla is the Jakhu Hill.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही २,४५४ मीटर (८,५०१ फूट) उंचीवर आहे.","translated_text":"It is located at an altitude of 2,454 meters (8,501 feet).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला योजना क्षेत्रातील ग्रीन बेल्ट ४१४ हेक्टर (१,२०२० एकर) पसरली आहे.","translated_text":"The Green Belt in Shimla Scheme area is spread over 414 hectares (1,2020 acres).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरात मुख्य वन पाइन, देवदार, ओक आणि रोडोडेंड्रॉन आहे.","translated_text":"The main forest in the city is pine, cedar, oak and rhododendron.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पर्यटकांच्या वाढत्या संख्येमुळे पर्यावरणीय घट झाली आहे, परिणामी शिमला पर्यावरणीय स्थान म्हणून गमावत आहे.","translated_text":"The increasing number of tourists has led to ecological decline, resulting in Shimla losing its ecological status.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"निसर्गसौंदर्य आणि मनोहारी दृश्य याने सम्रृद्ध असलेले हे शहर आहे.","translated_text":"It is a city rich in natural beauty and scenic beauty.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संस्कृति","translated_text":"culture","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे वेगवेगळ्या प्रकारचे सण साजरे केले जातात.","translated_text":"Various festivals are celebrated here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दर वर्षी पीक-सीझनमध्ये शिमला समर फेस्टिवल आयोजित केला जातो.","translated_text":"Shimla Summer Festival is held every year in peak season.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पर्यटन","translated_text":"Tourism","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिमाचल प्रदेशची राजधानी आणि ब्रिटिशकालीन उन्हाळी राजधानी असलेले शिमला एक महत्त्वाचे पर्यटन केंद्र आहे.","translated_text":"Shimla, the capital of Himachal Pradesh and the British summer capital, is an important tourist hub.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला साधारण ७२३८ फूट उंचीवर असून, येथील वातावरण वर्षभर थंड असते.","translated_text":"Shimla is situated at an altitude of about 7238 feet, and the climate here is cold all year round.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून हिमालय पर्वतराजीचे मनोहारी दृश्य दिसते.","translated_text":"From here, there is a scenic view of the Himalayas.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पर्यटकांसाठी आकर्षणे","translated_text":"It is a popular tourist attraction.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रिज","translated_text":"The Ridge","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहराच्या मधोमध एक मोठी मैदानासारखी जागा आहे, येथून पर्वतरांगा दिसू शकतात.","translated_text":"In the middle of the city there is a large square, from which you can see mountain ranges.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे शिमल्याची ओळख बनलेले आणि न्यू-गॉथिक वास्तुकलेचे उदाहरण असलेले क्राइस्ट ��र्च तसेच न्यू-ट्यूडर पुस्तकालय पाहण्याजोगे आहे.","translated_text":"It is also worth visiting the Christ Church, a symbol of Shimla and an example of Neo-Gothic architecture, as well as the New Tudor Library.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मॉल","translated_text":"Mall","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमल्याचे मुख्य व्यापारी केंद्र.","translated_text":"The main commercial center of Shimla.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गेइटी थिएटर हे प्राचीन ब्रिटिश थिएटरचेच एक रूप आहे.","translated_text":"The Gaiety Theatre is a form of ancient British theatre.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आता सांस्कृतिक दळणवळणाचे मुख्य केंद्र आहे.","translated_text":"It is now a major hub of cultural communication.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कार्ट रोडहून मॉलकरिता हिमाचल प्रदेश पर्यटन विभागाच्या लिफ्टने/रोपवेने सुद्धा जाता येते.","translated_text":"It is also possible to reach the mall from Kart Road by the Himachal Pradesh Tourism Department's elevator/rapway.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रिजच्या जवळील लक्कड बाजार हा लाकडी वस्तू आणि स्मृती चिन्हांसाठी प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Lakhkadh Market near Ridge is famous for its wooden objects and memorabilia.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"कालीबारी मंदिर","translated_text":"Temple of Kalibari","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे मंदिर स्कँडल पॉइंटपासून जनरल पोस्ट ऑफिसकडे जाताना जवळच आहे.","translated_text":"The temple is close to the road from Scandal Point to the General Post Office.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जाखू मंदिर","translated_text":"The Jaho temple","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमल्यातील २४५५ मीटर उंचीवर असलेले सर्वात उंच ठिकाण.","translated_text":"It is the highest point in Shimla at an altitude of 2455 meters.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून शहराचे सुंदर दृश्य दिसते.","translated_text":"There is a beautiful view of the city from here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे हनुमानाचे प्राचीन मंदिर आहे.","translated_text":"There is an ancient temple of Hanuman.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"राज्य संग्रहालय","translated_text":"State museum","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिमाचल प्रदेशची ऐतिहासिक वास्तुकला आणि चित्रांचा संग्रह.","translated_text":"Collection of historical architecture and paintings of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संग्रहालय सकाळी १० वाजल्यापासून ते संध्याकाळी ५ वाजेपर्यंत चालू असते.","translated_text":"The museum is open from 10 am to 5 pm.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोमवार आणि सार्वजनिक सुटीच्या दिवशी ते बंद असते.","translated_text":"It is closed on Mondays and public holidays.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ॲडव्हान्स स्टडी","translated_text":"Indian Institute of Advanced Study","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे ब्रिटिशकालीन भवन पूर्वी भारताच्या व्हाॅईसरायचे राहण्याचे ठिकाण होते.","translated_text":"It was the former residence of the Viceroy of India during the British era.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रॉस्पेट हिल","translated_text":"Prospect Hill","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(5 कि.मी.)","translated_text":"It is about 5 km away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"2155 मी. : शिमला - बिलासपूर मार्गावरील हे ठिकाण बालुगंज पासून १५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे.","translated_text":"2155 m: This place on Shimla - Bilaspur road is 15 minutes from Baluganj.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे कामना देवीचे मंदिर आहे.","translated_text":"There is a temple of Goddess Kangana here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून पर्वतरांगेचे सुंदर दृश्य दिसते.","translated_text":"There is a beautiful view of the mountain range from here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"समर हिल","translated_text":"Summer Hill","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(7 कि.मी.)","translated_text":"It is located seven miles [7.0 km] away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1983 मी. : शिमला - कालका मार्गावरील एक सुंदर ठिकाण आहे.","translated_text":"1983 m.: A beautiful place on the Shimla - Kalka road.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील वातावरण शांत असून रस्ते झाडांनी व्यापले आहेत.","translated_text":"The atmosphere is calm and the roads are covered with trees.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आपल्या शिमला दौऱ्यादरम्यान महात्मा गांधी राजकुमारी अमृत कौर यांच्या जॉर्जियन हाऊसमध्ये राहिले होते.","translated_text":"During his visit to Shimla, Mahatma Gandhi was staying at the Georgian House of Princess Amrit Kaur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे हिमाचल प्रदेश विश्वविद्यालय आहे.","translated_text":"Himachal Pradesh University is located here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चाडविक धबधबा","translated_text":"The waterfall of Chadwick","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(7 कि.मी.)","translated_text":"It is located seven miles [7.0 km] away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1586 मी. : दाट जंगलातील हे स्थान समर हिल चौकापासून ४५ मिनिटांच्या अंतरावर आहे.","translated_text":"1586 meters: This place in dense forest is 45 minutes away from Summer Hill Square.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संकट मोचन","translated_text":"Crisis relief","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(7 कि.मी.)","translated_text":"It is located seven miles [7.0 km] away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1975 मी. : शिमला कालका मार्गावरील (रा.","translated_text":"1975: On the Shimla Kalka Road (R.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मा. २२) हनुमानाचे प्रसिद्ध मंदिर.","translated_text":"22 C.E.) The famous temple of Hanuman.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तारादेवी","translated_text":"The star goddess","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(11 कि.मी.)","translated_text":"It is located 11 miles [11 km] away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1851 मी. : शिमला कालका मार्गावरील (रा.","translated_text":"1851 m.: on the Shimla Kalka road (r.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मा. २२) प्रसिद्ध मंदिर.","translated_text":"22 C.E.) The famous temple.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरामध्ये १४ अंगणवाड्या आणि ६३ प्राथमिक विद्यालये आहेत तसेच बऱ्याच ब्रिटिशकालीन शाळा आहेत.","translated_text":"There are 14 Anganwaras and 63 primary schools in the city, as well as many British schools.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शिमल्यात इंदिरा गांधी मेडिकल कॉलेज आणि दंत महाविद्यालय आहे.","translated_text":"Shimla is home to Indira Gandhi Medical College and Dental College.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"दळणवळण","translated_text":"Communication","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बस","translated_text":"The bus.","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला बसने हिमाचल प्रदेशमधील इतर शहरांशी तसेच दिल्ली, चंदीगडला जोडले गेले आहे.","translated_text":"Shimla Bus is connected to other cities in Himachal Pradesh as well as Delhi, Chandigarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रेल्वे","translated_text":"Railway","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला नॅरोगेज मार्गाने कालकाशी जोडले आहे जे भारतातील सर्व मुख्य शहरांशी जोडले आहे.","translated_text":"Shimla is connected to the canal by the Narrows Road which connects to all the major cities of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कालका ते शिमला ही टाॅय ट्रेन युनेस्कोच्या हेरिटेज स्थळांच्या यादीत आहे.","translated_text":"The Taya train from Kalka to Shimla is on the UNESCO list of heritage sites.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विमानतळ","translated_text":"Airport","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला विमानतळ जुब्बारहत्ती (१२ कि. मी.)","translated_text":"Simla Airport Jubbarhatti (12 km)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे असून, दिल्लीला विमानसेवेने जोडला आहे.","translated_text":"From here, Delhi is connected by air.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमलाच्या प्रेक्षणीय स्थळाची बातमी","translated_text":"The site of Shimla is well worth a visit.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160807072753/http://www.jagran.com/photogallery-15125.html |date=2016-08-07 }}","char_index":34,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20160807072753/http://www.jagran.com/photogallery-15125.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.126450-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कालका ते शिमला ट्रेन माहिती","translated_text":"Kalka to Shimla train information","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शिमला पर्यटन स्थळे वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:शिमला जिल्हा वर्ग:शिमला","translated_text":"Shimla tourist destinations class: cities in Himachal Pradesh class: Shimla district class: Shimla","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201024023206/https://pravasmitra.com/places-to-visit-in-shimla-in-marathi/ |date=2020-10-24 }}","char_index":19,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20201024023206/https://pravasmitra.com/places-to-visit-in-shimla-in-marathi/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.194876-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"लवकरच शिमला लॉर्ड विल्यम बेंटिकच्या नजरेत आले, जे १८२८ पासून १८३५ पर्यंत भारताचे गव्हर्नर जनरल होते. १८ व्या शतकात शिमला शहर घनदाट जंगलाने व्यापलेला होता. शिमला नावाच्या आधी काली हिंदू देवी आणि श्यामला देवी या नावाचा भाग होता.","translated_text":"Shimla soon came to the attention of Lord William Bentwick, who served as Governor-General of India from 1828 to 1835. In the 18th century, the city of Shimla was covered with dense forests. Before the name Shimla, Kali was a Hindu goddess and Shyamala was a part of the name Goddess.","citations":[{"content":"<ref>{{जर्नल स्रोत|last=Kaushal|first=Richa|last2=Thakur|first2=DS|last3=Kumar|first3=Arjun|date=2017-07-31|title=GROWTH AND CONTRIBUTION OF HORTICULTURE OF HIMACHAL PRADESH: A CASE STUDY OF KOTGARH VALLEY OF SHIMLA DISTRICT, HIMACHAL PRADESH.|url=http://dx.doi.org/10.21474/ijar01/4731|journal=International Journal of Advanced Research|volume=5|issue=7|pages=393–400|doi=10.21474/ijar01/4731|issn=2320-5407}}</ref>","char_index":226,"name":null,"url":"http://dx.doi.org/10.21474/ijar01/4731","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":149157,"source_download_date":"2024-12-05T15:17:57.949613-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.75390625}]},{"text":"शिमलाच्या प्रेक्षणीय स्थळाची बातमी","translated_text":"The site of Shimla is well worth a visit.","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160807072753/http://www.jagran.com/photogallery-15125.html |date=2016-08-07 }}","char_index":34,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20160807072753/http://www.jagran.com/photogallery-15125.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.126450-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"शिमला पर्यटन स्थळे वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:शिमला जिल्हा वर्ग:शिमला","translated_text":"Shimla tourist destinations class: cities in Himachal Pradesh class: Shimla district class: Shimla","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201024023206/https://pravasmitra.com/places-to-visit-in-shimla-in-marathi/ |date=2020-10-24 }}","char_index":19,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20201024023206/https://pravasmitra.com/places-to-visit-in-shimla-in-marathi/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.194876-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"नहान","wikicode":"'''नहान''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सिरमौर जिल्हा|सिरमौर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सिरमौर जिल्हा]]","hash":"7bf0dcb7ffef4778365e71cd3524afe45d37e24b5e4a200509dee38f44a92f5c","last_revision":"2014-02-20T00:52:40Z","first_revision":"2006-04-28T22:21:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.205948","cross_lingual_links":{"bn":"নাহান","bpy":"নহন","ca":"Nahan","ceb":"Nāhan","de":"Nahan (Indien)","en":"Nahan","es":"Nahan","fa":"ناهان","fr":"Nahan","hi":"नाहन","it":"Nahan","ks":"ناہان","mg":"Nahan","ml":"നഹാൻ","ms":"Nahan","new":"नहान","nl":"Nahan","nb":"Nahan","or":"ନାହାନ୍","pa":"ਨਾਹਨ","pl":"Nahan","pnb":"ناہن","sa":"नहान्","sv":"Nāhan","ta":"நஹான்","te":"నాహన్","ur":"ناہن","vi":"Nahan","zh":"纳亨","zh-min-nan":"Nahan"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"नहान भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सिरमौर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सिरमौर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नहान भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nahan is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सिरमौर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Sirmoor district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सिरमौर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Sirmoor district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सोलान","wikicode":"'''सोलान''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सोलान जिल्हा|सोलान जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सोलान जिल्हा]]","hash":"3f1b45966efc05b007cb524bfd6a97addc7c805f524bd82a6125c2dec088da7d","last_revision":"2014-02-18T02:44:41Z","first_revision":"2006-04-28T22:22:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.262039","cross_lingual_links":{"ar":"سولان","arz":"سولان (مدينه فى سولان)","bn":"সোলান","bpy":"সোলান","ceb":"Solan (lungsod)","de":"Solan (Stadt)","en":"Solan","es":"Solan","fa":"سولان (هیماچال پرادش)","fr":"Solan","gu":"સોલન","hi":"सोलन","hif":"Solan","id":"Solan","it":"Solan","lld":"Solan","ml":"സോളൻ, ഹിമാചൽ പ്രദേശ്","ms":"Solan","nl":"Solan (stad)","oc":"Solan (Índia)","or":"ସୋଲାନ, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ","pa":"ਸੋਲਨ","pl":"Solan","pnb":"سولان","ru":"Солан","sa":"सोलन्","sat":"ᱥᱚᱞᱟᱱ","sv":"Solan","ta":"சோலன்","te":"సోలన్","tr":"Solan","ur":"سولن","vi":"Solan","zh":"索兰","zh-min-nan":"Solan (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"सोलान भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सोलान जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सोलान जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोलान भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Solan is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सोलान जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Solan district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:सोलान जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Solan district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मंडी","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = मंडी\n| स्थानिक = \n| चित्र१ = {{Photomontage\n| photo1a = Victoria Suspension Bridge in Mandi (24638542387)2.jpg\n| photo2a = Mandi town.jpg\n| photo3a = Panchvaktra Temple, Mandi (SIDE VIEW).jpg\n| photo3b = Natural Treasures of India - Prashar Lake.jpg\n| size                            = 280\n| spacing                         = 1\n| position                        = centre\n| border                          = 0\n| color                           = white \n}}\n| चित्र वर्णन१ = व्हिक्टोरिया पूल, मंडी नगराचे दृश्य, पंचवक्त्र मंदीर, प्रशर तलाव\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = हिमाचल प्रदेश\n| नकाशा२=भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[हिमाचल प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[मंडी जिल्हा|मंडी]]\n| स्थापना = इ.स. १५२७\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = २४९०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २६,४२२\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 31 |latm = 42 |lats = 25 |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 55 |longs = 54 |longEW = E\n|लोकसंख्यावर्ष= २०११\n}}\n'''मंडी''' हे [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्याच्या [[मंडी जिल्हा|मंडी]] ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय व राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे. [[हिमालय]] पर्वतरांगेत [[बियास नदी]]च्या काठावर वसलेले मंडी हिमाचल प्रदेशची राजधानी [[सिमला]]पासून ११५ किमी, [[मनाली]]पासून १०७ किमी तर [[चंदीगढ]]पासून २०० किमी अंतरावर स्थित आहे. १६व्या शतात वसवले गेलेले मंडी शहर [[मंडी संस्थान]]ाच्या राजधानीचे शहर होते. २०११ साली मंडीची लोकसंख्या सुमारे २६,००० होती.\n\n[[कुलु]] येथील [[भुंतार विमानतळ]] हा येथील सर्वात जवळचा विमानतळ तर [[कांगडा खोरे रेल्वे]]मार्गावरील सर्वात शेवटचे स्थानक [[जोगिंदरनगर]] येथील सर्वात जवळचे रेल्वे स्थानक आहे. [[अमृतसर]] ते [[लेह]]दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग ३]] मंडीमार्गे जातो. [[भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान मंडी]] (आयआयटी मंडी) ही शैक्षणिक संस्था मंडीमध्येच आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:मंडी जिल्हा]]","hash":"b2cda4ea4af3d761d7b59dc5a40257ddf28971c993e84155bbb3c2c1daf50b23","last_revision":"2021-12-11T09:28:19Z","first_revision":"2006-04-28T22:23:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.324948","cross_lingual_links":{"bn":"মণ্ডী","bpy":"মান্দী","ca":"Mandi (ciutat)","ceb":"Mandi (lungsod)","de":"Mandi (Stadt)","en":"Mandi, Himachal Pradesh","es":"Mandi (Mandi)","fr":"Mandi (Himachal Pradesh)","gu":"મંડી","hi":"मंडी, हिमाचल प्रदेश","it":"Mandi (città)","lld":"Mandi (Himachal Pradesh)","ms":"Mandi, India","ne":"मंडी","new":"मण्डी","nl":"Mandi (stad)","oc":"Mandi (Himachal Pradesh)","or":"ମଣ୍ଡି, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ","pl":"Mandi (miasto)","pnb":"منڈی، ہماچل","ru":"Манди","sa":"मण्डी","sat":"ᱢᱟᱱᱰᱤ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","simple":"Mandi, Himachal Pradesh","sv":"Mandi","ta":"மண்டி நகரம்","te":"మండీ","th":"มัณฑี (รัฐหิมาจัลประเทศ)","ur":"منڈی، ہماچل پردیش","vi":"Mandi","zh":"马恩迪","zh-min-nan":"Mandi (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"मंडी हे भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्याच्या मंडी ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय व राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे. हिमालय पर्वतरांगेत बियास नदीच्या काठावर वसलेले मंडी हिमाचल प्रदेशची राजधानी सिमलापासून ११५ किमी, मनालीपासून १०७ किमी तर चंदीगढपासून २०० किम�� अंतरावर स्थित आहे. १६व्या शतात वसवले गेलेले मंडी शहर मंडी संस्थानाच्या राजधानीचे शहर होते. २०११ साली मंडीची लोकसंख्या सुमारे २६,००० होती.\n\nकुलु येथील भुंतार विमानतळ हा येथील सर्वात जवळचा विमानतळ तर कांगडा खोरे रेल्वेमार्गावरील सर्वात शेवटचे स्थानक जोगिंदरनगर येथील सर्वात जवळचे रेल्वे स्थानक आहे. अमृतसर ते लेहदरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग ३ मंडीमार्गे जातो. भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान मंडी (आयआयटी मंडी) ही शैक्षणिक संस्था मंडीमध्येच आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मंडी जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = मंडी\n| स्थानिक = \n| चित्र१ = {{Photomontage\n| photo1a = Victoria Suspension Bridge in Mandi (24638542387)2.jpg\n| photo2a = Mandi town.jpg\n| photo3a = Panchvaktra Temple, Mandi (SIDE VIEW).jpg\n| photo3b = Natural Treasures of India - Prashar Lake.jpg\n| size                            = 280\n| spacing                         = 1\n| position                        = centre\n| border                          = 0\n| color                           = white \n}}\n| चित्र वर्णन१ = व्हिक्टोरिया पूल, मंडी नगराचे दृश्य, पंचवक्त्र मंदीर, प्रशर तलाव\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = हिमाचल प्रदेश\n| नकाशा२=भारत\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[हिमाचल प्रदेश]]\n| जिल्हा = [[मंडी जिल्हा|मंडी]]\n| स्थापना = इ.स. १५२७\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = २४९०\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = २६,४२२\n| घनता =\n| महानगर_लोकसंख्या =\n| वेळ = [[यूटीसी+०५:३०]] ([[भारतीय प्रमाणवेळ]])\n| वेब = \n|latd = 31 |latm = 42 |lats = 25 |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 55 |longs = 54 |longEW = E\n|लोकसंख्यावर्ष= २०११\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मंडी हे भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्याच्या मंडी ह्याच नावाच्या जिल्ह्याचे मुख्यालय व राज्यामधील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Mandi is the headquarters of the district of the same name in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिमालय पर्वतरांगेत बियास नदीच्या काठावर वसलेले मंडी हिमाचल प्रदेशची राजधानी सिमलापासून ११५ किमी, मनालीपासून १०७ किमी तर चंदीगढपासून २०० किमी अंतरावर स्थित आहे.","translated_text":"Situated on the banks of the Beas River in the Himalayas, Mandi is located at a distance of 115 km from Simla, the capital of Himachal Pradesh, 107 km from Manali and 200 km from Chandigarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६व्या शतात वसवले गेलेले मंडी शहर मंडी संस्थानाच्या राजधानीचे शहर होते.","translated_text":"The city of Mandi, founded in the 16th century, was the capital of the Mandi institution.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ साली मंडीची लोकसंख्या सुमारे २६,००० होती.","translated_text":"In 2011, Mandi had a population of about 26,000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुलु येथील भुंतार विमानतळ हा येथील सर्वात जवळचा विमानतळ तर कांगडा खोरे रेल्वेमार्गावरील सर्वात शेवटचे स्थानक जोगिंदरनगर येथील सर्वात जवळचे रेल्वे स्थानक आहे.","translated_text":"Bhuntar Airport in Kullu is the nearest airport and the nearest railway station in Jogindernagar is the last station on the Kangda Valley Railway.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अमृतसर ते लेहदरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग ३ मंडीमार्गे जातो.","translated_text":"The National Highway between Amritsar and Leh passes through 3 Mandi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय प्रौद्योगिकी संस्थान मंडी (आयआयटी मंडी) ही शैक्षणिक संस्था मंडीमध्येच आहे.","translated_text":"Indian Institute of Technology Mandi (IIT Mandi) is an educational institution located in Mandi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:मंडी जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Mandi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बिलासपूर (हिमाचल प्रदेश)","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील बिलासपूर शहराविषयी आहे. बिलासपूरच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - [[बिलासपूर-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''बिलासपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|बिलासपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश]]","hash":"a3a1945148706f783b204b11fa42b1ed19143ee41b3f229eca7382ad9fc7bfe6","last_revision":"2023-01-28T17:39:59Z","first_revision":"2006-04-28T22:24:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.382309","cross_lingual_links":{"bn":"বিলাসপুর, হিমাচল প্রদেশ","ceb":"Bilāspur (distrito sa Indiya, State of Himāchal Pradesh, lat 31,33, long 76,75)","cs":"Biláspur (město v Himáčalpradéši)","de":"Bilaspur (Himachal Pradesh)","en":"Bilaspur, Himachal Pradesh","es":"Bilaspur (Himachal Pradesh)","fr":"Bilaspur","hi":"बिलासपुर (हिमाचल प्रदेश)","it":"Bilaspur (Himachal Pradesh)","nl":"Bilaspur (stad in Himachal Pradesh)","oc":"Bilaspur (Himachal Pradesh)","pa":"ਬਿਲਾਸਪੁਰ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼","pam":"Bilaspur, Himachal Pradesh","pl":"Bilaspur (Himachal Pradesh)","pnb":"بلاسپور","ro":"Bilaspur","sa":"बिलासपुरम्, हिमाचलप्रदेशः","sat":"ᱵᱤᱞᱟᱥᱯᱩᱨ, ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ","sv":"Bilaspur, Himachal Pradesh","ta":"பிலாசுப்பூர் (இமாசலப் பிரதேசம்)","te":"బిలాస్‌పూర్ (హిమాచల్ ప్రదేశ్)","ur":"بیلاسپور، ہماچل پردیش","zh-min-nan":"Bilaspur (Himachal Pradesh ê siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील बिलासपूर शहराविषयी आहे. बिलासपूरच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - बिलासपूर-निःसंदिग्धीकरण.\n\nबिलासपूर भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बिलासपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील बिलासपूर शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Bilaspur in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बिलासपूरच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - बिलासपूर-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For other references to Bilaspur, see Bilaspur-Desodification.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिलासपूर भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bilaspur is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बिलासपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bilaspur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:बिलासपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Bilaspur district, Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हमीरपूर (हिमाचल प्रदेश)","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील हमीरपूर शहराविषयी आहे. हमीरपूरच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - [[हमीरपूर (निःसंदिग्धीकरण)]].''\n\n'''हमीरपूर''' [[भारत]]ाच्या [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|हमीरपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश]]\n[[वर्ग:हमीरपूर (हिमाचल प्रदेश)]]","hash":"d7fdb8991d0724f17a7e1ab868cc00c2d7c112149cfbf219a2c0dba3e6788c39","last_revision":"2022-12-04T16:51:55Z","first_revision":"2006-04-28T22:25:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.450091","cross_lingual_links":{"ar":"حميربور","bn":"হামিরপুর","bpy":"হামিরপুর","ca":"Hamirpur (Himachal Pradesh)","ceb":"Hamīrpur (lungsod sa Indiya, State of Himāchal Pradesh, Hamīrpur, lat 31,68, long 76,53)","de":"Hamirpur (Himachal Pradesh)","en":"Hamirpur, Himachal Pradesh","es":"Hamirpur (Himachal Pradesh)","fr":"Hamirpur (Himachal Pradesh)","gu":"હમીરપુર","hi":"हमीरपुर, हिमाचल प्रदेश","it":"Hamirpur (Himachal Pradesh)","ms":"Hamirpur","nl":"Hamirpur (stad in Himachal Pradesh)","pam":"Hamirpur, Himachal Pradesh","pl":"Hamirpur (Himachal Pradesh)","pnb":"ہمیر پور","ru":"Хамирпур (город, Химачал-Прадеш)","sa":"हमीरपुरम्, हिमाचलप्रदेशः","sv":"Hamirpur, Himachal Pradesh","te":"హమీర్‌పూర్ (హిమాచల్ ప్రదేశ్)","ur":"حمیرپور، ہماچل پردیش","vi":"Hamirpur","zh":"赫米尔布尔","zh-min-nan":"Hamirpur (Himachal Pradesh ê siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील हमीरपूर शहराविषयी आहे. हमीरपूरच्या इतर संदर्भांसाठी पहा - हमीरपूर (निःसंदिग्धीकरण).\n\nहमीरपूर भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर हमीरपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश वर्ग:हमीरपूर (हिमाचल प्रदेश)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील हमीरपूर शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the town Hamirpur in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हमीरपूरच्या इतर संदर्भां��ाठी पहा - हमीरपूर (निःसंदिग्धीकरण).","translated_text":"For other references, see Hamirpur (disambiguation).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हमीरपूर भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hamirpur is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर हमीरपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Hamirpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:हमीरपूर जिल्हा, हिमाचल प्रदेश वर्ग:हमीरपूर (हिमाचल प्रदेश)","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Hamirpur district, Himachal Pradesh Category:Hamirpur (Himachal Pradesh)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उना, हिमाचल प्रदेश","wikicode":"''हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील उना शहराविषयी आहे. उनाच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - [[उना-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''उना''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश|उना जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश]]","hash":"d491e1bfe2484f277180bbaeffbd3656e34f63d3dffc7c928e1d69f5562b703f","last_revision":"2022-06-09T11:02:36Z","first_revision":"2006-04-28T22:26:19Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.510759","cross_lingual_links":{"ar":"أونا (الهند)","arz":"اونا","bn":"উনা","bpy":"উনা","ceb":"Una (lungsod sa Indiya, State of Himāchal Pradesh, Una, lat 31,46, long 76,27)","de":"Una (Himachal Pradesh)","en":"Una, Himachal Pradesh","es":"Una (Himachal Pradesh)","gu":"ઉના, હિમાચલ પ્રદેશ","hi":"ऊना","hif":"Una, Himachal Pradesh","it":"Una (Himachal Pradesh)","nl":"Una (Himachal Pradesh)","pa":"ਊਨਾ","pl":"Una (miasto)","pnb":"اونا","sa":"उना, हिमाचलप्रदेशः","sv":"Una, Indien","szl":"Una (mjasto)","te":"ఊనా","ur":"اونا، ہماچل پردیش","zh-min-nan":"Una (Himachal Pradesh)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील उना शहराविषयी आहे. उनाच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - उना-निःसंदिग्धीकरण.\n\nउना भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर उना जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख हिमाचल प्रदेश राज्यातील उना शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Una in Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उनाच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा - उना-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For other references, see Una-dependence.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उना भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Una is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर उना जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Una district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:उना जिल्हा, हिमाचल प्रदेश","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Una district, Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कीलाँग","wikicode":"'''कीलॉंग''' [[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील एक शहर आहे. कीलॉंग समुद्रसपाटीपासून ३,०८० मी (१०,१०० फूट) उंचीवर असून येथील लोकसंख्या अंदाजे १,१५० आहे.\n\nहे शहर [[लाहौल आणि स्पिति जिल्हा|लाहौल आणि स्पिति जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा]]","hash":"87f965830dd5bd6d4d10826f01d8a7a9d193582610a66e6328b7b2428f626c33","last_revision":"2020-03-29T02:08:41Z","first_revision":"2006-04-28T22:27:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.565155","cross_lingual_links":{"bn":"কেলং","ca":"Kyelong","ceb":"Kyelang","de":"Keylong","en":"Kyelang","fr":"Keylong","gu":"કેલોન્ગ","hi":"केलांग","it":"Keylong","mg":"Keylong","nl":"Keylong","pa":"ਕੇਲਾਂਗ","pl":"Keylong","pnb":"کیلانگ","pt":"Keylong","sa":"केलोङ्ग्","sv":"Kyelang","ta":"கேலாங்","te":"కేలాంగ్","ur":"کیلانگ","zh-min-nan":"Keylong"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"कीलॉंग भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे. कीलॉंग समुद्रसपाटीपासून ३,०८० मी (१०,१०० फूट) उंचीवर असून येथील लोकसंख्या अंदाजे १,१५० आहे.\n\nहे शहर लाहौल आणि स्पिति जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कीलॉंग भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Keelong is a city in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कीलॉंग समुद्रसपाटीपासून ३,०८० मी (१०,१०० फूट) उंचीवर असून येथील लोकसंख्या अंदाजे १,१५० आहे.","translated_text":"Keelong is 3,080 metres (10,100 ft) above sea level and has an estimated population of 1,150.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर लाहौल आणि स्पिति जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Lahaul and Spiti districts.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:लाहौल आणि स्पिति जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Lahaul and Spiti districts","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हिमाचल प्रदेश]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेश|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|हिमाचल प्रदेश]]","hash":"f3eb331fd74efb7e82a8a1665344aeb114a3ea7ea18a67779e6b91aeef555503","last_revision":"2008-06-30T07:28:18Z","first_revision":"2006-04-28T22:28:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.626589","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في هيماجل برديش","bh":"श्रेणी:हिमाचल प्रदेश के शहर आ कस्बा","bn":"বিষয়শ্রেণী:হিমাচল প্রদেশের শহর","bpy":"থাক:হিমাচল প্রদেশর শহর","cs":"Kategorie:Města v Himáčalpradéši","da":"Kategori:Byer i Himachal Pradesh","en":"Category:Cities and towns in Himachal Pradesh","eu":"Kategoria:Himachal Pradeshko hiriak","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها درهیماچال پرادش","fi":"Luokka:Himachal Pradeshin kaupungit","fr":"Catégorie:Ville en Himachal Pradesh","hi":"श्रेणी:हिमाचल प्रदेश के शहर","ja":"Category:ヒマーチャル・プラデーシュ州の都市","mk":"Категорија:Градови во Химачал Прадеш","ml":"വർഗ്ഗം:ഹിമാചൽ പ്രദേശിലെ പട്ടണങ്ങൾ","new":"पुचः:हिमाचल प्रदेशयागु शहर","nb":"Kategori:Byer i Himachal Pradesh","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਕਸਬੇ","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Himachal Pradesh","ru":"Категория:Города Химачал-Прадеш","sa":"वर्गः:हिमाचलप्रदेशस्य प्रमुखनगराणि","ta":"பகுப்பு:இமாச்சலப் பிரதேச மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐหิมาจัลประเทศ","tr":"Kategori:Himaçel Pradeş'teki şehirler","ur":"زمرہ:ہماچل پردیش کے شہر اور قصبے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Himachal Pradesh","zh":"Category:喜马偕尔邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे हिमाचल प्रदेश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हिमाचल प्रदेश राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in the Indian state of Himachal Pradesh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे हिमाचल प्रदेश","translated_text":"Cities of Himachal Pradesh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"राजस्थानमधील जिल्हे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] '''[[राजस्थान]]''' राज्यात ३३ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\n{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची खानेसुमारी)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (चौरस किलोमीटर)\n! width=\"20%\" | घनता (प्रति चौरस किलोमीटर)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AJ|| [[अजमेर जिल्हा|अजमेर]]|| [[अजमेर]]|| २१,८०,५२६|| ८,४८१|| २५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AL|| [[अलवार जिल्हा|अलवार]]|| [[अलवार]]|| २९,९०,८६२|| ८,३८०|| ३५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BI|| [[बिकानेर जिल्हा|बिकानेर]]|| [[बिकानेर]]|| १६,७३,५६२|| २७,२४४|| ६१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BM|| [[बारमेर जिल्हा|बारमेर]]|| [[बारमेर]]|| १९,६३,७५८|| २८,३८७|| ६९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BN|| [[बांसवाडा जिल्हा|बांसवाडा]]|| [[बांसवाडा]]|| १५,००,४२०|| ५,०३७|| २९८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BP|| [[भरतपुर जिल्हा|भरतपुर]]|| [[भरतपुर]]|| २०,९८,३२३|| ५,०६६|| ४१४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BR|| [[बरान जिल्हा|बरान]]|| [[बरान]]|| १०,२२,५६८|| ६,९५५|| १४७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BU|| [[बुंदी जिल्हा|बुंदी]]|| [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]]|| ९,६१,२६९|| ५,५५०|| १७३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BW|| [[भिलवाडा जिल्हा|भिलवाडा]]|| [[भिलवाडा]]|| २०,०९,५१६|| १०,४५५|| १९२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CR|| [[चुरू जिल्हा|चुरू]]|| [[चुरू]]|| १९,२२,९०८|| १६,८३०|| ११४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CT|| [[चित्तोडगढ जिल्हा|चित्तोडगढ]]|| [[चित्तोडगढ]]|| १��,०२,६५६|| १०,८५६|| १६६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DA|| [[दौसा जिल्हा|दौसा]]|| [[दौसा]]|| १३,१६,७९०|| ३,४२९|| ३८४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DH|| [[धोलपुर जिल्हा|धोलपुर]]|| [[धोलपूर]]|| ९,८२,८१५|| ३,०८४|| ३१९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DU|| [[डुंगरपुर जिल्हा|डुंगरपुर]]|| [[डुंगरपूर]]|| ११,०७,०३७|| ३,७७०|| २९४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GA|| [[गंगानगर जिल्हा|गंगानगर]]|| [[गंगानगर]]|| १७,८८,४८७|| ७,९८४|| २२४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| HA|| [[हनुमानगढ जिल्हा|हनुमानगढ]]|| [[हनुमानगढ]]|| १५,१७,३९०|| १२,६४५|| १२०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JJ|| [[झुनझुनुन जिल्हा|झुनझुनुन]]|| [[झुनझुनुन]]|| १९,१३,०९९|| ५,९२८|| ३२३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JL|| [[जालोर जिल्हा|जालोर]]|| [[जालोर]]|| १४,४८,४८६|| १०,६४०|| १३६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JO|| [[जोधपुर जिल्हा|जोधपुर]]|| [[जोधपुर]]|| २८,८०,७७७|| २२,८५०|| १२६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JP|| [[जयपुर जिल्हा|जयपुर]]|| [[जयपूर]]|| ५२,५२,३८८|| ११,१५२|| ४७१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JS|| [[जेसलमेर जिल्हा|जेसलमेर]]|| [[जेसलमेर]]|| ५,०७,९९९|| ३८,४०१|| १३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JW|| [[झालावाड जिल्हा|झालावाड]]|| [[झालावाड]]|| १,१८०,३४२|| ६,२१९|| १९०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KA|| [[करौली जिल्हा|करौली]]|| [[करौली]]|| १२,०५,६३१|| ५,५३०|| २१८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KO|| [[कोटा जिल्हा|कोटा]]|| [[कोटा]]|| १५,६८,५८०|| ५,४४६|| २८८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NA|| [[नागौर जिल्हा|नागौर]]|| [[नागौर]]|| २७,७३,८९४|| १७,७१८|| १५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PA|| [[पाली जिल्हा|पाली]]|| [[पाली, राजस्थान|पाली]]|| १८,१९,२०१|| १२,३८७|| १४७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PA|| [[प्रतापगढ जिल्हा (राजस्थान)|प्रतापगढ]]|| [[प्रतापगढ, राजस्थान|प्रतापगढ]]|| ८,६८,३२१|| ४,११७ || २१०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RA|| [[रजसामंड जिल्हा|रजसामंड]]|| [[रजसामंड]]|| ९,८६,२६९|| ३,८५३|| २५६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SK|| [[सिकर जिल्हा|सिकर]]|| [[सिकर]]|| २२,८७,२२९|| ७,७३२|| २९६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SM|| [[सवाई माधोपुर जिल्हा|सवाई माधोपूर]]|| [[सवाई माधोपूर]]|| ११,१६,०३१|| ४,५००|| २४८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SR|| [[सिरोही जिल्हा|सिरोही]]|| [[सिरोही]]|| ८,५०,७५६|| ५,१३६|| १६६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TO|| [[टोंक जिल्हा|टोंक]]|| [[टोंक]]|| १२,११,३४३|| ७,१९४|| १६८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| UD|| [[उदयपूर जिल्हा|उदयपूर]]|| [[उदयपूर]]|| २६,३२,२१०|| १३,४३०|| १९६\n|}\n\n{{भारतामधील जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे| ]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"4d2c87c331f9e4b7a16f455235951709e5a318b5c944a979d97c33fbfce5cd7d","last_revision":"2015-05-22T05:17:12Z","first_revision":"2006-04-29T06:53:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.678135","cross_lingual_links":{"bh":"राजस्थान के जिला सभ के लिस्ट","bn":"রাজস্থানের জেলাসমূহের তালিকা","en":"List of districts of Rajasthan","fi":"Rajasthanin piirikunnat","fr":"Liste des districts du Rajasthan","hi":"राजस्थान के जिले","kn":"ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು","ml":"രാജസ്ഥാനിലെ ജില്ലകളുടെ പട്ടിക","ms":"Senarai daerah di Rajasthan","ne":"राजस्थानका जिल्लाहरू","new":"राजस्थानया जिल्ला","nb":"Distrikter i Rajasthan","ru":"Список округов Раджастхана","sa":"राजस्थानस्य मण्डलानि","sat":"ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","simple":"List of districts of Rajasthan","ta":"இராஜஸ்தான் மாவட்டப் பட்டியல்","te":"రాజస్థాన్ జిల్లాల జాబితా","ur":"راجستھان کے اضلاع کی فہرست","xmf":"რაჯასტანიშ ოლქეფიშ ერკებული","zh":"拉贾斯坦邦行政区划"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यात ३३ जिल्हे आहेत. त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यात ३३ जिल्हे आहेत.","translated_text":"There are 33 districts in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांवर एक दृष्टिक्षेप.","translated_text":"A look at them.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style=\"border:1px solid black\"\n|- bgcolor=#f8dc17\n! width=\"10%\" | संकेत\n! width=\"15%\" | जिल्हा\n! width=\"15%\" | प्रशासकीय केंद्र\n! width=\"20%\" | लोकसंख्या (२००१ची खानेसुमारी)\n! width=\"20%\" | क्षेत्रफळ (चौरस किलोमीटर)\n! width=\"20%\" | घनता (प्रति चौरस किलोमीटर)\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AJ|| [[अजमेर जिल्हा|अजमेर]]|| [[अजमेर]]|| २१,८०,५२६|| ८,४८१|| २५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| AL|| [[अलवार जिल्हा|अलवार]]|| [[अलवार]]|| २९,९०,८६२|| ८,३८०|| ३५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BI|| [[बिकानेर जिल्हा|बिकानेर]]|| [[बिकानेर]]|| १६,७३,५६२|| २७,२४४|| ६१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BM|| [[बारमेर जिल्हा|बारमेर]]|| [[बारमेर]]|| १९,६३,७५८|| २८,३८७|| ६९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BN|| [[बांसवाडा जिल्हा|बांसवाडा]]|| [[बांसवाडा]]|| १५,००,४२०|| ५,०३७|| २९८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BP|| [[भरतपुर जिल्हा|भरतपुर]]|| [[भरतपुर]]|| २०,९८,३२३|| ५,०६६|| ४१४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BR|| [[बरान जिल्हा|बरान]]|| [[बरान]]|| १०,२२,५६८|| ६,९५५|| १४७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BU|| [[बुंदी जिल्हा|बुंदी]]|| [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]]|| ९,६१,२६९|| ५,५५०|| १७३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| BW|| [[भिलवाडा जिल्हा|भिलवाडा]]|| [[भिलवाडा]]|| २०,०९,५१६|| १०,४५५|| १९२\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CR|| [[चुरू जिल्हा|चुरू]]|| [[चुरू]]|| १९,२२,९०८|| १६,८३०|| ११४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| CT|| [[चित्तोडगढ जिल्हा|चित्तोडगढ]]|| [[चित्तोडगढ]]|| १८,०२,६५६|| १०,८५६|| १६६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DA|| [[दौसा जिल्हा|दौसा]]|| [[दौसा]]|| १३,१६,७९०|| ३,४२९|| ३८४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DH|| [[धोलपुर जिल्हा|धोलपुर]]|| [[धोलपूर]]|| ९,८२,८१५|| ३,०८४|| ३१९\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| DU|| [[डुंगरपुर जिल्हा|डुंगरपुर]]|| [[डुंगरपूर]]|| ११,०७,०३७|| ३,७७०|| २९४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| GA|| [[गंगानगर जिल्हा|गंगानगर]]|| [[गंगानगर]]|| १७,८८,४८७|| ७,९८४|| २२४\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| HA|| [[हनुमानगढ जिल्हा|हनुमानगढ]]|| [[हनुमानगढ]]|| १५,१७,३९०|| १२,६४५|| १२०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JJ|| [[झुनझुनुन जिल्हा|झुनझुनुन]]|| [[झुनझुनुन]]|| १९,१३,०९९|| ५,९२८|| ३२३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JL|| [[जालोर जिल्हा|जालोर]]|| [[जालोर]]|| १४,४८,४८६|| १०,६४०|| १३६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JO|| [[जोधपुर जिल्हा|जोधपुर]]|| [[जोधपुर]]|| २८,८���,७७७|| २२,८५०|| १२६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JP|| [[जयपुर जिल्हा|जयपुर]]|| [[जयपूर]]|| ५२,५२,३८८|| ११,१५२|| ४७१\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JS|| [[जेसलमेर जिल्हा|जेसलमेर]]|| [[जेसलमेर]]|| ५,०७,९९९|| ३८,४०१|| १३\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| JW|| [[झालावाड जिल्हा|झालावाड]]|| [[झालावाड]]|| १,१८०,३४२|| ६,२१९|| १९०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KA|| [[करौली जिल्हा|करौली]]|| [[करौली]]|| १२,०५,६३१|| ५,५३०|| २१८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| KO|| [[कोटा जिल्हा|कोटा]]|| [[कोटा]]|| १५,६८,५८०|| ५,४४६|| २८८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| NA|| [[नागौर जिल्हा|नागौर]]|| [[नागौर]]|| २७,७३,८९४|| १७,७१८|| १५७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PA|| [[पाली जिल्हा|पाली]]|| [[पाली, राजस्थान|पाली]]|| १८,१९,२०१|| १२,३८७|| १४७\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| PA|| [[प्रतापगढ जिल्हा (राजस्थान)|प्रतापगढ]]|| [[प्रतापगढ, राजस्थान|प्रतापगढ]]|| ८,६८,३२१|| ४,११७ || २१०\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| RA|| [[रजसामंड जिल्हा|रजसामंड]]|| [[रजसामंड]]|| ९,८६,२६९|| ३,८५३|| २५६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SK|| [[सिकर जिल्हा|सिकर]]|| [[सिकर]]|| २२,८७,२२९|| ७,७३२|| २९६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SM|| [[सवाई माधोपुर जिल्हा|सवाई माधोपूर]]|| [[सवाई माधोपूर]]|| ११,१६,०३१|| ४,५००|| २४८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| SR|| [[सिरोही जिल्हा|सिरोही]]|| [[सिरोही]]|| ८,५०,७५६|| ५,१३६|| १६६\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| TO|| [[टोंक जिल्हा|टोंक]]|| [[टोंक]]|| १२,११,३४३|| ७,१९४|| १६८\n|- bgcolor=#F4F9FF\n| UD|| [[उदयपूर जिल्हा|उदयपूर]]|| [[उदयपूर]]|| २६,३२,२१०|| १३,४३०|| १९६\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts of Rajasthan Districts of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जोन ऑफ आर्क","wikicode":"'''जोन ऑफ आर्क''' ही [[इंग्लंड]]-[[फ्रान्स]]मधील युद्धाच्या वेळी फ्रेंच लोकांची एकजूट करून इंग्रजांविरुद्ध यशस्वी लढा देणारी एक थोर नायिका होती. \n[[चित्र:Ingres coronation charles vii.jpg|thumb| जोन ऑफ आर्क]]\n\n== सुरुवातीचे दिवस ==\nजोनचा जन्म उत्तर फ्रान्समधिल [[डोम्रेमी]] या खेड्यात [[इ.स.१४१२|१४१२]] साली एका गरीब शेतकरी कुटुंबात झाला. तिच्या जन्माच्या वेळी फ्रान्स आणि इंग्लंडदरम्यान इतिहासात प्रसिद्ध असलेले १०० वर्षांचे युद्ध सुरू होते. सातत्याने चालत असलेल्या युद्धाने फ्रान्सची जनता त्रस्त झाली होती. इंग्लंडचा राजा [[पाचवा हेन्ऱी]] याने फ्रेंचांचा अगीनकोर्ट येथे [[इ.स.१४१५|१४१५]] मध्ये जबरदस्त पराभव केला. यानंतर त्याने त्याच्या मुलास फ्रान्सचा राजा घोषित केले. फ्रेंच राजा चार्ल्स सातवा व राजपुत्र डो-फॅन लोरें नदीच्या पलीकडे पळून गेले.\n\n== आकाशवाणी ==\nसाधारणपणे वयाच्या तेराव्या वर्षी जोनला आकाशवाणी ऐकू येण्याचे भास होऊ लागले. तिचे असे म्हणणे होते की काही महान संतांनी तिल�� सांगितले आहे की, ती फ्रेंचांना इंग्लंडपासून वाचवणार आहे. जसे तिचे वय वाढत गेले तसे तिचे भास अजून वाढत गेले व सरतेशेवटी १७ व्या वर्षी तिने स्थानिक किल्लेदाराला भेटून डो-फॅनला भेटायची परवानगी मागितली. सुरुवातीला तिची मागणी धुडकावून लावण्यात आली. पण तिने सातत्याने आपल्या मागणीचा पाठपुरावा चालू ठेवला. सरतेशेवटी तिची मागणी मान्य झाली. रोबर्ट डे बॉड्रिकोर्ट याने तिला एक घोडा व काही घोडेस्वार दिले. रातोरात ती इंग्लिश शिपायांची पर्वा न करता लोरें नदीच्या काठच्या चिनॉ येथे डो-फॅन पाशी पोहोचली.\n\n== युद्धनायिका ==\nडो-फॅनच्या दरबारात तिचे स्वागत अपेक्षितरीत्या '' काय हा वेडेपणा, कसं शक्य आहे'' या सुरातच झाले. एक शेतकरी, ती पण षोडश वर्षाची मुलगी आपल्याला इंग्रजांपासून स्वातंत्र्य देणार ही गोष्टच कुणाला पटली नाही. पण तिने सांगितलेल्या गोष्टीची खात्री म्हणून डो-फॅनने कर्ल्गींना (धर्मगुरूंचे पॅनेल) विचारले. त्यांनी मात्र ती जे काही सांगत आहे ते भास नसून देवाज्ञा आहे असे प्रमाणपत्र दिले. व सर्वांचा हळूहळू तिच्यावर विश्वास बसू लागला.\n\nयाच वेळेस फ्रान्सवरचे मोठे संकट म्हणजे ओर्लिन्स वर असलेला इंग्रजांचा वेढा. जर ओर्लिन्स पडले तर पुढील लढा अजून बिकट झाला असता. डो-फॅनने जोनला ४००० सैन्याची फौज मदतीला दिली. [[इ.स.१७२९|१७२९]] एप्रिल मध्ये जोन ओर्लिन्सला फौजेसकट पोहोचली. अत्यंत बिकट परिस्थितीत तिने आपल्या बचावासाठी लढणाऱ्या फ्रेंच सैनिकांना आक्रमणासाठी प्रेरित केले. या जोरदार आक्रमणामुळे पाहता पाहता इंग्रजांना वेढा उठवणे भाग पाडले. एवढ्यावरच संतुष्ट न होता तिने त्यांचा पाठलाग केला व इंग्रजांची पळता भुई थोडी केली. आपल्या आक्रमणाचा भाग म्हणून तिने इंग्रजांच्या ताब्यातील फ्रेंच हद्दीवर हल्ले चालू केले व अनेक दशके इंग्रजांच्या ताब्यातील भाग मुक्त करण्यास सुरुवात केली. फ्रेंच घोडदळाच्या मदतीने पटाय येथे इंग्रजांचा मोठा पराभव केला. हा इंग्रजांचा कित्येक दशकांतील सर्वांत मोठा पराभव होता. \n\nया विजयानंतर रेह्म्स कॅथेड्रल येथे तिने १७ जुलै १४२९ रोजी चार्ल्सला राज्याभिषेक केला. व त्याला पुन्हा फ्रेंच राज्यकर्ता म्हणून घोषित केले. हा क्षण जोनच्या कारकीर्दितील अत्युच्च क्षण मानता येईल. पुढील तीन महिन्यात जोनने अनेक लढायांमध्ये लक्षणीय कामगिरी बजावली. व फ्रेंच राज्यपरिवार वॉलोय्सची मक्तेदारी कायम राहील याची काळजी घेतली.\n\n== बंदिवास,धर्मिक खटला व शेवट ==\nजोनची वाढती लोकप्रियता व फ्रेंचांचे प्रतिआक्रमण यामुळे जोन इंग्रजांसाठी डोकेदुखी ठरली होती. तसेच व्हालवा राजघराण्याची मक्तेदारी नको असलेले व इंग्रजांशी हितसंबध जुळवलेले अनेक सरंजामदार जोनचे शत्रू बनले होते. त्यापैकी [[बरगंडी]]च्या सैनिकांनी जोनला [[२३ मे]], [[इ.स. १४३०|१४३०]]ला पकडले व पैशाच्या मोबदल्यात तिला इंग्रजांच्या ताब्यात दिले. तिला उत्तर फ्रान्समधील [[रुआ]] येथे डांबून ठेवले. इंग्रजांनी तिच्यावर धार्मिक खटला चालवला. यात जर जोन दोषी आढळली तर फ्रेंच जनतेवरील तिचा प्रभाव कमी होईल हा बेत त्यात होता. तिच्यावर अनेक खोटे-नाटे आरोप ठेवण्यात आले. पण देवावर आपार श्रद्धा असलेली जोन त्या आरोपांना सहज सामोरी गेली. तिने ते आरोप मान्य करावेत म्हणून तिचा खूप छळ करण्यात आला. पण इंग्रजांना तिला काहीही करून दोषी सिद्ध करायचे होतेच, सरतेशेवटी तिला युद्धाच्यावेळेस पुरुषी वेष धारण केला म्हणून व तिने कोणतीही संतांची आकाशवाणी ऐकलेली नाही, उलट सैतानाची दूत म्हणून तिला दोषी सिद्ध करून तिला जिवंत जाळण्याची शिक्षा ठोठाविण्यात आली. ३० मे [[इ.स. १४३१|१४३१]] रोजी तिला जाळ्ण्यात आले. एका देशभक्त, देवावर आपार श्रद्धा असलेल्या महान नायिकेचा अशा प्रकारे चेटकीण, सैतानाची दूत म्हणून शेवट झाला. \n\n[[इ.स. १४५६|१४५६]] मध्ये न्यायालयीन कार्यवाहीत असे लक्षात आले की जोन वरील आरोप पूर्णपणे पूर्वग्रहदूषित होते व तिच्या वर चुकीच्या पद्धतीने खटला चालवण्यात आला होता.\n\n[[इ.स. १९२०|१९२०]] मध्ये जोनला संत पद बहाल केले गेले.\n\n==जोन ऑफ आर्कवरील मराठी पुस्तके==\n* संत योद्धा : जोन ऑफ आर्क (मदन पाटील)\n\n== बाह्य दुवे ==\n* [http://www.Jehanne-Darc.com/ जोन ऑफ आर्क Centre Jeanne d'Arc]\n* [http://primary-sources-series.joan-of-arc-studies.org/ Joan of Arc: Primary Sources Series]\n\n[[वर्ग:फ्रान्सचा इतिहास]]\n[[वर्ग:ख्रिश्चन सेंट]]\n[[वर्ग:इ.स. १४१२ मधील जन्म]]\n[[वर्ग:इ.स. १४३१ मधील मृत्यू]]","hash":"576f9b52bcdb97a0612a377e280b088c7cef43196fc88fb6d88cf41281c44413","last_revision":"2023-01-02T16:57:39Z","first_revision":"2006-04-30T00:27:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.748059","cross_lingual_links":{"ab":"Жанна д’Арк","af":"Johanna van Arkel","als":"Jeanne d’Arc","am":"ዣን ዳርክ","an":"Chuana d'Arco","ar":"جان دارك","arz":"جان دارك","as":"জোন অফ আৰ্ক","ast":"Xuana d'Arcu","az":"Janna Dark","azb":"ژان دارک","ba":"Жанна д’Арк","bar":"Jeanne d’Arc","bat-smg":"Žana d'Ark","bcl":"Joan of Arc","be":"Жанна д’Арк","be-x-old":"Жанна д’Арк","bew":"Janah Arek","bg":"Жана д'Арк","bn":"জোন অব আর্ক","br":"Janed Ark","bs":"Ivana Orleanska","btm":"Jeanne d'Arc","bxr":"Жанна д’Арк","ca":"Joana d'Arc","ce":"Жанна д’Арк","ckb":"ژان دارک","cs":"Jana z Arku","cv":"Жанна д’Арк","cy":"Jeanne d’Arc","da":"Jeanne d'Arc","de":"Jeanne d’Arc","el":"Ιωάννα της Λωρραίνης","eml":"Śvana 'd Arc","en":"Joan of Arc","eo":"Johana de Arko","es":"Juana de Arco","et":"Jeanne d'Arc","eu":"Joana Arc-ekoa","fa":"ژان دارک","fi":"Jeanne d’Arc","fo":"Jeanne d'Arc","fr":"Jeanne d'Arc","frp":"Jiana d’Arc","fy":"Jeanne d'Arc","ga":"Jeanne d'Arc","gan":"聖女貞德","gcr":"Jeanne d'Arc","gd":"Jeanne d'Arc","gl":"Xoana de Arco","gn":"Jeanne d'Arc","gv":"Jeanne d'Arc","ha":"Joan of Arc","he":"ז'אן ד'ארק","hi":"जोन ऑफ़ आर्क","hif":"Joan of Arc","hr":"Ivana Orleanska","hu":"Jeanne d’Arc","hy":"Ժաննա դ'Արկ","hyw":"Ժանն տ'Արք","ia":"Jeanne d'Arc","id":"Jeanne d'Arc","ilo":"Juana ti Arko","io":"Jeanne d'Arc","is":"Jóhanna af Örk","it":"Giovanna d'Arco","ja":"ジャンヌ・ダルク","jam":"Joan of Arc","jv":"Jeanne d'Arc","ka":"ჟანა დ’არკი","kbp":"Jeanne d'Arc","kk":"Жанна д’Арк","kn":"ಜೋನ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕ್","ko":"잔 다르크","krc":"Жанна д’Арк","ku":"Jeanne d'Arc","kw":"Jowanet Ark","ky":"Жанна д'Арк","la":"Ioanna Arcensis","lb":"Jeanne d'Arc","lfn":"Joana de Arco","li":"Jeanne d'Arc","lij":"Zana d'Ærco","lld":"Jeanne d'Arc","lmo":"Gioanna d'Arch","lt":"Žana d'Ark","lv":"Žanna d'Arka","mai":"जोन अफ अर्क","mg":"Jeanne d'Arc","mk":"Јованка Орлеанка","ml":"ജോൻ ഓഫ് ആർക്ക്","mn":"Жанна д’Арк","mrj":"Жанна д’Арк","ms":"Jeanne d'Arc","mwl":"Joana d'Arc","my":"ဂျုန်းအော့အတ်","mzn":"جان دارک","nds":"Jeanne d’Arc","ne":"जोन अफ अर्क","nl":"Jeanne d'Arc","nn":"Jeanne d'Arc","nb":"Jeanne d’Arc","nov":"Jeanne d’Arc","nrm":"Jeanne d'Arc","oc":"Joana d'Arc","or":"ଜୋଆନ ଅଫ ଆର୍କ","pa":"ਜੌਨ ਆਫ਼ ਆਰਕ","pcd":"Jeanne d'Arc","pl":"Joanna d’Arc","pms":"Gioana d'Arch","pnb":"جون آف آرک","ps":"د آرک ژان","pt":"Joana d'Arc","ro":"Ioana d'Arc","ru":"Жанна д’Арк","rue":"Яна з Арку","sah":"Жанна д’Арк","sat":"ᱡᱚᱣᱟᱱ ᱚᱵᱽ ᱟᱨᱠ","sc":"Giuanna de Arcu","scn":"Giuvanna d'Arcu","sco":"Joan o Arc","sh":"Jeanne d'Arc","si":"ජෝන් ඔෆ් ආර්ක්","simple":"Joan of Arc","sk":"Jana z Arku","sl":"Ivana Orleanska","sq":"Zhan d'Ark","sr":"Јованка Орлеанка","sv":"Jeanne d'Arc","sw":"Jeanne d'Arc","ta":"ஜோன் ஆஃப் ஆர்க்","te":"జోన్ ఆఫ్ ఆర్క్","th":"ฌานแห่งอาร์ก","tl":"Juana ng Arko","tly":"Žanna d'Ark","tr":"Jeanne d'Arc","tt":"Жанна д’Арк","uk":"Жанна д'Арк","ur":"جون آف آرک","uz":"Janna dʼArk","vec":"Joana d'Arco","vep":"Žanna d'Ark","vi":"Jeanne d'Arc","war":"Juana han Arko","wuu":"圣女贞德","xmf":"ჟანა დ'არკი","yi":"זשאן ד'ארק","zh":"聖女貞德","zh-classical":"聖女貞德","zh-min-nan":"Jeanne d'Arc","zh-yue":"聖女貞德"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"जोन ऑफ आर्क ही इंग्लंड-फ्रान्समधील युद्धाच्या वेळी फ्रेंच लोकांची एकजूट करून इंग्रजांविरुद्ध यशस्वी लढा देणारी एक थोर नायिका होती.\n\nजोनचा जन्म उत्तर फ्रान्समधिल डोम्रेमी या खेड्यात १४१२ साली एका गरीब शेतकरी कुटुंबात झाला. तिच्या जन्माच्या वेळी फ्रान्स आणि इंग्लंडदरम्यान इतिहासात प्रसिद्ध असलेले १०० वर्षांचे युद्ध सुरू होते. सातत्याने चालत असलेल्या युद्धाने फ्रान्सची जनता त्रस्त झाली होती. इंग्लंडचा राजा पाचवा हेन्ऱी याने फ्रेंचांचा अगीनकोर्ट येथे १४१५ मध्ये जबरदस्त पराभव केला. यानंतर त्याने त्याच्या मुलास फ्रान्सचा राजा घोषित केले. फ्रेंच राजा चार्ल्स सातवा व राजपुत्र डो-फॅन लोरें नदीच्या पलीकडे पळून गेले.\n\nसाधारणपणे वयाच्या तेराव्या वर्षी जोन��ा आकाशवाणी ऐकू येण्याचे भास होऊ लागले. तिचे असे म्हणणे होते की काही महान संतांनी तिला सांगितले आहे की, ती फ्रेंचांना इंग्लंडपासून वाचवणार आहे. जसे तिचे वय वाढत गेले तसे तिचे भास अजून वाढत गेले व सरतेशेवटी १७ व्या वर्षी तिने स्थानिक किल्लेदाराला भेटून डो-फॅनला भेटायची परवानगी मागितली. सुरुवातीला तिची मागणी धुडकावून लावण्यात आली. पण तिने सातत्याने आपल्या मागणीचा पाठपुरावा चालू ठेवला. सरतेशेवटी तिची मागणी मान्य झाली. रोबर्ट डे बॉड्रिकोर्ट याने तिला एक घोडा व काही घोडेस्वार दिले. रातोरात ती इंग्लिश शिपायांची पर्वा न करता लोरें नदीच्या काठच्या चिनॉ येथे डो-फॅन पाशी पोहोचली.\n\nडो-फॅनच्या दरबारात तिचे स्वागत अपेक्षितरीत्या काय हा वेडेपणा, कसं शक्य आहे या सुरातच झाले. एक शेतकरी, ती पण षोडश वर्षाची मुलगी आपल्याला इंग्रजांपासून स्वातंत्र्य देणार ही गोष्टच कुणाला पटली नाही. पण तिने सांगितलेल्या गोष्टीची खात्री म्हणून डो-फॅनने कर्ल्गींना (धर्मगुरूंचे पॅनेल) विचारले. त्यांनी मात्र ती जे काही सांगत आहे ते भास नसून देवाज्ञा आहे असे प्रमाणपत्र दिले. व सर्वांचा हळूहळू तिच्यावर विश्वास बसू लागला.\n\nयाच वेळेस फ्रान्सवरचे मोठे संकट म्हणजे ओर्लिन्स वर असलेला इंग्रजांचा वेढा. जर ओर्लिन्स पडले तर पुढील लढा अजून बिकट झाला असता. डो-फॅनने जोनला ४००० सैन्याची फौज मदतीला दिली. १७२९ एप्रिल मध्ये जोन ओर्लिन्सला फौजेसकट पोहोचली. अत्यंत बिकट परिस्थितीत तिने आपल्या बचावासाठी लढणाऱ्या फ्रेंच सैनिकांना आक्रमणासाठी प्रेरित केले. या जोरदार आक्रमणामुळे पाहता पाहता इंग्रजांना वेढा उठवणे भाग पाडले. एवढ्यावरच संतुष्ट न होता तिने त्यांचा पाठलाग केला व इंग्रजांची पळता भुई थोडी केली. आपल्या आक्रमणाचा भाग म्हणून तिने इंग्रजांच्या ताब्यातील फ्रेंच हद्दीवर हल्ले चालू केले व अनेक दशके इंग्रजांच्या ताब्यातील भाग मुक्त करण्यास सुरुवात केली. फ्रेंच घोडदळाच्या मदतीने पटाय येथे इंग्रजांचा मोठा पराभव केला. हा इंग्रजांचा कित्येक दशकांतील सर्वांत मोठा पराभव होता.\n\nया विजयानंतर रेह्म्स कॅथेड्रल येथे तिने १७ जुलै १४२९ रोजी चार्ल्सला राज्याभिषेक केला. व त्याला पुन्हा फ्रेंच राज्यकर्ता म्हणून घोषित केले. हा क्षण जोनच्या कारकीर्दितील अत्युच्च क्षण मानता ��ेईल. पुढील तीन महिन्यात जोनने अनेक लढायांमध्ये लक्षणीय कामगिरी बजावली. व फ्रेंच राज्यपरिवार वॉलोय्सची मक्तेदारी कायम राहील याची काळजी घेतली.\n\nजोनची वाढती लोकप्रियता व फ्रेंचांचे प्रतिआक्रमण यामुळे जोन इंग्रजांसाठी डोकेदुखी ठरली होती. तसेच व्हालवा राजघराण्याची मक्तेदारी नको असलेले व इंग्रजांशी हितसंबध जुळवलेले अनेक सरंजामदार जोनचे शत्रू बनले होते. त्यापैकी बरगंडीच्या सैनिकांनी जोनला २३ मे, १४३०ला पकडले व पैशाच्या मोबदल्यात तिला इंग्रजांच्या ताब्यात दिले. तिला उत्तर फ्रान्समधील रुआ येथे डांबून ठेवले. इंग्रजांनी तिच्यावर धार्मिक खटला चालवला. यात जर जोन दोषी आढळली तर फ्रेंच जनतेवरील तिचा प्रभाव कमी होईल हा बेत त्यात होता. तिच्यावर अनेक खोटे-नाटे आरोप ठेवण्यात आले. पण देवावर आपार श्रद्धा असलेली जोन त्या आरोपांना सहज सामोरी गेली. तिने ते आरोप मान्य करावेत म्हणून तिचा खूप छळ करण्यात आला. पण इंग्रजांना तिला काहीही करून दोषी सिद्ध करायचे होतेच, सरतेशेवटी तिला युद्धाच्यावेळेस पुरुषी वेष धारण केला म्हणून व तिने कोणतीही संतांची आकाशवाणी ऐकलेली नाही, उलट सैतानाची दूत म्हणून तिला दोषी सिद्ध करून तिला जिवंत जाळण्याची शिक्षा ठोठाविण्यात आली. ३० मे १४३१ रोजी तिला जाळ्ण्यात आले. एका देशभक्त, देवावर आपार श्रद्धा असलेल्या महान नायिकेचा अशा प्रकारे चेटकीण, सैतानाची दूत म्हणून शेवट झाला.\n\n१४५६ मध्ये न्यायालयीन कार्यवाहीत असे लक्षात आले की जोन वरील आरोप पूर्णपणे पूर्वग्रहदूषित होते व तिच्या वर चुकीच्या पद्धतीने खटला चालवण्यात आला होता.\n\n१९२० मध्ये जोनला संत पद बहाल केले गेले.\n\nसंत योद्धा : जोन ऑफ आर्क (मदन पाटील)\n\nजोन ऑफ आर्क Centre Jeanne d'Arc Joan of Arc: Primary Sources Series\n\nवर्ग:फ्रान्सचा इतिहास वर्ग:ख्रिश्चन सेंट वर्ग:इ.स. १४१२ मधील जन्म वर्ग:इ.स. १४३१ मधील मृत्यू\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोन ऑफ आर्क ही इंग्लंड-फ्रान्समधील युद्धाच्या वेळी फ्रेंच लोकांची एकजूट करून इंग्रजांविरुद्ध यशस्वी लढा देणारी एक थोर नायिका होती.","translated_text":"Joan of Arc was a noble heroine who united the French during the Anglo-French War and fought successfully against the English.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सुरुवातीचे दिवस","translated_text":"The Early Days","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोनचा जन्म उत्तर फ्रान्समधिल डोम्रेमी या खेड्यात १४१२ साली एका गरीब शेतकरी कुटुं��ात झाला.","translated_text":"Joan was born in the village of Domremy in northern France in 1412 to a poor peasant family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिच्या जन्माच्या वेळी फ्रान्स आणि इंग्लंडदरम्यान इतिहासात प्रसिद्ध असलेले १०० वर्षांचे युद्ध सुरू होते.","translated_text":"At the time of her birth, the Hundred Years' War between France and England, known throughout history, began.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सातत्याने चालत असलेल्या युद्धाने फ्रान्सची जनता त्रस्त झाली होती.","translated_text":"The people of France were plagued by a continuing war.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इंग्लंडचा राजा पाचवा हेन्ऱी याने फ्रेंचांचा अगीनकोर्ट येथे १४१५ मध्ये जबरदस्त पराभव केला.","translated_text":"King Henry V of England defeated the French at Agincourt in 1415.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यानंतर त्याने त्याच्या मुलास फ्रान्सचा राजा घोषित केले.","translated_text":"He then proclaimed his son king of France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फ्रेंच राजा चार्ल्स सातवा व राजपुत्र डो-फॅन लोरें नदीच्या पलीकडे पळून गेले.","translated_text":"King Charles VII of France and Prince Do-Fan Lorraine fled across the river.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"आकाशवाणी","translated_text":"Radio","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"साधारणपणे वयाच्या तेराव्या वर्षी जोनला आकाशवाणी ऐकू येण्याचे भास होऊ लागले.","translated_text":"By the time he was thirteen, John had begun to listen to the radio.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिचे असे म्हणणे होते की काही महान संतांनी तिला सांगितले आहे की, ती फ्रेंचांना इंग्लंडपासून वाचवणार आहे.","translated_text":"She said that some great saints had told her that she would save the French from England.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जसे तिचे वय वाढत गेले तसे तिचे भास अजून वाढत गेले व सरतेशेवटी १७ व्या वर्षी तिने स्थानिक किल्लेदाराला भेटून डो-फॅनला भेटायची परवानगी मागितली.","translated_text":"As she grew older, her voice grew stronger, and at the age of 17, she finally met with a local locksmith and asked permission to visit Do-Fan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुरुवातीला तिची मागणी धुडकावून लावण्यात आली.","translated_text":"Initially, her demands were met with scepticism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण तिने सातत्याने आपल्या मागणीचा पाठपुरावा चालू ठेवला.","translated_text":"But she continued to pursue her demand consistently.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सरतेशेवटी तिची मागणी मान्य झाली.","translated_text":"Eventually her request was granted.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रोबर्ट डे बॉड्रिकोर्ट याने तिला एक घोडा व काही घोडेस्वार दिले.","translated_text":"Robert de Bodricorte gave her a horse and some horsemen.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रातोरात ती इंग्लिश शिपायांची पर्वा न करता लोरें नदीच्या काठच्या चिनॉ येथे डो-फॅन पाशी पोहोचली.","translated_text":"At night she reached Do-Fan at Chino on the banks of the Lorraine River, regardless of the English troops.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"युद्धनायिका","translated_text":"War heroes","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डो","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-फॅनच्या दरबारात तिचे स्वागत अपेक्षितरीत्या काय हा वेडेपणा, कसं शक्य आहे या सुरातच झाले.","translated_text":"- She was welcomed to the fan's court at the sound of madness, how it could happen.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक शेतकरी, ती पण षोडश वर्षाची मुलगी आपल्याला इंग्रजांपासून स्वातंत्र्य देणार ही गोष्टच कुणाला पटली नाही.","translated_text":"No one thought that a farmer, even a 16-year-old girl, would give us freedom from the British.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण तिने सांगितलेल्या गोष्टीची खात्री म्हणून डो-फॅनने कर्ल्गींना (धर्मगुरूंचे पॅनेल) विचारले.","translated_text":"But to verify what she had said, Do-Fan asked Karlgi.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी मात्र ती जे काही सांगत आहे ते भास नसून देवाज्ञा आहे असे प्रमाणपत्र दिले.","translated_text":"But she did not speak in tongues, and she testified that what she was saying was from God.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"व सर्वांचा हळूहळू तिच्यावर विश्वास बसू लागला.","translated_text":"And gradually everyone began to believe in her.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याच वेळेस फ्रान्सवरचे मोठे संकट म्हणजे ओर्लिन्स वर असलेला इंग्रजांचा वेढा.","translated_text":"At the same time, the greatest crisis in France was the British siege of Orleans.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जर ओर्लिन्स पडले तर पुढील लढा अजून बिकट झाला असता.","translated_text":"If Orlins had fallen, the next battle would have been even worse.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डो","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-फॅनने जोनला ४००० सैन्याची फौज मदतीला दिली.","translated_text":"- Fan gave John an army of 4,000 troops to help.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७२९ एप्रिल मध्ये जोन ओर्लिन्सला फौजेसकट पोहोचली.","translated_text":"Joan arrived in Orleans in April 1729.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अत्यंत बिकट परिस्थितीत तिने आपल्या बचावासाठी लढणाऱ्या फ्रेंच सैनिकांना आक्रमणासाठी प्रेरित केले.","translated_text":"She inspired the French soldiers who fought for their defense to attack in extreme circumstances.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या जोरदार आक्रमणामुळे पाहता पाहता इंग्रजांना वेढा उठवणे भाग पाडले.","translated_text":"This mighty assault forced the British to lay siege.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एवढ्यावरच संतुष्ट न होता तिने त्यांचा पाठलाग केला व इंग्रजांची पळता भुई थोडी केली.","translated_text":"Not content with this, she pursued them and fled the English a little.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आपल्या आक्रमणाचा भाग म्हणून तिने इंग्रजांच्या ताब्यातील फ्रेंच हद्दीवर हल्ले चालू केले व अनेक दशके इंग्रजां��्या ताब्यातील भाग मुक्त करण्यास सुरुवात केली.","translated_text":"As part of her invasion, she launched raids on British-held French territory and began to liberate parts of British-held territory for several decades.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फ्रेंच घोडदळाच्या मदतीने पटाय येथे इंग्रजांचा मोठा पराभव केला.","translated_text":"With the help of the French cavalry, the British were greatly defeated at Pattaya.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा इंग्रजांचा कित्येक दशकांतील सर्वांत मोठा पराभव होता.","translated_text":"This was the greatest British defeat in decades.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या विजयानंतर रेह्म्स कॅथेड्रल येथे तिने १७ जुलै १४२९ रोजी चार्ल्सला राज्याभिषेक केला.","translated_text":"After this victory, she crowned Charles at Reims Cathedral on 17 July 1429.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"व त्याला पुन्हा फ्रेंच राज्यकर्ता म्हणून घोषित केले.","translated_text":"And he was proclaimed ruler of France again.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा क्षण जोनच्या कारकीर्दितील अत्युच्च क्षण मानता येईल.","translated_text":"This could be considered the pinnacle of John's career.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुढील तीन महिन्यात जोनने अनेक लढायांमध्ये लक्षणीय कामगिरी बजावली.","translated_text":"Over the next three months, John made significant gains in many battles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"व फ्रेंच राज्यपरिवार वॉलोय्सची मक्तेदारी","translated_text":"And the monopoly of the French royal family, the Walois.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कायम राहील याची काळजी घेतली.","translated_text":"I made sure it lasted.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बंदिवास,धर्मिक खटला व शेवट","translated_text":"Prison, Trial, and End","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोनची वाढती लोकप्रियता व फ्रेंचांचे प्रतिआक्रमण यामुळे जोन इंग्रजांसाठी डोकेदुखी ठरली होती.","translated_text":"The growing popularity of the Zone and the French counterattack made the Zone a headache for the British.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच व्हालवा राजघराण्याची मक्तेदारी","translated_text":"So should the monopoly of the royal family.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नको असलेले व इंग्रजांशी हितसंबध जुळवलेले अनेक सरंजामदार जोनचे शत्रू बनले होते.","translated_text":"Many capitalists who were unwanted and allied with the British had become enemies of the Zone.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यापैकी बरगंडीच्या सैनिकांनी जोनला २३ मे, १४३०ला पकडले व पैशाच्या मोबदल्यात तिला इंग्रजांच्या ताब्यात दिले.","translated_text":"Among them, John was captured by the Burgundian soldiers on May 23, 1430, and handed over to the English in exchange for money.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिला उत्तर फ्रान्समधील रुआ येथे डांबून ठेवले.","translated_text":"She was hanged in Roua, northern France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इंग्रजांनी तिच्यावर धार्मिक खटला चालवला.","translated_text":"The British prosecuted her.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यात जर जोन दोषी आढळली तर फ्रेंच जनतेवरील तिचा प्रभाव कमी होईल हा बेत त्यात होता.","translated_text":"If Joan was found guilty, her influence on the French people would diminish.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिच्यावर अनेक खोटे-नाटे आरोप ठेवण्यात आले.","translated_text":"She was accused of several false allegations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण देवावर आपार श्रद्धा असलेली जोन त्या आरोपांना सहज सामोरी गेली.","translated_text":"But Jonah's faith in God made it easy for her to face the accusations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिने ते आरोप मान्य करावेत म्हणून तिचा खूप छळ करण्यात आला.","translated_text":"She was harassed so much that she admitted the accusations.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पण इंग्रजांना तिला काहीही करून दोषी सिद्ध करायचे होतेच, सरतेशेवटी तिला युद्धाच्यावेळेस पुरुषी वेष धारण केला म्हणून व तिने कोणतीही संतांची आकाशवाणी ऐकलेली नाही, उलट सैतानाची दूत म्हणून तिला दोषी सिद्ध करून तिला जिवंत जाळण्याची शिक्षा ठोठाविण्यात आली.","translated_text":"But the English wanted to prove her guilty, so in the end she was condemned to be burned alive because she had dressed as a man during the war and had not listened to the voice of any saint, but had been convicted as an angel of Satan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"३० मे १४३१ रोजी तिला जाळ्ण्यात आले.","translated_text":"She was burned at the stake on May 30, 1431.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एका देशभक्त, देवावर आपार श्रद्धा असलेल्या महान नायिकेचा अशा प्रकारे चेटकीण, सैतानाची दूत म्हणून शेवट झाला.","translated_text":"The great heroine of a patriot, a godly believer, thus ended up as a rogue, an angel of Satan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१४५६ मध्ये न्यायालयीन कार्यवाहीत असे लक्षात आले की जोन वरील आरोप पूर्णपणे पूर्वग्रहदूषित होते व तिच्या वर चुकीच्या पद्धतीने खटला चालवण्यात आला होता.","translated_text":"In 1456, a court case found that the charges against Joan were purely prejudicial and that she had been wrongly prosecuted.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१९२० मध्ये जोनला संत पद बहाल केले गेले.","translated_text":"John was canonized in 1920.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जोन ऑफ आर्कवरील मराठी पुस्तके","translated_text":"Marathi books on the Zone of Arc","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संत योद्धा : जोन ऑफ आर्क (मदन पाटील)","translated_text":"Saint Warrior: Joan of Arc (Madan Patil)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोन ऑफ आर्क Centre Jeanne d'Arc Joan of Arc: Primary Sources Series","translated_text":"Joan of Arc Centre Joan of Arc: Primary Sources Series","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:फ्रान्सचा इतिहास वर्ग:ख्रिश्चन सेंट वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: French history class: Christian Saint class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४१२ मधील ���न्म वर्ग:इ.स.","translated_text":"Born in 1412: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४३१ मधील मृत्यू","translated_text":"He died in 1431.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १२१८","wikicode":"{{वर्षपेटी|1218}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n* [[मे २४]] - [[पाचवी क्रुसेड|पाचव्या क्रुसेडचे]] [[एकर, इस्रायेल|एकर]]हून [[इजिप्त|ईजिप्त]]कडे प्रयाण.\n\n== जन्म ==\n* [[एबेल, डेन्मार्क]]चा राजा.\n* [[मे १]] - [[रुडॉल्फ पहिला, जर्मनी|रुडॉल्फ पहिला]], पवित्र रोमन सम्राट.\n* [[ऑक्टोबर ३०]] - [[चुक्यो]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n\n== मृत्यू ==\n\n[[वर्ग:इ.स. १२१८]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"719c903be516dca660044dc0a7a89782099faa24bd2468be35dba31dbb3e429a","last_revision":"2022-04-17T17:14:12Z","first_revision":"2006-05-01T21:45:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.811353","cross_lingual_links":{"ab":"1218","af":"1218","als":"1218","am":"1218 እ.ኤ.አ.","an":"1218","ar":"1218","arz":"1218","ast":"1218","avk":"1218","az":"1218","azb":"۱۲۱۸ (میلادی)","bar":"1218","be":"1218","be-x-old":"1218","bg":"1218","bn":"১২১৮","bpy":"মারি ১২১৮","br":"1218","bs":"1218.","ca":"1218","cdo":"1218 nièng","ceb":"1218","ckb":"١٢١٨","crh":"1218","cs":"1218","cv":"1218","cy":"1218","da":"1218","de":"1218","diq":"1218","el":"1218","eml":"1218","en":"1218","eo":"1218","es":"1218","et":"1218","eu":"1218","fa":"۱۲۱۸ (میلادی)","fi":"1218","fo":"1218","fr":"1218","frr":"1218","fy":"1218","ga":"1218","gan":"1218年","gcr":"1218","gd":"1218","gl":"1218","he":"1218","hi":"१२१८","hr":"1218.","ht":"1218 (almanak jilyen)","hu":"1218","hy":"1218","id":"1218","ilo":"1218","io":"1218","is":"1218","it":"1218","ja":"1218年","jv":"1218","ka":"1218","kk":"1218 жыл","ko":"1218년","la":"1218","lb":"1218","lij":"1218","lmo":"1218","lt":"1218 m.","lv":"1218. gads","map-bms":"1218","mdf":"1218","mg":"1218","mhr":"1218","mi":"1218","min":"1218","mk":"1218","mrj":"1218 и","ms":"1218","my":"၁၂၁၈","mzn":"۱۲۱۸","nah":"1218","nap":"1218","nds":"1218","new":"सन् १२१८","nl":"1218","nn":"1218","nb":"1218","nrm":"1218","nso":"1218","oc":"1218","or":"୧୨୧୮","os":"1218-æм аз","pi":"१२१८","pl":"1218","pnb":"1218","pt":"1218","qu":"1218","ro":"1218","ru":"1218 год","rue":"1218","sa":"१२१८","sah":"1218","scn":"1218","sd":"1218ع","se":"1218","sh":"1218.","shn":"1218","simple":"1218","sk":"1218","sl":"1218","smn":"1218","sq":"1218","sr":"1218","su":"1218","sv":"1218","sw":"1218","tg":"Соли 1218","th":"พ.ศ. 1761","tk":"1218","tl":"1218","tly":"1218","tr":"1218","tt":"1218 ел","uk":"1218","ur":"1218ء","uz":"1218","vec":"1218","vi":"1218","vls":"1218","war":"1218","wuu":"1218年","xmf":"1218","zea":"1218","zh":"1218年","zh-min-nan":"1218 nî","zh-yue":"1218年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"मे २४ - पाचव्या क्रुसेडचे एकरहून ईजिप्तकडे प्रयाण.\n\nएबेल, डेन्मार्कचा राजा. मे १ - रुडॉल्फ पहिला, पवित्र रोमन सम्राट. ऑक्टोबर ३० - चुक्यो, जपानी सम्राट.\n\nवर्ग:इ.स. १२१८ वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे २४ - पाचव्या क्रुसेडचे एकरहून ईजिप्तकडे प्रयाण.","translated_text":"May 24 - The Fifth Crusade from Acre to Egypt","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एबेल, डेन्मार्कचा राजा.","translated_text":"Abel, the king of Denmark.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मे १ - रुडॉल्फ पहिला, पवित्र रोमन सम्राट.","translated_text":"May 1 - Rudolf I, Holy Roman Emperor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऑक्टोबर ३० - चुक्यो, जपानी सम्राट.","translated_text":"October 30 - Chuckyo, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२१८ वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1218: years of the 1210s C.E. Class: years of the 13th century C.E. Class: years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अजमेर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अजमेर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अजमेर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Ajmer in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २५°३८’उत्तर ७३° ५४’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[अजमेर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = [[अजमेर तालुका]] • [[पीसांगन तालुका]] • [[ब्यावर तालुका]] • [[नसीराबाद तालुका]] • [[मसूदा तालुका]] • [[केकडी तालुका]] • [[भिनाय तालुका]] • [[सरवाड तालुका]] • [[किशनगड तालुका]]\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८,८४१\n|लोकसंख्या_एकूण         = २५,८४,९१३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३०५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = [[अजमेर]], [[पुष्कर मेळा|पुष्कर]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्रीमती मंजु राजपाल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अजमेर (लोकसभा मतदारसंघ)|अजमेर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[सचिन पायलट]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५२.७३\n|संकेतस्थळ                      = http://ajmer.nic.in/index.html\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील अजमेर जिल्ह्याविषयी आहे. [[अजमेर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[अजमेर]].''\n\n'''अजमेर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अजमेर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n* उत्तर दिशेला- [[नागौर जिल्हा]]\n* पश्चिम दिशेला- [[पाली जिल्हा]]\n* पूर्व दिशेला- [[जयपुर जिल्हा]] व [[टोंक जिल्हा]]\n* दक्षिण दिशेला- [[भिलवाडा जिल्हा]]\n\n== तालुके ==\n* [[अजमेर तालुका]]\n* [[पीसांगन तालुका]]\n* [[ब्यावर तालुका]]\n* [[नसीराबाद तालुका]]\n* [[मसूदा तालुका]]\n* [[केकडी तालुका]]\n* [[भिनाय तालुका]]\n* [[सरवाड तालुका]]\n* [[किशनगड तालुका]]\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अजमेर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"f6b50a26b062af0d0281df021b841fb6662f7f1b00494141562d54e5d136ae82","last_revision":"2022-09-06T11:16:23Z","first_revision":"2006-05-01T22:43:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.865917","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة أجمر","arz":"اجمر","bh":"अजमेर जिला","bn":"আজমীর জেলা","ca":"Districte d'Ajmer","ceb":"Ajmer (distrito)","da":"Ajmer (distrikt)","de":"Ajmer (Distrikt)","en":"Ajmer district","es":"Distrito de Ajmer","eu":"Ajmer barrutia","fa":"بخش آجمر","fr":"District d'Ajmer","gu":"અજમેર જિલ્લો","ha":"Ajmer district","hi":"अजमेर जिला","it":"Distretto di Ajmer","ja":"アジュメール県","mai":"अजमेर जिला","ml":"അജ്മീർ ജില്ല","ne":"अजमेर जिल्ला","new":"अजमेर जिल्ला","nl":"Ajmer (district)","nb":"Ajmer (distrikt)","or":"ଆଜମେର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਅਜਮੇਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع اجمیر","ru":"Аджмер (округ)","sat":"ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","simple":"Ajmer district","sv":"Ajmer (distrikt)","ta":"அஜ்மீர் மாவட்டம்","te":"అజ్మీర్ జిల్లా","ur":"اجمیر ضلع","vi":"Ajmer (huyện)","xmf":"აჯმერიშ ოლქი","zh":"阿傑梅爾縣","zh-min-nan":"Ajmer (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील अजमेर जिल्ह्याविषयी आहे. अजमेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - अजमेर.\n\nअजमेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अजमेर येथे आहे.\n\nउत्तर दिशेला- नागौर जिल्हा पश्चिम दिशेला- पाली जिल्हा पूर्व दिशेला- जयपुर जिल्हा व टोंक जिल्हा दक्षिण दिशेला- भिलवाडा जिल्हा\n\nअजमेर तालुका पीसांगन तालुका ब्यावर तालुका नसीराबाद तालुका मसूदा तालुका केकडी तालुका भिनाय तालुका सरवाड तालुका किशनगड तालुका\n\nवर्ग:अजमेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = अजमेर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = अजमेर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Ajmer in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २५°३८’उत्तर ७३° ५४’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[अजमेर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = [[अजमेर तालुका]] • [[पीसांगन तालुका]] • [[ब्यावर तालुका]] • [[नसीराबाद तालुका]] • [[मसूदा तालुका]] • [[केकडी तालुका]] • [[भिनाय तालुका]] • [[सरवाड तालुका]] • [[किशनगड तालुका]]\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ८,८४१\n|लोकसंख्या_एकूण         = २५,८४,९१३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३०५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = [[अजमेर]], [[पुष्कर मेळा|पुष्कर]]\n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्रीमती मंजु राजपाल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[अजमेर (लोकसभा मतदारसं���)|अजमेर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[सचिन पायलट]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५२.७३\n|संकेतस्थळ                      = http://ajmer.nic.in/index.html\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील अजमेर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Ajmer district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अजमेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - अजमेर.","translated_text":"For information on the city of Ajmer - Ajmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजमेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ajmer is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अजमेर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Ajmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर दिशेला- नागौर जिल्हा पश्चिम दिशेला- पाली जिल्हा पूर्व दिशेला- जयपुर जिल्हा व टोंक जिल्हा दक्षिण दिशेला- भिलवाडा जिल्हा","translated_text":"North - Nagor District West - Pali District East - Jaipur District and Tonk District South - Bhilwada District","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजमेर तालुका पीसांगन तालुका ब्यावर तालुका नसीराबाद तालुका मसूदा तालुका केकडी तालुका भिनाय तालुका सरवाड तालुका किशनगड तालुका","translated_text":"Ajmer district of Pisangon district of Bavar district of Nassirabad district of Masuda district of Kakedi district of Vinay district of Sarwad district of Kishnagarh district of Khyber Pakhtunkhwa district of Khyber Pakhtunkhwa","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अजमेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Azmir District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अलवार जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील अलवार जिल्ह्याविषयी आहे. [[अलवार]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[अलवार]].''\n\n'''अलवार''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[अलवार]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:अलवार जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"0c6f45a0dfd4639dec3a22a5c583eb293a6e182db6a7a3aa0bf6ec8139836645","last_revision":"2022-09-06T11:14:47Z","first_revision":"2006-05-01T22:46:32Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.927121","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة الوار","bh":"अलवर जिला","bn":"আলোয়ার জেলা","ca":"Districte d'Alwar","ceb":"Alwar (distrito)","da":"Alwar (distrikt)","de":"Alwar (Distrikt)","en":"Alwar district","es":"Distrito de Alwar","fa":"بخش الوار","fr":"District d'Alwar","gu":"અલવાર જિલ્લો","hi":"अलवर जिला","it":"Distretto di Alwar","ja":"アルワル県","kn":"ಅಲ್ವಾರ್ ಜಿಲ್ಲೆ","lez":"Алвар (округ)","mai":"अलवर जिला","ne":"अलवर जिल्ला","new":"अलवर जिल्ला","nl":"Alwar (district)","nb":"Alwar (distrikt)","pa":"ਅਲਵਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع الور","ru":"Алвар (округ)","sa":"अलवरमण्डलम्","sat":"ᱟᱞᱣᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Alwar (distrikt)","ta":"அல்வர் மாவட்டம்","te":"ఆల్వార్ జిల్లా","uk":"Алвар (округ)","ur":"ضلع الور","xmf":"ალვარიშ ოლქი","zh":"阿爾瓦爾縣","zh-min-nan":"Alwar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील अलवार जिल्ह्याविषयी आहे. अलवार शहराच्या माहितीसाठी पहा - अलवार.\n\nअलवार हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र अलवार येथे आहे.\n\nवर्ग:अलवार जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील अलवार जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Alwar district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अलवार शहराच्या माहितीसाठी पहा - अलवार.","translated_text":"For information on the city of Alwar - Alwar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अलवार हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Alwar is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र अलवार येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Alwar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अलवार जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Alwar District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:राजस्थान - जिल्हे","wikicode":"{{Navbox\n<!-- PLEASE ADD LINKS ONLY TO ARTICLES WHICH ARE PRESENT -->\n| bodystyle = background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;\n| titlestyle = background:#ccccff;  \n| abovestyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center; \n| belowstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;\n| groupstyle = background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:20%;font-weight:bold;\n| liststyle = background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray; \n| oddstyle = background:transparent;\n| evenstyle = background:#f7f7f7;\n| name  = साचा:राजस्थान - जिल्हे\n| title = [[राजस्थानमधील जिल्हे]]\n| image = [[चित्र:Rajasthan logo.jpg|100px|राजस्थान राज्याचे चिन्ह]]\n| style=border:1px solid\n| state = collapsed\n<!--|state=uncollapsed-->\n| group1 = [[अजमेर विभाग]]\n| list1 = [[अजमेर जिल्हा|अजमेर]] {{•}} [[भिलवाडा जिल्हा|भिलवाडा]] {{•}} [[टोंक जिल्हा|टोंक]] {{•}} [[नागौर जिल्हा|नागौर]]\n| group2 = [[भरतपूर विभाग]]\n| list2 = [[भरतपूर जिल्हा|भरतपूर]] {{•}} [[धोलपूर जिल्हा|धोलपूर]] {{•}} [[करौली जिल्हा|करौली]]  {{•}}  [[सवाई माधोपूर जिल्हा|सवाई माधोपूर]]\n| group3 = [[बिकानेर विभाग]]\n| list3 = [[बिकानेर जिल्हा|बिकानेर]] {{•}} [[चुरू जिल्हा|चुरू]] {{•}} [[गंगानगर जिल्हा|गंगानगर]] {{•}} [[हनुमानगढ जिल्हा|हनुमानगढ]]\n| group4 = [[जयपूर विभाग]]\n| list4 = [[जयप��र जिल्हा|जयपूर]] {{•}} [[अलवार जिल्हा|अलवार]] {{•}} [[झुनझुनुन जिल्हा|झुनझुनुन]] {{•}} [[दौसा जिल्हा|दौसा]] {{•}} [[सिकर जिल्हा|सिकर]]\n| group5 = [[जोधपूर विभाग]]\n| list5 = [[जोधपूर जिल्हा|जोधपूर]] {{•}} [[जालोर जिल्हा|जालोर]] {{•}} [[जेसलमेर जिल्हा|जेसलमेर]] {{•}} [[पाली जिल्हा|पाली]] {{•}} [[सिरोही जिल्हा|सिरोही]] {{•}} [[बारमेर जिल्हा|बारमेर]]\n| group6 = [[कोटा विभाग]]\n| list6 = [[बरान जिल्हा|बरान]] {{•}} [[बुंदी जिल्हा|बुंदी]] {{•}} [[कोटा जिल्हा|कोटा]] {{•}} [[झालावाड जिल्हा|झालावाड]] \n| group7 = [[उदयपूर विभाग]]\n| list7 = [[उदयपूर जिल्हा|उदयपूर]] {{•}} [[चित्तोडगढ जिल्हा|चित्तोडगढ]] {{•}}[[डुंगरपूर जिल्हा|डुंगरपूर]] {{•}} [[बांसवाडा जिल्हा|बांसवाडा]] {{•}} [[रजसामंड जिल्हा|रजसामंड]] {{•}} [[प्रतापगढ जिल्हा, राजस्थान|प्रतापगढ]]\n}}\n<noinclude>\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]\n<br clear=\"all\">\n<center>\n</noinclude>","hash":"53264869d8f747f28ec75b600f75f8754defc881c3d6689236ae6e53f0343faa","last_revision":"2023-01-28T17:10:27Z","first_revision":"2006-05-01T22:47:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:08.980101","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बिकानेर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बिकानेर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बिकानेर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bikaner in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = बिकानेर\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०,२४७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २३,६७,७४५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ७८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६५.९२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bikaner.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील बिकानेर जिल्ह्याविषयी आहे. [[बिकानेर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[बिकानेर]].''\n\n'''बिकानेर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बिकानेर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बिकानेर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"16560bae1d02b7f3df99634f94dde6a558e64ec3ac840f45d3214481ce7a5833","last_revision":"2022-02-06T11:54:19Z","first_revision":"2006-05-01T22:47:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.032741","cross_lingual_links":{"ar":"منط��ة بيكانير","bh":"बीकानेर जिला","bn":"বিকানীর জেলা","ca":"Districte de Bikaner","ceb":"Bīkāner (distrito)","da":"Bikaner (distrikt)","de":"Bikaner (Distrikt)","en":"Bikaner district","es":"Distrito de Bikaner","fa":"بخش بیکانر","fi":"Bikanerin piirikunta","fr":"District de Bikaner","gu":"બિકાનેર જિલ્લો","hi":"बीकानेर जिला","it":"Distretto di Bikaner","mai":"बीकानेर जिला","ml":"ബിക്കാനിർ","ne":"बिकानेर जिल्ला","new":"बीकानेर जिल्ला","nl":"Bikaner (district)","nb":"Bikaner (distrikt)","pnb":"ضلع بیکانیر","ru":"Биканер (округ)","sat":"ᱵᱤᱠᱟᱱᱮᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bikaner (distrikt)","ta":"பிகானேர் மாவட்டம்","te":"బికనీర్ జిల్లా","ur":"بیکانیر ضلع","vi":"Bikaner (huyện)","xmf":"ბიკანერიშ ოლქი","zh":"比卡內爾縣","zh-min-nan":"Bikaner (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील बिकानेर जिल्ह्याविषयी आहे. बिकानेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - बिकानेर.\n\nबिकानेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बिकानेर येथे आहे.\n\nवर्ग:बिकानेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बिकानेर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बिकानेर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bikaner in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = बिकानेर\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०,२४७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २३,६७,७४५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ७८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६५.९२%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bikaner.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील बिकानेर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Bikaner district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बिकानेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - बिकानेर.","translated_text":"Look for information on the city of Bikaner - Bikaner.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिकानेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bikaner is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बिकानेर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Bikaner.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बिकानेर जिल्हा वर��ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bikaner District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बारमेर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = बाड़मेर जिला\n|चित्र_नकाशा            = Barmer in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बारमेर]] \n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २८,३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २६,०४,४५३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५७.४९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =डॉ.वीणा प्रधान\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = २९.९९\n|संकेतस्थळ                      = http://barmer.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील बारमेर जिल्ह्याविषयी आहे. [[बारमेर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[बारमेर]].''\n\n'''बारमेर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बारमेर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बारमेर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"7db02a8cf57192357b64373226994b58ae42b3e0e3f00d230abd9f32c7220c2f","last_revision":"2022-02-06T11:43:40Z","first_revision":"2006-05-01T22:48:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.088289","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بارمر","arz":"بارمر","bh":"बाड़मेर जिला","bn":"বাড়মের জেলা","ceb":"Bārmer (distrito)","da":"Barmer (distrikt)","de":"Barmer (Distrikt)","en":"Barmer district","es":"Distrito de Barmer","eu":"Barmer barrutia","fa":"بخش بارمر","fr":"District de Barmer","gu":"બારમેર જિલ્લો","hi":"बाड़मेर जिला","it":"Distretto di Barmer","mai":"बाड़मेर जिला","ne":"बाडमेर जिल्ला","nl":"Barmer (district)","nb":"Barmer (distrikt)","pnb":"ضلع باڑمیر","ru":"Бармер (округ)","sa":"बाडमेरमण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱲᱢᱮᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Barmer (distrikt)","ta":"பார்மேர் மாவட்டம்","te":"బార్మర్ జిల్లా","ur":"باڑمیر ضلع","vi":"Barmer (huyện)","xmf":"ბარმერიშ ოლქი","zh":"巴爾梅爾縣","zh-min-nan":"Barmer (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील बारमेर जिल्ह्याविषयी आहे. बारमेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - बारमेर.\n\nबारमेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बारमेर येथे आहे.\n\nवर्ग:बारमेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = बाड़मेर जिला\n|चित्र_नकाशा            = Barmer in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बारमेर]] \n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २८,३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २६,०४,४५३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ९२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५७.४९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =डॉ.वीणा प्रधान\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = २९.९९\n|संकेतस्थळ                      = http://barmer.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील बारमेर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Barmer district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बारमेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - बारमेर.","translated_text":"For information on the city of Barmer - Barmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बारमेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Barmer is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बारमेर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Barmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बारमेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Barmer District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बांसवाडा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील बांसवाडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[बांसवाडा]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[बांसवाडा]].''\n\n'''बांसवाडा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बांसवाडा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बांसवाडा जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"0437371b01b84019a4610dfd6d6844251c98071b012890fbcb6b2cd06a0d900a","last_revision":"2015-09-25T06:41:25Z","first_revision":"2006-05-01T22:49:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.143538","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بانسوارا","arz":"بانسوارا","bh":"बाँसवाड़ा जिला","bn":"বাঁশওয়াড়া জেলা","ceb":"Bānswāra (distrito)","da":"Banswara (distrikt)","de":"Banswara (Distrikt)","en":"Banswara district","es":"Distrito de Banswara","eu":"Banswara barrutia","fa":"بخش بانسوارا","fr":"District de Bansvara","gu":"વાંસવાડા જિલ્લો","hi":"बांसवाड़ा जिला","it":"Distretto di Banswara","mai":"बांसवाड़ा जिला","ne":"बाँसवाडा जिल्ला","new":"बांसवाडा जिल्ला","nl":"Banswara (district)","nb":"Banswara (distrikt)","pa":"ਬਾਂਸਵਾੜਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع بانس واڑا","ru":"Бансвара (округ)","sa":"बांसवाडामण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱸᱥᱣ���ᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Banswara (distrikt)","ta":"பான்ஸ்வாரா மாவட்டம்","te":"బన్స్వారా జిల్లా","ur":"بانس واڑہ ضلع","vi":"Banswara (huyện)","xmf":"ბანსვარაშ ოლქი","zh":"班斯瓦拉縣","zh-min-nan":"Banswara (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील बांसवाडा जिल्ह्याविषयी आहे. बांसवाडा शहराच्या माहितीसाठी पहा - बांसवाडा.\n\nबांसवाडा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बांसवाडा येथे आहे.\n\nवर्ग:बांसवाडा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील बांसवाडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Banswara district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बांसवाडा शहराच्या माहितीसाठी पहा - बांसवाडा.","translated_text":"For information on the city of Bamswada - Bamswada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांसवाडा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Banswada is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बांसवाडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Banswada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बांसवाडा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Banswara District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भरतपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = भरतपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = भरतपूर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bharatpur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[भरतपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भरतपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५०६६\n|लोकसंख्या_एकूण         = २५,४९,१२१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ५०३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७१.१६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री गौरव गोयल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भरतपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|भरतपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = श्री रतनसिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bharatpur.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील भरतपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[भरतपुर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[भरतपुर]].''\n\n'''भरतपुर''' हा [[भारत|भारत��च्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[भरतपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भरतपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ed5ab6584253078b283d6b3f46c9fce6b3d3a50a61c6298e749c4b72f82546e2","last_revision":"2022-12-20T11:55:14Z","first_revision":"2006-05-01T22:49:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.202419","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بهاراتبور","bh":"भरतपुर जिला","bn":"ভরতপুর জেলা","ca":"Districte de Bharatpur","da":"Bharatpur (distrikt)","de":"Bharatpur (Distrikt)","en":"Bharatpur district","es":"Distrito de Bharatpur","fa":"بخش بهاراتپور","fr":"District de Bharatpur","gu":"ભરતપુર જિલ્લો","hi":"भरतपुर जिला","it":"Distretto di Bharatpur","ml":"ഭരത്പൂർ ജില്ല","ne":"भरतपुर जिल्ला","new":"भरतपुर जिल्ला","nl":"Bharatpur (district)","nb":"Bharatpur (distrikt)","pa":"ਭਰਤਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع بھرت پور","ru":"Бхаратпур (округ)","sat":"ᱵᱷᱚᱨᱚᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bharatpur (distrikt)","ta":"பரத்பூர் மாவட்டம்","te":"భరత్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ضلع بھرت پور","vi":"Bharatpur (huyện)","xmf":"ბჰარატპურიშ ოლქი","zh":"婆罗多布尔县","zh-min-nan":"Bharatpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील भरतपुर जिल्ह्याविषयी आहे. भरतपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - भरतपुर.\n\nभरतपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र भरतपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:भरतपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = भरतपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = भरतपूर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bharatpur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[भरतपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भरतपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५०६६\n|लोकसंख्या_एकूण         = २५,४९,१२१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ५०३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७१.१६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री गौरव गोयल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भरतपूर (लोकसभा मतदारसंघ)|भरतपूर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = श्री रतनसिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bharatpur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील भरतपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Bharatpur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भरतपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - भरतपुर.","translated_text":"For information on the city of Bharatpur - Bharatpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भरतपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bharatpur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र भरतपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Bharatpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भरतपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bharatpur district Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बरान जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बरान जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बरान जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Baran in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बरान]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६९९२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,२३,९२१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.२८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.व्ही.सारवानकुमार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.baran.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील बरान जिल्ह्याविषयी आहे. [[बरान]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[बरान]].''\n\n'''बरान''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बरान]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बरान जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ee1264a272b23abf1bb37924cbced74e12e1d15c6c01b4ccfee3f2716afe1136","last_revision":"2022-02-06T11:35:49Z","first_revision":"2006-05-01T22:49:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.265170","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة باران","arz":"باران","bh":"बाराँ जिला","bn":"বরন জেলা","da":"Baran (distrikt)","de":"Baran (Distrikt)","en":"Baran district","es":"Distrito de Baran","eu":"Baran barrutia","fa":"بخش باران","fr":"District de Baran","gu":"બરાન જિલ્લો","hi":"बाराँ जिला","it":"Distretto di Baran","ne":"बाराँ जिल्ला","new":"बारां जिल्ला","nl":"Baran (district)","nb":"Baran (distrikt)","pa":"ਬਾਰਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع باراں","ru":"Баран (округ)","sa":"बारामण्डलम्","sat":"ᱵᱟᱨᱟᱸ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Baran (distrikt)","ta":"பரான் மாவட்டம்","te":"బరన్ జిల్లా","ur":"باراں ضلع","xmf":"ბარანიშ ოლქი","zh":"巴蘭縣","zh-min-nan":"Baran (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील बरान जिल्ह्याविषयी आहे. बरान शहराच्या माहितीसाठी पहा - बरान.\n\nबरान हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बरान येथे आहे.\n\nवर्ग:बरान जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बरान जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बरान जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Baran in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बरान]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६९९२\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,२३,९२१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.२८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.व्ही.सारवानकुमार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.baran.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील बरान जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Baran district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बरान शहराच्या माहितीसाठी पहा - बरान.","translated_text":"For information on the city of Baran - Baran.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बरान हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Baran is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बरान येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Baran.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बरान जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Baran district Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बुंदी जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बुंदी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बुंदी जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bundi in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५५५०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ११,१३,७२५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.३१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०८\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =आरती डोगरा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bundi.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील बुंदी जिल्ह्याविषयी आहे. [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]].''\n\n'''बुंदी''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:बुंदी जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"79cc64717c9e44b7b5198a6035ddfabf251170456a874231a7352c307d045471","last_revision":"2022-02-06T11:58:11Z","first_revision":"2006-05-01T22:50:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.325059","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بوندي","bh":"बूँदी जिला","bn":"বুন্দি জেলা","ca":"Districte de Bundi","da":"Bundi (distrikt)","de":"Bundi (Distrikt)","en":"Bundi district","es":"Distrito de Bundi","fa":"بخش بوندی","fr":"District de Bundi","hi":"बूँदी जिला","it":"Distretto di Bundi","ne":"बूँदी जिल्ला","new":"बूंदी जिल्ला","nl":"Bundi (district)","nb":"Bundi (distrikt)","pnb":"ضلع بوندی","ru":"Бунди (округ)","sa":"बून्दीमण्डलम्","sat":"ᱵᱩᱱᱫᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bundi (distrikt)","ta":"பூந்தி மாவட்டம்","te":"బుంది జిల్లా","ur":"بوندی ضلع","vi":"Bundi (huyện)","xmf":"ბუნდიშ ოლქი","zh":"本迪縣","zh-min-nan":"Bundi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील बुंदी जिल्ह्याविषयी आहे. बुंदी शहराच्या माहितीसाठी पहा - बुंदी.\n\nबुंदी हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र बुंदी येथे आहे.\n\nवर्ग:बुंदी जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = बुंदी जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = बुंदी जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bundi in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[बुंदी, राजस्थान|बुंदी]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५५५०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ११,१३,७२५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.३१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०८\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =आरती डोगरा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bundi.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील बुंदी जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Bundi district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बुंदी शहराच्या माहितीसाठी पहा - बुंदी.","translated_text":"Look for information about the city of Bundi - Bundi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बुंदी हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bundi is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र बुंदी येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Bundi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बुंदी जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bundi District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भिलवाडा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = भिलवाडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = भिलवाडा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bhilwara in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २५°००’उत्तर ते २७°५०’उत्तर, ७४°०३’पू ते ७५°२५’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भिलवाडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०,४५५\n|लोकसंख्या_एकूण         = २४,१०,४५९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २३०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.ओंकार सिंग\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भिलवाडा (लोकसभा मतदारसंघ)|भिलवाडा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.पी.जोशी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bhilwara.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील भिलवाडा जिल्ह्याविषयी आहे. [[भिलवाडा]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[भिलवाडा]].''\n\n'''भिलवाडा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[भिलवाडा]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:भिलवाडा जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"6114a7d5c2ee049320c1ecb0465783abf4d41a9580018a931390a29507d73fd1","last_revision":"2022-02-06T11:50:37Z","first_revision":"2006-05-01T22:51:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.376059","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بهيلوارا","bh":"भीलवाड़ा जिला","bn":"ভিলওয়াড়া জেলা","ceb":"Bhīlwāra (distrito)","da":"Bhilwara (distrikt)","de":"Bhilwara (Distrikt)","en":"Bhilwara district","es":"Distrito de Bhilwara","fa":"بخش بهیلوارا","fr":"District de Bhilwara","gu":"ભિલવાડા જિલ્લો","hi":"भीलवाड़ा जिला","it":"Distretto di Bhilwara","ml":"ഭിൽവാര ജില്ല","ne":"भीलवाडा जिल्ला","new":"भीलवाडा जिल्ला","nl":"Bhilwara (district)","nb":"Bhilwara (distrikt)","pnb":"ضلع بھیلواڑا","ru":"Бхилвара (округ)","sa":"भीलवाडामण्डलम्","sat":"ᱵᱷᱤᱞᱣᱟᱲᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Bhilwara (distrikt)","ta":"பில்வாரா மாவட்டம்","te":"భిల్వార జిల్లా","ur":"بھیلواڑا ضلع","vi":"Bhilwara (huyện)","xmf":"ბჰილვარაშ ოლქი","zh":"皮爾瓦拉縣","zh-min-nan":"Bhilwara (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील भिलवाडा जिल्ह्याविषयी आहे. भिलवाडा शहराच्या माहितीसाठी पहा - भिलवाडा.\n\nभिलवाडा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र भिलवाडा येथे आहे.\n\nवर्ग:भिलवाडा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = भिलवाडा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = भिलवाडा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Bhilwara in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २५°००’उत्तर ते २७°५०’उत्तर, ७४°०३’पू ते ७५°२५’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[भिलवाडा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०,४५५\n|लोकसंख्या_एकूण         = २४,१०,४५९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २३०\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.ओंकार सिंग\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[भिलवाडा (लोकसभा मतदारसंघ)|भिलवाडा]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = सी.पी.जोशी\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.bhilwara.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील भिलवाडा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Bhilwada district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भिलवाडा शहराच्या माहितीसाठी पहा - भिलवाडा.","translated_text":"For information on the city of Bhilwada - Bhilwada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भिलवाडा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Bhilwada is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र भिलवाडा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Bhilwada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भिलवाडा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Bhilwada district Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चुरू जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = चुरू जिल्हा\n|स्थानिक_न��व            = चुरू जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Churu in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[चुरू]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १६८३०\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०,४१,१७२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १४८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.४६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[चुरू (लोकसभा मतदारसंघ)|चुरू]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = रामसिंग कसवान\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://churu.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील चुरू जिल्ह्याविषयी आहे. [[चुरू]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[चुरू]].''\n\n'''चुरू''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चुरू]] येथे आहे.\n\n\n\n\nBhanwarlal Sharma - Seniormost member of the Legislative Assembly, Churu, Rajasthan\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चुरू जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ce93170506ee9dd202302916245ac1a5c80035a07ff45f96efdf533a5affdc56","last_revision":"2022-02-06T12:06:42Z","first_revision":"2006-05-01T22:51:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.440934","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شورو","arz":"شورو","bh":"चुरू जिला","bn":"চুরু জেলা","ceb":"Chūru (distrito)","da":"Churu (distrikt)","de":"Churu (Distrikt)","en":"Churu district","es":"Distrito de Churu","eu":"Churu barrutia","fa":"بخش چورو","fr":"District de Churu","gu":"ચુરુ જિલ્લો","hi":"चूरू जिला","it":"Distretto di Churu","ne":"चुरु जिल्ला","new":"चूरू जिल्ला","nl":"Churu (district)","nb":"Churu (distrikt)","pnb":"ضلع چورو","ru":"Чуру (округ)","sa":"चुरूमण्डलम्","sat":"ᱪᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Churu (distrikt)","ta":"சூரூ மாவட்டம்","te":"చురు జిల్లా","ur":"چورو ضلع","vi":"Churu (huyện)","xmf":"ჩურუშ ოლქი","zh":"久魯縣","zh-min-nan":"Churu (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील चुरू जिल्ह्याविषयी आहे. चुरू शहराच्या माहितीसाठी पहा - चुरू.\n\nचुरू हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चुरू येथे आहे.\n\nBhanwarlal Sharma - Seniormost member of the Legislative Assembly, Churu, Rajasthan\n\nवर्ग:चुरू जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = चुरू जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = चुरू जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Churu in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[चुरू]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १६८३०\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०,४१,१७२\n|जनगण��ा_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १४८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.४६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[चुरू (लोकसभा मतदारसंघ)|चुरू]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = रामसिंग कसवान\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://churu.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील चुरू जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Churu district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चुरू शहराच्या माहितीसाठी पहा - चुरू.","translated_text":"Look for information on the city of Churu - Churu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चुरू हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Churu is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चुरू येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Churu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Bhanwarlal Sharma - Seniormost member of the Legislative Assembly, Churu, Rajasthan","translated_text":"Bhanwarlal Sharma - Senior Member of the Legislative Assembly, Churu, Rajasthan","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चुरू जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Churu District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चित्तोडगढ जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील चित्तोडगढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[चित्तोडगढ]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[चित्तोडगढ]].''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = चित्तोडगढ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = चित्तोडगढ जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Chittorgarh in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[उदयपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[चित्तोडगढ]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०,८५६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५४४३९२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.५१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. रवि जैन\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[चित्तोडगढ (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = गिरिजा व्यास\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://chittorgarh.nic.in/\n}}\n\n'''चित्तोडगढ''' हा [[भारत]]ाच्या [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[चित्तोडगढ]] येथे आहे.\n\n== हे सुद्धा पहा ==\n* [[राजस्थान अणुऊर्जा केंद्र]]\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ec8a17a3fb57532cf714bca9339185bb9be0a3c2fafe7cdf73f6725effa4175f","last_revision":"2022-02-06T12:04:05Z","first_revision":"2006-05-01T22:52:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.493505","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة شيتورغاره","arz":"شيتورجاره","bh":"चित्तौड़गढ़ जिला","bn":"চিতোরগড় জেলা","ceb":"Chittaurgarh (distrito)","da":"Chittorgarh (distrikt)","de":"Chittorgarh (Distrikt)","en":"Chittorgarh district","es":"Distrito de Chittorgarh","eu":"Chittorgarh barrutia","fa":"بخش چیتورگره","fr":"District de Chittorgarh","gu":"ચિત્તોડગઢ જિલ્લો","hi":"चित्तौड़गढ़ जिला","it":"Distretto di Chittorgarh","ne":"चित्तौडगढ जिल्ला","new":"चित्तौडगढ जिल्ला","nl":"Chittorgarh (district)","nb":"Chittorgarh (distrikt)","pnb":"ضلع چتوڑگڑھ","ru":"Читторгарх (округ)","sa":"चित्तौडगढमण्डलम्","sat":"ᱪᱤᱛᱛᱚᱨᱜᱚᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Chittaurgarh (distrikt)","ta":"சித்தோர்கார் மாவட்டம்","te":"చిత్తౌర్‌గఢ్ జిల్లా","ur":"چتور گڑھ ضلع","vi":"Chittorgarh (huyện)","xmf":"ჩიტორგარჰიშ ოლქი","zh":"吉多尔格尔县","zh-min-nan":"Chittorgarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील चित्तोडगढ जिल्ह्याविषयी आहे. चित्तोडगढ शहराच्या माहितीसाठी पहा - चित्तोडगढ.\n\nचित्तोडगढ हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र चित्तोडगढ येथे आहे.\n\nराजस्थान अणुऊर्जा केंद्र\n\nवर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील चित्तोडगढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Chittorgarh district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चित्तोडगढ शहराच्या माहितीसाठी पहा - चित्तोडगढ.","translated_text":"For information on the city of Chittorgarh - Chittorgarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = चित्तोडगढ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = चित्तोडगढ जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Chittorgarh in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[उदयपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[चित्तोडगढ]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०,८५६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १५४४३९२\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९३\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.५१%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०३\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री. रवि जैन\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[चित्तोडगढ (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = गिरिजा व्यास\n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://chittorgarh.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चित्तोडगढ हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Chittorgarh is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र चित्तोडगढ येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Chittorgarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजस्थान अणुऊर्जा केंद्र","translated_text":"Rajasthan Nuclear Power Plant","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Chittorgarh District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दौसा जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील दौसा जिल्ह्याविषयी आहे. [[दौसा]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[दौसा]].''\n\n'''दौसा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[दौसा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:दौसा जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"7843acc6b23b848cf10c38b0fe3475b87b238a67db1a01de59e2f56aed3cbb96","last_revision":"2015-09-25T06:41:08Z","first_revision":"2006-05-01T22:54:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.567198","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة داوسا","arz":"داوسا","bh":"दौसा जिला","bn":"দৌসা জেলা","ceb":"Dausa (distrito)","da":"Dausa (distrikt)","de":"Dausa (Distrikt)","en":"Dausa district","es":"Distrito de Dausa","eu":"Dausa barrutia","fa":"بخش داواسا","fr":"District de Dausa","hi":"दौसा जिला","it":"Distretto di Dausa","ml":"ദൗസ ജില്ല","ne":"दौसा जिल्ला","new":"दौसा जिल्ला","nl":"Dausa (district)","nb":"Dausa (distrikt)","pnb":"ضلع دوسا","ru":"Дауса (округ)","sa":"दौसामण्डलम्","sat":"ᱫᱳᱣᱥᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dausa (distrikt)","ta":"தௌசா மாவட்டம்","te":"దౌస జిల్లా","ur":"دوسہ ضلع","vi":"Dausa (huyện)","xmf":"დაუსაშ ოლქი","zh":"達烏薩縣","zh-min-nan":"Dausa (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील दौसा जिल्ह्याविषयी आहे. दौसा शहराच्या माहितीसाठी पहा - दौसा.\n\nदौसा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र दौसा येथे आहे.\n\nवर्ग:दौसा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील दौसा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Dausa district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दौसा शहराच्या माहितीसाठी पहा - दौसा.","translated_text":"For information on the city of Dausa - Dausa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दौसा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Dausa is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र दौसा येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Dausa.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:दौसा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Dosa District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धोलपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = धोलपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = धोलपूर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Dholpur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  260-26.57' N\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[भरतपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = धोलपूर\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०८४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,०७,२९३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०.१४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकाऱ्याचे_नाव          =श्री राम खिलाडी मीना\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://dholpur.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील धोलपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[धोलपूर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[धोलपूर]].''\n\n'''धोलपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे. चार तालुके असलेल्या या जिल्ह्याची रचना १९८२मध्ये झाली.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[धोलपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:धोलपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]\n[[वर्ग:इ.स. १९८२ मधील निर्मिती]]","hash":"395359b22a3acbc2ccc4a70677c7897d84b91b5f613d3d72907ae9b891ff9350","last_revision":"2022-02-06T12:17:58Z","first_revision":"2006-05-01T22:55:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.623155","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة دولبور","arz":"دولبور","bh":"धौलपुर जिला","bn":"ঢোলপুর জেলা","ca":"Districte de Dholpur","ceb":"Dhaulpur (distrito)","de":"Dholpur (Distrikt)","en":"Dholpur district","es":"Distrito de Dholpur","eu":"Dholpur barrutia","fa":"بخش دهپلور","fr":"District de Dholpur","hi":"धौलपुर जिला","it":"Distretto di Dholpur","ne":"धौलपुर जिल्ला","new":"धौलपुर जिल्ला","nl":"Dholpur (district)","nb":"Dholpur (distrikt)","pnb":"ضلع دھولپور","ru":"Дхолпур (округ)","sa":"धौलपुरमण्डलम्","sat":"ᱫᱷᱳᱞᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dhaulpur (distrikt)","ta":"தோல்பூர் மாவட்டம்","te":"ధౌల్‌పూర్ జిల్లా","ur":"دھول پور ضلع","vi":"Dholpur (huyện)","xmf":"დჰოლპურიშ ოლქი","zh":"托尔布尔县","zh-min-nan":"Dholpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील धोलपूर जिल्ह्याविषयी आह���. धोलपूर शहराच्या माहितीसाठी पहा - धोलपूर.\n\nधोलपूर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे. चार तालुके असलेल्या या जिल्ह्याची रचना १९८२मध्ये झाली.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र धोलपूर येथे आहे.\n\nवर्ग:धोलपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे वर्ग:इ.स. १९८२ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = धोलपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = धोलपूर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Dholpur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  260-26.57' N\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[भरतपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = धोलपूर\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३०८४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १२,०७,२९३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०.१४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकाऱ्याचे_नाव          =श्री राम खिलाडी मीना\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://dholpur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील धोलपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Dholpur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धोलपूर शहराच्या माहितीसाठी पहा - धोलपूर.","translated_text":"For details on the city of Dholpur - Dholpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धोलपूर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Dholpur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चार तालुके असलेल्या या जिल्ह्याची रचना १९८२मध्ये झाली.","translated_text":"The four-county district was formed in 1982.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र धोलपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Dholpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:धोलपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class:Dholpur District Class:Districts in Rajasthan Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८२ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1982.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डुंगरपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील डुंगरपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[डुंगरपुर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[डुंगरपुर]].''\n\n'''डुंगरपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[डुंगरपुर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:डुंगरपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"5b3b2feebbbff20b7b62e98e417df594d9e8e8bc278d0e8b7bf82dd44d11ed0d","last_revision":"2015-09-25T06:41:05Z","first_revision":"2006-05-01T22:55:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.683816","cross_lingual_links":{"arz":"دونجارپور","bh":"डूँगरपुर जिला","bn":"দুঙ্গারপুর জেলা","ca":"Districte de Dungarpur","ceb":"Dūngarpur (distrito)","de":"Dungarpur (Distrikt)","en":"Dungarpur district","es":"Distrito de Dungarpur","eu":"Dungarpur barrutia","fa":"بخش دونگرپور","fr":"District de Dungarpur","gu":"ડુંગરપુર જિલ્લો","hi":"डूंगरपुर जिला","it":"Distretto di Dungarpur","ne":"डूँगरपुर जिल्ला","new":"डूंगरपुर जिल्ला","nl":"Dungarpur (district)","nb":"Dungarpur (distrikt)","pnb":"ضلع ڈونگرپور","ru":"Дунгарпур (округ)","sa":"डुङ्गरपुरमण्डलम्","sat":"ᱰᱩᱝᱜᱚᱨᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Dungarpur (distrikt)","ta":"துங்கர்பூர் மாவட்டம்","te":"దుంగర్‌పూర్ జిల్లా","ur":"ڈونگرپور ضلع","vi":"Dungarpur (huyện)","xmf":"დუნგარპურიშ ოლქი","zh":"栋格尔布尔县","zh-min-nan":"Dungarpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील डुंगरपुर जिल्ह्याविषयी आहे. डुंगरपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - डुंगरपुर.\n\nडुंगरपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र डुंगरपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:डुंगरपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील डुंगरपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Dungarpur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डुंगरपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - डुंगरपुर.","translated_text":"For information on the city of Dungarpur - Dungarpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डुंगरपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Dungarpur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र डुंगरपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Dungarpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:डुंगरपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Dungarpur District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"श्री गंगानगर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गंगानगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = गंगानगर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Sri Ganganagar in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[गंगानगर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,१५४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १९६९५२०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०.२५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = अंबरिश कुमार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[गंगानगर (लोकसभा मतदारसंघ)|गंगानगर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = भरत राम\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३०३\n|संकेतस्थळ                      = http://ganganagar.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील गंगानगर जिल्ह्याविषयी आहे. [[गंगानगर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[गंगानगर]].''\n\n'''गंगानगर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[गंगानगर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"e56bb89be28d7c904247df506d62a16b30b415790fe4a1e95078edfb6758c5a7","last_revision":"2023-12-05T17:09:12Z","first_revision":"2006-05-01T22:56:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.757256","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جانجانجار","arz":"جانجانجار","bh":"श्री गंगानगर जिला","bn":"শ্রীগঙ্গানগর জেলা","ceb":"Gangānagar (distrito)","de":"Sri Ganganagar (Distrikt)","en":"Sri Ganganagar district","es":"Distrito de Sri Ganganagar","eu":"Sri Ganganagar barrutia","fa":"بخش سری گانگاناگر","fr":"District de Sri Ganganagar","gu":"ગંગાનગર જિલ્લો","hi":"श्रीगंगानगर जिला","it":"Distretto di Ganganagar","ne":"श्रीगङ्गानगर जिल्ला","nl":"Sri Ganganagar (district)","nb":"Ganganagar (distrikt)","pa":"ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਗਾਨਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سری گنگا نگر","ru":"Ганганагар (округ)","sa":"श्रीगङ्गानगरमण्डलम्","sat":"ᱥᱨᱤ ᱜᱟᱝᱜᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Ganganagar (distrikt)","ta":"ஸ்ரீ கங்காநகர் மாவட்டம்","te":"శ్రీ గంగానగర్ జిల్లా","ur":"شری گنگا نگر ضلع","vi":"Ganganagar (huyện)","xmf":"განგანაგარიშ ოლქი","zh":"斯里根加讷格尔县","zh-min-nan":"Ganganagar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील गंगानगर जिल्ह्याविषयी आहे. गंगानगर शहराच्या माहितीसाठी पहा - गंगानगर.\n\nगंगानगर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र गंगानगर येथे आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = गंगानगर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = गंगानगर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Sri Ganganagar in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[गंगानगर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,१५४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १९६९५२०\n|ज��गणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७९\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७०.२५%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          = अंबरिश कुमार\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[गंगानगर (लोकसभा मतदारसंघ)|गंगानगर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = भरत राम\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३०३\n|संकेतस्थळ                      = http://ganganagar.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील गंगानगर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Ganganagar district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गंगानगर शहराच्या माहितीसाठी पहा - गंगानगर.","translated_text":"For information on the city of Ganganagar - Ganganagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गंगानगर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Ganganagar is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र गंगानगर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Ganganagar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हनुमानगढ जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = हनुमानगढ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = हनुमानगढ जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Hanumangarh in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = हनुमानगढ\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १२,६४५\n|लोकसंख्या_एकूण         = १७,७९,६५०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १८४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६८.३७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री भानुप्रसाद येतुरु\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = hanumangarh.nic.in\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील हनुमानगढ जिल्ह्याविषयी आहे. [[हनुमानगढ]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[हनुमानगढ]].''\n\n'''हनुमानगढ''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[हनुमानगढ]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==��ालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:हनुमानगढ जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"d782c78bafbe9700bcf44b567a79baacaa867d6dc2b47b4310ae291dc71f1cd1","last_revision":"2022-02-06T12:25:56Z","first_revision":"2006-05-01T22:56:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.820225","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة هانومانجرا","arz":"هانومانجرا","bh":"हनुमानगढ़ जिला","bn":"হনুমানগড় জেলা","ceb":"Hanumangarh (distrito sa Indiya)","de":"Hanumangarh (Distrikt)","en":"Hanumangarh district","es":"Distrito de Hanumangarh","eu":"Hanumangarh barrutia","fa":"بخش هانومنگاره","fr":"District de Hanumangarh","gu":"હનુમાનગઢ જિલ્લો","hi":"हनुमानगढ़ जिला","it":"Distretto di Hanumangarh","ne":"हनुमानगढ जिल्ला","new":"हनुमानगढ जिल्ला","nl":"Hanumangarh (district)","nb":"Hanumangarh (distrikt)","pa":"ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع ہنومان گڑھ","ru":"Ханумангарх (округ)","sa":"हनुमानगढमण्डलम्","sat":"ᱦᱟᱱᱩᱢᱟᱱᱜᱟᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Hanumangarh (distrikt)","ta":"அனுமான்காட் மாவட்டம்","te":"హనుమాన్‌గఢ్ జిల్లా","ur":"ہنومان گڑھ ضلع","vi":"Hanumangarh (huyện)","xmf":"ჰანუმანგარჰიშ ოლქი","zh":"赫努曼格尔县","zh-min-nan":"Hanumangarh (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील हनुमानगढ जिल्ह्याविषयी आहे. हनुमानगढ शहराच्या माहितीसाठी पहा - हनुमानगढ.\n\nहनुमानगढ हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र हनुमानगढ येथे आहे.\n\nवर्ग:हनुमानगढ जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = हनुमानगढ जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = हनुमानगढ जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Hanumangarh in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[बिकानेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = हनुमानगढ\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १२,६४५\n|लोकसंख्या_एकूण         = १७,७९,६५०\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १८४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६८.३७%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री भानुप्रसाद येतुरु\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = hanumangarh.nic.in\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील हनुमानगढ जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Hanumangarh district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हनुमानगढ शहराच्या माहितीसाठी पहा - हनुमानगढ.","translated_text":"For information about the city of Hanumangarh - Hanumangarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हनुमानगढ हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Hanumangarh is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र हनुमानगढ येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Hanumangarh.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हनुमानगढ जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Hanumangarh District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झुनझुनू जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील झुनझुनू जिल्ह्याविषयी आहे. [[झुनझुनू]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[झुनझुनू]].''\n\n'''झुनझुनू''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[झुनझुनू]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n== तालुके ==\n\n== महत्त्वाची शहरे ==\n[[पिलानी]]\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झुनझुनू जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"df66fc1a2d7e4561a3e14d944b7755f6f119c41e56a48a498148b35cce95c017","last_revision":"2021-01-13T14:51:12Z","first_revision":"2006-05-01T22:57:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.881977","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جهونجنو","arz":"جهونجنو","bh":"झुंझुनू जिला","bn":"ঝুনঝুনু জেলা","ceb":"Jhunjhunūn (distrito)","de":"Jhunjhunu (Distrikt)","en":"Jhunjhunu district","es":"Distrito de Jhunjhunu","eu":"Jhunjhunu barrutia","fa":"بخش جهونجونو","fr":"District de Jhunjhunu","gu":"ઝુંઝુનૂ જિલ્લો","hi":"झुंझुनू जिला","it":"Distretto di Jhunjhunu","ne":"झुन्झुनु जिल्ला","new":"झुंझुनू जिल्ला","nl":"Jhunjhunu (district)","nb":"Jhunjhunun (distrikt)","pnb":"ضلع جھنجھنو","ru":"Джхунджхуну (округ)","sa":"झुञ्झुनुमण्डलम्","sat":"ᱡᱷᱩᱱᱡᱷᱩᱱᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jhunjhunun (distrikt)","ta":"சுன்சுனூ மாவட்டம்","te":"ఝున్‌ఝును జిల్లా","ur":"ضلع جھنجھنو","vi":"Jhunjhunun (huyện)","xmf":"ჯჰუნჯჰუნუშ ოლქი","zh":"琼丘农县","zh-min-nan":"Jhunjhunun (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील झुनझुनू जिल्ह्याविषयी आहे. झुनझुनू शहराच्या माहितीसाठी पहा - झुनझुनू.\n\nझुनझुनू हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र झुनझुनू येथे आहे.\n\nपिलानी\n\nवर्ग:झुनझुनू जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील झुनझुनू जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jhunjhunu district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झुनझुनू शहराच्या माहितीसाठी पहा - झुनझुनू.","translated_text":"For information on the city of Jhunjhunu - Jhunjhunu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झुनझुनू हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jhunjhunu is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र झुनझुनू येथे आहे.","translated_text":"The administrative center is located in Jhunjhunu.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"महत्त्वाची शहरे","translated_text":"Important Cities","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पिलानी","translated_text":"The Pilani","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झुनझुनू जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Jhunjhunu District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जालोर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Jalore in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जालोर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०६४०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,३०,१५१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५५.५८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३८९\n|संकेतस्थळ                      = http://jalore.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील जालोर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जालोर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[जालोर]].''\n\n'''जालोर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जालोर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जालोर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"73606374b81716b2e4ae549ccc8f96ed511a2db5bf8644897dcf74767e221675","last_revision":"2022-02-06T12:42:45Z","first_revision":"2006-05-01T22:57:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:09.986061","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جالوري","bh":"जालोर जिला","bn":"জালোর জেলা","ceb":"Jalore (distrito)","de":"Jalor (Distrikt)","en":"Jalore district","es":"Distrito de Jalor","fa":"بخش جالور","fr":"District de Jalore","gu":"જાલોર જિલ્લો","hi":"जालौर जिला","it":"Distretto di Jalor","ne":"जालौर जिल्ला","new":"जालौर जिल्ला","nl":"Jalore (district)","nb":"Jalore (distrikt)","pnb":"ضلع جالور","ru":"Джалор (округ)","sa":"जालौरमण्डलम्","sat":"ᱡᱟᱞᱳᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jalor (distrikt)","ta":"ஜலோர் மாவட்டம்","te":"జలోర్ జిల్లా","ur":"جالور ضلع","vi":"Jalore (huyện)","xmf":"ჯალორიშ ოლქი","zh":"賈洛爾縣","zh-min-nan":"Jalore (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील जालोर जिल्ह्याविषयी आहे. जालोर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जालोर.\n\nजालोर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जालोर येथे आहे.\n\nवर्ग:जालोर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Jalore in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जालोर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १०६४०\n|लोकसंख्या_एकूण         = १८,३०,१५१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५५.५८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३८९\n|संकेतस्थळ                      = http://jalore.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील जालोर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jalore district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जालोर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जालोर.","translated_text":"Look for information on the city of Jaloor - Jaloor.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जालोर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jalore is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जालोर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Jaloor.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जालोर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jaloor District Class:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जोधपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Jodhpur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जोधपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २२,८५०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३६,८५,६८१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १६१\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =सिद्धार्थ महाजन\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://jodhpur.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील जोधपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जोधपुर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[जोधपुर]].''\n\n'''जोधपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जोधपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जोधपूर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ed757d3f1e8fabba12ba9546a8cc5d83bae8fd35dbeba63bc7eb4cd31d558339","last_revision":"2022-03-17T16:08:39Z","first_revision":"2006-05-01T23:53:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.055417","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جودبور","arz":"جودبور","bh":"जोधपुर जिला","bn":"যোধপুর জেলা","ceb":"Jodhpur (distrito)","de":"Jodhpur (Distrikt)","en":"Jodhpur district","es":"Distrito de Jodhpur","eu":"Jodhpur barrutia","fa":"بخش جودپور","fr":"District de Jodhpur","gu":"જોધપુર જિલ્લો","hi":"जोधपुर जिला","it":"Distretto di Jodhpur","mai":"जोधपुर जिला","ml":"ജോധ്‌പൂർ ജില്ല","ne":"जोधपुर जिल्ला","new":"जोधपुर जिल्ला","nl":"Jodhpur (district)","nb":"Jodhpur (distrikt)","oc":"Districte de Jodhpur","pa":"ਜੋਧਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع جودھ پور","ru":"Джодхпур (округ)","sat":"ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jodhpur (distrikt)","ta":"ஜோத்பூர் மாவட்டம்","te":"జోధ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"جودھ پور ضلع","xmf":"ჯოდპურიშ ოლქი","zh":"焦特布爾縣","zh-min-nan":"Jodhpur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील जोधपुर जिल्ह्याविषयी आहे. जोधपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जोधपुर.\n\nजोधपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जोधपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:जोधपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Jodhpur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जोधपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = २२,८५०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३६,८५,६८१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १६१\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.९%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =सिद्धार्थ महाजन\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://jodhpur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील जोधपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jodhpur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जोधपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जोधपुर.","translated_text":"For information on the city of Jodhpur - Jodhpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोधपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jodhpur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जोधपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Jodhpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जोधपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Jodhpur District Class:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जयपूर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = जयपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = जयपूर जिल्हा \n|चित्र_नकाशा            = Jaipur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जयपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जयपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,१५२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ६६,६३,९७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ५९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.४४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://jaipur.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील जयपूर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जयपूर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[जयपूर]].''\n\n'''जयपूर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जयपूर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==संकेतस्थळ==\n[http://jaipur.nic.in/ संकेतस्थळ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051105100942/http://jaipur.nic.in/ |date=2005-11-05 }}\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n{{भौगोलिक स्थान\n|मध्य    = जयपूर जिल्हा\n|उत्तर     = [[महेंद्रगढ जिल्हा]], [[हरियाणा]]\n|ईशान्य = \n|पूर्व      = [[दौसा जिल्हा]]\n|आग्नेय = \n|दक्षिण     = [[टोंक जिल्हा]]\n|नैऋत्य = \n|पश्चिम      = [[नागौर जिल्हा]]\n|वायव्य = \n}}\n\n[[वर्ग:जयपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"16435d5c803f6eeec5b6950b299a8658a1d7afc6703b8c438c98b0c8dc61479c","last_revision":"2024-01-28T01:12:17Z","first_revision":"2006-05-01T23:54:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.114228","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جايبور","arz":"جايبور","bh":"जयपुर जिला","bn":"জয়পুর জেলা","ca":"Districte de Jaipur","ceb":"Jaipur (distrito)","de":"Jaipur (Distrikt)","en":"Jaipur district","es":"Distrito de Jaipur","eu":"Jaipur barrutia","fa":"بخش جیپور","fr":"District de Jaipur","gu":"જયપુ��� જિલ્લો","hi":"जयपुर जिला","it":"Distretto di Jaipur","ml":"ജയ്‌പൂർ ജില്ല","ne":"जयपुर जिल्ला","new":"जयपुर जिल्ला","nl":"Jaipur (district)","nb":"Jaipur (distrikt)","oc":"Districte de Jaipur","pa":"ਜੈਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع جے پور","pt":"Jaipur (distrito)","ru":"Джайпур (округ)","sat":"ᱡᱚᱭᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jaipur (distrikt)","ta":"ஜெய்ப்பூர் மாவட்டம்","te":"జైపూర్ జిల్లా","ur":"ضلع جے پور","vi":"Jaipur (huyện)","xmf":"ჯაიპურიშ ოლქი","zh":"齋浦爾縣","zh-min-nan":"Jaipur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील जयपूर जिल्ह्याविषयी आहे. जयपूर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जयपूर.\n\nजयपूर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जयपूर येथे आहे.\n\nसंकेतस्थळ\n\nवर्ग:जयपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = जयपूर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = जयपूर जिल्हा \n|चित्र_नकाशा            = Jaipur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जयपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जयपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,१५२\n|लोकसंख्या_एकूण         = ६६,६३,९७१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ५९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७६.४४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://jaipur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील जयपूर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jaipur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जयपूर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जयपूर.","translated_text":"For information on the city of Jaipur - Jaipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जयपूर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jaipur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जयपूर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Jaipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संकेतस्थळ","translated_text":"The Web site","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संकेतस्थळ","translated_text":"The Web site","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051105100942/http://jaipur.nic.in/ |date=2005-11-05 }}","char_index":9,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20051105100942/http://jaipur.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.270384-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जयपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Jaipur District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"संकेतस्थळ","translated_text":"The Web site","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051105100942/http://jaipur.nic.in/ |date=2005-11-05 }}","char_index":9,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20051105100942/http://jaipur.nic.in/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.270384-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"जैसलमेर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Jaisalmer in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जेसलमेर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३८,४०१\n|लोकसंख्या_एकूण         = ६,७२,००८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५७\n|संकेतस्थळ                      = http://jaisalmer.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील जेसलमेर जिल्ह्याविषयी आहे. [[जेसलमेर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[जेसलमेर]].''\n\n'''जेसलमेर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[जेसलमेर]] येथे आहे.\n\n== चतुःसीमा ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:जैसलमेर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"eb41f9d2e33f7614c8bd1df462036871062c32f6225c5354b08234e50fdcb8a0","last_revision":"2023-05-14T14:32:13Z","first_revision":"2006-05-01T23:54:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.167312","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جايسالمر","bh":"जैसलमेर जिला","bn":"জয়সলমের জেলা","ca":"Districte de Jaisalmer","ceb":"Jaisalmer (distrito)","de":"Jaisalmer (Distrikt)","en":"Jaisalmer district","es":"Distrito de Jaisalmer","fa":"بخش جیسالمر","fr":"District de Jaisalmer","gu":"જેસલમેર જિલ્લો","hi":"जैसलमेर जिला","it":"Distretto di Jaisalmer","ml":"ജയ്‌സൽമേർ ജില്ല","ne":"जैसलमेर जिल्ला","new":"जैसलमेर जिल्ला","nl":"Jaisalmer (district)","nb":"Jaisalmer (distrikt)","oc":"Districte de Jaisalmer","pnb":"ضلع جیسلمیر","ru":"Джайсалмер (округ)","sa":"जैसलमेरमण्डलम्","sv":"Jaisalmer (distrikt)","ta":"ஜெய்சல்மேர் மாவட்டம்","te":"జైసల్మేర్ జిల్లా","th":"อำเภอไชสัลเมร์","ur":"جیسلمیر ضلع","vi":"Jaisalmer (huyện)","xmf":"ჯაისალმერიშ ოლქი","zh":"傑伊瑟爾梅爾縣","zh-min-nan":"Jaisalmer (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील जेसलमेर जिल्ह्याविषयी आहे. जेसलमेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जेसलमेर.\n\nजेसलमेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र जेसलमेर येथे आहे.\n\nवर्ग:जैसलमेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Jaisalmer in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[जेसलमेर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ३८,४०१\n|लोकसंख्या_एकूण         = ६,७२,००८\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ५७\n|संकेतस्थळ                      = http://jaisalmer.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील जेसलमेर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Jaisalmer district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जेसलमेर शहराच्या माहितीसाठी पहा - जेसलमेर.","translated_text":"For information on the city of Jaisalmer - Jaisalmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जेसलमेर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Jaisalmer is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र जेसलमेर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is located in Jaisalmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जैसलमेर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Jaisalmer District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झालावाड जिल्हा","wikicode":"{{हा लेख|राजस्थानमधील झालावाड जिल्हा|झालावाड (निःसंदिग्धीकरण)}}\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = झालावाड जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = झालावाड जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Jhalawar in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[झालावाड]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६९२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,११,३२७\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २२७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.१३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.रोहित गुप्ता\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ८०\n|संकेतस्थळ                      = http://jhalawar.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील झालावाड जिल्ह्याविषयी आहे. [[झालावाड]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[झालावाड]].''\n\n'''झालावाड''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[झालावाड]] येथे आहे. हा जिल्हा [[कोटा विभाग|कोटा प्रशासकीय विभागात]] येतो.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:झालावाड जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"a6f572d189b72bc731a74ee7934b08bf188cce6803331e30e071054490ec3c33","last_revision":"2022-02-06T12:52:21Z","first_revision":"2006-05-01T23:54:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.222262","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة جهالورا","bh":"झालवाड़ जिला","bn":"ঝালাওয়াড় জেলা","ceb":"Jhālāwār (distrito)","de":"Jhalawar (Distrikt)","en":"Jhalawar district","es":"Distrito de Jhalawar","fa":"بخش جهالوار","fr":"District de Jhalawar","gu":"ઝાલાવાડ જિલ્લો","hi":"झालावाड़ जिला","it":"Distretto di Jhalawar","ne":"झालावाड जिल्ला","new":"झालावाड जिल्ला","nl":"Jhalawar (district)","nb":"Jhalawar (distrikt)","or":"ଝାଲାୱର ଜିଲ୍ଲା , ରାଜସ୍ଥାନ","pnb":"ضلع جھالاواڑ","ru":"Джхалавар (округ)","sa":"झालावाडमण्डलम्","sat":"ᱡᱷᱟᱞᱣᱟᱲ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Jhalawar (distrikt)","ta":"ஜாலாவார் மாவட்டம்","te":"ఝలావర్ జిల్లా","ur":"جھالاواڑ ضلع","vi":"Jhalawar (huyện)","xmf":"ჯჰალავარიშ ოლქი","zh":"恰拉瓦尔县","zh-min-nan":"Jhalawar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील झालावाड जिल्ह्याविषयी आहे. झालावाड शहराच्या माहितीसाठी पहा - झालावाड.\n\nझालावाड हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र झालावाड येथे आहे. हा जिल्हा कोटा प्रशासकीय विभागात येतो.\n\nवर्ग:झालावाड जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = झालावाड जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = झालावाड जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Jhalawar in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[झालावाड]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ६९२८\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,११,३२७\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २२७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.१३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री.रोहित गुप्ता\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ८०\n|संकेतस्थळ                      = http://jhalawar.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील झालावाड जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Khiladi district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झालावाड शहराच्या माहितीसाठी पहा - झालावाड.","translated_text":"For information on the city of Chhalawad, see Chhalawad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झालावाड हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Khiladiwad is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र झालावाड येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Theriwad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा जिल्हा कोटा प्रशासकीय विभागात येतो.","translated_text":"This district falls under the administrative division of the quota.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:झालावाड जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Zalawad District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"करौली जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = करौली जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = करौली जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Karauli in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[भरतपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = करौली\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५०४३\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,५८,४५९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २६४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.३४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =बिष्णू चरण मलिक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://karauli.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील करौली जिल्ह्याविषयी आहे. [[करौली]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[करौली]].''\n\n'''करौली''' हा [[भारत]]ाच्या [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[करौली]] येथे आहे. [[हिण्डौन]] हे येथील एक प्रमुख शहर आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:करौली जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"4b195119cb57fda3cebb275121cbd0d536bafe7335dad3347d26936427bbdf83","last_revision":"2022-02-06T13:02:24Z","first_revision":"2006-05-01T23:55:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.274822","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كاراولي","arz":"كاراولى","bh":"करौली जिला","bn":"কারৌলি জেলা","ceb":"Karauli (distrito)","de":"Karauli (Distrikt)","en":"Karauli district","es":"Distrito de Karauli","eu":"Karauli barrutia","fa":"بخش کارائولی","fr":"District de Karauli","gu":"કરૌલી જિલ્લો","hi":"करौली जिला","it":"Distretto di Karauli","ml":"കരൗലി ജില്ല","ne":"करौली जिल्ला","new":"करौली जिल्ला","nl":"Karauli (district)","nb":"Karauli (distrikt)","pnb":"ضلع کارولی","ru":"Караули (округ)","sa":"करौलीमण्डलम्","sat":"ᱠᱟᱨᱳᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Karauli (distrikt)","ta":"கரௌலி மாவட்டம்","te":"కరౌలి జిల్లా","ur":"قرولی ضلع","vi":"Karauli (huyện)","xmf":"კარაულიშ ოლქი","zh":"格劳利县","zh-min-nan":"Karauli (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील करौली जिल्ह्याविषयी आहे. करौली शहराच्या माहितीसाठी पहा - करौली.\n\nकरौली हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र करौली येथे आहे. हिण्डौन हे येथील एक प्रमुख शहर आहे.\n\nवर्ग:करौली जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = करौली जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = करौली जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Karauli in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[भरतपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = करौली\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५०४३\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,५८,४५९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २६४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६७.३४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =बिष्णू चरण मलिक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://karauli.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील करौली जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Karauli district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"करौली शहराच्या माहितीसाठी पहा - करौली.","translated_text":"Look for information about the city of Karouli - Karouli.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"करौली हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Karauli is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र करौली येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Karauli.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिण्डौन हे येथील एक प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Hindoo is a major city in the country.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:करौली जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Karauli District Class:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोटा जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोटा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कोटा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Kota in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोटा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५२१७\n|लोकसंख्या_एकूण         = १९,५०,४९१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३७४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७७.४८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://kota.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील कोटा जिल्ह्याविषयी आहे. [[कोटा]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[कोटा]].''\n'''कोटा''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र [[कोटा]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:कोटा जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ff1e4abe67973741fa2acf222485e04cb4c7eed2318329fa47592dca83c5759c","last_revision":"2022-02-06T13:07:13Z","first_revision":"2006-05-01T23:55:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.329379","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة كوتا","arz":"مديريه كوتا","bar":"Kota (Distrikt)","bh":"कोटा जिला","bn":"কোটা জেলা","ceb":"Kota (distrito)","de":"Kota (Distrikt)","en":"Kota district","es":"Distrito de Kota","eu":"Kota barrutia","fa":"بخش کوتا","fr":"District de Kota","gu":"કોટા જિલ્લો","hi":"कोटा जिला","it":"Distretto di Kota","mai":"कोटा जिला","ne":"कोटा जिल्ला","new":"कोटा जिल्ला","nl":"Kota (district)","nb":"Kota (distrikt)","or":"କୋଟା ଜିଲ୍ଲା , ରାଜସ୍ଥାନ","pnb":"ضلع کوٹا","ru":"Кота (округ)","sa":"कोटामण्डलम्","sat":"ᱠᱚᱴᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Kota (distrikt)","ta":"கோட்டா மாவட்டம்","te":"కోట జిల్లా","ur":"کوٹہ ضلع","vi":"Kota (huyện)","xmf":"კოტაშ ოლქი","zh":"科塔縣","zh-min-nan":"Kota (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील कोटा जिल्ह्याविषयी आहे. कोटा शहराच्या माहितीसाठी पहा - कोटा. कोटा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे. याचे प्रशासकीय केंद्र कोटा येथे आहे.\n\nवर्ग:कोटा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = कोटा जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = कोटा जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Kota in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[कोटा विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[कोटा]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५२१७\n|लोकसंख्या_एकूण         = १९,५०,४९१\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = ३७४\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ७७.४८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.१\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://kota.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील कोटा जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Kota district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोटा शहराच्या माहितीसाठी पहा - कोटा.","translated_text":"For information on the city of Kota - Kota.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोटा हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Kota is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे प्रशासकीय केंद्र कोटा येथे आहे.","translated_text":"Its administrative headquarters are at Kota.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:कोटा जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Kota District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नागौर जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = नागौर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = नागौर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Nagaur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २६°२५’उत्तर ते २७°४०’उत्तर, ७३°१०’पू ते ७५°१५’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[नागौर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १७,७१८\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३३,०९,२३४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १८७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६४.०८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री समित शर्मा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागौर (लोकसभा मतदारसंघ)|नागौर]], [[राजसमंद (लोकसभा मतदारसंघ)|राजसमंद]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = डॉ.ज्योती मिर्धा, श्री.गोपाल सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३६.१६\n|संकेतस्थळ                      = http://nagaur.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील नागौर जिल्ह्याविषयी आहे. [[नागौर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[नागौर]].''\n\n'''नागौर''' हा [[भारत]]ाच्या [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[नागौर]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:नागौर जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"500aabc2bc662ac7b9a14e63754fdc2573c53b8d8faaf2fd5f65adee51b13faf","last_revision":"2022-02-06T13:13:13Z","first_revision":"2006-05-01T23:56:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.384212","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ناجور","arz":"ناجور","bh":"नागौर जिला","bn":"নাগৌর জেলা","ceb":"Nāgaur (distrito)","de":"Nagaur (Distrikt)","en":"Nagaur district","es":"Distrito de Nagaur","eu":"Nagaur barrutia","fa":"بخش ناگور","fr":"District de Nagaur","hi":"नागौर जिला","it":"Distretto di Nagaur","ne":"नागौर जिल्ला","new":"नागौर जिल्ला","nl":"Nagaur (district)","nb":"Nagaur (distrikt)","pnb":"ضلع ناگور","ru":"Нагаур (округ)","sa":"नागौरमण्डलम्","sat":"ᱱᱟᱜᱳᱣᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Nagaur (distrikt)","ta":"நாகவுர் மாவட்டம்","te":"నాగౌర్ జిల్లా","ur":"ناگور ضلع","vi":"Nagaur (huyện)","xmf":"ნაგაურიშ ოლქი","zh":"納高爾縣","zh-min-nan":"Nagaur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील नागौर जिल्ह्याविषयी आहे. नागौर शहराच्या माहितीसाठी पहा - नागौर.\n\nनागौर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र नागौर येथे आहे.\n\nवर्ग:नागौर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = नागौर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = नागौर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Nagaur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २६°२५’उत्तर ते २७°४०’उत्तर, ७३°१०’पू ते ७५°१५’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[नागौर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १७,७१८\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३३,०९,२३४\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १८७\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६४.०८%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =श्री समित शर्मा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[नागौर (लोकसभा मतदारसंघ)|नागौर]], [[राजसमंद (लोकसभा मतदारसंघ)|राजसमंद]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = डॉ.ज्योती मिर्धा, श्री.गोपाल सिंग\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३६.१६\n|संकेतस्थळ                      = http://nagaur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील नागौर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Nagpur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नागौर शहराच्या माहि��ीसाठी पहा - नागौर.","translated_text":"For information on the city of Nagpur - Nagpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नागौर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Nagur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र नागौर येथे आहे.","translated_text":"The administrative headquarters is at Nagpur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नागौर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Nagar district Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पाली जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = पाली जिल्लौ\n|चित्र_नकाशा            = Pali in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[पाली, राजस्थान|पाली]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १२३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०,३८,५३३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १६५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६३.२३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३००\n|संकेतस्थळ                      = http://pali.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील पाली जिल्ह्याविषयी आहे. पालीच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा [[पाली-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''पाली''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[पाली, राजस्थान|पाली]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:पाली जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"77b683774addcdf41f4e3dfb1bd145f1508ce8811a606ac080ba0c7527316ee0","last_revision":"2022-06-09T11:09:40Z","first_revision":"2006-05-02T00:16:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.448340","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة بالي","arz":"بالى","bh":"पाली जिला","bn":"পালি জেলা","ceb":"Pāli (distrito)","de":"Pali (Distrikt)","en":"Pali district","es":"Distrito de Pali","eu":"Pali barrutia","fa":"بخش پالی","fr":"District de Pali","gu":"પાલી જિલ્લો","hi":"पाली जिला","it":"Distretto di Pali","ne":"पाली जिल्ला","new":"पाली जिल्ला","nl":"Pali (district)","nb":"Pali (distrikt)","pnb":"ضلع پالی","ru":"Пали (округ)","sa":"पालीमण्डलम्","sat":"ᱯᱟᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Pali (distrikt)","ta":"பாலி மாவட்டம்","te":"పాలీ జిల్లా","ur":"ضلع پالی","vi":"Pali (huyện)","xmf":"პალიშ ოლქი","zh":"巴利縣","zh-min-nan":"Pali (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील पाली जिल्ह्याविषय�� आहे. पालीच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा पाली-निःसंदिग्धीकरण.\n\nपाली हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र पाली येथे आहे.\n\nवर्ग:पाली जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = पाली जिल्लौ\n|चित्र_नकाशा            = Pali in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[पाली, राजस्थान|पाली]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = १२३८७\n|लोकसंख्या_एकूण         = २०,३८,५३३\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १६५\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६३.२३%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = ३००\n|संकेतस्थळ                      = http://pali.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील पाली जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Pali district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पालीच्या ईतर संदर्भांसाठी पहा पाली-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For other references, see Polly-Dynastication.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पाली हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Pali is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र पाली येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Pali.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पाली जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Pali District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"राजसामंद जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील रजसामंड जिल्ह्याविषयी आहे. [[रजसामंड]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[रजसामंड]].''\n\n'''रजसामंड''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[रजसामंड]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:राजसामंद जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"1172c7c1fec0aea92af45c02e84f21386ba7092bbd030c5f2a4a3781372b57e7","last_revision":"2023-06-19T12:15:32Z","first_revision":"2006-05-02T00:17:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.514321","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة راجسماند","arz":"راجسماند","bh":"राजसमंद जिला","bn":"রাজসমন্দ জেলা","ceb":"Rajsamand (distrito sa Indiya)","de":"Rajsamand (Distrikt)","en":"Rajsamand district","es":"Distrito de Rajsamand","eu":"Rajsamand barrutia","fa":"بخش راج سمند","fi":"Rajsamandin piirikunta","fr":"District de Rajsamand","gu":"રાજસમન્દ જિલ્લો","hi":"राजसमन्द जिला","it":"Distretto di Rajsamand","ml":"രാജ്സമന്ദ് ജില്ല","ne":"राजसमन्द जिल्ला","new":"राजसमन्द जिल्ला","nl":"Rajsamand (district)","nb":"Rajsamand (distrikt)","pnb":"ضلع راجسمند","ru":"Раджсаманд (округ)","sa":"राजसमन्दमण्डलम्","sat":"ᱨᱟᱡᱽ ᱥᱟᱢᱟᱱᱫᱽ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Rajsamand (distrikt)","ta":"ராஜ்சமந்து மாவட்டம்","te":"రాజ్‌సమంద్ జిల్లా","ur":"ضلع راجسمند","vi":"Rajsamand (huyện)","xmf":"რაჯსამანდიშ ოლქი","zh":"拉吉薩曼德縣","zh-min-nan":"Rajsamand (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील रजसामंड जिल्ह्याविषयी आहे. रजसामंड शहराच्या माहितीसाठी पहा - रजसामंड.\n\nरजसामंड हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र रजसामंड येथे आहे.\n\nवर्ग:राजसामंद जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील रजसामंड जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Rajsamand district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रजसामंड शहराच्या माहितीसाठी पहा - रजसामंड.","translated_text":"For information on the city of Rajsamand - Rajsamand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रजसामंड हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Rajsamand is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र रजसामंड येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Rajsamand.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजसामंद जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class: Rajsamand District Class: Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिकर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील सिकर जिल्ह्याविषयी आहे. [[सिकर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[सिकर]].''\n\n'''सिकर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सिकर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सिकर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"56c23d9595073634866ca4f8570664384f5df84b15803bf4a128418dc042c3de","last_revision":"2015-09-25T06:41:53Z","first_revision":"2006-05-02T00:17:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.572042","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سيكار","arz":"سيكار","bh":"सीकर जिला","bn":"সীকর জেলা","ceb":"Sīkar (distrito)","de":"Sikar (Distrikt)","en":"Sikar district","es":"Distrito de Sikar","eu":"Sikar barrutia","fa":"بخش سیکار","fr":"District de Sikar","gu":"સિકર જિલ્લો","hi":"सीकर जिला","hif":"Sikar District","it":"Distretto di Sikar","mai":"सीकर जिला","ne":"सीकर जिल्ला","new":"सीकर जिल्ला","nl":"Sikar (district)","nb":"Sikar (distrikt)","pa":"ਸੀਕਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","pnb":"ضلع سیکر","ru":"Сикар (округ)","sa":"सीकरमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱠᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sikar (distrikt)","ta":"சீகர் மாவட்டம்","te":"సికార్ జిల్లా","ur":"سیکر ضلع","vi":"Sikar (huyện)","xmf":"სიკარიშ ოლქი","zh":"錫格爾縣","zh-min-nan":"Sikar (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील सिकर जिल्ह्याविषयी आहे. सिकर शहराच्या माहितीसाठी पहा - सिकर.\n\nसिकर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सिकर येथे आहे.\n\nवर्ग:सिकर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील सिकर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Sikar district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिकर शहराच्या माहितीसाठी पहा - सिकर.","translated_text":"Look for information on the city of Sikar - Sikar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिकर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sikar is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सिकर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sikar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सिकर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Class:Sikar District Class:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सवाई माधोपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील सवाई माधोपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[सवाई माधोपुर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[सवाई माधोपुर]].''\n\n'''सवाई माधोपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सवाई माधोपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"85a3f7dcb2effc111c041f8aa8dc5d71793ea802140cf51b2326ef4935efe401","last_revision":"2023-01-28T17:16:08Z","first_revision":"2006-05-02T00:18:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.628033","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة ساواي مادهوبار","arz":"ساواى مادهوبار","bh":"सवाई माधोपुर जिला","bn":"সওয়াই মাধোপুর জেলা","ceb":"Sawāi Mādhopur (distrito)","de":"Sawai Madhopur (Distrikt)","en":"Sawai Madhopur district","es":"Distrito de Sawai Madhopur","eu":"Sawai Madhopur barrutia","fa":"بخش ساوای مادوپور","fr":"District de Sawai Madhopur","gu":"સવાઇ માધોપુર જિલ્લો","hi":"सवाई माधोपुर जिला","it":"Distretto di Sawai Madhopur","ne":"सवाई माधोपुर जिल्ला","new":"सवाई माधोपुर जिल्ला","nl":"Sawai Madhopur (district)","nb":"Sawai Madhopur (distrikt)","pnb":"ضلع سوائی مادھوپور","ru":"Савай-Мадхопур (округ)","sa":"सवाई माधोपुरम���्डलम्","sat":"ᱥᱟᱣᱟᱭ ᱢᱟᱫᱷᱚᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sawai Madhopur (distrikt)","ta":"சவாய் மாதோபூர் மாவட்டம்","te":"సవై మధోపూర్ జిల్లా","ur":"سوائی مادھوپور ضلع","vi":"Sawai Madhopur (huyện)","xmf":"სავაი-მადჰოპურიშ ოლქი","zh":"瑟瓦伊马托布尔县","zh-min-nan":"Sawai Madhopur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील सवाई माधोपुर जिल्ह्याविषयी आहे. सवाई माधोपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - सवाई माधोपुर.\n\nसवाई माधोपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सवाई माधोपुर येथे आहे.\n\nवर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील सवाई माधोपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the Sawai Madhopur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सवाई माधोपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - सवाई माधोपुर.","translated_text":"For information on the city of Sawai Madhopur - Sawai Madhopur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सवाई माधोपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sawai Madhopur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सवाई माधोपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sawai Madhopur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Sai Madhopur District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिरोही जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Sirohi in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = \n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५,१३६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १०,३७,१८५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २०२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =बन्ना लाल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.sirohi.nic.in/\n}}\n''हा लेख राजस्थानमधील सिरोही जिल्ह्याविषयी आहे. [[सिरोही]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[सिरोही]].''\n\n'''सिरोही''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[सिरोही]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n\n==तालुके==\n\n==बाह्य दुवे==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:सिरोही जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"71465af0e74cce7ad105173ba336a2e5ae78ea524143392cde9784418eb16b23","last_revision":"2022-02-06T13:42:44Z","first_revision":"2006-05-02T00:18:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.686765","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة سيروهي","arz":"سيروهى","bh":"सिरोही जिला","bn":"সিরোহি জেলা","ceb":"Sirohi (distrito)","de":"Sirohi (Distrikt)","en":"Sirohi district","es":"Distrito de Sirohi","eu":"Sirohi barrutia","fa":"بخش سیروهی","fr":"District de Sirohi","gu":"સિરોહી જિલ્લો","hi":"सिरोही जिला","it":"Distretto di Sirohi","ne":"सिरोही जिल्ला","new":"सिरोही जिल्ला","nl":"Sirohi (district)","nb":"Sirohi (distrikt)","pnb":"ضلع سروہی","ru":"Сирохи (округ)","sa":"सिरोहीमण्डलम्","sat":"ᱥᱤᱨᱚᱦᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Sirohi (distrikt)","ta":"சிரோஹி மாவட்டம்","te":"సిరోహి జిల్లా","ur":"سروہی ضلع","vi":"Sirohi (huyện)","xmf":"სიროჰიშ ოლქი","zh":"锡罗希县","zh-min-nan":"Sirohi (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील सिरोही जिल्ह्याविषयी आहे. सिरोही शहराच्या माहितीसाठी पहा - सिरोही.\n\nसिरोही हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र सिरोही येथे आहे.\n\nवर्ग:सिरोही जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = {{लेखनाव}}\n|स्थानिक_नाव            = {{लेखनाव}}\n|चित्र_नकाशा            = Sirohi in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  \n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[जोधपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = \n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ५,१३६\n|लोकसंख्या_एकूण         = १०,३७,१८५\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २०२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ५६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = \n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =बन्ना लाल\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = \n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = \n|पर्जन्यमान_मिमी                = \n|संकेतस्थळ                      = http://www.sirohi.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील सिरोही जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the district of Sirohi in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सिरोही शहराच्या माहितीसाठी पहा - सिरोही.","translated_text":"For information about the city of Sirohi, see Sirohi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिरोही हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Sirohi is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र सिरोही येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Sirohi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:सिरोही जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Sirohi District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"टोंक जिल्हा","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = टोंक जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = टोंक जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Tonk in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २५°४१’उत्तर ते २६°२४’उत्तर, ७५°१९’पू ते ७६°१६’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[टोंक]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७,१९४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,२१,७११\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.४६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =डॉ. आरुषी मलिक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[टोंक (लोकसभा मतदारसंघ)|टोंक-सवाई माधोपुर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = श्री. नमोनारायण मीणा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ६१\n|संकेतस्थळ                      = http://tonk.nic.in/\n}}\n\n''हा लेख राजस्थानमधील टोंक जिल्ह्याविषयी आहे. [[टोंक]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[टोंक]].''\n\n'''टोंक''' हा [[भारत]]ाच्या [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[टोंक]] येथे आहे.\n\n== तालुके ==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:टोंक जिल्हा| ]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"9b7dd8b351bfaf0ec19c9c07a468e3221732d367841ed37eb2afb8fdace0a02e","last_revision":"2022-02-06T13:49:45Z","first_revision":"2006-05-02T00:19:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.747332","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة تونك","arz":"تونك","bh":"टोंक जिला","bn":"টঙ্ক জেলা","ceb":"Tonk (distrito)","da":"Tonk (distrikt)","de":"Tonk (Distrikt)","en":"Tonk district","es":"Distrito de Tonk","eu":"Tonk barrutia","fa":"بخش تونک","fr":"District de Tonk","gu":"ટોંક જિલ્લો","hi":"टोंक जिला","it":"Distretto di Tonk","ne":"टोंक जिल्ला","new":"टोंक जिल्ला","nl":"Tonk (district)","nb":"Tonk (distrikt)","pnb":"ضلع ٹونک","ru":"Тонк (округ)","sa":"टोङ्कमण्डलम्","sat":"ᱴᱚᱝᱠ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Tonk (distrikt)","ta":"டோங் மாவட்டம்","te":"టోంక్ జిల్లా","ur":"ضلع ٹونک","vi":"Tonk (huyện)","xmf":"ტონკიშ ოლქი","zh":"栋格县","zh-min-nan":"Tonk (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील टोंक जिल्ह्याविषयी आहे. टोंक शहराच्या माहितीसाठी पहा - टोंक.\n\nटोंक हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र टोंक येथे आहे.\n\nवर्ग:टोंक जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = टोंक जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = टोंक जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Tonk in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २५°४१’उत्तर ते २६°२४’उत्तर, ७५°१९’पू ते ७६°१६’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[अजमेर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[टोंक]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ७,१९४\n|लोकसंख्या_एकूण         = १४,२१,७११\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = १९८\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.४६%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०५\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =डॉ. आरुषी मलिक\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[टोंक (लोकसभा मतदारसंघ)|टोंक-सवाई माधोपुर]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = श्री. नमोनारायण मीणा\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ६१\n|संकेतस्थळ                      = http://tonk.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील टोंक जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Tonk district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"टोंक शहराच्या माहितीसाठी पहा - टोंक.","translated_text":"Look for information on the city of Tonk - Tonk.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"टोंक हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Tonk is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र टोंक येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is at Tonk.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:टोंक जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Tonk District Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उदयपूर जिल्हा","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील उदयपुर जिल्ह्याविषयी आहे. [[उदयपूर|उदयपुर]] शहराच्या माहितीसाठी पहा - [[उदयपूर|उदयपुर]].''\n{{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = उदयपुर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = उदयपुर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Udaipur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २३°४६’उत्तर ते २५°५’उत्तर, ७३°९’पू ते ७४°३५’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[उदयपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[उदयपूर]]\n|तालुक्य���ंची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,६३०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०,६७,५४९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २४२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.७४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०४\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =हेमंत गेरा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[उदयपूर (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[रघूवीर मीणा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ६२.४५\n|संकेतस्थळ                      = http://udaipur.nic.in/\n}}\n\n'''उदयपुर''' हा [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र [[उदयपूर|उदयपुर]] येथे आहे.\n\n==चतुःसीमा==\n* उत्तर दिशेला- [[रजसामंड जिल्हा]]\n* पश्चिम दिशेला- [[पाली जिल्हा]]\n* पूर्व दिशेला- [[चित्तोडगढ जिल्हा]] \n* दक्षिण दिशेला- [[बांसवाडा जिल्हा]], [[डुंगरपुर जिल्हा]]\n\n==तालुके==\n\n{{राजस्थान - जिल्हे}}\n\n[[वर्ग:उदयपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"bae4e1a95856aff14dab539134e79615d083e89a1f0a2e0958e0a166cd9c3368","last_revision":"2022-02-06T13:54:40Z","first_revision":"2006-05-02T00:19:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.813101","cross_lingual_links":{"ar":"منطقة أودايبور","arz":"اودايبور","bh":"उदयपुर जिला","bn":"উদয়পুর জেলা, রাজস্থান","ceb":"Udaipur (distrito)","da":"Udaipur (distrikt)","de":"Udaipur (Distrikt)","en":"Udaipur district","es":"Distrito de Udaipur","eu":"Udaipur barrutia","fa":"بخش اودایپور","fr":"District d'Udaipur","gu":"ઉદયપુર જિલ્લો","hi":"उदयपुर जिला","it":"Distretto di Udaipur","ml":"ഉദയ്‌പൂർ ജില്ല","ne":"उदयपुर जिल्ला, राजस्थान","new":"उदयपुर जिल्ला, राजस्थान","nl":"Udaipur (district)","nb":"Udaipur (distrikt)","pnb":"ضلع اودے پور","ru":"Удайпур (округ)","sat":"ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","sv":"Udaipur (distrikt)","ta":"உதய்பூர் மாவட்டம்","te":"ఉదయ్‌పూర్ జిల్లా","ur":"اودے پور ضلع","vi":"Udaipur (huyện)","xmf":"უდაიპურიშ ოლქი","zh":"烏代布爾縣","zh-min-nan":"Udaipur (koān)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"हा लेख राजस्थानमधील उदयपुर जिल्ह्याविषयी आहे. उदयपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - उदयपुर.\n\nउदयपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.\n\nयाचे प्रशासकीय केंद्र उदयपुर येथे आहे.\n\nउत्तर दिशेला- रजसामंड जिल्हा पश्चिम दिशेला- पाली जिल्हा पूर्व दिशेला- चित्तोडगढ जिल्हा दक्षिण दिशेला- बांसवाडा जिल्हा, डुंगरपुर जिल्हा\n\nवर्ग:उदयपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील उदयपुर जिल्ह्याविषयी आहे.","translated_text":"This article is about Udaipur district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदयपुर शहराच्या माहितीसाठी पहा - उदयपुर.","translated_text":"For information on the city of Udaipur - Udaipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भ��रतीय जिल्हा\n|जिल्ह्याचे_नाव         = उदयपुर जिल्हा\n|स्थानिक_नाव            = उदयपुर जिल्हा\n|चित्र_नकाशा            = Udaipur in Rajasthan (India).svg\n|अक्षांश-रेखांश         =  २३°४६’उत्तर ते २५°५’उत्तर, ७३°९’पू ते ७४°३५’पू\n|राज्याचे_नाव           = राजस्थान\n|विभागाचे_नाव           = [[उदयपूर विभाग]]\n|मुख्यालयाचे_नाव                = [[उदयपूर]]\n|तालुक्यांची_नावे               = \n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी            = ११,६३०\n|लोकसंख्या_एकूण         = ३०,६७,५४९\n|जनगणना_वर्ष            = २०११\n|लोकसंख्या_घनता         = २४२\n|शहरी_लोकसंख्या         = \n|साक्षरता_दर            = ६२.७४%\n|लिंग_गुणोत्तर          = १.०४\n|प्रमुख_शहरे            = \n|जिल्हाधिकार्यांचे_नाव          =हेमंत गेरा\n|लोकसभा_मतदारसंघाची_नावे        = [[उदयपूर (लोकसभा मतदारसंघ)]]\n|विधानसभा_मतदारसंघाची_नावे      = \n|खासदारांची_नावे                = [[रघूवीर मीणा]]\n|पर्जन्यमान_मिमी                = ६२.४५\n|संकेतस्थळ                      = http://udaipur.nic.in/\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उदयपुर हा भारताच्या राजस्थान राज्यातील जिल्हा आहे.","translated_text":"Udaipur is a district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे","translated_text":"This is it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासकीय केंद्र उदयपुर येथे आहे.","translated_text":"The administrative centre is in Udaipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उत्तर दिशेला- रजसामंड जिल्हा पश्चिम दिशेला- पाली जिल्हा पूर्व दिशेला- चित्तोडगढ जिल्हा दक्षिण दिशेला- बांसवाडा जिल्हा, डुंगरपुर जिल्हा","translated_text":"North - Rajsamand district west - Pali district east - Chittorgarh district south - Banswada district, Dungarpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तालुके","translated_text":"Districts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उदयपूर जिल्हा वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Udaypur district Category:Districts in Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","wikicode":"[[वर्ग:राजस्थान|जिल्हे]]\n[[वर्ग:भारतामधील जिल्हे]]","hash":"39bc282ae8fdfd39d56c59e10b0db76d7f837573aba26d6dc8a1f0222b35274c","last_revision":"2023-01-28T17:02:16Z","first_revision":"2006-05-02T00:20:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.873044","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مناطق من ولاية راجاستان","azb":"بؤلمه:راجستان بؤلوملری","bar":"Kategorie:Distrikt in Rajasthan","bh":"श्रेणी:राजस्थान के जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:রাজস্থানের জেলা","ca":"Categoria:Districtes del Rajasthan","da":"Kategori:Distrikter i Rajasthan","de":"Kategorie:Distrikt in Rajasthan","en":"Category:Districts of Rajasthan","es":"Categoría:Distritos de Rajastán","eu":"Kategoria:Rajastango barrutiak","fa":"رده:بخش‌های راجستان","fi":"Luokka:Rajasthanin piirikunnat","fr":"Catégorie:District au Rajasthan","gu":"શ્રેણી:રાજસ્થાનના જિલ્લાઓ","hi":"श्रेणी:राजस्थान के जिले","it":"Categoria:Distretti del Rajasthan","ka":"კატეგორია:რაჯასტანის რაიონები","ml":"വർഗ്ഗം:രാജസ്ഥാനിലെ ജില്ലകൾ","ms":"Kategori:Daerah di Rajasthan","ne":"श्रेणी:राजस्थानका जिल्लाहरू","nl":"Categorie:District van Rajasthan","nb":"Kategori:Distrikter i Rajasthan","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ରାଜସ୍ଥାନର ଜିଲ୍ଲା","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ","pnb":"گٹھ:راجستھان دے ضلعے","ru":"Категория:Округа Раджастхана","sa":"वर्गः:राजस्थानस्य मण्डलानि","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚ","sv":"Kategori:Distrikt i Rajasthan","ta":"பகுப்பு:இராஜஸ்தான் மாவட்டங்கள்","te":"వర్గం:రాజస్థాన్ జిల్లాలు","th":"หมวดหมู่:อำเภอในรัฐราชสถาน","uk":"Категорія:Округи штату Раджастхан","ur":"زمرہ:راجستھان کے اضلاع","vi":"Thể loại:Huyện thuộc bang Rajasthan","zh":"Category:拉贾斯坦邦辖县"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जिल्हे वर्ग:भारतामधील जिल्हे","translated_text":"Districts: Districts in India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:टोंक जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''टोंक जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"b1c8d8a42dd3462ac51584e4d2a5e97baf72e4f867dd5b03fbcf74e44c264a03","last_revision":"2014-02-28T09:26:13Z","first_revision":"2006-05-02T03:52:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.924397","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة تونك","bh":"श्रेणी:टोंक जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:টঙ্ক জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Tonk","en":"Category:Tonk district","hi":"श्रेणी:टोंक ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع ٹونک"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील टोंक जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील टोंक जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Tonk district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सिरोही जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''सिरोही जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"73947691b06e0d14b468b968a047b7b435d4e8438d9188044aaecf94c49adf07","last_revision":"2014-02-28T10:52:14Z","first_revision":"2006-05-02T03:53:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:10.982808","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سيروهي","bh":"श्रेणी:सिरोही जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সিরোহি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sirohi","en":"Category:Sirohi district","hi":"श्रेणी:सिरोही ज़िला","nb":"Kategori:Sirohi (distrikt)","ta":"பகுப்பு:சிரோஹி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع سروہی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील सिरोही जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील सिरोही जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sirohi district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''सवाई माधोपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"1faf93f9025d8ecbf728f6602f74efc577ad5a12c7f5787c486550fa236d46f8","last_revision":"2023-01-28T17:15:11Z","first_revision":"2006-05-02T03:53:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.037446","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ساواي مادهوبار","bh":"श्रेणी:सवाई माधोपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সওয়াই মাধোপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sawai Madhopur","en":"Category:Sawai Madhopur district","hi":"श्रेणी:सवाई माधोपुर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع سوائی مادھوپور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील सवाई माधोपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील सवाई माधोपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sawai Madhopur district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सिकर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''सिकर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"2adeea60d07103788b5797696a7bfe34257c9f69fe22901c65fa9a37adfc1864","last_revision":"2014-02-28T10:49:37Z","first_revision":"2006-05-02T03:53:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.090099","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة سيكار","bh":"श्रेणी:सीकर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:সীকর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Sikar","en":"Category:Sikar district","fa":"رده:بخش سیکار","hi":"श्रेणी:सीकर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸੀਕਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع سیکر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.039714","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील सिकर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील सिकर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Sikar district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:राजसामंद जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''रजसामंड जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"d8ebd1278b2332387ce2110c989112bdac139cadc852f0209698bcd36c28e064","last_revision":"2023-06-19T12:14:38Z","first_revision":"2006-05-02T03:54:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.153544","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة راجسماند","bh":"श्रेणी:राजसमंद जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:রাজসমন্দ জেলা","ca":"Categoria:Districte de Rajsamand","de":"Kategorie:Distrikt Rajsamand","en":"Category:Rajsamand district","hi":"श्रेणी:राजसमन्द ज़िला","ur":"��مرہ:ضلع راجسمند"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील रजसामंड जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील रजसामंड जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Rajsamand district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:पाली जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''पाली जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"b63948cd156d0be4409c63e53ae6a9946d0124e573f01bfd3c026b574e47511c","last_revision":"2014-02-28T09:32:10Z","first_revision":"2006-05-02T03:54:21Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.206342","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بالي","bh":"श्रेणी:पाली जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:পালি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Pali","en":"Category:Pali district","fa":"رده:بخش پالی","hi":"श्रेणी:पाली ज़िला","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱯᱟᱞᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع پالی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील पाली जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील पाली जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Pali district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:नागौर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''नागौर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"46d5f9d961c78a8a993b256670bac2c1489a11bdb93ea0d688053794aa8379c3","last_revision":"2014-02-28T09:30:37Z","first_revision":"2006-05-02T03:54:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.270043","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ناجور","bh":"श्रेणी:नागौर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:নাগৌর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Nagaur","en":"Category:Nagaur district","hi":"श्रेणी:नागौर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਨਾਗੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:நாகவுர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ناگور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील नागौर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील नागौर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Nagor district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कोटा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''कोटा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"2fbdcbd30fa45d30adad5e565c5f466036896ada2217214a1996d08da562d8fa","last_revision":"2017-03-02T16:07:58Z","first_revision":"2006-05-02T03:54:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.328026","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كوتا","bh":"श्रेणी:कोटा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কোটা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Kota","en":"Category:Kota district","hi":"श्रेणी:कोटा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੋਟਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:கோட்டா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع کوٹہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील कोटा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील कोटा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Kota district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:करौली जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''करौली जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"1402183b8190f3ef99398c747fa23921b7bbeadf8a36d86e106514391bd6c140","last_revision":"2017-03-02T16:29:43Z","first_revision":"2006-05-02T03:55:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.385729","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة كاراولي","bh":"श्रेणी:करौली जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:কারৌলি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Karauli","en":"Category:Karauli district","hi":"श्रेणी:करौली ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع کارولی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील करौली जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील करौली जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Karauli district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झालावाड जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''झालावाड जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"69c5ff1f94abb8dc43054904b6ef644a872ee4c1611433c90c46789b7f99cb2a","last_revision":"2014-02-28T09:21:13Z","first_revision":"2006-05-02T03:55:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.439573","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جهالورا","bh":"श्रेणी:झालावाड़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ঝালাওয়াড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jhalawar","en":"Category:Jhalawar district","hi":"श्रेणी:झालावाड़ ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع جھالاواڑ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील झालावाड जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील झालावाड जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Khiladi district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जैसलमेर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''जेसलमेर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"da66651cf2b14636fb7c763f1e9a66d734b525924f7ddda102c35e6e96b4afe6","last_revision":"2023-05-14T14:31:44Z","first_revision":"2006-05-02T03:55:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.492643","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جايسالمر","bh":"श्रेणी:जैसलमेर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জয়সলমীর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jaisalmer","en":"Category:Jaisalmer district","hi":"श्रेणी:जैसलमेर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੈਸਲਮੇਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ஜெய்சல்மேர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جیسلمیر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील जेसलमेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील जेसलमेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jaisalmer district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जोधपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''जोधपूर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"89454b78cea50c284193bb0288e736b0cfaa9608e60504f4822eea0e266f74c8","last_revision":"2018-06-03T07:58:49Z","first_revision":"2006-05-02T03:56:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.550894","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جودبور","bh":"श्रेणी:जोधपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:যোধপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jodhpur","en":"Category:Jodhpur district","hi":"श्रेणी:जोधपुर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਜੋਧਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:ஜோத்பூர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع جودھ پور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील जोधपूर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील जोधपूर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jodhpur district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:जालोर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''जालोर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"e27de1c89b6e1ec3c469262de8a327c245f145c5f3c6ff9ce3af7bdd01bc1714","last_revision":"2014-02-28T09:07:38Z","first_revision":"2006-05-02T03:56:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.600341","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة جالوري","bh":"श्रेणी:जालौर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:জালোর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Jalor","en":"Category:Jalore district","hi":"श्रेणी:जालौर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع جالور"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थ���न राज्यातील जालोर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील जालोर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Jalore district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सामुराई","wikicode":"'''सामुराई''' ही प्राचीन [[जपान]]मधील योद्ध्यांना संबोधताना वापरली जाणारी पदवी आहे.\n\n{{बदल}}\nसामुराई योद्धे त्यांच्या काताना या तलवारीसाठी प्रसिद्ध आहेत.पहा:[[समुराय तलवार]]\n\nजपान देशात साम्राज्य आहे ते सम्राट कोमात्सु आकिहितो . सम्राटाचे अधिकार खूप कमी आहेत. सम्राट आकिहितो यांना तेंनो हेइका असेच म्हणावे, त्यांना कधीही नावाने संबोधू नये. \nसमुराई हा वर्ग मराठा समजा सामान आहे. ज्या प्रमाने मराठा ९६ कुली वर्ग तयार झाला तसा हा वर्ग तयार झाला आहे.\n\nपूर्वीच्या लष्करी आणि प्रशासकीय अधिकाऱ्यांमध्ये त्यांचे पूर्ववर्ती असले तरी, सामुराई खऱ्या अर्थाने कामाकुरा शोगुनेटच्या काळात उदयास आले , जे इ.स. 1185 ते 1333. ते सत्ताधारी राजकीय वर्ग बनले, ज्यामध्ये महत्त्वपूर्ण शक्ती होती परंतु महत्त्वपूर्ण जबाबदारी देखील होती. 13व्या शतकात, सामुराईने आक्रमण करणाऱ्या मंगोलांविरुद्ध स्वतःला पारंगत योद्धा म्हणून सिद्ध केले . शांततापूर्ण ईदो युगात(1603 ते 1868), ते डेम्यो इस्टेटचे कारभारी आणि चेंबरलेन बनले, व्यवस्थापकीय अनुभव आणि शिक्षण मिळवले. 1870 मध्ये, सामुराई कुटुंबांमध्ये लोकसंख्येच्या 5% लोकांचा समावेश होता. 19व्या शतकात आधुनिक लष्करी सैन्याचा उदय झाल्यामुळे, सामुराई अधिकाधिक अप्रचलित होत गेले आणि सरासरी भरती सैनिकांच्या तुलनेत त्यांची देखभाल करणे खूप महाग झाले. मेजी रिस्टोरेशनने त्यांच्या सामंती भूमिका संपुष्टात आणल्या आणि ते व्यावसायिक आणि उद्योजक भूमिकांमध्ये गेले. त्यांची स्मृती आणि शस्त्रे जपानी लोकप्रिय संस्कृतीत ठळकपणे कायम आहेत .\n\n[[वर्ग:जपान]]","hash":"e1d7c8838b418a4b31797b4504410525011768e1f5cb3d19b46355a09ac62231","last_revision":"2022-10-05T09:12:38Z","first_revision":"2006-05-02T04:05:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.657564","cross_lingual_links":{"af":"Samoerai","ar":"ساموراي","as":"ছামুৰাই","ast":"Samurái","az":"Samuray","ba":"Самурай","bar":"Samurai","bcl":"Samurai","be":"Самурай","be-x-old":"Самурай","bg":"Самурай","bn":"সামুরাই","bo":"ས་མུ་རའི།","br":"Samourai","bs":"Samuraj","bxr":"Самурай","ca":"Samurai","cbk-zam":"Samurai","ceb":"Samurai","ckb":"سامورای","cs":"Samuraj","cy":"Samwrai","da":"Samurai","de":"Samurai","el":"Σαμουράι","en":"Samurai","eo":"Samurajo","es":"Samurái","et":"Samurai","eu":"Samurai","fa":"سامورایی","fi":"Samurai","fr":"Samouraï","frr":"Samurai","fy":"Samoerai","ga":"Samúraí","gd":"Samurai","gl":"Samurai","glk":"سامۊرايي","gn":"Samurái","gu":"સમુરાઇ","he":"סמוראי","hi":"सामुराई","hr":"Samuraji","hu":"Szamuráj","hy":"Սամուրայ","ia":"Samurai","id":"Samurai","io":"Samurayo","is":"Samúræi","it":"Samurai","ja":"侍","jv":"Samurai","ka":"სამურაი","kk":"Самурай","kn":"ಸಮುರಾಯ್‌","ko":"사무라이","ky":"Самурай","la":"Samuraeus","lmo":"Samurai","ln":"Samurai","lt":"Samurajus","lv":"Samuraji","mk":"Самурај","ml":"സാമുറായ്","mn":"Самүрай","mnw":"သာမူရာၚ်","ms":"Samurai","my":"ဆာမူရိုင်း","mzn":"سامورایی","new":"चामुराय् (सन् २००२या संकिपा)","nl":"Samoerai","nn":"Samurai","nb":"Samurai","oc":"Samorai","pa":"ਸੈਮੂਰਾਈ","pl":"Samuraj","pnb":"سیمورائی","ps":"ساموراي","pt":"Samurai","ro":"Samurai","ru":"Самурай","sah":"Самурай","sc":"Samurai","sh":"Samuraj","simple":"Samurai","sk":"Samuraj","sl":"Samuraj","sq":"Samurai","sr":"Самурај","su":"Samurai","sv":"Samuraj","ta":"சாமுராய்","th":"ซามูไร","tl":"Samurai","tr":"Samuray","uk":"Самурай","ur":"سامورائی","uz":"Samuraylar","vi":"Samurai","war":"Samurai","wuu":"侍","xmf":"სამურაი","yi":"סאמוריי","zh":"侍","zh-min-nan":"Samurai","zh-yue":"侍"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"सामुराई ही प्राचीन जपानमधील योद्ध्यांना संबोधताना वापरली जाणारी पदवी आहे.\n\nसामुराई योद्धे त्यांच्या काताना या तलवारीसाठी प्रसिद्ध आहेत.पहा:समुराय तलवार\n\nजपान देशात साम्राज्य आहे ते सम्राट कोमात्सु आकिहितो . सम्राटाचे अधिकार खूप कमी आहेत. सम्राट आकिहितो यांना तेंनो हेइका असेच म्हणावे, त्यांना कधीही नावाने संबोधू नये. समुराई हा वर्ग मराठा समजा सामान आहे. ज्या प्रमाने मराठा ९६ कुली वर्ग तयार झाला तसा हा वर्ग तयार झाला आहे.\n\nपूर्वीच्या लष्करी आणि प्रशासकीय अधिकाऱ्यांमध्ये त्यांचे पूर्ववर्ती असले तरी, सामुराई खऱ्या अर्थाने कामाकुरा शोगुनेटच्या काळात उदयास आले , जे इ.स. 1185 ते 1333. ते सत्ताधारी राजकीय वर्ग बनले, ज्यामध्ये महत्त्वपूर्ण शक्ती होती परंतु महत्त्वपूर्ण जबाबदारी देखील होती. 13व्या शतकात, सामुराईने आक्रमण करणाऱ्या मंगोलांविरुद्ध स्वतःला पारंगत योद्धा म्हणून सिद्ध केले . शांततापूर्ण ईदो युगात(1603 ते 1868), ते डेम्यो इस्टेटचे कारभारी आणि चेंबरलेन बनले, व्यवस्थापकीय अनुभव आणि शिक्षण मिळवले. 1870 मध्ये, सामुराई कुटुंबांमध्ये लोकसंख्येच्या 5% लोकांचा समावेश होता. 19व्या शतकात आधुनिक लष्करी सैन्याचा उदय झाल्यामुळे, सामुराई अधिकाधिक अप्रचलित होत गेले आणि सरासरी भरती सैनिकांच्या तुलनेत त्यांची देखभाल करणे खूप महाग झाले. मेजी रिस्टोरेशनने त्यांच्या सामंती भूमिका संपुष्टात आणल्या आणि ते व्यावसायिक आणि उद्योजक भूमिकांमध्ये गेले. त्यांची स्मृती आणि शस्त्रे जपानी लोकप्रिय संस्कृतीत ठळकपणे कायम आहेत .\n\nवर्ग:जपान\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सामुराई ही प्राचीन जपानमधील योद्ध्यांना संबोधताना वापरली जाणारी पदवी आहे.","translated_text":"Samurai is a title used to refer to warriors in ancient Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सामुराई योद्धे त्यांच्या काताना या तलवारीसाठी प्रसिद्ध आहेत.पहा:समुराय तलवार","translated_text":"Samurai warriors are famous for their swords.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जपान देशात साम्राज्य आहे ते सम्राट कोमात्सु आकिहितो .","translated_text":"Japan is an empire under Emperor Komatsu Akihito .","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सम्राटाचे अधिकार खूप कमी आहेत.","translated_text":"The emperor's powers are very limited.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सम्राट आकिहितो यांना तेंनो हेइका असेच म्हणावे, त्यांना कधीही नावाने संबोधू नये.","translated_text":"Emperor Akihito should be called Tenno Heika, never by name.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"समुराई हा वर्ग मराठा समजा सामान आहे.","translated_text":"A samurai is a class of Marathas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ज्या प्रमाने मराठा ९६ कुली वर्ग तयार झाला तसा हा वर्ग तयार झाला आहे.","translated_text":"This class has been created in the manner in which the Maratha 96 class was formed.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्वीच्या लष्करी आणि प्रशासकीय अधिकाऱ्यांमध्ये त्यांचे पूर्ववर्ती असले तरी, सामुराई खऱ्या अर्थाने कामाकुरा शोगुनेटच्या काळात उदयास आले , जे इ.स.","translated_text":"Despite their predecessors among previous military and administrative officers, samurai literally emerged during the Kamakura shogunate, which lasted from c.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1185 ते 1333.","translated_text":"1185 to 1333.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते सत्ताधारी राजकीय वर्ग बनले, ज्यामध्ये महत्त्वपूर्ण शक्ती होती परंतु महत्त्वपूर्ण जबाबदारी देखील होती.","translated_text":"They became the ruling political class, with significant powers but also significant responsibilities.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"13व्या शतकात, सामुराईने आक्रमण करणाऱ्या मंगोलांविरुद्ध स्वतःला पारंगत योद्धा म्हणून सिद्ध केले .","translated_text":"In the 13th century, the samurai proved themselves as skilled warriors against invading Mongols.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शांततापूर्ण ईदो युगात(1603 ते 1868), ते डेम्यो इस्टेटचे कारभारी आणि चेंबरलेन बनले, व्यवस्थापकीय अनुभव आणि शिक्षण मिळवले.","translated_text":"During the peaceful Edo era (1603 to 1868), he became a trustee and chamberlain of the Demiyo estate, gaining managerial experience and education.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"1870 मध्ये, सामुराई कुटुंबांमध्ये लोकसंख्येच्या 5% लोकांचा समावेश होता.","translated_text":"In 1870, samurai families comprised 5% of the population.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"19व्या शतकात आधुनिक लष्करी सैन्याचा उदय झाल्यामुळे, सामुराई अध���काधिक अप्रचलित होत गेले आणि सरासरी भरती सैनिकांच्या तुलनेत त्यांची देखभाल करणे खूप महाग झाले.","translated_text":"With the emergence of modern military forces in the 19th century, samurai became increasingly obsolete and very expensive to maintain than average recruits.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मेजी रिस्टोरेशनने त्यांच्या सामंती भूमिका संपुष्टात आणल्या आणि ते व्यावसायिक आणि उद्योजक भूमिकांमध्ये गेले.","translated_text":"The Meiji Restoration ended their feudal roles and they moved into commercial and entrepreneurial roles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांची स्मृती आणि शस्त्रे जपानी लोकप्रिय संस्कृतीत ठळकपणे कायम आहेत .","translated_text":"His memories and weapons remain strongly embedded in Japanese popular culture .","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जपान","translated_text":"Category:Japan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"समुराय तलवार","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[सामुराई तलवार]]","hash":"4f11ec32b4769a7734137c5e9b9c5f219a0f979ea4571dc8eda437c1dc3b0a81","last_revision":"2011-01-25T12:09:35Z","first_revision":"2006-05-02T04:05:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.713478","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन सामुराई तलवार\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन सामुराई तलवार","translated_text":"Redirection of the Samurai Sword","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:झुनझुनुन जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[वर्ग:झुनझुनू जिल्हा]]","hash":"083f84b78ebd1d13de58de25934ad0c080e77a4fb9c6878eaed3f39ae2f014a7","last_revision":"2019-04-06T04:13:13Z","first_revision":"2006-05-02T15:23:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.774768","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:झुनझुनू जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:झुनझुनू जिल्हा","translated_text":"Redirection class: Jhunjhunu district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हनुमानगढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''हनुमानगढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"4a8e5fdce6f1bc06f06f7183e296309a477f22b18b0b801885b02401b320f9d8","last_revision":"2014-02-28T10:58:38Z","first_revision":"2006-05-02T15:24:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.832635","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة هانومانجرا","bh":"श्रेणी:हनुमानगढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:হনুমানগড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Hanumangarh","en":"Category:Hanumangarh district","hi":"श्रेणी:हनुमानगढ़ ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਹਨੂਮਾਨਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع ہنومان گڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील हनुमानगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील हनुमानगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hanumangarh district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:गंगानगर जिल्हा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[वर्ग:श्री गंगानगर जिल्हा]]","hash":"fef1ef78c32a1d843b4b2440498a78664eea4a9a08f445af41d5f0826178971b","last_revision":"2023-12-05T17:09:46Z","first_revision":"2006-05-02T15:24:52Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.926027","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:श्री गंगानगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन वर्ग:श्री गंगानगर जिल्हा","translated_text":"Redirection class: Shri Ganganagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:दौसा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''दौसा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"f96bbded3de92b60b6ab3e02b5508340db48f4edf829705ae699312fd9dd2672","last_revision":"2014-02-28T09:29:20Z","first_revision":"2006-05-02T15:37:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:11.984618","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة داوسا","bh":"श्रेणी:दौसा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:দৌসা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Dausa","en":"Category:Dausa district","es":"Categoría:Distrito de Dausa","hi":"श्रेणी:दौसा ज़िला","ta":"பகுப்பு:தௌசா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع دوسہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील दौसा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील दौसा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Dausa district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''चित्तोडगढ जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"2bf601448dcc76e45003518ff91de149a55453882ee3549b842a4e887f1e35f9","last_revision":"2014-02-28T08:29:17Z","first_revision":"2006-05-02T15:51:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.041516","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شيتورغاره","bh":"श्रेणी:चित्तौड़गढ़ जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:চিতোরগড় জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Chittorgarh","en":"Category:Chittorgarh district","hi":"श्रेणी:चित्तौड़गढ़ ज़िला","ta":"பகுப்பு:சித்தோர்கார் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع چتور گڑھ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील चित्तोडगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील चित्तोडगढ जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Chittorgarh district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:चुरू जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''चुरू जिल्ह्याविषयीचे''' ले��.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"0c19ba188155f55ec8eb8fda643ec2203e820b8e6f4eb2f7fdf000c6fe0e0b08","last_revision":"2014-02-28T08:30:55Z","first_revision":"2006-05-02T15:51:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.101556","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة شورو","bh":"श्रेणी:चुरू जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:চুরু জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Churu","en":"Category:Churu district","hi":"श्रेणी:चूरू ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਚੂਰੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱪᱩᱨᱩ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع چورو"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील चुरू जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील चुरू जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Churu district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भिलवाडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''भिलवाडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"b006ab57cff596173b7c3980dc7b6b4cd42dd02e4d088eff1fa54ecdbeaf227e","last_revision":"2014-02-28T10:43:19Z","first_revision":"2006-05-02T15:52:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.157319","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بهيلوارا","bh":"श्रेणी:भीलवाड़ा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভিলওয়াড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bhilwara","en":"Category:Bhilwara district","hi":"श्रेणी:भीलवाड़ा ज़िला","ta":"பகுப்பு:பில்வாரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بھیلواڑا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील भिलवाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील भिलवाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bhilwada district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बुंदी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''बुंदी जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"17716ecd7060c45f1e9828310f684ab94d54ff4946213de4f614b3c38ccfa395","last_revision":"2014-02-28T09:41:48Z","first_revision":"2006-05-02T15:53:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.214378","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بوندي","bh":"श्रेणी:बूंदी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বুন্দি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bundi","en":"Category:Bundi district","hi":"श्रेणी:बूँदी ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬੂੰਦੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:பூந்தி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بوندی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बुंदी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बुंदी जिल्ह्याविषयीच��� लेख.","translated_text":"Articles about Bundi district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बरान जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''बरान जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"b8658a8a37670bdb37a9661f28a7c7d408c6a650f52f04c924ad8979310dbc46","last_revision":"2014-02-28T09:33:14Z","first_revision":"2006-05-02T15:54:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.278097","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة باران","bh":"श्रेणी:बारां जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বরন জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Baran","en":"Category:Baran district","hi":"श्रेणी:बाराँ ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬਾਰਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع باراں"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बरान जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बरान जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Baran district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भरतपूर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''भरतपुर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"ecf50e60e5746b159fd287f286e677a273f6bababf58886806d1cd50af47755e","last_revision":"2022-12-20T11:54:11Z","first_revision":"2006-05-02T15:55:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.346876","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بهاراتبور","bh":"श्रेणी:भरतपुर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভরতপুর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bharatpur","en":"Category:Bharatpur district","hi":"श्रेणी:भरतपुर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਭਰਤਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","sat":"ᱛᱷᱚᱠ:ᱵᱷᱚᱨᱚᱛᱯᱩᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ","ur":"زمرہ:ضلع بھرت پور","vi":"Thể loại:Bharatpur (huyện)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील भरतपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील भरतपुर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bharatpur district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बांसवाडा जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''बांसवाडा जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"756cee99280eac19ed21fbdf00081ae9d742768f8cfa3e6b0b995e52a96451d6","last_revision":"2014-02-28T09:34:38Z","first_revision":"2006-05-02T15:56:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.406058","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بانسوارا","bh":"श्रेणी:बांसवाड़ा जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বাঁশওয়াড়া জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Banswara","en":"Category:Banswara district","hi":"श्रेणी:बांसवाड़ा ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع بانس واڑہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बांसवाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बांसवाडा जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Banswara district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बारमेर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''बारमेर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"288989c844b9eb07bde7efdc6bdfbe3890f7cd5b82a9b0ddc313a948e43ca3ef","last_revision":"2014-02-28T09:36:27Z","first_revision":"2006-05-02T15:57:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.459145","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بارمر","bh":"श्रेणी:बाड़मेर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বাড়মীর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Barmer","en":"Category:Barmer district","hi":"श्रेणी:बाड़मेर ज़िला","ta":"பகுப்பு:பார்மேர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع باڑمیر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बारमेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बारमेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Barmer district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बिकानेर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''बिकानेर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"79f438a97414c6663fcfd9d04714b30d4fd55544e749faf76dc507d2647a841e","last_revision":"2014-02-28T09:38:36Z","first_revision":"2006-05-02T15:58:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.523969","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بيكانير","bh":"श्रेणी:बीकानेर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:বিকানীর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bikaner","en":"Category:Bikaner district","hi":"श्रेणी:बीकानेर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਬੀਕਾਨੇਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ur":"زمرہ:ضلع بیکانیر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बिकानेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील बिकानेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bikaner district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अलवार जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''अलवार जिल्ह्या���िषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"0d4c934eb50e480d177880f7da5ccf22e73ab6625320973ed535de94aff2be78","last_revision":"2014-02-28T08:21:50Z","first_revision":"2006-05-02T15:59:41Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.588428","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة الوار","bh":"श्रेणी:अलवर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:আলোয়ার জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Alwar","en":"Category:Alwar district","fa":"رده:بخش الوار","hi":"श्रेणी:अलवर ज़िला","ur":"زمرہ:ضلع الوار"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील अलवार जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील अलवार जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Alwar district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अजमेर जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील '''अजमेर जिल्ह्याविषयीचे''' लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे]]","hash":"a58c84b739b48eaa3efba6a880ae6432572f7312a8400dedb4fd5f275abdb3c6","last_revision":"2017-03-02T17:58:14Z","first_revision":"2006-05-02T16:01:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.639606","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة أجمر","bh":"श्रेणी:अजमेर जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:আজমীর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ajmer","en":"Category:Ajmer district","es":"Categoría:Distrito de Ajmer","eu":"Kategoria:Ajmer barrutia","fa":"رده:بخش آجمر","hi":"श्रेणी:अजमेर ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਅਜਮੇਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:அஜ்மேர் மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع اجمیر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील अजमेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील अजमेर जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Ajmer district in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३६०","wikicode":"{{वर्षपेटी|1360}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n* [[मे २]] - [[यॉॅंगल]], चीनी सम्राट.\n\n==मृत्यू==\n* [[फेब्रुवारी २६]] - [[रॉजर मॉर्टिमर]], मार्चचा दुसरा अर्ल आणि इंग्लिश सेनापती.\n\n[[वर्ग:इ.स. १३६०]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३६० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"7bdab5de811a9fe150d053924d14bd5ee1732e644c8d0c949681286fef5472f6","last_revision":"2022-04-17T17:15:38Z","first_revision":"2006-05-02T18:47:15Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.705120","cross_lingual_links":{"ab":"1360","af":"1360","als":"1360","am":"1360 እ.ኤ.አ.","an":"1360","ar":"1360","arz":"1360","ast":"1360","avk":"1360","az":"1360","azb":"۱۳۶۰ (میلادی)","ban":"1360","be":"1360","be-x-old":"1360","bg":"1360","bn":"১৩৬০","bpy":"মারি ১৩৬০","br":"1360","bs":"1360.","ca":"1360","cdo":"1360 nièng","ceb":"1360","ckb":"١٣٦٠","crh":"1360","cs":"1360","cv":"1360","cy":"1360","da":"1360","de":"1360","diq":"1360","el":"1360","eml":"1360","en":"1360","eo":"1360","es":"1360","et":"1360","eu":"1360","fa":"۱۳۶۰ (میلادی)","fi":"1360","fo":"1360","fr":"1360","frr":"1360","fy":"1360","ga":"1360","gan":"1360年","gcr":"1360","gd":"1360","gl":"1360","he":"1360","hi":"१३६०","hr":"1360.","hsb":"1360","ht":"1360 (almanak jilyen)","hu":"1360","hy":"1360","id":"1360","ilo":"1360","io":"1360","is":"1360","it":"1360","ja":"1360年","jv":"1360","ka":"1360","kk":"1360 жыл","ko":"1360년","la":"1360","lb":"1360","lij":"1360","lmo":"1360","lt":"1360 m.","lv":"1360. gads","mai":"१३६०","map-bms":"1360","mdf":"1360","mg":"1360","mhr":"1360","mi":"1360","min":"1360","mk":"1360","mrj":"1360 и","ms":"1360","my":"၁၃၆၀","mzn":"۱۳۶۰","nah":"1360","nap":"1360","nds":"1360","nds-nl":"1360","new":"सन् १३६०","nl":"1360","nn":"1360","nb":"1360","nrm":"1360","nso":"1360","oc":"1360","olo":"1360","or":"୧୩୬୦","os":"1360-æм аз","pi":"१३६०","pl":"1360","pnb":"1360","pt":"1360","qu":"1360","ro":"1360","ru":"1360 год","rue":"1360","sa":"१३६०","sah":"1360","scn":"1360","sd":"1360ع","se":"1360","sh":"1360.","shn":"1360","simple":"1360","sk":"1360","sl":"1360","smn":"1360","sq":"1360","sr":"1360","su":"1360","sv":"1360","sw":"1360","tg":"Соли 1360","th":"พ.ศ. 1903","tk":"1360","tl":"1360","tly":"1360","tr":"1360","tt":"1360 ел","uk":"1360","ur":"1360ء","uz":"1360","vec":"1360","vi":"1360","war":"1360","wuu":"1360年","xmf":"1360","zh":"1360年","zh-min-nan":"1360 nî","zh-yue":"1360年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"मे २ - यॉॅंगल, चीनी सम्राट.\n\nफेब्रुवारी २६ - रॉजर मॉर्टिमर, मार्चचा दुसरा अर्ल आणि इंग्लिश सेनापती.\n\nवर्ग:इ.स. १३६० वर्ग:इ.स.च्या १३६० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे २ - यॉॅंगल, चीनी सम्राट.","translated_text":"May 2 - Yongle, Emperor of China.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फेब्रुवारी २६ - रॉजर मॉर्टिमर, मार्चचा दुसरा अर्ल आणि इंग्लिश सेनापती.","translated_text":"February 26 - Roger Mortimer, 2nd Earl of March and English commander.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३६० वर्ग:इ.स.च्या १३६० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1360: Years of the 1360s C.E. Class of the 14th century C.E. Class of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. ७५६","wikicode":"{{वर्षपेटी|756}}\n\n==महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n* [[मे २]] - [[शोमु]], जपानी सम्राट.\n\n==शोध==\n==निर्मिती==\n==समाप्ती==\n\n[[वर्ग:इ.स. ७५६]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ७५० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ८ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"b65ea62e00a79e44faabb709547cac38640a3ef50417744bed3b71c030656860","last_revision":"2022-04-17T17:28:04Z","first_revision":"2006-05-02T18:48:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.801243","cross_lingual_links":{"ab":"756","af":"756","am":"756 እ.ኤ.አ.","an":"756","ar":"756","ast":"756","avk":"756","az":"756","azb":"۷۵۶ (میلادی)","bar":"756","be":"756","be-x-old":"756","bg":"756","bn":"৭৫৬","bpy":"মারি ৭৫৬","br":"756","bs":"756.","ca":"756","cdo":"756 nièng","ceb":"756","ckb":"٧٥٦","crh":"756","cs":"756","cv":"756","cy":"756","da":"756","de":"756","el":"756","eml":"756","en":"756","eo":"756","es":"756","et":"756","eu":"756","fa":"۷۵۶ (میلادی)","fi":"756","fo":"756","fr":"756","fy":"756","ga":"756","gan":"756年","gd":"756","gl":"756","he":"756","hi":"756","hr":"756.","ht":"756 (almanak jilyen)","hu":"756","hy":"756","id":"756","io":"756","is":"756","it":"756","ja":"756年","jv":"756","ka":"756","kk":"756 жыл","ko":"756년","la":"756","lb":"756","lij":"756","lmo":"756","lt":"756 m.","map-bms":"756","mdf":"756","mg":"756","mhr":"756","mk":"756","mrj":"756 и","ms":"756","mzn":"۷۵۶","nah":"756","nap":"756","nds":"756","new":"सन् ७५६","nl":"756","nn":"756","nb":"756","nrm":"756","nso":"756","oc":"756","or":"୭୫୬","os":"756-æм аз","pi":"७५६","pl":"756","pnb":"756","pt":"756","qu":"756","ro":"756","ru":"756 год","rue":"756","sa":"७५६","scn":"756","sd":"756ع","sh":"756.","shn":"756","si":"756","sk":"756","sl":"756","smn":"756","sq":"756","sr":"756","su":"756","sv":"756","sw":"756","tg":"Соли 756","th":"พ.ศ. 1299","tk":"756","tl":"756","tly":"756","tr":"756","tt":"756 ел","uk":"756","ur":"756ء","uz":"756","vec":"756","vi":"756","war":"756","wuu":"756年","xmf":"756","zh":"756年","zh-min-nan":"756 nî","zh-yue":"756年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"मे २ - शोमु, जपानी सम्राट.\n\nवर्ग:इ.स. ७५६ वर्ग:इ.स.च्या ७५० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ८ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) What is the significance of these events?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे २ - शोमु, जपानी सम्राट.","translated_text":"May 2 - Shomu, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"The Search","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७५६ वर्ग:इ.स.च्या ७५० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ८ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"756 C.E. Years of the 750s C.E. Years of the 8th century C.E. Years of the 1st millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. ९०७","wikicode":"{{वर्षपेटी|907}}\n\n== महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी ==\n== जन्म ==\n== मृत्यू ==\n* [[मे २]] - [[बोरिस पहिला, बल्गेरिया]]चा राजा.\n\n== शोध ==\n== निर्मिती ==\n== समाप्ती ==\n\n[[वर्ग:इ.स. ९०७]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ९०० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १० व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"5734256324ec158512a3b4212e79c1ecf4b4d1a88d12d1813b207e81c52e6123","last_revision":"2022-04-17T17:29:34Z","first_revision":"2006-05-02T18:49:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.872547","cross_lingual_links":{"ab":"907","af":"907","am":"907 እ.ኤ.አ.","an":"907","ar":"907","ast":"907","avk":"907","az":"907","azb":"۹۰۷ (میلادی)","bcl":"907","be":"907","be-x-old":"907","bg":"907","bn":"৯০৭","bpy":"মারি ৯০৭","br":"907","bs":"907.","ca":"907","cdo":"907 nièng","ceb":"907","ckb":"٩٠٧","crh":"907","cs":"907","csb":"907","cv":"907","cy":"907","da":"907","de":"907","el":"907","eml":"907","en":"907","eo":"907","es":"907","et":"907","eu":"907","fa":"۹۰۷ (میلادی)","fi":"907","fo":"907","fr":"907","fy":"907","ga":"907","gan":"907年","gd":"907","gl":"907","he":"907","hi":"907","hr":"907.","ht":"907 (almanak jilyen)","hu":"907","hy":"907","id":"907","ilo":"907","io":"907","is":"907","it":"907","ja":"907年","jv":"907","ka":"907","kk":"907 жыл","ko":"907년","la":"907","lb":"907","lij":"907","lmo":"907","lt":"907 m.","lv":"907. gads","map-bms":"907","mdf":"907","mg":"907","mhr":"907","mi":"907","mk":"907","mrj":"907 и","ms":"907","mzn":"۹۰۷","nah":"907","nap":"907","nds":"907","new":"सन् ९०७","nl":"907","nn":"907","nb":"907","nrm":"907","nso":"907","oc":"907","or":"୯୦୭","os":"907-æм аз","pi":"९०७","pl":"907","pnb":"907","pt":"907","qu":"907","ro":"907","ru":"907 год","rue":"907","sa":"९०७","sah":"907","scn":"907","sd":"907ع","se":"907","sh":"907.","shn":"907","si":"907","sk":"907","sl":"907","smn":"907","sq":"907","sr":"907","su":"907","sv":"907","sw":"907","tg":"Соли 907","th":"พ.ศ. 1450","tk":"907","tl":"907","tly":"907","tr":"907","tt":"907 ел","uk":"907","ur":"907ء","uz":"907","vec":"907","vi":"907","war":"907","wuu":"907年","xmf":"907","zh":"907年","zh-min-nan":"907 nî","zh-yue":"907年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"मे २ - बोरिस पहिला, बल्गेरियाचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. ९०७ वर्ग:इ.स.च्या ९०० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १० व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) What is the significance of these events?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे २ - बोरिस पहिला, बल्गेरियाचा राजा.","translated_text":"May 2 - Boris I, king of Bulgaria.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"The Search","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"९०७ वर्ग:इ.स.च्या ९०० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १० व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १ ल्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"907 C.E. Years of the 9th century C.E. Years of the 10th century C.E. Years of the 1st millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अजमेर","wikicode":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|स्थानिक_नाव               = अजमेर  \n|राज्य_नाव                  = राजस्थान\n|आकाशदेखावा                 = Sufi photos 051.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = \n|अक्षांश = 26.27|रेखांश=74.42\n|शोधक_स्थान                 = right\n|उंची                   = 486 \n|उंची_संदर्भ               = \n|जिल्हा                    =[[अजमेर जिल्हा|अजमेर]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = 485197 \n|लोकसंख्या_वर्ष               = २००१\n|एसटीडी_कोड                 = ०१४५ \n|पिन_कोड                   = 305 0xx  \n|आरटीओ_कोड                = RJ01\n|संकेतस्थळ                 = www.ajmer.nic.in \n|संकेतस्थळ_नाव              = अजमेर संकेतस्थळ \n|तळटिपा                   = <small><references/></small>\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = नाही\n}}\n\n'''अजमेर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[अजमेर जिल्हा|अजमेर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n== अजमेर प्रांत ==\n* अजमेर येथील जगप्रसिद्ध मुस्लिम धर्म देवता हजरत ख्वाजा मैनुद्दीन चिस्ती बाबांचे भारतीय जगप्रसिद्ध दर्गा देवस्थान आहे. भारतीय हिंदू व मुस्लिम धर्मीय लाखो भाविक भक्तांचे श्रद्धास्थान आहे.\n\nअजमेर (प्राचीन नाव अज्मेरू) हे ब्रिटिश भारतातील एक संस्थान होते. अजमेर शहराची स्थापना राजस्थानमधील मेवाड प्रांताचा पाया रचणाऱ्या अजमीढ नावाच्या सोनार राजाने केली. हा अजमीढ महाराज मैढ क्षत्रिय स्वर्णकार समाजाचा आद्यपुरुष समजला जातो. त्याच्या वडिलांचे नाव राजा हस्ती. सुयति व नलिनी या त्याच्या दोन पत्मी. महाराजा अजमीढ देवाची जयंती आश्विनी पौर्णिमेला असते.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:अजमेर जिल्हा]]","hash":"347de9bec2dd7a20fc4dc9d2e004d02c1c67550828ee4599e3d74409ac6a41d3","last_revision":"2022-09-06T11:16:23Z","first_revision":"2006-05-02T20:26:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:12.931153","cross_lingual_links":{"ar":"أجمير","arz":"اجمير","az":"Acmer","azb":"اجمیر","ba":"Ажмер","be":"Аджмер","bh":"अजमेर","bn":"আজমীর","bpy":"আজমির","ca":"Ajmer","ceb":"Ajmer (lungsod)","ckb":"ئاجمیر","cs":"Adžmér","de":"Ajmer","en":"Ajmer","eo":"Aĝmer","es":"Ajmer","et":"Ajmer","eu":"Ajmer","fa":"اجمیر","fi":"Ajmer","fr":"Ajmer","gom":"अजमेर","gu":"અજમેર","hi":"अजमेर","hif":"Ajmer","hu":"Ádzsmír","hy":"Աջմեր","id":"Ajmer","it":"Ajmer","ja":"アジュメール","ka":"აჯმერი","kn":"ಅಜ್ಮೇರ್","ko":"아지메르","lld":"Ajmer","lt":"Adžmeras","lv":"Adžmera","mai":"अजमेर","mg":"Ajmer","min":"Ajmer","ml":"അജ്മീർ","ms":"Ajmer","ne":"अजमेर","new":"अजमेर","nl":"Ajmer (stad)","nb":"Ajmer","oc":"Ajmer","pa":"ਅਜਮੇਰ","pam":"Ajmer","pl":"Adźmer","pnb":"اجمیر","ps":"اجمېر","pt":"Ajmer","ru":"Аджмер","sa":"अजयमेरुः","sat":"ᱟᱡᱽᱢᱮᱨ","sd":"اجمير","sh":"Ajmer","simple":"Ajmer","sk":"Adžmér","skr":"اجمیر شریف","sr":"Аџмер","sv":"Ajmer","ta":"அஜ்மீர்","te":"అజ్మీర్","tg":"Аҷмир","th":"อัชเมร์","tly":"Ačmer","tr":"Ajmer","uk":"Аджмер","ur":"اجمیر","uz":"Ajmer","vi":"Ajmer","war":"Ajmer","wuu":"阿杰梅尔","xmf":"აჯმერი","zh":"阿杰梅尔","zh-min-nan":"Ajmer (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"अजमेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर अजमेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nअजमेर येथील जगप्रसिद्ध मुस्लिम धर्म देवता हजरत ख्वाजा मैनुद्दीन चिस्ती बाबांचे भारतीय जगप्रसिद्ध दर्गा देवस्थान आहे. भारतीय हिंदू व मुस्लिम धर्मीय लाखो भाविक भक्तांचे श्रद्धास्थान आहे.\n\nअजमेर (प्राचीन नाव अज्मेरू) हे ब्रिटिश भारतातील एक संस्थान होते. अजमेर शहराची स्थापना राजस्थानमधील मेवाड प्रांताचा पाया रचणाऱ्या अजमीढ नावाच्या सोनार राजाने केली. हा अजमीढ महाराज मैढ क्षत्रिय स्वर्णकार समाजाचा आद्यपुरुष समजला जातो. त्याच्या वडिलांचे नाव राजा हस्ती. सुयति व नलिनी या त्याच्या दोन पत्मी. महाराजा अजमीढ देवाची जयंती आश्विनी पौर्णिमेला असते.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:अजमेर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट भारतीय न्यायक्षेत्र\n|प्रकार                     = शहर \n|स्थानिक_नाव               = अजमेर  \n|राज्य_नाव                  = राजस्थान\n|आकाशदेखावा                 = Sufi photos 051.jpg\n|आकाशदेखावा_शीर्षक            = \n|अक्षांश = 26.27|रेखांश=74.42\n|शोधक_स्थान                 = right\n|उंची                   = 486 \n|उंची_संदर्भ               = \n|जिल्हा                    =[[अजमेर जिल्हा|अजमेर]] \n|लोकसंख्या_एकूण             = 485197 \n|लोकसंख्या_वर्ष               = २००१\n|एसटीडी_कोड                 = ०१४५ \n|पिन_कोड                   = 305 0xx  \n|आरटीओ_कोड                = RJ01\n|संकेतस्थळ                 = www.ajmer.nic.in \n|संकेतस्थळ_नाव              = अजमेर संकेतस्थळ \n|तळटिपा                   = <small><references/></small>\n|गुणक_शीर्षक             = हो\n|स्वयंवर्गीत                 = नाही\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजमेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ajmer is a city in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर अजमेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Ajmer district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अजमेर प्रांत","translated_text":"Province of Ajmer","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजमेर येथील जगप्रसिद्ध मुस्लिम धर्म देवता हजरत ख्वाजा मैनुद्दीन चिस्ती बाबांचे भारतीय जगप्रसिद्ध दर्गा देवस्थान आहे.","translated_text":"The world-famous Muslim deity Hazrat Khwaja of Ajmer is the Indian world-famous Dharma deity of Manuddin Chisti Baba.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतीय हिंदू व मुस्लिम धर्मीय लाखो भाविक भक्तांचे श्रद्धास्थान आहे.","translated_text":"It is a place of worship for millions of devotees of Indian Hindus and Muslims.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजमेर (प्राचीन नाव अज्मेरू) हे ब्रिटिश भारतातील एक संस्थान होते.","translated_text":"Azmere (former name Azmere) was an institute in British India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अजमेर शहराची स्थापना राजस्थानमधील मेवाड प्रांताचा पाया रचणाऱ्या अजमीढ नावाच्या सोनार राजाने केली.","translated_text":"The city of Ajmer was founded by Sonar King Ajmeed, who laid the foundations of the Mewad district in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा अजमीढ महाराज मैढ क्षत्रिय स्वर्णकार समाजाचा आद्यपुरुष समजला जातो.","translated_text":"He is regarded as the pioneer of Maharaja Mahadev.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याच्या वडिलांचे नाव राजा हस्ती.","translated_text":"His father's name is King Elephant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुयति व नलिनी या त्याच्या दोन पत्मी.","translated_text":"His two wives, Suity and Nalini.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महाराजा अजमीढ देवाची जयंती आश्विनी पौर्णिमेला असते.","translated_text":"The birth anniversary of Maharaja Ajmeeth is on Ashwini Purnima.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:अजमेर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Azmir district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अल्वर","wikicode":"'''अलवार''' [[भारत]]ाच्या [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[अलवार जिल्हा|अलवार जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:अलवार जिल्हा]]","hash":"110982ef649adf502f292b1ff7681264a2e32b12d49e85248f92eb91b2ad2ad6","last_revision":"2022-09-06T11:14:46Z","first_revision":"2006-05-02T20:28:42Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.021472","cross_lingual_links":{"ar":"الوار","arz":"الوار (منطقه الوار)","azb":"الوار (شهر)","bh":"अलवर","bn":"আলোয়ার","bpy":"আলৱার","ca":"Alwar (ciutat)","ceb":"Alwar (lungsod)","de":"Alwar","el":"Άλβαρ","en":"Alwar","eo":"Alŭaro","es":"Alwar","fa":"الوار (شهر)","fi":"Alwar","fr":"Alwar","gu":"અલવર","hi":"अलवर","hu":"Alvar","hy":"Ալվար (քաղաք)","it":"Alwar","ja":"アルワル","ka":"ალვარი","kn":"ಅಳ್ವಾರ್","lld":"Alwar","lt":"Alvaras (Indija)","mai":"अलवर","min":"Alwar","ms":"Alwar","new":"अलवर","nl":"Alwar (stad)","nb":"Alwar","oc":"Alwar","or":"ଅଲୱର","pa":"ਅਲਵਰ","pam":"Alwar","pl":"Alwar (miasto)","pnb":"الڡر","pt":"Alwar","ru":"Алвар","sa":"अलवर","sat":"ᱟᱞᱣᱟᱨ","sr":"Алвар","sv":"Alwar","ta":"அல்வார்","te":"ఆల్వార్","tr":"Alwar","uk":"Алвар","ur":"الور","vi":"Alwar","war":"Alwar","xmf":"ალვარი","zh":"阿尔瓦尔","zh-min-nan":"Alwar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"अलवार भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर अलवार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:अलवार जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अलवार भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Alwar is a city in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर अलवार जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Alwar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:अलवार जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Alwar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बिकानेर","wikicode":"'''बिकानेर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बिकानेर जिल्हा|बिकानेर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n<gallery>\nBikaner-Junagarh-08-2018-gje.jpg|जुनागड किल्ला\nBikaner-Junagarh-52-2018-gje.jpg|जुनागड किल्ल्याच्या आत\nBikaner-Junagarh-64-2018-gje.jpg|जुनागड किल्ल्याच्या आत\nBikaner-Devikund Sagar-14-2018-gje.jpg|देवकुंड सागर\nBikaner-12-fliegende Haendler-2018-gje.jpg|ट्रेडिंग\nBikaner-Folklore-Abend-08-Taenzerin-2018-gje.jpg|लोककथा उत्सव\nFile:BCFest2.jpg\nFile:BCFest21.jpg\nFile:BCFest19.jpg\nFile:BCFest23.jpg\nFile:BCFest24.jpg\nFile:BCFest11.jpg\n</gallery>\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बिकानेर जिल्हा]]\n[[वर्ग:बिकानेर|*]]","hash":"9b2e6c3e256db23277c59165245ef95261b33661377faccf2809cc31896e622e","last_revision":"2020-09-24T10:53:14Z","first_revision":"2006-05-02T20:29:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.083804","cross_lingual_links":{"ar":"بيكانر","arz":"بيكانر","az":"Bikaner","azb":"بیکانر","bh":"बी��ानेर","bn":"বিকানীর","bpy":"বিকানের","ca":"Bikaner (ciutat)","ceb":"Bīkāner (lungsod)","cs":"Bíkáner","de":"Bikaner","el":"Μπικάνερ","en":"Bikaner","eo":"Bikaner","es":"Bikaner","eu":"Bikaner","fa":"بیکانر","fi":"Bikaner","fr":"Bikaner","gu":"બિકાનેર","hi":"बीकानेर","hu":"Bíkánér","id":"Bikaner","it":"Bikaner","ja":"ビーカーネール","ka":"ბიკანერი","kn":"ಬಿಕಾನೆರ್‌","ko":"비카네르","lld":"Bikaner","lt":"Bikaneras","mai":"बीकानेर","mg":"Bikaner","ms":"Bikaner","ne":"बीकानेर","new":"बीकानेर","nl":"Bikaner","nb":"Bikaner","oc":"Bikaner","pa":"ਬੀਕਾਨੇਰ","pam":"Bikaner","pl":"Bikaner","pnb":"بیکانیر","pt":"Bikaner","ro":"Bikaner","ru":"Биканер","sa":"बीकानेर","sat":"ᱵᱤᱠᱟᱱᱮᱨ","sco":"Bikaner","sd":"بيڪانير","sr":"Биканер","sv":"Bikaner","ta":"பிகானேர்","te":"బికనీర్","th":"พิกาเนร์","tr":"Bikaner","tt":"Биканер","uk":"Біканер","ur":"بیکانیر","uz":"Bikaner","vi":"Bikaner","war":"Bikaner","wuu":"比卡内尔","xmf":"ბიკანერი","zh":"比卡內爾","zh-min-nan":"Bikaner"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"बिकानेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बिकानेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बिकानेर जिल्हा *\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बिकानेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bikaner is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बिकानेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bikaner district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बिकानेर जिल्हा *","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Bikaner district *","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बारमेर","wikicode":"'''बारमेर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बारमेर जिल्हा|बारमेर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बारमेर जिल्हा]]","hash":"6672bfcc047cb1fd4562cba257f67b6ede30378f8239995fec8544447436324e","last_revision":"2014-02-14T19:05:40Z","first_revision":"2006-05-02T20:30:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.142087","cross_lingual_links":{"bn":"বাড়মের","ceb":"Bārmer (lungsod)","de":"Barmer (Stadt)","en":"Barmer, Rajasthan","eo":"Barmer","fi":"Barmer","fr":"Barmer","hi":"बाड़मेर","it":"Barmer","ja":"バールメール","mai":"बाड़मेर","ms":"Barmer","or":"ବାଡ଼ମେର","pam":"Barmer, Rajasthan","ru":"Бармер","sa":"बाडमेर","sat":"ᱵᱟᱲᱢᱮᱨ, ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ","sd":"ٻارمير","sv":"Barmer","te":"బార్మర్ (రాజస్థాన్)","uk":"Бармер","ur":"باڑمیر، راجستھان","vi":"Barmer","xmf":"ბარმერი","zh":"巴尔梅尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"बारमेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बारमेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बारमेर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बारमेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Barmer is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बारमेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Barmer district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बारमेर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Barmer district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बांसवाडा","wikicode":"'''बांसवाडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बांसवाडा जिल्हा|बांसवाडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बांसवाडा जिल्हा]]","hash":"c1ed444f0ae85c6a5a47c3a2caabdea71126f5ad5aae4917a61bf1ecc5033929","last_revision":"2014-02-14T21:32:09Z","first_revision":"2006-05-02T20:30:55Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.195193","cross_lingual_links":{"bh":"बांसवाड़ा","bn":"বাঁশওয়াড়া","bpy":"বান্সৱারা","ca":"Banswara (ciutat)","ceb":"Bānswāra (lungsod)","cs":"Bánsvárá","de":"Banswara (Stadt)","en":"Banswara","eo":"Bansvara","fa":"بانزوارا","fi":"Banswara","fr":"Bânsvâra","hi":"बांसवाड़ा","it":"Banswara","ja":"バーンスワーラー","mg":"Banswara","ms":"Banswara","new":"बांसवाडा","nb":"Banswara","pa":"ਬਾਂਸਵਾੜਾ","pam":"Banswara","pl":"Banswara","ro":"Banswara","ru":"Бансвара","sa":"बांसवाडा","sat":"ᱵᱟᱸᱥᱣᱟᱲᱟ","sv":"Banswara","ta":"பான்ஸ்வாரா","te":"బన్స్వారా","uk":"Бансвара","ur":"بانس واڑہ","vi":"Banswara","xmf":"ბანსვარა","zh":"班斯瓦拉","zh-yue":"班斯瓦拉"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"बांसवाडा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बांसवाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बांसवाडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बांसवाडा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Banswada is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बांसवाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Banswara district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बांसवाडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Banswada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भरतपूर","wikicode":"[[File:Bharatpur-20-Laxmi Vilas Palace-2018-gje.jpg|thumb|upright=1.4|लक्ष्मी विलास पॅलेस]]\n\n'''भरतपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[भरतपुर जिल्हा|भरतपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय मुख्यालय आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:भरतपूर जिल्हा]]","hash":"b63e7a1771b82c4a0c1fd4d33ccd2024353560457c312444bb8437d1f351a21e","last_revision":"2022-12-20T11:54:54Z","first_revision":"2006-05-02T20:31:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.253207","cross_lingual_links":{"arz":"بهاراتبور","be":"Бхаратпур (Індыя)","bh":"भरतपुर","bn":"ভরতপুর, রাজস্থান","bpy":"ভরতপুর","ca":"Bharatpur (ciutat)","ceb":"Bharatpur (lungsod sa Indiya, State of Rājasthān, Bharatpur)","de":"Bharatpur (Indien)","en":"Bharatpur, Rajasthan","eo":"Bharatpur (Barato)","fa":"بهاراتپور، راجستان","fi":"Bharatpur (Rajasthan)","fr":"Bharatpur (Rajasthan)","hi":"भरतपुर","it":"Bharatpur (India)","ja":"バラトプル (インド)","lld":"Bharatpur","ml":"ഭരത്പൂർ, രാജസ്ഥാൻ","ms":"Bharatpur","new":"भरतपुर","nl":"Bharatpur (Rajasthan)","nb":"Bharatpur (India)","or":"ଭରତପୁର, ରାଜସ୍ଥାନ","pa":"ਭਰਤਪੁਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ","pam":"Bharatpur, India","pl":"Bharatpur","pnb":"بھرت پور","ru":"Бхаратпур (Индия)","sa":"भरतपुरम्","sat":"ᱵᱷᱚᱨᱚᱛᱯᱩᱨ","sr":"Батарпур","sv":"Bharatpur","ta":"பரத்பூர், ராஜஸ்தான்","te":"భరత్‌పూర్ (రాజస్థాన్)","uk":"Бхаратпур","ur":"بھرت پور، راجستھان","vi":"Bharatpur, Rajasthan","war":"Bharatpur, India","xmf":"ბჰარატპური (ინდოეთი)","zh-min-nan":"Bharatpur (Ìn-tō͘)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भरतपूर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर भरतपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:भरतपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भरतपूर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bharatpur is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर भरतपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय मुख्यालय आहे.","translated_text":"The city is the administrative headquarters of Bharatpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:भरतपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Bharatpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बरान","wikicode":"'''बरान''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बरान जिल्हा|बरान जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बरान जिल्हा]]","hash":"1918f0a31d0a411e8c83dc7e424d528a23bcbd97cc518e338fbad37803220c77","last_revision":"2014-02-14T21:56:39Z","first_revision":"2006-05-02T20:32:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.331823","cross_lingual_links":{"bh":"बाराँ","bn":"বারান","bpy":"বারান","ceb":"Bārān (lungsod sa Indiya)","de":"Baran (Rajasthan)","en":"Baran, Rajasthan","eo":"Baran (Barato)","fi":"Baran (Rajasthan)","fr":"Baran (Rajasthan)","hi":"बाराँ","id":"Baran","it":"Baran (India)","ms":"Baran","ru":"Баран (город)","sa":"बारा","sv":"Baran","ta":"பரான், இராஜஸ்தான்","te":"బరన్","ur":"باراں، راجستھان","vi":"Baran, Rajasthan","xmf":"ბარანი (რაჯასტანი)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"बरान भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बरान जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बरान जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बरान भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Baran is a city in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बरान जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Baran district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बरान जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Baran district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भिलवाडा","wikicode":"'''भिलवाडा''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[भिलवाडा जिल्हा|भिलवाडा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:भिलवाडा जिल्हा]]","hash":"8075230993f827a069ddfb4a7c7351476af8bb08d7ccb275b63f7c678a7c4694","last_revision":"2014-02-28T10:42:53Z","first_revision":"2006-05-02T20:33:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.383326","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"भिलवाडा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर भिलवाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:भिलवाडा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भिलवाडा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bhilwada is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर भिलवाडा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Bhilwada district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:भिलवाडा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Bhilwada district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चुरू","wikicode":"'''चुरू''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चुरू जिल्हा|चुरू जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चुरू जिल्हा]]","hash":"8152e526e1be0f46570ded8feb85bed8db4c3a5bedb028d824947d395f68b75c","last_revision":"2014-02-14T21:43:15Z","first_revision":"2006-05-02T20:34:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.432176","cross_lingual_links":{"bh":"चुरू","bn":"চুরু","bpy":"চুরু","ca":"Churu","ceb":"Chūru (lungsod)","de":"Churu","en":"Churu, Rajasthan","eo":"Ĉuru (Raĝastano)","fr":"Churu","gu":"ચુરુ","hi":"चूरू","it":"Churu","mg":"Churu","ms":"Churu","ne":"चुरु","new":"चुरु","nb":"Churu","ru":"Чуру (город)","sa":"चुरू","sat":"ᱪᱩᱨᱩ","sv":"Churu","ta":"சூரூ","te":"చురు (రాజస్థాన్)","ur":"چورو","vi":"Churu","xmf":"ჩურუ","zh":"久鲁"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"चुरू भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर चुरू जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:चुरू जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चुरू भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Churu is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चुरू जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Churu district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:चुरू जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Churu district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:राजस्थान|शहरे]]\n[[वर्ग:भारतातील शहरे|राजस्थान]]","hash":"db7065b1641b6a6f13013fa16421f13bae902fe7ca5042e3455acfbd0d42c968","last_revision":"2008-06-30T07:27:47Z","first_revision":"2006-05-02T20:35:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.490057","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مدن وبلدات في ولاية راجاستان","bh":"श्रेणी:राजस्थान के शहर आ कस्बा","bn":"বিষয়শ্রেণী:রাজস্থানের শহর","bpy":"থাক:রাজস্থানর শহর","cs":"Kategorie:Města v Rádžasthánu","da":"Kategori:Byer i Rajasthan","en":"Category:Cities and towns in Rajasthan","eo":"Kategorio:Urboj de Raĝastano","eu":"Kategoria:Rajastango hiriak","fa":"رده:شهرها و شهرک‌ها در راجستان","fi":"Luokka:Rajasthanin kaupungit","fr":"Catégorie:Ville au Rajasthan","he":"קטגוריה:ראג'סטאן: ערים","hi":"श्रेणी:राजस्थान के शहर","ja":"Category:ラージャスターン州の都市","ko":"분류:라자스탄주의 도시 및 마을","lt":"Kategorija:Radžasthano miestai","mk":"Категорија:Градови во Раџастан","ml":"വർഗ്ഗം:രാജസ്ഥാനിലെ പട്ടണങ്ങൾ","nn":"Kategori:Byar i Rajasthan","nb":"Kategori:Byer i Rajasthan","or":"ଶ୍ରେଣୀ:ରାଜସ୍ଥାନର ସହର","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਕਸਬੇ","pl":"Kategoria:Miasta w stanie Radżastan","sa":"वर्गः:राजस्थानस्य प्रमुखनगराणि","sco":"Category:Ceeties an touns in Rajasthan","simple":"Category:Cities and towns in Rajasthan","ta":"பகுப்பு:இராஜஸ்தான் மாநிலத்திலுள்ள ஊர்களும் நகரங்களும்","th":"หมวดหมู่:เมืองในรัฐราชสถาน","tr":"Kategori:Racasthan'daki şehirler","ur":"زمرہ:راجستھان کے شہر اور علاقے","vi":"Thể loại:Thành phố thuộc bang Rajasthan","zh":"Category:拉贾斯坦邦城镇"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.\n\nशहरे राजस्थान\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या राजस्थान राज्यातील शहरांविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about cities in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शहरे राजस्थान","translated_text":"Cities of Rajasthan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चित्तोडगढ","wikicode":"'''चित्तोडगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील उदयपूरजवळचे एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[चित्तोडगढ जिल्हा|चित्तोडगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nयेथे जवळच चित्तोडगड नावाचाच किल्ला आहे. संत मीराबाईपासून [[राणी पद्मिनी]]पर्यंत अनेक महत्त्वाच्या ऐतिहासिक व्यक्तिंचे स्थान असलेला हा रम्य किल्ला अतिषय प्रेक्षणीय आहे.\nचित्तोडगढ भोवती सात मोठे दरवाजे असलेली प्रचंड भिंत आहे.\n\n[[बाप्पा रावल]] ने हा गढ जिंकण्यापूर्वी तो मोरी घराण्याकडे होता. [[इ.स. ७३४]]मध्ये बाप्पा रावल ने हा गड जिंकला आणि [[मेवाड]]चे राज्य स्थापन केले.त्याने चित्तोडला आपली राजधानी बनवली.\nएक धारणा अशीही आहे, की बाप्पा रावलने शेवटच्या सोळंकी राजकन्येशी लग्न केले,तेव्हा हुंड्यामध्ये हा गड मिळाला. येथून [[अजमेर]] पासून [[गुजरात]] पर्यंत मेवाडचे राज्य पसरले. १६ व्या शतकापर्यंत चित्तोडगढ हे बलाढ्य राज्य होते. हा गढ़ जिंकण्यासाठी बरीच मोठमोठी युद्धे झाली. साधारण ८३४ वर्षे ही मेवाडची राजधानी होती\n\nहा गड जिंकण्यासाठी मोगलांनी अनेक स्वाऱ्या केल्या, पण प्रत्येकवेळी राजपुतांनी या परतवून लावल्या. तीन वेळा राजपुतांची हार झाली, त्या त्या वेळी राजपूत स्त्रिया���नी मोठ्या संख्येने जोहर (अग्निसमर्पण) केला.\n\n[[इ.स. १३०३]] साली [[दिल्ली]]च्या सुलतान [[अल्लाउद्दीन खिलजी]]ने हा गड काबीज केला. पुढे १३२६ साली गहलोत घराण्याच्या हमीर सिंगने तो परत मिळवला.\n\n[[राणा कुंभा]] (१४३३-१४६८) या हुशार, संगीतकार, कवी राजपूत राजाने मेवाडच्या सैन्याची पुनर्बांधणी केली. त्याचवेळी त्याने ३० किल्ल्यांची शृंखला तयार करून मेवाडचे राज्य बळकट केले.\n\n१६ व्या शतकात मेवाड एक प्रसिद्ध रजपूत राज्य बनले. पुढे राजपूत राजा [[राणा सांगा]] ने मुघल सुलतान [[बाबर]]च्या विरोधात सर्व रजपुतांना एकजूट केले. रजपूत आणि मोघल यांच्यातील घनघोर युद्धात सांगाचा दारुण पराभव झाला. तेव्हा गडावरील रजपूत राणी कर्णावती हिने इतर स्त्रियांसोबत जौहार केला. हा दुसरा जौहार होता.\n           \n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा]]","hash":"999a10d5331c1a3987f6790376bd1d1c1412969c486fd1dc284114fe7ca131db","last_revision":"2022-04-16T17:11:01Z","first_revision":"2006-05-02T20:36:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.541460","cross_lingual_links":{"ar":"شيتورغاره","arz":"شيتورجاره (تجمع سكان فى شيتورجاره)","bh":"चित्तौडगढ","bn":"চিতোরগড়","bpy":"চিত্তৌরগড়","ca":"Chitor","ceb":"Chittaurgarh (lungsod)","de":"Chittorgarh","el":"Τσιτόργκαρθ","en":"Chittorgarh","eo":"Ĉitorgar","fr":"Chittorgarh","gu":"ચિત્તોડગઢ","hi":"चित्तौड़गढ़","hu":"Csitorgarh","hy":"Չիտորգար","id":"Chittorgarh","it":"Chittorgarh","ja":"チットールガル","ko":"치토르가르","lld":"Chittorgarh","mg":"Chittorgarh","ms":"Chittaurgarh","ne":"चित्तौडगढ","new":"चित्तौरगढ","nl":"Chittorgarh (stad)","nb":"Chittorgarh","pa":"ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ","pl":"Chittaurgarh","pnb":"چتوڑ گڑھ","ru":"Читторгарх","sa":"चित्तौडगढ","sv":"Chittaurgarh","ta":"சித்தோர்கார்","te":"చిత్తౌర్‌గఢ్","th":"จิตเตารครห์","tr":"Chittorgarh","uk":"Чітторгарх","ur":"چتور گڑھ","vi":"Chittaurgarh","xmf":"ჩიტორგარჰი","zh":"吉多尔格尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"चित्तोडगढ भारताच्या राजस्थान राज्यातील उदयपूरजवळचे एक शहर आहे.\n\nहे शहर चित्तोडगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nयेथे जवळच चित्तोडगड नावाचाच किल्ला आहे. संत मीराबाईपासून राणी पद्मिनीपर्यंत अनेक महत्त्वाच्या ऐतिहासिक व्यक्तिंचे स्थान असलेला हा रम्य किल्ला अतिषय प्रेक्षणीय आहे. चित्तोडगढ भोवती सात मोठे दरवाजे असलेली प्रचंड भिंत आहे.\n\nबाप्पा रावल ने हा गढ जिंकण्यापूर्वी तो मोरी घराण्याकडे होता. इ.स. ७३४मध्ये बाप्पा रावल ने हा गड जिंकला आणि मेवाडचे राज्य स्थापन केले.त्याने चित्तोडला आपली राजधानी बनवली. एक धारणा अशीही आहे, की बाप्पा रावलने शेवटच्या सोळंकी राजकन्येशी लग्न केले,तेव्हा हुंड्यामध्ये हा गड मिळाला. येथून अजमेर पासून गुजरात पर्यंत मेवाडचे राज्य पसरले. १६ व्या शतकापर्यंत चित्तोडगढ हे बलाढ्य राज्य होते. हा गढ़ जिंकण्यासाठी बरीच मोठमोठी युद्धे झाली. साधारण ८३४ वर्षे ही मेवाडची राजधानी होती\n\nहा गड जिंकण्यासाठी मोगलांनी अनेक स्वाऱ्या केल्या, पण प्रत्येकवेळी राजपुतांनी या परतवून लावल्या. तीन वेळा राजपुतांची हार झाली, त्या त्या वेळी राजपूत स्त्रियांनी मोठ्या संख्येने जोहर (अग्निसमर्पण) केला.\n\nइ.स. १३०३ साली दिल्लीच्या सुलतान अल्लाउद्दीन खिलजीने हा गड काबीज केला. पुढे १३२६ साली गहलोत घराण्याच्या हमीर सिंगने तो परत मिळवला.\n\nराणा कुंभा (१४३३-१४६८) या हुशार, संगीतकार, कवी राजपूत राजाने मेवाडच्या सैन्याची पुनर्बांधणी केली. त्याचवेळी त्याने ३० किल्ल्यांची शृंखला तयार करून मेवाडचे राज्य बळकट केले.\n\n१६ व्या शतकात मेवाड एक प्रसिद्ध रजपूत राज्य बनले. पुढे राजपूत राजा राणा सांगा ने मुघल सुलतान बाबरच्या विरोधात सर्व रजपुतांना एकजूट केले. रजपूत आणि मोघल यांच्यातील घनघोर युद्धात सांगाचा दारुण पराभव झाला. तेव्हा गडावरील रजपूत राणी कर्णावती हिने इतर स्त्रियांसोबत जौहार केला. हा दुसरा जौहार होता.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चित्तोडगढ भारताच्या राजस्थान राज्यातील उदयपूरजवळचे एक शहर आहे.","translated_text":"Chittorgarh is a city near Udaipur in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर चित्तोडगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Chittorgarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येथे जवळच चित्तोडगड नावाचाच किल्ला आहे.","translated_text":"Nearby is a fort called Chithodgarh.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संत मीराबाईपासून राणी पद्मिनीपर्यंत अनेक महत्त्वाच्या ऐतिहासिक व्यक्तिंचे स्थान असलेला हा रम्य किल्ला अतिषय प्रेक्षणीय आहे.","translated_text":"It is a fantastic castle with many important historical figures from Saint Mirabai to Queen Padmini.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चित्तोडगढ भोवती सात मोठे दरवाजे असलेली प्रचंड भिंत आहे.","translated_text":"Chithodgarh is surrounded by a huge wall with seven big gates.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बाप्पा रावल ने हा गढ जिंकण्यापूर्वी तो मोरी घराण्याकडे होता.","translated_text":"It belonged to my family before Papa Raoul conquered this fortress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"७३४मध्ये बाप्पा रावल ने हा गड जिंकला आणि मेवाडचे राज्य स्थापन केले.त्याने चित्तोडला आपली राजधानी बनवली.","translated_text":"In 734, Baba Raoul conquered the fortress and established the Kingdom of Mewad. He made Chithod his capital.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक धारणा अशीही आहे, की बाप्पा रावलने शेवटच्या सोळंकी राजकन्येशी लग्न केले,तेव्हा हुंड्यामध्ये हा गड मिळाला.","translated_text":"There is also a belief that Baba Raoul married the last of the 16 princesses, when he got this fort in the hood.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून अजमेर पासून गुजरात पर्यंत मेवाडचे राज्य पसरले.","translated_text":"From here the kingdom of Mewad spread from Ajmer to Gujarat.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६ व्या शतकापर्यंत चित्तोडगढ हे बलाढ्य राज्य होते.","translated_text":"Till the 16th century, Chittorgarh was a powerful state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा गढ़ जिंकण्यासाठी बरीच मोठमोठी युद्धे झाली.","translated_text":"Many great battles were fought to conquer this fortress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साधारण ८३४ वर्षे ही मेवाडची राजधानी होती","translated_text":"For about 834 years, it was the capital of Mewad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा गड जिंकण्यासाठी मोगलांनी अनेक स्वाऱ्या केल्या, पण प्रत्येकवेळी राजपुतांनी या परतवून लावल्या.","translated_text":"The Mughals made many marches to conquer the fortress, but each time the princes recovered it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तीन वेळा राजपुतांची हार झाली, त्या त्या वेळी राजपूत स्त्रियांनी मोठ्या संख्येने जोहर (अग्निसमर्पण) केला.","translated_text":"The king's sons were defeated three times, and the king's wives offered up a great number of sacrifices.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३०३ साली दिल्लीच्या सुलतान अल्लाउद्दीन खिलजीने हा गड काबीज केला.","translated_text":"The fort was conquered by Sultan Allauddin Khilji of Delhi in 1303.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुढे १३२६ साली गहलोत घराण्याच्या हमीर सिंगने तो परत मिळवला.","translated_text":"Later, in 1326, it was recovered by Hamir Singh of the Ghahlot dynasty.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राणा कुंभा (१४३३-१४६८) या हुशार, संगीतकार, कवी राजपूत राजाने मेवाडच्या सैन्याची पुनर्बांधणी केली.","translated_text":"Rana Kumbha (1433 - 1468) was a sage, composer, and poet who rebuilt the army of Maywad.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचवेळी त्याने ३० किल्ल्यांची शृंखला तयार करून मेवाडचे राज्य बळकट केले.","translated_text":"At the same time, he strengthened the kingdom of Mewad by building a chain of 30 forts.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१६ व्या शतकात मेवाड एक प्रसिद्ध रजपूत राज्य बनले.","translated_text":"In the 16th century, Mewad became a famous Rajput kingdom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पुढे राजपूत राजा राणा सांगा ने मुघल सुलतान बाबरच्या विरोधात सर्व रजपुतांना एकजूट केले.","translated_text":"Furthermore, Rajput King Rana Saka united all the Rajput against the Mughal Sultan Babar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रजपूत आणि मोघल यांच्यातील घनघोर युद्धात सांगाचा दारुण पराभव झाला.","translated_text":"In the fierce battle between Rajput and the Mughals, the Sathya Daruna was defeated.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेव्हा गडावरील रजपूत राणी कर्णावती हिने इतर स्त्रियांसोबत जौहार केला.","translated_text":"And Karnavati, the queen of Rajput in the valley, went out with the other women.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा दुसरा जौहार होता.","translated_text":"This was the second jewel.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:चित्तोडगढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Chithodgarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"दौसा","wikicode":"'''दौसा''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[दौसा जिल्हा|दौसा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:दौसा जिल्हा]]","hash":"909fd1f9ac14630f3e3d9c3d88ab6a5fc4cd5385965e1e3162529391420ad418","last_revision":"2014-02-28T09:28:50Z","first_revision":"2006-05-02T20:37:24Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.599916","cross_lingual_links":{"bn":"দৌসা","bpy":"দাউসা","ceb":"Dausa (lungsod)","de":"Dausa","en":"Dausa","fr":"Dausa","gu":"દૌસા","hi":"दौसा","id":"Dausa","it":"Dausa","mg":"Dausa","ne":"दौसा","new":"दौसा","pa":"ਦੌਸਾ","pnb":"دوسہ","ru":"Дауса","sa":"दौसा","sat":"ᱫᱳᱣᱥᱟ","sv":"Dausa","ta":"தௌசா","te":"దౌస","ur":"دوسہ","vi":"Dausa","xmf":"დაუსა","zh":"道萨"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"दौसा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर दौसा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:दौसा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दौसा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Dausa is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर दौसा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Dausa district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:दौसा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Dosa district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धोलपूर","wikicode":"'''धोलपूर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,२६,१४२ होती.\n\nहे शहर [[धोलपूर जिल्हा|धोलपूर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:धोलपूर जिल्हा]]","hash":"7479b7e4c7763f9286300857182103a76e2a1d8a0c394d607e26d811b92b5eff","last_revision":"2022-04-17T18:08:51Z","first_revision":"2006-05-02T20:38:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.673753","cross_lingual_links":{"bh":"धौलपुर","bn":"ঢোলপুর","bpy":"ধৌলপুর","ca":"Dholpur (ciutat)","ceb":"Dhaulpur (lungsod)","de":"Dholpur (Stadt)","en":"Dholpur","eo":"Dholpur","fr":"Dholpur (Inde)","gu":"ધોલપુર","hi":"धौलपुर","it":"Dholpur","ja":"ドールプル","mg":"Dholpur","ml":"ധോൽപൂർ","ms":"Dholpur","new":"धौलपुर","nb":"Dholpur","ru":"Дхолпур","sa":"धौलपुरम्","sat":"ᱫᱷᱳᱞᱯᱩᱨ","sv":"Dhaulpur","ta":"தோல்பூர்","te":"ధౌల్‌పూర్","ur":"دھول پور","vi":"Dhaulpur","xmf":"დჰოლპური","zh":"托尔布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"धोलपूर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,२६,१४२ होती.\n\nहे शहर धोलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:धोलपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धोलपूर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Dholpur is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १,२६,१४२ होती.","translated_text":"According to the 2011 census, it had a population of 1,26,142.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर धोलपूर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Dholpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:धोलपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Dholpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डुंगरपूर","wikicode":"'''डुंगरपुर''' [[भारत]]ाच्या [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[डुंगरपुर जिल्हा|डुंगरपुर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:डुंगरपूर जिल्हा]]","hash":"cce7bce76a222a7cdb56a7a7a0da9fbe2c9dffcf98458a8465279d04e17d9572","last_revision":"2019-03-06T07:46:45Z","first_revision":"2006-05-02T20:39:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.728136","cross_lingual_links":{"ar":"دونجاربور","arz":"دونجاربور","bn":"দুঙ্গারপুর","bpy":"দুঙ্গারপুর","ca":"Dungarpur (ciutat)","ceb":"Dūngarpur (lungsod)","de":"Dungarpur","en":"Dungarpur","es":"Dungarpur","fi":"Dungarpur","fr":"Dungarpur","gu":"ડુંગરપુર","hi":"डूंगरपुर","it":"Dungarpur","ja":"ドゥーンガルプル","mg":"Dungarpur","ms":"Dungarpur","new":"दुंगरपुर","ru":"Дунгарпур","sa":"डुङ्गरपुरम्","sat":"ᱰᱩᱝᱜᱚᱨᱯᱩᱨ","sv":"Dungarpur","ta":"துங்கர்பூர்","te":"దుంగర్‌పూర్","ur":"ڈونگرپور","vi":"Dungarpur","xmf":"დუნგარპური","zh":"栋格尔布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"डुंगरपुर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर डुंगरपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:डुंगरपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डुंगरपुर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Dungarpur is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर डुंगरपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Dungarpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:डुंगरपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Dungarpur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गंगानगर","wikicode":"'''गंगानगर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[गंगानगर जिल्हा|गंगानगर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:श्री गंगानगर जिल्हा]]","hash":"614a4cb7bd8086cb5fb07d3c553c38da88664c8665f1b6ec6eb1bccfda8a3d73","last_revision":"2023-12-05T17:08:59Z","first_revision":"2006-05-02T20:39:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.784972","cross_lingual_links":{"ace":"Sri Ganganagar","arz":"سرى جانجانجر","bh":"गंगानगर","bn":"শ্রীগঙ্গানগর","bpy":"গঙ্গানগর","ceb":"Gangānagar (lungsod)","de":"Sri Ganganagar","en":"Sri Ganganagar","eo":"Sri Ganganagar","fa":"گانگانگر","fr":"Sri Ganganagar","gu":"ગંગાનગર","hi":"श्रीगंगानगर","it":"Ganganagar","ms":"Ganganagar","new":"गंगानगर","nl":"Sri Ganganagar (stad)","nb":"Ganganagar","pa":"ਸ਼੍ਰੀ ਗੰਗਾਨਗਰ","pam":"Sri Ganganagar","pl":"Ganganagar","pnb":"سری گنگا نگر","ru":"Ганганагар","sa":"श्रीगङ्गानगरम्","sat":"ᱥᱨᱤ ᱜᱟᱝᱜᱟᱱᱚᱜᱚᱨ","sr":"Ганганагар","sv":"Ganganagar","ta":"சிறீ கங்காநகர்","te":"శ్రీ గంగానగర్","ur":"شری گنگا نگر","vi":"Ganganagar","war":"Ganganagar","xmf":"განგანაგარი","zh":"斯里根加讷格尔","zh-min-nan":"Ganganagar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"गंगानगर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर गंगानगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:श्री गंगानगर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गंगानगर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Ganganagar is a city in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर गंगानगर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Ganganagar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:श्री गंगानगर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Sri Ganganagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हनुमानगढ","wikicode":"'''हनुमानगढ''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[हनुमानगढ जिल्हा|हनुमानगढ जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:हनुमानगढ जिल्हा]]","hash":"f55fa1e77c7a4537be525eea79db2ac40e9998333f39512b5368e1996214fd28","last_revision":"2014-02-28T10:57:40Z","first_revision":"2006-05-02T20:40:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.847595","cross_lingual_links":{"bh":"हनुमानगढ","bn":"হনুমানগড়","bpy":"হনুমানগড়","ca":"Hanumangarh","ceb":"Hanumāngarh","de":"Hanumangarh","en":"Hanumangarh","eo":"Hanumangarh","fi":"Hanumangarh","fr":"Hanumangarh","hi":"हनुमानगढ़","it":"Hanumangarh","lld":"Hanumangarh","mg":"Hanumangarh","ms":"Hanumangarh","new":"हनुमानगढ","nb":"Hanumangarh","oc":"Hanumangarh","pa":"ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹ","pam":"Hanumangarh","pl":"Hanumangarh","pnb":"ہنومان گڑھ","ru":"Ханумангарх","sa":"हनुमानगढ","sat":"ᱦᱟᱱᱩᱢᱟᱱᱜᱟᱲ","sv":"Hanumangarh","ta":"அனுமான்காட்","te":"హనుమాన్‌గఢ్","ur":"ہنومان گڑھ","vi":"Hanumangarh","xmf":"ჰანუმანგარჰი","zh":"赫努曼格尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"हनुमानगढ भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर हनुमानगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय कें���्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:हनुमानगढ जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हनुमानगढ भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Hanumangarh is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर हनुमानगढ जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Hanumangarh district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:हनुमानगढ जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Hanumangarh district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"झुनझुनू","wikicode":"'''झुनझुनू''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[झुनझुनू जिल्हा|झुनझुनू जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:झुनझुनू जिल्हा]]","hash":"decae30e4955d86b5d7da6a8fae666df5799d05a4473470582978a391b906435","last_revision":"2014-02-14T21:42:43Z","first_revision":"2006-05-02T20:43:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.911110","cross_lingual_links":{"bh":"झुंझनू","bn":"ঝুনঝুনু","bpy":"ঝুনঝুনুন","ceb":"Jhunjhunūn (lungsod)","de":"Jhunjhunu","en":"Jhunjhunu","eo":"Ĝunĝunu","fa":"جونجونو","fi":"Jhunjhunu","fr":"Jhunjhunu","hi":"झुन्झुनू","it":"Jhunjhunu","kn":"ಝುಂಝುನು","ks":"جُھنجھُنوٗ","mg":"Jhunjhunu","ml":"ജുൻജുനു","ms":"Jhunjhunun","new":"झुंझुनुन","nb":"Jhunjhunu","pam":"Jhunjhunun","pl":"Jhunjhunu","pt":"Jhunjhunun","ru":"Джхунджхуну","sa":"झुञ्झुनु","sat":"ᱡᱷᱩᱱᱡᱷᱩᱱᱩ","sv":"Jhunjhunun","ta":"சுன்சுனூ","te":"ఝున్‌ఝును","ur":"جھنجھنو","vi":"Jhunjhunun","xmf":"ჯჰუნჯჰუნუ","zh":"琼丘农"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"झुनझुनू भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर झुनझुनू जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:झुनझुनू जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झुनझुनू भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jhunjhunu is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर झुनझुनू जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Jhunjhunu district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:झुनझुनू जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Junjun district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जालोर","wikicode":"'''जालोर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[जालोर जिल्हा|जालोर जिल्ह्याचे।हन]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जालोर जिल्हा]]","hash":"6986a4eb73ee8b3ca14bd4ae2d50ceb0137362db4e9aa56acc056dc5e4f5b08d","last_revision":"2014-02-28T09:07:15Z","first_revision":"2006-05-02T20:44:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:13.975167","cross_lingual_links":{"bn":"জালোর","bpy":"জালোর","ca":"Jalore","ceb":"Jalor","cs":"Džálaur","de":"Jalor","en":"Jalore","fr":"Jalore","hi":"जालौर","it":"Jalor","lld":"Jalore","mg":"Jalore","ms":"Jalor","ne":"जालौर","new":"जालौर","pa":"ਜਾਲੌਰ","pl":"Jalore","pnb":"جالور","pt":"Jalore","ru":"Джалор","sa":"जालौर","sv":"Jalor","ta":"ஜலோர்","te":"జలోర్","ur":"جالور","vi":"Jalor","xmf":"ჯალორი","zh":"贾洛尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"जालोर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर जालोर जिल्ह्याचे।हन प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:जालोर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जालोर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jalore is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर जालोर जिल्ह्याचे।हन प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Jaloor district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:जालोर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Jallur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जोधपूर","wikicode":"'''जोधपूर''' ([[राजस्थानी भाषा|राजस्थानी]]: '''जोधाणा''', [[हिंदी भाषा]]: जोधपुर) [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[जोधपुर जिल्हा|जोधपुर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे तसेच पर्यटन शहर म्हणून प्रसिद्ध आहे व ब्लू सिटी म्हणून ख्याती आहे. तसेच या शहराला अतिशय जुना इतिहास असून अनेक पाउल खुणा या शहरात आढळतात. सध्याच्या काळात भारतीय वायूसेनेचा एक मुख्य विमानतळ म्हणून महत्त्वाचे ठिकाण आहे.\n\nजुन्या शहराने मेहरानगड किल्ला फिरविला असून त्याला अनेक दरवाजे भिंतीत बांधलेले आहेत. जुन्या शहरातील घरे सामान्यतः निळ्या रंगात रंगविलेली असतात उन्हापासून बचाव करण्यासाठी किंवा सुशोभित करण्यासाठी, शहराला \"ब्लू सिटी\" टोपणनाव दिले जाते. तथापि, गेल्या अनेक दशकांत शहर भिंतीच्या बाहेर मोठ्या प्रमाणात विस्तारलेले आहे. जोधपूर हे राजस्थान राज्याच्या भौगोलिक केंद्राजवळ आहे, जे पर्यटकांच्या भेटीस येणा-या प्रदेशात सोयीचे ठिकाण बनवते.\n\n==इतिहास==\n\n==लोकसंख्याशास्त्र==\n\n==हवामान==\nजवळपास वर्षभर कोरड्या मोसमात जोधपूरचे हवामान गरम आणि अर्ध-शुष्क असते, परंतु जूनच्या शेवटी ते सप्टेंबर दरम्यान थोड्या थोड्या प्रमाणात पावसाळी हजेरी असते.\n\n==संस्कृती==\nहे शहर आपल्या अन्नासाठी प्रसिद्ध आहे आणि त्याची लोकप्रियता याचा अंदाज लावता येतो की \"जोधपूर स्वीट्स\" नावाची गोड दुकाने भारतातील अनेक शहरांमध्ये मिळतात.\n\nजोधपूरला आपल्या अन्नाद्वारे एक वेगळी सांस्कृतिक ओळख आहे आणि ते मिर्ची बाडा आणि मावा कचोरी, खासकरून मादी कपडे, मारवाडी भाषा, पाहु���चार यासाठी प्रसिद्ध आहे. जोधपुरी साफा आपल्या वेगळ्या शैलीसाठी प्रसिद्ध आहे. मारवाडी भाषेची जोधपूर बोली देखील वेगळी आहे, त्यात बहुतेक क्रियापद आणि संज्ञाच्या शेवटी 'सा' (अंतर्निहित आदर) समाविष्ट आहे.\n\nहे शहर आपल्या मोहक ठिकाणांसाठी प्रसिद्ध आहे आणि बऱ्याचदा विविध चित्रपट, जाहिराती, संगीत व्हिडिओ आणि दूरदर्शन कार्यक्रमांमध्ये वैशिष्ट्यीकृत असते. शहरातील ऐतिहासिक इमारती आणि लँडस्केप असंख्य चित्रपटांमध्ये दाखवले गेले.\n\n===शहरातील प्रसिद्ध पर्यटन स्थळे===\n[[चित्र:Mehrangarh Fort.jpg|thumb|right|300 px|मेहरानगढचा किल्ला ]]\n* '''[[मेहरानगढचा किल्ला]]''' - शहरातील उंच टेकडीवर हा किल्ला बांधला असूनहा किल्ला शहरातील कोणत्याही भागातून दिसतो.  अतिशय पुरातन बांधकाम आहे. अतिशय उंच भिंती अभेद्य तटबंदी. किल्ला वास्तुरचनेचे अतिशय उत्तम उदाहरण. येथून शहराचे विहंगम दृश्य दिसते. किल्यावरून शहराकडे नजर टाकल्यास शहरातील निळ्या रंगाची घरे नजरेत भरतात ही घरे शहरातील ब्राह्मण समाजाची आहेत. किल्यामध्ये राजघराण्याचे संग्रहालय आहे व आजही जतन केलेला सोनेरी महाल आहे. हा महाल ८० ते १०० किलो सोन्याने मढवलेल्याचा अंदाज आहे. या महालात मैफिली वगैरे पार पडत.\n* '''जसवंत थडा'''\n[[चित्र:जसवंत थाडा.jpg|इवलेसे|जसवंत थडा]]\n* '''मंढोरची मंदिरे'''-येथील सूर्यमंदिराची भारतातील काही मोजक्या सूर्यमंदिरांत याची गणना होते. या मंदिरातील घुमटाची नक्षी अतिशय वेधक आहे. तसेच दुर्मिळ ब्रम्हदेवाचेही मंदिर येथे आहे. \n* '''उम्मेद भवन''' - नवीन राजवाडा असून याचे बांधकाम १९४० च्या दशकात झाले. आधुनिक व जुनी भारतीय तसेच पाश्चात्य वास्तुरचनेचा सुरेख संगम या राजवाड्यात आहे. आज हा राजवाडा सप्ततारांकित हॉटेल म्हणून वापरला जातो.\n[[चित्र:उमेद भवन.jpg|इवलेसे|उमेध भवन]]\n\n[[चित्र:मेहरानगढ किल्ल्यातील एक ओसरी.jpg|इवलेसे]]\n\n==शिक्षण आणि संशोधन==\n\n==न्यायव्यवस्था==\n\n==नागरी प्रशासन==\n\n==वाहतूक==\n\n==उल्लेखनीय लोक==\n\n== हे सुद्धा पहा ==\n* [[जोधपूर रेल्वे स्थानक]]\n* [[जोधपूर विमानतळ]]\n* [[जोधपूर संस्थान]]\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जोधपूर जिल्हा]]\n[[वर्ग:जोधपूर]]\n[[वर्ग:इ.स. १४५९ मधील निर्मिती]]","hash":"43ac2487cc4837e16bde9e8a3421e94e630a635d069c763c2d0661613da791ef","last_revision":"2022-04-17T18:00:22Z","first_revision":"2006-05-02T22:08:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.029431","cross_lingual_links":{"af":"Jodhpur","ar":"جودبور","arz":"مدينه جودبور","az":"Codhpur","azb":"جوداپور","be":"Джадхпур","bh":"जोधपुर","bn":"যোধপুর","bpy":"যোদপুর","ca":"Jodhpur (ciutat)","ceb":"Jodhpur (lungsod sa Indiya, State of Rājasthān, Jodhpur)","cs":"Džódhpur","da":"Jodhpur (by)","de":"Jodhpur","el":"Τζοντχπούρ","en":"Jodhpur","eo":"Ĝodpur","es":"Jodhpur","eu":"Jodhpur","fa":"جودپور","fi":"Jodhpur","fr":"Jodhpur","gu":"જોધપુર","he":"ג'ודפור","hi":"जोधपुर","hif":"Jodhpur","hr":"Jodhpur","hu":"Dzsódhpur","id":"Jodhpur","io":"Jodhpur","it":"Jodhpur","ja":"ジョードプル","ka":"ჯოდპური","kn":"ಜೋಧಪುರ್","ko":"조드푸르","lld":"Jodhpur","lt":"Džodhpuras","lv":"Džodhpura","mai":"जोधपुर","mg":"Jodhpur","ms":"Jodhpur, Jodhpur","ne":"जोधपुर","new":"जोधपुर","nl":"Jodhpur (Rajasthan)","nb":"Jodhpur","oc":"Jodhpur","os":"Джодхпур","pa":"ਜੋਧਪੁਰ","pam":"Jodhpur","pl":"Dźodhpur","pnb":"جودھ پور","ps":"جودپور","pt":"Jodhpur","ro":"Jodhpur","ru":"Джодхпур","sa":"जोधपुरम्","sat":"ᱡᱚᱫᱷᱯᱩᱨ","sd":"جوڌپور","simple":"Jodhpur","sk":"Džódhpur","sl":"Džodhpur","sr":"Џодпур","sv":"Jodhpur","sw":"Jodhpur","ta":"சோத்பூர்","te":"జోధ్‌పూర్","th":"โชธปุระ","tr":"Jodhpur","tt":"Джодхпур","uk":"Джодхпур","ur":"جودھ پور","uz":"Jodhpur","vi":"Jodhpur","war":"Jodhpur","wuu":"焦特布尔","xmf":"ჯოდპური","zh":"焦特布尔","zh-min-nan":"Jodhpur (Rajasthan)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"जोधपूर (राजस्थानी: जोधाणा, हिंदी भाषा: जोधपुर) भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर जोधपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे तसेच पर्यटन शहर म्हणून प्रसिद्ध आहे व ब्लू सिटी म्हणून ख्याती आहे. तसेच या शहराला अतिशय जुना इतिहास असून अनेक पाउल खुणा या शहरात आढळतात. सध्याच्या काळात भारतीय वायूसेनेचा एक मुख्य विमानतळ म्हणून महत्त्वाचे ठिकाण आहे.\n\nजुन्या शहराने मेहरानगड किल्ला फिरविला असून त्याला अनेक दरवाजे भिंतीत बांधलेले आहेत. जुन्या शहरातील घरे सामान्यतः निळ्या रंगात रंगविलेली असतात उन्हापासून बचाव करण्यासाठी किंवा सुशोभित करण्यासाठी, शहराला \"ब्लू सिटी\" टोपणनाव दिले जाते. तथापि, गेल्या अनेक दशकांत शहर भिंतीच्या बाहेर मोठ्या प्रमाणात विस्तारलेले आहे. जोधपूर हे राजस्थान राज्याच्या भौगोलिक केंद्राजवळ आहे, जे पर्यटकांच्या भेटीस येणा-या प्रदेशात सोयीचे ठिकाण बनवते.\n\nजवळपास वर्षभर कोरड्या मोसमात जोधपूरचे हवामान गरम आणि अर्ध-शुष्क असते, परंतु जूनच्या शेवटी ते सप्टेंबर दरम्यान थोड्या थोड्या प्रमाणात पावसाळी हजेरी असते.\n\nहे शहर आपल्या अन्नासाठी प्रसिद्ध आहे आणि त्याची लोकप्रियता याचा अंदाज लावता येतो की \"जोधपूर स्वीट्स\" नावाची गोड दुकाने भारतातील अनेक शहरांमध्ये मिळतात.\n\nजोधपूरला आपल्या अन्नाद्वारे एक वेगळी सांस्कृतिक ओळख आहे आणि ते मिर्ची बाडा आणि मावा कचोरी, खासकरून मादी कपडे, मारवाडी भाषा, पाहुणचार यासाठी प्रसिद्ध आहे. जोधपुरी साफा आपल्या वेगळ्या शैलीसाठी प्रसिद्ध आहे. मारवाडी भाषेची जोधपूर बोली देखील वेगळी आहे, त्यात बहुतेक क्रियापद आणि संज्ञाच्या शेवटी 'सा' (अंतर्निहित आदर) समाविष्ट आहे.\n\nहे शहर आपल्या मोहक ठिकाणांसाठी प्रसिद्ध आहे आणि बऱ्याचदा विविध चित्रपट, जाहिराती, संगीत व्हिडिओ आणि दूरदर्शन कार्यक्रमांमध्ये वैशिष्ट्यीकृत असते. शहरातील ऐतिहासिक इमारती आणि लँडस्केप असंख्य चित्रपटांमध्ये दाखवले गेले.\n\nमेहरानगढचा किल्ला - शहरातील उंच टेकडीवर हा किल्ला बांधला असूनहा किल्ला शहरातील कोणत्याही भागातून दिसतो. अतिशय पुरातन बांधकाम आहे. अतिशय उंच भिंती अभेद्य तटबंदी. किल्ला वास्तुरचनेचे अतिशय उत्तम उदाहरण. येथून शहराचे विहंगम दृश्य दिसते. किल्यावरून शहराकडे नजर टाकल्यास शहरातील निळ्या रंगाची घरे नजरेत भरतात ही घरे शहरातील ब्राह्मण समाजाची आहेत. किल्यामध्ये राजघराण्याचे संग्रहालय आहे व आजही जतन केलेला सोनेरी महाल आहे. हा महाल ८० ते १०० किलो सोन्याने मढवलेल्याचा अंदाज आहे. या महालात मैफिली वगैरे पार पडत. जसवंत थडा\n\nमंढोरची मंदिरे-येथील सूर्यमंदिराची भारतातील काही मोजक्या सूर्यमंदिरांत याची गणना होते. या मंदिरातील घुमटाची नक्षी अतिशय वेधक आहे. तसेच दुर्मिळ ब्रम्हदेवाचेही मंदिर येथे आहे. उम्मेद भवन - नवीन राजवाडा असून याचे बांधकाम १९४० च्या दशकात झाले. आधुनिक व जुनी भारतीय तसेच पाश्चात्य वास्तुरचनेचा सुरेख संगम या राजवाड्यात आहे. आज हा राजवाडा सप्ततारांकित हॉटेल म्हणून वापरला जातो.\n\nजोधपूर रेल्वे स्थानक जोधपूर विमानतळ जोधपूर संस्थान\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:जोधपूर जिल्हा वर्ग:जोधपूर वर्ग:इ.स. १४५९ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोधपूर (राजस्थानी: जोधाणा, हिंदी भाषा: जोधपुर) भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Jodhpur (Rajasthan: जोधाना, Hindi: जोधपुर) is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर जोधपुर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे तसेच पर्यटन शहर म्हणून प्रसिद्ध आहे व ब्लू सिटी म्हणून ख्याती आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Jodhpur district and is also known as a tourist city and is known as the Blue City.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच या शहराला अतिशय जुना इतिहास असून अनेक पाउल खुणा या शहरात आढळतात.","translated_text":"It also has a very old history and many footprints can be found in the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्याच्या काळात भारतीय वायूसेनेचा एक मुख्य विमानतळ म्हणून महत्त्वाचे ठिकाण आहे.","translated_text":"It is an important hub of the Indian Air Force as one of the main airports in the present time.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जुन्या शहराने मेहरानगड किल्ला फिरविला असून त्याला अनेक दरवाजे भिंतीत बांधलेले आहेत.","translated_text":"Mehrangarh Fort is surrounded by the old city and has several gates built into the walls.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जुन्या शहरातील घरे सामान्यतः निळ्या रंगात रंगविलेली असतात उन्हापासून बचाव करण्यासाठी किंवा सुशोभित करण्यासाठी, शहराला \"ब्लू सिटी\" टोपणनाव दिले जाते.","translated_text":"Houses in the old city are usually painted blue to protect or decorate them from the heat, giving the city the nickname \"Blue City\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तथापि, गेल्या अनेक दशकांत शहर भिंतीच्या बाहेर मोठ्या प्रमाणात विस्तारलेले आहे.","translated_text":"However, over the past several decades the city has expanded considerably beyond the walls.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जोधपूर हे राजस्थान राज्याच्या भौगोलिक केंद्राजवळ आहे, जे पर्यटकांच्या भेटीस येणा-या प्रदेशात सोयीचे ठिकाण बनवते.","translated_text":"Jodhpur is located near the geographical centre of Rajasthan which makes it a convenient place for tourists to visit.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"What is history?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"लोकसंख्याशास्त्र","translated_text":"Demographics","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"हवामान","translated_text":"The weather","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जवळपास वर्षभर","translated_text":"Almost a year.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोरड्या मोसमात जोधपूरचे हवामान गरम आणि अर्ध-शुष्क असते, परंतु जूनच्या शेवटी ते सप्टेंबर दरम्यान थोड्या थोड्या प्रमाणात पावसाळी हजेरी असते.","translated_text":"During the dry season, the climate of Jodhpur is hot and semi-dry, but there is a slight rainfall between late June and September.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संस्कृती","translated_text":"Culture","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर आपल्या अन्नासाठी प्रसिद्ध आहे आणि त्याची लोकप्रियता याचा अंदाज लावता येतो की \"जोधपूर स्वीट्स\" नावाची गोड दुकाने भारतातील अनेक शहरांमध्ये मिळतात.","translated_text":"The city is famous for its food and its popularity can be estimated from the fact that sweet shops called \"Jodhpur Sweets\" are found in many cities in India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोधपूरला आपल्या अन्नाद्वारे एक वेगळी सांस्कृतिक ओळख आहे आणि ते मिर्ची बाडा आणि मावा कचोरी, खासकरून मादी कपडे, मारवाडी भाषा, पाहुणचार यासाठी प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Jodhpur has a distinctive cultural identity through its food and it is famous for its Myrtle Badda and Mawa Kshori, especially for its women's clothing, Marwadi language, hospitality.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जोधपुरी साफा आपल्या वेगळ्या शैलीसाठी प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Jodhpur Safa is renowned for its distinctive style.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मारवाडी भाषेची जोधपूर बोली देखील वेगळी आहे, त्यात बहुतेक क्रियापद आणि संज्ञाच्या शेवटी 'सा' (अंतर्निहित आदर) समाविष्ट आहे.","translated_text":"The Jodhpur dialect of the Marwadi language is also distinct, with most of the verbs and the end of the word including 'sa' (inherent respect).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर आपल्या मोहक ठिकाणांसाठी प्रसिद्ध आहे आणि बऱ्याचदा विविध चित्रपट, जाहिराती, संगीत व्हिडिओ आणि दूरदर्शन कार्यक्रमांमध्ये वैशिष्ट्यीकृत असते.","translated_text":"The city is famous for its charming locations and is often featured in various movies, commercials, music videos and television programs.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरातील ऐतिहासिक इमारती आणि लँडस्केप असंख्य चित्रपटांमध्ये दाखवले गेले.","translated_text":"The historical buildings and landscapes of the city were shown in numerous films.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शहरातील प्रसिद्ध पर्यटन स्थळे","translated_text":"Famous tourist attractions of the city","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मेहरानगढचा किल्ला - शहरातील उंच टेकडीवर हा किल्ला","translated_text":"Mehrangarh Fort - This fort on a high hill in the city","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बांधला असूनहा किल्ला","translated_text":"A fortress is built.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहरातील कोणत्याही भागातून दिसतो.","translated_text":"It can be seen from any part of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अतिशय पुरातन बांधकाम आहे.","translated_text":"It's a very old building.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अतिशय उंच भिंती अभेद्य तटबंदी.","translated_text":"Very high walls, impenetrable fortifications.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किल्ला वास्तुरचनेचे अतिशय उत्तम उदाहरण.","translated_text":"A very good example of fortress architecture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथून शहराचे विहंगम दृश्य दिसते.","translated_text":"From here you can see a spectacular view of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किल्यावरून शहराकडे नजर टाकल्यास शहरातील निळ्या रंगाची घरे नजरेत भरतात ही घरे शहरातील ब्राह्मण समाजाची आहेत.","translated_text":"If you look at the city from the fortress, the houses in the city are filled with blue houses belonging to the Brahman community of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किल्यामध्ये राजघराण्याचे संग्रहालय आहे व आजही जतन केलेला सोनेरी महाल आहे.","translated_text":"The castle has a royal museum and a golden palace that is still preserved today.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा महाल ८० ते १०० किलो सोन्याने मढवलेल्याचा अंदाज आहे.","translated_text":"It is estimated that this giant is covered with 80 to 100 kg of gold.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या महालात मैफिली वगैरे पार पडत.","translated_text":"Concerts and so on.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जसवंत थडा","translated_text":"Jaswant Thada","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मंढोरची मंदिरे-येथील सूर्यमंदिरा��ी भारतातील काही मोजक्या सूर्यमंदिरांत याची गणना होते.","translated_text":"The temple of Mandor - the temple of the sun here is counted among the few sun temples in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या मंदिरातील घुमटाची नक्षी अतिशय वेधक आहे.","translated_text":"The sculpture of the dome in this temple is very striking.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच दुर्मिळ ब्रम्हदेवाचेही मंदिर येथे आहे.","translated_text":"There is also a temple of Rare Brahma.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उम्मेद भवन - नवीन राजवाडा असून याचे बांधकाम १९४० च्या दशकात झाले.","translated_text":"Ummed Bhavan is a new palace built in the 1940s.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आधुनिक व जुनी भारतीय तसेच पाश्चात्य वास्तुरचनेचा सुरेख संगम या राजवाड्यात आहे.","translated_text":"The palace has a beautiful fusion of modern and ancient Indian and Western architecture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आज हा राजवाडा सप्ततारांकित हॉटेल म्हणून वापरला जातो.","translated_text":"Today the palace is used as a seven star hotel.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण आणि संशोधन","translated_text":"Education and Research","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"न्यायव्यवस्था","translated_text":"The Judiciary","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"नागरी प्रशासन","translated_text":"Civil administration","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"वाहतूक","translated_text":"Transportation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"उल्लेखनीय लोक","translated_text":"Remarkable People","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोधपूर रेल्वे स्थानक जोधपूर विमानतळ जोधपूर संस्थान","translated_text":"Jodhpur Railway Station Jodhpur Airport Jodhpur Institute","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:जोधपूर जिल्हा वर्ग:जोधपूर वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class:Cities in Rajasthan Class:Jodhpur District Class:Jodhpur Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४५९ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1459.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जैसलमेर","wikicode":"[[चित्र:जैसलमेर किल्ला.jpg|इवलेसे|जैसलमेर किल्ला]]\n'''जैसलमेर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.हे शहर [[जैसलमेर जिल्हा|जैसलमेर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. हे पश्चिम राजस्थानात असून प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे. या शहराला मानाने गोल्डन सिटी (सोनेरी शहर) असे संबोधतात. या शहरातील मध्ययुगीन प्राचीन किल्ला आजही शाबूत आहे व पर्यटकांचे प्रमुख आकर्षण आहे. या शहराची स्थापना ११ व्या शतकात राजपूत महारावळ यांनी केली. इस्लामी राजवटीतही या घराण्याचे शहरावरील नियंत्रण कायम राहिले.\n\n== भौगोलिक ==\nजैसलमेर हे शहर [[थरचे वाळवंट|थार वाळवंटाच्या]] अगदी मध्य ��ागी स्थित नसले तरी बऱ्यापैकी वाळवंटी भागात स्थित आहे. शहराच्या आजूबाजूला सर्वत्र वाळूच्या टेकड्या, छोट्या टेकड्या, डोंगर, संमिश्र काटेरी वने आहेत. यांपैकी एका टेकडीवर जेसलमेरचा किल्ला वसला आहे. वाळूच्या टेकड्या सततच्या विषम वातावरणाने आपले भौगोलिक स्थान बदलत असतात. [[इंदिरा कालवा|इंदिरा कालव्याच्या]] पाण्याने सद्यस्थिती पूर्ण पणे बदललेली आहे व शहर परिसरात अनेक ठिकाणी वनराया तयार झालेल्या आहेत.\n\n== प्रेक्षणीय स्थळे ==\n \n१) '''जैसलमेरचा किल्ला''' - राणा जैसल याने बांधलेला हा पिवळ्या दगडातील किल्ला गेली हजार वर्षे जैसलमेर  मध्ये उभा आहे. या किल्ल्यात प्रवेश मोफत आहे. किल्ल्यात अतिशय सुरेख बांधकाम असणारा राजवाडा आहे. तसेच एक अतिशय कोरीव काम कसणारे जैन मंदिर आहे. खरेदी करण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत.\n\n२) '''पटवा हवेल्या''' - पटवा बंधूनी १८७० च्या सुमारास बांधलेल्या या पाच हवेल्या आपल्या कोरीव कामासाठी विख्यात आहेत. पटवा बंधू हे व्यापारी होते आणि त्यांच्या संपत्तीची कल्पना हा हवेल्यांच्या बांधकामावरून येते. \"नाथमलजी कि हवेली\" या नावाने प्रसिद्ध असणारी एक हवेली पर्यटकांसाठी उपलब्ध आहे. हवेली बघण्यासाठी १०० रुपये तिकीट आहे.\n\n३) '''सलीम सिंघ कि हवेली''' - सलीम सिंघ हा जैसलमेरच्या राजाचा दिवान होता याची हवेली तिच्या वैशिष्ट्यपूर्ण शिखरासाठी प्रसिद्ध आहे.\n\n४) '''गडीसर तलाव''' -राजा रावल जैसल याने बांधलेला हा तलाव जैसलमेरचा पाण्याचा एकमात्र स्रोत होता. तलावाकाठी असणारे  मंदिर आणि कमान प्रेक्षणीय आहे. असे म्हणतात कि एका नर्तकीने ही कमान बांधून घेतली. राजाने ही कमान तोडू नये म्हणून तिने या कमानीच्या वरच्या मजल्यात एक श्रीकृष्णाचे मंदिर बनवले. राजाला, नर्तकीने बनवलेल्या कमानीतून जाणे अपमानास्पद वाटल्याने त्याने बाजूने एक वेगळाच जिना बनवून घेतला.\n\n५) '''बडा बाग''' - या ठिकाणी राज घराण्यातील अनेकांच्या कोरीव समाध्या आहेत.\n\n६) सेना संग्रहालय - भारतीय सेनेच्या तीनही दलांची माहिती देणारे संग्रहालय जैसलमेरच्या बाहेर आहे.\n\n७) वाळवंट सफारी हा देखील जैसलमेर मध्ये येणाऱ्या पर्यटकांसाठी आकर्षणाचे केन्द्र स्थान आहे.\n\n==चित्रदालन==\n<gallery>\nFile:Kings Palace in Jaisalmer Fort.jpg|King's palace in jaisalmer fort , जैसलमेर किल्ल्यातील राजवाडा\nFile:City view of Jaisalmer.jpg|जैसलमेर शहराचे किल्ल्यावरून पाहिलेले दृश्य\nFile:Patwa haweli Interior.jpg|सोन्याचा पत्र वापरून केलेले पटवा हवेलीतील छत\nFile:Facade of patwa haweli.jpg|पटवा हवेलीचे बाह्यरूप\nFile:Salimsingh ki haweli built in 1815.jpg|इ.स.१८१५ मधील सलीमसिंघची हवेली\nFile:Monument in gadisar lake.jpg|गडीसर तलावातील छत्री \nFile:Temple at gadisar lake arch.jpg|गडीसार तलावाच्या कमानीवरील मंदिर\n</gallery>\n\n==संदर्भ==\n* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/7910843.stm बी.बी.सी जैसलमेर स्लाईडशो]\n*[https://pravasmitra.com/jaisalmer-tourist-places-in-marathi/ जैसलमेर पर्यटन संपूर्ण माहिती] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201009135601/https://pravasmitra.com/jaisalmer-tourist-places-in-marathi/ |date=2020-10-09 }} -प्रवास मित्र\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:जैसलमेर जिल्हा]]","hash":"ad8a059c34835125bdbd9b0c55560e582a353dba1a3f9bebb55e8b6cec3a8f5f","last_revision":"2023-08-08T08:30:06Z","first_revision":"2006-05-02T22:10:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.086094","cross_lingual_links":{"ar":"جيسلمير","arz":"جيسلمير","be":"Джайсалмер","bn":"জয়সলমের","bpy":"জয়সালমের","ca":"Jaisalmer (ciutat)","ceb":"Jaisalmer (lungsod)","cs":"Džajsalmér","da":"Jaisalmer","de":"Jaisalmer","el":"Τζαϊσαλμέρ","en":"Jaisalmer","eo":"Ĝajsalmer","es":"Jaisalmer","eu":"Jaisalmer","fa":"جیسلمیر","fi":"Jaisalmer","fr":"Jaisalmer","gu":"જેસલમેર","hi":"जैसलमेर","hr":"Jaisalmer","hu":"Dzsaiszalmer","it":"Jaisalmer","ja":"ジャイサルメール","kn":"ಜೈಸಲ್ಮೇರ್","ko":"자이살메르","lld":"Jaisalmer","mai":"जैसलमेर","mg":"Jaisalmer","ml":"ജയ്സാൽമീർ","ms":"Jaisalmer","ne":"जैसलमेर","new":"जैसलमेर","nl":"Jaisalmer (stad)","nb":"Jaisalmer","oc":"Jaisalmer","or":"ଜୈସଲମେର","pa":"ਜੈਸਲਮੇਰ","pam":"Jaisalmer","pl":"Dźajsalmer","pnb":"جیسلمیر","pt":"Jaisalmer","ro":"Jaisalmer","ru":"Джайсалмер","sa":"जैसलमेर","sd":"جيسلمير","sh":"Jailsamer","simple":"Jaisalmer","sv":"Jaisalmer","ta":"ஜெய்சல்மேர்","te":"జైసల్మేర్","th":"ไชสัลเมร์","tr":"Jaisalmer","uk":"Джайсалмер","ur":"جیسلمیر","vi":"Jaisalmer","wuu":"杰伊瑟尔梅尔","xmf":"ჯაისალმერი","zh":"杰伊瑟尔梅尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"जैसलमेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.हे शहर जैसलमेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. हे पश्चिम राजस्थानात असून प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे. या शहराला मानाने गोल्डन सिटी (सोनेरी शहर) असे संबोधतात. या शहरातील मध्ययुगीन प्राचीन किल्ला आजही शाबूत आहे व पर्यटकांचे प्रमुख आकर्षण आहे. या शहराची स्थापना ११ व्या शतकात राजपूत महारावळ यांनी केली. इस्लामी राजवटीतही या घराण्याचे शहरावरील नियंत्रण कायम राहिले.\n\nजैसलमेर हे शहर थार वाळवंटाच्या अगदी मध्य भागी स्थित नसले तरी बऱ्यापैकी वाळवंटी भागात स्थित आहे. शहराच्या आजूबाजूला सर्वत्र वाळूच्या टेकड्या, छोट्या टेकड्या, डोंगर, संमिश्र काटेरी वने आहेत. यांपैकी एका टेकडीवर जेसलमेरचा किल्ला वसला आहे. वाळूच्या टेकड्या सततच्या विषम वातावरणाने आपले भौगोलिक स्थान बदलत असतात. इंदिरा कालव्याच्या पाण्याने सद्यस्थिती पूर्ण पणे बदललेली आहे व शहर परिसरात अनेक ठिकाणी वनराया तयार झालेल्या आहे���.\n\n१) जैसलमेरचा किल्ला - राणा जैसल याने बांधलेला हा पिवळ्या दगडातील किल्ला गेली हजार वर्षे जैसलमेर मध्ये उभा आहे. या किल्ल्यात प्रवेश मोफत आहे. किल्ल्यात अतिशय सुरेख बांधकाम असणारा राजवाडा आहे. तसेच एक अतिशय कोरीव काम कसणारे जैन मंदिर आहे. खरेदी करण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत.\n\n२) पटवा हवेल्या - पटवा बंधूनी १८७० च्या सुमारास बांधलेल्या या पाच हवेल्या आपल्या कोरीव कामासाठी विख्यात आहेत. पटवा बंधू हे व्यापारी होते आणि त्यांच्या संपत्तीची कल्पना हा हवेल्यांच्या बांधकामावरून येते. \"नाथमलजी कि हवेली\" या नावाने प्रसिद्ध असणारी एक हवेली पर्यटकांसाठी उपलब्ध आहे. हवेली बघण्यासाठी १०० रुपये तिकीट आहे.\n\n३) सलीम सिंघ कि हवेली - सलीम सिंघ हा जैसलमेरच्या राजाचा दिवान होता याची हवेली तिच्या वैशिष्ट्यपूर्ण शिखरासाठी प्रसिद्ध आहे.\n\n४) गडीसर तलाव -राजा रावल जैसल याने बांधलेला हा तलाव जैसलमेरचा पाण्याचा एकमात्र स्रोत होता. तलावाकाठी असणारे मंदिर आणि कमान प्रेक्षणीय आहे. असे म्हणतात कि एका नर्तकीने ही कमान बांधून घेतली. राजाने ही कमान तोडू नये म्हणून तिने या कमानीच्या वरच्या मजल्यात एक श्रीकृष्णाचे मंदिर बनवले. राजाला, नर्तकीने बनवलेल्या कमानीतून जाणे अपमानास्पद वाटल्याने त्याने बाजूने एक वेगळाच जिना बनवून घेतला.\n\n५) बडा बाग - या ठिकाणी राज घराण्यातील अनेकांच्या कोरीव समाध्या आहेत.\n\n६) सेना संग्रहालय - भारतीय सेनेच्या तीनही दलांची माहिती देणारे संग्रहालय जैसलमेरच्या बाहेर आहे.\n\n७) वाळवंट सफारी हा देखील जैसलमेर मध्ये येणाऱ्या पर्यटकांसाठी आकर्षणाचे केन्द्र स्थान आहे.\n\nबी.बी.सी जैसलमेर स्लाईडशो जैसलमेर पर्यटन संपूर्ण माहिती -प्रवास मित्र\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:जैसलमेर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जैसलमेर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.हे शहर जैसलमेर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"Jaisalmer is a city in the Indian state of Rajasthan. It is the administrative centre of Jaisalmer district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे पश्चिम राजस्थानात असून प्रमुख पर्यटन स्थळ आहे.","translated_text":"It is located in western Rajasthan and is a major tourist destination.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहराला मानाने गोल्डन सिटी (सोनेरी शहर) असे संबोधतात.","translated_text":"The city is often referred to as the Golden City.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहरातील मध्ययुगीन प्राचीन किल्ला","translated_text":"The city has an ancient medieval fortress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आजही शाबूत आहे व पर्यटकांचे प्रमुख आकर्षण आहे.","translated_text":"It is still intact and a major tourist attraction.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शहराची स्थापना ११ व्या शतकात राजपूत महारावळ यांनी केली.","translated_text":"The city was founded in the 11th century by Rajput Maharaval.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इस्लामी राजवटीतही या घराण्याचे शहरावरील नियंत्रण कायम राहिले.","translated_text":"Under Islamic rule, the family retained control of the city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भौगोलिक","translated_text":"Geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जैसलमेर हे शहर थार वाळवंटाच्या अगदी मध्य भागी स्थित नसले तरी बऱ्यापैकी वाळवंटी भागात स्थित आहे.","translated_text":"The city of Jaisalmer is located in a largely deserted area, although it is not the most central part of the Thar Desert.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शहराच्या आजूबाजूला सर्वत्र वाळूच्या टेकड्या, छोट्या टेकड्या, डोंगर, संमिश्र काटेरी वने आहेत.","translated_text":"There are sand hills, hills, mountains, mixed forests all around the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांपैकी एका टेकडीवर जेसलमेरचा किल्ला वसला आहे.","translated_text":"On one of these hills is the fortress of Jaisalmer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वाळूच्या टेकड्या सततच्या विषम वातावरणाने आपले भौगोलिक स्थान बदलत असतात.","translated_text":"The sand dunes are constantly changing their geographic location due to unusual environments.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इंदिरा कालव्याच्या पाण्याने सद्यस्थिती पूर्ण पणे बदललेली आहे व शहर परिसरात अनेक ठिकाणी वनराया तयार झालेल्या आहेत.","translated_text":"The water of Indira Canal has completely changed the situation and forestry has been established in many places in the city.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रेक्षणीय स्थळे","translated_text":"What are some of the sights?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१) जैसलमेरचा किल्ला - राणा जैसल याने बांधलेला हा पिवळ्या दगडातील किल्ला","translated_text":"(1) Jaisalmer Castle - This yellow stone fortress built by Rana Jaisal","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गेली हजार वर्षे जैसलमेर मध्ये उभा आहे.","translated_text":"It has stood in Jaisalmer for thousands of years.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या किल्ल्यात प्रवेश मोफत आहे.","translated_text":"Entrance to this fortress is free.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किल्ल्यात अतिशय सुरेख बांधकाम असणारा राजवाडा आहे.","translated_text":"The fortress has a palace with a very beautiful construction.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच एक अतिशय कोरीव काम कसणारे जैन मंदिर आहे.","translated_text":"There is also a very elaborate Jain temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"खरेदी करण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत.","translated_text":"There are many options available for purchase.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२) पटवा हवेल्या - पटवा बंधूनी १८७० च्या सुमारास बांधलेल्या या पाच हवेल्या आपल्या कोरीव कामासाठी विख्यात आहेत.","translated_text":"Patwa Hawai'i - These five houses built by Patwa Bhanu around 1870 are renowned for their excavation work.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पटवा बंधू हे व्यापारी होते आणि त्यांच्या संपत्तीची कल्पना हा हवेल्यांच्या बांधकामावरून येते.","translated_text":"Patwa brothers were businessmen and the idea of their fortune came from the construction of mansions.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"नाथमलजी कि हवेली\" या नावाने प्रसिद्ध असणारी एक हवेली पर्यटकांसाठी उपलब्ध आहे.","translated_text":"A mansion known as \"Nathmalji Ki Haveli\" is available for tourists.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हवेली बघण्यासाठी १०० रुपये तिकीट आहे.","translated_text":"There is a ticket of Rs 100 for viewing the mansion.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३) सलीम सिंघ कि हवेली - सलीम सिंघ हा जैसलमेरच्या राजाचा दिवान होता याची हवेली तिच्या वैशिष्ट्यपूर्ण शिखरासाठी प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"3) Salim Singh Ki Haveli - Salim Singh was the king of Jaisalmer. The mansion is famous for its distinctive peak.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"४) गडीसर तलाव -राजा रावल जैसल याने बांधलेला हा तलाव जैसलमेरचा पाण्याचा एकमात्र स्रोत होता.","translated_text":"The lake, built by King Raval Jaisal, was the only source of water for Jaisalmer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तलावाकाठी असणारे मंदिर आणि कमान प्रेक्षणीय आहे.","translated_text":"The temple and arch by the pond are visible.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असे म्हणतात कि एका नर्तकीने ही कमान बांधून घेतली.","translated_text":"It is said that a dancer built the bow.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजाने ही कमान तोडू नये म्हणून तिने या कमानीच्या वरच्या मजल्यात एक श्रीकृष्णाचे मंदिर बनवले.","translated_text":"To prevent the king from breaking the curve, she built a temple of Lord Krishna on the top floor of the curve.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजाला, नर्तकीने बनवलेल्या कमानीतून जाणे अपमानास्पद वाटल्याने त्याने बाजूने एक वेगळाच जिना बनवून घेतला.","translated_text":"The king felt disgraceful to go through the boards made by the dancer, so he made a distinct gin on the side.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"५) बडा बाग - या ठिकाणी राज घराण्यातील अनेकांच्या कोरीव समाध्या आहेत.","translated_text":"5 The Great Garden is the burial place of many members of the royal family.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"६) सेना संग्रहालय - भारतीय सेनेच्या तीनही दलांची माहिती देणारे संग्रहालय जैसलमेरच्या बाहेर आहे.","translated_text":"6) Army Museum - The museum that provides information about all three branches of the Indian Army is located outside Jaisalmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"७) वाळवंट सफारी हा देखील जैसलमेर मध्ये येणाऱ्या पर्यटकांसा���ी आकर्षणाचे केन्द्र स्थान आहे.","translated_text":"Desert Safari is also a tourist attraction in Jaisalmer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चित्रदालन","translated_text":"Painting","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बी.बी.सी जैसलमेर स्लाईडशो जैसलमेर पर्यटन संपूर्ण माहिती -प्रवास मित्र","translated_text":"BBC Jaisalmer Slideshow Jaisalmer tourism full details - travel friends","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201009135601/https://pravasmitra.com/jaisalmer-tourist-places-in-marathi/ |date=2020-10-09 }}","char_index":56,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20201009135601/https://pravasmitra.com/jaisalmer-tourist-places-in-marathi/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.347333-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:जैसलमेर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Jaisalmer district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"बी.बी.सी जैसलमेर स्लाईडशो जैसलमेर पर्यटन संपूर्ण माहिती -प्रवास मित्र","translated_text":"BBC Jaisalmer Slideshow Jaisalmer tourism full details - travel friends","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201009135601/https://pravasmitra.com/jaisalmer-tourist-places-in-marathi/ |date=2020-10-09 }}","char_index":56,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20201009135601/https://pravasmitra.com/jaisalmer-tourist-places-in-marathi/","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.347333-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"झालावाड","wikicode":"{{विकिडेटा माहितीचौकट}}\n{{हा लेख|[[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर|झालावाड (निःसंदिग्धीकरण)}}\n'''झालावाड''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[झालावाड जिल्हा|झालावाड जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nगुजराथमधील सुरेंद्रनगर जिल्ह्याचे आधीचे नावही झालावाड जिल्हा असे होते. \n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:झालावाड जिल्हा]]","hash":"84712baf2c5957a347b354ff00dcafca7ce88b030aef053b37675b9a5201655a","last_revision":"2021-08-21T06:15:17Z","first_revision":"2006-05-02T22:11:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.141548","cross_lingual_links":{"bn":"ঝালাওয়াড়","bpy":"ঝালাৱার","ca":"Jhalawar (ciutat)","ceb":"Jhālāwār (lungsod)","de":"Jhalawar","en":"Jhalawar","fr":"Jhalawar","gu":"ઝાલાવાડ","hi":"झालावाड़","it":"Jhalawar","ja":"ジャーラーワール","mg":"Jhalawar","ml":"ഝാലാവാർ","ms":"Jhalawar","new":"झालवार","pam":"Jhalawar","pl":"Jhalawar","ru":"Джхалавар","sa":"झालावाड","sat":"ᱡᱷᱟᱞᱣᱟᱲ","sv":"Jhalawar","ta":"ஜலவர்","te":"ఝలావర్","ur":"جھالاواڑ","vi":"Jhalawar","xmf":"ჯჰალავარი","zh":"恰拉瓦尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.282703","text":"झालावाड भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर झालावाड जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nगुजराथमधील सुरेंद्रनगर जिल्ह्याचे आधीचे नावही झालावाड जिल्हा असे होते.\n\nवर्ग:राजस्थानम���ील शहरे वर्ग:झालावाड जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"झालावाड भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Khiladi is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर झालावाड जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Halywad district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुजराथमधील सुरेंद्रनगर जिल्ह्याचे आधीचे नावही झालावाड जिल्हा असे होते.","translated_text":"The Surendra Nagar district of Gujarat was formerly known as Khiladi district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:झालावाड जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Zhalawad district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"करौली","wikicode":"'''करौली''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[करौली जिल्हा|करौली जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:करौली जिल्हा]]","hash":"43950bc97d07aeaa815cd020ae51db02a28523271c988e33cbbef9cab5bfc116","last_revision":"2014-02-14T21:30:03Z","first_revision":"2006-05-02T22:11:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.191699","cross_lingual_links":{"bn":"কারৌলি","bpy":"কারৌলি","ca":"Karauli (ciutat)","ceb":"Karauli (lungsod)","de":"Karauli","en":"Karauli","fr":"Karauli","gu":"કરૌલી","hi":"करौली","it":"Karauli","mg":"Karauli","ms":"Karauli","new":"करौली","ru":"Караули","sa":"करौली","sv":"Karauli","ta":"கரௌலி","te":"కరౌలి","ur":"کارولی","vi":"Karauli","xmf":"კარაული","zh":"格劳利"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"करौली भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर करौली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:करौली जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"करौली भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Karauli is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर करौली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Karauli district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:करौली जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Karauli district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोटा","wikicode":"{{गल्लत|कोट|कोटा (आरक्षण)}}\n'''कोटा''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[कोटा जिल्हा|कोटा जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,०१,६९४ असून हे देशातील ४६ वे मोठे शहर आहे\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]] \n[[वर्ग:कोटा जिल्हा]]","hash":"6ab7c5659d17b7109eeb62452542fc051b90f97d49dc06d1f272d23bfa38aa83","last_revision":"2022-04-17T17:49:14Z","first_revision":"2006-05-02T22:12:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.263183","cross_lingual_links":{"af":"Kota","ar":"كوتا، راجستان","arz":"كوتا, راجستان","be":"Кота (Раджастхан)","bh":"कोटा","bn":"কোটা, রাজস্থান","bpy":"কোটা","ca":"Kota (ciutat)","ceb":"Kota (lungsod sa Indiya, State of Rājasthān, Kota)","cs":"Kóta (město v Indii)","de":"Kota (Indien)","el":"Κότα (Ρατζαστάν)","en":"Kota, Rajasthan","eo":"Kota (Raĝastano)","es":"Kotah","eu":"Kotah","fa":"کوتا","fi":"Kota (Intia)","fr":"Kota (Rajasthan)","gu":"કોટા","he":"קוטה (ראג'סטאן)","hi":"कोटा","hu":"Kota (Rádzsasztán)","hy":"Կոտա (Ռաջաստան)","id":"Kota, Rajasthan","it":"Kota (Rajasthan)","ja":"コーター (インド)","ka":"კოტა (რაჯასტანი)","ko":"코타 (라자스탄주)","lld":"Kota","lt":"Kota","mai":"कोटा, राजस्थान","ml":"കോട്ട, രാജസ്ഥാൻ","ms":"Kota, Kota","ne":"कोटा, राजस्थान","nl":"Kota (Rajasthan)","nb":"Kota (Rajasthan)","oc":"Kota (Rajasthan)","or":"କୋଟା","os":"Котæ (Раджастан)","pa":"ਕੋਟਾ","pam":"Kota, Rajasthan","pl":"Kota (Radżastan)","pnb":"کوٹا","pt":"Kota","ru":"Кота (Раджастхан)","sa":"कोटा","sat":"ᱠᱚᱴᱟ, ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ","sr":"Кота (град)","sv":"Kota","ta":"கோட்டா, இராசத்தான்","te":"కోట (రాజస్థాన్)","th":"โกฏา","tr":"Kota, Racastan","uk":"Кота (Індія)","ur":"کوٹہ، راجستھان","uz":"Kota","war":"Kota, Rajasthan","wuu":"科塔","xmf":"კოტა (რაჯასტანი)","zh":"科塔","zh-min-nan":"Kota (Rajasthan)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"कोटा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर कोटा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे. २०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,०१,६९४ असून हे देशातील ४६ वे मोठे शहर आहे\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:कोटा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोटा भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Kota is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर कोटा जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Kota district.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२०११ च्या जनगणनेनुसार येथील लोकसंख्या १०,०१,६९४ असून हे देशातील ४६ वे मोठे शहर आहे","translated_text":"According to the 2011 census, it has a population of 10,01,694, making it the 46th largest city in the country.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:कोटा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Kota district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"नागौर","wikicode":"'''नागौर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[नागौर जिल्हा|नागौर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:नागौर जिल्हा]]","hash":"f860439603e96ba8eec73f3b2f6a470dafea08aa39cd75c53f833e3d0757b20d","last_revision":"2014-02-14T21:28:49Z","first_revision":"2006-05-02T22:12:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.326013","cross_lingual_links":{"arz":"ناغور","bh":"नागौर","bn":"নাগৌর","bpy":"নাগৌর","ca":"Nagaur","ceb":"Nāgaur (lungsod)","de":"Nagaur","en":"Nagaur","eo":"Nagaŭr","fr":"Nagaur","gu":"નાગૌર","hi":"नागौर","it":"Nagaur","ja":"ナーガウル","mg":"Nagaur","ms":"Nagaur","ne":"नागौर","new":"नगौर","nl":"Nagaur (stad)","nb":"Nagaur","or":"ନାଗାଉର୍","pl":"Nagaur","ru":"Нагаур","sa":"नागौर","sv":"Nagaur","ta":"நாகவுர்","te":"నాగౌర్","uk":"Нагаур","ur":"ناگور","vi":"Nagaur","xmf":"ნაგაური","zh":"纳高尔","zh-min-nan":"Nagaur (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"नागौर भारताच्या राजस्थान र���ज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर नागौर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:नागौर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नागौर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Nagur is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर नागौर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Nagpur district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:नागौर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Nagar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"राजसामंद","wikicode":"'''राजसामंद''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[राजसामंद जिल्हा|राजसामंद जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:राजसामंद जिल्हा]]","hash":"0ac39210f1c34f22230e6f1648003a9f408d9ae59ed9eab3e5b69bd7db9f45fa","last_revision":"2023-06-19T12:15:07Z","first_revision":"2006-05-02T22:13:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.388896","cross_lingual_links":{"bn":"রাজসমন্দ","bpy":"রাজসামান্দ","ca":"Rajsamand","ceb":"Rājsamand","de":"Rajsamand","en":"Rajsamand","fa":"راجسمند","fi":"Rajsamand","gu":"રાજસમન્દ","hi":"राजसमन्द","it":"Rajsamand","mg":"Rajsamand","ms":"Rajsamand","or":"ରାଜସମନ୍ଦ","ru":"Раджсаманд","sa":"राजसमन्द","sv":"Rajsamand","ta":"ராஜ்சமந்து","te":"రాజ్‌సమంద్","ur":"راجسمند","vi":"Rajsamand","xmf":"რაჯსამანდი","zh":"拉杰萨曼德"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"राजसामंद भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर राजसामंद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:राजसामंद जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राजसामंद भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Rajsamand is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर राजसामंद जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Rajasandam district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:राजसामंद जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Rajsamand district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सीकर","wikicode":"[[चित्र:Kilometre_sign_Sikar.jpg|thumb|upright|]]\n'''सिकर''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे. [[बीकानेर]]- आग्रा यादरम्यान राष्ट्रीय महामार्गा ११ वर हे शहर लागते. राजस्थानातील आधुनिक धाटणीच्या शहरांपैकी एक अशी सिकरची ओळख आहे. येथे पर्यटकांचा वावर मोठ्या संख्येने असतो.\n\nहे शहर [[सिकर जिल्हा|सिकर जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सिकर जिल्हा]]","hash":"555929192d25ddd2ad5caf323e50a58a1068dc5f0e7e940cf7fdbefaebf70676","last_revision":"2014-02-17T23:28:31Z","first_revision":"2006-05-02T22:14:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.442574","cross_lingual_links":{"ar":"سيكار (الهند)","arz":"سيكار (سيكار)","as":"চিকৰ","bh":"सीकर","bn":"সীকর","bpy":"সিকার","ca":"Sikar (ciutat)","ceb":"Sīkar (lungsod)","de":"Sikar","en":"Sikar","eo":"Sikar","fa":"سیکر","fr":"Sikar","gu":"સિકર","hi":"सीकर","it":"Sikar","mg":"Sikar","ms":"Sikar","nl":"Sikar (stad)","nb":"Sikar","or":"ସିକାର","pa":"ਸੀਕਰ","pam":"Sikar","pl":"Sikar","ru":"Сикар (город)","sa":"सीकर","sat":"ᱥᱤᱠᱟᱨ","sr":"Сикар","sv":"Sikar","ta":"சிகர்","te":"సికార్ (రాజస్థాన్)","ur":"سیکر شہر","vi":"Sikar","war":"Sikar","xmf":"სიკარი","zh":"錫格爾","zh-min-nan":"Sikar (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"सिकर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे. बीकानेर- आग्रा यादरम्यान राष्ट्रीय महामार्गा ११ वर हे शहर लागते. राजस्थानातील आधुनिक धाटणीच्या शहरांपैकी एक अशी सिकरची ओळख आहे. येथे पर्यटकांचा वावर मोठ्या संख्येने असतो.\n\nहे शहर सिकर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:सिकर जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिकर भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sikar is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बीकानेर- आग्रा यादरम्यान राष्ट्रीय महामार्गा ११ वर हे शहर लागते.","translated_text":"It is located on National Highway 11 between Bikaner and Agra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजस्थानातील आधुनिक धाटणीच्या शहरांपैकी एक अशी सिकरची ओळख आहे.","translated_text":"Sikar is one of the modern shaving cities in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे पर्यटकांचा वावर मोठ्या संख्येने असतो.","translated_text":"There is a large number of tourists here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सिकर जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of Sikar district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:सिकर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Sikar district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सवाई माधोपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = सवाई माधोपूर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Ranthambhore_Fort.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[रणथंबोर किल्ला]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = राजस्थान\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[राजस्थान]]\n| जिल्हा = [[सवाई माधोपूर जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १७६३\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,२१,१०६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = १०,६४,२२२\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 26 |latm = 1 |lats = 30 |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 21 |longs =00  |longEW = E\n}}\n\n'''सवाई माधोपूर''' हे [[भारत]] देशाच्या [[राजस्थान]] राज्यामधील [[सवाई माधोपूर जिल्हा|सवाई माधोपूर जिल्ह्याचे]] मुख्यालय व प्रमुख शहर आहे. सवाई माधोपूर राजधानी [[जयपूर]]���्या १८० किमी आग्नेयेस स्थित आहे. हे शहर जयपूरचे महाराजा सवाई माधोसिंग पहिले ह्यांनी १९ जानेवारी १७६३ रोजी स्थापन केले.\n\n[[रणथंभोर राष्ट्रीय उद्यान]] येथून केवळ ११ किमी अंतरावर असून ह्या उद्यानातील [[रणथंबोर किल्ला]] [[युनेस्को]]चे [[जागतिक वारसा स्थान]] आहे. सवाई माधोपूर जंक्शन [[दिल्ली]]-[[मुंबई]] रेल्वेमार्गावरील एक प्रमुख रेल्वे स्थानक आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा]]","hash":"8fb1c9eb2333170627935af620e407fecc734c8a40acbf2a41f5a17935275d10","last_revision":"2023-01-28T17:15:40Z","first_revision":"2006-05-02T22:14:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.495448","cross_lingual_links":{"bh":"सवाईमाधोपुर","bn":"সওয়াই মাধোপুর","bpy":"সৱাই মধুপুর","ceb":"Sawāi Mādhopur (lungsod)","de":"Sawai Madhopur","en":"Sawai Madhopur","eo":"Savai Madhopur","fi":"Sawai Madhopur","fr":"Sawai Madhopur","hi":"सवाई माधोपुर","it":"Sawai Madhopur","ja":"サワーイー・マードープル","mg":"Sawai Madhopur","ms":"Sawai Madhopur","ne":"सवाई माधोपुर","nb":"Sawai Madhopur","or":"ସାୱାଇ ମାଧୋପୁର","pl":"Sawai Madhopur","pnb":"سوائی مادھوپور","ru":"Савай-Мадхопур","sa":"सवाई माधोपुरम्","sat":"ᱥᱟᱣᱟᱭ ᱢᱟᱫᱷᱚᱯᱩᱨ","sv":"Sawai Madhopur","ta":"சவாய் மாதோபூர்","te":"సవై మధోపూర్","ur":"سوائی مادھوپور","vi":"Sawai Madhopur","xmf":"სავაი-მადჰოპური","zh":"瑟瓦伊马托布尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"सवाई माधोपूर हे भारत देशाच्या राजस्थान राज्यामधील सवाई माधोपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय व प्रमुख शहर आहे. सवाई माधोपूर राजधानी जयपूरच्या १८० किमी आग्नेयेस स्थित आहे. हे शहर जयपूरचे महाराजा सवाई माधोसिंग पहिले ह्यांनी १९ जानेवारी १७६३ रोजी स्थापन केले.\n\nरणथंभोर राष्ट्रीय उद्यान येथून केवळ ११ किमी अंतरावर असून ह्या उद्यानातील रणथंबोर किल्ला युनेस्कोचे जागतिक वारसा स्थान आहे. सवाई माधोपूर जंक्शन दिल्ली-मुंबई रेल्वेमार्गावरील एक प्रमुख रेल्वे स्थानक आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = सवाई माधोपूर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Ranthambhore_Fort.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[रणथंबोर किल्ला]]\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = राजस्थान\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[राजस्थान]]\n| जिल्हा = [[सवाई माधोपूर जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १७६३\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = \n| उंची = \n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = १,२१,१०६\n| घनता = \n| महानगर_लोकसंख्या = १०,६४,२२२\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 26 |latm = 1 |lats = 30 |latNS = N\n|longd = 76 |longm = 21 |longs =00  |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सवाई माधोपूर हे भारत देशाच्या राजस्थान राज्यामधील सवाई माधोपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय व प्रमुख शहर आहे.","translated_text":"Sawai Madhopur is the headquarters and principal city of Sawai Madhopur district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सवाई माधोपूर राजधानी जयपूरच्या १८० किमी आग्नेयेस स्थित आहे.","translated_text":"Sawai Madhopur is located 180 km southeast of the capital city of Jaipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर जयपूरचे महाराजा सवाई माधोसिंग पहिले ह्यांनी १९ जानेवारी १७६३ रोजी स्थापन केले.","translated_text":"The city was founded on 19 January 1763 by Maharaja Sawai Madhosing I of Jaipur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रणथंभोर राष्ट्रीय उद्यान येथून केवळ ११ किमी अंतरावर असून ह्या उद्यानातील रणथंबोर किल्ला","translated_text":"Ranthambore National Park is just 11 km from Ranthambore Fort.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"युनेस्कोचे जागतिक वारसा स्थान आहे.","translated_text":"It is a UNESCO World Heritage Site.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सवाई माधोपूर जंक्शन दिल्ली-मुंबई रेल्वेमार्गावरील एक प्रमुख रेल्वे स्थानक आहे.","translated_text":"Sawai Madhopur Junction is a major railway station on the Delhi-Mumbai Railway.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:सवाई माधोपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Sai Madhopur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सिरोही","wikicode":"'''सिरोही''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[सिरोही जिल्हा|सिरोही जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:सिरोही जिल्हा]]","hash":"8c185606567f2c18703003237ace55972c2067ef2b5a50a6f0dfe878e9b82e49","last_revision":"2014-02-14T21:28:00Z","first_revision":"2006-05-02T22:16:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.556149","cross_lingual_links":{"bn":"সিরোহি","bpy":"সিরোহি","ca":"Sirohi (ciutat)","ceb":"Sirohi (lungsod)","de":"Sirohi","en":"Sirohi","fa":"سیروحی","fr":"Sirohi","gu":"સિરોહી","hi":"सिरोही","hif":"Sirohi","it":"Sirohi","ja":"シローヒー","mg":"Sirohi","ms":"Sirohi","ne":"सिरोही","nb":"Sirohi","or":"ସିରୋହି","pam":"Sirohi","pl":"Sirohi","pnb":"سروہی","ru":"Сирохи","sa":"सिरोही","sv":"Sirohi","ta":"சிரோஹி","te":"సిరోహి","ur":"سروہی","vi":"Sirohi","xmf":"სიროჰი","zh":"锡罗希"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"सिरोही भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर सिरोही जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:सिरोही जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सिरोही भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Sirohi is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर सिरोही जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative center of Sirohi District.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:सिरोही जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Sirohi district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"टोंक","wikicode":"'''टोंक''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्या���ील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[टोंक जिल्हा|टोंक जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:टोंक जिल्हा]]","hash":"0c9c4531c9ad1fc965d01a5368ba98390f9450143d2cc53fa4dc29c78625eadd","last_revision":"2014-02-14T21:26:36Z","first_revision":"2006-05-02T22:16:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.613018","cross_lingual_links":{"arz":"تونك (تونك)","bh":"टोंक","bn":"টঙ্ক, ভারত","ca":"Tonk (ciutat)","ceb":"Tonk (lungsod)","de":"Tonk","el":"Τονκ (Ινδία)","en":"Tonk, India","eo":"Tonk (Raĝastano)","es":"Tonk","fa":"تونک","fi":"Tonk","fr":"Tonk (Inde)","gu":"ટોંક","hi":"टोंक","it":"Tonk","ja":"トーンク","ms":"Tonk","nl":"Tonk (stad)","nb":"Tonk","pl":"Tonk","pnb":"ٹونک","ru":"Тонк","sa":"टोङ्क, भारतम्","sat":"ᱴᱚᱝᱠ, ᱥᱤᱧᱚᱛ","sv":"Tonk","te":"టోంక్ (రాజస్థాన్)","ur":"ٹونک، بھارت","vi":"Tonk","war":"Tonk, India","xmf":"ტონკი","zh":"栋格","zh-min-nan":"Tonk (siâⁿ)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"टोंक भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर टोंक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:टोंक जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"टोंक भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Tonk is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर टोंक जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"The city is the administrative centre of the Tonke district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:टोंक जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Tonk district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उदयपूर","wikicode":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = उदयपूर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Evening_view,_City_Palace,_Udaipur.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[सिटी पॅलेस]] व शहराचे दृष्य\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = राजस्थान\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[राजस्थान]]\n| जिल्हा = [[उदयपूर जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १५५९\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ६४\n| उंची = २०००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ५,९८,,६८५\n| घनता = २४२\n| महानगर_लोकसंख्या = १०,६४,२२२\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 24 |latm = 35 |lats = |latNS = N\n|longd = 73 |longm = 41 |longs =  |longEW = E\n}}\n'''उदयपूर''' हे [[भारत]] देशाच्या [[राजस्थान]] राज्यामधील [[उदयपूर जिल्हा|उदयपूर जिल्ह्याचे]] मुख्यालय व एक ऐतिहासिक शहर आहे. ''सरोवरांचे शहर'' ह्या टोपणनावाने प्रसिद्ध असलेले उदयपूर राजस्थानच्या [[मेवाड]] प्रांताच्या राजधानीचे शहर होते. उदयपूरची स्थापना महाराणा दुसरे उदय सिंह ह्यांनी १५५९ साली केली व मेवाडची राजधानी [[चित्तोडगढ]]हून उदयपूरला हलवली. १८१८ पर्यंत मेवाडची राजधानी राहिलेले उदयपूर [[ब्रिटीश राज]]वटीमध्ये [[राजपुताना एजन्सी]]चा भाग होते. उदयपूर [[जयपूर]]च्या ४०३ किमी नैऋत्येस तर [[अहमदाबाद]]च्या २५० किमी ईशान्येस स्थित आहे.\n\nउदयपूर हे राजस्थानमधील एक अत्यंत लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून पर्यटनावर येथील अर्थव्यवस्था मोठ्या प्रमाणावर अवलंबून आहे. येथील [[पिछोला सरोवर]]ावर बांधण्यात आलेले [[सिटी पॅलेस]], सरोवरातील अनेक कृत्रीम बेटे ([[लेक पॅलेस]]) इत्यादींसाठी येथे जगभरातून पर्यटक येतात. \n\n[[मुंबई]] व [[दिल्ली]]दरम्यान धावणारा [[राष्ट्रीय महामार्ग ८]] उदयपूरमधूनच जातो. [[उदयपूर विमानतळ]] शहराच्या २२ किमी पूर्वेस स्थित आहे. [[उदयपूर सिटी रेल्वे स्थानक]] येथील प्रमुख रेल्वे स्थानक असून येथून [[दिल्ली]], [[कोलकाता]], [[मुंबई]] इत्यादी प्रमुख शहरांसाठी थेट गाड्या सुटतात.\n\n==प्रेक्षणीय स्थळे==\n\n१) '''सिटी पॅलेस''' - उदयपूरच्या राजघराण्याचा पिचोला तलावाशेजारी असणारा राजवाडा. या राजवाड्यात अनेक शैलीमध्ये झालेले बांधकाम आहे. उदयपूरच्या गादीवरील अनेक राजांनी आपापल्या काळात काही बांधकाम केले त्यामुळे विविध शैलीमध्ये झालेले बांधकाम इथे दिसते. मोर चौक (काचेचा वापर करून बनवलेले मोर ), पाळणा महाल (राजघराण्यातील वापरले गेलेले सुरेख पाळणे), जनाना महाल, वस्तू संग्रहालय अशी काही उल्लेखनीय दालने या महालात आहेत. माणशी तिकीट साधारण २५० रुपये. मार्गदर्शकाची सोय (अधिक शुल्क भरून ).\n\n२) '''जुन्या मोटारगाड्यांचा संग्रह''' - जयपूरच्या सत्ताधीशांनी वापरलेल्या जुन्या गाड्यांचा संग्रह पाहण्यासारखा आहे. तिकीट २५० रुपये. हा संग्रह उदयपूर शहरात वेगळ्या ठिकाणी आहे (राजवाड्याचा भाग नव्हे).\n\n३) '''सहेलीयोन्की बाडी''' - महाराजा संग्रामसिंह यांनी १७१० ते १७३४ या कालावधीत आपल्या राणीसाठी आणि तिच्या माहेरून आलेल्या ४८ मैत्रिणीसाठी या बागेची निर्मिती केली. विविध प्रकारचे कारंजे उदा. आवाजावर चालणारे कारंजे, श्रावणातील कोसळत्या पावसाप्रमाणे आवाज करणारे कारंजे इथे दिसतात. अतिशय शांत आणि रमणीय ठिकाण.\n\n४) '''राणा प्रताप ज्युबिली बाग''' - राणा प्रताप याचा सुरेख पुतळा आणि त्याच बरोबर त्यांच्या इतर सहकार्यांचे भव्य पुतळे या बागेत आहेत. एका संग्रहालयात चितोड गढ आणि कुंभाल गढची प्रतिकृती आहे.\n\n५) '''लेक पॅलेस''' - पिचोला तलावात बांधलेला हा राजवाडा आज, ताज ग्रुप ने चालवलेले, एक हॉटेल बनला आहे.\n\n६) '''रज्जू मार्ग'''  - उदयपुर मधली एका टेकडीवर असणर्या करणी माता मंदिराला जाण्यासाठी रज्जू मार्ग बनवला गेला आहे. पर्यटकांना येथून उदयपू��चे विहंगम दृश्य दिसू शकते\n\n==बाह्य दुवे==\n{{कॉमन्स|Udaipur|उदयपूर}}\n*{{wikivoyage|Udaipur|उदयपूर}}\n\n\n==चित्रदीर्घा==\n<gallery>\nFile:उदयपुर नगराचे विहंगम दृश्य.jpg|रज्जुमार्गावरून होणारे उदयपूरचे विहंगम दर्शन\nFile:Lake pichola view.jpg|पिचोला तलावाच्या काठावरून दिसणारे दृश्य\nFile:Beautiful view Lake Palace.jpg|लेक पॅलेस हे आता एक हेरीटेज हॉटेल आहे\nFile:City palace entrance.jpg|सिटी पॅलेस कडे नेणारा चढाव\nFile:Fatehprakash Entrance.jpg|फतेहप्रकाश राजवाड्याचा दरवाजा\nFile:Marble Elephants.jpg|दरवाज्यात असणारे संगमरवरी हत्ती राजघराण्याचे प्रतिक आहेत.\nFile:Restaurant at Lake Pichola.jpg|पिचोला तलवाच्या काठावर असणारे हे हॉटेल अगदी मोक्याच्या ठिकाणी आहे\nFile:Heritage Hotel in City palace Complex.jpg|सिटी पॅलेसमधील हा भाग एका हॉटेल मध्ये रूपांतरीत करण्यात आला आहे.\nFile:Entry to City palace area.jpg|राजवाड्याकडे जाणारा रस्ता मन मोहून टाकतो\nFile:Lampost city palace.jpg|राजवाड्याच्या बागेतील दिव्याचे सुंदर खांब\nFile:City Palace entrance wall.jpg|राजवाड्याच्या दरवाज्यावरील सूर्यकुलाचे प्रतिक असणारा सोन्याचा सूर्य\nFile:City palace entrance 1.jpg|राजवाड्याचा भव्य दरवाजा\nFile:City palace renovation.jpg|राजवाड्यातील अनेक महालांची दुरुस्ती चालू आहे\nFile:City palace elevation.jpg|राजवाड्याची अनेक मजली भव्य इमारत\nFile:Garden at City palace.jpg|राजवाड्यासमोरील सुरेख उद्यान\nFile:Painting at the City palace gate.jpg|राजवाड्याचे  प्रवेशद्वार\nFile:Design of the gate.jpg|दिंडी दरवाज्यावरील सुरेख नक्षीकाम\nFile:Beautified roof at the entrance gate.jpg|एकदा दरवाज्यातून आत आलात की छतावरील सुरेख रंगकाम\nFile:Inside of City palace entrance.jpg|प्रांगणात आल्यावर दिसणारी सुरेख नक्षी\nFile:Royal guards painted at City palace.jpg|आतील बाजूस रंगवलेला दरवान\nFile:Information Boards at Display.jpg|आत शिरताच प्रासादाची माहिती देणारे फलक\nFile:Glasswork and Deity idols at the entry point.jpg|राजवाड्यात शिरताच दिसणारी गणेश प्रतिमा\nFile:A goddess being workshipped by elephants.jpg|राजघराण्याची कुलदेवता\nFile:Window Net at City palace.jpg|खिडकीची जाळी नक्षीकामाचा नमुना\nFile:Some more design for windows.jpg|खिडक्यांच्या जाळीचे नक्षीकाम हा राजस्थानचा आवडता विषय\nFile:Verandah at City palace.jpg|राणा प्रताप यांच्या खोलीकडे नेणारा व्हरांडा\nFile:Poetry in marble.jpg|दालनाची नक्षीदार महिरप\nFile:Saint Meerabai.jpg|संत मीराबाई याच राजघराण्यातील\nFile:Indoor garden at City palace.jpg|राजप्रासादातील बाग\nFile:Intricate carving in stone for window pane.jpg|खिडकीची जाळी\nFile:Corridors at garden mahal.jpg|बागेतील महालाचे संगमरवरी खांब\nFile:Glasswork at Garden Mahal.jpg|बागेतील महालाचे काचेचे काम\n\n\n\n\n\n\n</gallery>\n\n[[वर्ग:उदयपूर| ]]\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:उदयपूर जिल्हा]]","hash":"9e398897241582f7f32d7818ce8c5c21567400257ad0a335fff40b124b8f754f","last_revision":"2022-09-29T11:02:07Z","first_revision":"2006-05-02T22:17:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.682913","cross_lingual_links":{"ar":"أودايبور","arz":"اودايبور (تجمع سكان فى اودايبور)","azb":"اودی‌پور","be":"Удайпур","bh":"उदयपुर","bn":"উদয়পুর","bpy":"উদয়পুর","ca":"Udaipur (Rajasthan)","ceb":"Udaipur (lungsod sa Indiya, State of Rājasthān, Udaipur)","cs":"Udajpur","de":"Udaipur","en":"Udaipur","eo":"Udaipur","es":"Udaipur","eu":"Udaipur","fa":"اودی‌پور","fi":"Udaipur","fr":"Udaipur (Rajasthan)","gom":"उदयपूर","gu":"ઉદયપુર","he":"אודאיפור","hi":"उदयपुर","hif":"Udaipur","hu":"Udaipur","hy":"Ուդայպուր","id":"Udaipur","it":"Udaipur (Rajasthan)","ja":"ウダイプル","ka":"უდაიპური","kn":"ಉದಯಪುರ","ko":"우다이푸르","lld":"Udaipur","lt":"Udaipuras","ml":"ഉദയ്‌പൂർ","ms":"Udaipur, Udaipur","nl":"Udaipur (Rajasthan)","nn":"Udaipur","nb":"Udaipur","oc":"Udaipur","or":"ଉଦୟପୁର","os":"Удайпур","pa":"ਉਦੈਪੁਰ","pl":"Udajpur","pnb":"اُدیپور","ps":"اودی پور","pt":"Udaipur","ro":"Udaipur","ru":"Удайпур","sa":"उदयपुरम्","sat":"ᱩᱫᱚᱭᱯᱩᱨ","sco":"Udaipur","simple":"Udaipur","sl":"Udaipur","sq":"Udaipur","sr":"Удајпур","sv":"Udaipur","szl":"Udajpur","ta":"உதய்பூர்","te":"ఉదయ్‌పూర్ (రాజస్థాన్)","th":"อุทัยปุระ","tr":"Udaipur","uk":"Удайпур","ur":"اودے پور","uz":"Udaypur","vi":"Udaipur","war":"Udaipur","wuu":"乌代浦","xmf":"უდაიპური","zh":"烏代浦","zh-min-nan":"Udaipur (Rajasthan)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"उदयपूर हे भारत देशाच्या राजस्थान राज्यामधील उदयपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय व एक ऐतिहासिक शहर आहे. सरोवरांचे शहर ह्या टोपणनावाने प्रसिद्ध असलेले उदयपूर राजस्थानच्या मेवाड प्रांताच्या राजधानीचे शहर होते. उदयपूरची स्थापना महाराणा दुसरे उदय सिंह ह्यांनी १५५९ साली केली व मेवाडची राजधानी चित्तोडगढहून उदयपूरला हलवली. १८१८ पर्यंत मेवाडची राजधानी राहिलेले उदयपूर ब्रिटीश राजवटीमध्ये राजपुताना एजन्सीचा भाग होते. उदयपूर जयपूरच्या ४०३ किमी नैऋत्येस तर अहमदाबादच्या २५० किमी ईशान्येस स्थित आहे.\n\nउदयपूर हे राजस्थानमधील एक अत्यंत लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून पर्यटनावर येथील अर्थव्यवस्था मोठ्या प्रमाणावर अवलंबून आहे. येथील पिछोला सरोवरावर बांधण्यात आलेले सिटी पॅलेस, सरोवरातील अनेक कृत्रीम बेटे (लेक पॅलेस) इत्यादींसाठी येथे जगभरातून पर्यटक येतात.\n\nमुंबई व दिल्लीदरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग ८ उदयपूरमधूनच जातो. उदयपूर विमानतळ शहराच्या २२ किमी पूर्वेस स्थित आहे. उदयपूर सिटी रेल्वे स्थानक येथील प्रमुख रेल्वे स्थानक असून येथून दिल्ली, कोलकाता, मुंबई इत्यादी प्रमुख शहरांसाठी थेट गाड्या सुटतात.\n\n१) सिटी पॅलेस - उदयपूरच्या राजघराण्याचा पिचोला तलावाशेजारी असणारा राजवाडा. या राजवाड्यात अनेक शैलीमध्ये झालेले बांधकाम आहे. उदयपूरच्या गादीवरील अनेक राजांनी आपापल्या काळात काही बांधकाम केले त्यामुळे विविध शैलीमध्ये झालेले बांधकाम इथे दिसते. मोर चौक (काचेचा वापर कर���न बनवलेले मोर ), पाळणा महाल (राजघराण्यातील वापरले गेलेले सुरेख पाळणे), जनाना महाल, वस्तू संग्रहालय अशी काही उल्लेखनीय दालने या महालात आहेत. माणशी तिकीट साधारण २५० रुपये. मार्गदर्शकाची सोय (अधिक शुल्क भरून ).\n\n२) जुन्या मोटारगाड्यांचा संग्रह - जयपूरच्या सत्ताधीशांनी वापरलेल्या जुन्या गाड्यांचा संग्रह पाहण्यासारखा आहे. तिकीट २५० रुपये. हा संग्रह उदयपूर शहरात वेगळ्या ठिकाणी आहे (राजवाड्याचा भाग नव्हे).\n\n३) सहेलीयोन्की बाडी - महाराजा संग्रामसिंह यांनी १७१० ते १७३४ या कालावधीत आपल्या राणीसाठी आणि तिच्या माहेरून आलेल्या ४८ मैत्रिणीसाठी या बागेची निर्मिती केली. विविध प्रकारचे कारंजे उदा. आवाजावर चालणारे कारंजे, श्रावणातील कोसळत्या पावसाप्रमाणे आवाज करणारे कारंजे इथे दिसतात. अतिशय शांत आणि रमणीय ठिकाण.\n\n४) राणा प्रताप ज्युबिली बाग - राणा प्रताप याचा सुरेख पुतळा आणि त्याच बरोबर त्यांच्या इतर सहकार्यांचे भव्य पुतळे या बागेत आहेत. एका संग्रहालयात चितोड गढ आणि कुंभाल गढची प्रतिकृती आहे.\n\n५) लेक पॅलेस - पिचोला तलावात बांधलेला हा राजवाडा आज, ताज ग्रुप ने चालवलेले, एक हॉटेल बनला आहे.\n\n६) रज्जू मार्ग - उदयपुर मधली एका टेकडीवर असणर्या करणी माता मंदिराला जाण्यासाठी रज्जू मार्ग बनवला गेला आहे. पर्यटकांना येथून उदयपूरचे विहंगम दृश्य दिसू शकते\n\nवर्ग:उदयपूर वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:उदयपूर जिल्हा\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शहर\n| नाव = उदयपूर\n| स्थानिक =\n| चित्र = Evening_view,_City_Palace,_Udaipur.jpg\n| चित्र_वर्णन = [[सिटी पॅलेस]] व शहराचे दृष्य\n| ध्वज = \n| चिन्ह =\n| नकाशा१ = राजस्थान\n| pushpin_label_position = \n| देश = भारत\n| राज्य = [[राजस्थान]]\n| जिल्हा = [[उदयपूर जिल्हा]]\n| स्थापना = इ.स. १५५९\n| महापौर =\n| क्षेत्रफळ = ६४\n| उंची = २०००\n| लोकसंख्या_वर्ष = २०११\n| लोकसंख्या = ५,९८,,६८५\n| घनता = २४२\n| महानगर_लोकसंख्या = १०,६४,२२२\n| वेळ = [[भारतीय प्रमाणवेळ]]\n| वेब =\n|latd = 24 |latm = 35 |lats = |latNS = N\n|longd = 73 |longm = 41 |longs =  |longEW = E\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उदयपूर हे भारत देशाच्या राजस्थान राज्यामधील उदयपूर जिल्ह्याचे मुख्यालय व एक ऐतिहासिक शहर आहे.","translated_text":"Udaipur is a historic city and the headquarters of Udaipur district in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सरोवरांचे शहर ह्या टोपणनावाने प्रसिद्ध असलेले उदयपूर राजस्थानच्या मेवाड प्रांताच्या राजधानीचे शहर होते.","translated_text":"Udaypur, also known by its nickname as City of Lakes, is the capital city of Maywad Province, Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदयपूरची स्थापना महाराणा दुसरे उदय सिंह ह्यांनी १५५९ साली केली व मेवाडची राजधानी चित्तोडगढहून उदयपूरला हलवली.","translated_text":"Udaipur was founded in 1559 by Maharaja Uday Singh II, who moved the capital of Mewar from Chithodgarh to Udaipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८१८ पर्यंत मेवाडची राजधानी राहिलेले उदयपूर ब्रिटीश राजवटीमध्ये राजपुताना एजन्सीचा भाग होते.","translated_text":"Udaypur, which remained the capital of Maywad until 1818, was part of the Rajputana Agency under British rule.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदयपूर","translated_text":"Udaypur","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जयपूरच्या ४०३ किमी नैऋत्येस तर अहमदाबादच्या २५० किमी ईशान्येस स्थित आहे.","translated_text":"It is located 403 km southwest of Jaipur and 250 km northeast of Ahmedabad.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उदयपूर हे राजस्थानमधील एक अत्यंत लोकप्रिय पर्यटनस्थळ असून पर्यटनावर येथील अर्थव्यवस्था मोठ्या प्रमाणावर अवलंबून आहे.","translated_text":"Udaipur is a very popular tourist destination in Rajasthan where the economy relies heavily on tourism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील पिछोला सरोवरावर बांधण्यात आलेले सिटी पॅलेस, सरोवरातील अनेक कृत्रीम बेटे (लेक पॅलेस) इत्यादींसाठी येथे जगभरातून पर्यटक येतात.","translated_text":"It attracts tourists from all over the world for the city palace built on the back of the lake, the lakes of the lakes, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुंबई व दिल्लीदरम्यान धावणारा राष्ट्रीय महामार्ग ८ उदयपूरमधूनच जातो.","translated_text":"National Highway 8 runs between Mumbai and Delhi through Udaipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदयपूर विमानतळ शहराच्या २२ किमी पूर्वेस स्थित आहे.","translated_text":"Udaipur Airport is located 22 km east of the city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदयपूर सिटी रेल्वे स्थानक येथील प्रमुख रेल्वे स्थानक असून येथून दिल्ली, कोलकाता, मुंबई इत्यादी प्रमुख शहरांसाठी थेट गाड्या सुटतात.","translated_text":"Udaipur City Railway Station is a major railway station with direct trains to major cities like Delhi, Kolkata, Mumbai etc.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रेक्षणीय स्थळे","translated_text":"What are some of the sights?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१) सिटी पॅलेस - उदयपूरच्या राजघराण्याचा पिचोला तलावाशेजारी असणारा राजवाडा.","translated_text":"1) City Palace - the palace next to the Pichola lake of the royal family of Udaipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या राजवाड्यात अनेक शैलीमध्ये झालेले बांधकाम आहे.","translated_text":"The palace is built in many styles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदयपूरच्या गादीवरील अनेक राजांनी आपापल्या काळात काही बांधकाम केले त्यामुळे विविध शैलीमध्ये झालेले बांधकाम इथे दिसते.","translated_text":"Many of the kings of Udaipur's Gadi built in their time, so there are different styles of construction here.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मोर चौक (काचेचा वापर करून बनवलेले मोर ), पाळणा महाल (राजघराण्यातील वापरले गेलेले सुरेख पाळणे), जनाना महाल, वस्तू संग्रहालय अशी काही उल्लेखनीय दालने या महालात आहेत.","translated_text":"The palace has some notable landmarks such as the Mor Square, the Patana Mahal, the Janana Mahal and the Bhas Museum.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"माणशी तिकीट साधारण २५० रुपये.","translated_text":"Tickets are about Rs 250.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मार्गदर्शकाची सोय (अधिक शुल्क भरून ).","translated_text":"Guidance facility (with additional charge).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२) जुन्या मोटारगाड्यांचा संग्रह - जयपूरच्या सत्ताधीशांनी वापरलेल्या जुन्या गाड्यांचा संग्रह पाहण्यासारखा आहे.","translated_text":"2) The collection of old cars - is similar to the collection of old cars used by the rulers of Jaipur.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिकीट २५० रुपये.","translated_text":"Tickets are Rs 250.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा संग्रह उदयपूर शहरात वेगळ्या ठिकाणी आहे (राजवाड्याचा भाग नव्हे).","translated_text":"The collection is located in a different location in the city of Udaipur (not part of the palace).","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३) सहेलीयोन्की","translated_text":"(Matthew 22:37-39) How can we be sure that we will be blessed?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाडी - महाराजा संग्रामसिंह यांनी १७१० ते १७३४ या कालावधीत आपल्या राणीसाठी आणि तिच्या माहेरून आलेल्या ४८ मैत्रिणीसाठी या बागेची निर्मिती केली.","translated_text":"Badi - Maharaja Sangram Singh created the garden for his queen and her 48 companions from 1710 to 1734.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विविध प्रकारचे कारंजे उदा.","translated_text":"There are different types of fountains, e.g.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आवाजावर चालणारे कारंजे, श्रावणातील कोसळत्या पावसाप्रमाणे आवाज करणारे कारंजे इथे दिसतात.","translated_text":"You can see fountains that run on sound, fountains that sound like falling rain in a stream.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अतिशय शांत आणि रमणीय ठिकाण.","translated_text":"A very quiet and pleasant place.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"४) राणा प्रताप ज्युबिली बाग - राणा प्रताप याचा सुरेख पुतळा आणि त्याच बरोबर त्यांच्या इतर सहकार्यांचे भव्य पुतळे या बागेत आहेत.","translated_text":"4) Rana Pratap Jubilee Garden - There is a beautiful statue of Rana Pratap along with the magnificent statues of his other associates.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एका संग्रहालयात चितोड गढ आणि कुंभाल गढची प्रतिकृती आहे.","translated_text":"One museum has a replica of Chitod Fort and Kumbhal Fort.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"५) लेक पॅलेस - पिचोला तलावात बांधलेला हा राजवाडा आज, ताज ग्रुप ने चालवलेले, एक हॉटेल बनला आहे.","translated_text":"5) Lake Palace - This palace built on Lake Pichola has now become a hotel run by the Taj Group.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"६) रज्जू मार्ग - उदयपुर मधली एका टेकडीवर असणर्या करणी माता मंदिराला जाण्यासाठी रज्जू मार्ग बनवला गेला आहे.","translated_text":"Rajju Road - A Rajju Road has been constructed on a hill in Udaipur to lead to the Asanriya Karani Mata Temple.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पर्यटकांना येथून उदयपूरचे विहंगम दृश्य दिसू शकते","translated_text":"Tourists can get a panoramic view of Udaipur from here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"चित्रदीर्घा","translated_text":"What is the meaning of life?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:उदयपूर वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:उदयपूर जिल्हा","translated_text":"Category:Udaypur Category:Cities in Rajasthan Category:Udaypur district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पाली (राजस्थान)","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील पाली शहराविषयी आहे. महाराष्ट्रातील पाली गावाबद्दलच्या माहितीसाठी पहा - [[पाली]].''\n\n'''पाली''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर [[बांदी नदी]]च्या काठी [[जोधपूर]]पासून ७० किमी पूर्वेस आहे.\n\nहे शहर [[पाली जिल्हा|पाली जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:पाली जिल्हा]]","hash":"1912356dde298746751905d68076ae61187baa4bf5532f8f39d50933e694f9b0","last_revision":"2023-01-22T21:00:38Z","first_revision":"2006-05-02T22:18:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.744603","cross_lingual_links":{"ar":"بالي (الهند)","arz":"مدينه بالى","bh":"पाली","bpy":"পালি","ceb":"Pāli (lungsod sa Indiya, State of Rājasthān, Pāli)","de":"Pali (Rajasthan)","en":"Pali, Rajasthan","eo":"Pali (Raĝastano)","fa":"پالی","fr":"Pali (Rajasthan)","gu":"પાલી","hi":"पाली, राजस्थान","it":"Pali (Rajasthan)","lld":"Pali","ms":"Pali, Pali","nb":"Pali (Rajasthan)","or":"ପାଲି, ରାଜସ୍ଥାନ","pl":"Pali (Radżastan)","ru":"Пали (Раджастхан)","sa":"पाली","sat":"ᱯᱟᱞᱤ, ᱨᱟᱡᱚᱥᱛᱷᱟᱱ","sr":"Пали (град)","sv":"Pali, Rajasthan","ta":"பாலி, இராஜஸ்தான்","te":"పాలీ (రాజస్థాన్)","ur":"پالی، راجستھان","war":"Pali, Rajasthan","xmf":"პალი (რაჯასტანი)","zh":"巴利 (拉賈斯坦邦)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"हा लेख राजस्थानमधील पाली शहराविषयी आहे. महाराष्ट्रातील पाली गावाबद्दलच्या माहितीसाठी पहा - पाली.\n\nपाली भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे. हे शहर बांदी नदीच्या काठी जोधपूरपासून ७० किमी पूर्वेस आहे.\n\nहे शहर पाली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:पाली जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील पाली शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Pali in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"महाराष्ट्रातील पाली गावाबद्दलच्या माहितीसाठी पहा - पाली.","translated_text":"For information about the village of Pali in Maharashtra, see: Pali.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पाली भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Pali is a city in Rajasthan state of India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे शहर बांदी नदीच्या काठी जोधपूरपासून ७० किमी पूर्वेस आहे.","translated_text":"The city is located 70 km east of Jodhpur on the banks of the Bandi River.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर पाली जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.","translated_text":"It is the administrative centre of Pali district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:पाली जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Rajasthan Category:Pali district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बुंदी (राजस्थान)","wikicode":"''हा लेख राजस्थानमधील बुंदी शहराविषयी आहे. बुंदीच्या ईतर संदर्भांसाठीसाठी पहा - [[बुंदी-निःसंदिग्धीकरण]].''\n\n'''बुंदी''' [[भारत|भारताच्या]] [[राजस्थान]] राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर [[बुंदी जिल्हा|बुंदी जिल्ह्याचे]] प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nया शहराची स्थापना १२४२मध्ये झाली.\n\n[[वर्ग:राजस्थानमधील शहरे]]\n[[वर्ग:बुंदी जिल्हा]]\n[[वर्ग:इ.स. १२४२ मधील निर्मिती]]","hash":"f431191eacfa9f99d2705441e0dcc8d6bec10e5d18e3453dad91e0174dfea037","last_revision":"2024-03-22T06:47:24Z","first_revision":"2006-05-02T22:19:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.796509","cross_lingual_links":{"ar":"بوندي (الهند)","bh":"बूँदी","bn":"বুন্দি","bpy":"বুন্দি","ca":"Bundi (ciutat)","ceb":"Būndi (lungsod)","de":"Bundi (Stadt)","el":"Μπούντι","en":"Bundi","eo":"Bundi","fi":"Bundi","fr":"Bundi (Inde)","gu":"બુંદી (શહેર)","hi":"बूँदी","hu":"Búndí","it":"Bundi","ja":"ブーンディー","lld":"Bundi","mg":"Bundi","ms":"Bundi","new":"बुन्दी","nb":"Bundi","or":"ବୁନ୍ଦି , ରାଜସ୍ଥାନ","pa":"ਬੂੰਦੀ","pl":"Bundi (miasto)","ru":"Бунди","sa":"बून्दी","sv":"Bundi","ta":"பூந்தி நகரம்","te":"బుంది","ur":"بوندی","vi":"Bundi","xmf":"ბუნდი","zh":"本迪"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"हा लेख राजस्थानमधील बुंदी शहराविषयी आहे. बुंदीच्या ईतर संदर्भांसाठीसाठी पहा - बुंदी-निःसंदिग्धीकरण.\n\nबुंदी भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.\n\nहे शहर बुंदी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आहे.\n\nया शहराची स्थापना १२४२मध्ये झाली.\n\nवर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बुंदी जिल्हा वर्ग:इ.स. १२४२ मधील निर्मिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हा लेख राजस्थानमधील बुंदी शहराविषयी आहे.","translated_text":"This article is about the city of Bundi in Rajasthan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बुंदीच्या ईतर संदर्भांसाठीसाठी पहा - बुंदी-निःसंदिग्धीकरण.","translated_text":"For other references, see Bundi-Disinfection.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बुंदी भारताच्या राजस्थान राज्यातील एक शहर आहे.","translated_text":"Bundi is a city in the Indian state of Rajasthan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे शहर बुंदी जिल्ह्याचे प्रशासकीय केंद्र आ���े.","translated_text":"The city is the administrative center of Bundi district.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या शहराची स्थापना १२४२मध्ये झाली.","translated_text":"The city was founded in 1242.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:राजस्थानमधील शहरे वर्ग:बुंदी जिल्हा वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class:Cities in Rajasthan Class:Bundi District Class:E.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२४२ मधील निर्मिती","translated_text":"It was created in 1242","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ६१२","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ६१२]]","hash":"241bc16954855c2fb9922f86b49574390ae7166aaa4c0dcdb799edf52a664db9","last_revision":"2011-01-24T17:35:06Z","first_revision":"2006-05-03T16:26:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.856089","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ६१२\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ६१२","translated_text":"612 B.C.E. Re-directed","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:इ.स. १८७०","wikicode":"[[वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे]]","hash":"c41a9142ac4a9ea5f5f9564ba6deaa8fbb936ce8322fec353df2faa87aa91c21","last_revision":"2023-01-11T13:08:23Z","first_revision":"2006-05-03T21:10:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.921347","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:1870 шықәса","af":"Kategorie:1870","an":"Categoría:1870","ang":"Flocc:1870","ar":"تصنيف:1870","ary":"تصنيف:1870","arz":"تصنيف:1870","ast":"Categoría:1870","az":"Kateqoriya:1870","ba":"Категория:1870 йыл","bar":"Kategorie:1870","be":"Катэгорыя:1870","be-x-old":"Катэгорыя:1870","bg":"Категория:1870 година","bh":"श्रेणी:1870","bn":"বিষয়শ্রেণী:১৮৭০","bpy":"থাক:মারি ১৮৭০","br":"Rummad:1870","bs":"Kategorija:1870.","ca":"Categoria:1870","cdo":"分類:1870 nièng","ce":"Категори:1870 шо","ceb":"Kategoriya:1870","ckb":"پۆل:١٨٧٠","cs":"Kategorie:1870","cy":"Categori:1870","da":"Kategori:1870","de":"Kategorie:1870","diq":"Kategori:1870","dsb":"Kategorija:1870","el":"Κατηγορία:1870","en":"Category:1870","eo":"Kategorio:1870","es":"Categoría:1870","et":"Kategooria:1870","eu":"Kategoria:1870","fa":"رده:۱۸۷۰ (میلادی)","fi":"Luokka:1870","fo":"Bólkur:1870","fr":"Catégorie:1870","fy":"Kategory:1870","ga":"Catagóir:1870","gan":"分類:1870年","gl":"Categoría:1870","gn":"Ñemohenda:1870","gv":"Ronney:1870","he":"קטגוריה:1870","hi":"श्रेणी:1870","hif":"vibhag:1870","hsb":"Kategorija:1870","ht":"Kategori:1870","hu":"Kategória:1870","hy":"Կատեգորիա:1870","hyw":"Ստորոգութիւն:1870","id":"Kategori:1870","ilo":"Kategoria:1870","is":"Flokkur:1870","ja":"Category:1870年","jbo":"klesi:1870moi","jv":"Kategori:1870","ka":"კატეგორია:1870","kk":"Санат:1870 жыл","kn":"ವರ್ಗ:೧೮೭೦","ko":"분류:1870년","ku":"Kategorî:1870","kv":"Категория:1870 во","kw":"Klass:1870","ky":"Категория:1870-жыл","la":"Categoria:1870","lb":"Kategorie:1870","lt":"Kategorija:1870 metai","lv":"Kategorija:1870. gads","mdf":"Категорие:1870","mg":"Sokajy:Taona 1870","mhr":"Категорий:1870","mk":"Категорија:1870","ml":"വർഗ്ഗം:1870","mn":"Ангилал:1870 он","ms":"Kategori:1870","mt":"Kategorija:1870","my":"ကဏ္ဍ:၁၈၇၀","myv":"Категория:1870 ие","nds":"Kategorie:1870","new":"पुचः:१८७०","nl":"Categorie:1870","nn":"Kategori:1870","nb":"Kategori:1870","oc":"Categoria:1870","olo":"Kategourii:1870","or":"ଶ୍ରେଣୀ:୧୮୭୦","os":"Категори:1870","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:1870","pnb":"گٹھ:1870","ps":"وېشنيزه:1870","pt":"Categoria:1870","qu":"Katiguriya:1870","ro":"Categorie:1870","ru":"Категория:1870 год","rue":"Катеґорія:1870","sa":"वर्गः:१८७०","sah":"Категория:1870","sco":"Category:1870","se":"Kategoriija:1870","sh":"Kategorija:1870","shn":"ပိူင်ထၢၼ်ႈ:1870","si":"ප්‍රවර්ගය:1870","simple":"Category:1870","sk":"Kategória:1870","sl":"Kategorija:Leto 1870","smn":"Luokka:1870","sq":"Kategoria:1870","sr":"Категорија:1870.","su":"Kategori:1870","sv":"Kategori:1870","sw":"Jamii:1870","ta":"பகுப்ப���:1870","te":"వర్గం:1870","tg":"Гурӯҳ:Соли 1870","th":"หมวดหมู่:พ.ศ. 2413","tl":"Kategorya:1870","tr":"Kategori:1870","tt":"Төркем:1870 ел","uk":"Категорія:1870","ur":"زمرہ:1870ء","uz":"Turkum:1870","vep":"Kategorii:1870","vi":"Thể loại:Năm 1870","war":"Kaarangay:1870","xmf":"კატეგორია:1870","zh":"Category:1870年","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:1870 nî","zh-yue":"Category:1870年","zu":"Category:1870"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे","translated_text":"Class: Years of the 19th century CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"छत्रपति शिवाजी महाराज","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[शिवाजी महाराज]]","hash":"c483b6eddf1c9a6b087ce158b42025f4439dd01e4fd1aab176fabaf77921ce8c","last_revision":"2021-02-08T05:58:31Z","first_revision":"2006-05-04T11:16:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:14.974284","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन शिवाजी महाराज\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन शिवाजी महाराज","translated_text":"Shivaji Maharaj is redirected.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १००८","wikicode":"{{वर्षपेटी|1008}}\n\n== महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी ==\n* [[मे ४]] - [[हेन्री पहिला, फ्रांस]]चा राजा.\n\n== जन्म ==\n== मृत्यू ==\n== शोध ==\n== निर्मिती ==\n== समाप्ती ==\n\n[[वर्ग:इ.स. १००८]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १००० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"f35c8ea3e83fe2f986c09651c1cfb0303ace61baecbaad109b04af69450cc875","last_revision":"2022-04-17T17:12:06Z","first_revision":"2006-05-04T18:03:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.059148","cross_lingual_links":{"ab":"1008","af":"1008","als":"1008","am":"1008 እ.ኤ.አ.","an":"1008","ar":"1008","ary":"1008","ast":"1008","avk":"1008","az":"1008","azb":"۱۰۰۸ (میلادی)","bcl":"1008","be":"1008","be-x-old":"1008","bg":"1008","bn":"১০০৮","bpy":"মারি ১০০৮","br":"1008","bs":"1008.","ca":"1008","cdo":"1008 nièng","ceb":"1008","ckb":"١٠٠٨","crh":"1008","cs":"1008","csb":"1008","cv":"1008","cy":"1008","da":"1008","de":"1008","diq":"1008","el":"1008","eml":"1008","en":"1008","eo":"1008","es":"1008","et":"1008","eu":"1008","fa":"۱۰۰۸ (میلادی)","fi":"1008","fo":"1008","fr":"1008","fy":"1008","ga":"1008","gan":"1008年","gd":"1008","gl":"1008","hak":"1008-ngièn","he":"1008","hi":"१००८","hr":"1008.","ht":"1008 (almanak jilyen)","hu":"1008","hy":"1008","id":"1008","ilo":"1008","io":"1008","is":"1008","it":"1008","ja":"1008年","jv":"1008","ka":"1008","kk":"1008 жыл","ko":"1008년","la":"1008","lb":"1008","lij":"1008","lmo":"1008","lt":"1008 m.","lv":"1008. gads","map-bms":"1008","mdf":"1008","mg":"1008","mhr":"1008","mi":"1008","mk":"1008","mrj":"1008 и","ms":"1008","mzn":"۱۰۰۸","nah":"1008","nap":"1008","nds":"1008","new":"सन् १००८","nl":"1008","nn":"1008","nb":"1008","nrm":"1008","nso":"1008","oc":"1008","or":"୧୦୦୮","os":"1008-æм аз","pi":"१००८","pl":"1008","pnb":"1008","pt":"1008","qu":"1008","ro":"1008","ru":"1008 год","rue":"1008","sa":"१००८","scn":"1008","sd":"1008ع","se":"1008","sh":"1008.","shn":"1008","si":"1008","simple":"1008","sk":"1008","sl":"1008","smn":"1008","sq":"1008","sr":"1008","su":"1008","sv":"1008","sw":"1008","te":"1008","tg":"Соли 1008","th":"พ.ศ. 1551","tk":"1008","tl":"1008","tly":"1008","tr":"1008","tt":"1008 ел","uk":"1008","ur":"1008ء","uz":"1008","vec":"1008","vi":"1008","vls":"1008","wa":"1008","war":"1008","wuu":"1008年","xmf":"1008","zh":"1008年","zh-min-nan":"1008 nî","zh-yue":"1008年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"मे ४ - हेन्री पहिला, फ्रांसचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १००८ वर्ग:इ.स.च्या १००० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) What is the significance of these events?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ४ - हेन्री पहिला, फ्रांसचा राजा.","translated_text":"May 4 - Henry I, King of France.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"The Search","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१००८ वर्ग:इ.स.च्या १००० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"1008 C.E. Years of the millennium C.E. Years of the 11th century C.E. Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:न्यू झीलॅंड","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[:वर्ग:न्यू झीलंड]]","hash":"492e1d95164d939bab5b196a5eef26b9ae5f02f4aff922269cca6ae988de4aae","last_revision":"2022-08-12T05:23:56Z","first_revision":"2006-05-04T18:32:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.113270","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:न्यू झीलंड\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन :वर्ग:न्यू झीलंड","translated_text":"Redirects: Category:New Zealand","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:भिवानी जिल्हा","wikicode":"[[भारत|भारताच्या]] [[हरियाणा]] राज्यातील भिवनी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे]]","hash":"9850f9b70ba64626d25b96effd150d4a61421df526680c0b63c24c73ec77c60a","last_revision":"2023-01-28T17:28:53Z","first_revision":"2006-05-04T18:54:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.174052","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:مقاطعة بهيواني","bh":"श्रेणी:भिवानी जिला","bn":"বিষয়শ্রেণী:ভিওয়ানি জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Bhiwani","en":"Category:Bhiwani district","hi":"श्रेणी:भिवानी ज़िला","ta":"பகுப்பு:பிவானி மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بھوانی"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील भिवनी जिल्ह्याविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:हरियाणामधील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारताच्या हरियाणा राज्यातील भिवनी जिल्ह्याविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Bhiwani district in the Indian state of Haryana.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हरियाणामधील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Haryana","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:बीड जिल्हा","wikicode":"[[वर्ग:छत्रपती संभाजीनगर विभागातील जिल्हे]]\n[[वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे]]","hash":"0fc2872b2b9495922897836bd7ba8a1f189fa0e44c05097e5b266c08c210af3f","last_revision":"2023-09-27T05:49:22Z","first_revision":"2006-05-04T18:55:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.228831","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة بييد","bn":"��িষয়শ্রেণী:বীড জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Beed","en":"Category:Beed district","hi":"श्रेणी:बीड ज़िला","ta":"பகுப்பு:பீடு மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع بیڑ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:छत्रपती संभाजीनगर विभागातील जिल्हे वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:छत्रपती संभाजीनगर विभागातील जिल्हे वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे","translated_text":"Districts of Chhatrapati Sambji Nagar Division Districts of Maharashtra","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:कॅनडा","wikicode":"[[चित्र:Flag of Canada.svg|right|100px|कॅनडा]]\n[[कॅनडा]] देशाविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:देश]]\n[[वर्ग:उत्तर अमेरिका]]","hash":"e11eb899ccb70cd763ec8452a7ff74789ae1f9c7b5fe8785106106db6d686959","last_revision":"2017-03-02T16:15:30Z","first_revision":"2006-05-04T18:57:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.285552","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:Канада","ace":"Kawan:Kanada","af":"Kategorie:Kanada","als":"Kategorie:Kanada","am":"መደብ:ካናዳ","ami":"Kasasiwasiw:Kanata","an":"Categoría:Canadá","ang":"Flocc:Canada","ar":"تصنيف:كندا","arc":"ܣܕܪܐ:ܩܢܕܐ","ary":"تصنيف:كانادا","arz":"تصنيف:كندا","as":"শ্ৰেণী:কানাডা","ast":"Categoría:Canadá","av":"Категория:Канада","ay":"Categoría:Kanada","az":"Kateqoriya:Kanada","azb":"بؤلمه:کانادا","ba":"Категория:Канада","bar":"Kategorie:Kanada","bat-smg":"Kateguorėjė:Kanada","be":"Катэгорыя:Канада","be-x-old":"Катэгорыя:Канада","bg":"Категория:Канада","bh":"श्रेणी:कनाडा","bi":"Category:Kanada","bn":"বিষয়শ্রেণী:কানাডা","bo":"Category:ཁ་ན་ཌ།","br":"Rummad:Kanada","bs":"Kategorija:Kanada","bxr":"Категори:Канада","ca":"Categoria:Canadà","cbk-zam":"Categoría:Canada","cdo":"分類:Gă-nā-dâi","ceb":"Kategoriya:Kanada","ch":"Katigoria:Canada","chr":"Category:ᎨᎾᏓ","chy":"Category:Canada","ckb":"پۆل:کەنەدا","co":"Categoria:Canadà","cr":"Category:ᑳᓈᑖ","crh":"Kategoriya:Kanada","cs":"Kategorie:Kanada","csb":"Kategòrëjô:Kanada","cu":"Катигорїꙗ:Канада","cv":"Категори:Канада","cy":"Categori:Canada","da":"Kategori:Canada","de":"Kategorie:Kanada","diq":"Kategori:Kanada","dsb":"Kategorija:Kanada","el":"Κατηγορία:Καναδάς","en":"Category:Canada","eo":"Kategorio:Kanado","es":"Categoría:Canadá","et":"Kategooria:Kanada","eu":"Kategoria:Kanada","ext":"Categoría:Canadá","fa":"رده:کانادا","fi":"Luokka:Kanada","fiu-vro":"Katõgooria:Kanada","fj":"Category:Kenada","fo":"Bólkur:Kanada","fr":"Catégorie:Canada","frp":"Catègorie:Canada","frr":"Kategorie:Kanada","fur":"Categorie:Canadà","fy":"Kategory:Kanada","ga":"Catagóir:Ceanada","gag":"Kategoriya:Kanada","gan":"分類:加拿大","gd":"Roinn-seòrsa:Canada","gl":"Categoría:Canadá","got":"𐌷𐌰𐌽𐍃𐌰:𐌺𐌰𐌽𐌰𐌳𐌰","gu":"શ્રેણી:કેનેડા","gv":"Ronney:Yn Chanadey","ha":"Rukuni:Kanada","hak":"分類:Kâ-nâ-thai","haw":"Māhele:Kanakā","he":"קטגוריה:קנדה","hi":"श्रेणी:कनाडा","hif":"vibhag:Canada","hr":"Kategorija:Kanada","hsb":"Kategorija:Kanada","ht":"Kategori:Kanada","hu":"Kategória:Kanada","hy":"Կատեգորիա:Կանադա","ia":"Categoria:Canada","id":"Kategori:Kanada","ie":"Categorie:Canada","ik":"Category:Kanada","ilo":"Kategoria:Kanada","io":"Kategorio:Kanada","is":"Flokkur:Kanada","it":"Categoria:Canada","iu":"Category:ᑲᓇᑕ","ja":"Category:カナダ","jbo":"klesi:kadnygu'e","jv":"Kategori:Kanada","ka":"კატეგორია:კანადა","kaa":"Kategoriya:Kanada","kab":"Taggayt:Kanada","kbp":"Catégorie:Kanadaa","kk":"Санат:Канада","kl":"Sumut atassuseq:Canada","ko":"분류:캐나다","koi":"Категория:Канада","krc":"Категория:Канада","ku":"Kategorî:Kanada","kv":"Категория:Канада","kw":"Klass:Kanada","ky":"Категория:Канада","la":"Categoria:Canada","lad":"Kateggoría:Kanada","lb":"Kategorie:Kanada","lbe":"Категория:Канада","lez":"Категория:Канада","lfn":"Categoria:Canada","li":"Categorie:Canada","lij":"Categorîa:Canada","lmo":"Categoria:Canada","ln":"Catégorie:Kanadá","lo":"ໝວດ:ປະເທດການາດາ","lt":"Kategorija:Kanada","lv":"Kategorija:Kanāda","mdf":"Категорие:Канада","mg":"Sokajy:Kanada","mhr":"Категорий:Канада","mi":"Category:Kānata","min":"Kategori:Kanada","mk":"Категорија:Канада","ml":"വർഗ്ഗം:കാനഡ","mn":"Ангилал:Канад","mrj":"Категори:Канада","ms":"Kategori:Kanada","mt":"Kategorija:Kanada","mwl":"Catadorie:Canadá","my":"ကဏ္ဍ:ကနေဒါနိုင်ငံ","myv":"Категория:Канада Мастор","mzn":"رج:کانادا","nap":"Categurìa:Canadà","nds":"Kategorie:Kanada","nds-nl":"Kategorie:Kannede","nl":"Categorie:Canada","nn":"Kategori:Canada","nb":"Kategori:Canada","nov":"Category:Kanada","nqo":"ߦߌߟߡߊ:ߞߣߊߘߊ߫","nrm":"Catégorie:Cannada","ny":"Category:Canada","oc":"Categoria:Canadà","os":"Категори:Канадæ","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਕੈਨੇਡਾ","pam":"Category:Kanada","pap":"Category:Canada","pcd":"Catégorie:Canada","pdc":"Abdeeling:Kanadaa","pih":"Category:Kaneda","pl":"Kategoria:Kanada","pms":"Categorìa:Canadà","pnb":"گٹھ:کینیڈا","pnt":"Κατηγορίαν:Καναδάς","ps":"وېشنيزه:کاناډا","pt":"Categoria:Canadá","qu":"Katiguriya:Kanada","rm":"Categoria:Canada","ro":"Categorie:Canada","roa-tara":"Categoria:Canada","ru":"Категория:Канада","rue":"Катеґорія:Канада","rw":"Ikiciro:Kanada","sah":"Категория:Канаада","sc":"Categoria:Canada","scn":"Catigurìa:Canadà","sco":"Category:Canadae","sd":"زمرو:ڪينيڊا","se":"Kategoriija:Kanáda","sh":"Kategorija:Kanada","simple":"Category:Canada","sk":"Kategória:Kanada","sl":"Kategorija:Kanada","smn":"Luokka:Kanada","sn":"Category:Canada","so":"Category:Kanada","sq":"Kategoria:Kanada","sr":"Категорија:Канада","stq":"Kategorie:Kanada","su":"Kategori:Kanada","sv":"Kategori:Kanada","sw":"Jamii:Kanada","szl":"Kategoryjo:Kanada","szy":"kakuniza:Canada","ta":"பகுப்பு:கனடா","te":"వర్గం:కెనడా","tet":"Kategoria:Kanadá","tg":"Гурӯҳ:Канада","th":"หมวดหมู่:ประเทศแคนาดา","tk":"Kategoriýa:Kanada","tl":"Kategorya:Canada","tly":"Tispir:Kanada","tpi":"Grup:Kanada","tr":"Kategori:Kanada","tt":"Төркем:Канада","tw":"Nkyekyεmu:Kanada","ty":"Catégorie:Tanata","udm":"Категория:Канада","uk":"Категорія:Канада","ur":"زمرہ:کینیڈا","uz":"Turkum:Kanada","vec":"Categoria:Canada","vep":"Kategorii:Kanad","vi":"Thể loại:Canada","vls":"Categorie:Canada","vo":"Klad:Kanadän","wa":"Categoreye:Canada","war":"Kaarangay:Kanada","wo":"Wàll:Kanadaa","wuu":"Category:加拿大","xmf":"კატეგორია:კანადა","yi":"קאַטעגאָריע:קאנאדע","yo":"Ẹ̀ka:Kánádà","zea":"Categorie:Canada","zh":"Category:加拿大","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:Canada","zh-yue":"Category:加拿大"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"कॅनडा देशाविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:देश वर्ग:उत्तर अमेरिका\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कॅनडा देशाविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Canada.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:देश वर्ग:उत्तर अमेरिका","translated_text":"Category:Countries Category:North America","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अहमदनगर जिल्हा","wikicode":"[[वर्ग:नाशिक विभागातील जिल्हे]]\n[[वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे]]","hash":"976b894d61d8439121f610b10894b8fb6e6cc8e03dc5e3b7bd8a51d15463295c","last_revision":"2022-12-06T11:25:36Z","first_revision":"2006-05-04T19:00:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.339333","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة أحمد نكر","bn":"বিষয়শ্রেণী:আহমেদনগর জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Ahmednagar","en":"Category:Ahmednagar district","fa":"رده:بخش احمدنگر","hi":"श्रेणी:अहमदनगर ज़िला","ta":"பகுப்பு:அகமதுநகர் மாவட்டம்","uk":"Категорія:Округ Ахмаднагар","ur":"زمرہ:ضلع احمد نگر"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:नाशिक विभागातील जिल्हे वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नाशिक विभागातील जिल्हे वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे","translated_text":"Category:Districts in Naresh Category:Districts in Maharashtra","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:सातारा जिल्हा","wikicode":"[[वर्ग:पुणे विभागातील जिल्हे]]\n[[वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे]]","hash":"f579f3cdeef1c6ad5cea083bb147134ad2b8997ebd2a290c17ae46bafc549b84","last_revision":"2022-12-06T11:24:53Z","first_revision":"2006-05-04T19:01:33Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.390992","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:منطقة ساتارا","bn":"বিষয়শ্রেণী:সাতারা জেলা","de":"Kategorie:Distrikt Satara","en":"Category:Satara district","fa":"رده:بخش ستارا","hi":"श्रेणी:सतारा ज़िला","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਸਤਾਰਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ","ta":"பகுப்பு:சாத்தாரா மாவட்டம்","ur":"زمرہ:ضلع ستارا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:पुणे विभागातील जिल्हे वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पुणे विभागातील जिल्हे वर्ग:महाराष्ट्रातील जिल्हे","translated_text":"Districts of Pune Division Districts of Maharashtra","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"तुर्कमेनिस्तान","wikicode":"{{गल्लत|तुर्कस्तान}}\n\n\n{{देश\n|राष्ट्र_प्रचलित_नाव = तुर्कमेनिस्तान\n|राष्ट्र_अधिकृत_नाव_स्थानिकभाषेमध्ये = Turkmenistan\n|राष्ट्र_अधिकृत_नाव_मराठीमध्ये = \n|राष्ट्र_ध्वज = Flag of Turkmenistan.svg\n|राष्ट्र_चिन्ह = Coat of Arms of Turkmenistan.svg\n|राष्ट्र_ध्वज_नाव = ध्वज\n|राष्ट्र_चिन्ह_नाव = चिन्ह\n|जागतिक_स्थान_नकाशा = LocationTurkmenistan.svg\n|राष्ट्र_नकाशा = Turkmenistan-map.png\n|ब्रीद_वाक्य = \n|राजधानी_शहर = [[अश्गाबाद]]\n|सर्वात_मोठे_शहर = अश्काबाद\n|राष्ट्रप्रमुख_नाव = [[गर्बांगुलाय बेर्दिमुहम्मेदोव]]\n|पंतप्रधान_नाव = -\n|सरन्यायाधीश_नाव = \n|राष्ट्र_गीत = \n|राष्ट्रगान = \n|स्वातंत्र्यदिवस_दिनांक = ([[सोव्हिएत युनियन|सोव्हिएत युनियनपासून]])<br />[[ऑक्टोबर २७]], [[इ.स. १९९१|१९९१]] (घोषित)<br />[[डिसेंबर ८]], [[इ.स. १९९१|१९९१]] (मान्यता)\n|प्रजासत्ताकदिन_दिनांक = -\n|राष्ट्रीय_भाषा = [[तुर्कमेन भाषा|तुर्कमेन]]\n|इतर_प्रमुख_भाषा = \n|राष्ट्रीय_चलन = [[तुर्कमेनिस्तानी मानाट]] (TMM)\n|राष्ट्रीय प्राणी = \n|राष्ट्रीय पक्षी = \n|राष्ट्रीय_फूल = \n|क्षेत्रफळ_क्रमवारी_क्रमांक = ५२\n|क्षेत्रफळ_वर्ग_किमी = ४,८८,१००\n|क्षेत्रफळ_जलव्याप्त_टक्के = ४.९\n|लोकसंख्या_क्रमवारी_क्रमांक = ११३\n|लोकसंख्या_संख्या = ४८,३३,०००\n|लोकसंख्या_घनता = १०\n|प्रमाण_वेळ = \n|यूटीसी_कालविभाग = +५\n|आंतरराष्ट्रीय_दूरध्वनी_क्रमांक = +९९३\n|आंतरजाल_प्रत्यय = .tm\n|जीडीपी_क्रमवारी_क्रमांक = ८६\n|जीडीपी_डॉलरमध्ये = २९.३८ अब्ज\n|जीडीपी_राष्ट्रीय_चलनामध्ये = \n|दरडोई_जीडीपी_क्रमवारी_क्रमांक = ७३\n|दरडोई_जीडीपी_डॉलरमध्ये = ५,९००\n|दरडोई_जीडीपी_राष्ट्रीय_चलनामध्ये = \n}}\n'''तुर्कमेनिस्तान''' ([[रशियन भाषा|रशियन]] Туркмения, [[तुर्कमेन भाषा|तुर्कमेन]] Türkmenistan )  [[मध्य आशिया]]तील एक [[देश]] आहे. ११९१ सालापर्यंत तुर्कमेनिस्तान हे [[सोव्हियत संघ]]ाचा एक घटक होता.. [[अश्गाबाद]] ही तुर्कमेनिस्तानची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे. \n\n== इतिहास ==\n११ व्या शतकात [[तुर्कमेन]] लोकांचे या भागात आगमन झाले. इ.स. १८८० मध्ये तुर्कमेनिस्तानवर [[रशिया]]ने कब्जा केला व तुर्कमेनिस्तान रशियन तुर्कीस्तानचा एक भाग झाला. इ.स. १९२५ मध्ये हे तुर्कमेन सोव्हिएत संघाचे [[तुर्कमेन सोव्हिएत साम्यवादी गणराज्य|गणराज्य]] झाले. इ.स. १९९१ साली सोव्हिएत संघ राज्यापासून संपूर्ण स्वतंत्र होऊन तुर्कमेनिस्तान म्हणून अस्तित्वात आले. स्वातंत्र्य मिळाल्यापासून सपार्मुरात नियाझोव [[डिसेंबर २१]] [[इ.स. २००६|२००६]] पर्यंत तुर्कमेनिस्तानचा ''तहहयात राष्ट्रप्रमुख'' होता. त्याच्या मृत्यूनंतर गर्बांगुलाय बेर्दिमुहम्मेदोव हा कार्यकारी राष्ट्रप्रमुख झाला. नंतर [[फेब्रुवारी ५]], [[इ.स. २००७|२००७]]ला झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत तोच विजयी होऊन तुर्कमेनिस्तानच्या राष्ट्रपतीपदाची त्याने [[फेब्रुवारी १४]] २००७ रोजी शपथ घेतली.<ref>\n{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://www.rferl.org/content/article/1074693.html| title =नवीन तुर्कमेन राष्ट्रपतीचा शपथविधी | भाषा = इंग्लिश\n| अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११\n}}\n\n</ref>   \n=== नावाची व्युत्पत्ती ===\n===प्रागैतिहासिक कालखंड===\n\n== भूगोल ==\n[[मध्य आशिया]]त वसलेला तुर्कमेनिस्तान ३५° उ. ते ४३° उ. [[अक्षांश|अक्षांशांदरम्यान]] आणि ५२° पू. ते ६७° पू. [[रेखांश|रेखांशांदरम्यान]] पसरला आहे. ४,८८,१०० वर्ग कि.मी. क्षेत्रफळ असलेला ह देश जगातील बावन्नाव्या क्रमांकाचा देश आहे. [[स्पेन]]च्या आकारमानापेक्षा याचे आकारमान थोडेसे कमी पण [[कॅलिफोर्निया]]पेक्षा काहीसे जास्त आहे. तुर्कमेनिस्तानला १७६८ किलोमीटरचा [[कॅस्पियन समुद्र|कॅस्पियन समुद्राचा]] किनारा लाभलेला आहे.\n\n=== चतुःसीमा ===\nतुर्कमेनिस्तानच्या दक्षिणेस [[इराण]], आग्नेयेस [[अफगाणिस्तान]], इशान्येस [[उझबेकिस्तान]] तर वायव्येस [[कझाकस्तान]] हे देश आहेत. तुर्कमेनिस्तानच्या पश्चिमेस [[कॅस्पियन समुद्र|कास्पियन समुद्र]] आहे.\n\n=== राजकीय विभाग ===\nतुर्कमेनिस्तानात एकूण पाच राजकीय विभाग येतात.\n[[चित्र:TurkmenistanNumbered.png|thumb|400px|right|तुर्कमेनिस्तानचे राजकीय विभाग]]\n::{| class=\"wikitable\"\n|-\n! अ.क्र. !! विभागाचे नाव !! मुख्यालय !! क्षेत्रफळ\n|-\n| १ || अहाल || अनाऊ || ९७,१६० कि.मी.<sup>२</sup> (३७,५१० चौ.मैल)\n|-\n| २ || बाल्कन || बाल्कनाबाद || १,३९,२७० कि.मी.<sup>२</sup> (५३,७७० चौ.मैल)\n|-\n| ३ || दशौझ || दशौझ || ७३,४३० कि.मी.<sup>२</sup> (२८,३५० चौ.मैल)\n|-\n| ४ || लेबाप || तुर्कमेनाबाद || ९३,७३० कि.मी.<sup>२</sup> (३६,१९० चौ.मैल)\n|-\n| ५ || मेरी || मेरी || ८७,१५० कि.मी.<sup>२</sup> (३३,६५० चौ.मैल)\n|}\n\n=== मोठी शहरे ===\n* [[अश्गाबाद|अश्काबाद]]\n* तुर्कमेनाबाद\n* दशौझ\n* मेरी\n* नेबिलाग\n\n== भाषा ==\nइ.स. १९९२ च्या तुर्कमेनिस्तानच्या घटनेप्रमाणे [[तुर्कमेन भाषा|तुर्कमेन]] ही येथील अधिकृत कार्यालयीन भाषा आहे. येथील तुर्कमेन भाषा बोलणारांचे प्रमाण ७२% आहे तर [[रशियन भाषा]] १२%, [[उझबेक भाषा]] ९% आणि उर्वरीत ७% लोक इतर भाषा बोलतात.<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>\n== समाजव्यवस्था ==\n=== वस्तीविभागणी ===\n===धर्म===\nतुर्कमेनिस्तानात बहुतांश म्हणजे ८९% लोक [[मुस्लिम]]धर्मीय आहेत. ९% लोक आर्थोडॉक्स वंशाचे तर इतर धर्मीय लोक २% आहेत.<ref name=CIA संकेतस्थळ/>\n\n=== शिक्षण ===\n===संस्कृती===\n== राजकारण ==\nऑगस्ट २००० मध्ये तुर्कमेनिस्तानच्या मजलिसने (संसद) महिने व दिवस यांची नावे बदलण्याच्या बाजूने कौल दिला त्या वेळेपासून [[जानेवारी]] [[महिना]] तुर्कमेनिस्तानमध्ये तुर्कमेनबाशी या नावाने (त्यावेळचे राष्ट्राध्यक्ष नियाझोव यांचे नाव तुर्कमन बाशी असे होते.) ओळखला जातो. [[इ.स. २००२]] मध्ये राष्ट्रप्रमुख नियाझोवने उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांच्या संख्येत वाढ केली व कमीत कमी मंत्र्यांच्या हाती जास्तीत जास्त खात्यांची जबाबदारी या धोरणाचा अवलंब केला. नियाझोवने तुर्कमेनिस्तान आणि [[अफगाणिस्तान|अफगाणिस्तानातून]] [[पाकिस्तान|पाकिस्तानात]] जाणाऱ्या पाईपलाइनच्या प्रकल्पासाठी सक्रिय प्रयत्‍न केला.\n\n== अर्थतंत्र ==\n\n== इतर ==\nदिनांक [[ऑक्टोबर ५]] [[इ.स. १९४८|१९४८]] रोजी तुर्कमेनिस्तानातील [[अश्गाबाद]] याठिकाणी झालेल्या ७.३ [[रिश्टर मापनपद्धत|रिश्टर स्केलच्या]] [[भूकंप|भूकंपात]] या शहरातील एकूण लोकसंख्येच्या २/३ म्हणजेच १,१०,००० लोक मृत्यूमुखी पडले होते.<ref>\n{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/12-of-the-most-destructive-earthquakes10.htm| title =१२ जागतिक विनाशकारी भूकंप | भाषा = इंग्लिश\n| अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११\n}}\n\n</ref> मेरी शहराजवळ असणारी मेर्व ही मरूद्यान नगरी म्हणून तुर्कमेनिस्तानात प्रसिद्ध आहे. [[इ.स.चे १२ वे शतक|बाराव्या शतकात]] मेर्व हे जगातील सर्वाधिक मोठ्या शहरांपैकी एक हाते.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत\n| दुवा = http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm\n| title = ऐतिहासिक मोठी शहरे\n| भाषा = इंग्लिश\n| अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११\n| archive-date = 2016-08-18\n| archive-url = https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm\n| url-status = dead\n}}</ref> मेर्वला [[युनेस्को]]ने जागतिक वारसास्थान म्हणून घोषित केलेले आहे.<ref>\n{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://whc.unesco.org/en/list/886| title =युनेस्कोने घोषित केलेली जागतिक वारसास्थाने | भाषा = इंग्लिश\n| अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११\n}}\n\n</ref>\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n<references/>\n\n{{आशियातील देश}}\n\n[[वर्ग:मध्य आशियाई देश]]","hash":"b702551a268dd09c2832d11023d3dc81080c63af7e8b93c49059acd8975c4dfe","last_revision":"2023-01-12T07:43:35Z","first_revision":"2006-05-04T20:03:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.448478","cross_lingual_links":{"ab":"Ҭурқменисҭан","ace":"Turkmènistan","ady":"Тыркуменыстан","af":"Turkmenistan","als":"Turkmenistan","am":"ቱርክመኒስታን","ami":"Turkmenistan","an":"Turkmenistán","ang":"Turcmenistan","anp":"तुर्कमेनिस्तान","ar":"تركمانستان","arc":"ܛܘܪܩܡܢܣܛܐܢ","ary":"تركمانستان","arz":"توركمينيستان","as":"তুৰ্কমেনিস্তান","ast":"Turkmenistán","av":"Туркменистан","awa":"तुर्कमेनिस्तान","ay":"Turkmin suyu","az":"Türkmənistan","azb":"تورکمنیستان","ba":"Төркмәнстан","ban":"Turkménistan","bar":"Tuakmenien","bat-smg":"Torkmienėstans","bcl":"Turkmenistan","be":"Туркменістан","be-x-old":"Туркмэністан","bew":"Turkmènistan","bg":"Туркменистан","bh":"तुर्कमेनिस्तान","bi":"Tukmenistan","bn":"তুর্কমেনিস্তান","bo":"ཏུརཀ་མེ་ནི་སྟན།","bpy":"তুর্কমেনিস্তান","br":"Turkmenistan","bs":"Turkmenistan","bug":"ᨈᨘᨑᨀᨆᨙᨊᨗᨔᨈᨊ","bxr":"Туркменистан","ca":"Turkmenistan","cbk-zam":"Turkmenistan","cdo":"Turkmenistan","ce":"Туркмени","ceb":"Turkmenistan","ckb":"تورکمانستان","co":"Turkmenistan","crh":"Türkmenistan","cs":"Turkmenistán","csb":"Turkmenistan","cv":"Туркменистан","cy":"Tyrcmenistan","da":"Turkmenistan","dag":"Turkmenistan","de":"Turkmenistan","diq":"Tırkmenıstan","dsb":"Turkmenistan","dtp":"Turkmenistan","dty":"तुर्कमेनिस्तान","dv":"ތުރުކުމެނިސްތާން","ee":"Turkmenistan","el":"Τουρκμενιστάν","en":"Turkmenistan","eo":"Turkmenio","es":"Turkmenistán","et":"Türkmenistan","eu":"Turkmenistan","ext":"Turkmenistán","fa":"ترکمنستان","ff":"Turkmenistan","fi":"Turkmenistan","fiu-vro":"Türkmenistan","fo":"Turkmenistan","fr":"Turkménistan","frp":"Turcmènistan","frr":"Turkmeenistaan","fy":"Turkmenistan","ga":"An Tuircméanastáin","gag":"Türkmenistan","gcr":"Tirkménistan","gd":"Turcmanastàn","gl":"Turkmenistán","glk":"تۊرکمنستان","gn":"Tuykomenitã","gom":"तुर्कमेनिस्तान","gu":"તુર્કમેનિસ્તાન","gv":"Yn Turkmenistaan","ha":"Turkmenistan","hak":"Turkmenistan","haw":"Tukemenikana","he":"טורקמניסטן","hi":"तुर्कमेनिस्तान","hif":"Turkmenistan","hr":"Turkmenistan","hsb":"Turkmenistan","ht":"Tikmenistan","hu":"Türkmenisztán","hy":"Թուրքմենստան","ia":"Turkmenistan","id":"Turkmenistan","ie":"Turkmenistan","ilo":"Turkmenistan","io":"Turkmenistan","is":"Túrkmenistan","it":"Turkmenistan","ja":"トルクメニスタン","jam":"Toerkmenistan","jv":"Turkménistan","ka":"თურქმენეთი","kaa":"Túrkmenstan","kab":"Turkmenistan","kbd":"Тыркуменистэн","kbp":"Turkimenistanɩ","kg":"Turkmenistan","kge":"Turkmenistan","ki":"Turkmenistan","kk":"Түрікменстан","km":"តួកមេនីស្ថាន","kn":"ತುರ್ಕಮೆನಿಸ್ತಾನ್","ko":"투르크메니스탄","ku":"Tirkmenistan","kv":"Туркменистан","kw":"Pow Turkmen","ky":"Түркмөнстан","la":"Turcomannia","lad":"Turkmenistan","lb":"Turkmenistan","lez":"Туьркменистан","lfn":"Turcmenistan","li":"Turkmenistan","lij":"Turkmenistan","lmo":"Turkmenistan","ln":"Turkmenistáni","lo":"ເຕີກເມນິສະຖານ","lt":"Turkmėnija","lv":"Turkmenistāna","mad":"Turkmenistan","mai":"तुर्कमेनिस्तान","mdf":"Туркмэнистан","mg":"Torkmenistàna","mhr":"Туркменистан","mi":"Tukumanatānga","min":"Turkmenistan","mk":"Туркменистан","ml":"തുർക്‌മെനിസ്ഥാൻ","mn":"Туркменистан","mni":"ꯇꯔꯛꯃꯦꯅꯤꯁ꯭ꯇꯥꯟ","ms":"Turkmenistan","mt":"Turkmenistan","my":"တာ့ခ်မင်နစ္စတန်နိုင်ငံ","myv":"Туркмения","mzn":"تورکمونسون","nds":"Turkmenistan","ne":"तुर्कमेनिस्तान","new":"तर्कमेनिस्तान","nl":"Turkmenistan","nn":"Turkmenistan","nb":"Turkmenistan","nov":"Turkmenistan","nv":"Naashchʼąąʼ Bidiyogíihnii Bikéyah","oc":"Turcmenistan","olo":"Turkmenistuanu","om":"Tarkimeenistaan","os":"Туркменистан","pa":"ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ","pam":"Turkmenistan","pap":"Turkmenistan","pcd":"Turkménistan","pi":"तुर्कमिनिस्थान","pih":"Terkmenistaan","pl":"Turkmenistan","pms":"Turkmenistan","pnb":"ترکمانستان","pnt":"Τουρκμενιστάν","ps":"ترکمنستان","pt":"Turquemenistão","qu":"Turkminsuyu","ro":"Turkmenistan","ru":"Туркменистан","rue":"Туркменістан","rw":"Turukimenisitani","sa":"तुर्कमेनिस्थानम्","sah":"Түркменистаан","sat":"ᱛᱩᱨᱠᱢᱮᱱᱤᱥᱛᱟᱱ","sc":"Turkmenistàn","scn":"Turkmenistan","sco":"Turkmenistan","sd":"ترڪمانستان","se":"Turkmenistan","sh":"Turkmenistan","shn":"မိူင်းတၢၵ်ႈမႅၼ်ႇၼီႇသတၼ်ႇ","si":"ටර්ක්මෙනිස්තානය","simple":"Turkmenistan","sk":"Turkménsko","skr":"ترکمانستان","sl":"Turkmenistan","sm":"Turkmenistan","smn":"Turkmenistan","sn":"Turkmenistan","so":"Turkmenistan","sq":"Turkmenistani","sr":"Туркменистан","ss":"IThumekhi","su":"Turkménistan","sv":"Turkmenistan","sw":"Turkmenistan","szl":"Turkmyńistan","szy":"Turkmenistan","ta":"துருக்மெனிஸ்தான்","tay":"Turkmenistan","te":"తుర్కమేనిస్తాన్","tet":"Turkomenistaun","tg":"Туркманистон","th":"ประเทศเติร์กเมนิสถาน","tk":"Türkmenistan","tl":"Turkmenistan","tly":"Turkmənistan","to":"Tūkimenisitani","tr":"Türkmenistan","trv":"Turkmenistan","tt":"Төрекмәнстан","tum":"Turkmenistan","udm":"Туркмения","ug":"تۈركمەنىستان","uk":"Туркменістан","ur":"ترکمانستان","uz":"Turkmaniston","vec":"Turkmènistan","vep":"Turkmenistan","vi":"Turkmenistan","vls":"Turkmenistan","vo":"Turkmenän","war":"Turkmenistan","wo":"Turkumenistaan","wuu":"土库曼斯坦","xmf":"თურქმენეთი","yi":"טורקמעניסטאן","yo":"Turkmẹ́nìstán","za":"Turkmenistan","zea":"Toerkmenistan","zgh":"ⵜⵓⵔⴽⵎⴰⵏⵉⵙⵜⴰⵏ","zh":"土库曼斯坦","zh-classical":"土庫曼斯坦","zh-min-nan":"Turkmenistan","zh-yue":"土庫曼"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"तुर्कमेनिस्तान (रशियन Туркмения, तुर्कमेन Türkmenistan ) मध्य आशियातील एक देश आहे. ११९१ सालापर्यंत तुर्कमेनिस्तान हे सोव्हियत संघाचा एक घटक होता.. अश्गाबाद ही तुर्कमेनिस्तानची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.\n\n११ व्या शतकात तुर्कमेन लोकांचे या भागात आगमन झाले. इ.स. १८८० मध्ये तुर्कमेनिस्तानवर रशियाने कब्जा केला व तुर्कमेनिस्तान रशियन तुर्कीस्तानचा एक भाग झाला. इ.स. १९२५ मध्ये हे तुर्कमेन सोव्हिएत संघाचे गणराज्य झाले. इ.स. १९९१ साली सोव्हिएत संघ राज्यापासून संपूर्ण स्वतंत्र होऊन तुर्कमेनिस्तान म्हणून अस्तित्वात आले. स्वातंत्र्य मिळाल्यापासून सपार्मुरात नियाझोव डिसेंबर २१ २००६ पर्यंत तुर्कमेनिस्तानचा तहहयात राष्ट्रप्रमुख होता. त्याच्या मृत्यूनंतर गर्��ांगुलाय बेर्दिमुहम्मेदोव हा कार्यकारी राष्ट्रप्रमुख झाला. नंतर फेब्रुवारी ५, २००७ला झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत तोच विजयी होऊन तुर्कमेनिस्तानच्या राष्ट्रपतीपदाची त्याने फेब्रुवारी १४ २००७ रोजी शपथ घेतली.\n\nमध्य आशियात वसलेला तुर्कमेनिस्तान ३५° उ. ते ४३° उ. अक्षांशांदरम्यान आणि ५२° पू. ते ६७° पू. रेखांशांदरम्यान पसरला आहे. ४,८८,१०० वर्ग कि.मी. क्षेत्रफळ असलेला ह देश जगातील बावन्नाव्या क्रमांकाचा देश आहे. स्पेनच्या आकारमानापेक्षा याचे आकारमान थोडेसे कमी पण कॅलिफोर्नियापेक्षा काहीसे जास्त आहे. तुर्कमेनिस्तानला १७६८ किलोमीटरचा कॅस्पियन समुद्राचा किनारा लाभलेला आहे.\n\nतुर्कमेनिस्तानच्या दक्षिणेस इराण, आग्नेयेस अफगाणिस्तान, इशान्येस उझबेकिस्तान तर वायव्येस कझाकस्तान हे देश आहेत. तुर्कमेनिस्तानच्या पश्चिमेस कास्पियन समुद्र आहे.\n\nतुर्कमेनिस्तानात एकूण पाच राजकीय विभाग येतात.\n\nअश्काबाद तुर्कमेनाबाद दशौझ मेरी नेबिलाग\n\nइ.स. १९९२ च्या तुर्कमेनिस्तानच्या घटनेप्रमाणे तुर्कमेन ही येथील अधिकृत कार्यालयीन भाषा आहे. येथील तुर्कमेन भाषा बोलणारांचे प्रमाण ७२% आहे तर रशियन भाषा १२%, उझबेक भाषा ९% आणि उर्वरीत ७% लोक इतर भाषा बोलतात.\n\nतुर्कमेनिस्तानात बहुतांश म्हणजे ८९% लोक मुस्लिमधर्मीय आहेत. ९% लोक आर्थोडॉक्स वंशाचे तर इतर धर्मीय लोक २% आहेत.\n\nऑगस्ट २००० मध्ये तुर्कमेनिस्तानच्या मजलिसने (संसद) महिने व दिवस यांची नावे बदलण्याच्या बाजूने कौल दिला त्या वेळेपासून जानेवारी महिना तुर्कमेनिस्तानमध्ये तुर्कमेनबाशी या नावाने (त्यावेळचे राष्ट्राध्यक्ष नियाझोव यांचे नाव तुर्कमन बाशी असे होते.) ओळखला जातो. इ.स. २००२ मध्ये राष्ट्रप्रमुख नियाझोवने उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांच्या संख्येत वाढ केली व कमीत कमी मंत्र्यांच्या हाती जास्तीत जास्त खात्यांची जबाबदारी या धोरणाचा अवलंब केला. नियाझोवने तुर्कमेनिस्तान आणि अफगाणिस्तानातून पाकिस्तानात जाणाऱ्या पाईपलाइनच्या प्रकल्पासाठी सक्रिय प्रयत्‍न केला.\n\nदिनांक ऑक्टोबर ५ १९४८ रोजी तुर्कमेनिस्तानातील अश्गाबाद याठिकाणी झालेल्या ७.३ रिश्टर स्केलच्या भूकंपात या शहरातील एकूण लोकसंख्येच्या २/३ म्हणजेच १,१०,००० लोक मृत्यूमुखी पडले होते. मेरी शहराजवळ असणारी मेर्व ही मरूद्यान नगरी म्हणून तुर्कमेनिस्तानात प्रसिद्ध आहे. बाराव्या शतकात मेर्व हे जगातील सर्वाधिक मोठ्या शहरांपैकी एक हाते. मेर्वला युनेस्कोने जागतिक वारसास्थान म्हणून घोषित केलेले आहे.\n\nवर्ग:मध्य आशियाई देश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुर्कमेनिस्तान (रशियन Туркмения, तुर्कमेन Türkmenistan ) मध्य आशियातील एक देश आहे.","translated_text":"Turkmenistan (Russian: Туркмения, Turkmenistan) is a country located in Central Asia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११९१ सालापर्यंत तुर्कमेनिस्तान हे सोव्हियत संघाचा एक घटक होता..","translated_text":"Turkmenistan was a part of the Soviet Union until 1191.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अश्गाबाद ही तुर्कमेनिस्तानची राजधानी व सर्वात मोठे शहर आहे.","translated_text":"Ashgabat is the capital and largest city of Turkmenistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"What is history?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"११ व्या शतकात तुर्कमेन लोकांचे या भागात आगमन झाले.","translated_text":"In the 11th century, Turkmen arrived in the area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८८० मध्ये तुर्कमेनिस्तानवर रशियाने कब्जा केला व तुर्कमेनिस्तान रशियन तुर्कीस्तानचा एक भाग झाला.","translated_text":"In 1880, Turkmenistan was occupied by Russia and became part of Russian Turkmenistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९२५ मध्ये हे तुर्कमेन सोव्हिएत संघाचे गणराज्य झाले.","translated_text":"In 1925 it became a republic of the Turkmen Soviet Union.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१ साली सोव्हिएत संघ राज्यापासून संपूर्ण स्वतंत्र होऊन तुर्कमेनिस्तान म्हणून अस्तित्वात आले.","translated_text":"In 1991, the Soviet Union gained full independence from the state and became Turkmenistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्वातंत्र्य मिळाल्यापासून सपार्मुरात नियाझोव डिसेंबर २१ २००६ पर्यंत तुर्कमेनिस्तानचा तहहयात राष्ट्रप्रमुख होता.","translated_text":"From independence until December 21, 2006, Saparmurat Niyazov was the head of state of Turkmenistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याच्या मृत्यूनंतर गर्बांगुलाय बेर्दिमुहम्मेदोव हा कार्यकारी राष्ट्रप्रमुख झाला.","translated_text":"After his death, Garbanguly Berdimuhamedov became the acting head of state.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नंतर फेब्रुवारी ५, २००७ला झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत तोच विजयी होऊन तुर्कमेनिस्तानच्या राष्ट्रपतीपदाची त्याने फेब्रुवारी १४ २००७ रोजी शपथ घेतली.","translated_text":"He later won the presidential election held on February 5, 2007 and was sworn in as President of Turkmenistan on February 14, 2007.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref> {{संकेत���्थळ स्रोत | दुवा =http://www.rferl.org/content/article/1074693.html| title =नवीन तुर्कमेन राष्ट्रपतीचा शपथविधी | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ }} </ref>","char_index":154,"name":null,"url":"http://www.rferl.org/content/article/1074693.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":405,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.422237-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नावाची व्युत्पत्ती","translated_text":"The derivation of the name","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"प्रागैतिहासिक कालखंड","translated_text":"Prehistoric times","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"भूगोल","translated_text":"The geography","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मध्य आशियात वसलेला तुर्कमेनिस्तान ३५° उ.","translated_text":"Located in Central Asia, Turkmenistan is located at 35° N.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते ४३° उ.","translated_text":"It's 43 degrees north.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अक्षांशांदरम्यान आणि ५२° पू.","translated_text":"between latitudes and 52° B.C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते ६७° पू.","translated_text":"It's 67 degrees B.C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेखांशांदरम्यान पसरला आहे.","translated_text":"It's spread across the lines.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"४,८८,१०० वर्ग कि.मी.","translated_text":"It has a total area of 4,88,100 square kilometers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"क्षेत्रफळ असलेला ह देश जगातील बावन्नाव्या क्रमांकाचा देश आहे.","translated_text":"The country is the ninth largest country in the world in terms of area.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्पेनच्या आकारमानापेक्षा याचे आकारमान थोडेसे कमी पण कॅलिफोर्नियापेक्षा काहीसे जास्त आहे.","translated_text":"It's slightly smaller than the size of Spain, but slightly larger than California.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तुर्कमेनिस्तानला १७६८ किलोमीटरचा कॅस्पियन समुद्राचा किनारा लाभलेला आहे.","translated_text":"Turkmenistan has 1768 km of coastline on the Caspian Sea.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चतुःसीमा","translated_text":"The Fourth Limit","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुर्कमेनिस्तानच्या दक्षिणेस इराण, आग्नेयेस अफगाणिस्तान, इशान्येस उझबेकिस्तान तर वायव्येस कझाकस्तान हे देश आहेत.","translated_text":"Turkmenistan is bordered by Iran to the south, Afghanistan to the southeast, Uzbekistan to the northeast and Kazakhstan to the northwest.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तुर्कमेनिस्तानच्या पश्चिमेस कास्पियन समुद्र आहे.","translated_text":"The Caspian Sea lies to the west of Turkmenistan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"राजकीय विभाग","translated_text":"Political department","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुर्कमेनिस्तानात एकूण पाच राजकीय विभाग येतात.","translated_text":"Turkmenistan has a total of five political divisions.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable\"\n|-\n! अ.क्र. !! विभागाचे नाव !! मुख्यालय !! क्षेत्र��ळ\n|-\n| १ || अहाल || अनाऊ || ९७,१६० कि.मी.२ (३७,५१० चौ.मैल)\n|-\n| २ || बाल्कन || बाल्कनाबाद || १,३९,२७० कि.मी.२ (५३,७७० चौ.मैल)\n|-\n| ३ || दशौझ || दशौझ || ७३,४३० कि.मी.२ (२८,३५० चौ.मैल)\n|-\n| ४ || लेबाप || तुर्कमेनाबाद || ९३,७३० कि.मी.२ (३६,१९० चौ.मैल)\n|-\n| ५ || मेरी || मेरी || ८७,१५० कि.मी.२ (३३,६५० चौ.मैल)\n|}"},{"type":"heading","text":"मोठी शहरे","translated_text":"Large cities","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अश्काबाद तुर्कमेनाबाद दशौझ मेरी नेबिलाग","translated_text":"Askabad Turkmenabad Dauzh Mary Nebilagh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भाषा","translated_text":"Language","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९२ च्या तुर्कमेनिस्तानच्या घटनेप्रमाणे तुर्कमेन ही येथील अधिकृत कार्यालयीन भाषा आहे.","translated_text":"Turkmen is the official language of Turkmenistan as per the 1992 Constitution.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथील तुर्कमेन भाषा बोलणारांचे प्रमाण ७२% आहे तर रशियन भाषा १२%, उझबेक भाषा ९% आणि उर्वरीत ७% लोक इतर भाषा बोलतात.","translated_text":"Turkmen speakers make up 72%, Russian 12%, Uzbek 9%, and the remaining 7% speak other languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>","char_index":114,"name":"CIA","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.457425-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>","char_index":114,"name":"CIA","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.457425-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"समाजव्यवस्था","translated_text":"Social order","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"वस्तीविभागणी","translated_text":"Residential divisions","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"धर्म","translated_text":"Religious","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"तुर्कमेनिस्तानात बहुतांश म्हणजे ८९% लोक मुस्लिमधर्मीय आहेत.","translated_text":"In Turkmenistan, 89% of the population is Muslim.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"९% लोक आर्थोडॉक्स वंशाचे तर इतर धर्मीय लोक २% आहेत.","translated_text":"Nine percent of the population is Orthodox, while other religious groups make up two percent.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>","char_index":51,"name":"CIA","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.457425-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शिक्षण","translated_text":"Education","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संस्कृती","translated_text":"Culture","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"राजकारण","translated_text":"Politics","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऑगस्ट २००० मध्ये तुर्कमेनिस्तानच्या मजलिसने (संसद) महिने व दिवस यांची नावे बदलण्याच्या बाजूने कौल दिला त्या वेळेपासून जानेवारी महिना तुर्कमेनिस्तानमध्ये तुर्कमेनबाशी या नावाने (त्यावेळचे राष्ट्राध्यक्ष नियाझोव यांचे नाव तुर्कमन बाशी असे होते.)","translated_text":"The month of January in Turkmenistan has been known as Turkmenbashi since August 2000 when the Council of Turkmenistan (Parliament) voted in favour of changing the names of months and days to Turkmenbashi (then President Niyazov's name was Turkmanbashi).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ओळखला जातो.","translated_text":"Recognized.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's the same thing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००२ मध्ये राष्ट्रप्रमुख नियाझोवने उच्चपदस्थ अधिकाऱ्यांच्या संख्येत वाढ केली व कमीत कमी मंत्र्यांच्या हाती जास्तीत जास्त खात्यांची जबाबदारी या धोरणाचा अवलंब केला.","translated_text":"In 2002, President Niyazov increased the number of high-ranking officials and adopted the policy of maximizing accountability of accounts in the hands of a minimum of ministers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नियाझोवने तुर्कमेनिस्तान आणि अफगाणिस्तानातून पाकिस्तानात जाणाऱ्या पाईपलाइनच्या प्रकल्पासाठी सक्रिय प्रयत्‍न केला.","translated_text":"Niazov actively worked on the pipeline project from Turkmenistan and Afghanistan to Pakistan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अर्थतंत्र","translated_text":"The Economy","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"इतर","translated_text":"Others","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"दिनांक ऑक्टोबर ५ १९४८ रोजी तुर्कमेनिस्तानातील अश्गाबाद याठिकाणी झालेल्या ७.३ रिश्टर स्केलच्या भूकंपात या शहरातील एकूण लोकसंख्येच्या २/३ म्हणजेच १,१०,००० लोक मृत्यूमुखी पडले होते.","translated_text":"On October 5, 1948, an earthquake measuring 7.3 on the Richter scale in Ashgabat, Turkmenistan, killed two-thirds of the city's total population, or 1,100,000 people.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref> {{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/12-of-the-most-destructive-earthquakes10.htm| title =१२ जागतिक विनाशकारी भूकंप | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ }} </ref>","char_index":178,"name":null,"url":"http://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/12-of-the-most-destructive-earthquakes10.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":190897,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.491962-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.8115234375}],"citations_needed":[]},{"text":"मेरी शहराजवळ असणारी मेर्व ही मरूद्यान नगरी म्हणून तुर्कमेनिस्तानात प्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Merv, near the town of Meri, is known in Turkmenistan as the desert city.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाराव्या शतकात मेर्व हे जगातील सर्वाधिक मोठ्या शहरांपैकी एक हाते.","translated_text":"In the 12th century, Merv was one of the largest cities in the world.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | title = ऐतिहासिक मोठी शहरे | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ | archive-date = 2016-08-18 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | url-status = dead }}</ref>","char_index":65,"name":null,"url":"http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":178872,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:01.537600-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.80126953125},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | title = ऐतिहासिक मोठी शहरे | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ | archive-date = 2016-08-18 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | url-status = dead }}</ref>","char_index":65,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:01.787698-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"मेर्वला युनेस्कोने जागतिक वारसास्थान म्हणून घोषित केलेले आहे.","translated_text":"Merva has been declared a World Heritage Site by UNESCO.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref> {{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://whc.unesco.org/en/list/886| title =युनेस्कोने घोषित केलेली जागतिक वारसास्थाने | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ }} </ref>","char_index":61,"name":null,"url":"http://whc.unesco.org/en/list/886","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":188973,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:04.917876-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.77685546875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मध्य आशियाई देश","translated_text":"Category:Central Asian countries","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"स्वातंत्र्य मिळाल्यापासून सपार्मुरात नियाझोव डिसेंबर २१ २००६ पर्यंत तुर्कमेनिस्तानचा तहहयात राष्ट्रप्���मुख होता. त्याच्या मृत्यूनंतर गर्बांगुलाय बेर्दिमुहम्मेदोव हा कार्यकारी राष्ट्रप्रमुख झाला. नंतर फेब्रुवारी ५, २००७ला झालेल्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत तोच विजयी होऊन तुर्कमेनिस्तानच्या राष्ट्रपतीपदाची त्याने फेब्रुवारी १४ २००७ रोजी शपथ घेतली.","translated_text":"From independence until December 21, 2006, Saparmurat Niyazov was the head of state of Turkmenistan. After his death, Garbanguly Berdimuhamedov became the acting head of state. He later won the presidential election held on February 5, 2007 and was sworn in as President of Turkmenistan on February 14, 2007.","citations":[{"content":"<ref> {{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://www.rferl.org/content/article/1074693.html| title =नवीन तुर्कमेन राष्ट्रपतीचा शपथविधी | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ }} </ref>","char_index":348,"name":null,"url":"http://www.rferl.org/content/article/1074693.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":405,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.422237-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"इ.स. १९९२ च्या तुर्कमेनिस्तानच्या घटनेप्रमाणे तुर्कमेन ही येथील अधिकृत कार्यालयीन भाषा आहे. येथील तुर्कमेन भाषा बोलणारांचे प्रमाण ७२% आहे तर रशियन भाषा १२%, उझबेक भाषा ९% आणि उर्वरीत ७% लोक इतर भाषा बोलतात.","translated_text":"It's the same thing. Turkmen is the official language of Turkmenistan as per the 1992 Constitution. Turkmen speakers make up 72%, Russian 12%, Uzbek 9%, and the remaining 7% speak other languages.","citations":[{"content":"<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>","char_index":206,"name":"CIA","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.457425-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>","char_index":206,"name":"CIA","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.457425-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"तुर्कमेनिस्तानात बहुतांश म्हणजे ८९% लोक मुस्लिमधर्मीय आहेत. ९% लोक आर्थोडॉक्स वंशाचे तर इतर धर्मीय लोक २% आहेत.","translated_text":"In Turkmenistan, 89% of the population is Muslim. Nine percent of the population is Orthodox, while other religious groups make up two percent.","citations":[{"content":"<ref name=CIA संकेतस्थळ>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | title =CIA संकेतस्थळ | भाषा =इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक =६/११/२०११ | archive-date =2007-06-12 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html | url-status =dead }}</ref>","char_index":111,"name":"CIA","url":"https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.457425-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (3 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"दिनांक ऑक्टोबर ५ १९४८ रोजी तुर्कमेनिस्तानातील अश्गाबाद याठिकाणी झालेल्या ७.३ रिश्टर स्केलच्या भूकंपात या शहरातील एकूण लोकसंख्येच्या २/३ म्हणजेच १,१०,००० लोक मृत्यूमुखी पडले होते.","translated_text":"On October 5, 1948, an earthquake measuring 7.3 on the Richter scale in Ashgabat, Turkmenistan, killed two-thirds of the city's total population, or 1,100,000 people.","citations":[{"content":"<ref> {{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/12-of-the-most-destructive-earthquakes10.htm| title =१२ जागतिक विनाशकारी भूकंप | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ }} </ref>","char_index":178,"name":null,"url":"http://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/12-of-the-most-destructive-earthquakes10.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":190897,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:00.491962-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.8115234375}]},{"text":"दिनांक ऑक्टोबर ५ १९४८ रोजी तुर्कमेनिस्तानातील अश्गाबाद याठिकाणी झालेल्या ७.३ रिश्टर स्केलच्या भूकंपात या शहरातील एकूण लोकसंख्येच्या २/३ म्हणजेच १,१०,००० लोक मृत्यूमुखी पडले होते. मेरी शहराजवळ असणारी मेर्व ही मरूद्यान नगरी म्हणून तुर्कमेनिस्तानात प्रसिद्ध आहे. बाराव्या शतकात मेर्व हे जगातील सर्वाधिक मोठ्या शहरांपैकी एक हाते.","translated_text":"On October 5, 1948, an earthquake measuring 7.3 on the Richter scale in Ashgabat, Turkmenistan, killed two-thirds of the city's total population, or 1,100,000 people. Merv, near the town of Meri, is known in Turkmenistan as the desert city. In the 12th century, Merv was one of the largest cities in the world.","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | title = ऐतिहासिक मोठी शहरे | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ | archive-date = 2016-08-18 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | url-status = dead }}</ref>","char_index":325,"name":null,"url":"http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":178872,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:01.537600-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.80126953125},{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा = http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | title = ऐतिहासिक मोठी शहरे | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ | archive-date = 2016-08-18 | archive-url = https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm | url-status = dead }}</ref>","char_index":325,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20160818124242/http://geography.about.com/library/weekly/aa011201a.htm","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:01.787698-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"मेरी शहराजवळ असणारी मेर्व ही मरूद्यान नगरी म्हणून तुर्कमेनिस्तानात प्रसिद्ध आहे. बाराव्या शतकात मेर्व हे जगातील सर्वाधिक मोठ्या शहरांपैकी एक हाते. मेर्वला युनेस्कोने जागतिक वारसास्थान म्हणून घोषित केलेले आहे.","translated_text":"Merv, near the town of Meri, is known in Turkmenistan as the desert city. In the 12th century, Merv was one of the largest cities in the world. Merva has been declared a World Heritage Site by UNESCO.","citations":[{"content":"<ref> {{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा =http://whc.unesco.org/en/list/886| title =युनेस्कोने घोषित केलेली जागतिक वारसास्थाने | भाषा = इंग्लिश | अ‍ॅक्सेसदिनांक = ६/११/२०११ }} </ref>","char_index":208,"name":null,"url":"http://whc.unesco.org/en/list/886","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html;charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":188973,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:04.917876-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.77685546875}]}]}
+{"title":"पोप अलेक्झांडर सहावा","wikicode":"{{माहितीचौकट पोप\n|English name=अलेक्झांडर सहावा|\nimage=[[चित्र:Pope_Alexander_Vi.jpg|250px]]|\nbirth_name= रोडेरिक बोर्हा|\nterm_start=[[ऑगस्ट ११]], [[इ.स. १४९२]]|\nterm_end=[[ऑगस्ट १८]], [[इ.स. १५०३]]|\npredecessor=[[पोप इनोसंट आठवा|इनोसंट आठवा]]|\nsuccessor=[[पोप पायस तिसरा|पायस तिसरा]]|\nbirth_date={{birth date|1431|1|1|mf=y}}|\nbirthplace=हातिवा, [[वालेन्सिया]]चे राजतंत्र, [[स्पेन]]|\ndead=dead|death_date={{death date and age|1503|8|18|1431|1|1|mf=y}}|\ndeathplace=[[रोम]], {{deshen2mr|Italy}}|\nother=अलेक्झांडर}}\n\n'''अलेक्झांडर सहावा''' (जन्मनाव: Rodrigo Lanzol y de Borja; [[जानेवारी १]], [[इ.स. १४३१]], [[स्पेन]] - [[ऑगस्ट १८]], [[इ.स. १५०३]]) हा [[इ.स. १४९२]] ते मृत्युपर्यंत [[पोप]] होता.\n\nयाचे मूळ नाव ''रोडेरिक बोर्हा'' होते. उच्चशिक्षणासाठी हा [[बोलोन्या विद्यापीठ|बोलोन्या विद्यापीठास]] गेला व तेथे कायद्याची पदवी मिळवली.\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[पोपांची यादी]]\n\n{{क्रम|\nयादी=[[पोप]]|\nपासून=[[ऑगस्ट ११]], [[इ.स. १४९२]]|\nपर्यंत=[[ऑगस्ट १८]], [[इ.स. १५०३]]|\nमागील=[[पोप इनोसंट आठवा]]|\nपुढील=[[पोप पायस तिसरा]]\n}}\n\n[[वर्ग:पोप|अलेक्झांडर ०६]]\n[[वर्ग:इ.स. १४३१ मधील जन्म]]\n[[वर्ग:इ.स. १५०३ मधील मृत्यू]]\n[[वर्ग:स्पॅनिश पोप]]\n[[वर्ग:पुरुष चरित्रलेख]]","hash":"71e00f41ef151a274602f0f62fdd49f71febd31218dbc39855c4c260375a1760","last_revision":"2017-09-06T04:57:26Z","first_revision":"2006-05-04T20:13:20Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.507955","cross_lingual_links":{"af":"Pous Alexander VI","an":"Aleixandre VI","ang":"Alexander VI Pāpa","ar":"إسكندر السادس","arz":"اسكندر السادس","ast":"Alexandru VI","az":"VI Aleksandr","be":"Аляксандр VI","be-x-old":"Аляксандар VI (папа рымскі)","bg":"Александър VI","bn":"পোপ ষষ্ঠ আলেকজান্ডার","br":"Alesant VI","bs":"Papa Aleksandar VI","ca":"Alexandre VI","cdo":"Gáu-huòng Alexander 6-sié","ce":"Александр VI","cs":"Alexandr VI.","cu":"Папєжь Алєѯандръ Ѕ҃","cy":"Pab Alecsander VI","da":"Pave Alexander 6.","de":"Alexander VI.","diq":"Alexander VI","el":"Πάπας Αλέξανδρος ΣΤ΄","en":"Pope Alexander VI","eo":"Aleksandro la 6-a","es":"Alejandro VI","et":"Aleksander VI","eu":"Alexandro VI.a","fa":"الکساندر ششم","fi":"Aleksanteri VI","fr":"Alexandre VI","ga":"Pápa Alastar VI","gl":"Alexandre VI, papa","hak":"Kau-fòng Alexander 6-sṳ","he":"אלכסנדר השישי","hi":"पोप एलेक्ज़ेंडर छठे","hif":"Pope Alexander VI","hr":"Aleksandar VI.","hu":"VI. Sándor pápa","hy":"Ալեքսանդր VI","id":"Paus Aleksander VI","ilo":"Papa Alejandro VI","io":"Papo Alexander la 6ma","is":"Alexander 6.","it":"Papa Alessandro VI","ja":"アレクサンデル6世 (ローマ教皇)","ka":"ალექსანდრე VI (პაპი)","ko":"교황 알렉산데르 6세","ku":"Papa Skender VI","la":"Alexander VI","lb":"Alexander VI.","lt":"Aleksandras VI","lv":"Aleksandrs VI","mg":"Aleksandra VI (papa)","mk":"Папа Александар VI","ml":"അലക്സാണ്ടർ ആറാമൻ മാർപ്പാപ്പ","ms":"Paus Alexander VI","nds":"Alexander VI.","nl":"Paus Alexander VI","nn":"Pave Aleksander VI","nb":"Alexander VI","oc":"Alexandre VI","pl":"Aleksander VI","pms":"Lissànder VI","pt":"Papa Alexandre VI","ro":"Papa Alexandru al VI-lea","ru":"Александр VI","scn":"Alissandru VI","sco":"Pape Alexander VI","sh":"Aleksandar VI.","si":"හයවන ඇලෙක්සැන්ඩර් පාප්වහන්සේ","simple":"Pope Alexander VI","sk":"Alexander VI.","sl":"Papež Aleksander VI.","sq":"Aleksandri VI","sr":"Папа Александар VI","sv":"Alexander VI","sw":"Papa Alexander VI","tl":"Papa Alejandro VI","tr":"VI. Alexander","uk":"Олександр VI","ur":"ایلیکساندر ششم","vi":"Giáo hoàng Alexanđê VI","war":"Papa Alejandro VI","wuu":"亚历山大六世","yo":"Pópù Alexander 6k","zh":"亞歷山大六世","zh-min-nan":"Kàu-hông Alexander 6-sè","zh-yue":"歷山六世"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"अलेक्झांडर सहावा (जन्मनाव: Rodrigo Lanzol y de Borja; जानेवारी १, इ.स. १४३१, स्पेन - ऑगस्ट १८, इ.स. १५०३) हा इ.स. १४९२ ते मृत्युपर्यंत पोप होता.\n\nयाचे मूळ नाव रोडेरिक बोर्हा होते. उच्चशिक्षणासाठी हा बोलोन्या विद्यापीठास गेला व तेथे कायद्याची पदवी मिळवली.\n\nपोपांची यादी\n\nअलेक्झांडर ०६ वर्ग:इ.स. १४३१ मधील जन्म वर्ग:इ.स. १५०३ मधील मृत्यू वर्ग:स्पॅनिश पोप वर्ग:पुरुष चरित्रलेख\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट पोप\n|English name=अलेक्झांडर सहावा|\nimage=[[चित्र:Pope_Alexander_Vi.jpg|250px]]|\nbirth_name= रोडेरिक बोर्हा|\nterm_start=[[ऑगस्ट ११]], [[इ.स. १४९२]]|\nterm_end=[[ऑगस्ट १८]], [[इ.स. १५०३]]|\npredecessor=[[पोप इनोसंट आठवा|इनोसंट आठवा]]|\nsuccessor=[[पोप पायस तिसरा|पायस तिसरा]]|\nbirth_date={{birth date|1431|1|1|mf=y}}|\nbirthplace=हातिवा, [[वालेन्सिया]]चे राजतंत्र, [[स्पेन]]|\ndead=dead|death_date={{death date and age|1503|8|18|1431|1|1|mf=y}}|\ndeathplace=[[रोम]], {{deshen2mr|Italy}}|\nother=अलेक्झांडर}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अलेक्झांडर सहावा (जन्मनाव: Rodrigo Lanzol y de Borja; जानेवारी १, इ.स.","translated_text":"Alexander VI (born: Rodrigo Lanzol y de Borja; January 1, C.E.) was born in the city of Borja.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४३१, स्पेन - ऑगस्ट १८, इ.स.","translated_text":"1431 Spain - August 18, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५०३) हा इ.स.","translated_text":"1503 B.C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४९२ ते मृत्युपर्यंत पोप होता.","translated_text":"Pope from 1492 until his death.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"याचे मूळ नाव रोडेरिक बोर्हा होते.","translated_text":"Its original name was Roderick Borha.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उच्चशिक्षणासाठी हा बोलोन्या विद्यापीठास गेला व तेथे कायद्याची पदवी मिळवली.","translated_text":"For his higher education, he went to the University of Bologna and obtained a law degree there.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पोपांची यादी","translated_text":"List of Popes","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अलेक्झांडर ०६ वर्ग:इ.स.","translated_text":"Alexander 6th class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४३१ मधील जन्म वर्ग:इ.स.","translated_text":"Born in 1431 A.D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१५०३ मधील मृत्यू वर्ग:स्पॅनिश पोप वर्ग:पुरुष चरित्रलेख","translated_text":"Death class of 1503: Spanish Pope class: Male biography","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुळा","wikicode":"[[चित्र :Daikon.jpg|right|thumb|पांढरे मुळे]]\n{{गल्लत|मुळा नदी}}\n'''मुळा''' ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे.हा एक प्रकारचा कंद आहे.याची भाजी, कोशिंबीर किंवा परोठे करतात. मुळ्याला एक प्रकारचा उग्र वास असतो.मुळा मधल्या भागात जाड व दोन्ही बाजूंना निमुळत्या आकारचा असतो. \n[[चित्र :Radish 3371103037 4ab07db0bf o.jpg|right|thumb|वेगवेगळ्या प्रकारचे मुळे]]\n\n\nचरक संहितेत मुळ्याला 'अधम कंद' असे म्हटले असून, त्याचे औषधी उपयोग सांगितले आहेत. मुळ्याच्या शेंगेला ‘[[डिंगरी]]' असे म्हणतात. गुजराथीत या शेंगेला ‘मोगरी' म्हणतात. या शेंगांचीही भाजी आणि रायते बनवले जाते. मुळ्याच्या बीमधून तेल निघते. त्याचा वास आणि स्वाद मुळ्यासारखाच असतो. हे तेल पाण्यापेक्षा जड आणि रंगहीन असते. मुळ्याच्या गोलचकत्यांवर थोडे मीठ भुरभुरून थंडीमध्ये सकाळी परोठ्याबरोबर किंवा भाकरीबरोबर खाल्ले जातात. काठेवाडी गाठियांबरोबर सुद्धा मुळा स्वादिष्ट लागतो. {{संदर्भ हवा}}\n\nमुळ्याची पानांची भाजी ही बनवता येते. कोवळ्या मुळ्याचे लोणचे करतात. मुळ्याची भाजी घालून ‘मुळा ढोकळी' केली जाते. कित्येक लोक मुळ्याची पाने चिरून त्यात हरबऱ्याच्या डाळीचे पीठ पेरून स्वादिष्ट भाजी करतात. तर काही लोक त्याच्या मुठिया (मुटकुळी) आणि थालिपीठेही करतात. \n* शास्त्रीय मताप्रमाणे मुळ्यात प्रथिने, कर्बोदके,फॉस्फरस आणि लोह असते. त्याची राख क्षारयुक्त असते. मुळा उष्ण गुणधर्माचा आहे. मुळ्याच्या ताज्या पानांचा रस आणि बियांमुळे लघवी स्वच्छ होते. मूतखडाही बरा होतो.\n* जेवणात कच्चा मुळा खावा. कोवळ्या मुळ्याची कोशिंबीर खाल्ल्याने चांगली भूक लागून अन्न व्यवस्थित पचते.\n* मुळ्यात ज्वरनाशक गुण आहेत. त्यामुळे तापात मुळ्याची भाजी खाल्ल्यास खूप फरक पडतो.\n* थंडीत भूक वाढते. अशा वेळी मुळा खावा. त्यामुळे गॅसेसचा त्रासही कमी होतो.\n* मुळ्याच्या पानांचा रस प्यायल्याने लघवी आणि शौचास साफ होते.\n* मूळव्याध असणाऱ्या रुग्णांना मुळ्याची पाने अथवा त्यांचा रस दिल्याने फायदा होतो. मुळ्याच्या कंदांपेक्षा त्याच्या पानाच्या रसात अधिक गुणधर्म आढळतात. मुळ्याची पाने पचण्यास हलकी, रुची निर्माण करणारी आणि गरम आहेत. ती कच्ची खाल्ल्यास पित्त वाढते, मात्र तीच भाजी तुपात घोळवल्यास भाजीतल्या पौष्टिक गुणधर्मात वाढ होते.\n* भाजी, कोशिंबीर आणि थालिपिठे-कोशिंबिरीसाठी पांढरा मुळा स्वच्छ धुऊन, किसून घ्यावा. त्या किसलेल्या मुळ्यात खवलेले ओले खोबरे आणि बारीक चिरलेली कोथिंबीर मिक्स करावी. चवीनुसार मिश्रणात मीठ आणि [[साखर]] घालावी. कमी तेलावर जिरे, हिंग, मोहरी आणि कढीलिंबाची फोडणी करून, ती किसलेल्या मुळ्यावर ओतावी. कोशिंबिरीत हळद घालू नये. अशा प्रकारे लाल मुळ्याचीही कोशिंबीर करता येते. या कोशिंबिरीत गोडे दही घातल्याने स्वादात अधिक भर पडते.\n* मुळ्याची भाजी करताना मुळा पाल्यासकट धुऊन, बारीक चिरून घ्यावा. कांदा बारीक चिरून घ्यावा. दोन चमचे तुरीची डाळ गरम पाण्यात भिजत ठेवावी. तेलाच्या फोडणीत लसणीच्या पाकळ्या ठेचून घालाव्यात. त्या फोडणीवर हिरवी मिरची, हळद, [[तूर]] डाळ आणि बारीक चिरलेला कांदा घालून फोडणी चांगली परतून घ्यावी. चांगल्या परतलेल्या फोडणीत मुळ्याची चिरलेली भाजी घालावी. पाण्याचा हबका मारून पातेल्यावर झाकण ठेवावे. झाकणावर पाणी ठेवून वाफेवर भाजी शिजवावी. भाजी शिजल्यावर त्यात साखर आणि मीठ घालावे. वाफेवर भाजी पूर्ण शिजली की त्यात ओले खोबरे घालावे. गोड्या डाळीबरोबर ही भाजी चविष्ट लागते.\n* बारीक चिरलेल्या मुळ्याच्या पाल्यात मीठ घालून पाला चांगला मळावा. मळल्यावर मुळ्यालापाणी सुटते. तो पाला पिळून पाणी वेगळं काढावे.त्याच पाण्यात भाजी शिजवावी. बाहेरचे पाणी घालून भाजी शिजवल्याने भाजीची चव बिघडते. या पाण्यातभाजी शिजवताना मीठ कमीच घालावे. ही भाजी पूर्ण शिजल्यावर त्यात वरून [[खोबरेल तेल]] घालावे.\n* मुळ्याचे थालिपीठही रुचकर लागते. दोन मध्यम आकाराचे मुळे किसून घ्यावेत. किसल्यावर त्यांचा रस पिळून घ्यावा. कीस पिळल्यावर त्यातील उग्रपणा कमी होतो. किसात एक बारीक चिरलेला कांदा, एक ���ाटी तांदळाचे पीठ, ज्वारीचे पीठ, बेसन, अर्धा चमचे धणे-जिरे पावडर, पाव चमचा हळद, अर्धा चमचा साखर, ओल्या खोबरयाचे पातळ तुकडे, बारीक चिरलेल्या हिरव्या मिरच्या, अर्धी वाटी बारीक चिरलेली कोथिंबीर आणि चवीपुरते मीठ असे सगळे साहित्य एकत्र करून घालावे. गरजेपुरते पाणी टाकून मिश्रण मळून घ्यावे. प्लास्टिकच्या कागदावर किंवा केळीच्या पानांवर तेलाचा हात लावून मळलेल्या पिठाची थालिपिठे थापावी. तव्यावर तेल गरम करून ती मंद आचेवर भाजावी. दही किंवा लोण्यासोबत पानात वाढावीत..\n* श्रावणी सोमवारला मुळा खूप महत्त्वाचा आहे. तो उपवास सोडताना आवश्यक असतो.\n\n== संदर्भ ==\n{{विस्तार}}\n[[वर्ग:औषधी वनस्पती]]\n[[वर्ग:भाज्या]]","hash":"ce64d05eb156cd9fdc554cd92d66a02247ac2b3249df1bd4f3cec7d02517b5ba","last_revision":"2024-04-23T20:27:24Z","first_revision":"2006-05-04T20:26:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.562654","cross_lingual_links":{"ace":"Mula","am":"ፍጁል","an":"Raphanus sativus","ar":"فجل","ast":"Raphanus sativus","awa":"मुरई","az":"Qırmızı turp","azb":"قیرمیزی تورپ","ba":"Торма","bat-smg":"Rėdėks","bg":"Репичка","bh":"मुरई","bn":"মূলা","bo":"ལ་ཕུག","br":"Irvin-ruz","ca":"Rave","cdo":"Chái-tàu","ceb":"Raphanus sativus","ckb":"توور","co":"Radichju","cs":"Ředkev setá","csb":"Radiska","cv":"Пахчари йӳç кăшман","da":"Radise","de":"Garten-Rettich","el":"Ρεπάνι","eml":"Rómlasén","en":"Radish","eo":"Kultiva rafano","es":"Raphanus sativus","et":"Redis","eu":"Errefau","fa":"ترب","fi":"Retiisi","fr":"Radis","ga":"Raidis","gl":"Ravo","gom":"Mullo","hak":"Lò-phe̍t","he":"צנון","hi":"मूली","hr":"Usjevna rotkva","hsb":"Zahrodna rjetkej","ht":"Radi","hu":"Retek","id":"Lobak","ilo":"Rabanos","is":"Hreðka","it":"Raphanus raphanistrum sativus","ja":"ダイコン","jv":"Lobak","ka":"ბოლოკი","kaa":"Rediska","kbd":"Балыджэ","kk":"Шомыр","kn":"ಮೂಲಂಗಿ","ko":"무","ks":"مُج","ku":"Tivir","kv":"Кушман","la":"Raphanus sativus","lij":"Ravanetto","lt":"Valgomasis ridikas","lv":"Redīsi","mk":"Ротквичка","ml":"മുള്ളങ്കി","mn":"Таримал манжин","myv":"Видема кшумань","mzn":"ترب","nah":"Rāhuanoh","nl":"Tuinradijs","nn":"Reddik","nb":"Reddik","nv":"Akétłʼóól łichxííʼí yázhí","oc":"Rafe","os":"Булкъ","pa":"ਮੂਲੀ","pam":"Labanus","pl":"Rzodkiew zwyczajna","pnb":"لال مولی","ps":"مولۍ","pt":"Rabanete","qu":"Rawanu","ro":"Ridiche","ru":"Редька посевная","rw":"Radi","sa":"मूलकम्","sc":"Ravanella","scn":"Raphanus sativus","sco":"Reefort","sd":"ڳاڙهي موري","sh":"Rotkvica","simple":"Radish","sk":"Reďkev siata","sl":"Redkvica","sq":"Rrepa","sr":"Ротквица","su":"Lobak","sv":"Rädisa","szl":"Radiska","ta":"முள்ளங்கி","te":"ముల్లంగి","tg":"Турб","th":"ราดิช (พืช)","tl":"Labanos","to":"Lētisifoha","tr":"Turp","tt":"Редис","tyv":"Турма","uk":"Редька городня","ur":"لال مولی","uz":"Turp","vep":"Ret'k","vi":"Cải củ","wa":"Rådisse","war":"Labanos","wuu":"萝卜","yi":"רעטעך","za":"Lauxbaeg","zh":"萝卜","zh-min-nan":"Chhài-thâu","zh-yue":"蘿蔔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"right|thumb|पांढरे मुळे\n\nमुळा ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे.हा एक प्रकारचा कंद आहे.याची भाजी, कोशिंबीर किंवा परोठे करतात. मुळ्याला एक प्रकारचा उग्र वास असतो.मुळा मधल्या भागात जाड व दोन्ही बाजूंना निमुळत्या आकारचा असतो. right|thumb|वेगवेगळ्या प्रकारचे मुळे\n\nचरक संहितेत मुळ्याला 'अधम कंद' असे म्हटले असून, त्याचे औषधी उपयोग ��ांगितले आहेत. मुळ्याच्या शेंगेला 'डिंगरी' असे म्हणतात. गुजराथीत या शेंगेला 'मोगरी' म्हणतात. या शेंगांचीही भाजी आणि रायते बनवले जाते. मुळ्याच्या बीमधून तेल निघते. त्याचा वास आणि स्वाद मुळ्यासारखाच असतो. हे तेल पाण्यापेक्षा जड आणि रंगहीन असते. मुळ्याच्या गोलचकत्यांवर थोडे मीठ भुरभुरून थंडीमध्ये सकाळी परोठ्याबरोबर किंवा भाकरीबरोबर खाल्ले जातात. काठेवाडी गाठियांबरोबर सुद्धा मुळा स्वादिष्ट लागतो.\n\nमुळ्याची पानांची भाजी ही बनवता येते. कोवळ्या मुळ्याचे लोणचे करतात. मुळ्याची भाजी घालून 'मुळा ढोकळी' केली जाते. कित्येक लोक मुळ्याची पाने चिरून त्यात हरबऱ्याच्या डाळीचे पीठ पेरून स्वादिष्ट भाजी करतात. तर काही लोक त्याच्या मुठिया (मुटकुळी) आणि थालिपीठेही करतात. शास्त्रीय मताप्रमाणे मुळ्यात प्रथिने, कर्बोदके,फॉस्फरस आणि लोह असते. त्याची राख क्षारयुक्त असते. मुळा उष्ण गुणधर्माचा आहे. मुळ्याच्या ताज्या पानांचा रस आणि बियांमुळे लघवी स्वच्छ होते. मूतखडाही बरा होतो. जेवणात कच्चा मुळा खावा. कोवळ्या मुळ्याची कोशिंबीर खाल्ल्याने चांगली भूक लागून अन्न व्यवस्थित पचते. मुळ्यात ज्वरनाशक गुण आहेत. त्यामुळे तापात मुळ्याची भाजी खाल्ल्यास खूप फरक पडतो. थंडीत भूक वाढते. अशा वेळी मुळा खावा. त्यामुळे गॅसेसचा त्रासही कमी होतो. मुळ्याच्या पानांचा रस प्यायल्याने लघवी आणि शौचास साफ होते. मूळव्याध असणाऱ्या रुग्णांना मुळ्याची पाने अथवा त्यांचा रस दिल्याने फायदा होतो. मुळ्याच्या कंदांपेक्षा त्याच्या पानाच्या रसात अधिक गुणधर्म आढळतात. मुळ्याची पाने पचण्यास हलकी, रुची निर्माण करणारी आणि गरम आहेत. ती कच्ची खाल्ल्यास पित्त वाढते, मात्र तीच भाजी तुपात घोळवल्यास भाजीतल्या पौष्टिक गुणधर्मात वाढ होते. भाजी, कोशिंबीर आणि थालिपिठे-कोशिंबिरीसाठी पांढरा मुळा स्वच्छ धुऊन, किसून घ्यावा. त्या किसलेल्या मुळ्यात खवलेले ओले खोबरे आणि बारीक चिरलेली कोथिंबीर मिक्स करावी. चवीनुसार मिश्रणात मीठ आणि साखर घालावी. कमी तेलावर जिरे, हिंग, मोहरी आणि कढीलिंबाची फोडणी करून, ती किसलेल्या मुळ्यावर ओतावी. कोशिंबिरीत हळद घालू नये. अशा प्रकारे लाल मुळ्याचीही कोशिंबीर करता येते. या कोशिंबिरीत गोडे दही घातल्याने स्वादात अधिक भर पडते. मुळ्याची भाजी करताना मुळा पाल्यासकट धुऊन, बारीक चिरून घ्यावा. कांदा बारीक चिरून घ्यावा. दोन चमचे तुरीची डाळ गरम पाण्यात भिजत ठेवावी. तेलाच्या फोडणीत लसणीच्या पाकळ्या ठेचून घालाव्यात. त्या फोडणीवर हिरवी मिरची, हळद, तूर डाळ आणि बारीक चिरलेला कांदा घालून फोडणी चांगली परतून घ्यावी. चांगल्या परतलेल्या फोडणीत मुळ्याची चिरलेली भाजी घालावी. पाण्याचा हबका मारून पातेल्यावर झाकण ठेवावे. झाकणावर पाणी ठेवून वाफेवर भाजी शिजवावी. भाजी शिजल्यावर त्यात साखर आणि मीठ घालावे. वाफेवर भाजी पूर्ण शिजली की त्यात ओले खोबरे घालावे. गोड्या डाळीबरोबर ही भाजी चविष्ट लागते. बारीक चिरलेल्या मुळ्याच्या पाल्यात मीठ घालून पाला चांगला मळावा. मळल्यावर मुळ्यालापाणी सुटते. तो पाला पिळून पाणी वेगळं काढावे.त्याच पाण्यात भाजी शिजवावी. बाहेरचे पाणी घालून भाजी शिजवल्याने भाजीची चव बिघडते. या पाण्यातभाजी शिजवताना मीठ कमीच घालावे. ही भाजी पूर्ण शिजल्यावर त्यात वरून खोबरेल तेल घालावे. मुळ्याचे थालिपीठही रुचकर लागते. दोन मध्यम आकाराचे मुळे किसून घ्यावेत. किसल्यावर त्यांचा रस पिळून घ्यावा. कीस पिळल्यावर त्यातील उग्रपणा कमी होतो. किसात एक बारीक चिरलेला कांदा, एक वाटी तांदळाचे पीठ, ज्वारीचे पीठ, बेसन, अर्धा चमचे धणे-जिरे पावडर, पाव चमचा हळद, अर्धा चमचा साखर, ओल्या खोबरयाचे पातळ तुकडे, बारीक चिरलेल्या हिरव्या मिरच्या, अर्धी वाटी बारीक चिरलेली कोथिंबीर आणि चवीपुरते मीठ असे सगळे साहित्य एकत्र करून घालावे. गरजेपुरते पाणी टाकून मिश्रण मळून घ्यावे. प्लास्टिकच्या कागदावर किंवा केळीच्या पानांवर तेलाचा हात लावून मळलेल्या पिठाची थालिपिठे थापावी. तव्यावर तेल गरम करून ती मंद आचेवर भाजावी. दही किंवा लोण्यासोबत पानात वाढावीत.. श्रावणी सोमवारला मुळा खूप महत्त्वाचा आहे. तो उपवास सोडताना आवश्यक असतो.\n\nवर्ग:औषधी वनस्पती वर्ग:भाज्या\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"right|thumb|पांढरे मुळे","translated_text":"The right thumb is the right root.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुळा ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे.हा एक प्रकारचा कंद आहे.याची भाजी, कोशिंबीर किंवा परोठे करतात.","translated_text":"Root is an Ayurvedic medicinal plant that grows in India. It is a kind of mushroom.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याला एक प्रकारचा उग्र वास असतो.मुळा मधल्या भागात जाड व दोन्ही बाजूंना निमुळत्या आकारचा असतो.","translated_text":"The stem has a distinctly rough smell. The stem is thick in the middle, and it has a rough shape on both sides.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"right|thumb|वेगवेगळ्या प्रकारचे मुळे","translated_text":"There are different kinds of roots.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"चरक संहितेत मुळ्याला 'अधम कंद' असे म्हटले असून, त्याचे औषधी उपयोग सांगितले आहेत.","translated_text":"The Code of Practice describes it as 'Adham Kand' and describes its medicinal uses.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याच्या शेंगेला 'डिंगरी' असे म्हणतात.","translated_text":"A girl's sheng is called a Dingry.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुजराथीत या शेंगेला 'मोगरी' म्हणतात.","translated_text":"In Gujarat, it is called Mogri.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या शेंगांचीही भाजी आणि रायते बनवले जाते.","translated_text":"These beans are also made from vegetables and rice.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याच्या बीमधून तेल निघते.","translated_text":"Oil comes out of the seed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचा वास आणि स्वाद मुळ्यासारखाच असतो.","translated_text":"It smells and tastes like chickpeas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे तेल पाण्यापेक्षा जड आणि रंगहीन असते.","translated_text":"This oil is heavier and more colorless than water.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याच्या गोलचकत्यांवर थोडे मीठ भुरभुरून थंडीमध्ये सकाळी परोठ्याबरोबर किंवा भाकरीबरोबर खाल्ले जातात.","translated_text":"A small amount of salt is roasted on the roots' round wheels and eaten in the morning in the cold with a wallet or with bread.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काठेवाडी गाठियांबरोबर सुद्धा मुळा स्वादिष्ट लागतो.","translated_text":"The roots are also tasty with potatoes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मुळ्याची पानांची भाजी ही बनवता येते.","translated_text":"It can be made from leafy vegetables.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोवळ्या मुळ्याचे लोणचे करतात.","translated_text":"They're making a lot of loans.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याची भाजी घालून 'मुळा ढोकळी' केली जाते.","translated_text":"It is made by adding vegetables to the plant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कित्येक लोक मुळ्याची पाने चिरून त्यात हरबऱ्याच्या डाळीचे पीठ पेरून स्वादिष्ट भाजी करतात.","translated_text":"Some people cut down the leaves of the plant and plant a flour of mustard flour in it to make a delicious vegetable.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तर काही लोक त्याच्या मुठिया (मुटकुळी) आणि थालिपीठेही करतात.","translated_text":"And some people also do his muṭiyā and thālapīyā.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शास्त्रीय मताप्रमाणे मुळ्यात प्रथिने, कर्बोदके,फॉस्फरस आणि लोह असते.","translated_text":"According to the scientific opinion, milk contains protein, carbohydrates, phosphorus, and iron.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याची राख क्षारयुक्त असते.","translated_text":"Its ash is alkaline.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळा उष्ण गुणधर्माचा आहे.","translated_text":"The root is the thermal property.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याच्या ताज्या पानांचा रस आणि बियांमुळे लघवी स्वच्छ होते.","translated_text":"The juice and beans of the fresh leaves of the seedling cleanse the skin.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मूतखडाही बरा होतो.","translated_text":"It also heals the scalp.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जेवणात कच्चा मुळा खावा.","translated_text":"Eat raw roots at meals.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोवळ्या मुळ्याची कोशिंबीर खाल्ल्याने चांगली भूक लागून अन्न व्यवस्थित पचते.","translated_text":"Eating coconut is good for your appetite and digestion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्यात ज्वरनाशक गुण आहेत.","translated_text":"The kid has anti-inflammatory properties.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे तापात मुळ्याची भाजी खाल्ल्यास खूप फरक पडतो.","translated_text":"So it makes a big difference if you eat vegetables at the temperature.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"थंडीत भूक वाढते.","translated_text":"The cold increases hunger.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अशा वेळी मुळा खावा.","translated_text":"Eat roots at that time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यामुळे गॅसेसचा त्रासही कमी होतो.","translated_text":"It also reduces the problem of gas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याच्या पानांचा रस प्यायल्याने लघवी आणि शौचास साफ होते.","translated_text":"Drinking the juice from the leaves of the plant cleanses the skin and cleans the intestines.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मूळव्याध असणाऱ्या रुग्णांना मुळ्याची पाने अथवा त्यांचा रस दिल्याने फायदा होतो.","translated_text":"Patients who suffer from tuberculosis benefit from feeding the leaves or juices.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याच्या कंदांपेक्षा त्याच्या पानाच्या रसात अधिक गुणधर्म आढळतात.","translated_text":"The shape of the leaves has more properties than the leaves of the plant.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याची पाने पचण्यास हलकी, रुची निर्माण करणारी आणि गरम आहेत.","translated_text":"The leaves are light to digest, interesting and warm.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ती कच्ची खाल्ल्यास पित्त वाढते, मात्र तीच भाजी तुपात घोळवल्यास भाजीतल्या पौष्टिक गुणधर्मात वाढ होते.","translated_text":"It increases the pH when eaten raw, but it increases the nutritional properties of the vegetables when they are dissolved in the soil.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भाजी, कोशिंबीर आणि थालिपिठे-कोशिंबिरीसाठी पांढरा मुळा स्वच्छ धुऊन, किसून घ्यावा.","translated_text":"Wash and kiss the white root for vegetables, raspberries and tallipites.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या किसलेल्या मुळ्यात खवलेले ओले खोबरे आणि बारीक चिरलेली कोथिंबीर मिक्स करावी.","translated_text":"And thou shalt mix it with the spices thereof, and with the spices thereof, and with the spices thereof.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चवीनुसार मिश्रणात मीठ आणि साखर घालावी.","translated_text":"Add salt and sugar to the mixture according to taste.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कमी तेलावर जिरे, हिंग, मोहरी आणि कढीलिंबाची फोडणी करून, ती किसलेल्या मुळ्यावर ओतावी.","translated_text":"With less oil, sprinkle the syrup, honge, mohair, and cassava, and pour it on the kissed root.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कोशिंबिरीत हळद घालू नये.","translated_text":"Don't take it easy in Kashmir.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अशा प्रकारे लाल मुळ्याचीही कोशिंबीर करता येते.","translated_text":"In this way, red onions can also be pickled.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या कोशिंबिरीत गोडे दही घातल्याने स्वादात अधिक भर पडते.","translated_text":"Adding sweet yeast to this mushroom adds to the flavor.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याची भाजी करताना मुळा पाल्यासकट धुऊन, बारीक चिरून घ्यावा.","translated_text":"When grinding the root, wash the root thoroughly and cut it thinly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कांदा बारीक चिरून घ्यावा.","translated_text":"Cut the onions thinly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दोन चमचे तुरीची डाळ गरम पाण्यात भिजत ठेवावी.","translated_text":"Put two tablespoons of palm oil in hot water.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेलाच्या फोडणीत लसणीच्या पाकळ्या ठेचून घालाव्यात.","translated_text":"In the oil spraying, the pumpkin seeds should be pressed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्या फोडणीवर हिरवी मिरची, हळद, तूर डाळ आणि बारीक चिरलेला कांदा घालून फोडणी चांगली परतून घ्यावी.","translated_text":"And thou shalt put upon it green pepper, and salt, and cinnamon, and finely chopped garlic; and thou shalt put it upon it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चांगल्या परतलेल्या फोडणीत मुळ्याची चिरलेली भाजी घालावी.","translated_text":"Put the root vegetables in the well-returned spit.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाण्याचा हबका मारून पातेल्यावर झाकण ठेवावे.","translated_text":"The water must be boiled and covered with a lid.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"झाकणावर पाणी ठेवून वाफेवर भाजी शिजवावी.","translated_text":"Cook vegetables on steam with water on the lid.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भाजी शिजल्यावर त्यात साखर आणि मीठ घालावे.","translated_text":"When cooking vegetables, add sugar and salt.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वाफेवर भाजी पूर्ण शिजली की त्यात ओले खोबरे घालावे.","translated_text":"The vegetables were cooked on steam to add moist spices.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गोड्या डाळीबरोबर ही भाजी चविष्ट लागते.","translated_text":"This vegetable tastes good with sweet peppers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बारीक चिरलेल्या मुळ्याच्या पाल्यात मीठ घालून पाला चांगला मळावा.","translated_text":"Put salt in the base of a thinly sliced root, and make the root well.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मळल्यावर मुळ्यालापाणी सुटते.","translated_text":"When it melts, the roots run out of water.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तो पाला पिळून पाणी वेगळं काढावे.त्याच पाण्यात भाजी शिजवावी.","translated_text":"And he shall dip the milk, and separate the water, and cook vegetables in the same water.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाहेरचे पाणी घालून भाजी शिजवल्याने भाजीची चव बिघडते.","translated_text":"Cooking vegetables with outside water spoils the taste of the vegetables.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या पाण्यातभाजी शिजवताना मीठ कमीच घालावे.","translated_text":"This aquarium should be salted when cooking.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही भाजी पूर्ण शिजल्यावर त्यात वरून खोबरेल तेल घालावे.","translated_text":"When the vegetable is cooked, you should put a boiling oil on it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मुळ्याचे थालिपीठही रुचकर लागते.","translated_text":"Children's plates are also attractive.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दोन मध्यम आकाराचे मुळे किसून घ्यावेत.","translated_text":"Two medium-sized roots should be kissed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किसल्यावर त्यांचा रस पिळून घ्यावा.","translated_text":"When they kiss, they must be soaked in juice.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कीस पिळल्यावर त्यातील उग्रपणा कमी होतो.","translated_text":"When you fold a bag, its roughness decreases.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किसात एक बारीक चिरलेला कांदा, एक वाटी तांदळाचे पीठ, ज्वारीचे पीठ, बेसन, अर्धा चमचे धणे-जिरे पावडर, पाव चमचा हळद, अर्धा चमचा साखर, ओल्या खोबरयाचे पातळ तुकडे, बारीक चिरलेल्या हिरव्या मिरच्या, अर्धी वाटी बारीक चिरलेली कोथिंबीर आणि चवीपुरते मीठ असे सगळे साहित्य एकत्र करून घालावे.","translated_text":"And they shall put in it a cup of ground onion, and a cup of rice flour, and a cup of barley flour, and a cup of basil, and a half a teaspoon of corn-meal powder, and a half a teaspoon of salt, and a half a teaspoon of sugar, and a half a teaspoon of salt, and a half a cup of green pepper, and a half a cup of corn-meal, and a half a cup of salt.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गरजेपुरते पाणी टाकून मिश्रण मळून घ्यावे.","translated_text":"Add water and stir the mixture as needed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्लास्टिकच्या कागदावर किंवा केळीच्या पानांवर तेलाचा हात लावून मळलेल्या पिठाची थालिपिठे थापावी.","translated_text":"Place the oil on a plastic paper or a banana leaf with a roll of baked dough.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तव्यावर तेल गरम करून ती मंद आचेवर भाजावी.","translated_text":"Heat the oil on the pan and cook it slowly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दही किंवा लोण्यासोबत पानात वाढावीत..","translated_text":"Add the leaves with yeast or salt.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"श्रावणी सोमवारला मुळा खूप महत्त्वाचा आहे.","translated_text":"The root of urine is very important on Monday.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तो उपवास सोडताना आवश्यक असतो.","translated_text":"It is necessary when you stop fasting.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:औषधी वनस्पती वर्ग:भाज्या","translated_text":"Category:Medicinal plants Category:vegetables","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मुठा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[मुठा नदी]]","hash":"46a3228ec2c2d30bc28bbfd36987877b574a3d2a3523c34d4cfe519cb133539f","last_revision":"2011-01-25T00:14:58Z","first_revision":"2006-05-04T20:28:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.639035","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन मुठा नदी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन मुठा नदी","translated_text":"The Mutta River is redirected.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"भीमा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[भीमा नदी]]","hash":"11bb2f3ff8b77288b1d1479509cacc4c6aa4b1f3c5bf1d2ab99e2b4bf38d0878","last_revision":"2011-01-24T23:31:53Z","first_revision":"2006-05-04T20:31:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.710713","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन भीमा नदी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन भीमा नदी","translated_text":"Redirection of Bima River","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आंतरजाल","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[महाजाल]]","hash":"e7cf0dfa01c5769f431ac2c144496e8db18d9fd27d82a2b41d58e3592c9ce4b0","last_revision":"2011-05-14T07:04:36Z","first_revision":"2006-05-05T02:25:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.764834","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन महाजाल\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन महाजाल","translated_text":"Redirection of the High Net","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १२१०","wikicode":"{{वर्षपेटी|1210}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n* [[पोप इनोसंट तिसरा|पोप इनोसंट तिसऱ्याने]] [[असिसीचा फ्रांसिस|असिसीच्या फ्रांसिसला]] त्याचा ''ऑर्डो फ्रॅट्रम मायनोरम'' तथा [[फ्रांसिस्कन ऑर्डर]] सुरू करण्याची परवानगी दिली.\n\n==जन्म==\n* [[मे ५]] - [[तिसरा आफोन्सो, पोर्तुगाल]]चा राजा.\n* [[पोप ग्रेगोरी दहावा]].\n\n==मृत्यू==\n\n[[वर्ग:इ.स. १२१०]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"68e36f1958a016e17b64dc239648103cf4ef52ff72638751addafb5cffb09259","last_revision":"2022-04-17T17:14:08Z","first_revision":"2006-05-05T16:50:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.816551","cross_lingual_links":{"ab":"1210","af":"1210","als":"1210","am":"1210 እ.ኤ.አ.","an":"1210","ar":"1210","arz":"1210","ast":"1210","avk":"1210","az":"1210","azb":"۱۲۱۰ (میلادی)","ban":"1210","bar":"1210","be":"1210","be-x-old":"1210","bg":"1210","bn":"১২১০","bpy":"মারি ১২১০","br":"1210","bs":"1210.","ca":"1210","cdo":"1210 nièng","ceb":"1210","ckb":"١٢١٠","crh":"1210","cs":"1210","cv":"1210","cy":"1210","da":"1210","de":"1210","diq":"1210","el":"1210","eml":"1210","en":"1210","eo":"1210","es":"1210","et":"1210","eu":"1210","fa":"۱۲۱۰ (میلادی)","fi":"1210","fo":"1210","fr":"1210","frr":"1210","fy":"1210","ga":"1210","gan":"1210年","gcr":"1210","gd":"1210","gl":"1210","he":"1210","hi":"१२१०","hr":"1210.","ht":"1210 (almanak jilyen)","hu":"1210","hy":"1210","id":"1210","ilo":"1210","io":"1210","is":"1210","it":"1210","ja":"1210年","jv":"1210","ka":"1210","kk":"1210 жыл","ko":"1210년","la":"1210","lb":"1210","lij":"1210","lmo":"1210","lt":"1210 m.","lv":"1210. gads","map-bms":"1210","mdf":"1210","mg":"1210","mhr":"1210","mi":"1210","min":"1210","mk":"1210","mrj":"1210 и","ms":"1210","my":"၁၂၁၀","mzn":"۱۲۱۰","nah":"1210","nap":"1210","nds":"1210","new":"सन् १२१०","nl":"1210","nn":"1210","nb":"1210","nrm":"1210","nso":"1210","oc":"1210","or":"୧୨୧୦","os":"1210-æм аз","pi":"१२१०","pl":"1210","pnb":"1210","pt":"1210","qu":"1210","ro":"1210","ru":"1210 год","rue":"1210","sa":"१२१०","sah":"1210","scn":"1210","sd":"1210ع","se":"1210","sh":"1210.","shn":"1210","simple":"1210","sk":"1210","sl":"1210","smn":"1210","sq":"1210","sr":"1210","su":"1210","sv":"1210","sw":"1210","tg":"Соли 1210","th":"พ.ศ. 1753","tk":"1210","tl":"1210","tly":"1210","tr":"1210","tt":"1210 ел","uk":"1210","ur":"1210ء","uz":"1210","vec":"1210","vi":"1210","war":"1210","wuu":"1210年","xmf":"1210","zea":"1210","zh":"1210年","zh-min-nan":"1210 nî","zh-yue":"1210年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"पोप इनोसंट तिसऱ्याने असिसीच्या फ्रांसिसला त्याचा ऑर्डो फ्रॅट्रम मायनोरम तथा फ्रांसिस्कन ऑर्डर सुरू करण्याची परवानगी दिली.\n\nमे ५ - तिसरा आफोन्सो, पोर्तुगालचा राजा. पोप ग्रेगोरी दहावा.\n\nवर्ग:इ.स. १२१० वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पोप इनोसंट तिसऱ्याने असिसीच्या फ्रांसिसला त्याचा ऑर्डो फ्रॅट्रम मायनोरम तथा फ्रांसिस्कन ऑर्डर सुरू करण्याची परवानगी दिली.","translated_text":"Pope Innocent III authorized Francis of Assisi to establish his Ordo Fractum Minorum and the Franciscan Order.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ५ - तिसरा आफोन्सो, पोर्तुगालचा राजा.","translated_text":"May 5 - Afonso III, king of Portugal.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पोप ग्रेगोरी दहावा.","translated_text":"Pope Gregory X.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२१० वर्ग:इ.स.च्या १२१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1210: Years of the 1210s C.E. Class: Years of the 13th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १०२८","wikicode":"{{वर्षपेटी|1028}}\n\n== महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी ==\n== जन्म ==\n* [[इंग्लंडचा पहिला विल्यम|पहिला विल्यम]], [[इंग्लंड]]चा पहिला [[नॉर्मन]] राजा.\n\n== मृत्यू ==\n* [[मे ५]] - [[आल्फोन्सो पाचवा, कॅस्टिल]]चा राजा.\n\n== शोध ==\n== निर्मिती ==\n== समाप्ती ==\n\n[[वर्ग:इ.स. १०२८]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १०२० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"08ceef5b594f3f4df8b16ed710aaac46a5a062d5f2a10d3a2bf8fa108a16dc40","last_revision":"2022-04-17T17:12:18Z","first_revision":"2006-05-05T16:51:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.888554","cross_lingual_links":{"ab":"1028","af":"1028","als":"1028","am":"1028 እ.ኤ.አ.","an":"1028","ar":"1028","ast":"1028","avk":"1028","az":"1028","azb":"۱۰۲۸ (میلادی)","bar":"1028","bcl":"1028","be":"1028","be-x-old":"1028","bg":"1028","bn":"১০২৮","bpy":"মারি ১০২৮","br":"1028","bs":"1028.","ca":"1028","cdo":"1028 nièng","ceb":"1028","ckb":"١٠٢٨","crh":"1028","cs":"1028","cv":"1028","cy":"1028","da":"1028","de":"1028","diq":"1028","el":"1028","eml":"1028","en":"1028","eo":"1028","es":"1028","et":"1028","eu":"1028","fa":"۱۰۲۸ (میلادی)","fi":"1028","fo":"1028","fr":"1028","fy":"1028","ga":"1028","gan":"1028年","gcr":"1028","gd":"1028","gl":"1028","hak":"1028-ngièn","he":"1028","hi":"१०२८","hr":"1028.","ht":"1028 (almanak jilyen)","hu":"1028","hy":"1028","id":"1028","ilo":"1028","io":"1028","is":"1028","it":"1028","ja":"1028年","jv":"1028","ka":"1028","kk":"1028 жыл","ko":"1028년","la":"1028","lb":"1028","lij":"1028","lmo":"1028","lt":"1028 m.","lv":"1028. gads","map-bms":"1028","mdf":"1028","mg":"1028","mhr":"1028","mi":"1028","mk":"1028","mrj":"1028 и","ms":"1028","mzn":"۱۰۲۸","nah":"1028","nap":"1028","nds":"1028","new":"सन् १०२८","nl":"1028","nn":"1028","nb":"1028","nrm":"1028","nso":"1028","oc":"1028","or":"୧୦୨୮","os":"1028-æм аз","pi":"१०२८","pl":"1028","pnb":"1028","pt":"1028","qu":"1028","ro":"1028","ru":"1028 год","rue":"1028","sa":"१०२८","scn":"1028","sd":"1028ع","se":"1028","sh":"1028.","shn":"1028","si":"1028","simple":"1028","sk":"1028","sl":"1028","smn":"1028","sq":"1028","sr":"1028","su":"1028","sv":"1028","sw":"1028","tg":"Соли 1028","th":"พ.ศ. 1571","tk":"1028","tl":"1028","tly":"1028","tr":"1028","tt":"1028 ел","uk":"1028","ur":"1028ء","uz":"1028","vec":"1028","vi":"1028","war":"1028","wuu":"1028年","xmf":"1028","zh":"1028年","zh-min-nan":"1028 nî","zh-yue":"1028年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"पहिला विल्यम, इंग्लंडचा पहिला नॉर्मन राजा.\n\nमे ५ - आल्फोन्सो पाचवा, कॅस्टिलचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १०२८ वर्ग:इ.स.च्या १०२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) What is the significance of these events?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पहिला विल्यम, इंग्लंडचा पहिला नॉर्मन राजा.","translated_text":"William I, the first Norman king of England.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ५ - आल्फोन्सो पाचवा, कॅस्टिलचा राजा.","translated_text":"May 5 - Alfonso V, king of Castile.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"The Search","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०२८ वर्ग:इ.स.च्या १०२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1028: Years of the 1020s C.E. Class: Years of the 11th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३०९","wikicode":"{{वर्षपेटी|1309}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n* [[फिरोजशाह तुघलक]], [[दिल्ली]]चा सुलतान.\n\n==मृत्यू==\n* [[मे ५]] - [[चार्ल्स दुसरा, नेपल्स]]चा राजा.\n\n[[वर्ग:इ.स. १३०९]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३०० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"738625152aa266a78cd9013d9d5190fa7901a9b35f38c8460d625300ef96bfd6","last_revision":"2022-04-17T17:15:07Z","first_revision":"2006-05-05T16:52:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:15.941064","cross_lingual_links":{"ab":"1309","af":"1309","als":"1309","am":"1309 እ.ኤ.አ.","an":"1309","ar":"1309","arz":"1309","ast":"1309","avk":"1309","az":"1309","azb":"۱۳۰۹ (میلادی)","ban":"1309","bar":"1309","be":"1309","be-x-old":"1309","bg":"1309","bn":"১৩০৯","bpy":"মারি ১৩০৯","br":"1309","bs":"1309.","ca":"1309","cdo":"1309 nièng","ce":"1309 шо","ceb":"1309","ckb":"١٣٠٩","crh":"1309","cs":"1309","cv":"1309","cy":"1309","da":"1309","de":"1309","diq":"1309","el":"1309","eml":"1309","en":"1309","eo":"1309","es":"1309","et":"1309","eu":"1309","fa":"۱۳۰۹ (میلادی)","fi":"1309","fo":"1309","fr":"1309","frr":"1309","fy":"1309","ga":"1309","gan":"1309年","gcr":"1309","gd":"1309","gl":"1309","gv":"1309","he":"1309","hi":"१३०९","hr":"1309.","ht":"1309 (almanak jilyen)","hu":"1309","hy":"1309","id":"1309","ilo":"1309","io":"1309","is":"1309","it":"1309","ja":"1309年","jv":"1309","ka":"1309","kk":"1309 жыл","ko":"1309년","la":"1309","lb":"1309","lij":"1309","lmo":"1309","lt":"1309 m.","lv":"1309. gads","mai":"१३०९","map-bms":"1309","mdf":"1309","mg":"1309","mhr":"1309","mi":"1309","min":"1309","mk":"1309","mrj":"1309 и","ms":"1309","my":"၁၃၀၉","mzn":"۱۳۰۹","nah":"1309","nap":"1309","nds":"1309","new":"सन् १३०९","nl":"1309","nn":"1309","nb":"1309","nrm":"1309","nso":"1309","oc":"1309","or":"୧୩୦୯","os":"1309-æм аз","pi":"१३०९","pl":"1309","pnb":"1309","pt":"1309","qu":"1309","ro":"1309","ru":"1309 год","rue":"1309","sa":"१३०९","sah":"1309","scn":"1309","sd":"1309ع","se":"1309","sh":"1309.","shn":"1309","simple":"1309","sk":"1309","sl":"1309","smn":"1309","sq":"1309","sr":"1309","su":"1309","sv":"1309","sw":"1309","tg":"Соли 1309","th":"พ.ศ. 1852","tk":"1309","tl":"1309","tly":"1309","tr":"1309","tt":"1309 ел","uk":"1309","ur":"1309ء","uz":"1309","vec":"1309","vi":"1309","vls":"1309","war":"1309","wuu":"1309年","xmf":"1309","zh":"1309年","zh-min-nan":"1309 nî","zh-yue":"1309年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"फिरोजशाह तुघलक, दिल्लीचा सुलतान.\n\nमे ५ - चार्ल्स दुसरा, नेपल्सचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १३०९ वर्ग:इ.स.च्या १३०० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फिरोजशाह तुघलक, दिल्लीचा सुलतान.","translated_text":"Feroz Shah Tughlaq, Sultan of Delhi.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ५ - चार्ल्स दुसरा, नेपल्सचा राजा.","translated_text":"May 5 - Charles II, King of Naples.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३०९ वर्ग:इ.स.च्या १३०० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1309: Years of the 1300s C.E. Class of the 14th century C.E. Class of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फेब्रुवारी महिना","wikicode":"{{महिना शीर्षक}}\n{{फेब्रुवारी दिनदर्शिका}}\n'''फेब्रुवारी''' हा [[ग्रेगरी दिनदर्शिका|ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार]] वर्षातील दुसरा महिना आहे. साधरणता: हा महिना २८ दिवसांचा असतो पण दर चार वर्षांनी येणाऱ्या लीप ईयर मुळे दर चार वर्षांनी ह्या महिन्यातील दिवस २८ वरून २९ होतात. \n\n{{ग्रेगोरियन महिने}}\n[[वर्ग:ग्रेगरी दिनदर्शिका]]\n[[वर्ग:आंतरराष्ट्रीय दिनदर्शिका]]\n[[वर्ग:फेब्रुवारी महिना]]","hash":"de4474476803ac010c7486518747c10ba438d4c994a36adcf07e21e0a862f849","last_revision":"2023-01-09T05:21:25Z","first_revision":"2006-05-05T16:55:00Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.004031","cross_lingual_links":{"ab":"Жәабранмза","af":"Februarie","als":"Februar","alt":"Кочкор ай","am":"ፌብሩዋሪ","an":"Febrero","ang":"Solmōnað","anp":"फरवरी","ar":"فبراير","arc":"ܫܒܛ","ary":"فبراير","arz":"فبراير","as":"ফেব্ৰুৱাৰী","ast":"Febreru","atj":"Akokatcic pisimw","av":"Феврал","avk":"Toleaksat","awa":"फरवरी","ay":"Anata phaxsi","az":"Fevral","azb":"فوریه","ba":"Февраль","ban":"Pébruari","bar":"Feba","bat-smg":"Vasaris","bcl":"Pebrero","be":"Люты","be-x-old":"Люты","bew":"Pèbruari","bg":"Февруари","bh":"फरवरी","bjn":"Pibuari","bn":"ফেব্রুয়ারি","bo":"ཟླ་བ་གཉིས་པ","br":"C'hwevrer","bs":"Februar","btm":"Februari","bxr":"Хоёрдугаар һара","ca":"Febrer","cbk-zam":"Febrero","cdo":"2 nguŏk","ce":"Февраль","ceb":"Pebrero","ch":"Febreru","chr":"ᎧᎦᎵ","ckb":"شوبات","co":"Ferraghju","crh":"Fevral","cs":"Únor","csb":"Gromicznik","cv":"Нарăс уйăхĕ","cy":"Chwefror","da":"Februar","dag":"February","de":"Februar","diq":"Sıbate","dsb":"Februar","dv":"ފެބްރުއަރީ","ee":"Dzodze","el":"Φεβρουάριος","eml":"Fervêr","en":"February","eo":"Februaro","es":"Febrero","et":"Veebruar","eu":"Otsail","ext":"Hebreru","fa":"فوریه","fat":"Kwakwar","fi":"Helmikuu","fiu-vro":"Radokuu","fj":"Feperueri","fo":"Februar","fon":"Zofínkplɔ́sùn","fr":"Février","frp":"Fevriér","frr":"Febrewoore","fur":"Fevrâr","fy":"Febrewaris","ga":"Feabhra","gag":"Küçük ay","gan":"二月","gcr":"Févriyé","gd":"An Gearran","gl":"Febreiro","gn":"Jasykõi","gor":"Pebruari","got":"𐍆𐌰𐌽𐌹𐌼𐌴𐌽𐍉𐌸𐍃","gpe":"February","gu":"ફેબ્રુઆરી","guc":"Pepüreero","gv":"Toshiaght Arree","ha":"Fabrairu","hak":"2-ngie̍t","haw":"Pepeluali","he":"פברואר","hi":"फ़रवरी","hif":"February","hr":"Veljača","hsb":"Februar","ht":"Fevriye","hu":"Február","hy":"Փետրվար","hyw":"Փետրուար","ia":"Februario","id":"Februari","ie":"Februar","ig":"Febrụwarị","ilo":"Pebrero","inh":"Саькура бутт","io":"Februaro","is":"Febrúar","it":"Febbraio","iu":"ᕕᐳᐊᕆ","ja":"2月","jam":"Febiweri","jbo":"relma'i","jv":"Fèbruari","ka":"თებერვალი","kaa":"Fevral","kab":"Furar","kbp":"Lɛlaɣ fenaɣ","kcg":"Zwat Sweang","kg":"Ngônda ya zôle","kge":"Februari","kk":"Ақпан","km":"ខែកុម្ភៈ","kn":"ಫೆಬ್ರವರಿ","ko":"2월","koi":"Февраль","ks":"وہؠک","ksh":"Febrowaa","ku":"Sibat","kv":"Урасьӧм тӧлысь","kw":"Mis Whevrer","ky":"Февраль","la":"Februarius","lad":"Fevrero","lb":"Februar","lbe":"Февраль","lez":"Февраль","li":"Fibberwarie","lij":"Frevâ","lld":"Fauré","lmo":"Febrar","ln":"Sánzá ya míbalé","lo":"ກຸມພາ","lt":"Vasaris","ltg":"Svacainis mieness","lv":"Februāris","mai":"फरबरी","map-bms":"Februari","mdf":"Даволков","mg":"Febroary","mhr":"Пургыж (тылзе)","mi":"Hui-tanguru","min":"Pebruari","mk":"Февруари","ml":"ഫെബ്രുവരി","mn":"Хоёрдугаар сар","mni":"ꯐꯦꯕꯔꯨꯋꯥꯔꯤ","mrj":"Февраль","ms":"Februari","mt":"Frar","mwl":"Febreiro","my":"ဖေဖော်ဝါရီ","myv":"Даволков","mzn":"فوریه","nah":"Metztli febrero","nap":"Frevaro","nds":"Februar","nds-nl":"Febrewaori","ne":"फेब्रुअरी","new":"फेब्रुवरी","nl":"Februari","nn":"Februar","nb":"Februar","nov":"Februare","nqo":"ߞߏ߲ߞߏߜߍ","nrm":"Févri","nso":"Dibokwane","oc":"Febrièr","olo":"Tuhukuu","or":"ଫେବୃଆରୀ","os":"Февраль","pa":"ਫ਼ਰਵਰੀ","pam":"Pebreru","pdc":"Hanning","pih":"Febyuweri","pl":"Luty","pms":"Fërvé","pnb":"فروری","pnt":"Κούντουρος","ps":"فبروري","pt":"Fevereiro","qu":"Hatun puquy killa","ro":"Februarie","roa-rup":"Shcurtu","roa-tara":"Febbrare","ru":"Февраль","rue":"Фебруар","rw":"Gashyantare","sa":"फरवरी","sah":"Олунньу","sat":"ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ","sc":"Freàrgiu","scn":"Frivaru","sco":"Februar","sd":"فيبروري","se":"Guovvamánnu","sh":"Februar","shn":"ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ","si":"පෙබරවාරි","simple":"February","sk":"Február","sl":"Februar","sm":"Fepuari","smn":"Kuovâmáánu","sn":"Kukadzi","so":"Febraayo","sq":"Shkurti","sr":"Фебруар","ss":"INdlóvana","su":"Pébruari","sv":"Februari","sw":"Februari","szl":"Luty","ta":"பெப்ரவரி","te":"ఫిబ్రవరి","tet":"Fevereiru","tg":"Феврал","th":"กุมภาพันธ์","tk":"Fewral","tl":"Pebrero","tly":"Fevral","tpi":"Februeri","tr":"Şubat","ts":"Nyenyenyani","tt":"Февраль","tum":"Feburuwar","tw":"Ɔgyefuo","udm":"Тулыспал","ug":"فېۋرال","uk":"Лютий","ur":"فروری","uz":"Fevral","vec":"Febraro","vep":"Uhoku","vi":"Tháng hai","vls":"Februoari","vo":"Febul","wa":"Fevrî","war":"Pebrero","wo":"Fewirie","wuu":"2月","xal":"Лу сар","xh":"Eyomdumba","xmf":"ფურთუთა","yi":"פעברואר","yo":"Oṣù Kejì","za":"2 nyied","zea":"Feberwari","zgh":"ⴱⵕⴰⵢⵕ","zh":"2月","zh-classical":"建卯","zh-min-nan":"2 goe̍h","zh-yue":"2月","zu":"UNhlolanja (uFebhuwari)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"फेब्रुवारी हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील दुसरा महिना आहे. साधरणता: हा महिना २८ दिवसांचा असतो पण दर चार वर्षांनी येणाऱ्या लीप ईयर मुळे दर चार वर्षांनी ह्या महिन्यातील दिवस २८ वरून २९ होतात.\n\nवर्ग:ग्रेगरी दिनदर्शिका वर्ग:आंतरराष्ट्रीय दिनदर्शिका वर्ग:फेब्रुवारी महिना\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फेब्रुवारी हा ग्रेगरी दिनदर्शिकेनुसार वर्षातील दुसरा महिना आहे.","translated_text":"February is the second month of the year in the Gregorian calendar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साधरणता: हा महिना २८ दिवसांचा असतो पण दर चार वर्षांनी येणाऱ्या लीप ईयर मुळे दर चार वर्षांनी ह्या महिन्यातील दिवस २८ वरून २९ होतात.","translated_text":"Siddhanata: This month has 28 days, but because of the leap year every four years, every four years there are 28 to 29 days in this month.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:ग्रेगरी दिनदर्शिका वर्ग:आंतरराष्ट्रीय दिनदर्शिका वर्ग:फेब्रुवारी महिना","translated_text":"Category:Gregory calendar Category:International calendar Category:February","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"सत्य येशू प्रार्थनास्थळ","wikicode":"'''सत्य येशू प्रार्थनास्थळ''' (True Jesus Church) हे एक स्वतंत्र असे [[प्रार्थनास्थळ]] (चर्च) असून त्याची स्थापना [[१९१७]] साली [[चीन|चीनमधील]] [[बीजिंग]] ह्या शहरात झाली. युंग-जी लिंग हे सध्याचे स. ये. प्रा.चे निवडून आलेले सचिव आहेत. सध्या ह्या मान्यतेचे सहा [[खंड|खंडात]] मिळून एकूण १६ लाख अनुनायी आहेत. हे प्रार्थनास्थळ ही एकोणीसाव्या शतकाच्या सुरुवातीच्या ख्रिस्ती संप्रदायाच्या व चीनी संस्कृतीच्या मिलनाची परिणीती आहे. ह्या प्रार्थनास्थळाची [[वननेस पेंटेकोस्टल]]च्या (Oneness Pentecostal) सिद्धांतावर श्रद्धा आहे.\n\n== दहा मुख्य तत्त्वे व मान्यता ==\n=== दिव्यात्मा ===\n\"त्याने स्वतः सांगितलेल्या धार्मिक गोष्टी जर आपण आचरणात आणल्या तर आपल्या वंशजांना या पृथ्वीवर \"स्वर्गाचे राज्य\" मिळायला काहीच हरकत नाही.\"\n\n=== बाप्तिस्मा ===\n\"''पाण्याने बाप्तिस्मा'' हा विधी पापांपासून मुक्ती आणि पुनर्जीवनासाठी केला जातो. बाप्तिस्मा सहसा वाहते पाणी जसे नदी, समुद्र किंवा धबधबा अश्या ठिकाणी करण्यात येतो. बाप्टीस्ट ज्याच्यावर आधीच पाण्याने बाप्तिस्मा झालेला आहे आणि होली स्पिरीट, भगवान येशूच्या नावाने ही विधी पार पाडतात. ज्या व्यक्तीवर हा विधी पार पाडतात, तो व्यक्ती पाण्यात पूर्णपणे बुडालेला असतो, त्याचे मस्तक झुकलेले आणि चेहरा खाली असतो.\"\n\n=== पादप्रक्षालन ===\n\"पाय धुण्याच्या विधी मुळे मनुष्याला भगवान येशूचा भाग बनण्यास मदत होते. ह्या विधी मुळे मनुष्यास प्रेम, दैवी शक्ती, माणुसकी, माफ करणे आणि कर्म ह्या महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवण्यास मदत होते. प्रत्येक मनुष्य ज्याच्या वर पाण्याने बाप्तिस्मा हा विधी केला जातो, त्याचे पाय भगवान येशूच्या नावाने धुणे जरूरी असते.\"\n\n=== पवित्र सहभोजनविधी ===\n\"पवित्र समागम भगवान येशूच्या मृत्यूच्या आठवणीमध्ये पाळला जातो. हा दिवस आपल्याला ईश्वराचा अंश बनण्यासाठी मदत करतो, त्यामुळे आपले आयुष्य कायमस्वरूपी राहिल व शेवटच्या दिवशी मोक्ष मिळेल. हे संस्कार जितक्या जास्त वेळा होतील तितके चांगले व या संस्कारांसाठी फक्त एक कोंडा रहित पोळी व द्राक्षांचा रस यांचा उपयोग केला गेला पाहिजे.\"\n\n=== पवित्र सब्बाथ दिवस ===\n\"आठवड्याचा सातवा दिवस (शनिवार - सब्बाथचा दिवस) हा पवित्र दिवस (Holy Day) असून पापप्रक्षालनाचा (sanctification) दिवस आहे. ईश्वराने केलेले सृष्टीचे निर्माण व तिचे रक्षण यांचे या दिवशी स्मरण करून उरलेल्या आयुष्यात शांतता व सुबत्ता लाभावी म्हणून प्रार्थना करावी.\"\n\n=== येशु ख्रिस्त ===\nयेशू ख्रिस्त, ज्याने मानवरूप धारण केले, पाप्यांच्या मुक्तीसाठी ज्याने क्रुसावर मृत्यू पत्करला, तिसऱ्या दिवशी पुन्हा जिवंत झाला आणि स्वर्गावर विराजमान झाला. केवळ तोच मानवजातीचा तारणहार आहे, तोच स्वर्ग व पृथ्वीचा निर्माता आहे आणि एकमेव खरा देव आहे.\n\n=== पवित्र बायबल ===\nजुन्या व नव्या कराराचा समावेश असलेला बायबल हा ग्रंथ देवाने प्रेरित केलेला आहे, हा ग्रंथ म्हणजे एकमेव ग्रांथिक सत्य असून ख्रिश्चनांच्या जगण्यासाठी प्रमाण आहे.\n\n=== मोक्ष ===\n\"ईश्वराच्या कृपादृष्टीवर (grace of god) जर श्रद्धा (faith) ठेवली तर मोक्ष (salvation) नक्कीच प्राप्त होतो. फक्त धार्मिकता, देवावर विश्वास व मनुष्यांवरचे प्रेम याची गरज आहे.\"\n\n=== चर्च ===\n\"हे चर्च, जे भगवान येशू ख्रिस्ताने बांधले आहे, जे 'नंतरच्या पावसात' धार्मिक भावनेतून तयार झाले आहे, हे अपोस्टोलिक काळातील पुनर��निर्माण केलेले खरे चर्च आहे\".\n\n=== अंतिम न्याय ===\n\"येशु ख्रिस्ताचा दुसरा अवतार हा शेवटच्या दिवशी होईल, जेव्हा तो जगाचे परिक्षण करण्यास स्वर्गातून पृथ्वीवर येईल. जे खरोखर सद्वर्तनी आहेत त्यांना अमरत्व प्राप्त होईल व जे पापी आहेत त्यांचा कायमचा विनाश होईल.\"\n\n[[वर्ग:संप्रदाय]]\n[[वर्ग:ख्रिश्चन धर्म]]","hash":"ff7f302ce3baad8ea83093dc3fc1ee6eeb57bbe789d3d8d356c79ab4675bcb42","last_revision":"2022-09-09T09:31:08Z","first_revision":"2006-05-08T08:41:46Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.057250","cross_lingual_links":{"ace":"Geurija Isa Jatoë","ady":"Иисус Ичылисэр черч","af":"Ware Jesuskerk","als":"Wahre-Jesus-Kirche","am":"ዕውነተኛ ኢየሱስ ቤተ ክርስቲያን","an":"Verdadera Ilesia de Chesús","ang":"Sōþ Iesus Cirice","anp":"ट्रू जेसस चर्च","ar":"كنيسة يسوع الحقيقي","arc":"ܥܕܬܐ ܫܪܝܪܬܐ ܕܝܫܘܥ","arz":"كنيسة يسوع الحقيقى","as":"প্ৰকৃত যীশু গীৰ্জা","ast":"Verdadera Ilesia de Xesús","av":"Унго-унгояб ГӀисал ГьатӀан","awa":"सत्य यीशु चर्च","azb":"حقیقی عیسی کیلسه‌سی","ba":"Ғайсаның Хаҡ Сиркәүе","ban":"Geréja Yésus Sejati","bar":"Woahre Jesus Kirchn","bat-smg":"Tėkruojė Jiezaus bažninčė","bbc":"True Jesus Church","bcl":"Tunay na Simbahan ni Hesus","be":"Сапраўдная царква Ісуса","be-x-old":"Праўдзівая Царква Ісуса","bew":"Geréja Yesus Bener","bg":"Истинска църква на Исус","bh":"सच्चा ईशु गिरजाघर","bi":"Tru Jisas Jioj","bjn":"Garéja Yésus Sajati","bm":"Yesu Lakika Egilisi","bn":"সত্য যীশু গির্জা","bo":"སྟོན་པ་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ཚོགས།","bpy":"হায় যীশুর গীর্জাগ","br":"Gwir Iliz Jezuz","bs":"Prava Crkva Isusova","ca":"Veritable Església de Jesús","cbk-zam":"El Verdadero Iglesia de Jesus","cdo":"Cĭng Ià-sŭ Gáu-huôi","ce":"Бакъ волчу Ӏийсан килс","ceb":"Matuod Simbahan ni Jesus","ch":"Magahet na Guma' Yu'us Jesukristo","chr":"ᏗᎦᎳᏫᏍᏗ ᏥᏌᏯ","ckb":"کڵێسای ڕاستەقینەی یەسوع","co":"Vera Chjesa di Ghjesù","crh":"Kerçek İsa Kilsesi","cs":"Pravá církev Ježíšova","csb":"Prôwdzëwô Cerkwiô Jezësa","cu":"Црькꙑ Праваѥго Їиса","cv":"Иисусăн чăн чиркĕвĕ","cy":"Eglwys y Gwir Iesu","da":"Den Sande Jesus Kirke","dag":"True Jesus Church","de":"Wahre Jesus-Kirche","diq":"Dêra İsaya Raşte","dsb":"True Jesus Church","dtp":"Panambayangan Yesus Otopot","dty":"साँचो यशु गिर्जाघर","dv":"ހަގީގީ މަސީހީ ކަނީސާ","dz":"ཡེ་ཤུའི་ལྷ་ཁང་འདི་","ee":"Yesu Hame Vavã","el":"Αληθινή Εκκλησία του Ιησού","eml":"Vera Césa ed Gesù","en":"True Jesus Church","eo":"Vera Eklezio de Jesuo","et":"Tõeline Jeesuse Kirik","eu":"Jesusen Egiazko Eliza","ext":"La Verdaera Elésia Jesús","fa":"کلیسای حقیقی عیسی","ff":"Egilis Haqiiqaajo mo Iisaa Almasiihu","fi":"Todellisen Jeesuksen Kirkko","fiu-vro":"Tõõlinõ Jeesusõ Kerik","fj":"Na Lotu Dina nei Jisu","fo":"Sanna Jesuskirkjan","fon":"Sinsɛn Titeungbe Jezu","fr":"Église du véritable Jésus","frp":"Veretâbla Égllése de Jèsus","fur":"Vere Glesie di Jesù","fy":"Wiere Jezustsjerke","ga":"Eaglais Fhíor-Íosa","gag":"Aslı İisus Klisäsi","gan":"真耶穌教會","gcr":"Véritab Égliz di Jézi","gd":"Eaglais Fhìor Ìosa","gl":"Verdadeira Igrexa de Xesús","glk":"عيسا حقيقی کليسا","gn":"Hesu Tupão añete","gom":"Koro Jezucho Igorz","got":"𐍃𐌿𐌽𐌾𐌰 𐌰𐌹𐌺𐌺𐌻𐌴𐍃𐌾𐍉 𐌹𐌴𐍃𐌿𐌹𐍃","gu":"સત્ય ઇસુ દેવળ","gv":"Agglish Yeesey Firrinagh","ha":"Gaskiyan Cocin Isa","hak":"Chṳ̂n Yâ-sû Kau-fi","haw":"Ka Hoʻomana Iesū ʻOiaʻiʻo","he":"הכנסייה האמיתית של ישו","hi":"ईसा मसीह सत्य गिरजाघर","hif":"Isa masih saty girajaghar","hr":"Prava Crkva Isusova","hsb":"True Jesus Church","ht":"Legliz de Vre Jezi","hu":"Igaz Jézus Egyház","hy":"Հիսուսի ճշմարիտ եկեղեցի","hyw":"Յիսուսի ճշմարիտ Եկեղեցին","ia":"Ver Ecclesia de Jesus","iba":"Gerija Jesus Bendar","id":"Gereja Yesus Sejati","ie":"Ver Ecclesie de Jesu","ig":"Ezigbo ulo uka Jesu","ilo":"Agpayso a Simbaan ni Jesus","inh":"Бакъ волча Ӏийсай киназ","io":"Vera Eklezio di Iesu","is":"Kirkja hins sanna Jesú","it":"Vera Chiesa di Gesù","ja":"真イエス教会","jam":"Riil Jiizas Choch","jbo":"stace lijda befi la .iecuax","jv":"Gréja Yesus Sajati","ka":"ქრისტეს ჭეშმარიტი ეკლესია","kaa":"Haqıyqıy Isa shirkewi","kab":"Tamezdayt n Yissu amdudet","kbd":"Иисус Ичылисэ","kg":"Dibundu ya Kieleka ya Yesu","ki":"Kanitha wa Jesũ wa ma","kk":"Исаның Нағыз Шіркеуі","kl":"Jesusip Ilumiortup Ilagiissai","km":"ព្រះវិហារយេស៊ូគ្រិស្គពិត","kn":"ಟ್ರೂ ಜೀಸಸ್ ಚರ್ಚ್","ko":"참예수교회","koi":"Быльнӧй Иисуслӧн Вичку","krc":"Керти Исаны Клисасы","ks":"ثى۪قہ عیسٲے کلیسا","ksh":"Wohre Jesus Kerch","ku":"Dêra Rastîn a Îsa","kw":"Eglos Wir Yesu","ky":"Ыйсанын Нукура Чиркөөсү","la":"Vera Ecclesia Iesu","lad":"Vedradera Kilisia de Yeshu","lb":"True Jesus Church","lez":"Иисусан гьакъикъи клиса","lg":"Kkanisa ya Yeso Eyannamaddala","lij":"Vëa Gexa de Gesû","lmo":"Vera gesa da Gesüü Crist","ln":"Véritable Jésus Église","lo":"ນິກາຍໂບດທູຈີຊັດ","lt":"Tikrojo Jėzaus bažnyčia","ltg":"Eistynuo Jezus bazneica","lv":"Patiesā Jēzus baznīca","mad":"Gereja Yesus Sejati","map-bms":"Gereja Yesus Sejati","mdf":"Афкукс Исус Кемай Кура","mg":"Fiangonan' i Jesoa Marina","mhr":"Чын Исус Черке","mi":"Hāhi Tika o Ihu","min":"Gareja Yesus Sajati","mk":"Вистинска црква на Исус","ml":"സത്യ യേശു സഭ","mn":"Есүс Христийн Жинхэнэ Сүм","mni":"ꯆꯤꯅꯥꯒꯤ ꯕꯩꯖꯤꯡꯗꯥ ꯑꯍꯥꯟꯕꯥ","mnw":"ဂကောံကျာ်ယေရှုမဍာံစၟတ်","mrj":"Тӧр Исус Церкӹ","ms":"Gereja Jesus Benar","mt":"Knisja Vera ta' Ġesù","mwl":"Berdadeira Eigreija de Jasus","my":"စစ်မှန်သောယေရှုဘုရား၏အသင်းတော်","myv":"True Jesus Church","mzn":"عیسای راستین کلیسا","nah":"Jesús Nelli Iglesia","nap":"'A Vera Chiésia 'e Gesù","nds":"Wohre Jesuskark","nds-nl":"Waore Jezuskärke","ne":"साँचो येशु गिर्जाघर","new":"साँचो यशु गिर्जाघर","nia":"Gereja Yesus Sejati","nl":"Ware Jezuskerk","nn":"Den Sanne Jesus kyrkje","nb":"Den Sanne Jesu kirke","nov":"Veri Eklesie de Jesu","nqo":"ߌߛߊ߫ ߟߊ߫ ߕߌ߲ߞߌ߲ߘߊ ߖߍ߬ߘߍߖߍ߬ߘߍ","nrm":"Véthitabl'ye Églyise dé Jésû","nso":"True Jesus Church","ny":"True Jesus Church","oc":"Glèisa Vertadièra de Jèsus","om":"Mana waqqa yesso dhuga","or":"ସତ୍ୟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ଗିର୍ଜା ଘର","os":"Чырыстийы æцæг еклези","pa":"ਟਰੂ ਜੀਸਸ ਚਰਚ","pag":"Twan Simbaan na Diyos a Katawan","pam":"Tutung Pisamban nang Jesus","pap":"E Misa Berdadero di Hesus","pcd":"Véritap' Egliss éd'Jesus","pdc":"True Jesus Church","pfl":"Wahre-Jesus-Kirche","pl":"Prawdziwy Kościół Jezusa","pms":"La Vera Cesa ëd Gesù","pnb":"سچا مسیح گرجا","pnt":"Τη Χριστού τ' Αληθινόν η Eγκλεσίαν","ps":"د مسيح حقيقي کليسا","pt":"Verdadeira Igreja de Jesus","qu":"Chiqap Jesuspa Inlisyan","rm":"Baselgia Vaira da Jesus","rmy":"Khangeri le Chache Jesuseski","rn":"Ishengero ry'ukuri rya Yesu","ro":"Biserica Adevăratului Isus","roa-rup":"Bisearica di Dealihea al Isus","roa-tara":"Vera Chiesera de Gese Criste","rsk":"Правдива Исусова церква","ru":"Церковь истинного Иисуса","rue":"Істинна церков Ісуса","rw":"Idini Ryitwa Yezu Nyakuri","sa":"ट्रु जीसस् चर्च्","sah":"Иисус дьиҥнээх таҥаратын дьиэтэ","sat":"ᱴᱨᱩ ᱡᱮᱥᱚᱥ ᱪᱚᱨᱪᱦ","sc":"Bera Cresia de Gesu","scn":"Vera Chiesa di Gesù","sco":"True Jesus Kirk","sd":"سَچو يَسُو گرجا گھر","se":"Duođalaš Jesusa Girku","sg":"Ndjoni da ti nzapa na ya jesus","sh":"Prava Crkva Isusova","shi":"Timzgida Tarumit Jésus Église","shn":"ဝတ့်ထရူးၸီးသႅသ့်","si":"සත්‍යයේ ජේසු සමිදාණන්ගේ සභාව","simple":"True Jesus Church","sk":"Pravá cirkev Ježišova","skr":"کلیساے عیسوی ہک اصلی آزاد مسیحی","sl":"Prava Jezusova Cerkev","sm":"'O le Lotu a Iesu Moni","sn":"True Jesus Church","so":"Mida Rumeed Kaniisada Ciise","sq":"Kisha e Vërtetë e Jezusit","sr":"Права црква Исусова","srn":"Tru Kerki fu Jesus","ss":"Libandla la Jesu lelicobo","st":"Kereke ya Jesu wa Nnete","stq":"Woarje Jesus Säärke","su":"Garéja Yésus Sajati","sv":"The True Jesus Church","sw":"True Jesus Church","szl":"Prawy Kośćůł Jezusa","ta":"உண்மையான இயேசு தேவாலயம்","tcy":"ಟ್ರೂ ಜೀಸಸ್ ಚರ್ಚ್","te":"నిజ ఏసుక్రీస్తు మండలి","tet":"Kreda Jezús Loos Nian","tg":"Масҷиди хоқонии Исо","th":"ลัทธิทรูจีซัส","ti":"ሓቀኛ ቤተክርስትያን የሱስ","tk":"Hakyky Isa buthanasy","tl":"Totoong Simbahan ni Hesus","tly":"Həǧiǧi Isa Məsih Kilsə","tn":"Kereke ya nnete ya ga Jeso","to":"Siasi moʻoni ʻa Sēsū","tpi":"Tru Jisas Lotu","tr":"Gerçek İsa Kilisesi","ts":"True Jesus Church","tt":"Ğaysanıñ Çın Çirkäwe","tum":"Tchalichi leneko la Yesu","tw":"Yesu Asafo Ankasaankasa","tyv":"Ёзулуг Иисус Дуганы","udm":"Иисуслэн Зэмос черкез","ug":"ھەقىقى ئەيسا چېركاۋى","uk":"Істинна церква Ісуса","ur":"کلیسیائے عیسوی حقیقی","ve":"Kereke ya True Jesus","vec":"Vera Ceza de Jezù","vep":"Todesine Iisusan jumalankodikund","vi":"Chân Giê-xu Giáo hội","vls":"Woare Jezuskerke","vo":"Glüg Yesusa Veratik","wa":"Vraiye Eglijhe da Djezus","war":"Tinuod Hesus Simbahan","wo":"Jàngu Yéesu bu Dëggu bi","wuu":"真耶稣教会","xh":"Lenkonzo enyanisekileyo ka Krestu","xmf":"ქირსეშ ჭეშმარიტი ეკლესია","yi":"ישוס ריכטיגע קירכע","yo":"Ìjọ Jéésù Lótìítọ́","za":"Cin Yesu Gauqbaiq","zea":"Waere Jezuskerke","zh":"真耶稣教会","zh-classical":"真耶穌教會","zh-min-nan":"Chin Iâ-so͘ Kàu-hōe","zh-yue":"真耶穌教會","zu":"True Jesus Church"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"सत्य येशू प्रार्थनास्थळ (True Jesus Church) हे एक स्वतंत्र असे प्रार्थनास्थळ (चर्च) असून त्याची स्थापना १९१७ साली चीनमधील बीजिंग ह्या शहरात झाली. युंग-जी लिंग हे सध्याचे स. ये. प्रा.चे निवडून आलेले सचिव आहेत. सध्या ह्या मान्यतेचे सहा खंडात मिळून एकूण १६ लाख अनुनायी आहेत. हे प्रार्थनास्थळ ही एकोणीसाव्या शतकाच्या सुरुवातीच्या ख्रिस्ती संप्रदायाच्या व चीनी संस्कृतीच्या मिलनाची परिणीती आहे. ह्या प्रार्थनास्थळाची वननेस पेंटेकोस्टलच्या (Oneness Pentecostal) सिद्धांतावर श्रद्धा आहे.\n\n\"त्याने स्वतः सांगितलेल्या धार्मिक गोष्टी जर आपण आचरणात आणल्या तर आपल्या वंशजांना या पृथ्वीवर \"स्वर्गाचे राज्य\" मिळायला काहीच हरकत नाही.\"\n\n\"पाण्याने बाप्तिस्मा हा विधी पापांपासून मुक्ती आणि पुनर्जीवनासाठी केला जातो. बाप्तिस्मा सहसा वाहते पाणी जसे नदी, समुद्र किंवा धबधबा अश्या ठिकाणी करण्यात येतो. बाप्टीस्ट ज्याच्यावर आधीच पाण्याने बाप्तिस्मा झालेला आहे आणि होली स्पिरीट, भगवान येशूच्या नावाने ही विधी पार पाडतात. ज्या व्यक्तीवर हा विधी पार पाडतात, तो व्यक्ती पाण्यात पूर्णपणे बुडालेला असतो, त्याचे मस्तक झुकलेले आणि चेहरा खाली असतो.\"\n\n\"पाय धुण्याच्या विधी मुळे मनुष्याला भगवान येशूचा भाग बनण्यास मदत होते. ह्या विधी मुळे मनुष्यास प्रेम, दैवी शक्ती, माणुसकी, माफ करणे आणि कर्म ह्या महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवण्यास मदत होते. प्रत्येक मनुष्य ज्याच्या वर पाण्याने बाप्तिस्मा हा विधी केला जातो, त्याचे पाय भगवान येशूच्या नावाने धुणे जरूरी असते.\"\n\n\"पवित्र समागम भगवान येशूच्या मृत्यूच्या आठवणीमध्ये प��ळला जातो. हा दिवस आपल्याला ईश्वराचा अंश बनण्यासाठी मदत करतो, त्यामुळे आपले आयुष्य कायमस्वरूपी राहिल व शेवटच्या दिवशी मोक्ष मिळेल. हे संस्कार जितक्या जास्त वेळा होतील तितके चांगले व या संस्कारांसाठी फक्त एक कोंडा रहित पोळी व द्राक्षांचा रस यांचा उपयोग केला गेला पाहिजे.\"\n\n\"आठवड्याचा सातवा दिवस (शनिवार - सब्बाथचा दिवस) हा पवित्र दिवस (Holy Day) असून पापप्रक्षालनाचा (sanctification) दिवस आहे. ईश्वराने केलेले सृष्टीचे निर्माण व तिचे रक्षण यांचे या दिवशी स्मरण करून उरलेल्या आयुष्यात शांतता व सुबत्ता लाभावी म्हणून प्रार्थना करावी.\"\n\nयेशू ख्रिस्त, ज्याने मानवरूप धारण केले, पाप्यांच्या मुक्तीसाठी ज्याने क्रुसावर मृत्यू पत्करला, तिसऱ्या दिवशी पुन्हा जिवंत झाला आणि स्वर्गावर विराजमान झाला. केवळ तोच मानवजातीचा तारणहार आहे, तोच स्वर्ग व पृथ्वीचा निर्माता आहे आणि एकमेव खरा देव आहे.\n\nजुन्या व नव्या कराराचा समावेश असलेला बायबल हा ग्रंथ देवाने प्रेरित केलेला आहे, हा ग्रंथ म्हणजे एकमेव ग्रांथिक सत्य असून ख्रिश्चनांच्या जगण्यासाठी प्रमाण आहे.\n\n\"ईश्वराच्या कृपादृष्टीवर (grace of god) जर श्रद्धा (faith) ठेवली तर मोक्ष (salvation) नक्कीच प्राप्त होतो. फक्त धार्मिकता, देवावर विश्वास व मनुष्यांवरचे प्रेम याची गरज आहे.\"\n\n\"हे चर्च, जे भगवान येशू ख्रिस्ताने बांधले आहे, जे 'नंतरच्या पावसात' धार्मिक भावनेतून तयार झाले आहे, हे अपोस्टोलिक काळातील पुनर्निर्माण केलेले खरे चर्च आहे\".\n\n\"येशु ख्रिस्ताचा दुसरा अवतार हा शेवटच्या दिवशी होईल, जेव्हा तो जगाचे परिक्षण करण्यास स्वर्गातून पृथ्वीवर येईल. जे खरोखर सद्वर्तनी आहेत त्यांना अमरत्व प्राप्त होईल व जे पापी आहेत त्यांचा कायमचा विनाश होईल.\"\n\nवर्ग:संप्रदाय वर्ग:ख्रिश्चन धर्म\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सत्य येशू प्रार्थनास्थळ (True Jesus Church) हे एक स्वतंत्र असे प्रार्थनास्थळ (चर्च) असून त्याची स्थापना १९१७ साली चीनमधील बीजिंग ह्या शहरात झाली.","translated_text":"True Jesus Church is an independent church founded in 1917 in Beijing, China.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"युंग","translated_text":"Young","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-जी लिंग हे सध्याचे स.","translated_text":"- Gender is the current problem.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ये.","translated_text":"There you go.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रा.चे निवडून आलेले सचिव आहेत.","translated_text":"The elected secretaries are the professors.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स��्या ह्या मान्यतेचे सहा खंडात मिळून एकूण १६ लाख अनुनायी आहेत.","translated_text":"Currently, there are a total of 16 lakh subscribers across six continents of this accreditation.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे प्रार्थनास्थळ ही एकोणीसाव्या शतकाच्या सुरुवातीच्या ख्रिस्ती संप्रदायाच्या व चीनी संस्कृतीच्या मिलनाची परिणीती आहे.","translated_text":"This place of worship is the culmination of the convergence of early nineteenth century Christianity and Chinese culture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या प्रार्थनास्थळाची वननेस पेंटेकोस्टलच्या (Oneness Pentecostal) सिद्धांतावर श्रद्धा आहे.","translated_text":"This place of worship is based on the doctrine of Oneness Pentecostal.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"दहा मुख्य तत्त्वे व मान्यता","translated_text":"The Ten Principles and Concepts","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"दिव्यात्मा","translated_text":"Godly Spirit","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"त्याने स्वतः सांगितलेल्या धार्मिक गोष्टी जर आपण आचरणात आणल्या तर आपल्या वंशजांना या पृथ्वीवर \"स्वर्गाचे राज्य\" मिळायला काहीच हरकत नाही.\"","translated_text":"\"If we do what he says is right, our descendants will inherit the kingdom of heaven on earth\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाप्तिस्मा","translated_text":"The baptism","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"पाण्याने बाप्तिस्मा हा विधी पापांपासून मुक्ती आणि पुनर्जीवनासाठी केला जातो.","translated_text":"\"A water baptism is a rite of remission of sins and resurrection.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाप्तिस्मा सहसा वाहते पाणी जसे नदी, समुद्र किंवा धबधबा अश्या ठिकाणी करण्यात येतो.","translated_text":"Baptism is usually conducted in a place where water flows, such as a river, a sea, or a waterfall.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बाप्टीस्ट ज्याच्यावर आधीच पाण्याने बाप्तिस्मा झालेला आहे आणि होली स्पिरीट, भगवान येशूच्या नावाने ही विधी पार पाडतात.","translated_text":"Baptists who have already been baptized with water and the Holy Spirit perform this rite in the name of the Lord Jesus.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ज्या व्यक्तीवर हा विधी पार पाडतात, तो व्यक्ती पाण्यात पूर्णपणे बुडालेला असतो, त्याचे मस्तक झुकलेले आणि चेहरा खाली असतो.\"","translated_text":"The person who performs this ritual is completely submerged in water, with his head bent and his face down\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पादप्रक्षालन","translated_text":"Washing feet","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"पाय धुण्याच्या विधी मुळे मनुष्याला भगवान येशूचा भाग बनण्यास मदत होते.","translated_text":"\"The practice of washing one's feet helps one to become part of the Lord Jesus.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या विधी मुळे मनुष्यास प्रेम, दैवी शक्ती, माणुसकी, माफ करणे आणि कर्म ह्या महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवण्यास मदत होते.","translated_text":"This ritual helps a person to remember the important things of love, divine power, humanity, forgiveness, and karma.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रत्येक मनुष्य ज्याच्या वर पाण्याने बाप्तिस्मा हा विधी केला जातो, त्याचे पाय भगवान येशूच्या नावाने धुणे जरूरी असते.\"","translated_text":"Every man who is baptized with water must wash his feet in the name of the Lord Jesus\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पवित्र सहभोजनविधी","translated_text":"The Holy Communion","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"पवित्र समागम भगवान येशूच्या मृत्यूच्या आठवणीमध्ये पाळला जातो.","translated_text":"\"Holy Communion is observed in remembrance of the death of the Lord Jesus.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हा दिवस आपल्याला ईश्वराचा अंश बनण्यासाठी मदत करतो, त्यामुळे आपले आयुष्य कायमस्वरूपी राहिल व शेवटच्या दिवशी मोक्ष मिळेल.","translated_text":"This day helps us to become a part of God, so that our life will last forever and salvation will come on the last day.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे संस्कार जितक्या जास्त वेळा होतील तितके चांगले व या संस्कारांसाठी फक्त एक कोंडा रहित पोळी व द्राक्षांचा रस यांचा उपयोग केला गेला पाहिजे.\"","translated_text":"The more often these rituals take place, the better, and the only way to perform these rituals is to use a brothless broth and grape juice\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पवित्र सब्बाथ दिवस","translated_text":"The Sabbath is a holy day.","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"आठवड्याचा सातवा दिवस (शनिवार - सब्बाथचा दिवस) हा पवित्र दिवस (Holy Day) असून पापप्रक्षालनाचा (sanctification) दिवस आहे.","translated_text":"\"The seventh day of the week (Saturday - Sabbath) is a holy day of sanctification.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ईश्वराने केलेले सृष्टीचे निर्माण व तिचे रक्षण यांचे या दिवशी स्मरण करून उरलेल्या आयुष्यात शांतता व सुबत्ता लाभावी म्हणून प्रार्थना करावी.\"","translated_text":"Let us remember on this day the creation and preservation of God's creation and pray for peace and prosperity in the rest of our lives\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"येशु ख्रिस्त","translated_text":"Jesus Christ","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"येशू","translated_text":"Jesus is the Son of God.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ख्रिस्त, ज्याने मानवरूप धारण केले, पाप्यांच्या मुक्तीसाठी ज्याने क्रुसावर मृत्यू पत्करला, तिसऱ्या दिवशी पुन्हा जिवंत झाला आणि स्वर्गावर विराजमान झाला.","translated_text":"He was crucified, raised on the third day in human form and taken up into heaven.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केवळ तोच मानवजातीचा तारणहार आहे, तोच स्वर्ग व पृथ्वीचा निर्माता आहे आणि एकमेव खरा देव आहे.","translated_text":"He alone is the Savior of mankind, the Creator of heaven and earth, the only true God.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पवित्र बायबल","translated_text":"The Holy Bible","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जुन्या व नव्या कराराचा समावेश असलेला बायबल हा ग्रंथ देवाने प्रेरित केलेला आहे, हा ग्रंथ म्हणजे एकमेव ग्रांथिक सत्य असून ख्रिश्चनांच्या जगण्यासाठी प्रमाण आहे.","translated_text":"The Bible, which contains both the Old and New Testaments, is inspired of God, the only foundational truth that is the standard of living for Christians.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मोक्ष","translated_text":"Salvation","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"ईश्वराच्या कृपादृष्टीवर (grace of god) जर श्रद्धा (faith) ठेवली तर मोक्ष (salvation) नक्कीच प्राप्त होतो.","translated_text":"\"If you have faith in the grace of God, salvation is sure.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फक्त धार्मिकता, देवावर विश्वास व मनुष्यांवरचे प्रेम याची गरज आहे.\"","translated_text":"righteousness, faith in God and love of neighbor\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"चर्च","translated_text":"The Church","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"हे चर्च, जे भगवान येशू ख्रिस्ताने बांधले आहे, जे 'नंतरच्या पावसात' धार्मिक भावनेतून तयार झाले आहे, हे अपोस्टोलिक काळातील पुनर्निर्माण केलेले खरे चर्च आहे\".","translated_text":"\"This church, built by the Lord Jesus Christ, built from the religious spirit of the 'last rains,' is the true rebuilt church of the apostolic age\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अंतिम न्याय","translated_text":"Final Judgment","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"\"येशु ख्रिस्ताचा दुसरा अवतार हा शेवटच्या दिवशी होईल, जेव्हा तो जगाचे परिक्षण करण्यास स्वर्गातून पृथ्वीवर येईल.","translated_text":"\"The second incarnation of Jesus Christ will occur on the last day when he comes from heaven to test the world.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जे खरोखर सद्वर्तनी आहेत त्यांना अमरत्व प्राप्त होईल व जे पापी आहेत त्यांचा कायमचा विनाश होईल.\"","translated_text":"The righteous will inherit eternal life, but the wicked will perish forever.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संप्रदाय वर्ग:ख्रिश्चन धर्म","translated_text":"Category:Communities Category:Christianity","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:इ.स. १८९६","wikicode":"[[वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे]]","hash":"c41a9142ac4a9ea5f5f9564ba6deaa8fbb936ce8322fec353df2faa87aa91c21","last_revision":"2023-01-11T13:12:39Z","first_revision":"2006-05-08T15:55:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.115499","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:1896 шықәса","af":"Kategorie:1896","an":"Categoría:1896","ar":"تصنيف:1896","ary":"تصنيف:1896","arz":"تصنيف:1896","ast":"Categoría:1896","az":"Kateqoriya:1896","ba":"Категория:1896 йыл","bar":"Kategorie:1896","be":"Катэгорыя:1896","be-x-old":"Катэгорыя:1896","bg":"Категория:1896 година","bh":"श्रेणी:1896","bn":"বিষয়শ্রেণী:১৮৯৬","bpy":"থাক:মারি ১৮৯৬","br":"Rummad:1896","bs":"Kategorija:1896.","ca":"Categoria:1896","cdo":"分類:1896 nièng","ce":"Категори:1896 шо","ceb":"Kategoriya:1896","ckb":"پۆل:١٨٩٦","crh":"Kategoriya:1896","cs":"Kategorie:1896","cy":"Categori:1896","da":"Kategori:1896","de":"Kategorie:1896","diq":"Kategori:1896","el":"Κατηγορία:1896","en":"Category:1896","eo":"Kategorio:1896","es":"Categoría:1896","et":"Kategooria:1896","eu":"Kategoria:1896","fa":"رده:۱۸۹۶ (میلادی)","fi":"Luokka:1896","fo":"Bólkur:1896","fr":"Catégorie:1896","fy":"Kategory:1896","ga":"Catagóir:1896","gan":"分類:1896年","gl":"Categoría:1896","gn":"Ñemohenda:1896","gv":"Ronney:1896","he":"קטגוריה:1896","hi":"श्रेणी:1896","hif":"vibhag:1896","hsb":"Kategorija:1896","ht":"Kategori:1896","hu":"Kategória:1896","hy":"Կատեգորիա:1896","hyw":"Ստորոգութիւն:1896","id":"Kategori:1896","ilo":"Kategoria:1896","is":"Flokkur:1896","ja":"Category:1896年","jv":"Kategori:1896","ka":"კატეგორია:1896","kk":"Санат:1896 жыл","kn":"ವರ್ಗ:೧೮೯೬","ko":"분류:1896년","ku":"Kategorî:1896","kv":"Категория:1896 во","kw":"Klass:1896","ky":"Категория:1896-жыл","la":"Categoria:1896","lb":"Kategorie:1896","lt":"Kategorija:1896 metai","lv":"Kategorija:1896. gads","mdf":"Категорие:1896","mhr":"Категорий:1896","min":"Kategori:1896","mk":"Категорија:1896","ml":"വർഗ്ഗം:1896","mn":"Ангилал:1896 он","ms":"Kategori:1896","mt":"Kategorija:1896","my":"ကဏ္ဍ:၁၈၉၆","myv":"Категория:1896 ие","nds":"Kategorie:1896","nl":"Categorie:1896","nn":"Kategori:1896","nb":"Kategori:1896","oc":"Categoria:1896","olo":"Kategourii:1896","or":"ଶ୍ରେଣୀ:୧୮୯୬","os":"Категори:1896","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:1896","pnb":"گٹھ:1896","ps":"وېشنيزه:1896","pt":"Categoria:1896","qu":"Katiguriya:1896","ro":"Categorie:1896","ru":"Категория:1896 год","rue":"Катеґорія:1896","sa":"वर्गः:१८९६","sah":"Категория:1896","sco":"Category:1896","sd":"زمرو:1896ع","se":"Kategoriija:1896","sh":"Kategorija:1896","shn":"ပိူင်ထၢၼ်ႈ:1896","si":"ප්‍රවර්ගය:1896","simple":"Category:1896","sk":"Kategória:1896","sl":"Kategorija:Leto 1896","smn":"Luokka:1896","sq":"Kategoria:1896","sr":"Категорија:1896.","su":"Kategori:1896","sv":"Kategori:1896","sw":"Jamii:1896","ta":"பகுப்பு:1896","te":"వర్గం:1896","tg":"Гурӯҳ:Соли 1896","th":"หมวดหมู่:พ.ศ. 2439","tl":"Kategorya:1896","tr":"Kategori:1896","tt":"Төркем:1896 ел","uk":"Категорія:1896","ur":"زمرہ:1896ء","uz":"Turkum:1896","vep":"Kategorii:1896","vi":"Thể loại:Năm 1896","war":"Kaarangay:1896","xmf":"კატეგორია:1896","zh":"Category:1896年","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:1896 nî","zh-yue":"Category:1896年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे","translated_text":"Class: Years of the 19th century CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ई.स. ५३५","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[इ.स. ५३५]]","hash":"f09eb61a3a64ac434937c6bf6ebd444824058b9bf2c4be331d227e87f5a64af3","last_revision":"2011-01-24T17:30:50Z","first_revision":"2006-05-08T17:54:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.173344","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन इ.स. ५३५\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन इ.स.","translated_text":"Re-direction, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५३५","translated_text":"What is it? 535","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १२७८","wikicode":"{{वर्षपेटी|1278}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n==जन्म==\n== मृत्यू ==\n* [[मे ८]] - [[दुआनझॉॅंग]], [[सॉंग वंश|सॉंग वंशाचा]] [[:वर्ग:चिनी सम्राट|चीनी सम्राट]].\n\n----\n[[वर्ग:इ.स. १२७८]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२७० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"79c666bbb9e7a0b717b3e23334f3c7f488ce0bdbb3786a0c17bf154d6bf0c151","last_revision":"2022-04-17T17:14:48Z","first_revision":"2006-05-08T17:55:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.228518","cross_lingual_links":{"ab":"1278","af":"1278","als":"1278","am":"1278 እ.ኤ.አ.","an":"1278","ar":"1278","arz":"1278","ast":"1278","avk":"1278","az":"1278","azb":"۱۲۷۸ (میلادی)","be":"1278","be-x-old":"1278","bg":"1278","bn":"১২৭৮","bpy":"মারি ১২৭৮","br":"1278","bs":"1278.","ca":"1278","cdo":"1278 nièng","ceb":"1278","ckb":"١٢٧٨","crh":"1278","cs":"1278","cv":"1278","cy":"1278","da":"1278","de":"1278","diq":"1278","el":"1278","eml":"1278","en":"1278","eo":"1278","es":"1278","et":"1278","eu":"1278","fa":"۱۲۷۸ (میلادی)","fi":"1278","fo":"1278","fr":"1278","fy":"1278","ga":"1278","gan":"1278年","gcr":"1278","gd":"1278","gl":"1278","he":"1278","hi":"१२७८","hr":"1278.","ht":"1278 (almanak jilyen)","hu":"1278","hy":"1278","id":"1278","ilo":"1278","io":"1278","is":"1278","it":"1278","ja":"1278年","jv":"1278","ka":"1278","kk":"1278 жыл","ko":"1278년","la":"1278","lb":"1278","lij":"1278","lmo":"1278","lt":"1278 m.","lv":"1278. gads","map-bms":"1278","mdf":"1278","mg":"1278","mhr":"1278","mi":"1278","min":"1278","mk":"1278","mrj":"1278 и","ms":"1278","my":"၁၂၇၈","mzn":"۱۲۷۸","nah":"1278","nap":"1278","nds":"1278","new":"सन् १२७८","nl":"1278","nn":"1278","nb":"1278","nrm":"1278","nso":"1278","oc":"1278","or":"୧୨୭୮","os":"1278-æм аз","pi":"१२७८","pl":"1278","pnb":"1278","pt":"1278","qu":"1278","ro":"1278","ru":"1278 год","rue":"1278","sa":"१२७८","sah":"1278","sc":"1278","scn":"1278","sd":"1278ع","se":"1278","sh":"1278.","shn":"1278","simple":"1278","sk":"1278","sl":"1278","smn":"1278","sq":"1278","sr":"1278","su":"1278","sv":"1278","sw":"1278","tg":"Соли 1278","th":"พ.ศ. 1821","tk":"1278","tl":"1278","tly":"1278","tr":"1278","tt":"1278 ел","uk":"1278","ur":"1278ء","uz":"1278","vec":"1278","vi":"1278","vls":"1278","wa":"1278","war":"1278","wuu":"1278年","xmf":"1278","zh":"1278年","zh-min-nan":"1278 nî","zh-yue":"1278年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"मे ८ - दुआनझॉॅंग, सॉंग वंशाचा चीनी सम्राट.\n\nवर्ग:इ.स. १२७८ वर्ग:इ.स.च्या १२७० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ८ - दुआनझॉॅंग, सॉंग वंशाचा चीनी सम्राट.","translated_text":"May 8 - Duanzhong, Chinese emperor of the Song Dynasty.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२७८ वर्ग:इ.स.च्या","translated_text":"1278 C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१२७० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १३ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Years of the 1270s: years of the 13th century CE: years of the 2nd millennium CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १३१९","wikicode":"{{वर्षपेटी|1319}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n* [[एप्रिल २६]] - [[जॉन दुसरा, फ्रांस]]चा राजा. (मृ [[इ.स. १३६४|१३६४]])\n\n==मृत्यू==\n* [[मे ८]] - [[हाकोन पाचवा, नॉर्वे]]चा राजा.\n\n[[वर्ग:इ.स. १३१९]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १३१० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"28a11d20e8f85e699aab6c5d6f8c1866f24406dfffcd0b032e48b10194974822","last_revision":"2022-04-17T17:15:13Z","first_revision":"2006-05-08T17:55:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.287409","cross_lingual_links":{"ab":"1319","af":"1319","als":"1319","am":"1319 እ.ኤ.አ.","an":"1319","ar":"1319","arz":"1319","ast":"1319","avk":"1319","az":"1319","azb":"۱۳۱۹ (میلادی)","bar":"1319","be":"1319","be-x-old":"1319","bg":"1319","bn":"১৩১৯","bpy":"মারি ১৩১৯","br":"1319","bs":"1319.","ca":"1319","cdo":"1319 nièng","ceb":"1319","ckb":"١٣١٩","crh":"1319","cs":"1319","cv":"1319","cy":"1319","da":"1319","de":"1319","diq":"1319","el":"1319","eml":"1319","en":"1319","eo":"1319","es":"1319","et":"1319","eu":"1319","fa":"۱۳۱۹ (میلادی)","fi":"1319","fo":"1319","fr":"1319","frr":"1319","fy":"1319","ga":"1319","gan":"1319年","gcr":"1319","gd":"1319","gl":"1319","he":"1319","hi":"१३१९","hr":"1319.","ht":"1319 (almanak jilyen)","hu":"1319","hy":"1319","id":"1319","ilo":"1319","io":"1319","is":"1319","it":"1319","ja":"1319年","jv":"1319","ka":"1319","kk":"1319 жыл","ko":"1319년","la":"1319","lb":"1319","lij":"1319","lmo":"1319","lt":"1319 m.","lv":"1319. gads","mai":"१३१९","map-bms":"1319","mdf":"1319","mg":"1319","mhr":"1319","mi":"1319","min":"1319","mk":"1319","mrj":"1319 и","ms":"1319","my":"၁၃၁၉","mzn":"۱۳۱۹","nah":"1319","nap":"1319","nds":"1319","new":"सन् १३१९","nl":"1319","nn":"1319","nb":"1319","nrm":"1319","nso":"1319","oc":"1319","olo":"1319","or":"୧୩୧୯","os":"1319-æм аз","pi":"१३१९","pl":"1319","pnb":"1319","pt":"1319","qu":"1319","ro":"1319","ru":"1319 год","rue":"1319","sa":"१३१९","sah":"1319","scn":"1319","sd":"1319ع","se":"1319","sh":"1319.","shn":"1319","simple":"1319","sk":"1319","sl":"1319","smn":"1319","sq":"1319","sr":"1319","su":"1319","sv":"1319","sw":"1319","tg":"Соли 1319","th":"พ.ศ. 1862","tk":"1319","tl":"1319","tly":"1319","tr":"1319","tt":"1319 ел","uk":"1319","ur":"1319ء","uz":"1319","vec":"1319","vi":"1319","vls":"1319","war":"1319","wuu":"1319年","xmf":"1319","zh":"1319年","zh-min-nan":"1319 nî","zh-yue":"1319年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"एप्रिल २६ - जॉन दुसरा, फ्रांसचा राजा. (मृ १३६४)\n\nमे ८ - हाकोन पाचवा, नॉर्वेचा राजा.\n\nवर्ग:इ.स. १३१९ वर्ग:इ.स.च्या १३१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एप्रिल २६ - जॉन दुसरा, फ्रांसचा राजा.","translated_text":"April 26 - John II, King of France.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(मृ १३६४)","translated_text":"(Deut. 1364) The Bible says: \"He that is walking in the wilderness is walking in the wilderness\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ८ - हाकोन पाचवा, नॉर्वेचा राजा.","translated_text":"May 8 - Haakon V, King of Norway.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१३१९ वर्ग:इ.स.च्या १३१० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १४ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1319: years of the 1310s C.E. Class: years of the 14th century C.E. Class: years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:हंगेरी","wikicode":"युरोपमधील हंगेरी देशाविषयीचे लेख.\n\n[[वर्ग:देश]]","hash":"4d4c7db64dd4cf8f52b47ba4d876bfa648b3594598da5e6f7fd9be8ef26dba3d","last_revision":"2013-04-22T15:46:33Z","first_revision":"2006-05-08T19:47:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.350284","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:Венгриа","ace":"Kawan:Hongaria","af":"Kategorie:Hongarye","als":"Kategorie:Ungarn","am":"መደብ:ሀንጋሪ","ami":"Kasasiwasiw:Hungary","an":"Categoría:Hongría","ang":"Flocc:Ungerland","ar":"تصنيف:المجر","ary":"تصنيف:هنݣاريا","arz":"تصنيف:المجر","ast":"Categoría:Hungría","av":"Категория:Венгрия","avk":"Loma:Magyara","az":"Kateqoriya:Macarıstan","azb":"بؤلمه:ماجاریستان","ba":"Категория:Венгрия","ban":"Kategori:Hungaria","bar":"Kategorie:Ungarn","bat-smg":"Kateguorėjė:Vengrėjė","be":"Катэгорыя:Венгрыя","be-x-old":"Катэгорыя:Вугоршчына","bg":"Категория:Унгария","bh":"श्रेणी:हंगरी","bi":"Category:Hangari","bn":"বিষয়শ্রেণী:হাঙ্গেরি","bo":"Category:ཧུང་གྷ་རི།","bpy":"থাক:হাঙ্গেরী","br":"Rummad:Hungaria","bs":"Kategorija:Mađarska","bxr":"Категори:Унгар","ca":"Categoria:Hongria","cbk-zam":"Categoría:Hungría","ce":"Категори:Мажаройчоь","ceb":"Kategoriya:Ungariya","ch":"Katigoria:Hunggria","chr":"Category:ᎲᏂᎦᎵ","ckb":"پۆل:مەجارستان","co":"Categoria:Ungheria","crh":"Kategoriya:Macaristan","cs":"Kategorie:Maďarsko","csb":"Kategòrëjô:Madżarskô","cu":"Катигорїꙗ:Ѫгри","cv":"Категори:Хункăри","cy":"Categori:Hwngari","da":"Kategori:Ungarn","de":"Kategorie:Ungarn","diq":"Kategori:Macarıstan","dsb":"Kategorija:Hungorska","el":"Κατηγορία:Ουγγαρία","en":"Category:Hungary","eo":"Kategorio:Hungario","es":"Categoría:Hungría","et":"Kategooria:Ungari","eu":"Kategoria:Hungaria","ext":"Categoría:Ungria","fa":"رده:مجارستان","fi":"Luokka:Unkari","fiu-vro":"Katõgooria:Ungari","fo":"Bólkur:Ungarn","fr":"Catégorie:Hongrie","frp":"Catègorie:Hongrie","frr":"Kategorie:Ungarn","fur":"Categorie:Ongjarie","fy":"Kategory:Hongarije","ga":"Catagóir:An Ungáir","gd":"Roinn-seòrsa:An Ungair","gl":"Categoría:Hungría","gn":"Ñemohenda:Hungyria","got":"𐌷𐌰𐌽𐍃𐌰:𐌿𐌲𐌲𐌰𐍂𐌻𐌰𐌽𐌳","gv":"Ronney:Yn Ungaar","ha":"Rukuni:Hungariya","hak":"分類:Hiûng-ngà-li","haw":"Māhele:Hunakalia","he":"קטגוריה:הונגריה","hi":"श्रेणी:हंगरी","hif":"vibhag:Hungary","hr":"Kategorija:Mađarska","hsb":"Kategorija:Madźarska","hu":"Kategória:Magyarország","hy":"Կատեգորիա:Հունգարիա","hyw":"Ստորոգութիւն:Հունգարիա","ia":"Categoria:Hungaria","id":"Kategori:Hungaria","ie":"Categorie:Hungaria","ig":"Otú:Hungary","ilo":"Kategoria:Hungaria","io":"Kategorio:Hungaria","is":"Flokkur:Ungverjaland","it":"Categoria:Ungheria","ja":"Category:ハンガリー","jbo":"klesi:madjiar","jv":"Kategori:Honggari","ka":"კატეგორია:უნგრეთი","kaa":"Kategoriya:Vengriya","kbd":"Категориэ:Венгрэ","kbp":"Catégorie:Hɔŋirii","kg":"Kalasi:Hongrie","kk":"Санат:Мажарстан","ko":"분류:헝가리","koi":"Категория:Мадьярму","ku":"Kategorî:Mecaristan","kv":"Категория:Венгрия","kw":"Klass:Hungari","ky":"Категория:Венгрия","la":"Categoria:Hungaria","lad":"Kateggoría:Madjaristan","lb":"Kategorie:Ungarn","lez":"Категория:Венгрия","lfn":"Categoria:Magiar","li":"Categorie:Hongarije","lij":"Categorîa:Ungherîa","lmo":"Categoria:Ongaria","ln":"Catégorie:Ungri","lt":"Kategorija:Vengrija","ltg":"Kategoreja:Vengreja","lv":"Kategorija:Ungārija","mdf":"Категорие:Венгеронь мастор","mg":"Sokajy:Hongaria","mhr":"Категорий:Венгрий","mi":"Category:Hanekeria","min":"Kategori:Hongaria","mk":"Категорија:Унгарија","ml":"വർഗ്ഗം:ഹംഗറി","mn":"Ангилал:Унгар","mrj":"Категори:Венгри","ms":"Kategori:Hungary","mt":"Kategorija:Ungerija","mwl":"Catadorie:Hungrie","my":"ကဏ္ဍ:ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ","myv":"Категория:Мадьяронь Мастор","mzn":"رج:مجارستون","nap":"Categurìa:Ungaria","nds":"Kategorie:Ungarn","nds-nl":"Kategorie:Hongari-je","nl":"Categorie:Hongarije","nn":"Kategori:Ungarn","nb":"Kategori:Ungarn","nov":"Category:Hungaria","nrm":"Catégorie:Hongrie","ny":"Category:Hungary","oc":"Categoria:Ongria","os":"Категори:Венгри","pap":"Category:Hungria","pih":"Category:Hungrii","pl":"Kategoria:Węgry","pms":"Categorìa:Ungherìa","pnb":"گٹھ:ھنگری","pnt":"Κατηγορίαν:Ουγγαρία","ps":"وېشنيزه:هنګري","pt":"Categoria:Hungria","qu":"Katiguriya:Unriya","rm":"Categoria:Ungaria","rmy":"Shopni:Ungariya","ro":"Categorie:Ungaria","roa-rup":"Categorie:Ungaria","roa-tara":"Categoria:Ungherie","ru":"Категория:Венгрия","rue":"Катеґорія:Мадярьско","rw":"Ikiciro:Hongiriya","sc":"Categoria:Ungheria","scn":"Catigurìa:Unghirìa","sco":"Category:Hungary","se":"Kategoriija:Ungára","sh":"Kategorija:Mađarska","si":"ප්‍රවර්ගය:හන්ගේරියාව","simple":"Category:Hungary","sk":"Kategória:Maďarsko","sl":"Kategorija:Madžarska","smn":"Luokka:Uŋgar","sn":"Category:Hungary","sq":"Kategoria:Hungari","sr":"Категорија:Мађарска","ss":"Umkhakha:IHangareyi","st":"Category:Hungary","stq":"Kategorie:Ungarn","sv":"Kategori:Ungern","sw":"Jamii:Hungaria","szl":"Kategoryjo:Madźary","ta":"பகுப்பு:அங்கேரி","tg":"Гурӯҳ:Маҷористон","th":"หมวดหมู่:ประเทศฮังการี","tk":"Kategoriýa:Wengriýa","tl":"Kategorya:Hungary","tly":"Tispir:Mačaryston","tpi":"Grup:Hangari","tr":"Kategori:Macaristan","ts":"Category:Hungary","tt":"Төркем:Маҗарстан","tw":"Nkyekyεmu:Hangari","udm":"Категория:Венгрия","uk":"Категорія:Угорщина","ur":"زمرہ:مجارستان","uz":"Turkum:Vengriya","vec":"Categoria:Ungaria","vep":"Kategorii:Mad'jaranma","vi":"Thể loại:Hungary","vls":"Categorie:Hongareye","vo":"Klad:Macarän","wa":"Categoreye:Hongreye","war":"Kaarangay:Hungarya","wuu":"Category:匈牙利","xal":"Әәшл:Хунгармуд","xmf":"კატეგორია:უნგრეთი","yi":"קאַטעגאָריע:אונגארן","yo":"Ẹ̀ka:Húngárì","zea":"Categorie:Honharije","zh":"Category:匈牙利","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:Hông-gâ-lī","zh-yue":"Category:匈牙利"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"युरोपमधील हंगेरी देशाविषयीचे लेख.\n\nवर्ग:देश\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"युरोपमधील हंगेरी देशाविषयीचे लेख.","translated_text":"Articles about Hungary in Europe.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:देश","translated_text":"Category:Countries","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आर्यभट्ट I","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[पहिला आर्यभट्ट]]","hash":"0f42ba5b703bca43b3788f3a83965f2e70aacb6d846f13920140ab6b1166f9c6","last_revision":"2010-11-06T21:50:52Z","first_revision":"2006-05-08T21:21:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.401659","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन पहिला आर्यभट्ट\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन पहिला आर्यभट्ट","translated_text":"Re-direction first Aryabhata","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १०९२","wikicode":"{{वर्षपेटी|1092}}\n\n==महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी==\n* [[मे ९]] - [[इंग्लंड]]च्या [[लिंकनशायर]] काउंटीत [[लिंकन कॅथेड्रल]] खुले.\n\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n==शोध==\n==निर्मिती==\n==समाप्ती==\n\n[[वर्ग:इ.स. १०९२]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १०९० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"03b67fc1d51b6eccf4aee4f9ada6a689ed16abc25eec5d3c6ef829941a835135","last_revision":"2022-04-17T17:12:57Z","first_revision":"2006-05-09T16:19:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.465324","cross_lingual_links":{"ab":"1092","af":"1092","als":"1092","am":"1092 እ.ኤ.አ.","an":"1092","ar":"1092","ast":"1092","avk":"1092","az":"1092","azb":"۱۰۹۲ (میلادی)","bar":"1092","bcl":"1092","be":"1092","be-x-old":"1092","bg":"1092","bn":"১০৯২","bpy":"মারি ১০৯২","br":"1092","bs":"1092.","ca":"1092","cdo":"1092 nièng","ceb":"1092","ckb":"١٠٩٢","crh":"1092","cs":"1092","cv":"1092","cy":"1092","da":"1092","de":"1092","diq":"1092","el":"1092","eml":"1092","en":"1092","eo":"1092","es":"1092","et":"1092","eu":"1092","fa":"۱۰۹۲ (میلادی)","fi":"1092","fo":"1092","fr":"1092","fy":"1092","ga":"1092","gan":"1092年","gcr":"1092","gd":"1092","gl":"1092","hak":"1092-ngièn","he":"1092","hi":"१०९२","hr":"1092.","ht":"1092 (almanak jilyen)","hu":"1092","hy":"1092","id":"1092","ilo":"1092","io":"1092","is":"1092","it":"1092","ja":"1092年","jv":"1092","ka":"1092","kk":"1092 жыл","ko":"1092년","la":"1092","lb":"1092","lij":"1092","lmo":"1092","lt":"1092 m.","lv":"1092. gads","map-bms":"1092","mdf":"1092","mg":"1092","mhr":"1092","mi":"1092","mk":"1092","mrj":"1092 и","ms":"1092","mzn":"۱۰۹۲","nah":"1092","nap":"1092","nds":"1092","new":"सन् १०९२","nl":"1092","nn":"1092","nb":"1092","nrm":"1092","nso":"1092","oc":"1092","or":"୧୦୯୨","os":"1092-æм аз","pi":"१०९२","pl":"1092","pnb":"1092","pt":"1092","qu":"1092","ro":"1092","ru":"1092 год","rue":"1092","sa":"१०९२","sah":"1092","scn":"1092","sd":"1092ع","se":"1092","sh":"1092.","shn":"1092","si":"1092","simple":"1092","sk":"1092","sl":"1092","smn":"1092","sq":"1092","sr":"1092","su":"1092","sv":"1092","sw":"1092","tg":"Соли 1092","th":"พ.ศ. 1635","tk":"1092","tl":"1092","tly":"1092","tr":"1092","tt":"1092 ел","uk":"1092","ur":"1092ء","uz":"1092","vec":"1092","vi":"1092","war":"1092","wuu":"1092年","xmf":"1092","zea":"1092","zh":"1092年","zh-min-nan":"1092 nî","zh-yue":"1092年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"मे ९ - इंग्लंडच्या लिंकनशायर काउंटीत लिंकन कॅथेड्रल खुले.\n\nवर्ग:इ.स. १०९२ वर्ग:इ.स.च्या १०९० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"महत्त्वाच्या घटना आणि घडामोडी","translated_text":"(Matthew 24:37-39) What is the significance of these events?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ९ - इंग्लंडच्या लिंकनशायर काउंटीत लिंकन कॅथेड्रल खुले.","translated_text":"May 9 - Lincoln Cathedral is opened in the county of Lincolnshire, England.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"शोध","translated_text":"The Search","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"निर्मिती","translated_text":"The Creation","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"समाप्ती","translated_text":"The end","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१०९२ वर्ग:इ.स.च्या १०९० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या ११ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1092: Years of the 1090s C.E. Class: Years of the 11th century C.E. Class: Years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. ११४७","wikicode":"{{वर्षपेटी|1147}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n* [[मे ९]] - [[मिनामोटोनो योरिमोटो]], [[:वर्ग:जपानी शोगन|जपानी शोगन]].\n\n==मृत्यू==\n* [[ऑक्टोबर ३१]] - [[रॉबर्ट फिट्झरॉय]], [[इंग्लंड]]चा राजा [[हेन्री पहिला, इंग्लंड|हेन्री पहिल्याचा]] अनौरस मुलगा.\n\n[[वर्ग:इ.स. ११४७]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या ११४० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १२ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"1e96120223139d83cb271a91f4f71fdf73e409b85c7cd2b5050b3c6a856107ec","last_revision":"2022-04-17T17:13:29Z","first_revision":"2006-05-09T16:34:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.518949","cross_lingual_links":{"ab":"1147","af":"1147","als":"1147","am":"1147 እ.ኤ.አ.","an":"1147","ar":"1147","ary":"1147","arz":"1147","ast":"1147","avk":"1147","az":"1147","azb":"۱۱۴۷ (میلادی)","bar":"1147","bcl":"1147","be":"1147","be-x-old":"1147","bg":"1147","bn":"১১৪৭","bpy":"মারি ১১৪৭","br":"1147","bs":"1147.","ca":"1147","cdo":"1147 nièng","ce":"1147 шо","ceb":"1147","ckb":"١١٤٧","crh":"1147","cs":"1147","cv":"1147","cy":"1147","da":"1147","de":"1147","diq":"1147","el":"1147","eml":"1147","en":"1147","eo":"1147","es":"1147","et":"1147","eu":"1147","fa":"۱۱۴۷ (میلادی)","fi":"1147","fo":"1147","fr":"1147","fy":"1147","ga":"1147","gan":"1147年","gcr":"1147","gd":"1147","gl":"1147","he":"1147","hi":"११४७","hr":"1147.","ht":"1147 (almanak jilyen)","hu":"1147","hy":"1147","id":"1147","ilo":"1147","io":"1147","is":"1147","it":"1147","ja":"1147年","jv":"1147","ka":"1147","kk":"1147 жыл","ko":"1147년","ku":"1147","la":"1147","lb":"1147","lij":"1147","lmo":"1147","lt":"1147 m.","lv":"1147. gads","map-bms":"1147","mdf":"1147","mg":"1147","mhr":"1147","mi":"1147","min":"1147","mk":"1147","mrj":"1147 и","ms":"1147","myv":"1147 ие","mzn":"۱۱۴۷","nah":"1147","nap":"1147","nds":"1147","new":"सन् ११४७","nl":"1147","nn":"1147","nb":"1147","nrm":"1147","nso":"1147","oc":"1147","or":"୧୧୪୭","os":"1147-æм аз","pi":"११४७","pl":"1147","pnb":"1147","pt":"1147","qu":"1147","ro":"1147","ru":"1147 год","rue":"1147","sa":"११४७","sah":"1147","scn":"1147","sd":"1147ع","se":"1147","sh":"1147.","shn":"1147","simple":"1147","sk":"1147","sl":"1147","smn":"1147","sq":"1147","sr":"1147","su":"1147","sv":"1147","sw":"1147","tg":"Соли 1147","th":"พ.ศ. 1690","tk":"1147","tl":"1147","tly":"1147","tr":"1147","tt":"1147 ел","uk":"1147","ur":"1147ء","uz":"1147","vec":"1147","vi":"1147","wa":"1147","war":"1147","wuu":"1147年","xmf":"1147","zh":"1147年","zh-min-nan":"1147 nî","zh-yue":"1147年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"मे ९ - मिनामोटोनो योरिमोटो, जपानी शोगन.\n\nऑक्टोबर ३१ - रॉबर्ट फिट्झरॉय, इंग्लंडचा राजा हेन्री पहिल्याचा अनौरस मुलगा.\n\nवर्ग:इ.स. ११४७ वर्ग:इ.स.च्या ११४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १२ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ९ - मिनामोटोनो योरिमोटो, जपानी शोगन.","translated_text":"May 9 - Minamoto Yorimoto, Japanese shogun.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ऑक्टोबर ३१ - रॉबर्ट फिट्झरॉय, इंग्लंडचा राजा हेन्री पहिल्याचा अनौरस मुलगा.","translated_text":"October 31 - Robert Fitzroy, the illegitimate son of King Henry I of England.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११४७ वर्ग:इ.स.च्या ११४० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १२ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1147: years of the 1140s C.E. Class: years of the 12th century C.E. Class: years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १४३९","wikicode":"{{वर्षपेटी|1439}}\n== ठळक घटना आणि घडामोडी ==\n==जन्म==\n* [[मे ९]] - [[पोप पायस तिसरा]].\n\n== मृत्यू ==\n* [[२७ ऑक्टोबर]] - [[आल्बर्ट दुसरा, पवित्र रोमन सम्राट]].\n\n[[वर्ग:इ.स. १४३९]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४३० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"81efc213eaba11dbade6e052f5aa522c23686d6dc8789c5c05e81f3fe76e5cff","last_revision":"2022-04-17T17:16:27Z","first_revision":"2006-05-09T16:36:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.573330","cross_lingual_links":{"ab":"1439","af":"1439","als":"1439","am":"1439 እ.ኤ.አ.","an":"1439","ar":"1439","ast":"1439","avk":"1439","az":"1439","azb":"۱۴۳۹ (میلادی)","be":"1439","be-x-old":"1439","bg":"1439","bn":"১৪৩৯","bpy":"মারি ১৪৩৯","br":"1439","bs":"1439.","ca":"1439","cdo":"1439 nièng","ceb":"1439","ckb":"١٤٣٩","crh":"1439","cs":"1439","csb":"1439","cv":"1439","cy":"1439","da":"1439","de":"1439","diq":"1439","el":"1439","eml":"1439","en":"1439","eo":"1439","es":"1439","et":"1439","eu":"1439","fa":"۱۴۳۹ (میلادی)","fi":"1439","fo":"1439","fr":"1439","frr":"1439","fy":"1439","ga":"1439","gan":"1439年","gcr":"1439","gd":"1439","gl":"1439","he":"1439","hi":"१४३९","hr":"1439.","ht":"1439 (almanak jilyen)","hu":"1439","hy":"1439","ia":"1439","id":"1439","ilo":"1439","io":"1439","is":"1439","it":"1439","ja":"1439年","jv":"1439","ka":"1439","kk":"1439 жыл","ko":"1439년","la":"1439","lb":"1439","li":"1439","lij":"1439","lmo":"1439","lt":"1439 m.","lv":"1439. gads","mai":"१४३९","map-bms":"1439","mdf":"1439","mhr":"1439","mi":"1439","min":"1439","mk":"1439","mrj":"1439 и","ms":"1439","my":"၁၄၃၉","mzn":"۱۴۳۹","nah":"1439","nap":"1439","nds":"1439","nds-nl":"1439","new":"सन् १४३९","nl":"1439","nn":"1439","nb":"1439","nrm":"1439","nso":"1439","oc":"1439","or":"୧୪୩୯","os":"1439-æм аз","pi":"१४३९","pl":"1439","pnb":"1439","pt":"1439","qu":"1439","ro":"1439","ru":"1439 год","rue":"1439","sa":"१४३९","sah":"1439","scn":"1439","sd":"1439ع","se":"1439","sh":"1439.","shn":"1439","sk":"1439","sl":"1439","smn":"1439","sq":"1439","sr":"1439","su":"1439","sv":"1439","sw":"1439","tg":"Соли 1439","th":"พ.ศ. 1982","tk":"1439","tl":"1439","tly":"1439","tr":"1439","tt":"1439 ел","uk":"1439","ur":"1439ء","uz":"1439","vec":"1439","vi":"1439","vls":"1439","wa":"1439","war":"1439","wuu":"1439年","xmf":"1439","zh":"1439年","zh-min-nan":"1439 nî","zh-yue":"1439年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"मे ९ - पोप पायस तिसरा.\n\n२७ ऑक्टोबर - आल्बर्ट दुसरा, पवित्र रोमन सम्राट.\n\nवर्ग:इ.स. १४३९ वर्ग:इ.स.च्या १४३० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे ९ - पोप पायस तिसरा.","translated_text":"May 9 - Pope Pius III.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२७ ऑक्टोबर - आल्बर्ट दुसरा, पवित्र रोमन सम्राट.","translated_text":"October 27 - Albert II, Holy Roman Emperor.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४३९ वर्ग:इ.स.च्या १४३० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1439: years of the 1430s C.E. Class: years of the 15th century C.E. Class: years of the 2nd millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:इ.स. १८६८","wikicode":"[[वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे]]","hash":"c41a9142ac4a9ea5f5f9564ba6deaa8fbb936ce8322fec353df2faa87aa91c21","last_revision":"2023-01-11T13:05:56Z","first_revision":"2006-05-09T19:22:56Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.627381","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:1868 шықәса","af":"Kategorie:1868","an":"Categoría:1868","ang":"Flocc:1868","ar":"تصنيف:1868","ary":"تصنيف:1868","arz":"تصنيف:1868","ast":"Categoría:1868","az":"Kateqoriya:1868","ba":"Категория:1868 йыл","bar":"Kategorie:1868","be":"Катэгорыя:1868","be-x-old":"Катэгорыя:1868","bg":"Категория:1868 година","bh":"श्रेणी:1868","bn":"বিষয়শ্রেণী:১৮৬৮","bpy":"থাক:মারি ১৮৬৮","br":"Rummad:1868","bs":"Kategorija:1868.","ca":"Categoria:1868","cdo":"分類:1868 nièng","ceb":"Kategoriya:1868","ckb":"پۆل:١٨٦٨","cs":"Kategorie:1868","cy":"Categori:1868","da":"Kategori:1868","de":"Kategorie:1868","diq":"Kategori:1868","dsb":"Kategorija:1868","el":"Κατηγορία:1868","en":"Category:1868","eo":"Kategorio:1868","es":"Categoría:1868","et":"Kategooria:1868","eu":"Kategoria:1868","fa":"رده:۱۸۶۸ (میلادی)","fi":"Luokka:1868","fo":"Bólkur:1868","fr":"Catégorie:1868","fy":"Kategory:1868","ga":"Catagóir:1868","gan":"分類:1868年","gl":"Categoría:1868","gn":"Ñemohenda:1868","gv":"Ronney:1868","he":"קטגוריה:1868","hif":"vibhag:1868","hsb":"Kategorija:1868","hu":"Kategória:1868","hy":"Կատեգորիա:1868","hyw":"Ստորոգութիւն:1868","id":"Kategori:1868","ilo":"Kategoria:1868","is":"Flokkur:1868","ja":"Category:1868年","jv":"Kategori:1868","ka":"კატეგორია:1868","kk":"Санат:1868 жыл","kn":"ವರ್ಗ:೧೮೬೮","ko":"분류:1868년","ku":"Kategorî:1868","kv":"Категория:1868 во","kw":"Klass:1868","ky":"Категория:1868-жыл","la":"Categoria:1868","lb":"Kategorie:1868","lt":"Kategorija:1868 metai","lv":"Kategorija:1868. gads","mdf":"Категорие:1868","mg":"Sokajy:Taona 1868","mhr":"Категорий:1868","mk":"Категорија:1868","ml":"വർഗ്ഗം:1868","mn":"Ангилал:1868 он","ms":"Kategori:1868","mt":"Kategorija:1868","my":"ကဏ္ဍ:၁၈၆၈","myv":"Категория:1868 ие","nds":"Kategorie:1868","nl":"Categorie:1868","nn":"Kategori:1868","nb":"Kategori:1868","oc":"Categoria:1868","olo":"Kategourii:1868","or":"ଶ୍ରେଣୀ:୧୮୬୮","os":"Категори:1868","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:1868","pnb":"گٹھ:1868","ps":"وېشنيزه:1868","pt":"Categoria:1868","qu":"Katiguriya:1868","ro":"Categorie:1868","ru":"Категория:1868 год","rue":"Катеґорія:1868","sa":"वर्गः:१८६८","sah":"Категория:1868","sco":"Category:1868","sd":"زمرو:1868ع","se":"Kategoriija:1868","sh":"Kategorija:1868","shn":"ပိူင်ထၢၼ်ႈ:1868","simple":"Category:1868","sk":"Kategória:1868","sl":"Kategorija:Leto 1868","smn":"Luokka:1868","sq":"Kategoria:1868","sr":"Категорија:1868.","su":"Kategori:1868","sv":"Kategori:1868","sw":"Jamii:1868","ta":"பகுப்பு:1868","te":"వర్గం:1868","tg":"Гурӯҳ:Соли 1868","th":"หมวดหมู่:พ.ศ. 2411","tl":"Kategorya:1868","tr":"Kategori:1868","tt":"Төркем:1868 ел","uk":"Категорія:1868","ur":"زمرہ:1868ء","uz":"Turkum:1868","vi":"Thể loại:Năm 1868","war":"Kaarangay:1868","xmf":"კატეგორია:1868","zh":"Category:1868年","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:1868 nî","zh-yue":"Category:1868年","zu":"Category:1868"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे","translated_text":"Class: Years of the 19th century CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"गंगा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[गंगा नदी]]","hash":"972bb39ab47da4daa4e8f6fd527e1e3ed5583b7b9953130cafc24f0344ddcbc6","last_revision":"2011-01-24T19:20:00Z","first_revision":"2006-05-10T04:21:25Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.684472","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन गंगा नदी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन गंगा नदी","translated_text":"Redirection of Ganga River","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आई","wikicode":"{{बदल}}\n'''आई''' म्हणजे ममता तसेच आई म्हणजे आत्मा आणि आई म्हणजे ईश्वर या दोघांचा संगम म्हणजे '''आई''' होय. मायेची पाखरण करणारी एक स्त्री होय. एखादी स्त्री जेव्हा अपत्यास जन्म देते त्यावेळेस तिला मातृत्व प्राप्त होते. आणि समाजाच्या दृष्टीने ती त्या अपत्याची '''आई'''  बनते. आईचे खरे प्रेम आणि पालनपोषण या सोबत कशाचीही तुलना केली जाऊ शकत नाही. आमच्या आयुष्यातील ती एकमेव महिला आहे जी कोणत्याही हेतूशिवाय आपल्या मुलांवर भरपूर प्रेम करते. मूल म्हणजे आईसाठी सर्वस्व असते .<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.dictionary.com/browse/mother|title=Definition of mother {{!}} Dictionary.com|website=www.dictionary.com|language=en|access-date=2021-06-20}}</ref> \n[[चित्र:Cimitero di Staglieno, statue of mother and children-img114.jpg|इवलेसे|स्टाग्लियानोच्या स्मारक स्मशानभूमीत मुलांसह आईची प्रतिमा]] \n\nती एक चांगली श्रोता आहे आणि आम्ही सांगत  असलेल्या आमच्या चांगल्या आणि वाईट गोष्टी ऐकत असते . ती आम्���ाला कधीही रोखत नाही आणि कोणत्याही प्रकारे आम्हाला बांधत नाही. ती आम्हाला चांगल्या आणि वाईट मधील फरक शिकवते. आई आम्हाला प्रत्येक आनंदात आणि दुःखात मदत करते, जेव्हा आपण आजारी असतो, तेव्हा ती आपल्यासाठी रात्रभर जागी राहते  आणि आपल्या चांगल्‍या आरोग्‍यासाठी देवाची प्रार्थना करते. \n\nशब्द मानवी भावनांशी निगडित असून त्यास माणसाच्या जीवनात अनन्यसाधारण महत्व प्राप्त झालेले आहे. स्त्रीने जन्म दिला नसतानाही ती सवतीच्या मुलाची किंवा दत्तक मुलाची आई बनते.\n\nआई ही शांतादुर्गाचे रूप आहे, [[मराठी]] भाषेतला \"आई\" हा आई मायेचा सागर आहे. या विषयावर अनेकांनी काव्य आणि निबंध लिहिले आहेत. [[रामायण]]ातील महानायक [[श्रीराम]]चंद्रानीही, स्वर्णमयी लंकेपेक्षाच काय, पण स्वर्गापेक्षाही आपली जन्मभूमी [[अयोध्या]] श्रेष्ठ आहे असे म्हटले आहे. हे सांगताना त्यांनी जन्मभूमीची आईशी बरोबरी केली आहे. ते म्हणतात, \"जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी\". मराठीतील प्रसिद्ध कवी [[यशवंत]] यानी आपल्या कवितेत \"स्वामी तिन्ही जगाचा, आईविना भिकारी\" ही ओळ लिहून आई या शब्दाची महानताच थोडक्यात सांगतात.\n\n==आईसाठी समानार्थी शब्द==\nमाता, माय, ममता, जन्मदा, जन्मदात्री, माउली, जननी, मातृ.आई माझा गुरू , आई [[कल्पतरू]] ,सौख्याचा सागरू ,माई,आई माझी .मा,मायाडी, माउली,आय ही देवदेणगी आहे.\n\n==संदर्भ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n== बाह्य दुवे   ==\n[[वर्ग:नाती]]","hash":"27504460a7eed0177b5f2ac63dd9b20bc116ddebec96bfd21b7ca07dc3a6209a","last_revision":"2024-02-03T07:45:25Z","first_revision":"2006-05-10T06:13:50Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.736422","cross_lingual_links":{"af":"Moeder","ami":"Ina","an":"Mai","ang":"Mōdor","ar":"أم","arc":"ܐܡܐ (ܒܝܬܝܘܬܐ)","as":"মাতৃ","ast":"Madre","ay":"Tayka","az":"Ana","azb":"آنا","bar":"Muada","bat-smg":"Muotīna","bcl":"Ina","bdr":"Eyang","be":"Маці","be-x-old":"Маці","bg":"Майка","bh":"महतारी","bjn":"Uma","bn":"মা","bo":"ཨ་མ།","br":"Mamm","bs":"Majka","ca":"Mare","cdo":"Nòng-nā̤","ce":"Нана","chr":"ᎤᏂᏥ","ckb":"دایک","crh":"Neniy","cs":"Matka","cu":"Мати","cv":"Анне","cy":"Mam","da":"Mor","dag":"Ma","de":"Mutter","diq":"Maye","el":"Μητέρα","eml":"Mèder","en":"Mother","eo":"Patrino","es":"Madre","et":"Ema","eu":"Ama","fa":"مادر","fi":"Äiti","fr":"Mère","fy":"Mem","gan":"娘","gd":"Màthair","gl":"Nai","got":"𐌰𐌹𐌸𐌴𐌹","guw":"Onọ̀","hak":"Â-mê","he":"אימהות","hi":"माता","hr":"Majka","hu":"Anya","hy":"Մայր","id":"Ibu","ig":"Nne","io":"Matro","is":"Móðir","it":"Madre","ja":"母親","jv":"Ibu","kcg":"A̱yang","kk":"Ана","kn":"ತಾಯಿ","ko":"어머니","ks":"موج","ku":"Dayik","la":"Mater","lb":"Mamm","lij":"Moæ","lmo":"Mader","ln":"Mamá","lt":"Motina","lv":"Māte","mai":"माँ","mg":"Reny","mhr":"Ава","min":"Mandeh","mk":"Мајка","ml":"അമ്മ","mni":"ꯃꯄꯤ","mos":"Ma","mrj":"Ӓвӓ","ms":"Ibu","my":"မိခင်","mzn":"مار","nds-nl":"Moor (meens)","ne":"आमा","new":"माँ","nl":"Moeder","nn":"Mor","nb":"Mor","nrm":"Mère","oc":"Maire","pa":"ਮਾਂ","pdc":"Memm","pl":"Matka","pnb":"ماں","ps":"مور","pt":"Mãe","qu":"Mamay","ro":"Mamă","ru":"Мать","sa":"माता","sah":"Ийэ","sat":"ᱟᱭᱳ","scn":"Matri","sd":"ماءٌ","se":"Eadni","sh":"Majka","si":"අම්මා","simple":"Mother","sk":"Matka (biológia)","sl":"Mati","sn":"Amai","so":"Hooyo","sq":"Nëna","sr":"Мајка","sv":"Moder","sw":"Mama","szy":"wina","ta":"தாய்","tcy":"ಅಪ್ಪೆ","te":"అమ్మ","tg":"Модар","th":"แม่","tk":"Ene","tl":"Ina","tr":"Anne","tt":"Әни","tw":"Maame","tyv":"Ава","uk":"Мати","ur":"ماں","uz":"Ona","vi":"Mẹ","wa":"Mame","war":"Iróy","wuu":"姆妈","yi":"מוטער","yo":"Ìyá","zea":"Poete","zh":"母親","zh-min-nan":"Lāu-bú","zh-yue":"亞媽"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"आई म्हणजे ममता तसेच आई म्हणजे आत्मा आणि आई म्हणजे ईश्वर या दोघांचा संगम म्हणजे आई होय. मायेची पाखरण करणारी एक स्त्री होय. एखादी स्त्री जेव्हा अपत्यास जन्म देते त्यावेळेस तिला मातृत्व प्राप्त होते. आणि समाजाच्या दृष्टीने ती त्या अपत्याची आई बनते. आईचे खरे प्रेम आणि पालनपोषण या सोबत कशाचीही तुलना केली जाऊ शकत नाही. आमच्या आयुष्यातील ती एकमेव महिला आहे जी कोणत्याही हेतूशिवाय आपल्या मुलांवर भरपूर प्रेम करते. मूल म्हणजे आईसाठी सर्वस्व असते .\n\nती एक चांगली श्रोता आहे आणि आम्ही सांगत असलेल्या आमच्या चांगल्या आणि वाईट गोष्टी ऐकत असते . ती आम्हाला कधीही रोखत नाही आणि कोणत्याही प्रकारे आम्हाला बांधत नाही. ती आम्हाला चांगल्या आणि वाईट मधील फरक शिकवते. आई आम्हाला प्रत्येक आनंदात आणि दुःखात मदत करते, जेव्हा आपण आजारी असतो, तेव्हा ती आपल्यासाठी रात्रभर जागी राहते आणि आपल्या चांगल्‍या आरोग्‍यासाठी देवाची प्रार्थना करते.\n\nशब्द मानवी भावनांशी निगडित असून त्यास माणसाच्या जीवनात अनन्यसाधारण महत्व प्राप्त झालेले आहे. स्त्रीने जन्म दिला नसतानाही ती सवतीच्या मुलाची किंवा दत्तक मुलाची आई बनते.\n\nआई ही शांतादुर्गाचे रूप आहे, मराठी भाषेतला \"आई\" हा आई मायेचा सागर आहे. या विषयावर अनेकांनी काव्य आणि निबंध लिहिले आहेत. रामायणातील महानायक श्रीरामचंद्रानीही, स्वर्णमयी लंकेपेक्षाच काय, पण स्वर्गापेक्षाही आपली जन्मभूमी अयोध्या श्रेष्ठ आहे असे म्हटले आहे. हे सांगताना त्यांनी जन्मभूमीची आईशी बरोबरी केली आहे. ते म्हणतात, \"जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी\". मराठीतील प्रसिद्ध कवी यशवंत यानी आपल्या कवितेत \"स्वामी तिन्ही जगाचा, आईविना भिकारी\" ही ओळ लिहून आई या शब्दाची महानताच थोडक्यात सांगतात.\n\nमाता, माय, ममता, जन्मदा, जन्मदात्री, माउली, जननी, मातृ.आई माझा गुरू , आई कल्पतरू ,सौख्याचा सागरू ,माई,आई माझी .मा,मायाडी, माउली,आय ही देवदेणगी आहे.\n\nवर्ग:नाती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आई म्हणजे","translated_text":"The mother is","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ममता तसेच आई म्हणजे आ���्मा आणि आई म्हणजे ईश्वर या दोघांचा संगम म्हणजे आई होय.","translated_text":"The union of mother and mother is the soul and mother is God.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मायेची पाखरण करणारी एक स्त्री होय.","translated_text":"A woman who cares for her mother.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एखादी स्त्री जेव्हा अपत्यास जन्म देते त्यावेळेस तिला मातृत्व प्राप्त होते.","translated_text":"When a woman gives birth to a child, she becomes a mother.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि समाजाच्या दृष्टीने ती त्या अपत्याची आई बनते.","translated_text":"And in the eyes of society, she becomes the mother of that child.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आईचे खरे प्रेम आणि पालनपोषण या सोबत कशाचीही तुलना केली जाऊ शकत नाही.","translated_text":"Nothing can compare to a mother's true love and nurturing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आमच्या आयुष्यातील ती एकमेव महिला आहे जी कोणत्याही हेतूशिवाय आपल्या मुलांवर भरपूर प्रेम करते.","translated_text":"She is the only woman in our lives who loves her children so much without any purpose.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मूल म्हणजे आईसाठी सर्वस्व असते .","translated_text":"A child is everything to a mother .","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.dictionary.com/browse/mother|title=Definition of mother {{!}} Dictionary.com|website=www.dictionary.com|language=en|access-date=2021-06-20}}</ref>","char_index":32,"name":null,"url":"https://www.dictionary.com/browse/mother","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":240846,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.749054-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.74560546875}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ती एक चांगली श्रोता आहे आणि आम्ही सांगत असलेल्या आमच्या चांगल्या आणि वाईट गोष्टी ऐकत असते .","translated_text":"She 's a good listener , and she listens to our good and bad things .","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ती आम्हाला कधीही रोखत नाही आणि कोणत्याही प्रकारे आम्हाला बांधत नाही.","translated_text":"It never stops us or binds us in any way.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ती आम्हाला चांगल्या आणि वाईट मधील फरक शिकवते. आई आम्हाला प्रत्येक आनंदात आणि दुःखात मदत करते, जेव्हा आपण आजारी असतो, तेव्हा ती आपल्यासाठी रात्रभर जागी राहते आणि आपल्या चांगल्‍या आरोग्‍यासाठी देवाची प्रार्थना करते.","translated_text":"She teaches us the difference between good and evil. She helps us in all our joys and sorrows, when we are sick, she stays up all night for us, and she prays to God for our better health.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शब्द मानवी भावनांशी निगडित असून त्यास माणसाच्या जीवनात अनन्यसाधारण महत्व प्राप्त झालेले आहे.","translated_text":"The word is associated with human emotions and has a unique significance in human life.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्त्रीने जन्म दिला नसतानाही ती सवतीच्या मुलाची किंवा दत्तक मुलाची आई बनते.","translated_text":"Even if a woman does not give birth, she becomes the mother of a son or adopted child.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आई ही शांतादुर्गाचे रूप आहे, मराठी भाषेतला \"आई\" हा आई मायेचा सागर आहे.","translated_text":"Mother is the form of Shantadurga, in Marathi, \"Mother\" is the sea of Mother May.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या विषयावर अनेकांनी काव्य आणि निबंध लिहिले आहेत.","translated_text":"Many have written poems and essays on this topic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रामायणातील महानायक श्रीरामचंद्रानीही, स्वर्णमयी लंकेपेक्षाच काय, पण स्वर्गापेक्षाही आपली जन्मभूमी अयोध्या श्रेष्ठ आहे असे म्हटले आहे.","translated_text":"Shri Ramchandra, the great hero of the Ramayana, has also said that our homeland of Ayodhya is superior not only to Sri Lanka but also to heaven.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे सांगताना त्यांनी जन्मभूमीची आईशी बरोबरी केली आहे.","translated_text":"In saying this, he has equated his motherland with his motherland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते म्हणतात, \"जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसी\".","translated_text":"They say, \"Poverty in the land of birth and poverty in heaven\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मराठीतील प्रसिद्ध कवी यशवंत यानी आपल्या कवितेत \"स्वामी तिन्ही जगाचा, आईविना भिकारी\" ही ओळ लिहून आई या शब्दाची महानताच थोडक्यात सांगतात.","translated_text":"The famous Marathi poet Yashwant Yani summarizes the greatness of the word \"Mother\" by writing the line \"Swami of the Three Worlds, Ivana Bikhari\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"आईसाठी समानार्थी शब्द","translated_text":"The word \"mother\" is synonymous with mother.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"माता, माय, ममता, जन्मदा, जन्मदात्री, माउली, जननी, मातृ.आई माझा गुरू , आई कल्पतरू ,सौख्याचा सागरू ,माई,आई माझी .मा,मायाडी, माउली,आय ही देवदेणगी आहे.","translated_text":"Mother, mother, mother, birthday, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother, mother.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ","translated_text":"Reference","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:नाती","translated_text":"Category:Nati","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"आईचे खरे प्रेम आणि पालनपोषण या सोबत कशाचीही तुलना केली जाऊ शकत नाही. आमच्या आयुष्यातील ती एकमेव महिला आहे जी कोणत्याही हेतूशिवाय आपल्या मुलांवर भरपूर प्रेम करते. मूल म्हणजे आईसाठी सर्वस्व असते .","translated_text":"Nothing can compare to a mother's true love and nurturing. She is the only woman in our lives who loves her children so much without any purpose. A child is everything to a mother .","citations":[{"content":"<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.dictionary.com/browse/mother|title=Definition of mother {{!}} Dictionary.com|website=www.dictionary.com|language=en|access-date=2021-06-20}}</ref>","char_index":194,"name":null,"url":"https://www.dictionary.com/browse/mother","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":240846,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.749054-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.74560546875}]}]}
+{"title":"वर्ग:इ.स. १८५१","wikicode":"[[वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे‎]]","hash":"62baf7fff6195c97e8ecec72f0e0854aceb686b44df45d47b1739ece44d9041c","last_revision":"2023-01-11T14:04:47Z","first_revision":"2006-05-10T15:23:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.793168","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:1851 шықәса","af":"Kategorie:1851","an":"Categoría:1851","ar":"تصنيف:1851","arz":"تصنيف:1851","ast":"Categoría:1851","az":"Kateqoriya:1851","ba":"Категория:1851 йыл","bar":"Kategorie:1851","be":"Катэгорыя:1851","be-x-old":"Катэгорыя:1851","bg":"Категория:1851 година","bh":"श्रेणी:1851","bn":"বিষয়শ্রেণী:১৮৫১","bpy":"থাক:মারি ১৮৫১","br":"Rummad:1851","bs":"Kategorija:1851.","ca":"Categoria:1851","cdo":"分類:1851 nièng","ceb":"Kategoriya:1851","ckb":"پۆل:١٨٥١","cs":"Kategorie:1851","cy":"Categori:1851","da":"Kategori:1851","de":"Kategorie:1851","diq":"Kategori:1851","el":"Κατηγορία:1851","en":"Category:1851","eo":"Kategorio:1851","es":"Categoría:1851","et":"Kategooria:1851","eu":"Kategoria:1851","fa":"رده:۱۸۵۱ (میلادی)","fi":"Luokka:1851","fo":"Bólkur:1851","fr":"Catégorie:1851","fy":"Kategory:1851","gan":"分類:1851年","gl":"Categoría:1851","gv":"Ronney:1851","he":"קטגוריה:1851","hi":"श्रेणी:1851","hif":"vibhag:1851","hsb":"Kategorija:1851","ht":"Kategori:1851","hu":"Kategória:1851","hy":"Կատեգորիա:1851","hyw":"Ստորոգութիւն:1851","id":"Kategori:1851","ilo":"Kategoria:1851","is":"Flokkur:1851","ja":"Category:1851年","jv":"Kategori:1851","ka":"კატეგორია:1851","kk":"Санат:1851 жыл","kn":"ವರ್ಗ:೧೮೫೧","ko":"분류:1851년","ku":"Kategorî:1851","kv":"Категория:1851 во","kw":"Klass:1851","ky":"Категория:1851-жыл","la":"Categoria:1851","lb":"Kategorie:1851","lt":"Kategorija:1851 metai","lv":"Kategorija:1851. gads","mdf":"Категорие:1851","mg":"Sokajy:Taona 1851","mhr":"Категорий:1851","mk":"Категорија:1851","ml":"വർഗ്ഗം:1851","mn":"Ангилал:1851 он","ms":"Kategori:1851","mt":"Kategorija:1851","my":"ကဏ္ဍ:၁၈၅၁","myv":"Категория:1851 ие","nds":"Kategorie:1851","nl":"Categorie:1851","nn":"Kategori:1851","nb":"Kategori:1851","oc":"Categoria:1851","olo":"Kategourii:1851","or":"ଶ୍ରେଣୀ:୧୮୫୧","os":"Категори:1851","pa":"ਸ਼੍ਰੇਣੀ:1851","pnb":"گٹھ:1851","ps":"وېشنيزه:1851","pt":"Categoria:1851","qu":"Katiguriya:1851","ro":"Categorie:1851","ru":"Категория:1851 год","rue":"Катеґорія:1851","sa":"वर्गः:१८५१","sah":"Категория:1851","sco":"Category:1851","sd":"زمرو:1851ع","se":"Kategoriija:1851","sh":"Kategorija:1851","shn":"ပိူင်ထၢၼ်ႈ:1851","si":"ප්‍රවර්ගය:1851","simple":"Category:1851","sk":"Kategória:1851","sl":"Kategorija:Leto 1851","smn":"Luokka:1851","sq":"Kategoria:1851","sr":"Категорија:1851.","sv":"Kategori:1851","sw":"Jamii:1851","ta":"பகுப்பு:1851","te":"వర్గం:1851","tg":"Гурӯҳ:Соли 1851","th":"หมวดหมู่:พ.ศ. 2394","tl":"Kategorya:1851","tr":"Kategori:1851","tt":"Төркем:1851 ел","uk":"Категорія:1851","ur":"زمرہ:1851ء","uz":"Turkum:1851","vi":"Thể loại:Năm 1851","war":"Kaarangay:1851","xmf":"კატეგორია:1851","zh":"Category:1851年","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:1851 nî","zh-yue":"Category:1851年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे‎\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.च्या १९ व्या शतकातील वर्षे‎","translated_text":"Class: Years of the 19th century CE","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इ.स. १४२४","wikicode":"{{वर्षपेटी|1424}}\n==ठळक घटना आणि घडामोडी==\n==जन्म==\n==मृत्यू==\n* [[मे १०]] - [[गो-कामेयामा]], [[:वर्ग:जपानी सम्राट|जपानी सम्राट]].\n\n[[वर्ग:इ.स. १४२४]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १४२० च्या दशकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे]]\n[[वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे]]","hash":"249e9d087aa894b6545ee7c053f422ec34938615cf4f98e4125ead57f13e9232","last_revision":"2022-04-17T17:16:18Z","first_revision":"2006-05-10T17:30:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.847220","cross_lingual_links":{"ab":"1424","af":"1424","als":"1424","am":"1424 እ.ኤ.አ.","an":"1424","ar":"1424","ast":"1424","avk":"1424","az":"1424","azb":"۱۴۲۴ (میلادی)","be":"1424","be-x-old":"1424","bg":"1424","bn":"১৪২৪","bpy":"মারি ১৪২৪","br":"1424","bs":"1424.","ca":"1424","cdo":"1424 nièng","ceb":"1424","ckb":"١٤٢٤","crh":"1424","cs":"1424","csb":"1424","cv":"1424","cy":"1424","da":"1424","de":"1424","diq":"1424","el":"1424","eml":"1424","en":"1424","eo":"1424","es":"1424","et":"1424","eu":"1424","fa":"۱۴۲۴ (میلادی)","fi":"1424","fo":"1424","fr":"1424","frr":"1424","fy":"1424","ga":"1424","gan":"1424年","gcr":"1424","gd":"1424","gl":"1424","he":"1424","hi":"१४२४","hr":"1424.","hsb":"1424","ht":"1424 (almanak jilyen)","hu":"1424","hy":"1424","ia":"1424","id":"1424","ilo":"1424","io":"1424","is":"1424","it":"1424","ja":"1424年","jv":"1424","ka":"1424","kk":"1424 жыл","ko":"1424년","la":"1424","lb":"1424","li":"1424","lij":"1424","lmo":"1424","lt":"1424 m.","lv":"1424. gads","mai":"१४२४","map-bms":"1424","mdf":"1424","mg":"1424","mhr":"1424","mi":"1424","min":"1424","mk":"1424","mrj":"1424 и","ms":"1424","my":"၁၄၂၄","myv":"1424 ие","mzn":"۱۴۲۴","nah":"1424","nap":"1424","nds":"1424","nds-nl":"1424","new":"सन् १४२४","nl":"1424","nn":"1424","nb":"1424","nrm":"1424","nso":"1424","oc":"1424","or":"୧୪୨୪","os":"1424-æм аз","pi":"१४२४","pl":"1424","pnb":"1424","pt":"1424","qu":"1424","ro":"1424","ru":"1424 год","rue":"1424","sa":"१४२४","sah":"1424","scn":"1424","sd":"1424ع","se":"1424","sh":"1424.","shn":"1424","simple":"1424","sk":"1424","sl":"1424","smn":"1424","sq":"1424","sr":"1424","su":"1424","sv":"1424","sw":"1424","tg":"Соли 1424","th":"พ.ศ. 1967","tk":"1424","tl":"1424","tly":"1424","tr":"1424","tt":"1424 ел","uk":"1424","ur":"1424ء","uz":"1424","vec":"1424","vi":"1424","vls":"1424","war":"1424","wuu":"1424年","xmf":"1424","zh":"1424年","zh-min-nan":"1424 nî","zh-yue":"1424年"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"मे १० - गो-कामेयामा, जपानी सम्राट.\n\nवर्ग:इ.स. १४२४ वर्ग:इ.स.च्या १४२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे\n","elements":[{"type":"heading","text":"ठळक घटना आणि घडामोडी","translated_text":"In the meantime, we will discuss some of the major events and developments.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"जन्म","translated_text":"The birth","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"मृत्यू","translated_text":"Death is a tragedy.","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मे १० - गो-कामेयामा, जपानी सम्राट.","translated_text":"May 10 - Go-kamayama, Emperor of Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१४२४ वर्ग:इ.स.च्या १४२० च्या दशकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या १५ व्या शतकातील वर्षे वर्ग:इ.स.च्या २ ऱ्या सहस्रकातील वर्षे","translated_text":"Class 1424: years of the 1420s C.E. Class: years of the 15th century C.E. Class: years of the second millennium C.E.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"विकिपीडिया:सदर/मे १०, २००६","wikicode":"[[Image:Indischer Maler des 6. Jahrhunderts 001.jpg|100px|thumb|right|अजिंठा लेण्यांमधले एक चित्र]]\n\n'''अजिंठा-वेरूळची लेणी''' [[भारत|भारताच्या]] [[महाराष्ट्र]] राज्यातील प्राचीन कालात निर्मिलेली लेणी आहेत. ही लेणी त्यांच्या स्थापत्यकला, शिल्पकला व चित्रकलेसाठी जगप्रसिद्ध आहेत.\n\n\n'''अजिंठा'''\n\n''इतिहास''\nप्राचीन भारतात धर्मशाळा, लेणी क्वचित मंदिरे सुद्धा मुख्यत्वे व्यापारी मार्गांवर विश्रांत���साठी उभारण्यात येत असत. त्यांचा उद्देश वाटसरूंना सुरक्षीत आश्रय स्थान उपलब्ध व्हावे असा असे. सोबतच त्यांना राजाश्रय, धर्माश्रय, लोकाश्रय प्राप्त असे. अजिंठा जवळची लेण्यांची निर्मितीही याच उद्देशातून सुरू झाली असावी. वेळ जाता त्याचे रुपांतर एक नितांतसुंदर अश्या चित्रकला व शिल्पकला दालनांत झाले. परंतु या लेण्यांची मूळ रचना एखाद्या धार्मिक शिक्षणसंस्थेसारखी आहे.\n\n\n'''वेरूळ'''\n\nमहाराष्ट्रातल्या [[मराठवाडा]] भागात [[औरंगाबाद]] शहरापासून ३० कि.मी. अंतरावर वेरूळ हे एक छोटे खेडेगांव आहे. येथे प्राचीन काळात कोरलेली १२ [[बौध्द]], १७ [[हिंदु धर्म|हिंदु]] आणि ५ [[जैन]] अशी एकूण ३४ लेणी आहेत.\n\n''इतिहास''\nवेरूळची लेणी साधारणत: इ.स.च्या पाचव्या ते दहाव्या शतकाच्या कालखंडात कोरण्यात आली असून प्राचीन भारतातली बौध्द, हिंदू आणि जैन धर्मांमधली परस्परसहिष्णुता प्रकर्षाने दाखवतात.\n\n[[अजिंठा-वेरूळची लेणी|अजून वाचा...]]\n\n<noinclude>\n[[वर्ग:विकिपीडिया मुखपृष्ठ सदर २००६]]\n</noinclude>","hash":"6c027e967b7216f5e32a57f8226cb0833100416c0a0220abd73cc2931fccd11d","last_revision":"2008-02-21T14:03:45Z","first_revision":"2006-05-10T20:12:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.903191","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"अजिंठा-वेरूळची लेणी भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील प्राचीन कालात निर्मिलेली लेणी आहेत. ही लेणी त्यांच्या स्थापत्यकला, शिल्पकला व चित्रकलेसाठी जगप्रसिद्ध आहेत.\n\nअजिंठा\n\nइतिहास प्राचीन भारतात धर्मशाळा, लेणी क्वचित मंदिरे सुद्धा मुख्यत्वे व्यापारी मार्गांवर विश्रांतीसाठी उभारण्यात येत असत. त्यांचा उद्देश वाटसरूंना सुरक्षीत आश्रय स्थान उपलब्ध व्हावे असा असे. सोबतच त्यांना राजाश्रय, धर्माश्रय, लोकाश्रय प्राप्त असे. अजिंठा जवळची लेण्यांची निर्मितीही याच उद्देशातून सुरू झाली असावी. वेळ जाता त्याचे रुपांतर एक नितांतसुंदर अश्या चित्रकला व शिल्पकला दालनांत झाले. परंतु या लेण्यांची मूळ रचना एखाद्या धार्मिक शिक्षणसंस्थेसारखी आहे.\n\nवेरूळ\n\nमहाराष्ट्रातल्या मराठवाडा भागात औरंगाबाद शहरापासून ३० कि.मी. अंतरावर वेरूळ हे एक छोटे खेडेगांव आहे. येथे प्राचीन काळात कोरलेली १२ बौध्द, १७ हिंदु आणि ५ जैन अशी एकूण ३४ लेणी आहेत.\n\nइतिहास वेरूळची लेणी साधारणत: इ.स.च्या पाचव्या ते दहाव्या शतकाच्या कालखंडात कोरण्यात आली असून प्राचीन भारतातली बौध्द, हिंदू आणि जैन धर्मांमधली परस्परसहिष्णुता प्रकर्षाने दाखवतात.\n\nअजून वाचा...\n\nवर्ग:विकिपीडिया मुखपृष्ठ सदर २००६\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजिंठा","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"-वेरूळची लेणी भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील प्राचीन कालात निर्मिलेली लेणी आहेत.","translated_text":"-Verule locks are locks made in ancient times in the Indian state of Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही लेणी त्यांच्या स्थापत्यकला, शिल्पकला व चित्रकलेसाठी जगप्रसिद्ध आहेत.","translated_text":"They are world renowned for their architecture, sculpture and painting.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजिंठा","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इतिहास प्राचीन भारतात धर्मशाळा, लेणी क्वचित मंदिरे सुद्धा मुख्यत्वे व्यापारी मार्गांवर विश्रांतीसाठी उभारण्यात येत असत.","translated_text":"History In ancient India, temples and shrines were often built mainly for resting on commercial routes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांचा उद्देश वाटसरूंना सुरक्षीत आश्रय स्थान उपलब्ध व्हावे असा असे.","translated_text":"Their aim was to provide safe shelter for the displaced.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सोबतच त्यांना राजाश्रय, धर्माश्रय, लोकाश्रय प्राप्त असे.","translated_text":"At the same time, he received Rajashri, Dharmasri and Lokashri.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अजिंठा जवळची लेण्यांची निर्मितीही याच उद्देशातून सुरू झाली असावी.","translated_text":"The construction of nearby lakes should have started with the same objective.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वेळ जाता त्याचे रुपांतर एक नितांतसुंदर अश्या चित्रकला व शिल्पकला दालनांत झाले.","translated_text":"In time, it was transformed into a beautiful painting and sculpture.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु या लेण्यांची मूळ रचना एखाद्या धार्मिक शिक्षणसंस्थेसारखी आहे.","translated_text":"But the basic structure of these schools is like a religious educational institution.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वेरूळ","translated_text":"What is the meaning of life?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"महाराष्ट्रातल्या मराठवाडा भागात औरंगाबाद शहरापासून ३० कि.मी.","translated_text":"It is located 30 km from Aurangabad city in the Marathwada region of Maharashtra.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंतरावर वेरूळ हे एक छोटे खेडेगांव आहे.","translated_text":"Verual is a small village in the distance.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"येथे प्राचीन काळात कोरलेली १२ बौध्द, १७ हिंदु आणि ५ जैन अशी एकूण ३४ लेणी आहेत.","translated_text":"There are a total of 34 statues of 12 Buddhists, 17 Hindus and 5 Jains carved in ancient times.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इतिहास वेरूळची लेणी साधारणत: इ.स.च्या पाचव्या ते दहाव्या शतकाच्या कालखंडात कोरण्यात आली असून प्राचीन भारतातली बौध्द, हिंदू आणि जैन धर्मांमधली परस्परसहिष्णुता प्रकर्षाने दाखवतात.","translated_text":"The sculptures of the history gallows are generally dated from the 5th to 10th centuries AD and show the blossoming tolerance between Buddhism, Hinduism and Jainism in ancient India.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अजून वाचा...","translated_text":"Read more...","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:विकिपीडिया मुखपृष्ठ सदर २००६","translated_text":"Category:Wikipedia home page title 2006","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:स्वीडन","wikicode":"{{वर्गनाव}}\n\n{{commonscat|Sweden|स्वीडन}}\n\n[[वर्ग:युरोपातील देश]]\n[[वर्ग:स्कँडिनेव्हिया]]","hash":"2848222c744d37857cebb084d62b954666ee25f1fcda13dbd8d391429d422774","last_revision":"2013-04-17T03:55:39Z","first_revision":"2006-05-10T20:23:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:16.962333","cross_lingual_links":{"ab":"Акатегориа:Швециа","ace":"Kawan:Swèdia","af":"Kategorie:Swede","am":"መደብ:ስዊድን","an":"Categoría:Suecia","ang":"Flocc:Swēoland","ar":"تصنيف:السويد","arc":"ܣܕܪܐ:ܣܘܝܕ","ary":"تصنيف:السويد","arz":"تصنيف:السويد","ast":"Categoría:Suecia","av":"Категория:Швеция","avk":"Loma:Sveriga","ay":"Categoría:Swisiya","az":"Kateqoriya:İsveç","azb":"بؤلمه:سوئد","ba":"Категория:Швеция","ban":"Kategori:Swédia","bar":"Kategorie:Schweden","bat-smg":"Kateguorėjė:Švedėjė","bcl":"Kategorya:Suesya","be":"Катэгорыя:Швецыя","be-x-old":"Катэгорыя:Швэцыя","bg":"Категория:Швеция","bh":"श्रेणी:स्वीडन","bi":"Category:Swiden","bm":"Catégorie:Swedi","bn":"বিষয়শ্রেণী:সুইডেন","bo":"Category:སི་ཝེ་དེན","br":"Rummad:Sveden","bs":"Kategorija:Švedska","btm":"Kategori:Swedia","bug":"Kategori:Swedia","bxr":"Категори:Швеци","ca":"Categoria:Suècia","cbk-zam":"Categoría:Suecia","ce":"Категори:Швеци","ceb":"Kategoriya:Sweden","chr":"Category:ᏍᏫᏕᏂ","ckb":"پۆل:سوید","co":"Categoria:Svezia","crh":"Kategoriya:İsveçiya","cs":"Kategorie:Švédsko","csb":"Kategòrëjô:Szwedzkô","cu":"Катигорїꙗ:Свєньско","cv":"Категори:Швеци","cy":"Categori:Sweden","da":"Kategori:Sverige","de":"Kategorie:Schweden","diq":"Kategori:İswec","dsb":"Kategorija:Šwedska","dtp":"Kategori:Sweden","ee":"Category:Sweden","el":"Κατηγορία:Σουηδία","eml":"Categoria:Śvèsia","en":"Category:Sweden","eo":"Kategorio:Svedio","es":"Categoría:Suecia","et":"Kategooria:Rootsi","eu":"Kategoria:Suedia","ext":"Categoría:Suecia","fa":"رده:سوئد","fi":"Luokka:Ruotsi","fiu-vro":"Katõgooria:Roodsi","fj":"Category:Suwiteni","fo":"Bólkur:Svøríki","fr":"Catégorie:Suède","frp":"Catègorie:Suède","frr":"Kategorie:Sweeden","fy":"Kategory:Sweden","ga":"Catagóir:An tSualainn","gag":"Kategoriya:Şvețiya","gan":"分類:瑞典","gcr":"Katégori:Swèd","gd":"Roinn-seòrsa:An t-Suain","gl":"Categoría:Suecia","gn":"Ñemohenda:Suésia","got":"𐌷𐌰𐌽𐍃𐌰:𐍃𐍅𐌰𐌹𐌷𐌰𐌻𐌰𐌽𐌳","gpe":"Category:Sweden","gv":"Ronney:Yn Toolynn","ha":"Rukuni:Sweden","hak":"分類:Sui-tiên","haw":"Māhele:Kuekene","he":"קטגוריה:שוודיה","hi":"श्रेणी:स्वीडन","hif":"vibhag:Sweden","hr":"Kategorija:Švedska","hsb":"Kategorija:Šwedska","ht":"Kategori:Syèd","hu":"Kategória:Svédország","hy":"Կատեգորիա:Շվեդիա","hyw":"Ստորոգութիւն:Շուէտ","ia":"Categoria:Svedia","iba":"Kategori:Sweden","id":"Kategori:Swedia","ie":"Categorie:Svedia","ig":"Otú:Sweden","ilo":"Kategoria:Suesia","io":"Kategorio:Suedia","is":"Flokkur:Svíþjóð","it":"Categoria:Svezia","iu":"Category:ᔅᕗᕆᑭ","ja":"Category:スウェーデン","jam":"Category:Swiidn","jbo":"klesi:sueriges","jv":"Kategori:Swédia","ka":"კატეგორია:შვედეთი","kaa":"Kategoriya:Shveciya","kab":"Taggayt:Sswid","kbd":"Категориэ:Шуэц","kbp":"Catégorie:Sʊyɛdɩ","kg":"Kalasi:Suedi","kk":"Санат:Швеция","kl":"Sumut atassuseq:Sverige","ko":"분류:스웨덴","krc":"Категория:Швеция","ku":"Kategorî:Swêd","kv":"Категория:Швеция","kw":"Klass:Sweden","ky":"Категория:Швеция","la":"Categoria:Suecia","lad":"Kateggoría:Suesia","lb":"Kategorie:Schweden","lbe":"Категория:Швеция","lez":"Категория:Швеция","lfn":"Categoria:Sveria","lg":"Category:Swiiden","li":"Categorie:Zjwaede","lij":"Categorîa:Sveçia","lld":"Categoria:Svezia","lmo":"Categoria:Svezzia","ln":"Catégorie:Swédi","lt":"Kategorija:Švedija","ltg":"Kategoreja:Švedeja","lv":"Kategorija:Zviedrija","mad":"Bhângsa:Swedia","mdf":"Категорие:Шведмастор","mg":"Sokajy:Soeda","mhr":"Категорий:Швеций","mi":"Category:Huitene","min":"Kategori:Swedia","mk":"Категорија:Шведска","ml":"വർഗ്ഗം:സ്വീഡൻ","mn":"Ангилал:Швед","mrj":"Категори:Швеци","ms":"Kategori:Sweden","mt":"Kategorija:Żvezja","mwl":"Catadorie:Suécia","my":"ကဏ္ဍ:ဆွီဒင်နိုင်ငံ","myv":"Категория:Швеция Мастор","mzn":"رج:سوئد","nap":"Categurìa:Sguezia","nds":"Kategorie:Sweden","nds-nl":"Kategorie:Sveden","new":"पुचः:स्वीडेन","nl":"Categorie:Zweden","nn":"Kategori:Sverige","nb":"Kategori:Sverige","nov":"Category:Suedia","nrm":"Catégorie:Suède","oc":"Categoria:Suècia","olo":"Kategourii:Ruočči","os":"Категори:Швеци","pag":"Category:Suesia","pam":"Category:Suesia","pap":"Category:Suecia","pcd":"Catégorie:Suède","pcm":"Katigori:Sweden","pdc":"Abdeeling:Schweden","pih":"Category:Swiiden","pl":"Kategoria:Szwecja","pms":"Categorìa:Svessia","pnb":"گٹھ:سویڈن","pnt":"Κατηγορίαν:Σουηδία","pt":"Categoria:Suécia","qu":"Katiguriya:Suwidsuyu","rm":"Categoria:Svezia","rmy":"Shopni:Sveko","ro":"Categorie:Suedia","roa-rup":"Categorie:Suidia","roa-tara":"Categoria:Svezzie","ru":"Категория:Швеция","rue":"Катеґорія:Швеция","rw":"Ikiciro:Suwede","sah":"Категория:Швеция","scn":"Catigurìa:Svezzia","sco":"Category:Swaden","sd":"زمرو:سوئيڊن","se":"Kategoriija:Ruoŧŧa","sh":"Kategorija:Švedska","si":"ප්‍රවර්ගය:ස්වීඩනය","simple":"Category:Sweden","sk":"Kategória:Švédsko","sl":"Kategorija:Švedska","smn":"Luokka:Ruotâ","sn":"Category:Swidheni","so":"Category:Iswiidhan","sq":"Kategoria:Suedi","sr":"Категорија:Шведска","srn":"Guru:Swerigekondre","st":"Category:Sweden","stq":"Kategorie:Sweeden","su":"Kategori:Swédia","sv":"Kategori:Sverige","sw":"Jamii:Uswidi","szl":"Kategoryjo:Szwecyjo","ta":"பகுப்பு:சுவீடன்","tet":"Kategoria:Suésia","tg":"Гурӯҳ:Шветсия","th":"หมวดหมู่:ประเทศสวีเดน","tk":"Kategoriýa:Iswiç","tl":"Kategorya:Suwesya","tly":"Tispir:Isvec","to":"Category:Suēteni","tpi":"Grup:Suwidan","tr":"Kategori:İsveç","tt":"Төркем:Швеция","tw":"Nkyekyεmu:Sweden","ty":"Catégorie:Tuete","tyv":"Аңгылал:Швеция","udm":"Категория:Швеция","uk":"Категорія:Швеція","ur":"زمرہ:سویڈن","uz":"Turkum:Shvetsiya","vec":"Categoria:Svèsia","vep":"Kategorii:Ročinma","vi":"Thể loại:Thụy Điển","vls":"Categorie:Zweedn","vo":"Klad:Svedän","wa":"Categoreye:Suwede","war":"Kaarangay:Suwesya","wo":"Wàll:Suweed","wuu":"Category:瑞典","xal":"Әәшл:Сведин Нутг","xmf":"კატეგორია:შვედეთი","yi":"קאַטעגאָריע:שוועדן","yo":"Ẹ̀ka:Swídìn","zea":"Categorie:Zweden","zh":"Category:瑞典","zh-min-nan":"Lūi-pia̍t:Sūi-tián","zh-yue":"Category:瑞典","zu":"Category:ISwidi"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"वर्ग:युरोपातील देश वर्ग:स्कँडिनेव्हिया\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:युरोपातील देश वर्ग:स्कँडिनेव्हिया","translated_text":"Category:Countries in Europe Category:Scandinavia","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ज्ञानी झैलसिंग","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[झैल सिंग]]","hash":"f9199eed01ba22a046d7fd4b3bbacdad13293136a8078e43db251a92d802cef5","last_revision":"2011-01-24T20:36:33Z","first_revision":"2006-05-10T20:40:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:17.017342","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन झैल सिंग\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन झैल सिंग","translated_text":"Re-direction of Zhel Singh","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रॉबिन उथप्पा","wikicode":"{{माहितीचौकट क्रिकेट खेळाडू संपूर्ण माहिती\n|          नाव = रॉबिन वेणु उतप्पा\n|               image =Robin_Uthappa_1.jpg\n|             देश= भारत |    देश_इंग्लिश_नाव = India\n|            पूर्ण नाव = रॉबिन वेनु उतप्पा\n|            उपाख्य = रॉबी, द वॉ���िंग एसॅसिन\n|              living = true\n|          दिनांकजन्म = ११\n|        महिनाजन्म = ११\n|         वर्षजन्म = १९८५\n|        स्थान_जन्म = [[कोडागु]], [[कर्नाटक]]\n|      देश_जन्म = भारत\n|          दिनांकमृत्यू =\n|        महिनामृत्यू =\n|         वर्षमृत्यू =\n|        स्थान_मृत्यू =\n|      देश_मृत्यू =\n|            heightft = ५\n|          heightinch = ७\n|             फलंदाजीची पद्धत = उजखोरा\n|             गोलंदाजीची पद्धत = उजव्या हाताने [[जलद गोलंदाजीची पद्धत|मध्यम]]\n|                विशेषता = [[फलंदाज]]\n|       international = true\n|       कसोटी सामना पदार्पण दिनांक = \n|       कसोटी सामना पदार्पणवर्ष = \n|    कसोटी सामना पदार्पण विरूद्ध = \n|             कसोटी सामने = \n|        शेवटचा कसोटी सामना दिनांक = \n|        शेवटचा कसोटी सामना वर्ष = \n|     शेवटचा कसोटी सामना विरूद्ध = \n|        आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना पदार्पण दिनांक = १५ एप्रिल\n|        आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना पदार्पणवर्ष = २००६\n|     आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना पदार्पण विरूद्ध = इंग्लंड\n|              आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामने = १६५\n|         शेवटचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना दिनांक = ६ जुलै\n|         शेवटचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना वर्ष = २००८\n|      शेवटचा आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना विरूद्ध = श्रीलंका \n|            एकदिवसीय शर्ट क्र = २७\n|               संघ१ = [[कर्नाटक क्रिकेट संघ|कर्नाटक]]\n|               वर्ष१ = २००२/०३–present\n|               संघ२ = [[मुंबई इंडियन्स]]\n|               वर्ष२ = २००८\n|               संघ३ = [[रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर]]\n|               वर्ष३ = २००९–२०११\n|               संघ४ = [[पुणे वॉरियर्स]]\n|               वर्ष४ = २०११–२०१३\n|          चेंडू = \n|             columns = ४\n|             column१ = [[एकदिवसीय सामने|ए.सा.]]\n|            सामने१ = ३८\n|               धावा१ = ७८६\n|            फलंदाजीची सरासरी१ = २७.१०\n|           शतके/अर्धशतके१ = ०/५\n|          सर्वोच्च धावसंख्या१ = ८६\n|         चेंडू१ = -\n|            बळी१ = -\n|           गोलंदाजीची सरासरी१ = -\n|            ५ बळी१ = -\n|             १० बळी१ = -\n|       सर्वोत्तम गोलंदाजी१ = -\n|  झेल/यष्टीचीत१ = १५\n|             column२ = [[प्रथम श्रेणी क्रिकेट|प्र.श्रे.]]\n|            सामने२ = ७१\n|               धावा२ = ४६९३\n|            फलंदाजीची सरासरी२ = ४०.४५\n|           शतके/अर्धशतके२ = ०/१\n|          सर्वोच्च धावसंख्या२ = १६२\n|         चेंडू२ = ५१४\n|            बळी२ = १०\n|           गोलंदाजीची सरासरी२ = ३०.६०\n|            ५ बळी२ = ०\n|             १० बळी२ = ०\n|       सर्वोत्तम गोलंदाजी२ = ३/२६, ५/६७\n|  झेल/यष्टीचीत२ = ७०\n|             column३ = [[लिस्ट - अ सामने|लि.अ.]]\n|            सामने३ = १०८\n|               धावा३ = ३१६८\n|            फलंदाजीची सरासरी३ = ३३.३४\n|           शतके/अर्धशतके३ = ५/२२\n|          सर्वोच्च धावसंख्या३ = १६०\n|         चेंडू३ = १५०\n|            बळी३ = २\n|           गोलंदाजीची सरासरी३ = ७६\n|            ५ बळी३ = ०\n|             १० बळी३ = ०\n|       सर्वोत्तम गोलंदाजी३ = १/२३\n|  झेल/यष्टीचीत३ = ४८\n|             column४ = [[२०-२० सामने|टि२०]]\n|            सामने४ = ९३\n|               धावा४ = १८१६\n|            फलंदाजीची सरासरी४ = २४.८७\n|           शतके/अर्धशतके४ = ०/७\n|          सर्वोच्च धावसंख्या४ = ६८*\n|         चेंडू४ = -\n|            बळी४ = -\n|           गोलंदाजीची सरासरी४ = -\n|            ५ बळी४ = -\n|             १० बळी४ = -\n|       सर्वोत्तम गोलंदाजी४ = -\n|  झेल/यष्टीचीत४ = ६०\n|                दिनांक= २१ ऑगस्ट\n|                वर्ष = २०११\n|              source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/35582.html Cricinfo\n}}\n\n\n{{भारतीय संघ - क्रिकेट विश्वचषक, २००७}}\n\n[[वर्ग:भारतातील पुरूष क्रिकेट खेळाडू|उतप्पा,रॉबिन]]\n[[वर्ग:भारताचे एकदिवसीय क्रिकेट खेळाडू]]\n{{रॉयल चॅलेंजर्स बंगलोर संघ २०१० २०-२० चँपियन्स लीग}}\n{{सहारा पुणे वॉरियर्स सद्य संघ}}\n[[वर्ग:बंगलोर रॉयल चॅलेंजर्स माजी खेळाडू]]\n[[वर्ग:मुंबई इंडियन्स माजी खेळाडू]]\n\nराॅबिन वेणु उत्तपा हा एक भारतीय क्रिकेट खेळाडू आहे.\n\n\n\n\n\n\n\n==बाह्य दुवे==\n* [https://twitter.com/#!/robbieu9 Uthappa on Twitter]\n* [http://www.cricketworldcuplatest.com/news/karnataka-governments-rs-5-lakh-award-for-indias-r-115826.html Karnataka announces cash award for Robin Uthappa]{{मृत दुवा|date=November 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}\n* [http://www.earthtimes.org/articles/show/114203.html केरळ announces cash awards for Sreesanth, Uthappa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140304112739/http://www.earthtimes.org/articles/show/114203.html |date=2014-03-04 }}\n* [http://cricketfundas.com/robinuthappainterview.html Interview of Robin Uthappa in 2006] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071118174248/http://www.cricketfundas.com/robinuthappainterview.html |date=2007-11-18 }}\n* [http://www.cricketfundas.com/robinutt.html Interview of Robin Uthappa when he was in the India U-19 team] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071030061943/http://www.cricketfundas.com/robinutt.html |date=2007-10-30 }}","hash":"eaeaf7473f26d3392324a97eb261155b8de47bcbe2dd12caee7f2791764f9cce","last_revision":"2023-09-26T04:30:18Z","first_revision":"2006-05-10T21:39:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T16:47:17.075051","cross_lingual_links":{"arz":"روبين وثاپا","awa":"रॉबिन उथप्पा","bn":"রবিন উথাপ্পা","dty":"रोबिन उथप्पा","en":"Robin Uthappa","fr":"Robin Uthappa","hi":"रॉबिन उथप्पा","kn":"ರಾಬಿನ್ ಉತ್ತಪ್ಪ","mai":"रोबिन उथप्पा","ml":"റോബിൻ ഉത്തപ്പ","ne":"रोबिन उथप्पा","pa":"ਰੌਬਿਨ ਉਥੱਪਾ","pnb":"رابن اتھاپا","sat":"ᱨᱳᱵᱤᱱ ᱩᱛᱷᱟᱯᱯᱟ","simple":"Robin Uthappa","ta":"ராபின் உத்தப்பா","te":"రాబిన్ ఉత్తప్ప","ur":"رابن اتھاپا"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:49:16.969206","text":"उतप्पा,रॉबिन वर्ग:भारताचे एकदिवसीय क्रिकेट खेळाडू\n\nवर्ग:बंगलोर रॉयल चॅलेंजर्स माजी खेळाडू वर्ग:मुंबई इंडियन्स माजी खेळाडू\n\nराॅबिन वेणु उत्तपा हा एक भारतीय क्रिकेट खेळाडू आहे.\n\nUthappa on Twitter Karnataka announces cash award for Robin Uthappa केरळ announces cash awards for Sreesanth, Uthappa Interview of Robin Uthappa in 2006 Interview of Robin Uthappa when he was in the India U-19 team\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उतप्पा,रॉबिन वर्ग:भार���ाचे एकदिवसीय क्रिकेट खेळाडू","translated_text":"Uttappa, Robin class: Indian one-day cricketer","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बंगलोर रॉयल चॅलेंजर्स माजी खेळाडू वर्ग:मुंबई इंडियन्स माजी खेळाडू","translated_text":"Class: Bangalore Royal Challengers Former player Class: Mumbai Indians Former player","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"राॅबिन वेणु उत्तपा हा एक भारतीय क्रिकेट खेळाडू आहे.","translated_text":"Rabin Veenu Utpa is an Indian cricketer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"Uthappa on Twitter Karnataka announces cash award for Robin Uthappa केरळ announces cash awards for Sreesanth, Uthappa Interview of Robin Uthappa in 2006 Interview of Robin Uthappa when he was in the India U-19 team","translated_text":"Karnataka announces cash award for Robin Uthappa Kerala announces cash awards for Sreesanth, Uthappa Interview of Robin Uthappa in 2006 Interview of Robin Uthappa when he was in the India U-19 team","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140304112739/http://www.earthtimes.org/articles/show/114203.html |date=2014-03-04 }}","char_index":118,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20140304112739/http://www.earthtimes.org/articles/show/114203.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.842901-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071118174248/http://www.cricketfundas.com/robinuthappainterview.html |date=2007-11-18 }}","char_index":153,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20071118174248/http://www.cricketfundas.com/robinuthappainterview.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.910921-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071030061943/http://www.cricketfundas.com/robinutt.html |date=2007-10-30 }}","char_index":214,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20071030061943/http://www.cricketfundas.com/robinutt.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.978520-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"Uthappa on Twitter Karnataka announces cash award for Robin Uthappa केरळ announces cash awards for Sreesanth, Uthappa Interview of Robin Uthappa in 2006 Interview of Robin Uthappa when he was in the India U-19 team","translated_text":"Karnataka announces cash award for Robin Uthappa Kerala announces cash awards for Sreesanth, Uthappa Interview of Robin Uthappa in 2006 Interview of Robin Uthappa when he was in the India U-19 team","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140304112739/http://www.earthtimes.org/articles/show/114203.html |date=2014-03-04 }}","char_index":118,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20140304112739/http://www.earthtimes.org/articles/show/114203.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.842901-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071118174248/http://www.cricketfundas.com/robinuthappainterview.html |date=2007-11-18 }}","char_index":153,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20071118174248/http://www.cricketfundas.com/robinuthappainterview.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.910921-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071030061943/http://www.cricketfundas.com/robinutt.html |date=2007-10-30 }}","char_index":214,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20071030061943/http://www.cricketfundas.com/robinutt.html","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:18:05.978520-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}