[\n\nमैदानावर पहिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना [[भारत]] आणि [[इंग्लंड]] ��रम्यान जानेवारी २०१३ मध्ये खेळवला गेला, ज्यामध्ये इंग्लंडने गडी राखून विजय मिळवला. १७ ऑक्टोबर २०१४ रजी [[भारत]] आणि [[वेस्ट इंडीज]] दरम्यान खेळवल्या गेलेल्या दुसऱ्या सामन्यात भारताने वेस्ट इंडीजला ५९ धावांनी पराभूत केले.\n\n{{wide image|Panorama of dharamshala stadium,himachal pradesh.jpg|1000px|align-cap=left|धरमशाला मैदानाचा संपूर्ण देखावा}}\n\nनोव्हेंबर २०१५ मध्ये, सदर मैदान आंतरराष्ट्रीय कसोटी क्रिकेटच्या भारतातील सहा नवीन मैदानांपैकी एक म्हणून निवडले गेले. इतर स्थळांमध्ये [[महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम]], [[होळकर क्रिकेट मैदान]], [[सौराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान]], [[जेएससीए आंतरराष्ट्रीय मैदान संकुल]] आणि [[डॉ. वाय.एस. राजशेखर रेड्डी एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान]] ह्या मैदानांचा समावेश होता.][{{संकेतस्थळ स्रोत|लेखक=अरुण वेणुगोपाळ |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/938911.html | title= बीसीसीआयकडून निवड समितीमध्ये बदल, सहा नवीन कसोटी मैदानांची घोषणा | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]\n\n===एसीसी सेंटर ऑफ एक्सलन्स===\nडिसेंबर २०१५ मध्ये, [[आशियाई क्रिकेट परिषद|आशियाई क्रिकेट परिषदेने]] [[धरमशाला]] येथे पहिले एक्सलन्स सेंटर उभारण्याचे ठरवले.[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/952421.html |title= एसीसी धरमशाला एक्सलन्स सेंटर उभारणार | क्रिकेट | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक= | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}] ह्या एक्सलन्स सेंटरमार्फत उपखंडातील आणि काही असोसिएट देशांच्या खेळाडू आणि प्रशिक्षकांच्या विकासासाठी मदत करण्याचा परिषदेचा हेतू आहे.\n\n===२०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०===\n२१ जुलै २०१५ रोजी, [[भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळ]]ाने [[२०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०]] साठी मैदानांची घोषणा केली. स्पर्धेसाठीच्या निवडक आठ मैदानांपैकी एक नाव होते, [[धरमशाला]].[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/901351.html |title=इडन गार्डनवर २०१६ ट्वेंटी२० विश्वचषकाचा अंतिम सामना होणार | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी | कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}] ११ डिसेंबर २०१५, रोजी वेळापत्रकाची घोषणा करण्यात आली, त्यानुसार एचपीसीए मैदानाकडे अ गटाचे सर्व सामने आणि सुपर १० गटाच्या एका सामन्याचे यजमानपद देण्यात आले.[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |title=आ���सीसी विश्व ट्वेंटी२० भारत २०१६ चे वेळापत्रक |संकेतस्थळ=आयसीसी-क्रिकेट.कॉम |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ |भाषा=इंग्रजी |archive-date=2018-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |url-status=dead }}]\n\nभारत वि पाकिस्तानचा सामना सुरुवातीला ह्या मैदानावर होणार होता.[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/951215.html |title=धरमशालावर होणार टी२० विश्वचषकाचा भारत वि पाकिस्तान सामना |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी}}] परंतु पाकिस्तानी संघाला गरजेची सुरक्षा पुरवण्याबाबत एचपीसीएने असमर्थता दर्शविली,[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/977569.html | title=भारत-पाक विश्व टी२० सामन्यावर राजकीय तंट्याचे सावट | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक=१ मार्च २०१६| ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी |लेखक=गोल्लापुडि, नागराज}}] आणि सदर सामना [[इडन गार्डन्स]], [[कोलकाता]] येथे हलविण्यात आला.[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/979921.html | title=भारत-पाकिस्तान सामना कोलकत्याला हलविला | प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी}}]\n\n==आंतरराष्ट्रीय सामन्यांची यादी==\n===एकदिवसीय===\nआजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=2;id=1920;type=ground|title=एच.पी.सी.ए. मैदान, हिमाचल प्रदेश / नोंदी / एकदिवसीय सामने / सामने निकाल | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | भाषा=इंग्रजी | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६}}]:\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n! दिनांक !! संघ १ !! संघ २ !! विजयी संघ !! फरक !! धावफलक\n|-\n| २७ जानेवारी २०१३ || {{cr|IND}} || {{cr|ENG}} || {{cr|ENG}} || ७ गडी || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/565816.html धावफलक] \n|-\n| १७ ऑक्टोबर २०१४ || {{cr|IND}} || {{cr|WIN}} || {{cr|IND}} || ५९ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/770127.html धावफलक] \n|-\n| १६ ऑक्टोबर २०१६ || {{cr|IND}} || {{cr|NZL}} || {{cr|IND}} || ६ गडी || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/1030219.html धावफलक] \n|}\n===टी २०===\nआजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=3;id=1920;type=ground|title=एच.पी.सी.ए. मैदान, हिमाचल प्रदेश / नोंदी / टी२० सामने / सामने निकाल | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | भाषा=इंग्रजी | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६}}]:\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n! दिनांक !! संघ १ !! संघ २ !! विजयी संघ !! फरक !! धावफलक\n|-\n| २ ऑक���टोबर २०१५ || {{cr|IND}} || {{cr|RSA}} || {{cr|RSA}} || ७ गडी || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/903587.html धावफलक] \n|-\n| ९ मार्च २०१६ || {{cr|BAN}} || {{cr|NED}} || {{cr|BAN}} || ८ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951309.html धावफलक] \n|-\n| ९ मार्च २०१६ || {{cr|IRE}} || {{cr|OMN}} || {{cr|OMN}} || २ गडी|| [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951311.html धावफलक] \n|-\n| ११ मार्च २०१६ || {{cr|NED}} || {{cr|OMN}} || अनिर्णित || || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951317.html धावफलक] \n|-\n| ११ मार्च २०१६ || {{cr|BAN}} || {{cr|IRE}} || अनिर्णित || || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951319.html धावफलक] \n|-\n| १३ मार्च २०१६ || {{cr|IRE}} || {{cr|NED}} || {{cr|NED}} || १२ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951325.html धावफलक] \n|-\n| १३ मार्च २०१६ || {{cr|BAN}} || {{cr|OMN}} || {{cr|BAN}} || ५४ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951327.html धावफलक] \n|-\n| १८ मार्च २०१६ || {{cr|AUS}} || {{cr|NZL}} || {{cr|NZL}} || ८ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951337.html धावफलक] \n|}\n\n==संदर्भ आणि नोंदी==\n{{संदर्भयादी}}\n{{भारतातील क्रिकेट मैदाने}}\n\n[[वर्ग:भारतातील क्रिकेट मैदाने]]\n[[वर्ग:धर्मशाळा]]\n[[वर्ग:भारतीय प्रीमियर लीग मैदाने]]","hash":"08fbfd8c4a84af1dd758373c88da8ee7656526e374d660a7e777d7e5edbbc2d8","last_revision":"2022-11-21T23:46:47Z","first_revision":"2011-03-17T07:10:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.518558","cross_lingual_links":{"bn":"হিমাচল প্রদেশ ক্রিকেট সংস্থা স্টেডিয়াম","de":"Himachal Pradesh Cricket Association Stadium","en":"Himachal Pradesh Cricket Association Stadium","hi":"हिमाचल प्रदेश क्रिकेट एसोसिएशन स्टेडियम","kn":"ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ","ml":"ഹിമാചൽ പ്രദേശ് ക്രിക്കറ്റ് അസോസിയേഷൻ സ്റ്റേഡിയം","pnb":"ہماچل پردیش کرکٹ ایسوسی ایشن اسٹیڈیم","ru":"Стадион ассоциации крикета штата Химачал-Прадеш","si":"HPCA ක්රීඩාංගනය","ta":"இமாச்சலப் பிரதேச துடுப்பாட்ட வாரிய அரங்கு","te":"హిమాచల్ ప్రదేశ్ క్రికెట్ అసోసియేషన్ స్టేడియం","ur":"ہماچل پردیش کرکٹ ایسوسی ایشن اسٹیڈیم"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"हिमाचल प्रदेश क्रिकेट असोसिएशन मैदान, संक्षिप्त रूप एचपीसीए मैदान, हे हिमाचल प्रदेश, भारत येथील धरमशाला शहरात वसलेले एक क्रिकेटचे मैदान आहे. धरमशाला शहर हे तिबेटच्या दलाई लामा यांचे घर म्हणून जगात सुप्रसिद्ध आहे.\n\nसदर मैदान हे हिमाचल प्रदेश क्रिकेट संघाचे रणजी करंडक आणि इतर मर्यादित षटकांच्या सामन्यांसाठीचे होम ग्राऊंड आहे. किंग्स XI पंजाबचे होम ग्राऊंड म्हणून ह्या मैदानावर आयपीएलचे अनेक सामने झाले आहेत.\n\nहे मैदान समुद्रसपाटीपासून इतक्या उंचीवर वसलेले असून त्याची पार्श्वभूमी बर्फाच्छादित हिमालयाने व्यापलेली आहे. धरमशालाला पोहोचण्यासाठी जवळचे विमानतळ ८ किलोमीटर वर गग्गल हे आहे. असह्य हिवाळा, ज्यामध्ये पडणारा पाऊस आणि हिमवर्षाव ह्या मुळे येथे नियमित सामने होऊ शक�� नाहीत.\n\nभारतीय राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमीचे माजी संचालक डेव्ह व्हॉटमोर यांनी त्यांच्या कार्यकालात सदर मैदान आंतरराष्ट्रीय सामने खेळवण्यासाठी योग्य असल्याची शिफारस केली. मैदानावर खेळणारा पहिला आंतरराष्ट्रीय संघ पाकिस्तानचा होता. ते २००५ मध्ये भारत अ संघाविरुद्ध एक सामना खेळले.\n\nमैदानावर पहिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना भारत आणि इंग्लंड दरम्यान जानेवारी २०१३ मध्ये खेळवला गेला, ज्यामध्ये इंग्लंडने गडी राखून विजय मिळवला. १७ ऑक्टोबर २०१४ रजी भारत आणि वेस्ट इंडीज दरम्यान खेळवल्या गेलेल्या दुसऱ्या सामन्यात भारताने वेस्ट इंडीजला ५९ धावांनी पराभूत केले.\n\nनोव्हेंबर २०१५ मध्ये, सदर मैदान आंतरराष्ट्रीय कसोटी क्रिकेटच्या भारतातील सहा नवीन मैदानांपैकी एक म्हणून निवडले गेले. इतर स्थळांमध्ये महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम, होळकर क्रिकेट मैदान, सौराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान, जेएससीए आंतरराष्ट्रीय मैदान संकुल आणि डॉ. वाय.एस. राजशेखर रेड्डी एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान ह्या मैदानांचा समावेश होता.\n\nडिसेंबर २०१५ मध्ये, आशियाई क्रिकेट परिषदेने धरमशाला येथे पहिले एक्सलन्स सेंटर उभारण्याचे ठरवले. ह्या एक्सलन्स सेंटरमार्फत उपखंडातील आणि काही असोसिएट देशांच्या खेळाडू आणि प्रशिक्षकांच्या विकासासाठी मदत करण्याचा परिषदेचा हेतू आहे.\n\n२१ जुलै २०१५ रोजी, भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने २०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० साठी मैदानांची घोषणा केली. स्पर्धेसाठीच्या निवडक आठ मैदानांपैकी एक नाव होते, धरमशाला. ११ डिसेंबर २०१५, रोजी वेळापत्रकाची घोषणा करण्यात आली, त्यानुसार एचपीसीए मैदानाकडे अ गटाचे सर्व सामने आणि सुपर १० गटाच्या एका सामन्याचे यजमानपद देण्यात आले.\n\nभारत वि पाकिस्तानचा सामना सुरुवातीला ह्या मैदानावर होणार होता. परंतु पाकिस्तानी संघाला गरजेची सुरक्षा पुरवण्याबाबत एचपीसीएने असमर्थता दर्शविली, आणि सदर सामना इडन गार्डन्स, कोलकाता येथे हलविण्यात आला.\n\nआजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे:\n\nआजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे:\n\nवर्ग:भारतातील क्रिकेट मैदाने वर्ग:धर्मशाळा वर्ग:भारतीय प्रीमियर लीग मैदाने\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट क्रिकेट मैदान\n| मै��ान_नाव= एच.पी.सी.ए. मैदान\n| टोपणनाव= \n| चित्र= HPCA, Dharamshala Cricket Stadium.jpg\n| चित्र_size= 200px\n| स्थळ= [[धरमशाला]]\n| देश=[[भारत]]\n| broke_ground=\n| स्थापना= २००३\n| closed=\n| demolished=\n| मालक= हिमाचल प्रदेश क्रिकेट संघटन\n| प्रचालक= हिमाचल प्रदेश क्रिकेट संघटन\n| surface= गवत\n| dimensions=\n| former_names= \n| इतर_यजमान= [[भारतीय क्रिकेट संघ]]
[[हिमाचल प्रदेश क्रिकेट संघ]]
[[किंग्स XI पंजाब]]\n|क्लब1 = [[{{iplname|KP}}]]\n|वर्ष1 = २०१० - सद्य\n| बसण्याची_क्षमता= २३,०००\n|एंड1 = रिव्हर एंड\n|एंड2 = कॉलेज एंड\n|प्रथम_एकदिवसीय_दिनांक = २७ जानेवारी\n|प्रथम_एकदिवसीय_वर्ष = २०१३\n|प्रथम_एकदिवसीय_संघ1 = {{crName|भारत}}\n|प्रथम_एकदिवसीय_संघ2 = {{crName|इंग्लंड}}\n|अंतिम_एकदिवसीय_दिनांक = १६ ऑक्टोबर\n|अंतिम_एकदिवसीय_वर्ष = २०१६\n|अंतिम_एकदिवसीय_संघ1 = {{crName|भारत}}\n|अंतिम_एकदिवसीय_संघ2 = {{crName|न्यू झीलंड}}\n|प्रथम_२०-२०_दिनांक = २ ऑक्टोबर\n|प्रथम_२०-२०_वर्ष = २०१५\n|प्रथम_२०-२०_संघ१ = {{crName|भारत}}\n|प्रथम_२०-२०_संघ२ = {{crName|दक्षिण आफ्रिका}}\n|अंतिम_२०-२०_दिनांक = १८ मार्च\n|अंतिम_२०-२०_वर्ष = २०१६\n|अंतिम_२०-२०_संघ१ = {{crName|ऑस्ट्रेलिया}}\n|अंतिम_२०-२०_संघ२ = {{crName|न्यू झीलंड}}\n| दिनांक= २६ डिसेंबर\n| वर्ष= २०१६\n| स्रोत= http://www.espncricinfo.com/ipl2009/content/ground/58056.html एच.पी.सी.ए. मैदान, क्रिकइन्फो\n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हिमाचल प्रदेश क्रिकेट असोसिएशन मैदान, संक्षिप्त रूप एचपीसीए मैदान, हे हिमाचल प्रदेश, भारत येथील धरमशाला शहरात वसलेले एक क्रिकेटचे मैदान आहे.","translated_text":"Himachal Pradesh Cricket Association Ground, abbreviated as HPCA Ground, is a cricket ground located in Dharamshala, Himachal Pradesh, India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धरमशाला शहर हे तिबेटच्या दलाई लामा यांचे घर म्हणून जगात सुप्रसिद्ध आहे.","translated_text":"Dharamshala is well known throughout the world as the home of the Tibetan Dalai Lama.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"स्थान आणि इतिहास","translated_text":"Location and History","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सदर मैदान हे हिमाचल प्रदेश क्रिकेट संघाचे रणजी करंडक आणि इतर मर्यादित षटकांच्या सामन्यांसाठीचे होम ग्राऊंड आहे.","translated_text":"Sadar Ground is the home ground of Himachal Pradesh cricket team for Ranji Karandak and other limited overs matches.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"किंग्स XI पंजाबचे होम ग्राऊंड म्हणून ह्या मैदानावर आयपीएलचे अनेक सामने झाले आहेत.","translated_text":"As the home ground of Kings XI Punjab, many IPL matches have been played at this ground.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html |title=धरमसाला आयपीएलसाठी एप्रिलपर्यंत तयार होणार |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":81,"name":"ESPNcricinfo","url":"http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":439957,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:20.912943-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.93603515625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे मैदान समुद्रसपाटीपासून इतक्या उंचीवर वसलेले असून त्याची पार्श्वभूमी बर्फाच्छादित हिमालयाने व्यापलेली आहे.","translated_text":"The plain is situated at such an altitude above sea level and is surrounded by snow-capped Himalayas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"धरमशालाला पोहोचण्यासाठी जवळचे विमानतळ ८ किलोमीटर वर गग्गल हे आहे.","translated_text":"The nearest airport to Dharamshala is Guggal, 8 km away.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असह्य हिवाळा, ज्यामध्ये पडणारा पाऊस आणि हिमवर्षाव ह्या मुळे येथे नियमित सामने होऊ शकत नाहीत.","translated_text":"Due to harsh winters, in which rain and snow fall, regular matches cannot be held here.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारतीय राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमीचे माजी संचालक डेव्ह व्हॉटमोर यांनी त्यांच्या कार्यकालात सदर मैदान आंतरराष्ट्रीय सामने खेळवण्यासाठी योग्य असल्याची शिफारस केली.","translated_text":"Former Director of the Indian National Cricket Academy, Dave Watmore, recommended that the stadium be suitable for international matches during his tenure.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मैदानावर खेळणारा पहिला आंतरराष्ट्रीय संघ पाकिस्तानचा होता.","translated_text":"The first international team to play on the ground was Pakistan.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते २००५ मध्ये भारत अ संघाविरुद्ध एक सामना खेळले.","translated_text":"He played a match against India A in 2005.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html |title=धरमसाला आयपीएलसाठी एप्रिलपर्यंत तयार होणार |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":48,"name":"ESPNcricinfo","url":"http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":439957,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:20.912943-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.93603515625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मैदानावर पहिला आंतरराष्ट्रीय एकदिवसीय सामना भारत आणि इंग्लंड दरम्यान जानेवारी २०१३ मध्ये खेळवला गेला, ज्यामध्ये इंग्लंडने गडी राखून विजय मिळवला.","translated_text":"The first international ODI match on the ground was played between India and England in January 2013, in which England won by an innings.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७ ऑक्टोबर २०१४ रजी भारत आणि वेस्ट इंडीज दरम्यान खेळवल्या गेलेल्या दुसऱ्या सामन्यात भारताने वेस्ट इंडीजला ५९ धावांनी पराभ���त केले.","translated_text":"India defeated West Indies by 59 runs in the second Test between India and West Indies on 17 October 2014.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नोव्हेंबर २०१५ मध्ये, सदर मैदान आंतरराष्ट्रीय कसोटी क्रिकेटच्या","translated_text":"In November 2015, the main ground of international Test cricket was opened.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतातील सहा नवीन मैदानांपैकी एक म्हणून निवडले गेले.","translated_text":"It was chosen as one of the six new fields in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इतर स्थळांमध्ये महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम, होळकर क्रिकेट मैदान, सौराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान, जेएससीए आंतरराष्ट्रीय मैदान संकुल आणि डॉ.","translated_text":"Other venues include Maharashtra Cricket Association Stadium, Holkar Cricket Ground, Saurashtra Cricket Association Ground, JSCA International Ground Complex and Dr.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वाय.एस.","translated_text":"The Y.S.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"राजशेखर रेड्डी एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान ह्या मैदानांचा समावेश होता.","translated_text":"Rajasekhar Reddy ACA-VDCA Cricket Ground included these grounds.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|लेखक=अरुण वेणुगोपाळ |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/938911.html | title= बीसीसीआयकडून निवड समितीमध्ये बदल, सहा नवीन कसोटी मैदानांची घोषणा | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":71,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/india/content/story/938911.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":458987,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:15.488870-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.916015625}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एसीसी सेंटर ऑफ एक्सलन्स","translated_text":"ACC Centre of Excellence","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"डिसेंबर २०१५ मध्ये, आशियाई क्रिकेट परिषदेने धरमशाला येथे पहिले एक्सलन्स सेंटर उभारण्याचे ठरवले.","translated_text":"In December 2015, the Asian Cricket Council decided to set up the first Centre of Excellence in Dharamshala.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/952421.html |title= एसीसी धरमशाला एक्सलन्स सेंटर उभारणार | क्रिकेट | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक= | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":95,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/india/content/story/952421.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445196,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:22.838549-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.72802734375}],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या एक्सलन्स सेंटरमार्फत उपखंडातील आणि काही असोसिएट देशांच्या खेळाडू आणि प्रशिक्षकांच्या विकासासाठी मदत करण्याचा परिषदेचा हेतू आहे.","translated_text":"Through this Centre of Excellence, the purpose of the Conference is to assist in the development of players and coaches from the subcontinent and some Associate Countries.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"२०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२०","translated_text":"2016 ICC World Twenty20","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२१ जुलै २०१५ रोजी, भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने २०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० साठी मैदानांची घोषणा केली.","translated_text":"On 21 July 2015, the Board of Control for Cricket in India announced the venues for the 2016 ICC World Twenty20.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्पर्धेसाठीच्या निवडक आठ मैदानांपैकी एक नाव होते, धरमशाला.","translated_text":"One of the eight fields selected for the competition was called Dharamshala.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/901351.html |title=इडन गार्डनवर २०१६ ट्वेंटी२० विश्वचषकाचा अंतिम सामना होणार | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी | कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}]","char_index":58,"name":"Venues","url":"http://www.espncricinfo.com/india/content/story/901351.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":446906,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:24.194059-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.73388671875}],"citations_needed":[]},{"text":"११ डिसेंबर २०१५, रोजी वेळापत्रकाची घोषणा करण्यात आली, त्यानुसार एचपीसीए मैदानाकडे अ गटाचे सर्व सामने आणि सुपर १० गटाच्या एका सामन्याचे यजमानपद देण्यात आले.","translated_text":"The schedule was announced on 11 December 2015 to allow HPCA Field to host all Group A matches and one Super 10 group match.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |title=आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० भारत २०१६ चे वेळापत्रक |संकेतस्थळ=आयसीसी-क्रिकेट.कॉम |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ |भाषा=इंग्रजी |archive-date=2018-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |url-status=dead }}]","char_index":155,"name":null,"url":"http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":630959,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:25.013504-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":2,"source_quality_raw_score":0.33349609375},{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |title=आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० भारत २०१६ चे वेळापत्रक |संकेतस्थळ=आयसीसी-क्रिकेट.कॉम |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ |भाषा=इंग्रजी |archive-date=2018-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |url-status=dead }}]","char_index":155,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:25.210809-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"भारत वि पाकिस्तानचा सामना सुरुवातीला ह्या मैदानावर ���ोणार होता.","translated_text":"The match between India and Pakistan was originally scheduled to be played at this ground.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/951215.html |title=धरमशालावर होणार टी२० विश्वचषकाचा भारत वि पाकिस्तान सामना |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी}}]","char_index":62,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/951215.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":454939,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:35.226556-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.92236328125}],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु पाकिस्तानी संघाला गरजेची सुरक्षा पुरवण्याबाबत एचपीसीएने असमर्थता दर्शविली, आणि सदर सामना इडन गार्डन्स, कोलकाता येथे हलविण्यात आला.","translated_text":"However, HPCA failed to provide the necessary security to the Pakistani team, and the match was moved to Eden Gardens, Kolkata.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/977569.html | title=भारत-पाक विश्व टी२० सामन्यावर राजकीय तंट्याचे सावट | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक=१ मार्च २०१६| ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी |लेखक=गोल्लापुडि, नागराज}}]","char_index":80,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/977569.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":465924,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:36.037964-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9150390625},{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/979921.html | title=भारत-पाकिस्तान सामना कोलकत्याला हलविला | प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी}}]","char_index":136,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/979921.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":90461,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:37.739061-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.91845703125}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"आंतरराष्ट्रीय सामन्यांची यादी","translated_text":"List of international matches","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"एकदिवसीय","translated_text":"One day","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे:","translated_text":"The list of ODIs played on the ground so far is as follows:","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=2;id=1920;type=ground|title=एच.पी.सी.ए. मैदान, हिमाचल प्रदेश / नोंदी / एकदिवसीय सामने / सामने निकाल | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | भाषा=इंग्रजी | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६}}]","char_index":60,"name":null,"url":"http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=2;id=1920;type=ground","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:38.577999-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable\"\n|-\n! दिनांक !! संघ १ !! संघ २ !! विजयी संघ !! फरक !! धावफलक\n|-\n| २७ जानेवारी २०१३ || {{cr|IND}} || {{cr|ENG}} || {{cr|ENG}} || ७ गडी || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/565816.html धावफलक] \n|-\n| १७ ऑक्टोबर २०१४ || {{cr|IND}} || {{cr|WIN}} || {{cr|IND}} || ५९ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/770127.html धावफलक] \n|-\n| १६ ऑक्टोबर २०१६ || {{cr|IND}} || {{cr|NZL}} || {{cr|IND}} || ६ गडी || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/1030219.html धावफलक] \n|}"},{"type":"heading","text":"टी २०","translated_text":"T20","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"आजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे:","translated_text":"The list of ODIs played on the ground so far is as follows:","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=3;id=1920;type=ground|title=एच.पी.सी.ए. मैदान, हिमाचल प्रदेश / नोंदी / टी२० सामने / सामने निकाल | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | भाषा=इंग्रजी | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६}}]","char_index":60,"name":null,"url":"http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=3;id=1920;type=ground","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:38.607456-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable\"\n|-\n! दिनांक !! संघ १ !! संघ २ !! विजयी संघ !! फरक !! धावफलक\n|-\n| २ ऑक्टोबर २०१५ || {{cr|IND}} || {{cr|RSA}} || {{cr|RSA}} || ७ गडी || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/903587.html धावफलक] \n|-\n| ९ मार्च २०१६ || {{cr|BAN}} || {{cr|NED}} || {{cr|BAN}} || ८ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951309.html धावफलक] \n|-\n| ९ मार्च २०१६ || {{cr|IRE}} || {{cr|OMN}} || {{cr|OMN}} || २ गडी|| [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951311.html धावफलक] \n|-\n| ११ मार्च २०१६ || {{cr|NED}} || {{cr|OMN}} || अनिर्णित || || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951317.html धावफलक] \n|-\n| ११ मार्च २०१६ || {{cr|BAN}} || {{cr|IRE}} || अनिर्णित || || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951319.html धावफलक] \n|-\n| १३ मार्च २०१६ || {{cr|IRE}} || {{cr|NED}} || {{cr|NED}} || १२ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951325.html धावफलक] \n|-\n| १३ मार्च २०१६ || {{cr|BAN}} || {{cr|OMN}} || {{cr|BAN}} || ५४ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951327.html धावफलक] \n|-\n| १८ मार्च २०१६ || {{cr|AUS}} || {{cr|NZL}} || {{cr|NZL}} || ८ धावा || [http://www.espncricinfo.com/india/engine/match/951337.html धावफलक] \n|}"},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:भारतातील क्रिकेट मैदाने वर्ग:धर्मशाळा वर्ग:भारतीय प्रीमियर लीग मैदाने","translated_text":"Class: Indian Cricket Grounds Class: Schools Class: Indian Premier League Grounds","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"सदर मैदान हे हिमाचल प्रदेश क्रिकेट संघाचे रणजी करंडक आण�� इतर मर्यादित षटकांच्या सामन्यांसाठीचे होम ग्राऊंड आहे. किंग्स XI पंजाबचे होम ग्राऊंड म्हणून ह्या मैदानावर आयपीएलचे अनेक सामने झाले आहेत.","translated_text":"Sadar Ground is the home ground of Himachal Pradesh cricket team for Ranji Karandak and other limited overs matches. As the home ground of Kings XI Punjab, many IPL matches have been played at this ground.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html |title=धरमसाला आयपीएलसाठी एप्रिलपर्यंत तयार होणार |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":193,"name":"ESPNcricinfo","url":"http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":439957,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:20.912943-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.93603515625}]},{"text":"भारतीय राष्ट्रीय क्रिकेट अकादमीचे माजी संचालक डेव्ह व्हॉटमोर यांनी त्यांच्या कार्यकालात सदर मैदान आंतरराष्ट्रीय सामने खेळवण्यासाठी योग्य असल्याची शिफारस केली. मैदानावर खेळणारा पहिला आंतरराष्ट्रीय संघ पाकिस्तानचा होता. ते २००५ मध्ये भारत अ संघाविरुद्ध एक सामना खेळले.","translated_text":"Former Director of the Indian National Cricket Academy, Dave Watmore, recommended that the stadium be suitable for international matches during his tenure. The first international team to play on the ground was Pakistan. He played a match against India A in 2005.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html |title=धरमसाला आयपीएलसाठी एप्रिलपर्यंत तयार होणार |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":266,"name":"ESPNcricinfo","url":"http://www.cricinfo.com/ipl2009/content/story/395792.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":439957,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:20.912943-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.93603515625}]},{"text":"इतर स्थळांमध्ये महाराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन स्टेडियम, होळकर क्रिकेट मैदान, सौराष्ट्र क्रिकेट असोसिएशन मैदान, जेएससीए आंतरराष्ट्रीय मैदान संकुल आणि डॉ. वाय.एस. राजशेखर रेड्डी एसीए-व्हिडीसीए क्रिकेट मैदान ह्या मैदानांचा समावेश होता.","translated_text":"Other venues include Maharashtra Cricket Association Stadium, Holkar Cricket Ground, Saurashtra Cricket Association Ground, JSCA International Ground Complex and Dr. The Y.S. Rajasekhar Reddy ACA-VDCA Cricket Ground included these grounds.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|लेखक=अरुण वेणुगोपाळ |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/938911.html | title= बीसीसीआयकडून निवड समितीमध्ये बदल, सहा नवीन कसोटी मैदानांची घोषणा | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":230,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/india/content/story/938911.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":458987,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:15.488870-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.916015625}]},{"text":"डिसेंबर २०१५ मध्ये, आशियाई क्रिकेट परिषदेने धरमशाला येथे पहिले एक्सलन्स सेंटर उभारण्याचे ठरवले.","translated_text":"In December 2015, the Asian Cricket Council decided to set up the first Centre of Excellence in Dharamshala.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/952421.html |title= एसीसी धरमशाला एक्सलन्स सेंटर उभारणार | क्रिकेट | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक= | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी }}]","char_index":95,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/india/content/story/952421.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445196,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:22.838549-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.72802734375}]},{"text":"२१ जुलै २०१५ रोजी, भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने २०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० साठी मैदानांची घोषणा केली. स्पर्धेसाठीच्या निवडक आठ मैदानांपैकी एक नाव होते, धरमशाला.","translated_text":"On 21 July 2015, the Board of Control for Cricket in India announced the venues for the 2016 ICC World Twenty20. One of the eight fields selected for the competition was called Dharamshala.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.espncricinfo.com/india/content/story/901351.html |title=इडन गार्डनवर २०१६ ट्वेंटी२० विश्वचषकाचा अंतिम सामना होणार | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी | कृती=इएसपीएन क्रिकइन्फो}}]","char_index":162,"name":"Venues","url":"http://www.espncricinfo.com/india/content/story/901351.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":446906,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:24.194059-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":4,"source_quality_raw_score":0.73388671875}]},{"text":"२१ जुलै २०१५ रोजी, भारतीय क्रिकेट नियामक मंडळाने २०१६ आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० साठी मैदानांची घोषणा केली. स्पर्धेसाठीच्या निवडक आठ मैदानांपैकी एक नाव होते, धरमशाला. ११ डिसेंबर २०१५, रोजी वेळापत्रकाची घोषणा करण्यात आली, त्यानुसार एचपीसीए मैदानाकडे अ गटाचे सर्व सामने आणि सुपर १० गटाच्या एका सामन्याचे यजमानपद देण्यात आले.","translated_text":"On 21 July 2015, the Board of Control for Cricket in India announced the venues for the 2016 ICC World Twenty20. One of the eight fields selected for the competition was called Dharamshala. The schedule was announced on 11 December 2015 to allow HPCA Field to host all Group A matches and one Super 10 group match.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |title=आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० भारत २०१६ चे वेळापत्रक |संकेतस्थळ=आयसीसी-क्रिकेट.कॉम |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ |भाषा=इंग्रजी |archive-date=2018-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |url-status=dead }}]","char_index":318,"name":null,"url":"http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":630959,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:25.013504-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":2,"source_quality_raw_score":0.33349609375},{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |title=आयसीसी विश्व ट्वेंटी२० भारत २०१६ चे वेळापत्रक |संकेतस्थळ=आयसीसी-क्रिकेट.कॉम |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ |भाषा=इंग्रजी |archive-date=2018-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men |url-status=dead }}]","char_index":318,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20181224181232/https://www.icc-cricket.com/world-t20/fixtures/men","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:25.210809-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"भारत वि पाकिस्तानचा सामना सुरुवातीला ह्या मैदानावर होणार होता.","translated_text":"The match between India and Pakistan was originally scheduled to be played at this ground.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/951215.html |title=धरमशालावर होणार टी२० विश्वचषकाचा भारत वि पाकिस्तान सामना |प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो |दिनांक= |ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी}}]","char_index":62,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/951215.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":454939,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:35.226556-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.92236328125}]},{"text":"भारत वि पाकिस्तानचा सामना सुरुवातीला ह्या मैदानावर होणार होता. परंतु पाकिस्तानी संघाला गरजेची सुरक्षा पुरवण्याबाबत एचपीसीएने असमर्थता दर्शविली, आणि सदर सामना इडन गार्डन्स, कोलकाता येथे हलविण्यात आला.","translated_text":"The match between India and Pakistan was originally scheduled to be played at this ground. However, HPCA failed to provide the necessary security to the Pakistani team, and the match was moved to Eden Gardens, Kolkata.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/977569.html | title=भारत-पाक विश्व टी२० सामन्यावर राजकीय तंट्याचे सावट | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | दिनांक=१ मार्च २०१६| ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी |लेखक=गोल्लापुडि, नागराज}}]","char_index":143,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/977569.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=utf-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":465924,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:36.037964-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.9150390625},{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/979921.html | title=भारत-पाकिस्तान सामना कोलकत्याला हलविला | प्रकाशक= इएसपीएन क्रिकइन्फो | ॲक्सेसदिनांक=२७ डि���ेंबर २०१६ | भाषा=इंग्रजी}}]","char_index":199,"name":null,"url":"http://www.espncricinfo.com/icc-world-twenty20-2016/content/story/979921.html","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html; charset=UTF-8","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":90461,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:37.739061-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":5,"source_quality_raw_score":0.91845703125}]},{"text":"आजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे:","translated_text":"The list of ODIs played on the ground so far is as follows:","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=2;id=1920;type=ground|title=एच.पी.सी.ए. मैदान, हिमाचल प्रदेश / नोंदी / एकदिवसीय सामने / सामने निकाल | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | भाषा=इंग्रजी | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६}}]","char_index":60,"name":null,"url":"http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=2;id=1920;type=ground","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:38.577999-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"आजवर मैदानावर झालेल्या एकदिवसीय सामन्यांची यादी खालीलप्रमाणे:","translated_text":"The list of ODIs played on the ground so far is as follows:","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=3;id=1920;type=ground|title=एच.पी.सी.ए. मैदान, हिमाचल प्रदेश / नोंदी / टी२० सामने / सामने निकाल | प्रकाशक=इएसपीएन क्रिकइन्फो | भाषा=इंग्रजी | ॲक्सेसदिनांक=२७ डिसेंबर २०१६}}]","char_index":60,"name":null,"url":"http://stats.espncricinfo.com/india/engine/records/team/match_results.html?class=3;id=1920;type=ground","source_text":null,"source_code_content_type":"text/html","source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":445,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:38.607456-05:00","source_download_error":null,"source_extract_error":"Text is too short (15 words)","source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"हातोडी","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[हातोडा]]","hash":"2e3db23ab0d7a64247ea001b85e63d2b21a8235f3ad9bc69b3827229f53daa89","last_revision":"2011-03-17T08:04:05Z","first_revision":"2011-03-17T08:04:05Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.574629","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन हातोडा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन हातोडा","translated_text":"A redirection hammer","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:सहारा पुणे वॉरियर्स संघ","wikicode":"{| class=\"toccolours\" style=\"text-align: left;\"\n|-\n! colspan=\"7\" style=\"background-color: #33CCCC;\" | {{Tnavbar-header|'''सहारा पुणे वॉरियर्स संघ'''|सहारा पुणे वॉरियर्स संघ|plain=1|fontcolor=#F8F8F8}}\n|-\n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" | \n\n'''फलंदाज'''\n* 24 {{flagicon|IND}} [[सौरभ गांगुली]] [[कर्णधार, क्रिकेट|(कर्णधार)]]\n* 09 {{flagicon|IND}} [[मोहनीश मिश्रा]] \n* 21 {{flagicon|AUS}} [[कॅलम फर्ग्युसन]]\n* 23 {{flagicon|AUS}} [[मायकल क्लार्क]]\n* 29 {{flagicon|BAN}} [[तमिम इक्बाल]]\n* 35 {{flagicon|IND}} [[मिथुन मन्हास]]\n* 69 {{flagicon|IND}} [[मनिष पांडे]]\n* 730 {{flagicon|JAM}} [[मर्लोन सॅम्युएल्स]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[धीरज जाधव]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[हर्षद खडीवाले]]\n* -- {{flagicon|IND}} अनुस्तुप मजुमदार\n* -- {{flagicon|IND}} हरप्रीत सिंग\n\n\n'''अष्टपैलू'''\n* 06 {{flagicon|ENG}} [[लूक राईट]]\n* 12 {{flagicon|IND}} [[युवराज सिंग]]\n* 49 {{flagicon|AUS}} [[स्टीव स्मिथ]]\n* 69 {{flagicon|SRI}} [[अँजेलो मॅथ्यूज]]\n* 77 {{flagicon|NZL}} [[जेसी रायडर]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[सचिन राणा]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[रैफी गोमेझ]]\n\n| style=\"width: 40px;\" | \n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" | \n\n'''यष्टीरक्षक'''\n* 17 {{flagicon|IND}} [[रॉबीन उथप्पा]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[महेश रावत]]\n* -- {{flagicon|IND}} एकलव्य द्विवेदी\n\n\n'''गोलंदाज'''\n* 02 {{flagicon|IND}} [[अशोक दिंडा]]\n* 03 {{flagicon|IND}} [[राहुल शर्मा]]\n* 05 {{flagicon|IND}} [[भुवनेश्वर कुमार]]\n* 08 {{flagicon|RSA}} [[अल्फोन्सो थॉमस]]\n* 11 {{flagicon|IND}} [[मुरली कार्तिक]]\n* 33 {{flagicon|IND}} [[अली मुर्तझा]]\n* 64 {{flagicon|IND}} [[आशिष नेहरा]]\n* 91 {{flagicon|IND}} [[कामरान खान]]\n* 94 {{flagicon|RSA}} [[वेन पर्नेल]]\n* 99 {{flagicon|IND}} [[श्रीकांत वाघ]]\n* -- {{flagicon|IND}} क्रिष्णकांत उपाध्याय\n\n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" | \n'''प्रशिक्षण चमू'''\n*कर्णधार: {{flagicon|IND}} [[सौरभ गांगुली]]\n*मेंटर: {{flagicon|IND}} [[सौरभ गांगुली]]\n*व्यवस्थापन: {{flagicon|IND}} [[दिप दासगुप्ता]]\n*फलंदाजी प्रशिक्षक: {{flagicon|IND}} [[प्रविण आमरे]]\n*गोलंदाजी प्रशिक्षक: {{flagicon|RSA}} [[ऍलन डोनाल्ड]]\n*मेंटल कंडीशनिंग प्रशिक्षक: {{flagicon|RSA}} [[पॅडी उप्टॉन]]\n*फिटनेस ट्रेनर: {{flagicon|AUS}} स्टीव स्मिथ\n*एनालिस्ट: {{flagicon|IND}} एम.एस. उन्नी क्रिष्णन\n\n\n→ [[आयपीएल संघांची यादी|अधिक संघ]]\n|}[[en:Template:Pune Warriors India Roster]]\n[[वर्ग:भारतीय प्रिमियर लीग संघ साचे]]","hash":"46280790f849a054455f026fce0991a4ac8e8c1e81d74e954d3ab3a8d1797f3d","last_revision":"2012-04-08T18:42:07Z","first_revision":"2011-03-17T11:22:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.633329","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"en:Template:Pune Warriors India Roster वर्ग:भारतीय प्रिमियर लीग संघ साचे\n","elements":[{"type":"table","content":"{| class=\"toccolours\" style=\"text-align: left;\"\n|-\n! colspan=\"7\" style=\"background-color: #33CCCC;\" | {{Tnavbar-header|'''सहारा पुणे वॉरियर्स संघ'''|सहारा पुणे वॉरियर्स संघ|plain=1|fontcolor=#F8F8F8}}\n|-\n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" | \n\n'''फलंदाज'''\n* 24 {{flagicon|IND}} [[सौरभ गांगुली]] [[कर्णधार, क्रिकेट|(कर्णधार)]]\n* 09 {{flagicon|IND}} [[मोहनीश मिश्रा]] \n* 21 {{flagicon|AUS}} [[कॅलम फर्ग्युसन]]\n* 23 {{flagicon|AUS}} [[मायकल क्लार्क]]\n* 29 {{flagicon|BAN}} [[तमिम इक्बाल]]\n* 35 {{flagicon|IND}} [[मिथुन मन्हास]]\n* 69 {{flagicon|IND}} [[मनिष पांडे]]\n* 730 {{flagicon|JAM}} [[मर्लोन सॅम्युएल्स]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[धीरज जाधव]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[हर्षद खडीवाले]]\n* -- {{flagicon|IND}} अनुस्तुप मजुमदार\n* -- {{flagicon|IND}} हरप्रीत सिंग\n\n\n'''अष्टपैलू'''\n* 06 {{flagicon|ENG}} [[लूक राईट]]\n* 12 {{flagicon|IND}} [[युवराज सिंग]]\n* 49 {{flagicon|AUS}} [[स्टीव स्मिथ]]\n* 69 {{flagicon|SRI}} [[अँजेलो मॅथ्यूज]]\n* 77 {{flagicon|NZL}} [[जेसी रायडर]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[सचिन राणा]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[रैफी गोमेझ]]\n\n| style=\"width: 40px;\" | \n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" | \n\n'''यष्टीरक्षक'''\n* 17 {{flagicon|IND}} [[रॉबीन उथप्पा]]\n* -- {{flagicon|IND}} [[महेश रावत]]\n* -- {{flagicon|IND}} एकलव्य द्विवेदी\n\n\n'''गोलंदाज'''\n* 02 {{flagicon|IND}} [[अशोक दिंडा]]\n* 03 {{flagicon|IND}} [[राहुल शर्मा]]\n* 05 {{flagicon|IND}} [[भुवनेश्वर कुमार]]\n* 08 {{flagicon|RSA}} [[अल्फोन्सो थॉमस]]\n* 11 {{flagicon|IND}} [[मुरली कार्तिक]]\n* 33 {{flagicon|IND}} [[अली मुर्तझा]]\n* 64 {{flagicon|IND}} [[आशिष नेहरा]]\n* 91 {{flagicon|IND}} [[कामरान खान]]\n* 94 {{flagicon|RSA}} [[वेन पर्नेल]]\n* 99 {{flagicon|IND}} [[श्रीकांत वाघ]]\n* -- {{flagicon|IND}} क्रिष्णकांत उपाध्याय\n\n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" | \n'''प्रशिक्षण चमू'''\n*कर्णधार: {{flagicon|IND}} [[सौरभ गांगुली]]\n*मेंटर: {{flagicon|IND}} [[सौरभ गांगुली]]\n*व्यवस्थापन: {{flagicon|IND}} [[दिप दासगुप्ता]]\n*फलंदाजी प्रशिक्षक: {{flagicon|IND}} [[प्रविण आमरे]]\n*गोलंदाजी प्रशिक्षक: {{flagicon|RSA}} [[ऍलन डोनाल्ड]]\n*मेंटल कंडीशनिंग प्रशिक्षक: {{flagicon|RSA}} [[पॅडी उप्टॉन]]\n*फिटनेस ट्रेनर: {{flagicon|AUS}} स्टीव स्मिथ\n*एनालिस्ट: {{flagicon|IND}} एम.एस. उन्नी क्रिष्णन\n\n\n→ [[आयपीएल संघांची यादी|अधिक संघ]]\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"en:Template:Pune Warriors India Roster वर्ग:भारतीय प्रिमियर लीग संघ साचे","translated_text":"en:Template:Pune Warriors India Roster class:Indian Premier League team template","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उकळणे","wikicode":"{{विस्तार}}\n'''उकळणे'''(Boiling) ही द्रव पदार्थाची वाफ होत असताना घडणारी क्रिया आहे, ती तेंव्हा होते जेंव्हा द्रवाला त्याच्या [[उत्कलन बिंदु]] पर्यंत तापविले जाते.\nपाणी निर्जंतूक करण्यासाठी, अन्न [[शिजविणे|शिजवण्यासाठी]] ही क्रिया वापरली जाते.उकळत्या द्रवाचे वेगवान वाष्पीकरण होते, जे द्रव त्याच्या उकळत्या बिंदूवर गरम केले जाते तेव्हा उद्भवते, ज्या तापमानात द्रवाचा वाष्प दबाव आसपासच्या वातावरणाद्वारे द्रव वर दबाव ठेवण्याइतका असतो.\n\n'''उकळण्याचे दोन मुख्य प्रकार आहेत:'''\n\n# न्यूक्लीएट उकळत्या जेथे वेगळ्या बिंदूंवर बाष्पाचे लहान फुगे तयार होतात.\n\n२.उकळत्या पृष्ठभागावर विशिष्ट उष्णतेच्या पृष्ठभागावर गरम पाण्याची सोय होते तेव्हा तीव्र उष्मा वाहते आणि पृष्ठभागावर बाष्प बनतात \n\n'''उकळण्याचे विविध प्रकार आहेत :''' \n\n'''१. प्रकार''' \n\n१. १ न्यूक्लीएट\n\n१. २ गंभीर उष्णता प्रवाह\n\n१. ३ संक्रमण\n\n१. ४ चित्रपट \n\n'''२. भौतिकशास्त्र'''\n\n२. १ ऊर्धपातन\n\n'''३. उपयोग'''\n\n३. १ रेफ्रिजरेशन आणि वातानुकूलन\n\n३. २ पाणी पिण्यायोग्य बनवण्यासाठी\n\n३. ३ स्वयंपाकात\n\n३. ४ बॅग-मध्ये-उकळणे\n\n३. ५ बाष्पीभवन सह तीव्रता\n[[वर्ग:पाकप्रक्रिया]]","hash":"6c920d4a08a78cdb826ad182a3c933af8af3b32419efdd7ab10deb856d5c0d41","last_revision":"2020-02-28T07:29:06Z","first_revision":"2011-03-17T11:31:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.684718","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"उकळणे(Boiling) ही द्रव पदार्थाची वाफ होत असताना घडणारी क्रिया आहे, ती तेंव्हा होते जेंव्हा द्रवाला त्याच्या उत्कलन बिंदु पर्यंत तापविले जाते. पाणी निर्जंतूक करण्यासाठी, अन्न शिजवण्यासाठी ही क्रिया वापरली जाते.उकळत्या द्रवाचे वेगवान वाष्पीकरण होते, जे द्रव त्याच्या उकळत्या बिंदूवर गरम केले जाते तेव्हा उद्भवते, ज्या तापमानात द्रवाचा वाष्प दबाव आसपासच्या वातावरणाद्वारे द्रव वर दबाव ठेवण्याइतका असतो.\n\nउकळण्याचे दोन मुख्य प्रकार आहेत:\n\nन्यूक्लीएट उकळत्या जेथे वेगळ्या बिंदूंवर बाष्पाचे लहान फुगे तयार होतात.\n\n२.उकळत्या पृष्ठभागावर विशिष्ट उष्णतेच्या पृष्ठभागावर गरम पाण्याची सोय होते तेव्हा तीव्र उष्मा वाहते आणि पृष्ठभागावर बाष्प बनतात\n\nउकळण्याचे विविध प्रकार आहेत :\n\n१. प्रकार\n\n१. १ न्यूक्लीएट\n\n१. २ गंभीर उष्णता प्रवाह\n\n१. ३ संक्रमण\n\n१. ४ चित्रपट\n\n२. भौतिकशास्त्र\n\n२. १ ऊर्धपातन\n\n३. उपयोग\n\n३. १ रेफ्रिजरेशन आणि वातानुकूलन\n\n३. २ पाणी पिण्यायोग्य बनवण्यासाठी\n\n३. ३ स्वयंपाकात\n\n३. ४ बॅग-मध्ये-उकळणे\n\n३. ५ बाष्पीभवन सह तीव्रता वर्ग:पाकप्रक्रिया\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उकळणे(Boiling","translated_text":"Boiling","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":") ही द्रव पदार्थाची वाफ होत असताना घडणारी क्रिया आहे, ती तेंव्हा होते जेंव्हा द्रवाला त्याच्या उत्कलन बिंदु पर्यंत तापविले जाते.","translated_text":"It is the action that occurs when a liquid evaporates, when the liquid is heated to its melting point.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाणी निर्जंतूक करण्यासाठी, अन्न शिजवण्यासाठी ही क्रिया वापरली जाते.उकळत्या द्रवाचे वेगवान वाष्पीकरण होते, जे द्रव त्याच्या उकळत्या बिंदूवर गरम केले जाते तेव्हा उद्भवते, ज्या तापमानात द्रवाचा वाष्प दबाव आसपासच्या वातावरणाद्वारे द्रव वर दबाव ठेवण्याइतका असतो.","translated_text":"This action is used to disinfect water, to cook food. A boiling liquid has a rapid evaporation, which occurs when the liquid is heated to its boiling point, at a temperature at which the vapor pressure of the liquid is equal to the pressure exerted on the liquid by the surrounding environment.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उकळण्याचे दोन मुख्य प्रकार आहेत:","translated_text":"There are two main types of boiling:","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"न्यूक्लीएट उकळत्या जेथे वेगळ्या बिंदूंवर बाष्पाचे लहान फुगे तयार होतात.","translated_text":"The nucleus boils where small bubbles of vapor form at different points.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२.उकळत्या पृष्ठभागावर विशिष्ट उष्णतेच्या पृष्ठभागावर गरम पाण्याची सोय होते तेव्हा तीव्र उष्मा वाहते आणि पृष्ठभागावर बाष्प बनतात","translated_text":"2. When a surface is heated to a specific temperature, a boiling surface is heated to a specific temperature.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"उकळण्याचे विविध प्रकार आहेत :","translated_text":"There are different types of boiling:","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१. प्रकार","translated_text":"1. Types","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१. १ न्यूक्लीएट","translated_text":"1. 1 The nucleus","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१.","translated_text":"1. What is the meaning of life?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२ गंभीर उष्णता प्रवाह","translated_text":"2 Severe heat flows","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१. ३ संक्रमण","translated_text":"1. 3 Transition","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१. ४ चित्रपट","translated_text":"1. 4 Films","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२. भौतिकशास्त्र","translated_text":"(Matthew 28:19, 20) The Bible teaches us that God's Word is true.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२. १ ऊर्धपातन","translated_text":"It is the first time that the earth's atmosphere has changed.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. उपयोग","translated_text":"3. Use","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. १ रेफ्रिजरेशन आणि वातानुकूलन","translated_text":"3. 1 Refrigeration and air-conditioning","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३.","translated_text":"What is it about you?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२ पाणी पिण्यायोग्य बनवण्यासाठी","translated_text":"2 To make water safe to drink","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. ३ स्वयंपाकात","translated_text":"3. 3 In cooking","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३. ४ बॅग-मध्ये-उकळणे","translated_text":"3. 4 Bag-in-bag-boiling","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"३.","translated_text":"What is it about you?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"५ बाष्पीभवन सह तीव्रता वर्ग:पाकप्रक्रिया","translated_text":"5 Evaporation with intensity class:Cooking process","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:कोची टस्कर्स केरला संघ","wikicode":"{| class=\"toccolours\" style=\"text-align: left;\"\n|-\n! colspan=\"7\" style=\"background-color: Orange;\" | {{Tnavbar-header| '''कोची टस्कर्स केरला संघ'''|कोची टस्कर्स केरला संघ|plain=1|fontcolor=Purple}}\n|-\n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" |\n\n'''फलंदाज'''\n* ०३ {{flagicon|England}} [[ओवेस शहा]]\n* ०५ {{flagicon|India}} [[व्हि.व्हि.एस. लक्ष्मण]]\n* १७ {{flagicon|Australia}} [[ब्रॅड हॉज]]\n* १८ {{flagicon|Australia}} [[मायकल क्लिंगर]]\n* १९ {{flagicon|India}} [[तन्मय श्रीवास्तव]]\n* २२ {{flagicon|India}} [[दिपक चौगुले]]\n* २५ {{flagicon|India}} [[केदार जाधव]]\n* ६९ {{flagicon|Sri Lanka}} [[महेला जयवर्धने]] [[कर्णधार, क्रिकेट|(कर्णधार)]]\n* ९९ {{flagicon|India}} [[ह्रषिकेश कानिटकर]]\n\n'''यष्टीरक्षक'''\n\n* २० {{flagicon|India}} [[पार्थिव पटेल]]\n* २१ {{flagicon|India}} [[सुशांत मराठे]]\n* ४२ {{flagicon|New Zealand}} [[ब्रेंडन मॅककुलम]]\n\n\n\n\n| style=\"width: 40px;\" |\n| style=\"font-size:95%; vertical-align:top;\"|\n\n'''अष्टपैलू'''\n* ०१ {{flagicon|Sri Lanka}} [[थिसेरा परेरा]]\n* ११ {{flagicon|Australia}} [[जॉन हेस्टिंग्स]]\n* २६ {{flagicon|India}} [[रविंद्र जडेजा]]\n* २८ {{flagicon|India}} [[बालचंद्र अखिल]]\n* ४९ {{flagicon|Australia}} [[स्टीव स्मिथ]]\n* ७४ {{flagicon|India}} [[रैफी विंसेंट गोमेझ]]\n* -- {{flagicon|India}} [[यशपाल सिंग]]\n* -- {{flagicon|India}} [[पी. प्रशांत]]\n\n'''गोलंदाज'''\n* ०८ {{flagicon|Sri Lanka}} [[मुथिया मुरलीधरन]]\n* ०९ {{flagicon|India}} [[रूद्र प्रताप सिंग|आर.��ी.]]\n* २३ {{flagicon|India}} [[विनय कुमार]]\n* ३६ {{flagicon|India}} [[श्रीसंत]]\n* ५५ {{flagicon|India}} [[रमेश पोवार]]\n* ७२ {{flagicon|Australia}} [[स्टीफन ओ'कीफ]]\n\n| style=\"width: 40px;\" |\n| style=\"font-size:95%; vertical-align:top;\"| '''प्रशिक्षक आणि इतर'''\n* प्रशिक्षक: {{flagicon|Australia}} [[जॉफ लॉसन]]\n* सहाय्यक प्रशिक्षक: {{flagicon|India}} [[ह्रषिकेश कानिटकर]]\n* फलंदाजी प्रशिक्षक: {{flagicon|India}} [[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]]\n\n\n→ [[आयपीएल संघांची यादी|अधिक संघ]]\n\n|}[[en:Template:Kochi Tuskers Kerala Roster]] [[वर्ग : कोची टस्कर्स केरला]]","hash":"f8c12a3c7d106a817523402de3f524768a8422a614d3813c62bc86c2f1a89c78","last_revision":"2011-03-17T19:16:16Z","first_revision":"2011-03-17T11:45:54Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.749030","cross_lingual_links":{"en":"Template:Kochi Tuskers Kerala Roster"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"en:Template:Kochi Tuskers Kerala Roster वर्ग : कोची टस्कर्स केरला\n","elements":[{"type":"table","content":"{| class=\"toccolours\" style=\"text-align: left;\"\n|-\n! colspan=\"7\" style=\"background-color: Orange;\" | {{Tnavbar-header| '''कोची टस्कर्स केरला संघ'''|कोची टस्कर्स केरला संघ|plain=1|fontcolor=Purple}}\n|-\n| style=\"font-size: 95%;\" valign=\"top\" |\n\n'''फलंदाज'''\n* ०३ {{flagicon|England}} [[ओवेस शहा]]\n* ०५ {{flagicon|India}} [[व्हि.व्हि.एस. लक्ष्मण]]\n* १७ {{flagicon|Australia}} [[ब्रॅड हॉज]]\n* १८ {{flagicon|Australia}} [[मायकल क्लिंगर]]\n* १९ {{flagicon|India}} [[तन्मय श्रीवास्तव]]\n* २२ {{flagicon|India}} [[दिपक चौगुले]]\n* २५ {{flagicon|India}} [[केदार जाधव]]\n* ६९ {{flagicon|Sri Lanka}} [[महेला जयवर्धने]] [[कर्णधार, क्रिकेट|(कर्णधार)]]\n* ९९ {{flagicon|India}} [[ह्रषिकेश कानिटकर]]\n\n'''यष्टीरक्षक'''\n\n* २० {{flagicon|India}} [[पार्थिव पटेल]]\n* २१ {{flagicon|India}} [[सुशांत मराठे]]\n* ४२ {{flagicon|New Zealand}} [[ब्रेंडन मॅककुलम]]\n\n\n\n\n| style=\"width: 40px;\" |\n| style=\"font-size:95%; vertical-align:top;\"|\n\n'''अष्टपैलू'''\n* ०१ {{flagicon|Sri Lanka}} [[थिसेरा परेरा]]\n* ११ {{flagicon|Australia}} [[जॉन हेस्टिंग्स]]\n* २६ {{flagicon|India}} [[रविंद्र जडेजा]]\n* २८ {{flagicon|India}} [[बालचंद्र अखिल]]\n* ४९ {{flagicon|Australia}} [[स्टीव स्मिथ]]\n* ७४ {{flagicon|India}} [[रैफी विंसेंट गोमेझ]]\n* -- {{flagicon|India}} [[यशपाल सिंग]]\n* -- {{flagicon|India}} [[पी. प्रशांत]]\n\n'''गोलंदाज'''\n* ०८ {{flagicon|Sri Lanka}} [[मुथिया मुरलीधरन]]\n* ०९ {{flagicon|India}} [[रूद्र प्रताप सिंग|आर.पी.]]\n* २३ {{flagicon|India}} [[विनय कुमार]]\n* ३६ {{flagicon|India}} [[श्रीसंत]]\n* ५५ {{flagicon|India}} [[रमेश पोवार]]\n* ७२ {{flagicon|Australia}} [[स्टीफन ओ'कीफ]]\n\n| style=\"width: 40px;\" |\n| style=\"font-size:95%; vertical-align:top;\"| '''प्रशिक्षक आणि इतर'''\n* प्रशिक्षक: {{flagicon|Australia}} [[जॉफ लॉसन]]\n* सहाय्यक प्रशिक्षक: {{flagicon|India}} [[ह्रषिकेश कानिटकर]]\n* फलंदाजी प्रशिक्षक: {{flagicon|India}} [[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]]\n\n\n→ [[आयपीएल संघांची यादी|अधिक संघ]]\n\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"en:Template:Kochi Tuskers Kerala Roster वर्ग : कोची टस्कर्स केरला","translated_text":"en:Template:Kochi Tuskers Kerala Roster class: Kochi Tuskers Kerala","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डॉज","wikicode":"{{माहितीचौकट कंपनी\n| नाव = Dodge\n| लोगो = Dodge logo.svg\n| लोगो रुंदी = 200px\n| लोगो शीर्षक = २०१० पासून असलेला डॉजचा नवीन लोगो\n| प्रकार = [[क्रायस्लर]] समूहाचा एक विभाग\n| स्थापना = १९१४\n| संस्थापक = डॉज बंधू\n| मुख्यालय शहर = [[ऑबर्न हिल्स, मिशिगन|ऑबर्न हिल्स]]\n| मुख्यालय देश = [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिका]]\n| मुख्यालय स्थान = [[मिशिगन]]\n| स्थानिक कार्यालय संख्या = \n| महत्त्वाच्या व्यक्ती = [[राल्फ गिलेस]] (डॉज विभागाचे सीईओ)
[[सर्जियो मार्चिओने]] (क्रायस्लर समूहाचे सीईओ) \n| सेवांतर्गत प्रदेश = वैश्विक\n| उद्योगक्षेत्र = \n| उत्पादने = गाड्या, एसयूव्ही, व्हॅन/मिनीव्हॅन\n| सेवा = \n| महसूल = \n| एकूण उत्पन्न = \n| निव्वळ उत्पन्न = \n| कर्मचारी संख्या = \n| पालक कंपनी = [[क्रायस्लर ग्रूप एल.एल.सी.]]\n| विभाग = रॅम\n| पोटकंपनी = \n| मालक = \n| ब्रीदवाक्य = \n| संकेतस्थळ = [http://www.dodge.com/en/ डॉज अमेरिका]
[http://www.dodge.com/crossbrand/intl_site_locator/index.html डॉज वैश्विक]\n| विसर्जन = \n| तळटिपा = \n| आंतरराष्ट्रीय = \n}}\n{{Commons category|Dodge vehicles}}\n[[वर्ग:वाहन उत्पादक कंपन्या]]\n[[वर्ग:रिकामी पाने]]","hash":"d6f823d356bfd25b4738af759373582c88f01c536e8dcacfb076a08311895eef","last_revision":"2022-04-21T08:36:18Z","first_revision":"2011-03-17T11:48:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.804101","cross_lingual_links":{"ar":"دودج","arz":"دودج","ast":"Dodge","az":"Dodge","azb":"داج","be":"Dodge","bg":"Додж","ca":"Dodge (automòbil)","ckb":"دۆج","cs":"Dodge","da":"Dodge","de":"Dodge","el":"Dodge","en":"Dodge","eo":"Dodge","es":"Dodge","et":"Dodge","eu":"Dodge","fa":"داج","fi":"Dodge","fr":"Dodge","gl":"Dodge (automoción)","he":"דודג'","hr":"Dodge","ht":"Dodge","hu":"Dodge","id":"Dodge","it":"Dodge","ja":"ダッジ","jv":"Dodge","kk":"Dodge","ko":"닷지","lb":"Dodge","lt":"Dodge","ms":"Dodge","nah":"Dodge","nl":"Dodge (automerk)","nb":"Dodge","pl":"Dodge","pt":"Dodge","ro":"Dodge","ru":"Dodge","sah":"Dodge","simple":"Dodge","sk":"Dodge","sl":"Dodge","sr":"Dodge","sv":"Dodge","tr":"Dodge","uk":"Dodge","uz":"Dodge","zea":"Dodge","zh":"道奇汽车"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"वर्ग:वाहन उत्पादक कंपन्या वर्ग:रिकामी पाने\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट कंपनी\n| नाव = Dodge\n| लोगो = Dodge logo.svg\n| लोगो रुंदी = 200px\n| लोगो शीर्षक = २०१० पासून असलेला डॉजचा नवीन लोगो\n| प्रकार = [[क्रायस्लर]] समूहाचा एक विभाग\n| स्थापना = १९१४\n| संस्थापक = डॉज बंधू\n| मुख्यालय शहर = [[ऑबर्न हिल्स, मिशिगन|ऑबर्न हिल्स]]\n| मुख्यालय देश = [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिका]]\n| मुख्यालय स्थान = [[मिशिगन]]\n| स्थानिक कार्यालय संख्या = \n| महत्त्वाच्या व्यक्ती = [[राल्फ गिलेस]] (डॉज विभागाचे सीईओ)
[[सर्जियो मार्चिओने]] (क्रायस्लर समूहाचे सीईओ) \n| सेवांतर्गत प्रदेश = वैश्विक\n| उद्योगक्षेत्र = \n| उत्पादने = गाड्या, एसयूव्ही, व्हॅन/मिनीव्हॅन\n| सेवा = \n| महसूल = \n| एकूण उत्पन्न = \n| निव्वळ उत्पन्न = \n| कर्मचारी संख्या = \n| पालक कंपनी = [[क्रायस्लर ग्रूप एल.एल.सी.]]\n| विभाग = रॅम\n| पोटकंपनी = \n| मालक = \n| ब्रीदवाक्य = \n| संकेतस्थळ = [http://www.dodge.com/en/ डॉज अमेरिका]
[http://www.dodge.com/crossbrand/intl_site_locator/index.html डॉज वैश्विक]\n| विसर्जन = \n| तळटिपा = \n| आंतरराष्ट्रीय = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:वाहन उत्पादक कंपन्या वर्ग:रिकामी पाने","translated_text":"Category:Vehicle manufacturing companies Category: empty pages","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"टोक्यो","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[टोकियो]]","hash":"13eb2f6b0c9582f4033a8fad375d1c8dce6653852b51ca7ef4ed986b6975253e","last_revision":"2022-05-29T13:56:33Z","first_revision":"2011-03-17T15:41:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.856860","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन टोकियो\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन टोकियो","translated_text":"Redirected to Tokyo","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"विल्यम डॅलरिंपल","wikicode":"{{माहितीचौकट साहित्यिक\n| नाव = विल्यम डॅलरिंपल\n| चित्र = William_Dalrymple.jpg\n| चित्र_रुंदी = \n| चित्र_शीर्षक = \n| पूर्ण_नाव = विल्यम हॅमिल्टन-डॅलरिंपल\n| टोपण_नाव = \n| जन्म_दिनांक = [[मार्च २०]], [[इ.स. १९६५]]\n| जन्म_स्थान = [[स्कॉटलंड]]\n| मृत्यू_दिनांक = \n| मृत्यू_स्थान = \n| कार्यक्षेत्र = \n| राष्ट्रीयत्व = स्कॉटिश\n| भाषा = \n| कार्यकाळ = \n| साहित्य_प्रकार = ऐतिहासिक, प्रवासवर्णने\n| विषय = \n| चळवळ = \n| प्रसिद्ध_साहित्यकृती = \n| प्रभाव = \n| प्रभावित = \n| पुरस्कार = \n| वडील_नाव = \n| आई_नाव = \n| पती_नाव = \n| पत्नी_नाव = ऑलिव्हिया फ्रेझर\n| अपत्ये = ३\n| स्वाक्षरी_चित्र = \n| संकेतस्थळ_दुवा = \n| तळटिपा = \n}}\n\n'''विल्यम डॅलरिंपल'''(इंग्लिश:William Dalrymple;) ([[मार्च २०]], [[इ.स. १९६५]] - हयात) हा प्रख्यात इतिहासकार आणि प्रवासवर्णनकार आहे. तसेच तो उत्तम निवेदक, समीक्षक, कलाइतिहासकार आणि आशियातील सगळ्यांत मोठ्या साहित्यसंमेलनाचा संस्थापक व सहसंचालक आहे. \n\nविल्यम डॅलरिंपल हा हॅमिल्टन-डॅलरिंपल घराण्यातील दहावे बॅरोनेट सर ह्यू हॅमिल्टन-डॅलरिंपल यांचा मुलगा होय व ते प्रख्यात ब्रिटिश ��ेखिका [[व्हर्जिनिया वूल्फ]] हिचे नातलग होत. त्याचे शिक्षण [[केंब्रिज|केंब्रिजातील]] अँपलफोर्थ कॉलेज व ट्रिनिटी कॉलेज येथे झाले. तेथे त्याने इतिहास विषयात शिष्यवृत्ती व विशेष नैपुण्य प्राप्त केले. \n\n[[इ.स. १९८९]] सालापासून विल्यम डॅलरिंपलाने लेखनविषयक संशोधनकार्यासाठी वेळोवेळी [[नवी दिल्ली]] येथे वास्तव्य केले आहे. त्याची पत्नी ऑलिव्हिया फ्रेझर ही कलाकार आहे. या दांपत्याला इब्बी, सॅम आणि अॅडम अशी तीन मुले असून अल्बिनिया नावाचा एक [[कॉकटू]] या परिवारातील एक सदस्य आहे. डॅलरिंपल [[न्यू स्टेट्समन]] या ब्रिटिश साप्ताहिकाचा [[दक्षिण आशिया|दक्षिण आशियातील]] वार्ताहर म्हणून [[इ.स. २००४]]पासून कारभार सांभाळतो. तो [[रॉयल एशियाटिक सोसायटी]] व [[रॉयल सोसायटी ऑफ लिटरेचर]] या संस्थांचा फेलो आहे. \n\n== प्रकाशित साहित्य ==\n# इन शानातू (इ.स. १९८९)\n# सिटी ऑफ जिन्स (इ.स. १९९४)\n# फ्रॉम द होली माउंटनः अ जर्नी इन द शॅडो ऑफ बायझंटिअम (इ.स. ११९७)\n# द एज ऑफ काली (इ.स. १९९८)\n# व्हाइट मुघल्स (इ.स. २००२)\n# बेगम्स्, ठग्स् अँड व्हाइट मुघल्स - द जर्नल्स ऑफ फॅनी पार्क्स (इ.स. २००२)\n# द लास्ट मुघल, द फॉल ऑफ डायनॅस्टी, डेल्ही १८५७ (इ.स. २००६)\n# नाइन लाइव्ह्ज्: इन सर्च ऑफ द सेक्रेड इन मॉडर्न इंडिया. ब्लूम्सबरी, लंडन. (इ.स. २००९) आयएसबीएन क्रमांक: ९७८-१-४०८८-००६१-४\n\n\n{{DEFAULTSORT:डॅलरिंपल,विल्यम}}\n[[वर्ग:इंग्लिश लेखक]]\n[[वर्ग:स्कॉटिश व्यक्ती]]\n[[वर्ग:इ.स. १९६५ मधील जन्म]]","hash":"6239c3996805cc89c2e67b8691bed8696c0086406dd1a95a2b9a2e652b4f2d1c","last_revision":"2022-05-24T11:18:17Z","first_revision":"2011-03-17T16:28:03Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.912710","cross_lingual_links":{"af":"William Dalrymple","ar":"ويليام داريمبل","arz":"وليام داريمبل","azb":"ویلیام داریمبل","de":"William Dalrymple (Schriftsteller)","en":"William Dalrymple","fa":"ویلیام دالریمپل (تاریخنگار)","fr":"William Dalrymple","hy":"Ուիլյամ Դելրիմփլ","id":"William Dalrymple","it":"William Dalrymple","ml":"വില്യം ഡാൽറിമ്പിൾ","nl":"William Dalrymple","nb":"William Dalrymple","ru":"Далримпл, Уильям","simple":"William Dalrymple","sq":"William Dalrymple (historian)","sv":"William Dalrymple","ta":"வில்லியம் தால்ரிம்பில்","zh":"威廉·达尔林普尔"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"विल्यम डॅलरिंपल(इंग्लिश:William Dalrymple;) (मार्च २०, इ.स. १९६५ - हयात) हा प्रख्यात इतिहासकार आणि प्रवासवर्णनकार आहे. तसेच तो उत्तम निवेदक, समीक्षक, कलाइतिहासकार आणि आशियातील सगळ्यांत मोठ्या साहित्यसंमेलनाचा संस्थापक व सहसंचालक आहे.\n\nविल्यम डॅलरिंपल हा हॅमिल्टन-डॅलरिंपल घराण्यातील दहावे बॅरोनेट सर ह्यू हॅमिल्टन-डॅलरिंपल यांचा मुलगा होय व ते प्रख्यात ब्रिटिश लेखिका व्हर्जिनिया वूल्��� हिचे नातलग होत. त्याचे शिक्षण केंब्रिजातील अँपलफोर्थ कॉलेज व ट्रिनिटी कॉलेज येथे झाले. तेथे त्याने इतिहास विषयात शिष्यवृत्ती व विशेष नैपुण्य प्राप्त केले.\n\nइ.स. १९८९ सालापासून विल्यम डॅलरिंपलाने लेखनविषयक संशोधनकार्यासाठी वेळोवेळी नवी दिल्ली येथे वास्तव्य केले आहे. त्याची पत्नी ऑलिव्हिया फ्रेझर ही कलाकार आहे. या दांपत्याला इब्बी, सॅम आणि अॅडम अशी तीन मुले असून अल्बिनिया नावाचा एक कॉकटू या परिवारातील एक सदस्य आहे. डॅलरिंपल न्यू स्टेट्समन या ब्रिटिश साप्ताहिकाचा दक्षिण आशियातील वार्ताहर म्हणून इ.स. २००४पासून कारभार सांभाळतो. तो रॉयल एशियाटिक सोसायटी व रॉयल सोसायटी ऑफ लिटरेचर या संस्थांचा फेलो आहे.\n\nइन शानातू (इ.स. १९८९) सिटी ऑफ जिन्स (इ.स. १९९४) फ्रॉम द होली माउंटनः अ जर्नी इन द शॅडो ऑफ बायझंटिअम (इ.स. ११९७) द एज ऑफ काली (इ.स. १९९८) व्हाइट मुघल्स (इ.स. २००२) बेगम्स्, ठग्स् अँड व्हाइट मुघल्स - द जर्नल्स ऑफ फॅनी पार्क्स (इ.स. २००२) द लास्ट मुघल, द फॉल ऑफ डायनॅस्टी, डेल्ही १८५७ (इ.स. २००६) नाइन लाइव्ह्ज्: इन सर्च ऑफ द सेक्रेड इन मॉडर्न इंडिया. ब्लूम्सबरी, लंडन. (इ.स. २००९) आयएसबीएन क्रमांक: ९७८-१-४०८८-००६१-४\n\nवर्ग:इंग्लिश लेखक वर्ग:स्कॉटिश व्यक्ती वर्ग:इ.स. १९६५ मधील जन्म\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट साहित्यिक\n| नाव = विल्यम डॅलरिंपल\n| चित्र = William_Dalrymple.jpg\n| चित्र_रुंदी = \n| चित्र_शीर्षक = \n| पूर्ण_नाव = विल्यम हॅमिल्टन-डॅलरिंपल\n| टोपण_नाव = \n| जन्म_दिनांक = [[मार्च २०]], [[इ.स. १९६५]]\n| जन्म_स्थान = [[स्कॉटलंड]]\n| मृत्यू_दिनांक = \n| मृत्यू_स्थान = \n| कार्यक्षेत्र = \n| राष्ट्रीयत्व = स्कॉटिश\n| भाषा = \n| कार्यकाळ = \n| साहित्य_प्रकार = ऐतिहासिक, प्रवासवर्णने\n| विषय = \n| चळवळ = \n| प्रसिद्ध_साहित्यकृती = \n| प्रभाव = \n| प्रभावित = \n| पुरस्कार = \n| वडील_नाव = \n| आई_नाव = \n| पती_नाव = \n| पत्नी_नाव = ऑलिव्हिया फ्रेझर\n| अपत्ये = ३\n| स्वाक्षरी_चित्र = \n| संकेतस्थळ_दुवा = \n| तळटिपा = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विल्यम डॅलरिंपल(इंग्लिश:William Dalrymple;)","translated_text":"(William Dalrymple)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(मार्च २०, इ.स.","translated_text":"(March 20, C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६५ - हयात) हा प्रख्यात इतिहासकार आणि प्रवासवर्णनकार आहे.","translated_text":"1965 - Hayat) is a noted historian and travel writer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच तो उत्तम निवेदक, समीक्षक, कलाइतिहासकार आणि आशियातील सगळ्यांत मोठ्या साहित्य���ंमेलनाचा संस्थापक व सहसंचालक आहे.","translated_text":"He is also an accomplished commentator, critic, art historian and founder and co-director of Asia's largest literary congress.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विल्यम डॅलरिंपल हा हॅमिल्टन-डॅलरिंपल घराण्यातील दहावे बॅरोनेट सर ह्यू हॅमिल्टन-डॅलरिंपल यांचा मुलगा होय व ते प्रख्यात ब्रिटिश लेखिका व्हर्जिनिया वूल्फ हिचे नातलग होत.","translated_text":"William Dalrymple was the son of Sir Hugh Hamilton-Dalrymple, 10th Baronet, of the Hamilton-Dalrymple family, and was related to the famous British writer Virginia Woolf.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याचे शिक्षण केंब्रिजातील अँपलफोर्थ कॉलेज व ट्रिनिटी कॉलेज येथे झाले.","translated_text":"He was educated at Ampleforth College and Trinity College, Cambridge.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तेथे त्याने इतिहास विषयात शिष्यवृत्ती व विशेष नैपुण्य प्राप्त केले.","translated_text":"There, he received scholarships and special qualifications in history.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इ.स.","translated_text":"It's not just me.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९ सालापासून विल्यम डॅलरिंपलाने लेखनविषयक संशोधनकार्यासाठी वेळोवेळी नवी दिल्ली येथे वास्तव्य केले आहे.","translated_text":"Since 1989, William Dalrymple has lived in New Delhi from time to time for writing research.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्याची पत्नी ऑलिव्हिया फ्रेझर ही कलाकार आहे.","translated_text":"His wife, Olivia Fraser, is an artist.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या दांपत्याला इब्बी, सॅम आणि अॅडम अशी तीन मुले असून अल्बिनिया नावाचा एक कॉकटू या परिवारातील एक सदस्य आहे.","translated_text":"The couple have three children, Abby, Sam, and Adam, and a member of the cockatoo family, Albinia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"डॅलरिंपल न्यू स्टेट्समन या ब्रिटिश साप्ताहिकाचा दक्षिण आशियातील वार्ताहर म्हणून इ.स.","translated_text":"He became the South Asia correspondent for the Daily New Statesman, a British weekly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००४पासून कारभार सांभाळतो.","translated_text":"He has been in charge since 2004.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तो रॉयल एशियाटिक सोसायटी व रॉयल सोसायटी ऑफ लिटरेचर या संस्थांचा फेलो आहे.","translated_text":"He is a Fellow of the Royal Asiatic Society and the Royal Society of Literature.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रकाशित साहित्य","translated_text":"Published literature","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इन शानातू (इ.स.","translated_text":"In Shantanu (C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८९) सिटी ऑफ जिन्स (इ.स.","translated_text":"1989) City of Jeans (USA)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९४) फ्रॉम द होली माउंटनः अ जर्नी इन द शॅडो ऑफ बायझंटिअम (इ.स.","translated_text":"From the Holy Mountain: A Journey in the Shadow of Byzantium (1994)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"११९७) द एज ऑफ काली (इ.स.","translated_text":"1197), The Age of Cali (c.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९८) व्हाइट मुघल्स (इ.स.","translated_text":"1998) The White Mughals (c.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००२) बेगम्स्, ठग्स् अँड व्हाइट मुघल्स - द जर्नल्स ऑफ फॅनी पार्क्स (इ.स.","translated_text":"Begums, Thieves and White Muggles - The Journals of Fanny Parks (2002)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००२) द लास्ट मुघल, द फॉल ऑफ डायनॅस्टी, डेल्ही १८५७ (इ.स.","translated_text":"2002) The Last Mughal, The Fall of the Dynasty, Delhi 1857 (c.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००६) नाइन लाइव्ह्ज्: इन सर्च ऑफ द सेक्रेड इन मॉडर्न इंडिया.","translated_text":"2006) Nine Lives: In Search of the Sacred in Modern India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ब्लूम्सबरी, लंडन.","translated_text":"This is Bloomsbury, London.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(इ.स.","translated_text":"(Isaiah 41:10) What is the meaning of the word?","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००९) आयएसबीएन क्रमांक: ९७८-१-४०८८-००६१-४","translated_text":"In 2009, the ISBN number was 978-14088-061-4.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:इंग्लिश लेखक वर्ग:स्कॉटिश व्यक्ती वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: English writers Class: Scottish persons Class: ES","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९६५ मधील जन्म","translated_text":"Born in 1965","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"होलकर क्रिकेट मैदान","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[होळकर स्टेडियम]]","hash":"59ac67b9849f1d64345ca78b7a455e5b435f866ca4da15d94d122a0ffd6d7702","last_revision":"2022-09-12T19:45:40Z","first_revision":"2011-03-17T17:53:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:48.976194","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन होळकर स्टेडियम\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन होळकर स्टेडियम","translated_text":"Re-direction of the stadium","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"विल्यम डालरिंपल","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[विल्यम डॅलरिंपल]]","hash":"df6cb14bb610cafefd07df2f596174bb42a4eaf4ac896ccc95fbc9857a9bf018","last_revision":"2011-03-17T18:32:53Z","first_revision":"2011-03-17T18:32:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.034974","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनविल्यम डॅलरिंपल\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनविल्यम डॅलरिंपल","translated_text":"This is a direct translation by William Dalrymple.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धर्मशाळा","wikicode":"{{गल्लत|धरमशाला}}\n'''धर्मशाळा''' हे प्रवाशांना मुक्काम करण्यासाठीची विरामस्थान असते. सहसा ही विरामस्थाने [[धर्मादाय संस्था|धर्मादाय संस्थांकडून]] फुकट किंवा ऐच्छिक देणगी तत्त्वावर चालवण्यात येतात.\n\n{{विस्तार}}\n\n{{वर्ग}}","hash":"705070e3c8a7411f82ed66dcf9251c613c602a2c8cb90d41411d76f706662c23","last_revision":"2011-03-17T18:38:05Z","first_revision":"2011-03-17T18:34:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.089781","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"धर्मशाळा हे प्रवाशांना मुक्काम करण्यासाठीची विरामस्थान असते. सहसा ही विरामस्थाने धर्मादाय संस्थांकडून फुकट किंवा ऐच्छिक देणगी तत्त्वावर चालवण्यात येतात.\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"धर्मशाळा हे प्रवाशांना मुक्काम करण्यासाठीची विरामस्थान असते.","translated_text":"A religious school is a place for travelers to stay.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सहसा ही विरामस्थाने धर्मादाय संस्थांकडून फुकट किंवा ऐच्छिक देणगी तत्त्वावर चालवण्यात येतात.","translated_text":"Usually these breaks are run on a free or voluntary donation basis by charities.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"धरमशाला","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[धर्मशाळा (हिमाचल प्रदेश)]]","hash":"e0aaee7bd9b7538d112e1cc7163ea07f804361505a0d006c45d21a447ac05262","last_revision":"2022-01-30T19:06:22Z","first_revision":"2011-03-17T18:34:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.142151","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन धर्मशाळा (हिमाचल प्रदेश)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन धर्मशाळा (हिमाचल प्रदेश)","translated_text":"Re-directional Dharamshala (Himachal Pradesh)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ब्रुस ओंक्सेंफोर्ड","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[ब्रुस ऑक्सेनफोर्ड]]","hash":"2283a13df8e6b3cc99d2fedf211b114db3047f78382e588601b6953a0ad5e656","last_revision":"2011-03-17T19:03:01Z","first_revision":"2011-03-17T19:03:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.204179","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनब्रुस ऑक्सेनफोर्ड\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनब्रुस ऑक्सेनफोर्ड","translated_text":"This is the first book in the series.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मध्यप्रदेश क्रिकेट संघ","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[मध्य प्रदेश क्रिकेट संघ]]","hash":"877350e510452fc56c2c195c3d2d081ee9abe6c009bdeaea9b52c2bb3bb6d355","last_revision":"2011-03-17T19:05:18Z","first_revision":"2011-03-17T19:05:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.266851","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनमध्य प्रदेश क्रिकेट संघ\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनमध्य प्रदेश क्रिकेट संघ","translated_text":"Redirection of Madhya Pradesh cricket team","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:धर्मशाळा","wikicode":"*\n\n[[वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे]]\n[[वर्ग:कांगरा जिल्हा]]","hash":"5967d39ae75a277c65532ca206ebb8a4b526e919f611ca222c326fd1f8af9e57","last_revision":"2017-07-27T10:48:02Z","first_revision":"2011-03-17T19:08:26Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.319790","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:دارامسالا","de":"Kategorie:Dharamsala","en":"Category:Dharamshala","fa":"رده:دارامشالا","fr":"Catégorie:Dharamsala","hi":"श्रेणी:धर्मशाला, हिमाचल प्रदेश","it":"Categoria:Dharamsala","ja":"Category:ダラムシャーラー","mk":"Категорија:Дарамсала","nl":"Categorie:Dharamsala","ru":"Категория:Дхарамсала","ur":"زمرہ:دھرم شالہ","zh":"Category:达兰萨拉"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कांगरा जिल्हा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:हिमाचल प्रदेशमधील शहरे वर्ग:कांगरा जिल्हा","translated_text":"Category:Cities in Himachal Pradesh Category:Kangra district","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"ह्रिशिकेश कानिटकर","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[हृषिकेश कानिट��र]]","hash":"f6bc83d51ac98355cab0c68d005d288ff19b3d83842e8dd5f6bcfc7764df7c48","last_revision":"2022-08-28T10:43:00Z","first_revision":"2011-03-17T19:13:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.374249","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन हृषिकेश कानिटकर\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन हृषिकेश कानिटकर","translated_text":"Re-directed by Hrishikesh Kanitkar","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"व्हि.व्हि.एस. लक्ष्मण","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[व्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण]]","hash":"855ef176de1e3fe66ef8f40d3a8d644c19104b418b9d4cc8e92b1036c51c308c","last_revision":"2011-03-17T19:14:12Z","first_revision":"2011-03-17T19:14:12Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.438308","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनव्ही.व्ही.एस. लक्ष्मण\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनव्ही.व्ही.एस.","translated_text":"Re-direction V.V.S","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लक्ष्मण","translated_text":"Lakshman","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शौर्य क्षेपणास्त्र","wikicode":"'''शौर्य''' हे क्षेपणास्त्र बंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणारे भारतीय [[क्षेपणास्त्र]] आहे. या क्षेपणास्त्राचा पल्ला ७५० ते १९०० किलोमीटरपर्यंतचा आहे.[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.indiaresearch.org/Shourya_Missile.pdf | title=Shourya/Sagarika Missile | प्रकाशक=इंडिया रिसर्च | ॲक्सेसदिनांक=२०१३-०९-०३ | लेखक=अरुण विश्वकर्मा | भाषा=इंग्लिश}}] अण्वस्त्रे वाहून नेण्यासाठी प्रामुख्याने हे क्षेपणास्त्र तयार करण्यात आले आहे. \n\n==स्वरूप==\nबंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणाऱ्या क्षेपणास्त्रात हे आवरण भेदून लक्ष्यावर जाण्याची क्षमता असावी लागते. पाणबुडीच्या आवरणातूनही हे क्षेपणास्त्र सोडता आले की अशा क्षेपणास्त्राची जागा हेरणे शत्रूला अवघड जाते. हे क्षेपणास्त्र आवरणात असल्यामुळे ते शत्रूच्या [[उपग्रह|उपग्रहांच्या]] नजरेस न पडता कोठेही वाहून नेता येते व हव्या त्या ठिकाणाहून डागता येते.\n\n==प्रगती==\nयापुढच्या टप्प्यात ते [[पाणबुडी]]तून सोडण्याचा प्रयत्न करण्यात येईल. \n\n==अधिक माहिती==\nप्राथमिक अवस्थेत असून अजून चाचण्या बाकी आहेत.\n\n{{विस्तार}}\n\n== संदर्भ आणि नोंदी ==\n{{संदर्भयादी}}\n\n==बाह्यदुवे==\n\n[[वर्ग:क्षेपणास्त्रे]]\n[[वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"904fc75d5dab09a83299991301b481f5ba81209859f10a4ced460da6a32061f5","last_revision":"2023-11-07T04:46:26Z","first_revision":"2011-03-17T23:24:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.497102","cross_lingual_links":{"ar":"شوريا (صاروخ)","en":"Shaurya (missile)","es":"Shaurya (misil)","hi":"शौर्य प्रक्षेपास्त्र","id":"Shaurya (peluru kendali)","kn":"ಶೌರ್ಯ ಕ್ಷಿಪಣಿ","nb":"Shaurya (missil)","sv":"Shaurya","ta":"சவுரியா ஏவுகணை","te":"శౌర్య క్షిపణి","uk":"Shaurya"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"शौर्य हे क्षेपणास्त्र बंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणारे भारतीय क्षेपणास्त्र आहे. या क्षेपणास्त्राचा पल्ला ७५० ते १९०० किलोमीटरपर्यंतचा आहे. अण्वस्त्रे वाहून नेण्यासाठी प्रामुख्याने हे क्षेपणास्त्र तयार करण्यात आले आहे.\n\nबंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणाऱ्या क्षेपणास्त्रात हे आवरण भेदून लक्ष्यावर जाण्याची क्षमता असावी लागते. पाणबुडीच्या आवरणातूनही हे क्षेपणास्त्र सोडता आले की अशा क्षेपणास्त्राची जागा हेरणे शत्रूला अवघड जाते. हे क्षेपणास्त्र आवरणात असल्यामुळे ते शत्रूच्या उपग्रहांच्या नजरेस न पडता कोठेही वाहून नेता येते व हव्या त्या ठिकाणाहून डागता येते.\n\nयापुढच्या टप्प्यात ते पाणबुडीतून सोडण्याचा प्रयत्न करण्यात येईल.\n\nप्राथमिक अवस्थेत असून अजून चाचण्या बाकी आहेत.\n\nवर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शौर्य हे क्षेपणास्त्र बंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणारे भारतीय क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"The Saurya missile is an Indian missile that is launched from a captive shell.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या क्षेपणास्त्राचा पल्ला ७५० ते १९०० किलोमीटरपर्यंतचा आहे.","translated_text":"The range of the missile is from 750 to 1900 kilometers.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.indiaresearch.org/Shourya_Missile.pdf | title=Shourya/Sagarika Missile | प्रकाशक=इंडिया रिसर्च | ॲक्सेसदिनांक=२०१३-०९-०३ | लेखक=अरुण विश्वकर्मा | भाषा=इंग्लिश}}]","char_index":58,"name":null,"url":"http://www.indiaresearch.org/Shourya_Missile.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:38.635338-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"अण्वस्त्रे वाहून नेण्यासाठी प्रामुख्याने हे क्षेपणास्त्र तयार करण्यात आले आहे.","translated_text":"The missile is primarily designed to carry nuclear weapons.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"स्वरूप","translated_text":"Nature","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणाऱ्या क्षेपणास्त्रात हे आवरण भेदून लक्ष्यावर जाण्याची क्षमता असावी लागते.","translated_text":"A missile released from a captive shell must be capable of penetrating the shell and reaching the target.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पाणबुडीच्या आवरणातूनही हे क्षेपणास्त्र सोडता आले की अशा क्षेपणास्त्राची जागा हेरणे शत्रूला अवघड जाते.","translated_text":"The missile was also released from the hull of the submarine, making it difficult for the enemy to replace such a missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे क्षेपणास्त्र आवरणात असल्यामुळे ते शत्रूच्या उपग्रहांच्या नजरेस न पडता कोठेही वाहून नेता येते व हव्या त्या ठिकाणाहून डागता येते.","translated_text":"Because the missile is sheltered, it can be transported anywhere without being detected by enemy satellites.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रगती","translated_text":"Progress","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"यापुढच्या टप्प्यात ते पाणबुडीतून सोडण्याचा प्रयत्न करण्यात येईल.","translated_text":"The next step will be to try to get it out of the submarine.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"अधिक माहिती","translated_text":"More information","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्राथमिक अवस्थेत असून अजून चाचण्या बाकी आहेत.","translated_text":"It is still in the early stages of testing.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संदर्भ आणि नोंदी","translated_text":"References and records","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्यदुवे","translated_text":"External islands","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Class: Missiles Class: Missiles of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"शौर्य हे क्षेपणास्त्र बंदिस्त आवरणातून सोडण्यात येणारे भारतीय क्षेपणास्त्र आहे. या क्षेपणास्त्राचा पल्ला ७५० ते १९०० किलोमीटरपर्यंतचा आहे.","translated_text":"The Saurya missile is an Indian missile that is launched from a captive shell. The range of the missile is from 750 to 1900 kilometers.","citations":[{"content":"[{{संकेतस्थळ स्रोत | दुवा=http://www.indiaresearch.org/Shourya_Missile.pdf | title=Shourya/Sagarika Missile | प्रकाशक=इंडिया रिसर्च | ॲक्सेसदिनांक=२०१३-०९-०३ | लेखक=अरुण विश्वकर्मा | भाषा=इंग्लिश}}]","char_index":138,"name":null,"url":"http://www.indiaresearch.org/Shourya_Missile.pdf","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:38.635338-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"मित्र क्षेपणास्त्र","wikicode":"'''मित्र''' हे [[भारत]] व [[फ्रान्स]] संयुक्तपणे विकसित करत असलेले [[क्षेपणास्त्र]] आहे.\n\n==स्वरूप==\nहे जमिनीवरून जमिनीवर मारा करू शकणारे क्षेपणास्त्र आहे.\n==प्रगती==\n==अधिक माहिती==\n==बाह्यदुवे==\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:क्षेपणास्त्रे]]\n[[वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"a260d6c9c3f288ef830fa48d403acd14f2856e357b80cb1f48214cdeaf50eb52","last_revision":"2023-12-28T06:22:43Z","first_revision":"2011-03-17T23:29:43Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.559702","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"मित्र हे भारत व फ्रान्स संयुक्तपणे विकसित करत असलेले क्षेपणास्त्र आहे.\n\nहे जमिनीवरून जमिनीवर मारा करू शकणारे क्षेपणास्त्र आहे.\n\nवर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मित्र हे भारत व फ्रान्स संयुक्तपणे विकसित करत असलेले क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"Mitra is a missile jointly developed by India and France.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"स्वरूप","translated_text":"Nature","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे जमिनीवरून जमिनीवर मारा करू शकणारे क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"This is a surface-to-surface missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रगती","translated_text":"Progress","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"अधिक माहिती","translated_text":"More information","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"बाह्यदुवे","translated_text":"External islands","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Class: Missiles Class: Missiles of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"प्रतिभेदक क्षेपणास्त्र","wikicode":"[[चित्र:AAD Test Crop.jpg|उजवे|इवलेसे|250px|अत्याधुनिक हवाई संरक्षण प्रणालीचा (एएडी) असलेले प्रतिभेदक क्षेपणास्त्र चाचणी दरम्यान]]\nशत्रूच्या क्षेपणास्त्राचा पाडाव करू शकणारे किंवा हल्लेखोर क्षेपणास्त्राचा वेध घेऊन ते नष्ट करण्याची क्षमता असलेले हे एक भारतीय क्षेपणास्त्र आहे.\n[[क्षेपणास्त्र]] प्रतिबंधक यंत्रणा भक्कम होते. भारताची [[संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था]] (डीआरडीओ) यांच्या उपक्रमाने हे क्षेपणास्त्र तयार करण्यात आले आहे.\n== क्षमता ==\nजमिनीपासून ३० किमी उंचीपर्यंत व त्यापुढे अशा दोन प्रकारांत प्रतिभेदक क्षेपणास्त्र विकसित करण्यात आले.\n== उपकरणे ==\nप्रतिभेदक क्षेपणास्त्र सात मीटर लांबीचे आहे.\n\n== भाग ==\n* नेव्हिगेशन यंत्रणा\n* अद्ययावत संगणक\n* जमिनीवरील रडारकडून येणाऱ्या माहितीवर आधारीत इलेक्ट्रो-मेकॅनिकल अॅक्टिवेटर\nआदी अत्याधुनिक हवाई संरक्षण प्रणालीचा (एएडी) असलेल्या यंत्रणा यात आहेत.\n\n== बाह्यदुवे ==\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:क्षेपणास्त्रे]]\n[[वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"5998f663cfabee0d1931c95682bd62fb8a2179f583fbf6b270bf5991ee7ae097","last_revision":"2019-03-06T08:34:19Z","first_revision":"2011-03-17T23:36:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.619180","cross_lingual_links":{"en":"Indian Ballistic Missile Defence Programme","fa":"برنامه دفاع موشکی بالستیک هند","fr":"Programme de défense antimissile balistique indien","hi":"भारतीय बैलिस्टिक मिसाइल रक्षा कार्यक्रम","kn":"ಪೃಥ್ವಿ ಏರ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ವೆಹಿಕಲ್ (ಪಿಎಡಿ) (ಭಾರತ)","ko":"인도의 탄도 미사일 방어","pt":"Programa Indiano de Defesa de Mísseis Balísticos","te":"భారతీయ బాలిస్టిక్ క్షిపణి రక్షణ కార్యక్రమం","zh":"印度彈道導彈防禦系統計劃"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.682335","text":"शत्रूच्या क्षेपणास्त्राचा पाडाव करू शकणारे किंवा हल्लेखोर क्षेपणास्त्राचा वेध घेऊन ते नष्ट करण्याची क्षमता असलेले हे एक भारतीय क्षेपणास्त्र आहे. क्षेपणास्त्र प्रतिबंधक यंत्रणा भक्कम होते. भारताची संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (डीआरडीओ) या��च्या उपक्रमाने हे क्षेपणास्त्र तयार करण्यात आले आहे.\n\nजमिनीपासून ३० किमी उंचीपर्यंत व त्यापुढे अशा दोन प्रकारांत प्रतिभेदक क्षेपणास्त्र विकसित करण्यात आले.\n\nप्रतिभेदक क्षेपणास्त्र सात मीटर लांबीचे आहे.\n\nनेव्हिगेशन यंत्रणा अद्ययावत संगणक जमिनीवरील रडारकडून येणाऱ्या माहितीवर आधारीत इलेक्ट्रो-मेकॅनिकल अॅक्टिवेटर आदी अत्याधुनिक हवाई संरक्षण प्रणालीचा (एएडी) असलेल्या यंत्रणा यात आहेत.\n\nवर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शत्रूच्या क्षेपणास्त्राचा पाडाव करू शकणारे किंवा हल्लेखोर क्षेपणास्त्राचा वेध घेऊन ते नष्ट करण्याची क्षमता असलेले हे एक भारतीय क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"It is an Indian missile capable of destroying an enemy missile or attacking an attacking missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"क्षेपणास्त्र प्रतिबंधक यंत्रणा भक्कम होते.","translated_text":"The missile defense system was strong.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारताची संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (डीआरडीओ)","translated_text":"Defence Research and Development Organisation of India (DRDO)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यांच्या उपक्रमाने हे क्षेपणास्त्र तयार करण्यात आले आहे.","translated_text":"The missile was developed through his initiative.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"क्षमता","translated_text":"Capacity","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जमिनीपासून ३० किमी उंचीपर्यंत व त्यापुढे अशा दोन प्रकारांत प्रतिभेदक क्षेपणास्त्र विकसित करण्यात आले.","translated_text":"From the ground up to a height of 30 km and beyond, two types of detection missiles were developed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"उपकरणे","translated_text":"equipment","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"प्रतिभेदक क्षेपणास्त्र सात मीटर लांबीचे आहे.","translated_text":"The detection missile is seven meters long.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"भाग","translated_text":"Part of it","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"नेव्हिगेशन यंत्रणा अद्ययावत संगणक जमिनीवरील रडारकडून येणाऱ्या माहितीवर आधारीत इलेक्ट्रो-मेकॅनिकल अॅक्टिवेटर आदी अत्याधुनिक हवाई संरक्षण प्रणालीचा (एएडी) असलेल्या यंत्रणा यात आहेत.","translated_text":"It is equipped with state-of-the-art air defense system (AAD) including electro-mechanical activators based on information from ground-based computer radar.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्यदुवे","translated_text":"External islands","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:भारताची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Class: Missiles Class: Missiles of India","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शौर्य (क्षेपणास्त्र)","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[शौर्य क्षेपणास्त्र]]","hash":"a0d352b9715534a4746c7ffc5c1f059d9a7c788fa0802421d69de95c7e9bab43","last_revision":"2011-03-18T00:08:58Z","first_revision":"2011-03-18T00:08:58Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.679301","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनशौर्य क्षेपणास्त्र\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनशौर्य क्षेपणास्त्र","translated_text":"Redirection of a ballistic missile.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"घौरी क्षेपणास्त्र","wikicode":"'''घौरी''' हे [[पाकिस्तान]]चे अण्वस्त्रवाहू [[क्षेपणास्त्र]] आहे. याचा पल्ला तेराशे किलोमीटर इतका आहे. भारतातील अनेक ठिकाणे या क्षेपणास्त्राच्या टप्प्यात येतात. या क्षेपणास्त्राचा विकास करण्याचा निर्णय १९९३-९४ मध्ये बेनजिर भुट्टो यांचे सरकार निवडून आल्यावर घेण्यात आला असे माणले जाते. क्षेपणास्त्राचे नाव अफगान शासक शाहबुद्दीन मोहम्मद घौरीच्या नावावरून देण्यात आले.\n\nअमेरिकेनुसार या क्षेपणास्त्राचे रेखांकन उत्तर कोरियाच्या नोडॉंग क्षेपणास्त्रासारखे आहे.[https://www.cia.gov/library/reports/archived-reports-1/jan_jun1999.html#pakistan 1] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120207191501/https://www.cia.gov/library/reports/archived-reports-1/jan_jun1999.html#pakistan |date=2012-02-07 }}\n[[चित्र:Coat of arms of Pakistan.svg|thumb|right|75px|पाकिस्तान]]\n[[चित्र:Ghauri missile mockup.jpeg|thumb|right|300px|घौरी मिसाईलचे लोकप्रदर्शन]]\n\n==स्वरूप==\n\n== आवर्तन ==\nघौरी-1\n*मध्यम पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र\n*युद्धभार क्षमता 500 ते 750 किलो\n*मारक क्षमता 1300 ते 1500 किलोमीटर\n\nघौरी-2\n*लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र\n*युद्धभार क्षमता 750 ते 1000 किलो\n*मारक क्षमता 2000 ते 2300 किलोमीटर\n\nघौरी -3\n*लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र\n*युद्धभार क्षमता 1000 किलो पेक्षा अधिक\n*मारक क्षमता 3000 किमी\n\n==बाह्यदुवे==\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:क्षेपणास्त्रे]]\n[[वर्ग:पाकिस्तानची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"fb52f3a9872f422316f056850cda40abb9d68a747ed2020306749f160cbe6ce5","last_revision":"2022-11-22T06:09:11Z","first_revision":"2011-03-18T00:56:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.738792","cross_lingual_links":{"ar":"غوري (صاروخ)","de":"Ghauri","en":"Ghauri (missile)","es":"Ghauri (misil)","fi":"Ghauri (ohjus)","hi":"ग़ौरी-1","hy":"Գաուրի (հրթիռ)","id":"Ghauri (peluru kendali)","ko":"가우리 1호","pnb":"غوری میزائل","pt":"Ghauri (míssil)","ru":"Гаури (ракета)","sv":"Ghauri","tr":"Gauri (füze)","ur":"غوری (میزائل)"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"घौरी हे पाकिस्तानचे अण्वस्त्रवाहू क्षेपणास्त्र आहे. याचा पल्ला तेराशे किलोमीटर इतका आहे. भारतातील अनेक ठिकाणे या क्षेपणास्त्राच्या टप्प्यात येतात. या क्षेपणास्त्राचा विकास करण्याचा निर्णय १९९३-९४ मध्ये बेनजिर भुट्टो यांचे सरकार निवडून आल्यावर घेण्यात आला असे माणले जाते. क्षेपणास्त्राचे नाव अफगान शासक शाहबुद्दीन मोहम्मद घौरीच्या नावावरून देण्यात आले.\n\nअमेरिकेनुसार या क्षेपणास्त्राचे रेखांकन उत्तर कोरियाच्या नोडॉंग क्षेपणास्त्रासारखे आहे.1\n\nघौरी-1 मध्यम पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र युद्धभार क्षमता 500 ते 750 किलो मारक क्षमता 1300 ते 1500 किलोमीटर\n\nघौरी-2 लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र युद्धभार क्षमता 750 ते 1000 किलो मारक क्षमता 2000 ते 2300 किलोमीटर\n\nघौरी -3 लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र युद्धभार क्षमता 1000 किलो पेक्षा अधिक मारक क्षमता 3000 किमी\n\nवर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:पाकिस्तानची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"घौरी हे पाकिस्तानचे अण्वस्त्रवाहू क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"Ghouri is a Pakistani nuclear-powered missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचा पल्ला तेराशे किलोमीटर इतका आहे.","translated_text":"It has a range of 300 kilometers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भारतातील अनेक ठिकाणे या क्षेपणास्त्राच्या टप्प्यात येतात.","translated_text":"Many places in India are in the missile phase.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या क्षेपणास्त्राचा विकास करण्याचा निर्णय १९९३-९४ मध्ये बेनजिर भुट्टो यांचे सरकार निवडून आल्यावर घेण्यात आला असे माणले जाते.","translated_text":"It is believed that the decision to develop the missile was taken in 1993-94 when the government of Benjir Bhutto was elected.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"क्षेपणास्त्राचे नाव अफगान शासक शाहबुद्दीन मोहम्मद घौरीच्या नावावरून देण्यात आले.","translated_text":"The missile was named after the Afghan ruler Shahbuddin Mohammad Ghouri.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अमेरिकेनुसार या क्षेपणास्त्राचे रेखांकन उत्तर कोरियाच्या नोडॉंग क्षेपणास्त्रासारखे आहे.1","translated_text":"According to the United States, the design of the missile is similar to North Korea's NoDong missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120207191501/https://www.cia.gov/library/reports/archived-reports-1/jan_jun1999.html#pakistan |date=2012-02-07 }}","char_index":88,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20120207191501/https://www.cia.gov/library/reports/archived-reports-1/jan_jun1999.html#pakistan","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:39.086823-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"स्वरूप","translated_text":"Nature","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"आवर्तन","translated_text":"Recurring","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"घौरी-1 मध्यम पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र युद्धभार क्षमता 500 ते 750 किलो मारक क्षमता 1300 ते 1500 किलोमीटर","translated_text":"Ghouri-1 medium-range missile warhead capacity 500 to 750 kg strike capacity 1300 to 1500 km","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"घौरी-2 लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र युद्धभार क्षमता 750 ते 1000 किलो मारक क्षमता 2000 ते 2300 ��िलोमीटर","translated_text":"Gauri-2 long-range missile warhead capacity 750 to 1000 kg strike capacity 2000 to 2300 km","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"घौरी -3 लांब पल्ल्याचे क्षेपणास्त्र युद्धभार क्षमता 1000 किलो पेक्षा अधिक मारक क्षमता 3000 किमी","translated_text":"Ghouri-3 long-range missile warhead capacity more than 1000 kg deadly capacity 3000 km","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्यदुवे","translated_text":"External islands","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:क्षेपणास्त्रे वर्ग:पाकिस्तानची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Class: Missiles Class: Missiles of Pakistan","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"अमेरिकेनुसार या क्षेपणास्त्राचे रेखांकन उत्तर कोरियाच्या नोडॉंग क्षेपणास्त्रासारखे आहे.1","translated_text":"According to the United States, the design of the missile is similar to North Korea's NoDong missile.","citations":[{"content":"{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120207191501/https://www.cia.gov/library/reports/archived-reports-1/jan_jun1999.html#pakistan |date=2012-02-07 }}","char_index":88,"name":null,"url":"https://web.archive.org/web/20120207191501/https://www.cia.gov/library/reports/archived-reports-1/jan_jun1999.html#pakistan","source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":"2024-12-05T15:22:39.086823-05:00","source_download_error":"Download is empty","source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"स्निकोमीटर","wikicode":"स्निकोमीटर हे [[ध्वनी]] व [[चलचित्र]] यांचा तुलनात्मक अभ्यास करून [[क्रिकेट]]मध्ये [[फलंदाज]] बाद आहे किंवा नाही हे ठरविण्यासाठी केला जातो. \n* याचा शोध ब्रिटिश [[संगणक]] तज्ज्ञ अॅलन पास्केट यांनी नव्वदच्या दशकात लावला.\n* हे एक छोट्या डबीच्या आकाराचा [[मायक्रोफोन]] खेळपट्टी मध्ये बसवलेला असतो, जो लहान आवाज ही टिपू शकतो. फलंदाजी करणाऱ्या [[फलंदाज]]च्या बॅटला चेंडू लागून जाताना बॉलचे चामडे घासल्यावर विशिष्ट आवाज होतो. तो अगर [[यष्टीरक्षक|यष्टीरक्षका]]ने झेलला असेल तर तो फलंदाज बाद आहे किंवा नाही हे ठरवले जाते.\n* नव्वदच्या दशकात याच्या वापरावर खूप चर्चा झाली परंतु याच्या वापराला [[आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट संघटन|आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट संघटने]]ची परवानगी मिळू शकली नाही. मग याचा वापर समालोचनासाठी मर्यादित राहिला.\n[[वर्ग:क्रिकेट]]","hash":"341c899f8ecb2081d85088546dd02794318d5aac59cf5b448ea9a6583fca1778","last_revision":"2012-05-10T19:32:55Z","first_revision":"2011-03-18T01:43:45Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.795651","cross_lingual_links":{"en":"Snickometer"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"स्निकोमीटर हे ध्वनी व चलचित्र यांचा तुलनात्मक अभ्यास करून क्रिकेटमध्ये फलंदाज बाद आहे किंवा नाही हे ठरविण्यासाठी केला जातो. याचा शोध ब्रिटिश संगणक तज्ज्ञ अॅलन पास्केट यांनी नव्वदच्या दशकात लावला. हे एक छोट्या डबीच्या आकाराचा मायक्रोफोन खेळपट्टी मध���ये बसवलेला असतो, जो लहान आवाज ही टिपू शकतो. फलंदाजी करणाऱ्या फलंदाजच्या बॅटला चेंडू लागून जाताना बॉलचे चामडे घासल्यावर विशिष्ट आवाज होतो. तो अगर यष्टीरक्षकाने झेलला असेल तर तो फलंदाज बाद आहे किंवा नाही हे ठरवले जाते. नव्वदच्या दशकात याच्या वापरावर खूप चर्चा झाली परंतु याच्या वापराला आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट संघटनेची परवानगी मिळू शकली नाही. मग याचा वापर समालोचनासाठी मर्यादित राहिला. वर्ग:क्रिकेट\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्निकोमीटर हे ध्वनी व चलचित्र यांचा तुलनात्मक अभ्यास करून क्रिकेटमध्ये फलंदाज बाद आहे किंवा नाही हे ठरविण्यासाठी केला जातो.","translated_text":"A sneakmeter is a comparative study of sound and motion to determine whether a bat is batted in cricket.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचा शोध ब्रिटिश संगणक तज्ज्ञ अॅलन पास्केट यांनी नव्वदच्या दशकात लावला.","translated_text":"It was invented in the 1990s by British computer scientist Alan Paskett.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे एक छोट्या डबीच्या आकाराचा मायक्रोफोन खेळपट्टी मध्ये बसवलेला असतो, जो लहान आवाज ही टिपू शकतो.","translated_text":"It's a tiny box-shaped microphone mounted in a playground that can pick up small sounds.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फलंदाजी करणाऱ्या फलंदाजच्या बॅटला चेंडू लागून जाताना बॉलचे चामडे घासल्यावर विशिष्ट आवाज होतो.","translated_text":"When the batsman's bat hits the ball, it makes a distinctive sound when the ball is rubbed with leather.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तो अगर यष्टीरक्षकाने झेलला असेल तर तो फलंदाज बाद आहे किंवा नाही हे ठरवले जाते.","translated_text":"If he's caught by the goalkeeper, it determines whether he's a hitter or not.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नव्वदच्या दशकात याच्या वापरावर खूप चर्चा झाली परंतु याच्या वापराला आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट संघटनेची परवानगी मिळू शकली नाही.","translated_text":"It was widely discussed in the 1990s but was not approved by the International Cricket Council.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मग याचा वापर समालोचनासाठी मर्यादित राहिला.","translated_text":"Then its use was limited to criticism.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्ग:क्रिकेट","translated_text":"Class: Cricket","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट संघटना","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट समिती]]","hash":"563e2bceb3044762d15b9f8c27982d935e644eccddddbf102249a9c5192d55d5","last_revision":"2015-04-30T07:27:08Z","first_revision":"2011-03-18T01:46:02Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.862728","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट समिती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट समिती","translated_text":"Redirection of the International Cricket Committee","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"डच ईस्ट ईंडिया कंपनी","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[डच ईस्ट इंडिया कंपनी]]","hash":"d0307d3ada44ec1afc593680da1637962cddf49e3a6a2b41959c2ea3dcf51dcc","last_revision":"2011-03-18T01:55:40Z","first_revision":"2011-03-18T01:55:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:49.972801","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनडच ईस्ट इंडिया कंपनी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनडच ईस्ट इंडिया कंपनी","translated_text":"The East India Company was redirected.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मॅथियास, पवित्र रोमन सम्राट","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[मॅथ्थियस, पवित्र रोमन सम्राट]]","hash":"3ce8d41e550ded2d9b3cad78c6818ea45ed83d55564a2f0a46b7caedf79e6323","last_revision":"2011-03-18T01:58:06Z","first_revision":"2011-03-18T01:58:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.035993","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनमॅथ्थियस, पवित्र रोमन सम्राट\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनमॅथ्थियस, पवित्र रोमन सम्राट","translated_text":"Matthew, the Holy Roman Emperor","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"इमरान हाश्मी","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[इमरान हाशमी]]","hash":"1f73ecb1eed4363de34f57de6d4b688f6a5b661c8cb6ab56ba8028a00fea923e","last_revision":"2011-03-18T02:01:01Z","first_revision":"2011-03-18T02:01:01Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.093576","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनइमरान हाशमी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनइमरान हाशमी","translated_text":"Re-directed by Imran Hashmi","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अमेरिकन सिनेट","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[अमेरिकेची सेनेट]]","hash":"36bdeec7d44465aefea120ca4ec75b6810e568f3122d6c1fdd02d5e8ca8022a2","last_revision":"2019-05-24T05:13:57Z","first_revision":"2011-03-18T02:05:28Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.192897","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन अमेरिकेची सेनेट\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन अमेरिकेची सेनेट","translated_text":"Redirects the U.S. Senate","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आर. व्यंकटरमण","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[रामस्वामी वेंकटरमण]]","hash":"c75fcb85a3aff42a74653a410705f69188eb95ba53829474263ed00c66d9c0c0","last_revision":"2011-03-18T02:09:40Z","first_revision":"2011-03-18T02:09:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.245256","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनरामस्वामी वेंकटरमण\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनरामस्वामी वेंकटरमण","translated_text":"Radha Swami Venkateraman directed by","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रविंद्र जडेजा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[रवींद्र जाडेजा]]","hash":"2a19acfcbcc74c4d3bb7449416dada497e61d84e67bef3e9f75b061718477b8b","last_revision":"2022-08-28T10:29:49Z","first_revision":"2011-03-18T03:18:59Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.306687","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन रवींद्र जाडेजा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन रवींद्र जाडेजा","translated_text":"Redirected by Ravindra Jadeja","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रेपो दर","wikicode":"'''���ेपो दर''' अथवा 'अधिकृत बँक दर' म्हणजे, ज्या व्याज दराने [[रिझर्व्ह बँक]] त्याचे अखत्यारीतील बँकांना [[भाग भांडवल]] देते तो दर असतो.याचा प्रभाव,बँकेद्वारे त्याचे ग्राहकांना देण्यात येणाऱ्या कर्जाच्या दरावरही पडतो. रेपो दर वाढल्यास वा कमी झाल्यास, नाईलाजाने संबंधीत बँकाना आपले ग्राहकांना द्यावयाच्या कर्जाचे दर,बँक लाभात राहण्यासाठी, अनुक्रमे वाढवावे अथवा कमी करावे लागतात.[[रिव्हर्स रेपो दर]] हा सहसा याचेवर अवलंबून असतो.\n\nबँका रिझर्व्ह बँकेला पुनर्खरेदीचे आश्वासन देऊन शासकीय प्रतिभूती विकून अल्पमुदतीचे कर्ज घेतात या व्यवहाराला रेपो व्यवहार म्हणतात रिझर्व्ह बँक या व्यवहारावर ज्या दराने व्याज आकारते त्या दराला रेपो दर असे म्हणतात . रेपोदर वाढवला की तरलता कमी होऊन पतनिर्मिती कमी होते .\n\n'''रेपोदराचे खालील दोन प्रकार पडतात'''\n\n१) '''स्थिर रेपोदर -'''\n\n पूर्वनियोजित पद्धतीने रिझर्व्ह बँक आणि बँकांमध्ये जे रेपो व्यवहार होतात त्यांच्यावर स्थिर रेपोदराने व्याज आकारले जाते . रेपोव्यवहारांची कमाल मुदत पूर्वी १ दिवस समजली जायची , कालांतराने ही मुदत १४ दिवस करण्यात आली ,अलीकडे ही मुदत ५६ दिवस करण्यात आली आहे . म्हणजे स्थिर रेपोदराने किमान १ दिवस ते कमाल ५६ दिवस कर्ज घेता येते , कर्ज घेण्यासाठीचे अर्ज बँका सादर करतात व लिलाव पद्धतीने ही कर्ज वाटप होतात .एल ए एफ अंतर्गत २७ एप्रिल २००१ला पहिला स्थिर रेपोदर जाहीर करण्यात आला , तो ९% होता ,१३ फेब्रुवारी २०१२ मध्ये तो ९.५% होता , २ एप्रिल २०१६ला स्थिर रेपोदर ६.७५% वरून ६.५% करण्यात आला .रेपोदर सर्वात कमी २१ एप्रिल २००९ ते १८ फेब्रुवारी २०१० या काळात ४.७५% होता . २० फेब्रुवारी २०१५ला रिझर्व्ह बँक आणि भारत सरकार दरम्यान चलनविषयक धोरण आराखडा तयार करण्यात आला , या आराखड्यानुसार या स्थिर रेपोदराला आता प्रधान दर समजण्यात येते .त्याला स्थिर रेपोदरापेक्षा धोरण (रेपो) दर म्हणण्याचा प्रघात पडलाय . इतर सर्व दर हे आता रेपोदराशी जोडले गेले आहेत , नाणे बाजारातील सर्व व्याजदर (ठेवीवरील व कर्जावरील व्याजदर) ठरविण्यासाठीचा आधार पुरविणे आणि बँकांमधील नाणेबाजाराच्या विकासासाठी सहाय्य करणे हे या प्रधान व्याजदराचे प्रमुख कार्य आहे .बँकांना अल्पकालीन तरलता उपलब्ध करणे तसेच अल्पमुदत व्याजदराचे संकेत बाजारात पाठविणे या रेपोदर धोरणाचा उद्देश आहे .\n\n'''२) तरता रेपोदर -'''\n\n स्थिर रेपोदराप्रमाणेच १ ते ५६ दिवस मुदतीसाठी ही कर्जे घेता येतात ,परंतु या कर्जाच्या लिलावात रेपोदराची बोली लावली जाते ,म्हणजे २एप्रिल २०१६ला जसा स्थिर रेपोदर ६.५ % आहे म्हणजे बँकांना ६.५%दरानेच रेपोकर्जे मिळेल ,पण तरत्या रेपोदरात हा दार अनित्य असतो ,मागणी किती आहे त्यावरून हा दर ठरतो .स्थिर तसेच तरत्या रेपोदरासाठी रिझर्व्ह बँक लिलाव जाहीर करते , असे लिलाव सोमवार ते शुक्रवार सुट्ट्या वगळता रोज केले जातात. प्रादेशिक ग्रामीण बँका वगळता सर्व अनुसूचित बँकांना या लिलावात भाग घेता येतो . लिलावामध्ये किमान ५ कोटी रु किंवा ५ कोटी रुपयांच्या पटीत बोली लावावी लागते .बँकाच्या एकूण ठेवींच्या किमान ०.२५% रक्कम कर्जे म्हणून स्थिर रेपोदराने आणि ०.७५ % रक्कम कर्जे म्हणून तरत्या रेपोदराने पुरविण्याचे आश्वासन रिझर्व्ह बँकेने अनुसूचित बँकांना दिले आहे .\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[रिव्हर्स रेपो दर]]\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग:अर्थशास्त्र]]","hash":"33c0d44bebfbae9e469a51112ace54c0ea0f105edab3780dd79dd85eca7e5ae0","last_revision":"2023-09-22T20:29:24Z","first_revision":"2011-03-18T03:20:31Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.365869","cross_lingual_links":{"da":"Foliorenten","de":"Leitzins","fi":"Ohjauskorko","fr":"Taux directeur","it":"Tasso ufficiale di sconto","ja":"政策金利","kk":"Прайм-рейт","lb":"Leetzëns","lo":"ອັດຕາດອກເບ້ຍທະນາຄານກາງ","nds":"Liettins","oc":"Taus director","pa":"ਰੈਪੋ ਦਰ","pl":"Stopa depozytowa","ru":"Прайм-рейт","sv":"Reporänta","zh":"政策利率"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"रेपो दर अथवा 'अधिकृत बँक दर' म्हणजे, ज्या व्याज दराने रिझर्व्ह बँक त्याचे अखत्यारीतील बँकांना भाग भांडवल देते तो दर असतो.याचा प्रभाव,बँकेद्वारे त्याचे ग्राहकांना देण्यात येणाऱ्या कर्जाच्या दरावरही पडतो. रेपो दर वाढल्यास वा कमी झाल्यास, नाईलाजाने संबंधीत बँकाना आपले ग्राहकांना द्यावयाच्या कर्जाचे दर,बँक लाभात राहण्यासाठी, अनुक्रमे वाढवावे अथवा कमी करावे लागतात.रिव्हर्स रेपो दर हा सहसा याचेवर अवलंबून असतो.\n\nबँका रिझर्व्ह बँकेला पुनर्खरेदीचे आश्वासन देऊन शासकीय प्रतिभूती विकून अल्पमुदतीचे कर्ज घेतात या व्यवहाराला रेपो व्यवहार म्हणतात रिझर्व्ह बँक या व्यवहारावर ज्या दराने व्याज आकारते त्या दराला रेपो दर असे म्हणतात . रेपोदर वाढवला की तरलता कमी होऊन पतनिर्मिती कमी होते .\n\nरेपोदराचे खालील दोन प्रकार पडतात\n\n१) स्थिर रेपोदर -\n\nपूर्वनियोजित पद्धतीने रिझर्व्ह बँक आणि बँकांमध्ये जे रेपो व्यवहार ह���तात त्यांच्यावर स्थिर रेपोदराने व्याज आकारले जाते . रेपोव्यवहारांची कमाल मुदत पूर्वी १ दिवस समजली जायची , कालांतराने ही मुदत १४ दिवस करण्यात आली ,अलीकडे ही मुदत ५६ दिवस करण्यात आली आहे . म्हणजे स्थिर रेपोदराने किमान १ दिवस ते कमाल ५६ दिवस कर्ज घेता येते , कर्ज घेण्यासाठीचे अर्ज बँका सादर करतात व लिलाव पद्धतीने ही कर्ज वाटप होतात .एल ए एफ अंतर्गत २७ एप्रिल २००१ला पहिला स्थिर रेपोदर जाहीर करण्यात आला , तो ९% होता ,१३ फेब्रुवारी २०१२ मध्ये तो ९.५% होता , २ एप्रिल २०१६ला स्थिर रेपोदर ६.७५% वरून ६.५% करण्यात आला .रेपोदर सर्वात कमी २१ एप्रिल २००९ ते १८ फेब्रुवारी २०१० या काळात ४.७५% होता . २० फेब्रुवारी २०१५ला रिझर्व्ह बँक आणि भारत सरकार दरम्यान चलनविषयक धोरण आराखडा तयार करण्यात आला , या आराखड्यानुसार या स्थिर रेपोदराला आता प्रधान दर समजण्यात येते .त्याला स्थिर रेपोदरापेक्षा धोरण (रेपो) दर म्हणण्याचा प्रघात पडलाय . इतर सर्व दर हे आता रेपोदराशी जोडले गेले आहेत , नाणे बाजारातील सर्व व्याजदर (ठेवीवरील व कर्जावरील व्याजदर) ठरविण्यासाठीचा आधार पुरविणे आणि बँकांमधील नाणेबाजाराच्या विकासासाठी सहाय्य करणे हे या प्रधान व्याजदराचे प्रमुख कार्य आहे .बँकांना अल्पकालीन तरलता उपलब्ध करणे तसेच अल्पमुदत व्याजदराचे संकेत बाजारात पाठविणे या रेपोदर धोरणाचा उद्देश आहे .\n\n२) तरता रेपोदर -\n\nस्थिर रेपोदराप्रमाणेच १ ते ५६ दिवस मुदतीसाठी ही कर्जे घेता येतात ,परंतु या कर्जाच्या लिलावात रेपोदराची बोली लावली जाते ,म्हणजे २एप्रिल २०१६ला जसा स्थिर रेपोदर ६.५ % आहे म्हणजे बँकांना ६.५%दरानेच रेपोकर्जे मिळेल ,पण तरत्या रेपोदरात हा दार अनित्य असतो ,मागणी किती आहे त्यावरून हा दर ठरतो .स्थिर तसेच तरत्या रेपोदरासाठी रिझर्व्ह बँक लिलाव जाहीर करते , असे लिलाव सोमवार ते शुक्रवार सुट्ट्या वगळता रोज केले जातात. प्रादेशिक ग्रामीण बँका वगळता सर्व अनुसूचित बँकांना या लिलावात भाग घेता येतो . लिलावामध्ये किमान ५ कोटी रु किंवा ५ कोटी रुपयांच्या पटीत बोली लावावी लागते .बँकाच्या एकूण ठेवींच्या किमान ०.२५% रक्कम कर्जे म्हणून स्थिर रेपोदराने आणि ०.७५ % रक्कम कर्जे म्हणून तरत्या रेपोदराने पुरविण्याचे आश्वासन रिझर्व्ह बँकेने अनुसूचित बँकांना दिले आहे .\n\nरिव्हर्स रेपो दर\n\nवर्ग:अर्थशास्त्र\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेपो","translated_text":"Repo","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दर अथवा 'अधिकृत बँक दर' म्हणजे, ज्या व्याज दराने रिझर्व्ह बँक त्याचे अखत्यारीतील बँकांना भाग भांडवल देते तो दर असतो.याचा प्रभाव,बँकेद्वारे त्याचे ग्राहकांना देण्यात येणाऱ्या कर्जाच्या दरावरही पडतो. रेपो दर वाढल्यास वा कमी झाल्यास, नाईलाजाने संबंधीत बँकाना आपले ग्राहकांना द्यावयाच्या कर्जाचे दर,बँक लाभात राहण्यासाठी, अनुक्रमे वाढवावे अथवा कमी करावे लागतात.रिव्हर्स रेपो दर हा सहसा याचेवर अवलंबून असतो.","translated_text":"The rate or 'Authorised Bank Rate' is the rate at which the Reserve Bank contributes capital to the banks under its jurisdiction. This also affects the rate of lending given by the bank to its customers. If the repo rate increases or decreases, the banks concerned have to increase or decrease the rate of lending to their customers, respectively, in order to maintain bank profits.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बँका रिझर्व्ह बँकेला पुनर्खरेदीचे आश्वासन देऊन शासकीय प्रतिभूती विकून अल्पमुदतीचे कर्ज घेतात या व्यवहाराला रेपो व्यवहार म्हणतात रिझर्व्ह बँक या व्यवहारावर ज्या दराने व्याज आकारते त्या दराला रेपो दर असे म्हणतात .","translated_text":"A repo transaction is a short-term loan where banks sell government securities to the Reserve Bank with an assurance of repurchase . The rate at which the Reserve Bank charges interest on the transaction is called the repo rate .","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेपोदर वाढवला की तरलता कमी होऊन पतनिर्मिती कमी होते .","translated_text":"The report adds that the liquidity decreases and the yield decreases.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेपोदराचे खालील दोन प्रकार पडतात","translated_text":"There are two main types of reptiles.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१) स्थिर रेपोदर -","translated_text":"1) Stable reporting -","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पूर्वनियोजित पद्धतीने रिझर्व्ह बँक आणि बँकांमध्ये जे रेपो व्यवहार होतात त्यांच्यावर स्थिर रेपोदराने व्याज आकारले जाते .","translated_text":"Interest is charged at a fixed reporting rate on the repo transactions that take place in the Reserve Bank and banks in a predetermined manner .","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रेपोव्यवहारांची कमाल मुदत पूर्वी १ दिवस समजली जायची , कालांतराने ही मुदत १४ दिवस करण्यात आली ,अलीकडे ही मुदत ५६ दिवस करण्यात आली आहे .","translated_text":"The maximum duration of repo transactions used to be 1 day, which has been increased from 14 days to 56 days.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजे स्थिर रेपोदराने किमान १ दिवस ते कमाल ५६ दिवस कर्ज घेता येते , कर्ज घेण्यासाठीचे अर्ज बँका सादर करतात व लिलाव पद्धतीने ही कर्ज वाटप होतात .एल ए एफ अंतर्गत २७ एप्रिल २००१ला पहिला स्थिर रेपोदर जाहीर करण्यात ��ला , तो ९% होता ,१३ फेब्रुवारी २०१२ मध्ये तो ९.५% होता , २ एप्रिल २०१६ला स्थिर रेपोदर ६.७५% वरून ६.५% करण्यात आला .रेपोदर सर्वात कमी २१ एप्रिल २००९ ते १८ फेब्रुवारी २०१० या काळात ४.७५%","translated_text":"The first stable report was released on 27 April 2001 under the LAF. The first stable report was 9%, on 13 February 2012 it was 9.5%, on 2 April 2016 the stable report was increased from 6.75% to 6.5%. The lowest stable report was 4.75% from 21 April 2009 to 18 February 2010.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होता .","translated_text":"It was.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२० फेब्रुवारी २०१५ला रिझर्व्ह बँक आणि भारत सरकार दरम्यान चलनविषयक धोरण आराखडा तयार करण्यात आला , या आराखड्यानुसार या स्थिर रेपोदराला आता प्रधान दर समजण्यात येते .त्याला स्थिर रेपोदरापेक्षा धोरण (रेपो) दर म्हणण्याचा प्रघात पडलाय .","translated_text":"The Monetary Policy Framework was established on 20th February 2015 between the Reserve Bank of India and the Government of India. According to this framework, the fixed exchange rate is now referred to as the principal rate.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इतर सर्व दर हे आता रेपोदराशी जोडले गेले आहेत , नाणे बाजारातील सर्व व्याजदर (ठेवीवरील व कर्जावरील व्याजदर) ठरविण्यासाठीचा आधार पुरविणे आणि बँकांमधील नाणेबाजाराच्या विकासासाठी","translated_text":"All other rates have now been added to the report to provide the basis for determining all the interest rates on the currency market (deposit and loan interest rates) and for the development of the currency market among banks.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सहाय्य करणे हे या प्रधान व्याजदराचे प्रमुख कार्य आहे .बँकांना अल्पकालीन तरलता उपलब्ध करणे तसेच अल्पमुदत व्याजदराचे संकेत बाजारात पाठविणे या रेपोदर धोरणाचा उद्देश आहे .","translated_text":"The reporting policy aims to provide short-term liquidity to banks and to send short-term interest rate signals to the market.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२) तरता रेपोदर -","translated_text":"(ii) The Tarta Report -","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"स्थिर रेपोदराप्रमाणेच १ ते ५६ दिवस मुदतीसाठी ही कर्जे घेता येतात ,परंतु या कर्जाच्या लिलावात रेपोदराची बोली लावली जाते ,म्हणजे २एप्रिल २०१६ला जसा स्थिर रेपोदर ६.५ % आहे म्हणजे बँकांना ६.५%दरानेच रेपोकर्जे मिळेल ,पण तरत्या रेपोदरात हा दार अनित्य असतो ,मागणी किती आहे त्यावरून हा दर ठरतो .स्थिर तसेच तरत्या रेपोदरासाठी रिझर्व्ह बँक लिलाव जाहीर करते , असे लिलाव सोमवार ते शुक्रवार सुट्ट्या वगळता रोज केले जातात.","translated_text":"These loans can be borrowed for a period of 1 to 56 days, but these loans are auctioned at a repo rate, so as on April 2, 2016 at a fixed rate of 6.5%, banks will get a repo rate of 6.5%, but this rate is determined by how much the threshold is in the repo rate.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रादेशिक ग्रामीण बँका वगळता सर्व अनुसूचित बँकांन�� या लिलावात भाग घेता येतो .","translated_text":"All scheduled banks except regional rural banks are eligible to participate in the auction.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लिलावामध्ये किमान ५ कोटी रु किंवा ५ कोटी रुपयांच्या पटीत बोली लावावी लागते .बँकाच्या एकूण ठेवींच्या किमान ०.२५%","translated_text":"The auction has to be bid for at least Rs 5 crore or Rs 5 crore or at least 0.25% of the total deposits of the bank.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रक्कम कर्जे म्हणून स्थिर रेपोदराने आणि ०.७५ % रक्कम कर्जे म्हणून तरत्या रेपोदराने पुरविण्याचे आश्वासन रिझर्व्ह बँकेने अनुसूचित बँकांना दिले आहे .","translated_text":"The Reserve Bank has assured the Scheduled Banks that they will provide loans in the form of a fixed report and loans in the form of a guaranteed report of 0.75%.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रिव्हर्स रेपो दर","translated_text":"Reverse repo rate","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अर्थशास्त्र","translated_text":"Category:Economics","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"रिव्हर्स रेपो दर","wikicode":"'''रिव्हर्स रेपो दर''' म्हणजे ज्या व्याज दराने, त्याचे अखत्यारीतील बँका, रिझर्व्ह बँकेकडे पैसे ठेवतात तो दर असतो.यामध्ये [[रेपो दर|रेपो दराचे]] वाढण्यावर अथवा कमी होण्यावर फरक पडतो व तो सहसा, रेपो दरावर अवलंबून असतो.\n\n'''रिव्हर्स रेपोदराचे प्रकार''' -: रिव्हर्स रेपोदराचे दोन प्रकार पडतात \n\n'''१) स्थिर रिव्हर्स रेपोदर''' - हा दर स्थिर असून यापेक्षा जास्त दराने लिलाव होत नाहीत. रिव्हर्स रेपो व्यवहारही १ ते ५६ दिवस मुदतीचे असतात . २७ एप्रिल २००१ला स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६.७५% होता .३ मे २०११ पर्यंत स्थिर रेपोदर आणि स्थिर रिव्हर्स रेपो दर घोषित करत असताना त्यांच्यातील अंतराचे विशिष्ट सूत्र नव्हते , ३ मे २०११ पासून स्थिर रेपोदर जाहीर करत असत आणि त्यापेक्षा १०० बेसिस पॉईंट्स म्हणजे १% अंतर ठेवून स्थिर रिव्हर्स रेपोदर समजला जात असे , याआधी हे अंतर ३% पर्यंतही पोहचले आहे .२९ सप्टेंबर २०१५ च्या धोरणापर्यंत हे अंतर १% राहिले. म्हणजे स्थिर रेपोदर ६.७५% आणि स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ५.७५% होता. २ एप्रिल २०१६ च्या धोरणाने हे अंतर ०.५%च ठेवले आहे . म्हणजे स्थिर रेपोदर ६.५% आणि स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६% केला आहे . हे अंतर जास्त कमी होत असले, तरी स्थिर रिव्हर्स रेपोदर हा स्थिर रेपोदराशी (प्रधान व्याजदराशी ) जोडण्यात आला आहे ,बँकाकडील अल्पकालीन अतिरिक्त तरलता वापरणे आणि ती उत्पादक बनविणे हा रिव्हर्स रेपो व्यवहारामागील उद्देश आहे. बँका कमावत असलेल्या या व्याजदराचे संकेत बाजारात पाठविणे रिव्हर्स रेपो व्यवहारांचा उद्देश आहे. \n\n'''२) तरता रिव्हर्स रेपोदर''' - हे व्यवहार वरील पद्धतीचे असतात .परंतु यातील रिव्हर्स रेपोदर अनित्य असतो. म्हणजे जसे २ एप्रिल २०१६ पासून स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६% आहे . तर १ जून २०१६ च्या लिलावात तरता रिव्हर्स रेपोदर ६.४९% होता. २ जून २०१४ पासून तरता रिव्हर्स रेपोदरावर आधारित लिलाव केले जातात . \n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[रेपो दर]]\n\n{{विस्तार}}\n\n[[वर्ग :अर्थशास्त्र]]","hash":"ec9800207f2d3de4c09dc5969833b7d3ed0ba741e404c2cf499764057db09997","last_revision":"2023-09-22T20:28:58Z","first_revision":"2011-03-18T03:23:35Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.461737","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"रिव्हर्स रेपो दर म्हणजे ज्या व्याज दराने, त्याचे अखत्यारीतील बँका, रिझर्व्ह बँकेकडे पैसे ठेवतात तो दर असतो.यामध्ये रेपो दराचे वाढण्यावर अथवा कमी होण्यावर फरक पडतो व तो सहसा, रेपो दरावर अवलंबून असतो.\n\nरिव्हर्स रेपोदराचे प्रकार -: रिव्हर्स रेपोदराचे दोन प्रकार पडतात\n\n१) स्थिर रिव्हर्स रेपोदर - हा दर स्थिर असून यापेक्षा जास्त दराने लिलाव होत नाहीत. रिव्हर्स रेपो व्यवहारही १ ते ५६ दिवस मुदतीचे असतात . २७ एप्रिल २००१ला स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६.७५% होता .३ मे २०११ पर्यंत स्थिर रेपोदर आणि स्थिर रिव्हर्स रेपो दर घोषित करत असताना त्यांच्यातील अंतराचे विशिष्ट सूत्र नव्हते , ३ मे २०११ पासून स्थिर रेपोदर जाहीर करत असत आणि त्यापेक्षा १०० बेसिस पॉईंट्स म्हणजे १% अंतर ठेवून स्थिर रिव्हर्स रेपोदर समजला जात असे , याआधी हे अंतर ३% पर्यंतही पोहचले आहे .२९ सप्टेंबर २०१५ च्या धोरणापर्यंत हे अंतर १% राहिले. म्हणजे स्थिर रेपोदर ६.७५% आणि स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ५.७५% होता. २ एप्रिल २०१६ च्या धोरणाने हे अंतर ०.५%च ठेवले आहे . म्हणजे स्थिर रेपोदर ६.५% आणि स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६% केला आहे . हे अंतर जास्त कमी होत असले, तरी स्थिर रिव्हर्स रेपोदर हा स्थिर रेपोदराशी (प्रधान व्याजदराशी ) जोडण्यात आला आहे ,बँकाकडील अल्पकालीन अतिरिक्त तरलता वापरणे आणि ती उत्पादक बनविणे हा रिव्हर्स रेपो व्यवहारामागील उद्देश आहे. बँका कमावत असलेल्या या व्याजदराचे संकेत बाजारात पाठविणे रिव्हर्स रेपो व्यवहारांचा उद्देश आहे.\n\n२) तरता रिव्हर्स रेपोदर - हे व्यवहार वरील पद्धतीचे असतात .परंतु यातील रिव्हर्स रेपोदर अनित्��� असतो. म्हणजे जसे २ एप्रिल २०१६ पासून स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६% आहे . तर १ जून २०१६ च्या लिलावात तरता रिव्हर्स रेपोदर ६.४९% होता. २ जून २०१४ पासून तरता रिव्हर्स रेपोदरावर आधारित लिलाव केले जातात .\n\nरेपो दर\n\nवर्ग :अर्थशास्त्र\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रिव्हर्स रेपो दर म्हणजे ज्या व्याज दराने, त्याचे अखत्यारीतील बँका, रिझर्व्ह बँकेकडे पैसे ठेवतात तो दर असतो.यामध्ये रेपो दराचे वाढण्यावर अथवा कमी होण्यावर फरक पडतो व तो सहसा, रेपो दरावर अवलंबून असतो.","translated_text":"The reverse repo rate is the interest rate at which banks in their jurisdiction, the Reserve Bank, hold money. It varies between the rise or fall of the repo rate and usually depends on the repo rate.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रिव्हर्स रेपोदराचे प्रकार -: रिव्हर्स रेपोदराचे दोन प्रकार पडतात","translated_text":"Type of reverse reef: There are two types of reverse reef.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"१) स्थिर रिव्हर्स रेपोदर - हा दर स्थिर असून यापेक्षा जास्त दराने लिलाव होत नाहीत.","translated_text":"1) Fixed reversal report - This rate is fixed and is not auctioned at a higher rate.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रिव्हर्स रेपो व्यवहारही १ ते ५६ दिवस मुदतीचे असतात .","translated_text":"Reverse repo transactions also last from 1 to 56 days.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२७ एप्रिल २००१ला स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६.७५%","translated_text":"On April 27, 2001, a steady reversal report was 6.75 percent.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होता .३","translated_text":"It was three.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मे २०११ पर्यंत स्थिर रेपोदर आणि स्थिर रिव्हर्स रेपो दर घोषित करत असताना त्यांच्यातील अंतराचे विशिष्ट सूत्र नव्हते , ३ मे २०११ पासून स्थिर रेपोदर जाहीर करत असत आणि त्यापेक्षा १०० बेसिस पॉईंट्स म्हणजे १% अंतर ठेवून स्थिर रिव्हर्स रेपोदर समजला जात असे , याआधी हे अंतर ३% पर्यंतही पोहचले आहे .२९ सप्टेंबर २०१५ च्या धोरणापर्यंत हे अंतर १% राहिले.","translated_text":"Until May 2011, when declaring a stable report and a stable reverse repo rate, they did not have a specific formula for the interval. Since 3 May 2011, when declaring a stable report, 100 basis points or 1% were considered to be a stable reverse report, the gap had previously reached 3%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजे स्थिर रेपोदर ६.७५%","translated_text":"That's a steady rate of 6.75 percent.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आणि स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ५.७५%","translated_text":"And a steady reverse rate of 5.75 percent.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होता.","translated_text":"It was.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२ एप्रिल २०१६ च्या धोरणाने हे अंतर ०.५%च ठेवले आहे .","translated_text":"The policy of 2 April 2016 has kept this gap to 0.5%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजे स्थिर रेपोदर ६.५% आणि स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६% केला आहे .","translated_text":"That's a steady rate of 6.5% and a steady reverse rate of 6%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे अंतर जास्त कमी होत असले, तरी स्थिर रिव्हर्स रेपोदर हा स्थिर रेपोदराशी (प्रधान व्याजदराशी ) जोडण्यात आला आहे ,बँकाकडील अल्पकालीन अतिरिक्त तरलता वापरणे आणि ती उत्पादक बनविणे हा रिव्हर्स रेपो व्यवहारामागील उद्देश आहे.","translated_text":"Although this gap is much narrower, the objective of the reverse repo transaction is to use the short-term extra liquidity of the bank and make it productive.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बँका कमावत असलेल्या या व्याजदराचे संकेत बाजारात पाठविणे रिव्हर्स रेपो व्यवहारांचा उद्देश आहे.","translated_text":"The objective of Reverse repo transactions is to send an indication of the interest rate earned by banks to the market.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२) तरता रिव्हर्स रेपोदर - हे व्यवहार वरील पद्धतीचे असतात .परंतु यातील रिव्हर्स रेपोदर अनित्य असतो.","translated_text":"2) Reverse reporting - these transactions are of the above method.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"म्हणजे जसे २ एप्रिल २०१६ पासून स्थिर रिव्हर्स रेपोदर ६% आहे .","translated_text":"So, as of April 2, 2016, the steady reverse rate is 6%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तर १ जून २०१६ च्या लिलावात तरता रिव्हर्स रेपोदर ६.४९%","translated_text":"At the auction on June 1, 2016, the reversal rate was 6.49%.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"होता.","translated_text":"It was.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२ जून २०१४ पासून तरता रिव्हर्स रेपोदरावर आधारित लिलाव केले जातात .","translated_text":"Since 2 June 2014, the auctions have been conducted on the basis of Reverse Reports.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"रेपो","translated_text":"Repo","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दर","translated_text":"Rate","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग :अर्थशास्त्र","translated_text":"Class: Economics","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:२७ फेब्रुवारी रोजी जन्मलेले क्रिकेट खेळाडू","wikicode":"[[वर्ग:जन्मदिनांकानुसार क्रिकेट खेळाडू]]","hash":"9a3c99988edbc036857fc19ca2964c6b70810d2e9f4a7d6d87dd915b6848f2b7","last_revision":"2011-03-18T04:23:38Z","first_revision":"2011-03-18T04:23:38Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.606452","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:जन्मदिनांकानुसार क्रिकेट खेळाडू\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जन्मदिनांकानुसार क्रिकेट खेळाडू","translated_text":"Class: Cricketers by date of birth","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र","wikicode":"{| {{WPMILHIST Infobox style|main_box}}\n|- class=\"hproduct\"\n\n! class=\"fn\" colspan=\"2\" {{WPMILHIST Infobox style|header_bar}} | {{{नाव|{{PAGENAME}}}}}\n|-\n{{#if:{{{चित्र|}}} |\n{{!}} colspan=\"2\" {{WPMILHIST Infobox style|image_box}} {{!}} {{{चित्र|}}}
{{{चित्र_शीर्��क|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{प्रकार|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} प्रकार\n{{!}} {{{प्रकार|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{राष्ट्र|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} राष्ट्र\n{{!}} {{{राष्ट्र|}}}\n}}\n|-\n\n{{#if:{{{लष्करात_सामील_दिनांक|}}}{{{वापरकर्ते_दल|}}}{{{संबंधित_युद्धे|}}} |\n! colspan=\"2\" {{WPMILHIST Infobox style|header_bar}}{{!}} सेवेचा इतिहास\n}}\n|-\n{{#if:{{{लष्करात_सामील_दिनांक|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} सेवेत\n{{!}} {{{लष्करात_सामील_दिनांक|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{वापरकर्ते_दल|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} वापरकर्ते\n{{!}} {{{वापरकर्ते_दल|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{संबंधित_युद्धे|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} संबंधित युद्धे\n{{!}} {{{संबंधित_युद्धे|}}}\n}}\n|-\n\n{{#if:{{{designer|}}}{{{design_date|}}}{{{manufacturer|}}}{{{production_date|}}}{{{number|}}}{{{variants|}}} |\n! colspan=\"2\" {{WPMILHIST Infobox style|header_bar}} {{!}} उत्पादनाचा इतिहास\n}}\n|-\n{{#if:{{{designer|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Designer\n{{!}} {{{designer|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{design_date|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Designed\n{{!}} {{{design_date|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{manufacturer|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} उत्पादक\n{{!}} {{{manufacturer|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{unit_cost|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} एककाची किंमत\n{{!}} {{{unit_cost|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{production_date|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} उत्पादन\n{{!}} {{{production_date|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{number|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} किती तयार\n{{!}} {{{number|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{variants|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} प्रकार\n{{!}} {{{variants|}}}\n}}\n|-\n\n{{#if:{{{वजन|}}}{{{लांबी|}}}{{{part_length|}}}{{{width|}}}{{{height|}}}{{{diameter|}}}{{{boost|}}}{{{steering|}}}{{{transport|}}}{{{wingspan|}}}{{{crew|}}}{{{passengers|}}}{{{cartridge|}}}{{{cartridge_weight|}}}{{{caliber|}}}{{{action|}}}{{{rate|}}}{{{velocity|}}}{{{range|}}}{{{max_range|}}}{{{feed|}}}{{{sights|}}}{{{breech|}}}{{{recoil|}}}{{{carriage|}}}{{{elevation|}}}{{{traverse|}}}{{{blade_type|}}}{{{hilt_type|}}}{{{sheath_type|}}}{{{head_type|}}}{{{haft_type|}}}{{{armour|}}}{{{engine|}}}{{{engine_power|}}}{{{primary_armament|}}}{{{secondary_armament|}}}{{{suspension|}}}{{{pw_ratio|}}}{{{speed|}}}{{{vehicle_range|}}}{{{guidance|}}}{{{ceiling|}}}{{{altitude|}}}{{{depth|}}}{{{launch_platform|}}}{{{accuracy|}}}{{{propellant|}}}{{{filling|}}}{{{filling_weight|}}}{{{detonation|}}}{{{yield|}}}|\n! colspan=\"2\" {{WPMILHIST Infobox style|header_bar}} {{!}} तपशील {{#if:{{{spec_label|}}}|({{{spec_label}}})}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{वजन|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} वजन\n{{!}} {{{वजन|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{लांबी|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} लांबी\n{{!}} {{{लांबी|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{part_length|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} {{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}}|[[Gun barrel|Barrel]]|{{#if:{{{is_bladed|}}}|Blade}}}} लांबी\n{{!}} {{{part_length|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{रूंदी|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} रूंदी\n{{!}} {{{रूंदी|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{उंची|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} उंची\n{{!}} {{{उंची|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{diameter|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} व्यास\n{{!}} {{{diameter|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{crew|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} कर्मीदल\n{{!}} {{{crew|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{passengers|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} प्रवासी\n{{!}} {{{passengers|}}}\n}}\n|-\n{{#if:{{{वजन|}}}{{{लांबी|}}}{{{part_length|}}}{{{रूंदी|}}}{{{उंची|}}}{{{diameter|}}}{{{crew|}}}{{{passegers|}}}|\n{{#if:{{{cartridge|}}}{{{cartridge_weight|}}}{{{caliber|}}}{{{barrels|}}}{{{action|}}}{{{rate|}}}{{{velocity|}}}{{{range|}}}{{{max_range|}}}{{{feed|}}}{{{sights|}}}{{{breech|}}}{{{recoil|}}}{{{carriage|}}}{{{elevation|}}}{{{traverse|}}}{{{blade_type|}}}{{{hilt_type|}}}{{{sheath_type|}}}{{{head_type|}}}{{{haft_type|}}}{{{filling|}}}{{{filling_weight|}}}{{{detonation|}}}{{{yield|}}}|\n{{!}} colspan=\"2\" {{!}}
\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{cartridge|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} {{#if:{{{is_artillery|}}} | [[Shell (projectile)|Shell]]|[[Cartridge (firearms)|Cartridge]]}}\n{{!}} {{{cartridge|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{cartridge_weight|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} {{#if:{{{is_artillery|}}} | [[Shell (projectile)|Shell]]|[[Cartridge (firearms)|Cartridge]]}} weight\n{{!}} {{{cartridge_weight|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{caliber|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} {{#if:{{{is_UK|}}} | [[Caliber|Calibre]] | [[Caliber]]}}\n{{!}} {{{caliber|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{barrels|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Barrels\n{{!}} {{{barrels|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}} | {{#if:{{{action|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Firearm action|Action]]\n{{!}} {{{action|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{breech|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Breech-loading weapon|Breech]]\n{{!}} {{{breech|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{recoil|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Recoil]]\n{{!}} {{{recoil|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{carriage|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Carriage\n{{!}} {{{carriage|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{elevation|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[:en:Elevation (ballistics)|उन्नतन]]\n{{!}} {{{elevation|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{traverse|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Traverse\n{{!}} {{{traverse|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{rate|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Rate of fire|दागणीची वारंवारिता]]\n{{!}} {{{rate|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{velocity|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Muzzle velocity|Muzzle velocity]]\n{{!}} {{{velocity|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}} {{{is_explosive|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{range|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} परिणामकारक पल्ला\n{{!}} {{{range|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_explosive|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{max_range|}}}|\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} महत्तम पल्ला\n{{!}} {{{max_range|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}} | {{#if:{{{feed|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} रसद प्रणाली\n{{!}} {{{feed|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_ranged|}}}{{{is_artillery|}}} | {{#if:{{{sights|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Sights\n{{!}} {{{sights|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_bladed|}}} | {{#if:{{{blade_type|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[पाते|पात्यांचा]] प्रकार\n{{!}} {{{blade_type|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_bladed|}}} | {{#if:{{{hilt_type|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Hilt]] type\n{{!}} {{{hilt_type|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_bladed|}}} | {{#if:{{{sheath_type|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Scabbard]]/[[Scabbard|sheath]]\n{{!}} {{{sheath_type|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_bladed|}}} | {{#if:{{{head_type|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} अग्राचा प्रकार\n{{!}} {{{head_type|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_bladed|}}} | {{#if:{{{haft_type|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[wikt:haft|Haft]] type\n{{!}} {{{haft_type|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_explosive|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{filling|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} {{#if:{{{is_missile|}}}|युद्धाग्र|Filling}}\n{{!}} {{{filling|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_explosive|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{filling_weight|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} {{#if:{{{is_missile|}}}|Warhead|Filling}} वजन\n{{!}} {{{filling_weight|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_explosive|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{detonation|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em; line-height: 11pt;\" {{!}} विस्फोट
तंत्र\n{{!}} {{{detonation|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_explosive|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{yield|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} स्फोटाचा उतारा\n{{!}} {{{yield|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{armour|}}}{{{wingspan|}}}{{{boost|}}}{{{steering|}}}{{{transport|}}}{{{engine|}}}{{{engine_power|}}}{{{transmission|}}}{{{payload_capacity|}}}{{{fuel_capacity|}}}{{{clearance|}}}{{{primary_armament|}}}{{{secondary_armament|}}}{{{suspension|}}}{{{pw_ratio|}}}{{{speed|}}}{{{vehicle_range|}}}{{{guidance|}}}{{{ceiling|}}}{{{altitude|}}}{{{launch_platform|}}}{{{accuracy|}}}{{{propellant|}}}|\n{{!}} colspan=\"2\" {{!}}
\t \n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{armour|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} [[Vehicle armour|{{#if:{{{is_UK|}}}|Armour|Armor}}]]\n{{!}} {{{armour|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{primary_armament|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em; line-height: 11pt;\" {{!}} Primary
armament\n{{!}} {{{primary_armament|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{secondary_armament|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em; line-height: 11pt;\" {{!}} Secondary
armament\n{{!}} {{{secondary_armament|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{engine|}}}{{{engine_power|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} इंजिन\n{{!}} {{{engine|}}}
{{{engine_power|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{pw_ratio|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} ताकद/वजन
गुणोत्तर\n{{!}} {{{pw_ratio|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{payload_capacity|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} भारवहन क्षमता\n{{!}} {{{payload_capacity|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{transmission|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} पारेषण\n{{!}} {{{transmission|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{suspension|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Suspension\n{{!}} {{{suspension|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{clearance|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Ground clearance\n{{!}} {{{clearance|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{wingspan|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} पंखांची लांबी\n{{!}} {{{wingspan|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{propellant|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} Propellant\n{{!}} {{{propellant|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}} | {{#if:{{{fuel_capacity|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} इंधन धारणक्षमता\n{{!}} {{{fuel_capacity|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{vehicle_range|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em; line-height: 11pt;\" {{!}} क्रियात्मक
पल्ला\n{{!}} {{{vehicle_range|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{ceiling|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} उड्डाणाची
कमाल उंची\n{{!}} {{{ceiling|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{altitude|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} उड्डाणाची उंची\n{{!}} {{{altitude|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{boost|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} उत्तेजन वेळ\n{{!}} {{{boost|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{depth|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} महत्तम खोली\n{{!}} {{{depth|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{speed|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} गती\n{{!}} {{{speed|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{guidance|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em; line-height: 11pt;\" {{!}} दिशादर्शक
प्रणाली\n{{!}} {{{guidance|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_vehicle|}}}{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{steering|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em; line-height: 11pt;\" {{!}} मार्गदर्शन
प्रणाली\n{{!}} {{{steering|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{accuracy|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} अचुकता\n{{!}} {{{accuracy|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{launch_platform|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} क्षेपण
मंच\n{{!}} {{{launch_platform|}}}\n}}}}\n|-\n{{#if:{{{is_missile|}}} | {{#if:{{{transport|}}} |\n! style=\"padding-right: 1em;\" {{!}} वाहक\n{{!}} {{{transport|}}}\n}}}}\n|}\n{{Documentation, template}}\n[[वर्ग: माहितीचौकट साचे]]\n[[en:Template:Infobox_Weapon]]\n","hash":"c1af673e2ef34ad220b0a88fd374483d3f5b9bf59182143d4ed3b3de44a6be03","last_revision":"2017-12-21T06:05:57Z","first_revision":"2011-03-18T04:25:11Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.661695","cross_lingual_links":{"en":"Template:Infobox Weapon"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"वर्ग: माहितीचौकट साचे en:Template:Infobox_Weapon\n","elements":[{"type":"table","content":"{| \n|- class=\"hproduct\"\n\n! class=\"fn\" colspan=\"2\" | \n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|-\n\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग: माहितीचौकट साचे en:Template:Infobox_Weapon","translated_text":"Category:Infobox_Weapon Template:Template:Infobox_Weapon","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"मैथुन","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[संभोग]]","hash":"a7675080a08a63daeb09a8e81c05aea9cd19723d94b5ae014a5a77e41fb45319","last_revision":"2011-03-19T10:16:46Z","first_revision":"2011-03-18T09:14:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.724437","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन संभोग\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन संभोग","translated_text":"Re-directional sex","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शबद","wikicode":"[[चित्र:Manuscript copy of Guru Granth Sahib.jpg|300px|right|thumb|गुरू ग्रंथसाहिबातील शबद]]\n'''शबद''' ही संज्ञा [[शीख]] संप्रदायातील पवित्र ग्रंथ समजल्या जाणाऱ्या [[गुरू ग्रंथसाहिब|गुरू ग्रंथसाहिबातील]] व धार्मिक ग्रंथांमधील गीतरचनांना उद्देशून वापरली जाते. ह्या रचना शीख परंपरेतील गुरूंनी प्रामुख्याने रचल्या असून त्यात [[गुरू नानक]], [[गुरू रामदास]], [[गुरू अर्जुनदेव]] या गुरूंनी रचलेले शबद आहेत. तसेच रविदास, [[कबीर]] शेख़ खरीद, [[जयदेव]], त्रिलोचन, सधना, [[नामदेव]], वेणी, रामानंद, पीपा, सैठा, धन्ना, भीखन, परमानंद आणि [[सूरदास]] अशा पंधरा भक्तियुगीन संतांच्या रचनाही समाविष्ट आहेत. याशिवाय हरिबंस, बल्हा, मथुरा, गयंद, नल्ह, भल्ल, सल्ह, भिक्खा, कीरत, भाई मरदाना, सुंदरदास, राय बलवंत, सत्ता डूम, कलसहार, जालप या कवींच्या कवनांचाही यात समावेश होतो. शीख तत्त्वविचारांची सूत्रे, परिच्छेद किंवा ग्रंथांमधील अंशात्मक कृतींचा भाग त्यात अंतर्भूत असू शकतो. [[गुरुमुखी]] लिपीत लिहिलेल्या या रचना शीख अनुयायांमध्ये दैनंदिन पाठासारख्या प्रचलित आहेत.\n\n== तत्त्वविचार ==\nगुरू नानकांनी [[हिंदू]] व [[इस्लाम धर्म|इस्लाम]] इत्यादी भिन्न मतपरंपरांमध्ये प्रतिपादन केलेला ईश्वर एकच असून सर्व मानव एकाच ईश्वराची लेकरे आहेत आणि ईश्वरासाठी सर्वजण समान आहेत असा प्रमुख विचार उपदेशिला. या तत्त्वविचाराचे ग्रथन केलेल्या गुरू ग्रंथसाहिब ग्रंथात विविध मतप्रणालींमधील चांगल्या गोष्टी एकत्रित केल्या. मनुष्याने सतत चांगली कर्मे करावीत म्हणजे ईश्वराच्या दरबारी त्याला शरमिंदे व्हावे लागणार नाही अशा अर्थीच्या शबद रचना ग्रंथ साहेबात जागोजागी आढळतात. [[पंजाबी]], ब्रज, [[हिंदी भाषा]], [[संस्कृत]], पर्शियन तसेच स्थानिक भाषांतील साहित्याचा ह्यात समावेश आहे. मध्ययुगीन संतभाषेतील साहित्यही त्यात आढळते. शीख संप्रदायाचा प्रमुख धर्मग्रंथ म्हणून गणल्या जाणाऱ्या गुरू ग्रंथ साहिबचे संपादन पाचवे गुरू अर्जुन सिंग देव यांनी केले. ह्या ग्रंथाचे प्रकाशन १६ ऑगस्ट [[इ.स. १६०४]] साली [[अमृतसर]]च्या हरिमंदिर स��हिब मध्ये झाले. गुरू ग्रंथ साहिबात एकूण १४३० पृष्ठे आहेत. दहावे गुरू गोविंद सिंह यांनी [[इ.स. १७०५]] मध्ये ह्या ग्रंथास पूर्ण केले. फक्त शीख गुरूच नव्हे तर तत्कालीन अनेक हिंदू-मुस्लिम भक्तांची वाणी समाविष्ट करण्यात आलेला हा [[ग्रंथ]] जातीपाती, भेदभाव यांपलीकडे जातो. आपल्या सरळ, सुबोध भाषेमुळे सर्वसामान्य माणसास तो समजण्यासही सोपा जातो. त्यातील भाषा रसाळ, अर्थगर्भ असून [[अभिव्यक्ती]], चिंतन, दार्शनिकता व त्यातून जनमानसास दिला जाणारा संदेश बघू जाता गुरू ग्रंथ साहेबाचे आगळे स्थान लक्षात येऊ लागते. जगातील सर्व मानवांना समान लेखणारा, स्त्रियांना घरात व समाजात आदराचे स्थान देणारा, सर्वांचा [[देव|ईश्वर]] हा एकच आहे हे ठासून सांगणारा, सचोटीने जगण्या-बोलण्याचा संदेश देणारा, काम-क्रोध-लोभ-मोह-मद ह्यांसारख्या पंचरिपूंना दूर ठेवायला सांगणारा, कर्मवादाला मान्यता देणारा, आत्मनिरीक्षण व ध्यानाचे महत्त्व समजावणारा, लोककल्याणाला प्रेरक असा गुरू ग्रंथ साहिबातील संदेश व्यवहारातही मधुर शब्द वापरण्याची व विनम्रतेने वागण्याची शिकवण देतो.\n\n== रचना ==\nशबदांमध्ये ओळींच्या संख्येनुसार आकॄतिबंधाचे वैविध्य आढळते. त्यांत द्विपदी, चौपदी, पंचपदी, षट्पदी, अष्टपदी व षोडशपदी रचना उपलब्ध आहेत.\n\n== रागबद्ध संगीत ==\nगुरू ग्रंथ साहिबातील सर्व शबद हे वेगवेगळ्या रागांमध्ये गुंफले असून ते तसेच गायले जातात. सुरुवातीची जपजी साहिब ही रचना व शेवटचा काही भाग सोडला तर उर्वरीत सर्व ग्रंथातील रचना ह्या निरनिराळ्या एकतीस रागांमध्ये आहेत असे संदर्भ गुरू ग्रंथसाहिबात आढळतात. \n\n{{col-begin}}\n{{col-4}}\n* [[श्री]]\n* [[मां]]\n* [[गौरी]]\n* [[असा ]]\n* [[गुजरी ]]\n* [[देवगंधारी]] \n* [[बिहागडा ]]\n* [[वदहंस ]]\n{{col-4}}\n* [[सोरठ]]\n* [[धनाश्री ]]\n* [[जैतश्री]]\n* [[तोडी]]\n* [[बैराडी ]]\n* [[तिलंग]]\n* [[सूही]]\n* [[बिलावल]]\n{{col-4}}\n*[[ गौड ]]\n* [[रामकली ]]\n* [[नटनारायण]] \n* [[मालिगौर]] \n* [[मारू]]\n* [[तुखार]]\n* [[केदार ]]\n* [[भैरव|भैरो]] \n{{col-4}}\n* [[बसंत ]]\n* [[सारंग ]]\n* [[राग मल्हार|मलार]] \n* [[कानडा|कानरा]] \n* [[कल्याण ]]\n* [[प्रभाती ]]\n* [[जयजयवंती]]\n{{col-end}}\n\n==बाह्य दुवे==\n* {{संकेतस्थळ|http://www.sikhnet.com/s/ReadBanisOnline|'शबद हजारे' शबदांचे संकलन|इंग्लिश}}\n* {{स्रोत संकेतस्थळ| दुवा = http://www.maayboli.com/node/22887 | title = शबद गुरबानी | लेखक = अरुंधती कुलकर्णी | प्रकाशक = [[मायबोली]] | दिनांक = २३ जानेवारी, इ.स. २०११| भाषा = मराठी }}\n\n\n[[वर्ग:शीख धर्म]]\n[[वर्ग:तत्त्वज्ञान]]","hash":"89820c8e79dc6152b0bb01fbf26574ea80cd34d77f5fe64c7ba933eb56b46aac","last_revision":"2022-04-03T16:35:59Z","first_revision":"2011-03-18T12:32:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.775935","cross_lingual_links":{"bn":"শব্দ (ভারতীয় দর্শন)","de":"Shabda","en":"Shabda","fa":"شابدا","fr":"Shabda","hy":"Շաբդա","kn":"ಶಬ್ದ (ವ್ಯಾಕರಣ)","la":"Shabda","nb":"Śabda","sd":"شبد"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"शबद ही संज्ञा शीख संप्रदायातील पवित्र ग्रंथ समजल्या जाणाऱ्या गुरू ग्रंथसाहिबातील व धार्मिक ग्रंथांमधील गीतरचनांना उद्देशून वापरली जाते. ह्या रचना शीख परंपरेतील गुरूंनी प्रामुख्याने रचल्या असून त्यात गुरू नानक, गुरू रामदास, गुरू अर्जुनदेव या गुरूंनी रचलेले शबद आहेत. तसेच रविदास, कबीर शेख़ खरीद, जयदेव, त्रिलोचन, सधना, नामदेव, वेणी, रामानंद, पीपा, सैठा, धन्ना, भीखन, परमानंद आणि सूरदास अशा पंधरा भक्तियुगीन संतांच्या रचनाही समाविष्ट आहेत. याशिवाय हरिबंस, बल्हा, मथुरा, गयंद, नल्ह, भल्ल, सल्ह, भिक्खा, कीरत, भाई मरदाना, सुंदरदास, राय बलवंत, सत्ता डूम, कलसहार, जालप या कवींच्या कवनांचाही यात समावेश होतो. शीख तत्त्वविचारांची सूत्रे, परिच्छेद किंवा ग्रंथांमधील अंशात्मक कृतींचा भाग त्यात अंतर्भूत असू शकतो. गुरुमुखी लिपीत लिहिलेल्या या रचना शीख अनुयायांमध्ये दैनंदिन पाठासारख्या प्रचलित आहेत.\n\nगुरू नानकांनी हिंदू व इस्लाम इत्यादी भिन्न मतपरंपरांमध्ये प्रतिपादन केलेला ईश्वर एकच असून सर्व मानव एकाच ईश्वराची लेकरे आहेत आणि ईश्वरासाठी सर्वजण समान आहेत असा प्रमुख विचार उपदेशिला. या तत्त्वविचाराचे ग्रथन केलेल्या गुरू ग्रंथसाहिब ग्रंथात विविध मतप्रणालींमधील चांगल्या गोष्टी एकत्रित केल्या. मनुष्याने सतत चांगली कर्मे करावीत म्हणजे ईश्वराच्या दरबारी त्याला शरमिंदे व्हावे लागणार नाही अशा अर्थीच्या शबद रचना ग्रंथ साहेबात जागोजागी आढळतात. पंजाबी, ब्रज, हिंदी भाषा, संस्कृत, पर्शियन तसेच स्थानिक भाषांतील साहित्याचा ह्यात समावेश आहे. मध्ययुगीन संतभाषेतील साहित्यही त्यात आढळते. शीख संप्रदायाचा प्रमुख धर्मग्रंथ म्हणून गणल्या जाणाऱ्या गुरू ग्रंथ साहिबचे संपादन पाचवे गुरू अर्जुन सिंग देव यांनी केले. ह्या ग्रंथाचे प्रकाशन १६ ऑगस्ट इ.स. १६०४ साली अमृतसरच्या हरिमंदिर साहिब मध्ये झाले. गुरू ग्रंथ साहिबात एकूण १४३० पृष्ठे आहेत. दहावे गुरू गोविंद सिंह यांनी इ.स. १७०५ मध्ये ह्या ग्रंथास पूर्ण केले. फक्त शीख गुरूच नव्हे तर तत्कालीन अनेक हिंदू-मुस्लिम ���क्तांची वाणी समाविष्ट करण्यात आलेला हा ग्रंथ जातीपाती, भेदभाव यांपलीकडे जातो. आपल्या सरळ, सुबोध भाषेमुळे सर्वसामान्य माणसास तो समजण्यासही सोपा जातो. त्यातील भाषा रसाळ, अर्थगर्भ असून अभिव्यक्ती, चिंतन, दार्शनिकता व त्यातून जनमानसास दिला जाणारा संदेश बघू जाता गुरू ग्रंथ साहेबाचे आगळे स्थान लक्षात येऊ लागते. जगातील सर्व मानवांना समान लेखणारा, स्त्रियांना घरात व समाजात आदराचे स्थान देणारा, सर्वांचा ईश्वर हा एकच आहे हे ठासून सांगणारा, सचोटीने जगण्या-बोलण्याचा संदेश देणारा, काम-क्रोध-लोभ-मोह-मद ह्यांसारख्या पंचरिपूंना दूर ठेवायला सांगणारा, कर्मवादाला मान्यता देणारा, आत्मनिरीक्षण व ध्यानाचे महत्त्व समजावणारा, लोककल्याणाला प्रेरक असा गुरू ग्रंथ साहिबातील संदेश व्यवहारातही मधुर शब्द वापरण्याची व विनम्रतेने वागण्याची शिकवण देतो.\n\nशबदांमध्ये ओळींच्या संख्येनुसार आकॄतिबंधाचे वैविध्य आढळते. त्यांत द्विपदी, चौपदी, पंचपदी, षट्पदी, अष्टपदी व षोडशपदी रचना उपलब्ध आहेत.\n\nगुरू ग्रंथ साहिबातील सर्व शबद हे वेगवेगळ्या रागांमध्ये गुंफले असून ते तसेच गायले जातात. सुरुवातीची जपजी साहिब ही रचना व शेवटचा काही भाग सोडला तर उर्वरीत सर्व ग्रंथातील रचना ह्या निरनिराळ्या एकतीस रागांमध्ये आहेत असे संदर्भ गुरू ग्रंथसाहिबात आढळतात.\n\nश्री मां गौरी असा गुजरी देवगंधारी बिहागडा वदहंस\n\nसोरठ धनाश्री जैतश्री तोडी बैराडी तिलंग सूही बिलावल\n\nगौड रामकली नटनारायण मालिगौर मारू तुखार केदार भैरो\n\nबसंत सारंग मलार कानरा कल्याण प्रभाती जयजयवंती\n\nवर्ग:शीख धर्म वर्ग:तत्त्वज्ञान\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शबद ही संज्ञा शीख संप्रदायातील पवित्र ग्रंथ समजल्या जाणाऱ्या गुरू ग्रंथसाहिबातील व धार्मिक ग्रंथांमधील गीतरचनांना उद्देशून वापरली जाते.","translated_text":"Shabad is a term used to refer to the hymns in the Guru scriptures and religious texts, which are considered sacred scriptures of the Sikh community.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या रचना शीख परंपरेतील गुरूंनी प्रामुख्याने रचल्या असून त्यात गुरू नानक, गुरू रामदास, गुरू अर्जुनदेव या गुरूंनी रचलेले शबद आहेत.","translated_text":"These compositions were composed primarily by Sikhs, including the words composed by Guru Nanak, Guru Ramdas, Guru Arjundev.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच रविदास, कबीर शेख़ खरीद, जयदेव, त्रिलोचन, सधना, नामदेव, वेणी, रामानंद, पीपा, सैठा, धन्ना, भीखन, परमानंद आणि सूर��ास अशा पंधरा भक्तियुगीन संतांच्या रचनाही समाविष्ट आहेत.","translated_text":"Also included are the compositions of fifteen devout saints such as Ravidas, Kabir Sheikh Khair, Jaydev, Trilochan, Sudhana, Namdev, Veni, Ramanand, Pipa, Saitha, Dhanna, Bikhn, Paramanand and Surdas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याशिवाय हरिबंस, बल्हा, मथुरा, गयंद, नल्ह, भल्ल, सल्ह, भिक्खा, कीरत, भाई मरदाना, सुंदरदास, राय बलवंत, सत्ता डूम, कलसहार, जालप या कवींच्या कवनांचाही यात समावेश होतो.","translated_text":"Apart from this, the poems of Haribans, Balha, Mathura, Gaind, Nallah, Bhalla, Sallah, Bikhka, Keerat, Bhai Mardana, Sundardas, Rai Balwant, Sathya Dhum, Kalsahar, Jalop are also included.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शीख तत्त्वविचारांची सूत्रे, परिच्छेद किंवा ग्रंथांमधील अंशात्मक कृतींचा भाग त्यात अंतर्भूत असू शकतो.","translated_text":"It may include partial works in formulas, paragraphs or texts of Sikh philosophy.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुरुमुखी लिपीत लिहिलेल्या या रचना शीख अनुयायांमध्ये दैनंदिन पाठासारख्या प्रचलित आहेत.","translated_text":"Written in the Gurmukhi script, these texts are as common among the Sikhs as they are in the daily texts.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"तत्त्वविचार","translated_text":"Philosophy","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुरू नानकांनी हिंदू व इस्लाम इत्यादी भिन्न मतपरंपरांमध्ये प्रतिपादन केलेला ईश्वर एकच असून सर्व मानव एकाच ईश्वराची लेकरे आहेत आणि ईश्वरासाठी सर्वजण समान आहेत असा प्रमुख विचार उपदेशिला.","translated_text":"Guru Nanak preached the basic idea that there is one God in different traditions, such as Hinduism and Islam, and that all humans are the names of one God and that all are equal to God.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या तत्त्वविचाराचे ग्रथन केलेल्या गुरू ग्रंथसाहिब ग्रंथात विविध मतप्रणालींमधील चांगल्या गोष्टी एकत्रित केल्या.","translated_text":"Guru Granth Sahib, who wrote this philosophy, combined good things from different schools of thought in his writings.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मनुष्याने सतत चांगली कर्मे करावीत म्हणजे ईश्वराच्या दरबारी त्याला शरमिंदे व्हावे लागणार नाही अशा अर्थीच्या शबद रचना ग्रंथ साहेबात जागोजागी आढळतात.","translated_text":"The word structure of the scriptures shows that man should do good works constantly so that he will not be ashamed of the court of God.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पंजाबी, ब्रज, हिंदी भाषा, संस्कृत, पर्शियन तसेच स्थानिक भाषांतील साहित्याचा ह्यात समावेश आहे.","translated_text":"It includes literature in Punjabi, Braj, Hindi, Sanskrit, Persian as well as local languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मध्ययुगीन संतभाषेतील साहित्यही त्यात आढळते.","translated_text":"It also contains medieval Sanskrit literature.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शीख संप्रदायाचा प्रमुख धर्मग्रंथ म्हणून गणल्या जाणाऱ्या गुरू ग्रंथ साहिबचे संपादन पाचवे गुरू अर्जुन सिंग देव यांनी ���ेले.","translated_text":"The Guru Granth Sahib, considered to be the chief scripture of the Sikh community, was edited by the fifth Guru, Arjun Singh Dev.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्या ग्रंथाचे प्रकाशन १६ ऑगस्ट इ.स.","translated_text":"This book was published on August 16, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६०४ साली अमृतसरच्या हरिमंदिर साहिब मध्ये झाले.","translated_text":"It took place in 1604 in Harimandir Sahib, Amritsar.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"गुरू ग्रंथ साहिबात एकूण १४३० पृष्ठे आहेत.","translated_text":"The Guru Granth Sahib has a total of 1,430 pages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"दहावे गुरू गोविंद सिंह यांनी इ.स.","translated_text":"Guru Gobind Singh, the tenth Guru, was born in India.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७०५ मध्ये ह्या ग्रंथास पूर्ण केले.","translated_text":"This book was completed in 1705.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फक्त शीख गुरूच नव्हे तर तत्कालीन अनेक हिंदू-मुस्लिम भक्तांची वाणी समाविष्ट करण्यात आलेला हा ग्रंथ जातीपाती, भेदभाव यांपलीकडे जातो.","translated_text":"Not only the Sikh Guru but also the voices of many Hindu-Muslim devotees of the time, this text goes beyond racial discrimination.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आपल्या सरळ, सुबोध भाषेमुळे सर्वसामान्य माणसास तो समजण्यासही सोपा जातो.","translated_text":"Its simple and subtle language makes it easy for the common man to understand it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यातील भाषा रसाळ, अर्थगर्भ असून अभिव्यक्ती, चिंतन, दार्शनिकता व त्यातून जनमानसास दिला जाणारा संदेश बघू जाता गुरू ग्रंथ साहेबाचे आगळे स्थान लक्षात येऊ लागते.","translated_text":"The language, the economy, the expression, the reflection, the philosophy and the message of Guru Granth Sahib to the people.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जगातील सर्व मानवांना समान लेखणारा, स्त्रियांना घरात व समाजात आदराचे स्थान देणारा, सर्वांचा ईश्वर हा एकच आहे हे ठासून सांगणारा, सचोटीने जगण्या-बोलण्याचा संदेश देणारा, काम-क्रोध-लोभ-मोह-मद ह्यांसारख्या पंचरिपूंना दूर ठेवायला सांगणारा, कर्मवादाला मान्यता देणारा, आत्मनिरीक्षण व ध्यानाचे महत्त्व समजावणारा, लोककल्याणाला प्रेरक असा गुरू ग्रंथ साहिबातील संदेश व्यवहारातही मधुर शब्द वापरण्याची व विनम्रतेने वागण्याची शिकवण देतो.","translated_text":"The message of Guru Sahib is that all human beings should be equal in writing, that women should be respected in their homes and in their communities, that there is one God for all, that they should live and speak truthfully, that they should avoid such punches as work, anger, love, love, help, workmanship, self-examination and meditation.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रचना","translated_text":"The composition","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शबदांमध्ये ओळींच्या संख्येनुसार आकॄतिबंधाचे वैविध्य आढळते.","translated_text":"The number of lines in the vocabulary varies according to the number of lines.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांत द्विपदी, चौपदी, पंचपदी, षट्पदी, अष्टपदी व षोडशपदी रचना उपलब्ध आहेत.","translated_text":"There are two, four, five, six, eight and sixteen designs.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रागबद्ध संगीत","translated_text":"Angry music","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गुरू ग्रंथ साहिबातील सर्व शबद हे वेगवेगळ्या रागांमध्ये गुंफले असून ते तसेच गायले जातात.","translated_text":"All the words of Guru Granth Sahib are chanted in different ragas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सुरुवातीची जपजी साहिब ही रचना व शेवटचा काही भाग सोडला तर उर्वरीत सर्व ग्रंथातील रचना ह्या निरनिराळ्या एकतीस रागांमध्ये आहेत असे संदर्भ गुरू ग्रंथसाहिबात आढळतात.","translated_text":"If the initial composition is left behind by Jaapji Sahib and the last few sections, then all the other compositions in all the books are in these various 31 ragas.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"श्री मां गौरी असा गुजरी देवगंधारी बिहागडा वदहंस","translated_text":"Shri Ma Gauri is the Guru DevGandari Bhagavad Gita","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"सोरठ धनाश्री जैतश्री तोडी बैराडी तिलंग सूही बिलावल","translated_text":"Soorat Dhanashri Jaitshri Toodi Baradi Telang Sohi Billawal","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"गौड रामकली नटनारायण मालिगौर मारू तुखार केदार भैरो","translated_text":"Gaud Ramkali Nattanarayan Maligore Maru Tukhar Kedar Bhayro","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बसंत सारंग मलार कानरा कल्याण प्रभाती जयजयवंती","translated_text":"Basant Sarang Malar Kannara Kalan Prabhati Jayjayanthi","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:शीख धर्म वर्ग:तत्त्वज्ञान","translated_text":"Class:Sikh religion class: philosophy","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"जॉन अपडाइक","wikicode":"[[चित्र:John Updike with Bushes new.jpg|thumb|right|250px|{{लेखनाव}}]]\n'''जॉन अपडाइक''' ([[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''John Updike'' ;) ([[मार्च १८]], [[इ.स. १९३२]] - [[जानेवारी २७]], [[इ.स. २००९]]) हा [[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश भाषेतील]] अमेरिकन कादंबरीकार, लघुकथाकार, कवी, साहित्यसमीक्षक व कलासमीक्षक होता. 'हॅरी \"रॅबिट\" ॲंगस्ट्रॉम' या काल्पनिक व्यक्तिरेखेस घेऊन याने लिहिलेल्या 'रॅबिट, रन', 'रॅबिट रिडक्स', 'रॅबिट इज रिच', 'रॅबिट अॅट रेस्ट' आणि 'रॅबिट रिमेंबर्ड' या पाच कादंबऱ्यांची 'रॅबिट' कादंबरी मालिका विशेष ख्यात आहे. इ.स. १९८१ साली ''रॅबिट इज रिच'' या कादंबरीबद्दल, तर इ.स. १९९० साली ''रॅबिट अॅट रेस्ट'' या कादंबरीबद्दल त्याला पुलित्झर पुरस्कार मिळाला.\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{कॉमन्स|John Updike|{{लेखनाव}}}}\n* {{संकेतस्थळ|http://blogs.iwu.edu/johnupdikesociety/|द जॉन अपडाइक सोसायटी|इंग्रजी}}\n* {{स्रोत संकेतस्थळ| दुवा = http://oasis.lib.harvard.edu/oasis/deliver/deepLink?_collection=oasis&uniqueId=hou01365 | title = {{लेखनाव}} संकलन, हॉटन ग्रंथालय, हार्वर्ड विद्यापीठ (इंग्रजी मजकूर)}}\n\n\n{{DEFAULTSORT:अपडाइक, जॉन}}\n[[वर्ग:अमेरिकन व्यक्ती]]\n[[वर्ग:इंग्लिश साहित्यिक]]\n[[वर्ग:इ.स. १९३२ मधील जन्म]]\n[[वर्ग:इ.स. २००९ मधील मृत्यू]]","hash":"ceed249e981276e213934a04d1e200b2ab097d1b58751401b26cd8c815513ad1","last_revision":"2020-04-26T10:52:09Z","first_revision":"2011-03-18T13:11:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.832979","cross_lingual_links":{"af":"John Updike","an":"John Updike","ar":"جون أبدايك","arz":"جون ابدايك","ast":"John Updike","avk":"John Updike","azb":"جان آپدایک","be":"Джон Апдайк","bg":"Джон Ъпдайк","bn":"জন আপডাইক","ca":"John Updike","cs":"John Updike","cy":"John Updike","da":"John Updike","de":"John Updike","el":"Τζον Άπνταϊκ","en":"John Updike","eo":"John Updike","es":"John Updike","et":"John Updike","eu":"John Updike","fa":"جان آپدایک","fi":"John Updike","fr":"John Updike","ga":"John Updike","gl":"John Updike","he":"ג'ון אפדייק","hi":"जॉन अपडाइक","hr":"John Updike","hu":"John Updike","hy":"Ջոն Ափդայք","id":"John Hoyer Updike","io":"John Updike","it":"John Updike","ja":"ジョン・アップダイク","ka":"ჯონ აპდაიკი","ko":"존 업다이크","la":"Ioannes Updike","lb":"John Updike","lt":"John Updike","mg":"John Updike","mk":"Џон Апдајк","ms":"John Updike","nds":"John Updike","nl":"John Updike","nb":"John Updike","pa":"ਜੌਨ ਅੱਪਡਾਇਕ","pam":"John Updike","pl":"John Updike","pms":"John Updike","pnb":"جان اپڈائیک","pt":"John Updike","ro":"John Updike","ru":"Апдайк, Джон","sh":"John Updike","simple":"John Updike","sk":"John Updike","sr":"Џон Апдајк","sv":"John Updike","sw":"John Updike","tr":"John Updike","uk":"Джон Апдайк","ur":"جان اپڈائيک","vi":"John Updike","war":"John Updike","wuu":"约翰·厄普代克","xmf":"ჯონ აპდაიკი","zh":"約翰·厄普代克","zh-yue":"約翰·厄普代克"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"जॉन अपडाइक (इंग्लिश: John Updike ;) (मार्च १८, इ.स. १९३२ - जानेवारी २७, इ.स. २००९) हा इंग्लिश भाषेतील अमेरिकन कादंबरीकार, लघुकथाकार, कवी, साहित्यसमीक्षक व कलासमीक्षक होता. 'हॅरी \"रॅबिट\" ॲंगस्ट्रॉम' या काल्पनिक व्यक्तिरेखेस घेऊन याने लिहिलेल्या 'रॅबिट, रन', 'रॅबिट रिडक्स', 'रॅबिट इज रिच', 'रॅबिट अॅट रेस्ट' आणि 'रॅबिट रिमेंबर्ड' या पाच कादंबऱ्यांची 'रॅबिट' कादंबरी मालिका विशेष ख्यात आहे. इ.स. १९८१ साली रॅबिट इज रिच या कादंबरीबद्दल, तर इ.स. १९९० साली रॅबिट अॅट रेस्ट या कादंबरीबद्दल त्याला पुलित्झर पुरस्कार मिळाला.\n\nवर्ग:अमेरिकन व्यक्ती वर्ग:इंग्लिश साहित्यिक वर्ग:इ.स. १९३२ मधील जन्म वर्ग:इ.स. २००९ मधील मृत्यू\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जॉन अपडाइक (इंग्लिश: John Updike ;)","translated_text":"John Updike (English)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(मार्च १८, इ.स.","translated_text":"(March 18, C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३२ - जानेवारी २७, इ.स.","translated_text":"In 1932 - January 27, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००९) हा इंग्लिश भाषेतील अमेरिकन कादंबरीकार, लघुकथाकार, कवी, साहित्यसमीक्षक व कलासमीक्षक होता.","translated_text":"2009), was an English-language American novelist, short story writer, poet, literary critic, and art critic.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"'हॅरी \"रॅबिट\" ॲंगस्ट्रॉम' या काल्पनिक व्यक्तिरेखेस घेऊन याने लिहिलेल्या 'रॅबिट, रन', 'रॅबिट रिडक्स', 'रॅबिट इज रिच', 'रॅबिट अॅट रेस्ट' आणि 'रॅबिट रिमेंबर्ड' या पाच कादंबऱ्यांची 'रॅबिट' कादंबरी मालिका विशेष ख्यात आहे.","translated_text":"Harry \"Rabbit\" Jungstrom is the author of Rabbit, Run, Rabbit Riddick, Rabbit is Rich, Rabbit at Rest, and Rabbit Remembered.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's not just me.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९८१ साली रॅबिट इज रिच या कादंबरीबद्दल, तर इ.स.","translated_text":"The novel Rabbit is Rich, written in 1981, has been translated into over a dozen languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९० साली रॅबिट अॅट रेस्ट या कादंबरीबद्दल त्याला पुलित्झर पुरस्कार मिळाला.","translated_text":"In 1990, he won the Pulitzer Prize for his novel Rabbit at Rest.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकन व्यक्ती","translated_text":"Category:American people","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वर्ग:इंग्लिश साहित्यिक वर्ग:इ.स.","translated_text":"English literature class: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९३२ मधील जन्म वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class of 1932: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००९ मधील मृत्यू","translated_text":"Death in 2009","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अपडाइक","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[जॉन अपडाइक]]","hash":"d0cc3af7f1afbbe30bfd1cbd3c6767cae70746652b9f5abd3291d75bced4b138","last_revision":"2011-03-18T14:02:14Z","first_revision":"2011-03-18T14:02:14Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.894234","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन जॉन अपडाइक\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन जॉन अपडाइक","translated_text":"John Updike was redirected.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"आयससची पहिली लढाई","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[आयससची लढाई]]","hash":"e4df164e2d467bd09116324a252f236b7386d5fff5d38d62849319185c76269e","last_revision":"2011-03-18T16:43:48Z","first_revision":"2011-03-18T16:43:48Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:50.952182","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनआयससची लढाई\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनआयससची लढाई","translated_text":"The Battle of Issus","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र/doc","wikicode":"\n{{क्षेपणास्त्रे\n| नाव = \n| चित्र = \n| चित्र_रुंदी = \n| चित्र_शीर्षक =\n| प्रकार = \n| राष्ट्र = \n| राष्ट्र_ध्वज_चित्र = \n| चाचणी_दिनांक = \n| लष्करात_सामील_दिनांक=\n| वापरकर्ते_दल =\n| वजन =\n| लांबी =\n| इ़ंजिन_प्रकार =\n| पल्ला = \n| मार्गदर्शक_यंत्रणा =\n| उड्डाण =\n| संबंधित_युद्धे = \n| विशेष = \n| तळटिपा = \n}}\n\n
\n==वापर==\n{| class=\"wikitable\"\n|-\n| \n{{क्षेपणास्त्रे\n| नाव = Rifle, Caliber .30, M1\n| चित्र = [[Image:M1-Garand-Rifle.jpg|300px]]\n| चित्र_शीर्षक = M1 Garand with en bloc clips.\n| प्रकार = [[Semi-automatic rifle]]\n| राष्���्र = {flag|United States}}\n| लष्करात_सामील_दिनांक=1936–Present (for U.S. military training and parades)\n| वापरकर्ते_दल =See ''[[M1 Garand rifle#Users|Users]]''\n| वजन =४.५ कि.ग्रा\n| लांबी =४३.५ इंच\n| इ़ंजिन_प्रकार =\n| पल्ला = {{convert|440|yd|0|sp=us|abbr=on}}\n| मार्गदर्शक_यंत्रणा =\n| उड्डाण =\n| संबंधित_युद्धे = [[World War II]]
[[Korean War]]
\n[[Arab-Israeli War]]
[[First Indochina War]]
\n[[Suez Crisis]]
[[Vietnam War]]
[[Cambodian Civil War]]\n
[[The Troubles|Northern Ireland Troubles]]
Other conflicts around the world\n| विशेष = \n| तळटिपा = \n}}\n\n
\n|\n{{क्षेपणास्त्रे\n| नाव = Rifle, Caliber .30, M1\n| चित्र = [[Image:M1-Garand-Rifle.jpg|300px]]\n| चित्र_शीर्षक = M1 Garand with en bloc clips.\n| प्रकार = [[Semi-automatic rifle]]\n| राष्ट्र = {{flag|United States}}\n| लष्करात_सामील_दिनांक=1936–Present (for U.S. military training and parades)\n| वापरकर्ते_दल =See ''[[M1 Garand rifle#Users|Users]]''\n| वजन =४.५ कि.ग्रा\n| लांबी =४३.५ इंच\n| इ़ंजिन_प्रकार =\n| पल्ला = {{convert|440|yd|0|sp=us}}\n| मार्गदर्शक_यंत्रणा =\n| उड्डाण =\n| संबंधित_युद्धे = [[World War II]]
[[Korean War]]
\n[[Arab-Israeli War]]
[[First Indochina War]]
\n[[Suez Crisis]]
[[Vietnam War]]
[[Cambodian Civil War]]\n
[[The Troubles|Northern Ireland Troubles]]
Other conflicts around the world\n| विशेष = \n| तळटिपा = \n}}\n|}\n[[वर्ग:साचा कागदपत्रे]]\n","hash":"1966023089305a1614f53963e43e81fcbc7fd45779cbfe427448c0f6a35287ea","last_revision":"2011-07-16T02:44:56Z","first_revision":"2011-03-18T18:40:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.005112","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:साचा कागदपत्रे\n","elements":[{"type":"preformatted","content":"\n{{क्षेपणास्त्रे\n| नाव = \n| चित्र = \n| चित्र_रुंदी = \n| चित्र_शीर्षक =\n| प्रकार = \n| राष्ट्र = \n| राष्ट्र_ध्वज_चित्र = \n| चाचणी_दिनांक = \n| लष्करात_सामील_दिनांक=\n| वापरकर्ते_दल =\n| वजन =\n| लांबी =\n| इ़ंजिन_प्रकार =\n| पल्ला = \n| मार्गदर्शक_यंत्रणा =\n| उड्डाण =\n| संबंधित_युद्धे = \n| विशेष = \n| तळटिपा = \n}}\n\n"},{"type":"heading","text":"वापर","translated_text":"use","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{| class=\"wikitable\"\n|-\n| \n{{क्षेपणास्त्रे\n| नाव = Rifle, Caliber .30, M1\n| चित्र = [[Image:M1-Garand-Rifle.jpg|300px]]\n| चित्र_शीर्षक = M1 Garand with en bloc clips.\n| प्रकार = [[Semi-automatic rifle]]\n| राष्ट्र = {flag|United States}}\n| लष्करात_सामील_दिनांक=1936–Present (for U.S. military training and parades)\n| वापरकर्ते_दल =See ''[[M1 Garand rifle#Users|Users]]''\n| वजन =४.५ कि.ग्रा\n| लांबी =४३.५ इंच\n| इ़ंजिन_प्रकार =\n| पल्ला = {{convert|440|yd|0|sp=us|abbr=on}}\n| मार्गदर्शक_यंत्रणा =\n| उड्डाण =\n| संबंधित_युद्धे = [[World War II]]
[[Korean War]]
\n[[Arab-Israeli War]]
[[First Indochina War]]
\n[[Suez Crisis]]
[[Vietnam War]]
[[Cambodian Civil War]]\n
[[The Troubles|Northern Ireland Troubles]]
Other conflicts around the world\n| विशेष = \n| तळटिपा = \n}}\n\n
\n|\n{{क्षेपणास्त्रे\n| नाव = Rifle, Caliber .30, M1\n| चित्र = [[Image:M1-Garand-Rifle.jpg|300px]]\n| चित्र_शीर्षक = M1 Garand with en bloc clips.\n| प्रकार = [[Semi-automatic rifle]]\n| राष्ट्र = {{flag|United States}}\n| लष्करात_सामील_दिनांक=1936–Present (for U.S. military training and parades)\n| वापरकर्ते_दल =See ''[[M1 Garand rifle#Users|Users]]''\n| वजन =४.५ कि.ग्रा\n| लांबी =४३.५ इंच\n| इ़ंजिन_प्रकार =\n| पल्ला = {{convert|440|yd|0|sp=us}}\n| मार्गदर्शक_यंत्रणा =\n| उड्डाण =\n| संबंधित_युद्धे = [[World War II]]
[[Korean War]]
\n[[Arab-Israeli War]]
[[First Indochina War]]
\n[[Suez Crisis]]
[[Vietnam War]]
[[Cambodian Civil War]]\n
[[The Troubles|Northern Ireland Troubles]]
Other conflicts around the world\n| विशेष = \n| तळटिपा = \n}}\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:साचा कागदपत्रे","translated_text":"Category:Documents of marriage","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:WPMILHIST Infobox style","wikicode":"{{#switch:{{{1|}}}\n|main_box= class=\"infobox {{#if:{{{2|}}}|{{{2}}}}}\" style=\"float: right; clear: right; width: 315px; border-spacing: 2px; text-align: left; font-size: 90%;\"\n|main_box_raw= width: 315px; border-spacing: 2px; font-size: 90%;\n|header_bar= style=\"background-color: #B0C4DE; text-align: center; vertical-align: middle;\"\n|header_color= background-color: #B0C4DE;\n|nav_box= margin: 0; float: right; clear: right; width: 315px; margin-bottom: 0.5em; margin-left: 1em;\n|nav_box_wide= \n|nav_box_header= background-color: #B0C4DE; font-size: 90%;\n|nav_box_wide_header= background-color: #B0C4DE; font-size: 95%;\n|nav_box_header_text= padding: 0.2em 0; line-height: 1.3em;\n|nav_box_label= background-color: #DCDCDC;\n|nav_box_text=\n|image_box= style=\"text-align: center; font-size: 90%; border-bottom: 1px solid #aaa; line-height: 1.5em;\"\n|image_box_plain= style=\"text-align: center; font-size: 90%; line-height: 1.5em;\"\n|internal_border= 1px dotted #aaa;\n|section_border= 1px solid #aaa;\n|#default=\n}}\n{{documentation}}\n","hash":"6ec44f122b9a58bdafc497c888a5992c3221e9ab5bbfd437417c1eb8e4cfb3a8","last_revision":"2011-03-18T18:45:06Z","first_revision":"2011-03-18T18:45:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.065919","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"","elements":[],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:Lb to kg","wikicode":"{{FORMATNUM:{{#if:{{{num|}}}|{{{num}}}|{{{1}}}}}}} {{#ifexpr:({{#ifeq:{{LC:{{{abbr|mos}}}}}|mos|1|0}} OR {{#ifeq:{{LC:{{{abbr|mos}}}}}|no|1|0}})|{{#ifeq:{{LC:{{{wiki|no}}}}}|yes|[[pound (mass)|pounds]]|pounds}}|{{#ifeq:{{LC:{{{wiki|no}}}}}|yes|[[pound (mass)|lb]]|lb}}}} ({{FORMATNUM:{{#expr:{{#if:{{{num|}}}|{{{num}}}|{{{1}}}}}*0.45359237 round {{{precision|0}}}}}}} {{#ifeq:{{LC:{{{abbr|mos}}}}}|no|{{#ifeq:{{LC:{{{spell|american}}}}}|commonwealth|{{#ifeq:{{LC:{{{wiki|no}}}}}|no|kilogrammes|[[kilogram]]mes}}|{{#ifeq:{{LC:{{{wiki|no}}}}}|no|kilograms|[[kilogram]]s}}}}|{{#ifeq:{{LC:{{{wiki|no}}}}}|no|kg|[[kilogram|kg]]}}}})\n{{documentation}}\n","hash":"fc5288ea1c9e048e84d36b9000f4b8cf585d92fb19fd9f52d32ad7c2b049b817","last_revision":"2011-03-18T18:45:57Z","first_revision":"2011-03-18T18:45:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.121854","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"( )\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"( )","translated_text":"What is it?","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:Precision/1","wikicode":"{{precision/-1{{#expr:{{{1}}}5={{{1}}}5round7}}|{{{1}}}5}}","hash":"9ac165ffd6c2f5e4b0b4e6714babb7b9c670da7117ae30896ceecd11768eada2","last_revision":"2017-12-21T05:12:29Z","first_revision":"2011-03-18T18:47:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.183781","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"","elements":[],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"कोसो अबे","wikicode":"'''कोसो अबे''' ([[२४ मार्च]], [[इ.स. १८९२]]:[[मिकावा]], [[यामागाता]], [[जपान]] - [[१९ जून]], [[इ.स. १९४७]]:[[गुआम]]) हा [[दुसरे महायुद्ध|दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान]] [[जपानच्या शाही आरमाराचा चौथा तांडा|जपानच्या शाही आरमाराच्या चौथ्या तांड्यातील]] एक सेनापती होता.\n\n{{विस्तार}}\n\n{{DEFAULTSORT:अबे, कोसो}}\n[[वर्ग:जपानचे दर्यासारंग]]\n[[वर्ग:इ.स. १८९२ मधील जन्म]]\n[[वर्ग:इ.स. १९४७ मधील मृत्यू]]","hash":"2feb8c25ab10b60295f77107381a1ee580409214ce155c5ac8514718aff4cdf4","last_revision":"2016-08-05T19:59:29Z","first_revision":"2011-03-18T19:34:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.239110","cross_lingual_links":{"arz":"كوسو اب","en":"Abe Kōsō","fr":"Kōsō Abe","id":"Kōsō Abe","it":"Kōsō Abe","ja":"阿部孝壮","pl":"Kōsō Abe","ru":"Абэ, Косо"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"कोसो अबे (२४ मार्च, इ.स. १८९२:मिकावा, यामागाता, जपान - १९ जून, इ.स. १९४७:गुआम) हा दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान जपानच्या शाही आरमाराच्या चौथ्या तांड्यातील एक सेनापती होता.\n\nवर्ग:जपानचे दर्यासारंग वर्ग:इ.स. १८९२ मधील जन्म वर्ग:इ.स. १९४७ मधील मृत्यू\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कोसो अबे (२४ मार्च, इ.स.","translated_text":"(March 24, C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९२:मिकावा, यामागाता, जपान - १९ जून, इ.स.","translated_text":"1892: Mikawa, Yamagata, Japan - June 19, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४७:गुआम) हा दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान जपानच्या शाही आरमाराच्या चौथ्या तांड्यातील एक सेनापती होता.","translated_text":"1947: Guam) was a general in the 4th Battalion of the Imperial Japanese Army during World War II.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:जपानचे दर्यासारंग वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Japan's right-handed class: CE","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१८९२ मधील जन्म वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class of 1892: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९४७ मधील मृत्यू","translated_text":"He died in 1947.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अबे कोसो","wikicode":"#पुनर्निर्देशन[[कोसो अबे]]","hash":"7b94df0198dead00cf0a4405cc903152fca0a2924b07294281a4835a06d53f31","last_revision":"2011-03-18T19:36:18Z","first_revision":"2011-03-18T19:36:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.301736","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशनकोसो अबे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशनकोसो अबे","translated_text":"Re-directed by Kōsō Abe","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:क्षेपणास्त्रे","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र]]","hash":"7f23317c3d9ecfcf0a4b273f32f378e33bd895bb208e29076eb84449b0f437e9","last_revision":"2011-03-19T02:14:57Z","first_revision":"2011-03-19T02:14:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.374872","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र","translated_text":"Re-directional template: information about the Chaukhat missile","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:क्षेपणास्त्रे/doc","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र/doc]]","hash":"43f860816a178f6ccaa463853befde941b14626e5764e162e1085ee723a4afc3","last_revision":"2011-03-19T02:14:57Z","first_revision":"2011-03-19T02:14:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.435992","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र/doc\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन साचा:माहितीचौकट क्षेपणास्त्र/doc","translated_text":"Redirection template:Missing missile/doc","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"साचा:माहितीचौकट विंडोज घटक","wikicode":"{{ माहितीचौकट\n| above = '''{{{नाव|{{PAGENAME}}}}}'''{{#if: {{{चिन्ह|}}}|
[[चित्र:{{{चिन्ह}}}{{!}}{{{चिन्ह आकारमान|64px}}}]]}}
'''[[मायक्रोसॉफ्ट विंडोज]] चा एक घटक'''\n| abovestyle = font-size: 115%\n| image = {{#if:{{{झलक|}}}|[[चित्र:{{{झलक}}}{{!}}{{{झलक आकारमान|300px}}}]]}}\n| data1 = {{{कॅप्शन|}}}\n\n| headerstyle = background-color: #FFFFF\n| labelstyle = white-space: nowrap\n\n| header2 = {{#if:{{{इतर नावे|}}}{{{प्रकार|}}}{{{मध्ये समावेश|}}}{{{पूर्वाधिकारी|}}}{{{उत्तराधिकारी|}}}{{{सेवा नाम|}}}{{{सेवा माहिती|}}}|माहिती}}\n| label3 = इतर नावे\n| data3 = {{{इतर नावे|}}}\n| label4 = प्रकार\n| data4 = {{{प्रकार|}}}\n| label5 = मध्ये समावेश\n| data5 = {{{मध्ये समावेश|}}}\n| label6 = यांसाठी उपलब्ध\n| data6 = {{{यांसाठी उपलब्ध|}}}\n| label7 = पूर्वाधिकारी\n| data7 = {{{पूर्वाधिकारी|}}}\n| label8 = उत्तराधिकारी\n| data8 = {{{उत्तराधिकारी|}}}\n| label9 = सेवा नाम\n| data9 = {{{सेवा नाम|}}}\n| label10 = माहिती\n| data10 = {{{सेवा माहिती|}}}\n| header11 = {{#if:{{{समर्थन स्थिती|}}}|समर्थन स्थिती}}\n| data12 = {{{समर्थन स्थिती|}}}\n\n| header13 = {{#if:{{{संबंधित घटक|}}}|संबंधित घटक}}\n| data14 = {{{संबंधित घटक|}}}\n}}\n\n==वापर==\n{| style=\"float: left; background: transparent; border: none;\"\n|\n{{माहितीचौकट विंडोज घटक\n| नाव = \n| चिन्ह = \n| चिन्ह आकारमान = \n| झलक = \n| झलक आकारमान = \n| कॅप्शन = \n| इतर नावे = \n| प्रकार = \n| सेवा नाम = \n| सेवा माहिती = \n| मध्ये समावेश = \n| यांसाठी उपलब्ध = \n| पूर्वाधिकारी = \n| उत्तराधिकारी = \n| समर्थन स्थिती = \n| संबंधित घटक = \n}}\n
\n|}\n\n\n\n[[वर्ग:माहितीचौकट साचे]]\n","hash":"9c43f0101e9d3f7cb8c5c2f7db4ba0a96431af0a3851f92bc134c52c90cacf69","last_revision":"2015-08-22T14:48:50Z","first_revision":"2011-03-19T07:18:57Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.507774","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:माहितीचौकट साचे\n","elements":[{"type":"heading","text":"वापर","translated_text":"use","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"table","content":"{| style=\"float: left; background: transparent; border: none;\"\n|\n{{माहितीचौकट विंडोज घटक\n| नाव = \n| चिन्ह = \n| चिन्ह आकारमान = \n| झलक = \n| झलक आकारमान = \n| कॅप्शन = \n| इतर नावे = \n| प्रकार = \n| सेवा नाम = \n| सेवा माहिती = \n| मध्ये समावेश = \n| यांसाठी उपलब्ध = \n| पूर्वाधिकारी = \n| उत्तराधिकारी = \n| समर्थन स्थिती = \n| संबंधित घटक = \n}}\n
\n|}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:माहितीचौकट साचे","translated_text":"Category:Information formatting","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अभिव्यक्त होणे","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[अभिव्यक्ती]]","hash":"52a07574d38308f62db021c1f27251fa928623e6ef4d7d6ea54c14ca43ae63aa","last_revision":"2011-03-19T07:31:06Z","first_revision":"2011-03-19T07:31:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.564778","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन अभिव्यक्ती\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन अभिव्यक्ती","translated_text":"Re-directional expression","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"अभिव्यक्ती (निःसंदिग्धीकरण)","wikicode":"{{निःसंदिग्धीकरण}}\n* [[अभिव्यक��ती]] हा लेख अभिव्यक्ती प्रकटहोण्याची प्रक्रिया (Process of expression,or expressing oneself, in living organisms and specially human beings and how various sciences and philosophies explain,describe,perceive or relate to this process)\n* [[अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य]]\n\n==इतर==\n*{{गल्लत|व्यक्तिमत्त्व|व्यक्तित्व}}\n*","hash":"064df07bd75fa0af1f98ead4eb07186bb7894b1c4e5620630c1ab90d61d2112b","last_revision":"2022-12-06T17:38:27Z","first_revision":"2011-03-19T08:05:18Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.620015","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"अभिव्यक्ती हा लेख अभिव्यक्ती प्रकटहोण्याची प्रक्रिया (Process of expression,or expressing oneself, in living organisms and specially human beings and how various sciences and philosophies explain,describe,perceive or relate to this process) अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अभिव्यक्ती हा लेख अभिव्यक्ती प्रकटहोण्याची प्रक्रिया (Process of expression,or expressing oneself, in living organisms and specially human beings and how various sciences and philosophies explain,describe,perceive or relate to this process) अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य","translated_text":"Process of expression, or expressing oneself, in living organisms and especially human beings and how various sciences and philosophies explain, describe, perceive or relate to this process","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतर","translated_text":"Others","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फ्रेडेरिक जोलियो-क्युरी","wikicode":"{{माहितीचौकट शास्त्रज्ञ\n| नाव = {{लेखनाव}}\n| चित्र = \n| चित्र_रुंदी = \n| चित्र_शीर्षक = {{लेखनाव}}\n| पूर्ण_नाव = {{लेखनाव}}\n| जन्म_दिनांक = [[मार्च १९]], [[इ.स. १९००]]\n| जन्म_स्थान = \n| मृत्यू_दिनांक = [[ऑगस्ट १४]], [[इ.स. १९५८]]\n| मृत्यू_स्थान = \n| निवास_स्थान = \n| नागरिकत्व = \n| राष्ट्रीयत्व = \n| वांशिकत्व = \n| धर्म = \n| कार्यक्षेत्र = [[भौतिकशास्त्र]]\n| कार्यसंस्था = \n| प्रशिक्षण_संस्था = \n| डॉक्टरेट_मार्गदर्शक = \n| डॉक्टोरल_विद्यार्थी = \n| ख्याती = \n| संशोधक_लघुरूप_वनस्पतिशास्त्र = \n| संशोधक_लघुरूप_प्राणिशास्त्र = \n| पुरस्कार = [[चित्र:Nobel_prize_medal.svg|18px]] [[भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक]]\n| वडील_नाव = \n| आई_नाव = \n| पत्नी_नाव = \n| अपत्ये = \n| तळटिपा = \n}}\n'''{{लेखनाव}}'''([[मार्च १९]], [[इ.स. १९००]] - [[ऑगस्ट १४]], [[इ.स. १९५८]]) हा [[नोबेल पारितोषिक]] विजेता फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ होता.\n\n\n== जीवन ==\n== संशोधन ==\n==पुरस्कार==\n\n{{विस्तार}}\n{{authority control}}\n\n[[वर्ग:फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ|जोलियो, फ्रेडरिक]]\n[[वर्ग:इ.स. १९०० मधील जन्म|जोलियो, फ्रेडरिक]]\n[[वर्ग:इ.स. १९५८ मधील मृत्यू|जोलियो, फ्रेडरिक]]\n[[वर्ग:भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिकविजेते|जोलियो, फ्रेडरिक]]","hash":"5b681127c689c0e05a73b902cb8f39baef816419c43037c23f7b35e161de3220","last_revision":"2023-11-30T19:12:37Z","first_revision":"2011-03-19T08:25:17Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.685659","cross_lingual_links":{"ar":"فردريك جوليو-كوري","arz":"فردريك جوليو كورى","az":"Frederik Jolio-Küri","azb":"فردریک ژولیو کوری","ba":"Жолио-Кюри Фредерик","be":"Фрэдэрык Жаліё-Кюры","bg":"Фредерик Жолио-Кюри","bn":"ফ্রেদেরিক জোলিও-ক্যুরি","ca":"Frédéric Joliot-Curie","ckb":"فرێدریک ژولیۆ کوری","cs":"Frédéric Joliot-Curie","da":"Frédéric Joliot-Curie","de":"Frédéric Joliot-Curie","el":"Φρεντερίκ Ζολιό-Κιουρί","en":"Frédéric Joliot-Curie","eo":"Frédéric Joliot-Curie","es":"Frédéric Joliot-Curie","et":"Frédéric Joliot-Curie","eu":"Frédéric Joliot-Curie","fa":"فردریک ژولیو کوری","fi":"Frédéric Joliot-Curie","fr":"Frédéric Joliot-Curie","ga":"Frédéric Joliot-Curie","gd":"Frédéric Joliot-Curie","gl":"Frédéric Joliot-Curie","hak":"Frédéric Joliot-Curie","he":"פרדריק ז'וליו-קירי","hr":"Frédéric Joliot-Curie","hu":"Frédéric Joliot-Curie","hy":"Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրի","id":"Jean Frédéric Joliot-Curie","io":"Frédéric Joliot-Curie","it":"Frédéric Joliot-Curie","ja":"フレデリック・ジョリオ=キュリー","jv":"Jean Frédéric Joliot-Curie","ka":"ფრედერიკ ჟოლიო-კიური","kk":"Фредерик Жолио-Кюри","ko":"프레데리크 졸리오퀴리","la":"Fridericus Joliot","lv":"Frederiks Žolio-Kirī","mk":"Фредерик Жолио – Кири","ml":"ഫ്രഡറിക്ക് ജോലിയോ ക്യൂറി","ms":"Frédéric Joliot-Curie","mzn":"فردریک ژولیو کوری","nl":"Frédéric Joliot-Curie","nn":"Frédéric Joliot-Curie","nb":"Frédéric Joliot-Curie","oc":"Frédéric Joliot-Curie","pl":"Frédéric Joliot-Curie","pnb":"فریڈرک جولیو-کیوری","pt":"Frédéric Joliot-Curie","ro":"Frédéric Joliot-Curie","ru":"Жолио-Кюри, Фредерик","sh":"Frédéric Joliot-Curie","simple":"Frédéric Joliot-Curie","sk":"Frédéric Joliot-Curie","sr":"Frederik Žolio","sv":"Frédéric Joliot-Curie","sw":"Frédéric Joliot-Curie","tr":"Frédéric Joliot-Curie","tt":"Фредерик Жолио-Күри","uk":"Фредерік Жоліо-Кюрі","ur":"فریڈرک جولیو","uz":"Frédéric Joliot-Curie","vi":"Frédéric Joliot-Curie","wuu":"弗雷德里克·约里奥-居里","xmf":"ფრედერიკ ჟოლიო-კიური","yo":"Frédéric Joliot-Curie","zh":"弗雷德里克·约里奥-居里","zh-min-nan":"Frédéric Joliot-Curie"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"(मार्च १९, इ.स. १९०० - ऑगस्ट १४, इ.स. १९५८) हा नोबेल पारितोषिक विजेता फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ होता.\n\nजोलियो, फ्रेडरिक जोलियो, फ्रेडरिक जोलियो, फ्रेडरिक जोलियो, फ्रेडरिक\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट शास्त्रज्ञ\n| नाव = {{लेखनाव}}\n| चित्र = \n| चित्र_रुंदी = \n| चित्र_शीर्षक = {{लेखनाव}}\n| पूर्ण_नाव = {{लेखनाव}}\n| जन्म_दिनांक = [[मार्च १९]], [[इ.स. १९००]]\n| जन्म_स्थान = \n| मृत्यू_दिनांक = [[ऑगस्ट १४]], [[इ.स. १९५८]]\n| मृत्यू_स्थान = \n| निवास_स्थान = \n| नागरिकत्व = \n| राष्ट्रीयत्व = \n| वांशिकत्व = \n| धर्म = \n| कार्यक्षेत्र = [[भौतिकशास्त्र]]\n| कार्यसंस्था = \n| प्रशिक्षण_संस्था = \n| डॉक्टरेट_मार्गदर्शक = \n| डॉक्टोरल_विद्यार्थी = \n| ख्याती = \n| संशोधक_लघुरूप_वनस्पतिशास्त्र = \n| संशोधक_लघुरूप_प्राणिशास्त्र = \n| पुरस्कार = [[चित्र:Nobel_prize_medal.svg|18px]] [[भौतिकशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक]]\n| वडील_नाव = \n| आई_नाव = \n| पत्नी_नाव = \n| अपत्ये = \n| तळटिपा = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"(मार्च १९, इ.स.","translated_text":"(March 19, C.E.)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९०० - ऑगस्ट १४, इ.स.","translated_text":"1900 - August 14, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९५८) हा नोबेल पारितोषिक विजेता फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ होता.","translated_text":"1958) was a Nobel Prize-winning French physicist.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"जीवन","translated_text":"What is life?","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"संशोधन","translated_text":"research","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"heading","text":"पुरस्कार","translated_text":"Prizes","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"जोलियो, फ्रेडरिक जोलियो, फ्रेडरिक जोलियो, फ्रेडरिक जोलियो, फ्रेडरिक","translated_text":"I'm not going to tell you what I'm doing.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"फ्रेडरिक जोलियो","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[फ्रेडेरिक जोलियो-क्युरी]]","hash":"c79d148f9cc1c49e5bbde3b31b64a20335f3a293a20d74c81d34a4541040081e","last_revision":"2011-03-19T08:26:10Z","first_revision":"2011-03-19T08:26:10Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.746904","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन फ्रेडेरिक जोलियो-क्युरी\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन फ्रेडेरिक जोलियो-क्युरी","translated_text":"This is the first time I've heard of this.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था","wikicode":"{{विस्तार}}\n'''संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था''' (डीआरडीओ) या नावाने प्रसिद्ध असलेल्या या संस्थेची स्थापना १९५८ साली झाली.\n[[चित्र:DRDO-logo.png|thumb|right|200px|संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था]]\n\n==== उद्देश्य ====\nपंतप्रधानांच्या शास्त्रीय सल्लागाराच्या मार्गदर्शनाखाली ही संस्था राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी लागणाऱ्या अत्याधुनिक शस्त्रास्त्र, उपकरणांचा विकास करणे, संशोधन करणे, इतर संस्थांच्या सहकार्याने आणि राष्ट्रीय संशोधन संस्थांच्या साहाय्याने नवीन चाचणी घेणे, संशोधन कार्यक्रम राबवणे इ. कार्य करणे.\n\n==== संशोधन शाखा ====\nएरोनॉटिक्स, रॉकेट आणि [[क्षेपणास्त्र]], इलेक्ट्रॉनिक्स इन्स्ट्रुमेन्टेशन, व्हेइकल, अभियांत्रिकी, नावेल सिस्सिटम, आर्मामेन्ट टेक्नॉलॉजी, एक्स्पोलॉजी रिसर्च, रोबोटिक्स यांसारख्या अनेक शाखांचा समावेश होतो. संरक्षण समस्येचे संख्यात्मक विश्लेषण करणे, स्फोटक वस्तूंची सुरक्षित हाताळणी करण्यासंदर्भात सल्ला व मार्गदर्शन देण्याचे कार्य ही संस्था करते. संस्थेमध्ये ५२ प्रगत प्रयोगशाळा आहेत, ५००० च्यावर शास्त्रज्ञ व २५००० शास्त्रीय व संबधीत मनुष्यबळ आहे.\n\n==== विकसित केले ====\nलढाऊ [[विमान]], रॉकेट, आखूड पल्ल्याच्या बंदुकी, रिमोट व्हेईकल, क्षेपणास्त्रे, [[रडार]] अशी अनेक अत्याधुनिक उपकरणे संस्थेने विकसित केली आहेत.\n\nचित्र:Pinaka MBRL.jpg|पिनाका रॉकेट्\nचित्र:Tejas air force grey.JPG|तेजस विमान\nचित्र:BFSR-SR with thermal imager.JPG|उष्णतामापन यंत्र\nचित्र:Shaurya missile.svg|शौर्य क्षेपणास्त्र\n\n\n\n{{भारतीय अंतराळ संशोधन}}\n\n[[वर्ग:बंगळूर]]\n[[वर्ग:पुणे]]","hash":"cba92bfb0f2541f52385df694dd4a4e7c2fba72e6671d953056009a06be55541","last_revision":"2022-04-28T11:13:19Z","first_revision":"2011-03-19T09:03:30Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.802559","cross_lingual_links":{"as":"প্ৰতিৰক্ষা গৱেষণা আৰু বিকাশ সংগঠন","bn":"প্রতিরক্ষা গবেষণা ও উন্নয়ন সংস্থা","de":"Organisation für Verteidigungsforschung und Entwicklung","en":"Defence Research and Development Organisation","es":"Organización de Investigación y Desarrollo de Defensa","fa":"سازمان تحقیقات و توسعه دفاعی","fi":"Anusandhān evaṃ Vikās Sangaṭhan","fr":"Organisation de recherche et développement pour la défense","he":"DRDO","hi":"रक्षा अनुसंधान एवं विकास संगठन","id":"Defence Research and Development Organisation","it":"Defence Research and Development Organisation","kn":"ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ","ko":"국방연구개발기구","mai":"रक्षा अनुसन्धान आ विकास सङ्गठन","ml":"ഡിഫൻസ് റിസേർച്ച് ആൻഡ് ഡെവലപ്മെന്റ് ഓർഗനൈസേഷൻ","ms":"Pertubuhan Pembangunan dan Penyelidikan Pertahanan","nn":"Defence Research and Development Organisation","nb":"Defense Research and Development Organization","pa":"ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਸਥਾ","pnb":"تنظیم برائے دفاعی تحقیق و ترقی","ru":"Организация оборонных исследований и разработок","sr":"Одбрамбено истраживачкa развојна организација","ta":"பாதுகாப்பு ஆராய்ச்சி மற்றும் வளர்ச்சி அமைப்பு","te":"భారత రక్షణ పరిశోధన అభివృద్ధి సంస్థ","uk":"Організація оборонних досліджень і розробок","ur":"تنظیم برائے دفاعی تحقیق و ترقی","zh":"國防研究及發展組織"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (डीआरडीओ) या नावाने प्रसिद्ध असलेल्या या संस्थेची स्थापना १९५८ साली झाली.\n\nपंतप्रधानांच्या शास्त्रीय सल्लागाराच्या मार्गदर्शनाखाली ही संस्था राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी लागणाऱ्या अत्याधुनिक शस्त्रास्त्र, उपकरणांचा विकास करणे, संशोधन करणे, इतर संस्थांच्या सहकार्याने आणि राष्ट्रीय संशोधन संस्थांच्या साहाय्याने नवीन चाचणी घेणे, संशोधन कार्यक्रम राबवणे इ. कार्य करणे.\n\nएरोनॉटिक्स, रॉकेट आणि क्षेपणास्त्र, इलेक्ट्रॉनिक्स इन्स्ट्रुमेन्टेशन, व्हेइकल, अभियांत्रिकी, नावेल सिस्सिटम, आर्मामेन्ट टेक्नॉलॉजी, एक्स्पोलॉजी रिसर्च, रोबोटिक्स यांसारख्या अनेक शाखांचा समावेश होतो. संरक्षण समस्येचे संख्यात्मक विश्लेषण करणे, स्फोटक वस्तूंची सुरक्षित हाताळणी करण्यासंदर्भात सल्ला व मार्गदर्शन देण्याचे कार्य ही संस्था करते. संस्थेमध्ये ५२ प्रगत प्रयोगशाळा आहेत, ५००० च्यावर शास्त्रज्ञ व २५००० शास्त्रीय व संबधीत मनुष्यबळ आहे.\n\nलढाऊ विमान, रॉकेट, आखूड पल्ल्याच्या बंदुकी, रिमोट व्हेईकल, क्षेपणास्त्रे, रडार अशी अनेक अत्याधुनिक उपकरणे संस्थेने विकसित केली आहेत.\n\nवर्ग:बंगळूर वर्ग:पुणे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संरक्षण संशोधन आण�� विकास संस्था (डीआरडीओ) या नावाने प्रसिद्ध असलेल्या या संस्थेची स्थापना १९५८ साली झाली.","translated_text":"The Defence Research and Development Organisation (DRDO) was established in 1958.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"उद्देश्य","translated_text":"Purpose","level":4,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पंतप्रधानांच्या शास्त्रीय सल्लागाराच्या मार्गदर्शनाखाली ही संस्था राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी लागणाऱ्या अत्याधुनिक शस्त्रास्त्र, उपकरणांचा विकास करणे, संशोधन करणे, इतर संस्थांच्या सहकार्याने आणि राष्ट्रीय संशोधन संस्थांच्या साहाय्याने नवीन चाचणी घेणे, संशोधन कार्यक्रम राबवणे इ.","translated_text":"Under the guidance of the Prime Minister's Scientific Advisor, the institute will develop, research and develop state-of-the-art weapons and equipment for national security, conduct new tests and research programmes in collaboration with other institutions and with the help of national research institutes.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कार्य करणे.","translated_text":"To work.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संशोधन शाखा","translated_text":"Research branch","level":4,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एरोनॉटिक्स, रॉकेट आणि क्षेपणास्त्र, इलेक्ट्रॉनिक्स इन्स्ट्रुमेन्टेशन, व्हेइकल, अभियांत्रिकी, नावेल सिस्सिटम, आर्मामेन्ट टेक्नॉलॉजी, एक्स्पोलॉजी रिसर्च, रोबोटिक्स यांसारख्या अनेक शाखांचा समावेश होतो.","translated_text":"It includes a number of branches such as aeronautics, rocket and missile, electronics instrumentation, vehicles, engineering, novel systems, armament technology, exploration research, robotics.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संरक्षण समस्येचे संख्यात्मक विश्लेषण करणे, स्फोटक वस्तूंची सुरक्षित हाताळणी करण्यासंदर्भात सल्ला व मार्गदर्शन देण्याचे कार्य ही संस्था करते.","translated_text":"It provides quantitative analysis of defence issues, advice and guidance on safe handling of explosives.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संस्थेमध्ये ५२ प्रगत प्रयोगशाळा आहेत, ५००० च्यावर शास्त्रज्ञ व २५००० शास्त्रीय व संबधीत मनुष्यबळ आहे.","translated_text":"The institute has 52 advanced laboratories, over 5000 scientists and 25,000 scientific and related human resources.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"विकसित केले","translated_text":"Developed","level":4,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लढाऊ विमान, रॉकेट, आखूड पल्ल्याच्या बंदुकी, रिमोट व्हेईकल, क्षेपणास्त्रे, रडार अशी अनेक अत्याधुनिक उपकरणे संस्थेने विकसित केली आहेत.","translated_text":"The Institute has developed a number of state-of-the-art equipment such as fighter jets, rockets, high-altitude guns, remote vehicles, missiles, radars.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:बंगळूर वर्ग:पुणे","translated_text":"Class: Bangalore Class: Pune","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चित्र:DRDO-logo.png","wikicode":"source- http://en.wikipedia.org/wiki/File:DRDO-logo.png\noriginal source- http://www.drdo.org/index.html\n\n[[वर्ग:विकिप��डिया चित्रे]]\n[[Category:Files uploaded by Dr.sachin23]]","hash":"584a4367160ae7fd6474722da75f7973f4203bb1204ec7e428dc84102f5503db","last_revision":"2023-06-01T15:33:49Z","first_revision":"2011-03-19T09:05:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.865842","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"source- original source-\n\nवर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded by Dr.sachin23\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"source- original source-","translated_text":"the source- original source-","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:विकिपीडिया चित्रे Category:Files uploaded by Dr.sachin23","translated_text":"Category:Files uploaded by Dr.sachin23","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हार्पून (क्षेपणास्त्र)","wikicode":"[[चित्र:Harpoon asm bowfin museum.jpg|thumb|250px|right|हार्पून क्षेपणास्त्र ]]\n'''हार्पून क्षेपणास्त्र''' ([[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Harpoon'' ;) हे इ.स. १९७७ साली विकसित करण्यात आलेले [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेचे]] क्षेपणास्त्र आहे. याचे विकसन व उत्पादन [[बोइंग कंपनी]]द्वारे केले जाते. हे एक क्षितिज-समांतर, जहाजविरोधी क्षेपणास्त्र आहे. विविध आवृत्त्यांगणिक याचा पल्ला ९३ कि.मी. ते २८० कि.मी. असून यातून २२१ किलोग्रॅम वजनाची उच्चक्षम स्फोटके वाहून नेली जाऊ शकतात. सर्वसाधारण हार्पून क्षेपणास्त्रांत 'अॅक्टिव्ह रडार होमिंग' ही रडार-मार्गदर्शन क्रूझ यंत्रणा वापरली जाते. तसेच शत्रूच्या रडारसंवेदकांना व अवरक्त तपासनीस यंत्रणांना गुंगारा देण्यासाठी 'सी स्कीमिंग' तंत्राने जवळजवळ समुद्रापृष्ठास लागून हे क्षेपणास्त्र डागता येते.\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{कॉमन्स वर्ग|Harpoon missiles|{{लेखनाव}}}}\n* {{संकेतस्थळ|http://www.boeing.com/defense-space/missiles/harpoon/index.htm|बोइंग संकेतस्थळावरील अधिकृत पान|इंग्लिश}}\n* {{संकेतस्थळ|http://www.astronautix.com/lvs/harpoon.htm|हार्पून आवृत्त्या व सुधारित क्षेपणास्त्रांचे तपशील|इंग्लिश}}\n\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"4a7779f3f4a541973523d28da3d6750b58305ba0bde3aff5ca0605d65b8981a4","last_revision":"2013-04-07T04:28:17Z","first_revision":"2011-03-19T16:04:04Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.924867","cross_lingual_links":{"ar":"بوينغ هاربون","be":"Гарпун (супрацькарабельная ракета)","bg":"Харпун (противокорабна ракета)","bn":"হারপুন (ক্ষেপণাস্ত্র)","ca":"AGM-84 Harpoon","cs":"AGM-84 Harpoon","da":"Harpoon","de":"Harpoon (Seezielflugkörper)","en":"Harpoon (missile)","es":"Harpoon","et":"Harpoon","fa":"هارپون (موشک)","fi":"Boeing Harpoon","fr":"AGM-84 Harpoon","he":"הרפון (טיל)","hr":"Harpoon","hu":"AGM–84 Harpoon","id":"Harpoon (peluru kendali)","it":"AGM-84 Harpoon","ja":"ハープーン (ミサイル)","ko":"하푼","ms":"Boeing Harpoon","nl":"Harpoon","nb":"Harpoon (missil)","pl":"Harpoon","pnb":"ہارپون میزائل","pt":"Boeing AGM-84 Harpoon","ru":"Гарпун (противокорабельная ракета)","sq":"Harpoon (raketë)","sv":"Boeing Harpoon","th":"เอจีเอ็ม-84 ฮาร์พูน","tr":"Harpoon","uk":"Harpoon (протикорабельна ракета)","vi":"Harpoon (tên lửa)","zh":"魚叉反艦飛彈"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"हार्पून क्षेपणास्त्र (इंग्लिश: Harpoon ;) हे इ.स. १९७७ साली विकसित करण्��ात आलेले अमेरिकेचे क्षेपणास्त्र आहे. याचे विकसन व उत्पादन बोइंग कंपनीद्वारे केले जाते. हे एक क्षितिज-समांतर, जहाजविरोधी क्षेपणास्त्र आहे. विविध आवृत्त्यांगणिक याचा पल्ला ९३ कि.मी. ते २८० कि.मी. असून यातून २२१ किलोग्रॅम वजनाची उच्चक्षम स्फोटके वाहून नेली जाऊ शकतात. सर्वसाधारण हार्पून क्षेपणास्त्रांत 'अॅक्टिव्ह रडार होमिंग' ही रडार-मार्गदर्शन क्रूझ यंत्रणा वापरली जाते. तसेच शत्रूच्या रडारसंवेदकांना व अवरक्त तपासनीस यंत्रणांना गुंगारा देण्यासाठी 'सी स्कीमिंग' तंत्राने जवळजवळ समुद्रापृष्ठास लागून हे क्षेपणास्त्र डागता येते.\n\nवर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हार्पून क्षेपणास्त्र (इंग्लिश: Harpoon ;)","translated_text":"Harpoon missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे इ.स.","translated_text":"This is C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९७७ साली विकसित करण्यात आलेले अमेरिकेचे क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"It is an American missile developed in 1977.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याचे विकसन व उत्पादन बोइंग कंपनीद्वारे केले जाते.","translated_text":"It is developed and manufactured by Boeing.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे एक क्षितिज-समांतर, जहाजविरोधी क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"This is a horizontal, parallel, anti-ship missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विविध आवृत्त्यांगणिक याचा पल्ला ९३ कि.मी.","translated_text":"It has a range of 93 km.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते २८० कि.मी.","translated_text":"It is 280 km.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"असून यातून २२१ किलोग्रॅम वजनाची उच्चक्षम स्फोटके वाहून नेली जाऊ शकतात.","translated_text":"It is capable of carrying high-powered explosives weighing 221 kg.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्वसाधारण हार्पून क्षेपणास्त्रांत 'अॅक्टिव्ह रडार होमिंग' ही रडार-मार्गदर्शन क्रूझ यंत्रणा वापरली जाते.","translated_text":"Active radar homing is a radar-guided cruise mechanism used in common Harpoon missiles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच शत्रूच्या रडारसंवेदकांना व अवरक्त तपासनीस यंत्रणांना गुंगारा देण्यासाठी 'सी स्कीमिंग' तंत्राने जवळजवळ समुद्रापृष्ठास लागून हे क्षेपणास्त्र डागता येते.","translated_text":"The missile is also capable of reaching the sea floor using a \"sea-skimming\" technique to attack enemy radar sensors and infrared detection systems.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Category:U.S. missiles","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे","wikicode":"[[वर्ग:अमेरिकेच��� सैन्य सामग्री|क्षेपणास्त्रे]]\n[[वर्ग:देशानुसार क्षेपणास्त्रे]]","hash":"3f99d215f64066757ee5a40123b01563d779d68938dee542b92c98777820c6b0","last_revision":"2013-04-23T13:44:44Z","first_revision":"2011-03-19T16:10:49Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:51.988765","cross_lingual_links":{"ar":"تصنيف:صواريخ موجهة أمريكية","be":"Катэгорыя:Ракетнае ўзбраенне ЗША","be-x-old":"Катэгорыя:Кіраваныя ракеты ЗША","bg":"Категория:Американски ракети","en":"Category:Guided missiles of the United States","es":"Categoría:Misiles guiados de Estados Unidos","eu":"Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako misil gidatuak","fa":"رده:موشکهای هدایتشونده ایالات متحده","fi":"Luokka:Yhdysvaltalaiset ohjukset","fr":"Catégorie:Missile des Forces armées des États-Unis","he":"קטגוריה:טילים אמריקאיים","hr":"Kategorija:Američki navođeni projektili","hu":"Kategória:Amerikai rakétafegyverek","id":"Kategori:Peluru kendali Amerika Serikat","ja":"Category:アメリカ合衆国のミサイル","ko":"분류:미국의 미사일","pt":"Categoria:Mísseis guiados dos Estados Unidos","ru":"Категория:Ракетное оружие США","sv":"Kategori:Amerikanska robotvapen","tr":"Kategori:Amerika Birleşik Devletleri yapımı füzeler","uk":"Категорія:Ракетна зброя США","zh":"Category:美國飛彈"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"क्षेपणास्त्रे वर्ग:देशानुसार क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"क्षेपणास्त्रे वर्ग:देशानुसार क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Missile class: Missiles by country","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पहिले आखाती युद्ध","wikicode":"{{माहितीचौकट सैन्य संघर्ष\n| संघर्ष = आखाती युद्ध\n| या युद्धाचा भाग = \n| चित्र = WarGulf photobox.jpg\n| चित्र रुंदी = 300 px\n| चित्रवर्णन = \n| दिनांक = ऑगस्ट २, १९९० - फेब्रुवारी २८, १९९१\n| स्थान = मध्य-पूर्व\n| परिणती = युती राष्ट्रांचा विजय, इराकच्या कुवेतवरील अतिक्रमणाचा शेवट\n| सद्यस्थिती = \n| प्रादेशिक बदल = \n| पक्ष१ = {{flagicon|Kuwait}} [[कुवेत]]
\n{{flagicon|USA}} [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिका]]
\n{{flagicon|United Kingdom}} [[ग्रेट ब्रिटन]]
\n{{flagicon|Canada}} [[कॅनडा]]
\n{{flagicon|Bangladesh}} [[बांगलादेश|बांग्लादेश]]
\n{{flagicon|Egypt}} [[इजिप्त]]
\n{{flagicon|France}} [[फ्रान्स]]
\n{{flagicon|Syria}} [[सिरिया]]
\n{{flagicon|Morocco}} [[मोरोक्को]]
\n{{flagicon|Oman}} [[ओमान]]
\n{{flagicon|Pakistan}} [[पाकिस्तान]]
\n{{flagicon|Italy}} [[इटली]]
\n{{flagicon|Qatar}} [[कतार]]
\n{{flagicon|United Arab Emirates}} [[संयुक्त अरब अमिराती]]
\n{{flagicon|Saudi Arabia}} [[सौदी अरेबिया]]
\n{{flagicon|Australia}} [[ऑस्ट्रेलिया]]
\n{{flagicon|New Zealand}} [[न्यू झीलंड]]
\n| पक्ष२ = {{flagicon|Iraq|1991}} [[इराक]]\n| पक्ष३ = \n| सेनापती१ = जनरल [[कॉलिन पॉवेल]]\n| सेनापती२ = \n| सेनापती३ = \n| सैन्यबळ१ = \n| सैन्यबळ२ = \n| सैन्यबळ३ = \n| बळी१ = \n| बळी२ = \n| बळी३ = \n| टिपा = \n}}\n'''पहिले आखाती युद्ध''' (अन्य नावे: '''ऑपरेशन डेझर्ट स्टॉर्म''' ; [[अरबी भाषा|अरबी]]: حرب الخليج الثانية ; [[इंग्लिश भाषा|इंग्रजी]]: ''Gulf War'', ''गल्फ वॉर'' ;) हे [[इराणचे आखात|इराणच्या आखातामध्ये]] [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने]], व तिच्या ३४ मित्र राष्ट्रांची आघाडी विरुद्ध [[इराक]] यांच्यात घडलेले युद्ध होते. २ ऑगस्ट, इ.स. १९९० रोजी आरंभलेले हे युद्ध २८ फेब्रुवारी, इ.स. १९९१ रोजी संपले.\n\n२ ऑगस्ट, इ.स. १९९० रोजी [[इराक|इराकी]] सैन्याने [[कुवेत|कुवेतावर]] आक्रमण केले. इराकी आक्रमणाविरुद्ध आंतराष्ट्रीय समुदायाने तीव्र निषेध नोंदवला. [[संयुक्त राष्ट्रे सुरक्षा परिषद|संयुक्त राष्ट्रे सुरक्षा परिषदेच्या]] सदस्य देशांनी प्रत्युत्तरादाखल इराकावर आर्थिक निर्बंध लादले. तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्राध्यक्ष [[जॉर्ज एच.डब्ल्यू. बुश]] यांनी [[सौदी अरेबिया]]त अमेरिकी फौजा उतरवून मित्र राष्ट्रांनाही फौजा धाडण्याचे आवाहन केले. अनेक मित्र राष्ट्रांच्या आघाडी सैन्यात अमेरिका, सौदी अरेबिया, [[युनायटेड किंग्डम]] व [[इजिप्त]] यांच्या सैन्यदलांचा प्रमुख सहभाग होता.\n\nकुवेतात घुसलेल्या इराकी सैनिकांना पिटाळून लावायला १७ जानेवारी, इ.स. १९९१पासून हवाई बॉंबहल्ले चालू झाले व त्यापाठोपाठ २३ फेब्रुवारीपासून जमिनीवरून हल्ले आरंभण्यात आले. या युद्धात आघाडी सैन्याने निर्णायक विजय मिळवत कुवेतातून इराकी सैन्यास पिटाळून तर लावलेच, शिवाय इराकी सीमेतही मुसंडी मारली.\n\n[[चित्र:DesertStormMap v2.svg|thumb|300px|right|पहिल्या आखाती युद्धातील व्यूहरचना - ऑपरेशन डेझर्ट स्टॉर्म]]\n\n==हे सुद्धा पहा==\n*[[इराण–इराक युद्ध]]\n== बाह्य दुवे ==\n{{कॉमन्स वर्ग|Gulf War (1990-1991)|{{लेखनाव}}}}\n* {{संकेतस्थळ|http://www.history.com/topics/persian-gulf-war|हिस्टरी.कॉम - {{लेखनाव}}|इंग्लिश}}\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने सहभागी असलेली युद्धे]]\n[[वर्ग:इराक सहभागी असलेली युद्धे]]\n[[वर्ग:सौदी अरेबिया सहभागी असलेली युद्धे]]\n[[वर्ग:कुवेत सहभागी असलेली युद्धे]]\n[[वर्ग:इजिप्त सहभागी असलेली युद्धे]]\n[[वर्ग:युनायटेड किंग्डम सहभागी असलेली युद्धे]]","hash":"0f86a301efdca37b10bf9df6ba5ee088be97036597c4c3b16eec2e93017b73df","last_revision":"2022-02-07T16:48:24Z","first_revision":"2011-03-19T16:48:06Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.048369","cross_lingual_links":{"af":"Golfoorlog","an":"Guerra d'o Golfo","ar":"حرب الخليج الثانية","arz":"حرب الخليج التانيه","ast":"Guerra del Golfu","az":"Körfəz müharibəsi","azb":"کؤرفز ساواشی","ba":"Фарсы ҡултығында һуғыш","be":"Вайна ў Персідскім заліве","be-x-old":"Вайна ў Пэрсыдзкім заліве","bg":"Война в Персийския залив (1990 – 1991)","bn":"উপসাগরীয় যুদ্ধ","br":"Brezel ar Pleg-mor","bs":"Zalivski rat","ca":"Guerra del Golf","ckb":"شەڕی کەنداو","cs":"Válka v Zálivu","cy":"Rhyfel y Gwlff","da":"Golfkrigen","de":"Zweiter Golfkrieg","dv":"ގަލްފު ހަނގުރާމަ","el":"Πόλεμος του Κόλπου","en":"Gulf War","eo":"2-a milito en la Persa Golfo","es":"Guerra del Golfo","et":"Lahesõda","eu":"Golkoko Gerra","fa":"جنگ خلیج فارس","fi":"Persianlahden sota","fiu-vro":"Lahesõda","fo":"Flógvakríggið","fr":"Guerre du Golfe","fy":"Golfoarloch","ga":"Cogadh na Murascaille","gl":"Guerra do Golfo","gn":"Parapyte Ñorairõ","gu":"ગલ્ફ વોર","he":"מלחמת המפרץ","hi":"खाड़ी युद्ध","hif":"Gulf War","hr":"Zaljevski rat","hu":"Öbölháború","hy":"Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ","id":"Perang Teluk I","io":"Gulfo-milito","is":"Persaflóastríðið (1991)","it":"Guerra del Golfo","ja":"湾岸戦争","jv":"Perang Lempongan","ka":"სპარსეთის ყურის მეორე ომი","kbp":"Gɔɔlɩfʋ you tɔm","kk":"Шығанақ соғысы","kn":"ಕೊಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ","ko":"걸프 전쟁","ku":"Şerê Kendavê 1991","la":"Secundum bellum sinus Persici","lt":"Persijos įlankos karas","lv":"Līča karš","mk":"Заливска војна","ml":"ഗൾഫ് യുദ്ധം","mn":"Персийн булангийн дайн","ms":"Perang Teluk","mwl":"Guerra de l Golfo","my":"ပင်လယ်ကွေ့ စစ်ပွဲ","ne":"खाडी युद्ध","new":"खाडी युद्ध","nl":"Golfoorlog van 1990-1991","nn":"Golfkrigen","nb":"Gulfkrigen","oc":"Guèrra de Kuwait (1990-1991)","pa":"ਖਾੜੀ ਯੁੱਧ","pl":"I wojna w Zatoce Perskiej","pms":"Guèra dël Gòlf","pnb":"جنگ خلیج","ps":"د خلیج جګړه","pt":"Guerra do Golfo","ro":"Războiul din Golf","ru":"Война в Персидском заливе","sc":"Gherra de su Golfu","sco":"Gulf War","sd":"نار واري جنگ","sh":"Zaljevski rat","si":"ගල්ෆ් යුද්ධය","simple":"Gulf War","sk":"Druhá vojna v Perzskom zálive","sl":"Zalivska vojna","sq":"Lufta e Gjirit","sr":"Заливски рат","sv":"Kuwaitkriget","ta":"வளைகுடாப் போர்","th":"สงครามอ่าว","tl":"Digmaan sa Golpo","tr":"Körfez Savaşı","uk":"Війна в Перській затоці","ur":"جنگ خلیج","uz":"Koʻrfaz urushi","vi":"Chiến tranh Vùng Vịnh","war":"Gyera ha Golpo","wuu":"海湾战争","yi":"גאלף מלחמה","yo":"Ogun Gulf Pẹ́rsíà","zh":"海湾战争","zh-classical":"海灣戰爭","zh-yue":"海灣戰爭"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"पहिले आखाती युद्ध (अन्य नावे: ऑपरेशन डेझर्ट स्टॉर्म ; अरबी: حرب الخليج الثانية ; इंग्रजी: Gulf War, गल्फ वॉर ;) हे इराणच्या आखातामध्ये अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने, व तिच्या ३४ मित्र राष्ट्रांची आघाडी विरुद्ध इराक यांच्यात घडलेले युद्ध होते. २ ऑगस्ट, इ.स. १९९० रोजी आरंभलेले हे युद्ध २८ फेब्रुवारी, इ.स. १९९१ रोजी संपले.\n\n२ ऑगस्ट, इ.स. १९९० रोजी इराकी सैन्याने कुवेतावर आक्रमण केले. इराकी आक्रमणाविरुद्ध आंतराष्ट्रीय समुदायाने तीव्र निषेध नोंदवला. संयुक्त राष्ट्रे सुरक्षा परिषदेच्या सदस्य देशांनी प्रत्युत्तरादाखल इराकावर आर्थिक निर्बंध लादले. तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्राध्यक्ष जॉर्ज एच.डब्ल्यू. बुश यांनी सौदी अरेबियात अमेरिकी फौजा उतरवून मित्र राष्ट्रांनाही फौजा धाडण्याचे आवाहन केले. अनेक मित्र राष्ट्रांच्या आघाडी सैन्यात अमेरिका, सौदी अरेबिया, युनायटेड किंग्डम व इजिप्त यांच्या सैन्यदलांचा प्रमुख सहभाग होता.\n\nकुवेतात घुसलेल्या इराकी सैनिकांना पिटाळून लावायला १७ जानेवारी, इ.स. १९९१पासून हवाई बॉंबहल्ले चालू झाले व त्यापाठोपाठ २३ फेब्रुवारीपासून जमिनीवरून हल्ले आरंभण्यात आले. या युद्धात आघाडी सैन्याने निर्णायक विजय मिळवत कुवेतातून इराकी सैन्यास पिटाळून तर लावलेच, शिवाय इराकी सीमेतही मुसंडी मारली.\n\nइराण–इराक युद्ध\n\nवर्ग:अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने सहभागी ���सलेली युद्धे वर्ग:इराक सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:सौदी अरेबिया सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:कुवेत सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:इजिप्त सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:युनायटेड किंग्डम सहभागी असलेली युद्धे\n","elements":[{"type":"infobox","content":"{{माहितीचौकट सैन्य संघर्ष\n| संघर्ष = आखाती युद्ध\n| या युद्धाचा भाग = \n| चित्र = WarGulf photobox.jpg\n| चित्र रुंदी = 300 px\n| चित्रवर्णन = \n| दिनांक = ऑगस्ट २, १९९० - फेब्रुवारी २८, १९९१\n| स्थान = मध्य-पूर्व\n| परिणती = युती राष्ट्रांचा विजय, इराकच्या कुवेतवरील अतिक्रमणाचा शेवट\n| सद्यस्थिती = \n| प्रादेशिक बदल = \n| पक्ष१ = {{flagicon|Kuwait}} [[कुवेत]]
\n{{flagicon|USA}} [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिका]]
\n{{flagicon|United Kingdom}} [[ग्रेट ब्रिटन]]
\n{{flagicon|Canada}} [[कॅनडा]]
\n{{flagicon|Bangladesh}} [[बांगलादेश|बांग्लादेश]]
\n{{flagicon|Egypt}} [[इजिप्त]]
\n{{flagicon|France}} [[फ्रान्स]]
\n{{flagicon|Syria}} [[सिरिया]]
\n{{flagicon|Morocco}} [[मोरोक्को]]
\n{{flagicon|Oman}} [[ओमान]]
\n{{flagicon|Pakistan}} [[पाकिस्तान]]
\n{{flagicon|Italy}} [[इटली]]
\n{{flagicon|Qatar}} [[कतार]]
\n{{flagicon|United Arab Emirates}} [[संयुक्त अरब अमिराती]]
\n{{flagicon|Saudi Arabia}} [[सौदी अरेबिया]]
\n{{flagicon|Australia}} [[ऑस्ट्रेलिया]]
\n{{flagicon|New Zealand}} [[न्यू झीलंड]]
\n| पक्ष२ = {{flagicon|Iraq|1991}} [[इराक]]\n| पक्ष३ = \n| सेनापती१ = जनरल [[कॉलिन पॉवेल]]\n| सेनापती२ = \n| सेनापती३ = \n| सैन्यबळ१ = \n| सैन्यबळ२ = \n| सैन्यबळ३ = \n| बळी१ = \n| बळी२ = \n| बळी३ = \n| टिपा = \n}}"},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पहिले आखाती युद्ध (अन्य नावे: ऑपरेशन डेझर्ट स्टॉर्म ; अरबी: حرب الخليج الثانية ; इंग्रजी: Gulf War, गल्फ वॉर ;)","translated_text":"First Gulf War (other names: Operation Desert Storm; Arabic: حرب الخليج الثانية; English: Gulf War, Gulf War ;)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे इराणच्या आखातामध्ये अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने, व तिच्या ३४ मित्र राष्ट्रांची आघाडी विरुद्ध इराक यांच्यात घडलेले युद्ध होते.","translated_text":"It was a war in the Iranian Gulf between the United States and its 34 allies against Iraq.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२ ऑगस्ट, इ.स.","translated_text":"August 2, A.D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९० रोजी आरंभलेले हे युद्ध २८ फेब्रुवारी, इ.स.","translated_text":"The war, which began in 1990, began on February 28, C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१ रोजी संपले.","translated_text":"It ended in 1991.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"२ ऑगस्ट, इ.स.","translated_text":"August 2, A.D.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९० रोजी इराकी सैन्याने कुवेतावर आक्रमण केले.","translated_text":"In 1990, Iraqi forces invaded Kuwait.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इराकी आक्रमणाविरुद्ध आंतराष्ट्रीय समुदायाने तीव्र निषेध नोंदवला.","translated_text":"The international community has strongly condemned the Iraqi invasion.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संयुक्त राष्ट्रे सुरक्षा परिषदेच्या सदस्य देशांनी प्रत्युत्तरादाखल इराकावर आर्थिक निर्बंध लादले.","translated_text":"In response, the UN Security Council members imposed financial sanctions on Iraq.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तत्कालीन अमेरिकी राष्ट्राध्यक्ष जॉर्ज एच.डब्ल्यू.","translated_text":"George H. W. Bush, then President of the United States,","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बुश यांनी सौदी अरेबियात अमेरिकी फौजा उतरवून मित्र राष्ट्रांनाही फौजा धाडण्याचे आवाहन केले.","translated_text":"Bush urged the Allies to deploy US troops in Saudi Arabia.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनेक मित्र राष्ट्रांच्या आघाडी सैन्यात अमेरिका, सौदी अरेबिया, युनायटेड किंग्डम व इजिप्त यांच्या सैन्यदलांचा प्रमुख सहभाग होता.","translated_text":"The Allied Forces consisted of the United States, Saudi Arabia, the United Kingdom, and Egypt.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"कुवेतात घुसलेल्या इराकी सैनिकांना पिटाळून लावायला १७ जानेवारी, इ.स.","translated_text":"To defeat the Iraqi troops who entered Kuwait on January 17,","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१९९१पासून हवाई बॉंबहल्ले चालू झाले व त्यापाठोपाठ २३ फेब्रुवारीपासून जमिनीवरून हल्ले आरंभण्यात आले.","translated_text":"Air strikes began in 1991 and ground strikes followed on 23 February.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या युद्धात आघाडी सैन्याने निर्णायक विजय मिळवत कुवेतातून इराकी सैन्यास पिटाळून तर लावलेच, शिवाय इराकी सीमेतही मुसंडी मारली.","translated_text":"In this war, the Front won a decisive victory not only by defeating the Iraqi army from Kuwait, but also by striking the Iraqi border.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"हे सुद्धा पहा","translated_text":"See also","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"इराण","translated_text":"Iran","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"–इराक युद्ध","translated_text":" ⁇ Iraq War","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:इराक सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:सौदी अरेबिया सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:कुवेत सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:इजिप्त सहभागी असलेली युद्धे वर्ग:युनायटेड किंग्डम सहभागी असलेली युद्धे","translated_text":"Category:United States involving wars Category:Iraq involving wars Category:Saudi Arabia involving wars Category:Kuwait involving wars Category:Egypt involving wars Category:United Kingdom involving wars","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"एमएम-१०४ पेट्रियट","wikicode":"[[चित्र:Patriot missile launch b.jpg|thumb|250px|right|{{लेखनाव}} क्षेपणास्त्र आकाशात झेपावताना]]\n'''एमएम-१०४ पेट्रियट''' ([[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''MIM-104 Patriot'' ;) हे [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेचे]] प���ष्टभागावरून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र आहे. अमेरिकेतील रेथिऑन कंपनीद्वारे उत्पादन केले जाणारे हे क्षेपणास्त्र अमेरिकेन भूदलात व अमेरिकेच्या मित्रराष्ट्रांच्या सैन्यदलांत वापरले जाते. सध्या अमेरिकन भूदलात ते प्रमुख [[क्षेपणास्त्ररोधी क्षेपणास्त्र]], अर्थात बॅलिस्टिकरोधी क्षेपणास्त्र, म्हणून वापरले जाते.\n\nहे क्षेपणास्त्र [[तायवान]], [[इजिप्त]], [[जर्मनी]], [[ग्रीस]], [[इस्रायल|इस्राएल]], [[जपान]], [[कुवेत]],[[नेदरलंड्स]], [[सौदी अरेबिया]], [[संयुक्त अरब अमिराती]], [[स्पेन]], [[पोलंड]] या देशांस विकले गेले आहे. इ.स. २००६ साली [[उत्तर कोरिया]]ने [[जपानचा समुद्र|जपानाच्या समुद्रात]] क्षेपणास्त्रांच्या चाचण्या घेतल्यानंतर त्यास अप्रत्यक्ष प्रत्युत्तर म्हणून [[दक्षिण कोरिया]]ने [[जर्मनी]]कडून पेट्रियट क्षेपणास्त्रे खरीदली.\n\n== बाह्य दुवे ==\n{{कॉमन्स वर्ग|MIM-104 Patriot|{{लेखनाव}}}}\n* {{संकेतस्थळ|http://peoamd.redstone.army.mil/NEW/project-offices/PATRIOT/index.htm|अमेरिकन भूदलाचे अधिकृत संकेतस्थळ|इंग्लिश}}\n* {{संकेतस्थळ|http://www.raytheon.com/products/patriot/|रेथिऑन कंपनीचे अधिकृत पेट्रियट संकेतस्थळ|इंग्लिश}}\n\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"593269a784a7e746b1c5bdfe8c7d470da10b175fe4b53e9aa34627b8e8ee5af6","last_revision":"2013-04-06T07:25:53Z","first_revision":"2011-03-19T16:57:34Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.107227","cross_lingual_links":{"af":"MIM-104 Patriot","ar":"إم آي إم-104 باتريوت","az":"MIM-104 Patriot","be":"MIM-104 Patriot","be-x-old":"MIM-104 Patriot","bg":"MIM-104 Пейтриът","bs":"MIM-104 Patriot","ca":"MIM-104 Patriot","ckb":"ئێم ئای ئێم-١٠٤ پاتریۆت","cs":"MIM-104 Patriot","de":"MIM-104 Patriot","el":"MIM-104 Patriot","en":"MIM-104 Patriot","es":"MIM-104 Patriot","et":"MIM-104 Patriot","eu":"MIM-104 Patriot","fa":"امآیام-۱۰۴پاتریوت","fi":"MIM-104 Patriot","fr":"MIM-104 Patriot","he":"MIM-104 פטריוט","hr":"MIM-104 Patriot","hu":"MIM–104 Patriot","hyw":"Փէյթրիըթ հրթիռային համակարգ","id":"MIM-104 Patriot","it":"MIM-104 Patriot","ja":"パトリオットミサイル","kk":"Патриот зымыраны","ko":"MIM-104 패트리어트","lt":"MIM-104 Patriot","lv":"MIM-104 Patriot","ms":"Sistem peluru berpandu Patriot","nl":"MIM-104 Patriot","nb":"MIM-104 Patriot","pl":"MIM-104 Patriot","pt":"MIM-104 Patriot","ro":"MIM-104 Patriot","ru":"Пэтриот","sh":"MIM-104 Patriot","sk":"MIM-104 Patriot","sl":"MIM-104 Patriot","sq":"MIM-104 Patriot","sr":"МИМ-104 Патриот","sv":"MIM-104 Patriot","th":"เอ็มไอเอ็ม-104 แพทริออต","tr":"MIM-104 Patriot","uk":"MIM-104 Patriot","ur":"پیٹریاٹ میزائل","vi":"MIM-104 Patriot","zh":"MIM-104爱国者导弹"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"एमएम-१०४ पेट्रियट (इंग्लिश: MIM-104 Patriot ;) हे अमेरिकेचे पृष्टभागावरून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र आहे. अमेरिकेतील रेथिऑन कंपनीद्वारे उत्पादन केले जाणारे हे क्षेपणास्त्र अमेरिकेन भूदलात व अमेरिकेच्या मित्रराष्ट्रांच्या सैन्यदलांत वापरले जाते. सध्या अमेरिकन भूदलात ते प्रमुख क्षेपणास्त्ररोधी क्षेपणास्त्र, अर्थात बॅलिस्टिकरोधी क्षेपणास्त्र, म्हणून वापर���े जाते.\n\nहे क्षेपणास्त्र तायवान, इजिप्त, जर्मनी, ग्रीस, इस्राएल, जपान, कुवेत,नेदरलंड्स, सौदी अरेबिया, संयुक्त अरब अमिराती, स्पेन, पोलंड या देशांस विकले गेले आहे. इ.स. २००६ साली उत्तर कोरियाने जपानाच्या समुद्रात क्षेपणास्त्रांच्या चाचण्या घेतल्यानंतर त्यास अप्रत्यक्ष प्रत्युत्तर म्हणून दक्षिण कोरियाने जर्मनीकडून पेट्रियट क्षेपणास्त्रे खरीदली.\n\nवर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"एमएम-१०४ पेट्रियट (इंग्लिश: MIM-104 Patriot ;)","translated_text":"MIM-104 Patriot (English: MIM-104)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे अमेरिकेचे पृष्टभागावरून हवेत मारा करणारे क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"This is a U.S. surface-to-air missile.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अमेरिकेतील रेथिऑन कंपनीद्वारे उत्पादन केले जाणारे हे क्षेपणास्त्र अमेरिकेन भूदलात व अमेरिकेच्या मित्रराष्ट्रांच्या सैन्यदलांत वापरले जाते.","translated_text":"Produced by the US-based Ration company, the missile is used by the US Navy and US Allied Forces.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सध्या अमेरिकन भूदलात ते प्रमुख क्षेपणास्त्ररोधी क्षेपणास्त्र, अर्थात बॅलिस्टिकरोधी क्षेपणास्त्र, म्हणून वापरले जाते.","translated_text":"It is currently used by the U.S. Navy as a primary anti-ballistic missile.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे क्षेपणास्त्र तायवान, इजिप्त, जर्मनी, ग्रीस, इस्राएल, जपान, कुवेत,नेदरलंड्स, सौदी अरेबिया, संयुक्त अरब अमिराती, स्पेन, पोलंड या देशांस विकले गेले आहे.","translated_text":"The missile has been sold to Taiwan, Egypt, Germany, Greece, Israel, Japan, Kuwait, the Netherlands, Saudi Arabia, the United Arab Emirates, Spain, Poland.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इ.स.","translated_text":"It's not just me.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००६ साली उत्तर कोरियाने जपानाच्या समुद्रात क्षेपणास्त्रांच्या चाचण्या घेतल्यानंतर त्यास अप्रत्यक्ष प्रत्युत्तर म्हणून दक्षिण कोरियाने जर्मनीकडून पेट्रियट क्षेपणास्त्रे खरीदली.","translated_text":"In 2006, South Korea purchased Patriot missiles from Germany as an indirect response to North Korea's missile tests in the Sea of Japan.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Category:U.S. missiles","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र","wikicode":"'''टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र''' हे एक लांबपल्ल्याचे, सर्व वातावरणात काम करणारे, ध्वनीगतीपेक्षा कमी गती असणारे [[क्षेपणास्त्र]] आहे.\n[[चित्र:Tomahawk Block IV cruise missile.jpg|thumb|250px|right|टॉमहॉक क्षेपणास्त्र]]\n[[चित्र:Operation Desert Strike - Tomahawk cruise missiles launch.jpg|thumb|250px|right|युद्धनौकेहुन डागले जाणारे टॉमहॉक क्षेपणास्त्र ]]\n[[चित्र:Missouri missile BGM-109 Tomahawk.JPG|thumb|250px|right|युद्धनौकेहुन डागले जाणारे टॉमहॉक क्षेपणास्त्र]]\n\n== रचना ==\nवजन- १३३०किलो\n\nलांबी- ५.५६ मीटर\n\nव्यास- ०.५२ मीटर\n\nशस्त्रास्त्रेवहन क्षमता- ४५० किलो\n\nपल्ला- २५०० किमी\n\nवेग- ८८० किमी/तास\n\nवापरणारे देश- अमेरिका व [[रॉयल नेव्ही]], [[युनायटेड किंग्डम]]\n\n[[वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे]]","hash":"99617fbe6520817205cc0b061e43381ad4e35b7ff60f528e4224ad84539fbdd0","last_revision":"2022-03-17T16:09:24Z","first_revision":"2011-03-19T17:08:29Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.168728","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र हे एक लांबपल्ल्याचे, सर्व वातावरणात काम करणारे, ध्वनीगतीपेक्षा कमी गती असणारे क्षेपणास्त्र आहे.\n\nवजन- १३३०किलो\n\nलांबी- ५.५६ मीटर\n\nव्यास- ०.५२ मीटर\n\nशस्त्रास्त्रेवहन क्षमता- ४५० किलो\n\nपल्ला- २५०० किमी\n\nवेग- ८८० किमी/तास\n\nवापरणारे देश- अमेरिका व रॉयल नेव्ही, युनायटेड किंग्डम\n\nवर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र हे एक लांबपल्ल्याचे, सर्व वातावरणात काम करणारे, ध्वनीगतीपेक्षा कमी गती असणारे क्षेपणास्त्र आहे.","translated_text":"The Tomahawk missile is a long-range, all-weather, subsonic-speed missile.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"रचना","translated_text":"The composition","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वजन- १३३०किलो","translated_text":"Weight - 1,330.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"लांबी- ५.५६ मीटर","translated_text":"The length is 5.56 meters.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"व्यास- ०.५२ मीटर","translated_text":"The diameter is 0.52 m.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"शस्त्रास्त्रेवहन क्षमता- ४५० किलो","translated_text":"Weapons carrying capacity: 450 kg.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पल्ला- २५०० किमी","translated_text":"The distance is 2,500 km.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वेग- ८८० किमी/तास","translated_text":"Speed - 880 km/h","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वापरणारे देश- अमेरिका व रॉयल नेव्ही, युनायटेड किंग्डम","translated_text":"Countries using: United States and Royal Navy, United Kingdom","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:अमेरिकेची क्षेपणास्त्रे","translated_text":"Category:U.S. missiles","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"पॅट्रीयाट क्षेपणास्त्र","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[एमएम-१०४ पेट्रियट]]","hash":"67d3edf9636648189ffd0e74addd586466e030afb99a07d5696ce2b030a40420","last_revision":"2011-03-22T19:18:04Z","first_revision":"2011-03-19T19:16:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.222842","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन एमएम-१०४ पेट्रियट\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन एमएम-१०४ पेट्रियट","translated_text":"Re-direction of the MM-104 Patriot","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"टॉमहॉक क्षेपणास्त्र","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र]]","hash":"b17527b5d65f5c0345be8ed5652605981b1009dc89a0a7abd8dba5f8e3905b8f","last_revision":"2011-03-19T19:16:23Z","first_revision":"2011-03-19T19:16:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.326803","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन टॉमाहॉक क्षेपणास्त्र","translated_text":"Redirection of the Tomahawk missile","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"खाडी युध्द","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[पहिले आखाती युद्ध]]","hash":"e00cb797e163e316fa303e874f264b35341d0dd42b9d386475f0f12eb127cc72","last_revision":"2011-03-22T19:17:59Z","first_revision":"2011-03-19T19:16:44Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.385114","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन पहिले आखाती युद्ध\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन पहिले आखाती युद्ध","translated_text":"Redirecting the First Gulf War","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"हार्पून","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[हार्पून (क्षेपणास्त्र)]]","hash":"47e508ece6258c2e08833667e0263e119d8436c6a4c26e5d00cda36bea586b5e","last_revision":"2011-03-19T19:18:23Z","first_revision":"2011-03-19T19:18:23Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.441123","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन हार्पून (क्षेपणास्त्र)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन हार्पून (क्षेपणास्त्र)","translated_text":"Redirection Harpoon (missile)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्र सदस्य देश","wikicode":"*\n\n[[वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे]]","hash":"d437aa9274db650760ca801b8f756a5e17c6f52e2daa3a3bc42b349b84ea25bb","last_revision":"2011-03-20T01:23:53Z","first_revision":"2011-03-20T01:23:53Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.503249","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे","translated_text":"Category:United Nations","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा समिती सदस्य देश","wikicode":"*\n\n[[वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे]]\n[[वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे]]","hash":"ad592df459464a278930bc849b7b176da757751aa34a1cad6058364ff15ad062","last_revision":"2011-03-20T01:24:13Z","first_revision":"2011-03-20T01:24:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.568015","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे वर्ग:संयुक्त राष्ट्रे","translated_text":"Class: United Nations class: United Nations","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"चेन्नै उपनगरीय रेल्वे","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[चेन्नई उपनगरी रेल्वे]]","hash":"1f30d74016b35914df32078080eeff32771d8d42366ac28e6fe5b95638943b95","last_revision":"2013-11-20T07:28:11Z","first_revision":"2011-03-20T01:31:40Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.626055","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन चेन्नई उपनगरी रेल्वे\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन चेन्नई उपनगरी रेल्वे","translated_text":"Redirection of Chennai Suburban Railway","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"विंडोज एमई","wikicode":"{{लेखनाव}} ही [[मायक्रोसॉफ्ट]]ची [[विंडोज]] मालिकेतील एक भूतपूर्व संचालन प्रणाली आहे.\n{{विस्तार}}\n{{साचा:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज वंश}}\n\n[[वर्ग:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज]]","hash":"8495e401725c0381d4a8cbc07bfb16bfdd13e512bd52e0830d20789b450731ce","last_revision":"2014-04-15T04:46:38Z","first_revision":"2011-03-20T11:36:36Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.682329","cross_lingual_links":{"ar":"ويندوز الألفية","ast":"Windows Me","az":"Windows Me","be":"Windows Me","bg":"Windows Me","bn":"উইন্ডোজ এমই","bs":"Windows Me","ca":"Windows ME","cs":"Windows ME","da":"Windows Me","de":"Microsoft Windows Millennium Edition","el":"Windows Me","en":"Windows Me","es":"Windows Me","et":"Windows Me","fa":"ویندوز امای","fi":"Windows Me","fr":"Windows Millennium Edition","gl":"Windows Me","he":"Windows ME","hi":"विंडोज़ एम.ई.","hr":"Windows Me","hu":"Windows Me","hy":"Windows Me","id":"Windows Me","it":"Windows Me","ja":"Microsoft Windows Millennium Edition","km":"វីនដូ Me","ko":"윈도우 미","lmo":"Windows Me","lo":"ວິນໂດມີ","lt":"Windows Me","ml":"വിൻഡോസ് മീ","ms":"Windows Me","my":"Windows ME","nl":"Windows ME","nb":"Windows Me","oc":"Windows ME","pl":"Windows Me","pt":"Windows ME","ro":"Windows Me","ru":"Windows Me","sc":"Windows ME","sh":"Windows Me","si":"වින්ඩෝස් Me","simple":"Windows ME","sk":"Windows Me","sl":"Windows Me","sq":"Windows Me","sr":"Windows Me","sv":"Windows Me","ta":"விண்டோஸ் மில்லேனியம்","th":"วินโดวส์มี","tl":"Windows Me","tr":"Windows Me","uk":"Windows Me","uz":"Windows Me","vec":"Windows Me","vi":"Windows Me","wuu":"Windows Me","yi":"Windows Me","zh":"Windows Me","zh-min-nan":"Windows ME","zh-yue":"Windows ME"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"ही मायक्रोसॉफ्टची विंडोज मालिकेतील एक भूतपूर्व संचालन प्रणाली आहे.\n\nवर्ग:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ही मायक्रोसॉफ्टची विंडोज मालिकेतील एक भूतपूर्व संचालन प्रणाली आहे.","translated_text":"It is a former operating system from Microsoft's Windows series.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज","translated_text":"Category:Microsoft windows","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"विंडोज २०००","wikicode":"{{माहितीचौकट संगणक संचालन प्रणाली आवृत्ती\n| नाव = {{लेखनाव}}\n| कुटुंब = मायक्रोसॉफ्ट विंडोज\n| चिन्ह =\n| चिन्ह_आकारमान =\n| झलक =\n| कॅप्शन = \"{{लेखनाव}} व्यावसायिक\" ची झलक\n| विकासक = [[मायक्रोसॉफ्ट]]\n| संकेतस्थळ = [http://www.microsoft.com/windows2000 अधिकृत संकेतस्थळ]\n| प्रथम_प्रकाशन_दिनांक = '''रिटेल:''' १७ फेब्रुवारी २०००\n| प्रथम_प्रकाशन_संकेतस्थळ = http://www.microsoft.com/presspass/press/1999/Dec99/W2KrtmPR.mspx\n| प्रकाशन_आवृत्ती = ५.० (बिल्ड २१९५, सर्व्हिस पॅक ४)\n| प्रकाशन_दिनांक = सप्टेंबर १३, २००५\n| प्रकाशन_संकेतस्थळ = http://support.microsoft.com/kb/891861\n| अस्थिर_आवृत्ती = \n| अस्थिर_आवृत्ती_दिनांक = \n| अस्थिर_आवृत्ती_संकेतस्थळ = \n| स्रोत पद्धती = बंद स्रोत \n| परवाना = प्रताधिकारित व्यापारी सॉफ्टवेअर\n| केर्नेल_प्रकार =हायब्रिड केर्नेल\n| भाषा =\n| अद्ययावत_पद्धती =[[विंडोज अपडेट]]\n| प्लॅटफॉर्म समर्थन = आयए-३२, इटॅनियम\n| पूर्वाधिकारी = [[विंडोज एनटी ४.०]]\n| उत्तराधिकारी = [[विंडोज एक्सपी]], [[विंडोज सर्व्हर २००३]]\n| समर्थन_स्थिती = '''समर्थन स्थिती'''
जुलै १३, २०१० पासून असमर्थित\n| इतर_लेख = \n}}\n'''{{लेखनाव}}''' ही [[मायक्रोसॉफ्ट]]च्या [[विंडोज]] या [[व्यक्तिगत संगणक]][व्यक्तिगत संगणक ({{lang-en|Personal Computer}} - पर्सनल कम्प्युटर)], [[सर्व्हर]] व [[लॅपटॉप]] या संगणकांवर वापरल्या जाणाऱ्या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली[संचालन प्रणाली ({{lang-en|Operating System}} - ऑपरेटिंग सिस्टिम)] आहे. विंडोज २००० ही डिसेंबर १५, १९९९ रोजी उत्पादनासाठी प्रकाशित तर रिटेलसाठी फेब्रुवारी १७, २००० रोजी प्रकाशित झाली. तो [[विंडोज एनटी ४.०]] या संचालन प्रणालीची अनुक्रमिक आहे. या प्रणालीच्या प्रकाशनानंतर मायक्रोसॉफ्टने विंडोजची [[विंडोज ९क्ष]] मालिका खंडित करून [[विंडोज एनटी]] मालिकेला मुख्य मालिका केले. या प्रणालीचे अनुक्रमिक [[विंडोज एक्सपी]] ऑक्टोबर २००१ रोजी प्रकाशित झाले. [[विंडोज सर्व्हर २००३]] ही खास सर्व्हरसाठीची प्रणाली विंडोज २००० सर्व्हर आवृत्तीची अनुक्रमिक ठरली व ती एप्रिल २००३ मध्ये प्रकाशित झाली. [[विंडोज एमई]] ही संचालन प्रणाली विंडोज २००० च्या सात महिने नंतर व [[विंडोज एक्सपी]]च्या एक वर्ष आधी प्रकाशित झाली, पण ती विंडोज २०००ची अनुक्रमिक ठरली नाही व तसा मूळ उद्देशही नव्हता. विंडोज एमईची रचना घरगुती वापरासाठी होती तर विंडोज २०००ची रचना व्यावसायिक वापराकरिता होती.\n\nविंडोज २००० च्या एकूण चार आवृत्त्या प्रकाशित झाल्या. इथे त्या चढत्या क्रमाने दिलेल्या आहेत: '''प्रोफेशनल''' (व्यावसायिक), '''सर्व्हर''', '''ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर''' (सुधारित सर्व्हर) आणि '''डेटासेन्टर सर्व्हर''' (माहितीकेंद्र सर्व्हर). मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या विंडोज २००० '''ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर लिमिटेड एडिशन''' आणि विंडोज २००० '''डेटासेन्टर सर्व्हर लिमिटेड एडिशन''' या दोन आवृत्त्या प्रकाशित केल्या. या आवृत्त्या [[६४-बिट]] [[इंटेल]] [[इटॅनियम]] [[लघुप्रक्रियक{{!}}लघुप्रक्रियकांवर]][लघुप्रक्रियक ({{lang-en|Microprocessor}} - ���ायक्रोप्रोसेसर)] चालणाऱ्या होत्या. या आवृत्त्या मायक्रोसॉफ्टने २००१ मध्ये प्रकाशित केल्या. विंडोज २००० च्या आवृत्त्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या ग्राहकांसाठी असल्या तरीही त्यांच्या गाभ्यातील [[मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल]] आणि मानक [[प्रणाली प्रशासन{{!}}प्रणाली प्रशासनासारख्या]] अनेक सुविधा सारख्याच होत्या.\n\nअपंग व्यक्तींसाठी असलेल्या सुविधा [[विंडोज एनटी ४.०]] पेक्षा विंडोज २००० मध्ये अधिक प्रमाणात आहेत. विंडोज २००० मध्ये अनेक सहाय्यक तंत्रज्ञाने आहेत तसेच मायक्रोसॉफ्टने वेगवेगळ्या भाषांमधून ही प्रणाली वापरण्याची सुविधा दिली आहे.\n\nविंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्या [[एनटीएफएस]] (नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली) व [[एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम]] (सांकेतिक संचिका प्रणाली) त्याचप्रमाणे मूलभूत व गतिमान [[लॉगिकल डिस्क मॅनेजर{{!}}डिस्क स्टोरेज]] या सर्व संचिका प्रणाल्यांना समर्थन देतात. विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या आवृत्त्यांमध्ये [[ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी]] सेवा पुरवण्याची सुविधा (स्रोतांचा श्रेणीबद्ध साचा) आणि [[डिस्ट्रिब्युटेड फाइल सिस्टिम]] (वितरित संचिका प्रणाली) (संचिका इकडून तिकडे नेण्याची सुविधा असलेली संचिका प्रणाली) या अतिरिक्त सुविधा होत्या. विंडोज २०००ची स्थापना ही मानवचलित किंवा स्वयंचलित या दोन प्रकारे करता येते. स्वयंचलितरित्या विंडोज २०००ची स्थापना करताना त्यातील सॉफ्टवेर उत्तर संचिकांचा आधार स्थापनेत विचारलेली माहिती भरते.\n\nमायक्रोसॉफ्टने विंडोज २०००ची जाहिरात त्यावेळची विंडोज मालिकेतील सर्वांत सुरक्षित प्रणाली अशी केली. तरीही ती त्यावेळी [[कोड रेड]] व [[निम्डा]] सारख्या अनेक [[संगणकीय विषाणू{{!}} संगणकीय विषाणूंचे]] लक्ष्य बनली व त्यांना बळी पडली. विंडोज २०००ला तिच्या प्रकाशनानंतर जुलै १३, २०१० रोजी असमर्थित होण्यापूर्वी सलग दहा वर्षे दर महिन्याला सुरक्षेतील त्रुटी भरून काढण्यासाठी अद्ययावते मिळत असत.\n\n== इतिहास ==\n\n''हे सुद्धा पहा: [[मायक्रोसॉफ्ट विंडोजचा इतिहास]]''\n\nविंडोज २००० ही संचालन प्रणाली मायक्रोसॉफ्टच्या [[विंडोज एनटी]] या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली आहे. तिची पूर्वक्रमिक [[विंडोज एनटी ४.०]] आहे. विंडोज २००० साठी प्रथम विंडोज एनटी ५.० हे नाव ठरवण्यात आले होते. विंडोज एनटी ५.०ची पहिली बीटा आवृत्ती सप्टेंबर १९९७ मध्ये प्रकाशित झाली तर दुसरी बीटा आवृत्ती ऑगस्ट १९९८ मध्ये प्रकाशित झाली. ऑक्टोबर २७, १९९८ रोजी मायक्रोसॉफ्टने या संचालन प्रणालीचे अंतिम नाव \"विंडोज २०००\" असेल असे घोषित केले. हे नाव या प्रणालीच्या प्रकाशन दिनांक दर्शवत होते. जानेवारी १९९९ मध्ये विंडोज २०००ची तिसरी बीटा आवृत्ती प्रकाशित झाली. विंडोज २०००ची सांकेतिक नावे विंडोज एनटी ५.० व मेम्फिसएनटी (MemphisNT) ही आहेत. विंडोज २००० सेवा पॅक १ चे सांकेतिक नाव \"ॲस्टेरॉइड\" असे ठरवण्यात आले होते तर विंडोज २००० ६४-बिट प्रणालीचे सांकेतिक नाव \"जानस\" ठेवण्यात आले होते. विकासाच्या काळात [[डीईसी अल्फा]] संगणकासाठी एक आवृत्ती तयार करण्यात आली होती. प्रकाशन उमेदवाराच्या[प्रकाशन उमेदवार ({{lang-en|Release Candidate}} - रिलीज कँडिडेट)] प्रकाशनानंतर [[कॉम्पॅक]] या कंपनीने डीईसी अल्फासाठीचे [[विंडोज एनटी]]चे समर्थन काढून घेतल्यावर ही आवृत्ती तशीच सोडून देण्यात आली होती. येथून मग पुढे मायक्रोसॉफ्टने जुलै १९९९ ते नोव्हेंबर १९९९ या काळात तीन प्रकाशन उमेदवार प्रकाशित केले आणि अखेरीस डिसेंबर १२, १९९९ रोजी विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टच्या भागीदारांसाठी प्रकाशित झाली. लोकांसाठी विंडोज २०००ची संपूर्ण आवृत्ती फेब्रुवारी १७, २००० रोजी प्रकाशित झाली. या घटनेच्या तीन दिवस आधी मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २०००ची जाहिरात \"विश्वाससार्हतेतील एक मानक\" म्हणून केली. याच दिवशी मेरी जो फोले यांच्याकडून मायक्रोसॉफ्टने सादर केले एक स्मृतिपत्र फुटले व त्यात विंडोज २००० मध्ये \"६३,०००हून अधिक ज्ञात त्रुटी\" असल्याचे सांगण्यात आले होते. यानंतर मायक्रोसॉफ्टने मेरी जो फोले यांना काही काळासाठी ब्लॅकलिस्टमध्ये टाकले. तरीही, अब्राहम सिल्बर्टचात्झ आणि इतरांनी \"विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टने त्यावेळी प्रकाशित केलेली सर्वांत जास्त विश्वासार्ह व स्थिर संचालन प्रणाली होती. ह्यातील विश्वासार्हता ही परिपक्व स्रोत संहितेतून[स्रोत संहिता ({{lang-en|Source Code}} - सोर्स कोड)], प्रणालीचा बाह्य ताण तपासणे व चालकांतील अनेक महत्त्वाच्या चुका स्वयंचलितरीत्या ओळखणे यातून येते.\" असे विधान त्यांच्या संगणक विज्ञानाच्या पाठ्यपुस्तकातून केले. [[इन्फर्मेशनवीक]] या साप्ताहिकाने ���िंडोज २००० च्या परीक्षणाचा सारांश \"आमची परीक्षणे सांगतात की विंडोज एनटी ४.० च्या अनुक्रमिकामध्ये आम्हाला जे अपेक्षित होते ते सर्व आहे. अर्थातच, विंडोज २००० परिपूर्ण नाही.\" अशा शब्दात सांगितला. वायर्ड न्यूजने नंतर विंडोज २००० या संचालन प्रणालीचे \"सुमार\" म्हणून वर्णन केले. [[नोवेल]] या कंपनीने मायक्रॉसॉफ्टच्या [[ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी]]ची चिकित्सा केली आणि असे प्रतिपादन केले की मायक्रोसॉफ्टची ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी ही नोवेलच्या स्वतःच्या [[नोवेल डिरेक्टरी सर्व्हिसेस]] पेक्षा कमी विश्वासार्ह आहे.\n\nविंडोज २००० ही आधी ठरवल्याप्रमाणे विंडोज ९८ व विंडोज एनटी ४.० या दोन्ही प्रणाल्यांची अनुक्रमिक ठरणार होती. परंतु, यात बदल होऊन विंडोज ९८ची एक अद्ययावत केलेली आवृत्ती विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती १९९९ मध्ये प्रकाशित झाली तर [[विंडोज एमई]] ही संचालन प्रणाली २००० च्या उत्तरार्धात प्रकाशित झाली. विंडोज २००० सेवा पॅक १ च्या प्रकाशित होण्याच्या काळातच मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर आवृत्ती प्रकाशित केली. सप्टेंबर २९, २००० रोजी प्रकाशित झालेल्या विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर आवृत्तीमध्ये ३२ प्रक्रियकांना समर्थन होते.\n\nफेब्रुवारी २४, २००४ रोजी किंवा त्याच्या थोडा काळ आधी मायक्रोसॉफ्ट विंडोज २००० व विंडोज एनटी ४.० यांच्या स्रोत संहितांचा काही भाग आंतरजालावर बेकायदेशीररित्या उपलब्ध झाला. स्रोत संहिता बेकायदेशीररित्या प्रकाशित करणारा मात्र अघोषित आहे. या घटनेस प्रत्त्युत्तर म्हणून मायक्रोसॉफ्टने खालील निवेदन प्रसारित केले:\n \"'''मायक्रोसॉफ्टची स्रोत संहिता ही स्वामित्वाधिकारित[स्वामित्वाधिकारित ({{lang-en|Copyrighted}} - कॉपीराइटेड)] आहे आणि व्यापारातील गुपित म्हणून संरक्षितही आहे. या कारणास्तव ती प्रसारित करणे, इतरांना उपलब्ध करून देणे, उतरवून घेणे व वापरणे बेकायदेशीर आहे.'''\"
\n\nमायक्रोसॉफ्टच्या या इशाऱ्याचा काहीही परिणाम झाला नाही. फुटलेली स्रोत संहिता असलेला संग्रह संचिका आदानप्रदान जालावर मोठ्या प्रमाणात पसरला.\n\n== नवीन आणि अद्ययावत केलेल्या सुविधा ==\nविंडोज २००० ने विंडोज एनटी मालिकेमध्ये [[विंडोज ९८]] व विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती यांत असलेल्या अनेक नवीन सुविधा आणल्या, जशा की [[विंडोज ��ेस्कटॉप अपडेट]], [[इंटरनेट एक्सप्लोरर ५]] ([[इंटरनेट एक्सप्लोरर ६]], २००१ मध्ये प्रकाशित झालेला असला तरीही तो विंडोज २००० साठी उपलब्ध आहे), [[आउटलूक एक्सप्रेस]], [[नेटमीटिंग]], [[फॅट३२]] समर्थन, [[विंडोज ड्रायव्हर मॉडेल]], [[इंटरनेट कनेक्शन शेअरिंग]], [[विंडोज मीडिया प्लेयर]], [[वेबडीएव्ही]] समर्थन इत्यादी. काही नवीन सुविधा विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्यांमध्ये सारख्याच आहेत, जशा की एनटीएफएस (न्यू टेक्नॉलॉजी फाइल सिस्टिम) ३.०, मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल, यूडीएफ (युनिव्हर्सल डिस्क फॉरमॅट) समर्थन, एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम (ईएफएस) समर्थन, [[लॉजिकल डिस्क मॅनेजर]], इमेज कलर मॅनेजमेंट (चित्र रंग व्यवस्थापन) २.०, [[पोस्टस्क्रिप्ट{{!}}पोस्टस्क्रिप्ट ३]] आधारित छापकांसाठी[छापक ({{lang-en|Printer}} - प्रिंटर)] समर्थन, [[ओपनटाईप]] (.OTF) व [[टाईप १ पोस्टस्क्रिप्ट]] (.PFB) या प्रकारच्या टंकांसाठी समर्थन, [[डेटा प्रोटेक्शन ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस{{!}}डेटा प्रोटेक्शन एपीआय]] (डीपीएपीआय), [[एलडीएपी]]/[[ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी]] सक्षमित केलेले [[विंडोज ॲड्रेस बुक{{!}}ॲड्रेस बुक]], सामर्थ्य सुधारणा आणि अनेक भाषांसाठी समर्थन इत्यादी. विंडोज २००० ने यूएसबी छापकांसाठी [[युएसबी]] उपकरण प्रकार चालक, [[यूएसबी मास स्टोरेज डिव्हाइस क्लास{{!}}मास स्टोरेज प्रकार उपकरणे]], छापक व स्कॅनर{{मराठी शब्द सुचवा}} यांसाठी सुधारित फायरवायर [[सीरियल बस प्रोटोकॉल २]] समर्थन आणि साठवण उपकरणांसाठी ''सुरक्षितरीत्या काढणे'' नावाचा छोटा प्रोग्राम (ॲप्लेट) या गोष्टी सादर केल्या. विंडोज २००० चे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे ती विंडोज मालिकेतील संचालन प्रणाली पातळीवरील [[निष्क्रियावस्था (संगणन){{!}}निष्क्रियावस्थेला]] (संचालन प्रणालीने नियंत्रित केलेली [[सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा]] एस४ निद्रावस्था) समर्थन देणारी पहिली संचालन प्रणाली आहे. विंडोज ९८ या प्रणालीला यासाठी यंत्रसामग्री[यंत्रसामग्री ({{lang-en|Hardware}} - हार्डवेर)] उत्पादकाकडून किंवा चालक विकासकाकडून विशेष चालकांची गरज भासे.\n\nविंडोज २००० मध्ये अत्यंत महत्त्वाच्या संचालन प्रणालीच्या संचिकांचे संरक्षण करण्यासाठी एक नवीन [[विंडोज संचिका संरक्षण]] नावाचे संरक्षण सादर करण्यात आले. यामुळे विंडोजच्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली ���ंचिकांमध्ये मायक्रोसॉफ्टच्या संचालन प्रणालीसाठीच्या अद्ययावतांची कार्यतंत्रे जसी की पॅकेज स्थापक, [[विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक]] सोडून बाकी कोणत्याही प्रोग्रामद्वारे बदल करता येणे अशक्य झाले. विंडोज [[प्रणाली संचिका तपासक]] या नवीन सुविधेमुळे वापरकर्त्यांना सर्व सुरक्षित केलेल्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांची एकात्मता तपासता येते तसेच जर गरज भासली तर त्यांना दुरुस्त करता येते. या अतिमहत्त्वाच्या संचिका जर नष्ट झाल्या असतील तर \"डीएलएलकॅशे\" (DLLCACHE) या स्वतंत्र विषयसूचीत[विषयसूची ({{lang-en|Directory}} - डिरेक्टरी)] साठवून ठेवलेल्या विदागारातून[विदागार ({{lang-en|Archive}} - अर्काइव्ह)] त्यांना परत आणता येते. वापरकर्ता नष्ट झालेल्या अतिमहत्त्वाच्या प्रणाली संचिका स्थापन माध्यमातूनही आणू शकतो.\n\nमायक्रोसॉफ्टच्या असे लक्षात आले की एका [[मृत्यूदर्शक निळे पटल{{!}}गंभीर दोषामुळे]] किंवा एका थांबवण्याच्या दोषामुळे सर्व्हरमध्ये दोष उद्भवतात. सर्व्हर हे सतत चालू असणे आवश्यक असते परंतु या दोषांमुळे सर्व्हरचे कार्य सुरळीत होत नाही. यावर उपाय म्हणून मायक्रोसॉफ्टने एक नवीन प्रणाली मांडणी पुरवली जिच्यामुळे वरीलप्रमाणे दोष उद्भवल्यास सर्व्हर स्वतःचा बंद होतो व पुन्हा सुरू होतो. मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० वापरणारे सर्व्हर सुधारावेत म्हणून प्रणाली प्रशासकांना पार्श्वभूमी सेवांसाठी किंवा ॲप्लिकेशन्ससाठी संचालन प्रणालीची स्मृती आणि प्रक्रियक वापर प्रतिमाने सुधारण्याचा पर्याय उपलब्ध करून दिला. विंडोज २००० ने [[विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक]], [[विंडोज मॅनेजमेन्ट इन्स्ट्रुमेन्टेशन]] व इव्हेंट ट्रेसिंग फॉर विंडोज या गाभा प्रणाली प्रशासन व व्यवस्थापन सुविधा उपलब्ध करून दिल्या.\n\n=== 'प्लग ॲन्ड प्ले' आणि यंत्रसामुग्री समर्थनातील सुधारणा ===\nविंडोज २००० मधील सर्वांत उल्लेखनीय बदल संपूर्ण [[सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा]] व [[विंडोज चालक प्रतिमान{{!}}विंडोज चालक प्रतिमानासाठी]] समर्थन असणाऱ्या \"प्लग ॲन्ड प्ले\"ची भर होय. [[विंडोज ९क्ष]] मालिकेतील प्रणाल्यांप्रमाणे विंडोज २००० ही स्थापन केलेल्या यंत्रसामुग्री स्वयंचलितरीत्या ओळखणे, यंत्रसामुग्री स्रोत विभागणी, योग्य ते चालक चढवणे, पीएनपी ��पीआय (ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस) व उपकरण सूचनाप्रसंग यांना समर्थित करते. केर्नेल पीएनपी व्यवस्थापक आणि शक्ति व्यवस्थापक यांची भर या विंडोज २००० मधील दोन महत्त्वपूर्ण उपप्रणाल्या आहेत.\n\nविंडोज २००० ने छापण्यासाठीच्या चालकांची तृतीय आवृत्ती (वापरकर्ता प्रकार छापक चालक) सादर केली. उपकरणांवरील ताण तपासण्यासाठी व उपकरण चालकातील त्रुटी शोधण्यासाठी [[ड्रायव्हर व्हेरीफायर]] (चालक पडताळक) सादर करण्यात आला.\n\n=== बाह्यावरण ===\n\nविंडोज २००० ने पारदर्शकता, अर्धपारदर्शकता तसेच सावल्या, प्रवणता पूर्तके व सर्वोच्च पातळीच्या खिडक्यांसाठी अल्फा एकजीव चित्रमय वापरकर्ता व्यक्तिरेखा घटक हे वापरता यावेत म्हणून स्तरित खिडक्या सादर केल्या. सूची ''धूसर'' (Fade) या नवीन संक्रमण परिणामासाठी समर्थन देतात.\n\nविंडोज २००० मधील सुरुवात सूची ''वैयक्तिकीकृत सूची'', प्रसरणशील [[स्पेशल फोल्डर{{!}}विशेष फोल्डर्स]] तसेच SHIFT
(शिफ्ट) ही कळ तशीच धरून ठेवून सूची बंद न करता अनेक प्रोग्राम्स उघडण्याची सुविधा सादर करते. एक ''Re-sort'' (रि-सॉर्ट) नावाची कळ सर्वच्या सर्व सुरुवात सूचीतील नावे वर्णक्रमानुसार लावण्यास भाग पाडते. [[कार्यपट्टी]] फुग्यांद्वारे सूचना दाखविण्याच्या सुविधेस समर्थन देते. ही सुविधा ॲप्लिकेशनचे विकासकही वापरू शकतात. विंडोज २००० मधील एक्सप्लोरर अनुकूलित करता येण्याजोग्या विंडोज एक्सप्लोरर साधनपट्ट्या, विंडोज एक्सप्लोररमधल्या \"रन बॉक्स\" व पत्तापट्टीमध्ये स्वयंरीत्या मजकूर पूर्ण करणे, सुधारित संचिका प्रकार समाज सुविधा, लघुपथांमध्ये साधनटिपण्या म्हणून अभिप्राय दर्शवणे, \"सविस्तर माहिती\" या दर्शन प्रकारात विस्तारक्षम स्तंभ (\"आयकॉलमप्रोव्हायडर\" व्यक्तिरेखा), संचिकाचिन्हे अधिचित्रित, विंडोज एक्सप्लोररमध्येच सामावलेली शोधपट्टी, सूचींसाठी \"सॉर्ट बाय नेम\" (नावानुसार विल्हेवारी लावणे) ही नवीन सुविधा, \"ओपन\" (उघडणे) व \"सेव्ह\" (जतन करणे) या सामान्य चौकटींमध्ये \"प्लेसेस बार\" (स्थानपट्टी)ची भर या नवीन सुविधा विंडोज २००० एक्सप्लोररमध्ये सादर करण्यात आहेत.\n\nविंडोज २००० मध्ये [[विंडोज एक्स्प्लोरर]] या महत्त्वाच्या घटकामध्ये खूपच सुधारणा करण्यात आली आहे. ती [[ॲक्टिव्ह डेस्कटॉप]] हा घटक असणारी [[विंडोज एनटी]] मालिकेमधील पहिलीच संचालन प्रणाली आहे. [[ॲक्टिव्ह डेस्कटॉप]] हा घटक [[इंटरनेट एक्सप्लोरर ४]] ह्या मायक्रोसॉफ्टच्या आंतरजाल न्याहाळकातील (विशेषतः [[विंडोज डेस्कटॉप अपडेट]]) एक भाग म्हणून सादर करण्यात आला. त्यावेळी हा घटक फक्त [[विंडोज ९८]] या संचालन प्रणालीमध्येच पूर्वस्थापित होता. या सुविधेद्वारे वापरकर्त्यांना फोल्डरच्या दिसण्यामध्ये बदल करून ते अनुकुलित करता येतात. तसेच याद्वारे [[एचटीएमएल]] मध्ये लिहिलेले साचे वापरून या फोल्डर्सच्या दिसण्याची वर्तणूक बदलण्याची मुभा मिळाली. [[एचटीएमएल]] मध्ये लिहिलेल्या साचांचा संचिकेच्या प्रकाराचे सांकेतिक नाव HTT
हे असते. [[संगणकीय विषाणू{{!}}संगणकीय विषाणूंनी]] या सुविधेचा मोठ्या प्रमाणावर गैरवापर केला. [[जावा (प्रोग्रॅमिंग भाषा){{!}}जावा]] भाषेतील छोटे प्रोग्राम्स वापरणारे, वाईट संहिता वापरणारे व [[ॲक्टिव्हएक्स]] नियंत्रके वापरणाऱ्या संगणकीय विषाणू यात आघाडीवर होते. ते ज्या गोष्टी वापरत त्यांचा त्यांना फोल्डर साचा संचिकांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी विषाणूवाहक म्हणून उपयोग होत असे. या सुविधेचा अशाप्रकारे गैरवापर करणारे दोन ज्ञात संगणकीय विषाणू व्हीबीएस/रूर-सी (VBS/Roor-C) व व्हीबीएस.रेडलॉफ.ए. (VBS.Redlof.a.) हे आहेत. अनुकूलित करता येण्याजोग्या विंडोज एक्सप्लोरर साधनपट्ट्या, विंडोज एक्सप्लोररमधल्या \"रन बॉक्स\" व पत्तापट्टीमध्ये स्वयंरीत्या मजकूर पूर्ण करणे, सुधारित संचिका प्रकार समाज सुविधा, लघुपथांमध्ये साधनटिपण्या म्हणून अभिप्राय दर्शवणे, विंडोज एक्सप्लोररमध्येच सामावलेली शोधपट्टी, सूचींसाठी \"सॉर्ट बाय नेम\" (नावानुसार विल्हेवारी लावणे) ही नवीन सुविधा, \"ओपन\" (उघडणे) व \"सेव्ह\" (जतन करणे) या सामान्य चौकटींमध्ये \"प्लेसेस बार\" (स्थानपट्टी)ची भर याही नवीन सुविधा विंडोज २००० एक्सप्लोररमध्ये सादर करण्यात आहेत.\n\nविंडोज २००० मध्ये आंतरजाल शैलीसारखे फोल्डरचे दृश्य तयार करण्यात आले असून मूलतः तेच ठेवण्यात आले आहे. यामध्ये सर्वांत डावीकडील तावदान निवडलेल्या संचिकेची माहिती दर्शवते. चित्र तसेच इतर माध्यमे प्रकारच्या काही विशेष संचिकांसाठी त्यांचे पूर्वावलोकनही डावीकडील तावदानावर दर्शवले जाते. [[विंडोज व्हिस्टा]] या संचालन प्रणालीने त्यामधील एक्सप्लोररमध्ये नवीन अनेक सुविधा असलेले डावीकडील तावदान सादर करेपर्यंत विंडोज २००० हे आंतरक्रिया माध्यम[आंतरक्रिया माध्यम ({{lang-en|Interactive Media}} - इंटरॅक्टिव्ह मीडिया)] चालक हा मूलतः श्रवणीय व दर्शनीय प्रकारच्या संचिकाचे पूर्वावलोकन करणारा म्हणून असलेले एकमेव विंडोजचे प्रकाशन होते. परंतु विंडोज २००० आधीच्या विंडोजच्या संचालन प्रणाल्यांमध्ये या प्रकारचा पूर्वावलोकन करणारा फोल्डर अनुकूलीकरण साच्यांच्या वापरामार्फत [[विंडोज डेस्कटॉप अपडेट]]च्या माध्यमातून चालू करता येतो. विंडोज २००० मध्ये संचिकेचे नाव जेथे दर्शवलेले असते तेथे संगणकीय स्थानदर्शक[संगणकीय स्थानदर्शक ({{lang-en|Cursor}} - कर्सर)] नेल्यास वापरकर्त्याला संचिकेचे शीर्षक, संचिका लेखक, विषय व टिपण्या इत्यादी गोष्टी दिसतात. ही माहिती संचिका जर एनटीएफएसवर असेल तर विशेष एनटीएफएस प्रवाहातून वाचता येते किंवा जर संचिका ही संरचित दस्तऐवज असेल तर ओएलईच्या संरचित संचयनातून वाचता येते. सर्व [[मायक्रोसॉफ्ट ऑफिस]] दस्तऐवज ऑफिस ४.० आवृत्तीपासून संरचित संचयनाचा वापर करतात त्यामुळे त्यांची माहिती ही विंडोज २००० च्या संगणकीय स्थानदर्शकाने दिसू शकते. संचिका लघुपथसुद्धा टीपा साठवू शकतात व त्या संगणकीय स्थानदर्शक लघुपथावर नेल्याने दिसतात. एक्सप्लोररच्या \"तपशील दाखवा\" (Details View) मधील माहिती हाताळक, चिन्ह[चिन्ह ({{lang-en|Icon}} - आयकॉन)] हाताळक व स्तंभ हाताळक याद्वारे बाह्यावरण वृद्धी समर्थन देते.\n\nविंडोज २००० एक्सप्लोररमधील उजवीकडचा फलक[फलक ({{lang-en|Pane}} - पेन)] जो आधीच्या प्रणाल्यांमध्ये फक्त संचिका व फोल्डर यांची यादी दाखवे तो या आवृत्तीत अनुकूलित करण्याची सुविधा उपलब्ध झाली. उदाहरणार्थ, प्रणालीच्या फोल्डरमधील संचिका दर्शविल्या जात नाहीत, तर त्याजागी वापरकर्त्याला या फोल्डरमधील घटक बदलण्याने संगणक प्रणालीला धोका पोहोचेल असे लिहिलेला एक इशारा येतो. फोल्डर साचा संचिकांमध्ये डीआयव्ही मूलतत्त्वे वापरून अधिक एक्सप्लोररचे फलक तयार करणे शक्य झाले आहे. अनुकूलनाची ही पातळी विंडोज २००० मध्ये नवीन आहे, विंडोज ९८ किंवा डेस्कटॉप अद्ययावते यांना ते पुरवणे शक्य झाले नाही. वि���डोज २००० च्या एक्सप्लोररमध्ये डीएचटीएमएलवर आधारित शोधफलक हा एक्सप्लोररमध्येच एकत्रित केला आहे. आधीच्या आवृत्त्यांमध्ये मात्र शोध घेण्यासाठीची चौकट ही एक्सप्लोररपासून वेगळी असे. अनुक्रमण[अनुक्रमण ({{lang-en|Indexing}} - इंडेक्सिंग)] सेवासुद्धा संचलन प्रणालीबरोबर एकत्रित करण्यात आली असून एक्सप्लोररमधील शोधफलक त्याच्या माहितीसंग्रहाने अनुक्रमित संचिकांचा शोध घेण्याची मुभा देतो.\n\n===एनटीएफएस ३.०===\n\nमायक्रोसॉफ्टने {{लेखनाव}}चा भाग म्हणून नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली (एनटीएफएस)ची तिसरी आवृत्ती प्रकाशित केली, जी गाभा आवृत्तीच्या क्रमांकामुळे कधीकधी चुकून एनटीएफएस ५ अशी संबोधली जाते. यामध्ये चकती वाटे (कोटाॲडव्हायजर यांनी पुरवले), संचिका-प्रणाली पातळीवरील कूटबद्धता[कूटबद्धता ({{lang-en|Encryption}} - एन्क्रिप्शन)], विरळ संचिका व रिपार्स बिंदू या नवीन सुविधा उपलब्ध झाल्या. विरळ संचिकांमुळे फर मोठ्या तरीही मोठ्या भागात शून्ये असलेल्या माहिती संचांची कार्यक्षम साठवण करणे शक्य होते. रिपार्स बिंदू हे वस्तू व्यवस्थापकास संचिका नामविश्व तपासणी पुनर्निर्धारित करू देतात व संचिका प्रणाली चालकांना पारदर्शक पद्धतीने बदललेली कार्यक्षमता अंमलात आणू देतात. रिपार्स बिंदू हे व्हॉल्युम माउंट बिंदू, जंक्शन बिंदू, श्रेणीबद्ध साठवण व्यवस्थापन, स्थानिक संरचित साठवण व एक-उदाहरण साठवण इ. अंमलात आणण्यासाठी वापरले जातात. व्हॉल्युम माउंट बिंदू व डायरेक्टरी जंक्शन बिंदू हे एक संचिका किंवा निर्देशिकेला दुसऱ्या निर्देशिकेत पारदर्शकपणे उल्लेख करण्याची मुभा देतात.\n\nविंडोज २००० मध्ये दुवा शोधण्याची वितरित सेवा सादर करण्यात आली जिच्यामुळे दुव्याचे लक्ष्य हे स्थानांतरित झाले किंवा लक्ष्याचे नाव बदलण्यात आले तरीही तो दुवा कार्यरत राहू शकतो. लक्ष्य संचिका एकमेव अभिज्ञापक[अभिज्ञापक ({{lang-en|Identifier}} - आयडेन्टिफायर)] हा एनटीएफएस ३.० मध्ये दुवा संचिकेत साठवला जातो. विंडोज ही दुवा शोधण्याची वितरित सेवा दुव्यांची लक्ष्ये शोधण्यासाठी वापरू शकते, त्यामुळ�� लक्ष्य संचिका जरी दुसऱ्या हार्ड डिस्कवर स्थानांतरित झाली तरी दुवा आपोआप अद्ययावत होऊ शकतो.\n\n=== संचिका प्रणालीमधील कूटबद्धता===\nसंचिका प्रणालीमधील कूटबद्धतेने विंडोजमध्ये संचिका प्रणाली पातळीवर शक्तिशाली कूटबद्धता सादर केली. यामुळे एनटीएफएस खंडामधील कोणतीही संचिका किंवा संचिकासमूह वापरकर्ता पारदर्शकपणे कूटबद्ध करू शकतो.\n\n===सामान्य व गतिमान साठवण===\nविंडोज २००० ने तार्किक चकती व्यवस्थापक व गतिमान साठवणीसाठी डिस्कपार्ट आज्ञा सुविधा या नवीन सुविधा सादर केल्या. मूलभूत चकत्यांबरोबरच विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्या तीन प्रकारच्या गतिमान चकती खंडांना समर्थन देतात: साधा खंड, पसरलेला खंड व पट्ट्यांचा खंड.\n* '''साधा खंड''': एका चकतीपासून घेतलेली चकती जागा असलेला खंड.\n* '''पसरलेला खंड''': यामध्ये ३२ चकत्या एकच म्हणून दाखवल्या जातात, त्यामुळे आकारमान वाढते पण कार्यक्षमता वाढत नाही. एक चकती बिघडल्यास सर्व रचना नष्ट होते. काही माहिती पुन्हा मिळणे शक्य असते. हे आरएआयडी-१ शी जुळत नाही, तर जेबीओएडशी जुळते.\n* '''पट्ट्यांचा खंड''': आरएआयडी-० या नावानेही ओळखला जातो. यामध्ये माहिती विविध चकत्यांमध्ये पट्ट्यांच्या स्वरूपात साठवली जाते. यामुळे कार्यक्षमतेत सुधारणा होते कारण चकतीचे लेखन व वाचन हे अनेक चकत्यांमध्ये समप्रमाणात विभागले जाते. पसरलेल्या खंडांप्रमाणेच रचनेतील एक चकती बिघडल्यास सर्व रचना नष्ट होते. काही माहिती पुन्हा मिळवणे शक्य असते.\n\nया तीन चकती खंडांबरोबरच विंडोज २००० सर्व्हर, विंडोज २००० ॲडव्हान्स्ड (प्रगत) सर्व्हर, विंडोज २००० डेटासेन्टर (माहितीकेंद्र) सर्व्हर हे आरशासारखा खंड व साम्य असलेला पट्ट्यांचा खंड यांना समर्थन देऊ शकतात.\n* '''आरशासारखा खंड''': हा आरएआयडी-१ या नावानेही ओळखला जातो. या खंडपद्धतीत माहितीच्या तंतोतंत प्रती दोन किंवा अधिक चकत्यांवर (आरशासारख्या) साठव्ल्या जातात. यामुळे एका चकतीत दोष उत्पन्न झाला अन्य पद्धतींप्रमाणे माहिती नष्ट होत नाही तर दुसऱ्या चकत्या सर्व्हरला सर्व्हर बंद करून सदोष चकती बदलेपर्यंत कार्यरत ठेऊ शकतात.\n* '''साम्य असलेला पट्ट्यांचा खंड''': हा आरएआयडी-५ या नावानेही ओळखला जातो. ह्याची कार्यपद्धती ही पट्ट्यांचा खंड (आरएआयडी-०) यासारखीच असते, फक्त माहितीसोबत \"समान माहिती\" ही सर्व चकत्यांमध्ये भ��ण्यात येते. यामुळे जर रचनेतील एक चकती बदलण्याची गरज भासल्यास सर्व माहिती परत मिळवणे शक्य होते.\n\n===प्रवेशयोग्यता===\nविंडोज २००० सह मायक्रोसॉफ्टने विंडोज ९क्ष प्रणाल्यांमधील दृष्टी व श्रवण दोष तसेच अन्य प्रकारचे अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींसाठीच्या प्रवेशयोग्यता सुविधा प्रथमच एनटी कुळातील प्रणाल्यांमध्ये आणल्या.\n\n=== स्थानिक भाषांमध्ये उपलब्धता ===\n{{लेखनाव}} मध्ये प्रथमच बहुभाषीय वापरकर्ता व्यक्तिरेखा ही सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली. इंग्लिश भाषेशिवाय विंडोज २००० मध्ये [[हिब्रू]], [[अरबी भाषा{{!}}अरबी]], [[आर्मेनियन भाषा{{!}}अर्मेनियन]], मध्य युरोपीय, रशियन, जॉर्जियन, [[ग्रीक भाषा|ग्रीक]], भारतीय, [[जपानी भाषा|जपानी]], कोरियन, पारंपरिक व सुलभ चिनी, थाई, तुर्की, व्हितनामी व पश्चिम युरोपीय इ. भाषा व त्यांच्या लिपी यांना समर्थन आहे.\n\n=== दृश्य खेळ ===\n[[विंडोज ९८]] वर खेळ विकासकांनी वापरलेली डायरेक्टएक्स एपीआयची ७.० ही आवृती विंडोज २००० मध्ये समाविष्ट करण्यात आली होती. [[विंडोज एक्सपी]]च्या सर्व्हिस पॅक २ बरोबर पाठवण्यात आलेली डायरेक्टएक्स ९.०सी (शेडर मॉडेल ३.०) ही विंडोज २००० वर चालू शकणारी डायरेक्टएक्स एपीआयची सर्वांत अद्ययावत आवृत्ती आहे.\n\n== आवृत्त्या ==\nमायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या वेगवेगळ्या बाजारपेठांसाठी व व्यवसायांसाठी विविध आवृत्त्या प्रकाशित केल्या.\n\n== पारिभाषिक शब्दसूची ==\n{{संदर्भयादी|२|group=\"श\"}}\n\n{{साचा:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज वंश}}\n[[वर्ग:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज]]","hash":"5555b3e113331c7edbc8a97438acdf3da993ec66dd04e4fd6cb6a5e823c7956d","last_revision":"2023-12-07T06:04:25Z","first_revision":"2011-03-20T11:37:13Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.735582","cross_lingual_links":{"ar":"ويندوز 2000","az":"Windows 2000","be":"Windows 2000","bg":"Windows 2000","bn":"উইন্ডোজ ২০০০","bs":"Windows 2000","ca":"Windows 2000","cs":"Windows 2000","cv":"Windows 2000","da":"Microsoft Windows 2000","de":"Microsoft Windows 2000","el":"Windows 2000","en":"Windows 2000","eo":"Windows 2000","es":"Windows 2000","et":"Windows 2000","eu":"Windows 2000","fa":"ویندوز ۲۰۰۰","fi":"Windows 2000","fr":"Windows 2000","gl":"Windows 2000","he":"Windows 2000","hi":"विंडोज़ २०००","hr":"Windows 2000","hu":"Windows 2000","hy":"Windows 2000","id":"Windows 2000","is":"Windows 2000","it":"Windows 2000","ja":"Microsoft Windows 2000","kk":"Windows 2000","km":"បង្អួចឆ្នាំ 2000","ko":"윈도우 2000","ku":"Windows 2000","la":"Windows 2000","lmo":"Windows 2000","lt":"Windows 2000","lv":"Windows 2000","ml":"വിൻഡോസ് 2000","ms":"Windows 2000","my":"Windows 2000","nl":"Windows 2000","nb":"Windows 2000","oc":"Windows 2000","pam":"Windows NT 4.9","pl":"Windows 2000","pt":"Windows 2000","ro":"Windows 2000","ru":"Windows 2000","sh":"Windows 2000","si":"වින්ඩෝස් 2000","simple":"Windows 2000","sk":"Windows 2000","sl":"Windows 2000","sq":"Windows 2000","sr":"Windows 2000","sv":"Windows 2000","ta":"விண்டோசு 2000","tg":"Windows 2000","th":"วินโดวส์ 2000","tl":"Windows 2000","tr":"Windows 2000","uk":"Windows 2000","uz":"Windows 2000","vec":"Windows 2000","vi":"Windows 2000","wuu":"Windows 2000","yi":"Windows 2000","zh":"Windows 2000","zh-min-nan":"Windows 2000","zh-yue":"Windows 2000"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.823315","text":"ही मायक्रोसॉफ्टच्या विंडोज या व्यक्तिगत संगणक, सर्व्हर व लॅपटॉप या संगणकांवर वापरल्या जाणाऱ्या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली आहे. विंडोज २००० ही डिसेंबर १५, १९९९ रोजी उत्पादनासाठी प्रकाशित तर रिटेलसाठी फेब्रुवारी १७, २००० रोजी प्रकाशित झाली. तो विंडोज एनटी ४.० या संचालन प्रणालीची अनुक्रमिक आहे. या प्रणालीच्या प्रकाशनानंतर मायक्रोसॉफ्टने विंडोजची विंडोज ९क्ष मालिका खंडित करून विंडोज एनटी मालिकेला मुख्य मालिका केले. या प्रणालीचे अनुक्रमिक विंडोज एक्सपी ऑक्टोबर २००१ रोजी प्रकाशित झाले. विंडोज सर्व्हर २००३ ही खास सर्व्हरसाठीची प्रणाली विंडोज २००० सर्व्हर आवृत्तीची अनुक्रमिक ठरली व ती एप्रिल २००३ मध्ये प्रकाशित झाली. विंडोज एमई ही संचालन प्रणाली विंडोज २००० च्या सात महिने नंतर व विंडोज एक्सपीच्या एक वर्ष आधी प्रकाशित झाली, पण ती विंडोज २०००ची अनुक्रमिक ठरली नाही व तसा मूळ उद्देशही नव्हता. विंडोज एमईची रचना घरगुती वापरासाठी होती तर विंडोज २०००ची रचना व्यावसायिक वापराकरिता होती.\n\nविंडोज २००० च्या एकूण चार आवृत्त्या प्रकाशित झाल्या. इथे त्या चढत्या क्रमाने दिलेल्या आहेत: प्रोफेशनल (व्यावसायिक), सर्व्हर, ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर (सुधारित सर्व्हर) आणि डेटासेन्टर सर्व्हर (माहितीकेंद्र सर्व्हर). मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या विंडोज २००० ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर लिमिटेड एडिशन आणि विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर लिमिटेड एडिशन या दोन आवृत्त्या प्रकाशित केल्या. या आवृत्त्या ६४-बिट इंटेल इटॅनियम लघुप्रक्रियक{{!}}लघुप्रक्रियकांवर चालणाऱ्या होत्या. या आवृत्त्या मायक्रोसॉफ्टने २००१ मध्ये प्रकाशित केल्या. विंडोज २००० च्या आवृत्त्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या ग्राहकांसाठी असल्या तरीही त्यांच्या गाभ्यातील मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल आणि मानक प्रणाली प्रशासन{{!}}प्रणाली प्रशासनासारख्या अनेक सुविधा सारख्याच होत्या.\n\nअपंग व्यक्तींसाठी असलेल्या सुविधा विंडोज एनटी ४.० पेक्षा विंडोज २००० मध्ये अधिक प्रमाणात आहेत. विंडोज २००० मध्ये अनेक सहाय्यक तंत्रज्ञाने आहेत तसेच मायक्रोसॉफ्टने वेगवेगळ्या भाषांमधून ही प्रणाली वापरण्याची सुविधा दिली ��हे.\n\nविंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्या एनटीएफएस (नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली) व एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम (सांकेतिक संचिका प्रणाली) त्याचप्रमाणे मूलभूत व गतिमान लॉगिकल डिस्क मॅनेजर{{!}}डिस्क स्टोरेज या सर्व संचिका प्रणाल्यांना समर्थन देतात. विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या आवृत्त्यांमध्ये ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी सेवा पुरवण्याची सुविधा (स्रोतांचा श्रेणीबद्ध साचा) आणि डिस्ट्रिब्युटेड फाइल सिस्टिम (वितरित संचिका प्रणाली) (संचिका इकडून तिकडे नेण्याची सुविधा असलेली संचिका प्रणाली) या अतिरिक्त सुविधा होत्या. विंडोज २०००ची स्थापना ही मानवचलित किंवा स्वयंचलित या दोन प्रकारे करता येते. स्वयंचलितरित्या विंडोज २०००ची स्थापना करताना त्यातील सॉफ्टवेर उत्तर संचिकांचा आधार स्थापनेत विचारलेली माहिती भरते.\n\nमायक्रोसॉफ्टने विंडोज २०००ची जाहिरात त्यावेळची विंडोज मालिकेतील सर्वांत सुरक्षित प्रणाली अशी केली. तरीही ती त्यावेळी कोड रेड व निम्डा सारख्या अनेक संगणकीय विषाणू{{!}} संगणकीय विषाणूंचे लक्ष्य बनली व त्यांना बळी पडली. विंडोज २०००ला तिच्या प्रकाशनानंतर जुलै १३, २०१० रोजी असमर्थित होण्यापूर्वी सलग दहा वर्षे दर महिन्याला सुरक्षेतील त्रुटी भरून काढण्यासाठी अद्ययावते मिळत असत.\n\nहे सुद्धा पहा: मायक्रोसॉफ्ट विंडोजचा इतिहास\n\nविंडोज २००० ही संचालन प्रणाली मायक्रोसॉफ्टच्या विंडोज एनटी या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली आहे. तिची पूर्वक्रमिक विंडोज एनटी ४.० आहे. विंडोज २००० साठी प्रथम विंडोज एनटी ५.० हे नाव ठरवण्यात आले होते. विंडोज एनटी ५.०ची पहिली बीटा आवृत्ती सप्टेंबर १९९७ मध्ये प्रकाशित झाली तर दुसरी बीटा आवृत्ती ऑगस्ट १९९८ मध्ये प्रकाशित झाली. ऑक्टोबर २७, १९९८ रोजी मायक्रोसॉफ्टने या संचालन प्रणालीचे अंतिम नाव \"विंडोज २०००\" असेल असे घोषित केले. हे नाव या प्रणालीच्या प्रकाशन दिनांक दर्शवत होते. जानेवारी १९९९ मध्ये विंडोज २०००ची तिसरी बीटा आवृत्ती प्रकाशित झाली. विंडोज २०००ची सांकेतिक नावे विंडोज एनटी ५.० व मेम्फिसएनटी (MemphisNT) ही आहेत. विंडोज २००० सेवा पॅक १ चे सांकेतिक नाव \"ॲस्टेरॉइड\" असे ठरवण्यात आले होते तर विंडोज २००० ६४-बिट प्रणालीचे सांकेतिक नाव \"जानस\" ठेवण्यात आले होते. विकासाच्या काळात डीईसी अ��्फा संगणकासाठी एक आवृत्ती तयार करण्यात आली होती. प्रकाशन उमेदवाराच्या प्रकाशनानंतर कॉम्पॅक या कंपनीने डीईसी अल्फासाठीचे विंडोज एनटीचे समर्थन काढून घेतल्यावर ही आवृत्ती तशीच सोडून देण्यात आली होती. येथून मग पुढे मायक्रोसॉफ्टने जुलै १९९९ ते नोव्हेंबर १९९९ या काळात तीन प्रकाशन उमेदवार प्रकाशित केले आणि अखेरीस डिसेंबर १२, १९९९ रोजी विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टच्या भागीदारांसाठी प्रकाशित झाली. लोकांसाठी विंडोज २०००ची संपूर्ण आवृत्ती फेब्रुवारी १७, २००० रोजी प्रकाशित झाली. या घटनेच्या तीन दिवस आधी मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २०००ची जाहिरात \"विश्वाससार्हतेतील एक मानक\" म्हणून केली. याच दिवशी मेरी जो फोले यांच्याकडून मायक्रोसॉफ्टने सादर केले एक स्मृतिपत्र फुटले व त्यात विंडोज २००० मध्ये \"६३,०००हून अधिक ज्ञात त्रुटी\" असल्याचे सांगण्यात आले होते. यानंतर मायक्रोसॉफ्टने मेरी जो फोले यांना काही काळासाठी ब्लॅकलिस्टमध्ये टाकले. तरीही, अब्राहम सिल्बर्टचात्झ आणि इतरांनी \"विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टने त्यावेळी प्रकाशित केलेली सर्वांत जास्त विश्वासार्ह व स्थिर संचालन प्रणाली होती. ह्यातील विश्वासार्हता ही परिपक्व स्रोत संहितेतून, प्रणालीचा बाह्य ताण तपासणे व चालकांतील अनेक महत्त्वाच्या चुका स्वयंचलितरीत्या ओळखणे यातून येते.\" असे विधान त्यांच्या संगणक विज्ञानाच्या पाठ्यपुस्तकातून केले. इन्फर्मेशनवीक या साप्ताहिकाने विंडोज २००० च्या परीक्षणाचा सारांश \"आमची परीक्षणे सांगतात की विंडोज एनटी ४.० च्या अनुक्रमिकामध्ये आम्हाला जे अपेक्षित होते ते सर्व आहे. अर्थातच, विंडोज २००० परिपूर्ण नाही.\" अशा शब्दात सांगितला. वायर्ड न्यूजने नंतर विंडोज २००० या संचालन प्रणालीचे \"सुमार\" म्हणून वर्णन केले. नोवेल या कंपनीने मायक्रॉसॉफ्टच्या ॲक्टिव्ह डिरेक्टरीची चिकित्सा केली आणि असे प्रतिपादन केले की मायक्रोसॉफ्टची ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी ही नोवेलच्या स्वतःच्या नोवेल डिरेक्टरी सर्व्हिसेस पेक्षा कमी विश्वासार्ह आहे.\n\nविंडोज २००० ही आधी ठरवल्याप्रमाणे विंडोज ९८ व विंडोज एनटी ४.० या दोन्ही प्रणाल्यांची अनुक्रमिक ठरणार होती. परंतु, यात बदल होऊन विंडोज ९८ची एक अद्ययावत केलेली आवृत्ती विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती १९९९ मध्ये प्रकाशित झाली तर विंडोज एमई ही संचालन प्रणाली २००० च्या उत्तरार्धात प्रकाशित झाली. विंडोज २००० सेवा पॅक १ च्या प्रकाशित होण्याच्या काळातच मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर आवृत्ती प्रकाशित केली. सप्टेंबर २९, २००० रोजी प्रकाशित झालेल्या विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर आवृत्तीमध्ये ३२ प्रक्रियकांना समर्थन होते.\n\nफेब्रुवारी २४, २००४ रोजी किंवा त्याच्या थोडा काळ आधी मायक्रोसॉफ्ट विंडोज २००० व विंडोज एनटी ४.० यांच्या स्रोत संहितांचा काही भाग आंतरजालावर बेकायदेशीररित्या उपलब्ध झाला. स्रोत संहिता बेकायदेशीररित्या प्रकाशित करणारा मात्र अघोषित आहे. या घटनेस प्रत्त्युत्तर म्हणून मायक्रोसॉफ्टने खालील निवेदन प्रसारित केले: \"मायक्रोसॉफ्टची स्रोत संहिता ही स्वामित्वाधिकारित आहे आणि व्यापारातील गुपित म्हणून संरक्षितही आहे. या कारणास्तव ती प्रसारित करणे, इतरांना उपलब्ध करून देणे, उतरवून घेणे व वापरणे बेकायदेशीर आहे.\"\n\nमायक्रोसॉफ्टच्या या इशाऱ्याचा काहीही परिणाम झाला नाही. फुटलेली स्रोत संहिता असलेला संग्रह संचिका आदानप्रदान जालावर मोठ्या प्रमाणात पसरला.\n\nविंडोज २००० ने विंडोज एनटी मालिकेमध्ये विंडोज ९८ व विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती यांत असलेल्या अनेक नवीन सुविधा आणल्या, जशा की विंडोज डेस्कटॉप अपडेट, इंटरनेट एक्सप्लोरर ५ (इंटरनेट एक्सप्लोरर ६, २००१ मध्ये प्रकाशित झालेला असला तरीही तो विंडोज २००० साठी उपलब्ध आहे), आउटलूक एक्सप्रेस, नेटमीटिंग, फॅट३२ समर्थन, विंडोज ड्रायव्हर मॉडेल, इंटरनेट कनेक्शन शेअरिंग, विंडोज मीडिया प्लेयर, वेबडीएव्ही समर्थन इत्यादी. काही नवीन सुविधा विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्यांमध्ये सारख्याच आहेत, जशा की एनटीएफएस (न्यू टेक्नॉलॉजी फाइल सिस्टिम) ३.०, मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल, यूडीएफ (युनिव्हर्सल डिस्क फॉरमॅट) समर्थन, एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम (ईएफएस) समर्थन, लॉजिकल डिस्क मॅनेजर, इमेज कलर मॅनेजमेंट (चित्र रंग व्यवस्थापन) २.०, पोस्टस्क्रिप्ट{{!}}पोस्टस्क्रिप्ट ३ आधारित छापकांसाठी समर्थन, ओपनटाईप (.OTF) व टाईप १ पोस्टस्क्रिप्ट (.PFB) या प्रकारच्या टंकांसाठी समर्थन, डेटा प्रोटेक्शन ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस{{!}}डेटा प्रोटेक्शन एपीआय (डीपीएपीआय), एलडीएपी/ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी सक्षमित केलेले विंडोज ॲड्रेस बुक{{!}}ॲड्रेस बुक, सामर्थ्य सुधारणा आणि अनेक भाषांसाठी समर्थन इत्यादी. विंडोज २००० ने यूएसबी छापकांसाठी युएसबी उपकरण प्रकार चालक, यूएसबी मास स्टोरेज डिव्हाइस क्लास{{!}}मास स्टोरेज प्रकार उपकरणे, छापक व स्कॅनर यांसाठी सुधारित फायरवायर सीरियल बस प्रोटोकॉल २ समर्थन आणि साठवण उपकरणांसाठी सुरक्षितरीत्या काढणे नावाचा छोटा प्रोग्राम (ॲप्लेट) या गोष्टी सादर केल्या. विंडोज २००० चे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे ती विंडोज मालिकेतील संचालन प्रणाली पातळीवरील निष्क्रियावस्था (संगणन){{!}}निष्क्रियावस्थेला (संचालन प्रणालीने नियंत्रित केलेली सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा एस४ निद्रावस्था) समर्थन देणारी पहिली संचालन प्रणाली आहे. विंडोज ९८ या प्रणालीला यासाठी यंत्रसामग्री उत्पादकाकडून किंवा चालक विकासकाकडून विशेष चालकांची गरज भासे.\n\nविंडोज २००० मध्ये अत्यंत महत्त्वाच्या संचालन प्रणालीच्या संचिकांचे संरक्षण करण्यासाठी एक नवीन विंडोज संचिका संरक्षण नावाचे संरक्षण सादर करण्यात आले. यामुळे विंडोजच्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांमध्ये मायक्रोसॉफ्टच्या संचालन प्रणालीसाठीच्या अद्ययावतांची कार्यतंत्रे जसी की पॅकेज स्थापक, विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक सोडून बाकी कोणत्याही प्रोग्रामद्वारे बदल करता येणे अशक्य झाले. विंडोज प्रणाली संचिका तपासक या नवीन सुविधेमुळे वापरकर्त्यांना सर्व सुरक्षित केलेल्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांची एकात्मता तपासता येते तसेच जर गरज भासली तर त्यांना दुरुस्त करता येते. या अतिमहत्त्वाच्या संचिका जर नष्ट झाल्या असतील तर \"डीएलएलकॅशे\" (DLLCACHE) या स्वतंत्र विषयसूचीत साठवून ठेवलेल्या विदागारातून त्यांना परत आणता येते. वापरकर्ता नष्ट झालेल्या अतिमहत्त्वाच्या प्रणाली संचिका स्थापन माध्यमातूनही आणू शकतो.\n\nमायक्रोसॉफ्टच्या असे लक्षात आले की एका मृत्यूदर्शक निळे पटल{{!}}गंभीर दोषामुळे किंवा एका थांबवण्याच्या दोषामुळे सर्व्हरमध्ये दोष उद्भवतात. सर्व्हर हे सतत चालू असणे आवश्यक असते परंतु या दोषांमुळे सर्व्हरचे कार्य सुरळीत होत नाही. यावर उपाय म्हणून मायक्रोसॉफ्टने एक नवीन प्रणाली मांडणी पुरवली जिच्यामुळे वरीलप्रमाणे दोष उद्भवल्यास सर्व्हर स्वतःचा बंद होतो व प��न्हा सुरू होतो. मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० वापरणारे सर्व्हर सुधारावेत म्हणून प्रणाली प्रशासकांना पार्श्वभूमी सेवांसाठी किंवा ॲप्लिकेशन्ससाठी संचालन प्रणालीची स्मृती आणि प्रक्रियक वापर प्रतिमाने सुधारण्याचा पर्याय उपलब्ध करून दिला. विंडोज २००० ने विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक, विंडोज मॅनेजमेन्ट इन्स्ट्रुमेन्टेशन व इव्हेंट ट्रेसिंग फॉर विंडोज या गाभा प्रणाली प्रशासन व व्यवस्थापन सुविधा उपलब्ध करून दिल्या.\n\nविंडोज २००० मधील सर्वांत उल्लेखनीय बदल संपूर्ण सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा व विंडोज चालक प्रतिमान{{!}}विंडोज चालक प्रतिमानासाठी समर्थन असणाऱ्या \"प्लग ॲन्ड प्ले\"ची भर होय. विंडोज ९क्ष मालिकेतील प्रणाल्यांप्रमाणे विंडोज २००० ही स्थापन केलेल्या यंत्रसामुग्री स्वयंचलितरीत्या ओळखणे, यंत्रसामुग्री स्रोत विभागणी, योग्य ते चालक चढवणे, पीएनपी ॲपीआय (ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस) व उपकरण सूचनाप्रसंग यांना समर्थित करते. केर्नेल पीएनपी व्यवस्थापक आणि शक्ति व्यवस्थापक यांची भर या विंडोज २००० मधील दोन महत्त्वपूर्ण उपप्रणाल्या आहेत.\n\nविंडोज २००० ने छापण्यासाठीच्या चालकांची तृतीय आवृत्ती (वापरकर्ता प्रकार छापक चालक) सादर केली. उपकरणांवरील ताण तपासण्यासाठी व उपकरण चालकातील त्रुटी शोधण्यासाठी ड्रायव्हर व्हेरीफायर (चालक पडताळक) सादर करण्यात आला.\n\nविंडोज २००० ने पारदर्शकता, अर्धपारदर्शकता तसेच सावल्या, प्रवणता पूर्तके व सर्वोच्च पातळीच्या खिडक्यांसाठी अल्फा एकजीव चित्रमय वापरकर्ता व्यक्तिरेखा घटक हे वापरता यावेत म्हणून स्तरित खिडक्या सादर केल्या. सूची धूसर (Fade) या नवीन संक्रमण परिणामासाठी समर्थन देतात.\n\nविंडोज २००० मधील सुरुवात सूची वैयक्तिकीकृत सूची, प्रसरणशील स्पेशल फोल्डर{{!}}विशेष फोल्डर्स तसेच SHIFT (शिफ्ट) ही कळ तशीच धरून ठेवून सूची बंद न करता अनेक प्रोग्राम्स उघडण्याची सुविधा सादर करते. एक Re-sort (रि-सॉर्ट) नावाची कळ सर्वच्या सर्व सुरुवात सूचीतील नावे वर्णक्रमानुसार लावण्यास भाग पाडते. कार्यपट्टी फुग्यांद्वारे सूचना दाखविण्याच्या सुविधेस समर्थन देते. ही सुविधा ॲप्लिकेशनचे विकासकही वापरू शकतात. विंडोज २००० मधील एक्सप्लोरर अनुकूलित करता येण्याजोग्या विंडोज एक्सप्लोरर साधनपट्ट्या, वि��डोज एक्सप्लोररमधल्या \"रन बॉक्स\" व पत्तापट्टीमध्ये स्वयंरीत्या मजकूर पूर्ण करणे, सुधारित संचिका प्रकार समाज सुविधा, लघुपथांमध्ये साधनटिपण्या म्हणून अभिप्राय दर्शवणे, \"सविस्तर माहिती\" या दर्शन प्रकारात विस्तारक्षम स्तंभ (\"आयकॉलमप्रोव्हायडर\" व्यक्तिरेखा), संचिकाचिन्हे अधिचित्रित, विंडोज एक्सप्लोररमध्येच सामावलेली शोधपट्टी, सूचींसाठी \"सॉर्ट बाय नेम\" (नावानुसार विल्हेवारी लावणे) ही नवीन सुविधा, \"ओपन\" (उघडणे) व \"सेव्ह\" (जतन करणे) या सामान्य चौकटींमध्ये \"प्लेसेस बार\" (स्थानपट्टी)ची भर या नवीन सुविधा विंडोज २००० एक्सप्लोररमध्ये सादर करण्यात आहेत.\n\nविंडोज २००० मध्ये विंडोज एक्स्प्लोरर या महत्त्वाच्या घटकामध्ये खूपच सुधारणा करण्यात आली आहे. ती ॲक्टिव्ह डेस्कटॉप हा घटक असणारी विंडोज एनटी मालिकेमधील पहिलीच संचालन प्रणाली आहे. ॲक्टिव्ह डेस्कटॉप हा घटक इंटरनेट एक्सप्लोरर ४ ह्या मायक्रोसॉफ्टच्या आंतरजाल न्याहाळकातील (विशेषतः विंडोज डेस्कटॉप अपडेट) एक भाग म्हणून सादर करण्यात आला. त्यावेळी हा घटक फक्त विंडोज ९८ या संचालन प्रणालीमध्येच पूर्वस्थापित होता. या सुविधेद्वारे वापरकर्त्यांना फोल्डरच्या दिसण्यामध्ये बदल करून ते अनुकुलित करता येतात. तसेच याद्वारे एचटीएमएल मध्ये लिहिलेले साचे वापरून या फोल्डर्सच्या दिसण्याची वर्तणूक बदलण्याची मुभा मिळाली. एचटीएमएल मध्ये लिहिलेल्या साचांचा संचिकेच्या प्रकाराचे सांकेतिक नाव HTT हे असते. संगणकीय विषाणू{{!}}संगणकीय विषाणूंनी या सुविधेचा मोठ्या प्रमाणावर गैरवापर केला. जावा (प्रोग्रॅमिंग भाषा){{!}}जावा भाषेतील छोटे प्रोग्राम्स वापरणारे, वाईट संहिता वापरणारे व ॲक्टिव्हएक्स नियंत्रके वापरणाऱ्या संगणकीय विषाणू यात आघाडीवर होते. ते ज्या गोष्टी वापरत त्यांचा त्यांना फोल्डर साचा संचिकांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी विषाणूवाहक म्हणून उपयोग होत असे. या सुविधेचा अशाप्रकारे गैरवापर करणारे दोन ज्ञात संगणकीय विषाणू व्हीबीएस/रूर-सी (VBS/Roor-C) व व्हीबीएस.रेडलॉफ.ए. (VBS.Redlof.a.) हे आहेत. अनुकूलित करता येण्याजोग्या विंडोज एक्सप्लोरर साधनपट्ट्या, विंडोज एक्सप्लोररमधल्या \"रन बॉक्स\" व पत्तापट्टीमध्ये स्वयंरीत्या मजकूर पूर्ण करणे, सुधारित संचिका प्रकार समाज सुविधा, लघुपथांमध्ये साधनटिपण्या म्हणून अभिप��राय दर्शवणे, विंडोज एक्सप्लोररमध्येच सामावलेली शोधपट्टी, सूचींसाठी \"सॉर्ट बाय नेम\" (नावानुसार विल्हेवारी लावणे) ही नवीन सुविधा, \"ओपन\" (उघडणे) व \"सेव्ह\" (जतन करणे) या सामान्य चौकटींमध्ये \"प्लेसेस बार\" (स्थानपट्टी)ची भर याही नवीन सुविधा विंडोज २००० एक्सप्लोररमध्ये सादर करण्यात आहेत.\n\nविंडोज २००० मध्ये आंतरजाल शैलीसारखे फोल्डरचे दृश्य तयार करण्यात आले असून मूलतः तेच ठेवण्यात आले आहे. यामध्ये सर्वांत डावीकडील तावदान निवडलेल्या संचिकेची माहिती दर्शवते. चित्र तसेच इतर माध्यमे प्रकारच्या काही विशेष संचिकांसाठी त्यांचे पूर्वावलोकनही डावीकडील तावदानावर दर्शवले जाते. विंडोज व्हिस्टा या संचालन प्रणालीने त्यामधील एक्सप्लोररमध्ये नवीन अनेक सुविधा असलेले डावीकडील तावदान सादर करेपर्यंत विंडोज २००० हे आंतरक्रिया माध्यम चालक हा मूलतः श्रवणीय व दर्शनीय प्रकारच्या संचिकाचे पूर्वावलोकन करणारा म्हणून असलेले एकमेव विंडोजचे प्रकाशन होते. परंतु विंडोज २००० आधीच्या विंडोजच्या संचालन प्रणाल्यांमध्ये या प्रकारचा पूर्वावलोकन करणारा फोल्डर अनुकूलीकरण साच्यांच्या वापरामार्फत विंडोज डेस्कटॉप अपडेटच्या माध्यमातून चालू करता येतो. विंडोज २००० मध्ये संचिकेचे नाव जेथे दर्शवलेले असते तेथे संगणकीय स्थानदर्शक नेल्यास वापरकर्त्याला संचिकेचे शीर्षक, संचिका लेखक, विषय व टिपण्या इत्यादी गोष्टी दिसतात. ही माहिती संचिका जर एनटीएफएसवर असेल तर विशेष एनटीएफएस प्रवाहातून वाचता येते किंवा जर संचिका ही संरचित दस्तऐवज असेल तर ओएलईच्या संरचित संचयनातून वाचता येते. सर्व मायक्रोसॉफ्ट ऑफिस दस्तऐवज ऑफिस ४.० आवृत्तीपासून संरचित संचयनाचा वापर करतात त्यामुळे त्यांची माहिती ही विंडोज २००० च्या संगणकीय स्थानदर्शकाने दिसू शकते. संचिका लघुपथसुद्धा टीपा साठवू शकतात व त्या संगणकीय स्थानदर्शक लघुपथावर नेल्याने दिसतात. एक्सप्लोररच्या \"तपशील दाखवा\" (Details View) मधील माहिती हाताळक, चिन्ह हाताळक व स्तंभ हाताळक याद्वारे बाह्यावरण वृद्धी समर्थन देते.\n\nविंडोज २००० एक्सप्लोररमधील उजवीकडचा फलक जो आधीच्या प्रणाल्यांमध्ये फक्त संचिका व फोल्डर यांची यादी दाखवे तो या आवृत्तीत अनुकूलित करण्याची सुविधा उपलब्ध झाली. उदाहरणार्थ, प्रणालीच्या फोल्डरमधील संचिका दर्शविल्या जात नाहीत, तर त्याजागी वापरकर्त्याला या फोल्डरमधील घटक बदलण्याने संगणक प्रणालीला धोका पोहोचेल असे लिहिलेला एक इशारा येतो. फोल्डर साचा संचिकांमध्ये डीआयव्ही मूलतत्त्वे वापरून अधिक एक्सप्लोररचे फलक तयार करणे शक्य झाले आहे. अनुकूलनाची ही पातळी विंडोज २००० मध्ये नवीन आहे, विंडोज ९८ किंवा डेस्कटॉप अद्ययावते यांना ते पुरवणे शक्य झाले नाही. विंडोज २००० च्या एक्सप्लोररमध्ये डीएचटीएमएलवर आधारित शोधफलक हा एक्सप्लोररमध्येच एकत्रित केला आहे. आधीच्या आवृत्त्यांमध्ये मात्र शोध घेण्यासाठीची चौकट ही एक्सप्लोररपासून वेगळी असे. अनुक्रमण सेवासुद्धा संचलन प्रणालीबरोबर एकत्रित करण्यात आली असून एक्सप्लोररमधील शोधफलक त्याच्या माहितीसंग्रहाने अनुक्रमित संचिकांचा शोध घेण्याची मुभा देतो.\n\nमायक्रोसॉफ्टने चा भाग म्हणून नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली (एनटीएफएस)ची तिसरी आवृत्ती प्रकाशित केली, जी गाभा आवृत्तीच्या क्रमांकामुळे कधीकधी चुकून एनटीएफएस ५ अशी संबोधली जाते. यामध्ये चकती वाटे (कोटाॲडव्हायजर यांनी पुरवले), संचिका-प्रणाली पातळीवरील कूटबद्धता, विरळ संचिका व रिपार्स बिंदू या नवीन सुविधा उपलब्ध झाल्या. विरळ संचिकांमुळे फर मोठ्या तरीही मोठ्या भागात शून्ये असलेल्या माहिती संचांची कार्यक्षम साठवण करणे शक्य होते. रिपार्स बिंदू हे वस्तू व्यवस्थापकास संचिका नामविश्व तपासणी पुनर्निर्धारित करू देतात व संचिका प्रणाली चालकांना पारदर्शक पद्धतीने बदललेली कार्यक्षमता अंमलात आणू देतात. रिपार्स बिंदू हे व्हॉल्युम माउंट बिंदू, जंक्शन बिंदू, श्रेणीबद्ध साठवण व्यवस्थापन, स्थानिक संरचित साठवण व एक-उदाहरण साठवण इ. अंमलात आणण्यासाठी वापरले जातात. व्हॉल्युम माउंट बिंदू व डायरेक्टरी जंक्शन बिंदू हे एक संचिका किंवा निर्देशिकेला दुसऱ्या निर्देशिकेत पारदर्शकपणे उल्लेख करण्याची मुभा देतात.\n\nविंडोज २००० मध्ये दुवा शोधण्याची वितरित सेवा सादर करण्यात आली जिच्यामुळे दुव्याचे लक्ष्य हे स्थानांतरित झाले किंवा लक्ष्याचे नाव बदलण्यात आले तरीही तो दुवा कार्यरत राहू शकतो. लक्ष्य संचिका एकमेव अभिज्ञापक हा एनटीएफएस ३.० मध्ये दुवा संचिकेत साठवला जातो. विंडोज ही दुवा शोधण्याची वितरित सेवा दुव्यांची लक्ष्ये शोधण्यासाठी वापरू शकते, त्यामुळे लक्ष्य संचिका जरी दुसऱ्या हार्ड डिस्कवर स्थानांतरित झाली तरी दुवा आपोआप अद्ययावत होऊ शकतो.\n\nसंचिका प्रणालीमधील कूटबद्धतेने विंडोजमध्ये संचिका प्रणाली पातळीवर शक्तिशाली कूटबद्धता सादर केली. यामुळे एनटीएफएस खंडामधील कोणतीही संचिका किंवा संचिकासमूह वापरकर्ता पारदर्शकपणे कूटबद्ध करू शकतो.\n\nविंडोज २००० ने तार्किक चकती व्यवस्थापक व गतिमान साठवणीसाठी डिस्कपार्ट आज्ञा सुविधा या नवीन सुविधा सादर केल्या. मूलभूत चकत्यांबरोबरच विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्या तीन प्रकारच्या गतिमान चकती खंडांना समर्थन देतात: साधा खंड, पसरलेला खंड व पट्ट्यांचा खंड. साधा खंड: एका चकतीपासून घेतलेली चकती जागा असलेला खंड. पसरलेला खंड: यामध्ये ३२ चकत्या एकच म्हणून दाखवल्या जातात, त्यामुळे आकारमान वाढते पण कार्यक्षमता वाढत नाही. एक चकती बिघडल्यास सर्व रचना नष्ट होते. काही माहिती पुन्हा मिळणे शक्य असते. हे आरएआयडी-१ शी जुळत नाही, तर जेबीओएडशी जुळते. पट्ट्यांचा खंड: आरएआयडी-० या नावानेही ओळखला जातो. यामध्ये माहिती विविध चकत्यांमध्ये पट्ट्यांच्या स्वरूपात साठवली जाते. यामुळे कार्यक्षमतेत सुधारणा होते कारण चकतीचे लेखन व वाचन हे अनेक चकत्यांमध्ये समप्रमाणात विभागले जाते. पसरलेल्या खंडांप्रमाणेच रचनेतील एक चकती बिघडल्यास सर्व रचना नष्ट होते. काही माहिती पुन्हा मिळवणे शक्य असते.\n\nया तीन चकती खंडांबरोबरच विंडोज २००० सर्व्हर, विंडोज २००० ॲडव्हान्स्ड (प्रगत) सर्व्हर, विंडोज २००० डेटासेन्टर (माहितीकेंद्र) सर्व्हर हे आरशासारखा खंड व साम्य असलेला पट्ट्यांचा खंड यांना समर्थन देऊ शकतात. आरशासारखा खंड: हा आरएआयडी-१ या नावानेही ओळखला जातो. या खंडपद्धतीत माहितीच्या तंतोतंत प्रती दोन किंवा अधिक चकत्यांवर (आरशासारख्या) साठव्ल्या जातात. यामुळे एका चकतीत दोष उत्पन्न झाला अन्य पद्धतींप्रमाणे माहिती नष्ट होत नाही तर दुसऱ्या चकत्या सर्व्हरला सर्व्हर बंद करून सदोष चकती बदलेपर्यंत कार्यरत ठेऊ शकतात. साम्य असलेला पट्ट्यांचा खंड: हा आरएआयडी-५ या नावानेही ओळखला जातो. ह्याची कार्यपद्धती ही पट्ट्यांचा खंड (आरएआयडी-०) यासारखीच असते, फक्त माहितीसोबत \"समान माहिती\" ही सर्व चकत्यांमध्ये भरण्यात येते. यामुळे जर रचनेतील एक चकती बदलण्याची गरज भासल्यास सर्व माहिती परत मिळवणे शक्य होते.\n\nविंडोज २००० सह मायक्रोसॉफ्टने विंडोज ९क्ष प्रणाल्यांमधील दृष्टी व श्रवण दोष तसेच अन्य प्रकारचे अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींसाठीच्या प्रवेशयोग्यता सुविधा प्रथमच एनटी कुळातील प्रणाल्यांमध्ये आणल्या.\n\nमध्ये प्रथमच बहुभाषीय वापरकर्ता व्यक्तिरेखा ही सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली. इंग्लिश भाषेशिवाय विंडोज २००० मध्ये हिब्रू, अरबी भाषा{{!}}अरबी, आर्मेनियन भाषा{{!}}अर्मेनियन, मध्य युरोपीय, रशियन, जॉर्जियन, ग्रीक, भारतीय, जपानी, कोरियन, पारंपरिक व सुलभ चिनी, थाई, तुर्की, व्हितनामी व पश्चिम युरोपीय इ. भाषा व त्यांच्या लिपी यांना समर्थन आहे.\n\nविंडोज ९८ वर खेळ विकासकांनी वापरलेली डायरेक्टएक्स एपीआयची ७.० ही आवृती विंडोज २००० मध्ये समाविष्ट करण्यात आली होती. विंडोज एक्सपीच्या सर्व्हिस पॅक २ बरोबर पाठवण्यात आलेली डायरेक्टएक्स ९.०सी (शेडर मॉडेल ३.०) ही विंडोज २००० वर चालू शकणारी डायरेक्टएक्स एपीआयची सर्वांत अद्ययावत आवृत्ती आहे.\n\nमायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या वेगवेगळ्या बाजारपेठांसाठी व व्यवसायांसाठी विविध आवृत्त्या प्रकाशित केल्या.\n\nवर्ग:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"ही मायक्रोसॉफ्टच्या विंडोज या व्यक्तिगत संगणक, सर्व्हर व लॅपटॉप या संगणकांवर वापरल्या जाणाऱ्या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली आहे.","translated_text":"It is one of a series of operating systems used on Microsoft's Windows personal computers, servers, and laptops.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[व्यक्तिगत संगणक ({{lang-en|Personal Computer}} - पर्सनल कम्प्युटर)]","char_index":45,"name":"भाषांतर व्यक्तिगत संगणक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"[संचालन प्रणाली ({{lang-en|Operating System}} - ऑपरेटिंग सिस्टिम)]","char_index":144,"name":"भाषांतर संचालन प्रणाली","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० ही डिसेंबर १५, १९९९ रोजी उत्पादनासाठी प्रकाशित तर रिटेलसाठी फेब्रुवारी १७, २००० रोजी प्रकाशित झाली.","translated_text":"Windows 2000 was released to manufacturing on December 15, 1999, and to retail on February 17, 2000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तो विंडोज एनटी ४.० या संचालन प्र���ालीची अनुक्रमिक आहे.","translated_text":"It is a sequel to the operating system Windows NT 4.0.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या प्रणालीच्या प्रकाशनानंतर मायक्रोसॉफ्टने विंडोजची विंडोज ९क्ष मालिका खंडित करून विंडोज एनटी मालिकेला मुख्य मालिका केले.","translated_text":"After the release of the system, Microsoft dismantled the Windows 9x series and made the Windows NT series the main series.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या प्रणालीचे अनुक्रमिक विंडोज एक्सपी ऑक्टोबर २००१ रोजी प्रकाशित झाले.","translated_text":"A sequel to the system, Windows XP, was released in October 2001.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज सर्व्हर २००३ ही खास सर्व्हरसाठीची प्रणाली विंडोज २००० सर्व्हर आवृत्तीची अनुक्रमिक ठरली व ती एप्रिल २००३ मध्ये प्रकाशित झाली.","translated_text":"Windows Server 2003 is a dedicated server system that is the successor to the Windows 2000 Server version and was released in April 2003.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज एमई ही संचालन प्रणाली","translated_text":"Windows ME is the operating system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० च्या सात महिने नंतर व विंडोज एक्सपीच्या एक वर्ष आधी प्रकाशित झाली, पण ती विंडोज २०००ची अनुक्रमिक ठरली नाही व तसा मूळ उद्देशही नव्हता.","translated_text":"It was released seven months after Windows 2000 and a year before Windows XP, but it was not a sequel to Windows 2000, nor was it intended.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज एमईची रचना घरगुती वापरासाठी होती तर विंडोज २०००ची रचना व्यावसायिक वापराकरिता होती.","translated_text":"Windows ME was designed for home use while Windows 2000 was designed for commercial use.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० च्या एकूण चार आवृत्त्या प्रकाशित झाल्या. इथे त्या चढत्या क्रमाने दिलेल्या आहेत: प्रोफेशनल (व्यावसायिक), सर्व्हर, ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर (सुधारित सर्व्हर) आणि डेटासेन्टर सर्व्हर (माहितीकेंद्र सर्व्हर).","translated_text":"A total of four versions of Windows 2000 were released. Here they are listed in ascending order: Professional, Server, Advanced Server, and Datacenter Server.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या विंडोज २००० ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर लिमिटेड एडिशन आणि विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर लिमिटेड एडिशन या दोन आवृत्त्या प्रकाशित केल्या.","translated_text":"Microsoft has released two versions for Windows 2000 servers: the Windows 2000 Advanced Server Limited Edition and the Windows 2000 Datacenter Server Limited Edition.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या आवृत्त्या ६४-बिट इंटेल इटॅनियम लघुप्रक्रियक{{!}}लघुप्रक्रियकांवर चालणाऱ्या होत्या.","translated_text":"These versions were powered by 64-bit Intel Ethanium microprocessors.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[लघुप्रक्रियक ({{lang-en|Microprocessor}} - मायक्रोप्रोसेसर)]","char_index":67,"name":"लघुप्रक्रियक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"या आवृत्त्या मायक्रोसॉफ्टने २००१ मध्ये प्रकाशित केल्या.","translated_text":"These versions were published by Microsoft in 2001.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० च्या आवृत्त्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या ग्राहकांसाठी असल्या तरीही त्यांच्या गाभ्यातील मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल आणि मानक प्रणाली प्रशासन{{!}}प्रणाली प्रशासनासारख्या अनेक सुविधा सारख्याच होत्या.","translated_text":"Although versions of Windows 2000 were intended for different types of customers, the Microsoft Management Console and the Standard System Administration were similar to many other features in their area.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"अपंग व्यक्तींसाठी असलेल्या सुविधा विंडोज एनटी ४.० पेक्षा विंडोज २००० मध्ये अधिक प्रमाणात आहेत.","translated_text":"The facilities for disabled people are more extensive in Windows 2000 than in Windows NT 4.0.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० मध्ये अनेक सहाय्यक तंत्रज्ञाने आहेत तसेच मायक्रोसॉफ्टने वेगवेगळ्या भाषांमधून ही प्रणाली वापरण्याची सुविधा दिली आहे.","translated_text":"Windows 2000 has many supporting technologies, and Microsoft has made it possible to use the system in different languages.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्या एनटीएफएस (नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली) व एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम (सांकेतिक संचिका प्रणाली) त्याचप्रमाणे मूलभूत व गतिमान लॉगिकल डिस्क मॅनेजर{{!}}डिस्क स्टोरेज या सर्व संचिका प्रणाल्यांना समर्थन देतात.","translated_text":"All versions of Windows 2000 support NTFS (new technology file system) and encryption file systems (coding file system) as well as basic and dynamic logical disk manager.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या आवृत्त्यांमध्ये ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी सेवा पुरवण्याची सुविधा (स्रोतांचा श्रेणीबद्ध साचा) आणि डिस्ट्रिब्युटेड फाइल सिस्टिम (वितरित संचिका प्रणाली) (संचिका इकडून तिकडे नेण्याची सुविधा असलेली संचिका प्रणाली) या अतिरिक्त सुविधा होत्या.","translated_text":"Windows 2000 versions for servers included the addition of an Active Directory service (a sorted source template) and a Distributed File System (a file system that allows transfer of files from file to file).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २०००ची स्थापना ही मानवचलित किंवा स्वयंचलित या दोन प्रकारे करता येते.","translated_text":"Windows 2000 can be installed either manually or automatically.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्वयंचलितरित्या विंडोज २०००ची स्थापना करताना त्यातील सॉफ्टवेर उत्तर संचिकांचा आधार स्थापनेत विचारल���ली माहिती भरते.","translated_text":"When installing Windows 2000 automatically, the software responds to the files requested by the installer.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २०००ची जाहिरात त्यावेळची विंडोज मालिकेतील सर्वांत सुरक्षित प्रणाली अशी केली.","translated_text":"Microsoft advertised Windows 2000 as the most secure system in the Windows series at the time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तरीही ती त्यावेळी कोड रेड व निम्डा सारख्या अनेक संगणकीय विषाणू{{!}} संगणकीय विषाणूंचे लक्ष्य बनली व त्यांना बळी पडली.","translated_text":"However, it became the target of several computer viruses, such as Code Red and NIMDA.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २०००ला तिच्या प्रकाशनानंतर जुलै १३, २०१० रोजी असमर्थित होण्यापूर्वी सलग दहा वर्षे दर महिन्याला सुरक्षेतील त्रुटी भरून काढण्यासाठी अद्ययावते मिळत असत.","translated_text":"Windows 2000 received monthly updates to fix security flaws for ten consecutive years before it was discontinued on July 13, 2010 following its release.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"इतिहास","translated_text":"The history","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"हे सुद्धा पहा: मायक्रोसॉफ्ट विंडोजचा इतिहास","translated_text":"See also: History of Microsoft Windows","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० ही संचालन प्रणाली","translated_text":"Windows 2000 is the operating system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मायक्रोसॉफ्टच्या विंडोज एनटी या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली आहे.","translated_text":"Microsoft's Windows NT is one of a series of operating systems.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तिची पूर्वक्रमिक विंडोज एनटी ४.० आहे.","translated_text":"Its predecessor is Windows NT 4.0.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० साठी प्रथम विंडोज एनटी ५.० हे नाव ठरवण्यात आले होते.","translated_text":"The first name for Windows 2000 was Windows NT 5.0.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज एनटी ५.०ची पहिली बीटा आवृत्ती सप्टेंबर १९९७ मध्ये प्रकाशित झाली तर दुसरी बीटा आवृत्ती ऑगस्ट १९९८ मध्ये प्रकाशित झाली.","translated_text":"The first beta version of Windows NT 5.0 was released in September 1997, while the second beta version was released in August 1998.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ऑक्टोबर २७, १९९८ रोजी मायक्रोसॉफ्टने या संचालन प्रणालीचे अंतिम नाव \"विंडोज २०००\" असेल असे घोषित केले.","translated_text":"On October 27, 1998, Microsoft announced that the operating system's final name would be \"Windows 2000\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे नाव या प्रणालीच्या प्रकाशन दिनांक दर्शवत होते.","translated_text":"The name refers to the date of release of the system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जानेवारी १९९९ मध्ये विंडोज २०००ची तिसरी बीटा आवृत्ती प्रकाशित झाली.","translated_text":"In January 1999, the third beta version of Windows 2000 was released.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २०००ची सांकेतिक नावे विंडोज एनटी ५.० व मेम्फिसएनटी (MemphisNT) ही आहेत.","translated_text":"The code names for Windows 2000 are Windows NT 5.0 and MemphisNT.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० सेवा पॅक १ चे सांकेतिक नाव \"ॲस्टेरॉइड\" असे ठरवण्यात आले होते तर विंडोज २००० ६४-बिट प्रणालीचे सांकेतिक नाव \"जानस\" ठेवण्यात आले होते.","translated_text":"Windows 2000 Service Pack 1 was code-named \"Steroid\" while Windows 2000 64-bit system was code-named \"Janas\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विकासाच्या काळात डीईसी अल्फा संगणकासाठी एक आवृत्ती तयार करण्यात आली होती.","translated_text":"During the development period, a version for the DEC Alpha computer was developed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रकाशन उमेदवाराच्या प्रकाशनानंतर कॉम्पॅक या कंपनीने डीईसी अल्फासाठीचे विंडोज एनटीचे समर्थन काढून घेतल्यावर ही आवृत्ती तशीच सोडून देण्यात आली होती.","translated_text":"After the release of the release candidate, this version was released when Compaq withdrew support for Windows NT for DEC Alpha.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[प्रकाशन उमेदवार ({{lang-en|Release Candidate}} - रिलीज कँडिडेट)]","char_index":20,"name":"प्रकाशन उमेदवार","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"येथून मग पुढे मायक्रोसॉफ्टने जुलै १९९९ ते नोव्हेंबर १९९९ या काळात तीन प्रकाशन उमेदवार प्रकाशित केले आणि अखेरीस डिसेंबर १२, १९९९ रोजी विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टच्या भागीदारांसाठी प्रकाशित झाली.","translated_text":"From here on, Microsoft published three release candidates between July 1999 and November 1999, and finally on December 12, 1999, Windows 2000 was released for Microsoft partners.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लोकांसाठी विंडोज २०००ची संपूर्ण आवृत्ती फेब्रुवारी १७, २००० रोजी प्रकाशित झाली.","translated_text":"The full version of Windows 2000 for the public was released on February 17, 2000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या घटनेच्या तीन दिवस आधी मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २०००ची जाहिरात \"विश्वाससार्हतेतील एक मानक\" म्हणून केली.","translated_text":"Three days before the event, Microsoft advertised Windows 2000 as \"a standard of reliability\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"याच दिवशी मेरी जो फोले यांच्याकडून मायक्रोसॉफ्टने सादर केले एक स्मृतिपत्र फुटले व त्यात विंडोज २००० मध्ये \"६३,०००हून अधिक ज्ञात त्रुटी\" असल्याचे सांगण्यात आले होते.","translated_text":"On the same day, a memo from Mary Joe Foley, presented by Microsoft, broke down, claiming that there were \"more than 63,000 known errors\" in Windows 2000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यानंतर मायक्रोसॉफ्टने मेरी जो फोले यांना काही काळासाठी ब्लॅकलिस्टमध्ये टाकले.","translated_text":"After that, Microsoft blacklisted Mary Jo Foley for a while.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तरीही, अब्राहम सिल्बर्टचात्झ आणि इतरांनी \"विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टने त्यावेळी प्रकाशित केलेली सर्वांत जास्त विश्वासार्ह व स्थिर संचालन प्रणाली होती.","translated_text":"Nevertheless, Abraham Silbertchatz and others wrote, \"Windows 2000 was the most reliable and stable operating system Microsoft ever released at the time.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्यातील विश्वासार्हता ही परिपक्व स्रोत संहितेतून, प्रणालीचा बाह्य ताण तपासणे व चालकांतील अनेक महत्त्वाच्या चुका स्वयंचलितरीत्या ओळखणे यातून येते.\" असे विधान त्यांच्या संगणक विज्ञानाच्या पाठ्यपुस्तकातून केले.","translated_text":"Its reliability comes from a mature source code, checking the external stresses of the system and automatically identifying many important errors in the drivers\".","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[स्रोत संहिता ({{lang-en|Source Code}} - सोर्स कोड)]","char_index":48,"name":"स्रोत संहिता","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"इन्फर्मेशनवीक या साप्ताहिकाने विंडोज २००० च्या परीक्षणाचा सारांश","translated_text":"This week, InformationWeek summarizes the testing of Windows 2000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"\"आमची परीक्षणे सांगतात की विंडोज एनटी ४.० च्या अनुक्रमिकामध्ये आम्हाला जे अपेक्षित होते ते सर्व आहे.","translated_text":"\"Our tests show that the Windows NT 4.0 sequel has everything we expected.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अर्थातच, विंडोज २००० परिपूर्ण नाही.\"","translated_text":"Of course, Windows 2000 is not perfect\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अशा शब्दात सांगितला.","translated_text":"In these words.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"वायर्ड न्यूजने नंतर विंडोज २००० या संचालन प्रणालीचे \"सुमार\" म्हणून वर्णन केले.","translated_text":"Wired News later described Windows 2000 as the \"number\" of operating systems.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"नोवेल या कंपनीने मायक्रॉसॉफ्टच्या ॲक्टिव्ह डिरेक्टरीची","translated_text":"Now, Novell has created a new Microsoft Active Directory.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चिकित्सा केली आणि असे प्रतिपादन केले की मायक्रोसॉफ्टची ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी ही नोवेलच्या स्वतःच्या नोवेल डिरेक्टरी सर्व्हिसेस पेक्षा कमी विश्वासार्ह आहे.","translated_text":"He corrected and rendered that Microsoft's Active Directory is less reliable than the novel's own novel directory services.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० ही आधी ठरवल्याप्रमाणे विंडोज ९८ व विंडोज एनटी ४.० या दोन्ही प्रणाल्यांची अनुक्रमिक ठरणार होती.","translated_text":"Windows 2000 was intended to be a sequence of both Windows 98 and Windows NT 4.0 systems, as previously determined.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु, यात बदल होऊन विंडोज ९८ची एक अद्ययावत केलेली आवृत्ती विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती १९९९ मध्ये प्रकाशित झाली तर विंडोज एमई ही संचालन प्रणाली","translated_text":"However, this changed with the release of an updated version of Windows 98 in 1999, the Windows ME operating system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"२००० च्या उत्तरार्धात प्रकाशित झाली.","translated_text":"Published in the late 2000s.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० सेवा पॅक १ च्या प्रकाशित होण्याच्या काळातच मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर आवृत्ती प्रकाशित केली.","translated_text":"At the same time as the release of Windows 2000 Service Pack 1, Microsoft released the Windows 2000 Datacenter Server version.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सप्टेंबर २९, २००० रोजी प्रकाशित झालेल्या विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर आवृत्तीमध्ये ३२ प्रक्रियकांना समर्थन होते.","translated_text":"The Windows 2000 Datacenter Server version, released on September 29, 2000, supported 32 processors.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"फेब्रुवारी २४, २००४ रोजी किंवा त्याच्या थोडा काळ आधी मायक्रोसॉफ्ट विंडोज २००० व विंडोज एनटी ४.० यांच्या स्रोत संहितांचा काही भाग आंतरजालावर बेकायदेशीररित्या उपलब्ध झाला.","translated_text":"On or shortly before February 24, 2004, portions of the source code for Microsoft Windows 2000 and Windows NT 4.0 became illegally available on the Internet.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"स्रोत संहिता बेकायदेशीररित्या प्रकाशित करणारा मात्र अघोषित आहे.","translated_text":"However, the source code is undeclared and unlawfully published.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या घटनेस प्रत्त्युत्तर म्हणून मायक्रोसॉफ्टने खालील निवेदन प्रसारित केले: \"मायक्रोसॉफ्टची स्रोत संहिता ही स्वामित्वाधिकारित आहे आणि व्यापारातील गुपित म्हणून संरक्षितही आहे.","translated_text":"In response to the incident, Microsoft issued the following statement: \"Microsoft's source code is proprietary and protected as a trade secret.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[स्वामित्वाधिकारित ({{lang-en|Copyrighted}} - कॉपीराइटेड)]","char_index":122,"name":"स्वामित्वाधिकारित","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"या कारणास्तव ती प्रसारित करणे, इतरांना उपलब्ध करून देणे, उतरवून घेणे व वापरणे बेकायदेशीर आहे.\"","translated_text":"For this reason, it is illegal to distribute, distribute, download and use it\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मायक्रोसॉफ्टच्या या इशाऱ्याचा काहीही परिणाम झाला नाही.","translated_text":"Microsoft's warning did not affect anything.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"फुटलेली स्रोत संहिता असलेला संग्रह संचिका आदानप्रदान जालावर मोठ्या प्रमाणात पसरला.","translated_text":"The archive containing the cracked source code spread widely over the file exchange.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"नवीन आणि अद्ययावत केलेल्या सुविधा","translated_text":"New and updated facilities","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० ने विंडोज एनटी मालिकेमध्ये विंडोज ९८ व विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती यांत असलेल्या अनेक नवीन सुविधा आणल्या, जशा की विंडोज डेस्कटॉप अपडेट, इंटरनेट एक्सप्लोरर ५ (इंटरनेट एक्सप्लोरर ६, २००१ मध्ये प्रकाशित झालेला असला तरीही तो विंडोज २००० साठी उपलब्ध आहे), आउटलूक एक्सप्रेस, नेटमीटिंग, फॅट३२ समर्थन, विंडोज ड्रायव्हर मॉडेल, इंटरनेट कनेक्शन शेअरिंग, विंडोज मीडिया प्लेयर, वेबडीएव्ही समर्थन इत्यादी.","translated_text":"Windows 2000 introduced a number of new features in the Windows NT series, including Windows 98 and Windows 98 II, such as the Windows Desktop Update, Internet Explorer 5 (although Internet Explorer 6 was released in 2001 but is available for Windows 2000), Outlook Express, NetMeeting, FAT32 support, Windows driver model, Internet connection sharing, Windows Media Player, WebDAV support, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही नवीन सुविधा विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्यांमध्ये सारख्याच आहेत, जशा की एनटीएफएस (न्यू टेक्नॉलॉजी फाइल सिस्टिम) ३.०, मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल, यूडीएफ (युनिव्हर्सल डिस्क फॉरमॅट) समर्थन, एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम (ईएफएस) समर्थन, लॉजिकल डिस्क मॅनेजर, इमेज कलर मॅनेजमेंट (चित्र रंग व्यवस्थापन) २.०, पोस्टस्क्रिप्ट{{!}}पोस्टस्क्रिप्ट ३ आधारित छापकांसाठी समर्थन, ओपनटाईप (.OTF) व टाईप १ पोस्टस्क्रिप्ट (.PFB) या प्रकारच्या टंकांसाठी समर्थन, डेटा प्रोटेक्शन ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस{{!}}डेटा प्रोटेक्शन एपीआय (डीपीएपीआय), एलडीएपी/ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी सक्षमित केलेले विंडोज ॲड्रेस बुक{{!}}ॲड्रेस बुक, सामर्थ्य सुधारणा आणि अनेक भाषांसाठी समर्थन इत्यादी.","translated_text":"Some of the new features are the same in all versions of Windows 2000, such as NTFS (New Technology File System) 3.0, Microsoft Management Console, UDF (Universal Disk Format) support, Encryption File System (EFS) support, Logical Disk Manager, Image Color Management (Image Color Management) 2.0, PostScript 3 based printers, support for OpenTacts (.OTF) and Type 1 PostScript (.PFB) types, data protection software (PDF) support, and many other enhanced scripting languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[छापक ({{lang-en|Printer}} - प्रिंटर)]","char_index":359,"name":"छापक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० ने यूएसबी छापकांसाठी युएसबी उपकरण प्रकार चालक, यूएसबी मास स्टोरेज डिव्हाइस क्लास{{!}}मास स्टोरेज प्रकार उपकरणे, छ��पक व स्कॅनर यांसाठी सुधारित फायरवायर सीरियल बस प्रोटोकॉल २ समर्थन आणि साठवण उपकरणांसाठी सुरक्षितरीत्या काढणे नावाचा छोटा प्रोग्राम (ॲप्लेट) या गोष्टी सादर केल्या.","translated_text":"Windows 2000 introduced the USB device type driver for USB printers, the USB mass storage device class, the improved Firewire Serial Bus Protocol 2 for printers and scanners, and a small program called Safe Removal for storage devices.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० चे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे ती विंडोज मालिकेतील संचालन प्रणाली","translated_text":"Another feature of Windows 2000 is that it's a Windows operating system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पातळीवरील निष्क्रियावस्था (संगणन){{!}}निष्क्रियावस्थेला (संचालन प्रणालीने नियंत्रित केलेली सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा एस४ निद्रावस्था) समर्थन देणारी पहिली संचालन प्रणाली आहे.","translated_text":"It is the first operating system to support level decompression (computation) decompression (operating system-controlled modified maturation and power characteristic S4 decompression).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज ९८ या प्रणालीला यासाठी यंत्रसामग्री उत्पादकाकडून किंवा चालक विकासकाकडून विशेष चालकांची गरज भासे.","translated_text":"Windows 98 requires special drivers from a hardware manufacturer or driver developer.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[यंत्रसामग्री ({{lang-en|Hardware}} - हार्डवेर)]","char_index":42,"name":"यंत्रसामग्री","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० मध्ये अत्यंत महत्त्वाच्या संचालन प्रणालीच्या संचिकांचे संरक्षण करण्यासाठी एक नवीन विंडोज संचिका संरक्षण नावाचे संरक्षण सादर करण्यात आले.","translated_text":"In Windows 2000, a new file protection called Windows File Protection was introduced to protect the most important operating system files.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे विंडोजच्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांमध्ये मायक्रोसॉफ्टच्या संचालन प्रणालीसाठीच्या अद्ययावतांची कार्यतंत्रे जसी की पॅकेज स्थापक, विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक सोडून बाकी कोणत्याही प्रोग्रामद्वारे बदल करता येणे अशक्य झाले.","translated_text":"This made it impossible for Windows's most important system files to be modified by any program other than the Windows installer, such as the package installer, the update mechanisms for Microsoft's operating system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज प्रणाली संचिका तपासक या नवीन सुविधेमुळे वापरकर्त्यांना सर्व सुरक्षित केलेल्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांची एकात्मता तपासता येते तसेच जर गरज भासली तर त्यांना दुरुस्त करता येते.","translated_text":"The new feature of Windows System File Checker enables users to check the integrity of all secured system files as well as repair them if necessary.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या अतिमहत्त्वाच्या संचिका जर नष्ट झाल्या असतील तर \"डीएलएलकॅशे\" (DLLCACHE) या स्वतंत्र विषयसूचीत साठवून ठेवलेल्या विदागारातून त्यांना परत आणता येते.","translated_text":"If these critical files have been destroyed, they can be retrieved from a separate archive stored in DLCACHE.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[विषयसूची ({{lang-en|Directory}} - डिरेक्टरी)]","char_index":95,"name":"विषयसूची","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"[विदागार ({{lang-en|Archive}} - अर्काइव्ह)]","char_index":124,"name":"विदागार","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"वापरकर्ता नष्ट झालेल्या अतिमहत्त्वाच्या प्रणाली","translated_text":"An extremely important system that the user has destroyed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संचिका स्थापन माध्यमातूनही आणू शकतो.","translated_text":"It can also be done by installing a file.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मायक्रोसॉफ्टच्या असे लक्षात आले की एका मृत्यूदर्शक निळे पटल{{!}}गंभीर दोषामुळे किंवा एका थांबवण्याच्या दोषामुळे सर्व्हरमध्ये दोष उद्भवतात.","translated_text":"Microsoft has found that a dead-end blue panel or a shutdown error can cause errors in the server.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व्हर हे सतत चालू असणे आवश्यक असते परंतु या दोषांमुळे सर्व्हरचे कार्य सुरळीत होत नाही.","translated_text":"The server needs to be running continuously but these errors do not allow the server to function smoothly.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यावर उपाय म्हणून मायक्रोसॉफ्टने एक नवीन प्रणाली मांडणी पुरवली जिच्यामुळे वरीलप्रमाणे दोष उद्भवल्यास सर्व्हर स्वतःचा बंद होतो व पुन्हा सुरू होतो.","translated_text":"As a solution, Microsoft has introduced a new system layout that automatically closes and restarts the server in the event of an error, as mentioned above.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० वापरणारे सर्व्हर सुधारावेत म्हणून प्रणाली प्रशासकांना पार्श्वभूमी सेवांसाठी किंवा ॲप्लिकेशन्ससाठी संचालन प्रणालीची स्मृती आणि प्रक्रियक वापर प्रतिमाने सुधारण्याचा पर्याय उपलब्ध करून दिला.","translated_text":"Microsoft provided system administrators with the option to improve memory and processor usage images of the operating system for background services or applications in order to improve Windows 2000 servers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० ने विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक, विंडोज मॅनेजमेन्ट इन्स्ट्रुमेन्टेशन व इव्हेंट ट्रेसिंग फॉर वि��डोज या गाभा प्रणाली","translated_text":"Windows 2000 introduced the Windows Installer, the founder of Windows, the Windows Management Instrumentation and Event Tracing system for Windows.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"प्रशासन व व्यवस्थापन सुविधा उपलब्ध करून दिल्या.","translated_text":"Provided administration and management facilities.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"'प्लग ॲन्ड प्ले' आणि यंत्रसामुग्री समर्थनातील सुधारणा","translated_text":"Improvements in plug and play and hardware support","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० मधील सर्वांत उल्लेखनीय बदल संपूर्ण सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा व विंडोज चालक प्रतिमान{{!}}विंडोज चालक प्रतिमानासाठी समर्थन असणाऱ्या \"प्लग ॲन्ड प्ले\"ची भर होय.","translated_text":"One of the most notable changes to Windows 2000 was the addition of a fully enhanced configuration and power character and a \"plug and play\" with support for the Windows Driver Model.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज ९क्ष मालिकेतील प्रणाल्यांप्रमाणे विंडोज २००० ही स्थापन केलेल्या यंत्रसामुग्री स्वयंचलितरीत्या ओळखणे, यंत्रसामुग्री स्रोत विभागणी, योग्य ते चालक चढवणे, पीएनपी ॲपीआय (ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस) व उपकरण सूचनाप्रसंग यांना समर्थित करते.","translated_text":"Like the systems in the Windows 9x series, Windows 2000 supports installed hardware automatically identification, hardware source division, right to driver mounting, PNP ⁇ PI (Application Programming Interface) and tool notification.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"केर्नेल पीएनपी व्यवस्थापक आणि शक्ति व्यवस्थापक यांची भर या विंडोज २००० मधील दोन महत्त्वपूर्ण उपप्रणाल्या आहेत.","translated_text":"In addition to the kernel PNP Manager and Power Manager, there are two important subsystems in Windows 2000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० ने छापण्यासाठीच्या चालकांची तृतीय आवृत्ती (वापरकर्ता प्रकार छापक चालक) सादर केली.","translated_text":"Windows 2000 introduced the third version of printer drivers (user type printer driver).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उपकरणांवरील ताण तपासण्यासाठी व उपकरण चालकातील त्रुटी शोधण्यासाठी ड्रायव्हर व्हेरीफायर (चालक पडताळक) सादर करण्यात आला.","translated_text":"A driver verifier (driver verifier) was introduced to check the stress on the equipment and detect errors in the equipment driver.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्यावरण","translated_text":"The environment","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० ने पारदर्शकता, अर्धपारदर्शकता तसेच सावल्या, प्रवणता पूर्तके व सर्वोच्च पातळीच्या खिडक्यांसाठी अल्फा एकजीव चित्रमय वापरकर्ता व्यक्तिरेखा घटक हे वापरता यावेत म्हणून स्तरित खिडक्या सादर केल्या.","translated_text":"Windows 2000 introduced layered windows as a complement to transparency, semipermeable as well as shadows, slant fulfillments, and high-level windows using the alpha monochrome graphical user character element.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सूची धूसर (Fade) या नवीन संक्रमण परिणामासाठी समर्थन देतात.","translated_text":"The lists support this new infection outcome.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० मधील सुरुवात सूची वैयक्तिकीकृत सूची, प्रसरणशील स्पेशल फोल्डर{{!}}विशेष फोल्डर्स तसेच SHIFT (शिफ्ट) ही कळ तशीच धरून ठेवून सूची बंद न करता अनेक प्रोग्राम्स उघडण्याची सुविधा सादर करते.","translated_text":"Start list in Windows 2000 offers a personalized list, extensible special folders, as well as a SHIFT (Shift) key that allows you to open multiple programs without closing the list.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक Re-sort (रि-सॉर्ट) नावाची कळ सर्वच्या सर्व सुरुवात सूचीतील नावे वर्णक्रमानुसार लावण्यास भाग पाडते.","translated_text":"A re-sort key forces all of the starting lists to be sorted alphabetically.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"कार्यपट्टी फुग्यांद्वारे सूचना दाखविण्याच्या सुविधेस समर्थन देते.","translated_text":"The worksheet supports the convenience of displaying instructions through bulbs.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ही सुविधा ॲप्लिकेशनचे विकासकही वापरू शकतात.","translated_text":"Application developers can also use this facility.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० मधील एक्सप्लोरर अनुकूलित करता येण्याजोग्या","translated_text":"Windows 2000's Explorer is customizable","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज एक्सप्लोरर साधनपट्ट्या, विंडोज एक्सप्लोररमधल्या \"रन बॉक्स\" व पत्तापट्टीमध्ये स्वयंरीत्या मजकूर पूर्ण करणे, सुधारित संचिका प्रकार समाज सुविधा, लघुपथांमध्ये साधनटिपण्या म्हणून अभिप्राय दर्शवणे, \"सविस्तर माहिती\" या दर्शन प्रकारात विस्तारक्षम स्तंभ (\"आयकॉलमप्रोव्हायडर\" व्यक्तिरेखा), संचिकाचिन्हे अधिचित्रित, विंडोज एक्सप्लोररमध्येच सामावलेली शोधपट्टी, सूचींसाठी \"सॉर्ट बाय नेम\" (नावानुसार विल्हेवारी लावणे) ही नवीन सुविधा, \"ओपन\" (उघडणे) व \"सेव्ह\" (जतन करणे) या सामान्य चौकटींमध्ये \"प्लेसेस बार\" (स्थानपट्टी)ची भर या नवीन सुविधा विंडोज २००० एक्सप्लोररमध्ये सादर करण्यात आहेत.","translated_text":"Windows Explorer toolbars, automatic completion of text in the \"run box\" and address bar in Windows Explorer, modified file type social facilities, displaying feedback as tool comments in shortcuts, displaying an extensible column in the form of \"detailed information\" (\"icollumprovider\" characters), displaying file characters, a search bar shared in Windows Explorer, a new feature for listings \"Sort Name\" (as the name implies), \"Open\" (opening) \"Vase\" (reducing) \"Place bar\" (locating) in the general frames, and new features for Windows Explorer 2000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० मध्ये विंडोज एक्स्प्लोरर या महत्त्वाच्या घटकामध्ये खूपच सुधारणा करण्यात आली आहे.","translated_text":"In Windows 2000, a major improvement was made to Windows Explorer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ती ॲक्टिव्ह डेस्कटॉप हा घटक असणारी विंडोज एनटी मालिकेमधील पहिलीच संचालन प्रणाली आहे.","translated_text":"It is the first operating system in the Windows NT series to have an Active Desktop component.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ॲक्टिव्ह डेस्कटॉप हा घटक इंटरनेट एक्सप्लोरर ४ ह्या मायक्रोसॉफ्टच्या आंतरजाल न्याहाळकातील (विशेषतः विंडोज डेस्कटॉप अपडेट) एक भाग म्हणून सादर करण्यात आला.","translated_text":"The Active Desktop component was introduced as part of Microsoft's Internet Explorer 4 browser (especially the Windows Desktop Update).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यावेळी हा घटक फक्त विंडोज ९८ या संचालन प्रणालीमध्येच पूर्वस्थापित होता.","translated_text":"At the time, this element was only preinstalled in the Windows 98 operating system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या सुविधेद्वारे वापरकर्त्यांना फोल्डरच्या दिसण्यामध्ये बदल करून ते अनुकुलित करता येतात.","translated_text":"This feature allows users to customize folders by changing their appearance.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"तसेच याद्वारे एचटीएमएल मध्ये लिहिलेले साचे वापरून या फोल्डर्सच्या दिसण्याची वर्तणूक बदलण्याची मुभा मिळाली.","translated_text":"It also enabled us to change the appearance of these folders by using templates written in HTML.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एचटीएमएल मध्ये लिहिलेल्या साचांचा संचिकेच्या प्रकाराचे सांकेतिक नाव HTT हे असते.","translated_text":"The code name for the file type of templates written in HTML is HTT.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संगणकीय विषाणू{{!}}संगणकीय विषाणूंनी या सुविधेचा मोठ्या प्रमाणावर गैरवापर केला.","translated_text":"Computer viruses used this facility extensively.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"जावा (प्रोग्रॅमिंग भाषा){{!}}जावा भाषेतील छोटे प्रोग्राम्स वापरणारे, वाईट संहिता वापरणारे व ॲक्टिव्हएक्स नियंत्रके वापरणाऱ्या संगणकीय विषाणू यात आघाडीवर होते.","translated_text":"Java (Programming Language) computer viruses that use small programs in Java, use malicious code, and use ActiveX controllers were at the forefront.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते ज्या गोष्टी वापरत त्यांचा त्यांना फोल्डर साचा संचिकांमध्ये प्रवेश करण्यासाठी विषाणूवाहक म्हणून उपयोग होत असे.","translated_text":"The things they used, they used them as a virus carrier to access folder templates.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या सुविधेचा अशाप्रकारे गैरवापर करणारे दोन ज्ञात संगणकीय विषाणू व्हीबीएस/रूर-सी (VBS/Roor-C) व व्हीबीएस.रेडलॉफ.ए.","translated_text":"Two known computer viruses VBS/Roor-C (VBS/Roor-C) and VBS.Redloaf.A.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"(VBS.Redlof.a.) हे आहेत.","translated_text":"(VBS.Redlof.a.) These are the ones.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनुकूलित करता येण्याजोग्या","translated_text":"They can be customized.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज एक्सप्लोरर साधनपट्ट्या, विंड��ज एक्सप्लोररमधल्या \"रन बॉक्स\" व पत्तापट्टीमध्ये स्वयंरीत्या मजकूर पूर्ण करणे, सुधारित संचिका प्रकार समाज सुविधा, लघुपथांमध्ये साधनटिपण्या म्हणून अभिप्राय दर्शवणे, विंडोज एक्सप्लोररमध्येच सामावलेली शोधपट्टी, सूचींसाठी \"सॉर्ट बाय नेम\" (नावानुसार विल्हेवारी लावणे) ही नवीन सुविधा, \"ओपन\" (उघडणे) व \"सेव्ह\" (जतन करणे) या सामान्य चौकटींमध्ये \"प्लेसेस बार\" (स्थानपट्टी)ची भर याही नवीन सुविधा विंडोज २००० एक्सप्लोररमध्ये सादर करण्यात आहेत.","translated_text":"Windows 2000 Explorer also introduced new features such as Windows Explorer toolbars, automatically completing text in Windows Explorer's \"run box\" and address bar, modified file type social facilities, displaying feedback as toolbars in shortcuts, a search bar shared in Windows Explorer itself, a new feature for listings called \"Sort by name\", and the addition of a common feature called \"Open\" and \"Save\" in the \"Place bar\".","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० मध्ये आंतरजाल शैलीसारखे फोल्डरचे दृश्य तयार करण्यात आले असून मूलतः तेच ठेवण्यात आले आहे.","translated_text":"Windows 2000 created an Internet-style folder view that is basically the same.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामध्ये सर्वांत डावीकडील तावदान निवडलेल्या संचिकेची माहिती दर्शवते.","translated_text":"In it, the leftmost tab shows the information of the selected file.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चित्र तसेच इतर माध्यमे प्रकारच्या काही विशेष संचिकांसाठी त्यांचे पूर्वावलोकनही डावीकडील तावदानावर दर्शवले जाते.","translated_text":"The preview for some special files of the image type as well as other media types is also shown in the left hand corner.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज व्हिस्टा या संचालन प्रणालीने त्यामधील एक्सप्लोररमध्ये नवीन अनेक सुविधा असलेले डावीकडील तावदान सादर करेपर्यंत विंडोज २००० हे आंतरक्रिया माध्यम चालक हा मूलतः श्रवणीय व दर्शनीय प्रकारच्या संचिकाचे पूर्वावलोकन करणारा म्हणून असलेले एकमेव विंडोजचे प्रकाशन होते.","translated_text":"Until the Windows Vista operating system introduced the left hand side with many new features in its Explorer, the Windows 2000 Interaction Media Driver was the only Windows release that was originally intended to preview audio and visual file types.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[आंतरक्रिया माध्यम ({{lang-en|Interactive Media}} - इंटरॅक्टिव्ह मीडिया)]","char_index":148,"name":"आंतरक्रिया माध्यम","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु विंडोज २००० आधीच्या विंडोजच्या संचालन प्रणाल्यांमध्ये या प्रकारचा पूर्वावलोकन करणारा फोल्डर अनुकूलीकरण साच्यांच्या वापरामार्फत विंडोज डेस्कटॉप अपडेटच्���ा माध्यमातून चालू करता येतो.","translated_text":"However, in Windows 2000 and earlier Windows operating systems, this type of preview can be activated via Windows Desktop Update through the use of folder adaptation templates.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० मध्ये संचिकेचे नाव जेथे दर्शवलेले असते तेथे संगणकीय स्थानदर्शक नेल्यास वापरकर्त्याला संचिकेचे शीर्षक, संचिका लेखक, विषय व टिपण्या इत्यादी गोष्टी दिसतात.","translated_text":"In Windows 2000, if you take the computer location indicator where the file name is shown, the user can see the file title, file author, subject and comments, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[संगणकीय स्थानदर्शक ({{lang-en|Cursor}} - कर्सर)]","char_index":74,"name":"संगणकीय स्थानदर्शक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"ही माहिती संचिका जर एनटीएफएसवर असेल तर विशेष एनटीएफएस प्रवाहातून वाचता येते किंवा जर संचिका ही संरचित दस्तऐवज असेल तर ओएलईच्या संरचित संचयनातून वाचता येते.","translated_text":"This information can be read from a special NTFS stream if the file is on NTFS or from the structured storage of OLE if the file is a structured document.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सर्व मायक्रोसॉफ्ट ऑफिस दस्तऐवज ऑफिस ४.० आवृत्तीपासून संरचित संचयनाचा वापर करतात त्यामुळे त्यांची माहिती ही विंडोज २००० च्या संगणकीय स्थानदर्शकाने दिसू शकते.","translated_text":"All Microsoft Office documents use structured storage from Office 4.0 so that their information can be viewed by a computer's Windows 2000 location indicator.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"संचिका लघुपथसुद्धा टीपा साठवू शकतात व त्या संगणकीय स्थानदर्शक लघुपथावर नेल्याने दिसतात.","translated_text":"File shortcuts can also store notes, which can be viewed by a computer location indicator as shortcuts.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक्सप्लोररच्या \"तपशील दाखवा\" (Details View) मधील माहिती हाताळक, चिन्ह हाताळक व स्तंभ हाताळक याद्वारे बाह्यावरण वृद्धी समर्थन देते.","translated_text":"It supports enhancement of the environment through information handlers, icon handlers and column handlers in Explorer's \"Details View\".","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[चिन्ह ({{lang-en|Icon}} - आयकॉन)]","char_index":69,"name":"चिन्ह","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० एक्सप्लोररमधील उजवीकडचा फलक जो आधीच्या प्रणाल्यांमध्ये फक्त संचिका व फोल्डर यांची यादी दाखवे तो या आवृत्तीत अनुकूलित करण्याची सुविधा उपलब्ध झाली. उदाहरणार्थ, प्रणालीच्या फोल्डरमधील संचिका दर्शविल्या जात नाहीत, तर त्याजागी वापरकर्त्याला या फोल्डरम���ील घटक बदलण्याने संगणक प्रणालीला धोका पोहोचेल असे लिहिलेला एक इशारा येतो.","translated_text":"The right panel in Windows 2000 Explorer, which only lists files and folders in previous systems, was optimized in this version. For example, if the files in the system folder are not displayed, the user receives a warning that changing the elements in this folder will endanger the computer system.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[फलक ({{lang-en|Pane}} - पेन)]","char_index":39,"name":"फलक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"फोल्डर साचा संचिकांमध्ये डीआयव्ही मूलतत्त्वे वापरून अधिक एक्सप्लोररचे फलक तयार करणे शक्य झाले आहे.","translated_text":"It has been possible to create more Explorer panels using the DIV basics in the folder template files.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनुकूलनाची ही पातळी विंडोज २००० मध्ये नवीन आहे, विंडोज ९८ किंवा डेस्कटॉप अद्ययावते यांना ते पुरवणे शक्य झाले नाही.","translated_text":"This level of compatibility is new to Windows 2000, Windows 98 or desktop updates couldn't provide it.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज २००० च्या एक्सप्लोररमध्ये डीएचटीएमएलवर आधारित शोधफलक हा एक्सप्लोररमध्येच एकत्रित केला आहे.","translated_text":"In Windows 2000's Explorer, the DHTML-based search bar is integrated into the Explorer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आधीच्या आवृत्त्यांमध्ये मात्र शोध घेण्यासाठीची चौकट ही एक्सप्लोररपासून वेगळी असे.","translated_text":"In previous versions, however, the search framework was different from Explorer.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अनुक्रमण सेवासुद्धा संचलन प्रणालीबरोबर एकत्रित करण्यात आली असून एक्सप्लोररमधील शोधफलक त्याच्या माहितीसंग्रहाने अनुक्रमित संचिकांचा शोध घेण्याची मुभा देतो.","translated_text":"The indexing service is also integrated with the circulation system, with the search bar in Explorer allowing its database to search for indexed files.","trailing_whitespace":"","citations":[{"content":"[अनुक्रमण ({{lang-en|Indexing}} - इंडेक्सिंग)]","char_index":8,"name":"अनुक्रमण","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"एनटीएफएस ३.०","translated_text":"NTFS 3.0","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मायक्रोसॉफ्टने चा भाग म्हणून नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली (एनटीएफएस)ची तिसरी आवृत्ती प्रकाशित केली, जी गाभा आवृत्तीच्या क्रमांकामुळे कधीकधी चुकून एनटीएफएस ५ अशी संबोधली जाते.","translated_text":"As part of this, Microsoft released the third version of the New Technology File System (NTFS), which is sometimes mistakenly referred to as NTFS5 due to the number of GABA versions.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामध्ये चकती वाटे (कोटाॲडव्हायजर यांनी पुरवले), संचिका-प्रणाली पातळीवरील कूटबद्धता, विरळ संचिका व रिपार्स बिंदू या नवीन सुविधा उपलब्ध झाल्या. विरळ संचिकांमुळे फर मोठ्या तरीही मोठ्या भागात शून्ये असलेल्या माहिती संचांची कार्यक्षम साठवण करणे शक्य होते.","translated_text":"It introduced new features such as loop paths (supplied by Cota ⁇ Wyzer), file-system-level encryption, rare files, and repair points.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[कूटबद्धता ({{lang-en|Encryption}} - एन्क्रिप्शन)]","char_index":82,"name":"कूटबद्धता","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"रिपार्स बिंदू हे वस्तू व्यवस्थापकास संचिका नामविश्व तपासणी पुनर्निर्धारित करू देतात व संचिका प्रणाली","translated_text":"Repair points allow the object manager to reset the file nameworld check and file system.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"चालकांना पारदर्शक पद्धतीने बदललेली कार्यक्षमता अंमलात आणू देतात.","translated_text":"They allow drivers to implement the modified functionality in a transparent manner.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रिपार्स बिंदू हे व्हॉल्युम माउंट बिंदू, जंक्शन बिंदू, श्रेणीबद्ध साठवण व्यवस्थापन, स्थानिक संरचित साठवण व एक-उदाहरण साठवण इ.","translated_text":"Repair points are volume mount points, junction points, sorted storage management, local structured storage and one-example storage, etc.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"अंमलात आणण्यासाठी वापरले जातात.","translated_text":"used to execute.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"व्हॉल्युम माउंट बिंदू व डायरेक्टरी जंक्शन बिंदू हे एक संचिका किंवा निर्देशिकेला दुसऱ्या निर्देशिकेत पारदर्शकपणे उल्लेख करण्याची मुभा देतात.","translated_text":"Volume mount points and directory junction points allow a file or directory to be referred to in another directory transparently.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० मध्ये दुवा शोधण्याची वितरित सेवा सादर करण्यात आली जिच्यामुळे दुव्याचे लक्ष्य हे स्थानांतरित झाले किंवा लक्ष्याचे नाव बदलण्यात आले तरीही तो दुवा कार्यरत राहू शकतो.","translated_text":"A distributed link search service was introduced in Windows 2000 which allowed the link to remain functional even if the target of the link was moved or the target name was changed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"लक्ष्य संचिका एकमेव अभिज्ञापक हा एनटीएफएस ३.० मध्ये दुवा संचिकेत साठवला जातो.","translated_text":"The unique identifier of the target file is stored in the link file in NTFS 3.0.","trailing_whitespace":" ","citations":[{"content":"[अभिज्ञापक ({{lang-en|Identifier}} - आयडेन्टिफायर)]","char_index":29,"name":"अभिज्ञापक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज ही दुवा शोधण्याची वितरि��� सेवा दुव्यांची लक्ष्ये शोधण्यासाठी वापरू शकते, त्यामुळे लक्ष्य संचिका जरी दुसऱ्या हार्ड डिस्कवर स्थानांतरित झाली तरी दुवा आपोआप अद्ययावत होऊ शकतो.","translated_text":"Windows can use this link finding distributed service to find the targets of the links, so the link can be updated automatically even if the target file is transferred to another hard disk.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"संचिका प्रणालीमधील कूटबद्धता","translated_text":"Encryption between file systems","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"संचिका प्रणालीमधील कूटबद्धतेने विंडोजमध्ये संचिका प्रणाली","translated_text":"File system in Windows with file system encryption","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पातळीवर शक्तिशाली कूटबद्धता सादर केली.","translated_text":"Introduced powerful encryption at the level.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे एनटीएफएस खंडामधील कोणतीही संचिका किंवा संचिकासमूह वापरकर्ता पारदर्शकपणे कूटबद्ध करू शकतो.","translated_text":"It enables the user to transparently encrypt any file or group of files in the NTFS domain.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"सामान्य व गतिमान साठवण","translated_text":"General and dynamic storage","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० ने तार्किक चकती व्यवस्थापक व गतिमान साठवणीसाठी डिस्कपार्ट आज्ञा सुविधा या नवीन सुविधा सादर केल्या.","translated_text":"Windows 2000 introduced a new feature called the Dispart Command Facility for logical dynamic management and dynamic storage.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"मूलभूत चकत्यांबरोबरच विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्या तीन प्रकारच्या गतिमान चकती खंडांना समर्थन देतात: साधा खंड, पसरलेला खंड व पट्ट्यांचा खंड.","translated_text":"In addition to the basic wheels, all versions of Windows 2000 support three types of dynamic wheel volumes: plain volume, extended volume, and strip volume.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साधा खंड: एका चकतीपासून घेतलेली चकती जागा असलेला खंड.","translated_text":"Simple volume: A volume with a rotating space taken from a wheel.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पसरलेला खंड: यामध्ये ३२ चकत्या एकच म्हणून दाखवल्या जातात, त्यामुळे आकारमान वाढते पण कार्यक्षमता वाढत नाही.","translated_text":"Spread volume: 32 vibrators are shown as a single, thus increasing the dimension but not increasing the efficiency.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"एक चकती बिघडल्यास सर्व रचना नष्ट होते.","translated_text":"When a shake breaks down, all the structures are destroyed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही माहिती पुन्हा मिळणे शक्य असते.","translated_text":"Some information can be recovered.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हे आरएआयडी-१ शी जुळत नाही, तर जेबीओएडशी जुळते.","translated_text":"It doesn't match RAID-1, it matches JBOAD.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पट्ट्यांचा खंड: आरएआयडी-० या नावानेही ओळखला जातो.","translated_text":"Volume of strips: Also known as RAID-0.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामध्ये माहित�� विविध चकत्यांमध्ये पट्ट्यांच्या स्वरूपात साठवली जाते.","translated_text":"It stores information in the form of strips in various rollers.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे कार्यक्षमतेत सुधारणा होते कारण चकतीचे लेखन व वाचन हे अनेक चकत्यांमध्ये समप्रमाणात विभागले जाते.","translated_text":"This improves efficiency because the writing and reading of the cycle is evenly divided into several cycles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"पसरलेल्या खंडांप्रमाणेच रचनेतील एक चकती बिघडल्यास सर्व रचना नष्ट होते.","translated_text":"Just like scattered volcanoes, when one of the structures fails, all the structures are destroyed.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"काही माहिती पुन्हा मिळवणे शक्य असते.","translated_text":"It is possible to recover some information.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"या तीन चकती खंडांबरोबरच विंडोज २००० सर्व्हर, विंडोज २००० ॲडव्हान्स्ड (प्रगत) सर्व्हर, विंडोज २००० डेटासेन्टर (माहितीकेंद्र) सर्व्हर हे आरशासारखा खंड व साम्य असलेला पट्ट्यांचा खंड यांना समर्थन देऊ शकतात.","translated_text":"Along with these three wheeled volumes, Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced, and Windows 2000 Datacenter servers can support mirror-like volumes and similar bands.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"आरशासारखा खंड: हा आरएआयडी-१ या नावानेही ओळखला जातो.","translated_text":"Mirror-like volume: Also known as RAID-1.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"या खंडपद्धतीत माहितीच्या तंतोतंत प्रती दोन किंवा अधिक चकत्यांवर (आरशासारख्या) साठव्ल्या जातात.","translated_text":"In this system, the exact copies of information are stored on two or more wires (such as a wire).","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे एका चकतीत दोष उत्पन्न झाला अन्य पद्धतींप्रमाणे माहिती नष्ट होत नाही तर दुसऱ्या चकत्या सर्व्हरला सर्व्हर बंद करून सदोष चकती बदलेपर्यंत कार्यरत ठेऊ शकतात.","translated_text":"If a fault occurs in one circuit, the data is not lost like other methods, but the second circuit can shut down the server and keep it running until the faulty circuit is replaced.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"साम्य असलेला पट्ट्यांचा खंड: हा आरएआयडी-५ या नावानेही ओळखला जातो.","translated_text":"Volume of similar stripes: This is also known as RAID-5.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ह्याची कार्यपद्धती ही पट्ट्यांचा खंड (आरएआयडी-०) यासारखीच असते, फक्त माहितीसोबत \"समान माहिती\" ही सर्व चकत्यांमध्ये भरण्यात येते.","translated_text":"It works in the same way as the volume of strips (RAID-0), with only information and \"same information\" being filled in all the cycles.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"यामुळे जर रचनेतील एक चकती बदलण्याची गरज भासल्यास सर्व माहिती परत मिळवणे शक्य होते.","translated_text":"This made it possible to retrieve all the information if a change in the structure was needed.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"प्रवेशयोग्यता","translated_text":"Accessibility","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज २००० सह मायक्रोसॉफ्टने विंडोज ९क्ष प्रणाल्यांमधील दृष्टी व श्रवण दोष तसेच अन्य प्रकारचे अपंगत्व असलेल्या व्यक्तींसाठीच्या प्रवेशयोग्यता सुविधा प्रथमच एनटी कुळातील प्रणाल्यांमध्ये आणल्या.","translated_text":"With Windows 2000, Microsoft introduced accessibility for people with visual and hearing impairments and other disabilities in Windows 9x systems for the first time in the NT family of systems.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"स्थानिक भाषांमध्ये उपलब्धता","translated_text":"Availability in local languages","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मध्ये प्रथमच बहुभाषीय वापरकर्ता व्यक्तिरेखा ही सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली.","translated_text":"For the first time, multilingual user interface has been made available.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"इंग्लिश भाषेशिवाय विंडोज २००० मध्ये हिब्रू, अरबी भाषा{{!}}अरबी, आर्मेनियन भाषा{{!}}अर्मेनियन, मध्य युरोपीय, रशियन, जॉर्जियन, ग्रीक, भारतीय, जपानी, कोरियन, पारंपरिक व सुलभ चिनी, थाई, तुर्की, व्हितनामी व पश्चिम युरोपीय इ.","translated_text":"In addition to English, Windows 2000 includes Hebrew, Arabic, Armenian, Armenian, Central European, Russian, Georgian, Greek, Indian, Japanese, Korean, Traditional and Simplified Chinese, Thai, Turkish, Vietnamese, and Western European languages.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"भाषा व त्यांच्या लिपी यांना समर्थन आहे.","translated_text":"There is support for the language and its script.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"दृश्य खेळ","translated_text":"Game of sight","level":3,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"विंडोज ९८ वर खेळ विकासकांनी वापरलेली डायरेक्टएक्स एपीआयची ७.० ही आवृती विंडोज २००० मध्ये समाविष्ट करण्यात आली होती.","translated_text":"Version 7.0 of the DirectX API used by game developers on Windows 98 was included in Windows 2000.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"विंडोज एक्सपीच्या सर्व्हिस पॅक २ बरोबर पाठवण्यात आलेली डायरेक्टएक्स ९.०सी (शेडर मॉडेल ३.०) ही विंडोज २००० वर चालू शकणारी डायरेक्टएक्स एपीआयची सर्वांत अद्ययावत आवृत्ती आहे.","translated_text":"Shipped with Windows XP's Service Pack 2, DirectX 9.0C (Shader Model 3.0) is the most up-to-date version of the DirectX API that can run on Windows 2000.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"आवृत्त्या","translated_text":"Published editions","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या वेगवेगळ्या बाजारपेठांसाठी व व्यवसायांसाठी विविध आवृत्त्या प्रकाशित केल्या.","translated_text":"Microsoft released different versions of Windows 2000 for different markets and businesses.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"पारिभाषिक शब्दसूची","translated_text":"The following is a glossary of definitions:","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:मायक्रोसॉफ्ट विंडोज","translated_text":"Category:Microsoft windows","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[{"text":"ही मायक्रोस���फ्टच्या विंडोज या व्यक्तिगत संगणक, सर्व्हर व लॅपटॉप या संगणकांवर वापरल्या जाणाऱ्या संचालन प्रणाल्यांच्या मालिकेतील एक संचालन प्रणाली आहे.","translated_text":"It is one of a series of operating systems used on Microsoft's Windows personal computers, servers, and laptops.","citations":[{"content":"[व्यक्तिगत संगणक ({{lang-en|Personal Computer}} - पर्सनल कम्प्युटर)]","char_index":45,"name":"भाषांतर व्यक्तिगत संगणक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"[संचालन प्रणाली ({{lang-en|Operating System}} - ऑपरेटिंग सिस्टिम)]","char_index":144,"name":"भाषांतर संचालन प्रणाली","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० च्या एकूण चार आवृत्त्या प्रकाशित झाल्या. इथे त्या चढत्या क्रमाने दिलेल्या आहेत: प्रोफेशनल (व्यावसायिक), सर्व्हर, ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर (सुधारित सर्व्हर) आणि डेटासेन्टर सर्व्हर (माहितीकेंद्र सर्व्हर). मायक्रोसॉफ्टने विंडोज २००० च्या सर्व्हरसाठीच्या विंडोज २००० ॲडव्हान्स्ड सर्व्हर लिमिटेड एडिशन आणि विंडोज २००० डेटासेन्टर सर्व्हर लिमिटेड एडिशन या दोन आवृत्त्या प्रकाशित केल्या. या आवृत्त्या ६४-बिट इंटेल इटॅनियम लघुप्रक्रियक{{!}}लघुप्रक्रियकांवर चालणाऱ्या होत्या.","translated_text":"A total of four versions of Windows 2000 were released. Here they are listed in ascending order: Professional, Server, Advanced Server, and Datacenter Server. Microsoft has released two versions for Windows 2000 servers: the Windows 2000 Advanced Server Limited Edition and the Windows 2000 Datacenter Server Limited Edition. These versions were powered by 64-bit Intel Ethanium microprocessors.","citations":[{"content":"[लघुप्रक्रियक ({{lang-en|Microprocessor}} - मायक्रोप्रोसेसर)]","char_index":454,"name":"लघुप्रक्रियक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० सेवा पॅक १ चे सांकेतिक नाव \"ॲस्टेरॉइड\" असे ठरवण्यात आले होते तर विंडोज २००० ६४-बिट प्रणालीचे सांकेतिक नाव \"जानस\" ठेवण्यात आले होते. विकासाच्या काळात डीईसी अल्फा संगणकासाठी एक आवृत्ती तयार करण्यात आली होती. प्रकाशन उमेदवाराच्या प्रकाशनानंतर कॉम्पॅक या कंपनीने डीईसी अल्फासाठीचे विंडोज एनटीचे समर्थन काढून घेतल्यावर ही आवृत्ती तशीच सोडून देण्यात आली होती.","translated_text":"Windows 2000 Service Pack 1 was code-named \"Steroid\" while Windows 2000 64-bit system was code-named \"Janas\". During the development period, a version for the DEC Alpha computer was developed. After the release of the release candidate, this version was released when Compaq withdrew support for Windows NT for DEC Alpha.","citations":[{"content":"[प्रकाशन उमेदवार ({{lang-en|Release Candidate}} - रिलीज कँडिडेट)]","char_index":238,"name":"प्रकाशन उमेदवार","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"यानंतर मायक्रोसॉफ्टने मेरी जो फोले यांना काही काळासाठी ब्लॅकलिस्टमध्ये टाकले. तरीही, अब्राहम सिल्बर्टचात्झ आणि इतरांनी \"विंडोज २००० ही मायक्रोसॉफ्टने त्यावेळी प्रकाशित केलेली सर्वांत जास्त विश्वासार्ह व स्थिर संचालन प्रणाली होती. ह्यातील विश्वासार्हता ही परिपक्व स्रोत संहितेतून, प्रणालीचा बाह्य ताण तपासणे व चालकांतील अनेक महत्त्वाच्या चुका स्वयंचलितरीत्या ओळखणे यातून येते.\" असे विधान त्यांच्या संगणक विज्ञानाच्या पाठ्यपुस्तकातून केले.","translated_text":"After that, Microsoft blacklisted Mary Jo Foley for a while. Nevertheless, Abraham Silbertchatz and others wrote, \"Windows 2000 was the most reliable and stable operating system Microsoft ever released at the time. Its reliability comes from a mature source code, checking the external stresses of the system and automatically identifying many important errors in the drivers\".","citations":[{"content":"[स्रोत संहिता ({{lang-en|Source Code}} - सोर्स कोड)]","char_index":278,"name":"स्रोत संहिता","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"फेब्रुवारी २४, २००४ रोजी किंवा त्याच्या थोडा काळ आधी मायक्रोसॉफ्ट विंडोज २००० व विंडोज एनटी ४.० यांच्या स्रोत संहितांचा काही भाग आंतरजालावर बेकायदेशीररित्या उपलब्ध झाला. स्रोत संहिता बेकायदेशीररित्या प्रकाशित करणारा मात्र अघोषित आहे. या घटनेस प्रत्त्युत्तर म्हणून मायक्रोसॉफ्टने खालील निवेदन प्रसारित केले: \"मायक्रोसॉफ्टची स्रोत संहिता ही स्वामित्वाधिकारित आहे आणि व्यापारातील गुपित म्हणून संरक्षितही आहे.","translated_text":"On or shortly before February 24, 2004, portions of the source code for Microsoft Windows 2000 and Windows NT 4.0 became illegally available on the Internet. However, the source code is undeclared and unlawfully published. In response to the incident, Microsoft issued the following statement: \"Microsoft's source code is proprietary and protected as a trade secret.","citations":[{"content":"[स्वामित्वाधिकारित ({{lang-en|Copyrighted}} - कॉपीराइटेड)]","char_index":356,"name":"स्वामित्वाधिकारित","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० ने विंडोज एनटी मालिकेमध्ये विंडोज ९८ व विंडोज ९८ द्वितीय आवृत्ती यांत असलेल्या अनेक नवीन सुविधा आणल्या, जशा की विंडोज डेस्कटॉप अपडेट, इंटरनेट एक्सप्लोरर ५ (इंटरनेट एक्सप्लोरर ६, २००१ मध्ये प्रकाशित झालेला असला तरीही तो विंडोज २००० साठी उपलब्ध आहे), आउटलूक एक्सप्रेस, नेटमीटिंग, फॅट३२ समर्थन, विंडोज ड्रायव्हर मॉडेल, इंटरनेट कनेक्शन शेअरिंग, विंडोज मीडिया प्लेयर, वेबडीएव्ही समर्थन इत्यादी. काही नवीन सुविधा विंडोज २००० च्या सर्व आवृत्त्यांमध्ये सारख्याच आहेत, जशा की एनटीएफएस (न्यू टेक्नॉलॉजी फाइल सिस्टिम) ३.०, मायक्रोसॉफ्ट मॅनेजमेंट कन्सोल, यूडीएफ (युनिव्हर्सल डिस्क फॉरमॅट) समर्थन, एन्क्रिप्टिंग फाइल सिस्टिम (ईएफएस) समर्थन, लॉजिकल डिस्क मॅनेजर, इमेज कलर मॅनेजमेंट (चित्र रंग व्यवस्थापन) २.०, पोस्टस्क्रिप्ट{{!}}पोस्टस्क्रिप्ट ३ आधारित छापकांसाठी समर्थन, ओपनटाईप (.OTF) व टाईप १ पोस्टस्क्रिप्ट (.PFB) या प्रकारच्या टंकांसाठी समर्थन, डेटा प्रोटेक्शन ॲप्लिकेशन प्रोग्रामिंग इंटरफेस{{!}}डेटा प्रोटेक्शन एपीआय (डीपीएपीआय), एलडीएपी/ॲक्टिव्ह डिरेक्टरी सक्षमित केलेले विंडोज ॲड्रेस बुक{{!}}ॲड्रेस बुक, सामर्थ्य सुधारणा आणि अनेक भाषांसाठी समर्थन इत्यादी.","translated_text":"Windows 2000 introduced a number of new features in the Windows NT series, including Windows 98 and Windows 98 II, such as the Windows Desktop Update, Internet Explorer 5 (although Internet Explorer 6 was released in 2001 but is available for Windows 2000), Outlook Express, NetMeeting, FAT32 support, Windows driver model, Internet connection sharing, Windows Media Player, WebDAV support, etc. Some of the new features are the same in all versions of Windows 2000, such as NTFS (New Technology File System) 3.0, Microsoft Management Console, UDF (Universal Disk Format) support, Encryption File System (EFS) support, Logical Disk Manager, Image Color Management (Image Color Management) 2.0, PostScript 3 based printers, support for OpenTacts (.OTF) and Type 1 PostScript (.PFB) types, data protection software (PDF) support, and many other enhanced scripting languages.","citations":[{"content":"[छापक ({{lang-en|Printer}} - प्रिंटर)]","char_index":761,"name":"छापक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० चे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे ती विंडोज मालिकेतील संचालन प्रणाली पातळीवरील निष्क्रियावस्था (संगणन){{!}}निष्क्रियावस्थेला (संचालन प्रणालीने नियंत्रित केलेली सुधारित संरुपण आणि शक्ती व्यक्तिरेखा एस४ निद्रावस्था) समर्थन देणारी पहिली संचालन प्रणाली आहे. विंडोज ९८ या प्रणालीला यासाठी यंत्रसामग्री उत्पादकाकडून किंवा चालक विकासकाकडून विशेष चालकांची गरज भासे.","translated_text":"Another feature of Windows 2000 is that it's a Windows operating system. It is the first operating system to support level decompression (computation) decompression (operating system-controlled modified maturation and power characteristic S4 decompression). Windows 98 requires special drivers from a hardware manufacturer or driver developer.","citations":[{"content":"[यंत्रसामग्री ({{lang-en|Hardware}} - हार्डवेर)]","char_index":302,"name":"यंत्रसामग्री","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"यामुळे विंडोजच्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांमध्ये मायक्रोसॉफ्टच्या संचालन प्रणालीसाठीच्या अद्ययावतांची कार्यतंत्रे जसी की पॅकेज स्थापक, विंडोज इन्स्टॉलर{{!}}विंडोज स्थापक सोडून बाकी कोणत्याही प्रोग्रामद्वारे बदल करता येणे अशक्य झाले. विंडोज प्रणाली संचिका तपासक या नवीन सुविधेमुळे वापरकर्त्यांना सर्व सुरक्षित केलेल्या अत्यंत महत्त्वाच्या प्रणाली संचिकांची एकात्मता तपासता येते तसेच जर गरज भासली तर त्यांना दुरुस्त करता येते. या अतिमहत्त्वाच्या संचिका जर नष्ट झाल्या असतील तर \"डीएलएलकॅशे\" (DLLCACHE) या स्वतंत्र विषयसूचीत साठवून ठेवलेल्या विदागारातून त्यांना परत आणता येते.","translated_text":"This made it impossible for Windows's most important system files to be modified by any program other than the Windows installer, such as the package installer, the update mechanisms for Microsoft's operating system. The new feature of Windows System File Checker enables users to check the integrity of all secured system files as well as repair them if necessary. If these critical files have been destroyed, they can be retrieved from a separate archive stored in DLCACHE.","citations":[{"content":"[विषयसूची ({{lang-en|Directory}} - डिरेक्टरी)]","char_index":530,"name":"विषयसूची","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null},{"content":"[विदागार ({{lang-en|Archive}} - अर्काइव्ह)]","char_index":559,"name":"विदागार","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"यामध्ये सर्वांत डावीकडील तावदान निवडलेल्या संचिकेची माहिती दर्शवते. चित्र तसेच इतर माध्यमे प्रकारच्या काही विशेष संचिकांसाठी त्यांचे पूर्वावलोकनही डावीकडील तावदानावर दर्शवले जाते. विंडोज व्हिस्टा या संचालन प्रणालीने त्यामधील एक्सप्लोररमध्ये नवीन अनेक सुविधा असलेले डावीकडील तावदान सादर करेपर्यंत विंडोज २००० हे आंतरक्रिया माध्यम चालक हा मूलतः श्रवणीय व दर्शनीय प्रकारच्या संचिकाचे पूर्वावलोकन करणारा म्हणून असलेले एकमेव विंडोजचे प्रकाशन होते.","translated_text":"In it, the leftmost tab shows the information of the selected file. The preview for some special files of the image type as well as other media types is also shown in the left hand corner. Until the Windows Vista operating system introduced the left hand side with many new features in its Explorer, the Windows 2000 Interaction Media Driver was the only Windows release that was originally intended to preview audio and visual file types.","citations":[{"content":"[आंतरक्रिया माध्यम ({{lang-en|Interactive Media}} - इंटरॅक्टिव्ह मीडिया)]","char_index":328,"name":"आंतरक्रिया माध्यम","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज व्हिस्टा या संचालन प्रणालीने त्यामधील एक्सप्लोररमध्ये नवीन अनेक सुविधा असलेले डावीकडील तावदान सादर करेपर्यंत विंडोज २००० हे आंतरक्रिया माध्यम चालक हा मूलतः श्रवणीय व दर्शनीय प्रकारच्या संचिकाचे पूर्वावलोकन करणारा म्हणून असलेले एकमेव विंडोजचे प्रकाशन होते. परंतु विंडोज २००० आधीच्या विंडोजच्या संचालन प्रणाल्यांमध्ये या प्रकारचा पूर्वावलोकन करणारा फोल्डर अनुकूलीकरण साच्यांच्या वापरामार्फत विंडोज डेस्कटॉप अपडेटच्या माध्यमातून चालू करता येतो. विंडोज २००० मध्ये संचिकेचे नाव जेथे दर्शवलेले असते तेथे संगणकीय स्थानदर्शक नेल्यास वापरकर्त्याला संचिकेचे शीर्षक, संचिका लेखक, विषय व टिपण्या इत्यादी गोष्टी दिसतात.","translated_text":"Until the Windows Vista operating system introduced the left hand side with many new features in its Explorer, the Windows 2000 Interaction Media Driver was the only Windows release that was originally intended to preview audio and visual file types. However, in Windows 2000 and earlier Windows operating systems, this type of preview can be activated via Windows Desktop Update through the use of folder adaptation templates. In Windows 2000, if you take the computer location indicator where the file name is shown, the user can see the file title, file author, subject and comments, etc.","citations":[{"content":"[संगणकीय स्थानदर्शक ({{lang-en|Cursor}} - कर्सर)]","char_index":523,"name":"संगणकीय स्थानदर्शक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"सर्व मायक्रोसॉफ्ट ऑफिस दस्तऐवज ऑफिस ४.० आवृत्तीपासून संरचित संचयनाचा वापर करतात त्यामुळे त्यांची माहिती ही विंडोज २००० च्या संगणकीय स्थानदर्शकाने दिसू शकते. संचिका लघुपथसुद्धा टीपा साठवू शकतात व त्या संगणकीय स्थानदर्शक लघुपथावर नेल्याने दिसतात. एक्सप्लोररच्या \"तपशील दाखवा\" (Details View) मधील माहिती हाताळक, चिन्ह हाताळक व स्तंभ हाताळक याद्वारे बाह्यावरण वृद्धी समर्थन देते.","translated_text":"All Microsoft Office documents use structured storage from Office 4.0 so that their information can be viewed by a computer's Windows 2000 location indicator. File shortcuts can also store notes, which can be viewed by a computer location indicator as shortcuts. It supports enhancement of the environment through information handlers, icon handlers and column handlers in Explorer's \"Details View\".","citations":[{"content":"[चिन्ह ({{lang-en|Icon}} - आयकॉन)]","char_index":314,"name":"चिन्ह","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० एक्सप्लोररमधील उजवीकडचा फलक जो आधीच्या प्रणाल्यांमध्ये फक्त संचिका व फोल्डर यांची यादी दाखवे तो या आवृत्तीत अनुकूलित करण्याची सुविधा उपलब्ध झाली. उदाहरणार्थ, प्रणालीच्या फोल्डरमधील संचिका दर्शविल्या जात नाहीत, तर त्याजागी वापरकर्त्याला या फोल्डरमधील घटक बदलण्याने संगणक प्रणालीला धोका पोहोचेल असे लिहिलेला एक इशारा येतो.","translated_text":"The right panel in Windows 2000 Explorer, which only lists files and folders in previous systems, was optimized in this version. For example, if the files in the system folder are not displayed, the user receives a warning that changing the elements in this folder will endanger the computer system.","citations":[{"content":"[फलक ({{lang-en|Pane}} - पेन)]","char_index":39,"name":"फलक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० च्या एक्सप्लोररमध्ये डीएचटीएमएलवर आधारित शोधफलक हा एक्सप्लोररमध्येच एकत्रित केला आहे. आधीच्या आवृत्त्यांमध्ये मात्र शोध घेण्यासाठीची चौकट ही एक्सप्लोररपासून वेगळी असे. अनुक्रमण सेवासुद्धा संचलन प्रणालीबरोबर एकत्रित करण्यात आली असून एक्सप्लोररमधील शोधफलक त्याच्या माहितीसंग्रहाने अनुक्रमित संचिकांचा शोध घेण्याची मुभा देतो.","translated_text":"In Windows 2000's Explorer, the DHTML-based search bar is integrated into the Explorer. In previous versions, however, the search framework was different from Explorer. The indexing service is also integrated with the circulation system, with the search bar in Explorer allowing its database to search for indexed files.","citations":[{"content":"[अनुक्रमण ({{lang-en|Indexing}} - इंडेक्सिंग)]","char_index":188,"name":"अनुक्रमण","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"मायक्रोसॉफ्टने चा भाग म्हणून नवीन तंत्रज्ञान संचिका प्रणाली (एनटीएफएस)ची तिसरी आवृत्ती प्रकाशित केली, जी गाभा आवृत्तीच्या क्रमांकामुळे कधीकधी चुकून एनटीएफएस ५ अशी संबोधली जाते. यामध्ये चकती वाटे (कोटाॲडव्हायजर यांनी पुरवले), संचिका-प्रणाली पातळीवरील कूटबद्धता, विरळ संचिका व रिपार्स बिंदू या नवीन सुविधा उपलब्ध झाल्या. विरळ संचिकांमुळे फर मोठ्या तरीही मोठ्या भागात शून्��े असलेल्या माहिती संचांची कार्यक्षम साठवण करणे शक्य होते.","translated_text":"As part of this, Microsoft released the third version of the New Technology File System (NTFS), which is sometimes mistakenly referred to as NTFS5 due to the number of GABA versions. It introduced new features such as loop paths (supplied by Cota ⁇ Wyzer), file-system-level encryption, rare files, and repair points.","citations":[{"content":"[कूटबद्धता ({{lang-en|Encryption}} - एन्क्रिप्शन)]","char_index":259,"name":"कूटबद्धता","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]},{"text":"विंडोज २००० मध्ये दुवा शोधण्याची वितरित सेवा सादर करण्यात आली जिच्यामुळे दुव्याचे लक्ष्य हे स्थानांतरित झाले किंवा लक्ष्याचे नाव बदलण्यात आले तरीही तो दुवा कार्यरत राहू शकतो. लक्ष्य संचिका एकमेव अभिज्ञापक हा एनटीएफएस ३.० मध्ये दुवा संचिकेत साठवला जातो.","translated_text":"A distributed link search service was introduced in Windows 2000 which allowed the link to remain functional even if the target of the link was moved or the target name was changed. The unique identifier of the target file is stored in the link file in NTFS 3.0.","citations":[{"content":"[अभिज्ञापक ({{lang-en|Identifier}} - आयडेन्टिफायर)]","char_index":204,"name":"अभिज्ञापक","url":null,"source_text":null,"source_code_content_type":null,"source_code_num_bytes":null,"source_code_num_chars":null,"source_download_date":null,"source_download_error":null,"source_extract_error":null,"source_snippet":null,"source_quality_label":null,"source_quality_raw_score":null}]}]}
+{"title":"पहिले अखाती युद्ध","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[पहिले आखाती युद्ध]]","hash":"e00cb797e163e316fa303e874f264b35341d0dd42b9d386475f0f12eb127cc72","last_revision":"2011-03-20T15:03:16Z","first_revision":"2011-03-20T15:03:16Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.796749","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन पहिले आखाती युद्ध\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन पहिले आखाती युद्ध","translated_text":"Redirecting the First Gulf War","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बोइंग कंपनी","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[बोईंग]]","hash":"b61dfe5747610e5a2f657f6edb5f38908cfbdd05b56ebe813c556e4cc5bbfd91","last_revision":"2011-03-20T15:41:22Z","first_revision":"2011-03-20T15:41:22Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.854123","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन बोईंग\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन बोईंग","translated_text":"Redirecting Boeing","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"बुल्ले शाह","wikicode":"[[चित्र:Bulleh Shah's grave.JPG|इवलेसे|बुल्ले शाह यांची कबर]]\n'''बुल्ले शाह''' (मराठी लेखनभेद: '''बुल्लेशाह''' ; गुरुमुखी [[पंजाबी भाषा|पंजाबी]]: ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ ; शाहमुखी पंजाबी: بلہے شاہ ; [[रोमन लिपी]]: ''Bulleh Shah'' ;) (इ.स. १६८० - इ.स. १७५७) हे एक [[सूफी]] तत्त्वज्ञ व [[पंजाबी]] भाषेतील कवी, मानवतावादी होते.\n\nत्यांचे संपूर्ण नाव अब्दुल्ला शाह होय. ते मीर बहली शाह ह्या नावानेही ओळखले जात. त्यांच्याबद्दल जास्त किंवा विश्वासार्ह माहिती उप���ब्ध नाही. परंतु तत्कालीन विद्वानांच्या मते बुल्ले शाह यांचा जन्म इ.स. १६८० साली उच, बहवालपूर, [[पंजाब, पाकिस्तान|पंजाब]] येथे पिता शाह मुहम्मद दरवेश यांच्या पोटी झाला. शाह मुहम्मद दरवेश यांना अरबी, फारसी भाषा व कुराणाचे ज्ञान होते. उदरनिर्वाहार्थ त्यांनी सहकुटुंब कसूर, पाकिस्तान येथे प्रयाण केले. बुल्ले शाह यांनी आपले जीवन कसूर येथे व्यतीत केले.\n\nबुल्ले शाहांच्या काव्यरचना पंजाबी व [[सूफी]] लोकपरंपरेचा आणि साहित्याचा एक अविभाज्य भाग आहेत. हिंसेचे उत्तर हिंसा होऊच शकत नाही ह्या त्यांच्या विचाराशी ते इतरांचा रोष पत्करूनही कायम ठाम राहिले. त्यांनी आपल्या काव्यांतून कायम मानवतेचा, प्रेमाचा, सौहार्दाचा पुरस्कार केला. सामाजिक प्रश्नांवर टीकाटिप्पणी केली. त्यांच्या काव्यरचना इस्लामाच्या सध्याच्या कट्टरतेला आव्हान देणाऱ्या व त्यावर टीका करणाऱ्या आहेत. त्यांच्या काव्यात त्यांनी रचलेल्या 'काफीयॉं' (काफी प्रकारातील काव्य) सर्वाधिक प्रसिद्ध आहेत. \n\nबुल्ले शाहांचा मृत्यू इ.स. १७५७ मध्ये झाला.\n\n== बाह्य दुवे ==\n* {{संकेतस्थळ|http://www.indo-pak.org/content/view/69/58/|बुल्ले शाहांचे अल्पचरित्र|इंग्लिश}}\n* {{संकेतस्थळ|http://www.wichaar.com/news/239/ARTICLE/7115/2008-05-18.html|विचार.कॉम - बुल्ले शाहांचे चरित्र|इंग्लिश}}\n\n\n[[वर्ग:पंजाबी कवी]]\n[[वर्ग:सूफी पंथ]]\n[[वर्ग:इ.स. १६८० मधील जन्म]]\n[[वर्ग:इ.स. १७५७ मधील मृत्यू]]","hash":"f542060bd1933b941147c7421437307cf7585fe8cef64a1bb9796387f46193ca","last_revision":"2023-10-17T18:12:59Z","first_revision":"2011-03-20T15:44:27Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.905903","cross_lingual_links":{"ar":"بلهي شاه","bn":"বুল্লে শাহ","en":"Bulleh Shah","eo":"Bulleh Ŝaho","fr":"Bulleh Shah","ha":"Bulleh Shah","hi":"बुल्ले शाह","kn":"ಬುಲ್ಲೇಶಾಹ್","ml":"ബുല്ലേ ഷാ","nb":"Bulleh Shah","pa":"ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ","pnb":"بلھے شاہ","simple":"Bulleh Shah","th":"บุลเลห์ชาห์","ur":"بلھے شاہ"},"cross_lingual_links_access_date":"2025-01-10T08:55:29.875901","text":"बुल्ले शाह (मराठी लेखनभेद: बुल्लेशाह ; गुरुमुखी पंजाबी: ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ ; शाहमुखी पंजाबी: بلہے شاہ ; रोमन लिपी: Bulleh Shah ;) (इ.स. १६८० - इ.स. १७५७) हे एक सूफी तत्त्वज्ञ व पंजाबी भाषेतील कवी, मानवतावादी होते.\n\nत्यांचे संपूर्ण नाव अब्दुल्ला शाह होय. ते मीर बहली शाह ह्या नावानेही ओळखले जात. त्यांच्याबद्दल जास्त किंवा विश्वासार्ह माहिती उपलब्ध नाही. परंतु तत्कालीन विद्वानांच्या मते बुल्ले शाह यांचा जन्म इ.स. १६८० साली उच, बहवालपूर, पंजाब येथे पिता शाह मुहम्मद दरवेश यांच्या पोटी झाला. शाह मुहम्मद दरवेश यांना अरबी, फारसी भाषा व कुराणाचे ज्ञान होते. उदरनिर्वाहार्थ त्यांनी सहकुटुंब कसूर, पाकिस्तान येथे प्रयाण केले. बुल्ले शाह यांनी आपले जीवन कसूर येथे व्यतीत केले.\n\nबुल्ले शाहांच्या काव्यरचना पंजाबी व सूफी लोकपरंपरेचा आणि साहित्याचा एक अविभाज्य भाग आहेत. हिंसेचे उत्तर हिंसा होऊच शकत नाही ह्या त्यांच्या विचाराशी ते इतरांचा रोष पत्करूनही कायम ठाम राहिले. त्यांनी आपल्या काव्यांतून कायम मानवतेचा, प्रेमाचा, सौहार्दाचा पुरस्कार केला. सामाजिक प्रश्नांवर टीकाटिप्पणी केली. त्यांच्या काव्यरचना इस्लामाच्या सध्याच्या कट्टरतेला आव्हान देणाऱ्या व त्यावर टीका करणाऱ्या आहेत. त्यांच्या काव्यात त्यांनी रचलेल्या 'काफीयॉं' (काफी प्रकारातील काव्य) सर्वाधिक प्रसिद्ध आहेत.\n\nबुल्ले शाहांचा मृत्यू इ.स. १७५७ मध्ये झाला.\n\nवर्ग:पंजाबी कवी वर्ग:सूफी पंथ वर्ग:इ.स. १६८० मधील जन्म वर्ग:इ.स. १७५७ मधील मृत्यू\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बुल्ले शाह (मराठी लेखनभेद: बुल्लेशाह ; गुरुमुखी पंजाबी: ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ ; शाहमुखी पंजाबी: بلہے شاہ ;","translated_text":"Bulle Shah (Marathi: बुल्लेशाह; Gurमुखी पंजाबी: ਬੁੱਲ੍ਹੇ shah; Shahमुखी पंजाबी: بلہے شاہ);","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"रोमन लिपी: Bulleh Shah ;) (इ.स.","translated_text":"Roman script: Bulleh Shah ;)","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६८० - इ.स.","translated_text":"1680 - C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७५७) हे एक सूफी तत्त्वज्ञ व पंजाबी भाषेतील कवी, मानवतावादी होते.","translated_text":"1757) was a Sufi philosopher and Punjabi language poet, humanist.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"त्यांचे संपूर्ण नाव अब्दुल्ला शाह होय.","translated_text":"His full name is Abdullah Shah.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"ते मीर बहली शाह ह्या नावानेही ओळखले जात.","translated_text":"He was also known as Mir Bahli Shah.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्याबद्दल जास्त किंवा विश्वासार्ह माहिती उपलब्ध नाही.","translated_text":"There is not much or reliable information available about them.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"परंतु तत्कालीन विद्वानांच्या मते बुल्ले शाह यांचा जन्म इ.स.","translated_text":"But according to the scholars of the time, Bhule Shah was born in the third century B.C.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६८० साली उच, बहवालपूर, पंजाब येथे पिता शाह मुहम्मद दरवेश यांच्या पोटी झाला.","translated_text":"In 1680, he became the grandson of Shah Mohammad Darvesh at Uch, Bahwalpur, Punjab.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"शाह मुहम्मद दरवेश यांना अरबी, फारसी भाषा व कुराणाचे ज्ञान होते.","translated_text":"Shah Mohammad Darwish was well versed in Arabic, Persian and the Quran.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"उदरनिर्वाहार्थ त्यांनी सहकुटुंब कसूर, ���ाकिस्तान येथे प्रयाण केले.","translated_text":"He traveled to Kasur, Pakistan for his livelihood.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"बुल्ले शाह यांनी आपले जीवन कसूर येथे व्यतीत केले.","translated_text":"Bhule Shah spent his life in Kasur.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बुल्ले शाहांच्या काव्यरचना पंजाबी व सूफी लोकपरंपरेचा आणि साहित्याचा एक अविभाज्य भाग आहेत.","translated_text":"The poetry of Bhule Shah is an integral part of Punjabi and Sufi folklore and literature.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"हिंसेचे उत्तर हिंसा होऊच शकत नाही ह्या त्यांच्या विचाराशी ते इतरांचा रोष पत्करूनही कायम ठाम राहिले.","translated_text":"He maintained his belief that violence cannot be answered by violence, even though he was angry with others.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांनी आपल्या काव्यांतून कायम मानवतेचा, प्रेमाचा, सौहार्दाचा पुरस्कार केला.","translated_text":"In his poems, he awarded eternal humanity, love and harmony.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"सामाजिक प्रश्नांवर टीकाटिप्पणी केली.","translated_text":"He commented on social issues.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या काव्यरचना इस्लामाच्या सध्याच्या कट्टरतेला आव्हान देणाऱ्या व त्यावर टीका करणाऱ्या आहेत.","translated_text":"His poetry challenges and criticizes the current radicalism of Islam.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"त्यांच्या काव्यात त्यांनी रचलेल्या 'काफीयॉं' (काफी प्रकारातील काव्य) सर्वाधिक प्रसिद्ध आहेत.","translated_text":"The best known of his poems are \"Coffeeons\".","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"बुल्ले शाहांचा मृत्यू इ.स.","translated_text":"The death of the Bulle Shah in AD.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७५७ मध्ये झाला.","translated_text":"It was 1757.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]},{"type":"heading","text":"बाह्य दुवे","translated_text":"External links","level":2,"citations":[],"citations_needed":[]},{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"वर्ग:पंजाबी कवी वर्ग:सूफी पंथ वर्ग:इ.स.","translated_text":"Class: Punjabi poet class: Sufi cult class: IS","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१६८० मधील जन्म वर्ग:इ.स.","translated_text":"Born in 1680: C.E.","trailing_whitespace":" ","citations":[],"citations_needed":[]},{"text":"१७५७ मधील मृत्यू","translated_text":"He died in 1757.","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"शिंडलर्स लिस्ट","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[शिंडलर्स लिस्ट (चित्रपट)]]","hash":"78cd0d732d96bba22cb090158b7aecbea89d73b53ed669e0e53427df107195dc","last_revision":"2011-03-20T18:17:09Z","first_revision":"2011-03-20T18:17:09Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:52.959897","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन शिंडलर्स लिस्ट (चित्रपट)\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन शिंडलर्स लिस्ट (चित्रपट)","translated_text":"Redirected Schindler's List (film)","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"उमेश करुनरथ्ना","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[उमेश करुणरत्ना]]","hash":"4dd7c65d190514bd49180a528848e2e88fdf65689b2319ac758809d530e02668","last_revision":"2011-03-20T18:19:51Z","first_revision":"2011-03-20T18:19:51Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:53.013820","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन उमेश करुणरत्ना\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन उमेश करुणरत्ना","translated_text":"Directed by Umesh Karunarnathna","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}
+{"title":"राजेंद्र दर्डा","wikicode":"#पुनर्निर्देशन [[राजेंद्र जवाहरलाल दर्डा]]","hash":"14c601d7f6df6dca67e04ac33e024c5c396db3657e3b42606db0e83b273fc4a0","last_revision":"2011-03-20T18:23:47Z","first_revision":"2011-03-20T18:23:47Z","first_revision_access_date":"2025-01-15T17:50:53.075330","cross_lingual_links":null,"cross_lingual_links_access_date":null,"text":"पुनर्निर्देशन राजेंद्र जवाहरलाल दर्डा\n","elements":[{"type":"paragraph","sentences":[{"text":"पुनर्निर्देशन राजेंद्र जवाहरलाल दर्डा","translated_text":"Re-directed by Rajendra Jawaharlal Darda","trailing_whitespace":"","citations":[],"citations_needed":[]}]}],"excerpts_with_citations":[]}