Datasets:
id
int64 1
12.6k
| class_label
stringclasses 634
values | wiki_id
stringlengths 2
7
| wiki_url
stringlengths 32
160
| wiki_title
stringlengths 1
102
| wiki_full_text
stringlengths 62
295k
| context_paragraph
stringlengths 5
17.4k
⌀ | keyword_count
int64 0
21
| keywords_used
stringlengths 14
77
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
365 | OrganizeAction | 1259716 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Matthew%20Festing | Matthew Festing | Matthew Festing OBE, (Londen, 30 november 1949 – Valletta, 12 november 2021) was de 79e grootmeester van de Soevereine Militaire Hospitaalorde van Sint-Jan van Jeruzalem, Rhodos en Malta. Hij trad aan in 2008 en nam begin 2017 ontslag.
Grootmeester
Na zijn gelofte als ridder van Gratie en Devotie te hebben afgelegd werd hij "Fra' Matthew Festing" genoemd. Hij volgde op 11 maart 2008 zijn overleden landgenoot Fra' Andrew Bertie als grootmeester op. Hij verwierf daarmee de rang van prins en staatshoofd, ook al bezit de orde geen grondgebied meer. Hij werd voortaan als "Uwe Eminente Hoogheid" aangesproken. Ook de formule "Meest Nederige Dienaar van de Armen van Jezus Christus" maakte deel uit van zijn titel, een verwijzing naar de in de orde heersende gewoonte om van "onze heren de armen en zieken" te spreken.
Festing werd door de Complete Staatsraad van de orde gekozen en legde in de handen van de kardinaal-patroon van de orde, kardinaal Pio Laghi, de eed af. Hij was de tweede Brit op deze hoge post en werd in de pers een verrassende keuze genoemd. De meeste van zijn voorgangers waren Spaanse en Italiaanse edellieden uit oude grafelijke families.
Festing was sinds 1993 de grootprior van de Engelse Grootpriorij van de Orde van Malta en had veel ervaring met het organiseren en leiden van humanitaire missies. Hij nam persoonlijk de leiding op zich van missies in het door oorlog en terreur geteisterde Kosovo, Servië en Kroatië. De vrome katholiek leidde ook bedevaarten van zieken en gehandicapten naar Lourdes.
Levensloop
Festing komt uit een oude katholieke familie. Zijn vader was veldmaarschalk Francis Festing en zijn moeder, Mary Cecilia Festing, geboren Riddell, komt uit een van de oude anglokatholieke families die eeuwen van achterstelling hebben getrotseerd. Hij stamt af van de zalig verklaarde katholieke martelaar Sir Adrian Fortescue, ook een ridder van Malta, die in 1539 vanwege zijn trouw aan de paus werd geëxecuteerd.
Festing groeide op in Egypte en Singapore en was net als zijn vader beroepsofficier, hij diende in het exclusieve garderegiment van de Grenadier Guards en bereikte de rang van kolonel. Hij studeerde kunstgeschiedenis aan het St John's College in Cambridge en werkte jarenlang als expert bij het veilinghuis Sotheby's. Hij werd benoemd tot plaatsvervangend lord lieutenant van Northumberland en werd met de rang van officier in de Orde van het Britse Rijk opgenomen.
In 1977 werd de niet-adellijke Mathew Festing een ridder van Magistrale Gratie in de Orde van Malta. In 1988 werd hij bevorderd tot rechtsridder. In 1991 legde hij de geloften van kuisheid en gehoorzaamheid, de zogenaamde lagere wijdingen, af en werd hij een van de ridders van Obediëntie, de ruggengraat van de Orde van Malta. Hij was bekend om zijn encyclopedische kennis van de geschiedenis van de Orde van Malta en om zijn organisatievermogen. Zijn verkiezing kwam op een moment dat de orde, die tijdens de regering van zijn voorganger sterk aan belang had gewonnen in de islamitische wereld, in diskrediet werd gebracht door moslimfundamentalisten die de caritatieve orde met de kruistochten en complotten tegen de islam in verband brachten. Al Qaida riep zelfs op tot terreuraanslagen tegen deze caritatieve orde.
Ontslag
Op 24 januari 2017 nam Festing, op verzoek van paus Franciscus, ontslag als grootmeester van de Orde van Malta. Dit was het gevolg van een conflict dat begon nadat bekend was geworden dat in 2005, onder verantwoordelijkheid van de grootkanselier van de orde, Albrecht Freiherr von Boeselager, in zijn vorige functie van verantwoordelijke voor de medische hulpactiviteiten van de orde, condooms waren verstrekt door hulporganisaties, ten behoeve van prostituees en seksslaven in Myanmar.
Von Boeselager werd door grootmeester Festing gevraagd om af te treden, hetgeen hij weigerde. Ook na een formeel bevel om op te stappen, op basis van de gelofte van gehoorzaamheid, weigerde Von Boeselager opnieuw. Daarop werd een procedure in gang gezet om Von Boeselager het lidmaatschap van de orde te ontnemen, wat tegelijk het verlies van zijn ambt zou betekenen.
Grootmeester Festing liet echter noteren dat de kwestie van de condooms al een hele tijd was uitgeklaard en geklasseerd. Er zouden dus mogelijk andere redenen spelen en in de media werden de volgende punten genoemd:
een interne ontevredenheid tegenover de grootmeester die, naast het officieel bestuursorgaan van de orde, een eigen groep medewerkers zou hebben opgericht, met wie hij de orde op autoritaire wijze bestuurde; tijdens de persconferentie gehouden op 2 februari 2017, geleid door Von Boeselager, gaf deze dit element aan als een belangrijke factor van dispuut tussen de grootmeester en leden van de soevereine raad;
een strijd tussen 'conservatieven' (gesterkt door de benoeming als hun patroon van kardinaal Raymond Leo Burke) en een groep 'progressisten' ondersteund door de staatssecretarie binnen het Vaticaan;
een inwendige strijd, waarbij de Duitse afdeling van de orde poogde grotere macht te verwerven ten nadele van de Engelstaligen;
een geheimzinnige strijd rond een bedrag van 120 miljoen Zwitserse franken die op een rekening in Liechtenstein of Zwitserland zou staan, waarvan de Orde van Malta een deel voor zich zou opeisen; op de persconferentie van 2 februari werd verklaard dat de orde met deze rekening niets te maken had; dit belet niet dat op 1 maart de grootkanselier berichtte dat een akkoord was bereikt met de houdster van de trust en 30 miljoen Zwitserse frank over een periode van zeven jaar aan de orde zou worden overgemaakt;
een peripetie in de strijd tussen paus Franciscus en de patroon van de Orde van Malta, kardinaal Raymond Leo Burke;
de zogenaamde Trio-affaire, waarbij in Frankrijk en België leden of vrienden van de Orde zouden betrokken zijn.
Grootkanselier Von Boeselager wendde zich tot paus Franciscus, omdat hij meende ten onrechte ontslagen te worden. Hij betoogde dat hij conform het beleid van de paus barmhartigheid had willen betrachten jegens mensen die niet geheel in staat zijn om volledig volgens de katholieke leer te leven. De paus zou daar kennelijk in zijn meegegaan en benoemde op 21 december 2016 een commissie om het ontslag van Von Boeselager te onderzoeken.
De paus liep hiermee voorbij aan de grootmeester en aan de geestelijke patroon van de orde, de conservatieve kardinaal Raymond Leo Burke, zijn grootste tegenstander binnen het Vaticaan. Het hoofdbestuur van de Maltezer Orde liet weten dat zij niet met deze commissie wilde meewerken, aangezien het ontslag een interne aangelegenheid van de soevereine orde betrof. De onpartijdigheid van de leden van de onderzoekscommissie werd in vraag gesteld, en de suggestie werd gemaakt dat het allemaal vrienden waren van de afgezette grootkanselier. De diensten van de staatssecretarie veroordeelden deze insinuaties.
Daarop besloot paus Franciscus dat grootmeester Festing dan maar moest opstappen en vroeg hem zijn ontslag in te dienen. Wat hij deed, tijdens een onderhoud met de paus op 24 januari 2017.
Na de aanvaarding van het ontslag van de grootmeester door de soevereine raad, werd het ad interim onmiddellijk waargenomen door de tweede in bevel, de groot-commandeur, de tachtigjarige Oostenrijker Ludwig Hoffmann von Rumerstein.
Een persbericht van het Vaticaan deelde ondertussen mee dat de paus een pauselijk afgevaardigde zou benoemen die de leiding van de Orde zou nemen en hervormingen zou doorvoeren. Het bericht deelde ook mee dat alle beslissingen die door de grootmeester en de algemene vergadering waren genomen vanaf 6 december 2016, als ongeldig werden beschouwd door het Vaticaan.
In een brief van 27 januari gericht aan de orde, bevestigde paus Franciscus dat hij een legaat zou aanstellen die de religieuze aspecten van de orde zou onderzoeken, terwijl hij bevestigde dat voor het overige de orde zijn soevereiniteit en zelfstandigheid behield.
Op 28 januari 2017 aanvaardde de soevereine raad van de orde bij meerderheid het ontslag van de grootmeester en bevestigde de grootcommandeur Ludwig Hoffmann von Rumerstein als luitenant-grootmeester. Vervolgens bevestigde de raad de nietigverklaring van de beslissingen genomen door de grootmeester sinds 6 december en herstelde von Boeselaer, met onmiddellijke ingang, in zijn vroegere functie. Enkele dagen later werd de verkiezing van een nieuwe grootmeester vastgesteld op 29 april 2017.
In maart 2017 gaf Festing in een interview te kennen dat het mogelijk was dat hij zou herverkozen worden en dat hij in dit geval de herverkiezing zou aanvaarden.
Half april liet het Vaticaan, bij monde van aartsbisschop Becciu aan Festing het bevel geworden om niet aan de algemene vergadering van 29 april deel te nemen. Festing legde dit bevel naast zich neer en vertrok op 27 april naar Rome. Om het gezichtsverlies minimaal te houden, herriep het Vaticaan het opgelegde verbod. Festing nam op 29 april deel aan de algemene vergadering en aan de verkiezing waarbij een luitenant-grootmeester werd verkozen.
Overlijden
Op 4 november 2021 was Festing aanwezig bij een dienst in de Sint-Janscokathedraal van Valletta. Enkele uren later werd hij ziek en werd hij overgebracht naar het ziekenhuis en aldaar overleed hij acht dagen later.
Zie ook
De Lijst van grootmeesters van de Maltezer Orde
Literatuur
Christof BOUWERAERTS, Tussen paus en grootmeester, in: Kerk en Leven, 18 januari 2017.
Engels geestelijke
Grootmeester van de Orde van Malta | Festing was sinds 1993 de grootprior van de Engelse Grootpriorij van de Orde van Malta en had veel ervaring met het organiseren en leiden van humanitaire missies. Hij nam persoonlijk de leiding op zich van missies in het door oorlog en terreur geteisterde Kosovo, Servië en Kroatië. De vrome katholiek leidde ook bedevaarten van zieken en gehandicapten naar Lourdes. | 1 | organiseren, beheren, superviseren |
11,251 | Attorney | 799560 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Claude%20Eerdekens | Claude Eerdekens | Claude Eerdekens (Ougrée, 13 mei 1948) is een Belgisch politicus en minister voor de PS.
Levensloop
Als doctor in de rechten aan de Universiteit van Luik, schreef hij zich als advocaat in bij het Bureau van Hoei. Vervolgens installeerde Eerdekens zijn advocatenkantoor in Seilles.
Als socialistisch militant werd hij in oktober 1970 tijdens zijn studies verkozen tot gemeenteraadslid van Seilles en werd onmiddellijk schepen. In 1972 werd hij burgemeester van Seilles en was daarmee toen de jongste burgemeester van België. Bij de gemeentelijke fusies van 1976 fuseerde Seilles met Andenne. Van deze gemeente is Eerdekens sinds 1977 burgemeester.
Van 1974 tot 1977 was hij provincieraadslid van Luik en vanaf 1985 zetelde hij als lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers in het arrondissement Namen en ook in de Waalse Gewestraad en in de Raad van de Franse Gemeenschap. In deze laatste twee parlementen zetelde hij tot in 1995. Als lid van de Waalse Gewestraad was hij medeondertekenaar van het decreet om van Namen de hoofdstad van het Waalse Gewest en van de Waalse Regering te maken en hij keurde de staatshervormingen van 1988-1989 en van 1992-1993 mee goed. Tevens was hij zonder onderbreking van februari 1989 tot juni 2004 PS-fractieleider in de Kamer.
In juni 2004 werd Eerdekens benoemd tot minister van Openbaar Onderwijs en Sport in de Franse Gemeenschapsregering onder leiding van Marie Arena, waardoor hij ontslag moest nemen als volksvertegenwoordiger. In juni 2007 keerde hij terug naar de Kamer, waardoor hij moest stoppen als Franse Gemeenschapsminister en van 2008 tot 2009 was hij er quaestor. In juni 2009 verliet hij de Kamer alweer nadat hij Éliane Tillieux opvolgde in het Waals Parlement en in het Parlement van de Franse Gemeenschap. Bij de verkiezingen van mei 2014 was hij geen kandidaat meer om zich volledig om zijn burgemeesterschap te focussen.
Externe link
Fiche Eerdekens op connaitrelawallonie.be.
PS-politicus (België)
Belgisch volksvertegenwoordiger
Minister in de Franse Gemeenschapsregering
Burgemeester van Andenne
Burgemeester van Seilles
Luiks schepen (provincie)
Waals Parlementslid
Volksvertegenwoordiger van de Franse Gemeenschap | Levensloop
Als doctor in de rechten aan de Universiteit van Luik, schreef hij zich als advocaat in bij het Bureau van Hoei. Vervolgens installeerde Eerdekens zijn advocatenkantoor in Seilles. | 1 | advocaat, juridisch adviseur, rechtskundig vertegenwoordiger |
2,765 | ShoppingCenter | 509558 | https://nl.wikipedia.org/wiki/De%20Baarzen | De Baarzen | De Baarzen is een wijk in de Nederlandse gemeente Vught. Deze wijk is in de jaren zeventig gebouwd. Deze wijk heeft een eigen winkelcentrum met een supermarkt.
De Baarzen telt ongeveer 3300 inwoners en telt drie basisscholen en voorheen één middelbare school, het Maurick College voor het vmbo. Deze locatie van het Maurick is inmiddels opgeheven en de leerlingen zijn overgeplaatst naar de hoofdlocatie. De Openbare Jenaplan Basisschool De Lichtstraat werd in 1982 opgericht door een aantal ontevreden ouders in de wijk. Ze hadden kritiek op het Vughtse onderwijs en startten een speciale school (Jenaplan) op die speciale aandacht geeft voor de leerling. Daarnaast is er nog een RK basisschool De Baarzen en een SBO basisschool Hertog van Brabantschool.
De Baarzen staat in Vught bekend om zijn natuurpark De Kwebben. Dit park ligt midden in de wijk.
Externe links
Website gemeente Vught
Wijk in Vught | De Baarzen is een wijk in de Nederlandse gemeente Vught. Deze wijk is in de jaren zeventig gebouwd. Deze wijk heeft een eigen winkelcentrum met een supermarkt. | 1 | winkelcentrum, shoppingmall, koopcentrum |
10,963 | Notary | 254440 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Avenhorn | Avenhorn | Avenhorn (dialectische uitspraak ook wel Avehorre) is een dorp in de gemeente Koggenland, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het dorp heeft ongeveer inwoners.
Geschiedenis
Avenhorn was tot 1 januari 1979 een zelfstandige gemeente. Tot die gemeente behoorden sinds 13 april 1854 ook de dorpen Grosthuizen en Scharwoude en verder behoorde Oostmijzen tot de gemeente. In 1979 fuseerde Avenhorn met Berkhout, Oudendijk en Ursem tot de gemeente Wester-Koggenland, die per 1 januari 2007 met Obdam fuseerde tot de gemeente Koggenland.
Avenhorn heette van oorsprong anders, in 1396 komt de plaatsnaam voor als Lutticdrecht. De huidige plaatsnaam komt een eeuw later pas voor het eerst voor, in 1494 werd het geschreven als Avenhoorn. Er wordt van uitgegaan dat Avenhorn hoek van Ave betekent.
Vanaf de jaren zeventig van de twintigste eeuw kent Avenhorn een gestage en vooral in de jaren negentig en begin 21e eeuw een sterke groei en zijn de dorpen De Goorn en Avenhorn geheel aan elkaar gegroeid. Avenhorn vormt dan ook samen met het dorp De Goorn de hoofdplaats van de gemeente Koggenland. Op de grens met De Goorn ligt tegenwoordig het winkelcentrum, Vijverhof genaamd. De voornaamste bron van inkomsten is tegenwoordig vooral administratieve en zakelijke dienstverlening waar het vroeger, rond en voor 1950, landbouw en veeteelt was. Avenhorn kende destijds dan ook een land- en tuinbouwveiling, die per boot te bereiken was. Van deze veiling is alleen de kade nog over, het oude centrum van het dorp. Hoewel de meeste winkels zijn verdwenen uit het centrum, zijn het West en het Hoog nog altijd het uitgaanscentrum en de hoofdstraat van Avenhorn. Sinds de jaren negentig van twintigste eeuw is bij dat centrum ook een groot deel van de buurtschap Kathoek betrokken. Aan het West bevindt zich ook de opvallende Groene Kerk. De oorspronkelijk groen gekleurde toren van de kerk dateert van 1642 maar moest in 1914 herbouwd worden.
Notarishuis
Een bijzonder gebouw is het Notarishuis in Avenhorn, gelegen aan de West 1. Zoals uit de gevelsteen blijkt, is de eerste steen gelegd op 18 juni 1852. Daarmee is het een van de oudere bouwwerken van deze plaats. Oorspronkelijk praktiseerde hier de notaris Joan Pan, geboren in Hoorn, die het pand liet bouwen. Het typische gebouw met balkon op de eerste verdieping was woon en praktijkpand.Achtereenvolgens waren er verschillende notarissen werkzaam. Dit is bijzonder, omdat het maar een kleine plaats is. Als laatste oefende notaris Kleuters de praktijk uit. Intussen veranderde de functie naar woonhuis maar is vrijwel ongeschonden de tijd doorgekomen.
Geboren
Jan Koopman (1919-1997), pater en anti-abortusactivist
Gerrit Koning (1933), schaatser
Sonja Bakker (1974), gewichtsconsulent
Martine de Jong (1975), schrijfster en columniste
Jetse Bol (1989), profwielrenner
Zie ook
Lijst van burgemeesters van Avenhorn
Lijst van rijksmonumenten in Avenhorn
Plaats in Noord-Holland
Voormalige gemeente in Noord-Holland
Geografie van Koggenland | Notarishuis
Een bijzonder gebouw is het Notarishuis in Avenhorn, gelegen aan de West 1. Zoals uit de gevelsteen blijkt, is de eerste steen gelegd op 18 juni 1852. Daarmee is het een van de oudere bouwwerken van deze plaats. Oorspronkelijk praktiseerde hier de notaris Joan Pan, geboren in Hoorn, die het pand liet bouwen. Het typische gebouw met balkon op de eerste verdieping was woon en praktijkpand.Achtereenvolgens waren er verschillende notarissen werkzaam. Dit is bijzonder, omdat het maar een kleine plaats is. Als laatste oefende notaris Kleuters de praktijk uit. Intussen veranderde de functie naar woonhuis maar is vrijwel ongeschonden de tijd doorgekomen. | 5 | notaris, notariskantoor, notariële diensten |
2,306 | WriteAction | 2114769 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Carl%20Sternheim | Carl Sternheim | William Adolf Carl Sternheim (Leipzig, 1 april 1878 - Elsene, 3 november 1942) was een Duits expressionistisch auteur en toneelschrijver die lange tijd actief was in de Belgische hoofdstad Brussel. Hij schreef op een satirische wijze over het leven van de Duitse burgerij tijdens het wilhelminisme. Hij introduceerde de term nieuwe zakelijkheid in 1926 in de literatuur door het schrijven van het blijspel Die Schule von Uznach oder Neue Sachlichkeit. Hij had een sobere, geconcentreerde schrijfstijl met een treffende typering van zijn hoofdfiguren.
Levensloop
Afkomst en studies
Sternheims vader was afkomstig uit een Joodse bankiersfamilie en was eigenaar van het Hannoversches Tageblatt, terwijl zijn moeder lid was van een protestantse drukkersfamilie. De jonge Sternheim groeide op in Hannover en Berlijn waar zijn oom het Belle-Alliance Theater bezat.
Tussen 1897 en 1902 studeerde Sternheim filosofie, psychologie, kunstgeschiedenis en rechten aan de universiteiten van München, Göttingen en Leipzig. Hij rondde geen van zijn studies af.
Begin
Vanaf 1900 begon hij op freelance-basis te schrijven in Weimar. Daar ontmoette hij Eugenie Hauth. Hij trouwde met haar in 1901. Het huwelijk, waarin een zoon Carlhans (1901-1944) werd geboren, hield niet lang stand. In 1906 volgde de scheiding en in 1907 hertrouwde Sternheim met de schrijfster Thea Bauer, afkomstig uit een zeer vermogende ondernemersfamilie. Zij hadden toen al een dochter Dorothea ('Mopsa') (1905-1954), later kregen ze een zoon Klaus (1908-1946). Het paar ging in de omgeving van München wonen en bouwde in het dorp Höllriegelskreuth het riante kasteel Bellemaison.
Hun woning werd een ontmoetingsplaats voor kunstenaars, onder wie Hugo von Hofmannsthal, Max Reinhardt en Frank Wedekind. In 1908 richtte Sternheim samen met de Oostenrijkse schrijver Franz Blei het expressionistische literaire tijdschrift Hyperion op, waarvan hij redacteur werd. Het tijdschrift genoot een zeker aanzien en publiceerde onder meer de eerste acht prozawerken van de toen nog onbekende Franz Kafka. Sternheim leverde ook bijdragen aan het literaire tijdschrift Die Aktion.
Sternheim onderhield ook goede contacten met personen uit de politieke en economische wereld, onder wie Walther Rathenau en Hugo Stinnes, een grootindustrieel actief in de steenkoolindustrie.
Vanaf 1911 begon hij te schrijven aan de toneelcyclus Aus dem bürgerlichen Heldenleben waarin hij een satirische kijk gaf het leven van de Duitse burgerij tijdens de regeerperiode van keizer Wilhelm II. De eerste twee toneelstukken Die Hose en Die Kassette waren een groot succes, maar zorgen ook voor een schandaalsfeer en controverse.
Verhuizing naar België
Sternheim verliet met zijn vrouw Duitsland in 1912 wegens de aanhoudende kritiek op zijn werk en wegens het faillissement van het Belle-Alliance Theater van Berlijn, waarbij ze betrokken partij waren. Het kasteel werd verkocht aan vorst Adolf II van Schaumburg-Lippe om de schulden te kunnen afbetalen. Omdat zijn vrouw Thea tijdens haar vorig huwelijk in Brussel gewoond had en de stad goed kende, trokken ze naar de omgeving van de Belgische hoofdstad. In Terhulpen richtten ze de villa Clairecolline in. Ook deze woning werd een ontmoetingsplaats voor de Duitse expressionisten, onder wie Gottfried Benn en Ernst Stadler, maar ook Belgische kunstenaars als Maurice Kufferath, directeur van de Koninklijke Muntschouwburg, en Emile Verhaeren. Sternheim schreef in België verder aan de toneelcyclus waaraan hij in 1911 begonnen was.
Tijdens en na de Eerste Wereldoorlog
Na de Duitse inval in België tijdens de Eerste Wereldoorlog in augustus 1914 slaagde het koppel er met hulp van Emile Verhaeren in de villa onder de bescherming te plaatsen van Ernest Solvay, die op het nabijgelegen kasteel verbleef. Het paar moest terug naar Duitsland vanwege de mobilisatie, maar Sternheim werd niet onder de wapens geroepen wegens zijn zwakke gezondheid. In Duitsland schreef hij verder aan zijn toneelcyclus. In 1915 won Sternheim de Fontaneprijs. Het geldbedrag dat daaraan verbonden was schonk hij aan Franz Kafka, van wiens werk hij een groot bewonderaar was.
Eind 1916 konden de Sternheims terugkeren naar België. Ze gingen daar samenwerken met de dadaïst Clément Pansaers, die redacteur was van het avant-gardetijdschrift Résurrection. Toen in 1918 de wapenstilstand werd gesloten, werd de villa onder sekwester van de Belgische overheid geplaatst en vertrok het koppel naar Zwitserland, waar ze in Sankt Moritz en Uttwil verbleven. Daar maakten ze kennis met Henry Van de Velde en met Frans Masereel, die een aantal werken van Sternheim (waaronder Fairfax) illustreerde. Na enige tijd keerden Carl en Thea Sternheim terug naar Duitsland. Sternheim begon met het schrijven van novellen, maar hij bleef ook toneelstukken schrijven. In 1926 introduceerde hij de term nieuwe zakelijkheid in de literatuur in het blijspel Die Schule von Uznach oder Neue Sachlichkeit. In 1927 strandde het huwelijk, nadat dit al langer onder druk had gestaan. Thea had genoeg van Sternheims overspelige gedrag, zijn waanvoorstellingen en de manier waarop hij haar fortuin verkwistte.
Tweede en definitieve verblijf in Brussel
Sternheim hertrouwde in 1930 met de toen 24-jarige actrice en zangeres Pamela Wedekind, een dochter van Frank Wedekind. Hij ging met haar weer in Brussel wonen. Het huwelijk strandde reeds na vier jaar, waarna hij met zijn huishoudster Henriette Carbonara ging samenwonen. Tijdens deze periode in Brussel kon Sternheim het literair peil van zijn beginjaren niet evenaren. Hij onderhield goede contacten met onder anderen Camille Huysmans en Franz Hellens met het oog op het verkrijgen van de Belgische nationaliteit. Dat lukte echter niet en Sternheim moest zich tevredenstellen met het statuut van vluchteling.
In 1936 schreef Sternheim zijn memoires met als titel: Vorkriegseuropa im Gleichnis meines Lebens. Tijdens het naziregime waren de werken van Sternheim verboden.
Hij stierf tijdens de Tweede Wereldoorlog aan een longontsteking en werd begraven op de begraafplaats van Elsene. In 2011 werd het lichaam van zijn vriend de kunstschilder Marcel Hastir bijgeplaatst in het graf van Sternheim.
Sternheims kinderen overleefden hun vader niet lang. Zoon Carlhans werd in 1944 door de nazi's terechtgesteld. Dochter 'Mopsa' moest haar deelname aan het verzet tegen de nazi's bekopen met een verblijf in het concentratiekamp Ravensbrück. Zij stierf in 1954 op 49-jarige leeftijd aan kanker na een leven van verslavingen. Zoon Klaus, ook drugsverslaafd, was 38 jaar toen hij in Mexico overleed.
Werken
Toneelstukken
Der Heiland, blijspel (1898)
Judas Ischariot, tragedie (1901)
Vom König und der Königin (1905)
Ulrich und Brigitte (1907)
Don Juan (2 delen, 1905 en 1909)
Aus dem bürgerlichen Heldenleben, satirische toneelcyclus (1911–25):
Die Hose (1911)
Die Kassette (1911)
Bürger Schippel (1913)
Der Kandidat (1914)
Der Snob (1914)
1913 (1915)
Tabula rasa (1916)
Das Fossil (1925)
Der Stänker (1917)
Die Marquise von Arcis (1919)
Der entfesselte Zeitgenosse (1920)
Manon Lescaut (1921)
Oskar Wilde. Sein Drama (1925)
Die Schule von Uznach oder Neue Sachlichkeit, blijspel (1926)
John Pierpont Morgan (1930)
Aut Caesar aut nihil (1932)
Proza
Chronik von des zwanzigsten Jahrhunderts Beginn, novellebundel (1918):
Busekow (1914)
Napoleon (1915)
Schuhlin (1916)
Meta (1916)
Ulrike (1918)
Kampf der Metapher, essay (1917)
Mädchen (1917)
Die deutsche Revolution (1919)
Europa, novelle in 2 delen(1919-1920)
Berlin oder Juste milieu (1920)
Fairfax (1921)
Libussa, des Kaisers Leibroß (1922)
Gauguin und Van Gogh, kunstenaarsroman (1924)
Lutetia (1926)
Vorkriegseuropa im Gleichnis meines Lebens, memoires (1936)
Dichtbundels
Fanale (1901)
Verzamelwerk
W. EMRICH, Carl Sternheims Gesamtwerk, 10 delen, Basel-Darmstadt, 1963-1976
Literatuur
H. KARASEK, Carl Sternheim, 1965
W. WENDLER, Carl Sternheim, Weltvorstellung und Kunstprinzipien, Frankfurt, Bonn, 1966
W.G. SEBALD, Carl Sternheim: Kritiker und Opfer der Wilhelminischen Ära, 1969
Hubert ROLAND, Carl Sternheim, in de Nouvelle Biographie Nationale, deel 5, p. 323-326, Brussel, 1999
G. BENN, Thea STERNHEIM: Briefwechsel und Aufzeichnungen. Mit Briefen und Tagebuchauszügen Mopsa Sternheims, heruitgave Wallstein, Göttingen, 2004
Thea STERNHEIM Tagebücher 1903–1971, 5 delen, heruitgave, Wallstein, Göttingen, 2011
Duits toneelschrijver
Expressionisme | Eind 1916 konden de Sternheims terugkeren naar België. Ze gingen daar samenwerken met de dadaïst Clément Pansaers, die redacteur was van het avant-gardetijdschrift Résurrection. Toen in 1918 de wapenstilstand werd gesloten, werd de villa onder sekwester van de Belgische overheid geplaatst en vertrok het koppel naar Zwitserland, waar ze in Sankt Moritz en Uttwil verbleven. Daar maakten ze kennis met Henry Van de Velde en met Frans Masereel, die een aantal werken van Sternheim (waaronder Fairfax) illustreerde. Na enige tijd keerden Carl en Thea Sternheim terug naar Duitsland. Sternheim begon met het schrijven van novellen, maar hij bleef ook toneelstukken schrijven. In 1926 introduceerde hij de term nieuwe zakelijkheid in de literatuur in het blijspel Die Schule von Uznach oder Neue Sachlichkeit. In 1927 strandde het huwelijk, nadat dit al langer onder druk had gestaan. Thea had genoeg van Sternheims overspelige gedrag, zijn waanvoorstellingen en de manier waarop hij haar fortuin verkwistte. | 2 | schrijven, auteurschap, creatieve inhoud |
9,975 | AboutPage | 1178966 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Microsoft%20Fingerprint%20Reader | Microsoft Fingerprint Reader | De Microsoft Fingerprint Reader is een vingerafdruklezer, die door Microsoft wordt verkocht en die normale wachtwoorden met een vingerafdruk van een gebruiker voor het gemak vergroot. Het apparaat is gelanceerd op 4 september 2004 en vereist Windows XP of Windows Vista. Voor de 64-bit versies van voorgenoemde Windows bestaan echter geen stuurprogramma's.
Volgens Microsoft is het apparaat niet bedoeld om gevoelige informatie mee te beveiligen, maar meer om het inlogproces voor onder meer websites te vereenvoudigen en het onthouden van wachtwoorden overbodig te maken. De communicatie tussen de computer en de lezer is dan ook niet versleuteld.
Externe link
Informatiepagina van Microsoft
Fingerprint Reader
Invoerapparaat | Externe link
Informatiepagina van Microsoft | 1 | over ons, informatiepagina, overpagina |
35 | Audience | 5511681 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Gecombineerde%20Leefstijl%20Interventie | Gecombineerde Leefstijl Interventie | Een Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) of gecombineerde leefstijlinterventie is een programma ter verbetering van de leefstijl van mensen met overgewicht. Een GLI bestaat uit een behandelfase en een onderhoudsfase en duurt in totaal 2 jaar. Deelnemers krijgen informatie over, en coaching bij:
gezonde voeding en het aanleren van gezonde eetgewoontes
gezond en voldoende bewegen conform de Beweegrichtlijn en hoe dit in te passen in het dagelijkse bestaan
slaap en ontspanning en beter omgaan met stress
het realiseren van de gedragsverandering die nodig is om een gezonde leefstijl te verwerven en te behouden
Het doel van een Gecombineerde Leefstijl Interventie is duurzame verbetering van de leefstijl en gewichtsafname van de deelnemers om zo de gezondheid te verbeteren en gezondheidsschade te voorkomen. In Nederland wordt een erkend GLI-traject sinds 2019 vergoed vanuit de basisverzekering. Deelname aan een Gecombineerde Leefstijl Interventie is alleen mogelijk na doorverwijzing van de huisarts.
De oorsprong van de GLI ligt in Finland. Tijdens een onderzoek kregen mensen met overgewicht en risicofactoren voor diabetes twee jaar coaching om hun leefgewoonten te veranderen. Na vier jaar bleek hun kans op diabetes 58 procent lager dan in de controlegroep. Naar aanleiding van dit Finse onderzoek heeft de GLI zich gepositioneerd in Finland en sindsdien zijn andere landen gevolgd, waaronder Nederland.
Doelgroep
De GLI is bedoeld voor volwassenen vanaf een matig verhoogd risico op leefstijlgerelateerde aandoeningen. Dit zijn
volwassenen met overgewicht en minimaal een extra risicofactor
volwassenen met obesitas. Al dan niet met één of meerdere risicofactoren
Er is sprake van overgewicht bij een Body Mass Index (BMI) ≥ 25 kg/m2. Er is sprake van obesitas of ernstig overgewicht bij een BMI ≥ 30 kg/m2.
Bij een extra risicofactor gaat het om de aanwezigheid van risicofactoren voor hart- en vaatziekten (HVZ), Diabetes Mellitus Type 2 (DM2) of de aanwezigheid van slaapapneu of artrose.
In Nederland komen in principe 5 miljoen mensen voor de GLI in aanmerking. Door het tijdig inzetten van een Gecombineerde Leefstijl Interventie verbetert de gezondheid en kan latere gezondheidsschade worden voorkomen of verminderd.
Aanbieders
GLI's worden aangeboden door leefstijlcoaches. Zij mogen met deelnemers aan de slag na verwijzing door de huisarts. Ze werken alleen of in een multidisciplinaire setting. In een multidisciplinaire setting werken verschillende disciplines samen zoals fysiotherapeuten, oefentherapeuten en diëtisten.
In Nederland worden alleen door het RIVM erkende interventies met een minimale beoordeling op het niveau van effectiviteit vergoed door zorgverzekeraars. Begin 2021 zijn er in Nederland vier erkende Gecombineerde Leefstijl Interventies: Samen Sportief in Beweging(SSiB), de BeweegKuur, SLIMMER en CooL (Coaching op Leefstijl). Deze vier interventies worden vergoed vanuit de basisverzekering. Voor de deelname aan de GLI wordt er geen aanspraak gemaakt op het eigen risico.
Idealiter wordt een GLI niet op zich zelf aangeboden, maar als onderdeel van een breder pakket aan activiteiten en programma’s. Hiermee kan de best passende interventie aan de betreffende doelgroep worden aangeboden in een ketenaanpak overgewicht.
Rol van gemeente
De GLI vindt plaats in de eigen woonomgeving, om de drempel tot deelname te verminderen, om het groepsgevoel te versterken en om de duurzaamheid te vergroten. Het is daarom belangrijk dat de GLI aansluit bij de lokale mogelijkheden van sportverenigingen en bij het sociaal domein. Gemeentes zijn belangrijk bij de uitvoering van de GLI. Ze zijn betrokken bij het lokale beweegaanbod. Daarnaast geven sommige gemeenten financiële ondersteuning aan deelnemers die onvoldoende middelen hebben om aan het beweegaanbod deel te blijven nemen na afloop van de GLI.
Geneesmiddel
Het geneesmiddel liraglutide (onder andere verkocht onder de merknamen Victoza en Saxenda) wordt in Nederland alleen vergoed uit de zorgverzekering aan mensen met ernstig overgewicht als die daarnaast voldoen aan enkele voorwaarden. Een voorwaarde is dat ze minstens een jaar hebben deelgenomen aan een GLI-programma dat is erkend door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Zie ook
Preventieve gezondheidszorg
Externe links
Informatie over GLI op Loketgezondleven.nl
Informatie over GLI op Zorginstituutnederland.nl
Voeding
Volksgezondheid
Gezondheidszorg in Nederland | Doelgroep
De GLI is bedoeld voor volwassenen vanaf een matig verhoogd risico op leefstijlgerelateerde aandoeningen. Dit zijn
volwassenen met overgewicht en minimaal een extra risicofactor
volwassenen met obesitas. Al dan niet met één of meerdere risicofactoren | 1 | doelgroep, doelgroepomschrijving, geografisch publiek |
10,689 | Car | 5472023 | https://nl.wikipedia.org/wiki/CHAdeMO | CHAdeMO | CHAdeMO is de handelsnaam van een snelle oplaadmethode voor de accu van elektrische auto's tot 62,5 kW (500 V, 125 A gelijkstroom) via een speciale elektrische connector. Een herziene CHAdeMO 2.0-specificatie biedt maximaal 400 kW (1000 V, 400 A gelijkstroom). Het streven is te komen tot 900 kW in samenwerking met China Electricity Council (CEC) voor de volgende generatie oplaadstandaard met ultrahoog vermogen met de werknaam 'ChaoJi'.
CHAdeMO werd in 2010 voorgesteld als een wereldwijde industriestandaard door een gelijknamige vereniging gevormd door vijf grote Japanse autofabrikanten en opgenomen in de IEC61851-23, -24 (laadsysteem en communicatie) en de IEC 62196- norm als configuratie AA. Concurrerende standaarden zijn onder meer het Combined Charging System (CCS) - dat door de meeste Duitse en Amerikaanse autofabrikanten wordt gebruikt - en de Tesla Supercharger.
CHAdeMO is een afkorting van "CHArge de MOve", gelijk aan "move using charge" of "move by charge" of "charge 'n' go", een verwijzing naar het feit dat het een snellader is. De naam is afgeleid van de Japanse uitdrukking O cha demo ikaga desuka, die in het Nederlands vertaald wordt als "Wat dacht je van een kopje thee?", Verwijzend naar de tijd die het kost om een auto op te laden. CHAdeMO kan laag vermogenaccu's (25kWh bereik ca. 120 km) in minder dan een half uur laden.
CHAdeMO ondersteunt ook het zogeheten vehicle-to-grid (V2G) waarmee de accu van de auto energie aan het lichtnet kan leveren.
Geschiedenis
De CHAdeMO Association werd gevormd door de Tokyo Electric Power Company (TEPCO), Nissan, Mitsubishi en Fuji Heavy Industries (nu Subaru Corporation). Toyota trad later toe als vijfde uitvoerend lid, gevolgd door Hitachi, Honda en Panasonic. CHAdeMO Research and Development begon in 2005 met als doel een openbare infrastructuur van snelladers te ontwikkelen waarmee elektrische auto's gebruikt kunnen worden zonder zorgen over het bereik. De eerste commerciële CHAdeMO-laadinfrastructuur werd in 2009 in gebruik genomen en CHAdeMO werd in 2014 gepubliceerd onder IEC-normen (IEC 61851-23 voor het laadsysteem, 61851-24 voor de communicatie en IEC 62196-3 configuratie AA voor de connector). In hetzelfde jaar werd CHAdeMO gepubliceerd als EN-norm, gevolgd door de publicatie als IEEE-norm 2030.1.1TM-2015 in 2016.
In Europa heeft de Europese Commissie in 2013 een voorstel ingediend voor de Alternative Fuels Infrastructure Directive waarin de Combo2 ( IEC61296-3, configuratie FF ) wordt aangewezen als de Europese verplichte stekker voor DC-hoogvermogenladen. Terwijl het Europees Parlement een ontwerpverslag aannam waarin het CHAdeMO steunde om "tegen januari 2019 uit te schakelen", werd dit in de laatste fase van de wetgeving verworpen en de definitieve versie (EU-richtlijn 2014/94 / EU) verplicht alle openbaar toegankelijke laders in de EU "ten minste" worden uitgerust met Combo2-connectoren, waarbij in overweging 33 expliciet multistandard-opladen wordt bekrachtigd. Er is geen conflict met de Europese richtlijn 2014/94 / EU inzake barrières. Laadpalen met meerdere laadinterfaces zijn expliciet toegestaan.
In december 2015 had het CHAdeMO-netwerk 10.000 laadpunten wereldwijd bereikt in 50 landen: 5.974 in Azië, 2.755 in Europa en slechts 1400 in Noord-Amerika.
In juli 2017 meldde de website van de CHAdeMO Association dat het aantal was gegroeid tot meer dan 16.000 wereldwijd geïnstalleerde CHAdeMO-laders, nog steeds voornamelijk in Japan (≈7100 +). Europa had meer dan 4.600, Noord-Amerika meer dan 2.200 en 2000 waren elders gevestigd.
In 2018 overtrof het totale aantal laadpunten in Europa dat van Japan. Vanaf april 2019 waren er wereldwijd ongeveer 25.300 CHAdeMO-oplaadpunten, met het grootste aandeel, 9.200, in Europa, 7.600 in Japan, 3.200 in Noord-Amerika en meer dan 5.300 elders.
In juli 2020 onthulde Nissan de nieuwe 2021 Nissan Ariya op de Amerikaanse markt, en deze zal alleen een CCS-oplaadpoort hebben in plaats van de CHAdeMO-poort die de afgelopen tien jaar op de Nissan Leaf zat. Auto-analisten merkten op dat, met deze beslissing om CHAdeMO-opladen af te schaffen, dit de 'doodsteek' is voor CHAdeMO in de VS en Europa, aangezien alleen de Mitsubishi Outlander plug-in hybride overblijft als de enige nieuwe auto in de VS die CHAdeMO gebruikt. "De plug-oorlogen zijn voorbij. CCS heeft gewonnen. We zullen wat consolidatie zien."
Sneller opladen met gelijkstroom
De meeste elektrische auto's hebben een ingebouwde lader die een gelijkrichter gebruikt om wisselstroom van het elektriciteitsnet om te zetten in gelijkstroom (DC) die geschikt is voor het opladen van het batterijpakket. Tot ca. 18 kW is dit te realiseren met een aansluiting van 3 x 25A bij 240V. Kosten en thermische problemen beperken de hoeveel stroom die de gelijkrichter aankan; voor grotere vermogens is het beter om via een extern laadstation direct gelijkstroom aan de accu te leveren, en dat is waar CHAdeMO in beeld komt.
Voor sneller opladen kunnen hoogvermogenladers op permanente locaties worden gebouwd die zijn voorzien van hoogvermogenaansluitingen op het net. Dergelijke laders worden DCFC, DCQC (DC Fast/Quick Charge genoemd).
CHAdeMO is ontstaan uit het ontwerp van het oplaadsysteem van Tokyo Electric Power Co. TEPCO had tussen 2006 en 2009 talloze EV-infrastructuurprojecten uitgeprobeerd in samenwerking met onder meer Nissan, Mitsubishi en Subaru. Deze proeven resulteerden in de ontwikkeling van gepatenteerde technologie en een specificatie voor spanningen tot 500V / 125A snelladen met de DC-snellaadconnector van het Japan Automobile Research Institute (JARI) die de basis vormt voor het CHAdeMO-protocol. De connector werd gespecificeerd door de Japan Electric Vehicle Standard (JEVS) G105-1993 uit 1993 van de JARI.
Behalve het leveren van de laadstroom zorgt de connector ook voor een dataverbinding via het CAN-bus-protocol. Dit voert functies uit zoals een veiligheidsvergrendeling om te voorkomen dat de connector wordt bekrachtigd voordat deze veilig is (vergelijkbaar met SAE J1772 ), het verzenden van batterijgegevens naar het laadstation, inclusief wanneer het laden moet worden gestopt (hoogste batterijpercentage, meestal 80%), doelspanning en totale batterijcapaciteit, en tijdens het opladen hoe het station zijn uitgangsstroom moet variëren.
V2X
Er zijn een aantal situaties waarbij een elektrische auto energie kan terugleveren:
{|
|-
| V2L || Vehicle-to-load || auto levert energie voor gebruik onderweg
|-
| V2G || Vehicle-to-grid || auto levert energie terug aan het net
|-
| V2H || Vehicle-to-home || auto levert energie aan de huisinstallatie
|-
| VGI || Vehicle-grid-integratie || auto laadt of levert energie aan een huisinstallatie
|-
| V2X || Vehicle-to-X || Verzamelnaam voor de eerdere mogelijkheden.
|}
CHAdeMO heeft zijn V2X-protocol in 2014 gepubliceerd en vanaf augustus 2019 blijft CHAdeMO het enige gestandaardiseerde oplaadprotocol dat VGI/V2G definieert waarmee het accupack in auto's in staat is terug te kunnen leveren aan het lichtnet.
V2G technologie geeft de mogelijkheid de autobatterij te gebruiken als opslag van energie en kosten te besparen door het optimaliseren van het energieverbruik en het verstrekken van diensten aan het lichtnet. Sinds 2012 zijn er wereldwijd meerdere V2X-demoprojecten op basis van het CHAdeMO-protocol gaande. Enkele van de recente projecten omvatten UCSD INVENT in de Verenigde Staten, evenals Sciurus en e4Future in het Verenigd Koninkrijk, die worden ondersteund door Innovate UK.
Hoogvermogen opladen
CHAdeMO heeft in mei 2018 zijn protocol voor 400 kW 'ultrasnel' opladen gepubliceerd. Deze CHAdeMO 2.0 levert een 400 kW-vermogen, waardoor de standaard beter kon concurreren met de CCS “ultrasnelle” stations die over de hele wereld worden gebouwd als onderdeel van nieuwe netwerken zoals het IONITY-laadconsortium.
Gebruik
In laadstations
CHAdeMO-type snellaadstations zijn aanvankelijk in groten getale geïnstalleerd door het nutsbedrijf TEPCO in Japan, wat de aanleg van een extra stroomdistributienetwerk vereiste om deze stations van stroom te voorzien. Sindsdien heeft de CHAdeMO-laderinstallatie zijn geografische bereik vergroot en in april 2019 verklaarde de CHAdeMO Association dat er 25.300 CHAdeMO-laders waren geïnstalleerd in 71 landen. Deze omvatten 7600 laadstations in Japan, 9200 in Europa, 3200 in Noord-Amerika en 5310 elders.
West Coast Electric Highway
De West Coast Electric Highway (WCEH) is een uitgebreid netwerk van DC-snellaadstations voor elektrische voertuigen die elke 25 tot 50 mijl langs Interstate 5 en andere belangrijke wegen in de Pacific Northwest van de Verenigde Staten liggen.
De bouw van de WCEH begon in 2010 met de inzet van CHAdeMO en level 2 laadstations. Vanaf 2014 is een netwerk met duizenden laadstations van niveau 2 en tientallen snelladers op gelijkstroom, waaronder zowel het CCS als CHAdeMO beschikbaar gekomen.
Fabrikanten
Vanaf juli 2019 zijn in totaal 260 gecertificeerde CHAdeMO-laadmodellen geproduceerd door 50 bedrijven
In de begintijd heeft in de Verenigde Staten Aker Wade Power Technologies een licentieovereenkomst gesloten met TEPCO om DC-snelladers voor elektrische voertuigen te produceren en op de markt te brengen. Eaton Corporation heeft een CHAdeMO-compatibele DC-snellader gedemonstreerd waarmee Mitsubishi iMiEV-auto's kunnen worden opgeladen. ECOtality heeft de Blink DC Fast Charger, die is uitgerust met twee CHAdeMO-compatibele oplaadconnectoren voor elektrische voertuigen, in het Blink Network geïmplementeerd. AeroVironment biedt een breed assortiment DC-snelladers, waaronder twee CHAdeMO-gecertificeerde snelladers. De UL-gecertificeerde (2202 en 1741) bidirectionele CHAdeMO-snellader van Princeton Power Systems kan worden gebruikt voor laden en ontladen vanuit de Nissan LEAF, voor zowel netgekoppelde als back-up-stroommodi. De snelladers zijn verkrijgbaar in 10 kW, 15 kW en 30 kW. Fuji Electric Corporation of America heeft een 25 kW CHAdeMO-snellader geïntegreerd met het ChargePoint- netwerk van Coulomb Technologies. ABB produceert 50 kW en 20 kW CHAdeMO-modellen met UL-certificering voor de Amerikaanse markten.
Andromeda Power heeft een mobiele DC CHAdeMO 50 kW oplader.
In Europa waren Evtronic, Schneider-Electric, SGTE Power, CIRCONTROL, ABB, voorheen Epyon, GH EverDrive en Efacec de eerste Europese bedrijven die CHAdeMO-certificering snelladers maakten met het nieuwste CHAdeMO-communicatieprotocol.
Polar Power Inc. heeft mobiele elektrische generatoren ontwikkeld voor het opladen van elektrische auto's.
In Canada ontwerpen en produceren AddÉnergie Technologies en Elmec snellaadstations die zowel CHAdeMO als SAE ondersteunen.
In voertuigen
De optie voor snelladen van CHAdeMO werd gepromoot door Nissan-Renault en werd geaccepteerd bij Japanse autofabrikanten om hun elektrische auto's te laten profiteren van het CHAdeMO-laadnetwerk in Japan. Met meer dan 20 OEM's bleven CHAdeMO-laders in 2018 het grootste aandeel (44%) van de snellaadbare elektrische voertuigen op batterijen (BEV's) ter wereld bedienen. Modellen die CHAdeMO-opladen ondersteunen, zijn onder meer:
Arrival Van
Bollinger B1
BMW i3 (alleen Japan)
Citroën C-ZERO
Citroën Berlingo Electric / E-Berlingo Multispace
GLM Tommykaira ZZ EV
Honda Clarity PHEV (alleen Japans model)
Honda Fit EV
Hyundai Ioniq Electric (2016)
Kia Soul EV
LEVC Tx
Mazda Demio EV
Mitsubishi Fuso eCanter
Mitsubishi i MiEV
Mitsubishi MiEV-vrachtwagen
Mitsubishi Minicab MiEV
Mitsubishi Outlander P-HEV
Nissan LEAF
Nissan e-NV200
Peugeot iOn
Peugeot Partner EV
Peugeot Partner Tepee
Subaru Stella EV
Tesla Model 3 (adapter optioneel voor Noord-Amerikaanse, Koreaanse en Japanse modellen; niet ondersteund in auto's met geïntegreerde CCS-functionaliteit)
Tesla Model S (via meegeleverde adapter in Japan; adapter optioneel in andere landen)
Tesla Model X (via meegeleverde adapter in Japan; adapter optioneel in andere landen)
Tesla Model Y (adapter optioneel voor Noord-Amerikaanse, Koreaanse en Japanse modellen; niet ondersteund in auto's met geïntegreerde CCS-functionaliteit)
Toyota eQ
Toyota Prius Prime (alleen Japan)
Toyota RAV4 EV eerste generatie 2001-2003 (met aftermarket-add-on)
Toyota RAV4 EV tweede generatie 2012-2014 (met aftermarket-add-on)
Zero Motorcycles (via optionele inlaat)
Vectrix VX-1 Maxi-scooter (via optionele inlaat)
Quick Charge Power uit San Diego is van plan om vanaf 2015 CHAdeMO-retrofits aan te bieden voor de tweede generatie Toyota RAV4 EV en de Mercedes B-Klasse.
Afbeeldingen
Elektrische auto
Stekkerverbinding | V2X
Er zijn een aantal situaties waarbij een elektrische auto energie kan terugleveren:
{|
|-
| V2L || Vehicle-to-load || auto levert energie voor gebruik onderweg
|-
| V2G || Vehicle-to-grid || auto levert energie terug aan het net
|-
| V2H || Vehicle-to-home || auto levert energie aan de huisinstallatie
|-
| VGI || Vehicle-grid-integratie || auto laadt of levert energie aan een huisinstallatie
|-
| V2X || Vehicle-to-X || Verzamelnaam voor de eerdere mogelijkheden.
|}
CHAdeMO heeft zijn V2X-protocol in 2014 gepubliceerd en vanaf augustus 2019 blijft CHAdeMO het enige gestandaardiseerde oplaadprotocol dat VGI/V2G definieert waarmee het accupack in auto's in staat is terug te kunnen leveren aan het lichtnet. | 6 | auto, personenwagen, motorvoertuig |
459 | RoofingContractor | 4890327 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands%20dakpannenmuseum | Nederlands dakpannenmuseum | Het Nederlands dakpannenmuseum was tot 1 november 2020 gevestigd in de voormalige Hervormde kerk in het Gelderse Alem aan de Sint-Odradastraat. De aanduiding dakpannenmuseum wordt in de media gebruikt; de website gebruikt voornamelijk de naam Dakpannencollectie Mombers. In het kerkje was de Stichting Nederlands Dakpannenmuseum en Dakpannen Documentatie Centrum gevestigd, maar de collectie is de privéverzameling van Huub Mombers, die werkzaam is geweest bij Monumentenzorg en in 1983 met zijn verzameling begon.
Per 1 november 2020 werd de collectie overgedragen aan Vereniging Erfgoed Arsenaal Drenthe en deels naar Duitsland.
Het in 2005 geopende museum toonde dakpannen en gerelateerde voorwerpen van omstreeks 1300 tot tegenwoordig, waaronder vele uit het buitenland. Er waren allerlei bijzondere en decoratieve dakpannen te vinden, zoals geglazuurde, glazen en gietijzeren exemplaren. Verder waren er rietvorsten en andere keramische dakelementen te vinden en schoorsteenpotten, dakdekkersgerei en voorwerpen uit de dakpanindustrie. In totaal waren ongeveer 3000 verschillende objecten aanwezig.
Externe links
Website Dakpannencollectie Mombers
Historie en populariteit - Voormalig Nederlands Dakpannen Museum
Dakpannenmuseum
Rijksmonument in Maasdriel | Het in 2005 geopende museum toonde dakpannen en gerelateerde voorwerpen van omstreeks 1300 tot tegenwoordig, waaronder vele uit het buitenland. Er waren allerlei bijzondere en decoratieve dakpannen te vinden, zoals geglazuurde, glazen en gietijzeren exemplaren. Verder waren er rietvorsten en andere keramische dakelementen te vinden en schoorsteenpotten, dakdekkersgerei en voorwerpen uit de dakpanindustrie. In totaal waren ongeveer 3000 verschillende objecten aanwezig. | 1 | dakdekker, dakwerken, dakreparatie |
4,568 | AssessAction | 5488990 | https://nl.wikipedia.org/wiki/SvPO%20Hurdegaryp-Tjalling%20Koopmans%20College | SvPO Hurdegaryp-Tjalling Koopmans College | Pvo Hurdegaryp (voorheen: SvPO Hurdegaryp-Tjalling Koopmans College) is een middelbare school in Hardegarijp die valt onder de scholengemeenschap Scholen voor Persoonlijk VO (Pvo) (voorheen: SvPO, School voor Persoonlijk Onderwijs). De Scholen voor Persoonlijk VO vormt een Nederlands netwerk van kleinschalige middelbare scholen die onderwijs in kleine klassen aanbiedt. De school is vernoemd naar de Nederlands-Amerikaanse econoom en econometrist Tjalling Charles Koopmans.
Gebouw
In 2013 vestigde de Pvo Hurdegaryp zich met 80 leerlingen in Hardegarijp. De school nam zijn intrek in lokalen in een noodgebouw aan de Easter Omwei. Wegens groei van het leerlingental was er na een aantal jaar behoefte aan een groter gebouw. Pvo gaf bouwbedrijf de Vries opdracht om, naar een ontwerp van architectenbureau BA32, een nieuw gebouw te realiseren. Het nieuwe schoolgebouw kenmerkt zich door veel natuurlijke lichtinval en een sheddak dat neutraal noorderlicht van boven geeft. Pvo Hurdegaryp betrok het nieuwe gebouw in 2020 met 378 leerlingen. Het ontwerp dat gebruikt is voor het nieuwe schoolgebouw in Hardegarijp, is hetzelfde als het ontwerp dat voor Pvo Geldermalsen gebruikt wordt. Het nieuwe schoolgebouw in Hardegarijp telt 2000 m² vloeroppervlak, 2 gebruikslagen en 23 lokalen.
Groei en inschrijving
Pvo Hurdegaryp telt anno 2022 282 leerlingen. Ieder jaar worden er, net zoals bij de andere SvPO scholen, 80 nieuwe leerlingen aangenomen. Bij overschrijding van het maximumaantal leerlingen wordt ingeloot op de volgorde van reservering.
Kritiek
Friese taal
De Onderwijsinspectie constateerde tekortkomingen bij het vak Fries. Later zou de burgeractiegroep Sis Tsiis in protest komen tegen het gebrek aan lessen Fries.
Havo-licentie
In december 2014 besloten twee Friese scholenkoepels een brief te sturen aan de minister en staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over SvPO Hurdegaryp. Volgens deze scholenkoepels zou SvPO Hurdegaryp zich onttrekken aan collegiaal overleg en zonder licentie havo-onderwijs verzorgen. In juli 2021 werd via een Wob-verzoek deze brief geopenbaard, inclusief correspondentie tussen het ministerie, Onderwijsinspectie en Dienst Uitvoering Onderwijs.
Bijzonderheden
In april 2021 werd een docent na 'een aantal incidenten' met onmiddellijke ingang ontslagen.
In juni 2021 berichtte Omrop Fryslân dat meer dan twintig docenten de school zouden verlaten. Eén van de docenten omschreef de school tegenover de omroep (op anonieme basis) als "een dictatoriale malafide organisatie en de leerlingen zijn de gijzelaars." Volgens de directrice lag het probleem bij de vertrekkende docenten, die een verkeerde invulling gaven aan het SvPO-concept. Ze gaf aan het vertrek van de docenten toe te juichen. De docent die onder eigen naam zijn zorgen en kritiek uitte via Omrop Fryslân werd op non-actief gesteld. De verhoudingen tussen het schoolbestuur/-leiding en de docenten, ouders en leerlingen raakten hierdoor ernstig verziekt. De op non-actief gestelde docent gaf in een interview aan dat hij als hoogopgeleide professional verwachtte ook mee te kunnen praten over de gang van zaken. "Dat was absoluut niet de bedoeling", aldus de docent.
Leerlingen kwamen in actie om de docent te behouden en spraken zich uit over de 'angstcultuur'. Ook spraken ze de hoop uit dat het schoolbestuur voortaan beter zou communiceren met de docenten. Een aantal leerlingen was zelfs van mening dat de school moest sluiten indien er niets zou veranderen aan de houding van het schoolbestuur. De Algemene Onderwijsbond (AOb) vocht het non-actief stellen met succes aan: de schorsing moest worden teruggedraaid. Indien het SvPO-bestuur de docent niet opnieuw zou toelaten, zou er een dwangsom worden opgelegd van 1.000 euro per dag. Er kon volgens de rechter niet worden aangetoond dat de docent de uitspraak "een dictatoriale malafide organisatie en de leerlingen zijn de gijzelaars" had gedaan. De laatste werkdagen verliepen niet zonder slag of stoot voor de teruggekeerde docent. Zo moest hij van de schoolleiding in een andere ruimte pauze houden dan de leerlingen. Het totaal aantal vertrokken docenten zou daarnaast zijn opgelopen tot 30 van de 43.
De ontstane situatie vormde aanleiding tot Kamervragen van zowel SP, D66 als VVD. De Onderwijsinspectie besloot naar aanleiding van de onrust een bezoek te brengen aan de vestiging en in gesprek te gaan met het schoolbestuur.
School in Friesland | Leerlingen kwamen in actie om de docent te behouden en spraken zich uit over de 'angstcultuur'. Ook spraken ze de hoop uit dat het schoolbestuur voortaan beter zou communiceren met de docenten. Een aantal leerlingen was zelfs van mening dat de school moest sluiten indien er niets zou veranderen aan de houding van het schoolbestuur. De Algemene Onderwijsbond (AOb) vocht het non-actief stellen met succes aan: de schorsing moest worden teruggedraaid. Indien het SvPO-bestuur de docent niet opnieuw zou toelaten, zou er een dwangsom worden opgelegd van 1.000 euro per dag. Er kon volgens de rechter niet worden aangetoond dat de docent de uitspraak "een dictatoriale malafide organisatie en de leerlingen zijn de gijzelaars" had gedaan. De laatste werkdagen verliepen niet zonder slag of stoot voor de teruggekeerde docent. Zo moest hij van de schoolleiding in een andere ruimte pauze houden dan de leerlingen. Het totaal aantal vertrokken docenten zou daarnaast zijn opgelopen tot 30 van de 43. | 1 | beoordeling, evaluatie, mening |
4,408 | Reservation | 5047679 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Verenigd%20Koninkrijk%20%28Epcot%29 | Verenigd Koninkrijk (Epcot) | Het paviljoen van het Verenigd Koninkrijk is een themagebied in het Amerikaanse attractiepark Epcot. Het thema van dit gebied is georiënteerd rondom het Verenigd Koninkrijk en maakt deel uit van het grotere themagebied World Showcase. Het gebied werd geopend op 1 oktober 1982, tezamen met het park zelf.
Beschrijving
Het paviljoen van het Verenigd Koninkrijk bevindt zich aan weerszijden van de promenade rondom het World Showcase Lagoon. Vanuit het paviljoen van Canada bevindt zich aan de linkerzijde van de promenade het gebouwencomplex waarin tafelbedieningsrestaurant Rose & Crown Pub & Dining Room bevindt, net als fish-and-chips-horecapunt Yorkshire County Fish Shop. Het terras van dit gebouwencomplex, dat alleen toegankelijk is na reservering bij Rose & Crown Pub & Dining Room, is het enige terras van World Showcase dat aan het World Showcase Lagoon ligt.
Aan de rechterzijde van de promenade vanuit het paviljoen van Canada, ligt een gebouwencomplex dat een kleinere replica van het Hampton Court Palace voorstelt. In dit gebouw zijn toiletten en souvenirwinkel Sportsman's Shoppe te vinden. Na dit gebouw loopt er vanaf de promenade naar rechts een zijstraat. Aan deze zijstraat zijn gebouwen in een mengeling van Engelse bouwstijlen te vinden, die ruimte bieden aan souvenirwinkels The Crown & Crest, The Toy Soldier, The Tea Caddy, The Queen's Table en Lords and Ladies. De zijstraat mondt uit in een parkje met een kiosk, waarin de voorstelling British Revolution wordt opgevoerd.
In het paviljoen lopen regelmatig figuren uit de films Alice in Wonderland, Het Grote Verhaal van Winnie de Poeh en Mary Poppins rond.
Faciliteiten
Trivia
De werknemers in het paviljoen die in contact komen met de gasten komen oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk zelf. Disney regelt via haar internationale programma's dat werknemers bij haar paviljoens ook de nationaliteit hebben van dat paviljoen.
Zie ook
Verenigd Koninkrijk
Epcot
Themagebied in attractiepark | Beschrijving
Het paviljoen van het Verenigd Koninkrijk bevindt zich aan weerszijden van de promenade rondom het World Showcase Lagoon. Vanuit het paviljoen van Canada bevindt zich aan de linkerzijde van de promenade het gebouwencomplex waarin tafelbedieningsrestaurant Rose & Crown Pub & Dining Room bevindt, net als fish-and-chips-horecapunt Yorkshire County Fish Shop. Het terras van dit gebouwencomplex, dat alleen toegankelijk is na reservering bij Rose & Crown Pub & Dining Room, is het enige terras van World Showcase dat aan het World Showcase Lagoon ligt. | 1 | reservering, boeking, afspraak |
5,967 | MusicReleaseFormatType | 5420464 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Sagan%20om%20ringen | Sagan om ringen | Sagan om ringen (Zweeds voor In de ban van de ring) is het debuutalbum en een conceptalbum van Isildurs Bane. De eerste versie uit 1981 werd opgenomen in de Studio 38 in Zweden. Mede gezien de teruggang in de populariteit van de progressieve rock kwam de band niet verder dan een uitgave op muziekcassette. In 1988 kwam er een nieuwe uitgave, nu op elpee. Daarbij waren sommige tracks opnieuw geschreven/opgenomen in de Studio Bäst (alles behalve 1, 2, 4 en 5). Een uitgave op compact disc liet op zich wachten tot 1992, waarbij het gecombineerd werd met het volgende album.
De muziek is grotendeels instrumentaal en gebaseerd op In de ban van de ring van J.R.R. Tolkien, waar ook de bandnaam op terugvoert. Door het veelvuldig gebruik van de dwarsfluit werd het wel vergeleken met werk van Camel en Genesis uit de Peter Gabrielperiode.
Musici
Fredrik Janáček – basgitaar (tracks 3, 6, 11)
Ingvar Johansson – basgitaar (overige tracks)
Bengt Johansson – percussie (8)
Mats Johansson – toetsinstrumenten en zang
Mats Nilson – gitaar en zang
Jan Severinsson – dwarsfluit, toetsinstrumenten en vibrafoon/marimba
Kjell Severinsson – drumstel, percussie, en zang
Johan Holmber – koekoeksgeluiden
Muziek
Muziekalbum uit 1988
Muziekalbum van Isildurs Bane | Sagan om ringen (Zweeds voor In de ban van de ring) is het debuutalbum en een conceptalbum van Isildurs Bane. De eerste versie uit 1981 werd opgenomen in de Studio 38 in Zweden. Mede gezien de teruggang in de populariteit van de progressieve rock kwam de band niet verder dan een uitgave op muziekcassette. In 1988 kwam er een nieuwe uitgave, nu op elpee. Daarbij waren sommige tracks opnieuw geschreven/opgenomen in de Studio Bäst (alles behalve 1, 2, 4 en 5). Een uitgave op compact disc liet op zich wachten tot 1992, waarbij het gecombineerd werd met het volgende album. | 2 | compact disc, digitale media, LP |
12,061 | GameServer | 5430959 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Build%20the%20Earth | Build the Earth | Build the Earth (BTE) is een project dat zich toelegt op het opnieuw creëren van de aarde op een schaal van 1:1 in Minecraft. Het project heeft honderdduizenden gebruikers naar de Discord-server getrokken en 6000 officieel geregistreerde bouwers overtroffen. Het is vrijwel gratis, afgezien van serverhosting en het bezit van een Minecraft-account.
Organisatie
Gebruikers die zich officieel als bouwer willen registreren, kunnen dit doen op de officiële website van Build the Earth. Gebruikers kunnen zelf bouwen (solo-builds) als het gebied dat ze bouwen niet zo uitgebreid is, of deel uitmaken van een van de bouwteams, individueel georganiseerde groepen bouwers die zich toeleggen op het bouwen van grote gebieden, zoals landen of staten. Voor beide moet de bouwer twee gebouwen in het spel maken en een screenshot sturen als onderdeel van een aanvraagformulier, dat zal worden beoordeeld door de beoordelingscommissie van het project (in het geval van een solo-build) of door de reviewers van het bouwteam (in het geval van een bouwteam).
De meeste build-teams hebben Minecraft-servers gemaakt met behulp van het officiële mod-pack, om het proces van het verbinden van de gebouwen van elke gebruiker te vergemakkelijken. Sommige build-teams hebben zelfs 'hub'-servers gemaakt, die meerdere servers met elkaar verbinden en het voor nieuwe gebruikers gemakkelijker maken om lid te worden van de server van hun gewenste build-team. Als een bouwer besluit deel te nemen aan een solo-build, moet hij in plaats daarvan een wereld voor één speler creëren.
Zodra er aanzienlijke vooruitgang is geboekt, moeten bouwteams en solobouwers hun wereldbestanden uploaden naar de officiële website. Deze worden beoordeeld en automatisch samengevoegd met de meesterwereld.
Discord
Alle acties van de organisatie, met uitzondering van landclaim en aankondigingen, worden beheerd op de officiële Discord-server van het project. Individuele buildteams hebben ook hun autonome Discord-servers en elke bouwer van het project moet een Discord-account hebben. Zodra een gebruiker is geaccepteerd als bouwer, krijgt hij automatisch de rol Bouwer op de hoofdserver.
Bedrock-editie
Aan het begin van het project stonden Build the Earth alleen gebruikers toe met de Java-editie van het spel om te bouwen. Een systeem waarmee Bedrock- gebruikers voor het project konden bouwen, werd later geïmplementeerd. Gebruikers kunnen individuele gebieden claimen of lid worden van een van de twee standaard-Bedrock-servers die staan in Anchoraga (Alaska) en Riga (Letland).
MineFact
De youtuber MineFact implementeerde een alternatief systeem voor Build the Earth dat niet afhankelijk is van mods en kan draaien op Minecraft 1.16, in plaats van de huidige versie van het Build the Earth-mod-pack, 1.12, dat afhankelijk is van de nieuwste versie die wordt ondersteund door CubicChunks. Hij ontwikkelde aanvankelijk het systeem om New York te bouwen, maar later was het de bedoeling dat het in andere grote steden zou worden gebruikt.
Geschiedenis
Begin
Op 21 maart 2020 bracht youtuber PippenFTS voor het eerst een video uit onder de titel The Earth in Minecraft, 1:1 scale... for the first time. Binnen een paar dagen ging de video viraal, met meer dan 11 miljoen views in september 2020. Eind maart 2020 waren de AHO-subreddit, Twitter- en Instagram-account opgezet en deze groeiden snel. Een Patreon-pagina werd gemaakt op 26 maart en verzamelde meer dan $ 250 per maand van meer dan 50 klanten. De Discord-server, waar het project werd gesynthetiseerd en wordt beheerd, had op 29 maart 50.000 leden en eind april 200.000.
Peilingen
Op 3 april bracht PippenFTS een video uit waarin de problemen van de momenteel gebruikte projectie, de equirectangular projectie, worden geschetst, inclusief de "rampzalige" vervorming. Hij legde uit dat hij en zijn team na dagen van onderzoek zich hadden beperkt tot wat de volgende gebruikte projectie zou kunnen zijn voor de Mercator-projectie of een aangepaste versie van de Dymaxion-projectie, een "meer eigentijds ontwerp".
De volgende dag zette hij twee peilingen op op de Build the Earth Discord-server; de ene vraagt of de kaartprojectie moet worden gewijzigd, en de ander vraagt welke de nieuwe kaartprojectie moet zijn als deze zou veranderen. Negen dagen later werd de officiële kaartprojectie die voor het project werd gebruikt, bijgewerkt naar de aangepaste versie van Dymaxion, genaamd Modified Airocean. Vijf dagen later werd de officiële projectwebsite vrijgegeven.
Samenwerkingen en reclame
Op Earth Day publiceerde Mojang een artikel over het project op hun website, waardoor nog meer gebruikers naar het project werden getrokken. Op 5 juli bracht MrBeast, een youtuber en influencer, een video uit waarin hij en een groep andere spelers zijn geboorteplaats, Raleigh, North Carolina, in 24 uur opnieuw opbouwden. De video werd 11 miljoen keer bekeken, hoewel de Discord-server niet zo veel nieuwe gebruikers zag als verwacht.
Middelen
Mods
Het Build the Earth-project is voornamelijk afhankelijk van de Terra 1-op-1-mod, die verantwoordelijk is voor het genereren van al het terrein, de straten, bouwgidsen, enz. Natuurlijk passen de dimensies van het echte leven meestal niet in de normale limieten van Minecraft. Het hangt dus van twee andere mods af om te functioneren:
CubicChunks, dat in wezen de limiet van 256 blokken en de negatieve hoogtelimiet van vanille Minecraft omzeilt.
CubicWorldGen, waarmee het genereren van terreinen in combinatie met CubicChunks kan worden aangepast.
Het officiële mod-pack biedt standaard ook een paar andere hulpprogramma-mods, die handig kunnen zijn bij het bouwen:
JourneyMap, waarmee gebruikers hun omgeving op een minikaart kunnen zien.
WorldEdit, een krachtige en bekende tool die wordt gebruikt om snel gebouwen te maken en aan te passen.
Moeiteloos bouwen, vergelijkbaar met WorldEdit, maar met minder functies en een gebruikersvriendelijkere interface, een GUI.
Het bevat ook twee andere lichtgewicht mods, Performant en VanillaFix, die kunnen helpen bij bepaalde prestatieverbeteringen, hoewel ze niet strikt nodig zijn.
PippenFTS verklaarde dat "nu de CubicChunks-mod de verticale beperkingen van Minecraft doorbreekt, we nu de aarde in Minecraft kunnen ervaren zoals hij is, zonder enige vorm van verkleining."
Terreingeneratie
Terra 1-to-1 gebruikt verschillende API-instances om een Minecraft-wereld te genereren op basis van real-life data. Deze omvatten een Mapzen Terrain Tile-instantie voor hoogtegegevens, een ArcGIS REST API-instantie om boombedekking te genereren en een Overpass-interpreter voor OpenStreetMap om water, wegen en gebouwcontouren te genereren.
Kaartprojectie
De Terra 1-op-1 mod implementeert standaard verschillende kaartprojecties ; inclusief de transversale Mercator-, sinusoïdale, Equal Earth-, equirectangular en Dymaxion- of Airocean-projecties, en een aangepaste versie van de laatste, speciaal gemaakt voor het project, genaamd Modified Airocean of Airocean-edit. PippenFTS heeft een YouTube-video uitgebracht met de titel We are now ready to Build The Earth, 1: 1 scale in Minecraft, waarin hij het proces beschrijft dat is ondergaan om het te maken.
De gebruikte projectie kan per wereld worden geconfigureerd, hoewel het project vereist dat elke bijdragende bouwer en bouwteam de gemodificeerde Airocean-projectie gebruikt.
Externe links
Officiële website
Officiële subreddit
Wikipedia:Pagina's met vertalingen die niet zijn nagekeken
Minecraft | Build the Earth (BTE) is een project dat zich toelegt op het opnieuw creëren van de aarde op een schaal van 1:1 in Minecraft. Het project heeft honderdduizenden gebruikers naar de Discord-server getrokken en 6000 officieel geregistreerde bouwers overtroffen. Het is vrijwel gratis, afgezien van serverhosting en het bezit van een Minecraft-account. | 1 | spelplatform, online gamingdienst, serverhost |
1,687 | TouristAttraction | 32537 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Damme%20%28Belgi%C3%AB%29 | Damme (België) | Damme is een stad in de Belgische provincie West-Vlaanderen. De stad is een toeristische trekpleister met veel oude gebouwen. Deelgemeenten inbegrepen telt Damme ruim 11.000 inwoners, die Dammenaars worden genoemd.
De stad profileert zich sinds een aantal jaren als boekenstad.
Etymologie
Damme werd gesticht in 1180 en toen voor het eerst ook schriftelijk vermeld als Hendam. In 1217 werd dat Hondsdam. Vermoedelijk kwam het voorvoegsel af van Honte, een modderige zeearm. In de 14e eeuw ontwikkelde zich dan de legende dat er, alvorens de stad te kunnen stichten, eerst een duivelse hond moest worden verjaagd.
Geschiedenis
Vanaf midden 11e eeuw verzandde de waddenzee voor Brugge geleidelijk, maar in de eerste helft van de 12e eeuw kreeg Brugge nogmaals een directe verbinding met de Noordzee: overstromingen hadden een diepe en brede geul achtergelaten, het Zwin. Aan het Zwin ontstond de haven van Letterswerve (toltarief Diederik van Elzas circa 1160). Kort nadien lieten Brugge en graaf Filips van de Elzas het Zwin afdammen waar de getijdengeul onbevaarbaar werd voor de grotere schepen. Op de dam werden de goederen overgeladen op binnenschepen, die af en aan voeren naar Brugge via het Reiekanaal. Achter de dam ontstond een nieuwe woonkern: Damme (stadsrechten circa 1180). Damme behoorde hiermee tot de reeks van de havensteden die door de Vlaamse graven Diederik van de Elzas en Filips van de Elzas ter bevordering van het economische leven langs de Noordzeekust gesticht werden. Andere steden die tot deze reeks behoren zijn Grevelingen, Mardijk, Duinkerke, Nieuwpoort en Biervliet.
In 1213 vond hier de Slag bij Damme plaats. Eind mei voer de Franse vloot onder Savary de Mauléon het Zwin op en bezette het havenstadje. Terwijl de troepen aan het plunderen waren, lagen de 1700 schepen matig bewaakt en werden ze op 30 mei verrast door de Engelse vloot. Na grote verliezen wist het Franse garnizoen de volgende dag een aanval op Damme af te slaan en de rest van de vloot te vrijwaren. De Franse koning Filips-August brak het beleg van Gent op en snelde ter hulp. Hij verjoeg op 2 juni de Engelse en Vlaamse troepen, maar besliste dan zelf om zijn vloot in de haven te verbranden. Ook Damme werd die dag in de as gelegd.
In 1269 werd de Lieve gegraven, een kanaal dat Gent via Damme en het Zwin met de zee verbond. Rond 1270 vestigde Jacob van Maerlant zich in Damme. Hij schreef er o.m. Der naturen bloeme, de eerste natuurencyclopedie in de volkstaal, en de Rijmbijbel, een vertelling van de Bijbelse geschiedenis in de Nederlandse volkstaal, evenals zijn grootste werk, de Spiegel historiael.
Langs het Zwin ontstonden geleidelijk ook kleinere havens: Monnikerede (al lang verdwenen), Hoeke, Muide (nu Sint Anna ter Muiden) en ten slotte Sluis. Door verdere verzanding van het Zwin verloor Damme haar rol als haven die werd overgenomen door Sluis.
In 1297 werd Damme ingenomen door troepen van Filips de Schone, koning van Frankrijk, om spoedig daarop weer heroverd te worden door Robrecht III, graaf van Vlaanderen. Daarna werden de stadsmuren versterkt en werden er stadspoorten gebouwd: De Grote Brugse Poort, de Kleine Brugse Poort of Sint-Kristoffelpoort, de Sint-Catharinapoort, de Oostkerkse Poort, de Monnikeredepoort, de Sluis- of Kranepoort en de Koolkerkse Poort.
Einde 13e eeuw bereikte Damme zijn grootse bloei en omvang. Daarna begon de achteruitgang, mede door verzanding van het Zwin en de opkomst van de stad Sluis, die de positie van voorhaven van Brugge over dreigde te nemen.
In juli 1385 werd Damme ingenomen door 1300 Gentenaars onder Frans Ackerman, die zo de Franse koning Karel VI afsneden van de vloot in Sluis waarmee hij Engeland plande binnen te vallen. Karel kwam met Filips de Stoute de stad belegeren, maar Ackerman bood stevig weerwerk met behulp van Engelse boogschutters en een batterij kanonnen. Ackerman en zijn staf slopen op 16 augustus heimelijk weg uit de belegerde stad, wellicht omdat hij informatie had dat in Gent aan de poten van zijn regime werd gezaagd. De achtergebleven troepen vochten voor hun leven en probeerden op 26 augustus ook door de linies te komen, maar ze werden ontdekt, achternagezeten en gedood. 's Anderendaags werd de stad door de Fransen bestormd en in de as gelegd.
Omstreeks 1400 werd de stadsomwalling gemoderniseerd op last van Filips de Stoute. In 1446 werd het Nazarethklooster gesticht, een augustijnenklooster dat ondergeschikt was aan de Abdij van Zoetendale te Donk.
Het huwelijk tussen Karel de Stoute en Margaretha van York werd in 1468 hier voltrokken. Van 1464-1467 werd een nieuw stadhuis gebouwd. Ook het voorname huis De Grote Sterre dateert van die tijd. De bevolking nam nog toe, hoewel de economische activiteit stagneerde.
Honderd jaar later was Damme geworden tot een vervallen stadje. De bevolking was afgenomen van ongeveer 1150 zielen tot 80 gezinnen, waarvan er 25 armlastig waren. De twee toenmalige kerken (Onze-Lieve-Vrouwekerk en Sint-Catharinakerk) werden in 1572 door de geuzen geplunderd, waarbij de Sint-Catharinakerk zelfs geheel verwoest werd.
Tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) werd Damme tot een vestingstad uitgebouwd als Spaansgezinde tegenhanger van de vesting Sluis die in Staatse handen was. De vesting had een typisch stervormig grondplan gevormd door 7 bastions. Het was een belangrijke verdedigingsplaats met garnizoen tot de 19e eeuw. Hierdoor verdween het noordelijk deel van het stadje en was er in slechts twee stadspoorten voorzien: de Onze-Lieve-Vrouwepoort en de Sint-Antoniuspoort. In 1602 werd de Sint-Catharinaparochie opgeheven en het puin van de kerk werd gebruikt voor de versterkingen.
De Spaanse Successieoorlog (1702-1713) noopte tot verdere uitbouw van de versterkingen: Het Verbrand Fort en het Fort van Damme werden aangelegd. In 1709 werd de vesting veroverd door Marlborough. Na 1713 werd het belang van de vesting minder en in 1715 werden de vestingwerken, in gevolge het Barrièretraktaat, deels geslecht. Tot 1760 bleef de vesting nog enigszins in gebruik. Het verlies van de functie van vestingstad deed het verval verder toenemen. Veel middeleeuwse gebouwen werden gesloopt, bruggen stortten in en van 1782-1786 werd een deel van de vestingwerken openbaar verkocht.
In 1810 werd de Damse Vaart gegraven, onderdeel van een plan van Napoleon om de Noord-Franse havens door middel van een kanaal met Antwerpen te verbinden. Het tracé liep door het noordelijk deel van de stad, delen van deze stad verdwenen en het noordelijk deel werd afgesneden van het zuidelijk deel. Met het vrijkomende zand werden de Reie, de Lieve en wat er over was van het Zwin gedempt.
In de tweede helft van de 19e eeuw en vooral in de 20e eeuw kwam het toerisme op als bestaansbron. Tussen de Wereldoorlogen kwamen er enige overnachtingsmogelijkheden. Op 2 oktober 1944 werd Damme bevrijd van de bezetter na de Tweede Wereldoorlog. Daarna ontwikkelde het toerisme zich verder, wat zich onder meer uitte in diverse horecagelegenheden, een bootverbinding met Brugge, restauratie van oude panden en dergelijke.
Wapenschild
Het wapenschild van Damme is keel, een faas van zilver, geladen met een springende hond van sabel. De vlag en het wapenschild van de stad vinden hun oorsprong in een legende. Damme heette vroeger Hondsdamme, dat eigenlijk van "honte" komt. Honte is een oud woord voor een modderig gebied aan een monding. Aan de verbastering tot "hond" werd achteraf een legende gehangen. De duivel zelf zou in de gedaante van een hond in Damme heel wat schrik aangejaagd hebben bij de bewoners. Na drie dagen vol gehuil ontstond er een storm die een bres in de dijk veroorzaakte. De dijkbouwers joegen op de hond, maakten hem af en stopten de bres dicht met het duivelse dier. De duivel en het oprukkende water waren verslagen, Damme was gered.
Kernen
De gemeente telt naast Damme-centrum nog de deelgemeentes Hoeke, Lapscheure, Moerkerke, Oostkerke, Sijsele en het dorp Vivenkapelle dat in 1977 door Sint-Kruis werd afgestaan. Verder is er nog de kern Den Hoorn (Sint-Rita) in Moerkerke.
De gemeente Damme grenst aan de volgende dorpen en (deel)gemeenten:
Bezienswaardigheden
Het middeleeuwse stadhuis, een mooi voorbeeld van Brabantse gotiek
De middeleeuwse Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk met een complexe bouwgeschiedenis
Het Sint-Janshospitaal, van oorsprong een middeleeuws hospitaal
De Schellemolen, een windmolen
Het standbeeld van Jacob van Maerlant voor het stadhuis. Hij ligt begraven in een blinde zerk in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Niet hij zou er onder liggen, alleen zijn lijk, zo redeneerde hij.
De Stadswallen van Damme, resterende stadsomwalling en natuurgebied.
De Damse Vaart, afgelijnd met bomen, verbindt Brugge met Damme en loopt verder naar Sluis. Het werd onder Napoleon uitgegraven. De vaart heeft nu geen enkele economische betekenis meer. De boot Lamme Goedzak, naar een karakter uit de roman over Tijl Uilenspiegel, brengt toeristen van Brugge naar Damme. Wanneer de vaart in de winter dichtvriest, is het mogelijk van Brugge naar Sluis te schaatsen wat dan ook door vele toeristen wordt gedaan.
Het Uilenspiegelmuseum brengt 5 eeuwen Uilenspiegel in beeld. Sinds de 17de eeuw heeft Damme een sterke Uilenspiegeltraditie. Als symbool van de Vlaamse volksziel, ontembare geus en fratsenmaker, dwaalde hij er met Nele en Lamme Goedzak rond. In het museum kan men aan de hand van kopieën van handschriften, 16de-eeuwse drukken, schilderijen, bibliofiele uitgaven, prenten, beeldhouwwerken, geplaatst in hun cultuurhistorische context, met deze verschillende gezichten van Uilenspiegel kennismaken.
Natuur en landschap
Damme is gelegen in het West-Vlaamse poldergebied op een hoogte van ongeveer 2,5 meter. Van belang is de Damse Vaart, met in het westen De Siphon, waar de parallel verlopende Schipdonkkanaal en Leopoldkanaal de Damse Vaart kruisen. Dan zijn er de Stadswallen van Damme en de natuurgebieden Romboutswerve en Verbrand Fort.
Demografie
Demografische ontwikkeling voor de fusie
Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Politiek
Structuur
De burgemeester van Damme van 2001 tot 1 mei 2014 was Dirk Bisschop. Na diens overlijden bij een auto-ongeval werd hij opgevolgd door partijgenoot en eerste schepen Joachim Coens.
2013-2018
CD&V heeft de meerderheid met 17 op 21 zetels.
Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt. De grootste partij is in kleur.
(*) 1988: ONAFH.
Toerisme
Fietsroutes
De stad ligt langs de fietsroutes van Den Helder naar Boulogne langs de Noordzeeroute
De Vlaanderen Fietsroute kronkelt ook door Damme
De Riante Polderroute verbindt Damme met Knokke
De Maerlantroute loopt via Moerkerke naar Lapscheure en het overzetbootje over de Damse Vaart. Vandaar gaat het naar Sluis, Aardenburg, Middelburg, Maldegem en terug
De Beverhoutsroute loopt van Beernem naar Brugge
Cultuur
Campo Solar is een jaarlijks openluchtfestival te midden van een maïsveld in Damme, gedurende het eerste weekend van augustus. In 2018 won het gezellige festival de Gulden Lieve, de tweejaarlijkse cultuurprijs van de stad.
In de roman van Charles de Coster (1867) wordt beweerd dat Tijl Uilenspiegel in Damme geboren zou zijn. Daarmee werd Damme tot een van de vele Tijl Uilenspiegelsteden.
De roman Pastoor Poncke (1941) van Jan Eekhout speelt zich af in Damme.
Stedenband
Damme (Duitsland)
Externe links
Officiële website
Geschiedenis van Damme
Plaats in West-Vlaanderen | In de tweede helft van de 19e eeuw en vooral in de 20e eeuw kwam het toerisme op als bestaansbron. Tussen de Wereldoorlogen kwamen er enige overnachtingsmogelijkheden. Op 2 oktober 1944 werd Damme bevrijd van de bezetter na de Tweede Wereldoorlog. Daarna ontwikkelde het toerisme zich verder, wat zich onder meer uitte in diverse horecagelegenheden, een bootverbinding met Brugge, restauratie van oude panden en dergelijke. | 2 | toeristische attractie, bezienswaardigheid, toerisme |
11,828 | WebApplication | 2140349 | https://nl.wikipedia.org/wiki/CPanel | CPanel | CPanel is een softwarepakket in de vorm van een webapplicatie. CPanel maakt het voor een webmaster of sysop mogelijk om eenvoudig een server op te zetten met websites, e-mailaccounts en DNS. Het beheer gebeurt via een webinterface.
CPanel maakt gebruik van scripts om de server te beheren, ondanks het open karakter van LAMP zijn deze scripts geen open source. Men logt in op een webgebaseerd paneel, dat de gebruikers en beheerders in staat stelt om via een gemakkelijke manier alle mogelijkheden van webhosting te beheren. De scripts zorgen voor de nodige veranderingen in de configuratiebestanden van Linux.
Externe link
Officiële website
Webapplicatie
Software geschreven in Perl | CPanel is een softwarepakket in de vorm van een webapplicatie. CPanel maakt het voor een webmaster of sysop mogelijk om eenvoudig een server op te zetten met websites, e-mailaccounts en DNS. Het beheer gebeurt via een webinterface. | 1 | webapp, online applicatie, browserapplicatie |
7,197 | MobilePhoneStore | 4921278 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Jamal%20Ben%20Saddik | Jamal Ben Saddik | Jamal Ben Saddik (Antwerpen, 3 oktober 1990), ook bekend als The Goliath, is een Marokkaans-Belgisch kickbokser. Hij werd in 2018 de Glory Heavyweight Grand Prix Champion.
Levensloop
Ben Saddik werd geboren in Antwerpen, België. Zijn ouders vertrokken in de jaren 60 uit Bni Hadifa, een stad in het Rifgebergte in het noorden van Marokko. Hij groeide op in Borgerhout. Op zijn negende begon hij met kickboksen, omdat zijn vader hem van straat wilde houden. Als tiener was hij slachtoffer van een schietincident. Hierbij werd hij geraakt aan zijn linkeronderbeen.
Eind 2012 werd hij gediagnosticeerd met schildklierkanker, een ziekte waar hij nog steeds aan lijdt. Ook raakte hij toen betrokken in een auto-ongeluk met een dodelijk slachtoffer.
Op 10 maart 2021 werd bekend dat Ben Saddik werd opgepakt bij de grootschalige politieactie: “Operatie Sky”. Hij werd ervan verdacht cryptotelefoons verkocht te hebben in zijn telefoonzaak te Antwerpen, die vervolgens door criminelen gebruikt werden. Ben Saddik verbleef anderhalve maand in de gevangenis en na zijn voorlopige vrijlating moest hij alweer in behandeling tegen schildklierkanker.
In december 2022 werd zijn fitness- en kickboxclub "Vinci Club" voor twee maanden gesloten door de burgemeester omwille van “imminente dreiging voor de openbare orde en veiligheid, ook al kan hij worden beschouwd als slachtoffer van de gewelddadige incidenten”. In beroep liet de Raad van State de sluiting overeind.
Carrière
Op 6 maart 2011 vocht Ben Saddik zijn eerste partij tegen de Nederlander Rico Verhoeven in de It's Showtime Sporthallen Zuid en won dit gevecht met een technische knock-out. Ondanks zijn diagnose van schildklierkanker in 2012, slaagde Ben Saddik kort daarop erin om derde te worden op het Glory Grand Slam-toernooi van Tokio, het officieuze wereldkampioenschap, alwaar hij onder meer Remy Bonjasky en Errol Zimmerman versloeg.
Op 9 december 2017 vocht hij nogmaals tegen Verhoeven in de Rotterdamse Ahoy voor de wereldtitel bij de zwaargewichten bij de kickboksbond Glory. Ben Saddik verloor het gevecht in de vijfde ronde door een technische knock-out.
Op 30 januari 2021 stond een wedstrijd op het programma tegen Rico Verhoeven georganiseerd door Glory, maar kon deze niet doorgaan vanwege een rugblessure van Ben Saddik, opgelopen tijdens de training in aanloop van de wedstrijd.
In de zomer van 2021 ging Ben Saddik trainen in Amsterdam bij Mike Passenier, de voormalige coach van kickbokser Badr Hari. Op 23 oktober 2021 was er een wedstrijd gepland tussen Rico Verhoeven en Alistair Overeem. Vanwege een blessure moest Overeem afzeggen waardoor Ben Saddik alsnog een derde keer tegen Verhoeven mocht vechten voor de wereldtitel. In een beklijvend titanengevecht in het Gelredome in Arnhem won Verhoeven volgens de jury de eerste ronde en Ben Saddik de tweede ronde. Ben Saddik gaf een vermoeide indruk in de derde ronde die naar Verhoeven ging op punten. In de vierde ronde was hij niet meer in staat te vechten. De scheidsrechter besloot al na enkele seconden de wedstrijd stil te leggen waardoor Ben Saddik verloor met technisch knock-out.
Op 19 maart 2022 organiseerde Glory in het Trixxo Arena in Hasselt een kickboksevenement met een kamp tussen Ben Saddik en de Nederlander Levi Rigters als hoofdact. Echter ging dat op het laatste moment niet door omdat er ongeregeldheden waren uitgebroken in de tribunes tussen supporters van kickboksers uit een voorgaande kamp.
In februari 2023 wordt Ben Saddik door de organisatie Glory voor vijftien maanden geschorst, van de zwaargewichtlijst gehaald, en wordt zijn laatste overwinning omgezet in een no contest, vanwege gebruik van doping. Vanwege privacy-regels kan de organisatie verdere details niet bekend maken.
Record
Titels
Glory
2018 Glory Heavyweight Grand Prix Winnaar
CombatPress.com
2015 "Comeback of the Year"
2018 "Comeback Fighter of the Year"
Trivia
In samenwerking met Jako runt Ben Saddik een eigen sportkledinglijn.
Op 2 januari 2021 was Ben Saddik te zien in Het Jachtseizoen. Hierin stal hij de bus van StukTV, wat een ander nog niet eerder was gelukt. Daarmee wist hij te ontsnappen en won hij het vijfde seizoen.
Marokkaans kickbokser
Belgisch kickbokser | Op 10 maart 2021 werd bekend dat Ben Saddik werd opgepakt bij de grootschalige politieactie: “Operatie Sky”. Hij werd ervan verdacht cryptotelefoons verkocht te hebben in zijn telefoonzaak te Antwerpen, die vervolgens door criminelen gebruikt werden. Ben Saddik verbleef anderhalve maand in de gevangenis en na zijn voorlopige vrijlating moest hij alweer in behandeling tegen schildklierkanker. | 1 | mobiele telefoonwinkel, smartphonewinkel, telefoonzaak |
7,530 | AutomatedTeller | 1916039 | https://nl.wikipedia.org/wiki/John%20Shepherd-Barron | John Shepherd-Barron | John Adrian Shepperd-Barron (Shillong (India), 23 juni 1925 – Inverness (Schotland), 15 mei 2010) was een Schots uitvinder; hij bedacht onder meer de geldautomaat.
Hij studeerde aan de universiteit van Edinburgh en Cambridge. In 2005 werd hij benoemd tot Lid in de Orde van het Britse Rijk.
John Shepherd-Barron en de geldautomaat
In de jaren zestig ging hij werken voor De La Rue Instruments. Het intrigeerde hem, nadat hij twee keer voor een gesloten bankkantoor had gestaan, dat hij in eigen land of in het buitenland niet vrij over zijn eigen geld kon beschikken. Een zelfbedieningsmachine voor chocolade inspireerde hem. Hij besprak zijn idee met Barclays om cheques van Barclays via een automaat bij de bank in te voeren, waarna de klant dan over contant geld kon beschikken, toen beperkt tot een bedrag van 10 £. Barclays gaf hem opdracht om zes machines te bouwen.
Aangezien betaalkaarten met magnetische strips nog niet bestonden, bedacht Shepherd-Barron een systeem waarbij de klant een cheque moest invoeren die voorzien was van het licht radioactieve koolstof-14, zodat de machine de cheque kon detecteren. Ter verificatie moest de klant een pincode van vier cijfers invoeren, naar eigen zeggen ook een idee van John Shepherd-Barron.
Deze machine werd in Engelstalige landen bekend als de ATM (Automated Teller Machine) en in Nederlandstalige landen als geldautomaat, pinautomaat of flappentap (Bargoens). De eerste machine werd op 27 juni 1967 geïnstalleerd in Enfield, Noord-Londen, bij een filiaal van de Barclays Bank toen hij managing-director was van De La Rue Instruments. De eerste die de machine gebruikte was de acteur Reg Varney, bekend van de televisieserie On The Buses. Sindsdien zijn er wereldwijd miljoenen pinautomaten geïnstalleerd.
Naast de geldautomaat heeft hij ook tal van andere minder succesvolle zaken uitgevonden, zoals een apparaat dat geluiden van orka's afspeelt teneinde zeehonden te verjagen van zalmkwekerijen.
Betalingssysteem
Schots uitvinder
Brits uitvinder | Deze machine werd in Engelstalige landen bekend als de ATM (Automated Teller Machine) en in Nederlandstalige landen als geldautomaat, pinautomaat of flappentap (Bargoens). De eerste machine werd op 27 juni 1967 geïnstalleerd in Enfield, Noord-Londen, bij een filiaal van de Barclays Bank toen hij managing-director was van De La Rue Instruments. De eerste die de machine gebruikte was de acteur Reg Varney, bekend van de televisieserie On The Buses. Sindsdien zijn er wereldwijd miljoenen pinautomaten geïnstalleerd. | 2 | geldautomaat, pinautomaat, bankautomaat |
10,407 | ProfilePage | 4796016 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Huub%20R%C3%B6ttgering | Huub Röttgering | Hubertus Jacobus Alfonsus (Huub) Röttgering (°1963) is een Nederlandse sterrenkundige.
Levensloop
In 1993 promoveerde Röttgering onder begeleiding van George Miley aan de Universiteit Leiden op het proefschrift Ultra-steep spectrum radio sources: Tracers of distant galaxies. Hierna zette hij zijn onderzoek voort aan de Universiteit van Cambridge (VK). In 1995 kwam hij terug naar Leiden, waar hij in 1998 universitair docent werd, en in 2003 universitair hoofddocent.
Hij is sinds 2009 hoogleraar observationele kosmologie aan de Universiteit Leiden. Tevens was hij van 2012 tot 2022 directeur van de Sterrewacht Leiden. Naast kosmologie richt hij zich op verre radio-sterrenstelsels, clusters van sterrenstelsels, actieve sterrenstelselkernen en optische en radio-interferometers.
Externe links
Profielpagina Universiteit Leiden
Nederlands astronoom
Hoogleraar aan de Universiteit Leiden | Externe links
Profielpagina Universiteit Leiden | 1 | profielpagina, gebruikersprofiel, persoonlijke pagina |
1,040 | Sculpture | 5595547 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst%20van%20beelden%20in%20Beuningen | Lijst van beelden in Beuningen | Dit is een (onvolledige) chronologische lijst van beelden in Beuningen. Onder een beeld wordt hier verstaan elk driedimensionaal kunstwerk in de openbare ruimte van de Nederlandse gemeente Beuningen, waarbij beeld wordt gebruikt als verzamelbegrip voor sculpturen, standbeelden, installaties, gedenktekens en overige beeldhouwwerken.
Voor een volledig overzicht van de beschikbare afbeeldingen zie: Beelden in Beuningen op Wikimedia Commons. Met lichtgrijze achtergrond verdwenen beelden.
Beuningen
Ewijk
Weurt
Winssen
Zie ook
Lijst van oorlogsmonumenten in Beuningen
Cultuur in Beuningen
Beuningen | Dit is een (onvolledige) chronologische lijst van beelden in Beuningen. Onder een beeld wordt hier verstaan elk driedimensionaal kunstwerk in de openbare ruimte van de Nederlandse gemeente Beuningen, waarbij beeld wordt gebruikt als verzamelbegrip voor sculpturen, standbeelden, installaties, gedenktekens en overige beeldhouwwerken. | 1 | beeldhouwwerk, sculptuur, kunstobject |
516 | TaxiService | 458302 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Deeltaxi | Deeltaxi | Deeltaxi is een vorm van taxivervoer die in Nederland halverwege de jaren negentig is ingevoerd door de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), de latere Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015). Een deeltaxi houdt in dat de taxi, zoals het woord al zegt, gedeeld wordt met andere passagiers. Men huurt dus een zitplaats in een taxi en niet de hele taxi. Tot ongeveer 2002 was de deeltaxi alleen toegankelijk voor personen met een zogenaamd Wmo-budget, maar sinds die tijd kan in veel gemeenten iedereen gebruikmaken van deeltaxisystemen (CVV-vervoer).
Aanbieders van deeltaxi/CVV-vervoer in Nederland zijn (of waren) onder andere Taxbus, Taxihopper en Personen- en Zorgvervoer Nederland (PZN).
Andere landen
Er bestaan vergelijkbare systemen in veel andere landen. Zo kent Duitsland de Sammeltaxi, Turkije de dolmuş en Israël de sjeroet.
Duitsland: Sammeltaxi
De Sammeltaxi is grotendeels vergelijkbaar met de Nederlandse treintaxi, maar is niet beperkt tot bepaalde plaatsen rond een spoorwegstation.
Israël: sjeroet
Sjeroet is een Hebreeuws woord dat service of dienst betekent. Het betreft bestelbusjes in passagiersuitvoering of gewone personenauto's die meestal op vaste routes rijden (maar soms ook op verzoek, zoals de Nederlandse treintaxi) en die passagiers meenemen voor vaste tarieven die vergelijkbaar zijn met of soms lager zijn dan de bustarieven. Sjeroets hebben meestal geen vaste dienstregeling en vertrekken gewoonlijk als ze genoeg passagiers hebben. Ze stoppen op verzoek, ook op plaatsen waar geen officiële bushaltes zijn. Verder rijden zij ook buiten de normale werkdagen van de bussen, zoals op sjabbat (zaterdag) en tijdens feestdagen (wanneer er in de meeste plaatsen in het land geen gewone bussen rijden). Op sommige routes rijden ze ook 's nachts.
Zie ook
Treintaxi
Dolmuş
Personenvervoer | Deeltaxi is een vorm van taxivervoer die in Nederland halverwege de jaren negentig is ingevoerd door de Wet voorzieningen gehandicapten (Wvg), de latere Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015). Een deeltaxi houdt in dat de taxi, zoals het woord al zegt, gedeeld wordt met andere passagiers. Men huurt dus een zitplaats in een taxi en niet de hele taxi. Tot ongeveer 2002 was de deeltaxi alleen toegankelijk voor personen met een zogenaamd Wmo-budget, maar sinds die tijd kan in veel gemeenten iedereen gebruikmaken van deeltaxisystemen (CVV-vervoer). | 1 | taxidienst, taxivervoer, chauffeurdiensten |
3,158 | MedicalOrganization | 1629984 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Willy%20Gepts | Willy Gepts | Willy Gepts (Antwerpen, 11 maart 1922 - aldaar, 31 januari 1991) was een doctor in de geneeskunde die onderzoek deed naar diabetes.
Hij toonde door onderzoek van weefsel aan, dat diabetes type 1 een auto-immuunziekte is. In 1965 publiceerde hij daarover Pathologic anatomy of the pancreas in juvenile diabetes mellitus in het vaktijdschrift Diabetes.
Hij lag als voorzitter van de Operationele Groep Campus Jette van de Vrije Universiteit Brussel mee aan de basis van de uitbouw van de medische campus van de VUB in Jette en het universitaire ziekenhuis in Jette, was hoofd van de dienst Pathologische Ontleedkunde in het Brugmannziekenhuis en in het Universitair Ziekenhuis Brussel en was ook voorzitter van de European Association for the Study of Diabetes, directeur van de Koningin Elisabeth-stichting en lid van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België en van verschillende commissies van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek.
Van 1974 tot 1979 was hij vice-rector van de Vrije Universiteit Brussel.
Werken
Bijzondere pathologische ontleedkunde. Brussel 1972
Immunity and Autoimmunity in Diabetes mellitus. Amsterdam en New York 1974 (mede-uitgever)
Insulin: Islet Pathology, Islet Function, Insulin Treatment. Gentofte en Stockholm 1976
Belgisch medicus | Hij lag als voorzitter van de Operationele Groep Campus Jette van de Vrije Universiteit Brussel mee aan de basis van de uitbouw van de medische campus van de VUB in Jette en het universitaire ziekenhuis in Jette, was hoofd van de dienst Pathologische Ontleedkunde in het Brugmannziekenhuis en in het Universitair Ziekenhuis Brussel en was ook voorzitter van de European Association for the Study of Diabetes, directeur van de Koningin Elisabeth-stichting en lid van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België en van verschillende commissies van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. | 3 | ziekenhuis, kliniek, medische instelling |
11,720 | ShippingDeliveryTime | 5561017 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Revolver%20M1891 | Revolver M1891 | De Revolver M1891 of M91 is een double action centraalvuur revolver die ontworpen werd door KNIL kapitein à la suite der Artillerie F.W.H. Kuhn.
De M91 revolver was de opvolger van de Nederlandse Revolver M1873 die in de Oost onder de naam Model 1875 werd gebruikt. De M91 was lichter en compacter en was voorzien van een hulsuitstoter. Het kaliber was 9,4 mm, net als bij de M1873.
De naam M91 werd pas in 1931 aan de revolver gegeven door de Nederlands-Indische politie, om hem te onderscheiden van de 6-schots centraalvuurrevolver Colt Police Positive 9x29R (.38 S&W), die bij de Nederlands-Indische politie was ingevoerd en revolver M31 ging heten.
Geschiedenis
In 1875 introduceerde het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) de Revolver M1873, onder de naam Revolver (later werd deze aangeduid als KNIL Revolver model 1875) De M1873 was ook in gebruik bij het Nederlandse Landmacht en Marine. Ongeveer 1300 werden geleverd aan het KNIL en werden voornamelijk gebruikt door de cavalerie. Rondt 1889 wilde het KNIL ook andere onderdelen revolvers verstrekken, maar men vond de M1875 te zwaar. Daarom werd om een nieuw, lichter en moderner wapen gevraagd.
KNIL Kapitein der Artillerie F.W.H. Kuhn, directeur van de Indische Geweermakers School, te Meester Cornelis ontwikkelde daarop een lichtere en compactere 9,4 mm legerrevolver.
Kuhn ontwikkelde twee modellen met hetzelfde kaliber als de M1875, maar lichter en met een eenvoudiger slotmechanisme dan de M1875. Het nieuwe wapen was ook voorzien van een uitwerper voor lege hulzen, wat de M1875 ontbeerde.
In 1891 werden er twee prototypes naar Nederland gestuurd voor beproevingen. Na wat kleine aanpassingen werd besloten een van de modellen te accepteren. Vanaf dat moment werd de M1875 bij het KNIL ‘Revolver, oud model’ of ‘Revolver, O.M.’ genoemd.
Het nieuwe model, dat ‘Revolver, nieuw model’ of ‘Revolver, N.M.’ werd genoemd (hij zou pas in 1931 de naam M91 krijgen), was met een lengte van 222 mm en een gewicht 825 g handzamer dan de M1875 die 330 mm lang en 1,3 kg zwaar was.
In Nederlands-Indië waren op dat moment geen wapenfabrikanten. De enige wapens werden gemaakt door leerling-wapensmeden, die een klein aantal revolvers en Remington-karabijnen maakten. Daarom werd besloten dat de firma J.F.J. Bar in Delft de onderdelen zou maken en de Werkplaats Draagbare Wapenen (WDW) in Delft van de Artillerie InrichtingenWDW de wapens zou assembleren.
Er werden 3754 revolvers besteld. De eerste 300 werden in 1893 geleverd en de rest in 1894 en 1895. Eind 1894 waren er voldoende revolvers en reserveonderdelen in Nederlands-Indië aangekomen en begon de verstrekking aan de troepen. De eerste revolvers kwamen ter beschikking van eenheden in Batavia: het 10e Infanteriebataljon in Weltevreden, het 11e Infanteriebataljon in Meester Cornelis en het garnizoen en van het 1e Infanteriedepotbataljon in Bandoeng. Daarna volgden de troepen in Atjeh, de binnenlanden, Java en Lombok. De invoering werd voltooid in 1895. De oude M1875-revolvers van het KNIL gingen naar de mariniers.
De Revolver M1891 werd door het KNIL en de Nederlands-Indische politie tot eind jaren ‘20 gebruikt.
De revolver bleef gedurende de tijd dat hij in gebruik was vrijwel onveranderd. Wel werden in 1902 en 1903 de vizierkepen dieper gevijld in verband met de invoering van een nieuwe, krachtiger, patroon met een ander model kogel en rookloos kruit.
Modificatie Hamakers
In 1904 werden 40 herbouwde revolvers getest met een door eerste luitenant L.K. Hamakers (1867-1917) gewijzigd slotmechanisme; als de trekker overgehaald werd terwijl de laadpoort open stond, zou de cilinder gaan draaien. Dit maakte het gemakkelijker om te laden en te herladen. Uit de beproevingen bleek dat het laden en herladen inderdaad sneller ging. Omdat de constructie niet sterk genoeg werd geacht werd de modificatie niet doorgevoerd. Wel werd er een soortgelijke wijziging toegepast op commerciële revolvers van Belgische makelij.
Munitie
Bij het KNIL werd voor de M75-revolver een vergelijkbare 9,4x21R patroon gebruikt als voor dezelfde revolver in Nederland (daar M73 genoemd) gebruikt werd. Wel werd de binnenzijde van de huls gelakt om de patroon onder tropische omstandigheden langer te kunnen bewaren. Vanaf eind jaren 1880 werd de patroon voor de nieuwe M91-revolver aangepast: de huls werd verlengd tot 23 mm (in plaats van 21 mm). Deze patroon stond bekend als de Scherpe patroon No 3 (die vanaf 1902 de toevoeging O.M. (Oud Model) kreeg). De patroon had een elliptische loden kogel met 2 groeven, en was geladen met zwart buskruit (‘salpeterkruit’). De Nederlands-Indische revolverpatronen werden samengesteld bij de patroonwerkplaatsen te Soerabaja en Bandoeng, en daardoor werd deze 9,4x23R patroon ook wel verwarrend 10 mm Soerabaja-patroon genoemd.
Bij de patroonwerkplaats werd in 1901 uitgebreid onderzocht of de M91-revolver hogere drukken aan zou kunnen. Toen dit het geval bleek te zijn, werd een nieuwe patroon ontwikkeld met een hardere, afgeknotte loden kogel en gevuld met rookloos kruit. De uitwendige ballistiek van de nieuwe kogel was anders dan van de oude, daarom werden in 1902 en 1903 de vizierkepen van alle revolvers dieper gevijld. De toegenomen druk leidde echter toch tot problemen: het bleek moeilijker de lege hulzen uit te werpen, waardoor de revolver haperde en soms beschadigd raakte. Er volgden nieuwe tests met een langere huls (27 mm) en verschillende kruitladingen, en in 1911 werd de verbeterde patroon 9,4x27R ingevoerd als Scherpe patroon No 3 N.M. (Nieuw Model).
Gebruik bij de Nederlands-Indische politie
De Nederlands-Indische politie werkte nauw samen met het KNIL en er was weinig verschil bij de inzet van handvuurwapens.
In 1909 bestelde het Departement van Kolonien (DvK) 2200 legerrevolvers voor de Nederlands-Indische politie bij L. Wittich in Den Haag. (de firma Bar was gestopt met de productie van wapens nadat oprichter Jean Francois Joseph Bar in april 1908 was overleden). Wittich produceerde de complete revolver, omdat de Artillerie Inrichtingen in Hembrug het te druk had met de productie van de M73 NM.
Er werden rond die tijd 29 M91 revolvers geleverd aan de politie in West-Indië (Suriname, Aruba en Curaçao); 5 gemaakt door Bar en 24 gemaakt door Wittich.
Na de Eerste Wereldoorlog werd de politie in Nederlands-Indië gereorganiseerd en werd de Veldpolitie opgericht. In de jaren ‘20 en ’30 waren hiervoor ongeveer 6000 nieuwe revolvers nodig. In augustus 1919 vroeg het DvK aan de Artillerie Inrichtingen (A.I.) een prijsopgave voor 6000 revolvers. A.I. bood ze aan voor ƒ59,- per stuk, en het zou 22 maanden duren om ze te produceren (de laatste 10 maanden zouden er 25 per dag gemaakt kunnen worden). In april 1920 plaatste het DvK de bestelling voor 5830 revolvers, maar wilde ze inclusief afleverkosten en proefmunitie. Dat was onacceptabel voor A.I., dat aangaf dat de prijs zou worden verhoogd en de levertijd verlengd zou worden tot 30 maanden. De Nederlands-Indische overheid had 1800 revolvers nodig in april 1921, en de rest tegen het einde van dat jaar, maar met 30 maanden levertijd van A.I. zouden de revolvers pas in 1923 geleverd worden. Desondanks bevestigde het DvK de bestelling in augustus 1920.
Ondertussen had het DvK in juli 1920 ook 12.000 Karabijnen M95 en een grote hoeveelheid marechausseesabels en klewangs bij A.I. besteld. A.I. gaf aan dat de levertijd van de revolvers daardoor nog een jaar langer zou worden. Daarop besloot het DvK in september 1920 de bestelling bij A.I. te annuleren, en de revolvers elders te bestellen.
Via de Nederlandsch-Engelsche Technische Handel Maatschappij werden de revolvers op 15 oktober 1920 besteld bij de Britse firma Vickers Ltd. De toegezegde levertijd van 6 maanden werd echter niet gerealiseerd. Vickers ontving de tekeningen pas in 1921, en toen de revolvers aan het eind van dat jaar gereed waren ze zo slecht afgewerkt dat ze niet geaccepteerd werden. Vickers liet de revolvers herstellen door Fabrique Nationale d'Armes de Geurre in België, waarvandaan ze in 1922 verscheept werden naar Nederlands-Indië, en daar door de politie in gebruik werden genomen. De Vickers-revolvers zijn te herkennen aan een gekroonde letter W op de rechterkant van de kast, voor de cilinder, en Birmingham-keurmerken, op de loop, cilinder en aan de rechterkant van de kast.
In 1931 gaf de Nederlands-Indische politie de revolver de naam M91, om hem te onderscheiden van de 6-schots centraalvuurrevolver Colt Police Positive 9x29R (.38 S&W), die bij de Nederlands-Indische politie was ingevoerd en Revolver M31 ging heten.
Vervanging
In totaal zijn er ongeveer 12.000 M91-revolvers geproduceerd; 6.000 vóór de Eerste Wereldoorlog voor KNIL en Nederland-Indische politie en 6.000 ná de Eerste Wereldoorlog, exclusief voor Nederland-Indische politie.
3754st (fa. J.F.J. Bar, Delft), van 1892 t/m 1894
2246st (fa. L. Wittich, Den Haag), ca. 1909
ca. 6000st (Vickers Ltd., Birmingham) in 1922
Daarnaast werden er 29 revolvers geleverd aan de politie in West-Indië (Suriname, Aruba en Curaçao)
Rond 1900 kwamen zelfladende pistolen in gebruik, en ging het KNIL op zoek naar een nieuw vuistvuurwapen. In 1911 kocht het KNIL het Duitse Parabellum DWM; Borchardt-Luger, 9 mm pistool en nam dit als "Pistool M.11" in gebruik om de M91-revolver te vervangen. Door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werden echter niet alle bestelde pistolen geleverd, en bleef de M91 in gebruik. Pas in 1928 waren er voldoende Lugers beschikbaar en werd de M91-revolver buiten gebruik gesteld.
Bronnen, referenties en voetnoten
Krijgsmacht van Nederland
Revolver
Militaire geschiedenis van Nederlands-Indië | Na de Eerste Wereldoorlog werd de politie in Nederlands-Indië gereorganiseerd en werd de Veldpolitie opgericht. In de jaren ‘20 en ’30 waren hiervoor ongeveer 6000 nieuwe revolvers nodig. In augustus 1919 vroeg het DvK aan de Artillerie Inrichtingen (A.I.) een prijsopgave voor 6000 revolvers. A.I. bood ze aan voor ƒ59,- per stuk, en het zou 22 maanden duren om ze te produceren (de laatste 10 maanden zouden er 25 per dag gemaakt kunnen worden). In april 1920 plaatste het DvK de bestelling voor 5830 revolvers, maar wilde ze inclusief afleverkosten en proefmunitie. Dat was onacceptabel voor A.I., dat aangaf dat de prijs zou worden verhoogd en de levertijd verlengd zou worden tot 30 maanden. De Nederlands-Indische overheid had 1800 revolvers nodig in april 1921, en de rest tegen het einde van dat jaar, maar met 30 maanden levertijd van A.I. zouden de revolvers pas in 1923 geleverd worden. Desondanks bevestigde het DvK de bestelling in augustus 1920. | 2 | verzendtijd, levertijd, bezorgtijd |
6,898 | AskAction | 128320 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Kort%20geding | Kort geding | Een kort geding (in België vaak kortgeding of référé ) is een kort durende civiele procedure voor spoedeisende zaken die naar hun aard snel beslist moeten worden. Een gewone rechtszaak duurt langer, omdat er eerst een schriftelijke behandeling plaatsvindt en partijen de gelegenheid hebben na de schriftelijke en mondelinge behandeling deskundigen of getuigen te laten horen.
Zaken die naar hun aard spoedeisend zijn, zijn bijvoorbeeld het verzoek om een staking te verbieden of het verzoek een publicatie te verbieden, omdat deze niet juist is en de belangen van een directbetrokkene schaadt. Ook kan gedacht worden aan een bevel aan de verzekeraar om een dringend noodzakelijke medische ingreep te betalen, indien de verzekeraar daartoe vrijwillig niet bereid is. In deze voorbeelden is een snelle uitspraak gewenst. In het laatste voorbeeld zou de patiënt kunnen zijn overleden als de uitspraak te lang op zich laat wachten.
De uitspraak in een kort geding is een voorlopig maar wel bindend oordeel. Als een partij zich niet bij de uitslag wenst neer te leggen, kan zij in hoger beroep gaan of alsnog via een normale procedure een uitgebreide behandeling vragen. In de praktijk blijkt echter dat men zich vaak neerlegt bij de uitspraak in een kort geding.
Kort geding in Nederland
De procedure van het kort geding is in Nederland opgenomen in de artikelen 254-260 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Het kort geding wordt behandeld door één rechter, namelijk de president of een van de vicepresidenten van de rechtbank, voorzieningenrechter (met afkorting 'vzr.') genoemd, of de kantonrechter. In hoger beroep vindt behandeling plaats bij het gerechtshof waar de zaak altijd door drie rechters wordt beoordeeld.
Verloop van de procedure
Het kort geding verloopt volgens de regels van de gewone procedures met dit verschil dat de termijnen veel korter zijn en er meteen een mondelinge en dus geen schriftelijke behandeling plaatsvindt. De gedaagde partij is niet verplicht een advocaat in te schakelen. Als de zaak zeer spoedeisend is, kan het kort geding zelfs binnen een dag, op zondag of buiten 'werktijd' plaatsvinden en is het oordeel uitvoerbaar bij voorraad.
Als de gedaagde niet komt opdagen, zal de rechter de gedaagde in principe bij verstek veroordelen.
Beslissing
De kortgedingrechter kan besluiten de gevraagde veroordeling te weigeren als naar zijn oordeel de beoordeling van de zaak te moeilijk is en hij van oordeel is dat een bodemprocedure noodzakelijk is. De uitspraak in het kort geding is weliswaar bindend, maar kan soms in een bodemprocedure weer ongedaan worden gemaakt. Is er op grond van het kort geding schadevergoeding betaald en blijkt deze tijdens gewone procedure toch niet verschuldigd te zijn, dan zal deze weer moeten worden terugbetaald.
Bij een kort geding kan de rechter meteen na afloop uitspraak doen. Een termijn van ėėn of twee weken is echter gebruikelijk (bij een bodemprocedure is dit vier weken). Beroep in een zaak over een bedrag van meer dan € 1.750,- voor de kantonrechter en in andere zaken voor de rechtbank kan worden ingesteld bij het gerechtshof binnen vier weken na dagtekening van het vonnis.
Incassokortgeding
Sommige rechtbanken hebben een speciale kortgedingprocedure in het leven geroepen voor de incasso van geldvorderingen in het geval daarmee een bijzonder spoedeisend belang gediend is.
Kortgeding in België
In België kunnen in spoedeisende gevallen door de voorzitters van de rechtbanken van eerste aanleg (resp. van de ondernemingsrechtbank en de arbeidsrechtbank) voorlopige beslissingen worden genomen over zaken die tot de bevoegdheid van hun rechtbank behoren. Dat kan zowel bij de rechtbank van eerste aanleg, bij de ondernemingsrechtbank als bij de arbeidsrechtbank. Het moet dan wel gaan over dringende zaken en de beslissing is voorlopig: zij heeft geen invloed op de zaak zelf. Hiermee wordt bedoeld dat een rechter in kortgeding de rechtspositie van de partijen niet definitief en onherroepelijk mag wijzigen, maar wel de feitelijke toestand. Een kortgedingrechter kan dus bijvoorbeeld niet bepalen dat een contract (definitief) geldig is of dat een contract ontbonden wordt, maar wel dat een contract (voorlopig) moet blijven uitgevoerd worden.
Als de zaak ook nog behoefte heeft aan een verrassingseffect, bijvoorbeeld een schuldeiser die beslag wil laten leggen, kan er een beschikking komen op eenzijdig verzoekschrift. Deze procedure heeft niks te maken met de kortgedingprocedure, de enige gelijkenissen zijn dat men ook snel een uitspraak kan bekomen en dat dezelfde rechter (de voorzitter van de bevoegde rechtbank) oordeelt. De wet stelt dat dit alleen mogelijk is als absolute noodzaak aanwezig is. De tegenpartij verneemt de beslissing dan pas nadat ze genomen is; vanzelfsprekend kan hij derdenverzet aantekenen. Ook hierin zit een verschil met de beschikking uit kortgeding: zij wordt gewezen op tegenspraak (dus met een tegenpartij), terwijl de procedure met het eenzijdig verzoekschrift, uit haar aard, geen tegenpartij behoeft.
Externe link
Rechtspraak.nl
Zie ook
Arrest Ciba Geigy/Voorbraak (1984)
Arrest Kempkes/Samson (1989)
Juridische terminologie
Burgerlijk procesrecht | Zaken die naar hun aard spoedeisend zijn, zijn bijvoorbeeld het verzoek om een staking te verbieden of het verzoek een publicatie te verbieden, omdat deze niet juist is en de belangen van een directbetrokkene schaadt. Ook kan gedacht worden aan een bevel aan de verzekeraar om een dringend noodzakelijke medische ingreep te betalen, indien de verzekeraar daartoe vrijwillig niet bereid is. In deze voorbeelden is een snelle uitspraak gewenst. In het laatste voorbeeld zou de patiënt kunnen zijn overleden als de uitspraak te lang op zich laat wachten. | 2 | vraag, verzoek, vraagstelling |
8,479 | Number | 5325558 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Enkellogaritmische%20weergave | Enkellogaritmische weergave | Bij een visuele voorstelling in een plat vlak van verzamelingen getallenparen (zoals een grafiek van een of meer functies of een puntenwolk) wordt soms een enkellogaritmische weergave toegepast. Een van beide assen heeft dan een logaritmische schaalverdeling. Hierdoor kunnen met gelijke relatieve precisie heel grote en heel kleine waarden langs die as worden weergegeven. Voor het nauwkeurig aflezen worden, in aanvulling op de schaalverdeling langs de assen, eventueel horizontale en verticale lijnen getekend, zoals in de afbeelding.
Bij het met de hand tekenen wordt vaak (enkel)logaritmisch papier gebruikt, waarop de genoemde horizontale en verticale lijnen zijn voorgedrukt. Daardoor hoeven geen logaritmen te worden berekend bij het intekenen.
Zie ook
Dubbellogaritmische weergave
Grafiek
Diagram | Bij een visuele voorstelling in een plat vlak van verzamelingen getallenparen (zoals een grafiek van een of meer functies of een puntenwolk) wordt soms een enkellogaritmische weergave toegepast. Een van beide assen heeft dan een logaritmische schaalverdeling. Hierdoor kunnen met gelijke relatieve precisie heel grote en heel kleine waarden langs die as worden weergegeven. Voor het nauwkeurig aflezen worden, in aanvulling op de schaalverdeling langs de assen, eventueel horizontale en verticale lijnen getekend, zoals in de afbeelding. | 1 | getal, nummer, cijfer |
282 | JewelryStore | 5801359 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Schaap%20en%20Citroen%20%28doorverwijspagina%29 | Schaap en Citroen (doorverwijspagina) | Schaap en Citroen, een Nederlandse keten van juwelierszaken
Schaap & Citroen (lied), een lied van Lil' Kleine in samenwerking met JoeyAK | Schaap en Citroen, een Nederlandse keten van juwelierszaken
Schaap & Citroen (lied), een lied van Lil' Kleine in samenwerking met JoeyAK | 1 | juwelier, sieradenwinkel, edelstenen |
142 | DataFeedItem | 5612896 | https://nl.wikipedia.org/wiki/MQTT | MQTT | MQTT (Message Queuing Telemetry Transport) is een lichtgewicht netwerkprotocol dat berichten tussen apparaten transporteert. Het is gebaseerd op het "publiceer-abonneer" concept. Het protocol werkt meestal via TCP/IP, maar elk netwerkprotocol dat geordende, verliesvrije, bidirectionele verbindingen biedt, kan MQTT ondersteunen. Het is ontworpen voor verbindingen met externe locaties waar er beperkte middelen zijn en de behoefte aan snelheid beperkt is. Het protocol is een open OASIS-standaard en een ISO-aanbeveling (ISO/IEC 20922).
Overzicht
Het MQTT-protocol definieert twee soorten netwerkentiteiten: een broker en een aantal clients. De MQTT-broker is een server die alle berichten van de clients ontvangt en de berichten vervolgens doorstuurt naar de juiste bestemmingen, eveneens clients. Een MQTT-client is elk apparaat (van een microcontroller tot een volwaardige server) dat via een netwerk verbinding maakt met een MQTT-broker.
Informatie is georganiseerd in een hiërarchie van onderwerpen. Wanneer een uitgever een nieuw gegevensitem heeft om te distribueren, stuurt deze een controlebericht met de gegevens naar de aangesloten broker. De makelaar distribueert vervolgens de informatie naar alle klanten die zich op dat onderwerp hebben geabonneerd. De uitgever hoeft geen gegevens te hebben over het aantal of de locaties van abonnees en abonnees hoeven op hun beurt niet te worden geconfigureerd met gegevens over de uitgevers.
Netwerkprotocol | Informatie is georganiseerd in een hiërarchie van onderwerpen. Wanneer een uitgever een nieuw gegevensitem heeft om te distribueren, stuurt deze een controlebericht met de gegevens naar de aangesloten broker. De makelaar distribueert vervolgens de informatie naar alle klanten die zich op dat onderwerp hebben geabonneerd. De uitgever hoeft geen gegevens te hebben over het aantal of de locaties van abonnees en abonnees hoeven op hun beurt niet te worden geconfigureerd met gegevens over de uitgevers. | 1 | datafeeditem, gegevensitem, gegevensfeed |
10,114 | CreativeWorkSeries | 5447112 | https://nl.wikipedia.org/wiki/All%20Stars%20en%20Zonen | All Stars en Zonen | All Stars en Zonen is een Nederlandse televisieserie van BNNVARA. De eerste aflevering werd uitgezonden op 20 september 2020. De serie is een vervolg op de film All Stars.
Hoofdrollen
Daniël Boissevain - Johnny Meeuwse
Alex Hendrickx - Rikkie Van Buren
Joes Brauers - Nero van Loen (seizoen 1)
Yannick van de Velde - Junior de Boer
Tom van Kalmthout - Jeffrey Muts
Samuel Vekeman - Desiree
Sabri Saddik - Munir Abdi
Soundos El Ahmadi - Aisha Abdi
Matthijs van de Sande Bakhuyzen - Zero van Loen (seizoen 2)
Bijrollen
Danny de Munk - Bram Van Megen
Raymi Sambo - Paul Murphy
Peter Paul Muller - Mark Van Buren
Isa Hoes - Roos Van Buren
Thomas Acda - Willem Overdevest
Kasper van Kooten - Peter F. de Boer (seizoen 1)
Annelies van der Bie - Stephanie
Alidtcha Binazon - Shannon Overdevest (seizoen 1)
Sarah Janneh - Joanie Overdevest
Lucretia van der Vloot - Anja Overdevest (seizoen 2)
Gastrollen
Géza Weisz - Igor
Jack Wouterse - Voorzitter Poldervogels
Dennis Willekens - Anne van der Meyde
Rein Hofman - Scheidsrechter
Tessa Jonge Poerink - Hansje
Peter Blok - Harold Willems (Harry)
Daphne Deckers - Claire
Hans Dagelet - Vader van Nero
Valentijn Benard - Rémy Bakker
Carly Wijs - Joke
Mike Weerts - Niels
Bridget Maasland - Zichzelf
Isabel van der Linden - Annewies
Afleveringen
Seizoen 1 (4) (2020)
Swift Boys Forever? - 20 september 2020
Meten is weten - 27 september 2020
Wat was was? - 4 oktober 2020
De VAR - 11 oktober 2020
Quarantaine - 18 oktober 2020
De laatste druppel - 25 oktober 2020
Vieze Harry - 1 november 2020
Dwaalgast - 8 november 2020
Lokaal, biologisch, echt - 15 november 2020
Requiem voor een team - 22 november 2020
Seizoen 2 (5) (2023)
Woke Joke - 31 augustus 2023
Fitvest - 31 augustus 2023
Gen Z - 14 september 2023
Juice! - 21 september 2023
Bevalplan - 28 september 2023
Cryonics - 5 oktober 2023
Male Gaze - 12 oktober 2023
Lifecoach- 19 oktober 2023
Gender - 26 oktober 2023
Kerstman - 2 november 2023
Continuïteit
Verhaal
De gebeurtenissen uit seizoen 2 en 3 van de oorspronkelijke televisieserie zijn genegeerd, zoals het overlijden van Willem en de introductie van 'invaller' Berry. Dit is ook gedaan bij All Stars 2: Old Stars. All Stars en Zonen kan daarom gezien worden als vervolg op de tweede film. Dit blijkt ook uit de aflevering Dwaalgast waarin men spreekt over het overlijden van Hero (en Nemo). Wel negeert de serie de verhaallijn uit de tweede film waarin Willem te horen krijgt dat Shannon zwanger is.
Cast
Het is voor het eerst dat Danny de Munk de rol van Bram ook speelt in de televisieserie net als in de films. In de oorspronkelijke televisieserie werd zijn rol overgenomen door Roeland Fernhout (seizoen 1) en Dirk Zeelenberg (seizoen 2 en 3). De aflevering Bevalplan bevat echter wel een flashback naar de oorspronkelijke serie (de aflevering Uit de kruising geplukt) met beelden van Roeland Fernhout als Bram.
Net als in All Stars 2: Old Stars speelt Daniël Boissevain opnieuw de rol van Johnny, nadat eerder in het tweede seizoen van de oorspronkelijke televisieserie zijn rol werd overgenomen door Kees Boot.
Trivia
Yannick van de Velde (Junior de Boer) is de zoon van Jean van de Velde, de regisseur van de serie. Eerder in de oorspronkelijke televisieserie had hij een rol als F-je in de aflevering Tasjesdief. In All Stars 2: Old Stars speelde hij de rol van valet.
Jean van de Velde is in een cameo te zien wanneer Junior de Boer in de aflevering Lokaal, biologisch, echt een presentatie geeft.
Alex Hendrickx (Rikkie Van Buren) en Sarah Janneh (Joanie Overdevest) speelden eerder in de musicalbewerking van de film. Hendrickx speelde de rol van Bram. Janneh de rol van Anja. Janneh speelde eerder de dochter van Acda in de musical Fiddler on the Roof. Mike Weerts heeft in de aflevering Cryonics een gastrol als Niels. Hij was in All Stars de musical te zien als Willem.
In de aflevering Dwaalgast wordt voor het eerst de volledige naam van de vader van Hero (en Nemo en Nero) onthuld: John van Loen. In de eerste film spelen Johnny en Hero het spel het opnoemen van mislukte spitsen van Feyenoord, waarbij de naam van voetballer John van Loen genoemd wordt.
Junior de Boer geeft in aflevering Requiem voor een team aan dat de oude garde van de Swiftboys nog nooit van de Poldervogels heeft kunnen winnen. In de aflevering De geur van kampioenen van het tweede seizoen van de oorspronkelijke televisieserie worden de Swiftboys kampioen tegen de Poldervogels.
De teamfoto van de oude garde in de kantine, die in meerdere afleveringen te zien is, is een foto uit 1996 gemaakt tijdens de voorbereiding van de eerste film. Zo draagt het team nog geen shirt van Harry's tuincentrum, is Danny de Munk (Bram) zijn haar nog niet geblondeerd en heeft Antonie Kamerling (Hero) lang haar in tegenstelling tot de film.
Oorspronkelijk wilde Jean van de Velde een prequel maken op de eerste film met als werktitel Small Stars. Het idee was dat de acteurs uit de eerste twee films de vaders gingen spelen van hun eigen personages.
Net als in de tweede film blijft het onbekend wat er met Maartje, de vrouw van Peter is gebeurd. Maartje (gespeeld door Lieneke le Roux) werd in de laatste aflevering van het oorspronkelijke eerste seizoen geïntroduceerd. Wel heeft ze in het de aflevering De langste adem van het derde seizoen, waarin zij voor het laatst te zien was, een affaire met de Voorzitter.
Programma van BNNVARA
Nederlandse dramaserie
Nederlandse komedieserie | Cast
Het is voor het eerst dat Danny de Munk de rol van Bram ook speelt in de televisieserie net als in de films. In de oorspronkelijke televisieserie werd zijn rol overgenomen door Roeland Fernhout (seizoen 1) en Dirk Zeelenberg (seizoen 2 en 3). De aflevering Bevalplan bevat echter wel een flashback naar de oorspronkelijke serie (de aflevering Uit de kruising geplukt) met beelden van Roeland Fernhout als Bram.
Net als in All Stars 2: Old Stars speelt Daniël Boissevain opnieuw de rol van Johnny, nadat eerder in het tweede seizoen van de oorspronkelijke televisieserie zijn rol werd overgenomen door Kees Boot. | 3 | boekenreeks, televisieserie, tijdschriftreeks |
11,791 | URL | 5112246 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Addison%20Riecke | Addison Riecke | Addison Elizabeth Riecke (Los Angeles, 26 januari 2004) is een jeugdacteur uit de Verenigde Staten. Riecke werd bekend als de actrice van Nora Thunderman in de televisieserie The Thundermans.
Filmografie
2013: Hoe met je ouders te leven (tv-series, één aflevering)
2013-2018: The Thundermans ('The Thundermans', tv-serie)
2014: Haunted Hathaways, TV Series, een episode
2017: The Beguiled
Webkoppelingen
Filmacteur
Jeugdacteur | Webkoppelingen | 1 | webkoppeling, internetlink, adresregel |
1,016 | ReplaceAction | 24753 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis%20van%20de%20Noord/Zuidlijn | Geschiedenis van de Noord/Zuidlijn | |}
Metrolijn 52, ook wel bekend als de Noord/Zuidlijn is een lijn van de Amsterdamse metro. De lijn loopt van Amsterdam-Noord (station Noord, vlak bij het Buikslotermeerplein), onder het centrum van Amsterdam door naar station Zuid (tevens treinstation Amsterdam Zuid). De lijn werd op 21 juli 2018 officieel geopend door de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema. De lijn werd voor reizigers in gebruik genomen op 22 juli 2018.
De metrolijn was controversieel voor en tijdens de bouw, met name vanwege de wijze van besluitvorming, de hoge kosten en onzekerheid over de financiering, het vele uitstellen van opening, de angst voor schade aan de oude binnenstad van Amsterdam en de gemaakte fouten tijdens de bouw.
De aanhoudende controverse en de verzakking van meerdere panden aan de Vijzelgracht, zorgden ervoor dat de bouw van de lijn op veel plekken tijdelijk werd stilgelegd tussen september 2008 en augustus 2009. Een commissie onder leiding van oud-minister Cees Veerman onderzocht of de bouw verder moest gaan en kwam op 4 juni 2009 tot het advies dat de Noord/Zuidlijn afgewerkt moest worden. Op 1 juli 2009 besloot de Amsterdamse gemeenteraad overeenkomstig. Daarna werd de voorgenomen openingsdatum acht keer verschoven. Op 5 april 2018 maakte de wethouder Verkeer en Vervoer Pieter Litjens bekend dat de lijn definitief zou open gaan op 22 juli 2018.
Geschiedenis
Een Noord/Zuidlijn komt al voor in het Plan Stadsspoor uit 1968. Destijds besloot men te beginnen met de bouw van de huidige Oostlijn. Wegens grote maatschappelijke weerstand die onder andere uitmondde in de Nieuwmarktrellen in 1975 en overschrijdingen van het budget besloot de gemeente Amsterdam in 1975 dat er na de Oostlijn geen kilometer metrolijn meer bijgebouwd zou worden. Tegenstanders van de metrolijn waren bang voor budgetoverschrijdingen en verzakkingen in het centrum van Amsterdam. Het woord 'metro' was na 1975 lange tijd taboe in Amsterdam.
Referendum
Eind jaren tachtig werd er op initiatief van D66 toch weer onderzoek naar de haalbaarheid van een Noord/Zuidlijn gedaan. Uiteindelijk resulteerde dit in een Raadsbesluit op 27 november 1996, waarna een volksraadplegend referendum plaatsvond op 25 juni 1997. Voor het referendum kwamen 123.198 stemmers opdagen, waarvan 79.861 (64,8%) tegen de komst van de lijn stemden; 42.961 kiezers stemden vóór aanleg. De uitslag werd niet als bindend erkend, omdat het aantal nee-stemmers volgens de referendumverordening groter had moeten zijn dan de helft + 1 van het aantal stemmers bij de laatste gemeenteraadsverkiezing. Dat betekende dat alleen met minimaal 154.935 tegenstemmers de bouw had kunnen worden tegengehouden. Nu dat aantal niet was gehaald, kon de bouw van de lijn wat de democratische rechtsgang betrof doorgaan. In juli 1997 werd de vereniging 'De Bovengrondse' opgericht, die door onder meer het voeren van juridische procedures probeerde de aanleg van de lijn alsnog te verhinderen. In 1998 presenteren bewoners van Amsterdam een rapport van de hand van weg- en waterbouwkundige Cor Schiebroek. Schiebroek stelt dat alle panden langs de lijn nieuwe fundering nodig hebben om schade te voorkomen. Volgens het gemeentelijk projectbureau is dat bij 90 tot 95 procent van de panden niet nodig, bij zo'n 5 tot 10 procent van de panden langs het tracé verwacht het projectbureau verzakkingen van maximaal 1 tot 2 centimeter, daar worden de funderingen versterkt.
Proeven
Met de Noord/Zuidlijn wordt voor het eerst in Amsterdam een tunnel geboord in plaats van afgezonken. Voordeel van een boortunnel is dat de bovengrondse bebouwing er niet voor hoeft te worden gesloopt. Omdat er twijfels waren of de slappe ondergrond van Amsterdam geschikt was voor deze techniek vonden er vanaf 1997 tot en met 2002 proeven plaats. Deze proeven vonden plaats in Amsterdam, bij de Tweede Heinenoordtunnel en langs de Betuweroute in opdracht van het projectbureau Noord/Zuidlijn onder leiding van technisch directeur Johan Bosch. Het Centrum Ondergronds Bouwen begeleidde de proeven. De proeven moesten aantonen wat er gebeurt als een tunnelboormachine funderingspalen van historische panden passeert. Als er zettingen (verzakkingen) zijn moet dat namelijk worden opgevangen door de grond onder de panden in te spuiten met een mengsel van specie en water waardoor de grond steviger wordt. Er was onenigheid onder deskundigen over de voorspellende waarde van de proeven voor de Amsterdamse binnenstad. Technisch directeur Johan Bosch rapporteerde desondanks in 2000 aan de gemeenteraad dat versteviging van de grond goed mogelijk zou zijn met injecties.
In september 2002 meldde wethouder Geert Dales de Raad dat de proeven met injecties weliswaar waren mislukt, maar dat de methode toch gebruikt kon worden in Amsterdam. In 1998 vond in Amsterdam ook een proef plaats met het maken van diepwanden in de slappe ondergrond. Tot het storten van het beton verliep de proef naar wens, maar bij het storten van het beton bleek het beton de slappe veenlaag weg te drukken waardoor de omliggende grond omhoog kwam. Dit werd beschreven in een rapport gericht aan het projectbureau Noord/Zuidlijn, het college van B&W en de auditcommissie Noord/Zuidlijn. De auditcommissie had zichzelf echter opgeheven vóór uitkomst van het rapport omdat het projectbureau Noord/Zuidlijn 'toch alle adviezen negeert', aldus de auditcommissie. B&W en het projectbureau Noord/Zuidlijn meldden de gemeenteraad dat met de proeven alles gedaan is om risico's te minimaliseren. De Raad moest bij gebrek aan technische kennis op de informatie van het projectbureau en de verantwoordelijk wethouder Geert Dales varen.
Raad gaat akkoord met aanleg
In oktober 1999 stemde de Tweede Kamer in met de aanleg van de Noord/Zuidlijn. De Kamer ging ook akkoord met de subsidie-aanvraag van Amsterdam en zegde toe 2,1 miljard gulden bij te dragen aan de bouw. Kostenoverschrijdingen zouden echter voor rekening van de gemeente Amsterdam zijn. Op 9 oktober 2002 nam de gemeenteraad het definitieve besluit tot aanleg van de lijn. De raad stemde in met de nieuwe metrolijn met 29 stemmen voor en 14 tegen. De gemeente Amsterdam ging er toen nog van uit dat de aanleg de gemeente 317 miljoen euro zou gaan kosten en dat de lijn in 2011 zou worden opgeleverd. Met de daadwerkelijke aanleg werd begonnen in april 2003.
Centraal Station en de metro
Vooral de doorgang van de metro onder het Centraal Station van Amsterdam was een bouwonderneming die zowel op technisch als op planmatig gebied haar gelijke niet kent. Omdat het station van Pierre Cuypers een rijksmonument is, mochten de bouwwerkzaamheden geen schade aan het gebouw veroorzaken. Om toch de metrolijn en het metrostation eronder aan te kunnen leggen, is gebruikgemaakt van een aantal innovaties op het gebied van funderingstechnieken en ondergronds bouwen. De oude, houten funderingspalen zijn over een grote breedte verwijderd en vervangen door een betonnen tafelconstructie. Onder de perrons rust deze op twee buispaalwanden met elk een diameter van 1,80 m. De buispaalwanden werden aangebracht door middel van verticale microtunnelingtechniek. Onder het stationsgebouw rust de tafelconstructie op twee sandwichwanden, elk bestaande uit dubbele rijen Tubexpalen met daartussen groutkolommen, met een totale dikte van meer dan twee meter. Deze uitzonderlijke dikte is benodigd om voldoende stijfheid te kunnen garanderen om beschadigingen aan het gebouw te voorkomen.
Nadat de tafelconstructie voltooid was, kon de grond eronder worden afgegraven. Daarna werd de bouwput onder water gezet, en werd het tunnelelement van 140 meter lengte vanaf het IJ ingevaren. Vervolgens werd het element afgezonken naar een diepte van 14 meter onder NAP, de hoogte van de perrons. Nadat dit alles was volbracht werd de bouwput weer waterdicht gemaakt en werd aansluiting met de drie afzinkcaissons onder het stationsplein gemaakt.
Kenmerken
Tracé
De metrolijn heeft een lengte van 9,7 kilometer, waarvan 7,1 kilometer ondergronds. De reistijd van station Noord naar station Zuid is 15 minuten, tussen Noord en Centraal Station 4 en tussen Centraal Station en Zuid 11 minuten. De lijn begint bovengronds in Amsterdam-Noord en gaat onder het IJ en het Centraal Station door. Daarna loopt het tracé door een geboorde tunnel via het Damrak, de Dam, het Rokin, de Vijzelstraat, de Vijzelgracht, de Ferdinand Bolstraat en de Scheldestraat. Vanaf het Europaplein is de tunnel in openbouwwijze aangelegd. Voor de RAI langs loopt de metrolijn nog ondergronds, waarna de Noord/Zuidlijn weer boven de grond komt in de middenberm van de Ringweg Zuid (Rijksweg 10), tussen het nieuwe station Europaplein en metrostation Zuid / treinstation Amsterdam Zuid. Bij Station Zuid sluit de metro aan op het bestaande netwerk (lijnen 50 en 51).
In vroege plannen was sprake van een doorgaande dienst over de Noord/Zuid- en Amstelveenlijn onder het lijnnummer 58. Die ambitie is in 2011 opgegeven. Een metro aftakking richting Amstelveen is niet meer mogelijk vanwege de aanleg van een verdiepte rondweg A10, met daarop gebouwd een veel groter Station Zuid. In plaats van een metroverbinding naar Amstelveen wordt de Amstelveenlijn omgebouwd tot een 'hoogwaardige' tramlijn hoewel het eerder wenselijk werd bevonden om de Noord/Zuidlijn en de Amstelveenlijn samen te voegen in het kader van ontvlechting van het metronet.
Techniek
De totale lengte van de boortunnel is 3,8 kilometer, of 3,1 kilometer als de ondergrondse stations Rokin, Vijzelgracht en De Pijp niet meegerekend worden. Het tracé is zo gekozen dat de tunnelboormachines grotendeels het bestaande stratenpatroon volgen en dus zo min mogelijk onder bebouwing zouden boren.
Voor de stroomvoorziening was oorspronkelijk een bovenleiding voorzien, maar B&W van Amsterdam hebben uiteindelijk toch besloten dat de Noord/Zuidlijn, net als de bestaande metrolijnen, voeding krijgt via een derde rail.
De energievoorziening, beveiliging en andere installaties van de Noord/Zuidlijn worden geregeld vanuit het Sein- Energie en Telecomgebouw, binnen de Amsterdamse Dienst Metro en GVB afgekort tot SET-gebouw, dat op de middenberm van de Ringweg A10, ten westen van het metrostation RAI van Ringlijn 50 is gesitueerd.
Op het dak van dit gebouw, waarvan de gevels zijn opgetrokken uit een beplating van cortenstaal, is de groene berm van de A10 voortgezet door toepassing van een vegetatiedak. Het SET-gebouw is ontworpen door het Amsterdamse architectenbureau Mopet en werd in 2014 opgeleverd.
Stations
in Amsterdam-Noord
Noord (ND) (tot 2012: Buikslotermeerplein)
Noorderpark (NDP) (tot 2012: Johan van Hasseltweg)
in Centrum
Centraal Station (CS) (overstapmogelijkheid op landelijk spoornet en metro- en tramnet van het GVB)
Rokin (RKN)
Vijzelgracht (VZG)
in Zuid
De Pijp (DPP) (tot 2012: Ceintuurbaan)
Europaplein (EPP)
Station Zuid (ZD) (overstapmogelijkheid op Schiphollijn Schiphol – Weesp en metro- en (snel)tramnet van het GVB)
Bij de Sixhaven in Amsterdam-Noord, tussen Centraal Station en Noorderpark, is een toekomstig metrostation Sixhaven mogelijk.
De zeven nieuwgebouwde metrostations zijn ontworpen door het Amsterdamse architectenbureau Benthem Crouwel.
Problemen
Oorspronkelijk voorzag men een opening van de lijn in 2011, maar als gevolg van verschillende tegenvallers, waaronder problemen bij de werkzaamheden onder het Centraal Station, is de verwachte oplevering enkele malen uitgesteld. Uiteindelijk werd de lijn in 2018 voltooid. Daarnaast werden de kosten voor de gemeente Amsterdam nu drie keer zo hoog als oorspronkelijk begroot (in plaats van 300 miljoen euro nu 900 miljoen euro). Deze extra kosten komen allemaal voor rekening van de gemeente Amsterdam. Inmiddels drukt de Noord/Zuidlijn flink op de begroting van andere kostenposten in de stad.
Verreweg de meeste problemen rond de bouw ontstonden door lekken in damwanden en diepwanden. Door deze lekken spoelde grondwater de bouwputten binnen. Dit grondwater spoelde grond mee, waardoor wegen en huizen in de buurt van de bouwputten verzakten, zoals aan de Nieuwe Leeuwarderweg in Amsterdam-Noord in augustus 2008. Ook elders in de stad deden zich verzakkingen voor, bijvoorbeeld bij het Centraal Station en het Damrak. Het meeste nieuws genereerden verzakkingen aan de Vijzelgracht. In oktober 2004 deden zich in de buurt van de Vijzelgracht de eerste verzakkingen voor; destijds verzakten zeven panden zo'n 2,5 centimeter. Volgens de Noord/Zuidlijn was dat de kritieke grens. Op 19 juni 2008 verzakten vier monumentale panden 15 centimeter door een lek in de diepwand. De werkzaamheden werden op 23 juni stilgelegd.
Op 9 september 2008 werden de werkzaamheden rond het station Vijzelgracht hervat. De gemeente en het projectbureau hadden onderzoek laten doen en volgens hen was het veilig om verder te werken. In de vroege avond van 10 september bleken echter weer panden te verzakken. Ditmaal verzakten zes panden binnen een paar uur meer dan twintig centimeter met een maximum van 23 centimeter. De oorzaak was wederom een lek in een diepwand. Volgens omwonenden was de overheid slecht bereikbaar, verantwoordelijk wethouder Tjeerd Herrema kwam pas na uren ter plaatse. De bewoners waren niet te spreken over het optreden van de politie die hen beval hun woningen te verlaten zonder ook maar iets mee te kunnen nemen en zonder dat zij uitleg kregen. Wethouder Herrema sprak later over een misverstand aangaande het optreden van politie. De bewoners werden ondergebracht in hotels.
In januari 2009 meldde een chauffeur die beton leverde voor de diepwanden bij station Vijzelgracht aan de pers dat er gewerkt was met beton dat al uren over de houdbaarheidstijd heen was. Hierdoor was de kwaliteit van het beton slecht en de wanden bros. Het door de gemeente Amsterdam ingehuurde onderzoeksbureau Deltares vond al in 2008 114 zwakke plekken en een gat in de betonnen diepwanden van de Vijzelgracht. Volgens Deltares waren die zwakke plekken onder andere veroorzaakt door het gebruik van slecht en vervuild beton en slechte wapening.
In december 2008 publiceerde NRC Handelsblad een artikel waaruit bleek dat de gemeente de kosten bewust lager had geschat door gebruik te maken van meer stelposten dan verwacht mocht worden – stelposten werden namelijk ook aangewend voor elementaire werkzaamheden waarbij de kosten berekend konden worden. Dit was de gemeenteraad niet verteld.
Dodelijk ongeval
Op 20 december 2007 kwam een 33-jarige automobilist om het leven toen die op de Nieuwe Leeuwarderweg reed en een gedeelte van een damwand op zijn auto viel. Volgens de Arbeidsinspectie was de plaat niet goed bevestigd aan de kraan. Er hadden twee kettingen gebruikt moeten worden in plaats van één, en bovendien was deze ketting te hoog bevestigd.
Kosten
Volgens de oorspronkelijke plannen in 1996 zou de Noord/Zuidlijn in 2005 klaar zijn en 1,5 miljard gulden kosten. Ten tijde van het besluit om de Noord/Zuidlijn daadwerkelijk aan te gaan leggen in 2000 was de begroting gestegen tot 2,45 miljard gulden waarvan 2,1 miljard door de rijksoverheid zou worden bijgedragen. Door tegenvallers is door de jaren heen de opleverdatum meermaals verschoven naar 2018 en zijn de kosten gestegen tot ruim 3,1 miljard euro. De vertraging en extra kosten zijn vooral ontstaan door technische tegenslagen in de binnenstad; de aanleg van de diepgelegen stations onder het Rokin, de Vijzelgracht en de Ferdinand Bolstraat kosten fors meer dan begroot.
Van de 1,46 miljard euro zou Amsterdam 317 miljoen euro voor zijn rekening nemen, het Rijk zou de rest betalen. In 2008 lag de eigen bijdrage van de gemeente Amsterdam rond de 900 miljoen euro. De rijkssubsidie is begrensd, alleen voor inflatie wordt extra uitgekeerd. Onvoorziene omstandigheden zijn voor rekening van de gemeente. Bij niet-voltooiing moest Amsterdam de rijkssubsidie terugbetalen (een bedrag van meer dan 1 miljard euro).
Aftreden Herrema en commissie-Veerman
De bouw van de Noord/Zuidlijn bereikte op 19 februari 2009 een nieuw financieel en bestuurlijk dieptepunt. De extra kosten voor de metrobouw blijken nog eens 290 miljoen euro te bedragen, boven op de 2,1 miljard euro waarop de metrobouw inmiddels al was begroot, hiermee werd het totale bedrag 2,4 miljard euro. De geplande bouwtijd werd weer met twee jaar verlengd, zodat de lijn naar verwachting in 2017 zou worden voltooid. Uiteindelijk werd de opening uitgesteld tot 22 juli 2018.
Wethouder Tjeerd Herrema kon onder deze omstandigheden niet aanblijven en trad af op 19 februari 2009. In maart 2009 werd Herrema opgevolgd door Hans Gerson, die daarvoor directeur was van de haven van Amsterdam. Drie dagen na het aftreden van Herrema, op 22 februari 2009, werd de voormalige Amsterdamse wethouder Geert Dales aan de tand gevoeld in het programma Buitenhof. Geert Dales was verantwoordelijk wethouder in 2002, het jaar waarin de gemeenteraad van Amsterdam akkoord ging met de aanleg van de Noord/Zuidlijn. Dales zei nog steeds achter die beslissing te staan, hij zei zich niet verantwoordelijk te voelen voor hetgeen er sindsdien was misgegaan. Volgens Dales waren de missers tijdens de bouw vooral aan de aannemer te wijten.
Eveneens in februari 2009 werd een commissie ingesteld onder leiding van oud-minister Cees Veerman, om te onderzoeken hoe Amsterdam verder moest met de bouw van de metro: helemaal stoppen, deels stoppen of afbouwen. Gedurende het onderzoek lag de bouw vrijwel stil, in ieder geval op de stations Rokin en Vijzelgracht. Evenmin werd begonnen met de boortunnel, in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek. De commissie-Veerman presenteerde haar rapport over de Noord/Zuidlijn op 4 juni 2009. De commissie adviseerde Amsterdam om de metrolijn volledig af te bouwen. Volgens het rapport-Veerman was stoppen of alleen de verbinding met Amsterdam-Noord afbouwen geen optie. Dan zou, zo stelde de commissie, tussen de 1,7 en 2 miljard euro voor niets zijn geïnvesteerd. Voortzetting van de bouw moest met extra veiligheidsmaatregelen worden omkleed. Het advies van Veerman werd gesteund door een meerderheid in de Amsterdamse gemeenteraad, de raadsleden van coalitiepartijen PvdA en GroenLinks en van oppositiepartijen VVD en D66 vonden stoppen geen optie, de SP vond het rapport teleurstellend. Veerman becijferde dat het project inmiddels 3,1 miljard euro zou kosten, dat was 500 miljoen euro meer dan de laatste begroting en ruim het dubbele van de raming ten tijde van de start van de bouw in 2002. Veerman adviseerde Amsterdam om nogmaals bij het Rijk en bij de provincie Noord-Holland aan te kloppen. De commissie schatte de opleverdatum rond 2017. Veerman stelde dat bij het boren van de tunnel verzakkingen tot enkele centimeters onvermijdelijk zijn. Volgens de commissie kunnen grotere verzakkingen waarschijnlijk worden vermeden of beperkt. Op basis van dit rapport besloot de Amsterdamse gemeenteraad in juli 2009 dat de bouw door zou gaan.
Intussen was op 3 maart 2009 het Historisch archief van de stad Keulen ingestort als gevolg van tunnelboringen. Daarbij vielen twee doden. De firma Züblin, die ook in Amsterdam met aannemer Dura Vermeer een consortium vormt, was daarbij betrokken. Meerdere bewoners van woningen aan de Ferdinand Bolstraat in De Pijp ontvingen in april 2009 een brief waarin hen werd verzocht hun huis te verlaten bij aanvang van het boren aan de metrotunnel in hun straat. Dit vanwege instortingsgevaar. Volgens het projectbureau was de kans op verzakkingen echter gering. Uiteindelijk is het boren van dit deel probleemloos verlopen.
Raadsenquête Noord/Zuidlijn
De Amsterdamse gemeenteraad besloot op 11 maart 2009 een raadsenquête in te stellen naar de Noord/Zuidlijn omdat er opnieuw sprake was van een financiële tegenvaller, dit keer van 320 miljoen euro. De enquêtecommissie stond onder leiding van de Amsterdamse CDA-fractievoorzitter Maurice Limmen. De commissie moest antwoord vinden op de vraag hoe het zo ver heeft kunnen komen. De commissie onderzocht het besluitvormings- en uitvoeringsproces en de afspraken die er rond de financiën en risico's zijn gemaakt. Zo wilde de commissie onder andere weten waarom in de contracten met aannemers alle risico's bij de gemeente waren komen te liggen. Mensen die door de commissie gehoord werden zijn onder andere ex-minister Tineke Netelenbos, de ex-wethouders Geert Dales, Tjeerd Herrema, Mark van der Horst, Frank Köhler, Duco Stadig en Ernst Bakker. Ook burgemeester Job Cohen werd ondervraagd. Voorts werden een aantal (ex-)ambtenaren gehoord. Limmen verwachtte bij aanvang in het najaar van 2009 de enquête af te ronden.
Op 22 april 2009 vertelde voormalig wethouder Tjeerd Herrema in een interview in EenVandaag dat het budget voor de metrolijn van meet af aan te krap was, dit zou gedaan zijn om de 'lijn er politiek door te drukken'. Ook stelde Herrema dat er bij de aanvang van het project te weinig onderzoek was gedaan naar het effect van boringen in slappe grond onder een monumentale stad. Met deze uitspraken haalde Herrema zich de woede van Geert Dales op de hals die het optreden van Herrema 'buitengewoon dom' noemde. Volgens Dales was Herrema verantwoordelijk voor de puinhoop aan de Vijzelgracht en moest hij zijn beschuldigingen aan het adres van Dales maar voor de enquêtecommissie hard maken.
De openbare verhoren in het kader van de raadsenquête startten op 14 september 2009 en duurden tot eind september. De getuigen spraken al direct hun verbazing uit over de hoge stelposten bij de begroting van de Noord/Zuidlijn. Deze stelposten waren risico's voor rekening van de gemeente Amsterdam. De stelposten waren zo'n 8 keer hoger dan gebruikelijk bij bouwprojecten. In aanloop naar de raadsenquête en tijdens de enquête zelf, uitten steeds meer politici kritiek op voormalig wethouder Geert Dales. Dales loodste als verantwoordelijk wethouder het besluit om de nieuwe metrolijn aan te leggen door de gemeenteraad, hij vertelde de raad toentertijd dat de aanleg van de metro circa 1,4 miljard euro zou kosten. Die kosten waren ten tijde van de enquête opgelopen tot meer dan 3 miljard euro. Volgens gemeenteraadsleden had Dales de raad met opzet verkeerd voorgelicht. Dales was het niet eens met deze kritiek en vroeg de enquêtecommissie onderzoek te doen naar de kritiek die de raadsleden op hem hadden. Een dergelijk onderzoek behoort niet tot de taken van de commissie. Dales werd 18 september 2009 gehoord door de commissie, volgens Dales had hij de gemeenteraad in 2002 altijd volledig en intensief geïnformeerd.
Discussie over wel of niet doorgaan
Met de steeds groter wordende technische, financiële en bestuurlijke problemen laaide de discussie op over het wel of niet (af)bouwen van de Noord/Zuidlijn en dan met name de boortunnel tussen Centraal Station en Europaplein. Ook het instorten van het Historisch archief van de stad Keulen vergrootte in Amsterdam het besef van de risico's op verzakkingen.
Op 10 december 2009 presenteerde actrice Nelly Frijda de politieke partij Red Amsterdam die ze met advocate Nelleke van 't Hoogerhuijs had opgericht. De partij, die meedeed aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2010, had als belangrijkste programmapunt het stopzetten van de aanleg van de Noord/Zuidlijn. De partij wist een zetel te bemachtigen die door Frijda werd ingenomen.
Argumenten voor doorgaan
De metrolijn is een belangrijke vervoerverbinding die Amsterdam in de toekomst hard nodig heeft.
De metrolijn is belangrijk als sturend element in de Ruimtelijke Ordening in Amsterdam.
Er is al een miljard euro geïnvesteerd, dit geld zou weggegooid zijn als de bouw niet wordt voltooid.
De bouw van de metrolijn in Amsterdam-Noord is al vergevorderd.
Er wordt ervaring opgedaan met het boorproces in de slappe bodem onder Amsterdam.
De subsidie van de rijksoverheid moet de gemeente teruggeven als de metrolijn wordt geannuleerd
Argumenten voor stoppen
Het boren van een tunnel onder de historische binnenstad levert te veel risico's op voor historische gebouwen. In een bericht in Het Parool is sprake van risico's voor het Centraal Station, de Beurs van Berlage, het Paleis op de Dam, de Munttoren, de ambtswoning van de Burgemeester, het Stadsarchief en het Maison Descartes.
Het graven van tunnelbakken voor de stations leidt tot verzakkingen in gebouwen (onder andere Vijzelgracht).
De kosten rijzen de pan uit, en worden twee keer zo hoog als begroot.
Met de bestaande tramlijnen kan het vervoer in de binnenstad ook worden verwerkt.
Een mogelijkheid zou zijn alleen het gedeelte tussen Amsterdam-Noord en Centraal Station (eerst) af te bouwen en dan later te beslissen over het vervolg van het traject, doorbouwen of niet.
Prognoses reizigersaantallen
Niet alleen de financiële en technische gevolgen van de bouw van de Noord/Zuidlijn blijken te optimistisch te zijn ingeschat, maar dat bleek in maart 2009 ook te gelden voor de prognose van het verwachte aantal reizigers. Werd er bij de besluitvorming voor de Noord/Zuidlijn nog uitgegaan van 200.000 reizigers per dag, gebleken is dat deze cijfers gebaseerd waren op een tot in het centrum van Amstelveen doorgetrokken Noord/Zuidlijn. Op dit getal was ook de toezegging van de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat, Tineke Netelenbos, gebaseerd om de Tweede Kamer in 1999 te doen instemmen met een bijdrage van (omgerekend) 1,1 miljard euro. Deze verlenging naar Amstelveen zou zeker gedurende de eerste tien jaren van deze metrolijn nog niet operationeel zijn, als dit er al van zou komen.
Voor het eindpunt Station Zuid zou toen een prognose van 160.000 reizigers per dag realistischer zijn geweest. In maart 2009 werd uitgegaan van 185.000 reizigers per dag tussen Amsterdam-Noord en Station Zuid in 2020. Omdat bij Station Zuid geen extra wissels zijn voorzien is het twijfelachtig of dit aantal wel verwerkt zou kunnen worden. Volgens de huidige stand van zaken zou slechts één perronspoor voor de Noord/Zuidlijn op Station Zuid beschikbaar komen.
De optimistische bewering dat de Noord/Zuidlijn de drukste railverbinding in Nederland zal worden blijkt ook onzeker, daar de verbinding Amsterdam Centraal – Amsterdam Sloterdijk (op zes sporen) wellicht meer reizigers blijft vervoeren: in maart 2009 al 125.000 reizigers per dag en voor 2020 is er een prognose van 185.000 reizigers per dag.
Eind 2014 werd de prognose bijgesteld naar 137.000 reizigers. Dit is een derde minder dan de oorspronkelijke prognose van 200.000 reizigers. De nieuwe metrolijn zal niet zo veel extra reizigers voor het GVB opleveren als eerder gedacht. De groei zal hoofdzakelijk komen van overstappers van streekbus, bus en tram. Dit zijn geen nieuwe reizigers, maar extra ritten als gevolg van extra overstappen.
Het verwachte aantal reizigers is in december 2015 weer naar beneden bijgesteld. De gemeente verwacht nu dat 121.000 mensen dagelijks met de nieuwe metrolijn zullen reizen. Dat zijn er 16.000 minder dan het laatst gemelde cijfer. De nieuwe verlaging hangt samen met de ingebruikname van een nieuw rekenmodel, de economische crisis en het groeiend aantal fietsers. Vervoersdeskundige Guido Bruggeman plaatste in juni 2015 in Het Parool al vraagtekens bij de toen nog geldende prognose van 137.000 reizigers: "Ik denk dat het er maximaal 100.000 zullen zijn". In september 2018, twee maanden na de opening van de Noord /Zuidlijn, waren er gemiddeld 84.000 reizigers per dag.
Afbouw
Begin 2013 kwam de metrolijn in de afbouwfase. In juli 2013 zijn de sporen vanaf station Noorderpark richting station Noord en op het opstelterrein ten noorden van station Noord inmiddels zo goed als af. In augustus werd begonnen met de kap van station Noord en de afbouw van station Noorderpark. Ook begon men in juni 2013 met het zogenaamde 'paveren'. Hiermee wordt de toekomstige betonlaag gestort waaraan de rails worden bevestigd. Dit proces vindt langzaam vanaf station Noorderpark door de gehele tunnel naar zuid plaats. Op 12 juli 2013 begon men met het vol laten lopen van de bouwput in het Open Havenfront. In ongeveer vier dagen was deze bouwput verdwenen en was het originele Open Havenfront bijna hersteld.
Testfase
In de nacht van 10 op 11 april 2015 werd metrostel 76 (type M4) per vrachtauto naar Amsterdam-Noord overgebracht ten behoeve van de eerste testen van de diverse veiligheids- en andere ICT-systemen die bij deze lijn zullen worden toegepast. Daartoe is het treinstel voorzien van alle benodigde apparatuur en software. Het treinstel maakte in eerste instantie testritten tussen het opstelterrein bij Station Noord en de Sixhaven. Daarbij kon dit nog niet op eigen kracht rijden maar werd voortgetrokken. Daadwerkelijke inzet van dit materieel op de Noord/Zuidlijn na voltooiing is niet voorzien. Eind oktober 2015 werd metrostel 106 (type M4) door een acculocje getrokken vanaf Station Zuid via de tunnel naar Amsterdam-Noord. Dit was de eerste keer dat het hele traject werd bereden. Met dit treinstel worden de installaties van de ondergrondse stations beproefd.
In maart 2016 volgde M5-treinstel 161/162 en werd het testbedrijf uitgebreid, waarbij de metro's op eigen kracht rijden. Dit is ook het materieeltype waarmee de lijn na ingebruikname zal worden bereden. In de loop van 2016 kwam het gehele traject beschikbaar voor testritten.
Tussen 20 april en 31 mei 2018 werden er op de Noord/Zuidlijn testritten met testreizigers gereden. Een testrit duurde vier uur en er waren acht testscenario's.
Inrichting stations
Kunstwerken
Op alle nieuwe stations van de Noord/Zuidlijn, van halte Noorderpark tot aan het Europaplein, is een groot kunstwerk te zien, op het Centraal Station zijn er zelfs twee.
De volgende kuntstwerken zijn te zien:
Archeologie
Het bouwen van een metrotunnel met de daarbij behorende stations onder de bodem van de Amstel betekende voor de Amsterdamse archeologen een buitenkans om grootschalig onderzoek te doen. Bij het afzinken van de caissons bij de Nieuwe Brug aan de Prins Hendrikkade en het uitgraven van de grond onder metrostation Rokin werden duizenden vondsten naar boven gehaald. Betroffen de vondsten uit de bodem van het Damrak als gevolg van de eeuwenlange getijdenbeweging (tot 1870) voornamelijk scherven en brokstukken, de vondsten uit de bodem van het Rokin kwamen uit een milieu van langzaam stromend water, waardoor hieruit een ware schat aan archeologische vondsten tevoorschijn kwam. Tussen 2003 en 2010 zijn er meer dan 700.000 objecten opgegraven, die nog jarenlang een bron van onderzoek zijn. De oudste geschiedenis van Amsterdam kan dan ook gedeeltelijk herschreven worden. Van 10 februari tot 1 april 2012 was er in het Allard Pierson Museum in Amsterdam een tentoonstelling over de opgravingen van de Noord/Zuidlijn.
Langs de roltrappen van het metrostation Rokin zijn vitrines waarin een selectie van de archeologische vondsten wordt geëxposeerd die daar in de vroegere rivierbodem zijn gevonden. Deze presentatie bestaat uit twee vitrines, een van 10 meter lang en een van 14 meter lang, beide 3,5 meter breed. De bodem van de vitrines vormt een helling waarop zo’n 8.000 voorwerpen te zien zijn. De vondsten zijn op thema geplaatst. Door ze thematisch te ordenen in plaats van op tijd ontstaan verrassende combinaties van eeuwenoude voorwerpen met hedendaagse objecten. Samen vertellen zij aan de reizende Amsterdammer of bezoeker het verhaal van de stad.
Tijdlijn Noord/Zuidlijn
Onderscheidingen
De Noord/Zuidlijn heeft verschillende prijzen gewonnen, waaronder:
Literatuur
Herman de Liagre Böhl, Metro, Geschiedenis van de Amsterdamse stadsspoorweg, Amsterdam, 2018.
Bas Soetenhorst, Het wonder van de Noord/Zuidlijn: het drama van de Amsterdamse metro, Bert Bakker, Amsterdam, 2011.
Rapport van de Enquêtecommissie Noord/Zuidlijn, Sdu Uitgevers, Den Haag, 2010.
Jørgen Veerkamp, Mammoeten in Amsterdam: een archeologische verkenning langs de Noord/Zuidlijn, uitg. Directie Noord/Zuidlijn, Amsterdam, 1998.
De Amsterdamse Noord-Zuidmetrolijn, door Erik Swierstra. In NVBS/Op de Rails, 1994-6 en 1994-7. ISSN 0030-3321
Theo Uittenbogaard, "Ik dacht dat een kunstschouw een nep-open haard was", de toespraken van Nelly Frijda namens Red Amsterdam in de Amsterdamse Gemeenteraad 2010-2011, uitg.: 'in woord&beeld', 2011
Externe links
Website over de Noord/Zuidlijn van de gemeente Amsterdam
www.wijnemenjemee.nl (vanaf 1 juli 2015)
360° Noord/Zuidlijn Tour Amsterdam Centraal - De Pijp, filmpje van Infocentrum Noord/Zuidlijn, 2015
De Noord/Zuidlijn bij Bureau Monumenten en Archeologie
Ondergrondse geschiedenis: Archeologie en de Noord/Zuid-lijn, www.amsterdamsebinnenstad.nl, maart 2008
Foto's van de aanleg van de Noord/Zuidlijn bij Beeldbank Amsterdam
Website over het Stationseiland van Amsterdam, inclusief de bouw van de NZ-lijn eronder
Afbeeldingen van de Noord/Zuidlijn op Google
Dossier Noord/Zuidlijn van AT5
Dossier Noord/Zuidlijn van RTV NH
Dossier Noord/Zuidlijn van de NOS (met video)
Dossier Noord/Zuidlijn van Het Parool
Dossier Noord/Zuidlijn van NRC Handelsblad
Geschiedenis van Amsterdam
Metrolijn in Amsterdam
Oeververbinding van het IJ | Centraal Station en de metro
Vooral de doorgang van de metro onder het Centraal Station van Amsterdam was een bouwonderneming die zowel op technisch als op planmatig gebied haar gelijke niet kent. Omdat het station van Pierre Cuypers een rijksmonument is, mochten de bouwwerkzaamheden geen schade aan het gebouw veroorzaken. Om toch de metrolijn en het metrostation eronder aan te kunnen leggen, is gebruikgemaakt van een aantal innovaties op het gebied van funderingstechnieken en ondergronds bouwen. De oude, houten funderingspalen zijn over een grote breedte verwijderd en vervangen door een betonnen tafelconstructie. Onder de perrons rust deze op twee buispaalwanden met elk een diameter van 1,80 m. De buispaalwanden werden aangebracht door middel van verticale microtunnelingtechniek. Onder het stationsgebouw rust de tafelconstructie op twee sandwichwanden, elk bestaande uit dubbele rijen Tubexpalen met daartussen groutkolommen, met een totale dikte van meer dan twee meter. Deze uitzonderlijke dikte is benodigd om voldoende stijfheid te kunnen garanderen om beschadigingen aan het gebouw te voorkomen. | 1 | vervangen, vervangenactie, objectwissel |
12,594 | BreadcrumbList | 2095281 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst%20van%20koninginnentitels | Lijst van koninginnentitels | Dit is een lijst van de titels van koninginnen in het Oude Egypte.
De koninginnentitels van het oude Egypte hadden als functie het gezag van de vrouwelijke kant van het faraoschap te bevestigen en te verstevigen, en de vrouw die deze functie waarnam te onderscheiden.
De meeste koninginnentitels dateren al uit het Oude Rijk en worden daar voornamelijk reeds in de 3e en vooral de 4e dynastie geattesteerd. Maar er zijn er reeds in voege vanaf de allereerste dynastie. Een aantal raakt in de eerste tussenperiode in onbruik, en er verschijnen dan nieuwe titels. Maar in het Middenrijk worden ze hervat. Met name vanaf de 18e dynastie lijkt een teruggrijpen naar de heel oude titels opnieuw courant te worden.
Omdat ook de meeste nieuw opkomende titels van Egyptische koninginnen daarna in gebruik blijven, is de complete lijst aanzienlijk groot. Uitzonderlijk worden bepaalde titels ook nog eens aan het geldend bewind van die tijd aangepast en aldus geïndividualiseerd op maat van één koningin, zodat ze slechts eenmalig voorkomen. Ten slotte ontstaan op die manier ook lange samengestelde titels.
Overzichtslijst van koninginnentitels
Onderstaande een overzichtslijst van alle koninginnentitels.
Titels naar verwantschap
Gemalin
{| class="wikitable" style="width: 100%; border: 2px solid gray;"
|- style="color:black"
!! width="25%" style="background:white;" | Titelomschrijving
!! width="25%" style="background:white;" | Oud-Egyptische aanduiding
!! width="25%" style="background:white;" | Dynastieën met deze titel
|-
|‘‘Aan de zijde van de grote’‘
|(khtt-wr)
| 5-6
|-
| ‘‘Aan de zijde van Horus’‘
|(kht-hrw)
|3-6, 18
|-
| ‘‘Begeleidster van Horus’‘
|(tist-hrw)
| 4-6
|-
| ‘‘Gade van Horus’‘
|(smrt-hrw)
| 4-6
|-
| ‘‘Gade van Horus, zijn geliefde’‘
|(smrt-hrw-meryt.f)
| 4-5
|-
| ‘‘Geliefde en geëerde priesteres van Shepses-nebti’‘
|(hmt-ntr-shpss-nbti-mryt.f-im3kht.f)
| 4
|-
| ‘‘Geliefde gemalin onder de twee vrouwen’‘
|(sm3yt-mry-nbty)
| 4-6
|-
| ‘‘Geliefde gezellin van Horus
|(zm3yt-hrw-mryt.f)
| 18
|-
| ‘‘Geliefde van Wadjet’‘
|(mryt w3Dt)
| 25
|-
| ‘‘Gemalin onder de twee vrouwen’‘
|(sm3yt-nbty)
| 1
|-
| ‘‘Gezellin van Horus’‘
|(zm3yt-hrw)
| 18
|-
| ‘‘Grote koninklijke vrouwe, zijn geliefde’‘
|(hmt-niswt-wrt meryt.f)
| 18-20
|-
| ‘‘Koninklijke dochter van zijn lichaam, zijn geliefde’‘
|(s3t-niswt-nt-kht.f-meryt.f)
| 4, 18
|-
| ‘‘Koninklijke vrouwe’‘
|(hmt-nisw)
| 3-6, 11-13, 17-18-20
|-
| ‘‘Koninklijke vrouwe, zijn geliefde’‘
|(hmt-nisw meryt.f)
| 4-6, 11-12, 18
|-
| ‘‘Verenigd met de witte kroon’‘
|(khnmt-nfr-hdjt)
| 12-13, 16-18
|-
| ‘‘Verenigd met hem van de twee vrouwen’‘
|(zm3t-nbty)
| 5
|-
| ‘‘Zij die dagelijks de koning bevredigt’‘
|(shtp-niswt-m-hrt-hrw)
| 25
|-
| ‘‘Zij die Horus en Seth ziet’‘
|(m33t-hrw-stsh)
| 4-6, 11, 18
|-
| ‘‘Zij die Horus ziet’‘
|(m33t-hrw)
| 1,3
|-
| ‘‘Zij die Horus draagt’‘
|(rmnt-hrw)
| 1
|-
| ‘‘Zij die Seth draagt’‘
|(rmnt-stsh)
| 1
|-
| ‘‘Zoet van liefde’‘
|(bnrt-mrwt)
| 18-20
|}
Moeder
Dochter
Zuster
Lid van het koninklijk hof
Titels naar functie
Priesteres
Eretitels
Literatuur
, 2004: The Complete Royal Families of Ancient Egypt, Thames & Hudson, ISBN 0-500-05128-3
, 2005: Ancient Egyptian Queens - A Hieroglyphic Dictionary'', Golden House Publications, Londen, ISBN 0-9547218-9-6
Koninginnentitels
Koninginnentitels | Overzichtslijst van koninginnentitels
Onderstaande een overzichtslijst van alle koninginnentitels. | 2 | webpagina-ketenstructuur, inhoudspad, overzichtslijst |
1,156 | WinAction | 182929 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Coupe%20de%20France%20%28voetbal%29 | Coupe de France (voetbal) | Coupe de France is het bekertoernooi in het Franse voetbal. Het toernooi wordt sinds het seizoen 1917/18 gespeeld en iedere bij de FFF aangesloten club mag meedoen, inclusief de clubs uit de Franse overzeese departementen. In het seizoen 2012/13 nam er een recordaantal van 7.656 clubteams deel.
De in de Tweede Wereldoorlog gehouden toernooien hadden minder belang en waren anders opgezet.
In 1992 was er geen finale. Vlak voor de halve finale tussen SEC Bastia en Olympique Marseille hield een tijdelijke tribune het niet meer in het Stade Furiani. Hierbij verloren 19 mensen het leven en raakten 2200 mensen gewond. De wedstrijd werd niet meer gespeeld. De winnaar van de andere halve finale, AS Monaco, werd benoemd om in de Europacup II mee te spelen, maar niet tot winnaar van het bekertoernooi.
Belgen en Nederlanders in de finale
Twaalf Belgen (elf voetballers en één trainer) en veertien Nederlanders waren betrokken bij één of twee finales van de Coupe de France.
Finales
* 1943-1944 werd er tijdens het Vichy-bewind niet in clubverband gespeeld, maar door regionale bondsteams | In 1992 was er geen finale. Vlak voor de halve finale tussen SEC Bastia en Olympique Marseille hield een tijdelijke tribune het niet meer in het Stade Furiani. Hierbij verloren 19 mensen het leven en raakten 2200 mensen gewond. De wedstrijd werd niet meer gespeeld. De winnaar van de andere halve finale, AS Monaco, werd benoemd om in de Europacup II mee te spelen, maar niet tot winnaar van het bekertoernooi. | 2 | overwinning, competitie, winnaar |
9,860 | SingleFamilyResidence | 5180348 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Chet%20Bakerstraat | Chet Bakerstraat | De Chet Bakerstraat is een straat in Amsterdam Nieuw-West.
Geschiedenis
De straat is gelegen in Nieuw Sloten en kreeg haar naam via een deelraadbesluit op 20 september 1990 (deelraad Slotervaart/Overtoomse Veld). Die vernoemde straten in dit buurtje naar jazzmusici, in dit geval naar Chet Baker. De straat ligt met de haar omringende buurt Park Haagseweg op voormalige sportvelden. De buurt is autoluw gehouden. Komend en gaand verkeer kan de buurt alleen in en uit via de Pia Beckbrug, die in verbinding staat met de Sloterweg. Voor voetgangers en fietsers zijn er alternatieve routes via de Rita Reysbrug (van en naar Johan Huizingalaan) en de Bessie Smithbrug (naar een parkje). Alle drie de bruggen zijn vernoemd naar vrouwelijke jazzmusici.
Bebouwing
De bebouwing aan de Chet Bakerstraat bestaat aan de zuidelijke kant uit twee-aan-twee geschakelde eengezinswoningen en aan de noordkant vier appartementencomplexen opgeleverd in de jaren negentig. Het ontwerp van de woningen in de wijk is afkomstig van architectenbureau Mecanoo. De vier complexen met koopwoningen kregen eveneens vernoemingen naar begrippen uit de jazz, zo werd een van de torens vernoemd naar Birdland (VVE Birdland), een jazzclub in New York.
Straat in Amsterdam Nieuw-West | Bebouwing
De bebouwing aan de Chet Bakerstraat bestaat aan de zuidelijke kant uit twee-aan-twee geschakelde eengezinswoningen en aan de noordkant vier appartementencomplexen opgeleverd in de jaren negentig. Het ontwerp van de woningen in de wijk is afkomstig van architectenbureau Mecanoo. De vier complexen met koopwoningen kregen eveneens vernoemingen naar begrippen uit de jazz, zo werd een van de torens vernoemd naar Birdland (VVE Birdland), een jazzclub in New York. | 2 | eengezinswoning, vrijstaand huis, gezinswoning |
1,808 | BusStop | 2775256 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Station%20Tsuda | Station Tsuda | Station Tsuda (津田駅, Tsuda-eki) is een spoorwegstation in de Japanse stad Hirakata. Het wordt aangedaan door de Gakkentoshi-lijn. Het station heeft twee sporen, gelegen aan twee zijperrons en een aantal rangeersporen.
Treindienst
JR West
Geschiedenis
Het station werd geopend in 1898.
Overig openbaar vervoer
Er bevindt zich een klein busstation nabij het station. Bussen van Keihan vertrekken vanaf dit station.
Stationsomgeving
Autoweg 307
Kansai Super (supermarkt)
Hatamono-schrijn
7-Eleven
Tsuda-park
Tsuda | Overig openbaar vervoer
Er bevindt zich een klein busstation nabij het station. Bussen van Keihan vertrekken vanaf dit station. | 2 | bushalte, openbaar vervoer, busstation |
9,468 | CommentAction | 348348 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Belgische%20federale%20verkiezingen%201991 | Belgische federale verkiezingen 1991 | Op zondag 24 november 1991 werden in België verkiezingen gehouden voor het federaal parlement (Kamer en Senaat). Tegelijk werden de negen provincieraden verkozen.
Bij wet van 16 juli 1991 werd tijdens deze verkiezingen voor de eerste keer in België geëxperimenteerd met elektronisch stemmen, meer bepaald in het kanton Verlaine (provincie Luik) en het kanton Waarschoot (provincie Oost-Vlaanderen).
Deze verkiezingen werden later Zwarte Zondag genoemd vanwege de verkiezingsoverwinning van het Vlaams Blok.
Aanloop
Begin oktober 1991 neemt de Volksunie ontslag uit de regering-Martens VIII na een bijzonder hevige communautaire confrontatie over de uitvoer van wapens naar het Midden-Oosten. De overgebleven Regering-Martens IX heeft nog steeds een meerderheid in het parlement en regeert tot het einde van de normale periode van vier jaren.
Uitslag
Aantal geldige stemmen: 6.162.160
Partijen die minder dan 0,1% van de stemmen behaalden zijn niet opgenomen in de lijst.
Aantal geldige stemmen: 6.117.614
Gevolgen
De regeringspartijen haalden een slecht resultaat, desondanks vormden CVP, PSC, SP en PS de regering-Dehaene I. De Volksunie maakte geen deel meer uit van de regering.
Het Vlaams Blok boekte tijdens deze verkiezingen zijn eerste grote winst en daarom werd in de jaren daarop deze verkiezingsdag Zwarte Zondag genoemd.
De nieuwe lijst ROSSEM, gebouwd rond de mediatieke Jean-Pierre Van Rossem, brengt naast Van Rossem zelf nog drie medewerkers in het Parlement. Later wordt de parlementaire onschendbaarheid van Van Rossem opgeheven naar aanleiding van het Moneytron-dossier.
Het gecombineerde succes van Vlaams Blok en ROSSEM ontlokt aan leiders van traditionelere partijen de commentaar, dat de antipolitiek hoogtij viert. Het signaal van de kiezer zou een roep zijn om meer en directere democratie, meer betrokkenheid van politici bij de dagelijkse problemen van de burger, en een nadrukkelijke afwijzing van "zachte" vormen van belangenvermenging, zoals politiek dienstbetoon en politieke benoemingen. In de daaropvolgende jaren worden een aantal corrigerende maatregelen in die zin genomen, onder meer de afschaffing van het fenomeen der kabinetsmiliciens (dienstplichtige militairen die hun legerdienst op het kabinet van een Minister volbrengen).
Als democratische reactie op de verkiezingsuitslag wordt sinds 1992 op 21 juli tijdens de Gentse feesten telkens de Prijs voor de Democratie uitgereikt, een initiatief van Democratie 2000 en vzw Trefpunt.
Wetgevende initiatieven
Uit de verkiezingsoverwinning van het Vlaams Blok stelde men een vertrouwensbreuk tussen het bestuur en de rechtsonderhorige vast. Om dit vertrouwen te herstellen, zijn verschillende wetgevende initiatieven ondernomen:
de wet van 29 juli 1991 betreffende de uitdrukkelijke motivering van bestuurshandelingen;
in artikel 32 van de Belgische grondwet werd het principe van de openbaarheid van bestuur opgenomen;
artikel 1412bis werd ingevoerd door de wet van 30 april 1994 in het Gerechtelijk Wetboek, waardoor aan de burger onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid wordt gegeven beslag te leggen op overheidsgoederen;
...
Zie ook
Regeringsformatie België 1991-1992
Kamer van volksvertegenwoordigers (samenstelling 1991-1995)
Samenstelling Belgische Senaat 1991-1995
1991
Federaal, 1991
Verkiezingen in 1991 | Het gecombineerde succes van Vlaams Blok en ROSSEM ontlokt aan leiders van traditionelere partijen de commentaar, dat de antipolitiek hoogtij viert. Het signaal van de kiezer zou een roep zijn om meer en directere democratie, meer betrokkenheid van politici bij de dagelijkse problemen van de burger, en een nadrukkelijke afwijzing van "zachte" vormen van belangenvermenging, zoals politiek dienstbetoon en politieke benoemingen. In de daaropvolgende jaren worden een aantal corrigerende maatregelen in die zin genomen, onder meer de afschaffing van het fenomeen der kabinetsmiliciens (dienstplichtige militairen die hun legerdienst op het kabinet van een Minister volbrengen). | 1 | reactie, commentaar, opmerking |
12,478 | EducationalAudience | 5731731 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Saltoschool%20De%20Hasselbraam | Saltoschool De Hasselbraam | De Hasselbraam is een openbare basisschool in Eindhoven, gelegen aan de Tuinstraat 6 in de Rochusbuurt. De basisschool maakt deel uit van SALTO. Op De Hasselbraam zitten ongeveer 270 leerlingen.
Samen met kinderopvang De Droomwereld is De Hasselbraam een leef- en leergemeenschap voor kinderen van 2,5 tot 13 jaar. De visie van De Hasselbraam is kort uitgewerkt in de kernwaarden relatie, talenten en eigenaarschap.
Geschiedenis
Na de Tweede Wereldoorlog kocht de gemeente Eindhoven de grond aan de Tuinstraat aan van het Rijk. Oorspronkelijk waren hier een rij woningen gepland, maar dit ging uiteindelijk niet door. De Sint Josephvereniging bouwde er de rooms-katholieke Sint Jorisschool. Deze moest de oude school aan de Jan Smitzlaan vervangen. In 1947 werd het schoolgebouw gebouwd en in 1949 werd de school geopend. Later kwam de Sint Jansschool uit de Le Sage ten Broeklaan erbij, maar die school werd op 1 september 1957 alweer opgeheven. De leerlingen van die school verhuisden daarom ook naar de Sint Jorisschool.
Begin jaren '60 was de Sint Jorisschool nog een jongensschool. Het bestond uit een mix van alle rangen en standen. De school richtte zich zowel op gezinnen uit villawijk de Elzent als op de middenmoot uit de Rochusbuurt en op de meer volkse Irisbuurt. De jongensschool had een excellente reputatie, want jaarlijks konden hier het hoogste percentage leerlingen naar de hbs en het gymnasium. Om die reden stuurden zelfs ouders uit Dommelen, Zeelst, Best en Oirschot hun kinderen naar deze school.
Eind jaren '80 stond de katholieke Sint Jorisschool er slecht voor. De school dreigde te verdwijnen toen het leerlingenaantal te klein werd. Door flink actie te voeren wisten de ouders in die tijd te voorkomen dat de school uit de buurt zou verdwijnen. De schoolbesturen besloten tot een overeenkomst: basisschool De Wilakkers zou de katholieke school voor Stratum binnen de Rondweg blijven, en de Sint Jorisschool zou een nieuw leven tegemoet gaan als openbare basisschool. Sinds 1990 is de school een openbare school met een nieuwe naam. De school werd vernoemd naar het toverfruit, de hasselbraam, uit het boek Pluk van de Petteflet.
Het Hasselbraamlied
De school heeft ook een lied, genaamd het Hasselbraamlied. Dit lied gaat over het toverfruit uit Pluk van de Petteflet. Wanneer volwassenen het fruit eten, leggen zij het werk neer en gaan zij spelen als kinderen. De tekst is geschreven door Erik van Dijck. Het refrein gaat als volgt.
Het is de Hasselbraam, het is de Hasselbraam
Heb je er één keer van geproefd
Dan vergeet je nooit de naam
Pluk je de Hasselbraam, eet je de Hasselbraam
Dan word je vrolijk, beetje raar
'n beetje gek, probeer 't maar!
't Is raar, 't is raar, maar waar!
Basisschool in Nederland | Samen met kinderopvang De Droomwereld is De Hasselbraam een leef- en leergemeenschap voor kinderen van 2,5 tot 13 jaar. De visie van De Hasselbraam is kort uitgewerkt in de kernwaarden relatie, talenten en eigenaarschap. | 1 | studentengroep, opleidingspubliek, leergemeenschap |
5,473 | Plumber | 629797 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Esbeek | Esbeek | Esbeek is een dorp in de Nederlandse provincie Noord-Brabant en behoort tot de gemeente Hilvarenbeek. Het dorp heeft inwoners.
Het dorp is ontstaan uit een kransakkerdorp, waarvan ook tegenwoordig de structuur nog goed te herkennen is. Naast Esbeek omvat het de buurtschappen Groenstraat en Hoogeind. De akker is gelegen op de westelijke oever van het Spruitenstroompje, een beek die vijf kilometer ten noorden van Diessen in de Reusel uitmondt.
Pas in 1889 werd Esbeek een eigen parochie en ontstond er rondom de in 1890 ingewijde kerk een kleine dorpskern. Ook kwam er omstreeks deze tijd een stoomtram die van Tilburg naar Poppel reed. De Oude Trambaan, een brede dreef die de bossen van de Rovertsche Heide en Landgoed de Utrecht scheidt, getuigt hier nog van. Voorts kwam er bedrijvigheid in de vorm van een steenfabriek. De plaatselijke baksteenindustrie werd omstreeks 1900 begonnen door de familie Zeebregts, een geslacht van metselaars en aannemers. Vanaf 1923 kwam er een steenfabriek die op grotere schaal werkte. Deze werd de grootste werkgever van Esbeek. In 1994 werd er nog in geïnvesteerd, maar in 2008 kwam het bericht dat de fabriek, die inmiddels tot het Wienerbergerconcern behoorde, ging sluiten, omdat het concern haar productie op een kleiner aantal locaties ging concentreren. De zestien werknemers werden ontslagen of moesten verhuizen.
Naast de steenfabriek was ook het Landgoed de Utrecht, een ontginningsproject dat in 1898 startte, met onder meer ontginningsboerderijen, een belangrijke werkgever. Ook de Oranjebond van Orde was actief in de omgeving van Esbeek.
Ondertussen kreeg Esbeek vanaf 1980 een eerste nieuwbouwwijk, en een bedrijventerrein, "De Mierbeek" geheten.
Geschiedenis
De geschiedenis van Esbeek staat uitgebreid beschreven in het boek ‘Esbeek niet van gisteren’, een uitgave van Werkgroep Heemkunde Esbeek. De oudste sporen van menselijke aanwezigheid zijn enkele vuurstenen voorwerpen uit het Mesolithicum, gevonden in de buurt van de Appelberg vlakbij Tulder. Een vuurstenen bijl, daterend uit het Neolithicum, werd gevonden op een akker nabij de Oude Trambaan. Sporen in de grond verraden dat hier waarschijnlijk een nederzetting is geweest. De opgegraven bronzen voorwerpen bewijzen dat ook in de Bronstijd dit gebied bewoond is geweest.
Een aantal kleine verhoginkjes in de buurt van camping Spaendershorst zouden overblijfselen van grafheuvels kunnen zijn. Tijdens het archeologisch voor-onderzoek, voorafgaande aan de geplande ruilverkaveling in de jaren 80 van de vorige eeuw, werden Romeinse scherven gevonden benevens materiaal uit de Middeleeuwen.
Aangenomen mag worden dat Esbeek en omgeving al duizenden jaren door mensen werd bezocht en bewoond. De oude nederzettingen zullen ongetwijfeld gelegen hebben tussen de beekdalen, waar voldoende stromend water aanwezig was om te drinken en om in te vissen. Het bos op de hogere delen leverde brandhout. De schapen werden gehouden voor de wol en het vlees. Van de huiden werd leer gemaakt. Door de schapen te weiden op de heide werden zaailingen voorkomen en bleef er voldoende bloeiende heide voor de honing. De heide werd gemaaid en in potstal vermengd met mest waarmee de kleine akkertjes werden bemest. Het potstalsysteem zou ook in Esbeek tot het eind van de 19e eeuw standhouden.
Het gehucht Esbeek bestond in die tijd uit 15 kleine, afgelegen buurtschappen, zoals Dun, Broeksie en Mostaard, met een overwegend arme boerenbevolking, omringd door uitgestrekte heidevelden zoals de Aalstheide, de Roovertse heide, de Lange Grachtse heide e.a. De verbinding met de omliggende plaatsen bestond slechts uit zandwegen, die ’s winters veranderden in modderpoelen.
Eind 19e en begin 20e eeuw vonden er grote veranderingen plaats in Esbeek.
Door de uitvinding van de kunstmest was de heide niet meer nodig voor het maken van mest in de potstal. Dankzij kunstmest kon men de heide gaan ontginnen. Levensverzekeringsmaatschappij ‘De Utrecht’ kocht 2500 ha heide van de gemeente Hoog en Lage Mierde en de gemeente Hilvarenbeek. 1375 ha werd bebost met productiehout, 200 ha bleef gereserveerd als natuurreservaat, de rest werd ontgonnen tot landbouwgebied. Hierdoor ontstond extra werkgelegenheid. De lokale boeren werkten volgens de ontginners op ouderwetse en daardoor onproductieve wijze. De Rotterdamse kunstenaar Andreas Schotel, die veel zomers doorbracht in Esbeek, heeft deze manier van werken in prachtige etsen heeft vastgelegd, die te zien zijn in het Andreas Schotel museum. De verzekeringsmaatschappij trok landbouwers van elders aan, veelal Zeeuwen van protestantsen huize, die desondanks snel hun plek vonden in de Esbeekse gemeenschap.
Door de import van goedkope schapenwol uit Australië werd het houden schapen minder winstgevend. Het aantal schapen verminderde drastisch en de boeren begonnen met het ontginnen van kleine stukjes heide.
Met de komst van bouwpastoor Leonardus Jurgens in 1888, die de bouw van de kerk realiseerde, werd Esbeek een zelfstandige parochie met rond de kerk een zich snel ontwikkelende dorpskern. Jurgens haalde stevig de bezem door het gedrag van de Esbeekse parochianen die niet functioneerden volgens zijn normen. Vooral het overmatige alcoholgebruik bij het dansen en zingen in de herbergen, het uitbundig kermisvieren, het ‘losschieten’ van trouwlustige stellen, de braspartijen na schietwedstrijden waren hem een doorn in het oog. Hij richtte broederschappen op tegen godslasteringen en ter bestrijding van drankmisbruik. Hij verzorgde persoonlijk catechismuslessen op de Openbare school. Zijn opvolger, pastoor Van Dijk, richtte in 1901 de broederschap van de H. Cornelis op waarna Esbeek een druk bezocht bedevaartsoord werd.
Ook de aanleg van de tramlijn van Tilburg via Goirle en Hilvarenbeek naar Esbeek en vervolgens naar de Belgische grens (1907 – 1935) – de Oude Trambaan herinnert hier nog aan – droeg bij aan de veranderingen.
Gedurende de Eerste Wereldoorlog kreeg Esbeek te maken met een grote stroom vluchtelingen uit België die waar mogelijk werden opgevangen. Een klein aantal keerde na de oorlog niet terug naar hun land van herkomst.
Esbeek groeide en bloeide. Er kwamen cafés, kruidenierswinkels, een bakker, smederij, aannemer, loodgieter, houthandel, boerenbond, werktuigencoöperatie e.a. Sportverenigingen werden opgericht. Het inwonertal groeide zo snel dat de kerk te klein werd. In 1937 was de bouw van een nieuwe, grotere kerk voltooid.
Eind 20e viel ook Esbeek ten prooi aan ontkerkelijking en, na jaren van leegstand, is de kerk vanaf 2019 in gebruik als kinderopvang en basisschool. Ook de middenstand maakte een krimp, agrarische bedrijven saneerden. Dankzij “Coöperatie Esbeek” kon Gasterij Schuttershof voor het dorp behouden blijven als dorpscafé, ontmoetingscentrum en museum. Nieuwe woonwijken met starterswoningen zorgen ervoor dat jongeren in het dorp blijven wonen. En bedrijventerrein Mierbeek biedt voldoende werkgelegenheid.
(Bron: ‘Esbeek niet van gisteren’, een uitgave van Werkgroep Heemkunde Esbeek)
Naam
Oudere vermeldingen
1396 kopie Esbeke, 1542 Esbeeck, 1566 Esbeek.
Naamsverklaring
Wel verklaard als een samenstelling van beek 'natuurlijke waterloop' en de boomnaam es (Fraxinus excelsior), maar de verwachte oude varianten met esch- ontbreken. De Duitse plaatsnamen Asbach (1183 Asbach) en Esbeck (1036 kopie 12e eeuw Asbiki) worden echter ook geduid als samenstellingen met de boomnaam es. Van der Aa (1) vermeldt: "Het ontleent zijnen naam van den loop in de gedaante eener S, waarmede dit beekje het geh. Esbeek doorsnijdt."
(Bron: Nederlandse plaatsnamen verklaard, van Berkel, Gerald, and Samplonius Kees , (2018))
Esbeek nu
Esbeek heeft in 2006 een dorpscoöperatie opgericht, genaamd Coöperatie Esbeek. Het grootste deel van de inwoners en instanties in Esbeek is lid van deze coöperatieve vereniging. Het hoofddoel van de dorpscoöperatie is dat Esbeek een actief en aantrekkelijk dorp blijft om te wonen, werken en recreëren. Vanuit de coöperatie worden initiatieven van leden en/of van het bestuur die het dorp op ruimtelijk, economisch of maatschappelijk terrein verduurzamen ondersteund en gerealiseerd. Doordat de initiatieven van de inwoners van het dorp zelf komen is de motivatie en betrokkenheid bij projecten groot.
In 2007 kocht Coöperatie Esbeek café Schuttershof, het laatste café in de dorpskern, om het te behouden en versterken als centraal ontmoetingspunt van het dorp. De financiering werd mogelijk gemaakt door de uitgifte van certificaten (aandelen) aan leden van de coöperatie.
In 2019 heeft Esbeek de Nederlandse Dorpsvernieuwingsprijs van de Vereniging van Kleine Kernen gewonnen vanwege alle inspanningen om het dorp ook voor toekomst attractief en leefbaar te houden. Om de jury de overtuigen werd er een (rap)film gemaakt die laat zien hoe Esbeek zich heeft voorbereid op de toekomst.
Bezienswaardigheden
De Sint-Adrianuskerk werd gebouwd naar een ontwerp van de Osse architect H.R. Hendriks en werd ingewijd in 1890. Daartoe werd in 1889 de parochie Esbeek afgesplitst van die van Hilvarenbeek. In de kerk bevindt zich een gepolychromeerd houten beeld van de Heilige Cornelius. Dit is gerestaureerd in 1984.
In 1937 werd bij de kerk een buitenkapel gebouwd door architect Jakobus van Buijtenen in de traditionele baksteenstijl zoals gepropageerd door Alexander Kropholler. De kerk bezit sinds 1900 een reliek van Cornelius. In de kapel bevindt zich een kleiner Corneliusbeeld dat uit 1957 stamt. De kerk werd in 2013 voor de erediensten gesloten. In 2018 werd in de kerk de basisschool 'De Wingerd' gevestigd, inclusief de buitenschoolse opvang en de peuterspeelzaal. De verbouwing van de kerk kwam gereed in januari 2019 en de school werd na de kerstvakantie in gebruik genomen onder de naam 'Torenlei'. Het gebouw geldt nu als een zeer geslaagd voorbeeld van hergebruik van een kerk, die voor de eredienst gesloten werd.
De Pastorie.
Andreas Schotelmuseum, met werk van etser Andreas Schotel en andere etsers.
Beeldenroute door de omgeving van Esbeek, met tal van beelden die aan het werk van Schotel refereren.
D'n Flaestoren, een 25 meter hoge uitkijktoren, gemaakt van boomstammen en stalen buizen, uitkijkend over Landgoed de Utrecht, het natuurgebied de Flaes en het Goorven.
Natuur en landschap
Esbeek ligt op aan de rand van een akkercomplex nabij het Spruitenstroompje. Ten zuiden van het dorp stroomt vanuit Landgoed de Utrecht de Hoogeindse Beek, via enkele vennen zoals de Broekeling, naar het noordoosten om bij Groenstraat in het Spruitenstroompje uit te komen.
Niet alleen Landgoed de Utrecht, dat ten zuiden van Esbeek is gelegen, maar ook de Rovertsche Heide, ten westen van Esbeek, zijn uitgestrekte bos- en natuurgebieden.
Sport en verenigingsleven
Sinds 1946 is SV Tuldania de voetbalclub van Esbeek. De club met oranje-zwart als clubkleuren heeft sportpark Den Hondsbosch, gelegen aan de rand van het dorp, als thuishaven. Naast de voetbalvelden van SV Tuldania zijn op dit sportpark ook de tennisvelden van TCE, de korfbalvelden van DKV Tuldania en een gymzaal aanwezig.
Esbeek heeft ook een handboogschutterij: Handboogvereniging Oefening en Uitspanning 1878.
Het dorp bestaat uit een hechte gemeenschap en een zeer actief verenigingsleven. In 2007 is door de bewoners gezamenlijk het dorpscafé overgenomen en zo gezamenlijk eigendom geworden, om te voorkomen dat de kroeg definitief zou sluiten. Dit was mogelijk door ongeveer 500 bewoners die geld in de aandelen van het café hebben gestoken, subsidie en een lening tegen gunstige voorwaarden van de lokale bank.
Sinds 2001 heeft Esbeek zijn eigen golfbaan, Golfclub Midden-Brabant.
Esbeek kent een eigen geloofsgemeenschap onder de naam van St. Adrianus. Deze geloofsgemeenschap ontstond in 2015, toen de dorpskerk door het bisdom 's Hertogenbosch gesloten werd voor de rooms-katholieke eredienst. De samenkomsten vinden op de meeste zondagen plaats in het plaatselijke dorpshuis, het vroegere café Schuttershof, dat door de dorpsbewoners, verenigd in een stichting, is gekocht.
Carnaval
Tijdens carnaval heet Esbeek een week lang "Het Haaikneuterrijk".
Nabijgelegen kernen
Hilvarenbeek, Poppel, Lage Mierde, Baarschot, Diessen,
Goirle, Riel,
Zie ook
Andreas Schotel
Jan Smolders
Lijst van rijksmonumenten in Esbeek
Lijst van gemeentelijke monumenten in Esbeek
Externe links
Foto's uit het Nationaal Archief
Officiële website van Esbeek
Plaats in Noord-Brabant | Esbeek groeide en bloeide. Er kwamen cafés, kruidenierswinkels, een bakker, smederij, aannemer, loodgieter, houthandel, boerenbond, werktuigencoöperatie e.a. Sportverenigingen werden opgericht. Het inwonertal groeide zo snel dat de kerk te klein werd. In 1937 was de bouw van een nieuwe, grotere kerk voltooid. | 1 | loodgieter, sanitair, installatie |
2,283 | VideoGameSeries | 631427 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Bomberman | Bomberman | Bomberman is een strategisch, doolhofachtige computerspelreeks ontwikkeld door Hudson Soft. Het eerste spel werd uitgebracht in 1983 voor de MSX, waarna vele verschillende varianten in de reeks volgde.
Speelwijze
Het algemene doel in de spelreeks is het voltooien van de levels door strategisch bommen te plaatsen met als doel vijanden te doden en hindernissen te vernietigen. De exploderende bommen kunnen andere bommen doen afgaan, doden of vijanden verwonden en hindernissen uit de weg ruimen.
Nochtans, zij kunnen tevens het personage van de speler doden of verwonden, power-ups vernietigen en soms "de leveluitgang "irriteren" waardoor het meer vijanden zal doen laten verschijnen. Ook moet men opletten dat men niet zichzelf "opblaast" met de eigen bommen, dus als een bom is geplaatst moet men snel wegrennen. De meeste Bombermanspellen kennen ook een multiplayeroptie, waarin de andere Bombermannen als tegenstanders acteren en de Bomberman die als laatste overeind blijft wordt uitgeroepen tot winnaar.
In deze spelmodus zijn power-ups overvloedig beschikbaar en bommen zullen soms in fiasco's ontaarden. Hoewel de meeste spellen in de reeks gebruikmaken van hetzelfde type, op een doolhofgebaseerde, levels als het origineel zijn sommige spellen Zelda-achtige avonturenspellen, Marioachtige platformspellen of Tetrisachtige puzzelspellen. Het wordt onder computerspelspelers beschouwd als een klassiek geworden spelreeks.
De term Bomberman verwijst ook naar de verschillende bestaande "typen/soorten" van het hoofdpersonage uit de gelijknamige titelreeks. Een Bomberman is een robotachtig mens met een plat computerschermachtig gezicht met ogen maar zonder een zichtbare mond en soms een helm draagt. Het heeft een rond lichaam met lange ledematen en ronde handen en voeten. De reeks begon oorspronkelijk met een Bomberman die van het zijn van een robot een mens moest zien te worden (zijn verschijning veranderde dienovereenkomstig).
Nalatenschap
In 1983 bracht Hudson Soft op de Sinclair ZX Spectrum en MSX het spel Eric and the Floaters (in Japan werd de MSX-versie uitgebracht als Bomberman) uit en werd de eerste titel in de spelreeks en is in 1985 geconverteerd en uitgebracht op de NES onder de naam Bomberman en de oorsprong van het Bomberman spelconcept.
Na de NES-versie heeft Hudson Soft het spel in 1990 geconverteerd en verbeterd voor de PC Engine met een geheel nieuwe look-and-feel. Verdere delen (Bomberman 93, 94 en Bomberman User Battles) zouden ook op het systeem verschijnen. Het huidige uiterlijk van Bomberman stamt af van de PC Engine-versie.
Nadien zijn vele conversies en spelaanpassingen doorgevoerd en uitgebracht op vrijwel alle belangrijke computerspelsystemen, waaronder Arcade, NES, pc Engine, Super NES, N64, Sega Saturn en PlayStation. Vanwege zijn eenvoudige spelbediening en -concept, is de Bombermanreeks wijd en zijd gekopieerd/geïmiteerd.
Versies van Bomberman die door Ubisoft in Europa zijn uitgebracht waren voorzien van een andere speltitel, namelijk: Dynablaster.
Overzicht van spellen uit de Bombermanreeks
Bombermanspellen (hoofdreeks)
Draagbare Bomberman-spellen
Spin-offs
Externe link
De Bombermanreeks bij Moby Games
Computerspel van Hudson Soft
Computerspelserie
MSX-spel | Bomberman is een strategisch, doolhofachtige computerspelreeks ontwikkeld door Hudson Soft. Het eerste spel werd uitgebracht in 1983 voor de MSX, waarna vele verschillende varianten in de reeks volgde. | 1 | videogameserie, gamefranchise, spelreeks |
Dutch Wikipedia Aligned Articles aligned with Schema.org Classes
Dataset Version: 1.0 (2025-06-04)
Point of Contact: UWV Netherlands (UWV organization on Hugging Face)
License: CC BY-SA 4.0
Dataset: UWV/wim_schema_org_wiki_articles
Dataset Description
This dataset provides alignments between Schema.org classes and relevant Dutch Wikipedia articles. Each Schema.org class from a processed subset is linked to up to 20 distinct Wikipedia articles, including their full text, a context-relevant paragraph, and the keywords used for matching. The primary goal is to create a comprehensive resource for training models that map natural language text (Dutch Wikipedia) to structured knowledge graphs (Schema.org).
Dataset Splits: The dataset includes stratified train/validation splits (80/20) ensuring each Schema.org class is proportionally represented in both splits. Classes with 20 articles have 16 in training and 4 in validation.
Motivation and Intended Use
Primary Purpose: To serve as a base dataset for constructing training data for text-to-knowledge-graph (Text2KG) models. The dataset aims for extensive coverage of Schema.org classes, providing multiple textual examples (Wikipedia articles) for each class.
Intended Uses:
- Training and evaluation of models for:
- Knowledge graph construction from text.
- Named Entity Recognition (NER) and Typing against the Schema.org ontology.
- Relation Extraction (RE) based on Schema.org properties.
- Developing semantic search systems that use Schema.org structures.
- Cross-lingual information retrieval research (Schema.org as an interlingua).
- Building and augmenting Dutch knowledge bases aligned with a standard ontology.
Dataset Usage
from datasets import load_dataset
# Load the dataset with train/validation splits
dataset = load_dataset("UWV/wim_schema_org_wiki_articles")
# Access the splits
train_data = dataset["train"]
val_data = dataset["validation"]
print(f"Training examples: {len(train_data):,}")
print(f"Validation examples: {len(val_data):,}")
# Example: Get first record from training set
example = train_data[0]
print(f"Schema.org class: {example['class_label']}")
print(f"Wikipedia article: {example['wiki_title']}")
print(f"Context: {example['context_paragraph'][:200]}...")
# The dataset is pre-split and ready for training
from transformers import Trainer
# No need to manually split - use dataset["train"] and dataset["validation"]
How the Dataset Was Built
The dataset was constructed through an automated pipeline:
- Schema Definition Processing: Schema.org classes were extracted from the
schema.ttl
vocabulary file and processed into a structured SQLite database (schema_definitions.db
), with each class represented by its URI, label, comments, and properties in YAML format. - Keyword Generation: For each Schema.org class, its YAML definition was provided to an Azure OpenAI model (GPT-4o based) to generate a concise set of 1-3 relevant Dutch keywords.
- Wikipedia Article Retrieval: The Dutch Wikipedia dump (config
20231101.nl
from Hugging Facewikimedia/wikipedia
) was loaded into an in-memory DuckDB instance. For each class, this database was queried using the generated Dutch keywords to find candidate articles. - Iterative Matching and Filtering:
- A multi-pass approach was employed. In each pass, the system attempted to find and save one new, unique Wikipedia article for every Schema.org class that had not yet reached the target of 20 articles.
- URL Exclusion: To ensure diversity and find new articles in subsequent searches for the same class (within a pass or across passes), Wikipedia URLs already present in
schema_wiki_matches.db
for that class were excluded from new DuckDB queries. - LLM Relevance Ranking: Candidate articles from DuckDB were presented to an Azure OpenAI model. The model was tasked with selecting the single most relevant article based on the Schema.org class definition and the article's content (title, initial text, and keyword-rich snippets).
- Retry Mechanisms:
- If the LLM failed to select an article from an abundant set of candidates (≥12), the Wikipedia query was re-executed with the same keywords but ordered differently (
ORDER BY RANDOM()
) to obtain a new sample for LLM evaluation. - If the LLM still failed, or if initial Wikipedia results were sparse, new Dutch keywords were generated (up to a set number of attempts per class per pass), avoiding terms semantically similar to previously tried ones for that class.
- If the LLM failed to select an article from an abundant set of candidates (≥12), the Wikipedia query was re-executed with the same keywords but ordered differently (
- Data Storage: Matched pairs, along with article metadata (ID, URL, title, full text), the most relevant context paragraph, keyword count in that paragraph, and keywords used for the search, were stored in the
schema_wiki_matches.db
SQLite database. - Stratified Splitting: Records were split into training (80%) and validation (20%) sets using stratified sampling to ensure each Schema.org class is proportionally represented in both splits with seed 42 for reproducibility.
Dataset Structure
The dataset contains the following fields:
Field | Type | Description |
---|---|---|
id |
int | Original database identifier (preserved from source SQLite) |
class_label |
string | Schema.org class label (e.g., "Restaurant", "Person") |
wiki_id |
string | Wikipedia article ID |
wiki_url |
string | Full URL to the Dutch Wikipedia article |
wiki_title |
string | Title of the Wikipedia article |
wiki_full_text |
string | Complete text content of the Wikipedia article |
context_paragraph |
string | Most relevant paragraph containing keywords |
keyword_count |
int | Number of keyword instances in context paragraph |
keywords_used |
string | Dutch keywords used for matching (comma-separated) |
Dataset Splits:
- Training (80%): ~10,096 examples from all 634 Schema.org classes
- Validation (20%): ~2,524 examples from all 634 Schema.org classes
- Stratification: Each class maintains 80/20 split ratio (e.g., classes with 20 articles have 16 train, 4 validation)
Dataset Statistics
Key Statistics
- Total Schema.org Classes Processed: 634
- Classes with ≥1 Wikipedia Match: 634 (100.0% coverage of processed classes)
- Total Unique Dutch Wikipedia Articles Linked: 12,620
- Average Articles per Class: 19.91
- Train/Validation Split: Stratified 80/20 with seed 42
Split Distribution:
- Training Set: 10,096 examples (80.0%)
- Validation Set: 2,524 examples (20.0%)
- Classes in both splits: 634 (except classes with only 1 example)
Distribution of Articles per Class: The dataset shows a strong tendency for classes to have the maximum target of 20 articles.
- Classes with 20 articles: 627 (98.9%) → 16 train, 4 validation each
- Classes with 19 articles: 1 (0.2%) → 15 train, 4 validation
- Classes with 14 articles: 1 (0.2%) → 11 train, 3 validation
- Classes with 13 articles: 1 (0.2%) → 10 train, 3 validation
- Classes with 9 articles: 3 (0.5%) → 7 train, 2 validation each
- Classes with 7 articles: 1 (0.2%) → 5 train, 2 validation
Example Applications
Knowledge Graph Construction:
# Train a model to recognize Schema.org entities
from transformers import AutoTokenizer, AutoModelForTokenClassification, Trainer
# Load the dataset
dataset = load_dataset("UWV/wim_schema_org_wiki_articles")
# Use the pre-split data directly
train_dataset = dataset["train"]
eval_dataset = dataset["validation"]
# Example: Entity classification training
for batch in train_dataset:
schema_class = batch["class_label"]
text_content = batch["context_paragraph"]
# Train models to recognize schema_class entities in text_content
Semantic Search with Schema.org Classes:
# Build class-specific embeddings
class_examples = {}
for split in ["train", "validation"]:
for row in dataset[split]:
class_label = row["class_label"]
if class_label not in class_examples:
class_examples[class_label] = {"train": [], "val": []}
class_examples[class_label][split.replace("validation", "val")].append(
row["context_paragraph"]
)
Limitations
- Source of Classes: The 634 classes represent those available and processed from the
schema_definitions.db
, which itself is derived fromschema.ttl
. This may not represent the entirety of all classes in the complete, live Schema.org vocabulary at any given time. - Match Quality: The relevance of Wikipedia articles is determined by LLM judgments, which, while generally reliable, are not infallible and can be influenced by prompt design and model characteristics.
- Keyword Dependency: The process depends on LLM-generated keywords. Suboptimal keywords might lead to less relevant or missed article matches.
- Wikipedia Snapshot: The dataset uses a specific snapshot of Dutch Wikipedia (
20231101.nl
). Content availability and article quality may vary. - Language Scope: Limited to Dutch Wikipedia articles, which may not provide uniform coverage for all Schema.org classes.
- Temporal Bias: Wikipedia content reflects knowledge up to the snapshot date, potentially omitting recent developments.
- Split Limitations: Classes with only one example appear exclusively in the training set. Very small classes may have imbalanced split ratios.
Citation
If you use this dataset in your research, please cite:
@dataset{wim_schema_org_wiki_articles,
title={Schema.org - Dutch Wikipedia Aligned Articles},
author={UWV Netherlands},
year={2025},
publisher={Hugging Face},
url={https://huggingface.co/datasets/UWV/wim_schema_org_wiki_articles}
}
License
This dataset is released under CC BY-SA 4.0 license, consistent with Wikipedia's licensing terms. The Schema.org vocabulary is available under CC BY-SA 3.0 license.
Acknowledgments
- Schema.org community for the ontology
- Wikimedia Foundation for Dutch Wikipedia content
- Downloads last month
- 95