id
stringlengths 36
36
| title
stringclasses 259
values | context
stringclasses 415
values | question
stringlengths 11
152
| is_impossible
bool 1
class | answers
dict | context1
stringlengths 23
3.69k
| context2
stringlengths 23
3.89k
| context3
stringlengths 48
4.03k
| context4
stringlengths 40
3.75k
| context5
stringlengths 35
4.01k
| context6
stringlengths 23
3.77k
| context7
stringlengths 38
4.11k
| context8
stringlengths 40
3.54k
| context9
stringlengths 24
7.51k
| context10
stringlengths 48
3.77k
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
c5d02e01-699f-4670-b45e-3abd2b319387 | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | در اصول 99، 107، 108، 111 و 177 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام کدام مجلس ذکر شده است؟ | false | {
"answer_start": [
72
],
"text": [
"خبرگان رهبری"
]
} | «مجلس خبرگان» نام رایج دو مجلس متفاوت در تاریخ معاصر ایران است:
مجلس خبرگان قانون اساسی که برای تعیین قانون اساسی جمهوری اسلامی تشکیل شد.
مجلس خبرگان رهبری که برای انتخاب و نظارت بر کار رهبر جمهوری اسلامی ایران برپا شده است. | در تاریخ معاصر ایران، تاکنون پنج همه‌پرسی (رفراندوم) برگزار شده‌است. نخستین بار آن در سال ۱۳۳۲ برای انحلال یا ابقای دوره هفدهم مجلس شورای ملی، و آخرین آن در سال ۱۳۶۸ برای بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
وضعیت قانونی
در قانون اساسی مشروطه (۱۲۸۵)، همه‌پرسی مطرح نشده‌بود و جایگاه قانونی نداشت. با این وجود در زمانی که این قانون جاری بود (تا ۱۳۵۷) دو همه‌پرسی در ایران برگزار شد (۱۳۳۲ و ۱۳۴۰). سومین همه‌پرسی (۱۳۵۸) در زمانی برگزار شد که قانون اساسی مشروطه با برپایی انقلاب، منسوخ شده‌بود و هنوز قانون اساسی جدیدی تصویب نشده‌بود. همه‌پرسی چهارم (مجدداً ۱۳۵۸) برای تصویب قانون اساسی و همه‌پرسی پنجم (۱۳۶۸) برای بازنگری در آن بود. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۸ و بازنگری ۱۳۶۸)، همه‌پرسی بخشی از «حق حاکمیت ملت» است و در اصول ۱، ۶، ۵۹، ۹۹، ۱۱۰، ۱۲۳، ۱۳۲ و ۱۷۷ در خصوص آن مواردی مطرح شده‌است.
مطابق قانون همه‌پرسی در جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۸)، همه‌پرسی به پیشنهاد رئیس‌جمهور ایران یا ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب حداقل دو سوم مجموع نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام خواهد شد. برگزاری آن بر عهده وزارت کشور است و نظارت و تأیید آن توسط شورای نگهبان قانون اساسی انجام میشود. پس از تأیید نتایج، با امضای رئیس‌جمهور ایران نتیجه آن برای اجرا ابلاغ میشود.
فهرست همه‌پرسی‌ها
پیشنهادهای همه‌پرسی
جستارهای وابسته
انتخابات در ایران
یادکرد منابع
منابع | مجلس شورای اسلامی یکی از دو رکن قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران است. در فرمان مشروطیت از مجلس ایران هم به عنوان مجلس مقدس شورای ملی و هم مجلس شورای اسلامی نام برده شده‌است. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری نام این نهاد مجلس شورای ملی بوده‌است. هر چند که در ۳۱ تیر ۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نامگذاری نمودند. طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مجلس شورای اسلامی بدون شورای نگهبان جایگاه قانونی ندارد.
مصوبات مجلس شورای اسلامی اگر مورد تأیید شورای نگهبان قرار گیرند، برای اجرا به قوه مجریه و قوه قضائیه ابلاغ میشوند. پایگاه داده‌های مجلس در اوایل مهر ۱۴۰۱ هک شد.
مجلس شورای اسلامی
بر طبق اصل ۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که به‌طور مستقیم انتخاب میشوند، تشکیل میگردد. دورهٔ نمایندگی در این مجلس چهار سال است که انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود، به‌طوری‌که کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد.
عده نمایندگان مجلس ۲۷۰ نفر است و از تاریخ همه‌پرسی سال ۱۳۶۸ پس از هر ده سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آنها حداکثر بیست نفر نماینده می‌تواند اضافه شود. زرتشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده انتخاب میکنند. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می‌کند.
پس از برگزاری انتخابات، جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دو سوم مجموع نمایندگان رسمیت می‌یابد و تصویب طرح‌ها و لوایح طبق آیین‌نامه مصوب داخلی انجام می‌گیرد مگر در مواردی که در قانون اساسی حدنصاب خاصی تعیین شده باشد. برای تصویب آیین‌نامه داخلی موافقت دو سوم حاضران لازم است.
در زمان جنگ و اشغال نظامی کشور به پیشنهاد رئیس‌جمهور و تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان و تأیید شورای نگهبان انتخابات نقاط اشغال شده یا تمامی مملکت برای مدت معینی متوقف میشود و در صورت عدم تشکیل مجلس جدید، مجلس سابق همچنان به کار خود ادامه خواهد داد.
مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. تنها در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزراء یا ده نفر از نمایندگان، جلسه غیر علنی تشکیل میشود. مصوبات جلسه غیر علنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از بر طرف شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر گردد.
حمله سایبری
هکرهای گروه انانیموس پایگاه داده‌های مجلس را در اوایل مهر ۱۴۰۱ هک کردند و شماره تلفن‌ها و اطلاعات همه نمایندگان را منتشر کردند.
وظایف و اختیارات و محدودیت‌های مجلس
مجلس شورای اسلامی در عموم مسائل در حدود مقرر در قانون اساسی می‌تواند قانون وضع کند.
مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند قوانینی وضع کند که با اصول و احکام مذهب رسمی کشور یا قانون اساسی مغایرت داشته باشد. تشخیص این امر بر عهده شورای نگهبان است.
تعیین رئیس مجلس شورای اسلامی توسط نمایندگان مجلس صورت می‌گیرد.
شرح و تفسیر قوانین عادی | زمان روح‌الله خمینی اتفاق افتاد
پس از اصلاح قانون اساسی این اصل به صورت زیر اصلاح شد:
«قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: قوه مقننه، قوه مجریه و قوه قضاییه که زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت بر طبق اصول آینده این قانون اعمال می‌گردند. این قوا مستقل از یکدیگرند».
افزایش اختیارات شورای نگهبان
در اصل۹۹ اولین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصریح شده بود «شورای نگهبان نظارت بر انتخاب رئیس‌جمهور، انتخابات مجلس شورای ملی و مراجعه به آراء عمومی و همه‌پرسی را بر عهده دارد». پس از اصلاح قانون اساسی، حق نظارت و تأیید صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز به این اختیارات افزوده شد.
تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام
همانگونه که در بخش اختیارات رهبری مشاهده شد، این مقام در اصلاحیه قانون اساسی اختیاری جدید پیدا کرد. اختیار جدید به رهبر این اجازه را داد تا با تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام به اعمال نظر مستقیم در تمامی موارد اداره کشور بپردازد.
وظیفه اولیه مجمع تشخیص مصلحت نظام به این نحو تعریف شده‌است که هرگاه شورای نگهبان یکی از قوانین مصوب مجلس را بازگشت داد اما نمایندگان مجلس حاضر به تغییر مصوبه خود نشده و بر روی تصویب آن تأکید کردند، مجمع وارد عرصه شده و به حل اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان بپردازد، در این شرایط حرف آخر را مجمع میزند.
اما عملاً و با گزینه‌ای که در آخرین بند مربوط به اختیارات رهبری به آن اشاره شد مجمع تشخیص مصلحت خود را مجاز دانست تا هرکجا که رهبری تشخیص دهد وارد عرصه شده و حتی خلاف اصول قانون اساسی قانونی را تصویب کند.
نمونه‌ای از این اقدامات مجمع تشخیص مصلحت نظام تفسیریه اصل۴۴ قانون اساسی بود. در حالی که قانون اساسی صراحتاً تمام صنایع سنگین، بانکها و شرکت‌های عمده کشور را دولتی اعلام می‌کند، مجمع تشخیص مصلحت نظام به دستور رهبر و با صدور بخش نامهای تحت عنوان تفسیریه رهبری بر اصل چهل‌وچهارم قانون اساسی، خصوصی‌سازی صنایع دولتی را در دستور کار کلی نظام قرار داد.
حذف مقام نخست‌وزیری
بنابر قانون اساسی اولیه، رئیس‌جمهور منتخب مردم موظف بود تا نخست‌وزیر را برای تشکیل کابینه تعیین کند. پس از انتخاب نخست‌وزیر از طرف رئیس‌جمهوری و تأیید آن از جانب مجلس، نخست‌وزیر مسئول تشکیل کابینه و تعیین وزرا بود. رئیس‌جمهور نیز به روابط بین‌المللی کشور و ارتباط با قوای دیگر (مجلس و قوه قضائیه) می‌پرداخت. اما پس از اصلاح قانون اساسی مقام نخست‌وزیری حذف شده و اختیار تعیین کابینه به رئیس‌جمهور واگذار شد.
تغییر نام مجلس در متن قانون اساسی
«مجلس شورای ملی» نامی بود که ایرانیان از زمان انقلاب مشروطه با آن آشنایی داشتند و محل حضور تمامی ایرانیان برای قانون‌گذاری بود. بعد از انقلاب به دلیل تأسیس جمهوری اسلامی مجلس نمایندگان شورای ملی در اولین دوره خود عنوان «مجلس شورای اسلامی» را برای خود انتخاب نمود که با ماهیت و نوع نظام اسلامی حاکم همخوانی داشته باشد. در سال ۶۸ و با اصلاحیه قانون اساسی این نام رسماً به مجلس شورای اسلامی تغییر یافت.
ایراد حقوقی به همه‌پرسی
طبق اصل ۵۹ قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸ که در بازنگری نیز بدون تغییر باقی مانده‌است، در خواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد. در آخرین نشست | رهبر جمهوری اسلامی ایران رئیس کشور و بالاترین مقام رسمی و قدرتمندترین فرد در عرصه سیاسی جمهوری اسلامی ایران است. نقدهای بسیاری به این مقام وارد شده و بسیاری او را دیکتاتور محسوب میکنند.
سید روح‌الله خمینی رهبر انقلاب اسلامی، نخستین رهبر جمهوری اسلامی ایران بود و پس از او هم‌اکنون سید علی خامنه‌ای این سمت را بر عهده دارد. خامنه ای طبق اصول ۱۰۷ و ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان «رهبر»، قدرتمندترین مقام سیاسی در جمهوری اسلامی ایران است. در جایگاه و مقام رهبری وی رئیس کشور ایران و فرمانده کل نیروهای مسلح است و می‌تواند با صدور احکام و تصمیمات نهایی در بسیاری از زمینه‌ها مانند اقتصاد، محیط زیست، سیاست خارجی و برنامه‌ریزی ملی در امور کشور دخالت کند. به گفته کریم سجادپور، سید علی خامنه‌ای کنترل مستقیم یا غیرمستقیم بر قوه‌های مجریه، مقننه و قضایی و دولت و همچنین ارتش و رسانه‌ها دارد. در ادامه اعمال قوه مجریه جز در اموری که در قانون اصل ۶۰ مستقیماً بر عهده رهبری گذارده شده، از طریق رئیس‌جمهور و وزراء است. کلیه نامزدهای مجلس خبرگان رهبری، و ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی (پارلمان) توسط شورای نگهبان تأیید میشوند، که اعضای آنها مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر جمهوری اسلامی انتخاب میشوند. همچنین مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان پس از دستور توسط خامنه‌ای ممنوعیت خود در مورد افراد خاص را لغو کرد.
رهبر با رأی دوسِوم (۲/۳) نمایندگان مجلس خبرگان رهبری به‌مدت نامحدود برگزیده میشود؛ اما بر اساس اصل ۱۱۱ این قانون، درصورتی‌که رهبر از انجام وظایف خود ناتوان شود یا یکی از ویژگیهای رهبری را از دست دهد، مجلس خبرگان رهبری می‌تواند وی را از مقامش برکنار یا خلع بکند.
ولایت فقیه در قانون اساسی
همزمان با درگذشت روح‌الله خمینی، قانون اساسی در سال ۶۸ بازنگری شد و شرط مرجعیت از شرایط ولی فقیه حذف، عبارت مطلقه اضافه و اختیارات ولایت فقیه گسترده‌تر شد (اصل ۵۷ و ۱۱۰ قانون اساسی). از این رو در اصل ۵ قانون اساسی سال ۶۸ آمده‌است:
و در اصل ۵۷ نیز:
رهبر که ولایت مطلق دارد، سیاست‌های کلیِ نظام و نظارت بر حسن اجرای آن را بر عهده دارد و از جمله وظیفه‌های او گماشتن برخی سمت‌های اساسی کشور است.
شرایط و صفات رهبری
رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ به همین دلیل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران شرایط خاصی را که خاستگاه آن متون فقهی است، برای رهبر معین کرده که برای هیچکدام از مسئولان دیگر ذکر نکرده‌است. در قانون اساسی اصول پنجم و صد و نهم مرتبط با شرایط و صفات رهبری است. براساس اصل پنجم «در زمان غیبت ولیعصر در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه عادل و باتقوا، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر» است. اصل صد و نه قانون اساسی نیز شرایط رهبر را در سه بند به شرح زیر عنوان می‌کند:
صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه.
عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام.
بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت کافی برای رهبری.
همچنین طبق این اصل چنانچه تعداد افرادی که همه شرایط یاد شده را دارند از یک نفر بیشتر باشد، «شخصی که دارای | و رهبر وقت، که اقتدارش را نه از جایگاه رسمی و قانونی‌اش پس از انقلاب که به واسطه رهبری آن انقلاب به دست آورده بود، به رغم دخالت‌های گاه‌وبیگاهش در امور قوای سه‌گانه، تا حدودی به تفکیک ۳ قوه و کارکرد ذاتی قوا احترام می‌گذاشت. از دیگر سو دخالت‌های وی در امور قوا به شکل مستقیم و بدون پرده‌پوشی انجام میشد و خمینی نیازی نمی‌دید که برای انجام این دخالت‌ها متوسل به شکل‌دادن نهادهای غیررسمی و انتقال قدرت قوای رسمی به این نهادها شود. اما علی خامنه‌ای در بیش از ۳ دهه گذشته به شیوه‌ای متفاوت با بنیانگذار جمهوری اسلامی عمل کرده‌است. در سال ۱۳۷۰ و با تصویب نظارت استصوابی شورای نگهبان، عملاً تعیین حدود انتخابات، کاندیداها و نوع رقابت در اختیار رهبری قرار گرفت.
قوه مقننه
قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران دو بخشی است مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، فرایند قانون‌گذاری در جمهوری اسلامی ایران ابتدا در مجلس شورای اسلامی آغاز میشود، سپس این مصوبات به شورای نگهبان رفته و در صورت تأیید این شورا مصوبات، قانون لازم‌الاجرا می‌گردند.
مجلس شورای اسلامی
مجلس شورای اسلامی در ایران کار قانون‌گذاری و نظارت بر دولت را دارد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی از میان نامزدهای تأیید صلاحیت شده توسط شورای نگهبان هر ۴ سال یکبار توسط رأی مستقیم مردم انتخاب میشوند. قوانین تصویب‌شده توسط نمایندگان مجلس تا هنگامی که به تصویب شورای نگهبان نرسد، قانوناً قابل اجرا نیست.
رئیس مجلس شورای اسلامی از میان نمایندگان مجلس با رای اعضا به صورت سالانه انتخاب میشود.
بر پایه اصل ۶۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عده نمایندگان مجلس شورای اسلامی دویست و هفتاد نفر است و از تاریخ همه‌پرسی سال ۱۳۶۸ خورشیدی پس از هر ده سال، با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آنها حداکثر بیست نفر نماینده می‌تواند اضافه شود.
زرتشتیان و کلیمیان هر کدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی مجموعاً یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هر کدام یک نماینده انتخاب میکنند. در عین حال، پیروان این ادیان در قوانین ایران از حقوقی برابر با شهروندان مسلمان برخوردار نیستند و محدودیت‌هایی نیز برای فعالیت‌های دینی آنان وجود دارد. همچنین محدودیت‌های بیشتری شامل حال مذاهبی میشود که در قانون اساسی جمهوری اسلامی به رسمیت شناخته نمی‌شوند؛ از جمله بهائیان، یارسان و سایر اقلیت‌ها که در سه دهه اخیر گزارش‌های متعددی از آزار آنان منتشر شده‌است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی مسئول تصویب قوانین کشور تحت قوانین اصلی قانون اساسی هستند. بر اساس قانون اساسی هیچ‌یک از قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی نباید با اصول قانون اساسی یا اصول شرع اسلام در تضاد باشد؛ به همین دلیل، تمامی مصوبان نمایندگان مجلس باید به تأیید شورای نگهبان برسد تا همخوانی این قوانین با شرع اسلام و قانون اساسی تأیید شود. هم‌اکنون ریاست مجلس برای یک دوره چهار ساله در دست محمد باقر قالیباف میباشد.
قوه مجریه (دولت)
قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران، بدنه اصلی اجرایی حکومت به حساب می‌آید. رئیس قوه مجریه رئیس‌جمهور است که با رای مستقیم مردم انتخاب میشود. نامزدهای ریاست‌جمهوری پیش از انتخاب شدن می‌بایست توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شوند. رئیس‌جمهور با انتخاب وزیران مختلف، دولت را تشکیل میدهد. هر یک از وزرا باید به‌طور جداگانه از مجلس رأی اعتماد بگیرد.
ابراهیم رئیسی، | قوای سه‌گانه یا قوای حاکم در جمهوری اسلامی ایران، بر طبق اصل پنجاه و هفت قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران، قوه مجریه جمهوری اسلامی ایران و قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران.
این قوا زیر نظر مقام رهبری و مستقل از یکدیگر برطبق اصول قانون اساسی فعالیت میکنند.
رؤسا
راهنمای رنگ‌های جدول(احزاب سیاسی)
جستارهای وابسته
تفکیک قوا
یادداشت‌ها
منابع
استقلال قوا در قانون اساسی وبسایت حقوق ایران
نظام جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی ایران | نوری و دیگر علما، اصل دوم متمم قانون اساسی بدین شرح تصویب شد:
شیخ فضل‌الله نوری در این مورد گفته بود:
مجلس شورای ملی
تشکیل اولین مجلس ملی کشور به انقلاب مشروطه بازمی‌گردد که فرمان تشکیل آن در روز ۱۴ مرداد سال ۱۲۸۵ توسط مظفرالدین شاه به امضا رسید. مجلس شورای ملی (که در فرمان مشروطیت نیز یک بار مجلس شورای اسلامی خوانده شده بود) از ۱۲۸۵ تا ۱۳۶۸ در حدود ۸۳ سال به حیات خود ادامه داد و در جریان بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ از مجلس شورای ملی به مجلس شورای اسلامی تغییر نام پیدا کرد.
مشروطه‌خواهان پس از برقراری حکومت به تصفیه حساب با مخالفان پرداختند. طرفداران استبداد یعنی شاه و درباریان وحشت زده هر کدام به جایی پناه بردند. اما مشروعه شیخ فضل‌الله نوری بعد از گذشت نزدیک به یک قرن به صورت بنیاد برای تدوین متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اساسنامه مجلس شورای اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی بهمن ۱۳۵۷ ایران قرار گرفت.
انقلاب ۱۳۵۷
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مجلس شورای ملی و سنای پهلوی منحل گردید، و شورای انقلاب اختیارات قوهٔ مقننه را تا تشکیل مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، در دست گرفت.
نام مجلس در قانون اساسی جمهوری اسلامی، مجلس شورای ملی ذکر شده بود، اما بالفعل از آن با نام مجلس شورای اسلامی یاد میشد. تا اینکه در بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی در سال ۱۳۶۸ نام آن رسما به مجلس شورای اسلامی تغییر پیدا کرد. این نام یعنی «مجلس شورای اسلامی» یک بار نیز در فرمان مشروطیت آمده بود.
منابع
تاریخ سیاسی ایران
مجلس‌های ایران | پس از استقرار مشروطیت در ایران سه بار مجلس مؤسسان در ایران تشکیل شد. همچنین پس از انقلاب ۵۷ ایران نیز یک بار این مجلس تشکیل شد.
شاهنشاهی مشروطه
مجلس مؤسسان نخست که در سال ۱۳۰۴ ه.ش تشکیل شد و اصول قانون اساسی را برای انقراض سلسله قاجار و استقرار سلطنت پهلوی تغییر داد.
مجلس مؤسسان دوم که در سال ۱۳۲۸ ه.ش تشکیل شد و ضمن افزایش اختیارات محمدرضا شاه پهلوی، حق انحلال مجلس شورای ملی و مجلس سنا را به وی تفویض کرد.
مجلس مؤسسان سوم که در سال ۱۳۴۶ ه.ش تشکیل شد و ضمن تعیین ملکه فرح پهلوی به نیابت سلطنت تا رسیدن ولیعهد رضا پهلوی به سن قانونی، تشکیل قانونی یک شورای سلطنت را در مواقع اضطراری (بیماری، غیبت و فوت شاه) پیش‌بینی نمود.
جمهوری اسلامی
پس از انقلاب ۱۳۵۷ دو بار در خصوص قانون اساسی و نوشتن و تغییر آن اقدام شد.
نخست مجلس خبرگان قانون اساسی که ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ با رای مردم برگزیده شد و مسئولیتش بررسی نهایی پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود. مصوب این مجلس در همه‌پرسی‌ای به تصویب ملت رسید.
بار دوم هئیتی به نام شورای بازنگری قانون اساسی که در سال ۱۳۶۸ تشکیل شد و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را اصلاح کرد. مصوب این شورا به همه‌پرسی گذاشته شد و تأیید شد.
منابع
ایران در ۱۳۰۴
ایران در ۱۳۲۸
ایران در ۱۳۴۶
قانون اساسی ایران
مجلس مؤسسان ایران | اتوبان فدرالی 99 ()، اتوبانی افقی در راستای ایالات متحده آمریکا میباشد که از ایالات کالیفرنیا، ارگن، و ایالت واشینگتن رد میشود.
منابع
پیوند به بیرون
۹۹ |
f30a6493-5d3e-4646-ac56-24200274f889 | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | اولین قانون انتخابات خبرگان توسط کدام نهاد تدوین و تنظیم گردید؟ | false | {
"answer_start": [
429
],
"text": [
"شورای نگهبان"
]
} | رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی راه یافتند که سرنوشت سازترین تصمیمات خبرگان تاکنون را گرفتهاند. انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خرداد ۱۳۶۸ تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. اعضای مجلس بر اساس آیین‌نامه ای که به امضای خمینی رسانده بودند، تصویب کردند که فقط کسانی می‌توانستند نامزد مجلس خبرگان رهبری شوند که «صلاحیت آنها را دو نفر از مدرسین شناخته شده حوزه علمیه قم یا علمای بزرگ کشور تأیید کرده باشند.» سپس در اقدامی عجیب پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌ها برای ورود به مجلس خبرگان را بر عهده شورای نگهبان گذاشتند. تصمیمی که جناح چپ و راست آن زمان یعنی مجمع روحانیون مبارز و جامعه روحانیت مبارز را رودرروی هم قرار داد. اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید شیعه در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد ملی گفته‌است که در این تصمیم «بحث علمی نبود و هدف از این تغییرِ روش، عدم راه‌یابی رقبای سیاسی‌شان به مجلس خبرگان بود.» تصمیم به تعیین صلاحیت نامزدهای مجلس خبرگان توسط شورای نگهبان از این منظر نقد میشود که شورای نگهبان در عمل نهادی زیر نظر رهبر است و سید علی خامنه‌ای شش عضو از ۱۲ عضو این شورا را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضائیه (که خود منتخب و منصوب رهبر است) انتخاب می‌کند.
بر اساس قانون فعلی مجلس خبرگان رهبری موظف است در هر شش ماه حداقل ۲ جلسه برگزار کند.
جایگاه قانونی
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب روح‌الله خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.
نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان در دورهٔ ششم دربارهٔ مجلس خبرگان میگوید: «قانونگذاران اساسی، برای مجلس خبرگان رهبری استقلالی را پیش‌بینی کرده که این استقلال شاید برای هیچ نهاد سیاسی دیگری پیش‌بینی نشده‌است. از این رو مجلس خبرگان مطابق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد. این امر به این منظور است که هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد | دوره نخست مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱–۱۳۶۹) در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۲ گشایش یافت. انتخابات آن به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. مجلس خبرگان رهبری نمونه تکامل یافته‌ای از مجلس خبرگان قانون اساسی بود و چهار سال پس از پیروزی انقلاب زمینه‌های شکل‌گیری‌اش فراهم شد.
قوانین مجلس اول
در اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون در صلاحیت مجلس خبرگان است.»
قانون انتخابات مجلس اول
قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری در بیست و یک ماده و شش تبصره در جلسه مورخه۱۰ مهر ۱۳۵۹ فقهای شورای نگهبان به تصویب رسید.
در قانون مصوب شورای نگهبان دربارهٔ این مجلس بر طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند: آشنایی کامل به مبانی اجتهاد با سابقه تحصیل در حوزه‌های علمیه بزرگ در حدی که بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند.» دو تبصره مهم نیز بر این بند افزوده میشد: «تبصره ۱ـ تشخیص واجد بودن شرایط با گواهی سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه‌های علمیه میباشد. تبصره ۲ـ کسانی که رهبری صریحاً یا ضمنی اجتهاد آنها را تأیید کرده است و کسانی که در مجامع علمی یا نزد علمای بلد خویش شهرت به اجتهاد دارند نیازمند به ارائه گواهی مذکور نمی‌باشند.»
انتخابات مجلس اول
انتخابات خبرگان اول به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. برای مجلس اول ۱۶۸ نفر برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۱۲ نفر ردصلاحیت شدند. در مجموع ۱۸ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۹۸۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند، بر اساس آرای مردم ۷۶ نماینده تعیین شدند و در ۶ حوزه انتخابیه جریان انتخابات به دور دوم کشیده شد و در دور دوم نیز هفت نفر انتخاب شدند.
درصد مشارکت مردم
تاریخ برگزاری انتخابات: ۱۹ آذر سال ۱۳۶۱
تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۶۸ نفر
رد صلاحیت‌ها: ۱۲ نفر
انصراف دهندگان: ۱۰ نفر
تعداد حوزه انتخابیه: ۲۴
تعداد نمایندگان: ۸۲ نفر
درصد مشارکت: ۷۷٫۳۸٪
فعالیتها و اقدامات
این دوره از مجلس خبرگان برگزار کرد:
اجلاس اول ۱۹ آبان ۱۳۶۴ بود که در آن حسینعلی منتظری به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شد که بعدها حوادثی پیش آمد که منجر به استعفای و عزل وی از قائم‌مقامی رهبری شد.
دومین اجلاس در خرداد ۱۳۶۸ برای تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی پس از درگذشت روح‌الله خمینی بود
سومین اجلاس هم در مرداد ۱۳۶۸ بعد از تصویب بازنگری قانون اساسی توسط مردم برگزار شد.
تعداد جلسات رسمی این مجلس، هر سال یک جلسه و در مجموع هشت جلسه بود و چنانچه سه جلسه فوق‌العاده زیر نیز بر آن افزوده شود، این مجلس یازده جلسه در ظرف هشت سال دوره فعالیت خود برگزار کرد.
نخستین مجلس خبرگان رهبری، علاوه بر تنظیم و تصویب مقدماتی آیین‌نامه خود و تأسیس دبیرخانه‌ای دائمی در قم، چند مصوبه مهم و سرنوشت‌ساز داشت که مهمترین و سریعترین مصوبه خبرگان اول به دنبال درگذشت رهبر انقلاب و بلافاصله پس از آن در انتخاب رهبر جدید | همه‌پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و با حدود ۹۹/۵ درصد آرا تصویب شد.
پیشینه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، انتخابات خبرگان قانون اساسی (متفاوت با خبرگان رهبری) در تابستان ۱۳۵۸برگزار شد.
خبرگان پس از چند ماه بحث و نظر و رای‌گیری داخلی، پیش‌نویس قانون اساسی را آماده کردند. هر اصل باید دستکم رای دوسوم خبرگان را می‌آورد. پس از بحث و تصویب تک تک اصل‌ها و جمع‌بندی آنها، نسخهٔ پایانی قانون اساسی در جلسهٔ علنی ۲۴ آبان به رأی گذاشته شد و به تصویب خبرگان قانون اساسی رسید.
در ایران برخی نمی‌خواستند انتخابات همه‌پرسی شود، ولی با تأکید سید روح‌الله خمینی بر این که باید مردم رای دهند، همه‌پرسی در همان سال برگزار شد.
برگزاری
همه‌پرسی در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد.
۷۵٫۲۳٪ مردم شرکت کردند که با رای حدود ۹۹/۵ درصد همه‌پرسی تصویب شد.
جستارهای وابسته
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پی‌نوشت و منبع
انتخابات در ایران
انقلاب ۱۳۵۷
ایران در ۱۳۵۸
ایران در ۱۹۷۹ (میلادی)
رویدادهای دسامبر ۱۹۷۹
سیاست در ایران
قانون اساسی ایران
همه‌پرسی‌ها در ایران
همه‌پرسی‌های ۱۹۷۹ (میلادی)
همه‌پرسی‌های قانون اساسی | مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یا همان مجلس خبرگان قانون اساسی پس از پیروزی انقلاب در پی انتخابات تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۵۸، در روز ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ با ۷۵ نماینده تشکیل شد. ریاست آن بر عهده حسینعلی منتظری بود. وظیفهٔ آن بررسی نهایی قانون اساسی، برای تصویب توسط مردم بود. درابتدا قرار نبود مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل شود و قرار بر این شده بود که تکلیف قانون اساسی با همه‌پرسی مشخص شود، اما پس از صحبت‌های فراوان تصمیم بر این شد که این قانون در مجلسی با نام مؤسسان طرح و پس از بررسی تصویب شود.
پیشینه و عملکرد
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در نخستین انتخابات پس از آن که در سال ۱۳۵۸ که منجر به انتخاب حکومت جمهوری اسلامی گشت، بحث‌ها دربارهٔ قانون اساسی نظام گسترش یافت.
پیش‌نویس قانون اساسی که پیشتر به فرمان سید روح‌الله خمینی، توسط گروهی از حقوقدانان به سرپرستی حسن حبیبی به نگارش درآمده بود، توسط شورای انقلاب و دولت موقت بحث و بررسی شد، و در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۳۵۸ در روزنامه‌های پرشمارگان منتشر گشت.
پس از تهیه پیش‌نویس قانون اساسی، گروهی از اعضای شورای انقلاب نظیر آقایان طالقانی، بهشتی، هاشمی رفسنجانی، مهدوی کنی، باهنر، علی خامنه‌ای، عزت‌الله سحابی و مصطفی کتیرایی اصرار داشتند که این پیش‌نویس مستقیماً به همه‌پرسی گذاشته شود.
گروهی دیگری از اعضای شورای انقلاب نظیر؛ مهدی بازرگان، ابوالحسن بنی صدر، هاشم صباغیان، ابراهیم یزدی و احمد صدر حاج سیدجوادی با استناد به وعده‌های سید روح‌الله خمینی مبنی بر تشکیل مجلس مؤسسان، اصرار داشتند که تدوین قانون اساسی روال دموکراتیک را پشت سر نهاده و در مجلسی مرکب از نمایندگان ملت مورد بررسی قرار گیرد و آنگاه جهت تصویب نهایی مورد همه‌پرسی قرار گیرد.
با وجود اینکه سید روح‌الله خمینی ابتدا مخالف تشکیل مجلس مؤسسان بود و مایل بود که طرح پیش‌نویس قانون اساسی مصوب شورای انقلاب مستقیماً به همه‌پرسی گذاشته شود، لیکن با پیشنهاد سید محمود طالقانی مقرر گردید تا مجلس خبرگان تشکیل و پس از بررسی نهایی پیش‌نویس قانون اساسی، حداکثر ظرف یکماه همه‌پرسی قانون اساسی برگزار شود.
مجلس خبرگان قانون اساسی، که پیش از این قرار بود مجلس مؤسسان نامیده شود، برای بررسی نهایی قانون اساسی طی انتخاباتی که در ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ برگزار شد، تشکیل شد و ۷۵ نفر به نمایندگی آن برگزیده شدند.
ریاست
در روز ۲۸ مرداد ۱۳۵۸، مجلس خبرگان قانون اساسی، با پیام سید روح‌الله خمینی گشایش یافت. در ابتدای جلسه، سید حسین خادمی نماینده مردم اصفهان، به عنوان مسن ترین عضو این مجلس، ریاست آن را به عهده گرفت. سپس در رقابت میان سید محمود طالقانی و حسینعلی منتظری، منتظری به ریاست این مجلس رسید. وی پس از چندی به علت توان مدیریتی سید محمد بهشتی، مدیریت جلسات را به او واگذار کرد. با تلاشهای حسینعلی منتظری (رئیس) و سید محمد بهشتی (نائب رئیس) پس از سه ماه، کار تدوین آن در ۲۴ آبان ۱۳۵۸ به پایان رسید. این قانون اساسی شامل ۱۲ فصل و ۱۷۵ اصل و یک مقدمه و موخره بود که در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۵۸ به تصویب نهایی ملت ایران رسید.
رئیس و اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی
همه افراد تدوینگر قانون اساسی ۷۲ نفر شامل یک نفر زن (منیره گرجی) و بقیه مرد | انتخابات مجلس خبرگان رهبری ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۹)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۷۷)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۸۵)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴) | مجلس خبرگان رهبری همچنین به عنوان مجلس خبرگان یا شورای خبرگان نیز نامیده میشود، مجلسی مشورتی است که متشکل از فقیه‌های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، عزل و نظارت بر رهبر جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد. اعضای این مجلس به وسیلهٔ انتخابات از بین نامزدهایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تأیید شده‌اند، انتخاب می‌گردند و مدت هر دورهٔ آن هشت سال است.
ابتدا کلیه نامزدهای مجلس خبرگان باید توسط شورای نگهبان تأیید شوند که اعضای آن به نوبه خود یا مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تعیین میشوند. مجلس خبرگان متشکل از ۸۸ مجتهد است که از لیست نامزدهای کاملاً تأیید شده توسط شورای نگهبان و با رأی مستقیم مردم برای دوره‌های هشت ساله انتخاب میشوند. مجلس خبرگان رهبری در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را در دوره پنجم ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.
برخی از منتقدان، تصمیمات اعضای مجلس خبرگان در دورهٔ نخست را عملاً محدود کردن قدرت این مجلس در مقابل رهبری می‌دانند. در دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نزدیکی اعضای آن دوره به هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه‌ای باعث انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری شد. این در حالی بود که خامنه‌ای شرط «مرجعیت» که در قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ لازمهٔ رهبری بود را نداشت.
مواردی وجود داشته‌است که سیدعلی خامنه‌ای، رهبر فعلی، علناً از اعضای مجلس خبرگان انتقاد کرده و منجر به دستگیری و برکناری آنها شده‌است. به عنوان مثال، خامنه ای علناً عضو وقت مجلس خبرگان، احمد آذری قمی را یک خائن خواند و در نتیجه وی را دستگیر و در نهایت از مجلس خبرگان برکنار کرد. همچنین مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان ممنوعیت خود را در مورد افراد خاص پس از دستور توسط خامنه ای تغییر داد.
تعیین حسینعلی منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است. اما این تصمیم تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان را بر عهدهٔ شورای نگهبان گذاشتند. شورایی ۱۲ نفره که رهبر ایران براساس قانون اساسی، ۶ عضو را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضاییه (که خود توسط رهبر انتخاب میشود) انتخاب می‌کند.
بر اساس اصل ۱۰۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت تصویب قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان فقط برای «نخستین دوره» بر عهدهٔ شورای نگهبان بوده و پس از آن «هر گونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیتِ خود آنان است.»
بنابراین مطابق تعریف اصل ۱۰۸ قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری باید یک مجلس انتخابی تمام عیار باشد و نه انتصابی. به گفتهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی | گرفته رضا خاتمی مبنی بر رفراندوم، جلایی‌پورنیز در مصاحبه‌ای با ایسنا بر این تهدید صحه گذاشت: اگر لوایح تصویب نشود، جنبش اصلاحی دو راهکار پیش رو دارد: اول رفراندوم و نهایتاً استعفا.
تصویب لوایح دوگانه در مجلس ششم
در هفته اول آبان ۱۳۸۱، کلیات لایحه «تغییر قانون انتخابات» در صحن علنی مجلس مطرح گردید که پس از اظهارات محسن آرمین، مجید انصاری و محسن میردامادی، نمایندگان تهران، اکبر اعلمی نماینده تبریز و قاسم معماری، نماینده اهر در موافقت و حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان، حسن سبحانی نماینده دامغان، سیدمحمد ابوترابی‌فرد نماینده قزوین، موسی قربانی نماینده قائنات و محمدباقر ذاکری نماینده قوچان در مخالفت با لایحه و نیز نظر موافق مخبر کمیسیون امنیت ملی و نماینده دولت، به تصویب مجلس ششمی‌ها رسید. در ۱۹ آبان ۱۳۸۱ نیز، کلیات لایحه «تبیین اختیارات ریاست جمهوری» در صحن علنی مجلس به تصویب رسید. این در حالی بود که ایرادات فراوانی از سوی حقوقدانان مختلف با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت بر این لایحه وارد شده بود. در جریان تصویب لایحه انتخابات در هفتم بهمن پیش از آنکه مجلس وارد بحث پیرامون لایحه بودجه سال ۱۳۸۲ شود، اولین بند لایحه تغییر قانون انتخابات، یعنی حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان به بحث گذاشته و پس از سخنان مخالف و موافق، تصویب شد.
طبق این مصوبه، ماده ۳ قانون انتخابات مجلس مصوب سال ۱۳۷۸ که بیان می‌داشت: «نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی برعهده شورای نگهبان است و این نظارت، استصوابی، عام و در تمام مراحل و در تمامی امور مربوط به انتخابات، جاری است»، به این شرح تغییر یافت: «به موجب اصل ۹۹ قانون اساسی ایران، نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی بر اساس مفاد این قانون، بر عهده شورای نگهبان است.»
تغییر ماده ۳ قانون انتخابات، هدف اصلی لایحه دولت به‌شمار می‌آمد؛ چرا که حذف قید نظارت استصوابی از وظایف شورای نگهبان را محقق می‌ساخت. از این رو تغییر این بند، بسیار زودتر از پرداختن به سایر بندها صورت گرفت. سه هفته بعد، در آستانه انتخابات شوراها، کار بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات مجلس ادامه یافت و به دنبال حذف نظارت استصوابی، شرط اعتقاد و التزام کاندیداهای مجلس به اسلام و ولایت‌فقیه حذف و صرف مسلمان بودن و ابراز وفاداری به قانون اساسی در فرم ثبت نام، جایگزین این شروط شد. نمایندگان مجلس در یکی دیگر از جلسات خود، با تغییر ۹ ماده از قانون انتخابات، ضمن کاهش نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس، نظارت رئیس‌جمهور بر این انتخابات را تصویب کردند! روز ۹ اسفند بود که مجلس ششم، بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات را پی‌گرفت و با تصویب آخرین بندها، رسیدگی به این لایحه را به پایان رساند. همزمان با پایان یافتن بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات، اجلاس مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. در افتتاحیه این اجلاس، مشکینی، رئیس مجلس خبرگان، با انتقاد از تخلف نمایندگان مجلس ششم از قانون اساسی تأکید کرد: "خبرگان رهبری از حوادث تلخ داخلی که به دست متصدیان قانون صورت می‌گیرد مانند حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان، حذف التزام عملی به ولایت فقیه و اسلام در قانون انتخابات و تأیید صلاحیت برخی ناصالح‌ها (در انتخابات شوراها) که برخلاف نظر صریح امام (ره) میباشد، جداً ابراز تأسف می‌کند. مهدی کروبی، رئیس مجلس ششم نیز بعدها ارائه لوایح دوقلو | انتخابات دومین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری در ۱۶ مهر ۱۳۶۹ برگزار شد. در این انتخابات، شورای نگهبان برای انتخاب ۸۳ نفر در سراسر کشور تنها ۱۰۹ نفر را مورد تأیید قرار دارد. در این دوره شورای نگهبان که با تغییر قانون اساسی قدرت نظارت و تعیین صلاحیت نامزدهای خبرگان را بدست آورده بود، اعلام کرد برای اینکه سواد فقهی و اجتهاد برخی نامزدهخا تأیید شود باید در امتحان کتبی شرکت کنند.
این موضوع و مسائل نظارت استصوابی شورای نگهبان، برای اولین بار سبب اعتراض‌ها و مخالفتهای جناح چپ جمهوری اسلامی شد؛ که به دنبال آن افراد مشهوری همچون علی اکبر محتشمی پور، اسدالله بیات و صادق خلخالی و مهدی کروبی تأیید صلاحیت نمی‌شوند. در این دوره سید احمد خمینی نیز که برای اولین بار نخستین بار در انتخابات نامزد شده بود با میانجیگری رهبر جمهوری اسلامی، تأیید صللاحیت میشود. به دلیل نبود نامزد تأیید شده، انتخابات در برخی استانها برگزار نشد و برای ۱۵ کرسی خبرگان استان تهران، فقط ۱۶ نفر به رقابت می‌پردازند.
انتخابات دوره دوم مجلس خبرگان سرانجام در تاریخ ۱۳۶۹/۷/۱۶ در سراسر کشور، همزمان برگزار شد. در این انتخابات، ۱۱٬۶۰۲٬۶۱۳ نفر از مجموع ۳۱٬۲۸۰٬۰۸۴ نفر واجد شرایط، شرکت کردند، و مشارکت در آن برابر ۳۷٫۰۹٪ بود. این مشارکت کمترین مشارکت تاریخ انتخابات‌های مجلس خبرگان رهبری در جمهوری اسلامی بود؛ و این در حالی بود که در اولین انتخابات در سال ۱۳۶۱ قریب به ۱۸٬۱۴۰٬۰۰۰ شرکت کرده بودند.
پی‌نوشت و منبع
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در آسیا
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در ایران
انتخابات در ایران
انتخابات مجلس خبرگان رهبری
ایران در ۱۳۶۹
ایران در ۱۹۹۰ (میلادی)
دوره دوم مجلس خبرگان رهبری | شده و مراسم ضیافت رسمی نهار در محل کاخ موزه شهرداری رم برگزار گردید. حسن روحانی همچنین، ضمن این سفر با پاپ فرانسیس یکم، رهبر کاتولیک‌های جهان در واتیکان دیدار و گفتگو کرد و از پاپ درخواست نمود تا برای وی دعا نماید. این اولین دیدار رئیس‌جمهور ایران با رهبر کاتولیک‌های جهان پس از شانزده سال، (دولت اول سید محمد خاتمی) بود. رئیس‌جمهور ایران سپس در ۷ بهمن ۱۳۹۴، عازم پاریس گردید و مورد استقبال فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهور فرانسه قرار گرفت و همچنین با رؤسای شرکت نفت و گاز فرانسه، توتال و شرکت هواپیماسازی اروپایی، ایرباس، دیدار نموده و قراردادهایی بین ایران و شرکت‌های مذکور در جهت تبادل نفت و گاز و خرید هواپیما منعقد گردید.
انتخابات پنجمین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری
در ۳۰ آذر ۱۳۹۴ و همزمان با ایام ثبت‌نام نامزدهای پنجمین دورهٔ انتخابات مجلس خبرگان رهبری و دهمین دورهٔ انتخابات مجلس شورای اسلامی، حسن روحانی، رئیس‌جمهور و عضو فعلی مجلس خبرگان رهبری با حضور در وزارت کشور، برای نامزدی در انتخابات مجلس خبرگان ثبت نام کرد و صلاحیت وی توسط شورای نگهبان، احراز گردید. حسن روحانی در این دوره از انتخابات خبرگان در هر سه لیست مطرح یعنی، فهرست خبرگان مردم به سرلیستیِ هاشمی رفسنجانی، فهرست جامعهٔ روحانیت مبارز به سرلیستیِ محمدعلی موحدی کرمانی و فهرست جامعهٔ مدرسین حوزهٔ علمیهٔ قم به سرلیستیِ محمد یزدی، قرار گرفت و خود نیز سرلیستِ فهرست یاران اعتدال شد که جز در یک مورد مطابق لیست خبرگان مردم بود. همچنین روحانی در ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان: گام دوم که حامی دولت بودند به همراه اکبر هاشمی رفسنجانی به عنوان سرلیست حضور داشت. در این دوره از انتخابات خبرگان رهبری، حسن روحانی با کسب ۲٬۲۳۸٬۱۶۶ رأی و در جایگاه سوم پس از اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد امامی کاشانی وارد مجلس خبرگان پنجم شد. آرای او در استان تهران در این انتخابات نزدیک به آرای وی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در استان تهران (۲٬۳۸۵٬۸۹۰ رأی) بود. در این انتخابات احمد جنتی شانزدهم شد و محمد یزدی، رئیس مجلس خبرگان و محمدتقی مصباح یزدی نتوانستند رأی مردم را برای ورود به خبرگان پنجم بدست آورند.
انتخابات دهمین دورهٔ مجلس شورای اسلامی
با آغاز ثبت نام‌ها برای دهمین دورهٔ انتخابات مجلس شورای اسلامی تعداد زیادی از چهره‌های اصلاح‌طلب و اعتدالگرا که حامیان حسن روحانی محسوب می‌شدند، در انتخابات ثبت نام نمودند. اما پس از اعلام نتیجهٔ بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان، مشخص گردید که اکثریت مطلق آنها رد صلاحیت شده‌اند. به‌دنبال آن حسن روحانی، در ۱ بهمن ۱۳۹۴ در دومین همایش استانداران و فرمانداران کشور، ضمن انتقاد شدید از رد صلاحیت‌های گستردهٔ هیئت نظارت شورای نگهبان گفت: «در قانون اساسی آمده که یهودی‌ها باید نماینده داشته باشند یا چقدر زرتشتی داریم، یا چقدر آشوری و ارمنی داریم، اگر جناحی در این کشور جمعیتش هفت یا ده میلیون جمعیت دارد آنها هم باید نماینده داشته باشند، اسم مجلس خانهٔ ملت است نه خانه یک جناح. همه باید بیایند پای صندوق، اگر کسی با نظام مسئله دارد او هم بیاید، همه باید پای صندوق بیایند اما زمانی که ما شور و حرارت ایجاد کنیم، اگر یک جناح هست خب نیاز به انتخابات نیست همان‌ها دوباره تشریف ببرند مجلس. باید هردو | پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، در ۷ اسفند ۱۳۹۴ همزمان با مرحلهٔ نخست انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد. در این دوره از انتخابات خبرگان، جامعه روحانیت مبارز، جامعه مدرسین و اعتدالگرایان، لیستهای انتخاباتی خود را منتشر نمودند.
فهرست‌ها
در این دوره از انتخابات خبرگان رهبری، لیستهای متفاوتی از سوی جامعه روحانیت مبارز، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یاران اعتدال (مورد حمایت حسن روحانی) و خبرگان مردم مورد حمایت آیت الله هاشمی رفسنجانی، منتشر گردید. در این دوره از انتخابات خبرگان برای اولین بار در تاریخ انقلاب اسلامی جامعه روحانیت و جامعه مدرسین، دو لیست جداگانه را از تهران منتشر نمودند، اختلاف مذکور تنها بر سر حضور هاشمی رفسنجانی در لیستها بود که نهایتاً نام وی در لیست جامعه روحانیت مبارز آمد، اما در لیست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آورده نشد و علی مؤمن جایگزین وی گردید. فهرست‌های خبرگان مردم و یاران اعتدال نیز تنها یک نامزد در تهران با هم اختلاف دارند.
نامزدان، فهرست‌ها و نتایج
استان آذربایجان شرقی (۵ نماینده)
استان آذربایجان غربی (۳ نماینده)
استان اردبیل (۲ نماینده)
استان اصفهان (۵ نماینده)
استان البرز (۲ نماینده)
استان ایلام (۱ نماینده)
استان بوشهر (۱ نماینده)
استان تهران (۱۶ نماینده)
اسامی نامزدها و نتایج انتخابات پنجمین دوره خبرگان رهبری در استان تهران از این قرار است:
استان چهارمحال و بختیاری (۱ نماینده)
استان خراسان جنوبی (۱ نماینده)
استان خراسان رضوی (۶ نماینده)
استان خراسان شمالی (۱ نماینده)
استان خوزستان (۶ نماینده)
استان زنجان (۱ نماینده)
استان سمنان (۱ نماینده)
استان سیستان و بلوچستان (۲ نماینده)
استان فارس (۵ نماینده)
استان قزوین (۲ نماینده)
استان قم (۱ نماینده)
استان کرمان (۳ نماینده)
استان کردستان (۲ نماینده)
استان کرمانشاه (۲ نماینده)
استان کهگیلویه و بویراحمد (۱ نماینده)
استان گلستان (۲ نماینده)
استان گیلان (۴ نماینده)
استان لرستان (۲ نماینده)
استان مازندران (۴ نماینده)
استان مرکزی (۲ نماینده)
استان هرمزگان (۱ نماینده)
استان همدان (۲ نماینده)
استان یزد (۱ نماینده)
منابع
انتخابات ۱۳۹۴ در ایران
ایران در ۱۳۹۴
دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴) |
7ec279c7-f0c4-4fdc-ae57-9390d08d1a37 | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | کدام قانون در تاریخ 10 مهر ماه 1359 به تصویب امام خمینی رسید؟ | false | {
"answer_start": [
293
],
"text": [
"اولین قانون انتخابات خبرگان"
]
} | (معادل ده قران) استفاده کردند. میان مردم واژگان تومان و قران (تُمَن و قِرون) کاربرد دارد و واحدهای رسمی ریال و دینار در محاوره مردم استفاده نمیشود. حتی در رسانه و نزد مسئولان هم استفاده از تومان مرسوم‌تر است. قبل از تبدیل واحدهای پولی به دستگاه اعشاری در سال ۱۳۱۱ خورشیدی سکه‌ها و واحدهای پولی که در جدول زیر آمده‌اند رواج داشتند. برخی از این الفاظ هنوز استفاده‌های گسترده‌ای در زبان ایرانیان و ضرب‌المثل‌های ایرانی دارند:
رسمیت ریال
واحد پول رسمی ایران از سده هفتم هجری تا اواخر دوره قاجار، دینار بود که واحدهای بزرگتر آن نیز، یعنی عباسی، شاهی، قران و تومان نیز به کار می‌رفت. پس از مشروطیت، قران معادل هزار دینار واحد پول رسمی و پشتوانه پول ایران، نقره تعیین شد تا اینکه در ۲۷ اسفند ۱۳۰۸ خورشیدی، حسن مشار وزیر مالیه لایحه‌ای به تصویب مجلس شورای ملی رساند که پشتوانه پول ایران را از نقره به طلا تغییر داد. یکی از دلائل اصلی تغییر پشتوانه پول به طلا، افت ارزش نقره در بازارهای جهانی بود. واحد پول رسمی نیز از قران به ریال تغییر یافت و سکه‌های رایج در کشور از آن پس از این قرار شد:
کلمه زار در مبحث یکای پول ایران مثل ۲ زاری و ۵ زاری مخفف هزار است و معنای آن مثلاً در ۲ زاری ۲۰۰۰ هزار دینار است.
رواج واحد پول جدید به دلیل تأخیر در ساخت ضرابخانه و مشکلاتی که برای چاپ اسکناس در آمریکا به وجود آمد تا تا نوروز ۱۳۱۱ به تأخیر افتاد و از این تاریخ سکه‌ها و اسکناسهای جدید به گردش افتاد. از سال ۱۳۱۴ سکه‌های نیکلی پنج و ده و ۲۵ دیناری و از سال ۱۳۱۶ سکه نقره پنجاه دیناری، مسی شد. نود و یک و نیم درصد از این سکه‌ها مس و هشت‌ونیم درصد آلومینیوم بود.
تاریخچه ارزش جهانی پول ایران
در سده شانزدهم میلادی، در زمان شاه طهماسب صفوی، واحد پول ایران شاهی بود و هر ۲۰۰ شاهی برابر با یک تومان. بر اساس سفرنامه جنکینسون، در آن زمان هر شاهی با یک شیلینگ انگلیس برابر بود. هر پوند استرلینگ برابر با ۲۰ شیلینگ است؛ بنابراین، یک تومان ایران برابر با ۱۰ پوند انگلیس بوده‌است.
در سده نوزدهم میلادی، در زمان فتحعلیشاه و محمد شاه قاجار، دو پوند استرلینگ برابر با یک تومان ایران شد. در این زمان یک پوند برابر با ۲۵ فرانک فرانسه و ۱۰ روپیه هند بود. یعنی، یک تومان ایران برابر بود با ۵۰ فرانک فرانسه. در همین زمان، یک تومان ایران با دو دلار و پنجاه سنت آمریکا برابر بود.
در سال ۱۸۹۱ اندکی قبل از قتل ناصرالدین‌شاه، یک پوند استرلینگ برابر با ۵/ ۳۲ قران بود که، اندکی پس از قتل ناصرالدین‌شاه، در سال ۱۸۹۴ به ۵/ ۴۸ قران رسید. ده قران برابر با یک تومان بود. یعنی در پایان پادشاهی ناصرالدین‌شاه ارزش پوند بریتانیا ۲۵/ ۳ برابر تومان ایران و پس از قتل او، در زمان پادشاهی مظفرالدین‌شاه، حدود ۸۵/ ۴ برابر تومان ایران شد. پس از انقلاب مشروطه یک پوند برابر با ۶۰ قران بود یعنی ارزش پوند انگلیس شش برابر تومان ایران شد. در پایان سده نوزدهم و سرآغاز سده بیستم میلادی، تا جنگ اوّل جهانی، یک پوند | قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۲۴ آبان ۱۳۵۸ توسط مجلس خبرگان قانون اساسی ابتدا در ۱۷۵ اصل و سپس در ۱۷۷ اصل تألیف شد. در تاریخ ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ در همه‌پرسی قانون اساسی با ۹۹/۵ درصد آرا تصویب شد. در سال ۱۳۶۸ پس از حکم روح‌الله خمینی به علی خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت، تغییراتی در آن داده شد. بازنگری قانون اساسی در تاریخ ۶ مرداد ۱۳۶۸، متعاقب همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی به تصویب رسید. جمهوری اسلامی میزان آرا
را۹۷/۵درصد اعلام کرده است.
تاریخچه
در زمستان ۱۳۵۷ و قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ایدهٔ تدوین قانون اساسی توسط روح‌الله خمینی و یارانش در پاریس مطرح شد. در همان‌جا پیش‌نویس اولیه قانون اساسی تهیه شد. بعدها پس از پیروزی انقلاب، این پیش‌نویس توسط افراد و گروه‌های مختلف مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در ۱۵ بهمن ۵۷، روح‌الله خمینی از جمله وظایف دولت موقت مهدی بازرگان را تشکیل مجلس مؤسسان منتخب مردم برای نگارش قانون اساسی اعلام کرد. پس از شروع کار دولت بازرگان، شورای عالی طرح‌های انقلاب با تصویب هیئت دولت در ۸ فروردین ۵۸ تأسیس و از وظایف این شورا، تهیه طرح قانون اساسی بر مبنای ضوابط اسلامی و اصول آزادی عنوان شد. در ۱۲ مرداد ۱۳۵۸ انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی برگزار و اعضای منتخب از ۲۸ مرداد شروع به تدوین قانون اساسی کردند. در ۲۴ آبان ۵۸ کار تدوین به پایان رسید و دو روز بعد (۲۶ آبان ۵۸) در روزنامه کیهان به چاپ رسید. همه‌پرسی قانون اساسی در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ با رأی نزدیک به ۹۹/۵ درصد ملت به تصویب نهایی رسید.
مصاحبه لوموند با آیت الله خمینی در نجف
در اوایل اردیبهشت ۱۳۵۷ صادق قطب‌زاده اریک رولو خبرنگار لوموند را به نجف می‌برد و مصاحبه‌ای ترتیب میدهد. این مصاحبه در ۱۶ اردیبهشت در لوموند چاپ میشود. بخشی از مصاحبه راجع به حکومت و قانون است:
مقصودتان از حکومت اسلامی چیست؟ آنچه از این تعبیر، خودبخود، به ذهن می‌آید امپراتوری عثمانی یا عربستان سعودی است.
تنها مرجع استناد برای ما، زمان پیغمبر و زمان امام علی است.
آیا به نظر شما بازگشت به قانون اساسی ۱۹۰۶ یک راه حل معتبر است؟
قوانین اساسی و متمم آن به شرط آن که مورد اصلاح قرار گیرد، می‌تواند مبنای دولت و حکومتی باشد که ما توصیه می‌کنیم؛ این حکومت در خدمت آرمان اسلامی قرار می‌گیرد.
آیا این قانون اساسی، رژیم سلطنتی را حفظ خواهد کرد یا حکومت جمهوری مد نظر دارید؟
رژیمی که ما برقرار خواهیم کرد به هیچ وجه رژیم سلطنتی نخواهد بود. این مطلب خارج از موضوع است و مطرح نیست.
بحث در مورد قانون در نوفل‌لوشاتو
حسن نزیه عضو نهضت آزادی در ۱۵ دی ماه ۱۳۵۷ با روح‌الله خمینی دیدار کرد و نظریات خود را پیرامون شورای سلطنت و نحوه انتقال قدرت و قانون برای وی بیان نمود.
وی در مورد وجود قصاص در قانون آینده با خمینی بحث کرد:
نزیه: «آقا، امروز همه‌جا از ما سؤال میکنند شما دست دزد را خواهید برید؟»
خمینی: «شرایط مجازات در این قبیل موارد به قدری شدید است که اصلاً شاید دستی بریده نشود، ولی ایجاد ترسش برای خدمت به مردم است.»
نزیه: «ولی اگر در آمریکا یا اروپا یا هر جای دنیا مقرراتی باشد که جایگزین آثار | سید روح‌الله خمینی در ۱ مهر ۱۲۸۱ خورشیدی (۲۴ سپتامبر سال ۱۹۰۲ میلادی) در خمین به دنیا آمد. روح‌الله خمینی تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در نوجوانی و آغاز جوانی در مکتب محلی و مدرسه‌ای در خمین گذراند. سید مصطفی در اسفند ۱۲۸۱ خورشیدی (ذی‌الحجه ۱۳۲۰ قمری) و در پنج‌ماهگی روح‌الله، در مسیر خمین به اراک مورد حمله قرار گرفت و با اصابت چند گلوله به ناحیه کتف و کمر جان باخت.
خمینی پس از تحصیلات مقدماتی خود در خمین، در ۱۹ سالگی، به سال ۱۲۹۹ خورشیدی، برای تکمیل تحصیلات خود راهی اراک شد. یکسال بعد بدنبال مهاجرت عبدالکریم حائری یزدی برای تأسیس حوزه علمیه قم، خمینی نیز راهی این شهر شد. او در حوزه علمیه به تحصیل فقه، فلسفه اسلامی و عرفان پرداخت و در سال ۱۳۱۳ به اجتهاد رسید. روح‌الله در سال ۱۳۰۸ هجری خورشیدی با خدیجه ثقفی دختر میرزا محمد ثقفی تهرانی ازدواج کرد.
پس از مرگ سید حسین بروجردی (۱۳۴۰ ش)، به مبارزه با سیاست‌های محمدرضا پهلوی به خصوص انقلاب سفید پرداخت و به دلیل اعتراض به تبعیت شاه از سیاست اسرائیل و ایالات متحده در عاشورای ۱۳۴۲ خورشیدی، ۱۰ ماه زندانی شد و سپس در ۱۳۴۳ به دلیل سخنرانی علیه اعطای کاپیتولاسیون به مستشاران نظامی آمریکایی، تبعید شد. وی ۱۴ سال در تبعید زیست، که حدود یک سال در ترکیه، سپس عراق، و در پایان چند ماه در فرانسه بود. طی این مدت پیگیر اوضاع سیاسی ایران بود، با ارسال پیام و اعلامیه، اسلام‌گرایان و مخالفان را رهبری و به تدوین نظریه ولایت فقیه پرداخت. وی در آخرین روزهای منتهی به پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ به عنوان رهبر آن، شورای انقلاب و دولت موقت را تشکیل داد. پس از خروج شاه از ایران، در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ خمینی به ایران بازگشت و در ۲۲ بهمن انقلاب پیروز شد.
با فرمان او، کمیته امداد، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نهضت سوادآموزی، سازمان بسیج مستضعفین، و شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد. وی در اواخر شب، ۱۳ خرداد سال ۱۳۶۸، (۳ ژوئن ۱۹۸۹) برابر با ۲۴ شوال ۱۴۰۹، در ساعت ۲۲ و ۲۰ دقیقه در سن ۸۶ سالگی درگذشت. مراسم خاکسپاری او با حضور بیش از ۱۰ میلیون نفر که در حدود یک ششم جمعیت آن زمان ایران را شامل میشد، در کتاب رکوردهای گینس به عنوان شلوغ‌ترین تشییع جنازهٔ تاریخ ثبت شد.
سال‌شمار
روزشمار
۱۷ مهر
به دنبال تصویب لایحه تشکیل انجمنهای ایالتی و ولایتی در ۱۴ مهر ۱۳۴۱ جمعی از روحانیون و علمای شهر قم مخالفت‌هایی نسبت به این مصوبه ابراز کردند. سید روح‌الله خمینی از جمله این علماء بود. آنان از محمدرضا پهلوی خواستند این تصویب‌نامه را لغو کند.
۲۸ مهر
سید روح‌الله خمینی طی تلگرافی به اسدالله علم یادآور شد «تخلف از قوانین اسلام و قانون اساسی و قوانین موضوعه مجلس شورای ملی برای شخص جنابعالی و دولت ایجاد مسئولیت شدید در پیشگاه خداوند قادر و قاهر و نزد ملت مسلمان و قانون خواهد کرد. »
۱۵ آبان
خمینی تلگراف دیگری خطاب به اسدالله اعلم (نخست وزیر) ارسال کرد. در این نامه سید روح‌الله خمینی با لحنی شدیدتر از دولت انتقاد کرد. خمینی در تلگراف دیگری به شاه به عملکرد علم دربارهٔ تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی اعتراض کرد.
۱۷ آبان
پیرو تلگراف‌های سید روح‌الله خمینی | اسدالله علم مخابره کرد که بخشی از تلگراف به شاه چنین بود:
۱۸ آبان ماه
۱۸ آبان ماه اسدالله علم در رادیو اعلام کرد:
فردای آن روز فلسفی واعظ، در مسجد ارگ تهران، به تهدید اسدالله علم و حمله به تصویب‌نامه دولت پرداخت.
تلگراف‌ها میان علما، شاه و اعلم
از جمله کسانی که به محمدرضا شاه نامه نوشتند میتوان از روح‌الله خمینی، محمدرضا گلپایگانی، سید محمدهادی میلانی، سید محمدکاظم شریعتمداری نام برد.
محمدرضا گلپایگانی از جلمه مراجعی بود که طی تلگرافی برای شاه مخالفت خود را نسب به این لایحه بدین شرح نوشت:
سید محمدهادی میلانی نیز در سومین تلگراف خود به اسدالله علم چنین می‌نویسد:
سید محمدکاظم شریعتمداری نیز در تلگرافی " الغاء " شرط " اسلام " و " ذکوریت " را مخالف موازین شرعی، اعلام کرد و در نتیجه آن را مخالف قانون اساسی دانست.
شاه پس از یک هفته در پاسخ به مراجع قم، تلگرافی را به این شرح مخابره کرد:
پس از وصول تلگراف شاه، جلسهٔ مشترک مراجع و علمای قم تشکیل شد و تصمیم گرفتند تلگراف‌هایی به علم مخابره کنند. خمینی در تاریخ ۱۳۴۱/۷/۲۸ تلگرافی برای اسدالله علم در خصوص انجمنهای ایالتی و ولایتی به شرح ذیل می‌فرستد:
خمینی در ادامه به اسدالله علم گوش زد می‌کند که تبدیل سوگند به قرآن به کتب آسمانی تخلف از قانون اساسی است و تهدیدی برای اسلام و استقلال مملکت است؛ و در پایان یادآور میشود که:
دایره احزاب شهربانی کل کشور در خصوص تلگراف خمینی به اسدالله علم نخست‌وزیر مبنی بر اعتراض به شرکت زنان در انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی به دلیل مخالفت قوانین مذکور با شرع اسلام و قانون اساسی اعزام روحانیون به شهرستان‌ها و پیشنهاد به اصلاح لایحه مذکور مطابق با نظر ابوالحسن رفیعی قزوینی گزارش میدهد که:
در تلگرافی دیگری به علم اعلام می‌دارد که:
اعتراض در مساجد
سخنرانی محمدتقی فلسفی در مسجد ارک تهران در مورد ماهیت مصوبه دولت در زمینه انجمنهای ایالتی و ولایتی به یک گردهمایی سیاسی علیه دولت وقت تبدیل شد.
فرجام
مبارزهٔ پیگیر خمینی، مراجع تقلید و دیگر علما سرانجام شاه و دولت را وادار به عقب‌نشینی و اعلام لغو تصویب‌نامه کرد.
۷ آذر ماه ۱۳۴۱ هیئت دولت تصویب کرد که تصویب‌نامه ۱۴ مهر ماه قابل اجرا نخواهد بود و رئیس دولت تلگراف‌هایی به گلپایگانی، نجفی و شریعتمداری فرستاد.
روز ۱۰ آذر روزنامه‌های تهران نوشتند:
با انتشار این خبر اهالی قم برای تبریک گفتن به سوی خانه‌های علما رفتند و برخی از روحانیون مردم را به برگزاری جشن و چراغانی دعوت کردند. خمینی دستور داد که چراغانی و پرچم زدن ممنوع گردد و علمایی را که می‌خواستند برای اسدالله علم تلگراف سپاس بفرستند تهدید کرد که مردم را علیه آنها خواهد شوراند. روز بعد خمینی اعلامیه‌ای به صورت استفتا اصناف قم صادر کرد که در آن صدور تصویب‌نامه جدید که تصویب‌نامه قبلی را رسماً لغو شده اعلام کند خواستار شد. در این اعلامیه آمده‌است:
اینجا بود که خمینی نشان داد که تنها با لغو تصویب‌نامه ساکت نمیشود.
در قسمتی از یکی گزارش‌های ساواک دربارهٔ پیامدهای این تصویب از زبان محمد تقی فلسفی آمده‌است:
در یکی از گزارش‌های ساواک با عنوان " بازی‌های سیاسی انگلیس‌ها و آمریکایی‌ها " و علت مخالفت نکردن جبهه ملی با جریان انجمنهای ایالتی و ولایتی آمده‌است که:
این حرکت هماهنگ | تصویب‌نامه انجمنهای ایالتی و ولایتی در دوره نخست مجلس شورای ملی به منظور تشکیل انجمن های ایالات و ولایات به تاریخ اول خرداد ۱۲۸۶ هجری خورشیدی، در ۱۲۲ ماده به تصویب رسیده بود.از اواسط سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی، اين انجمنهاى رسمى در ايالتی و ولایتی به وجود آمدند و تا اواخر سال ۱۲۹۰ هجری خورشیدی، همزمان با اتمام حجت روسیه و انحلال مجلس دوم بساط اين نهاد مولود مشروطه برچيده شد. دولت اسدالله علم، نخست وزیر وقت ایران در ۱۶ مهرماه سال ۱۳۴۱ خورشیدی (۱۹۶۳ میلادی) لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی را تصویب کرد. در این مصوبه، شرط مسلمان بودن از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان حذف شده بود، انتخاب شوندگان می توانستند در مراسم تحلیف به کتاب آسمانی و نه ضرورتا قرآن سوگند بخورند و در شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان، منعی برای زنان در نظر گرفته نشده بود.
این لایحه بلافاصله با واکنش به شدت منفی روحانیون و اقشار مذهبی مواجه شد. شماری از روحانیون از جمله سید محمدکاظم شریعتمداری، سید محمدهادی میلانی و سید محمدرضا گلپایگانی و در راس آنان سید روح‌الله خمینی با این لایحه و به ویژه دادن حق رای و انتخاب به زنان به شدت مخالفت کردند.
روح الله خمینی در ۱۷ مهر ۱۳۴۱ تلگرافی به محمدرضا پهلوی فرستاد و در آن به مفاد تصویب‌نامه اعتراض کرد.
با بی‌اعتنایی حکومت به این اعتراض‌ها، خمینی در یک سخنرانی عمومی پا را فراتر گذاشت و از افزایش حضور اجتماعی زنان انتقاد کرد. او گفت:
اعتراض روحانیون تا آنجا بالا گرفت که سرانجام اسدالله علم ناگزیر شد در دهم آذرماه، یعنی در کمتر از دو ماه، اعلام کند که لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی اجرا نخواهد شد.
تصویب لایحه
روز شانزده مهرماه ۱۳۴۱ روزنامه‌های اطلاعات و کیهان روزنامه‌های عصر تهران با تیتر درشت خبر دادند که:
شروع اعتراضات
شب ۱۶ مهر جلسه‌ای در قم در خانهٔ عبدالکریم حائری برگزار شد که در آن مرتضی آیت‌الله‌زاده حائری (میزبان)، سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمدکاظم شریعتمداری و روح‌الله خمینی شرکت داشتند.
خمینی این تصویب‌نامه را دسیسهٔ خطرناکی برای لطمه زدن به اسلام و روحانیت خواند و گفت:
پس از مشورت تصمیم گرفته شد که خمینی به همراه تنی چند از علما تلگراف هایی برای شاه بفرستند و طی آن مخالفت علما را با تصویب نامه مذکور اعلام کرده، خواستار لغو سریع لایحه شوند.
۱۷ مهر
روز ۱۷ مهر از طرف آقایان در جلسه تلگراف‌هایی به شاه نوشته شد و لغو فوری تصویب‌نامه را خواستار شدند و تلگراف‌های دیگری به شهرستان‌ها فرستاده شد که در آن دعوت برای مقابله با این تصویب‌نامه صورت گرفت.
روح‌الله خمینی در تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۴۱ ضمن تلگرافی به شاه از شرط نشدن اسلام برای رأی دهندگان و دادن حق رأی به زنها اظهار نگرانی کرد:
شاه به تلگراف خمینی و دیگر علما بعد از یک هفته این گونه پاسخ داد:
۲۸ مهر
۲۸ مهر ماه تلگرافی از طرف آقایان علما به اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت، فرستاده شد که متن آن چنین است:
۱۵ آبان
روح‌الله خمینی دو تلگراف به شاه و اسدالله علم مخابره کرد که بخشی از تلگراف به شاه چنین بود:
۱۸ آبان ماه
۱۸ آبان ماه اسدالله علم در رادیو اعلام کرد:
فردای آن روز فلسفی واعظ، در مسجد ارگ تهران، | قرار می‌دادند.
به این ترتیب تعمیر و تقویت آن امر ساده‌ای بوده و احتیاج به تخصص نداشت، این تعمیر برای پوشش دیوارها کمتر اتفاق می‌افتاد، کاهگل سالها بروی دیوارها می‌ماند به‌طوری‌که اندودِ بناهای رهاشده قرون گذشته هنوز برجاست.
و اما امروز، ایجاد ساختمان‌های عظیم فلزی و بتون آرمه تمدن دنیای غرب مانند سالن‌های سینما، هتل‌ها، فرودگاه‌ها و غیره باعث هجوم تکنیک‌های مختلف ساختمانی غربی شده و طبعاً مصالح معماری قوم ما که با تجربه، زیبایی و شخصیت همراه بود به مصالح خشک و سرد تکنیک‌های ناآشنا تبدیل گردیده‌است. البته کاهگل هنوز در برخی از مناطق کشور در زمره مصالح مورد استفاده برخی ساکنین مملکت ماست و با دیدن ساختمان‌های غریب کلانشهرها که هر کدام نمونه‌ای از فکر شلوغ دوره ما و نیز هجوم مصالح جدید است، شهر آرام کاهگلی زیباتر و درخشنده تر و عزیزتر جلوه می‌کند.
منابع
فن‌شناسی معماری ایران _ نویسندگان: محمود گلابچی، آیدین جوانی‌دیزجی؛ ویراستار مجید جهانی‌نوق _ انتشارات دانشگاه تهران؛ شماره انتشار ۳۴۱۸ _ شابک: 978-964-03-6476-5
خاک کوبیده
خاک
رس
ساخت و ساز
ساختمان‌های پایدار
ساختمان‌های خاکی
فناوری پسندیده
محصولات پایدار
مصالح ساختمانی
مواد طبیعی | قهرمانی ویمبلدون ۲۰۰۹
تنیس
تنیس در ۲۰۰۹ (میلادی) | مجید قاسمی (زاده ۱۳۳۱ تهران) اقتصاددان، بانکدار و مدیر ارشد اجرایی ایرانی است که هم‌اکنون به عنوان مدیر عامل بانک پاسارگاد فعالیت می‌نماید.
وی دانش‌آموخته کارشناسی مدیریت بازرگانی از دانشگاه علامه طباطبائی و دکتری اقتصاد از دانشگاه ساوت‌همپتون است و فعالیت شغلی خود را از ۱۳۵۹ در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد. او از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۵ مدیرعامل بانک ملی ایران بود و در فاصله سالهای ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸ به عنوان چهارمین رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت نمود.
قاسمی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ معاون صنعتی و پشتیبانی، همچنین قائم‌مقام وزیر نیرو بود و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ نیز به عنوان رئیس هیئت مدیره شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان فعالیت می‌کرد. وی از ۱۳۹۲ تاکنون معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام میباشد.
زندگینامه
مجید قاسمی در سال ۱۳۳۱ در تهران زاده شد. پس از گذارندن دورهٔ ابتدایی، تحصیلات خود را در رشتهٔ ریاضی دبیرستان دارالفنون ادامه داد و سپس مدرک کارشناسی خود را در رشتهٔ مدیریت بازرگانی از دانشگاه علامه طباطبایی اخذ کرد. بعد از شرکت در امتحان ورودی بانک مرکزی وقت، موفق به کسب بورسیهٔ کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی با تخصص حسابداری از دانشگاه فرلی دیکنسون نیوجرسی ایالات متحده شد و پس از کسب مدرک کارشناسی ارشد اقتصاد از دانشگاه ساوت همپتون انگلستان تحصیلات خود را در مقطع دکترا در رشتهٔ اقتصاد همان دانشگاه به پایان رساند. وی در دوران جنگ ایران و عراق ریاست کلی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را عهده‌دار بوده‌است و همچنین سوابقی چون مشاور عالی شرکت ملی فولاد ایران، ریاست هیئت مدیره شرکت مالی و سرمایه‌گذاری پیشرو ایران، مشاور کمیسون اقتصاد کلان و دبیری کمیسیون اقتصاد کلان، بازرگانی و اداری مجمع تشخیص مصلحت نظام را از سال ۱۳۵۹ تاکنون در کارنامهٔ فعالیت‌های خود دارد.
در سال ۱۳۸۴ پس از پذیره‌نویسی بانک پاسارگاد و تأسیس آن به عنوان پنجمین بانک خصوصی ایران تا زمان حال سمت مدیر عاملی بانک پاسارگاد را بر عهده داشته‌است.
مدارج تحصیلی
دیپلم ریاضی از دبیرستان دارالفنون
لیسانس مدیریت بازرگانی از دانشگاه علامه طباطبائی
فوق لیسانس مدیریت بازرگانی با تخصص حسابداری از دانشگاه فرلی دیکنسون نیوجرسی
فوق لیسانس اقتصاد از دانشگاه ساوت‌همپتون
دکترای اقتصاد از دانشگاه ساوت‌همپتون
سوابق اجرایی
بعضی از مهمترین فعالیت‌های اجرایی مجید قاسمی به شرح زیر بوده‌است:
متصدی اعتبارات اسنادی اداره معاملات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۰–۱۳۵۹)
معاون اداره معاملات ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۱–۱۳۶۰)
عضو کمیته تخصیص ارز شورای اقتصاد (۱۳۶۴–۱۳۶۰)
عضو کمیته (Bilateral Transaction Committee) BTC بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۲–۱۳۶۱)
رئیس اداره نظارت ارز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۴–۱۳۶۱)
نایب رئیس کمسیون ارز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۴–۱۳۶۱)
عضو کمسیون ذخایر ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۴–۱۳۶۱)
عضو کمیته خرید کشتی شورای اقتصاد (۱۳۶۲–۱۳۶۱)
عضو هیئت مدیره مشترک شرکت‌های بیمه ملی شده (۱۳۶۵–۱۳۶۲)
مدیرعامل بانک ملی ایران (۱۳۶۵–۱۳۶۴)
عضو شورای عالی بانکها (۱۳۶۵–۱۳۶۴)
عضو هیئت مدیره سازمان عمران کیش (۱۳۶۵–۱۳۶۴)
رئیس هیئت مدیره و رئیس مجمع عمومی بانک ماوراء بحار ایران در لندن (۱۳۶۵–۱۳۶۴)
رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران(۱۳۶۸–۱۳۶۵)
رئیس شورای عالی بانکها (۱۳۶۸–۱۳۶۵)
رئیس شورای پول و اعتبار (۱۳۶۸–۱۳۶۵)
عضو شورای اقتصاد (۱۳۶۸–۱۳۶۵)
قائم مقام وزیر نیرو و معاون صنعتی و پشتیبانی (۱۳۷۶–۱۳۶۸)
| قلعه راهداری کرک مربوط به سدهٔ ۱۰ تا ۱۱ ه.ق است و در شهرستان گرمسار، بخش ایوانکی، دهستان ایوانکی، ۷۰۰ متری شمال روستای کرک واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۲۶۰۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
قلعه‌های تاریخی شهرستان گرمسار | ۴ بهمن به قم رفت و سخنرانی ایراد کرد که در آن به شدت به معممین حمله کرد.
۶ بهمن ۱۳۴۱
محمد رضا پهلوی روز ششم بهمن ماه ۱۳۴۱ را برای همه‌پرسی دربارهٔ شش اصل انقلاب سفید به اعلام کرد. در این رفراندم با ۵٬۵۹۸٬۷۱۱ رأی موافق و ۴۱۱۵ رأی مخالف انقلاب سفید به تصویب عموم رسید.
عکس‌العمل قم در برابر رفراندم انقلاب سفید فتوای بستن نماز جماعت و وعظ در سراسر ماه رمضان بود. این اعتصاب چند روزی ادامه یافت و سپس به وسیله خوانساری شکسته شد. نخستین عکس‌العمل خمینی بعد از انجام همه‌پرسی نطق او در اجتماع مردم در خانه‌اش به مناسبت عید فطر بود. در این سخنرانی خمینی گفت حتی دو هزار نفر هم در همه‌پرسی شرکت نداشته‌اند:
۸ اسفند ۱۳۴۱
شاه در روز ۸ اسفند در سخنرانی به مناسبت گشایش کنفرانس اقتصادی تهران، دادن حق انتخاب شدن و انتخاب کردن به زنان ایران را به دو اصل از قانون اساسی مشروطه و متمم آن استناد کرد و چنین گفت:
اصل دوم قانون اساسی میگوید:قانون اساسی مشروطه: اهالی مملکت ایران در مقابل قانون دولتی متساوی الحقوق خواهند بود. ماده دهم و یازدهم انتخابات مجلس شورای ملی ایران، محرومان از انتخاب کردن و انتخاب شدن را بدین ترتیب می‌آورد: نسوان و دیوانگان، مجرمان، ورشکستگان به تقصیر، قاتلان و دزدان و مقصرین سیاسی که ضد اساس حکومت ملی و استقلال مملکت قیام و اقدام کرده‌اند.
برخلاف قانون اساسی محمد رضا شاه پهلوی دستور به حذف مواد یازده و دوازده،قانون انتخابات مجلس شورای ملی ۱۳۰۴ خورشیدی را به صورت مستقیم و قبل از تصویب در مجلسین داد. بدین ترتیب زنان ایران حق انتخاب شدن و انتخاب کردن در دو مجلس شورای ملی و سنا را به دست آوردند. و قانون آن در یک سال بعد در مجلس تهیه و به تأیید مجلسین رسید.قانون شرکت بانوان درانتخابات که دارای یک ماده بود در نشست روز ۳۱ فروردین ماه ۱۳۴۳ به تصویب مجلس سنا رسید و در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ به تصویب مجلس شورای ملی به ریاست مهندس عبدالله ریاضی رسید.
۱۲ اسفند
در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۴۱ هیئت دولت به ریاست امیر اسدالله علم لایحه‌ای به تصویب رسانید که به موجب آن زنان ایران از حق دادن رأی در انتخابات مجلس‌های سنا و شورای ملی و نیز از حق انتخاب شدن در این دو مجلس بهره‌مند شدند.
هیئت وزیران در تصویب این قانون بر پایه دو اصل پیشنهاد و تصویب شد. یکی در مقدمه قانون اساسی مشروطه که " مقرراست که هریک از افراد اهالی مملکت در تصویب و نظارت عمومی محق و سهیم میباشد". و دیگر اصل دوم قانون اساسی مشروطه که مجلس شورای ملی نماینده قاطبه اهالی مملکت ایران است که در امور معاشی و سیاسی وطن خود مشارکت دارند"
روحانیون قم اعلامیه‌ای که با ۹ امضاء چاپ شد و به اعلامیه ۹ امضایی معروف شد، نسبت به این نطق شاه عکس‌العمل نشان دادند. امضاء کنندگان عبارت بودند از: مرتضی حسینی لنگرودی، سید احمد زنجانی، محمد حسین طباطبایی، محمد موسوی یزدی، محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید کاظم شریعتمداری، روح‌الله موسوی خمینی، هاشم آملی، مرتضی حائری.
۲۳ اسفند
شاه در برابر این اعلامیه در سخنرانی توهین آمیزی در ۲۳ اسفند ۱۳۴۱ در پایگاه وحدتی دزفول چنین گفت:
خمینی اعلامیه شدیدالحنی با |
69d635a4-5506-4bf1-a32f-5d0aadea1de8 | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | آخرین اصلاحیۀ کدام قانون مربوط به 1394/6/11 است؟ | false | {
"answer_start": [
293
],
"text": [
"اولین قانون انتخابات خبرگان"
]
} | قدرت‌اله علیخانی متولد 1326 فرزند مرحوم شیخ ذبیح الله می باشد.
وی توانست در برخی از دوره های انتخابات مجالس شورای اسلامی و خبرگان رهبری برخی کاندیداهای مورد حمایت خویش را در حوزه‌های انتخابیه استان قزوین وارد این مجالس نماید.
به نقل از آقای سید محمد موسوی خویینی ها و طبق اسناد ساواک، اولین بار در سن 16 سالگی به همراه ایشان توسط ساواک دستگیر شد.
مرحوم حاج سید احمد خمینی در نامه ای خطاب به قدرت الله علیخانی نوشت: شما مورد اعتماد امام می باشید.
مرحوم حاج سید احمد خمینی در دفاع از قدرت الله علیخانی در نامه ای تاریخی خطاب به آیت الله خامنه ای نوشت : شیخ قدرت علیخانی مرد روزهای سخت است.
وی که از جمله مبارزین در دوران پیش از انقلاب بوده است و در این راه متحمل زندان و شکنجه نیز شده است از جمله افراد نزدیک به آیت الله خمینی بود.
وی که از جمله مبارزین در دوران پیش از انقلاب بوده‌است و در این راه متحمل زندان نیز شده‌است از جمله افراد نزدیک به آیت الله خمینی بود که پس از انقلاب مسوولیت‌های اجرایی متعددی در قزوین چون فرمانده کمیته انقلاب اسلامی و رییس بازرسی کل نیروهای انتظامی بوده‌است.
شیخ قدرت اگر چه در قزوین علاوه بر اقدامات متعدد عمرانی و فعالیت‌های سیاسیش مشهور است اما در سطح کشور از چهره‌های شاخص سیاسی محسوب می شود و عضو فراکسیون اقلیت مجلس که موضع‌گیری‌های وی در مجلس، چهره یک سیاستمدار جسور با خطابه‌های تند و آتشین را به وی داده‌است[۱]
در دوره های پنجم ،دهم ،یازدهم ،مجلس شورای اسلامی صلاحیت وی،به علت عدم التزام به نظام جمهوری اسلامی و ولایت فقیه مورد تائید شورای نگهبان قرار نگرفت.
سوابق مبارزتی پیش از انقلاب
قدرت الله علیخانی قبل از انقلاب به همراه مرحوم فقیه برادر مرحوم آیت الله مشکینی از اعضا گروه ضربت بود.
از جمله اقدام های صورت گرفته توسط وی، تشکیل تجمع های ایرانیان مقیم لندن و سخنرانی بر علیه محمد رضا شاه پهلوی در هاید پارک لندن بود.
او رئیس گروه ضربت بود و در زندان های کمیته مشترک، قصر و اوین (هم بند با آقایان،آیت الله طالقانی ، آیت الله منتظری ، آیت الله هاشمی رفسنجانی، مهدی کروبی ، محمد رضا مهدوی کنی ، انواری ،عسگر اولادی ، بادامچیان و عزت شاهی) زندانی و شکنجه شد.
پس از انقلاب
قدرت الله علیخانی از جمله افراد نزدیک به آیت الله خمینی و از دوستان حاج سید احمد خمینی بود که پس از انقلاب به مسئولیت های متعددی، منصوب شد.
مامور رسیدگی به مناطق محروم قزوین با حکم آیت الله خمینی
فرماندهی کمیته های انقلاب اسلامی زنجان و قزوین
رئیس بازرسی کل کمیته های کشور
رئیس بازرسی کل نیروی انتظامی کشور
نماینده چندین دوره مجلس شورای اسلامی
عضو هیئت منصفه دادگاه ویژه روحانیت
رئیس شورای نظارت بر صدا و سیما
مشاور پارلمانی آیت الله هاشمی رفسنجانی در مجمع تشخیص مصلحت نظام
مشهورترین نطق قدرت الله علیخانی در مجلس شورای اسلامی ،بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ در حمایت از میرحسین موسوی (جمله ای بود که به نقل از آیت الله خمینی که گفت: آقای موسوی کسانی که در مقابل شما ایستاده اند توانایی اداره یک‌نانوایی را ندارند )که در شبکه های مجازی بازید میلیونی داشته است.
منابع
اصلاح‌طلبان اهل | قلمرو و فلسفه جغرافیا کتابی از احمد پوراحمد است که در سال ۱۳۸۵ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای ۱۳۸۵
کتابهای فارسی
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | علیرضا شایان‌مهر (متولد ۱۳۳۵) جامعه‌شناس ایرانی و استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال است.
او سرپرست و مؤلف دائرةالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی است.
آثار
دائرةالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی (بیست جلدی)، علیرضا شایان مهر، ناشر: کیهان
تاکنون هفت جلدچاپ شده:مجلداول و دوم اصطلاحات عمومی/مجلدسوم تاششم جنگ و انقلاب/مجلدهفتم هنروادبیات
جامعه‌شناسی جنگ، علیرضا شایان مهر، ناشر: جامعه شناسان، ۱۳۹۱
تئودور آدورنو، علیرضا شایان مهر، ناشر: اختران،1394
هانا آرنت، علیرضا شایان مهر، ناشر: اختران،1394
پی یر بوردیو، علیرضا شایان مهر، ناشر: اختران،1394
مباني تامين اجتماعي در ايران، علیرضا شایان مهر، ناشر: انتشارات علمی و فرهنگی، 1397
منابع
پیوند به بیرون
مقایسه معاملات نفت و مواد مخدر در جهان
استادان دانشگاه آزاد اسلامی
افراد زنده
جامعه‌شناسان اهل ایران
زادگان ۱۳۳۵ | قانون تابعیت تایلندی () دربرگیرنده مبانی اصل خون و اصل خاک است. اولین قانون شهروندی تایلند در سال ۱۹۱۳ تصویب شد. آخرین قانون در این مورد، مربوط به سال ۲۰۰۸ است.
اصل خون
قانون اصل خون، شیوه اصلی کسب تابعیت تایلندی است. هر فردی که فرزند پدر یا مادری باشد که دارای تابعیت تایلندی است، طبق بند ۷ قانون تابعیت تایلند، در بدو تولد شهروند تایلند محسوب میگردد.
اصل خون، ایجاب می‌کند که توسط دودمان یا رده پدری مدارکی در اختیار متصدیان امور قرار داده شود که بیانگر مشروعیت کودک است یا تست دی‌ان‌ای را در اختیار بگذارد که رابطهٔ خونی را ثابت کند.
پانویس
منابع | قواعد عقلی در قلمرو روایات کتابی از جواد خرمیان اصفهانی است که در سال ۱۳۸۸ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای ۱۳۸۸
کتابهای فارسی
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | قیوراق مرکز بخش کنگرلی جمهوری خود مختار نخجوان است.
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی
مناطق مسکونی در شهرستان کنگرلی
جمهوری آذربایجان
قیوراق | قانون اساسی جمهوری داغستان قانون اساسی جمهوری داغستان در فدراسیون روسیه است. این قانون در ۱۰ ژوئیه ۲۰۰۳ تصویب شده‌است و تاکنون در ۶ دوره در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۵، ۴ آوریل و ۸ دسامبر ۲۰۰۶، ۷ اکتبر ۲۰۰۸، ۳ فوریه ۲۰۰۹ و ۵ آوریل ۲۰۱۰ مورد بازنگری قرار گرفته‌است که آخرین مورد مربوط به روش انتخاب رئیس‌جمهور داغستان بود. این قانون اساسی دارای ۱۱ فصل و ۱۰۵ ماده است.
منابع
پیوند به بیرون
قانون اساسی جمهوری داغستان (به روسی)
سیاست در داغستان | نبردناو کلاس قیصر یک کلاس از کشتی است که طول آن میباشد.
منابع
پیوند به بیرون
نبردناوهای آلمان در جنگ جهانی اول
نبردناوهای کلاس قیصر | ریحانه خاتونی دوچرخه سوار مسابقه ای ایرانی اهل استان آذربایجان شرقی است. در سال ۲۰۱۵، وی قهرمان مسابقات اتومبیلرانی جاده ای ایران و مسابقات قهرمانی تایم تریل شد.
رزومه
سوابق و افتخارات ورزشی :
1 – عضو تیم ملی دوچرخه سواری به مدت 10 سال
2 – مقام دوم رشته تایم تریل جاده مسابقات قهرمانی کشور سال 1401
3 – رنکینگ یک کشور رشته های پیست سال 1401
4 –مقام سوم رشته تایم تریل تیمی مسابقات قهرمانی آسیا جاده سال 2022 ( اولین مدال تاریخ دوچرخه سواری بانوان ایران در این رشته)
5 - اولین نفر منتخب برای اعزام به مسابقات قهرمانی جهان بلژیک در ماه سپتامبر2021
6 - مقام سوم رشته استقامت جاده مسابقات قهرمانی کشور 1400
7 - مقام سوم رشته تایم تریل جاده مسابقات قهرمانی کشور 1400
8 - مقام اول تور بین المللی سریلانکا در رشته ماراتن کراس کانتر ی سال 1395
۹ - مقام پنجم در رشته اومینیوم پیست مسابقات بین المللی کره جنوبی سال 1394
10 - مقام اول رشته استقامت جاده مسابقات قهرمانی کشور 1394
11 - مقام اول رشته تایم تریل انفرادی جاده قهرمانی کشور 1394
12 - مقام اول رشته اسکرچ مسابقات قهرمانی کشور 1394
13 - مقام دوم رشته دور امتیازی مسابقات قهرمانی کشور 1394
14 - مقام دوم رشته کراس کانتری مسابقات قهرمانی کشور 1394
15 - مقام دوم رشته 3000متر انفرادی مسابقات قهرمانی کشور 1394
16 - مقام سوم رشته 200 متر مسابقات قهرمانی کشور در سال 94
17 - مقام سوم رشته تیم اسپرینت مسابقات قهرمانی کشور سال 94
18 - بیشتر از 50 مدال قهرمانی دیگر در مسابقات لیگ باشگاههای کشور از سال 1393تا کنون
مدارک ورزشی و دوره های گذرانده
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
افراد زنده بدون سال تولد
دوچرخه‌سواران زن اهل ایران
فاقد محل تولد (افراد زنده)
زادگان ۱۹۹۳ (میلادی) | شکیلا محسنی صداقت (زاده ۱۳ اردیبهشت ۱۳۴۱) خواننده و ترانه سُرای ایرانی است. عمدتا متن ترانه های او از شاعرانی همچون مولانا و دیگر شاعران پارسی گوی الهام می‌گیرد.
کمی با من مدارا کن (۱۳۷۰)
گریه در رگبار (۱۳۷۱)
غیبت نور (۱۳۷۲)
آخرین کوکب (۱۳۷۴)
ارثیه‌های عاطفی (۱۳۷۶)
زبان نگاه (۱۳۷۸)
اشک مهتاب (۱۳۷۹)
آوا (۱۳۸۰)
آن سوی بی سو (۱۳۸۱)
جادوی سکوت (۱۳۸۳)
لب خاموش (۱۳۸۴)
کنسرت (۱۳۸۲)
شعله بیدار (۱۳۸۷)
مژده آزادی (۱۳۸۸)
فرشته بانو (۱۳۹۱)
گنج نهان (۱۳۹۴)
11:11 City of love سال 1394
لطف ازل (۱۴۰۰)
تک‌آهنگ‌ها
ترانه‌شناسی هنرمندان اهل ایران |
96faa81a-b662-4cef-a2c5-e60e3090af1a | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | در چه تاریخی اولین قانون انتخابات خبرگان دچار تغییراتی شد؟ | false | {
"answer_start": [
577
],
"text": [
"۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹"
]
} | رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی راه یافتند که سرنوشت سازترین تصمیمات خبرگان تاکنون را گرفتهاند. انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خرداد ۱۳۶۸ تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. اعضای مجلس بر اساس آیین‌نامه ای که به امضای خمینی رسانده بودند، تصویب کردند که فقط کسانی می‌توانستند نامزد مجلس خبرگان رهبری شوند که «صلاحیت آنها را دو نفر از مدرسین شناخته شده حوزه علمیه قم یا علمای بزرگ کشور تأیید کرده باشند.» سپس در اقدامی عجیب پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌ها برای ورود به مجلس خبرگان را بر عهده شورای نگهبان گذاشتند. تصمیمی که جناح چپ و راست آن زمان یعنی مجمع روحانیون مبارز و جامعه روحانیت مبارز را رودرروی هم قرار داد. اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید شیعه در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد ملی گفته‌است که در این تصمیم «بحث علمی نبود و هدف از این تغییرِ روش، عدم راه‌یابی رقبای سیاسی‌شان به مجلس خبرگان بود.» تصمیم به تعیین صلاحیت نامزدهای مجلس خبرگان توسط شورای نگهبان از این منظر نقد میشود که شورای نگهبان در عمل نهادی زیر نظر رهبر است و سید علی خامنه‌ای شش عضو از ۱۲ عضو این شورا را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضائیه (که خود منتخب و منصوب رهبر است) انتخاب می‌کند.
بر اساس قانون فعلی مجلس خبرگان رهبری موظف است در هر شش ماه حداقل ۲ جلسه برگزار کند.
جایگاه قانونی
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب روح‌الله خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.
نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان در دورهٔ ششم دربارهٔ مجلس خبرگان میگوید: «قانونگذاران اساسی، برای مجلس خبرگان رهبری استقلالی را پیش‌بینی کرده که این استقلال شاید برای هیچ نهاد سیاسی دیگری پیش‌بینی نشده‌است. از این رو مجلس خبرگان مطابق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد. این امر به این منظور است که هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد | دوره نخست مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱–۱۳۶۹) در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۲ گشایش یافت. انتخابات آن به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. مجلس خبرگان رهبری نمونه تکامل یافته‌ای از مجلس خبرگان قانون اساسی بود و چهار سال پس از پیروزی انقلاب زمینه‌های شکل‌گیری‌اش فراهم شد.
قوانین مجلس اول
در اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون در صلاحیت مجلس خبرگان است.»
قانون انتخابات مجلس اول
قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری در بیست و یک ماده و شش تبصره در جلسه مورخه۱۰ مهر ۱۳۵۹ فقهای شورای نگهبان به تصویب رسید.
در قانون مصوب شورای نگهبان دربارهٔ این مجلس بر طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند: آشنایی کامل به مبانی اجتهاد با سابقه تحصیل در حوزه‌های علمیه بزرگ در حدی که بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند.» دو تبصره مهم نیز بر این بند افزوده میشد: «تبصره ۱ـ تشخیص واجد بودن شرایط با گواهی سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه‌های علمیه میباشد. تبصره ۲ـ کسانی که رهبری صریحاً یا ضمنی اجتهاد آنها را تأیید کرده است و کسانی که در مجامع علمی یا نزد علمای بلد خویش شهرت به اجتهاد دارند نیازمند به ارائه گواهی مذکور نمی‌باشند.»
انتخابات مجلس اول
انتخابات خبرگان اول به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. برای مجلس اول ۱۶۸ نفر برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۱۲ نفر ردصلاحیت شدند. در مجموع ۱۸ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۹۸۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند، بر اساس آرای مردم ۷۶ نماینده تعیین شدند و در ۶ حوزه انتخابیه جریان انتخابات به دور دوم کشیده شد و در دور دوم نیز هفت نفر انتخاب شدند.
درصد مشارکت مردم
تاریخ برگزاری انتخابات: ۱۹ آذر سال ۱۳۶۱
تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۶۸ نفر
رد صلاحیت‌ها: ۱۲ نفر
انصراف دهندگان: ۱۰ نفر
تعداد حوزه انتخابیه: ۲۴
تعداد نمایندگان: ۸۲ نفر
درصد مشارکت: ۷۷٫۳۸٪
فعالیتها و اقدامات
این دوره از مجلس خبرگان برگزار کرد:
اجلاس اول ۱۹ آبان ۱۳۶۴ بود که در آن حسینعلی منتظری به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شد که بعدها حوادثی پیش آمد که منجر به استعفای و عزل وی از قائم‌مقامی رهبری شد.
دومین اجلاس در خرداد ۱۳۶۸ برای تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی پس از درگذشت روح‌الله خمینی بود
سومین اجلاس هم در مرداد ۱۳۶۸ بعد از تصویب بازنگری قانون اساسی توسط مردم برگزار شد.
تعداد جلسات رسمی این مجلس، هر سال یک جلسه و در مجموع هشت جلسه بود و چنانچه سه جلسه فوق‌العاده زیر نیز بر آن افزوده شود، این مجلس یازده جلسه در ظرف هشت سال دوره فعالیت خود برگزار کرد.
نخستین مجلس خبرگان رهبری، علاوه بر تنظیم و تصویب مقدماتی آیین‌نامه خود و تأسیس دبیرخانه‌ای دائمی در قم، چند مصوبه مهم و سرنوشت‌ساز داشت که مهمترین و سریعترین مصوبه خبرگان اول به دنبال درگذشت رهبر انقلاب و بلافاصله پس از آن در انتخاب رهبر جدید | همه‌پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و با حدود ۹۹/۵ درصد آرا تصویب شد.
پیشینه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، انتخابات خبرگان قانون اساسی (متفاوت با خبرگان رهبری) در تابستان ۱۳۵۸برگزار شد.
خبرگان پس از چند ماه بحث و نظر و رای‌گیری داخلی، پیش‌نویس قانون اساسی را آماده کردند. هر اصل باید دستکم رای دوسوم خبرگان را می‌آورد. پس از بحث و تصویب تک تک اصل‌ها و جمع‌بندی آنها، نسخهٔ پایانی قانون اساسی در جلسهٔ علنی ۲۴ آبان به رأی گذاشته شد و به تصویب خبرگان قانون اساسی رسید.
در ایران برخی نمی‌خواستند انتخابات همه‌پرسی شود، ولی با تأکید سید روح‌الله خمینی بر این که باید مردم رای دهند، همه‌پرسی در همان سال برگزار شد.
برگزاری
همه‌پرسی در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد.
۷۵٫۲۳٪ مردم شرکت کردند که با رای حدود ۹۹/۵ درصد همه‌پرسی تصویب شد.
جستارهای وابسته
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پی‌نوشت و منبع
انتخابات در ایران
انقلاب ۱۳۵۷
ایران در ۱۳۵۸
ایران در ۱۹۷۹ (میلادی)
رویدادهای دسامبر ۱۹۷۹
سیاست در ایران
قانون اساسی ایران
همه‌پرسی‌ها در ایران
همه‌پرسی‌های ۱۹۷۹ (میلادی)
همه‌پرسی‌های قانون اساسی | انتخابات مجلس خبرگان رهبری ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۹)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۷۷)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۸۵)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴) | نظامنامه انتخابات را تصویب کرد و تغییراتی در قانون انتخابات به وجود آورد:
شرط سن رای‌دهندگان:اتباع حداقل بیست سال داشته باشند
شرط وضعیت اجتماعی: فرد ایران باشد و یکی از شروط زیر را داشته باشد:
معروفیت محلی داشته
لااقل شش ماه قبل از انتخاب در محل انتخاب یا توابع آن سکنی داشته باشند
لااقل دارای دویست و پنجاه تومان علاقه ملکی یا ده تومان مالیات بده باشند یا پنجاه تومان عایدی سالیانه داشته‌باشد
تحصیل‌کرده باشند
شرط جنسیت: زنها حق رأی نداشتند.
افرادی که اجازهٔ رأی نداشتند:
افراد خارج از رشد
آن‌هایی که در تحت قیمومیت شرعی هستند
تبعه خارجه
اشخاصی که خروجشان از دین حنیف اسلام در حضور یکی از حکام شرع جامع‌الشرایط به ثبوت رسیده باشد
ورشکستگان به تقصیر
مرتکبین قتل و سرقت و مقصرینی که مستوجب مجازات قانونی اسلامی شده‌اند.
معروفین به ارتکاب قتل و سرقت و غیره که شرعاً برائت خود را ثابت نکرده باشند.
اهل نظام بری و بحری (نظامیان) که مشغول خدمتند.
نظامنامه انتخابات ۱۲۹۰
مجلس دوم در سال ۱۲۹۰ نظامنامه انتخابات تغییراتی داد به شرح زیر بود
شرط طبقه اجتماعی:شرط مالکیت برای رای‌دهندگان لغو شد.
افراد زیر به آن‌هایی که اجازهٔ رأی نداشتند افزوده شد:
متکدیان
اشخاصی که به وسائل بی‌شرفانه تحصیل معاش می‌نمایند
مقصرین سیاسی که ضد اساس حکومت ملی و استقلال مملکت قیام و اقدام کرده‌اند
شرط سنی نمایندگان:
سن نامزدهای انتخاباتی باید در محدوده سنی سی تا هفتاد سال باشد
شرط مذهب:
نمایندگان باید مسلمان باشند مگر نمایندگان اقلیت‌های مذهبی (مسیحی و زرتشتی و کلیمی)
پهلوی
در سال ۱۳۴۱ قانون در زمان سلطنت محمدرضا پهلوی قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی تصویب شد که در آن برای اولین بار به زنان ایرانی حق رأی می‌داد و شرط مسلمانی و قسم خوردن به قرآن را برمی‌داشت.
روحانیون قم مخالفتهای شدیدی با این قانون نشان دادند و به خشونت نیز کشیده شد ولی در نهایت اجرا شد.
جمهوری اسلامی
ساختار حقوقی جمهوری اسلامی به ترتیبی تنظیم شد که همه مقام‌های حکومتی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با رأی مردم انتخاب شوند و تنها تغییر قانون رأی در این دوره در مورد شرط سن رای‌دهندگان بود که در ابتدا به ۱۵ سال رسید و دوباره آن را در سال ۱۳۸۵ از ۱۵ سال به ۱۸ سال تغییر دادند.
شاهنشاهی مشروطهٔ ایران
در زمان قاجار تنها انتخابات مجلس شورای ملی برگزار میشد. در دوره محمدرضاشاه پهلوی، انتخابات مجلس سنا نیز طبق قانون اساسی مشروطه برگزار میشد همچنین دو همه‌پرسی نیز برگزار شد.
جمهوری اسلامی ایران
در ۱۰ و ۱۱ فروردین ۱۳۵۸ همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی با مشارکت و رأی بی‌سابقه تصویب شد. ۱۲ مرداد انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی برگزار شد و پس از نهایی شدن، ۱۲ آذرماه قانون اساسی را به همه‌پرسی گذاشتند و تصویب شد و در سال ۱۳۶۸ نیز همه‌پرسی‌ای برای اصلاح چند بند قانون اساسی برگزار شد که تصویب شد.
طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چهار دسته انتخابات در ایران برگزار میشود
ملت ایران باستناد قانون اساسی نمایندگان خودرا درمجلس خبرگان رهبری برمی‌گزیند تا رهبری نظام را مشخص نمایند و رهبری درچارچوب قانون اساسی سیاست‌های کلی نظام را با مشورت با مجمع تشخیص مصلحت معین واعلام نمایند.
ملت ایران به استناد قانون اساسی نمایندگان خودرا درمجلس شورای اسلامی برمی‌گزیند تا قوانین کشوررا | مجلس خبرگان رهبری همچنین به عنوان مجلس خبرگان یا شورای خبرگان نیز نامیده میشود، مجلسی مشورتی است که متشکل از فقیه‌های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، عزل و نظارت بر رهبر جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد. اعضای این مجلس به وسیلهٔ انتخابات از بین نامزدهایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تأیید شده‌اند، انتخاب می‌گردند و مدت هر دورهٔ آن هشت سال است.
ابتدا کلیه نامزدهای مجلس خبرگان باید توسط شورای نگهبان تأیید شوند که اعضای آن به نوبه خود یا مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تعیین میشوند. مجلس خبرگان متشکل از ۸۸ مجتهد است که از لیست نامزدهای کاملاً تأیید شده توسط شورای نگهبان و با رأی مستقیم مردم برای دوره‌های هشت ساله انتخاب میشوند. مجلس خبرگان رهبری در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را در دوره پنجم ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.
برخی از منتقدان، تصمیمات اعضای مجلس خبرگان در دورهٔ نخست را عملاً محدود کردن قدرت این مجلس در مقابل رهبری می‌دانند. در دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نزدیکی اعضای آن دوره به هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه‌ای باعث انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری شد. این در حالی بود که خامنه‌ای شرط «مرجعیت» که در قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ لازمهٔ رهبری بود را نداشت.
مواردی وجود داشته‌است که سیدعلی خامنه‌ای، رهبر فعلی، علناً از اعضای مجلس خبرگان انتقاد کرده و منجر به دستگیری و برکناری آنها شده‌است. به عنوان مثال، خامنه ای علناً عضو وقت مجلس خبرگان، احمد آذری قمی را یک خائن خواند و در نتیجه وی را دستگیر و در نهایت از مجلس خبرگان برکنار کرد. همچنین مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان ممنوعیت خود را در مورد افراد خاص پس از دستور توسط خامنه ای تغییر داد.
تعیین حسینعلی منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است. اما این تصمیم تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان را بر عهدهٔ شورای نگهبان گذاشتند. شورایی ۱۲ نفره که رهبر ایران براساس قانون اساسی، ۶ عضو را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضاییه (که خود توسط رهبر انتخاب میشود) انتخاب می‌کند.
بر اساس اصل ۱۰۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت تصویب قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان فقط برای «نخستین دوره» بر عهدهٔ شورای نگهبان بوده و پس از آن «هر گونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیتِ خود آنان است.»
بنابراین مطابق تعریف اصل ۱۰۸ قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری باید یک مجلس انتخابی تمام عیار باشد و نه انتصابی. به گفتهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی | گرفته رضا خاتمی مبنی بر رفراندوم، جلایی‌پورنیز در مصاحبه‌ای با ایسنا بر این تهدید صحه گذاشت: اگر لوایح تصویب نشود، جنبش اصلاحی دو راهکار پیش رو دارد: اول رفراندوم و نهایتاً استعفا.
تصویب لوایح دوگانه در مجلس ششم
در هفته اول آبان ۱۳۸۱، کلیات لایحه «تغییر قانون انتخابات» در صحن علنی مجلس مطرح گردید که پس از اظهارات محسن آرمین، مجید انصاری و محسن میردامادی، نمایندگان تهران، اکبر اعلمی نماینده تبریز و قاسم معماری، نماینده اهر در موافقت و حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان، حسن سبحانی نماینده دامغان، سیدمحمد ابوترابی‌فرد نماینده قزوین، موسی قربانی نماینده قائنات و محمدباقر ذاکری نماینده قوچان در مخالفت با لایحه و نیز نظر موافق مخبر کمیسیون امنیت ملی و نماینده دولت، به تصویب مجلس ششمی‌ها رسید. در ۱۹ آبان ۱۳۸۱ نیز، کلیات لایحه «تبیین اختیارات ریاست جمهوری» در صحن علنی مجلس به تصویب رسید. این در حالی بود که ایرادات فراوانی از سوی حقوقدانان مختلف با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت بر این لایحه وارد شده بود. در جریان تصویب لایحه انتخابات در هفتم بهمن پیش از آنکه مجلس وارد بحث پیرامون لایحه بودجه سال ۱۳۸۲ شود، اولین بند لایحه تغییر قانون انتخابات، یعنی حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان به بحث گذاشته و پس از سخنان مخالف و موافق، تصویب شد.
طبق این مصوبه، ماده ۳ قانون انتخابات مجلس مصوب سال ۱۳۷۸ که بیان می‌داشت: «نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی برعهده شورای نگهبان است و این نظارت، استصوابی، عام و در تمام مراحل و در تمامی امور مربوط به انتخابات، جاری است»، به این شرح تغییر یافت: «به موجب اصل ۹۹ قانون اساسی ایران، نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی بر اساس مفاد این قانون، بر عهده شورای نگهبان است.»
تغییر ماده ۳ قانون انتخابات، هدف اصلی لایحه دولت به‌شمار می‌آمد؛ چرا که حذف قید نظارت استصوابی از وظایف شورای نگهبان را محقق می‌ساخت. از این رو تغییر این بند، بسیار زودتر از پرداختن به سایر بندها صورت گرفت. سه هفته بعد، در آستانه انتخابات شوراها، کار بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات مجلس ادامه یافت و به دنبال حذف نظارت استصوابی، شرط اعتقاد و التزام کاندیداهای مجلس به اسلام و ولایت‌فقیه حذف و صرف مسلمان بودن و ابراز وفاداری به قانون اساسی در فرم ثبت نام، جایگزین این شروط شد. نمایندگان مجلس در یکی دیگر از جلسات خود، با تغییر ۹ ماده از قانون انتخابات، ضمن کاهش نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس، نظارت رئیس‌جمهور بر این انتخابات را تصویب کردند! روز ۹ اسفند بود که مجلس ششم، بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات را پی‌گرفت و با تصویب آخرین بندها، رسیدگی به این لایحه را به پایان رساند. همزمان با پایان یافتن بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات، اجلاس مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. در افتتاحیه این اجلاس، مشکینی، رئیس مجلس خبرگان، با انتقاد از تخلف نمایندگان مجلس ششم از قانون اساسی تأکید کرد: "خبرگان رهبری از حوادث تلخ داخلی که به دست متصدیان قانون صورت می‌گیرد مانند حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان، حذف التزام عملی به ولایت فقیه و اسلام در قانون انتخابات و تأیید صلاحیت برخی ناصالح‌ها (در انتخابات شوراها) که برخلاف نظر صریح امام (ره) میباشد، جداً ابراز تأسف می‌کند. مهدی کروبی، رئیس مجلس ششم نیز بعدها ارائه لوایح دوقلو | انتخابات دومین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری در ۱۶ مهر ۱۳۶۹ برگزار شد. در این انتخابات، شورای نگهبان برای انتخاب ۸۳ نفر در سراسر کشور تنها ۱۰۹ نفر را مورد تأیید قرار دارد. در این دوره شورای نگهبان که با تغییر قانون اساسی قدرت نظارت و تعیین صلاحیت نامزدهای خبرگان را بدست آورده بود، اعلام کرد برای اینکه سواد فقهی و اجتهاد برخی نامزدهخا تأیید شود باید در امتحان کتبی شرکت کنند.
این موضوع و مسائل نظارت استصوابی شورای نگهبان، برای اولین بار سبب اعتراض‌ها و مخالفتهای جناح چپ جمهوری اسلامی شد؛ که به دنبال آن افراد مشهوری همچون علی اکبر محتشمی پور، اسدالله بیات و صادق خلخالی و مهدی کروبی تأیید صلاحیت نمی‌شوند. در این دوره سید احمد خمینی نیز که برای اولین بار نخستین بار در انتخابات نامزد شده بود با میانجیگری رهبر جمهوری اسلامی، تأیید صللاحیت میشود. به دلیل نبود نامزد تأیید شده، انتخابات در برخی استانها برگزار نشد و برای ۱۵ کرسی خبرگان استان تهران، فقط ۱۶ نفر به رقابت می‌پردازند.
انتخابات دوره دوم مجلس خبرگان سرانجام در تاریخ ۱۳۶۹/۷/۱۶ در سراسر کشور، همزمان برگزار شد. در این انتخابات، ۱۱٬۶۰۲٬۶۱۳ نفر از مجموع ۳۱٬۲۸۰٬۰۸۴ نفر واجد شرایط، شرکت کردند، و مشارکت در آن برابر ۳۷٫۰۹٪ بود. این مشارکت کمترین مشارکت تاریخ انتخابات‌های مجلس خبرگان رهبری در جمهوری اسلامی بود؛ و این در حالی بود که در اولین انتخابات در سال ۱۳۶۱ قریب به ۱۸٬۱۴۰٬۰۰۰ شرکت کرده بودند.
پی‌نوشت و منبع
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در آسیا
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در ایران
انتخابات در ایران
انتخابات مجلس خبرگان رهبری
ایران در ۱۳۶۹
ایران در ۱۹۹۰ (میلادی)
دوره دوم مجلس خبرگان رهبری | چال یکی از ولسوالیهای ولایت تخار در شمال خاوری افغانستان است با جمعیت نزدیک به ۲۴۵۹۶ نفر.
منابع
چال
چال | چینلی () شرکت دوچرخه‌سازی ایتالیایی است، که در سال ۱۹۴۸ توسط چینو چینلی تأسیس شد.
منابع
پیوند به بیرون
تولیدکنندگان دوچرخه در ایتالیا
تولیدکنندگان دوچرخه کوهستان
دوچرخه‌های برقی
شرکت‌های تولیدکننده وسایل نقلیه بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۴۸ (میلادی)
شرکت‌های تولیدی میلان
نشان‌های تجاری ایتالیا |
fb533d66-5d15-4608-a3bf-17196606d87b | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | اولین قانون انتخابات خبرگان شامل چه مواردی است؟ | false | {
"answer_start": [
326
],
"text": [
"تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان"
]
} | رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی راه یافتند که سرنوشت سازترین تصمیمات خبرگان تاکنون را گرفتهاند. انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خرداد ۱۳۶۸ تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. اعضای مجلس بر اساس آیین‌نامه ای که به امضای خمینی رسانده بودند، تصویب کردند که فقط کسانی می‌توانستند نامزد مجلس خبرگان رهبری شوند که «صلاحیت آنها را دو نفر از مدرسین شناخته شده حوزه علمیه قم یا علمای بزرگ کشور تأیید کرده باشند.» سپس در اقدامی عجیب پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌ها برای ورود به مجلس خبرگان را بر عهده شورای نگهبان گذاشتند. تصمیمی که جناح چپ و راست آن زمان یعنی مجمع روحانیون مبارز و جامعه روحانیت مبارز را رودرروی هم قرار داد. اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید شیعه در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد ملی گفته‌است که در این تصمیم «بحث علمی نبود و هدف از این تغییرِ روش، عدم راه‌یابی رقبای سیاسی‌شان به مجلس خبرگان بود.» تصمیم به تعیین صلاحیت نامزدهای مجلس خبرگان توسط شورای نگهبان از این منظر نقد میشود که شورای نگهبان در عمل نهادی زیر نظر رهبر است و سید علی خامنه‌ای شش عضو از ۱۲ عضو این شورا را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضائیه (که خود منتخب و منصوب رهبر است) انتخاب می‌کند.
بر اساس قانون فعلی مجلس خبرگان رهبری موظف است در هر شش ماه حداقل ۲ جلسه برگزار کند.
جایگاه قانونی
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب روح‌الله خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.
نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان در دورهٔ ششم دربارهٔ مجلس خبرگان میگوید: «قانونگذاران اساسی، برای مجلس خبرگان رهبری استقلالی را پیش‌بینی کرده که این استقلال شاید برای هیچ نهاد سیاسی دیگری پیش‌بینی نشده‌است. از این رو مجلس خبرگان مطابق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد. این امر به این منظور است که هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد | دوره نخست مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱–۱۳۶۹) در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۲ گشایش یافت. انتخابات آن به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. مجلس خبرگان رهبری نمونه تکامل یافته‌ای از مجلس خبرگان قانون اساسی بود و چهار سال پس از پیروزی انقلاب زمینه‌های شکل‌گیری‌اش فراهم شد.
قوانین مجلس اول
در اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون در صلاحیت مجلس خبرگان است.»
قانون انتخابات مجلس اول
قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری در بیست و یک ماده و شش تبصره در جلسه مورخه۱۰ مهر ۱۳۵۹ فقهای شورای نگهبان به تصویب رسید.
در قانون مصوب شورای نگهبان دربارهٔ این مجلس بر طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند: آشنایی کامل به مبانی اجتهاد با سابقه تحصیل در حوزه‌های علمیه بزرگ در حدی که بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند.» دو تبصره مهم نیز بر این بند افزوده میشد: «تبصره ۱ـ تشخیص واجد بودن شرایط با گواهی سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه‌های علمیه میباشد. تبصره ۲ـ کسانی که رهبری صریحاً یا ضمنی اجتهاد آنها را تأیید کرده است و کسانی که در مجامع علمی یا نزد علمای بلد خویش شهرت به اجتهاد دارند نیازمند به ارائه گواهی مذکور نمی‌باشند.»
انتخابات مجلس اول
انتخابات خبرگان اول به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. برای مجلس اول ۱۶۸ نفر برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۱۲ نفر ردصلاحیت شدند. در مجموع ۱۸ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۹۸۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند، بر اساس آرای مردم ۷۶ نماینده تعیین شدند و در ۶ حوزه انتخابیه جریان انتخابات به دور دوم کشیده شد و در دور دوم نیز هفت نفر انتخاب شدند.
درصد مشارکت مردم
تاریخ برگزاری انتخابات: ۱۹ آذر سال ۱۳۶۱
تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۶۸ نفر
رد صلاحیت‌ها: ۱۲ نفر
انصراف دهندگان: ۱۰ نفر
تعداد حوزه انتخابیه: ۲۴
تعداد نمایندگان: ۸۲ نفر
درصد مشارکت: ۷۷٫۳۸٪
فعالیتها و اقدامات
این دوره از مجلس خبرگان برگزار کرد:
اجلاس اول ۱۹ آبان ۱۳۶۴ بود که در آن حسینعلی منتظری به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شد که بعدها حوادثی پیش آمد که منجر به استعفای و عزل وی از قائم‌مقامی رهبری شد.
دومین اجلاس در خرداد ۱۳۶۸ برای تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی پس از درگذشت روح‌الله خمینی بود
سومین اجلاس هم در مرداد ۱۳۶۸ بعد از تصویب بازنگری قانون اساسی توسط مردم برگزار شد.
تعداد جلسات رسمی این مجلس، هر سال یک جلسه و در مجموع هشت جلسه بود و چنانچه سه جلسه فوق‌العاده زیر نیز بر آن افزوده شود، این مجلس یازده جلسه در ظرف هشت سال دوره فعالیت خود برگزار کرد.
نخستین مجلس خبرگان رهبری، علاوه بر تنظیم و تصویب مقدماتی آیین‌نامه خود و تأسیس دبیرخانه‌ای دائمی در قم، چند مصوبه مهم و سرنوشت‌ساز داشت که مهمترین و سریعترین مصوبه خبرگان اول به دنبال درگذشت رهبر انقلاب و بلافاصله پس از آن در انتخاب رهبر جدید | انتخابات مجلس خبرگان رهبری ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۹)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۷۷)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۸۵)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴) | مجلس خبرگان رهبری همچنین به عنوان مجلس خبرگان یا شورای خبرگان نیز نامیده میشود، مجلسی مشورتی است که متشکل از فقیه‌های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، عزل و نظارت بر رهبر جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد. اعضای این مجلس به وسیلهٔ انتخابات از بین نامزدهایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تأیید شده‌اند، انتخاب می‌گردند و مدت هر دورهٔ آن هشت سال است.
ابتدا کلیه نامزدهای مجلس خبرگان باید توسط شورای نگهبان تأیید شوند که اعضای آن به نوبه خود یا مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تعیین میشوند. مجلس خبرگان متشکل از ۸۸ مجتهد است که از لیست نامزدهای کاملاً تأیید شده توسط شورای نگهبان و با رأی مستقیم مردم برای دوره‌های هشت ساله انتخاب میشوند. مجلس خبرگان رهبری در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را در دوره پنجم ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.
برخی از منتقدان، تصمیمات اعضای مجلس خبرگان در دورهٔ نخست را عملاً محدود کردن قدرت این مجلس در مقابل رهبری می‌دانند. در دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نزدیکی اعضای آن دوره به هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه‌ای باعث انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری شد. این در حالی بود که خامنه‌ای شرط «مرجعیت» که در قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ لازمهٔ رهبری بود را نداشت.
مواردی وجود داشته‌است که سیدعلی خامنه‌ای، رهبر فعلی، علناً از اعضای مجلس خبرگان انتقاد کرده و منجر به دستگیری و برکناری آنها شده‌است. به عنوان مثال، خامنه ای علناً عضو وقت مجلس خبرگان، احمد آذری قمی را یک خائن خواند و در نتیجه وی را دستگیر و در نهایت از مجلس خبرگان برکنار کرد. همچنین مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان ممنوعیت خود را در مورد افراد خاص پس از دستور توسط خامنه ای تغییر داد.
تعیین حسینعلی منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است. اما این تصمیم تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان را بر عهدهٔ شورای نگهبان گذاشتند. شورایی ۱۲ نفره که رهبر ایران براساس قانون اساسی، ۶ عضو را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضاییه (که خود توسط رهبر انتخاب میشود) انتخاب می‌کند.
بر اساس اصل ۱۰۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت تصویب قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان فقط برای «نخستین دوره» بر عهدهٔ شورای نگهبان بوده و پس از آن «هر گونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیتِ خود آنان است.»
بنابراین مطابق تعریف اصل ۱۰۸ قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری باید یک مجلس انتخابی تمام عیار باشد و نه انتصابی. به گفتهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی | همه‌پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و با حدود ۹۹/۵ درصد آرا تصویب شد.
پیشینه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، انتخابات خبرگان قانون اساسی (متفاوت با خبرگان رهبری) در تابستان ۱۳۵۸برگزار شد.
خبرگان پس از چند ماه بحث و نظر و رای‌گیری داخلی، پیش‌نویس قانون اساسی را آماده کردند. هر اصل باید دستکم رای دوسوم خبرگان را می‌آورد. پس از بحث و تصویب تک تک اصل‌ها و جمع‌بندی آنها، نسخهٔ پایانی قانون اساسی در جلسهٔ علنی ۲۴ آبان به رأی گذاشته شد و به تصویب خبرگان قانون اساسی رسید.
در ایران برخی نمی‌خواستند انتخابات همه‌پرسی شود، ولی با تأکید سید روح‌الله خمینی بر این که باید مردم رای دهند، همه‌پرسی در همان سال برگزار شد.
برگزاری
همه‌پرسی در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد.
۷۵٫۲۳٪ مردم شرکت کردند که با رای حدود ۹۹/۵ درصد همه‌پرسی تصویب شد.
جستارهای وابسته
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پی‌نوشت و منبع
انتخابات در ایران
انقلاب ۱۳۵۷
ایران در ۱۳۵۸
ایران در ۱۹۷۹ (میلادی)
رویدادهای دسامبر ۱۹۷۹
سیاست در ایران
قانون اساسی ایران
همه‌پرسی‌ها در ایران
همه‌پرسی‌های ۱۹۷۹ (میلادی)
همه‌پرسی‌های قانون اساسی | دورهٔ چهارم مجلس خبرگان رهبری یا خبرگان چهارم از ۱۳۸۵ آغاز به کار کرد. دوره‌های خبرگان ۸ ساله است که این دوره در پی ادغام با انتخابات مجلس، حدود یک سال تمدید شد و تا خرداد ۱۳۹۵ ادامه یافت.
انتخابات مجلس در ۲۴ آذر ۱۳۸۵ همراه انتخابات شوراهای شهر سوم برگزار شد.
این دوره ۸۶ نماینده داشت.
هیئت رئیسه دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری
هیئت رئیسه دوره چهارم (انتخابات: ۲۴ آذر ۱۳۸۵) شامل رئیس، دو نایب رئیس، دو منشی و دو کارپرداز (۱۵ اسفند صادق لاریجان۱۳۹۱):
ی (از آغاز دوره) -> علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی (از ۳ مرداد ۱۳۸۶) -> محمدرضا مهدوی کنی (از ۱۷ اسفند ۱۳۸۹) -> بی‌تصدی (از ۲۹ مهر ۱۳۹۳) -> محمد یزدی (از ۱۹ اسفند ۱۳۹۳)
نایب‌رئیس اول: محمد مؤمن (از مرداد ۱۳۸۶) -> سید محمود هاشمی شاهرودی (از اسفند ۱۳۸۷)
نایب‌رئیس دوم: محمود هاشمی شاهرودی (از مرداد ۱۳۸۶) -> محمد یزدی (از اسفند ۱۳۸۷) -> محمدعلی موحدی کرمانی
منشی: سید احمد خاتمی
منشی: قربانعلی دری نجفآبادی
کارپرداز: سید ابراهیم رئیسی
کارپرداز: صادق لاریجانی -> سید هاشم حسینی بوشهری (از ۱۵ اسفند ۱۳۹۱)
انتخابات هیئت رئیسه
علی مشکینی نخستین رئیس مجلس بود. با درگذشت وی اکبر هاشمی رفسنجانی جایگزین او شد. در سال ۱۳۸۹ محمدرضا مهدوی کنی با رای خبرگان جایگزین وی گردید. با درگذشت آیت‌الله مهدوی کنی با رای خبرگان محمد یزدی رئیس مجلس خبرگان شد.
طبق آیین‌نامهٔ خبرگان، انتخابات هیئت رئیسه هر برای مدت دو سال انجام میشود.
انتخابات هیئت رئیسهٔ خبرگان رهبری (۱۳۸۵)
در سال ۱۳۸۵ و در نخستین نشست خبرگان علی مشکینی برای دو سال به ریاست مجلس خبرگان برگزیده شد.
انتخابات هیئت رئیسهٔ خبرگان رهبری (۱۳۸۶)
پس از درگذشت آیت‌الله علی مشکینی در سال ۱۳۸۶، در ۱۳ شهریور ۱۳۸۶ هاشمی رفسنجانی را به ریاست خبرگان انتخاب کردند.
در این انتخابات که محمد یزدی و احمد جنتی و اکبر هاشمی رفسنجانی مطرح بودند، یزدی به نفع جنتی نامزد نشد.
بدین ترتیب انتخابات میان جنتی و هاشمی برگزار شد که پس از شمارش رای‌ها هاشمی رفسنجانی ۴۱ رأی و جنتی ۳۴ رأی به دست آورد گرچه یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری در اثر اشتباه دو رأی داد و برگزارکنندگان انتخابات برای جبران این اشتباه دو رأی از مجموع آرا (یکی از هاشمی و یکی از جنتی) را برای رعایت عدالت حذف کردند.
پس از پایان رأی‌گیری و تعیین رئیس جدید، رسماً دو فراکسیون سیاسی در مجلس خبرگان رهبری اعلام موجودیت کردند؛ یکی متمایل به نامزد پیروز و دیگری نزدیک به نامزد رای‌نیاورده.
همچنین محمد مؤمن با ۳۷ رای و محمود هاشمی شاهرودی با ۳۳ رای نایب رئیس مجلس شد.
انتخابات هیئت رئیسهٔ خبرگان رهبری (۱۳۸۷)
در نشست ۲۰ اسفند ۱۳۸۷ خبرگان هاشمی رفسنجانی برای دو سال دوباره به ریاست خبرگان برگزیده شد. ماند.
برای ریاست محمد یزدی و اکبر هاشمی رفسنجانی نامزد شدند که یزدی ۲۶ رای و هاشمی رفسنجانی ۵۱ رای از ۷۹ رای آوردند. دو رای نیز ممتنع بود.
برای نایب‌رییسی هاشمی شاهرودی با ۶۴ رای نایب‌رئیس نخست شد و یزدی با ۵۶ رای نایب‌رئیس دوم شد. آیت‌الله نمازی نیز ۲۸ رای آورد.
انتخابات هیئت رئیسهٔ خبرگان رهبری (۱۳۸۹)
در اجلاس ۱۷ اسفند ۱۳۸۹ و پس از حوادث انتخابات ریاست‌جمهوری دهم، محمدرضا مهدوی کنی برای دو سال به ریاست خبرگان انتخاب شد.
در این انتخابات هاشمی رفسنجانی به نفع مهدوی | دورهٔ پنجم مجلس خبرگان رهبری یا خبرگان پنجم روز ۴ خرداد ۱۳۹۵ آغاز به کار کرد. دوره‌های خبرگان ۸ ساله است. انتخابات این دوره مجلس خبرگان در ۷ اسفند ۱۳۹۴ همراه با انتخابات دوره دهم مجلس شورای اسلامی برگزار شد. این دوره ۸۸ نماینده داشت.
احمد جنتی در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در رقابت با سید محمود هاشمی شاهرودی و ابراهیم امینی با ۵۱ رای رئیس مجلس خبرگان شد.
هیئت رئیسه کنونی مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)
هیئت رئیسه دوره پنجم (انتخابات: ۲ اسفند ۱۴۰۱) شامل رئیس، دو نایب رئیس، دو منشی و دو کارپرداز:
رئیس: احمد جنتی
نایب‌رئیس اول: سید ابراهیم رئیسی
نایب‌رئیس دوم: سید هاشم حسینی بوشهری
منشی: سید احمد خاتمی
منشی: عباس کعبی
کارپرداز مالی: محسن قمی
کارپرداز فرهنگی: محسن اراکی
پراکنش کرسی‌ها
پراکنش ۸۸ کرسی مجلس خبرگان رهبری در استانهای ایران:
پی‌نوشت و منبع
۵
مجلس خبرگان رهبری | انتخابات دومین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری در ۱۶ مهر ۱۳۶۹ برگزار شد. در این انتخابات، شورای نگهبان برای انتخاب ۸۳ نفر در سراسر کشور تنها ۱۰۹ نفر را مورد تأیید قرار دارد. در این دوره شورای نگهبان که با تغییر قانون اساسی قدرت نظارت و تعیین صلاحیت نامزدهای خبرگان را بدست آورده بود، اعلام کرد برای اینکه سواد فقهی و اجتهاد برخی نامزدهخا تأیید شود باید در امتحان کتبی شرکت کنند.
این موضوع و مسائل نظارت استصوابی شورای نگهبان، برای اولین بار سبب اعتراض‌ها و مخالفتهای جناح چپ جمهوری اسلامی شد؛ که به دنبال آن افراد مشهوری همچون علی اکبر محتشمی پور، اسدالله بیات و صادق خلخالی و مهدی کروبی تأیید صلاحیت نمی‌شوند. در این دوره سید احمد خمینی نیز که برای اولین بار نخستین بار در انتخابات نامزد شده بود با میانجیگری رهبر جمهوری اسلامی، تأیید صللاحیت میشود. به دلیل نبود نامزد تأیید شده، انتخابات در برخی استانها برگزار نشد و برای ۱۵ کرسی خبرگان استان تهران، فقط ۱۶ نفر به رقابت می‌پردازند.
انتخابات دوره دوم مجلس خبرگان سرانجام در تاریخ ۱۳۶۹/۷/۱۶ در سراسر کشور، همزمان برگزار شد. در این انتخابات، ۱۱٬۶۰۲٬۶۱۳ نفر از مجموع ۳۱٬۲۸۰٬۰۸۴ نفر واجد شرایط، شرکت کردند، و مشارکت در آن برابر ۳۷٫۰۹٪ بود. این مشارکت کمترین مشارکت تاریخ انتخابات‌های مجلس خبرگان رهبری در جمهوری اسلامی بود؛ و این در حالی بود که در اولین انتخابات در سال ۱۳۶۱ قریب به ۱۸٬۱۴۰٬۰۰۰ شرکت کرده بودند.
پی‌نوشت و منبع
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در آسیا
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در ایران
انتخابات در ایران
انتخابات مجلس خبرگان رهبری
ایران در ۱۳۶۹
ایران در ۱۹۹۰ (میلادی)
دوره دوم مجلس خبرگان رهبری | چلمبر یکی از روستاهای استان اردبیل است که در بخش مرکزی شهرستان خلخال واقع شده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان خلخال | خاندان آکیزوکی یکی از خاندان های ژاپنی بود که بر ولایت چیکوزن در جنوب ژاپن فرمان می‌راند.
منابع
اشراف اهل ژاپن |
c64a6f62-4ce4-43da-b025-d7875e4cc4b9 | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | طبق اصل 107 قانون اساسی، انتخاب چه کسی وظبفۀ خبرگان است؟ | false | {
"answer_start": [
113
],
"text": [
"رهبری"
]
} | مجلس خبرگان رهبری همچنین به عنوان مجلس خبرگان یا شورای خبرگان نیز نامیده میشود، مجلسی مشورتی است که متشکل از فقیه‌های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، عزل و نظارت بر رهبر جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد. اعضای این مجلس به وسیلهٔ انتخابات از بین نامزدهایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تأیید شده‌اند، انتخاب می‌گردند و مدت هر دورهٔ آن هشت سال است.
ابتدا کلیه نامزدهای مجلس خبرگان باید توسط شورای نگهبان تأیید شوند که اعضای آن به نوبه خود یا مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تعیین میشوند. مجلس خبرگان متشکل از ۸۸ مجتهد است که از لیست نامزدهای کاملاً تأیید شده توسط شورای نگهبان و با رأی مستقیم مردم برای دوره‌های هشت ساله انتخاب میشوند. مجلس خبرگان رهبری در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را در دوره پنجم ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.
برخی از منتقدان، تصمیمات اعضای مجلس خبرگان در دورهٔ نخست را عملاً محدود کردن قدرت این مجلس در مقابل رهبری می‌دانند. در دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نزدیکی اعضای آن دوره به هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه‌ای باعث انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری شد. این در حالی بود که خامنه‌ای شرط «مرجعیت» که در قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ لازمهٔ رهبری بود را نداشت.
مواردی وجود داشته‌است که سیدعلی خامنه‌ای، رهبر فعلی، علناً از اعضای مجلس خبرگان انتقاد کرده و منجر به دستگیری و برکناری آنها شده‌است. به عنوان مثال، خامنه ای علناً عضو وقت مجلس خبرگان، احمد آذری قمی را یک خائن خواند و در نتیجه وی را دستگیر و در نهایت از مجلس خبرگان برکنار کرد. همچنین مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان ممنوعیت خود را در مورد افراد خاص پس از دستور توسط خامنه ای تغییر داد.
تعیین حسینعلی منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است. اما این تصمیم تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان را بر عهدهٔ شورای نگهبان گذاشتند. شورایی ۱۲ نفره که رهبر ایران براساس قانون اساسی، ۶ عضو را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضاییه (که خود توسط رهبر انتخاب میشود) انتخاب می‌کند.
بر اساس اصل ۱۰۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت تصویب قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان فقط برای «نخستین دوره» بر عهدهٔ شورای نگهبان بوده و پس از آن «هر گونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیتِ خود آنان است.»
بنابراین مطابق تعریف اصل ۱۰۸ قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری باید یک مجلس انتخابی تمام عیار باشد و نه انتصابی. به گفتهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی | رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی راه یافتند که سرنوشت سازترین تصمیمات خبرگان تاکنون را گرفتهاند. انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خرداد ۱۳۶۸ تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. اعضای مجلس بر اساس آیین‌نامه ای که به امضای خمینی رسانده بودند، تصویب کردند که فقط کسانی می‌توانستند نامزد مجلس خبرگان رهبری شوند که «صلاحیت آنها را دو نفر از مدرسین شناخته شده حوزه علمیه قم یا علمای بزرگ کشور تأیید کرده باشند.» سپس در اقدامی عجیب پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌ها برای ورود به مجلس خبرگان را بر عهده شورای نگهبان گذاشتند. تصمیمی که جناح چپ و راست آن زمان یعنی مجمع روحانیون مبارز و جامعه روحانیت مبارز را رودرروی هم قرار داد. اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید شیعه در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد ملی گفته‌است که در این تصمیم «بحث علمی نبود و هدف از این تغییرِ روش، عدم راه‌یابی رقبای سیاسی‌شان به مجلس خبرگان بود.» تصمیم به تعیین صلاحیت نامزدهای مجلس خبرگان توسط شورای نگهبان از این منظر نقد میشود که شورای نگهبان در عمل نهادی زیر نظر رهبر است و سید علی خامنه‌ای شش عضو از ۱۲ عضو این شورا را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضائیه (که خود منتخب و منصوب رهبر است) انتخاب می‌کند.
بر اساس قانون فعلی مجلس خبرگان رهبری موظف است در هر شش ماه حداقل ۲ جلسه برگزار کند.
جایگاه قانونی
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب روح‌الله خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.
نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان در دورهٔ ششم دربارهٔ مجلس خبرگان میگوید: «قانونگذاران اساسی، برای مجلس خبرگان رهبری استقلالی را پیش‌بینی کرده که این استقلال شاید برای هیچ نهاد سیاسی دیگری پیش‌بینی نشده‌است. از این رو مجلس خبرگان مطابق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد. این امر به این منظور است که هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد | «مجلس خبرگان» نام رایج دو مجلس متفاوت در تاریخ معاصر ایران است:
مجلس خبرگان قانون اساسی که برای تعیین قانون اساسی جمهوری اسلامی تشکیل شد.
مجلس خبرگان رهبری که برای انتخاب و نظارت بر کار رهبر جمهوری اسلامی ایران برپا شده است. | ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت میکنند هر گاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب میکنند و در غیر این صورت یکی از اعضای مجلس خبرگان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسوولیت‌های ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.»
این اصل قبل از بازنگری سال ۱۳۶۸ انتخاب رهبر را از میان مراجع تقلید و به صورت فردی یا شورایی (سه یا هفت نفره) قید کرده بود.
اصل ۱۰۸ قانون اساسی:
«قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است».
اصل ۱۱۱ قانون اساسی:
«هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود، یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده‌است، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم میباشد. در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند، در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند.»
کمیسیون‌ها
به منظور بررسی‌های کارشناسی و تهیه گزارش جهت طرح در جلسات رسمی، شش کمیسیون زیر در مجلس خبرگان تشکیل شده‌است:
کمیسیون اصل ۱۰۸ قانون اساسی
به منظور بررسی و تدوین قوانین مربوط به خبرگان، از جمله انتخابات و آیین‌نامه داخلی مجلس خبرگان، تشکیل میگردد. اعضای اصلی آن، یازده نفر و اعضای علی‌البدل، چهار نفرند.
اعضای اصلی
احمد بهشتی
محسن محمدی اراکی
سید محمد مهدی میرباقری
محسن قمی
سید محمود علوی
سید یوسف طباطبایی نژاد
عسکر دیرباز
حسن عالمی
سید عبدالهادی حسینی شاهرودی
رضا رمضانی
محسن کازرون
اعضای علی‌البدل
علی اسلامی
عباسعلی سلیمانی
عبدالکریم فرحانی
سید مجتبی حسینی
جواد مجتهد شبستری
کمیسیون امور مالی و اداری
به بررسی امور مالی و اداری مجلس خبرگان می‌پردازد، دارای نه عضو اصلی و سه عضو علی‌البدل است.
اعضای اصلی
قربانعلی دری نجف آبادی
عسکر دیرباز
سید عبدالهادی حسینی شاهرودی
علی معلمی
عباسعلی سلیمانی
سید محمد حسینی شاهروی
سید هاشم بطحایی
اعضای علی‌البدل
احمد پروایی
امان‌الله علیمرادی
کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسی
به منظور آمادگی خبرگان برای اجرای اصل یک‌صدوهفتم و شناخت حدود و شرایط مذکور در اصل پنجم و یک‌صدونهم قانون اساسی، کمیسیونی مرکب از یازده نفر عضو اصلی و چهار نفر عضو علی‌البدل، تشکیل میشود تا دربارهٔ همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبر و دربارهٔ همه کسانی که در مظان رهبری قرار دارند، | و مشورت میکنند، هر گاه یک مرجع را دارای برجستگی خاص برای رهبری بیابند او را به عنوان رهبر به مردم معرفی می‌نمایند، وگرنه سه یا پنج مرجع واجد شرایط رهبری را به عنوان اعضاءی شورای رهبری تعیین و به مردم معرفی میکنند.»
برکناری رهبر
اصل ۱۱۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
«هر گاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود. یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده‌است، از مقام خود بر کنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است. در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند، در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوهٔ قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به‌طور موقت به عهده می‌گیرد و چنانچه در این مدت یکی از آنان به هر دلیل نتواند انجام وظیفه نماید، فرد درگیر به انتخاب مجمع، با حفظ اکثریت فقها، در شورا به جای وی منصوب میگردد. این شورا در خصوص وظایف بندهای ۱ و ۳ و ۵ و ۱۰ و قسمتهای (د) و (ه) و (و) بند ۶ اصل یکصد و دهم، پس از تصویب سه چهارم اعضاء مجمع تشخیص مصلحت نظام اقدام می‌کند. هر گاه رهبر بر اثر بیماری یا حداکثر دیگری موقتاً از انجام وظایف رهبری ناتوان شود، در این مدت شورای مذکور در این اصل وظایف او را عهده‌دار خواهد بود.»
اصل سابق:
«هر گاه رهبر یا یکی از اعضای شورای رهبر یا یکی از اعضای شورای رهبری از انجام وظایف قانونی رهبری ناتوان شود یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصل یکصد و نهم گردد از مقام خود بر کنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم است.
مقررات تشکیل خبرگان برای رسیدگی و عمل به این اصل در اولین اجلاسیه خبرگان تعیین میشود.»
شورای رهبری
در اصل ۱۱۱ قانون اساسی آمده‌است که «در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، مجلس خبرگان موظفند در اسرع وقت، نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوهٔ قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به‌طور موقت به عهده می‌گیرد.»
اصل ۱۱۱، البته شورایی که تا هنگام انتخاب جانشین رهبری وظایف او را به عهده می‌گیرد را، «موقت» می‌داند و «شورای رهبری» نمی‌نامد. اما در این اصل، نکته‌ای وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و آن، ذکر نشدن «سقف زمانی» برای مسئولیت چنین شورایی است.
مطابق این اصل، اعضای مجلس خبرگان باید در «اسرع وقت» رهبر جدید را تعیین کنند، اما تعریف نشده که این اعضا، حداکثر چقدر برای این انتخاب مهلت دارند و اگر تا چه مدتی بر روی فردی به نتیجه نرسیدند چه خواهد شد. در حقیقت با توجه به اینکه جانشین رهبر، باید حداقل رای دوسوم از حاضران در مجلس خبرگان را داشته باشد، در صورتی که هیچ کاندیدایی این میزان رای را به دست نیاورد، به لحاظ تئوریک شورای سه | طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتخاب سومین رهبر جمهوری اسلامی ایران پس از پایان رهبری سید علی خامنه‌ای با انتخاب اعضای مجلس خبرگان انجام می‌گیرد. طبق آیین‌نامهٔ مصوب خبرگان برای برگزیدن رهبر باید حداقل دو سوم خبرگان رأی‌دهنده به نامزد رهبری رأی دهند.
هم‌اکنون پنجمین دورهٔ مجلس خبرگان این وظیفه را بر عهده دارند که در انتخابات ۱۳۹۴ برگزیده شده‌اند و تا سال ۱۴۰۲ دورهٔ نمایندگیشان ادامه دارد.
در قانون‌اساسی سخنی از جانشین یا قائم‌مقام رهبری به میان نیامده‌است؛ ولی خبرگان می‌توانند در زمان رهبر کنونی جانشین یا قائم‌مقام برای او برگزینند، ولی پس از برکناری حسینعلی منتظری از سمت قائم‌مقامی رهبر دیگر از این شیوه استفاده نشده‌است.
طبق قانون اساسی، در صورت ناتوانی موقت رهبر از وظیفه‌های خود یا تا هنگام معرفی رهبر پسین، شورایی شامل رئیس‌جمهور و رئیس قوهٔ قضاییه و یکی از فقیهان شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام همهٔ وظایف رهبری را به‌طور موقت به عهده می‌گیرد. چنانچه در این مدت یکی از ایشان به هر دلیل نتواند وظیفه‌اش را بگذارد، فرد دیگری به انتخاب مجمع، با حفظ اکثریت فقیهان در شورا به جای وی منصوب میگردد.
بررسی‌ها
اکبر هاشمی رفسنجانی نمایندهٔ پیشین مجلس خبرگان از تهران و رئیس پیشین این مجلس، اواخر سال ۱۳۹۴ گفته‌بود: «کمیته‌ای در حال بررسی نامزدهای احتمالی آینده رهبر جمهوری اسلامی است». وی گفته بود که این کمیته در صورت نیاز می‌تواند «یک شورای رهبری» را به‌جای یک شخص رهبر برگزیند. با این حال شورای رهبری در همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی سال ۱۳۶۸ از قانون اساسی حذف شده‌است و این ادعای وی خلاف قانون اساسی است. سید محمود علوی دیگر نمایندهٔ خبرگان از تهران در این باره گفته‌است در قانون اساسی فعلی جایگاهی برای شورای رهبری نیست.
در مجلس خبرگان رهبری، کمیسیونی سه‌نفره با عنوان کمیسیون تعیین مصادیق رهبری (کمیسیون تحقیق یا ویژه) وجود دارد که فهرستی از گزینه‌های رهبری را انتخاب و رصد می‌کند و تنها رهبر فعلی می‌تواند از حاصل کار آنها جویا شود. افراد این کمیسیون هم محرمانه هستند.
گاردین و رویترز می‌نویسند، جانشینی برای رهبری در ایران به یک تابو در ایران تبدیل شده‌است.
دیدگاه‌ها
سید یوسف طباطبایی‌نژاد، نماینده ولی فقیه، بهمن ماه ۱۳۹۴ در اصفهان با توجه به تصحیح قانون اساسی و حذف شورای رهبری از آن، تشکیل شورای رهبری را نظریهٔ صحیحی ندانست. همچنین در بهمن ۱۳۹۷ وی و نیز محسن مجتهد شبستری، نمایندهٔ آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری، «خبر تقاضای رهبری مبنی بر تشکیل شورای رهبری» را تکذیب کردند.
اکبر هاشمی رفسنجانی نیز در ۲۹ خرداد ۱۳۹۴ گفته بود که این کمیته «در مقطعی پس از مذاکره با چندصد نفر»، دو نفر را «به‌صورت سری» به‌عنوان گزینهٔ جانشینی خامنه‌ای معرفی کرده‌است.
احمد خاتمی در یک نشست مطبوعاتی گفت که از ۲۰ سال پیش و براساس سخنان خامنه‌ای، کمیته‌ای محرمانه در کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسیِ مجلس خبرگان رهبری برای انتخاب رهبر آیندهٔ جمهوری اسلامی تعیین شده‌است. خاتمی گفته‌است که خامنه‌ای پیش از این به اعضای مجلس خبرگان رهبری گفته‌است که این مجلس «باید در آستین خود ۱۰ جایگزین رهبری داشته باشد». خاتمی همچنین با اشاره به اینکه تنها رهبر جمهوری اسلامی می‌تواند به اطلاعات این کمیته دسترسی داشته باشد، افزود: «هیچ فرد دیگر حتی بنده، نه تنها دنبال آن | شورای نگهبان یک شورای انتصابی است که طبق قانون اساسی دارای ۱۲ عضو است و از قدرت و نفوذ چشمگیر و مؤثری در تصمیم‌گیری‌های کلان در نظام جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. این یکی از دو رکن تشکیل دهنده قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران است.
طبق قانون اساسی ایران این شورا متشکل از شش فقیه اسلامی (عالم به احکام اسلامی)، «آگاه از مسائل روز» به انتخاب رهبر ایران و شش حقوقدان مسلمان و «متخصص» در بخشهای مختلف قانون، توسط رئیس قوه قضاییه (که به نوبه خود، توسط رهبری نیز منصوب میشود) انتخاب شده و برای اخذ رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی (پارلمان ایران) معرفی میشوند. دبیر شورای نگهبان بالاترین مقام رسمی این شورا است و احمد جنتی دبیر کنونی آن را بر عهده دارد.
بنابر اصل نود و دوم قانون اساسی، اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب میشوند اما در نخستین دوره پس از گذشتن سه سال، نیمی از اعضای هر گروه به قید قرعه تغییر می‌یابند و اعضای تازه‌ای به جای آنها انتخاب میشوند.
شورای نگهبان تفسیر قانون اساسی ایران، نظارت بر انتخابات، و تأیید نامزدهای مجلس خبرگان، ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی را به عهده دارد، و همچنین «اطمینان از سازگاری قانون تصویب شده توسط مجلس شورای اسلامی با معیارهای اسلام و قانون اساسی»
همه مصوبات مجلس شورای اسلامی پیش از لازم‌الاجرا شدن، نیازمند توضیح این شوراست تا از بروز هرگونه مغایرتی با موازین شرع و قانون اساسی جلوگیری به عمل آید. تأیید صلاحیت نامزدهای تمامی انتخابات سراسری کشور به جز انتخابات شوراهای شهر و روستا نیز در حیطهٔ وظایف این شورا جای دارد.
شورا نقش مهمی در کنترل تفسیر ارزشهای اسلامی در قوانین ایران به روشهای زیر داشته‌است:
نظارت بر نامزدهای احتمالی و تعیین اینکه چه کسی می‌تواند یا نمی‌تواند کاندیدای پست ملی شود.
نامزدهای اصلاح طلب - از جمله شناخته شده‌ترین کاندیداها - را از نامزدی در انتخابات رد می‌کند.
رد قوانینی که توسط مجلس تصویب شده‌است.
افزایش نفوذ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بر زندگی اقتصادی و فرهنگی کشور.
هنگامی که انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ اعلام شد، محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق، در مورد برنامه‌های خود برای رقابت با محمود احمدی‌نژاد بحث نخواهد کرد، زیرا این شورا ممکن است خاتمی را مانند سایر نامزدهای اصلاح طلبان رد صلاحیت کند، به این دلیل که آنها به اندازه کافی به ارزشهای اسلامی اختصاص نداشته‌اند.
مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان ممنوعیت خود را در مورد افراد خاص پس از حکم حکومتی سید علی خامنه‌ای تغییر داده‌است.
پیشینه
از هنگام تشکیل مجلس قانون‌گذاری در ایران به موجب اصل دوم قانون اساسی مشروطه مقرر شد:
پس از سقوط نظام مشروطه سلطنتی در ایران، بحث دربارهٔ نگارش قانون اساسی جدید آغاز شد. از آنجاکه نویسندگان پیش‌نویس قانون اساسی، عموماً از تحصیل‌کردگان در کشور فرانسه و متأثر از سنت حقوقی آن کشور بودند، برای نظارت بر انطباق قوانین با قانون اساسی، نهادی مشابه شورای قانون اساسی فرانسه در نظر گرفتند و آن را «شورای نگهبان قانون اساسی» نامیدند. خبرگان قانون اساسی، در اصل صد و بیست و یکم قانون اساسی (۱۳۵۸) یکبار همین نام را به کار برده بودند که این نیز در جریان بازنگری قانون اساسی به کلی به شورای نگهبان تغییر کرد. با این حال همچنان گاهی | همه‌پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و با حدود ۹۹/۵ درصد آرا تصویب شد.
پیشینه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، انتخابات خبرگان قانون اساسی (متفاوت با خبرگان رهبری) در تابستان ۱۳۵۸برگزار شد.
خبرگان پس از چند ماه بحث و نظر و رای‌گیری داخلی، پیش‌نویس قانون اساسی را آماده کردند. هر اصل باید دستکم رای دوسوم خبرگان را می‌آورد. پس از بحث و تصویب تک تک اصل‌ها و جمع‌بندی آنها، نسخهٔ پایانی قانون اساسی در جلسهٔ علنی ۲۴ آبان به رأی گذاشته شد و به تصویب خبرگان قانون اساسی رسید.
در ایران برخی نمی‌خواستند انتخابات همه‌پرسی شود، ولی با تأکید سید روح‌الله خمینی بر این که باید مردم رای دهند، همه‌پرسی در همان سال برگزار شد.
برگزاری
همه‌پرسی در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد.
۷۵٫۲۳٪ مردم شرکت کردند که با رای حدود ۹۹/۵ درصد همه‌پرسی تصویب شد.
جستارهای وابسته
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پی‌نوشت و منبع
انتخابات در ایران
انقلاب ۱۳۵۷
ایران در ۱۳۵۸
ایران در ۱۹۷۹ (میلادی)
رویدادهای دسامبر ۱۹۷۹
سیاست در ایران
قانون اساسی ایران
همه‌پرسی‌ها در ایران
همه‌پرسی‌های ۱۹۷۹ (میلادی)
همه‌پرسی‌های قانون اساسی | روسای مجلسین به انتخاب هیئت دولت موقتاً امور نیابت سلطنت را عهده‌دار خواهد شد. نایب‌السلطنه که به ترتیب مذکور در این اصل و اصل ۳۸ عهده‌دار امور نیابت سلطنت میشود نیز باید طبق اصل ۳۹ سوگند یاد کند. هر کس به مقام نیابت سلطنت برسد از رسیدن به مقام سلطنت ممنوع است.اصل ۴۲: در هر مورد که نایب‌السلطنه از طرف مجلسین انتخاب میشود انعقاد جلسهٔ مشترک مجلسین بیش از ده روز نباید به تعویق بیفتد. هرگاه دورهی نمایندگی نمایندگان هر دو مجلس یا یکی از آنها منقضی شده باشد و نمایندگان جدید انتخاب نشده باشند نمایندگان سابق حاضر میشوند و مجلسین منعقد میگردد. در صورت انحلال یک یا هر دو مجلس تا تشکیل مجلس جدید و انتخاب نایب‌السلطنه امور نیابت سلطنت موقتاً به عهدهٔ هیئت مذکور در اصل چهل و یکم خواهد بود. پادشاه می‌تواند در موقع مسافرت و در غیاب خود شورایی برای ادارهٔ امور سلطنت انتخاب یا نایب‌السلطنه تعیین کند که با مشاورهی شورای مزبور امور سلطنت را موقتاً برای مدت مسافرت و در غیاب پادشاه انجام دهد.
فرجام
قانون اساسی پس از بازنگری سال ۱۳۴۶ در مجلس مؤسسان سوم تا سال ۱۳۵۸ و پس از انقلاب تقریباً بدون تغییر ماند. در سال ۱۳۵۸ با تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی، قانون اساسی مشروطه به صورت کلی متحول و تقریباً از میان رفت و نظام جمهوری اسلامی جایگزین نظام پیشین شد.
جستارهای وابسته
قانون اساسی مشروطه
انتخابات مجلس مؤسسان سوم ایران
یادداشت‌ها
پانویس
منابع
ایران در ۱۳۴۶
سیاست در ایران
قانون اساسی ایران
مجلس مؤسسان ایران | دوره نخست مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱–۱۳۶۹) در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۲ گشایش یافت. انتخابات آن به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. مجلس خبرگان رهبری نمونه تکامل یافته‌ای از مجلس خبرگان قانون اساسی بود و چهار سال پس از پیروزی انقلاب زمینه‌های شکل‌گیری‌اش فراهم شد.
قوانین مجلس اول
در اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون در صلاحیت مجلس خبرگان است.»
قانون انتخابات مجلس اول
قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری در بیست و یک ماده و شش تبصره در جلسه مورخه۱۰ مهر ۱۳۵۹ فقهای شورای نگهبان به تصویب رسید.
در قانون مصوب شورای نگهبان دربارهٔ این مجلس بر طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند: آشنایی کامل به مبانی اجتهاد با سابقه تحصیل در حوزه‌های علمیه بزرگ در حدی که بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند.» دو تبصره مهم نیز بر این بند افزوده میشد: «تبصره ۱ـ تشخیص واجد بودن شرایط با گواهی سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه‌های علمیه میباشد. تبصره ۲ـ کسانی که رهبری صریحاً یا ضمنی اجتهاد آنها را تأیید کرده است و کسانی که در مجامع علمی یا نزد علمای بلد خویش شهرت به اجتهاد دارند نیازمند به ارائه گواهی مذکور نمی‌باشند.»
انتخابات مجلس اول
انتخابات خبرگان اول به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. برای مجلس اول ۱۶۸ نفر برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۱۲ نفر ردصلاحیت شدند. در مجموع ۱۸ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۹۸۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند، بر اساس آرای مردم ۷۶ نماینده تعیین شدند و در ۶ حوزه انتخابیه جریان انتخابات به دور دوم کشیده شد و در دور دوم نیز هفت نفر انتخاب شدند.
درصد مشارکت مردم
تاریخ برگزاری انتخابات: ۱۹ آذر سال ۱۳۶۱
تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۶۸ نفر
رد صلاحیت‌ها: ۱۲ نفر
انصراف دهندگان: ۱۰ نفر
تعداد حوزه انتخابیه: ۲۴
تعداد نمایندگان: ۸۲ نفر
درصد مشارکت: ۷۷٫۳۸٪
فعالیتها و اقدامات
این دوره از مجلس خبرگان برگزار کرد:
اجلاس اول ۱۹ آبان ۱۳۶۴ بود که در آن حسینعلی منتظری به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شد که بعدها حوادثی پیش آمد که منجر به استعفای و عزل وی از قائم‌مقامی رهبری شد.
دومین اجلاس در خرداد ۱۳۶۸ برای تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی پس از درگذشت روح‌الله خمینی بود
سومین اجلاس هم در مرداد ۱۳۶۸ بعد از تصویب بازنگری قانون اساسی توسط مردم برگزار شد.
تعداد جلسات رسمی این مجلس، هر سال یک جلسه و در مجموع هشت جلسه بود و چنانچه سه جلسه فوق‌العاده زیر نیز بر آن افزوده شود، این مجلس یازده جلسه در ظرف هشت سال دوره فعالیت خود برگزار کرد.
نخستین مجلس خبرگان رهبری، علاوه بر تنظیم و تصویب مقدماتی آیین‌نامه خود و تأسیس دبیرخانه‌ای دائمی در قم، چند مصوبه مهم و سرنوشت‌ساز داشت که مهمترین و سریعترین مصوبه خبرگان اول به دنبال درگذشت رهبر انقلاب و بلافاصله پس از آن در انتخاب رهبر جدید |
cc080a83-35f9-46c6-89e3-2e67feb8ae69 | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | سمت امام خمینی در سال 1359 چه بود؟ | false | {
"answer_start": [
484
],
"text": [
"رهبر وقت ایران"
]
} | سید شهاب‌الدین چاوشی سیاستمدار، مدیر اجرایی ایرانی و به مدت ۱۰ ماه در دولت دوم روحانی استاندار سمنان بود.
منابع
استانداران سمنان | سید محمدتقی طباطبایی از سیاستمداران ایرانی بود، که در دوره چهارم بعنوان نماینده تبریز در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای ملی | ۱۰۶۴ هزار و شصت و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
۱۰۶۴
سده ۱۱ | شهرک امام خمینی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
شهرک امام خمینی (اقلید)
شهرک امام خمینی (اسلامشهر)
شهرک امام خمینی (بندر لنگه)
شهرک امام خمینی (تایباد)
شهرک امام خمینی (دلفان)
شهرک امام خمینی (کوهدشت)
شهرک امام خمینی (لردگان)
شهرک امام خمینی (منوجان)
شهرک امام خمینی (مهر)
شهرک امام خمینی (نور)
شهرک امام خمینی (منوجان) | سمندر (چناران)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان چناران در استان خراسان رضوی ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان چناران قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۶۲ نفر (۳۶خانوار) بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
سمندر (چناران) | مراسم چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۶۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | صحیفه امام و صحیفه نور، دو مجموعهٔ متفاوت از سخنان و پیام‌های سید روح‌الله خمینی بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران هستند. صحیفه نور توسط سازمان اسناد و مدارک انقلاب اسلامی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شده بود و نواقص و اشتباهات فراوانی داشت که با تدوین و انتشار صحیفه امام توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) دیگر منتشر نمیشود. نام صحیفه نور توسط کیومرث صابری فومنی «گل آقا» پیشنهاد شده بود. صحیفهٔ امام که پس از صحیفهٔ نور تنظیم شده‌است، کامل‌تر میباشد.
از نظر مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) آنچه در مآخذ، معتبر است صحیفه ۲۲ جلدی امام و یک جلد پیوست آن است، که کامل‌تر از صحیفه نور بوده و در واقع نسخه نهایی آثار قلمی و بیانات سید روح‌الله خمینی است.
صحیفه امام از آثاربسیار خوب است امروز 18خرداد1402
صحیفهٔ نور
صحیفه نور در ۲۲ جلد، شامل مجموعهٔ «بیانات، پیام‌ها، مصاحبه‌ها، احکام، اجازات شرعی و نامه‌ها» ی سید روح‌الله خمینی پیش از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ تا پایان عمر وی است. جلد ۲۱ از مجموعه صحیفه نور اختصاص به پیام‌ها و سخنرانی‌های سید روح‌الله خمینی از تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۶۷ تا ۱۵ خرداد ۱۳۶۸ دارد.
صحیفهٔ امام
صحیفه امام مجموعه‌ای کامل‌تر و جدیدتر از صحیفهٔ نور، شامل مجموعه سخنان سید روح‌الله خمینی در ۲۲ جلد میباشد. این مجموعه دربردارندهٔ «بیانات، پیام‌ها، مصاحبه‌ها، احکام، اجازات شرعی و نامه‌ها» ی سید روح‌الله خمینی است. این مجموعه کامل‌ترین و جامع‌ترین اثری است که در رابطه با سید روح‌الله خمینی به چاپ رسیده‌است و ویژگیهای آن در مقدمه جلد ۱ به تفصیل توسط حمید انصاری شرح داده شده‌است. جلد ۲۲ آن نمایه کتاب میباشد.
ترجمهٔ صحیفه امام به زبان انگلیسی منتشر شده‌است. برای ترجمه این اثر حدود ۵۰ نفر از مترجم تا کادر فنی حضور داشتند و این کار از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶ ادامه داشت.
منابع
پیوند به بیرون
جستجوی آنلاین صحیفه امام، (۲۱ جلد) به صورت آنلاین با امکان جستجو.
صحیفه امام خمینی رحمة الله علیه، دسترسی بر اساس فهرست تاریخی و فهرست مجلدات با امکان جستجوی پیشرفته و عادی
آثار سید روح‌الله خمینی
کتابهای سید روح‌الله خمینی | جوریتو خان یسودر (؛ 1358 – ) یک خاقان از سلسله یوآن شمالی بود که از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ سلطنت کرد.
منابع
حاکمان مغول سده ۱۴ (میلادی)
حکمرانان سده ۱۴ (میلادی) اهل چین
درگذشتگان ۱۳۹۱ (میلادی)
زادگان ۱۳۵۸ (میلادی) | سندز چاینا () شرکت سرگرمی هنگ کنگی است، که در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد.
منابع
پیوند به بیرون
شرکت‌های قمار ماکائو
شرکت‌های شاخص هنگ سنگ | مراسم بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۵ در تهران برگزار شد.
برگزیدگان
منابع
کتاب سال ایران |
9f5967d8-90e1-4304-8659-016c82d6a97c | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | رهبر وقت ایران در سال 1395 چه کسی بود؟ | false | {
"answer_start": [
473
],
"text": [
"امام خمینی"
]
} | نخستین برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ خورشیدی پس از درگذشت سید روح‌الله خمینی رهبر وقت جمهوری اسلامی ایران، در جلسهٔ فوق‌العادهٔ مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. در این جلسه سید علی خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت، به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.
چند روز پس از همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (۶ مرداد ۱۳۶۸) و رسمیت یافتن قانون جدید و حذف «مرجعیت» از شروط رهبری، خبرگان مجدداً تشکیل جلسه می‌دهند و در رای‌گیری مجدد، سید علی خامنه‌ای با اکثریت ۶۰ رأی از ۶۴ عضو حاضر ، رهبر (دائم) جمهوری اسلامی ایران شد.
بازنگری قانون اساسی و شرط مرجعیت
پس از استعفا یا برکناری حسینعلی منتظری از قائم‌مقامی رهبر ایران، آیت‌الله خمینی در بازنگری قانون اساسی، تقاضای تجدید نظر در ماده ۱۰۹ را داد که طبق آن رهبر جمهوری اسلامی باید «مرجع تقلید» باشد. خمینی قبل از تغییر رسمی قانون اساسی با همه‌پرسی (۶ مرداد ۱۳۶۸)، در ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ درگذشت و سید علی خامنه‌ای، شرط مرجعیت را بر اساس قانون اساسی وقت نداشت از این رو مجلس خبرگان وی را به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی ایران تا زمان برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی جدید انتخاب کرد.
البته سمت «رهبر موقت» در قانون اساسی وقت ذکر نشده‌بود و موقت بودن این انتخاب نیز در آن زمان به اطلاع عموم نرسید و حتی تا انتشار ویدیو کامل جلسه در سال ۱۳۹۷ هنوز عموم مردم از این مسئله بی‌اطلاع بودند.
شرح جلسه رأی‌گیری
تصمیم برای برگزاری جلسه در ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ اتخاذ شد، هنگامی که احمد خمینی حدود ساعت ۳:۰۰ بعد از ظهر با اکبر هاشمی رفسنجانی تماس گرفت و به او خبر داد که حال پدرش وخیم است. وقتی معلوم شد که انتخاب جانشین ضروری است، رفسنجانی و محسن رضایی نمایندگان مجلس را برای جلسه اضطراری به تهران فراخواندند. روح‌الله خمینی حدود ساعت ۱۰:۲۰ شب همان روز درگذشت.
صبح روز بعد جلسه برگزار شد. با اینکه به‌صورت رسمی علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان بود، در بیشتر اوقات نائب رئیس مجلس، اکبر هاشمی رفسنجانی، جلسه را مدیریت و رهبری می‌کرد. جلسه با آوردن وصیت نامه مهر و موم شده‌ای در گاوصندوق توسط رفسنجانی رسماً آغاز به کار کرد. پس از آنکه احمد خمینی به دلیل اندوه از خواندن وصیت‌نامه امتناع ورزید، رئیس‌جمهور وقت سید علی خامنه‌ای، وصیت‌نامه را در میان گریه‌های نمایندگان قرائت کرد. خواندن ۳۵ صفحه از وصیت نامه حدود دو و نیم ساعت به طول انجامید.
رأی‌گیری برای پذیرش استعفای حسینعلی منتظری
خبرگان در سال ۱۳۶۴ وی را به قائم‌مقامی رهبری برگزیده‌بود که چندی پیش از درگذشت سید روح‌الله خمینی خبر استعفای وی منتشر گردید. پیش از تعیین رهبر، مجلس خبرگان رهبری به سخنگویی هاشمی رفسنجانی، با قریب به اتفاق آرا نامهٔ استعفای حسینعلی منتظری از قائم‌مقامی رهبری را تأیید نمود.
چند سال بعد هاشمی رفسنجانی و برخی افراد دیگر با انتشار نامهٔ برکناری حسینعلی منتظری از سوی سید روح‌الله خمینی اعلام کردند که استعفای وی پس از برکناری بوده‌است.
رأی‌گیری برای رهبری فردی یا رهبری شورایی
پس از اینکه نمایندگان خبرگان به صورت رسمی استعفای حسینعلی منتظری را پذیرفتند، موضوعی که برای بحث مطرح شد این بود که آیا رهبری باید تا همه‌پرسی به صورت موقت شورایی باشد یا اینکه مجلس باید | ("بزرگترین رهبر")
موبوتو سسه سوکو رئیس‌جمهور-دیکتاتور زئیر گاهی اوقات به عنوان "پدر مردم" و "ناجی ملت".
آلفردو سترسنر رئیس‌جمهور پاراگوئه از سال ۱۹۵۴ تا سال ۱۹۸۹ به عنوان Gran Líder و Único Líder.
عبدالکریم قاسم نخست‌وزیر عراق از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۳ نام رهبر
صدام حسین رئیس‌جمهور-دیکتاتور عراق از سال ۱۹۷۹ تا سال ۲۰۰۳ به عنوان "رهبر"
معمر قذافی از لیبی از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۱.
عمر تریخس عملاً دیکتاتور پاناما از سال ۱۹۶۸ تا ۱۹۸۱ به عنوان Líder Máximo de la Revolución Panameña ("رهبر انقلاب پاناما").
نور محمد ترکی، اولین رئیس‌جمهور طرفدار شوروی در افغانستان از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۷۹ به عنوان "رهبر بزرگ", "ستاره شرق" یا "متفکر بزرگ".
رهبر ایران که بالاترین رتبه سیاسی و مذهبی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را دارد. اولین کسی که به این عنوان رسید روح‌الله خمینی بود، رهبر حال حاضر جمهوری اسلامی ایران علی خامنه ای است.
رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا گاهی اوقات به محاوره در ایالات متحده به عنوان "رهبر جهان آزاد"شناخته میشود. توجه داشته باشید که این هرگز به عنوان یک مقام رسمی به تصویب نرسید.
پس از جنگ سرد
نورسلطان نظربایف از سال ۱۹۹۱ رئیس‌جمهور قزاقستان با عنوان Ұлт Лидері - "رهبر ملت" با تصمیم مجلس در سال ۲۰۱۰.
صفر مراد نیازوف با رئیس‌جمهور مادم العمر و دیکتاتور ترکمنستان به عنوان Türkmenbaşy ("رهبر همه قومیت ترکمن") و Serdar ("رهبر").
کیم جونگ ایل که رسماً توسط دولت کره شمالی به عنوان 친애하는 지도자 - "جناب رهبر" و "بزرگ" (پدرش کیم ایل سونگ پس از مرگ به عنوان "رهبر بزرگ").
کیم جونگ اون تا به حال یک "راهنمای اعلی" پس از پدرش کیم جونگ ایل که در سال ۲۰۱۱ درگذشت.
داستان
در جنگ ستارگان: نیرو برمی‌خیزد، اندی سرکیس در نقش رهبر اعظم اسنوک میباشد.
در سال ۲۰۱۲ فیلم دیکتاتور، حافظ علاءالدین، رئیس‌جمهور نخست‌وزیر و رهبر میباشد.
جستارهای وابسته
رهبری کاریزماتیک
منابع
تمامیت‌خواهی
سران کشور | مراسم چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۶۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | چالوولو یک روستا و دهکده در شهرستان سالیان در جمهوری آذربایجان است.
منابع
مناطق مسکونی در شهرستان سالیان | چاه قبری، روستایی در دهستان شریف‌آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان سیرجان در استان کرمان است.
منابع
روستاهای شهرستان سیرجان | چه کسی چه کسی را؟ ( یا ?Kto kovo) یک اصل یا شعار بلشویکی ست که توسط ولادیمیر لنین، در ۱۹۲۱ فرمول‌بندی شد.
گویا لنین به دومین کنگرهٔ سراسریِ دپارتمان‌هایِ آموزشِ سیاسیِ روسیه، در ۱۷ اکتبرِ ۱۹۲۱، چنین گفته:
"همهٔ پرسش این است: چه کسی چه کسی را پشتِ سر خواهد گذاشت؟"
در ۱۹۲۵، لئون تروتسکی از تعبیر کوتاه‌شدهٔ "چه کسی، چه کسی را در مقاله‌اش با عنوان "به سوی سرمایه‌داری یا به سوی سوسیالیسم؟" استفاده کرد.
در ۱۹۲۹، این شکلِ کوتاه‌شده به وسیلهٔ ژوزف استالین، در سخنرانی‌اش خطاب به کمیتهٔ مرکزیِ حزبِ کمونیستِ شوروی، به کار برده شد. استالین به این تعبیر، "هاله‌ای از اجباری تخطی‌ناپذیر" بخشید (در حالی که عبارتِ لنین، تمایل به پذیرشِ رقابتِ اقتصادی را به شکل تلویحی درونِ خود داشت).
"واقعیت این است که ما طبق فرمول لنین زندگی می‌کنیم: Kto-Kovo (چه کسی چه کسی را؟) ما آنها را، یعنی سرمایه‌دارها را، از میدان به در خواهیم کرد ـ و چنان که لنین گفته بود ـ نبردِ سرنوشت‌ساز نهایی را پیشِ رویشان خواهیم گذاشت، یا آنها ما را از میدان به در خواهند کرد؟"
تعبیر «چه کسی چه کسی را» به عنوان فرمول و تک‌عبارتِ کوتاهی برای توصیف گریزناپذیریِ مبارزه طبقاتی به کار می‌رود؛ در اینجا، معنی عبارت این خواهد بود که چه کسی (کدام از یک از دو طبقهٔ متخاصم) بر دیگری چیرگی خواهد یافت. از این چشم‌انداز، تمام سازشکاری‌ها و پیمان‌ها میان دشمنان، مصلحتی ست ـ مانوری تاکتیکی ست در دلِ نبردی به منظورِ سروری.
منابع
تکیه‌کلام‌های سیاسی
شعارهای سیاسی | ٰ‌پنج واژه پرسشی، چه چیز(What)، چه وقت(When)، چه مکان(Where)، چرا(Why) و چه کس(Who) و یک پرسش چگونه(How) پرسش‌هایی هستند که پاسخ آنها به عنوان اطلاعات پایه در جمع‌آوری اطلاعات یا حل مشکل در نظر گرفته میشود. معمولاً این پرسش‌های پایه‌ای در روزنامه‌نگاری، پژوهش و فعالیت‌های تحقیقی پلیسی کاربرد دارد. پرسش‌ها عبارتند از:
چه کسی در موضوع دخیل بوده‌است؟
چه اتفاقی است؟
کجا موضوع اتفاق افتاده‌است؟
چه زمانی موضوع اتفاق افتاده‌است؟
چرا موضوع اتفاق افتاده‌است؛ و برخی پرسش زیر را نیز به مجموعه پرسشات پنج گانه اضافه کردند:
چگونه موضوع اتفاق افتاده‌است.
منابع
پژوهش
روزنامه‌نگاری
روشهای حل مسئله
عبارات انگلیسی | «چه کسی روحت را نجات خواهد داد» ترانه‌ای است که جوئل، خواننده/ترانه‌سرای اهل آمریکا آن را سروده‌است. این اولین تک‌آهنگ آلبوم آغازین جوئل با نام قطعه‌هایی از تو (۱۹۹۵) بود که در زمان انتشارش در آمریکای شمالی با استقبال مواجه شد.
«چه کسی روحت را نجات خواهد داد» ترانه‌ای است که بیشتر طرفداران جوئل اولین مرتبه از او شنیدند و یکی از آهنگ‌های امضایش به‌شمار می‌آید. این ترانه در سال ۱۹۹۶ نامزد دریافت جایزهٔ گرمی «بهترین اجرای آواز پاپ زن» بود که در نهایت به «دلم را بند بزن» تونی برکستون رسید.
ساخت و محتوا
جوئل که فرزند دو نوازنده‌است، نوجوانی‌اش را به آوازخوانی همراه پدر و برادرانش در بارهای آلاسکا گذراند. مدتی بعد سفری به‌مقصد مکزیک را آغاز کرد، اما چون پولی نداشت روزگارش را با اجرا کنار خیابان می‌گذراند و با رایگان‌سواری ادامهٔ مسیر می‌داد. او «چه کسی روحت را نجات خواهد داد» را همان دوران اجراهای خیابانی و به این قصد نوشت تا بتواند با اجرایش پول کافی برای ادامهٔ سفرش به‌دست‌آورد.
«چه کسی روحت را نجات خواهد داد» در ابتدا و پیش از آنکه در آلبوم ۱۲بار پلاتینیوم قطعه‌هایی از تو گنجانده شود، حدود ۳۰۰ بیت شعر داشت که جوئل به‌مرور آن را تعدیل کرد.
موسیقی «چه کسی روحت را نجات خواهد داد» مبتنی بر تکرار ۴ آکورد رماژور، لامینور، دوماژور و سُل‌ماژور است.
ویدئو
فیلم‌برداری ویدئوی «چه کسی روحت را نجات خواهد داد» در توالت عمومی شهرداری لس آنجلس انجام شده‌است. انتخاب این لوکیشن به دوران خیابان‌گردی جوئل بازمی‌گردد.
به‌گفتهٔ جف مور کارگردان ویدئو، بیشتر افرادی که در ویدئو دیده میشوند در واقع از دوستانش بوده‌اند و شخص زن‌پوش حاضر در ویدئو نوهٔ رکس هریسون است. این ویدئو در مراسم سال ۱۹۹۶ جوایز اِم‌تی‌وی نامزد دریافت جایزهٔ «بهترین موزیک ویدئوی زنانه» بود.
نظر منتقدان
استیون توماس ارلواین در آل‌میوزیک طی نقدی بر قطعه‌هایی از تو، ضمن توصیف جوئل به‌عنوان خواننده‌ای که صدایی غنی و فریبندگی‌ای معصومانه دارد، اشعار ملایم و ساده و ملودی‌های جذاب ۳ ترانهٔ آلبوم از جمله «چه کسی روحت را نجات خواهد داد» را ستوده‌است.
فهرست قطعه‌های تک‌آهنگ
سی‌دی و کاست نسخهٔ ایالات متحدهٔ آمریکا
«چه کسی روحت را نجات خواهد داد» – ۴:۰۰
«همیشه کنار تو» – ۳:۰۸
سی‌دی نسخهٔ بریتانیا، اروپا و استرالیا
«چه کسی روحت را نجات خواهد داد» – ۴:۰۰
«قطعه‌هایی از تو» – ۴:۱۵
«امیلی» – ۳:۱۵
کاست نسخهٔ بریتانیا
«چه کسی روحت را نجات خواهد داد» – ۴:۰۰
«امیلی» – ۳:۱۵
موقعیت در جدول‌های فروش موسیقی
جدول‌های هفتگی
جدول‌های پایان سال
منابع
ترانه‌های ۱۹۹۵ (میلادی)
ترانه‌های جوئل (خواننده)
ترانه‌های سروده شده توسط جوئل (خواننده)
تک‌آهنگ‌های آتلانتیک رکوردز
تک‌آهنگ‌های آغازین ۱۹۹۶ (میلادی) | چقاسیاه یک روستا در ایران است که در دهستان نهرمیان واقع شده‌است.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان شازند | بجدم ، روستایی است از توابع بخش چهاردانگه شهرستان ساری در استان مازندران ایران.
جمعیت
این روستا در دهستان گرماب قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال 1395صورت گرفته، جمعیت آن 35 نفر(13 خانوار) بوده‌است. و از طبیعت بسیار زیبا و بکری برخوردار است
منابع
روستاهای شهرستان ساری |
28200ec8-2468-4037-9c32-096c7b9e6e9f | مجلس خبرگان رهبری | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب امام خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند ، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | آخرین اصلاحیۀ مربوط به اولین قانون انتخابات خبرگان در چه تاریخی صورت گرفت؟ | false | {
"answer_start": [
676
],
"text": [
"۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴"
]
} | رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی راه یافتند که سرنوشت سازترین تصمیمات خبرگان تاکنون را گرفتهاند. انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در خرداد ۱۳۶۸ تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. اعضای مجلس بر اساس آیین‌نامه ای که به امضای خمینی رسانده بودند، تصویب کردند که فقط کسانی می‌توانستند نامزد مجلس خبرگان رهبری شوند که «صلاحیت آنها را دو نفر از مدرسین شناخته شده حوزه علمیه قم یا علمای بزرگ کشور تأیید کرده باشند.» سپس در اقدامی عجیب پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌ها برای ورود به مجلس خبرگان را بر عهده شورای نگهبان گذاشتند. تصمیمی که جناح چپ و راست آن زمان یعنی مجمع روحانیون مبارز و جامعه روحانیت مبارز را رودرروی هم قرار داد. اسدالله بیات زنجانی، از مراجع تقلید شیعه در مصاحبه‌ای با روزنامه اعتماد ملی گفته‌است که در این تصمیم «بحث علمی نبود و هدف از این تغییرِ روش، عدم راه‌یابی رقبای سیاسی‌شان به مجلس خبرگان بود.» تصمیم به تعیین صلاحیت نامزدهای مجلس خبرگان توسط شورای نگهبان از این منظر نقد میشود که شورای نگهبان در عمل نهادی زیر نظر رهبر است و سید علی خامنه‌ای شش عضو از ۱۲ عضو این شورا را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضائیه (که خود منتخب و منصوب رهبر است) انتخاب می‌کند.
بر اساس قانون فعلی مجلس خبرگان رهبری موظف است در هر شش ماه حداقل ۲ جلسه برگزار کند.
جایگاه قانونی
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده‌است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته‌است [یادداشت ۱]. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در تاریخ دهم مهرماه ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب روح‌الله خمینی رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده‌است، تغییراتی که در جلسات ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است.
نجات‌الله ابراهیمیان، سخنگو و عضو حقوقدان شورای نگهبان در دورهٔ ششم دربارهٔ مجلس خبرگان میگوید: «قانونگذاران اساسی، برای مجلس خبرگان رهبری استقلالی را پیش‌بینی کرده که این استقلال شاید برای هیچ نهاد سیاسی دیگری پیش‌بینی نشده‌است. از این رو مجلس خبرگان مطابق اصل ۱۰۸ قانون اساسی صلاحیت خود تنظیمی دارد. این امر به این منظور است که هیچ نهادی نتواند این پارلمان کوچک اما راهبردی را تحت نفوذ و تغییرات ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد | دوره نخست مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱–۱۳۶۹) در روز ۲۴ مردادماه ۱۳۶۲ گشایش یافت. انتخابات آن به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. مجلس خبرگان رهبری نمونه تکامل یافته‌ای از مجلس خبرگان قانون اساسی بود و چهار سال پس از پیروزی انقلاب زمینه‌های شکل‌گیری‌اش فراهم شد.
قوانین مجلس اول
در اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهاء اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون در صلاحیت مجلس خبرگان است.»
قانون انتخابات مجلس اول
قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری در بیست و یک ماده و شش تبصره در جلسه مورخه۱۰ مهر ۱۳۵۹ فقهای شورای نگهبان به تصویب رسید.
در قانون مصوب شورای نگهبان دربارهٔ این مجلس بر طبق اصل ۱۰۸ قانون اساسی آمده بود: «خبرگان مردم باید دارای شرایط زیر باشند: آشنایی کامل به مبانی اجتهاد با سابقه تحصیل در حوزه‌های علمیه بزرگ در حدی که بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند.» دو تبصره مهم نیز بر این بند افزوده میشد: «تبصره ۱ـ تشخیص واجد بودن شرایط با گواهی سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه‌های علمیه میباشد. تبصره ۲ـ کسانی که رهبری صریحاً یا ضمنی اجتهاد آنها را تأیید کرده است و کسانی که در مجامع علمی یا نزد علمای بلد خویش شهرت به اجتهاد دارند نیازمند به ارائه گواهی مذکور نمی‌باشند.»
انتخابات مجلس اول
انتخابات خبرگان اول به موجب قانون اساسی در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. برای مجلس اول ۱۶۸ نفر برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۱۲ نفر ردصلاحیت شدند. در مجموع ۱۸ میلیون و ۱۴۰ هزار و ۹۸۵ نفر در این انتخابات شرکت کردند، بر اساس آرای مردم ۷۶ نماینده تعیین شدند و در ۶ حوزه انتخابیه جریان انتخابات به دور دوم کشیده شد و در دور دوم نیز هفت نفر انتخاب شدند.
درصد مشارکت مردم
تاریخ برگزاری انتخابات: ۱۹ آذر سال ۱۳۶۱
تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۶۸ نفر
رد صلاحیت‌ها: ۱۲ نفر
انصراف دهندگان: ۱۰ نفر
تعداد حوزه انتخابیه: ۲۴
تعداد نمایندگان: ۸۲ نفر
درصد مشارکت: ۷۷٫۳۸٪
فعالیتها و اقدامات
این دوره از مجلس خبرگان برگزار کرد:
اجلاس اول ۱۹ آبان ۱۳۶۴ بود که در آن حسینعلی منتظری به عنوان قائم‌مقام رهبری انتخاب شد که بعدها حوادثی پیش آمد که منجر به استعفای و عزل وی از قائم‌مقامی رهبری شد.
دومین اجلاس در خرداد ۱۳۶۸ برای تعیین دومین رهبر جمهوری اسلامی پس از درگذشت روح‌الله خمینی بود
سومین اجلاس هم در مرداد ۱۳۶۸ بعد از تصویب بازنگری قانون اساسی توسط مردم برگزار شد.
تعداد جلسات رسمی این مجلس، هر سال یک جلسه و در مجموع هشت جلسه بود و چنانچه سه جلسه فوق‌العاده زیر نیز بر آن افزوده شود، این مجلس یازده جلسه در ظرف هشت سال دوره فعالیت خود برگزار کرد.
نخستین مجلس خبرگان رهبری، علاوه بر تنظیم و تصویب مقدماتی آیین‌نامه خود و تأسیس دبیرخانه‌ای دائمی در قم، چند مصوبه مهم و سرنوشت‌ساز داشت که مهمترین و سریعترین مصوبه خبرگان اول به دنبال درگذشت رهبر انقلاب و بلافاصله پس از آن در انتخاب رهبر جدید | همه‌پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد و با حدود ۹۹/۵ درصد آرا تصویب شد.
پیشینه
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، انتخابات خبرگان قانون اساسی (متفاوت با خبرگان رهبری) در تابستان ۱۳۵۸برگزار شد.
خبرگان پس از چند ماه بحث و نظر و رای‌گیری داخلی، پیش‌نویس قانون اساسی را آماده کردند. هر اصل باید دستکم رای دوسوم خبرگان را می‌آورد. پس از بحث و تصویب تک تک اصل‌ها و جمع‌بندی آنها، نسخهٔ پایانی قانون اساسی در جلسهٔ علنی ۲۴ آبان به رأی گذاشته شد و به تصویب خبرگان قانون اساسی رسید.
در ایران برخی نمی‌خواستند انتخابات همه‌پرسی شود، ولی با تأکید سید روح‌الله خمینی بر این که باید مردم رای دهند، همه‌پرسی در همان سال برگزار شد.
برگزاری
همه‌پرسی در ۱۱ و ۱۲ آذر ۱۳۵۸ برگزار شد.
۷۵٫۲۳٪ مردم شرکت کردند که با رای حدود ۹۹/۵ درصد همه‌پرسی تصویب شد.
جستارهای وابسته
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پی‌نوشت و منبع
انتخابات در ایران
انقلاب ۱۳۵۷
ایران در ۱۳۵۸
ایران در ۱۹۷۹ (میلادی)
رویدادهای دسامبر ۱۹۷۹
سیاست در ایران
قانون اساسی ایران
همه‌پرسی‌ها در ایران
همه‌پرسی‌های ۱۹۷۹ (میلادی)
همه‌پرسی‌های قانون اساسی | انتخابات مجلس خبرگان رهبری ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۱)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۶۹)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۷۷)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۸۵)
انتخابات مجلس خبرگان رهبری (۱۳۹۴) | مجلس خبرگان رهبری همچنین به عنوان مجلس خبرگان یا شورای خبرگان نیز نامیده میشود، مجلسی مشورتی است که متشکل از فقیه‌های «واجد شرایط» است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین، عزل و نظارت بر رهبر جمهوری اسلامی ایران را بر عهده دارد. اعضای این مجلس به وسیلهٔ انتخابات از بین نامزدهایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تأیید شده‌اند، انتخاب می‌گردند و مدت هر دورهٔ آن هشت سال است.
ابتدا کلیه نامزدهای مجلس خبرگان باید توسط شورای نگهبان تأیید شوند که اعضای آن به نوبه خود یا مستقیم یا غیرمستقیم توسط رهبر تعیین میشوند. مجلس خبرگان متشکل از ۸۸ مجتهد است که از لیست نامزدهای کاملاً تأیید شده توسط شورای نگهبان و با رأی مستقیم مردم برای دوره‌های هشت ساله انتخاب میشوند. مجلس خبرگان رهبری در اجرای مادهٔ ۱ و ۲ آیین‌نامهٔ داخلی این نهاد، تعداد خبرگان را در دوره پنجم ۸۸ نفر اعلام کرده‌است.
برخی از منتقدان، تصمیمات اعضای مجلس خبرگان در دورهٔ نخست را عملاً محدود کردن قدرت این مجلس در مقابل رهبری می‌دانند. در دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، نزدیکی اعضای آن دوره به هاشمی رفسنجانی و سید علی خامنه‌ای باعث انتخاب سید علی خامنه‌ای به رهبری شد. این در حالی بود که خامنه‌ای شرط «مرجعیت» که در قانون اساسی مصوب ۱۳۵۸ لازمهٔ رهبری بود را نداشت.
مواردی وجود داشته‌است که سیدعلی خامنه‌ای، رهبر فعلی، علناً از اعضای مجلس خبرگان انتقاد کرده و منجر به دستگیری و برکناری آنها شده‌است. به عنوان مثال، خامنه ای علناً عضو وقت مجلس خبرگان، احمد آذری قمی را یک خائن خواند و در نتیجه وی را دستگیر و در نهایت از مجلس خبرگان برکنار کرد. همچنین مواردی وجود داشته‌است که شورای نگهبان ممنوعیت خود را در مورد افراد خاص پس از دستور توسط خامنه ای تغییر داد.
تعیین حسینعلی منتظری به عنوان قائم مقام رهبری در سال ۱۳۶۴ و انتخاب سید علی خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۶۸ مهمترین تصمیمات این مجلس در دوران فعالیت خود بوده‌است. اما این تصمیم تنها تصمیم سرنوشت‌ساز اولین دوره مجلس خبرگان رهبری نبود. پس از درگذشت خمینی و تنها سه ماه مانده به پایان دوره اول مجلس خبرگان رهبری، اعضای این مجلس تعیین صلاحیت‌های نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان را بر عهدهٔ شورای نگهبان گذاشتند. شورایی ۱۲ نفره که رهبر ایران براساس قانون اساسی، ۶ عضو را مستقیماً انتخاب می‌کند و ۶ عضو دیگر را رئیس قوه قضاییه (که خود توسط رهبر انتخاب میشود) انتخاب می‌کند.
بر اساس اصل ۱۰۸ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت تصویب قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان فقط برای «نخستین دوره» بر عهدهٔ شورای نگهبان بوده و پس از آن «هر گونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیتِ خود آنان است.»
بنابراین مطابق تعریف اصل ۱۰۸ قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری باید یک مجلس انتخابی تمام عیار باشد و نه انتصابی. به گفتهٔ اکبر هاشمی رفسنجانی به علت حساسیتی که در انتخاب رهبر وجود دارد، «قانون خبرگان با خودش است.»
در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ انتخابات اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری برگزار شد و ۸۳ نفر به مجلسی | ناشایست قرار دهد.»
ریاست و هیئت رئیسه
وظایف مجلس خبرگان رهبری
اصل ۱۰۷ قانون اساسی:
«پس از درگذشت رهبر، تعیین جایگزین به عهده خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارهٔ همه فقهای واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت میکنند هر گاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یکصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب میکنند و در غیر این صورت یکی از اعضای مجلس خبرگان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسوولیت‌های ناشی از آن را بر عهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.»
این اصل قبل از بازنگری سال ۱۳۶۸ انتخاب رهبر را از میان مراجع تقلید و به صورت فردی یا شورایی (سه یا هفت نفره) قید کرده بود.
اصل ۱۰۸ قانون اساسی:
«قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آراء آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است».
اصل ۱۱۱ قانون اساسی:
«هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود، یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده‌است، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یکصد و هشتم میباشد. در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند، در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند.»
کمیسیون‌ها
به منظور بررسی‌های کارشناسی و تهیه گزارش جهت طرح در جلسات رسمی، شش کمیسیون زیر در مجلس خبرگان تشکیل شده‌است:
کمیسیون اصل ۱۰۸ قانون اساسی
به منظور بررسی و تدوین قوانین مربوط به خبرگان، از جمله انتخابات و آیین‌نامه داخلی مجلس خبرگان، تشکیل میگردد. اعضای اصلی آن، یازده نفر و اعضای علی‌البدل، چهار نفرند.
اعضای اصلی
احمد بهشتی
محسن محمدی اراکی
سید محمد مهدی میرباقری
محسن قمی
سید محمود علوی
سید یوسف طباطبایی نژاد
عسکر دیرباز
حسن عالمی
سید عبدالهادی حسینی شاهرودی
رضا رمضانی
محسن کازرون
اعضای علی‌البدل
علی اسلامی
عباسعلی سلیمانی
عبدالکریم فرحانی
سید مجتبی حسینی
جواد مجتهد شبستری
کمیسیون امور مالی و اداری
به بررسی امور مالی و اداری مجلس خبرگان می‌پردازد، دارای نه عضو اصلی و سه عضو علی‌البدل است.
اعضای اصلی
قربانعلی دری نجف آبادی
عسکر دیرباز
سید عبدالهادی حسینی شاهرودی
علی معلمی
عباسعلی سلیمانی
سید محمد حسینی شاهروی
سید هاشم بطحایی
اعضای علی‌البدل
احمد پروایی
امان‌الله علیمرادی
کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسی
به منظور آمادگی خبرگان برای اجرای اصل یک‌صدوهفتم و شناخت حدود و شرایط مذکور در اصل پنجم و یک‌صدونهم قانون اساسی، کمیسیونی مرکب از یازده نفر عضو اصلی و چهار نفر عضو علی‌البدل، تشکیل میشود تا دربارهٔ همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبر و دربارهٔ همه کسانی که در مظان رهبری قرار دارند، | گرفته رضا خاتمی مبنی بر رفراندوم، جلایی‌پورنیز در مصاحبه‌ای با ایسنا بر این تهدید صحه گذاشت: اگر لوایح تصویب نشود، جنبش اصلاحی دو راهکار پیش رو دارد: اول رفراندوم و نهایتاً استعفا.
تصویب لوایح دوگانه در مجلس ششم
در هفته اول آبان ۱۳۸۱، کلیات لایحه «تغییر قانون انتخابات» در صحن علنی مجلس مطرح گردید که پس از اظهارات محسن آرمین، مجید انصاری و محسن میردامادی، نمایندگان تهران، اکبر اعلمی نماینده تبریز و قاسم معماری، نماینده اهر در موافقت و حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان، حسن سبحانی نماینده دامغان، سیدمحمد ابوترابی‌فرد نماینده قزوین، موسی قربانی نماینده قائنات و محمدباقر ذاکری نماینده قوچان در مخالفت با لایحه و نیز نظر موافق مخبر کمیسیون امنیت ملی و نماینده دولت، به تصویب مجلس ششمی‌ها رسید. در ۱۹ آبان ۱۳۸۱ نیز، کلیات لایحه «تبیین اختیارات ریاست جمهوری» در صحن علنی مجلس به تصویب رسید. این در حالی بود که ایرادات فراوانی از سوی حقوقدانان مختلف با دیدگاه‌های سیاسی متفاوت بر این لایحه وارد شده بود. در جریان تصویب لایحه انتخابات در هفتم بهمن پیش از آنکه مجلس وارد بحث پیرامون لایحه بودجه سال ۱۳۸۲ شود، اولین بند لایحه تغییر قانون انتخابات، یعنی حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان به بحث گذاشته و پس از سخنان مخالف و موافق، تصویب شد.
طبق این مصوبه، ماده ۳ قانون انتخابات مجلس مصوب سال ۱۳۷۸ که بیان می‌داشت: «نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی برعهده شورای نگهبان است و این نظارت، استصوابی، عام و در تمام مراحل و در تمامی امور مربوط به انتخابات، جاری است»، به این شرح تغییر یافت: «به موجب اصل ۹۹ قانون اساسی ایران، نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی بر اساس مفاد این قانون، بر عهده شورای نگهبان است.»
تغییر ماده ۳ قانون انتخابات، هدف اصلی لایحه دولت به‌شمار می‌آمد؛ چرا که حذف قید نظارت استصوابی از وظایف شورای نگهبان را محقق می‌ساخت. از این رو تغییر این بند، بسیار زودتر از پرداختن به سایر بندها صورت گرفت. سه هفته بعد، در آستانه انتخابات شوراها، کار بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات مجلس ادامه یافت و به دنبال حذف نظارت استصوابی، شرط اعتقاد و التزام کاندیداهای مجلس به اسلام و ولایت‌فقیه حذف و صرف مسلمان بودن و ابراز وفاداری به قانون اساسی در فرم ثبت نام، جایگزین این شروط شد. نمایندگان مجلس در یکی دیگر از جلسات خود، با تغییر ۹ ماده از قانون انتخابات، ضمن کاهش نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس، نظارت رئیس‌جمهور بر این انتخابات را تصویب کردند! روز ۹ اسفند بود که مجلس ششم، بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات را پی‌گرفت و با تصویب آخرین بندها، رسیدگی به این لایحه را به پایان رساند. همزمان با پایان یافتن بررسی لایحه تغییر قانون انتخابات، اجلاس مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. در افتتاحیه این اجلاس، مشکینی، رئیس مجلس خبرگان، با انتقاد از تخلف نمایندگان مجلس ششم از قانون اساسی تأکید کرد: "خبرگان رهبری از حوادث تلخ داخلی که به دست متصدیان قانون صورت می‌گیرد مانند حذف نظارت استصوابی شورای نگهبان، حذف التزام عملی به ولایت فقیه و اسلام در قانون انتخابات و تأیید صلاحیت برخی ناصالح‌ها (در انتخابات شوراها) که برخلاف نظر صریح امام (ره) میباشد، جداً ابراز تأسف می‌کند. مهدی کروبی، رئیس مجلس ششم نیز بعدها ارائه لوایح دوقلو | انتخابات دومین دورهٔ مجلس خبرگان رهبری در ۱۶ مهر ۱۳۶۹ برگزار شد. در این انتخابات، شورای نگهبان برای انتخاب ۸۳ نفر در سراسر کشور تنها ۱۰۹ نفر را مورد تأیید قرار دارد. در این دوره شورای نگهبان که با تغییر قانون اساسی قدرت نظارت و تعیین صلاحیت نامزدهای خبرگان را بدست آورده بود، اعلام کرد برای اینکه سواد فقهی و اجتهاد برخی نامزدهخا تأیید شود باید در امتحان کتبی شرکت کنند.
این موضوع و مسائل نظارت استصوابی شورای نگهبان، برای اولین بار سبب اعتراض‌ها و مخالفتهای جناح چپ جمهوری اسلامی شد؛ که به دنبال آن افراد مشهوری همچون علی اکبر محتشمی پور، اسدالله بیات و صادق خلخالی و مهدی کروبی تأیید صلاحیت نمی‌شوند. در این دوره سید احمد خمینی نیز که برای اولین بار نخستین بار در انتخابات نامزد شده بود با میانجیگری رهبر جمهوری اسلامی، تأیید صللاحیت میشود. به دلیل نبود نامزد تأیید شده، انتخابات در برخی استانها برگزار نشد و برای ۱۵ کرسی خبرگان استان تهران، فقط ۱۶ نفر به رقابت می‌پردازند.
انتخابات دوره دوم مجلس خبرگان سرانجام در تاریخ ۱۳۶۹/۷/۱۶ در سراسر کشور، همزمان برگزار شد. در این انتخابات، ۱۱٬۶۰۲٬۶۱۳ نفر از مجموع ۳۱٬۲۸۰٬۰۸۴ نفر واجد شرایط، شرکت کردند، و مشارکت در آن برابر ۳۷٫۰۹٪ بود. این مشارکت کمترین مشارکت تاریخ انتخابات‌های مجلس خبرگان رهبری در جمهوری اسلامی بود؛ و این در حالی بود که در اولین انتخابات در سال ۱۳۶۱ قریب به ۱۸٬۱۴۰٬۰۰۰ شرکت کرده بودند.
پی‌نوشت و منبع
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در آسیا
انتخابات ۱۹۹۰ (میلادی) در ایران
انتخابات در ایران
انتخابات مجلس خبرگان رهبری
ایران در ۱۳۶۹
ایران در ۱۹۹۰ (میلادی)
دوره دوم مجلس خبرگان رهبری | چمن‌خروس دم‌تیز کلمبیایی نام یک زیرگونه از تیره قرقاولان است.
منابع
پیوند به بیرون
سیاه‌خروس | ارتمنوف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۴
دهانه‌های ماه |
5016c8d5-3b06-4f7d-a13f-4a1876466434 | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | قزوین معرب شده ی چه کلمه ایست؟ | false | {
"answer_start": [
525
],
"text": [
"کشوین"
]
} | باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده است.
پیشینه نام
قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقرار یافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه های گوناگون قرار داشته است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ در مدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرار سپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته است.
لقب‌ها
لقب باب‌الجنه یا مینودر به معنی: دروازه بهشت به جهت حدیثی از پیامبر اسلاممحمدمصطفی به شهر قزوین داده شده‌است. در این حدیث ایشان میگویند:
لقب دیگری که به این شهر داده شده؛ لقب باغشهر است. این لقب را ناصرالدین شاه در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده | با اسناد جدید تر تایید و ایرادات وارده بر آن را به‌دلایل متعدد رد نموده است و همسو با زبان شناسان معاصر که نظریه مکتب کلاسیک در زبانشناسی و ریشه‌شناسی را در بسیاری از موارد قابل نقد دانسته و نظرات جدیدی از جمله در مورد ریشه عجم دارند که به‌دلایل زیر عجم می تواند تغییر یافته و یا معرب شده از" جم" ، یم و اجم باشد.
الف: کاربرد فراوان آن در کتب و اشعار شاعران دوره جاهلی در دو عبارت مُلُوک عجم و مُلکِ عجم و آل جَم قابل کندوکاو است و نشان می دهد این واژه ابتدا معنی ساده ای داشته و به جم مربوط بوده ولی معنی‌های دیگری بعدها بر آن واژه بار شده‌است. در معرب سازی تغییرات مختلفی مانند حذف، اضافه و قلب حروف صورت می گیرد از جمله :
.
- حرف "ا" در اجم. * در معربات اضافه شدن حرف به‌ویژه" ا" بسیار رایج است مانند اصفهان معرب شده از سپاهان - اسکرجه از واژه سکرچه - اقلیم از کلیمت که (ا) به آن اضافه شده است. الف زاید یا اضافی در زبان عربی به‌ویژه در معرب سازی مرسوم است که ممکن است از ال تعریف و یا بخاطر راحتی و زیبایی بیان اضافه شده باشد.
- تبدیل "ا" به "ع": در معرب سازی و در زبان عربی بسیار رایج است مانند: واژه فارسی"یار" و "ایار که به عیار تبدیل و معرب شده یا اتر که به عطر - اسغلان که به عسقلان- ابکری و یا آبگری که به عبقری - اتیک که به عتیق - ایلام به اعیلام - اسکر به عسکر (از واژه لشگر) - ایشک به عشق - انکر و عنکر معرب شده از لنگر - عروس معرب شده از اروس اسطوره عشق و آرزو و اشتیاق ، واژه( تاب تاب همبازی) که در چرخش لهجه ای به تاب تاب عباسی قلب و یا معرب شده‌اند . همچنین گفته شده که عقاب(نوعی شاهین) واژه معرب است اگر عقاب معرب باشد اصل آن اوغاب بوده است که به عقاب تبدیل و قلب شده است در خراسان به عقاب، اغاب و هغاب می گفته اند. از این نمونه ها بسیار فراوان است .
- اضافه کردن حرف ع": در معربات سابقه دارد به‌طور نمونه در معرب سازی پونه که شده است نعناع و دو تا ع اضافه شده است در لعاب که از لآب معرب شده و یا در عنکر و انکر که از لنگر معرب شده است.
- "ال" تعریف نیز می تواند با حذف ل و یا حذف "ا" صورت گیرد و بیشتر با حذف لام صورت می گیرد چون طبق قاعده ال در حروف قمری بدون ل تلفظ می شود. که هر دو شکل آن باز هم در زبان عربی مرسوم است.
. تبدیل شدن ل" به ع" در معربات : ایرادی که گرفته اند این است که ل" در آل جم (قوم جم) نمی‌تواند در انتقال شفاهی و لغوی به اجم تبدیل شوداما نمونه های بسیار زیادی از تبدیل ل به ع وجود دارد .به‌طور نمونه میتوان از تبدیل شدن ل در زبان عربی به ع به واژه لشگر و معرب شده آن عسکر و واژه عربی عنکر که از لنگر معرب | چاه نمره یک مربوط به قاجاریه است و در مسجد سلیمان، نزدیک اداره میراث فرهنگی واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۳۶۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
بناهای تاریخی شهرستان مسجدسلیمان
چاه‌های تاریخی مسجدسلیمان | پریس مطلب
پریس به معنی ایران زمین =پرشیا=با اصالت
منابع
پیوند به بیرون
مقاله‌های ایجاد شده توسط ایجادگر
پریس کلمه ایست از زبان پهلوی که به معنای باغ بهشتی میباشد و کلمات پردیس و پارادایس در دیگر زبان‌ها نیز برگرفته از همین کلمه می باشد و به همین معنا نیز کاربرد دارد. به نظر میرسد نام شهر پاریس نیز از همین کلمه (پارادایس) ریشه گرفته باشد. از کلمه پریس به عنوان اسم نیز در زبان های دیگر استفاده شده است که از آن جمله می توان به نام شاهزاده تروپا در یونان و نیز نام بازیگر مشهور هالیوودی (پریس هیلتون )اشاره کرددر فارسی نیز به معنای دختر ایرانی و درحقیقت مونث کلمه پارس استفاده می شود. | چام‌دره یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در قوزان (ترکیه) واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان قوزان | مجسمه‌ای از چن یی در میدان چن یی ، که در امتداد باند شانگهای چین نصب شده است.
پیوند به بیرون
یادبودها و یادواره‌ها در جمهوری خلق چین | چرب‌مو نام یک سرده از تیره شیرین‌زنبوران است.
منابع
پیوند به بیرون
شیرین‌زنبوران | عِلیون کلمه ایست که در تورات، انجیل و قرآن آمده‌است. این کلمه از ریشه «علی» به معنی برتر و بزرگتر است. در ترکیب با اِل به صورت اِل علیون به معنی خدای برتر و بزرگتر آمده‌است. در ترجمه این کلمه در ترجمه‌های فارسی از «اعلی علیین» هم استفاده شده‌است. در قرآن هم به صورت «عِلّیون» و «عِلیّین» هم به صورت «عالین» آمده‌است.
منابع
ویکی انگلیسی
ایزدان در کتاب مقدس عبری
برترین‌ها در دین
نامهای خدا
نامهای خدا در یهودیت
یهودیت
واژه‌ها و عبارت‌های عبری | شیرزرد نام یک سرده از تیره چتریان است.
منابع
سرده‌های چتریان | انجیل یوحنا، نویسنده چهارمین انجیل، با یک عقاب - تمثیل شده و به عقیده محققان مسیحی قادر است مستقیماً به خورشید نگاه کند. این به عروج عیسی اشارت دارد. این نشان میدهد که مسیحیان باید در راه رسیدن به هدف با اتحاد خود به خدا برسند.
تصویرسازی‌ها
منابع
اصطلاحات مسیحی
انجیل
انجیل‌ها
پیکرنگاری مسیحی
چهار انجیلی
قدیسان مسیحی عهد جدید |
aef67296-9ab5-4827-836a-5318e578abe2 | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | چرا شهر قزوین به وفور دچار حوادث میشده؟ | false | {
"answer_start": [
109
],
"text": [
"قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم"
]
} | رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند.
تقسیمات کشوری
شهر قزوین مرکز استان قزوین، شهرستان قزوین و بخش مرکزی شهرستان قزوین است.
ساختار شهری
انجمن اسلامی شهر قزوین
انجمن اسلامی شهر قزوین، انجمنی است ساخته از ۹ نماینده که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر قزوین است. مهمترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیشتر شهروندان و نظارت بر اجرای آنها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت های وابسته به شهرداری هستند.
نخستین بلدیه یا شهرداری قزوین در اسفند سال ۱۳۰۶ هجری قمری تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری های ایران سازمانی غیردولتی است. نخستین شهردار شهر قزوین میرزا حسین شهیدی (صدرالعلما) بوده است.
شهرداری قزوین
اولین بلدیه یا شهرداری قزوین در سال ۱۲۸۵ تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است و وظیفه آن اداره شهر قزوین میباشد.
با انتخاب خواجه نوری به عنوان فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، سید کاظم سرکشیک زاده به قزوین فرا خوانده میشود و کار سازماندهی بلدیه قزوین به او واگذار میگردد، وی سازمان مرتبی را با شعبه‌هایی چند و تعیین بودجه مشخص برای بلدیه قزوین ایجاد می‌کند. از آنجا که بلدیه آن روز جز دریافت عوارض دروازه‌ها (نواقلی) محل درآمد دیگری نداشت فقط می‌توانست حقوق کارمندان خود را تأمین کند و اقدامی در زمینه آبادانی و پاکیزگی شهر انجام نمی‌دادند.
پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه و برگزیده شدن بوذر جمهری به سمت کفالت شهرداری تهران و انجام فعالیت‌های گسترده در سطح شهر تهران، شرایط قزوین که با تهران فاصله اندکی داشت بیشتر به چشم می‌آید و از این رو روزنامه‌های محلی و شخصیت‌های مؤثر شهر و وکلای برای جلب توجه دستگاه حکومت و شخص رضا شاه به مشکلات شهر قزوین و ایجاد یک بلدیه فعال دست به یک رشته فعالیت‌های چشمگیر می‌زنند که از آنها میتوان به فوق‌العاده (روزنامه) رعد در قزوین به تاریخ ۲ مهر ۱۳۰۶ خورشیدی اشاره نمود. این فوق‌العاده به مناسبت سفر رضا شاه به همراه ولیعهد به قزوین و عبور از آن شهر انتشار یافت و وظیفه آن نقل مشکلات مردم شهر قزوین بوده است.
شصت و یکمین شهردار قزوین مسعود نصرتی بود که با آغاز دوره پنجم شورای شهر، خدمت او به پایان رسید و علی صفری (شهردار سابق بوئین زهرا) به جای او شهردار قزوین شد. در چهل و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر قزوین در تاریخ ۹۸/۰۷/۳۰، سیاوش طاهرخانی به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین منصوب شد. در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مهدی صباغی به | آشفتگی و ویرانی با خود همراه داشت.
تصرف قزوین توسط قوای روس
ساخت اولین عمارت شهرداری ایران در قزوین
ماجرای قتل شهید ثالث
ماجرای قتل واعظ قزوینی در بهارستان
تأسیس اولین شهرداری ایران در قزوین به سال ۱۳۰۶ هجری قمری
در سراسر دوره قاجاریه، قزوین به عنوان یک منطقه حاکم‌نشین مستقل مرتبط با پایتخت مطرح بود و با وجود رکود نسبی اقتصاد و فرهنگ در آن دوره از اندک مراکز پر رونق ایران به‌شمار می‌رفت.
معاصر
پهلوی
بست نشینی رضا خان در گراند هتل قزوین
لشکر کشی رضا خان از قزوین به تهران
توسعه شهر به تقلید از تهران
رسیدن راه‌آهن به قزوین به سال ۱۳۱۸ خورشیدی
ساخت اولین شهر صنعتی ایران (شهر صنعتی البرز) در زمان محمد رضا پهلوی
۷ دی ۱۳۵۷ و کشته شدن جمع کثیری در مراسم تشییع شهدا در جریان انقلاب ۵۷
جمهوری اسلامی
شورش قزوین
شهید رجایی اولین نخست‌وزیر و دومین رئیس‌جمهور ایران
توسعه شهر و استان توسط شهید امامی استاندار وقت
جستارهای وابسته
پیشینه نام قزوین
منابع
پانویس
تاریخ قزوین
استان قزوین
فرهنگ در استان قزوین
قزوین | مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد به باغستان سنتی شهر قزوین
اتمام نیمی از عملیات عمرانی باغستانهای سنتی قزوین
باغستانهای سنتی قزوین درآمدزا میشود
احیاء شبکه آبیاری، باغستان سنتی قزوین را نجات میدهد
آب مورد نیاز باغستان سنتی شهر قزوین تأمین شد.
برداشت پسته از باغستانهای سنتی قزوین انجام شد
باغستانهای سنتی قزوین شناسنامه دار میشوند
آغاز برداشت بادام ارگانیک از باغستانهای سنتی قزوین
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
مراسم روز زمین پاک در باغستانهای سنتی قزوین برگزار میشود
[sobheqazvin.ir/economic/todaynews-12814.aspx بازارچه محصولات باغی در شهر قزوین راه‌اندازی میشود]
توزیع ۳۵۰دستگاه اداوات خاکورز و علف‌زن در باغستانهای سنتی
سرانه فضای سبز قزوین ۱۵ متر مربع است
کاهش قطع غیرقانونی درختان در باغستانهای سنتی شهر قزوین
باغستانهای سنتی قزوین آماده آبیاری میشوند
ورود فاضلاب خانگی به باغهای سنتی قزوین
منابع آبی برای مقابله با خطر کم‌آبی در باغستان قزوین مدیریت میشود
استفاده از پساب شهری برای آبیاری باغستانهای سنتی
باغ پارک در باغستان سنتی قزوین ایجاد میشود
گشت زنی در باغستانهای سنتی قزوین به صورت سه شیفت صورت می‌گیرد
انگشت نگاری ژنتیکی درختان باغستان سنتی قزوین
حفظ و نگهداری باغات سنتی قزوین ضرورتی انکار ناپذیر است
راه‌اندازی موزه کشاورزی در قزوین
شهرداری قزوین با شعار متحد شهری به سمت توسعه پایدار حرکت می‌کند
40 مخزن آب در باغستانهای قزوین نصب و آبگیری شد
اولین صندوق محیط زیست کشور در شهرداری قزوین تأسیس شد
با همکاری دانشگاه تربیت مدرس تهران صورت می‌گیرد؛انگشت نگاری تنوع ژنتیکی باغستان سنتی قزوین
بررسی طرح مطالعاتی ساماندهی و احیاء باغستان سنتی در قزوین
پنجاه به در قزوین
باغستان قزوین؛ پایان نیم قرن بی‌مهری
انتخاب قزوین به عنوان شهر پاک در کشور
مطرح کردن قزوین به عنوان یک باغ شهر درست نیست
قزوینی‌ها به پنجاه بدر رفتند
جاذبه‌های گردشگری قزوین | قَزوین () یکی از شهرهای ایران است که در قسمت مرکزی این کشور واقع شده و در گذشته برای مدتی پایتخت ایران نیز بوده است. شهر قزوین، مرکز استان قزوین، در بلندای ۱٬۲۷۸ متری از سطح دریا واقع شده است. تاریخچه و ریشه شهر قزوین به دوران ساسانیان باز میگردد زمانی که به دستور شاپور پادشاه ساسانی رونق یافت. قزوین شاهراه اقتصادی جاده ابریشم، سالها محل گذر تجار و بازرگانانی بود که کالاهای خود را از شرق به غرب می‌بردند. قزوین در زمان حکومت صفوی ۵۷ سال پایتخت ایران بوده و از همین رو دارای اماکن و موزه‌های تاریخی بسیاری است.
قزوین پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف خط پارسی میتوان به میرعماد قزوینی اشاره کرد.
قزوین از نظر تعداد اثر تاریخی رتبه نخست در ایران و سوم در جهان را دارد، که از این آثار کهن و باستانی گوناگون میتوان قلعه سمیران، کاروانسرای سعدالسلطنه، مسجد جامع قزوین، میمون قلعه، حمام قجر، آب انبار سردار، پیغمبریه، کاخ چهلستون، امامزاده حسین و خیابان سپه (اولین خیابان ایران) نام برد.
قزوین به دلیل قرار گرفتن در مسیر ارتباطی شرق به غرب و جنوب به شمال کشور، نزدیکی به تهران و کرج، دارا بودن چندین شهرک صنعتی و نیز امکانات مناسب آموزشی و علمی از جمله چندین دانشگاه دولتی و غیر دولتی از جمله دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین و دانشگاه آزاد اسلامی - باراجین از موقعیت مناسبی در ایران برخوردار است.
قزوین به علت دارا بودن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باغستان کهن در اطراف شهر و وجود بوستان ۱٬۴۰۰ هکتاری باراجین در سال ۱۳۹۲ از سوی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد.
قزوین شهری فارسی زبان است زبان مادری اکثر اهالی شهر قزوین فارسی همراه با لهجه خاص قزوینی است. زبان‌های تاتی، گیلکی، و آذری نیز در قزوین تکلم میشود. علیرغم حضور تات‌ها، گیلک‌ها و آذری‌ها در شهر قزوین، اغلب آنها بومی خود شهر قزوین نمی‌باشند، و از اقصی نقاط ایران و استان قزوین به شهر قزوین آمده‌اند. کردها و لرها از دیگر اقوام شهر قزوین هستند.
ره آورد شهر قزوین پسته، باقلوا و انواع شیرینی سنتی متنوع از جمله باقلوای لوزی، باقلوای پیچ یا گل رز، شیرینی پادرازی، نان نخودی قزوین (شیرینی نخودی)، نان چرخی، نان برنجی (شیرنی برنجی)، نان بادامی قزوین (شیرینی بادامی)، شیرینی اتابکی (شیرینی ولیعهدی)، نان قندی (شیرینی قندی)، نان نازک (نازک پستهای) است.
نام
نوشته‌های باستانی یونان قزوین را با نام «راژیا» معرفی می‌کند و پس از آن در نوشته‌های اروپایی این شهر با نام شهر باستانی «آرساس» یا «آرساسیا» شناخته میشده است. اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن «اردپا» می‌خواندند؛ و ساسانیان نام این شهر را «کشوین» (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر «قسوین» (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است. به هر روی مورخان و باستان شناسان عصر حاضر قزوین را عربی شده «کاسپین» می‌دانند؛ و بر این باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی | باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده است.
پیشینه نام
قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقرار یافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه های گوناگون قرار داشته است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ در مدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرار سپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته است.
لقب‌ها
لقب باب‌الجنه یا مینودر به معنی: دروازه بهشت به جهت حدیثی از پیامبر اسلاممحمدمصطفی به شهر قزوین داده شده‌است. در این حدیث ایشان میگویند:
لقب دیگری که به این شهر داده شده؛ لقب باغشهر است. این لقب را ناصرالدین شاه در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده | چاه بریش یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر رندان استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، طلا است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سیستان و بلوچستان
منابع
اندیس‌های استان سیستان و بلوچستان
اندیس‌های فلزی | چاه برشی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر رندان استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، کرومیت است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سیستان و بلوچستان
منابع
اندیس‌های استان سیستان و بلوچستان
اندیس‌های فلزی | فتحعلی ایپکچیان از سیاستمداران ایرانی بود، که در دوره چهاردهم بعنوان نماینده تبریز در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره چهاردهم مجلس شورای ملی
نمایندگان تبریز در مجلس شورای ملی | منوچهر سرهنگ‌زاده سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده لنجان از استان اصفهان در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | میرزا ابراهیم قمی معروف به مسعودی از سیاستمداران ایرانی بود، که در دوره چهارم بعنوان نماینده قائنات در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
اهالی قم
نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای ملی |
2835c1e0-6325-482c-96da-b694a4a1634d | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | به عقیده تاریخ نگاران ایرانی و عرب واژه قزوین از چه گرفته شده؟ | false | {
"answer_start": [
261
],
"text": [
"جمله «این کش وین»"
]
} | باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده است.
پیشینه نام
قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقرار یافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه های گوناگون قرار داشته است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ در مدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرار سپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته است.
لقب‌ها
لقب باب‌الجنه یا مینودر به معنی: دروازه بهشت به جهت حدیثی از پیامبر اسلاممحمدمصطفی به شهر قزوین داده شده‌است. در این حدیث ایشان میگویند:
لقب دیگری که به این شهر داده شده؛ لقب باغشهر است. این لقب را ناصرالدین شاه در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده | تاجیک‌ها یا تاجِک‌ها () نامی است بر مردم فارسی‌زبان و ایرانی‌تبار که در تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان و دیگر مناطق آسیای میانه زندگی میکنند.
تاجیک‌ها امروزه اکثراً در تاجیکستان، افغانستان و جنوب و مرکز ازبکستان زندگی میکنند.
امروزه اکثریت تاجیک‌ها از اسلام اهل سنت حنفی پیروی میکنند، همچنین اقلیتی از تاجیک‌های شیعه‌مذهب دوازده امامی و خصوصاً اسماعیلی نیز به‌طور پراکنده در بدخشان، هرات، بلخ و … وجود دارند که به‌طور مسالمت‌آمیزی در ترکیب با سایر اقوام و مذاهب زندگی میکنند.
پادشاهی سامانیان اغلب به‌عنوان آغاز دولت-ملت تاجیکی (که بخشی از ایران بزرگ بود) در نظر گرفته میشود.
اغلب تاجیک‌ها امیر اسماعیل سامانی را بنیانگذار تاجیکستان می‌دانند. اصل و نسب دودمان سامانیان به خاندان مهران و بهرام چوبین میرسد.
مردم تاجیک از نظرِ زبان، فرهنگ و تاریخ بسیار نزدیک و شبیه به فارسی‌زبانان ایران هستند. تاجیک‌های چین با وجود این که به نام تاجیک شناخته میشوند به زبان‌های ایرانی شرقی صحبت میکنند و از تاجیک‌های فارسی‌زبان متمایزند.
نامهای دیگر برای مردمِ تاجیک، فارسی، پارسیوان یا پارسی‌بان و دهقان (به تاجیکی: ) است. دهقان در قدیم به ایرانی اصیلِ صاحبِ ملک و زمین اعم از ده‌نشین و شهرنشین گفته میشده و مقابلِ تازی و بری پنداشته میشده که چادرنشین و بدوی بودند.
خاستگاه واژهٔ تاجیک
خاستگاه واژهٔ تاجیک نامعلوم است. شرح و بیان معنای این واژهٔ تاریخی در چند مقالهٔ علمی تحلیل و بررسی شده‌است. در اینجا دیدگاه‌های چند تن از دانشمندان به‌طور فشرده در مورد تاریخ واژهٔ «تاجیک» درج شده‌است:
غیرعرب و غیرترک؛ آنکه به زبان فارسی تکلم کند؛ مردم فارسی‌زبان.
سکنهٔ کنونی کشور تاجیکستان.
تاجیک نامی است که ترک‌ها بر ایرانیان نهادند.
تاجیک هم‌ریشه است با نام مردم ایرانی «تات»
تاجیک صفت منسوب است از واژهٔ «تاج»، نام یک قبیله.
تاجیک صفت منسوب است از نام قبیلهٔ عربی «طای».
تاجیک صورت دیگری از «تازیک» و «تازی» به معنای «عرب» است که در ابتدا بار توهین‌آمیز برای ایرانیان ولی سپس به آنها در مقابل ترکان اشاره شد.
واژهٔ «تاچی» یا «تائوچی» در زبان چینی به معنای ایرانی است. ترک‌ها هم از چینی‌ها این نام را گرفتند.
براساس چند پژوهش خاورشناسان تاریخ تشریح واژهٔ «تاجیک» در نیمهٔ اول سدهٔ ۱۹ میلادی مورد توجه دانشمندان غرب قرار داشته‌است.
گروهی از دانشمندان بر این باورند که «تاجیک» واژهٔ ایرانی شرقی است که شاید توسط باشندگان آسیای میانه بر عربهای فاتح منطقه گفته می‌شده‌است، ریشهٔ این واژه به طایفهٔ عربی «طای» (تازی) برمیگردد و این واژه از سدهٔ یازدهم میلادی به بعد به مردم ایرانی مشرقی گفته میشود براساس شکل فارسی میانهٔ واژهٔ تاجیک یا تازیک به معنای «عرب» نام تاجیک را نیز به عرب نسبت داده‌اند. اما این همگونی یا شباهت آوایی در ربط دادن نام این دو مردم مختلف را گروه دیگر دانشمندان با آوردن دلیل‌ها رد میکنند.
در فرهنگ انگلیسی آکسفورد تاجیک را «یک پارسی» و کسی که نه عرب و نه ترک باشد، تعریف شده‌است.
بهار در سبک‌شناسی آورده‌است: ایرانیان از قدیم به مردم اجنبی «تاچیک» یا «تاژیک» می‌گفته‌اند، چنانکه یونانیان «بربر» و اعراب «اعجمی» یا «عجم» گویند. این لفظ در زبان فارسی دری نو، «تازی» تلفظ شد و رفته‌رفته خاص اعراب گردید، ولی در توران و فرارود لهجهٔ قدیم باقی و به اجانب «تاچیک» می‌گفتند و پس از اختلاط ترکان آلتایی با فارسی‌زبانان آن | اروپا، سازمان همکاری اسلامی، سازمان همکاری اقتصادی، سازمان همکاری شانگهای، و سازمان پیمان امنیت جمعی و نیز مشارکت برای صلح ناتو است.
نام
خاستگاه واژهٔ تاجیک ناشناخته است. مفهوم و معنای این واژه تاریخی در چند مقالهٔ دانشگاهی ریشه‌یابی و بررسی شده‌است. در اینجا دیدگاه‌های چند تن از دانشمندان به‌گونهٔ فشرده در مورد تاریخ واژهٔ «تاجیک» آورده شده‌است:
تاجیک نام تبارهای «داها» بوده، پارت‌ها و اشکانیان «دئی»، «تاجیک» و «دجیک» خوانده می‌شدند.
تاجیک نامی است که ترک‌ها بر ایرانیان یکجانشین نهادند. از آنجا که ایرانیان پارسی کلاهی تاج مانند بر سر می‌نهادند.
تاجیک از «تای» است و هم‌ریشه با واژهٔ یونانی «تگاس» به معنای پیشوا و «ددیک».
تاجیک از ریشه «تژی» در زبان سکایی است.
تاجیک صفت وابسته است از واژه «تاج»، نام یک قبیله.
تاجیک به معنی آریایی و پاک و بزرگوار و اصیل‌زاده و میهمان‌نواز.
بهار در سبک‌شناسی آورده:ایرانیان از دیرباز به مردم بیگانه «تاچیک» یا «تاژیک» می‌گفته‌اند، چنانکه یونانیان «بربر» و تازیان (عربها) «اعجمی» یا «عجم» گویند. این سخن در زبان فارسی دری نو، «تازی» گفته شد و رفته‌رفته ویژهٔ تازیان گردید، ولی در توران و فرارود (ماوراءالنهر) گویش کهن باقی و به بیگانه «تاچیک» می‌گفتند و پس از درهمآمیزی ترکان آلتایی با فارسی‌زبانان آن سامان، واژهٔ «تاچیک» بهمان معنی اندر (وارد) زبان ترکی شد و فارسی‌زبانان را «تاجیک» خواندند و این واژه به فارسیان نامیده شد و ترک و تاجیک گفته شد.به‌هرحال، اثبات (بازنمایی) اینکه واژهٔ تاجیک پیش از گرفته شدن آسیای میانه به‌دست ترکان کاربرد داشته بسیار دشوار است و اینکه از سدهٔ پانزدهم و پس از آن باشندگان (مردم) ایرانی سرزمین خود را تاجیک می‌نامیدند تا خودشان را از ترک‌ها جدا کنند. همچنان که سراینده میر علی شیرنوایی هم این را گفته‌است.
سعدی میگوید:
همین‌طور، هنگامی که به نوشتارهای چه نثر و چه نظم فارسی بر می‌گردیم، درمی‌یابیم که در همگی این متن‌ها، از روزگار سعدی به زمان ما، واژهٔ «تاجیک» جایگزین کلمه «پارسی» و «فارسی‌زبان» بوده‌است. نه واژهٔ «پارسی» یا «ایرانی» یا «فارسی‌زبان» بلکه خود واژهٔ «تاجیک به‌کاربرده شده‌است.» البته واژه تاجیک را تنها برای معرفی غیر ترک بودن میگویند و هیچگاه یک فارسی‌زبان به یک عرب یا هندی نمی‌گوید من تاجیکم تنها در مقابل ترکان تاجیک گفته میشود بر این پایه واژهٔ تاجیک می‌تواند برابری برای «پارسی» باشد و تاجیک‌ها زیرگروهی از مردمان ایرانی‌تبار و مردمان ایرانی‌زبان هستند.
پیشنهاد دیگری واژه تاجیک را تغییر یافته یا معرب شده از واژه تازیگ یا تازیک می‌داند و تازیگ نام سرزمینی است که آیین بون (دین) شبه بودایی از آن ریشه گرفته‌است. چرخ گردون یا سواستیکا که در جغرافیایی آریایی و هخامنشی سابقه کهنی دارد از نشانه‌های بون و بودایی و هندویی میباشد.
تاریخ
تاجیکستان دربردارندهٔ بخشهای کهن خجند، فرغانه، زرافشان و پامیر است. این بخشهای چهارگانه هیچگاه همبستگی سیاسی امروزی را نداشتند و هرکدام از آنها در درازنای تاریخ بخشی از ایران بودند. از این رو، سرزمین تاجیکستان را نمی‌توان پایهٔ تاریخ آن کشور قرار داد، هرچند که تاجیک‌ها خود را بازماندگان مردم، سغد، بلخ، خوارزم و سکاها می‌دانند.
پیش از اسلام
کهن‌ترین نشانه‌های یافت‌شده در تاجیکستان وابسته به مغارهٔ شخته در پامیر خاوری (شرقی) است که از آنِ روزگار دورهٔ میان‌سنگیاند و نیز بقایای کهن‌ترین خانه‌ها در جلگه‌های پایین دستی (جنوبی) تاجیکستان شناسایی شده‌است و وابسته به | تخت چهار گنبد یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر چار گنبد استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان کرمان
منابع
اندیس‌های استان کرمان
اندیس‌های فلزی | منطقه توکای بخشی از ناحیه چوبو در ژاپن است که در امتداد اقیانوس آرام قرار گرفته است.
منابع
پیوند به بیرون
ناحیه چوبو | چرخ‌ریسک تاب‌لانه سرسیاه نام گونه‌ای از تیره چرخ‌ریسک تاب‌لانه است.
منابع
پرندگان توصیف‌شده در ۱۸۷۳ (میلادی)
پرندگان قزاقستان
پرندگان مرکز آسیا
تاب‌لانه‌های اوراسیایی | تنه‌میوه‌ای نام یک گونه از تیره چیکوئیان است.
منابع
پیوند به بیرون
درختان آفریقای جنوبی
شیرآلو
گیاگان موزامبیک
میوه‌ها از خاستگاه آفریقا | ماهی آبنوس چهارخاره نام یک گونه از تیره ماهی آبنوس است.
منابع
پیوند به بیرون
خارماهیان
سرده‌های ماهیان با آرایه تک‌نماد
ماهیان توصیف‌شده در ۱۸۱۵ (میلادی)
ماهیان آمریکای شمالی | گرایندر ابرازی برای خُرد کردن انواع ماری‌جوآنا یا تنباکو استفاده می شود.
جستارهای وابسته
چلیم
بانگ
منابع
ابزار استعمال موادمخدر | آلبرت حورانی (زاده ۳۱ مارس ۱۹۱۵ - درگذشته ۱۷ ژانویه ۱۹۹۳)، تاریخ‌نگار انگلیسی-لبنانی در زمینه خاورمیانه بود.
مشهورترین اثر او کتاب تاریخ مردمان عرب است.
منابع
استادان دانشگاه پنسیلوانیا
استادان دانشگاه هاروارد
اعضای کالج سنت‌آنتونی، آکسفورد
افراد انگلیسی لبنانی‌تبار
افراد بریتانیایی لبنانی‌تبار
اهالی دیدزبری
اهالی منچستر
تاریخ‌نگاران اهل انگلستان
تاریخ‌نگاران اهل بریتانیا
تاریخ‌نگاران اهل لبنان
تاریخ‌نگاران خاورمیانه
تاریخ‌نگاران سده ۲۰ (میلادی)
تاریخ‌نگاران عرب
خاک‌سپاری‌ها در آکسفورد
خاورشناسان اهل انگلستان
خاورشناسان اهل بریتانیا
دارندگان عنوان رتبه امپراتوری بریتانیا
دانش‌آموختگان کالج مگدالن، آکسفورد
درگذشتگان ۱۹۹۳ (میلادی)
زادگان ۱۹۱۵ (میلادی)
مسیحیان عرب
معتقدان به کلیسای کاتولیک اهل بریتانیا
مورخان انگلیسی سده ۲۰ (میلادی)
مطالعات خاورمیانه در ایالات متحده آمریکا
نویسندگان اهل منچستر |
1b2401e1-6c77-4729-9043-f554a0d544b2 | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | معنای عبارت قدیمی این کش وین چیست؟ | false | {
"answer_start": [
401
],
"text": [
"به آن کنج بنگر"
]
} | کش می‌تواند معانی زیر را داشته باشد:
کش (تلفظ میشود/keʃ/) یک وسیلهٔ ارتجاعی
کش (تلفظ میشود/kæʃ/) نوعی نگارش برای وام‌واژهٔ کاشه
کش (روستا) نام یک روستا در استان البرز ایران
کش (ازبکستان)، نام قدیمی شهرسبز در ازبکستان | وَنَشی‌کَش (به لاتین: Vənəşikəş) یک منطقه مسکونی در جمهوری آذربایجان است که در شهرستان آستارا و در دهیاری برزوبند واقع شده‌است.
ریشه واژه
ونشی‌کش از دو واژه تالشی ونش به‌معنای بنفش و کش به‌معنای دره یا رود کوچک یا باریکه آب تشکیل شده‌است و معنای کلی آن به‌صورت رودخانه یا دره بنفش‌رنگ است.
منابع
صفحات با ترجمه بازبینی‌نشده
مناطق مسکونی در شهرستان آستارا، جمهوری آذربایجان | چاه قم یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان کرکس واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان نطنز | «نسخه جدید رومن» ترانه‌ای از هنرمند اهل ترینیداد و توباگو نیکی میناژ، لیل وین است. این ترانه در آلبوم جمعه صورتی: نسخه جدید رومن قرار داشت.
منابع
ترانه‌های نیکی میناژ
ترانه‌های ۲۰۱۱ (میلادی)
ترانه‌های سروده شده توسط لیل وین
ترانه‌های سروده شده توسط نیکی میناژ
تک‌آهنگ‌های ۲۰۱۲ (میلادی)
تک‌آهنگ‌های کش مانی رکوردز | چاه علی قربان یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر مه چنگی استان خراسان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان خراسان
منابع
اندیس‌های استان خراسان
اندیس‌های فلزی | قنطورس به چند معنا استفاده میشود:
اسطورهٔ یونانی به نام قنطورس
صورت فلکی قنطورس
ستاره‌ای درخشان به نام قنطورس | قبیله کولا یکی از قبایل بومیان استرالیا در استان نیو ساوت ولز می‌باشند که هم چنین به نام کرونو نیز معروف هستند.
منابع
بومیان استرالیا
بومیان اقیانوسیه | «سکس غنی» ترانه‌ای است که توسط خواننده رپ اهل ترینیداد و توباگو نیکی میناژ و با همراهی خواننده رپ اهل ایالات متحده آمریکا لیل وین برای تک آهنگ تبلیغاتی چهارمین آلبوم استودیویی میناژ، ملکه (۲۰۱۸) ضبط شده‌است. این ترانه در ۱۱ ژوئن ۲۰۱۸ توسط یانگ مانی انترتینمنت و کش مانی رکوردز منتشر شد.
منابع
ترانه‌های نیکی میناژ
ترانه‌های ۲۰۱۸ (میلادی)
ترانه‌های سروده شده توسط لیل وین
ترانه‌های سروده شده توسط نیکی میناژ
تک‌آهنگ‌های ۲۰۱۸ (میلادی)
تک‌آهنگ‌های ریپابلیک رکوردز
تک‌آهنگ‌های کش مانی رکوردز | «دبیرستان» تک‌آهنگی از خواننده رپ اهل ترینیداد و توباگو نیکی میناژ با همراهی خواننده رپ آمریکایی لیل وین است. این ترانه در ۱۶ آوریل ۲۰۱۳ به‌عنوان دومین تک‌آهنگ جمعه صورتی: نسخه جدید رومن – ری-آپ (۲۰۱۲) توسط یانگ مانی انترتینمنت، کش مانی رکوردز و ریپابلیک رکوردز منتشر شد.
این تک‌آهنگ به رتبه ۶۴ در ۱۰۰ آهنگ داغ بیلبورد ایالات متحده آمریکا رسید.
منابع
ترانه‌های نیکی میناژ
ترانه‌های ۲۰۱۲ (میلادی)
ترانه‌های سروده شده توسط لیل وین
ترانه‌های سروده شده توسط نیکی میناژ
تک‌آهنگ‌های ۲۰۱۳ (میلادی)
تک‌آهنگ‌های کش مانی رکوردز | «آینه» ترانه‌ای از خواننده رپ آمریکایی لیل وین است که به همراه آن برونو مارس خواننده و آهنگساز آمریکایی حضور دارد. این ترانه در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط یانگ مانی انترتینمنت، کش مانی رکوردز و ریپابلیک رکوردز منتشر شد. لیل وین این ترانه را برای اولین بار در حین تور کنسرتش در استرالیا اجرا کرد.
منابع
پیوند به بیرون
بالادهای دهه ۲۰۱۰ (میلادی)
ترانه‌های ۲۰۱۱ (میلادی)
ترانه‌های برونو مارس
ترانه‌های سروده شده توسط برونو مارس
ترانه‌های سروده شده توسط لیل وین
ترانه‌های سروده شده در بزرگداشت مایکل جکسون
تک‌آهنگ‌های ۲۰۱۱ (میلادی)
تک‌آهنگ‌های ۲۰۱۲ (میلادی)
تک‌آهنگ‌های کش مانی رکوردز |
b59d245b-c4e6-45de-b737-23128aa9233c | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | شهر قزوین در نوشته های پیشینیان چه نامیده میشد؟ | false | {
"answer_start": [
41
],
"text": [
"\"آرساس\" یا \"آرساسیا\""
]
} | باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده است.
پیشینه نام
قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقرار یافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه های گوناگون قرار داشته است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ در مدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرار سپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته است.
لقب‌ها
لقب باب‌الجنه یا مینودر به معنی: دروازه بهشت به جهت حدیثی از پیامبر اسلاممحمدمصطفی به شهر قزوین داده شده‌است. در این حدیث ایشان میگویند:
لقب دیگری که به این شهر داده شده؛ لقب باغشهر است. این لقب را ناصرالدین شاه در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده | ۴ (پیش از میلاد) چهارمین سال قبل از تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴ (پیش از میلاد) | قَزوین () یکی از شهرهای ایران است که در قسمت مرکزی این کشور واقع شده و در گذشته برای مدتی پایتخت ایران نیز بوده است. شهر قزوین، مرکز استان قزوین، در بلندای ۱٬۲۷۸ متری از سطح دریا واقع شده است. تاریخچه و ریشه شهر قزوین به دوران ساسانیان باز میگردد زمانی که به دستور شاپور پادشاه ساسانی رونق یافت. قزوین شاهراه اقتصادی جاده ابریشم، سالها محل گذر تجار و بازرگانانی بود که کالاهای خود را از شرق به غرب می‌بردند. قزوین در زمان حکومت صفوی ۵۷ سال پایتخت ایران بوده و از همین رو دارای اماکن و موزه‌های تاریخی بسیاری است.
قزوین پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف خط پارسی میتوان به میرعماد قزوینی اشاره کرد.
قزوین از نظر تعداد اثر تاریخی رتبه نخست در ایران و سوم در جهان را دارد، که از این آثار کهن و باستانی گوناگون میتوان قلعه سمیران، کاروانسرای سعدالسلطنه، مسجد جامع قزوین، میمون قلعه، حمام قجر، آب انبار سردار، پیغمبریه، کاخ چهلستون، امامزاده حسین و خیابان سپه (اولین خیابان ایران) نام برد.
قزوین به دلیل قرار گرفتن در مسیر ارتباطی شرق به غرب و جنوب به شمال کشور، نزدیکی به تهران و کرج، دارا بودن چندین شهرک صنعتی و نیز امکانات مناسب آموزشی و علمی از جمله چندین دانشگاه دولتی و غیر دولتی از جمله دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین و دانشگاه آزاد اسلامی - باراجین از موقعیت مناسبی در ایران برخوردار است.
قزوین به علت دارا بودن ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار باغستان کهن در اطراف شهر و وجود بوستان ۱٬۴۰۰ هکتاری باراجین در سال ۱۳۹۲ از سوی معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور به عنوان شهر پاک ایران انتخاب شد.
قزوین شهری فارسی زبان است زبان مادری اکثر اهالی شهر قزوین فارسی همراه با لهجه خاص قزوینی است. زبان‌های تاتی، گیلکی، و آذری نیز در قزوین تکلم میشود. علیرغم حضور تات‌ها، گیلک‌ها و آذری‌ها در شهر قزوین، اغلب آنها بومی خود شهر قزوین نمی‌باشند، و از اقصی نقاط ایران و استان قزوین به شهر قزوین آمده‌اند. کردها و لرها از دیگر اقوام شهر قزوین هستند.
ره آورد شهر قزوین پسته، باقلوا و انواع شیرینی سنتی متنوع از جمله باقلوای لوزی، باقلوای پیچ یا گل رز، شیرینی پادرازی، نان نخودی قزوین (شیرینی نخودی)، نان چرخی، نان برنجی (شیرنی برنجی)، نان بادامی قزوین (شیرینی بادامی)، شیرینی اتابکی (شیرینی ولیعهدی)، نان قندی (شیرینی قندی)، نان نازک (نازک پستهای) است.
نام
نوشته‌های باستانی یونان قزوین را با نام «راژیا» معرفی می‌کند و پس از آن در نوشته‌های اروپایی این شهر با نام شهر باستانی «آرساس» یا «آرساسیا» شناخته میشده است. اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن «اردپا» می‌خواندند؛ و ساسانیان نام این شهر را «کشوین» (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر «قسوین» (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است. به هر روی مورخان و باستان شناسان عصر حاضر قزوین را عربی شده «کاسپین» می‌دانند؛ و بر این باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی | در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده شده؛ این لقب تا عصر قاجاریه هم ادامه داشت و در اکثر فرمان های پادشاهان قاجار این عنوان دیده میشود.
همچنین در سده‌های اول اسلام قزوین به نام مدینهٔ مبارک معروف بوده است.
تاریخ
این شهر باستانی در زمان شاه طهماسب صفوی پایتخت ایران بوده است. نخستین خیابان ایران (خیابان سپه) در قزوین ساخته شد. آب انبار سردار بزرگترین آب انبار تک گنبدی جهان در قزوین است.
پیش از اسلام
در منطقه قزوین صدها تپه باستانی شناسایی شده است و تنها تپه سگزآباد نشانگر شهرمندی ۹۰۰۰ ساله یکجانشینی در این دشت برومند است.
منطقه قزوین به لحاظ موقعیت جغرافیایی، نظامی و ارتباطی در دوران های مختلف تاریخ مورد توجه حکومت های مختلف بوده است. در زمان حکومت مادها یکی از نقاط مهم کشور بوده و دژ «ماگ بیتو» در جنوب غربی قزوین و تحت فرمان «هانا سیروکا» از امیران ماد بوده است.
در نیمه نخست قرن نهم پیش از میلاد، دژ «ماگ بیتو» در قزوین مورد هجوم «آداد پنجم» فرمانروای آشور قرار گرفت و ویران شد.
بنای شهر قزوین را به شاپور ذوالاکتاف نسبت داده و میگوید آنجا را شاد شاپور نامید. عبدالکریم رافعی در التدوین فی تواریخ قزوین به قزوین و زکریای قزوینی در آثارالبلاد و یاقوت حموی در معجم البدان به گفته از این فقیه و شاهزاده فرهاد میرزا معتمدالدوله در نسک هدایه السبیل و کفایه الدلیل باستناد شهرت قزوین را از بناهای شاپور ذوالاکتاف نگاشته‌اند ولی ولی احمد بن ابی عبدالله برقی در نسک النبیان و خواجه حمدالله مستوفی درتاریخ گزیده و محمد حسنخان اعتماد السلطنه در نسک مرآت البدان و امین احمد رازی در هفت اقلیم به گفته از البنیان و استاد و بارزایش خاورشناس نامی روس در نسک جغرافیای تاریخی ایران بنای شهر قزوین را به شاپور اول منسوب داشته‌اند. شمس الدین سامی بیک در قاموس الاعلام ترکی در این باره تردید کرده و نوشته است که از ایرانیان شاپور ذوالاکتاف با یکی از بهرام‌ها شهر قزوین را بنیاد کرده‌اند. سرچشمه اصلی این دو قول یکی اخبار البدان ابن فقیه و دیگری البنیان احمد بن ابی عبدالله برقعی است که نویسندگان پیشین نیز عموماً با این دو مآخذ استناد داشته‌اند. البته نمی‌توان در این باره دید قطعی داد ولیکن با بررسی اوضاع دوران فرمانروائی این دو پادشاه دریافته میشود که زمان شاپور ذوالاکتاف که بواسطه صغر سن نمی‌توانست در کارهای کشور کارآمد باشد در صورتی که سراسر مملکت دستخوش آبادانی و عدل داد درونی و بیرونی بود.
بنابراین باره‌است بانی قزوین را بنا به نگارش ابن دانشور شاپور ذوالاکتاف بدانیم اما این که ابن دانشور آورده‌است شاپور ذوالاکتاف شهر قزوین را بنا کرده و آن را شاد شاپور نامید. دیگران نیز در این زمینه شرحی نگاشته‌اند از جمله حمدالله مستوفی در دیرینه گزیده به گفته از نسک البنیان قدری بتفصیل پرداخته‌اند و نوشته‌است شهر قزوین را شاپور بن اردشیر بابکان ساخته و آن را
شادشاپور نام کرد همانا آن شهری که در میان قزوین ساخته‌اند چنانچه رودخانه چند بر جنوبی آن روانست و رودخانه ابهر بر شمالی آن و از آنجا اطلال بار | چای قشلاقی یک روستا در ایران است که در دهستان اوریاد واقع شده‌است. چای قشلاقی ۱۳۳ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان ماهنشان | مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد به باغستان سنتی شهر قزوین
اتمام نیمی از عملیات عمرانی باغستانهای سنتی قزوین
باغستانهای سنتی قزوین درآمدزا میشود
احیاء شبکه آبیاری، باغستان سنتی قزوین را نجات میدهد
آب مورد نیاز باغستان سنتی شهر قزوین تأمین شد.
برداشت پسته از باغستانهای سنتی قزوین انجام شد
باغستانهای سنتی قزوین شناسنامه دار میشوند
آغاز برداشت بادام ارگانیک از باغستانهای سنتی قزوین
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
مراسم روز زمین پاک در باغستانهای سنتی قزوین برگزار میشود
[sobheqazvin.ir/economic/todaynews-12814.aspx بازارچه محصولات باغی در شهر قزوین راه‌اندازی میشود]
توزیع ۳۵۰دستگاه اداوات خاکورز و علف‌زن در باغستانهای سنتی
سرانه فضای سبز قزوین ۱۵ متر مربع است
کاهش قطع غیرقانونی درختان در باغستانهای سنتی شهر قزوین
باغستانهای سنتی قزوین آماده آبیاری میشوند
ورود فاضلاب خانگی به باغهای سنتی قزوین
منابع آبی برای مقابله با خطر کم‌آبی در باغستان قزوین مدیریت میشود
استفاده از پساب شهری برای آبیاری باغستانهای سنتی
باغ پارک در باغستان سنتی قزوین ایجاد میشود
گشت زنی در باغستانهای سنتی قزوین به صورت سه شیفت صورت می‌گیرد
انگشت نگاری ژنتیکی درختان باغستان سنتی قزوین
حفظ و نگهداری باغات سنتی قزوین ضرورتی انکار ناپذیر است
راه‌اندازی موزه کشاورزی در قزوین
شهرداری قزوین با شعار متحد شهری به سمت توسعه پایدار حرکت می‌کند
40 مخزن آب در باغستانهای قزوین نصب و آبگیری شد
اولین صندوق محیط زیست کشور در شهرداری قزوین تأسیس شد
با همکاری دانشگاه تربیت مدرس تهران صورت می‌گیرد؛انگشت نگاری تنوع ژنتیکی باغستان سنتی قزوین
بررسی طرح مطالعاتی ساماندهی و احیاء باغستان سنتی در قزوین
پنجاه به در قزوین
باغستان قزوین؛ پایان نیم قرن بی‌مهری
انتخاب قزوین به عنوان شهر پاک در کشور
مطرح کردن قزوین به عنوان یک باغ شهر درست نیست
قزوینی‌ها به پنجاه بدر رفتند
جاذبه‌های گردشگری قزوین | این مقاله به بررسی موسیقی در خطه استان قزوین می پردازد .
پیشینه
اولین دانسته ها در خصوص موسیقی قزوین به دوران صفوی و بلاخص در زمان پایتختی این شهر باز می گردد . این طور که از یافته های تاریخی پیداست مهم ترین کار صورت گرفته در دوره صفوی ساماندهی نخبگان موسیقی در قالب "نقاره خانه همایونی" عنوان کرد . نقاره خانه معمولا طیف بزرگی از هنرمندان را شامل می شد که عبارت بودند از نقاره چیان ، حافظان قرآن ، ساز نوازان ، قصه خوانان و شاهنامه خوانان که معمولا در مجالس بزم به اجرای ساز و آواز می پرداختند .
از نوازندگان به نام قزوین در دوره صفوی می توان به حافظ احمد قزوینی و حافظ هاشم قزوینی اشاره کرد .
از آنجایی که شهر هایی همچون تهران ، شیراز ، اصفهان ، کاشان ، قم و قزوین از شهر های تاثیرگذار در تاریخ موسیقی بودند اکثراً فاقد موسیقی محلی هستند و موسیقی کلاسیک ایرانی به عنوان عامل مشترک در این شهر ها رونق داشته است . بر اساس مستندات تاریخی منطقه قزوین در زمان صفوی و قاجاریه دارای مکتب موسیقی خاص خود بود است . اولین بار عبدالله دوامی مکاتب آوازی ایران را به چهار دسته قزوین ، شیراز ، اصفهان و تهران تقسیم کرده است . به تازگی جمعی از هنرمندان این خطه برای احیای مکتب موسیقی قزوین تلاش کرده اند .
ویژگی ها
هیمنه‌خوانی، اوج‌خوانی، بداهه‌خوانی و مطول‌خوانی از ویژگی ها و شیوهٔ آواز قزوینی است که نزدیکی و قرابت زیادی با سبک تعزیه خوانی دارد. مقامات رایج در موسیقی منطقه قزوین ؛ کردی ، ترکی ، لری ، فارسی و زرگر می باشد . و بیشتر از ساز های سرنا، دهل، دايره و نی برای نواختن استفاده می شود . یکی از شاخصه های مطرح در سبک آوازی قزوین توجه به تحریر و انواع آن است، به همین جهت تنوع تحریرخوانی در سبک قزوین از سایر سبک‌های آواز ایرانی بیشتر است. همچنین تنوع در گوشه‌خوانی از شاخصه‌های سبک قزوین است.
تصنیف
از ویژگی هایی که عارف قزوینی برای نخستین بار از آن بهره جست استفاده از تصنیف سرایی برای انتقاد از اوضاع اجتماعی بود که هم با سرایندگی شعر و هم آهنگ سازی و خوانندگی خودش اجرا میشد . همچنین عارف را می توان از پیشگامان برگزاری کنسرت در ایران دانست
موسیقی دانان
از موسیقی دانان و خوانندگان به نام قزوین می توان به جناب قزوینی استاد آواز دربار قاجار ، واعظ قزوینی از نوازندگان عهد ناصرالدین شاه ، عارف قزوینی نوازنده و تصنیف سرای مشروطه ، اقبال آذر مبدع مکتب تبریز ، قمرالملوک وزیری نخستین خواننده مطرح زن ، واروژان آهنگ ساز در دوره پهلوی و استادان «علی‌اکبر خرم قزوینی» و «ضیاءالدین قاضی» اشاره کرد.
منابع
قزوین
استان قزوین
فرهنگ در قزوین
موسیقی ایرانی | روضةالصفات کتابی است منظوم به فارسی نوشته عبدی بیگ شیرازی در سال ۹۷۶ هجری برابر با ۱۵۵۹ میلادی. این اثر دربارهٔ توصیف باغهای تاریخی شهر قزوین است.
ویرایشی از این کتاب در سال ۱۹۷۴ میلادی در مسکو به چاپ رسید.
ادبیات فارسی
قزوین | ایالت چین از ایالات کشور میانمار است.
پایتخت این ایالت هکا نام دارد.
منابع
ایالت چین
ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۷۴ (میلادی)
ایالت‌های میانمار
بنیان‌گذاری‌های ۱۹۷۴ (میلادی) در میانمار | ولایت چیکوگو یکی از ولایت‌ها در تقسیم‌بندی کشوری قدیم ژاپن بود.
منابع
پیوند به بیرون
استانهای سابق ژاپن |
0adc92d5-c85a-405d-b6ad-c1f676364c0a | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | طبق گفته ی محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک،شهر قزوین توسط چه کسی بنا شده؟ | false | {
"answer_start": [
2265
],
"text": [
"قاز"
]
} | محمود بن حسین بن محمود بن یوسف کاشغری (۱۰۲۸ م. در حوالی ساحل دریاچه ایسیک گول، بارسغان، قرقیزستان تا ۱۱۰۲ م. اوپال در ۵۰ کیلومتری کاشغر) زبانشناس، محقق و گردآورنده کامل‌ترین فرهنگ لغت تُرکی، کتاب دیوان لغات الترک میباشد.
خاستگاه
محمود ابن حسین ابن محمد الکاشغری در اواخر قرن چهارم هجری (حدود ۳۸۰ هجری قمری) در حوالی دریاچه ایسیق گول، برسغان به دنیا آمد. در آن زمان پدرش حسین ابن محمد نوه هارون ابن حسن بن سلیمان بن بوقراخان حاکم برسغان بوده‌است. برسغان هم‌اکنون شهری در قرقیزستان کنونی میباشد.
خاندان و زاد و مرگ شیخ محمود کاشغری
اوملژان پرتساک Omeljan Pritsak نویسندهٔ مادهٔ قاراخانلیلار Karaxanlılar در «دائرةالمعارف اسلام»، دربارهٔ «محمودبن یوسف بغراخان» جد اعلای محمود کاشغری چنین می‌نویسد:
«محمودبن یوسف ملقب به قوام‌الدوله، خاقان بزرگی بود. تنها ۱۵ ماه (۴۴۸–۴۴۹) توانست حکومت کند و حکومت را به فرزند ارشدش حسین چاغری تگین وا سپرد. او، پدر محمود کاشغری، دانشمند زبانشناس آن روزگار بود»
آثار
معروفترین آثار محمود کاشغری دیوان لغات الترک نام دارد. این کتاب شامل موضوعاتی در رابطه با تاریخ، فرهنگ و زبان یک قوم است که در آن بنا به فرهنگ مردمان ترک تبار، ارزشهای اخلاقی، الگوی رفتاری، جهان‌بینی ملت‌های ترک‌تبار در قرن یازدهم میلادی را به تصویر کشیده‌است. از این کتاب تنها یک نسخه خطی یافت شده‌است که به سال ۶۶۴ ق از روی نسخه دستنویس خود کاشغری استنساخ شده‌است.
منابع
محتوا و ارزش تاریخی کتاب دیوان الغات الترک
محمود کاشغری پس از هزار سال در روسیه
پیوند به بیرون
متن دیوان لغات الترک
پانویس
آزار بوداییان
ادبیات ترکیه
جغرافی‌دانان اسلام در قرون وسطی
جغرافی‌دانان سده ۱۱ (میلادی)
درگذشتگان ۱۱۰۲ (میلادی)
زادگان ۱۰۰۵ (میلادی)
زبان‌شناسان زبان‌های ترکی
زبان‌شناسان قرون وسطی
فرهنگ‌نویسان
نویسندگان عربی سده ۱۱ (میلادی) | دیوان لغات التُرک نخستین فرهنگنامهٔ زبان ترکی دربرگیرندهٔ نخستین نقشهٔ زیستگاه تیره‌های ترک در جهان آن روزهاست و به شیوهٔ ترکی-عربی است که محمود کاشغری در سال ۴۶۶ هجری قمری برابر با ۱۰۷۲ میلادی آن را نوشته‌است. این کتاب در اصل برای یاد دادن ترکی به خلیفه‌های عباسی بغداد نوشته شده که زیر فرمان ترکان سلجوقی بودند اما همچنین به تاریخ، فرهنگ عامیانه، اسطوره‌شناسی، جغرافیا، مردم‌شناسی و ادبیات اقوام ترک پیش و پس از اسلام، قواعد دستوری زبان‌های ترکی و گویش‌شناسی آنها می‌پردازد. این فرهنگنامه در هشت کتاب و هر کتاب در دو بخش و هر بخش بر اساس هنجارهای واژه‌سازی زبان عربی سامان یافته و حاوی ۷٬۵۰۰ تکواژ، ۲۹۰ گفتاورد و ۲۲۰ چکامه است.
دیوان لغات الترک نخستین واژه‌نامه در سمت و سوی تدوین کلیاتی از ترکی پژوهی و با صیغهٔ دانشنامه‌ای است که کاشغری با طرح‌ریزی عجیب و سخت‌باوری در آن مخزن واژگان ترکی را طبق قواعد صرف زبان عربی در سیستمی بهنجار و با سامان و با شرح ظرایف و دقایق فرهنگ ترکی و نمونه‌های ادبیات شفاهی و حماسه‌ها و اساطیر کهن مردمی، سازه‌بندی کرده‌است. کاشغری این اثر را در ۸۲ سالگی تألیف کرده و در ۹۷ سالگی در اواخر قرن پنجم وفات کرده‌است.
در کتاب لغات الترک، به دلیل همسایگی نزدیک غزها با خوارزم و دیگر نواحی زیست‌بوم خاوری در آسیای مرکزی، زبانشان از زبان‌های آسیای شمالغربی وام‌واژه گرفته‌است.
ساختار اصلی
دیوان لغات الترک در هشت کتاب به شرح زیر، ساختار اصلی و عمده یافته‌است:
۱. کتاب همزه
۲. کتاب سالم
۳. کتاب مضاعف
۴. کتاب مثال
۵. کتاب ذوالثلاثه
۶. کتاب ذوالاربعه
۷. کتاب ذوالغنه
۸. کتاب ذوالساکنین
سپس هر کتاب به دو بخش «اسما» و «افعال» تقسیم شده‌است. در هر دو بخش با توجه به صور و اَشکال املای لغات ترکی در آن عصر، نخست لغات دو واجی، سپس سه واجی، چهار واجی، پنج واجی و سرانجام واژه‌های شش واجی به ترتیب الفبایی آمده‌است. این سازه‌نگاری، در هرجا لغات سالم را از غیرسالم جدا کرده و الفاظ مهموز، اجوف، لفیف، مثال، مضاعف و ناقص را نیز جداگانه تنظیم کرده‌است.
اساطیر مذکور در دیوان لغات الترک
در این کتاب چندی از داستان‌های اساطیری ترکان آمده‌است که قسمتی از این داستانها چنین اند :
به هنگامی که ذوالقرنین سمرقند را پشت سر گذاشته و به سرزمین ترکان گام می‌گذارد، با فرمانده جوان ترکان موسوم به شو رو در رو میشود. وی کسی بود که قلعهٔ شو در نزدیکی بلاساغون را نیز بنا کرده بود. هر روز در ایوان کاخ وی در شهر سیصد و شصت بار برای بیگان طبل و دهل می‌نواختند و …
هنگامی که اسکندر به سرزمین اویغوران نزدیک شد، با چهار هزار سرباز خاقان رو در رو گشت که به هر دو سوی پشت و روی خود تیراندازی می‌کردند و …
خاقان ترک سربازان جوانی را برای مقابله با اسکندر اعزام می‌دارد. وزیرش از او می‌خواهد که افراد تجربه دیده را اعزام کند و …
خاقان شو برای مقابله با سربازان ذوالقرنین قشونی را می‌فرستد و در آلتون قان به هم می‌رسند اما با هم صلح کرده و …
نقل اسامی خاص
در دیوان یکصد و ده اسم خاص آمده‌است که سه گونه اند:
اسامی ترکی الاصل
اسامی عربی | ادبیات ترکی استانبولی شامل قطعات شفاهی و متون نوشته شده به زبان ترکی استانبولی میشود، چه در شکل عثمانی چه در اشکال کمتر ادبی آن مانند گونه‌ای که امروزه در جمهوری ترکیه به آن صحبت میشود. زبان ترکی عثمانی که اساس بیشتر مجموعه نوشتارها را تشکیل میدهد، تحت تأثیر فارسی و عربی بود و به الفبای ترکی عثمانی نوشته میشد.
پس از اسلام
پس از اسلام بر اثر دین جدید و برخورد با ایرانیان و مسلمانان تغییراتی در دین، زبان و سبک زندگی‌شان به‌وجود آمد و به سرزمین‌های جنوبی‌تر مهاجرت کردند. ادبیات ترکی در حقیقت به‌صورت کتبی از همان دوره به وجود آمد و نخستین کتاب ادب ترکی قوتادغوبیلیگ است که در قرن یازدهم میلادی به پایان رسیده‌است.
آثار ادبیات ترکی از پس از اسلام تا دورهٔ امپراتوری عثمانی و تیموریان:
قوتادغوبیلیگ: به معنی دانش مقدس نوشتهٔ یوسف بلاساغونی (مشهور به یوسف خاص حاجب بلاساغونی) که در سال ۱۰۶۹ میلادی به پایان رسید و تقدیم خاقان قراخانیان بغراخان شد. این اثر بر هجایی بر همان وزن شاهنامه سروده شده‌است. این اثر مثنوی ۶۶۴۵ بیت دارد. مضمون آن مانند سیاست نامه‌ها است.
دیوان لغات‌الترک: نوشتهٔ محمود کاشغری ست و در مورد آموزش لغات زبان ترکی به عربی‌زبانان بوده و ترکی-عربی است. این اثر در سال ۴۵۱ هجری تألیف و به خلیفه عباسی تقدیم شده‌است و حاوی ۷۵۰۰ تکواژ است.
جواهر النحو فی لغات الترک:نویسنده این کتاب محمود کاشغری است ولی متأسفانه این کتاب به روزگار ما نرسیده و اطلاع ما از این کتاب فقط اشاره ای است که خود نویسنده در مقدمه کتاب آورده‌است.
عتبه الحقایق: نوشتهٔ ادیب احمد یوکنکی در قرن ۱۲ میلادی در آسیای میانه نوشته شده و بر وزن هجایی بوده و کلمات فارسی و عربی زیادی به درون آن راه یافته‌است. این کتاب مانند قوتادغو بیلیگ بر وزن عروضی بحر متقارب مثمن مقصور سروده شده‌است و متن آن را ۱۰۲ دو بیتی تشکیل میدهد. کتاب از ۱۴ باب تشکیل یافته و قسمت اصلی را ۹ باب تشکیل میدهد.
دیوان حکمت : نوشتهٔ احمد یسوی - مؤسس طریقت یسویه - که اندیشه‌ها و پندهای خود را در این کتاب نوشته‌است و به پیر ترکستان مشهور است و عطار در منطق الطیر چند بیت از ابیات دیوان حکمت را به فارسی برگردانده و تمثیلی هم آورده‌است. ایشان در سال ۵۶۲ هجری رحلت کرده‌اند .
قصص الانبیا: در سال۶۸۹ هجری توسط ناصر ربغوزی فرزند برهان الدین ربغوزی در مناقب پیغمبران نوشته شده‌است. ایشان اهل رباط اوغوز بودند که در منطقه خوارزم ترکستان غربی قرار دارد. قصص الانبیا به نثر نوشته شده‌است ولی قطعات منظوم نیز در متن دارد .
اوغوز خان داستانی: که به نثر و نظم است و در قرن سیزدهم میلادی نوشته شده‌است و دربردارنده داستان کهن ترکان یعنی داستان اغوز خان است.
چرخ نامه:اثر خواجه احمد فقیه، او اولین کسی است که در آسیای صغیر و در غرب آسیا به زبان ترکی شعر نوشت. پیش از او کسی در غرب دریای خزر هنوز به ترکی اثر منظوم خلق نکرده بود و بدین ترتیب او را میتوان پدر ادبیات ترکی غربی معرفی نمود. او کتابی به نام اوصاف مساجد الشریفه دارد.
شیاد حمزه: همان زمان با احمد فقیه‌است و داستان | بیرینجی امام، حضرت علی (ع)
ترجمهٔ منظوم ترکی چند شعر امام خمینی (ره)
توحیده چاغری (دعوت به توحید)
حضرت جعفر صادق (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت صادق)
حضرت حسن عسکری (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از امام حسن عسکری)
حضرت علی النقی (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت علی النقی)
حضرت فاطمه زهرا (س) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت فاطمه)
حضرت محمد تقی (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از امام محمد تقی)
حضرت مهدی (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از حضرت مهدی)
حضرت موسی کاظم (ع) دن قیرخ حدیث (چهل حدیث از امام موسی کاظم)
حضرت پیغمبردن قیرخ حدیث (چهل حدیث از پیغمبر)
در شناخت هنر و زیبایی
درام عماد الدین نسیمی (نمایشنامه)
دو گفتار ادبی پیرامون زندگی و خلاقیت قوسی تبریزی و میرزا شفیع واضح
دیوان لغات الترک شیخ محمود کاشغری
زندگی و اندیشه نظامی گنجوی
شهره عالم (برگردان منظوم ترکی غزلیات فارسی فضولی توسط حسین دوزگون)
قیسسا سؤزلر
مسایل ادبیات دیرین ایران
مسایل ادبیات نوین ایران
مطلع الاعتقاد فی معرفت المبدأ و المعاد
معاد تانیما (معادشناسی)
مقالات فلسفی
نظامی شاعر بزرگ آذربایجان
وطن یادداشتلاری
پیرامون پیدایش انسان
پیغمبر تانیما (پیغمبرشناسی)
گفتارهایی پیرامون مسایل زبانشناسی ایران
نشان دوستی جمهوری ازبکستان
به نقل از سایت سفارت ازبکستان در ایران، با حکم رئیس جمهور ازبکستان شوکت میرضیایف، به مناسبت بیست و نهمین سالگرد استقلال جمهوری ازبکستان، به حسین محمدزاده صدیق نشان "دوستی" اعطا شد. (منبع سایت سفارت ازبکستان کد خبر ۶۸۴۰)
پیوند به بیرون
ظهور پان ترکیسم در ترجمه جدید دیوان لغات الترک، ذاکری، مصطفی؛ جهان کتاب، مهر ۱۳۸۴ - شماره ۱۹۸ (۳ صفحه - از ۱۳ تا ۱۵)
درباره ترجمه دیوان لغات الترک، موسوی، مصطفی؛ نامه فرهنگستان، بهار ۱۳۷۶ - شماره 9 ISC (۷ صفحه - از ۱۳۱ تا ۱۳۷)
دیوان لغات ترک، جهان کتاب، رئیس نیا، رحیم؛ خرداد ۱۳۷۶ - شماره ۳۵ و ۳۶ (۲ صفحه - از ۹ تا ۱۰)
منابع
خرافات
کمونیست‌های اهل ایران
تئوری‌های توطئه
ویکی‌سازی رباتیک | زبان‌های ترکی میانه به فاز توسعه زبان های ترکی برمیگردد. به‌طور خاص، این اصطلاح توسط زبان‌شناسان برای اشاره به گروهی از قارلق و اغوز و زبان‌های مرتبط در این دوره در آسیای میانه، ایران و دیگر بخشهای خاورمیانه فتح شده توسط سلجوقیان استفاده میشود. بهترین حالت ادبی آن قراخانی است که در کاشغر، بلاساغون و دیگر شهرهای که در راه ابریشم قرار دارد صحبت شده‌است. زبان ادبی خانات جغتای شکلی از ترکی میانه در نظر گرفته شده‌است. اشتباهاً، دوره قارلق و اغوز "ترکی میانه" هم‌دوره است با ترکی‌شرقی ترکی باستان که قرن‌های هشتم الی سیزدهم را دربر می‌گیرد.
آثار ادبی
کتاب دده قورقود
افسانه کوراوغلو
کتاب دیوان حکمت توسط خواجه احمد یسوی
دیوان لغات الترک توسط محمود کاشغری (عربی و ترکی)
قوتادغو بیلیگ توسط یوسف خاص حاجب بلاساغونی
هبة الحقایق توسط احمد یوکنکی
بابرنامه نوسط امپراتور گورکانی بابر (به زبان جغتایی)
آثار علی شیر نوایی (به زبان جغتایی)، از جمله:
غرائب الصغار (شگفتی‌های کودکی)
نوادر الشباب (طنزهای جوانی)
بداء الوسط (شگفتی‌های میان‌سالی)
فوائد الکبار (سودهای پیری)
منابع
ویکی‌پدیا انگلیسی
زبان‌های پیوندی
زبان‌های ترکی
زبان‌های منقرض‌شده در سده ۱۵ (میلادی) | جهت مشاهده فرزندان و نوه‌های اوغوزخان، و همچنین نحوه ارتباط آنها به قسمت شجرنامه اوغوزخان مراجعه کنید.
فهرستی از قبیله‌های قوم تاریخی اغوز یا غُز. اغوزها از مردمان ترک‌تبار بودند که در آسیای میانه زندگی می‌کردند.
قایی (قَیِغ)
بیات (بایات)
آق اولی (آلقابلوک)
قره‌اولی (قرابلوک)
یازغیر (یَزغِر)
دوگر (تؤکر)
دوردورغا (توتُرقا)
یاپرلی
افشار
قیزیق
بیگدلی (بَکتِلی)
قارقین
بایندر
بچنه (بچنک)
چاوولدور (چَوُلدُر)
چبنی
سالور (سَلغُر)
ایمور (اِیمُر)
آلایونتلی (اولایُندلُغ)
اوره‌گیر (یُرگِر)
ییغدیر (اِکدِر)
بوگدوز (بُگدُز)
ییوا (یِقا)
قنق (قینیق)
منابع
جامع‌التواریخ رشیدی، ذکر شده در: بیگدلی، غلامحسین، تاریخ بیگدلی، تهران.
جامع‌التواریخ رشیدی، ذکر شده در: بیگدلی، محمدرضا، ایل‌سون‌ها (شاهسون)های ایران، تهران ۱۳۷۴، ص ۱۶۶.
دیوان لغات الترک، محمود ابن حسین بن محمد کاشغری، ترجمه سیدمحمد دبیرسیاقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران ۱۳۷۵
اغوزها
ترک
اقوام ترک‌تبار
اقوام در ایران
عشایر ایران
عشایر ترک ایران
عشایر
فهرست‌های اقوام و نژادها | ادیب احمد بن محمود یوکنکی یا ادیب احمد یوقنکی، نویسنده کتاب عتبه الحقایق است. در یوقنک یا یوقناق از توابع تاشکند متولد شده است. ظاهراً در قرن ششم هجری می‌زیسته و آنچه امیر علیشیر نوایی در نسائم المحبت دربارهٔ شخصی به نام ادیب احمد می‌نویسد، اشاره به او دارد. نوایی می‌نویسد: ادیب احمد، در میان ترکان دارای مناقب بسیاری است. از جمله گویند او کور زاییده شده اما بسیار هوشیار، دیندار و مردی بیدار دل بود. از جایگاه خود تا ۴ فرسنگ راه را برای تلمذ، میپمود و…
کتاب عتبه الحقایق
این کتاب ابتدا به نام هبه الحقایق معروف شد و در نوشته‌های محمد فؤاد کوپرولو یا حتی بارتولد به همین نام خوانده شده است ولی پس از بررسی‌های رشید رحمتی آرات معلوم شد که عتبه الحقایق است و به همین نام معروف شد. کتاب عتبه الحقایق به همراه کتاب قوتادغو بیلیگ و دیوان لغات الترک، از معدود آثار ترکی خاقانی (ترکی کاشغری) است. این کتاب برای امیری بنام داد اسپهسالار بیگ نوشته شده است و محتوای اشعار آن دستورها خشک اخلاقی است؛ و بر چکامه‌های دیوان لغات الترک که همگی به وزن، هجایی اند، به وزن عروضی سروده شده است.
محمد فؤاد کوپرولو دربارهٔ این کتاب می‌نویسد:این کتاب بیش از همه پند نامه عطار را به خاطر می‌آورد، در این کتاب حتی به اندازه پند نامه هم‌معنی صوفیانه موجود نیست. در آن پسندیده نبودن صبر و قناعت؛ ارزش نداشتن دنیا،نتیج بسیار نامیمون بخل، پر چانگی، مزاح، همنشینی با بدان و حرص و طمع و پر شدن دنیا از بدی و بدان با شیوه ای بسیار خشک بیان میشود.
وزن این کتاب همان وزن قوتادغو بیلیگ یعنی فعولن فعولن فعولن فعول است. این اثر، با ۴۰ بیت غزل و ۱۰۱ دو بیتی یا همان چارپاره ترکی، مجموعاً ۴۸۴ مصرع است، واژگان عربی و احادیث آن بسیار ولی لغات فارسی آن اندک است.
نسخه‌های خطی آن بسیار است که اصیل‌ترین آن دو نسخه میباشد. نسخه سمرقند که در ایاصوفیه نگهداری میشود و توسط نجیب عاصم بیک معرفی شد. این نسخه به دو خط اویغوری و عربی میباشد و در سال۱۹۱۸ منتشر شد و نسخه بعدی توسط معلم رفعت، که آن هم به خط اویغوری بود معرفی شد. در ایران نیز چندین بار چاپ شده است.
پانویس
منابع
۱-تاریخ ادبیات آذربایجان، محمد رضا کریمی، تبریز نشر ندای شمس، ۱۳۹۰، جلد اول
۲-صوفیان نخستین در ادبیات ترک، محمد فؤاد کوپریلی، ترجمه توفیق. ه سبحانی، نشر انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۵
۳-تاریخ ترکهای آسیای میانه، و. بارتولد، ترجمه دکتر غفار حسینی، نشر توس، ۱۳۷۶
شاعران آذری‌زبان
ادبیات ترکیه | در آلتون قان به هم می‌رسند اما با هم صلح کرده و …
نقل اسامی خاص
در دیوان یکصد و ده اسم خاص آمده‌است که سه گونه اند:
اسامی ترکی الاصل
اسامی عربی الاصل
اسامی فارسی الاصل
بجز تعداد انگشت شمار اسم فارسی الاصل، ۲۰٪ از آنها عربی و بقیه ترکی اند. اسامی عربی الاصل عبارتند از:
نوح، ابراهیم، اسحاق، عیصو، یافث، فقاج، حسین، ثابت، سلیم و جز آن.
شعر پژوهی
تمام اشعر مذکور در کتاب دارای وزن هجایی هستند. وزن هجایی، وزن بومی و ملی ترکی است که از گذشته‌های بسیار دور تغذیه میشود. برخی از قالبهای هجایی بسبب کاربرد بیشتر، نامهای خاصی یافته‌اند، نظیر: گرایلی، قوشما، بایاتی و جز آن. حداکثر شمارش هجایی یک مصراع ۱۶ هجاست بسبب تناسب و انتظام هجاهای مصاریع، قانون تقطیع نیز برای هر مصراع جاری است
با تدبر در کتاب میتوان قالبهای شعری رایج در عهد قراخانیان را دانست که چندی از آنها به این شرح اند :
قالب پنج هجایی با تقطیع آزاد
قالب شش هجایی با تقطیع آزاد
قالب هفت هجایی با تقطیع آزاد
قالب هشت هجایی با تقطیع ۴+۴
قالب ده هجایی با تقطیع ۵+۵
قالب یازده هجایی با تقطیع ۷+۴
قالب دوازده هجایی با تقاطیع ۴+۴+۴ و ۶+۶ و ۷+۵
...
اقتفا
آثار متعددی در اقتفای این کتاب تألیف شده‌است که میتوان برخی از آنها را چنیین برشمرد
الادراک للسان الاتراک
حلیة اللسان و حلبة البیان
بلغة المشتاق فی لغة الترک و القفجاق
زهر الملک فی نحو الترک
الدرة المضیئه فی لغة الترک
اشذور اذهبیه و القطع الاحمدیه فی لغة الترکیه
نادر الدهر علی لغة ملک العصر
ترجمان المترجم بمنتهی الارب فی لغة الترک و العجم و العرب
مقدمة الادب
التحفة الزکیه فی لغة الترکیه
میسرة العلوم
پانویس
منابع
دیوان لغات الترک، محمود کاشغری، ترجمه و تصحیح دکتر حسین محمدزاده صدیق، نشر اختر
ادبیات ترکیه
ترک‌شناسان
زبان‌شناسان زبان‌های ترکی
فرهنگنامه‌ها
فرهنگ‌های واژگان ترکیه
کتابهای ترکی
کتابهای دهه ۱۰۷۰ (میلادی)
کتابهای عربی
کتابهای عربی سده ۱۱ (میلادی) | کتابخانهٔ ریاست جمهوری (به ترکی: Cumhurbaşkanlığı Kütüphanesi) یا کتابخانهٔ ملت بزرگترین کتابخانه در ترکیه است که مجموعه‌ای از ۴ میلیون جلد کتاب به ۱۳۴ زبان مختلف و ۱۲۰ میلیون مقاله و گزارش را در خود جای داده‌است. کتابخانهٔ ریاست جمهوری که بزرگترین مجموعهٔ جدید در سطح جهان را دارد در ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۰ توسط رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه افتتاح شد. علاوه بر دریافت و نگهداری نسخه‌ای از تمام مطبوعات و کتاب‌ها در سطح کشور، این کتابخانه به صورت واسپاری و در همکاری با وزارت امور خارجهٔ این کشور کتابهای چاپ‌شده در کشورهایی را نیز که با ترکیه ارتباط دیپلماتیک دارند دریافت می‌کند. همچنین نسخهٔ خطی و اصل کتابهای نایاب بسیاری همچون نخستین فرهنگ واژگان زبان‌های ترکی به نام دیوان لغات الترک که در سال ۷۴–۱۰۷۲ توسط محمود کاشغری نوشته شده‌است، در این کتابخانه نگهداری میشود.
کتابخانهٔ ریاست جمهوری در درون مجموعهٔ ریاست جمهوری ترکیه قرار دارد و با ۱۲۵ هزار متر مربع مساحت می‌تواند به‌طور همزمان ۵ هزار خواننده را در خود جای بدهد. ساختمان کتابخانه با سنگهای مرمر صورتی و سفید تزئین شده و با نقش‌مایه‌های معماری سلجوقی، عثمانی و نیز معماری معاصر طراحی شده‌است.
منابع
بنیان‌گذاری‌های ۲۰۲۰ (میلادی) در ترکیه
ساختمان‌ها و سازه‌ها در آنکارا
قانون واسپاری
کتابخانه‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۲۰۲۰ (میلادی)
کتابخانه‌های تحقیقی
کتابخانه‌های ترکیه
کتابخانه‌های ملی
ینی‌محله، آنکارا | آلپ اَر تونقا (Alp Er Tunqa یا Alp Er Tonğa) (آلپ در زبان ترکی به معنی شجاع قهرمان یا فاتح اَر به معنی مذکر یا مرد
آلپ آر تونقا قهرمان اسطوره‌ای ترک است که نخستین بار از او در دیوان لغات الترک اثر محمود کاشغری یاد شده‌است. همچنین از وی در کتاب قوتادغو بیلیگ اثر یوسف خاص حاجب بلاساغونی و همچنین در نسخه خطی کتاب دده قورقود واتیکان توسط نویسنده ناشناس مربوط به قرن ۱۵ میلادی یاد شده‌است.
در ادبیات ترکی او را همان شخصیت افراسیاب در شاهنامه حماسی ایرانی می‌دانند. گاهی از او به عنوان خان ساکا (سکا) یاد میشود.
دودمان آل افراسیاب که از ۸۴۰ م تا ۱۲۱۱ م میلادی بر بخشهایی از آسیای میانه حکومت می‌کردند آلپ آر تونقا را جد خود می‌دانستند.
منابع
اسطوره‌شناسی ترکی
پادشاهان در اسطوره‌شناسی
پادشاهان کشته‌شده در جنگ
حاکمان ترک
شاهنامه
قهرمان‌های اسطوره‌ای و افسانه‌ای |
142bc5f2-097e-4040-ae8b-c91a0f136613 | قزوین | قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده‌است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقراریافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده‌است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان‌های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی‌های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه‌های گوناگون قرار داشته‌است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ درمدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرارسپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده‌است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته‌است. در نظر دیگری گفته شده قزوین در اصل «کزوین» و مرکب از «کزو» به معنای پسته و «ین» به معنای شهر- شهر پسته- بوده و بعدها معرب شده و به قزوین تبدیل شده‌است. محمود کاشغری در کتاب دیوان لغات الترک که در قرن یازدهم میلادی برشته ی تحریر درآورده در رابطه با وجه تسمیه قزوین (به ترجمه محمد دبیر سیاقی) می نویسد: قاز نام دختر افراسیاب است و اوست که شهر قزوین را بنا کرده است و اصل آن قاز اوینی (Qaz oyuni) است یعنی جای بازی قاز. زیرا که او آنجا سکونت داشت و بازی می کرد. و از این معنی است که قزوین را از سرزمین های ترک شمرده اند. | واژه ی قدیمی "کز" به چه معناست؟ | false | {
"answer_start": [
2062
],
"text": [
"پسته"
]
} | نَهاد یا فاعل بخشی از جمله است که درباره ی آن سخن می‌گوییم؛ یعنی کاری را انجام میدهد یا صفت و حالتی را به آن نسبت می‌دهیم.
نهاد واژه یا گروهی از واژگان یک بند است که دربارهٔ آن خبری می‌دهیم. یعنی صاحب خبر است.
هر بند (جمله ساده) دارای دو بخش نهاد و گزاره است. نشانهٔ نهاد همخوانی آن با شناسه است. نهاد معمولاً پیش از گزاره می‌نشیند و توسط گزاره تکمیل میشود.
نهاد در جواب «چه کسی» یا «چه چیزی» می‌آید.
نمونه: هوا سرد است. [نهاد: هوا] [گزاره: سرد است (که شامل فعل هم
میشود)] چه چیزی سرد است؟
نمونه : باد بهاری وزید. چه چیزی وزید؟ باد بهاری
نمونه : حسین چاق است. چه کسی چاق است؟ حسین
نمونه:علی میله را برید. چه کسی میله را برید؟ علی
نمونه : هوا گرم است [گرم:هوا]
هوا سرد است [سرد:هوا]
انواع نهاد
نهاد به دو گونه تقسیم میشود: فاعل و مسندالیه.
▪ نهادی است که به آن صفت یا حالتی را نسبت می‌دهیم. برای نمونه:
هوا [مسند الیه] سرد [مسند] است.نیما [مسندالیه] خوشحال [مسند] است.
جمله اسمیه و جمله فعلیه
به بندی که دارای فاعل است بند فعلیه (در متون قدیمی جمله فعلیه) و به بندی که دارای مسند الیه است بند اسمیه (در متون قدیمی جمله اسمیه) گفته میشود. فعلیه یا اسمیه بودن بند ارتباط مستقیمی با فعل جمله دارد.
مثال‌هایی درمورد نهاد
▪ 'بنی آدم' [نهاد] اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
▪ چو عضوی (نهاد) به درد آورَد <u>روزگار
دگر عضوها را نمانَد قرار
▪ 'تو'''' [نهاد] کز محنت دیگران بی‌غمی''نشاید که نامت نهند آدمی
منابع
عناصر نحوی | و از دیده برون شد
نوای نی گوید کز عشقت چون شد
چهارمضراب عشاق: بی کلام
دیدی ای مه:
دیدی ای مه که ناگه رمیدی و رفتی
پیوند الفت بریدی و رفتی
هرچه خواری به یاری کشیدم و دیدم
دامن ز دستم کشیدی و رفتی
بس ناله‌ها کردم به امیدی که رحم آری
به فریاد من ای گل
فریاد از دل تو کز جفا، فریاد ما نشنیدی و رفتی
جانا گرچه بردی از یادم
جان در کوی عاشقی دادم
ز پا فکندی، به سر دویدم، گوهر فشاندم
بر اشک من خندیدی و رفتی
ساقی بده آن می‌را
مطرب بزن آن نی را
که پای لاله، پیاله خوش باشد
دل اسیران به ناله خوش باشد
علاج محنت به جز می نیست
به غیر نالیدن نی نیست
۰۶- ساز و آواز:
جانا مرا چه سوزی چون بال و پر ندارم
خون دلم چه ریزی چون دل دگر ندارم
در زاری و نزاری چون زیر چنگ زارم
زاری مرا تمام است چون زور و زر ندارم
گر پرده‌های عالم در پیش چشم داری
گر چشم دارم آخر چشم از تو برندارم
در پیش بارگاهت از دور بازماندم
کز بیم دورباشت روی گذر ندارم
روزی گرم بخوانی از بس که شاد گردم
گر ره بود به آتش، بیم خطر ندارم
عالم پر است از تو غایب منم ز غفلت
تو حاضری ولیکن، ولیکن من آن نظر ندارم
نه، نه تو شمع جانی پروانه تو ام من
زان با تو پر زنم من کز تو خبر ندارم
۰۷- آهْ باران:
ریشه در اعماق اقیانوس دارد شاید
این گیسو پریشان‌کرده بیدِ وحشیِ باران
یا نه! دریایی‌ست گویی، واژگونه بر فراز شهر
شهر سوگواران
هر زمانی که فرو می‌بارد از حد بیش
ریشه در من می‌دواند پرسشی پیگیر با تشویش
رنگ این شب‌های وحشت را
تواند شُست آیا از دل یاران؟
چشم‌ها و چشمه‌ها خشکند
روشنی‌ها محو در تاریکیِ دلتنگ
هم چنانکه نام‌ها در ننگ
هر چه پیرامون ما غرق تباهی شد
آهْ باران! ای امید جان بیداران
بر پلیدی‌ها که ما عمریست در گرداب آن غرقیم
آیا چیره خواهی شد؟
منابع
دل‌آواز
آوای دل
آلبوم‌های محمدرضا شجریان
آواز دشتی
ترانه‌های سنتی ایرانی در دستگاه شور
آلبوم‌های ۱۳۸۸ | اریا یا جیکا قدیمی‌ترین کتاب لغتنامهٔ چینی است که تا به حال شناخته شده‌است. زمان احتمالی گردآوری این لغت نامه به قرن سوم پیش از میلاد برمیگردد.
منابع
چین
دانشنامه‌های چینی
فرهنگ‌های واژگان چین
فرهنگ‌های واژگان چینی | سید جلال‌الدین کَزّازی شناخته‌شده با نام میرجلال‌الدین کزّازی (زادهٔ ۲۸ دی ۱۳۲۷ در کرمانشاه) استاد دانشگاه، شاعر، نویسنده، مترجم، شاهنامه‌پژوه و ادیبِ ایرانی است. او از چهره‌های ماندگار فرهنگ و ادب ایران در پنجمین همایش چهره‌های ماندگار به سال ۱۳۸۴ است. وی مشهور به بهره‌گیری از واژه‌های پارسی سره در نوشته‌ها و گفتار خود است. کزّازی عضو هیئت امنای بنیاد فردوسی است.
زندگی
سید جلال‌الدین کزّازی در ۲۸ دی ۱۳۲۷ در کرمانشاه و در خانواده‌ای اصالتاً اهل روستای کزاز در استان مرکزی به دنیا آمد که برای ساخت حوزهٔ علمیه به کرمانشاه مهاجرت کرده‌بودند. پدرش سید محمود نام داشت و جد پدری‌اش سید حسین کزّازی رئیس ادارهٔ معارف کرمانشاه بود. جلال‌الدین کزّازی از همان دوران کودکی به فرهنگ و ادبیات ایران علاقهٔ زیادی نشان می‌داد. این علاقه در دوران استادی و کهن‌سالی از ویژگیهای سبک نوشتاری و تدریس وی بود.
دوره‌های دبستان و دبیرستان
دورهٔ دبستان را در مدرسه آلیانس کرمانشاه گذرانید و از سالیان دانش‌آموزی با زبان و ادب فرانسوی آشنایی یافت. سپس دورهٔ دبیرستان را در مدرسهٔ رازی کرمانشاه به فرجام آورد و آنگاه برای ادامهٔ تحصیل در رشتهٔ زبان و ادب فارسی به تهران آمد.
دانشگاه
کزّازی در دانشکدهٔ ادبیات فارسی و علوم انسانی دانشگاه تهران دوره‌های گوناگون آموزشی را سپری کرد. وی در سال ۱۳۵۱ خورشیدی مدرک کارشناسی در رشتهٔ زبان و ادب فارسی از دانشگاه تهران را به دست آورد و به سال ۱۳۷۱، پایان‌نامهٔ دکترای خود را با نام نمادشناسی در شاهنامه نوشت.
وی عضو هیئت علمی در دانشکدهٔ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی بود. او افزون‌بر زبان فرانسوی که از سالیان خُردی با آن آشنایی یافته‌است، با زبان‌های اسپانیایی و آلمانی و انگلیسی نیز آشناست و تاکنون ده‌ها کتاب و نزدیک به سیصد مقاله نوشته‌است و در همایش‌ها و بزم‌های علمی و فرهنگی بسیاری در ایران و کشورهای دیگر سخنرانی کرده‌است.
دکتر کزّازی علاوه بر فعالیت تخصصی و دانشگاهی خود، در نهادها و مؤسساتی چون بنیاد فردوسی، پژوهشکدهٔ فرهنگ و هنر اسلامی، آکادمی علم و… به تربیت دانش‌پژوهان و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادب فارسی می‌پردازد.
آموزگاری در اسپانیا
وی از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶ به آموزگاری ایران‌شناسی و زبان فارسی در اسپانیا سرگرم بوده‌است.
شاعری
او از سالهای نوجوانی، نوشتن و سرودن را آغاز کرد و در همان سالها با هفته‌نامه‌های کرمانشاه همکاری داشته و آثار خود را در آنها به چاپ می‌رسانید. کزّازی نخست «اِکرام» تخلص می‌کرد، اما پس از مدتی تخلص خود را به «زُروان» تغییر داد. نخستین مجموعه‌شعر کزّازی «پیروزی خون بر شمشیر: برگی چند از ادبیات انقلابی اسلامی ایران» نام داشت که در سال ۱۳۵۹ منتشر شد. کزّازی در مقدمهٔ این کتاب هدف خود را از سرودن شعر اینگونه توضیح میدهد:
کزّازی هم‌اکنون نیز شعر می‌سراید و گفتنی است، وی در سخن گفتن، به‌ندرت واژه‌های عربی را به‌کار می‌گیرد.
تألیفات
الف) سفرنامه‌ها
از دهلی نو تا آتن کهن، نشر گویا ۱۳۹۹
روزهای کاتالونیا، نشر گویا ۱۳۹۸
دیدار با اژدها، نشر گویا ۱۳۹۸، نشر قطره ۱۳۸۰
یورکنامه نو، نشر گویا ۱۳۹۸ (که به زبان شعر (چکامه یا قصیده) سروده شده‌است)
آنک!... پاریس، نشر صدای معاصر ۱۳۹۸
ب) دفاتر شعر
پیروزی خون بر شمشیر: برگی چند از ادبیات انقلابی اسلامی ایران
دستانِ مستان، نشر گویا
بر آستان | ۱۴۹(صد و چهلو نه) یک عدد طبیعی است که بعد از ۱۴۸ و قبل از ۱۵۰ قرار دارد.
اعداد صحیح | ۲۰۴(دویست و چهار) یک عدد طبیعی است که بعد از ۲۰۳ و قبل از ۲۰۵ قرار دارد.
اعداد صحیح | ۱۴۳(صد و چهل و سه) یک عدد طبیعی است که بعد از ۱۴۲ و قبل از ۱۴۴ قرار دارد.
اعداد صحیح | ۴۳ (عدد)
۴۳(چهل و سه) یک عدد طبیعی است که بعد از ۴۲ و قبل از ۴۴ قرار دارد.
اعداد صحیح | مازه کز، روستایی از توابع بخش پاتاوه شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان سادات محمودی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۳۷ نفر (۳۹خانوار) بوده‌است.
منابع
مازه کز | وِیسپَرَد یکی از شش بخشِ اوستا و از ماخذِ اوستایی است.
ریشه واژه
واژه ویسپَرَد واژه‌ای ترکیبی است و از دو واژه اوستاییِ ویسپِ (ویسپِه) و رَتو ساخته شده و معنای آن همه ردان یا همه سران است.
درونمایه ویسپرد
ویسپرد ۲۳ کرده (بخش) و ۴۰۰۰ واژه دارد و در بارهٔ آیینِ شش گهنبار و نمازهای وابسته به آن است. در متنِ وسپرد از ایزدان، جهانِ مینوی و آسمان و هر چه در آن است و زمین با هر چه بر او است، یاد و ستوده شده‌است. در ویسپرد، همه جشن‌های دینی مزدیسنا و هنگام‌های ستایش و نماز از بامداد و نیمروز و شب و نمازهای افزوده برشمرده شده‌است و هر چه با ستایش و نیایش‌های دینی مزدیسنا پیوستگی دارد، همچون هوم و بَرسم، زُور و مَیزَد و بوی ستوده شده و خشنودیِ رد یا بزرگ مینویِ هر یک از آنان خواسته شده‌است.
منابع
اوستا |
2704b6f3-3229-478a-a587-8a6d8146daf9 | قزوین | با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری، مجموعه شهری قزوین به عنوان ششمین مجموعه شهری بزرگ کشور پس از مجموعه‌های تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز میباشد. این مجموعه شهری شامل شهر قزوین و شهرها، شهرک‌ها و نواحی شهری اطراف آن است که جمعیتی در حدود ۷۵۰–۸۰۰ هزار نفر را در خود جای داده‌است. وسعت این مجموعه ۱۴۲۳ کیلومتر مربع (دو برابر مساحت شهر تهران) است.شهر قزوین دارای شش ناحیه متصل یا داخل شهر و چهار ناحیه منفصل شهری است که به شهر متصل نیستند اما در داخل حریم شهر قزوین قرار گرفتهاند. شهرک هفت سنگان، پردیسان و باغ نشاط جزو ناحیه متصل امامزاده علی (ع) هستند و در خارج محدوده قانونی قرار گرفتهاند. ناحیه مینودر شامل شهرکهای کوثر و مینودر در منطقه ۳ شهرداری، ناحیه مهدیه شامل پونک، ملاصدرا، آبگیلک، جانبازان، نوروزیان در شمال بلوار معلم، اسماعیل‌آباد، اکبرآباد، حسن‌آباد و امیرآباد در منطقه۳ شهرداری، ناحیه شهید بابایی شامل ولی عصر، توحید، فلسطین شرقی، بلوار، پادگان، خیام، شهرداری، شرق نادری، فردوسی، بوعلی شرقی، شهرک ولایت، سرتک، باقرآباد، دانشگاه، بلوار پاستور، شرق نوروزیان در جنوب بلوار معلم در منطقه ۲ شهرداری جزو نواحی متصل شهری به‌شمار می‌روند. ناحیه آزادگان شامل غرب نادری، رسالت، زعفرانیه، سعدی شمالی، سعدی فرعی، فلسطین غربی، بنیاد، نواب شمالی، آبشار، مجتمع ادارات، شهرکهای میرداماد و عارف، غیاث آباد، غرب نوروزیان در جنوب بلوار معلم، شهرک شهید رجایی در منطقه ۲شهرداری و ناحیه امامزاده علی شامل شهرک هفت سنگان، پردیسان، باغ نشاط، محله کنار هتل قدس، ولی عصر (جنوب چهار راه ولی عصر)، باغ دبیر، تهران قدیم، سپه، ملک‌آباد، بلاغی، راه ری، تالار و شرق راه‌آهن در منطقه یک شهرداری، ناحیه امامزاده حسین (ع) شامل غرب نادری جنوبی، عبید زاکان، سعدی جنوبی (جنوب چهار راه نظام وفا)، نواب جنوبی، دادگستری، کوی بهار (بلوار میرزا کوچک خان)، تبریز، مولوی، محله آخوند، منتظری، محله شیشه چی و دوراهی همدان در منطقه یک شهرداری دیگر محلات واقع در نواحی متصل شهری هستند. ناحیه اندیشه شامل نجف آباد، حسن‌آباد، وثوق آباد و شهرک اندیشه در منطقه ۳ شهرداری، ناحیه چوبیندر شامل چوبیندر و خیرآباد در منطقه یک شهرداری، ناحیه دانش شامل شهرک دانش و ناصر آباد و منطقه یک شهرداری، ناحیه مشعلدار شامل مشعلدار و محمدآباد در منطقه یک شهرداری، از نواحی منفصل شهری هستند و خارج از محدوده قانونی و در حریم شهر قزوین قرار دارند. | بعد از مجموعه شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز چه شهری است؟ | false | {
"answer_start": [
50
],
"text": [
"قزوین"
]
} | کلانشهر تبریز (مجموعهٔ شهری تبریز، منطقهٔ کلان‌شهری تبریز، تبریز بزرگ) یکی از کلانشهرهای ایران در استان آذربایجان شرقی است. هستهٔ مرکزی این کلانشهر، شهر تبریز است. کلانشهر تبریز در کنار ۵ کلانشهر دیگر (تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و کرج) ۶ کلانشهر دارای مجموعهٔ شهری در ایران را تشکیل می‌دهند. ایجاد این ۶ مجموعهٔ شهری (منطقهٔ کلان‌شهری) برای اولین بار در ۲۶ مهر ۱۳۷۴ خورشیدی مورد تصویب هیئت وزیران ایران قرار گرفت. هرکدام از این مجموعه‌های شهری، شامل حریم شهرداری‌های واقع در داخل مجموعه هستند.
محدودهٔ مجموعهٔ شهری تبریز براساس روابط متقابل اقتصادی، اجتماعی و هم‌پیوندی اداری – سیاسی – خدماتی، شامل ۱۲ شهر تبریز – سردرود – خسروشاه – باسمنج در شهرستان تبریز، اسکو – سهند – ایلخچی در شهرستان اسکو، آذرشهر – ممقان – گوگان در شهرستان آذرشهر، صوفیان در شهرستان شبستر و خواجه در شهرستان هریس است.
همچنین طرح جامع ناحیهٔ تبریز همزمان با تعیین محدودهٔ مجموعهٔ شهری تبریز در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۸۲ مورد تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران قرار گرفت. این ناحیه به عنوان دروازهٔ ورودی اصلی ایران به اروپا و قفقاز، شامل ۱۲٬۵۳۲ (۱۲٬۵۳۹٫۹) کیلومتر مربع مساحت، متشکل از ۶ شهرستان تبریز، اسکو، شبستر، آذرشهر، بستان‌آباد و هریس است. ناحیهٔ تبریز به ۱۱ منظومه، ۳۲ مجموعهٔ روستایی و ۱۰۰ حوزهٔ عمران روستایی تقسیم میشود.
گسترش کالبدی شهرهای ناحیه (به استثنای ۴ شهر شبستر، صوفیان، خواجه و کوزه‌کنان) مورد تأیید شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نیست؛ اما در عین حال، بر ایجاد شهرک مسکونی ملک‌کیان (شهر جدید شهریار) و ارتقای روستاهای مایان سفلی، مایان علیا، چرمشهر، سعیدآباد، لیقوان و شیخ‌ولی در افق طرح به شهر تأکید شده‌است.
جمعیت این ناحیه از ۱٬۷۹۴٬۵۶۴ نفر در سال ۱۳۷۵ به ۲٬۸۰۵٬۹۵۷ نفر در سال ۱۴۱۰ خورشیدی خواهد رسید که حدود ۸۰ درصد از آنان (۲٬۲۴۴٬۷۶۶ نفر) ساکن شهرها و ۲۰ درصد (۵۶۱٬۱۹۱ نفر) هم ساکن روستاها خواهند بود. تعداد شاغلان ناحیه در سال ۱۴۱۰ خورشیدی بالغ بر ۸۷۴٬۶۷۹ نفر خواهد بود که ۴۲۳٬۰۶۰ نفر (۴۸٫۳۶ درصد) در بخش خدمات، ۳۵۹٬۵۵۵ نفر (۴۱٫۱۱ درصد) در بخش صنعت و ۹۲٬۰۶۴ نفر (۱۰٫۵۳ درصد) هم در بخش کشاورزی مشغول خواهند بود.
نقشه
هرچند شهرستان بستان‌آباد، بخش مرکزی شبستر، بخش مرکزی هریس و بخش تسوج جزء ناحیهٔ تبریز هستند، اما شهرهای واقع در این مناطق جزء مجموعهٔ شهری تبریز محسوب نمی‌شوند.
مجموعهٔ شهری تبریز، شهرهای واقع در شهرستانهای تبریز – اسکو – آذرشهر (به جز تیمورلو) و بخشهای صوفیان – خواجه (به جز اربطان) را شامل میشود.
نقشهٔ ناحیهٔ تبریز، شامل شهرهای ۱۲ گانهٔ مجموعهٔ شهری تبریز (خطوط قرمز، رابطهٔ بین شهرهای مجموعهٔ شهری تبریز با هستهٔ مرکزی آن را نشان می‌دهند):
ناحیهٔ تبریز
فهرست شهرستانهای ناحیهٔ تبریز و اطلاعات کلی مربوط به آنها:
مجموعهٔ شهری تبریز
فهرست شهرهای مجموعهٔ شهری تبریز و اطلاعات کلی مربوط به آنها:
تحولات
در ۸ مرداد ۱۳۸۰ خورشیدی، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران بر مکان‌یابی توسعهٔ آتی شهر تبریز و اراضی مورد نیاز در مرحلهٔ دوم طرح مجموعهٔ شهری تبریز را مورد تأکید قرار داد.
در ۱۹ بهمن ۱۳۸۸ خورشیدی، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، طرح مجموعهٔ شهری تبریز را مورد بررسی قرار داد و مقرر کرد نقطه‌نظرات کمیتهٔ فنی در خصوص این طرح مجدداً بررسی گردد.
در ۲۷ تیر ۱۳۹۰ خورشیدی، سقف | فهرست گورستان‌های ایران
گورستان ابن‌بابویه - تهران (شهر ری)
امامزاده عبدالله (شهرری) - تهران
بهشت زهرا - تهران
بهشت رضا - مشهد
بهشت رضوان - مشهد
بهشت سکینه - کرج
آرامستان خواجه ربیع مشهد
امامزاده ابراهیم - ملارد - تهران
امامزاده طاهر (کرج) - کرج
گورستان سرحد آباد - کرج
گورستان دولاب - تهران
گورستان بوارستان - تهران (خاوران)
گورستان جنگ تهران - (باغ قلهک)، تهران
گورستان پروتستان تهران - تهران، جاده قدیم قم
گورستان ظهیرالدوله - تجریش
گورستان خاوران - تهران
قبرستان تازه آباد - رشت
قبرستان سلیمان داراب - رشت
قبرستان آقا سید عباس - جاده لاکان رشت
گورستان خاموشی - فردوس
گورستان یهودیان بهشتیه - تهران
گورستان بهشت فاطمه - قزوین
گورستان نوبلی (کهنه قبرستان) - قزوین
گورستان زیاران - زیاران - آبیک - قزوین
گورستان یهودیان گیلیارد - دماوند
گورستان تخت فولاد - اصفهان
گورستان باغ رضوان - اصفهان
گورستان مقبره
گورستان بهشت احمدی _شیراز
گورستان دارالرحمه - شیراز
وادی رحمت - تبریز
مقبرةالشعرا - تبریز
گورستان شیخان - قم
خلد برین - یزد
آرامستان ارامنه - مشهد
گورستان باغ فردوس - کرمانشاه
گورستان مسیحیان - کرمانشاه
بهشت زهرا - سراب
امامزاده بزرگ - سراب
بهشت محمد رسول الله (زاهدان)
جستارهای وابسته
آرامستان
فهرست گورستان‌های تهران
منابع
نگارخانه گورستان های ایران
فهرست گورستان‌های مشهور جهان
فهرست‌های مربوط به ایران
گورستان‌های ایران | افخمی، تهران
احمدی، الیگودرز
آیتی، بیرجند
امینی، ممسنی
الماسی، پارس‌آباد و بیله سوار
ادب، سنندج
شهربانو امانی انگنه، ارومیه
اکبرزاده، ورزقان
اسماعیلی مقدم، قم
اسلامدوست، تالش
اطاعت، داراب
بهمنش، مهاباد
بورقانی، تهران
باقری نژادیان فرد، کازرون
پورنجانی، تهران
پیران، رزن
تاجرنیا، مشهد
ترکاشوند، تویسرکان
تکفلی، مشهد
توفیقی، کاشان
توکلی طبا، اردستان
جعفری، ساوه
جلالی زاده، سنندج
جلودارزاده، تهران
حسینزاده، میاندوآب
حسینی، قروه
حقیقتجو، تهران
حیدری زادی، ایلام
خاتمی (محمدرضا)، تهران
خالقی، اصفهان
خلیلی اردکانی، کرج
خیرآبادی، سبزوار
دادفر، بوشهر
داسه، پیرانشهر
راکعی، تهران
رمضانپور، رشت
رمضانیانپور، شهرضا
روزبهی، ساری
زحمتکش، آستارا
سازگارنژاد، شیراز
سعدایی جهرمی، جهرم.
سلیمانی (داود)، تهران
سهرابی، مریوان
سلیمانی (بهیار)، فسا
سلیمانی میمندی، شهر بابک
سیدآقامیری، دزفول
سعیدی، تهران
شجاع پوریان، بهبهان
شدیدزاده، اهواز
شکوریراد، تهران
شکیبی، فردوس و طبس
شیرزاد، اصفهان
صالح جلالی، آستانه اشرفیه
صالحی، لردگان
صفایی، اسدآباد
صفایی فراهانی، تهران
طاهری نجفآبادی، نجفآباد
طباطبایی، آباده
ظفرزاده، مشهد
عابدی، نهبندان
عابدین پور، تربت حیدریه
عاشوری بندری، ماهشهر
عبایی خراسانی، مشهد
عبدالوند، درود و ازنا
عظیمی، شیراز
فتاح پور، ارومیه
بهلولی قشقایی
قنبری، اردل و فارسان
قوامی، قزوین
کاظمی، ملایر
کامبوزیا، زاهدان
کدیور، تهران
کعبی، آبادان
کوزه‌گر، شهریار
کولایی، تهران
کهرام، اهواز
کیافر، میانه
کیانوش راد، اهواز
گرزین، قائم شهر
گلباز، ساوجبلاغ
لقمانیان، همدان
مرادی، طرقبه و چناران
مزروعی، اصفهان
مصوری منش، اصفهان
موسوی، کرج
موسوی، تبریز
موسوی اجاق، کرمانشاه
موسوی خوئینی، تهران
موسوینژاد، خرمآباد
موسوی جهانآباد، یاسوج
مهرپرور، درگز
می‌دری، آبادان
میردامادی، تهران
میرزاکوچکی، بروجن
نظری، اراک
نعیمی پور، تهران
نمازی، لنجان
نوروززاده، اسفراین
وحیدی مهرجردی، میبد
وهابی، تهران
هادی زاده، محلات و دلیجان
یگانلی، ارومیه
یوسفیان، شیراز
علی حسینی، نهاوند
نبوی، تهران
حضرتی، تهران
افقهی، فریمان
تاج الدین، اصفهان
نامجو، بوکان
شکوری، زنجان
آفریده، شیروان
صدیقی بنابی، بناب
مقصود اعظمی، نقده و اشنویه
قهرمان بهرامی، مبارکه
فاطمه خاتمی، مشهد
ابوالفضل رضوی، نائین
حسن خشرو، کرمان
اکبر اعلمی، تبریز
مهرانگیز مروتی، خلخال
منابع
دوره ششم مجلس شورای اسلامی
رد صلاحیت‌های شورای نگهبان
سیاست در ایران | ساخت قطار شهری در ایران، نخستین بار در سال ۱۳۳۸ مطرح شد و با راه‌اندازی مترو، بین تهران و کرج در سال ۱۳۷۷ برای نخستین بار مورد استفاده قرار گرفت. سپس مشهد در ۱۳۸۹، شیراز در ۱۳۹۳، اصفهان و تبریز در ۱۳۹۴ به قطار شهری رسیدند. خط یک مشهد به سبک قطار سبک شهری (LRT) ساخته شد، در نتیجه شیراز عملاً دومین شهر دارای مترو سنگین در ایران است.
فهرست
جستارهای وابسته
تراموا در ایران
منابع
ترابری ریلی در ایران
ترابری عمومی در ایران | پوشان پایتخت شد.
گلهای تاج را افشار زاده (۲ گل) و علیزاده به ثمر رساندند.
قهرمان: تاج تهران
نایب‌قهرمان: کلنی مموریال تبریز
مقام سوم: شاهین آبادان
دو بازیکن کلنی و یک بازیکن تاج به دلیل فشار مسابقات در دیدار پایانی مصدوم شدند.
بعد از دیدار نهایی مسئولان هر دو تیم تاج و کلنی به برنامه‌ریزی مسابقات به شدت معترض بودند.
تیم تاج تهران اولین قهرمان لیگ فوتبال ایران شد و کلنی و شاهین آبادان هم در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند.
از نکات قابل توجه در اولین دوره جام قهرمانی فوتبال ایران میتوان به این نکته اشاره کرد که تیم کلنی تبریز (تیم دوم رقابت‌ها) در دومین دوره قهرمان ایران شد و شاهین آبادان (تیم سوم رقابت‌ها) در سومین دوره قهرمان ایران شد.
نتایج مسابقات
رقابت‌ها در قالب ۲ گروه ۶ تیمی آغاز شد.
گروه الف
تاج تهران ۹–۱ تاج اهواز (۱۹ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین آبادان ۵–۰ جم کرمانشاه (۱۹ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین اصفهان ۱–۱ شاهین رضاییه (۱۹ شهریور ۱۳۳۶)
تاج تهران ۲–۰ شاهین اصفهان (۲۱ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین آبادان ۳–۳ تاج اهواز (۲۱ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین رضاییه ۰–۰ جم کرمانشاه (۲۱ شهریور ۱۳۳۶)
تاج تهران ۳–۳ شاهین آبادان (۲۴ شهریور ۱۳۳۶)
تاج اهواز ۳–۱ شاهین رضاییه (۲۴ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین اصفهان ۳–۲ جم کرمانشاه (۲۴ شهریور ۱۳۳۶)
تاج تهران ۹–۰ جم کرمانشاه (۲۶ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین آبادان ۴–۱ شاهین رضاییه (۲۶ شهریور ۱۳۳۶)
تاج اهواز ۱–۱ شاهین اصفهان (۲۶ شهریور ۱۳۳۶)
تاج تهران ۷–۰ شاهین رضاییه (۲۸ شهریور ۱۳۳۶)
شاهین آبادان ۳–۰ شاهین اصفهان (۲۸ شهریور ۱۳۳۶)
تاج اهواز ۴–۱ جم کرمانشاه (۲۸ شهریور ۱۳۳۶)
گروه ب
کلونی تبریز ۵–۱ آریا مشهد (۱۹ شهریور ۱۳۳۶)
راه کرمان ۶–۱ ویشتاسب ساری (۱۹ شهریور ۱۳۳۶)
ایران جوان بوشهر ۲–۲ برق شیراز (۱۹ شهریور ۱۳۳۶)
کلونی تبریز ۳–۰ ایران جوان بوشهر (۲۱ شهریور ۱۳۳۶)
راه کرمان ۲–۰ آریا مشهد (۲۱ شهریور ۱۳۳۶)
برق شیراز ۴–۰ ویشتاسب ساری (۲۱ شهریور ۱۳۳۶)
کلونی تبریز ۱–۰ راه کرمان (۲۴ شهریور ۱۳۳۶)
ایران جوان بوشهر ۴–۱ ویشتاسب ساری (۲۴ شهریور ۱۳۳۶)
برق شیراز ۰–۰ آریا مشهد (۲۴ شهریور ۱۳۳۶)
کلونی تبریز ۳–۱ برق شیراز (۲۶ شهریور ۱۳۳۶)
راه کرمان ۴–۲ ایران جوان بوشهر (۲۶ شهریور ۱۳۳۶)
آریا مشهد ۱–۰ ویشتاسب ساری (۲۶ شهریور ۱۳۳۶)
کلونی تبریز ۶–۰ ویشتاسب ساری (۲۸ شهریور ۱۳۳۶)
راه کرمان ۳–۰ برق شیراز (۲۸ شهریور ۱۳۳۶)
ایران جوان بوشهر ۳–۲ آریا مشهد (۲۸ شهریور ۱۳۳۶)
نیمه نهایی
تاج تهران ۲–۰ راه کرمان
۲۹ شهریور ۱۳۳۶
کلونی تبریز ۴–۲ شاهین آبادان
۲۹ شهریور ۱۳۳۶
رده‌بندی
شاهین آبادان ۲–۱ راه کرمان
۳۰ شهریور ۱۳۳۶
فینال
تاج تهران ۳–۰ کلونی مموریال تبریز
گلزنان: افشار زاده (۲)، علیزاده (۱)
۳۰ شهریور ۱۳۳۶
جدول کلی مسابقات
قهرمان
نگارخانه
منابع
ایران در ۱۳۳۶
ایران در ۱۹۵۷ (میلادی)
ایران در ۱۹۵۸ (میلادی)
بنیان‌گذاری‌های ۱۳۳۶ در ایران
رقابت‌های ورزشی در ایران
فصل‌های باشگاه استقلال
فصل‌های جام منطقه‌ای ایران
فوتبال در ایران
ویکی‌سازی رباتیک | و شرکت آلمانی «اشلیگل» در ۷ اسفند ۱۳۹۳ امضا شد، مقرر شد، مدیریت، انتقال تکنولوژی و نظارت عالی بر جنبه‌های تجهیزاتی و عمرانی پروژه تراموای تبریز با برخورداری از استانداردهای اروپایی انجام میشود. همچنین بر اساس این تفاهم نامه قرار شد پروژه از لحاظ مالی، توسط گروه مالی ایرانی همکار شرکت اشلیگل آلمان حمایت شود.
طبق این تفاهم نامه، شرکت طرف قرارداد موظف شده تا در زمان ساخت، تکنولوژی آن را به کارخانه ماشین‌سازی و گسترش صنایع ریلی تبریز انتقال دهد. همچنین انتقال دانش مربوط به این سیستم به دانشگاه صنعتی سهند توسط این شرکت صورت خواهد گرفت. هزینه احداث تراموا در خط ۴ مترو، در حدود ۱۰۰ میلیون یورو برآورد شده‌است.
ویژگی‌ها
کار ساخت خط یک مترو تبریز در بعضی بخش‌ها به عنوان رکورد دار کارهای عمرانی در استان و کشور به‌شمار می‌آید، از جمله
بزرگترین ایستگاه متروی ایران: ایستگاه لاله با ۲۱ طبقه بزرگترین ایستگاه مترو کشور ایران میباشد.
بزرگترین مناقصه سال ۱۳۸۹ شهرداری تبریز: پروژه دپوی لاله به عنوان بزرگترین مناقصه عمران شهری سال ۱۳۸۹ در استان آذربایجان شرقی به ارزش ۳۳۰ میلیارد ریال
چهارمین خطوط میان مترو کلانشهرهای کشور پس از تهران و مشهد و شیراز
دومین رکورد در سگمنت‌گذاری در میان میان شهرهای ایران: (پس از رکورد ثبت شده در مشهد)
نگارخانه
منابع
جستارهای وابسته
قطارشهری
مترو در ایران
مترو تهران
مترو مشهد
مترو اصفهان
مترو شیراز
مترو کرج
پیوند به بیرون
وبسایت سازمان قطار شهری تبریز و حومه
تصاویر و اطلاعات در مورد پروژه متروی تبریز
بنیان‌گذاری‌های ۱۳۹۴ در ایران
ترابری در استان آذربایجان شرقی
ریل‌های راه‌آهن استاندارد در ایران
سیستم‌های قطار شهری زیرزمینی در ایران
سیستم‌های قطار شهری زیرزمینی | چیرنو، تگزاس شهری در ایالت تگزاس از ایالات جنوبی ایالات متحده آمریکا است. در سرشماری سال ۲۰۰۰، جمعیت این شهر ۴۰۵ نفر اعلام شد.
منابع
شهرهای تگزاس
شهرهای شهرستان ناکودوچز، تگزاس
مقاله‌های که ابهام‌زدایی آنها به‌اشتباه به‌جای پرانتز با کاما صورت گرفته | چنینگ، تگزاس شهری در ایالت تگزاس از ایالات جنوبی ایالات متحده آمریکا است. در سرشماری سال ۲۰۰۰، جمعیت این شهر ۳۵۶ نفر اعلام شد.
منابع
شهرها در شهرستان هارتلی، تگزاس
شهرهای تگزاس
مرکز شهرستانهای تگزاس
مقاله‌های که ابهام‌زدایی آنها به‌اشتباه به‌جای پرانتز با کاما صورت گرفته | وابسته
مترو در ایران
مترو تهران
مترو مشهد
مترو شیراز
مترو اصفهان
متروی قم
متروی تبریز
مترو اهواز
متروی کرمانشاه
پیوند به بیرون
نقشهٔ خطوط متروی کرج
بازدید رئیس شورای شهر تهران از متروی کرج و اطلاعات تکمیلی/ویدیو
وبگاه سازمان حمل‌ونقل ریلی شهرداری کرج
مشخصات فنی قطارهای مترو دوطبقه در خط۵ متروی تهران و خط۱ متروی کرج
منابع
__نمایه__
ترابری در کرج
ترابری ریلی در ایران
ریل‌های راه‌آهن استاندارد در ایران
سازمان‌های شهرداری کرج
سیستم‌های قطار شهری زیرزمینی در ایران
شهرداری کرج
کرج
ویکی‌سازی رباتیک | فهرست سازه‌های بلند ایران به ترتیب ارتفاع. این مقاله شامل انواع سازه‌هاست. بلندترین سازه‌های ایران در شهرهای تهران، اصفهان، قزوین، مشهد، اغلب شهرهای استان مازندران، ،رشت، تبریز و شیراز متمرکز شده‌اند.
فهرست
سازه‌های بلندتر از ۱۰۰ متر در ایران:
جستارهای وابسته
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در ایران
فهرست برج‌های تاریخی در ایران
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در تهران
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در مشهد
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در اصفهان
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در قزوین
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در کرج
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در شیراز
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در تبریز
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در اراک
فهرست بلندترین ساختمان‌ها در کیش
منابع
آسمان‌خراش‌ها در ایران
برج‌ها در ایران
فهرست ساختمان‌ها و سازه‌ها در ایران
فهرست‌های بلندترین سازه‌ها بر پایه کشور
بلندترین برج‌های ایران |
9d609f98-6d09-4fd6-867c-000fe8848dd4 | قزوین | با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری، مجموعه شهری قزوین به عنوان ششمین مجموعه شهری بزرگ کشور پس از مجموعه‌های تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز میباشد. این مجموعه شهری شامل شهر قزوین و شهرها، شهرک‌ها و نواحی شهری اطراف آن است که جمعیتی در حدود ۷۵۰–۸۰۰ هزار نفر را در خود جای داده‌است. وسعت این مجموعه ۱۴۲۳ کیلومتر مربع (دو برابر مساحت شهر تهران) است.شهر قزوین دارای شش ناحیه متصل یا داخل شهر و چهار ناحیه منفصل شهری است که به شهر متصل نیستند اما در داخل حریم شهر قزوین قرار گرفتهاند. شهرک هفت سنگان، پردیسان و باغ نشاط جزو ناحیه متصل امامزاده علی (ع) هستند و در خارج محدوده قانونی قرار گرفتهاند. ناحیه مینودر شامل شهرکهای کوثر و مینودر در منطقه ۳ شهرداری، ناحیه مهدیه شامل پونک، ملاصدرا، آبگیلک، جانبازان، نوروزیان در شمال بلوار معلم، اسماعیل‌آباد، اکبرآباد، حسن‌آباد و امیرآباد در منطقه۳ شهرداری، ناحیه شهید بابایی شامل ولی عصر، توحید، فلسطین شرقی، بلوار، پادگان، خیام، شهرداری، شرق نادری، فردوسی، بوعلی شرقی، شهرک ولایت، سرتک، باقرآباد، دانشگاه، بلوار پاستور، شرق نوروزیان در جنوب بلوار معلم در منطقه ۲ شهرداری جزو نواحی متصل شهری به‌شمار می‌روند. ناحیه آزادگان شامل غرب نادری، رسالت، زعفرانیه، سعدی شمالی، سعدی فرعی، فلسطین غربی، بنیاد، نواب شمالی، آبشار، مجتمع ادارات، شهرکهای میرداماد و عارف، غیاث آباد، غرب نوروزیان در جنوب بلوار معلم، شهرک شهید رجایی در منطقه ۲شهرداری و ناحیه امامزاده علی شامل شهرک هفت سنگان، پردیسان، باغ نشاط، محله کنار هتل قدس، ولی عصر (جنوب چهار راه ولی عصر)، باغ دبیر، تهران قدیم، سپه، ملک‌آباد، بلاغی، راه ری، تالار و شرق راه‌آهن در منطقه یک شهرداری، ناحیه امامزاده حسین (ع) شامل غرب نادری جنوبی، عبید زاکان، سعدی جنوبی (جنوب چهار راه نظام وفا)، نواب جنوبی، دادگستری، کوی بهار (بلوار میرزا کوچک خان)، تبریز، مولوی، محله آخوند، منتظری، محله شیشه چی و دوراهی همدان در منطقه یک شهرداری دیگر محلات واقع در نواحی متصل شهری هستند. ناحیه اندیشه شامل نجف آباد، حسن‌آباد، وثوق آباد و شهرک اندیشه در منطقه ۳ شهرداری، ناحیه چوبیندر شامل چوبیندر و خیرآباد در منطقه یک شهرداری، ناحیه دانش شامل شهرک دانش و ناصر آباد و منطقه یک شهرداری، ناحیه مشعلدار شامل مشعلدار و محمدآباد در منطقه یک شهرداری، از نواحی منفصل شهری هستند و خارج از محدوده قانونی و در حریم شهر قزوین قرار دارند. | ششمین مجموعه شهر بزرگ در ایران چه نام دارد؟ | false | {
"answer_start": [
50
],
"text": [
"قزوین"
]
} | اَهواز، کلان‌شهری تاریخی در جنوب غرب ایران و مرکز استان خوزستان است. این شهر پس از انتقال مرکزیت استان از شوشتر، از سال ۱۳۰۳ تا کنون به‌عنوان مرکز استان خوزستان شناخته میشود. جمعیّت این شهر طبق سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، تعداد ۱٬۳۰۲٬۵۹۱ نفر بود که به‌عنوان ششمین شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌آید. اهواز، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر جنوب غرب کشور است. این کلانشهر، سی و چهارمین کلانشهر پرجمعیت خاورمیانه است. اهواز دارای تعداد بسیار زیادی پل است و به همین دلیل به شهر «پل‌ها» معروف است. همچنین، اهواز شب‌های بسیار زیبایی در کنار رود کارون دارد، به این دلیل اهواز را به شهر شب‌ها نیز، میشناسند.
شهر اهواز با مساحت ۱۸۶۵۰ هکتار، به عنوان پنجمین شهر بزرگ ایران محسوب میشود. شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب (بزرگترین تولیدکننده نفت ایران)، شرکت ملی حفاری ایران (بزرگترین شرکت حفاری کشور)، شرکت فولاد خوزستان از تولیدکنندگان بزرگ فولاد خام کشور و برخی از بزرگترین کارخانه‌های مادر کشور در اهواز قرار دارند. رودخانه کارون، پرآب‌ترین رودخانه ایران، با سرچشمه گرفتن از زردکوه، با ورود به اهواز، این شهر را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند. میدان نفتی اهواز، بزرگترین میدان نفتی ایران و سومین میدان بزرگ نفتی جهان، در محدوده این شهر قرار دارد.
تاریخچهٔ نام
کلیفورد باسورث در دانشنامه ایرانیکا و لاکهارت در دانشنامه اسلام، هاینزهایم و مایکل بونر، علی کرم همدانی در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و دانشنامه بریتانیکا ولادیمیر مینورسکی و سوات سوجک عبدلمجید ارفعی و جان کورتیس ریشه نام اهواز را برگرفته از قوم خوزی (یا هوزی) می‌دانند که ساکنان بومی استان خوزستان بوده‌اند و زبانشان تا زمان ساسانیان و حتی تا چند قرن بعد از اسلام زبان رایج در خوزستان بوده‌است و احتمالاً بازماندگان ایلامی‌ها بوده‌اند. یونانیان به این قوم «Ouxioi» می‌گفتند و نام این شهر در نوشته‌های مسیحیان سریانی بث هوزایی در تلمود بی خوزایی ثبت شده‌است.
تلاش‌هایی برای مطابقت دادن اهواز با شهر اگینیس که استرابون از آن نام برده انجام شده‌است، لیکن محتمل‌تر آن است که اهواز در محل شهر قدیم تاریانا هخامنشی که نئارخوس، سردار اسکندر، در مسافرت خود به خلیج فارس در کنار آن لنگر انداخت قرار گرفته باشد.
کلیفورد ادموند باسورث میگوید که در جستجوی ریشه نام اهواز، جغرافی‌دانان عربی-[اسلامی] دچار سردرگمی بوده‌اند. اردشیر یکم، بنیانگذار سلسله ساسانی نام شهر را به هرمز اردشیر تغییر داده‌است. بنابر گفته مقدسی، فرزند اردشیر (شاپور یکم) بود که شهر را در دو سوی رودخانه از نو بنیان نهاد و یکی را به نام خدا و دیگری را تحت نام خود نامگذاری کرد. این دو نام بعدها با یکدیگر مخلوط و به صورت هرمز-اردشیر یا به صورت خلاصه‌شده، داراواشیر درآمد. این شهر در همه جا، مرکز تجاری خوزستان، هوجستان واجار (بازار اهواز) نامیده میشد و شهر سوی دیگر رودخانه به‌عنوان مرکز فرماندار و نجبا، هرمشیر خوانده میشد. شهر دوم در حمله عربها در قرن اول هجری (هفتم میلادی) از بین رفت. اما نام شهر دیگر را عربها «سوق الاحواز» ترجمه کردند و در این ترجمه اهواز جمع عرب، نام قبیله بومی استان خوزستان بوده‌است.
گای له استرنج در قسمتی از فصل شانزدهم کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی نوشته‌است که: «باید دانست که در آغاز اسلام عربها کشور خوزستان را «احواز» | ۶۴۴ ششصد و چهل و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۶۴۴
سده ۷ | ۶۴۸ ششصد و چهل و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۶۴۸
سده ۷ | ایپوه یکی از شهرهای مالزی و مرکز ایالت پراک این کشور است.
این شهر تقریباً در ۲۰۰ کیلومتری شمال کوالالامپور و بر روی «آزادراه شمال-جنوب مالزی» قرار گرفته‌است.
امروزه ایپوه همانند سایر شهرهای مالزی تحت تسلط دولت و شهرداری ایپوه اداره میشود، که علاوه بر خود شهر شهرهایی نظیر چمور، جلاپنگ، فالیم، منگلمبو و تانجونگ رامبوتان نیز جزء محدوده این شهر محسوب میشوند و مستقیماً زیر نظر شهرداری ایپوه قرار دارند.
شهر باستانی ایپوه در داخل شهر قدیم ایپوه قرار گرفته‌است. شهر جدید نیز در فضایی در نزدیکی شهر قدیم واقع شده‌است که از داخل این قسمت از شهر رودخانه کینتا می‌گذرد. در سال ۱۹۸۰، در بین شهر قدیم و شهر جدید ایپوه، مجموعه‌ای بسیار بزرگ و باشکوه ساخته شد. این مجموعه، یک مجموعه اداری و تجاری است که به اتصال دو شهر قدیم و جدید ایپوه به یکدیگر بسیار کمک کرده‌است.
جمعیت
ایپوه یکی از شهرهای بزرگ مالزی است. امروزه، این شهر به عنوان سومین شهر بزرگ این کشور مطرح میشود.
جمعیت: ۷۱۰٬۷۹۸ نفر (آمار سال ۲۰۰۷)
جمعیت شهر و حومه:۱٬۰۹۷٬۶۸۲ نفر (آمار سال ۲۰۰۸)
رتبه: ششمین شهر پرجمعیت در مالزی. (۲۰۰۷)
شهرهای خواهر
ایپوه امروزه دارای ۳ شهر خواهر است:
فوکوکا، ژاپن
نان‌نینگ، چین
گوانگ‌ژو، چین
نگارخانه
منابع
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Ipoh»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۱۷ ژوئیهٔ ۲۰۰۸):
ایپوه
شهرهای مالزی
مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در ۱۸۸۰ (میلادی)
مناطق مسکونی در پراک | چشمه جونجان در ۲۰ کیلومتری غرب شهر داراب واقع شده‌است. این مکان یکی از گردشگاه‌های مردم و مسافران شهر داراب است.
جستارهای وابسته
شهرستان داراب
منابع
شهرستان داراب
چشمه‌های استان فارس | چشم‌کبوتریان نام یک تیره از راسته شمعدانی‌سانان است.
منابع
پیوند به بیرون
چشم‌کبوتریان | شوارتزشیلد یک دهانه برخوردی در ماه است.
دهانه‌های اقماری
این دهانه ۷ دهانه اقماری دارد.
منابع
دهانه‌های ماه
چهارگوش ال‌کیو۰۱ | بهرام افشاری (زادهٔ ۶ خرداد ۱۳۶۶)، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون است. اولین حضور وی در تلویزیون با سریال پایتخت ۲ بود که به عنوان بازیگر مهمان، حضور داشت اما در پایتخت ۵ و پایتخت ۶ حضور پررنگ‌تری پیدا کرد.
فیلم‌شناسی
فیلم کوتاه
نمایش خانگی
تلویزیون
سینما
جوایز و افتخارات
۱۳۹۷ - نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد نوزدهمین دوره جشن بزرگ سینمای ایران برای فیلم لانتوری
۱۳۹۷- برنده تندیس بهترین بازیگر مرد کمدی جشن حافظ برای مجموعه تلویزیونی پایتخت ۵
۱۳۹۶ - نامزد بهترین بازیگر مرد کمدی جشن حافظ برای مجموعه تلویزیونی علی‌البدل
۱۳۹۶ - نامزد بهترین بازیگر مرد ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم شهر برای فیلم کارگر ساده نیازمندیم
۱۳۹۶ - نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشن انجمن منتقدان و نویسندگان برای فیلم کارگر ساده نیازمندیم
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی همدان
بازیگران تئاتر مرد اهل ایران
بازیگران مرد تلویزیونی اهل ایران
بازیگران مرد سده ۲۱ (میلادی) اهل ایران
بازیگران مرد فیلم اهل ایران
برندگان تندیس جشنواره تئاتر فجر
زادگان ۱۳۶۶
زادگان ۱۹۸۷ (میلادی) | چشم‌گرد کایان نام یک گونه از سرده چشم‌گرد تنبل است.
منابع
پیوند به بیرون
پستانداران بورنئو
پستانداران جنوب شرق آسیا
چشم‌گردهای تنبل
لوریس‌ها و شب‌دوست‌ها
نخستی‌های آسیا | چه برنده، چه بازنده () نام یک مجموعه تلویزیونی پویانمایی رایانه‌ای، ساختهٔ شرکت پیکسار است که شبکهٔ تلویزیونی دیزنی پلاس تهیه شده‌است. از بازیگران این سریال میتوان به ویل فورته و رزا سلزار اشاره کرد. آهنگساز این مجموعه، رامین جوادی است.
خلاصه داستان
داستان این مجموعهٔ تلویزیونی دربارهٔ یک تیم سافت‌بال مختلط دوره متوسطه به نام «پیکلز» در هفته منتهی به مسابفهٔ بزرگ قهرمانی آنها است. هر قسمت ۲۰ دقیقه‌ای رویدادهای یکسانی را از منظر یک عضو متفاوت تیم با نزدیک شدن به بازی نهایی، مانند بازیکنان دیگر، والدین آنها و داور مسابقه، با تمرکز دو داستان به‌خصوص روایت می‌کند.
قسمت‌ها
منابع
پیوند به بیرون
پویانمایی بیسبال
مجموعه‌های تلویزیونی آمریکایی آغازشده در دهه ۲۰۲۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی پویانمایی آمریکایی دهه ۲۰۲۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی پویانمایی رایانه‌ای آمریکایی |
b52ce8c1-889c-4a85-a2e0-e6799ca45ac3 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در زلزلهُ بوئین‌زهرا چند روستا تخریب شدند؟ | false | {
"answer_start": [
479
],
"text": [
"۹۱"
]
} | شهرستان بوئین‌زهرا در جنوب استان قزوین (شمال باختری ایران) واقع است. بوئین‌زهرا منطقه‌ای لرزه‌خیز است و بر روی گسل قرار دارد و تاکنون زمینلرزههای شدیدی را به خود دیده است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته است. این زمین‌لرزه‌ها عبارتند از:
زمین‌لرزهٔ سال ۵۵۶ (نامعلوم)
زمین‌لرزهٔ ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمین‌لرزهٔ ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ (حدود ۱۲ هزار کشته و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزهٔ ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پژوهشگاه بین‌المللی زلزه‌شناسی و مهندسی زلزله
پایگاه داده‌های علوم زمین کشور
جام جم
پیوند به بیرون
عکسهای زمین‌لرزه بوئین‌زهرا (۱۳۴۱)
بوئین‌زهرا
شهرستان بوئین‌زهرا | شهرستان بوئین‌زهرا یکی از شهرستانهای استان قزوین ایران است که بخش عمده دشت قزوین در این شهرستان واقع شده‌است. مرکز این شهرستان، شهر بوئین‌زهرا است و دارای چهار بخش به نامهای مرکزی، دشتابی، رامند و شال و نیز ۹ دهستان و۱۳۰ آبادی دارای سکنه است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۴۰۲، برابر با ۱۲۲،۹۹۴ نفر در ۳۶،۸۱۴ خانوار بوده‌است. شهرستان بوئین زهرا از نواحی زلزله خیز ایران است. در سال ۱۳۴۱، زلزله‌ای در آن رخ داد و ۲۰٬۰۰۰ نفر جان باختند..
این شهرستان با وسعتی حدود ۵،۵۲۶ کیلومتر مربع از شمال با شهرستانهای قزوین و البرز، از شمال غرب و غرب با شهرستان تاکستان، از شمال شرق با شهرستان آبیک، از جنوب غرب با شهرستان آوج، از جنوب با استان مرکزی و از شرق با استان البرز هم‌مرز است. شهرستان بوئین زهرا در درجه اول از نظر پسته و سپس گردو و انگور کشت خوبی دارد. در این شهرستان پیاز، پنبه و انواع صیفی جات نیز کشت میشود. البته با توجه به آب و هوای بسیار مساعد بوئین زهرا برای کشت پسته ظرف چند سال گذشته سرمایه‌گذاری‌های بسیار عمده‌ای توسط بخش خصوصی برای توسعه اراضی زیر کشت پسته در این شهرستان صورت گرفته‌است. شهر بوئین زهرا در محل تلاقی راه‌های قزوین به ساوه و کرج به همدان قرار دارد
مردم
زبان ساکنین مرکز شهرستان و شهرها و روستاهای این شهرستان ترکی آذربایجانی است.
شهرستان بویین زهرا بزرگترین منطقه زادگاه طوایف ترکان شاهسون در ایران نیز است
اهالی دو شهرک دانسفهان، شال به زبان تاتی از زبان‌های ایرانی شاخه شمالغربی سخن میگویند.
تقسیمات کشوری
شهرها:بوئین زهرا، دانسفهان، شال، سگزآباد، ارداق و عصمت‌آباد
شهرک‌ها: شهرک آراسنج، شهرک مدرس
بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا
دهستان زهرای بالا
دهستان زهرای پائین
دهستان سگزآباد
شهرها: بوئین‌زهرا، سگزآباد و عصمت‌آباد
بخش رامند
دهستان ابراهیم‌آباد
دهستان رامند جنوبی
شهرها: دانسفهان
بخش شال
دهستان زین‌آباد
دهستان قلعه هاشم
شهرها: شال
بخش دشتابی
دهستان دشتابی شرقی
دهستان دشتابی غربی
شهرها: ارداق
مرکز دهستان‌ها
زهرای پایین: رحیم‌آباد
زهرای بالا: شهرک عصمتیه
سگز آباد: شهر سگز آباد
رامند جنوبی: خوزنین
ابراهیم‌آباد: ابراهیم‌آباد
قلعه هاشم خان: شهرک مدرس
زین‌آباد: زین‌آباد
دشتابی شرقی: شهرستانک
دشتابی غربی: شاهین تپه
شهرکهای صنعتی
بخش دشتابی: شهر صنعتی لیا
بخش شال: شهرک صنعتی شال
بخش رامند: شهرک صنعتی دانسفهان
بخش مرکزی: شهرک صنعتی آراسنج، شهرک صنعتی حکیمیه (سگزآباد)
مراکز دیدنی
تبه هزار ساله شهرک عصمتیه (عصمت آباد سابق)
کاروانسرای محمدآباد
کاروانسرای هجیب
منطقه تاریخی سگزآباد
تپه زاغه
تپه قبرستان
روستای قورقورک
پل شاه عباسی محمدآباد خرّه
راه‌های شهرستان
جاده ۳۸ (تهران - تاکستان)
بزگرراه قزوین- بوئین زهرا
جاده آسفالته بوئین زهرا-زرندیه
جاده آسفالته سه‌راه برزلجین-کلنجین-جاده ساوه
زمینلرزههای بوئین‌زهرا
بوئین‌زهرا منطقه‌ای زلزله‌خیز است و بر روی گسل قرار دارد و تاکنون زمینلرزههای شدیدی را به خود دیده‌است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته‌است. شدیدترین آن مربوط به زمین‌لرزه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ میباشد. این زمین‌لرزه‌ها عبارتند از:
زمین‌لرزه سال ۵۵۶ (۲۳۲نفر) البته باتوجه به جمعیت آن دوره تعداد زیادی بوده
زمین‌لرزه ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمین‌لرزه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ (حدود ۱۲ هزار کشته و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزه ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پانویس
پیوند به بیرون
سایت خبری-تحلیلی شهرستان بوئین زهرا: سایت خبری بوئین نیوز
پایگاه خبری تحلیلی بوئین زهرا: سایت خبری پایگاه خبری | مرادبیگلو، روستایی از توابع بخش رامند شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
اطلاعات عمومی
این روستا در دهستان رامندجنوبی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۰۸ نفر (۴۲خانوار) بوده‌است.
به علت نبود شغل و مدرسه برای تحصیلات،جمعیت جوان این روستا بسیار کم و انگشت شمار میباشد.
شغل مردم این روستا کشاورزی و دامداری میباشد.
در این روستا باغهای انگور،گردو و گیلاس زیبایی این روستا را دو چندان کرده است.
دین و مذهب مردم این روستا اسلام،شیعه میباشد.
زبان مردم ترکی میباشد.
محصولات:،گردو، انگور،بادام،گندم،گیلاس،و...
پرندگان بومی:کبک،عقاب،بلدرچین،کلاغ،زاغ،گنجشک،سار،کبوتر،یاکریم،شاهین،سحره گنجشک،و....
پستانداران:گرگ،روباه،شغال،خرگوش،گراز،جوجه تیغی،آهو،و..
خزندگان:انواع مارهای سمی و غیر سمی و لاکپشت و انواع مارمولک ها البته لازم به ذکر میباشد که در زلزله 10شهریور سال 1341 بوئین زهرا،این روستا به کلی تخریب شد و افراد بسیاری در این زلزله فوت شدند که چندی بعد مردمان این روستا به جای دیگری نقل مکان کردند و در آنجا شروع به خانه سازی کردند که این روستا دقیقا روبروی روستای قبلی که هم اینک فقط مخروبه ای از آن روستای سابق مانده ساخته شد.
منابع
مرادبیگلو | چلمبر (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان سگزآباد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۰۸ نفر (۲۶خانوار) بوده‌است. این دهستان دارای اقلیم کوهستانی و آب و هوای خشک و سرد است. عمده فعالیت مردم این روستا کشاورزی، دامداری است. در این روستا مرغداری و زنبورداری هم مشاهده شده است. عمده محصول این روستا گندم است. سه طایفه حسینی ها، خلج ها و ذولفقاری ها در این روستا زندگی می کنند. در دهه سی شمسی حداقل 80 خانوار در این روستا زندگی می کردند اما با شروع مهاجرت به شهر و به خصوص تهران رفته رفته از جمعیت این روستا کم شده و شاید هم اکنون به 15 خانوار و حدود 100 نفر سکنه داشته باشد. اهالی این روستا به زبان ترکی آذربایجانی و با لهجه بوئین‌زهرایی سخن میگویند. مردم این روستا مذهبی و خوش رو هستند. از عمده خورده فرهنگ های این روستا معاشرت های شبانه، نحوی عروسی ها و مراسم های مرگ و میر است. گفته می شود تاریخچه این روستا دست کم به هفتصد سال می رسد. در زلزله سال 42 تعدادی از اهالی این روستا کشته شدند و این روستا تاکنون سه بار محل اسکان شان را تغییر داده است.
منابع
چلمبر (بوئین‌زهرا) | طَزرَک به گویش محلی تَجَرَک روستایی با قدمت چند هزار ساله در جنوب غربی استان قزوین، در ۴۰ کیلومتری بویین زهرا و ۲۸ کیلومتری تاکستان است. روستای طزرک آخرین بار در سال ۱۳۴۱ بر اثر زلزله بوئین زهرا تخریب شد. هنوز آثار بسیاری از ویرانه‌های زلزله طزرک در کهنه روستا باقی است.
آثار تاریخی
آثاری قدیمی در این روستا بر جا مانده‌است همانند: آب انبار روستا، تپه باستانی که بقایای هنر سلجوقی را میتوان از میان تکه‌های کاشی و سفالی آن مشاهده کرد و همچنین مسجد قدیمی که از دل تپه باستانی بیرون آمده‌است. مکان‌های منتسب به طزرک قدیم مانند گزه بنه نیز اکنون به مزارع کشاورزی تبدیل شده‌اند. امامزادهٔ طزرک با قدمت ۸۰۰ سال در ۱۳۹۳ به صورت عمدی پیش از ثبت در میراث فرهنگی تخریب و به تلی از خاک تبدیل شد.
کشاورزی و باغداری
طزرک در گذشته دارای باغستانهای بسیار بوده‌است اما به دلیل استفاده بی‌رویه از آب‌های زیر زمینی و کاهش آن بسیاری از این باغات خشک شده‌است.
مردم
در طرزک مردم به ترکی آذربایجانی با لهجه محلی صحبت میکنند. دین مردم این روستا اسلام و مذهبشان شیعه دوازده امامی است.
منابع
منبع به بیرون
مستند " گذر و نظر " با نگاهی گزارشی به روستای طزرک قزوین
روستاهای شهرستان بوئین‌زهرا | زیبا توسط ساکنین روستا و اقوام شهرنشین آنها ساخته شده‌است همچنین دارای چند مسجد و سوپرمارکت و دارای شورای روستایی میباشد. این روستا در زمان جنگ تحمیلی شهیدان زیادی را تقدیم آب و خاک این کشور نموده‌است
زلزله
در شهریور ماه سال ۱۳۴۱ شمسی با وقوع زلزله مهیب بویین زهرا این روستا به شدت تخریب شد. و پس از زلزله اطاق های آجری برای هر خانوار ساخته شد که هنوز هم تعدادی از انها وجود دارد که انگلیس اطاقی نام دارد. ولی مردم پس از چند سال خانه‌های جدیدی ساختند و امروزه به یک دهکده ویلایی تبدیل شده‌است که مردم در آخر هفته‌ها و ایام تعطیلات برای تفریح وارد این روستا میشوند و از هوای پاک و دل‌انگیز روستا نهایت استفاده را می‌برند
نام
نام قدیم روستا قصران بوده‌است ولی اکنون نامش چسکین است که بعضیها به اشتباه به آن چسگین میگویند.در زبان ترکی آذربایجانی اصیل و قدیمی به (باران به همراه مه) چسکین گفته میشود که ممکن است این نامگذاری با ترک بودنه مردم روستا در ارتباط باشد. البته در گذشته‌های دور نام روستا را یک خارجی گذاشته‌است اگر نام cheskin را در موتور جستجوگر گوگل جستجو کنید متوجه می‌شوید این اسم در کشورهای زیادی استفاده شده‌است،
منابع
مناطق مسکونی در شهرستان بوئین‌زهرا
رسومات از کتاب کَندیمین سوزی (حرف های روستایم) اثر حاج شیخ کریم شاه آبادی روحانی قدیمی و اسبق روستا | محوطه آراسنج قدیم مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بوئین‌زهرا، روستای آراسنج قدیم واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۷۴۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آراسنج کنونی بعد از زلزله مهیب شهرستان بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ به تدریج خالی از سکنه شد و تمامی اهالی با اصلیت آراسنجی به آراسنج سفلی (شهرک آراسنج) که بعد از زلزله سال ۱۳۴۱ به عنوان جایگزین برای آراسنج تخریب شده توسط دولت وقت بنا شده بود نقل مکان کردند و آراسنج قدیم نیز با افرادی که از روستاهای اطراف به آنجا کوچ کرده بودند دوباره شکل گرفت. آراسنج سفلی (شهرک آراسنج) با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰۰ نفر بر دامنه کوه‌های آراسنج آرام گرفته است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوران پس از اسلام در شهرستان بوئین‌زهرا
محوطه‌های تاریخی شهرستان بوئین‌زهرا | زمین‌لرزه چین در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۷:۰۵:۴۷ به زمان یوتی‌سی در چین رخ داد. ژرفای این زلزله ۲۵ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۸ در مقیاس ریشتر اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی در روز شنبه، ساعت ۱۵ روی داده و منطقه زمانی آن یوتی‌سی +۸ بوده‌است.
شمار کشتگان زلزله حدود ۵۵۰ نفر بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
چین در ۱۹۳۶ (میلادی)
زمینلرزههای ۱۹۳۶ (میلادی)
زمینلرزههای چین | شیزند، روستایی از توابع بخش خرمدشت شهرستان تاکستان در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان افشاریه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱٬۰۷۶ نفر (۲۹۳خانوار) بوده‌است.زبان مردم روستا ترکی آذربایجانی با لهجه محلی است.
زلزله سال ۱۳۴۱
در زلزله سال ۱۳۴۱ بوئین زهرا ۸۰ الی ۹۰ درصد منازل تخریب شد و عده زیادی فوت شدند همچنین روستای همجوار یعنی کشمرز به طور کامل با خاک یکسان گردید
منابع
شیزند | بنده سر (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش رامند شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.ورودی جاده این روستا در سی کیلومتری از شهر بوئین زهرا در جوار شهر دانسفهان واقع شده است .این روستا در ارتفاع تپه ها بنا شده و شغل اهالی این روستا دامداری و کشاورزی است .از عمده محصولات کشاورزی این روستا میتوان به گردو ، بادام ، گندم و انگور که غالبا از نوع عسگری میباشد اشاره کرد .هوای روستا در تابستان خنک و در زمستان سرد میباشد و عمده علت خنکی آن به دلیل ارتفاع نسبتا بالای این روستا میباشد.لازم به ذکر است که در زلزله سال ۱۳۴۱ که در این منطقه رخ داد این روستا تلفات جانی نداشت و خسارات وارده ناچیزی نسبت به مناطق اطراف متحمل شد.مردم روستا به زبان ترکی تکلم میکنند.
جمعیت
این روستا در دهستان رامندجنوبی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۸۸ نفر (۴۵خانوار) بوده‌است.
منابع
بندسر (بوئین‌زهرا) |
64e12e61-fda3-4b0b-a3e9-8eff99344efb | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در زلزلۀ بوئین زهرا چند روستا آسیب دیدند؟ | false | {
"answer_start": [
513
],
"text": [
"۳۰۰"
]
} |
رویدادها
ماه مه: زمین‌لرزه خاور بوئین زهرا. در ذیقعده ۵۷۲ زمین لرزه‌ای بسیاری شهرهای عراق عجم را، در طول دامنه‌های جنوبی البرز تا منطقه آنسوی ری، ویران کرد. شهرهایی که به ویژه دستخوش ویرانی شدند قزوین و ری بود که کسان بسیاری در آن کشته شدند. گواه‌های درونی اطلاعات نشان میدهد که ناحیه ری، خاور بوئین زهرا و آبادی‌های کرج بیشترین آسیب‌ها را دیدند.
منابع
اَمبرسِز، ن.ن.، مِلویل، چ. پ.، تاریخ زمینلرزههای ایران، ترجمه ابوالحسن رده، تهران: نشر آگاه، ۱۳۷۰.
۱۱۷۷ (میلادی) | زلیخا (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۸۷ نفر (۹۸خانوار) بوده‌است.
منابع
زلیخا (بوئین‌زهرا) | چروک‌صدف‌سانیان نام یک زیرراسته از راسته چروک‌صدف‌سانان است.
منابع
آرایه‌شناسی دوکفه‌ای
راسته‌های نرم‌تنان | مدلینا چیوویه ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور رومانی است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناست‌ها
منابع
افراد زنده
اهالی ترگو ژی
زادگان ۱۹۸۳ (میلادی)
ژیمناست‌های آیروبیک اهل رومانی | امیرآباد نو نام روستایی است در جنوب شهرستان بوئین‌زهرا استان قزوین است.
منابع
اطلاعات اهالی روستا
روستاهای شهرستان بوئین‌زهرا
مناطق مسکونی در شهرستان بوئین‌زهرا | فتح‌آباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است. فتح‌آباد شرقی‌ترین روستای شهرستان بوئین زهرا است و در مجاورت استان البرز واقع شده است.
تاریخ
در فرهنگ جغرافیایی ایران در مورد فتح‌آباد چنین نوشته شده است:
ده جزء دهستان زهرا بخش بوئین زهرا شهرستان قزوین، ۱۵ کیلومتری بوئین کنار راه فرعی اشتهارد. جلگه، معتدل، سکنه ۴۰۶، شیعه، تُرکی. قنات، غلات، یونجه، چغندر قند، شغل زراعت، جوال، گلیم بافی، راه مالرو.
جمعیت
این روستا در دهستان زهرای پایین قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۷۶ نفر (۲۲۰خانوار) بوده‌است.
منابع
فتح‌آباد (بوئین‌زهرا) | امیرآباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است.
منابع
امیرآباد (بوئین‌زهرا) | مرادآباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۴۵۰ نفر (۱۰۱خانوار) بوده‌است.
منابع
مرادآباد (بوئین‌زهرا) | باقرآباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۷ نفر (۱۵خانوار) بوده‌است.
منابع
باقرآباد (بوئین‌زهرا) | ده بنیاب چربیون، روستایی از توابع بخش زیلائی شهرستان مارگون در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان زیلائی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۷ نفر (۴خانوار) بوده‌است.
منابع
ده بنیاب چربیون
مناطق مسکونی در شهرستان بویراحمد |
9a736a5f-fc80-49a4-8e94-ffe3a4ed9e99 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر ایران در بوئین زهرا در چه تاریخی رخ داد؟ | false | {
"answer_start": [
451
],
"text": [
"۱۳۴۱ ه.ش"
]
} | محوطه آراسنج قدیم مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بوئین‌زهرا، روستای آراسنج قدیم واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۷۴۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آراسنج کنونی بعد از زلزله مهیب شهرستان بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ به تدریج خالی از سکنه شد و تمامی اهالی با اصلیت آراسنجی به آراسنج سفلی (شهرک آراسنج) که بعد از زلزله سال ۱۳۴۱ به عنوان جایگزین برای آراسنج تخریب شده توسط دولت وقت بنا شده بود نقل مکان کردند و آراسنج قدیم نیز با افرادی که از روستاهای اطراف به آنجا کوچ کرده بودند دوباره شکل گرفت. آراسنج سفلی (شهرک آراسنج) با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰۰ نفر بر دامنه کوه‌های آراسنج آرام گرفته است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوران پس از اسلام در شهرستان بوئین‌زهرا
محوطه‌های تاریخی شهرستان بوئین‌زهرا | زمین‌لرزه چین در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۷:۰۵:۴۷ به زمان یوتی‌سی در چین رخ داد. ژرفای این زلزله ۲۵ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۸ در مقیاس ریشتر اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی در روز شنبه، ساعت ۱۵ روی داده و منطقه زمانی آن یوتی‌سی +۸ بوده‌است.
شمار کشتگان زلزله حدود ۵۵۰ نفر بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
چین در ۱۹۳۶ (میلادی)
زمینلرزههای ۱۹۳۶ (میلادی)
زمینلرزههای چین | چاه فیض محمد (زاهدان)، روستایی از توابع بخش کورین شهرستان زاهدان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان کورین قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | چاه ولی محمد روستایی در دهستان شورو بخش کورین شهرستان زاهدان استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا کمتر از ۳ خانوار بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | چاقودندانی‌ها نام یک تبار از زیرخانواده دندان‌خنجری‌ها است.
منابع
دندان‌خنجری‌ها | موتور دادخدا روستایی در دهستان چشمه زیارت بخش مرکزی شهرستان زاهدان استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا کمتر از ۳ خانوار بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | زرخونی، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان آمل در استان مازندران ایران.
جمعیت
این روستا در دهستان چلاو قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۴۷ نفر (۱۲ خانوار) بوده‌است.
منابع
زرخونی | واژه توپولوژی به معناهای زیر به‌کار رفته است:
توپولوژی: شاخه‌ای از ریاضیات
هم‌بندی: چگونگی پیوند اجزا در شبکه رایانه‌ای | مزارع زلم، روستایی است از توابع بخش چهاردانگه شهرستان ساری در استان مازندران ایران.
جمعیت
این روستا در دهستان گرماب قرار داشته و بر اساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۰نفر (۰خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان ساری | چارلی دنیس (؛ زادهٔ ) بازیکن فوتبال اهل بریتانیا است.
منابع
افراد زنده
بازیکنان فوتبال اهل انگلستان
بازیکنان فوتبال دور از وطن در ایالات متحده آمریکا
بازیکنان فوتبال مهاجر اهل انگلستان
زادگان ۱۹۹۵ (میلادی)
ورزشکاران دور از وطن اهل انگلستان در ایالات متحده آمریکا
هافبک‌های فوتبال |
813df985-cea0-4942-8c11-fd58e6d86ec9 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در سال ۱۰۴۹ ه.ق چند نفر در زلزلۀ قزوین کشته شدند؟ | false | {
"answer_start": [
356
],
"text": [
"۱۲۰۰۰"
]
} | رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند.
تقسیمات کشوری
شهر قزوین مرکز استان قزوین، شهرستان قزوین و بخش مرکزی شهرستان قزوین است.
ساختار شهری
انجمن اسلامی شهر قزوین
انجمن اسلامی شهر قزوین، انجمنی است ساخته از ۹ نماینده که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر قزوین است. مهمترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیشتر شهروندان و نظارت بر اجرای آنها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت های وابسته به شهرداری هستند.
نخستین بلدیه یا شهرداری قزوین در اسفند سال ۱۳۰۶ هجری قمری تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری های ایران سازمانی غیردولتی است. نخستین شهردار شهر قزوین میرزا حسین شهیدی (صدرالعلما) بوده است.
شهرداری قزوین
اولین بلدیه یا شهرداری قزوین در سال ۱۲۸۵ تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است و وظیفه آن اداره شهر قزوین میباشد.
با انتخاب خواجه نوری به عنوان فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، سید کاظم سرکشیک زاده به قزوین فرا خوانده میشود و کار سازماندهی بلدیه قزوین به او واگذار میگردد، وی سازمان مرتبی را با شعبه‌هایی چند و تعیین بودجه مشخص برای بلدیه قزوین ایجاد می‌کند. از آنجا که بلدیه آن روز جز دریافت عوارض دروازه‌ها (نواقلی) محل درآمد دیگری نداشت فقط می‌توانست حقوق کارمندان خود را تأمین کند و اقدامی در زمینه آبادانی و پاکیزگی شهر انجام نمی‌دادند.
پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه و برگزیده شدن بوذر جمهری به سمت کفالت شهرداری تهران و انجام فعالیت‌های گسترده در سطح شهر تهران، شرایط قزوین که با تهران فاصله اندکی داشت بیشتر به چشم می‌آید و از این رو روزنامه‌های محلی و شخصیت‌های مؤثر شهر و وکلای برای جلب توجه دستگاه حکومت و شخص رضا شاه به مشکلات شهر قزوین و ایجاد یک بلدیه فعال دست به یک رشته فعالیت‌های چشمگیر می‌زنند که از آنها میتوان به فوق‌العاده (روزنامه) رعد در قزوین به تاریخ ۲ مهر ۱۳۰۶ خورشیدی اشاره نمود. این فوق‌العاده به مناسبت سفر رضا شاه به همراه ولیعهد به قزوین و عبور از آن شهر انتشار یافت و وظیفه آن نقل مشکلات مردم شهر قزوین بوده است.
شصت و یکمین شهردار قزوین مسعود نصرتی بود که با آغاز دوره پنجم شورای شهر، خدمت او به پایان رسید و علی صفری (شهردار سابق بوئین زهرا) به جای او شهردار قزوین شد. در چهل و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر قزوین در تاریخ ۹۸/۰۷/۳۰، سیاوش طاهرخانی به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین منصوب شد. در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مهدی صباغی به | ۱۰۴۹ هزار و چهل و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۹
سده ۱۱ | ۱۰۴۹ ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
۱۰۴۹ (خورشیدی)
۱۰۴۹ (میلادی)
۱۰۴۹ (قمری) | ۱۰۴۹ (قمری)، هزار و چهل و نهمین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با چهارم مه سال ۱۶۳۹ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۹ (قمری)
سده ۱۱ (قمری) | سپهر اسماعیلی (۲۴ آبان ۱۳۸۰ – ۲۴ آبان ۱۴۰۱) یکی از کشته‌شدگان در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران بود. که توسط دو نیروی وابسته به سپاه به نام های مرتضی پورسیفی و سید محمد حسینی ولمی مورد اصابت گلوله اسلحه کلاشینکف قرار گرفت.
زندگی
سپهر اسماعیلی ۲۴ آبان سال ۱۳۸۰ متولد شد. او ساکن قزوین بود.
کشته‌شدن
سپهر اسماعیلی ۲۴ آبان ۱۴۰۱ همزمان با تولد ۲۱ سالگی خود به همراه چند نفر از دوستان و اقوامش راهی زیباکنار بود. حوالی ساعت ۳ تا ۴ صبح در جادهٔ سنگر، مأمورانِ ایست بازرسی به او فرمان توقف دادند، اما وی به دلیل اینکه دختر و پسر کنار هم بودند، ترسید و خودرو را متوقف نکرد. مأموران امنیتی نقابدار با دو خودرو او را تعقیب کردند و بدون اخطار و هشدار، با اسلحهٔ کلاشنیکف خودرو را به رگبار بستند. او از ناحیهٔ ریه مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد. برخی از سرنشینان خودرو نیز زخمی شدند. پیکر او به قزوین منتقل شد و در بهشت حسینی قزوین به خاک سپرده شد.
حواشی
۲۷ آبان ۱۴۰۱، مراسم سومین روز کشته‌شدن سپهر اسماعیلی برگزار شد. حاضران در این مراسم شعارهای اعتراضی مانند «سیدعلی سرنگونه»، «آزادی آزادی آزادی»، «جمهوری اسلامی، نمی‌خواهیم نمی‌خواهیم»، «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت» و «این گل پرپر شده، هدیه به میهن شده» سر دادند.
در مراسم سومین روز کشته‌شدن سپهر اسماعیلی، برخلاف عرف سوگواری‌ها در ایران، خانوادهٔ او با آهنگی از مرتضی جعفرزاده سوگواری کردند. یکی از زنان، حاضران در مراسم را دعوت کرد تا به افتخار سپهر اسماعیلی دست بزنند.
برخی منابع خبری با انتشار تصاویرِ مربوط به سومین روز کشته‌شدن سپهر اسماعیلی، از تیراندازی نیروهای امنیتی به شرکت‌کنندگان در این مراسم خبر دادند. در یکی از این ویدئوها کودکی دیده میشود که به‌علت اصابت ساچمه از ناحیه سر زخمی شده‌است. در حاشیه این مراسم معترضان در خیابان‌های اطراف محل زندگی سپهر اسماعیلی تجمع کرده و شعار «آزادی آزادی آزادی» سر دادند.
۱ آذر ۱۴۰۱، مراسم هفتمین روز کشته‌شدن سپهر اسماعیلی با حضور گسترده مردم قزوین برگزار شد.
۱ دی ۱۴۰۱، مادر و نزدیکان سپهر اسماعیلی، به دلیل اینکه اجازه نداشتند شب یلدا بر مزار او بروند، در این روز، در بهشت حسینی قزوین حاضر شدند. مادر سپهر بر مزار پسرش از آرزوهای خود برای آینده او گفت.
۲ دی ۱۴۰۱، مراسم چهلم سپهر اسماعیلی با آزاد کردن نمادین پرندهٔ سفید و سردادن شعارهای اعتراضی برگزار شد.
۲۱ بهمن ۱۴۰۱، ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد تابلویی با عنوان «کوچه شهید راه آزادی سپهر اسماعیلی» در کوچهٔ محل زندگی سپهر اسماعیلی نصب شده‌است.
جستارهای وابسته
کشته‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران
کشته‌شدن مهسا امینی
منابع
اهالی قزوین
درگذشتگان ۱۴۰۱
زادگان ۱۳۸۰
سرکوب سیاسی در ایران
قربانیان وحشیگری پلیس در ایران
کشته‌شدگان خیزش ۱۴۰۱ ایران
کشته‌شدگان در ایران
وحشیگری پلیس در ایران | ۱۰۴۹ (میلادی) هزار و چهل و نهمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۹ (میلادی) | ۷۵۴ (قمری)، هفتصد و پنجاه و چهارمین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با چهاردهم فوریه سال ۱۳۵۳ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
وابسته
آل اینجو
۷۵۴ (قمری)
سده ۸ (قمری) | ۷۴۳ (قمری)، هفتصد و چهل و سومین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با چهاردهم ژوئن سال ۱۳۴۲ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
وابسته
آل اینجو
۷۴۳ (قمری)
سده ۸ (قمری) | درگیری‌های ۱۴۰۱ کرج، ۱۲ آبان و در جریان خیزش ۱۴۰۱ ایران اتفاق افتاد. در این درگیری‌ها تعدادی از معترضان و نیروهای امنیتی کشته و زخمی شدند.
پیش‌زمینه
اعتراضات سراسری ایران در هفته هفتم خود قرار داشت و چهلم شماری از کشته‌شدگان این اعتراضات بود. در کرج مراسم چهلم حدیث نجفی، پارسا رضادوست و سارینا اسماعیل‌زاده، از کشته شدگان اعتراضات، برگزاری میشد. حدیث نجفی در بهشت سکینه، گورستان اصلی شهرستان کرج، دفن شده بود و جمعیت زیادی برای مراسم چهلم او گرد هم آمدند، اما نیروهای امنیتی اقدام به بستن دروازه این گورستان کردند و مأموران از جمله لباس شخصی‌ها به سوگواران حمله کردند.
راهپیمایی و درگیری
جمعیت انبوهی که با پای پیاده راهی مراسم چهلم حدیث نجفی شده بودند در طی مراسم و پس از خروج از بهشت سکینه راهپیمایی اعتراضی برگزار کردند و شعارهای ضد حکومتی همچون «هر یک نفر کشته شه هزار نفر پشتشه»، «هیز تویی هرزه تویی، زن آزاده منم» یا «امسال سال خونه، سید علی سرنگونه» سر دادند.
معترضان آزادراه کرج قزوین را مسدود کردند که منجر به درگیری میان برخی معترضان و شماری از نیروهای انتظامی حکومت ایران شد. نیروهای امنیتی به سوی معترضان تیراندازی کردند و تعدادی از معترضان بازداشت شدند.
برخی از خیابان‌های شهر کرج نیز از سوی معترضان سنگربندی شد. جمعیت زیادی در بلوار بهشتی کرج دست به تظاهرات زدند و شعارهای «خامنه‌ای قاتله، ولاتش باطله»، «مرگ بر دیکتاتور» و «آزادی، آزادی، آزادی» سر دادند. شمار قابل توجهی از زنان و دختران، بدون حجاب اجباری در این تظاهرات شرکت کرده بودند.
در کمالشهر کرج هم شمار زیادی از معترضان اقدام به راهپیمایی کردند و شعار «هیز تویی هرزه تویی، زن آزاده منم» سر دادند. در خرمدشت هم معترضان اقدام به پرتاب سنگ به سوی نیروهای ضد شورش کرده و شعار «مرگ بر خامنه‌ای» سر دادند.
نیروهای ضد شورش برای متفرق کردن معترضان اقدام به پرتاب بمب صوتی و گاز اشک‌آور کرده و در برخی نقاط نیز به سوی معترضان تیراندازی کردند. معترضان یک کانکس نیروی انتظامی را در حصارک کرج آتش زدند. یک دستگاه ون پلیس نیز در بلوار گلدشت به خوارزمی به آتش کشیده شد. ویدئوهایی نیز از پرواز بالگردها در نقاط اعتراضی کرج منتشر شد.
کشته‌شدگان
به گزارش خبرگزاری ایرنا یک نفر از نیروهای بسیجی کشته و چند نفر از نیروهای انتظامی نیز مصدوم شدند. به دلیل ترافیک سنگین آزادراه کرج قزوین، از هلی کوپتر برای اعزام مجروحان به مراکز درمانی استفاده شد. همچنین به نقل از رئیس مرکز مدیریت فوریت‌های پزشکی استان البرز در جریان اعتراضات در آزادراه کرج قزوین و کمالشهر کرج دو نفر کشته شده‌اند. نیما نوری و مهران شکاری از معترضانی بودند که در جریان درگیری‌های کرج کشته شدند.
روح‌الله عجمیان
روح‌الله عجمیان، متولد سال ۱۳۷۳ از بسیجیان حوزه ۴۱۷ کمالشهر کرج بود که در این درگیری‌ها با «ضربات چاقو» کشته شد. قوه قضاییه ایران وی را شهید اعلام کرد و برای افرادی که به نقش داشتن در کشته او متهم شدند کیفرخواست صادر کرد. نخستین جلسه محاکمه متهمان به کشتن او در دادگاه انقلاب اسلامی کرج برگزار شد. این متهمان که سه نفر آنها ۱۷ ساله هستند به «افساد فی‌الارض» متهم شدند. محمدمهدی کرمی و سید محمد حسینی، دو نفر از این متهمان، در ۱۷ | ۷۴۶ (قمری)، هفتصد و چهل و ششمین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با دوازدهم مه سال ۱۳۴۵ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
۷۴۶ (قمری)
سده ۸ (قمری) |
e0d91621-3676-4e4d-ae4b-d03ff4d4f9e4 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | تعداد کشته‌شدگان زلزلهُ بوئین زهرا چند تن بودند؟ | false | {
"answer_start": [
534
],
"text": [
"۱۲۲۰۰"
]
} | زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۸۱ بوئین‌زهرا (که با نامهای زمین‌لرزهٔ ۲۰۰۲ آوج یا زمین‌لرزهٔ ۲۰۰۲ چنگوره نیز شناخته میشود) در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۸۱ (۲۲ اوت ۲۰۰۲) در منطقه شمالغربی ایران که روی گسل بزرگی قرار گرفته بود، رخ داد. رومرکز این زمین لرزه در نزدیکی شهرستان بوئین‌زهرا و چنگوره در جنوب استان قزوین بود. بزرگی ریشتر این زمین‌لرزه ۶٫۵ و بزرگای گشتاوری آن ۶٫۳ اندازه‌گیری شده‌است. در زمین‌لرزه بوئین‌زهرا دستکم ۲۶۱ نفر کشته و ۱۵۰۰ تن دیگر نیز زخمی شدند. این زلزله ۲۰ پسلرزه نیز در پی داشت.
به‌گزارش پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله (IIEES)، این زمین‌لرزه در تهران که در ۲۹۰ کیلومتری شرق مرکز زمین‌لرزه قرار دارد، خسارتی به‌بار نیاورد؛ ولی به‌خوبی احساس شد. بیشتر خانه‌های تخریب شده در منطقه زمین‌لرزه از جمله منازل یک‌طبقه با ساختار بنایی بودند که کمابیش همگی فروریختند. کندی مسئولین امر در رسیدگی به قربانیانی که نیازمند کمک بودند، خشم مردم محلی را برانگیخت. ساکنین آوج از سر ناامیدی، به پرتاب سنگ به‌سمت اتوموبیل وزیر کشور وقت و کاروان همراه وی در زمان بازدیدشان از مناطق آسیب‌دیده پرداختند.
پس‌زمینه و زمین ساخت
مناطق شمال‌شرقی ایران از برخورد قاره‌ای صفحه عربستان با صفحه اوراسیا به وجود آمده‌است. ایران از عبور گسل‌های بزرگی به وجود آمده، که ۹۰٪ آن زلزله‌خیز است که هر ساله زلزله‌ها در آن رخ میدهد؛ منطقه‌ای در اطراف شکستگی گسل قرار دارد. بیشتر زلزله‌های ایران مربوط به بخشهایی از گسل سراسری زاگرس و البرز میشود. استان قزوین منطقه‌ای بین گسل زاگرس و البرز است که کمترین میزان زلزله‌ها را دارد، اما اینها ممکن است نیروی بیشتری داشته باشند.
پیشینه تاریخی
ایران پیوندگاه گسل‌های عمدهٔ فراوانی‌است که ۹۰٪ آنها از دید لرزه‌خیزی فعال بوده و هرساله دستمایهٔ زمینلرزههای زیادی می‌گردند. پهنهٔ اطراف گسیختگی کم‌وبیش هرروز دچار پاره لرزه‌هایی میشود. این منطقهٔ لرزه‌خیز پیشتر نیز در سالهای ۵۵۶ هجری، ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ و ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ زمینلرزههای شدیدی را به خود دید که مرگبارترینشان در سال ۱۳۴۱ با قدرت ۷٫۲ ریشتر روی داد و منجر به مرگ ده‌هاهزار تن شد.
پهنه‌شناسی، گسل‌ها و زمین‌ساخت
زمین‌لرزه در پهنهٔ وسیعی از جنوب استان قزوین (به فاصله ۱۱۵ کیلومتری قزوین و ۲۲۵ کیلومتری تهران) در روستاهای واقع در دره‌ای با امتداد تقریباً شرقی-غربی در شهرستان آوج(بخش مرکزی) به‌وقوع پیوست. روستاهای آبدره و چنگوره که شدیدترین آسیب‌های زمین‌لرزه به آنها وارد شد از آن میان بودند. در اثر این زمین‌لرزه این دو روستا به‌کلی ویران گردیده و حدود ۵۰ روستای دیگر نیز دچار خسارت شدند. بیشترین شدت لرزه‌ها ۷MM در مقیاس اصلاح شده مرکالی در گستره‌ای حدود ۲۰ کیلومتر از رومرکز زمین‌لرزه (آبدره و چنگوره) بود. در شهر آوج میزان این شدت ۵MM بود.
نخست چنین می‌نمود که باید این زمین‌لرزه ناشی از فعالیت گسل آپیک (گسل همراه با زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا که به روستای آبگرم ختم میشود و در راستای شرقی-غربی است) باشد ولی بررسی‌های پس‌ازآن نشان داد که آثار ناهنجاری در امتداد گسل آوج به غرب و گسل موازی نزدیک به آن موجود است، آنگونه که پیداست، در راستای یک گسل پنهان با راستای عمومی غرب-شمالغرب، شرق-جنوب‌شرق.
به‌هنگام وقوع زمین‌لرزه در استان قزوین، بشقاب زمین‌ساخت شبه جزیره عربستان ازسوی بشقاب زمین‌ساخت آفریقا به سمت شمال فشرده میشود که به بشقاب زمین‌ساخت اوراسیا | و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزه ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پانویس
پیوند به بیرون
سایت خبری-تحلیلی شهرستان بوئین زهرا: سایت خبری بوئین نیوز
پایگاه خبری تحلیلی بوئین زهرا: سایت خبری پایگاه خبری تحلیلی بوئین زهرا
بوئین زهرا | شهرستان بوئین‌زهرا در جنوب استان قزوین (شمال باختری ایران) واقع است. بوئین‌زهرا منطقه‌ای لرزه‌خیز است و بر روی گسل قرار دارد و تاکنون زمینلرزههای شدیدی را به خود دیده است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته است. این زمین‌لرزه‌ها عبارتند از:
زمین‌لرزهٔ سال ۵۵۶ (نامعلوم)
زمین‌لرزهٔ ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمین‌لرزهٔ ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ (حدود ۱۲ هزار کشته و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزهٔ ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پژوهشگاه بین‌المللی زلزه‌شناسی و مهندسی زلزله
پایگاه داده‌های علوم زمین کشور
جام جم
پیوند به بیرون
عکسهای زمین‌لرزه بوئین‌زهرا (۱۳۴۱)
بوئین‌زهرا
شهرستان بوئین‌زهرا | حدود ساعت ۱۱ شامگاه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱، زمینلرزهای به بزرگی ۷.۲ ریشتر، شهرستان بوئین‌زهرا را لرزاند. شدت این زمین‌لرزه به حدی بود بود که باعث مرگ بیش از ۱۲ هزار نفر شد. در این زمین‌لرزه بسیاری از آثار و بناهای قدیمی و تاریخی شهرستان بوئین‌زهرا از جمله قلعهٔ باستانی رودک از بین رفت.
زمینلرزههای بوئین‌زهرا
بوئین‌زهرا منطقه‌ای لرزه‌خیز است و بر روی گسل ایپک قرار دارد و تاکنون زمینلرزههای شدیدی را به خود دیده‌است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته‌است. این زمین‌لرزه‌ها عبارت‌اند از:
زمین‌لرزه سال ۵۵۶ (تلفات نامعلوم)
زمین‌لرزه ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمین‌لرزهٔ ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
کمک‌های مردمی
پس از وقوع زلزله، غلامرضا تختی، صندوق به گردن از پارک ساعی در خیابان پهلوی تا تالار کیهان در خیابان فردوسی تهران را پیاده پیمود و با بلندگو شخصاً از مردم شهر می‌خواست تا به هموطنان زلزله‌زده‌شان هر چه در توان دارند، کمک کنند. زنان، گوشواره و گردنبند و انگشتر و مردان، پول‌های اهدایی خود را به صندوق آویزان از گردن تختی می‌انداختند. واکنش‌ها به این عمل، چنان باورنکردنی بود که بلافاصله موج بزرگی از نیکوکاران به راه افتادند و ده‌ها کامیون حامل آذوقه و وسایل موردنیاز به وی سپرده شد.
منابع
ایران در ۱۳۴۱
ایران در ۱۹۶۲ (میلادی)
ایران در سده ۲۰ (میلادی)
بلایای طبیعی ۱۹۶۲ (میلادی)
تاریخ استان قزوین
تاریخ قزوین
زمینلرزههای ۱۳۴۱
زمینلرزههای ۱۹۶۲ (میلادی)
بوئین‌زهرا
شهرستان بوئین‌زهرا
فاجعه‌های ۱۹۶۲ (میلادی) در ایران | شهرستان بوئین‌زهرا یکی از شهرستانهای استان قزوین ایران است که بخش عمده دشت قزوین در این شهرستان واقع شده‌است. مرکز این شهرستان، شهر بوئین‌زهرا است و دارای چهار بخش به نامهای مرکزی، دشتابی، رامند و شال و نیز ۹ دهستان و۱۳۰ آبادی دارای سکنه است. جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۴۰۲، برابر با ۱۲۲،۹۹۴ نفر در ۳۶،۸۱۴ خانوار بوده‌است. شهرستان بوئین زهرا از نواحی زلزله خیز ایران است. در سال ۱۳۴۱، زلزله‌ای در آن رخ داد و ۲۰٬۰۰۰ نفر جان باختند..
این شهرستان با وسعتی حدود ۵،۵۲۶ کیلومتر مربع از شمال با شهرستانهای قزوین و البرز، از شمال غرب و غرب با شهرستان تاکستان، از شمال شرق با شهرستان آبیک، از جنوب غرب با شهرستان آوج، از جنوب با استان مرکزی و از شرق با استان البرز هم‌مرز است. شهرستان بوئین زهرا در درجه اول از نظر پسته و سپس گردو و انگور کشت خوبی دارد. در این شهرستان پیاز، پنبه و انواع صیفی جات نیز کشت میشود. البته با توجه به آب و هوای بسیار مساعد بوئین زهرا برای کشت پسته ظرف چند سال گذشته سرمایه‌گذاری‌های بسیار عمده‌ای توسط بخش خصوصی برای توسعه اراضی زیر کشت پسته در این شهرستان صورت گرفته‌است. شهر بوئین زهرا در محل تلاقی راه‌های قزوین به ساوه و کرج به همدان قرار دارد
مردم
زبان ساکنین مرکز شهرستان و شهرها و روستاهای این شهرستان ترکی آذربایجانی است.
شهرستان بویین زهرا بزرگترین منطقه زادگاه طوایف ترکان شاهسون در ایران نیز است
اهالی دو شهرک دانسفهان، شال به زبان تاتی از زبان‌های ایرانی شاخه شمالغربی سخن میگویند.
تقسیمات کشوری
شهرها:بوئین زهرا، دانسفهان، شال، سگزآباد، ارداق و عصمت‌آباد
شهرک‌ها: شهرک آراسنج، شهرک مدرس
بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا
دهستان زهرای بالا
دهستان زهرای پائین
دهستان سگزآباد
شهرها: بوئین‌زهرا، سگزآباد و عصمت‌آباد
بخش رامند
دهستان ابراهیم‌آباد
دهستان رامند جنوبی
شهرها: دانسفهان
بخش شال
دهستان زین‌آباد
دهستان قلعه هاشم
شهرها: شال
بخش دشتابی
دهستان دشتابی شرقی
دهستان دشتابی غربی
شهرها: ارداق
مرکز دهستان‌ها
زهرای پایین: رحیم‌آباد
زهرای بالا: شهرک عصمتیه
سگز آباد: شهر سگز آباد
رامند جنوبی: خوزنین
ابراهیم‌آباد: ابراهیم‌آباد
قلعه هاشم خان: شهرک مدرس
زین‌آباد: زین‌آباد
دشتابی شرقی: شهرستانک
دشتابی غربی: شاهین تپه
شهرکهای صنعتی
بخش دشتابی: شهر صنعتی لیا
بخش شال: شهرک صنعتی شال
بخش رامند: شهرک صنعتی دانسفهان
بخش مرکزی: شهرک صنعتی آراسنج، شهرک صنعتی حکیمیه (سگزآباد)
مراکز دیدنی
تبه هزار ساله شهرک عصمتیه (عصمت آباد سابق)
کاروانسرای محمدآباد
کاروانسرای هجیب
منطقه تاریخی سگزآباد
تپه زاغه
تپه قبرستان
روستای قورقورک
پل شاه عباسی محمدآباد خرّه
راه‌های شهرستان
جاده ۳۸ (تهران - تاکستان)
بزگرراه قزوین- بوئین زهرا
جاده آسفالته بوئین زهرا-زرندیه
جاده آسفالته سه‌راه برزلجین-کلنجین-جاده ساوه
زمینلرزههای بوئین‌زهرا
بوئین‌زهرا منطقه‌ای زلزله‌خیز است و بر روی گسل قرار دارد و تاکنون زمینلرزههای شدیدی را به خود دیده‌است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته‌است. شدیدترین آن مربوط به زمین‌لرزه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ میباشد. این زمین‌لرزه‌ها عبارتند از:
زمین‌لرزه سال ۵۵۶ (۲۳۲نفر) البته باتوجه به جمعیت آن دوره تعداد زیادی بوده
زمین‌لرزه ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمین‌لرزه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ (حدود ۱۲ هزار کشته و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزه ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پانویس
پیوند به بیرون
سایت خبری-تحلیلی شهرستان بوئین زهرا: سایت خبری بوئین نیوز
پایگاه خبری تحلیلی بوئین زهرا: سایت خبری پایگاه خبری | انتظار در دمای نزدیک یخبندان، بدانها نرسیده‌است. مردی از اهالی آوج عنوان ساخت که تنها افراد بومی به او کمک کرده‌اند تا جسد فرزندش را از زیر آوار بیابد. در اعتراض به کوتاهی مقامات در رسیدگی سریع به مشکلات پدیدآمده، نزدیک به ۳۰۰ تن، راه اصلی آوج را بستند. در ۲ تیرماه ده‌ها تن از آوجی‌ها در خشم برآمده از دیرکرد دولت در یاری‌رسانی، اتوموبیل حامل عبدالواحد موسوی لاری، وزیر کشور وقت را به سنگ بستند. آنها همچنین مدعی شدند که آمار مرگ‌ومیر بیشتر از آنچه بوده که در گزارش‌های رسمی بازتاب یافته‌است.
بازسازی
از ۴ تیرماه برق مناطق آسیب‌دیده دوباره وصل شد. در تاریخ ۱۸ ابانماه ۱۳۸۱، بانک جهانی ۲۲ میلیون دلار برای بازسازی و توانبخشی اقتصادی منطقه آسیب‌دیده از زمین‌لرزه اختصاص داد. مقام‌های صلاحیت‌دار استانی به دلیل شرایط سخت آب‌وهوایی، در بازسازی زیستگاه مردم و زیرساختارهای شهری و روستایی نزدیک به چهارماه (از ابانماه تا پایان بهمن) دیرکرد به خرج دادند.
جستارهای وابسته
فهرست زمینلرزههای ایران
ملاحظات
[الف] برخی از منابع این رخداد را با نام زمین‌لرزهٔ چنگوره یا آوج ثبت کرده‌اند. خبرگزاری جمهوری اسلامی از آن با نام زلزله بوئین‌زهرا یاد کرد شاید از این روی که مرکز زمین‌لرزه در منطقه‌ای در شهرستان (و نه شهر) بوئین‌زهرا واقع شده‌است.
[ب] با در نظر گرفتن اثر تورّم این مبلغ نزدیک به ۵۱۳٬۱۲۵٬۰۰۰ دلار امروز میباشد. (به درگاه سنجش تورم مراجعه شود)
پانویس
منابع
پژوهشگاه بین‌المللی زلزه‌شناسی و مهندسی زلزله
پایگاه داده‌های علوم زمین کشور
استان قزوین
ایران در ۲۰۰۲ (میلادی)
تاریخ استان قزوین
تاریخ قزوین
زمینلرزههای ۱۳۸۱
زمینلرزههای ۲۰۰۲ (میلادی)
بوئین‌زهرا
شهرستان بوئین‌زهرا
ایران در ۱۳۸۱ | بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا یکی از بخشهای شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
تقسیمات کشوری
بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا
دهستان زهرای بالا
دهستان زهرای پائین
دهستان سگزآباد
شهرها: بوئین‌زهرا و سگزآباد
جمعیت
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش مرکزی شهرستان بوئین زهرا در سال ۱۳۸۵ برابر با ۵۰۳۰۶ نفر بوده است.
پانویس
جستارهای وابسته
فهرست بخشهای ایران
استان قزوین
شهرستان بوئین‌زهرا
بخشهای استان قزوین
شهرستان بوئین‌زهرا | بنده سر (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش رامند شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.ورودی جاده این روستا در سی کیلومتری از شهر بوئین زهرا در جوار شهر دانسفهان واقع شده است .این روستا در ارتفاع تپه ها بنا شده و شغل اهالی این روستا دامداری و کشاورزی است .از عمده محصولات کشاورزی این روستا میتوان به گردو ، بادام ، گندم و انگور که غالبا از نوع عسگری میباشد اشاره کرد .هوای روستا در تابستان خنک و در زمستان سرد میباشد و عمده علت خنکی آن به دلیل ارتفاع نسبتا بالای این روستا میباشد.لازم به ذکر است که در زلزله سال ۱۳۴۱ که در این منطقه رخ داد این روستا تلفات جانی نداشت و خسارات وارده ناچیزی نسبت به مناطق اطراف متحمل شد.مردم روستا به زبان ترکی تکلم میکنند.
جمعیت
این روستا در دهستان رامندجنوبی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۸۸ نفر (۴۵خانوار) بوده‌است.
منابع
بندسر (بوئین‌زهرا) | محوطه آراسنج قدیم مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان بوئین‌زهرا، روستای آراسنج قدیم واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۷۴۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. آراسنج کنونی بعد از زلزله مهیب شهرستان بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ به تدریج خالی از سکنه شد و تمامی اهالی با اصلیت آراسنجی به آراسنج سفلی (شهرک آراسنج) که بعد از زلزله سال ۱۳۴۱ به عنوان جایگزین برای آراسنج تخریب شده توسط دولت وقت بنا شده بود نقل مکان کردند و آراسنج قدیم نیز با افرادی که از روستاهای اطراف به آنجا کوچ کرده بودند دوباره شکل گرفت. آراسنج سفلی (شهرک آراسنج) با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰۰ نفر بر دامنه کوه‌های آراسنج آرام گرفته است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوران پس از اسلام در شهرستان بوئین‌زهرا
محوطه‌های تاریخی شهرستان بوئین‌زهرا | زمستون می‌تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:
زمستون (ترانه) ترانه‌ای از خواننده قدیمی ایرانی، افشین مقدم
زمستون (آلبوم) آلبومی از خواننده قدیمی ایرانی، افشین مقدم
زمستان فصل چهارم سال |
2dcc73e8-8bca-48bd-943f-8a4d5cd99de4 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در زلزلۀ بوئین زهرا چند روستا چند نفر کشته شدند؟ | false | {
"answer_start": [
534
],
"text": [
"۱۲۲۰۰"
]
} | و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزه ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پانویس
پیوند به بیرون
سایت خبری-تحلیلی شهرستان بوئین زهرا: سایت خبری بوئین نیوز
پایگاه خبری تحلیلی بوئین زهرا: سایت خبری پایگاه خبری تحلیلی بوئین زهرا
بوئین زهرا | شهرستان بوئین‌زهرا در جنوب استان قزوین (شمال باختری ایران) واقع است. بوئین‌زهرا منطقه‌ای لرزه‌خیز است و بر روی گسل قرار دارد و تاکنون زمینلرزههای شدیدی را به خود دیده است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته است. این زمین‌لرزه‌ها عبارتند از:
زمین‌لرزهٔ سال ۵۵۶ (نامعلوم)
زمین‌لرزهٔ ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمین‌لرزهٔ ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ (حدود ۱۲ هزار کشته و ۲۷۰۰ زخمی)
زمین‌لرزهٔ ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
منابع
پژوهشگاه بین‌المللی زلزه‌شناسی و مهندسی زلزله
پایگاه داده‌های علوم زمین کشور
جام جم
پیوند به بیرون
عکسهای زمین‌لرزه بوئین‌زهرا (۱۳۴۱)
بوئین‌زهرا
شهرستان بوئین‌زهرا | چلمبر (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان سگزآباد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۰۸ نفر (۲۶خانوار) بوده‌است. این دهستان دارای اقلیم کوهستانی و آب و هوای خشک و سرد است. عمده فعالیت مردم این روستا کشاورزی، دامداری است. در این روستا مرغداری و زنبورداری هم مشاهده شده است. عمده محصول این روستا گندم است. سه طایفه حسینی ها، خلج ها و ذولفقاری ها در این روستا زندگی می کنند. در دهه سی شمسی حداقل 80 خانوار در این روستا زندگی می کردند اما با شروع مهاجرت به شهر و به خصوص تهران رفته رفته از جمعیت این روستا کم شده و شاید هم اکنون به 15 خانوار و حدود 100 نفر سکنه داشته باشد. اهالی این روستا به زبان ترکی آذربایجانی و با لهجه بوئین‌زهرایی سخن میگویند. مردم این روستا مذهبی و خوش رو هستند. از عمده خورده فرهنگ های این روستا معاشرت های شبانه، نحوی عروسی ها و مراسم های مرگ و میر است. گفته می شود تاریخچه این روستا دست کم به هفتصد سال می رسد. در زلزله سال 42 تعدادی از اهالی این روستا کشته شدند و این روستا تاکنون سه بار محل اسکان شان را تغییر داده است.
منابع
چلمبر (بوئین‌زهرا) | زلیخا (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۸۷ نفر (۹۸خانوار) بوده‌است.
منابع
زلیخا (بوئین‌زهرا) | فرکان (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۲ نفر (۸خانوار) بوده‌است.
منابع
فرکان (بوئین‌زهرا) | چاه خداداد روستایی در دهستان چشمه زیارت بخش مرکزی شهرستان زاهدان استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۲۴ نفر (۵خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | چاه کالی الله داد روستایی در دهستان چشمه زیارت بخش مرکزی شهرستان زاهدان استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۲۱ نفر (۵خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | حیدرآباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان زهرای بالا قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۴۰۵ نفر (۹۶خانوار) بوده‌است.
منابع
حیدرآباد (بوئین‌زهرا)
مناطق مسکونی در شهرستان بوئین‌زهرا | چاه شه مراد روستایی در دهستان چشمه زیارت بخش مرکزی شهرستان زاهدان استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا ۲۸ نفر (۱۱خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | باقرآباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۷ نفر (۱۵خانوار) بوده‌است.
منابع
باقرآباد (بوئین‌زهرا) |
d33f0149-b0df-4a7e-b0f7-9088e036e12f | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در چه تاریخی در قزوین زلزله‌ای شدید رخ داد؟ | false | {
"answer_start": [
6
],
"text": [
"پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق"
]
} | زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۸۱ بوئین‌زهرا (که با نامهای زمین‌لرزهٔ ۲۰۰۲ آوج یا زمین‌لرزهٔ ۲۰۰۲ چنگوره نیز شناخته میشود) در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۸۱ (۲۲ اوت ۲۰۰۲) در منطقه شمالغربی ایران که روی گسل بزرگی قرار گرفته بود، رخ داد. رومرکز این زمین لرزه در نزدیکی شهرستان بوئین‌زهرا و چنگوره در جنوب استان قزوین بود. بزرگی ریشتر این زمین‌لرزه ۶٫۵ و بزرگای گشتاوری آن ۶٫۳ اندازه‌گیری شده‌است. در زمین‌لرزه بوئین‌زهرا دستکم ۲۶۱ نفر کشته و ۱۵۰۰ تن دیگر نیز زخمی شدند. این زلزله ۲۰ پسلرزه نیز در پی داشت.
به‌گزارش پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله (IIEES)، این زمین‌لرزه در تهران که در ۲۹۰ کیلومتری شرق مرکز زمین‌لرزه قرار دارد، خسارتی به‌بار نیاورد؛ ولی به‌خوبی احساس شد. بیشتر خانه‌های تخریب شده در منطقه زمین‌لرزه از جمله منازل یک‌طبقه با ساختار بنایی بودند که کمابیش همگی فروریختند. کندی مسئولین امر در رسیدگی به قربانیانی که نیازمند کمک بودند، خشم مردم محلی را برانگیخت. ساکنین آوج از سر ناامیدی، به پرتاب سنگ به‌سمت اتوموبیل وزیر کشور وقت و کاروان همراه وی در زمان بازدیدشان از مناطق آسیب‌دیده پرداختند.
پس‌زمینه و زمین ساخت
مناطق شمال‌شرقی ایران از برخورد قاره‌ای صفحه عربستان با صفحه اوراسیا به وجود آمده‌است. ایران از عبور گسل‌های بزرگی به وجود آمده، که ۹۰٪ آن زلزله‌خیز است که هر ساله زلزله‌ها در آن رخ میدهد؛ منطقه‌ای در اطراف شکستگی گسل قرار دارد. بیشتر زلزله‌های ایران مربوط به بخشهایی از گسل سراسری زاگرس و البرز میشود. استان قزوین منطقه‌ای بین گسل زاگرس و البرز است که کمترین میزان زلزله‌ها را دارد، اما اینها ممکن است نیروی بیشتری داشته باشند.
پیشینه تاریخی
ایران پیوندگاه گسل‌های عمدهٔ فراوانی‌است که ۹۰٪ آنها از دید لرزه‌خیزی فعال بوده و هرساله دستمایهٔ زمینلرزههای زیادی می‌گردند. پهنهٔ اطراف گسیختگی کم‌وبیش هرروز دچار پاره لرزه‌هایی میشود. این منطقهٔ لرزه‌خیز پیشتر نیز در سالهای ۵۵۶ هجری، ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ و ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ زمینلرزههای شدیدی را به خود دید که مرگبارترینشان در سال ۱۳۴۱ با قدرت ۷٫۲ ریشتر روی داد و منجر به مرگ ده‌هاهزار تن شد.
پهنه‌شناسی، گسل‌ها و زمین‌ساخت
زمین‌لرزه در پهنهٔ وسیعی از جنوب استان قزوین (به فاصله ۱۱۵ کیلومتری قزوین و ۲۲۵ کیلومتری تهران) در روستاهای واقع در دره‌ای با امتداد تقریباً شرقی-غربی در شهرستان آوج(بخش مرکزی) به‌وقوع پیوست. روستاهای آبدره و چنگوره که شدیدترین آسیب‌های زمین‌لرزه به آنها وارد شد از آن میان بودند. در اثر این زمین‌لرزه این دو روستا به‌کلی ویران گردیده و حدود ۵۰ روستای دیگر نیز دچار خسارت شدند. بیشترین شدت لرزه‌ها ۷MM در مقیاس اصلاح شده مرکالی در گستره‌ای حدود ۲۰ کیلومتر از رومرکز زمین‌لرزه (آبدره و چنگوره) بود. در شهر آوج میزان این شدت ۵MM بود.
نخست چنین می‌نمود که باید این زمین‌لرزه ناشی از فعالیت گسل آپیک (گسل همراه با زمین‌لرزهٔ سال ۱۳۴۱ بوئین‌زهرا که به روستای آبگرم ختم میشود و در راستای شرقی-غربی است) باشد ولی بررسی‌های پس‌ازآن نشان داد که آثار ناهنجاری در امتداد گسل آوج به غرب و گسل موازی نزدیک به آن موجود است، آنگونه که پیداست، در راستای یک گسل پنهان با راستای عمومی غرب-شمالغرب، شرق-جنوب‌شرق.
به‌هنگام وقوع زمین‌لرزه در استان قزوین، بشقاب زمین‌ساخت شبه جزیره عربستان ازسوی بشقاب زمین‌ساخت آفریقا به سمت شمال فشرده میشود که به بشقاب زمین‌ساخت اوراسیا | آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود.
آقا محمدرضی هنگام محاصره قزوین به وسیله افاغنه حکم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانی آتشین، سپاه عظیمی گرد آورد و خود پیشاپیش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از یک نبرد دلیرانه در قریه دیال آباد (از توابع قزوین) کشته شد؛ ولی سپاه او افاغنه را در پشت دروازه های قزوین شکست دادند و این شکست سر آغاز بیرون راندن افاغنه از ایران گردید.
جغرافیا
مکان‌نگاری جغرافیایی
قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمودآباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
اقلیم
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.
زمین‌شناسی
زمین‌لرزه
استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تاکنون در آن رخ داده است.
در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی | رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند.
تقسیمات کشوری
شهر قزوین مرکز استان قزوین، شهرستان قزوین و بخش مرکزی شهرستان قزوین است.
ساختار شهری
انجمن اسلامی شهر قزوین
انجمن اسلامی شهر قزوین، انجمنی است ساخته از ۹ نماینده که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر قزوین است. مهمترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیشتر شهروندان و نظارت بر اجرای آنها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت های وابسته به شهرداری هستند.
نخستین بلدیه یا شهرداری قزوین در اسفند سال ۱۳۰۶ هجری قمری تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری های ایران سازمانی غیردولتی است. نخستین شهردار شهر قزوین میرزا حسین شهیدی (صدرالعلما) بوده است.
شهرداری قزوین
اولین بلدیه یا شهرداری قزوین در سال ۱۲۸۵ تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است و وظیفه آن اداره شهر قزوین میباشد.
با انتخاب خواجه نوری به عنوان فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، سید کاظم سرکشیک زاده به قزوین فرا خوانده میشود و کار سازماندهی بلدیه قزوین به او واگذار میگردد، وی سازمان مرتبی را با شعبه‌هایی چند و تعیین بودجه مشخص برای بلدیه قزوین ایجاد می‌کند. از آنجا که بلدیه آن روز جز دریافت عوارض دروازه‌ها (نواقلی) محل درآمد دیگری نداشت فقط می‌توانست حقوق کارمندان خود را تأمین کند و اقدامی در زمینه آبادانی و پاکیزگی شهر انجام نمی‌دادند.
پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه و برگزیده شدن بوذر جمهری به سمت کفالت شهرداری تهران و انجام فعالیت‌های گسترده در سطح شهر تهران، شرایط قزوین که با تهران فاصله اندکی داشت بیشتر به چشم می‌آید و از این رو روزنامه‌های محلی و شخصیت‌های مؤثر شهر و وکلای برای جلب توجه دستگاه حکومت و شخص رضا شاه به مشکلات شهر قزوین و ایجاد یک بلدیه فعال دست به یک رشته فعالیت‌های چشمگیر می‌زنند که از آنها میتوان به فوق‌العاده (روزنامه) رعد در قزوین به تاریخ ۲ مهر ۱۳۰۶ خورشیدی اشاره نمود. این فوق‌العاده به مناسبت سفر رضا شاه به همراه ولیعهد به قزوین و عبور از آن شهر انتشار یافت و وظیفه آن نقل مشکلات مردم شهر قزوین بوده است.
شصت و یکمین شهردار قزوین مسعود نصرتی بود که با آغاز دوره پنجم شورای شهر، خدمت او به پایان رسید و علی صفری (شهردار سابق بوئین زهرا) به جای او شهردار قزوین شد. در چهل و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر قزوین در تاریخ ۹۸/۰۷/۳۰، سیاوش طاهرخانی به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین منصوب شد. در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مهدی صباغی به | مسعود امامی (زاده ۱۳۳۲ - درگذشته ۹ خرداد ۱۳۸۳) سیاستمدار ایرانی زاده شهر لار در فارس بود. در رشته مدیریت تحصیل کرد و فرماندار شهرستان لارستان و استانداری قزوین را بر عهده داشته‌است. او همچنین از پایه‌گذاران جهاد سازندگی لارستان بود.
زندگینامه
مسعود امامی در زمستان سال ۱۳۳۲ در شهر لار، استان فارس به دنیا آمد.
تحصیلات
دوران تحصیل و کودکی را در کنار پدر در روستا سپری نمود و دیپلم خود را در شهر لار گرفت سپس جهت ادامه تحصیل به شیراز رفت و کارشناسی ارشد خود را در رشته مدیریت به دست آورد.
حرفه
او از پایه‌گذاران جهاد سازندگی لارستان و از فعالان فرهنگی و آموزشی این شهر بود. در دوران جنگ ایران و عراق حضور چشمگیری به عنوان سنگرساز در جبهه‌های مختلف از جمله آزاد سازی خرمشهر، حضور در عملیات آزاد سازی بندر استراتژیک فاو، حضور در مناطق عملیات غرب و جنوب و مسئولیت پشتیبانی جنگ و جهاد فارس را به عهده داشت. پس از پایان جنگ به مدت ۶ سال فرمانداری شهرستان لار را برعهده داشت. از سال ۱۳۷۳ به ترتیب سمت مدیر کل امور اجتماعی استان فارس، معاون امور اجرایی شهرداری شیراز و معاونت سیاسی امنیتی استانداری بوشهر و معاونت برنامه‌ریزی استانداری فارس و نهایتاً ۲۸ شهریور ۱۳۸۰ استانداری قزوین را به عهده گرفت.
سیاست
وی از پیشگامان مبارزات سیاسی و روشنگری‌های انقلابی از طریق پخش کتاب و اعلامیه‌های سیاسی بود.
درگذشت
در ساعت ۵:۸:۴۶ بعدازظهر روز جمعه ۱۳۸۳/۳/۸ زمینلرزهای با بزرگای ۶/۳ ناحیه گسترده‌ای از استانهای شمالی ایران را لرزاند. فردای زلزله استاندار و معاونش، فرمانده ارتش و نیروی انتظامی و تیم رسانه‌ای صدا و سیما جهت بازدید از مناطق زلزله زده اعزام شدند. مسعود امامی روز نهم خرداد ماه ۱۳۸۳ در هنگام بازدید از مناطق زلزله زده روستایی منطقه رودبار الموت در شمال قزوین بر اثر سقوط بالگرد درگذشت.در این حادثه جمعی از مقامات محلی دیگر همراه او (در حدود ۹ نفر) کشته شدند. مراسم تشییع وی و دیگر مدیران از مقابل مسجد النبی قزوین و پس از انتقال به تهران در مقابل وزارت کشور مراسم برگزار شد.
در این حادثه به همراه او رحیم فعال، فرمانده منطقه انتظامی استان، حمید رضا بیات، معاون عمرانی استانداری، سرهنگ سلیمانیان افسر لشکر ۱۶ زرهی قزوین، سرهنگ جواد امینی، سرهنگ رجب محمدی و سروان عزیززاده کادر پرواز و نیز محمود صلاحی و ابوالفضل رجبی خبرنگاران صدا و سیما کشته شدند.
گرامیداشت
دوازدهمین سالگرد مسعود امامی در لارستان گرامی داشته شد.
نامگذاری یکی از میدان‌های اصلی و خیابان‌های شهر قزوین به نام مسعود امامی
همسفر آفتاب، نوشته محمدعلی حضرتی
روایت آخرین سفر
هشتم خرداد سال ۸۳ زمین لرزه‌ای در منطقه الموت رخ داد، زلزله‌ای که حالا پس از گذشت ۱۴ سال، علاوه بر تلخی خرابی ها، خاطره‌ای تلخ‌تر در ذهن همه به یادگار گذاشته است.
فردای زلزله استاندار و معاونش، ارتش، نیروی انتظامی و تیم رسانه‌ای صدا و سیما همه مهیای بازدید از مناطق زلزله زده برای کمک و بهبود سریع اوضاع بودند.
بازدید‌ها انجام و تصمیماتی هم گرفته شد، اما هیچ کدام از کسانی که آن روز، نهم خرداد، سوار بر بالگرد، آسمان الموت زلزله زده را رصد کرده بودند، سروسامان یافتن منطقه را ندیدند.
نهم خرداد برای اهالی رسانه، ۱۴ سال است که یادآور بهار ناتمام تصویر و | زمینلرزههای ۱۴۰۱ آذربایجان غربی به مجموعه زمین‌لرزه‌هایی اشاره دارد که در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ رخ داد و خساراتی را برجای گذاشت. بزرگترین این زمین‌لرزه‌ها با با بزرگی ۵٫۹ در مقیاس بزرگای گشتاوری در ۸ بهمن رخ داد که منجر به مرگ ۳ نفر در خوی شد.
مشخصات
زمین‌لرزه ۱۳ مهر ۱۴۰۱
براساس اعلام موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، زمینلرزهای به بزرگی ۵/۴ M در ساعت ۳:۵۱ دقیقه بامداد چهارشنبه، ۱۳ مهرماه ۱۴۰۱، در عمق ۱۰ کیلومتری زمین در خوی رخ داد. کانون این زمین‌لرزه در فاصله ۷ کیلومتری خوی بوده‌است.
زمین‌لرزه ۲۸ دی ۱۴۰۱
این زمین‌لرزه با ۵٫۷ M در ۲۸ دی ۱۴۰۱ در استان آذربایجان غربی ایران، در فاصله حدود ۸ کیلومتری شرق-جنوبشرقی شهر خوی رخ داد. این زلزله چندین پیش لرزه داشت.
زمین‌لرزه ۸ بهمن ۱۴۰۱
در ۸ بهمن ۱۴۰۱ زمینلرزهای با بزرگی ۵٫۹ M دوباره شهر خوی را لرزاند. این زمین‌لرزه در ساعت ۲۱:۴۴ روز شنبه در فاصله ۶ کیلومتری از شهر خوی در عمق ۷ کیلومتری زمین رخ داد. این زلزله حدود ۶۰ پسلرزه در پی داشت که بزرگترین آنها در ساعت ۱۸:۱۱ عصر یکشنبه، با بزرگی ۴٫۵ M رخ داد.
زمین لرزه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱
در ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ بار دیگر زمین لرزه ای با قدرت ۵ ریشتر خوی را لرزاند که تا کنون ۲۰ نفر مصدوم شده اند. بزرگترین پس لرزه این زلزله ۳/۸ ریشتر بود
زمین لرزه ۴ فروردین ۱۴۰۲
زلزله ای به بزرگی ۵/۶ ریشتر مجدد خوی و سلماس را لرزاند که بیش از صد نفر مصدوم شدند.این زلزله پس لرزه هایی داشته که بزرگترین آنها ۳/۶ ریشتر بوده است
تلفات و خسارت
زمین‌لرزهٔ مهرماه ۱۱۲۷ زخمی برجای گذاشت اما تلفات جانی نداشت. همچنین در پی این زمین‌لرزه ۱۱ هزار خانه تخریب شد.
زمین‌لرزهٔ ۸ بهمن ۱۴۰۱، ۳ کشته برجای‌گذاشت که ۲ نفر از آنها براساس آسیب ناشی از زلزله و یک نفر براثر سکتهٔ قلبی، جان خود را از دست دادند. در این زمین‌لرزه ۱۱۶۰ نفر مصدوم شدند که مصدومان اهل شهرهای خوی، سلماس، فیرورق و… بودند. حدود ۷۰ روستا در این زلزله خوی آسیب دیدند و ۲۰ تا ۹۰ درصد منازل مسکونی در این مناطق دچار تخریب شدند. در پی این حادثه برق برخی مناطق زلزله‌زده قطع شد.
جستارهای وابسته
فهرست زمینلرزههای ایران
منابع
آذربایجان غربی
ایران در ۱۴۰۱
ایران در ۲۰۲۳ (میلادی)
تاریخ استان آذربایجان غربی
رویدادهای ژانویه ۲۰۲۳ در ایران
زمینلرزههای ۱۴۰۱
زمینلرزههای ۲۰۲۲ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۲۳ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۲۳ در ایران
زمینلرزههای ایران
فاجعه‌های ۲۰۲۲ (میلادی) در ایران
فاجعه‌های ۲۰۲۳ (میلادی) در ایران
مقاله‌های زمین‌لرزه نیازمند تاریخ محلی | زمین‌لرزه دالبندین پاکستان زلزله‌ای است، که در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۲۰:۲۳:۱۷ به زمان یوتی‌سی در پاکستان در ۴۵ کیلومتری غرب شهر دالبندین در ایالت بلوچستان پاکستان در جنوب غربی این کشور و نزدیک مرز افغانستان رخ داد بزرگی آن ۷٫۲ ریشتر و به قدری عظیم بود که در دهلی نو پایتخت هند و دبی در امارات متحده عربی نیز احساس شد اما با توجه به محل وقوع زلزله که فاصلهٔ زیادی با سکونت‌گاه‌های انسانی داشت، خسارت چندانی بر جای نگذاشت. این زلزله در ساعت ۱:۳۰ دقیقه ۱۹ ژانویه به وقت محلی و در عمق ۸۴ کیلومتری زمین رخ داد.
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
بلوچستان
پاکستان در ۲۰۱۱ (میلادی)
تاریخ بلوچستان
تاریخ بلوچستان، پاکستان (۱۹۴۷-تاکنون)
دولت سید یوسف‌رضا گیلانی
رویدادهای ژانویه ۲۰۱۱ در آسیا
زمینلرزههای ۲۰۱۱ (میلادی)
زمینلرزههای پاکستان | در ۲ اردیبهشت ۱۲۳۲ برابر با ۲۲ آوریل ۱۸۵۳ در منطقه فارس ایران زمینلرزهای بزرگ رخ داد. شهر شیراز و اطراف آن به شدت آسیب دید و تقریباً تمام ساختمان‌ها ویران شدند. میان ۹٬۰۰۰ تا ۱۳٬۰۰۰ نفر نیز در طی آن کشته شدند.
توالی زمین‌لرزه
آغاز زلزله‌ها تقریباً در سپیده‌دم روز قبل از زمین‌لرزه اصلی، با چند پیش‌لرزه آغاز شد. این پیش‌لرزه‌ها در طول آن روز و تا صبح روز بعد ادامه یافتند. زلزله اصلی حدود ظهر رخ داد و پس از شش ساعت پس‌لرزه‌ای بزرگ رخ داد.
خسارت
پیش‌لرزه دوم خسارات شدیدی در محله گود عربان وارد کرد و یک مسجد، بخشی از بازار و بسیاری از خانه‌ها را ویران کرد. روان‌گرایی محلی زمین و برخی قنات‌ها نیز فروریختند. سومین پیش‌لرزه بزرگ که حدود ۱۵ دقیقه قبل از زلزله اصلی رخ داد، منجر به خسارات بیشتری از جمله فروریختن یکی از مناره‌های مسجد عباس شد.
زمین‌لرزه اصلی شهر را ویران کرد به طوری که تمام ساختمان‌ها و سایر سازه‌ها در ۱۲ کیلومتری شهر به عنوان «ویرانه» توصیف شدند. بناهای قابل توجهی که یا ویران شدند یا به شدت آسیب دیدند شامل بخشهای باقی‌مانده مسجد عباس، بنای تاریخی و مسجد شاهچراغ، کلیسای ارامنه و مدرسه خان بودند. بیشتر مسجد نو نیز فروریخت در حالی که مسجد وکیل و بازار وکیل عمدتاً تحت تأثیر قرار نگرفتند.
پسلرزه بزرگ در اواخر همان روز منجر به خسارات و تلفات بیشتر شد.
منابع
تاریخ استان فارس
زمینلرزههای ایران
شیراز
مختصات در ویکی‌داده | در تاریخ ۲۳ ژانویه ۱۵۵۶ در استان شاآنشی در شمال چین زمینلرزهای عظیم رخ داد که باور می‌رود مرگبارترین زمین‌لرزه ثبت شده در تاریخ باشد. این زمین‌لرزه شاآنشی و شانشی استان همسایه آن در سمت شرق را لرزانده و به طور تخمینی ۸۳۰٬۰۰۰ نفر را کشته یا زخمی کرد.
منابع
تاریخ شاآنشی
چین در ۱۵۵۶ (میلادی)
رویدادهای ۱۵۵۶ (میلادی)
زمینلرزههای چین
زمینلرزههای سده ۱۶ (میلادی) | زلزله بزرگ گنروکو زلزله‌ای بود که به وقت محلی ۰۲:۰۰ در ۳۱ دسامبر سال ۱۷۰۳ در دوره ادو در ژاپن رخ داد.
منابع
زمینلرزههای کلان‌راندگی در ژاپن
ژاپن در ۱۷۰۳ (میلادی)
سونامی‌ها در ژاپن
فاجعه‌های ۱۷۰۳ (میلادی) در آسیا | مردخانه روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشت زرین قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۲۷ نفر (۲۲خانوار) بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
مردخانه |
9776e6c1-53f3-47b7-98d6-86ff5c983e7e | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در سال ۱۰۴۹ ه.ق در زلزلۀ کدام شهر 12000 نفر کشته شدند؟ | false | {
"answer_start": [
341
],
"text": [
"قزوین"
]
} | ۱۰۴۹ ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
۱۰۴۹ (خورشیدی)
۱۰۴۹ (میلادی)
۱۰۴۹ (قمری) | ۱۰۴۹ (میلادی) هزار و چهل و نهمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۹ (میلادی) | اوریاد، دهستانی است از توابع بخش مرکزی شهرستان ماهنشان در استان زنجان ایران.
جمعیت
براساس سرشماری سال 1395 جمعیت آن٬ 12000 نفر (۱٬۲۹۹ خانوار) بوده‌است.
منابع
دهستان‌های شهرستان ماهنشان
شهرستان ماهنشان | ۱۰۴۹ هزار و چهل و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۹
سده ۱۱ | ۱۰۴۹ (قمری)، هزار و چهل و نهمین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با چهارم مه سال ۱۶۳۹ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۹ (قمری)
سده ۱۱ (قمری) | product=new Product(12000,”Computer Monitor”);
//
//create session factory
//
SessionFactory factory= new Configuration().configure().buildSessionFactory();
//
//get a session
//
Session session =factory.getCurrentSession();
//
//save a product in database
//
session.beginTransaction();
session save(product);//saved!
session.getTransaction().commit();
//
//retrive first product with id 12000 from database
//
session.beginTransaction();
Product prod = (Prodcut) session.createQuery("from Product as productObj where prodcutObj.id=12000").list().get(0);
session.getTransaction().commit();
پیوند به خارج
وبگاه هایبرنیت
منابع
Hibernate in Action, by Gaving King and Christian Bauer, Printed by Manning,
ویکی‌پدیای انگلیسی
بستر جاوای سازمانی
پلت‌فرم جاوا
رد هت
نرم‌افزار آزاد
نرم‌افزارهای چندسکویی
نرم‌افزارهای رد هت | ساروپازیدین یا زلزلۀ‌سور (نام علمی: Sauroposeidon) نام یک سرده از زیرراسته سوسمارپاشکلان است.این دایناسور غول پیکر، بلندقدترین دایناسور شناخته‌شده است. نامش ترکیب سورس (خزنده/مارمولک)+ پوسایدن (خدای دریا/زلزلۀ) است.
منابع
پیوند به بیرون
براکیوسور
دایناسورهای آمریکای شمالی
دایناسورهای کرتاسه
دیرین‌شناسی در اکلاهما
دیرین‌شناسی در تگزاس
دیرین‌شناسی در وایومینگ
سنگواره‌های توصیف‌شده در ۲۰۰۰ (میلادی)
سوسمارپایان | ۶۷۹ (قمری)، ششصد و هفتاد و نهمین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با دوم مه سال ۱۲۸۰ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
منابع
۶۷۹ (قمری)
سده ۷ (قمری) | روستای حاجی‌آباد از توابع شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی است که در ۲۴ کیلومتری این شهر قرار دارد و جمعیتی بالغ بر ۶۵۰ نفر را در خود جای داده است. پس از زلزلۀ سال ۵۸، سه روستای مقیم آباد، نعمت آباد و حاجی آباد تجمیع شدند. روستای حاجی آباد هم‌اکنون از امکانات برق، آب، تلفن، جادۀ آسفالت، گاز، مخابرات و اینترنت برخوردار است. شغل عمدۀ اهالی روستا دامداری و کشاورزی است.
منبع
شهرستان گناباد
روستاهای شهرستان گناباد | ۶۱۰ (قمری)، ششصد و دهمین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با ۲۳ مه سال ۱۲۱۳ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
فخرالدین عراقی شاعر و عارف فارسی
درگذشتگان
منابع
۶۱۰ (قمری)
سده ۷ (قمری) |
0eefc8da-e1e0-4d56-8972-010e0fbf3a03 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در زلزلۀ بوئین زهرا چند روستا تخریب شدند؟ | false | {
"answer_start": [
479
],
"text": [
"۹۱"
]
} | زینر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۰
دهانه‌های ماه | چم زرد، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اردل در استان چهارمحال و بختیاری ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دیناران قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیت آن ۳۵ نفر(۸ خانوار) بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای شهرستان اردل
فهرست روستاهای ایران
منابع
جوب سیب | امیرآباد نو نام روستایی است در جنوب شهرستان بوئین‌زهرا استان قزوین است.
منابع
اطلاعات اهالی روستا
روستاهای شهرستان بوئین‌زهرا
مناطق مسکونی در شهرستان بوئین‌زهرا | چاه مراد، روستایی از توابع بخش کورین شهرستان زاهدان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان شورو قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | آب زهلی تارضایی، روستایی از توابع بخش چاروسا شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان طیبی سرحدی شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۴۳ نفر (۹خانوار) بوده‌است.
منابع
آب زهلی تارضایی | فتح‌آباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است. فتح‌آباد شرقی‌ترین روستای شهرستان بوئین زهرا است و در مجاورت استان البرز واقع شده است.
تاریخ
در فرهنگ جغرافیایی ایران در مورد فتح‌آباد چنین نوشته شده است:
ده جزء دهستان زهرا بخش بوئین زهرا شهرستان قزوین، ۱۵ کیلومتری بوئین کنار راه فرعی اشتهارد. جلگه، معتدل، سکنه ۴۰۶، شیعه، تُرکی. قنات، غلات، یونجه، چغندر قند، شغل زراعت، جوال، گلیم بافی، راه مالرو.
جمعیت
این روستا در دهستان زهرای پایین قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۷۶ نفر (۲۲۰خانوار) بوده‌است.
منابع
فتح‌آباد (بوئین‌زهرا) | چاه دادخدا (زاهدان)، روستایی از توابع بخش کورین شهرستان زاهدان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان کورین قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۴ نفر (۶خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان زاهدان | برآفتاب چالاب زرد، روستایی در دهستان بیجنوند از توابع بخش زاگرس در شهرستان چرداول در استان ایلام کشور ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان بیجنوند قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۹ نفر (۱۶خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان چرداول
مناطق مسکونی کردنشین در استان ایلام | خالدین (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۱۸ نفر (۴۵خانوار) بوده‌است.
منابع
خالدین (بوئین‌زهرا) | باقرآباد (بوئین‌زهرا)، روستایی از توابع بخش دشتابی شهرستان بوئین‌زهرا در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دشتابی غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۷ نفر (۱۵خانوار) بوده‌است.
منابع
باقرآباد (بوئین‌زهرا) |
73c743c7-bc97-4a57-a1ae-daad11d4c4cc | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در چه تاریخی در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری زلزله آمد؟ | false | {
"answer_start": [
157
],
"text": [
"۵۷۲ ه.ق"
]
} |
رویدادها
ماه مه: زمین‌لرزه خاور بوئین زهرا. در ذیقعده ۵۷۲ زمین لرزه‌ای بسیاری شهرهای عراق عجم را، در طول دامنه‌های جنوبی البرز تا منطقه آنسوی ری، ویران کرد. شهرهایی که به ویژه دستخوش ویرانی شدند قزوین و ری بود که کسان بسیاری در آن کشته شدند. گواه‌های درونی اطلاعات نشان میدهد که ناحیه ری، خاور بوئین زهرا و آبادی‌های کرج بیشترین آسیب‌ها را دیدند.
منابع
اَمبرسِز، ن.ن.، مِلویل، چ. پ.، تاریخ زمینلرزههای ایران، ترجمه ابوالحسن رده، تهران: نشر آگاه، ۱۳۷۰.
۱۱۷۷ (میلادی) | البرز رشته کوهی در بخش شمالی ایران است. ریشهٔ نام آن در زبان اوستایی هره بره زئیتی و در زبان پهلوی هره بُرز است و ریشه نام البرز در زبان پارسی میانه هَرْبورْزْ میباشد.
این رشته کوه از سوی باختر از جمهوری آذربایجان آغاز میشود و در سوی شرق تا درون ترکمنستان و افغانستان دنباله می‌یابد. بخش بزرگی از البرز در راستای کنارهٔ جنوبی دریای مازندران کشیده شده‌است. در این بخش، جبههٔ شمالی البرز سرسبز و جبههٔ جنوبی آن خشک است. یک دلیل این دوگانگی وجود رشته کوه البرز است که همچون سدّی طبیعی از گذر رطوبتِ برخاسته از دریای مازندران به سوی جنوب جلوگیری می‌کند و بیشتر این رطوبت در جبههٔ شمالی البرز می‌بارد.
بلندترین کوه البرز و ایران، کوه دماوند (۵۶۱۰ متر) است که در استان مازندران، شهرستان آمل، در منطقه لاریجان قرار دارد. دامنه‌ها و دره‌های البرز از تفرجگاه‌های مهم مردم استانهای مازندران، تهران، زنجان، البرز، قزوین، سمنان و گلستان است. از مهمترین رودهای دامنهٔ شمالی البرز سفیدرود و دامنه‌های جنوبی کرج و جاجرود را میتوان نام برد. قله‌های بسیاری برای کوهنوردی در این رشته کوه وجود دارند که میتوان از میان آنها دماوند، علم‌کوه، سماموس، خلنو، آزادکوه، شاه‌البرز، سیالان، وروشت، دوبرار، توچال و پهنه‌حصار را نام برد.
ویژگیهای زمین‌شناسی و جغرافیایی
از دید چینه‌شناسی و زمین‌ساخت (تکتونیک)، رشته کوه البرز به سه بخش خاوری (شرقی)، مرکزی و باختری (غربی) بخش‌بندی میشود. البرز باختری از رودخانه آستاراچای تا دره سپیدرود، البرز مرکزی از دره سپیدرود تا دره فیروزکوه و رود تالار، و البرز خاوری از دره فیروزکوه تا گرگان‌رود و مرز خراسان کشیده شده‌است. البرز باختری بخش مهمی از کوه‌های تالش را در برمی‌گیرد. این کوه‌ها از گردنه حیران تا غرب شهرستان هشتپر کمابیش به خط راست به سمت جنوب سپس به سوی جنوبشرقی امتداد یافته و در جنوب شهرستان رشت به دره سپیدرود می‌پیوندد.
در دامنه‌های شمالی این نوار کوهستانی، چشم‌انداز طبیعی ویژه‌ای شکل گرفته‌است که از لحاظ حجم و تراکم پوشش گیاهی و درجه حاصلخیزی در ایران منحصر به فرد به‌شمار می‌آید. در دامنه شمالی البرز و در ارتفاع حدود ۲۵۰۰ متری از سطح دریا، جنگلهای خزان‌دار کوهستانی آغاز میگردد که با چهره‌ای متنوع همراه با انواع گونه‌های درختی تا جنگلهای انبوه و بعضاً غیرقابل نفوذ دشتهای پست خزر جنوبی امتداد می‌یابد.
تاریخ زمین‌شناسی سلسله البرز به نوبه خود بسیار پیچیده‌است؛ به کرات در حین چینخوردگیها یا بعد از آن پدیده‌های آتشفشانی ظاهر شده‌اند. مهمترین مرحلهٔ این چینخوردگیها به دورهٔ نومولیتیک میرسد. فرسایشی که طبیعتاً از بالا آمدن کوه‌ها ناشی میگردد بر اثر حرکات زمین و بروز چینخوردگیها و گسل‌ها در دورهٔ میوسن و پلیوسن متوقف مانده‌است. این حرکات و عوارض ناشی از آن حتی تا دوران چهارم نیز ادامه داشته‌است. دستگاه‌های آتشفشانی غالباً وسعت کمی را اشغال می‌نمایند ولی ارتفاع آنها قابل توجه است. این امر به‌خصوص می‌تواند با جوان بودن سعیرهای آتشفشانی در این مناطق در ارتباط باشد. البرز مرکزی به‌طرف مغرب در بالای منطقهٔ قزوین، سلسله البرز کم‌ارتفاع‌تر شده و تراکم و گسترش سنگهای آذری در آن اهمیت می‌یابد. به‌جانب مشرق، این بخش سلسله امامزاده هاشم را تشکیل داده و راهی که تهران را به دره علیای هراز اتصال میدهد از آن می‌گذرد. سلسله امامزاده هاشم در حقیقت | کومِش، کومِس، قومِش یا قومِس، نام یکی از ایالت‌های کهن ایران است که امروزه، استان سمنان محدودهٔ آن سرزمین باستانی را دربرگرفته است. البته شهر جاجرم که در مسیر راه ابریشم بوده‌است و در شمال شرق ایران جای دارد، را نیز هکتام پلیس یا شهر صددروازه می‌دانستند.
سرزمین «کومس» که حدود آن را از گرمسار تا بیارجمند می‌دانند، سرزمینی است که در شمال ایران و در شرق ری واقع بوده‌است.
شاهراه بزرگ خراسان که از ری، در ناحیه جبال می‌آمد و به نیشابور در خراسان منتهی می‌گردید از سراسر ایالت قومس می‌گذشت و همه شهرهای مهم قومس سر این راه واقع بود. جغرافی‌نویسان عرب بخشی از شاهراه بین آبادی‌های کنونی عباس‌آباد و لاسگرد دهستانی در شهرستان سرخه را جزء ولایت جداگانه‌ای به نام قومس دانستهاند.
تاریخچه
بنای اولیه کومش
بنا به روایت کتاب «شهرستان های ایرانشهر ترجمه صادق هدایت «کومش پنج برج را آژی دهاک پیشوای جادوگران (مغان) بنا کرد که نشیمنگاه پهلویان بود» این روایت باستانی نشان میدهد بنیانگذار شهر کومش آژی دهاک پیشوای مغان (جادوگران) بوده‌است و ضمناَ پارتیان (پهلویان – اشکانیان) در ایالت کومش می‌زیسته و آنرا به پایتختی برگزیده اند. تأسیس شهر سمنان به دست تهمورث دیوبند از پادشاهان پیشدادی انجام گرفته‌است "شهر سمنان در نقشه جغرافیای بطلمیوس به نام سمینا در ایالت پارت ثبت شده‌است
کومس دوره کیانیان
بنا به روایات تاریخی، کومش چهاردهمین ایالت تاریخی «ورن» (ورنه) از تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی در دوران باستان بوده‌است. این منطقه در طی دوران حکومت مادها و هخامنشیان با نام «کومیسنه» (کومس) یا «کومیشان» (کومش) شناخته میشده و بخشی از ایالت بزرگ «پارت» (پرتو) به‌شمار می‌رفته‌است.
به نظر پژوهشگران اوستا سرزمین کومش (دامنه‌های جنوبی البرز بین ری تا شاهرود) مرکز حکومت سلسله محلی کیانیان بوده‌است و چون ویشتاسب پادشاه محلی این ناحیه دین زرتشت را پذیرفت در اساطیر و روایات ملی و مذهبی ایران جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند به ویژه آنکه جنگ نهائی بین ویشتاسب پادشاه کیانی و ارجاسب تورانی در کومش اتفاق افتاده‌است. همچنین در مورد جنگ کومش و اهمیت آن در اساطیر و تاریخ ایران آمده‌است: دنباوند کوه آنکه بیوراسب بدو بسته شده‌است از همان پتشخوار (جبال البرز) است نیز کوه کومش و گرگان بدان پیوسته‌است – که کوه کومش را که کوه «آمد به فر فریاد» خوانند آنست که ویشتاسب، ارجاسب را بدان شکست داد کوه میاندشت از آن کوه‌ها گسسته‌است گوید: به کارزار دین چون شکست بر ایرانیان رسید کوه کومش از آن کوه‌ها بگسست میان دشت فرو افتاد و ایرانیان به یاری آن رهائی یافتند و آن را آمد به فریاد خواندند. دربارهٔ کیانیان اینکه اسطوره بوده‌اند یا تاریخ واقعیت این است که به تاریخ نزدیک‌ترند به موجب پژوهش‌های مورخین اروپایی و آمریکایی از جمله آرتور کریستن‌سن، هرتسفلد، اومستد و … کیانیان سلسله‌ای از امیران ناحیکیه جنوبی البرز بوده‌اند و محل حکومت آنان از شمال به مرز مازندران و گرگان (کوه‌های رشته‌کوه البرز) و از مشرق به خاور شاهرود فعلی و از غرب تا ری فعلی را در بر می‌گرفته‌است. حکومت کیانیان با کیقباد آغاز میشود که در البرزکوه می‌زیست و رستم او را یافت و به کمک رستم به پادشاهی رسید پس از او کیکاووس و آنگاه کیخسرو به پادشاهی رسیدند کیخسرو در پایان عمر از پادشاهی کناره گرفت و به | و قمرود بعلاوه تقریباً تمام استان مرکزی بخش بزرگی از ماد سفلی بوده‌است. در مرکز این ناحیه سه رودک در جهت دریاچه‌های حوض سلطان و دریای نمک جاری می‌باشند: از شمال غرب ابهر چای به دره‌ای که شهر تاکستان (سیادن) در آن است، جاری میگردد؛ و از غرب قره‌سو که از همدان جاری است و از جنوب‌غرب قمرود که اکنون شهر قم در کنار آن واقع است جاری میشوند. آشوریان این ناحیه را سرزمین رودک‌ها می‌نامیدند. در این ناحیه مناسب‌ترین جا برای سکونت و زراعت دامنه‌های البرز است، که از سمت شمال این ناحیه را محدود می‌سازد و کوه رود که از طرف جنوب تا حدی به دریاچه‌ها نزدیک میباشد. اکنون شهر تهران در دامنه‌های جنوبی البرز قرار دارد و در عهد باستان ری یا رغه که یکی از شهرهای مهم ماد شمرده میشد. اکنون در دامنه‌های شمالی کوه‌رود شهر کاشان و تپه سیلک واقع است.
در مشرق ری، نزدیک قله برفین دماوند گردنه‌ای وجود دارد بر سر راه مازندران که در عهد باستان اصطلاحاً دروازهٔ کاسپیان نامیده میشد.
نواحی شمال کویر
این ناحیه نیز در دامنه‌های جنوبی کوه البرز قرار دارد ولی از دروازه کاسپیان شرقی‌تر است و از سمت جنوب به بیابان شوره زار محدود میباشد. در عهد باستان این ناحیه خوار یا خوارنا نامیده میشد. راه کاروان رو به آسیای میانه از این ناحیه می‌گذشت و اکنون شهرهای سمنان و دامغان بر مسیر آن قرار داشتند. بخش شرقی خوارنا به فلات خراسان یعنی بخش جنوبی پارت قدیم ملحق می‌گشت.
مسلماً ماد با نواحی جنوبی‌تر نیز مناسبات نزدیک داشت و بویژه در زمان‌های کهن ظاهراً مردم آن سرزمین با کاسی‌ها و ساکنان عیلام از حیث قومیّت و زبان قرابت داشتند. ماد از طریق پارتاکنا با پارس که از کهن‌ترین زمان‌ها توسط عیلامیان مسکون بود نیز مربوط بوده؛ ولی در عین حال مسافات دراز و پهنه‌های لم‌یزرع، خاک ماد را از جنوب و جنوبشرقی ایران جدا می‌کرد.
جاده کاروان‌رویی که آسیای میانه را به آسیای مقدم متصل می‌کرد از خاک ماد می‌گذشت. این راه که از ناحیه اکباتانا عبور می‌کرد و سپس در دامنه‌های جنوبی البرز و در نواحی تهران و سمنان امتداد می‌یافت اهمیت فوق‌العاده‌ای در تاریخ ماد داشته‌است.
ضمناً چنانچه در نظر گیریم که مردم دام‌پرور کرانه شرقی و غربی دریای خزر از لحاظ تاریخی با ماد رابطه نزدیک داشته و از لحاظ فرهنگی و قومی همانند بودند، در می‌یابیم که سرنوشت ماد همیشه با مقدرات آسیای میانه مربوط بوده‌است.
روابط مادسفلی با مشرق و جنوب و اختلاف شرایط آن با ماد آتروپاتن (آذربایجان) موجب گشت که پیوند میان این دو قسمت ایران نا استوار باشد و بدین سبب از قرن چهارم پ. م. سرنوشت تاریخی آنها متفاوت بوده و از آنجمله پیدایش و قوام قومیّت ایشان نیز از طرق مختلف جریان یافت.
سکنه ماد
تمدن و فرهنگ قدیمتر ماد.
جستارهای وابسته
اتحادیه قبایل ماد
آمادای
پانویس
منابع
ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. فصل دو.
پیوند به بیرون
مادها
منائیان
سکاها
کیمری
تاریخ ایران
تمدن‌های باستانی
اقوام باستانی فلات ایران
تاریخ ایران باستان
مردمان باستانی ایران | شهر تهران در ۵۱ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۸ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۵۱ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته‌است و ارتفاع آن از سطح آب‌های آزاد بین ۱۸۰۰ متر در شمال تا ۱۲۰۰ متر در مرکز و ۱۰۵۰ متر در جنوب متغیّر است. تهران در میان دو وادی کوه و کویر و در دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز گسترده شده‌است. از جنوب به کوه‌های ری و بی‌بی‌شهربانو و دشتهای هموار شهریار و ورامین و از شمال توسط کوهستان محصور شده‌است..
زمین‌شناسی
مشخصه اصلی زمین‌شناسی تهران قرار گرفتن آن بین توده عظیم رشته‌کوه البرز (متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی) و فلات ایران (متعلق به دوران چهارم زمین‌شناسی) است. مهمترین نمود این مسئله وجود گسل‌های فعالی چون گسل مشاء، گسل شمال تهران و گسل ری است که موجب شده همواره زمینلرزههای خفیف و نامحسوسی در محل این گسل‌ها به وقوع بپیوندد.
تهران را میتوان به سه منطقه طبیعی تقسیم کرد.
کوه‌های شمالی. بلندترین نقطه این کوه‌ها قله توچال به ارتفاع ۳۹۳۳ است.
دامنه کوه‌ها. این منطقه شامل قسمتهای شمالی شهر مانند اوین، درکه، نیاوران، حصارک و سوهانک میشود.
دشت جنوبی. بخش اعظم شهر در این دشت قرار گرفته و شیب ملایمی از شمال به جنوب دارد.
بلایای طبیعی
لرزه‌خیزی
شهر تهران از نظر زمین لرزه جزء مناطق پرزیان (۸ تا ۱۰ درجه مرکالی) به‌شمار می‌آید.
گسل‌هایی که در تهران و حومه تا شعاع ۱۵۰ کیلومتری مرکز شهر قرار دارند، عبارتند از گسل مشا به طول ۹۰ کیلومتر، شمال تهران، ریبه طول ۸ کیلومتر، طالقان، ایوانکی و ایپک که بررسی رفتار آنها حایز اهمیت است.
در علم زلزله‌شناسی گسل‌هایی برای بشر خطرناک شناخته میشوند که حداقل ۱۰ کیلومتر طول داشته و جوان (فعال) هم باشند (گسل فعّال گسلی است که در ده هزار سال گذشته حداقل سبب یک زمین لرزه شده باشد). گسل شمال تهران بزرگترین گسل شهر است که در جنوب دامنه رشته‌کوه البرز و در شمال شهر تهران قرار دارد. این گسل از لشکرک و سوهانک آغاز شده تا فرح‌زاد و حصارک و از آنجا به سمت غرب امتداد یافته است. این گسل در مسیر خود، نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه را در بر می‌گیرد. گسل مهم دیگر گسل ری است که با توجه به مقاوم نبودن ساختمان‌های جنوب تهران در صورت فعال شدن بسیار پرتلفات خواهد بود. این گسل از جاده خاوران شروع شده و با گذر از دولت‌آباد و حرکت بر مسیر جاده کمربندی تهران در حد نصاب کوره‌های آجرپزی چهاردانگه به پایان میرسد. نقشه گسل‌های تهران اخیراً توسط پایگاه ملی داده‌های علوم زمین تهیه شده است.
از نظر زلزله‌شناسی تاریخی، شهر تهران زلزله‌های بزرگی مانند زلزله ۷٫۱ ریشتری دماوند در ۱۸۳۰ م. ۷٫۲ ریشتری کرج در ۱۱۱۷ م. ۷٫۷ ریشتری طالقان در ۹۵۸ م. ۷٫۱ ریشتری ری در ۸۵۵ م؛ و زلزله‌های ۷ ریشتر به بالای بسیارِ دیگری به خود دیده است. با احتمال بالای ۷۰٪، به طور میانگین هر ۱۵۸ سال زلزله‌ای مخرب در این شهر رخ داده و با توجه به اینکه از آخرین زلزله مخرب که زلزله ۷٫۱ ریشتری دماوند در ۱۸۳۰ م؛ و به احتمال زیاد مربوط به گسل مشا، حدود ۱۷۸ سال می‌گذرد، احتمال وقوع زلزله‌ای بالای | شهرستان طالقان به مرکزیت طالقان، یکی از شهرستانهای استان البرز در کشور ایران است. شهرستان طالقان از شمال با استان مازندران، از شمالغربی با منطقه الموت، از جنوب با ساوجبلاغ، و از غرب و جنوب غرب با زیاران همجوار است. زیاران نزدیکترین شهر به طالقان است.
منطقه کوهستانی طالقان در ۹۰ کیلومتری شهر کرج قرار گرفته‌است. این ناحیه زیستگاه حیات وحش و گونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزشهای تفرجگاهی هستند. منطقه طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که در خود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز دارد که بر جاذبه‌های آن می‌افزایند. این ناحیه قبل از تشکیل استان البرز جزئی از استان تهران بوده‌است و فاصله آن با شهر تهران ۱۳۳ کیلومتر میباشد.
تقسیمات کشوری
شهرستان طالقان از دو بخش مرکزی و بالاطالقان و از ۴ دهستان جوستان، کنارود، پایین طالقان و میان طالقان تشکیل شده‌است.
عوارض طبیعی
شاهرود
شاهرود رگ حیاتی این سرزمین دیر زمان است که از کوهپایه‌های شرقی آغاز و با طولی نزدیک به ۱۰۵ کیلومتر به غرب می‌رود. این شریان آبی بیش از ۱۵ رودخانه کوچک و بزرگ منطقه را که از چشمه سارها و برفاب‌ها سرچشمه می‌گیرند، همراه خود تا سپید رود می‌برد تا با آب‌های قزل اوزن آمیخته و راهی دریای خزر شود.
دو آبشار در روستاهای اوچان و جوستان و همچنین در هر کدام از روستاهای اورازان، کرکبود، آسکان، عسلک آبشارهایی جریان دارند، دو چشمه آب معدنی در روستاهای عسلک و لمبران (بنام سه کوچ) و یک چشمه آب معدنی شرب در جوستان قرار دارد که دو چشمه معدنی ذکر شده یکی از نقاط تفرجی طالقان محسوب میشود.
کوه‌ها
شاه البرز
شاه البرز، نام رشته‌کوه و قله‌ای است در رشته کوه البرز به ارتفاع حدود ۴۲۰۰ متر. این رشته‌کوه، مرز طبیعی استانهای البرز و قزوین را تشکیل میدهد. دامنهٔ جنوبی آن به طالقان و دامنهٔ شمالی آن به درهٔ الموت از استان قزوین مشرف است.
مسیر علم کوه
از دیگر آثار طبیعی ارزشمندی که در طالقان مشاهد میشود میتوان به کوه‌های بلند و صخره‌ای و یخچال‌های طبیعی در جنوب علم کوه نزدیک روستای پراچان اشاره کرد که هر ساله کوهنوردان بسیاری برای صعود به ارتفاعات به آن نواحی رهسپار میشوند.
علم کوه واقع در در منطقهٔ تخت سلیمان در استان مازندران، نام کوهی با ارتفاع قله‌ی ۴۸۵۰ متری بوده و از جبهه جنوبی مشرف به شهرستان طالقان است. قلّهٔ علم کوه پس از دماوند دومین قلهٔ مرتفع ایران به‌شمار می‌رود. بیشتر شهرت این قله به خاطر دیوارهای است که در دامنهٔ شمالی آن واقع است و دارای فنی‌ترین و سخت‌ترین مسیرهای سنگ‌نوردی و دیواره‌نوردی در ایران است. این دیواره در ایران، جایگاهی مانند کی۲ در جهان را داراست. روستای پراچان در طالقان نزدیکترین شهر طالقان به علم‌کوه است.
گسل طالقان
گسل طالقان در بخش جنوبی البرز مرکزی به طول تقریبی ۷۰ کیلومتر در دامنه جنوبی دره طالقان و دره آزاد بر، در فاصله ۵۰ کیلومتری تهران قرار دارد.
زمین لرزه ویرانگر ۷/۷ ریشتری سال ۹۵۸ میلادی که منجر به ویرانی گسترده نواحی ری و طالقان شد، به گسل طالقان نسبت داده شده‌است. همچنین زلزله‌های سالهای ۱۴۲۸، ۱۶۰۸، ۱۸۰۸ و ۱۹۶۶ میلادی نیز به گسل طالقان نسبت داده شده‌اند.
مردم
جمعیت
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان طالقان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۵٬۷۸۱ | نسیم توچال مهمترین جریان محلی تهران است. این نسیم از دیرباز شناخته میشده و به باد توچال معروف بوده‌است. استفاده از جریان این نسیم در گذشته پیوسته برای خنک کردن فضاهای تابستانی مورد توجه بوده‌است.
روند تغییرات و تناوب روزانهٔ این باد بدین شکل است که در طی شب با سرد شدن سریع رشته کوه البرز، یک کانون پرفشار محلی روی رشته کوه توچال شکل می‌گیرد و این جریان سرد به دلیل فشار زیاد به سمت پایین کوه می‌وزد. به این ترتیب شب‌ها نسیمی از سمت شمال شهر و از جانب ارتفاعات البرز شروع به وزیدن به درون شهر می‌کند و خیابان‌ها و بزرگراه‌هایی که راستای شمالی-جنوبی دارند مانند بزرگراه چمران، خیابان ولیعصر، و بزرگراه مدرس به خوبی این جریان را هدایت میکنند و تا نقاط مرکزی شهر نفوذ می‌دهند. این جریان تا آغاز صبح ادامه دارد و در نتیجهٔ آن دود و آلودگی و گرد و غبار فضای شهر به‌تدریج به جنوب شهر انتقال می‌یابد. به همین دلیل صبحها دید افقی به سمت شمال شهر زیاد است. در مقابل، جنوب شهر مانند شهر ری و کوه بی‌بی‌شهربانو در هاله‌ای از دود و گرد و غبار قرار دارد و غالباً نوک کوه بی‌بی‌شهربانو از ورای این هالهٔ دود پیداست. در طی روز با طلوع خورشید و گرم شدن سریع تر دامنه‌ها به علت کسب انرژِی و گرمای بیشتر تحت تأثیر شیب دامنه، اختلاف جنس کوه و دشت، جهت جریان هوا عوض میشود و هوا دوباره به سمت دامنه‌های توچال می‌وزد. بررسی گلبادهای ساعتی و روزانهٔ ایستگاه هواشناسی مهرآباد نسیم توچال را به خوبی نشان میدهد. به طوری که جریان شمالی تقریباً در ساعت ۱۸٫۵ آغاز شده و تا ساعت ۶٫۵ صبح به اوج خود میرسد. شدت این جریان به اختلاف دما و فشار هوای سطح شهر و دامنه‌های البرز بستگی دارد.
منابع
تهران
رشته‌کوه البرز
هواشناسی | شاه البرز، نام رشته‌کوه و قله‌ای است در البرز به ارتفاع ۴۱۷۰ متر. این رشته‌کوه، مرز طبیعی استانهای البرز و قزوین را تشکیل میدهد. دامنهٔ جنوبی آن به درهٔ طالقان از استان البرز و دامنهٔ شمالی آن به درهٔ الموت از استان قزوین مشرف است.
موقعیت جغرافیایی
شاه البرز بلندترین قله از خط الراس طولانی و شامخی است که در شمال شهرک طالقان و بین دو دره طالقان در سمت جنوب و الموت در سمت شمال قرار گرفته‌است. این خط الراس از جنوب به روستاهای حسنجون، هرنج، آرتون، بزج و شهراسر، از شرق به پراچان و دیزان، از شمال به دینه‌رود، کلان، سیلیکان، اوانک، بالاروچ، پایین‌روچ و دره الموت و از غرب به روستای آوه منتهی میشود. شاه البرز از سمت غرب به قله زیورچال میرسد و از جناح شمالی محدود به دیواره‌ها و سنگهای بلند حدوداً ۶۰۰ متری و یخچال‌های دائمی است.
پانویس
پیوند به بیرون
صفحه قله شاه البرز در جلودار
زمین‌چهرهای استان قزوین
کوه‌های رشته‌کوه البرز
کوه‌های استان البرز
کوه‌های استان قزوین
کوه‌های چهار هزار متری البرز
زمین‌چهرهای استان تهران
کوه‌های ایران | زینر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۰
دهانه‌های ماه | تهیلر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۳
دهانه‌های ماه |
8964a547-553a-4002-8ca5-cfa037baa4fe | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در چه تاریخی زلزله مهیب قزوین اتفاق افتاد؟ | false | {
"answer_start": [
6
],
"text": [
"پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق"
]
} | رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند.
تقسیمات کشوری
شهر قزوین مرکز استان قزوین، شهرستان قزوین و بخش مرکزی شهرستان قزوین است.
ساختار شهری
انجمن اسلامی شهر قزوین
انجمن اسلامی شهر قزوین، انجمنی است ساخته از ۹ نماینده که بر طبق قانون شوراها مسئول اداره شهر قزوین است. مهمترین وظایف شورا انتخاب شهردار به مدت چهار سال، نظارت بر عملکرد شهرداری و در صورت لزوم برکناری شهردار، تصویب طرح‌های لازم برای رفاه بیشتر شهروندان و نظارت بر اجرای آنها، تصویب بودجه سالانه شهرداری، تصویب اساسنامه موسسات و شرکت های وابسته به شهرداری هستند.
نخستین بلدیه یا شهرداری قزوین در اسفند سال ۱۳۰۶ هجری قمری تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری های ایران سازمانی غیردولتی است. نخستین شهردار شهر قزوین میرزا حسین شهیدی (صدرالعلما) بوده است.
شهرداری قزوین
اولین بلدیه یا شهرداری قزوین در سال ۱۲۸۵ تأسیس گردید. شهرداری قزوین مانند دیگر شهرداری‌های ایران سازمانی غیردولتی است و وظیفه آن اداره شهر قزوین میباشد.
با انتخاب خواجه نوری به عنوان فرماندار قزوین در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی، سید کاظم سرکشیک زاده به قزوین فرا خوانده میشود و کار سازماندهی بلدیه قزوین به او واگذار میگردد، وی سازمان مرتبی را با شعبه‌هایی چند و تعیین بودجه مشخص برای بلدیه قزوین ایجاد می‌کند. از آنجا که بلدیه آن روز جز دریافت عوارض دروازه‌ها (نواقلی) محل درآمد دیگری نداشت فقط می‌توانست حقوق کارمندان خود را تأمین کند و اقدامی در زمینه آبادانی و پاکیزگی شهر انجام نمی‌دادند.
پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه و برگزیده شدن بوذر جمهری به سمت کفالت شهرداری تهران و انجام فعالیت‌های گسترده در سطح شهر تهران، شرایط قزوین که با تهران فاصله اندکی داشت بیشتر به چشم می‌آید و از این رو روزنامه‌های محلی و شخصیت‌های مؤثر شهر و وکلای برای جلب توجه دستگاه حکومت و شخص رضا شاه به مشکلات شهر قزوین و ایجاد یک بلدیه فعال دست به یک رشته فعالیت‌های چشمگیر می‌زنند که از آنها میتوان به فوق‌العاده (روزنامه) رعد در قزوین به تاریخ ۲ مهر ۱۳۰۶ خورشیدی اشاره نمود. این فوق‌العاده به مناسبت سفر رضا شاه به همراه ولیعهد به قزوین و عبور از آن شهر انتشار یافت و وظیفه آن نقل مشکلات مردم شهر قزوین بوده است.
شصت و یکمین شهردار قزوین مسعود نصرتی بود که با آغاز دوره پنجم شورای شهر، خدمت او به پایان رسید و علی صفری (شهردار سابق بوئین زهرا) به جای او شهردار قزوین شد. در چهل و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر قزوین در تاریخ ۹۸/۰۷/۳۰، سیاوش طاهرخانی به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین منصوب شد. در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مهدی صباغی به | و سومین شهر پرخطر جهان).
زمینلرزههای ۱۳۹۶ اطراف تهران
پس از زمین‌لرزه ۱۳۹۶ تهران که در مرز استان البرز و تهران و نزدیک ملارد بود، تا ۳ دیماه، ۲۰ پسلرزه اتفاق افتاد، و چند روز بعد، در ۵ دیماه ۱۳۹۶ ساعت ۳:۵۷ صبح به وقت تهران لرزه‌ای ۶/۱ ریشتری در ملارد ثبت شد. بعد از ظهر همان روز، ساعت ۱۴:۰۱ لرزه ای ۱٫۶ ریشتری در دماوند نیز ثبت شد و بعد از آن، ساعت ۵۵ دقیقهٔ بامداد روز ۶ دی، زلزله‌ای ۴٫۲ ریشتری در ملارد رخ داد.
زمین‌لرزهٔ اردیبهشت ۱۳۹۹ دماوند
زمین‌لرزهٔ ۵٫۱ ریشتری در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۹، شهر دماوند در استان تهران را لرزاند. به نقل از مرکز لرزه‌نگاری کشوری، کانون این زمین‌لرزه ۶ کیلومتری شمال غرب دماوند بود. این زلزله یک پیش‌لرزهٔ ۲٫۹ ریشتری و چندین پسلرزه داشت که بزرگترین آنها به بزرگی ۴ ریشتر بود. مرکز لرزه‌نگاری آمریکا قدرت این زلزله را ۴٫۶ ریشتر و ۲ کیلومتری شمالغربی دماوند اعلام کرد. حرکت گسل مُشا علت وقوع این زلزله عنوان شده‌است.
تا ۷۲ ساعت بعد، زلزله‌هایی با بزرگی ۲٫۱ تا ۳٫۸ ریشتر در ناحیه اتفاق افتاد.
با توجه به تعداد بالای لرزش‌ها، نمی‌توان تعیین کرد کدام یک از این زلزله‌ها پسلرزه یا پیش‌لرزهٔ زلزله‌ای بزرگتر بودند.
زمین‌لرزهٔ مرداد ۱۴۰۰ بومهن و رودهن
ساعت ۱۷:۱۱:۴۹ عصر روز یکشنبه، ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ زلزله ای به بزرگی ۳٫۹ ریشتر شرق تهران را لرزاند.
طبق اعلام مرکز لرزه‌نگاری کشوری و مؤسسهٔ ژئوفیزیک دانشگاه تهران کانون این زلزله در ۹ کیلومتری بومهن (تهران)، ۹ کیلومتری رودهن (تهران) و ۱۰ کیلومتری پردیس (تهران) بوده و نزدیکترین مراکز استان نیز ۴۴ کیلومتری تهران و ۸۰ کیلومتری کرج گزارش شده‌است.
تغییر شکل گسل مُشا
طبق اعلام سازمان نقشه‌برداری کشور، بر اثر وقوع زمین‌لرزهٔ ۵٫۱ ریشتری اردیبهشت ۱۳۹۹ در ناحیهٔ دماوند، گسل مُشا دچار تغییر شکل گردیده‌است و این به معنای بالا رفتن احتمال وقوع زمینلرزههای بزرگتر در این گسل میباشد.
فعال شدن گسل شرق تهران
طبق گزارشات گسل شرق تهران بعد از مدتی طولانی دوباره فعال شده است و احتمال دارد در آینده باعث وقوع زلزله‌های قوی‌تری شود.
جستارهای وابسته
توصیه‌های لازم هنگام وقوع زلزله و پیش از آن
زمین‌لرزه ۱۳۹۶ تهران
زمین‌لرزه ۱۳۹۹ دماوند
فهرست زمینلرزههای ایران
سامانه هشدار زمین‌لرزه
منابع
https://www.bbc.com/persian/iran-50883462
تهران
پیوند به بیرون
گزارش ماهانه زمین‌لرزه‌ها (سال به سال)،
مرکز لرزه‌نگاری ایران (آمار آخرین زلزله‌های کشور) | زمین‌لرزه قوچان (۱۲۷۳) به بزرگی ۶٫۸ ریشتر در روز پنج‌شنبه ۲۷ دی ماه سال ۱۲۷۳ هجری شمسی ساعت ۱۱:۳۰ اتفاق افتاد.
خسارات
شهر که سال ۱۲۷۱ تازه بازسازی شده بود در این سال بار دیگر تخریب شد. امامزاده سلطان ابراهیم که از زلزلهٔ قبلی با آسیب جزئی باقی‌مانده بود، این بار به کلی تخریب شد. ۶۰۰ نفر در مسجد گیر افتادند و تعداد مشابهی هم در حمام‌های عمومی کشته شدند. خانه‌هایی هم که پس از زلزلهٔ ۱۲۷۱ بازسازی شده بودند، دوباره تخریب شدند.
جستارهای وابسته
زلزله
منابع
ایران در ۱۸۹۵ (میلادی)
تاریخ استان خراسان شمالی
رویدادهای ژانویه ۱۸۹۵
زمینلرزههای ۱۲۷۳
زمینلرزههای ایران
فاجعه‌های ۱۸۹۵ (میلادی) در ایران
ویکی‌سازی رباتیک | زمینلرزههای رینو یا Mogul-Somersett Earthquake Sequence یک خوشه‌زمین‌لرزه نامعمول بود که در نزدیکی یا در دو برون‌شهر غربی رینو در نوادای آمریکا (Mogul و Somerset) رویداد. زلزله‌ها در فوریه ۲۰۰۸ میلادی آغازید ولی برجسته‌ترین لرزش این رشته در ۱۵ آوریل ۲۰۰۸ با بزرگی ۳٫۶ اتفاق افتاد.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی
بلایای طبیعی ۲۰۰۸ (میلادی) در ایالات متحده آمریکا
رویدادهای آوریل ۲۰۰۸
رینو، نوادا
زمینلرزههای ۲۰۰۸ (میلادی)
زمینلرزههای نوادا
نوادا در ۲۰۰۸ (میلادی) | گاه‌شمار تبریز جدول زمانی حوادث و رویدادهای تاریخ تبریز، مرکز استان آذربایجانِ شرقی در شمالغرب ایران، میباشد.
اولین آثار تمدن
۱۵۰۰ قبل از میلاد - قدیمی‌ترین نشانه‌های تمدن در تبریز متعلق به عصر آهن میباشد که در موزه عصر آهن موزه محل اکتشاف قبرستان عصر آهن در نزدیکی مسجد کبود میباشد.
۷۱۴ قبل از میلاد - تبریز در کتیبه سارگن دوم، پادشاه آشور ذکر شد.
قبل از قرن ۱۳ام
قرن ۸ – ساخت بازار تبریز آغاز شد.
۸۵۸ – یک زلزله ویرانگر در تبریز رخ داد.
۱۰۴۱ – یک زلزله ویرانگر در تبریز رخ داد.
قرن ۱۳ام
۱۲۰۸ - تبریز توسط ارتش پادشاهی گرجستان ضمیمه شد تحت فرمان برادران ایوان و زکریا مخاگرادزلی.
۱۲۷۵ - مارکو پولو در سفر خود به چین از تبریز عبور نمود.
۱۲۹۸ – شنب غازان ساخته شده‌است (تاریخ تقریبی).
۱۲۹۹– تبریز پایتخت ایلخانیان شد.
قرن ۱۴ام
۱۳۰۰– ربع رشیدی (مرکز علمی) ساخته شده‌است.
۱۳۰۵– آرامگاه قازانیه ساخته شده‌است.
۱۳۱۱– مسجد عالیشاه ساخته شده‌است (تاریخ تقریبی).
۱۳۱۴– مدرسه سید حمزه ساخته شده‌است.
۱۳۲۰– ارگ تبریز ساخته شده‌است.
۱۳۳۰– دیمیشقایا ساخته شده‌است (تاریخ تقریبی).
۱۳۴۰ – مسجد استاد شاگرد و مسجد علاعیه ساخته شده‌است.
۱۳۵۶/۱۳۵۷ - تبریز برای مدت کوتاهی توسط مظفریان اشغال شد
۱۳۷۰– عمارت شیخ اویس ساخته شده‌است (تاریخ تقریبی).
۱۳۷۵– تبریز پایتخت قره قویونلوها شد.
۱۳۹۲– تبریز توسط تیمور محاصره شد.
قرن ۱۵ام
۱۴۰۶– قره قویونلوها در قدرت هستند.
۱۴۶۵– مسجد کبود و مظفریه ساخته شدند.
۱۴۶۸– اوزن حسن در قدرت است.
۱۴۶۹– تبریز بخشی از آق قویونلو شد.
۱۴۷۲– پایتخت از آمید به تبریز منتقل شد.
۱۴۷۵– مسجد حسن پادشاه و مقسودیه ساخته شدند (تاریخ تقریبی).
۱۴۷۸– نصیریه ساخته شد.
۱۴۸۳– کاخ هشت بهشت ساخته شد.
قرن ۱۶ام
۱۵۰۰– جمعیت: ۳۰۰۰۰۰ (تقریبی). پنجم پرجمعیت‌ترین شهرستان در جهان است.
۱۵۰۱– شاه اسماعیل یکم قدرت را بدست گرفت.
۱۵۱۴
۵ سپتامبر: تبریز به اشغال سلیم یکم عثمانی درآمد.
صفویه در قدرت.
۱۵۳۴ – عثمانی در قدرت.
۱۵۳۵ – صفویان در قدرت.
۱۵۴۸
امپراتوری عثمانی در قدرت.
پایتخت از تبریز به قزوین منتقل شد.
۱۵۵۵ – ایرانیان در قدرت، در پی پیمان آماسیه.
۱۵۷۱ – شورش.
۱۵۸۵ – امپراتوری عثمانی در قدرت: اشغال تبریز بدست عثمانی‌ها و غارت و کشتار مردم تبریز.
قرن ۱۷ام
۱۶۰۳ – صفویه در قدرت.
۱۶۱۰ – عثمانی در قدرت.
۱۶۱۱ – صفویه در قدرت.
۱۶۳۵ – تبریز توسط مراد چهارم عثمانی اشغال شد.
۱۶۳۶ – مسجد صاحب‌الامر ساخته شد.
۱۶۴۱ – زلزله مهیب.
۱۶۵۵ – مدرسه صادقیه ساخته شد.
۱۶۷۳ – جمعیت: ۵۵۰۰۰۰.
۱۶۷۶ – مدرسه طلبیه ساخته شد.
قرن ۱۸ام
۱۷۲۱ – زلزله مهیب هشتاد هزار نفر را کشت.
۱۷۲۴ – عثمانی در قدرت.
۱۷۲۴–۱۷۲۵ - عثمانی‌ها در حین اشغال دوساله تبریز حدود دویست هزار نفر از ساکنان شهر را کشتند.
۱۷۳۰ – صفویه در قدرت.
۱۷۳۶ – تبریز بخشی از قلمرو پادشاهی افشار شد.
۱۷۴۷ – تبریز بخشی از خانات تبریز شد.
۱۷۵۷ – محمدحسن‌خان قاجار تبریز را شغال کرد.
۱۷۶۲ – شهر جزوی از قملرو زند شد.
۱۷۷۵ – زلزله مهیب.
۱۷۸۰ – ۲۸۷ فوریه: زلزله باعث کشته شدن حدود دویست هزار نفر از ساکنان تبریز شد.
جمعیت: حدود سی هزار نفر است.
۱۷۸۵ – قاجاریان در قدرت.
۱۷۹۹ - | زلزله‌های بزرگ آنسی به سه زلزله بزرگ در دوره آنسی (دوره) (۱۸۵۴–۱۸۶۰) در ژاپن در سالهای ۱۸۵۴–۱۸۵۵ میلادی گفته میشود.
زلزله توکای (۱۸۵۴) (安 政 東海 地震، Ansei Tōkai Jishin) زمین لرزه ای به بزرگی ۸٫۴ ریشتر بود که در ۲۳ دسامبر ۱۸۵۴ اتفاق افتاد. مرکز زمین لرزه (⎘ روم مرکز) از خلیج سوروگا تا اعماق اقیانوس بود و در درجه اول در منطقه توکای زده شد، اما خانه‌ها را به دور از ادو تخریب کرد ادو. تسونامی بعدی باعث خسارت در کل ساحل از شبه جزیره بوسو در استان امروزی استان چیبا تا ولایت توسا (استان کوچی جدید)
زلزله نانکای (۱۸۵۴) (安 政 南海 地震، Ansei Nankai Jishin) زمین لرزه ای به بزرگی ۸٫۴ ریشتر بود که در ۲۴ دسامبر ۱۸۵۴ رخ داد. بیش از ۱۰ هزار نفر از مردم منطقه توکای تا کیوشو کشته شدند.
زلزله ادو (۱۸۵۵) (安 政 江 戸 地震، Ansei Edo Jishin) بزرگای موج سطحی ۷٫۰ بود.
منابع
باکوماتسو
دوره ادو
زمینلرزههای ژاپن
ژاپن در دهه ۱۸۵۰ (میلادی)
سونامی‌ها در ژاپن | چارلی اوگلتری (؛ زادهٔ ) قایقران قایق بادبانی اهل ایالات متحده آمریکا است.
منابع
افراد زنده
برندگان مدال‌های بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۰۴
زادگان ۱۹۶۷ (میلادی)
قایقرانان قایق بادبانی مرد اهل ایالات متحده آمریکا | مریم‌نگار روستایی در استان کرمانشاه از توابع شهرستان صحنه، بخش دینور، دهستان دینور میباشد.
این روستا از شمال شرق استان کرمانشاه و در جوار روستاهای احمدآباد و کرج واقع شده‌است.
در سال ۱۳۸۲ این روستا بر اثر زلزله‌ای به قدرت ۵.۳ دهم ریشتر که در نزدیکی این روستا اتفاق افتاد متحمل زیان فراوان در خصوص منازل مسکونی شد.
مناطق مسکونی در شهرستان صحنه | چی تائه-وون (زاده ۳ دسامبر ۱۹۶۰) کارآفرین و مدیر ارشد اجرایی کره‌ای است، که در حال حاضر به‌عنوان مدیر عامل اجرایی و رییس هیئت مدیره شرکت اس‌کی گروپ فعالیت می‌نماید.
منابع
افراد زنده
دانش‌آموختگان دانشگاه شیکاگو
دانش‌آموختگان دانشگاه کره
زادگان ۱۹۶۰ (میلادی)
مجرمان اهل کره جنوبی
محکومان به جرم اختلاس
میلیاردرهای اهل کره جنوبی | اَلِفِ زینت چنانکه از نام آن بر می‌آید الفی است که به عنوان زینت به پایان واژه‌ها افزوده میشود و بیش از هرکجا در شعر کاربرد دارد تا وزن شعر حفظ گردد.
برای نمونه در شاهنامه به چنین شعری برمی‌خوریم:
منابع
ادبیات فارسی |
b7d90887-a977-46bf-b5a2-6c84de47d58a | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق در کدام شهر ایران زلزله آمد؟ | false | {
"answer_start": [
41
],
"text": [
"قزوین"
]
} |
رویدادها
۱۰ دسامبر: زمین‌لرزه قزوین. زمین لرزه شدیدی در شب ۵ رمضان ۵۱۳ در منطقه قزوین کسان بسیاری را کشت و آسیب گسترده‌ای رساند. باروی قزوین و یک سوم شهر ویران شد و آسیب شدیدی به مسجد ابوحنیفه رسید به گونه‌ای که به مرمت بعدی آن نیاز افتاد. پسلرزهها به مدت یکسال دنبال داشت.
منابع
اَمبرسِز، ن.ن.، مِلویل، چ. پ.، تاریخ زمینلرزههای ایران، ترجمه ابوالحسن رده، تهران: نشر آگاه، ۱۳۷۰.
۱۱۱۹ (میلادی) | زمین‌لرزه ۱۳۹۶ ایران - عراق به بزرگی ۷٫۳ در مقیاس بزرگای گشتاوری شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه در نزدیکی مرز ایران و عراق، در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی شهر حلبچه عراق رخ داد.
کانون زمین‌لرزه ۵ کیلومتری شهر ازگله کرمانشاه بود و زلزله نگاری آمریکا کانون این زلزله را ۳۲ کیلومتری حومه شهر عراقی حلبچه اعلام کرد.
بر طبق گفته رئیس مرکز لرزه‌نگاری ایران چندین پیش لرزه قبل از زلزله ۷٫۳ ریشتری حوالی ساعت ۲۱ تا ۲۱:۴۸ اتفاق افتاده که موجب هشیاری مردم شد که بزرگترین این پیش لرزه‌ها به قدرت ۴/۵ ریشتر ثبت شد تعداد کشته‌ها در ایران به ۶۲۰ نفر رسید و همچنین ۹٬۳۸۸ نفر نیز زخمی شده‌اند و حدود ۷۰٬۰۰۰ نفر بی‌خانمان شدند.
شهر ازگله نزدیکترین شهر به کانون زلزله (۵ کیلومتر) بود. عمق زمین لرزه ۱۱ کیلومتر بوده که به علت عمق کم و مدت زیاد در کل منطقه شمالغرب کشور احساس شد. این زلزله در جنوب شرق ترکیه و حتی کویت و شمال عربستان سعودی هم احساس شده‌است. برخی رسانه‌های اسرائیلی نیز از حس شدن این زمین‌لرزه در بخشهای وسیعی از اسرائیل خبر دادند. تا روز ۱ آذر ماه سال ۱۳۹۶ حدود ۷۰۰ پسلرزه استان کرمانشاه را لرزانده‌است.
کانون زلزله
کانون زمین‌لرزه ۵ کیلومتری شهر ازگله از توابع استان کرمانشاه، و عمق این زمین‌لرزه ۱۱ کیلومتری زمین گزارش شده‌است.
بنا به گزارش زلزله نگاری آمریکا کانون این زلزله در ۳۲ کیلومتری حومه شهر عراقی حلبچه و عمق زلزله ۳۳٫۹ کیلومتری از سطح زمین بوده‌است.
کانون زمین لرزه شهر ازگله (بین شهرهای قصرشیرین و سرپل‌ذهاب) بوده‌است.
مشخصات
تاریخ و زمان وقوع به وقت محلی: ۱۳۹۶/۰۸/۲۱ ۲۱:۴۸:۱۶
طول جغرافیایی: ۴۵٫۹
عرض جغرافیایی: ۳۴٫۸۴
عمق زمین لرزه: ۱۱ کیلومتر
نزدیکترین شهرها:
۵ کیلومتری ازگله (کرمانشاه)
۲۵ کیلومتری تازه آباد (کرمانشاه)
۳۷ کیلومتری باینگان (کرمانشاه)
نزدیکترین مراکز استان:
۱۱۲ کیلومتری سنندج
۱۲۲ کیلومتری کرمانشاه
پسلرزهها
این زلزله بالای ۴۱۰ پس لرزه داشته‌است.
بامداد روز دوشنبه ۲۲ آبان زمین لرزه‌ای به بزرگی ۴٫۳ ریشتر در عمق ۸ کیلومتری زمین تازه آباد در استان کرمانشاه را لرزاند.
بزرگترین پس لرزه در تاریخ ۲۲ آبان ساعت ۱۶:۴۲ با قدرت ۴٫۷ ریشتر ثبت شده‌است.
۲۹ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۸:۵۳ در نزدیکی مهران استان ایلام نیز زلزله‌ای ۵٫۳ ریشتری رخ داد. احمد کرمی، مدیر کل بحران استان ایلام گفته‌است که این زمین‌لرزه خسارت و تلفاتی نداشته. ساعت ۲۱:۵۵ رئیس بیمارستان امام حسین به مهرنیوز گفته‌است که زلزله تاکنون مصدومی نداشته‌است. در زمان رخ دادن زلزله کرمانشاه شادمهر کاظم‌زاده نماینده مردم دهلران، دره شهر، آبدانان و بدره به خبرگزاری مجلس گفت که خانه‌ها و تأسیسات در دهلران، دره شهر، آبدانان و بدره آسیب دیده‌اند اما تلفات جانی نداشته‌است. زلزله جدید ایلام باعث نگرانی مردم کرمانشاه نیز شده‌است. برخی خبرگزاری‌ها اعلام کرده‌اند که مردم کرمانشاه نگران نباشند و زلزله ایلام را بدون ارتباط به زمین‌لرزه پیشین عنوان کرده‌اند.
در ۲۰ آذر ۱۳۹۶ ساعت ۱۷:۳۹ زمین لرزه‌ای به شدت ۶ ریشتر در فاصلهٔ ۲۶ کیلومتری ازگله روی داد. زمین‌لرزه‌ها و پسلرزهها تمام نشد و همچنان ادامه داشت، ساعت ۱۹ و ۵۹ دقیقه روز ۸ آذر ۹۶ زلزله ۴٫۲ ریشتری در قصر شیرین گزارش شد.
خسارات و ضایعات
تعداد کشته‌ها در ایران به ۶۲۰ نفر رسیده‌است، بنا بر گزارش‌ها ۹٬۳۸۸ نفر نیز مصدوم شده‌اند. بیشترین آمار کشته‌ها و زخمی‌ها از شهرهای قصر شیرین، سرپل ذهاب | {{coord|38.2|44.766|display=title}
به گزارش رکنا ، زمین لرزه ای به بزرگی بزرگی : 4.1ریشتر سلماس در آذربایجان غربی را لرزاند.این زمین لرزه زمان : 1402/03/07در عمق 6 کیلومتری زمین رخ داد.سلماس در 45 کیلومتری خوی قرار دارد.
زلزلهٔ بزرگ و مخرب سال [[۱۳۰۸ (خورشیدی)[۱۳۰۸]] شهر سلماس از مخربترین زلزله‌های منطقهٔ آذربایجان محسوب میشود. این زلزله پانزده ساعت پس از پیش‌لرزهٔ سلماس، در بامداد روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت زلزلهٔ اصلی، در آنِ واحد موجب تخریب کامل دیلمقان و حدود شصت روستا در دشت سلماس و مناطق حاشیهٔ آن شد. دامنهٔ آسیب‌ها از دشت سلماس به دهستان قطور و مسیر علیای زاب در ترکیه کشیده شده بود و موجب کشته شدن ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر در سلماس شد.
در منطقهٔ سلماس، به سبب ناامنی‌های پس از دوران صفویه، آثار باستانیِ جدی و قابل تأمل وجود نداشته و اگر اثری موجود بوده، پس از دورهٔ قاجاریه بوده که آن هم در حوادث پس از جنگ جهانی اول تقریباً نابود شد. بررسی آثار باقی‌مانده باستانی در سلماس نشان میدهد آثار موجود در کوهستان نظیر قلاع باستانی و دخمه‌های اورارتوئی یا بناهائی که به نوعی در ساختمانشان سنگ میباشد از استحکام نسبتاً مناسبی در برابر زلزلهٔ بزرگ ۷/۲ درجهٔ سلماس داشته‌اند. بر اساس این مطالعه کل آثار خشتی و گلی منطقه از بین رفته‌اند.
در این زلزله اکثر آثار باستانی سلماس از جمله حصار ۴ متری شهر دیلمقان، مساجد و بقاع قدیمی و عبادتگاه‌های مسیحیان، مناره قرون وسطایی میرخاتون در کهنه‌شهر، پلهای قدیمی از بین رفت.
این زلزله که بزرگی آن را بربریان (۱۹۷۴) ۷/۴=M و مؤسسه ژئوفیزیک ۷/۲=M برآورد کرده‌است یکی از مخربترین زلزله‌های آذربایجان و شاید منطقه خاورمیانه میباشد به‌طوری‌که سال ۱۹۳۰در تاریخ زلزله‌شناسی به نام ۱۹۳۰سلماس ثبت شده‌است.
پس از زلزله در ۱۰کیلومتری شمال گسل سلماس یک چشمه آب گازدار هیجده درجه به وجود آمد که در سلماس زلزله بولاغی (چشمه زلزله) نامیده شد. این چشمه بعدها پس از زلزله‌ها مخصوصاً زلزله ۲۲ ژوئن ۱۹۷۳ سلماس رنگ گل به خود گرفت. در نتیجه این زلزله سطح ایستابی منطقه موقتاً بالا رفته و مناطق پست را آب فرا گرفت اما به زودی به سطح پیشین خود فرو نشست. آب دریاچه که خیلی پایین رفته بود به تدریج بالا آمد و زمین لغزش‌های متعدد در دره سلماس و در شیب‌های لشکران و سایر مناطق رخ داد که ریزش تپه‌های باستانی هفت‌وان تپه و دیریش تپه قابل ملاحظه بود. امبرسیز (۱۹۸۲) شعاع تخریب زلزله را ۲۳ کیلومتر و شعاع احساس را۳۵۰ کیلومتر برآورد کرده‌است یعنی این زلزله در بغداد و تفلیس احساس شده‌است.
پس از استقرار آرامش در سلماس، شهر جدیدی در یک کیلومتری دیلمقان - در محل فعلی شهر سلماس با نقشه صحیح شهرسازی و مهندسی و به صورت شطرنجی مهندس اسدالله خاورزمین احداث و به هر یک از اهالی شهر ویران شده سلماس قطعه زمین مناسبی جهت خانه‌سازی و اسکان داده شد. از ویرانه‌های سلماس امروزه چیزی باقی نمانده‌است، بجز پایه دیوارهای مسجد آقا «آقامجیدی» و سنگهای منشوری شکل ستون‌های مسجد که جای دارد محل این آثار توسط میراث فرهنگی حصار کشی شده و به عنوان یادگاری از زلزله مشهور و ویرانگر ۱۹۳۰ میلادی سلماس برای آیندگان جهت عبرت و برنامه‌ریزی اصولی جهت تلاش برای بسط دانش زلزله‌شناسی و مهندسی زمین‌لرزه در | سفیدسنگ شهری در بخش قلندرآباد شهرستان فریمان استان خراسان رضوی در شرق ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶٬۱۲۹ نفر (در ۱٬۷۳۵ خانوار) بوده‌است.
زمین‌لرزه ۱۳۹۶
در روزهای ۱۶ و ۱۷ فروردین ۱۳۹۶ خورشیدی، زلزله‌ای با قدرتِ ۶٫۱ ریشتر و ۴۱ پسلرزه ی پس از آن، از بامداد ۱۷ فروردین در سفید سنگ خراسان رضوی به ثبت رسید. ۱۲ مورد از ۴۱ پسلرزه، ۳ و بیش از ۳ ریشتر بوده‌است.
زمین لرزه
صبح روز چهارشنبه ۱۶ فروردین ماه زلزله‌ای با بزرگی ۶٫۱ ریشتر در منطقه سفیدسنگ خراسان رضوی به وقوع پیوست. این زمین لرزه باعث لرزش شهرهای مشهد، تربت جام، صالح آباد، تربت حیدریه، خواف، سنگان، بخش زیرخان، نیشابور، کلات و کوهسرخ شد.
گُسل
مدیر گروه زلزله‌شناسی مهندسی پژوهشگاه زلزله، با اشاره به گسل مسبب این رخداد لرزه‌ای، خاطر نشان کرد: گسل مسبب این سری از زلزله‌ها، راستایی شمالغربی-جنوبشرقی با تمایل شرقی-غربی داشته و سازوکار آن نیز فشاری بوده‌است. گسل مسبب این زمین‌لرزه به احتمال زیاد از فریمان به موسی‌آباد میرسد و از شمالِ سفیدسنگ عبور می‌کند. بررسی تاریخی گسل مسبب این زلزله نیز نشان میدهد که زلزله‌های مهمی نداشته، ولی تاکنون چندین زلزله با بزرگای ۶ ریشتر را ایجاد کرده‌است. وی از ثبت یک زلزله با بزرگای ۶ ریشتر در ابتدای سده بیستم در سفیدسنگ خبر داد و یادآور شد: در حدود ۱۱۴ سال گذشته، زلزلهٔ ۶٫۲ ریشتری نیز در منطقه سفیدسنگ به ثبت رسیده‌است.
پی‌آمد
در پی‌آمدِ آن، بسیاری از مردم، از بیمِ پس‌لرزه‌های بعدی، شب را در پارک‌ها و خیابان‌ها و با خوابیدن در خودروهای خود به صبح رساندند.
آسیب‌ها
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آمار چهار تن مصدوم، را تأیید کرد. یه کشته از روستای دوقله براشک هم داشت
منابع
شهرستان فریمان
شهرهای استان خراسان رضوی
شهرهای شهرستان فریمان | ۵۱۳ ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
۵۱۳ (خورشیدی)
۵۱۳ (میلادی)
۵۱۳ (قمری) | گسل‌های شمال تهران است. گسل ری با طول ۲۰ کیلومتر، از جادهٔ خاوران شروع و روی جادهٔ کمربندی تهران در چهاردانگه پایان می‌یابد. گسل مُشا می‌تواند زمینلرزهای به بزرگی ۷ تا ۷٫۵ ریشتر ایجاد کند.
احتمالات زمان وقوع زمین‌لرزه
فهرست زمینلرزههای ایران در مقیاس‌های نزدیک ۷ ریشتر در ناحیهٔ اطراف تهران به شرح زیر است:
داده‌ها نشان میدهد که در منطقهٔ تهران حدود هر ۱۵۸ سال یک زمین‌لرزه اتفاق می‌افتد. آخرین زمین‌لرزهٔ برجسته در تهران مربوط به سال ۱۸۳۰ میلادی و به بزرگی ۷٫۲ ریشتر بود. به نظر کارشناسان پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزلهٔ ایران، بر اساس آمار لرزه‌خیزی و تاریخی موجود انتظار می‌رود در دایره‌ای به مرکزیت تهران با شعاع ۱۰۰ کیلومتر هر ۲۰۰ سال یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۷ ریشتر، هر ۲۰ سال یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۶ ریشتر، هر ۲ سال یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۵ ریشتر و هر ۶ ماه یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۴ ریشتر رخ بدهد.
در مورد زمینلرزههای تاریخی منطقهٔ تهران، آرش سلحشور مدیر مؤسسهٔ دیرینه‌شناسی فلات اعتقاد دارد که یکی از عظیم‌ترین و ویرانگرترین زمین لرزه‌های تهران در محدودهٔ زمانی قرن هفتم و هشتم هجری قمری اتفاق افتاده‌است که افزون بر مطالعات زلزله‌شناسی، مدارک و شواهد باستان‌شناسی نیز این موضوع را تأیید می‌کند.
به گفتهٔ محمودرضا دلاوری، مدیر کار گروه سیستم‌های اطلاعات مکانی پردیس فنی دانشگاه تهران: «وقوع زلزله در تهران حتمی است و طبق تحقیقات زلزله دارای یک دورهٔ بازگشت است که طبق برآوردها هر ۱۵۰ سال یک بار یک زلزلهٔ بزرگ رخ میدهد و با توجه به اینکه بزرگترین زلزله در تهران در ۱۷۰ سال گذشته رخ داده‌است باید خود را برای وقوع زلزلهٔ بزرگ در کلانشهرها آماده کنیم.» نوربخش غلامی، استاد دانشگاه تهران و زمین‌شناس، در سال ۱۳۸۹ پیش‌بینی کرده که طی چند سال آینده زلزله‌ای با مقیاس ۷ ریشتر در تهران رخ میدهد که نتیجهٔ آن فاجعه‌ای مخرب‌تر از بم خواهد بود، و بحرانی ایجاد میشود که شاید در هیچ جای دنیا مشابهٔ آن اتفاق نیافتاده باشد.
از طرف دیگر محمدرضا حاتمی عضو پژوهشگاه زلزله مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران میگوید: «شاید دولتی بخواهد جمعیت را در سطح کشور پراکنده کند … ولی اینکه تهران زلزله‌خیز است، در آن شکی وجود ندارد. امکان وقوع زمین لرزه در تهران را هیچکس نمی‌تواند پیش‌بینی کند، کما اینکه کسی نمی‌تواند بگوید زلزله نخواهد آمد.»
آثار اقتصادی زلزله در تهران
بر اساس مطالعات دانشگاه کمبریج انگلستان، بازارهای در حال توسعه و به‌خصوص بازارهای آسیایی، بیشترین خسارت را از حوادث طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان، آتش‌سوزی و … متحمل میشوند. همچنین شهرهای تایپه، توکیو، سئول، مانیل و تهران بیشترین خسارت را از زلزله متحمل میشوند. افزون بر این، بر اساس نتایج این مطالعه، علاوه بر شهر تهران، شهرهای زیر نیز شهرهای پرخطر ایران هستند که در این سیاهه آمده‌اند:
تهران (پنجمین شهر پرخطر جهان)،
قم (بیست و پنجمین شهر پرخطر جهان)،
اهواز (سی‌امین شهر پرخطر جهان)،
شیراز (سی و چهارمین شهر پرخطر جهان)،
کرج (سی و ششمین شهر پرخطر جهان)،
کرمانشاه (سی و هفتمین شهر پرخطر جهان)،
تبریز (چهل و سومین شهر پرخطر جهان).
زمینلرزههای ۱۳۹۶ اطراف تهران
پس از زمین‌لرزه ۱۳۹۶ تهران که در مرز استان البرز و تهران و نزدیک ملارد بود، تا ۳ دیماه، ۲۰ پسلرزه اتفاق افتاد، و | ایران، یکی از زلزله‌خیزترین کشورهای جهان با گسل‌های فراوانی است که حدود ۹۰٪ مساحت آن را می‌پوشاند. بخش هایی از کلانشهرتهران روی یکی از خطرناک ترین گسل های ایران قرار دارد. این مقاله و در جدول زیر زلزله‌های بیش از ۴/۵ ریشتر و مهم آورده شده‌است.
سدهٔ ۱۴
سدهٔ ۱۳ و پیش از آن
سدهٔ ۵ و پیش از آن
منابع
ده سال زلزله در ایران؛ کدام استانها بیشتر لرزیدند؟
فهرست‌های رویدادها در ایران
فهرست‌های زمین‌لرزه‌ها بر پایه کشور
فهرست‌های مربوط به ایران | احمد دانی رمضان (؛ زادهٔ ۳۱ مه ۱۹۸۴) پدیدآور اهل کانادا است.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی دمشق
رمان‌نویسان اهل سوریه
رمان‌نویسان ال‌جی‌بی‌تی
رمان‌نویسان سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
رمان‌نویسان مرد اهل کانادا
زادگان ۱۹۸۴ (میلادی)
سوری‌های مهاجرت‌کرده به کانادا
مسلمانان اهل کانادا
مسلمانان ال‌جی‌بی‌تی
نویسندگان اهل ونکوور
نویسندگان داستان کوتاه اهل سوریه
نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
نویسندگان ال‌جی‌بی‌تی اهل کانادا
نویسندگان مرد سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
نویسندگان همجنسگرای مرد | زمین‌لرزه لار در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۲:۱۴:۰۰ به زمان یوتی‌سی در جنوب استان فارس و حوالی لار رخ داد. بزرگی آن ۶٫۷ در مقیاس ریشتر اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی(یوتی‌سی ۳:۳۰+) در روز یکشنبه، ساعت ۱۵:۴۴روی داده.
سازمان زمین‌شناسی آمریکا نیز جای این زمین‌لرزه را در مختصات و بزرگی آن را برابر با ۶٫۷ در مقیاس ریشتر اعلام کرده‌است.
شمار کشته شده گان زلزله حدود ۴۲۰ نفر بوده‌است. همچنین در این حادثه ۲۰۰۰ نفر زخمی و ۱۶۰ نفر مجروح جدی شدند.
ویژگیهای کالبدی لار ۱۳۳۹
پیش از زلزله
لار یکی از زلزله‌خیزترین مناطق ایران به حساب می‌آید. عکس هوایی سال ۱۳۳۹ از این شهر بافتی متراکم را نشان میدهد و اکثر خانه‌ها به صورت حیاط مرکزی با سرداب، زیرزمین و بادگیر ساخته می‌شدند. در لار سه شویه متداول ساخت مسکن، پیش از زمین‌لرزه ۱۳۳۹ وجود داشته است. نوع اول و دوم به ترتیب خانه‌های دیوار باربری بودند که با آجر خشک‌شده در آفتاب و یا با مصالح سنگی و ملات خاک‌رس و آهک ساخته می‌شدند. نوع سوم ساختمان‌هایی بوند که با آجر پخته شده کوره‌ای و سقف‌های طاق ضربی ساخته می‌شدند.
هنگام زلزله
با این وجود ویرانی ناشی از زلزله، شهر را از جنبه شهریت خارج نکرد. منطقه‌ی تخریب‌شده تنها محدود به نوار باریکی از شهر لار میشد که خانه‌های واقع شده در این قسمت بر رسوبات آبرفتی بسیار نرم ساخته شده بودند. تلفات در قسمتهای دیگر شهر اندک و خسارات به صورت ترک و یا شکاف در بناها وارد شده بود. در واقع بزرگی و شدت زلزله لار خود به تنهایی عاملی قوی در تخریب و تلفات به شمار نمی‌آمد. بلکه قرارگیری شهر در منطقه‌ای لرزه‌خیز، بافت شهری متراکم یا کوچه‌های تنگ و باریک، احداث بناها بر روی رسوبات آبرفتی، به همراه مصالح ساختمانی ضعیف و تراکم بالای جمعیتی در منطقه‌ی ویران‌شده همگی باعث تشدید تخریب و ویرانی زلزله لار شدند.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
لار
زمینلرزههای ۱۹۶۰ (میلادی)
ایران در ۱۹۶۰ (میلادی)
ایران در ۱۳۳۹
زمینلرزههای ۱۳۳۹
تاریخ استان فارس | معادی می‌تواند به موارد زیر اشاره کند:
پیمان معادی، بازیگر سینمای ایران
المعادی، محله‌ای در قاهره |
7706eccc-b8a4-42e6-9ea6-5f9e8ef59ab7 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | ۵۷۲ ه.ق در کدام قسمت ایران زلزله آمد؟ | false | {
"answer_start": [
182
],
"text": [
"دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری"
]
} | نبرد ایران-بیزانس در ۵۷۲–۵۹۱ بین شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری روم شرقی (که تاریخدانان امروزی به آن بیزانس میگویند) در طی سالهای ۵۷۲ تا ۵۹۱ میلادی درگرفت. این جنگ با شورش‌هایی به هواخواهی بیزانسی‌ها در قفقاز که تحت سلطه ساسانیان بود شعله‌ور شد، هرچند که عوامل دیگری هم در وقوع آن دخیل بودند. جنگ عمدتاً در محدودهٔ قفقاز جنوبی و میان‌دوردان درگرفت، هرچند که به آناتولی شرقی، سوریه و شمال ایران هم کشیده شد. این جنگ جزئی از جنگهای شدید و گسترده‌ای بین این دو امپراتوری به حساب می‌آید که سرتاسر قرن ششم و اوایل هفتم را به خود مشغول داشته بود. این جنگ همچنین آخرین جنگ از جنگهای پرشماری بود که روند کلی آن به این صورت بود که منازعه تنها در استانهای مرزی در میگرفت و هیچکدام از دو طرف یارای تصرف طولانی‌مدت قلمرو طرف مقابل را در آن سوی مرزهای خود نداشتند. پس از اتمام این جنگ، جنگی نهایی و پرماجرا با ابعادی گسترده‌تر بین این دو امپراتوری در اوایل قرن هفتم در گرفت.
منابع
Byzantine–Sasanian War of 572–591. (2015, October 3). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 07:14, November 10, 2015, from https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Byzantine–Sasanian_War_of_572–591&oldid=684005099
آسیا در ۵۷۲ (میلادی)
آسیا در ۵۹۱ (میلادی)
آسیا در سده ۶ (میلادی)
ارمنستان در عصر روم
اروپا در ۵۷۲ (میلادی)
اروپا در ۵۹۱ (میلادی)
اروپا در سده ۶ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در ۵۷۲ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در ۵۹۱ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در دهه ۵۷۰ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در دهه ۵۸۰ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در دهه ۵۹۰ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در سده ۶ (میلادی)
ایران در سده ۶ (میلادی)
تاریخ باستان ارمنستان
جنگهای ساسانیان–روم
درگیری‌های دهه ۵۷۰ (میلادی)
درگیری‌های دهه ۵۸۰ (میلادی)
درگیری‌های دهه ۵۹۰ (میلادی)
دهه ۵۷۰ (میلادی)
دهه ۵۹۰ (میلادی)
جنگهای خسرو انوشیروان | ۵۷۲ ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
۵۷۲ (خورشیدی)
۵۷۲ (میلادی)
۵۷۲ (قمری) | سفیدسنگ شهری در بخش قلندرآباد شهرستان فریمان استان خراسان رضوی در شرق ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶٬۱۲۹ نفر (در ۱٬۷۳۵ خانوار) بوده‌است.
زمین‌لرزه ۱۳۹۶
در روزهای ۱۶ و ۱۷ فروردین ۱۳۹۶ خورشیدی، زلزله‌ای با قدرتِ ۶٫۱ ریشتر و ۴۱ پسلرزه ی پس از آن، از بامداد ۱۷ فروردین در سفید سنگ خراسان رضوی به ثبت رسید. ۱۲ مورد از ۴۱ پسلرزه، ۳ و بیش از ۳ ریشتر بوده‌است.
زمین لرزه
صبح روز چهارشنبه ۱۶ فروردین ماه زلزله‌ای با بزرگی ۶٫۱ ریشتر در منطقه سفیدسنگ خراسان رضوی به وقوع پیوست. این زمین لرزه باعث لرزش شهرهای مشهد، تربت جام، صالح آباد، تربت حیدریه، خواف، سنگان، بخش زیرخان، نیشابور، کلات و کوهسرخ شد.
گُسل
مدیر گروه زلزله‌شناسی مهندسی پژوهشگاه زلزله، با اشاره به گسل مسبب این رخداد لرزه‌ای، خاطر نشان کرد: گسل مسبب این سری از زلزله‌ها، راستایی شمالغربی-جنوبشرقی با تمایل شرقی-غربی داشته و سازوکار آن نیز فشاری بوده‌است. گسل مسبب این زمین‌لرزه به احتمال زیاد از فریمان به موسی‌آباد میرسد و از شمالِ سفیدسنگ عبور می‌کند. بررسی تاریخی گسل مسبب این زلزله نیز نشان میدهد که زلزله‌های مهمی نداشته، ولی تاکنون چندین زلزله با بزرگای ۶ ریشتر را ایجاد کرده‌است. وی از ثبت یک زلزله با بزرگای ۶ ریشتر در ابتدای سده بیستم در سفیدسنگ خبر داد و یادآور شد: در حدود ۱۱۴ سال گذشته، زلزلهٔ ۶٫۲ ریشتری نیز در منطقه سفیدسنگ به ثبت رسیده‌است.
پی‌آمد
در پی‌آمدِ آن، بسیاری از مردم، از بیمِ پس‌لرزه‌های بعدی، شب را در پارک‌ها و خیابان‌ها و با خوابیدن در خودروهای خود به صبح رساندند.
آسیب‌ها
مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، آمار چهار تن مصدوم، را تأیید کرد. یه کشته از روستای دوقله براشک هم داشت
منابع
شهرستان فریمان
شهرهای استان خراسان رضوی
شهرهای شهرستان فریمان | ۵۷۲ پانصد و هفتاد و دومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۷۲
سده ۶ | ایران، یکی از زلزله‌خیزترین کشورهای جهان با گسل‌های فراوانی است که حدود ۹۰٪ مساحت آن را می‌پوشاند. بخش هایی از کلانشهرتهران روی یکی از خطرناک ترین گسل های ایران قرار دارد. این مقاله و در جدول زیر زلزله‌های بیش از ۴/۵ ریشتر و مهم آورده شده‌است.
سدهٔ ۱۴
سدهٔ ۱۳ و پیش از آن
سدهٔ ۵ و پیش از آن
منابع
ده سال زلزله در ایران؛ کدام استانها بیشتر لرزیدند؟
فهرست‌های رویدادها در ایران
فهرست‌های زمین‌لرزه‌ها بر پایه کشور
فهرست‌های مربوط به ایران | ۵۷۲ (پیش از میلاد) ۵۷۲مین سال قبل از تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۷۲ (پیش از میلاد) | زمین‌لرزه ژاپن در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۹:۰۲:۵۱ به زمان یوتی‌سی در ژاپن رخ داد. ژرفای این زلزله ۳۵ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۹ در مقیاس Mw اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی در روز چهارشنبه، ساعت ۴ روی داده و منطقه زمانی آن یوتی‌سی +۹ بوده‌است .
سازمان زمین‌شناسی آمریکا نیز جای این زمین‌لرزه را در مختصات و بزرگی آنرا برابر با ۷٫۱ در مقیاس ریشتر اعلام کرده‌است. ژرفای گزارش شده از سوی این سازمان ۱۹ کیلومتر میباشد.
شمار کشتگان زلزله حدود ۲۷۲ نفر بوده‌است.تعداد زخمیان ۵۷۲ نفر برآورده شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
زمینلرزههای ۱۹۳۰ (میلادی)
زمینلرزههای ژاپن
ژاپن در ۱۹۳۰ (میلادی)
رویدادهای نوامبر ۱۹۳۰ | زمین‌لرزه لار در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۲:۱۴:۰۰ به زمان یوتی‌سی در جنوب استان فارس و حوالی لار رخ داد. بزرگی آن ۶٫۷ در مقیاس ریشتر اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی(یوتی‌سی ۳:۳۰+) در روز یکشنبه، ساعت ۱۵:۴۴روی داده.
سازمان زمین‌شناسی آمریکا نیز جای این زمین‌لرزه را در مختصات و بزرگی آن را برابر با ۶٫۷ در مقیاس ریشتر اعلام کرده‌است.
شمار کشته شده گان زلزله حدود ۴۲۰ نفر بوده‌است. همچنین در این حادثه ۲۰۰۰ نفر زخمی و ۱۶۰ نفر مجروح جدی شدند.
ویژگیهای کالبدی لار ۱۳۳۹
پیش از زلزله
لار یکی از زلزله‌خیزترین مناطق ایران به حساب می‌آید. عکس هوایی سال ۱۳۳۹ از این شهر بافتی متراکم را نشان میدهد و اکثر خانه‌ها به صورت حیاط مرکزی با سرداب، زیرزمین و بادگیر ساخته می‌شدند. در لار سه شویه متداول ساخت مسکن، پیش از زمین‌لرزه ۱۳۳۹ وجود داشته است. نوع اول و دوم به ترتیب خانه‌های دیوار باربری بودند که با آجر خشک‌شده در آفتاب و یا با مصالح سنگی و ملات خاک‌رس و آهک ساخته می‌شدند. نوع سوم ساختمان‌هایی بوند که با آجر پخته شده کوره‌ای و سقف‌های طاق ضربی ساخته می‌شدند.
هنگام زلزله
با این وجود ویرانی ناشی از زلزله، شهر را از جنبه شهریت خارج نکرد. منطقه‌ی تخریب‌شده تنها محدود به نوار باریکی از شهر لار میشد که خانه‌های واقع شده در این قسمت بر رسوبات آبرفتی بسیار نرم ساخته شده بودند. تلفات در قسمتهای دیگر شهر اندک و خسارات به صورت ترک و یا شکاف در بناها وارد شده بود. در واقع بزرگی و شدت زلزله لار خود به تنهایی عاملی قوی در تخریب و تلفات به شمار نمی‌آمد. بلکه قرارگیری شهر در منطقه‌ای لرزه‌خیز، بافت شهری متراکم یا کوچه‌های تنگ و باریک، احداث بناها بر روی رسوبات آبرفتی، به همراه مصالح ساختمانی ضعیف و تراکم بالای جمعیتی در منطقه‌ی ویران‌شده همگی باعث تشدید تخریب و ویرانی زلزله لار شدند.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
لار
زمینلرزههای ۱۹۶۰ (میلادی)
ایران در ۱۹۶۰ (میلادی)
ایران در ۱۳۳۹
زمینلرزههای ۱۳۳۹
تاریخ استان فارس | قصر متحرک هاول ممکن است که به موارد زیر اشاره کند:
قلعه متحرک هاول (رمان)
قلعه متحرک هاول (فیلم) اقتباسی از رمان | علی‌اکبر معین‌فر (زاده ۲۲ دی ۱۳۰۶ تهران – درگذشته ۱۲ دی ۱۳۹۶ تهران) سیاستمدار و مدیر ارشد اجرایی ایرانی بود، که نخستین وزیر نفت ایران پس از ایجاد این وزارتخانه جدید محسوب میشود. وی دانش‌آموخته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فنی دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مهندسی زلزله از دانشگاه واسدا میباشد. او از اعضای نهضت آزادی بود.
تحصیلات
کارشناسی مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰.
کارشناسی ارشد مهندسی زلزله از دانشگاه واسدا (توکیو) در سال ۱۹۶۰.
زندگینامه
علی اکبر معین فر در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی دانشکده فنی دانشگاه تهران ثبت نام کرد و از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد. در همین دوران بود، که فعالیت‌های انجمن اسلامی اندک‌اندک پایه‌گذاری گردید. نخستین فعالیت‌های وی از همین سالها آغاز شد:
وی تحصیلات خود را در رشته مهندسی راه و ساختمان در دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۰ به پایان برد و در سال ۱۳۳۱ به خدمت سربازی، اعزام شد. وی از سال ۱۳۳۲ فعالیت در صنعت نفت را آغاز کرد و برای کار در پالایشگاه آبادان که ریاست آن را مرتضی‌قلی بیات بر عهده داشت، عازم آبادان شد. هنوز یک روز از ورود به آبادان نگذشته بود، که از تهران خبر کودتا علیه دولت مصدق به وی رسید.
بعدها در بانک ساختمان به عنوان مهندس ناظر مشغول کار شد. در سال ۱۳۳۸ به دنبال آشنایی و همکاری با گروه مهندسی ژاپنی که برای بررسی زلزله سال ۱۹۵۷ مازندران به ایران آمده بودند، از سوی تاچی نایتو، استاد برجسته زلزله و طراح و سازنده برج توکیو، برای دوره‌ای تحقیقاتی در رشته مهندسی زلزله به دانشگاه واسدا دعوت شد و دوره مهندسی زلزله را در سال ۱۹۶۰ به پایان رساند.
بعد از بازگشت از توکیو و به دنبال زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ مقدمات تهیه کد زلزله در ایران را فراهم کرد. از سال ۱۹۶۵ به عنوان عضو افتخاری «انجمن اروپایی مهندسین زلزله» به تحقیق و مطالعه در زمینه زلزله ادامه داد. مدتی نیز به‌عنوان استاد پاره‌وقت در مقطع فوق‌لیسانس، به تدریس مهندسی زلزله در دانشگاه پلی‌تکنیک پرداخت.
وی از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۴۱ در بانک ساختمانی و از آن زمان تا پیروزی انقلاب اسلامی، در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه کشور به فعالیت مشغول بود.
فعالیتها و خدمات
شاید اغراق نباشد که گفته شود موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در کشور، با نام علی‌اکبر معین‌فر شروع میشود.وی اساساً به همین دلیل، بنا به درخواست ابوالحسن بهنیا که ریاست وقت دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه را بعهده داشت، به آن سازمان دعوت بکار شد.
طرح تهیه تاریخچه زلزله‌های مخرب ایران که بعداً مبنای تهیه «پهنه‌بندی زلزله» ایران شد توسط وی پیشنهاد گردید، سپس با همکاری پروفسور امبریزیز، که در آن زمان در کالج امپریال دانشگاه لندن مشغول مطالعات مربوط به زلزله‌های یونان و کشورهای سواحل مدیترانه بود، انجام گردید. نتیجه این مطالعات بعداً در کتابی به نام زلزله‌های تاریخی ایران ثبت گردید. ایجاد شبکه شتاب‌نگاری کشور از خدمات بنیادی معین‌فر در زمان فعالیت در دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه بود. تدوین آئین‌نامه زلزله ایران در دهه ۱۳۴۰ در |
22585f60-2d26-415a-b7ee-8b27d3ff6e15 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | زلزله‌ی سال 572 ه.ق در ری به کدام شهرها خسارت وارد کرد؟ | false | {
"answer_start": [
245
],
"text": [
"قزوین و ری"
]
} | شهر تهران در ۵۱ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۳۸ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۳۵ درجه و ۵۱ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته‌است و ارتفاع آن از سطح آب‌های آزاد بین ۱۸۰۰ متر در شمال تا ۱۲۰۰ متر در مرکز و ۱۰۵۰ متر در جنوب متغیّر است. تهران در میان دو وادی کوه و کویر و در دامنه‌های جنوبی رشته کوه البرز گسترده شده‌است. از جنوب به کوه‌های ری و بی‌بی‌شهربانو و دشتهای هموار شهریار و ورامین و از شمال توسط کوهستان محصور شده‌است..
زمین‌شناسی
مشخصه اصلی زمین‌شناسی تهران قرار گرفتن آن بین توده عظیم رشته‌کوه البرز (متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی) و فلات ایران (متعلق به دوران چهارم زمین‌شناسی) است. مهمترین نمود این مسئله وجود گسل‌های فعالی چون گسل مشاء، گسل شمال تهران و گسل ری است که موجب شده همواره زمینلرزههای خفیف و نامحسوسی در محل این گسل‌ها به وقوع بپیوندد.
تهران را میتوان به سه منطقه طبیعی تقسیم کرد.
کوه‌های شمالی. بلندترین نقطه این کوه‌ها قله توچال به ارتفاع ۳۹۳۳ است.
دامنه کوه‌ها. این منطقه شامل قسمتهای شمالی شهر مانند اوین، درکه، نیاوران، حصارک و سوهانک میشود.
دشت جنوبی. بخش اعظم شهر در این دشت قرار گرفته و شیب ملایمی از شمال به جنوب دارد.
بلایای طبیعی
لرزه‌خیزی
شهر تهران از نظر زمین لرزه جزء مناطق پرزیان (۸ تا ۱۰ درجه مرکالی) به‌شمار می‌آید.
گسل‌هایی که در تهران و حومه تا شعاع ۱۵۰ کیلومتری مرکز شهر قرار دارند، عبارتند از گسل مشا به طول ۹۰ کیلومتر، شمال تهران، ریبه طول ۸ کیلومتر، طالقان، ایوانکی و ایپک که بررسی رفتار آنها حایز اهمیت است.
در علم زلزله‌شناسی گسل‌هایی برای بشر خطرناک شناخته میشوند که حداقل ۱۰ کیلومتر طول داشته و جوان (فعال) هم باشند (گسل فعّال گسلی است که در ده هزار سال گذشته حداقل سبب یک زمین لرزه شده باشد). گسل شمال تهران بزرگترین گسل شهر است که در جنوب دامنه رشته‌کوه البرز و در شمال شهر تهران قرار دارد. این گسل از لشکرک و سوهانک آغاز شده تا فرح‌زاد و حصارک و از آنجا به سمت غرب امتداد یافته است. این گسل در مسیر خود، نیاوران، تجریش، زعفرانیه، الهیه و فرمانیه را در بر می‌گیرد. گسل مهم دیگر گسل ری است که با توجه به مقاوم نبودن ساختمان‌های جنوب تهران در صورت فعال شدن بسیار پرتلفات خواهد بود. این گسل از جاده خاوران شروع شده و با گذر از دولت‌آباد و حرکت بر مسیر جاده کمربندی تهران در حد نصاب کوره‌های آجرپزی چهاردانگه به پایان میرسد. نقشه گسل‌های تهران اخیراً توسط پایگاه ملی داده‌های علوم زمین تهیه شده است.
از نظر زلزله‌شناسی تاریخی، شهر تهران زلزله‌های بزرگی مانند زلزله ۷٫۱ ریشتری دماوند در ۱۸۳۰ م. ۷٫۲ ریشتری کرج در ۱۱۱۷ م. ۷٫۷ ریشتری طالقان در ۹۵۸ م. ۷٫۱ ریشتری ری در ۸۵۵ م؛ و زلزله‌های ۷ ریشتر به بالای بسیارِ دیگری به خود دیده است. با احتمال بالای ۷۰٪، به طور میانگین هر ۱۵۸ سال زلزله‌ای مخرب در این شهر رخ داده و با توجه به اینکه از آخرین زلزله مخرب که زلزله ۷٫۱ ریشتری دماوند در ۱۸۳۰ م؛ و به احتمال زیاد مربوط به گسل مشا، حدود ۱۷۸ سال می‌گذرد، احتمال وقوع زلزله‌ای بالای | شیرین گزارش شد.
خسارات و ضایعات
تعداد کشته‌ها در ایران به ۶۲۰ نفر رسیده‌است، بنا بر گزارش‌ها ۹٬۳۸۸ نفر نیز مصدوم شده‌اند. بیشترین آمار کشته‌ها و زخمی‌ها از شهرهای قصر شیرین، سرپل ذهاب و ثلاث باباجانی گزارش شده‌اند.
بر اثر این زلزله برخی از منازل دچار خسارت‌های مالی شده‌اند. مرکز درمانی سرپل ذهاب نیز تخریب شد.
این زلزله در کشور عراق، در استانهای انبار (غرب عراق)، اربیل و سلیمانیه و موصل (شمال عراق) احساس شده‌است و برخی مناطق پایتخت عراق، بغداد، نجف و کربلا را نیز لرزاند. این زلزله قوی‌ترین زلزله در دهه‌های اخیر در بغداد به‌شمار می‌رود.
به گفته خبرگزاری مجلس شورای اسلامی و خبرگزاری‌های رسمی متعدد مسکن مهر سرپل ذهاب از مجتمع‌هایی بودند که به دلیل کیفیت پایین مصالح و ساخت غیراصولی، با قرار گرفتن در حاشیه اولین زلزله آسیب‌های شدیدی دیدند و برخی از آنها فرو ریختند. همان‌طور که رئیس جمهور حسن روحانی اشاره کرد و جزئیات آن از جمله ساخت غیراصولی و کیفیت پایین بتن در خبرگزاری‌ها منتشر شد، آپارتمان‌های ساده مجاور که در فاصله ۶ تا ۸ متری هستند آسیب‌های بسیار کمتری نسبت به مسکن مهر دیده بودند.مسکن مهر اسلام‌آباد غرب هم در این زلزله به شدت آسیب دید، طوری‌که به گفته کارشناسان از سه هزار مسکن مهر این شهر حتی یک واحد سالم نماند. سید احسن علوی، نماینده مجلس شورای اسلامی هم اذعان داشتند که خرابی مسکن مهر در اسلام‌آباد غرب بسیار بیشتر از سرپل ذهاب بوده‌است. آنچه که ما دیدیم مسکن مهر این شهر، کن فیکون شده‌است! برای نمونه، در یکی از بلوک‌ها طبقه پنجم یک طبقه پایینتر آمده و طبقه اول هم به‌طور کامل نابود شده‌است. بیمارستان شهر اسلام‌آباد غرب هم هفت ماه پس از افتتاح رسمی از تخریب شد.
بر اساس گفته معاون بنیاد مسکن ایران در این زلزله استان کرمانشاه ۱۲ هزار واحد مسکونی شهری و روستایی به صورت ۱۰۰ درصد تخریب شد و ۱۵ هزار واحد مسکونی نیازمند تعمیر هستند. اما به گفتهٔ هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه، حدود ۱۸ هزار واحد مسکونی در این زلزله کاملاً تخریب شده‌اند و به حدود ۵۰ هزار واحد مسکونی نیز خسارت جدی وارد شده‌است.
زلزله سبب وارد آمدن خسارت بالایی به زیرساخت‌ها و شبکهٔ آب و فاضلاب در چند شهر شده‌است. مدیرعامل آبفای استان علیرضا تخت‌شاهی میزان این خسارات را بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیارد تومان عنوان کرده و گفته‌است که شبهٔ فاضلاب در شهر سرپل ذهاب بیش از ۷۰ درصد تخریب شده‌است.
خسارت‌های انسانی
به گفتهٔ معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه، ۹۱ کودک در زلزله استان بی‌سرپرست شده‌اند که از این تعداد ۳۱ مورد مادرشان فوت کرده، ۴۷ مورد پدرشان جان باخته و ۱۳ مورد نیز هر دو والدین خود را از دست دادند.
آسیب به بناهای تاریخی
بنا بر اعلام ادارهٔ میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمانشاه در روز ۲۲ آبان ۱۳۹۶ (یک روز پس از زلزله)، ۵ بنای تاریخی این استان بر اثر این زلزله آسیب دیده‌است. این بناها عبارت بوده‌اند از کاخ خسرو، چهارقاپی و کاروانسرای عباسی در قصر شیرین، قلعه یزدگرد در روستای زرده و زیج منیژه در روستای پاتاق. همچنین مطابق با نخستین گزارش‌ها به تپه تاریخی معروف به ارگ در داخل شهر گیلان غرب و آتشکده پلنگرد در اسلام‌آباد نیز آسیب وارد | در ۲ اردیبهشت ۱۲۳۲ برابر با ۲۲ آوریل ۱۸۵۳ در منطقه فارس ایران زمینلرزهای بزرگ رخ داد. شهر شیراز و اطراف آن به شدت آسیب دید و تقریباً تمام ساختمان‌ها ویران شدند. میان ۹٬۰۰۰ تا ۱۳٬۰۰۰ نفر نیز در طی آن کشته شدند.
توالی زمین‌لرزه
آغاز زلزله‌ها تقریباً در سپیده‌دم روز قبل از زمین‌لرزه اصلی، با چند پیش‌لرزه آغاز شد. این پیش‌لرزه‌ها در طول آن روز و تا صبح روز بعد ادامه یافتند. زلزله اصلی حدود ظهر رخ داد و پس از شش ساعت پس‌لرزه‌ای بزرگ رخ داد.
خسارت
پیش‌لرزه دوم خسارات شدیدی در محله گود عربان وارد کرد و یک مسجد، بخشی از بازار و بسیاری از خانه‌ها را ویران کرد. روان‌گرایی محلی زمین و برخی قنات‌ها نیز فروریختند. سومین پیش‌لرزه بزرگ که حدود ۱۵ دقیقه قبل از زلزله اصلی رخ داد، منجر به خسارات بیشتری از جمله فروریختن یکی از مناره‌های مسجد عباس شد.
زمین‌لرزه اصلی شهر را ویران کرد به طوری که تمام ساختمان‌ها و سایر سازه‌ها در ۱۲ کیلومتری شهر به عنوان «ویرانه» توصیف شدند. بناهای قابل توجهی که یا ویران شدند یا به شدت آسیب دیدند شامل بخشهای باقی‌مانده مسجد عباس، بنای تاریخی و مسجد شاهچراغ، کلیسای ارامنه و مدرسه خان بودند. بیشتر مسجد نو نیز فروریخت در حالی که مسجد وکیل و بازار وکیل عمدتاً تحت تأثیر قرار نگرفتند.
پسلرزه بزرگ در اواخر همان روز منجر به خسارات و تلفات بیشتر شد.
منابع
تاریخ استان فارس
زمینلرزههای ایران
شیراز
مختصات در ویکی‌داده | زمین‌لرزه دشتستان، زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۶ در مقیاس بزرگای گشتاوری و ۵،۷ در مقیاس ریشتر در عمق ۱۶،۴ کیلومتری زمین بود که ساعت ۱۷:۲۱ به وقت محلی روز ۷ آذر ۱۳۹۲ (۲۸ نوامبر ۲۰۱۳) شهرستان دشتستان در استان بوشهر را لرزاند. کانون زلزله در ۱۴ کیلومتری شمال شرق شهر برازجان مرکز شهرستان دشتستان، در عرض ۴۶٫۸″ ۲۱′ ۲۹° شمالی و طول ۵۰٫۴″ ۱۸′ ۵۱° شرقی اعلام شده‌است و تا کنون با چندین پسلرزه همراه بوده‌است.
برازجان در ۶۵ کیلومتری شرق بوشهر واقع شده‌است. گزارش‌ها حاکی از ریختن نمای برخی خانه‌ها و قطعی برق در شهرهای وحدتیه، دالکی و قسمتی از شهر برازجان است.
در مجموع ۱۹ روستا و سه شهر برازجان، آب‌پخش و وحدتیه در این زلزله خسارت دیده‌اند. این زلزله ۷ کشته و ۶۶ مصدوم بستری شده و ۱۴۴ مجروح سرپایی داشته‌است. ۳۰۰ واحد مسکونی و تجاری خسارت دیده‌اند.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران وقوع زلزله در برازجان را تسلیت گفت. او دو روز پس از زمین لرزه در جمع مردم زلزله زده برازجان و دشتستان قرار گرفت و سپس راهی عسلویه شد، این اولین سفر استانی وی پس از تصدی ریاست جمهوری بود.
لرزه‌شناسی و پسلرزهها
این زلزله در ۱۹ کیلومتری شمال شرق برازجان و ۸۰ کیلومتری شمال شرق بوشهر در ژرفای ۱۰ کیلومتری زمین رخ داده است. مسبب این زلزله گسل برازجان بطول ۱۰۰ کیلومتر در سامانه گسلی قطر – کازرون (شمالی- جنوبی) است. در سه روز آغازین بیش از ۴۶ پسلرزه داشته، و حداقل ۵ پسلرزه با بزرگای بیش از ۳٫۶ داشته و مهمترین پسلرزه این زلزله با بزرگای ۴٫۵ در روز اول زلزله ثبت شد.
منابع
http://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/usb000l7nt#summary
پیوند به بیرون
بولتن
جمهوری اسلامی
https://web.archive.org/web/20131127115929/http://irsc.ut.ac.ir/currentearthq.php?lang=fa
استان بوشهر
ایران در ۲۰۱۳ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۱۳ (میلادی)
زمینلرزههای ایران
شهرستان دشتستان
ایران در ۱۳۹۲
زمینلرزههای ۱۳۹۲ | گسل‌های شمال تهران است. گسل ری با طول ۲۰ کیلومتر، از جادهٔ خاوران شروع و روی جادهٔ کمربندی تهران در چهاردانگه پایان می‌یابد. گسل مُشا می‌تواند زمینلرزهای به بزرگی ۷ تا ۷٫۵ ریشتر ایجاد کند.
احتمالات زمان وقوع زمین‌لرزه
فهرست زمینلرزههای ایران در مقیاس‌های نزدیک ۷ ریشتر در ناحیهٔ اطراف تهران به شرح زیر است:
داده‌ها نشان میدهد که در منطقهٔ تهران حدود هر ۱۵۸ سال یک زمین‌لرزه اتفاق می‌افتد. آخرین زمین‌لرزهٔ برجسته در تهران مربوط به سال ۱۸۳۰ میلادی و به بزرگی ۷٫۲ ریشتر بود. به نظر کارشناسان پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزلهٔ ایران، بر اساس آمار لرزه‌خیزی و تاریخی موجود انتظار می‌رود در دایره‌ای به مرکزیت تهران با شعاع ۱۰۰ کیلومتر هر ۲۰۰ سال یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۷ ریشتر، هر ۲۰ سال یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۶ ریشتر، هر ۲ سال یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۵ ریشتر و هر ۶ ماه یکبار زمینلرزهای با بزرگای ۴ ریشتر رخ بدهد.
در مورد زمینلرزههای تاریخی منطقهٔ تهران، آرش سلحشور مدیر مؤسسهٔ دیرینه‌شناسی فلات اعتقاد دارد که یکی از عظیم‌ترین و ویرانگرترین زمین لرزه‌های تهران در محدودهٔ زمانی قرن هفتم و هشتم هجری قمری اتفاق افتاده‌است که افزون بر مطالعات زلزله‌شناسی، مدارک و شواهد باستان‌شناسی نیز این موضوع را تأیید می‌کند.
به گفتهٔ محمودرضا دلاوری، مدیر کار گروه سیستم‌های اطلاعات مکانی پردیس فنی دانشگاه تهران: «وقوع زلزله در تهران حتمی است و طبق تحقیقات زلزله دارای یک دورهٔ بازگشت است که طبق برآوردها هر ۱۵۰ سال یک بار یک زلزلهٔ بزرگ رخ میدهد و با توجه به اینکه بزرگترین زلزله در تهران در ۱۷۰ سال گذشته رخ داده‌است باید خود را برای وقوع زلزلهٔ بزرگ در کلانشهرها آماده کنیم.» نوربخش غلامی، استاد دانشگاه تهران و زمین‌شناس، در سال ۱۳۸۹ پیش‌بینی کرده که طی چند سال آینده زلزله‌ای با مقیاس ۷ ریشتر در تهران رخ میدهد که نتیجهٔ آن فاجعه‌ای مخرب‌تر از بم خواهد بود، و بحرانی ایجاد میشود که شاید در هیچ جای دنیا مشابهٔ آن اتفاق نیافتاده باشد.
از طرف دیگر محمدرضا حاتمی عضو پژوهشگاه زلزله مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران میگوید: «شاید دولتی بخواهد جمعیت را در سطح کشور پراکنده کند … ولی اینکه تهران زلزله‌خیز است، در آن شکی وجود ندارد. امکان وقوع زمین لرزه در تهران را هیچکس نمی‌تواند پیش‌بینی کند، کما اینکه کسی نمی‌تواند بگوید زلزله نخواهد آمد.»
آثار اقتصادی زلزله در تهران
بر اساس مطالعات دانشگاه کمبریج انگلستان، بازارهای در حال توسعه و به‌خصوص بازارهای آسیایی، بیشترین خسارت را از حوادث طبیعی نظیر زلزله، سیل، طوفان، آتش‌سوزی و … متحمل میشوند. همچنین شهرهای تایپه، توکیو، سئول، مانیل و تهران بیشترین خسارت را از زلزله متحمل میشوند. افزون بر این، بر اساس نتایج این مطالعه، علاوه بر شهر تهران، شهرهای زیر نیز شهرهای پرخطر ایران هستند که در این سیاهه آمده‌اند:
تهران (پنجمین شهر پرخطر جهان)،
قم (بیست و پنجمین شهر پرخطر جهان)،
اهواز (سی‌امین شهر پرخطر جهان)،
شیراز (سی و چهارمین شهر پرخطر جهان)،
کرج (سی و ششمین شهر پرخطر جهان)،
کرمانشاه (سی و هفتمین شهر پرخطر جهان)،
تبریز (چهل و سومین شهر پرخطر جهان).
زمینلرزههای ۱۳۹۶ اطراف تهران
پس از زمین‌لرزه ۱۳۹۶ تهران که در مرز استان البرز و تهران و نزدیک ملارد بود، تا ۳ دیماه، ۲۰ پسلرزه اتفاق افتاد، و | در ۶ فوریه ۲۰۲۳ (۱۷ بهمن ۱۴۰۱)، در ساعت ۰۴:۱۷ به وقت ترکیه (۱:۱۷ گرینویچ)، زمینلرزهای سهمگین و فاجعه‌آمیز به بزرگی ۷٫۸ ریشتر مرکز و جنوب ترکیه و شمال و غرب سوریه را به مدت ۷۵ ثانیه لرزاند و خسارت‌های گسترده‌ای به جای گذاشت. در این زلزله، مجموعا" از دو کشور بیش از ۵۹٬۰۰۰ نفر کشته و ۱۲۱٬۷۰۴ نفر زخمی شدند. زمین‌لرزه در ۳۴ کیلومتری غرب، شهر غازی عینتاب و در عمق ۱۷٫۹ کیلومتری زمین روی داد که با مقیاس شدت مرکالی اصلاح‌شده IX (شدید و وحشت‌آور) بود. همچنین زمینلرزهای دیگر ۹ ساعت بعد در جهت بین شمال و شمال شرقی استان قهرمان مرعش با شدت ۷٫۵ ریشتر و در فاصله ۱۰۵ کیلومتری کانون زلزلهٔ اول رخ داد. زلزله ۲۰۲۳ ترکیه-سوریه؛ قوی‌ترین زمین‌لرزه در عصر معاصر در این منطقه، بعد از زمین‌لرزه ۱۹۳۹ ارزنجان رتبه‌بندی شده‌است. این زلزله پس از زلزله ۱۶۶۸ آناتولی شمالی، شدیدترین زمین‌لرزه تاریخ ترکیه به‌شمار می‌رود.
زمین‌لرزه ۲۰۲۳ ترکیه-سوریه، مرگبارترین زلزله در ترکیه از زمان زمین‌لرزه ۱۲۶۸ کیلیکیه و در سوریه از زمان زمین‌لرزه ۱۸۲۲ حلب بوده‌است. این زلزله همچنین بزرگترین زمین‌لرزه در منطقه آناتولی از ۲۰۰۰ سال پیش تاکنون میباشد. این زمین‌لرزه یکی از سهمگین‌ترین و مهلک‌ترین زمین‌لرزه‌هایی است که تاکنون در منطقه شام روی داده‌است و مرگبارترین زمین‌لرزهٔ جهان از زمین‌لرزه ۲۰۱۰ هائیتی به‌شمار می‌رود. آسیب‌های ساختاری این زلزله تا شعاع فاصله کشورهای فلسطین، اسرائیل، مصر و قبرس و همچنین تا سواحل دریای سیاه در شمال خاک ترکیه نیز گسترده بوده‌است.
زلزله ۲۰۲۳ ترکیه-سوریه؛ چهارمین زمین‌لرزه پرهزینه ثبت شده در تاریخ این حوادث بوده و ۸۴٫۱ میلیارد دلار خسارت وارد کرده‌است. این زلزله همچنین مرگبارترین حادثه طبیعی در تاریخ مدرن ترکیه بوده‌است.
زمین‌لرزه ۲۰۲۳ ترکیه-سوریه، بیش از ۱۳٬۰۰۰ پسلرزه داشت، پس لرزه‌های فراوان به همراه یک زمین‌لرزه ۷٫۵ ریشتری و قدرتمند که ۹ ساعت پس از زلزله ۷٫۸ ریشتری ساعت ۴:۱۷ بامداد و در ساعت ۱۳:۳۰ بعد از ظهر در ۱۰۵ کیلومتری کانون زلزله اول روی داد و به مدت ۴۵ ثانیه مناطق اطراف را به لرزه درآورد بر وسعت خسارات و خرابی‌ها افزود. یک طوفان سهمگین زمستانی تلاشهای نجات را با مشکل مواجه کرد، برف بر روی خرابه‌ها ریخت و دما را به شدت کاست. به دلیل دمای زیر صفر درجه در این منطقه، بازماندگان، به ویژه آن‌هایی که زیر آوار گیر افتادند و در معرض خطر سرمازدگی قرار گرفتند.
این زلزله، صدمات و خسارات گسترده‌ای در منطقه ای به مساحت حدود ۳۵۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع که شامل ۴۴ درصد از مساحت ترکیه و همچنین (حدود دوازده برابر مساحت بلژیک) میباشد وارد کرد. تخمین زده شده‌است که ۱۴ میلیون نفر در ۱۱ استان ترکیه، معادل ۱۶ درصد از جمعیت ترکیه، به همراه چهار استان در سوریه تحت تأثیر این زمین‌لرزه قرار گرفتند. همچنین بیش از ۲۱۴ هزار بنا و ساختمان در مناطق زلزله‌زده به‌طور کامل فرو ریخت فهرست استانهای خسارت دیده از زلزله به این قرار میباشد.
قهرمان مرعش، غازیانتپ، شانلی‌اورفه، دیاربکر، آدانا، آدیامان، عثمانیه، ختای، کیلیس، مالاتیا و الازیغ. کارشناسان سازمان ملل متحد برآورد کردند که حدود ۱٫۵ میلیون نفر در این سانحه بی خانمان شده‌اند.
مشخصات و محل رومرکز زلزله ۷٫۸ ریشتری
زلزله اول با بزرگای ۷٫۸ در مقیاس امواج گشتاوری در ساعت ۱۷: ۰۴ به وقت محلی (۱۷: | سیل ۱۳۹۰ مارون در روز ۲۹ آبان بر اثر بارندگی و انسداد مسیر توسط پالایشگاه بیدبلند و پادگان بخردیان و طغیان رود مارون جاری شد و منطقه بهمئی استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر بهبهان خوزستان را سیلاب فرا گرفت.
انسداد راه
سیلاب و بارندگی به جاده بهبهان - رامهرمز آسیب جدی وارد کرد و سبب انسداد آن شد.
تلفات و خسارت
سیلاب در استان کهگیلویه بویراحمد تلفاتی نداشت ولی در شهر بهبهان ۱۳ نفر طعمه سیلاب شدند. سیلاب ۷ میلیارد ۵۰۰ تومان به بخش لنده کهگیلویه وارد کرد و ۵۵ میلیارد تومان به بهبهان خسارت وارد کرد.
منابع
پیوند به بیرون
سیل‌ها در ایران
ایران در ۱۳۹۰ | شده.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۴۵٬۴۸۱ نفر (۱۲٬۸۵۰ خانوار) بوده‌است.
این شهر دارای ادیان گوناگونی است.مردمان اهل سنت.مردمان اهل تشیع و پیروان یارسان به خوبی در کنار هم زندگی میکنند.
زبان
زبان مردم این شهرستان کردی و لهجه‌ی کلهری و لهجه‌ی سورانی جافی است .
فرهنگ
سالن‌های سینما
در گذشته سینمایی به نام سینما شهرام در شهر سرپل ذهاب فعالیت می‌کرد. در حال حاضر شهر سرپل ذهاب فاقد سالن سینما است.
اقتصاد
شغل اصلی مردم سرپل ذهاب کشاورزی و دامداری است و فراورده‌ها و محصولات کشاورزی شهرستان نیز شامل گندم، جو، برنج و بنشن، کنجد، گیاهان علوفه‌ای، ذرت، انواع تره بار، سیب، گلابی، انار، انگور و انجیر میباشد.
آثار دیدنی
نقش‌برجسته آنوبانی‌نی (کهن‌ترین کتیبهٔ سنگی آسیا)
دکان داوود
آرامگاه احمد بن اسحاق
سرابگرم
آبشار پیران
باغهای گلین
ارتفاعات دالاهو
منطقه پاتاق
مال یاسین
زمین لرزه سال ۹۶
زمین لرزه شدیدی ساعت ۲۱:۴۸ شامگاه ۲۱ آبان ۹۶ با قدرت ۷٫۳ درجه در مقیاس ریشتر استانهای کرمانشاه، ایلام و کردستان و بخشهای گسترده‌ای از غرب و شمال غرب کشور را لرزاند.
کانون این زلزله به علت نزدیکی به شهر سرپل ذهاب بیشترین خسارت را به این شهر وارد کرد. در این زلزله شهر خسارت زیادی دید و بیش از ۷۳۸ کشته بر جای گذاشت. این زلزله به جز عراق در کویت، ترکیه و بحرین نیز حس شد.
پس از زلزله کرمانشاه برخی از منابع خبری از ویرانی‌های زیادی خبر دادند
حجم خرابی‌ها به حدی زیاد بود که آوار برداری تا ماه‌های بعد هم ادامه داشت. معاون عمرانی استاندار کرمانشاه اعلام کردند تعداد کشته‌های ساکن مسکن مهر به صد نفر رسیده‌است.
زمین لرزه سال۹۷
پس از زلزله سال۹۶ و پس لرزه‌های آن در روز یک شنبه چهارم آذر ماه سال ۹۷ هجری شمسی در ساعت۲۰:۰۷:۳۱ بار دیگر زلزله ای به قدرت ۶/۴ درجه در مقیاس ریشتر این شهر را لرزاند که مدت زمان این زلزله سی ثانیه بود.
تعداد مصدوم‌های این زلزله۷۷۰ نفر اعلام شده و تلفاتی تاکنون گزارش نشده و هنوز آمار دقیقی در دست نیست.
یادداشت‌ها
منابع
http://www.irna.ir/fa/News/82728377 خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
fallingrain
https://web.archive.org/web/20111117225212/http://www.ahmad-ebne-eshagh.ir/index.php/1389-02-27-14-33-39
شهرستان سرپل ذهاب
شهرهای استان کرمانشاه
شهرهای شهرستان سرپل ذهاب
مناطق مسکونی کردنشین در استان کرمانشاه
نقش‌برجسته‌های سنگی
نقش‌برجسته‌های سنگی در ایران | سیل ۱۳۹۴ شمال ایران، در ۲۸ تیر در پی بارندگی در پهنه شمالی ایران سبب سیل در استانهای مازندران و تهران و البرز بخش الموت در استان قزوین شد.
خسارات سیل
خسارات به آب و فاضلاب استان مازندران
به گفته مجید عبداللهی رئیس شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران سیل به تأسیسات آب‌رسانی ۸۴ روستا در شهرستان ساری، ۳۲ روستا در شهرستان نور، ۳۳ روستا در شهرستان نکا، ۲۵ روستا در شهرستان کلاردشت، شهرستانهای بهشهر و بابل هر کدام ۲۳ روستا، شهرستانهای میاندورود و سوادکوه هر کدام ۲۳ روستا، شهرستان آمل ۲۰ روستا، ۱۷ روستا در شهرستان نوشهر و شش روستا در شهرستان چالوس خسارت زد. مجید عبداللهی میزان خسارات مالی در آبفای روستایی مازندران ۱۸ میلیارد ۳۰۰ میلیون تومان برآورد کرد.
خسارات به راه‌های استان مازندران
نوروزی مدیر کل راه و شهرسازی استان مازندران دربارهٔ میزان خسارت سیل به راه‌ها اعلام کرد که سیل اخیر به راه‌های استان مازندران ۳۲ میلیارد تومان خسارت وارد کرده‌است.
تلفات و مجموع خسارات سیل استان مازندران
خسارت سیل توسط مدیر کل بحران استان مازندران ۱۵۰ میلیارد تومان برآورد شد. شهر سوادکوه بیشترین خسارات را متحمل شد که خسارت این شهر ۴۶ میلیارد تومان تعیین شده‌است.
اسماعیل نجار تلفات سیل مازندران را یک نفر اعلام کرد.
تلفات سیل در قزوین
به گفته مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان قزوین یک نفر در جریان سیل منطقه الموت قزوین کشته و یک نفر مفقود شده‌است.
جستارهای وابسته
طوفان شن و سیل ۱۳۹۴ تهران
منابع
استان قزوین
استان مازندران
ایران در ۱۳۹۴
سیل‌ها در ایران | و هشدار
اولین سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه در جهان که از مفهوم امواج پی(P)استفاده می‌کند سامانه تشخیص فوری زلزله و هشدار میباشد که به صورت عملی در ژاپن مورد استفاده قرار گرفته‌است. نمونه آزمایشی این دستگاه در سال ۱۹۸۴ شروع به اندازه‌گیری امواج پی (P) کرد. از سال ۱۹۸۸ نمونه‌های صنعتی آن در تونل سیکان و از سال ۱۹۹۰ در ۱۴ ایستگاه قطارهای شینکانسن مورد استفاده قرار گرفت.
«سامانه تشخیص فوری و هشدار» قادر بودند که سه ثانیه پس از دریافت امواج پی (P) زنگ خطر را به صدا در بیاورند و اولین سامانه کنترل خودکار قطار محسوب می‌شدند. از آنجایی که «سامانه تشخیص فوری و هشدار» قادر به پردازش گام به گام شکل موج‌ها بدون ذخیره‌سازی آنها بود و میزان پردازش، چه در زمان وقوع و چه در زمان عدم وقوع زلزله به یک میزان می‌بود، به همین دلیل، در هنگام وقوع زلزله، سامانه به علت بار اضافه دچار نقص فنی نمی‌شد.
زلزله کوبه
زلزله با بزرگای گشتاوری ۶٫۸ کوبه در سال ۱۹۹۵ میلادی خسارات گسترده و شدیدی به پل‌ها و سازه‌های دیگر وارد کرد. پس از وقوع این زلزله، پیاده‌سازی سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه، در ایستگاه‌های قطار بیشتری به اجرا در آمد. در مصاحبه با حادثه دیدگان، آنها گفتند که چند ثانیه قبل از وقوع زلزله، احساس کردند اتفاقی در شرف وقوع است، ولی نمی‌توانستند درک کنند چه اتفاقی قرار است بی‌افتد. ترس و اضطراب آنها را فرا گرفته بود. اما پس از اینکه فهمیدند زلزله‌است، تا حدود زیادی از آن حالت دلهره رهایی پیدا کردند. محققان به این نتیجه رسیدند که جهت مقابله با این احساس ترس میان مردم، هشدار مربوط به زلزله باید زودتر از سه ثانیه پس از رسیدن موج پی به مردم داده شود. با ادامه تحقیقات، محققان ژاپنی موفق شدند دستگاهی بسازند که یک ثانیه پس از دریافت موج پی (P)، زنگ خطر را به صدا در می‌آورد. به سامانه جدید «سامانه تشخیص فوری و هشدار فشرده» گفته میشود.
اولین سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه برای عموم مردم
اولین سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه برای عموم مردم در سال ۱۹۹۵ در مکزیکو سیتی پیاده‌سازی شد. این سامانه جهت هشدار دادن به مردمان این شهر از لرزش‌های بزرگ مربوط به منطقه ساحلی اوکساکا که چند صد کیلومتر با این شهر فاصله دارد نصب شد. پس از آن سامانه‌های هشدار متعددی در نقاط مختلف دنیا نصب و راه‌اندازی شد. در تایوان از سال ۱۹۹۵ زیربنای سامانهٔ هشدار زمین‌لرزه بنا نهاده شد. تجربهٔ تایوانی‌ها این بود که در زلزلهٔ نوامبر سال ۱۹۸۶ با شدت ۶٫۸ ریشتر، بیشترین خسارت نه در مرکز زمین‌لرزه، بلکه در ۱۲۰ کیلومتری آن اتفاق افتاد (در منطقهٔ شهری تایپه). امواج زلزله، این مسیر را در حدود ۳۰ ثانیه می‌پیمایند، لذا سامانهٔ هشدار زلزله می‌توانست بسیار مفید باشد. مرکز هواشناسی ژاپن در ماه فوریه سال ۲۰۰۴ آزمایش «برنامهٔ انتشار هشدار زودهنگام زلزله» (به منظور بررسی اثربخشی هشدار) و تست کارآمدی سامانه را شروع کرد. در این آزمایش‌ها، به کاربران خاصی هشدار داده میشد.
در ماه اوت سال ۲۰۰۶ ارائه محدود خدمات هشدار زلزله به مراکز دولتی محلی و سازمان‌های پژوهشی آغاز شد. توزیع کلی خدمات هشدار زود هنگام زلزله در ماه اکتبر سال ۲۰۰۷ آغاز شد. هشدار زود هنگام زلزله تنها محدود به تلویزیون، |
526207fe-4ef7-4a14-8a9f-b269f83cecea | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در زلزلۀ سال ۵۷۲ ه.ق کدام شهرها آسیب دیدند؟ | false | {
"answer_start": [
245
],
"text": [
"قزوین و ری"
]
} |
رویدادها
ماه مه: زمین‌لرزه خاور بوئین زهرا. در ذیقعده ۵۷۲ زمین لرزه‌ای بسیاری شهرهای عراق عجم را، در طول دامنه‌های جنوبی البرز تا منطقه آنسوی ری، ویران کرد. شهرهایی که به ویژه دستخوش ویرانی شدند قزوین و ری بود که کسان بسیاری در آن کشته شدند. گواه‌های درونی اطلاعات نشان میدهد که ناحیه ری، خاور بوئین زهرا و آبادی‌های کرج بیشترین آسیب‌ها را دیدند.
منابع
اَمبرسِز، ن.ن.، مِلویل، چ. پ.، تاریخ زمینلرزههای ایران، ترجمه ابوالحسن رده، تهران: نشر آگاه، ۱۳۷۰.
۱۱۷۷ (میلادی) | ۵۷۲ ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
۵۷۲ (خورشیدی)
۵۷۲ (میلادی)
۵۷۲ (قمری) | سرب ومس قله کفتران(کفتارها) یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر معلمان استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب ومس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سمنان
منابع
اندیس‌های استان سمنان
اندیس‌های فلزی | برج ده علی مربوط به سده‌های ۱۰ تا ۱۳ ه.ق - دوره قاجار است و در شهرستان کوهبنان، بخش مرکزی، دهستان خرمدشت، روستای ده علی، محله سراستخر واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۲۵۳۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوره قاجاریان در شهرستان کوهبنان
برج‌های تاریخی شهرستان کوهبنان | ام قنطور شهری در کردفان شمالی سودان است، که در فاصله ۱۵۰ کیلومتری شمال شرق ال عبید واقع شده است.
منابع
سودان | بارکلی هومستید شهرکی واقع در ایالت قلمرو شمالی در استرالیاست.
منابع
ساختمان‌ها و سازه‌ها در قلمرو شمالی، استرالیا
شهرکهای قلمرو شمالی
خانه‌ها در استرالیا | ۵۷۲ (قمری)، پانصد و هفتاد و دومین سال در گاهشماری هجری قمری است. اول محرم این سال برابر با هفدهم ژوئیه سال ۱۱۷۶ میلادی است.
رویدادها
مناسبت‌ها
زادگان
درگذشتگان
۵۷۲ (قمری)
سده ۶ (قمری) | ۵۷۲ (میلادی) پانصد و هفتاد و دومین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
۷ فوریه – شوتوکو تایشی، سیاستمدار ژاپنی (د. ۶۲۲)
درگذشتگان
منابع
۵۷۲ (میلادی) | الانگایام (به انگلیسی: Alangayam) یک منطقهٔ مسکونی در هند است که در تامیل نادو واقع شده‌است.
خصوصیات
الانگایام ۳۲٬۸۴۶ نفر جمعیت دارد و ۵۷۲ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای هند
منابع
شهرها و شهرک‌ها در بخش ولور | ۵۷۲ (پیش از میلاد) ۵۷۲مین سال قبل از تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۷۲ (پیش از میلاد) |
f6edfdf7-ecac-48be-b8b9-74bc3d68aeb3 | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | در چه سالی در ری زلزله‌ای رخ داد؟ | false | {
"answer_start": [
157
],
"text": [
"۵۷۲ ه.ق"
]
} | در ۴ اسفند ۳۳۶ هجری خورشیدی برابر با ۲۳ فوریه ۹۵۸ میلادی، زمین‌لرزه سهمگینی در شمال ایران مرکزی رخ داد. بزرگای این زمین‌لرزه برابر با Ms=۷/۷ و مختصات رومرکزی آن۳۶N و۵۱٫۱E با شدت lo=X تخمین زده شده‌است. این زلزله تمام روستاهای سرزمین ری و طالقان را چه در دشت و چه در کوهستان ویران کرد. بیشتر ری به‌کلی نابود شد و تلفات سنگینی از هر دو منطقه گزارش شده‌است. در طالقان تنها ۳۰ تن باقی ماندند و در منطقه ری ۱۵۰ روستا ویران شد که یکی از روستاهای کوهستانی را زمین‌لغزه‌ها فرا پوشاند. کوهی در نزدیکی ری شکاف برداشت و آب از زمین به بیرون ریخت. در کوه‌های رویان درشمال ری، زمین‌لغزه‌های گسترده مسیر رودخانه را بست که آب آن پس نشست و دریاچه‌ای ساخت. آسیب‌ها درسوی شمال باختر به دیلمان و در جنوب به قم و کاشان گسترش یافت. زمین‌لرزه احتمالاً در اصفهان و نیز تا بغداد حس شده‌است. پس‌لرزه‌های آسیب‌رسان به مدت چهل روز ادامه داشت، و در سراسر منطقه شمال ایران مرکزی احساس میشد. ممکن است که این زمین‌لرزه با افت نامعمولی در تراز آب دریای خزر ارتباط داشته‌است، که به هر رو به نظر میرسد که آن افت پیش از زمین‌لرزه روی داده بوده‌است.
منابع
Rey-Taleghan Earthquake of 23 February 958, Ms 7.7 iiees.ac.ir
۹۵۸ (میلادی)
آسیا در ۹۵۸ (میلادی)
آسیا در سده ۱۰ (میلادی)
استان تهران
ایران در سده ۱۰ (میلادی)
تاریخ استان تهران
شهر ری
زمینلرزههای سده ۱۰ (میلادی) | زلزله توکای () اولین زلزله از زلزله‌های بزرگ آنسی (۱۸۵۴–۱۸۵۵) بود. این زلزله در ۲۳ دسامبر ۱۸۵۴ به شدت ۸٫۴ به مقیاس بزرگی ریشتر در منطقه زمانی ساعت ۹ صبح در منطقه توکای در ژاپن رخ داد. در پی سونامی ایجاد شده توسط زلزله بیش از ۱۰۰۰۰ خانه ویران شد و حداقل ۲۰۰۰ نفر کشته شدند.
منابع
زمینلرزههای کلان‌راندگی در ژاپن
ژاپن در ۱۸۵۴ (میلادی)
سونامی‌ها در ژاپن | زمین‌لرزه دالبندین پاکستان زلزله‌ای است، که در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۲۰:۲۳:۱۷ به زمان یوتی‌سی در پاکستان در ۴۵ کیلومتری غرب شهر دالبندین در ایالت بلوچستان پاکستان در جنوب غربی این کشور و نزدیک مرز افغانستان رخ داد بزرگی آن ۷٫۲ ریشتر و به قدری عظیم بود که در دهلی نو پایتخت هند و دبی در امارات متحده عربی نیز احساس شد اما با توجه به محل وقوع زلزله که فاصلهٔ زیادی با سکونت‌گاه‌های انسانی داشت، خسارت چندانی بر جای نگذاشت. این زلزله در ساعت ۱:۳۰ دقیقه ۱۹ ژانویه به وقت محلی و در عمق ۸۴ کیلومتری زمین رخ داد.
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
بلوچستان
پاکستان در ۲۰۱۱ (میلادی)
تاریخ بلوچستان
تاریخ بلوچستان، پاکستان (۱۹۴۷-تاکنون)
دولت سید یوسف‌رضا گیلانی
رویدادهای ژانویه ۲۰۱۱ در آسیا
زمینلرزههای ۲۰۱۱ (میلادی)
زمینلرزههای پاکستان | زلزله بزرگ گنروکو زلزله‌ای بود که به وقت محلی ۰۲:۰۰ در ۳۱ دسامبر سال ۱۷۰۳ در دوره ادو در ژاپن رخ داد.
منابع
زمینلرزههای کلان‌راندگی در ژاپن
ژاپن در ۱۷۰۳ (میلادی)
سونامی‌ها در ژاپن
فاجعه‌های ۱۷۰۳ (میلادی) در آسیا | زمین‌لرزه گجرات در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۷:۱۸ به زمان یوتی‌سی در هندوستان ، منطقه گجرات رخ داد و باعث ریختن برگهای ملت شد. بزرگی آن ۵٫۳ در مقیاس Ms بدست آمده‌است. کشته‌ای در این زمین‌لرزه گزارش نشده است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
زلزله‌ها در گجرات
زمینلرزههای ۲۰۱۱ (میلادی)
زمینلرزههای هند
فاجعه‌های ۲۰۱۱ (میلادی) در هند
گجرات
هند در ۲۰۱۱ (میلادی) | زلزله نانکای () زلزله ای بود به مقیاس بزرگی ریشتر ۸٫۴ که به منطقه زمانی ساعت ۱۶ در تاریخ ۲۴ دسامبر ۱۸۵۴ در منطقه توکای در ژاپن رخ داد و موجب یک سونامی بزرگ پس از این زلزله شد. در این زلزله بیش از ۳۰۰۰۰ خانه ویران شد و حداقل موجب کشته شدن ۳۰۰۰ نفر شد.
این زلزله دومین زلزله از سه زلزله بزرگ آنسی بود. زلزله دیگر، زلزله توکای (۱۸۵۴) از نظر شدت و بزرگی برابر با این زلزله بود و در همین منطقه رخ داد.
منابع
زمینلرزههای کلان‌راندگی در ژاپن
ژاپن در ۱۸۵۴ (میلادی)
سونامی‌ها در ژاپن | زمین‌لرزه خلیج کالیفرنیا در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۷:۵۹:۵۶ به زمان یوتی‌سی در مکزیک ، منطقه خلیج کالیفرنیا رخ داد.ژرفای این زلزله ۱۰ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۹ در مقیاس Mw بدست آمده‌است.
زمین‌لرزه هیچ کشته‌ای نداشته است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
خلیج کالیفرنیا
زمینلرزههای ۲۰۰۹ (میلادی)
زمینلرزههای مکزیک
مکزیک در ۲۰۰۹ (میلادی) | زمین‌لرزه افغانستان در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۵:۲۹:۲۱ به زمان یوتی‌سی در افغانستان رخ داد. این زلزله در عمق ۲۷٫۴ کیلومتری رخ داد. بزرگی آن ۶٫۱ در مقیاس Ms اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی در روز شنبه، ساعت ۱۹٫۵ (۱۵٬۵ به وقت گرینویچ) روی داد.
سازمان زمین‌شناسی آمریکا نیز جای این زمین‌لرزه را در مختصات و بزرگی آنرا برابر با ۶٫۱ در مقیاس ریشتر اعلام کرده‌است. ژرفای گزارش شده از سوی این سازمان ۴۷ کیلومتر میباشد.
شمار کشتگان زلزله حدود ۱۱ نفر بوده‌است.تعداد زخمیان ۱۵ نفر برآورده شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
زمینلرزههای افغانستان
زمینلرزههای ۱۹۷۲ (میلادی)
افغانستان در ۱۹۷۲ (میلادی) | زمینلرزههای ۱۴۰۱ آذربایجان غربی به مجموعه زمین‌لرزه‌هایی اشاره دارد که در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ رخ داد و خساراتی را برجای گذاشت. بزرگترین این زمین‌لرزه‌ها با با بزرگی ۵٫۹ در مقیاس بزرگای گشتاوری در ۸ بهمن رخ داد که منجر به مرگ ۳ نفر در خوی شد.
مشخصات
زمین‌لرزه ۱۳ مهر ۱۴۰۱
براساس اعلام موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، زمینلرزهای به بزرگی ۵/۴ M در ساعت ۳:۵۱ دقیقه بامداد چهارشنبه، ۱۳ مهرماه ۱۴۰۱، در عمق ۱۰ کیلومتری زمین در خوی رخ داد. کانون این زمین‌لرزه در فاصله ۷ کیلومتری خوی بوده‌است.
زمین‌لرزه ۲۸ دی ۱۴۰۱
این زمین‌لرزه با ۵٫۷ M در ۲۸ دی ۱۴۰۱ در استان آذربایجان غربی ایران، در فاصله حدود ۸ کیلومتری شرق-جنوبشرقی شهر خوی رخ داد. این زلزله چندین پیش لرزه داشت.
زمین‌لرزه ۸ بهمن ۱۴۰۱
در ۸ بهمن ۱۴۰۱ زمینلرزهای با بزرگی ۵٫۹ M دوباره شهر خوی را لرزاند. این زمین‌لرزه در ساعت ۲۱:۴۴ روز شنبه در فاصله ۶ کیلومتری از شهر خوی در عمق ۷ کیلومتری زمین رخ داد. این زلزله حدود ۶۰ پسلرزه در پی داشت که بزرگترین آنها در ساعت ۱۸:۱۱ عصر یکشنبه، با بزرگی ۴٫۵ M رخ داد.
زمین لرزه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱
در ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ بار دیگر زمین لرزه ای با قدرت ۵ ریشتر خوی را لرزاند که تا کنون ۲۰ نفر مصدوم شده اند. بزرگترین پس لرزه این زلزله ۳/۸ ریشتر بود
زمین لرزه ۴ فروردین ۱۴۰۲
زلزله ای به بزرگی ۵/۶ ریشتر مجدد خوی و سلماس را لرزاند که بیش از صد نفر مصدوم شدند.این زلزله پس لرزه هایی داشته که بزرگترین آنها ۳/۶ ریشتر بوده است
تلفات و خسارت
زمین‌لرزهٔ مهرماه ۱۱۲۷ زخمی برجای گذاشت اما تلفات جانی نداشت. همچنین در پی این زمین‌لرزه ۱۱ هزار خانه تخریب شد.
زمین‌لرزهٔ ۸ بهمن ۱۴۰۱، ۳ کشته برجای‌گذاشت که ۲ نفر از آنها براساس آسیب ناشی از زلزله و یک نفر براثر سکتهٔ قلبی، جان خود را از دست دادند. در این زمین‌لرزه ۱۱۶۰ نفر مصدوم شدند که مصدومان اهل شهرهای خوی، سلماس، فیرورق و… بودند. حدود ۷۰ روستا در این زلزله خوی آسیب دیدند و ۲۰ تا ۹۰ درصد منازل مسکونی در این مناطق دچار تخریب شدند. در پی این حادثه برق برخی مناطق زلزله‌زده قطع شد.
جستارهای وابسته
فهرست زمینلرزههای ایران
منابع
آذربایجان غربی
ایران در ۱۴۰۱
ایران در ۲۰۲۳ (میلادی)
تاریخ استان آذربایجان غربی
رویدادهای ژانویه ۲۰۲۳ در ایران
زمینلرزههای ۱۴۰۱
زمینلرزههای ۲۰۲۲ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۲۳ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۲۳ در ایران
زمینلرزههای ایران
فاجعه‌های ۲۰۲۲ (میلادی) در ایران
فاجعه‌های ۲۰۲۳ (میلادی) در ایران
مقاله‌های زمین‌لرزه نیازمند تاریخ محلی | ریکو یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دهانه‌های ماه
چهارگوش ال‌کیو۰۱ |
5bd72e3b-0e77-483a-a36e-e12571c8025f | قزوین | در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی البرز تا آن سوی ری به وقوع پیوست. در این زلزله قزوین و ری دستخوش ویرانی شدید شد و افراد زیادی در آن حادثه کشته شدند. در زلزله سال ۱۰۴۹ ه.ق در قزوین نزدیک به ۱۲۰۰۰ نفر کشته شدند از فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر میتوان از زلزله بوئین زهرا در سال ۱۳۴۱ ه.ش یاد کرده که در آن ۹۱ روستا به کلی ویران شد و بیش از ۳۰۰ روستا آسیب دید و ۱۲۲۰۰ تن کشته شدند. | فاجعه آمیزترین زلزله‌های دوران معاصر ایران در کدام شهر رخ داد؟ | false | {
"answer_start": [
433
],
"text": [
"بوئین زهرا"
]
} | زمینلرزههای ۱۴۰۱ آذربایجان غربی به مجموعه زمین‌لرزه‌هایی اشاره دارد که در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ رخ داد و خساراتی را برجای گذاشت. بزرگترین این زمین‌لرزه‌ها با با بزرگی ۵٫۹ در مقیاس بزرگای گشتاوری در ۸ بهمن رخ داد که منجر به مرگ ۳ نفر در خوی شد.
مشخصات
زمین‌لرزه ۱۳ مهر ۱۴۰۱
براساس اعلام موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، زمینلرزهای به بزرگی ۵/۴ M در ساعت ۳:۵۱ دقیقه بامداد چهارشنبه، ۱۳ مهرماه ۱۴۰۱، در عمق ۱۰ کیلومتری زمین در خوی رخ داد. کانون این زمین‌لرزه در فاصله ۷ کیلومتری خوی بوده‌است.
زمین‌لرزه ۲۸ دی ۱۴۰۱
این زمین‌لرزه با ۵٫۷ M در ۲۸ دی ۱۴۰۱ در استان آذربایجان غربی ایران، در فاصله حدود ۸ کیلومتری شرق-جنوبشرقی شهر خوی رخ داد. این زلزله چندین پیش لرزه داشت.
زمین‌لرزه ۸ بهمن ۱۴۰۱
در ۸ بهمن ۱۴۰۱ زمینلرزهای با بزرگی ۵٫۹ M دوباره شهر خوی را لرزاند. این زمین‌لرزه در ساعت ۲۱:۴۴ روز شنبه در فاصله ۶ کیلومتری از شهر خوی در عمق ۷ کیلومتری زمین رخ داد. این زلزله حدود ۶۰ پسلرزه در پی داشت که بزرگترین آنها در ساعت ۱۸:۱۱ عصر یکشنبه، با بزرگی ۴٫۵ M رخ داد.
زمین لرزه ۲۵ اسفند ۱۴۰۱
در ۲۵ اسفند ۱۴۰۱ بار دیگر زمین لرزه ای با قدرت ۵ ریشتر خوی را لرزاند که تا کنون ۲۰ نفر مصدوم شده اند. بزرگترین پس لرزه این زلزله ۳/۸ ریشتر بود
زمین لرزه ۴ فروردین ۱۴۰۲
زلزله ای به بزرگی ۵/۶ ریشتر مجدد خوی و سلماس را لرزاند که بیش از صد نفر مصدوم شدند.این زلزله پس لرزه هایی داشته که بزرگترین آنها ۳/۶ ریشتر بوده است
تلفات و خسارت
زمین‌لرزهٔ مهرماه ۱۱۲۷ زخمی برجای گذاشت اما تلفات جانی نداشت. همچنین در پی این زمین‌لرزه ۱۱ هزار خانه تخریب شد.
زمین‌لرزهٔ ۸ بهمن ۱۴۰۱، ۳ کشته برجای‌گذاشت که ۲ نفر از آنها براساس آسیب ناشی از زلزله و یک نفر براثر سکتهٔ قلبی، جان خود را از دست دادند. در این زمین‌لرزه ۱۱۶۰ نفر مصدوم شدند که مصدومان اهل شهرهای خوی، سلماس، فیرورق و… بودند. حدود ۷۰ روستا در این زلزله خوی آسیب دیدند و ۲۰ تا ۹۰ درصد منازل مسکونی در این مناطق دچار تخریب شدند. در پی این حادثه برق برخی مناطق زلزله‌زده قطع شد.
جستارهای وابسته
فهرست زمینلرزههای ایران
منابع
آذربایجان غربی
ایران در ۱۴۰۱
ایران در ۲۰۲۳ (میلادی)
تاریخ استان آذربایجان غربی
رویدادهای ژانویه ۲۰۲۳ در ایران
زمینلرزههای ۱۴۰۱
زمینلرزههای ۲۰۲۲ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۲۳ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۲۳ در ایران
زمینلرزههای ایران
فاجعه‌های ۲۰۲۲ (میلادی) در ایران
فاجعه‌های ۲۰۲۳ (میلادی) در ایران
مقاله‌های زمین‌لرزه نیازمند تاریخ محلی | زلزله بزرگ گنروکو زلزله‌ای بود که به وقت محلی ۰۲:۰۰ در ۳۱ دسامبر سال ۱۷۰۳ در دوره ادو در ژاپن رخ داد.
منابع
زمینلرزههای کلان‌راندگی در ژاپن
ژاپن در ۱۷۰۳ (میلادی)
سونامی‌ها در ژاپن
فاجعه‌های ۱۷۰۳ (میلادی) در آسیا | زمین‌لرزه میانمار در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۳:۱۵ به زمان یوتی‌سی در میانمار رخ داد.ژرفای این زلزله ۱۰٫۹ کیلومتر بود. بزرگی آن ۵٫۹ در مقیاس Mw بدست آمده‌است.
زمین‌لرزه هیچ کشته‌ای نداشته است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
تاریخ ایالت شان
تایلند در ۲۰۱۱ (میلادی)
رویدادهای مارس ۲۰۱۱
زمینلرزههای ۲۰۱۱ (میلادی)
زمینلرزههای امتدادلغز
زمینلرزههای تایلند
زمینلرزههای چین
زمینلرزههای لائوس
زمینلرزههای میانمار
زمینلرزههای ویتنام
فاجعه‌های ۲۰۱۱ (میلادی) در چین
فاجعه‌های ۲۰۱۱ (میلادی) در میانمار
فاجعه‌های ۲۰۱۱ (میلادی) در هند
لائوس در ۲۰۱۱ (میلادی)
میانمار در ۲۰۱۱ (میلادی)
ویتنام در ۲۰۱۱ (میلادی)
هند در ۲۰۱۱ (میلادی) | فاول ریور رودخانه‌ای است که در ایالات متحده آمریکا جریان دارد.
جستارهای وابسته
فهرست رودخانه‌ها
منابع
رودهای آلاباما
رودهای شهرستان موبایل، آلاباما
زمین‌چهرهای شهرستان موبایل، آلاباما | زمین‌لرزه کاراکاس در تاریخ میلادی، برابر با ، در ونزوئلا ، منطقه کاراکاس رخ داد.ژرفای این زلزله ۲۶ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۵ در مقیاس Ms بدست آمده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
تاریخ کاراکاس
زمینلرزههای ۱۹۶۷ (میلادی)
زمینلرزههای ونزوئلا
فاجعه‌های ۱۹۶۷ (میلادی) در ونزوئلا
ونزوئلا در ۱۹۶۷ (میلادی) | زمین‌لرزه تایوان در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۱۳:۰۲:۱۵٫۵۷ به زمان یوتی‌سی در تایوان رخ داد.ژرفای این زلزله ۴۴٫۶ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۴ در مقیاس Mw بدست آمده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
فهرست زمینلرزههای تایوان
پانویس
منابع
تایوان در ۲۰۰۹ (میلادی)
زمینلرزههای ۲۰۰۹ (میلادی)
زمینلرزههای تایوان
فاجعه‌های ۲۰۰۹ (میلادی) در تایوان | زمین‌لرزه بهار در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۸:۴۳:۲۵ به زمان یوتی‌سی در نپال ، منطقه بهار رخ داد. ژرفای این زلزله ۳۵ کیلومتر و بزرگی آن ۸ در مقیاس Mw اعلام شده‌است. زمین‌لرزه به وقت محلی در روز دوشنبه، ساعت ۱۳٫۷۵ روی داده و منطقه زمانی آن یوتی‌سی +۵٫۷۵ بوده‌است .
سازمان زمین‌شناسی آمریکا نیز جای این زمین‌لرزه را در مختصات و بزرگی آنرا برابر با ۸٫۱ در مقیاس ریشتر اعلام کرده‌است. ژرفای گزارش شده از سوی این سازمان ۲۵ کیلومتر میباشد. شمار کشتگان زلزله حدود ۱۰۷۰۰ نفر بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
بهار
پانویس
منابع
رویدادهای ژانویه ۱۹۳۴
زمینلرزههای ۱۹۳۴ (میلادی)
زمینلرزههای کلان‌راندگی در هند
زمینلرزههای نپال
زمینلرزههای هند
فاجعه‌ها در بیهار
فاجعه‌ها در نپال
فاجعه‌های ۱۹۳۴ (میلادی) در نپال
فاجعه‌های ۱۹۳۴ (میلادی) در هند
فاجعه‌های طبیعی در بیهار
نپال در ۱۹۳۴ (میلادی)
هند در ۱۹۳۴ (میلادی) | بروگلن ریور رودخانه‌ای است که در ایالات متحده آمریکا جریان دارد.
جستارهای وابسته
فهرست رودخانه‌ها
منابع
پهنه‌های آبی شهرستان کلمن، آلاباما
رودهای آلاباما
زمین‌چهرهای شهرستان کلمن، آلاباما | زمین‌لرزه بلیچی در تاریخ میلادی، برابر با ، ساعت ۰۲:۰۱ به زمان یوتی‌سی در ایتالیا، منطقه بلیچی رخ داد. ژرفای این زلزله ۳۳ کیلومتر بود. بزرگی آن ۶٫۱ در مقیاس ریشتر بدست آمده‌است.
شمار کشتگان نزدیک به ۳۸۰ نفر گزارش شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست زلزله‌های سده بیستم
زلزله‌شناسی
پانویس
منابع
ایتالیا در ۱۹۶۸ (میلادی)
تاریخ سیسیل
رویدادهای ژانویه ۱۹۶۸
زمینلرزههای ۱۹۶۸ (میلادی)
زمینلرزههای ایتالیا
فاجعه‌ها در سیسیل
فاجعه‌های ۱۹۶۸ (میلادی) در ایتالیا | فقوعة که با نام اردوگاه آوارگان فقوعة نیز شناخته میشود منطقه‌ای در کرانه باختری در سرزمین‌های فلسطینی است.
منابع
استان جنین
روستاها در کرانه باختری رود اردن |
65946a0d-dd5f-4b80-98a9-0c53ae318a32 | قزوین | کتاب «ضرب‌المثل‌های مردم قزوین» نوشته دکتر محمدحسین سرداغی برای حفظ و نگهداری از همین لهجه و گویش مردم قزوین توسط انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین منتشر شده است. در این کتاب آمده‌است: زبان مردم قزوین به زبان نوشتاری نزدیکتر است، مثلاً واژه‌هایی مانند: خانَه و چانَه که امروز به تقلید از گویش تهرانی‌ها خونه و چونه تلفظ میشوند و گاهی هم اینگونه تغییر باعث غلط شدن واژه میشود. بعضی از واژه‌ها و عبارت‌ها که غیر متداول هستند و اگر ضبط نشود فراموش میشوند و معنی آنها را دیگر آیندگان نمی‌دانند. مانند: اَلمبَه (چوب بلندی که با آن بادام و پسته می‌تکانند)، وِندِر (عنکبوت)، چِرپاندن (شلاق را محکم زدن)، خِرتِلاق (گلو). | کتاب «ضرب‌المثل‌های مردم قزوین» نوشته کیست؟ | false | {
"answer_start": [
38
],
"text": [
"دکتر محمدحسین سرداغی"
]
} | آزاده ضربی
ابراهیم کتابدار
پوریا ناصری‌خواه
محمد حشم‌دار
رضا معظمی گودرزی
وحید دامور
امیررضا عبداللهی
محسن محمدپور
پژمان قلی‌پور ملاطی
محمد طاهری
امیرحسین زارع‌زاده
منابع
اهالی شیراز
جان‌باختگان اعتراضات ۱۳۹۸ ایران
درگذشتگان ۱۳۹۸
زادگان ۱۳۶۱
سرکوب سیاسی در ایران
کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران | اَمثال و حِکم کتابی چهار جلدی به تألیف علامه علی اکبر دهخدا است که بین سالهای ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ جمع‌آوری و در سال ۱۳۱۰ در تهران منتشر شد. این مجموعه دارای نزدیک به ۵۰هزار امثال و حکم (ضرب‌المثل)، کلمات قصار و ابیات متفرقه‌است. این کتاب نخستین فرهنگ جامع در زمینه امثال فارسی بوده و میتوان آن را کامل‌ترین و معتبرترین فرهنگ با موضوعیت امثال و حکم فارسی دانست. مطالب به ترتیب الفبا تنظیم و ضربالمثلها شرح و تفسیر شده‌است.
دهخدا، از خردسالگی به گردآوری امثال عوام، کوشش کرده بود.
بخشهای کتاب
بخش بزرگتر کتاب (۹۷ درصد آن) عبارت از ضرب‌المثل‌های مکتوب ادیبانه، کلمات قصار و اشعاری از قدمای شاعران ایران یا شاعران فارسی‌زبان و تنها ۳درصد آن ضرب‌المثل‌های عامیانه‌است.
منابع کتاب
دهخدا برای جمع‌آوری مطالب کتاب از منابع زیر استفاده کرد.
مجموعهٔ «امثال میدانی» که در سدهٔ پنجم هجری به زبان عربی تألیف شده‌است. دهخدا از این کتاب نزدیک به هزار ضرب‌المثل عربی بر گرفته و به مجموعهٔ خود وارد کرده‌است.
«مجموعهٔ مختصر امثال» چاپ هندوستان که یک صد ضرب‌المثل از آن اقتباس کرده‌است.
«جامع التمثیل» که در هند و در سدهٔ ۱۱هجری چاپ شده و دهخدا نزدیک به سیصد مثل از آن در کتاب خود آورده‌است.
«شاهد صادق» که یک مجموعهٔ هندی است و دهخدا توجه ویژه‌ای به آن نداشته و به نقل از چند مثال از آن بسنده کرده‌است.
شیوه جمع‌آوری مطالب
دهخدا به پیروی از رسم و شیوهٔ شاعران و نویسندگان قدیم ایران ضربالمثلها را نه به صورتی که در زبان مردم بوده، بلکه به صورتی که در کتاب‌ها و دیوان‌ها آمده نقل کرده‌است. چنانکه گویی اصلاً در صدد گردآوری فرهنگ مردم (فولکلور) نبوده، بلکه قصد داشته که شعرها و کلمات اخلاقی و پندآموز را در یک جا گرد آورد. از اینرو است که ضربالمثلها در کتاب او مقام دوم را گرفته و اغلب تنها به عنوان مترادف امثال و حکم ادبی ذکر گردیده‌است.
مؤلف مفهوم ضرب‌المثل را با مفهوم کلمات کوتاه حکیمانه و اخلاقی در هم ریخته‌است.
دهخدا در تألیف خود بیش از هزار عبارت عربی آورده‌است که بیشتر آیات قرآن و احادیث نبوی و کلمات منسوب به امامان شیعه و امثال و نظایر آنهاست.
چهل و پنج هزار بیت از شاعران کلاسیک (از جمله پنج‌هزار بیت از فردوسی، چهار هزار بیت از سعدی، دو هزار و پانصد بیت از نظامی گنجه‌ای، دو هزار و پانصد بیت از اسدی طوسی، دو هزار و پانصد بیت از جلال الدین رومی) در کتاب جمع‌آوری شده‌است. بیشتر این بیت‌ها شکل‌های گوناگون یک ضرب‌المثل است که هر شاعری به سلیقهٔ خود و با بیانی خاص به نظم درآورده‌است. تعمیم مفهوم ضرب‌المثل تا بدین میزان هرگز جایز نیست و تنها عباراتی را که مال خاص و بی‌تردید مردم بوده (خواه فولکلور یا فرهنگ عام مردم و خواه ادبی) میتوان در زمرهٔ ضربالمثلها به‌شمار آورد. با دقت و بررسی در این مجموعه به خوبی آشکار میگردد که دهخدا امثال و حکم، آیات و اخبار و کلمات قصار بزرگان را بدون توجه به اینکه آیا در میان مردم رایج و متداول‌اند یا نه گردآوردی و در کنار هم قرار داده‌است.
منابع
کتابهای ۱۳۱۰
کتابهای ایرانی
کتابهای فارسی | امام ضامن ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
امام ضامن (قزوین)
امام ضامن (گچساران)
صفحه‌های ابهام‌زدایی مکان‌ها | ضربالمثلها در سراسر افغانستان، هم در مباحث عامه و هم در گفت‌گوها، بخش ارزشمند صحبت‌کردن به‌حساب می‌رود. افغانها «در گفتگوهای روزمره خود نسبت به غربی‌ها به مراتب از ضرب المثل‌های بیشتر استفاده میکنند و تأثیرات بزرگتری نیز دارد». بیشترین تعداد ضربالمثلها در زبان‌های افغانی در پشتو و دری است که دو زبان رسمی افغانستان نیز می‌باشند.
پشتو زبان مادری بزرگترین قوم افغانستان یعنی پشتون‌ها است، این قوم در کشور پاکستان نیز دومین قوم بزرگ میباشد. زبان پشتو دارای بیشترین و قدیمی‌ترین مجموعه ضربالمثلها است. زبان دری شاخه‌ای از زبان فارسی است که در ایران و تاجیکستان نیز به آن تکلم میشود. برای مطالعهٔ وسیعتر و زمینهٔ ضرب‌المثل‌های افغانی، این ضربالمثلها باید با ضرب‌المثل‌های فارسی از ایران (که در این رابطه چندین جلد به زبان انگلیسی موجود است) و با ضرب‌المثل‌های تاجیکی از تاجیکستان (مانند، مقایسه با آن‌هایی که در Bell 2019 وجود دارد) مقایسه گردد.
مجموعه‌ها
ترجمه انگلیسی مجموعه‌های ضرب‌المثل‌های زبان‌های افغانی حد اقل برای چهار زبان افغانی در دسترس است: دری، پشتو، پشه‌ای و بلوچی. مجموعه ضرب‌المثل‌های پشتو، دری و پلوچی با رسم خط عربی را میتوان از لینک‌های که در اخیر این مقاله گذاشته شده‌است دانلود نمود.
دری: دو مجموعه اصلی از ضربالمثلها به زبان دری چاپ شده‌است، که تداخل‌های میان آنها وجود دارد. کتاب اولی مجموعه ۱۰۰ ضرب المثل توسط جی. کریستی ویلسون است، که تحت عنوان یک صد ضرب‌المثل فارسی افغانستان به چاپ رسید، این فهرست (بدون امتیاز) در سایر منابع تولید شده‌است. تازه‌ترین مجموعه ضرب‌المثل‌های دری عبارت از نسخه سوم مجموعه ادوارد زیلیم کپیتان نیروهای دریایی ایالات متحده است، این نسخه به ۱۵۱ ضرب‌المثل قبلی که در نسخه ۲۰۱۲ وجود داشت اضافه شده‌است و همچنین ۵۰ ضرب المثل دیگر به‌صورت آنلاین شریک ساخته شده‌است. نسخه ۲۰۱۲ این کتاب در سال ۲۰۱۳ جایزهٔ را از جامعه نویسنده‌گان نظامی آمریکا برنده شد. ۳۸ ضرب‌المثل از میان ۱۵۱ ضرب‌المثل که در نسخه ۲۰۱۲ بیان شده بود، برای یک نسخه دارای تصاویر رنگه به‌منظور آموزش زبان توسط مخاطبین مشهور تر انتخاب گردید (زیلیم 2012a). این نسخه با فارمت جدید به زبان‌های متعددی ترجمه و چاپ شده‌است. از جمله، انگلیسی، روسی (زیلیم 2013a)، آلمانی (زیلیم 2013b)، فرانسوی (2013c) و فنلاندی. گزارش‌های وجود دارد، که کتاب ضربالمثلها که مجموعهٔ از ۱٬۱۵۲ ضرب‌المثل دری است و توسط مولانا خال محمد خسته گردآوری شده‌است، در ۱۹۸۳ میلادی به چاپ رسیده بود (کرینبروک ۲۰۱۰:۳۱۷). همچنین یک مجموعه از ضرب‌المثل‌های دری با ترجمه آلمانی توسط نور نجرابی تحت نام Afghanische Redensarten und Volksweisheiten گردآوری شده‌است.
پشتو: تازه‌ترین منبع در دسترس از ضرب‌المثل‌های زبان پشتو، یکی از دو زبان اصلی در افغانستان، عبارت از مجموعه ۱۵۱ ضرب‌المثل است که توسط زیلیم گردآوری شده‌است. یک مجموعه بزرگتر از ضرب‌المثل‌های پشتو عبارت از مجموعه ۱٬۳۵۰ ضرب‌المثل توسط بارلوتی و ختک (۲۰۰۶) است، این مجموعه یک نسخه بازنگری شده و توسعه یافته از یک کار قدیمی‌تر است که توسط تایر و ادوردز (۱۹۸۲) انجام شده بود. انیولدسین ۱۰۰ ضرب‌المثل و ۱۰۰ شعرهای عامیانه تاپاس (۱۹۶۷) را منتشر کرد. یک نسخه قدیمی‌تر از آن توسط بینوا (۱۹۷۹) چاپ شده بود. یک منبع قدیمی‌تر که حاوی ۴۶۰ ضرب‌المثل پشتو میباشد عبارت از توربرن (۱۸۷۶) است، وی این ضربالمثلها را در صفحات ۲۳۱–۴۷۳ کتاب خود گنجانده بود. یکی | کمیته مشترک مهاجرت کالیفرنیا () یک سازمان بومی‌گرا و لابی گرا بود که در اوایل تا اواسط قرن بیستم فعال بود و طرفدار محرومیت مهاجران مردمان آسیایی و مکزیکی به ایالات متحده آمریکا بود.
منابع
احساسات ضد ژاپنی در ایالات متحده
تاریخ مهاجرت به ایالات متحده آمریکا
نژادپرستی در ایالات متحده آمریکا | مسابقات کشتی ۱۳۰ کیلوگرم فرنگی مردان که بخشی از مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۸ بود، در ۵ و ۶ آبان (۲۷ و ۲۸ اکتبر) در بوداپست مجارستان برگزار شد.
جدول مدال ها
نتایج
ف — پیروزی با ضربه فنی
م — مصدوم
فینال
نیمه بالایی
نیمه پایینی
شانس مجدد
منابع
وب سایت رسمی
قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۸ | ضمانت اجرا در قراردادهای اقتصادی، ضمانت‌نامه‌ای به شکل اوراق قرضه است که توسط بانک یا شرکت بیمه صادر میشود و بر آن مبنا، به‌اتمام رسیدن پروژه توسط شرکت طرف قرارداد به طرف مناقصه‌کننده به نوعی تضمین میشود.
در مناقصه‌های بین‌المللی معمولاً ضمانت اجرا، ۵ تا ۱۰ درصد کل رقم قرارداد را دربر می‌گیرد.
پانویس
اوراق قرضه
قوانین مالی | مسابقات کشتی ۶۳ کیلوگرم فرنگی مردان که بخشی از مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۸ بود، در ۳ و ۴ آبان (۲۵ و ۲۶ اکتبر) در بوداپست مجارستان برگزار شد.
جدول مدال ها
نتایج
ف — پیروزی با ضربه فنی
م — مصدوم
فینال
نیمه بالایی
نیمه پایینی
شانس مجدد
منابع
وب سایت رسمی
قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۸ | مسابقات کشتی ۸۲ کیلوگرم فرنگی مردان که بخشی از مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۸ بود، در ۳ و ۴ آبان (۲۵ و ۲۶ اکتبر) در بوداپست مجارستان برگزار شد.
جدول مدال ها
نتایج
ف — پیروزی با ضربه فنی
م — مصدوم
فینال
نیمه بالایی
نیمه پایینی
شانس مجدد
منابع
وب سایت رسمی
قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۸ | قرص‌های ضدبارداری خوراکی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
لوونورژسترول
میفپریستون
پیشگیری از بارداری هورمونی
مجموعه‌نمایه‌ها |
73f6f65e-a85f-498e-a06a-331576c6fd8a | قزوین | کتاب «ضرب‌المثل‌های مردم قزوین» نوشته دکتر محمدحسین سرداغی برای حفظ و نگهداری از همین لهجه و گویش مردم قزوین توسط انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین منتشر شده است. در این کتاب آمده‌است: زبان مردم قزوین به زبان نوشتاری نزدیکتر است، مثلاً واژه‌هایی مانند: خانَه و چانَه که امروز به تقلید از گویش تهرانی‌ها خونه و چونه تلفظ میشوند و گاهی هم اینگونه تغییر باعث غلط شدن واژه میشود. بعضی از واژه‌ها و عبارت‌ها که غیر متداول هستند و اگر ضبط نشود فراموش میشوند و معنی آنها را دیگر آیندگان نمی‌دانند. مانند: اَلمبَه (چوب بلندی که با آن بادام و پسته می‌تکانند)، وِندِر (عنکبوت)، چِرپاندن (شلاق را محکم زدن)، خِرتِلاق (گلو). | یکی از کتاب های محمد حسی سرداغی را نام ببرید؟ | false | {
"answer_start": [
6
],
"text": [
"ضرب‌المثل‌های مردم قزوین"
]
} | کتاب مصباح المتهجد نوشته شیخ ابو جعفر محمد بن حسن طوسی یکی از مهمترین و معتبرترین منابع مربوط به دعا و اعمال (عبادات) مستحب در طول ایام سال است که توسط شیخ ابو جعفر محمد بن حسن طوسی (۳۸۵ق ـ ۴۶۰ق) تألیف شده است. این کتاب بر اساس روایات معتبر نبوی و اهل بیت علیهم السلام تنظیم شده است. نام کامل آن مِصباحُ المُتَهجِّد و سلاحُ المُتَعَبّد است.
شیخ طوسی برای استفادهٔ عموم از این کتاب، به تلخیص آن دست زد و آن را مصباح المتهجد صغیر نام نهاد، البته اصل کتاب المصباح در دست نیست و کتاب حاضر در واقع همان تلخیص خود شیخ طوسی از اصل کتاب است.
محتوای کتاب
احکام طهارت، نمازهای مستحبی، اعمال ماه‌ها از رمضان تا شعبان،
ضمناً اعمال مکه و مدینه و زیارت‌های امامان، و در پایان احکام جهاد و زکاة را آورده است.
ترجمه فارسی
ترجمه از سید علی بن محمد بن اسدالله امامی اصفهانی
ترجمه از شیخ عباس قمی این ترجمه در حاشیه مصباح چاپ شده است.
منابع
پیوند به بیرون
http://makarem.ir/main.aspx?lid=0&mid=249210&typeinfo=23&catid=24114 | معرفی کتاب «مصباح المتهجّد»
دعا در اسلام
ویکی‌سازی رباتیک
کتابهای شیخ طوسی | ملی رفاه نابینایان «اتحادیه بین‌المللی نابینایان» و «کمیته اجرایی کنفرانس بین‌المللی تربیت مبتلایان به نقص بینایی» را برعهده داشته‌است.
محمد خزائلی علاوه بر تدریس در آموزشگاه‌های خود، در مراکز آموزشی عالی کشور نیز به تدریس ادبیات فارسی اشتغال داشت و در مدت ۶۲ سال زندگی پرثمر خود ۳۹ کتاب ارزنده تألیف کرد که اغلب آنها در دانشگاه‌ها و مدارس علمیه تدریس میشود.
افتخارات
وی در دوران خدمتش، افتخار دریافت دو قطعه مدال درجه اول و یک قطعه نشان درجه دوم علمی را داشته
است.
تالیفات
تألیفات وی در چهار بخش تحت عناوین:
رسالات، کتابهای درسی، سایر تألیفات و آثار چاپ نشده به شرح ذیل است:
رساله‌ها:
رساله دکترای ادبیات خود را به روشنگری دربارهٔ «اعلام قرآن» اختصاص داد و اکنون این کتاب ارزنده از جمله کتابهای منبع و مأخذ تحقیقات قرآنی و اسلامی است.
رساله دکترای حقوق او نیز کتابی است به نام «مسئولیت مدنی کارفرما، ناشی از عمل کارگر» که این اثر پژوهشی نیز می‌تواند ملاک بسیاری از داوری‌های وزارت کار قرار گیرد.
دکتر محمد خزائلی تألیف ارزنده دیگری دارد به نام «احکام قرآن» این کتاب جامع، مقام آن را دارد که رهنمود راستین حکام شرع قرار گیرد. همچنین کتاب «فقه» را در شش جلد تدوین نموده‌است. «فلسفه اسلام» و ترجمه «معالم القریه فی الحکام الحسبه» نیز از آثار دیگر اوست.
وی در گلستان و بوستان سعدی نیز عارفانه و محققانه سیر معنوی و علمی نموده و با تألیف دو جلد کتاب به نامهای «شرح گلستان» و «شرح بوستان»، هرگونه معضل و مشکلی را که ادب دوستان در بیانات و سروده‌های سعدی داشته‌اند رفع کرده و پرده ابهام و ایهام را از آن به کنار زده‌است. کتاب دیگری به نام «گلهای ادب» درچهار جلد را نیز تقدیم علاقه‌مندان به ادبیات فارسی نموده‌است و همچنین کتاب «دستور زبان جاویدان» از آثار گرانقدر دکتر محمد خزائلی است.
«خودآموز حکمت مشاء» یکی دیگر از تألیفات اوست که ترجمه‌ای بلیغ و رسا از «مقاصد الفلاسفه» امام محمد غزالی است. برگزیده‌هایی زیبا از آثار ادب عرب گردآورده که با طبع لطیف و حساس خود، کتابی خواندنی و جمیل به کتابخانه‌های دانش پژوهان هدیه داشته و نام آن را «المنتخب فی ادب العرب» نهاده‌است. کتابهای «نهج الادب» در صرف و نحو عربی را در شش جلد و «الاسلوب الحدود» برای مکالمه عربی را در دو جلد تألیف نموده‌است. سه کتاب دیگر در رشته منطق دارد به نامهای «منطق و مختصری از فلسفه شرق»، «منطق نظری» و «منطق عملی» که در حقیقت از راه دانش ثمر بخش منطق، دریچه‌ای به باغ فلسفه گشوده‌است.
زیبایی‌شناسی یکی از رشته‌های فلسفه‌است و این واقعیت را در کتاب «تاریخ مختصر فلسفه و زیبایی‌شناسی» که دکتر محمد خزائلی تدوین نموده‌است، میتوان به نیکویی دریافت. کتاب دیگری که بر آن نام «مختصر روانشناسی» نهاده، کتابی است کامل که همگان را با دانش روانشناسی آشنا می‌سازد.
داستان‌های «دایانا و ونوس» در ادبیات یونان، روم، انگلیس و ایران نیز آثار زیبای اوست.
دکتر محمد خزائلی به آموزش بنیادها و نهادهای ادبی خدمتی بسزا کرده و از همکاران و دوستان خود نیز یاری گرفته‌است، کتاب «بدیع و قافیه» را با همکاری دکتر حسن سادات ناصری تألیف کرده، کتاب «مختارات» را با یاری دکتر محمد خوانساری نوشته، «دستور جاویدان» را به مدد سید ضیاءالدین می‌رمیران تدوین کرد. «اسلوب الحدیث» را | صورت‌های جزئی را نفس ادراک می‌کند یا قوای حسی. گروهی معنقدند که ادارک‌کننده حقیقی همان نفس ناطقه است گرچه که نفس این ادراک را از طریق ابزار حسی انجام میدهد. گروهی دیگر اعتقاد دارند نغس صورت‌های کلی را ادراک می‌کند و صورت‌های جزئی را قوای حسی ادراک میکنند. اختلاف دیگری که در ادراک حسی وجود دارد در زمینه ادراک بینایی است که سه نظریه در آن وجوددارد. برخی مانند ابن سینا ادراک بینایی را عبارت از شکل‌گیری صورت جسم در جلیدیه چشم از طریق جسمی شفاف می‌دانند که نور در آن دخالت دارد. این گرده به اصحاب شبه نام بردارند. در مقابل شیخ اشراق معتقد بود که دیدن از طریق مقابله شی نورانی با چشم صورت می‌گیرد. خواجه نصیر بتبع افلاطون ادراک دیداری را از قبیل خروج شعاعی از چشم می‌داند که بر شی مریی می‌افتد.
نظریه داده حسی
بر اساس اصل فاکتور عام و اصل پدیداری و نیز چند مقدمه دیگر، در تجربه‌های دیداری که از جمله ادراکات حسی اند ما اشیای غیر فیزیکی را حس می‌کنیم که امروز بدان داده حسی میگویند.
نظریه‌های قیدی
نظریه‌های قیدی اصل فاکتور عام را حغظ میکنند اما اصل پدیداری و اصل بازنمودی را انکار میکنند. قید گرایان، استمداد و توسل به متعلقات اعمال حسی را برای تبیین آنچه نزد فاعل شناسا هست کنار میگذارند و در عوض بر شیوه‌های حاسه تأکید میکنند.
نظریه‌های اکتساب باور
این نظریه بیان میکنند که تجربه دیداری و بصری چیزی جز اکتساب یا بدست آوردن باور نیست. به بیان دیگر همان دلیلی که ما دارای فرایندهای ادراکی هستیم قرار است ما را قادر سازد تا معرفت و شناختی دربارهٔ محیطی که در آن بسر می‌بریم برای ما فراهم آورد. این نظریه توسط آرمسترانگ حمایت میشود.
نظریه‌های التفاتی
در این نوع نظریه‌ها دربارهٔ ادراک حسی، اصل بازنمودی مورد پذیرش قرار می‌گیرد و تجربهٔ دیداری به عنوان نوعی از برداشت گزاره ای تبیین میشود که در آن فاعل شناسا، برداشت‌های حسی اش را بسوی یک محتوای التفاتی در نظر می‌گیرد. در بازنمود گرایی که یکی از انواع نظریه‌های التفاتی است، تجربه دیداری به وسیلهٔ محتوای اش معین میشود.
منابع
فلسفه اسلامی | کله یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر دامغان استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سمنان
منابع
اندیس‌های استان سمنان
اندیس‌های فلزی | ناحیهٔ المغربة یک ناحیه در یمن است که در استان حجه واقع شده‌است.
خصوصیات
ناحیهٔ المغربة ۶۴٬۴۴۰ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست ناحیه‌های یمن
منابع
استان حجه
ناحیه‌های استان حجه
شهرستانهای یمن | حسابرسی عملکرد به بررسی برنامه ها، کارکرد ها، اعمال، یا سامانه مدیریتی و طرز کار نهاد غیرانتفاعی یا دولتی اطلاق میشود که برای این به کار می‌رود که دریابیم آیا آن نهاد منابع قابل دسترس خود را به طور اقتصادی، کارا و اثربخش بکار گرفته است یا خیر.
جستارهای وابسته
حسابرسی
منابع
حسابداری
حسابرسی | عروس افغان فیلمی به کارگردانی و نویسندگی ابوالقاسم طالبی محصول سال ۱۳۸۲ است.
بازیگران
حسین یاری
نورا هاشمی
افشین زارعی
گلاب آدینه
محسن حسینی
رضا اسکندری
کاظم محمدی
کرامت رورساز
منابع
فیلمهای ۱۳۸۲
فیلمهای ایرانی
فیلم‌ها به زبان فارسی
فیلم‌ها به کارگردانی ابوالقاسم طالبی | ناحیه حاسی رمل (به عربی: دائرة حاسی الرمل) یک ناحیه در الجزایر است که در استان الاغواط واقع شده‌است. ناحیه حاسی رمل ۵٬۹۱۲ کیلومتر مربع مساحت و ۲۳٬۷۲۱ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای الجزایر
منابع
پیوند به بیرون
ناحیه‌های استان الاغواط | ال-حواری یک منطقهٔ مسکونی در لیبی است که در بنغازی واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای لیبی
منابع
بخشهای ابتدایی کنگره مردمی بنغازی | حاجی‌حسن‌لی یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در امام‌اغلو واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان امام‌اغلو |
b3b308f5-5658-47da-9603-d29d91d76847 | قزوین | قزوین شهر بزرگ و زیبایی است که در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است… دوازده هزارخانه و صد هزار تن جمعیّت دارد. صد خانوار یهودی، و چهل خانوار مسیحی در این شهر به سر می‌برند. میدان شاه که اسب‌دوانی نیز در آنجا به عمل می‌آید زیباترین نقاط این شهر است… قزوین مسجد بسیار ندارد… بعد از مسجد مهمترین و مجلل‌ترین عمارات قزوین مدارسی است که طلاّب‌علوم دینی در آن تحصیل میکنند… آنچه قزوین را در انظار بینندگان باشکوه‌و رفیع می‌نماید کاخها و خانه‌های قصرآسای بزرگان و اعیان شهر است که همه‌تماشائی و دیدنی است… اما این شهر نسبت‌به شهرت و عظمتش باغ و بستان زیاد ندارد، زیرا هم خاک دشتی که شهر در آن بناشده شنی و هم آبش کم است. برخی از کشتزارهایش از آب شاخهٔ کوچکی ازشاهرود آبیاری میشود. کاریزهایی نیز دارد. آب آشامیدنی بیشتر مردم از چاه‌هاییکه غالباً متجاوز از سی پا گودی دارد برآورده میشود. آب این چاه‌ها خنک اماسنگین و بیمزه است. کمبود آب گذشته از این که بزرگترین مانع رشد کشاورزیو توسعهٔ باغها و بوستانهاست مایهٔ سنگینی و ناسازگاری هوا و عدم رعایت بهداشت‌عمومی است، و این عوامل زیان‌زا مخصوصاً در تابستانها بیشتر ظاهر میشود. زیراچنان که یاد شد قزوین رودخانه و آب جاری ندارد که کثافات شهر را بزداید وهمراه خود به جاهای دور ببرد… | قزوین در دشتی وسیع واقع در چند فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است؟ | false | {
"answer_start": [
52
],
"text": [
"سه"
]
} | کوه الوند، مشهورترین قله از قله‌های کوهستان الوند است، دلیل نامگذاری سلسله جبال الوند، به علت وجود این قلهٔ باشکوه و حماسی است. قلهٔ الوند ۳۴۵۰ متر ارتفاع دارد و یکی از ۱۰۱ قله بسیار برجسته جهان به‌شمار می‌رود این کوه در فاصله صخرهٔ بزرگی است که بر همدان سایه افکنده‌است. این قله دارای شکافی کوچک و گود بوده که با اندکی صخره‌نوردی میتوان به آن دست یافت. برخی عقیده دارند که این شکاف آرامگاه سام پسر نوح است. زیبایی و شکوه کوهستان الوند و به‌طور ویژه «شیر خفته» آن که نماد فریبنده قله «الوند» است، بهار، تابستان یا زمستان ندارد. در هر فصل از سال، حسی اغواگرانه و وسوسه‌انگیز را به کوهنوردان و طبیعت‌دوستان منتقل می‌کند. راه صعود به این قله از مسیر دره گنجنامه، کیوارستان، میدان میشان و تخت نادر و کلاغ لان است. در میدان میشان پناهگاه برای استراحت کوهنوردان وجود دارد.
این کوه را در متون پهلوی، «اروند» و در اوستا «ائورونت» درج کرده‌اند. در خصوص وجه‌تسمیه این نام گویند شخصی در آن کوه مدفون است که نام او «اروند» بوده‌است و کوه نیز به همین نام نامگذاری کرده‌اند.
نگارخانه
پانویس
منابع
جاذبه‌های گردشگری همدان
کوهستان الوند
کوه‌های استان همدان | الوند یکی از قله‌های کوهستان الوند در استان همدان است.
الوند همچنین می‌تواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته‌باشد:
جغرافیا
کوهستان الوند، کوهستانی منفرد از شاخه‌های خاوری زاگرس مرکزی
الوند (لکان)، کوهی در نزدیکی روستای لکان از شهرستان خمین در استان مرکزی
الوند گلپایگان، رشته‌کوهی که از خمین تا گلپایگان امتداد یافته است
الوند (قزوین)، شهری در شهرستان البرز در استان قزوین
الوند (رودخانه)، رودخانه‌ای در استان کرمانشاه که به کشور عراق وارد میشود
الوند (نهبندان)، روستایی در شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی
الوند (خرمدره)، روستایی در شهرستان خرمدره زنجان
ناوچه
ناوچه الوند
ناوچه کلاس الوند
اشخاص
خشایار الوند فیلمنامه‌نویس
سیروس الوند کارگردان
ماهور الوند بازیگر
صفحه‌های ابهام‌زدایی مکان‌ها
صفحه‌های ابهام‌زدایی نام خانوادگی | بنای مسجد الوند مربوط به دوره قاجار است و در قزوین، بافت قدیمی شهر واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۵۴۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوره قاجاریان در شهرستان قزوین
مسجدهای تاریخی شهرستان قزوین | قیرا یکی از منطقه‌های کشور چاد است. این منطقه در سال ۲۰۰۹ میلادی ۵۵۳٬۷۹۵ نفر جمعیت داشته‌است.
پانویس
منطقه‌های چاد | ۲۵۰۰ سال دارد، البته مانند بسیاری از آثار باستانی کشور از این قلعه تنها اثری برجای مانه است.
جاذبه‌های طبیعی
کوهستان‌ها
کوه نسار
در جنوب لکان و غرب شهرستان خمین قرار دارد و ۲۷۷۱ متر ارتفاع دارد. نسار به معنای سایه است و بعضی نیز به معنی مکانی که بر آن آفتاب نتابد نیز آورده‌اند.
کوه پرگز
در جنوب لکان و کجارستان است و نام دیگر آن سرگر است.
کوه الوند لکان
الوند در شمال لکان در دهستان دالایی (خرمدشت کنونی) قرار گرفته‌است و ۳۰۶۵ متر ارتفاع دارد. این کوه دومین کوه بلند و با ۲۱ کیلومتر طول، طویل‌ترین کوه استان مرکزی میباشد.
تپه قلاقرسی (قلعه قره سی)
این تپه اگر چه کم ارتفاع است ولی از نظر گیاهان دارویی بسیار غنی محسوب میشود و در عصر روز سیزده نوروز، مکان تجمع زنان روستای لکان و میهمانان نوروزی است.
چشمه‌ها
سراب اسل ماهی
سراب اسل ماهی لکان در مرکز روستا قرار دارد.
چشمه پیر محمود
چشمه پیر محمود جاذبه طبیعی دیگر این روستاست و این چشمه در پایین کوه الوند قرار گرفته و با درختی که به درخت پیر محمود معروف است و در بالای این چشمه قرار دارد. این درخت بید حدود ۱۵۰ سال سن دارد.
رهآورد
منطقه حفاظت شده الوند
الوند لکان منطقه‌ای کوهستان است که به‌طور مایل از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد یافته و در بخش جنوبی استان مرکزی قرار گرفته. کوه الوند لکان در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند واقع است. از نظر موقعیت جغرافیایی در حد فاصلE493830 الی E494900 طول شرقی و N334200 الی N334910 عرض شمالی واقع شده‌است مساحت منطقه ۷۲۰۰ هکتار میباشد.
کوه الوند لکان منطقه‌ای کاملاً کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت که دارای کوه‌ها و تپه ماهورهای بلند و دره‌های متعددی است بلندترین نقطه قله کوه الوند با ارتفاع ۳۰۹۶ متر بوده و پست‌ترین نقطه آن در جنوب شرقی منطقه در محلی بنام سه راهی چارطاق واقع شده که ۲۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد. قسمت عمده این منطقه از ارتفاعات صخره‌ای تشکیل شده‌است که به این علت تردد را در آن مشکل می‌نماید. میزان بارندگی متوسط سالانه منطقه ۳۸۰ میلیمتر در سال و متوسط درجه حرارت سالانه معادل ۲/۱۰ درجه سانتیگراد برآورد گردید که حداکثر مطلق دما ۳۷ و حداقل مطلق نیز معادل ۳۱- درجه سانتیگراد برآورد شده‌است. تنوع زیستی موجود در منطقه الوند در هیچ نقطه دیگری از محدوده‌های جنوبی استان تکرار نشده و وجود ۹ تیپ گیاهی با ۱۱۵ گونه که ۲ درصد آنها اندمیک میباشد و نیز حضور بیش از ۶۰ گونه پرنده که ۱۹ گونه آن حمایت شده و آسیب‌پذیر هستند و پستانداران عمده و بارزی نظیر کل و بز، قوچ و میش، پلنگ، گرگ و … اهمیت این منطقه را از لحاظ ارزشهای زیستگاهی و جانوری آن نشان میدهد.
این منطقه ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان را در خود جای داده، بیش از ۳۰ درصد پرندگان این منطقه و از جمله پرندگان شکاری حمایت شده‌اند و از نظر پستانداران نیز غنی است و ۸/۸ درصد پستانداران کشور را در خود جای داده است از ۱۱ گونه پستانداران این منطقه ۳ گونه حمایت شده‌اند.
کارخانه فرآوری سرب و روی لکان
این کارخانه در ۱۵۰۰ متری روستای لکان | قله الوند به عنوان مرتفع‌ترین نقطه خط الراس الوند، با ۳۱۰۹ متر ارتفاع، در منطقه قره کهریز و دهستان شمس‌آباد اراک، یکی از بلندترین قله های شهرستان اراک به شمار می رود. خط‌الرأس الوند به عنوان طولانی‌ترین خط‌الرأس استان مرکزی در واقع میان دو شهرستان اراک و خمین قرار گرفته است و بلندترین نقطه آن در شهرستان اراک با ارتفاع ۳۱۰۹ متر در مجاورت روستاهای علیم‌اباد و خرمآباد قرار دارد و ارتفاع بلندترین نقطه آن در شهرستان خمین به ۳۰۶۵ متر در مجاورت روستای لکان میرسد.
این کوه سومین کوه بلند و با ۲۱ کیلومتر طول، طویل‌ترین کوه استان مرکزی میباشد. قله الوند در ۴۰ کیلومتر شهر اراک، ۴۵ کیلومتری غرب شهر خمین و ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شازند واقع است.
الوند منطقه‌ای کوهستان است که به‌طور مایل از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد یافته و در بخش جنوبی استان مرکزی قرار گرفته است. از نظر موقعیت جغرافیایی در حد فاصلE493830 الی E494900 طول شرقی و N334200 الی N334910 عرض شمالی واقع شده‌است مساحت منطقه ۷۲۰۰ هکتار میباشد.
منطقه حفاظت شده الوند (لکان)
منطقه حفاظت شده الوند استان مرکزی به وسعت ۸۶۱۸ هکتار در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند واقع شده است که دارای اقلیمی کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت، کوه ها و تپه ماهورهای بلند و دره های متعدد است که به لحاظ تنوع زیستی جایگاه ویژه ای دارد.
تنوع زیستی موجود در هیچ نقطه دیگری از محدوده های جنوبی استان مرکزی تکرار نشده است و این منطقه از نظر آب و هوایی از اقلیم نیمه خشک سرد برخوردار است.
منطقه الوند در دی ماه سال ۸۰ به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب شد و پس از آن در خردادماه سال ۸۱ بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور به عنوان منطقه حفاظت شده تعیین شد.
منطقه حفاظت‌شده الوند خمین بیش از ۶۰ گونه پرنده (۱۹ گونه آن حمایت شده و آسیب پذیر هستند) که شامل ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان مرکزی است، را در خود جای داده و بیش از ۳۰ درصد پرندگان این منطقه، پرندگان شکاری حمایت شده هستند.
منطقه حفاظت شده الوند از نظر پستانداران نیز غنی است و ۸.۸ درصد پستانداران کشور را داراست که از ۱۱ گونه پستاندار این منطقه، ۳ گونه حمایت شده است.
وجود پستانداران عمده نظیر کل و بز، قوچ و میش و گرگ، بیانگر اهمیت این منطقه است.
به گزارش ایرنا، شکل رویشی گیاهان منطقه الوند خمین شامل علفی، بوته ای، درختچه ای و درختی است که در انوع رویشگاه های کهستانی، دشت ها و مراتع آن پراکنش دارند.
تاکنون ۹ تیپ گیاهی با ۱۱۵ گونه که ۲۰ درصد آن ها اندمیک است در منطقه الوند شناسایی شده است.
جستارهای وابسته
لکان
منابع
کوه الوند روستای لکان
__نمایه__
__بخش‌جدید__
استان مرکزی
شهرستان خمین
کوه‌های استان مرکزی ایران
مقاله‌های ایجاد شده توسط ایجادگر | اَلوَند شهری در شهرستان البرز در استان قزوین است.
شهر الوند دومین شهر بزرگ استان قزوین از نظر جمعیت و مرکز شهرستان البرز در ۱۴ کیلومتری جنوب شرقی شهر قزوین واقع شده.
شهر صنعتی البرز بعنوان یکی از بزرگترین شهرهای صنعتی ایران در محدوده مستقیم شهر الوند بوده و شهرک صنعتی لیا نیز در فاصله نزدیکی از این شهر قرار گرفته‌است. این شهر بعلت وجود شرکتها و کارخانجات متعدد و وجود اشتغال ، شهری پرجمعیت و مهاجر پذیر در استان قزوین می باشد . شهر سرسبز الوند دارای خاک بسیار حاصلخیزی بوده و اطراف شهر پر از باغها و کشتزارهای زیبا میباشد. شعبه‌ای از دانشگاه پیام نور و مؤسسه آموزش عالی کار در این شهر قرار دارد.
مردم
زبان مردمان بومی و اصیل این شهر ترکی آذربایجانی با گویش قزوینی است همچنین بخاطر مهاجر پذیر بودن این شهر زبان فارسی نیز در این شهر رایج‌است.
فرهیختگان مشهور
الوند زادگاه شاعر بزرگ قزوینی طاهره زرین تاج ملقب به قرةالعین یکی از شاعران بزرگ که آثار آن به زبان های ترکی و فارسی است
الوند زادگاه موسیقیدان و خواننده بزرگ ایرانی، استاد ابوالحسن اقبال آذر آذر نیز میباشد. مسجد قدیمی الوند، خانه اربابی (عمارت اربابی) و تپه‌های تاریخی از آثار قدیمی و تاریخی این شهر می‌باشند.
جمعیت
الوند مرکز شهرستان البرز میباشد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر برابر با ۹۳٫۸۳۶ نفر (۲۸٫۹۳۶ خانوار) بوده است.
منابع
مختصات
شهرستان البرز
شهرهای استان قزوین | چشمه افعی: این چشمه در دامنهٔ دوزخ‌دره واقع است.
چشمهٔ آب مروارید: چشمه‌ایست پرآب و بسیار گوارا که آب این چشمه و چشمه افعی از مسیر رودخانه و فرجین می‌گذرد. در حوالی چشمه مروارید، نوعی درخت بید به نام «مروار» روئیده‌است و شاید به همین دلیل یا به خاطر زلال بودن آب این چشمه، نام مروارید بر آن نهاده‌اند.
نگارخانه
تصاویری از قلل رشته کوه الوند و ارتفاعات آن:
پانویس
منابع
حمیدی، محمد-حمیدی، جواد. بر فراز قله‌های الوند: از آلمابلاغ تا کلاه قاضی، همدان: انتشارات مفتون همدانی، ۱۳۷۶، ص۷۸.
پیوند به بیرون
تصویر ماهواره‌ای الوند از طریق Wikimapia
شهر الکترونیک همدان
کوهستان الوند
کوهستان الوند
استان همدان
رشته‌کوه‌های ایران
زمین‌چهرهای استان همدان
ایران
کوه‌های استان همدان
مقاله‌های خرد جغرافیای ایران
میراث طبیعی ایران | قله بزی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر مه چنگی استان خراسان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان خراسان
منابع
اندیس‌های استان خراسان
اندیس‌های فلزی | شهرستان اَلبرز یکی از شهرستانهای استان قزوین ایران است. مرکز این شهرستان، شهر الوند است.
این شهرستان در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۸۳ از شهرستان قزوین جدا شد و مستقل گردید.
تقسیمات کشوری
بخش محمدیه:
دهستان حصار خروان
دهستان شریف‌آباد
شهرها: محمدیه و شریفیه و بیدستان و مهرگان (قزوین)
بخش مرکزی شهرستان البرز:
دهستان پیر یوسفیان
شهرک نصرت آباد
شهر: الوند
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان البرز برابر با ۲۴۲٬۸۶۵ نفر بوده‌است.
منابع
شهرستانهای استان قزوین |
46223406-1668-48d3-baca-0dfb31d8a878 | قزوین | قزوین شهر بزرگ و زیبایی است که در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است… دوازده هزارخانه و صد هزار تن جمعیّت دارد. صد خانوار یهودی، و چهل خانوار مسیحی در این شهر به سر می‌برند. میدان شاه که اسب‌دوانی نیز در آنجا به عمل می‌آید زیباترین نقاط این شهر است… قزوین مسجد بسیار ندارد… بعد از مسجد مهمترین و مجلل‌ترین عمارات قزوین مدارسی است که طلاّب‌علوم دینی در آن تحصیل میکنند… آنچه قزوین را در انظار بینندگان باشکوه‌و رفیع می‌نماید کاخها و خانه‌های قصرآسای بزرگان و اعیان شهر است که همه‌تماشائی و دیدنی است… اما این شهر نسبت‌به شهرت و عظمتش باغ و بستان زیاد ندارد، زیرا هم خاک دشتی که شهر در آن بناشده شنی و هم آبش کم است. برخی از کشتزارهایش از آب شاخهٔ کوچکی ازشاهرود آبیاری میشود. کاریزهایی نیز دارد. آب آشامیدنی بیشتر مردم از چاه‌هاییکه غالباً متجاوز از سی پا گودی دارد برآورده میشود. آب این چاه‌ها خنک اماسنگین و بیمزه است. کمبود آب گذشته از این که بزرگترین مانع رشد کشاورزیو توسعهٔ باغها و بوستانهاست مایهٔ سنگینی و ناسازگاری هوا و عدم رعایت بهداشت‌عمومی است، و این عوامل زیان‌زا مخصوصاً در تابستانها بیشتر ظاهر میشود. زیراچنان که یاد شد قزوین رودخانه و آب جاری ندارد که کثافات شهر را بزداید وهمراه خود به جاهای دور ببرد… | قزوین در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کدام کوه بنا شده‌است؟ | false | {
"answer_start": [
66
],
"text": [
"الوند"
]
} | قله یا اینکه روی قله به دلیل پایین بودن میزان اکسیژن چشم به سیاهی می‌رود را علت نامگذاری می‌دانند؛ ولی علتی که بیشتر عقلانی به نظر میرسد وجود سه یال از قله‌های کندیگان، بلس کوه و خانه‌بن به این قله میباشد.
پانویس
پیوند به بیرون
قله سیالان تنکابن
قله سیالان با ارتفاع ۴۲۵۰ متر
صفحه قله سیالان در جلودار
زمین‌چهرهای استان قزوین
کوه‌های استان قزوین
کوه‌های استان مازندران
کوه‌های چهار هزار متری البرز
کوه‌های رشته‌کوه البرز | کوه خشچال، در خط‌الرأس اصلی رشته کوه البرز و در شمال الموت شرقی از استان قزوین واقع شده و به خشته چال هم معروف است.
روستای خشچال، نام یکی از روستاهای استان قزوین میباشد. | سنگان ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
شهر
سنگان (خواف) شهری در بخش سنگان شهرستان خواف استان خراسان رضوی
دهستان
دهستان سنگان دهستانی در بخش مرکزی شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان
روستا
سنگان (اشنویه) روستایی در دهستان هق بخش نالوس شهرستان اشنویه استان آذربایجان غربی
سنگان (تهران) روستایی در شمال غربی شهر تهران
سنگان (دشتیاری) روستایی در دهستان باهوکلات بخش باهوکلات شهرستان دشتیاری استان سیستان و بلوچستان
سنگان (خاش) روستایی در دهستان سنگان بخش مرکزی شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان
سنگان (نهبندان) روستایی در دهستان عربخانه بخش شوسف شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی
سنگان سفلی (خاش) روستایی در دهستان سنگان بخش مرکزی شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان
سنگان سفلی (قزوین) روستایی در دهستان خندان بخش طارم سفلی شهرستان قزوین استان قزوین
سنگان علیا روستایی در دهستان خندان بخش طارم سفلی شهرستان قزوین استان قزوین
باغ سنگان علیا روستایی در دهستان میان‌جام بخش مرکزی شهرستان تربت‌جام استان خراسان رضوی
افراد
سنگان (سردار) سردار اهل مرو در زمان یزدگرد سوم
سایر
آبشار سنگان آبشاری است در نزدیکی روستای سنگان استان تهران
جزیره سنگان یکی از جزیره‌های دریاچه ارومیه
سنگان (کوه) نام منطقه‌ای وسیع در دامنه کوه تفتان واقع در استان سیستان و بلوچستان
صفحه‌های ابهام‌زدایی روستاهای ایران | خانه یزدی‌ها که در اواخر دوره قاجار ساخته شده‌است توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و در فهرست آثار ملی ثبت شد.
این خانه متعلق به حاج ابوالقاسم یزدی بوده و در مجموعه بافت تاریخی قزوین در نزدیکی پهنه دولت خانه، کاروانسرای سعدالسلطنه و گذر صالحیه قرار دارد.
بنا دارای دو ورودی شامل ورودی، هم کف و زیرزمین است. زیرزمین این بنا دارای هندسه بسیار زیبا، طاق‌های مختلفی است که توسط استادکاران قاجار اجرا شده‌است. بخش آب‌انبار خانه پراز خاک بود، بنابراین پس از خاک برداری، ساروج استفاده شده برای بنا پدیدار شد. معماری دستکند آب انبار و ساروج‌ها نشان میدهد قزوین در گذشته با مشکل بی آبی مواجه بوده‌است. این خانه هم‌اکنون به نگارخانهٔ هنر پایداری تبدیل شده‌است و آب انبار آن به پخش فیلم اختصاص یافته‌است.
عکس‌ها
جستارهای وابسته
روز قزوین
منابع
سرآغاز عکاسی در قزوین، مهدی نور محمدی.
سرزمین قزوین، پرویز ورجاوند.
پیوند به بیرون
اخبار قزوین
قزوین امروز، پوشش اخبار و محتوای مرتبط با قزوین
اخبار استان قزوین
مراکز شهری
استانداری قزوین
شهرداری قزوین
اداره کل هواشناسی استان قزوین
شرکت شهرکهای صنعتی استان قزوین
نقشه‌شهر
نقشه گردشگری شهر قزوین
نقشه آنلاین ترافیک شهری قزوین
تصاویر شهر
تصاویر سراسرنما از جاهای دیدنی قزوین
قزوین
خانه‌های تاریخی شهرستان قزوین
آثار دوره قاجاریان در شهرستان قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
موزه‌های قزوین | گنبد نمکی جاشک ( گنبد نمکی دشتی ) ناحیه وسیع و مرتفع شمالی کوه جاشک منتهی‌الیه جنوبی رشته کوه زاگرس، حدفاصل شهرستان دشتی و دیر در استان بوشهر که یکی از بزرگترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی استان بوشهر است که در بهمن سال ۱۳۸۶ به عنوان اثر طبیعی ملی فسیلی به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسید. مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمکهای این کوه نمکی، گنبدها و غارهای منحصر به فرد، آبشارها، بلورها و … میتوان اشاره داشت.
موقعیت جغرافیایی
گنبد نمکی جاشک (دشتی) در بخش کاکی و بخش بردخون و حدفاصل دو شهرستان متبوعشان دشتی و دیر در استان بوشهر (در فاصله ۱۴۴ کیلومتری جنوب شرق بندر بوشهر) قرار دارد. این گنبد شمال روستای جاشک در شهرستان دیر (در فاصله ۶۰ کیلومتری شهر دیّر و ۲۴ کیلومتری شهر بردخون) و شرق روستای گنخک در شهرستان دشتی (در فاصله ۵۵ کیلومتری شهر خورموج و ۱۵ کیلومتری شهر کاکی) قرار دارد.
این گنبد نمکی در دل کوه جاشک چیزی مانده به انتهای شمالی آن جا خوش کرده و مرتفع‌ترین قسمت کوه را تشکیل میدهد. طول آن شمال شرقی به جنوب غربی میباشد. جنوب آن روستای جاشک (شهرستان دیر)، غرب آن روستای گنخک، شرق آن روستای کردلان و شمال‌شرقی آن روستای درویشی (شهرستان دشتی) قرار دارد.
ناحیه شمال شرقی گنبد از مساحت گنبد نمکی در محدودهٔ شهرستان دشتی و ناحیه جنوب غربی آن از مساحت آن در محدودهٔ شهرستان دیر است و بیشترین و مهمترین نقاط گردشگری و دیدنی در ناحیه جنوب غرب آن که شیب تندتری دارد قرار دارد.
راه ارتباطی
دسترسی به سمت غرب گنبد نمکی با اتصال به جاده بوشهر - بندرعباس حدفاصل روستای جاشک (دیر) - گنخک (دشتی) که به وسیلهٔ جاده خاکی معدن قدیمی سنگ نمک که در منطقه فعالیت می‌کرده‌است حاصل میشود و در ابتدای این جاده محیط بانی آن احداث گردیده‌است. راه دسترسی به سمت شرق گنبد بعد از پل روستای کردلان (دشتی) از طریق جادهٔ خاکی است که به کوهپایه‌های گنبد نمکی منتهی میشود.
ویژگی‌ها
این گنبد یا کوه نمکی در دل کوه جاشک با ۱۲ کیلومتر درازا و ۴٫۵ کیلومتر پهنا دارد. وسعت گنبد در حدود ۳۶۶۶ هکتار بوده و ارتفاع قلهٔ آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا میباشد.
موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک (دشتی) که باعث شوری آب رودخانه مند گشته‌است شاید تنها عامل زیان‌رسان به منطقه باشد زیرا رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی میباشد. اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه میشود که نشان از فعالیت زیاد گنبد و روان بودن آب آن تا بستر رودخانه مند میباشد و در فصل پر بارش آب رودخانه سطح دشتهای چغاپور و دشتی را فراگرفته و به‌علت تبخیر زیاد نمک بر روی سطح خاک باقی‌مانده و باعث شوری زمینهای منطقه میگردد.
بررسی‌های علمی
گنبدهای نمکی در سطح وسیعی از ارتفاعات زاگرس و ایران مرکزی رخ‌نمون شده‌است به‌طوری‌که قریب به ۱۱۴ گنبد نمکی در نواحی جنوب ایران به ویژه در استانهای هرمزگان و بوشهر دیده میشود.
پدیده‌های | عمارت سردار مفخم از خانه‌های دو طبقه کوشکی است. این خانه در دوره قاجار بنا گشته و در خیابان هلال احمر قزوین قرار دارد.
پیشینه
عمارت سردار مفخم توسط شاهزاده اکبر میرزا ملقب به سردار مفخم و بشارت السلطنه بنا شده‌است. او وکیل (نماینده) قزوین در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس مشروطه بود. ساخت این بنا به اواخر دوره قاجار مربوط است و در حکم استراحتگاهی خاص سران و شاهزادگان بوده‌است.
معماری
این عمارت تحت تأثیر معماری پایتخت ساخته شده و به نوعی متعلق به زمان انتقال معماری قاجاریه به پهلوی در قزوین است. نکته قابل توجه بنا پلکان مجلل آن است که در مرکز آن ساخته شده. این پلکان درست در مقابل سرسرای ورودی قرار داشته و پس از رسیدن به پاگردی وسیع، دو شاخه شده و راه به طبقه فوقانی می‌برد. پلکان مرکزی داخل بنا در طبقه دوم به یک راهروی چهار طرفه منتهی میشود. دور تا دور این راهرو را نرده و ستون‌های تزئینی فرا گرفته‌است. برخی از اتاق‌ها نیز دارای تزئینات گچبری با نقش برجسته گل و برگ، مجلس شکار حیوانات و مجلس بزم و نیز طاقچه‌های تزئینی است.
سیر کاربری بنا
اولین کاربری این بنا مسکونی بود. بعد از مدتی قبل از سال ۱۳۴۸ به دادگستری واگذار شد و بعد از سال ۴۸ تا سال ۶۹ مدرسه امیر کبیر به این مکان با عنوان مدرسه راهنمایی و دبیرستان امیرکبیر انتقال داده شد. سازمان میراث فرهنگی بعد از زلزله سال ۶۹ این ساختمان را مرمت و در سال ۷۷ به ثبت ملی رساند. این بنا طبق توافق انجام گرفته از سوی سازمان میراث فرهنگی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد. این مکان دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه در قزوین بوده. این دفتر هجدهمین دفتر نمایندگی وزارت امور خارجه کشور میباشد که تمام اختیارات کنسولگری در زمینه صدور ویزا، تأیید اسناد تجاری و تحصیلی اتباع خارجی، احوالات شخصی اتباع خارجی از جمله ثبت ازدواج و فوت، تسهیل در امور صادرات و واردات را انجام خواهد داد.
هم اکنون این مکان عمارت هنر است و زیر نظر حوزه هنری استان قزوین است.
موزه دکتر صالحی
این موزه به درخواست دکتر صالحی و حمایت بخش نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین در مرداد سال ۹۴ در عمارت سردار مفخم افتتاح شد. علی اکبر صالحی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، کلیه هدایای دریافتی از کشورهای مختلف در زمان تصدی وزارت امور خارجه طی سالهای ۸۹ تا ۹۲ را به این موزه اهدا کرد. حدود ۲۵۰ شیء در این موزه گردآوری شده‌است.
منابع
پانویس
کتاب مهمانخانه بزرگ قزوین از مهرزاد پرهیزکاری
کتاب سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین از پرویز ورجاوند
جاذبه‌های گردشگری قزوین
آثار دوره قاجاریان در شهرستان قزوین
قزوین
موزه‌های استان قزوین
موزه‌های قزوین
عمارت‌های تاریخی شهرستان قزوین
معماری ایرانی | العسیری یک منطقهٔ مسکونی در قطر است که در دوحه واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای قطر
منابع
انجمن‌ها در دوحه
دوحه
مناطق مسکونی در شهرداری الریان | البدع یک محله در قطر است که در دوحه واقع شده‌است. البدع ۱٫۳ کیلومتر مربع مساحت و ۱٬۱۰۲ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای قطر
منابع
پیوند به بیرون
انجمن‌ها در دوحه
دوحه | مسابقات کشتی ۷۲ کیلوگرم فرنگی مردان که بخشی از مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۹ بود، در ۲۳ و ۲۴ شهریور (۱۴ و ۱۵ سپتامبر) در نورسلطان قزاقستان برگزار شد.
جدول مدال ها
نتایج
ف — پیروزی با ضربه فنی
فینال
نیمه بالایی
نیمه پایینی
شانس مجدد
منابع
وب سایت رسمی
قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۹ | مسابقات کشتی ۶۳ کیلوگرم فرنگی مردان که بخشی از مسابقات قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۹ بود، در ۲۳ و ۲۴ شهریور (۱۴ و ۱۵ سپتامبر) در نورسلطان قزاقستان برگزار شد.
جدول مدال ها
نتایج
ف — پیروزی با ضربه فنی
فینال
نیمه بالایی
نیمه پایینی
شانس مجدد
منابع
وب سایت رسمی
قهرمانی کشتی جهان ۲۰۱۹ |
0c64c366-a81f-454f-a2c8-933f661f7627 | قزوین | قزوین شهر بزرگ و زیبایی است که در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است… دوازده هزارخانه و صد هزار تن جمعیّت دارد. صد خانوار یهودی، و چهل خانوار مسیحی در این شهر به سر می‌برند. میدان شاه که اسب‌دوانی نیز در آنجا به عمل می‌آید زیباترین نقاط این شهر است… قزوین مسجد بسیار ندارد… بعد از مسجد مهمترین و مجلل‌ترین عمارات قزوین مدارسی است که طلاّب‌علوم دینی در آن تحصیل میکنند… آنچه قزوین را در انظار بینندگان باشکوه‌و رفیع می‌نماید کاخها و خانه‌های قصرآسای بزرگان و اعیان شهر است که همه‌تماشائی و دیدنی است… اما این شهر نسبت‌به شهرت و عظمتش باغ و بستان زیاد ندارد، زیرا هم خاک دشتی که شهر در آن بناشده شنی و هم آبش کم است. برخی از کشتزارهایش از آب شاخهٔ کوچکی ازشاهرود آبیاری میشود. کاریزهایی نیز دارد. آب آشامیدنی بیشتر مردم از چاه‌هاییکه غالباً متجاوز از سی پا گودی دارد برآورده میشود. آب این چاه‌ها خنک اماسنگین و بیمزه است. کمبود آب گذشته از این که بزرگترین مانع رشد کشاورزیو توسعهٔ باغها و بوستانهاست مایهٔ سنگینی و ناسازگاری هوا و عدم رعایت بهداشت‌عمومی است، و این عوامل زیان‌زا مخصوصاً در تابستانها بیشتر ظاهر میشود. زیراچنان که یاد شد قزوین رودخانه و آب جاری ندارد که کثافات شهر را بزداید وهمراه خود به جاهای دور ببرد… | چه شهری در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"قزوین"
]
} | کوهستان آتشفشانی الوند فراروی شهر همدان، کوهستان منفردی از شاخه‌های خاوری زاگرس مرکزی با عرصه‌ای به وسعت ۱۳۷۵ کیلومتر مربع، بزرگترین پدیدهٔ گرانیت‌زایی از دوران چهارم زمین‌شناسی بر اثر نفوذ توده‌های آذرین در نهشته‌های بازمانده از دوران پیشین به وجود آمده‌است. این کوهستان همچنین یک آتشفشان غیر فعال است.
این رشته‌کوه در شمال غرب به کوه خدابنده‌لو سنندج و کوه چهل‌چشمه کردستان و از جنوب شرق به بلندی‌های راسوند و کوه وفس اراک متصل است.
جهت این کوهستان از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده‌است و استان همدان را به دو نیمه شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. این کوهستان، دره‌های ژرف و سرسبز، چشمه‌ساران، چمن‌زاران و ستیغ‌های پرشماری دارد. یال آن، حد طبیعی بین شهر همدان و تویسرکان را تشکیل میدهد.
در کتاب برفراز قله های الوند (چاپ سال ۹۷، صفحه ۵۳) آمده است: یخچال را میتوان شامل سه قله دانست. قله اول با ارتفاع ۳۵۷۰ متر که تابلو دارد. قله دوم با ارتفاع ۳۵۶۴ متر که مقابل قله اول در سمت دیگر گردنه است و قله سوم با ارتفاع ۳۵۸۶ متر که بلندترین نقطه خط الراس الوند است و در سمت جنوب قله دوم قرار دارد. در نقشه های توپوگرافی سازمان نقشه برداری از این منطقه به "کوه بریه" یاد شده است. این قله مشرف به چشمه خسرو است. ناحیه قله را عشایر (کوه بریه) می نامند.نام کوبری که به تازگی بر روی این قله نهاده شده، مخفف شده کوهِ بَریه میباشد که نادرست است.
کوهستان الوند ۱۱۱مین اثر طبیعی است که سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار داد. این کوه همچنین از مناطق حفاظت شده محیط زیست است.
سنگ‌شناسی
رشته‌کوه الوند از کوه‌های غربی ایران و جزء پیش‌کوه‌های داخلی زاگرس است و با پیدایش جنبش کوه‌زایی زاگرس در ارتباط است. از نظر زمین‌شناسان در اواخر دورهٔ ژوراسیک (دوران میانه‌زیستی، دوره میانی از دوران دوم زمین‌شناسی)، یکی از شدیدترین حرکت‌های کوه‌زایی که تا آن هنگام در ایران سابقه نداشته رخ داده و در اثر فشار بالا و نیز فشار طبقات گرانیت در منطقه بین همدان و اصفهان دگرگونی سنگ‌ها به وجود آمده‌است. الوند توده‌ای ژرف‌سنگی است. ژرف‌سنگ‌ها (باتولیت‌ها) با نفوذ در پوسته سنگهای دور و بر خود را دگرگون کرده که به آن هاله دگرگونی گفته میشود و این دگرگونی سنگ‌ها در اطراف ژرف‌سنگ الوند به شعاع هفت کیلومتر وجود دارد. لایه‌هایی که بر روی ژرف‌سنگ الوند قرارداشته بر اثر فرسایش از بین رفته و توده ژرفاسنگ به صورت سنگهای گرانیتی بیرون آمده‌است.
سنگهای رسوبی که در رشته کوه الوند دیده میشود و اغلب در ارتفاعات جنوب غربی و جنوب شرقی قرار دارد به دوره کرتاسه از دوران میانه‌زیستی مربوط میشود و سنگهای رسوبی از نوع آهکی که در شمال غرب دیده میشود به دور الیگوسن از دوران نوزیستی مربوط است. قدیمی‌ترین سنگ‌هایی که توده نفوذی الوند را احاطه کرده به اَبَردوران نهان‌زیستی (پرکامبرین) نسبت داده شده‌است، اما سن گرانیت‌ها از طریق سنجش رادیومتری شصت و چهار میلیون سال (اوایل پالئوسن) تعیین شده‌است. توده گرانیتی الوند بر روی نقشه‌های زمین‌شناسی روند شمال غربی – جنوب شرقی را به موازات راندگی زاگرس نشان میدهد و از لحاظ زمین‌شناسی تنوع قابل ملاحظه‌ای دارد. براساس رده‌بندی‌های کانی‌شناسی | الوند یکی از قله‌های کوهستان الوند در استان همدان است.
الوند همچنین می‌تواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته‌باشد:
جغرافیا
کوهستان الوند، کوهستانی منفرد از شاخه‌های خاوری زاگرس مرکزی
الوند (لکان)، کوهی در نزدیکی روستای لکان از شهرستان خمین در استان مرکزی
الوند گلپایگان، رشته‌کوهی که از خمین تا گلپایگان امتداد یافته است
الوند (قزوین)، شهری در شهرستان البرز در استان قزوین
الوند (رودخانه)، رودخانه‌ای در استان کرمانشاه که به کشور عراق وارد میشود
الوند (نهبندان)، روستایی در شهرستان نهبندان استان خراسان جنوبی
الوند (خرمدره)، روستایی در شهرستان خرمدره زنجان
ناوچه
ناوچه الوند
ناوچه کلاس الوند
اشخاص
خشایار الوند فیلمنامه‌نویس
سیروس الوند کارگردان
ماهور الوند بازیگر
صفحه‌های ابهام‌زدایی مکان‌ها
صفحه‌های ابهام‌زدایی نام خانوادگی | کوه الوند، مشهورترین قله از قله‌های کوهستان الوند است، دلیل نامگذاری سلسله جبال الوند، به علت وجود این قلهٔ باشکوه و حماسی است. قلهٔ الوند ۳۴۵۰ متر ارتفاع دارد و یکی از ۱۰۱ قله بسیار برجسته جهان به‌شمار می‌رود این کوه در فاصله صخرهٔ بزرگی است که بر همدان سایه افکنده‌است. این قله دارای شکافی کوچک و گود بوده که با اندکی صخره‌نوردی میتوان به آن دست یافت. برخی عقیده دارند که این شکاف آرامگاه سام پسر نوح است. زیبایی و شکوه کوهستان الوند و به‌طور ویژه «شیر خفته» آن که نماد فریبنده قله «الوند» است، بهار، تابستان یا زمستان ندارد. در هر فصل از سال، حسی اغواگرانه و وسوسه‌انگیز را به کوهنوردان و طبیعت‌دوستان منتقل می‌کند. راه صعود به این قله از مسیر دره گنجنامه، کیوارستان، میدان میشان و تخت نادر و کلاغ لان است. در میدان میشان پناهگاه برای استراحت کوهنوردان وجود دارد.
این کوه را در متون پهلوی، «اروند» و در اوستا «ائورونت» درج کرده‌اند. در خصوص وجه‌تسمیه این نام گویند شخصی در آن کوه مدفون است که نام او «اروند» بوده‌است و کوه نیز به همین نام نامگذاری کرده‌اند.
نگارخانه
پانویس
منابع
جاذبه‌های گردشگری همدان
کوهستان الوند
کوه‌های استان همدان | چنار یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان درام واقع شده‌است. چنار ۳۵ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان طارم | آتشکدهٔ بهرام‌گور یا مطبخ خسروپرویز بقایای ساختمانی است از دورهٔ ساسانی که در دامنهٔ کوه الوند در شهر همدان قرار دارد. بر فراز اولین قله‌ای که بعد از سنگ‌نبشته‌های گنجنامه در اواسط تاریک‌دره قرار دارد، آثار مخروبهٔ این بنا به چشم می‌خورد. سنگهای عظیم خارای این بنا با آجرهای ۳۰ در ۳۰ سانتیمتر از فاصلهٔ دور نیز دیده میشوند. پی‌های دیوارها و ساختمان نیز با سنگ‌هایی که در محل وجود دارد، با پهنای زیاد با ساروج محکم به هم چسبیده‌اند، در گوشه و کنار به چشم می‌خورند. اکنون در رأس یالِ کوه که قسمتی از بلندترین نقطهٔ ساختمان مخروبهٔ فعلی است، قطعه سنگ خارای عظیمی وجود دارد که در آن آثار پله‌های حجاری شده باقی مانده‌است. درقسمتی از آن نیز گودی‌ای به قطر کمتر از یک متر و عمق تقریباً نیم متر به گونهٔ ظرفی استوانه‌ای در سنگ کنده شده‌است و به نظر میرسد که یا محل آتش یا مخزن آب یا غیره بوده‌است.
نصرت‌الله مشکوتی در این باره نوشته‌است، ویرانه‌هایی از آثار و بقایای ساختمان دورهٔ ساسانی که به نام مطبخ خسرو نامیده میشود در دامنهٔ کوه الوند نزدیک گنجنامه باقی‌مانده‌است که به زمان خسروپرویز شهریار ساسانی منسوب می‌دانند.
جستارهای وابسته
جاذبه‌های گردشگری همدان
فهرست آتشکده‌های ایران
پانویس
منابع
آتشکده‌های ایران
جاذبه‌های گردشگری همدان
کوهستان الوند | قله الوند به عنوان مرتفع‌ترین نقطه خط الراس الوند، با ۳۱۰۹ متر ارتفاع، در منطقه قره کهریز و دهستان شمس‌آباد اراک، یکی از بلندترین قله های شهرستان اراک به شمار می رود. خط‌الرأس الوند به عنوان طولانی‌ترین خط‌الرأس استان مرکزی در واقع میان دو شهرستان اراک و خمین قرار گرفته است و بلندترین نقطه آن در شهرستان اراک با ارتفاع ۳۱۰۹ متر در مجاورت روستاهای علیم‌اباد و خرمآباد قرار دارد و ارتفاع بلندترین نقطه آن در شهرستان خمین به ۳۰۶۵ متر در مجاورت روستای لکان میرسد.
این کوه سومین کوه بلند و با ۲۱ کیلومتر طول، طویل‌ترین کوه استان مرکزی میباشد. قله الوند در ۴۰ کیلومتر شهر اراک، ۴۵ کیلومتری غرب شهر خمین و ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شازند واقع است.
الوند منطقه‌ای کوهستان است که به‌طور مایل از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد یافته و در بخش جنوبی استان مرکزی قرار گرفته است. از نظر موقعیت جغرافیایی در حد فاصلE493830 الی E494900 طول شرقی و N334200 الی N334910 عرض شمالی واقع شده‌است مساحت منطقه ۷۲۰۰ هکتار میباشد.
منطقه حفاظت شده الوند (لکان)
منطقه حفاظت شده الوند استان مرکزی به وسعت ۸۶۱۸ هکتار در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند واقع شده است که دارای اقلیمی کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت، کوه ها و تپه ماهورهای بلند و دره های متعدد است که به لحاظ تنوع زیستی جایگاه ویژه ای دارد.
تنوع زیستی موجود در هیچ نقطه دیگری از محدوده های جنوبی استان مرکزی تکرار نشده است و این منطقه از نظر آب و هوایی از اقلیم نیمه خشک سرد برخوردار است.
منطقه الوند در دی ماه سال ۸۰ به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب شد و پس از آن در خردادماه سال ۸۱ بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور به عنوان منطقه حفاظت شده تعیین شد.
منطقه حفاظت‌شده الوند خمین بیش از ۶۰ گونه پرنده (۱۹ گونه آن حمایت شده و آسیب پذیر هستند) که شامل ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان مرکزی است، را در خود جای داده و بیش از ۳۰ درصد پرندگان این منطقه، پرندگان شکاری حمایت شده هستند.
منطقه حفاظت شده الوند از نظر پستانداران نیز غنی است و ۸.۸ درصد پستانداران کشور را داراست که از ۱۱ گونه پستاندار این منطقه، ۳ گونه حمایت شده است.
وجود پستانداران عمده نظیر کل و بز، قوچ و میش و گرگ، بیانگر اهمیت این منطقه است.
به گزارش ایرنا، شکل رویشی گیاهان منطقه الوند خمین شامل علفی، بوته ای، درختچه ای و درختی است که در انوع رویشگاه های کهستانی، دشت ها و مراتع آن پراکنش دارند.
تاکنون ۹ تیپ گیاهی با ۱۱۵ گونه که ۲۰ درصد آن ها اندمیک است در منطقه الوند شناسایی شده است.
جستارهای وابسته
لکان
منابع
کوه الوند روستای لکان
__نمایه__
__بخش‌جدید__
استان مرکزی
شهرستان خمین
کوه‌های استان مرکزی ایران
مقاله‌های ایجاد شده توسط ایجادگر | چاه والفجر ۳ بنیاد یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان دشت جام واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان تربت جام | ۲۵۰۰ سال دارد، البته مانند بسیاری از آثار باستانی کشور از این قلعه تنها اثری برجای مانه است.
جاذبه‌های طبیعی
کوهستان‌ها
کوه نسار
در جنوب لکان و غرب شهرستان خمین قرار دارد و ۲۷۷۱ متر ارتفاع دارد. نسار به معنای سایه است و بعضی نیز به معنی مکانی که بر آن آفتاب نتابد نیز آورده‌اند.
کوه پرگز
در جنوب لکان و کجارستان است و نام دیگر آن سرگر است.
کوه الوند لکان
الوند در شمال لکان در دهستان دالایی (خرمدشت کنونی) قرار گرفته‌است و ۳۰۶۵ متر ارتفاع دارد. این کوه دومین کوه بلند و با ۲۱ کیلومتر طول، طویل‌ترین کوه استان مرکزی میباشد.
تپه قلاقرسی (قلعه قره سی)
این تپه اگر چه کم ارتفاع است ولی از نظر گیاهان دارویی بسیار غنی محسوب میشود و در عصر روز سیزده نوروز، مکان تجمع زنان روستای لکان و میهمانان نوروزی است.
چشمه‌ها
سراب اسل ماهی
سراب اسل ماهی لکان در مرکز روستا قرار دارد.
چشمه پیر محمود
چشمه پیر محمود جاذبه طبیعی دیگر این روستاست و این چشمه در پایین کوه الوند قرار گرفته و با درختی که به درخت پیر محمود معروف است و در بالای این چشمه قرار دارد. این درخت بید حدود ۱۵۰ سال سن دارد.
رهآورد
منطقه حفاظت شده الوند
الوند لکان منطقه‌ای کوهستان است که به‌طور مایل از شمال غرب به سمت جنوب شرق امتداد یافته و در بخش جنوبی استان مرکزی قرار گرفته. کوه الوند لکان در ۲۰ کیلومتری غرب شهرستان خمین و ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند واقع است. از نظر موقعیت جغرافیایی در حد فاصلE493830 الی E494900 طول شرقی و N334200 الی N334910 عرض شمالی واقع شده‌است مساحت منطقه ۷۲۰۰ هکتار میباشد.
کوه الوند لکان منطقه‌ای کاملاً کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت که دارای کوه‌ها و تپه ماهورهای بلند و دره‌های متعددی است بلندترین نقطه قله کوه الوند با ارتفاع ۳۰۹۶ متر بوده و پست‌ترین نقطه آن در جنوب شرقی منطقه در محلی بنام سه راهی چارطاق واقع شده که ۲۰۵۰ متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد. قسمت عمده این منطقه از ارتفاعات صخره‌ای تشکیل شده‌است که به این علت تردد را در آن مشکل می‌نماید. میزان بارندگی متوسط سالانه منطقه ۳۸۰ میلیمتر در سال و متوسط درجه حرارت سالانه معادل ۲/۱۰ درجه سانتیگراد برآورد گردید که حداکثر مطلق دما ۳۷ و حداقل مطلق نیز معادل ۳۱- درجه سانتیگراد برآورد شده‌است. تنوع زیستی موجود در منطقه الوند در هیچ نقطه دیگری از محدوده‌های جنوبی استان تکرار نشده و وجود ۹ تیپ گیاهی با ۱۱۵ گونه که ۲ درصد آنها اندمیک میباشد و نیز حضور بیش از ۶۰ گونه پرنده که ۱۹ گونه آن حمایت شده و آسیب‌پذیر هستند و پستانداران عمده و بارزی نظیر کل و بز، قوچ و میش، پلنگ، گرگ و … اهمیت این منطقه را از لحاظ ارزشهای زیستگاهی و جانوری آن نشان میدهد.
این منطقه ۱۲ درصد پرندگان ایران و ۴۴ درصد پرندگان استان را در خود جای داده، بیش از ۳۰ درصد پرندگان این منطقه و از جمله پرندگان شکاری حمایت شده‌اند و از نظر پستانداران نیز غنی است و ۸/۸ درصد پستانداران کشور را در خود جای داده است از ۱۱ گونه پستانداران این منطقه ۳ گونه حمایت شده‌اند.
کارخانه فرآوری سرب و روی لکان
این کارخانه در ۱۵۰۰ متری روستای لکان | چالاتا شهر و کمون در آنگولا واقع در استان هوامبو است.
جستارهای وابسته
کمون‌های آنگولا
منابع
مناطق مسکونی در آنگولا | چشمه افعی: این چشمه در دامنهٔ دوزخ‌دره واقع است.
چشمهٔ آب مروارید: چشمه‌ایست پرآب و بسیار گوارا که آب این چشمه و چشمه افعی از مسیر رودخانه و فرجین می‌گذرد. در حوالی چشمه مروارید، نوعی درخت بید به نام «مروار» روئیده‌است و شاید به همین دلیل یا به خاطر زلال بودن آب این چشمه، نام مروارید بر آن نهاده‌اند.
نگارخانه
تصاویری از قلل رشته کوه الوند و ارتفاعات آن:
پانویس
منابع
حمیدی، محمد-حمیدی، جواد. بر فراز قله‌های الوند: از آلمابلاغ تا کلاه قاضی، همدان: انتشارات مفتون همدانی، ۱۳۷۶، ص۷۸.
پیوند به بیرون
تصویر ماهواره‌ای الوند از طریق Wikimapia
شهر الکترونیک همدان
کوهستان الوند
کوهستان الوند
استان همدان
رشته‌کوه‌های ایران
زمین‌چهرهای استان همدان
ایران
کوه‌های استان همدان
مقاله‌های خرد جغرافیای ایران
میراث طبیعی ایران |
9726aa23-c37e-458e-a95a-6543ec179597 | قزوین | قزوین شهر بزرگ و زیبایی است که در دشتی وسیع واقع در سه فرسنگی کوه الوند بنا شده‌است… دوازده هزارخانه و صد هزار تن جمعیّت دارد. صد خانوار یهودی، و چهل خانوار مسیحی در این شهر به سر می‌برند. میدان شاه که اسب‌دوانی نیز در آنجا به عمل می‌آید زیباترین نقاط این شهر است… قزوین مسجد بسیار ندارد… بعد از مسجد مهمترین و مجلل‌ترین عمارات قزوین مدارسی است که طلاّب‌علوم دینی در آن تحصیل میکنند… آنچه قزوین را در انظار بینندگان باشکوه‌و رفیع می‌نماید کاخها و خانه‌های قصرآسای بزرگان و اعیان شهر است که همه‌تماشائی و دیدنی است… اما این شهر نسبت‌به شهرت و عظمتش باغ و بستان زیاد ندارد، زیرا هم خاک دشتی که شهر در آن بناشده شنی و هم آبش کم است. برخی از کشتزارهایش از آب شاخهٔ کوچکی ازشاهرود آبیاری میشود. کاریزهایی نیز دارد. آب آشامیدنی بیشتر مردم از چاه‌هاییکه غالباً متجاوز از سی پا گودی دارد برآورده میشود. آب این چاه‌ها خنک اماسنگین و بیمزه است. کمبود آب گذشته از این که بزرگترین مانع رشد کشاورزیو توسعهٔ باغها و بوستانهاست مایهٔ سنگینی و ناسازگاری هوا و عدم رعایت بهداشت‌عمومی است، و این عوامل زیان‌زا مخصوصاً در تابستانها بیشتر ظاهر میشود. زیراچنان که یاد شد قزوین رودخانه و آب جاری ندارد که کثافات شهر را بزداید وهمراه خود به جاهای دور ببرد… | قزوین چند خانه دارد؟ | false | {
"answer_start": [
85
],
"text": [
"دوازده هزار"
]
} | بالغ بر ۶ هکتار واقع شده‌است، دولتخانه صفوی یا باغ فرهنگی قزوین از ساختمان عالی‌قاپو در شمال خیابان سپه آغاز شده و در انتها به محوطه عمارت چهلستون اتصال می‌یابد و در طول مسیر خود با گذشتن از چندین حیاط و محوطه باز، امکان بازدید از آثار و بقایای به‌جا مانده از دوره‌های مختلف (صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه) همانند سردر عالی‌قاپو، باغ حیاط عالی‌قاپو، عمارت شهربانی، شترخان، گراند هتل قزوین، سینما گراندهتل، پیغمبریه، کاخ چهلستون قزوین و موزه قزوین را فراهم می‌کند.
هم‌اکنون این مجموعه در حال بازسازی بر اساس شواهد تاریخی و باغستانهای سنتی قزوین است. نقشه باغستان زمان شاه تهماسب (معروف به باغ سعادت) از روی ابیات شاعر برجسته همان عصر عبدی بیگ شیرازی تبیین شده‌است.
عمارت‌ها
قزوین به علت پایتختی در دوره صفویه و نیز حضور شاهزادگان و امیران در دوره‌های مختلف تاریخی دارای عمارت‌ها و کاخ‌های متعددی است. معروفترین عمارت موجود در قزوین کاخ چهلستون میباشد که تنها کاخ بر جای مانده از کاخ‌های موجود زمان صفوی میباشد؛ این کاخ در اصل اروشی خانه و محل پذیرایی از میهمانان پادشاه بوده‌است. از دیگر عمارت‌های موجود در قزوین باید به عمارت شهرداری اولین ساختمان شهرداری ایران به سال ۱۳۰۶ اشاره کرد که توسط روس‌ها ساخته شده‌است. عمارت باغ سپهدار، موزه کشاورزی کنونی، عمارت سردار مفخم یا خانه فرهنگ امیر کبیر، عمارت شهربانی و میمون‌قلعه که از کاخ‌های سلطنتی آل بویه است را میتوان از شاخص‌ترین کاخها و عمارات موجود در قزوین دانست.
خانه‌های تاریخی
خانه بهروزی
خانه عارف قزوینی
خانه یزدی‌ها
خانه جلیل آرازی
خانه دائی
خانه دربندی
خانه رئوفی
خانه زنجانچی
خانه ساروخانی
خانه قائمی
خانه موینی
خانه محصص
خانه سعدالسلطان
خانه تاریخی زعیم
خانه و حسینیه امینی‌ها
خانه سید حسین بهشتی
خانه سید محمود بهشتی
دروازه‌های شهر
شهر قزوین در گذشته هشت دروازه داشت که به نامهای دروازه رشت، دروازه باغ‌شاه، دروازه درب کوشک، دروازه تبریز، دروازه تهران قدیم، دروازه شیخ‌آباد، دروازه امامزاده حسین و دروازه خندقبار معروف بودند. امروزه از آن میان، تنها دو دروازه درب کوشک و تهران باقی‌مانده‌اند.
گرمابه‌ها
گرمابه‌های بسیاری در قزوین موجود است که از میان آنها میتوان حمام رضوی ،حمام قجر ،حمام دودر ،حمام سیدیان ،حمام میرزا کریم، حمام حاجی محمد رحیم صفا، حمام بلور ،حمام راه ری ،حمام داروغه ،حمام آخوند قزوین ،حمام پیر حصار، حمام بایندر کوچه ،حمام قوشه، حمام سعدیه، حمام حاج بیگلر و … را نام برد که همگی آنها با معماری و تزیینات متفاوت و ارزشمند از نقاط دیدنی شهر قزوین محسوب میشوند.
آب انبارها
قزوین را باید به یک اعتبار، شهر آب انبارها بدانیم. ساخت و وقف بیش از یکصد بنای ویژه و پر هزینه برای انباشت و ذخیره آب در شهری که از دیر باز به کم‌آبی شهره بوده – افزون بر هزاران واحد آب انبار خانگی – نشان از همت بلند مردم نیکو کار قزوین دارد. زمان آبگیری آنها – که معمولاً در چله زمستان صورت میگرفت – علاوه بر رعایت بهداشت در حد ممکن، بهره برداران را از مصرف یخ در تابستان بی‌نیاز می‌کرد.
آب انبارهای بسیاری در قزوین موجود است که از میان آنها میتوان به آب انبار حکیم، آب انبار زنانه بازار، آب انبار سردار کوچک، آب انبار سردار بزرگ، آب انبار حاج کاظم ،آب | خانه امام جمعه نام چندین خانهٔ تاریخی در شهرهای مختلف ایران است، از آن جمله:
خانه امام جمعه (تهران) در محله ناصر خسرو تهران.
خانه امام جمعه (قزوین) در خیابان مولوی، محله آخوند قزوین.
خانه امام جمعه (اصفهان) در ضلع شمالی مسجد جامع عتیق اصفهان | خانه یزدی‌ها که در اواخر دوره قاجار ساخته شده‌است توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و در فهرست آثار ملی ثبت شد.
این خانه متعلق به حاج ابوالقاسم یزدی بوده و در مجموعه بافت تاریخی قزوین در نزدیکی پهنه دولت خانه، کاروانسرای سعدالسلطنه و گذر صالحیه قرار دارد.
بنا دارای دو ورودی شامل ورودی، هم کف و زیرزمین است. زیرزمین این بنا دارای هندسه بسیار زیبا، طاق‌های مختلفی است که توسط استادکاران قاجار اجرا شده‌است. بخش آب‌انبار خانه پراز خاک بود، بنابراین پس از خاک برداری، ساروج استفاده شده برای بنا پدیدار شد. معماری دستکند آب انبار و ساروج‌ها نشان میدهد قزوین در گذشته با مشکل بی آبی مواجه بوده‌است. این خانه هم‌اکنون به نگارخانهٔ هنر پایداری تبدیل شده‌است و آب انبار آن به پخش فیلم اختصاص یافته‌است.
عکس‌ها
جستارهای وابسته
روز قزوین
منابع
سرآغاز عکاسی در قزوین، مهدی نور محمدی.
سرزمین قزوین، پرویز ورجاوند.
پیوند به بیرون
اخبار قزوین
قزوین امروز، پوشش اخبار و محتوای مرتبط با قزوین
اخبار استان قزوین
مراکز شهری
استانداری قزوین
شهرداری قزوین
اداره کل هواشناسی استان قزوین
شرکت شهرکهای صنعتی استان قزوین
نقشه‌شهر
نقشه گردشگری شهر قزوین
نقشه آنلاین ترافیک شهری قزوین
تصاویر شهر
تصاویر سراسرنما از جاهای دیدنی قزوین
قزوین
خانه‌های تاریخی شهرستان قزوین
آثار دوره قاجاریان در شهرستان قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
موزه‌های قزوین | حسینیه امینی‌ها یا خانه امینی‌ها از خانه‌های زیبا و اعیانی قزوین است که توسط محمدرضا امینی از تجار و اعیان قزوین در غرب رودخانه دیزج ساخته شد؛ در دوران پهلوی اول رودخانه پر شد و خیابان مولوی به جای آن احداث گردید.
معماری
ساختمانِ دو طبقهٔ حسینیه در سال ۱۲۷۵ هجری قمری با صرف مبلغ چهل و هشت هزار تومان بنا گردید. در میان بنا سه تالار ساخته شده که امتداد آنها به موازات یکدیگر از شرق به غرب است و میان دو حیاط شمالی و جنوبی قرار دارد. تالارها دارای ارسی‌هایی است که در هنگام روضه خوانی با بلند کردن آنها، هر سه تالار یکی می‌گردند و محوطه سر پوشیده بزرگ و آینه‌کاری زیبایی تشکیل می‌دهند. در وسط تالار بزرگ چلچراغ آویخته شده و فرشهای تالار یک‌تخته و عتیقه هستند. زیر تالارها سرداب، زیرزمین، شربت‌خانه و انبار ساخته‌اند. محمدرضا امینی برای خیرات و مبرات در سال ۱۳۰۳ ه.ق دهاتی را جهت روضه‌خوانی در ایام محرم و اطعام مساکین در محرم، صفر و رمضان وقف این حسینیه نموده‌است.
کاربری
علیرغم بسیاری از خانه‌های تاریخی در این خانه رفت‌وآمد وجود دارد و فرسوده نشده‌است. خانه امینی‌ها زیرزمین بزرگی دارد که لوکیشن ساخت مجموعه تلویزیونی سمندون بود. ساخت فیلم‌ها و مجموعه‌های زیادی چون کفش‌های میرزا نوروز، بانوی عمارت و شب دهم نیز بوده‌است.
نگارخانه
پانویس
منابع
آثار دوره قاجاریان در شهرستان قزوین
بناهای تاریخی شهرستان قزوین
جاذبه‌های گردشگری استان قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
حسینیه‌های ایران
دین در ایران
ساختمان‌ها و سازه‌ها در استان قزوین
ساختمان‌ها و سازه‌های کامل‌شده در سده ۱۹ (میلادی)
قزوین
معماری ایرانی | چاه خدامرادبابری، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان خاتم در استان یزد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان چاهک قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۹ نفر (۹خانوار) بوده‌است.
منابع
چاه خدامرادبابری | مجموعه ورزشی شهید بابایی یکی از مراکز ورزشی در شهر قزوین و در کشور ایران است.این مجموعه دارای ۲ سالن ورزشی است که یکی از آن ها مختص به جانبازان و معلولین و دیگری به صورت چند منظوره مورد استفاده قرار می گیرد.
سالن ورزشی چند منظوره با ظرفیت ۲۵۰۰ نفر و وسعت ۲۱۶۰ مترمربع در ضلع غربی و سالن جانبازان و معلولین با وسعت ۱۵۰۰ مترمربع در ضلع شرقی مجموعه قرار دارد.
جستارهای وابسته
منابع
ورزش در استان قزوین
ورزش در قزوین
ورزشگاه‌های قزوین | موزه قزوین در شرق دولتخانه صفوی قزوین قرار دارد. اشیای این موزه به چند گروه تقسیم میشوند. برخی از این اشیاء که بیشتر ظروف سفالی و اشیای مفرغی است، به هزاره‌های سوم و اول پیش از میلاد تعلق دارند. سایر اشیای این موزه مربوط به دوران اسلامی از قرون اولیه تا عهد معاصر است.
جستارهای وابسته
مجموعه باغ صفوی
منابع
راهنمای گردشگری قزوین
پانویس
جاذبه‌های گردشگری قزوین
قزوین
موزه‌های استان قزوین
موزه‌های قزوین | خانه اسدی و خانه زینعلی مربوط به دوره قاجار است و در قزوین، خیابان مولوی، کوچه خطیبی، پلاک ۲۵، محله دیمج واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۳۷۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوره قاجاریان در شهرستان قزوین
خانه‌های تاریخی شهرستان قزوین | رزان (قزوین)، روستایی از توابع بخش طارم سفلی شهرستان قزوین در استان قزوین ایران دارای چشمه های فراوان آب طبیعی ،رود خانه و آبشار های فراوان است پایین دست محل پوشیده از جنگل با درختان بلوط ،راش،سرو و...می باشد،
جمعیت
این روستا در دهستان چوقور قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران [[سرشماری عمومی نفوس و مسکن درسال۱۴۰۱ جمعیت آن ۳۵۰ نفر (۹۰خانوار) بوده‌است.
منابع
رزان (قزوین) | قله بزی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر مه چنگی استان خراسان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان خراسان
منابع
اندیس‌های استان خراسان
اندیس‌های فلزی |
21bb70f9-fdc5-4855-a438-e471d3f88f53 | قزوین | باستانی پاریزی این حادثه را که به «لوطی بازار قزوین» معروف است چنین توصیف می‌کند: «اما افغانان بیست هزار تومان از قزوینیان خواستند، مردم قریب شش هزار تومان دادند. امان‌الله از این گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشیزه نمود. این مطالبه آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده‌است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره‌های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود. | سردار طهماسب میرزا در جنگ با اشرف افغان چه کسب بود؟ | false | {
"answer_start": [
948
],
"text": [
"نادر"
]
} | اشرف افغان مأمور به دستگیری وی شدند و سید احمد بالاخره دستگیر شد و در اصفهان به قتل رسید.
سید حسین
درویشی به نام سیدحسین که از قندهار همراه افاغنه به اصفهان آمد در اصفهان که ماجرای صفی میرزا و قتل وی را که شنید به طوایف جوانکی رفت و مدعی شد که عباس‌میرزا برادر مرحوم شاه سلطان حسین است و جمعی را فراهم آورد این خبر به سرکردگان اصفهان رسید و وی را به قتل رساندند.
شاهزاده خرسوار
وی با ادعای فرزند شاه سلطان حسین خود را سلطان محمد‌‌میرزا نام نهاد و چون سوار خر بود به شاهزاده خرسوار معروف شد او در شمیل چهارصد پانصد نفر از اعراب بنادر را جمع کرد و از آنجا نزد عبدالله خان حکم بلوچ رفته و جمعی از بلوچ نیز همراه او شدند و عازم بندر شدند، با سید احمد مجادله نمود و سید احمد را شکست داد، در آخر جمعی از طرف اشرف افغان با وی درگیر شدند و شکست خورد و به هندوستان گریخت. بندر و تمام متصرفات وی ضمینه متصرفات افغان شد.
زینل قلندر
زینل قلندری است که فرزند ابراهیم خان طسوجی بود که با ادعای فرزند شاه سلطان حسین خود را اسماعیل‌میرزا نامید و با جماعت صوفیان، رانکوه و دیلمان را متصرف شد، حاکم گیلان محمدرضا خان عبدالله قورچی باشی این خبر را که شنید و با دو سه هزار نفر عازم به دفع اسماعیل‌میرزا شد در کوهستان با وی جنگ کرد و شکست یافته و به تنکابن برگشت و اسماعیل‌میرزا لاهیجان را نیز متصرف شد محمدرضا خان عازم لاهیجان شد و وی را شکست داد اسماعیل‌میرزا به کهدم گریخت و ماسوله تا رشت و خلخال را متصرف شد در اردبیل بقعه شیخ صفی را تعمیر کرد و نذورات و صدقات داد و با روسیه که در حوالی اردبیل بودند جنگ کرد که شکست خورد. با جمعی از شاهسون که با خود همراه کرده بود با علیقلی خان شاهسون که طرفدار روسیه بود جنگید و باز مغلوب شد و به ماسوله رفت جمعی از مردم ماسوله که طرف روس ها بودند و از کارهای بی حساب اسماعیل‌میرزا به تنگ آمده بودند در ماسوله وی را به قتل رساندند و سرش را برای روس ها فرستادند.
اسماعیل میرزا
در تاریخ جهانگشای نادری گفته شده اسماعیل‌میرزا مدعی بود برادر کوچکتر شاه تهماسب دوم است. او اظهار داشت که بخاطر وفاداری یکی از خدمتگذارن خویش از چنگ محمود افغان رهایی یافته، او ابتدا به کهگیلویه که در آنجا صفی‌میرزا نیز مدعی برادر شاه تهماسب بود رفت، صفی‌میرزا او را احضار کرد و گوش و بینی اسماعیل‌میرزا را برید و رهایش کرد و بعدها به اصفهان بازگشت هنگامی که شاه تهماسب از ایروان بازگشت و نادر در هرات بود درباریان بعد از تأیید نسب اسماعیل‌میرزا با او همداستان شده بودند تا او را به سلطنت برسانند، یکی از اهل توطئه نقص عهد کرد و شاه تهماسب را مطلع کرد، شاه تهماسب او را دستگیر کرد و بعد از سؤال و جواب و تحقیق اسماعیل‌میرزا را به قتل رساند. سیاحان هلندی روایت دقیق تری از این توطئه دارند، در دهم آوریل ۱۷۳۲ توطئه‌ای علیه جان شاه کشف شد. این توطئه توسط بیژن بیگ غلام شاهی که خود | خود داشتند به اشرف پافشاری می‌کردند که جنگ را آغاز کند اشرف از دیدن جاگیری مناسب سپاه نادر دریافت که با سرداری آزموده سروکار دارد و باید با احتیاط بسیار جنگ را آغاز کند، به ویژه آنکه سرنوشت او مربوط به سرانجام آن بود.
در ساعت‌هایی که وی اوقات خود را در تردید می‌گذرانید، افسرانش به او گفتند که اگر شایع شود که وی از جنگ با نادر بیم دارد، کشاورزان دیگر آذوقه نیاز را به لشکرگاه او نخواهند آورد و سپاه اشرف وادار خواهند شد با دشواری بیشتر جنگ را آغاز کنند؛ بنابراین اشرف، پس از آنکه نیروهای خود را هماهنگ کرد، در دوم اکتبر ۱۷۲۹ به سپاه نادر تاخت نیروهای نادر در برابر او پایداری کرد و با سرآمد هماهنگی به شلیک توپخانه او پاسخ داد و و استوار ایستاد و. اشرف که از هماهنگی دسته‌های سپاه نادر در شگفت مانده، ولی وامانده نشده بود نیروهای خود را از تاختن بازداشت، و به نیرنگی که در جنگ با ترکان عثمانی از آن بهره برده بود، به فرمانده دو گروه سه هزارتنی فرمان داد که از پشت و گوشه‌ها به دشمن بتازند، و خود از رویاروی به سپاه نادر تاخت. طهماسب قلی که هر بخش را زیر نگاه می‌داشت با دلاوری آنها را پس راند و همگی را از هم بپراکند؛ و پس اانها را رو به روی آتش توپخانه تاراند و با تازشی دلیرانه و سخت به آسانی بر آنها چیره شد.
جستارهای وابسته
آزادسازی اصفهان
فرجام
پیدا نیست در این جنگ از پای درآمده‌های دو سو چه اندازه بود. میتوان گفت که کشته‌های سپاه اشرف بسیار بوده و شترها و زنبورکها و چادرها و همه باروبنه سپاه اصفهان بدست نادر افتاد. سپاه اشرف پس از این شکست به تهران گریختند و مسافت دویست میل را در دو روز طی کردند.
منابع
http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Damghan
پناهی سمنانی، نادرشاه (بازتاب حماسه و فاجعه ملی)، انتشارات کتاب نمونه
لکهارت، نادرشاه
جونس هنوی، زندگی نادرشاه، برگرداننده اسماعیل دولتشاهی، انتشارات علمی و فرهنگی
افغانستان در ۱۷۲۹ (میلادی)
ایران در ۱۷۲۹ (میلادی)
تاریخ استان سمنان
جنگهای اشرف افغان
جنگهای دوره صفویان
جنگهای شاه طهماسب دوم
جنگهای نادرشاه
درگیری‌ها در ۱۷۲۹ (میلادی)
نبردهای افغانستان | نبرد دامغان یا نبرد مهماندوست، جنگی است که در سال ۱۱۰۸ ه.ش در اطراف دهکده مهماندوست، ۲۵ کیلومتری شرق دامغان بین نیروهای نادر قلی افشار و اشرف افغان درگرفت. اشرف بعد از پسرعمویش محمود هوتکی از پشتونهای قندهار در اصفهان به تخت پادشاهی ایران نشست و با نام اشرف شاه ایران به تخت نشست او در پی یکپارچگی ایران بود گرچه نتوانست در این راه کامیاب شود
این نبرد به پیروزی نادر منجر شد و نبرد نهایی در مورچه خورت اصفهان افغانها را با شکست نهایی، واگذاری اصفهان و پیوستن سربازانشان به نادرقلی افشار روبرو ساخت.
آرایش جنگی
آرایش جنگی افغانان
دست چپ سپاه اشرف را صیدال خان و دست راست آن را محمدامین خان اعتمادالدوله هر کدام با بیست هزار سپاهی رهبری می‌کردند. سپاه اشرف بیش از پنجاه هزار نفر بود.
آرایش جنگی سپاه نادر
نادر کلیه قوای خود را که بیست و پنج هزار نفر بودند به صورت یک واحد یکپارچه درآورد و تأکید کرد که پیش از فرمان او کسی کمترین حرکت یا شلیکی نکند.
پیشینه
شاه طهماسب دوم، که بازیافتن تاج و تخت نیاکانش را نزدیک می‌دید و مشتاق بود که شکست پدر را جبران کند و انتقام خون هزاران تن از اتباع خود را بگیرد، تصمیم گرفته بود که به اصفهان بشتابد و اشرف را وادار به جنگیدن کند. ولی نادر او را از این نقشه منصرف کرد. سردار زیرکش به او چنین گفت که بُعد مسافت تا پایتخت دشواری‌هایی در پیش دارد؛ و گذشته از این، کارهایی که اشرف در اصفهان انجام داده‌است حاکی از آن است که وی قصد دارد به رویارویی اعلیحضرت بشتابد، و در نتیجه افغانها ضمن حرکت بیشتر خسته و کوفته خواهند شد و نیروهای تازه‌ای نیز به اشرف نخواهند پیوست، زیرا او تنها کسانی را درون سپاه کرده که به آنها باور داشته‌است. همچنین یادآور شد که هر چه بیشتر اشرف از اصفهان دور شود، پس نشینی او دشوارتر و خطرناک تر خواهد بود؛ ولی، برای آنکه او (نادر) خراسان را نمایشگر جنگ نکند و از سوی دیگر از خدمت‌های اتباع باوفای اعلیحضرت مانند قاجارها و بیاتها محروم نماند، نیاز است که مسافتی به رویارویی اشرف بشتابد؛ بنابراین، پس از گذر چندین فرسنگ راه به آهستگی، با پادشاه و همه سپاه در پیرامون دامغان اردو زد، و این کار را پیش از رسیدن اشرف به آن نزدیکی انجام داد. نادر با این محل که در نزدیکی رشته کوه‌های کرانه‌های دریای کاسپین جای داشت آشنا بود و می‌خواست در هنگام نیاز به آن بخش فرار کند. پس از آنکه نادر به هنگام لشکرگاه خود را نشان کرد و تا چند روز سربازان را به آسودگی واداشت، اشرف با همه نیروهای خود در رسید.
نبرد
اشرف ان زمان شاه ایران بود و نادر نه سپاه بزرگی داشت و نه حمایت و نام آوری و نه جنگ‌افزار چندانی داشت نیروهای سپاه اصفهان به فرماندهی اشرف ان هنگام شاه ایران محسوب می‌شدند و همه خزانه و جنگ‌افزار ایران بدست آنان بود و برای همین این هنگام باور به پیروزی خود داشتند به اشرف پافشاری می‌کردند که جنگ را آغاز کند اشرف از دیدن جاگیری مناسب سپاه نادر دریافت که با سرداری آزموده سروکار دارد و باید با احتیاط بسیار جنگ را | میرزا و تجمع عده زیادی در اطراف وی و رسیدن خبر این موفقیت‌ها به شاه تهماسب، شاه صفوی را به تحرک علیه احمد میرزا واداشت.
دستگیری و زندانی شدن
شاه تهماسب تحت تأثیر برخی نزدیکان خود، برای برخورد با احمد میرزا، ولی محمدخان شاملو را به حکومت کرمان و شاه‌وردی خان کرد را سپهسالار فارس تعیین کرد و با صدور فرمان‌ها و دستورهایی سید احمد میرزا را باغی و طاغی خواند و از تمام مردم به ویژه سرداران فارس و کرمان خواست تا احمد میرزا را دستگیر کنند و او را به شاه‌وردی خان تحویل دهند. با رسیدن نامه شاه تهماسب و اطلاع مردم ابرکوه از جعلی بودن فرمان‌های سابق شاه، سید احمد میرزا را دستگیر و مدتی زندانی نمودند اما بعد از دو ماه توانست از زندان فرارکند و فعالیت‌های پیشین خود را ادامه دهد. این اقدام شاه تهماسب، سید احمد را در مقابل نیروهای صفوی قرار داد و باعث جنگ داخلی، خاندان صفوی شد.
سید احمد میرزا نیرو جمع‌آوری کرد و دوبار با سپاه صفوی جنگید. او شاه‌وردی‌خان را در داراب و ولی محمدخان را در کرمان شکست داد و آنها را زندانی کرد سپس وارد کرمان شد و تمامی سرداران این شهر از وی اطاعت کردند.
تاجگذاری
سید احمد میرزا بعد از ورود به کرمان در ۱۴ ربیع‌الاول سال ۱۱۳۹ تاجگذاری و بر تخت سطنت نشست، به نام او خطبه خواندند و برایش سکه ضرب کردند.
روی سکه‌های وی نوشته شد :
سجع مهر وی نوشته شد :
شاه احمد پس از تاجگذاری، ولی محمد خان حاکم پیشین کرمان را آزاد و به‌عنوان اعتمادالدوله و وزیر اعظم، طالب خان را به مقام دیوان بیگی، محمدجعفر خان را به عنوان قوللر آغاسی و سپهسالار، محمدحسین خان را ایشیک آغاسی، عنایت خان را تفنگچی باشی، حسنعلی خان را قورچی‌باشی و محمد مؤمن خان را به عنوان ناظر بیوتات برگزید.
دوران پادشاهی
تاجگذاری شاه احمد باعث حساس شدن اشرف افغان به او و تلاش برای براندازی حکومتش بود. هلندی‌های حاضر در کرمان از اقدامات شاه احمد می‌نویسند: «در دربار جدید افراط می‌گساری رواج دارد و این شاه نیز مانند همتایان خود به تاراج، کلاشی و پوست کنی خلایق سرگرم است»
نبرد شیراز
در این نبرد به گزارش هلندی‌ها شاه احمد ۲۰ هزار مرد جنگی داشت؛ او با محمدخان بلوچ به همراه جمع زیادی سربان افغان، بلوچ جنگید اما شکست خورد و تمامی سپاهیانش پراکنده شدند. شاه احمد پس از این ناکامی باوجود تلاشهای پی‌درپی در شهرهای مختلف قلمرو حکومتی خود نتوانست نیرویی بیش از هزار نفر تجهیز نماید. در همین زمان اشرف افغان نیروهایی از افغان، بلوچ و کرد به سرداری عبدالله خان بلوچ برای جنگ با شاه احمد فرستاد.
شاه احمد به دلیل نداشتن نیروی کافی تصمیم گرفت به دربار شاه تهماسب پناهنده شود و راهی خراسان شد. او ابتدا نامه عذرخواهی برای شاه فرستاد سپس قلعه‌ای نوشت و سپس که قلعه دار آن را شاه تهماسب منصوب کرده بود، برای قرار دادن اسباب خود در آنجا تسخیر کرد. اما شاه تهماسب، طهماسب بیگ جلایر را برای حکم قتل یا اسیر یا اخراج احمد میرزا از مملکت تعیین کرد، تحریکات نادرقلی بیگ افشار باعث این واکنش بود.
حکومت در بندرعباس
شاه احمد پس از آنکه شنید شاه تهماسب به سویش | قهرمان میرزا سردار اعظم (زاده ۱۸۷۰ میلادی – درگذشته ؟) نظامی و اشراف‌زاده دوره قاجار
او پسر اول ابوالفتح خان صارم‌الدوله و بانو عظمی و نوه ناصرالدین‌شاه بود.
فعالیت‌های دولتی
قهرمان میرزا پس از درگذشت پدرش در سال ۱۸۸۸ میلادی به صارم‌الدوله ملقب شد و در سال ۱۸۹۵ میلادی لقب سردار اعظم نیز به عناوین او افزون گردید. او فرماندهی نیروهای مسلح اصفهان را به عهده داشت. در سال ۱۳۱۳ قمری به عنوان نماینده دایی‌اش ظل‌السلطان به منظور شرکت در جشن پنجاهمین سالگرد سلطنت ناصرالدین‌شاه به تهران آمد. با به قتل رسیدن ناصرالدین‌شاه توسط میرزا رضا کرمانی، چند ماهی در تهران ماند و سپس به اصفهان معاودت کرد. جرج پرسی چرچیل دربارهٔ قهرمان میرزا چنین قضاوت کرده‌است: «بر خلاف پدرش که فرمانده لایقی بود، فاقد هرگونه اطلاعات نظامی است. کار اصلی سردار اعظم، با هیکلی عظیم، جمع‌آوری پول و ثروت از راه‌های مختلف است.» پس از درگذشت قهرمان میرزا، لقب «صارم‌الدوله» به اکبر میرزا پسر ظل‌السلطان منتقل شد.
ازدواج و فرزندان
قهرمان میرزا با شوکت‌السلطنه دختر ظل‌السلطان و همدم الملوک (دختر امیرکبیر) ازدواج کرد. فرزندان او عبارت بودند از:
ابوالفتح قهرمان سردار اعظم دوم (۱۸۹۷–۱۹۸۶) با فروغ‌اشرف بیات خواهرزاده محمد مصدق ازدواج کرد.
اخترالسلطنه قهرمان، با سپهبد امان‌الله جهانبانی ازدواج کرد.
افتخارالدوله قهرمان، با علیرضا بختیار (امیراکرم) پسر غلامحسین خان سالار محتشم ازدواج کرد.
منابع
زادگان ۱۸۷۰ (میلادی)
قاجاریان | آزادسازی اصفهان نتیجه مستقیم نبرد مورچه‌خورت بود که طی آن سپاه ایرانیان به فرماندهی نادر، افغانیان به سرکردگی اشرف افغان را شکست دادند. محمود افغان نیز که تنها بر اصفهان و نواحی اطراف آن حکومت می‌کرد، کمی بعد به‌دست پسر عمویش به‌نام اشرف افغان در ۱۱۰۳ خورشیدی (۱۱۳۷ قمری) به قتل رسید. همزمان با این اوضاع، نادر که از میزان نفوذ خاندان صفوی در میان مردم آگاه بود، به شاه تهماسب دوم پیوست و در ۱۱۰۵ خورشیدی (۱۱۳۹ قمری) سردار سپاه او شد. سپس خراسان را به تصرف خود درآورد. وی پس از آن، برای به‌قدرت رساندن شاه تهماسب با افغانها وارد جنگ شد. در ۲۵ آذر ۱۱۰۸ ه. ش (۱۶ نوامبر ۱۷۲۹) نادر سپاهیانش را به سمت اصفهان حرکت داد. در ۱۱۰۸ خورشیدی (۱۱۴۲ قمری) رئیس افغانها یعنی اشرف افغان را در نبرد مهماندوست در نزدیکی دامغان و سپس در نبرد مورچه خورت در نزدیکی اصفهان و برای بار سوم در نبرد زرگان در نزدیکی شیراز شکست داد. او سپس در تعقیب اشرف، افغانستان را مورد تاخت و تاز قرار داد و قبایل این دیار را مطیع خود نمود. بدین ترتیب پس از هفت سال شورش افغانها در ۱۱۰۸ خورشیدی (۱۱۴۲ قمری) به پایان میرسد.
جستارهای وابسته
نبرد دامغان (۱۷۲۹)
منابع
اصفهان
جنگهای دوره صفویان
درگیری‌ها در ۱۷۲۹ (میلادی)
ایران در ۱۷۲۹ (میلادی) | شورش محمدخان بلوچ در سالهای ۱۷۳۳ و ۱۷۳۴ میلادی و در دوره بعد از سقوط صفویان به دست افغانها و در زمان کوشش‌های طهماسب قلی برای اخراج افغانان، به وقوع پیوست. محمدخان بلوچ ابتدا به افغانان پیوست و از سوی آنان به سفارت عثمانی فرستاده شد. پس بعد از بازگشت به ایران و سرنگونی افغانها، از فرماندهان سپاه نادر (طهماسب قلی) و اندکی بعد از جانب وی حکومت کهگیلویه و بهبهان یافت. شکست اولیه نادر در جنگ با عثمانی و نارضایتی همگانی مردم از فشار مأموران مالیاتی نادر و همراهی مردم سنی مذهب جنوب ایران، به ویژه برخورداری از پشتوانه قومیتی بلوچها، زمینه را برای شورش محمدخان بلوچ فراهم ساخت. دامنهٔ این شورش ایالت‌های کهگیلویه، فارس و مناطق بلوچ‌نشین را دربر گرفت و مشکلات مذهبی در مناطق سنی‌نشین و پیامدهای قومیتی در بخشهای بلوچ‌نشین را به دنبال داشت. این شورش‌ها نهایتاً سرکوب گردید. نکته قابل تأمل در این شورش، همراهی مردم و بویژه اقبال عمومی مناطق فارس و خوزستان و بنادر از محمدخان بلوچ است. منابع این دوران، از عواملی چون محبوبیت صفویان در نزد مردم و توجه خان بلوچ به آن ،جاذبیت سُنّي بودن محمدخان برای مردم بنادر، پشتوانه قومی خان بلوچ و داعیه سلطنت داشتن او، و مواردی از این دست به عنوان دلایل شورش بحث می کنند.
سردار محمد خان بلوچ
اولین بار در تاریخ با اسم محمد خان بلوچ زمانی آشنا میشویم که محمود افغان برای حمله و تصرف اصفهان وی را به سبب دلیری و داشتن منزلت و اعتبار در میان طایفه خویش به فرماندهی سپاه خود برگزید که منجر به فتح آن شد. پس از سقوط صفویه وی به حکومت فارس رسید و بعد از به قدرت رسیدن اشرف افغان به عنوان سفیر و رییس هیات اعزامی به دربار عثمانی راهی شد و سپس قرارداد صلح بین دو دولت منعقد شد.
لارنس لاکهارت درباره این سفر چنین میگوید: "دولت عثمانی مصمم شد به منظور مقابله به مثل با رفتاری که نسبت به محمد رشید در اصفهان به عمل آمده بود، برای فرستاده ایران ایجاد مزاحمت نماید، اما برای آنکه وی تحت تاثیر قدرت و عظمت عثمانی قرار گیرد، در مورد او تشریفاتی مفصل انجام گرفت. کلیه منازل واقع در مسیر او تعمیر و سفید کاری شد و بدین مناسبت، وی را خان سیواسی یا خان سفید گر لقب دادند .محمد خان بلوچ که در دربار عثمانی با استقبال با شکوهی روبه رو شده بود، پس از مدتی اقامت در قسطنطنیه عازم ایران شد. در مدت زمانی که وی در قسطنطنیه بود، نادر ( طهماسب قلی میرزا ) توانست اشرف را شکست داده، افغانها را از کشور اخراج نماید. هنگامی که نادر از شیراز به قصد تصرف سرزمین های غرب ایران که در تصرف عثمانی بود، عازم دزفول بود، محمد خان بلوچ نیز از استانبول بازگشت و با زیرکی توانست به نزد طهماسب قلی ( نادر ) رفته، تحفهها و هدایای سلطان عثمانی را به نادر تقدیم نماید. نادر نیز، در عوض، وی را به حکومت کهگیلویه منصوب کرد.
میرزا مهدی استرآبادی در کتاب جهانگشای نادری چگونگی انتصاب محمد خان بلوج را به ایالت کهگیلویه گزارش میدهد: "بعد از ورود مرکب والا به دزفول، محمد خان بلوچ که | قتل‌عام خواهند کرد. اما اشرف به اندازه‌ای متوحش شده بود که اگر هم این قصد را داشت نتوانست آن را اجرا کند. با وجود این، با آلودن دست خود به خون شاه سلطان حسین انتقام خویش را گرفت.
منابع
وبسایت جامع مورچه خورت
پناهی سمنانی، نادرشاه (بازتاب حماسه و فاجعه ملی)، انتشارات کتاب نمونه
جونس هنوی- زندگی نادرشاه- برگرداننده: اسماعیل دولتشاهی- انتشارات علمی و فرهنگی
ایران در ۱۷۲۹ (میلادی)
تاریخ استان اصفهان
تاریخ استان سمنان
جنگهای اشرف افغان
جنگهای داخلی ایران
جنگهای شاه طهماسب دوم
جنگهای نادرشاه
درگیری‌ها در ۱۷۲۹ (میلادی) | صفوی نام خانوادگی نوادگان دختری و پسری سلسله صفویه است.
صفوی‌های ایران
پس از حمله افغانها به ایران و انقراض سلسله صفویه، به دلیل کشتار گسترده شاهزادگان صفوی توسط محمود افغان و جانشینش اشرف افغان، بجز طهماسب میرزا پسر شاه سلطان حسین، نواده پسری از خاندان صفوی در ایران باقی نماند. طهماسب میرزا نزد فتحعلی‌خان قاجار، جد قاجاریان که در استرآباد عملاً حکومت مستقلی داشت، پناه جست. پس از مدتی فتحعلی‌خان برای سرنگونی سلطان محمود سیستانی، از سلسله ملوک نیمروز، که در خراسان علم استقلال افراشته بود، به مشهد لشکرکشید و نادر نیز با قشون خود به خدمت آنها درآمد. در محاصره مشهد، فتحعلی‌خان به دستور نادر کشته شد. پس از آن طهماسب میرزا به یاری نادر اصفهان را از دست افغانها خارج کرد و به نام شاه طهماسب دوم به تخت سلطنت نشست. در سال ۱۷۲۹ نادر طهماسب را از سلطنت خلع کرد و پسر خردسالش شاه عباس سوم را به تخت نشانید. نادر در سال ۱۷۳۶ میلادی شاه عباس سوم را هم برکنار کرد و او و پدرش را کشت خود با نام نادر شاه تاجگذاری نمود. به این ترتیب نسل پسری صفویه در ایران منقطع شد.
از دوران شاه اسماعیل صفوی ارتباط نزدیکی میان دو سلسله صفوی و خاندان خلیفه سلطانی که از نوادگان سلسله مرعشیان مازندارن بودند، وجود داشت. از این خاندان سلطان‌العلماء آملی برای سالیان متمادی وزیر اعظم شاه عباس، شاه صفی و شاه عباس دوم بود. خلیفه سلطان داماد شاه عباس اول و فرزندان او نوه‌های دختری شاه عباس بودند. در نسل‌های بعدی ازدواج‌های متعددی میان خاندان صفوی و فامیل خلیفه‌سلطانی صورت گرفت. در زمان انقراض صفویه نسل خلیفه سلطان در ایران بسیار بودند و خود را جانشین شاهان صفوی می‌شمردند. از آن جمله میرزا سید محمد مرعشی، نوه دختری شاه سلیمان اول، که پس از عزل شاهرخ شاه افشار در صفر ۱۱۶۳ قمری در مشهد با نام شاه سلیمان دوم تاجگذاری کرد. اما چندماه بیشتر سلطنت نکرد و در ربیع‌الثانی همان سال توسط سردارانش عزل شد. کمتر از ۴ ماه بعد، در ۲۵ رجب ۱۱۶۳ ه.ق اتحادی سه‌گانه از سرداران (علیمردان خان بختیاری، ابوالفتح خان بختیاری و کریم خان زند) یکی دیگر از اعضای خاندان خلیفه سلطان را به نام اسماعیل سوم در اصفهان به تخت نشاندند.
در دوران قاجار، نوادگان صفوی از تبار خلیفه سلطان در اصفهان و نواحی اطراف آن، از جمله میمه، جرقویه(مالواجرد، محمدآباد) و نائین زندگی می‌کردند. تا به امروز نیز بسیاری از اعضای این خاندان با نامهای شاه زاده صفوی، نواب صفوی، نواب صفا، صفوی‌نژاد، صفوی زاده، خلیفه سلطانی، مرعشی صفوی، صفوی سهی، طهماسبی ، نوابی و ... در شهرهای مختلف ایران و سایر نقاط دنیا زندگی میکنند.
صفوی‌های هند
چندتن از شاهزادگان صفوی از نسل پسری شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب اول در دوره صفوی، از ترس کشته شدن به دست شاهان صفوی، به هند گریختند و توسط ایلخانان هند به گرمی پذیرفته شدند. از جمله شاه رحمت‌الله صفوی، حاکم عظیم‌آباد و خاندان نواب‌های شمس‌آباد از نسل این شاهزادگان بودند.
صفویان و افشاریان
نادرشاه با شمس نساء بیگم دختر میرزا محمدعلی مرعشی پسر میرزا داوود مرعشی (ف. ۱۱۲۷ قمری) نبیره دختری شاه عباس اول ازدواج کرد. از این ازدواج صاحب پسری به نام | سفیر افغانستان در پکن نماینده رسمی دولت کابل در جمهوری خلق چین است.
فهرست سفیران
منابع
سفیران افغانستان در چین
فهرست‌های سفیران افغانستان |
43c5ddfc-aea4-43a7-a4aa-d3d179fff5ce | قزوین | باستانی پاریزی این حادثه را که به «لوطی بازار قزوین» معروف است چنین توصیف می‌کند: «اما افغانان بیست هزار تومان از قزوینیان خواستند، مردم قریب شش هزار تومان دادند. امان‌الله از این گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشیزه نمود. این مطالبه آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده‌است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره‌های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود. | چه کسی لوطی بازار قزوین را توصیف کرده است؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"باستانی پاریزی"
]
} | لوطی معانی متفاوتی دارد. لوطی در زمان قاجار به گروهی از کشتی‌گیران و بدنسازان آن زمان که به زورخانه رفت‌وآمد می‌کردند، اطلاق میشد. نشان ظاهری لوطی‌ها، دستمال یزدی و زنجیر کاشانی بود. بسیاری از این لوطی‌ها به عنوان کاسب خرده‌پا در بازار کار می‌کردند و بعضی به شغل‌هایی مانند نگهبانی شب، محافظت از حصارهای شهر و سازماندهی مراسم محرم مشغول بودند. آنها هنگام پیوستن به گروه لوطیان، به زندگی بر اساس اخلاق جوانمردی، دفاع از ضعیفان در برابر زورگویان، حمایت از محله در برابر تهدیدهای بیرونی و اجتناب از اشتغال به مشاغل پَست سوگند یاد می‌کردند. آنها به هنگام تمرین در زورخانه (حتی در شهرهای ترک‌زبان مانند تبریز) اشعار شاهنامه را می‌خواندند و برخی از آنها به فرقه‌های تصوف مانند حیدری و نعمتی پیوسته بودند.
از دیدگاه برخی از مردم، آنها پهلوان و قهرمان مردمی بودند؛ اما در نظر برخی دیگر، افرادی شرور تلقی می‌شدند.
خاستگاه
لوطی اولین بار توسط کسایی شاعر قرن چهارم، که لوطی‌ها را با «بچه‌های بی‌ریش» یکی دانسته به کار رفته‌است. مولوی و عبید زاکانی لوطی‌ها را شاهدباز می‌دانستند و واژهٔ لواطی هنوز همان‌طور استفاده میشود. همهٔ متون دلالت‌هایشان بر مفاهیم منفیِ جنسی نیست. مثلاً ناصرخسرو، لوطیان را با شرابخواران، دزدان و روسپی فروشان یکی می‌دانست، و سوزنی هشدار می‌داد که در معاملات تجاری نمیشود به لوطی‌ها اعتماد کرد. در زبان هندی نیز واژهٔ «بانکا» چنین بار معنایی را دارد و به افراد نامقید ولی بی‌باک گفته میشود.
منشأ استفادهٔ امروزین از واژهٔ لوطی‌بازار یا لوطی‌بازی به معنای تقلب کردن، خصوصاً در امور مالی، و لوطی کردن به معنای اسراف و صرفه‌جویی نکردن از همین‌جاست. در قرن شانزدهم و احتمالاً خیلی قبل‌تر، این لفظ برای اشاره به گروهی از قلندران بی سر و پا و لوطیان قلندرنمای بنگیانه (درویشان بینوا و سرگرم‌کنندگان درویش‌نما که از مواد مخدر استفاده می‌کردند) به کار می‌رفت. لوطی به دلقکان دربار امیری و سرگرم‌کنندگان دوره‌گرد (بندبازان، رقاصان و دلقکان) که کمدی بداهه اجرا می‌کردند یا آنها که حیوان، معمولاً میمون، خرس یا بز، همراه داشتند و با موسیقی می‌رقصیدند هم گفته میشد. در قرن نوزدهم این لفظ به دزدانی مانند رابین هود که به سنت عیاری، حاکمان ستمگر را به چالش می‌کشیدند به کار می‌رفت. لوطی‌ها جدا از جنبهٔ ضد اجتماعی خود به خاطر لوطی‌گری یا جوانمردی شناخته می‌شدند به این دلیل از الفاظ لوطی‌خدایی و لوطی‌اللهی که هر دو به معنای ارتباط فعالیت‌های آنان با عدالت الهی بود، استفاده میشد.
منابع
واژه‌ها و عبارت‌های فارسی
اقوام در ایران
تاریخ استان لرستان
تاریخ ایران
کولی در ایران
ویکی‌سازی رباتیک | آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود.
آقا محمدرضی هنگام محاصره قزوین به وسیله افاغنه حکم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانی آتشین، سپاه عظیمی گرد آورد و خود پیشاپیش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از یک نبرد دلیرانه در قریه دیال آباد (از توابع قزوین) کشته شد؛ ولی سپاه او افاغنه را در پشت دروازه های قزوین شکست دادند و این شکست سر آغاز بیرون راندن افاغنه از ایران گردید.
جغرافیا
مکان‌نگاری جغرافیایی
قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمودآباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
اقلیم
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.
زمین‌شناسی
زمین‌لرزه
استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تاکنون در آن رخ داده است.
در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی | لوطی صالح از آشنایان قدیم آغامحمدخان، سردودمان سلسله قاجار ایران بود. خان قاجار دستور داد بینی او را ببُرند. گذر لوطی صالح در محدوده بازار تهران به نام اوست.
داستانی دربارهٔ لوطی صالح
آغامحمدخان بعد از قتل برادرش جعفرقلی خان، لوطی صالح را در خلوت خواسته گفت به جهت مسخرگی و صحبت‌هایی که در مجالس اجزای سلطنتی زندیه و در حضور خود وکیل سرمایه و مکنت تو را می‌دانم، باید راست و بی کم و کاست بگویی و تقدیم کنی تا جان تو به سلامت بماند. لوطی صالح گفت راست می‌گویم و تقدیم می‌کنم، اما خداوند در وجود تو گذشت خلقت نفرموده؛ می‌گیری و باز جان مرا تلف می‌کنی. پس از گرفتن مبلغ هشت هزار تومان از او روز دیگر او را خواسته گفت می‌باید در حق تو رفتاری شود که دیگر روی رفتن مجالس را نداشته باشی. حکم شد تا بینی او را بریدند. بعد از بریدن بینی چون لوطی صالح آشنا ایام گرفتاری او بود جرئت کرد و گفت دیدی خداوند تعالی در وجود تو گذشت نیافریده. آغامحمدخان دستور داد آنچه از او گرفته شده بود رد کردند و به او گفت برو و به عتبات مجاور باش، زیرا می‌ترسم باز از طرف من مغضوب واقع شوی و حرف تو راست شود. لوطی صالح بدون آنکه دیناری ضرر مالی تحمل کند با همان دماغ بریده و کمال تردماغی رفت و در مشهد کاظمین تا زمان وفات مجاورت داشت.
منابع
به نقل از تاریخ عضدی.
دلقک‌های درباری
دلقک‌های طهران قدیم
قاجاریان | مجموعه بازار قزوین یکی از مکان‌های شهر قزوین است. پیشینه بازار در قزوین به یک‌هزار سال میرسد و با گذشت زمان این بازار تا دوره صفوی رشد می‌کند و در این دوره با انتخاب قزوین به‌عنوان پایتخت ایران و پس از آن با ساخت طرح‌های قابل توجهی در دورهٔ قاجار مانند کاروانسرای سعدالسلطنه در همجواری بازار به علت قرار گرفتن شهر قزوین در محور ارتباطی پایتخت به‌غرب و شمال ایران ارزش فوق‌العاده‌ای به‌آن داده میشود. ولی مجموعه بازار کنونی به دوره صفویه نسبت داده میشود و قسمت اعظم بناهای کنونی آن در دوران قاجار ساخته شده‌است. به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، «معماری بازار قزوین در زمان صفوی شکل گرفته و معماری بازارهای اصفهان، شیراز نیز به همان دوره برمیگردد، این بازار در طول ۹ قرن یک جابجایی از جنوب به شمال داشته بطوری که در این جابجایی مسجد جامع کاملاً از بافت بازار جدا شده‌است و هم‌اکنون ارتباطی بین بازار و مسجد جامع مشاهده نمیشود.»
در دوره صفویه محیط بازارها وسعت یافته‌اند و هر بازار به صنفی خاص تعلق داشته‌است. در گذر هر کدام از این بازارها، مسجد، حمام، سراها، تیمچه‌ها و قیصریه‌های وجود دارد که از این میان، تیمچه‌ها مرکز تجارت و قیصریه محل صنعتگران بوده‌است. بازار قیصریه قزوین با تاقهای آجری و ارتفاع بسیار زیاد، بخشهایی از بازار قزوین است که دارای چهار دروازه بوده و هنوز آثار آن به جای مانده است. درب شمالی به تیمچهٔ سرباز، درب جنوبی به تیمچهٔ سر پوشیده، درب شرقی به سرای وزیر و درب غربی به چهارسوق کوچکی متصل میشود.
مهمترین فضاهای بازار قزوین عبارت اند از: مسجدالنبی (مسجد شاه)، کاروانسرای سعدالسلطنه، کاروانسرای وزیر، سرای حاج رضا، سرای رضوی (سرای شاه)، تیمچه‌های روباز و سرپوشیده از جمله درویش مهدی، حاج محمد تقی و راستهٔ قیصریه.
پانویس
منابع
کتاب سیر تاریخی بنای شهر قزوین و بناهای آن از محمد دبیرسیاقی
پیوند به بیرون
حس و حال بازار سنتی قزوین در ایران نگری
آثار دوره صفویان در شهرستان قزوین
بازارهای تاریخی شهرستان قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
مجموعه‌های تاریخی شهرستان قزوین
مختصات نیازمند به بازبینی | چاه قلی یک اندیس مصالح ساختمانی است که در حوالی شهر ایزدخواست استان اصفهان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سنگ تزئینی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان اصفهان
منابع
اندیس‌های استان اصفهان
اندیس‌های مصالح ساختمانی | کوه چهار گنبد (سنگ تزئینی) یک اندیس مصالح ساختمانی است که در حوالی شهر کجان استان اصفهان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سنگ تزئینی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان اصفهان
منابع
اندیس‌های استان اصفهان
اندیس‌های مصالح ساختمانی | چاه قبری، روستایی در دهستان شریف‌آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان سیرجان در استان کرمان است.
منابع
روستاهای شهرستان سیرجان | کوه چهار گنبد یک اندیس مصالح ساختمانی است که در حوالی شهر زواره استان اصفهان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سنگ تزئینی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان اصفهان
منابع
اندیس‌های استان اصفهان
اندیس‌های مصالح ساختمانی | چاه کل، روستایی از توابع بخش فین شهرستان بندرعباس در استان هرمزگان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان سیاهو قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۰۰ نفر (۲۸خانوار) بوده‌است.
منابع
چاه کل | چه کسی چه کسی را؟ ( یا ?Kto kovo) یک اصل یا شعار بلشویکی ست که توسط ولادیمیر لنین، در ۱۹۲۱ فرمول‌بندی شد.
گویا لنین به دومین کنگرهٔ سراسریِ دپارتمان‌هایِ آموزشِ سیاسیِ روسیه، در ۱۷ اکتبرِ ۱۹۲۱، چنین گفته:
"همهٔ پرسش این است: چه کسی چه کسی را پشتِ سر خواهد گذاشت؟"
در ۱۹۲۵، لئون تروتسکی از تعبیر کوتاه‌شدهٔ "چه کسی، چه کسی را در مقاله‌اش با عنوان "به سوی سرمایه‌داری یا به سوی سوسیالیسم؟" استفاده کرد.
در ۱۹۲۹، این شکلِ کوتاه‌شده به وسیلهٔ ژوزف استالین، در سخنرانی‌اش خطاب به کمیتهٔ مرکزیِ حزبِ کمونیستِ شوروی، به کار برده شد. استالین به این تعبیر، "هاله‌ای از اجباری تخطی‌ناپذیر" بخشید (در حالی که عبارتِ لنین، تمایل به پذیرشِ رقابتِ اقتصادی را به شکل تلویحی درونِ خود داشت).
"واقعیت این است که ما طبق فرمول لنین زندگی می‌کنیم: Kto-Kovo (چه کسی چه کسی را؟) ما آنها را، یعنی سرمایه‌دارها را، از میدان به در خواهیم کرد ـ و چنان که لنین گفته بود ـ نبردِ سرنوشت‌ساز نهایی را پیشِ رویشان خواهیم گذاشت، یا آنها ما را از میدان به در خواهند کرد؟"
تعبیر «چه کسی چه کسی را» به عنوان فرمول و تک‌عبارتِ کوتاهی برای توصیف گریزناپذیریِ مبارزه طبقاتی به کار می‌رود؛ در اینجا، معنی عبارت این خواهد بود که چه کسی (کدام از یک از دو طبقهٔ متخاصم) بر دیگری چیرگی خواهد یافت. از این چشم‌انداز، تمام سازشکاری‌ها و پیمان‌ها میان دشمنان، مصلحتی ست ـ مانوری تاکتیکی ست در دلِ نبردی به منظورِ سروری.
منابع
تکیه‌کلام‌های سیاسی
شعارهای سیاسی |
0985cb70-0282-4bff-ae2e-ab4ebc7eee50 | قزوین | باستانی پاریزی این حادثه را که به «لوطی بازار قزوین» معروف است چنین توصیف می‌کند: «اما افغانان بیست هزار تومان از قزوینیان خواستند، مردم قریب شش هزار تومان دادند. امان‌الله از این گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشیزه نمود. این مطالبه آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده‌است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره‌های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود. | چه کسی حکم جهاد با افغانها را صادر کرد؟ | false | {
"answer_start": [
1152
],
"text": [
"شیخ آقامحمد رضی قزوینی"
]
} | آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود.
آقا محمدرضی هنگام محاصره قزوین به وسیله افاغنه حکم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانی آتشین، سپاه عظیمی گرد آورد و خود پیشاپیش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از یک نبرد دلیرانه در قریه دیال آباد (از توابع قزوین) کشته شد؛ ولی سپاه او افاغنه را در پشت دروازه های قزوین شکست دادند و این شکست سر آغاز بیرون راندن افاغنه از ایران گردید.
جغرافیا
مکان‌نگاری جغرافیایی
قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمودآباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
اقلیم
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.
زمین‌شناسی
زمین‌لرزه
استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تاکنون در آن رخ داده است.
در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی | برخی منابع ادعا کرده‌اند که آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) با القاعده اسامه بن لادن و جنگجویان " عرب افغان " آن در زمانی که گروه‌های مجاهدین را برای جنگ با اتحاد جماهیر شوروی در جریان جنگ شوروی و افغانستان مسلح کرد، روابط داشته‌است.
تقریباً همزمان با حمله شوروی به افغانستان، ایالات متحده شروع به همکاری با استخبارات بین‌سرویس پاکستان (ISI) کرد تا سالانه چند صد میلیون دلار کمک در اختیار شورشیان مجاهد افغان که با دولت طرفدار شوروی افغانستان و ارتش شوروی در عملیات طوفان می‌جنگیدند، بگذارد. در کنار مجاهدین بومی افغان، داوطلبان مسلمانی از کشورهای دیگر نیز حضور داشتند که در میان مردم به «عرب افغان» معروف بودند. مشهورترین اعراب افغانستان اسامه بن لادن بود که در آن زمان به عنوان یک سعودی ثروتمند و متدین شناخته میشد که پول خود را تأمین می‌کرد و به جمع‌آوری میلیون‌ها نفر از دیگر اعراب ثروتمند خلیج فارس کمک می‌کرد.
هنگامی که جنگ به پایان رسید، بن لادن سازمان القاعده را سازماندهی کرد تا به جهاد مسلحانه علیه سایر کشورها، به ویژه علیه ایالات متحده، ادامه دهد.
شماری از مفسران حملات القاعده را به عنوان " پس ضربه " یا پیامد ناخواسته کمک‌های آمریکا به مجاهدین توصیف کرده‌اند. در پاسخ، دولت ایالات متحده و مقامات اطلاعاتی آمریکا و پاکستان درگیر در این عملیات این نظریه را رد کرده‌اند. بسیاری از روزنامه نگاران، از جمله پیتر برگن، خبرنگار سی ان ان نیز این ادعا را رد کرده‌اند. آنها معتقدند که این کمک‌ها توسط دولت پاکستان داده شده‌است، این کمک‌ها به مجاهدین افغان و نه خارجی‌ها رسیده‌است، و هیچ تماسی بین اعراب افغان (مجاهدین خارجی) و سیا و سایر مقامات آمریکایی وجود نداشته‌است، چه برسد به آموزش تسلیحاتی. مربیگری یا تلقین.
به تاریخ سال ۲۰۱۸، هیچ مدرک مستندی در دسترس عموم برای پشتیبانی از هیچ‌یک از ادعاهای مربوط به همکاری بین سازمان‌های دولتی ایالات متحده و بن لادن وجود ندارد.
منابع
ادعاها
اسامه بن لادن
جنگ اتحاد شوروی در افغانستان | ممالک اسلامی، فتوای جهاد علیه کفار متجاوز و اشغالگر، حضور در جبهه‌های نبرد و ....
در مشروطه
سید مصطفی کاشانی یکی از رهبران روحانی این نهضت است که فعالیت‌های مشروطه خواهی و قانون خواهی بسیاری داشته‌است. چه در زمان مشروطه اول، چه استبداد صغیر که برخی مکتوبات آخوند خراسانی و شیخ عبدالله مازندرانی توسط وی به مشروطه خواهان ایرانی ارسال می‌گردید. و چه هنگام مشروطه دوم که حتی مجتهد کاشی به عنوان یکی از مجتهدان جامع‌الشرایط توسط مراجع نجف اشرف برای انتخاب طراز اول‌های مجلس شورای ملی برای نظارت بر مصوبات مجلس شورا در عدم مخالفت با شرع انور معرفی میگردد. همچنین چنانکه آخوند خراسانی تا دم آخر زندگی مدافع مشروطه باقی‌ماند مرحوم کاشانی نیز جزو همراهان وی بود و عازم حرکت به سمت ایران و جزو مجتهدان برجسته این حرکت بود. بعدها در کاظمیه نیز ایشان به خیل مجاهدان پیوست. (واقعات اتفاقیه شریف کاشانی، ج۱، ص۲۹۶. سیاست نامه خراسانی، ص۲۶۰. سیری در سیره علمی و عملی آخوند خراسانی، عبدالرضا کفایی و دیگران، ص۱۶۸. حیات الاسلام فی احوال آیة الملک العلام یا برگی از تاریخ معاصر ایران، آقانجفی قوچانی، ص۱۲۷.)
استعمار ستیزی
در انتهای عصر مشروطه دوم و در سالیان ۱۳۲۸ و ۱۳۲۹ق روسیه ایران را تهدید به اشغال نظامی‌کرد و انگلیس نیز با وی همدست بود. از سوی دیگر برخی استعمارگان دیگر مانند ایتالیا لیبی را تهدید به اشغال نمود. علمای شیعه علاوه بر تلاش برای دفع استعمار تهدیدکننده ایران ضد استعمارگرانی که دیگر بلاد شیعه و سنی را تهدید می‌کردند به صورت یکسان نگریسته و خود وارد عرصه مبارزه گشتند. و عاقبت فتوای لزوم دفع کفار و جهاد علیه روسیه و استعمارگران دیگر را صادر کردندو سید مصطفی کاشانی از برجسته‌ترین علمای حاضر در این قضایا بود.
فتوای جهاد
عالمان شیعه در چندین مرحله در طی دهه دوم و سوم قرن چهاردهم هجری علیه اشغالگران کافر فتوای جهاد صادر نمودند. چه در زمان اشغال ایران توسط روس و اشغال لیبی توسط ایتالیا در سال ۱۳۲۹ق و چه در سال ۱۳۳۳ و بحران جنگ جهانی اول و اشغال عراق توسط انگلیس. این امر باعث میشود که حتی عالمان اهل سنت که معمولاً در این قضایا تابع دولت‌های خود هستند فتوای جهاد می‌دهند. به عنوان مثال شیخ الاسلام عثمانی از این دست افراد است که فتوای جهاد میدهد. اما اینکه در برخی منابع نوشتهاند شیخ السلام ابتدا فتوای جهاد داده و علمای شیعی به تبعیت از وی اقدام به فتوای جهاد کرده‌اند صحیح نیست. بلکه در قضیه لیبی و روس در چند سال قبل از جنگ جهانی اول، علمای شیعه در صدور فتوای جهاد پیشقدم بودند و بر عکس، در این زمان حتی عالمان سنی و دیگر کشورهای اهل سنت، نسبت به حمله دولت‌های روس و انگلیس به ایران کار خاصی نکرده و حتی همدردی هم نکردند. (تاریخ روابط خارجی ایران، عبدالرضا هوشنگ مهدوی، ص۳۴۳ و کرمانشاهان در جنگ جهانی اول، کشاورز، ص۲۴. تشیع و مشروطیت، عبدالهادی حائری، ص۱۶۳.)
حضور در جبهه‌های نبرد
در زمان بحبوحه جنگ بین‌الملل اول، علمای شیعه تنها به فتوای جهاد اکتفا نکرده و در زمانی که انگلیس در هنگامه جنگ جهانی اول عراق را به اشغال خود در آورد در ابتدای ورود انگلیس به عراق تا مدتها جنگ بین نیروهای داخلی | جهادی می‌تواند به موارد زیر یا نسبت با آنها اشاره کند:
جهاد، مفهومی در اسلام
مجاهدین افغان
سلفی‌های جهادی
جان جهادی، از اعضای داعش
جستارهای وابسته
جهاد (ابهام‌زدایی) | پس از جنگ قلعه طبرسی، قیامی به رهبری ملا محمدعلی زنجانی ملقب به حجت در زنجان شکل گرفت. وی هزاران نفر از پیروان خود را به آیین جدید درآورد. درگیری‌ای بین جمعیت بابی و غیر بابی شهر ایجاد شد و در نتیجه حاکم شهر، شهر را به دو قسمت بابی و غیر بابی تقسیم کرد. بین دو گروه جنگ درگرفت، حاکم شهر نیروهای مسلح متعددی به کار گرفت، و محله بابیان به مدت تقریباً ۹ ماه محاصره شد که طی آن مدافعان بابی با تجهیزات ناچیز محاصره کنندگان مسلح را متوقف کردند و بسیاری را کشتند. بسیاری از بابیان در طول مبارزه کشته شدند و بیشتر بازماندگانی که تا آخر جنگیدند، قتل‌عام شدند. بابیان، مطابق با قوانین شیعه، معتقد بودند که وقتی امام در جهان است، فقط او می‌تواند حکم جهاد صادر کند. آنها مجاز بودند که برای دفاع از خود وارد جنگ شوند، اما حمله بدون دستور صریح امام - یعنی خود باب - قابل پذیرش نبود. از همان روزهای آغازین جنبش، بابی‌ها انتظار داشتند که چنین دستوری صادر شود. قرار بود امام زمان علیه دشمنان خود بجنگد و آنها را شکست دهد و بابیان انتظار داشتند که برای پاکسازی جهان از شر و کفر به این جهاد بپیوندند. بابی‌های زنجان آماده بودند، اما دستور هرگز صادر نشد - در حقیقت، گفته میشود که باب وقتی سه سال پیش از آن از زنجان [در مسیر تبعید و زندانی شدن در آذربایجان] می‌گذشت حجت را از هرگونه اقدامی مبنی بر به کار بردن زور و خشونت منع کرده بود. تواریخ بابی نیز بر سر این مسئله توافق دارند که بابیان زنجان اعلام جهاد نکردند بلکه صرفاً از خود دفاع کردند. با در نظر داشتن عدم دستور جهاد از سوی باب، اهداف جنگ بابیان صرفاً در جهت دفاع از خود بود و وقتی که موفق به دفاع از خود نمی‌شدند با تأسی از امام حسین و یارانش برای دفاع از حقیقت دیانتشان با طیب خاطر جان می‌دادند. هدف دولت از جنگ امّا عملی‌تر بود: از بین بردن احتمال حمله نظامی بابیان به جاده حیاتی تهران-تبریز. بابیان امکان رسیدن به توافقی قابل قبول با دولت را نداشتند جنگیدند تا اینکه فقط حدود صد نفر از مبارزان آنها برای تسلیم باقی ماندند. دولت تقریباً موفق به نابودی کامل جامعه بابی زنجان شد. جامعه فعال بابی بعد از اینکه فرزندان بازماندگان درگیری در زنجان بزرگ شدند، دوباره احیاء شد.
نگرش بابیان
مسیو نیکلا، منشی اول سفارت فرانسه در ایران، در این خصوص می نویسد: مسلمانان یک‌نفر بابی را موسوم به شیخ علی دستگیر کردند و پس از آزار و اذیت بسیاری به دارالحکومه بردند. امام جمعه در آنجا حاضر بود به محض مشاهده از فرط خشم قلم تراش را از قلمدان بیرون آورده در چند جای شکم او فرو برد و او را کشت. علما نامه‌هایی به شاه نوشتند و مراتب وحشت و بلاتکلیفی خود را به عرض شاه رساندند. شاه که از جنگ مازندران تازه خلاص شده بود با اصرار صدراعظم و اعلان جهاد ملاها حکم کرد که تمام بابی‌ها را بکشند و اموالشان را غارت کنند. روز جمعه جارچیان به بازار آمدند و فریاد برآوردند: "ای مسلمانان حکم علما و اعلیحضرت است هرکس می‌خواهد دارائی | چهارده دامغان یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر دامغان استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سمنان
منابع
اندیس‌های استان سمنان
اندیس‌های فلزی | داد و اعلام شد: اهالی نارداران رافق تقی لی را محکوم به مرگ کرده‌اند و باید سر وی را از بدنش جدا کرد.
وی باید بداند که ما نخواهیم گذاشت او زنده بماند. خطیبان این مراسم اعلام کردند که رافق تقی لی را زنده نخواهیم گذاشت، زنده نخواهیم گذاشت…
در پی اوج گرفتن اعتراضات، دولت آذربایجان رافق تقی را دستگیر و به اتهام نفرت پراکنی به سه سال زندان محکوم کرد. وی بعد از دو سال، با عفو ریاست جمهوری آزاد شد. مدیر مسئول نشریه سمیر صداقت اوغلو هم برای مدت کوتاهی زندانی شد.
ایلقار ابراهیم اوغلو خطیب جمعه باکو در پاسخ به مدافعان وی که خواهان گذشت مقامات مذهبی شده بودند، گفته بود:
هیچکس نمی‌تواند در مورد حقی که متعلق به او نیست، گذشت کند. در این مورد ضرر به منافع شخصی رسانده نشده‌است که کسی بتواند آن را ببخشد، بلکه به منافع جمعی ضرر رسانده شده‌است و درست نیست که کسی از طرف جامعه مدعی بخشش و عفو در این مورد شود.
در ایران نیز مرتضی بنی‌فضل نماینده استان آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری و از مدرسین حوزه علمیه قم اعلام کرد: «رافق تقی لی» روزنامه‌نگار کشور جمهوری آذربایجان به اتهام افساد و مرتد بودن واجب قتل میباشد و هر شخصی که «رافق تقی لی» را به هلاکت برساند منزل مسکونی این آیت‌الله را به عنوان جایزه دریافت خواهد کرد.
بنا به اظهارات پان ترکیست ایرانی پیروز دیلنچی، رافق تقی دقیقاً یک سال قبل از مرگش به وی گفته بوده حزب‌اللهی‌های باکو تهدید به مرگش کرده‌اند.
فتوای قتل
یک هفته بعد محمد فاضل لنکرانی که اصالتاً از لنکران کشور آذربایجان بود، با صدور فتوایی نوشت: قتل او بر هر کسی که به او دسترسی داشته باشد لازم است و مسئول روزنامه مذکور که چنین افکار و عقایدی را با علم و توجه منتشر می‌کند همین حکم را دارد.
سؤال: وظیفه مسلمانان در قبال این امر غیرقابل تحمل چیست؟
مقلدین حضرتعالی از آذربایجان
بسمه تعالی
چنین شخصی چنانچه مسلمان‌زاده باشد، با اعترافات مذکور مرتد است و چنانچه کافر بوده، از مصادیق ساب النبی است و در هر صورت برفرض چنین اعترافاتی قتل او بر هر کسی که دسترسی داشته باشد لازم است و مسئول روزنامه مذکور که چنین افکار و عقائدی را با علم و توجه منتشر می‌کند همین حکم را دارد. خداوند اسلام و مسلمین را از شر دشمنان حفظ فرماید. یریدون لیطفوا نورالله بافواهم والله متم نوره ولوکره الکافرون.
محمد فاضل لنکرانی
۴ / ۹ / ۸۵»
من به خدا نزدیکترم
رافق تقی لی در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود گفت:
هفت آیت‌الله برای مرگ من فتوا داده‌اند. برخی از آنها دار فانی را وداع گفتند. اینان که به اصطلاح خادمان دین هم هستند و به نام دین، فتوای قتل دیگران را صادر میکنند، کارشان بی‌معناست. من مثل آنها کتابهای دینی زیادی نخواندم و بیشتر، کتابهای علمی خواندم؛ اما برای کسی آرزوی مرگ نمی‌کنم. بگذار زندگی کنند. نکش و حکم قتل صادر نکن! زندگی را هدیه کن، نه مرگ را! من هم از شما خوشم نمی‌آید؛ اما من به مرگ شما حکم نمی‌کنم؛ پس به من بگوئید چه کسی به خدا نزدیکتراست. من از آیت‌الله‌ها هم به خدا نزدیکتر هستم.
پانویس
منابع
اعتراض محسن کدیور به فتوای ترور توسط فاضل‌لنکرانی‌ها
نویسنده آذربایجانی منتقد اسلام | چه کسی چه کسی را؟ ( یا ?Kto kovo) یک اصل یا شعار بلشویکی ست که توسط ولادیمیر لنین، در ۱۹۲۱ فرمول‌بندی شد.
گویا لنین به دومین کنگرهٔ سراسریِ دپارتمان‌هایِ آموزشِ سیاسیِ روسیه، در ۱۷ اکتبرِ ۱۹۲۱، چنین گفته:
"همهٔ پرسش این است: چه کسی چه کسی را پشتِ سر خواهد گذاشت؟"
در ۱۹۲۵، لئون تروتسکی از تعبیر کوتاه‌شدهٔ "چه کسی، چه کسی را در مقاله‌اش با عنوان "به سوی سرمایه‌داری یا به سوی سوسیالیسم؟" استفاده کرد.
در ۱۹۲۹، این شکلِ کوتاه‌شده به وسیلهٔ ژوزف استالین، در سخنرانی‌اش خطاب به کمیتهٔ مرکزیِ حزبِ کمونیستِ شوروی، به کار برده شد. استالین به این تعبیر، "هاله‌ای از اجباری تخطی‌ناپذیر" بخشید (در حالی که عبارتِ لنین، تمایل به پذیرشِ رقابتِ اقتصادی را به شکل تلویحی درونِ خود داشت).
"واقعیت این است که ما طبق فرمول لنین زندگی می‌کنیم: Kto-Kovo (چه کسی چه کسی را؟) ما آنها را، یعنی سرمایه‌دارها را، از میدان به در خواهیم کرد ـ و چنان که لنین گفته بود ـ نبردِ سرنوشت‌ساز نهایی را پیشِ رویشان خواهیم گذاشت، یا آنها ما را از میدان به در خواهند کرد؟"
تعبیر «چه کسی چه کسی را» به عنوان فرمول و تک‌عبارتِ کوتاهی برای توصیف گریزناپذیریِ مبارزه طبقاتی به کار می‌رود؛ در اینجا، معنی عبارت این خواهد بود که چه کسی (کدام از یک از دو طبقهٔ متخاصم) بر دیگری چیرگی خواهد یافت. از این چشم‌انداز، تمام سازشکاری‌ها و پیمان‌ها میان دشمنان، مصلحتی ست ـ مانوری تاکتیکی ست در دلِ نبردی به منظورِ سروری.
منابع
تکیه‌کلام‌های سیاسی
شعارهای سیاسی | چوکووزر یک منطقهٔ مسکونی در بلغارستان است که در استان صوفیه واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای بلغارستان
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای استان صوفیه | چاه افغان، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان جیرفت در استان کرمان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان اسفندقه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۵۲ نفر (۱۲خانوار) بوده‌است.
منابع
چاه افغان ۱ |
0cc587d7-4113-4efc-b096-88a8df642862 | قزوین | باستانی پاریزی این حادثه را که به «لوطی بازار قزوین» معروف است چنین توصیف می‌کند: «اما افغانان بیست هزار تومان از قزوینیان خواستند، مردم قریب شش هزار تومان دادند. امان‌الله از این گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشیزه نمود. این مطالبه آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده‌است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره‌های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود. | کدام پادشاه افغان به قزوین لشکر کشید؟ | false | {
"answer_start": [
873
],
"text": [
"اشرف افغان"
]
} | لشکرکشی‌های نادرشاه یا جنگهای نادری مجموعه‌ای از درگیری‌هایی بود که در اوایل تا اواسط قرن هجدهم در سرتاسر اوراسیا مرکزی عمدتاً توسط فاتح ایرانی نادرشاه انجام شد. مبارزات او از سرنگونی سلسله صفویه ایرانی توسط افغان‌های هوتکی سرچشمه گرفت. در فروپاشی و تجزیه شدن امپراتوری صفوی و متعاقب آن پس از تسخیر اصفهان، پایتخت ایران به دست افغانها، شاه تهماسب دوم، مدعی تاج و تخت صفوی، نادر را به خدمت خود پذیرفت. نادر پس از تحت کنترل درآوردن شمال غرب ایران و نیز خنثی کردن افغان‌های ابدالی در شرق و همچنین تبدیل طهماسپ دوم به یک دست نشانده، علیه افغان‌های هوتکی لشکرکشی کرد و بقیه نقاط کشور را تسخیر کرد. در یک سری از پیروزی‌های بزرگ، افغانها از بین رفتند و طهماسب دوم به عنوان یک پادشاه احیا شده صفوی به تاج و تخت بازگشت.
از جمله جنگهای نادری میتوان اردوکشی سبزوار، جنگ کرنال، جنگهای ایران و عثمانی، شورش محمدخان بلوچ، محاصره قندهار، نبرد تنگه خیبر، نبرد دامغان (۱۷۲۹)، نبرد کافر قلعه، نبرد کرکوک و نبرد مورچه‌خورت را نام برد.
نتیجه این جنگ‌ها تجدید حیات امپراتوری ایران (افشار) در خاورمیانه، آسیای مرکزی، جنوب و قفقاز بود.
پس از قدرت گرفتن مجدد صفویان، نادر به مناطق غربی و شمالی امپراتوری لشکرکشی کرد تا سرزمین‌های از دست رفته به عثمانی‌ها و روس‌ها را بازپس گیرد. پس از یک جنگ تلخ پنج ساله، نادر توانسته بود مرزهای غربی ایران را احیا کند و همچنین حاکمیت ایران را بر بیشتر مناطق قفقاز دوباره تحمیل کند. مشروعیتی که دستاوردهای نظامی حیرت‌انگیز او برای او به ارمغان آورده بود، کودتای بدون خون‌ریزی علیه سلطنت صفویه را به وجود آورد که در آن او از حمایت همه‌جانبه نخبگان حاکم ایران برخوردار بود. اولین لشکرکشی نادرشاه به عنوان پادشاه سلسله تازه تأسیس افشاریه، انقیاد کامل افغانستان بود. نتیجه الحاق افغانستان توسط امپراتوری نادر این بود که او اکنون مسیر مستقیمی برای حمله به هند مغول داشت. در یکی از خارق‌العاده‌ترین لشکرکشی‌های خود، تنها با ده هزار نفر از گردنه خیبر عبور کرد و متعاقباً به قلب مغول فرود آمد، جایی که با ارتش مغول درگیر شد و با وجود اینکه تعدادشان شش به یک بود، دشمنانش را در کمتر از سه ساعت درهم شکست. پس از اینکه امپراتوری گورکانیان را مغلوب خود کرد و به دهلی رفت، دلیل این لشکرکشی کاملاً مشخص نیست، برخی به بدهی‌های معوقی که هند به ایران داشت اشاره میکنند، برخی دیگر هم میگویند علت فرار افغانی‌هایی بود که به هند پناهنده شده بودند، نادرشاه ابتدا با احترام از پادشاه هند درخواست استرداد آنها را داشت اما هنگامی که پادشاه هند فرستاده نادر را به قتل رساند نادرشاه به هند لشکر کشید و طی نبرد کانال لشکر هند را درهم کوبید.
با بازگشت نادر به امپراتوری، جنگهای جدیدی در مناطق آسیای مرکزی رخ داد. نادر نفوذ ایران را در منطقه مرکزی آسیا توسعه داد تا جایی که قلمرویی بزرگتر از امپراتوری قدیمی ساسانیان ایجاد شد. با این حال، در این مرحله، نادر با سختی‌های روزافزون روانی روبرو بود که به آرامی به دیوانگی و وسواس فکری و پارانویا دچار شد. جنگهای بعدی او علیه لزگی‌ها در شمال قفقاز کمتر موفق بود و محاصره‌اش بر بغداد به دلیل بی حوصلگی غیرمعمول | اشرف خان غلجائی یا اشرف شاه هوتکی چهارمین پادشاه دودمان هوتکی در میانه ۱۷۲۵ تا ۱۷۲۹ میلادی بود. وی پسر عبدالعزیز هوتک و پسرعموی محمود افغان سومین پادشاه این سلسله بود. اشرف در سال ۱۷۲۵ میلادی پس از کشتن پسر عمویش محمود، برای مدت کوتاهی به سلطنت رسید.
وقایع پیش از تاج گذاری اشرف شاه
ادعای سلطنت و خیانت‌های تهماسب میرزای صفوی
تهماسب میرزا پسر شاه سلطان حسین صفوی پس از تصرف اصفهان توسط هوتکیان به استرآباد که تحت حکومت فتحعلی‌خان قاجار بود، پناه برد.
با سقوط صفویه، پتر یکم به ایران لشکر کشید و قشون روسیه در سپتامبر ۱۷۲۲ میلادی دربند و در ۱۷۲۳ باکو را به اشغال خود درآوردند. طبق قراردادی که در سپتامبر ۱۷۲۳ تنظیم گردید، پتر یکم به تهماسب میرزا وعده داد که او را در مبارزه با افغانان یاری دهد؛ و تهماسب نیز دربند و باکو را جز قلمرو روسیه شناخت و گیلان را نیز در اختیار آنها گذاشت.
در این رابطه، اسماعیل بیگ- نماینده تهماسب در روسیه- نیز در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۱۷۲۳ در پتروگراد اولین عهدنامه بین ایران (دولت تهماسب دوم) و روسیه را امضاء کرد. به موجب بند دوم این معاهده: «اعلیحضرت شاه (تهماسب) شهرهای دربند و باکو را با تمام زمین‌ها و جاهایی که به این دو شهر بسته‌است و در کنار دریای خزر جای دارند و نیز ایالات گیلان، مازندران و استرآباد را برای تصرف و تصاحب ابدی به اعلیحضرت امپراتور سراسر روسیه (پتر) واگذار می‌کند و این سرزمین‌ها از این زمان تا جاودان متعلق به اعلیحضرت امپراتور سراسر روسیه و در تابعیت او خواهد بود…»
تهماسب، ولایات غربی ایران را نیز به دولت عثمانی واگذارد و آنان هم بلافاصله همدان، ایروان و تبریز را اشغال کردند.
بیماری و وفات شاه محمود
مدتی بعد تهماسب میرزا که ادعای سلطنت نموده بود، قزوین را پایتخت خود اعلام کرد. پس از این، شاه محمود به سوی قزوین قشون اعزام کرده و تهماسب به سوی آذربایجان گریخت؛ اما مردم قزوین علیه سپاه او قیام کرده و به اردوی سپاه شبیخون زده و عده زیادی از لشکر هوتکی را کشتند. صرف نظر از تهماسب میرزا، دو مدعی دیگر تاج و تخت صفوی به نامهای صفی میرزا و سلطان محمد میرزا هم شروع به شورش و سرکشی و تشکیل قوای مسلح نمودند. این حوادث به تدریج باعث بروز بیماری روانی در شاه محمود گردید و او به همه دربار حتی اعضای خاندان هوتکی بدگمان گردید. چنانکه اشرف و امان اله از سرداران افغان، به قندهار فرار کردند. او بیشتر فرزندان شاه سلطان حسین (به جز دو تن) را که در اصفهان تحت نظرش بودند، در دوران بیماری (و به دلیل بدگمانی) کشت و نیز تعداد زیادی از درباریان را بی جهت از میان برد. بالاخره در سال ۱۷۲۵ میلادی، شاه محمود پس از حدود سه سال شاهنشاهی ایران در سن ۲۸ سالگی به علت بیماری عصبی و ابتلا به فلج در گذشت.
آغاز سلطنت اشرف
پس از درگذشت محمود، دربار هوتکی به اتفاق آرا، میراشرف را به جانشینی برگزیدند. یکی از علل اصلی انتخاب اشرف به شاهنشاهی ایران این بود که او در واقع وارث اصلی سلطنت محسوب میشد؛ زیرا پیش از شاه محمود پدر اشرف یعنی امیر عبدالعزیز خان قبیلهٔ هوتکی و والی | به سال ۹۵۳ ه.ق به علت نزدیکی تبریز به مرزهای عثمانی و آسیب‌پذیر بودن این شهر و نیز دور بودن از خراسان و هجوم مداوم ازبکان به ایران پایتخت را به قزوین انتقال داد؛ که این پایتختی تا سال ۱۰۰۶ ه.ق (به مدت نیم قرن) ادامه داشت.
تحولات شهر قزوین پس از پایتختی
شاه تهماسب پس از انتقال پایتخت به قزوین دستور ساخت باغ بزرگی را در مرکز شهر قزوین داد؛ که عبدی بیگ شیرازی مراحل ساخت این باغ را در مقدمه روضةالصفات اینگونه توصیف می‌کند.
لازم به توضیح است که عبارت «گلزار بهشتش» به حساب ابجد عدد ۹۶۷ را نشان میدهد که این عدد تاریخ اتمام ساخت باغها و عمارت‌ها بوده‌است.
با آغاز دوره صفوی و استقرار آنها در مرزهای کهن با مرکزیت نواحی شمال و غرب ایران و اعلام حکومت شیعی، باب جدیدی را برای گسترش همه‌جانبه شهر قزوین فراهم آورد که آثار مکتوب مورخان و سیاحان و یادمان های تاریخی _فرهنگی، نمایانگر این گسترش است.
تغییرات سیاسی و جابه‌جایی پایتخت از قزوین به اصفهان که با تحولات در جنوب ایران با حضور دولت‌های اروپایی همراه بود، نتوانست اهمیت کلیدی منطقه قزوین را در پیوند غرب به شرق ایران با دولت‌های همسایه در مرزهای شمال و غرب ایران کمرنگ کند.
تحولات کالبدی - فضایی شهر قزوین به هنگام پایتختی
یکی از دوران‌های طلایی تاریخ قزوین، انتخاب این شهر به عنوان پایتخت حاکمیت شیعی صفوی است. با استقرار دولت شیعی صفوی در قرن دهم هجری، عصر جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد و از این زمان قزوین به محل تجمع دولتمردان، علما و اندیشمندان و صاحبان حرفه و فن و هنر تبدیل شد.
حکومت صفوی با تکیه بر مفاهیم عرفانی از سویی و تعابیر و تفسیر شریعت از نظرگاه مذهب شیعه از دیگر سو، موفق شد تا پایگاه اجتماعی بسیار گسترده‌ای در خطهای بس وسیع به دست آورد.
ژان شاردن که در مجموع یازده سال در دوره صفویان (۷۰–۱۶۶۴ و ۷۷–۱۶۷۱ میلادی) در ایران بوده در سال ۱۶۷۴ میلادی در شهر قزوین چهار ماه اقامت می‌کند و دربارهٔ آن می‌نویسد:
نبرد با افغانها
با سقوط اصفهان به دست افغانها و تسلیم شدن شاه سلطان حسین در سال ۱۱۳۵ ه.ق طهماسب میرزا، فرزند سلطان حسین که در قزوین به سر می‌برد در آنجا تاجگذاری کرد. با اعلام تاجگذاری طهماسب میرزا، افغانها با سپاهی گران به سوی قزوین حرکت کردند و شاه طهماسب در نهایت خفت و خواری با شتاب فراوان قزوین را ترک و به سوی تبریز فرار کرد. سپاه افغان وارد شهر قزوین شد و مورد پذیرایی قزوینی‌ها قرار گرفت اما افغانها به غارت اموال تجاوز به حقوق مردم پرداختند. مردم قزوین نیز همراه با قزلباشان به یک باره بر سر افغانها ریخته و بسیاری را کشته و بسیاری از افغانها نیز به سوی اصفهان متواری شدند.
باستانی پاریزی این حادثه را که به «لوطی بازار قزوین» معروف است چنین توصیف می‌کند: «اما افغانان بیست هزار تومان از قزوینیان خواستند، مردم قریب شش هزار تومان دادند. امان‌الله از این گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشیزه نمود. این مطالبه آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی | بهرامشاه بن طغرل‌شاه، نهمین حاکم قاوردی کرمان و پسر طغرل‌شاه بود که بعد از مرگ پدر در سال ۵۶۳ هجری به قدرت رسید اما درگیر منازعات جانشینی با برادران خود یعنی ارسلان‌شاه دوم و توران‌شاه دوم شد و سرانجام در سال ۵۷۰ هجری بر اثر بیماری درگذشت.
پانویس
منابع
فرمانروایان سلجوقی
حاکمان کرمان | آزادخان سلیمانخیل هوتکی غلجایی ملقب به آزادخان افغان، اهل غزنی افغانستان، که پس از فتح این شهر توسط نادر شاه (۱۱۵۰ق) به سپاه او پیوست و در لشکرکشی به هندوستان شرکت کرد و تا پایان کار پادشاه افشار در خدمت وی به سر می‌برد. او از ابراهیم‌شاه، برادرزاده نادر، لقب خانی دریافت کرد و پس از شکست ابراهیم‌خان از شاهرخ میرزا، فرصت را مغتنم شمرده، ارومیه را تصرف کرد و به حکومت در قسمتی از آذربایجان پرداخت و مدعی تاج و تخت ایران بود. که بالاخره اصفهان را فتح کرد و به اسم خود سکه ضرب کرد.
حکمرانی آذربایجان
پس از قتل نادر به نیروهای ابراهیم‌میرزا برادرزاده نادر پیوست و از او لقب خانی گرفت، اما با شکست ابراهیم‌میرزا از نیروهای شاهرخ‌میرزا به او به همراه سواران افغان به سید محمد، تولیت آستان قدس رضوی پیوست و از طرف او به قزوین فرستاده شدند. پس از انصراف از سرحدداری غرب به فرمان خالدپاشا والی شهرزور پیوست، پس از آن به خدمت نقی‌خان قاسملو افشار درآمد. در آخر با متحد ساختن رهبران ترک و کرد محلی و سازش با اراکلی‌خان پادشاه کارتلی و کاختی، توانست کنترل تمامی نواحی میان ارومیه و اردبیل را به دست گیرد. وی بعدتر کنترل زاگرس مرکزی را نیز به دست آورد. همچنین آزاد خان برای فتح گرجستان به آنجا لشکر کشید ولی شکست خورد، بنابر گفته گلستانه آزاد خان از تصمیم به حمله به گرجستان صرف نظر نکرده و بار دیگر برای حمله به آنجا آماده میشود، و اینبار لشکری از فرقه افشار را با خود متفق ساخته و بیشتر از پیش آماده جنگ شده و عازم گرجستان میگردد. بالمقابل لشکر گرجیه هم به دفاع پرداخته و بعد از تلفات زیاد به هر دو طرف بالاخره شکست به جماعت گرجیه افتاده و پا به فرار میگذارند، آزاد خان بعد ازین پیروزی خواستار ازدواج با خواهر اراکلی حکمران گرجستان میشود، اراکلی پیشنهار را قبول کرده خواهر خود را به زنی آزاد خان در میاورد، و آزاد خان بعد از پنج تا شش روز اقامت در گرجستان دوباره به آذربایجان بر میگردد.
ختیاریها با افغانها بود. تا جایی که آزاد خان افغان، ابدال خان بختیاری را به سمت حاکم محال پشت کوه منصوب می‌کند. در طی جنگهای آزاد سازی و یکپارچگی ایران توسط کریم خان زند، آزادخان به دعوت علی‌مرادخان بختیاری قصد تسخیر قلعه راهبردی کرمانشاه را داشت؛ اما پیش از رسیدن وی، کریم‌خان زند حاکم حقیقی غرب ایران این لشکر را شکست داد. آزادخان پس از این شکست خواست به آذربایجان بازگردد. پس سفیری نزد کریم‌خان فرستاد و پیام داد که چون وی گناهی نکرده، و به علیمردان خان یاری نرسانده‌است، اجازهٔ بازگشت بدو داده شود. کریم‌خان با وجود موافقت محمدخان و شیخعلی خان، دو تن از سرداران بزرگ خود با درخواست آزادخان موافقت نکرد و راه را بر او بست. لذا کریم‌خان در صدد تعقیب و شکست سپاهیان افغان برآمد اما شکستی بزرگ خورد، پس از آن افغانها به قلعه پری که مرکز زندیان بود یورش بردند و هفده تن از خان‌های زند و پانزده تن از زنان ایشان را که مادر کریم‌خان نیز در میانشان بود به اسارت گرفت و به سمت ارومیه برد که ایشان در راه گریختند | کشنده پایین یک منطقهٔ مسکونی در افغانستان است که در ولایت بلخ واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای افغانستان
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای افغانستان
مناطق مسکونی در ولایت بلخ | مواجه شد و در نهایت در سال ۱۷۱۷، میر محمود پسر میر ویس او را خلع نموده و بکشت.
سلطنت محمود
هنگام جلوس محمود به سلطنت، حکام ابدالی هرات به فراه -که تحت حکومت قندهار بود- حمله کردند. محمود به فراه لشکر کشید و اسدالله ابدالی فرمانده لشکر مهاجم کشته شد و فراه به قلمرو هوتکیان بازگشت. در این دوران، دولت صفوی در اوج ضعف قرار داشت. مردم به قدری از فساد دستگاه اداری متألم و منزجر بودند که به شورش و اغتشاش دست می‌زدند. برخی قبائل لزگی ساکن شیراز در این زمان قیام کرده و این شهر را اشغال کردند. در سال ۱۷۲۰ م. لرها و پس از آن نیز بلوچها شورش کردند و بندر عباس را تصرف نمودند.
تصرف اصفهان
شاه محمود پس از تثبیت حکومت خود و با توجه انحطاط شدید حکومت صفوی به فکر حمله به سایر نقاط کشور افتاد. در سال ۱۷۲۱ محمود با ۲۸ هزار تن نیرو پس از تصرف کرمان و بم به سوی اصفهان حرکت کرد. مردم که از مظالم صفویان به جان آمده بودند از حکومت دفاع نکردند و سپاه هوتکی تا گلناباد اصفهان رسید.
در این زمان سپاه صفوی به فرماندهی عبدالله خان با پنجاه هزار نیرو به مقابله آمد. جنگی شدید درگرفت و ۲۵ هزار تن از سپاه اصفهان کشته شدند. اصفهان به دست لشکریان هوتکی محاصره شد و مردمان دچار قحطی گشتند. محاصره هشت ماه طول کشید و بالاخره شاه سلطان حسین به همراه درباریان به اردوی شاه محمود آمده تقاضای صلح کرد. شاه صفوی به دست خود تاج شاهنشاهی را بر سر امیر محمود نهاد و بدو تبریک گفت.
بیماری محمود
شاه محمود پس از چیرگی بر اصفهان همان‌جا اقامت گزیده و این شهر را همچنان پایتخت ایران قرار داد؛ ضمناً وی برادرش -میر حسین- را بر ایالت قندهار حاکم گردانید. محمود در آغاز سلطنت، سپاه خود را از هر گونه تعرض به مال و جان مردم در همه شهرها بر حذر داشت.
مدتی بعد تهماسب میرزا فرزند شاه سلطان حسین ادعای سلطنت نموده و قزوین را پایتخت خود اعلام نمود. پس از این، محمود به سوی قزوین قشون اعزام کرده و تهماسب به سوی آذربایجان گریخت؛ اما مردم قزوین علیه سپاه او قیام کرده و به اردوی سپاه شبیخون زده و عده زیادی از لشکر هوتکی را کشتند. در همین موقع محمود برای تصرف مناطق لرهای بختیاری با سپاهی سی هزار نفری به سمت آنها حمله کرد ولی بختیاری‌ها که آماده حمله محمود افغان بودند به لشکر او حمله کرده و او را شکست دادند. سرانجام محمود با سه هزار نفر سرباز باقی‌مانده از سی هزار نفر شبانه به اصفهان بازگشت. این حوادث به تدریج باعث بروز بیماری روانی در شاه محمود گردید و او به همه دربار حتی اعضای خاندان هوتکی بدگمان گردید. چنانکه میر اشرف و امان اله از سرداران افغان، به قندهار فرار کردند. او بیشتر فرزندان شاه سلطان حسین (به جز دو تن) را که در اصفهان تحت نظرش بودند در دوران بیماری (و به دلیل بدگمانی) کشت و نیز تعداد زیادی از درباریان را بی جهت از میان برد. بالاخره در سال ۱۷۲۵ میلادی، شاه محمود پس از حدود سه سال شاهنشاهی ایران در سن ۲۸ سالگی به | که کودکان مهاجر افغان که برخی از آنها حتی ۱۴ سال بیشتر ندارند، در لشکر فاطمیون به کار گرفته و به عنوان سرباز به جنگ سوریه به کمک نیروهای بشار اسد اعزام می‌کند.
جستارهای وابسته
مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه
حزب‌الله لبنان
حزب‌الله سوریه
حشدالشعبی
لشکر زینبیون
سپاه بدر
مدافعان حرم
نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
لشکر ابوذر
نخسا
گالری
پانویس
منابع
لشکر «فاطمیون» چگونه شکل گرفت؟ kayhan.ir
پیکرهای مطهر ۲ شهید مدافع حرم فاطمیونی defapress.ir
تیپ فاطمیون، لشکر شد / ۲۰۰ شهید افغان در سوریه alef.ir
دسته‌های طرفدار دولت در جنگ داخلی سوریه
سازمان‌های بحران یمن (۲۰۱۱-اکنون)
سازمان‌های ستیزه‌جو اسلامی شیعه
سازمان‌های سوریه
سازمان‌هایی که ایالات متحده آمریکا تروریستی می‌داند
سازمان‌هایی که عربستان سعودی تروریستی می‌داند
سازمان‌هایی که کانادا تروریستی می‌داند
گروه‌های جهادی در سوریه
محور مقاومت
مداخله خارجی در جنگ داخلی سوریه | اشغال کرده‌است، رشته‌کوه‌های پامیر (مرتفع‌ترین قله، تغارمه با ۷٬۸۹۹ متر ارتفاع)، هندوکش (مرتفع‌ترین قله، نوشاخ با ۷٬۴۹۲ متر ارتفاع) و خواجه‌محمد (مرتفع‌ترین قله، اَخوی با ۵٬۶۸۰ متر ارتفاع) می‌باشند؛ کوه‌های کمالنگ، جلغر، هزارچشمه (مرتفع‌ترین قله، بیاک‌چشمه با ۴٬۷۴۱ متر ارتفاع)، کلات (مرتفع‌ترین قله، کلات با ۴٬۰۹۰ متر ارتفاع) و سفیدخرس (مرتفع‌ترین قله، سفیدخرس با ۵٬۳۲۶ متر ارتفاع) از دیگر ارتفاعات بدخشان به‌شمار می‌روند.
ولایت بدخشان ۵۳ درصد منابع آبی افغانستان را داراست که به‌صورت یخچال‌های طبیعی در بام دنیا ذخیره شده‌است و یخچال‌های پارک ملی درهٔ واخان با طول ۷۵ کیلومتر و عرض ۶۰۰ متر، از بزرگترین یخچال‌های طبیعی دنیا به‌شمار می‌رود. رودخانه‌های مهم این ولایت عبارت‌اند از آمودریا، رود کوکچه، رود واخان، رود انجمن، رود تگاب، رود پامیر، یفتل‌آب، کوف‌آب، آیش‌آب، جیروآب، رونج‌آب، زریچ‌آب، رود وردوج، رود شیوا، رود جرم، رود خستک، رود جوخان، رود درواز و رود راغ. دریاچه‌های بدخشان که در سرحد افغانستان و تاجیکستان قرار دارند عبارتند از: جهیل شیوا، زرکول و چقمقین، دیگر دریاچه‌های این ولایت عبارتند از: دریاچهٔ سبز، دریاچهٔ چاهیلِ سرغیلان، دریاچهٔ آغردهٔ غارسپان و دریاچهٔ غوری‌سنگ.
دالان واخان در غرب بدخشان شامل دو منطقهٔ چراگاه و بوته زار کوهستانی است: استپ آلپی کاراکروم در غرب فلات تبت و استپ درواز در کوه‌های پامیر. این منطقه توسط دولت افغانستان منطقهٔ حفاظت‌شده اعلان گردیده و یکی از پارک‌های ملی افغانستان میباشد.
مجموع محوطه‌های جنگلهای بدخشان به ۴۵۰٬۰۰۰ هکتار میرسد که درختان سوزنی‌برگ، صنوبر، بلوط، سرو و ناجو در ارتفاعات بلند و درختان چنار، کج‌بید، بادام و چهارمغز در ارتفاعات پایین آن می‌روید. در جنوب فیض آباد، پوشش گیاهی متداول شامل بوته‌های خار، زیزیف، اقاقیا و آمیگداتوس است. زمینهای جنگلی پاروپامیزوس را میتوان در مناطق شمال غربی و مرکزی ولایت یافت. پوشش گیاهی متداول دیگر مناطق ولایت، شامل چمنزارها، گرم‌دشت‌ها و درختچه‌زارهای معتدله، مریم‌گلی و خارخسک میشوند.
این ولایت انواع مختلف حیوانات را دارا میباشد چنانکه وقتی مارکوپولو در قرن سیزدهم میلادی از بدشان بازدید نمود از یک نوع گوسفند خاص نام می‌برد که بعداً به‌نام وی به‌نام گوسفند مارکوپولو شهرت یافت، وی بدخشان را مکان تربیه اسپ‌های اصیل و قوی نوشته‌است که در بزکشی‌های محلی شاهد آن بوده و را خان‌آباد-بدخشان را به‌خاطر پلنگ‌ها راه پرخطر توصیف کرده‌است. هم‌اکنون بدخشان زیستگاه گونه‌های خاصی از حیوانات، مانند گوسفند مارکوپولو، گوسفند وحشی اوریال، پلنگ برفی، گربهٔ پالاس، خرس قهوه‌ای، گرگ خاکستری، سمور سنگی، روباه سرخ، وشق، سیاه‌گوش آهوی ختن و بز مارخور میباشد.
اقتصاد
گردشگری
پارک ملی دهلیز واخان از مناطق حفاظت شده بدخشان بوده که با با گونه‌های زیستی منحصر به‌فرد، یکی از مقاصد گردشگری چینی‌ها و تاجیک‌ها میباشد؛ دریاچه شیوا با آب بسیار شفاف و زلال از دیگر منطقه گردشگری این ولایت میباشد.
در بدخشان در مجموع ۲۱ مکان باستانی راجستر شده توسط وزارت اطلاعات و فرهنگ وجود دارد که در شهر فیض آباد و هشت ولسوالی دیگر واقع می‌باشند. از بعضی مکان‌های معروف آن: پلخشتی دریای کوکچه، خرقه مبارک، آرامگاه‌های میریاری بیگ، میرغیاث‌الدین و حکیم ناصرخسرو بلخی، ۵۷ مناره ولسوالی بهارک، توپخانه ولسوالی زیباک، بالاحصار اشکاشم و قلعه پنج نام برد.
زراعت
این ولایت بیش از ۳۹۰ هزار هکتار زمین آبی و ۶۰۰ هزار هکتار زمین للمی دارد؛ اکثر اهالی بدخشان زراعت پیشه و مالدار بوده، فرآورده‌های عمدهٔ این ولایت جو، گندم، جودر، | ایزابلای پرتغال، ملکه کاستیا () همسر خوآن دوم، پادشاه کاستیا و لئون بود.
منابع
پیوند به بیرون
اهالی پرتغال در سده ۱۵ (میلادی)
بانوان اسپانیا در قرون وسطی
خاندان آویس
درگذشتگان ۱۴۹۶ (میلادی)
زادگان ۱۴۲۸ (میلادی)
ملکه‌های مادر
مقاله‌های که ابهام‌زدایی آنها به‌اشتباه به‌جای پرانتز با کاما صورت گرفته |
0b6c573c-5df8-420c-85ba-aadac772fbe5 | قزوین | ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده‌است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه‌های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستانهای برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده‌است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است. | یکی از باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده‌است را نام ببرید؟ | false | {
"answer_start": [
258
],
"text": [
"باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت)"
]
} | فهرست زیر مجموعه‌ای از بوستانهای شهر قزوین میباشد:
بوستان ملت
بوستان دهخدا (۳۹۳۰۰ متر مربع وسعت دارد).
پارک جنگلی باراجین
بوستان رز
بوستان پامچال
بوستان ارکیده
بوستان ایثار
بوستان بانوان (دارای فازهای متعدد ساخت بوده که آماده بهره برداری می‌باشند. ورود آقایان به این بوستان ممنوع میباشد).
بوستان مشاهیر
بوستان لاله
بوستان معلم
بوستان دانش آموز
بوستان مسافر
بوستان الغدیر
بوستان شهید مطهری
بوستان شهید بهشتی
بوستان شهدا
بوستان ملاصدرا
بوستان عارف
بوستان گلبرگ
بوستان نواب
بوستان شهید بابایی
بوستان گلسار
بوستان کاج
بوستان شهید رجایی
بوستان اقاقیا
بوستان درب کوشک
بوستان فردوسی
بوستان توحید
بوستان بانوی بهشت
بوستان مجاهد
بوستان چراغ برق
بوستان ابن سینا
بوستان نارنج
بوستان آتش نشانی
بوستان آمنه خاتون
بوستان ۲۲ بهمن
بوستان حلیمه خاتون
بوستان یاس
بوستان عبید زاکان
بوستان شهید چمران
بوستان هشت بهشت
بوستان دست غیب
بوستان دانش
بوستان اندیشه
جستارهای وابسته
شهر قزوین
منابع
نقشه گردشگری شهر قزوین
سایت شهرداری قزوین
سایت صدا و سیمای مرکز قزوین
قزوین
فهرست‌های پارک‌ها | باغستان سنتی قزوین به مجموعه باغ‌هایی گفته میشود، که نیمه جنوبی و شرقی و غرب شهر قزوین را دربر گرفته‌است. این باغات بیش از ۲۷۸۰ هکتار وسعت دارند و در گذشته گرداگرد شهر را فرا گرفته بودند.
پیشینه
شهر قزوین تا چند دههٔ پیش در حلقهٔ سبزی از انبوه درختان بادام و پسته و بوته‌های انگور قرار داشت. باغستان سنتی، که قدمت آن به استناد تاریخ مکتوب به بیش از هزار و صد سال و به گمان بسیاری به دوران ساسانی میرسد، به وسعت حدود ۴۰۰۰ هکتار شهر را دربر گرفته بود.
نقشهای که از شهر قزوین و باغستان در سال ۱۹۱۵ میلادی ترسیم شده‌است، نشان میدهد که ۱۰۰ سال پیش مساحت باغستان در گرداگرد قزوین، حدود شش برابر مساحت شهر بوده‌است. این در حالی است که بر اثر توسعهٔ بدون برنامه و نامتوازن شهر، جمعیت قزوین در دهه‌های اخیر چندین برابر شده و وسعت باغستان تقریباً به نصف، تقلیل یافته‌است.
یکی از مشهورترین ارجاعات تاریخی در این مورد، مربوط به سفرنامهٔ ناصرخسرو است که قزوین را «شهری در میان باغ» توصیف می‌کند.
باغستان، همچنین مجموعه‌ای ارزشمند از رفتارها و سنن مردم این سرزمین را در خود جای داده‌است. به عبارت دقیق‌تر، باغستان به عنوان اساسی‌ترین عنصر اکوسیستم قزوین، رفتار انسان‌ها را در این منطقه شکل داده و هویت اجتماعی مردمان قزوین را رقم زده‌است و به همین اعتبار در سال ۱۳۹۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در مسیر ثبت جهانی قرار دارد.
آبیاری سیلابی
در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران، بهره‌برداری از سیلاب، یکی از راه‌های متداول تأمین آب برای کشاورزی بوده و نقش مؤثری در تغذیه آب‌های زیرزمینی، تثبیت خاک آبرفتی و احیا و تقویت پوشش گیاهی دارد. باغستان سنتی قزوین نمونه‌ای از سامانه‌های پخش سیلاب با قدمتی بیش از هزار سال است. شهر قزوین در دامنه کوهپایه‌های البرز و بروی مخروط افکنه رودخانه‌های فصلی واقع شده و باغات بدون حصار باغستان به عنوان بزرگترین آبخوان منطقه و سامانه کارآمد پخش سیلاب به صورت حلقه سبزی برای حفاظت از شهر در برابر سیلاب این رودخانه‌ها احداث شده است. این باغات علیرغم تخریب و کاهش سطح قابل توجه، همچنان در سه طرف شهر به وسعت 2500 هکتار وجود دارد. آبیاری سیلابی منحصر به فرد باغستان، موجب تثبیت مرتب و مداوم خاک‌های حاصلخیز آبرفتی و نیز تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی میشود. باغات به صورت حوضچه‌هایی در کنار هم قرار گرفته و با مرز‌هایی به ارتفاع حدود یک متر از هم جدا میشوند. در فصل بارندگی، باغات به نوبت تا ارتفاع کرت‌ها پر آب شده که این آب به مرور در خاک نفوذ می‌کند. درختان بادام و پسته باغستان و بوته‌های انگور با یک و حداکثر دوبار آبیاری در ماه‌های با میزان تبخیر بسیار پایین، به حیات خود ادامه داده و بهره‌وری اقتصادی دارند. سیستم بومی مدیریت آب باغستان سنتی قزوین در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده است. بنابراین، سیستم آبیاری باغستان را سیلابی می‌خوانند.
در گذشته این باغات به وسیلۀ آب ۵ رودخانه به نامهای ارنزک، دیزج، وشته، دلی چای و زویار آبیاری میشد. هر کدام از این رودخانه‌ها بخشی از باغستان سنتی را سیراب می‌کرد؛ ولی اکنون به علت توسعۀ شهر و برداشت آب این رودخانه‌ها، توسط | بوستان ملت می‌تواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:
بوستان ملت (تهران) یا پارک ملت، بوستانی در شمال تهران
بوستان ملت (مشهد)، قدیمی‌ترین بوستان شهر مشهد
بوستان ملت (بهشهر)
بوستان ملت (رشت)، معروفترین بوستان شهر رشت در چهارراه گلسار، ابتدای جاده انزلی
بوستان ملت (قزوین)، قدیمی‌ترین بوستان شهر قزوین، ساخته شده بر روی باغ تاریخی حکم آباد (مربوط به دوره صفویه)
بوستان ملت تبریز (ایل‌گلی) مهمترین بوستان شهری در تبریز
بوستان ملت سنندج یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین بوستانهای شهر سنندج | بوستان یا بُستان ممکن است در یکی از این موارد به کار رود:
بوستان به معنی پارک
بوستان به معنی باغ
بوستان سعدی کتاب شعری از سعدی
دهستان بوستان واقع در شهرستان فلاورجان استان اصفهان
بوستان (جغتای)، روستایی در شهرستان جغتای استان خراسان رضوی ایران
فهرست بوستان‌ها
بوستان پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران
بوستان قیطریه یکی از بوستان‌ها (پارک‌ها) ی شمال شهر تهران
بوستان ساعی یکی از بوستانهای عمومی تهران
بوستان جمشیدیه از زیباترین و دیدنی‌ترین بوستانهای تهران بزرگ
پارک جنگلی کوهسار در شمال‌باختر شهر تهران در دامنهٔ البرز
بوستان نهج‌البلاغه یکی از بوستانهای تهران
بوستان آب و آتش (پارک آب و آتش) یکی از پارک‌های شهر تهران
سیفیه یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های ایران
بوستان ابوریحان یکی از بوستانهای جنوبی کلانشهر تبریز
بوستان آنا یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز
بوستان آزادگان یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز
بوستان نور یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان خاقانی یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان مهر یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان ولیعصر یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان بزرگ تبریز بزرگترین مجموعهٔ تفریحی شهر تبریز
بوستان دهخدا یکی از بوستانهای شهر قزوین
بوستان ملت (مشهد) پارک ملت مشهد؛ قدیمی‌ترین پارک شهر مشهد از سال ۱۳۴۳
بوستان ملت (تهران) پارک ملت تهران
بوستان خدایان پارکی طبیعی در ایالت کلرادو در ایالات متحده آمریکا
بوستان گیاهشناسی سن آنتونیو یک بوستان عمومی گیاهشناسی در شهر سن‌آنتونیو در تگزاس
مدیسن اسکوئر گاردن از مراکز عمومی و تفریحی مشهور شهر نیویورک (شهر)
پارک آبی فورت وورث یکی از پارک‌های مشهور تگزاس در ایالات متحده آمریکا
دیگر مکان‌ها
بوستان‌سرای از جمله ساختمان‌های دوره امیر عبدالرحمن‌خان در افغانستان | مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد به باغستان سنتی شهر قزوین
اتمام نیمی از عملیات عمرانی باغستانهای سنتی قزوین
باغستانهای سنتی قزوین درآمدزا میشود
احیاء شبکه آبیاری، باغستان سنتی قزوین را نجات میدهد
آب مورد نیاز باغستان سنتی شهر قزوین تأمین شد.
برداشت پسته از باغستانهای سنتی قزوین انجام شد
باغستانهای سنتی قزوین شناسنامه دار میشوند
آغاز برداشت بادام ارگانیک از باغستانهای سنتی قزوین
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
مراسم روز زمین پاک در باغستانهای سنتی قزوین برگزار میشود
[sobheqazvin.ir/economic/todaynews-12814.aspx بازارچه محصولات باغی در شهر قزوین راه‌اندازی میشود]
توزیع ۳۵۰دستگاه اداوات خاکورز و علف‌زن در باغستانهای سنتی
سرانه فضای سبز قزوین ۱۵ متر مربع است
کاهش قطع غیرقانونی درختان در باغستانهای سنتی شهر قزوین
باغستانهای سنتی قزوین آماده آبیاری میشوند
ورود فاضلاب خانگی به باغهای سنتی قزوین
منابع آبی برای مقابله با خطر کم‌آبی در باغستان قزوین مدیریت میشود
استفاده از پساب شهری برای آبیاری باغستانهای سنتی
باغ پارک در باغستان سنتی قزوین ایجاد میشود
گشت زنی در باغستانهای سنتی قزوین به صورت سه شیفت صورت می‌گیرد
انگشت نگاری ژنتیکی درختان باغستان سنتی قزوین
حفظ و نگهداری باغات سنتی قزوین ضرورتی انکار ناپذیر است
راه‌اندازی موزه کشاورزی در قزوین
شهرداری قزوین با شعار متحد شهری به سمت توسعه پایدار حرکت می‌کند
40 مخزن آب در باغستانهای قزوین نصب و آبگیری شد
اولین صندوق محیط زیست کشور در شهرداری قزوین تأسیس شد
با همکاری دانشگاه تربیت مدرس تهران صورت می‌گیرد؛انگشت نگاری تنوع ژنتیکی باغستان سنتی قزوین
بررسی طرح مطالعاتی ساماندهی و احیاء باغستان سنتی در قزوین
پنجاه به در قزوین
باغستان قزوین؛ پایان نیم قرن بی‌مهری
انتخاب قزوین به عنوان شهر پاک در کشور
مطرح کردن قزوین به عنوان یک باغ شهر درست نیست
قزوینی‌ها به پنجاه بدر رفتند
جاذبه‌های گردشگری قزوین | ثبت باغستان در فهرست جیاس در نوامبر ۲۰۲۳ اعلام خواهد شد.
جستارهای وابسته
نقش باغستان در شاخص هوای پاک
با توجه به قرار گرفتن قزوین در کنار شهرکهای صنعتی آلاینده از یک سو و کانون‌های تولید ریزگرد از سوی دیگر، باغستان سنتی مهمترین عامل محافظتی شهر در برابر این تهدیدهاست. باغستان، کمربند سبزی است که قزوین را دربرگرفته و ریهٔ شهر قزوین به حساب می‌آید. منطقه بویین‌زهرا مهمترین کانون تولید ریزگرد در استان قزوین است. خوشبختانه بخش جنوبی باغستان، آبادترین قسمت آن است و مانند سپری در برابر این بخش از ریزگردها ایستاده‌است. اگر باغستان سنتی به روند تخریب خود ادامه دهد، به زودی قزوین دیگر مکان امنی برای زندگی نخواهد بود و مردم شهر و شهرهای اطراف، در معرض انواع تهدیدهای سلامت قرار خواهند گرفت.
تأثیر باغستان در دمای منطقه
طبق برآوردها، ۲۸۷۰ هکتار باغات سنتی در سه طرف شهر، دمای شهر را حدود ۴ تا ۶ درجه کاهش میدهد. در فصول گرم این میزان کاهش درجهٔ حرارت می‌تواند اثر بسیار مهمی در کاهش مصرف انرژی برای وسایل سرمایشی داشته باشد. این کاهش مصرف به نوبهٔ خود کاهش تولید گرما توسط این وسایل را به دنبال دارد.
باغستان، ذخیرهٔ ژنتیکی گونه‌های گیاهی
در باغستان سنتی، ژرم پلاسم غنی از بادام، پسته و انگور وجود دارد. این تنوع ژنتیکی در طول صدها سال بوجود آمده‌است. از این حیث باغستان قزوین، میراث کشاورزی و موزهٔ تنوع زیستی به حساب می‌آید. هم‌اکنون مطالعاتی به خصوص در ارتباط با بادام در مرکز تحقیقات کشاورزی در حال انجام است.
باغستان سنتی قزوین؛ میراثی تاریخی، فرهنگی، اجتماعی
باغستان علاوه بر تأثیر بسیار مهمی که بر شاخصه‌های محیط زیست داشته و دارد، در طول تاریخ تا به امروز اثر بی‌بدیلی در کیفیت زندگی اجتماعی در شهر قزوین داشته است. هوشمندی گذشتگان ما در مدیریت امکانات محیطی خود به گونه‌ای پایداری را لحاظ کرده‌است که سیستم مدیریت آن تا به امروز زنده و جاری حفظ شده‌است. این سیستم مدیریت شامل مدیریت آب، مدیریت نیروی انسانی و مدیریت شهر بوده است و از این رهگذر، هویت ویژه فرهنگی را نه تنها در محیط باغستان بلکه در شهر شکل داده است. به عبارت دیگر روابط انسانی و رفتارهای اجتماعی در قزوین کاملاً متأثر از باغستان بوده است. یکی از نمونه‌های زیبای رفتار اجتماعی در باغستان، نوبت دهی آبیاری بر اساس طومار آب است که قرن‌ها رعایت شده است. هنوز هم باغداران، آبیاری باغات را بر مبنای طوماری که ممهور به مهر حمداله مستوفی است انجام می‌دهند. همین امر باعث شده‌است تا باغستان سنتی قزوین به‌عنوان میراث ملی به ثبت رسیده و در فهرست ثبت جهانی قرار گیرد. نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است آن است که از دست رفتن باغستان باعث میشود این نوع منحصر به فرد از زیستن اجتماعی، در تاریخ گم شود و قزوین هویت منحصر به فرد خویش را از دست بدهد.
منابع
۵۰۰ هکتار از باغستانهای سنتی قزوین در حال نابودی
باغستانهای سنتی قزوین به عنوان میرات فرهنگی باید حفظ شود
باغستانهای سنتی قزوین به ثبت جهانی میرسد
آبیاری زمستانه باغستانهای سنتی قزوین
باغستان سنتی مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد | دیزج، وشته، دلی چای و زویار آبیاری میشد. هر کدام از این رودخانه‌ها بخشی از باغستان سنتی را سیراب می‌کرد؛ ولی اکنون به علت توسعۀ شهر و برداشت آب این رودخانه‌ها، توسط روستاهای بالادست، باغستانهای سنتی قزوین با مشکل کم‌آبی رو به روست. شهرداری قزوین به همین دلیل در سال اقدام به ایجاد سازمان باغستان‌ها نمود تا با رسیدگی، مشکلات این باغها را حل کند.
آب رودخانه‌ها بر اساس طومارهایی که از زمان‌های بسیار قدیم (۷۰۰ سال قبل) مکتوب است، بین فندها و محلات (تقسیمات محلی) تقسیم میشوند. دخوها و باغبان‌ها که امین مردم هستند باغها را به رسم قدیم و بر اساس عرف و سنت آبیاری میکنند.
در کتاب مینودر در رابطه با آبیاری باغستان‌ها اینگونه آمده‌است: این باغها آبشان از دو رودخانه‌ای است که به نام «دیزه» (دیزج) و ارنزک خوانده میشود و از دره‌های شمالی و سرچشمهٔ آنها از کوه‌های شمالی قزوین است. پس از آنکه برف‌ها شروع به آب شدن کرد و ریزش باران آغاز شد، آب در دو رودخانه دیزج و ارنزک جاری گردیده و روی طوماری که دست دهخدایان و مالکین است به «فندها» و «سامان‌ها» تقسیم گردیده و به هر باغی حقابه او داده میشود، این عمل تا هفتاد روز بعد از عید نوروز همچنان ادامه دارد، باغبانان و دهخدایان موظف و مسئولند که تمام باغهای حوزه مسئولیت خود را مشروب کنند. با اینکه اشجار و تاکستانهای قزوین سالی یک مرتبه به شرحی که گذشت آب می‌خورند خوشبختانه همیشه سرسبز و شاداب می‌باشند.
اقتصاد
در گذشته وجود باغستانهای سنتی در اقتصاد شهر قزوین بسیار پراهمیت بوده‌است، به‌طوری‌که دهخدا که یکی از مشاهیر به نام قزوین است، لقب «دخو» را به عنوان تخلص ادبی خود برمی‌گزیند. «دخو»، در اصل یک واژه قزوینی و به معنای نگهبان آب است؛ و به کسی گفته میشده که مسئولیت آبیاری باغات را بر عهده داشته‌است.
ثبت جهانی نظام‌های میراث کشاورزی ایران در "جیاس" فائو، به حمایت و توسعه این نظام‌ها برای ایجاد منافع و بهره‌مندی جوامع محلی کمک می‌کند. بر اساس مطالعات انجام شده، محصولاتی که نشان یا لوگوی جیاس را داشته باشند در بازارهای جهانی تا ۵ برابر قیمت به فروش می‌رسند.
محصولات
عمده محصولات این باغستان‌ها، پسته، بادام، انگور و قیسی است. کم‌وبیش گوجه، سیب، هلو و توت و گردو هم یافت میشود. درختان گردو در قسمتهایی از باغستان که در گذشته آب نسبتاً بیشتری داشته‌اند دیده میشود.
ثبت جهانی
باغستان سنتی قزوین به‌عنوان یکی از نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی (جیاس) وابسته به سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (فائو) در مسیر ثبت جهانی در فهرست جیاس GIAHS: Globally Important Agricultural Heritage Systems قرار دارد. «انجمن توسعهٔ حیات شهر» قزوین (انجمن مردم‌نهاد و فعال در حوزهٔ حفاظت از باغستان سنتی قزوین) پروپوزال باغستان سنتی قزوین را برای ثبت در جیاس تهیه کرده است. پس از دو مرحله داوری این پروپوزال توسط هیئت داوران جیاس، در آخرین مرحله از فرایند ثبت در جیاس، نمایندهٔ فائو در تاریخ ۲۷ و ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ از قزوین و باغستان سنتی این شهر بازدید کرد. نتیجهٔ قطعی ثبت باغستان در فهرست جیاس در نوامبر ۲۰۲۳ اعلام خواهد شد.
جستارهای وابسته
نقش باغستان در شاخص هوای پاک
با توجه به قرار گرفتن قزوین در کنار شهرکهای صنعتی آلاینده از یک سو و | پارک جنگلی باراجین یا پارک جنگلی فدک در منطقه باراجین شهر قزوین واقع شده‌است. این بوستان با مساحت ۱۵۰۰ هکتار از بزرگترین پارک جنگلی های کشور محسوب میشود. قله مردمی، رودخانه ارنزک، دسترسی آسان و اشراف به شهر قزوین را میتوان از ویژگیهای بوستان باراجین دانست.
این بوستان به وسعت ۱۵۰۰ هکتار در ارتفاعات شرقی مشرف بر دره رودخانه فصلی ارنزک که از دو کیلومتری شمال قزوین آغاز میشود، قرار دارد و یکی از نقاط خوش آب و هوا و از تفرجگاه‌های دیرینه مردم شهر قزوین است. پارک باراجین پذیرای شهروندان و گردشگران در فصول مختلف سال، به خصوص بهار و تابستان است.
امکانات
از امکانات این بوستان میتوان به زمین چمن، پیست‌های دوچرخه سواری و موتورسواری، سینمای تابستانه، شهربازی دالفک، آب نماهای مختلف و کمپینگ ارزان قیمت برای مسافران اشاره کرد.
یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری این بوستان، پروژه دهکده طبیعت است؛ این مجموعه که در زمینی بالغ بر ۷۰ هزار متر مربع احداث شده‌است یک مرکز با کاربری آموزشی، تحقیقاتی و گردشگری استکه از امکاناتی نظیر مزرعه گاومیش‌ها، حیوانات اهلی، سوله گوزن‌ها، کبوترخانه، باغ خزندگان، سالن تاکسیدرمی، آمفی تئاتر، برکه و آبشار، آکواریوم، خانه روستایی، پارکینگ، سالن پذیرایی و فروشگاه بر خوردار است.
نگارخانه
جستارهای وابسته
باراجین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
یادمان شهدای گمنام قزوین
منابع
پانویس
قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
پارک‌های جنگلی
باراجین
بوستانهای قزوین | بوستان دهخدا نام بوستانی در شهر قزوین است که در فاصلهٔ بین خط رفت و برگشت بلوار شهید بهشتی ساخته شده‌است . عرض این بوستان در بسیاری از مکان‌ها از ۳۰ متر هم فرا تر می‌رود . مساحت این بوستان ۳۹۳۰۰ متر مربع بوده و دارای امکاناتی از قبیل بازیگاه کودک ،وسایل ورزشی-بدنسازی ، سرویس بهداشتی ، آبخوری ، مبلمان پارکی ، نمازخانه میباشد .
شهر بازی
در زمان‌های گذشته از این بوستان مانند بوستان ملت به عنوان شهر بازی هم استفاده می‌کردند ولی با افزایش رو افزون شهر بازی‌ها در قزوین ادامه فعالیت این شهر بازی کم رنگ تر از گذشته شده‌است .
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی این بوستان چمن است و بیشترین درخت در این بوستان درخت کاج میباشد .
جستارهای وابسته
بوستان
منابع
شهرداری قزوین
سازمان پارک ها و فضای سبز قزوین
پانویس
بوستانهای قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
ساختمان‌ها و سازه‌ها در قزوین | شهردار قزوین شد. در چهل و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر قزوین در تاریخ ۹۸/۰۷/۳۰، سیاوش طاهرخانی به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین منصوب شد. در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مهدی صباغی به عنوان شصت و چهارمین شهردار قزوین از سوی اعضای ششمین دوره شورای اسلامی شهر قزوین انتخاب شد.
زیرساخت‌های اولیه شهر
شهر قزوین از جمله شهرهایی است که همیشه با کمبود آب مواجه بوده است و حتی ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره کرده‌است. در قرن پنجم هجری قمری خیرین اقدام به حفر قناتی برای تأمین آب شهر کردند، اما چون در تابستان میزان آب قنات کافی نبود، مردم شهر اقدام به ساخت ده‌ها آب‌انبار کردند. به علت تعدد آب انبار، قزوین به «شهر آب انبارها» شهرت یافته است.
این نیروگاه در آزاد راه قزوین به تهران ساخته شده‌است. نیروگاه برق شهید رجایی دارای دو سیکل مجزای بخار و ترکیبی میباشد که مجموعاً ۲۰۴۰ مگاوات تولید برق دارد؛ که این میزان، ۸ درصد برق مصرفی در کشور میباشد (سومین نیروگاه بزرگ ایران). سوخت مورد استفاده در این نیروگاه مازوت و گاز طبیعی است.
گستره شهری
مراکز تفریحی
قزوین دارای شهربازی‌های و مکان‌های تفریحی متعدد است؛ که از جمله مهم‌تری آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شهربازی دالفک
شهربازی الغدیر
قلعه سحر آمیز
شهربازی پارک ملت
شهربازی پارک دهخدا
دهکده حیات و طبیعت فدک (باغ وحش)
تله سی یژ
مراکز درمانی
شهر قزوین دارای مراکز درمانی متعدد و چندین بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی میباشد. از جمله بیمارستان‌های شهر میتوان به بیمارستان ۱۰۰۰ تختخوابی پاسارگاد(در دست ساخت)، بیمارستان بوعلی سینا (مرکز قلب)، بیمارستان شهید رجایی (تصادفات و ارتوپدی)، بیمارستان ذکریای رازی (نام قدیم: ۲۵۶ تختخوابی/ تأمین اجتماعی)، بیمارستان کوثر (زنان و زایمان)، بیمارستان قدس (کودکان)، بیمارستان تخصصی پاستور، بیمارستان دهخدا، مرکز جراحی پارس، بیمارستان دولتی ولایت، بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی مهرگان، بیمارستان ۵۵۳ ارتش و بیمارستان روانی ۲۲ بهمن میتوان اشاره کرد. همچنین نخستین مرکز درمان ناباروری از راه دور کشور با نام «مرکز تله مدیسین درمان ناباروری جهاد دانشگاهی» در خیابان فردوسی شهر قزوین مشغول به فعالیت میباشد که هزینه‌های درمان ناباروری در این مرکز نسبت به سایر مراکز بسیار پایین است.
فضای سبز
به گواهی عبدی بیگ شیرازی و همچنین واعظ قزوینی، شهر قزوین از باغستانهای سرسبزی تشکیل شده بود که گرداگرد شهر را فرا میگرفت؛ درختان انگور، پسته و بادام که صفا و طراوتشان شهر را پر کرده و سایه سار دلکششان موجب آسودگی مردم شده بود.
ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستان های برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است.
نمایشگاه بین‌المللی
نمایشگاه |
3b805f4f-4b22-4560-94ca-dab67048cc9c | قزوین | ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده‌است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه‌های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستانهای برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده‌است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است. | بوستان دهخدا نیز در باغستان کدام سنتی ساخته شده‌است؟ | false | {
"answer_start": [
550
],
"text": [
"ماریان"
]
} | بوستان یا بُستان ممکن است در یکی از این موارد به کار رود:
بوستان به معنی پارک
بوستان به معنی باغ
بوستان سعدی کتاب شعری از سعدی
دهستان بوستان واقع در شهرستان فلاورجان استان اصفهان
بوستان (جغتای)، روستایی در شهرستان جغتای استان خراسان رضوی ایران
فهرست بوستان‌ها
بوستان پردیسان یکی از بوستانهای بزرگ و مشهور شهر تهران
بوستان قیطریه یکی از بوستان‌ها (پارک‌ها) ی شمال شهر تهران
بوستان ساعی یکی از بوستانهای عمومی تهران
بوستان جمشیدیه از زیباترین و دیدنی‌ترین بوستانهای تهران بزرگ
پارک جنگلی کوهسار در شمال‌باختر شهر تهران در دامنهٔ البرز
بوستان نهج‌البلاغه یکی از بوستانهای تهران
بوستان آب و آتش (پارک آب و آتش) یکی از پارک‌های شهر تهران
سیفیه یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های ایران
بوستان ابوریحان یکی از بوستانهای جنوبی کلانشهر تبریز
بوستان آنا یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز
بوستان آزادگان یکی از بوستانهای جدید شهر تبریز
بوستان نور یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان خاقانی یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان مهر یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان ولیعصر یکی از بوستانهای شهر تبریز
بوستان بزرگ تبریز بزرگترین مجموعهٔ تفریحی شهر تبریز
بوستان دهخدا یکی از بوستانهای شهر قزوین
بوستان ملت (مشهد) پارک ملت مشهد؛ قدیمی‌ترین پارک شهر مشهد از سال ۱۳۴۳
بوستان ملت (تهران) پارک ملت تهران
بوستان خدایان پارکی طبیعی در ایالت کلرادو در ایالات متحده آمریکا
بوستان گیاهشناسی سن آنتونیو یک بوستان عمومی گیاهشناسی در شهر سن‌آنتونیو در تگزاس
مدیسن اسکوئر گاردن از مراکز عمومی و تفریحی مشهور شهر نیویورک (شهر)
پارک آبی فورت وورث یکی از پارک‌های مشهور تگزاس در ایالات متحده آمریکا
دیگر مکان‌ها
بوستان‌سرای از جمله ساختمان‌های دوره امیر عبدالرحمن‌خان در افغانستان | باغستان می‌تواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد
باغستان (آرادان)
باغستان (ارومیه)
باغستان (بندرعباس)
باغستان (پارسیان)
باغستان (تفت)
باغستان (تهران)
باغستان (سپیدان)
باغستان (شهر نو)
باغستان (قزوین)
باغستان سفلی
باغستان علیا
دهستان باغستان (ابهام‌زدایی)، نام دو دهستان | دیزج، وشته، دلی چای و زویار آبیاری میشد. هر کدام از این رودخانه‌ها بخشی از باغستان سنتی را سیراب می‌کرد؛ ولی اکنون به علت توسعۀ شهر و برداشت آب این رودخانه‌ها، توسط روستاهای بالادست، باغستانهای سنتی قزوین با مشکل کم‌آبی رو به روست. شهرداری قزوین به همین دلیل در سال اقدام به ایجاد سازمان باغستان‌ها نمود تا با رسیدگی، مشکلات این باغها را حل کند.
آب رودخانه‌ها بر اساس طومارهایی که از زمان‌های بسیار قدیم (۷۰۰ سال قبل) مکتوب است، بین فندها و محلات (تقسیمات محلی) تقسیم میشوند. دخوها و باغبان‌ها که امین مردم هستند باغها را به رسم قدیم و بر اساس عرف و سنت آبیاری میکنند.
در کتاب مینودر در رابطه با آبیاری باغستان‌ها اینگونه آمده‌است: این باغها آبشان از دو رودخانه‌ای است که به نام «دیزه» (دیزج) و ارنزک خوانده میشود و از دره‌های شمالی و سرچشمهٔ آنها از کوه‌های شمالی قزوین است. پس از آنکه برف‌ها شروع به آب شدن کرد و ریزش باران آغاز شد، آب در دو رودخانه دیزج و ارنزک جاری گردیده و روی طوماری که دست دهخدایان و مالکین است به «فندها» و «سامان‌ها» تقسیم گردیده و به هر باغی حقابه او داده میشود، این عمل تا هفتاد روز بعد از عید نوروز همچنان ادامه دارد، باغبانان و دهخدایان موظف و مسئولند که تمام باغهای حوزه مسئولیت خود را مشروب کنند. با اینکه اشجار و تاکستانهای قزوین سالی یک مرتبه به شرحی که گذشت آب می‌خورند خوشبختانه همیشه سرسبز و شاداب می‌باشند.
اقتصاد
در گذشته وجود باغستانهای سنتی در اقتصاد شهر قزوین بسیار پراهمیت بوده‌است، به‌طوری‌که دهخدا که یکی از مشاهیر به نام قزوین است، لقب «دخو» را به عنوان تخلص ادبی خود برمی‌گزیند. «دخو»، در اصل یک واژه قزوینی و به معنای نگهبان آب است؛ و به کسی گفته میشده که مسئولیت آبیاری باغات را بر عهده داشته‌است.
ثبت جهانی نظام‌های میراث کشاورزی ایران در "جیاس" فائو، به حمایت و توسعه این نظام‌ها برای ایجاد منافع و بهره‌مندی جوامع محلی کمک می‌کند. بر اساس مطالعات انجام شده، محصولاتی که نشان یا لوگوی جیاس را داشته باشند در بازارهای جهانی تا ۵ برابر قیمت به فروش می‌رسند.
محصولات
عمده محصولات این باغستان‌ها، پسته، بادام، انگور و قیسی است. کم‌وبیش گوجه، سیب، هلو و توت و گردو هم یافت میشود. درختان گردو در قسمتهایی از باغستان که در گذشته آب نسبتاً بیشتری داشته‌اند دیده میشود.
ثبت جهانی
باغستان سنتی قزوین به‌عنوان یکی از نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی (جیاس) وابسته به سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (فائو) در مسیر ثبت جهانی در فهرست جیاس GIAHS: Globally Important Agricultural Heritage Systems قرار دارد. «انجمن توسعهٔ حیات شهر» قزوین (انجمن مردم‌نهاد و فعال در حوزهٔ حفاظت از باغستان سنتی قزوین) پروپوزال باغستان سنتی قزوین را برای ثبت در جیاس تهیه کرده است. پس از دو مرحله داوری این پروپوزال توسط هیئت داوران جیاس، در آخرین مرحله از فرایند ثبت در جیاس، نمایندهٔ فائو در تاریخ ۲۷ و ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ از قزوین و باغستان سنتی این شهر بازدید کرد. نتیجهٔ قطعی ثبت باغستان در فهرست جیاس در نوامبر ۲۰۲۳ اعلام خواهد شد.
جستارهای وابسته
نقش باغستان در شاخص هوای پاک
با توجه به قرار گرفتن قزوین در کنار شهرکهای صنعتی آلاینده از یک سو و | مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد به باغستان سنتی شهر قزوین
اتمام نیمی از عملیات عمرانی باغستانهای سنتی قزوین
باغستانهای سنتی قزوین درآمدزا میشود
احیاء شبکه آبیاری، باغستان سنتی قزوین را نجات میدهد
آب مورد نیاز باغستان سنتی شهر قزوین تأمین شد.
برداشت پسته از باغستانهای سنتی قزوین انجام شد
باغستانهای سنتی قزوین شناسنامه دار میشوند
آغاز برداشت بادام ارگانیک از باغستانهای سنتی قزوین
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
مراسم روز زمین پاک در باغستانهای سنتی قزوین برگزار میشود
[sobheqazvin.ir/economic/todaynews-12814.aspx بازارچه محصولات باغی در شهر قزوین راه‌اندازی میشود]
توزیع ۳۵۰دستگاه اداوات خاکورز و علف‌زن در باغستانهای سنتی
سرانه فضای سبز قزوین ۱۵ متر مربع است
کاهش قطع غیرقانونی درختان در باغستانهای سنتی شهر قزوین
باغستانهای سنتی قزوین آماده آبیاری میشوند
ورود فاضلاب خانگی به باغهای سنتی قزوین
منابع آبی برای مقابله با خطر کم‌آبی در باغستان قزوین مدیریت میشود
استفاده از پساب شهری برای آبیاری باغستانهای سنتی
باغ پارک در باغستان سنتی قزوین ایجاد میشود
گشت زنی در باغستانهای سنتی قزوین به صورت سه شیفت صورت می‌گیرد
انگشت نگاری ژنتیکی درختان باغستان سنتی قزوین
حفظ و نگهداری باغات سنتی قزوین ضرورتی انکار ناپذیر است
راه‌اندازی موزه کشاورزی در قزوین
شهرداری قزوین با شعار متحد شهری به سمت توسعه پایدار حرکت می‌کند
40 مخزن آب در باغستانهای قزوین نصب و آبگیری شد
اولین صندوق محیط زیست کشور در شهرداری قزوین تأسیس شد
با همکاری دانشگاه تربیت مدرس تهران صورت می‌گیرد؛انگشت نگاری تنوع ژنتیکی باغستان سنتی قزوین
بررسی طرح مطالعاتی ساماندهی و احیاء باغستان سنتی در قزوین
پنجاه به در قزوین
باغستان قزوین؛ پایان نیم قرن بی‌مهری
انتخاب قزوین به عنوان شهر پاک در کشور
مطرح کردن قزوین به عنوان یک باغ شهر درست نیست
قزوینی‌ها به پنجاه بدر رفتند
جاذبه‌های گردشگری قزوین | فهرست زیر مجموعه‌ای از بوستانهای شهر قزوین میباشد:
بوستان ملت
بوستان دهخدا (۳۹۳۰۰ متر مربع وسعت دارد).
پارک جنگلی باراجین
بوستان رز
بوستان پامچال
بوستان ارکیده
بوستان ایثار
بوستان بانوان (دارای فازهای متعدد ساخت بوده که آماده بهره برداری می‌باشند. ورود آقایان به این بوستان ممنوع میباشد).
بوستان مشاهیر
بوستان لاله
بوستان معلم
بوستان دانش آموز
بوستان مسافر
بوستان الغدیر
بوستان شهید مطهری
بوستان شهید بهشتی
بوستان شهدا
بوستان ملاصدرا
بوستان عارف
بوستان گلبرگ
بوستان نواب
بوستان شهید بابایی
بوستان گلسار
بوستان کاج
بوستان شهید رجایی
بوستان اقاقیا
بوستان درب کوشک
بوستان فردوسی
بوستان توحید
بوستان بانوی بهشت
بوستان مجاهد
بوستان چراغ برق
بوستان ابن سینا
بوستان نارنج
بوستان آتش نشانی
بوستان آمنه خاتون
بوستان ۲۲ بهمن
بوستان حلیمه خاتون
بوستان یاس
بوستان عبید زاکان
بوستان شهید چمران
بوستان هشت بهشت
بوستان دست غیب
بوستان دانش
بوستان اندیشه
جستارهای وابسته
شهر قزوین
منابع
نقشه گردشگری شهر قزوین
سایت شهرداری قزوین
سایت صدا و سیمای مرکز قزوین
قزوین
فهرست‌های پارک‌ها | باغستان سنتی قزوین به مجموعه باغ‌هایی گفته میشود، که نیمه جنوبی و شرقی و غرب شهر قزوین را دربر گرفته‌است. این باغات بیش از ۲۷۸۰ هکتار وسعت دارند و در گذشته گرداگرد شهر را فرا گرفته بودند.
پیشینه
شهر قزوین تا چند دههٔ پیش در حلقهٔ سبزی از انبوه درختان بادام و پسته و بوته‌های انگور قرار داشت. باغستان سنتی، که قدمت آن به استناد تاریخ مکتوب به بیش از هزار و صد سال و به گمان بسیاری به دوران ساسانی میرسد، به وسعت حدود ۴۰۰۰ هکتار شهر را دربر گرفته بود.
نقشهای که از شهر قزوین و باغستان در سال ۱۹۱۵ میلادی ترسیم شده‌است، نشان میدهد که ۱۰۰ سال پیش مساحت باغستان در گرداگرد قزوین، حدود شش برابر مساحت شهر بوده‌است. این در حالی است که بر اثر توسعهٔ بدون برنامه و نامتوازن شهر، جمعیت قزوین در دهه‌های اخیر چندین برابر شده و وسعت باغستان تقریباً به نصف، تقلیل یافته‌است.
یکی از مشهورترین ارجاعات تاریخی در این مورد، مربوط به سفرنامهٔ ناصرخسرو است که قزوین را «شهری در میان باغ» توصیف می‌کند.
باغستان، همچنین مجموعه‌ای ارزشمند از رفتارها و سنن مردم این سرزمین را در خود جای داده‌است. به عبارت دقیق‌تر، باغستان به عنوان اساسی‌ترین عنصر اکوسیستم قزوین، رفتار انسان‌ها را در این منطقه شکل داده و هویت اجتماعی مردمان قزوین را رقم زده‌است و به همین اعتبار در سال ۱۳۹۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در مسیر ثبت جهانی قرار دارد.
آبیاری سیلابی
در مناطق خشک و نیمه خشک جهان از جمله ایران، بهره‌برداری از سیلاب، یکی از راه‌های متداول تأمین آب برای کشاورزی بوده و نقش مؤثری در تغذیه آب‌های زیرزمینی، تثبیت خاک آبرفتی و احیا و تقویت پوشش گیاهی دارد. باغستان سنتی قزوین نمونه‌ای از سامانه‌های پخش سیلاب با قدمتی بیش از هزار سال است. شهر قزوین در دامنه کوهپایه‌های البرز و بروی مخروط افکنه رودخانه‌های فصلی واقع شده و باغات بدون حصار باغستان به عنوان بزرگترین آبخوان منطقه و سامانه کارآمد پخش سیلاب به صورت حلقه سبزی برای حفاظت از شهر در برابر سیلاب این رودخانه‌ها احداث شده است. این باغات علیرغم تخریب و کاهش سطح قابل توجه، همچنان در سه طرف شهر به وسعت 2500 هکتار وجود دارد. آبیاری سیلابی منحصر به فرد باغستان، موجب تثبیت مرتب و مداوم خاک‌های حاصلخیز آبرفتی و نیز تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی میشود. باغات به صورت حوضچه‌هایی در کنار هم قرار گرفته و با مرز‌هایی به ارتفاع حدود یک متر از هم جدا میشوند. در فصل بارندگی، باغات به نوبت تا ارتفاع کرت‌ها پر آب شده که این آب به مرور در خاک نفوذ می‌کند. درختان بادام و پسته باغستان و بوته‌های انگور با یک و حداکثر دوبار آبیاری در ماه‌های با میزان تبخیر بسیار پایین، به حیات خود ادامه داده و بهره‌وری اقتصادی دارند. سیستم بومی مدیریت آب باغستان سنتی قزوین در فهرست آثار ناملموس ملی به ثبت رسیده است. بنابراین، سیستم آبیاری باغستان را سیلابی می‌خوانند.
در گذشته این باغات به وسیلۀ آب ۵ رودخانه به نامهای ارنزک، دیزج، وشته، دلی چای و زویار آبیاری میشد. هر کدام از این رودخانه‌ها بخشی از باغستان سنتی را سیراب می‌کرد؛ ولی اکنون به علت توسعۀ شهر و برداشت آب این رودخانه‌ها، توسط | بوستان دهخدا نام بوستانی در شهر قزوین است که در فاصلهٔ بین خط رفت و برگشت بلوار شهید بهشتی ساخته شده‌است . عرض این بوستان در بسیاری از مکان‌ها از ۳۰ متر هم فرا تر می‌رود . مساحت این بوستان ۳۹۳۰۰ متر مربع بوده و دارای امکاناتی از قبیل بازیگاه کودک ،وسایل ورزشی-بدنسازی ، سرویس بهداشتی ، آبخوری ، مبلمان پارکی ، نمازخانه میباشد .
شهر بازی
در زمان‌های گذشته از این بوستان مانند بوستان ملت به عنوان شهر بازی هم استفاده می‌کردند ولی با افزایش رو افزون شهر بازی‌ها در قزوین ادامه فعالیت این شهر بازی کم رنگ تر از گذشته شده‌است .
پوشش گیاهی
پوشش گیاهی این بوستان چمن است و بیشترین درخت در این بوستان درخت کاج میباشد .
جستارهای وابسته
بوستان
منابع
شهرداری قزوین
سازمان پارک ها و فضای سبز قزوین
پانویس
بوستانهای قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
ساختمان‌ها و سازه‌ها در قزوین | ثبت باغستان در فهرست جیاس در نوامبر ۲۰۲۳ اعلام خواهد شد.
جستارهای وابسته
نقش باغستان در شاخص هوای پاک
با توجه به قرار گرفتن قزوین در کنار شهرکهای صنعتی آلاینده از یک سو و کانون‌های تولید ریزگرد از سوی دیگر، باغستان سنتی مهمترین عامل محافظتی شهر در برابر این تهدیدهاست. باغستان، کمربند سبزی است که قزوین را دربرگرفته و ریهٔ شهر قزوین به حساب می‌آید. منطقه بویین‌زهرا مهمترین کانون تولید ریزگرد در استان قزوین است. خوشبختانه بخش جنوبی باغستان، آبادترین قسمت آن است و مانند سپری در برابر این بخش از ریزگردها ایستاده‌است. اگر باغستان سنتی به روند تخریب خود ادامه دهد، به زودی قزوین دیگر مکان امنی برای زندگی نخواهد بود و مردم شهر و شهرهای اطراف، در معرض انواع تهدیدهای سلامت قرار خواهند گرفت.
تأثیر باغستان در دمای منطقه
طبق برآوردها، ۲۸۷۰ هکتار باغات سنتی در سه طرف شهر، دمای شهر را حدود ۴ تا ۶ درجه کاهش میدهد. در فصول گرم این میزان کاهش درجهٔ حرارت می‌تواند اثر بسیار مهمی در کاهش مصرف انرژی برای وسایل سرمایشی داشته باشد. این کاهش مصرف به نوبهٔ خود کاهش تولید گرما توسط این وسایل را به دنبال دارد.
باغستان، ذخیرهٔ ژنتیکی گونه‌های گیاهی
در باغستان سنتی، ژرم پلاسم غنی از بادام، پسته و انگور وجود دارد. این تنوع ژنتیکی در طول صدها سال بوجود آمده‌است. از این حیث باغستان قزوین، میراث کشاورزی و موزهٔ تنوع زیستی به حساب می‌آید. هم‌اکنون مطالعاتی به خصوص در ارتباط با بادام در مرکز تحقیقات کشاورزی در حال انجام است.
باغستان سنتی قزوین؛ میراثی تاریخی، فرهنگی، اجتماعی
باغستان علاوه بر تأثیر بسیار مهمی که بر شاخصه‌های محیط زیست داشته و دارد، در طول تاریخ تا به امروز اثر بی‌بدیلی در کیفیت زندگی اجتماعی در شهر قزوین داشته است. هوشمندی گذشتگان ما در مدیریت امکانات محیطی خود به گونه‌ای پایداری را لحاظ کرده‌است که سیستم مدیریت آن تا به امروز زنده و جاری حفظ شده‌است. این سیستم مدیریت شامل مدیریت آب، مدیریت نیروی انسانی و مدیریت شهر بوده است و از این رهگذر، هویت ویژه فرهنگی را نه تنها در محیط باغستان بلکه در شهر شکل داده است. به عبارت دیگر روابط انسانی و رفتارهای اجتماعی در قزوین کاملاً متأثر از باغستان بوده است. یکی از نمونه‌های زیبای رفتار اجتماعی در باغستان، نوبت دهی آبیاری بر اساس طومار آب است که قرن‌ها رعایت شده است. هنوز هم باغداران، آبیاری باغات را بر مبنای طوماری که ممهور به مهر حمداله مستوفی است انجام می‌دهند. همین امر باعث شده‌است تا باغستان سنتی قزوین به‌عنوان میراث ملی به ثبت رسیده و در فهرست ثبت جهانی قرار گیرد. نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است آن است که از دست رفتن باغستان باعث میشود این نوع منحصر به فرد از زیستن اجتماعی، در تاریخ گم شود و قزوین هویت منحصر به فرد خویش را از دست بدهد.
منابع
۵۰۰ هکتار از باغستانهای سنتی قزوین در حال نابودی
باغستانهای سنتی قزوین به عنوان میرات فرهنگی باید حفظ شود
باغستانهای سنتی قزوین به ثبت جهانی میرسد
آبیاری زمستانه باغستانهای سنتی قزوین
باغستان سنتی مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد | کَرُخ یک منطقهٔ مسکونی در افغانستان است که در ولسوالی کرخ واقع شده‌است. کرخ ۱٬۳۲۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای افغانستان
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای افغانستان
مناطق مسکونی در ولایت هرات | دهستان دامنکوه نام دهستانی در بخش مرکزی شهرستان دامغان، استان سمنان در ایران است. براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۴۲۷۸ نفر (۱۲۹۸ خانوار) بوده‌است.
منابع
دهستان‌های شهرستان دامغان
شهرستان دامغان |
33e021be-373f-4b24-b5c6-0d11703af6ab | قزوین | ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده‌است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه‌های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستانهای برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده‌است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است. | سرانه فضای سبز در قزوین چند متر به ازای هر نفر است؟ | false | {
"answer_start": [
604
],
"text": [
"۱۱٫۱۴"
]
} | بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است.
نمایشگاه بین‌المللی
نمایشگاه بین‌المللی قزوین فعالیت خود را از سال ۱۳۷۸ آغاز کرد. این نمایشگاه ضمن دارا بودن استانداردهای بین‌المللی در سطوح مختلف در دو سالن سرپوشیده به مساحت ۳۶۰۰ متر مربع احداث شده‌است. نمایشگاه بین‌المللی قزوین هم‌اکنون دارای سالن کنفرانس، بیش از ۲۰۰۰ متر مربع فضای مفید نمایشگاهی، نمازخانه خواهران و برادران، اتاق رادیو و پارکینگ داخلی با ظرفیت ۱۰۰۰ خودرو میباشد.
کیفیت زندگی و هزینه‌های شهری
به دلیل وجود شهرکهای صنعتی متعدد در اطراف قزوین و مهاجرت از سایر استانها برای یافتن شغلی مناسب و زندگی بهتر و همچنین گسترش مراکز دانشگاهی و آموزشی، شهر قزوین همواره یکی از شهرهای گران در زمینه مسکن بوده‌است؛ به‌طوری‌که پس از سال۱۳۹۱ قزوین از نظر گرانی مسکن و زمین وهزینه‌های زندگی پس از تهران در جایگاه دوم کشور قرار گرفت
مجموعه شهری قزوین
با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری، مجموعه شهری قزوین به عنوان ششمین مجموعه شهری بزرگ کشور پس از مجموعه‌های تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز میباشد. این مجموعه شهری شامل شهر قزوین و شهرها، شهرک‌ها و نواحی شهری اطراف آن است که جمعیتی در حدود ۷۵۰–۸۰۰ هزار نفر را در خود جای داده‌است. وسعت این مجموعه ۱۴۲۳ کیلومتر مربع (دو برابر مساحت شهر تهران) است.
شهر قزوین دارای شش ناحیه متصل یا داخل شهر و چهار ناحیه منفصل شهری است که به شهر متصل نیستند اما در داخل حریم شهر قزوین قرار گرفتهاند. شهرک هفت سنگان، پردیسان و باغ نشاط جزو ناحیه متصل امامزاده علی (ع) هستند و در خارج محدوده قانونی قرار گرفتهاند. ناحیه مینودر شامل شهرکهای کوثر و مینودر در منطقه ۳ شهرداری، ناحیه مهدیه شامل پونک، ملاصدرا، آبگیلک، جانبازان، نوروزیان در شمال بلوار معلم، اسماعیل‌آباد، اکبرآباد، حسن‌آباد و امیرآباد در منطقه۳ شهرداری، ناحیه شهید بابایی شامل ولی عصر، توحید، فلسطین شرقی، بلوار، پادگان، خیام، شهرداری، شرق نادری، فردوسی، بوعلی شرقی، شهرک ولایت، سرتک، باقرآباد، دانشگاه، بلوار پاستور، شرق نوروزیان در جنوب بلوار معلم در منطقه ۲ شهرداری جزو نواحی متصل شهری به‌شمار می‌روند. ناحیه آزادگان شامل غرب نادری، رسالت، زعفرانیه، سعدی شمالی، سعدی فرعی، فلسطین غربی، بنیاد، نواب شمالی، آبشار، مجتمع ادارات، شهرکهای میرداماد و عارف، غیاث آباد، غرب نوروزیان در جنوب بلوار معلم، شهرک شهید رجایی در منطقه ۲شهرداری و ناحیه امامزاده علی شامل شهرک هفت سنگان، پردیسان، باغ نشاط، محله کنار هتل قدس، ولی عصر (جنوب چهار راه ولی عصر)، باغ دبیر، تهران قدیم، سپه، ملک‌آباد، بلاغی، راه ری، تالار و شرق راه‌آهن در منطقه یک شهرداری، ناحیه امامزاده حسین (ع) شامل غرب نادری جنوبی، عبید زاکان، سعدی جنوبی (جنوب چهار راه نظام وفا)، نواب جنوبی، دادگستری، کوی بهار (بلوار میرزا کوچک خان)، تبریز، مولوی، محله آخوند، منتظری، محله شیشه چی و دوراهی همدان در منطقه یک شهرداری دیگر محلات واقع در نواحی متصل شهری هستند. ناحیه اندیشه شامل نجف آباد، حسن‌آباد، وثوق آباد و شهرک اندیشه در منطقه ۳ شهرداری، ناحیه چوبیندر شامل چوبیندر و خیرآباد در منطقه یک شهرداری، ناحیه دانش شامل شهرک دانش و ناصر آباد و منطقه یک شهرداری، ناحیه مشعلدار شامل مشعلدار و | مهمترین سرمایه طبیعی شهر است
باغستان سنتی قزوین ثبت جهانی میشود
باغستان سنتی در منطقه ولیستان قزوین احیا میشود
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
انتقال ۸ میلیون متر مکعب از پساب قدیم آباد به باغستان سنتی شهر قزوین
اتمام نیمی از عملیات عمرانی باغستانهای سنتی قزوین
باغستانهای سنتی قزوین درآمدزا میشود
احیاء شبکه آبیاری، باغستان سنتی قزوین را نجات میدهد
آب مورد نیاز باغستان سنتی شهر قزوین تأمین شد.
برداشت پسته از باغستانهای سنتی قزوین انجام شد
باغستانهای سنتی قزوین شناسنامه دار میشوند
آغاز برداشت بادام ارگانیک از باغستانهای سنتی قزوین
برداشت بادام از باغستانهای سنتی قزوین آغاز شد
مراسم روز زمین پاک در باغستانهای سنتی قزوین برگزار میشود
[sobheqazvin.ir/economic/todaynews-12814.aspx بازارچه محصولات باغی در شهر قزوین راه‌اندازی میشود]
توزیع ۳۵۰دستگاه اداوات خاکورز و علف‌زن در باغستانهای سنتی
سرانه فضای سبز قزوین ۱۵ متر مربع است
کاهش قطع غیرقانونی درختان در باغستانهای سنتی شهر قزوین
باغستانهای سنتی قزوین آماده آبیاری میشوند
ورود فاضلاب خانگی به باغهای سنتی قزوین
منابع آبی برای مقابله با خطر کم‌آبی در باغستان قزوین مدیریت میشود
استفاده از پساب شهری برای آبیاری باغستانهای سنتی
باغ پارک در باغستان سنتی قزوین ایجاد میشود
گشت زنی در باغستانهای سنتی قزوین به صورت سه شیفت صورت می‌گیرد
انگشت نگاری ژنتیکی درختان باغستان سنتی قزوین
حفظ و نگهداری باغات سنتی قزوین ضرورتی انکار ناپذیر است
راه‌اندازی موزه کشاورزی در قزوین
شهرداری قزوین با شعار متحد شهری به سمت توسعه پایدار حرکت می‌کند
40 مخزن آب در باغستانهای قزوین نصب و آبگیری شد
اولین صندوق محیط زیست کشور در شهرداری قزوین تأسیس شد
با همکاری دانشگاه تربیت مدرس تهران صورت می‌گیرد؛انگشت نگاری تنوع ژنتیکی باغستان سنتی قزوین
بررسی طرح مطالعاتی ساماندهی و احیاء باغستان سنتی در قزوین
پنجاه به در قزوین
باغستان قزوین؛ پایان نیم قرن بی‌مهری
انتخاب قزوین به عنوان شهر پاک در کشور
مطرح کردن قزوین به عنوان یک باغ شهر درست نیست
قزوینی‌ها به پنجاه بدر رفتند
جاذبه‌های گردشگری قزوین | شمشیری، استاد معین، امامزاده عبدالله، سرآسیاب مهرآباد و فتح صنعتی نام برد.در این منطقه ۲۵ بوستان قرار دارد تا سال ۱۴۰۰ مساحت کل فضای سبز آن ۲۸۲ هکتار است. سرانه فضای سبز در این منطقه (با احتساب فضای سبز عمومی) ۱۷/۸۱ متر مربع است. در این منطقه مراکز صنعتی و نظامی متعدد نیز وجود دارد. این منطقه نیز چندین شهرک دارد. این منطقه با منطقه ۲، منطقه۵، منطقه ۱۰، منطقه ۱۷، منطقه ۱۸ و منطقه۲۱ همجوار است.
منطقه ۱۰ شهرداری تهران از مناطق شهری تهران است. این منطقه در مرکز شهر تهران قرار دارد. این منطقه در شمال به خیابان آزادی منطقه۲، در جنوب به خیابان قزوین منطقه۱۷، در شرق به بزرگراه نواب صفوی منطقه۱۱ و در غرب به خیابان شهیدان، بزرگراه یادگار امام، خیابان هرمزان و خیابان امامزاده عبدالله منطقه۹ محدود میشود.از مهمترین خیابان‌های این منطقه خیابان جیحون، خوش، قصر الدشت، کارون و رودکی (سلسبیل) و خیابان جمهوری اسلامی و خیابان سینا (محبوب مجاز) است. بخش جنوبی تونل توحید نیز در این منطقه واقع شده‌است. این منطقه با تراکم ناخالص جمعیتی حدود ۴۰۰ نفر در هر هکتار بوده که از این حیث، از پُرتراکم‌ترین مناطق شهر تهران در بین مناطق بیست و دوگانه محسوب میشود، تراکم جمعیتی آن چهار برابر حد استاندارد و دو برابر میانگین تراکم در شهر تهران است. این منطقه دارای سه ناحیه و ده محله است. فضای سبز منطقه از ۳۲ بوستان با وسعتی بیش از ۴٫۳ هکتار برخوردار است. سرانه فضای سبز ۲/۶ متر مربع میباشد. شاخص‌ترین پارک منطقه پارک هزار شهید و بوستان تهرانی هستند. منطقه ده با دسترسی به بخش جنوبی تونل توحید و نیز دسترسی به بزرگراه یادگار امام و نیز بزرگراه نواب دسترسی نسبتاً خوبی به شبکه بزرگراهی تهران دارد.
منطقه ۱۱ شهرداری تهران از مناطق مرکزی شهری تهران است. دارای بافتی قدیمی که ۱۲/۰۳ کیلومتر مربع مساحت دارد. منطقه یازده با پنج منطقه شهرداری تهران، از شمال با منطقه شش، از غرب با منطقه ده، از شرق با منطقه دوازده و از جنوب با منطقه شانزده، از ناحیه جنوب غربی با منطقه هفده همسایه است.بیشترین مرز مشترک را با منطقه دوازده دارد. منطقه یازده شهرداری تهران از شمال به میدان انقلاب و خیابان آزادی، از شرق به خیابان‌های وحدت اسلامی و حافظ، از جنوب به میدان راه‌آهن و خیابان شوش و از غرب به خیابان‌های نواب صفوی و شهید ابراهیمی (عباسی) و میدان حق‌شناس محدود میشود. این منطقه با مساحت ۱۱٫۷۵ کیلومتر مربع دارای ۴ ناحیه و۱۷ محله است. شبکه معابر آن شامل ۴۵٫۲ کیلومتر معابر شریانی و ۲۲٫۸ کیلومتر پخش‌کننده محلی میشود. از ویژگیهای منطقه یازده وجود مراکز مهم سیاسی و نظامی مانند بیت رهبری، نهاد ریاست جمهوری، شورای نگهبان، شورای عالی امنیت ملی، سازمان بازرسی کل کشور است. منطقه یازده از نظر تاریخی یکی از مناطق مهم میراث فرهنگی به‌شمار می‌آید که از جمله به دروازه قزوین، باغ شاه، خیابان شیخ هادی و خیابان منیریه میتوان اشاره کرد. منطقه یازده یکی از پرترددترین مناطق تهران است. بر اساس گزارش شهرداری منطقه روزانه دو میلیون مسافر در سطح منطقه تردد میکنند که اغلب جهت رسیدن به سایر مناطق شهری یا انجام امور اداری خود از معابر این منطقه | شهردار قزوین شد. در چهل و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر قزوین در تاریخ ۹۸/۰۷/۳۰، سیاوش طاهرخانی به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین منصوب شد. در تاریخ ۱۴۰۰/۰۶/۲۴ مهدی صباغی به عنوان شصت و چهارمین شهردار قزوین از سوی اعضای ششمین دوره شورای اسلامی شهر قزوین انتخاب شد.
زیرساخت‌های اولیه شهر
شهر قزوین از جمله شهرهایی است که همیشه با کمبود آب مواجه بوده است و حتی ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره کرده‌است. در قرن پنجم هجری قمری خیرین اقدام به حفر قناتی برای تأمین آب شهر کردند، اما چون در تابستان میزان آب قنات کافی نبود، مردم شهر اقدام به ساخت ده‌ها آب‌انبار کردند. به علت تعدد آب انبار، قزوین به «شهر آب انبارها» شهرت یافته است.
این نیروگاه در آزاد راه قزوین به تهران ساخته شده‌است. نیروگاه برق شهید رجایی دارای دو سیکل مجزای بخار و ترکیبی میباشد که مجموعاً ۲۰۴۰ مگاوات تولید برق دارد؛ که این میزان، ۸ درصد برق مصرفی در کشور میباشد (سومین نیروگاه بزرگ ایران). سوخت مورد استفاده در این نیروگاه مازوت و گاز طبیعی است.
گستره شهری
مراکز تفریحی
قزوین دارای شهربازی‌های و مکان‌های تفریحی متعدد است؛ که از جمله مهم‌تری آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شهربازی دالفک
شهربازی الغدیر
قلعه سحر آمیز
شهربازی پارک ملت
شهربازی پارک دهخدا
دهکده حیات و طبیعت فدک (باغ وحش)
تله سی یژ
مراکز درمانی
شهر قزوین دارای مراکز درمانی متعدد و چندین بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی میباشد. از جمله بیمارستان‌های شهر میتوان به بیمارستان ۱۰۰۰ تختخوابی پاسارگاد(در دست ساخت)، بیمارستان بوعلی سینا (مرکز قلب)، بیمارستان شهید رجایی (تصادفات و ارتوپدی)، بیمارستان ذکریای رازی (نام قدیم: ۲۵۶ تختخوابی/ تأمین اجتماعی)، بیمارستان کوثر (زنان و زایمان)، بیمارستان قدس (کودکان)، بیمارستان تخصصی پاستور، بیمارستان دهخدا، مرکز جراحی پارس، بیمارستان دولتی ولایت، بیمارستان تخصصی و فوق تخصصی مهرگان، بیمارستان ۵۵۳ ارتش و بیمارستان روانی ۲۲ بهمن میتوان اشاره کرد. همچنین نخستین مرکز درمان ناباروری از راه دور کشور با نام «مرکز تله مدیسین درمان ناباروری جهاد دانشگاهی» در خیابان فردوسی شهر قزوین مشغول به فعالیت میباشد که هزینه‌های درمان ناباروری در این مرکز نسبت به سایر مراکز بسیار پایین است.
فضای سبز
به گواهی عبدی بیگ شیرازی و همچنین واعظ قزوینی، شهر قزوین از باغستانهای سرسبزی تشکیل شده بود که گرداگرد شهر را فرا میگرفت؛ درختان انگور، پسته و بادام که صفا و طراوتشان شهر را پر کرده و سایه سار دلکششان موجب آسودگی مردم شده بود.
ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستان های برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است.
نمایشگاه بین‌المللی
نمایشگاه | معادل ۲۱۹٬۳۶ هکتار به شبکه معابر، و ۳۱٬۹۱ درصد، معادل ۲۶۹٬۴ هکتار به سطوح غیرشهری و اراضی بایر و متروکه اختصاص یافته‌است.
فضای سبز
این شهرستان دارای ۵ پارک است و جمع کل فضاهای سبز این شهرستان ۰۶/۱۰۲ مترمربع میباشد و سرانه فضای سبز m23 (متر مربع) برای هر نفر پیش‌بینی شده‌است.
در سطح شهر پیرانشهر، فضایی معادل ۱۲/۷۷ هکتار در قالب پارک و فضای سبز، رفیوژ خیابان‌ها و سطوح سبز میدان‌ها به این کاربری اختصاص داده شده و سرانهٔ آن در وضع موجود ۱/۹متر مربع و سهم اشغال آن نسبت به سطوح خالص ۲/۴۱ درصد و نسبت به کل محدودهی شهر ۱/۷درصد است.
فضای سبز تجهیز شده موجود در پیرانشهر دارای مساحتی معادل ۱۲/۷۷ هکتار هستند و ۲/۴۱ درصد از کل سطوح خالص شهر را شامل میشوند. سرانهٔ موجود این کاربری ۱/۹ متر مربع به ازاء هر نفر است.
بافت فرسوده
بافت فرسودهٔ پیرانشهر محدوده‌ای به وسعت ۱۱۴ هکتار از وسعت این شهر را دربر گرفته‌است که این محدوده، ۱۷ درصد از کل پیرانشهر را شامل میشود.
تقسیمات کالبدی
بر اساس نقشه نظام تقسیمات کالبدی در وضع موجود، کل گستره شهر پیرانشهر (حد نهایی ساخت و سازها) به ۴ ناحیه از جمله ناحیه ۱ (۶ محله)، ناحیه ۲ (۴ محله)، ناحیه ۳ (۳ محله) و ناحیه ۴ (۲ محله) تقسیم شده و در مجموع متشکل از ۱۵ محله است. ناحیه ۱ با جمعیت ۲۵۰۷۹ نفر دارای بیشترین میزان جمعیت است.
ناحیه‌بندی شهر و محلات
مساجد شیعیان
پیرانشهر دارای دو مسجد مخصوص شیعیان به نامهای مسجد امام حسین و مسجد صاحب الزمان است که در مراسم‌های مذهبی مورد استفادهٔ شیعیان ساکن در پیرانشهر مانند نیروهای نظامی و انتظامی و کارمندان غیر بومی شیعه مذهب افرادی که محل کارشان در پیرانشهر است قرار می‌گیرد. مسجد صاحب الزمان فقط در ایام محرم باز میشود.
آسیب‌پذیری محلات شهری با رویکرد پدافند غیرعامل
محدودهٔ شهر پیرانشهر به پنج پهنهٔ آسیب‌پذیر از نظر پدافند غیرعامل تقسیم شده‌است. بر این اساس، محله‌های قسمت غرب، مرکز و جنوب غرب (محله‌های کهنه‌خانه و گراو و قسمتی محله‌های فرهنگیان یک، قدس، ایثارگران و زرگتن آسیب‌پذیرترین محله‌های شهر هستند). علت این امر وضعیت نامناسب شاخش‌های کالبدی از جمله بافت ارگانیک، بافت ریزدانه و پرتراکم واحدهای مسکونی تمرکز تأسیسات و تجهیزات شهری، هسته اولیه شکل‌گیری شهر و هسته ثانویه شکل‌گیری شهر در این محله‌ها است.
در مقابل محله‌های پارک شهر و قسمتی از محله‌های کوی‌خیام و محمدخان در حال شکل‌گیری در شمال و جنوب و جنوب شرق شهر بر اساس طرح آماده‌سازی ساخته شده‌است. چنین محله‌هایی به دلیل وضعیت مناسب شاخص‌های کالبدی و وسعت زیاد فضاهای باز در آن از لحاظ آسیب‌پذیری در شرایط بهتری قرار دارند.
گردشگری (سیاحت‌گری)
پیرانشهر دارای ۵ منطقه نمونه گردشگری شامل تفرجگاه پردانان، آبشار خرپاپ، کانی لوسه، سد کانی سیب، سد جلدیان، سدسیلوه، آبشار خرپاپ میباشد و همچنین ۳ روستای هدف گردشگری از جمله کهنه‌لاهیجان و خورنج در شهرستان پیرانشهر به ثبت رسیده‌است.
روستای خورنج
روستای خورنج در پیرانشهر در فاصلهٔ ۲۰ کیلومتری شمال شرقی این شهر بر سر راه مهاباد نیز قرار دارد. این روستا در مجاورت منطقه ای قرار دارد که با سنگهای عظیم الجثه ای احاطه شده‌است و این سنگ‌ها به طرز شگفت‌انگیزی بر روی هم انباشته شده‌اند. در اطراف این روستا چندین تپهٔ باستانی با | سرانه عبارتی قیدی از لاتین متشکل از per و capita (به معنای سر) است. بنابراین عبارتی به معنای به ازای هر فرد
است. این عبارت به صورت وسیع در متون پژوهشی علوم اجتماعی و علم آمار استفاده میشود. از جمله در آمارهای حکومتی، نمایگرهای اقتصادی و مطالعات محیطی.
این عبارت اغلب در زمینه آمار و به‌جای گفتن به ازای هر نفر استفاده میشود. از این کلمه در تنظیم وصیت‌نامه‌ها و برای مشخص کردن سهم برابر هر ذی‌نفع با تقسیم املاک نیز استفاده میشود.
همچنین ببینید
درآمد سرانه
منابع
آمار اجتماعی
واژه‌ها و عبارت‌های لاتین | چهارسگ‌دندان نام یک سرده از راسته ددکمانان است.
منابع
سنگواره‌های توصیف‌شده در ۱۹۴۸ (میلادی)
هم‌کمانان تریاس آفریقا | سفیر چین در ایران نماینده رسمی دولت جمهوری خلق چین در جمهوری اسلامی ایران است.
لیست نمایندگان
منابع
فهرست‌های سفیران اعزام‌شده به ایران | ژان دو کورسی نویسنده و شاعر قرن چهاردهم میلادی اهل فرانسه است.
جستارهای وابسته
فهرست نویسندگان قرن چهاردهم فرانسه
فهرست نویسندگان فرانسه
منابع
زادگان ۱۳۴۰ (میلادی)
نویسندگان سده ۱۴ (میلادی) اهل فرانسه | کره گیر برقی داده است.
تِلِم زنی
تلم زنی یک روش کره‌گیری در میان اقوام مازندرانی میباشد. در این روش ماست را درون بشکه‌هایی استوانه‌ای از جِنس شوب ریخته و به وسیله چوبی بلند به نام تلم اقدام به زدن ماست میکنند. به این روش تلم زنی میگویند. تلم به زبان مازنی به معنای چوب بلند میباشد.
سرانه تولید
سالانه ۱۰ میلیون تن کره در دنیا تولید میشود که ۳٫۸ میلیون تن از آن مربوط به هند است. هند به همراه ایالات متحده آمریکا و پاکستان نیمی از کره دنیا را تولید میکنند. نیوزلند با تولیدی قریب به نیم میلیون تن کره در سال بالاترین سرانه تولید این محصول به ازای هر فرد را دارد. بدین صورت به ازای هر فرد در نیوزلند ۹۸ کیلوگرم در سال تولید میباشد. در ایران با سرانه ۲ کیلوگرم کره به ازای هر نفر چیزی قریب به ۱۶۵ هزار تن کره تولید می‌کند که از نظر رتبه در جایگاه یازدهم دنیا قرار دارد.
نگارخانه
جستارهای وابسته
کرهٔ گیاهی
روغن
منابع
بر پایهٔ داده‌هایی از لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ «کره»
چربی‌های آشپزی
کلوئید
لبنیات |
9caa55c4-a23b-45f7-a094-29fac1686fd9 | قزوین | ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده‌است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه‌های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستانهای برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده‌است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است. | نام دیگر باغ تاریخی حکم آباد چیست؟ | false | {
"answer_start": [
294
],
"text": [
"سبزیکار آقا جمالی"
]
} | فهرست باغهای تاریخی استان فارس
باغهای شیراز
باغ ارم
باغ گلشن (عفیف‌آباد)
باغ نظر
باغ دلگشا
نارنجستان قوام
باغ جهان‌نما
باغ جنت
هفت‌تنان
باغ مینو
باغ تخت
باغ درکی
باغ ملی
باغ نو
باغ بعثت
باغ رحمت‌اباد
باغ شاپوری
باغ ابوالفتح‌خانی
باغ سالاری
باغ نظام‌الدوله (باغ صاحب‌اختیار)
باغ صفا (باغ میرزا آقاخان)
باغ شیخ
آرامگاه سعدی
آرامگاه حافظ
باغ فتح‌آباد
باغ کفشگیر
باغ گلخانه
باغ پادشاه کچل
باغ شاه
باغ اقبال‌آباد
باغ نصریه
باغ منشی‌باشی
باغ اتابک (باغ فیروزی)
باغ خلدبرین
باغ صاحب‌دیوان (باغ بهجت‌آباد)
باغ حبیب‌آباد
باغ پودنک
باغهای قصردشت
باغ صمدآقا
باغ ناری
باغ زکی‌خان
باغ منصورآباد
باغ رشک بهشت
باغ بهشت شیراز (صبوح‌آباد شرقی)
باغ صبوح‌آباد شمالی
باغ بالیوز
باغ زعفرانی
باغ خندق
باغ کشمیری
باغ عضدالدوله
باغ عطاالدوله
باغ خندق
باغ فردوس شیراز
باغ بیگلربیگی (باغ کلانتری)
باغ قلعه شاهزاده‌بیگم
باغ طغی
باغ قتلغ
باغ کیفی
باغ مجد رومی
باغ نشاط شیراز (باغ میرزا نعیم)
باغ نو مشیری
باغ میرزا محمدرضا
باغ خلیلی
باغ مینوی سالار
باغ شمس
باغهای دیگر شهرها
ملی جهرم
کدیور فسا
بوان
گزه‌کون
کمالی
کوثر ممسنی
غدیر
نظر کازرون
رباط
پیرکاهی
نشاط لار
کوثر کازرون
برزو
قوام پاسارگاد
پلنگان
باغستان خاوران
منابع
استان فارس
باغها در ایران | باغ بهشت یا باغ صبوح‌آباد یکی از باغهای تاریخی استان فارس واقع در شهر شیراز بوده‌است که در دوران سلجوقیان بنا شده‌است.
این باغ متشکل از سه باغ به‌هم‌پیوسته بوده‌است و در دوره ترکمانان به باغ ترکمانان نام گرفته‌است. این باغ که هم‌اکنون ویران شده‌است در جنوب شرقی شیراز و در دروازه قصابخانه قرار داشته‌است. امیر قرایوسف قراقویونلو فرزند جهانشاه در سال ۸۶۹ ه. ق باغهای صبوح‌آباد و روستای خسروآباد را به آستانه شاهچراغ وقف نمود.
منابع
پردیس در اقلیم فارس؛ محمدکریم خرمایی، محبوبه رستمی ؛ انتشارات سازمان میراث فرهنگی فارس، ۱۳۸۸
باغهای تاریخ شهرستان شیراز | حسین آباد (سورخا قلعه چه) یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر سردونیه استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان کرمان
منابع
اندیس‌های استان کرمان
اندیس‌های فلزی | و توحید خانه
باغ خیاط خانه
باغ داروغه دفتر
باغ داروغه
باغ دیوان بیگی
باغ رضاقلی خان
باغ زرشک
باغ زین خانه و فتح‌آباد
باغ سپهسالار
باغ سلطانعلی خان
باغ سیف‌الدوله مشهور به باغ آلبالو
باغ صالح آباد و باغ نظر و باغ قراخان در ساحل شمالی زاینده‌رود
باغ صفی‌آباد
باغ طاووس خانه
باغ عمو طاهر
باغ فراشخانه
باغ فرنگ
باغ فیل خانه
باغ قرچقای خان
باغ قورچی باشی علیا و سفلی
باغ قورچی‌ها و باغ انارستان و سقاخانه که در حال حاضر به استثنای باغ چهلستون و باغ هشت بهشت و چهار باغ اثر دیگری از باغهای مشهور آن زمان باقی نمانده‌است.
باغ قوشچیان و غلامان مطبخ
باغ قوشخانه در محله قد یمی طوقچی که مرکز تربیت قوش‌های شکاری و محل استقبال شاهان صفوی از مهمان‌های خود بوده‌است
باغ کاج
باغ کجاوه خانه جنب بازار رنگرزان
باغ کلاه شاه
باغ کومه و باغ وحش در لنجان اصفهان که شکارگاه و محل نگهداری حیوانات وحشی بوده‌است
باغ گلدسته باغ شیرخانه در ضلع شرقی چهارباغ
باغ ماما سلطان
باغ محمود
باغ مستمند
باغ مهردار
باغ میرآخور
باغ نارنجستان و عمارتی که داشته‌است
باغ نسترن در ساحل رودخانه
باغ نگارستان در حوالی چهارباغ
باغ وقایع نویس
باغ هزارجریب که از همه باغهای دیگر وسیع تر و زیباتر بوه و در دامنه شمالی کوه صفه و در محل فعلی دانشگاه اصفهان و شرق و شمال آن گسترده بوده‌است و سیاحان خارجی عصر صفویه و از آن جمله توماس هربرت و ژان شاردن به تفصیل از آن سخن گفتهاند و توماس هربرت این باغ را در سفرنامه خود «بهشت شاه‌عباس» و نیز باغ عباس‌آباد که به شخص شاه عباس اول انتساب دارد نام داده‌است.
باغ هشت بهشت یا باغ بلبل که کاخ سکونت شاه سلیمان صفوی در این باغ قرار داشته‌است.
جستارهای وابسته
بناهای تاریخی تخریب شده توسط ظل‌السلطان
منابع
هنرفر، لطف‌الله، آشنایی با شهر تاریخی اصفهان، وبگاه شهرداری اصفهان
اصفهان
باغهای تاریخی شهرستان اصفهان | باغ عمارت فتح‌آباد (بیگلر بیگی) باغی مربوط به دوره قاجار است که در ۲۵ کیلومتری مرکز کرمان، شهر اختیارآباد واقع شده. این باغ الگوی احداث باغ شاهزاده ماهان بوده‌است. این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۷۲۸۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. در این مجموعه علاوه بر عمارت اصلی که با دو طبقه در مرکزیت مجموعه و در شمال حوض اصلی قرار گرفته‌است در سمت غرب عمارت چهار فصل وجود دارد. در حال حاضر باغ به عنوان یکی از جاذبه‌های شهر کرمان میباشد و اتاقه ای هر دو عمارت قابل رزرو و اجاره می‌باشند. همچنین ارایه خدمات پذیرایی و تفریحی نیز در سالهای اخیر درمحوطه روباز و اتاقهای عمارت انجام میگردد؛ و یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر کرمان به حساب می‌آید.
پیشینه
این باغ از از یادگارهای فضل علی خان بیگلربیگی است که نام اصلی وی فضل‌علی‌خان میرپنجه قراباغی است و بیگلربیگی لقبی است که به حاکمان کرمان داده میشد، به همین دلیل آن را باغ بیگلربیگی نیز میگویند. عبور آب فتح‌آباد از میان این باغ به آن صفا و طراوت می‌بخشیده‌است. زمان احداث این باغ به حدود سالهای ۱۲۵۵ میرسد. مصالح ساختمان‌ها از خشت خام و تزیین آن با گچ و مقابل سر در باغ حوضی به ابعاد ۶۰ در ۵ متر با فواره‌های زیبا طراحی شده بود. علاوه بر سر در که ساختمانی دو طبقه داشته طاق نماهایی نیز در طرفین آن احداث شده بود.
قلعه فتح‌آباد
ریل راه آهن به این عمارت نزدیک است و میتوان وقتی سوار بر قطار بود این بنای تاریخی را از داخل واگن مشاهده کرد. در سمت دیگر قطار هم قلعه فتح‌آباد وجود دارد.در هنگام مرمت گران این بنا به راهی برخورد کرده‌اند که این عمارت را به قلعه فتح‌آباد آن سوتر از ریل وصل می‌کرده‌است گویا این دو بنای تاریخی به هم مرتبط بوده‌اند.
نگارخانه
جستارهای وابسته
آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوره قاجاریان در شهرستان کرمان
باغهای ایرانی
باغهای تاریخی شهرستان کرمان
عمارت‌های تاریخی شهرستان کرمان
عناصر معماری اسلامی
مختصات نیازمند به بازبینی
معماری ایرانی
ساختمان‌ها و سازه‌ها در استان کرمان
آثار ملی ایران
جاذبه‌های گردشگری استان کرمان | باغ فتح‌آباد یکی از باغهای تاریخی شهر تبریز است که در نزدیکی فتح‌آباد قرار گرفته‌است. مساحت این باغ ۳۰ هکتار بوده و ساختمان دوطبقه‌ای در داخل آن جای گرفته‌است. دونالد ویلبر در کتاب باغهای ایران و کوشک‌های آن در این رابطه می‌نویسد:
باغ فتح‌آباد، از باغهای مهم تاریخی ایران، در حومهٔ تبریز قرار دارد و اکنون باقی‌ماندهٔ آن نیز از تعرض مصون نیست. این باغ را خواجه رشیدالدین فضل‌الله، وزیر برجستهٔ دوره ایلخانان، در اواخر سده هفتم یا اوایل سدهٔ هشتم هجری ساخت و بر ربع رشیدی وقف کرد. بنا بر این، باغ فتح‌آباد هم به لحاظ قدمت و هم به لحاظ قرارگیری در اقلیم سرد و کوهستانی و هم کم‌مهری کنونی، در میان باغهای تاریخی‌ای که به دست ما رسیده است وضعی استثنایی دارد. این باغ از سه بخش اصلی تشکیل شده است که نام آنها در اسناد تاریخی چنین است: «باغ بیرونی»، «باغ اندرونی»، «باغ مشجر متصل به باغ اندرونی». از این میان، باغ اندرونی باغ تفرج است و دو باغ دیگر باغ تولیدی. بنا بر این، مشخصه‌های طرّاحی باغ ایرانی را باید در باغ اندرونی جست. این باغ محصور است و طرح آن، مانند دیگر باغهای ایرانی، نظام هندسی استواری دارد؛ اما طرّاح کوشیده است از نظم طبیعی زمین نیز بهره بگیرد. از این رو، محور اصلی باغ را، که با جوی و معبر اصلی و کوشک تشخص و تعیّن یافته، نه بر محور هندسی میانی و نه به‌موازات اضلاع باغ، بلکه بر خط‌الرأس زمین نهاده است. لذا این محور نسبت به اضلاع باغ قدری مورب است. همچنین، باغ متناسب با شیب طبیعی زمین سطحه‌بندی شده است. نظام آب و نظام گیاه در این باغ نیز با الگوهای آشنای باغ ایرانی مطابقت دارد. در مجموع، این باغ نمونه‌ای برجسته از سازگار کردن ماهرانهٔ الگوهای باغ ایرانی با وضع طبیعی زمین و وضع اقلیمی است.
آثار ملی ایران
باغ و عمارت فتح‌آباد مربوط به دوره قاجار است و در تبریز، محله فتح‌آباد واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۲۵۱۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
جستارهای وابسته
آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
باغهای ایرانی
باغهای تاریخی شهرستان تبریز
آثار دوره قاجاریان در شهرستان تبریز
باغهای تاریخی شهرستان تبریز
عمارت‌های تاریخی شهرستان تبریز
کاخ‌های تاریخی شهرستان تبریز | چغارت کریم آباد یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر بهاباد استان یزد قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان یزد
منابع
اندیس‌های استان یزد
اندیس‌های فلزی | باغ‌وحش اسلام‌آباد ()، سابقاً با نام باغ‌وحش مرغزار، باغ‌وحشی به مساحت واقع‌در ناحیه پایتختی اسلام‌آباد بود که در سال ۱۹۷۸ افتتاح شد، و قبل از بسته شدن آن در دسامبر ۲۰۲۰ به دلیل بدرفتاری با حیوانات، تحت مدیریت اداره توسعه سرمایه پاکستان بود.
در ماه مه ۲۰۲۰ دادگاه عالی حکم انتقال مدیریت باغ‌وحش به هیئت مدیریت حیات‌وحش اسلام‌آباد و انتقال تمام حیوانات به پناهگاه‌ها را صادر کرد. هیئت مدیره در ژوئن ۲۰۲۱ کنترل اداری آن مجموعه را در دست گرفت. نوسازی باغ‌وحش به عنوان یک مرکز حفاظتی در حال برنامه‌ریزی است.
رخدادها
در سپتامبر ۲۰۱۶، فیل آسیایی ۳۲ سالهای به نام کاوَن، به دلیل زنجیر شدن در دو دهه گذشته، از نظر روانی بیمار شد. این غفلت توجه بین‌المللی را به خود جلب کرد و هشتگ #SaveKavaan را در رسانه‌های اجتماعی به‌راه انداخت. در نتیجه مسئولان باغ‌وحش تصمیم گرفتند کاوَن را به زادگاهش، کامبوج بفرستند. در ژوئیه ۲۰۱۷، چهار توله شیر به دلیل اشتباه نگهبانان در شیردهی به آنها، جان خود را از دست دادند. بعدها در سال ۲۰۱۷ یک شترمرغ نر به دلیل سهل‌انگاری کارکنان باغ وحش درگذشت. در اوت ۲۰۱۸، شش آهو توسط یک گرگ در قسمتی از باغ‌وحش شکار شد. باغ‌وحش همچنین به دلیل کیفیت ناکافی یا بد غذا، قفس‌های کوچک، و ضعف در نگهداری از حیوانات مورد انتقاد قرار گرفت.
در پی کمپین چهار ساله خواننده محبوب پاپ، شر، که از سال ۲۰۱۶ که خواستار آزادی کاوَن از باغ‌وحش اسلام‌آباد شده بود، در ۲۱ مه ۲۰۲۰ دادگاه عالی اسلام‌آباد دستور داد که این فیل آسیایی باید فوراً به پناهگاه دیگری منتقل شود. در ۱ دسامبر ۲۰۲۰، کاوَن به یک پناهگاه حیات‌وحش در کامبوج فرستاده‌شد.
در ماه مه ۲۰۲۰ حکم تعطیلی باغ‌وحش به دستور دادگاه صادر شد.
منابع
پیوند به بیرون
اسلام‌آباد
اسلام‌آباد | کوره آجرپزی قدیم باغ نو مربوط به دوره قاجار است و در خرمآباد، منطقه باغ نو خضر، ۲۰۰ متری شمال پل شکسته واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۱۳۱۱۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
آثار دوره قاجاریان در شهرستان خرمآباد
باغهای تاریخی خرمآباد
کوره‌های تاریخی خرمآباد | باغ فتح‌آباد ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
باغ عمارت بیگلربیگی (فتح‌آباد): در روستای فتح‌آباد (کرمان).
باغ فتح‌آباد (شیراز): یکی از باغهای تاریخی شهر شیراز.
باغ فتح‌آباد (تبریز): یکی از باغهای تاریخی شهر تبریز. |
926ee6af-2d71-4fd4-8eaa-2cd8e416adb5 | قزوین | ولی متأسفانه با توسعه ناموزون شهری لطمه جبران‌ناپذیری به فضای سبز تاریخی قزوین زده شد؛ با این وجود باز هم میتوان آثار خرمی و سرسبزی را در باغستانهای ۱۴۰۰ ساله پیرامون شهر مشاهده کرد. از جمله باغستانهای سنتی قزوین که امروزه تبدیل به پارک و بوستان شده‌است. باغ تاریخی حکم آباد (پارک ملت) است. سبزیکار آقا جمالی یا حکم آباد از تفرجگاه‌های سنتی مردم قزوین است. از دیگر باغستانهای برجای مانده میتوان به باغ تاریخی مصلای قزوین اشاره کرد که در بیرون شهر بوده و هر ساله در مراسم سنتی پنجاه بدر میزبان اهالی قزوین است. بوستان دهخدا نیز در باغستان سنتی " ماریان " ساخته شده‌است. ضمناً سرانه فضای سبز در قزوین ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است. | سرانه فضای سبز در کجا ۱۱٫۱۴ متر به ازای هر نفر است؟ | false | {
"answer_start": [
598
],
"text": [
"قزوین"
]
} | شمشیری، استاد معین، امامزاده عبدالله، سرآسیاب مهرآباد و فتح صنعتی نام برد.در این منطقه ۲۵ بوستان قرار دارد تا سال ۱۴۰۰ مساحت کل فضای سبز آن ۲۸۲ هکتار است. سرانه فضای سبز در این منطقه (با احتساب فضای سبز عمومی) ۱۷/۸۱ متر مربع است. در این منطقه مراکز صنعتی و نظامی متعدد نیز وجود دارد. این منطقه نیز چندین شهرک دارد. این منطقه با منطقه ۲، منطقه۵، منطقه ۱۰، منطقه ۱۷، منطقه ۱۸ و منطقه۲۱ همجوار است.
منطقه ۱۰ شهرداری تهران از مناطق شهری تهران است. این منطقه در مرکز شهر تهران قرار دارد. این منطقه در شمال به خیابان آزادی منطقه۲، در جنوب به خیابان قزوین منطقه۱۷، در شرق به بزرگراه نواب صفوی منطقه۱۱ و در غرب به خیابان شهیدان، بزرگراه یادگار امام، خیابان هرمزان و خیابان امامزاده عبدالله منطقه۹ محدود میشود.از مهمترین خیابان‌های این منطقه خیابان جیحون، خوش، قصر الدشت، کارون و رودکی (سلسبیل) و خیابان جمهوری اسلامی و خیابان سینا (محبوب مجاز) است. بخش جنوبی تونل توحید نیز در این منطقه واقع شده‌است. این منطقه با تراکم ناخالص جمعیتی حدود ۴۰۰ نفر در هر هکتار بوده که از این حیث، از پُرتراکم‌ترین مناطق شهر تهران در بین مناطق بیست و دوگانه محسوب میشود، تراکم جمعیتی آن چهار برابر حد استاندارد و دو برابر میانگین تراکم در شهر تهران است. این منطقه دارای سه ناحیه و ده محله است. فضای سبز منطقه از ۳۲ بوستان با وسعتی بیش از ۴٫۳ هکتار برخوردار است. سرانه فضای سبز ۲/۶ متر مربع میباشد. شاخص‌ترین پارک منطقه پارک هزار شهید و بوستان تهرانی هستند. منطقه ده با دسترسی به بخش جنوبی تونل توحید و نیز دسترسی به بزرگراه یادگار امام و نیز بزرگراه نواب دسترسی نسبتاً خوبی به شبکه بزرگراهی تهران دارد.
منطقه ۱۱ شهرداری تهران از مناطق مرکزی شهری تهران است. دارای بافتی قدیمی که ۱۲/۰۳ کیلومتر مربع مساحت دارد. منطقه یازده با پنج منطقه شهرداری تهران، از شمال با منطقه شش، از غرب با منطقه ده، از شرق با منطقه دوازده و از جنوب با منطقه شانزده، از ناحیه جنوب غربی با منطقه هفده همسایه است.بیشترین مرز مشترک را با منطقه دوازده دارد. منطقه یازده شهرداری تهران از شمال به میدان انقلاب و خیابان آزادی، از شرق به خیابان‌های وحدت اسلامی و حافظ، از جنوب به میدان راه‌آهن و خیابان شوش و از غرب به خیابان‌های نواب صفوی و شهید ابراهیمی (عباسی) و میدان حق‌شناس محدود میشود. این منطقه با مساحت ۱۱٫۷۵ کیلومتر مربع دارای ۴ ناحیه و۱۷ محله است. شبکه معابر آن شامل ۴۵٫۲ کیلومتر معابر شریانی و ۲۲٫۸ کیلومتر پخش‌کننده محلی میشود. از ویژگیهای منطقه یازده وجود مراکز مهم سیاسی و نظامی مانند بیت رهبری، نهاد ریاست جمهوری، شورای نگهبان، شورای عالی امنیت ملی، سازمان بازرسی کل کشور است. منطقه یازده از نظر تاریخی یکی از مناطق مهم میراث فرهنگی به‌شمار می‌آید که از جمله به دروازه قزوین، باغ شاه، خیابان شیخ هادی و خیابان منیریه میتوان اشاره کرد. منطقه یازده یکی از پرترددترین مناطق تهران است. بر اساس گزارش شهرداری منطقه روزانه دو میلیون مسافر در سطح منطقه تردد میکنند که اغلب جهت رسیدن به سایر مناطق شهری یا انجام امور اداری خود از معابر این منطقه | مجموعه توانایی گردهمایی پزشکان داخلی و خارجی و همچنین جذب بیماران از سراسر دنیا را داراست.
اولین بار در ایران میباشد که یک شهر شهرک سلامت ساخته شده دارد.
ستاد جمعیت حلال احمر استان در شهر است. دو مرکز انتقال خون وجود درشهر دارد.
اداره پزشکی قانونی ۱۳۴۰ شروع به کار کرد.
در ۱۳۹۴ با قطع آب زاینده رود تقریباً ۱۵ درصد مردم دچار افسردگی شدند. تقریباً تمام صنایع بزرگ و مهم استان نظیر ذوب آهن، فولاد مبارکه، پالایشگاه، پتروشیمی، نیروگاه‌های شهید منتظری و اسلام‌آباد (اصفهان)، سیمان سپاهان، سیمان اصفهان، صنایع نظامی و … در حومه شهر و حداکثر در محدوده شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان واقع شده‌اند. افزون بر این بیش از ۵۰ درصد شهرکهای صنعتی و ۶۰ درصد صنایع استان در حومه کلانشهر اصفهان و در محدوده شعاع ۵۰ کیلومتری این شهر مستقر می‌باشند که سهم آلاینده‌های صنعتی شهر را عهده‌دار هستند و اصفهان به علت وجود این صنایع آلاینده به پایتخت ام اس جهان شناخته میشود. پژوهشکده زیست‌فناوری رویان در اصفهان واقع شده‌است.
تا خرداد ۱۳۹۹، ۶۵ درصد جمعیت استان اصفهان بیمه تأمین اجتماعی داشتند مرکز باروری و ناباروری اصفهان در سال ۱۳۷۲ به‌منظور درمان نازایی زنان و ناباروری مردان تأسیس شد.
یکی از قدیمی‌ترین بیمارستان‌های اصفهان بیمارستان عیسی بن مریم است. ۳۳ بیمارستان عمومی و تخصصی مالکیت دولتی و خصوصی شامل زایشگاه و روان‌پزشکی در شهر اصفهان وجود دارد.
بهزیستی مرکز اورژانس اجتماعی هم دارد.
زیرساخت‌های اولیه
ظرفیت آب دهی تصفیه خانه باباشیخ علی اصفهان ۱۲هزار و ۵۰۰ لیتر در ثانیه است. تأمین آب شرب حدود ۴ میلیون نفر در اصفهان بزرگ را برعهده دارد، با عنوان بزرگترین تصفیه خانه خاورمیانه معرفی شده‌است. چین قسمتی از پوشش کل شبکه کامل تونل‌های فاضلاب شهر را فاینانس کرده‌است.
پارک و فضای سبز
تا ۱۳۹۸ اصفهان دارای سه هزار و هفتصد هکتار (۳۷ میلیون متر مربع) فضای سبز شهری بود که با داشتن سرانه فضای سبز ۲۴ متر مربع بالاترین رتبه را در سطح کلانشهرهای ایران دارد. همچنین مقدار این سرانه تا سال ۱۳۹۵ به ۳۲ متر مربع خواهد رسید که با توجه به آلاینده‌های زیست‌محیطی اصفهان این سرانه باید به ۴۰ متر مربع افزایش پیدا کند. بوستانهای کنارهٔ زاینده رود که به بوستانهای ساحلی نیز مشهور هستند از مهمترین فضاهای سبزِ اصفهان می‌باشند. زیباترین و منحصر بفردترین فضای سبز اصفهان بوستان جنگلی ناژوان است که در غرب اصفهان و در کنار زاینده رود قرار دارد. نام برخی از بوستانهای ساحلی و غیر ساحلی چنین است:
بوستانهای ساحلی: پارک پردیس هنر، ناژوان، سعدی، زاینده رود، کودک، ملت، آیینه خانه، آبشار، مشتاق و باغ گل‌ها.
بوستانهای غیر ساحلی: قلمستان، نقش جهان، استقلال، باغ فدک و باغ غدیر و پارک امام رضا.
تا مهر ۱۳۹۹ نصف فضای سبز با استفاده از آب‌های اصلاح‌شده خاکستری (پساب) آبیاری میشد.
کوه صفه نام کوهی است از سلسله جبال زاگرس در منتهی‌الیهِ جنوبِ جغرافیاییِ اصفهان که از شمال به جاده کمربندی، از غرب به کوه‌های تخت رستم و دره خان، از شرق به شهرک‌ها و مجتمع‌های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و خط آهن محدود میگردد. این کوه از دیرباز محل کوهنوردی اصفهانی‌ها بوده‌است. پس از انقلاب شهرداری اصفهان برای آبادانی این منطقه تلاش فراوان نمود. در دورهٔ سلجوقی فرقهٔ اسماعیلیه قلعه‌های محکمی در این کوه‌ها | در حوزه مدیریت شهرداری این منطقه در حدود ۱۷۶ کیلومتر مربع میباشد که ۶/۱۴ درصد مساحت کل حریم استحفاظی شهر تهران است. پهنه این حریم از لحاظ مدیریتی و در چارچوب قانون تقسیمات کشوری در محدوده دو شهرستان تهران و ری قرار دارد.
تا سال ۱۴۰۰ جمعیت کلی منطقه پانزده دربرگیرنده بیست و یک محله ۶۵۹۴۶۸ نفر اعلام شده‌است. از این منطقه به عنوان پرجمعیت‌ترین منطقه تهران یاد میشود. همچنین ۲۰۹۱۴۱ خانوار در این منطقه زندگی میکنند. همچنین تراکم جمعیت منطقه ۱۵ ۲۲۲ نفر در هکتار میباشد.
فر (۱۹۲٬۶۱۰ خانوار) شامل ۳۲۵٬۳۱۳ مرد و ۳۱۳٬۴۲۷ زن عنوان شده‌است.
محله‌ها
این منطقه دارای ۲۰ محله با مساحت تقریبی ۲۹/۷کیلومترمربع میباشد.
مشیریه
مسگرآباد
مسعودیه
بهشتیه خاوران (قبرستان یهودی‌ها)
افسریه شمالی
افسریه جنوبی
خاور شهر
شوش - شبیر
کیانشهر شمالی
کیانشهر جنوبی
بروجردی
رضویه (کاروان)
اسلام‌آباد - والفجر
ابوذر
هاشم‌آباد
اتابک
طیب
ولیعصر - بی‌سیم
مینابی
مطهری
مظاهری
مراکز مهم
این منطقه دارای ۲۴۴ مساجد و حسینیه، ۳۸ کتابخانه و فرهنگسرا، ۴۸ زمین چمن، ۲۶۶مدرسه، ۲۰ سرای محله است. در منطقه پانزده مراکز متعدد فرهنگی و تفریحی و تاریخی وجود دارد. همچنین دارای ۳۲٫۵۵ مترمربع فضای سبز مجموعاً ۱۱۶ پارک است. و سرانه سرانه فضای:۱۹٫۳۸ به ازای هر نفر است.
مراکز فرهنگی و بوستان‌ها
فرهنگسرای خاوران
پردیس تئاتر تهران
پردیس بانوان
زندان هارون
پردیس سینمایی خاوران
سینما سایه
سینما پیوند
سینما فرهنگسرای خاوران
پارک جنگلی توسکا
پارک سرو
بوستان ارکیده
بوستان سپیدار
بوستان امیرکبیر
بوستان صنوبر
پارک آزادگان
پارک خلیج فارس (پامچال)
پارک آزادگان
عمارت امیرسلیمانی
حمل و نقل عمومی
شهروندان منطقه پانزده از طریق خط شش مترو به شبکه مترو تهران دسترسی دارند. از سویی خط چهار سامانه اتوبوس تندرو در این منطقه فعالیت دارد. مستند به گزارش شهرداری منطقه تا سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۶۰ ایستگاه اتوبوس است.
بزرگراه
منطقه از طریق بزرگراه‌های بسیج، بعثت، امام علی، آزادگان به شبکه بزرگراهی تهران دسترسی دارد. مجموعاً ۲۰/۴ کیلومتر شبکه بزرگراهی در این منطقه است.
مترو
ایستگاه متروی کیانشهر
ایستگاه متروی بعثت
ایستگاه متروی شهید رضایی
نگارخانه
جستارهای وابسته
مناطق شهرداری تهران
منابع
پیوند به بیرون
وبگاه رسمی منطقه ۱۵ تهران
۱۵ | معادل ۲۱۹٬۳۶ هکتار به شبکه معابر، و ۳۱٬۹۱ درصد، معادل ۲۶۹٬۴ هکتار به سطوح غیرشهری و اراضی بایر و متروکه اختصاص یافته‌است.
فضای سبز
این شهرستان دارای ۵ پارک است و جمع کل فضاهای سبز این شهرستان ۰۶/۱۰۲ مترمربع میباشد و سرانه فضای سبز m23 (متر مربع) برای هر نفر پیش‌بینی شده‌است.
در سطح شهر پیرانشهر، فضایی معادل ۱۲/۷۷ هکتار در قالب پارک و فضای سبز، رفیوژ خیابان‌ها و سطوح سبز میدان‌ها به این کاربری اختصاص داده شده و سرانهٔ آن در وضع موجود ۱/۹متر مربع و سهم اشغال آن نسبت به سطوح خالص ۲/۴۱ درصد و نسبت به کل محدودهی شهر ۱/۷درصد است.
فضای سبز تجهیز شده موجود در پیرانشهر دارای مساحتی معادل ۱۲/۷۷ هکتار هستند و ۲/۴۱ درصد از کل سطوح خالص شهر را شامل میشوند. سرانهٔ موجود این کاربری ۱/۹ متر مربع به ازاء هر نفر است.
بافت فرسوده
بافت فرسودهٔ پیرانشهر محدوده‌ای به وسعت ۱۱۴ هکتار از وسعت این شهر را دربر گرفته‌است که این محدوده، ۱۷ درصد از کل پیرانشهر را شامل میشود.
تقسیمات کالبدی
بر اساس نقشه نظام تقسیمات کالبدی در وضع موجود، کل گستره شهر پیرانشهر (حد نهایی ساخت و سازها) به ۴ ناحیه از جمله ناحیه ۱ (۶ محله)، ناحیه ۲ (۴ محله)، ناحیه ۳ (۳ محله) و ناحیه ۴ (۲ محله) تقسیم شده و در مجموع متشکل از ۱۵ محله است. ناحیه ۱ با جمعیت ۲۵۰۷۹ نفر دارای بیشترین میزان جمعیت است.
ناحیه‌بندی شهر و محلات
مساجد شیعیان
پیرانشهر دارای دو مسجد مخصوص شیعیان به نامهای مسجد امام حسین و مسجد صاحب الزمان است که در مراسم‌های مذهبی مورد استفادهٔ شیعیان ساکن در پیرانشهر مانند نیروهای نظامی و انتظامی و کارمندان غیر بومی شیعه مذهب افرادی که محل کارشان در پیرانشهر است قرار می‌گیرد. مسجد صاحب الزمان فقط در ایام محرم باز میشود.
آسیب‌پذیری محلات شهری با رویکرد پدافند غیرعامل
محدودهٔ شهر پیرانشهر به پنج پهنهٔ آسیب‌پذیر از نظر پدافند غیرعامل تقسیم شده‌است. بر این اساس، محله‌های قسمت غرب، مرکز و جنوب غرب (محله‌های کهنه‌خانه و گراو و قسمتی محله‌های فرهنگیان یک، قدس، ایثارگران و زرگتن آسیب‌پذیرترین محله‌های شهر هستند). علت این امر وضعیت نامناسب شاخش‌های کالبدی از جمله بافت ارگانیک، بافت ریزدانه و پرتراکم واحدهای مسکونی تمرکز تأسیسات و تجهیزات شهری، هسته اولیه شکل‌گیری شهر و هسته ثانویه شکل‌گیری شهر در این محله‌ها است.
در مقابل محله‌های پارک شهر و قسمتی از محله‌های کوی‌خیام و محمدخان در حال شکل‌گیری در شمال و جنوب و جنوب شرق شهر بر اساس طرح آماده‌سازی ساخته شده‌است. چنین محله‌هایی به دلیل وضعیت مناسب شاخص‌های کالبدی و وسعت زیاد فضاهای باز در آن از لحاظ آسیب‌پذیری در شرایط بهتری قرار دارند.
گردشگری (سیاحت‌گری)
پیرانشهر دارای ۵ منطقه نمونه گردشگری شامل تفرجگاه پردانان، آبشار خرپاپ، کانی لوسه، سد کانی سیب، سد جلدیان، سدسیلوه، آبشار خرپاپ میباشد و همچنین ۳ روستای هدف گردشگری از جمله کهنه‌لاهیجان و خورنج در شهرستان پیرانشهر به ثبت رسیده‌است.
روستای خورنج
روستای خورنج در پیرانشهر در فاصلهٔ ۲۰ کیلومتری شمال شرقی این شهر بر سر راه مهاباد نیز قرار دارد. این روستا در مجاورت منطقه ای قرار دارد که با سنگهای عظیم الجثه ای احاطه شده‌است و این سنگ‌ها به طرز شگفت‌انگیزی بر روی هم انباشته شده‌اند. در اطراف این روستا چندین تپهٔ باستانی با | واحد تجاری و ۱٬۰۷۲ واحد صنعتی را دربر می‌گیرد.
قدمت ورود وسایل مخابراتی به شهر به سال ۱۲۹۲ خورشیدی بازمی‌گردد. در آن سال شهر اراک (سلطان‌آباد) با یک رشته سیم تلگرافی به تهران متصل شده بود. اداره تلفن شهری اراک در سال ۱۳۰۴ خورشیدی در اتاق کوچکی در طبقه بالای ساختمانی واقع در دروازه حاج علینقی با هشت شماره تلفن سیگنال پیوسته ایجاد شد. پس از مدتی این اداره به خیابان امیرکبیر انتقال پیدا کرد و در سال ۱۳۰۶ خورشیدی با داشتن ۱۲۵ شماره تلفن به طبقه بالای ساختمان واقع در خیابان خوانساری‌ها تغییر مکان نمود و پی در پی به شماره‌های تلفن سیگنال پیوسته افزوده شد تا اینکه در سال ۱۳۴۰ خورشیدی شمار شماره تلفن‌ها به ۹۲۵ شماره تلفن رسید. در سال ۱۳۴۱ خورشیدی با نصب ۲٬۰۰۰ شماره جدید، تلفن‌های سیگنال پیوسته به دیجیتال تبدیل شدند و در سال ۱۳۵۱ شمار شماره‌های تلفن به ۶٬۰۰۰ شماره افزایش یافت. در دوران نظام جمهوری اسلامی ایران توسعه شبکه‌های مخابراتی شهر افزایش یافت. در سال ۱۳۹۱ شمار خط واگذار شده تلفن ثابت در اراک ۲۶۷٬۰۶۳ خط و شمار خط واگذار شده تلفن همراه برابر با ۶۵۲٬۳۹۳ خط بوده‌است.
فضای سبز
شمار ۱۰۰ پارک با مساحتی بالغ بر ۳۶۸٫۵ هکتار در شهر اراک وجود دارد. از لحاظ مساحت، مناطق ۱ و ۳ شهر دارای سطح مطلوب فضای سبز هستند و منطقه ۲ به دلیل قدیمی بودن بافت با کمبود فضای سبز مواجه است. با توجه به صنعتی بودن شهر اراک بنابر ماده ۱۱ طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک مقرر شده‌است تا ۳۰ درصد فضای واحدهای تولیدی و صنعتی به فضای سبز تبدیل گردد، اما تاکنون هیچ اقدامی در جهت افزایش میزان فضای سبز در صنایع شهر صورت نگرفته‌است.
اکنون میزان فضای سبز شهر اراک حدود ۹۰۰ هکتار است که با ایجاد ۱٬۰۰۰ هکتار مصوب در طرح جامع آلودگی هوا در آینده، این میزان به ۱٬۹۰۰ متر مربع افزایش خواهد یافت. در سال ۱۳۹۲ سرانه فضای سبز در اراک به‌ازای هر نفر، ۲۰ مترمربع بوده‌است.
مراکز تفریحی
پارک‌ها
از جمله مراکز تفریحی شهر اراک به موارد زیر اشاره میشود:
شهربازی (پارک لاله): این شهربازی که در سال ۱۳۶۹ خورشیدی با سرمایه بخش خصوصی افتتاح گردید و دارای سه لوناپارک، رستوران و دیگر خدمات تفریحی و رفاهی است. این مکان در ساعت‌های اوج شلوغی، پذیرای ۲۰ هزار نفر بازدیدکننده است.
مجموعه طوفان: این مجموعه در حال ساخت، بزرگترین شهربازی سرپوشیده خاورمیانه است که در کیلومتر هفت بزرگراه امام‌خمینی قرار دارد. این مجموعه در زمینی به مساحت ۱۱۰ هزار مترمربع و زیربنای ۲۲٬۰۰۰ متر است که در سه فاز اجرا خواهد شد. مجموعه دارای یک هتل ۴ ستاره، پیست اتومبیلرانی (باز و سرپوشیده)، رستوران، سالن تنیس، سالن اسکواش و اسکیت، مجتمع بازی‌های کودکان، پارک آبی و ترن هوایی است.
شهربازی پامچال: این شهربازی جنب پارک آزادی در انتهای خیابان قائم‌مقام قرار دارد.
باغ‌وحش اراک: به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم شهر در حاشیه جنوب شرقی اراک واقع شده‌است. این باغ‌وحش با وسعت ۳۲ هکتار در سال ۱۳۷۴ خورشیدی بنا شده و سالانه پذیرای حدود ۸۰٬۰۰۰ بازدیدکننده علاقه‌مند به تنوع زیستی و طبیعت است
مراکز خرید
مراکز خرید سنتی
بازار اراک (بازار سهام سلطان) افزون بر اینکه بنایی تاریخی است، جایی برای دادوستد امروزه مردم |
نامگذاری
قبل از انقلاب شهرک والفجر و اسلام‌آباد کنونی، به نام شاه‌آباد شرقی معروف بودند، که پس از پیروزی انقلاب به شهرک والفجر و اسلام‌آباد تغییر نام دادند.
موقعیت
این شهرک در جنوب شرقی تهران، به عنوان یازدهمین محله منطقه ۱۵ شهرداری تهران است، که قسمتی از آن در ضلع جنوبی ناحیه پنج و بخش اعظم آن در ضلع شمالی محدوده ناحیه شش واقع شده‌است. این شهرک از شمال به محله افسریه و از غرب به محله اسلام‌آباد (تهران)، از شرق به محله مسگرآباد و از جنوب به شهرک مسعودیه منتهی میشود.
تراکم
وسعت این محله حدود ۵/۲۰۸ هکتار است و بالغ بر ۴۵۰۱۸ نفر جمعیت دارد. تراکم ناخالص جمعیت در این محله ۲۱۶ نفر در هکتار است که نشاندهنده تراکم بالای جمعیت در این شهرک است. شهرک والفجر از جمله محلاتی است که از حیث سکونت در بخش جنوبی آن دارای بافت مسکونی نسبتاً فرسوده و از نظر کیفی سکونت در سطح متوسط به سر می‌برد.
سرانه فضای سبز
وجود ۳۵۶۰۲۱ مترمربع فضای سبز، این شهرک را در سطح نسبتاً متوسط از نظر میزان فضای سبز قرار داده‌است. سرانه فضای سبز در شهرک والفجر ۷/۶۷ مترمربع است.
منابع
https://web.archive.org/web/20150912194622/http://region15.tehran.ir/default.aspx?tabid=558&ArticleId=9220
https://web.archive.org/web/20150402132244/http://www.asemooni.com/iran/tehran/pre-phone-number-areas-of-tehran
http://nmtsms.ir/dl/codeposti2.pdf
http://hamgardi.com/place/9665
https://web.archive.org/web/20150912135140/http://region15.tehran.ir/Default.aspx?tabid=195
جستارهای وابسته
محله‌های تهران
منطقه ۱۵ تهران |
شهر خمین بین شهرهای صنعتی اراک و اصفهان قرار دارد. از جمله مسیرهای مهمی که از خمین می‌گذرد بزرگراه شماره ۴۷ است. همچنین بزرگراه شماره ۵۸ نیز در حال احداث میباشد.
جاده خمین به شازند، حلقه مفقود شده مرکز به غرب کشور میباشد که راه ارتباطی استانهای مرکز و جنوب شرق را به استانهای غربی و شمال غربی متصل می‌کند.
جاده ۴۷ (ایران)
جاده ۵۸ (ایران)
فاصله خمین با برخی نقاط پرتردد
پایانه‌های مسافربری
شهر خمین دارای ۳ پایانه مسافربری درون‌استانی و بیرون‌استانی است:
پایانه مرکزی: واقع در میدان آزادی
پایانه اراک: واقع در میدان ۹ دی
پایانه محلات و دلیجان: واقع در میدان سرداران
تاکسیرانی
به گفتهٔ حمید رضایی مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری خمین در شهر خمین و در سال ۱۳۹۵ خورشیدی ۳۵۲ دستگاه تاکسی فعال بوده‌است که در ۷ ایستگاه فعالیت می‌کردند. در کنار این تعداد ۵۲ دستگاه تاکسی بی‌سیم ۱۳۳ به صورت ۲۴ ساعته بیش از ۲۰ هزار مسافر را جابه‌جا می‌کردند همچنین به گفته حمید رضایی فرسودگی ناوگان تاکسی شهر نیز، کمتر از ۷ درصد است.
اتوبوسرانی
شهر خمین فاقد سیستم اتوبوسرانی است اما تعداد ۵۵ مینی‌بوس در مسیرهای دانشگاه پیام نور، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه ۱۵ خرداد، مصلی، باغ رضوان، تره‌بار و شهرکهای معلم، صنایع نخ طلا، فنی حرفه‌ای و… مسافران را جابه‌جا میکنند.
آموزش و پژوهش
آموزش عالی
دانشگاه پیام نور
دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده علوم پزشکی، دانشکده سما و واحد علوم و تحقیقات (در سطح کارشناسی ارشد و دکتری)
دانشگاه جامع علمی کاربردی
دانشگاه علوم پزشکی
دانشکده علوم و معارف قرآنی و مؤسسه قرآنی
دانشکده آموزش عالی آفتاب
حوزه علمیه امام خمینی (ره) مخصوص آقایان
حوزه علمیه هاجر مخصوص بانوان
آموزش و پرورش
شهرستان خمین در سال ۱۳۹۱ دارای ۲۰۴ مدرسه که از بین این تعداد ۱۲۲ مدرسه در مقطع ابتدایی، ۴۰ مدرسه در مقطع راهنمایی و ۴۲ مدرسه در مقطع دبیرستان بوده‌است. در کنار این آمار ۲۵ مجتمع آموزشی وجود دارد که ۱۰ مجتمع در شهر و ۱۵ مجتمع در روستا وجود دارد. همچنین در تاریخ ۱۳۹۱ ۱۷۵۰۰ دانش‌آموز در مقاطع مختلف تحصیلی مشغول به فعالیت بوده‌اند.
پارک‌ها و فضای سبز
سرانه فضای سبز شهر خمین برای هر نفر ۱۳/۲ متر مربع است این میزان از میانگین سرانه فضای سبز استان که ۱۱ متر مربع میباشد بیشتر است اما با سرانه فضای سبز کشور که ۲۵ متر مربع ذکر شده فاصله زیادی دارد. شهر خمین نزدیک به ۱۰ بوستان فعال وجود دارد که دارای وسایل تفریحی و رفاهی می‌باشند. همچنین در مناطق و محله‌های مسکونی بوستانهای محله‌ای نیز وجود دارد. از جمله پارک‌های مهم خمین:
از جمله مهمترین پارک‌ها و فضای سبز این شهر میتوان به پارک مدرس (میدان مدرس) و پارک جنگلی بوجه اشاره کرد.
جنگل بوجه با دارا بودن بیشترین فضای سبز این شهرستان جزء بهترین تفریحگاه‌های مردم محسوب میشود.
اماکن
موزه‌ها
قلعه سالار محتشم یکی از دیدنی‌های پرطرفدار و معروف خمین است که در اواخر دوره قاجاریه به دست «میرزا علی خان سالار محتشم» ساخته شده‌است. این روزها این قلعه تغییر کاربری داده و مردم آن را به‌عنوان «موزه مردم‌شناسی خمین» میشناسند که لوازم و ابزار معیشتی مردم خمین از جمله انواع قفل، ظروف مسی و سفالی، سکه، آسیاب‌های کوچک دستی و… را در معرض عموم | سرانه عبارتی قیدی از لاتین متشکل از per و capita (به معنای سر) است. بنابراین عبارتی به معنای به ازای هر فرد
است. این عبارت به صورت وسیع در متون پژوهشی علوم اجتماعی و علم آمار استفاده میشود. از جمله در آمارهای حکومتی، نمایگرهای اقتصادی و مطالعات محیطی.
این عبارت اغلب در زمینه آمار و به‌جای گفتن به ازای هر نفر استفاده میشود. از این کلمه در تنظیم وصیت‌نامه‌ها و برای مشخص کردن سهم برابر هر ذی‌نفع با تقسیم املاک نیز استفاده میشود.
همچنین ببینید
درآمد سرانه
منابع
آمار اجتماعی
واژه‌ها و عبارت‌های لاتین | سفر به شهر سلیمان کتابی از فریدون عموزاده خلیلی است که در سال ۱۳۶۸ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای ۱۳۶۸
کتابهای فارسی
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | مفاخر اسلام کتابی از علی دوانی است که در سال ۱۳۶۶ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای ۱۳۶۶
کتابهای فارسی
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران |
e7dccb64-3eaa-4c57-8d0f-3799844088ca | قزوین | ۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی است. با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده‌است؛ و همایش قزوین با حضور سفیرانی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند برگزار میشود. در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت‌گذار در شهر از طرف شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوشنویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین مراسم‌های روز قزوین برشمرد. | چه روزی در تقویم به عنوان روز قزوین است؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"۹ شهریور"
]
} | ۹ شهریور ماه سالروز برگزیدن قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی را روز قزوین می‌نامند.
تصویب این نام
با تصویب شورای شهر قزوین این روز از روزشمار سالانهٔ ایران را با عنوان روز قزوین برگزیده‌اند.
همایش
همایش قزوین با حضور سفیران کشورهایی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند، برگزار میشود.
برنامه‌ها
در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت و گزار در شهر از سوی شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوش نویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین آیین‌های روز قزوین برشمرد.
در این مدت شهرداری تلاش می‌کند آثار و بناهای تاریخی و قدمت این شهر را به مردم شهر و ایران معرفی کند.
مهمترین برنامه‌های روز قزوین
– ۱۳۹۲ برگزاری اجلاس بین‌المللی شهر اسلامی
- ۱۳۹۴ مجمع شهرداران آسیایی در قزوین
جستارهای وابسته
قزوین
نگارخانه
منابع
سایت جشنواره روز قزوین
پانویس
روزهای شهرهای ایران
قزوین | میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
قزوین پایتخت شعر طنز و ادبیات فکاهی ایران
قزوین زادگاه شاعران طنزپرداز بزرگی همچون عبیدزاکانی، علامه دهخدا، سید اشرف الدین قزوینی و … بوده‌است.
روز قزوین
۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی است. با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده‌است؛ و همایش قزوین با حضور سفیرانی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند برگزار میشود. در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت‌گذار در شهر از طرف شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوشنویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین مراسم‌های روز قزوین برشمرد.
پنجاه بدر
پنجاه بدر آیین سنتی و قدیمی مخصوص مردم این شهر است که به پاس بارشهای بهاری، پنجاهمین روز سال یا فصل بهار را در طبیعت سپری میکنند.
جشنواره ملی بازی و اسباب بازی
جشنواره ملی بازی و اسباب بازی به همت سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین و همه ساله همزمان با عید نوروز در قزوین برگزار میشود؛ در این جشنواره که با شعار کودکان دیروز، امروز، فردا کار خود را آغاز کرده‌است، تولیدات اسباب بازی در گذشته و حال به نمایش گذاشته میشود. این جشنواره هر سال در محل کاروانسرای اکبر میرزا برگزار میگردد؛ و هنرمندان عروسک ساز از سراسر کشور در آن شرکت میکنند. علاوه بر این بیش ۳۰۰ نوع اسباب بازی قدیمی توسط شهرداری قزوین جمع‌آوری شده که همزمان با جشنواره در موزه اسباب بازی واقع در همین مکان به نمایش گذاشته میشود.
علاوه‌بر این تلاش‌هایی در شهر قزوین برای تولید اسباب بازی ایرانی-اسلامی صورت گرفته و در جهاد دانشگاهی قزوین در این زمینه پژوهش‌هایی در حال انجام است. اولین محصول اسباب بازی بومی تولید شده در قزوین با نام «چیدا» در ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ توسط آیت الله عابدینی رونمایی شد و پس از آن روانه بازار گشت.
قزوین از زبان بزرگان
محمد پیامبر
عارف قزوینی
ناصر خسرو
عبدی بیگ شیرازی
واعظ قزوینی
آداب و رسوم
از آیین‌ها و جشن‌های ایرانی و رایج درگستره جشن نوروز، نوروز خوانی، چهارشنبه سوری، سیزده بدر، جشن انار، جشن فندق، جشن تیرگان، پنجاه بدر، کوسه گلین، چمچه خاتون و… را نام برد.
همچنین بازی‌های «چوب جنگ»، «کشتی پهلو به پهلو» و «الک دولک» از بازی‌های مرسوم گستره به‌شمار می‌روند؛ و بازی کله کله که یک بازی جایی در رودبار شهرستان میباشد و در روز سیزده بدر بازی میکنند
پنجاه بدر
سوم امام
تعزیه
صنایع دستی
و
از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتن دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه | ۲۳ ربیع‌الاول، بیست و سومین روز از ماه ربیع‌الاول در تقویم هجری قمری است.
در تقویم هجری قمری قراردادی این روز هشتاد و دومین روز سال است.
مناسبت‌ها
ورود فاطمه معصومه (س) به قم که به همین خاطر این روز را روز قم نامیده اند.
وقایع
۱۲۱۹، از نظر میلادذوالقدر، پژوهشگر تاریخ، حمله سپاه سیسیانف به قرخ بولاخ آذربایجان و نخجوان و تصرف این مناطق به دست روس‌ها، در چنین روزی رخ داد.
زادگان
۵۹۹ - ابوشامه مقدسی، قاری، فقیه، تاریخ‌نگار، نویسنده شامی.
درگذشتگان
۷۶۹ - ابن عقیل، زبانشناس، ادیب و مفسر مصری.
۱۳۷۵ - محمدحسن مظفر
۱۴۱۱ - میرزا جواد آقا تهرانی
روزهای ربیع‌الاول | ۱۳ ربیع‌الاول، سیزدهمین روز از ماه ربیع‌الاول در تقویم هجری قمری است.
در تقویم هجری قمری قراردادی این روز هفتاد و دومین روز سال است.
مناسبت‌ها
وقایع
در چنین روزی حکومت بنی عباس برای اولین بار با انتصاب سفاح به‌عنوان نخستین خلیفه به‌قدرت رسید.
زادگان
درگذشتگان
۱۳۹۳ - محمود تیمور، داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس مصری
۱۴۳۹ - ریزعلی خواجوی، شخصیت افتخارآمیز ایرانی در فداکاری.
روزهای ربیع‌الاول | ۱۹ جمادی‌الثانی، نوزدهمین روز از ماه جمادی‌الثانی در تقویم هجری قمری است.
در تقویم هجری قمری قراردادی این روز صد و شصت و هفتمین روز سال است.
مناسبت‌ها
روزی که با احسون هی تو ۴ برگ ۱۹ ۶ شدیم
وقایع
زادگان
۱۳۰۰ - انیسه شرتونی، نویسنده، ادیب و روزنامه‌نگار لبنانی.
درگذشتگان
روزهای جمادی‌الثانی | ۲۴ رجب، بیست و چهارمین روز از ماه رجب در تقویم هجری قمری است.
این روز در تقویم هجری قمری قراردادی، دویست و یکمین روز سال است.
مناسبت‌ها
فتح خیبر توسط علی بن ابی‌طالب
زادگان
درگذشتگان
۵۲۴ - فاطمه جوزدانیه، بانوی محدث ایرانی
روزهای رجب | روز جهانی جوانان یک رویداد سالانه است که در ۱۲ اوت، برگزار میشود. این روز توسط یونسکو نامگذاری شده است.
روز جوان
روز جوان روزی است که در تقویم کشورهای مختلف برای جوانان نامگذاری شده‌است.
جستارهای وابسته
یونسکو
روزهای جهانی یونسکو
منابع
پیوند به بیرون
(United Nations) International Youth Day
روزهای جهانی
روزهای سازمان ملل
رویدادهای بنیان‌گذاری‌شده در ۲۰۰۰ (میلادی)
مناسبت‌های اوت
یونسکو | داروسازی در ایران برابر با ۵ شهریور و مصادف با زادروز محمد زکریای رازی شیمی دان و دانشمند بزرگ ایران است. این روز همچنین با روز بزرگداشت زکریای رازی مقارن است.
نامگذاری
جامعۀ داروسازان ایران از سال ۱۳۵۴ تعیین روزی به نام روز داروسازی را دنبال می‌کرد. تعیین تولد زکریای رازی به عنوان روز داروسازی نخستین بار در ایران توسط یکی از دانشیاران دانشکدۀ داروسازی تهران انجام شد و در سال ۱۳۵۵ برای نخستین بار روز ۵ شهریور توسط جامعۀ‌داروسازان ایران به عنوان روزداروسازی نامگذاری شد. سال بعد و در روز ۵ شهریور ۱۳۵۶ در باشگاه دانشگاه تهران مراسمی بدین مناسبت برگزار شد و همچنین از تمبری که بدین مناسبت طراحی شده‌بود رونمایی گردید. با این حال این روز در تقویم درج نشده‌بود و رسمیت نداشت. پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ و در زمان ریاست جمهوری علی خامنه‌ای، هیأت مدیرۀ جامعۀ داروسازان ایران در دیدار با وی خواهان نامگذاری رسمی این روز به نام روز داروسازی شد. جامعۀ داروسازان که به انجمن داروسازان ایران تغییر نام داده‌بود، برای سالهای متوالی این مطالبه را از طریق کاتبه با شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری کرد، اما هموازه با مخالفت این شورا مواجه میشد.
با این حال در سال ۱۳۷۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به پیشنهاد تعیین روزی به نام داروسازی و درج آن در تقویم موافقت نشان داد. در جلسۀ ۴۵۰ این شورا به تاریخ ۲۰ مهر ۱۳۷۸ روز تولد زکریای رازی به عنوان روز داروسازی در نظر گرفته‌شد. این تصمیم طی نامهای به شمارۀ (۲۶۱۲ .دش) به تاریخ ۵ آبان ۱۳۷۸ جهت درج در تقویم رسمی حکومت به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ شد. این مناسبت متعاقباً برای نخستین بار در تقویم سال ۱۳۷۹ جمهوری اسلامی ایران درج شد.
مراسم روز داروسازی
سالانه مراسم روز داروسازی در هفته اول شهریور توسط انجمن داروسازان ایران برگزار میگردد. این مراسم تاکنون چهل و دو دوره برگزار شده‌است. با توجه به شیوع ویروس کرونا و به منظور حفظ سلامتی، ۴۲امین روز داروسازی به صورت آنلاین با همکاری موسسه آلند و سندیکای تولید کنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته بندی دارویی برگزار شد.
منابع
روزهای ملی در ایران
زکریای رازی | قالی قزوین یا فرش قزوین، گونه‌ای قالی ایرانی و از صنایع دستی همین خطه است که امروز و در گذشته تولید می‌شده‌است. فرش بافت قزوین از نفیس‌ترین فرشهای بافته شده ایران میباشد که متأسفانه بافت آن فراموش شده‌است و تنها تعدادی از آنها در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی دیده میشود از ویژگیهای این فرش تنوع کاربرد رنگ و نقش میباشد.
احیای فرش قزوین
قزوین دارای مکتب فرشی نفیس و مشهور بوده که به تدریج بازار آن ضعیف میشود و در نهایت مقارن با رخداد جنگ جهانی دوم و ورود متفقین به ایران، مشکلات متعدد اقتصادی و تجاری ناشی از اشغال ایران باعث میشود تا آخرین کارگاه فرش مکتب قزوین نیز در حدود ۸۰ سال قبل تعطیل شده و این سبک فرش به دست فراموشی سپرده شود، در سال 1394 جهاد دانشگاهی قزوین موفق شد پس از انجام پژوهش‌های علمی و تلفیق فناوری روز با یافته‌های خود از فرش قزوین، مکتب فرش قزوین را پس از حدود ۸۰ سال احیا کند و تجاری سازی این نوع فرش می‌تواند اشتغال بالایی در صنعت قزوین ایجاد نماید.
تاریخچه
در سال ۱۳۰۹ دو تن از سرمایه‌‌داران شهر قزوین به نام محمد مهدی معتمدی قزوینی و سید مجتبی نبوی كارخانه فرشبافی بزرگی به نام شركت اعتماد تأسیس كردند. این كارخانه در كاروانسرای آقا معصوم كه‌دارای باراندازهای گسترده و دالان‌ها و انبارهای گوناگون بود، آغاز به کار کرد و گروه بسیاری از هنروران و صنعتگران در حوزه فرش دستباف از قزوین، آذربایجان و كاشان در این کارخانه به طور منظم مشغول به كار شدند و چون محصول كارگاه‌های آن، چه از نظر نوع خانه و چه از حیث نقشه و بافت و رنگ بسیار زیبا و مرغوب بود، بزودی فرش قزوین شهرت جهانی پیدا كرد و خریداران آن چه در داخل و چه در خارج از كشور روز به روز بیشتر میشد و تعداد كارگران آن نزدیک به ۲۰۰۰ نفر رسید و میزان دستگاه‌های فرشبافی آن نیز از ۴۵۰ دارقالی بیشتر شد. این کارخانه با آغاز جنگ جهانی دوم و رویدادهای ناگوار شهریور سال ۱۳۲۰، به علت در هم ریختگی اوضاع و نامناسب‌بودن شرایط اقتصادی و متوقف شدن صدور فرش به آلمان و دیگر كشورهای جهان، تعطیل شد.
نقش و نگار
فرش قزوین دارای سبک خاصی نیست و معمولاً از نقشه‌های مرغوبی ازجمله شاه عباس لچک ترنج، حاج‌خانمی، ظل السطانی استفاده میشود كه از نظر كمیت و كیفیت بازار خوبی دارید. به طول خلاصه بیشترین انواع قالی قزوین شامل موارد زیر است:
نقشه شاه عباسی
شاه عباسی افشان
شاه عباسی لچک ترنج
نقش شاه عباس (جانوری)
شاه عباس (طره‌دار)
شاه عباسی شیخ صفی
شاه عباسی تصرفی
نقش بتهای (ظل السطان)
نقشه حاج خانمی
منابع
QAZVIN Carpet Properties
نقشه فرش قزوین
هنرمندان قالی باف قزوین
فرش ایران. فضل الله حشمتی رضوی. چاپ سوم. دفتر پژوهش‌های فرهنگی. تهران. ۱۳۸۰
صنایع دستی ایرانی
فرهنگ در استان قزوین
قالی ایرانی
قزوین | چاهوگنو بالا یک روستا در ایران است که در دهستان ایسین واقع شده‌است.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان بندرعباس |
c980098b-fbab-4523-886b-9fcb0759a80b | قزوین | ۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی است. با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده‌است؛ و همایش قزوین با حضور سفیرانی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند برگزار میشود. در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت‌گذار در شهر از طرف شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوشنویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین مراسم‌های روز قزوین برشمرد. | یکی از شاخص‌ترین مراسمات روز قزوین را نام ببرید؟ | false | {
"answer_start": [
374
],
"text": [
"نمایشگاه خوشنویسی"
]
} | ۹ شهریور ماه سالروز برگزیدن قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی را روز قزوین می‌نامند.
تصویب این نام
با تصویب شورای شهر قزوین این روز از روزشمار سالانهٔ ایران را با عنوان روز قزوین برگزیده‌اند.
همایش
همایش قزوین با حضور سفیران کشورهایی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند، برگزار میشود.
برنامه‌ها
در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت و گزار در شهر از سوی شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوش نویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین آیین‌های روز قزوین برشمرد.
در این مدت شهرداری تلاش می‌کند آثار و بناهای تاریخی و قدمت این شهر را به مردم شهر و ایران معرفی کند.
مهمترین برنامه‌های روز قزوین
– ۱۳۹۲ برگزاری اجلاس بین‌المللی شهر اسلامی
- ۱۳۹۴ مجمع شهرداران آسیایی در قزوین
جستارهای وابسته
قزوین
نگارخانه
منابع
سایت جشنواره روز قزوین
پانویس
روزهای شهرهای ایران
قزوین | میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
قزوین پایتخت شعر طنز و ادبیات فکاهی ایران
قزوین زادگاه شاعران طنزپرداز بزرگی همچون عبیدزاکانی، علامه دهخدا، سید اشرف الدین قزوینی و … بوده‌است.
روز قزوین
۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی است. با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده‌است؛ و همایش قزوین با حضور سفیرانی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند برگزار میشود. در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت‌گذار در شهر از طرف شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوشنویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین مراسم‌های روز قزوین برشمرد.
پنجاه بدر
پنجاه بدر آیین سنتی و قدیمی مخصوص مردم این شهر است که به پاس بارشهای بهاری، پنجاهمین روز سال یا فصل بهار را در طبیعت سپری میکنند.
جشنواره ملی بازی و اسباب بازی
جشنواره ملی بازی و اسباب بازی به همت سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین و همه ساله همزمان با عید نوروز در قزوین برگزار میشود؛ در این جشنواره که با شعار کودکان دیروز، امروز، فردا کار خود را آغاز کرده‌است، تولیدات اسباب بازی در گذشته و حال به نمایش گذاشته میشود. این جشنواره هر سال در محل کاروانسرای اکبر میرزا برگزار میگردد؛ و هنرمندان عروسک ساز از سراسر کشور در آن شرکت میکنند. علاوه بر این بیش ۳۰۰ نوع اسباب بازی قدیمی توسط شهرداری قزوین جمع‌آوری شده که همزمان با جشنواره در موزه اسباب بازی واقع در همین مکان به نمایش گذاشته میشود.
علاوه‌بر این تلاش‌هایی در شهر قزوین برای تولید اسباب بازی ایرانی-اسلامی صورت گرفته و در جهاد دانشگاهی قزوین در این زمینه پژوهش‌هایی در حال انجام است. اولین محصول اسباب بازی بومی تولید شده در قزوین با نام «چیدا» در ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ توسط آیت الله عابدینی رونمایی شد و پس از آن روانه بازار گشت.
قزوین از زبان بزرگان
محمد پیامبر
عارف قزوینی
ناصر خسرو
عبدی بیگ شیرازی
واعظ قزوینی
آداب و رسوم
از آیین‌ها و جشن‌های ایرانی و رایج درگستره جشن نوروز، نوروز خوانی، چهارشنبه سوری، سیزده بدر، جشن انار، جشن فندق، جشن تیرگان، پنجاه بدر، کوسه گلین، چمچه خاتون و… را نام برد.
همچنین بازی‌های «چوب جنگ»، «کشتی پهلو به پهلو» و «الک دولک» از بازی‌های مرسوم گستره به‌شمار می‌روند؛ و بازی کله کله که یک بازی جایی در رودبار شهرستان میباشد و در روز سیزده بدر بازی میکنند
پنجاه بدر
سوم امام
تعزیه
صنایع دستی
و
از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتن دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه | استان قزوین یکی از ۳۱ استان ایران است و در بخش شمال غربی این کشور واقع شده‌است. این استان با دارا بودن تنها ۱ درصد از مساحت کشور نزدیک به ۱۰ درصد در اقتصاد و تولیدات ایران نقش دارد. مساحت این استان حدود ۱۵٬۸۲۰ کیلومتر مربع است و با استانهای مازندران، گیلان، همدان، زنجان، مرکزی و البرز همسایه‌است.
این استان از استانهای لرزه‌خیز ایران است.
جمعیت استان قزوین بر پایه آمار سال ۱۳۹۵ برابر ۱٫۳ میلیون نفر است که از این شمار ۶۰۰٬۰۰۰ نفر ساکن شهرستان قزوین هستند.
این استان از استانهای تاریخی ایران بوده و آثار باستانی زیادی را در خود جای داده‌است. به‌طوری‌که ۱۱ درصد از آثار تاریخی ملی ثبت شده کشور در استان قزوین قرار دارد و از این نظر رتبه نخست را در ایران دارد. منطقه گردشگری و تاریخی طارم سفلی در شمال غربی استان از جاذبه‌های این استان است که قلعه سمیران در رشته کوه البرز نیز به عنوان کهن‌ترین اثر تاریخی استان در این منطقه واقع است. قدیمی‌ترین سکونت گاه ایران به تازگی در قلعه کرد ۱۰ هزار سال قدمت در آوج در رشته کوه زاگرس در جنوب استان کشف شده‌است همچین در دشت قزوین در مرکز گورها بزرگ زرتشتی متعلق به دوران مادها ساسانیان کشف شده‌است. شهرستان این استان عبارتند از :قزوین، آبیک، آوج ،البرز، بوئین‌زهرا، تاکستان
همچنین منطقه تاریخی الموت که تا سال ۱۳۷۳ با عنوان رودبار الموت معروف بود، در قزوین واقع است و شامل دو بخش شرقی و غربی میباشد، که بخش غربی که بزرگترین بخش آن است در منطقه کوهستانی استان قرار دارد و بخش شرقی آن در قسمتهای هموارتری در مقایسه با بخش غربی آن قرار دارد.استان قزوین یکی از مناطق عمده تولید مرغ و تخم مرغ، فندق، گیلاس، پسته، زغال‌اخته، انگور، گلابی، کشمش و گوجه فرنگی در ایران است.
بهترین سوغاتی این استان انواع شیرینی‌های خانگی، باقلوا، و غذاهای سنتی میباشد.
نقشه ها
پیشینه نام قزوین
نوشته‌های باستانی یونان قزوین را با نام «راژیا» معرفی می‌کند و پس از آن در نوشته‌های اروپایی این شهر با نام شهر باستانی «آرساس» یا «آرساسیا» شناخته می‌شده‌است. اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن «اردپا» می‌خواندند؛ و ساسانیان نام این شهر را «کشوین» (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر «قسوین» (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده‌است. به هر روی مورخان و باستان شناسان عصر حاضر قزوین را عربی شده «کاسپین» می‌دانند؛ و بر این باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده‌است.
پیشینه
پیش از اسلام
اقوام کاسپین
کاسپی‌ها یکی از اقوام باستانی در سواحل جنوب غربی دریای کاسپین در شمال یا جنوب رود کر واقع در قفقاز جنوبی می‌زیستند. اکثر محققان کاسپی را با پایتاکاران که سرزمینی ما بین دو رود کُر و ارس بود یکی می‌دانند.
کاسپی‌ها با حضور ده هزار سال تاریخ و یکجانشینی یکی از قدیمی‌ترین مردمان این استان هستند. تله تپه باستانی سگزآباد پیشینه‌ای هشت هزار تا دوهزار پانصد سال تخمین زده میشود که متعلق به دوران مادها و هخامنشیان است. | بوستان ملت نام قدیمی‌ترین بوستان در شهر قزوین میباشد که در بر روی باغ تاریخی حکم آباد (مربوط به صفویه) ساخته شده‌است.
وسعت بوستان
این بوستان بزرگترین بوستان شهر قزوین به حساب می‌آید که از سمت غرب به خیابان مدرس، از سمت شرق به خیابان حکم آباد، از سمت شمال شرق به میدان عارف و از سمت شمال به خیابان پادگان محصور میباشد.
تجمع پیرمردان
این بوستان یکی از بزرگترین محفل‌های پیرمردان بازنشسته میباشد که هر روز صبح و بعد از ظهر به انجام بازی شطرنج در این بوستان می‌پردازند.
قدمت بوستان
قدمت این بوستان به دوران صفویه بر میگردد و هم‌اکنون برخی از درختان چنار آن بیش از صد سال قدمت دارد.
شهربازی
این بوستان تا اوایل سالهای نخست دهه ۱۳۹۰ دارای یک شهربازی نسبتا بزرگ بود ولی به دلیل فرسودگی دستگاه‌های بازی و ایجاد مزاحمت برای ساکنان اطراف بوستان، این شهربازی بسته شد.
منابع
سایت شهرداری قزوین.
ساختمان‌ها و سازه‌ها در قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین
بوستانهای قزوین | کوند ( بخوانید kovand) یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان دشتابی غربی واقع شده‌است. کوند ۹۸ نفر جمعیت دارد.
مساحت منطقه مسکونی روستا حدودا 42 هزار متر مربع است که بیشتر سازه های آن خشتی است و سقف تیر چوبی در آن ها بکار برده شده است. هر چند در سالیان اخیر ساخت و سازهای جدیدی در روستا صورت پذیرفته است.
فاصله کوند تا قزوین حدودا ۳۳کیلومتر استاست.
میتوانید از مسیر جاده قزوین به تاکسان راهی شده و ده کیلومتر بعد از شهر اقبالیه وارد خروجی مهدی آباد شده و با عبور از زیر گذر وارد مهدی آباد شوید و پس از پشت سر گذاشتن آن در ادمه مسیر مستقیم با گذر از روستاهای آبخوره و حکیم آباد از تقاطع چهارراه شاهین تپه پنج کیلومتر به سمت جنوب (مستقیم) حرکت کنید تا به کوند دشتابی برسید.
زبان مرسوم ساکنین کوند ترکی است و مردمی مهمان نواز و خون گرم که از دیر باز شهره ی روستاهای اطراف بوده را در خود دارد
خاندان و فامیل ها
از قدیم الایام مردم کوند را بیشتر با نام فامیلی کریمی میشناسند که بیشتر ساکنان روستا را شامل میشوند اما از دیگر خاندان ساکن کوند میتوان از امینی ، موسوی ، پیری''' نیز نام برد
حرفه و پیشه
پیشه مردم روستا دامداری و کشاورزی است که که در بحث دامداری محوریت گوسفندداری به‌صورت سنتی و در بحث کشاورزی بیشتر زراعت در راس امور قرار دارد. از طرفی از آنجایی که هر ساله درایام عزاداری امام حسین (ع) و ماه محرم و صفر در این روستا مراسمات نذری و عزاداری متعددی برگزار میشود لذا از دیرباز وجود آشپز برای تهیه غذای این مراسمات از اصلی ترین نیازها بوده از این رو پیشه حرفه ای و شاخص مردم کوند آشپزی آن هاست که زبان زد روستاهای اطراف و اهالی منطقه است به‌صورتی که اگر جایی کوند را بشناسد و بدانند شما از اهالی آنجا هستید و یا اصل و نسبی کوندی دارید بدون شک در وهله نخست بر این باورند که شغلتان آشپزی است
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
مناطق مسکونی در شهرستان بوئین‌زهرا | یکی از شهرستانهای استان منیا کشور مصر است.
روستاهای مهم آن عبارت‌اند از:
ابا الوقف
برطاط الجبل
سالم الموقف
شارونه
شم البصل
طمبدی
منابع
مناطق مسکونی در استان منیا | یکی از شهرستانهای استان منیا کشور مصر است.
روستاهای مهم آن عبارت‌اند از:
اسطال
بنی علی
بنی خالد
البیهو
شوشه
طحا الاعمده
قلوصنا
منقطین
مناطق مسکونی در استان منیا | لنگرماهی نام یک بالاخانواده از راسته عقرب‌ماهی‌سانان است.
منابع
عقرب‌ماهی‌سانان
ماهی‌های گرینلند | یک لنگی روستایی از توابع بخش سیستان شهرستان کوهپایه در استان اصفهان ایران است.
این روستا دارای دو قلعه تاریخی است که اصالت آن به قبل از قاجار باز می گردد.
جمعیت
این روستا در دهستان سیستان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۱۲ نفر (۵۶خانوار) بوده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان کوهپایه
مناطق مسکونی در شهرستان اصفهان | مرجان‌های شاخی‌محور نام یک زیرراسته از راسته مرجان نرم است.
منابع
بازبینی گمر زیست‌شناسی
مرجان نرم |
175eedac-9f1e-4311-9d79-22b5a0f54121 | قزوین | قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد. | خوشنویسی از غیر از موزه در کدام محل دیگر برقرار است | false | {
"answer_start": [
582
],
"text": [
"چهلستون"
]
} | حداقل کم‌نظیر بوده‌است. اکنون پس از تب و تاب اولیه پس از انقلاب خوشنویسی ایرانی دوران بلوغ و بالندگی خود را طی می‌کند.
خوشنویسی ایرانی در دوران معاصر
در دوران معاصر خوشنویسانی به گسترش و احیای هنر نستعلیق‌نویسی همت گماردند مانند: حسن هریسی، سیدحسن میرخانی، سیدحسین میرخانی، علی اکبر کاوه، کیخسرو خروش، ابراهیم بوذری، سعید شمس انصاری، غلامحسین امیرخانی، عباس اخوین، محمد احصایی، فتحعلی واشقانی و بسیاری خوشنویسان دیگر. همچنین در زمینه شکسته نستعلیق از استادان محمدحسین عطارچیان ،یدالله کابلی و محمد حیدری را میتوان نام برد.
انجمن خوشنویسان ایران
این انجمن با نام کلاس‌های آزاد خوشنویسی از سال ۱۳۲۹ با همت سید حسین میرخانی و علی اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و سید حسن میرخانی، با اهتمام دکتر مهدی بیانی محقق و استاد دانشگاه و…، با همکاری وزارت فرهنگ و هنر وقت تأسیس و راه اندازی شد. این نهاد بنیاد نامه رسمی خود را با نام انجمن خوشنویسان ایران در تاریخ ۱۹ شهریور ماه ۱۳۴۶ اخذ و فعالیت‌های خود را پی گرفت. به تدریج و در آغاز دهه سوم حیات خود پس از وقوع انقلاب ایران (۱۳۵۷) دوره رونق و گسترش را تجربه کرد و در مواجهه با رویکرد وسیع و پرشور قشرها مختلف جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان به خوشنویسی که کماکان تاحدی ادامه دارد، رشد داشت.
انجمن خوشنویسان ایران شعبه‌های متعددی در اغلب شهرهای بزرگ و کوچک ایران و برخی کشورهای دیگر دارد و هنرجویان زیادی را تربیت کرده‌است.
پایتخت خوشنویسی ایران
به سبب پرورش بزرگان خوشنویسی ایران در شهر قزوین افرادی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی این شهر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور اساتیدی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
ثبت جهانی
خوشنویسی ایرانی با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسید.
پانویس
جستارهای وابسته
هنر اسلامی
خوشنویسی اسلامی
خوشنویسی
فهرست خوشنویسان ایرانی
اطلس چهارده قرن هنر اسلامی
شکسته نستعلیق
منابع
وبگاه تبیان - برداشت آزاد با ذکر منبع
وبگاه زرقلم - برداشت آزاد با ذکر منبع
حسن پور، حمیدرضا، نستعلیق عروس خوشنویسان ایرانی، مجله اینترنتی هفت سنگ
شریف، میرمحمد، هنرهای اسلامی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۲
عبدالمحمد خان ایرانی (مؤدب السلطان)، پیدایش خط و خطاطان تهران، ۱۳۶۴
راهجیری، علی، تذکره خوشنویسان معاصر
به کوشش:یساولی ثانی، جواد، پیدایش و سیر تحول خط، چاپ دوم، ۱۳۶۳
وبگاه «نگارخانه ایرانی» (وابسته به وبگاه ترنج نت) - برداشت آزاد با ذکر منبع
فضائلی، حبیب‌الله، تعلیم خط، انتشارات سروش، ۱۳۵۶
فضائلی، حبیب‌الله، اطلس خط، انتشارات مشعل اصفهان، ۱۳۶۲
نجیبی، تیمور، وبلاگ خوشنویسی
انجمن خوشنویسان ایران
اطلس چهارده قرن هنر اسلامی، جلد دوم: هنر خوشنویسی از آغاز تا امروز (Atlas of 14 centuries of Islamic Arts, Vol.2: Calligraphy)، | سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتن دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود.
همچنین در موسیقی، این شهر نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و را به دیار ایران زمین هدیه کرده‌است.
خوشنویسی
قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
هر سال نمایشگاه‌های تخصصی خوشنویسی در این شهر برگزار میشود و امسال دومین نمایشگاه تخصصی خوشنویسی قزوین نیز برگزار شد.
موسیقی
موسیقی رایج در شهر قزوین تفاوت چندانی با موسیقی دستگاهی ایران ندارد. در گذشته، این آوازها و دستگاه‌ها در مکتب‌های متفاوت از جمله «مکتب خراسان»، «مکتب تهران» و… اجرا میشد. در آن زمان، مکتب دیگری تحت عنوان «مکتب قزوین» وجود داشت که امروزه فراموش شده‌است. این مکتب تا اواخر دوران قاجاریه رایج بود.
نگارگری مکتب قزوین
مکتب قزوین از مکاتب دیگر نگارگری جدا بوده و سبک و سیاق مختص خود را دارد، از ویژگیهای این مکتب میتوان به ترسیم اندام ظریف جوانان، درویشان و کشاورزان و نیز ترسیم چهره‌ها به صورت سه رخ اشاره کرد؛ به گونه‌ای که ترسیم چهره‌ها به صورت تمام رخ ابداً در کار نقاشان سبک قزوین دیده نمیشود و نیز هیچ انسانی از پشت سر تصویر نشده‌است. سوژه‌ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس‌های فاخر در نگارگری‌ها دیده نمیشود و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره‌ها ندارد.
از آثار فاخر این مکتب میتوان به معراج رسول (۹۶۵ ه.ق)، هفت اورنگ جامی و شاهنامه قوام ابن محمد شیرازی اشاره کرد؛ و نیز از جمله مشاهیر نگارگری در قزوین باید، استاد محمد قزوینی، صادق بیگ افشار، مولانا میرمصور، مولانا شیخ محمد، کاوس نقاش، عبدالحمید نقاش و رضا طالقانی ملقب به ضیع همایون را نام برد.
فرهنگسراها و کتابخانه‌ها
قزوین دارای فرهنگسرا و خانه‌های فرهنگی زیادی است که از جمله شاخص‌ترین آنها میتوان به فرهنگسرای شهید رجایی (تأسیس ۱۳۷۹)، فرهنگسرای بانو زهرا، خانه فرهنگ میرداماد، خانه فرهنگ محمدیه، خانه فرهنگ نواب صفوی و خانه فرهنگ پردیس اشاره کرد.
کتابخانه امام خمینی قزوین: این کتابخانه دارای ۱۸٫۰۰۰ جلد نسک است و در شهریور ماه سال ۱۳۷۸ ساخته شد. همچنین این نسکخانه دارای سالن انتظار و سالن اجتماعات و بخشی با نام تازه‌های کتاب است که در آن جدیدترین کتابهای چاپ شده به مدت دو هفته در معرض دید علاقه‌مندان | میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
قزوین پایتخت شعر طنز و ادبیات فکاهی ایران
قزوین زادگاه شاعران طنزپرداز بزرگی همچون عبیدزاکانی، علامه دهخدا، سید اشرف الدین قزوینی و … بوده‌است.
روز قزوین
۹ شهریور ماه سالروز انتخاب قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی است. با تصویب شورای شهر قزوین این روز از تقویم با عنوان روز قزوین انتخاب شده‌است؛ و همایش قزوین با حضور سفیرانی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند برگزار میشود. در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت‌گذار در شهر از طرف شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوشنویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین مراسم‌های روز قزوین برشمرد.
پنجاه بدر
پنجاه بدر آیین سنتی و قدیمی مخصوص مردم این شهر است که به پاس بارشهای بهاری، پنجاهمین روز سال یا فصل بهار را در طبیعت سپری میکنند.
جشنواره ملی بازی و اسباب بازی
جشنواره ملی بازی و اسباب بازی به همت سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قزوین و همه ساله همزمان با عید نوروز در قزوین برگزار میشود؛ در این جشنواره که با شعار کودکان دیروز، امروز، فردا کار خود را آغاز کرده‌است، تولیدات اسباب بازی در گذشته و حال به نمایش گذاشته میشود. این جشنواره هر سال در محل کاروانسرای اکبر میرزا برگزار میگردد؛ و هنرمندان عروسک ساز از سراسر کشور در آن شرکت میکنند. علاوه بر این بیش ۳۰۰ نوع اسباب بازی قدیمی توسط شهرداری قزوین جمع‌آوری شده که همزمان با جشنواره در موزه اسباب بازی واقع در همین مکان به نمایش گذاشته میشود.
علاوه‌بر این تلاش‌هایی در شهر قزوین برای تولید اسباب بازی ایرانی-اسلامی صورت گرفته و در جهاد دانشگاهی قزوین در این زمینه پژوهش‌هایی در حال انجام است. اولین محصول اسباب بازی بومی تولید شده در قزوین با نام «چیدا» در ۱۶ مرداد ۱۳۹۶ توسط آیت الله عابدینی رونمایی شد و پس از آن روانه بازار گشت.
قزوین از زبان بزرگان
محمد پیامبر
عارف قزوینی
ناصر خسرو
عبدی بیگ شیرازی
واعظ قزوینی
آداب و رسوم
از آیین‌ها و جشن‌های ایرانی و رایج درگستره جشن نوروز، نوروز خوانی، چهارشنبه سوری، سیزده بدر، جشن انار، جشن فندق، جشن تیرگان، پنجاه بدر، کوسه گلین، چمچه خاتون و… را نام برد.
همچنین بازی‌های «چوب جنگ»، «کشتی پهلو به پهلو» و «الک دولک» از بازی‌های مرسوم گستره به‌شمار می‌روند؛ و بازی کله کله که یک بازی جایی در رودبار شهرستان میباشد و در روز سیزده بدر بازی میکنند
پنجاه بدر
سوم امام
تعزیه
صنایع دستی
و
از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتن دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه | و نقل و ترابری
فرودگاه
شهر قزوین دارای در ۹/۰۳/۱۳۹۱ وزارت راه و شهرسازی با توسعه فرودگاه قزوین موافقت کردو کمک‌های فنی و تجهیزاتی خود را برای فرود هواپیمای فوکر ۱۰۰ در فرودگاه سمپاشی قزوین ارائه داد.
راه‌آهن
با توجه به قرار گرفتن قزوین در شاهراه مبادلاتی کشوراین استان در مسیر راه‌آهن تهران به شمال غرب کشور قرار گرفته‌است و در شهرهای قزوین، تاکستان و آبیک دارای ایستگاه راه‌آهن میباشد. همچنین راه‌آهن قزوین-رشت-آستارا نیز در دست احداث است که این خط آهن ایران را به کشورهای نواحی قفقاز و روسیه متصل می‌گرداند.
آزاد راه‌ها و بزرگراه‌ها
استان قزوین با دارا بودن بیش از ۲۱۶ کیلومتر آزادراه در مسیرهای، تهران-قزوین، قزوین-زنجان و قزوین-رشت، ۲۲۱ کیلومتر بزرگراه، ۷۰ کیلومتر راه اصلی و ۲۲۶ کیلومتر جاده بین شهری، یکی از شاهراه‌های ارتباطی کشور محسوب میشود.
استان قزوین ۸ استان کشور را به‌طور مستقیم پیوند میدهد و ۱۱ استان نیز ارتباطشان از این استان انجام میشود.
رسانه‌ها
نشریات
صدا و سیما
مناطق نمونه گردشگری
بازارسعدالسلطنه
حمام قجر
حمام بلور
خانه‌های تاریخی
آب انبارها
و،
صنایع دستی
قالی بافی
گلیم بافی
موج بافی
نگارگری مکتب قزوین
مکتب قزوین از مکاتب دیگر نگارگری جدا بوده و سبک و سیاق مختص خود را دارد، از ویژگیهای این مکتب میتوان به ترسیم اندام ظریف جوانان، درویشان و کشاورزان و نیز ترسیم چهره‌ها به صورت سه رخ اشاره کرد؛ به گونه‌ای که ترسیم چهره‌ها به صورت تمام رخ ابداً در کار نقاشان سبک قزوین دیده نمیشود و نیز هیچ انسانی از پشت سر تصویر نشده‌است. سوژه‌ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس‌های فاخر در نگارگری‌ها دیده نمیشود و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره‌ها ندارد.
از آثار فاخر این مکتب میتوان به معراج رسول (۹۶۵ ه.ق)، هفت اورنگ جامی و شاهنامه قوام ابن محمد شیرازی اشاره کرد؛ و نیز از جمله مشاهیر نگارگری در قزوین باید، استاد محمد قزوینی، صادق بیگ افشار، مولانا میرمصور، مولانا شیخ محمد، کاوس نقاش، عبدالحمید نقاش و رضا طالقانی ملقب به ضیع همایون را نام برد.
خوشنویسی
قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. اساتیدی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور اساتیدی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
سوغات قزوین
انواع باقلوا، انگور، انواع شیره انگور، سرکه انگور، نان فتیر، نان روغنی اردک، رشته پلویی، قالی و گلیم، محصولات دامی و…
آموزش
دانشگاه‌ها
بیش از یکصد و ۵۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌های استان قزوین مشغول تحصیل می‌باشند.
شهرک دانشگاهی اندیشه آبیک
ورزش
ورزشگاه‌ها
ورزش‌های هوایی
سایت پروازی آسمان آبی قزوین که بین جاده شفیع‌آباد و پارک فدک (باراجین) قرار دارد با مجوز فدراسیون انجمنهای ورزشی پذیرای علاقه‌مندان به ورزش‌های | موزهٔ خوشنویسی ایران یکی از موزه‌های استان تهران است که ۲۸ مرداد ۱۳۹۶ افتتاح شده و در محل عمارت تاریخی فولادوند قرار دارد. شمار آثار در معرض نمایش عموم حدود ۲۰۰ اثر است که شامل قطعات خوشنویسی، نسخه‌های خطی، ادوات و ابزار خوشنویسی و دیگر اشیای مربوط به این هنر میشود. بازهٔ تاریخی آثار این موزه از سدهٔ سوم قمری تا اوایل دورهٔ پهلوی را دربرمی‌گیرد. از جملهٔ هنرمندان خوشنویس ایرانی که آثارشان در موزهٔ خوشنویسی ایران نگهداری میشود میتوان به خواجه اختیار منشی، علیرضا عباسی، میرزا احمد نیریزی، میرزا غلامرضا اصفهانی، میرحسین خوشنویس‌باشی، شکرالله نامه‌نگار، محمدرضا کلهر و محمدحسین عمادالکتاب اشاره کرد.
ساختمان موزه
موزهٔ خوشنویسی ایران در خیابان شریعتی، بن‌بست فولادوند واقع شده‌است.
ساختمان موزه به مساحت ۶۰۰ مترمربع متعلق به غلامرضا فولادوند، نمایندهٔ شاهرود در ادوار پانزدهم و شانزدهم مجلس شورای ملی ایران بود و در همان سالهای ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۰ ساخته شده‌است. ساختمان فولادوند به‌صورت کوشک در میان باغی مشجر قرار داشت و در آن از نمای آجری، در و پنجره و تابش بندهای چوبی، ستون‌های استوانه‌ای بدون تزئینات داخلی استفاده میشد.
این عمارت تا مدتها پس از انقلاب ۱۳۵۷ هم محل سکونت خانوادۀ فولادوند بود و پس از آن متروکه شد و گاه از ساختمان و محوّطۀ بیرونی آن برای ساخت فیلم های سینمایی و مجموعه های تلویزیونی استفاده می شد؛ سازمان زیباسازی شهر تهران در سال ۱۳۹۵ این عمارت را با هدف حفظ و حراست از بناهای قدیمی دارای هویت معماری خریداری کرد و آنرا به موزهٔ خوشنویسی ایران اختصاص داد. پس از مراحل بازسازی ساختمان قدیمی، فضاهای جدید به مجموعه اضافه و طراحی داخلی انجام شد. بناهای افزوده به این مجموعه با نمای تماماً شیشه‌ای از بخش قدیمی ساختمان جدا شده‌است.
مجموعهٔ موزهٔ خوشنویسی ایران شامل چند تالار برای نمایش آثار در دو طبقه، بخش اداری، مخزن آثار، تالار نشست‌ها و کتابخانه است.
جستارهای وابسته
فهرست موزه‌های ایران
فهرست موزه‌های تهران
پانویس
پیوند به بیرون
صفحهٔ رسمی موزه در وبگاه سازمان زیباسازی شهر تهران
بخشی از مجموعهٔ آثار
بنیان‌گذاری‌های ۱۳۹۶ در ایران
جاذبه‌های گردشگری تهران
ساختمان‌ها و سازه‌ها در تهران
فرهنگ در تهران
خوشنویسی ایرانی
موزه‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۲۰۱۷ (میلادی)
موزه‌های تهران
موزه‌های ملی در ایران | موزه سلطان آباد چهارمین موزه شهر اراک میباشد . این موزه به مناسب بیستم خرداد ماه سال ۱۳۸۵ که روز صنایع دستی نامیده شده گشایش یافت. سلطان آباد نام قدیمی اراک بوده که بر آن نامگذاری شده و این موزه در سرای کاشانی بازار اراک واقع شده‌است. این سرا دارای معماری سقف و رسمی بندی‌های هفت چشمه ای زیبایی است. ساختمان موزه نیز در بنایی که قدمت و معماری زیبایی داشته ایجاد شده که به جاذبه‌های دیدنی موزه افزوده است. موزه سلطان آباد توسط محمد مهدی باباخانی و با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرکزی بنیانگذاری شده و به صورت خصوصی اداره میشود.
گنجینه
این موزه دارای مساحت ۱۳۰ متر مربع و تشکیل شده از ۳ تالار است. گنجینه این موزه دارای یکصد اثر صنایع دستی ایران است که از استانهای مختلف گردآوری شده‌اند. فعالیت موزه به صورت تخصصی در زمینه خشنویسی و صنایع فلزی محسوب میشود. در این موزه آثار برجسته خوشنویسی، سوزن دوزی، لباس‌های قاجاری، خاتم کاری، قلمزنی، فلزکاری و کتیبههای مختلف به همراه تابلوهای هنری و اشیا قدیمی جای گرفتهاند.
بخش خوشنویسی موزه بسیار غنی است بطوریکه آثاری از خوشنویسان دوره‌های مختلف را در خود جای داده است. قدیمی‌ترین اثر خوشنویسی موزه مربوط به سده هفتم هجری است. در این موزه آثار ارزشمندی از خوشنویسان مشهور ایرانی همانند: درویش عبدالمجید طالقانی، میرعماد حسنی، میر علی هروی، میرزا فتحعلی حجاب شیرازی، میرزا غلامرضا اصفهانی، یاقوت مستعصمی، محمد هاشم لولو اصفهانی، میرزا کاظم، میر علی هروی، ظل السلطان محمد باقر خان، محمد جعفر تبریزی، میرزا رضا خان فراهانی، فتحعلی تنکابنی، میرزا اسدالله شیرازی، کیخسرو خروش و فتحعلی واشقانی فراهانی وجود دارد.
همچنین در بخش نقاشی نیز اثری از کمال الملک وجود دارد. در این بخش آثاری از سبک نقاشی قهوه خانه به ویژه آثاری از محمد مدبر و عباس بلوکی فر به نمایش در آمده است.
جستارهای وابسته
موزه‌های استان مرکزی
موزه‌های اراک
موزه‌های ایران
محمدمهدی باباخانی
منابع
پیوند به بیرون
میراث فرهنگی استان مرکزی
اداره کل موزه‌های میراث فرهنگی
موزه‌های اراک | ایران در تهران – از سال ۱۳۶۲
- تدریس در موزه رضا عباسی و کتابخانه خیام واقع در پارک خیام در تهران (سال ۱۳۶۱الی ۱۳۶۵)
- تدریس در مراکز هنری بخش خصوصی در تهران و سنندج
- داوری مسابقات استانی من‌جمله مسابقات دانشجویی و نمایشگاه‌های خوشنویسی دانشگاه‌های استان و هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و…
- کارشناس خط دادگستری از سال ۱۳۶۸
- تدریس خط تحریری (ریز) در کلاس خوشنویسی و تدریس به کارکنان دولتی در ادارات
- تدریس در دفتر کار هنری (انجمن هنری عزت پور)
لیست آثار منتشره و فعالیت‌های خوشنویسی و کتابت
عزت پور در دورهٔ کاری خود کتابهای مختلف زیادی را منتشر کرده‌اند که برخی از آنها تجدید چاپ‌های بیش از ۴۰ بار داشته‌اند.
لیست کتابهای منتشر شده توسط استاد عزت پور:
کتاب خوشنویسی در کردستان - سال ۱۳۶۲ - ناشر ارشاد اسلامی‌کردستان - سنندج
کتابت رباعیات خیام - سال ۱۳۶۲ -انتشارات فروغ - تهران
کتابت بابا طاهر عریان - سال ۱۳۶۳ - انتشارات فروغ - تهران
کتابت دیوان حافظ غنی قزوینی - سال ۱۳۶۴ - انتشارات گوتنبرگ - تهران
کتابت مناجات خواجه عبداله انصاری - سال ۱۳۶۵ - نشر محمد - تهران
کتابت گلستان سعدی - سال ۱۳۶۵ - انتشارات پرتو - تهران
کتابت ابو سعید ابوالخیر - سال ۱۳۶۷ - نشر محمد - تهران
کتابت دیوان حافظ نسخه قدسی - سال ۱۳۶۷ - انتشارات پیراسته - تهران
کتابت بابا طاهر عریان - سال ۱۳۶۷ - انتشارات پرتو - تهران
کتابت رباعیات خیام - سال ۱۳۶۸ - انتشارات پرتو - تهران
کتابت هاتف اصفهانی - سال ۱۳۶۹ - نشر محمد - تهران
کتابت خیام کردی (هه ژار) - سال ۱۳۶۹ - آماده برای چاپ
کتابت پروین اعتصامی - سال ۱۳۷۰ - انتشارات پیراسته در حال چاپ - تهران
جزوه آموزش خوشنویسی مقدماتی سال۱۳۷۱ - انجمن هنری عزت پور - سنندج
خوشنویسی در هنرهای سنتی - سال ۱۳۸۸ - دانشگاه جامع علمی کاربردی - سنندج
برگزای نمایشگاه‌ها
انفرادی:
- نمایشگاه و کارگاه خوشنویسی - سال ۱۳۹۱ - مؤسسه ملی نسخ خطی گرجستان - تفلیس، گرجستان - به دعوت رایزن فرهنگی سفارت ایران در گرجستان
- نمایشگاه سرعشق - سال ۱۳۸۹ - موزه رضا عباسی - تهران
- نمایشگاه خوشنویسی در سقز - سال ۱۳۶۰ - اداره ارشاد اسلامی سقز
- نمایشگاه خوشنویسی قلم - سال ۱۳۷۲ - سالن تبلیغات اسلامی سنندج
- نمایشگاه جزیره قشم - سال ۱۳۸۱ - اداره ارشاد اسلامی قشم
- نمایشگاه وادی قلم - سال ۱۳۸۲ - سالن نگارخانه ارشاد سنندج
جمعی:
- نمایشگاه خوشنویسان سنندج - سال ۱۳۶۲ - موزه سنندج - سنندج
- نمایشگاه خوشنویسان ایران - سال ۱۳۶۲ - موزه هنرهای معاصر - تهران
- نمایشگاه خوشنویسی اصفهان - سال ۱۳۶۴ - تالار فرهنگ - اصفهان
- انجمن خوشنویسان ایران - سال ۱۳۶۴ - سالن ارشاد - نیشابور
- نمایشگاه خوشنویسان کرد - سال ۱۳۶۷ - موزه سنندج - سنندج
- نمایشگاه انجمن خوشنویسان ایران - سال ۱۳۶۸ - باشگاه نیروی انتظامی - ساری
- جمعی از خوشنویسان کردستان - سال ۱۳۷۰ - نگارخانه ارشاد - سنندج
- نمایشگاه خوشنویسی انجمن - سال ۱۳۷۱ - سالن شهرداری - ارومیه
- نمایشگاه انجمن خوشنویسان سنندج - سال ۱۳۷۳ - نگارخانه ارشاد - سنندج
- نمایشگاه سرپرستان انجمن - سال ۱۳۸۰ - سالن صاایران - شیراز
- نمایشگاه اولین جشنواره غرب کشور - سال ۱۳۸۰ - سالن فرهنگ - ایلام
- نمایشگاه | علی شیرازی (زاده‌ی ۱۳۳۹) خوشنویس اهل ایران است.
زندگینامه
شیرازی آموزش خوشنویسی را از ۱۳۵۴ زیر نظر نصرالله معین اصفهانی آغاز کرد و پس از دریافت گواهینامه ممتاز از انجمن خوشنویسان ایران، در محضر غلامحسین امیرخانی، استاد ارشد انجمن خوشنویسان ایران، به صورت حضوری و مکاتبه‌ای تعلیم دید. سپس مدتی در جایگاه ریاست انجمن خوشنویسان استان اصفهان فعالیت کرد. وی در سال ۱۳۶۷ به تهران مهاجرت کرد و به عضویت شورای عالی انجمن خوشنویسان ایران درآمد.
فعالیتها
علی شیرازی در سال ۱۳۷۸ «گواهینامه استادی» از انجمن خوشنویسان ایران را دریافت کرد و موفقیت‌های بسیاری را به دست آورد که میتوان به برخی از توفیقات او به شرح ذیل اشاره کرد:
برگزاری ۱۰ دوره کلاس‌های فوق ممتاز خوشنویسی در آتلیه شخصی خود هنرمند در تهران، فرهنگسرای هنر، انجمن خوشنویسان ایران و خانه هنرمندان ایران
برگزاری ۱۹ نمایشگاه انفرادی خوشنویسی در داخل و خارج از کشور
برگزاری بیش از ۱۰ سخنرانی، جلسات پرسش و پاسخ و کلاس‌های کارگاهی
چند مجموعه از آثار هنری ایشان انتشار یافته‌است:
مجموعه «قاصدک»؛ نقاشی_خط با وفاداری به خط نستعلیق
مجموعه «دفتر دانایی»؛ گزیده اشعار فردوسی
برگزیده آثار؛ ناشر سازمان فرهنگ و ارتباطات
تشکیک در اصالت آثار
اواخر تابستان ۹۶ زمزمه‌هایی در فضای مجازی پیچید که برخی آثار علی شیرازی با دست انجام نشده و احتمالاً با کاترپلاتر یا دستگاه چاپ تولید شده‌اند. افشین پرورش با منتشر کردن ویدئوهایی در صفحات خودش به این ظن دامن زد و علی شیرازی در مصاحبه‌هایی به وی تاخت.
آثار علی شیرازی در موزه‌ها
آثار علی شیرازی در موزه‌های ایران و جهان عبارت اند از:
۱۰۰ اثر خوشنویسی با قلم کتیبه در موزه امام علی
۴۵ اثر خوشنویسی اهدایی به پادشاهان و روسای کشورهای عضو کنفرانس سران اسلامی به سفارش محمد خاتمی ریاست جمهور وقت ایران در هشتمین اجلاس سران در ۱۳۷۶، تهران
آثاری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران
آثاری در مجموعه شاعر و ادیب عرب، محمد المر، در امارات متحده عربی
آثاری در مجموعه العویس، دبی
آثاری در مجموعه انور قرقاش، دبی
آثاری در مجموعه جمعه الماجد، دبی
آثاری در موزه شارجه
آثاری در موزه قطر (دوحه)
آثاری در مجموعه حسن بن علی آل ثانی، قطر
آثاری در مجموعه محفوظی.
آثاری در موزه قرآن تهران
جوایز
جایزه اول خوشنویسی کشوری ۱۳۶۴
جایزه اول خوشنویسی کشوری ۱۳۶۵
از نفرات برگزیده اول در جشنواره خوشنویسی جهان اسلام ۱۳۷۶
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی شیراز
خوشنویسان اهل ایران
زادگان ۱۳۳۹ | علی‌اکبر پگاه قزوینی خوشنویس و شاعر معاصر ملقب به سلطان الکتّاب در سال ۱۳۳۴ در شهر قزوین دیده به جهان گشود نخست خوشنویسی را نزد پدر فراگرفت. وی هم‌اکنون از اساتید به نام خوشنویسی ایران است. یکی از مهارت‌های ایشان سیاه‌مشق میباشد. پگاه در حوزهٔ هنر خوشنویسی و گرافیک شاگردان بسیاری تربیت نموده‌است. استاد بهادر پگاه که از خوشنویسان طراز اول خط شکسته نستعلیق ایران است فرزند ایشان میباشد.
نمایشگاه‌ها
نمایشگاه‌های انفرادی
نگارخانه سبز تهران (۱۳۷۰)
نگارخانه عارف قزوین (۱۳۷۲) به همراه جمعی از هنرجویان آموزشگاه خوشنویسی پگاه
نگارخانه ضرابی تهران (۱۳۷۳)
بیستمین نمایشگاه بین‌المللی تهران (۱۳۷۳)
جشنواره خوشنویسی جهان اسلام (۱۳۷۵و۱۳۷۶)
نگارخانه ریوند میدان هفت تیر تهران (۱۳۷۹)
نمایشگاه‌های گروهی
نمایشگاه مشترک در قزوین با استادان: پیله چی، عاملی، پگاه در سالن هلال‌احمر (۱۳۶۸)
نمایشگاه مشترک در تهران به همراه استادان: سهراب سپهری، رضا مافی، علی‌اکبر صادقی، نصرالله افجه‌ای، علی‌اکبر پگاه در نگارخانه سبز تهران (۱۳۷۱)
نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق ایران در موزه هنرهای معاصر تهران (۱۳۸۷)
نمایشگاه مجموعه‌داران آثار هنری قدما در موزه هنرهای معاصر تهران (۱۳۸۷)
آثار
نای و نی (۱۳۷۶)
همدم (۱۳۷۷)
فیروزه خیال (۱۳۸۴)
جشنواره جهان اسلام (۱۳۷۶)
ناله زنجیر (۱۳۵۷)
منزل دوست
ساقی‌نامه
کتابت کیمیای سعادت امام محمد غزالی و حسین بن منصور حلاج (از سری شاهکارهای ادبی ایران) در سال (۱۳۶۰ و ۱۳۶۱)
آخرین اثر وی کتاب سیاه‌مشق از دل به کاغذ است که در بهار سال ۱۳۹۲ با حضور جمعی از هنرمندان کشور و مقدمه‌نویسی بهاءالدین خرمشاهی، آیدین آغداشلو و حمید عابدی‌ها رو نمایی شد.
فعالیتها
سمینار رشد و توسعه قزوین
شرکت در چندین دوره همایش کتابت حضوری قرآن کریم
دریافت لوح و تندیس به عنوان پیشکسوت هنر خوشنویسی انجمن خوشنویسان ایران (۱۳۸۴)
شرکت در جشنواره خوشنویسی مشق عشق و برگزیده جشنواره (۱۳۸۷)
مدرس انجمن خوشنویسان قزوین
وی تا کنون بیش از بیست هزار اثر خوشنویسی شده در قالبهای قطعه، چلیپا، سیاه‌مشق، کتابت، نقاشی خط و گرایش‌های مدرن به بازار هنر ایران و دیگر کشورها ارائه کرده‌است که اکثر آنها در موزه‌ها و نزد مجموعه‌داران نگهداری میشود.
جستارهای وابسته
منابع
اهالی قزوین
خوشنویسان اهل قزوین
زادگان ۱۳۳۴ | و نوشته‌های رسمی او، عکس‌ها، وسایل شخصی، تابلوهای نقاشی و آثار خوشنویسی صبا، همچنین مجسمه و ماسک چهرهٔ صبا در این مجموعه نگهداری میشوند.
بخش دوم مربوط به آثار دستی همسر صبا است که شامل مجموعه تندیس‌های مومی و لباس‌های محلی و سنتی ایران قدیم است.
آدرس
محل موزهٔ استاد صبا، در میدان بهارستان، ضلع غربی خیابان ظهیرالاسلام به شمارهٔ پلاک ۹۲ قرار گرفته‌است.
یادکردها
منابع
خانه‌های تاریخی شهرستان تهران
موزه‌های تهران |
53b7921c-3b20-46de-8253-92418aa6dec0 | قزوین | قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد. | مهد پرورش خوشنویسی ایران در کدام استان است؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"قزوین"
]
} | حداقل کم‌نظیر بوده‌است. اکنون پس از تب و تاب اولیه پس از انقلاب خوشنویسی ایرانی دوران بلوغ و بالندگی خود را طی می‌کند.
خوشنویسی ایرانی در دوران معاصر
در دوران معاصر خوشنویسانی به گسترش و احیای هنر نستعلیق‌نویسی همت گماردند مانند: حسن هریسی، سیدحسن میرخانی، سیدحسین میرخانی، علی اکبر کاوه، کیخسرو خروش، ابراهیم بوذری، سعید شمس انصاری، غلامحسین امیرخانی، عباس اخوین، محمد احصایی، فتحعلی واشقانی و بسیاری خوشنویسان دیگر. همچنین در زمینه شکسته نستعلیق از استادان محمدحسین عطارچیان ،یدالله کابلی و محمد حیدری را میتوان نام برد.
انجمن خوشنویسان ایران
این انجمن با نام کلاس‌های آزاد خوشنویسی از سال ۱۳۲۹ با همت سید حسین میرخانی و علی اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و سید حسن میرخانی، با اهتمام دکتر مهدی بیانی محقق و استاد دانشگاه و…، با همکاری وزارت فرهنگ و هنر وقت تأسیس و راه اندازی شد. این نهاد بنیاد نامه رسمی خود را با نام انجمن خوشنویسان ایران در تاریخ ۱۹ شهریور ماه ۱۳۴۶ اخذ و فعالیت‌های خود را پی گرفت. به تدریج و در آغاز دهه سوم حیات خود پس از وقوع انقلاب ایران (۱۳۵۷) دوره رونق و گسترش را تجربه کرد و در مواجهه با رویکرد وسیع و پرشور قشرها مختلف جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان به خوشنویسی که کماکان تاحدی ادامه دارد، رشد داشت.
انجمن خوشنویسان ایران شعبه‌های متعددی در اغلب شهرهای بزرگ و کوچک ایران و برخی کشورهای دیگر دارد و هنرجویان زیادی را تربیت کرده‌است.
پایتخت خوشنویسی ایران
به سبب پرورش بزرگان خوشنویسی ایران در شهر قزوین افرادی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی این شهر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور اساتیدی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
ثبت جهانی
خوشنویسی ایرانی با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسید.
پانویس
جستارهای وابسته
هنر اسلامی
خوشنویسی اسلامی
خوشنویسی
فهرست خوشنویسان ایرانی
اطلس چهارده قرن هنر اسلامی
شکسته نستعلیق
منابع
وبگاه تبیان - برداشت آزاد با ذکر منبع
وبگاه زرقلم - برداشت آزاد با ذکر منبع
حسن پور، حمیدرضا، نستعلیق عروس خوشنویسان ایرانی، مجله اینترنتی هفت سنگ
شریف، میرمحمد، هنرهای اسلامی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۲
عبدالمحمد خان ایرانی (مؤدب السلطان)، پیدایش خط و خطاطان تهران، ۱۳۶۴
راهجیری، علی، تذکره خوشنویسان معاصر
به کوشش:یساولی ثانی، جواد، پیدایش و سیر تحول خط، چاپ دوم، ۱۳۶۳
وبگاه «نگارخانه ایرانی» (وابسته به وبگاه ترنج نت) - برداشت آزاد با ذکر منبع
فضائلی، حبیب‌الله، تعلیم خط، انتشارات سروش، ۱۳۵۶
فضائلی، حبیب‌الله، اطلس خط، انتشارات مشعل اصفهان، ۱۳۶۲
نجیبی، تیمور، وبلاگ خوشنویسی
انجمن خوشنویسان ایران
اطلس چهارده قرن هنر اسلامی، جلد دوم: هنر خوشنویسی از آغاز تا امروز (Atlas of 14 centuries of Islamic Arts, Vol.2: Calligraphy)، | سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتن دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود.
همچنین در موسیقی، این شهر نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و را به دیار ایران زمین هدیه کرده‌است.
خوشنویسی
قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
هر سال نمایشگاه‌های تخصصی خوشنویسی در این شهر برگزار میشود و امسال دومین نمایشگاه تخصصی خوشنویسی قزوین نیز برگزار شد.
موسیقی
موسیقی رایج در شهر قزوین تفاوت چندانی با موسیقی دستگاهی ایران ندارد. در گذشته، این آوازها و دستگاه‌ها در مکتب‌های متفاوت از جمله «مکتب خراسان»، «مکتب تهران» و… اجرا میشد. در آن زمان، مکتب دیگری تحت عنوان «مکتب قزوین» وجود داشت که امروزه فراموش شده‌است. این مکتب تا اواخر دوران قاجاریه رایج بود.
نگارگری مکتب قزوین
مکتب قزوین از مکاتب دیگر نگارگری جدا بوده و سبک و سیاق مختص خود را دارد، از ویژگیهای این مکتب میتوان به ترسیم اندام ظریف جوانان، درویشان و کشاورزان و نیز ترسیم چهره‌ها به صورت سه رخ اشاره کرد؛ به گونه‌ای که ترسیم چهره‌ها به صورت تمام رخ ابداً در کار نقاشان سبک قزوین دیده نمیشود و نیز هیچ انسانی از پشت سر تصویر نشده‌است. سوژه‌ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس‌های فاخر در نگارگری‌ها دیده نمیشود و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره‌ها ندارد.
از آثار فاخر این مکتب میتوان به معراج رسول (۹۶۵ ه.ق)، هفت اورنگ جامی و شاهنامه قوام ابن محمد شیرازی اشاره کرد؛ و نیز از جمله مشاهیر نگارگری در قزوین باید، استاد محمد قزوینی، صادق بیگ افشار، مولانا میرمصور، مولانا شیخ محمد، کاوس نقاش، عبدالحمید نقاش و رضا طالقانی ملقب به ضیع همایون را نام برد.
فرهنگسراها و کتابخانه‌ها
قزوین دارای فرهنگسرا و خانه‌های فرهنگی زیادی است که از جمله شاخص‌ترین آنها میتوان به فرهنگسرای شهید رجایی (تأسیس ۱۳۷۹)، فرهنگسرای بانو زهرا، خانه فرهنگ میرداماد، خانه فرهنگ محمدیه، خانه فرهنگ نواب صفوی و خانه فرهنگ پردیس اشاره کرد.
کتابخانه امام خمینی قزوین: این کتابخانه دارای ۱۸٫۰۰۰ جلد نسک است و در شهریور ماه سال ۱۳۷۸ ساخته شد. همچنین این نسکخانه دارای سالن انتظار و سالن اجتماعات و بخشی با نام تازه‌های کتاب است که در آن جدیدترین کتابهای چاپ شده به مدت دو هفته در معرض دید علاقه‌مندان | موتور پیرداد خودستان، روستایی از توابع بخش آسمینون شهرستان منوجان در استان کرمان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان بجگان قرار دارد و براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن برابر با ۲۰۷ نفر (۵۷ خانوار) بوده‌است.
منابع
موتور پیرداد خودستان | سال ۱۳۷۳ - نگارخانه ارشاد - سنندج
- نمایشگاه سرپرستان انجمن - سال ۱۳۸۰ - سالن صاایران - شیراز
- نمایشگاه اولین جشنواره غرب کشور - سال ۱۳۸۰ - سالن فرهنگ - ایلام
- نمایشگاه خوشنویسان ایران - سال ۱۳۸۱ - سالن کانون پرورش فکری - تهران
- نمایشگاه خوشنویسان کرد - سال ۱۳۸۳ - نگارخانه ارشاد - سنندج
- نمایشگاه یادواره میر عماد الحسنی - سال ۱۳۸۳ - توسط مرکز کتابت و تعلیم - تهران
نمایشگاه‌های جهانی:
- نمایشگاه اولین جشنواره خوشنویسی جهان اسلام - سال ۱۳۷۶ - نگارستان هنر - تهران
- نمایشگاه دومین جشنواره خوشنویسی جهان اسلام سال ۱۳۸۱ - نگارستان هنر - تهران
- نمایشگاه خوشنویسی آثار کردی و فارسی - سال ۱۳۸۳ - سالن گه نجان سلیمانیه - عراق
منابع
استادان دانشگاه آزاد اسلامی
خوشنویسان اهل ایران
اهالی سنندج
زادگان ۱۹۵۸ (میلادی)
افراد زنده |
دو مؤسسه آموزشی اطفال
تفاوت مهد کودک با کودکستان آنست که مهد کودک نوعی آموزشگاه است که برای نگهداری و پرورش کودکان خردسالی که در سنین پایینتر از پنج سال هستند و در خانه به واسطهٔ اشتغال پدر و مادر بی سرپرست بودند تأسیس شد تا از صبح تا غروب از آنها نگهداری شود. کودکستان آموزشگاهی است که برای اطفال ۴ تا ۶ ساله که روزانه برای یادگیری بیشتر و گذار آنها از محیط خانه به مدرسه ایجاد شده‌است.
کودکستان به زبان فارسی واژهٔ کودک باضافهٔ پسوند سْتان بمعنی جمعیت یا گروه همخوان است، لغت کودکستان را که محل اجتماع کودکان هم سن و سال به جهت آموزش و آمادگی برای ورود به مرحله بعدی آموزش و پرورش است می‌سازد.
مهد کودک مرکب از دو واژهٔ است. واژهٔ عربی مهد به معنای گهواره و واژهٔ فارسی کودک و در مجموع به معنای گهوارهٔ کودک که در اصطلاح آموزش و پرورش اولین مرحله و محل تعلیم و تربیت کودک در خارج از خانه اوست میباشد. پس از دورهٔ مهد کودک قبل از ورود به دبستان وارد کودکستان میشوند.
در زبان آلمانی کودکستان را kindergarten به معنی باغ کودکان نامیده‌اند و همین واژه با هِجیِ آلمانی در کشورهای انگلیسی زبان نیز اشاره به همان کودکستان معمول است.
نخستین کودکستان توسط فردریش ویلهلم اوت، در سال ۱۸۳۷ میلادی در شهر باد بلنکنبورگ در ایالت تورینگن در کشور آلمان ایجاد شد.
کودکستان در ایران
میرزا جبار عسگرزاده معروف به جبار باغچه‌بان بنیانگذار نخستین کودکستان ایران در شهر تبریز بود. همچنین عصمت‌الملوک دولتداد پس از بازگشت از بلژیک نخستین کودکستان دولتی را در شهریور ۱۳۱۲ به نام کودکستان شکوفه تأسیس کرد. اما سالها پس از تأسیس کودکستان، نخستین مهد کودک در ایران توسط جمعیت خیریه فرح پهلوی دایر شد. این مهد کودک‌ها از کودکان خانواده‌های کارگر که مادران آنان در خارج از خانه کار می‌کردند از صبح تا عصر نگاهداری می‌کردند.
تفکیک جنسیتی در کودکستان‌های ایران
در سال ۱۳۹۰ وزارت آموزش و پرورش با ارسال بخشنامه‌ای اعلام کرد که اختلاط نوآموزان دختر و پسر در کلاس‌های پیش‌دبستانی و مهدهای کودک ممنوع است.
جستارهای وابسته
پیش‌دبستانی
منابع
7.https://sahelkids.com/product-category/وسایل-بازی-مهدکودکی/
Wikipedia contributors, "Kindergarten," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kindergarten&oldid=239888535 (accessed September 24, 2008).
پیوند به بیرون
اختراع‌های آلمانی
انواع مدرسه
پیش‌دبستانی
کودکی
کودک‌داری
مرحله‌های آموزش
واژه‌ها و عبارت‌های آلمانی | پورتو کنکوردیا () نام شهری در کشور کلمبیا است.
منابع
پیوند به بیرون
شهرداری‌های بخش متا | دوبندسرمست دم مهد، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دهدشت شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۶ نفر (۱۲خانوار) بوده‌است.
منابع
دوبندسرمست دم مهد | مهد (کهگیلویه)، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دهدشت شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1395، جمعیت آن 240 نفر (40خانوار) بوده‌است.
منابع
مهد (کهگیلویه) | دیزج صفرعلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان ازومدل جنوبی بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده‌است.
120 خانوار در این روستا ساکن هست
و در دو کیلومتری شهرستان ورزقان واقع شده
این روستا مهد شعر و ادبیات می باشد
شاعران بزرگی در این روستا پرورش یافته اند که بیشترشان در قید حیات نیستند
همچنین این روستا بیشترین معلم را در شهرستان ورزقان تحویل جامعه داده است
این روستا زادگاه استاد میرزا محمد بخشی می باشد .
منابع
این روستا مهد علم و ادب میباشد
روستاهای شهرستان ورزقان | دم مهد، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
دم مهد که یکی از روستاهای استان کهگلویه و بویراحمد میباشد در در جنوب شهر دهدشت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال۱۳۹۵، جمعیت آن ۶۵۳ نفر (۹۱خانوار) بوده‌است.
منابع
کتابهای تاریخی ایل بزرگ آقایی و دشت مور کهگیلویه و بویراحمد
دم مهد |
ad7fee09-3ace-43ec-87ab-69b62086f087 | قزوین | قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد. | اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد، کیست؟ | false | {
"answer_start": [
157
],
"text": [
"علی خیارجی قزوینی"
]
} | سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتن دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود.
همچنین در موسیقی، این شهر نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و را به دیار ایران زمین هدیه کرده‌است.
خوشنویسی
قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان پایتخت خوشنویسی ایران لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
هر سال نمایشگاه‌های تخصصی خوشنویسی در این شهر برگزار میشود و امسال دومین نمایشگاه تخصصی خوشنویسی قزوین نیز برگزار شد.
موسیقی
موسیقی رایج در شهر قزوین تفاوت چندانی با موسیقی دستگاهی ایران ندارد. در گذشته، این آوازها و دستگاه‌ها در مکتب‌های متفاوت از جمله «مکتب خراسان»، «مکتب تهران» و… اجرا میشد. در آن زمان، مکتب دیگری تحت عنوان «مکتب قزوین» وجود داشت که امروزه فراموش شده‌است. این مکتب تا اواخر دوران قاجاریه رایج بود.
نگارگری مکتب قزوین
مکتب قزوین از مکاتب دیگر نگارگری جدا بوده و سبک و سیاق مختص خود را دارد، از ویژگیهای این مکتب میتوان به ترسیم اندام ظریف جوانان، درویشان و کشاورزان و نیز ترسیم چهره‌ها به صورت سه رخ اشاره کرد؛ به گونه‌ای که ترسیم چهره‌ها به صورت تمام رخ ابداً در کار نقاشان سبک قزوین دیده نمیشود و نیز هیچ انسانی از پشت سر تصویر نشده‌است. سوژه‌ها بیشتر از میان افراد عادی برگزیده شده و لباس‌های فاخر در نگارگری‌ها دیده نمیشود و جامه زنان و مردان چندان تفاوتی در نگاره‌ها ندارد.
از آثار فاخر این مکتب میتوان به معراج رسول (۹۶۵ ه.ق)، هفت اورنگ جامی و شاهنامه قوام ابن محمد شیرازی اشاره کرد؛ و نیز از جمله مشاهیر نگارگری در قزوین باید، استاد محمد قزوینی، صادق بیگ افشار، مولانا میرمصور، مولانا شیخ محمد، کاوس نقاش، عبدالحمید نقاش و رضا طالقانی ملقب به ضیع همایون را نام برد.
فرهنگسراها و کتابخانه‌ها
قزوین دارای فرهنگسرا و خانه‌های فرهنگی زیادی است که از جمله شاخص‌ترین آنها میتوان به فرهنگسرای شهید رجایی (تأسیس ۱۳۷۹)، فرهنگسرای بانو زهرا، خانه فرهنگ میرداماد، خانه فرهنگ محمدیه، خانه فرهنگ نواب صفوی و خانه فرهنگ پردیس اشاره کرد.
کتابخانه امام خمینی قزوین: این کتابخانه دارای ۱۸٫۰۰۰ جلد نسک است و در شهریور ماه سال ۱۳۷۸ ساخته شد. همچنین این نسکخانه دارای سالن انتظار و سالن اجتماعات و بخشی با نام تازه‌های کتاب است که در آن جدیدترین کتابهای چاپ شده به مدت دو هفته در معرض دید علاقه‌مندان | حداقل کم‌نظیر بوده‌است. اکنون پس از تب و تاب اولیه پس از انقلاب خوشنویسی ایرانی دوران بلوغ و بالندگی خود را طی می‌کند.
خوشنویسی ایرانی در دوران معاصر
در دوران معاصر خوشنویسانی به گسترش و احیای هنر نستعلیق‌نویسی همت گماردند مانند: حسن هریسی، سیدحسن میرخانی، سیدحسین میرخانی، علی اکبر کاوه، کیخسرو خروش، ابراهیم بوذری، سعید شمس انصاری، غلامحسین امیرخانی، عباس اخوین، محمد احصایی، فتحعلی واشقانی و بسیاری خوشنویسان دیگر. همچنین در زمینه شکسته نستعلیق از استادان محمدحسین عطارچیان ،یدالله کابلی و محمد حیدری را میتوان نام برد.
انجمن خوشنویسان ایران
این انجمن با نام کلاس‌های آزاد خوشنویسی از سال ۱۳۲۹ با همت سید حسین میرخانی و علی اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و سید حسن میرخانی، با اهتمام دکتر مهدی بیانی محقق و استاد دانشگاه و…، با همکاری وزارت فرهنگ و هنر وقت تأسیس و راه اندازی شد. این نهاد بنیاد نامه رسمی خود را با نام انجمن خوشنویسان ایران در تاریخ ۱۹ شهریور ماه ۱۳۴۶ اخذ و فعالیت‌های خود را پی گرفت. به تدریج و در آغاز دهه سوم حیات خود پس از وقوع انقلاب ایران (۱۳۵۷) دوره رونق و گسترش را تجربه کرد و در مواجهه با رویکرد وسیع و پرشور قشرها مختلف جامعه به ویژه جوانان و نوجوانان به خوشنویسی که کماکان تاحدی ادامه دارد، رشد داشت.
انجمن خوشنویسان ایران شعبه‌های متعددی در اغلب شهرهای بزرگ و کوچک ایران و برخی کشورهای دیگر دارد و هنرجویان زیادی را تربیت کرده‌است.
پایتخت خوشنویسی ایران
به سبب پرورش بزرگان خوشنویسی ایران در شهر قزوین افرادی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی این شهر از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور اساتیدی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد.
ثبت جهانی
خوشنویسی ایرانی با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسید.
پانویس
جستارهای وابسته
هنر اسلامی
خوشنویسی اسلامی
خوشنویسی
فهرست خوشنویسان ایرانی
اطلس چهارده قرن هنر اسلامی
شکسته نستعلیق
منابع
وبگاه تبیان - برداشت آزاد با ذکر منبع
وبگاه زرقلم - برداشت آزاد با ذکر منبع
حسن پور، حمیدرضا، نستعلیق عروس خوشنویسان ایرانی، مجله اینترنتی هفت سنگ
شریف، میرمحمد، هنرهای اسلامی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۲
عبدالمحمد خان ایرانی (مؤدب السلطان)، پیدایش خط و خطاطان تهران، ۱۳۶۴
راهجیری، علی، تذکره خوشنویسان معاصر
به کوشش:یساولی ثانی، جواد، پیدایش و سیر تحول خط، چاپ دوم، ۱۳۶۳
وبگاه «نگارخانه ایرانی» (وابسته به وبگاه ترنج نت) - برداشت آزاد با ذکر منبع
فضائلی، حبیب‌الله، تعلیم خط، انتشارات سروش، ۱۳۵۶
فضائلی، حبیب‌الله، اطلس خط، انتشارات مشعل اصفهان، ۱۳۶۲
نجیبی، تیمور، وبلاگ خوشنویسی
انجمن خوشنویسان ایران
اطلس چهارده قرن هنر اسلامی، جلد دوم: هنر خوشنویسی از آغاز تا امروز (Atlas of 14 centuries of Islamic Arts, Vol.2: Calligraphy)، | طُغرا (یا طُغْری) نوعی از خوشنویسی پیچیده‌است که به وسیله آن لقب‌ها و نام سلطان یا امیری یا عالمی را برسر فرمان او می‌نوشتند مانند «السلطان الاعظم الاعدل جلال الدین اکبر پادشاه غازی». این خط خاص به عنوان امضاء برای پادشاهان در خاورمیانه و به‌ویژه برای سلاطین عثمانی بکار می‌رفته‌است و در برخی مناطق آسیا مهرهای مشابه نیز دیده شده‌است. طغرانویسی با هر خطی امکان‌پذیر است اما بیشترین خطی که با آن طغرا نوشته شده، دیوانی و ثلث است.
هندوشاه نخجوانی سروده:
همچنین حافظ میگوید:
کار نگاشتن طغرا بیشتر منصب و شغلی خاص بوده بیرون از منصب و شغل کاتب، و گماشته بدین کار را طغرانویس و گاه طغرائی می‌نامیدند و طغرا به منزله امضاء شاه یا امیر و حاکم بوده‌است.
قدیمی‌ترین خطی که شبیه به طغرا برای امضاء سلاطین موجود است متعلق به اورخان اول (۱۲۴۸–۱۳۵۹) دومین سلطان عثمانی است.
کاربرد در امور مالی
در متون مالی و اوراق مثبته اقتصادی، به معنی اصله یا فقره و به عنوان واحد شمارش چک و برات استفاده میشود.
عناصر بصری طغرا
این شیوه از خوشنویسی و ترکیب خط مرکب از چند خط عمودی منتهی به قوس گونه‌ای تودرتو و متوازی است که به شکل کمانی و به مانند طره بر سر فرمان‌ها، منشورها و احکام حاکمان در گذشته اغلب به آب طلا یا شنگرف می‌کشیده‌اند.
در اصول، طغرا دو حلقه در سمت چپ، سه خط عمودی در وسط، نوشته های روی هم در پایین و دو امتداد به سمت راست. هر کدام از این عناصر معنای خاصی دارند و با هم فرمی را می سازند که به راحتی قابل تشخیص است.
نام سلطان در قسمت پایینی به نام سره نوشته شده است. این نام بسته به دوره برای مثال می تواند اورهان پسر عثمان باشد. در دوره‌های بعد، تکریم و مناجات نیز به نام صاحب طغرا و پدرش نیز اضافه میشود.
حلقه های سمت چپ طغرا را بیزه می گویند که از عربی به معنی تخم مرغ است. برخی از تفاسیر طرح طغرا ادعا میکنند که بیزه ها قرار است نماد دو دریا باشند که سلاطین بر آنها تسلط داشتند: حلقه بیرونی بزرگتر نشان دهنده مدیترانه و حلقه داخلی کوچکتر نشان دهنده دریای سیاه.
خطوط عمودی بالای طغرا را توغ (یا چوب پرچم) می نامند. سه توغ به معنای استقلال هستند. خطوط S شکلی که از میانه توغ ها عبور میکنند زولفه (همان طره) نامیده میشوند و در کنار سرِ توغ ها (که انگاری به سمت راست نیز نگاه میکنند) نشان می‌دهند که بادها از شرق به غرب می‌وزند که برداشتی از حرکت سنتی عثمانی‌ها قلمداد می شود.
خطوط سمت راست طغرا حنچر (همان خنجر) نامیده می شود و نشان دهنده شمشیر، نماد قدرت و قدرت است.
طغراهای دیگر
اگرچه طغرا تا حد زیادی با سلاطین عثمانی شناخته می شود، اما گاهی اوقات در ایالات دیگر مانند سلسله قاجار ، امپراتوری صفویه و خانات کازان نیز مورد استفاده قرار می گرفته است. بعدها طغرا در میان تاتارهای امپراتوری روسیه مورد استفاده قرار گرفت.
معروف است که امپراتوران مغول در کنار عثمانی ها از نمادهای خوشنویسی استفاده می کردند. «طغرا»ی مغولی به شکل دایره ای بود که در نوک آن سه نقطه در کنار امضای خوشنویسی امپراتور قرار میگرفت.
اسکناس های پول افغانی از سال 1919 تا 1936 | گرافیک و نشر رومیزی همه و همه چالش‌های حدید در پیش روی خوشنویسی معاصر هستند.
امروزه با خلق شدن نرم افزارهای خوشنویسی، این هنر شکل جدیدی به خود گرفت، به آثار خامی که با این نرم افزارها تولید می شود، وکتورهای خطاطی، خوشنویسی و یا نقاشیخط می گویند. این وکتورهای خوشنویسی کاربردهای زیادی دارند که تعدادی از آن ها در ادامه ذکر شده:
قابل چاپ بر روی پارچه، پلاستیک، کاغذ، دیوار، سرامیک، فلز، چوب و …
قابل استفاده در انواع روش های چاپ مثل چاپ افست (Offset) یا لیتوگرافی،چاپ دیجیتال،چاپ فلکسو، چاپ هیلوگراور،چاپ سیلک اسکرین و …
قابل استفاده در دستگاه برش لیزر و سی ان سی (cnc)
طرح تاتو شعر
طرح تیشرت، مانتو و پوشاک هنری
طرح روسری و شال
استیکر دیواری و برچسب
اسکین لپ تاپ
پوستر
تابلو دکوراتیو
برش روی چوب (معرق و منبت کاری و… )
طرح کاشی و سرامیک
طرح قلمزنی روی فلز،چوب و …
شابلون
قاب موبایل
جلد دفتر و کتاب
انواع ماگ و لیوان سرامیکی و سفالی
ویترای ( نقاشی روی شیشه )
و …
در این راستا وب سایت چی چی نت اولین و بزرگترین سایت اختصاصی ارائه دهنده وکتورهای خطاطی، خوشنویسی و نقاشیخط لایه باز اشعار فارسی در ایران و جهان است.
روشهای تفننی
خط ناخنی گونه‌ای از خوشنویسی است که در آن به جای استفاده از جوهر و قلم، با فشردن کاغذ در بین دو ناخن انگشت میانی و شست، کاغذ را تغییر شکل میدهد و بدین ترتیب کلمات شکل می‌گیرند. گفتنی است این نوع خط بسیار بدیع است و گسترش چندانی ندارد.
قطاعی که در آن خطوط را باظرافت کامل بریده و بر زمینهای دیگر می‌چسبانند.
طغری نوعی ترکیب بندی خاص از حروف است که معمولاً با خط ثلت انجام میشود و در گذشته به منظور امضاء استفاده می‌شده‌است.
علت پیدایش ابزارهای خوشنویسی
وقتی ترسیم مقاصد تا اندازه‌ای روشن شد به‌شکل تصویر برخوردند- زیرا برای ترسیم یک مطلب کوچکی مدتها وقت لازم داشت مثلاً حجار باید تخته سنگ را بتراشد و بعد مطلب را روی آن حجاری کند و سپس برای طرف فرستاده شود این بود که به فکر افتادند که به جای حجاری و نقاری ترسیم کنند و برای رفع این نیازمندی باین نکته پی بردند که رنگی بسازند که با آن رنگ حروف را بنویسند بعد از مطالعات زیاد و رنگ‌های سبز و قرمز و آبی را از عصاره برگهای درختان و بوته‌ها به‌دست آوردند و به جای تیشه از چوب قلم تراشیدند و به جای تخته سنگ برگ پاپیروس را مورد استفاده قرار دادند و مکاتبات سر و صورتی پیدا کرد تا به صورت امروزی رسید.
ابزارهای خوشنویسی
وسایل و ابزار خوشنویسی در خلق یک اثر مطلوب بسیار مؤثرند. ابزار خوب مشوق هنرمند در ادامه کار و پیشرفت اوست. ابزار مهم و اصلی خوشنویسی عبارتند از:
قلم‌نی نوع مرغوب آن از نیهای شوشتری و دزفولی (برای قلم‌های ریر و متوسط) یا نی خیزران (برای درشت‌نویسی) تهیه میشود.
کاغذ که در گذشته به صورت دستی ساخته میشد و مراحل تولید و پرداخت پیچیده‌ای داشت. امروزه کاغذهای گلاسه، به‌ویژه گلاسهٔ مات، برای نوشتن مناسب‌ترند.
مرکب که باید مخصوص خوشنویسی باشد. بیش از همه مرکب مشکی و پس از آن قهوه‌ای | مصطفی اخواص (زادهٔ ۳ تیر ۱۳۳۱) خوشنویس، نگارگر و نقاش اهل ایران است.
زندگی هنری
مصطفی اخواص فرزند غلامعلی ۳ تیر سال ۱۳۳۱ در اراک متولد شد. وی که ۳۵ سال سابقه فعالیت هنری درزمینهٔ خوشنویسی، نگارگری، تذهیب، طراحی سنتی، سوخت‌نگاری، میناسازی، نقاشی سفال، کتیبه‌نگاری و… دارد، به‌عنوان پژوهشگر هنرهای سنتی در پژوهشکده هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به فعالیت هنری مشغول است.
اخواص نزد استادانی چون محمدعلی زاویه، عبدالله باقری و غلامحسین امیرخانی هنر نگارگری، تذهیب و خوشنویسی را آموخت و درنهایت علاوه بر کسب گواهینامه‌های متعدد، نشان درجه‌یک هنری معادل دکترای هنر را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
برخی از افتخارات و فعالیت‌های وی عبارت‌اند از: تدریس در دانشگاه تربیت مدرس، تدریس در دانشگاه الزهرا، کسب رتبه اول نگارگری در یازدهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، مصور نگاری دیوان باباطاهر، دیوان شمس، ابداع هنر نگارگری ناخنی با عنوان نقش ناخن، خلق مجموعه‌ای نفیس با عنوان مرغ بسم‌الله با استفاده از هنر خوشنویسی، مصور نگاری و بخشی از شاهنامه فردوسی.
افتخارات
وی در سال ۲۰۱۴ به عنوان یکی از بیست هنرمند برگزیده آسیا از ایران شناخته شد و در جشنواره ثروت‌های آسیا در شهر مالزی از وی تجلیل به عمل آمد
او همچنین عضو ثابت بنیاد ملی نخبگان است.
در آبان ۱۳۸۵ در «آیین تجلیل از پیشکسوتان صنایع دستی استان مرکزی» از مصطفی اخواص در رشته نگارگری و تذهیب تقدیر شد.
در اردیبهشت ۱۳۹۳ مصطفی اخواص به همراه چند هنرمند دیگر توسط حسن روحانی مورد تجلیل قرار گرفت.
فعالیت هنری
مصطفی اخواص در حوزه‌های مختلف هنری بالاخص هنرهای تجسمی سنتی فعالیت دارد. از کارهای شاخص او میتوان به احیاء هنر سوخت نگاری روی چوب و احیاء هنر خطاطی با ناخن یا همان خط ناخنی با تأثیر از آثار موجود در موزه ایران باستان از زمان صفویه اشاره کرد. او آثار متعددی در زمینه مینیاتور و تذهیب خلق کرده‌است که از آن جمله میتوان به اثر مرغ بسم الله وی که در جشواره بین‌المللی هنرهای اسلامی برنده جایزه نخست شد اشاره کرد. همچنین وی با تلفیق هنر میناکاری و مینیاتور آثار کم‌نظیری خلق کرده‌است که بخشی از این آثار در موزه سازمان میراث فرهنگی نگهداری میشود.
موسیقی و فرزندان
اگرچه اخواص به صورت جدی در زمینه موسیقی فعالیت نمی‌کند ولی در نوازندگی نی مهارت کامل داشته و در ضمن فرزندان وی به صورت حرفه‌ای در زمینه موسیقی فعالیت دارند. فرزند ارشد وی پژهام اخواص از نوازندگان برجسته سازهای کوبه ای است. پوریا اخواص فرزند دوم وی از خواننده‌های سرشناس موسیقی و آواز سنتی است و پریا اخواص فرزند سوم وی مدرس زبان انگلیسی، کارشناس هنر نقاشی و انیمیشن و از خوانندگان خوش ذوق موسیقی اصیل ایرانی میباشد.
کتب
مصطفی اخواص در طراحی و تولید کتب بسیاری نقش آفرینی کرده‌است که از این دست میتوان به شاهنامه فردوسی و دیوان باباطاهر و مصاحبه وی در فصل نامه بومدر پاییز ۱۳۹۴ پیرامون هنر کهن ایران زمین اشاره کرد.
منابع
فناوری و نوآوری
خبرگزاری ایسنا
روزنامه اطلاعات
هنرآنلاین
سینما خبر
زادگان ۱۳۳۱
افراد زنده
اهالی اراک
خوشنویسان اهل ایران
نقاشان اهل ایران
مینیاتوریست‌های اهل ایران | عاشورا شها اندر لب شط فرات نایاب شد ز بهر وضویت یاحسین
آب کوثر رشحه ای از آب جویت یاحسین
یک جهان ز قیام پرشکوهت رونق گرفت
آبروی ما بود از آبرویت یا حسین
که خدا فرموده در همه آیات به سربریده صحرا کربلا حسین صلوات
زیارت مکه
هر که دارد هوس بیت خدا بسم‌الله
هر که شد همسفر و همره ما بسم‌الله
هر که خواهد بقیع و بیت علی بسم الله
هر که دارد به دلش عشق نبی بسم الله
ای تو که خسته شدی از گنه و مردم شهر
رخت بربند و بیا خانه حق بسم الله
تو که درمانده ی دنیاییو دردی داری
تو بیا خانه ی معبود رویم بسم الله
تو که یک عمر خدایا خدایا کردی
این تو و این ره این خانه بیا بسم الله
خالق هر دو جهان حال صدایت کرده
بانگ در داده بیا بنده ی من بسم الله
شده ای محرم این خانه ،تو دعوت شده ای
قدر دان این ره و برخیز و بگو بسم الله
که خدا فرموده در همه آیات به میم اول نام محمد صلوات
زیارت مشهد
غریب خاک خراسان شوم به قربانت
فدای چشم تر و دیده‌های گریانت
زیارت مدینه
بر مشامم بوی قبر مصطفی آید کنون
دم به دم نوری به دل از مجتبی آید کنون
که خدا فرموده در همه آیات به میم اول نام محمد صلوات
زیارت نجف
ما سلام از روضهٔ شیر خدا آورده‌ایم
روی پر گرد و غبار از مرقدش آورده‌ایم
که خدا فرموده در همه آیات به شهسوار عرب علی مرتضی صلوات
جستارهای وابسته
چاووش
چاووش‌خوانی
منابع
پیوند به بیرون
«سر حسین بر نیزه زدند»؛ چاوشی‌خوانی بوشهری + فیلم فرس نیوز
چاووشی خوانی برای دعوت مردم به عزاداری اباعبدالله حسین (ع)/بازسازی تمامی صحنه‌های کربلا در نوش آباد کاشان
موسیقی ایرانی | استفاده می کردند. «طغرا»ی مغولی به شکل دایره ای بود که در نوک آن سه نقطه در کنار امضای خوشنویسی امپراتور قرار میگرفت.
اسکناس های پول افغانی از سال 1919 تا 1936 طغرا نیز وجود داشت. پاکستان از سال 1947 تا 1974 روی سکه های طغرا بود. هر دوی اینها در موزه بانک دولتی کراچی وجود دارد. نواب بهاولپور و نظام حیدرآباد نیز بر روی ضرب سکه های خود طغرا داشتند. خطوط روان می تواند نمادی از دامنه وسیع حکومت سلیمان و فتوحات آینده او باشد.
تفاسیر مزامین پس از دوران پادشاهان
هنرمندان خوشنویسی مدرنی هستند که امروزه از مشخصه طغری استفاده می کنند. نمونه هایی از طغراهای رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین و آکیهیتو ، امپراتور ژاپن است که توسط هنرمند ولادیمیر پوپوف ساخته شده است.
نگارخانه
منابع
دهخدا، علی اکبر. لغت‌نامه ذیل طغرا
اختراع‌های ترکیه‌ای
امضا
خوشنویسی اسلامی
فرهنگ در عثمانی
نشان‌ها | مشکی بوده‌است که کمر آنها با نخ‌های پنبه‌ای سفت میشده و بلند و گشاد بوده‌اند، ولی افراد ثروتمند از شلوارهای دکمه‌دار استفاده می‌کردند. پاپوش مردان قزوین گیوه‌های به نام جوراب و آجیده بوده‌است ولی افراد اعیان از گیوه‌های مرغوب و بهتری به نام ملکی استفاده می‌کردند.
زنان
زنان قزوینی زیر پیراهن خود شلیته می‌پوشیدند. به‌طوری‌که شلیته به اندازه یک‌وجب یا حتی کمتر از دامن آنها بیرون می‌آمد. جنس پارچه آن اغلب ململ، چیت و کرباس بود و به شکل‌ها و رنگ‌های گوناگونی ساخته میشد. جوانان اغلب روی شلیته‌های خود را با نخ‌های رنگی گلدوزی می‌کردند. شلیته گُلدار جوانان دارای سجاف پهن بود. برخی دیگر از شلیته‌ها به جای سجاف لیفه داشت. شلیته لیفه دار از پارچه ضخیم و سنگین مانند مخمل، ترمه، تافته ابریشمی و.. ساخته میشد. معمولاً قسمت پایین شلیته را با دست دوخته و آن را به حالت تزئینی درمی‌آوردند که به آن دالبُر و دندان موشی می‌گفتند.
در حدود صد سال پیش در زنان اعیان از یل یا نیم تنه قزوینی استفاده می‌کردند که از پارچه ترمه با آستری از پارچه تافته کرم رنگ تهیه میشد. در قسمت جلوی آن، هجده دکمه فلزی پی در پی می‌دوختند. زنان در زیر شلیته‌های خود شلوارهای مشکی می‌پوشیدند، دمپای این شلوارها تنگ و بالای آن گشاد بود و آنها را با بند تنبان می‌بستند.
پاپوش زنان نیز بر اساس وضعیت مالی انواع مختلفی داشته‌است. اصولاً قشرهای کم درآمد از گیوه‌های ظریف و زنان اعیان نیز از کفش‌های چرمی مدل روز استفاده می‌کردند.
غذاها و شیرینی‌های سنتی
استان قزوین نیز مانند سایر استانهای کشور دارای انواع غذاهای سنتی است که برخی از آنها در مناسبت‌های ویژه و تعداد بسیاری نیز به شکل عادی در طی سال تهیه میشود. برخی از انواع غذاهای سنتی قزوین عبارتند از:قیمه نثار، شیرین پلو ،هلیم سنتی قزوین و کوکوی شیرین، آش دوغ (قزوین)، آش دندان کشه، یتیم چه، ماش پیازو، اشکنه، دیماج، بستنی سنتی پر خامه قزوین و کاله‌جوش نام برد.
متداول‌ترین شیرینی‌های استان عبارتند از:باقلوای لوزی، نان برنجی، نان نخودی، نان قندی، باقلوای پیچ، نان بادامی،
نان گردویی، پادرازی، نان نازک، نان چرخی، نان چای، اتابکی، ولی عهدی، حاج کریمی
در قزوین انواع اقسام نان پخت میشود که شهرت بسیاری دارد؛ در بین نان‌های قزوین، نان لواش تنوری که به صورت گرد و بزرگ طبخ میشود دارای کیفیت و طعم مطبوعی میباشد که موجب شهرت آن شده‌است. قاق یکی دیگر از نان‌های سنتی قزوین است که خشک و شیرین بوده و با چای سِرو میشود. از دیگر نان‌های سنتی قزوین میتوان به شیرمال و زنجبیلی اشاره کرد، که کم شیرین بوده و همراه با عصرانه و چای خورده میشود.
فرهنگ و هنر
قزوین پایتخت خوشنویسی ایران
قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.
به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده | صاریغ‌میگوسانان نام یک راسته از فراراستهُ میگوهای کیسه‌دار است.
منابع
پیوند به بیرون
صاریغ‌میگوسانان
بازبینی گمر زیست‌شناسی
راسته‌های سخت‌پوستان
نرم‌زرهیان | تسرووو یک منطقهٔ مسکونی در بلغارستان است که در استان صوفیه واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای بلغارستان
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای استان صوفیه |
fb0c8254-8f08-4608-a7ba-bff02d03082f | قزوین | قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد. | استاد بزرگ خط نستعلیق کیست؟ | false | {
"answer_start": [
73
],
"text": [
"میرعماد حسنی"
]
} | درویش عبدالمجید مهرانی طالقانی (۱۱۵۰ه.ق طالقان - ۱۱۸۵ه.ق اصفهان) خوشنویس، شاعر و عارف شهیر ایرانی است. عبدالمجید در جوانی به قزوین رفت و پس از یادگیری اصول اولیه خوشنویسی به اصفهان مهاجرت نمود.
او متخلص به «مجید» بود و بزرگترین خوشنویس خط شکسته‌نستعلیق در تاریخ خوشنویسی ایران به‌شمار می‌رود. وی در خط شکسته برتر تمام شکسته نویسان بود مانند میرعماد در نستعلیق استاد بوده‌است و این خط را به پایه‌ای رسانید که تاکنون کسی بدان نتوانسته‌است برسد.
زندگی
وی در حدود سال ۱۱۵۰ هجری قمری در روستای مهران طالقان استان البرز دیده به جهان گشود. در جوانی به قزوین آمد و پس از فراگرفتن اصول اولیه خوشنویسی در این شهر، به اصفهان رفت و به کسوت فقر مشرف گردید و در آن حال به مشق خط روی آورد. در آغاز از روی خط میرعماد به تمرین و تعلم پرداخت و در این تجربه به کمال رسید. امّا چون دید نام نامی و آوازه بزرگ استاد، جهانگیر است و او که خود عشق به جاودانگی داشت، در بارقه اشتهار میرِ بزرگ، پرتوی نخواهد یافت، روی به خط شکسته آورد. و استعداد شگرف خود را در کامل کردن این خط زیبا به کار آورد و زمینه خط میراث استادان گذشته را مثل شفیعا کمال بخشید. تا به‌جایی رسید که خط شکسته او در زیبایی و ملاحت و استواری به اوج رسید و بدون رقیب شد.
درویش مردی عارف و منزوی بود و عمر را به تجرد سپری ساخت. دوران زندگی او مصادف با افول امپراتوری صفوی و هرج و مرج‌های سیاسی و اجتماعی آن دوران بود. درویش در سال ۱۱۸۵ در اثر ابتلا به بیماری مالاریا چشم از دنیا فرو پوشید و پیکرش در فضای جلوخان تکیه میر در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد. این مکان بعدها به تکیه درویش عبدالمجید نیز شهرت دارد.
خوشنویسی
درویش خوشنویسی را از خط نستعلیق آغاز کرد ولی پس از مدت کوتاهی به نوشتن خط شکسته پرداخت و دیری نگذشت که در این مسند استاد مسلم شناخته شد. وی به حدی در این خط به مهارت رسید که رونق بازار خط شکسته نویسان گذشته را شکست و با اینکه بعد از او شاگردان و پیروانش به مقام استادی رسیدند، هیچکدام به پایهٔ او نرسیدند و همان‌طور که کمال خط نستعلیق به دست میر عماد صورت گرفت، خط شکسته را درویش عبدالمجید به حد کمال رسانید.
درویش در اوایل کار از روی خط «میرزا حسن کرمانی» و «شفیعا» مشق می‌کرده، ولی در اندک زمانی به درجه استادی رسیده و سرآمد استادان شکسته‌نویسی شده‌است. تا سال ۱۱۷۹ خط او متاثر از سبک شفیعاست ولی از آن پس او به سبک بسیار عالی مستقلی میرسد که به نام خود او شهرت یافته‌است. بیشتر آثار استاد در همین سبک رقم زده شده‌است. عمر استاد کوتاه و محنت بار بود ولی در همین فرصت کم توانست در خط شکسته چنان تحولی ایجاد کند و آن را به چنان درجه‌ای از کمال برساند که تحقق آن به دست گروهی از خوشنویسان در طول یک سده بعید می‌نماید.
او نه تنها قواعد خط شکسته‌نستعلیق را استوار کرد بلکه زیبایی و شیوایی آن را به حد اعلی رسانید. چنانکه شش دانگ جلی را چون کتاب | بکار می‌رفته، دارای دوایر زیاد، حروف مدور و قابلیت بسیاری در ارائهٔ ترکیب‌های متنوع و کمپوزیسیون‌های گوناگون دارد. به همین دلیل بیشتر در بین کسانی رواج داشته که از نظر سواد و میزان آشنایی با خط در سطح بالایی باشند. در زمانهٔ بی‌حوصلهٔ ما نمی‌تواند از نظر خوانایی گسترهٔ کاربری همگانی پیدا کند. از این رو این خط به تدریج کاربرد خود را از دست داد.
خط نستعلیق
پس از خط تعلیق که نخستین خط شکل گرفته ایرانی بود نستعلیق شکل گرفت که افتخار هنر ایرانی است. در میان خطوط ایرانی و عربی، خط نستعلیق به‌گواه آثار آفریده شده به‌عنوان زیباترین خط و برتر از خطوط اسلامی شناخته شده و آن را «عروس خطوط اسلامی» نامیده‌اند.
از ترکیب و ادغام دو خط نسخ و تعلیق به‌تدریج خط جدیدی پدید آمد که نسختعلیق نام گرفت و در اثر کثرت استعمال این نام به نستعلیق تغییر پیدا کرد. در سده هشتم هجری قمری میرعلی تبریزی (درگذشت: ۸۵۰ هجری قمری) این خط را قانونمند کرد و در حد رقابت با خطوط ششگانه قدیمی مطرح نمود. این خط بسیار مورد اقبال واقع شد و موجب تحول عظیمی در هنر خوشنویسی گردید. نستعلیق حدود یک دانگ سطح و مابقی آن دور است. (یک ششم حرکت‌های مستقیم و پنج ششم حرکت‌های مدور دارد)
پس از میرعلی تبریزی پسرش میرعبدالله و بعد از او میرزا جعفر تبریزی و اظهر تبریزی در تکامل خط نستعلیق کوشش‌ها کردند تا نوبت به سلطانعلی مشهدی رسید که خدمات شایانی به این هنر اصیل نمود.
استادان زیادی پس از سلطانعلی مشهدی در رشد نستعلیق مؤثر بودند. همانند میرعلی هروی و پس از حدود یک سده، خوشنویس نامی و بزرگ، میرعماد حسنی (۱۰۲۴ هجری قمری). او که معاصر شاه عباس صفوی بود با نبوغ خود تغییرات و سبکی در خط نستعلیق به وجود آورد که هنوز پس از گذشت قریب ۴۰۰ سال مورد استفاده و الهام بخش خوشنویسان است. او پایه خط را به جایی رساند که برخی معتقدند از زمان پیدایش خط نستعلیق تاکنون هنرمندان خوشنویس را یارای برابری با او نبوده‌است. همزمان با میرعماد هنرمند بزرگ دیگری به‌نام علیرضا عباسی می‌زیست که رقیبی برای او به‌شمار می‌رفت. علیرضا عباسی علاوه بر خط نستعلیق خفی و جلی، در خط ثلث نیز استاد بود به‌طوری‌که قالب کتیبههای مساجد و بناهای تاریخی اصفهان به خط ثلث یا به سرپرستی او انجام شده‌است.
خط نستعلیق علاوه بر خوشنویسانی که در حیطه ایران کنونی می‌زیستند، در خراسان بزرگ و کشورهای آسیای میانه، افغانستان و به‌ویژه خوشنویسان دربار گورکانیان هند (که تعلق خاطر ویژه‌ای به فرهنگ ایرانی داشتند) رشد و پیشرفت قابل توجهی کرد. به‌طور کلی سده‌های نهم تا یازدهم هجری را میتوان سده‌های درخشان در هنر خوشنویسی دانست.
خط شکسته‌نستعلیق
در اواسط سده یازدهم هجری سومین خط خالص ایرانی، یعنی شکسته‌نستعلیق شکل گرفت. مرتضی‌قلی خان شاملو حاکم هرات از جمله کسانی بود که در پدید آمدن و استواری این خط جدید مؤثر بود. علت پیدایش آن را میتوان نیاز به‌تندنویسی و راحت‌نویسی در امور منشی‌گری و البته بیش از آن، ذوق و خلاقیت هنری ایرانی دانست. همانطوریکه پس از پیدایش خط تعلیق، ایرانیان به‌خاطر سرعت در کتابت، شکسته تعلیق آن را نیز به وجود آوردند. از آنجایی که نوشتن خط زیبای نستعلیق مستلزم صرف | محمدباقر اصفهانی یا محمدباقر سمسوری از استادان برجستهٔ خط نستعلیق در قرن سیزدهم هجری در شهر اصفهان هم‌عصر فتحعلیشاه، محمدشاه و ناصرالدین‌شاه قاجار است.
او اهل بلوک جی (شهر خوراسگان یکی از شهرهای استان اصفهان) و از اعاظم نستعلیق‌نویسان بوده‌است. او از شاگردان مکتب میرعماد بوده و به تقلید آثار این استاد بزرگ راغب بوده‌است کمتر کسی به خوبی او خطهای میر را تقلید کرده‌است.
دکتر بیانی در کتاب احوال و آثار خوشنویسان به نقل از تذکره خوشنویسان سپهر تاریخ وفاتش را ۱۲۳۳ نقل کرده اما گفته است که آثاری از او تا ۱۲۴۸ دیده است.
از طرفی محمدباقر تا سال ۱۲۶۲ ه. ق که تاریخ وفات عیال فتحعلیشاه است باید زنده بوده باشد زیرا سنگ قبر او را که مانند گوهری تابناک در تخت فولاد اصفهان می‌درخشد با خط خوش نستعلیق نوشته است.
عبدالرحیم سمیرمی نستعلیق‌نویس قرن سیزدهم (درگذشت ۱۳۰۵ه. ق) از جمله شاگردان او ذکر شده‌است.
پانویس
منابع
بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. انتشارات علمی. چاپ دوم. تهران ۱۳۶۳ش
استادان خط نستعلیق در اصفهان
فضاپلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش
خوشنویسان اهل اصفهان
خاک‌سپاری‌ها در تخت فولاد | شکسته‌نستعلیق از جدیدترین خطوط و زیباترین و سومین گونه از خوشنویسی ایرانی است که در اوایل سده یازدهم هجری قمری ابداع شد. چون بیشتر شکل‌های آن از شکستن و رها کردن خط نستعلیق گرفته شده بود به نام شکستهٔ نستعلیق شهرت یافت. این خط را میتوان ایرانی‌ترین خط از میان خطوط مختلف خوشنویسی اسلامی دانست.
خط شکسته نستعلیق از طرفی حاوی جزئیاتی از خط تعلیق است که در تندنویسی به کار کاتب می‌آید. در واقع خط شکسته پلی است میان روانی و تندنویسی تعلیق و ظرافت و زیبایی نستعلیق.
پیدایش و سیر تحول
در اواسط قرن هشتم هجری خوشنویسی ایرانی قدم در یکی از عالی‌ترین دوره‌های خود گذاشت و سه قلم از خطوط ایرانی یعنی «تعلیق»، «نستعلیق» و «شکسته نستعلیق» بر جریدهٔ ایام جلوه‌گر شدند. خطوطی که اگر چه الفبای آن برگرفته از الفبای عربی است، اما آثار آن را باید از ابداعات خاص ایرانیان دانست.
قرن هشتم و نهم هجری در هرات از بهترین دوره‌های رشد خوشنویسی به‌شمار می‌آید و این هنر بزرگ پارسی در تمام مجامع و موسسات علمی مورد توجه بوده، شاهان و شاهزادگان به آن نظر ویژه‌ای داشته‌اند تا آنچه که خط نویسان و خط شناسان بسیاری را در دربار خویش جلب کرده و آنان را ترغیب و تشویق شایسته می‌نمودند. چنانچه در احوال بعضی از هنرمندان آمده حتی جایزه‌های بسیار بزرگ و با ارزش را برای هنرمندان منظور می‌کردند و از علاقه‌مندی آنان بدین هنر این بس که تعدادی از شاهان و بزرگان خود از خوشنویسان صاحب نام بوده‌اند. آثار بجا مانده از آنان خود دلیل و مدرک بارزی بر این مدعا است. در چنین بستری حط شکسته نستعلیق پا به عرصه وجود گذاشت.
عده‌ای «مرتضی قلی خان شاملو» حاکم هرات و برخی دیگر «محمد شفیع هروی» معروف به «شفیعا» را ابداع کنندهٔ این خط دانستهاند. مرحوم عبدالمحمدخان ایرانی مؤلف کتاب «پیدایش خط و خطاطان» عقیده دارد که که شکسته نستعلیق در زمان صفویه به وجود آمد و مرتضی قلی خان شاملو آن را از نستعلیق رویاند. همچنین اذعان می‌دارد که میرزا شفیعا هراتی (یا همان محمد شفیع هروی) از خوشنویسان این قلم که منشی مرتضی قلی خان بوده‌است آن را تکمیل نموده‌است. در نیمهٔ دوم سده دوازدهم «درویش عبدالمجید طالقانی» شکستهٔ نستعلیق را به اوج تکامل رسانید. او اهل طالقان بود، درجوانی به اصفهان رفت و بسیار زود در سن ۳۵ سالگی چشم از جهان بست.
شیوه شکسته‌نویسی از زمانی که در نیمه دوم قرن ۱۲ درویش عبدالمجید طالقانی این خط را به کمال رساند و آن را قانونمند نمود، و تا به امروز همان مکتب و شیوه قابلیت خود را حفظ کرده‌است.
بعد از درویش عبدالمجید طالقانی از شکسته نویسان مهم دوره قاجار میتوان از میرزاحسن اصفهانی، محمدرضا اصفهانی، میرزا کوچک اصفهانی، محمدعلی شیرازی و نهایتاً سید علی اکبر گلستانه را نام برد که پل ارتباطی بود بین نسل گذشته با دوران معاصر. میرزا غلامرضا اصفهانی شکسته را بسیار نزدیک به درویش می‌نوشت و از سید گلستانه آثار درخور توجهی در خط شکسته نستعلیق باقی مانده‌است.
در سال ۱۲۸۰ خورشیدی (۱۳۱۹ قمری) پس از مرگ ناگهانی سید گلستانه در چهل و پنج سالگی، رکود طولانی و عظیمی در پیشرفت این خط رخ داد و این رکود تا سال ۱۳۵۰ خورشیدی ادامه یافت | حمید عجمی (زادهٔ ۱۳۴۱ ه.خ؛ قلهک، تهران) فرزند حاج هدایت‌الله عجمی، طراح گرافیک، خوشنویس نستعلیق و نوآورِ خط مُعَلّیٰ و استاد دانشگاه پارس است. وی قاری و استاد قرآن میباشد.
استادان و فراگیری نستعلیق
وی از پانزده‌سالگی به خوشنویسی پرداخت و مدت ۱۲ سال نستعلیق را نزد استاد غلامحسین امیرخانی و ۴ سال نزد کیخسرو خروش در انجمن خوشنویسان ایران آموخت.
خط معلی
خط معلی توسط حمید عجمی در سال ۱۳۷۸ ایجاد و ثبت گردید. وی از فرهنگستان هنر، لوح تأییدیهٔ خط معلی را دریافت نمود.
مسئولیت‌ها و فعالیتها
عضو رسمی فرهنگستان هنر
عضو رسمی مجمع هنرمندان حوزهٔ هنری
عضو و مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزهٔ هنری
مدیر مؤسسهٔ فرهنگی هنری فردا
درجهٔ یک هنری دکترا از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
درجهٔ استادی از انجمن خوشنویسان ایران
نمایشگاه‌ها
حمید عجمی تا کنون ۲۱ نمایشگاه انفرادی و چندین نمایشگاه و جشنوارهٔ گروهی داشته که در آنها آثاری را به خط معلی و نستعلیق به نمایش گذاشته است. از مهمترین آنها میتوان به اینها اشاره کرد:
جشنوارهٔ خوشنویسی جهان اسلام؛ تهران؛ فرهنگستان هنر؛ ۱۳۷۶(جمعی)
نمایشگاه سواد اعظم؛ تهران؛ خانهٔ هنرهای ایرانی؛ مهرماه ۱۳۸۲ (انفرادی)
نمایشگاه بام بهشت؛ ۱۱۴ اثر با عنوان کلّی تجلّی بسم الله در صُوَرِ قرآنی؛ تهران؛ مرکز فرهنگی هنری صبا؛ بهمن‌ماه ۱۳۸۴ (انفرادی)
نمایشگاه یونسکو؛ پاریس؛ یونسکو، فوریهٔ ۲۰۰۲ (انفرادی)
نمایشگاه اساتید خوشنویسی جهان اسلام؛ دانشکدهٔ هنرهای زیبای بیروت؛ لبنان؛ آوریل ۲۰۰۲ (جمعی)
تألیفات
کتاب میرزا محمدرضا کلهر
شرح عرفانی آداب‌المشق میرعماد حسنی
مقالهٔ کاتب حقیقی کاتب اول
مقالهٔ بررسی تکرار در خوشنویسی سنتی
پیوند به بیرون و منابع
آثار حمید عجمی
وبگاه رسمی حمید عجمی
گفتگو با حمید عجمی
اهالی تهران
خوشنویسان اهل تهران
دریافت‌کنندگان نشان عالی هنر برای صلح | سیف‌الله یزدانی (۱۳۱۰-۱۳۶۲) از خوشنویسان صاحب‌نام معاصر ایران در خط نستعلیق است.
زندگینامه
سیف‌الله یزدانی در ۱۳۱۰ در شهر دامغان متولد شد و در همان‌جا به خوشنویسی روی آورد و سپس در تهران به آموختن خط ادامه داد و سالها نزد استاد علی‌اکبر کاوه و سیدحسین میرخانی شاگردی کرد. از جمله آثار او کتابت قرآنی زیبا و نفیس به خط نستعلیق است که طی پنج سال تحریر کرد و نخستین قرآن به خط نستعلیق پس از انقلاب است و از معدود قرآن‌هایی است که به این خط نوشته شده‌است. او همچنین کتابت آثاری چون شمع جمع (جْنگی از اشعار شاعران مختلف که به همت خود او گردآوری شده)، دیوان حافظ، شاهنامه بایسنقری و ترجیح بند هاتف را از خود به یادگار گذاشت.
در نمایشگاه «استادان بزرگ نستعلیق» در سال ۱۳۸۷ از او در کنار تنی چند از پیشکسوتان خوشنویسی معاصر تقدیر به عمل آمد.
سیف‌الله یزدانی در ۳ مرداد ماه سال ۱۳۶۲ خورشیدی چشم از جهان فرو بست.
منابع
ماهنامه گلستان قرآن، اسفند ۱۳۸۰، شماره ۱۱۲ ص ۱۴ و ۱۵
وبگاه دانشنامه نیکان
وبگاه ایران فستیوال
اهالی دامغان
خوشنویسان اهل ایران
درگذشتگان ۱۳۶۲
کاتبان قرآن | علی آقاحسینی (۱۳۴۱–۱۲۹۹ ش) از خوشنویسان و نستعلیق نویسان سده چهاردهم هجری است.
علی آقاحسینی در تهران به دنیا آمد و پس از پایان دبیرستان برای تحصیل علوم قدیم به مدرسه سپهسالار در تهران رفت.
در خوشنویسی از محضر محمدحسین خوشنویسان و میرزا حسنخان عاصمی استفاده کرد و سرانجام به مکتب عمادالکتاب راه یافت. او را از شاگردان معروف عماد الکتاب میشناسند و از دست او گواهینامه خوشنویسی گرفت.
علی آقاحسینی در کلاس عمومی تعلیم خط هنرهای زیبا به عنوان استاد مشغول شد. آقاحسینی در خط نستعلیق به ویژه جلی خوش درخشیده‌است.
او شاگردانی چون عباس اخوین را تعلیم داد.
پانویس
منابع
زعیمی، خسرو. «از نستعلیق تا نستعلیق». ماهنامه هنر و مردم، دوره ۱۶، ش ۱۸۱، آبان ۱۳۵۶ش
خوشنویسان اهل ایران | سید حسین میرخانی (۱۲۸۶–۱۳۶۱ه. ش) از خوشنویسان و نستعلیق‌نویسان معاصر و از بنیان‌گذاران، رئیس و استاد ارشد انجمن خوشنویسان ایران بود. او از اساتید صاحب سبک در خط نستعلیق معاصر ایران به‌شمار می‌رود.
حسین میرخانی در سال ۱۲۸۶ شمسی (در ۲۵ محرم ۱۳۲۵ هجری قمری) در تهران متولد شده و از خردسالی به آموختن خط همت گمارد و از یازده سالگی به کار کتابت و خوشنویسی پرداخت. پدر او سید مرتضی برغانی بود که سبک خوشنویسی میرزا رضا کلهر را به دو فرزند خود حسین و حسن میرخانی تعلیم داد. سیدحسین میرخانی روز ۱۱ خرداد سال ۱۳۶۱ پس از چند سال نابینایی درگذشت.
در همان ابتدای تشکیل انجمن خوشنویسان در سال ۱۳۳۰ حسین میرخانی به عنوان استاد ممتاز مشغول به تدریس شد و میتوان گفت پاگرفتن، دوام و رسمیت یافتن انجمن در آن زمان مرهون تلاش وی بوده‌است. او در فاصله سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۶ یعنی حدود ۲۵ سال بدون هیچ وقفه‌ای کرسی خود را در انجمن خوشنویسان حفظ کرد و اگر روزگار سوی چشمان او را نمی‌ربود سالهای سال بعد هم در این عرصه می‌ماند.
از سیدحسین میرخانی و برادرش سیدحسن میرخانی در نمایشگاه استادان بزرگ نستعلیق تجلیل شده‌است.
آثار
کتابهای درسی بسیاری به خط حسین میرخانی به چاپ رسیده‌است. افزون بر آن کتابهای رهروان شب، موش و گربه عبید زاکانی، جزوه چهار فصل، دوره سه‌جلدی رسم‌المشق برای مدارس و بسیاری آثار دیگر را به خط خود آراست. آخرین کار ایشان کتاب مثنوی چاپ حاج محمدکریم‌خان کرمانی است که در مشهد در سال ۱۳۵۳ زمانی که برای تعلیم هنرجویان کلاس‌های خوشنویسی مشهد به آن شهر می‌رفت نوشت. دو قصیدهٔ معروف قرآنیه و خاتمیه اثر الهی قمشه‌ای از دیگر کارهای ایشان است.
سید حسین میرخانی به نگارش قران به خط نستعلیق همت گمارد که این کار درتاریخ خوشنویسی کم‌نظیر بود. سید حسین میرخانی دو قرآن به خط نستعلیق یکی در سال ۱۳۲۳ و دیگری را در سال ۱۳۲۸ نوشته‌است، کتابت قرآن دوم که در قطع بزرگتری به چاپ رسیده مدت پنج سال به طول انجامید. این قرآن به خط درشت‌تر از کتابت تحریر شده‌است. بیننده در ابتدا ممکن است تعجب کند که چرا در قرآن دوم فاصله سطور و همچنین فواصل کلمات بیش از حد معمول و متعارف در نستعلیق‌نویسی است ولی با اندکی دقت متوجه میشود که خوشنویس برای گذاشتن اعراب کامل ناگزیر از رعایت چنین فواصلی شده‌است. قبل از میرخانی قرآن‌هایی که به خط نستعلیق نوشته شده باشند انگشت شمارند ازجمله دو قرآن به خط نستعلیق یکی به‌ابعاد ۵/۱۱×۱۹ سانتیمتر به‌خط محمدحسین دماوندی در تاریخ ۱۰۹۳ هجری قمری و دیگری به‌قطع وزیری به‌ابعاد ۲۶×۳۲ سانتیمتر به‌خط میرزا اسدالله شیرازی در سال ۱۲۷۰ ه. ق تحریر شده‌است که اکنون در موزه کاخ گلستان وجود دارد؛ هیچ‌یک از دو قرآن مزبور دارای شماره آیات و اعراب کامل نمی‌باشند. قرآن حسین میرخانی اولین قرآن نستعلیق است که به چاپ رسیده‌است.
او دربارهٔ انگیزه تحریر قرآن به خط نستعلیق که تا قبل از ایشان همیشه به خط نسخ تحریر می‌گشت در ابتدای قرآنی که در سال ۱۳۲۳ طبع و انتشار یافت، چنین می‌نویسد:
«نگارنده این قرآن مجید و کلام رب حمید حسین میرخانی فرزند مرحوم مغفور آقا سید مرتضی خوشنویس معروف که آثار خطی آن مرحوم را همه کس دیده و | (۱۳۱۹ قمری) پس از مرگ ناگهانی سید گلستانه در چهل و پنج سالگی، رکود طولانی و عظیمی در پیشرفت این خط رخ داد و این رکود تا سال ۱۳۵۰ خورشیدی ادامه یافت و تا آن سال اغلب خوشنویسان با یک دیدگاه سلیقه‌ای و غیراصولی به این خط می‌پرداختند. در سال ۱۳۵۰ دوباره حرکت عظیمی در این امر انجام گرفت و خوشنویسان با تهیه عکس‌ها و فتوکپی‌هایی که در دسترس بود، این خط زیبا را به جریان انداختند. استادان یدالله کابلی خوانساری، محمدحسین عطارچیان، غلامرضا مشعشعی و مجتبی ملک‌زاده در این میان نقش مهمی را ایفا کردند. استاد محمدحسین عطارچیان و استاد یدالله کابلی خوانساری بیش از یک دهه از سال ۱۳۵۰، به آموزش خط شکسته‌نستعلیق در انجمن خوشنویسان ایران پرداخته‌اند.
و همچنین میتوان به چند تن از اساتید برجسته خط شکسته نستعلیق ایران که دارای نشان درجه یک هنری هستند اشاره کرد استادان :
محمد حیدری , بهادر پگاه , میثم سلطانی , ذبیح الله لولویی مهر , رضا امینی
ویژگی‌ها
خط شکسته در بدو پیدایش به‌طور کلی در پاسخ به نیاز سرعت در نوشتن پدیدار گشت و با رها شدن قوس‌ها و سایش دندانه‌ها و اتصالات حروف و کلمات در خط نستعلیق به‌وجود آمد. این رهایی و روان شدن تا جایی رسید که پیوستگی‌های بی‌شماری را به‌دنبال داشت که همین امر موجب دشوار شدن خواندن آن شد.
ترکیب‌بندی و طراحی صفحه در خط شکسته از اهمیت بسیاری برخوردار است، چرا که خط شکسته به دلیل پیچش‌های بسیار در کلمه وسط، کلیات ترکیب آن نیز از فرم خاصی تبعیت می‌کند. قدما در ترکیب بندی از اقلام ریز و غالباً از یک قلم استفاده می‌کردند ولی شکسته نویسان امروزی ترکیبی از اقلام مختلف از غبار تا جلی و شش دانگ را در یک صفحه ترکیب میکنند. در این شیوه هر قطعه‌ای فرم و فضا و ترکیبی خاص خود را پیدا می‌کند و شاید عمده‌ترین تحولی که در خط امروز و در صفحه آرایی خط شکسته پدید آمده، همین تنوع و تازگی است.
جستارهای وابسته
خوشنویسی ایرانی
پانویس
منابع
فضائلی، حبیب‌الله، تعلیم خط، انتشارات سروش، ۱۳۵۶
فضائلی، حبیب‌الله، اطلس خط، انتشارات مشعل اصفهان، ۱۳۶۲
گفتگوی استاد یدالله کابلی خوانساری با روزنامه خراسان ۱۱ اسفند ۷۸
صحیفهٔ هستی، برگزیده آثار استاد غلامحسین امیرخانی، انتشارات کلهر، مشهد، بهار ۱۳۸۰
احوال و آثار درویش عبدالمجید طالقانی به کوشش استاد غلامرضا مشعشعی ، انتشارات مجلس شورای اسلامی، تهران، ۱۳۹۳
خوشنویسی اسلامی
خوشنویسی ایرانی | معاون سیاسی وزیر امور خارجه (ایران)
معاون امور سیاسی وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا |
2e71d495-31ab-4fc1-aea1-005f6e90dffe | قزوین | قزوین از دیرباز مهد پرورش بزرگان خوشنویسی کشور بوده‌است. استادانی همچون میرعماد حسنی (استاد بزرگ خط نستعلیق)، میرزا محمدحسین عماد الکتاب قزوینی، میرزا محمد علی خیارجی قزوینی (اولین خوشنویسی که بسم الله را به صورت مرغ طغرا ترسیم کرد)، عبدالمجید طالقانی و ملک محمد قزوینی. از دیگر خوشنویسان به نام قزوین میتوان به گوهرشاد حسنی سیفی، میرابراهیم قزوینی، میرمحمد امین حسنی سیفی قزوینی و یحیی قزوینی اشاره کرد.به این سبب شهر قزوین از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شوای عالی فرهنگ به عنوان «پایتخت خوشنویسی ایران» لقب داده شده‌است؛ و به غیر از موزه دائمی خوشنویسی قزوین که در محل کاخ چهلستون قزوین برقرار است، هر ساله رویدادهای بزرگ خوشنویسی مانند: برگزاری دوسالانه خوشنویسی ایران (با حضور استادانی از سراسر جهان)، برگزاری جشنواره خوشنویسی آیات قرآنی، جشنواره خوشنویسی غدیر و… در این شهر به وقوع می‌پیوندد. | قزوین به چه پایتختی لقب داده شده است؟ | false | {
"answer_start": [
496
],
"text": [
"خوشنویسی"
]
} | در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده شده؛ این لقب تا عصر قاجاریه هم ادامه داشت و در اکثر فرمان های پادشاهان قاجار این عنوان دیده میشود.
همچنین در سده‌های اول اسلام قزوین به نام مدینهٔ مبارک معروف بوده است.
تاریخ
این شهر باستانی در زمان شاه طهماسب صفوی پایتخت ایران بوده است. نخستین خیابان ایران (خیابان سپه) در قزوین ساخته شد. آب انبار سردار بزرگترین آب انبار تک گنبدی جهان در قزوین است.
پیش از اسلام
در منطقه قزوین صدها تپه باستانی شناسایی شده است و تنها تپه سگزآباد نشانگر شهرمندی ۹۰۰۰ ساله یکجانشینی در این دشت برومند است.
منطقه قزوین به لحاظ موقعیت جغرافیایی، نظامی و ارتباطی در دوران های مختلف تاریخ مورد توجه حکومت های مختلف بوده است. در زمان حکومت مادها یکی از نقاط مهم کشور بوده و دژ «ماگ بیتو» در جنوب غربی قزوین و تحت فرمان «هانا سیروکا» از امیران ماد بوده است.
در نیمه نخست قرن نهم پیش از میلاد، دژ «ماگ بیتو» در قزوین مورد هجوم «آداد پنجم» فرمانروای آشور قرار گرفت و ویران شد.
بنای شهر قزوین را به شاپور ذوالاکتاف نسبت داده و میگوید آنجا را شاد شاپور نامید. عبدالکریم رافعی در التدوین فی تواریخ قزوین به قزوین و زکریای قزوینی در آثارالبلاد و یاقوت حموی در معجم البدان به گفته از این فقیه و شاهزاده فرهاد میرزا معتمدالدوله در نسک هدایه السبیل و کفایه الدلیل باستناد شهرت قزوین را از بناهای شاپور ذوالاکتاف نگاشته‌اند ولی ولی احمد بن ابی عبدالله برقی در نسک النبیان و خواجه حمدالله مستوفی درتاریخ گزیده و محمد حسنخان اعتماد السلطنه در نسک مرآت البدان و امین احمد رازی در هفت اقلیم به گفته از البنیان و استاد و بارزایش خاورشناس نامی روس در نسک جغرافیای تاریخی ایران بنای شهر قزوین را به شاپور اول منسوب داشته‌اند. شمس الدین سامی بیک در قاموس الاعلام ترکی در این باره تردید کرده و نوشته است که از ایرانیان شاپور ذوالاکتاف با یکی از بهرام‌ها شهر قزوین را بنیاد کرده‌اند. سرچشمه اصلی این دو قول یکی اخبار البدان ابن فقیه و دیگری البنیان احمد بن ابی عبدالله برقعی است که نویسندگان پیشین نیز عموماً با این دو مآخذ استناد داشته‌اند. البته نمی‌توان در این باره دید قطعی داد ولیکن با بررسی اوضاع دوران فرمانروائی این دو پادشاه دریافته میشود که زمان شاپور ذوالاکتاف که بواسطه صغر سن نمی‌توانست در کارهای کشور کارآمد باشد در صورتی که سراسر مملکت دستخوش آبادانی و عدل داد درونی و بیرونی بود.
بنابراین باره‌است بانی قزوین را بنا به نگارش ابن دانشور شاپور ذوالاکتاف بدانیم اما این که ابن دانشور آورده‌است شاپور ذوالاکتاف شهر قزوین را بنا کرده و آن را شاد شاپور نامید. دیگران نیز در این زمینه شرحی نگاشته‌اند از جمله حمدالله مستوفی در دیرینه گزیده به گفته از نسک البنیان قدری بتفصیل پرداخته‌اند و نوشته‌است شهر قزوین را شاپور بن اردشیر بابکان ساخته و آن را
شادشاپور نام کرد همانا آن شهری که در میان قزوین ساخته‌اند چنانچه رودخانه چند بر جنوبی آن روانست و رودخانه ابهر بر شمالی آن و از آنجا اطلال بار | باورند که قوم کاسپی‌ها که در سواحل دریای کاسپین می‌زیستند به مرور کوچ کردند و شهر قزوین را بنا نهادند. و به همین دلیل است که در متون کهن عثمانی و عربی نام دریای خزر «بحرالقزوین» ذکر شده است.
پیشینه نام
قزوین را در نوشته‌های قدیمی؛ شهر باستانی "آرساس" یا "آرساسیا" و در تاریخ یونان شهر قدیمی "راژیا" نامیده‌اند. قرار گرفتن آن بر سر راه جاده ابریشم سرنوشت قزوین را با فراز و فرودهای تلخ و شیرین گره زده است. تاریخ نگاران ایرانی و عرب عقیده دارند که واژه «قزوین» از جمله «این کش وین» گرفته شده است، به این شرح که وقتی سرکرده سپاه کسرا به هنگام نبرد، در صف لشکریان خود خللی دید، با عبارت «این کش وین» (یعنی به آن کنج بنگر) زیردست خود را مأمور رفع خلل کرد و در نتیجه سپاهیان او پیروز شدند. آن گاه در آن محل؛ شهری بنا کردند و آن را «کشوین» نامیدند و در دوره اسلامی، عرب ها، این واژه را معرب کرده و آن را «قزوین» نامیدند. بر پایه نوشته‌های یونانی و رومی پیش از دوران هخامنشی ، مردمی که آنها را «کاسی ها» یا «کاسیت» می نامیده اند، در کرانه باختری دریای شمال ایران می زیستند که به گفته بعضی از تاریخ نگاران، آریایی یا از ملیت «میت تانی» به حساب می آمدند. گفته میشود این قوم مدتها پیش از مادها به ایران آمده و قرن‌ها در کرانه باختری دریای هیرکانی( کاسپین)- (خزر) استقرار یافته بود. گفته شده که نام قزوین از این اقوام، و از نام دریای کاسپین گرفته شده است. همچنین گفته شده اشکانیان قزوین را به نام مؤسس آن "اردپا" می خواندند. و ساسانیان نام این شهر را "کشوین" (یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد) نهاده بودند. در برخی متون نام این شهر "قسوین" (یعنی شهری که مردمی پر صلابت و استوار دارد) ذکر شده است . در مورد وجه تسمیه نام قزوین نظر دیگری نیز وجود دارد. گفته میشود که کوهستان های شمالی قزوین همواره زیستگاه مردمان سرکش بوده (دیلمیان) و آبادی های دشت قزوین پیوسته دست خوش تاخت و تاز و تاراج طایفه های گوناگون قرار داشته است. به فرمان حاکم وقت، برای جلوگیری از تاخت و تاز کوه نشینان، یک دژ در مدخل کوهستان شمالی قزوین و دژ بزرگ دیگری برای استقرار سپاهیان در محل کنونی قزوین بنا کردند. اولی را «دژ بالا» و دومی را «دژ پایین» نامیدند که با گذشت زمان، نام «دژ پایین» دچار دگرگونی شده و به «دژپین»، «گژوین» و سپس «کشوین» تبدیل شده است. در دوران شاپور ذوالاکتاف قلعه ای - در جای همان دژ - بنا کرده و همان کشوین نامیده شد. این نام در دوره اسلامی معرب شده و به قزوین تغییر یافته است.
لقب‌ها
لقب باب‌الجنه یا مینودر به معنی: دروازه بهشت به جهت حدیثی از پیامبر اسلاممحمدمصطفی به شهر قزوین داده شده‌است. در این حدیث ایشان میگویند:
لقب دیگری که به این شهر داده شده؛ لقب باغشهر است. این لقب را ناصرالدین شاه در هنگام سفری که به پاریس داشت به علت باغات بسیار که گرداگرد شهر را فراگرفته بود به قزوین داد.
در زمان صفوی به دلیل پایتختی قزوین لقب دارالسلطنه به این شهر داده | به سال ۹۵۳ ه.ق به علت نزدیکی تبریز به مرزهای عثمانی و آسیب‌پذیر بودن این شهر و نیز دور بودن از خراسان و هجوم مداوم ازبکان به ایران پایتخت را به قزوین انتقال داد؛ که این پایتختی تا سال ۱۰۰۶ ه.ق (به مدت نیم قرن) ادامه داشت.
تحولات شهر قزوین پس از پایتختی
شاه تهماسب پس از انتقال پایتخت به قزوین دستور ساخت باغ بزرگی را در مرکز شهر قزوین داد؛ که عبدی بیگ شیرازی مراحل ساخت این باغ را در مقدمه روضةالصفات اینگونه توصیف می‌کند.
لازم به توضیح است که عبارت «گلزار بهشتش» به حساب ابجد عدد ۹۶۷ را نشان میدهد که این عدد تاریخ اتمام ساخت باغها و عمارت‌ها بوده‌است.
با آغاز دوره صفوی و استقرار آنها در مرزهای کهن با مرکزیت نواحی شمال و غرب ایران و اعلام حکومت شیعی، باب جدیدی را برای گسترش همه‌جانبه شهر قزوین فراهم آورد که آثار مکتوب مورخان و سیاحان و یادمان های تاریخی _فرهنگی، نمایانگر این گسترش است.
تغییرات سیاسی و جابه‌جایی پایتخت از قزوین به اصفهان که با تحولات در جنوب ایران با حضور دولت‌های اروپایی همراه بود، نتوانست اهمیت کلیدی منطقه قزوین را در پیوند غرب به شرق ایران با دولت‌های همسایه در مرزهای شمال و غرب ایران کمرنگ کند.
تحولات کالبدی - فضایی شهر قزوین به هنگام پایتختی
یکی از دوران‌های طلایی تاریخ قزوین، انتخاب این شهر به عنوان پایتخت حاکمیت شیعی صفوی است. با استقرار دولت شیعی صفوی در قرن دهم هجری، عصر جدیدی در تاریخ ایران آغاز شد و از این زمان قزوین به محل تجمع دولتمردان، علما و اندیشمندان و صاحبان حرفه و فن و هنر تبدیل شد.
حکومت صفوی با تکیه بر مفاهیم عرفانی از سویی و تعابیر و تفسیر شریعت از نظرگاه مذهب شیعه از دیگر سو، موفق شد تا پایگاه اجتماعی بسیار گسترده‌ای در خطهای بس وسیع به دست آورد.
ژان شاردن که در مجموع یازده سال در دوره صفویان (۷۰–۱۶۶۴ و ۷۷–۱۶۷۱ میلادی) در ایران بوده در سال ۱۶۷۴ میلادی در شهر قزوین چهار ماه اقامت می‌کند و دربارهٔ آن می‌نویسد:
نبرد با افغانها
با سقوط اصفهان به دست افغانها و تسلیم شدن شاه سلطان حسین در سال ۱۱۳۵ ه.ق طهماسب میرزا، فرزند سلطان حسین که در قزوین به سر می‌برد در آنجا تاجگذاری کرد. با اعلام تاجگذاری طهماسب میرزا، افغانها با سپاهی گران به سوی قزوین حرکت کردند و شاه طهماسب در نهایت خفت و خواری با شتاب فراوان قزوین را ترک و به سوی تبریز فرار کرد. سپاه افغان وارد شهر قزوین شد و مورد پذیرایی قزوینی‌ها قرار گرفت اما افغانها به غارت اموال تجاوز به حقوق مردم پرداختند. مردم قزوین نیز همراه با قزلباشان به یک باره بر سر افغانها ریخته و بسیاری را کشته و بسیاری از افغانها نیز به سوی اصفهان متواری شدند.
باستانی پاریزی این حادثه را که به «لوطی بازار قزوین» معروف است چنین توصیف می‌کند: «اما افغانان بیست هزار تومان از قزوینیان خواستند، مردم قریب شش هزار تومان دادند. امان‌الله از این گذشته فرستاد و مطالبه ۶۰ دوشیزه نمود. این مطالبه آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی | چاه قربان یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان بزمان واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان ایرانشهر | اسماعیل قلی‌بیگ شاملو فرزند ولی‌خلیفه شاملو، حاکم قزوین در دوره شاه محمد خدابنده بود. پس از جنگهای خراسان (۱۵۸۰) ولی‌خلیفه شاملو به دست علی‌قلی‌بیگ گورکان شاملو مسموم میگردد لذا اسماعیل قلی‌بیگ شاملو به خونخواهی پدرش و با تحریک طوایف تکلو و ترکمان علیه پدر علی قلی‌بیگ شاملو (سلطان حسین‌خان شاملو، حاکم قزوین) شورش کرده و با گرفتن لقب خانی و حکم امارت قزوین، برای کشتن سلطان حسین‌خان شاملو اقدام می‌کند و نهایتاً سلطان حسین‌خان شاملو را در اردبیل می‌کشد.
محاصره قلعه نیشابور
در محاصره قلعه نیشابور (۱۵۸۱ میلادی)، شاه محمد خدابنده، محمدخان ترکمان را با اسماعیل قلی‌بیگ شاملو به فرماندهی سپاهی روانه خراسان کرد.
پانویس
منابع
امرای شاملوی قزلباش
اهالی قزوین
تاریخ قزوین | ولایت چیکوگو یکی از ولایت‌ها در تقسیم‌بندی کشوری قدیم ژاپن بود.
منابع
پیوند به بیرون
استانهای سابق ژاپن | خیابان سپه قزوین نخستین خیابان طراحی‌شدهٔ ایران است که در دورهٔ صفوی در زمان پایتختی قزوین احداث شد. در سال ۱۳۸۷ رسماً به عنوان اولین خیابان ایران در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
پیشینه
این خیابان را شاه تهماسب صفوی در شمال محلهٔ شهرستان قدیم یا حصار شاپور، همزمان با ایجاد جعفرآباد یعنی عمارت و خانه‌های دو طرف این خیابان و باغ سعادت آباد و عمارت دولتخانه و حرمسرا و باغهای شرقی و غربی عمارات مذکور احداث کرده‌است. ظاهراً نام خیابان هم از نام محله‌ای به نام خیابان در هرات گرفته شده‌است که شاه طهماسب در دوران ولیعهدی در آن شهر ساکن بوده‌است.
در زمان شاه صفی خیابان را از سوی جنوب امتداد داده و به گورستان جنوب شهر قزوین (گورستان کُهَنبر) رسانده‌اند. بعدها نام این خیابان بر قسمتی از محله شهرستان قدیم اطلاق گردید و این بخش از شهر قزوین را محله خیابان نامیدند.
در زمان ناصرالدین شاه به مباشرت صعدالسلطنه که بعدها حاکم قزوین گردید در قسمت جنوبی خیابان یعنی از مقابل مسجد جامع قزوین تا چهارراه سپه کنونی، مهمانخانه بزرگ قزوین و چاپارخانه و تلگرافخانهٔ هند و اروپ احداث گردید و خیابان سپه را از شرق مهمانخانه در معبر باریکی به خیابان طهران (تهران قدیم کنونی) متصل ساختند که هم‌اکنون محل بارفروشان است. این مهمانخانه و چاپارخانه در سال ۱۳۱۰ خورشیدی خراب شد و سبزه میدانی بر جال آن احداث گردید که به سبب بی آبی مخروبه ماند و بعداً با رسیدن خط آهن به قزوین و بنا شدن ایستگاهی در جنوب شهر، خیابان سپه را تا ایستگاه ادامه دادند و سبزه میدان مذکور و قسمتی از کاروانسرای سعدالسلطنه، که در ضلع جنوبی خیابانی که از دروازه طهران تا سلامگاه شاهزاده حسین امتداد داشت از میان رفت.
ویژگیهای شهرسازی
خیابان سپه قزوین به عنوان نخستین فضای شهری که ماهیتی متفاوت از میدان‌ها و میدانچه‌ها یا گذرهای ارگانیک فاقد طراحی داشته و بیشتر به عنوان مسیری مستقیم و طراحی شده برای رفت و آمد شباهت داشت، شناخته میشود.
این محور در دوره صفوی و در دوره پایتختی شهر قزوین از محل سردر عالی‌قاپو تا موضع تقریبی مقابل مسجد جامع احداث شده‌است.
پس از آن و با انتقال پایتخت به اصفهان نمونه تکامل یافته تر آن در این شهر و با عنوان چهارباغ احداث شد؛ بنابراین اطلاق عنوان «نخستین خیابان ایران» برای این محور منطقی به نظر میرسد.
نگارخانه
جستارهای وابسته
چهارباغ اصفهان
خیابان سپه (تهران)
پانویس
منابع
کتاب سیر تاریخی بنای شهر قزوین و بناهای آن از محمد دبیرسیاقی
خیابان‌های قزوین
جاذبه‌های گردشگری قزوین | ناحیه چالاکو یکی از ده ناحیه استان ماروپون در کشور پرو است.
منابع
بخشهای منطقه پیورا | پمرتسو یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۳
دهانه‌های ماه | پیترس یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دهانه‌های ماه
چهارگوش ال‌کیو۰۱ |
fdca870d-6b12-48fc-a2d7-6cebca70ba1f | قزوین | آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده‌است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشاندهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده‌است. | میزان بارش سالیانه در قزوین چند میلیمتر است؟ | false | {
"answer_start": [
82
],
"text": [
"۳۱۸"
]
} | هوایی است که از مناطق مختلف و در فصول مختلف سال وارد استان شده و با توجه به ویژگیهای خود اثرات متفاوتی را برجای میگذارند. عمده‌ترین این توده‌های هوا عبارت اند از:
تودهٔ هوای مرطوب غربی
تودهٔ هوای سرد و خشک شمالی
تودهٔ هوای گرم و خشک جنوبی.
تودهٔ هوای مرطوب غربی: بیشترین بارندگی استان در شش ماههٔ سرد سال با اثرگذاری توده‌های هوای مرطوب غربی تأمین میشود.
این توده‌های مرطوب در قالب بادهای غربی در فصل سرد سال رطوبت دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس را وارد استان می‌کند
و سبب بارش برف و باران میشود. در نتیجه عمده‌ترین منبع تأمین رطوبت و بارندگی دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس میباشد.
تودهٔ هوای سرد و خشک: منشأَ این توده هوا نواحی سرد سیبری است و به دلیل سرمای زیاد رطوبت چندانی ندارد و سبب کاهش درجهٔ حرارت میشود.
تودهٔ هوای گرم وخشک جنوبی: منشأَ این تودهٔ هوا بیابان‌های مرکزی ایران و عربستان است. این تودهٔ هوا بسیار گرم و خشک بوده، بیشتر در فصول گرم سال هوای استان را تحت تأثیر قرار میدهد. ورود این توده هوا به‌طور معمول با وزش باد راز همراه بوده و سبب افزایش درجه حرارت و تبخیر میشود.
بارش
بر اساس نقشهٔ هم بارش میانگین بارش سالانهٔ استان از ۲۱۰ میلیمتر در مناطق شرقی تا بیش از ۵۵۰ میلیمتر در ارتفاعات شمال شرقی متغیر است.
حداکثر بارش استان در دامنه‌های شمال شرقی الموت و با بارش بیش از ۵۵۰ میلیمتر است. همچنین ارتفاعات آوج (جنوب غرب استان) بیش از ۴۵۰ میلیمتر بارندگی دارد.
کمینهٔ میزان بارش استان قزوین در مناطق اطراف بوئین زهرا تا بخشهای جنوبی شهرستان تاکستان با ۲۱۰ تا ۲۳۰ میلیمتر و نواحی اطراف سدّ منجیل در بخش طارم سفلی با ۲۱۰ میلیمتر بارندگی می‌باشند.
دما
براساس نقشهٔ هم دمای سالانه، ارتفاعات شمال شرقی و شمالی استان و ارتفاعات آوج در جنوب غرب استان دارای کمینهٔ درجه حرارت و مناطق مرکزی دشت قزوین و اطراف دریاچهٔ سدّ منجیل دارای بیشینهٔ درجه حرارت است. میانگین درجهٔ حرارت سالیانه ایستگاه‌های هواشناسی از دشت به سمت کوهپایه و مناطق کوهستانی به تدریج کاهش می‌یابد (به استثنای درهٔ شاهرود که یک ۲۴ درجه در تیرماه و کمینهٔ آن / اقلیم محلی محسوب میشود). بیشینهٔ درجه حرارت ثبت شده در ایستگاه قزوین طی دورهٔ سی ساله ۱۹/۴ درجه در دی ماه بوده‌است.
باد
بادهای عمدهٔ استان قزوین عبارت اند از: باد مه و باد راز.
باد مه:
شکل‌گیری این باد، نتیجهٔ اختلاف فشار بین کوه‌های شمال غرب استان و گیلان از یک سو (پرفشار) و دشت قزوین (کم فشار) از سوی دیگر است. باد مه بیشتر در فصل بهار و تابستان وارد استان شده و سبب کاهش درجه حرارت و افزایش رطوبت هوا میگردد.
شکل‌گیری مه به صورت متناوب در بخشهایی از دره شاهرود از نظر اقلیمی با وزش این باد توجیه میشود.
۲ باد راز (شره):این باد از سمت جنوب و جنوب شرقی وارد استان قزوین میشود. با توجه به فصل و جهت وزش آن که بیشتر در بهار و تابستان صورت می‌گیرد، بسیار گرم و خشک بوده، وزش آن سبب افزایش ناگهانی درجه حرارت خواهد شد. همزمان با وزش این باد معمولاً بیشینهٔ درجه حرارت در ایستگاه‌های هواشناسی (خصوصاً دشت قزوین) به ثبت میرسد. وزش این باد از مناطق | ۴ حوزهٔ آبریز اترک، قره‌قوم، کویر مرکزی و شرق ایران است.
ارتفاعات
استان خراسان رضوی به سبب وسعت زیاد ازنظر شرایط طبیعی بسیار متنوع و هر یک از نواحی مختلف آن دارای ویژگیهای خاصی است. این استان از شمال و شمال شرق به طول تقریبی ۶/۵۳۱ کیلومتر دارای مرز مشترک با کشور ترکمنستان و از شرق به طول حدود ۳۰۲کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان دارد ارتفاعات استان رامی توان به ارتفاعات شمالی و جنوبی تفکیک کرد. ارتفاعات شمال خراسان عموماً شرقی – غربی هستند حال آنکه ارتفاعات جنوب استان، امتداد شمالی – جنوبی دارند. بلندترین نقطه استان قله بینالود در ۳۶۱۵ متری و پست‌ترین نقطه استان در دشت نیشابور با ارتفاع ۲۹۹متر از سطح دریا واقع شده‌است.
آب و هوا
این استان از نظر بارندگی و رطوبت دارای بارندگی نسبی و متوسط میباشد. در سال ۱۳۸۹ شهرستان قوچان با ۲۹۶ میلیمتر بالاترین میزان بارندگی سالیانه و شهرستان گناباد با ۷۱ میلیمتر کمترین میزان بارندگی سالیانه را در بین مراکز شهرستانهای دارای ایستگاه هواشناسی دارا بوده‌است.
جنگلها
استان خراسان رضوی از لحاظ تقسیمات رویشی گیاهی جزء ناحیهٔ ایران تورانی به‌شمار می‌رود. مساحت کل جنگلهای استان در سال ۱۳۹۵، ۹۹۶۲٫۵۷ کیلومتر مربع (حدود ۷٫۵٪ مساحت استان) است که شامل جنگلهای نیمه‌خشک تا نیمه مرطوب و جنگلهای خشک و بیابانی است.
اقلیم
استان خراسان رضوی از تنوع اقلیمی برخوردار است، اما به طور کلی جزو مناطق نیمه خشک کشور به شمار می‌رود. براساس طبقه بندی اقلیمی دمارتن شهرستانهای درگز، قوچان، نیشابور، جوین، جغتای، تربت جام و تایباد دارای اقلیم خشک و شهرستانهای مشهد، سرخس، فریمان و نواحی جنوبی استان دارای اقلیم نیمه خشک می باشد. لذا اقلیم استان خراسان رضوی بدلیل آنکه مقادیر ضریب خشکی آن در طبقه بندی اقلیمی یک و دو قرار می گیرد دارای اقلیم خشک و نیمه خشک می باشد.
بر اساس طبقه بندی اقلیمی دکتر کریمی که با استفاده از سه شاخص گرما، سرما و رطوبت اقلیم منطقه را معرفی می نماید؛ اکثر نواحی استان به جز قسمتهای محدودی از شهرستان تربت حیدریه ، سایر نواحی استان دارای اقلیم نیمه خشک می باشد.
بر اساس طبقه بندی اقلیمی ایوانف که بر اساس مقایسه بارندگی و تبخیر استوار است، اکثر شهرستانهای شرقی، غربی ، جنوبی ومرکزی استان دارای اقلیم بیابانی می باشد.
بر اساس طبقه بندی اقلیمی آمبرژه که بر اساس تقسیم بارندگی بر دما(حداقل و حداکثر) به جای محاسبه میانگین دمای متوسط سال یا ماه استوار است؛ کل استان دارای اقلیم خشک سرد و فقط شهرستان قوچان دارای اقلیم نیمه خشک سرد میباشد.
طبق طبقه بندی کوپن که بر اساس بارش و میانگین دمای ماهانه و سالانه انجام شده است ؛ استان خراسان رضوی دارای اقلیم خشک سرد می باشد. بطور کلی اقلیم استان خراسان رضوی خشک و نیمه خشک سرد می باشد.
از خصوصیات بارندگی در استان خراسان رضوی ، بارش در فصل سرد سال با توزیع غیر نرمال است. بارشهای سیل آسا، کوتاه مدت و رگباری قسمت عمده بارندگیهای سالیانه را تشکیل میدهد. متوسط بارش استان طی دوره آماری(۱۳۹۱-۱۳۶۸) ۲۰۹.۸ میلیمتر محاسبه شده است . این در حالی است که متوسط بارندگی ایران ۲۴۳ میلیمتر و متوسط بارش جهان ۷۸۰ میلیمتر برآورد شده است. ملاحظه میگردد که بارندگی استان خراسان رضوی، حدود یک چهارم متوسط بارش | متوسط مجموع بارش دراز مدت سالیانه استانهای ایران. منبع این آمار، آرشیو اطلاعات وضعيت بارندگي كشور در تارنمای شركت مديريت منابع آب ايران است.
جستارهای وابسته
میزان بارش مراکز استانهای ایران
منابع
خشکسالی
هواشناسی | اقلیم تبریز استپی خشک با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد است. سرمای زمستانی، تأثیرپذیرفته از ارتفاع بالا و توپوگرافی کوهستانی منطقه‌است.
آب و هوای این شهر در تابستانها خشک و گرم است؛ اگرچه حرارت به دلیل نزدیکی به کوه سهند و وجود باغهای زیادی در پیرامون شهر تعدیل میگردد.
میانگین بارندگی سالیانهٔ تبریز مانند بیشتر شهرهای ایران بسیار اندک و در حدود ۳۳۰٫۱ میلیمتر در سال است. معمولاً در طول فصل تابستان، میزان بارندگی بسیار ناچیز بوده و به ندرت بارش رخ میدهد.
دما
میانگین دمای تبریز در تیرماه (گرمترین ماه سال) ۲۵٫۴ درجهٔ سانتیگراد، در دیماه (سردترین ماه سال) ۲٫۵- درجهٔ سانتیگراد، در فروردین‌ماه ۱۰٫۵ درجهٔ سانتیگراد و در مهرماه ۱۴٫۱ درجهٔ سانتیگراد و میانگین سالانهٔ دما ۱۱٫۹ درجهٔ سانتیگراد است.
بارش
میانگین بارندگی سالیانهٔ تبریز مانند بیشتر شهرهای ایران بسیار اندک و در حدود ۳۳۰٫۱ میلیمتر در سال است. معمولاً در طول فصل تابستان، میزان بارندگی بسیار ناچیز بوده و به ندرت بارش رخ میدهد.
میانگین بارش در تبریز در زمستان ۱۱۳٫۳ میلیمتر، در بهار ۱۲۱٫۸ میلیمتر، در تابستان ۲۰٫۷ میلیمتر و در پاییز ۷۴٫۳ میلیمتر است. تعداد روزهای یخبندان در طول سال به‌طور متوسط ۱۴۹٫۵ روز است که عموماً از اواسط پاییز تا اواخر زمستان را دربر می‌گیرد.
نوسان بارندگی سالانه از ۵۱۳٫۳ میلیمتر در سالهای پربارش تا حداقل ۱۹۲٫۴ میلیمتر در سالهای کم‌بارش گزارش شده که خطر سالهای سیلابی و خشکسالی روشن میگردد. گزارش‌های تاریخی از دوران مغول تا سدهٔ حاضر بیانگر خسارت‌های عمده‌ای است که سیلاب‌های سنگین -که عموماً در اواخر بهار و اوایل تابستان اتفاق می‌افتند- به شهر وارد کرده‌اند.
جدول
منابع
تبریز
اقلیم ایران | از ایستگاه‌های هواشناسی به خبر وقوع خشکسالی و کاهش شدید بارندگی در زمستان ۱۳۸۶ را اعلام کرد. سازمان هواشناسی ایران از ادامه یافتن خشکسالی برای ۴ سال، یعنی تا پایان سال ۱۳۹۰ خبر داد. این رویداد همچنان ادامه دارد و تاکنون خسارات بسیاری را به ایران وارد کرده‌است. مقامات دولتی این خشکسالی را شدیدترین خشکسالی در ۴۰ سال اخیر ارزیابی کردند.
پیش از اعلام دیرهنگام خبر توسط رئیس سازمان هواشناسی در اسفند ۱۳۸۶ و در پی کاهش شدید بارندگی روحانیون محلی در بسیاری از شهرها و استانها اقدام به برپایی نماز باران کرده بودند.
وزات نیرو نیز پس از سازمان هواشناسی خبر وقوع خشکسالی شدید در ایران را تأیید و خواستار برپایی نماز باران توسط مردم شد.
میزان بارندگی
بنابر اعلام «زرگر» معاون وزیر نیرو، میزان بارندگی در ایران در هفت ماه از سال آبی ۱۳۸۷–۱۳۸۶، حدود ۱۹۰ میلیارد متر مکعب بوده که معادل ۱۱۵ میلیمتر در گستره ایران است. این میزان بارندگی در مقایسه با میانگین ۳۹ ساله دوره مشابه، ۴۲ درصد کاهش را نشان میدهد. این میزان بارش نسبت به خشکسال‌ترین سال که ۷۹–۱۳۷۸ بوده نیز کمتر میباشد.
میانگین درازمدت بارندگی در ایران ۲۴۲ میلیمتر است؛ ولی بررسی جدول تغییرات میزان بارش‌ها از سال آبی ۸۶–۸۵ تا سال آبی ۹۳–۹۲ نشان میدهد که به غیر از سال ۸۶–۸۵ که میزان بارش‌ها ۲۷۸ میلیمتر ثبت شده‌است، در مابقی سالها، کمتر از میانگین درازمدت بوده‌است. بر اساس این آمار در سال ۸۷–۸۶ به‌طور متوسط ۱۳۸ میلیمتر بارندگی ثبت شده که تغییرات آن نسبت به میانگین بلندمدت، منفی ۴۳ درصد است. در سال آبی ۸۸–۸۷ به‌طور متوسط ۲۱۱ میلیمتر بارش ثبت شده که تغییرات آن نسبت به بلندمدت منفی ۱۳ درصد است. در سال آبی ۸۹–۸۸ به‌طور متوسط ۲۳۴ میلیمتر بارندگی ثبت شده که تغییرات آن نسبت به بلندمدت منفی ۳ درصد است. در سال آبی ۹۰–۸۹ نیز تنها ۱۹۷ میلیمتر بارندگی ثبت شده که تغییرات آن نسبت به بلندمدت منفی ۱۹ درصد است. در سال آبی ۹۱–۹۰ به‌طور متوسط ۲۰۵ میلیمتر بارندگی ثبت شده که تغییرات آن نسبت به بلندمدت منفی ۱۵ درصد است. در سال آبی ۹۲–۹۱ به‌طور متوسط ۲۳۷ میلیمتر بارندگی ثبت شده که تغییرات آن نسبت به بلندمدت منفی ۲ درصد است و در سال آبی ۹۳–۹۲ حدود ۲۱۸ میلیمتر ثبت شده که این مقدار نیز نسبت به میانگین درازمدت ۱۰ درصد کاهش را نشان میدهد.
وضعیت آب موجود در مخازن سدها
در شهریور ۱۳۹۵ خورشیدی، پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو اعلام کرد: مجموع ظرفیت کل مخازن ۱۶۹ سد موجود در ایران، تا تاریخ ۱۰ شهریور سال ۱۳۹۵ تقریباً برابر با ۴۹٫۸ میلیارد مترمکعب است که از این میزان حدود ۴۷ درصد آن خالی است. بر طبق این گزارش، از ابتدای مهر ۱۳۹۴ تا ۱۰ شهریور ۱۳۹۵ خروجی آب سدهای کشور که عمدتاً در بخش کشاورزی مصرف شده‌است، در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن، با ۲۸ درصد افزایش، از ۲۸٫۳ میلیارد مترمکعب به ۳۶٫۳ میلیارد مترمکعب رسیده‌است.
در آبان ۱۳۹۵ خورشیدی، شرکت مدیریت منابع آب ایران، ظرفیت کل مخازن سدهای کشور در سال ۱۳۹۵ را حدود ۴۹٫۶ میلیارد مترمکعب اعلام کرد و افزود که ۵۴ درصد از مخازن سدهای ایران خالی است.
حجم بارش برف و باران در سال گذشته ۴۰۰ میلیارد متر مکعب | ایران منشآء حوادثی بوده وناامنی‌هایی در مسیر کاروانیان به وجود آورده‌اند که عضدالدوله فرمان قلع وقمع آنان را صادر کرد وتیره‌هعضدالدولهچ وبلوچ را از جنوب شرقی ایران کوچانیده در فارس وسایر مناطق ایران اسکان داده‌است. میتوان احتمال داد که بعضی نیروهای کوچ و بلوچ در این نواحی ساکن شده و در قرن‌های بعد نام خود را به قرارگاه‌هایشان داد باشند براساس این نظریه کوچصفهان را باید کوچ اسبان یا کوچی اسبان بدانیم، به معنی «دارندگان اسبهای کوچک» یا جایگاه اسبهای کوچک است [۲۱]
معاصر
کوچصفهان در زمان لشکرکشی رضاشاه به گیلان یکی از مناطقی بود که سپاه او در آن جا اردو زد. این شهر در چند دهه اخیر رشد چشمگیری یافت، کمربندی و طرح جامع شهری ابعاد شهر را گسترش داد، فضای سبز، ساختمان‌های جدید، گسترش شبکهٔ راه‌ها دورنمای خوبی را در پیش روی این شهر نهاد. تأسیس برخی از شرکتها و کارخانجات تولیدی و جذب بخشی از نیروهای کار در منطقه سبب توسعه و پیشرفت منطقه گردید.[۵]
موقعیت جغرافیایی
کوچصفهان در مسیر جاده‌کناره واقع است و راه رشت ـ رامسر از مرکز آن می‌گذرد. علاوه بر مرکز کوچصفهان بعضی از قرای تابع این بخش نیز با توجه به قرار گرفتن در مسیر جاده از موقعیت ارتباطی مناسبی برخوردارند.
کوچصفهان در همسایگی شهر سنگر میباشد و دارای روستاهای زیادی است. مثل روستای سده، روستای ویشکاننک، روستای حشکوا، روستای ایمن‌آباد و...
مکان نگاری
آب و هوا
هوای کوچصفهان از نوع هوای معتدل مدیترانه‌ای همراه با نم و رطوبت است، اختلاف درجه حرارت روز و شب در تابستان و زمستان زیاد نیست و اعتدال هوا به قولی در خلق و خوی نرمش‌پذیر و آرام مردم مهربان این منطقه تأثیری نیکو دارد.
در کوچصفهان زمستان بارانی تر از تابستان است. این منطقه به وسیله Köppen and Geiger به Csa طبقه‌بندی شده‌است در کوچصفهان میانگین سالانه دما ۱۵٫۸ سانتی گراد است. در سال میانگین میزان بارش به ۱۳۱۴ میلیمتر میرسد.
آب و هوا در کوچصفهان سرد نیست و عموماً گرم و معتدل است. میزان بارندگی در کوچصفهان حتی در خشک‌ترین ماه سال نیز زیاد است. برطبق سامانهٔ طبقه‌بندی اقلیمی کوپن، آب و هوا بر اساس Cfa طبقه‌بندی میشود. در رشت میانگین سالانه دما ۱۵٫۸ سانتی گراد است. میزان بارش سالانه در حدود ۱۳۵۹ میلیمتر است.
در ژوئیه میزان بارش در کمترین حد خود قرار دارد که میانگین آن ۴۱ میلیمتر است. بیشترین میزان بارش در اکتبر رخ میدهد که میانگین آن ۲۳۶ میلیمتر است.
با دمای میانگین ۲۴٫۷ درجه ساانتی گراد، آگوست گرمترین ماه سال است. کمترین میانگین دما در سال در فوریه است که در حدود ۷٫۱ درجه سانتی گراد است.
جدول آب و هوا کوچصفهان
تفاوت ۱۹۰ میلی‌متری بین میزان بارش خشک‌ترین و مرطوبترین ماه سال وجود دارد.
بین خشک‌ترین و مرطوبترین ماه سال، تفاوت میزان بارش ۱۹۵ میلیمتر است. تغییر در دما در طول سال به میزان ۱۷٫۶ درجه سانتی گراد است. [۷]
قوم
اکثریت مردم بخش کوچصفهان گیلک هستند و به زبان گیلکی سخن میگویند.
زبان
زبان اکثریت مردم کوچصفهان گیلکی و لهجهٔ بیه‌پسی از این زبان است.
مذهب
اکثریت ساکنان کوچصفهان مذهب شیعهٔ دوازده امامی دارند. مردم کوچصفهان قبل از استقرار حکومت کیایی مذهب شافعی داشتند و سنی مذهب بودند، پس از تسلط خاندان کیایی مذهب زیدی را پذیرفتند و از دورهٔ صفویه به | ماوسینرام () شهری در بخش کاسی هیلز شرقی در ایالت مگالایا در شمال شرق هند است که در ۶۰٫۹ کیلومتری شیلونگ، مرکز ایالت قرار دارد. این شهر بیشترین بارندگی را در هند دریافت می‌کند و با میانگین بارندگی سالانه ۱۱۸۷۲ میلیمتر، به‌عنوان مرطوبترین مکان روی زمین گزارش شده‌است. بر پایه رکوردهای جهانی گینس، ماوسینرام در سال ۱۹۸۵ حدود ۲۶۰۰۰ میلیمتر (۱۰۰۰ اینچ) بارندگی داشته‌است. این شهر همچنین ۷۴۵٫۲ میلیمتر بارندگی در ۱۹ اوت ۲۰۱۵ دریافت کرد که احتمالاً بالاترین بارندگی دریافتی شهر در زمان‌های اخیر است. ماوسینرام در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۲ با دریافت ۱۰۰۳٫۶ میلیمتر بارش در مدت ۲۴ ساعت رکورد جدیدی را به نام خود ثبت کرد که اکنون به بالاترین رکورد یک روزه بارش آن برای ماه ژوئن و کل سال تبدیل شده‌است و رکورد سابق خود در بارش یک‌روزه به میزان ۹۴۴٫۷ میلیمتر که در ۷ ژوئن ۱۹۶۶ ثبت شده بود را شکست.
منابع
جغرافیای مگالایا
ترین‌های هواشناسی زمین
روستاهای بخش کاسی هیلز شرقی | چراپونچی منطقه‌ای در ایالت مگالایا یکی از ایالت‌های شمال شرق کشور هند است که پربارانترین منطقه جهان است.
رکورد جهانی گینس
چراپونچی در این زمینه دارای دو رکورد جهانی گینس است.
برای دریافت حداکثر میزان بارش در یک سال: ۲۶٬۴۷۱ میلیمتر، میزان بارش بین اوت ۱۸۶۰ و ژوئیه ۱۸۶۱.
برای دریافت حداکثر میزان بارش در یک ماه تنها: ۹۳۰۰ میلیمتر در ماه ژوئیه سال ۱۸۶۱.
منابع
ویکی‌پدیا انگلیسی
جغرافیای مگالایا
ترین‌های هواشناسی زمین
شهرها و شهرک‌ها در بخش کاسی هیلز شرقی | کوین روستایی در بورکینافاسو است. این روستا در منطقه بوکله دو موهان، در بخش مرکزی کشور بورکینافاسو و در ۱۵۰ کیلومتری غرب اواگادوگو قرار دارد. کوین ۲۸۶ متر از سطح دریا ارتفاع داردو جمعیت آن ۳۳۳۰ نفر است.
زمین اطراف کوین مسطح است. بلندترین نقطه در کوین ۳۰۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در ۱٫۲ کیلومتری جنوب شرق کوین قرار دارد. نزدیکترین شهر به این روستا شهر توما در ۸٫۵ کیلومتری شمال غربی کوین قرار دارد.
محیط اطراف کوین تلفیقی از زمینهای کشاورزی و پوشش گیاهی طبیعی است. اطراف کوین پرجمعیت است و در هر کیلومتر مربع ۵۸ نفر زندگی میکنند. منطقه دارای اقلیم نیمه‌خشک است. متوسط دمای سالانه در منطقه ۲۸ درجه سانتی گراد است. ماه مه گرمترین ماه سال است که میانگین دما به ۳۲ درجه سانتی گراد میرسد. اوت سردترین ماه با میانگین دمای ۲۴ درجه سانتی گراد است. میانگین بارش سالانه ۹۴۲ میلیمتر است. مرطوبترین ماه سال اوت است که میزان بارش در آن ۲۴۸ میلیمتر است و خشک‌ترین ماه نیز نوامبر با میزان بارش ۱ میلیمتر است.
منابع
مناطق مسکونی در منطقه بوکله دو موهان
ویکی‌سازی رباتیک | استیرنس یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۰۷
دهانه‌های ماه |
603b3374-ace7-4fea-9470-c465ce41bcbb | قزوین | آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده‌است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشاندهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده‌است. | کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین چند درجه بوده‌است؟ | false | {
"answer_start": [
603
],
"text": [
"۲۴"
]
} | هوایی است که از مناطق مختلف و در فصول مختلف سال وارد استان شده و با توجه به ویژگیهای خود اثرات متفاوتی را برجای میگذارند. عمده‌ترین این توده‌های هوا عبارت اند از:
تودهٔ هوای مرطوب غربی
تودهٔ هوای سرد و خشک شمالی
تودهٔ هوای گرم و خشک جنوبی.
تودهٔ هوای مرطوب غربی: بیشترین بارندگی استان در شش ماههٔ سرد سال با اثرگذاری توده‌های هوای مرطوب غربی تأمین میشود.
این توده‌های مرطوب در قالب بادهای غربی در فصل سرد سال رطوبت دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس را وارد استان می‌کند
و سبب بارش برف و باران میشود. در نتیجه عمده‌ترین منبع تأمین رطوبت و بارندگی دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس میباشد.
تودهٔ هوای سرد و خشک: منشأَ این توده هوا نواحی سرد سیبری است و به دلیل سرمای زیاد رطوبت چندانی ندارد و سبب کاهش درجهٔ حرارت میشود.
تودهٔ هوای گرم وخشک جنوبی: منشأَ این تودهٔ هوا بیابان‌های مرکزی ایران و عربستان است. این تودهٔ هوا بسیار گرم و خشک بوده، بیشتر در فصول گرم سال هوای استان را تحت تأثیر قرار میدهد. ورود این توده هوا به‌طور معمول با وزش باد راز همراه بوده و سبب افزایش درجه حرارت و تبخیر میشود.
بارش
بر اساس نقشهٔ هم بارش میانگین بارش سالانهٔ استان از ۲۱۰ میلیمتر در مناطق شرقی تا بیش از ۵۵۰ میلیمتر در ارتفاعات شمال شرقی متغیر است.
حداکثر بارش استان در دامنه‌های شمال شرقی الموت و با بارش بیش از ۵۵۰ میلیمتر است. همچنین ارتفاعات آوج (جنوب غرب استان) بیش از ۴۵۰ میلیمتر بارندگی دارد.
کمینهٔ میزان بارش استان قزوین در مناطق اطراف بوئین زهرا تا بخشهای جنوبی شهرستان تاکستان با ۲۱۰ تا ۲۳۰ میلیمتر و نواحی اطراف سدّ منجیل در بخش طارم سفلی با ۲۱۰ میلیمتر بارندگی می‌باشند.
دما
براساس نقشهٔ هم دمای سالانه، ارتفاعات شمال شرقی و شمالی استان و ارتفاعات آوج در جنوب غرب استان دارای کمینهٔ درجه حرارت و مناطق مرکزی دشت قزوین و اطراف دریاچهٔ سدّ منجیل دارای بیشینهٔ درجه حرارت است. میانگین درجهٔ حرارت سالیانه ایستگاه‌های هواشناسی از دشت به سمت کوهپایه و مناطق کوهستانی به تدریج کاهش می‌یابد (به استثنای درهٔ شاهرود که یک ۲۴ درجه در تیرماه و کمینهٔ آن / اقلیم محلی محسوب میشود). بیشینهٔ درجه حرارت ثبت شده در ایستگاه قزوین طی دورهٔ سی ساله ۱۹/۴ درجه در دی ماه بوده‌است.
باد
بادهای عمدهٔ استان قزوین عبارت اند از: باد مه و باد راز.
باد مه:
شکل‌گیری این باد، نتیجهٔ اختلاف فشار بین کوه‌های شمال غرب استان و گیلان از یک سو (پرفشار) و دشت قزوین (کم فشار) از سوی دیگر است. باد مه بیشتر در فصل بهار و تابستان وارد استان شده و سبب کاهش درجه حرارت و افزایش رطوبت هوا میگردد.
شکل‌گیری مه به صورت متناوب در بخشهایی از دره شاهرود از نظر اقلیمی با وزش این باد توجیه میشود.
۲ باد راز (شره):این باد از سمت جنوب و جنوب شرقی وارد استان قزوین میشود. با توجه به فصل و جهت وزش آن که بیشتر در بهار و تابستان صورت می‌گیرد، بسیار گرم و خشک بوده، وزش آن سبب افزایش ناگهانی درجه حرارت خواهد شد. همزمان با وزش این باد معمولاً بیشینهٔ درجه حرارت در ایستگاه‌های هواشناسی (خصوصاً دشت قزوین) به ثبت میرسد. وزش این باد از مناطق | به گفتهٔ سازمان جهانی هواشناسی (WMO)، بالاترین دمای ثبت‌شده روی زمین برابر با بوده‌است که در بیابان دره مرگ در کالیفرنیا و در تاریخ ۱۰ ژوئیه ۱۹۱۰ به ثبت رسیده‌است. با این حال این رکورد توسط خود WMO و برخی دیگر کارشناسان مورد تردید قرار گرفته‌است. شایان ذکر است در سال ۱۹۲۲ درجه حرارتی در صحرای لیبی ثبت شده که ۵۸ درجه می باشد. WMO گفته‌است که دمای اندازه‌گیری‌شده ممکن است متأثر از طوفان شن در زمان اندازه‌گیری کمی بیشتر از دمای واقعی هوا بوده باشد. در صورت کنار گذاشته شده این رکورد، بالاترین رکورد بعدی دمای ثبت شده در دره مرگ در تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۱۳ و نیز در مطربه کویت در تاریخ ۲۱ ژوئیه ۲۰۱۶ خواهد بود.
شیوهٔ اندازه‌گیری
اندازه‌گیری دمای هوا و زمین
شرایط استاندارد اندازه‌گیری دما ۱٫۵ متر بالاتر از سطح زمین و در سایه است. دمای اندازه‌گیری‌شده‌یِ روی سطح زمین ممکن است ۳۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد بالاتر از دمای هوا باشند. بیشترین دمای ممکن سطح زمین در تئوری بین ۹۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد برای خاک تیره و خشک با رسانندگی گرمایی کم تخمین زده میشود.
اندازه‌گیری به کمک ماهواره
دماهای ثبت‌شده توسط ماهواره‌ها معمولاً اعداد بالاتری را نشان می‌دهند که می‌تواند ناشی از پیچیدگی‌های حاصل از کاهش ارتفاع ماهواره باشد؛ از این رو این اعداد به اندازهٔ اندازه‌گیری‌های انجام‌شده روی سطح زمین قابل اعتماد نیستند.
ادعاهای تأییدنشده
جستارهای وابسته
اقلیم بیابانی
پایین‌ترین دمای ثبت‌شده روی زمین
بالاترین دماهای ثبت‌شده تاکنون
پایین‌ترین دماهای ثبت‌شده تاکنون
منابع
اقلیم‌شناسی
ترین‌های هواشناسی زمین
نقطه‌های 'ترین در کره زمین
آمارهای هوا و اقلیم
دما | قطب سرما به نقاطی در نیم‌کره شمالی و نیم‌کره جنوبی گفته میشود که در آنجا رکورد پایین‌ترین دمای هوا ثبت شده‌است.
نیم‌کره جنوبی
قطب سرمای نیم‌کره جنوبی اکنون در پایگاه وستوک در جنوبگان در مختصات جغرافیایی قرار دارد. این پایگاه متعلق به روسیه است و پیشتر به اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی تعلق داشت. در ۲۱ ژوئیه ۱۹۸۳ این پایگاه دمای ۸۹٫۲− درجه سلسیوس را ثبت کرد که این دما پایین‌ترین دمایی است که تا کنون در طبیعت ثبت شده‌است. ایستگاه وستوک در ارتفاع ۳٬۴۸۸ متری از سطح دریا قرار دارد و چون بیش از ۱۰۰۰ هزار کیلومتر از نزدیکترین ساحل فاصله دارد، اثر تعدیل‌کننده دمای اقیانوس در این پایگاه خنثی میشود. به دلیل عرض جغرافیایی بالا، این ایستگاه، حدود سه ماه از سال (از اوایل ماه مه تا ژوئیه) را در شب قطبی می‌گذراند. همه این عوامل باعث شده تا دمای هوای تابستان در ایستگاه وستوک به ندرت از ۲۵- درجه سلسیوس فراتر رود و دمای هوا در زمستان بارها از ۷۰- درجه سردتر میشود. در مقایسه با ایستگاه وستوک، قطب جنوب به دلیل ارتفاع کمتر به‌طور میانگین بین ۵ تا ۱۰ درجه گرم‌تر از پایگاه وستوک است و رکورد سردترین دمای ثبت‌شده در قطب جنوب ۸۲٫۸- درجه سلسیوس است.
نیم‌کره شمالی
در نیم‌کره شمالی، دو نقطه در جمهوری یاقوتستان واقع در سیبری در روسیه به عنوان قطب سرمایی در زمستان به‌شمار می‌روند. این دو محل عبارتند از ورخویانسک (در مختصات جغرافیایی ) و اویمیاکن (در مختصات جغرافیایی ).
در دسامبر ۱۸۶۸ و سپس در فوریه ۱۸۶۹ ایوان خودیاکوف قطب شمالی سرمای زمین را با اندازه‌گیری رکورد دمای ۶۳٫۲− درجه سلسیوس در ورخویانسک کشف کرد. سپس در ژانویه ۱۸۸۵، دمای ۶۷٫۸- درجه سلسیوس نیز در آنجا توسط سرگئی کوالیک ثبت شد. سردترین دمای ثبت‌شده مورد اطمینان در ورخویانسک ۶۷٫۶- درجه است که در ۵ و ۷ فوریه ۱۸۹۲ اندازه‌گیری شده‌است.
در سال ۱۹۲۴، دانشمند روسی سرگئی اوبروچف پایین‌ترین دما را به میزان ۷۱٫۲- درجه سلسیوس ثبت کرد. در ۶ فوریه ۱۹۳۳ دمای ۶۷٫۷− درجه در ایستکاه هواشناسی اویمیاکن ثبت شد. این دما سردترین دمای ثبت‌شده مورد اطمینان در نیم‌کره شمالی است. این ایستکاه هواشناسی در دره‌ای بین اویمیاکن و تومتور قرار دارد. ایستگاه در ارتفاع ۷۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد و کوه‌های پیرامون آن ۱٬۱۰۰ متر ارتفاع دارند که باعث کشیده‌شدن هوای سرد به داخل دره میشود. مطالعات اخیر نشان میدهد که دمای زمستان در این منطقه با افزایش ارتفاع از سطح دریا در حدود ۱۰ درجه سلسیوس افزایش می‌یابد.
منابع
آب و هوای جنوبگان
جغرافیای جنوبگان
جغرافیای شمالگان
ترین‌های هواشناسی زمین
سرزمین شاهدخت الیزابت
سرما
مناطق قطبی زمین | آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود.
آقا محمدرضی هنگام محاصره قزوین به وسیله افاغنه حکم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانی آتشین، سپاه عظیمی گرد آورد و خود پیشاپیش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از یک نبرد دلیرانه در قریه دیال آباد (از توابع قزوین) کشته شد؛ ولی سپاه او افاغنه را در پشت دروازه های قزوین شکست دادند و این شکست سر آغاز بیرون راندن افاغنه از ایران گردید.
جغرافیا
مکان‌نگاری جغرافیایی
قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمودآباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
اقلیم
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.
زمین‌شناسی
زمین‌لرزه
استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تاکنون در آن رخ داده است.
در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی | فهرست رکوردهای هواشناسی فهرستی از شدیدترین پدیده‌های آب و هوایی برای دسته‌های مختلف است. بسیاری از پیشینه‌های آب و هوا تحت شرایط خاص - مانند دمای سطح و سرعت باد - اندازه‌گیری میشوند تا بین اندازه‌گیری‌های دیگر اطراف کرهٔ زمین، با آنها سازگاری داشته باشند. هر یک از این رکوردها به عنوان مقدار رکوردی است که به‌طور رسمی مشاهده شده‌است، زیرا ممکن است قبل از اختراع ابزارآلات هواشناسی مدرن یا در مناطق دورافتاده بدون ایستگاه رسمی هواشناسی، از این رکوردهای بالاتری هم مشاهده شده باشد. این فهرست، مشاهدات انجام‌شده از راه سنجش از دور؛ مانند اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای را، شامل نمیشود، زیرا این مقادیر سوابق رسمی محسوب نمی‌شوند.
دما
شرایط اندازه‌گیری
شرایط استاندارد اندازه‌گیریِ دما در هوا، ۱٫۲۵ متر (۴ فوت) تا ۲ ۲ متر (۷ فوت) بالاتر از سطح زمین و محافظت‌شده از تابش شدید و مستقیم خورشید است؛ ذکر عبارت (x درجه در سایه). فهرست زیر همهٔ ادعاهای تأیید شده با رعایت این روش‌ها را شامل میشود.
دمایی که مستقیماً روی سطح زمین اندازه‌گیری شود می‌تواند ۳۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد (۵۴ تا ۹۰ درجه فارنهایت) از دمای هوا فراتر رود. . بالاترین دمای طبیعی سطح زمین که تاکنون ثبت شده، ممکن است ۹۳٫۹ درجه سانتیگراد (۲۰۱٫۰ درجه فارنهایت) در فیرنس کریک، کالیفرنیا، ایالات متحده، در ۱۵ ژوئیه ۱۹۷۲ بوده‌باشد. در سالهای اخیر دمای زمین ۸۴ درجه سانتیگراد (۱۸۳٫۲ درجه فارنهایت) در بندر بور سودان سودان ثبت شد. حداکثر دمای سطح زمین ممکن است بین ۹۰ تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد (۱۹۴ و ۲۱۲ درجه فارنهایت) برای خاک‌های خشک و تیره با رسانایی حرارتی پایین نیز تخمین زده شود.
اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای دمای زمین بین سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۹ که با طیف‌سنجی فروسرخ توسط مدیس (MODIS) در ماهوارهٔ آکوا انجام شد، حداکثر دمای ۷۰٫۷ درجه سانتیگراد (۱۵۹٫۳ درجه فارنهایت) را یافت که در سال ۲۰۰۵ در دشت لوت، ایران ثبت شد. این اندازه‌گیری ماهواره‌ای همچنین مشخص کرد که دشت لوت بالاترین دمای حداکثر را در پنج سال از هفت سال اندازه‌گیری شده (۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹) داشته‌است. این اندازه‌گیری‌ها میانگین‌ها در یک منطقهٔ وسیع را منعکس میکنند و بنابراین پایینتر از دمای حداکثر سطح یک نقطه هستند.
اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ای دمای سطح قطب جنوب، که بین سالهای ۱۹۸۲ و ۲۰۱۳ انجام شد، سردترین دمای ۹۳٫۲- درجه سانتی گراد (۱۳۵٫۸- درجه فارنهایت) را در ۱۰ اوت ۲۰۱۰ در () یافت. هرچند این با دمای هوا قابل مقایسه نیست، باور کلی بر این است که دمای هوا در این مکان کمتر از رکورد رسمی کمترین دمای هوا ۸۹٫۲- درجه سانتی گراد (۱۲۸٫۶- درجه فارنهایت) بوده‌است.
گرمترین
بالاترین رکورد دمای ثبت‌شده
بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی (WMO)، بالاترین دمای ثبت شده تا کنون ۵۶٫۷ درجه سلسیوس (۱۳۴٫۱ درجه فارنهایت) در ۱۰ ژوئیه ۱۹۱۳ در فیرنس کریک، کالیفرنیا (گرینلند رنچ)، ایالات متحده بوده، اما اعتبار این رکورد به چالش کشیده شده زیرا در آن زمان احتمالاً مشکلاتی در خواندن داده‌ها وجود داشته که اکنون کشف شده‌است. کریستوفر سی. برت، مورخ هواشناسی که برای «آب و هوا زیرزمینی (سرویس هواشناسی)» Weather Underground می‌نویسد، معتقد است که قرائت دره مرگ در سال ۱۹۱۳ «یک افسانه» است و دست کم ۲٫۲ یا ۲٫۸ درجه سانتیگراد (۴ یا ۵ درجه فارنهایت) بیش از حد بالاست.برت | البرز، کاهش رطوبت بادهای غربی و عبور جریان‌های هوایی سرد و خشک سپری از صحرای قراقوم را که بسیار کم باران است باید مؤثر دانست. ضمن اینکه شمال این منطقه ادامه صحرای خشک و نیمه‌خشک جمهوری ترکمنستان است. ماه بهمن پربارانترین و ماه تیر خشک‌ترین ماه سال در این منطقه‌است. درجه حرارت نیز از مغرب به مشرق افزایش می‌یابد به طوری که در تابستان در بعضی از نقاط صحرایی دمای بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد نیز مشاهده شده‌است. درجه حرارت نقاط مختلف یکسان نیست. هر چه از غرب به شرق و از جنوب به شمال برویم بر دمای محیط افزوده میشود. برای نمونه با توجه به یافته‌های هواشناسی دو ایستگاه گرگان و گنبدکاووس می‌بینیم که میانگین دمای سالانه گرگان ۳۵/۱۷ درجه سانتیگراد و گنبد کاووس ۶/۱۷ درجه سانتیگراد است.
با توجه به اینکه ارقام مربوط به میانگین دمای سالانه در یک نقطه نمی‌تواند گویای وضعیت کلی دما در آن منطقه باشد باید به ارقام حداکثر و حداقل مطلق (بیشینه و کمینه) دمای سالانه نیز توجه کرد. کمترین دمای سالانه ایستگاه گرگان ۶/۹- درجه سانتیگراد و در ایستگاه گنبد ۵/۱۴- درجه سانتیگراد در دیماه گزارش شده‌است.
بیشترین دمای سالانه نیز در ایستگاه گرگان در تیرماه ۶/۴۳ درجه سانتیگراد و در ایستگاه گنبد در تیرماه ۴۶ درجه سانتیگراد ثبت شده‌است.
از نظر تعداد روزهای یخبندان در سال نیز در نقاط گوناگون استان تفاوت‌هایی مشاهده میشود به طوری که در ایستگاه گرگان ۱/۱۳ روز و در ایستگاه گنبد ۸/۳۰ روز در طول سال یخبندان ثبت شده‌است. همچنین تعداد ماه‌های همراه با یخبندان در ایستگاه گرگان ۵ ماه و در ایستگاه گنبد ۶ ماه گزارش گردیده‌است بنابراین بارز است که بیشترین میزان تبخیر در نواحی شمالی و کمترین میزان در نواحی جنوبی صورت می‌گیرد.
سردترین ماه‌ها در منطقه دی و بهمن است با ۷/۱ و ۴/۰- درجه سانتیگراد در ایستگاه گنبد ثبت شده‌است و گرمترین ماه‌ها خرداد، تیر و مرداد به ترتیب با ۲/۳۱، ۱/۳۷ و ۲/۳۳ درجه سانتیگراد است.
اختلاف از نقطه‌ای به نقطه دیگر را باید بیشتر معلول عوامل محلی مانند اختلافات ارتفاع یا بادهای محلی دانست. بادهای مرطوب غربی از جمله بادهای غالب منطقه‌است که در طول زمستان از غرب به شرق و جنوبشرقی می‌وزد و اغلب باران‌زاست. از دیگر بادهای منطقه باد سرد و خشک شمال‌شرقی است که از سیبری می‌وزد و فاقد رطوبت است و در منطقه به نام محلی ترکمنی «سورتیک» (Sortik) شناخته میشود.
طبق آمار اختلاف درجه حرارت فصلی به وضوح در منطقه ترکمن‌صحرا مشهود است و پاییز و زمستان آن مرطوب است. از اینرو شمال این منطقه (بخش شمالی بندرترکمن، گنبدکاووس، مراوه‌تپه و آق‌قلا) جزو قلمرو آب و هوای نیمه‌بیابانی یا نیمه‌خشک قرار می‌گیرد و مناطق جنوبی این منطقه (از جمله جنوب بندرترکمن و جزیره آشوراده) جزو مناطق معتدل با آب و هوای شبه مدیترانه به حساب می‌آید و هر چه از مشرق به طرف غرب ترکمن‌صحرا برویم آب و هوا معتدل‌تر میشود. سفر به این منطقه در فصل بهار بسیار دل‌انگیز است.
منابع آب
مهمترین منابع آبی در سطح ترکمن‌صحرا رودهایی دائمی هستند که عبارت‌اند از:
۱- رود گرگان: مهمترین رود صحرای ترکمن است که از کوه آلاداغ (حوالی بجنورد) سرچشمه می‌گیرد و در جهت شرق به غرب جریان یافته، در مسیر خود تا شرق | بیابان واژه‌ای بوم‌شناسی و اقلیمی است و به مکانی با پوشش گیاهی، جانوری و میزان بارندگی کم گفته میشود و دشت لوت نیز یک بیابان وسیع ماسه‌ای و ریگی است. اما کویر (نمک‌زار) به پست‌ترین نقاط داخلی مناطق بیابانی که میزان نمک در آن بسیار زیاد است، گفته میشود. به‌طور کلی وسعت کویر در دشت لوت نسبت به زمینهای ماسه‌ای و ریگی چندان زیاد نیست یا به عبارتی از چنان اهمیتی برخوردار نیست که بتواند بر چشم‌انداز طبیعی آن تأثیر بگذارد. از این نظر دشت لوت درست در مقابل دشت کویر قرار دارد که بیشتر وسعت آن را کویر (نمک‌زار) پوشش داده‌است؛ بنابراین «بیابان»، واژه جامع‌تری برای توصیف این پدیده پهناور طبیعی به‌شمار می‌آید و به همین دلیل دانشمندان معتقدند که این بیابان بزرگ را باید «دشت لوت» خواند، نه «کویر لوت»؛ چون کویر تنها بخشی از آن است. محققان جغرافیا نیز در نوشته‌های خود بارها تأکید کرده‌اند که گفتن «کویر لوت» بر این واحد جغرافیایی صحیح نیست و باید از آن به عنوان «دشت لوت» یا «بیابان لوت» نام برد.
گرمترین نقطه زمین
بین سالهای ۱۹۹۲ تا ۲۰۱۲، بر اساس اعلام سازمان جهانی هواشناسی بالاترین دمای ثبت‌شدهٔ هوا متعلق به ایستگاه هواشناسی العزیزیه لیبی واقع در صحرای بزرگ آفریقا بود، که دمای هوا در ۱۳ سپتامبر ۱۹۹۲ در این ایستگاه ۵۸ درجه سانتیگراد (۱۳۶٫۴ درجه فارنهایت) ثبت شده‌است. در سال ۲۰۱۲ سازمان جهانی هواشناسی اعلام کرد که شواهد قانع‌کننده‌ای مبنی بر نادرست بودن این اندازه‌گیری ناشی از خطای انسانی به دست آمده و این رکورد را نامعتبر اعلام کرد. بنابراین در حال حاضر رکورد بالاتری دمای هوای ثبت‌شده متعلق به دره مرگ در کالیفرنیا است که در سال ۱۹۱۳ به میزان ۵۶٫۷ درجه سانتیگراد اندازه‌گیری شده بود.
در مطالعه گرمترین نقاط کره زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده مدیس طی سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ توسط ناسا، بیابان لوت در سالهای ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به عنوان گرمترین نقطه کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰٫۷ درجه سانتی گراد گرمترین رکورد دما در تمام زمین را ثبت کرده‌است. این دما ۱۲ درجه سانتیگراد بیشتر از رکورد رسمی دمای هوای زمین است که در سال ۱۹۹۲ در لیبی ثبت شده‌است. باید توجه داشت که گرمترین نقطه کره زمین در سالهای مختلف تغییر می‌کند، مثلاً در سال ۲۰۰۳ کوئینزلند استرالیا با دمای ۶۹٫۳ درجه سانتیگراد گرمترین نقطه زمین بوده که این دما دومین دمای بالا پس از لوت در دوره هفت‌ساله مطالعه ناسا به‌شمار می‌رود. علاوه بر آن دمای سطح زمین معمولاً بالاتر از دمای هوا در همان نقطه است و اعداد ثبت‌شده به‌عنوان دمای سطح زمین که با استفاده از شاخص دمای سطح به‌دست آمده، به‌معنای دمای هوای آن مناطق نیست. مطالعات دانشمندان در سال ۱۹۱۵ دربارهٔ تفاوت دمای هوا و سطح زمین در دره مرگ نشان داد که در حالی که دمای سطح زمین در عمق ۰٫۴ سانتی‌متری خاک سطحی ۷۱٫۵ درجه سانتیگراد اندازه‌گیری شد، همزمان دمای هوا در ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متری سطح زمین ۴۲٫۵ درجه سانتیگراد بوده‌است.
در بسیاری از رسانه‌های ایرانی و خارجی به نقل از دکتر پرویز کردوانی منطقه گندم بریان (در ۸۰ کیلومتری شمال شهداد و ۸۰ کیلومتری شرق راور) به‌عنوان گرمترین نقطه لوت | شهر گوآهاتی (, ) با جمعیت ۹۵۷٬۳۵۲ نفر در ایالت آسام در کشور هند واقع شده‌است. بزرگترین شهر هند در ایالت آسام است و همچنین بزرگترین منطقه شهری در شمال شرق هند است. یکی از بزرگترین شهرهای بندر رودخانه و یکی از سریعترین شهرهای رو به رشد در هند، گوآهاتی در جنوب رود براهماپوترا واقع شده‌است.
نگارخانه
آب و هوا
گوآهاتی دارای آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب است (طبقه‌بندی اقلیمی کوپن گوآ) در مقایسه با آب و هوای استوایی گرمسیری کمتر است درجه حرارت اقلیمی گوآهاتی متوسط دمای سالانه ۲۲٫۲ درجه سانتیگراد است و شدت آن از ۳۹٫۵ درجه سانتیگراد در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴ تا ۲٫۰ درجه سانتی گراد در ژانویه سال ۱۹۶۴ ثبت شده‌است متوسط دمای سالانه ۲۲٫۲ درجه سانتیگراد است و درجه حرارت آن از ۳۹٫۵ درجه سانتیگراد است و در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴ به ۲٫۰ ° سانتیرگراد ثبت شده در ژانویه۱۹۶۴.
جستارهای وابسته
هند
فهرست شهرهای هند
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی
ایستگاه‌های قطار در آسام
پایتخت‌های تاریخی هند
گواتی | با میانگین ۶ روز بارندگی کمترین شمار روزهای بارانی را طی سال دارد. بیشینه بارندگی در ۲۴ ساعت در انزلی به میزان ۳۵۳ میلیمتر در تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۶۲ ثبت شده‌است.
تعداد روزهای یخبندان
در بندر انزلی به سبب تأثیرپذیری مستقیم از دریای خزر، شمار روزهای یخبندان در سال به مراتب کمتر از رشت است. شمار روزهای یخبندان این شهر به‌طور میانگین ۷ روز در سال است که در چهار ماه ژانویه، فوریه، مارس و دسامبر اتفاق می‌افتد و بیشترین روزهای یخبندان آن در ماه‌های فوریه (۳ روز) و سپس ژانویه رخ میدهد.
فشار هوا
میانگین فشار هوای QFE ایستگاه انزلی ۱۰۱۹/۳ هکتوپاسکال است. این مقدار از کمترین فشار که حدود ۱۰۱۲ هکتوپاسکال در ماه ژوئیه و بیشترین آن که حدود ۱۰۲۴ هکتوپاسکال در ماه دسامبر متغیر است. حداقل فشار QFE ثبت شده طی دوره آماری مورد مطالعه ۹۹۴/۸ هکتوپاسکال در ۲۹ ژوئن ۱۹۹۵ و حداکثر آن ۱۰۴۹/۲ هکتوپاسکال در ۱۶ مارس ۱۹۹۰ است.
سمت و سرعت باد
میانگین سرعت باد سالانه در بندر انزلی ۳/۹ گره یا ۲/۲ متر بر ثانیه است. کمترین سرعت باد حدود ۳/۴ گره یا ۱/۹ متر بر ثانیه در آوریل و ۳/۵ گره در ژوئیه و بیشترین آن حدود ۴/۳ گره یا ۲/۴ متر بر ثانیه در ژانویه و نوامبر است. تندترین باد ثبت شده طی دوره آماری ۵۸ گره یا ۳۲/۲ متر بر ثانیه در ۳۰ اکتبر ۱۹۵۲ از جهت شمالی (۳۶۰ درجه) بوده‌است.
جهت باد غالب انزلی در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد ۴۵ درجه (شمال شرقی)، در ماه‌های اسفند، فروردین، شهریور و مهر ۳۶۰ درجه (شمالی) و در ماه‌های آبان، دی و بهمن ۳۱۵ درجه (شمال غربی) و در آذر ۲۷۰ درجه (غربی) است.
عناصر دریایی اندازه‌گرفته شده در ایستگاه ساحلی بندر انزلی
ایستگاه هواشناسی بندر انزلی علاوه بر عناصر جوی، وظیفه اندازه‌گیری برخی عناصر دریایی چون دما، شوری، PH، ارتفاع و پریود موج را رأس ساعات ۰۶ UTC و ۱۲ بر عهده دارد. این اندازه‌گیری‌ها از ابتدای سال ۱۳۸۴ به‌طور منظم و مرتب انجام پذیرفت و سری داده‌های عناصر فوق به‌طور روزانه در بایگانی مرکز هواشناسی دریایی بندر انزلی موجود است. بیشینه دمای آب اندازه‌گیری شده در ساعت ۰۶ فروردین ۸۴ تا پایان آبان ۸۶، ۳۱ درجه در تاریخ ۱۹ مردادماه ۸۵ بوده و کمینه دمای آب در این مدت، ۳٫۶ درجه در تاریخ ۹ دی ماه ۸۵ است.
میانگین شوری آب در انزلی حدود ۱۱ است. میزان شوری در فوریه به حداقل میرسد و در حدود ۹/۸ میشود. این میزان در ماه ژوئن به حداکثر خود یعنی حدود ۱۲/۴ خواهد رسید.
کمترین شوری ماهانه مشاهده شده طی سه سال اندازه‌گیری، ۹/۰۲ در سپتامبر ۸۶ و بیشترین شوری مربوط به ژوئیه ۸۴ و به مقدار ۱۵٫۶ است. میانگین پی‌اچ آب در انزلی حدود ۸٫۳ است. میزان پی‌اچ در ژانویه به حداقل میرسد و در حدود ۸٫۱۶ میشود. این میزان در ماه ژوئن به بیشینه ش یعنی حدود ۸٫۴۵ خواهد رسید.
کمترین پی‌اچ ماهانه مشاهده شده طی سه سال اندازه‌گیری، ۷٫۸ در نوامبر ۸۶ و بیشترین آن مربوط به سپتامبر ۸۴ و به مقدار ۸٫۵۷ است. بیشترین ارتفاع موج ثبت شده از طریق اشل ارتفاع سنج ایستگاه هواشناسی انزلی ۲۰۰ سانتی‌متراست.
محلات
میان پشته
کولیور
نویر
کوی واحدی
آخر خط
پیله | محوطه ده کهنه چیلک در شهرستان قروه، بخش دهگلان، روستای چیلک واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۱۲۶۸۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
محوطه‌های تاریخی شهرستان قروه |
0acca957-f84e-44cd-899d-0887f2da02ad | قزوین | آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده‌است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشاندهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده‌است. | سردترین ماه‌های سال در قزوین کدام‌اند؟ | false | {
"answer_start": [
450
],
"text": [
"دی و بهمن"
]
} | آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود.
آقا محمدرضی هنگام محاصره قزوین به وسیله افاغنه حکم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانی آتشین، سپاه عظیمی گرد آورد و خود پیشاپیش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از یک نبرد دلیرانه در قریه دیال آباد (از توابع قزوین) کشته شد؛ ولی سپاه او افاغنه را در پشت دروازه های قزوین شکست دادند و این شکست سر آغاز بیرون راندن افاغنه از ایران گردید.
جغرافیا
مکان‌نگاری جغرافیایی
قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمودآباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
اقلیم
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.
زمین‌شناسی
زمین‌لرزه
استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تاکنون در آن رخ داده است.
در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی | شناخته میشود.
حرف سومی می‌تواند به نماد افزوده شود تا دما را نشان دهد. حرف h نشانگر اقلیم‌هایی است که در عرض جغرافیایی پایین قرار دارند (دمای میانگین سالانهٔ آنها بالای ۱۸ درجه سانتیگراد است). حرف k نشانگر اقلیم‌هایی است که در عرض‌های میانی جغرافیایی قرار داند (دمای میانگین سالانهٔ آنها زیر ۱۸ درجه است). ولی امروزه بیشتر (به ویژه در ایالات متحده) حرف h نشانگر این است که میانگین دمای سردترین ماه سال بالای صفر درجه سانتیگراد است و حرف k نشانگر این است که دست کم دمای میانگین یک ماه سال زیر صفر درجه است.
نمونه‌ها:
اصفهان، ایران (BWk)
تبریز، ایران (BSk)
تهران، ایران (BSk)
کرج، ایران (BSk)
مشهد، ایران (BSk)
مناطق بیابانی واقع در سواحل غربی قاره‌ها در مناطق استوایی یا نزدیک استوایی به خاطر وجود جریان‌های سرد اقیانوسی در نزدیک آنها دارای دمای پایین‌تری نسبت به مناطق هم مدارشان در جاهای دیگر هستند. با وجود این که این مناطق طبق معیار میزان بارش سالانه در زمره خشک‌ترین مناطق زمین هستند، ولی دارای مه بیشتر و ابرهای کم ارتفاع بیشتری هستند. این اقلیم گاهی با نماد BWn نشان داده میشود. نمونه‌هایی از این اقلیم عبارتند از لیما در پرو و خلیج والویس در نامیبیا. مقولهٔ BSn در استپ‌های ساحلی مه‌آلود یافت میشود.
گاهی حرف چهارمی افزوده میشود تا نشان دهد که زمستان یا تابستان مرطوب‌تر از نیمهٔ دیگر سال است. برای این که حرف چهارم افزوده شود باید مرطوبترین ماه دست کم ۶۰ میلیمتر میانگین بارش داشته باشد، اگر دمای همهٔ دوازده ماه سال بالای ۱۸ درجه سانتیگراد است. چنانچه دمای همهٔ دوازده ماه سال بالای ۱۸ درجه سانتیگراد نیست باید میانگین بارش دست کم ۳۰ میلیمتر باشد. ضمن این که دست کم ۷۰٪ از کل بارش باید در نیمه‌ای از سال باشد که مرطوبترین ماه در آن نیمه قرار گرفته‌است. اگر هیچکدام از شرایط بالا وجود نداشته باشد حرف چهارمی افزوده نمی‌گردد.
نمونه‌ها:
خارطوم، سودان (BWhs)
نیامی، نیجر (BShw)
اسکندریه، مصر (BWhs)
اصابعه، لیبی (BShs)
استان امنوگووی، مغولستان (BWkw)
شینینگ، چین (BSkw)
گروه C: اقلیم‌های معتدل
این اقلیم دارای دمای میانگین بالای ۱۰ درجه سانتیگراد در گرمترین ماه (آوریل تا سپتامبر در نیمکرهٔ شمالی) و در سردترین ماه سال میانگین بین منفی ۳ درجه و مثبت ۱۸ درجه سانتیگراد است.
برخی از اقلیم‌شناسان به ویژه در ایالات متحده معیار صفر درجه سانتیگراد را به معیار منفی ۳ درجه سانتیگراد در سردترین ماه سال به عنوان مرز میان این گروه و گروه سردتر D (قاره‌ای مرطوب) ترجیح می‌دهند. این معیار صفر درجه از این جهت برگزیده میشود تا از قرار گرفتن برخی مناطق ساحل شرقی ایالات متحده و ژاپن در این گروه جلوگیری به عمل آید.
هنگامی که مرز میان گروه C(اقلیم معتدل) و D(اقلیم زمستان سرد) تا صفر درجه افزایش یابد (و نه منفی ۳ درجه که کوپن پیشنهاد کرده)، منطقهٔ گروه C کوچکتر شده و به سوی جنوب عقب‌نشینی می‌کند. در ایالات متحده از منطقه کلانشهر نیویورک (شهر نیویورک/نیوجرسی/کنتیکت جنوبی) به سوی جنوب، همچنین اهایو ولی سفلی، میدوست سفلی و دشتهای جنوبی در منطقهٔ گروه C ملایم قرار دارند و مناطقی که شمال مناطق یاد شده هستند یعنی دشتهای شمالی، گریت لیکس، میدوست، اهایو ولی علیا و ساحل شرقی (از | کوتو یک ابخوست و منطقه شهرداری در ناحیه مورتلوکس در ایالت چوک در کشور ایالات فدرال میکرونزی است.
جغرافیا
کوتو در باختر پالیکیر قرار دارد.
آب و هوا
ماه فوریه پر باران‌ترین و سردترین ماه با ۴۵۹ میلیمتر بارش و ۲۴ درجه سلسیوس است. ماه آوریل کم باران‌ترین و گرمترین ماه با ۲۷۱ میلیمتر بارش و ۲۵ درجه سلسیوس است.
پانویس
منابع
www.statoids.com/yfm.html، فهرست شهرداری‌های ایالات فدرال میکرونزی، بازیابی در ۶ ژوئن ۲۰۱۸
جزیره‌های ایالت چوک
شهرداری‌های ایالت چوک | کدوی قلیانی یا سُراحی نام یک سرده از تیره کدوییان است.
منابع
پیوند به بیرون
سرده‌های کدوییان
کدوواران
کدوییان | اگر میزان بارش بیشتر از دوبرابر فرمول باشد آن اقلیم در گروه B جای نمی‌گیرد. بر خلاف طبقه‌بندی کوپن هیچ زیرمجموعهٔ گرمایی در این گروه وجود ندارد، مگر در مورد مقیاس گرمای جهان که در پایان این مقاله توضیح آن آمده‌است.
گروه C
در سیستم تروارثا این گروه فقط شامل اقلیم‌های نیمه گرمسیری میشود. در اقلیم نیمه گرمسیری دست ککم ۸ ماه از سال دما بالای ۱۰ درجه سانتیگراد است). Cs و Cw در سیستم تروارثا و سیستم کوپن دارای معنی یکسانی هستند، ولی اقلیم نیمه خشکی که دارای هیچ فصل متمایزی نیست با Cr نشان داده میشود و نه مانند سیستم کوپن با Cf. برای Cs میانگین بارش سالانه باید کمتر از ۸۹۰ میلیمتر و در خشک‌ترین ماه تابستان کمتر از ۳۰ میلیمتر باشد و کمتر از یک سوم رطوبت مرطوبترین ماه زمستان را داشته باشد.
گروه D
این گروه شامل اقلیم‌های معتدل است(۴ تا ۷ ماه بالای ۱۰ درجه سانتیگراد). اقلیم معتدل اقیانوسی (در سیستم کوپن بیشتر Cfb و Cwb که برخی از آنها در سیستم تروارثا به ترتیب Cr و Cw هستند) در سیستم تروارثا با DO نشان داده میشود و اقلیم معتدل قاره‌ای با DCa (در کوپن Dfa و Dwa و Dsa) و DCb (در کوپن Dfb و Dwb و Dsb) نشان داده میشود. در اقلیم‌های قاره‌ای گاهی حرف سوم a یا b حذف میشود و فقط با DC نشان داده میشود و گاهی حرف نشانگر فصل بارش (r, w, s) به اقلیم‌های اقیانوسی و قاره‌ای افزوده میشود. نقطهٔ دمایی جداکننده اقلیم قاره‌ای و اقیانوسی دمای منفی ۳ درجه سانتیگراد در سردترین ماه است، گرچه برخی از اقلیم شناسان به ویژه در ایالات متحدهٔ صفر درجه سانتیگراد در سردترین ماه را محدودهٔ اقلیم‌های قاره‌ای می‌دانند.
گروه E
این گروه شامل مناطق یخبندان است که تعریفی مانند سیستم کوپن دارد؛ یعنی یک تا ۳ ماه از سال دارای دمای میانگین ۱۰ درجهٔ سانتیگراد یا بالاتر است که در سیستم کوپن شامل Cfc و Cwc و Csc و Dfc و Dwc و Dsc و Dfd و Dwd و Dsd میشود. در سیستم تروارثای اولیه این گروه دارای تقسیم‌بندی‌های بیشتری نبود، ولی بعداً به EO (نیمه قطبی اقیانوسی) و EC (نیمه قطبی قاره‌ای) بخش‌بندی گردید. در نیمه قطبی اقیانوسی میانگین سردترین ماه بالای منفی ۱۰ درجهٔ سانتیگراد است، در حالی که در نیمه قطبی قاره‌ای دست کم یک ماه از سال دارای دمای میانگین منفی ۱۰ درجه سانتیگراد یا پایینتر است. مانند گروه D یک حرف سوم که نشانگر فصل بارش است می‌تواند به آن افزوده شود. در سیستم تروارثا معادل جداگانه‌ای برای Dwd/Dfd در کوپن وجود ندارد.
گروه F
این گروه گروه اقلیمی قطبی است که به دو بخش Ft (در کوپن ET) و Fi (در کوپن EF) تقسیم میشود.
گروه H
این گروه شامل اقلیم‌های مرتفع است که در آن ارتفاع نقش اساسی در تعیین طبقه‌بندی اقلیمی بازی می‌کند.
مقیاس دمای جهانی
گزینه‌ای وجود دارد که اطلاعاتی را دربارهٔ گرمترین ماه و سردترین ماه برای همهٔ اقلیم‌ها به وسیلهٔ افزودن حرف سوم (گرمترین ماه) و چهارم (سردترین ماه) نشان میدهد. این حروف به قرار زیر هستند:
i - به شدت داغ: میانگین دمای ماهانه ۳۵ درجهٔ سانتیگراد یا بالاتر است.
h - خیلی داغ: ۲۸ | سن خوزه د میراندا () نام یک منطقه مسکونی در کلمبیا است.
منابع
پیوند به بیرون
شهرداری‌های بخش سانتاندر | مراسم نوزدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۰ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | سراج الدین بساطی سمرقندی شاعر ایرانی است که در نیمه دوم سده هشتم و نیم اول سده نهم هجری می‌زیست.
اثرها
دیوان بساطی سمرقندی
منابع
اهالی سمرقند
اهالی فرارود
شاعران فارسی‌زبان سده ۹ (قمری)
شاعران فارسی‌زبان سده ۸ (قمری)
شاعران مرد اهل ایران | مراسم سیزدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۴ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | از جلفا به تهران مهاجرت کرده بودند. اندک اندک با مهاجرت ارمنی‌ها از سایر شهرهای ایران مانند:
تبریز و جلفای اصفهان و سلماس و حتی از قفقاز و ارمنی‌های ترکیه بر تعداد خانواده‌های ارمنی ساکن تهران افزوده شد. در سال ۱۷۶۸ میلادی در زمان سلطنت کریم‌خان زند، ارمنی‌های تهران اولین کلیسای خود را به نام کلیسای تادئوس و بارتوقیمئوس مقدس در تهران، خیابان مولوی، بازار حضرتی، کوچه ارامنه بنا کردند. اکثر ارمنی‌ها این محله صنعتگر بودند.
در نخستین سالهای سلطنت قاجار، ارمنی‌های تهران در سه ناحیه از شهر مستقر شده بودند، یک گروه در دروازه شاه عبدالعظیم و گروه دیگر در محله دروازه قزوین (حوالی میدان وحدت اسلامی کنونی) و محله توس که اکنون خیابان مخصوص نامیده میشود. ظاهراً آقامحمدخان قاجار هشت خانوار از ارمنی‌هایی را که در قره‌باغ اسیر کرده بود به تهران آورده و در محله دروازه قزوین سکونت داد. این چند خانواده با اجازه شاه، در سال (۱۷۹۵–۱۷۹۰ میلادی) کلیسایی به نام کلیسای سورپ گئورگ در آن محله برای خود ساختند.
مشهد و خراسان
قزوین
از زمان ورود ارمنی‌ها به شهر قزوین اطلاعات دقیقی در دست نیست. بر پایه پژوهش‌های ایرانی‌ها و علاقه‌مندان ارمنی، با بهره‌گیری از پاره‌ای تألیفات و اسناد و مدارک بایگانی‌های مختلف، دستاوردهای اندکی فراهم شده‌است. نخستین اطلاعات از کوچ ارمنی‌ها به قزوین را در سال ۱۶۰۵ میلادی نوشتهاند.
در سفرنامهٔ برادران شرلی نیز آمده‌است که در ۲۳ ژوئیهٔ ۱۶۳۸ میلادی سفیر یا فرستادهٔ دولت انگلیس به نام «سِر دِر مرکتن» در قزوین فوت کرده و او را در گورستان ارمنی‌های شهر به خاک سپردند و (ارمنی‌ها با کشیش خود در این امر هیئت انگلیسی را معاونت کرده‌اند).
شاردن فرانسوی در سال ۱۶۷۴ میلادی در دوره پادشاهی شاه سلیمان صفوی از قزوین دیدن کرده و ارمنیان شهر را چهل خانواده نوشته‌است. جهانگرد دیگر اروپایی به نام کرنی لوبروئن در سفرنامهٔ خود (۱۷۰۷ میلادی) آورده‌است:
بدین سان روشن است که از سال ۱۶۰۵ میلادی از زمان کوچ ارمنیان به قزوین تا سال ۱۷۰۷ میلادی، شهر قزوین یک سده پذیرای مهاجران ارمنی بوده‌است و این مهاجران مسیحی در شهر شیعی ـ اسلامی قزوین، به گونهٔ یک اقلیت دینی دارای محله و اماکن زندگی و کلیسا و گورستان ویژه بوده و با داشتن مشاغل و حرفه‌هایی چند، در آرامش زندگی کرده و فرزندانشان نیز از آموزش‌های قومی، دینی و زبانی برخوردار شده‌اند.
مورخان ایرانی نیز بر این قول بوده‌اند که (ارمنیان ظاهراً از زمان شاه عباس دوم به قزوین آمده‌اند) و سال بنای کلیسای قزوین به نام کلیسای هریپسیمه مقدس را سال ۱۶۷۶ میلادی تشخیص داده‌اند.
نقش بازرگانی ارمنیان قزوین بسیار چشم گیر بوده، در دورهٔ ناصری، «هارتون تومانیانس» و پسرانش در قزوین تجارتخانه و صرافی داشتند و با روس‌ها و بانک استقراضی نیز در ارتباط بودند. «آرامیان» و «بدل آرزومانیان» هم که از بازرگانان بنام بودند، در قزوین دفتر و دستگاه داشتند. در کتاب سیمای تاریخ و فرهنگ قزوین آورده‌است:
«آدریس خان» ملقب به (تاجر باشی)، «سهراب خان، هاکوپ خان و کاراپت خان» نیز از جمله بازرگانان مشهور ارمنی ساکن قزوین بودند. نامه‌های متعددی با مهر برجسته از شرکت تجارتی برادران تومانیان [تومانیانس] در آرشیو کلیسای وانک وجود دارد.»
شهرکرد
شهرستانهای شهرکرد و بروجن در چهارمحال و بختیاری و به ویژه شهرکیان(مزرعه احمدآباد) سکونت گاه گروه‌هایی از ارمنی‌ها |
510cf3a6-7030-48cc-a0f3-3c4330b104f1 | قزوین | آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده‌است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشاندهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده‌است. | کدام ماه‌های سال در قزوین گرمترین است؟ | false | {
"answer_start": [
427
],
"text": [
"تیر و مرداد"
]
} | آخرین، سخت بر قزوینیان گران افتاد. امان‌الله محصلانی بر مردم شهر گماشت تا پول نقدی که بر آنان نهاده بود مطالبه نمایند و همچنین در تحویل دختران تسریع کنند. رئیس محصلان افغانی گفت: ای سگان تا چند ما را می‌فریبید؟ اگر امروز پول و خواربار و دختران را نزد ما نفرستید همه را قتل‌عام خواهیم کرد. یک‌نفر لوطی پاسخ داد سگ ما نیستیم، سگ شمایید و آن کس که شما را فرستاده است! دست محصل مالیات به سوی شمشیرش رفت ولی قزوینی چالاک‌تر بود، شمشیر بر آمیخت و محصل مالیات را به دو نیم کرد، پس آنگاه قزوینیان طبلها کوفتن گرفتند تا مردان خویش را فراخوانند که با افغانان به جنگ برخیزند». بعد از حادثه لوطی بازار، بار دیگر نیز قزوین مورد هجوم سپاه افغان، قرار گرفت و اشرف افغان در قزوین پادگانی را برای مقابله با طهماسب میرزا و سردار دلیر او نادر بنا کرد. اما در جریان نبرد نادر و اشرف افغان، سپاه افغانها دچار شکست فاحشی شدند و عملاً پادگان قزوین توانایی نبرد را از دست داد. در جریان حمله به افاغنه در قزوین، یکی از چهره های برجسته دینی به نام شیخ آقامحمد رضی قزوینی حکم به جهاد با افاغنه را صادر فرمود.
آقا محمدرضی هنگام محاصره قزوین به وسیله افاغنه حکم به جهاد با آنان را داد و پس از سخنرانی آتشین، سپاه عظیمی گرد آورد و خود پیشاپیش سپاه به جنگ با افاغنه رفت و پس از یک نبرد دلیرانه در قریه دیال آباد (از توابع قزوین) کشته شد؛ ولی سپاه او افاغنه را در پشت دروازه های قزوین شکست دادند و این شکست سر آغاز بیرون راندن افاغنه از ایران گردید.
جغرافیا
مکان‌نگاری جغرافیایی
قزوین در مدار °۵۰٫۰۰ شرقی و °۳۶٫۱۶شمالی قرار دارد. قزوین از سمت شمال به لاهیجان، از شمال شرق به رازمیان، از شرق به بیدستان و محمدیه، از جنوب شرق به الوند، از جنوب به شهر صنعتی لیا، از جنوب غرب به اقبالیه، از غرب به محمودآباد نمونه و از شمال غرب به منجیل راه پیدا می‌کند.
اقلیم
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای باران‌زا و ارتفاعات موجب شده است که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشان دهنده رطوبت حداکثر در ماه‌های زمستان و رطوبت حداقل در ماه‌های تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماه‌های سال در شهر قزوین‌اند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه می‌یابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ داده است.
زمین‌شناسی
زمین‌لرزه
استان قزوین همواره یکی از مناطق لرزه خیز کشور بوده است و زلزله های بسیاری تاکنون در آن رخ داده است.
در شب پنجم رمضان ۵۱۳ ه.ق زلزله شدیدی در قزوین رخ داد که آسیب‌های گسترده به شهر وارد کرد و نزدیک به نیمی از شهر ویران شد و بسیاری از افراد کشته شدند. در سال ۵۷۲ ه.ق زمین لرزه‌ای در دامنه‌های جنوبی | هوایی است که از مناطق مختلف و در فصول مختلف سال وارد استان شده و با توجه به ویژگیهای خود اثرات متفاوتی را برجای میگذارند. عمده‌ترین این توده‌های هوا عبارت اند از:
تودهٔ هوای مرطوب غربی
تودهٔ هوای سرد و خشک شمالی
تودهٔ هوای گرم و خشک جنوبی.
تودهٔ هوای مرطوب غربی: بیشترین بارندگی استان در شش ماههٔ سرد سال با اثرگذاری توده‌های هوای مرطوب غربی تأمین میشود.
این توده‌های مرطوب در قالب بادهای غربی در فصل سرد سال رطوبت دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس را وارد استان می‌کند
و سبب بارش برف و باران میشود. در نتیجه عمده‌ترین منبع تأمین رطوبت و بارندگی دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس میباشد.
تودهٔ هوای سرد و خشک: منشأَ این توده هوا نواحی سرد سیبری است و به دلیل سرمای زیاد رطوبت چندانی ندارد و سبب کاهش درجهٔ حرارت میشود.
تودهٔ هوای گرم وخشک جنوبی: منشأَ این تودهٔ هوا بیابان‌های مرکزی ایران و عربستان است. این تودهٔ هوا بسیار گرم و خشک بوده، بیشتر در فصول گرم سال هوای استان را تحت تأثیر قرار میدهد. ورود این توده هوا به‌طور معمول با وزش باد راز همراه بوده و سبب افزایش درجه حرارت و تبخیر میشود.
بارش
بر اساس نقشهٔ هم بارش میانگین بارش سالانهٔ استان از ۲۱۰ میلیمتر در مناطق شرقی تا بیش از ۵۵۰ میلیمتر در ارتفاعات شمال شرقی متغیر است.
حداکثر بارش استان در دامنه‌های شمال شرقی الموت و با بارش بیش از ۵۵۰ میلیمتر است. همچنین ارتفاعات آوج (جنوب غرب استان) بیش از ۴۵۰ میلیمتر بارندگی دارد.
کمینهٔ میزان بارش استان قزوین در مناطق اطراف بوئین زهرا تا بخشهای جنوبی شهرستان تاکستان با ۲۱۰ تا ۲۳۰ میلیمتر و نواحی اطراف سدّ منجیل در بخش طارم سفلی با ۲۱۰ میلیمتر بارندگی می‌باشند.
دما
براساس نقشهٔ هم دمای سالانه، ارتفاعات شمال شرقی و شمالی استان و ارتفاعات آوج در جنوب غرب استان دارای کمینهٔ درجه حرارت و مناطق مرکزی دشت قزوین و اطراف دریاچهٔ سدّ منجیل دارای بیشینهٔ درجه حرارت است. میانگین درجهٔ حرارت سالیانه ایستگاه‌های هواشناسی از دشت به سمت کوهپایه و مناطق کوهستانی به تدریج کاهش می‌یابد (به استثنای درهٔ شاهرود که یک ۲۴ درجه در تیرماه و کمینهٔ آن / اقلیم محلی محسوب میشود). بیشینهٔ درجه حرارت ثبت شده در ایستگاه قزوین طی دورهٔ سی ساله ۱۹/۴ درجه در دی ماه بوده‌است.
باد
بادهای عمدهٔ استان قزوین عبارت اند از: باد مه و باد راز.
باد مه:
شکل‌گیری این باد، نتیجهٔ اختلاف فشار بین کوه‌های شمال غرب استان و گیلان از یک سو (پرفشار) و دشت قزوین (کم فشار) از سوی دیگر است. باد مه بیشتر در فصل بهار و تابستان وارد استان شده و سبب کاهش درجه حرارت و افزایش رطوبت هوا میگردد.
شکل‌گیری مه به صورت متناوب در بخشهایی از دره شاهرود از نظر اقلیمی با وزش این باد توجیه میشود.
۲ باد راز (شره):این باد از سمت جنوب و جنوب شرقی وارد استان قزوین میشود. با توجه به فصل و جهت وزش آن که بیشتر در بهار و تابستان صورت می‌گیرد، بسیار گرم و خشک بوده، وزش آن سبب افزایش ناگهانی درجه حرارت خواهد شد. همزمان با وزش این باد معمولاً بیشینهٔ درجه حرارت در ایستگاه‌های هواشناسی (خصوصاً دشت قزوین) به ثبت میرسد. وزش این باد از مناطق | شد که دشت قزوین به عنوان یک چالهٔ ساختمانی نسبت به اطراف فرونشسته (گرابن) و با تغییرات آب و هوا و تبخیر آب دریاچه موجود در آن به تدریج رسوبات تبخیری در این دشت باقی بماند. (مناطق مرکزی)
دریاچه‌ها
دریاچه اوان به عنوان شاخص‌ترین و بزرگترین دریاچه در استان قزوین شناخته میشود. طول این دریاچه در حدود ۳۲۵ و عرض آن در حدود ۲۷۵ متر بوده و عمق آن بین ۱ الی ۵ متر در نوسان است؛ آب دریاچه را چشمه‌های موجود در کف آن و نیز بارش باران و برف تأمین می‌کند؛ در تابستان این دریاچه یکی از تفرجگاه‌های زیبای قزوین بوده و امکانات قایقرانی، و ماهیگیری در پیرامون آن فراهم میشود؛ ضمناً این دریاچه در فصول سرد سال محلی برای مهاجرت پرندگانی همچون قو، غاز و مرغابی محسوب میشود.
از دیگر دریاچه‌های استان قزوین میتوان به دریاچه شاه سفید کوه اشاره کرد که در ارتفاعات خشچال قرار دارد.
کوه‌ها
استان قزوین به علت قرارگیری در دامنه‌های سر سبز رشته کوه البرز دارای قلل مرتفع بسیاری است که از میان آنها دو قله به نامهای خشچال، به ارتفاع ۴۱۸۰ متر و نگین قله‌های البرز، شاه البرز به ارتفاع ۴۳۰۰ متر از معروفترین، مرتفع‌ترین و پر صعودترین قلل استان قزوین می‌باشند.
غارها
استان قزوین دارای غارهای متعددی است که متعلق به دوره‌های مختلف زمین‌شناسی هستند؛ هریک از این غارها ویژگیهای خاص خود را دارند که از میان آنها میتوان به غار قلعه کرد با چهل میلیون سال قدمت (متعلق به دوره سوم زمین‌شناسی) از توابع بخش آبگرم، غار ولی گشنه رود متعلق به اواخر دوره زمین‌شناسی در بخش رودبار الموت، غار سفیدآب دارای چکیده و چکنده‌هایی با قدمت ۲۵۰ تا ۲۹۰ میلیون سال (از نوع گل کلمی) در روستای سفیدآب، غار حاجت خانه آکوجان از زیارتگاه‌های مردم منطقه، غار یخی اِنگول در ۴۰ کیلومتری شمال غرب قزوین در روستای دینک و غارهای عباس‌آباد (از زیستگاه‌های انسان‌های اولیه) اشاره کرد.
رودخانه‌ها
به‌طور کلی رودخانه‌های موجود در استان قزوین بنا بر حوزه آبریز به دو دسته تقسیم میشوند. در شمال قزوین دو رودخانهٔ طالقان رود و الموت رود پس از پیوستن به هم، رودخانه شاهرود را تشکیل می‌دهند که این رودخانه ۹۹۰ کیلومتر را در قزوین پیموده و نهایتاً به رودخانه قزل اوزن ملحق میشود؛ و در جنوب هم سه رودخانه خررود، ابهر رود و رودخانه حاجی عرب پس از آبیاری دشت قزوین به رودخانه کردان ملحق میشوند. علاوه بر رودخانه‌های ذکر شده، استان قزوین دارای رودخانه‌های کوچکی هم هست که همگی در دشت قزوین امحاء شده و سرانجام به رود شور تغذیه میشوند.
چشمه‌ها
چشمه‌های آب معدنی
چشمه وگل چشمهای جوشان و قدیمی با آبی بی‌نظیر و سبک است که از کوه‌های الموت غربی سرچشمه می‌گیرد و در جوار روستای هیر قرار دارد.
چشمه آب معدنی باراجین
چشمه‌های آب گرم
چشمه آب گرم یله گنبد در بخش کوهین و در ۱۰ کیلومتری آزاد راه قزوین-رشت قرار دارد؛ آب این چشمه از دسته بیکربناته کلسیک آهن بوده و بسیار گرم است. استحمام در آن موجب بهبود بیماری‌های عصبی، مفصلی و رماتیسم میشود و نوشیدن آب آن برای بیماری‌های کبدی و گوارشی مؤثر است.
چشمه آب گرم خرقانچشمه آب گرم ارشیا
ایوان سنگی نیاق
در روستای نیاق از توابع شهر قزوین صخره‌ای نسبتاً مرتفع قرار | زمین را تجربه نکرده‌است.
پیش از این سازمان جهانی هواشناسی، سال ۲۰۱۵ میلادی را گرمترین سال تاریخ جهان و ماه ژوئیه این سال را گرمترین ماه تاریخ اعلام کرده بود، در این سال ۹ کشور رکورد بیشترین دما را تجربه کردند.
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی ناسا (NASA) و سازمان هواشناسی ژاپن (JMA)، ماه ژوئیه سال ۲۰۱۵ به عنوان گرمترین ماه ثبت شده پس از پیدایش ابزارهای سنجش دمای هوا در اواخر قرن نوزدهم میلادی لقب گرفت. پژوهش‌ها بر روی جنگلها، یخ‌های قطبی و جزایر مرجانی در دریاها نیز نشان داده‌است که کره زمین در این سال در گرمترین حالت خود در طی ۴۰۰۰ سال گذشته‌است.
پیش از این سال ۲۰۱۰ گرمترین سال تاریخ زمین تعیین شده بود.
تغییرات در اقیانوس‌ها
اثرات فیزیکی اصلی گرم‌شدن هوای کره زمین بر اقیانوس‌های جهان عبارتند از: افزایش سطح دریا، گرم‌شدن اقیانوس، اسیدی‌شدن اقیانوس، از دست‌دادن اکسیژن، افزایش گرمای امواج دریایی و تغییرات در جریان‌های اقیانوسی، از جمله کاهش یا خاموش‌شدن احتمالی گردش دماشوری. این تغییرات فیزیکی، اکوسیستم‌های دریایی را مختل نموده و می‌تواند باعث انقراض و یا انفجار جمعیتی و تغییر توزیع جمعیت گونه‌های دریایی بشود و بر ماهیگیری و گردشگری ساحلی تأثیر بگذارد.
پایین رفتن سطح آب دریا
برخلاف سایر مناطق دنیا که سطح دریاها در حال بالا آمدن است، در هوفن (Hofn) ایسلند سطح آب در حال پایین رفتن است. کلاهک یخی موجود در این منطقه، باعث فشرده شدن خاک زیر خود میشود. اما با آب شدن این کلاهک یخی در اثر گرمایش جهانی، سطح زمین بالاتر آمده است و حتی خطر برخورد کف کشتی‌ها به زمین وجود دارد. کلاهک‌های یخی و یخچال‌ها علاوه بر فشرده کردن زمین، به دلیل نیروی جاذبه، باعث کشیده شدن آب به سمت خود میشوند. با از بین رفتن یخچال‌ها، جریان آب از این ناحیه دور میشود و این نیز به پایین رفتن سطح دریا می‌افزاید. بر اساس گزارش ناسا، ایسلند سالانه حدود ۱۰ میلیارد تن کوه یخی را دارد از دست میدهد و اگر این روند کاهش نیابد، تا سال ۲۲۰۰ ایسلند، سرزمین یخ خالی از یخ خواهد بود.
جستارهای وابسته
آنتروپوسین
کمبود اکسیژن
تغییر اقلیم در چین
منابع
انقراض هولوسن
تأثیرات تغییر اقلیم
گرمایش جهانی
مسائل زیست‌محیطی
یادواره‌ها
تغییر اقلیم و جامعه
اثرات بر سلامتی بر حسب موضوع | خسرود روستایی از توابع استان قزوین واقع در بخش رودبار شهرستان الموت غربی در ایران است.
جمعیت
این روستا واقع در استان قزوین بخش رودبار شهرستان منطقه الموت غربی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۳۱۲ نفر (۱۰۵ خانوار) بوده است.
زبان
زبان اهالی خسرود ترکی آذری میباشد.
جغرافیا
خسرود روستایی است که در ۴۵ کیلومتری شهر قزوین واقع شده است. زمینهای اطراف خسرود از طرف جنوب کوهستانی است (عرشه کوه) اما شمال آن زمینهای تپه‌ای است (تپه انیشین). خسرود ۱۳۵۴ متر از سطح دریا بالاتر است و مرتفع‌ترین نقطه آن در نزدیکی عرشه کوه (۲.۴ کیلومتری جنوب خسرود) میباشد که ارتفاع آن ۲۳۴۲ متر بالاتر از سطح دریا است.
مناطق اطراف خسرود بیشتر از چمنزارها تشکیل شده است و آب و هوای مدیترانه‌ای در این منطقه غالب است. میانگین دمای سالانه در خسرود ۱۵ درجه سانتی گراد میباشد و گرمترین ماه مرداد است که میانگین دما ۲۹ درجه سانتی گراد میباشد و سردترین ماه دی است که میانگین دما ۱- درجه سانتی گراد میباشد.
میانگین بارندگی سالانه در خسرود ۹۸۳ میلی متر است.
اطلاعات
بیشتر مردم این روستا به کشاورزی مشغول هستند و اغلب محصولاتشان برنج، گردو و فندق میباشد.آب مورد نیاز اهالی این روستا از چشمهای که در دامنه عرشه کوه (کوه مجاور به همین روستا) است تأمین میشود.
این روستا جزو روستاهای محروم محسوب نمیشود و اینترنت همراه در این روستا در دسترس اهالی هست.
سوخت مصرفی مردم این روستا برای گرم کردن خانه ها در فصول سرد سال، گاز میباشد و به تازگی عملیات گازرسانی به این روستا و روستاهای اطراف انجام شده است.
راه رسیدن به این روستا مسیری صعب العبور است که اغلب در زمستان به دلیل بارش برف مسدود میشود و به اجبار باید از مسیرهای دیگر استفاده کرد که مسافت طولانی تری دارند.
روستاهای همسایه‌ی این روستا که از طریق جاده به این روستا متصل هستند، دستجرد سفلی، بُلکان و اربدیان می‌باشند.
طبیعت روستای خسرود
منابع
خسرود | ۹ شهریور ماه سالروز برگزیدن قزوین به عنوان پایتخت از سوی شاه تهماسب صفوی را روز قزوین می‌نامند.
تصویب این نام
با تصویب شورای شهر قزوین این روز از روزشمار سالانهٔ ایران را با عنوان روز قزوین برگزیده‌اند.
همایش
همایش قزوین با حضور سفیران کشورهایی که در زمان صفوی در این شهر حضور داشتند، برگزار میشود.
برنامه‌ها
در این روز بازدید از موزه‌ها و اماکن سیاحتی رایگان بوده و نیز تورهای رایگان برای بازدید و گشت و گزار در شهر از سوی شهرداری برگزار میشود. نمایشگاه خوش نویسی، جشنواره موسیقی، نمایشهای محلی، سینمای تابستانه و نمایشگاه صنایع دستی را میتوان از شاخص‌ترین آیین‌های روز قزوین برشمرد.
در این مدت شهرداری تلاش می‌کند آثار و بناهای تاریخی و قدمت این شهر را به مردم شهر و ایران معرفی کند.
مهمترین برنامه‌های روز قزوین
– ۱۳۹۲ برگزاری اجلاس بین‌المللی شهر اسلامی
- ۱۳۹۴ مجمع شهرداران آسیایی در قزوین
جستارهای وابسته
قزوین
نگارخانه
منابع
سایت جشنواره روز قزوین
پانویس
روزهای شهرهای ایران
قزوین | گود زره یا هامون گود زره شوره‌زاری در ولایت نیمروز افغانستان است که سرریز هامون هیرمند در زمان پرآبی از طریق رود شیله بدان وارد میشود. این دریاچه که آخرین بستر هامون به‌شمار می‌رود با ۹۳٫۴ کیلومتر طول و ۴۰٫۲ کیلومتر عرض دارای پهنایی برابر با ۱٬۲۱۹ کیلومتر مربع است و در بلندای ۴۵۴ متری از سطح آب‌های آزاد قرار دارد.
زمینهای پیرامون گود زره عمدتاً بیابان و شوره‌زار هستند. تراکم جمعیتی در این مناطق کمتر از ۲ نفر در هر کیلومتر مربع عنوان شده‌است. آب‌وهوای این منطقه گرم است. میانگین دمای آن °۲۵ است که در گرمترین ماه سال در اوت به °۳۴ و در سردترین ماه سال در دسامبر به °۱۲ سانتیگراد میرسد. میانگین بارش در این منطقه ۹۶ میلیمتر در سال است که مرطوبترین ماه آن مارس با ۲۴ میلیمتر و خشک‌ترین ماه ژوئیه با ۱ میلیمتر بارش است.
منابع
دریاچه‌های افغانستان
فرورفتگی‌ها
حوضه‌های آبریز افغانستان
حوضه‌های بسته آسیا
زمین‌چهرهای ولایت نیمروز | قندرونی نام یک سرده از تیره کاسنیان است.
منابع
قاصدکیان
گیاگان مصر
گیاهان در آسیا
گیاگان آسیای معتدل | پروژه ۵ سال بوده و پیش‌بینی میشود در سال ۹۶ به بهره‌برداری برسد.
در آبان ماه سال ۹۹ با حضور وزیر راه و شهر سازی پروژه مترو در حال حاضر لغو شده است.
معابر برون شهری
تاریخچه معابر برون شهری
مسیر جاده ابریشم بعد از گذشتن از ری به قزوین می‌رسیده است . این منطقه از مناطق مهم جاده ابریشم محسوب می‌شده‌است زیرا محل تلاقی دو مسیر شرق به غرب و شمال غرب ایران بوده‌است حدود ۲۰ کاروانسرا در دشت قزوین وجود داشته که محل نگهداری کالاهای تجاری، به ویژه ابریشم بوده‌است.
بزرگراه ها و آزاد راه ها
استان قزوین با دارا بودن بیش از ۲۱۶ کیلومتر آزادراه در مسیرهای، تهران-قزوین، قزوین-زنجان و قزوین-رشت، ۲۲۱ کیلومتر بزرگراه، ۷۰ کیلومتر راه اصلی و ۲۲۶ کیلومتر جاده بین شهری، یکی از شاهراه‌های ارتباطی کشور محسوب میشود.
استان قزوین ۸ استان کشور را به‌طور مستقیم پیوند میدهد و ۱۱ استان نیز ارتباطشان از این استان انجام میشود. این استان با دارا بودن تنها ۱ درصد از مساحت کشور ۱۵ درصد از آزادراه‌های کشور را در خود جای داده است.
مهم ترین راه های ارتباطی
آزادراه (قزوین-رشت)
آزادراه (تهران-قزوین-زنجان)
جاده ۳۲ (ایران)
جاده ۳۷ (ایران)
جاده ۳۸ (ایران)
جاده ۴۹ (ایران)
جستارهای وابسته
فرودگاه قزوین
فهرست خطوط اتوبوسرانی قزوین
ایستگاه راه‌آهن قزوین
پیوند به بیرون
معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری قزوین
سازمان اتوبوسرانی قزوین
سازمان پایانه های مسافربری شهرداری قزوین
سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی قزوین
نقشه‌ی ترافیک آنلاین قزوین
منابع
راهنمای مسیر خطوط اتوبوسرانی شهر قزوین
پانویس
استان قزوین
حمل و نقل در قزوین
قزوین | طلای گندی یک اندیس فلزی است که در استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، طلا است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سمنان
منابع
اندیس‌های استان سمنان
اندیس‌های فلزی |
40fc5b60-b9fc-4b7e-be27-4ca21eb6a32c | امپراتوری بیزانس | امپراتوری در دورهٔ اصلاحات کمنن، دوباره ترمیم شد، به‌طوری که در سدهٔ ۱۲ قسطنطنیه بزرگترین و ثروتمندترین شهر اروپایی بود. با این حال، جنگ صلیبی چهارم، ضربه‌ای مهلک به آن وارد کرد و در سال ۱۲۰۴ میلادی زادار و قسطنطنیه تسخیر و غارت شدند و بخش عمدهٔ امپراتوری بیزانس میان جمهوری ونیز، صلیبیان و دولت‌های بازمانده از امپراتوری بیزانس تقسیم شد. علیرغم بازسازی نهایی قسطنطنیه در سال ۱۲۶۱ میلادی، امپراتوری بیزانس تنها یکی از چندین دولت رقیب در منطقه بود و هیچگاه نتوانست جغرافیای گستردهٔ پیشین را احیا کند. سرزمین‌های باقی‌ماندهٔ بیزانس به‌تدریج توسط عثمانی‌ها در طول سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی به امپراتوری عثمانی ضمیمه شدند. سقوط قسطنطنیه به‌دست امپراتوری عثمانی در سال ۱۴۵۳ میلادی، به امپراتوری بیزانس پایان داد. جانشینان امپراتوری بیزانس که به ترابوزان نقل مکان کرده و امپراتوری ترابوزان را تشکیل داده‌بودند نیز هشت سال بعد، در سال ۱۴۶۱ میلادی توسط عثمانی‌ها شکست خوردند. | امپراتور بیزانس در چه دوره‌ای ترمیم شد؟ | false | {
"answer_start": [
13
],
"text": [
"دورهٔ اصلاحات کمنن"
]
} | سده ۱۱ میلادی یا قرن یازدهم (میلادی) در تقویم گریگوری به فاصله سالهای ۱۰۰۱ تا ۱۱۰۰ میلادی گفته میشود. این سده در اروپا بخشی از دوران واپس ماندگی علمی و اجتماعی معروف به قرون وسطی بود. اما در شرق به ویژه در ایران و دیگر کشورهای اسلامی، این زمان همراه با شکوفایی در هنر، ادبیات و علم بود.
رویدادها
۱۰۰۱ سلطان محمود غزنوی شاه ایران به شمال هندوستان حمله کرد.
۱۰۰۱ گروهی از وایکینگ‌های دریانورد در ناحیه‌ای در آمریکای شمالی شروع به سکونت میکنند.
۱۰۱۴ پیروزی سپاه بیزانس بر سپاه بلغارها.
۱۰۲۱ کشته شدن الحاکم بامرالله خلیفه فاطمیان در مصر.
۱۰۵۲ ابن سینا کتاب قانون در طب را نوشت.
۱۰۵۵ فتح بغداد به دست ترکان سلجوقی و دستگیری حاکم آل بویه در این شهر.
۱۰۷۱ پیروزی سلجوقیان به فرماندهی آلب ارسلان بر سپاه بیزانس.
۱۰۷۳ تسلط سلجوقیان بر شهر آنکارا و بیرون راندن بیزانس‌ها.
۱۰۷۹ تغییر تقویم ایرانی به دستور ملکشاه سلجوقی.
۱۰۸۸ تأسیس دانشگاه بولونیا در ایتالیا که قدیمی‌ترین دانشگاه موجود در جهان است.
۱۰۹۶ تأسیس دانشگاه آکسفورد در انگلیس.
شخصیت‌ها
آتیشا، آموزگار بودایی
آبا شاموئل، پادشاه مجارستان
آلپ ارسلان پادشاه سلجوقی
آلکسیوس یکم، امپراتور بیزانس
ابراهیم برحیا، فیلسوف و ستاره‌شناس یهودی
ابن سینا
ابن هیثم دانشمند مسلمان
ابوالعباس احمد قادر، خلیفه عباسی
ابوالقاسم عبدالله مقتدی، خلیفه عباسی
ابوبکر کرجی، ریاضیدان و آب‌شناس ایرانی
ابوریحان بیرونی
ابوجعفر عبدالله قائم، خلیفه عباسی
ابوسعید سجزی، ستاره‌شناس و ریاضیدان ایرانی
ابونصر منصور، ریاضیدان و ستاره‌شناس ایرانی
اتلرد بدفهم، پادشاه انگلستان
ادوارد خستو، پادشاه انگلستان
اسوین یکم، پادشاه دانمارک، نروژ و انگلستان
امام محمد غزالی
امای نورماندی، همسر کانوت بزرگ
انسلم، قذیس و متفکر مسیحی
ایزاک یکم، امپراتور بیزانس
باسیل دوم، امپراتور بیزانس
پتر (مجارستان)، پادشاه مجارستان
پیر آبلار، فیلسوف و نویسندهٔ فرانسوی
تئودورای مقدونی، امپراتریس بیزانس
خیام نیشابوری
رومانوس سوم، امپراتور بیزانس
رومانوس چهارم، امپراتور بیزانس
زوئه مقدونی، امپراتریس بیزانس
ساموئیل، تزار بلغارستان
فیلیپ یکم، پادشاه فرانسه
کانوت بزرگ، فرمانروای انگلستان، دانمارک، سوئد و نروژ
کنراد دوم امپراتور امپراتوری مقدس روم
کنستانتین هشتم، امپراتور بیزانس
کنستانتین نهم، امپراتور بیزانس
کنستانتین دهم، امپراتور بیزانس
کوشیار گیلانی، ریاضیدان و ستاره‌شناس ایرانی
گادوین، ارل وسکس
ملکشاه سلجوقی
میخائیل چهارم، امپراتور بیزانس
میخائیل پنجم، امپراتور بیزانس
میخائیل ششم، امپراتور بیزانس
میخائیل هفتم، امپراتور بیزانس
موراساکی شیکیبو، نویسندهٔ ژاپنی
مؤید فی‌الدین شیرازی، فیلسوف ایرانی
ناصر خسرو
نسوی، ریاضیدان ایرانی
نیکه‌فروس سوم، امپراتور بیزانس
وانگ آنشی، صدراعظم دودمان سونگ
ویلیام یکم ملقب به ویلیام فاتح، فرمانروای نورماندی و انگلستان
هارولد گادوینسن، پادشاه انگلستان
هانری یکم، پادشاه فرانسه
هاینریش سوم، امپراتور امپراتوری مقدس روم
هاینریش چهارم، امپراتور امپراتوری مقدس روم
نوآوری‌ها
چاپ اسکناس کاغذی در چین
نوشتن کتاب‌ها و رساله‌های پزشکی تأثیرگذار از سوی ابن سینا
ابزارهای ستاره‌شناسی گوناگون مانند سدس
ساخت ذره‌بین توسط ابن هیثم
دهه‌ها و سالها
منابع
برگرفته از ویکی‌پدیای انگلیسی
سده ۱۱ (میلادی)
سده‌ها (میلادی)
هزاره ۲ (میلادی) | {{Infobox royalty
| type = monarch
| name = کنستانتین نهمΚωνσταντῖνος Θ
| title =امپراتور بیزانس
| more =
|image = Emperor Constantine IX.jpg
| caption = نگارهٔ موزاییکی کنستانتین نهم در ایا صوفیه
| succession =امپراتور امپراتوری بیزانس
| reign =۱۱ ژوئن ۱۰۴۲ - ۱۱ ژانویه ۱۰۵۵
| coronation = ۱۱ ژوئن ۱۰۴۲
| predecessor = زوئه مقدونی و تئودورای مقدونی
| successor =تئودورای مقدونی
|regent= زوئه مقدونی (۱۰۴۲ - ۱۰۵۰) تئودورای مقدونی (۱۰۴۲ - ۱۰۵۶)
|reg-type=شریک سلطنت
| full name =کنستانتینوس
| house =دودمان مقدونی به واسط ازدواج
| spouse=زوئه مقدونی
| issue =
| father = کنستانتین هشتم
| mother =
| birth_date = حدود ۱۰۰۰
| زادگاه = کنستانتینوپول،
| birth_place =کنستانتینوپول،
| death_date = ۱۱ ژانویه ۱۰۵۵ (۵۵ سال)
| death_place = کنستانتینوپول،
| place of burial =
| religion = ارتودوکس
}}کنستانتین نهم با نام کامل کنستانتین نهم مونوماخوس''' (زادهٔ پیرامون ۹۸۰ — درگذشتهٔ ۱۱ ژانویه ۱۰۵۵) امپراتور بیزانس از ۱۰۴۲ تا ۱۰۵۵ به طور مشترک با همسرش زوئه مقدونی و خواهر زن خود تئودورای مقدونی بود حداقل وی هیچگاه قدرت را در دست نداشت و همیشه قدرت به طور مشترک در دست امپراتریس ها بیزانس که قدرت امپراتوریش هم مدیون آنها بود و آنها زمام امور را به دست داشتن.
زندگینامه
کنستانتین رسیدنش به مقام امپراتوری را مدیون زوئه، دختر کنستانتین هشتم و امپراتریس دودمان مقدونی بود که او را به‌عنوان سومین همسرش انتخاب کرد. کنستانتین وابسته به حزب مدنی بود که مخالف نجبای نظامی بودند و همین موضوع سبب شد تا او نسبت به استحکامات دفاعی امپراتوری بی‌توجهی نشان داده و از تعداد ارتشیان نیز بکاهد. در عوض کنستانتین مبالغ هنگفتی را صرف ساخت بناهای باشکوه و تجملات نمود و تا آنجا پیش رفت که از ارزش ضرب سکه به‌شدت کاسته شد.
همچنین در دوران فرمانروایی او شورش‌هایی چه در داخل و چه در خارج از امپراتوری به‌قوع پیوست. درعین‌حال نورمان‌ها تصرفات امپراتوری بیزانس در جنوب ایتالیا را مورد تاخت و تاز خود قرار داده بودند و از سوی دیگر پاتزیناک‌ها با عبور از رود دانوب به تراکیه و مقدونیه یورش برده بودند. در مرز ارمنستان نیز ترکان سلجوقی ظاهر شده بودند. کنستانتین نهم خواست تا علیه نورمان‌ها با پاپ متحد شود اما رابطهٔ بد بین دو کلیسای رم و قسطنطنیه مانع از عملی شدن این موضوع شد و دیدار نمایندگان پاپ در ۱۰۵۴ از قسطنطنیه نیز در نهایت به جدایی بیشتر دو کلیسا انجامید.
کنستانتین نهم اگرچه زمامدار برجسته‌ای نبود اما با نظارت او دانشگاه قسطنطنیه مجدداً سازماندهی شد و دوره‌ای از شکوفایی و دانش‌آموزی را تجربه کرد.
منابع
امپراتوران بیزانس
امپراتوران بیزانس در سده ۱۱ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در دهه ۱۰۴۰ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در دهه ۱۰۵۰ (میلادی)
پادشاهان ارتدکس
درگذشتگان ۱۰۵۵ (میلادی)
دودمان مقدونیه
زادگان ۱۰۰۰ (میلادی)
زادگان ۹۸۰ (میلادی)
زادگان دهه ۱۰۰۰ (میلادی) | تئودوسیوس سوم(درگذشتهٔ پس از ۷۱۷) امپراتور روم شرقی (بیزانس) از ۷۱۵ تا هنگام برکناریش از قدرت در ۷۱۷ بود.
زندگینامه
تئودوسیوس مأمور جمع‌آوری مالیات گمنامی بود که پس از شورش سپاهیان اُپسیکیون علیه امپراتور وقت آناستاسیوس دوم در ۷۱۵، علیرغم میل باطنیش از سوی آنان به عنوان امپراتور جدید روم شرقی معرفی شد. حامیان او سپس اقدام به محاصرهٔ قسطنطنیه نمودند و پس از ۶ ماه موفق به فتح پایتخت شدند. آناستاسیوس که از قدرت خلع شده بود خود را تسلیم امپراتور جدید نمود و به خدمت صومعه‌ای درآمد.
اما تئودوسیوس شخص مناسبی برای منصب امپراتوری نبود و همین امر سبب شد تا لئوی ایسوریایی، فرمانده توانای لشکریان آناتولی علیه او در ۷۱۷ سر به‌شورش بردارد. تئودوسیوس در همان سال مجبور به کناره‌گیری از قدرت گردید و پس از آن به خدمت صومعه‌ای در افسس درآمد. پس از او فرمانده شورشیان با عنوان لئوی سوم ایسوریایی بر تخت امپراتوری بیزانس نشست.
منابع
اسقف‌های افسوس
امپراتوران بیزانس
امپراتوران بیزانس در سده ۸ (میلادی)
امپراتوری روم شرقی در دهه ۷۱۰ (میلادی)
درگذشتگان سده ۸ (میلادی)
محصل مالیاتی | می‌کرد. در این هرج و مرج، عقب‌نشینی امپراتور به طرف قرارگاه و خزانه‌اش باعث سردرگمی و از هم پاشیده‌شدن سپاه بیزانس شد. با این حال امپراتور بیزانس قهرمانانه به جنگ ادامه داد. سپاهیان سلجوقی اردوی بیزانس را نابود ساختند و آنها را مجبور به فرار کردند. سرانجام امپراتور که از ناحیه دست زخمی شده‌بود و از اسب به زمین افتاده بود توسط یکی از سربازان ترک سپاه ایران به اسارت درآمد.
پس از نبرد
سرانجام جنگ با اسارت امپراتور بیزانس و همراهانش پایان یافت و امپراتور نزد سلطان آورده‌شد. با تاریک شدن هوا سپاهیان بیزانس همگی محو و نابود شدند و فراریان آنها نیز مورد تعقیب قرار گرفتند. بخش اعظم سپاهیان بیزانس در این جنگ کشته شدند. غنایم به دست آمده نیز از حد فزون بود. این جنگ با پیروزی قاطع سپاهیان سلجوقی پایان یافت. اگر چه در شب نیز زد و خوردهای پراکنده‌ای رخ داد اما در سرنوشت جنگ تأثیری نداشت. هنگام صبح دیگر چیزی از اردوی بیزانس باقی نمانده‌بود. بسیاری کشته شده‌بودند و شمار زیادی به اسارت درآمده یا از صحنه جنگ گریخته بودند. امپراتور و بزرگان اردوی او در میان اسرا بودند. در ابتدا نسبت به اینکه آیا واقعاً او امپراتور است شک و تردید داشتند اما پس از اعتراف فرستادگان سلجوقی که امپراتور را از نزدیک دیده‌بودند و همچنین فرماندهان سپاه روم شک‌شان بر طرف شده و سرانجام رومانوس به حضور آلپ ارسلان آورده‌شد. آلپ ارسلان با او بسیار محترمانه رفتار کرد و به وی گفت: «ای امپراتور! متأثر نباش، ماجرای انسان‌ها همین است.» سپس برای او خیمه و خرگاه خاصی اختصاص داد و افرادی را برای خدمت به او گمارد و با او همانند یک میهمان برخورد کرد. بنابر روایات مختلف آن روز میان سلطان و امپراتور گفتگوی تاریخی زیر صورت گرفت.
سلطان آلپ ارسلان: «برای ایجاد صلح و دوستی در میان ما، من فرستادگان خلیفه را نزد تو فرستادم اما تو عناد ورزیدی. برای بازگرداندن دشمنانم که به تو پناه جسته‌بودند، افشین را همراه هیأتی نزد تو فرستادم، اما این درخواست را اجابت نکردی. دیروز غروب کسانی را نزد تو فرستادم و خواهان ترک جنگ شدم اما تو پاسخ رد دادی و گفتی که چگونه می‌توانم در پاسخ به حملاتی که به قلمروام میشود به قلمرو اسلام حمله نیاورم و بازگردم.» سلطان در ادامه خطاب به امپراتور که در غل و زنجیر بود گفت: «این است نتیجه سرکشی تو.» دیوجانوس در جواب سلطان گفت: «سرنوشت خود و مملکتم در دست تو است. در چنین وضع و حالی در مقابل تو ایستاده‌ام. از توبیخ و سرزنش در گذر و آنچه را که خواهی، بکن.» سلطان گفت: «اگر تو پیروز می‌شدی با من چه می‌کردی؟» امپراتور گفت: «یا امر به جدا کردن سرت می‌دادم یا تو را به دار می‌آویختم.» سلطان گفت: «گمان می‌کنی من با تو چه خواهم کرد؟» امپراتور گفت: «سه کار تو رواست؛ اول آنکه مرا بکشی، دوم آنکه شهر به شهر به نشانه پیروزیت بگردانی، سوم که ممکن نیست، عفو و بخشش من در مقابل باج و خراج است.» سلطان گفت: «در حق تو جز عفو و بخشش اندیشه‌ای دیگر ندارم.»
در پایان گفتگوی سلطان و امپراتور میان آن دو پیمان نامهای بسته شد که به موجب | تمپل یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۲
دهانه‌های ماه | دلپورت یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۲
دهانه‌های ماه | تپه دم چنار مربوط به هزاره ۴ و ۳ قبل از میلاد است و در شهرستان دنا، بخش کبکیان، دهستان دم چنار واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۱۵۷۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
تپه‌های باستانی شهرستان دنا | چینی‌پنجه نام یک سرده از تیره میان‌پنجه‌گان است.
منابع
پستانداران پالئوسن
جانوران پیشاتاریخ چین
سنگواره‌های توصیف‌شده در ۱۹۹۵ (میلادی)
میان‌پنجه‌سانان | مارسیانوس (; – ) سیاستمدار اهل امپراتوری بیزانس بود. یکی از اعضای دودمان لئونید بود. پسر امپراتور غربی آنتمیوس، مارسیانوس با لئونتیا، دختر امپراتور روم شرقی لئون یکم (بیزانس) ازدواج کرد. او دو بار کنسول شد و در سال ۴۷۹ تلاش ناموفق برای سرنگونی امپراتور زنون (امپراتور بیزانس) کرد. پس از دستگیری او مجبور شد راهب شود. او فرار کرد و ارتشی تشکیل داد اما توسط فلاویوس آپالیوس ایلوس تروکاندس شکست خورد و دوباره دستگیر شد. در سال ۴۸۴، زمانی که ایلوس ژنرال ایزوریایی علیه زنون قیام کرد، مارسیانوس آزاد شد و ایلوس او را امپراتور اعلام کرد، قبل از اینکه او را به نفع لئونتیوس خلع کند.
منابع
خانه لئو
درگذشتگان سده ۵ (میلادی)
سال زادروز نامشخص
غاصبان امپراتوری روم شرقی
غاصبان سده ۵ (میلادی) امپراتوری روم
کنسول‌های امپراتوری روم | کنستانتین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کنستانتین یکم (قسطنطن کبیر)، امپراتور روم
کنستانتین دوم، امپراتور روم
کنستانتین سوم، امپراتور بیزانس
کنستانتین چهارم، امپراتور بیزانس
کنستانتین پنجم، امپراتور بیزانس
کنستانتین ششم، امپراتور بیزانس
کنستانتین هفتم، امپراتور بیزانس
کنستانتین هشتم، امپراتور بیزانس
کنستانتین نهم، امپراتور بیزانس
کنستانتین دهم، امپراتور بیزانس
کنستانتین یازدهم، آخرین امپراتور بیزانس
کنستانتین چرننکو
کنستانتین (فیلم)
کنستانتین برانکوشی
قسطنطنیه، شهری در ترکیه
کنستانتین (مجموعه تلویزیونی) |
50c388ad-7415-4094-abc5-acbf7ec7e1fa | رنگدانه | معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.» | از رنگدانه ارغوانی صوری در چه امر استفاده میشد؟ | false | {
"answer_start": [
239
],
"text": [
"رنگزنی پارچه"
]
} | منابع غیرمعمول مثل مواد گیاهی، ضایعات حیوانی، حشرات و نرم‌تنان، در فواصل طولانی برداشت و تجارت میشد. هزینه استفاده بعضی از این رنگ‌ها گران بوده یا امکان مخلوط نمودن آنها با طیفی از رنگدانه‌های موجود امکان‌پذیر نبوده‌است. رنگ آبی و بنفش بخاطر هزینه‌هایی که داشت، مخصوص خانواده سلطنتی شد.
معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.»
رنگدانه‌های معدنی در مسافت‌های طولانی نیز داد و ستد میشد. تنها راه بدست آوردن رنگ آبی بسیار تیره و غنی از رنگ، استفاده از سنگ نیمه قیمتی لاجورد بود تا بتوان رنگدانه‌ای بنام سرمه‌ای بوجود آورد و بهترین منابع دستیابی به لاجورد دور از دسترس بود. ”یان وان آیک” نقاش فلاندری قرن ۱۵، معمولاً در آثار خود از رنگ آبی استفاده نمی‌کرد. اگر تصویر شخصی را با سرمه‌ای نقاشی و رنگ آمیزی می‌نمود، نشان از تجملات زیاد آن شخص بود و اگر یک مشتری از وی می‌خواست تا از رنگ آبی در تصویر خود استفاده کند، وی موظف به پرداخت پول بیشتری میشد. زمانی که یان آیاک از لاجورد استفاده می‌نمود هیچگاه آن را با دیگر رنگ‌ها ترکیب نمی‌کرد. در عوض او لاجورد را به شکل خالص و تقریباً به عنوان لعاب تزئینی بکار می‌برد. قیمت گزاف لاجورد هنرمندان را مجبور به جستجوی رنگدانه جایگزین ارزانتر، هم معدنی (آزوریت، مینای لاجوردی) و هم بیولوژیکی (نیل پر طاووس) نمود.
با فتح یک امپراطوری جدید توسط اسپانیا در قرن ۱۶، رنگدانه‌ها و رنگ‌های جدیدی به مردم هر دو طرف اقیانوس اطلس معرفی شد. کارمین، یک رنگدانه و رزانه‌ای است که از یک حشره انگلی در آمریکای مرکزی و جنوبی به وجود می‌آید که در اروپا از ارزش و موقعیت ویژه‌ای برخوردار شد. کارمین، از برداشت، خشک نمودن و خردکردن حشره قرمزدانه مکزیکی بدست می‌آید. بدین سبب کارمین در رنگزنی پارچه، رنگ مواد غذایی، رنگ بدن، یا به فرم رنگدانه دریاچه‌ای، تقریباً در هر نوع از رنگ یا لوازم آرایشی، استفاده میشد و هنوز هم میشود.
بومیان پرو رزانه‌های حشره قرمزدانه را برای استفاده در منسوجات دستکم در سال ۷۰۰ (CE)، تولید می‌نمودند. اما اروپایی‌ها تا قبل از آن چنین رنگی را ندیده بودند. زمانی که اسپانیا به امپراطوری آزتک در سرزمینی که امروزه مکزیک نامیده میشود، یورش بردند، به بهره‌برداری ازفرصت‌های تجاری این رنگ سرعت عمل بخشیدند. بعد از نقره، کارمین تبدیل به دومین صادرات با ارزش منطقه شد. رنگدانه‌های تولید شده از حشره قرمزدانه مکزیکی برای کاردینال‌های کاتولیک رداهای چشم‌نواز و برای انگلیسی‌ها «کت قرمز» یونیفورم‌های ممتاز را به ارمغان آورد. این مسئله که منبع حقیقی رنگدانه یک حشره است، تا زمانی‌که بیولوژیست‌ها در قرن | ارغوانی صوری (از شهر صور لبنان)، رنگی است که با نامهای ارغوانی شاهی یا ارغوانی امپراتوری شناخته میشود. نخستین بار فینیقیان آن را ساخته‌اند. این رنگ از یک نوع حلزون دریایی از خانوادهٔ حلزون‌های خاردار به دست می‌آمده است و در جهان باستان ارزش بسیار بالایی داشته است.
این رنگ بسیار گران بوده است: تئوپومپوس در سده ۴ پیش از میلاد از تبادل ارغوانی صوری با نقره در آسیای میانه گزارش داده است.
ارغوانی صورتی (Tyrian Pink) (Hex: #B80049) (RGB: 184, 0, 73)
ارغوانی امپراتوری میانه (Medium Imperial Purple) (Tyrian Red) (Hex: #990024) (RGB: 97, 64, 81)
ارغوانی امپراتوری (Imperial Purple) (Hex: #66023C) (RGB: 102, 2, 60)
منابع
ویکی انگلیسی
اعضای برومید
رنگدانه‌های آلی
رنگ‌ها
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
فراورده‌های نرم‌تنان
فرهنگ امپراتوری روم شرقی
پوشاک دوران بیزانس | بنفش نام رنگی است که در میان دو رنگ ارغوانی و آبی قرار دارد. بنفش از ترکیب رنگ‌های آبی و سرخ به دست می‌آید؛ ولی مقدار آبی آن بیشتر از سرخ است و در موج ۳۸۰ نانومتر تا ۴۵۰ نانومتر قرار دارد.
بنفش رابطهٔ نزدیکی با ارغوانی دارد. در اپتیک، بنفش یک رنگ طیفی است (با اشاره به رنگ طول موج‌های مختلف منفرد نور) و ارغوانی رنگ ترکیب‌های مختلفی از نور قرمز و آبی (یا بنفش) است، که برخی از آنها را انسان‌ها یکسان می‌دانند. در کاربردهای رایج، هر دو به رنگ‌هایی که بین آبی و قرمز وجود دارد اشاره دارند. بنفش به آبی نزدیکتر و ارغوانی نزدیک به قرمز است. به همین ترتیب، در چرخ رنگی نقاشان سنتی، بنفش و ارغوانی هر دو بین آبی و قرمز قرار دارند و بنفش نزدیک به آبی است.
بنفش دارای سابقه طولانی در ارتباط با اصالت و خاندان سلطنتی است، در اصل به‌دلیل اینکه رنگ ارغوانی صوری (Tyrian purple) در دوران باستان بسیار گران بود. امپراتورهای روم نیز مانند امپراتوران بیزانس لباس‌های بنفش می‌پوشیدند. در قرون وسطی بنفش توسط اسقف‌ها و استادان دانشگاه پوشیده میشد و غالباً در هنر به‌عنوان رنگ لباس‌های مریم باکره مورد استفاده قرار میگرفت. در هندوئیسم و بودیسم بنفش با چاکره تاج همراه است. براساس بررسی‌های انجام شده در اروپا و ایالات متحده، بنفش رنگی است که اغلب مردم با برونگرایی و فردگرایی، غیرمتعارف، مصنوعی و ابهام در ارتباط می‌دانند.
رنگدانه بنفش
در دهه ۵۰، خانواده جدیدی از رنگدانه‌های آلی مصنوعی بنفش بنام کیناکریدون وارد بازار شدند. در ابتدا در سال ۱۸۹۶ کشف شده بود، اما تا سال ۱۹۳۶ ساخته نشده بودند و تا دهه ۱۹۵۰ تولید نمی‌شدند. رنگ‌های این گروه از رنگ قرمز عمیق تا بنفش رنگ متغیر بوده و فرمول مولکولی C20H12N2O2 را دارند. آنها در برابر نور خورشید و شستشو مقاومت زیادی دارند و در رنگ‌های روغنی، رنگ‌های آبی و آکریلیک‌ها و همچنین در پوشش‌های اتومبیل و سایر روکش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاریخچه
بنفش یکی از قدیمی‌ترین رنگ‌هایی است که انسان مورد استفاده قرار داده‌است. اثری از بنفش بسیار تیره، ساخته شده توسط سنگ منگنز معدنی، مخلوط با آب یا چربی حیوانات و سپس بر روی دیواره غار برشته شده، در هنر غار ماقبل تاریخ در Pech Merle، در فرانسه یافت میشود که قدمت آن در حدود بیست و پنج هزار سال است. همچنین در غار Altamira و Lascaux یافت شده‌است. گاهی اوقات به عنوان جایگزینی برای زغال سیاه استفاده میشد. چوب منگنز، که برای نقاشی استفاده میشود، در مکانهایی که انسان نئاندرتال در فرانسه و فلسطین می‌زیسته، یافت شده‌است. از میان ابزارهای سنگ‌زنی در سایت‌های مختلف، به نظر میرسد که از این رنگ برای رنگ‌آمیزی بدن و تزئین پوست حیوانات نیز استفاده شده‌است.
اخیراً، نخستین تاریخ‌های نقاشی غارها به دورتر از ۳۵۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. نقاشیهای دستی روی دیوارهای سنگی در استرالیا حتی قدیمی‌تر هستند و قدمت آنها به ۵۰۰۰۰ سال میرسد.
انواع توت‌ها از جنس تمشک مانند تمشک‌سیاه منبع مشترک رنگ‌ها در دوران باستان بودند. مصریان باستان با ترکیب آب میوه توت با انگورهای خرد شده سبز، نوعی رنگ بنفش ایجاد می‌کردند. مورخ رومی، پلینیس پیر گزارش داده‌است که مردمان سرزمین گل برای رنگ‌آمیزی لباس برده‌ها از رنگ بنفش | رودوپسین ، یک رنگدانه زیستی است که در سلول‌های حساس به نور شبکیه وجود دارد و مسئول نخستین اتفاق در هنگام احساس نور است.
کارکرد
رودوپسین از گروه گیرنده‌های جفت‌شونده G پروتئین است. این رنگدانه ارغوانی در غشای یاخته‌های استوانه‌ای شبکیه وجود دارد و به نور کم حساس است. این رنگدانه از دو جزء اپسین (Opsin) و رتینال (آلدئیدویتامین آ) تشکیل شده است. گروه مولکول‌های رنگی 11 سیس رتینال هنگامی که در معرض نور قرار می گیرند به ایزومر رتینال ترانس تغییر حالت می‌دهند. از ایزومریزاسیون همین مولکول رودوپسین است که با واسطه اپسین گیرنده G پروتئین فعال شده و سیگنال‌های محرک به مغز ارسال میشود.
ترکیب‌های دیگری از این رنگدانه مانند melanopsin در دیگر پستانداران دیده میشود.
ویتامین آ
رودوپسین (رنگدانهٔ مسئول دیدن در نور کم) در شبکیه چشم وجود دارد و از یک پروتئین به نام اوپسین و رتینال (نوع فعال ویتامین آ) تشکیل میشود. چون رتینال در واقع فرم الدئیدی ویتامین آ است و از آن تولید میشود، به همین دلیل کمبود ویتامین آ در رژیم غذایی موجب اختلال در ایجاد رودوپسین در چشم و نهایتاً شب‌کوری میشود.
جستارهای وابسته
ویتامین آ
یاخته استوانه‌ای
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی بازبینی 9 تیر
بینایی
پروتئین‌های انسانی
چشم
رنگدانه‌های زیستی
ژن‌های روی کروموزوم ۳ انسان
گیرنده‌های جفت‌شونده با پروتئین جی
گیرنده‌های حسی
ویکی‌سازی رباتیک | اطلسی یک رنگدانه آبی تیره که در ابتدا از آسیاب کردن لاجورد به پودر ساخته میشد. این نام از کلمه لاتین ultramarinus، به معنای واقعی کلمه «آن سوی دریا» گرفته شده‌است، زیرا این رنگدانه در قرن ۱۴ و ۱۵ توسط بازرگانان ایتالیایی از معادن در افغانستان به اروپا وارد شده‌است.
اطلسی بهترین و گران‌ترین آبی بود که نقاشان دوره رنسانس از آن استفاده کردند. اغلب برای لباس مریم مادر عیسی استفاده میشد و نماد تقدس و فروتنی بود. این رنگدانه بسیار گران‌قیمت باقی ماند تا اینکه یک اطلسی مصنوعی در سال ۱۸۲۶ اختراع شد.
نگارخانه
منابع
رنگدانه‌های معدنی
زئولیت‌ها
سایه‌های آبی
سولفیدها | کانتاگزانتین یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۵۲۸۱۲۲۷ و جرم مولی 564.82 g/mol میباشد. فرمول شیمیایی C40H52O2 بوده از گروه کاروتنوئید و شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای ارغوانی است. این رنگدانه در بدن برخی از جانداران مختلف مانند شانک‌ماهیان دیده میشود.
جستارهای وابسته
گزانتین
کاروتنوئید
منابع
اختلالات رنگدانه انسان
افزودنی‌های عدد ئی
تتراترپن‌ها
ترکیبات شیمیایی کشف‌شده در باکتری
ترکیب‌های شیمیایی آرایشی
رنگ‌های خوراکی
کاروتنوئید | صدف فرفری نواری (Hexaplex trunculus) نوعی حلزون دریایی است که از آن در تهیه رنگ ارغوانی استفاده میکنند.
زیستگاه اصلی این جانور پیرامون دریای مدیترانه است.
در اوقات معین از سال، صخره‌ها با حلزون پوشیده میشود، این حلزون‌ها یکی یکی برداشته شده و به آرامی و ملایمت فشرده میشوند تا ماده رنگی از غده مجاور مجرای تنفسی آنها خارج و به روی الیاف بریزد و بعد حلزون‌ها را به ساحل برمی‌گردانند تا زمانی که مجدداً بخواهند ماده رنگی را بگیرند. این ماده رنگی به دلیل نیاز زیاد به حلزون و زحمت آن بسیار گران میباشد.
رنگ ارغوانی به دست آمده از صدف فرفری نواری امروزه در رنگرزی خامه فرش در ایران کاربرد ندارد اما در برخی سواحل مکزیک هنوز استفاده میشود.
منابع
بی‌مهرگان
حلزون‌های خاردار
رنگدانه‌ها
زیاگان اسپانیا
جانداران پدیدآمده در پلیوسن و هنوز منقرض‌نشده
نرم‌تنان اروپا | سرخ بنفش یا رنگدانه ارغوانی (رنگدانه سرخ-بنفش) روشی را نشان میدهد که رنگ بنفش (سرخ-بنفش) به‌طور معمول در رنگدانه‌ها، رنگ‌ها یا مدادهای رنگی در دهه ۱۹۵۰ روی مدل رنگی قدیمی RYB بازتولید میشد. این رنگ در سمت چپ نمایش داده میشود و با رنگ وب سرخ بنفش متوسط یکسان است.
گوناگونی سرخ بنفش
کوبی
اسطوخودوس صورتی
پوسی
سرخ بنفش کمرنگ
بنفش سرخ
سرخ ارغوانی
سرخ شدن
اسمیتن
سرخ بنفش متوسط
فاندانگو
فلیرت
ستاره پاپ
مربای جازبری
شرابی
بیزانتیس
بادمجانی
منابع
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
سایه‌های سرخابی | رنگ‌های پاستِلی (انگلیسی: pastel colors)، یا رنگ‌های پاستیلی به خانواده رنگ‌های کمرنگ تعلق دارند که وقتی در فضای رنگی اچ‌اس‌وی توصیف میشوند، روشنی بالایی دارند و سیرشدگی کمی دارند.
نام آنها از یک رسانه هنری ساخته شده از رنگدانه و عوامل اتصال جامد، شبیه به مداد رنگی (Crayon)، گرفته شده‌است. چوبهای پاستل از نظر تاریخی تمایل به اشباع کمتری نسبت به رنگ‌های رنگدانه مشابه داشتند، از این رو نام خانواده رنگی را به خود اختصاص داد.
رنگ‌های این خانواده معمولاً «آرام‌بخش» توصیف میشوند.
معمولاً رنگ‌های پاستلی مانند صورتی، ارغوانی کمرنگ (Mauve), و آبی کودک (Baby blue) و همچنین نعنایی جادویی (Spring green)، هلویی، آبی ارغوانی و اسطوخودوس استفاده میشوند.
در مد
شکلی از سبک گوت به نام گات پاستلی، رنگ‌های پاستلی را به پالت تک‌رنگ مد گوتیک اضافه می‌کند.
نمونه‌ها
نگارخانه
منابع
رنگ | در علوم رایانه و مهندسی نرم‌افزار، روشهای صوری یا روش‌ها رسمی (به انگلیسی Formal methods) نوع خاصی از شگردهای ریاضی-پایه برای توصیف، تخصیص، ایجاد، توسعه، و تولید برنامه سامانه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری هستند. استفاده از روشهای صوری برای طراحی سخت‌افزار و نرم‌افزار تحت تأثیر خواسته‌ها و انتظارات قرار می‌گیرد.
مثل چهارچوب سایر مهندسی‌ها، به اجرا درآوردن تحلیل‌های ریاضی مناسب می‌تواند به استواری و قابل اعتماد بودن طرح کمک کند. به هر حال، مقیاس زیاد استفاده از روشهای صوری به این معنا است که به‌طور معمول فقط در توسعه سامانه‌های بی‌نقص، جایی که ایمنی یا تضمین سامانه اهمیت دارد مثل سیستم‌های مراقبت پرواز، استفاده میشود.
کاربرد
روشهای صوری می‌توانند در نقاط مختلف فرایند ایجاد و توسعه به کارگرفته شوند (برای راحتی و آسودگی، ما می‌توانیم از واژه‌ای مشترک به مدل آبشاری استفاده کنیم، گرچه هر فرایند پیشرفتی باید مورد استفاده قرار گیرد)
ویژگی‌ها
برای توسعه سامانه در هر سطح مطلوب، از تعریف‌های روشهای صوری میتوان استفاده کرد. این تعریف رایج می‌تواند جهت هدایت فعالیت‌های توسعه استفاده شود علاوه بر این می‌تواند مشخص کند که نیازهای سامانه به‌طور کامل و دقیق تشخیص داده شده‌اند.
نیاز برای ویژگی‌ها سامانه‌های صوری (رسمی) برای سالهاست که مشخص شده‌است.
در راس الغول(زبان برنامه‌نویسی الگول) ۶۰ گزارش، John Backus یک نماد صوری (رسمی) ای در دستور این زبان برنامه‌نویسی ارائه کرده‌است (که بعداً شکل نرمال Backus یا Backus-Naur form نامیده شد.
Backus همچنین یک نیاز به یک نماد برای توصیف معناشناسی این زبان توصیف کرد.
گزارش معهود که یک نماد جدید بود، همانند BNF در آینده نزدیک ظاهر خواهد شد، یا ظاهر نخواهد شد.
تکامل
فقط ویژگیهای صوری (رسمی) توسعه یافته‌است، ویژگی‌ها ممکن است به عنوان راهنما باشد، وقتی که سامانه مجزا پیشرفت می‌کند. (به عبارت دیگر در سخت‌افزار یا نرم‌افزار تحقق می‌یابد)
مثال
اگر ویژگیهای صوری (رسمی) در یک عملیات معنایی است، رفتار مشاهده شدهٔ سامانه مجزا می‌تواند با رفتار ویژگی‌ها مقایسه شود (که خودش باید قابل اجرا یا قابل شبیه‌سازی باشد) به علاوه، دستورهای عملیاتی ویژگی‌ها ممکن است که به کد قابل اجرا از طریق انتقال مستقیم، تبدیل شدنی باشد.
اگر ویژگیهای صوری (رسمی) در یک معناشناسی بدیهی باشد، شرایط قبلی و شرایط بعدی ویژگی‌ها ممکن است که به ادعاهایی در کد قابل اجرا تبدیل شوند.
اثبات
هر بار که یک ویژگی‌ها صوری (رسمی) توسعه می‌یابد، ویژگی‌ها ممکن است که به عنوان پایه‌هایی برای
خواص اثباتِ ویژگی‌ها استفاده شود (و امیدوارانه با استنتاج سامانه پیشرفته).
اثبات انسانی
در بعضی مواقع، اقدام برای اثبات درستی یک سامانه مطلقاً نیاز به درستی سامانه ندارد، اما یک عاملی است برای بهتر فهمیدن سامانه. متناوباً بعضی اثبات‌ها از طریق اثبات‌های ریاضی انجام میشود. استفاده از زبان طبیعی چه به صورت دست نوشته یا تایپ شده، از یک سطح فرمالیتهٔ از این اثبات‌ها استفاده میکنند. اثبات خوب اثباتی است که توسط دیگر خوانندگان، قابل خواندن و قابل فهم باشد.
اثبات خودکار
در مقابل، علاقهٔ زیادی به استفاده از اثبات‌های خودکار برای اثبات درستی چنین سامانه‌هایی وجود دارد.اثبات‌های خودکار به دو دسته تقسیم میشوند: # اثبات قضیهٔ اتومات شده،
بررسی نمونه،
انتقادها
شاخه روشهای صوری انتقادهای خاص خود را دارد. در وضعیت حال هنر، دلایل درستی‌ها، چه با دست نوشته شود یا با رایانه برای تولید، با سود محدود به جای اطمینان درست، نیاز قابل |
81d584fb-b17a-43f4-bab4-d34ff4a4608c | رنگدانه | معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.» | در چه سالی فینیقی‌ها استفاده از ارغوانی صوری در رنگرزی آغاز کردند؟ | false | {
"answer_start": [
255
],
"text": [
"اوایل سال ۱۲۰۰"
]
} | ارغوانی صوری (از شهر صور لبنان)، رنگی است که با نامهای ارغوانی شاهی یا ارغوانی امپراتوری شناخته میشود. نخستین بار فینیقیان آن را ساخته‌اند. این رنگ از یک نوع حلزون دریایی از خانوادهٔ حلزون‌های خاردار به دست می‌آمده است و در جهان باستان ارزش بسیار بالایی داشته است.
این رنگ بسیار گران بوده است: تئوپومپوس در سده ۴ پیش از میلاد از تبادل ارغوانی صوری با نقره در آسیای میانه گزارش داده است.
ارغوانی صورتی (Tyrian Pink) (Hex: #B80049) (RGB: 184, 0, 73)
ارغوانی امپراتوری میانه (Medium Imperial Purple) (Tyrian Red) (Hex: #990024) (RGB: 97, 64, 81)
ارغوانی امپراتوری (Imperial Purple) (Hex: #66023C) (RGB: 102, 2, 60)
منابع
ویکی انگلیسی
اعضای برومید
رنگدانه‌های آلی
رنگ‌ها
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
فراورده‌های نرم‌تنان
فرهنگ امپراتوری روم شرقی
پوشاک دوران بیزانس | بوده‌است. این روش در بین مردمان آفریقایی و قبیله‌های بومی استرالیا وجود دارد. پس از سالها با شناخت و روشهای تهیه الیاف، از آن برای رنگرزی بهره بردند.
پیشینه رنگرزی در جهان
بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در چین، رنگرزی انجام می‌شده‌است، گرچه دلیل قاطعی در دست نیست. قدیمی‌ترین اسناد از مذهب هندو که در رابطه با رنگرزی‌است، متعلق به ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد است. در آن زمان رنگرزها کالای ابریشمی و پارچه‌های طلایی زربافت خود را به رنگ‌های گوناگون رنگرزی می‌کردند. از این اسناد تاریخی میتوان نتیجه گرفت که رنگرزی در آن هنگام یک کار معمول و متداول بوده‌است. عقیده بر این است که این پیشه و صنعت از ایران به مصر منتقل شده‌است.
از نقاشیهای روی دیواره‌های گورهاها چنین برمی‌آید میشود که از بیش از ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مصری‌ها حصیرهای رنگی می‌ساخته‌اند و آنها را روی دیوارهایشان آویزان می‌کرده‌اند. بوته رنگرزها، که بدون شک امروزه به عنوان گلرنگ شناخته شده در آن دوره برای ایجاد رنگ‌های قرمز و زرد بر روی کالای نساجی به کار می‌رفته‌است. پیرامون ۱۴۵۰ سال پیش از میلاد مصری‌ها به‌طور شگفت‌آوری کالای نساجی را با ساختار ظریفی می‌ساختند و قادر بودند آنها را با رنگ‌های گوناگون رنگرزی کنند.
از دیگر مواد رنگزای طبیعی که طی دوره‌های بعد از آن در رنگرزی استفاده شده‌است ارغوانی صوری بود که برای رنگرزی شنل سزارها به کار می‌رفت. این مادهٔ رنگزا بسیار کمیاب بود و از نوعی حلزون دریایی به دست می‌آمده‌است.
مقدار زیادی از دانش رنگرزی قدیمی پژوهشگران مرهون نوشته‌های پلینی میباشد، پلینی تعداد زیادی از روشهای رنگرزی استفاده شده در دوران خودش را به نگارش درآورد. در بمبئی واقع در هندوستان در اثر حفاری، یک کارگاه رنگرزی کشف گردید؛ در این کارگاه مشاهده شد که دیوارهای آن را با یک رشته نقاشیهای دیواری مختلف تزئین نموده بودند و جالب توجه‌است که یکی از این تصویرها، سیاره تیر (عطارد) بود که کیف پولی را حمل می‌کرد و این به عنوان نمادی بود که در آن روزگاران رنگرزی دادوستدی سودآور به‌شمار می‌آمده‌است. تا اواسط قرن نوزدهم، تمامی مواد رنگزا از منابع طبیعی به دست می‌آمد. در هندوستان، از نیل استخراج شده از گیاه نیل و همچنین از آلیزارین به‌عنوان مادهٔ رنگزا استفاده می‌کردند. در آن زمان رنگرزها، گل‌هایی را که دارای مواد رنگی بودند با پودر تالک مخلوط کرده و در تهیه مواد آرایشی قرمز رنگ مورد استفاده قرار می‌دادند. اکثر مواد رنگزایی که ریشه طبیعی داشته و در قرون وسطی به کار می‌رفتند، قادر نبودند به تنهایی رنگ با ثباتی را بر روی کالای نساجی ایجاد کنند، به این خاطر الیاف را با مواد رنگزا همراه با اکسیدهای فلزی از قبیل اکسید آلومینیوم، آهن و قلع که به آنها دندانه میگویند، رنگرزی می‌کردند؛ و بدین ترتیب ثبات رنگ روی کالا افزایش می‌یافت. یکی از متداول‌ترین مواد رنگزای طبیعی دندانه‌ای که در آن زمان مورد مصرف قرار میگرفت، آلیزارین بود که از ریشه گیاه روناس به دست می‌آمد. این ماده به مقدار وسیعی در اروپا، ایران و هندوستان کشت میشد. این ماده در رنگرزی به همراه اکسید آلومینیوم و اکسید آهن به‌کاررفته و از آن به ترتیب برای کسب رنگ‌های قرمز و ارغوانی مایل به بنفش استفاده می‌کردند. همچنین | بلینوس برندریس یا بولینوس برنداریس () گونه‌ای از حلزون‌های دریایی درنده با اندازه متوسط، از خانواده حلزون‌های سنگی است.
پوسته‌های فسیلی این گونه در قبرس و اسپانیا یافت شده‌است. فینیقی‌ها در دوران باستان از آن برای استخراج رنگ «بنفش امپراتوری تیری» استفاده می‌کردند.
پراکندگی و زیستگاه
این حلزون در بخشهای مرکزی و غربی دریای مدیترانه زندگی می‌کند و در سواحل مرجانی در اقیانوس هند یافت شده‌است. این گونه روی صخره‌ها در آب‌های کم عمق زندگی می‌کند.
جستارهای وابسته
ارغوانی صوری
مینوسی‌ها
منابع
پیوند به بیرون
آرایه (زیست‌شناسی) نام‌گذاری‌شده توسط کارل لینه
حلزون‌های خاردار
شکم‌پایان توصیف‌شده در ۱۷۵۸ (میلادی) | رنگرزی سنتی به رنگرزی گفته میشود که بدون دخالت عوامل صنعتی و مواد شیمیایی انجام میشود. در رنگرزی سنتی عموماً از پاتیل‌های بزرگ برای رنگ کردن کالای نساجی استفاده میشود. در این نوع رنگرزی از مواد رنگزای طبیعی برای رنگ کردن استفاده میشود.
پیشینه
نقاشی رنگی بر روی دیوارها، ۹ تا ۱۵ هزار سال قبل از میلاد در اسپانیا مشاهده شده‌است. این نقاشی‌ها به وسیله رنگدانه‌های غیرآلی انجام شده و توانسته‌اند برای مدت بسیار طولانی دوام آورند. لباس‌های رنگی در همه فرهنگ‌های گذشته تولید شده‌اند، ولی به دلیل کمی پایداری رنگ آنها. نمونه‌های بسیار قدیمی کالاهای نساجی رنگرزی شده با مواد رنگزای طبیعی کمیاب است. با توجه به نوع آب و هوا، انواع گیاهان جهت تولید رنگ‌های متنوع در رنگرزی استفاده میشوند، به علاوه از پس مانده‌های گیاهی نیز به عنوان منبع مهم و منشأ طبیعی استفاده میشود که مورد دوم در اغلب منابع و مقالات علمی به دست فراموشی سپرده شده‌است. تا پایان قرن نوزدهم میلادی رنگزاهای طبیعی منبع اصلی رنگ برای رنگرزی کالاهای نساجی بوده‌اند.
پژوهش‌های باستان‌شناسی مؤید آن است که ایرانیان در رنگرزی مانند سایر اقوام و ملل قدیم بسیار با تجربه بوده و مواد رنگزایی که در منسوجات خود به کار می‌برده‌اند، بسیار با ثبات و چشمگیر بوده‌است. برای سالهای متمادی مواد رنگزای طبیعی یکی از اقلام صادراتی ایران بوده‌است. در اواخر دوره قاجاریه کارگاه‌های متعدد رنگرزی در جوار کارگاه‌های قالی بافی فعالیت پررونقی داشتند. در این کارگاه‌ها فراورده‌های گیاهانی از قبیل روناس، اسپرک، پوست گردو و انار را به مصرف می‌رسانیدند و تجار صادرکننده نیز مواد رنگزای گیاهی مازاد بر مصرف داخلی را که در کارگاه‌های تولید رنگ بسته‌بندی شده بود را به خارج صادر می‌کردند.
کارگاه رنگرزی سنتی
کارگاه‌های رنگرزی سنتی اشکال متفاوتی دارند و معمولاً یک ردیف پاتیل (خم رنگرزی) در دیوار کارگاه تعبیه شده که بسته به
نوع رنگ کاربردی، پاتیل‌ها از چدن یا مس ساخته شده و زیر هر کدام اجاقی قرار می‌دهند. ابتدا با فروبردن الیاف در محلول قلیاب و آب گرم چربی طبیعی الیاف پشمی را می‌گیرند که به آن قلیاب کردن میگویند.
مواد رنگزای مورد استفاده در رنگرزی سنتی
دسته‌ای از گیاهان دارای رنگینه‌ها یی با ثبات عالی و متوسط هستند و در رنگرزی سنتی نقش مؤثری دارند. روناس، اسپرک، نیل، گل بابونه، برگ انگور عسگری، چغندر، پوست پیاز، برگ درخت توت، وسمه، گل رنگ، گل جعفری، برگ انجیر، پوست انار، بلوط، پوست گردو، هلیله، سماق، زعفران، جا شیر و غیره از گیاهانی هستند که در ایران یافت شده و از مواد رنگزای آنها در رنگرزی استفاده می‌شده‌است.
منابع
رنگرزی
نساجی
هنر | هندوستان کشت میشد. این ماده در رنگرزی به همراه اکسید آلومینیوم و اکسید آهن به‌کاررفته و از آن به ترتیب برای کسب رنگ‌های قرمز و ارغوانی مایل به بنفش استفاده می‌کردند. همچنین برای حصول رنگ‌های شکلاتی از مخلوطی از دندانه‌های اکسید آلومینیوم و اکسید آهن استفاده می‌کردند. یکی دیگر از مواد رنگزای طبیعی که کاربرد خیلی زیادی داشت، ماده رنگزای استخراج شده از درخت بَقَم بود و به مقدار زیاد در رنگرزی با دندانه اکسید کروم برای ایجاد رنگ‌های سیاه مورد استفاده قرار میگرفت. قرمزدانه، ماده رنگزایی بود که از یک نوع حشره به دست می‌آمد، و در رنگرزی با دندانه آلومینیوم، رنگ قرمز سیر (لاکی) روی کالا ایجاد می‌کرد. این ماده رنگزا تا سالهای اخیر برای رنگرزی لباس‌های ویژه افسران گارد در جشن‌ها، به کار برده میشد. تا سال ۱۳۷۱ میلادی که رنگرزها صنف مستقل خود را در فلورانس تشکیل دادند اما اطلاعات دیگری در مورد آنها در دست نیست. این اتحادیه عمر کوتاهی داشت و در سال ۱۳۸۲ منحل شد، ولی بعد از آن، به‌زودی اتحادیه‌های رنگرزان در سراسر کشورهای اروپایی تشکیل شد. در لندن نخستین منشور رنگرزها به نام ورشیپفال کمپانی آو دایرز به سال ۱۴۷۱ میلادی به‌وجود آمد.
تا اواسط قرن نوزدهم، تمامی مواد رنگرزی از منابع طبیعی به دست می‌آمدند. کتابی در مورد رنگرزی و چاپ چلوار توسط پارنل در سال ۱۸۴۴ میلادی نوشته شده و آمار خوبی دربارهٔ مواد رنگرزی طبیعی که قبل از تولید مواد رنگرزی مصنوعی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، داده‌است.
در انگلستان، فرانسه و آلمان، گیاهی به نام ایساتیس کشت می‌شده‌است، از این گیاه ماده فعالی به نام ایندیگوتین استخراج میشد که در رنگرزی جهت به دست آوردن رنگ آبی استفاده میشد. سال ۱۸۵۶ پرکلین ماده رنگرزی مفیدی به نام ماوین تولید کند. در سال ۱۸۵۸ شیمی‌دانی به نام ورگوئین ماده‌ای رنگزا به نام فیوشین را تولید نمود. در سال ۱۸۶۳ لایت فوت برای نخستین بار، روش رنگرزی موفقی با رنگ سیاه بر اساس اکسیداسیون آنیلین که روی پنبه آغشته شده بود کشف کرد. وی در این فرایند محصولی تولید کرد که به نام آنیلین سیاه شناخته شد. از قرون وسطی تا زمان حال تولید مواد رنگزا با گسترش چشمگیری مواجه بوده‌است، امروزه کارخانه‌های زیادی در زمینه تولید مواد رنگزا که ماده اساسی رنگرزی‌است، فعال بوده‌اند.
پیشینه رنگرزی در ایران
رنگرزی در ایران سابقهٔ دیرینه‌ای دارد. پیش از اسلام، به خصوص شواهدی همچون اشارهٔ گزنفون مورخ یونانی، به کارگاه قالی بافی شاهان هخامنشی در شهر سارد مربوط به ۴۰۰ سال قبل از میلاد و نوشته‌هایی دربارهٔ قالی ارغوانی رنگ، روی قبر کوروش و کهن‌ترین اثر دارای گره ایران، که تا به حال نخستین نمونه قالی ایران محسوب شده و توسط پروفسور رودنگر در مغولستان در ناحیه‌ای به نام پازیریک کشف شده‌است، وجود هنر قالی بافی و به پیرو آن صنعت رنگرزی را از آغاز تاریخ ایران باستان به صورت هنری ارزنده و تکامل یافته در منطقه قطعی می‌سازد. در حاشیهٔ فرش پازیریک، نقش تعداد زیادی اسب به چشم می‌خورد و در بافت آن از رنگ‌های سبز، آبی، قرمز و زرد استفاده شده‌است. با بررسی نقوش و همچنین طریقهٔ بافت آن معلوم میشود که دست کم سنت هزار سالهای لازم است تا چنین فنون پیچیده‌ای شکل گیرد.
در | رنگرزی یا صبّاغی به فرایندی گفته میشود که در طی آن کالای نساجی مثل الیاف، نخ، پارچه یا پوشاک در محلولی که شامل مواد رنگزا و مواد شیمیایی میباشد، رنگ‌آمیزی گردد و مولکول‌های رنگ، با دوامی نسبی با مولکول‌های کالای نساجی، پیوند محکمی برقرار نمایند. به عبارت دیگر رنگرزی مهارتی‌است که طی آن مادهٔ رنگزا در درجهٔ حرارت هدایت شده و زمان مشخص، داخل الیاف یا کالای منسوج (بافته شده) نفوذ کرده و آن را رنگ می‌کند. در رنگرزی، مادهٔ رنگزا به‌طور کلی، به همه مواد طبیعی یا شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف یا منسوجات را دارند گفته میشود. رنگ کالای رنگرزی شده نباید به آسانی در اثر شستشو یا در برابر نور از بین برود. رنگرزی و چاپ دو روش رنگ کردن پارچه هستند که تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. رنگرزی سنتی و رنگرزی صنعتی دو روش متداول رنگرزی می‌باشند. کاربری رنگرزی سنتی با نوین شدن صنعت نساجی، رفته رفته کاهش پیدا کرده‌است. از نقاشیهای روی دیواره‌های مقبره‌های مصر باستان چنین استنتاج میشود که از بیش از ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مصری‌ها حصیرهای رنگی می‌ساخته‌اند. رنگرزی در ایران سابقهٔ کهنی دارد. کارگاه قالی‌بافی شاهان هخامنشی در شهر سارد و نوشته‌هایی دربارهٔ قالی ارغوانی رنگ روی آرامگاه کوروش، گواه این مدعا است.
در فرایند رنگرزی چهار عامل نقش اصلی را بازی میکنند که عبارتند از: مواد رنگزا، کالای رنگرزی، مواد شیمیایی کمکی و ماشین‌های رنگرزی. مواد رنگزایی که در رنگرزی استفاده میشوند ممکن است منبع طبیعی یا مصنوعی داشته باشند. رنگرزی با چاپ کلاقه‌ای، گره‌ای و کاتازوم سه سبک مختلف رنگرزی از لحاظ نحوهٔ ایجاد نقوش گوناگون بر روی پارچه، می‌باشند.
در رنگرزی سنتی ابزاری نظیر ظرف (پاتیل)، دماسنج، همزن و ظروف شیشه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین نمکهای فلزی مثل انواع زاج، مواد قلیایی مثل آمونیاک و ماده اصلی یعنی آب که محیط رنگرزی را تشکیل میدهد، در فرایند رنگرزی سنتی کاربرد گسترده‌ای دارند.
ماشین‌های رنگرزی نخستین از وسایل بسیار ساده‌ای تشکیل می‌شدند ولی به مرور زمان پیشرفتهای قابل ملاحظه‌ای در این صنعت به وجود آمد و برای رنگرزی، ماشین‌های مدرن و خودکار ساخته شدند.
رنگرزی شیوه‌های متفاوتی دارد که میتوان از رنگرزی گره‌ای، کاتازوم و چاپ کلاقه‌ای نام برد. بررسی تأثیرات فرایند رنگرزی بر روی محیط زیست در همهٔ کشورها و کل کرهٔ زمین بسیار حائز اهمیت است. بسیاری از کشورهای در حال توسعه مقررات خاصی در زمینه نوع رنگ‌های مصرفی، روشهای گوناگون آن و دفع پساب‌های حاصل، تدوین نکرده‌اند.
واژه‌شناسی
رنگرزی = رنگ + رَز + ی. «رز» ستاک حال (بن مضارع) مصدر «رَزیدن» یا «رَشتن» یا «رُشتن» به معنی رنگ کردن است. پس «رزی» اسم مصدر رشتن و رنگرزی به معنای رنگ‌آمیزی با رنگ و آغشتن به رنگ (نه چیز دیگر) است.
پیشینه
گیاهانی که دارای مواد و مایعات رنگین هستند، نقطه آغازی بهره‌مندی از این گیاهان برای انسان میباشد. انسان در ابتدا از مواد رنگین برای خود آرایی خود استفاده می‌کردند. این کار در ابتدا توسط مردان انجام شد. هدف از این کار جلب توجه زنان و دور شدن دشمنان، بوده‌است. این روش در بین مردمان آفریقایی و قبیله‌های بومی استرالیا وجود دارد. پس از سالها با شناخت و روشهای تهیه الیاف، از آن برای رنگرزی بهره بردند.
پیشینه رنگرزی در جهان
بیش | نام گرفت.
تاریخچه نیل طبیعی
نیل در هند که اولین مرکز تولید و پروش گسترده آن بود استفاده میشد. ایندیگوفرا تینکتوریا و خیلی از گونه‌های گیاهان نیل، بومی هند هستند. نیل به عنوان رنگ استفاده میشد و به یونان و روم راه پیدا کرد و جزو محصولات زینتی با ارزش قرار گرفت.
نیل جزو قدیمی‌ترین رنگ‌هایی است که برای رنگرزی و چاپ مورد استفاده قرار میگرفت. خیلی از کشورهای آسیایی مانند هند، چین، ژاپن و دیگر کشورهای جنوب شرقی آسیا، قرن‌ها از نیل برای رنگرزی استفاده می‌کردند (رنگرزی ابریشم). این رنگ در تمدن‌های کهن، مثل بین‌النهرین، مصر، یونان، روم، بریتانیا، آمریکای مرکزی، پرو، ایران و آفریقا نیز شناخته شده بود.
اعتقاد بر این است که هند قدیمی‌ترین مرکز رنگرزی در دنیای کهن بوده‌است. هند نخستین تأمین‌کننده نیل اروپا در عصر روم و یونان بوده‌است. ارتباط هند با نیل، بازتابی بر کلمهٔ یونانی به معنی رنگرزی دارد، ایندیکون (ινδικόν, Indian). رومی‌ها با لاتین کردن آن را به ایندیکوم تبدیل کردند که در گویش ایتالیایی و سپس انگلیسی به واژه ایندیگو تبدیل شد.
در بین‌النهرین، روی یک کتیبه بابلی مربوط به قرن ۷ پیش از میلاد با خط میخی، دستورالعملی برای رنگرزی پشم وجود دارد که پشم لاجوردی رنگ با تکرار غوطه‌ور کردن و در معرض هوا قرار دادن پارچه به دست می‌آید. نیل از مهمترین وارداتی بود که از هند انجام میشد. رومی‌ها از نیل به عنوان رنگ برای نقاشی و مواد دارویی و آرایشی استفاده می‌کردند. نیل از محصولات زینتی‌ای بود که توسط تاجرهای عربی به مناطق مدیترانه‌ای وارد میشد.
در قرون وسطا، نیل به یک کالای نایاب در اروپا تبدیل شده بود و موجب جایگزینی گیاه وسمه برای رنگرزی شد. اواخر قرن ۱۵ میلادی، کاشف پرتقالی، واسکو داگاما یک مسیر به سوی هند کشف کرد که موجب برقراری تجارت مستقیم با هند، جزایر ملوک، چین و ژاپن شد. این امر موجب رهایی از عوارض سنگینی شد که از سوی دلال‌های ایران، شام و یونان بر آنها تحمیل میشد و مسیر طولانی و خطرناکی که قبلاً مورد استفاده بود را تغییر داد. بنابراین واردات و استفاده از نیل در اروپا به‌طور چشمگیری افزایش یافت. بیشتر این واردات از بندرهای پرتقال، هلند و انگلیس انجام میشد. اسپانیا نیز این رنگ را از مستعمره‌های خود در آمریکای جنوبی وارد می‌کرد. کشت و زرع وسیعی توسط قدرت‌های اروپایی در نواحی استوایی انجام شد که اکثر آن در جاماییکا و کارولینای جنوبی، با بیشترین نیروی کار از برده‌های آفریقایی و آمریکایی-آفریقایی انجام میشد. زراعت نیل در جزایر ویرجین نیز رونق گرفت. هرچند در قرن ۱۶ میلادی، فرانسه و آلمان، واردات نیل را برای حمایت از صنایع رنگ وسمه بومی، ممنوع اعلام کردند.
نیل، مبدأ و اساس پارچه‌های سنتی سراسر غرب آفریقا بود. از کوچ‌نشین‌های طوارقی صحرای بزرگ آفریقا تا کامرون، لباس‌های نیلی نشانهٔ ثروتمندی بودند. در بیشتر مناطق، زنها لباس‌ها را رنگرزی می‌کردند. یوروباهای نیجریه و مالی‌ها به‌خاطر مهارتشان در رنگرزی معروف بودند. در میان مردهای رنگرز هاوسایی، کار کردن در دخمه‌های رنگرزی، بنیاد ثروت شهر باستانی کانو بوده و هم‌اکنون نیز در حال تجارت در همان دخمه‌ها دیده میشوند.
در ژاپن، نیل در دورهٔ ادو اهمیت خاصی پیدا کرد، زیرا استفاده از ابریشم ممنوع بود و ژاپنی‌ها دست به واردات و | دریانوردی فینیقی‌ها و هنر آنها را در کشتی‌سازی در تاریخ زبانزد بوده‌است. این قوم با تسلط بر ستاره قطبی می‌توانستند در شب دریانوردی کنند. فنیقی‌ها در کرانه‌های دریای مدیترانه بالاخص لبنان سکنی گزیدند و خود را کنعانیان می‌نامیدند، کلمه فنیقیه معرب phoinike) Φοινίκη) یعنی نامی است که یونانی‌ها به این مملکت داده بودند و احتمالاً به معنای رنگ ارغوانی است و با نام کنعان پیوند دارد.
فنیقی‌ها چون بین دو ملت متمدن قدیمی تر، یعنی مصری‌ها و بابلی‌ها واقع بودند، علوم و فنون زیادی را از آنها اقتباس کردند و شهرهای متعددی را در ساحل دریای مدیترانه بنا کردند که چندین شهر آنها بسیار معروف شدند. قوم فنیقی موفق نشدند دولت واحدی را تشکیل دهند و هر شهر آنها امیر یا پادشاهی مخصوص به خود را داشت اما همگی شاخه‌های این قوم در دریانوردی شهرتی بسزا یافتند. در کتاب «خاستگاه فنیقی بریتانیایی‌ها، اسکات‌ها و ساکسون‌ها» لارنس آستین وادل معتقد است، فنیقی‌ها در واقع ادامهٔ اقوام هیتی‌ها هستند که در ممالک سوری-هیتی می‌زیستند و در نتیجه تحت تأثیر اقوام سمیتیک قرار گرفتند. دلیل اینکه برخی فنیقی‌ها را سمیتیک می‌خوانند صرفاً از آن روی است که آنها از راست به چپ می‌نوشتند، این در حالی است که از راست نویسی در بین برخی دیگر از آریایی‌ها نیز رخ داده‌است … بنا به گفتهٔ لارنس آستین وادل، از جمله افرادی که در زمان او نگاشته‌هایی از راست‌به‌چپ نوشته شده‌است، آشوکا بود که در زمان وی آثار بودایی از راست به چپ نگاشته شدند.
سازمان مملکتی فینیقی‌ها تشکیل شده از مناطقی بود که باید آنها را دولت شهر نامید؛ که مهمترین آنها صیدا و بوبلوس (جبیل) بود، فنیقی‌ها در دیگر نقاط جهان نیز دولت شهرهایی داشتند که، کارتاژ از جمله این نواحی بود. آنها کم و بیش تحت تأثیر و استیلای مصری‌ها قرار داشتند.
فینیقی‌ها در تمام بنادر مدیترانه شمالی تجارت این منطقه را به خود اختصاص داده‌بودند. مستعمرات و تجارتخانه‌های فنیقی در تمام عالم قدیم پراکنده بود. این مردم از طرف غرب تا جزیره‌های بریتانیا و از طرف شرق تا نزدیکی هندوچین تجارت می‌کردند، و بر اساس شواهدی که کشف شده مستعمراتی داشته‌اند. فینیقی‌ها مکرراً از جانب آشوری‌ها مورد حمله قرار می‌گرفتند. این قوم، در دریانوردی مهارت تام یافتند در نتیجه فنیقی‌ها، به تابعیت درآمدن مقطعی، تحت ملل دیگر، زیاد اهمیت نمی‌دادند، زیرا همچنان در دریاها و مستعمرات تحت اقتدار خود باقی می‌ماندند و دریانوردان فنیقی کمتر در اندیشه آفریدن یک نیروی نظامی بودند. دریانوردان فنیقی در سواحل سوریه و جزیره کرت و جزایر یونان دریانوردی می‌کردند و کار آنها صید صدف‌های مخصوصی بود که از آنها رنگ ارغوانی به دست می‌آمد. تهیه رنگ پارچه‌های پشمی ارغوانی در آن موقع مخصوص کارگاه‌های صیدا و صور بود. همچنین بازرگانی و دادوستد عطریات، فلزات، سنگهای قیمتی، چوب لبنان و دیگر فراورده‌های خاورزمین و برده‌فروشی بدست آنها صورت میگرفت. مهارت فنیقی‌ها در امور بازرگانی سبب شد که اکثر بازارهای آن روز از مشرق مدیترانه تا اسپانیا، بدست آنها باشد. شواهدی دردست است که مردمان فینیقی از هند کالا می‌خریدند و به مدیترانه وارد شده و در سواحل جنوبی و شمالی آن می‌فروختند.
دریانوردان فنیقی به سواحل دوردست فرانسه واسپانیا سفر می‌کردند تا محصولات مردم خود را با غله و فلزهای آنان مبادله | قرمزدانه نپال و کاسیل (مکزیک) است. نام علمی این رنگ اسید کارمینیک است. انواع قرمزدانه عبارتند از: قرمزدانه هندی، لهستانی، مکزیکی، ارمنی، کرم ورمیلو. برای دندانه قرمزدانه از آب زرشک، قارا و آب انگور استفاده میکنند. به‌طور کلی قرمزدانه مادهٔ اولیهٔ رنگ‌های گُلی تا قرمز آتشی میباشد و در نوع خود از بهترین رنگ‌های حیوانی محسوب میشود. این رنگ یاقوتی بسیار زیبا که عمدتاً در شرق ایران و نواحی کرمان و خراسان و در برخی فرشهای کاشان و گاه بیجار استفاده می‌شده‌است، از این حشره است برخی مدارک تاریخی و افسانه‌ها حکایت از آن دارد که نوعی از این حشره به شکل کرم قرمز رنگی (به نامهای کرم کرمز و قرمز که نام کرمان را هم منسوب به آن می‌دانند ) در ایران وجود داشته و به صورت رنگ صادر می‌شده‌است. در گذشته کشت نوعی از این حشره د ر کناره‌های خلیج فارس و بلوچستان رایج بوده و هم‌اکنون نیز نوعی از این حشره در سواحل جنوبی ایران یافت میشود ولی ارزش رنگی ندارد.
به علت آنکه کل بدن حشره قرمز دانه رنگ است به سهولت پودر میشود یا به صورت خمیر یا لاک استفاده میشود. در آب سرد به میزان کم و در آب گرم به میزان بیشتری حل میشود. بازده رنگرزی با قرمز دانه بسیار بالاست. قرمز دانه در مقابل ترکیبات فلزی تغییرات رنگی بسیار جالبی از صورتی روشن تا ارغوانی و بنفش تیره از خود نشان میدهد. این زمان به خاطر بهای گران قرمز دانه کاربرد آن در رنگرزی کم شده‌است ولی ارزش بسیار بالای فرش‌هایی که در گذشته با قرمز دانه رنگ شده‌است احیای مجدد استفاده از این رنگ را توجیه پذیر می‌سازد.
بز غنج یا بز غنج دانه:پوست یک نوع پستهٔ کوهی است، از این ماده برای مواد اولیه رنگ خاکستری تامشکی به‌شمار می‌آید. در این پوست مادهٔ تانن وجود دارد که برای دندانه برای تثبیت قرمز دانه استفاده میشود.
برگ مو:
از برگ مو رنگ زرد بدست می‌آید. لکن از مواد اولیه برای بدست آوردن رنگ‌های چمنی، سبز سیر و زرد لیمویی نیز میباشد.
زعفران:
این گیاه در قائنات، تربت، کاشمر و اصطهبانات کشت میشود و از آن رنگ زرد بدست می‌آید لکن به جهت گرانی این ماده کمتر در رنگرزی استفاده میشود.
مواد رنگزای مصنوعی
مواد رنگزای مصنوعی را به‌طور کلی بر پایه خواص آنها و ساختمان شیمیایی مواد طبقه‌بندی میکنند. شیوهٔ دیگر دسته‌بندی رنگ‌ها بر اساس روش استفاده آنها در رنگرزی میباشد. اسلوب و تکنیک رنگرزی به ساختمان، طبیعت الیاف یا کالای مورد رنگرزی وابستگی دارد. به عبارت دیگر رنگرزی پشم و ابریشم و دیگر الیاف به دست آمده از حیوانات با رنگرزی پنبه و الیاف به دست آمده از گیاهان تفاوت دارد. در رنگرزی همواره ساختمان شیمیایی الیاف مشخص‌کننده نوع رنگ مورد نیاز و تکنیک رنگرزی میباشد. به عنوان نمونه الیاف طبیعی-حیوانی مثل ابریشم و پشم از پروتئین تشکیل شده‌اند و دارای گروه‌های اسیدی و بازی می‌باشند. این گروه‌ها نقاطی هستند که در آنها مولکول رنگ خود را به الیاف وصل می‌کند، بنابراین برای رنگرزی این گونه الیاف باید از رنگ‌هایی که دارای بنیان اسیدی و بازی هستند استفاده کرد.
پنبه یک کربوهیدرات میباشد و تنها دارای پیوندهای خنثی از نوع اتری و گروه‌های هیدروکسیل است. در این | مراسم چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۶۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران |
d6f71578-1b89-43ca-bccb-df4bd80aae3b | رنگدانه | معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.» | رنگدانه‌ی ارغوانی صوری چگونه به‌دست می‌آید؟ | false | {
"answer_start": [
146
],
"text": [
"مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری»"
]
} | ارغوانی صوری (از شهر صور لبنان)، رنگی است که با نامهای ارغوانی شاهی یا ارغوانی امپراتوری شناخته میشود. نخستین بار فینیقیان آن را ساخته‌اند. این رنگ از یک نوع حلزون دریایی از خانوادهٔ حلزون‌های خاردار به دست می‌آمده است و در جهان باستان ارزش بسیار بالایی داشته است.
این رنگ بسیار گران بوده است: تئوپومپوس در سده ۴ پیش از میلاد از تبادل ارغوانی صوری با نقره در آسیای میانه گزارش داده است.
ارغوانی صورتی (Tyrian Pink) (Hex: #B80049) (RGB: 184, 0, 73)
ارغوانی امپراتوری میانه (Medium Imperial Purple) (Tyrian Red) (Hex: #990024) (RGB: 97, 64, 81)
ارغوانی امپراتوری (Imperial Purple) (Hex: #66023C) (RGB: 102, 2, 60)
منابع
ویکی انگلیسی
اعضای برومید
رنگدانه‌های آلی
رنگ‌ها
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
فراورده‌های نرم‌تنان
فرهنگ امپراتوری روم شرقی
پوشاک دوران بیزانس | منابع غیرمعمول مثل مواد گیاهی، ضایعات حیوانی، حشرات و نرم‌تنان، در فواصل طولانی برداشت و تجارت میشد. هزینه استفاده بعضی از این رنگ‌ها گران بوده یا امکان مخلوط نمودن آنها با طیفی از رنگدانه‌های موجود امکان‌پذیر نبوده‌است. رنگ آبی و بنفش بخاطر هزینه‌هایی که داشت، مخصوص خانواده سلطنتی شد.
معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.»
رنگدانه‌های معدنی در مسافت‌های طولانی نیز داد و ستد میشد. تنها راه بدست آوردن رنگ آبی بسیار تیره و غنی از رنگ، استفاده از سنگ نیمه قیمتی لاجورد بود تا بتوان رنگدانه‌ای بنام سرمه‌ای بوجود آورد و بهترین منابع دستیابی به لاجورد دور از دسترس بود. ”یان وان آیک” نقاش فلاندری قرن ۱۵، معمولاً در آثار خود از رنگ آبی استفاده نمی‌کرد. اگر تصویر شخصی را با سرمه‌ای نقاشی و رنگ آمیزی می‌نمود، نشان از تجملات زیاد آن شخص بود و اگر یک مشتری از وی می‌خواست تا از رنگ آبی در تصویر خود استفاده کند، وی موظف به پرداخت پول بیشتری میشد. زمانی که یان آیاک از لاجورد استفاده می‌نمود هیچگاه آن را با دیگر رنگ‌ها ترکیب نمی‌کرد. در عوض او لاجورد را به شکل خالص و تقریباً به عنوان لعاب تزئینی بکار می‌برد. قیمت گزاف لاجورد هنرمندان را مجبور به جستجوی رنگدانه جایگزین ارزانتر، هم معدنی (آزوریت، مینای لاجوردی) و هم بیولوژیکی (نیل پر طاووس) نمود.
با فتح یک امپراطوری جدید توسط اسپانیا در قرن ۱۶، رنگدانه‌ها و رنگ‌های جدیدی به مردم هر دو طرف اقیانوس اطلس معرفی شد. کارمین، یک رنگدانه و رزانه‌ای است که از یک حشره انگلی در آمریکای مرکزی و جنوبی به وجود می‌آید که در اروپا از ارزش و موقعیت ویژه‌ای برخوردار شد. کارمین، از برداشت، خشک نمودن و خردکردن حشره قرمزدانه مکزیکی بدست می‌آید. بدین سبب کارمین در رنگزنی پارچه، رنگ مواد غذایی، رنگ بدن، یا به فرم رنگدانه دریاچه‌ای، تقریباً در هر نوع از رنگ یا لوازم آرایشی، استفاده میشد و هنوز هم میشود.
بومیان پرو رزانه‌های حشره قرمزدانه را برای استفاده در منسوجات دستکم در سال ۷۰۰ (CE)، تولید می‌نمودند. اما اروپایی‌ها تا قبل از آن چنین رنگی را ندیده بودند. زمانی که اسپانیا به امپراطوری آزتک در سرزمینی که امروزه مکزیک نامیده میشود، یورش بردند، به بهره‌برداری ازفرصت‌های تجاری این رنگ سرعت عمل بخشیدند. بعد از نقره، کارمین تبدیل به دومین صادرات با ارزش منطقه شد. رنگدانه‌های تولید شده از حشره قرمزدانه مکزیکی برای کاردینال‌های کاتولیک رداهای چشم‌نواز و برای انگلیسی‌ها «کت قرمز» یونیفورم‌های ممتاز را به ارمغان آورد. این مسئله که منبع حقیقی رنگدانه یک حشره است، تا زمانی‌که بیولوژیست‌ها در قرن | رودوپسین ، یک رنگدانه زیستی است که در سلول‌های حساس به نور شبکیه وجود دارد و مسئول نخستین اتفاق در هنگام احساس نور است.
کارکرد
رودوپسین از گروه گیرنده‌های جفت‌شونده G پروتئین است. این رنگدانه ارغوانی در غشای یاخته‌های استوانه‌ای شبکیه وجود دارد و به نور کم حساس است. این رنگدانه از دو جزء اپسین (Opsin) و رتینال (آلدئیدویتامین آ) تشکیل شده است. گروه مولکول‌های رنگی 11 سیس رتینال هنگامی که در معرض نور قرار می گیرند به ایزومر رتینال ترانس تغییر حالت می‌دهند. از ایزومریزاسیون همین مولکول رودوپسین است که با واسطه اپسین گیرنده G پروتئین فعال شده و سیگنال‌های محرک به مغز ارسال میشود.
ترکیب‌های دیگری از این رنگدانه مانند melanopsin در دیگر پستانداران دیده میشود.
ویتامین آ
رودوپسین (رنگدانهٔ مسئول دیدن در نور کم) در شبکیه چشم وجود دارد و از یک پروتئین به نام اوپسین و رتینال (نوع فعال ویتامین آ) تشکیل میشود. چون رتینال در واقع فرم الدئیدی ویتامین آ است و از آن تولید میشود، به همین دلیل کمبود ویتامین آ در رژیم غذایی موجب اختلال در ایجاد رودوپسین در چشم و نهایتاً شب‌کوری میشود.
جستارهای وابسته
ویتامین آ
یاخته استوانه‌ای
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی بازبینی 9 تیر
بینایی
پروتئین‌های انسانی
چشم
رنگدانه‌های زیستی
ژن‌های روی کروموزوم ۳ انسان
گیرنده‌های جفت‌شونده با پروتئین جی
گیرنده‌های حسی
ویکی‌سازی رباتیک | بنفش نام رنگی است که در میان دو رنگ ارغوانی و آبی قرار دارد. بنفش از ترکیب رنگ‌های آبی و سرخ به دست می‌آید؛ ولی مقدار آبی آن بیشتر از سرخ است و در موج ۳۸۰ نانومتر تا ۴۵۰ نانومتر قرار دارد.
بنفش رابطهٔ نزدیکی با ارغوانی دارد. در اپتیک، بنفش یک رنگ طیفی است (با اشاره به رنگ طول موج‌های مختلف منفرد نور) و ارغوانی رنگ ترکیب‌های مختلفی از نور قرمز و آبی (یا بنفش) است، که برخی از آنها را انسان‌ها یکسان می‌دانند. در کاربردهای رایج، هر دو به رنگ‌هایی که بین آبی و قرمز وجود دارد اشاره دارند. بنفش به آبی نزدیکتر و ارغوانی نزدیک به قرمز است. به همین ترتیب، در چرخ رنگی نقاشان سنتی، بنفش و ارغوانی هر دو بین آبی و قرمز قرار دارند و بنفش نزدیک به آبی است.
بنفش دارای سابقه طولانی در ارتباط با اصالت و خاندان سلطنتی است، در اصل به‌دلیل اینکه رنگ ارغوانی صوری (Tyrian purple) در دوران باستان بسیار گران بود. امپراتورهای روم نیز مانند امپراتوران بیزانس لباس‌های بنفش می‌پوشیدند. در قرون وسطی بنفش توسط اسقف‌ها و استادان دانشگاه پوشیده میشد و غالباً در هنر به‌عنوان رنگ لباس‌های مریم باکره مورد استفاده قرار میگرفت. در هندوئیسم و بودیسم بنفش با چاکره تاج همراه است. براساس بررسی‌های انجام شده در اروپا و ایالات متحده، بنفش رنگی است که اغلب مردم با برونگرایی و فردگرایی، غیرمتعارف، مصنوعی و ابهام در ارتباط می‌دانند.
رنگدانه بنفش
در دهه ۵۰، خانواده جدیدی از رنگدانه‌های آلی مصنوعی بنفش بنام کیناکریدون وارد بازار شدند. در ابتدا در سال ۱۸۹۶ کشف شده بود، اما تا سال ۱۹۳۶ ساخته نشده بودند و تا دهه ۱۹۵۰ تولید نمی‌شدند. رنگ‌های این گروه از رنگ قرمز عمیق تا بنفش رنگ متغیر بوده و فرمول مولکولی C20H12N2O2 را دارند. آنها در برابر نور خورشید و شستشو مقاومت زیادی دارند و در رنگ‌های روغنی، رنگ‌های آبی و آکریلیک‌ها و همچنین در پوشش‌های اتومبیل و سایر روکش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاریخچه
بنفش یکی از قدیمی‌ترین رنگ‌هایی است که انسان مورد استفاده قرار داده‌است. اثری از بنفش بسیار تیره، ساخته شده توسط سنگ منگنز معدنی، مخلوط با آب یا چربی حیوانات و سپس بر روی دیواره غار برشته شده، در هنر غار ماقبل تاریخ در Pech Merle، در فرانسه یافت میشود که قدمت آن در حدود بیست و پنج هزار سال است. همچنین در غار Altamira و Lascaux یافت شده‌است. گاهی اوقات به عنوان جایگزینی برای زغال سیاه استفاده میشد. چوب منگنز، که برای نقاشی استفاده میشود، در مکانهایی که انسان نئاندرتال در فرانسه و فلسطین می‌زیسته، یافت شده‌است. از میان ابزارهای سنگ‌زنی در سایت‌های مختلف، به نظر میرسد که از این رنگ برای رنگ‌آمیزی بدن و تزئین پوست حیوانات نیز استفاده شده‌است.
اخیراً، نخستین تاریخ‌های نقاشی غارها به دورتر از ۳۵۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. نقاشیهای دستی روی دیوارهای سنگی در استرالیا حتی قدیمی‌تر هستند و قدمت آنها به ۵۰۰۰۰ سال میرسد.
انواع توت‌ها از جنس تمشک مانند تمشک‌سیاه منبع مشترک رنگ‌ها در دوران باستان بودند. مصریان باستان با ترکیب آب میوه توت با انگورهای خرد شده سبز، نوعی رنگ بنفش ایجاد می‌کردند. مورخ رومی، پلینیس پیر گزارش داده‌است که مردمان سرزمین گل برای رنگ‌آمیزی لباس برده‌ها از رنگ بنفش | کانتاگزانتین یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۵۲۸۱۲۲۷ و جرم مولی 564.82 g/mol میباشد. فرمول شیمیایی C40H52O2 بوده از گروه کاروتنوئید و شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای ارغوانی است. این رنگدانه در بدن برخی از جانداران مختلف مانند شانک‌ماهیان دیده میشود.
جستارهای وابسته
گزانتین
کاروتنوئید
منابع
اختلالات رنگدانه انسان
افزودنی‌های عدد ئی
تتراترپن‌ها
ترکیبات شیمیایی کشف‌شده در باکتری
ترکیب‌های شیمیایی آرایشی
رنگ‌های خوراکی
کاروتنوئید | صدف فرفری نواری (Hexaplex trunculus) نوعی حلزون دریایی است که از آن در تهیه رنگ ارغوانی استفاده میکنند.
زیستگاه اصلی این جانور پیرامون دریای مدیترانه است.
در اوقات معین از سال، صخره‌ها با حلزون پوشیده میشود، این حلزون‌ها یکی یکی برداشته شده و به آرامی و ملایمت فشرده میشوند تا ماده رنگی از غده مجاور مجرای تنفسی آنها خارج و به روی الیاف بریزد و بعد حلزون‌ها را به ساحل برمی‌گردانند تا زمانی که مجدداً بخواهند ماده رنگی را بگیرند. این ماده رنگی به دلیل نیاز زیاد به حلزون و زحمت آن بسیار گران میباشد.
رنگ ارغوانی به دست آمده از صدف فرفری نواری امروزه در رنگرزی خامه فرش در ایران کاربرد ندارد اما در برخی سواحل مکزیک هنوز استفاده میشود.
منابع
بی‌مهرگان
حلزون‌های خاردار
رنگدانه‌ها
زیاگان اسپانیا
جانداران پدیدآمده در پلیوسن و هنوز منقرض‌نشده
نرم‌تنان اروپا | سرخ بنفش یا رنگدانه ارغوانی (رنگدانه سرخ-بنفش) روشی را نشان میدهد که رنگ بنفش (سرخ-بنفش) به‌طور معمول در رنگدانه‌ها، رنگ‌ها یا مدادهای رنگی در دهه ۱۹۵۰ روی مدل رنگی قدیمی RYB بازتولید میشد. این رنگ در سمت چپ نمایش داده میشود و با رنگ وب سرخ بنفش متوسط یکسان است.
گوناگونی سرخ بنفش
کوبی
اسطوخودوس صورتی
پوسی
سرخ بنفش کمرنگ
بنفش سرخ
سرخ ارغوانی
سرخ شدن
اسمیتن
سرخ بنفش متوسط
فاندانگو
فلیرت
ستاره پاپ
مربای جازبری
شرابی
بیزانتیس
بادمجانی
منابع
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
سایه‌های سرخابی | چال یک منطقهٔ مسکونی در بلغارستان است که در شهرستان کروموفگراد واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای بلغارستان
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای استان کرجالی | چرنی رید یک منطقهٔ مسکونی در بلغارستان است که در ایوالوفگراد واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای بلغارستان
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای استان خاسکوو | چناق‌بلاغ یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان بروان شرقی بخش ترکمان‌چای شهرستان میانه واقع شده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان میانه
مناطق مسکونی در شهرستان اردبیل |
6569b93a-daf5-4ebf-a787-eb0761bbe7c0 | رنگدانه | معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.» | طبق گزارش تئوپمپ، تاریخ‌شناس یونانی، در شهر کولوفون رنگ بنفش با چه چیزی معامله میشد؟ | false | {
"answer_start": [
617
],
"text": [
"نقره"
]
} | منابع غیرمعمول مثل مواد گیاهی، ضایعات حیوانی، حشرات و نرم‌تنان، در فواصل طولانی برداشت و تجارت میشد. هزینه استفاده بعضی از این رنگ‌ها گران بوده یا امکان مخلوط نمودن آنها با طیفی از رنگدانه‌های موجود امکان‌پذیر نبوده‌است. رنگ آبی و بنفش بخاطر هزینه‌هایی که داشت، مخصوص خانواده سلطنتی شد.
معمولاً بدست آوردن رنگدانه‌های بیولوژیکی کاری دشوار بوده و جزئیات ساخت آن نزد سازندگانش محرمانه باقی می‌ماند. «ارغوانی صوری» رنگدانه‌ای است که از مخاط یکی از انواع گونه‌های «صدف فرفری نواری» بدست می‌آید. تولید ارغوانی صوری برای استفاده در رنگزنی پارچه از اوایل سال ۱۲۰۰ (BCE) توسط فینیقی‌ها آغاز و پس از آن توسط یونانی‌ها و رومی‌ها تا سال ۱۴۵۳ (CE)، با سقوط قسطنطنیه ادامه یافت. تولید این رنگدانه پیچیده و گران بوده و استفاده از مواردی که با آنها رنگ میشد نماد قدرت و ثروت بوده‌است. تاریخ‌شناس یونانی «تئوپمپ» که در قرن ۴ (BCE)می‌نگاشته، گزارش نموده است که «در شهر کولوفون (در آسیای میانه) رنگ بنفش برای رنگزنی، با نقره معامله میشد.»
رنگدانه‌های معدنی در مسافت‌های طولانی نیز داد و ستد میشد. تنها راه بدست آوردن رنگ آبی بسیار تیره و غنی از رنگ، استفاده از سنگ نیمه قیمتی لاجورد بود تا بتوان رنگدانه‌ای بنام سرمه‌ای بوجود آورد و بهترین منابع دستیابی به لاجورد دور از دسترس بود. ”یان وان آیک” نقاش فلاندری قرن ۱۵، معمولاً در آثار خود از رنگ آبی استفاده نمی‌کرد. اگر تصویر شخصی را با سرمه‌ای نقاشی و رنگ آمیزی می‌نمود، نشان از تجملات زیاد آن شخص بود و اگر یک مشتری از وی می‌خواست تا از رنگ آبی در تصویر خود استفاده کند، وی موظف به پرداخت پول بیشتری میشد. زمانی که یان آیاک از لاجورد استفاده می‌نمود هیچگاه آن را با دیگر رنگ‌ها ترکیب نمی‌کرد. در عوض او لاجورد را به شکل خالص و تقریباً به عنوان لعاب تزئینی بکار می‌برد. قیمت گزاف لاجورد هنرمندان را مجبور به جستجوی رنگدانه جایگزین ارزانتر، هم معدنی (آزوریت، مینای لاجوردی) و هم بیولوژیکی (نیل پر طاووس) نمود.
با فتح یک امپراطوری جدید توسط اسپانیا در قرن ۱۶، رنگدانه‌ها و رنگ‌های جدیدی به مردم هر دو طرف اقیانوس اطلس معرفی شد. کارمین، یک رنگدانه و رزانه‌ای است که از یک حشره انگلی در آمریکای مرکزی و جنوبی به وجود می‌آید که در اروپا از ارزش و موقعیت ویژه‌ای برخوردار شد. کارمین، از برداشت، خشک نمودن و خردکردن حشره قرمزدانه مکزیکی بدست می‌آید. بدین سبب کارمین در رنگزنی پارچه، رنگ مواد غذایی، رنگ بدن، یا به فرم رنگدانه دریاچه‌ای، تقریباً در هر نوع از رنگ یا لوازم آرایشی، استفاده میشد و هنوز هم میشود.
بومیان پرو رزانه‌های حشره قرمزدانه را برای استفاده در منسوجات دستکم در سال ۷۰۰ (CE)، تولید می‌نمودند. اما اروپایی‌ها تا قبل از آن چنین رنگی را ندیده بودند. زمانی که اسپانیا به امپراطوری آزتک در سرزمینی که امروزه مکزیک نامیده میشود، یورش بردند، به بهره‌برداری ازفرصت‌های تجاری این رنگ سرعت عمل بخشیدند. بعد از نقره، کارمین تبدیل به دومین صادرات با ارزش منطقه شد. رنگدانه‌های تولید شده از حشره قرمزدانه مکزیکی برای کاردینال‌های کاتولیک رداهای چشم‌نواز و برای انگلیسی‌ها «کت قرمز» یونیفورم‌های ممتاز را به ارمغان آورد. این مسئله که منبع حقیقی رنگدانه یک حشره است، تا زمانی‌که بیولوژیست‌ها در قرن | بنچاک(بنچاق) اَوْرامان از آثار به جای مانده به خط پارتی (پهلوی اشکانی) متشکل از سه سند معامله است. این سه سند معامله مربوط به فروش دو تاکستان و یک زمین دیگر که بر روی پوست آهو نوشته شده، در غاری در اورامان در استان کردستان پیدا شده و اکنون در کتابخانهٔ بریتانیا نگاهداری میشود. دو سند از این سه سند، به خط و زبان یونانی است. هر دو تاریخ سلوکی دارد که یکی معادل ۸۸/۸۷ پیش از میلاد و دیگری معادل ۲۱/۲۲ پیش از میلاد است. در پشت یکی از آنها چند واژه‌ای به زبان پارتی نوشته شده که خلاصهٔ متن یونانی است و احتمالاً تاریخ نگارش آن نسبت به متن یونانی جدیدتر است. سند سوم فقط به خط و زبان پارتی است و تاریخ اشکانی دارد که برابر سدهٔ یکم میلادی (احتمالاً ۵۲ یا ۵۳ م.) است. خط پارتی این متن به خط سفالینه‌های نسا شباهت دارد.
نام دو نفر طرف معامله در این اسناد «پاتَسپَک، پسر تیرِن» و «آویل، پسر باینین» نگاشته شده‌است.
نوشته‌های بنچاق توسط الیس مینز باستان‌شناس و لغت‌شناس بریتانیایی از زبان‌های باستانی ترجمه و در «ژورنال مطالعات هلنی (یونانی)» منتشر شد.
جستارهای وابسته
اورامان
خط پهلوی
پانویس
منابع
۱. زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن/ژاله آموزگار، احمد تفضلی.-[ویرایش ۲].-تهران:معین،۱۳۷۵.
۲. AVROMAN DOCUMENTS - Encyclopaedia Iranica
اکتشافات باستان‌شناسی در ایران
اورامان
ایران در ۱۹۰۹ (میلادی)
باستان‌شناسی
زبان پارتی
نسخه‌های خطی سده ۱ (پیش از میلاد)
نسخه‌های خطی سده ۱ (میلادی) | بنفش نام رنگی است که در میان دو رنگ ارغوانی و آبی قرار دارد. بنفش از ترکیب رنگ‌های آبی و سرخ به دست می‌آید؛ ولی مقدار آبی آن بیشتر از سرخ است و در موج ۳۸۰ نانومتر تا ۴۵۰ نانومتر قرار دارد.
بنفش رابطهٔ نزدیکی با ارغوانی دارد. در اپتیک، بنفش یک رنگ طیفی است (با اشاره به رنگ طول موج‌های مختلف منفرد نور) و ارغوانی رنگ ترکیب‌های مختلفی از نور قرمز و آبی (یا بنفش) است، که برخی از آنها را انسان‌ها یکسان می‌دانند. در کاربردهای رایج، هر دو به رنگ‌هایی که بین آبی و قرمز وجود دارد اشاره دارند. بنفش به آبی نزدیکتر و ارغوانی نزدیک به قرمز است. به همین ترتیب، در چرخ رنگی نقاشان سنتی، بنفش و ارغوانی هر دو بین آبی و قرمز قرار دارند و بنفش نزدیک به آبی است.
بنفش دارای سابقه طولانی در ارتباط با اصالت و خاندان سلطنتی است، در اصل به‌دلیل اینکه رنگ ارغوانی صوری (Tyrian purple) در دوران باستان بسیار گران بود. امپراتورهای روم نیز مانند امپراتوران بیزانس لباس‌های بنفش می‌پوشیدند. در قرون وسطی بنفش توسط اسقف‌ها و استادان دانشگاه پوشیده میشد و غالباً در هنر به‌عنوان رنگ لباس‌های مریم باکره مورد استفاده قرار میگرفت. در هندوئیسم و بودیسم بنفش با چاکره تاج همراه است. براساس بررسی‌های انجام شده در اروپا و ایالات متحده، بنفش رنگی است که اغلب مردم با برونگرایی و فردگرایی، غیرمتعارف، مصنوعی و ابهام در ارتباط می‌دانند.
رنگدانه بنفش
در دهه ۵۰، خانواده جدیدی از رنگدانه‌های آلی مصنوعی بنفش بنام کیناکریدون وارد بازار شدند. در ابتدا در سال ۱۸۹۶ کشف شده بود، اما تا سال ۱۹۳۶ ساخته نشده بودند و تا دهه ۱۹۵۰ تولید نمی‌شدند. رنگ‌های این گروه از رنگ قرمز عمیق تا بنفش رنگ متغیر بوده و فرمول مولکولی C20H12N2O2 را دارند. آنها در برابر نور خورشید و شستشو مقاومت زیادی دارند و در رنگ‌های روغنی، رنگ‌های آبی و آکریلیک‌ها و همچنین در پوشش‌های اتومبیل و سایر روکش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاریخچه
بنفش یکی از قدیمی‌ترین رنگ‌هایی است که انسان مورد استفاده قرار داده‌است. اثری از بنفش بسیار تیره، ساخته شده توسط سنگ منگنز معدنی، مخلوط با آب یا چربی حیوانات و سپس بر روی دیواره غار برشته شده، در هنر غار ماقبل تاریخ در Pech Merle، در فرانسه یافت میشود که قدمت آن در حدود بیست و پنج هزار سال است. همچنین در غار Altamira و Lascaux یافت شده‌است. گاهی اوقات به عنوان جایگزینی برای زغال سیاه استفاده میشد. چوب منگنز، که برای نقاشی استفاده میشود، در مکانهایی که انسان نئاندرتال در فرانسه و فلسطین می‌زیسته، یافت شده‌است. از میان ابزارهای سنگ‌زنی در سایت‌های مختلف، به نظر میرسد که از این رنگ برای رنگ‌آمیزی بدن و تزئین پوست حیوانات نیز استفاده شده‌است.
اخیراً، نخستین تاریخ‌های نقاشی غارها به دورتر از ۳۵۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. نقاشیهای دستی روی دیوارهای سنگی در استرالیا حتی قدیمی‌تر هستند و قدمت آنها به ۵۰۰۰۰ سال میرسد.
انواع توت‌ها از جنس تمشک مانند تمشک‌سیاه منبع مشترک رنگ‌ها در دوران باستان بودند. مصریان باستان با ترکیب آب میوه توت با انگورهای خرد شده سبز، نوعی رنگ بنفش ایجاد می‌کردند. مورخ رومی، پلینیس پیر گزارش داده‌است که مردمان سرزمین گل برای رنگ‌آمیزی لباس برده‌ها از رنگ بنفش | با ترکیب آب میوه توت با انگورهای خرد شده سبز، نوعی رنگ بنفش ایجاد می‌کردند. مورخ رومی، پلینیس پیر گزارش داده‌است که مردمان سرزمین گل برای رنگ‌آمیزی لباس برده‌ها از رنگ بنفش ساخته شده از زغال‌اخته استفاده کرده‌اند. این رنگ‌ها یک بنفش رضایت بخش ایجاد می‌کردند، اما در نور آفتاب و هنگام شستشو به سرعت کم رنگ می‌شدند.
در پرچم کشورها
تهیه و تولید رنگ بنفش به شکل سنتی سخت و هزینه‌بر بود و بهایی تقریباً برابر با طلا به آن می‌داد. به همین دلیل این رنگ با تجمل و سلطنت گره خورده بود. گرانبها بودن رنگ بنفش باعث شد تا در میان پرچم‌های کشورهای دنیا کمتر رنگ بنفش به کار برود و در حال حاضر تنها در دو پرچم، پرچم دومینیکا و پرچم نیکاراگوئه رنگ بنفش دیده میشود.
در فرهنگ عامه
محبوبیت بنفش
در اروپا و آمریکا، بنفش یک رنگ محبوب نیست؛ در یک نظرسنجی اروپایی، تنها سه درصد از زنان و مردان آن را به عنوان رنگ مورد علاقه خود قرار داده و آن را در پس زمینه‌های آبی، سبز، قرمز، سیاه و زرد (به این ترتیب) قرار داده و با نارنجی گره خورده‌اند. ده درصد از پاسخ دهندگان آن را در انتهای فهرست رنگ‌های مورد علاقه خود قرار دادند. فقط قهوه‌ای، صورتی و خاکستری از محبوبیت کمتری برخوردار بودند.
رنگ تجملاتی
به دلیل موقعیت بنفش به عنوان رنگ امپراتورهای رومی، و به عنوان رنگ‌هایی که توسط پادشاهان و شاهزاده‌ها پوشیده میشوند، رنگ بنفش اغلب با تجمل همراه است. برخی کالاهای لوکس، مانند ساعت و جواهرات، غالباً در جعبه‌هایی با روکش بنفش پوشیده شده قرار می‌گیرند، زیرا بنفش رنگ مکمل رنگ زرد است و طلا را به بهترین نحو زینت می‌بخشد.
در آسیا
در ژاپن، بنفش یک رنگ محبوب بود که در دوره هی‌آن (بین سالهای ۷۹۴ تا ۱۱۸۵ میلادی) به لباس ژاپنی وارد شد. این رنگ از ریشه گیاه آلکانت (Anchusa officinalis) ساخته شده‌است، که به زبان ژاپنی معروف به موراساکی (murasaki) است. تقریباً در همان زمان، نقاشان ژاپنی شروع به استفاده از رنگدانه ساخته شده از همان گیاه کردند.
در طبیعت
نگارخانه
جستارهای وابسته
فهرست نام رنگ‌ها
منابع
پیوند به بیرون
رنگین‌کمان
رنگ‌ها
رنگ‌های ثانویه
سایه‌های بنفش
مقاله‌های ویکی‌پروژه رنگ نیازمند منابع جعبه اطلاعات
ویکی‌سازی رباتیک
طیف نوری
رنگ‌های سه‌گانه | کولوفون شهری در یونان باستان بود. این شهر در هزارهٔ اول پیش از میلاد در ناحیهٔ لونیا قرار داشت و امروزه در مرزهای کشور ترکیه و شهرستان ازمیر خرابه‌های آن قرار دارد. در میان دوازده شهر حاضر در لیگ لونیا کولوفون از همه قدیمی‌تر بود و میان دو شهر لبدوس و افسوس قرار داشت.
مشاهیر کولوفون
آنتیماچوس ادیب و شاعر یونانی.
هرمسیان، شاعر عصر هلنیستی.
هرمسیان، کشتی‌گیر پیروز در بازی‌های المپیا.
میمنرموس، شاعر دوران یونان باستان
کسنوفانس، فیلسوف، الهیات، شاعر، ونقاد دین یونانی.
منابع
ویکی‌پدیا انگلیسی
محوطه‌های باستان‌شناختی یونان باستان در ترکیه
اعضای اتحادیه دلوس
تاریخ استان ازمیر
جغرافیای استان ازمیر
دولت‌شهرهای یونان
شهرهای یونان باستان در آناتولی
مناطق مسکونی بنیان‌گذاری‌شده در هزاره ۲ (پیش از میلاد)
مناطق مسکونی پیشین در ترکیه | دریایی باید با احتیاط انجام شود.
لئوناردو دا وینچی معتقد بود این رنگ می‌تواند قدرت تفکر انسان را تا ده برابر افزایش دهد. در کشورهای مسیحی رنگ ارغوانی به معنای ثروت و توان‌گری است. در چین رنگ ارغوانی نماد الوهیت، جاودانگی و امروزه همچنین نماد عشق و دلدادگی میباشد.
تاریخچه
بنفش اولین بار در دوران پیش از تاریخ در دوره نوسنگی ظاهر شد. هنرمندان غار Pech Merle و سایر اماکن نوسنگی در فرانسه از چوبهای منگنز و پودر هماتیت برای ترسیم و نقاشی حیوانات و حاشیه‌های دست خودشان بر روی دیوارهای غارهای خود استفاده کردند. این آثار بین ۱۶۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح قدمت داشته‌است.
در اوایل قرن پانزدهم قبل از میلاد، شهروندان Sidon و Tire، دو شهر در سواحل Phenicia باستان، (لبنان امروزی)، رنگ موی بنفش را از حلزون دریایی به نام spiny dure-murex تولید می‌کردند. لباس‌هایی که با رنگ Tyrian رنگ شده‌اند، هم در ایلیاد هومر و هم آئنید ویرژیل ذکر شده‌اند. رنگ بنفش عمیق و غنی که از این حلزون ساخته شده‌است به بنفش تیریان معروف شد.
روند تهیه رنگ طولانی، دشوار و گران بود. هزاران حلزون ریز پیدا شده، پوسته‌های آنها شکسته و حلزون برداشته میشد. کوه‌هایی از پوسته‌های خالی در اماکن باستانی Sidon و Tire یافت شده‌است. حلزون‌ها برای خیساندن باقی مانده بودند، سپس یک غده ریز برداشته شده و آب آن را استخراج کرده و داخل یک حوضچه قرار می‌دادند که در زیر نور آفتاب قرار میگرفت. در آنجا تحول چشمگیری صورت میگرفت. در نور آفتاب، آب آن سفید، سپس زرد-سبز، سپس سبز، سپس بنفش، سپس قرمز روشن و تیره‌تر میشد. برای بدست آوردن رنگ مورد نظر، این روند دقیقاً باید در زمان مناسب متوقف شود، که می‌تواند از یک رنگ روشن تا یک بنفش تیره، یعنی رنگ خون خشک متغیر باشد. سپس پشم، کتان یا ابریشم رنگ میشود. رنگ دقیق بین زرشکی و بنفش متفاوت بود، اما همیشه غنی، روشن و ماندگار بود.
بنفش تیریان به رنگ پادشاهان، اشراف، کاهنان و منشیان در سراسر مدیترانه تبدیل شد. در عهد عتیق ذکر شده‌است؛ در کتاب خروج، خدا به موسی دستور میدهد که بنی اسرائیل برای او قیمتی از جمله پارچه "آبی، بنفش و مروارید" به او بیاورد، که در پرده‌های خیمه و خیمه‌های کاهنان استفاده شود. اصطلاح بکار رفته برای بنفش در نسخه Vulgate لاتین قرن ۴ از متن کتاب مقدس، پورپورا یا بنفش تیریان است. در ایلیاد هومر، کمربند آژاکس به رنگ بنفش است و دم اسبهای رزمندگان تروا به رنگ بنفش درآمده است. در ادیسه، پتوهای روی تخت عروسی ادیسه به رنگ بنفش است. وی در اشعار ساپهو (قرن ششم قبل از میلاد) مهارت شکارچیان پادشاهی یونانی لیدیا را که کفش‌های بنفش درست کرده‌اند تجلیل می‌کند و در نمایشنامه ایشیلوس (۵۲۵–۴۵۶ قبل از میلاد مسیح)، ملکه کلیتمنسترا با تزئین همسر خود آگاممونون را پذیرایی می‌کند. کاخ با فرشهای بنفش در سال ۹۵۰ قبل از میلاد، از پادشاه سلیمان گزارش شده‌است که صنعتگران را از سرزمین تایر برای تهیه پارچه‌های بنفش برای تزئین معبد اورشلیم آورده‌است.
اسکندر بزرگ (هنگامی که به مخاطبان امپراتوری به عنوان زیربنای امپراطوری مقدونیه می‌پرداخت)، زیربنای امپراتوری سلوکی و پادشاهان بطلمیوس مصر همگی لباس بنفش پوشیدند.
رسم رومی پوشیدن لباس‌های بنفش ممکن است از اتروسک‌ها | کاغذ پوست بنفش، ورق بنفش یا نسخه قدیمی پرپروس به نسخه‌های خطی نوشته شده بر روی پوست‌هایی با رنگ بنفش رنگ آمیزی شده‌اند گفته میشود. حروف ممکن است به رنگ طلایی یا نقره ای باشند. بعداً این رویه برای برخی از نسخه‌های خطی مخصوصاً تذهیب که برای شاهنشاهان در هنر کارولنژی و هنر اوتانی، در انگلیس انگلوساکسون و سایر جاهای دیگر، احیا شد. برخی از بخشهای بنفش فقط برای بخشهایی از کار استفاده میکنند. در آنگلوساکسون قرن هشتم، نسخه خطی آرئوس استکهلم، صفحات رنگ شده و غیر رنگ شده را به تناوب تغییر میدهد.
مثال‌ها
رمزنگار بنفش (به انگلیسی Purple Codices) یک گروه شناخته شده از این نسخه‌های خطی است، همه نسخه‌های خطی یونانی عهد جدید قرن ۶:
Minuscule 565 معروف به نسخه خطی امپراتور تئودورا
Minuscule 1143 معروف به Beratinus 2
نسخه خطی Vercellensis
نسخه خطی Veronensis
نسخه خطی Palatinus
نسخه خطی Brixianus
نسخه خطی Purpureus Sarzanensis
نسخه خطی Vindobonensis Lat. 1235
همچنین یک نسخه خطی بنفش گوتیک به نام - نسخه خطی Argenteus (روشن).
منابع
صفحات با ترجمه بازبینی‌نشده
نسخه‌های خطی تذهیب‌شده | آورده‌است.
اسکندر بزرگ (هنگامی که به مخاطبان امپراتوری به عنوان زیربنای امپراطوری مقدونیه می‌پرداخت)، زیربنای امپراتوری سلوکی و پادشاهان بطلمیوس مصر همگی لباس بنفش پوشیدند.
رسم رومی پوشیدن لباس‌های بنفش ممکن است از اتروسک‌ها ناشی شده باشد. نقاشی مقبره اتروسکی از قرن ۴ قبل از میلاد مسیحی نجیب‌زاده را نشان میدهد که یک توبا عمیق بنفش و گلدوزی شده دوخته‌است.
قرون وسطی
در قرون وسطی، معمولاً هنرمندان با ترکیب رنگ‌های قرمز و آبی بنفش درست می‌کردند.
در طبیعت
جانوران
ارغوانی در نقاشی
ارغوانی روبنس
رنگ ارغوانی پُرمایه با اندک نمودی از زرد و منسوب به روبنس نقاش بزرگ فلاندر در سده هفدهم.
ارغوانی یونانی
نام اطلاقی به نوعی ارغوانی نامرغوب که یونانیان و رومیان باستانی به کار می برند و امروز مصرف نمیشود.
نگارخانه
منابع
همنشینی رنگ‌ها ۳
جستارهای وابسته
فهرست رنگ‌ها
رنگ‌ها
رنگ‌های ثانویه
رنگ‌های وب
سایه‌های آبی
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخابی
سایه‌های سرخ
ویکی‌سازی رباتیک | سرخ بنفش یا رنگدانه ارغوانی (رنگدانه سرخ-بنفش) روشی را نشان میدهد که رنگ بنفش (سرخ-بنفش) به‌طور معمول در رنگدانه‌ها، رنگ‌ها یا مدادهای رنگی در دهه ۱۹۵۰ روی مدل رنگی قدیمی RYB بازتولید میشد. این رنگ در سمت چپ نمایش داده میشود و با رنگ وب سرخ بنفش متوسط یکسان است.
گوناگونی سرخ بنفش
کوبی
اسطوخودوس صورتی
پوسی
سرخ بنفش کمرنگ
بنفش سرخ
سرخ ارغوانی
سرخ شدن
اسمیتن
سرخ بنفش متوسط
فاندانگو
فلیرت
ستاره پاپ
مربای جازبری
شرابی
بیزانتیس
بادمجانی
منابع
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
سایه‌های سرخابی | سرخابی ارغوانی یک رنگ سرخ مایل به ارغوانی است که از رنگ گل گیاه گل گوشواره نامگذاری شده‌است که توسط گیاه‌شناس فرانسوی، چارلز پلومیر، پس از سده شانزدهم لئونهارت فوکس گیاه‌شناس آلمانی نامگذاری شد.
رنگ سرخابی ارغوانی برای نخستین بار به عنوان یک رنگ جدید آنیلین به نام فوچسین معرفی شد که در سال ۱۸۵۹ توسط شیمیدان فرانسوی فرانسوا امانوئل ورگین به ثبت رسید. این رنگ بعد در همان سال به سرخابی تغییر نام داد تا پیروزی ارتش فرانسه در نبرد ماژنتا در ۴ ژوئن ۱۸۵۹، در نزدیکی شهر ایتالیایی به این نام، جشن گرفته شود.
نخستین استفاده ثبت‌شده از فوشیا به عنوان نام رنگ در انگلیسی در سال ۱۸۹۲ بود
منابع
رنگ‌های وب
سایه‌های بنفش
سایه‌های سرخ
سایه‌های سرخابی
سایه‌های صورتی |
b28297dc-60a9-4524-a73f-3f073c55112c | آیین بودایی | بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا٬ کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین٬ ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد. | بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان چندمین دین جهان است؟ | false | {
"answer_start": [
65
],
"text": [
"چهارمین"
]
} | شاخه‌ها، فرقه‌ها و مذاهب دین بودا.
مکاتیب نیکایه
بیست‌فرقه (هینه‌یانه)
فرقه‌های فرعی تراوادا
مهایانه
مهایانه یا راه بزرگ از شاخه‌های اصلی دین بودا است.
مکاتیب تانتری
این مکاتب، بیشتر بر جنبه صوفیانه و رازآمیز دین بودا تأکید دارند و با وردها و ذکرهای گوناگون کار میکنند.
منابع
Coleman, Graham, ed. (1993). A Handbook of Tibetan Culture. Boston: Shambhala Publications, Inc.. .
Warder, A.K. (1970). Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass.
شاخه‌های بوداگرایی
بوداگرایی | آیین بودا، دین و فلسفه‌ای مبتنی بر آموزه‌های سیدارتا گوتاما است.
آیین بودا به تدریج از هندوستان به سراسر آسیا، آسیای میانه، تبت، سریلانکا، یمن، آسیای جنوب شرقی و نیز کشورهای خاور دور مانند چین، مغولستان، کره و ژاپن راه یافت. آیین بودایی به عنوان دین پاکان در نظر گرفته میشود و هم‌اکنون حدود ۵۲۶٬۳۷۳٬۰۰۰ نفر که ۷٫۳ درصد جمعیت جهان را شامل میشوند دربرگرفته‌است و یکی از ادیان اصلی جهان به شمار می‌آید. آیین بودا بیشتر بر کردار نیک، پرهیز از کردار بد و ورزیدگی ذهنی تأکید دارد.
فهرست کشورها به همراه بزرگترین اکثریت بودایی
در زیر، فهرست ده کشور که بیشترین تعداد بوداییان در آنها زندگی میکنند، آورده شده‌است.
بر اساس کشور
بر اساس منطقه
ده کشور با بیشترین جمعیت بودایی
جستارهای وابسته
بودیسم
اهمیت دین بر پایه کشور
فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان
منابع
بودیسم، و. راهول، ترجمه قاسم خاتمی، تهران: نشر طهوری
بودا
بوداییان
بوداگرایی
بوداگرایی بر پایه کشور
دین بر پایه کشور
فهرست‌های مرتبط با دین | هینه‌یانه (یا هینایانا) (به چینی: 小乘 تلفظ: ژیائوشِنگ؛ به ژاپنی: شُجُ) یکی از دو شاخهٔ اصلی دین بودا است. شاخه دیگر مهایانه نام دارد.
بوداییانِ شاخه مهایانه، مذهب خود را مهایانه (راه بزرگ) و مذهب تراوادا راهینه‌یانه (راه کوچک) می‌نامند. پیروان تراوادا (هینه‌یانی‌ها) با این نامگذاری موافق نیستند.
هینه‌یانه، بوداگرایی سنتی است که بر اهمیت واپسین بیداردل تاریخی یعنی سیدارتا گوتما (Siddhartha Gautama) تأکید دارد.
منابع
پاشایی، ع. هینه‌یانه، تهران: نشر نگاه معاصر، ۱۳۸۰ خ.
بوداگرایی
شاخه‌های بوداگرایی
مفاهیم فلسفی بودایی
ناسزاها | قرار دارد. از این جهت آنها را خدا می‌نامند که عمری طولانی‌تر از ما دارند و در دنیای بهتری زندگی میکنند. در زیرِ زمین، طبقات متعددی وجود دارد که به این دنیاهای زیرِ زمینی «ناراکا» میگویند. موجودات بر اساس کارمایی که به دست می‌آورند گاهی باید در این دنیاها به دنیا بیایند و تا مدتی در آن بمانند تا نتیجهٔ کارمای آنها کامل شود. در این دنیاهای زیرِ زمینی، افراد با ترس و ناامیدی شدیدی زندگی میکنند. هشت طبقه از ناراکاها سرد وهشت طبقه داغ است. دوره‌های زندگیِ موجوداتی که در هر طبقه به دنیا می‌آیند ۲۴ برابر دورهٔ زندگی طبقهٔ بالاتر از آن است. پایینتر از پایین‌ترین ناراکا، زمینی از طلا وجود دارد که وزن تمام این دنیاهای بالایی را تحمل می‌کند که آن هم روی لایه‌ای از آب است. آن هم روی لایه‌ای ضخیم از هوا و باد قرار دارد. این لایهٔ باد، بسیار وسیع است و ۱۰۰۰ دنیا مثل این دنیا که گفته شد را روی خود جای داده‌است. بزرگی و طول عمر کل جهان نامحدود است؛ یعنی تعداد جهان‌ها بی‌شمار و بینهایت است و آغاز و پایانی هم برای عمر کلِ عالَم نیست. اما هر جهانِ کوچک برای خودش طول عمر محدودی دارد؛ یعنی هر جهان، به وجود می‌آید، مدتی می‌ماند و سپس رو به ویرانی می‌گذارد و در نهایت به کلی نابود میشود آن گاه دوباره از نو به‌وجود می‌آید و این به صورتِ بی‌پایان ادامه دارد. تنها چیزی که نابود نمیشود «نیروانا» یا همان خوشیِ ناشی از بیداری و روشنی برای کسی است که به این مقام یعنی مقام بودایی رسیده باشد.
طبقات بالاتر از سومرو مخصوص زندگیِ خدایانِ بزرگتر و با طول عمر بیشتر است. بیشتر این خدایان چیزی خلق نمی‌کنند اما در یکی از طبقات بالایی «برهمای بزرگ» حضور دارد. او خالقِ جهان سومرو است. این برهمای بزرگ، خودش از جهان‌های بالاتر از خود آمده‌است. در حقیقت او در طول زندگی‌اش در جهان‌های بالاتر، قدری از شایستگی‌اش را از دست داده و بعد از مرگ، در جهانی پایینتر متولد شده و دست به خلقتِ جهانِ پایینتر از خود زده‌است. بالاترین جهان مخصوص کسانی‌ست که بهترین نتیجه را از زندگی خود گرفتهاند و کارمای خوبی به دست آورده‌اند. کل هستی خالقی ندارد.
شاخه‌ها
بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا، کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین، ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد.
آیین بودایی و ایران
سکه‌ای از پیروز پسر اردشیر ساسانی یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین زرتشتی و بوداگرایی خبر میدهد.
| دین سازمان یافته و واحد نیست و شامل چندین عقیده سنتی آفریقایی مانند یوروبا، او (وودون) و باکونگو است. این سه سنت مذهبی (به ویژه یوروبا) بر روی عقاید دیاسپوریک آمریکا مانند کاندومبل، سنتریا و وودو تأثیرگذار بوده‌اند. پایتخت مذهبی دین یوروبا در ایل ایف قرار دارد.)
سیک‌گرایی: ۲۳ میلیون (شروع: سده ۱۵ میلادی)
اسپریتیسم (روح‌گرایی): ۱۵ میلیون (شروع: اواسط سده ۱۹ میلادی)
این دین سازمان یافته و واحد نیست و شامل عقاید مختلفی مانند گونه‌هایی از امباندا میباشد.
یهودیت: ۱۴ میلیون (شروع: سده ۱۳ قبل از میلاد)
محافظه‌کار: ۴٫۵ میلیون
غیر وابسته و سکولار: ۵/۴ میلیون
اصلاحگرا: ۳٫۷۵ میلیون
ارتدکس: ۲ میلیون
بازسازی گرا:۱۵۰٫۰۰۰
جائین گرایی: ۴٫۲ میلیون (شروع: سده ۶ قبل از میلاد)
اسوتامبارا: ۴ میلیون
استاناکواسی: ۷۵۰٫۰۰۰
دیگامبارا: ۱۵۵٫۰۰۰
شینتو: ۴ میلیون (شروع: ۳۰۰ قبل از میلاد). این عدد نشان دهنده پیروان عملی آیین شینتو است؛ اگر اشخاصی را که به دلیل طبقه‌بندی نژادی یا تاریخی شینتو محسوب میشوند در نظر بگیریم، این عدد به حدود ۱۰۰ میلیون میرسد. #
کائودای: ۴ میلیون (شروع: ۱۹۲۶ میلادی)
دین زرتشت: ۲٫۶ میلیون (شروع: حدود سده ۶ قبل از میلاد)
پارسی‌ها: ۱۱۰٫۰۰۰
گبرها: ۲۰٫۰۰۰
فالون گنگ: ۲٫۱ میلیون (شروع: ۱۹۹۲ میلادی)
adherent و ناظران خارجی لزوماً آن را یک دین نمی‌دانند. هیچ عضویت یا فهرستی وجودندارد، بنابراین تأیید شمار واقعی پیروان آن غیرممکن است.
همچنین با توجه به بی توجهی و ترس مردم ایران از تغییر دینشان از اسلام به زرتشت و پیگرد هایش به طور مخفیانه دین خود را عوض کردند و در نتیجه نمیشود تعداد کسانی که بطور مخفیانه زرتشت هستند در ایران را حساب کرد.
تنریکیو: ۲ میلیون (شروع: ۱۸۳۸ میلادی)
نوالحادی: ۱ میلیون (شروع: سده بیستم میلادی).(اصطلاح کلی برای ویکا، آساترو، نئو- درویدیسم و بسیاری از ادیان بازسازی‌گرا)
جهانی‌گرایی وحدت گرا: ۸۰۰٫۰۰۰ (شروع: ۱۹۶۱ میلادی)
راستافاری: ۶۰۰٫۰۰۰ (شروع: اوایل دهه ۱۹۳۰)
دانش‌شناسی: ۵۰۰٫۰۰۰ (شروع: ۱۹۵۲ میلادی منبع آمارهای همه ادیان به جز فالون گنگ: Adherents.com، ۲۰۰۵. این آمارها بر اساس تحلیل مجموعه‌ای از منابع مربوط به جمعیت‌های دینی گزارش میشوند، برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ روش تهیه این آمارها به explanation رجوع کنید.
* تخمین آمار فالون گنگ بر اساس آمار جمهوری خلق چین در سال ۱۹۹۹؛ رهبری فالون گنگ در سال ۲۰۰۴ این آمار را ۱۰۰ میلیون اعلام کرده‌است.
** برخلاف سایت adherents.com این لیست دین جوخ (Juche) را در رسته سکولار/غیرمذهبی قرار میدهد، چرا که این تفکر با اغلب تعاریف دین مطابقت ندارد و پیروانش آن را سکولار می‌دانند.
ادیان سازمان یافته بر اساس رتبه جمعیت
کریستین ساینس مانبتور از یک استاندارد جداگانه استفاده کرده و فقط به ادیان سازمان یافته پرداخته‌است. این روزنامه در سال ۱۹۹۸، ۱۰ دین زیر را به عنوان اولین ادیان سازمان یافته بر اساس تعداد پیروان به ترتیب نزولی معرفی کرد:
تعداد پیروان از سایت adherents.com گرفته شده است.
تنها دو ستون سمت چپ جدول فوق از مقاله * گرفته شده‌اند. بقیه ستون‌ها به عنوان اطلاعات تکمیلی اضافه شده‌اند.
هر چند adrenents.com تعداد پیروان دین کنفوسیوس را تخمین نزده است، این دین زیرمجموعه‌ای از مجموعه ادیان عامه چینی است که پیروان آن ۳۹۴ میلیون تخمین زده شده‌اند.
اطلاعات جغرافیایی از یک جدول در دائرةالمعارف بریتانیکا استخراج شده است.
بوداگرایی
مسیحیت
دین کنفوسیوس
هندوگرایی
| بوداگرایی چینی یا بودیسم چینی () شکلی چینی از بودیسم مهایانه است که فرهنگ چینی را در زمینه‌های مختلف از جمله هنر چینی، سیاست، ادبیات چین، فلسفه چینی، طب سنتی چین و فرهنگ مادی شکل داده‌است. بودیسم چینی بزرگترین دین نهادینه شده در سرزمین اصلی سرزمین اصلی چین است. در حال حاضر، حدود ۱۸۵ تا ۲۵۰ میلیون بودایی چینی در جمهوری خلق چین تخمین زده میشود که این مذهب در تایوان و در میان چینی‌های خارج از کشور نیز دین اصلی است.
جستارهای وابسته
اولوکیتشوره
بودای
بودیسم چان
آشپزی بودایی
ادیان سنتی چینی
نیانفو
سامانتا بادرا
تیانتای
آزار بوداییان
منابع
پیوند به بیرون
بوداگرایی بر پایه کشور
بوداگرایی در چین | دین زیرمجموعه‌ای از مجموعه ادیان عامه چینی است که پیروان آن ۳۹۴ میلیون تخمین زده شده‌اند.
اطلاعات جغرافیایی از یک جدول در دائرةالمعارف بریتانیکا استخراج شده است.
بوداگرایی
مسیحیت
دین کنفوسیوس
هندوگرایی
اسلام
جائین گرایی
یهودیت
شینتو
سیک گرایی
دین تائو
دین زرتشت
تعاریف غربی جدید از ادیان اصلی که از تعریف کلاسیک نشأت می‌گیرند، اغلب «مسیحیت» را بسط می‌دهند و جائین گرایی، سیک گرایی و دین زرتشت و آیین بهائی را حذف میکنند. یک نمونه از آن در مرجع دانشجویی کتابخانه عمومی نیویورک دیده میشود:
بوداگرایی
کاتولیک
دین کنفوسیوس
هندوگرایی
اسلام
یهودیت
کلیسای ارتدوکس شرقی
پروتستانیسم
شینتو
دین تائو
جستارهای وابسته
فهرست ادیان
:رسته: دین بر اساس کشور
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی
جمعیت‌شناسی مذهبی
دین
فهرست‌های مرتبط با دین | ادیان در روسیه متنوع اند، و قانونی مصوب ۱۹۹۷ مسیحیت، اسلام، بوداگرایی، و یهودیت را در تاریخ روسیه حائز اهمیت می‌داند. مسیحیت ارتدکس (زبان روسی: Православие Pravoslaviye) بزرگترین دین و دین سنتی روسیه است، که بر اساس قانونی مصوب ۱۹۹۷ بخشی از میراث تاریخی روسیه است.
کلیسای ارتدوکس روسی دین غالب در روسیه است. بیش از ۹۵٪ کلیساهای ارتدکس ثبت شده به کلیسای ارتدوکس روسی وابسته‌اند و تعداد کمتری کلیساهای ارتدکس دیگر هم وجود دارند. به هر روی اکثریت قاطع مؤمنین ارتدکس هر روزه به کلیسا نمی‌روند.
در اوت ۲۰۱۲ اولین ارزیابی جامعه شناسانه پیروان مذهبی در روسیه بر اساس خودشناسایی با اطلاعات ۷۹ تا ۸۳ درصد از اتباع فدرال روسیه منتشر شد. از جمعیت ۱۴۲٬۸۰۰٬۰۰۰ ارزیابی، ۵۸٬۸۰۰٬۰۰۰ یا ۴۱٪ ارتدکس روسی، ۹٬۴۰۰٬۰۰۰ یا ۶٫۵٪ مسلمان (سنی، شیعه، و اکثریتی از مسلمین غیر وابسته)
، ۵٬۹۰۰٬۰۰۰ یا ۴٫۱٪ مسیحیت غیر وابسته، ۲٬۱۰۰٬۰۰۰ یا ۱٫۵٪ پیروان دیگر کلیساهای ارتدکس (نظیر ارمنی، گرجی، اوکراینی)، ۱٬۷۰۰٬۰۰۰ یا ۱٫۲٪ پیگن (از جمله ادیان رودنوری، استگ دین، نئوپیگنیسم قفقازی ونئوپیگنیسم اورالی) یا تنجریست‌ها (ترکو-مغول شمن‌باوری)، ۷۰۰٬۰۰۰ یا ۰٫۵٪ بوداگرایی (اغلب واجرایانا)، ۴۰۰٬۰۰۰ یا ۰٫۲٪ are مؤمنین قدیمی ارتدکس، ۳۰۰٬۰۰۰ یا ۰٫۲٪ پروتستانتیسم، ۱۴۰٬۰۰۰ پیروان مناطق شرقی از جمله هندوئیسم و کریشناییان، ۱۴۰٬۰۰۰ کلیسای کاتولیک، ۱۴۰٬۰۰۰ یهودیت هستند. تعداد بهاییان ۱۸٬۹۹۰ در ۲۰۰۵ تخمین زده شد. بقیهٔ جمعیت ۳۶٬۰۰۰٬۰۰۰ یا ۲۵٪ مردم «معنوی ولی غیر دینی» هستند، ۱۸٬۶۰۰٬۰۰۰ یا ۱۳٪ بی‌خدایی و بی‌دین و ۷٬۹۰۰٬۰۰۰ یا ۵٫۵٪ از کل جمعیت «هنوز تصمیم نگرفته‌اند».
جمعیت‌شناسی قومی
بیشتر ارتدکس‌های روسیه اسلاو، و بیشتر تاتارها، اوارها، قزاقها مسلمانند.
توزیع ادیان مختلف در گروه‌های قومی عمده در فدراسیون روسیه (به درصد):http://sreda.org/arena
نگارخانه
جستارهای وابسته
دین در اتحاد جماهیر شوروی
کلیسای ارتدکس روسی
منابع
پیوند به بیرون
International Religious Freedom Report 2007: Russia
Statistics of Russian Religiousness (Russian)
Confessional Structure of Russian Population (Russian)
Registered Religious Organizations as of January 1، ۲۰۰۴; Ministry of Justice data (Russian)
Secular State and Islamic Tradition in Russia
Russia has a Muslim dilemma (article in San Francisco Chronicle)
Muslims In Russia
Islam to become Russia’s predominant religion by 2050?
Religious minorities in Russia and Lithuania (Russian)
The Relations Triangle: Islam, Russian Orthodox Church and the State in Post-communist Russia
اسلام در روسیه | کاتولیک را به عنوان دین رسمی تثبیت کرد، و نقشی که آن در جامعه اسپانیا ایفا می‌کند را به رسمیت شناخت.
ارتدکسی شرقی
: کلیسای یونان در قانون اساسی یونان به عنوان دین غالب در یونان به رسمیت می‌شناسدو تنها کشور در جهان است که ارتدوکسی شرقی در قانون اساسی آن به عنوان دین رسمی به رسمیت شناخته شده‌است. به هر روی، این بند به کلیسای یونان انحصار پرستش نمی‌دهد، دیگر ادیان برابر دانسته شده‌اند و به جا آوردن آزادانه آنها ممکن است.
اسلام
اسلام دینی آفرینش‌گرا، یکتاپرستانه و ابراهیمی است. به پیروان اسلام «مسلمان» میگویند. هم‌اکنون اسلام از نظر پیروان عقیدتی از دید شمار رسمی با ۲میلیارد و ۱۰۰ ميليون نفر پیروان، قبل از جمعیت بی‌خدایان و بعد از مسیحیان در جایگاه دوم در جهان جای دارد.
در حال حاضر اکثر کشورهای دارای بیشترین جمعیت مسلمان، با حاکمیت دینی اداره میشوند. کشورهای پاکستان، افغانستان؛ خاورمیانه و صحرای آفریقا، سومالی، بنگلادش و مالزی. اکثر کشورهای جهان اسلام آمار پایینی در مردم‌سالاری و آمار بالایی در استبداد، تمامیت‌خواهی، یکّه‌سالاری و خودکامگی دارند.
پرجمعیت‌ترین کشور دارای مسلمان، اندونزی است که داری حکومت سکولار است.
دیگر ادیان
کشور هند بیشترین جمعیت افراد هندو، سیک، جین و بهائی، اسرائیل بیشترین جمعیت افراد یهودیی و چین بیشترین جمعیت افراد بی‌دین را دارند که همگی دارای یک حکومت سکولار هستند.
دینی
جستارهای وابسته
دین مدنی
جدایی دین از سیاست
آزادی ادیان
وضعیت آزادی ادیان بر پایه کشور
مدارا
دولت سکولار
دین سکولار
منابع
Rowlands, John Henry Lewis (1989). Church, State, and Society, 1827-1845: the Attitudes of John Keble, Richard Hurrell Froude, and John Henry Newman. Worthing, Eng. : P. Smith [of] Churchman Publishing; Folkestone, Eng. : distr. … by Bailey Book Distribution.
پیوند به بیرون
جدایی دین از سیاست
دین و سیاست
سیاست مذهبی
قوانین مذهبی
تبعیض دینی | چاه جباری یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان بندان واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان نهبندان |
3a170f43-78d7-49fd-a0eb-91cf6b620db4 | آیین بودایی | بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا٬ کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین٬ ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد. | بوداگری چندمین دین جهان است؟ | false | {
"answer_start": [
65
],
"text": [
"چهارمین"
]
} | هندوئیسم یا آیین هندو، یکی از ادیان جهان است که پس از مسیحیت و اسلام سومین دین بزرگ جهان به شمار می‌رود. هندوئیسم بیش از ۱٬۰۹۰٬۰۰۰٬۰۰۰ پیرو در سراسر جهان دارد که ۱۵٪ جمعیت جهان را شامل میشود. حدود ۹۵ درصد هندوها در کشور هند زندگی میکنند.
هندو همراه با مسیحیت (۳۱٫۵٪)، اسلام (۲۳٫۲٪) و بودیسم (۷٫۱٪)، یکی از چهار دین بزرگ جهان به شمار می‌رود.
برپایه کشورها
منابع مورد استفاده در جدول زیر از، وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، کتاب حقایق جهان و مرکز تحقیقات پیو بوده است.
برپایه منطقه
جستارهای وابسته
فهرست جمعیت‌های دینی
فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان
جغرافیای آیین بودا
جمعیت یهودی در کشورها
فهرست کشورها بر پایه جمعیت زرتشتی
کشورها برپایه جمعیت سیک‌ها
منابع
پیوند به بیرون
آیین هندو بر پایه کشور
هندوگرایی
دین بر پایه کشور
فهرست‌های مرتبط با دین | و سیاست دینی
الف) شرایط دین و سیاست
۱) دین سیاسی باستان
۲) ظهور جامعه دینی
۳) رد دینی سیاست
ب) تنش بین دین و سیاست
۱) عدم تضاد
۲) آزمایش کواکر
۳) بی‌تفاوتی سیاسی
۴) توجیه خشونت
ج) دولت و مسیحیت
۱) مسیحیت اولیه
۲) مسیحیت قرون وسطی
د) راه‌حل با اخلاق ارگانیک
۱) اخلاق ارگانیک کاتولیک
۲) دیدگاه اسلام
۳) اخلاق ارگانیک هندی
۴) سنت‌گرایی قرون وسطایی از حرفه
ه) دولت و مذهب مدرن
۴) اخلاق دینی و جنسیت
الف) عیاشی جنسی
ب) خصومت مذهبی با تمایلات جنسی
ج) تنظیم مذهبی روابط جنسی
د) زن و دین
ه) ازدواج
و) ظهور اروتیسم
۵) اخلاق و هنر دینی
الف) صمیمیت اولیه دین و هنر
ب) ظهور روشنفکری زیبایی‌شناختی
ج) ضد نبوی هنر
د) علایق مذهبی در هنر
ه) رد دین عقلی از هنر
(ک) ادیان و جهان
۱) یهودیت: جهان‌ساز
الف) عدم زهد
ب) اخلاق اقتصادی یهود
ج) معیارهای دوگانه اخلاقی
د) یهودی، کاتولیک و پیوریتن
ه) روشنفکری یهودی
۱) ایده‌آل یهودی
۲) مخالفت عیسی
۳) یهودیت شهری
و) خودکنترلی
ز) خردگرایی یهودی
ح) عدم زهد
ط) پیشرفت پل
ی) پیوریتانیسم و یهودیت
۲) اسلام: این جهان‌گرا
الف) دین سیاسی
ب) بدون نجات
ج) اخلاق فئودالی
د) تضاد با یهودیت و مسیحیت
۳) بودیسم: رد جهان
الف) دین اصیل نجات
ب) دگرگونی بودیسم
۴) سرمایه‌داری و دین
۵) عیسی: جهان بی‌تفاوتی
الف) خودآگاهی عیسی
ب) قهرمانی نجات بخش
ج) بی‌تفاوتی به دنیا
کتاب‌شناسی فارسی
وبر، ماکس، ۱۳۹۷: جامعه‌شناسی دین، مترجم محسن ثلاثی، تهران: ، ۴۷۲ صفحه. ISBN 9786004051804
جستارهای وابسته
ماکس وبر#جامعه‌شناسی دین
پانویس
آثار ماکس وبر
کتابهای جامعه‌شناسی
کتابهای غیرداستانی ۱۹۲۰ (میلادی)
ماکس وبر | دین‌های هندی یا دین‌های دارمایی به خانواده‌ای از دین‌ها گفته میشود که از شبه‌قاره هند سرچشمه گرفتهاند. دین‌های هندی عبارت‌اند از هندوئیسم، بودئیسم، سیکیسم و جِینیسم. دین‌های هندی یکی از سه گروه بزرگ از دین‌های جهان هستند. دو گروه دیگر عبارتند از: دین‌های ابراهیمی و دین‌های تائویی.
مفهوم دارما (آئین طبیعی، خویشکار) در دین‌های دارمایی نقش اساسی را دارد.
جستارهای وابسته
فهرست نام دین‌ها
گروه‌های دینی اصلی
فهرست جمعیت‌های دینی
دین‌های ابراهیمی
دین‌های تائویی
دین‌های نوظهور
دین‌های ایرانی
ادیان پیشاتاریخ
بون (دین)
منابع
ادیان هندی
دین‌شناسی تطبیقی
دین در هند | چینی یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۲
دهانه‌های ماه | مراسم چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۶۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | چلدنی یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۲
دهانه‌های ماه | مراسم چهاردهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | اسلام دومین دین جهان از دید شمار پیروان پس از مسیحیت است. طبق برآورد سال ۲۰۱۵ م. دانشنامهٔ سیا ۲۴٫۱ درصد مردم جهان مسلمانند. اسلام دین اکثریت در جنوب‌غرب آسیا، و شمال و ساحل (آفریقا) و شاخ آفریقا و برخی بخشهای آسیا است. قارهٔ آفریقا بیشترین درصد جمعیت مسلمان دنیا (۵۲٫۳۹٪) را دارا است. چند اقلیت بزرگ اسلامی نیز درچین و بالکان و روسیه قرار دارد. در پاره‌ای از منطقه‌های جهان نیز اجتماع‌های مسلمان مهاجر زندگی میکنند؛ مثلاً در اروپای غربی اسلام دومین دین پس از مسیحیت با ۶٪ جمعیت کل منطقه میباشد.
بر اساس گزارش ۲۰۱۲ پیو، ۴۹ کشور دارای اکثریت مسلمان است. حدود ۶۲٪ مسلمانان جهان برابر یک‌میلیارد نفر در جنوب و جنوب‌شرق آسیا زندگی میکنند. بزرگترین کشورهای اسلامی به ترتیب اندونزی با ۱۲٫۷٪ مسلمانان جهان، پاکستان با ۱۱٫۰٪، هندوستان با ۱۰٫۹٪، بنگلادش با ۹٫۲٪اند.
نزدیک ۲۰٪ مسلمانان ساکن کشورهای عرب‌اند. در آسیای جنوب غربی ایران و ترکیه، و در آفریقا مصر و نیجریه بیشترین جمعیت مسلمان را دارند.
پژوهش ۲۰۱۰ مرکز پژوهشی پیو در زمستان ۱۳۸۹ منتشر شد. این پژوهش نشان داد که مسلمانان بریتانیا از لبنان و مسلمانان چین از سوریه بیشتراند. پژوهش های پیو (Pew Research) نشان میدهد که اسلام در سال ۲۰۷۵ میلادی بیشترین پیرو را در میان دین‌ها خواهد داشت.
فهرست
رقم‌های چهار ستون نخست جدول بر پایهٔ گزارش آیندهٔ جمعیت مسلمان جهان مرکز پژوهشی پیو است.
جستارهای وابسته
جهان اسلام
مسیحیت برپایه کشور
هندوئیسم در کشورها
اهمیت دین بر پایه کشور
جغرافیای آیین بودا
پانویس
اطلاعات بیشتر
وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا International Religious Freedom Report
اطلاعات‌نامهٔ سیا The World Factbook
Adherents.com 43,941 adherent statistic citations
Religious Freedom page
Religious Intelligence
Muslim Population Percentage from U.S Dept. of State
CIA World Factbook Religions
بی‌بی‌سی Muslims in Europe: Country guide
پیوند به بیرون
Official website of the Pew Forum study on Global Muslim Population
Muslim Population-A Site with Extensive information regarding worldwide muslim Population.
اسلام
اسلام بر پایه کشور
دین بر پایه کشور
فهرست‌های مرتبط با دین | فهرست کشورها بر پایه مذهب () مشتمل بر میزان رواج مذهب‌های گوناگون در کشورهای مختلف جهان است.
فهرست کشورها بر مبنای مذهب، سال ۲۰۱۰
جستارهای وابسته
دین
ایمان
حاکمیت دینی
جغرافیای آیین بودا
فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان
فهرست جمعیت‌های دینی
اهمیت دین بر پایه کشور
بی‌دینی بر پایه کشور
دین رسمی
منابع
دین بر پایه کشور
فهرست‌ها بر پایه کشور
فهرست‌های مرتبط با دین
فهرست‌های مرتبط با دین بر پایه کشور | چرتین یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۹
دهانه‌های ماه |
647b5272-3ed0-437f-9fb8-a9189dd870e8 | آیین بودایی | بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا٬ کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین٬ ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد. | شاخه بزرگتر در آیین بودایی چه نام دارد؟ | false | {
"answer_start": [
138
],
"text": [
"مهایانه"
]
} | هینه‌یانه (یا هینایانا) (به چینی: 小乘 تلفظ: ژیائوشِنگ؛ به ژاپنی: شُجُ) یکی از دو شاخهٔ اصلی دین بودا است. شاخه دیگر مهایانه نام دارد.
بوداییانِ شاخه مهایانه، مذهب خود را مهایانه (راه بزرگ) و مذهب تراوادا راهینه‌یانه (راه کوچک) می‌نامند. پیروان تراوادا (هینه‌یانی‌ها) با این نامگذاری موافق نیستند.
هینه‌یانه، بوداگرایی سنتی است که بر اهمیت واپسین بیداردل تاریخی یعنی سیدارتا گوتما (Siddhartha Gautama) تأکید دارد.
منابع
پاشایی، ع. هینه‌یانه، تهران: نشر نگاه معاصر، ۱۳۸۰ خ.
بوداگرایی
شاخه‌های بوداگرایی
مفاهیم فلسفی بودایی
ناسزاها | آیین جِین (जैन) یا جِینیسم یکی از دین‌های هندی است، که از هند و در سده ۵ تا ۷ قبل از میلاد برخاسته است. آیین جین هدفش را فراهم کردن مسیری به سمت پاکسازی روحانی و رستگاری معرفی می‌کند، که بر اساس اعتقادات این آیین، از طریق زندگی بر پایه سنت آهیمسا (پرهیز از آزار هرگونه جاندار) قابل دستیابی است.
در واقع کلمه جین (जैन) از لغتی در زبان سانسکریت می‌آید که به معنی فتح کردن است. این اشاره‌ای به جنگی درونی علیه نفسانیات، شهوات و حواس بدنی است، که راهبان آیین جین باور داشتند، آنها را به دانستن همه چیز، و پاکسازی روان یا رستگاری می‌رساند.
آیین جین در کنار دین هندویی و آیین بودایی تنها مذاهب زنده هند باستاناند. آیین جین در گذر تاریخ رفته‌رفته به فرهنگی مبدل شده و نقش عمده‌ای در توسعه فلسفه و منطق، هنر و معماری، ریاضی و نجوم و ادبیات هندی داشته‌است. آیین جین مفاهیم مشترک زیادی با هندوئیسم و آیین بودایی دارد، که ناشی از پیش‌زمینه فرهنگی و زبانی مشترک آنها است.
مورخان در گذشته عموماً به آیین جین چونان شاخه‌ای از هندوئیسم یا بدعتی در آیین بودایی می‌نگریستند، ولی مقبولیت این دیدگاه‌ها امروزه از میان رفته‌است، چنانکه به نقل از دانشنامه بریتانیکا آیین جین را باید پدیده‌ای مستقل نگریست، که بخشی جدایی‌ناپذیر از سنت‌ها و باورهای رایج در آسیای جنوبی را تشکیل می‌داده‌است.
به گفته دانشنامه کلمبیا آیین جین در اعتراض به آداب آیین هندوئیسم، به‌ویژه مراسم قربانی کردن در آن و قدرت و نفوذ وداها به وجود آمد. پیدایش آیین جین را به ۲۴ پیشوا نسبت می‌دهند، که یکی پس از دیگری، جانشین هم شده‌اند. بنا بر دانشنامه کلمبیا به‌نظر می‌آید آخرین این پیشوا - که نامش مهاویرا بود- شخصیتی واقعی (و نه افسانه‌ای) دارد. مهاویرا رهبانیت بسیار شدید، و مراقبت خود در تمام زندگی جهت گریز از چرخه باززایی را آموزش می‌داد.
پیروان این آیین، در سراسر جهان پراکنده شده‌اند. آماری دقیق دربارهٔ شمار پیروان این آیین در دست نیست. دانشنامه بریتانیکا شمار ایشان نزدیک به چهارمیلیون تن در هند و صدهزار تن در دیگر نقاط جهان برآورد کرده‌است. دانشنامه کلمبیا شمار آنان را پنج‌میلیون تخمین میزند.
پیشینه
دین جینی در هند کهن‌ترین دین در میان ادیانی است، که بنیانگذاری معین آن را به وجود آورده‌است. همچنین این دین در خلال چند سده پیاپی، نخستین کوشش سازمان‌یافته بود که زیر نظر یک رهبر قدرتمند سعی در رشد و ارتقای دین هندویی داشت.
در میان دو خیزش اصلاحی بودایی و جینی که کمابیش به‌طور همزمان پدید آمدند، مکتب جینی اندکی متقدم‌تر است، این دین برخلاف آیین بودای هرگز در بیرون هند پیشرفتی نداشته‌است و در خود هند هم بیشتر به مناطق کوچکی که در غرب و جنوب هند محدود است و حتی درصد این اقلیت دینی در هند نسبت به کل جمعیت هندوستان به تدریج رو به کاهش می‌رود.
دین جینی در معماری و باستان‌شناسی هند جایگاهی مهم دارد. تپه تاریخی «استوپا» ی جینی که در ماتورا به یادگار مانده‌است، کتیبه‌ای دارد، که تاریخ نگارش آن در حدود آغاز دوره مسیحیت است. این بنای مذهبی که از آجر بنا شده، احتمالاً کهن‌ترین بنای شناخته شده هند است.
پرستشگاه‌های جینی در احمدآباد، الورا، اجمیر و کوه ابو در غرب هند و | قرار دارد. از این جهت آنها را خدا می‌نامند که عمری طولانی‌تر از ما دارند و در دنیای بهتری زندگی میکنند. در زیرِ زمین، طبقات متعددی وجود دارد که به این دنیاهای زیرِ زمینی «ناراکا» میگویند. موجودات بر اساس کارمایی که به دست می‌آورند گاهی باید در این دنیاها به دنیا بیایند و تا مدتی در آن بمانند تا نتیجهٔ کارمای آنها کامل شود. در این دنیاهای زیرِ زمینی، افراد با ترس و ناامیدی شدیدی زندگی میکنند. هشت طبقه از ناراکاها سرد وهشت طبقه داغ است. دوره‌های زندگیِ موجوداتی که در هر طبقه به دنیا می‌آیند ۲۴ برابر دورهٔ زندگی طبقهٔ بالاتر از آن است. پایینتر از پایین‌ترین ناراکا، زمینی از طلا وجود دارد که وزن تمام این دنیاهای بالایی را تحمل می‌کند که آن هم روی لایه‌ای از آب است. آن هم روی لایه‌ای ضخیم از هوا و باد قرار دارد. این لایهٔ باد، بسیار وسیع است و ۱۰۰۰ دنیا مثل این دنیا که گفته شد را روی خود جای داده‌است. بزرگی و طول عمر کل جهان نامحدود است؛ یعنی تعداد جهان‌ها بی‌شمار و بینهایت است و آغاز و پایانی هم برای عمر کلِ عالَم نیست. اما هر جهانِ کوچک برای خودش طول عمر محدودی دارد؛ یعنی هر جهان، به وجود می‌آید، مدتی می‌ماند و سپس رو به ویرانی می‌گذارد و در نهایت به کلی نابود میشود آن گاه دوباره از نو به‌وجود می‌آید و این به صورتِ بی‌پایان ادامه دارد. تنها چیزی که نابود نمیشود «نیروانا» یا همان خوشیِ ناشی از بیداری و روشنی برای کسی است که به این مقام یعنی مقام بودایی رسیده باشد.
طبقات بالاتر از سومرو مخصوص زندگیِ خدایانِ بزرگتر و با طول عمر بیشتر است. بیشتر این خدایان چیزی خلق نمی‌کنند اما در یکی از طبقات بالایی «برهمای بزرگ» حضور دارد. او خالقِ جهان سومرو است. این برهمای بزرگ، خودش از جهان‌های بالاتر از خود آمده‌است. در حقیقت او در طول زندگی‌اش در جهان‌های بالاتر، قدری از شایستگی‌اش را از دست داده و بعد از مرگ، در جهانی پایینتر متولد شده و دست به خلقتِ جهانِ پایینتر از خود زده‌است. بالاترین جهان مخصوص کسانی‌ست که بهترین نتیجه را از زندگی خود گرفتهاند و کارمای خوبی به دست آورده‌اند. کل هستی خالقی ندارد.
شاخه‌ها
بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا، کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین، ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد.
آیین بودایی و ایران
سکه‌ای از پیروز پسر اردشیر ساسانی یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین زرتشتی و بوداگرایی خبر میدهد.
| در آیین بودایی باززایی عقیده به تولد مجدد فرد پس از مرگ است.
اعتقاد به تناسخ (یا تولد مجدد پس از مرگ) با آیین بودایی شروع نشده بلکه پیش از ظهور این آیین، در میان اوپانیشادها (حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد) به چشم می‌خورد، و همچنین محدود به بوداییان نبوده و در دیگر مذاهب هندی نیز فراگیر میباشد؛ اعتقاد به تولد مجدد در واقع بخشی از اعتقاد کلی تر به کارما (تأثیر اعمال گذشته شخص بر روی زندگی آینده او) میباشد. اعتقاد به تناسخ آنقدر فراگیر بوده که متون بودایی به ندرت آن را به عنوان یک عقیده ذکر می‌کردند یا از پذیرش آن دفاع می‌کردند. رهبران بودایی معتقد بودند که این موضوع حقیقتی قابل آزمایش برای کسانی است که در مراقبه روحانی بدرجات پیشرفته رسیده‌اند (مانند بودا) چنانچه آنها می‌توانند با جزئیات مفصل شرایط زندگی‌های قبلی خود را بیان کنند. برخی از بوداییان معاصر عقیده به تناسخ را بخش اصلی تعلیمات بودایی ندانسته بلکه آن را به سنت و متون قدیمی نسبت می‌دهند.
آیین بودایی‌گری شش قلمروی ممکن برای باززایی را پیشنهاد می‌کند.
منابع
بازگشت روح
بوداگرایی
پس از مرگ
تناسخ
مفاهیم فلسفی بودایی
واژگان بودایی | سامسارا () در آیین بودایی و هندوئیسم چرخه بی‌آغاز تولد مکرر و مردن دوباره و وجود دنیوی در جهانی است که در آن زندگی می‌کنیم. چیزی که تا آنجا که ممکن است باید از آن گریخت. که شخص بودا با آن مخالف بود ولی بعدها در شاخه ای از این آئین که از هندوئیسم تاثیر پذیرفته بود و عملکرد آنرا تحت عنوان کارما و چرخه زندگی را با نام تناسخ پذیرفتند.
نقطهٔ مقابل سامسارا یا دنیایی که ما اکنون در آن زندگی می‌کنیم، نیروانا است که هدف کردار بودایی رسیدن به نیرواناست.
جستارهای وابسته
نیروانا
باززایی
منابع
تناسخ
مفاهیم فلسفی بودایی | گستراندن آن مشغول شد.
آیین بودایی و ایران
سکه‌ای از پیروز پسر اردشیر ساسانی یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین زرتشتی و بوداگرایی خبر میدهد.
در سدهٔ ۶ زایشی یک رشته داستان‌های بودایی به نام جاتاکا از روی ویرایش هندوی آنها به نام «پنچا تنترا» به پارسی میانه ترجمه شد و «کلیلگ و دمنگ» نام گرفت. در سدهٔ ۸ زایشی ابن مقفع آن داستانها را به عربی برگرداند و نام کلیله و دمنه بر آنها نهاد. ترجمه‌های لاتین و یونانی آن کتاب بعدها در سدهٔ ۱۴ پایهٔ داستان‌های آسوپ نوشتهٔ یک راهب بیزانسی را تشکیل داد.
آیین بودایی در خراسان بزرگ تا اندازه‌ای ریشه گرفته بود و یکی از کانون‌ها و نیایش‌گاه‌های بزرگ آن در صومعهٔ بودایی بلخ بود. این صومعه به سانسکریت، «ناوا ویهارا» نام داشت که معنی آن «صومعهٔ نو» است. این نام در فراگویی پارسی‌زبانان به گونهٔ نوبهار درآمد. لقبی که به گردانندگان این صومعه در زبان سانسکریت داده بودند، «پراموکها» به معنی «سرور» بود و نام خانوادهٔ برجستهٔ ایرانی برمکیان از همین لقب گرفته شده‌است. برمکی‌ها عهده‌دار و گردانندهٔ این نیایش‌گاه بودایی بودند.
به تازگی روزنامه آساهی ژاپن از قول یک باستان‌شناس برجسته ژاپنی به نام «نوگوچی» از یافته شدن ۱۹ تندیس بودا در استان فارس گزارش داد. در گزارش دیگری از شبکه «بودیست نیوز» درازای این تندیسها میان ۵ تا ۲۰ سانتیمتر و جنس آنها از گچ و گل اعلام شده‌است.
برخی از پژوهشگران استدلال میکنند که آیین بودایی ریشهٔ ایرانی دارد. بر این بنیاد آیین بودایی ریشه در متافیزیک ایرانی و به ویژه دین زرتشتی دارد؛ بنابراین این دسته از پژوهشگران ریشهٔ هندی آیین بودایی را رد میکنند. چنین فرضیه‌ای بسیاری از فرضیه‌های سنتی در مورد آیین بودایی و خاستگاه آن و همچنین فرضیه‌های سنتی در پیرامون زمینهٔ تاریخی و سیاسی ان را به چالش کشیده‌است.
بر پایهٔ پژوهش‌هایی توسط راناجیت پال، بودا از شاهزادگان ایرانی‌تبار بوده‌است. بنا بر داستان‌های بودایی، سیدارتا (واژه سیدارتا به معنی کمال جو است) شاهزاده‌ای بود به نام سیدارتا گوتما از تیره شاکیا ایل ساکی در منطقه کاپیلاواستو در نپال امروزی می‌زیست. گوتاما بودا ملقب به ساکیامونی یا رئیس قبیله ساکی در هند بود و نام یک شاهزاده ساکی از قوم سکا میباشد. او در باغهای لومبینی در نپال کنونی به دنیا آمد.
جستارهای وابسته
بودا
گوتاما بودا
نقد بودیسم
هندوئیسم
دین‌های هندی
دین‌های ایرانی
جغرافیای آیین بودا
سه کالبد بودا
چرخ دارما
تناسخ
باززایی (آیین بودایی)
کارما
کنفسیوس
کنفوسیوسم
کنفوسیانیسم
پانویس
منابع
پاشایی، ع. فراسوی فرزانگی (پرَگیا پارَمیتا)، نشر نگاه معاصر، تهران ۱۳۸۰.
کتاب از آیین هندو، بودا تا بینهایت: مهندس شیما نثاری حقیقی فرد-انتشارات مهر امیرالمؤمنین-سال ۱۳۹۰.
پیوند به بیرون
سُمنیه، فرقه‌ای بودایی در جهان اسلام
آستیکا
ادیان هندی
بوداگرایی
بوداییان
تراخداباوری
دین
گوتاما بودا
باورها، سنت‌ها و جنبش‌های دینی | بیلهرز یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۱
دهانه‌های ماه | کاما () در ادبیات هندو، متون بودایی، جین (دین)، و آیین سیک به معنای «آرزو» است. کاما اغلب به معنای لذت نفسانی، میل جنسی و اشتیاق در ادبیات مذهبی و سکولار هندو و بودایی، و همچنین ادبیات معاصر هند است اما این مفهوم به‌طور گسترده‌تر به هر میل، آرزو، اشتیاق، اشتیاق، لذت حواس، لذت زیبایی شناختی از زندگی یا عشق و لذت اشاره دارد. عشق با یا بدون لذت از میل جنسی، نفسانی و وابسته به عشق شهوانی است و ممکن است بدون معانی جنسی باشد.
جستارهای وابسته
کاما سوترا
کوپیدو
منابع
پیوند به بیرون
آدمی‌خواست‌ها
تمایلات جنسی و آیین هندو
تنتره
شادی
لذت
مفاهیم فلسفی بودایی
مفاهیم فلسفی هندو
نظریه حقیقت
واژه‌ها و عبارت‌های زبان سانسکریت | بوداگرایی در ژاپن یا بودیسم ژاپنی مطابق با نیهون‌شوکی معرفی آیین بودا در ژاپن در سال ۵۵۲ میلادی، در زمان پادشاهی باکجه در کشور کره و توسط راهبان بودایی آغاز شده‌است. آیین بودایی تأثیر عمده ای در توسعه جامعه ژاپن داشته و تا به امروز یکی از جنبه‌های اثرگذار در فرهنگ این کشور است. در یک نظرسنجی دولت در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۶۹٫۸٪ از جمعیت ژاپن خود را به عنوان بودایی معرفی کردند. پس از چین، ژاپن دومین جمعیت بودایی بزرگ جهان را دارد. تقریباً ۸۹ تا ۱۲۲ میلیون نفر بودایی در ژاپن زندگی میکنند.
منابع
پیوند به بیرون
بوداگرایی بر پایه کشور
بوداگرایی در ژاپن | وایسالا یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۰
دهانه‌های ماه |
89fc09c2-27e7-42e4-bc07-6c8dc967ac20 | آیین بودایی | بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا٬ کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین٬ ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد. | شاخه سومی آیین بودایی با جنبه‌های صوفیانه در چه مناطقی رایج است؟ | false | {
"answer_start": [
245
],
"text": [
"تبت، بوتان، و مغولستان"
]
} | شاخه‌ها، فرقه‌ها و مذاهب دین بودا.
مکاتیب نیکایه
بیست‌فرقه (هینه‌یانه)
فرقه‌های فرعی تراوادا
مهایانه
مهایانه یا راه بزرگ از شاخه‌های اصلی دین بودا است.
مکاتیب تانتری
این مکاتب، بیشتر بر جنبه صوفیانه و رازآمیز دین بودا تأکید دارند و با وردها و ذکرهای گوناگون کار میکنند.
منابع
Coleman, Graham, ed. (1993). A Handbook of Tibetan Culture. Boston: Shambhala Publications, Inc.. .
Warder, A.K. (1970). Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass.
شاخه‌های بوداگرایی
بوداگرایی | قرار دارد. از این جهت آنها را خدا می‌نامند که عمری طولانی‌تر از ما دارند و در دنیای بهتری زندگی میکنند. در زیرِ زمین، طبقات متعددی وجود دارد که به این دنیاهای زیرِ زمینی «ناراکا» میگویند. موجودات بر اساس کارمایی که به دست می‌آورند گاهی باید در این دنیاها به دنیا بیایند و تا مدتی در آن بمانند تا نتیجهٔ کارمای آنها کامل شود. در این دنیاهای زیرِ زمینی، افراد با ترس و ناامیدی شدیدی زندگی میکنند. هشت طبقه از ناراکاها سرد وهشت طبقه داغ است. دوره‌های زندگیِ موجوداتی که در هر طبقه به دنیا می‌آیند ۲۴ برابر دورهٔ زندگی طبقهٔ بالاتر از آن است. پایینتر از پایین‌ترین ناراکا، زمینی از طلا وجود دارد که وزن تمام این دنیاهای بالایی را تحمل می‌کند که آن هم روی لایه‌ای از آب است. آن هم روی لایه‌ای ضخیم از هوا و باد قرار دارد. این لایهٔ باد، بسیار وسیع است و ۱۰۰۰ دنیا مثل این دنیا که گفته شد را روی خود جای داده‌است. بزرگی و طول عمر کل جهان نامحدود است؛ یعنی تعداد جهان‌ها بی‌شمار و بینهایت است و آغاز و پایانی هم برای عمر کلِ عالَم نیست. اما هر جهانِ کوچک برای خودش طول عمر محدودی دارد؛ یعنی هر جهان، به وجود می‌آید، مدتی می‌ماند و سپس رو به ویرانی می‌گذارد و در نهایت به کلی نابود میشود آن گاه دوباره از نو به‌وجود می‌آید و این به صورتِ بی‌پایان ادامه دارد. تنها چیزی که نابود نمیشود «نیروانا» یا همان خوشیِ ناشی از بیداری و روشنی برای کسی است که به این مقام یعنی مقام بودایی رسیده باشد.
طبقات بالاتر از سومرو مخصوص زندگیِ خدایانِ بزرگتر و با طول عمر بیشتر است. بیشتر این خدایان چیزی خلق نمی‌کنند اما در یکی از طبقات بالایی «برهمای بزرگ» حضور دارد. او خالقِ جهان سومرو است. این برهمای بزرگ، خودش از جهان‌های بالاتر از خود آمده‌است. در حقیقت او در طول زندگی‌اش در جهان‌های بالاتر، قدری از شایستگی‌اش را از دست داده و بعد از مرگ، در جهانی پایینتر متولد شده و دست به خلقتِ جهانِ پایینتر از خود زده‌است. بالاترین جهان مخصوص کسانی‌ست که بهترین نتیجه را از زندگی خود گرفتهاند و کارمای خوبی به دست آورده‌اند. کل هستی خالقی ندارد.
شاخه‌ها
بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا، کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین، ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد.
آیین بودایی و ایران
سکه‌ای از پیروز پسر اردشیر ساسانی یافت شده که در آن وی از ارج‌گذاری خویش نسبت به دو دین زرتشتی و بوداگرایی خبر میدهد.
| فراسوی فرزانگی یکی از واژگان دین بودا است.
این اصطلاح برگردان اصطلاح سانسکریت پرَگیا پارَمیتا (prajñā pāramitā) است. (در ترانویسی سانسکریت jñ به صورت «گ» تلفظ میشود).
فراسوی فرزانگی یکی از جنبه‌های شخصیتی حق‌یابنده‌ها (بوداسَف‌ها) است که با نام کمال (پارَمیتا) شناخته میشود.
سوره‌هایی بودایی به نام فراسوی فرزانگی یکی از سبک‌های متنی شاخه مهایانه بودایی هستند.
نگارخانه
منابع
Wikipedia contributors, "Perfection of Wisdom," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Perfection_of_Wisdom&oldid=206225209
برای مطالعهٔ بیشتر
پاشایی، ع. فراسوی فرزانگی (پرَگیا پارَمیتا)، نشر نگاه معاصر، تهران ۱۳۸۰.
حکمت
مفاهیم فلسفی بودایی | در آیین بودایی باززایی عقیده به تولد مجدد فرد پس از مرگ است.
اعتقاد به تناسخ (یا تولد مجدد پس از مرگ) با آیین بودایی شروع نشده بلکه پیش از ظهور این آیین، در میان اوپانیشادها (حدود ۸۰۰ سال قبل از میلاد) به چشم می‌خورد، و همچنین محدود به بوداییان نبوده و در دیگر مذاهب هندی نیز فراگیر میباشد؛ اعتقاد به تولد مجدد در واقع بخشی از اعتقاد کلی تر به کارما (تأثیر اعمال گذشته شخص بر روی زندگی آینده او) میباشد. اعتقاد به تناسخ آنقدر فراگیر بوده که متون بودایی به ندرت آن را به عنوان یک عقیده ذکر می‌کردند یا از پذیرش آن دفاع می‌کردند. رهبران بودایی معتقد بودند که این موضوع حقیقتی قابل آزمایش برای کسانی است که در مراقبه روحانی بدرجات پیشرفته رسیده‌اند (مانند بودا) چنانچه آنها می‌توانند با جزئیات مفصل شرایط زندگی‌های قبلی خود را بیان کنند. برخی از بوداییان معاصر عقیده به تناسخ را بخش اصلی تعلیمات بودایی ندانسته بلکه آن را به سنت و متون قدیمی نسبت می‌دهند.
آیین بودایی‌گری شش قلمروی ممکن برای باززایی را پیشنهاد می‌کند.
منابع
بازگشت روح
بوداگرایی
پس از مرگ
تناسخ
مفاهیم فلسفی بودایی
واژگان بودایی | بوداگرایی در ژاپن یا بودیسم ژاپنی مطابق با نیهون‌شوکی معرفی آیین بودا در ژاپن در سال ۵۵۲ میلادی، در زمان پادشاهی باکجه در کشور کره و توسط راهبان بودایی آغاز شده‌است. آیین بودایی تأثیر عمده ای در توسعه جامعه ژاپن داشته و تا به امروز یکی از جنبه‌های اثرگذار در فرهنگ این کشور است. در یک نظرسنجی دولت در سال ۲۰۱۵ میلادی، ۶۹٫۸٪ از جمعیت ژاپن خود را به عنوان بودایی معرفی کردند. پس از چین، ژاپن دومین جمعیت بودایی بزرگ جهان را دارد. تقریباً ۸۹ تا ۱۲۲ میلیون نفر بودایی در ژاپن زندگی میکنند.
منابع
پیوند به بیرون
بوداگرایی بر پایه کشور
بوداگرایی در ژاپن | گونه‌ای مومیایی بودایی است. این واژه به یک رسم در آیین بودایی اشاره دارد که در آن راهبان با ریاضت‌طلبی به سرحد مرگ می‌رسند و بدنشان مومیایی میشود در حالی که هنوز زنده هستند. این رسم در برخی کشورهایی که آیین بودایی در آنها جاری است مشاهده شده اما از واژه ژاپنی «سکوشینبوتسو» برای نامیدن آن در همه جا بهره برده میشود.
باور بر این است که راهبان بی‌شماری اقدام به انجام این کار کرده‌اند اما تا کنون تنها ۲۴ مورد از این گونه مومیایییافت شده‌است. یک باور رایج این است که کوکای، بنیانگذار مکتب شینگون این رسم را از دودمان تانگ در چین به عنوان یک راز تانترا که آموخته بود، به همراه خود آورد. اما در چین از بین رفت.
ریشه
دست کم یک مورد مومیایی از جسدی ۵۵۰ ساله و «خود-مومیایی شده» موجود است که به یک راهب بودایی به نام سانگها تنزین نسبت داده میشود که در هیمالیای شمالی واقع در هند یافت شده‌است. این مومیایی در معبد روستای گو واقع در Spiti, Himachal Pradesh نگهداری میشود. این مومیایی به سال ۱۹۷۵ و هنگامی که استوپا، بنای قدیمی که مومیایی در آن قرار داشت، تخریب شد، کشف شد و گفته میشود متعلق به قرن ۱۴ میلادی باشد. این دقیقاً زمانی بود که حاکمان اسلامی به هند رسیده بودند و آیین بودایی در آنجا از میان رفته بود. این راهب به احتمال یک dzogpa-chenpo تبتی بوده و مومیایی‌های مشابهی در تبت و آسیای خاوری یافت شده‌است. ماندگاری این مومیایی برای بیش از ۵ قرن تنها به سبب هوای سرد و خشکی منطقه امکان‌پذیر شده‌است.
طبق گفته پاول ویلیامز، سکوشینبوتسو، رسم ریاضت‌طلبانه Shugendō به احتمال الهام‌گرفته از کوکای، بنیانگذار شینگون باشد که با کاهش و سپس توقف خوردن خوراک و آب در حالی که دعاهای بودایی بر زبان می‌راند، جان خود را گرفت. این گونه ریاضت‌کشی و سپس مومیایی شدن در چین هم مشاهده شده اما با چه‌آن (آیین زِن در بودایی‌گری) مرتبط دانسته میشود. رسم‌های مشابه سکوشینبوتسو وجود دارند. به‌طور مثال میتوان به خودسوزی در ملأ عام در چین اشاره کرد. حادثه معبد فایو که به سال ۳۹۶ میلادی رخ داد، تنها یکی از این موارد در چین است. این رسم در واقع گونه‌ای انکار نفس بوداسف به حساب می‌آید.
ژاپن
یک شاخه از بودایی‌گری برخواسته از کوهستان‌ها به نام Shugendō در قرن هفتم میلادی ظهور کرد تا میان واجرایانا، شینتو و تائوئیسم گونه‌ای همتایی توحیدی ایجاد کند. این شاخه بیشتر بر رباضت‌کشی تأکید داشت. این شاخه در دوره ادو رشد یافت. یکی از رسوم ریاضت‌طلبانه این شاخه، سُکوشینبوتسو (یا سُکوشینجوبوتسو), به معنی ریاضیت‌کشی در کوهستان برای دستیابی به Buddha-nature در جسم فرد ریاضت‌کِش است. این رسم در یک ناحیه کوسهتانی ژاپن که شامل کوه هاگورو، کوه گاسان و کوه یودونو میشود، نشو و نما یافت. این کوهستان‌ها در آیین Shugendō تا کنون تقدس خود را حفظ کرده‌اند و هم‌اکنون نیز این رسوم در کوهپایه‌ها و دره‌های این کوهستان‌ها انجام میشود.
در ژاپن عصر میانه، کم‌کم روند سکوشینبوتسو کامل‌تر شده؛ به گونه‌ای که یک راهب قادر باشد آن را از ۳٬۰۰۰ روز تا حتی ۱۰ سال به انجام برساند. راهب برای اجرای این رسم می‌بایست از یک برنامه خوراکی بسیار سخت‌گیرانه به نام مُکوجیکیگیو | شینبوتسو بونری اشاره دارد به جدایی شینتو از آیین بودا. پس از اصلاحات میجی که امی شینتو را از آیین بودایی جدا کرد و همچنین معبد بودایی از معبد شینتویی معرفی شد.
منابع
آیین بودایی در دوره ادو
اصلاحات میجی
بوداگرایی در ژاپن
تاریخ شینتو
سیاست مذهبی در ژاپن
شینتو در ژاپن
معبدهای پیشین بودایی | زنان در آیین بودا موضوعی است که میتوان از منظرهای گوناگون از جمله مباحث الهیات، تاریخ، مردم‌شناسی و فمینیسم به آن پرداخت. علایق موضعی شامل وضعیت الهیاتی زنان، رفتار با زنان در جوامع بودایی در خانه و در ملاء عام، تاریخ زنان در آیین بودا، و مقایسه تجارب زنان در اشکال مختلف بودیسم است. مانند سایر ادیان، تجارب زنان بودایی به میزان قابل توجهی متفاوت بوده‌است.
با این وجود خاندرو رینپوچه، یک زن لاما در آیین بودایی تبتی، اهمیت توجه فزاینده به موضوع را کم‌اهمیت می‌داند:
جستارهای وابسته
زن در یهودیت
نقد بودیسم
زن در اسلام
منابع
حقوق زنان در جنبش‌های دینی
زنان و آیین بودایی
ویکی‌سازی رباتیک
بودیسم و جامعه | چله‌خانه سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چله‌خانه بخش صوفیان شهرستان شبستر واقع شده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان شبستر | تسوکوبای در ژاپن یک دستشویی است که در ورودی یک مکان مقدس برای بازدیدکنندگان فراهم میشود تا با شستن، دست و دهان خود را پاک کنند. این نوع آیین طهارت رسمی است که میهمانانی که در یک مراسم چای ژاپنی شرکت میکنند یا از محوطه‌های معبد و پرستشگاه‌های یک آیین بودایی بازدید میکنند، انجام میشود. این نام از فعل «تسوکوبائو» به معنای «خم شدن» یا «تعظیم» با منشأ فروتنی است.
منابع
پیوند به بیرون
آب و دین
آیین‌های بودایی
تطهیر
سبک باغبانی ژاپنی
فرهنگ بودایی
مراسم چای ژاپنی |
eb2bd46b-3162-416d-991c-7512ac9c07c8 | آیین بودایی | بوداگرایی از دیدگاه شمار پیروان، پس از مسیحیت، اسلام و هندوگرایی چهارمین دین جهان است. آیین بودا به سه شاخه اصلی بخش میشود. شاخه بزرگتر مهایانه و شاخهٔ سنتی‌تر اما کوچکتر تراوده نام دارد. شاخه سومی نیز به نام وجره‌یانه با جنبه‌های صوفیانه در تبت، بوتان، و مغولستان رایج است. تراوده بر اهمیت بودای تاریخی یعنی سیدارتا گوتما تأکید دارد. آیین بودایی در پی رویدادهای تاریخی از هند و نپال رخت بربست و به سوی سرزمین‌های شرقی کوچید. کشورهای جنوبی‌تر مانند سریلانکا٬ کامبوج، لائوس، تایلند و برمه پیرو شاخهٔ تراوده و شمالی‌ترها مانند چین٬ ژاپن، کره، ویتنام، سنگاپور و تایوان پیرو گونه‌هایی از کیش مهایانه هستند. بیشترین گسترش آیین بودایی زمانی رخ داد که آشوکا شاه به این دین گروید و به گستراندن آن مشغول شد. | آیین بودا به چند شاخه اصلی بخش میشود؟ | false | {
"answer_start": [
100
],
"text": [
"سه شاخه"
]
} | بوداگرایی، بودیسم، آیین بودایی، آیین بودا یکی از دین‌های هندی با ۵۰۰ میلیون پیرو در سراسر جهان است. این دین برپایه فلسفه‌ای مبتنی بر آموزه‌های سیدارتا گوتاما که در حدود ۵۶۶ (پیش از میلاد) تا ۴۸۶ (پیش از میلاد) می‌زیسته، بنیانگذاری شده‌است.
آیین بودا به تدریج از هندوستان به سراسر آسیا، آسیای میانه، تبت، سریلانکا، یمن، آسیای جنوب شرقی و نیز کشورهای خاور دور مانند چین، مغولستان، کره و ژاپن راه یافت. آیین بودایی به عنوان دین پاکان در نظر گرفته میشود و با ۵۰۰ میلیون پیرو یکی از ادیان اصلی جهان به‌شمار می‌آید. آیین بودا بیشتر بر کردار نیک، پرهیز از کردار بد و ورزیدگی ذهنی تأکید دارد.
آماج این ورزیدگی‌ها پایان دادن به چرخه تولد مجدد یا سمساره است که از طریق بیداری یا درک واقعیت راستین، رسیدن به رهایی یا نیروانا صورت می‌گیرد. اخلاقیات بودا گرایانه بر دو اصل بی‌گزندی و رواداری برپا شده‌است. آثار نوشتاری بوداگرایی بسیارند و بخش ارزنده‌ای از ادبیات دینی جهان به‌شمار می‌روند.
خاستگاه اندیشه‌های بودا
پیرامون سه هزار سال پیش، شاخه‌هایی از آریاییان ایران، از بقیه جدا شده و به سرزمین هند کوچ کردند. پیش از ورود آنها به شبه جزیرهٔ هند، قوم دیگری در آنجا نشیمن داشت که به نام دراویدی معروف است. آریایی‌ها پیرامون ۲۵۰۰ سال پیش یعنی به هنگام زایش بودا در بیشتر سامان‌های شمالی هند جایگزین شده و بر آن نواحی چیره گشته‌بودند.
جامعه هندوستان در زمان بودا به چهار طبقه یا (کاست) بخش میشد: راهب‌ها (روحانیان)، کشتریاها (شهریاران و جنگاوران)، وایسیاها (کشاورزان و بازرگانان) و شودراها (خدمتکاران برده). بودا خود به رده کشتریا تعلق داشت ولی اعلام داشت که از دید او همه مردم برابر و پاکزادند.
آموزه‌های بودا
چکیدهٔ آموزهٔ بودا این است:
از دیدگاه بودا ما اگر خواسته باشیم که از چرخهٔ زاد و مرگ رهایی یابیم، باید گرایش‌های نفسانی را کنار بگذاریم، درستکار باشیم، به حالات خلسه روحی دست پیدا کنیم که این تجربیات باعث مهرورزی ما به همهٔ موجودات و بوندگان میشود و سپس از راه این درک‌ها و تمرکزهای ژرف به روشنی و بیداری می‌رسیم و از این دور باطل خارج میشویم.
این آموزه‌ها، آیین بودا را تشکیل می‌دهند. بودا خود، آیین خود را مانند قایقی می‌نامد که برای چرخه‌شکنی و رسیدن به ساحل رستگاری به آن نیاز است؛ ولی پس از رسیدن به رستگاری دیگر به این قایق نیز نیازی نخواهد بود. رسیدن به ساحل رستگاری آدمی را به آرامش و توازن مطلق می‌رساند. آن‌جاست که شمع تمامی خواهش‌ها و دلبستگی‌ها خاموش میشود. به این روی، این پدیده را در سانسکریت نیروانا یعنی خاموشی می‌نامند.
چهار حقیقت شریف
آدمی بیمار است. بودا راه درمان این بیماری را درک آن چهار حقیقت می‌داند: حقیقت نخست از چهار حقیقت شریف، تشخیص این بیماری به‌عنوان بیماری رنج در انسان‌هاست. به رسمیت شناختن وجود رنج اهمیت کلیدی دارد. هیچ موجود زنده نمی‌تواند از رنج بگریزد. زایش، بیماری و مرگ همه باعث رنج هستند. رنج می‌تواند جسمانی یا روانی باشد.
حقیقت دوم، دلبستگی‌ها را به‌عنوان باعث و بانی این بیماری باز می‌شناسد. سومین حقیقت، شرایط را سنجیده و اعلام می‌کند که بهبود امکان‌پذیر است. حقیقت چهارم، تجویز دارو برای دست یافتن به سلامت است.
درک این حقایق و اصول، به تمرکز و مراقبه نیاز دارد. این درک | شاخه‌ها، فرقه‌ها و مذاهب دین بودا.
مکاتیب نیکایه
بیست‌فرقه (هینه‌یانه)
فرقه‌های فرعی تراوادا
مهایانه
مهایانه یا راه بزرگ از شاخه‌های اصلی دین بودا است.
مکاتیب تانتری
این مکاتب، بیشتر بر جنبه صوفیانه و رازآمیز دین بودا تأکید دارند و با وردها و ذکرهای گوناگون کار میکنند.
منابع
Coleman, Graham, ed. (1993). A Handbook of Tibetan Culture. Boston: Shambhala Publications, Inc.. .
Warder, A.K. (1970). Indian Buddhism. Delhi: Motilal Banarsidass.
شاخه‌های بوداگرایی
بوداگرایی | شرایط را سنجیده و اعلام می‌کند که بهبود امکان‌پذیر است. حقیقت چهارم، تجویز دارو برای دست یافتن به سلامت است.
درک این حقایق و اصول، به تمرکز و مراقبه نیاز دارد. این درک باعث احساس مهرورزی نسبت به همهٔ موجودات میگردد.
درک چهار حقیقت شریف، هسته اصلی آموزه بودا را تشکیل میدهد. این چهار حقیقت شریف عبارتند از:
راه اصیل هشتگانه
راه رهایی از رنج در هشت چیز خلاصه میشود که به آن راه اصیل هشتگانه گفته میشود. این راه اصیل هشتگانه که نسخهٔ تجویز بیداردل (بودا) برای درمان رنج‌هایی است که همه موجودات دچار آن هستند، خود در سه بخش «اخلاق‌مندی (شیلا)»، «تمرکز روانی (سامادی)» و «بینش (پرگیا)» دسته‌بندی میشود، که هستهٔ تمرین‌های روحانی آیین بودا را می‌سازند.
بینش
بخش آخر راه هشتگانه، یعنی جهان‌بینی درست و پندار درست، تشکیل‌دهندهٔ بینش (پرگیا) است. رسیدن به بینش یا به عبارتی حکمت اعلا، در آیین بودا به معنی یافتن دسترسی مستقیم به واقعیت نهفته در پشت چیزها و یافتن بینشی فراسوی هرگونه شناخت است. این گام پس از گام‌های درست‌کاری و یک‌دلی می‌آید و نتیجهٔ یک درون‌پویی ویژهٔ بودایی است. جهان‌بینی درست، همان درک کامل چهار حقیقت شریف و پندار درست، همان مهرورزی و عشق است که ذهن را از شهوت، بدخواهی و ددمنشی می‌پالاید. اینها راه را برای رسیدن به بینش فراشناخت هموار می‌سازند.
اخلاق‌مندی
اخلاق‌مندی که در راه هشتگانه به گونهٔ گفتار درست، کردار درست و معاش درست آمده، دستورهایی اخلاقی مانند خودداری از کشتن و دروغگویی را در بر می‌گیرد. یک بخش از درست‌کاری در آیین بودایی، مربوط به بخشش میشود. این بخشش تنها به مواردی مانند صدقه دادن و سخاوت‌مندی محدود نمیشود و معنی مشخص دینی دارد؛ یعنی تأمین نیازمندی‌های روزانه جامعه راهبان بودایی (سنگ‌ها). راهبان بودایی نیز به نوبه خود به دهش می‌پردازند. دهش آنها، بالاترین دهش‌ها یعنی آموزش آیین بودا (دارما) است.
تمرکز روانی
مفهوم دوم راه هشتگانه یعنی دل را یک‌دله کردن یا کار کردن بر روی تمرکز است که سه بخش کوشش درست، توجه درست و تمرکز درست را در بر می‌گیرد. در این مرحله تمرکز شدیدی دست میدهد که در آن اندیشنده، با موضوع اندیشه یکی میشود. این پدیده، شهود و رسیدن به فراشناخت نیست، بلکه یک پدیدهٔ روانی است. این‌کار از راه یوگا و درون‌پویی انجام می‌گیرد. بوداگرایی همانند دیگر کیش‌های هندی، ذهن را ابزار بنیادین رهایی می‌داند و بر ورزیدگی درست ذهن تأکید می‌کند. آماج کوشش درست، یکپارچگی ذهنی و جلوگیری از پراکندگی اندیشه است. توجه درست، باعث آگاهی از احساسات و آگاهی از کنش‌های بدن و ذهن میشود. این تمرینات سرانجام ما را به تمرکز درست می‌رساند که رسیدن به حالات گوناگون آگاهی‌های خلسه‌آمیز در حین درون‌پویی (مراقبه) است و با آزمودن خشنودی بزرگی همراه است. رسیدن به این حالات را درون‌نگری (دیانا) می‌نامند.
سوتراها
سوتراها مجموعه نوشته‌هایی است که از سخنان بودا گوتاما جمع‌آوری شده.
بودی‌ستوه
بودی‌سَتوه به کسی میگویند که در طی مراسمی که در آن جملاتی از «سوتراها» خوانده میشود عهد می‌بندد که بقیهٔ این زندگی و زندگی‌های بعدی‌اش را صرف کمک به دیگران کند تا آنها به بودا تبدیل شوند. آنها در درجهٔ اول سعی میکنند حقایق را درک کنند و به یک بودا تبدیل شوند. آنها در این راه تلاش میکنند صفات نیک اخلاقی | تحت‌الفظی از اسطورگان، بهر الهیاتی بیشتر پانتئیستی و طبیعی مبتنی بر استدلال های تدبیرشده، دست رد بزنند یا از تاکید بیاندازند. در این چارچوب، داستان‌هایی که به نظر می‌رسید به خدایان سلوک ناشرافتمندانه نسبت می‌دهند اغلب به‌عنوان کذب، و به‌عنوان چیزی بیش از «تخیل شعرا» نبودن، به‌سادگی مردود شمرده می‌شدند. متفکران یونانی و رومی، با این حال، به کلنجار رفتن با مسائلی از شر طبیعی و از شری که در زندگی روزمره خود مشاهده می‌کنیم ادامه دادند. نویسندگان رومی پرنفوذی همچون سیسرون و سنکای جوان، با برداشت از کار پیشین انجام شده توسط فیلسوفانی همچون رواقیون، استدلال های زیادی را در دفاع از بحق بودن خدایان توسعه دادند، و بسیاری از پاسخ هایی که ارائه دادند بعدا در درون تئودیسه مسیحی مستحیل شد.
آیین بودا
آئین بودا نه وجود شر را انکار می‌کند، نه تلاش می‌کند تا شر را به طریقی که در ادیان توحیدی که وجود خدایی قدیر، قدرتمند تمام، همه چیزدان، و خیر تمام اعتقاد دارند، تلاش شده است، رفع اختلاف یا برطرف کند. آیین بودا، بسان آئینی غیرتوحیدی مانند آیین جین، هیچ خدای خالقی را مورد فرض یا اذعان قرار نمی‌دهد، و بنابراین مسئله شر یا مسئله تئودیسه به آن اعمال نمیشود. خدای خالقی، خیرخواه، قادر مطلق را به‌عنوان مفهومی کاذب تلقی می‌کند.
آیین بودا بر این تصریح می‌کند که در دنیا شر، و همچنین دوکخا (رنج) وجود دارد که توسط شر یا بعلت علل طبیعی (سالخوردگی، مرض، تولد دوباره) موجب میشوند. اصول مذهبی و رسوم آیین بودا، همچون چهار حقیقت شریف و راه اصیل هشتگانه به دنبال قدرت بخشی به پیروان در کسب بصیرت‌ها و رهایی (نیروانا) از چرخه چنین رنجی و همچنین تولد دوباره می‌باشند.
برخی ریشه‌ها یا اجزای متشکله آیین بودای مهایانه، یک تئوری بودا-طبیعت را در متونی همچون Tathagata-garbha Sutrasکه در قرن ۳ میلادی در جنوب هند تالیف شدند توسعه می‌دهند، که بسیار به تئوری «روح، خویشتن» که در هندوئیسم کلاسیک یافت میشود شبیه است. پیتر هاروی اظهار می‌کند که، تئوری Tathagata-garbha به نسخه‌ای بودایی از مسئله شر منجر میشود، چراکه این تئوری مدعی میشود که هر بشری بودای خالص درونی دارد که نیکوست. این مقدمه به سوالاتی مانند این که چرا هیچ کسی هیچ شری می‌کند، و چرا «بودای ذاتا خالص درون» برای جلوگیری از کنشگر شرور پیش از آن که او مرتکب شر شود تلاش نکرده یا فائق بر نمی‌آید. یک پاسخ این بوده است که بودا-طبیعت خیرخواه مطلق است، اما قادر مطلق نیست. بعلاوه، Tathagata-garbha Sutras متون نابهنجار آیین بودا هستند، چراکه آن ها در اکثریت کلان یا قریب به اتفاقی از متون بودایی، دکترین‌های آناتا را نقض میکنند، که علما را به این سمت هدایت می‌کند که این نظر را مبنا قرار دهند که Tathagatagarbha Sutras برای تبلیغ آیین بودا به غیر بودائیان نوشته شده است، و آن ها نمایانگر آیین بودای پیروی جریان اصلی نمی‌باشند.
آیین بودای پیروی جریان اصلی، از روزهای اولیه خود، نیازی به ملاحظه مسئله الهیاتی شر نداشته است آنگونه که نیازی به یک خالق جهان ندید و در عوض همچون بسیاری از سنن هندی تصریح کرد که، جهان هیچگاه آغازی نداشته و تمام هستی یا موجودیت چرخه‌ای بی پایان از تولد دوباره است (سامسارا).
هندوئیسم
هندوئیسم دینی پیچیده با | آیین بودا، دین و فلسفه‌ای مبتنی بر آموزه‌های سیدارتا گوتاما است.
آیین بودا به تدریج از هندوستان به سراسر آسیا، آسیای میانه، تبت، سریلانکا، یمن، آسیای جنوب شرقی و نیز کشورهای خاور دور مانند چین، مغولستان، کره و ژاپن راه یافت. آیین بودایی به عنوان دین پاکان در نظر گرفته میشود و هم‌اکنون حدود ۵۲۶٬۳۷۳٬۰۰۰ نفر که ۷٫۳ درصد جمعیت جهان را شامل میشوند دربرگرفته‌است و یکی از ادیان اصلی جهان به شمار می‌آید. آیین بودا بیشتر بر کردار نیک، پرهیز از کردار بد و ورزیدگی ذهنی تأکید دارد.
فهرست کشورها به همراه بزرگترین اکثریت بودایی
در زیر، فهرست ده کشور که بیشترین تعداد بوداییان در آنها زندگی میکنند، آورده شده‌است.
بر اساس کشور
بر اساس منطقه
ده کشور با بیشترین جمعیت بودایی
جستارهای وابسته
بودیسم
اهمیت دین بر پایه کشور
فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان
منابع
بودیسم، و. راهول، ترجمه قاسم خاتمی، تهران: نشر طهوری
بودا
بوداییان
بوداگرایی
بوداگرایی بر پایه کشور
دین بر پایه کشور
فهرست‌های مرتبط با دین | سوره نیلوفر یا سددرمه‌پوندریکه‌سوتره (سانسکریت: Saddharma Puṇḍarīka Sūtra، انگلیسی: Lotus Sūtra) یکی از مهمترین متون بودایی در شاخه بوداگرایی مهایانه است و به‌عنوان متنی دانسته میشود که آموزه‌های اصلی شخص بودا را در خود گنجانده است. بودا در این سوره (سوترا) در مورد تجربیاتی که طی پنجاه سال پس از بیدارشدگی (بودا شدن) خود داشته سخن میگوید.
سوره نیلوفر آبی در آیین مهایانه محبوبیت زیادی دارد و متن اصلی مکتب‌های تیانتای و بوداگرایی نیچیرن به‌شمار می‌آید.
«سورهٔ نیلوفر» بیست و هفت دفتر دارد.
«سورهٔ نیلوفر» سبک واحدی ندارد؛ نیمی از این کتاب به نثر و نیم دیگر آن به نظم نوشته شده‌است. از این متن، که تاریخ نوشته شدن آن را قرن اول میلادی دانستهاند، هفت تا ده ترجمه وجود داشته، که امروزه فقط سه ترجمهٔ آن باقی مانده‌است.
جستارهای وابسته
متون بودایی
سوترا
تریپیتاکا
منابع
پیوند به بیرون
An 1884 English translation from Sanskrit by H.Kern from the Sacred Texts Web site
An English translation by the Buddhist Text Translation Society
بوداگرایی نیچیرن
تیانتای
گل در دین | ادیان شرقی ادیانی هستند که از شرق، جنوب و جنوب شرقی آسیا سرچشمه گرفتهاند و در نتیجه با ادیان غربی تفاوت‌هایی دارند. این مذاهب شامل ادیان آسیای شرقی (شینتوئیسم، سیندوئیسم، تائوئیسم و کنفوسیونیسم)، ادیان هندی (هندوئیسم، بودیسم، سیک و جائینیسم) و همچنین ادیان بومی آنیمیسم است.
این تمایز مذهبی شرق و غرب، درست مانند تمایز فرهنگ شرق و غرب و پیامدهای ناشی از آن، گسترده‌است و مرزهای دقیقی ندارد. علاوه بر این، تمایز جغرافیایی در زمینه کنونی فرهنگ فراملی جهانی معنای کمتری دارد.
در حالی که بسیاری از ناظران غربی تلاش میکنند بین فلسفه‌ها و ادیان شرقی تمایز قائل شوند، این تمایزی است که در برخی از سنتهای شرقی وجود ندارد.
ادیان هند
ادیانی که از شبه قاره هند نشأت می‌گیرند شامل آیین هندو، بودیسم، جینیسم و سیک گرایی است. الهیات و فلسفه این ادیان چندین مفهوم مشترک دارند، مانند دارما، کارما، مایا و سامسرا.
هندوئیسم
آیین هندو از شبه قاره هند نشأت گرفته و با بسیاری از سنتهای مذهبی دیگر در خارج از شبه قاره، در مکانهایی مانند آسیای میانه باستان و ایران باستان مرتبط بوده‌است. از نظر برخی، قدیمی‌ترین دین اصلی موجود در جهان است. برخی هندوئیسم را ناشی از تمدن دره سند همراه با حرکت مهاجران پیش از هراپا و همچنین مهاجران هندوآریایی می‌دانند. آیین هندو شامل مجموعه ای عظیم از کتاب مقدس است، که به دو قسمت آشکار شده و به خاطر سپرده سپرده شده در مورد دارما یا زندگی مذهبی تقسیم میشود. هندوها وداها و اوپانیشادها را از نظر اقتدار، اهمیت و قدمت از مهمترین افراد می‌دانند. رساله ، گزیده‌ای از ، گاهی خلاصه ای از آموزه‌های معنوی وداها نامیده میشود. شناسایی هرگونه باور یا عمل جهانی در آیین هندو دشوار است، اگرچه مضامین برجسته عبارتند از: دارما، سامسارا، کارما و موکشا. هندوئیسم را گاهی دین شرک می‌نامند، اما این یک ساده انگاری بیش از حد است. آیین هندو شامل مجموعه ای متنوع از شعبه‌هاست که باور آنها توحید، شرک، وحدت، وحدت وجود و حتی الحاد را شامل میشود. به عنوان مثال، مکتب Advaita Vedanta معتقد است که تنها یک موجودیت علی (برهمن) وجود دارد، که خود را به انواع مختلف زنده و غیر زنده نشان میدهد که مشاهده می‌کنیم، در حالی که سنت‌هایی مانند Vaishnavism و Shaivism ویشنو و شیوا را به‌طور نسبی عبادت میکنند حس توحیدی بیشتر (ناشی از تمایز بین parabrahman و atman). تعدادی از دانشمندان حتی در نظر سامکیا را یک مکتب فکری به گرایش الحادی در نظر می‌گیرند.
بودا
آیین بودا یک دین و فلسفه هندستی است. آیین بودا در حدود قرن پنجم قبل از میلاد در هند توسط سیذارتا گوتاما، بودا، با چهار حقیقت شریف و مسیر هشتگانه بنیانگذاری شد. طبق کتاب مقدس، چهار حقیقت شریف توسط بودا در اولین خطبه خود پس از رسیدن به روشنگری آشکار شد. مکاتب بودایی به‌طور معمول به Theravada و Mahayana تقسیم میشوند. در محافل دانشگاهی، ماهایانا بیشتر به بودیسم آسیای شرقی و تبتی تقسیم میشود. بودیسم می‌آموزد کسی که بدون آموزش روشن شود، بودا است. هدف اصلی آیین بودا، رهایی شخص از سامسارا است. بودایی‌ها این مسئله را راه حل مشکل رنج می‌دانند.
جینیسم
جینیسم دین پیروان ماهاویرا است. گفته میشود وی ۲۴ مین تیرتانکارا یا ۲۴ امین سری از | وایسالا یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۰
دهانه‌های ماه | بوداساتوا () «بیدار»، عنوانی است برای کسانی که بیدار هستند و با تلاش و بینش خود به نیروانا (آیین بودا) و بودا دست یافته‌اند، بدون اینکه معلمی به درمه (سانسکریت؛ پالی دامما؛ «شیوه درست زندگی») اشاره کند. این عنوان بیشتر برای گوتاما بودا، بنیانگذار بودیسم استفاده میشود.
منابع
بودا
مفاهیم فلسفی بودایی | فنیی یک دهانه برخوردی در ماه
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۵
چهارگوش ال‌کیو۲۸
دهانه‌های ماه |
5965f310-ec18-4f76-971f-69d9a2f0c112 | زیست‌شناسی ریاضیاتی | زیست ریاضیاتی و نظری شاخه ای از زیست شناسی است که از تحلیل های نظری، مدل سازی های ریاضیاتی و تجریدهای موجودات زنده برای تحقیق در مورد اصول حاکم بر ساختارها، توسعه و رفتار سامانه‌ها استفاده می کند، در مقابل زیست شناسی تجربی قرار دارد که برای اثبات و تصدیق نظریات علمی، آزمایش‌های تجربی را به کار می برد. برخی مواقع برای تأکید بر جنبه های ریاضیاتی این شاخه علمی به آن زیست ریاضیاتی یا ریاضیات زیستی نیز گفته می شود، یا در جاهای دیگر برای تأکید بر جنبه های زیست شناسانه ی آن به آن زیست شناسی نظری گفته می شود. زیست شناسی نظری بیشتر بر روی توسعه اصول نظری زیست تمرکز کرده، در حالی که ریاضیات زیستی بر روی استفاده از ابزارهای ریاضیاتی برای مطالعه‌ی سامانه های زیستی تمرکز می کند گرچه که برخی مواقع این دو اصطلاح به جای هم به کار می روند.زیست ریاضیاتی به دنبال نمایش ریاضیاتی و مدل سازی فرآیندهای زیستی با استفاده از فنون و ابزار های ریاضیات کاربردی بوده که هم در تحقیقات نظری و هم تحقیقات عملی می توانند مفید واقع شوند. توصیف کمّی سامانه ها موجب می گردد تا شبیه سازیشان بهتر صورت گرفته و بدین طریق بتوان خواصی را پیش بینی کرد که ممکن است از دید آزمایشگر مغفول واقع شده باشد. این هدف نیازمند مدل های ریاضیاتی دقیقی می باشد. | زیست ریاضیاتی و نظری شاخه ای از چه درسی است؟ | false | {
"answer_start": [
32
],
"text": [
"زیست شناسی"
]
} | زیست ریاضیاتی و نظری شاخه ای از زیست‌شناسی است که از تحلیل‌های نظری، مدل‌سازی‌های ریاضیاتی و تجریدهای موجودات زنده برای تحقیق در مورد اصول حاکم بر ساختارها، توسعه و رفتار سامانه‌ها استفاده می‌کند، در مقابل زیست‌شناسی تجربی قرار دارد که برای اثبات و تصدیق نظریات علمی، آزمایش‌های تجربی را به کار می‌برد. برخی مواقع برای تأکید بر جنبه‌های ریاضیاتی این شاخه علمی به آن زیست ریاضیاتی یا ریاضیات زیستی نیز گفته میشود، یا در جاهای دیگر برای تأکید بر جنبه‌های زیست شناسانهٔ آن به آن زیست‌شناسی نظری گفته میشود. زیست‌شناسی نظری بیشتر بر روی توسعه اصول نظری زیست تمرکز کرده، در حالی که ریاضیات زیستی بر روی استفاده از ابزارهای ریاضیاتی برای مطالعهٔ سامانه‌های زیستی تمرکز می‌کند گرچه که برخی مواقع این دو اصطلاح به جای هم به کار می‌روند.
زیست ریاضیاتی به دنبال نمایش ریاضیاتی و مدل‌سازی فرایندهای زیستی با استفاده از فنون و ابزارهای ریاضیات کاربردی بوده که هم در تحقیقات نظری و هم تحقیقات عملی می‌توانند مفید واقع شوند. توصیف کمّی سامانه‌ها موجب میگردد تا شبیه سازیشان بهتر صورت گرفته و بدین طریق بتوان خواصی را پیش‌بینی کرد که ممکن است از دید آزمایشگر مغفول واقع شده باشد. این هدف نیازمند مدل‌های ریاضیاتی دقیقی میباشد.
به علت پیچیدگی سامانه‌های زنده، زیست نظری از چندین شاخه ریاضیاتی استفاده کرده و به توسعه تکنیک‌های جدید کمک کرده‌است.
تاریخچه
تاریخ پیدایش
استفاده ریاضیات در زیست به قرن دوازدهم میلادی بر میگردد، زمانی که فیبوناچی از دنباله معروفش برای توصیف رشد جمعیت خرگوش‌ها استفاده کرد. در قرن هجدهم میلادی دانیل برنولی ریاضیات را برای توصیف اثر آبله بر روی جمعیت انسان به کار برد. رساله ۱۷۸۹ توماس مالتوس بر روی رشد جمعیت انسان، براساس مفهوم رشد نمایی نوشته شده بود. پیر فرانسیس ورهولت در ۱۸۳۶ مدل رشد لجستیک را فرموله کرد.
فریتز مولر مزایای تکاملی که اکنون به تقلید مولری معروف است را در ۱۸۷۹ توصیف کرد، به گونه ای که میتوان آن را اولین کاربرد ریاضیات در بوم‌شناسی تکاملی به منظور نمایش قدرت اثر انتخاب طبیعی به‌شمار آورد. همچنین بحث مالتوس در مورد اثرات رشد جمعیت، داروین را تحت تأثیر قرار داد: مالتوس استدلال می‌کرد که رشد نمایی است (او در آن زمان از عبارت «هندسی» استفاده کرد) در حالی که منابع (گنجایش محیط) تنها قادر به رشد حسابیست.
عبارت «زیست نظری» اولین بار توسط جوهانس راینکه در ۱۹۰۱ مورد استفاده قرار گرفت. یکی از متون بنیادین در این زمینه را در مورد رشد و فرم (۱۹۱۷) اثر دارسی تامپسون، در نظر می‌گیرند. اولین پیشگامان زیست نظری شامل رونالد فیشر، هانس لئو پرزیبرام، نیکولاس راشورسکی و ویتو ولترا می‌باشند.
جستارهای وابسته
بیوفیزیک
آمار زیستی
آنتروپی و زندگی
پانویس
منابع
زیست نظری
ریاضیات
زیست‌شناسی | ریاضی فیزیک یا در ترجمه‌ای تحت‌الفظی‌تر، فیزیک ریاضیاتی به اعمال ریاضیات بر مسائل دانش فیزیک و نیز ابداع شیوه‌های مناسب ریاضی جهت تنظیم نظریّه‌های گوناگون در فیزیک می‌پردازد. در واقع، ریاضی فیزیک را میتوان بستری گسترده برای فیزیک نظری و فیزیک محاسباتی به حساب آورد. به بیانی دیگر میتوان گفت که ریاضی چارچوبی برای فیزیک است که این چارچوب در ریاضی فیزیک اعمال میشود.
تاریخچه
دیر زمانی است که بشر ریاضیات را در تبیین و روشن‌سازی اشیاء و پدیده‌های جهان فیزیکی به خدمت گرفته‌است.
جستارهای وابسته
ریاضی شیمی
فیزیک نظری
فیزیک محاسباتی
مدل‌سازی ریاضی
منابع
فیزیک و ریاضی (physmatics فیزماتیک) (فیزیاضیک)
پیوند به بیرون
وبگاه انجمن بین‌المللی ریاضی فیزیک
ساختارهای ریاضیاتی
فیزیک | که از رشته‌های کمی مانند ریاضیات و علوم اطلاعاتی بهره می‌گیرند. موسسهٔ ملی سلامت زیست‌شناسی محاسباتی/ریاضیاتی را استفاده از رویکردهای محاسباتی/ریاضیاتی برای پاسخ دادن به سوالات نظری و تجربی در زیست‌شناسی بیوانفورماتیک را کاربرد علوم اطلاعات برای درک اطلاعات پیچیدهٔ علوم زیستی توصیف می‌کند.
مؤسسهٔ ملی سلامت به‌طور خاص تعریف می‌کند:
زیست‌شناسی محاسباتی: توسعه و کاربرد روشهای تحلیل داده‌ای و نظری، مدل‌سازی ریاضی و تکنیک‌های شبیه‌سازی محاسباتی به منظور مطالعهٔ سامانه‌های زیستی، رفتاری و اجتماعی.
بیوانفورماتیک: تحقیق، توسعه یا استفاده از ابزار و رویکردهای محاسباتی برای گسترش استفاده از اطلاعات زیستی، پزشکی، رفتاری یا سلامت، و از جمله شامل آن‌هایی که برای به دست آوردن، ذخیره، سازماندهی، آرشیو، تجزیه و تحلیل یا تجسم چنین داده‌ها استفاده میشود.
هر دو رشته از هم دیگر مجزا هستند با این حال هم‌پوشانی قابل توجهی میان آن دو وجود دارد.
جستارهای وابسته
بیوانفورماتیک
آمار زیستی
شیمی محاسباتی
علم محاسبه
شبیه‌سازی رایانه‌ای
زیست‌شناسی ریاضیاتی
روش مونت‌کارلو
مدل‌سازی مولکولی
شبکه‌های زیستی
ژنومیک ساختاری
زیست‌شناسی مصنوعی
زیست‌شناسی دستگاه‌ها
منابع
پیوند به بیرون
بیوانفورماتیک | واژه توپولوژی به معناهای زیر به‌کار رفته است:
توپولوژی: شاخه‌ای از ریاضیات
هم‌بندی: چگونگی پیوند اجزا در شبکه رایانه‌ای | شیمی نظری علمی است که به توصیف پدیده‌های شیمیایی با استفاده از خواص فیزیکی مواد می‌پردازد. این حوزه از علم در سالهای اخیر بیشتر در بخشهایی نظیر شیمی کوانتوم گسترش داشته‌است.
زیر شاخه‌ها
زیر شاخه‌های اصلی شیمی نظری عبارتند از:
شیمی کوانتومی
شیمی محاسباتی
مدل‌سازی مولکولی
دینامیک ملکولی
شیمی ریاضیاتی
شیمی‌انفورماتیک
رشته‌های مرتبط
فیزیک اتمی
فیزیک مولکولی
شیمی‌فیزیک و فیزیک‌شیمی
منابع
شیمی نظری | در آزمایش‌های دیگر پژوهشگران ممکن نمود.
منابع
زیست‌شناسی و آزمایشگاه ۲، سال سوم متوسطه، نظری (رشتهٔ علوم تجربی)، چاپ دوازدهم: ۱۳۹۱، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش. شابک:۹-۰۹۸۰-۰۵-۹۶۴
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، Griffith's experiment، بازبینی در ۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۳ میلادی
آزمایش روی جانوران
آزمایش‌های زیست‌شناسی
آزمایش‌های ژنتیکی
زیست‌شناسی در ۱۹۲۸ (میلادی)
علم در ۱۹۲۸ (میلادی)
میکروبیولوژی
تاریخ ژنتیک | بنیان‌های ریاضیات یا بنیان‌های رایش به بررسی بنیان‌های فلسفی و منطقی و/یا الگوریتمی رایش می پردازد، یا در چَمِ گسترده‌تر، پژوهش رایشی در مورد زیربنای فلسفی سرشت و طبیعت رایش. معلوم می شود که در مورد اخیر، مرز بین فلسفه ریاضیات و بنیان های ریاضیات کاملاً مبهم است. بنیان های ریاضیات را می توان به عنوان مطالعه در مفاهیم بنیادی ریاضیات (همچون مجموعه، تابع، شکل هندسی، عدد و ...) و این که چگونه سلسله مراتب ساختارها و مفاهیم پیچیده، بخصوص ساختارهایی که اهمیت بنیادینی داشته و زبان ریاضیات را شکل می دهند (مثل فرمولها، نظریه ها و مدل هایشان که به فرمولها، تعاریف، اثبات‌ها، الگوریتم‌ها و ... معنا می بخشند) دید. به این مفاهیم بنیادی، مفاهیم ریاضیاتی نیز گفته می شود، بنیان ریاضیات به این مفاهیم از جنبه فلسفی و یک پارچگی ریاضیات هم نگاه می کند. جست و جو برای بنیان های ریاضیات، پرسش مرکزی در فلسفه ریاضیات است؛ طبیعت مجرد اشیاء ریاضیاتی، چالش های فلسفی خاصی را نمایان می سازد.
بنیان های ریاضیات به عنوان یک کل، به دنبال شمول تمامی مفاهیم ریاضیاتی نیست. به طور کلی، بنیان‌های ریاضیاتی یک شاخه مطالعاتی، کم و بیش تحلیلی نظام مند از پایه ای ترین و بنیادی ترین مفاهیم آن شاخه است، به گونه ای که با فهم وحدت مفهومی و ترتیب طبیعی یا سلسله مراتب مفاهیم آن، ارتباطاتی بین آن شاخه و بقیه دانش بشری یافت شود. توسعه، ظهور و شفاف سازی بنیان ها در اواخر تاریخچه ی یک شاخه مطالعاتی شکل می گیرد و ممکن است از دید همگان جذاب ترین بخش آن شاخه به حساب نیاید.
ریاضیات از زمان های کهن، به عنوان مدلی از درستی و استواری استفسار عقلانی، همیشه نقش خاصی را در تفکر علمی بازی کرده و ابزار ها یا حتی بنیادی برای دیگر علوم (بخصوص فیزیک) را فراهم نموده است.
بسی از تکوین های متعدد ریاضیاتی به سمت تجرید های بالاتر در اواخر قرن ۱۹ میلادی، چالش ها و تناقض نماهای جدیدی را به بار آورد که بررسی نظام مند و عمیق تری را طلب می کرد تا سرشت و محک درستی ریاضیاتی به علاوه وحدت شاخه های متعدد ریاضیات به یک کل همگن بدست آید.
جست و جو برای بنیان های ریاضیات از اواخر قرن ۱۹م شروع شد و شاخه ریاضیاتی جدیدی به نام منطق ریاضیاتی را پدید آورد که بعد ها ارتباطات قوی با علوم رایانه نظری پیدا نمود. منطق ریاضیاتی از یک سری بحران ها و نتایج متناقض نما عبور کرد تا در نهایت کشفیات این حوزه، منطق ریاضیاتی را در طی قرن بیستم به عنوان یک بدنه بزرگ و همگن از دانش ریاضیاتی به پایداری رساند که شامل مؤلفه ها و جنبه های متعدد (نظریه مجموعه ها، نظریه مدل، نظریه اثبات و ...) بوده و خواص جزئی و گونه های محتملشان هنوز هم حوزه تحقیقاتی فعالی به شمار می آید. سطح مهارت فنی بالایی که این شاخه می طلبد، الهام بخش بسیاری از فیلسوفان بود تا حدس زنند که این شاخه را می توان به عنوان مدل یا الگویی برای بنیان علوم دیگر نیز احتمالاً در آینده به کار برد.
پانویس
منابع
Avigad, Jeremy (2003) Number theory and elementary arithmetic, Philosophia Mathematica Vol. 11, pp. 257–284
Eves, | از جغرافی‌دانان در مکان‌نامی (ذکر نامهای نواحی) و نقشه‌نگاری آموزش دیده‌اند، ولی این کار پیشهٔ اصلی‌شان نیست. جغرافی‌دانان به بررسی پراکندگی فضایی و زمانی پدیده‌ها، فرایندها، ویژگی‌ها و همچنین برهم‌کنش انسان و محیط زیست او به عنوان اثر فضا و مکانِ تحت تأثیر موضوعات مختلف از جمله اقتصاد، بهداشت، آب و هوا، گیاهان و جانوران، می‌پردازند؛ از این رو جغرافیا دانشی میان‌رشته‌ای و فرا رشته‌ای است؛ بنابراین جغرافیا پیوندهای محکمی با موضوعات دیگر در علوم طبیعی و اجتماعی و نیز علوم انسانی دارد. این پیوندهای قوی به این معنی است که جغرافیا در حوزه‌های تحصیلی دانشگاهیِ مشترک یا ترکیبی (برای مثال، با انسان‌شناسی، باستان‌شناسی، زیست‌شناسی، علم داده، علوم زمین، اقتصاد، علوم محیطی، زمین‌شناسی، تاریخ، ریاضیات، جامعه‌شناسی، برنامه‌ریزی، سیاست) یا در برنامه‌های آموزشی پودمانی به خوبی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
جغرافیا در یک چینش می‌تواند به‌طور گسترده به دو شعبهٔ اصلی تقسیم شود: جغرافیای انسانی و جغرافیای طبیعی. اولی تا حد زیادی بر معماری و چگونگی ایجاد فضا متمرکز است -که با انسان مشاهده و مدیریت میشود و نیز نفوذ او فضا و مکان به خاطر به‌کارگیری و چنگ‌اندازی‌اش به آن می‌فرساید. دومی به بررسی محیط زیست طبیعی و چگونگی به وجود آمدن و تداخل آب‌وهوا، پوشش گیاهی و چرخهٔ زیستی، خاک، آب، و ژئومورفولوژی می‌پردازد. به عنوان برآیندی از این دو زیرحوزه و با استفاده از روشهای متفاوت، حوزهٔ سومی پدید آمده‌است که جغرافیای زیست‌محیطی نام دارد.
آموزش و تحصیل
جغرافیا در بیشتر کشورهای جهان، به شکل‌های گوناگون بخشی از کل دوران آموزشی از دبستان تا دانشگاه است. جغرافیا، بسته به ماهیت نظام آموزشی، گاه به عنوان یک رشته مستقل، گاه همراه با رشته‌های دیگر (مانند تاریخ یا علوم طبیعی) و گاه به عنوان بخشی از گروه پیوسته (مانند علوم اجتماعی، یا مطالعات زیست‌محیطی) آموخته میشود. اما وضع جغرافیا در کل دوران آموزشی هر چه باشد به عنوان جنبه‌ای اصلی در آموزش کودکان و جوانان پذیرفته شده‌است. این را میتوان نتیجهٔ سنتی طولانی دانست که برای غربی‌ها قرن‌ها سابقه دارد و پاسخی به خواسته تقریباً ذاتی انسانی است که می‌خواهد سرزمین زیستگاهی خود را -چه محیط زیست محلی او باشد یا سرزمین‌های دوردست- بشناسد. این است که در دبستان‌ها آموزش جغرافیا پیش از آموزش بسیاری دیگر از موضوع‌های اجتماعی آغاز میشود و با جایگاهی ممتاز در مرحله‌های مختلف آموزش توسعه می‌یابد. اما برداشت مردم از جغرافیا نسبت به گذشته تغییر چندانی پیدا نکرده‌است. از اینرو میتوان گفت که این رشته تا به امروز جایگاه کاربردی خود را در جامعه بازنیافته است.
به عقیده برخی، کتابهای درسی جغرافیا که بر پایه یک برنامه‌ریزی منسجم و مبتنی بر نیازهای آینده تهیه میشوند، وظیفه خطیر تقویت «احساس هویت در جوانان نسل آینده» را بر عهده دارند و اینجاست که وظیفه برنامه‌ریزان درسی، نویسندگان کتب درسی، معلمان و دبیران به خوبی آشکار میگردد.
شاخه‌های دانش جغرافیا
توسعهٔ جغرافیا باعث شده که در آن، دو شاخه اساسی پدید آید. شاخه عمومی (سیستماتیک) که در آن عناصر مختلف جغرافیا مورد بررسی قرار می‌گیرند و بیشتر اطلاعات مورد نیاز خود را از علوم طبیعی و اجتماعی می‌گیرد. در حالیکه در شاخه دیگر آن، شاخه منطقه‌ای یا ناحیه‌ای با نواحی معین و متنوع سروکار دارد. اما این دو شاخه آنچنانکه بر آنان تأکید میشود | ریاضی شیمی یا در ترجمه‌ای تحت‌الفظی‌تر شیمی ریاضیاتی حوزه‌ای از تحقیقات مربوط به کاربردهای جدید ریاضیات در شیمی است؛ و در واقع مدل کردن پدیده‌های شیمیایی است. همچنین شیمی ریاضیاتی گاهی شیمی رایانه‌ای نامیده میشود اما نباید با شیمی محاسباتی اشتباه گرفته شود.
شاخه‌های اصلی شیمی ریاضیاتی عبارتند از: نظریه گراف شیمیایی که مربوط به توپولوژی است مثل تحقیقات ریاضی روی همپارها و ارتقای توصیف‌های توپولوژیکی یا فهرست‌هایی که کاربردهایی در ارتباط کمی ساختار-فعالیت دارند. مثل جنبه‌های شیمیایی نظریه گروه‌ها که کاربردهایی درشیمی فضایی و شیمی کوانتومی دارد.
پیدایش این شاخه شاید به قرن ۱۹ ام برگردد. جورج هلم آلمانی رساله‌ای را با نام اصول شیمی ریاضیاتی: تکاپوی پدیده شیمیایی در سال ۱۸۹۴ منتشر کرد. برخی از ناشران دوره‌ای تخصصی آن زمان در این رشته تطابق ارتباط در ریاضیات و شیمی رایانه‌ای و مجلهٔ شیمی ریاضیاتی بودند که به ترتیب اولین بار در سالهای ۱۹۷۵ و ۱۹۸۷ منتشر شدند. در سال ۱۹۸۶ مجموعه‌ای از کنفرانس‌های سالانه در دوبروونیک برگزار شد که بنیانگذار آن آنتی گری اووک بود.
مدل‌های اولیه برای شیمی ریاضیاتی، گراف‌های مولکولی و فهرست‌های توپولوژیکی بود.
در سال ۲۰۰۵ آکادمی بین‌المللی شیمی ریاضیاتی در دوبروونیک توسط میلان راندیک تأسیس شد. اعضای این آکادمی از سرتاسر جهان ۸۲ (۲۰۰۹) بوده که شامل ۶ دانشمندی است که جایزه نوبل برده‌اند.
جستارهای وابسته
ریاضی فیزیکشیمی‌انفورماتیکشیمی محاسباتیشیمی ترکیبیمدل‌سازی مولکولینظریه گراف شیمیایی
منابع
شیمی ریاضیاتی
شیمی
شیمی نظری
شیمی‌انفورماتیک
گراف‌های با کاربرد ویژه | که ماهیت آموزش محیط زیست دارای قابلیت تلفیق است، رویکردهای آموزش محیط زیست را میتوان در گروه رویکردهای غیرتکنیکی و انسان‌گرای برنامه درسی قرار داد (شبیری و رضایی، ۱۳۹۸). در قلمرو برنامه درسی آموزش محیط زیست عناصر گوناگونی دخالت دارند که بر اساس اسناد و اعلامیه‌های معتبر آموزشی چهار عنصر تجربی، هم‌نظری[۱۰]، زیباشناختی و اخلاقی از مهمترین عناصر آموزش محیط زیست هستند (شبیری و رضایی، ۱۳۹۸). این عناصر بشدت با سه ساختار یادگیری «درباره، از طریق و برای» محیط زیست وابسته‌اند (گاف و گاف[۱۱]، ۲۰۱۳). همچنین هر یک از ساختارهای یادگیری بیانگر حوزه‌ای از یادگیری در آموزش می‌باشند:
آموزش درباره محیط زیست به حوزه شناختی اشاره دارد. در این ساختار آموزشی، محیط زیست به عنوان یک موضوع جهت شناسایی مفاهیم پایه و ساده تا مباحث و روابط پیچیده آن با انسان در نظر گرفته میشود.
آموزش از طریق محیط زیست بیانگر حوزه روانی– حرکتی است در این جنبه آموزشی، از محیط زیست به عنوان محیط آموزشی برای کسب تجربیات بدون واسطه استفاده میشود.
آموزش برای محیط زیست مرتبط با حوزه عاطفی است. هدف این نوع رویکرد آموزشی، حفاظت محیط زیست است که بواسطه آن فراگیر با انواع ارزش‌ها، رفتارها و گرایش‌های اخلاقی مثبت چون مسئولیت‌پذیری، تعهد و رفتار دوستانه با محیط زیست، آشنا شده و عمل می‌نماید (نگ و ویزایاکومار[۱۲]، ۲۰۰۵: ۲).
بنابراین برنامه درسی به‌عنوان یکی از عناصر اصلی آموزش که به قصد ایجاد تغییرات در رفتار یادگیرنده اجرا میشود (لوی، ۱۳۸۲) می‌تواند اولین گام مؤثر برای بهبود رفتار یادگیرنده در حفاظت از محیط زیست و ارتقای اهداف آموزشی در برنامه درسی آموزش محیط زیست باشد (پریشانی و همکاران، ۱۳۹۵). برنامه درسی آموزش محیط زیست اشاره به کلیه تجربیاتی دارد که به یادگیرنده‌ها کمک می‌کند تا با کسب آنها از یک طرف مشکلات دانشی، نگرشی و مهارتی خود را در رابطه با محیط زیست برطرف کنند و از سوی مشارکت فعالی در فعالیت‌های محیط زیستی با توجه به جنبه‌های اکولوژیکی، سیاسی و اقتصادی داشته باشند (پالمر[۱۳]، ۱۹۹۸).
بنابراین بهترین راه برای انجام این تعهد این است که آموزش محیط زیست را در تمام موضوعاتی که در نظام آموزشی آموخته میشود گنجانده شوند. اصطلاحی که معمولاً برای بیان خصوصیات برنامه درسی بین‌رشته‌ای بکار می‌رود (شبیری و شمسی، ۱۳۹۴). اما برخی معتقدند که اگر آموزش محیط زیست به‌طور جداگانه و تحت عنوان یک رشته مجزا وارد سیستم مدارس شود، بازدهی عمل بهتر خواهد بود؛ زیرا جدا کردن آموزش محیط زیست از دیگر رشته‌ها باعث ادامه و تقویت جدایی انسان از طبیعت میشود که این برخلاف اصول آموزش محیط زیست است (شبیری و عبداللهی، ۱۳۸۸). اما امروزه بین‌رشته‌ای بودن آموزش محیط زیست به‌عنوان یک الگوی موفق پذیرفته شده‌است. درنهایت توجه به آموزش‌های مدرسه‌ای منجر به گنجاندن موضوعات محیط زیستی در دروس و کتابهای دوره‌های تحصیلی گردید که مفاهیم محیط زیستی آن براساس سه زمینه اصلی پایه‌گذاری شد:
مفاهیم بنیادی: مسایل پایه‌ای که به شناخت محیط زیست و عوامل تأثیرگذار بر آن، ترکیبات تشکیل‌دهنده مواد، آب‌های سطحی و زیرزمینی، ترکیبات خاک و عواملی که منجر به تشکیل خاک میشوند و مکانیسم‌های رشد و نمو گیاهان و جانوران می‌پردازد.
نیروهای مخرب: به مطالعه عوامل از میان‌برنده‌ای که باعث تغییر و تحول محیط زیست و عملیات زیانباری مانند کاربری |
7f3a7435-7622-4e15-80af-1bc7873be406 | کابل | در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارۀ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد. | نخستین حمله اعراب مسلمان به شهر کابل در چه سالی اتفاق افتاد؟ | false | {
"answer_start": [
7
],
"text": [
"۸۱ هجری"
]
} | اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها بودند اداره میشد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.
آنان و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحهٔ تاریخی شناخته میشود.
پیش از اسلام
تاریخ‌نویسان دورهٔ اسکندر، کابل را به نام «ارتوسپانه» (Artospana) که همان «اردهستانه» (Urddhastana) سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در سدهٔ دوم میلادی این شهر را به نام «کابورا» (Kabura) یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته میشده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین سده پیش و پس از دورهٔ مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر میگرفت، که این خطهٔ وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.
از تاریخ یونان چنین برداشت میشود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که اسکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاهزادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آنکه در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب پس از فتح برق‌آسای روم باستان (ترکیهٔ امروزی) و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضوح می‌نویسد که لشکر اسلام پس از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبهٔ بیست‌وسه بار شکست مطلق دید تا آنکه به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.
حملهٔ مسلمانان
در اواسط قرن هفتم(۶۴۲–۸۷۰) و در حمله اعراب به ایران، مسلمانان عرب، امپراتوری ساسانی را در جنگهای ولجه، نهاوند و قادسیه شکست دادند. اعراب سپس به‌سوی شرق سرزمین ایران حمله‌ور شده و در سال ۸۱ هجری شهر کابل را که در کنترل کابلشاهیان بود، از طرف ده‌مَزنگ شکافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را به‌دست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراتوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور به‌سر اقتدار آمدند.
—نانسی هچ داپری، ۱۹۷۱
پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارهٔ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ گزارش شد که حاکمان مسلمان کابل با غیرمسلمانان یکجا زندگی می‌کردند.
مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا اینکه در سال ۳۴۴ ه.ق ضمیمهٔ سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنی به‌تدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیزخان کابل نیز دستخوش چور و چپاول گردید.
معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا | نبرد بابل نبردی بود که در جریان حمله اعراب به ایران میان نیروهای شاهنشاهی ساسانی و خلافت راشدین در سال ۶۳۶ در بابل رخ داد. اعراب مسلمان در این دیدار پیروز شدند تا راه برای فتح تیسفون هموارتر شود.
منابع
۶۳۶ (میلادی)
تاریخ نظامی عراق
حمله اعراب به بین‌النهرین
نبردهای خلفای راشدین
نبردهای شاهنشاهی ساسانی | انفجار انتحاری ثور ۱۳۹۷ کابل حمله انتحاری است که در صبح ۲ ثور ۱۳۹۷ در حوزه ششم کابل منطقه دشت برچی رخ داد و دستکم ۷۰ تن کشته و ۱۲۰ تن زخمی شدند. داعش با انتشار بیانیه‌ای مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
جزئیات
حمله انتحاری حدود ساعت ۹ صبح روز یکشنبه ۲ ثور/اردیبهشت ۱۳۹۷ در ورودی مرکز توزیع شناسنامه در پشت مکتب/مدرسه مایل هروی در قلعه ناظر در حوزه ششم پلیس کابل اتفاق افتاد. این حمله توسط یک عامل انتحاری هنگامی که تعداد زیادی از مراجعه کنندگان در ورودی مرکز توزیع شناسنامه در صف قرار داشتند اتفاق افتاد. علاوه بر افرادی که در صف قرار داشتند کودکانی نیز که به سمت مدرسه می‌رفتند نیز حضور داشتند و حدود ۵ کودک نیز در میان کشته شدگان قرار دارد. بسیاری از افرادی که در میان کشته شدگان قرار داشتند افراد غیرنظامی بودند که برای حضور در انتخابات مجلس و شوراهای ولسوالی که قرار است ماه میزان/مهر همین سال برگزار شوند می‌خواستند شناسنامه و کارت رای دهی بگیرند.
کشته‌ها
طبق آخرین آمارهایی که توسط منابع پلیس منتشر شده در این حمله ۷۰ تن کشته و ۱۱۹ تن زخمی شدند.
مسئولیت حمله
داعش در اعلامیه‌ای با انتشار تصویر یکی از اعضای گروه خود به نام قاری پیشاوری مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت.
واکنش‌ها
پس از این حمله دولت افغانستان ۴ مرکز توزیع شناسنامه را در کابل بست و قرار شد پس از تدابیر بیشتر امنیتی مجدد این مراکز را فعال کند.
حامد کرزی: رئیس‌جمهور پیشین افغانستان ضمن محکوم کردن این حمله گفت: «این حمله که در منطقه دشت برچی کابل بوقوع پیوسته و شماری از هموطنان عزیز ما را کشته و زخمی نموده‌است کار دشمنان صلح و ثبات کشور و در تضاد با تمام اصول و ارزشهای انسانی و اسلامی است و ما آن را شدیداً محکوم می‌کنیم».
جستارهای وابسته
وکیل حسین الله‌داد
فهرست کشتارها علیه مردم هزاره
منابع
تروریسم اسلامی در کابل
جرم‌های آوریل ۲۰۱۸ (میلادی)
جرم‌های آوریل ۲۰۱۸ در آسیا
حادثه‌های تروریستی در کابل
حملات به ساختمان‌ها و سازه‌ها در افغانستان
حملات تروریستی اسلامی در ۲۰۱۸ (میلادی)
حمله‌های تروریستی داعش در افغانستان
حمله‌های تروریستی در افغانستان در ۱۳۹۷ (خورشیدی)
حمله‌های تروریستی در افغانستان در ۲۰۱۸ (میلادی)
حمله انتحاری در افغانستان
رویدادهای آوریل ۲۰۱۸ در آسیا
قتل هدفمند در افغانستان
کابل در سده ۲۱ (میلادی)
کشتار جمعی در ۲۰۱۸ (میلادی)
کشتارها در افغانستان
کشتارهای جمعی در افغانستان
۷
خشونت علیه مسلمانان شیعه در افغانستان | آن را در محاصره نگه داشتند. روزی آنها پس از جنگ با اهالی شهر به لشکرگاه بازآمدند اما برده‌ای مملوک از سپاه عقب افتاد. او امان‌نامه‌ای نوشت و بر تیری نهاد و به سوی پارسیان انداخت. مسلمانان پس از چندی باز به جنگ پارسیان رفتند. پارسیان از حصار خود بیرون آمدند و اعلام کردند که شما خود به ما امان داده‌اید و این امان‌نامه شماست. اعراب به خلیفه در این‌باره نامه نوشتند و او جواب داد که «برده مسلمان از مسلمانان است و پیمان او چون پیمان شماست. امان‌نامه او را معتبر دارید». اعراب نیز فرمان خلیفه را اطاعت کردند. بدین ترتیب فتح پارس توسط مسلمانان پایان یافت و به مرور زمان اهالی پارس مسلمان شدند. ساکنان آن بعداً نیز چندین بار علیه اعراب شورش کردند.
پانویس
منابع
زرین‌کوب، عبدالحسین. تاریخ ایران بعد از اسلام. انتشارات امیر کبیر، چاپ یازدهم، ۱۳۸۶
تاریخ استان فارس
حمله اعراب به ایران
درگیری‌های دهه ۶۳۰ (میلادی)
درگیری‌های دهه ۶۴۰ (میلادی)
درگیری‌های دهه ۶۵۰ (میلادی) | شهر کرمان در نخستین روز تابستان سال ۶۵۴ میلادی (در آن سال؛ ۲۲ ژوئن و برابر یکم تیرماه) به تصرف عرب درآمد که «مجاشع بن مسعود سلمی» فرماندهی آنان را بر عهده داشت. مؤلف تاریخ «منتظم ناصری» وقوع این رویداد را سال ۶۵۱ میلادی مطابق سال ۳۱ هجری ذکر کرده‌است. هنگام تصرف کرمان، هنوز یزدگرد سوم ـ شاه ساسانی ـ زنده و در شهر مرو بود که وی نیز در همین سال ترور شد.
«مجاشع» پس از تصرف کرمان و دعوت شهروندان به اسلام، به دلایل امنیتی اجازه نداد که سپاهیانش در شهر مستقر شوند؛ زیرا شنیده بود که کرمانیان به آیین زرتشت تعصب می‌ورزند و شدیداً ناسیونالیست هستند؛ بنابراین، لشکریان او در یک روستای کوچک در چهار فرسنگی جنوب شهر کرمان (که بعداً معروف به قنات غسّان شد) خیمه زدند و مستقر شدند. سپس نواحی دیگر کرمان تا «سند» به تصرف مسلمانان درآمد، ولی همچنان شهر کرمان مرکز حکومت منطقه بود.
با وجود سقوط شهر کرمان؛ تا سالها، بسیاری از مناطق کوهستانی ایالت کرمان تسلیم نشده بودند از جمله منطقه «راین Rayen» که دژی مستحکم داشت، و در دامنه کوه هزار واقع شده‌است.
در آن زمان فرماندهی سپاه فاتح برای سکونت عربهای مهاجر که همیشه در پی لشکر در حرکت بودند «قریة العرب» را در ایالت کرمان ساخت که کرمانیان آن را «ده تازیان» می‌نامیدند و هنوز هم بعضی از مردم به همین نام می‌خوانند.
در همین سال (۶۵۴ میلادی) سرزمین‌های شرقی دیگر ایران از جمله سیستان، قندهار و کابل به دست اعراب افتاد که شهر زرنگ (زرنج) به عنوان حکومت نشین آنها تعیین شده بود.
دربارهٔ احساسات شدید ناسیونالیستی کرمانیان نوشتهاند که مردم این استان که در سابق وسیعتر و شامل قسمتی از سواحل دریای عمان بود و همچنین کرمان در آن زمان دارای یکی از بزرگترین ارتش‌های ایالتی آسیا بود
جستارهای وابسته
حمله اعراب به ایران
حمله مسلمانان به طبرستان
حمله اعراب مسلمان به گیلان
حمله اعراب به خوزستان
اسلام آوردن ایرانیان
اسلام در ایران
منابع
name=naseer>Naseer Dashti (2012). The Baloch and Balochistan: A Historical Account from the Beginning to the Fall of the Baloch State. [s.l.]: Trafford Publishing. .
آسیا در سده ۷ (میلادی)
تاریخ استان کرمان
حمله اعراب به ایران
کرمان | محاصره گندیشاپور در سال ۶۴۲ رخ داد. گندیشادور واپسین شهر بزرگ خوزستان بود که به دست اعراب مسلمان افتاد. بر پایهٔ گفته‌های طبری و بلاذری، ابوموسی اشعری، فرمانده سپاه اعراب مسلمان، تا گندیشاپور پیشروی کرده و شهر را به محاصره درآورد. شهر بنا به سازوکار دفاعی ضعیفی که داشت، از خود مقاومت زیادی نشان نداد. تنها پس از چند روز دروازه‌های شهر گشوده شد. ابوموسی اشعری آنگاه در برابر خراج، با شهر پیمان صلح بست. با این حال، ساکنین شهر زندگی زیر فرمان خلفای راشدین را رد کردند و به Kalbaniyah گریختند. ابوموسی آنگاه به آن شهر رفت و آن را به راحتی گرفت. پس از ان ابوموسی با گرفتند چند شهر دیگر، تسخیر خوزستان را به سر آورد.
پانویس
آسیا در دهه ۶۴۰ (میلادی)
حمله اعراب به ایران
شهربندهای شاهنشاهی ساسانی
نبردهای خلفای راشدین | نبردِ بیشاپور در خلال حملهٔ اعراب مسلمان به ایران و در استان فارس کنونی رخ داد. در نتیجهٔ این جنگ، بیشاپور به تصرف اعراب درآمد. پس از ورود نیروهای عرب از بصره، بیشاپور محاصره گشت و پس از چند هفته، محاصره با موفقیت به پایان رسید و شهر به کنترل اعراب افتاد. پس از آن اعراب پیشروی به سوی کرمان را آغاز کردند.
پانویس
ایران در سده ۷ (میلادی)
تاریخ استان فارس
حمله اعراب به ایران
خلفای راشدین در دهه ۶۴۰ (میلادی)
نبردهای خلفای راشدین
نبردهای شاهنشاهی ساسانی | حمله مسلمانان به خوزستان در سال ۶۳۷ تا ۶۴۲ رخ داد. طی این واقعه خوزستان سقوط کرد و به دست خلفای راشدین افتاد.
جستارهای وابسته
نبرد شوشتر
حمله اعراب به ایران
حمله مسلمانان به طبرستان
حمله اعراب مسلمان به گیلان
حمله اعراب به کرمان
اسلام آوردن ایرانیان
اسلام در ایران
منابع
حمله اعراب به ایران
تاریخ استان خوزستان
اهواز
آسیا در سده ۷ (میلادی) | پس از حمله اعراب
قم در دوران امویان
در سال ۶۲۴ میلادی ابوموسی اشعری بخشی از سپاه اعراب را برای فتح قم اعزام کرد. فرماندهٔ این سپاه احنف بن قیس بود. به این ترتیب در زمان خلیفه عمر بن خطاب و دو سال پس از فتح ایران توسط اعراب، قم نیز توسط آنان تصرف شد.
قم در دوران عباسیان
به دلیل هجوم پیاپی جنگل نشینان دیلمی به قم، مردم این شهر که آن زمان بر آیین زرتشتی بودند، از ورود اعراب مسلمان استقبال کردند. مردم قم دعوت اعراب مسلمان به اسلام را نپذیرفتند و با پرداخت مالیات به اعراب توانستند با آنان سازش کرده و تا ۶۰ سال بر آیین زرتشتی خود استوار بمانند.
سالهای بعد قبیلهٔ اشعری از کوفه به قم آمدند و با اسکان آنها در این منطقه، قم به تدریج به شهر تبدیل شد. اهالی زرتشتی قم و عربهای اشعری با یکدیگر اختلاف‌هایی پیدا کرده و نتوانستند مدت زیادی با یکدیگر سازش کنند. دوستی‌های اولیه مردم قم با اعراب به سرعت به دشمنی‌هایی خونین تبدیل شد. در نهایت اعراب با دست زدن به جنایات فراوان و خونریزی‌های بسیار تعداد زیادی از زرتشتیان قم را به هلاکت رساندند و مابقی را نیز از قم اخراج کردند. در نهایت آنها به قم و اطراف آن مسلط شدند. اشعریان، اعراب مسلمان دیگر را نیز به قم دعوت کردند. میهمانان جدید پس از مهاجرت به قم، علیرغم آنکه با مقاومت جدی مردم بومی قم مواجه نشدند، خشونت‌های بسیاری را مرتکب شدند. آنها بسیاری از روستاها را تخریب کرده و مزارع بومیان زرتشتی را به آتش کشیدند. در این دوره قم پناهگاه نسبتاً مناسبی برای طالبیان و علویان بود؛ زیرا اشعریان با توجه به گرایش‌هایی که داشتند از ورود علویان به قم حمایت و استقبال کردند و لذا استقرار اشعری‌ها در قم موجب هجرت علویان به این شهر گردید.
عربهای اشعری تا زمانی‌که متحد بودند قدرت فراوانی داشتند و نه تنها در برابر مردم بومی، بلکه در برابر خلفا نیز سر تسلیم فرود نمی‌آورند؛ خراج نمی‌پرداختند؛ فرستادگان خلفا را به شهر قم راه‌نمی‌دادند و به‌طور آشکار به ترویج گرایش‌های شیعی و علوی می‌پرداختند. در سده‌های نخستین اسلامی، علویان و شیعیان با بی‌رحمانه‌ترین وضع تحت تعقیب حکومت اموی و عباسی قرار می‌گرفتند. تعقیب و آزار خلفا از یک سو، و انگیزهٔ تبلیغ گرایش‌های شیعه از سویی دیگر، علویان را تشویق به مهاجرت به نقاط دوردست سرزمین اسلامی می‌کرد؛ و این به این معنا بود که قم، بزودی میزبان مردمی از علویان و شیعیان میشد.
با حضور شیعیان در قم، این شهر از همان زمان به عنوان پایتخت مذهبی شیعه مطرح شد. قیام علیه هارون‌الرشید یکی از شورش‌هایی بود که در قم اتفاق افتاد. در طی این قیام مردم به دارالحکومه حمله‌ور شدند و «عاصم بن کوشید» را به ضرب خنجر از پای درآوردند. این قیام به جداشدن قم از اصفهان انجامید.
پس از وفات و دفن فاطمه معصومه خواهر علی بن موسی در این شهر در سال ۲۰۱ هجری قمری این شهر به یکی از پایگاه‌های شیعیان تبدیل شد.
مردم قم ضد مأمون نیز دست به قیام زدند. این شورش زمانی اتفاق افتاد که علی بن موسی، پیشوای هشتم شیعیان به توسط مأمون به قتل رسید. مردم قم او را «قاتل امام | چاه فرسخ یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر کلاته استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان سمنان
منابع
اندیس‌های استان سمنان
اندیس‌های فلزی |
3aedc391-455a-4dd9-921a-09b2c7e2d55c | کابل | در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارۀ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد. | در سال ۸۱ هجری، مسلمانان با حمله از کدام ناحیه موفق به فتح شهر کابل شدند؟ | false | {
"answer_start": [
61
],
"text": [
"ده‌مَزنگ"
]
} | اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها بودند اداره میشد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.
آنان و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحهٔ تاریخی شناخته میشود.
پیش از اسلام
تاریخ‌نویسان دورهٔ اسکندر، کابل را به نام «ارتوسپانه» (Artospana) که همان «اردهستانه» (Urddhastana) سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در سدهٔ دوم میلادی این شهر را به نام «کابورا» (Kabura) یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته میشده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین سده پیش و پس از دورهٔ مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر میگرفت، که این خطهٔ وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.
از تاریخ یونان چنین برداشت میشود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که اسکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاهزادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آنکه در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب پس از فتح برق‌آسای روم باستان (ترکیهٔ امروزی) و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضوح می‌نویسد که لشکر اسلام پس از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبهٔ بیست‌وسه بار شکست مطلق دید تا آنکه به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.
حملهٔ مسلمانان
در اواسط قرن هفتم(۶۴۲–۸۷۰) و در حمله اعراب به ایران، مسلمانان عرب، امپراتوری ساسانی را در جنگهای ولجه، نهاوند و قادسیه شکست دادند. اعراب سپس به‌سوی شرق سرزمین ایران حمله‌ور شده و در سال ۸۱ هجری شهر کابل را که در کنترل کابلشاهیان بود، از طرف ده‌مَزنگ شکافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را به‌دست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراتوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور به‌سر اقتدار آمدند.
—نانسی هچ داپری، ۱۹۷۱
پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارهٔ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ گزارش شد که حاکمان مسلمان کابل با غیرمسلمانان یکجا زندگی می‌کردند.
مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا اینکه در سال ۳۴۴ ه.ق ضمیمهٔ سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنی به‌تدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیزخان کابل نیز دستخوش چور و چپاول گردید.
معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا | نبرد شوشتر یا جنگ شوشتر به یکی از رشته جنگهای حملهٔ مسلمانان به ایران که در سال ۱۷ هجری بین ارتش ایران و مسلمانان در شوشتر به وقوع پیوسته‌است، اشاره دارد.
پیشینهٔ جنگ
یکسال پس از جنگ قادسیه و جنگ مداین، شهر تیسفون که تا آن زمان پایتخت ایران به‌شمار می‌آمد، مقر سپاه مسلمانان گشت. پس از این جنگ مسلمانان به فکر لشگرکشی به سرزمین اصلی خوزستان افتادند. در این زمان بخش زیادی از زمینهای خوزستان در تصرف هرمزان یکی از اشراف‌زادگان ساسانی بود که مورد حمایت یزدگرد سوم قرارداشت و پس از شکست از لشگریان عرب به قلعه رامهرمز عقب‌نشینی کرده بود. یزدگرد سوم گمان می‌کرد کماکان میتوان به مقابله با لشکر مهاجم برخاست و سرزمین‌های اشغال شده را بازپس گرفت. اما هرمزان در نهایت شکست خورد و تقاضای صلح نمود که این تقاضا به شرط پرداخت جزیه مورد قبول اعراب قرار گرفت. هرچند پس از مدتی کوتاه با ممانعت از پرداختن جزیه توسط هرمزان صلح شکسته شد و دوباره جنگ درگرفت. پس از شکست هرمزان از لشگریان عرب، قلعه رامهرمز تسخیر گردید و لشگریان همراه وی که حدود ۹۰۰ نفر آنان کشته شده و ۶۰۰ نفر نیز اسیر گشته و سرانجام اعدام می‌شدند به قلعه شوشتر عقب‌نشینی نمودند. آنان قلعه شوشتر را به‌دلیل استحکام و وجود موانع طبیعی به عنوان مرکز نظامی قرار دادند. :en:Siege of Shushtar
جنگ شوشتر
در جنگ شوشتر فرماندهٔ لشکر ساسانیان، هرمزان و لشکر مسلمانان ابوموسی اشعری بود. مسلمانان در چند مرحله جنگیدن موفق شدند شوشتر را (احتمالاً در سال ۲۰هجری) فتح کنند. ابتدا در خارج از شوشتر به موانع مصنوعی که ساسانیان کار گذاشته بودند برخوردند. سپس در یک جنگ نفس گیر در خارج از شوشتر دو طرف کاری از پیش نبردند و ایرانیان به داخل شهر گریختند و مسلمانان مدتها پشت حصار شهر به محاصره شهر پرداختند. در نهایت پیرمردی که نسبت به او و ساکنان دیگر شهر توسط ارتش ساسانی و هرمزان ظلم و ستم شده بود از راه مخفی به بیرون شهر رفته و بعد از مسلمان شدن خود و خانواده، راه‌های ورود و حمله به شهر را به لشکر مسلمانان نشان داد. به‌سبب این کمک شوشتر به دست مسلمان‌ها فتح شد. با ورود مسلمانان به اینسوی حصارهای شهر، هرمزان به داخل قلعه‌ای در درون شهر فرار می‌کند و پس از مدتی مقاومت، هرمزان با شرط امان یافتن، تسلیم میشود. ابوموسی هم پذیرفت که او را نکشد و به مدینه نزد خلیفهٔ دوم عمر الخطاب فرستاد. در مدینه چنانکه مشهورست خلیفه عمر بعد از دیدن طوبه هرمزان و قول او بر عدم جنگ با مسلمانان او را عفو می‌کند هرمزان را می‌بخشد و به او اجازه کار در مدینه را میدهد. پس از واقعهٔ کشته شدن خلیفهٔ دوم عمر، هرمزان به علت آن که در قتل عمر الخطاب دست داشته‌است، به دست عبیدالله پسر عمر کشته شد. با اسارت و شکست هرمزان، نوبت به فتح جندی شاپور رسید. جندی شاپور به صلح گشوده شد و بدینگونه خوزستان به‌دست مسلمین بصره افتاد.
مردم وقتی از تهاجم قریب‌الوقوع اعراب با خبر شدند؛ خارهای سه پهلوی آهنین بسیار ساختند و در صحرا پاشیدند. چون قشون اسلام به آن حوالی رسیدند؛ خارها به دست و پای ایشان بنشست؛ | ۱ محرم نخستین روز سال در گاهشماری هجری قمری است.
رویدادها
۷ پیش از هجرت - آغاز محاصره محمد و مسلمانان مکه در شعب ابی‌طالب به مدت سه سال
۱ قمری روز جمعه سرآغاز گاهشماری هجری قمری است. مبدأ گاهشماری‌های هجری مسلمانان، هجرت پیامبر اسلام محمد از مکه به مدینه است که در ربیع‌الاول همان سال اتفاق افتاده‌است.
۹ قمری - نخستین گردآوری زکات توسط محمد
۲۰ قمری - فتح مصر توسط عمرو بن عاص
زادروزها
۳۵۷ ق - ابوسعید ابوالخیر، عارف و شاعر ایرانی
درگذشت‌ها
۸۱ - محمد حنفیه، پسر علی بن ابی طالب
۳۶۰ - ابوبکر آجری، فقیه و محدث عراقی
۶۳۲ - شهاب‌الدین عمر سهروردی، از شیوخ تصوف
۱۳۵۱ - فقیر شیرازی، خطیب، ادیب و شاعر
مناسبت‌ها
آغاز سال هجری قمری
آغاز مراسم عزاداری شیعیان در عزای امام سومشان حسین بن علی
آغاز هفته احیای امر به معروف و نهی از منکر در ایران
منابع | شرف‌الدوله کلانتر، نماینده‌ی مردم تبریز در مجلس شورای ملی در دورهی اول
شرف‌الدوله دیلمی، از حاکمان آل بویه | مدائن نیز به تصرف مسلمانان درآمد. با این فتح و فرار یزدگرد پادشاه وقت ساسانی، آغاز ورود اسلام به سرزمین اصلی ایران فراهم شد. عمر بن خطاب با این فتح از ادامه جنگ خودداری کرد، اما در اقدامی خودسرانه، علاء بن حضرمی از بحرین به سمت خوزستان و اصطخرِ فارس تازید و موجب حمله ایرانیان به خود را فراهم کرد. سرانجام در سالهای ۱۷ تا ۲۰ ه. ق، فارس نیز به تصرف مسلمانان درآمد. با فتح‌های بعدی، عمر جواز تصرف تمام ایران را صادر کرد. نبرد نهاوند نیز دیگر نبرد بزرگ بین اعراب و ایرانیان بود که با شکست ایرانیان، مقاومت ایرانیان درهم شکست و شهرهای دیگر ایران یکی پس از دیگری به تصرف مسلمانان درآمد. این تصرفات به جنگ و صلح صورت میگرفت و تا خراسان ادامه یافت. تا سال ۲۲ ه.ق سیطره مسلمانان بر آمو ادامه یافت و پس از آن در سال ۵۴ سال، والیان خراسان جنگ‌هایی را با مناطق شمالی خود آغاز کردند که تا سال ۹۰ ه.ق ادامه یافت. در نهایت در سالهای ۹۶ ه.ق بود که تسلطی نسبی بر مناطق چاچ و فرغانه حاصل شد. پس از آن به تدریج ترکستان به تصرف مسلمانان درآمد و تا قرن دوم ثبات بر منطقه حاکم شد. ترکستان شرقی در قرن چهارم به تصرف مسلمانان درآمد. آشنایی ترکان با اسلام، به واسطه پیشروی صلح‌آمیز مسلمانان در طی چهار سده نخست هجری صورت پذیرفته‌است و عموماً با مهاجرت قبایل مختلف ترک به سرزمین‌های اسلامی با اسلام آشنایی صورت گرفت. بر اساس گزارش‌هایی، ترکان محمد را با لقب «سافجی» به معنای پیامبر و علی بن ابی‌طالب را با لقب «بثیر» به معنای پهلوان می‌شناختند.
تصرف شام، مصر و مناطق اروپایی
آغاز ورود اسلام به شام مربوط به زمان حیات محمد بود که گروهی از شامیان به اسلام گرویدند. فتح شام برای اعراب مسلمان، به جهت قرابت مذهبی و زبانی و نژادی کار آسانی بود و با مقبولیت عمومی همراه شد. به فرمان ابوبکر لشکرهایی از مسلمانان پس یا در حین فتح ایران به سمت شام در حرکت شدند و نخستین درگیری‌ها در غزه رخ داد. دیری نپایید که رومیان حاکم بر منطقه شام، از شهرهای مختلف می‌گریختند و شهرها و آبادی‌ها به تصرف مسلمانان درمی‌آمد. در نهایت رومیان به دمشق گریختند و در آنجا به محاصره مسلمانان درآمدند. در همین بین بود که خلیفه درگذشت و عمر به خلافت رسید. در نهایت در سال ۱۴ ه.ق دمشق نیز با صلح و جنگ فتح شد. در سال ۱۵ ه.ق در نبرد یرموک، رومیان به‌طور کامل شکست خوردند و سرزمین شام به دست مسلمانان افتاد. با فرار رومیان به قسطنطنیه، مسلمانان به سمت قدس در حرکت شدند و در سال ۱۶ تا ۱۸ موفق به فتح آن با صلح شدند. پس از این فتح بود که مسلمانان به سمت شرق به پیشروی ادامه دادند و مصر را نیز فتح کردند. پس فتح مصر، نظر فاتحان به سمت غرب معطوف شد و با پیشروی نیروهای تازه مسلمان، طرابلس نیز فتح شد. خلیفه با هجوم به افریقیه موافقت نکرد. با به خلافت رسیدن عثمان، خلیفه دستور فتح افریقیه را نیز صادر کرد. با وقوع جنگهای داخلی در عصر عثمان و علی بن ابی‌طالب، فتح‌ها کمرنگ‌تر شدند | مسلمانان پس از حمله به ایران، رو به ماوراءالنهر آوردند. آنها چندبار به این مناطق لشکرهایی گسیل داشتند. آخرین فرد مهلب بن ابی صفره بود. این حملات و عملیات‌ها ثابت و دایم نبودند. تمام جنگ‌ها جنبهٔ اکتشافی داشته است. مرحلهٔ نهایی و فتح مناطق ماوراءالنهر هنگامی رخ داد که قتیبة بن مسلم الباهلی در سال ۸۵ هجری قمری به فرمانداری خراسان گماشته شد و به فرماندهی سپاه مسلمین رسید. او لشکری آراست و به فرماندهی خود رهسپار ماوراء النهر شد. نقشهٔ قتیبة بن مسلم در فتح ماوراءالنهر به چهار مرحله تقسیم‌بندی شده بود و مدت ۱۰ سال به طول انجامید:
مرحلهٔ اول: مابین سالهای ۸۶ و ۸۷ هجری قمری، قتیبه طخارستان را که در کرانهٔ آمودریا واقع بود، فتح نمود. طخارستان از زمان خلافت عثمان بن عفان، توسط احنف بن قیس فتح شده بود، ولی مسلمین در آن استقرار کامل نداشتند. بعد از فتح کامل و افتادن طخارستان بدست قتیبه، و باز کردن جای پا در کرانه رود جیحون، او از هیبت خاصی برخوردار شد، چنانکه هر یک از پادشاهان آن ناحیه خواستار صلح با قتیبه شدند.
مرحلهٔ دوم: فتح اقلیم بخاری بود، در بین سالهای ۸۷ تا ۹۰ هجری قمری بعد از چند نبرد پی در پی، سرانجام در نبردی خونین مسلمانان فاتح شدند. جنگ های مسلمانان در این مناطق در تابستان رخ داده بود، چونکه سرمای بلاد ماوراء النهر برای اعراب طاقت فرسا بود. بدین جهت صبر نمودند و کوشیدند و در نهایت پیروز شدند.
مرحلهٔ سوم: هنگامی بود که تمام حوضچهٔ رود آمودریا بدست مسلمانان تصرف شد.
مرحلهٔ چهارم: پس از چند عملیات موفق و پی در پی سر انجام قتیبة بن مسلم الباهلی تا حدود چین راه یافت.
منابع
الحموی، یاقوت، ابوعبدالله، (مُعجَم اَلبُلدان) ، دارالکتب العلمیة، بیروت، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی به (عربی).
شاکر، محمود، (التّاریخ الإسْلامَی) ، المکتب الاسلامی، بیروت، چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
النجار، عبدالوهاب، (الخلفاء الراشدون) ، المکتب الاسلامی، بیروت، چاپ سال ۲۰۰۲ میلادی به (عربی)
محمد، رضا، (تاریخ الخلفاء) ، دارالکتب العلمیة، بیروت، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۷۷ میلادی به (عربی).
۶۵۱ (میلادی)
تاریخ ترکمنستان
درگیری‌های دهه ۶۵۰ (میلادی)
حمله اعراب به ایران
نبردهای شاهنشاهی ساسانی
نبردهای خلفای راشدین | حسان بن نعمان، یکی از فرماندهان عرب خلافت اموی بود که در سال ۷۳ هجری به فرمان عبدالملک بن مروان عازم مغرب عربی شد و توانست دوباره سرزمین‌های از دست رفته را بازپس بگیرد.
بازپس‌گیری مغرب عربی
بعداز سرکوب و کشته شدن عبدالله بن زبیر و پایان جنگ داخلی، عبدالملک بن مروان درصدد بازپس‌گیری مناطقی که رومیان فتح کرده بودند، بود بنابراین لشکری ۴۰ هزار نفری به فرماندهی حسان بن نعمان را عازم کرد. حسان ابتدا امارت افریقیه را سامان داد و بعد از آن عازم فتح مغرب عربی شد.
وی بعد از گذر از شهر برقه، عازم فتح قرطاجنه، پایتخت رومیان در افریقیه، شد که علت پایداری و استواری آن در مقابل مسلمانان، نزدیکی آن به دریا و سیسیل بود که باعث شده بود مسلمانان به فکر فتح آن نشوند. حسان این شهر را در محاصره گرفت و بعد از مدتی به شهر حمله کرد و موفق شد کنترل شهر را بدست بگیرد اما امپراتور روم سپاهی به سرداری یوحنا به منطقه فرستاد در همین حال نیز سپاهی از گوت‌ها نیز به یاری آنها آمدند. حسان به ناچار مجبور به عقب‌نشینی به قیروان شد و منتظر نیروهای کمکی از سمت خلافت شد.
بعداز رسیدن نیروهای کمکی، حسان دوباره عازم قرطاجنه شد و توانست رومیان به شدت را منهزم سازد و کنترل شهر را بدست بگیرد و پس از آن راهی غرب شد تا نیروهای رومی به کلی منهدم و نابود سازد و کنترل مناطق غربی را بدست بگیرد.
درگیری با بربرها
پس از پایان فتوحات و بازپس‌گیری مناطق، حسان به قیروان بازگشت تا امور امارت را انسجام بخشد. در همین حین بربرها که بعد از کشته شدن کسیله بن لمزم سرگردان شده بودند، به دور زنی به نام کاهنه در کوهستان اوراس جمع شدند و درصدد بازپس‌گیری مناطق بودند. حسان نیز از این ماجرا آگاه و به نبرد با بربرها رفت و در نزدیکی رود نینی جنگی بین دو طرف درگرفت که در این جنگ مسلمانان به شدت شکست خورده و حسان مجبور عقب‌نشینی به برقه شد. کاهنه همراه با نیروهای خود تا قابس پیش آمد و توانست بر بسیاری از شهرها و دژها به مدت ۵ سال مسلط شود. حسان که منتظر نیروهای کمکی بود، در برقه درنگ کرد تا سرانجام به همراه نیروهای کمکی عازم مناطق غربی شد (۷۹ هجری) ولی اینبار کاهنه یارای مقابله با حسان را نداشت پس به روش زمین سوخته عمل کرد تا از سرعت نیروهای حسان بکاهد اما این روش‌ها کارساز نبود تا سرانجام حسان به مغرب الاقصی رسید و در کوه اوراس بار دیگر به نبرد با کاهنه پرداخت و اینبار توانست آنها شکست داده و کاهنه را به قتل برساند. بعد از آن، بربرها مجبور به قبول اسلام شدند و به لشکر حسان پیوستند.
اقدامات وی
پس از تأسیس دیوان‌ها، استوار کردن ثغور و مرزها و ضبط کردن امور خراج و جزیه در افریقیه، حسان به قیروان بازگشت و شهر را از نو بساخت و مسجد جامعی بنا نهاد.
فرجام کار
حسان تا سال ۸۶ هجری بر منصب خود باقی ماند تا اینکه عبدالملک بن مروان مرد و پسرش ولید بن عبدالملک به خلافت رسید. وی پس از رسیدن به حکومت، عموی خود، عبدالله بن مروان را امارت | قعقاع بن عمرو بن مالک تیمی یکی از جنگجویان صدر اسلام بود.
دوران خلافت ابوبکر
قعقاع پس از مرگ محمد مدتی از پیروان زنی به نام سجاح (یکی از افرادی که پس از محمد ادعای نبوت کرده بودند) شد. پس از آن به عنوان یکی از فرماندهان ارشد لشکر خالد بن ولید در سال ۱۱ هجری/۶۳۲ میلادی در جنگ بزاخه شرکت جست. پس از فتح حیره، قعقاع فرمانده لشکری بود که سپاه ایران را شکست داد و شهر انبار را در سال ۱۲ هجری/۶۳۳ میلادی به تصرف درآورد.
دوران خلافت عمر
در رجب ۱۳ هجری/اوت-سپتامبر ۶۳۵ میلادی وی در فتح دمشق شرکت داشت و در سال بعد فرمانده سواره نظام سپاه مسلمانان در جنگ یرموک بود. قعقاع در جنگ قادسیه مشارکتی برجسته داشت، گرچه به‌طور دائم در جنگ فعال نبود. او از جنگجویانی بود که در فتح مدائن بسیار شهامت از خود نشان دادند. قعقاع احتمالاً فرمانده طلایه سپاه مسلمانان در جنگ جلولا در سال ۱۶ هجری/۶۳۷ میلادی بوده‌است. قعقاع همچنین پادگانی در شهر حلوان تأسیس نمود. او در فتح نهاوند در سال ۲۱ هجری/۲-۶۴۱ میلادی شرکت داشت.
دوران خلافت علی
قبل از جنگ جمل، قعقاع از طرف علی به بصره رفت تا با طلحه و زبیر مذاکره نماید. پس از جنگ جمل، قعقاع مقیم کوفه گردید.
شخصیت قعقاع
قعقاع شخصیتی مورد علاقه و پهلوان گونه بوده و به عنوان یک شاعر نیز مطرح بوده‌است. تعدادی از اشعارش که به تمجید از «شاهکارهای جنگی اش» می‌پردازد، امروزه به ما رسیده است.
پانویس
منابع
بنی تمیم
تابعین
زادگان ۶۳۶ (میلادی)
ژنرال‌های عرب
عربهای جنگهای اعراب و روم شرقی
عربهای سده ۷ (میلادی)
فاقد سال درگذشت
نبردهای خالد بن ولید
نوکیشان مسلمان
صحابه
ژنرال‌های خلفای راشدین
افراد در حمله اعراب به ایران | محمدرضا اقبال آل آقا از سیاستمداران ایرانی بود، که در دوره هفدهم بعنوان نماینده کرمانشاه در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره هفدهم مجلس شورای ملی
نمایندگان کرمانشاه در مجلس شورای ملی
خاندان آل‌آقا | فخرالدین فرزانه از سیاستمداران ایرانی بود، که در دوره هفدهم بعنوان نماینده کرمانشاه در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره هفدهم مجلس شورای ملی
نمایندگان کرمانشاه در مجلس شورای ملی |
865984fc-1615-4374-bd6a-9f16803f527d | کابل | در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارۀ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد. | پس از فتح کابل توسط اعراب مسلمان در سال ۸۱ هجری، شاه کابل به کدام شهر رفت؟ | false | {
"answer_start": [
116
],
"text": [
"گردیز"
]
} | اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها بودند اداره میشد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.
آنان و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحهٔ تاریخی شناخته میشود.
پیش از اسلام
تاریخ‌نویسان دورهٔ اسکندر، کابل را به نام «ارتوسپانه» (Artospana) که همان «اردهستانه» (Urddhastana) سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در سدهٔ دوم میلادی این شهر را به نام «کابورا» (Kabura) یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته میشده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین سده پیش و پس از دورهٔ مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر میگرفت، که این خطهٔ وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.
از تاریخ یونان چنین برداشت میشود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که اسکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاهزادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آنکه در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب پس از فتح برق‌آسای روم باستان (ترکیهٔ امروزی) و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضوح می‌نویسد که لشکر اسلام پس از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبهٔ بیست‌وسه بار شکست مطلق دید تا آنکه به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.
حملهٔ مسلمانان
در اواسط قرن هفتم(۶۴۲–۸۷۰) و در حمله اعراب به ایران، مسلمانان عرب، امپراتوری ساسانی را در جنگهای ولجه، نهاوند و قادسیه شکست دادند. اعراب سپس به‌سوی شرق سرزمین ایران حمله‌ور شده و در سال ۸۱ هجری شهر کابل را که در کنترل کابلشاهیان بود، از طرف ده‌مَزنگ شکافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را به‌دست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراتوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور به‌سر اقتدار آمدند.
—نانسی هچ داپری، ۱۹۷۱
پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارهٔ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ گزارش شد که حاکمان مسلمان کابل با غیرمسلمانان یکجا زندگی می‌کردند.
مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا اینکه در سال ۳۴۴ ه.ق ضمیمهٔ سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنی به‌تدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیزخان کابل نیز دستخوش چور و چپاول گردید.
معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا | داشت و این همه را یا با انعقاد پیمان به‌دست آورده بود یا عملاً (با زور شمشیر) تصرف کرده بود».
همو می‌افزاید: «به‌راستی اگر شاهی در آسیا سزاوار احترام ملت خویش باشد، جز احمدشاه کس دیگری نیست».
از سال ۱۱۶۰ هجری قمری (۱۷۴۷ میلادی به بعد حکومت مستقل افغانستان را همواره دو خانواده از طایفه ابدالی در دست داشته‌اند. از سال ۱۱۶۰هجری قمری (۱۷۴۷ میلادی) تا ۱۲۵۱ هجری قمری (۱۸۳۵ میلادی) تاج و تخت این کشور در دست سدوزایی‌ها بود؛ و از آن پس به خانواده محمدزایی که از همان طایفه بودند تعلق گرفت.
احمدخان سدوزایی دست به یکپارچه ساختن مملکت زد، کابل را تصرف نمود. همهٔ سرزمین‌های واقع در غرب رود سند را، از کشمیر تا دریای عمان، با پذیرفتن انواع مشکلات از دست مغولان هند باز پس گرفت. احمدشاه (احمدخان سدوزایی) ملقب به احمدشاه بابا ۱۲ مرتبه بر هند لشکر کشید در سال ۱۱۷۰ هجری قمری (۱۷۵۶ میلادی) دهلی را تصرف کرد و خزانه‌ای خود را با ثروت سرشار که از آنجا غنیمت گرفته بود انباشت.
بعد از مرگ احمدشاه در سال ۱۱۸۷ هجری قمری (۱۷۷۳ میلادی) تا چهل و پنج سال بعد همچنان رقابت و کشمکش و دسیسه چینی در میان مدعیان حکومت در طایفهٔ سدوزایی ادامه یافت؛ این وضع باعث از هم گسیختگی خاندان حاکم گشت و چیزی نمانده بود که افغانستان را نیز از هم بپاشد.
پسر دوم و جانشین احمدشاه، یعنی تیمورشاه، پایتخت خود را از قندهار به کابل انتقال داد و مدت بیست سال از (۱۱۸۷ هجری قمری (۱۷۷۳ میلادی)-۱۲۰۸ هجری قمری(۱۷۹۳ میلادی)) بر قلمرو وسیع اما نا مطمئن حکم می‌راند. تیمور شاه بیست و سه پسر داشت اما نتوانست برای خویش جانشین تعین کند. طی بیست و پنج سال شاهزادگان سدوزایی مشغول توطئه و تحریک برای دست یافتن به حکومت کابل بودند و قلمرو این حکومت هم به مرور زمان از هم می‌پاشید. در این مدت از میان پسران تیمور شاه، سه برادر هر کدام برای چند صباحی و یکی از ایشان دو بار به حکومت رسیدند، و هریک از ایشان نیز بزودی قربانی توطئه‌های خانوادگی گردیدند. بعد از اینکه این برادران رئیس طایفه‌ای محمدزایی به قتل رساندند و پسر بزرگ وی فتح محمدخان (وزیر فتح خان) را کور کردند، کاسه‌ای صبر محمدزایی‌ها لبریز شد. این طایفه علم طغیان علیه سدوزایی‌ها را بلند کرد، و در سال ۱۲۳۳ هجری قمری (۱۸۱۸ میلادی) دوست محمدخان، جوانترین پسر رئیس طایفه محمد زایی، حاکم سدوزایی را در حوالی کابل شکست داد.
بارکزی‌ها
در اوایل قرن نوزدهم، امپراتوری افغانستان در معرض تهدید قاجاریان ایران در غرب و امپراتوری سیک در شرق قرار داشت. وزیر فتح خان، رهبر قبیله بارکزی نیز ۲۱ نفر از برادران خود را در مقام‌های بالای حکومتی در سراسر امپراتوری درانی منصوب نموده بود. پس از کشته شدن فتح خان توسط شاه، برادران وزیر فتح خان به هدف خونخواهی برادر قیام کردند تا اینکه دوست محمد خان که برادر فتح خان بو در سال ۱۸۲۳ خود را امیر کرد.
دراین روزها از قلمرو وسیع سدوزایی چیز چندانی باقی نمانده بود. بلخ دعوی استقلال می‌کرد، مرو و کوشک به تصرف روسیه تزاری درآمده بودند، رانجیت سینگه والی ایالت پنجاب نیز اعلان حکومت نمود. انگلیس‌ها بر بلوچستان دست انداخته بودند و سند نیز در | تگین شاه (Tegin Shah) یا شاهی تگین فرزند برهاتگین (حکومت ۶۸۰–۷۳۹ م. نزد چینی‌ها معروف به عنوان «تگین شاه خراسان» 散 特勤 灑) یک پادشاه تُرک شاهی بود. کابلستان مرکز قلمرو تُرک‌شاهیان بود که در بعضی مواقع شامل زابلستان و گنداره بود. همزمان با سلطنت تگین شاه، برادرزاده‌اش زیبیل در زابلستان حکومت می‌کرد، وی علیرغم احترام به عمویش تگین شاه، حکومتی مستقل داشت. زائر بودایی کُره‌ای هویچائو در طول سفر خود از طریق سرزمین‌های جنوب هندوکش در حدود سال ۷۲۶ م برای مدتی در دربار شاه کابل اقامت داشت، که احتمالاً «تگین شاه خراسان» بوده‌است. مطابق نقل هویچائو، کابل و زابل توسط پادشاهان تُرک که بودایی بودند اداره می‌شدند و پادشاه کابل عموی حاکم زابل بود. تگین شاه خراسان در سنین بالا و مدتها قبل از ۷۳۸ از قدرت کنار رفت.
تُرک‌شاهان در طول حکومت خود در حال درگیری مداوم با گسترش خلافت عباسی به سمت شرق بود. در حدود سال ۶۵۰ م، اعراب از غرب به قلمرو شاهی حمله کردند و کابل را تصرف کردند. اما تُرک‌شاهی توانست با انجام یک ضد حمله و عقب راندن اعراب، مناطق کابل و زابلستان (اطراف غزنی) و همچنین منطقه آراچوسیا تا قندهار را پس بگیرد. عربها در ۶۹۷–۶۹۸ م مجدداً به آنها حمله کردند ولی نتوانستند کابل و زابلستان را تصرف کنند و فرمانده اعراب، یزید بن زیاد در این نبرد کشته شد.
ترک‌شاهیان سرانجام در اواخر قرن نهم میلادی در برابر اعراب ضعیف شدند. قندهار، کابل و زابل به دست اعراب فتح شدند، در حالی که در گنداره هندوشاهیان زمام امور را در دست گرفتند.
ابوریحان بیرونی برهمن شاهی‌ها و کسانی را که بیشتر از آنها از کابل به جنوب هندوکش سلطنت کرده‌اند را به دو دسته «ترک شاهی» و «هندو یا برهمن شاهی» تقسیم نموده‌است. شاعر و مورخ کشمیر «کلهنه» هندوشاهی یا برهمن شاهی‌ها را به لقب «شاهی» یاد نموده. منابع چینی در نیمهٔ دوم قرن ۷ و نیمهٔ اول قرن ۸ از شاهانی در گندهارا و کاپیسا حرف می‌زنند که کلمه «تگین» در نام آنها داخل است و مدققین آنها را جزء دودمان «تگین شاهی» حساب میکنند.
در دوران سلطنت تگین‌شاه، یک زائر کُره‌ای به نام هوی چائو، در بازدید از منطقه گنداره در سالهای ۷۲۳–۷۲۹ میلادی چنین بیان نموده که این مناطق توسط پادشاهان تُرک اداره می‌شدند:
معنای نام
غیاث الدین رامپوری، تگین را به معنای پهلوان دانسته و در پاورقی تکین هم آن را نام عمومی ترکان که در ترکیب اسماء به فتح اول می‌آید، عنوان کرده‌است. دهخدا هم تگین را واژه ای ترکی و به معنای خوش‌ترکیب و زیباشکل دانسته و گفته‌است از القاب امرای ترک، همچون البتکین و سبکتکین، بوده‌است. هم چنین وی آتش، حوض و خرد را از معانی آن ذکر کرده‌است.
سکه‌شناسی
«تگین شاه خراسان» در سنین پیری در سال ۷۳۸ میلادی، تاج و تخت را رها کرد و به امپراتور چین پیشنهاد داد تا پسرش فولین جیپو (Phrom Kesar) را به عنوان جانشین خود منصوب کند.
سکه‌های این دوره جهات مختلف توسعه را نشان میدهد که از یک سو ریشه در نوع‌شناسی قدیمی سکه‌های نزاک دارد و از سوی دیگر به‌طور فزاینده‌ای عناصر سبک سکه‌های ساسانی را دوباره در خود جای میدهد و تمایل به استفاده از زبان پهلوی برای کتیبههای | فتح اسلامی مصر ، یا فتح مصر توسط اعراب مجموعه جنگ‌هایی میان اعراب مسلمان و امپراتوری روم شرقی بود که سرانجام موجب فتح مصر توسط اعراب و عقب‌نشینی امپراتوری روم از سرزمین مصر شد. مصر رومی بخشی از امپراتوری روم شرقی به پایتختی قسطنطنیه (استانبول) بود. مصر درست یک دهه پیش این توسط خسرو پرویز (۶۱۶ تا ۶۲۹ پس از میلاد) ضمیمه شاهنشاهی ساسانی شده بود، اگرچه هراکلیوس پس از مجموعه‌ای از لشگرکشی‌ها علیه ساسانی دوباره این سرزمین‌ها را پس گرفت اما تقریبا ده سال بعد آن را به خلافت راشدین تسلیم کرد. پیش از فتح مصر توسط مسلمانان بیزانتی‌ها شام و متحد عربی آن یعنی غسانیان را به مسلمانان باخته بودند. تمام اینها امپراتوری بیزانس را به‌طور خطرناکی بی‌حفاظ و آسیب‌پذیر می‌کرد.
جستارهای وابسته
مصر
گسترش اسلام
حمله اعراب به ایران
فتح شام به‌دست مسلمانان
جنگهای اعراب و روم شرقی
منابع
اسلام در مصر
جنگهای اعراب و امپراتوری روم شرقی
درگیری‌های دهه ۶۴۰ (میلادی)
فتح مصر به‌دست مسلمانان
مصر در سده ۷ (میلادی)
مصر رومی
امپراتوری بیزانس | حمله اعراب به سیستان در جریان حمله اعراب به ایران رخ داد. استان سیستان شاهنشاهی ساسانی در سده هفتم میلادی از استان سیستان ایران امروزی تا مرکز افغانستان و ایالت بلوچستان پاکستان گسترش یافته بود. سیستان در زمان خلیفه عمر به تصرف درآمد و مانند دیگر استانهای ایران در زمان عثمان در سال ۶۴۹ شورش کرد. عثمان، فرماندار بصری، عبدالله بن عامر را به فتح دوباره این استان روانه کرد. لشکری به فرماندهی رابعه بن زیاد به سیستان فرستاده شد و در پی آن سیستان تا زرنج در افغانستان امروزی دوباره فتح شد. رابعه بن زیاد والی سیستان شد. او سالها در آنجا ماند سپس به بصری رفت و سیستان دوباره شورش بزرگی به خود دید.
عبدالله بن عامر عبدالرحمان بن سومرا را برای انجام عملیات به سیستان فرستاد. عبدالرحمن بن سومرا نیروهای مسلمان را به سیستان هدایت کرد و پس از عبور از مرز و غلبه بر مقاومت در شهرهای مرزی به سمت زرنج پیش رفت که در آن زمان زاهدان نام داشت. عبدالرحمن پس از فتح زرنج، به سوی رشته‌کوه هندوکش، زمین‌داور و کوه غور، که در آن زمان ماندش نامیده میشد، لشکر کشید و آن مناطق را تا کابل فتح کرد. وی در طی این کارزار برخی از بتهای طلایی را نابود کرد و پادشاه محلی کوشان به نام سهی را به اسارت گرفت. وی به زرنج بازگشت و تا زمان مرگ عثمان در سال ۶۵۶ والی آنجا باقی ماند.
جستارهای وابسته
اسلام آوردن ایرانیان
تاریخ عربها در افغانستان
تاریخ ایران
تاریخ نظامی ایران
منابع
آسیا در سده ۷ (میلادی)
حمله اعراب به ایران | کوه آسمایی کوهی است در مرکز شهر کابل.
بطرف غرب این کوه رود کابل و پس از فاصلهٔ ۳۰۰ متر کوه دیگری است که بنام شیر دروازه یاد میشود. فاصلهٔ مجموعی بین شیر دروازه و آسمایی ۳۰۰ متر است. از لحاظ زمین‌شناسی یک کوه‌اند که توسط دریای کابل چیر شده‌است. این کوه پیشتر آتشفشانی بوده و تا اکنون به ندرت زمین‌لرزه دارد.
استفاده مخابراتی
به سبب ارتفاع نسبی این کوه نسبت به سایر قسمتهای شهر کابل از این کوه به عنوان برج مخابراتی استفاده میشود و فرستنده‌های متعدد تلویزیونی و رادیویی کابل بر روی این کوه قرار دارند.
تاریخچه
رتبیل شاهیان و زنبیل‌شاهیان این کوه را بنام کوه آسمایی می‌نامیدند. به‌خاطر اینکه درمحل زیارتگاه شاه دوشمشیره بت بزرگی ساخته شده بود که رب‌النوع امید می‌نامیدند. در زبان همان زمان آسمایی معنای معبد یا خدای آرزوها بود؛ و مردم در دامنهٔ این کوه معبد خود را اعمار نموده بودند. پس از حملات اعراب کابلشاهیان بت‌ها و معابد خود را بطرف جنوب افغانستان یا شمال غرب هند کوچ دادند. معبد از بین رفت ولی نام کوه تا امروز باقی ماند. در بالای کوه‌های آسمایی و شیر دروازه دیواری با ارتفاع ۲۰ فوت و با پهنای ۱۲ فوت در زمان حملهٔ اعراب بر کابل ساخته شده‌است که تا اکنون پابرجاست.
منابع
افغانستان درمسیر تاریخ نوشته غلام محمد غبار مقاله اعراب در افغانستان چاپ سال۱۹۹۹ قم ایران
کابل ناتهه کوه اسمائی نوشته محقق محمد اکبر امینی
پیوند به بیرون
معبد (مندر) آسمایی در وبگاه کابل ناتهه
کوه‌های افغانستان | کلیدینگ یک شهر در آلمان است که در کوخم-تسل واقع شده‌است. کلیدینگ ۲۱۴ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای آلمان
منابع
پیوند به بیرون
شهرستان‌ها در راینلاند-فالتس
کوخم-تسل | خدافه سهمی قریشی برای خسرو پرویز فرستاد و خسرو پرویز آن را پاره کرد. خسرو به باذان، حاکم ایرانی یمن، دستور داد که دو نفر از سرداران خود را نزد محمد فرستاده و از وی بخواهد که از دعوت خویش منصرف شود. اما محمد به هر یک از آن دو مأمور هدیه‌ای بخشید و خبر کشته شدن خسروپرویز و به تخت نشستن شیرویه را به آنان داد و گفت به باذان بگویید که به دین اسلام درآید تا او را بر قلمرو حکومتش ابقا کنم. پس از بازگشت مأموران، باذان منتظر نامه شیرویه ماند و چندی بعد که صدق خبر برایش مسلم شد، مسلمان شد. باذان از آن پس از دربار ساسانی قطع علاقه کرد و خبر مسلمان شدنش را به مدینه نوشت و به فرمان محمد به حکومت یمن ابقا شد.
پس از نقض صلح حدیبیه توسط مکیان، محمد در سال ۶۳۰ مکه را فتح کرد سپس به تدریج و به‌خصوص پس از فتح مکه از طریق جنگ و عمدتاً معاهده حجاز و مناطق شرقی و جنوبی شبه جزیره عربستان را فتح کرد و بیشتر مردم شبه جزیره عربستان به اسلام گرویدند و امت اسلام به کل این سرزمین گسترش یافت و با امپراتوری ساسانی هم‌مرز شد. از سوی دیگر، از سال پنجم هجری، محمد لشکرکشی به سمت شام را آغاز کرد. نخستین هدف دومة الجندل در میانه راه مدینه و دمشق بود. در سال نهم هجری، وی خالد بن ولید را با سپاهی به آن سو فرستاد که دومةالجندل و تبوک را فتح کرد.
با درگذشت محمد در سال ۶۳۲، اختلافات راجع به جانشینی او درگرفت و نهایتاً ابوبکر به عنوان جانشین وی و اولین خلیفه پیامبر انتخاب شد. فوری‌ترین کار ابوبکر رسیدگی به شورش‌های قبایل عرب در جنگ‌هایی که مورخان مسلمان بعدی نام «جنگهای ارتداد» بر آن نهادند، بود. کار فوری دیگر لشکرکشی به سمت امپراتوری روم شرقی (بیزانس) به دلیل شکست پیشین مسلمانان بود.
حملات عربهای اسلام‌گرا و انگیزه‌های آنها
انگیزه‌ها
در مورد انگیزه و نقطه شروع حملات اعراب به ایران مورخان دلایل متعددی را ذکر کرده‌اند.
هورانی و روتون دورنمای کسب ثروت و زمین را یک انگیزه و اعتقادات مذهبی را نوع دیگری از انگیزه ذکر میکنند.
عبدالحسین زرین‌کوب با بیان گرسنگی و فقر اعراب، روایتی نقل می‌کند که در آن محمد قول «گنج خسروان و قیصران» را به اعراب داده بود.
به گفته همایون کاتوزیان نقطه شروع جنگ اعراب و ایران، قیام اعراب به اسلام گرویدهٔ بین‌النهرین تحتِ کنترل ساسانیان بود که می‌خواستند خود را از سلطه ساسانیان خارج کنند. سرکوب این قیام توسط ساسانیان باعث گسترده شدن نزاع و ورود تمامی توانایی نظامی مسلمانان شد. کاتوزیان همچنین نقش ایدئولوژی اسلامی را در انرژی بخشی به اعراب و همچنین ایرانیان شکست خورده متمایل پررنگ می‌کند.
توماس نوبل معتقد است که از آنجایی که یورش و غارت در میان اعراب مرسوم بود، پس از اینکه اسلام خشونت را میان مسلمانان ممنوع کرده بود، اعراب به روزنه جدیدی برای بروز این خشونت سنتی نیاز داشتند و این دلیل نظامی گری آنهاست.
زرین‌کوب معتقد است که ارسال اعراب به سرزمین‌های خارج از عربستان باعث محدود شدن نزاع‌های داخلی در درون جامعه اعراب میشد.
برخی مورخان ظهور و گسترش اسلام را اجزای یک فرایند | کایفنهایم یک شهر در آلمان است که در کوخم-تسل واقع شده‌است. کایفنهایم ۸۲۵ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای آلمان
منابع
پیوند به بیرون
شهرستان‌ها در راینلاند-فالتس
کوخم-تسل | عبدالله بن عامر حاکم بصره، متولد به سال ۴ هجری/۶۲۶ میلادی در مکه و از تیره عبدالشمس قریش است. وی پسردایی عثمان بن عفان بود.
دوران خلافت عثمان
در سال ۲۹ هجری/ ۵۰–۶۴۹ میلادی عبدالله از طرف عثمان، جانشین ابوموسی اشعری در امارت بصره گردید و مدت کوتاهی پس از آن فتوحات را در فارس کامل کرد و استخر، دارابگرد و جور (فیروزآباد کنونی) را فتح کرد. در سال ۳۱–۳۰ هجری/۶۵۱ میلادی وی به سمت خراسان پیش روی نمود و هپتالیان را شکست داد و تمامی مناطق آسیای میانه تا حدود مرو و بلخ را گشود و هرات را نیز در سال ۳۲ هجری/۶۳۵ میلادی تصرف کرد. وی پس از آن به حج رفت و در آنجا بذل و بخشش‌های بسیار زیادی را به مهاجرین و انصار عطا کرد و پس از آنکه خراسان را به دست نائبان خودش سپرد، به بصره بازگشت. در سال ۳۵ هجری/۶۵۶ میلادی وی تلاشهای بی‌نتیجه‌ای برای دفاع از عثمان انجام داد.
دوران خلافت علی و معاویه
پس از آن به طلحه و زبیر و عایشه در بصره در جنگ با علی پیوست. پس از شکست در جنگ جمل، مردانی از قبیله بنی حرقوص وی را پناه دادند و پس از آن عبدالله به دمشق رفت و به معاویه پیوست. در سال ۴۱ هجری/۶۶۱ میلادی، وی از نمایندگانی بود که معاویه آنها را برای مذاکره با حسن بر سر صلح فرستاد و در پایان همان سال، عبدالله دوباره امیر بصره گردید. در سالهای ۴۳–۴۲ هجری، نائبان عبدالله در خراسان، آن منطقه و سیستان را که در زمان جنگهای داخلی دوران علی از کنترل اعراب خارج شده بود و از کف رفته بود، دوباره فتح نمودند و لشکری نیز به سند فرستاده شد. نرمش عبدالله بن عامر در برخورد با سران قبایل، از سوی معاویه خطرناک تلقی می‌گشت و به خاطر همین موضوع، معاویه در سال ۴۴ هجری/۶۶۴ میلادی، وی را عزل کرده و فردی سخت گیرتر را به جای وی در بصره گماشت. بعد از آن عبدالله فعالیت سیاسی نداشت و در سال ۵۷، ۵۸ یا ۵۹ هجری/۶۸۰ میلادی در مکه درگذشت.
فعالیتها
عبدالله بن عامر نه تنها به خاطر توانایی‌های لشکرکشی و نظامی، بلکه به خاطر بخشش، قابلیتهای فردی و کارهای عام‌المنفعه متعدد، مورد ستایش قرار گرفته‌است. در منابع از احداث مجرای آب در بصره و اباله، کشت و زرع در قریتین و نهاج و بهبود آب رسانی به زائرین در عرفه توسط وی سخن گفته شده‌است.
پانویس
منابع
افراد در حمله اعراب به ایران
امویان
حمله اعراب به ایران
درگذشتگان ۶۷۸ (میلادی)
زادگان ۶۲۲ (میلادی)
زادگان ۶۲۶ (میلادی)
ژنرال‌های عرب
سرداران مسلمانان قرون وسطی
صحابه
صحابه مرد
فرماندهان نظامی مسلمان
عربهای سده ۷ (میلادی) |
82ebb652-e947-4a61-bd07-254dd761b11a | کابل | در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارۀ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد. | پس از کدام دولت‌ها نفوذ اعراب از کشور کم شد و اداره کابل به دست حکمرانان افتاد؟ | false | {
"answer_start": [
435
],
"text": [
"صفاری و طاهری"
]
} | اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها بودند اداره میشد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.
آنان و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحهٔ تاریخی شناخته میشود.
پیش از اسلام
تاریخ‌نویسان دورهٔ اسکندر، کابل را به نام «ارتوسپانه» (Artospana) که همان «اردهستانه» (Urddhastana) سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در سدهٔ دوم میلادی این شهر را به نام «کابورا» (Kabura) یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته میشده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین سده پیش و پس از دورهٔ مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر میگرفت، که این خطهٔ وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.
از تاریخ یونان چنین برداشت میشود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که اسکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاهزادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آنکه در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب پس از فتح برق‌آسای روم باستان (ترکیهٔ امروزی) و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضوح می‌نویسد که لشکر اسلام پس از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبهٔ بیست‌وسه بار شکست مطلق دید تا آنکه به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.
حملهٔ مسلمانان
در اواسط قرن هفتم(۶۴۲–۸۷۰) و در حمله اعراب به ایران، مسلمانان عرب، امپراتوری ساسانی را در جنگهای ولجه، نهاوند و قادسیه شکست دادند. اعراب سپس به‌سوی شرق سرزمین ایران حمله‌ور شده و در سال ۸۱ هجری شهر کابل را که در کنترل کابلشاهیان بود، از طرف ده‌مَزنگ شکافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را به‌دست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراتوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور به‌سر اقتدار آمدند.
—نانسی هچ داپری، ۱۹۷۱
پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارهٔ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ گزارش شد که حاکمان مسلمان کابل با غیرمسلمانان یکجا زندگی می‌کردند.
مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا اینکه در سال ۳۴۴ ه.ق ضمیمهٔ سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنی به‌تدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیزخان کابل نیز دستخوش چور و چپاول گردید.
معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا | کابُل، پایتخت افغانستان مطابق تخمین سال ۲۰۲۰ دارای جمعیتی حدود ۴٬۲۰۰٬۰۰۰ نفر و مساحتی حدود ۱٬۰۲۳ کیلومتر مربع است که در ولایت کابل واقع شده‌است. مرکز این شهر، شامل بافت کهنه و قدیمی آن است که مناطق پل خشتی، خوابگاه، کاه فروشی، مرادخانی، ده افغانان، چنداول، شوربازار، سراجی، زاناخان و باغ علیمردان را در بر می‌گیرد. کابل همراه با دیگر توابع (ولسوالی‌ها)، جمعیتی بالغ بر ۴٬۳۷۲٬۹۷۷ میلیون نفر و مساحتی در حدود ۴۲۵ کیلومتر مربع دارد و در آن از همهٔ قومیت‌های اصلی افغانستان زندگی میکنند.
براساس شواهد رشد شهرنشینی حکایت از مهاجرت گسترده از سایر نقاط افغانستان به این شهر دارد. بر این اساس کابل نود و چهارمین کلانشهر جهان و در ردهٔ پنجمین شهر جهان از نظر سرعت رشد جمعیت قرار دارد.
کابل مرکز اداری و سیاسی افغانستان است و در ۱٬۷۹۱ متری بالای سطح دریا در دره‌ای دراز و باریک میان کوه‌های هندوکش را شکافته و در درازای دریای کابل امتداد یافته‌است. این شهر همراه با قندهار، هرات و مزار شریف توسط بزرگراه‌های حلقوی که در سرتاسر کشور امتداد یافته‌اند وصل شده‌است. کابل همچنین مسیر اصلی شاهراه جلال‌آباد که به سوی پیشاور پاکستان می‌رود است.
محصولات اصلی کابل شامل میوهٔ تازه و خشک، قالیچهٔ افغانی، چرم و محصولات پوست گوسفند، لباس‌ها و اسباب محلی و نسخه‌های محصولات باستانی است. جنگهای ۱۹۷۸–۲۰۰۱ این صنعت را مختل کرد و به اقتصاد صدمهٔ بسیاری وارد کرد.
شهر کابل قدمتی ۳٬۵۰۰ ساله دارد؛ پادشاهان بسیاری سالها روی شهر به خاطر موقعیت استراتژیکی آن که در طول مسیرهای جنوب و مرکز آسیا قرار گرفته جنگ می‌کردند. کابل در طول تاریخ توسط امپراتوری‌های بزرگ زمان خودش حکومت می‌شده‌است. در حدود ۵ سده پیش از میلاد مسیح توسط هخامنشیان و پسانترها توسط سلوکیان، پادشاهی موریا، کوشانیان، ساسانیان، سلسلهٔ مغولان، صفویان، غزنویان و غوریان اداره و کنترل می‌شده‌است. از سال ۱۵۰۴ تا ۱۵۲۶ میلادی، کابل به عنوان مرکز رسمی بابر، سازندهٔ امپراتوری مغولان هندوستان بود. پس از آن تا سال ۱۷۳۸م زیر سلطنت دهلی بود، که نادرشاه و نیروهای افشاریان به گورکانیان حمله کردند. پس از مرگ نادرشاه در ۱۷۴۷، شهر به دست احمدشاه درانی افتاد که بسیار سریع آن را در کشور تازه تأسیس افغانستان اضافه کرد. در ۱۷۷۶، تیمورشاه درانی کابل را به پایتخت افغانستان مبدل ساخت.
از سال ۱۹۸۰، با شروع جنگ بر ضد اتحاد جماهیر شوروی از سوی مجاهدین، شهر به دست گروه‌های جنگ‌طلب متفاوتی افتاد. در بین سالهای ۱۹۹۲–۱۹۹۶ که جنگ داخلی میان گروه‌های مسلح رقیب و مخالف یکدیگر درگرفت و منجر به حکومت پنج سالهٔ طالبان شد؛ هزاران نفر از شهروندان کابل و مردم غیر مسلح کشته شدند و باعث وارد آمدن صدمات جدی به زیرساخت‌های کابل و مهاجرت گستردهٔ مردم از کابل و سایر نقاط افغانستان به کشورهای همسایه شد.
پس از سقوط طالبان در نوامبر ۲۰۰۱، پس از حملهٔ نیروهای نظامی آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به افغانستان، حکومت وقت با همکاری سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیت خود را جهت بازسازی زیرساخت‌های از دست‌رفتهٔ کابل آغاز کرده‌است؛ اگرچه حملات انتحاری طالبان و دیگر شبه‌نظامیان روند بازسازی کابل و افغانستان را کند می‌کرد و شهر کابل هر از چندگاهی شاهد حملات انتحاری با هدف ضربه‌زدن به حکومت بود که جان شماری از شهروندان بی‌گناه | به افغانستان بفاصلهٔ کوتاهی پس از رحلت محمد (۶۳۲ م)، در دورهٔ خلافت خلفای راشدین (۶۶۱–۶۳۲ م) صورت گرفت.
سپاهیان عرب پس از شکست دادن ساسانیان در جنگ قادسیه (۶۳۶ م) و جنگ نهاوند (۶۴۲ م) بسوی شرق تاختند.
تازیان که شکست‌ناپذیر بنظر می‌رسیدند، سرسختانه بسوی سرزمین ناهموار و سنگلاخی افغانستان، که به اعراب بیابان‌گرد تازگی داشت، به پیش رفتند و با مقاومت قبایل سرسخت این سرزمین مواجه شدند. مقاومت مردمان سرسخت بومی این سرزمین مانع جدی برای اعراب بیابان‌گرد بود. بدین ترتیب، پیشرفت سریع و طوفان‌گونهٔ اسلام، در این سرزمین که از طریق قندهار و غزنی به سوی قلب افغانستان پیش می‌رفت، به پیشرفتی کُند و سخت تبدیل شد، به‌طوری‌که هر فرسخ پیشروی آنان به‌شدت با مقاومت مردمام بومی مواجه میشد، و نبرد پشت نبردِ تازیان دفع میشد، و شهرهایی هم که فتح شده‌بودند دوباره علیه تجاوز و حملهٔ تازیان بیابان‌گرد شورش می‌کردند.
کابل‌شاهان (رَتبیل‌شاهان یا هندوشاهان) در کابل رهبری مقاومت را بر عهده داشتند. اهمیت شهر کابل در عهد فرمانروایی این دودمان از کاپیسا پیشی گرفته بود. رتبیل‌شاهان و مردم بومی کابل آنچنان قهرمانانه در مقابل حملهٔ تازیان دفاع کردند که استثمار آنان جوهرهٔ داستان‌های قهرمانی در ادبیات اسلامی شد. در این میان، ایستادگی چندین شبانه روزهٔ جوانی بنام رستمداد کابلی در برابر محاصرهٔ تازیان حائز اهمیت است.
سرانجام کابل پس از محاصرهٔ یک ساله، در سال ۶۶۴ میلادی توسط متجاوزین عرب فتح شد. نافرمانی سرسختانه کابلی‌ها، تازیان را به واکنش متقابل وامی‌داشت و بدین‌ترتیب در شهر چندین درگیری رخ داد. کابل تنها پس از محاصره‌شدن‌های طولانی، و بدبیاری‌هایی چون افتادن یک فیل زخمی در مابین دروازهٔ شهر، که مانع بستن آن میشد، تسلیم شد. سرانجام، تازیان خشمگین، سپاهی را آماده نمودند که به دلیل تجهیزات باشکوهش، سپاه طاووس (جیش الطواویس) نامیده شد. رتبیل شاهان در گردنه‌ای بین کابل و غزنی با سپاهیان عرب به سختی جنگیدند و در نهایت شکست درین جنگ نصیب اعراب گردید.
ابوریحان بیرونی، تاریخ‌دان عهد غزنویان، در گزارشی از سفرش به هند در کتاب تحقیق ماللهند، از ایستادگی کابل‌شاهان با دیدهٔ حرمت نگریسته:
این شاهزادگان نجیب برای دوصد سال ایستادگی کردند. در این مدت مسلمانان سرزمین‌های مجاور، یعنی هرات، سمرقند، و کاشغر را در شمال، و سیستان را در جنوب‌غرب فتح کرده بودند و حکمرانان عرب در اواخر سدهٔ هشتم میلادی فرمان می‌راندند. کابل هم مناطق وسیعی از قلمروش را به هرات باخته بود، و در کابل یک مأمور عرب به باج‌های پرداخته شده به خلفای بغداد رسیدگی می‌کرد. بدین‌ترتیب شاهزادگان کابل با پرداخت باج که همیشه هم صورت نمی‌گرفت توانستند سرزمین خویش تا آمدن یعقوب لیث صفاری، از چنگال تازیان محافظت کنند.
۶۵۲ میلادی: تازیان (اعراب) ابتدا هرات، پوشنگ و بادغیس را تصرف کرده، و سپس به سوی قلب هندوکش پیشروی میکنند، اما با مقاومت شدید قبایل مواجه میشوند.
جستارهای وابسته
باستان‌شناسی افغانستان
فرهنگ افغانستان
موزیم ملی افغانستان
جاده ابریشم
خلاصه تاریخ افغانستان
معادل‌های انگلیسی
پانویس
در الفبای آوانگاری بین‌المللی به ترتیب: Airyana Vaēǰah, Gava, Mōuru, Bāxδī, Nisāya, Harōiva, Vaēkərəta, Urvā, Xnənta, Haraxᵛaitī, Haētumant, Raγa, Čaxra, Hapta Həndu, Raŋhā
در نوشته‌های بازمانده از سالهای واپسینِ شاهنشاهی ساسانیان در بُندَهِشن (۱۲–۲۹) به صورت ایران-ویز آمده و بندهشن آن را در غرب امپراتوری ایران آن زمان آورده‌است، در منطقهٔ آدربایگان؛ ولی نظر | سقوط کابل یا سقوط دولت افغانستان، به وقایعی در دورهٔ پایانی جنگ آمریکا در افغانستان و هجوم طالبان اشاره می‌کند، که در پی آن در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ (۲۴ اسد ۱۴۰۰) رئیس‌جمهور اشرف غنی از کشور فرار کرد و طالبان پس از ۲۰ سال کنترل دوبارهٔ افغانستان را به دست گرفت.
یورش طالبان با حملهٔ سنگین از حومه و خاموشی و قطع برق در سراسر کابل آغاز شد؛ کمی بعد این پیشروی‌ها متوقف شد چرا که هیئت طالبان خواستار از سرگیری مذاکرات با جمهوری اسلامی افغانستان برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت بودند.
مذاکرات بین طرفین پرتنش اعلام شد و طالبان درخواست انتقال صلح آمیز قدرت را نمود، دولت تمایل خود را برای تسلیم مسالمت آمیز کابل به شورشیان اعلام کرد. دولت درخواست کرد که قدرت به یک دولت انتقالی منتقل شود، در حالی که طالبان اعلام کرد که خواهان انتقال کامل قدرت هستند.
نیروهای ناتو که هنوز در افغانستان حضور داشتند بلافاصله عملیات‌های تخلیه از افغانستان را آغاز کردند. تنها مسیر برای خروج از کشور فرودگاه بین‌المللی حامد کرزی بود که در دست طالبان نبود و توسط چندین هزار سرباز ناتو محافظت میشد. بین ۱۴ اوت و ۲۵ اوت ایالات متحده حدود ۸۲٬۳۰۰ نفر را از فرودگاه بین‌المللی حامد کرزی تخلیه کرد. در مجموع در ظرف ۱۸ روز بیش از ۱۲۳٬۰۰۰ نفر توسط کشورهای جهان غرب از ۱۵ تا ۳۰ اوت ۲۰۲۱ به خارج از افغانستان انتقال داده شدند.
پس از خروج ایالات متحده، حدود یک هزار شهروند ایالات متحده و افغان‌هایی که ویزای ایالات متحده یا مشابه را در اختیار داشتند، در افغانستان متروک مانده شدند. دو هفته بعد، وزیر امور خارجه آنتونی بلینکن گفت: «چندین هزار» ساکنان ایالات متحده و ۱۰۰ شهروند ایالات متحده در افغانستان باقی ماندند.
پیش‌زمینه
همزمان با خروج بسیاری از نیروهای آمریکایی از افغانستان طالبان و گروه‌های شبه نظامی متفقین در ۱ مه ۲۰۲۱ حمله‌ای گسترده را آغاز کردند. ارتش ملی افغانستان پس از شکست سریع در سراسر کشور، در هرج و مرج باقی مانده بود و تنها دو واحد تا اواسط ماه اوت عملیاتی باقی ماند: «قول‌اردوی (سپاه) ۲۰۱ سیلاب» و «فرقهٔ (لشکر) ۱۱۱ کابل»، که هر دو در کابل مستقر بودند. طالبان پس از فتح مناطقی در شرق و شهرهای مهترلام، شَرَن، گردیز، اسدآباد و دیگر ولایت‌ها، شهر کابل را محاصره کردند. در روزهای پس از محاصره، طرح‌ریزی برای وضعیت کابل به وخامت رفت. مقامات ایالات متحده در اوایل ماه اوت پیش‌بینی کردند که کابل می‌تواند برای چند ماه مقاومت کند اما پنج روز قبل از رسیدن طالبان به کابل پیش‌بینی شده‌بود که کابل در مدت «۳۰ تا ۹۰ روز»، سقوط خواهد کرد. با این حال در عرض دو روز، مقامات پیش‌بینی جدیدی ارائه کردند که کابل در عرض یک هفته سقوط خواهد کرد.
تخلیه، جنگ و مذاکرات
پس از سقوط هرات در ۱۲ اوت، ایالات متحده و انگلستان اعلام کردند که به ترتیب ۳٬۰۰۰ و ۶۰۰ نفر از نیروهای خود را به منظور تأمین امنیت حمل و نقل هوایی از اتباع خود، کارکنان سفارت و غیر نظامیان افغان که با نیروهای ائتلاف به خارج از کشور کار می‌کردند، به فرودگاه کابل اعزام میکنند.
در ۱۵ اوت طالبان رسماً پیشروی نیروهای خود را در دروازه‌های کابل توقف کرده و اعلام کرد که | کابل کهنه این زمین‌ها و خانه‌ها در مراحل اول به‌دست دلالان سیاسی و تجارتی خواهد افتاد. ده و صد چند از مردم مفاد خواهند گرفت. پیشتر یک تعداد افراد که با دستگاه دولت سازش نموده بودند. فریبکارانه به‌نام شرکت ساختمانی زمین‌ها را از دولت گرفته به‌قیمت خیلی گران بالای مردم به‌فروش رسانیدن و در اخیر خود فرار نمودند. شورای ملی افغانستان این قضیه را به‌نام خیانت ملی محسوب نمودند. امید تکرار نگردد.
جستارهای وابسته
کابل
اقتصاد افغانستان
پیوند به بیرون
وبگاه رسمی ماستر پلان شهر کابل جدید
منابع
۱. وب سایت اداره انکشاف شهر جدید کابل (ده‌سبز و باریک آب)
۲. نمرات رهایشی پروژهٔ کابل جدید به‌طور غیرقانونی بفروش میرسد. سایت رادید آزادی
وبگاه اداره کابل جدید
اقتصاد افغانستان - کابل جدید ویکی‌پدیا انگلیسی
جاپان در اعمار زیربنای کابل جدید همکاری می‌کنددر وبگاه پیام روز سایت خبری و تحلیلی
اقتصاد افغانستان
شهرها در افغانستان | جمهوری اسلامی افغانستان یک نظام ریاستی جمهوری اسلامی بود که از ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ در افغانستان حاکمیت داشت. این حکومت برای جایگزینی با دولت‌های موقت و انتقالی، که پس از حمله آمریکا به افغانستان در ۲۰۰۱ به وجود آمده بودند، تأسیس شد. این حمله باعث سرنگونی امارت اسلامیِ طالبان شد که به صورت محدود به عنوان یک دولت به رسمیت شناخته شده‌بود. با اینحال طالبان حدود ۲۰ سال پس از حمله در تاریخ ۱۵ اوت ۲۰۲۱، افغانستان را بازپس گرفتند که به پایان جنگ ۲۰۰۱–۲۰۲۱، طولانی‌مدت‌ترین جنگ در تاریخ آمریکا، روی آورد. این امر سرنگونی جمهوری اسلامی زیر رهبری رئیس‌جمهور محمداشرف غنی، و احیای امارت اسلامی تحت کنترل طالبان را نتیجه داد. سازمان ملل متحد همچنان جمهوری اسلامی را به عنوان دولت مشروع افغانستان به جای امارت اسلامی به‌عنوان دولت دفاکتوی فعلی، شناخته‌است. توافق آمریکا و طالبان، که در تاریخ ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ در قطر امضا شده بود، یکی از رویدادهای اساسی بود که باعث فروپاشی نیروهای امنیت ملی افغانستان شد. پس از این توافق، آمریکا به شدت تعداد حملات هوایی را کاهش داد و نیروهای امنیت ملی افغانستان را از یک لبهٔ مهم در مقابله با شورش طالبان محروم کرد که در نهایت منجر به تصرف کابل توسط طالبان شد. این دولت عضوی از سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا، گروه ۷۷، سازمان همکاری اقتصادی و جنبش عدم تعهد بود.
پس از حملهٔ آمریکا و سقوط کابل در سال ۲۰۰۱ نیروهای طالبان کنترل مناطق مختلف کشور را در دست گرفتند و جنگ داخلی ادامه داده شد. این امر افغانستان را مشکل ساز کرد؛ نقض حقوق بشر و حقوق زنان و سوء استفاده‌های متعدد مرتکب شده توسط هر دو طرفین، مانند کشتن غیرنظامیان، آدم‌ربایی و شکنجه گزارش شد. با توجه به وابستگی گسترده این دولت به ایالات متحده در پی کمک‌های نظامی و اقتصادی، برخی این دولت افغانستان را به عنوان یک دولت متکی به آمریکا طبقه‌بندی میکنند، که پس از پایان عملیات آزادی بلندمدت به تدریج کنترل روستایی و ولایت‌هایش را از دست داد.
پس از خروج نیروهای ناتو در ۲۰۲۱ طالبان یک هجوم نظامی بزرگ را در مهٔ ۲۰۲۱ اجرا کرد و پس از سه و نیم ماه تمام افغانستان را در دست گرفتند. نیروهای مسلح افغانستان به سرعت از هم پاشید و بیشتر ولایات بدون درگیری تسلیم طالبان شدند. در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ در پی ورود نیروهای طالبان به کابل، مذاکراتی پرتنش بین طرفین انجام شد و دولت تمایل خود را به تسلیم مسالمت آمیز کابل به شورشیان اعلام کرد. کمی بعد رئیس‌جمهور افغانستان اشرف غنی از کشور فرار کرد. با انتشار این خبر، طالبان وارد ارگ ریاست جمهوری افغانستان شدند، و جمهوری اسلامی افغانستان سقوط کرد.مدت کوتاهی پس از آن، امرالله صالح، معاون اول رئیس‌جمهور خود را به‌عنوان رئیس‌جمهور موقت اعلام کرده و مقاومت جمهوری‌خواهانه در برابر طالبان را اعلام کرد.
تاریخچه
در دسامبر ۲۰۰۱, پس از سرنگونی دولت طالبان دولت موقت افغانستان زیر نظر حامد کرزی تشکیل شد. شورای امنیت سازمان ملل برای به کمک ادارهٔ کرزی و ارائه امنیت اولیه نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت را ایجاد کرد. افغانستان در این زمان، پس از دو دهه جنگ و یک قحطی حاد یکی از بالاترین | بمب‌گذاری آمبولانس ۱۳۹۶ کابل روز شنبه ۷ بهمن توسط بمبی که در یک آمبولانس جاسازی شده بود، رخ داد. این انفجار در منطقه‌ای از پایتخت افغانستان که مرکز سفارتخانه‌های خارجی و دفتر اتحادیه اروپا است دستکم ۱۰۳ کشته و دستکم ۲۳۵ زخمی بر جای گذاشت. ارگ ریاست جمهوری روز هشتم دلو را ماتم ملی اعلام کرد و دستور نیمه افراشته شدن پرچم‌های افغانستان و همچنین یک روز تعطیلی در شهر کابل را داد. از مقامات محلی نیز خواسته شد در سراسر کشور برای کشته‌شدگان مراسم ختم قرآن برگزار نمایند.
شرح حادثه
روز شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۱ بعد از ظهر به وقت محلی یک آمبولانس بمب‌گذاری شده در کابل پایتخت افغانستان در چهارراهی صدارت منطقه‌ای که مرکز ساختمان‌های سفارتخانه‌های خارجی، دفاتر وزیران افغانستان، کنسولگری هند، سفارت سوئد و دفتر اتحادیه اروپا منفجر شد، شدت انفجار در حدی بود که تعدادی از ساختمان‌های غیرمرتفع نیز تخریب شدند. همین‌طور ده‌ها وسیله نقلیه در این انفجار از بین رفتند. بنابر گفته معاون سخنگوی وزارت کشور افغانستان راننده آمبولانس به بهانه اینکه بیماری در داخل آمبولانس دارد بازرسی اول را رد کرده بود ولی در بازرسی دوم شناسایی میشود ولی قبل از اینکه نیروهای امنیتی به او شلیک کنند راننده آمبولانس خودرو را منفجر می‌کند.
کشته و زخمی
در این انفجار دستکم ۱۰۳ نفر جان خود را از دست دادند و دستکم ۲۳۵ نفر زخمی شده‌اند که تعدادی از زخمی‌ها در وضعیت وخیمی به سر می‌برند. بیشتر قربانیان این حمله غیرنظامی بوده‌اند.
مظنونین
گروه طالبان مسئولیت این انفجار را به‌عهده گرفته‌است. به گفته معاون سخنگوی وزارت کشور افغانستان ۴ نفر در رابطه با این حمله دستگیرشده‌اند و مورد بازجویی قرار گرفتهاند. دولت افغانستان ضمن محکوم کردن این اقدام غیرانسانی، پاکستان را به همکاری با مهاجمان محکوم کرد، پاکستان ادعای همکاری با نظامیان مهاجم را رد می‌کند.
پیشینه
یک هفته پیش از این در ۳۰ دی ۱۳۹۶ ساعت ۹ شب ۲۰ نفر که ۱۵ نفر آنها تبعه خارجی بودند در حمله مسلحانه به هتل اینترکنتیننتال کابل کشته و ده‌ها نفر مجروح شدند.
واکنش‌ها
داخلی
اشرف غنی احمدزی با اشاره به اینکه تروریسم وارد مرحله گسترده تهدید جهانی شده‌است گفت: افغانستان در خط نخست این نبرد جهانی قرار دارد.
عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه دولت وحدت ملی در صفحه تویتتر خود این حادثه را محکوم و آن را جنایت جنگی اعلام کرد و گفت: عاملان این حادثه به جزای خود خواهند رسید.
خارجی و بین‌المللی
سفارت آمریکا در کابل این حمله را محکوم کرد و بر همکاری خود و دبیرکل ناتو و دفتر سازمان ملل با دولت افغانستان تأکید کرد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا یک روز پس از بمب‌گذاری مرگبار در کابل خواهان اقدام قاطع علیه طالبان شد. جان باس، سفیر آمریکا در کابل، در توییتی نوشته‌است: «این حملهٔ بزدلانه و بی‌رحمانه و عاملان آن را محکوم می‌کنم».
دفتر سازمان ملل نیز این حمله را محکوم کرده و بر مذاکرات سیاسی صلح به عنوان تنها راه حل برای پایان خشونت در افغانستان انگشت گذاشته‌است.
کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان این حمله را محکوم کرده‌اند. با دستور آنه هیدالگو شهردار پاریس چراغ‌های برج ایفل به عنوان نماد شهر پاریس فرانسه به احترام قربانیان حمله تروریستی در کابل | هفته‌نامه کابل از پرشمارگان‌ترین نشریه‌های افغانستان است. این نشریه به سه زبان انگلیسی، فارسی و پشتو مقاله دارد.
این هفته‌نامه به‌جز کابل در شهرستان‌ها نیز توزیع میشد.
هفته‌نامه کابل کار خود را در سال ۱۹۹۱ آغاز کرد اما پس از انتشار مقاله‌ای انتقادی نسبت به دولت مجاهدین، دولت در سال ۱۹۹۴ هفته‌نامه را تعطیل کرد. این نشریه کار خود را پس از سرنگونی طالبان دوباره آغاز کرد.
شمارگان این نشریه ۱۰ هزار نسخه است و هزینه‌های آن از راه چاپ آگهی تأمین میشود.
هفته‌نامه کابل بعد از سقوط حکومت دکتر نجیب الله، در سال ۱۹۹۱ به همت رزاق مأمون، فضل الرحیم رحیم، میرغیاث الدین اکبری، مصطفی آذرخش مصتور، ذبیح‌الله آسمائی، نورمحمد، در شرایط دشوار و زیر راکتباران جنگ قدرت به عنوان یگانه نشریه در پایتخت کشور کابل، نشر می‌گردید که صفحات هفته نامه، حاوی مطالب سیاسی، ادبی، فرهنگی و تحلیل‌ها، مصاحبه‌ها و تبصره بود دفتر هفته نامه به یگانه مرکز دید و ادیده‌ها بین قلم بدستان تهی دست کابل، مبدل گشته بود که توان رفتن به کشورهای خارجی را نداشتن در این وضعیت اسفناک جنگ قدرت هفته نامه کابل توانست جایگاه رفیع در بین قشر باسواد کابل و سایر شهرهای افغانستان، را به خود اختصاص دهد. هفته نامه کابل، داشت به یک نشریه با وزنه خبرنگاری به تربیون آزاد و اپوزیسون نیروهای مجاهدین بر سر قدرت مبدل میشد. در همین زمان پس از انتشار مقاله‌ای انتقادی نسبت به دولت مجاهدین، دولت در سال ۱۹۹۴ هتفه نامه کابل، را تعطیل کرد. بعد از سرنگونی طالبان، هفته نامه کابل، کار نشراتی خود را دوباره آغاز نمود؛ به مدیریت فهیم دشتی، که در دور اول نشراتی هفته نامه کابل همکار قلمی هفته‌نامه بود. هفته نامه کابل از پرشمارگان‌ترین نشریه‌های افغانستان بود. این نشریه به سه زبان انگلیسی، فارسی و پشتو مقاله دارد. این هفته‌نامه به‌جز کابل در شهرستان‌ها نیز توزیع میشود.
شمارگان این نشریه ۱۰ هزار نسخه است و هزینه‌های آن از راه چاپ آگهی تأمین میشود.
پیوند به بیرون
Kabul هفته‌نامه کابل به فارسی
هفته‌نامه کابل به انگلیسی
بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۱ (میلادی) در افغانستان
رسانه در کابل
روزنامه‌های افغانستان
روزنامه‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۱ (میلادی)
روزنامه‌های فارسی‌زبان
نشریه‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۱ (میلادی) | جنگهای مرزی اسرائیل ۱۹۵۶–۱۹۴۹ کتابی است که در سال ۱۹۹۳ توسط بنی موریس در مورد نفوذ اعراب از مصر، اردن، لبنان و سوریه به اسرائیل پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و قبل از بحران سوئز در سال ۱۹۵۶ نوشته شده‌است.
موریس ادعا می‌کند که نفوذ اعراب به اسرائیل و پاسخ تلافی جویانه اسرائیل، از جمله حمله سال ۱۹۵۲ به بیت جلا، که منجر به کشته شدن چهار غیرنظامی شد، و قتل‌عام قبیه، که منجر به کشته شدن حداقل ۶۵ غیرنظامی شد، الگوهای رفتاری را تعیین کردند که مشخصه این رژیم در درگیری اعراب و اسرائیل در دهه‌های آینده محسوب میشود.
جستارهای وابسته
حمله ۱۹۵۲ به بیت‌جلا
قتل‌عام قبیه
واحد ۱۰۱
عملیات تلافی جویانه
منابع
جنگهای مرزی اسرائیل ۱۹۴۹–۱۹۵۶: نفوذ اعراب، تلافی‌جویی اسرائیل، و شمارش معکوس برای جنگ سوئز، (آکسفورد: کلارندون پرس، ۱۹۹۳)
پیوند به بیرون
جنگهای مرزی اسرائیل ۱۹۴۹-۱۹۵۶: نفوذ اعراب، تلافی جویانه اسرائیل، و شمارش معکوس برای جنگ سوئز نوشته بنی موریس منتشر شده در ۱۹۹۷ انتشارات دانشگاه آکسفورد پیش نمایش محدود
کتاب‌ها درباره ستیز عربها و اسرائیل
کتابهای غیرداستانی ۱۹۹۳ (میلادی) | نبرد نهاوند، در روز پنجم ربیع‌الاول سال بیست ویکم هجری، برابر با ۲۵ بهمن ۲۰ خورشیدی و ۱۴ فوریه سال ۶۴۲ میلادی بین سپاه ایران و اعراب مسلمان در حمله اعراب به ایران در نزدیکی نهاوند که در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده، اتفاق افتاد. جنگ نهاوند که اعراب آن را فتح‌الفتوح نامیدند یکی از مهمترین جنگ‌هایی است که میانِ اعراب و ایرانیان روی داده‌است. ابن اثیر در خصوص علت این نامگذاری می‌نویسد: اعراب، فتح نهاوند را «فتح‌الفتوح» نامیدند، زیرا بعد از آن ایرانیان نتوانستند اوضاع را ساماندهی منظم بنمایند و قوای ملی مقابله با اعراب را تشکیل دهند، و پس از این جنگ بود که اعراب سراسر کشور ایران را تصرف کردند و به جز مقاومت‌های محلی و منطقه‌ای، ایستادگی سراسری و تحت فرماندهی یک قدرت مشخص و واحد صورت نگرفت و بدین ترتیب دولت ساسانی بعد از سده‌ها حکومت بر ایران و بخشهایی از خاورمیانه و آسیا سقوط کرد.
پیشینه جنگ
پس از پیروزی در جنگ قادسیه و ورود عربها به مدائن (تیسفون) خبر رسید که مهران رازی در جلولاء (نزدیک حلوان) سپاهی گرد آورده‌است و بر حسب نامهٔ عمر به سعد بن ابی وقاص در تیسفون که بتازگی تسخیر شده بود اقامت گزید و برادر زادهٔ خود هاشم بن عتبه را با دوازده هزار نفر به جانب جلولا نزدیک (شهر باستانی حلوان) گسیل ساخت و پس از جنگ سختی که در آن حدود رخ داد، فتح نصیب لشکر عرب شد. جلولا و حلوان به‌دست اعراب افتاد و خزاین اطراف به یغما رفت.
عزل سعد
سعد بن ابی وقاص در کوفه بنای عمارت عالی نهاد و از آن مکان، متصرفات آنحدود را اداره می‌کرد. در همین هنگام، شکایات متوالی از «سعد»، نزد عمر شد و بالاخره خلیفهٔ دوم امر داد قصر کوفه را ویران سازند و سعد را احضار کرده، عمّار پسر یاسر را به جای او گماشت. عزل سعدبن ابی‌وقاص، یزدگرد را به این خیال انداخت که متصرفات از دست رفتهٔ خود را مجدداً به چنگ آورد و همین‌طور سرداران عرب، که همواره مایل بودند از اوضاع آشفته ایران استفاده کنند و غنایم بیشتری به‌دست آورند، خلیفه را آماده کردند.
نبرد نهاوند و فروپاشی امپراتوری ساسانی
سرانجام برای مواجهه با خطری که ایران را تهدید می‌کرد، پادشاه ایران یزدگرد سوم که از مدائن گریخته بود و در شهرهای غربی ایران آواره گشته بود، تصمیم گرفت یک بار دیگر تمام قوای خود را تجهیز کند، تا مگر اعراب را، از مدائن و عراق براند و دست آنها را از تعرض به بلاد غربی، کوتاه نماید. از طرفی دیگر، پیروزی در این جنگ، می‌توانست راه ورود اعراب را، به مناطق داخلی ایران هموار کرده و غنایم زیادی نصیب آنها سازد.
نهاوند شهر بزرگی بود، که در سمت جنوب شرقی استان همدان واقع شده و بین این شهر تا همدان ۱۴ فرسخ راه بوده‌است. امروزه این شهر، میان چهار شهر بروجرد، تویسرکان، ملایر و کرمانشاه قرار دارد.
یزدگرد در سال بیست ویکم هجری قمری گماشتگان خود را از ری به خراسان، گرگان، طبرستان، مرو، سیستان، کرمان و فارس فرستاده، حکام را به جمع‌آوری لشکر تشویق و ترغیب نمود. نقشه آن بود که حلوان و تیسفون را فتح کرده، کوفه و بصره را که مهمترین سنگرهای عرب در |
011a311f-c3c0-4fce-9d03-eda7ea3ec13e | کابل | در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارۀ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد. | پس از کدام واقعه حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند؟ | false | {
"answer_start": [
334
],
"text": [
"شکست امویان توسط عباسیان"
]
} | سراسر طبرستان بر عربان بیرون آمدند و آنها را به باد کشتار گرفتند. علاوه بر اعراب، ایرانیانی که مسلمان شده بودند نیز طعمه نفرت و کینه مردم شدند. این نفرت و کینه چنان بود که حتی زن‌هایی از ایرانیان که به عقد زناشویی عربان درآمده بودند، ریش شوهران خود را گرفته از خانه برمی‌آوردند و به دست مردان می‌سپردند تا آنها را بکشند.
جستارهای وابسته
حمله اعراب به ایران
حمله اعراب مسلمان به گیلان
حمله اعراب به خوزستان
حمله اعراب به کرمان
اسلام آوردن ایرانیان
اسلام در ایران
منابع
تاریخ کامل، عزالدین بن اثیر، جلد چهارم، صفحه ۱۵۲۹
ایران باستان
تاریخ اسلام
تاریخ غرب آسیا
جنگهای طبرستان
تجاوزها به ایران
حمله اعراب به ایران
فتوحات مسلمانان | مردان‌شاه دماوندی، مسمغان و از اشراف ساسانی از خاندان کارن بود. او بنیانگذار سلسله مسمغان دماوند بود که بر دماوند و لاریجان و اطراف آن حکومت می‌کرد. در طی حمله اعراب به ایران، او نیروهای امدادی برای کمک به سیاوش در ری برای جنگ با اعراب فرستاد. با این حال سیاوش شکست خورد. اعراب تا دماوند پیش رفتند و در آنجا مردان‌شاه با اعراب صلح کردو به او قول داده شد که به او حمله نخواهد شد و بدون اجازهٔ او هم اعراب به آنجا نزدیک نخواهند شد و در مقابل، او خراج‌گذار خلیفه شود. پس از این واقعه دیگر نامی از او در تاریخ برده نشده‌است.
منابع
Mardanshah of Damavand. (2014, November 20). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 08:36, November 10, 2015, from https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mardanshah_of_Damavand&oldid=634623280
اهالی ایران در سده ۷ (میلادی)
تاریخ طبرستان
حمله اعراب به ایران
فرماندهان یزدگرد سوم
فرماندهان ساسانی
مرزبان‌های ساسانیان پتشخوارگر
خاندان کارن | اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها بودند اداره میشد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.
آنان و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحهٔ تاریخی شناخته میشود.
پیش از اسلام
تاریخ‌نویسان دورهٔ اسکندر، کابل را به نام «ارتوسپانه» (Artospana) که همان «اردهستانه» (Urddhastana) سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در سدهٔ دوم میلادی این شهر را به نام «کابورا» (Kabura) یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته میشده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین سده پیش و پس از دورهٔ مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر میگرفت، که این خطهٔ وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.
از تاریخ یونان چنین برداشت میشود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که اسکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاهزادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آنکه در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب پس از فتح برق‌آسای روم باستان (ترکیهٔ امروزی) و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضوح می‌نویسد که لشکر اسلام پس از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبهٔ بیست‌وسه بار شکست مطلق دید تا آنکه به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.
حملهٔ مسلمانان
در اواسط قرن هفتم(۶۴۲–۸۷۰) و در حمله اعراب به ایران، مسلمانان عرب، امپراتوری ساسانی را در جنگهای ولجه، نهاوند و قادسیه شکست دادند. اعراب سپس به‌سوی شرق سرزمین ایران حمله‌ور شده و در سال ۸۱ هجری شهر کابل را که در کنترل کابلشاهیان بود، از طرف ده‌مَزنگ شکافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را به‌دست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراتوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور به‌سر اقتدار آمدند.
—نانسی هچ داپری، ۱۹۷۱
پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارهٔ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ گزارش شد که حاکمان مسلمان کابل با غیرمسلمانان یکجا زندگی می‌کردند.
مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا اینکه در سال ۳۴۴ ه.ق ضمیمهٔ سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنی به‌تدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیزخان کابل نیز دستخوش چور و چپاول گردید.
معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا | حمله مسلمانان به خوزستان در سال ۶۳۷ تا ۶۴۲ رخ داد. طی این واقعه خوزستان سقوط کرد و به دست خلفای راشدین افتاد.
جستارهای وابسته
نبرد شوشتر
حمله اعراب به ایران
حمله مسلمانان به طبرستان
حمله اعراب مسلمان به گیلان
حمله اعراب به کرمان
اسلام آوردن ایرانیان
اسلام در ایران
منابع
حمله اعراب به ایران
تاریخ استان خوزستان
اهواز
آسیا در سده ۷ (میلادی) | فرستاد. ابتدا فتح با زندیه بود، اما چون علی مرادخان در حین جنگ در حال مستی به دست ترکان افتاد، لشکریان بی سردارش منهزم شدند. عمرپاشا از ترس کریم‌خان، علی مرادخان را روانه ایران کرد. کریم‌خان می‌خواست او را بکشد، لیکن بالاخره به شفاعت صادق خان او را بخشود.
برای تلافی وهن این شکست، کریم‌خان سردار دیگری از زندیه را به کردستان روانه نمود و او عثمانیان را در این حدود مغلوب نمود و ضمناً از اولیای دولت عثمانی فرستادن سر عمرپاشا والی بغداد را خواست و قبل از آن که جواب این درخواست برسد در اواخر سال ۱۱۸۸ برادر خود صادق خان را با ۳۰۰۰۰ سپاهی به تنبیه سلیمان آقا حکمران بصره که با شیخ عمان ضد ایران معاونت می‌نمود فرستاد و در این سفر ناصرخان آل مذکور حکمران بوشهر و بحرین نیز از دریا با صادق خان یاری می‌کرد.
اردوی زندیه از خشکی و دریا در ماه صفر ۱۱۸۹ قمری بصره را در محاصره گرفتند. انگلیسی‌ها که می‌دانستند غرض عمدهٔ کریم‌خان از لشکرکشی به بصره دشمنی با ایشان است، دو کشتی جنگی خود را در اختیار سلیمان آقا گذاشتند و بعضی از اعراب خوزستان هم جانب عثمانی‌ها را گرفتند و دشمنان از راه خشکی و دریا کوشیدند که نگذارند قوای صادق خان و ناصرخان به یکدیگر اتصال و ارتباط حاصل کنند، لیکن این اقدامات نتیجه‌ای نداد و لشکریان صادق خان پس از فتح مهمی از اروندرود گذشتند و بصره را در محاصره درآوردند.
محاصرهٔ بصره سیزده ماه طول کشید و در این مدت کار بر سلیمان آقا و عمرپاشا و دولت عثمانی سخت شد و به باب عالی با فرستادن پاشایان دیاربکر و وان و موصل و دعوت شیخ عمان، هرچه کوشیدند که بصره را از راه خشکی یا دریا از محاصره نجات دهد توفیق نیافت. عاقبت سلطان عثمانی سر عمرپاشا را چنانکه کریم‌خان خواسته بود به شیراز پیش خان زند فرستاد و تقاضای صلح کرد.
کریم‌خان فرستادهٔ سلطان را در شیراز سرگرم کرد تا شاید در این فاصله صادق خان بصره را مفتوح سازد. چنانکه بالاخره هم سلیمان آقا در سال ۱۱۹۰ قمری تسلیم شد و بصره به دست صادق خان و ناصر خان آل مذکور مفتوح گردید. صادق خان پس از چهار ماه اقامت در بصره، علی محمد خان زند را در آن جا گذاشت و خود با سلیمان آقا به شیراز به خدمت برادر آمد.
در غیاب صادق خان قسمتی از اعراب خوزستان بر علی محمد خان حکمران بصره شوریدند و به وسیلهٔ انداختن آب در میان سپاه زندیه جمعی از ایشان را تلف کردند و حکمران زند نیز به دست غلام خود به قتل رسید. کریم‌خان بار دیگر صادق خان را در سال ۱۱۹۲ قمری به تنبیه اعراب سرکش و ضبط بصره روانه نمود. صادق خان یاغیان را سرکوب کرده و به بصره آمد و تا ماه صفر ۱۱۹۳ قمری در آن جا بود. در این تاریخ خبر فوت کریم‌خان به او رسید به شیراز حرکت نمود و چون بصره خالی ماند، ترکان عثمانی به سهولت آن جا را بار دیگر به تصرف خود درآوردند.
مرگ و جنگ جانشینی
کریم‌خان در اواخر زندگی به سل مبتلا شد. واقعهٔ قتل علی محمدخان و شورش اعراب و شورش‌هایی که در پاره‌ای از ولایات بر | آن را در محاصره نگه داشتند. روزی آنها پس از جنگ با اهالی شهر به لشکرگاه بازآمدند اما برده‌ای مملوک از سپاه عقب افتاد. او امان‌نامه‌ای نوشت و بر تیری نهاد و به سوی پارسیان انداخت. مسلمانان پس از چندی باز به جنگ پارسیان رفتند. پارسیان از حصار خود بیرون آمدند و اعلام کردند که شما خود به ما امان داده‌اید و این امان‌نامه شماست. اعراب به خلیفه در این‌باره نامه نوشتند و او جواب داد که «برده مسلمان از مسلمانان است و پیمان او چون پیمان شماست. امان‌نامه او را معتبر دارید». اعراب نیز فرمان خلیفه را اطاعت کردند. بدین ترتیب فتح پارس توسط مسلمانان پایان یافت و به مرور زمان اهالی پارس مسلمان شدند. ساکنان آن بعداً نیز چندین بار علیه اعراب شورش کردند.
پانویس
منابع
زرین‌کوب، عبدالحسین. تاریخ ایران بعد از اسلام. انتشارات امیر کبیر، چاپ یازدهم، ۱۳۸۶
تاریخ استان فارس
حمله اعراب به ایران
درگیری‌های دهه ۶۳۰ (میلادی)
درگیری‌های دهه ۶۴۰ (میلادی)
درگیری‌های دهه ۶۵۰ (میلادی) | نَخیرگان، نخورگان یا نَخویرگان (در منابع عربی به صورت النخیر جان) سردار ایرانی در دوره ساسانیان بود.
زندگینامه
خسرو پرویز بعد از کشتن نعمان سوم، ایاس بن طائی را به جای وی والی حیره و تمامی ولایاتی کرد که به دست نعمان بود. ایاس قریب ۹ سال نظر با نظارت نخیرگان حکومت می‌کرد.
نام نخیرگان در طی حمله اعراب به ایران نیز ذکر شده‌است. او در جنگ قادسیه شرکت داشت و پس از شکست در جنگ به همراه مهران رازی، هرمزان و پیروز خسرو و دیگر بازماندگان، در بابل گرد هم آمدند و تلاش کردند که سپاه اعراب را بیرون کنند، اما باز هم شکست خوردند. پس از این شکست مهران و نخیرگان در دل ایرانشهر ماندند و پیروز و هرمزان گریختند.
آنها پس از اقامتی کوتاه در وه‌اردشیر، پل روی بخش شرقی دجله را تخریب کردند. نخیرگان و مهران سپس به کوتاهی در کوثا ماندند، و در آنجا دهقانی به نام شهریار را به عنوان فرمانده پادگان گماشتند. این دو افسر ارتش ساسانی، آنگاه به پایتخت تیسپون رفتند، که تحت حملات اعراب قرار داشت. با این حال، اقامت آنها در آنجا کوتاه بود. پس از مدتی، آنها دوباره با دیگر افسران ساسانی گروه شدند و با اعراب در جنگ جلولا جنگیدند. اما با این حال، سپاه ساسانیان دوباره شکست خورد و نخیرگان سرانجام کشته شد.
منابع
تقی‌زاده، حسن. تحقیقات و نوشته‌های تاریخی، زیر نظر ایرج افشار. جلد اول. تهران: چاپخانه بیست و پنج شهریور، ۱۳۴۹
اهالی ایران در سده ۷ (میلادی)
حمله اعراب به ایران
فرماندهان ساسانی
فرماندهان یزدگرد سوم | میرزا احمد علاءالدوله(۱۲۸۳ – ۱۳۲۹) پسر بزرگ محمدرحیم خان علاءالدوله، نسقچی مشهور دربار قاجاریه بود.
خانواده
وی از طایفه دولو ایل قاجار بود. علاءالدوله صاحب ۹ پسر و ۶ دختر بود. دختران او عبارت بودند از عفّت‌الدوله همسر نصرت‌الله امیراعظم، اشرف‌السلطنه همسر محمد نخجوان، شکوه‌عظمیٰ همسر حسن پیرنیا (مشیرالدوله)، فروغ‌عظمیٰ همسر ابراهیم‌میرزا سالار اعظم پسر کامران میرزا، عشرت‌السلطنه همسر سردار اسعد بختیاری و شمس‌الزمان خانم. از میان پسران او سرتیپ جان‌محمدخان امیرعلائی، فرمانده لشکر شرق در اوایل زمامداری رضا شاه، و امیرحسین‌خان که پس از پدرش ملقب به علاءالدوله شد، از سایرین معروف‌تر بودند.
پدرش در زمان ناصرالدین‌شاه مشاغل متعدد از پیشکاری آذربایجان و همدان تا وزارت دربار را داشته‌است.
مشاغل
حکمران خوزستان ۱۳۱۴ ه.ق
حکمران گرگان ۱۳۱۷ ه.ق
حکمران مازندران ۱۳۱۹ ه.ق
حکمران کرمانشاه
حکمران فارس ۱۳۲۰ ه.ق
حکمران تهران ۱۳۲۲ ه.ق
حکمران فارس برای بار دوم سال ۱۳۲۴ ه.ق
حکمران فارس (بعد انقلاب مشروطیت) برای بار سوم سال ۱۳۲۷ ه.ق
زندگینامه
میرزا احمد خان در زمان صدارت عین الدوله در سال ۱۳۲۲ قمری حاکم تهران بود و در پی گرانی قند، به‌فلک‌بستن و چوب‌زدن تجار یکی از بهانه‌های شروع جنبش مشروطیت شد. جایگاه این خانواده در بین مردم مقبول ومطلوب نبود.
بعد از قتل امین السلطان و انتخاب‌شدن برادرش احتشام السلطنه به ریاست مجلس، علاءالدوله به همراه عده‌ای از درباریان از ترس جان، اقدام به تشکیل انجمنی بنام انجمن خدمت کردند و با تشکیل جلساتی، ضمن هواداری از مشروطه، نامه‌ها و عریضه‌هایی به محمدعلیشاه نوشته و او را به جانبداری از مجلس و مشروطه فراخواندند. در واقعه کودتای اول محمدعلیشاه (واقعه میدان توپخانه) فرستادن چند سرباز برای محافظت مجلس و مجلسیان توسط علاءالدوله، باعث خشم شاه شده و دستور میدهد وی را احضار و پس از توهین زیاد او را فلک کرده و تبعید می‌نماید.
پس از پافشاری مجلس و برگشت او از تبعید، با تشکیل جلسات متعدد با نمایندگان مجلس مخالفت علنی با درباریان می‌نمود.
در سال ۱۳۲۹ قمری وقتی از وی درخواست پرداخت بدهی‌های مالیاتی نمودند، بنای مخالفت شدید با مورگان شوستر را گذاشت و در جلوی منزلش، با شلیک افرادی که خود را طرفدار مشروطه عنوان می‌کردند کشته شد.
عمارت علاءالدوله
علاءالدوله نام خیابان فردوسی در تهران قدیم بوده و در گوشه شمالغربی میدان توپخانه، دروازه و خیابان علاءالدوله یا باغ ایلخانی قرار داشته‌است. شرایط این خیابان به‌طوری‌که اعتمادالسلطنه می‌نویسد، چنین بود: «کوچه‌باغ ایلخانی بسیار طولانی است. در طرفین کوچه، درخت‌های خوبی کاشته شده و کوچه سنگ‌فرش است. کنار نهرهای دو طرف، همه از سنگ است و شب‌ها با چراغ‌ها و فانوس روشن است. در حاشیه این کوچه، باغات و عمارات عالیه هست. در طرف راست، خانه و باغ و عمارات جناب احمد علاءالدوله وزیر دربار، امین السلطان و جناب ظهیرالدوله است.»
در نقشه عبدالغفّار به سال ۱۳۰۱ هجری قمری، حد فاصل کوچه خندان در خیابان فردوسی (دندانساز سابق) و میدان امام خمینی (توپخانه سابق) نام املاک ورثه مرحوم امیرنظام به چشم می‌خورد. امیرنظام لقب محمدرحیم‌خان قاجار دوللو علاءالدوله است که در آن سال که نقشه عبدالغفار کشیده میشود، فوت می‌کند و به همین دلیل ذکر شده‌است «املاک ورثه مرحوم امیرنظام».
محمدرحیم‌خان قاجار دوللو علاءالدوله پس از مرگ برادر بزرگش، حسن خان، که نسقچی‌باش بود، به این سمت دست یافت و در سفرهای پادشاه، | موتا یا مهتا دیلمی یکی از سرداران ایرانی در زمان حمله اعراب به ایران بود. موتا اصالتاً اهل گیلان بود و همان‌طور که می‌دانیم گیلان دیلمیان چند ده سال پس از سقوط ساسانیان و ایران در شمال ایران با اعراب جنگیدند و استقلال خویش را حفظ کردند.
موتا دیلمی در سال ۶۳۶ میلادی در سپاه رستم فرخزاد در جنگ قادسیه حضور داشت و پس از شکست ایرانیان و کشته شدن رستم، همراه سپاه ایران بازگشت. پس از جنگ نهاوند که طی آن ارتش ساسانیان از هم فرو پاشید، خبر شکست بزرگ ایرانیان در تمام ایران پیچید. موتا پس از شنیدن این خبر سخت متأثر شد و تصمیم گرفت خود با سپاه گیلان با تازیان بجنگد و آنان را از ایران بیرون راند.
او پس از این تصمیم نامه ای به ری نزد فرخان (فرماندار ری) و اسفندیار (برادر زاده رستم فرخزاد و فرماندار آذربایجان) فرستاد و از آنان دعوت کرد که در جنگ با اعراب او را از لحاظ نیرو و نفر یاری کنند. اسفندیار که کینه قاتلان رستم را در دل خویش حس می‌کرد بی درنگ این درخواست را قبول کرد. این نیروها در حوالی دشتبی جمع شده و به تقسیم وظایف پرداختند. اسفندیار و فرخان قبول کردند که فرماندهی کل سپاه بر عهده موتا باشد و سپس آماده جنگ با تازیان شدند.
در این زمان یزدگرد سوم در حال حرکت به سوی مرو بود و پس از شکست نهاوند کل غرب ایران به دست اعراب افتاده بود. حکمران همدان در آن زمان بر عهده نعیم بن مقرن بود و اعراب تصمیم داشتند تا از همدان به ری حمله کنند و به همین خاطر نیرویی در همدان گرد آورده بودند. نعیم بن مقرن پس از آگاهی از نزدیک شدن سپاه ایران به شدت هراسناک شد و طی نامه ای به عمر تقاضای نیروی کمکی کرد و خود با سپاهش از همدان گریخت.
نخستین جنگ موتا با تازیان در واجرود بین همدان و قزوین درگرفت. به گفته طبری بزرگی و تلفات این جنگ کمتر از جنگ نهاوند نبود که در اوج نبرد موتا سردار ایرانی که خود شخصاً در میدان نبرد شمشیر می‌زد کشته میشود. پس از کشته شدن موتا سردار ایرانی، سپاهیان ایرانی پراکنده میشوند و فرخان با سپاهش به سوی ری و اسفندیار نیز به سوی آذربایجان می‌روند.
خونخواهی
سپاه دیلم نیز به سوی ابررود عقب‌نشینی کردند و قصد داشتندتا به سوی گیلان برگردند ولی طی تصمیمی که فرماندهان سپاه گرفتند تصمیم بر این شد که دوباره به جنگ اعراب بروند و به یاد موتا و به خاطر ایران از نو لشکر آراستند و به جنگ اعراب رفتند. پس از جدا شدن فرخان و اسفندیار، اکنون تعداد نفرات سپاه ایران کاهش یافته بود و در جنگ با اعراب شکست یافتند ولی جنگ را به شیوه اشکانیان (جنگ و گریز) ادامه دادند. اگر چه موتا در این رشته جنگ‌ها کشته شد ولی رشادت‌های دیلمیان را برای همیشه در تاریخ ایران ماندگار ساخت.
منابع
تاریخ ایران دورهٔ یزگرد سوم
تاریخ پارسی
تاریخ ایران از حسن پیرنیا
تاریخ ایران دوره ساسانیان
اهالی ایران در سده ۷ (میلادی)
حمله اعراب به ایران
درگذشتگان دهه ۶۴۰ (میلادی)
دیلمیان
فرماندهان یزدگرد سوم
فرماندهان ساسانی
نیروهای نظامی کشته‌شده در جنگ | سیاست نامه خراسانی کتابی پیرامون مکتوبات آخوند خراسانی است.
نویسنده
سیاست نامه خراسانی با عنوان فرعی"قطعات سیاسی در آثار آخوند ملامحمد کاظم خراسانی، صاحب کفایه(۱۲۵۵-۱۳۲۹هجری قمری)" اثری است از محسن کدیور.
محتوای کتاب
کدیور پس از مقدمه‌ای نسبتا مفصل، ابتدا چندین قطعه عربی از آثار فقهی و اصولی آخوند خراسانی با منتخبی از فتاوای فارسی وی ذکر شده و سپس حجم زیادی از لوایح و تلگراف‌های آخوند خراسانی نقل گردیده است که در روشن نمودن نقش علمای دین در نهضت مشروطیت ایران مفید است.
ناشر
این اثر توسط نشر کویر تهران منتشر شده و چاپ اول آن ۱۳۸۵ ش و چاپ دومش ۱۳۸۷ش بوده‌است. حجم کتاب ۳۸۰ صفحه و در قطع وزیری است. با این که اغلب تلگراف‌های این مجموعه قبلاً چاپ شده‌است ولی به صورت یکجا تا به حال مفصل‌ترین کتابی که تلگراف‌ها و نامه‌های آخوند خراسانی را گرد آوری نموده همین اثر فعلی است.
جستارهای وابسته
مقیم و مسافر
مجمع الرسائل
تاریخ دخانیه
پیوند به بیرون
نکاتی درباره مقدمه سیاست نامه خراسانی
منبع
سیاست نامه خراسانی، محسن کدیور، نشر کویر، ۱۳۸۷ش. چ دوم.
کتابهای سیاسی |
4d033edc-01fb-49dc-8d28-1481f416222f | کابل | در سال ۸۱ هجری وقتی مسلمانان به شهر حمله کردند شهر را از طرف ده‌مَزنگ شگافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را بدست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراطوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور بسر اقتدار آمدند. پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارۀ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ و کابل از شهرت افتاد. | در مجموع چند جنگ میان اعراب مسلمان و کابلشاهیان اتفاق افتاد؟ | false | {
"answer_start": [
185
],
"text": [
"۲۳"
]
} | اثر ابوریحان بیرونی، کابل توسط شاهزادگانی که از تبار ترک‌ها بودند اداره میشد که برای ۶۰ نسل ادامه پیدا کرد.
آنان و هندوها دیوار بزرگ دفاعی را در اطراف شهر به علت محافظت از مهاجمان آینده ساختند. این دیوار تا به امروز باقی‌مانده و همچنین به عنوان یک ساحهٔ تاریخی شناخته میشود.
پیش از اسلام
تاریخ‌نویسان دورهٔ اسکندر، کابل را به نام «ارتوسپانه» (Artospana) که همان «اردهستانه» (Urddhastana) سانسکریت است در تاریخ یونانی قید نموده که پسان‌ها (بعدها) در سدهٔ دوم میلادی این شهر را به نام «کابورا» (Kabura) یا قلب پاراپامیزاد نوشتهاند. در دوران شاهنشاهی کوشان بزرگ هنوز هم کابل به نام کاوفو شناخته میشده، که آهسته آهسته به کابورا مسما گردید تا آن زمان که کابل شاهان از آن به نام کابلستان یاد کردند. کابلستان برای چندین سده پیش و پس از دورهٔ مسیح، از بامیان و قندهار در غرب تا کوتل بولان و تمام جنوب را در بر میگرفت، که این خطهٔ وسیع به ده علاقه‌داری تقسیم بوده و شهرهای کابل، غزنی، بامیان، ننگرهار، سوات، پیشاور، اپوکین، بنو و بولر در بر می‌گرفته‌است.
از تاریخ یونان چنین برداشت میشود که ارتوسپانه یا کابل مرکزی عمده و اصلی در منطقه بوده، که پسان در دورهی تسلط یونان، هرات که اسکندریهٔ افغان بود جای آن را اشغال کرد که پسان‌ها (بعدها) شاهزادگان هندوساک آن را بار دیگر احیا کردند. تا آنکه در عصر زنبیلک‌شاه و زنبورکشاه، لشکر عرب پس از فتح برق‌آسای روم باستان (ترکیهٔ امروزی) و ایران به دروازه‌های این شهر کوبی، شاهان و کابلیان برای دفاع، دیوار بزرگی به نام شیردروازه در درازای کوه آسمایی یا آسه‌ماهی بنا کردند که حکایت‌های آن تا امروز سینه‌به‌سینه حفظ گردیده. تاریخ مصر به وضوح می‌نویسد که لشکر اسلام پس از فتح نیم جهان در شیردروازه‌های کابلستان به مرتبهٔ بیست‌وسه بار شکست مطلق دید تا آنکه به مرور زمان کابلیان خود به دین اسلام گرویدند.
حملهٔ مسلمانان
در اواسط قرن هفتم(۶۴۲–۸۷۰) و در حمله اعراب به ایران، مسلمانان عرب، امپراتوری ساسانی را در جنگهای ولجه، نهاوند و قادسیه شکست دادند. اعراب سپس به‌سوی شرق سرزمین ایران حمله‌ور شده و در سال ۸۱ هجری شهر کابل را که در کنترل کابلشاهیان بود، از طرف ده‌مَزنگ شکافتند، مسلمانان عرب فاتح شدند و شاه کابل به گردیز رفت ولی بزودی دوباره کابل را به‌دست آوردند. پس از آن کابلشاهیان ۲۳ بار با اعراب جنگیدند. در بعضی مواقع که ناتوان می‌گردیدند باج را قبول می‌نمودند. بدین ترتیب تا سقوط امپراتوری اعراب کابل را در حفاظت داشتند. پس از شکست امویان توسط عباسیان حکمران‌های خراسانی وابسته با اعراب در کشور به‌سر اقتدار آمدند.
—نانسی هچ داپری، ۱۹۷۱
پس از دولت‌های صفاری و طاهری نفوذ اعراب از کشور کم شده رفت ادارهٔ کابل نیز به دست حکمرانان محلی افتاد؛ گزارش شد که حاکمان مسلمان کابل با غیرمسلمانان یکجا زندگی می‌کردند.
مقارن ضعف صفاریان از کوهستان شرقی کابل یک قوم دیگر بنای سلطنت را در کابل گذاشت که سرکرده‌شان را کالاله می‌گفتند و تا به عصر غزنویان باقی بودند، تا اینکه در سال ۳۴۴ ه.ق ضمیمهٔ سلطنت غزنوی شد. با شروع سلطنت غزنویان شهر غزنی به‌تدریج اهمیت یافت و کابل عقب ماند. در لشکرکشی‌های چنگیزخان کابل نیز دستخوش چور و چپاول گردید.
معماری و شهرسازی کابل بسیار زیبا | جنگ چین و ژاپن می‌تواند به یکی از موارد ذیل اشاره داشته باشد:
نخستین جنگ چین و ژاپن
جنگ دوم چین و ژاپن | حمله مسلمانان به خوزستان در سال ۶۳۷ تا ۶۴۲ رخ داد. طی این واقعه خوزستان سقوط کرد و به دست خلفای راشدین افتاد.
جستارهای وابسته
نبرد شوشتر
حمله اعراب به ایران
حمله مسلمانان به طبرستان
حمله اعراب مسلمان به گیلان
حمله اعراب به کرمان
اسلام آوردن ایرانیان
اسلام در ایران
منابع
حمله اعراب به ایران
تاریخ استان خوزستان
اهواز
آسیا در سده ۷ (میلادی) | نبردِ بیشاپور در خلال حملهٔ اعراب مسلمان به ایران و در استان فارس کنونی رخ داد. در نتیجهٔ این جنگ، بیشاپور به تصرف اعراب درآمد. پس از ورود نیروهای عرب از بصره، بیشاپور محاصره گشت و پس از چند هفته، محاصره با موفقیت به پایان رسید و شهر به کنترل اعراب افتاد. پس از آن اعراب پیشروی به سوی کرمان را آغاز کردند.
پانویس
ایران در سده ۷ (میلادی)
تاریخ استان فارس
حمله اعراب به ایران
خلفای راشدین در دهه ۶۴۰ (میلادی)
نبردهای خلفای راشدین
نبردهای شاهنشاهی ساسانی | چاه ارتش یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان جرقویه سفلی واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان اصفهان | کوه آسمایی کوهی است در مرکز شهر کابل.
بطرف غرب این کوه رود کابل و پس از فاصلهٔ ۳۰۰ متر کوه دیگری است که بنام شیر دروازه یاد میشود. فاصلهٔ مجموعی بین شیر دروازه و آسمایی ۳۰۰ متر است. از لحاظ زمین‌شناسی یک کوه‌اند که توسط دریای کابل چیر شده‌است. این کوه پیشتر آتشفشانی بوده و تا اکنون به ندرت زمین‌لرزه دارد.
استفاده مخابراتی
به سبب ارتفاع نسبی این کوه نسبت به سایر قسمتهای شهر کابل از این کوه به عنوان برج مخابراتی استفاده میشود و فرستنده‌های متعدد تلویزیونی و رادیویی کابل بر روی این کوه قرار دارند.
تاریخچه
رتبیل شاهیان و زنبیل‌شاهیان این کوه را بنام کوه آسمایی می‌نامیدند. به‌خاطر اینکه درمحل زیارتگاه شاه دوشمشیره بت بزرگی ساخته شده بود که رب‌النوع امید می‌نامیدند. در زبان همان زمان آسمایی معنای معبد یا خدای آرزوها بود؛ و مردم در دامنهٔ این کوه معبد خود را اعمار نموده بودند. پس از حملات اعراب کابلشاهیان بت‌ها و معابد خود را بطرف جنوب افغانستان یا شمال غرب هند کوچ دادند. معبد از بین رفت ولی نام کوه تا امروز باقی ماند. در بالای کوه‌های آسمایی و شیر دروازه دیواری با ارتفاع ۲۰ فوت و با پهنای ۱۲ فوت در زمان حملهٔ اعراب بر کابل ساخته شده‌است که تا اکنون پابرجاست.
منابع
افغانستان درمسیر تاریخ نوشته غلام محمد غبار مقاله اعراب در افغانستان چاپ سال۱۹۹۹ قم ایران
کابل ناتهه کوه اسمائی نوشته محقق محمد اکبر امینی
پیوند به بیرون
معبد (مندر) آسمایی در وبگاه کابل ناتهه
کوه‌های افغانستان | لقمان بن مقرن (باباپیر)، فرمانده سپاه اسلام در جنگ معروف نهاوند بین اعراب و ساسانیان بود، که در سال ۱۸ یا ۲۱ هجری در نهاوند اتفاق افتاد.
در خاتمهٔ جنگ نهاوند، سلسله ساسانیان در ایران منقرض گردید. به همین دلیل اعراب این جنگ را فتح الفتوح نامیدند.
فرماندهی سپاهیان ایران که در قلعه معروف نهاوند (که ۱۶ راه مخفی به صورت معبر زیر زمینی داشته‌است) حالت تدافعی گرفته بودند، با فیروزان (ذولحاجب) بوده‌است.
منبع
لقمان بن مقرند در وبگاه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری استان همدان
تاریخ اسلام
فتوحات مسلمانان | نبرد مرج صفر نبردی بود بین ارتش مسلمانان و ارتش امپراتوری بیزانس که در سال ۶۳۴ میلادی اتفاق افتاد. یکی از جنگهای فتح شام که با پیروزی مسلمانان به پایان رسید.
منابع
نبردهای خلفای راشدین
نبردهای خالد بن ولید
نبردهای جنگهای اعراب و روم شرقی
فتوحات مسلمانان سوریه | آنومالی جنوب اگجه یک اندیس چندفلزی است که در حوالی شهر مریوان استان کردستان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، طلا است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیس‌های استان کردستان
منابع
اندیس‌های استان کردستان
اندیس‌های چندفلزی | ارتمنوف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۴
دهانه‌های ماه |
9b33541c-5e9f-4d65-80c7-f57f528b6acc | ایدئالیسم | تئودور گمپرتس در اثر خود با عنوان متفکران یونان نظریهٔ پارمنیدس را قوی‌ترین سلاح در دست ماتریالیست‌های باستان می‌داند در حالی که خودِ نظریه ماده‌گرا نیست و از سوی دیگر از ستایش افلاطون، که بزرگترین مخالف ماده‌گرایی بود، از وی به عنوان «محترم‌ترین فیلسوفان پیش از وی» یاد می‌کند.نظریهٔ او (پارمنیدس) در دامن خود، دو برادر پرورده‌است که دشمن یکدیگرند، مذهب اصالت ماده و مذهب اصالت روح، این دو ضد آشتی‌ناپذیر در حوزهٔ مابعدالطبیعه، از ریشهٔ واحدی سر بر زده‌اند یعنی مفهوم دقیق جوهر، که گرچه ابداع فیلسوفان الئایی (پارمنیدس و پیروانش) نیست ولی به دست آنان از نظریهٔ مادهٔ نخستین بدرآورده شده و عرضه گردیده‌است. | به اعتقاد گمپرتس کدام نظریه قوی‌ترین سلاح برای ماتریالیست‌ها بود؟ | false | {
"answer_start": [
55
],
"text": [
"پارمنیدس"
]
} | ایدئالیسم یا آرمان‌گرایی یا مینوگروی نام مجموعه‌ای از دیدگاه‌های فلسفی با این مدّعاست که ایده‌ها موضوع حقیقی معرفت هستند؛ ایده‌ها بر اشیا مقدم‌اند و این ایده‌ها هستند که امکانِ بودن را برای اشیا فراهم میکنند. بر مبنای این دیدگاه، ایده‌ها، هم از نظر معرفت‌شناختی و هم از نظر متافیزیکی اولویت دارند و واقعیت خارجی، آنچنانکه ما درک می‌کنیم، منعکس‌کننده فرایندهای ذهنی است. ایدئالیسم مدّعی نیست ذهن خالق ماده یا جهان مادی است. همچنین این دیدگاه، «فکر» را با «متعَلَّق فکر» یکی در نظر نمی‌گیرد، بلکه مدعی است جهان خارج را تنها با توسل به فرایند ایده‌ها میتوان درک کرد.
ایدئالیسم نقطهٔ مقابل رئالیسم (واقع گرایی یا اصل اصالت واقع) است که معتقدست برای شناخت حقیقت جهان بیرون، چندان نمی‌توان به ذهن انسان متّکی بود.
با اصطلاحات فلسفهٔ صدرایی ایدئالیسم یعنی، برای عاقل تنها معقول بالذات یا نفس‌الأمر دارای تأصل است، زیرا علم به عالم خارج، جز از مجرای معقول بالذات ممکن نیست و عالم خارج، از این حیث که معقول بالعرض است، متعَلَّق معرفت انسانی قرار نمی‌گیرد.
گونه‌های ایدئالیسم
ایدئالیسم در دوران باستان
تئودور گمپرتس در اثر خود با عنوان متفکران یونان نظریهٔ پارمنیدس را قوی‌ترین سلاح در دست ماتریالیست‌های باستان می‌داند در حالی که خودِ نظریه ماده‌گرا نیست و از سوی دیگر از ستایش افلاطون، که بزرگترین مخالف ماده‌گرایی بود، از وی به عنوان «محترم‌ترین فیلسوفان پیش از وی» یاد می‌کند.
فردریک کاپلستون مخالف این مقوله بود. وی میگوید: به نظر میرسد که بورنت بر حق باشد وقتی میگوید پارمنیدس بر خلاف آنچه بعضی گفتهاند پدر ایدئالیسم نیست. بر عکس تمام ماتریالیسم بر نظریه او دربارهٔ واقعیت متکی است؛ بنابراین به عنوان یک حقیقت تاریخی به نظر میرسد که پارمنیدس مادی مذهب بود و نه چیز دیگر. البته به نقل از پروفسور استیس گفته میشود که این امر مانع آن نمیشود که در فلسفه پارمنیدس تناقض غیرقابل رفعی وجود داشته باشد، به‌طوری که اگر چه یک ماتریالیست است، فکرش شامل نطفه‌های ایدئالیسم نیز هست. در جای دیگری از کاپلستون می‌خوانیم که وسوسه سخن گفتن از پارمنیدس به عنوان کسی که گویی خود یک ایدئالیست بوده مردود است. زیرا در نظر وی واحد حسی و مادی بوده‌است و نشان دادن وی به صورت یک ایدئالیست عینی قرن نوزدهم به منزله ارتکاب یک اشتباه تاریخی است. اگر پارمنیدس واحد را فکر قائم به خود معرفی کرده بود، بعید بود که افلاطون و ارسطو از ابن امر گزارشی ندهند، و سقراط آناکساگوراس را با اندیشه و مفهوم او از عقل یا نوس، نخستین فیلسوف هوشیار نمیافت.
در واقع این آناکساگوراس بود که با به‌کارگیری نوس ایدئالیسم را پایه‌گذاری کرد اما نتوانست مفهومی غیر مادی و غیر جسمانی برای آن بیان کند.
اولین فردی که با دیدگاه ایدئالیسم به عنوان پدر ایدئالیسم شناخته میشود افلاطون است.
ایدئالیسم آلمانی
رستاخیز ایدئالیسم با کانت و در آثار وی روی میدهد. در تاریخ فلسفه دورانی را که با کانت آغاز و با فیشته، شلینگ، و هگل ادامه می‌یابد، ایدئالیسم آلمانی می‌نامند. ایدئالیسم آلمانی را، از آن رو که واکنشی در برابر چالش پیش‌آمده از انقلاب فرانسه، و به منظور تجدید سازمان دولت و جامعه بر یک پایهٔ معقول، برای سازگاری نهادهای سیاسی و اجتماعی با آزادی و مصلحت فرد بود، نظریهٔ انقلاب فرانسه نامیده‌اند. ایدئالیسم | اعتقاد به یک توطئه بین المللی یهودی یا توطئه جهانی یهودیان به عنوان «گسترده‌ترین و بادوام‌ترین نظریه توطئه قرن بیستم» و «یکی از گسترده‌ترین و طولانی‌ترین تئوری‌های توطئه» توصیف شده‌است. محتوای تئوری توطئه بسیار انعطاف‌پذیر است - عاملی که به توضیح توزیع گسترده و طولانی‌مدت آن کمک می‌کند - اما معمولاً حول محور اعتقاد به یک دایره بدخواهانه یهودی معمولاً جهانی است که برای تسلط بر جهان توطئه کرده‌است. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به ویژه توسط سند جعلی و یهودستیزانه پروتکل‌های بزرگان صهیون رایج شد. از جمله باورهایی که توطئه بین المللی یهودی را مطرح میکنند، بلشویسم یهودی، مارکسیسم فرهنگی، تئوری توطئه یهودی-ماسونری، و انکار هولوکاست است. اعتقاد رهبری نازی به یک توطئه بین‌المللی یهودی که آن را عامل شروع جنگ جهانی دوم و کنترل قدرت‌های متفقین می‌دانست، کلید تصمیم آنها برای راه‌اندازی راه‌حل نهایی بود.
منابع
تئوری‌های توطئه شامل یهودیان | اف‌ژ ۴۲ نوعی تفنگ اتوماتیک و مسلسل سبک ساخت آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم و به‌طور اختصاصی برای استفاده در بخش هوابرد بود. طراحی این سلاح در سال ۱۹۴۱ انجام و در سالهای بعد به مقدار محدود تولید شد و تا پایان جنگ مورد استفاده بود. این سلاح یکی از سلاح‌های مدرن جنگ جهانی دوم به حساب می‌آمد. این سلاح از خانوادهٔ موزر کارابینر میباشد با این تفاوت که اف‌ژ ۴۲ بسیار سبک‌تر و همچنین لگد کمتر نسبت به کارابینر است.
استفاده در عملیات کرت و ایچه
در سال ۱۹۴۱ نیروی هوایی آلمان (لوفت وافه) درخواستی مبنی بر تولید سلاح دستی برای سربازان چتر باز به شرکت آلمانی Erprobungsstelle داد. در زمان قبل از تولید این سلاح، افراد لوفت وافه از سلاح کارابینر ۹۸ استفاده می‌کردند. به همین دلیل اف‌ژ ۴۲ به سرعت توسط شرکت ذکر شده تولید و جایگزین سلاح کارابینر ۹۸ شد. از این سلاح در عملیات کرت توسط نیروهای هیر استفاده شد. در این نبرد، هر کدام از چتر بازهای آلمانی یک اف‌ژ ۴۲ در اختیار داشتند. سلاح‌های آنها با زنجیری به لباس چتر بازان هیر متصل بود تا آنها را از دست ندهند! در عملیات کرت بنا بر دلایل گوناگون این سلاح‌ها موفق ظاهر نشدند و شکست سنگینی به آلمان وارد شد و چتر بازان بسیاری کشته شدند. یکی از این دلایل این بود که سلاح‌های استفاده شده از سوی متفقین در این نبرد برد بیشتری نسبت به اف‌ژ ۴۲ داشتند. تجربه نبر کرت نشان داد که اف‌ژ ۴۲ سلاح مناسبی برای عملیات هوابرد نیست. از این پس سلاح در عملیات‌های پیاده‌نظام شرکت داشت. یکی دیگر از موارد استفاده از این سلاح عملیات نجات بنیتو موسولینی و خارج کردن او از ایتالیا بود که به عملیات ایچه معروف است. در این عملیات، کماندوهای آموزش دیدهٔ آلمانی سعی در نجات بنیتو موسولینی از دست متفقین و به خصوص نیروهای آمریکایی داشتند. این عملیات در سپتامبر سال ۱۹۴۳، توسط نیروهای چتر بازوافن اس اس و به دستور مستقیم آدولف هیتلر انجام شد. فرماندهی این عملیات بر عهدهٔ گروهبان اتو هارالد مورس بود.
تولید
قبل از تولید انبوه این سلاح نمونه‌های زیادی طراحی و آزمایش شد تا بتواند نیازهای سربازان را بر آورده کند. در تولید این سلاح، آلیاژی از نیکل و منگنز به‌طور فراوان استفاده میشد. سیستم سلاح نیز به‌طور مداوم تغییر می‌کرد و پیشرفته‌تر میشد. با نزدیک شدن به پایان جنگ تعدادی از این طرح‌ها حتی به مرحله تولید نیز نرسید.
بی‌دی ۴۲ آخرین و پیشرفته‌ترین نمونه طراحی‌شده از این سلاح بود که به صورت نیمه اتوماتیک درآمده بود.بی‌دی ۴۲ به مرحلهٔ تولید انبوه نرسید و فقط تعداد بسیار اندکی از آن تولید شد.
پیکربندی
وزن:۴٫۲ کیلوگرم
طول:۹۷ سانتیمتر
نرخ آتش:۹۰۰ بار در دقیقه
سرعت:۷۴۰ متر بر ثانیه
محدودهٔ مؤثر (برد):۵۰۰ متر
منابع
http://world.guns.ru/rifle/autoloading-rifles/de/fg-42-e.html
سلاح‌های انفرادی آلمان در جنگ جهانی دوم
سلاح‌های دستی گرم ۸ میلی‌متری
مسلسل‌های سبک
جنگ‌افزارها و مهمات معرفی‌شده ۱۹۴۳ (میلادی) | خودرو زره‌پوش شناسایی طبقه‌ای از خودروهای زره‌پوش جنگی است که برای مأموریت‌های شناسایی در داخل خاک دشمن، گشت‌زنی در خطوط مقدم نبرد، و دیده‌بانی و هدایت آتش توپخانه استفاده میشوند.
سرعت مهمترین ویژگی مورد نیاز برای این خودروهای زرهی است. به همین دلیل خودروهای شناسایی زره سبکتری نسبت به زره‌پوش‌های دیگر دارند و برای حفاظت از خود بیشتر به سرعت و چابکی متکی هستند. کوچکی و صدا و دود کمتر نیز به پنهان ماندن این خودروها از دید دشمن کمک می‌کند.
زره‌پوش‌های شناسایی برای دفاع از خود و درگیری با دشمن بایستی مسلح نیز شده باشند. ضمن اینکه گاهی بایستی به اجرای آتش اقدام کنند تا از طریق آتش برگشتی دشمن موقعیت دقیق دشمن را پیدا کنند. بیشتر این خودروها از تیربارهای کالیبر پایین استفاده میکنند تا اندازه و وزن خودرو افزایش نیابد و صدا و دود کمتر سلاح‌های کوچکتر به پنهان ماندن آنها کمک کند، اما برخی از آنها به سلاح‌های قوی‌تری مجهز میشوند تا در نقشهای ثانویه‌ای چون دفاع از جناحین نیروهای زرهی نیز کارآمد باشند. به خصوص فرانسوی‌ها که همواره به ساخت خودروهای زرهی شناسایی با شاسی‌های سبک و قوی‌ترین سلاح ممکن اعتقاد داشته‌اند.
کلاس «خودرو زره‌پوش شناسایی» تا حدی با کلاس «تانک سبک» هم‌پوشانی دارد. معمولاً خودروهای چرخ‌داری که برای این نوع ماموریت‌ها ساخته میشوند خودرو زره‌پوش شناسایی و خودروهای شنی‌دار که با توپ‌های قوی‌تری مسلح شده‌اند تانک سبک نامیده میشوند.
ماموریت‌های خودروهای زرهی شناسایی گاهی شامل حمل نیروهای دیده‌بان و پیاده کردن آنها برای ماموریت‌هایی چون استقرار در پستهای مراقبت، رفتن به مکانهایی که با خودرو قابل عبور نیست یا علامت‌گذاری میدان‌های مین، هم میشود.
منابع
Reconnaissance vehicle. (2013, June 16). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 18:24, January 27, 2014, from http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Reconnaissance_vehicle&oldid=560126023
خودروهای نظامی بر پایه نوع
شناسایی
وسایل نقلیه شناسایی | قایق بادی گونه‌ای قایق سبک است که همه یا بخشی از بدنه آن از محفظه‌های نرم و انعطاف‌پذیری تشکیل شده است که پر از گاز یا هوا است.
قایق‌ها
قایق‌های بادی
قایق‌های نجات
قایق‌های نظامی | گرز
میدان نفتی کوپال
کوپال (فیلم) به کارگردانی کاظم ملایی
صفحه‌های ابهام‌زدایی نام رایج گیاه | نیروهای مسلح اردن () که گاه با نام ارتش عرب نیز خوانده میشود نام نیروهای نظامی کشور اردن است که شامل نیروی زمینی، نیروی هوایی، و نیروی دریایی است و تحت نظارت و اداره مستقیم پادشاه اردن به عنوان فرمانده کل قوا قرار دارد. در حال حاضر ریاست ستاد مشترک ارتش را سپهبد مشعل الزبن بر عهده دارد.
نگارخانه
منابع
پیوند به بیرون
نیروی نظامی اردن
وزارت دفاع (اردن) | ماین‌سوییپر کلاس شماره۱۹ یک کلاس از کشتی است که طول آن میباشد.
نگارخانه
منابع
قایق‌های توپ‌دار نیروی دریایی امپراتوری ژاپن
کشتی‌های مین‌روب ژاپن
کشتی‌های نظامی جنگ جهانی دوم ژاپن
کشتی‌های نظامی ژاپن در جنگ جهانی دوم
کلاس‌های شناور مین (جنگ‌افزار)
کلاس‌های قایق‌های گشت‌زن | حدس فیروزبخت نام حدسی است در ریاضی در قسمت نظریه اعداد و توزیع اعداد اول که توسط فریده فیروزبخت استاد دانشگاه اصفهان در سال ۱۹۸۲ مطرح شده است.
حدسیه
حدس بیان می کند که یک تابع کاملاً کاهشی از n است، یعنی:
برای هر n≥۱
همچنین:
برای هر n≥۱
(مراجعه شود به: , )
فریده فیروزبخت با استفاده از جدول شکاف اعداد اول حدس خود را تا ۴٫۴۴۴ تأیید کرد. اکنون با جداول گسترده تر از شکاف اعداد اول، این حدس برای همه اعداد اول زیر 264 ≈ تأیید شده است.
اگر این حدسیه درست باشد آنگاه حدس کرامر نیز درست خواهد بود:
علاوه بر این:
(مراجعه شود به: )
این یکی از قوی ترین کرانه های بالایی است که برای شکاف های اعداد اول حدس زده شده است، حتی تا حدودی قوی تر از حدس های کرامر و شانکس. این دلالت بر شکلی قوی از حدس کرامر دارد و از این رو با اکتشافات اندرو گرانویل، پینتز و مایر سازگار نیست که نشان می دهد که به طور بی نهایت اغلب برای هر رخ می دهد، جایی که نشان دهنده ثابت اویلر–ماسکرونی است.
دو حدس مرتبط دیگر و هستند، که اولی که ضعیف تر و دومی قوی تر است.
(مراجعه شود به: )
مطالعه بیشتر
قضیه اعداد اول
حدس لژاندر
حدس کرامر
منابع
[1]: Prime Numbers and Computer Methods for Factorization, page, ۸۵
اعداد اول
حدس‌ها درباره اعداد اول
ریاضیات
مسائل حل‌نشده در نظریه اعداد
مسئله‌های بدون پاسخ ریاضیات
مسئله‌های حل‌نشده در ریاضیات
نظریه اعداد | ماین‌سوییپر کلاس شماره۱ (۱۹۲۳) یک کلاس از کشتی است که طول آن میباشد.
نگارخانه
منابع
کشتی‌های دهه ۱۹۲۰ (میلادی)
کشتی‌های مین‌روب ژاپن
کشتی‌های نظامی جنگ جهانی دوم ژاپن
کشتی‌های نظامی ژاپن در جنگ جهانی دوم
کلاس‌های شناور مین (جنگ‌افزار)
کلاس‌های قایق‌های گشت‌زن |
76993282-2f44-420e-a5f5-f0cd71d9b312 | ایدئالیسم | تئودور گمپرتس در اثر خود با عنوان متفکران یونان نظریهٔ پارمنیدس را قوی‌ترین سلاح در دست ماتریالیست‌های باستان می‌داند در حالی که خودِ نظریه ماده‌گرا نیست و از سوی دیگر از ستایش افلاطون، که بزرگترین مخالف ماده‌گرایی بود، از وی به عنوان «محترم‌ترین فیلسوفان پیش از وی» یاد می‌کند.نظریهٔ او (پارمنیدس) در دامن خود، دو برادر پرورده‌است که دشمن یکدیگرند، مذهب اصالت ماده و مذهب اصالت روح، این دو ضد آشتی‌ناپذیر در حوزهٔ مابعدالطبیعه، از ریشهٔ واحدی سر بر زده‌اند یعنی مفهوم دقیق جوهر، که گرچه ابداع فیلسوفان الئایی (پارمنیدس و پیروانش) نیست ولی به دست آنان از نظریهٔ مادهٔ نخستین بدرآورده شده و عرضه گردیده‌است. | متفکران یونان اثر کیست؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"تئودور گمپرتس"
]
} | متفکران یونانی () یک کتاب اثر تئودورگُمپرتس به زبان آلمانی است. همان‌طور که از نام این کتاب پیداست، پژوهشی در فلسفه یونان باستان است. فلسفه یونان باستان همواره در فلسفه غرب پیش‌گام بوده‌است.
موضوع کتاب
کتاب پیشاسقراطیان ، سقراط و سقراطیان ، افلاطون و ارسطو را دربر می‌گیرد و دیدگاه تئودور را دربارهٔ فلسفه یونان و اندیشمندان یونان نشان میدهد و تفسیر می‌کند. متفکرین یونان امروزه مرجع کاملی برای شناخت فلسفه یونان باستان است. آلمانی‌ها مانند فیلسوفان ایرانی علاقه خود را به فلسفه یونان که با هم پیش‌گام بودند با فیلسوفان زیادی نشان داده‌اند؛ و این کتاب هم مانند کتابهای دیگر فلسفه آلمان از تأثیر بالایی در فلسفه برخوردار است.
جستارهای وابسته
فلسفه یونان باستان
تاریخ فلسفه
فلسفه
تئودور گمپرتس
ارسطو
افلاطون
منابع
فلسفه
فلسفه یونان
کتابهای فلسفی
کتابهای آلمانی | آی‌سی ۹۸۳ یک کهکشان است.
منابع
اجرام آی‌سی
اجرام یوجی‌سی
صورت فلکی گاوران | آی‌سی ۹۸۲ یک کهکشان است.
منابع
اجرام آی‌سی
اجرام یوجی‌سی
صورت فلکی گاوران | کیست یک محفظه بسته‌است که دارای غشا مجزا و تقسیم یاخته‌هایی مجزا در مقایسه با بافت دور و اطرافش است. کیست می‌تواند شامل هوا، مایعات و مواد نیمه جامد باشد. یک مجموعه چرکی، آبسه نامیده میشود و کیست به حساب نمی‌آید. هنگامی که یک کیست تشکیل میشود، می‌تواند خود به خود از بین برود یا از طریق جراحی برداشته شود.
کیست می‌تواند مادرزادی (کلیه پلی کیستیک) یا پاتولوژیک مانند کیست هیداتید باشد.
منابع
ویکی‌پدیا انگلیسی
کیست
آسیب‌شناسی بارز
خال‌ها و نئوپلاسم‌ها و کیست‌های پوستی
واژگان پوست‌شناسی | خسروانیون
پانویس
منابع
شرف‌الدین خراسانی. نخستین فیلسوفان یونان. تهران. ۱۳۸۶
ا. ی. خلیاپیچ، تاریخ فلسفه، نشر توده، ۱۳۴۸
تاریخ تمدن، ویل دورانت، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هفتم، تهران ۱۳۸۰
تاریخ فلسفه، کاپلستون
نخستین فیلسوفان یونان
متفکران یونانی
تاریخ فلسفه، برتراند راسل
دنیای سوفی، یوستاین گاردر
دایرهٔ‌المعارف دموکراسی
پیوند به بیرون
سایت تاریخ فلسفه
کانون پژوهشگران فلسفه و حکمت
لینک‌های فلسفه
فلسفه
فلسفه دوران باستان
تاریخ فلسفه
فلسفه بر پایه دوره | ایس‌برکر کلاس ایسوگل یک کلاس از کشتی است که طول آن میباشد.
منابع
یخ‌شکن‌های آلمان | یمگان یکی از ولسوالیهای ولایت بدخشان در شمال خاوری افغانستان است با جمعیت نزدیک به ۲۳۰۰۰۰ نفر.
منبع‌ها
یمگان
یمگان | اورگرین استیت کلاس فری یک کشتی است که طول آن میباشد.
منابع
شناورهای کلاس‌های فری ایالت واشینگتن | کیست‌های ستونی جلدی به انگلیسی: Cutaneous columnar cysts، گروهی از بیماری‌های پوستی با کیست‌های مختلف هستند که توسط اپیتلیوم ستونی پوشانده شده‌اند.انواع کیست‌های موجود در این گروه عبارتند از:
کیست برونکوژنیک
کیست برانکیال
کیست مجرای تیروگلوسال
کیست مژه‌دار جلدی
کیست رافه میانه
جستارهای وابسته
کیست کاذب گوش
فهرست بیماری‌های پوستی
منابع
خال‌ها و نئوپلاسم‌ها و کیست‌های پوستی | کانگ نام ۱ یک کشتی است که طول آن میباشد.
منابع
کشتی‌های تجاری کره شمالی |
2ce6f7eb-40ba-4492-a267-12abeda6cec8 | ایدئالیسم | تئودور گمپرتس در اثر خود با عنوان متفکران یونان نظریهٔ پارمنیدس را قوی‌ترین سلاح در دست ماتریالیست‌های باستان می‌داند در حالی که خودِ نظریه ماده‌گرا نیست و از سوی دیگر از ستایش افلاطون، که بزرگترین مخالف ماده‌گرایی بود، از وی به عنوان «محترم‌ترین فیلسوفان پیش از وی» یاد می‌کند.نظریهٔ او (پارمنیدس) در دامن خود، دو برادر پرورده‌است که دشمن یکدیگرند، مذهب اصالت ماده و مذهب اصالت روح، این دو ضد آشتی‌ناپذیر در حوزهٔ مابعدالطبیعه، از ریشهٔ واحدی سر بر زده‌اند یعنی مفهوم دقیق جوهر، که گرچه ابداع فیلسوفان الئایی (پارمنیدس و پیروانش) نیست ولی به دست آنان از نظریهٔ مادهٔ نخستین بدرآورده شده و عرضه گردیده‌است. | ریشه مذهب اصالت ماده و اصالت روح چیست؟ | false | {
"answer_start": [
476
],
"text": [
"جوهر"
]
} | پرادانا (پرادهانا) ( سانسکریت: रजस्) به ریشه اصلی ماده، ماده اولیه، اطلاق میشود.
پرادانا
طبق مکتب سامخیا، پرادانا (Pradhāna)، ریشه اصلی ماده است که به عنوان حالت تعادل سه گوناس: ساتوا، راجاس و تاماس، سه حالت پراکرتی (طبیعت مادی) تعریف شده‌است.
ابدی و فراگیر
پرادانا و پراکرتی (پراکریتی) ابدی و فراگیر، نامحدود و علت مادی است که همه چیز را تولید می‌کند.
سه رکن اساسی
معرفت تفکیکی سامخیا (سانکیها) بر سه رکن اساسی اساسی است:
اصل ناپیدا که همان مادهٔ اولیه یا هیولای اولی (prakrti-pradhana) است.
اصل پیدا (vyakti) که دگرگونیها یا پیدایش‌های پی در پی مادهٔ اولیه را شامل است.
روح که فاعل است بدون آن که فعلی انجام دهد پوروشا (purusa).
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی | https://en.wikipedia.org/wiki/Pradhana
ریگ‌ودا
مفاهیم فلسفی هندو
واژه‌ها و عبارت‌های زبان سانسکریت
ویدانته | اصالت روان در مقابل اصالت ماده قرار دارد. محتوای اصالت روان عبارت است از قول به روحانیت نفس و استقلال آن از بدن.
اصالت روان، باور دارد که کنار هم قرار گرفتن ملکولها براساس هر الگوی قابل تصور، منجر به پیدایش حیات نمیشود و عامل حیات ماهیت غیر شیمیایی دارد. همچنین عناصر شیمیایی بدن جانداران به تنهایی نمی‌توانند کارکردهای حیاتی بدن را پدیدآورند و میان آنها هماهنگی ایجاد کنند
هر فلسفه ای که معتقد باشد وجود انسان مرکب از روح و بدن است، فلسفه اصالت روان است.
لغت‌شناسی
اصالت (اَ لَ) [ع . اصالة] (اِمص)[اصیل بودن.
روانشناسی (حامص) دانش مطالعه و شناخت روان و مسایل مربوط به آن.
روانشناسی، اخلاق و جامعه‌شناسی، وجودشناسی
در روانشناسی، اصالت روان نظر کسانی است که معتقداند تصورات و پدیدارهای عقلی و افعال ارادی را نمی‌توان با پدیدارهای اندامی تفسیر کرد.
در علم اخلاق و جامعه‌شناسی، معنی اصالت روان این است که فرد و جامعه دارای دو هدف هستند. یکی از این اهداف متعلق به حیات حیوانی یا حیات مادی است. دیگری متعلق به حیات روحی محض، و این دو غایت متعارض یکدیگرند.
۳. در وجودشناسی Ontology اصالت روان نظریه کسانی است که میگویند در عالم هستی دو جوهر متمایز وجود دارد. یکی جوهر روحی که دو صفت تفکر و آزادی، ذاتی آن است.
دیگری جوهر مادی که امتداد و حرکت ذاتی آن است.
دیگر معانی
اصالت روان به این معنی هم به کار رفته‌است که: روح یا روان جوهر هستی است و حقیقت وجود هر چیزی عبارت است از روح ساری در وجود آن.
اصالت روان را به معنی روان مندی نیز استعمال کرده‌اند.
روحی و روحانی، به یک معنی، مترادف‌اند؛ مثلاً میگویند روحانیت نفس و مقصود از آن، جوهر مستقل جدا از بدن است.
نتایج
نتایج اصالت روان عبارت است از ۱- قول به بقای نفس بعد از مرگ ۲- قول به وجود خدا. ۳- قول به برتری ارزشهای روحی یا معنوی بر ارزشهای مادی.
منابع
ایدئالیسم (فلسفه)
خود
دوگانه‌انگاری
فلسفه ذهن
متافیزیک دین
مسئله ذهن-بدن
مفهوم‌های فلسفه ذهن
نظریه‌های متافیزیک
واژگان فلسفی | خداگرایی مکتبی است فکری که بر پایهٔ آن خدا توانایی انجام هر کاری را دارد و اصل و ریشه هر چیزی به خدا بر میگردد. خداگرایی خدا را مالک و آفریننده همه هستی می‌داند و خاستگاه و فرجام همه‌چیز معرفی می‌کند. در برخی از موارد خداگرایی در برابر انسان گرایی قرار داده شده‌است. به باور خداگرایی جهان از تنها ماده ساخته نشده‌است و چیزی فراتر از جسم و ماده نیز وجود دارد. جهانی فراطبیعی وجود دارد. در خداگرایی باور بر این است که روح وجود دارد.
منابع
ایزدان
باور و اصول دینی
مفاهیم خدا
فلسفه دین | برای کاربردهای دیگر این واژه، اکتوپلاسم را ببینید.
اکتوپلاسم (Ectoplasm؛ از ریشهٔ یونانی ektos به معنای بیرون و plasma به معنای چیز شکل گرفته یا تولید شده) واژه‌ای است در اسپیریتوالیسم که شارل ریشه استفاده کرد تا به ماده یا انرژی روحی اشاره کند که واسطه‌های روحی با ترشح آن باعث ظهور ارواح میشوند. به گفتهٔ آنان، اکتوپلاسم مرتبط با شکل‌گیری روح است. اکتوپلاسم نوعی حرکت برای احضار واقعی ارواح میباشد این ماده درون تمام افراد وجود دارد ولی در شخص مدیوم یا واسطه این ماده به ارواح کمک می‌کند تا بتوانند بهتر ظهور جسمانی پیدا کنند چون ارواح به صورت نور تجزیه‌ناپذیر هستند برای ظهور احتیاج به یک مادهٔ زمینی و سخت دارند به نام اکتوپلاسم.
اگرچه این اصطلاح در فرهنگ عامه رایج است، هیچ‌گونه شواهد علمی مبنی بر وجود اکتوپلاسم وجود ندارد، و بسیاری از نمونه‌های ادعایی، به‌صورت حقه‌هایی ساختگی ارائه شده‌اند.
منابع
Wikipedia contributors, "Ectoplasm (paranormal)," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ectoplasm_(paranormal)&oldid=674469619 (accessed September 18, 2015).
پانویس
ارواح
اصطلاحات فراهنجار
حیات‌گرایی
نوواژه‌های دهه ۱۸۹۰ (میلادی) | پوروشا ()، در آخرین سرودهای «ودا» خدای یگانه ای جلوه می‌کند که خالق و پروردگار جهانیان است و «پوروشا» نامیده شده‌است.
سانکهیا
در میان مکاتب فلسفی هند، فقط مکتب سانکهیا به‌طور خاص به مسئله آفرینش پرداخته و مسئله پیدایش درجات هستی، کیفیت اصول آفرینش، ارتباط این اصول بایکدیگر و سلسله مراتبی که براساس این اصول ایجاد شده را به‌طور مبسوط مورد بررسی قرار داده‌است.
به‌طور کلی مکتب سانکهیا ریشه کائنات و مادر خلقت را پراکریتی یا ماده اولیه می‌داند که بر اثر آمیزش با پوروشا (Purusha) یا روح، همه کائنات را به وجود می‌آید. بر طبق این مکتب، اساساً تار و پود عالم مبتنی بر فعل و انفعالات ماده اولیه و روح است.
سه اصل بزرگ مکتب سانکهیا
نطفه سه اصل بزرگ مکتب سانکهیا، یعنی اصل فاعل یا پوروشا، اصل منفعل یا پراکریتی و اولین موجودی که از امتزاج این دو پدید
می‌آید، یعنی عقل کل را میتوان در سرود آفرینش و تکوین ریگ ودا باز شناخت.
میمامسا
نظام فلسفی «میمامسا» دو واقعیتِ پوروشا (purussa) و پراکریتی (ماده نخستین) (prakrti) را واقعیت غایی می‌داند.
اوپانیشادها
مفهوم دیگری که از پوروشا در اوپانیشادها، دربارهٔ انسان مطرح شده، گاهی برابر با آتمن و به معنی قلب و روح است
منابع
ایزدان ودایی
مفاهیم فلسفی هندو | ۶۴۹ (میلادی) ششصد و چهل و نهمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۶۴۹ (میلادی) | ۶۹۴ (میلادی) ششصد و نود و چهارمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۶۹۴ (میلادی) | ۸۴۱ (میلادی) هشتصد و چهل و یکمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۸۴۱ (میلادی) | چشمگان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جوشین بخش خاروانا شهرستان ورزقان واقع شده‌است.
منابع
روستاهای شهرستان ورزقان | تشنوی روستایی است در شهرستان کوهرنگ، بخش بازفت، استان چهارمحال و بختیاری.
جستارهای وابسته
منابع
روستاهای شهرستان کوهرنگ |
26e96b38-dd84-4f7a-bd2a-24abe5490331 | ایدئالیسم | تئودور گمپرتس در اثر خود با عنوان متفکران یونان نظریهٔ پارمنیدس را قوی‌ترین سلاح در دست ماتریالیست‌های باستان می‌داند در حالی که خودِ نظریه ماده‌گرا نیست و از سوی دیگر از ستایش افلاطون، که بزرگترین مخالف ماده‌گرایی بود، از وی به عنوان «محترم‌ترین فیلسوفان پیش از وی» یاد می‌کند.نظریهٔ او (پارمنیدس) در دامن خود، دو برادر پرورده‌است که دشمن یکدیگرند، مذهب اصالت ماده و مذهب اصالت روح، این دو ضد آشتی‌ناپذیر در حوزهٔ مابعدالطبیعه، از ریشهٔ واحدی سر بر زده‌اند یعنی مفهوم دقیق جوهر، که گرچه ابداع فیلسوفان الئایی (پارمنیدس و پیروانش) نیست ولی به دست آنان از نظریهٔ مادهٔ نخستین بدرآورده شده و عرضه گردیده‌است. | نظریۀ پارمنیدس از چه کسی به عنوان محترم‌ترین فیلسوف یاد می‌کند؟ | false | {
"answer_start": [
177
],
"text": [
"افلاطون"
]
} | ایدئالیسم یا آرمان‌گرایی یا مینوگروی نام مجموعه‌ای از دیدگاه‌های فلسفی با این مدّعاست که ایده‌ها موضوع حقیقی معرفت هستند؛ ایده‌ها بر اشیا مقدم‌اند و این ایده‌ها هستند که امکانِ بودن را برای اشیا فراهم میکنند. بر مبنای این دیدگاه، ایده‌ها، هم از نظر معرفت‌شناختی و هم از نظر متافیزیکی اولویت دارند و واقعیت خارجی، آنچنانکه ما درک می‌کنیم، منعکس‌کننده فرایندهای ذهنی است. ایدئالیسم مدّعی نیست ذهن خالق ماده یا جهان مادی است. همچنین این دیدگاه، «فکر» را با «متعَلَّق فکر» یکی در نظر نمی‌گیرد، بلکه مدعی است جهان خارج را تنها با توسل به فرایند ایده‌ها میتوان درک کرد.
ایدئالیسم نقطهٔ مقابل رئالیسم (واقع گرایی یا اصل اصالت واقع) است که معتقدست برای شناخت حقیقت جهان بیرون، چندان نمی‌توان به ذهن انسان متّکی بود.
با اصطلاحات فلسفهٔ صدرایی ایدئالیسم یعنی، برای عاقل تنها معقول بالذات یا نفس‌الأمر دارای تأصل است، زیرا علم به عالم خارج، جز از مجرای معقول بالذات ممکن نیست و عالم خارج، از این حیث که معقول بالعرض است، متعَلَّق معرفت انسانی قرار نمی‌گیرد.
گونه‌های ایدئالیسم
ایدئالیسم در دوران باستان
تئودور گمپرتس در اثر خود با عنوان متفکران یونان نظریهٔ پارمنیدس را قوی‌ترین سلاح در دست ماتریالیست‌های باستان می‌داند در حالی که خودِ نظریه ماده‌گرا نیست و از سوی دیگر از ستایش افلاطون، که بزرگترین مخالف ماده‌گرایی بود، از وی به عنوان «محترم‌ترین فیلسوفان پیش از وی» یاد می‌کند.
فردریک کاپلستون مخالف این مقوله بود. وی میگوید: به نظر میرسد که بورنت بر حق باشد وقتی میگوید پارمنیدس بر خلاف آنچه بعضی گفتهاند پدر ایدئالیسم نیست. بر عکس تمام ماتریالیسم بر نظریه او دربارهٔ واقعیت متکی است؛ بنابراین به عنوان یک حقیقت تاریخی به نظر میرسد که پارمنیدس مادی مذهب بود و نه چیز دیگر. البته به نقل از پروفسور استیس گفته میشود که این امر مانع آن نمیشود که در فلسفه پارمنیدس تناقض غیرقابل رفعی وجود داشته باشد، به‌طوری که اگر چه یک ماتریالیست است، فکرش شامل نطفه‌های ایدئالیسم نیز هست. در جای دیگری از کاپلستون می‌خوانیم که وسوسه سخن گفتن از پارمنیدس به عنوان کسی که گویی خود یک ایدئالیست بوده مردود است. زیرا در نظر وی واحد حسی و مادی بوده‌است و نشان دادن وی به صورت یک ایدئالیست عینی قرن نوزدهم به منزله ارتکاب یک اشتباه تاریخی است. اگر پارمنیدس واحد را فکر قائم به خود معرفی کرده بود، بعید بود که افلاطون و ارسطو از ابن امر گزارشی ندهند، و سقراط آناکساگوراس را با اندیشه و مفهوم او از عقل یا نوس، نخستین فیلسوف هوشیار نمیافت.
در واقع این آناکساگوراس بود که با به‌کارگیری نوس ایدئالیسم را پایه‌گذاری کرد اما نتوانست مفهومی غیر مادی و غیر جسمانی برای آن بیان کند.
اولین فردی که با دیدگاه ایدئالیسم به عنوان پدر ایدئالیسم شناخته میشود افلاطون است.
ایدئالیسم آلمانی
رستاخیز ایدئالیسم با کانت و در آثار وی روی میدهد. در تاریخ فلسفه دورانی را که با کانت آغاز و با فیشته، شلینگ، و هگل ادامه می‌یابد، ایدئالیسم آلمانی می‌نامند. ایدئالیسم آلمانی را، از آن رو که واکنشی در برابر چالش پیش‌آمده از انقلاب فرانسه، و به منظور تجدید سازمان دولت و جامعه بر یک پایهٔ معقول، برای سازگاری نهادهای سیاسی و اجتماعی با آزادی و مصلحت فرد بود، نظریهٔ انقلاب فرانسه نامیده‌اند. ایدئالیسم | مبدل شود. او با این اندیشه خود، عنصر زمان را از هستی حذف می‌کند؛ و این یکی از اشکالات اساسی متافیزیک پارمنیدس است.
برای پارمنیدس روشن بود که طبیعت همواره دستخوش تغییرات است. او می‌دانست با حواس خود تغییرات را توضیح دهد ولی نمی‌توانست آنچه را عقل به او حکم می‌کرد منسجم سازد. به هر حال مشخص است که اگر قرار می‌بود او میان حواس و عقل یکی را برگزیند، عقل را انتخاب می‌کرد.
مقولهٔ معروفیست که «چیزی زا قبول می‌کنم که ببینم» ولی پارمنیدس حتی پس از اینکه چیزی را به چشم خود می‌دید، نمی‌پذیرفت. او معتقد بود که حواس تصویری نادرست از جهان به دست می‌دهند و این تصویر با آنچه عقل حکم می‌کند با هم سازگار نیستند.
پارمنیدس در منظومه «دربارهٔ طبیعت» با زبانی شاعرانه چنین سروده‌است:
«هرگز قبول مکن که نباشنده هست <> روح کنجکاوت را از این اندیشه دور نگاه دار!»
منظور پارمنیدس، این است که تنها جنبه و حوزه‌ای از وجود ثابت و دائمی و تغییرناپذیر، که قابل شناسایی و کشف است، «هست» بودن آن یا «هستی» آن است و هر چه تغییرپذیر و قابل دگرگونی هست، چون وجود حقیقی ندارد، پس «نیست» و فاقد «هستی» است.
حذف زمان از هستی در فلسفه پارمنیدس بر این مبنا بود که او زمان را هم مثل مکان و حرکت از شکل‌های ظاهری بروز هستی و نه ناشی از ماهیت و حقیقت آن می‌دانست و آن را حاصل توهم ذهن حسی نگر و سطحی بین ما می‌شمرد و در نتیجه برای آن حقیقتی بنیادین و گوهرین قائل نبود و برای همین هم شناخت عمیق هستی را فارغ از جلوه‌هایی چون زمان و حرکت می‌دانست.
هراکلیت
هراکلیت (۵۴۰–۴۸۰ ق. م) از هم عصران پارمنیدس بود. او از اهالی اِفه سوس (شهر افه سوس دومین شهر بزرگ یونان بود نزدیک میلتوس (ملطیه) قرار داشت) در آسیای صغیر، ترکیه کنونی به‌شمار می‌آمد. هراکلیت یا هراکلیتوس یا هراکلیتوس از معروفترین فیلسوفان پیش سقراطی است که فلسفه او را بسیاری از فلاسفه بزرگ غرب مورد توجه قرار داده‌اند از آن جمله میتوان به افلاطون، هگل، نیچه و هایدگر اشاره کرد.
از نیم قرن پیش از میلاد تا اکنون که ۲۰۰۰ و چند صد سال را در بر می‌گیرد، علم و فلسفه غرب تحت تأثیر نظرات هراکلیت قراردارد. در حالیکه او خود زیر تأثیر فلسفه متحرک و پویای شرق قرار داشت. سقراط می‌گفت، یک غواص دلی لازم است تا انسان کنجکاو بتواند جملات او را بفهمد. هگل، هراکلیت را روشنگری عمیق نامید که باعث تکامل آغازین و رشد کودکی علم فلسفه شد. نیچه می‌نویسد که آثار و نظریات هراکلیت هیچگاه کهنه نخواهند شد. به نظر مورخین سیر اندیشه بشر، افلاطون، هگل، مارکس، نیچه و فیلسوفان کلبی تحت تأثیر نظریات هراکلیت قرار گرفتهاند. گرچه قانون تضاد هراکلیت تأثیر مهمی روی هم عصران خود گذاشت، ولی آن نظر، بعدها بارها مورد سوء تفاهم نیز قرار گرفت و به غلط تفسیر شد. داروینیست‌ها سعی نمودند با تکیه بر آموزش تئوری مبارزه اضداد، پایه تئوریکی برای نظریات خود، ازجمله تئوری تکامل و تنازع بقا، بیابند. هراکلیت خود نیز از موضعی غیر دمکراتیک به انتقاد از بعضی از نظریات روشنفکران زمان خود مانند: دمکریت، فیثاغورث، هومر و هزوید پرداخت.
هراکلیتوس تفاوتی عمده با سه فیلسوف طبیعی میلتوسی (ملطیی) داشت. | پارمنیدس (به انگلیسی: Parmenides؛ به ) یکی از گفتگوهای افلاطون است. این گفتگو به‌عنوان یکی از چالش‌برانگیزترین و معمایی‌ترین گفتگوهای افلاطون است. ظاهراً پارمنیدس روایتی از ملاقات دو فیلسوف بزرگ مکتب الئایی، پارمنیدس و زنون الئایی، و سقراط جوان است. مناسبت این جلسه، خواندن رساله‌ای توسط زنون در دفاع از مونیسم پارمنیدسی در برابر آن دسته از طرفداران کثرت‌گرایی بود که ادعا می‌کردند فرض پارمنیدس باعث ایجاد پوچی‌ها و تناقضات غیرقابل تحمل میشود. گفتگو در خلال دیداری بین پارمنیدس و زنون الئایی در شهر زادگاه سقراط در آتن انجام میشود. این مکالمه از نظر زمانی قدیمی‌ترین گفتگو است زیرا سقراط تنها نوزده سال دارد.
اکثر محققان موافقند که این گفتگو مکالمات تاریخی نیست و به احتمال زیاد ساخته ذهن افلاطون است.
جستارهای وابسته
گفتگوهای افلاطون
پانویس
ادبیات فلسفه دین
فلسفه دین
کتابهای منتقد دین
مکالمات افلاطون
مکالمات سقراط | پارمنیدس فیلسوف پیشاسقراطی بود. غالباً گفته میشود که پارمنیدس علم منطق را ابداع کرده‌است ولی آنچه او واقعاً ابداع کرده‌است، علم مابعدالطبیعه مبتنی بر منطق بود.
زندگی
پارمنیدس در الئا واقع در جنوب ایتالیای امروز، بین سالهای ۵۱۵–۵۴۰ ق. م به‌دنیا آمد و حدود سالهای ۴۴۶–۴۷۰ ق. م درگذشت.
ظاهراً او مردی اشراف‌زاده بوده و در قانون‌گذاری شهرش الئا، سهیم بوده‌است. پارمنیدس همچنین به طبیب چهارم معروف است.
اگرچه دیدگاهی وجود دارد که کسنوفانس را بنیانگذار مکتب الئا دانسته‌است، اما به‌دلیل نبودن شواهد کافی، عمدتاً پارمنیدس را بنیانگذار مکتب الئا می‌دانند.
شیوه تدریس و نگارش
برخلاف هراکلیتوس که مبهم و رازوار سخن می‌گفت، پارمنیدس به فهم افراد از افکارش بسیار اهمیٌت می‌داد. وی اندیشه‌های فلسفی خود را به نظم کشید. این اشعار مشتمل بر یک «مقدمه» و دو بخش به نامهای «راه حقیقت» (way of truth) و «راه ایمان یا عقیده» (way of belief or opinion) میباشد.
آراء
معرفت‌شناسی
پارمنیدس عقل را تنها منبع شناخت برای بشر می‌دانست و منکر نقش حواس در شناخت بود.
مابعدالطبیعه
پارمنیدس نیز همچون فلاسفهٔ پیش از خود، مجذوب این پرسش شده بود که بنیاد جهان چیست. پارمنیدس نخستین فیلسوفی است که در پاسخ به این پرسش، «وجود» یا «موجود»، (being) را به عنوان بنیاد و اصل معرفی می‌کند.
وجود علتی ندارد، همیشه بوده و تا همیشه خواهد بود. نه از وجود برمی‌خیزد و نه از لاوجود. پارمنیدس در این باره میگوید:
«چه پیدایشی برای موجود جستجو خواهی کرد؟ چگونه و از کجا پرورده شده؟ اجازه نخواهم داد که بگویی یا بیندیشی که از ناهستنده پدید آمده‌است.»
به نظر پارمنیدس، از آنجا که وقتی می‌اندیشیم دربارهٔ چیزی می‌اندیشیم، و وقتی که نامی را به کار می‌بریم، آن نام متعلق به چیزی است؛ پس لازمست که هم اندیشه و هم زبان موضوعاتی خارج از خود داشته باشند؛ و چون می‌توانیم در هر زمان که بخواهیم دربارهٔ چیزی بیندیشیم، یا از چیزی نام ببریم، پس هرچه بتواند اندیشیده شود، یا درباره‌اش سخنی گفته شود، باید در هر زمانی وجود داشته باشد؛ یعنی اندیشه تنها به هستی تعلق می‌گیرد و هستی نیز که در زمان نامتناهی است. در نتیجه تغییر و تغیٌر نمی‌تواند صورت بگیرد؛ زیرا که تغییر به وجود آمدن و از میان رفتن چیزهاست.
«نیستی» و «نبودن» وجود ندارد. هرآنچه هست، فقط «هستی» و «بودن» است. «شدن» در برابر «بودن»، به معنای «نبودن» و سرباز زدن از بودن است؛ و این منطقاً محال است. حرکت نیز به همین دلیل ناممکن است، چرا که لازمهٔ حرکت، بودن فضای تهی یا خلأ است تا جسم بتواند در آن حرکت کند. اما خلأ که بنا به تعریف، نیستی است و ممکن نیست وجود داشته باشد. پس امکان ندارد که حرکت وجود داشته باشد. پارمنیدس می‌گفت لازمهٔ تعریف تغییر و حرکت، تعریف چیزی است که وجود ندارد و این کار منطقا محال است.
پس عالم حس هم که بنا به تعریف در تغییر و جنبش است، وجود ندارد و فریب و سرابی بیش نیست. تنها چیزی که بودنش منطقاً ممکن است، هستی محض است.
پارمنیدس اما وجود و هستی را مادی؛ و در مکان متناهی می‌دانست و آن را به شکل یک کره در نظر میگرفت.به موجب تعالیم پارمنیدس موجود کلی است یگانه، نامتحرک، بدون انتهای زمانی، که کاین نشده‌است و فاسد نمیشود، مطلقاً | مکتب الئایی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین مکاتب فلسفی پیشاسقراطی بود. پارمنیدس که مهمترین فیلسوف این مکتب به‌شمار می‌رود، شالودهٔ تفکّر الئاییان را تأکید بر دوگانگی میان حقیقت و ظاهر، و غیرقابل اطمینان بودن حواس قرار می‌داد. در مکتب الئایی هیچ خلقی نمی تواند وجود داشته باشد، زیرا وجود نمی‌تواند ناشی از عدم باشد، زیرا یک چیز نمی‌تواند از چیزی متفاوت ناشی شود. این مکتب تغییر را ناممکن می‌پنداشت؛ و واقعیت را تنها در بودن می‌دید پس از او زنون با طرح پارادوکس‌هایی در مقام دفاع از این عقیده برآمد.
الئا نام شهری باستانی در ایتالیا میباشد این مکتب در آنجا چشم وا کرد و زنون الئایی و پارمنیدس در این شهر متولد شده بودند.
مکتب الئایی از ثمربخش‌ترین فلسفه‌های باستان برای علم و ریاضیّات بود؛ چرا که مستقیماً راه به نظریهٔ اتمی قدیم برد و قرن‌ها بعد، پس از تحوّلی اساسی به هیئت نظریهٔ اتمی جدید درآمد. از سوی دیگر، تلاش برای حل پارادوکس‌های زنون نیز موجب پیشرفتهای بسیاری دربارهٔ سری‌های واگرا به صفر در ریاضیات گردید.
جستارهای وابسته
فلسفه پیشاسقراطی
فلسفه یونان باستان
تاریخ فلسفه
پانویس
متافیزیک‌پژوهان
مکتب‌های فلسفی پیشاسقراطی
یگانه‌گرایی | چاره‌ای جز این ندارد که متوسل به فلسفه شود. چرا که:
در روش تفکر دینی، «نقل» بر «عقل» حاکم میشود و «من»ها امکان قد علم کردن در مقابل بنیان‌گذاران دینی را نمی‌یابند. «عقل» در مقابل احکام و اعتقادات و ارزشهای دینی در حد یک «ابزار توجیه گر» تنزل پیدا می‌کند و امکان بیان آزادانه پیدا نمی‌کند.
نکتهٔ قابل توجه دیگر در فلسفهٔ آناکسیمنس، همانندیی است که میان «هوا» و مفهوم «خدا» وجود دارد. آناکسیمنس میگوید: «هوا»، خداست. وی علت همهٔ موجودات را به هوای نامحدود نسبت داده. او نه وجود خدایان را نفی کرده و نه دربارهٔ آنها خاموش مانده‌است، با وجود این معتقد نبود که هوا ساختهٔ خدایان است، بلکه خود خدایان نیز از هوا به وجود آمده‌اند.
خدایان مطرح در یونان باستان دارای یک خدا به عنوان فرمانروا بودند که در اصطلاح دینی آن را «زئوس» می‌نامیدند، در نزد آناکسمینس این خدای فرمانروا «هوا» یا همان «آئرا» است.
از نظر آناکسیمنس زمین مسطح است و در اثر انقباض هوا به وجود آمده و خود زمین سوار بر هوا است و تکیه بر هوا دارد و هوا را یک امر متعین و دارای هویت می‌داند. شاید آناکسیمنس در مورد اینکه هوا نگهدارندهٔ آسمان و زمین است، تحت تأثیر وضعیت تنفسی انسان بوده‌است. یعنی همانطوریکه نفس (دم یا بازدم) بدن را به‌طور مسلطانه احاطه کرده و عامل حفظ و نگهداری آن میباشد، هوا نیز جهان را مسلطانه احاطه کرده و عامل حفظ و نگهداری آن است. پس به عقیدهٔ ایشان چیزی بجز هوا نمی‌تواند عامل حیات و پیدایش موجودات باشد.
مسئلهٔ تغییر و حرکت
تالس، آناکسیماندروس و آناکسیمنس معتقد بودند که همه چیز از یک ماده اولیه به وجود آمده‌است. اما جان مسئله در این است که این مادهٔ اولیه چگونه ناگهان تغییر کرده و به چیزی دیگری تبدیل شده‌است؟ عقاید فلاسفه معروف همین دوران پارمنیدس، هراکلیتوس، امپدوکلس، آناکساگوراس و دموکرایتوس، پیرامون این مسئلهٔ مهم:
پارمنیدس
پارمنیدس (۵۴۰–۴۸۰ ق. م) معروفترین فیلسوف الئایی حدود(۵۴۰–۴۸۰ ق. م) به مسئله تغییر و تبدیل ماده توجه داشت و نخستین کسی ست که دربارهٔ متافیزیک بحث کرده‌است. پارمنیدس متافیزیک خود را در اثرش با نام «دربارهٔ طبیعت» که به شرح شهودی پرداخته که دربارهٔ هستی برایش ییش آمده بود، پی ریزی کرده‌است. او معتقدبود که هر چه هست همیشه بوده‌است. یونانیان از قبل معتقد بودند که هرچه در جهان وجود دارد، همیشه وجود داشته‌است. پارمنیدس که اهل شهر الئا در جنوب ایتالیا که در آن ایام از مستعمرات یونان به‌شمار می‌رفت و در جمع دیگر از فیلسوفان الئایی معروفترین شان بود برین باور بود که هیچ چیز نمی‌تواند از هیچ به وجود آمده باشد و آنچه هست نمی‌تواند به هیچ مبدل شود.
پارمنیدس به این هم اکتفا نکرده به تجسس خود در طبیعت ادامه داد و سر انجام به این باور رسید شی، وجود ویا هستی پایدار بوده و تغییر و دگرگونی را در آن راه نیست، همچنان که نیستی ای برای هستی وجود ندارد. یعنی که تغییر واقعی امکان‌پذیر نیست و هیچ چیز نمی‌تواند به چیزی دیگر جز آنچه هست مبدل شود. او با این اندیشه خود، عنصر زمان را از هستی حذف می‌کند؛ و این یکی از اشکالات اساسی متافیزیک پارمنیدس است.
برای پارمنیدس روشن بود که طبیعت همواره دستخوش تغییرات است. | زایمان پدیده‌ای طبیعی است. به همین ترتیب انسان‌ها نیز می‌توانند با استفاده از عقل خود، واقعیت‌های فلسفی را دریابند. اگر انسان از «عقل» بهره بگیرد چیزی از درون خود به کار برده‌است. سقراط با بهره‌گیری از نقش فردی که هیچ نمی‌داند مردم را مجبور می‌کرد که از عقل خود استفاده کنند. او خود را نادان یا دست کم نادان‌تر از آنچه بود نشان می‌داد. این رفتار او را استهزای سقراطی می‌نامند.
هدف سقراط این بود که باکمک پرسش‌های دیالوگی اش، اصول اخلاقی را به شنونده منتقل کند. او می‌گفت، هنر قابله گی دیالکتیک، در بحث باعث تولد و کشف حقیقت میشود. سقراط می‌کوشید با کمک تمام تکنیک‌های سخنوری و منطق دیالکتیک، شرکت کنندگان دربحث را به تعمق بکشاند.
فیلسوفی به نام سیسرون چند قرن بعد از آن دوره گفته‌است که سقراط فلسفه را از آسمان به زمین فرود آورد. فلسفه را به خانه‌ها و شهرها برد و فلسفه را واداشت به زندگی و به اخلاقیات و خیر و شر بپردازد.
سقراط هم عصر سوفیست‌ها بوده‌است. او مانند آنان و بر خلاف دیدگاه فلاسفه طبیعت‌گرا به مسئله انسان و زندگی آدمی می‌پرداخت. اما سقراط خود را سوفیست یا به عبارت دیگر صاحب معرفت نمی‌دانست، حتی خود را معلم هم نمی‌دانست. سقراط به معنی واقعی کلمه خود را فیلسوف می‌نامید. فیلسوف در واقع کسی است که «دوستدار معرفت» باشد کسی که حاضر است به خاطر معرفت جان خود را از دست بدهد. اعتراف به جهل مبدأ فلسفه سقراط محسوب میشود. بدین مفهوم که «داناترین فرد کسی است که می‌داند که نمی‌داند.».
سقراط می‌گفت:خود را بشناس. اگر ذهن و فکر متوجه خود نباشد و خود را نیازماید، فلسفه واقعی تحقق نخواهد یافت. وی معتقد بود که طبیعت خارجی اشیا (افکار فیلسوفانی نظیر پارمنیدس، زنون، فیثاغورس) خوب است اما فیلسوف موضوعی بسیار جالب و شایسته‌تر از از درختان و احجار و ستارگان داردکه نظر دقتش را جلب کند و آن روح انسانی است انسان چیست و چه می‌تواند باشد؟.
برای سقراط مهم بود که بتواند، مبنای برای معرفت آدمی بیابد. او معتقد بود که این بنیان در عقل انسان جای دارد. اعتقاد راسخ سقراط به عقل انسان سبب میشود که بتوان او را خرد گرا دانست. سقراط بر خلاف سوفسطاییان که به درک درست و مطلقی از حقیقت اعتقاد نداشتند قصد داشت که فلسفه خود را بر پایه‌ای محکم بنا کند.
سقراط معتقد بود کسی که بداند چه چیزی خوب است، خوب هم عمل می‌کند و معرفت درست به عمل صحیح منجر میشود. کسی که اعمالش نیک باشد به انسان واقعی مبدل میشود. اشتباهات ما به آن خاطر است که درست را تشخیص نمی‌دهیم و به همین دلیل باید همواره در تلاش دستیابی به دانش بیشتر باشیم. سقراط همیشه سعی داشت مشخص کند چه چیزی حق و چه چیزی ناحق است. او بر خلاف سوفیست‌ها معتقد بود که تشخیص حق از ناحق در شعور آدمی نهفته‌است و نه در اجتماع.
سقراط به این باور بود که همه مردم با استفاده از شعور شان می‌توانند واقعیت‌های فلسفی را درک کنند. او می‌گفت که یک برده نیز می‌تواند همانند یک اشراف‌زاده به کمک شعور خود مسایل فلسفی را حل کند. سقراط شعور زن و مرد را نیز به یک اندازه می‌دانست.
قبلاً اشاره کردیم که سوفیست‌ها | میگوید:
گاتلیب نیز نظر مشابهی با گاتری دارد. وی میگوید هراکلیتوس هیچ شباهتی با پیشینیان نداشت و پیرو هیچ مکتبی نبود. گاتلیب میگوید با آنکه هراکلیتوس در مورد عناصر طبیعی بخشی از شیوهٔ گفتارِ میلتوسیان را به‌کار برد، اما انگیزه‌های هراکلیتوس با انگیزه‌های فیلسوفان میلتوس بسیار متفاوت بود، و خصوصیاتش وی را از فیلسوفان میلتوسی و فیثاغورس متمایز می‌کرد.
هگل برخلافِ دیگر پژوهشگران، ترتیبِ تاریخیِ هراکلیتوس و پارمنیدس را به شکل دیگری روایت می‌کند. وی معتقد بود که هراکلیتوس پس از پارمنیدس می‌زیسته و تاکیدش بر تغییر و تحول، در واقع برابرنهاد و اعتراضی در مقابل فلسفهٔ پارمنیدس است، که بر هستی استوار بوده‌است. اما کاپلستون این گفتهٔ هگل را غلط می‌داند و میگوید پارمنیدس از آنجا که منتقد هراکلیتوس است، پس از وی می‌زیسته‌است. گاتری نیز در پاسخ به راینهارت، که وی نیز پارمنیدس را پیش از هراکلیتوس قرار میدهد، میگوید پارمنیدس پس از هراکلیتوس می‌نوشت و شعرهایش ارجاعاتی کمرنگ به هراکلیتوس دارد. درویشی نیز همین استدلال را به‌کار می‌گیرد و شعر زیر را از پارمنیدس نقل می‌کند:
درویشی همچنین میگوید با توجه به تاریخ شکوفا شدنِ پارمنیدس، زمانی که او پرداختن به فلسفه را آغاز کرده، چندین سال از مرگِ هراکلیتوس گذشته بوده‌است.
تأثیرِ آیین‌های ایرانیان
توجه ویژه‌ای که هراکلیتوس به آتش داشت، احتمالِ تأثیرپذیریِ هراکلیتوس از ایرانیان یا زرتشتیانِ ایرانی را تقویت می‌کند. این نکته نیز قابل توجه است که قدیمی‌ترین متنِ یونانی که در آن به مغ‌ها اشاره می‌کند از آنِ هراکلیتوس است، آنجا که میگوید:
کارل پوپر در خوانشِ خود از فلسفهٔ هراکلیتوس در چند مورد، به احتمال تأثیرپذیریِ هراکلیتوس از ایرانیان اشاره کرده‌است. ویل دورانت حتی معتقد است که «لوگوسِ» هراکلیتوس همان «سپنت مینو» ای است که در یسنا از آن یاد شده‌است؛ و در اصل معنایِ آن خردِ خداوندی بوده‌است. پژوهش‌گرانِ دیگری لوگوس را «اهونه‌وئیریه» یا «وهومنه» می‌دانند.
داریوش درویشی برخلاف دیگران «اشه» را دارایِ نزدیکترین شباهت با لوگوسِ هراکلیتوس می‌داند؛ چراکه اشه نمادی از سامانِ جهانی، قانونِ ایزدی و نظمِ اخلاقی است. وی با توجه به اینکه نمایندهٔ این‌جهانیِ اشه، آتش میباشد؛ اشه را با لوگوس برابر می‌گیرد، و آتشِ هراکلیتوس را نیز متأثر از آن می‌داند.
تأثیر بر دیگران
آزبرن معتقد است هیچ فیلسوفی میان فیلسوفان پیش از سقراط، به اندازهٔ هراکلیتوس، تأثیری با این عمق بر فیلسوفان پس از خود نداشته‌است به شکلی که همهٔ آن متفکران، خود را وامدار و پایبند راستین عقاید و نبوغ او بدانند.
امپدوکلس
نظریات امپدوکلس از بسیاری جهات با نظرات هراکلیتوس شباهت داشت و بخشی از فلسفه‌اش وام‌گرفته از فلسفهٔ هراکلیتوس بود. امپدوکلس به‌جای یک عنصر، هر چهار عنصرِ آب، آتش، خاک و هوا را به عنوان عناصر نخستین معرفی کرد (البته وی واژهٔ عنصر را به کار نبرده‌بود). وی معتقد بود که هم‌کنشی میانِ این چهار عنصر عاملِ بوجودآمدنِ تمامیِ پدیده‌های جهان است. البته او برخلاف هراکلیتوس، تنها ستیز را عامل تغییر و تبدل ندانست، بلکه مهر را نیز در این تغییرات داخل کرد. به عقیدهٔ او این عناصر بر اثرِ مهر به یکدیگر می‌پیوند و چیزهایِ گوناگون پدیدمی‌آورند، از طرفی همین عناصر بر اثر ستیز از یکدیگر جدا شده، پراکنده میشوند، و باعثِ از میان‌رفتنِ چیزها میشوند.
افلاطون
تفکرات هراکلیتوس در افلاطون نیز نفوذ کرد، چنانکه میتوان او را شاگردِ مستقیمِ سقراط و | چاسماتوفیلوم نام یک سرده از تیره علف‌فرشیان است.
منابع
پیوند به بیرون
گیاگان آفریقای جنوبی
علف‌فرشیان | بسیار محترم (به )، عنوانی تجلیلی است که به طور سنتی به اشخاص و نهادهای جمعی خاصی در بریتانیا پسااستعماری، کانادا، استرالیا، نیوزیلند،برخی دیگر از کشور های قلمروی همسود، کشور های انگلیسی‌زبان کارائیب، موریس و گاهی در جاهای دیگر گفته میشود.
این عنوان انواع مختلفی دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:
محترم
محترم‌ترین
شریف‌ترین
جستارهای وابسته
عنوان (خطاب کردن)
اشکال خطاب‌کردن در بریتانیا
منابع
عنوان‌ها |
8f99a176-35ec-43cd-af7e-6bf17cc5aff2 | ترجمه | نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند. | چه چیزی در دورۀ ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"نهضت ترجمه و نشر کتاب"
]
} | مظفرالدین‌شاه قاجار (۳ فروردین ۱۲۳۲ – ۱۲ دی ۱۲۸۵) از ۱۲۷۵ تا ۱۲۸۵ پنجمین شاه ایران از دودمان قاجار بود. وی پس از کشته‌شدن پدرش ناصرالدین‌شاه به دست میرزا رضا کرمانی و پس از نزدیک به ۴۰ سال ولایت‌عهد، به پادشاهی رسید و از تبریز به تهران آمد. در جریان جنبش مشروطه، برخلاف کوشش‌های صدراعظمش عین الدوله، با مشروطیت موافقت کرد و فرمان مشروطیت را امضا نموده و تنها ده روز پس از امضای قانون اساسی درگذشت. وی به خاطر همین اقدامات در تاریخ ایران به «شاه مشروطه» مشهور است. وی آخرین پادشاه ایران است که در داخل کشور درگذشته است.
زندگی
تولد و خانواده
مظفرالدین میرزا در ۱۲ جمادی‌الثانی ۱۲۶۹ ه.ق در تبریز زاده شد. پدرش ناصرالدین‌شاه و مادرش شکوه‌السلطنه، دختر فتح‌الله میرزا شعاع‌السلطنه سی و ششمین پسر فتحعلیشاه، بود. مظفرالدین میرزا پسر بزرگ ناصرالدین‌شاه نبود. قبل از او، سه تن از برادرانش به ولایتعهدی برداشته شده بودند که همگی در خردسالگی درگذشتند؛ سلطان محمود میرزا (درگذشته ۲۵ جمادی‌الثانی ۱۲۶۵) معین‌الدین میرزا (درگذشته ۲ ربیع‌الاول ۱۲۷۳) و محمدقاسم میرزا (درگذشته ۱۲۷۴). علاوه بر اینان، مسعود میرزا ظل‌السطان (پسر ناصرالدین‌شاه از عفت السلطنه) نیز ۳ سال از مظفرالدین میرزا بزرگتر بود اما چون مادرش از سلسله قاجار نبود، شانسی برای ولایتعهدی نداشت. مظفرالدین میرزا در سال ۱۲۷۷ ه. ق، زمانی که هشت ساله بود، به حکومت آذربایجان منصوب شد. یک سال بعد، در ذیحجه ۱۲۷۸ ه.ق ناصرالدین‌شاه رسماً او را ولیعهد خود اعلام کرد.
ولایتعهدی
مظفرالدین میرزا به همراه عزیزخان مکری سردار کل راهی آذربایجان شده بود و عزیز خان به نیابت از او آن ولایت را اداره می‌کرد. در واقع شاهزاده خود در اداره امور شخصاً دخالت نمی‌کرد و پیشکاری از تهران به آنجا فرستاده میشد. بین سالهای ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۹ ه.ق این امر برعهده حسنعلی‌خان گروسی امیرنظام بود. بعدها، در اواخر عهد ناصرالدین‌شاه، شاهزاده عبدالمجید میرزا عین‌الدوله پیشکاری آذربایجان یافت. از دیگر نزدیکان مظفرالدین میرزا در دوره ولایتعهدی، عبدالحسین میرزا فرمانفرما، حسین پاشا خان امیربهادر جنگ (رئیس کشیکخانه) و میرزا محمودخان حکیم‌الملک (طبیب ولیعهد) بودند. نیز یک سید به نام سید بحرینی در میان همراهان ولیعهد بود که گفته میشد ادعیه و اذکار او مظفرالدین میرزا را از «حوادث و بلایای طبیعی» حفظ می‌کند.
از حوادث مهم دوره ولایتعهدی مظفرالدین میرزا، ماجرای شیخ عبیدالله نهری، رهبر قیام کردها در عثمانی، بود. تاخت و تاز شیخ عبیدالله در سال ۱۲۹۷ ه.ق به نواحی شمالغرب ایران که منابع رسمی دولت «فتنه» خوانده‌اندش، در حوزه حکمرانی ولیعهد صورت گرفت؛ ولیعهد برای مقابله با او نیرو فرستاد اما شکست خوردند. بی‌اطلاعی مظفرالدین میرزا از سیر اتفاقات و شکست قشونش، شاه را سخت نسبت به او بی‌میل کرد تا بدان جا که به تهرانش احضار و در آنجا به او بی‌اعتنایی کرد. حتی شایع شد که قصد دارد مظفرالدین میرزا را از ولایتعهدی بردارد و ظل‌السلطان را به جای او نشاند. هر چند نهایتاً چنین نشد.
مظفرالدین میرزا در دوره ولایتعهدی با تحصیل‌کردگان و اصلاح طلبان عهد ناصری در ارتباط بود. نیز تفکرات تجددطلبانه داشت و خواستار ترقی ملت بود. مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدوله — مهندس و معدن‌شناس تحصیل‌کرده در برلین — داماد ولیعهد بود. میرزا یوسف‌خان مستشارالدوله، نویسنده رساله یک کلمه و از رجال اصلاح‌طلب، در ۱۳۰۶ ه.ق نامهای به او | آنها به ۳/۴ گرم کاهش یافته بود. دو بار کاهش وزن سکه‌ها در مدت حکومت فتحعلی شاه می‌تواند نشاندهنده وجود وضعیت نامناسب اقتصادی و در نتیجه کاهش برابری واحد پول رسمی در برابر طلا باشد.
سکه‌های پنج تومانی نیز در این دوره ضرب شده که جنبهٔ رایج و متداول نداشته‌اند.نکته دیگر آنکه نخستین سکه تصویری بعد از انقراض شاهنشاهی ساسانی در ایران، سکه یک تومانی تصویری فتحعلی شاه با وزن ۳/۳۴ گرم است که وی را نشسته بر تخت طاووس نقش نشان میدهد. با توجه به نایاب بودن این نوع از سکه یک تومانی، احتمالاً هدف از ضرب آنها برای استفاده‌های رایج و متداول نبوده‌است.
محمد شاه
سکه‌های یک تومانی محمدشاه قاجار حامل عبارت «شاهنشه انبیا محمد» در روی خود هستند. وزن سکه طلای یک تومانی در این دوره ۳/۸ گرم بوده‌است.
ناصرالدین شاه
در دوره ناصرالدین شاه و با آغاز سفرهای شاه ایران به اروپا، ضمن آشنایی شاه با پیشرفتهای صنعتی در این قاره زمینه ورود دستگاه ضرب سکه به ایران فراهم شد. در نتیجه سکه‌های این دوره به دو صورت چکشی و ماشینی دیده میشوند.
سکه‌های چکشی ناصرالدین شاه عموماً دارای عنوانی مشابه سکه‌های فتحعلی شاه هستند: «السلطان بن السلطان ناصرالدین شاه قاجار». وزن سکه یک تومانی چکشی ناصرالدین شاه ۳/۴ گرم است. همچنین در این دوره سکه‌هایی با تصویر نیمرخ چپ شاه در روی سکه طراحی و ضرب شده‌اند، به دلیل ضعف طراحی در چهره شاه و عدم رعایت جزئیات و ظرافت در طراحی، این سکه‌ها در بین مجموعه داران به سکه‌های کاریکاتوری معروفند. سکه ده تومانی نیز از این دوره بدست آمده که دارای تصویر شیر و خورشید نشسته در پشت سکه میباشد که نایاب بودن آن نشان میدهد که از سکه‌های رایج نبوده‌است.
ضرب سکه‌های طلای ماشینی یک تومانی ناصرالدین شاه از سال ۱۲۹۳ قمری و با همان وزن ۳/۴۵ گرم آغاز گردید. این سکه‌ها در روی خود دارای عنوان شاه به‌صورت «خسرو صاحبقران ناصرالدین شاه غازی» بودند و در پشت خود تصویر شیر و خورشید را داشتند. از سال ۱۲۹۷ هجری تصویر سه رخ شاه جای عنوان او را بر روی سکه گرفت و وزن سکه‌های یک تومانی به ۲/۸۷ گرم کاهش یافت. عنوان شاه نیز در پشت سکه و به‌صورت «السُّلطان ناصرالدین شاه قاجار» جایگزین تصویر شیر و خورشید گردید. در این دوره نیز نظیر دوران فتحعلی شاه سکه‌های مناسبتی ضرب شده‌اند. این سکه‌ها بمناسبت سی امین سال سلطنت، سفر شاه به اروپا، پنجاهمین سال سلطنت و کشف معدن طلا و … طراحی و ضرب شده‌اند،
سکه دو تومانی ماشینی ناصرالدین شاه شاید نخستین سکه ای باشد که دارای عبارت تومان بر روی خود است. این سکه با وزن ۶/۵ گرم برای نخستین بار در سال ۱۲۹۵ قمری و با عیار ۰/۹۰۰ ضرب گردید.
در دورهٔ حکومت ناصرالدین شاه سکه‌های ده و بیست و پنج تومانی نیز ضرب شده‌اند که رایج نبوده و به مناسبت‌هایی به افراد خاص اعطا شده‌اند.
مظفرالدین شاه
نخستین سکه‌های مظفرالدین شاه نیز حامل عنوان او به‌صورت «السلطان مظفرالدین شاه قاجار» در رو و تصویر شیر و خورشید در پشت خود هستند. سکه‌های یک تومانی تصویری مظفرالدین شاه از سال ۱۳۱۶ قمری طراحی و با حفظ وزن ۲/۸ گرم وارد چرخه شدند.
تنها سکه دو تومانی بمناسبت | چهل مقام یا چهل دختران، نام کوهی واقع در شمال شرقی شیراز میباشد. روایت است که کریم خان زند سنگی را درآنجا گذاشته‌است که اکنون به آرامگاه شاه شجاع مظفری (یکی از فرماندهان پیشین فارس) معروف میباشد.
منابع
ساختمان‌ها و سازه‌ها در شیراز | ناصرالدین میرزا ناصری (۱۲۷۵ تبریز - ۱۳۵۶ اروپا) فرزند مظفرالدین‌شاه قاجار مالک عمده، والی خراسان، و نماینده مجلس بود.
همزمان با درگذشت ناصرالدین‌شاه به دنیا آمد. مادرش حضرت علیا دختر فیروز میرزا فرمانفرما فرزند عباس میرزا نایب‌السلطنه (ولیعهد فتحعلیشاه) بود. در اواخر سلطنت پدرش مظفرالدین‌شاه که او ده سال بیشتر نداشت، عبدالمجید میرزا عین‌الدوله صدر اعظم وقت و مادرش حضرت علیا (اشرف ملک خانم سرورالسلطنه) و بستگانش تلاش نافرجامی کردند که او را به جای برادر ناتنی‌اش محمدعلی میرزا به تخت بنشانند.
هنگامی که احمدشاه به سلطنت رسید، ناصرالدین میرزا که عمو اما هم‌سن و سالش بود، همدرس او شد. مدتی هم در اروپا تحصیل کرد. وقتی احمدشاه به سن قانونی رسید و مستقلاً فرمانروایی را آغاز کرد، ناصرالدین میرزا را که هجده ساله بود، والی خراسان کرد.
ناصرالدین میرزا پس از پایان والی‌گری‌اش در خراسان، به دور از سیاست به اداره املاک وسیعش در آذربایجان پرداخت و گاه در تهران و گاه در اروپا به سر می‌برد تا اینکه در سال ۱۳۲۵ احمد قوام‌السلطنه نخست‌وزیر وقت، حزب دموکرات را تأسیس و ناصرالدین میرزا را عضو شورای عالی آن کرد.
سال بعد، ناصرالدین میرزا به نمایندگی تبریز به مجلس شورای ملی رفت اما با پایان دوره نمایندگی‌اش بار دیگر سیاست را ترک گفت و به کار ملک‌داری‌اش بازگشت. ناصرالدین میرزا مردی ثروتمند، باسواد، خوشگذران، جدی و کتاب‌دوست و اهل بذل و بخشش توصیف شده است.
عبدالحسین میرزا فرمانفرما، رجل برجستهٔ دورهٔ قاجار دایی ناصرالدین میرزا و دکتر محمد مصدق پسر عمه اش بود.
پانویس
اهالی تبریز
درگذشتگان ۱۳۵۶
زادگان ۱۲۷۵
نمایندگان تبریز در مجلس شورای ملی
نمایندگان دوره پانزدهم مجلس شورای ملی | درجه چهار ستاره معمولاً متعلق به ارشدترین فرماندهان در نیروهای مسلح است، که رتبه‌های نظامی چون دریابد، ارتشبد، یا فرمانده ارشد هوایی دارند. این عنوان در اصل در نظامنامه ناتو آمده ولی در بعضی کشورهای غیر از ناتو هم به کار می‌رود.
جستارهای وابسته
ارتشبد
منابع
افسران چهارستاره
درجات نظامی | شکوه‌السلطنه (زاده ۱۲۵۲ه.ق –درگذشته ۱۳۰۹ه.ق)، ملکه ایرانی از دودمان قاجار؛ ایشان سومین همسر عقدی ناصرالدین شاه، مادر مظفرالدین شاه و دختر شاهزاده فتح‌الله میرزا شعاع‌السلطنه(سی و شمشمین پسر فتحعلی شاه) بود.
زندگینامه
پدرش فتح‌الله میرزا شعاع‌السلطنه پسر سی و ششم فتحعلیشاه قاجار و مادرش شهربانو خانم دختر ابراهیم‌خان قاجار قوانلو بود. او در دوازده سالگی به عقد ناصرالدین شاه درآمد. حاصل این ازدواج دو فرزند بود، نخست مظفرالدین‌میرزا و دیگر دختری به نام زینت‌الدوله که در نه ماهگی درگذشت.
شکوه‌السلطنه در ولیعهد شدن فرزندش مظفرالدین‌شاه و نیز طلاق تاج‌الملوک، مادر محمدعلیشاه از مظفرالدین‌شاه، تأثیر داشت.
شکوه‌السلطنه از زنان مقتدر دربار ناصرالدین‌شاه بود و خدمه اندرون او هریک صاحب نفوذ بودند. او گرچه در اندرون ناصری در تهران زندگی می‌کرد، اما بر امور دربار ولیعهد در تبریز نظارت خاص داشت.
با شیوع بیماری آنفلونزا در سال ۱۳۰۹ هجری قمری، شکوه‌السلطنه نیز به این بیماری مبتلا شد. پزشکان فرنگی به تهران برای مداوای او فراخوانده شدند، اما شکوه‌السلطنه با استخاره مداوا توسط اطبای ایرانی را برگزید. او پس از سه ماه و با شدت گرفتن بیماری در سن پنجاه و هفت سالگی در تاریخ ۱۴ شوال ۱۳۰۹ درگذشت. جنازه شکوه‌السلطنه در سال ۱۳۲۳ هجری قمری به عتبات عالیات منتقل شد.
در رسانه
منابع
شکوه السلطنه، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر
اهالی تهران
درگذشتگان ۱۳۰۹ (قمری)
زنان ناصرالدین‌شاه قاجار
شاهزادگان قاجار | ابوالحسن اردلان (درگذشته ۱۳۰۵ خورشیدی، تهران) معروف به حاج فخرالملک و فخرالملک اردلان از بزرگان دوران قاجار، پسرعمهٔ ناصرالدین‌شاه و نوه عباس میرزا بود.
فخرالملک در آغاز از پیشخدمتان ناصرالدین‌شاه بود و رفته رفته ترقی کرده و به مناصب مهم نظامی از جمله سرتیپی و سپس امیرتومانی رسید. در دوران مظفرالدین‌شاه به حکومت همدان منصوب شد. پس از آن مدتی وزیر تجارت بود. در دوران مشروطه از حامیان مشروطه بود. در کابینه میرزا نصرالله‌خان مشیرالدوله بار دیگر به وزارت تجارت انتخاب شد. در باقی مانده دوران استبداد صغیر مدت کوتاهی حاکم زنجان بود. سپس ایران را ترک کرد. در دوران سلطنت احمد شاه قاجار به حکومت خوزستان و یزد رسید و دو مرتبه نیز حاکم استرآباد شد.
فخرالملک از نزدیکان مظفرالدین‌شاه و ناصرالدین‌شاه بوده‌است و نام او به کرات در روزنامه خاطرات ناصرالدین‌شاه آمده‌است.
زندگینامه
دوران ناصرالدین‌شاه
حاج فخرالملک پسر رضاقلی‌خان اردلان و طوبی‌خانم بود. او در سال ۱۲۷۹ قمری در تهران زاده شد. از جانب پدر از حکام اردلان - یکی از کهن‌ترین خاندان‌های کردستان - و از جانب مادر نوه عباس میرزا بود. تحصیلات خود را در دارالفنون طی کرد و در چند زبان، از جمله فرانسه، مهارت یافت. در سومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا از همراهان او بود. در بازگشت (۱۳۰۷ قمری) ملقب به فخرالملک شد. لقب فخرالملک پیش از او به پسرخاله‌اش عبدالحسین خان فخرالملک تعلق داشت، ولی از آنجا که عبدالحسین خان از اقدامات ناصرالدین‌شاه و فساد درباریان او انتقاد می‌کرد، ناصرالدین‌شاه لقب فخرالملک را از او گرفته و به ابوالحسن‌خان واگذار کرد. فخرالملک تدریجاً پله‌های ترقی را طی کرد و به درجه سرتیپی و سپس امیرتومانی رسید. ریاست فوج خلج قم و سپس ریاست فوج افشار کشکو به او سپرده شد و در سال ۱۳۱۲ قمری ریاست فوج عرب و عجم بسطام نیز به مناصب پیشین او افزوده شد. در همین زمان به درجات دولتی از جمله شمشیر مرصع و نشان تمثال همایون نایل آمد و به منصب امیرنویانی رسید.
دوران مظفرالدین‌شاه
در سال ۱۳۱۴ قمری به جای عضدالدوله حاکم همدان شد و در سال ۱۳۱۶ قمری به حکومت عراق عجم رسید. در سال ۱۳۱۹ قمری منصب امیرتومانی یافت و رئیس ایل دویرون خمسه و فرمانده فوج سواره این ایل شد. در سفر دوم مظفرالدین‌شاه به اروپا از همراهان او بود و مظفرالدین‌شاه را به خرید کارخانه فشنگ‌سازی تشویق کرد. فخرالملک در این سفر به عنوان دبیر مخصوص مظفرالدین‌شاه نیز خدمت می‌کرد و بخش زیادی از سفرنامه مظفرالدین‌شاه را شاه گفته و فخرالملک به رشته تحریر درآورده است.
پس از بازگشت در سال ۱۳۲۱ قمری وزیر تجارت شد و دو سال در آن مقام مشغول به کار بود. تا آنکه پس از مدتی با عین‌الدوله صدراعظم وقت، به مخالفت برخاست و به دنبال آن مظفرالدین‌شاه او را از وزارت عزل و از دربار تبعید کرد و به حکومت عراق عجم فرستاد. گفته میشود که در دوران وزارت فخرالملک به دلیل رشوه‌گیری تجار از او بسیار ناراضی بودند.
دوران مشروطه
حاج فخرالملک را از طرفداران مشروطه دانستهاند. او با امین‌الدوله، صدراعظم روشنفکر و اصلاح‌طلب مظفرالدین‌شاه ارتباط داشت. به نوشته روزنامه چهره‌نما:
«همیشه به حضور ناصرالدین‌شاه جهت قانون مملکتی جسارت می‌کرد، خصوص پس از مراجعت از سفر فرنگستان بارها عرض می‌کرد ترقی‌ای که اعلیحضرت در | تاج‌الملوک، معروف به ام‌الخاقان (زادهٔ ۱۲۲۷ تهران – درگذشتهٔ ۱۰ مهر ۱۲۸۷ قصر شیرین) همسر مظفرالدین‌شاه قاجار و مادر محمدعلیشاه بود. او همچنین دختر میرزا تقی‌خان امیرکبیر و عزت‌الدوله (خواهر ناصرالدین‌شاه قاجار) بود.
تاج‌الملوک در سال ۱۲۸۴ قمری با پسر دایی خود، مظفرالدین میرزا (مظفرالدین‌شاه آینده)، ازدواج کرد و محمدعلی میرزا (محمدعلیشاه آینده) را در سال ۱۲۸۹ قمری در تبریز به دنیا آورد. اطلاعات موجود از ام‌الخاقان بسیار مخدوش است و عکسهای زیادی نیز از وی در دست نیست؛ مگر عکسی که در کتاب روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه آمده‌است.
زندگینامه
تاج‌الملوک، معروف به ام‌الخاقان از دختران میرزا تقی‌خان امیرکبیر است، که به سال ۱۲۲۷ یا ۱۲۲۸ زاده شد. مادرش عزت‌الدوله؛ خواهر ناصرالدین‌شاه بود، که به فرمان شاه و پس از انتصاب میرزاتقی‌خان به صدارت، به عقد او درآمد. ازدواج این دو در نخستین سال سلطنت ناصرالدین‌شاه رخ داده‌است. در یادداشتی که امیرکبیر به ناصرالدین‌شاه در خصوص گزارش ولادت دختری از نوادگان او می‌فرستد، آمده‌است که دختری به دنیا آمده‌است که هنگام ولادت، بر مادرش سخت گذشته‌است. از متن نامه اطلاعاتی بیشتری کسب نمیشود، اما سال نگارش نامه را بین سالهای ۱۲۶۵ تا ۱۲۶۶ تخمین زده‌اند.
دوران کودکی تاج‌الملوک، با فراز نشیب‌هایی در زندگانی پدرش همراه بود، تا جایی که در ۳ سالگی، پدرش بر اثر یک درگیری با مهدعلیا (مادر ناصرالدین شاه) به کاشان تبعید شد. از همراهی مادر و خود تاج‌الملوک با امیرکبیر در این تبعید به کاشان، اطلاعاتی در دست نیست، جز آنکه بر اساس گزارش‌هایی، عزت‌الدوله شوهرش را تنها نگذاشت. لیدی شیل در این خصوص گزارش می‌کند که عزت الدوله از جانب شاه تحت فشار بود که همراه ۲ دخترش در تهران بماند، اما عزت‌الدوله به توصیه شاه گوش نداد. از وجود دختران خردسال امیرکبیر در سفر کاروان عزت‌الدوله به کاشان نیز خبری گزارش نشده‌است و تنها از توصیه شاه برای همراهی طبیبی با کاروان، وجود کودک در کاروان فهمیده میشود. به هر روی، بعد از ۵۴ روز از حضور امیرکبیر در کاشان، حکم مرگش از جانب شاه به تاریخ ۲۰ دی ۱۲۳۰ می‌آید و امیر کشته میشود. آنطور که مشخص است، عزت‌الدوله با کودکانش به تهران بازمی‌گردد و فوراً به نزد شاه رفته و او را به باد فحش می‌گیرد.
پس از این ماجرا، عزت‌الدوله مجبور به ازدواج مجدد شد و در نهایت به عقد پسر میرزا آقاخان نوری درآمد. با این وجود مهدعلیا که از پرورش نوادگانش زیر دست خاندان امیرکبیر ناراضی بود، تاج‌الملوک و خواهرش را تحت تکفل خود گرفت و از همراهی با مادر منع کرد. هر چند برخی در این گزارش تردید کردند. به هر روی تاج‌الملوک تا سن ۱۲ سالگی، نزد مهد علیا باقی ماند و هر چه بزرگتر می‌شدند، نسبت به راز قتل پدر بیشتر آگاهی می‌یافتند و به عاملان اعتراض می‌کردند. تلاشهای ناصرالدین‌شاه نیز برای جلب رضایت آنها کافی نبود.
دودمان
ازدواج و فرزندان
مسعود میرزا ظل‌السلطان، اولین گزارشگر ازدواج تاج‌الملوک با مظفرالدین‌شاه (پسردایی‌اش پنجمین پادشاه قاجار) بود. مظفرالدین‌شاه در این دوران ولیعهد بود. تاج‌الملوک در هنگام ازدواج، ۶ سال بزرگتر از مظفرالدین‌شاه بود و پس از عقد، در نزد مادربزرگش مهد علیا ماند و مظفرالدین‌شاه که حاکم وقت تبریز بود، به تبریز رفت و ۲ سالی از یکدیگر دور ماندند. در نهایت به سال ۱۲۸۴ تاج‌المولک به | چهوتا چار خاجورتالا یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شده است.
منابع
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال | چاه نصرو، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان نی‌ریز در استان فارس ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان هرگان قرار دارد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۹ نفر (۱۲ خانوار) بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
چاه نصرو |
9273d40c-e1fa-487e-844d-8186d56fde87 | ترجمه | نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند. | ترجمه سه تفنگدار و کنت مونت کریستو اثر کیست؟ | false | {
"answer_start": [
255
],
"text": [
"محمد طاهر میرزا"
]
} | کنت مونت کریستو ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کنت مونت-کریستو رمانی است اثرِ الکساندر دوما (پدر)
سینما و تلویزیون
مونت کریستو (فیلم ۱۹۲۹) فیلمی به کارگردانی آنری فِکور
کنت مونت کریستو (فیلم ۱۹۳۴) فیلمی به کارگردانی رولند وی. لی و ادوارد اسمال
کنت دو مونت-کریستو (فیلم ۱۹۴۳) فیلمی به کارگردانی روبر ورنِی و فروچو چریو
کنت مونت کریستو (فیلم ۱۹۵۳) فیلمی به کارگردانی لئون کلیمووسکی
کنت دو مونت-کریستو (فیلم ۱۹۵۴) فیلمی به کارگردانی روبر ورنِی
کنت دو مونت-کریستو (فیلم ۱۹۶۱) فیلمی به کارگردانی کلود اوتون-لارا
کنت مونت کریستو (فیلم ۱۹۷۵) فیلمی به کارگردانی دیوید گرین
کنت مونت کریستو (فیلم ۲۰۰۲) فیلمی به کارگردانی کوین رینولدز
گانکوتسو: کنت مونت کریستو یک انیمهٔ ژاپنی محصول ۲۰۰۵–۲۰۰۴
کنت مونت-کریستو | تاریخ سیستان کتابی است که کلیفورد ادموند باسورث به انگلیسی نوشته است و حسن انوشه به فارسی برگردانیده است.
منابع
کتابهای تاریخی درباره ایران | کنتِ مونت کریستو () یک فیلم درام به کارگردانی رولند وی. لی و ادوارد اسمال است که در سال ۱۹۳۴ منتشر شد. از بازیگران آن میتوان به رابرت دونات، الیسا لندی، لوئیس کالهرن، لایونل بلمور و لوئیس آلبرنی اشاره کرد. این فیلم اقتباسی از رمان کنت دو مونت-کریستو اثر الکساندر دوما است.
منابع
پیوند به بیرون
آثار موسیقی آلفرد نیومن
فیلم‌نامه‌های فیلیپ دان
فیلم‌ها به زبان انگلیسی
فیلمهای ۱۹۳۴ (میلادی)
فیلمهای اقتباس شده از کنت مونت-کریستو
فیلمهای ایالات متحده آمریکا
فیلمهای به تهیه‌کنندگی ادوارد اسمال
فیلمهای تاریخی آمریکایی
فیلمهای تاریخی در دهه ۱۹۳۰ (میلادی)
فیلمهای درام ۱۹۳۴ (میلادی)
فیلمهای درام ماجرایی دهه ۱۹۳۰ (میلادی)
فیلمهای رولند وی. لی
فیلمهای سیاه‌وسفید
فیلمهای سیاه‌وسفید آمریکایی
فیلمهای ماجراجویی آمریکایی درام
فیلمهای ماجراجویی دهه ۱۹۳۰ (میلادی)
فیلمهای واقع‌شده در سده ۱۹ (میلادی)
فیلمهای یونایتد آرتیستس | ادمند دانتس شخصیت محوری رمان کنت مونت-کریستو نوشته الکساندر دوما است. او دریانوردی است که در روز ازدواجش به گناه دروغین پشتیبانی از ناپلئون دستگیر و در سیاهچالی زندانی میشود. او پس از ۱۴ سال از راه کانالی که آبه‌فاریا هم‌بندی‌اش کنده بود، از زندان میگریزد و با دستیابی به گنجی که آبه فاریا نقشه اش را به او داده بود، به پاریس بازمی‌گردد و با هدف کین ستاندن از بدسرشت هایی که این سالهای سخت را به او چشانده بودند دست به کارهای هوشمندانه میزند.
جستارهای وابسته
کنت مونت-کریستو
پانویس
منابع
دریانوردان تخیلی
شخصیت‌های ادبی معرفی‌شده در ۱۸۴۴ (میلادی)
شخصیت‌های مرد در ادبیات
شمشیرزنان تخیلی
فراریان از زندان تخیلی
کنت مونت-کریستو
کنت و کنتس‌های تخیلی
مجریان عدالت سرخود تخیلی | کنت مونت کریستو () یک تله‌فیلم درام بریتانیایی به کارگردانی دیوید گرین است که در سال ۱۹۷۵ منتشر شد. این فیلم اقتباسی از رمان کنت مونت-کریستو اثر الکساندر دوما است.
این تله‌فیلم نامزد دریافت دو جایزه امی گردید: ریچارد چمبرلین برای بهترین بازیگر نقش اول مرد در یک درام یا کمدی و تروور هاوارد برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در یک درام یا کمدی.
بازیگران
ریچارد چمبرلین
کیت نلیگان
تونی کرتیس
دونالد پلیسنس
تروور هاوارد
لوئی ژوردان
تارین پاور
آنتونی داوسون
ایزابل دو والورت
دومنیک گارد
آنجلو اینفانتی
رالف مایکل
هری بِرد
منابع
پیوند به بیرون
برنامه‌های تلویزیونی اقتباس‌شده از کنت مونت-کریستو
فیلم‌ها به زبان انگلیسی
فیلمهای اقتباس شده از کنت مونت-کریستو
فیلمهای بریتانیایی
فیلمهای تلویزیونی ۱۹۷۵ (میلادی)
فیلمهای درام بریتانیایی
فیلمهای درام ماجرایی دهه ۱۹۷۰ (میلادی)
فیلمهای ماجراجویی دهه ۱۹۷۰ (میلادی)
فیلمهای ماجرایی بریتانیا | «کنت دو مونت کریستو» () یک فیلم فرانسوی-ایتالیایی به کارگردانی «کلود اوتان-لارا» است که در سال ۱۹۶۱ منتشر شد. از بازیگران آن میتوان به لوئی ژوردان و رولدانو لوپی اشاره کرد. این فیلم اقتباسی از رمان کنت مونت-کریستو اثر الکساندر دوما است.
بازیگران
لوئی ژوردان
ایوون فیورنو
پی‌یر موندی
رولدانو لوپی
برنار دِرون
ژان-کلود میشل
ژرژ لان
آنری آریوس
آنری گیسول
آنری ویلبر
ژاک دینام
ژان مارتینلی
پل آمیو
منابع
پیوند به بیرون
فیلم‌ها به زبان فرانسوی
فیلمهای ۱۹۶۱ (میلادی)
فیلمهای اقتباس شده از کنت مونت-کریستو
فیلمهای تاریخی دهه ۱۹۶۰ (میلادی)
فیلمهای تاریخی فرانسه
فیلمهای فرانسوی
فیلمهای کلود اوتان-لارا | کنت دو مونت-کریستو () یک فیلم درام فرانسوی به کارگردانی «روبر ورنِی» است که در سال ۱۹۵۴ منتشر شد.
از بازیگران آن میتوان به ژان ماره و پائولو استوپا اشاره کرد.
این فیلم اقتباسی از رمان کنت مونت-کریستو اثر الکساندر دوما است.
منابع
پیوند به بیرون
فیلم‌ها به زبان فرانسوی
فیلمهای ۱۹۵۴ (میلادی)
فیلمهای اقتباس شده از کنت مونت-کریستو
فیلمهای ایتالیایی
فیلمهای تاریخی ایتالیا
فیلمهای تاریخی درام دهه ۱۹۵۰ (میلادی)
فیلمهای تاریخی دهه ۱۹۵۰ (میلادی)
فیلمهای تاریخی فرانسه
فیلمهای درام ۱۹۵۴ (میلادی)
فیلمهای درام ایتالیا
فیلمهای درام رمانتیک دهه ۱۹۵۰ (میلادی)
فیلمهای درام فرانسوی
فیلمهای رمانتیک فرانسه
فیلمهای فرانسوی
فیلمهای تاریخی درام فرانسوی
فیلمهای عاشقانه تاریخی فرانسوی
فیلمهای درام رمانتیک فرانسوی
فیلمهای تاریخی درام ایتالیایی | کنت دو مونت کریستو () فیلمی فرانسوی-ایتالیایی به کارگردانی «روبر ورنِی» و «فروچو چریو» است که در سال ۱۹۲۹ منتشر شد. این فیلم اقتباسی از رمان کنت مونت-کریستو اثر الکساندر دوما است.
منابع
پیوند به بیرون
فیلم‌ها به زبان ایتالیایی
فیلم‌ها به زبان فرانسوی
فیلمهای ۱۹۴۳ (میلادی)
فیلمهای اقتباس شده از کنت مونت-کریستو
فیلمهای ایتالیایی
فیلمهای درام ۱۹۴۳ (میلادی)
فیلمهای درام ماجرایی دهه ۱۹۴۰ (میلادی)
فیلمهای سیاه‌وسفید
فیلمهای سیاه‌وسفید ایتالیایی
فیلمهای سیاه‌وسفید فرانسوی
فیلمهای فرانسوی
فیلمهای فیلم‌برداری‌شده در ایتالیا
فیلمهای چندزبانه فرانسوی
فیلمهای چندزبانه ایتالیایی | کنت دو مونت-کریستو ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کنت دو مونت-کریستو (فیلم ۱۹۴۳)
کنت دو مونت-کریستو (فیلم ۱۹۵۴)
کنت دو مونت-کریستو (فیلم ۱۹۶۱) | مونت کریستو () یک فیلم صامت فرانسوی به کارگردانی «آنری فِکور» است که در سال ۱۹۲۹ منتشر شد. این فیلم اقتباسی از رمان کنت دو مونت-کریستو اثر الکساندر دوما است.
منابع
پیوند به بیرون
فیلمهای ۱۹۲۹ (میلادی)
فیلمهای اقتباس شده از کنت مونت-کریستو
فیلمهای بلند صامت فرانسوی
فیلمهای تاریخی دهه ۱۹۲۰ (میلادی)
فیلمهای تاریخی فرانسه
فیلمهای سیاه‌وسفید فرانسوی
فیلمهای فرانسوی
فیلمهای فرانسوی صامت
فیلمهای ماجراجویی دهه ۱۹۲۰ (میلادی) |
2fa26742-84aa-46fa-8374-90e784637043 | ترجمه | نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند. | در دوران چه کسی نهضت ترجمه و نشر کتاب دچار فترت شد؟ | false | {
"answer_start": [
66
],
"text": [
"محمد شاه قاجار"
]
} | نهضت ترجمه به مجموعه تلاش های مستمر دانشمندان و مترجمان عصر خلافت عباسی گفته میشود که مسئول ترجمه حجم قابل توجهی از متون قدیمی به عربی بود.
آغاز نهضت ترجمه به زمان منصور، (سالهای میانی قرن دوم هجری)، بازمی‌گردد که در آن ایرانیانی مانند ابن مقفع با نام اصلی روزبه پوردادویه معروف به ابومحمد عبدالله ابن مقفع نقش داشتند. او کتابهای بسیاری از پارسی میانه به عربی برگرداند. از میان کتاب‌هایی که وی ترجمه کرد میتوان کلیله و دمنه، تاج‌نامه انوشیروان، آیین‌نامه، سخنوری بزرگ (الأدب الکبیر) و سخنوری خُرد (الأدب الصغیر) را نام برد.
در زمان حکومت هارون الرشید
، بیت‌الحکمه (خانهٔ حکمت) توسط خاندان ایرانی برمکیان راه‌اندازی شد و در آن تعداد زیادی از منابع علمی عمدتاً از زبان پارسی میانه یا پهلوی و در درجه بعد از هندی، سریانی و یونانی به عربی ترجمه شد.
دمیتری گوتاس در کتابش دربارهٔ نهضت ترجمه می‌نویسد ''نهضت ترجمه عمدتاً به ترجمه کتابهای ایرانی موجود به زبان فارسی میانه یا پهلوی پرداخت و شواهد موجود نشان میدهد تنها اثر یونانی که در زمان هارون از یونانی به عربی ترجمه شد المجسطی بوده‌است''. سپس تعدادی از مقالات و کتب یونانی هم به عربی ترجمه شد. البته پیش از این هم مرو و هم جندی شاپور کمابیش با فرهنگ و اندیشه یونانی آشنا بودند و آثار یونانی به آن سرزمین‌ها راه یافته بود. در پی کوشش برخی ایرانیان با نفوذ در دربار، ترجمه علوم از زبان‌های فارسی، سریانی و یونانی به عربی آغاز شد. رابطه بین دوره کوتاه مدت ریاضیات مسلمانان و ریاضیات یونانی و هند هنوز به همان اندازه که در ترجمه‌های لاتین موجود است و درک شده‌اند درک نشده‌است که شاید دلیل آن نابودی اسناد باشد.
منظور از نهضت ترجمه، جنبش اقتباس و انتقال آثار علمی و فرهنگی تمدن‌های ایران، یونان، مصر و هند به عالم اسلامی و ترجمه آنها به زبان عربی در دوره عباسیان بود.
مسلمانان و نهضت ترجمه
زبان رسمی حاکمان اسلامی، که پس از چهارخلیفه نخست، امویان سر کار آمدند، در سراسر جهان اسلام، عربی بود؛ در حالیکه عامه مردم زبان محلی خود را حفظ کرده بودند و تازه مسلمانان نیز فقط در مراسم عبادی، زبان عربی را به کار می‌بردند. در نیمه دوم قرن اول هجری تصمیم بر آن شد که در امور دفتری و دیوانی زبان عربی جانشین زبان‌های فارسی و رومی شود؛ افزون بر این، اقتضا می‌کرد که متون پزشکی و نجومی به عربی ترجمه شود؛ از این رو، در دوران امویان چند کتاب محدود در حوزه پزشکی و نجوم از زبان‌های یونانی و فارسی به عربی ترجمه شد؛ ولی این ترجمه‌ها موردی و شخصی بود و هنوز باید زمانی می‌گذشت تا نهضت ترجمه فرابرسد.
نهضت ترجمه به دوره خلفای عباسی بازمی‌گردد.
در این دوران به منابع غیر عربی، اعم از فارسی، سریانی، یونانی و پهلوی و … توجه جدی شد واین منابع به عربی برگردانده شدند. مورخان نفوذ ایرانیان در دربار عباسیان را سبب توجه حکومت به امر نقل علوم به عربی می‌شمارند.
دومین خلیفه عباسی منصور، شهر بغداد را در ۱۴۵ هجری تأسیس کرد و آن را پایتخت خود قرار داد. او گروهی از دانشمندان و واعظان و نحویان و محدثان و قاریان را از بصره و کوفه، که پیش از آن | است با آنچه مخاطب برداشت می‌کند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان‌کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم‌اند که متون و ابزارهای نظام زبان (صداها، دستورها و واژگان) تنها یکی از آنها هستند.
پیشینه در ایران
پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.
در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.
همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.
کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند.
از آنجا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند زبان فرانسوی در کشور رایج و با گستردگی آن نه تنها آثار نویسندگان فرانسوی بلکه آثار ادبی دیگر زبان‌های اروپایی مثل آلمانی، روسی، لهستانی، مجاری، اسپانیایی، پرتغالی نیز به فارسی برگردانده شد. نخستین نمایش‌نامه‌ای که از فرانسه به فارسی ترجمه شد، نمایشنامه «مردم‌گریز»، اثر مولیر است.
دو کتاب تاریخی «پتر کبیر» و «شارل دوازدهم» اولین سفارش ترجمه‌ای بود که عباس میرزا به میرزا رضا مهندس داد. «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» سفارش دیگر او به همین مترجم بود.
نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند.
پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود اینکه انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به‌شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.
مدل‌های زبان‌ها
جمع یا مفرد
از جمله عوامل تأثیرگذار در گیرایی و | دربارهٔ تروریسم غرب از هیروشیما تا پهپادها - نوآم چامسکی، آندره ولچک - ترجمهٔ مازیار کاکوان - انتشارات پویا، آلمان - کلن (۱۳۹۳/۲۰۱۴) (همان، انتشارات مهراندیش، ۱۳۹۴)
نظام‌های سلطه - ترجمهٔ امیرحسین مدبرنیا - نشر دنیای نو ۱۳۹۵
در باب آنارشیسم - ترجمهٔ رضا اسکندری - نشر افکار (۱۳۹۵)
جهان چگونه کار می‌کند - ترجمهٔ پروین دانشور - سازمان چاپ و انتشارات ایران جام (۱۳۹۶)
طرحی برای آینده - ترجمهٔ هانا ناصرزاده - انتشارات مروارید (۱۳۹۶)
چه کسی بر جهان حکومت می‌کند؟ - محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۷) (چاپ دیگری با نام: حاکمان جهان کیستند؟ - ترجمهٔ رضا قشلاقی - انتشارات دیبایه - ۱۳۹۶)
مناظرهٔ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر - نوآم چامسکی، میشل فوکو - ترجمهٔ مهدی افشار - نشر مصدق (۱۳۹۷)
همان که ما می‌گوییم - ترجمهٔ رضا قشلاقی - نشر خرسندی (۱۳۹۷)
امپراتوران و دزدان دریایی - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۸)
غزه در بحران - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۸)
اربابان بشریت (مقالات و سخنرانی ها طی ۱۹۶۹ الی ۲۰۱۳) - ترجمهٔ محمد حریری اکبری - انتشارات قالان یورد (۱۳۹۹)
دربارهٔ فلسطین - نوآم چامسکی، ایلان پاپه - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۹)
بحران اقلیمی و توافقِ جدیدِ سبزِ جهانی: راهکارهای اقتصادِ سیاسی برای نجات کره زمین (The Climate Crisis and the Global Green New Deal: The Political Economy of Saving the Planet) - نوآم چامسکی و رابرت پالین - انتشارات وِرزو بوکس (Verso Books) (۱۳۹۹/۲۰۲۰)
خوش‌بینی ورای نومیدی (در باب سرمایه‌داری، امپراتوری و تغییر اجتماعی)- ترجمهٔ نرگس حسن‌لی - نشر بان (۱۴۰۰)
ما چگونه موجوداتی هستیم - ترجمهٔ مصطفی برزگر و نیره جودی - انتشارات نویسه پارسی (۱۴۰۰)
مرثیه ای برای رؤیای آمریکایی (ده اصل در باب تمرکز ثروت و قدرت) - ترجمهٔ محمد نصیری - انتشارات صاد (۱۴۰۰)
زبانشناسی
ساخت‌های نحوی - ترجمهٔ احمد سمیعی گیلانی - انتشارات خوارزمی (۱۳۷۴)
جنبه‌هایی از نظریهٔ نحو (Aspects of the Theory of Syntax / MIT Press / 1965)
زبانشناسی دکارتی: فصلی از تاریخ تفکر عقلگرا - ترجمهٔ احمد طاهریان، انتشارات هرمس (۱۳۷۷)
زبان و مسائل دانش - ترجمهٔ علی درزی، نشر آگه (۱۳۷۸)
زبان و اندیشه - ترجمهٔ کوروش صفوی انتشارات هرمس (۱۳۷۹)
دانش زبان: ماهیت، منشأ و کاربرد آن - ترجمهٔ علی درزی - نشر نی (۱۳۸۰)
کنترل رسانه‌ها - عبدالرضا شاه محمدی - انتشارات فکرت (۱۳۸۱)
معماری زبان - ترجمهٔ محمد فرخی یکتا - انتشارات روزبهان (۱۳۸۹)
زبان و ذهن - ترجمهٔ کوروش صفوی - انتشارات هرمس (۱۳۹۳)
دربارهٔ طبیعت و زبان - ترجمهٔ محمد فرخی‌یکتا - انتشارات روزبهان (۱۳۹۸)
برنامه کمینه‌گرا - ترجمهٔ محمد فرخی یکتا - انتشارات مدید (۱۳۹۹)
منابع
پیوند به بیرون
کتاب‌شناسی‌ها بر پایه نویسنده
کتاب‌شناسی‌های فلسفی
کتاب‌شناسی‌های نویسندگان اهل ایالات متحده آمریکا
آثار نوآم چامسکی | جعفر مدرّس صادقی (متولد ۱۳۳۳ در اصفهان)، نویسنده، مترجم و ویراستار ایرانی است.
زندگی
جعفر مدرس صادقی در ۲۹ اردیبهشتِ سال ۱۳۳۳ در اصفهان متولد شد. تحصیلات دبیرستانی‌اش را در اصفهان به پایان رسانید و سال ۱۳۵۱ برای ادامه تحصیلات به تهران رفت. مدرس صادقی از ٢٣ سالگی وارد مطبوعات شد و کارش را با گزارش‌نویسی در روزنامه اطلاعات شروع کرد. او سپس از سال ١٣۵٣ به آیندگان رفت و در سرویس فرهنگی به کار ترجمه، معرفی و نقد کتاب پرداخت.
با انتشار رمان گاوخونی به شهرت رسید. این رمان سال ۱۹۹۶ به انگلیسی ترجمه و در آمریکا منتشر شد. همچنین به زبان‌های عربی و کردی نیز ترجمه شده‌است. بهروز افخمی نیز سال ١٣٨٣ فیلمی بر اساس آن ساخت که یک سال بعد در بخش «دو هفته با کارگردانان» جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد. از رمان‌های دیگر مدرس صادقی که به انگلیسی ترجمه شده کلهٔ اسب است.
سانسور
مدرس صادقی سال ١٣٩٣ در گفتگویی با علیرضا غلامی در تجربه از سانسور گلایه می‌کند و از جمله میگوید: «وقتی که کتاب می‌رود برای مجوز، نوبت میرسد به دلواپسی‌ها و این که آیا گیر می‌کند یا نه و چه‌گیری می‌دهند. این معطلی و انتظار و بلاتکلیفی بزرگترین لطمه‌ای بوده‌است که سانسور به من زده است. من کلهٔ اسب را سال ١٣٦٠ و ١٣٦١ نوشتم، اما کتاب سال ١٣٧٠ درآمد. سفر کسرا را سال ١٣٦٢ نوشتم، اما سال ١٣٦٨ درآمد. این معطلی‌ها، خب، خیلی بد بود.»
او در این گفتگو نظر خودش را دربارهٔ سانسور به صراحت بیان می‌کند و میگوید: «سانسور به کلی باید برداشته شود، چه قبل از چاپ چه بعد از چاپ، و نویسنده خودش باید پاسخگوی آن چیزی باشد که به چاپ می‌رساند. وقتی که دولت میگوید کتاب را قبل از چاپ بدهید به من ببینم و تا قبل از این که مجوز نداده‌ام حق ندارید منتشر کنید، یعنی این که به ناشر اعتماد ندارد و به نویسنده اعتماد ندارد و می‌ترسد که مبادا توطئه‌ای از جانب آنها در کار باشد.»
مدرس صادقی در پاسخ به این سؤال که برای سانسور نشدن چه می‌کند گفته است: «هیچ کاری نمی‌کنم. یعنی تا قبل از این که کتاب برود برای چاپ و برود ارشاد، اصلاً به این قضیه فکر نمی‌کنم... من چه‌کار دارم به این که بعداً چه خواهد شد؟ من فعلاً دارم کار خودم را می‌کنم. غم همین امروز من برای هفت پشت من کافی است و پشت من را دارد تا می‌کند. چرا باید غصه فردا را بخورم که هنوز نیامده است؟ وقتی که آمد، آن‌وقت یک فکری به حالش می‌کنیم. اگر بشود یک فکری کرد و یک کاری کرد. وگرنه انتظار می‌کشیم و صبر پیشه می‌کنیم. همان کاری که تا حالا کرده‌ایم. و این داستان همچنان ادامه دارد.»
کتاب‌شناسی
رمان‌ها
نمایش، نشر روزگار ما، ۱۳۵۹
گاوخونی، نشر نو، ۱۳۶۲ / نشر مرکز، ۱۳۷۰
بالون مهتا، نشر اسپرک، ۱۳۶۸
سفر کسرا، نشر ایفاد، ۱۳۶۸ / انتشارات نیلوفر، ۱۳۷۰
ناکجاآباد، نشر نقره، ۱۳۶۹
کلهٔ اسب، نشر مرکز، ۱۳۷۰
شریک جرم، نشر مرکز، ۱۳۷۲
عرض حال، نشر مرکز، ۱۳۷۶
شاه‌کلید، نشر مرکز، ۱۳۷۸
من تا صبح بیدارم، نشر مرکز، ۱۳۸۲
دیدار در حلب، نشر مرکز، ۱۳۸۳
آب و خاک، نشر مرکز، ۱۳۸۴
بیژن و منیژه، نشر مرکز، ۱۳۸۷
| کرمیچیئل یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۲
دهانه‌های ماه | تاچینی یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۱۳
دهانه‌های ماه | بلانچارد یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۵
دهانه‌های ماه | کوچ‌بی‌لی یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در چای (شهر) واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان چای | دهستان چهارچشمه یکی از دهستان‌های استان مرکزی است که در بخش کمره شهرستان خمین واقع شده است.
منابع
دهستان‌های شهرستان خمین
شهرستان خمین | کوچر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۳۰
دهانه‌های ماه |
6fc62fdb-a0c9-4a71-84e5-e640b0c87d42 | ترجمه | نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند. | به اعتقاد چه کسی ترجمه‌های این دوره بشتر تقلید هستند؟ | false | {
"answer_start": [
566
],
"text": [
"درایدن"
]
} | تقلید در اصل به معنی پیروی و دنباله‌روی است و در شریعت اسلامی به معنی اجرای حکمی است که مرجع تقلید بیان می‌کند. عموماً گفته میشود تقلید در اصول دین جایز نیست و باید با تحقیق به آنها رسید، ولی در احکام اغلب اوقات باید از شخص متخصص که به او مجتهد جامع‌الشرایط یا مرجع تقلید میگویند تقلید نمود. البته در تعیین حوزه لزوم تقلید، اختلاف نظر وجود دارد.
معانی تقلید
تقلید مصدر عربی باب تفعیل از مادّه «قَلَد»، و در لغت به معنای چیزی را ملازم کسی یا شخصی قرار دادن و گردن نهادن به کاری است. این واژه در اصطلاح فقهی به معنای التزام به عمل و گفتار مجتهد معیّن است. البته این واژه در متون فقهی در مبحث حج به معنای «علامتی بر گردن قربانی آویختن تا معلوم شود برای قربانی در حج است» هم به کار رفته‌است.
در منابع اصولی و فقهی دو گونه تعریف برای تقلید مطرح شده شماری از فقها تقلید را امری متمایز از عمل کردن به حکم شرعی و آن را اخذ فتوای مجتهد یا پذیرفتن آن یا التزام داشتن به آن تعریف کرده‌اند. در برابر، بیشتر فقها ماهیت تقلید را همان پیروی عملی از فتوای مجتهد دانستهاند.
مصادیق تقلید
از دیدگاه فقه اسلامی، تقلید در برخی موارد، از جمله دربارهٔ احکام ضروری و یقینی، مجاز نیست، زیرا در سیرهٔ عقلا، تقلید تنها در مواردی صورت می‌گیرد که علم و قطع برای خود شخص وجود نداشته باشد. مورد دیگری که تقلید در آن ممکن نیست، عقایدی است که باید نسبت به آنها اعتقاد یقینی حاصل شود (مانند اصول دین)، حال آنکه تقلید یقین‌آور نیست. البته در برخی عقاید فرعی مذهبی رجوع جاهل به عالم می‌تواند برای مکلف یقین‌آور باشد، مانند رجوع به پیامبر اسلام برای تعیین امام و جانشینان پس از او؛ ولی این امر مصداق تقلید مصطلح شمرده نشده‌است. اهل سنّت نیز تقلید در عقاید را جایز نمی‌دانند زیرا در اینگونه امور تفکر و رسیدن به اطمینانْ مطلوب و تقلید مذموم است. آیة ۲۲ سورهٔ زخرف پیروی بی‌دلیل از روش گذشتگان را ناپسند شمرده و پیامبر اسلام نیز به تفکر در آیات مربوط به معرفت الهی توصیه کرده‌است. تنها به ظاهری مذهبان جواز تقلید در عقاید نسبت داده شده‌است.
موارد دیگر ممنوعیت تقلید در منابع فقهی امامی عبارت اند از: مسائل اصول فقه؛ مقدّمات اجتهاد، مانند صرف و نحو؛ شناختن مفهوم آن دسته از موضوعات احکام شرعی که جنبهٔ عرفی یا لغوی دارند، بر خلاف مواردی که شرع آنها را ایجاد نموده (مانند نماز و روزه)؛ و بالاخره احکام غیرالزامی مانند مستحبات و مکروهات که نیازی به تقلید ندارند و میتوان آنها را به امید رسیدن به پاداش الاهی انجام داد. در پاره‌ای منابع فقهی سه مورد نخست هم، به استناد سیره عقلا، مشمول ادلهٔ جواز تقلیدند.
در مذاهب مختلف اسلامی، تقلید بر مجتهد حرام است اما فرد غیرمجتهد یا کسی که در برخی موضوعات، عامی محسوب میشود، باید تقلید کند.
تقلید در مذهب شیعه
تقلید در مذهب شیعه از عصر امامان آغاز شد. آنان پیروانشان را به راویان حدیث یا یاران نزدیک خود، ارجاع می‌دادند و گاهی یاران خود را به حضور در مساجد و مراکز عمومی برای فتوادادن و ارشاد مردم تشویق می‌نمودند. ظهور تقلید در عصر | فنِّ شعر یا هنرِ شاعری یا شعریّات (فن شعر = بوطیقا) از مهمترین میراث فلسفی ادبی یونان میباشد، این رساله، اولین کار بازمانده در حوزه نظریه دراماتیک و اولین رساله فلسفی موجود با تمرکز بر سخن‌شناسی و نظریه ادبی است. ارسطو در فن شعر، مفهومی را بررسی می‌کند؛ که از آن تحت عنوان «شعر» یاد می‌کند.
فن شعر را ابتدا ابوبشر متی بن یونس - از نسطوریان بغداد که رئیس منطقیان عصر خویش به‌شمار می‌آمد - از سریانی به عربی ترجمه کرد. ترجمه‌ای که او از فن شعر کرد خطاها و ابهامات زیادی داشت. بعد از او شاگردش یحیی بن عدی دست به ترجمهٔ دوبارهٔ آن میزند و یعقوب بن اسحاق الکِندی برای اولین بار آن را تلخیص کرد. پس از کندی، ابونصر فارابی (متوفی به سال ۳۳۹) که شاگرد ابوبشر متی نیز بود، به شرح و تلخیص فن شعر پرداخت. پس از فارابی معروفترین کسی که دست به کار شرح و تلخیص فن شعر میشود، ابن‌سینا است. پس از ابن‌سینا معروفترین کسی که به تلخیص و شرح بوطیقا اقدام می‌کند، ابن‌رشد است.
رسالهٔ فن شعر ارسطو در یونانی Περὶ ποιητικῆς و در لاتین De Poetica نامیده میشود؛ که مُعرّبش بوطیقا میشود.
فن شعر برای زمان‌های متمادی در دنیای غرب مفقود بوده و تنها در قرون وسطی و اوایل دورهٔ رنسانس از طریق ترجمهٔ لاتین که از روی نسخهٔ عربی نوشته شده توسط ابن رشد، انجام شده بود در دسترس قرار گرفت.
واژه‌های کلیدی
ارسطو در فن شعر از مفاهیم ذیل یاد می‌کند:
میمسیس (محاکات)
کاتارسیس (روان‌پالایی)
دگرگونی
بازشناخت
هامارتیا (خطای تراژیک)
میتوس (افسانه و داستان)
اتوس (سیرت)
دایانویا (اندیشه)
لکسیس (گفتار)
ملوس (آواز)
اوپسیس (منظر نمایش)
پیشینه
افلاطون در باب هنر و زیبایی، ساختار فلسفی منظمی پدید نیاورده‌است و آرای او در این باره در رساله‌های مختلف او پراکنده‌است. در عین حال در نزد افلاطون- براساس ایده مثل- هنر همان «محاکات» (تقلید) است و چون براساس اندیشه مثل، عالم محسوس، خود تقلیدی از جهان معقول مثل است و نیز چون کار هنرمند محصول تأثیر گرفتن از تخیلات جهان محسوس است، پس کار هنرمند در واقع، تقلید تقلید است و معلوم است که در نظر افلاطون چنین آفرینشی تا چه اندازه بی‌مقدار است. اما حکمت ارسطویی اساساً بر این مبنا بنا نهاده شده‌است که اندیشه انسانی بتواند فارغ از زیستن در جهان معقولات صرف، با این دنیای محسوس، انسانی و این جهانی نیز رابطه برقرار کند
رساله «فن شعر» مربوط به اواخر عمر مؤلف است و به همین دلیل علی‌القاعده باید اختلافی اساسی با تعالیم افلاطون داشته باشد. گفتهاند که شاعران، نخستین قربانیان آرمان‌شهر افلاطون بوده‌اند. او این گروه را به این دلیل که با زندگی فلسفی و عقلانی نسبتی ندارند از مدینه خود طرد کرده‌است. اما میراث دار او، ارسطو، با نپذیرفتن آموزه اساسی حکمت افلاطونی (مثل) میان زیبایی و اخلاق، تمایز نهاد و این هر دو ارزش را دارای جایگاهی جدا در معرفت بشری دانست.
درونمایه
رسالهٔ «فن شعر» دارای بیست و شش بخش کوتاه است. چهار بخش نخست آن به تعریف شعر می‌پردازد و در بارهٔ رابطه میان شعر و تقلید، منشأ و انواع شعر و انواع تقلید بحث می‌کند. بخش پنجم مقدمه‌ای است بر سه موضوع کمدی، تراژدی و حماسه. در بخشهای شش تا بیست | در آنها متخصص باشد و یا حداقل خبره باشد.
اکثر فقها و مجتهدین، شرط اعلمیت را جزء شروط مرجع تقلید می‌دانند، اما بعضیها هم این شرط را لازم نمی‌دانند. محمدابراهیم جناتی و علی ریاحی نبی از جمله این افراد هستند.
مجتهد مرد
اکثر فقهای معاصر میگویند فقط از مجتهدی میتوان تقلید کرد که مرد باشد. یعنی مقلد، چه زن باشد و چه مرد، باید از مجتهد مرد تقلید کند. اما تعدادی از مراجع مانند محمدابراهیم جناتی، علی ریاحی نبی و محمد صادقی تهرانی مرد بودن را جزء شرایط مرجع تقلید نمی‌دانند.
اجتهاد در اهل سنت
اکنون اجتهاد مطلق در اهل سنت وجود ندارد و فقط اجتهاد در مذهب شیعه وجود دارد البته تا سال ۶۵۵ ه.ق اجتهاد مطلق در بین فقیهان اهل سنت رواج داشت ولی به علت سیاسی بعدها دیگر مذاهب نادیده گرفته شدند.
جستارهای وابسته
فقیه
مفتی
اجازه اجتهاد
پانویس
منابع
شب خیز، محمدرضا، اصول فقه دانشگاهی، نشر لقاء، قم - ایران، اول، ۱۳۹۲ ه.ش
کتاب «دروس اصول الفقه»، نگارش سید رضا حسینی نسب
پیوند به بیرون
<li href="حسینی نسب"> ارباب حکمت</ul>
اسلام
حوزه علمیه (شیعه)
عنوان‌های مذهبی
کلمات و عبارات عربی در احکام اسلام
فقه
فلسفه اسلامی | چهارسگ‌دندان نام یک سرده از راسته ددکمانان است.
منابع
سنگواره‌های توصیف‌شده در ۱۹۴۸ (میلادی)
هم‌کمانان تریاس آفریقا | مراسم چهاردهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | ضمیر که یا چه کسی (who) در زبان انگلیسی یک ضمیر پرسشی و نسبی است که در درجه اول برای اشاره به اشخاص استفاده میشود.
بدون وجود هرگونه علامتی، که شکل ذهنی ضمیر است. اشکال عطف آن عبارتند از فرم مفعولی آن، یعنی که را یا چه کسی را و فرم ملکی آن یعنی مال چه کسی. از این مجموعه شکل‌های نامعینی مانند هر کسی، هر کسی را، مال هر کسی ساخته میشوند.
منابع
واژه‌های انگلیسی | چه کسی پالومینو مولرو را کشت؟ رمانی از ماریو بارگاس یوسا رمان‌نویس برجسته پرویی است.
چاپ و ترجمه
این رمان در سال ۱۹۸۶ به اسپانیایی چاپ شد و در سال بعد ۱۹۸۷ به زبان انگلیسی ترجمه شد. ترجمه فارسی این اثر توسط احمد گلشیری از سوی انتشارات نگاه و در قالب مجموعه کلاسیکهای مدرن و البته با حذفیاتی چند انتشار یافت.
خلاصه داستان
قتل بسیار فجیعی اتفاق افتاده است. دو مامور پلیس مسئول رسیدگی به آن هستند مقتول یکی از سربازان نیروی هوایی است. رئیس پایگاه نیروی هوایی به افسران پلیس اجازه تحقیق و بررسی اسناد و مدارک را نمی‌دهد.
منابع
بارگاس یوسا، ماریو؛ چه کسی پالومینو مولرو را کشت؟؛ ترجمه احمد گلشیری؛ مؤسسه انتشارات نگاه؛ چاپ اول؛ تهران ۱۳۸۳.
آثار ماریو بارگاس یوسا
رمان‌های ۱۹۸۶ (میلادی)
رمان‌های پرویی
رمان‌های جنایی
رمان‌های ماریو بارگاس یوسا
رمان‌های واقع‌شده در پرو
رمان‌های واقع‌شده در دهه ۱۹۵۰ (میلادی) | عبدالحسین تهرانی حائری مشهور به شیخ‌العراقین (زادهٔ ۱۲۲۶ق - درگذشته ۱۲۸۶ق)، فرزند علی از فقها و مراجع تقلید قرن سیزدهم، وی از شاگردان برجسته ملّا رفیع رشتی، انوار الفقاهه و صاحب الجواهر بود و از صاحب جواهر اجازه اجتهاد گرفت و از سویی میرزا حسین نوری، ملاحسینقلی همدانی، محمدهادی تهرانی و میرزا محمد همدانی کاظمی (امام الحرمین) از شاگرد وی بودند. وی وصی و مورد اعتماد امیرکبیر بود. رساله علمیه، کتاب الاجازات، ترجمه نجاة العباد از آثار اوست. شیخ‌العراقین قریحه شعری نیز داشته‌است.
منابع
مراجع تقلید درگذشته
اهالی تهران
درگذشتگان ۱۲۸۶ (قمری)
روحانیان شیعه اهل ایران
مراجع تقلید در دوره قاجار
عالمان شیعه | ۴۸۸ چهارصد و هشتاد و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۸
سده ۵ | تارسو تون یک کوه در چاد است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
آتشفشان‌های میوسن
کاسه‌های آتشفشانی آفریقا |
9b28023f-9eda-4a7a-883a-50f7ba607dbd | ترجمه | نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند. | طبیب اجباری بهترین اثر ترجمه کیست؟ | false | {
"answer_start": [
465
],
"text": [
"اعتمادالسلطنه"
]
} | است با آنچه مخاطب برداشت می‌کند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان‌کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم‌اند که متون و ابزارهای نظام زبان (صداها، دستورها و واژگان) تنها یکی از آنها هستند.
پیشینه در ایران
پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.
در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.
همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.
کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند.
از آنجا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند زبان فرانسوی در کشور رایج و با گستردگی آن نه تنها آثار نویسندگان فرانسوی بلکه آثار ادبی دیگر زبان‌های اروپایی مثل آلمانی، روسی، لهستانی، مجاری، اسپانیایی، پرتغالی نیز به فارسی برگردانده شد. نخستین نمایش‌نامه‌ای که از فرانسه به فارسی ترجمه شد، نمایشنامه «مردم‌گریز»، اثر مولیر است.
دو کتاب تاریخی «پتر کبیر» و «شارل دوازدهم» اولین سفارش ترجمه‌ای بود که عباس میرزا به میرزا رضا مهندس داد. «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» سفارش دیگر او به همین مترجم بود.
نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند.
پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود اینکه انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به‌شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.
مدل‌های زبان‌ها
جمع یا مفرد
از جمله عوامل تأثیرگذار در گیرایی و | مهبد ایرانی‌طلب، مترجم ایرانی
مهداد ایرانی‌طلب، مترجم ایرانی | امید طبیب‌زادهٔ قمصری (زادهٔ ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۰) زبانشناس و مترجم ایرانی و استاد زبانشناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. او تا سال ۱۳۹۵ عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا بود. فعالیت‌های پژوهشیِ طبیب‌زاده عمدتاً در زمینهٔ وزن شعر فارسی و دستور زبان فارسی است و آثارش از جمله آثارِ منتخب در جشنوارهٔ نقد کتاب، کتاب سال ایران و جشنواره فارابی بوده‌است. او همچنین برخی از اشعار ویلیام شکسپیر را به فارسی ترجمه کرده‌است. طبیب‌زاده سردبیرِ نشریهٔ زبان و زبانشناسی است.
زندگی و تحصیلات
امید طبیب‌زاده در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۰ در تهران به دنیا آمد. او در سال ۱۳۶۶ دورهٔ کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی را در دانشگاه شهید باهنر کرمان به پایان برد. در این دوره از استادانی مثل بهزاد قادری و محمد مختاری اردکانی تأثیر پذیرفت و همین مسئله باعث شد به آثار ویلیام شکسپیر و ترجمهٔ اشعار او علاقه‌مند شود.
طبیب‌زاده دورهٔ کارشناسی ارشد (۱۳۷۳) و دکتری (۱۳۷۸) را در رشتهٔ زبانشناسی در دانشگاه تهران گذراند.
او با دریافت بورس دآآد (۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱) به آلمان رفت و زیر نظر فرانتس گونتنر مقدمات دستور وابستگی را آموخت. همچنین سالهای متمادی از درس و بحث ابوالحسن نجفی بهره برد.
طبیب‌زاده از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۷ به معرفی کتابهای تازه در مجلهٔ نشر دانش می‌پرداخت و از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰ به‌عنوان ویراستار در مرکز نشر دانشگاهی مشغول به کار بود.
او از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا بود و مدتی سردبیری مجلات پژوهش‌های ایران‌شناختی (به زبان آلمانی، ۱۳۸۳–۱۳۸۸) و پژوهش‌های زبانشناسی تطبیقی (۱۳۹۰–۱۳۹۵) را برعهده داشت.
طبیب‌زاده از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰ با دریافت بورس فون هومبولت به تدریس در گروه ایران‌شناسی دانشگاه گوتینگن پرداخت. او اکنون با درجهٔ استادی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تدریس می‌کند و سردبیری نشریهٔ زبان و زبانشناسی را بر عهده دارد.
فعالیت‌های علمی و ادبی
وزن شعر
طبیب‌زاده در رسالهٔ دکتری خود در دانشگاه تهران، به‌راهنمایی یدالله ثمره، ساختارِ وزن شعر عامیانهٔ فارسی را مورد بررسی قرار داد. این اثر که مدتی بعد به‌صورت کتاب منتشر شد (انتشارات نیلوفر، ۱۳۸۲)، از معدود پژوهش‌های مفصل دربارهٔ نظام تشکیل‌دهندهٔ وزن اشعار و ترانه‌های عامیانهٔ فارسی به‌شمار می‌رود.
ابوالحسن نجفی، علی‌اشرف صادقی و ضیاء موحد این اثر را نقد کرده‌اند.
طبیب‌زاده در آثار دیگر خود به بررسی شعر عروضی فارسی نیز پرداخته‌است.
از جمله این آثار میتوان به مقالات دربارهٔ وزن نیمه‌عروضی، وزن شعر پارتی، قرائت صحیح شعر عروضی، شرح و نقد وزن در پریای شاملو، وزنِ آهوی کوهی، وزنِ شعرِ ری‌را، وزن اشعارِ تولدی دیگر، وزن و قافیهٔ کلامات یارسان، ویژگیهای وزنی ترانه‌ها و تصنیف‌های فارسی، اشتراکات وزنی در اشعار زبان‌های ایرانی غربی، وزن فهلویات، وزن اشعار شهرضایی، کاربرد نظریهٔ تکرار در بررسی وزن عروضی فارسی، بررسی تطبیقی وزن‌های کمّی و تکیه‌ای هجایی در فارسی و گیلکی، و وزن شعر کودکانه اشاره کرد. او همچنین در این زمینه به نقد و معرفی کتابهای زیر پرداخته‌است: اشعار عامیانهٔ ایران در عصر قاجار اثر والنتین ژوکوفسکی، ریتم کودکانه در ایران اثر ساسان فاطمی، شعر فارسی در بخارا در قرن چهارم هجری اثر یوگنی برتلس، فرهنگ اوزان شعر فارسی اثر تقی وحیدیان کامیار و نظریهٔ وزنی تکیه اثر بروس هیز.
دستور زبان فارسی
بسیاری از پژوهش‌های طبیب‌زاده به توصیف نحو زبان فارسی در | چهارم هجری اثر یوگنی برتلس، فرهنگ اوزان شعر فارسی اثر تقی وحیدیان کامیار و نظریهٔ وزنی تکیه اثر بروس هیز.
دستور زبان فارسی
بسیاری از پژوهش‌های طبیب‌زاده به توصیف نحو زبان فارسی در چارچوب دستور وابستگی بر پایهٔ روابط هسته و وابسته‌ها اختصاص دارد. او در مقالات گوناگون به ساخت‌های اسنادی و سببی، ظرفیت اسم، ظرفیت صفت، وابسته‌های فعل، بندهای متممی، مفعول نشانه‌اضافه‌ای، انواع مضاف‌الیه، تمیز، تناوب‌های آغازی/سببی و تناوب‌های گذرایی، تناوب‌های دوسویه، فعل مرکب، عبارت‌های فعلی ضمیردار و نقشهای فعل «شدن» در زبان فارسی پرداخته‌است.
نتیجهٔ برخی از این پژوهش‌ها به‌صورت منسجم ابتدا در سال ۱۳۸۵ تحت‌عنوان ظرفیت فعل (نشر مرکز، ۱۳۸۵) و سپس در کتابی مفصل‌تر با عنوان دستور زبان فارسی (نشر مرکز، ۱۳۹۱) منتشر شد. چند مقاله در نقد و بررسی این دو کتاب منتشر شده‌است.
فرهنگ‌نویسی
برخی از آثار طبیب‌زاده به شیوه‌های آوانگاری در فرهنگ‌های فارسی، رابطهٔ فرهنگ‌نگاری و دستورنویسی، طبقه‌بندی و ضبط افعال اصطلاحی، ثبتِ صورت‌های شکسته و شیوهٔ نمایش بندهای متممی در فرهنگ‌ها مربوط میشود.
او همچنین چند کتاب را در این زمینه نقد کرده‌است از جمله فرهنگ‌نویسی برای زبان فارسی اثر یوری آرونوویچ روبینچیک، فرهنگ آوایی فارسی اثر گیتی دیهیم، فرهنگ توصیفی دستور زبان فارسی اثر علاءالدین طباطبایی، و فرهنگ فارسی گفتاری اثر بهروز صفرزاده.
فارسی معیار
طبیب‌زاده در برخی مقالات و سخنرانی‌های خود به اصلاح و معیارسازی خط فارسی، نوشتارِ معیار زبان فارسی و نقشِ ویرایش در معیارسازی پرداخته‌است.
او معتقد است کتابهای راهنمای ویرایش مثل غلط ننویسیم نه دستور زبان هستند، نه هدف آنها توصیف زبان فارسی است، بلکه به تجویزِ معیارنگاریِ فارسی می‌پردازند؛ بنابراین، در برابر دیدگاهِ صاحبنظرانی مثل محمدرضا باطنی و حسین سامعی که معتقدند نیازی به رجوع به کتابهای راهنمای نگارش وجود ندارد، طبیب‌زاده تأکید دارد که نویسندگان و ویراستاران باید بر دستورها و قواعد تجویزیِ حاکم بر زبانِ نوشتارِ معیار تسلط داشته باشند.
فارسی شکسته
طبیب‌زاده در دو کتاب خود به بررسی جنبه‌های گوناگون فارسی شکسته پرداخته‌است. او در کتاب مبانی و دستور خط فارسی شکسته (پژوهشگاه علوم انسانی، ۱۳۹۸) تلاش می‌کند بر پایهٔ آثار برجسته یا پرفروشِ داستانی و نمایشی فارسی در دوره‌ای صدساله (۱۲۹۸ تا ۱۳۹۷)، رسم‌الخطی برای فارسی شکسته ارائه دهد.
کتاب فارسی شکسته: دستور خط و فرهنگ املایی (کتاب بهار، ۱۳۹۸) که چکیدهٔ کتاب قبلی است، به‌عنوان کتاب مرجع کاربرد دارد و ضمن ارائهٔ دستور خط و فرهنگ املایی برای فارسی شکسته، به تاریخچهٔ شکل‌گیری خط شکسته فارسی، انتقادات برخی پژوهشگران به شکسته‌نویسی، تحقیقات قبلی در این مورد و مبانی واج‌شناختی تغییرات سبکی در دو گونه رسمی و گفتاری می‌پردازد.
ترجمهٔ اشعار شکسپیر
طبیب‌زاده برای اولین بار مجموعهٔ کامل غزلواره‌های شکسپیر را به فارسی ترجمه کرده‌است. این ترجمه که شامل مقدمه‌ای مفصل و شرح غزلواره‌هاست، از سوی علاءالدین طباطبایی، مهری بهفر
و مصطفی حسینی
مورد نقد قرار گرفته‌است.
طبیب‌زاده در اثری دیگر به ترجمه و شرح دو شعر ققنوس و قمری و شکایت عاشق پرداخته‌است.
افتخارات
طبیب‌زاده برای نگارش نقدی بر کتابِ واج‌شناسی: نظریه بهینگی اثر محمود بی‌جن‌خان در چهارمین دورهٔ جشنوارهٔ نقد کتاب و برای نقدِ کتابِ ساختمان واژه و مقولهٔ دستوری اثر علاءالدین طباطبایی در هشتمین دورهٔ این جشنواره به‌عنوان برگزیده معرفی شد.
کتاب دستور زبان فارسی از آثار منتخبِ کتاب فصل ایران، کتاب سال ایران و جشنواره فارابی بوده‌است.
کتاب طبقه‌بندی وزن‌های شعر فارسی هم در سی | کتاب‌شناسی امید طبیب‌زاده فهرستی از آثار امید طبیب‌زاده، زبانشناس و مترجمِ معاصر ایرانی است.
کتاب‌ها
تألیف
ترجمه
سرویراستاری
مقالات
منابع
پیوند به بیرون
مقالات امید طبیب‌زاده در پرتال جامع علوم انسانی
طبیب‌زاده
طبیب‌زاده
کتابهای امید طبیب‌زاده | یوزف کوهوت (۲۴ ژانویه ۱۹۱۵–۱۵ مارس ۱۹۹۴) یک بازماندهٔ اردوگاه کار اجباری نازی‌ها اهل اتریش بود که به خاطر همجنسگراییش زندانی شده بود. او به خاطر کتاب چاپ سال ۱۹۷۲، Die Männer mit dem rosa Winkel (مردانی با مثلث صورتی) که توسط آشنایش هانس نییمان با استفاده از نام مستعار هاینتس هگر نوشته شده‌است که اغلب به اشتباه به کوهوت نسبت داده میشود. این کتاب یکی از اندک موارد دست اول دربارهٔ رفتار در برابر همجنس گرایان در زندان‌های نازی است. این ترجمه به چندین زبان ترجمه شده‌است و ویرایش دوم آن در سال ۱۹۹۴ منتشر شده‌است. این اولین روایت یک بازماندهٔ همجنسگرای اردوگاه‌های کار اجباری بود که به انگلیسی ترجمه میشد و به عنوان بهترین نیز شناخته شده‌است.
کتاب کوهوت الهام‌بخش نمایشنامه بنت در سال ۱۹۷۹ نگاشته شده توسط مارتین شرمن بود که در سال ۱۹۹۷ از آن فیلم بنت، به کارگردانی سین ماتیاس، ساخته شد.
منابع
پیوند به بیرون
بازماندگان اردوگاه کار اجباری زاکسن‌هاوزن
بازماندگان اردوگاه کار اجباری فلوسنبورگ
درگذشتگان ۱۹۹۴ (میلادی)
افراد ال‌جی‌بی‌تی اهل اتریش
زادگان ۱۹۱۵ (میلادی)
زندانیان و بازداشت‌شدگان اهل اتریش
اهالی وین | لیبی بدین شرح‌اند:
منابع
استانهای لیبی
تقسیمات اداری سطح اول بر پایه کشور
زیربخش‌های کشورها در آفریقا
فهرست‌های تقسیم‌بندی کشوری
فهرست‌های مرتبط با جغرافیای لیبی
ناحیه‌ها در لیبی | کیست پری‌آپیکال یا کیست رادیکولار یکی از شایع‌ترین کیست‌های ادنتوژنیک است که بر اثر التهاب یا مرگ مغز دندان (پالپ) در نتیجهٔ پوسیدگی دندان به‌وجود می‌آید. معمولاً کیست پری‌آپیکال بدون علامت است اما بروز التهاب ثانویه می‌تواند به احساس درد بینجامد. در پرتونگاری از دندان آسیب‌دیده این کیست به‌صورت ناحیه‌ای تاریک (رادیولوسنسی) در اطراف ریشهٔ دندان مشاهده میشود.
پانویس
منابع
آسیب‌شناسی بارز
جراحی دهان و فک و صورت
کیست
نامرتبی دندان‌ها | فهرست ترکیبات دارای ۲۰ اتم کربن فهرستی از ترکیبات شیمیایی با ۲۰ اتم کربن است.
جستارهای وابسته
تعداد کربن
منابع
فهرست ترکیب‌های آلی | فهرست ترکیبات دارای ۲۴ اتم کربن شامل فهرستی از ترکیبات شیمیایی دارای ۱۴ اتم کربن است.
جستارهای وابسته
تعداد کربن
منابع
فهرست ترکیب‌های آلی |
07f9be1d-facf-4da8-9101-dc3fa56b8a25 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | کتیبه های هخامنشیان به چند زبان است؟ | false | {
"answer_start": [
191
],
"text": [
"سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی"
]
} | هخامنشیان تا اندازه‌ای پی برد.
قدیمی‌ترین کتیبهٔ فارسی باستان را متعلق به داریوش بزرگ می‌دانند. با این وجود برخی نیز اصالت کتیبههای منسوب به شاهان و بزرگان پیش از داریوش، مانند کوروش بزرگ، آرشام و آریارمنه را پذیرفته‌اند. نوشته‌های به‌دست‌رسیده از این زبان در مناطق مختلف جهان مانند ایران (استانهای خوزستان، بوشهر، کرمانشاه، فارس)، عراق، ترکیه، ارمنستان، مصر، رومانی و روسیه کشف شده‌اند. عمدهٔ آنها به‌صورت کتیبه، سنگ‌نوشته و لوح بوده‌اند.
یادداشت
پانویس
منابع
*
پیوند به بیرون
خط در تاریخ باستان
زبان فارسی
فارسی باستان
فارسی باستان
زبان‌های تاریخ آناتولی
زبان‌های دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
فارسی باستان | و به سبک و روش آیات قرآن حاوی آیاتی است. یکی دیگر از معاصرین تیخسن، بنام س. ویته عقیده داشت که اهرام مصر و ویرانه‌های تخت جمشید در طبیعت به وجود آمده‌اند و نتیجه و ثمره پیدایش آتشفشانی است. قبل از آن بعضی دانشمندان می‌کوشیدند تا خطوط میخی را به زبان یونانی بخوانند.
گروتفند ۲۷ ساله به خواندن کتیبههای خطوط میخی تخت جمشید پرداخت. اساس کار او به این منوال بود که بعضی از نظریات و افکار پیشینی‌ها را پذیرفت و با ابنی نظر که خط کج، مقسم کلمات است موافقت نمود. همچنین تائید کرد که گروه هفت علامتی که غالباً و مکرراً به چشم می خورد به معنای پادشاه است و کتیبههای مزبور متعلق به دوره هخامنشیان میباشد و برای تعیین نام واقعی پادشاهان ایران باید به زبان اوستایی متوسل شد و علامتی که بیشتر به چشم می خورد همان حرف «a» میباشد. بدیهی است این نظریات باز هم کلاً جنبه فرضیه را داشت، ولی گروتفند از بین کلیه این فرضیه‌ها و نظریه‌ها روش خود را برگزید.
آریارَمنَه
کتیبه آریارَمنَه که بر روی لوحهای از طلا نگاشته شده و در همدان کشف گردیده است، مشتمل بر معرفی شاه و نسب او و اینکه اَهورامَزدا این سرزمین را بدو عطا کرده‌است و به خواست او، شاه این سرزمین است و سرانجام در خواست حمایت از اَهورَه مَزدا است.
اَرشام
کتیبه ارشام بر روی لوحهای از طلا نگاشته و در همدان کشف گردیده، شامل ۱-معرفی شاه و نسب او ۲- ستایش اهوراه مزدا ۳-درخواست حمایت از او است.
کوروش بزرگ
سه کتیبه کوچک آسیب دیده از کوروش در دشت مُرغاب به دست آمده‌است که در آنها کوروش خود را معرفی کرده‌است. دانشمندان عموماً اعتقاد دارند که کتیبههای نامبرده پس از زمان شاهان فوق به دستور جانشینان نوشته شده‌است.
داریوش بزرگ
از داریوش کتیبههای در بیستون، تخت جمشید و نقش رستم، شوش، سوئز، الوند و همدان بر جای مانده‌است.
کتیبه بیستون
مهمترین کتیبه داریوش در بیستون است که در آن چگونگی به سلطنت رسیدن و غلبه خود را بر بردیای غاصب و شورشیان بیان کرده‌است. این کتیبه که مفصل‌ترین کتیبه فارسی باستان، دارای پنج ستون و به سه زبان فارسی باستان، اکدی و عیلامی است. علاوه بر این کتیبه بزرگ، ده کتیبه کوچک که هر کدام دارای چند کلمه بیش نیست و در آن نام شورشیان ذکر شده و یک کتیبه ۱۸ سطری که مشتمل بر معرفی داریوش است، در بیستون کشف گردیده است.
تخت جمشید
در تخت جمشید هفت کتیبه از داریوش برجای مانده یا به دست آمده که بعضی از آنها کتیبههای کوچکی هستند؛ مشتمل بر معرفی داریوش. بعضی از آنها مفصل ترند:
کتیبه Dpd که مشتمل بر ۱-مدح اهوره مزدا ۲- توصیف سرزمین پارس ۳- دعا است.
کتیبه Dpe که مشتمل بر ۱-معرفی داریوش ۲- سرزمین‌هایی که خراج‌گزار او بودند ۳- اندرز به فرمانروایان آینده و دعا.
کتیبه Dph بر روی لوحه طلا و نقره حک شده‌است و درباره تصرف قلمرو سکها نوشته شده‌است.
نقش رستم
از داریوش در نقش رستم) در چند فرسنگی شمال تخت جمشید) چند کتیبه بسیار کوچک در معرفی درباری‌های خود و مردهای سرزمین‌های دیگر و دو کتیبه بزرگ بر جای مانده‌است:
کتیبه DNa که دارای ۶۰ سطر است و مشتمل بر ۱-مدح اَهوره مزدا ۲-معرفی داریوش ۳-برشمردن | که قدیمی‌ترین کتیبهٔ فارسی باستان دانسته شده و اینکه یکی از قدیمی‌ترین اسناد زبان‌های باستانی هندواروپایی است که در زمان کاربرد به الفبایی هجایی ثبت شده‌است. ضمن اینکه اطلاعات بسیار زیادی از اوضاع و احوال سرزمین هخامنشیان و منش و سیاست‌های ایشان به دست داده و در نهایت کمک شایانی به کشف و درک زبان‌های اکدی و عیلامی نموده‌است. داریوش به‌جز بیستون کتیبههای دیگری در خوزستان و پارس نیز داشته‌است.
پس از داریوش شاهان دیگر به‌ویژه خشایارشا، اردشیر یکم و اردشیر دوم و همچنین داریوش دوم کتیبه‌هایی به فارسی باستان دارند. از کوروش کبیر و نیز برخی پیشینیان هخامنشی مانند اریارمنه و ارشامه کتیبههای دیگری نیز وجود دارد که احتمال می‌رود این کتیبه‌ها همگی پس از ابداع خط در زمان داریوش بزرگ نوشته شده باشند. همچنین یک کتیبهٔ فارسی باستان هم در نقش رستم کشف شده که به خط آرامی نوشته شده‌است. البته اظهار نظر در مورد این کتیبهٔ منحصربه‌فرد که در زمان پس از سقوط هخامنشیان نیز نوشته شده، به‌دلیل آسیب‌دیدگی شدید آن، همراه با قطعیت نیست.
دستورزبان
در این زبان سه جنسِ مذکر و مؤنث و خنثی، و سه شمارِ مفرد و مثنّی و جمع هست و کلمه با توجه به نقش نحوی آن صرف میشود. فارسی باستان دارای هشت حالت دستوری بوده‌است. بدین ترتیب: نهادی، مفعولی، وابستگی، ندایی، ازسویی، ابزاری، کنش‌گیری و مکانی.
آواشناسی
پژوهشگران زبان‌های باستانی پس از رمزگشایی کتیبه‌ها نوعی آوانگاری برای آن ترتیب دادند تا محتوای نوشته‌شده در کتیبه‌ها را با یک الفبای لاتین ثبت کنند. برای این کار آنها با توجه به آواهای موجود در زبان‌های اوستایی و سنسکریت و نیز تغییرات آوایی به‌ویژه قانون گردش اصوات در طول زمان ارزش آوایی هر یک از واژگان را مشخص نمودند. این آواها از آنچه در آواشناسی زبان اوستایی می‌بینیم به‌مراتب ساده‌تر است. از نظر آواشناسی آواهای فارسی باستان به دو دستهٔ واکه و همخوان تقسیم میشوند.
واکه‌ها در فارسی باستان:
واکه‌ها در زبان فارسی باستان به دو دستهٔ ساده و مرکب تقسیم میشوند. واکه‌های مرکب معمولاً ترکیبی از دو مصوت کوتاه هستند که یک واحد آوایی مستقل را تشکیل می‌دهند. واکه‌های سادهٔ زبان فارسی باستان همانند فارسی نو است با این تفاوت که آوای «O» یا همان پیش در فارسی نو در فارسی باستان وجود نداشته‌است. واکه‌های ساده و مرکب به دو دستهٔ کوتاه و بلند نیز بخش میشوند. واکه‌ها یا همان حروف صدادار فارسی باستان از قرار زیر هستند:
همخوان‌ها در فارسی باستان:
همخوان‌های فارسی باستان ۲۱ آوا را تشکیل می‌دهند به‌اضافهٔ آوای (L) برابر تلفظ حرف لام در زبان فارسی که تنها یک بار در واژهٔ Labanāna به معنی لبنان به کار رفته‌است و به نظر میرسد چنین آوایی در زبان فارسی باستان وجود نداشته. از میان سایر واکه‌ها نیز برخی به زبان‌های جانشین یعنی فارسی میانه و فارسی دری نرسیده‌است مانند آوای «ç» یا سین مشدد. سایر آواها احتمالاً با اندکی تغییر بعدها وارد فارسی میانه و فارسی نو گردید. همخوان‌های فارسی باستان به شرح زیر هستند:
ریشه‌های تاریخی واژگان و اشتقاق آنها
واژگان فارسی باستان که یک زبان هندواروپایی است با واژگان سایر این زبان‌ها ریشهٔ مشترک دارد. با توجه به تعلق آن به مجموعهٔ زبان‌های هندوایرانی طبیعی است که ابتدا با زبان اوستایی و مادی و سپس | تخت جمشید (در دوره هخامنشیان: پارسه) (در زبان‌های غربی: پرسپولیس، پرسه‌پلیس) (در دوره اسلامی میانه:صدستون یا چهل منار) (در عصر ساسانی: صدستون) مجموعه‌ای از چند کاخ تو در تو در کنار دشت مرودشت و در کوهپایهٔ کوه رحمت در استان فارس واقع در شهر مرودشت ایران است. در دوره‌های تاریخی پس از هخامنشیان، به دلیل فراموشی خط و زبان پارسی باستان و نامانوس بودن کتیبه‌ها، نام پارسه فراموش شده و مردم نام تخت جمشید (پادشاه پیشدادی) را بر روی کاخ می‌نهند.
تخت جمشید در شهر باستانی پارسه یکی از شهرهای باستانی ایران قرار داشته‌است که طی سالیان، پیوسته پایتخت تشریفاتی امپراتوری هخامنشیان بوده‌است. تخت جمشید در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده‌است و به مدت حدود ۲۰۰ سال آباد بوده‌است. در نخستین روز سال نو گروه‌های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی‌ها یا استانداری‌ها با پیشکش‌هایی متنوع در تخت جمشید جمع می‌شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می‌کردند.
در سال ۵۱۸ پیش از میلاد بنای تخت جمشید به عنوان پایتخت جدید هخامنشیان در پارسه آغاز گردید. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوه‌اش اردشیر یکم با افزودن بناهای دیگر، این مجموعه را گسترش دادند. بسیاری از آگاهی‌های موجود که در مورد پیشینهٔ هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ‌نوشته‌ها و گِل نوشته‌هایی است که در این کاخها و بر روی دیواره‌ها و لوحه‌های آن حکاکی شده‌است. سامنر برآورد کرده‌است که دشت تخت جمشید که شامل ۳۹ قرارگاه مسکونی بوده، در دورهٔ هخامنشیان ۴۳٬۶۰۰ نفر جمعیت داشته‌است.
اسکندر مقدونی سردار مقدونی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید. بااین‌حال ویرانه‌های این مکان هنوز هم برپا است و باستان‌شناسان از ویرانه‌های آن نشانه‌های آتش و هجوم را بر آن تأیید میکنند.
این مکان تاریخی از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.
پادشاهان ساسانی نیز کتیبه‌هایی در تخت جمشید در کاخ تچر بر جای گذاشته‌اند. پس از ورود اسلام به ایران نیز این مکان را محترم می‌شمردند و آن را هزارستون یا چهل ستون یا چهل منار می‌گفتند و با شخصیت‌هایی همچون سلیمان نبی و جمشید ارتباطش می‌دادند. عضدالدوله دیلمی در تخت جمشید دو کتیبه به خط کوفی بر جای گذاشته‌است. همچنین کتیبههای دیگری هم به عربی و هم به فارسی در تخت جمشید وجود دارد که جدیدترین آن مربوط به دوره قاجار است این کتیبه به فرمان مظفرالدین شاه قاجار نوشته شده‌است که در دیوار شمالی کاخ تچر قرار دارد.
تخت جمشید در شمال شهرستان مرودشت، شمال استان فارس (شمال شرقی شیراز) جای دارد.
در فاصلهٔ شش و نیم کیلومتری از تخت جمشید نقش رستم قرار دارد. در نقش رستم، آرامگاه‌های شاهنشاهانی مانند داریوش بزرگ/ خشایارشا/ اردشیر یکم و داریوش دوم واقع است. علاوه بر نقش رستم دو آرامگاه به صورت کاملاً تمام شده و یک آرامگاه به صورت نیمه‌تمام در تخت جمشید موجود است. آرامگاه‌هایی که در دامنهٔ کوه رحمت و مشرف به تخت جمشید واقع شده‌است متعلق به اردشیر دوم و اردشیر سوم میباشد. در جنوب تخت جمشید یک آرامگاه به صورت نیمه‌تمام رها شده‌است که بر اساس نظر بعضی از باستان شناسان، | و به یک ترتیب تکرار میشوند ولی گاه آخر این چند علامت تغییر می‌کند. در ادامهٔ تلاشهای مون تر، محقق دیگری به نام گروتفند به این نتیجه رسید که این چند علامت که به یک ترتیب و با هم تکرار میشوند باید کلمه شاه باشد و کلمه‌ای که قبل از آن آمده و در دو کتیبه مختلف است اسم شاه. بالا خره بعد از مجاهدت و تلاشهای فراوان محققین هنری راولینسون موفق شد راز سنگ‌نوشته بیستون، داریوش بزرگ را که با سه زبان نوشته شده بود (زبان فارسی باستان، زبان ایلامی، زبان آشوری) فاش کند؛ و این باعث شد تا الفبای زبان فارسی باستان معلوم شود و چهارصد واژه از این زبان بدست آمد. علامات دبیره میخی دوم نیز به کوشش راولینسون در سال ۱۸۵۵ م. کاملاً معلوم شد و محقق شد که زبان آن زبان ایلامی یا زبان شوش جدید است. بعد از این به خواندن دبیره سوم پرداختند در اینجا کار با اشکالات بسیار همراه بود زیرا این دبیره کمتر از دو دبیره دیگر جا گرفته بود. «مون تر» در ۱۸۰۲ م. گفت که بعضی علامات دبیره سوم شبیه علاماتی است که بر آجرهای بابل نوشته شده و از خرابه‌های این شهر قدیم بدست آمده‌است. بر اثر اکتشافات الیاردا و ابت تاا در نینوا ثابت گردید که دبیره سوم کتیبههای هخامنشی همان دبیره آشوری وبابلی است و دیگر شکی نماند که شاهان هخامنشی بعد از زبان فارسی قدیم و زبان ایلامی به دبیره و زبان آسور و بابل، که زبان و دبیره نخستین مردم متمدن آسیای پیشین بود توجه داشته و آن را بکار می‌برده‌اند. بر اثر کوشش صدوپنجاه‌سالهٔ این پژوهندگان ما امروزه از هر جهت به زبان و دبیره رایج زمان هخامنشیان آگاهیم.
نکتهٔ جالب توجه اینست که همان‌طور که گفته شد سنگ‌نوشته بیستون و اکثر کتیبههای تخت جمشید (پارسه) به سه زبان ایلامی، بابلی (اکدی) و فارسی باستان نوشته شده‌اند. از این رو پس از رمز گشایی دبیره میخی هخامنشی، دبیره بابلی و پس از آن دبیره ایلامی (به‌طور ناقص) رمز گشایی شدند. باید توجه داشت که حجم لوحهای گلی و کتیبه‌ها به این دو زبان چند هزار برابر کتیبههای فارسی باستانی‌است. به علاوه این دو دبیره حتی در زمان هخامنشیان سابقه‌ای چندهزار ساله داشتند، پس باید گفت دانشهای نوین آشورشناسی و سومرشناسی و عیلام‌شناسی همه مدیون دبیره میخی هخامنشی‌اند.
روندی که در بالا به آن اشاره شد تا حدی گویای طنزی تاریخی است. چون زبان و دبیره میخی هخامنشی در میان مردمان و تیره‌های گوناگون شناخته شده نبود، پادشاهان هخامنشی از دو زبان و دبیره دیگر نامبرده در بالا نیز استفاده می‌کردند تا عده بیشتری از مردمان امپراتوری قادر به خواندن آنها باشند. اما همین دبیره گمنام باعث رمزگشایی دو دبیره معروف آن زمان شد.
معرفی برخی حروف
نخستین حرف خط میخی فارسی باستان است. صدا و تلفظ آن آ یا اَ میباشد.
جستارهای وابسته
دبیره میخی
دبیره در ایران
کتیبه داریوش بزرگ در آپادانا
پانویس
منابع
Testen, David D (۱۹۹۶). Old Persian Cuneiform. In Daniels, Peter T. & Bright, William (Ed.), The World's Writing Systems, pp. 134–137. New York: Oxford University Press. .
The Unicode Consortium. Unicode 4.1.0.
ابوالقاسمی، محسن، زبان فارسی و سرگذشت آن.
بهار، محمدتقی، سبک‌شناسی. امیرکبیر، | فهرستی از کتیبههای هخامنشی یافت شده در مناطق مختلف:
کتیبۀ داریوش بزرگ در بیستون
کتیبه داریوش بزرگ در آپادانا
کتیبههای داریوش بزرگ در تخت جمشید
کتیبههای داریوش بزرگ در بیستون
کتیبههای داریوش بزرگ در شوش
کتیبههای داریوش بزرگ در مصر
کتیبههای داریوش بزرگ در دامنۀ کوه الوند
کتیبههای خشایارشا در تخت جمشید
کتیبههای خشایارشا در مکتوب بر لوح سنگی در تخت جمشید
کتیبههای خشایارشا در مکتوب بر لوح سنگی در نزدیکی تخت جمشید
کتیبههای خشایارشا در شوش
کتیبههای خشایارشا در دامنۀ کوه الوند
کتیبههای خشایارشا روی دیوار قصر وان در ترکیه
کتیبههای اردشیر یکم در تخت جمشید
کتیبههای داریوش دوم در شوش
کتیبههای داریوش دوم در موزۀ ایران باستان
کتیبههای داریوش دوم در همدان
کتیبههای داریوش دوم در شوش
کتیبههای داریوش سوم در تخت جمشید
جستارهای وابسته
پارسی باستان
خط میخی
خط میخی پارسی باستان
منابع
خط میخی پارسی باستان
خط میخی
سنگ‌نوشته‌های ایرانی
هخامنشیان | کعبه زرتشت
کتیبه شاپور یکم بر کعبه زرتشت
آرامگاه داریوش بزرگ
آرامگاه خشایارشا
آرامگاه اردشیر یکم
آرامگاه داریوش دوم
پانویس
منابع
پیوند به بیرون
بناهای تاریخی استان فارس
نقش رستم
هخامنشیان
معماری هخامنشیان
مجموعه آثار تاریخی شهرستان مرودشت
زبان فارسی میانه
زبان پارتی
دین در امپراتوری ساسانی
سنگ‌نوشته‌های ساسانیان
ساختمان‌ها و سازه‌ها تکمیل‌شده در هزاره ۱ (پیش از میلاد) | سنگ‌نوشتهٔ خشایارشا در نزدیکی دریاچه وان ترکیه، بر فراز صخره‌ای و در ارتفاع ۲۰ متری از سطح زمین و در نزدیکی یک قلعه واقع شده‌است. این کتیبه در اصل توسط داریوش بزرگ آماده‌سازی شده‌است اما به دلائلی تکمیل نشده و خالی رها شده‌است، اما خشایارشا پسر داریوش بزرگ، در دوران زمامداری خود آن را تکمیل کرده و به یادگار گذاشته‌است. این کتیبه ۲۷ سطر و ۳ ستون دارد و از چپ به راست و به سه زبان پارسی باستان، اکدی و عیلامی نوشته شده‌است.
اکتشاف
تقریباً ۱۰۰ سال پیش (سال ۱۲۸۶ خورشیدی) طرحی از روی این کتیبه آماده شده بود که متخصصان زبان‌های باستانی از روی این طرح اقدام به خواندن و ترجمهٔ این کتیبه کرده بودند. نخستین بار رونالد گراب کِنت (زبانشناس) در سال ۱۹۰۸ (میلادی) این کتیبه را خوانده و ترجمه کرده بود. اما همان‌طور که گفته شد همه دانشمندان تا پیش از تلاش زوج جهانگرد ایرانی، از جایگاه دقیق این کتیبه بی‌اطلاع بودند و هیچ عکسی هم از این کتیبه در دسترس نبوده‌است. نتیجه سفر زوج ایرانی بازیابی موضع دقیق کتیبه خشایارشا در دریاچه وان و تهیه عکس و فیلم کامل از این کتیبه بود.
متن کتیبه
خشایارشا در کتیبه آورده‌است:
جستارهای وابسته
سنگ‌نوشته بیستون
تاش کوله
فهرست قلعه‌ها در ترکیه
فهرست آثار تمدنی ایران در سایر جهان
فهرست‌های سنگ نوشته‌های فارسی
منابع
:en:Van Fortress
آثار سده ۵ (پیش از میلاد)
باستان‌شناسی هخامنشیان
خشایارشا یکم
زبان ایلامی
سنگ‌نوشته‌های اکدی
سنگ‌نوشته‌های هخامنشی
شهرهای اورارتویی
قلعه‌ها در استان وان
قلعه‌های ارمنستان
محوطه‌های باستان‌شناسی در ناحیه آناتولی شرقی
وان
فهرست آثار تمدنی ایرانشهری بیرون از ایران
تاریخ باستان ارمنستان
استان وان | ۱۵ سانتیمتر بلندی داشت، ساختند و در هر جعبه، یک کتیبهٔ طلایی و یک کتیبهٔ نقره‌ای به‌همراه چند سکه، از نوع سکه‌های ایونیه و لودیه و یونان، که در آن روزگار رواج داشت قرار دادند (در سال ۵۱۵ پیش از میلاد هنوز سکهٔ داریوش، موسوم به داریک یا داریوشی، ضرب نشده بود) و در چهار گوشه تالار کاخ، زیر پی دیوار آپادانا، با تخته سنگ‌هایی گران مدفون ساختند.
کتیبهٔ پی‌بنای دیوار جنوبی
کتیبههای پی‌بنای دیوار جنوبی تخت جمشید بخشی از کتیبههای موجود در تخت جمشید هستند که در ضلع جنوبی پارسه قرار داردند. این کتیبه‌ها به‌فرمانِ داریوش بزرگ و هنگامی که درب جنوبی جایگاه آمدوشد به تخت جمشید بود، به مناسبت پی‌بنای کاخ تخت جمشید نوشته شده‌اند. این کتیبه‌ها بر روی تخته‌سنگی در ابعاد ۷۲۰ در ۲۰۵ سانتیمتر که در جبههٔ جنوبی کار گذاشته‌است، نوشته شده‌است. این کتیبه از چهار قسمت تشکیل شده‌اند که در هر قسمتِ آن کتیبه‌ای به خط میخی کنده شده‌است. دو کتیبهٔ سمت چپ (غربی) به خط و زبان فارسی باستان نوشته شده‌اند. دو کتیبهٔ سمت راست (شرقی) از چپ به راست به‌ترتیب به خط میخی ایلامی و خط میخی بابلی نوشته شده‌اند.
کتیبهٔ اردشیر یکم
کتیبهٔ اردشیر یکم در تخت جمشید یکی از چندین کتیبهٔ موجود در تخت جمشید است که از دوران هخامنشیان به جا مانده‌است. این کتیبه نشان میدهد که او نیز از پدر خود خشایارشا و نیایش داریوش بزرگ در دین پیروی کرده و پیرو کیش اهورایی بوده‌است.
در کاخ آپادانای شوش
کتیبهٔ داریوش بزرگ
کتیبهٔ داریوش بزرگ در کاخ آپادانای شوش، یکی از الواح ارزشمندی است که متعلق به دوران هخامنشیان میباشد. این لوح در یکی از دروازه‌های کاخ آپادانا شوش کشف شده‌است. در سال ۱۹۱۱ (میلادی) ژاک دو مورگان و رولاند دو مکوئنم با حفاری در کاخ آپادانای شوش موفق به این اکتشاف شدند. این لوحهٔ تاریخی که از خاک رس میباشد، در موزهٔ لوور نگهداری میشود. کتیبهٔ داریوش بزرگ، دارای ابعاد ۴۲ در ۴۲ سانتیمتر است و قسمتی از آن از بین رفته‌است. کتیبهٔ داریوش بزرگ در کاخ آپادانای شوش به خط پارسی کهن است و یکی از نخستین متون به جا مانده از این پادشاه هخامنشی در آستانه به دست گرفتن قدرت میباشد. این کتیبه علاوه‌بر اینکه مجوز و فرمان‌نامهٔ ساخت بنای کاخ آپادانای شوش را بیان کرده‌است، اطلاعات گرانقدری را در مورد داریوش اول و هخامنشیان به باستان‌شناسان ارائه داده‌است.
در بیستون
سنگ‌نوشته بیستون
سنگ‌نوشتهٔ بیستون بزرگترین سنگ‌نوشتهٔ جهان، نخستین متن شناخته شدهٔ ایرانی و از آثار دودمان هخامنشیان (۵۲۰ پ. م) واقع در شهر بیستون در سی کیلومتری شهر کرمانشاه بر دامنهٔ کوه بیستون است. سنگ‌نوشته بیستون یکی از مهمترین و مشهورترین سندهای تاریخ جهان و مهمترین متن تاریخی در زمان هخامنشیان است که شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گوماته مغ و به بند کشیدن یاغیان را نشان میدهد. محوطهٔ بیستون از آثار ملی ایران است و خود این اثر هم از سال ۲۰۰۶ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.
در مصر
کانال سوئز
کتیبههای داریوش بزرگ در سوئز، یادبودهایی بودند که به سه زبان پارسی باستان، عیلامی، بابلی و مصری نوشته شده بودند و در وادی تملات، برای یادآوری بازکردن کانالی میان رود نیل و دریاچهٔ تلخ بزرگ، نصب | شیائو شا ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور چین است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناست‌ها
منابع
افراد زنده
اهالی کیاندونگنان
زادگان ۱۹۹۲ (میلادی)
ژیمناست‌های هنری زن اهل چین
مدال‌آوران در مسابقات جهانی ژیمناستیک هنری
ورزشکاران اهل گوئیژو |
67a5fc68-2880-4c53-bba5-f7adcf79944c | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | هدف تاسیس این موسسه تربیتی در زمان چه کسی بود؟ | false | {
"answer_start": [
873
],
"text": [
"عباس میرزا"
]
} | چی تائه-وون (زاده ۳ دسامبر ۱۹۶۰) کارآفرین و مدیر ارشد اجرایی کره‌ای است، که در حال حاضر به‌عنوان مدیر عامل اجرایی و رییس هیئت مدیره شرکت اس‌کی گروپ فعالیت می‌نماید.
منابع
افراد زنده
دانش‌آموختگان دانشگاه شیکاگو
دانش‌آموختگان دانشگاه کره
زادگان ۱۹۶۰ (میلادی)
مجرمان اهل کره جنوبی
محکومان به جرم اختلاس
میلیاردرهای اهل کره جنوبی | هری تانوسودیجو (؛ زادهٔ ۱۹۶۵) کارآفرین اهل اندونزی است، که در سال ۱۹۸۹ شرکت ام‌ان‌سی را تأسیس کرد.
منابع
افراد اجتماعی اندونزی
افراد اندونزیایی چینی‌تبار
افراد زنده
دانش‌آموختگان دانشگاه اتاوا
دانش‌آموختگان دانشگاه کارلتون
زادگان ۱۹۶۵ (میلادی)
میلیاردرهای اهل اندونزی
کارآفرینان اهل اندونزی | سال ۱۳۳۸ با همت جمعی از خوش‌فکران عرصه صنعت و تجارت کشور تأسیس شد. وکیلی که آن زمان ریاست اتاق بازرگانی تهران را برعهده داشت، به عنوان رییس هیئت‌مدیره مؤسسه انتخاب شد و طی مصاحبه‌ای با جراید، هدف از تأسیس این مؤسسه را کمک به فرهنگ و تقویت نیروی جوانان و تسهیل امکان ادامه تحصیل دانشجویان و فراهم آوردن وسایل و اعطای اعتبار از سود ویژه مؤسسه به دانشجویانی عنوان کرد که به گفته او قوه مالی برای ادامه تحصیل خود ندارند. او برنامه مؤسسه را این گونه توضیح داده بود: تلاش بر آن است سرمایه لازم برای تأسیس یک بانک نیز جمع آوری شود تا پس از تأسیس آن، عملیات تجاری و مالی وسیع انجام شود، با کمک دوستان و تجاران سود بیشتری به دست بیاید و از رهگذر آن، امکان اقدامات بزرگ و وسیع به نفع فرهنگ و دانشجویان بااستعداد ولی بی بضاعت فراهم شود.
موسسان مؤسسه اعتباری دانشگاه بر این باور بودند کشور نمی‌تواند و نباید از این دسته جوانان صرف‌نظر کند چرا که هر یک از این جوانان با استعداد، حداقل می‌توانند یک کادر ارزنده و متخصص باارزش باشند و چه بسا که بعضی از آنها موجب تحولات بزرگی در رشته تخصصی خود شوند. موسسان مؤسسه اعتقاد داشتند که اگر بتوان مشکل یک لقمه نان را برای جوانان با استعداد حل و فصل کرد، آنها در فردای کشور قادر خواهند بود نان و آب بیشتری به ملت و کشور خود برسانند. طبق ماده ۱۳ اساسنامه مؤسسه، اعضای شورای مؤسسه حداقل ۲۱ نفر از جمله رئیس دولت، وزیر فرهنگ، رئیس دانشگاه، رئیس بانک ملی ایران ، دادستان دیوانعالی کشور، رئیس اتاق بازرگانی تهران و ۱۵ نفر اعضای موسس را که بیش از دیگران حق عضویت داده باشند، شامل میشد. در فصل دوم اساسنامه، سرمایه اولیه ۱۰ میلیون ریال بود که امضا کنندگان اساسنامه موسسه در موقع ثبت پرداخت کردند. تا پایان سال ۱۳۳۹ سرمایه موسسه به ۱۸ میلیون ریال افزایش یافت و قریب به ۶۰ نفر دانشجو از تهران ، تبریز، مشهد، اصفهان ، شیراز و اهواز با دریافت وام مشغول ادامه تحصیل شدند.طبق اساسنامه ثبت شده موسسه دارای شورایی مرکب از ۲۱ نفر به شرح زیر بود : نخست وزیر وقت، وزیر فرهنگ ، رئیس دانشگاه ، دادستاان دیوان عالی کشور، رئیس بانک ملی ایران و همچنین رئیس وقت اتاق بازرگانی تهران و سایر اعضای شورای موسسه اشخاصی هستند که عضویت افتخاری این موسسه را با پرداخت وجه قابلی علاوه بر کمک معنوی قبل کرده و بدین ترتیب به عضویت رسمی موسسه درآمده و دارای پنج نفر هیئت مدیره-که موسسه را اداره می کنند میشود. در آخر هر ماه نیز جمع وجوه دریافتی به نام افزایش سرمایه مؤسسه به اداره ثبت شرکتها کتبی اطلاع داده میشد. براساس آنچه به تصویب رسید، پرداختی هر عضوی بابت حق عضویت بوده و جزو سرمایه مؤسسه اعتباری دانشگاه محسوب میشد و در هیچ وقت و به هیچوجه اصل و سود آن قابل مطالبه و استرداد نبود. روی این اصل موسسان و بانیان مؤسسه در همان ابتدا معتقد و مؤمن شدند که پول پرداختی در حکم وقف سرمایه ای در راه بهبود فرهنگ و تعالی کشور باشد و کسی که پولی را | گروه ابراج () یک
موسسه سرمایه‌گذاری خصوصی بود که در سال ۲۰۱۸ به اتهام کلاهبرداری منحل شد. این شرکت در سال ۲۰۰۲ توسط عارف نقوی در دبی تاسیس شد و در زمان انحلال دارای ۱۳.۶ میلیارد دلار سرمایه بود.
منابع
اختلاس مالی
شرکت‌های خدمات مالی بنیان‌گذاری‌شده در ۲۰۰۲ (میلادی) | چایتانیا تامانه (؛ زادهٔ ) نویسنده، تهیه‌کننده، کارگردان اهل هند است.
منابع
افراد زنده
زادگان ۱۹۸۷ (میلادی)
کارگردانان فیلم اهل بمبئی | تارسو تون یک کوه در چاد است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
آتشفشان‌های میوسن
کاسه‌های آتشفشانی آفریقا | رصدخانه کیسو ( Kiso Kansokujo) یک رصدخانه نجومی است که در کوه اونتاکه در ژاپن واقع شده است. این رصدخانه در سال ۱۹۷۴ ، به عنوان شاخه ای از رصدخانه نجوم توکیو، با هدف مطالعه اجرام نجومی فرا کهکشانی تاسیس شد. از سال ۱۹۸۸، توسط موسسه نجوم، دانشکده علوم، دانشگاه توکیو ( نگهداری می شود. ). این رصد خانه دارای تلسکوپ ۱۰۵ سانتی متری از نوع لسکوپ اشمیت است. در حال حاضر این رصد خانه پذیرای ستاره شناسان از سراسر جهان میباشد.
در سال ۲۰۰۲ یک تسلکوپ تمام اتوماتیک ۳۰ سانتی متری با نام K.3T (Kiso 0.3-meter Telescope) به رصد خانه اضافه شد. عمدتا این تلسکوپ در رصد ستارگان متغیر استفاده میشود. برای کمک به انجام مشاهدات تکراری متعدد در زمان طولانی.
منابع
لینک های خارجی
رصدخانه کیسو
دانشگاه توکیو
رصدخانه‌های اکتشاف ریزسیاره‌ها
رصدخانه‌ها در ژاپن
مختصات در ویکی‌داده | ۲۴۷ (میلادی) دویست و چهل و هفتمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۲۴۷ (میلادی) | تائو جیالی فضانورد اهل کشور چین است که در ۱۹۸۷ میلادی در چنگدو زاده شد.
جستارهای وابسته
فهرست فضانوردان
منابع
افراد زنده
زادگان ۱۹۸۷ (میلادی)
هوانوردان اهل چین
هوانوردان زن
هوانوردان زن اهل چین
زادگان ۱۹۸۶ (میلادی) | موسسه ملی فیل به عنوان مرکز حفاظت فیل تایلندی در سال ۱۹۹۳ تاسیس شد.در ژانویه ۲۰۰۲ برای گسترش دامنه فعالیت حفاظتی از فیل تایلندی و رسیدگی به مسائل مربوط به آن تغییر نام این مرکز حفاظتی به موسسه ملی فیل مطرح شد.این موسسه در شهرستان هنگ چت در استان لامپانگ قرار دارد.چیانگ مای دانشکده دانشگاه دامپزشکی با این موسسه در ارتباط است.این موسسه همچنین به فعالیت در امر گردشگری نیز می‌پردازد.
منابع
بنیان‌گذاری‌های ۱۹۹۳ (میلادی) در تایلند
جاذبه‌های گردشگری در لامپانگ
حفاظت محیط زیست در تایلند
سازمان‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۹۳ (میلادی)
فیل‌ها در تایلند
مراکز پژوهشی در تایلند |
4e7a08d1-32b3-4130-82d1-cd17de117c3a | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | کار ترجمه در ایران چگونه گسترش گرفت؟ | false | {
"answer_start": [
777
],
"text": [
"احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج"
]
} | است با آنچه مخاطب برداشت می‌کند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان‌کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم‌اند که متون و ابزارهای نظام زبان (صداها، دستورها و واژگان) تنها یکی از آنها هستند.
پیشینه در ایران
پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.
در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.
همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.
کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند.
از آنجا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند زبان فرانسوی در کشور رایج و با گستردگی آن نه تنها آثار نویسندگان فرانسوی بلکه آثار ادبی دیگر زبان‌های اروپایی مثل آلمانی، روسی، لهستانی، مجاری، اسپانیایی، پرتغالی نیز به فارسی برگردانده شد. نخستین نمایش‌نامه‌ای که از فرانسه به فارسی ترجمه شد، نمایشنامه «مردم‌گریز»، اثر مولیر است.
دو کتاب تاریخی «پتر کبیر» و «شارل دوازدهم» اولین سفارش ترجمه‌ای بود که عباس میرزا به میرزا رضا مهندس داد. «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» سفارش دیگر او به همین مترجم بود.
نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند.
پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود اینکه انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به‌شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.
مدل‌های زبان‌ها
جمع یا مفرد
از جمله عوامل تأثیرگذار در گیرایی و | ادبیات جهان را چگونه بخوانیم؟ کتابی به نویسندگی دیوید دمراش است که توسط شبنم بزرگی ترجمه شده و در سال ۱۳۹۸ توسط نشر چشمه به زبان فارسی منشتر شد. این کتاب در زمینه نقد ادبی بوده و در زمستان ۱۳۹۸ در فهرست نامزدهای دریافت جایزه کتاب سال قرار گرفت.
کتاب ادبیات جهان را چگونه بخوانیم؟ به عنوان یکی از برگزیدگان سی و هفتمین دوره کتاب سال ایران انتخاب شد.
جستارهای وابسته
سی و هفتمین دوره کتاب سال ایران
منابع
پیوند به بیرون
وب سایت رسمی کتاب سال ایران
کتاب سال ایران
برگزیدگان سی و هفتمین دوره کتاب سال ایران | این مقاله فهرستی است از نوشته‌های اومبرتو اکو.
به ترجمهٔ فارسی
رمان‌ها
/
داستانها
سه قصّه به ترجمهٔ غلامرضا امامی
سه فضانورد به ترجمهٔ رضا علیزاده / ترجمه‌ای دیگر از مجتبی پورمحسن
دو دلداده / دلدادگان به ترجمهٔ غلامرضا امامی
نظری
هنر و زیبایی در قرون وسطی به ترجمهٔ فریده مهدوی دامغانی / هنر و زیبایی‌شناسی در قرون وسطی به ترجمهٔ مسعود خیرخواه
تاریخ زیبایی به ترجمهٔ هما بینا
تاریخ زشتی به ترجمهٔ هما بینا و کیانوش تقی‌زاده انصاری
اسطورهٔ سوپرمن و چند مقالهٔ دیگر به ترجمهٔ خجسته کیهان
در جستجوی زبان کامل به ترجمهٔ پیروز ایزدی
نشانه‌شناسی (کتاب) به ترجمهٔ پیروز ایزدی
از کتاب رهایی نداریم (با ژان کلود کریر) به ترجمهٔ مهستی بحرینی
سرندیپیتی‌ها: زبان و دیوانگی به ترجمهٔ سپیده شکری‌پوری و آرش حسن‌پور
نشانه: تاریخ و تحلیل یک مفهوم به ترجمهٔ مرضیه مهرابی
تاویل و تاویل افراطی / تفسیر و بیش‌تفسیر
نشانه‌شناسی و فلسفهٔ زبان به ترجمهٔ عبدالکریم اصولی طالش
منشآت
ایمان یا بی‌ایمانی (مکاتبات با کاردینال مارتینی) به ترجمهٔ علی‌اصغر بهرامی
اعترافات یک رمان‌نویس جوان به ترجمهٔ مجتبی ویسی / اعترافات رمان‌نویس جوان به ترجمهٔ رضا علیزاده
چگونه میتوان یک پایان‌نامه تحصیلی نوشت به ترجمهٔ غلامحسین معماریان (چاپ جدید با نام چگونه میتوان یک پایان‌نامه نوشت)
گل سرخ با هر نام دیگر به ترجمهٔ مجتبی ویسی
چگونه با ماهی قزل‌آلا سفر کنیم؟ به ترجمهٔ غلامرضا امامی
فاشیسم ابدی (ترجمه غلامرضا امامی و صالح نجفی)
سرگذشت جامعه سیال به ترجمه هانیه رجبی، مهدی موسوی
راه و رسم شناسایی فاشیست‌ها به ترجمهٔ رضا پیلواران
مقاله‌ها
مانور هوایی
ایجاد پیام‌های زیبایی‌شناختی زبان
طنز: چگونه از علامت «سه نقطه» استفاده کنیم؟
پیرنگ جنجالی (دربارهٔ رمان نام گل سرخ)
گل سرخ با نام دیگر: چند نکته دربارهٔ ترجمه ادبی
نقد آثار اومبرتو اکو: پاسخ به پرسش‌های نیمه‌فلسفی
فاشیسم ازلی: چهارده نگاه به پیرهن‌سیاه‌ها
بوش و پوتین
از جنگهای مقدس تا شور و شعور
زمانی که جنگ سلاحی بی‌خاصیت است.
اومبرتو اکو و جنگ: سناریوی یک جنگ جهانی، عواقب علمی - تخیلی نزاعی که وقوع آن نابودی همگان را به دنبال خواهد داشت
چگونه مجری تلویزیون باشیم؟
چگونه «بتوانستیم» در آینده به عقب بازگردیم
چطور از فکس استفاده کنیم
چگونه یک مقدمه بنویسیم
«چگونه میتوان از فوتبال صحبت نکرد»، ترجمه محبوبه فهیم کلام، نشریه بخارا، شماره ۵۲، تابستان ۱۳۸۵.
چگونه با یک ماهی آزاد دودی سفر کردن
چگونه بگذاریم یک چمدان چرخ‌دار بیفتد
چطور از موبایل استفاده نکنیم
چگونه با آرامش خود را برای مرگ آماده کنیم؟
چطور با قطارهای آمریکایی مسافرت کنیم؟
چگونه میتوان با کشیدن سیگار برگ پیام فرستاد؟
چگونگی رفتار با راننده تاکسی
چگونه میتوان در پاسخ از به کاربردن «حتماً» پرهیز کرد
چگونه پیام‌های تلگرافی را در سطل زباله بیندازیم
چطور ساعت را فراموش کنیم
طریقه استفاده از جزوه‌های راهنما
چطور میشود مذهب یک نرم‌افزار را تشخیص داد؟
با «بائودولینو» اکو دوباره به رمان‌نویسی روی می‌آورد: مصاحبه «لائورالیلی» با «اومبرتواکو»
گفتگو با اومبرتو اکو
تقلب و توافق
اومبرتو اکو، سینما و موسیقی: فیلمنامه‌نویسی به سبک گودار
ساحر و دانشمند
جنگ چریکی نشانه شناختی
اومبرتو اکو و نشانه‌شناسی: نشانه‌شناس و نه جامعه‌شناس: مصاحبه خوان خوزه خوئیدی با اومبرتو اکو
زبان، قدرت، نیرو
چهره هنرمند متخصص
چگونه می‌نویسم
دربارهٔ چند وظیفه | طراحان چگونه می‌اندیشند: ابهام‌زدایی از فرایند طراحی کتابی از برایان لاوسن با ترجمهٔ حمید ندیمی است که در سال ۱۳۸۴ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
کتابهای فارسی
کتابهای ۱۳۸۴ | مهدی فروغ (زاده ۲۳ آبان ۱۲۹۰ در اصفهان، ایران- درگذشته ۳ مهر ۱۳۸۷ در نورت بروک، ایلینوی، ایالات متحده آمریکا) نویسنده، مترجم و موسیقیدان اهل ایران بود. وی بنیانگذار دانشکده هنرهای دراماتیک و تئاتر آکادمیک در ایران بود.
ترجمه‌ها
برخی از ترجمه‌های وی عبارتنداز:
۱- پدر؛ آگوست استریندبرگ، نشر ابن‌سینا تهران۱۳۳۶.
۲- باغ‌وحش شیشه‌ای؛ تنسی‌ویلیامز، نشر معرفت و فرانکلین، تهران ۱۳۳۶.
۳- اشباح؛ هنریک ایبسن، بنگاه نشر و ترجمه، تهران ۱۳۳۹.
۴- خانهٔ عروسک؛ هنریک ایبسن، بنگاه نشر و ترجمه، تهران ۱۳۳۹.
۵- فن نمایشنامه‌نویسی؛ لاجوس اِگری، انتشارات زوار، تهران ۱۳۳۶.
چگونه از موسیقی لذت ببریم؛ آرون کوپلند
مردان موسیقی؛ والاس براکوی و هربرت وانیسک،
۸- شاهنامه و ادبیات دراماتیک؛ اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر، تهران ۱۳۵۴.
۹- قربانی دادن ابراهیم در تعزیه ایرانی، سازمان جشن‌وهنر (متن انگلیسی).
منابع
پیوند به بیرون
ویدیوی «درباره دکتر مهدی فروغ از زبان سیروس فروغ»
دانش‌آموختگان آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک
دانش‌آموختگان دانشگاه کلمبیا
درگذشتگان ۲۰۰۸ (میلادی)
زادگان ۱۹۱۱ (میلادی)
دانشوران اهل ایران
نویسندگان مرد اهل ایران
نویسندگان اهل ایران | دربارهٔ تروریسم غرب از هیروشیما تا پهپادها - نوآم چامسکی، آندره ولچک - ترجمهٔ مازیار کاکوان - انتشارات پویا، آلمان - کلن (۱۳۹۳/۲۰۱۴) (همان، انتشارات مهراندیش، ۱۳۹۴)
نظام‌های سلطه - ترجمهٔ امیرحسین مدبرنیا - نشر دنیای نو ۱۳۹۵
در باب آنارشیسم - ترجمهٔ رضا اسکندری - نشر افکار (۱۳۹۵)
جهان چگونه کار می‌کند - ترجمهٔ پروین دانشور - سازمان چاپ و انتشارات ایران جام (۱۳۹۶)
طرحی برای آینده - ترجمهٔ هانا ناصرزاده - انتشارات مروارید (۱۳۹۶)
چه کسی بر جهان حکومت می‌کند؟ - محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۷) (چاپ دیگری با نام: حاکمان جهان کیستند؟ - ترجمهٔ رضا قشلاقی - انتشارات دیبایه - ۱۳۹۶)
مناظرهٔ چامسکی و فوکو در باب طبیعت بشر - نوآم چامسکی، میشل فوکو - ترجمهٔ مهدی افشار - نشر مصدق (۱۳۹۷)
همان که ما می‌گوییم - ترجمهٔ رضا قشلاقی - نشر خرسندی (۱۳۹۷)
امپراتوران و دزدان دریایی - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۸)
غزه در بحران - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۸)
اربابان بشریت (مقالات و سخنرانی ها طی ۱۹۶۹ الی ۲۰۱۳) - ترجمهٔ محمد حریری اکبری - انتشارات قالان یورد (۱۳۹۹)
دربارهٔ فلسطین - نوآم چامسکی، ایلان پاپه - ترجمهٔ محسن عسکری جهقی - نشر ثالث (۱۳۹۹)
بحران اقلیمی و توافقِ جدیدِ سبزِ جهانی: راهکارهای اقتصادِ سیاسی برای نجات کره زمین (The Climate Crisis and the Global Green New Deal: The Political Economy of Saving the Planet) - نوآم چامسکی و رابرت پالین - انتشارات وِرزو بوکس (Verso Books) (۱۳۹۹/۲۰۲۰)
خوش‌بینی ورای نومیدی (در باب سرمایه‌داری، امپراتوری و تغییر اجتماعی)- ترجمهٔ نرگس حسن‌لی - نشر بان (۱۴۰۰)
ما چگونه موجوداتی هستیم - ترجمهٔ مصطفی برزگر و نیره جودی - انتشارات نویسه پارسی (۱۴۰۰)
مرثیه ای برای رؤیای آمریکایی (ده اصل در باب تمرکز ثروت و قدرت) - ترجمهٔ محمد نصیری - انتشارات صاد (۱۴۰۰)
زبانشناسی
ساخت‌های نحوی - ترجمهٔ احمد سمیعی گیلانی - انتشارات خوارزمی (۱۳۷۴)
جنبه‌هایی از نظریهٔ نحو (Aspects of the Theory of Syntax / MIT Press / 1965)
زبانشناسی دکارتی: فصلی از تاریخ تفکر عقلگرا - ترجمهٔ احمد طاهریان، انتشارات هرمس (۱۳۷۷)
زبان و مسائل دانش - ترجمهٔ علی درزی، نشر آگه (۱۳۷۸)
زبان و اندیشه - ترجمهٔ کوروش صفوی انتشارات هرمس (۱۳۷۹)
دانش زبان: ماهیت، منشأ و کاربرد آن - ترجمهٔ علی درزی - نشر نی (۱۳۸۰)
کنترل رسانه‌ها - عبدالرضا شاه محمدی - انتشارات فکرت (۱۳۸۱)
معماری زبان - ترجمهٔ محمد فرخی یکتا - انتشارات روزبهان (۱۳۸۹)
زبان و ذهن - ترجمهٔ کوروش صفوی - انتشارات هرمس (۱۳۹۳)
دربارهٔ طبیعت و زبان - ترجمهٔ محمد فرخی‌یکتا - انتشارات روزبهان (۱۳۹۸)
برنامه کمینه‌گرا - ترجمهٔ محمد فرخی یکتا - انتشارات مدید (۱۳۹۹)
منابع
پیوند به بیرون
کتاب‌شناسی‌ها بر پایه نویسنده
کتاب‌شناسی‌های فلسفی
کتاب‌شناسی‌های نویسندگان اهل ایالات متحده آمریکا
آثار نوآم چامسکی | گوتهنیک یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۵
دهانه‌های ماه | چوگروستا در ایران است کستان اجارود غربی، بخش مرکزی شهرستان گرمی در استان اردبیل واقع شده‌است. چونگنش ۱۴۸ نفر جمعیت دارد.
منابع
روستاهای شهرستان گرمی | حضور ریاضیات در همهٔ عرصه‌ها در دنیای امروز رو به افزایش است، و در عین حال نباید فراموش کرد که ریاضیات به عنوان نظامی که سرچشمهٔ دقت و شادمانی است از ملاحظات فلسفی و از آثار و بدایع هنری نیز الهام می‌گیرد.»
مقالات
کلود بادوان، هوا چگونه خواهد بود، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
دانیل کروب، پشت پردهٔ تلفن همراه، ترجمهٔ محمد فرهاد رحیمی.
ژان-لویی نیکولا، رمزگذاری و رمزگشایی: ارتباط با ایمنی کامل، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
پیر پریه، کنترل دنیای پیچیده، ترجمهٔ نوروز ایزد دوستدار.
اتین گی، قضیهٔ دَم، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
برنار پَرن، پیداکردن ژنی که مسوول سرطان است، ترجمهٔ حوری سپهری.
استفان مالا، موجک‌ها برای فشرده‌سازی تصویر، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
دانیل بوش، جلوگیری از سر و صدای امواج، ترجمهٔ علی افضلی صمدی.
فرانسین دِلمِر، وقتی هنر با ریاضیات در هم آمیزند، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
نگوین کام شی و هوانگ نگونگ مین، از DNA تا نظریهٔ گره‌ها، ترجمهٔ فائزه توتونیان.
پیر کاسو-نوگِس، فیلسوف و ریاضیدان، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
ژان-ژاک لافون، چگونه میتوان فروش به صورت مزایده را عُقلایی کرد؟، ترجمهٔ سید علی حائری روحانی.
فیلیپ فِوْریه و میکائل ویسر، استفاده از اقتصاد ریاضی برای فروش شراب در فرانسه یا اوراق خزانه، ترجمهٔ سید علی حائری روحانی.
ژان کریستف کولیولی، اشتغالات فکری شرکت‌های هوایی، ترجمهٔ هاشم مهرآذین.
موریس ماشال، هندسهٔ ۱۱-بُعدی برای درک آغاز، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
فرانسوا باچِلّی، اینترنت: مدل‌بندی ترافیک برای بهتر اداره‌کردن آنها، ترجمهٔ فائزه توتونیان.
اِلیس ژوینی، ارزش اُپسیون‌های مالی، ترجمهٔ فائزه توتونیان.
ژیل لاشو، ارتباط بدون خطا: رمزهای تصحیح‌کننده، ترجمهٔ فائزه توتونیان.
ژان-دانیل بواسونا، بازسازی رویه‌ها برای نگارگری، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
ژان-پیر بورگینیون، ریاضیدانان در فرانسه و جهان، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
موریس ماشال، چگونه میتوان ریاضیدان شد؟، ترجمهٔ ارسلان شادمان.
پانویس
انفجار ریاضیات، صفحهٔ ۴ و ۵.
همان، صفحهٔ ۱.
همان، صفحهٔ ۳.
همان، صفحهٔ ۹ و ۱۰.
همان، صفحهٔ ۱۷۵.
منابع
شادمان، ارسلان (به کوشش). انفجار ریاضیات، انجمن ریاضی ایران، ۱۳۸۴.
پیوند به بیرون
نسخهٔ کامل فارسی کتاب، در قالب پی‌دی‌اف.
صفحهٔ کتاب در وبگاه انجمن ریاضی ایران. در این صفحه میتوان هر کدام از مقالات کتاب را به‌طور جداگانه دریافت کرد.
L'explosion des mathématiques - Chronique de France Info, 16 Septembre 2002.
'L'explosion des mathématiques، دریافت پی‌دی‌اف مقالات به زبان فرانسه.
کتابهای ترجمه‌شده به فارسی
کتابهای ریاضی
کتابهای فرانسوی | روزنامهٔ آسیا نیز مطالبی جنجالی و خودساخته می‌نوشت، از جمله در نبودِ کتابهای آگاتا کریستی، و به خاطر علاقهٔ سردبیرِ روزنامه (حسین صدری‌پور) به این نویسنده، داستان‌هایی را به نام او می‌نوشت.
مجلهٔ «سینما و تأتر»، پس از انتشار شش شماره، ورشکست شد اما پس از مدتی و با سرمایه‌گذاریِ پایرور گالستیان، ارمنیِ عاشقِ سینما که یک مغازهٔ فروش نشریات خارجی را در لاله‌زار (مقابل سینما متروپل) اداره می‌کرد، که بعدها آن را هم برای انتشار مجله‌اش فروخت، از سال ۱۳۳۲ مجلهٔ «ستارهٔ سینما» را منتشر کرد که با انتشارش تا سال ۱۳۵۷ هنوز بادوام‌ترین نشریهٔ سینمایی تاریخ مطبوعات ایران، با انتشارِ ۱۰۶۷ شماره، است. مجله در آغاز به صورت ویژه‌نامهٔ نشریات دیگر منتشر میشد چرا که پس از کودتای ۲۸ امرداد امتیاز جدیدی داده نمی‌شد تا این که از شمارهٔ چهارم توانست مستقل کار خود را دنبال کند. او در مصاحبه‌ای میگوید برای شماره‌های اردیبهشت‌ماه چون همکارانش همه دانشجو بودند او خودش به تنهایی همهٔ مطالب مجله را می‌نوشت و ترجمه می‌کرد اما نام آنها را هم در مطالبی می‌آورد!
اسماعیلی تا سال ۳۵ سردبیر مجلهٔ ستارهٔ سینما بود، سپس به دعوتِ روزنامهٔ کیهان به آن پیوست تا برای آن آگهی‌های سینمایی بگیرد. ایجاد جدولِ آشنای «نوبت و سأنس فیلم‌ها در سینماها» از نوآوری‌های او بود که در آن روزنامه شکل گرفت. او با ترجمهٔ زندگی چارلی چاپلین اثر تئودور هاف در روزنامهٔ کیهان کارِ ترجمه را هم دنبال کرد، هر چند گاه مطالبی سینمایی هم برای نشریه‌های دیگر می‌نوشت [همانند: «چگونه یک فیلم تهیه میشود»، ارل سن‌جان (مجلهٔ فیلمز اند فیلمینگ)، مترجم: کاظم اسماعیلی، ماهنامه نمایش، شماره ۶، اردیبهشت ۱۳۳۶؛ «موزیک فیلم هندی»، نویسنده: کاظم اسماعیلی، ماهنامه نمایش، شماره ۱، آذر ۱۳۳۵]. در آن موقع فیلمهای خارجی با میان‌نویس - نوشته‌ای که داستان را شرح دهد و به سبک فیلمهای دورانِ صامت در بخشهایی از فیلم قرار داده میشد - اکران می‌شدند که اسماعیلی در این زمینه همکاری‌هایی را با سینماها، از جمله از طریق کار در «شرکت مولن‌روژ»، داشت. بعد که صنعت دوبلاژ در ایران پا گرفت «استودیو راما» با او تماس گرفت و او ترجمهٔ دوبلاژ را با فیلم «بزن بریم هالیوود» (جری لوئیس – ۱۹۵۶) آغاز کرد. فیلمهای «شبکه» (سیدنی لومت - ۱۹۷۶) و «جنگ ستارگان» (جورج لوکاس – ۱۹۷۷) از آخرین فیلم‌هایی بود که او در تابستان سال ۱۳۵۷ ترجمه کرد. اسماعیلی پس از انقلاب متمرکز بر ترجمهٔ آثار پلیسی شد که در دهه شصت خورشیدی رونق بسیار داشت و گاه کتابهای ترجمه او با شمارگان پنج هزار نسخه‌ای به چاپ‌های بعدی می‌رسیدند. او که گاه کتاب‌هایی سینمایی نیز ترجمه می‌کرد تا اواخر ده هشتاد خورشیدی کار خود را دنبال کرد.
کتاب‌شناسی
کوچه‌های تاریک لندن (پاورقی در روزنامه کیهان)، لیندسی هاردی، گوتنبرگ – ۱۳۳۶؛ چاپ دوم: ۱۳۳۸؛ چاپ سوم، با نام «دام شیطانی»، خاتون - ۱۳۶۸
سایه شب، لیندسی هاردی، گوتنبرگ – ۱۳۳۸؛ چاپ دوم، با نام «توطئه در استرالیا»، خاتون - ۱۳۶۲
بوسه خونین، میکی اسپلین، ستاره سینما – ۱۳۳۴؛ چاپ دوم، گوتنبرگ – ۱۳۳۷؛ چاپ چهارم، کتابهای جیبی - ۱۳۴۳
کارآگاه زیردست (اسرار جعبه موزیک)، وید میلر (رابرت وید، ویلیام میلر)، گوتنبرگ – ۱۳۳۸؛ چاپ دوم، با نام «اسرار جعبه موزیک» (قتل در تاریکی) گوتنبرگ (میر) |
8e83c995-0a5f-4dd7-a43b-c33770c0fdc6 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | پیشنهاد موسسه تربیتی توسط چه کسانی مطرح شد؟ | false | {
"answer_start": [
897
],
"text": [
"روشنفکران و آزادی‌خواهان"
]
} | دانش جهانی، پانسوفیسم (Pansophism) یا در اصطلاحی قدیمی‌تر پانسوفی، مفهومی در نظام آموزشی است که توسط یان آموس کمنسکی، مربی اهل موراویا پیشنهاد شد. آموزش کمنسکی متعاقب تلاش فرانسیس بیکن برای سازماندهی دانش بشری بود. او یکی از رهبران جنبش دایرةالمعارف یا پانسوفی قرن هفدهم است.
اصل پانسوفی
اصل پانسوفی یکی از اصول مهم آموزش کمنسکی است که معتقد بود دانشنامه در دسترس همگان و به نوعی آموزش جهانی باشد.
پانسوفیسم اصطلاحی بود که عموماً توسط کمنسکی برای توصیف فلسفه آموزشی خود استفاده میشد. کتاب Pansophiae prodromus او (۱۶۳۹) با همکاری Samuel Hartlib در لندن منتشر شد. پانسوفی به عنوان "فهم حقیقت مترتب بر اشیا " تعریف شده که راهگشای مؤسسات دانشنامه‌ای بعدی است. ایده‌های او در رساله‌ای از طریق lucis، نوشته و نهایتاً در سال ۱۶۶۸ در آمستردام چاپ شد.
منابع
پیوند به بیرون
.
علوم تربیتی | مزایده ویکری، یا حراج ویکری، گونه‌ای حراج مزایده‌ای است، در این نوع حراج همانند حراج مخفی قیمت اول، (مزایده انگلیسی) پیشنهاد دهنده‌ها در یک دور از ارائه پیشنهادهای خود، پاکت‌های در بسته‌ای را تحویل می‌دهند. فردی که بالاترین پیشنهاد را داده باشد، آن کالا را از آن خود می‌کند، اما با قیمتی که توسط دومین نفر ارائه‌کننده بالاترین قیمت، اعلام شده، آن را دریافت می‌کند. (یا در حالتی که چند کالا وجود داشته باشند، بالاترین پیشنهاد غیرموفق، به منزله قیمت کالاها تعیین خواهد شد). این نوع حراج، در برخی از کشورهای آفریقایی به عنوان راهی برای تعیین نرخ ارز خارجی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. تئوری مزایده ویکری نخستین بار در سال ۱۹۶۱ توسط ویلیام ویکری استاد دانشگاه کلمبیا مطرح شد.
آن چه که به عنوان تعریف مُزایده یا حراج معمولاً ارائه میشود در واقع نوع خاصی از مزایده‌است که آن را با عنوان مزایده انگلیسی یا مزایده استاندارد معرفی خواهیم کرد. اما اصولاً در هر مزایده سه عنصر مزایده گذار، کالا و پیشنهاد دهنده گان وجود دارد و مزایده زمانی شکل می‌گیرد که تقاضا برای کالا یا کالاها بیشتر از مقدار موجود است و پیشنهاد دهندگان برای بدست آوردن کالا با یکدیگر رقابت میکنند. در هر مزایده، مزایده گذار تلاش می‌کند تا کالای خود را به بیشترین قیمت ممکن به فروش بگذارد و در مقابل، پیشنهاد دهندگان در پی تصاحب کالا با کمترین قیمت می‌باشند. انواع مختلف مزایده، هر کدام در پی یافتن روشی هستند که از یک طرف این حس را در پیشنهاد دهندگان به وجود آورد که کالا را به قیمت قابل قبولی خریده‌اند و از سوی دیگر افراد را ترغیب کند تا نزدیکترین مبلغ به آنچه که حاضر به پرداخت آن برای کالای مورد نظر هستند را پیشنهاد دهند.
منابع
اقتصاد
حراجی‌ها
نظریه مزایده | کیهان کاریکاتور عنوان ماه‌نامه‌ای است که زیر نظر موسسه کیهان منتشر میشود.این نشریه ابتدا قرار بود با عنوان کاسنی در حوزه هنری منتشر شود اما به دلایلی این اتفاق نیفتاد. پیشنهاد انتشار این نشریه توسط محمدحسین نیرومند و مسعودشجاعی به موسسه کیهان داده شد و با حمایت عباس سلیمی نمین و موافقت آقای اصغری مدیر وقت موسسه کیهان با عنوان کیهان کاریکاتور در زمستان سال ۷۱ منتشر شد و سال ۸۲ انتشار آن متوقف شد.
مدیر مسول این نشریه ابتدا سلیمی نمین سپس نیرومند و سرانجام شجاعی طباطبائی بود.
منابع
بانک اطلاعات نشریات کشور
مجله‌های ماهانه ایران
مجله‌های کاریکاتور در ایران
مؤسسه کیهان | چامبلی یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در پوسوف واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان پوسوف | وگانهای کردستان (به کُردی: ڤیگنه‌کانی کوردستان) موسسه ای در حوزه حقوق حیوانات که در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ از طرف زانکو بخشی و ژیار علی در شهر اربیل تاسیس شده‌است. موسسه با تمرکز بر حقوق حیوانات در همان حال راهنمایی‌های محیط زیستی و سلامتی را از طریق آگاهی رساندن در مورد وگانیسم و دوری کردن از محصولات حیوانی انجام میدهد.
موسسه در روز جهانی وگان در تاریخ یکم نوامبر ۲۰۱۸ بعد از ۵ ماه از تٲسیس، در هردو شهر اربیل و سلیمانیه اولین فعالیت رسمی خودش را انجام داد. در شهر سلیمانیه در پارک آزادی و در شهر اربیل، پارک سامی عبدالرحمان. موسسه با پخش کردن بروشور و کتابچه‌هایی که حاوی اطلاعاتی در مورد وگنیسم بود روز جهانی وگان را گرامی داشتند.
بعد از فعالیت روز جهانی وگان شبکه‌های تلویزیونی داخلی و ماهواره‌ای مانند روداو، ان آر تی، کردستان ۲۴ و چه‌ند شبکه تلویزیونی دیگر با اعضای موسسه مصاحبه‌هایی داشتند با محوریت تمرکز بر فلسفه وگانیسم.
تاریخچه
در ابتدا موسسه مانند وبلاگی برای آگاه سازی مردم در مورد وگانیسم در سال ۲۰۱۷ شروع به کار کرد. تا رسمی شدن موسسه، فعالیتها به فضای مجازی مانند فیسبوک و اینستاگرام محدود میشد، تا زمانی که مدیر موسسه با آشنا شدن با چند فعال حوزه حقوق حیوانات تصمیم بر تاسیس موسسه‌ای به اسم وگانهای کردستان کردند و به این صورت در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۸ به صورت رسمی در اداره موسسات غیرانتفاعی اقلیم کردستان عراق بنابر ماده ۱۰ و ۱۱ سال ۲۰۱۱، گواهی شروع به کار گرفت.
روز جهانی وگان
موسسه در روز جهانی وگان در تاریخ یکم نوامبر ۲۰۱۸ بعد از ۵ ماه از تٲسیس، در هردو شهر اربیل و سلیمانیه اولین فعالیت رسمی خودش را انجام داد. در شهر سلیمانیه در پارک آزادی با حضور ۵ عضو موسسه و با نمایندگی معاون موسسه ژیار علی و در شهر اربیل با حضور ۴ عضو و با سرپرستی مدیر موسسه زانکو بخشی این مراسم برگزار شد. در این مراسم بروشور و کتابچه‌هایی که حاوی اطلاعاتی در مورد فلسفه وگانیسم، وعده غذایی‌های گیاهی و چگونگی تامین پروتئین و ویتامینهای مورد نیاز بدن از طریق گیاهان، شخصیت‌های برجسته که وگان هستند در میان حاضرین توزیع گردید و اعضا با حاضرین در این موارد گفتگو می‌کردند.
اهداف و عقاید
وگانهای کردستان براساس فلسفه اخلاقی به اسم وگانیسم تاسیس شده‌است. موسسه بر این باور است حیوانات نباید به هیچ عنوان از طرف بشر مورد استفاده قرار بگیرند. در دیداری با خبرگزاری «ژیان» زانکو گفت:
«وگانها پایبند به فلسفه ای اخلاقی هستند که بر اساس آن، کسانی که بر این باور هستند، نه تنها در رژیم غذایی محصولات حیوانی را حذف میکنند، [بلکه از پوشاک ساخته شده از حیوانات دوری میکنند.] به این خاطر که معتقدیم [زمانی که جایگزین برای استفاده از حیوانات وجود دارد، حیوانات] نمی‌خواهند بخشی از شکنجه ای باشند که در تجارت حیوانات صورت می‌گیرد.»
در مصاحبه ای دیگر با کانال [ان آر تی] زانکو بخشی به تفاوت وگانیسم که فلسفه موسسه است با وجتریانیسم اشاره کرد و گفت: «وجتریان (گیاهخواری) را میشود یک رژیم غذایی دانست که در آن تنها از گوشت‌ها تغذیه نمیشود اما در وگانیسم محصولات ساخته شده از حیوانات را هم استفاده نمیشود، مانند تخم مرغ و لبنیات، چون براین باورند | چشم‌کبوتریان نام یک تیره از راسته شمعدانی‌سانان است.
منابع
پیوند به بیرون
چشم‌کبوتریان | چالاباش یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در اردهان واقع شده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان اردهان | ۶۴۵ ششصد و چهل و پنجمین سال هجری خورشیدی است.
۶۴۵
سده ۷ | «چشمهای تازه» آلبومی از پارامور است که در منتشر شد.
منابع
آلبوم‌های ۲۰۰۹ (میلادی)
آلبوم‌های انگلیسی‌زبان
آلبوم‌های پرامور | ۴۵ (میلادی) چهل و پنجمین سال تقویم میلادی است.
مناسبت‌ها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
وردان (اشک نوزدهم)، پادشاه اشکانی
۴۵ (میلادی) |
7ea3ea23-bea9-4cf2-8702-2260f3bcd4fa | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | اًثار علمی ساسانیان از چه زبان هایی به پهلوی ترجمه می شد؟ | false | {
"answer_start": [
367
],
"text": [
"سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی"
]
} | است با آنچه مخاطب برداشت می‌کند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان‌کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم‌اند که متون و ابزارهای نظام زبان (صداها، دستورها و واژگان) تنها یکی از آنها هستند.
پیشینه در ایران
پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.
در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.
همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.
کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند.
از آنجا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند زبان فرانسوی در کشور رایج و با گستردگی آن نه تنها آثار نویسندگان فرانسوی بلکه آثار ادبی دیگر زبان‌های اروپایی مثل آلمانی، روسی، لهستانی، مجاری، اسپانیایی، پرتغالی نیز به فارسی برگردانده شد. نخستین نمایش‌نامه‌ای که از فرانسه به فارسی ترجمه شد، نمایشنامه «مردم‌گریز»، اثر مولیر است.
دو کتاب تاریخی «پتر کبیر» و «شارل دوازدهم» اولین سفارش ترجمه‌ای بود که عباس میرزا به میرزا رضا مهندس داد. «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» سفارش دیگر او به همین مترجم بود.
نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند.
پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود اینکه انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به‌شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.
مدل‌های زبان‌ها
جمع یا مفرد
از جمله عوامل تأثیرگذار در گیرایی و | نهضت ترجمه به مجموعه تلاش های مستمر دانشمندان و مترجمان عصر خلافت عباسی گفته میشود که مسئول ترجمه حجم قابل توجهی از متون قدیمی به عربی بود.
آغاز نهضت ترجمه به زمان منصور، (سالهای میانی قرن دوم هجری)، بازمی‌گردد که در آن ایرانیانی مانند ابن مقفع با نام اصلی روزبه پوردادویه معروف به ابومحمد عبدالله ابن مقفع نقش داشتند. او کتابهای بسیاری از پارسی میانه به عربی برگرداند. از میان کتاب‌هایی که وی ترجمه کرد میتوان کلیله و دمنه، تاج‌نامه انوشیروان، آیین‌نامه، سخنوری بزرگ (الأدب الکبیر) و سخنوری خُرد (الأدب الصغیر) را نام برد.
در زمان حکومت هارون الرشید
، بیت‌الحکمه (خانهٔ حکمت) توسط خاندان ایرانی برمکیان راه‌اندازی شد و در آن تعداد زیادی از منابع علمی عمدتاً از زبان پارسی میانه یا پهلوی و در درجه بعد از هندی، سریانی و یونانی به عربی ترجمه شد.
دمیتری گوتاس در کتابش دربارهٔ نهضت ترجمه می‌نویسد ''نهضت ترجمه عمدتاً به ترجمه کتابهای ایرانی موجود به زبان فارسی میانه یا پهلوی پرداخت و شواهد موجود نشان میدهد تنها اثر یونانی که در زمان هارون از یونانی به عربی ترجمه شد المجسطی بوده‌است''. سپس تعدادی از مقالات و کتب یونانی هم به عربی ترجمه شد. البته پیش از این هم مرو و هم جندی شاپور کمابیش با فرهنگ و اندیشه یونانی آشنا بودند و آثار یونانی به آن سرزمین‌ها راه یافته بود. در پی کوشش برخی ایرانیان با نفوذ در دربار، ترجمه علوم از زبان‌های فارسی، سریانی و یونانی به عربی آغاز شد. رابطه بین دوره کوتاه مدت ریاضیات مسلمانان و ریاضیات یونانی و هند هنوز به همان اندازه که در ترجمه‌های لاتین موجود است و درک شده‌اند درک نشده‌است که شاید دلیل آن نابودی اسناد باشد.
منظور از نهضت ترجمه، جنبش اقتباس و انتقال آثار علمی و فرهنگی تمدن‌های ایران، یونان، مصر و هند به عالم اسلامی و ترجمه آنها به زبان عربی در دوره عباسیان بود.
مسلمانان و نهضت ترجمه
زبان رسمی حاکمان اسلامی، که پس از چهارخلیفه نخست، امویان سر کار آمدند، در سراسر جهان اسلام، عربی بود؛ در حالیکه عامه مردم زبان محلی خود را حفظ کرده بودند و تازه مسلمانان نیز فقط در مراسم عبادی، زبان عربی را به کار می‌بردند. در نیمه دوم قرن اول هجری تصمیم بر آن شد که در امور دفتری و دیوانی زبان عربی جانشین زبان‌های فارسی و رومی شود؛ افزون بر این، اقتضا می‌کرد که متون پزشکی و نجومی به عربی ترجمه شود؛ از این رو، در دوران امویان چند کتاب محدود در حوزه پزشکی و نجوم از زبان‌های یونانی و فارسی به عربی ترجمه شد؛ ولی این ترجمه‌ها موردی و شخصی بود و هنوز باید زمانی می‌گذشت تا نهضت ترجمه فرابرسد.
نهضت ترجمه به دوره خلفای عباسی بازمی‌گردد.
در این دوران به منابع غیر عربی، اعم از فارسی، سریانی، یونانی و پهلوی و … توجه جدی شد واین منابع به عربی برگردانده شدند. مورخان نفوذ ایرانیان در دربار عباسیان را سبب توجه حکومت به امر نقل علوم به عربی می‌شمارند.
دومین خلیفه عباسی منصور، شهر بغداد را در ۱۴۵ هجری تأسیس کرد و آن را پایتخت خود قرار داد. او گروهی از دانشمندان و واعظان و نحویان و محدثان و قاریان را از بصره و کوفه، که پیش از آن | میانه
در نوشته‌های یسنا به پهلوی، گات‌ها به همراه برگردانِ پارسی میانه به‌صورتِ واژه به واژه می‌آیند که به نظر میرسد از اواخر دوران پادشاهی ساسانیان باشد. نویسندگانِ آن دانش بسیار ضعیفی از زبان اوستایی کهن داشته‌اند.
اشتباهات سنگین بی تأثیر منفی بر دانش دوران معاصر نبوده‌است. تقلید از نظم واژگان آزاد اصل اوستایی توسط ترجمه فارسی میانه مانع دیگری برای استفاده از آن است، اما گاهی اوقات اطلاعات ارائه شده توسط واژه‌هایی که به منظور استخراج معنایی از ترجمه فارسی میانه اضافه میشود تا حدودی قابل توجه تر است. نشان دهنده آثار کم و بیش کم رنگی از یک سنت موثق است.
در مجموع، ترجمه فارسی میانه به ندرت نقطه عزیمت مناسبی را برای رویکرد دقیق علمی به گاتاها ارائه میدهد، اما مقایسه فشرده تک خطوط آن و لغات مربوطه آنها با اصل گاتایی آنها معمولاً رشته فکری مترجم را آشکار می‌کند. این امر بیانگر تعبیر گاتاها توسط موبدان دوره ساسانی است که دیدگاه کلی آن به اصل نزدیکتر از آنچه در زمان ما دربارهٔ گاتاها تدریس میشود، است.
سانسکریت
نسخه سانسکریت را که نریوسنگ، پژوهشگر سده‌های وسطایی پارسی گردآوری کرده و در بخشی از نسخه‌های خطی یسنا پهلوی آمده‌است، بر پایه زبان اوستایی اصلی نیست، بلکه بر اساس ترجمه فارسی میانه است.
زبان‌های اروپایی
در حدود سدهٔ ۲۰ میلادی دانشمندان و خاورشناسانی چون جیمز دارمستتر به واسطه ترجمه‌های پهلوی و کریستیان بارتلمه، هلموت هوباخ و اسنلی آیسلر بواسطه شباهت با زبان ودایی به ترجمه پرداخته‌اند. در سده ۱۸ میلادی پژوهشگر فرانسوی «انکتیل دوپرون» با بهره‌گیری از زبان سانسکریت که ریگ‌ودا (اشعار و سرودهای مذهبی هندو) با آن نوشته شده، کلید زبان اوستا و سرانجام گاتاها را پیدا نمود و راه بر ترجمه آن گشوده شد.
پارسی امروزی
اولین کوشش برای ترجمهٔ گاتاها به زبان فارسی در دوران قاجار و توسط ژول ریشار انجام شد. او که تحصیل کردهٔ فرانسه و مدرس دارالفنون در ایران بود، گاتاها را در سال ۱۸۷۱ میلادی (۱۲۸۸ ه.ق برابر با ۱۲۴۹ یا ۱۲۵۰ ه.خ) از لاتین به فارسی برگرداند. هرچند که این ترجمه هرگز به چاپ نرسید، اما نسخهٔ خطی این ترجمه در مؤسسه شرق‌شناسی کاما در بمبئی هند موجود است.
تاکنون پژوهشگران مختلفی نسبت به ترجمه و انتشار گاتاها به زبان فارسی اقدام کرده‌اند که به ترتیب تاریخ عبارتند از: ابراهیم پورداوود (سال ۱۳۰۵ و بازنگری در ۱۳۳۱)، موسی جوان (۱۳۴۸)، هاشم رضی (سال ۱۳۴۸ و بازنگری در ۱۳۸۰)، موبد فیروز آذرگشسب (۱۳۵۱ تا ۱۳۵۸)، عباس شوشتری (مهرین) (۱۳۵۴)، علی اکبر جعفری (۱۳۵۹)، حسین وحیدی (۱۳۶۶)، جلیل دوستخواه (۱۳۷۴)، موبد رستم شهزادی (۱۳۷۷)، آبتین ساسانفر (۱۳۸۳) و ترجمهٔ مشترک بابک صالحیان و رضا مرادی غیاث‌آبادی (۱۳۹۰).
محتوا
مفاهیم برجسته و بنیادین
تنها یک خدا وجود دارد، خداوند خرد، اهورا مزدا، آفریدگار و پروردگار پیوسته، پشتیبان و پیش برندهٔ کیهان (سرود۸ و ۹)
همهٔ باورهای خرافی به خدایان و الهه‌ها و موجودات تخیلی مشابه دروغین و اجرای مراسم برای خشنود ساختن آنها بایستی کنار گذاشته شود و همهٔ تصورات و اعمال غیرمنطقی باید رها شوند. (سرود ۵)
آئین وجدان نیک، دین، نام گاتایی مزدیسنا، جهانی و همگانی است. (سرود ۹٫۱۰ و ۱۷٫۱)
روشن‌اندیشی خدایی (سروش) توانایی‌های خداوندی را آشکار می‌کند که منجر به درکِ اصول بنیان کیهان و نظم گیتی میشود.
جهان | جشن سده: از جشن‌های قدیمی است که هر سال در ۱۰ بهمن برگزار میشود. این جشن با برپایی آتش بزرگ همراه است.
جشن اسفندگان: یا اسفندگان در روز ۵ اسفند انجام میشود که جشن بزرگداشت سپندارمَذ و نیز ارج نهادن به مقام زن و گرامیداشت زمین است.
متون دینی
اوستا
اوستا مجموعه‌ای از متون دینی اصلی مزدیسنا است که در لهجه ایرانی کهن اوستایی نوشته شده‌است. تواریخ مختلفی برای اوستا در متون پهلوی مطرح شده‌است که زمان نگارش بخشهای مختلف آن از هزاران سال پیش تا زمان سلسله ساسانیان متفاوت بوده‌است. بر اساس نوشته‌های پهلوی، اهورامزدا اوستا را در ۲۱ نسک خلق کرد و زرتشت آن را به کوی‌ویشتاسپ ارائه کرد. آنجا، دو نمونه از آن برداشته شد که یکی را در خزانه سلطنتی گذاردند و دیگری را به بایگانی بردند. در زمان حمله اسکندر به ایران، اوستا سوزانده شد و بخشهای علمی آن پراکنده شد. دربارهٔ صحت تاریخی سوزانده شدن اوستا توسط اسکندر مدارک تاریخی معتبری وجود ندارد.
به هر حال، بعدها شاه بلاش از سلسله اشکانی تلاش کرد تا قسمتهای پراکنده شده اوستا را جمع‌آوری کند. در زمان ساسانیان، اردشیر به تنسر، موبد اعظم، دستور داد تا کاری که بلاش آغاز کرده را کامل کند و بخشهای باقی مانده را گرد آورد. پس از او، شاپور اول به موبدان دستور داد که بخشهای علمی اوستا که در میان یونانیان بودند را مجدداً به کتاب اضافه کنند. آذرباد مهراسپندان یشت‌ها را مجدداً بررسی کرد و در زمان خسرو انوشیروان اوستا را به پهلوی ترجمه کردند.
زمان نگارش اوستا به دوران ساسانیان بازمی‌گردد. اما از بخشهایی که توسط آنان مکتوب شد تنها قسمتهایی باقی مانده‌است. همه نسخه‌های خطی که موجود هستند پس از سقوط سلسله ساسانی نوشته شده‌اند که قدیمی‌ترین آن مربوط به سال ۱۲۸۸ میلادی، ۵۹۰ سال پس از اینکه ساسانیان سقوط کردند، است. متونی که تا امروز باقی مانده‌اند، شامل گاتاها، یسنه، ویسپرد و وندیداد میشود که البته دربارهٔ صحت وندیداد در میان زرتشتیان اختلاف نظرهایی وجود دارد. بخشی دیگری با نام خرده‌اوستا نیز باقی مانده‌است که شامل یشت‌ها و متن‌های مهم دیگری مثل سرودها، عبادات و… است. بخشهای دیگری از اوستا نیز باقی مانده که به «قطعات اوستا» مشهور است.
کتب پهلوی
منظور از کتب پهلوی نوشته‌هایی است که زرتشتیان در قرون ۹ و ۱۰ میلادی به زبان فارسی میانه نوشتهاند. این کتاب‌ها، در بیشتر موارد، بازنویسی متون قدیمی‌تری هستند که اصل آنها در دوره ساسانی یا قبل از آن نوشته شده‌است. کتب پهلوی باقی مانده در واقع بازمانده میراث ادبی اواخر دوران ساسانی هستند که درصد زیادی از آنها را مطالب دینی تشکیل می‌دهند. دلیل این مسئله این است که نویسندگان و کاتبان این کتاب‌ها تقریباً همگی به طبقه روحانیون تعلق داشته‌اند. البته علاوه بر متون دینی، نوشته‌هایی در موضوعات دیگر نیز وجود دارد که شامل چند واژه‌نامه و کتاب قانونی و با اهمیت «مادیان هزار دادستان» نیز میشود. وجود این کتاب‌ها، نشان از ادبیات غیردینی غنی که در زمان سلسله‌های اشکانی و ساسانی وجود داشته‌است، دارد. برخی از کتابهای موجود در یک موضوع نیستند و ترکیبی از مطالب مختلف را در برمی‌گیرند.
در میان کتابهای مذهبی پهلوی که برای دین زرتشت اهمیت دارد، میشود به دینکرد، بندهشن، گزیده‌های زاداسپرم، مینوی خرد، جاماسپ‌نامگ (ایادگار | جغرافیای موسی خورنی ترجمه‌ای است از کتاب شهرستانهای ایرانشهر (کتاب) که در زمان ساسانیان به زبان پهلوی نوشته شده و نامی از نویسندهٔ ایرانی آن برجا نمانده‌است. موسی خورنی مورخ ارمنی عصر ساسانی، این کتاب کم نظیر را به زبان ارمنی ترجمه کرده‌است. اصل پهلوی این کتاب ارزشمند که در زمان ساسانیان در سه برگ تألیف شده، از بین رفته‌است اما متن اصلی کتاب جغرافیای موسی خورنی به دو صورت دو نسخه‌ای یعنی متن کامل و دیگری متن خلاصه شده، بجای مانده‌است. کتابی که اکنون به عنوان شهرستانهای ایران و به زبان پهلوی در دسترس است، رسالهٔ کوچک چند صفحه‌ای است و تنها اثری است به این زبان که موضوع آن منحصراً جغرافیای تاریخی شهرهاست. تدوین نهایی این رساله مانند اغلب آثار پهلوی که امروز در دست است، احتمالاً در قرن سوم هجری یا نهم میلادی صورت گرفته‌است. رسالهٔ شهرهای ایران با جغرافیای موسی خورنی شباهت‌های فراوانی دارند.
در این رساله ایرانشهر، برحسب جهات چهارگانه، به چهار ناحیهٔ شرق و غرب و جنوب و شمال تقسیم شده‌است. چنین تقسیم بندیی از زمان خسرو انوشیروان رواج یافته‌است. در این رساله نخست نام شهرهایی می‌آید که در ناحیهٔ شرق خراسان قرار داشته‌اند و با سمرقند شروع میشود. در این رساله، همانند اغلب آثار زبان پهلوی، اسطوره‌ها و واقعیت‌های تاریخی درهم آمیخته‌شده‌اند.
پانویس
جستارهای وابسته
شهرستانهای ایرانشهر (کتاب)
منابع
مارکوارت، یوزف. ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوس. تهران: انتشارات طهوری، ۱۳۸۳
تفضلی، احمد. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: انتشارات سخن، ۱۳۷۶
جغرافیای تاریخی | مدارج‌النبوة کتابی است از شیخ عبد الحق دهلوی به زبان فارسی که در موضوع زندگانی پیامبر اسلام از دیدگاه اهل سنت و با تکیه بر روایات آنان نگاشته شده و به چندین زبان دیگر نیز ترجمه شده است.
پانویس
منابع
ادبیات تسنن
کتابهای هندی سده ۱۷ (میلادی)
کتابهای غیرداستانی هندی
متون دینی هند | است.
دورهٔ جدید
زبان این دوره به آشخارهابار معروف است و زبان ادبی آن زبان ادبی جدید یا «آشخارهابار ادبی» نامیده میشود. در این دوره گرابار منحصر به کتابهای دینی و مراسم مذهبی است. مسروپ تاقیادیان از نویسندگان این دوره و یکی از آثار وی تاریخ ایران است.
الفبای ارمنی را که در حدود ۱۶۰۰ سال از ابداع آن می‌گذرد و دارای ۳۸ حرف است (دو حرف آخر آن، یعنی O و F بعداً اضافه شده است و پیش از آن، O را به شکل Av می‌نوشتند)، مسروب ماشتوتس در اوایل سدهٔ پنجم ابداع کرد و از نظر مصوِّت‌ها شباهت زیادی به زبان یونانی دارد.
خط ارمنی از چپ به راست نوشته میشود. بعد از ابداع حروف الفبای ارمنی، ترجمه از متون یونانی و آشوری شروع شد و اولین ترجمه‌ها نیز ترجمه‌هایی از انجیل بود. یکی از ترجمه‌های انجیل که به یاری سی تن از مترجمان و زبان دانان آن زمان صورت پذیرفت به دلیل کامل و رسا بودن در سطح عالی قرار گرفت و ملکه ترجمه‌ها نامیده شد.
همزمان با ترجمه انجیل، ترجمه‌های فراوانی از زبان یونانی و سریانی به زبان ارمنی انجام گرفت که متن اصلی تعدادی از آنها امروزه در دسترس نیست و از بین رفته است، در حالی که ترجمه ارمنی آنها موجود است.
در ۱۹۲۰م زبان شناسان ارمنی به پیروی از شعار «همه چیز باید نو شود» به منظور آسان سازی املای ارمنی، به فکر تغییر املای این زبان و انطباق خط یا تلفظ بیفتند.
آوانگار بودن الفبای ارمنی دوره باستان از یک نظر نیز بسیار حایز اهمیت است و آن محفوظ نگه داشتن تلفظ درست واژه‌های فارسی باستان، پهلوی و پارتی است که با واژه‌های ارمنی هم ریشه‌اند. این امر کمک بزرگی است برای زبان شناسان ایرانی که در تحقیقات خود به دنبال یافتن تلفظ درست واژه‌های فارسی باستان یا پهلوی و پارتی هستند که به فارسی کنونی نرسیده یا صورت آنها تغییر یافته است.
اقتباس زبان ارمنی از زبان‌های ایرانی
اقتباس زبان ارمنی از زبان‌های ایرانی بیشتر به زبان پهلوی اشکانی در دوره اشکانیان بازمی‌گردد. بعضی از کلمات پهلوی اشکانی یا ساسانی در زبان ارمنی حفظ شده و هنوز به کار برده میشوند. همچنین این کلمات و تشابه زبان ارمنی در زبان‌های هم خانواده با زبان پارتی قابل مشاهده است.
تعدادی واژه در زبان ارمنی وجود دارد که مشابه آن در زبان پهلوی موجود است که اکنون نیز در زبان های هم خانواده با زبان پهلوی (پارتی) قابل مشاهده است. زبان ارمنی امانت دار صدیقی برای این واژه‌های اصیل پهلوی بوده است.
نامهای ارمنی
تعدادی از نامهای ارمنی یا ریشه در زبان‌های ایرانی دارند یا از نامهای اصیل ایرانی که در دوره پادشاهی هخامنشی، اشکانی و ساسانی به‌کار می‌رفته وام گرفته شده‌اند. ارمنیان با انتخاب نامهای اصیل ایرانی و گذاشتن این نام‌ها بر فرزندان خود مانع از میان رفتن و فراموش شدن این نام‌ها شده‌اند.
آرداشس، از نامهای پهلوی، به معنی فرمانروایی کردن
آرداگ، از نامهای پهلوی، مأخوذ از نامهای آرداوازد و آرداوان
آرداوازد، از نامهای پهلوی، به معنی کسی که بی گناهی‌اش ثابت شده است.
آرداواز، نام فرمانده ارمنستان در زمان هخامنشیان.
آروسیاگ، از نامهای معمول در زمان اشکانیان. نام ستاره زهره است.
آرشاک، در زبان اوستایی به معنی دلیر یا مرد است؛ | ترجمه، برگردان یا ترنسلیشن کار درک و تفسیر موضوعات، معانی، و مفاهیم پدید آمده در یک زبان (زبان مبدأ)، و سپس انتقال، معادل‌یابی و بازسازی آنها در زبانی دیگر «زبان مقصد» را بر عهده می‌گیرد.
ریشه‌شناسی
واژهٔ «ترجمه» در پهلوی به‌صورت «ترگمان» به‌معنی مترجم به‌کار رفته‌است و در نوشته‌های آشوری به‌صورت «ترگومانو» دیده شده‌است. همچنین، در پارسی سره (فارسی خالص)، گاه از واژه‌های «پچواک» و «برگردان» به‌جای «ترجمه» استفاده میکنند.
فریدون جنیدی در کتاب فرهنگ هزوارشهای دبیره پهلوی می‌نویسد:
ترجمه واژه‌ایست فارسی که در پهلوی «ترجومک» خوانده می‌شده‌است، و چون در زبان تازی از آن، نام «مترجم» را برآورده‌اند، گمان به تازی بودنِ آن می‌رود، باز آنکه مترجم به زبان فارسی «ترجمان» است و در زبان‌های آریایی واژه‌های translation (انگلیسی)، traduction (فرانسه) و traduzione (ایتالیایی) از همین ریشه اند، و چنانکه دیده میشود trad زبان‌های فرانسه و ایتالیایی با (ترج) ترجمه یکی است که در زبان انگلیسی با گرفتنِ میانوند «ن» و دگرگون شدن «د» به «س» اندکی دگرگون شده‌است، نیز واژهٔ dragomanos یونانی بهترین برابر ترجمان پهلوی و فارسی است.
ج. سی. کتفورد ترجمه را چنین تعریف کرده‌است:
ترجمه به بیان رومن یاکوبسن:
انواع
انواع ترجمه با توجه به روشی که مترجم انتخاب می‌کند عبارتند از:
ترجمه تحت‌اللفظی: ترجمه متن کلمه به کلمه و بدون توجه به ترکیب کلمات و قرار دادن آنها در جایگاه مناسبشان با توجه به زبان مقصد.
ترجمه معنوی: که بهترین نوع ترجمه است. گاهی ترجمه علاوه بر اینکه مطابق با متن میباشد، با توجه به زبان مقصد و نحوه ترکیب کلمات در آن زبان انجام میشود.
ترجمه آزاد (مفهومی): این نوع ترجمه به گونه‌ای است که مترجم، خود را در بند و اسیر عبارات نمی‌سازد و به دلخواه خود و متناسب با وضعیت دست به تغییراتی میزند.
ترجمه داستانی یا روایتی: گاهی ممکن است مترجم، مفهوم و ریشه متن را گرفته و آن را به شکل داستان بیان کند.
ترجمه تخصصی: در ترجمه متون علمی و پژوهشی نیاز است مترجم به موضوع مورد نظر تسلط داشته باشد تا بتواند ترجمه دقیقی را ارائه دهد.
مترجمان کم‌تجربه در این فنّ ظریف، ممکن استبر این باور باشند که در زبان و ترجمه، درست همانند علمی دقیق، میتوان هر واژه و مفهومی را هم به‌طور دقیق تعریف و درک کرد، و هم آنها را به شیوه‌ای شفاف با پیوندهای متقابل و کاملاً ثابت، از دو حوزهٔ زبانی متفاوت به هم اتصال داد. هر چند چنین برخوردی ممکن‌است در مورد زبان‌های برنامه‌نویسی رایانه‌ای و زبان‌های ماشینی دیگر (همچون هوش مصنوعی) تا اندازه‌ای میسّر باشد، در خصوص زبان‌های طبیعی انسانی دور از واقعیّت و امکان است.
بیشتر این پیچیدگی‌ها به طبیعت و نقش بی‌همانند زبان در تمامی تجربه‌ها و فرایندهای حیات انسانی چه در سطوح فردی و شخصیتی، و چه در ترازهای اجتماعی و فرهنگی بازمی‌گردد.
عوامل بسیاری در تبلور معنایی یک متن دخالت دارند و در درک مطلب یک متن، یعنی شناسایی دقیق این عوامل از جانب مخاطب. گاه ممکن است معنای متکلم و معنای مخاطب با هم تفاوت داشته باشد؛ یعنی آنچه مورد نظر متکلم است با آنچه مخاطب برداشت می‌کند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان‌کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای | استعمال نشده‌است و در زبان‌های دیگر ترجمه شده‌است. از این رو اینجا هم مبادرت به ترجمه شد. خود واژهٔ فرگان واژه‌ای پهلوی به معنی اصل است. از آنجا که اورایها و باستانیان به زبانی شبیه زبان لاتین باستان سخن می‌گفته‌اند و زبان لاتین دارندهٔ میراث گذشتهٔ غربیان است و از طرفی زبان پهلوی حامل بخشی از میراث باستانی ایرانیان است از زبان پهلوی استفاده شد.
منابع
Wikipedia contributors, "Stargate SG-1,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Stargate_SG-1&oldid=86807600 (accessed November 10, 2006).
اسطوره‌شناسی مصر در فرهنگ عامه
برنامه‌های اختصاصی سای‌فای
برنامه‌های تلویزیونی به زبان انگلیسی
دورنوردی
دین در علمی–تخیلی
فیلمهای ۱۹۹۷ (میلادی)
کرم‌چاله در ادبیات داستانی
مجموعه‌های تلویزیونی آمریکایی آغازشده در ۱۹۹۷ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی آمریکایی پایان‌یافته در ۲۰۰۷ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی آمریکایی دهه ۱۹۹۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی آمریکایی دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی تولید ام‌جی‌ام تله‌ویژن
مجموعه‌های تلویزیونی خیال‌پردازی آمریکایی
مجموعه‌های تلویزیونی خیال‌پردازی کانادایی
مجموعه‌های تلویزیونی آمریکایی
مجموعه‌های تلویزیونی علمی تخیلی
مجموعه‌های تلویزیونی علمی تخیلی آمریکایی
مجموعه‌های تلویزیونی علمی تخیلی آمریکایی دهه ۱۹۹۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی علمی تخیلی آمریکایی دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی علمی تخیلی کانادا
مجموعه‌های تلویزیونی علمی تخیلی کانادایی دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی کانادایی آغازشده در ۱۹۹۷ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی کانادایی پایان‌یافته در ۲۰۰۷ (میلادی)
مجموعه‌های تلویزیونی ماجراجویی آمریکایی
مجموعه‌های تلویزیونی ماجراجویی کانادا
مصر باستان در ادبیات داستانی
مصر باستان در فرهنگ عامه
نمایشهای تلویزیونی مورد اقتباس کمیک‌ها
نمایشهای تلویزیونی واقع‌شده در کلرادو | ثار به معنای «خونخواهی، خون، قیام برای خونخواهی» است و ثار الله لقب حسین بن علی به معنای «خون خدا» است. یعنی خدا خونخواه اوست.
واژه‌شناسی ثار
المنجد، ثَأَرَ و ثَأْر را به معنی انتقام گرفتن دانسته و لفظ ثار را ذکر نکرده‌است. طریحی در مجمع البحرین، ثَأَرَ را به معنی انتقام گرفتن معنی کرده و ثاراللّه را تصحیف ثَأْراللّه دانسته‌است. ابن اثیر در نهایة؛ ثَأر را به معنی خونب‌ها دانسته و لفظ ثار را ذکر نکرده‌است. زبیدی در تاج العروس؛ ثَأر و ثار را به یک معنی دانسته و نوشته‌است: ثار به معنی خون است و گفته شده به معنی انتقام خون کسی را گرفتن نیز به کار می‌رود.
در جاهلیت عرب در هر قبیله معمول بوده اگر کسی از این قبیله کشته میشد، تمام افراد آن قبیله خود را صاحب خون می‌دانستند و هر فردی از قبیله قاتل را می‌دیدند می‌کشتند و کلمه ثار به همین معنا است و کاری نداشتند که او مقصر بوده یا نه چون عضو آن قبیله قاتل است باید کشته شود و کاری نداشتند که فرزند مقتول است یا صاحب خون. چون عضو این قبیله است خود را طلبکار می‌دانستند و اگر زور داشت می‌کشت.
ثارالله در فرهنگ شیعه
ثار الله از القاب حسین است که در زیارت‌نامه خطاب به آن گفته میشود. در زیارت عاشورا چنین آمده‌است: «السلام علیک یا ثار الله و ابن ثاره» این تعبیر، در زیارت‌های دیگر نیز، از جمله زیارت مخصوص حسین در اول رجب و نیمه رجب و شعبان و زیارت حسین در روز عرفه آمده‌است. جعفر صادق در زیارت‌نامه ابی عبداللّه گفت: «اَنَّکَ ثارُاللّهِ فِی الاْرْضِ مِنَ الدَّمِ الَّذِی لا یُدْرِکُ ثِرَتَهُ أَحَدٌ مِن أَهْلِ الاْرْضِ.»
«ای سید الشهداء - علیه‌السلام - تو خونِ خدا در زمینی، همان خونی که هیچکس جز خداوند انتقام آن را نمی‌تواند بگیرد.»
در تفسیر آن محمد باقر مجلسی میگوید: «کسی هستی که خداوند انتقام خونش را از قاتلانش خواهد گرفت.»
گروهی ثاراللّه را به معنی کسی که انتقام خونش را خداوند می‌گیرد، می‌دانند و ثار را مخفف ثائِر دانستهاند، مثل شاک مخفف شائک یا ثار را مخفف ثَأْر انگاشتهاند.
بعضی لفظ «اهل» در تقدیر گرفتهاند و گفتهاند: ثاراللّه یعنی اهل ثاراللّه، اهل خونخواهی الهی که خداوند انتقام خونش را می‌گیرد.
برخی گفتهاند: ثاراللّه یعنی کسی که خودش در دوران رجعت می‌آید و انتقام خونش را می‌گیرد.
۴- گروهی ثاراللّه را به معنی خون خدا دانستهاند.
در فرهنگ شیعه خون حسین به عنوان نماد عزت، حق طلبی و ظلم ستیزی شناخته میشود و در طول تاریخ با هویت شیعه پیوند خورده‌است. به عنوان مثال در جریان انقلاب اسلامی ایران شعار «خون حسین می‌جوشد، خمینی می‌خروشد» یادآور این مفهوم و نمایانگر اثر آن در برانگیختن شیعیان است.
یا لثارات الحسین
بعد از کشته‌شدن حسین بن علی قیام‌های زیادی به خونخواهی او و با شعار «یا لثارات الحسین» علیه امویان شکل گرفت که مهمترین آنها قیام توابین، قیام مختار بوده‌است، که منجر به کشته شدن سران قاتلین امام حسین از جمله ابن زیاد، عمر پسر سعد، شمر و حرمله شد.
اما از دیدگاه شیعیان خونخواه حقیقی سید الشهدا مهدی است؛ و شیعیان در زیارت عاشورا چنین دعا میکنند: «ان یرزقنی طلب ثارک مع امام منصور من اهل بیت محمد و آل محمد»
او پرچم «یا |
23b10b4b-60cb-472c-881b-c5ff6edea724 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | مراکز علمی ساسانیان را نام ببرید؟ | false | {
"answer_start": [
279
],
"text": [
"سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور"
]
} | ریواردشیر یا ری شهر از شهرهایی است که توسط اردشیر بابکان بنا گردید. این شهر یکی از مهمترین مراکز علمی و ادبی محسوب میشد.شهر باستانی ریو اردشیر یا ری شهر نیز در حوالی هندیجان وجود داشته که رونق آن تا عصر سلجوقی تداوم و در آنجا کارگاه کشتی‌سازی وجود داشته‌است. در دوران باستان در سواحل خلیج‌فارس گمرگ خانه‌هایی تأسیس شده بود که از کالاهای وارداتی و صادراتی ده درصد ارزش آنها عوارض گمرکی یا به زبان آن زمان «باژ» می‌گرفتند.
از این رو مرکز اخذ عوارض گمرکی به «باژبان» و سپس به «باسیان» و «باجیان» خوانده شدند. آثاری بندری به همین نام در نزدیکی هندیجان وجود دارد که سفال‌های به دست آمده از آنجا رونق آن را به دوران اشکانی بازمی‌گرداند. تا چندی پیش آثار بنای یک پادگانی ساسانیان نیز در منطقه هندیجان وجود داشت.
پانویس
منابع
.
شهرهای ساسانیان
شهرهای باستانی متروک ایران
اردشیر بابکان | روزنه‌سوسمارواران نام یک سرده از راسته بریده‌مهرگان است.
منابع
بریده‌مهرگان | فهرست مراکز آموزش عالی استان لرستان اشاره به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استان لرستان، ایران است.
دانشگاه‌های دولتی
دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی
دانشگاه لرستان
دانشگاه علوم پزشکی لرستان
دانشگاه علوم پزشکی بروجرد
مجتمع آموزش عالی سلامت دورود
دانشگاه تربیت معلم شهید میرشاکی الیگودرز
مجتمع آموزش عالی سلامت الیگودرز
دانشگاه‌های غیر انتفاعی - غیر دولتی
دانشگاه عالی سلامت پزشکی الیگودرز
دانشکده پرستاری الیگودرز
دانشگاه عالی سلامت پزشکی دورود
مرکز آموزش عالی یاسین بروجرد
مرکز آموزش عالی آفرینش بروجرد
دانشگاه هنر بروجرد
دانشگاه غیرانتفاعی نوآوران کوهدشت
دانشگاه غیرانتفاعی جویندگان علم کوهدشت
مراکز دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بروجرد
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز اشترینان بروجرد
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز علوم پزشکی بروجرد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد جامع بروجرد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد الیگودرز
دانشگاه آزاد اسلامی خرمآباد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خرمآباد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد سماء - پسران بروجرد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد سماء - دختران بروجرد
دانشگاه آزاد اسلامی دورود
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز کوهدشت
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز پلدختر
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز دلفان
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز سلسله
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز ازنا
دانشگاه آزاد اسلامی مرکز زاغه
آموزشکده سما واحد خرمآباد
مراکز دانشگاه پیام نور
دانشگاه پیام نور ازنا
دانشگاه پیام نور الشتر
دانشگاه پیام نور الیگودرز
دانشگاه پیام نور بروجرد
دانشگاه پیام نور پلدختر
دانشگاه پیام نور خرمآباد
دانشگاه پیام نور دورود
دانشگاه پیام نور کوهدشت
دانشگاه پیام نور نورآباد
مراکز علمی کاربردی
دانشگاه جامع علمی کاربردی لرستان تا پائیز ۱۳۹۰ دارای ۲۹ مرکز آموزش علمی بوده‌است که جمعا پانزده هزار دانشجو در ۱۶۲ رشته کاردانی و کارشناسی در آنها مشغول به تحصیل بوده‌اند. اسامی مراکز این دانشگاه به شرح زیر است
مرکز آموزش علمی کاربردی کشاورزی شهید زارع، الیگودرز
مرکز آموزش علمی کاربردی الیگودرزشماره1
مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی الیگودرز
مرکز آموزش علمی کاربردی شیشه لرستان، الیگودرز
مرکز آموزش علمی کاربردی بروجرد ۱
مرکز آموزش علمی کاربردی بروجرد۲
مرکز آموزش علمی کاربردی تعاونی تولید کنندگان بروجرد
مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی بروجرد
مرکز آموزش علمی کاربردی زاگرس پوش بروجرد
مرکز آموزش علمی کاربردی شهرداری بروجرد
مرکز آموزش علمی کاربردی دفتر آموزش و پژوهش استانداری لرستان
مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد دانشگاهی شعبه خرمآباد
مرکز آموزش علمی کاربردی بهزیستی لرستان
مرکز آموزش علمی کاربردی دادگستری لرستان
مرکز آموزش علمی کاربردی دانشگاه لرستان
مرکز آموزش علمی کاربردی شماره یک استان لرستان، شماره یک کوهدشت
مرکز آموزش علمی کاربردی شماره دو کوهدشت
مرکز آموزش علمی کاربردی جهاد کشاورزی استان لرستان، خرمآباد
مرکز آموزش علمی کاربردی ازنا
مرکز آموزش علمی کاربردی دورود
مرکز آموزش علمی کاربردی الشتر
مرکز آموزش علمی کاربردی فرهنگ و هنر کوهدشت
مرکز آموزش علمی کاربردی کیان پارت آرادخرم آباد
مرکز آموزش علمی کاربردی علامه طباطبایی خرمآباد
مرکز آموزش علمی کاربردی نورآباد ۱
سایر دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
دانشگاه تربیت معلم الیگودرز
دانشگاه فنی حرفه ای پسران الیگودرز
دانشگاه فنی و حرفه ای پسران دورود
حوزه علمیه خواهران الیگودرز
دانشگاه جامع سلامت پزشکی دورود
دانشگاه فنی و حرفه‌ای چرخکار بروجرد
دانشگاه فرهنگیان زینب کبری بروجرد
مرکز آموزش مهندس (مرآمهن) بروجرد
دانشگاه علوم انسانی شهید مطهری بروجرد
حوزه علمیه امام صادق بروجرد
حوزه علمیه برادران الیگودرز | رجبعلی مزروعی سیاستمدار و اقتصاددان ایرانی
علی مزروعی، اسلام‌شناس کنیایی | فهرست زیر مراکز آموزشی فعال در نظام آموزش عالی ایران را نشان میدهد. بر پایهٔ واپسین داده‌های سال ۱۳۹۷، ۳۰۰ مؤسسه و مرکز آموزش دانشگاه جامع علمی کاربردی، ۸۰ واحد و مرکز دانشگاه پیام نور، ۶۰ واحد دانشگاه آزاد اسلامی و ۴۹ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی از شمار دانشگاه‌های ایران کاسته شد. با این وجود در همان سال شمار دانشگاه‌های ایرانی در نظام‌های رتبه‌بندی مختلف از جمله تایمز و شانگهای افزایش پیدا کرد. ایران تا سال ۱۴۰۲ دارای ۲۱۸۳ دانشگاه بود. در خرداد ۱۴۰۲، وزارت علوم با انتشار خبری اعلام کرد که قصد دارد با اجرای سیستم سیاست آمایش دانشگاه‌ها، تعداد دانشگاه‌های ایرانی را با کاهش و ادغام به حدود ۴۰۰ دانشگاه برساند، معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز گفت: حدود یک‌هزار و صد کد رشته محل در مقطع کارشناسی ارشد از دفترچه کنکور حذف شده‌است.
دانشگاه‌های دولتی
افزون بر دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی وابسته به وزارتخانه‌های علوم تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مراکز دیگری نیز با کسب مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دانشجو می‌پذیرند. از جمله این مراکز، دانشگاه فرهنگیان (مراکز تربیت معلم) وابسته به وزارت آموزش و پرورش و مؤسسات آموزش عالی وابسته به سایر وزارتخانه‌ها هستند.
دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
فهرست زیر شامل دانشگاه‌ها، دانشکده‌ها، موسسات و مراکز آموزش و تربیت دانشجویی میباشد که زیرنظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اداره میشوند.
دانشگاه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
دانشگاه‌های وزارت آموزش و پرورش
دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلمان و آموزش و بهسازی نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش در ایران است. این دانشگاه در دی ۱۳۹۰، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تجمیع کلیه مراکز تربیت معلم سراسر ایران تأسیس شد. سازمان مرکزی این دانشگاه، در تهران مستقر بوده و ۳۲ پردیس برادران و ۳۲ پردیس خواهران در استانها (۳۱ استان و یک پردیس برای شهرستانهای استان تهران) راه‌اندازی شده‌اند. رضا مراد صحرائی رئیس کنونی این دانشگاه است.
دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای
دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای تحت نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که وظیفه مدیریت دانشکده‌ها و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای سراسر کشور را بر عهده دارد. این دانشگاه با بیش از ۱۷۶ آموزشکده و دانشکده در سطح کشور و بیش از ۲۵۰ هزار دانشجو بزرگترین دانشگاه ایران است.
دانشگاه‌های جامع علمی-کاربردی
دانشگاه جامع علمی کاربردی یکی از دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که با هدف ارتقاء سطح مهارت شاغلین بخشهای مختلف اقتصادی و افزایش مهارت‌های حرفه‌ای فارغ التحصیلان مرکز آموزش که فاقد تجربه اجرایی می‌باشند، نسبت به برگزاری دوره‌های علمی – کاربردی در مقاطع کاردانی و کارشناسی و کارشناسی ارشد اقدام می‌کند. دانشگاه جامع علمی-کاربردی در سال ۱۳۷۱ به منظور تقویت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و تربیت نیروی انسانی ماهر موردنیاز بخشهای صنعت، معادن، کشاورزی و خدمات تأسیس گردیده‌است. این دانشگاه مراکزی در سطح کشور دارد که علاوه براینکه مستقیماً در زمینه آموزش علمی و کاربردی فعالیت میکنند، بر فعالیت آموزشی مراکز آموزش علمی - کاربردی وابسته به دیگر سازمان‌های دولتی و غیردولتی نظارت می‌نمایند.
فهرست زیر شامل دانشگاه‌های جامع علمی کاربردی مراکز استانها است:
دانشگاه‌های دیگر
دانشگاه‌های آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی سامانه دانشگاهی غیردولتی در ایران است که کار خود را در سال | ریزانبوه‌دندان نام یک سرده از راسته انبوه‌دندان‌ریختان است.
منابع
سرده‌های انبوه‌دندان‌ریختان
ماهیان کرتاسه پسین آسیا
ماهیان کرتاسه پسین آمریکای شمالی | سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی همسود سازمان تحقیات علمی وابسته به دولت فدرال استرالیا است که در سال ۱۹۲۶ با نام اولیه «شورای مشورتی علم و صنعت» پایه‌گذاری شد.
از پژوهش‌های برجسته این سازمان میتوان اختراع طیف‌سنجی جذب اتمی، توسعه نخستین اسکناس پلیمری با موفقیت تجاری، نوآوری در دفع حشرات در آئروگارد و معرفی یک سری کنترل‌های بیولوژیکی در استرالیا را نام برد.
منابع
سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی همسود
برنامه فضایی استرالیا
سازمان‌های بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۲۶ (میلادی)
سازمان‌های دولتی استرالیا
سازمان‌های علمی
سازمان‌های علمی استرالیا
ستاد سازمان‌های دولت استرالیا
صنعت در استرالیا
صنعت علوم زیستی
مدل‌سازی پراکندگی جوی
مراکز پژوهشی در استرالیا
نهادهای علمی | لیوان سنتی یا راکز نوع ساده لیوان است که در سرو کردن انواع مشروبات الکلی مانند ویسکی و گونه‌ای از کوکتل‌های کلاسیک مانند آمریکانو به کار می‌رود.
منابع
نوش‌افزار | نوامبر ۲۰۰۹ یکی از ماه‌های ۲۰۰۹ (میلادی) است.
رویدادها
۲۰۰۹ (میلادی)
نوامبر | آنجانی آسانا (به سانسکریت: अञ्जनेयासन)، حالت هلال ماه.
ریشه‌شناسی و ریشه‌ها
anjaneya (پسر آنجانی) و آنجانی نام مادر هانومان یک شخصیت اصلی در حماسه رامایانا است. مانند بسیاری از آساناهای ایستاده، آنجانی آسانا در هاتا یوگای قرون وسطایی ناشناخته بوده و در قرن بیستم از هنرهای رزمی هند به یوگا مدرن وارد و استفاده شده‌است.
شرح
به اوتاناسانا رفته و همزمان با خم کردن زانوی چپ، پای راست را عقب ببرید؛ زانو و رویه پا را روی زمین بگذارید. پای راست را تا جایی عقب ببرید که زانوی چپ بالای پاشنه پای چپ قرار گیرد. دستها همچنان صاف هستند و طرفین پای چپ قرار دارند.
با دم تنه را بلند کنید و دستها را بالا بکشید تا به زمین عمود شوند. دنبالچه را داخل بکشید. سر را کمی عقب برده و بالا را نگاه کنید.
جستارهای وابسته
هانوماناسانا
منابع
آسانا |
9d6c6c2e-98f1-4063-b5ed-a5a7075626d3 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | کلیله و دمنه از چه زبانی به فارسی پهلوی ترجمه شد؟ | false | {
"answer_start": [
588
],
"text": [
"سانسکریت"
]
} | کَلیله و دِمنه نوشتهٔ ویشنا سرما کتابی است از اصل هندی که در دوران ساسانی به زبان پارسی میانه ترجمه شد. کلیله و دمنه کتابی پندآمیز است که در آن حکایت‌های گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شده‌است. نام کتاب از دو شغال به نام «کلیله» و «دمنه» گرفته شده که قصه‌های کتاب از زبان آنها گفته شده‌است. بخش بزرگی از کتاب اختصاص به داستان این دو شغال دارد. اصل داستان‌های آن در هند و در حدود سالهای ۵۰۰ تا ۱۰۰ پیش از میلاد به وقوع می‌پیوندند.
مجتبی مینوی دربارهٔ این کتاب میگوید: کتاب کلیله و دمنه از جمله آن مجموعه‌های دانش و حکمت است که مردمان خردمند قدیم گرد آوردند و «به هرگونه زبان» نوشتند و از برای فرزندان خویش به میراث گذاشتند و در اعصار و قرون متمادی گرامی می‌داشتند، می‌خواندند و از آن حکمت عملی و آداب زندگی و زبان می‌آموختند.
اصل و تاریخچهٔ کتاب
کلیله و دمنه در واقع تألیفی است مبتنی بر چند اثر هندی که مهمترین آنها پنجه تنتره (به سانسکریت पञ्चतन्त्र؛ Panchatantra) به‌معنی پنج فصل و به زبان سانسکریت است که توسط فیلسوف بیدبا و به‌دستور پادشاه هندی دبشلیم نوشته شده‌است. در روایات سنتی برزویه «مهتر اطبّای پارس» در زمان خسرو انوشیروان را مؤلف این اثر می‌دانند. نام پهلوی اثر کلیلگ و دمنگ بود. صورت پهلوی این اثر هم‌اکنون در دست نیست و در طول سالیان از بین رفته‌است؛ اما ترجمه‌ای از آن به زبان سریانی امروز در دست است. این ترجمه نزدیکترین ترجمه از لحاظ زمانی به تألیف برزویه است.
ترجمه از پهلوی به عربی
پس از اسلام روزبه پوردادویه (ابن مقفع) آن را به عربی ترجمه کرد. ترجمهٔ ابن مُقَفّع بسیار مقبول افتاد و مظهری از فصاحت در زبان عربی تلقی شد. ترجمهٔ ابن مقفع امروز موجود است اما میان نسخ مختلف آن گاه تفاوت‌های زیادی دیده میشود.
ابن ندیم در الفهرست کلیله و دمنه را در شمار «کتابهای هند در افسانه و اَسمار و احادیث» آورده‌است و دربارهٔ آن گوید:
کتاب کلیله و دمنه هفده باب است و گویند هجده باب بوده که عبدالله بن مقفع و دیگران آن را ترجمه کرده‌اند، و این کتاب به شعر هم در آورده شده، و این کار را ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عقیر رقاشی کرده‌است و علی بن داود نیز آن را به شعر درآورده، و بشر بن معمده ترجمه‌ای از آن دارد که پاره‌ای از آن در دست مردم است؛ و من در نسخه دیدم که دو باب اضافه داشت و شاعران ایرانی این کتاب را به شعر درآورده‌اند که از فارسی به عربی ترجمه شده‌است؛ و از این کتاب مجموعه‌ها و منتخباتی است که ساختهٔ گروهی مانند ابن مقفع و سهل بن هارون و سلم رئیس بیت‌الحکمه و… [است].
ترجمهٔ عربی ابن مقفع پایهٔ ترجمه‌های دیگر قرار گرفت و کتاب از عربی به فارسی، یونانی، ترکی، اسپانیایی، روسی، آلمانی ترجمه شد.
ترجمه از عربی به فارسی
کلیله و دمنه چندین بار از عربی به فارسی دری برگردانده شده‌است. از جمله به دستور نصر بن احمد سامانی، ابوالفضل بلعمی آن را به نثر فارسی برگرداند و سپس رودکی (در سال ۳۲۰ ق.) آن را به نظم درآورد. اما امروز ترجمهٔ بلعمی از بین رفته و از اثر رودکی جز | که از هوای هرات لطیف‌تر باشد. از این رو قصیدهای می‌سراید و هنگامی که امیر سامانی صبوحی کرده بود، چنگ نواخته و آن تصنیف را با آواز می‌خواند؛ و امیر چنان تحت تأثیر قرار می‌گیرد که بدون آنکه کفش را در پایش کند سوار بر اسب میشود و مستقیم به سوی بخارا می‌تازد؛ و نقل است که کفش‌هایش را تا دو فرسنگ دنبال او می‌بردند؛ و رودکی پنجاه هزار درم از لشکریان می‌گیرد. البته در صحیح بودن روایات تاریخی چهارمقاله و نظامی تشکیک است. آن قصیده اینگونه است:
او برای سروده‌های آهنگین خود یک راوی داشته که نامش احتمالاً مج یا ماج که اشعار رودکی را با صدای خوش می‌خوانده‌است. خود رودکی در شعر خود از او به نام مج یاد می‌کند. اما فرهنگ انجمن آرای ناصری نام او را ماج ثبت کرده‌است.
آثار
رودکی با وجود تقدم نسبت به شاعران بزرگ ایران زمین از پرکارترین‌ها نیز به‌شمار می‌رود. ابیات او در گزارش‌های رشیدی سمرقندی، جامی در بهارستان، نجاتی و شیخ منینی و مؤلفان «حبیب السیر» و «زینت المجالس» و «مفتاح التواریخ» در همه و همه تعداد ابیات رودکی بیش از یک میلیون محاسبه کرده‌اند که آمار ارائه‌شده اندکی در شمار با هم متفاوت است.
کلیله و دمنه
مهمترین اثر او کلیله و دمنه منظوم است. جز آن سه مثنوی از او به ما رسیده و از بقیه اشعارش جز اندکی باقی نمانده‌است. کلیله و دمنه در اصل کتابی است هندی که در دورهٔ ساسانیان به دستور بزرگمهر و به بدست برزویه به پارسی میانه ترجمه شد؛ و داستانی است رازآلود از زبان حیوانات. روزبه دادویه مشهور به ابن مقفع پس از اسلام آن را به عربی برگرداند و همان اثر ابن مقفع یا متن پهلوی به‌دست رودکی به شعر فارسی درآمد. نصرالله منشی از معاصران بهرامشاه غزنوی نیز در سدهٔ ششم ترجمه ابن مقفع را به نثر پارسی کشید. داستان منظوم شدن کلیله و دمنه توسط رودکی در شاهنامه نیز منقول است. شیخ بهایی در کتاب کشکول خود آورده که منظومهٔ کلیله و دمنه رودکی دربردارندهٔ ۱۲ هزار بیت بوده‌است. اینک نمونه‌ای از ابیات به‌جامانده از منظومهٔ کلیله و دمنه رودکی:
سندبادنامه
از دیگر آثار رودکی میتوان به سندبادنامه اشاره کرد. اثر سندبادنامه هم از اصلی هندی بوده که از عصر ساسانیان به ایران شده و از ایران به ادبیات عرب و اروپا راه یافته‌است. سندبادنامه در دورهٔ سامانیان به فرمان نوح بن نصر سامانی به فارسی ترجمه شد. هم‌اکنون تنها یک سندبادنامه در دست داریم که تهذیب کاتب سمرقندی، و اصل آن نوشتهٔ ابوالفوارس قنازری است. مطابق پژوهش‌های پاول هرن، شرق‌شناس مشهور آلمانی، مربوط به سندبادنامهٔ رودکی است:
یا این بیت:
اشعار غنایی
عمدهٔ اشعار غنایی رودکی را غزلها و رباعیهای وی تشکیل می‌دهند. این اشعار که برپایهٔ دم‌غنیمت‌شمری و خوشی و گذران زندگی و معاشقه استوار است شباهت زیادی با اشعار هوراس و آناکرئون و ابونواس دارد و در حقیقت تجدیدگر راهی‌ست که از اپیکور آغاز شده در ایران به رودکی رسیده و از همین راه به دست خیام و حافظ سپرده شده‌است. خمریات او بسیار شبیه به خمریات ابونواس است. در اینگونه خمریات و نیز در اوصاف طبیعت و زیبایی‌های جهان او بسیار موفق عمل نموده که این موفقیت را در تأثیر بر متأخرین | بُرْزویه، پزشک نامدار و پیشوای پزشکان ایران در عصر خسرو انوشیروان ساسانی، گردآورندهٔ کلیله و دمنه و احتمالاً مترجم پنجه تنتره از سانسکریت به فارسی میانه – که بخشی از کلیله و دمنه را تشکیل میدهد – بوده‌است. این نام در فارسی میانه به شکل برزوی، ساخته شده از دو جزء «بُرز» به معنای بلند مرتبه و متعالی و پسوند تحبیب «اوی» آمده و در فارسی باستان به صورت برزآویا (Brz-auya) آمده‌است.
برزویه، پزشک دربار انوشیروان با کسب اجازه از شاهنشاه برای بدست آوردن گیاهی که مرده‌ها را زنده می‌کند مسافرتی به هندوستان کرد و در آنجا کوشید تا مطلوبش را پیدا کند ولی موفق نشد اما دانشمندان هندی به او گفتند آن گیاه کتاب کلیلک و دمنک است و آن نادانان و نابخردان را که به مثابه مردگان‌اند عاقل می‌سازد و بدین ترتیب به آنها زندگی می‌بخشد. برزویه کتاب مزبور را به ایران آورد و آن را به پارسی میانه (پهلوی) ترجمه کرد. در سده هشتم میلادی عبدالله ابن مقفع آن را زیر عنوان کلیله و دمنه از پهلوی به عربی منتقل ساخت و سپس آن کتاب به زبان‌های مختلف جهان راه یافت.
برزویه و بزرگمهر
در برخی نوشتارها بزرگمهر، وزیر دربار ساسانی در زمان انوشیروان با برزو یا برزویه پزشک دربار انوشیروان یکسان انگاشته شده‌است که شاید به دلیل هم‌زمانی این دو بوده باشد.
زندگینامه برزویه طبیب در کلیله و دمنه
چنین گوید برزویه طبیب، مقدم اطبای پارس، که پدر من از لشکریان بود و مادر من از خانه علمای دین زرتشت بود؛ و اول نعمتی که ایزد تعالی و تقدس، بر من تازه گردانید، دوستی پدر و مادر بود و شفقت ایشان بر حال من، چنانکه از برادران و خواهران مستثنی شدم و به مزید تربیت و ترشیح مخصوص گشت؛ و چون سال عمر به هفت رسید، مرا بر خواندن علم و طب تحریص نمودند؛ و چندانکه اندک وقوفی افتاد و فضیلت آن بشناختم، به رغبت صادق و حرص غالب در تعلم آن کوشیدم، تا بدان صنعت شهرتی یافتم و در معرض معالجت بیماران آمدم. آنگاه نفس خویش را میان چهار کار که تکاپوی اهل دنیا از آن نتواند گذشت، مخیر گردانیدم: وفور مال و لذات حال، و ذکر سایر و ثواب باقی؛ و پوشیده نماند که علم طب نزدیک همهٔ خردمندان و در تمامی دین‌ها ستوده‌است؛ و در کتب آورده‌اند که فاضل‌تر اطبا آن است که بر معالجت از جهت ذخیرت آخرت مواظبت نماید، که به ملازمت این سیرت نصیب دنیا هر چه کامل‌تر بیاید و رستگاری عقبی مدخر گردد، چنانکه غرض کشاورز در پراکندن تخم، دانه باشد که قوت او باشد، اما کاه که علف ستوران است به تبع آن هم حاصل آید. از جمله بر این کار اقبال تمام کردم و هر کجا بیماری نشان یافتم که در وی امید صحت بود، معالجت او بر وجه حسبت بر دست گرفتم، (برای رضای خدا و بدون طمع و اجر) و چون یک چند بگذشت و طایفه‌ای را از امثال خود در مال و جاه بر خویشتن سابق دیدم، نفس بدان مایل گشت، و تمنی مراتب این جهانی بر خاطر گذشتن گرفت، و نزدیک آمد که پای از جای بشود. با خود گفتم: «ای نفس! میان منافع و مضار خویش فرق | ابان بن عبدالحمید بن لاحق بن عُفیر رقاشی شاعر و مترجم ایرانی عربیسرای سدهٔ دوم هجری بود. وی پیرو شعوبیه و ستایندهٔ برمکیان بود.
اثرها
ابان نخستین کسی بود که کلیله و دمنه را از پهلوی به عربی ترجمه نمود و به نظم در آورد. گویا این ترجمه به سفارش یحیی بن خالد برمکی انجام پذیرفته‌است. از اصل آن کتاب به جز چند بیتی که در مصر به چاپ رسیده‌است چیزی در دست نیست.
جز کلیله و دمنه ابان چندین ترجمهٔ منظوم دیگر را نیز از پهلوی به عربی داشته که امروزه از هیچ کدام آنها اثری در دست نیست و آنها از این دستند: زندگانی اردشیر، سیرهٔ انوشیروان، بلوهر و بوذاسف و کتاب سندباد. شعرهای ابان در غالب مثنوی و مسمط بوده‌اند.
منابع
حسینعلی ممتحن، نهضت شعوبیه، جنبش ملی ایرانیان در برابر خلافت اموی و عباسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی،
اهالی ایران در سده ۸ (میلادی)
اهالی ایران در سده ۹ (میلادی)
اهالی بصره
اهالی خلافت عباسیان در سده ۸ (میلادی)
اهالی خلافت عباسیان در سده ۹ (میلادی)
ایرانی‌تبارهای اهل عراق
درگذشتگان دهه ۸۱۰ (میلادی)
زادگان دهه ۷۵۰ (میلادی)
شاعران ایران بزرگ
شاعران دوره عباسیان
شاعران عرب سده ۸ (میلادی)
شاعران عرب سده ۹ (میلادی)
عراقی‌های سده ۸ (میلادی)
عراقی‌های فارس‌تبار
مترجمان اهل عراق
مسلمانان سده ۸ (میلادی)
مسلمانان سده ۹ (میلادی)
نویسندگان عربی سده ۸ (میلادی)
نویسندگان عربی سده ۹ (میلادی)
هارون‌الرشید
شاعران سده ۹ (میلادی) اهل ایران | ابوالفضل بلعمی آن را به نثر فارسی برگرداند و سپس رودکی (در سال ۳۲۰ ق.) آن را به نظم درآورد. اما امروز ترجمهٔ بلعمی از بین رفته و از اثر رودکی جز چند بیت پراکنده باقی نمانده‌است.
در قرن ششم هجری یکی از دبیرهای دربار غزنوی، به نام نصرالله منشی (منشی بهرامشاه غزنوی) کلیله و دمنه را به فارسی برگردان کرد. این ترجمه ترجمه‌ای آزاد است و نصرالله هرجا لازم دانسته‌است ابیات و امثال بسیار از خود و دیگران آورده‌است. نصرالله منشی مقید به متابعت از اصل نبوده است و ترجمه و نگارشی آزاد ساخته و پرداخته است و آن را بهانه و وسیله‌ای کرده‌است برای انشای کتابی به فارسی که معرف هنر و قدرت او در نوشتن باشد. ترجمهٔ نصرالله منشی همان ترجمه‌ای است که از آن به‌عنوان کلیله و دمنه در زبان فارسی یاد میشود. گاه نیز آن را کلیله و دمنهٔ بهرامشاهی خوانند.
تا چند سال پیش گمان می‌رفت که برگردان نصرالله منشی، یگانه برگردان فارسی است که از کلیله و دمنه در دست است و کسی از برگردان دیگر این کتاب آگاهی نداشت. تا آنکه در سال ۱۹۶۱ در کتابخانهٔ توپقاپوسرای استانبول، برگردان فارسی دیگری از کلیله و دمنه پیدا شد. این برگردان از سوی کسی به نام محمد بن عبدالله بخاری انجام شده‌است و از زندگی او هیچ آگاهی در دست نیست. تنها از دیباچهٔ کتابش چنین برمی‌آید که از وابستگان دستگاه اتابکان حلب سوریه بوده‌است. شگفت است که بخاری برگردان خود را همزمان با نصرالله منشی انجام داده‌است، بی‌آن‌که آن دو از کار یکدیگر باخبر باشند. اما از آن باارزش‌تر آن است که برگردان محمد بخاری، وارون نثر دشوار و سنگین نصراله منشی، بسیار روان و ساده است. برخلاف نصرالله منشی، محمد بخاری به عبارت‌پردازی نپرداخته و کاملاً به متن اصلی وفادار مانده‌است. خود این موضوع را تصریح کرده‌است.
البته پس از رودکی و پیش از این دو تن نیز ترجمه‌های زیادی از این اثر صورت گرفته بود ولی هیچ‌یک به دست ما نرسیده‌است. نصرالله منشی خود در دیباچهٔ ترجمه‌اش به این موضوع اشاره کرده‌است.
آخرین تحریر کلیله و دمنه متعلق است به ابوالفضل علّامی ادیب پارسی‌گوی هندی. نثر این اثر روان و صحیح است. علامی به این ترجمه نام عیار دانش داده‌است.
ترجمه از سانسکریت به فارسی
این نکته نیز جالب توجه است که یک بار نیز به فرمان پادشاه ادب‌دوست هند اکبرشاه همایون کتاب پنچه تنتره مستقیماً از سنسکریت به فارسی ترجمه شده‌است. مسئول این ترجمه شخصی بود به نام مصطفی خالقداد عباسی. به گفتهٔ او «حکم شد که هرچه خشک و تر در آن کتاب باشد به همان ترتیب رقم نماید تا قدر تفاوت اصل سخن و ترتیب آن و زیادتی و نقصان ظاهر گردد.»
بازنویسی از فارسی به فارسی
ملا حسین کاشفی در قرن دهم هجری تصنیفی (بازنویسی‌ای) از روی کلیلهٔ بهرامشاهی ترتیب داد و نام اثر را انوار سهیلی گذاشت.
بعدها شیخ عبدالکریم سودایی دستگردی این کتاب را به صورت منظوم درآورد که این کتاب به همین نام در سال ۱۳۷۰ منتشر شد.
حسینعلی مددی دبیر بازنشستهٔ ادبیات فارسی شهرستان جیرفت طی ده سال از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۸۵ این كتاب را به نظم درآورد كه در سال ۱۳۹۹ با نام گهرنامه یا كلیله و دمنهٔ منظوم | میدهد:
از دیگر یاد‌کردهای شاهنامهٔ فردوسی از کتاب کلیله و دمنه در شاهنامه زمانی است که جاسوسان خسرو پرویز به او اطلاع می‌دهند که بهرام چوبین، همواره کلیله و دمنه می‌خواند، خسرو پرویز از این غمگین میشود و میگوید که کلیله و دمنه بهترین مشاور است. و کسی بهتر از این مشاور به یاد ندارد:
نسخه‌شناسی
کلیله و دمنه در پاریس به سال ۱۸۱۶م توسط دانشمند دی‌ساسی همراه با معلقه لبید بن ربیعة المخضرم به طبع رسید.
ولف ترجمه کلیله و دمنه به زبان آلمانی را در اشتوتگارت در سال ۱۸۳۷ م منتشر ساخت. این ترجمه مجدداً در سال ۱۸۳۹م منتشر شد.
این کتاب در استراسبورگ آلمان به سال ۱۹۱۲م با مقدمه برزویه و ترجمه نوار او که به طبع رسید.
چاپ‌های دیگری از این کتاب در بولاق ۱۲۴۸، ۱۲۵۱، ۱۲۸۵ ه.ق، قاهره ۱۲۹۷، ۱۳۰۵، ۱۳۲۳، ۱۳۴۳ه.ق، توسط نشر حلمی طباره و مصطفی المنفوطی به سال ۱۹۲۶م، و توسط نشر محمد حسن المرصفی به سال ۱۹۲۷م، در بیروت در سالهای ۱۸۷۸، ۱۸۸۲، ۱۸۹۰ ۱۸۹۲م، و غیره صورت گرفته‌است.
ترجمهٔ انگلیسی این اثر در آکسفورد به سال ۱۸۱۹م منتشر شده‌است. فاندیک این ترجمه را بار دیگر در قاهره به سال ۱۹۰۵م منتشر کرده‌است. همچنین ترجمهٔ ایتالیایی درسان ریمو به سال ۱۹۱۰م و ترجمه‌ای به زبان روسی در مسکو ـ لنینگراد در سال ۱۹۳۴م، ترجمه‌ای به زبان فرانسوی به سال ۱۹۳۶م از این کتاب منتشر شده‌است.
چاپ منقح کلیله و دمنه با تصحیح و توضیح مجتبی مینوی تهرانی توسط انتشارات امیرکبیر در ۱۳۴۳ه.ش به طبع رسیده‌است.
جستارهای وابسته
پنچاتنترا
داستان‌های بیدپای
پانویس
منابع
خانلری ۱۳.
ابن ندیم (فن اول از مقالهٔ هشتم) ۵۴۲.
«و هرچند که خاطر در زیادت بسی یاری می‌داد، اما بر موجب فرمان عالی اعلاه‌الله بر عین کتاب اختصار کرده آمد…» (بخاری ۳۸)
«و این کتاب را پس از ترجمهٔ ابن‌المقفع و نظمِ رودکی ترجمه کرده‌اند و هرکس در میدانِ بیان براندازهٔ مجال خود قدمی گزارده‌اند.» (منشی ۲۵)
صفا ۶۲۰.
خانلری ۱۳–۱۴.
خانلری ۱۴–۱۵
منشی ۳۷–۳۸.
پیوند به بیرون
دریافت رایگان نسخه دیجیتال کلیله و دمنه (کتابخانه قائمیه)
ادبیات عربی قرون وسطی
ادبیات هند
تاریخ ادبیات
حکایت
رودکی
سنتهای کلامی
فولکلور هند
کتابهای اسپانیایی
کتابهای ترجمه‌شده به فارسی
کتابهای سده ۲ (قمری)
کتابهای سده ۴ (میلادی)
کتابهای سده ۶ (میلادی)
کتابهای سده ۸ (میلادی)
کتابهای عربی
کتابهای عربی سده ۸ (میلادی)
کتابهای عربی‌زبان
متون سانسکریت
نثر فارسی دوره تکوین
نثر فنی فارسی
ادبیات فارسی | کلیله و دمنه نام یک انیمیشن ایرانی میباشد که به کارگردانی علیرضا توکلی بینا که در ایران تولید شده‌است.
هیچ شباهتی به داستان کتاب ندارد و فقط از اسم‌های مشابه استفاده شده است.
جستارهای وابسته
کلیله و دمنه
ابن مقفع
خلاصه داستان
داستان این انیمیشن دربارهٔ دو شغال به نامهای کلیله و دمنه است که با حوادث تلخ و شیرینی در جنگل روبرو میشوند. علاقه آنها وارد شدن به دربار شیر است. وقتی به آنجا می‌رسند، به ناچار نظاره‌گر عاقبت کارهای بد و خوب اطرافیان شیر مانند گرگ، کفتار و روباه میشوند و از حوادثی که برای آنها اتفاق می‌افتد کلیله و دمنه و بقیه حیوانات جنگل درس عبرت می‌گیرند.
جایزه‌ها
پویانمایی «کلیله و دمنه» برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره اورآسیا ۲۰۱۷ شد.
نامزدی در جشنواره‌های رولان بایکوف (ارمنستان)، کودکان کانادا (تورنتو)، جونیور فست (جمهوری چک)، نوزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم نوجوان سئول، کودک و نوجوان کلکته هند، کودک و نوجوان اصفهان
منابع
در سوره سینما
در سینما تیکت
اکران انیمیشن «کلیله و دمنه» در سینماها
انیمیشن سینمایی «کلیله و دمنه» در سینما فرهنگ اکران شد
فیلمهای پویانمایی ایرانی
فیلم‌ها به زبان فارسی | بازنشستهٔ ادبیات فارسی شهرستان جیرفت طی ده سال از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۸۵ این كتاب را به نظم درآورد كه در سال ۱۳۹۹ با نام گهرنامه یا كلیله و دمنهٔ منظوم در پانزده هزار بیت و ۶۲۴ صفحه به چاپ رسید این منظومه كاملاً منطبق بر نثر ابوالمعالی نصرالله منشی است و عینا كلمات و اصطلاحات منبع در آن استفاده شده‌است.
نمونه‌ای از انشای ابوالمعالی نصرالله منشی و نظم موجود در گهرنامه:
مهمان را سخن او خوش آمد و خواست که آن لغت بیاموزد. نخست بر وی ثنا کرد و گفت: چشم بد دور باد! نه فصاحت ازین کامل‌تر دیده‌ام و نه بلاغت ازین بارع‌تر.
باب‌های کلیله و دمنه
پیشتر گفتار ابن ندیم پیرامون باب‌های کلیله و دمنه ذکر شد.
در ترجمهٔ سریانی
در ترجمهٔ سریانی‌ای که از روی متن پهلوی صورت گرفته‌است کلیله و دمنه ده باب است:
باب شیر و گاو
باب کبوتر طوق‌دار
باب بوزینه و سنگ‌پشت
باب بی‌تدبیری
باب موش و گربه
باب بوم و زاغ
باب شاه و پنزوه
باب تورگ (شغال)
باب بلاد و برهمنان
باب شاه موشان و وزیرانش
در ترجمهٔ ابن‌مقفّع و نصرالله منشی
در کلیله و دمنهٔ نصرالله منشی، در فصل مقدمهٔ ابن‌مقفّع آمده‌است که کلیله و دمنه پانزده باب است و در اصل کتاب که متعلق به هندیان بوده‌است ۱۰ باب بوده‌است و پارسیان پنج باب دیگر به آن افزوده‌اند. باب‌های با اصل هندی به‌صورت زیر ذکر شده‌است:
الأسد و الثَّور
الفحص عن امر دمنة
الحمامة المطوّقة
آلبوم و الغربان
الملک و الطّایر فَنزة
السِّنَّور و الجُرَذ
الاسد و ابن آویٰ
القِرْد و السُّلَحْفاة
الأسوارِ و اللَّبْوَة
الناسک و الضَّیف
باب‌های الحاقی پارسیان از قرار زیر است:
برزویة الطبیب
الناسَکَ و ابنِ عِرْس
البلار و البراهمة
السّائِحِ و الصّائِغ
ابن المَلِک و أصحابِه
عبدالحسین زرین‌کوب در کتاب دو قرن سکوت از ابوریحان بیرونی نقل می‌کند که:
چون ابن مقفع کلیله و دمنه را از زبان پهلوی به تازی نقل کرد، بابِ برزویه را که در اصل کتاب نبود بر آن افزود تا در عقاید مسلمانان شک و تردید پدیدآورد و آن را برای قبول آیین خویش، که دین مانی بود آماده سازد.
باب‌های تحریرهای مختلف در جدول زیر نشان داده شده‌اند.
داستان کلیله و دمنه در شاهنامه فردوسی
بنابر شاهنامهٔ فردوسی در زمان پادشاهی انوشیروان، برزوی جهت یافتن دارویی که مردگان را زنده می‌کرد به هندوستان رفت اما موفق به پیدا شدن آن نشد. برزوی در هندوستان متوجه وجود کتابی ارزشمند در دربار شاه هندوستان شد. شاه هندوستان تنها اجازهٔ خواندن را به او داد. برزوی آن را به خاطر سپرد و به‌مرور آن را جداگانه با نامه به دربار انوشیروان فرستاد که توسط بوذرجمهر جمع‌آوری شد. برزوی از انوشیروان خواست که نام و زحمات و او در آن ابتدای کتاب آورده شود. فردوسی سرگذشت کلیله و دمنه را تا به شعر درآوردن آن را به‌وسیلهٔ رودکی یادآور میشود. فردوسی اثر منظوم کلیله و دمنهٔ رودکی را دُرِ آگنده می‌خواند.
شاهنامهٔ فردوسی سرگذشت کلیله و دمنه را پس از به پهلوی ترجمه شدن آن به‌وسیله برزوی پزشک را چنین شرح میدهد:
از دیگر یاد‌کردهای شاهنامهٔ فردوسی از کتاب کلیله و دمنه در شاهنامه زمانی است که جاسوسان خسرو پرویز به او اطلاع می‌دهند که بهرام چوبین، همواره کلیله و دمنه می‌خواند، خسرو پرویز | داستان‌های بیدپای ترجمه‌ای دیگر از کتاب کلیله و دمنه به فارسی است.
تاریخچه
این ترجمه به امر اتابک سیف الدین غازی اول، از اتابکان موصل، به دست محمد بن عبدالله بخاری بین سالهای ۵۴۱ تا ۵۴۴ ق انجام شده‌است. از این کتاب تنها یک نسخه در کتاب‌خانۀ موزۀ طوپقاپوسرای ترکیه موجود است.
این ترجمه از کلیله و دمنه بر خلاف ترجمۀ نصرالله منشی، از پیچیدگی و لفاظی به‌دور است و سبکی ساده‌تر دارد. غلامحسین یوسفی ترجمۀ بخاری را «ساده و روشن و گیرا» توصیف کرده‌است. وی صفت عمدۀ نثر بخاری را ایجاز و جمله‌های کوتاه می‌داند.
ظاهراً داستان‌های بیدپای در ۱۵ باب نگارش شده‌است، ولی نسخۀ اساس آن افتادگی‌هایی دارد. بهترین چاپ داستان‌های بیدپای توسط پرویز ناتل خانلری و محمد روشن فراهم شده‌است.
پانویس
منابع
داستان‌های بیدپای، محمد بن عبدالله بخاری، تصحیح پرویز ناتل خانلری و محمد روشن، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چاپ اول مهر ماه ۱۳۶۱.
بررسی بعضی اختلاف‌های کلیله و دمنه نصرالله منشی با ترجمه عربی ابن مقفع و داستان‌های بید پای و پنجا کیانه، علی حیدری، نشریه علوم انسانی دانشگاه الزهرا، شماره ۶۸ و ۶۹.
نثر فارسی | کتاب بهره برده شده‌است. مهدی رضایی دلیل علاقه‌مندی مرزبان به گوشه‌گیری و عزلت را در آموزه‌های مانی می‌جوید.
مرزبان‌نامه اغلب با کلیله و دمنه مقایسه میشود که به خاطر الگوبرداری ادبی و تشابه زیاد بین محتوای مرزبان‌نامه با کلیله و دمنه است. نکتهٔ قابل توجه در شباهت این دو کتاب، در آن است که هم در نسخهٔ هندی کلیله و دمنه و هم در ترجمهٔ فارسی مرزبان‌نامه، در ابتدا شاهان، وزیران و دربار سلطنتی به تصویر کشیده شده‌اند؛ با این حال، در پنچاتنترا، که منبع هندی کلیله و دمنه بوده، شاه و درباریان در مدیریت دربار ضعیف و ساده‌لوح نشان داده میشوند، ولی در مرزبان‌نامه گرچه دربار در ابتدای داستان وضعیت پر آشوبی داراست ولی در انتهای داستان سامان می‌گیرد و این موضوع اصلی کتاب است. روبن لوی در استدلال برای ایرانی بودن منشأ کتاب، میگوید در این اثر شیر، که نماد ملی ایرانیان است، موقعیت برتری دارد و نقش مهمی ایفا می‌کند؛ در حالی که فیل به چشم یک دشمن بیگانه تصویر شده‌است که نهایتاً توسط شیر سرنگون میگردد.
برخلاف کلیله و دمنه، در مرزبان‌نامه همه شخصیت‌ها از حیوانات نیستند و از فیلسوفان و پادشاهان هم در کتاب نام برده میشود. همچنین شخصیت‌هایی مشابه حکایت‌های دو لا فونتن در این کتاب دیده میشوند. با آن که از افسانه‌های یونانی حکایت‌های ازوپ و داستان‌های هندی پیل‌پای در این کتاب استفاده شده، ولی شخصیت‌های داستانی با رفتاری متفاوت از فرهنگ اصلی خود در کتاب حضور دارند و ظاهری ایرانی به خود می‌گیرند.
ترجمه‌ها
ترجمه‌های فارسی
کتاب مرزبان‌نامه بر اساس نسخه‌ای به زبان طبری (مازندرانی) است که گفته میشود در حدود قرن چهارم هجری مرزبان بن رستم، اسپهبد سلسله باوندیان در طبرستان، نوشته بود. معروفترین متنی که اکنون از مرزبان‌نامه در دسترس است، در سالهای ۶۰۷–۲۲ هجری قمری (۲۵–۱۲۱۰ میلادی) توسط سعدالدین وراوینی به فارسی ترجمه شد. او تحت حمایت وزیر ابوالقاسم هارون و در درگاه مظفرالدین ازبک، اتابک آذربایجان، بود. اما مرزبان‌نامهٔ وراوینی تنها یکی از دو نسخهٔ ترجمه شده به فارسی است که امروزه شناخته شده هستند؛ نسخهٔ دیگر با نام روضةالعقول شناخته میشود و با متنی کمی متفاوت و محتوایی بسط یافته توسط محمد بن غازی ملطیوی در ۵۹۸ هجری (۱۲۰۱ میلادی) تألیف شده‌است. ملطیوی روضةالعقول را برای دربار سلجوقی رکن‌الدین سلیمان دوم (ح ۵۹۲–۶۰۰/۱۱۹۶–۱۲۰۴)، در قونیه ترجمه کرد. دو نسخه در پاریس و لیدن از این کتاب محفوظ است. این نسخه‌های کمیاب و متقدم ملطیوی تنها به صورت گزیده منتشر شده‌اند و علیرغم ماهیت محتوای گسترده‌ای که با توجه به تعداد فصل‌ها و داستانها، دارند، کمتر شناخته شده هستند و بررسی‌های دقیقی رویشان صورت نگرفته‌است ولی این از ارزش روضةالعقول نمی‌کاهد.
هم وراوینی و هم ملطیوی از دبیران و منشیان دربارهای دولت‌های اسلامی سده‌های میانه بودند و هدف اصلی آنان تبدیل یک متن نسبتاً ساده به نمونه‌ای از سبکی بود که در مکاتبات رسمی رایج بود. وراوینی در مقدمه‌اش به آثار متعددی اشاره می‌کند که از نظر سبکی با سبک خود او مشابهت دارند.
بنا بر یادداشت‌های مقدماتی در آثار وراوینی و ملطیوی، ممکن است که هر دو از یک منبع در قرن چهارم هجری یا منبعی قدیمی‌تر استفاده کرده باشند. اما این امکان نیز وجود دارد که زمانی که وراوینی و ملطیوی روی نسخه‌های خود |
64d1a85b-8cb2-4e78-985f-d58453e53828 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | کار ترجمه در ایران چگونه رونق گرفت؟ | false | {
"answer_start": [
735
],
"text": [
"کتابهای درسی دارالفنون"
]
} | است با آنچه مخاطب برداشت می‌کند، فرق داشته باشد یا مخاطبان معانی متفاوتی را از یک متن برداشت کنند. این امر بیان‌کننده این مطلب است که عوامل بسیاری در داد و ستدهای زبانی حاکم‌اند که متون و ابزارهای نظام زبان (صداها، دستورها و واژگان) تنها یکی از آنها هستند.
پیشینه در ایران
پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.
در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.
همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.
کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند.
از آنجا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند زبان فرانسوی در کشور رایج و با گستردگی آن نه تنها آثار نویسندگان فرانسوی بلکه آثار ادبی دیگر زبان‌های اروپایی مثل آلمانی، روسی، لهستانی، مجاری، اسپانیایی، پرتغالی نیز به فارسی برگردانده شد. نخستین نمایش‌نامه‌ای که از فرانسه به فارسی ترجمه شد، نمایشنامه «مردم‌گریز»، اثر مولیر است.
دو کتاب تاریخی «پتر کبیر» و «شارل دوازدهم» اولین سفارش ترجمه‌ای بود که عباس میرزا به میرزا رضا مهندس داد. «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» سفارش دیگر او به همین مترجم بود.
نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را میتوان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند.
پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود اینکه انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به‌شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.
مدل‌های زبان‌ها
جمع یا مفرد
از جمله عوامل تأثیرگذار در گیرایی و | ادبیات جهان را چگونه بخوانیم؟ کتابی به نویسندگی دیوید دمراش است که توسط شبنم بزرگی ترجمه شده و در سال ۱۳۹۸ توسط نشر چشمه به زبان فارسی منشتر شد. این کتاب در زمینه نقد ادبی بوده و در زمستان ۱۳۹۸ در فهرست نامزدهای دریافت جایزه کتاب سال قرار گرفت.
کتاب ادبیات جهان را چگونه بخوانیم؟ به عنوان یکی از برگزیدگان سی و هفتمین دوره کتاب سال ایران انتخاب شد.
جستارهای وابسته
سی و هفتمین دوره کتاب سال ایران
منابع
پیوند به بیرون
وب سایت رسمی کتاب سال ایران
کتاب سال ایران
برگزیدگان سی و هفتمین دوره کتاب سال ایران |
رویدادها
زمین‌لرزه فریم (شهر)، در سال ۷۰۰ ق زمین لرزه‌ای روستاهای بسیاری را در مازندران جنوبی بتمامی ویران کرد و سبب افول رونق منطقه فریم شد.
منابع
اَمبرسِز، ن.ن.، مِلویل، چ. پ.، تاریخ زمینلرزههای ایران، ترجمه ابوالحسن رده، تهران: نشر آگاه، ۱۳۷۰.
۱۳۰۱ (میلادی) | طراحان چگونه می‌اندیشند: ابهام‌زدایی از فرایند طراحی کتابی از برایان لاوسن با ترجمهٔ حمید ندیمی است که در سال ۱۳۸۴ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
کتابهای فارسی
کتابهای ۱۳۸۴ | این مقاله فهرستی است از نوشته‌های اومبرتو اکو.
به ترجمهٔ فارسی
رمان‌ها
/
داستانها
سه قصّه به ترجمهٔ غلامرضا امامی
سه فضانورد به ترجمهٔ رضا علیزاده / ترجمه‌ای دیگر از مجتبی پورمحسن
دو دلداده / دلدادگان به ترجمهٔ غلامرضا امامی
نظری
هنر و زیبایی در قرون وسطی به ترجمهٔ فریده مهدوی دامغانی / هنر و زیبایی‌شناسی در قرون وسطی به ترجمهٔ مسعود خیرخواه
تاریخ زیبایی به ترجمهٔ هما بینا
تاریخ زشتی به ترجمهٔ هما بینا و کیانوش تقی‌زاده انصاری
اسطورهٔ سوپرمن و چند مقالهٔ دیگر به ترجمهٔ خجسته کیهان
در جستجوی زبان کامل به ترجمهٔ پیروز ایزدی
نشانه‌شناسی (کتاب) به ترجمهٔ پیروز ایزدی
از کتاب رهایی نداریم (با ژان کلود کریر) به ترجمهٔ مهستی بحرینی
سرندیپیتی‌ها: زبان و دیوانگی به ترجمهٔ سپیده شکری‌پوری و آرش حسن‌پور
نشانه: تاریخ و تحلیل یک مفهوم به ترجمهٔ مرضیه مهرابی
تاویل و تاویل افراطی / تفسیر و بیش‌تفسیر
نشانه‌شناسی و فلسفهٔ زبان به ترجمهٔ عبدالکریم اصولی طالش
منشآت
ایمان یا بی‌ایمانی (مکاتبات با کاردینال مارتینی) به ترجمهٔ علی‌اصغر بهرامی
اعترافات یک رمان‌نویس جوان به ترجمهٔ مجتبی ویسی / اعترافات رمان‌نویس جوان به ترجمهٔ رضا علیزاده
چگونه میتوان یک پایان‌نامه تحصیلی نوشت به ترجمهٔ غلامحسین معماریان (چاپ جدید با نام چگونه میتوان یک پایان‌نامه نوشت)
گل سرخ با هر نام دیگر به ترجمهٔ مجتبی ویسی
چگونه با ماهی قزل‌آلا سفر کنیم؟ به ترجمهٔ غلامرضا امامی
فاشیسم ابدی (ترجمه غلامرضا امامی و صالح نجفی)
سرگذشت جامعه سیال به ترجمه هانیه رجبی، مهدی موسوی
راه و رسم شناسایی فاشیست‌ها به ترجمهٔ رضا پیلواران
مقاله‌ها
مانور هوایی
ایجاد پیام‌های زیبایی‌شناختی زبان
طنز: چگونه از علامت «سه نقطه» استفاده کنیم؟
پیرنگ جنجالی (دربارهٔ رمان نام گل سرخ)
گل سرخ با نام دیگر: چند نکته دربارهٔ ترجمه ادبی
نقد آثار اومبرتو اکو: پاسخ به پرسش‌های نیمه‌فلسفی
فاشیسم ازلی: چهارده نگاه به پیرهن‌سیاه‌ها
بوش و پوتین
از جنگهای مقدس تا شور و شعور
زمانی که جنگ سلاحی بی‌خاصیت است.
اومبرتو اکو و جنگ: سناریوی یک جنگ جهانی، عواقب علمی - تخیلی نزاعی که وقوع آن نابودی همگان را به دنبال خواهد داشت
چگونه مجری تلویزیون باشیم؟
چگونه «بتوانستیم» در آینده به عقب بازگردیم
چطور از فکس استفاده کنیم
چگونه یک مقدمه بنویسیم
«چگونه میتوان از فوتبال صحبت نکرد»، ترجمه محبوبه فهیم کلام، نشریه بخارا، شماره ۵۲، تابستان ۱۳۸۵.
چگونه با یک ماهی آزاد دودی سفر کردن
چگونه بگذاریم یک چمدان چرخ‌دار بیفتد
چطور از موبایل استفاده نکنیم
چگونه با آرامش خود را برای مرگ آماده کنیم؟
چطور با قطارهای آمریکایی مسافرت کنیم؟
چگونه میتوان با کشیدن سیگار برگ پیام فرستاد؟
چگونگی رفتار با راننده تاکسی
چگونه میتوان در پاسخ از به کاربردن «حتماً» پرهیز کرد
چگونه پیام‌های تلگرافی را در سطل زباله بیندازیم
چطور ساعت را فراموش کنیم
طریقه استفاده از جزوه‌های راهنما
چطور میشود مذهب یک نرم‌افزار را تشخیص داد؟
با «بائودولینو» اکو دوباره به رمان‌نویسی روی می‌آورد: مصاحبه «لائورالیلی» با «اومبرتواکو»
گفتگو با اومبرتو اکو
تقلب و توافق
اومبرتو اکو، سینما و موسیقی: فیلمنامه‌نویسی به سبک گودار
ساحر و دانشمند
جنگ چریکی نشانه شناختی
اومبرتو اکو و نشانه‌شناسی: نشانه‌شناس و نه جامعه‌شناس: مصاحبه خوان خوزه خوئیدی با اومبرتو اکو
زبان، قدرت، نیرو
چهره هنرمند متخصص
چگونه می‌نویسم
دربارهٔ چند وظیفه | تاریخ شکل شهر تا انقلاب صنعتی کتابی از جیمز موریس با ترجمهٔ راضیه رضازاده است که در سال ۱۳۶۸ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کتاب شایسته تقدیر معرفی شد.
در این کتاب، می توانید درباره تاریخچه شهر صنعتی و تحولاتی که به شکل گیری آن منجر شد، بیشتر بدانید. همچنین، می توانید در مورد تاثیرات صنعت بر جوامع و اقتصادات دنیا، از جمله رونق تولید و تجارت، افزایش جمعیت شهری و شکل گیری طبقات مختلف اجتماعی، بخوانید. در این کتاب، تاریخچه شهر صنعتی با جزئیات بررسی شده و به خوانندگان کمک می کند تا بهتر درک کنند که چگونه صنعت به شکل گیری جوامع مدرن و پیشرفته کمک کرده است.
منبع
کتابهای ۱۳۶۸
کتابهای فارسی
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | چاه گیر، روستایی از توابع بخش خور و بیابانک شهرستان نائین در استان اصفهان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان جندق قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
چاه گیر | گوگر چینک، روستایی از توابع بخش افشار شهرستان خدابنده در استان زنجان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان شیوانات قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۳۸ نفر (۱۶۸خانوار) بوده‌است.
منابع
گوگر چینک | گله چگاه، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان لالی در استان خوزستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان سادات قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۹ نفر (۱۰خانوار) بوده‌است.
منابع
گله چگاه | گوه کلاته، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان چناران در استان خراسان رضوی ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان چناران قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۵ نفر (۸خانوار) بوده‌است.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
گوه کلاته |
4f91f33c-8a41-421e-8d90-ce0ab7a622b7 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | نامدارترین اثاری که در دوره ی خسرو اول انوشیروان ترجمه شد، چیست؟ | false | {
"answer_start": [
558
],
"text": [
"پنچه تنتره یا کلیله و دمنه"
]
} | با جنگ و کشتن برادرانش آغاز کرد؛ اما به وی لقب دادگری دادند. گویند خسرو زنجیری برای برقراری عدالت بر در دربار خود متصل کرده‌بود تا هرکسی که مورد ستم قرار گرفت زنگ را به صدا در بیاورد تا شاه نیز از آن مطلع شود و ماجرا را بررسی کند. این کار که برگرفته از سنت چینی و هندی است به خوبی نشاندهنده عدالت و دادگری خسرو یکم است. خسرو و ژوستینین نمونه شاهان عادل هستند. همچنین کشتار مزدکیان نزد ایرانیان و زرتشتیان چنان بود که به خسرو لقب انوشیروان (انوشگ روان) یعنی روح و روان جاویدان را دادند. در زمان خسرو قوانین دقیق اجرا میشد، او را نمونه‌ای از جوانمردی می‌دانند و داستان‌های بسیاری دربارهٔ وی میگویند که صحت و درستی آن مشخص نیست.
میراث انوشیروان
بلوهر و بوذاسف
داستان «بلوهر و بوداسف» در سده دوم پیش از میلاد، به زبان سانسکریت به نگارش درآمده و در عهد خسرو انوشیروان، از سانسکریت به پهلوی ترجمه شده و ظاهراً ابن مقفع آن را به عربی برگردانیده و گفته میشود که «آبان لاحقی» نیز آن را به شعر عربی درآورده است. ظاهراً اصل این کتاب بایستی در اوایل دوران ساسانی به ایران آمده و توسط مانویان به زبان پهلوی ترجمه شده باشد. ترجمه پهلوی آن که در ایران نگارش یافته، مبنی بر شرح زندگی بودا و سیر و سلوک او برای کشف حقیقت بوده‌است و بسیاری از نکات و قصه‌ها و حکایات موجود در این داستان، در اندرزنامه‌های پهلوی تکرار شده‌است. این ترجمه، سپس به دست مؤلفی مسیحی، تبدیل شکل داده و به قالب دین مسیح ریخته شده… و بعدها از زبان پهلوی به سریانی و عربی و از سریانی به زبان گرجی و یونانی ترجمه شد
ساختن شهر رومیه برای کوچ‌یافتگان شهر انطاکیه
خسرو انوشیروان برای اسیران و کوچ‌یافتگان شهر انطاکیه، شهری در نزدیکی تیسفون ساخت و این شهر را رومیه (رومگان) نامید و نام واقعی آن شهر «وه آنتیوخ خسرو» بود.
و به گفتهٔ پروکوپیوس: «این شهر را انطاکیه خسرو می‌نامند که یک روز تا تیسفون فاصله داشت.» به دستور خسرو در شهر جدید برای کوچ یافتگان حمام‌هایی ساخته شد و حتی میدان‌های بزرگی ساختند تا مردم بتوانند مانند قبل در شهر خود زندگی کنند و بتوانند بازی کنند. خسرو به کوچ یافتگان، آزادی و رفاه و آسایش بخشید. آنها می‌توانستند همان گونه که در شهر خود به شیوهٔ رومی زندگی می‌کردند در شهر تازه انطاکیه خسرو، به همان گونه زندگی کنند. به قول مسعودی: «برای بنای رومیه مرمر، سنگ سپید و انواع موزاییک که از سنگ و شیشه پخته میشد از سوریه به نزدیکی مداین آورده شده‌بود». همچنین خسرو تمام کسانی را که از دیگر شهرها همراه خود آورده‌بود از جمله موسیقی‌دانان و ارابه‌رانان را به شهر تازه فرستاد. خسرو از مردم آنجا خواست خود را رعایای شاهنشاه بنامند و فقط از فرمان شاه اطاعت کنند و همچنین اگر اسرای رومی فرار می‌کردند به شهر رومیه پناه می‌آوردند و یکی از مردم شهر آنها را به خویشاوندی می‌گرفتند و حتی مالک اصلی آنها دیگر قادر به بازگرداندن آنها نبود.
شطرنج و تخته نرد
در زمان انوشیروان وقتی کشوری فرمانبر و زیر سلطه بود، علاوه‌بر اینکه خراجگزاری می‌کرد، هدایایی نیز می‌فرستاد. پادشاه هند علاوه‌بر این که | تا پنجاه ساله بایستی این مالیات را بپردازند. خسرو میزان مالیات را براساس ثروتمندی افراد تعیین می‌کرد. به همین دلیل افراد را به چندین طبقه تقسیم‌بندی می‌کرد؛ ثروتمندان دوازده درهم، طبقهٔ متوسط هشت، کمی پایینتر شش و افراد عادی و رعایا چهار درهم می‌پرداختند. مالیات را در قسط‌های سه‌ماهه می‌گرفتند.
به گفتهٔ طبری، خسرو گرفتن مالیات از مرزبانان، اسب سواران، جنگجویان، دبیران، خاندان‌های کهن، بزرگ و درباریان را معاف کرده‌بود. اگر کسی که یهودی بود خود را زرتشتی معرفی می‌کرد از پرداخت مالیات معاف میشد. افراد زیر بیست سال هم از پرداخت مالیات معاف بودند.
خسرو انوشیروان علت اصلی گرفتن مالیات را جمع‌آوری پول در خزانهٔ دولت می‌دانست تا در هنگام جنگ از نظر مالی مشکلی پیش نیاید و دیگر احتیاجی به گرفتن مالیات‌های سنگین نباشد.
مرگ
خسرو به دلیل چند شکستی که در ارمنستان و میان‌رودان از رومیان خورده‌بود، معاهدهٔ صلح با تیبریوس را پذیرفت. در این معاهده رومی‌ها دژ دارا را از ایرانیان پس گرفتند و در ازای آن ارمنستان و گرجستان را به ایران دادند؛ ولی قبل از اینکه گفتگوی آنها پایان یابد خسرو انوشیروان در فوریه سال ۵۷۹ میلادی درگذشت. خسرو پس از ۴۸ سال پادشاهی، درحالی که ولیعهد خود را انتخاب کرده‌بود درگذشت و پس از آن کشور به دست هرمز پسر انوشیروان افتاد.
منش
سلطنت خسرو انوشیروان یکی از درخشان‌ترین دوران ساسانیان است. در این دوره علم فلسفه و ادب نیز رواج پیدا کرد. خسرو یکی از نخستین شاهانی بوده که به خواندن و نوشتن علاقه و توجه داشته‌است. در ادبیات ایران خسرو نماد یک پادشاه آرمانی است که داستان‌های بسیاری دربارهٔ بخشندگی، خردمندی، دادگری، دینداری، و… در مورد وی گفته شده‌است. در این دوره ایرانیان علاوه بر فرهنگ و تمدن خود، به تمدن هندیان و یونانیان هم علاقه داشتند. خسرو علاقه‌مند به فلسفهٔ یونانی بود و نوشته‌های ارسطو و افلاطون را بدون سختی مطالعه می‌کرد و حکمت آنان را فرا میگرفت. بنابر درخواست خسرو کتابهای یونانی به زبان فارسی ترجمه میشد. از این رو میتوان خسرو را نمونه‌ای از یک شاه فیلسوف دانست. علاقه و دلبستگی خسرو به حکمت و فلسفه چنان بود که به وی لقب شاه فیلسوف افلاطونی داده‌بودند. معلم فلسفهٔ انوشیروان، اورانیوس پزشک و فیلسوف سریانی بود؛ در آن زمان که فلسفهٔ نوافلاطونی شکل گرفت، به این فلسفه در فلسفه اسلامی، خسروانی یا پهلوانی می‌گفتند. خسرو نیز شخصاً در مناظره‌ها و بحث‌ها شرکت می‌کرد و به گفتگو می‌پرداخت از این رو یونانیان وی را شاگرد افلاطون می‌خواندند.
خسرو از کسانی که به ایران مسافرت می‌کردند، به گرمی و مهربانی پذیرایی می‌کرد و جهانگردان را تشویق می‌کرد که به ایران مسافرت کنند. اندرز و نصیحت‌های خسرو به پسرش هرمز در رسالهٔ اندرز خسرو کواتان جمع‌آوری شده‌است که به خوبی شخصیت خسرو را نشان میدهد. همچنین کتاب خودای‌نامگ تدوین شد که اساس کتاب شاهنامه فردوسی است. در دورهٔ خسرو روش طبابت هندیان، با روشهای ایرانی، یونانی و بابلی آمیخته شد و شماری از پزشکان و دانشمندان هندی نیز در جندی شاپور فعالیت داشتند.
اگرچه خسرو پادشاهی خود را با جنگ و کشتن برادرانش آغاز کرد؛ اما به وی لقب دادگری دادند. گویند خسرو زنجیری برای برقراری عدالت بر در دربار خود متصل کرده‌بود تا هرکسی که مورد ستم قرار گرفت | افتاد و عمر شاهنشاهی چهارصد سالهٔ ساسانی به پایان رسید.
ریشه و معنای نام
واژهٔ خسرو در اوستا به صورت hu-sravah (هوُ-سْرَوَه؛ به معنای «نیک سروده شده»، «نیکنام»، «مشهور»)، در سانسکریت به صورت sushravas، در پهلوی به اشکال husruv و xu-srav (به معنی «نیک‌شهرت» و «خوش‌آوازه») و در پازند به شکل xosrau آمده و معرب آن کسریٰ است که در فرهنگ اسلامی-ایرانی به معنای «پادشاه»، «مَلِک» و «شاهنشاه» در نظر گرفته شده‌است. این نام در فرهنگ دورهٔ اسلامی در برابر واژهٔ قیصر و متناظر با آن به کار رفته‌است. جمع آن به شکل خسروان است که بیشتر در ادبیات فارسی استعمال شده‌است. فیروزآبادی، صاحب قاموس میگوید: لقب سلاطین ایران، و معنی آن واسع‌الملک، یعنی صاحب کشوری پهناور است. از پادشاهان ساسانی، دو تن به این نام بوده‌اند: یکی خسرو اول ملقب به انوشیروان و دیگری خسرو دوم ملقب به اپرویز یا پرویز. در دوره‌های مختلف، از جمله در دوران اسلامی شاهان، حاکمان، سرداران و افراد مختلف دیگری نیز به این نام وجود داشتند.
ساسانیان پیش از خسرو پرویز
دورهٔ پادشاهی خسرو یکم (۵۷۹–۵۳۱ م) مشهور به انوشه‌روان دادگر، درخشان‌ترین دورهٔ فرمانروایی ساسانیان تحت حمایت روحانیون زرتشتی بود که با انجام برخی اصلاحات توسط پادشاه و بازگشت به عرف و سنن پیشین اجتماعی همراه شد. این دوره نزدیک به نیم سده طول کشید. خسرو اول به تنظیم مجدد روابط زناشویی و مناسبات خانوادگی مردم جامعه پرداخت؛ یعنی شئونی که در نتیجهٔ نهضت مزدکیان دگرگون شده بود. سرکوب مزدکیان باعث شد دین زرتشتی و طبقهٔ روحانیت آن دیگر بار اعتلاء پیدا کند و نیز طبقه‌بندی سنتی جامعه که پیش از مزدک وجود داشت، احیا شود. هرچند ساسانیان پس از خسروی اول بیش از یک قرن نتوانستند دوام بیاورند، اما خسرو یک‌چند توانست آسیبی را که جنگهای خود و پدرش به کشور زده بود، به‌وسیلهٔ برخی اصلاحات جبران کند و سقوط گریزناپذیر حکومت را با دمیدن جانی تازه در کالبد آن کمی به تعویق اندازد.
پس از انوشیروان، پسرش هرمزد چهارم در سال ۵۷۹ م. جانشین پدر شد و تا سال ۵۹۰ سلطنت کرد. او از بعضی جهات خلف صالح پدر و در کردار و طرز حکومت‌داری، مشابه او به‌شمار می‌رفت. حتی برخی او را بیش از انوشیروان مستحق داشتن لقب عادل می‌دانند. گفته شده که هرمزد نسبت به ضعفا و فقرا دلرحم، و نسبت به اشراف و بزرگان حکومتی سخت‌گیر و شدیدالعمل بوده‌است. وی را فرمانروایی نیکوسرشت و دوستدار اقشار فرودست جامعه دانستهاند. بلعمی به صراحت میگوید که هرمزد در اجرای عدالت بین مردم، از پدرش انوشیروان هم برتر بوده. با این حال در منابع شرقی، از جمله نوشته‌های مسلمانان، دوستی و دشمنی و حب و بغض نسبت به او به طرز عجیبی درهم آمیخته و نظرات دربارهٔ او ضد و نقیض است. به عقیدهٔ کریستن‌سن، احتمالاً دلیل وجود چنین نظرات متناقضی این بوده که در دورهٔ اسلامی، هنگامی که خداینامگ‌های ساسانی را ترجمه می‌کردند و آنها را به شکل جدیدی درمی‌آوردند، از منابع متعددی استفاده کرده‌اند که در آنها، از یک سو عقاید برخاسته از احساسات توده‌های فرودست و رعایای ساسانیان وجود داشته و از دیگر سو نظرات و احساسات روحانیون و اشراف صاحب امتیاز؛ و این نظرات مختلف با هم تلفیق شده و چنین مجموعه‌ای |
تخوار (مشاور فرود سیاوش)
تخوار (نگهبان در لشکر کیخسرو)
تخوار (گنجور خسرو پرویز)
ترخان
تژاو
تلیمان (سغدی)
تلیمان گُرد
توس (پهلوان)
تور
تهمینه
ج
جاماسپ شاه ساسانی
جاماسپ (وزیر گشتاسپ)
جان فروز
جانوشیار (جانوسپار)
جانوسپار
جرنجاش
جریره
جمشید
جمهور (شاه هندوستان)
جندل
جوانوی
جهن
جهن‌برزین
چ
چنگش
ح
حسنوی
حمزه(دوره هرمزد نوشین‌روان)
حسین قتیب
حیی قتیب
خ
خانگی(فرستاده قیصر)(دوره خسروپرویز)
خراد(دوره اردشیر یکم)
خراد (دوره قباد یکم)
خراد پسر برزین
خراسان (پهلوان دوره خسروپرویز)
خرنجاس
خزاعه
خزروان (پهلوان تورانی)
خزروان پسر رهام
خزروان خسرو
خزروان (دیو)
خسرو(مدعی شاهی)
خسرو (آسیابان)
خسرو پرویز
خوزان
خشاش
خضر پیامبر
خواست‌یزد (نهان‌دار انوشیروان)
خَنْجَست
خوشنواز
خوزان
د
دادبرزین (پهلوان زابلی)
دادبرزین آژنگ‌چهر
دارا
دارا‌پناه(داناپناه)
داراب (شهریار ایران)
دقیقی
دمور
دلارا
دل‌افروز (خارکن)
دیو سپید
ر
رادمان(پهلوان دوره خسرو پرویز) یا (رادیان)
رادوی
رام‌برزین
رخش
رستم
رستم پورهرمزد
رشنواد
رشنواد(منادی‌گر انوشیروان عادل)
رودابه
رودکی
روزبه
روشنک همسر اسکندر
روئین
رهام
ریونیز
ز
زادشم
زاد‌فرخ (دبیر سپاه انوشیروان)
زاد‌فرخ(بارخواه خسروپرویز)
زال
زردهشت(پیامبر)
زردهشت(موبد موبدان)
زرسب
زرمهر پسر سوفزای
زروان (حاجب انوشیروان)
زریر
زنگله (شاهنامه)
زنگوی
زنگه شاوران
زواره
زهیر
س
ساسان
سام پسر نریمان
سام پسر اسفندیار (پهلوان دوره خسروپرویز)
ساوه (پهلوان دوره انوشیروان)
ساوه‌شاه
سباک
سپهرم
سپینود
سرخه
سرگس(سردار رومی)
سرگس(رامشگر)(سرکس)
سرو (شاه یمن)
سروش
سروش(فرشته)
سعد
سعد وقاص
سلم
سنباد (پهلوان دوره خسروپرویز)
سنجه(دیو)
سوخرا
سودابه
سورگ‌هندی
سوسنک (زن بهرام گور)
سوفرا(سوفزا)
سهراب پسر رستم
سهراب پسر پشین
سهی
سیامک
سیامک تورانی
سیاوش
سیسنک (زن بهرام گور)
سیما برزین
سیمرغ
سیندخت
ش
شاپور پسر اردشیر، (شاپور اول)
شاپور ذوالاکتاف، (شاپور دوم)
شاپور پسر شاپور، (شاپور سوم)
شاپور پسر نستوه
شاپور اشکانی
شاپور رازی
شاپور (موبد انوشیروان)
شاپور(پهلوان دوره خسرو پرویز)
شادان پسر برزین
شاهوی پسر هفتواد
شبدیز(اسب خسروپرویز)
شطرخ
شعبه مغیره
شغاد
شگنان
شماخ سوری
شماس(فرمانده لشکر نوش‌زاد)
شماساس
شمر (گمارده بهرام گور)
شمیران‌شنگی
شمیران شاه
شنبلید(زن بهرام گور)
شنگل (شاه هندوستان)
شنگل(پهلوان)
شهران‌گراز
شهرگیر(سالار سپاه اردشیر بابکان)
شهرگیر(سالار سپاه اسکندر)
شهرناز
شهرو(موبد) یا شهروی
شهروی(موبد) (دوره یزدگرد)
شهریار (پسر خسروپرویز)
شیدسپ
شیدوش
شیده
شیرخون
شیرزیل(شیرذیل)
شیروی
شیرین(یار خسروپرویز)
شیروی پسر بهرام
شیرویه
ص
صیاع
ض
ضحاک
ط
طایر
طرخان
طغری(پرنده شکاری بهرام گور)
طلخند پسر مای
طوس پسر نوذر
طوش
طهماسب
طهمورث
طینوش
ع
عباس(دوره هرمزد نوشین‌روان)
علی دیلمی
علی
عمر بن خطاب
عمر سعد وقاص
عمرو(دوره هرمزد نوشین‌روان)
غ
غاتفر
غرچه
ف
فرامرز
فرانک(مادر فریدون)
فرانک(زن بهرام گور)
فرآیین
فرایین (دوره قباد یکم)
فرخ‌پی(زن شاپور ذوالکتاف)
فرخزاد پسر هرمز
فرخزاد پسر خسروپرویز
فردوسی
فرش آورد
فرشیدورد پسر ویسه
فرشیدورد پسر گشتاسب
فرشیدورد (مردی خسیس)(دوره بهرام گور)
فرطوس
فرعان(معمار طاق کسری)
| خسرو و کسرا نامی است که در ایران و ارمنستان بسیار به کار برده شده است و معنای آن پادشاه میباشد. مانند خسرو (شاه).
شاهان و فرماندهان
در شاهنامه:
کیخسرو پسر سیاوش
در پادشاهی اشکانیان:
خسرو (اشکانی)
خسرو دوم (اشکانی)
در دوره سلسله اشکانی ارمنستان ارمنستان:
خسروی اول ارمنستان
در دوره ساسانیان:
انوشیروان (۵۰۱- ۵۷۹ میلادی) فرزند قباد یکم، معروف به خسرو، کسری، نوشیروان، انوشیروان دادگر، شاهنشاه ساسانی
خسرو پرویز یا ابرویز یا خسرو دوم (نامی که رومی‌ها به وی داده‌اند)، پادشاه ساسانی از ۵۹۰ تا سال ۶۲۸ میلادی
شهربراز ۶۳۰
هرمز ششم ۶۳۱–۶۳۳
خسرو میرزا (خسرو) ۱۵۸۷–۱۶۲۲، پسر امپراتور مغول جهانگیرشاه
امیرخسرو دهلوی حکیم ابوالحسن یَمین‌الدین بن سیف‌الدین محمود، بزرگترین و پرکارترین شاعر پارسی‌گوی هندوستان
زنان با این نام
خسرویدوخت
صفحه‌های ابهام‌زدایی مکان‌ها
عنوان‌های پادشاهی
عنوان‌های رهبری ملی و قومی
عنوان‌های نجیب‌زادگان
نامهای کوچک مردانه ارمنستان
صفحه‌های ابهام‌زدایی نام کوچک
صفحه‌های ابهام‌زدایی نام افراد
نامهای ایرانی مردان | تصور کرده‌اند. بنای این شهر را به شاپور دوم نسبت داده‌اند و احتمالاً در زمان قباد دوباره بازسازی شده‌است.
شهر ایران شاد کواد
قباد شهری در سرزمین ماد میان حلوان و شهر زور بنا نمود و آن را «ایران شاد کواد» نامید.
شهر قباد خُوره
به فرمان قباد در سرزمین پارس و در استان اردشیر خُوره شهری ساخته شد که «قباد خُوره» نام گرفت. اغلب مورخان اسلامی نام قباد خُوره را بر ولایتی که در اطراف شهر کازرین واقع بود، اطلاق کرده‌اند.
شهرهای خسرو انوشیروان
شهر وه انتیوک خسرو
در سال ۵۱۶ میلادی به‌دنبال مداخله و تحریکات دولت روم در امور داخلی و سیاسی اعراب دست نشاندهٔ ایران، خسرو انوشیروان با سپاهی بزرگ از فرات گذشته و شهر انتاکیه را که مهمترین و آبادترین شهرهای آن روزگار بود تسخیر نمود. این شهر بقدری مورد پسند خسرو قرار گرفت که شهری در نزدیکی تیسفون با نقشه و مشخصات و وسعت آن بنا نمود و ساکنان انتاکیه را در شهر جدید که وه انتیوک خسرو به معنی شهر خسرو بهتر از انتاکیه نامیده شد، کوچ داد.
شهر دربند
یکی از مهمترین شهرهای نظامی که توسط انوشیروان بازسازی گردید، «شهر دربند» (دربند (روسیه)) بود. این شهر در شمالی‌ترین نقطهٔ ایالت شیروان قرار داشت. مؤلف حدود العالم آن را «شهر دربند خزران» می‌نامد. اعراب آن را «باب الابواب» می‌نامیدند. شهر در تنگهٔ باریکی قرار گرفته بود که از یکسو به دریا و سوی دیگرش به کوهستان بود خسرو آن را به دژی استوار تبدیل نمود که باروی محکم آن سد راه قبایل مهاجم خزر گردید.
دستگرد خسرو
دستگرد خسرو اقامتگاه و شهر مورد علاقهٔ خسرو پرویز بود اما اغلب مورخان بنای آن را به دوره‌های قبل از خسرو پرویز نسبت می‌دهند. از آنجا که اغلب شهرهای بنیاد یافته، توسط شاهان ساسانی طبق سنت معمول با نام سازندهٔ آن همراه بود، بنابراین «دستگرد خسرو» را باید از ساخته‌های خسرو انوشیروان دانست.
شهرهای انوشیروان در خراسان
انوشیروان در کستک خراسان پنج شهر بنا نمود. این شهرها عبارت بودند از: «خسرو شاد»، «خسرو مشت آباد»، ویسپ شادخسرو، «هوبد خسرو» و «شاد فرخ خسرو» متأسفانه به محلی که این شهرها در آن ساخته شده‌اند، اشاره نشده‌است. علاوه بر پنج شهر ساختن دیوار دفاعی عظیمی به طول ۱۰۸۰ کیلومتر را در آن ناحیه به انوشیروان نسبت می‌دهند. به احتمال دیواری با این طول نمی‌توانسته‌است، در روزگار یک پادشاه ساخته شود و احتمالاً ساختمان آن را پیشینیان آغاز کرده‌بودند.
پانویس
جستارهای وابسته
سکه‌های ساسانی
ضرابخانه‌های ساسانی
معماری ساسانی
منابع
شهرهای ساسانیان | بخت‌آفرید یکی از موبدان دربار خسرو انوشیروان بود. او جزء گروهی از مباحثان و موبدان کارآزموده زرتشتی بود که در مناظرات با مزدکیان پیروز شدند و موجب از میان رفتن این فرقه و محکم شدن بنیان پادشاهی خسرو انوشیروان شدند. از نوشته‌های به جا مانده از بخت‌آفرید میتوان به بزرگ میترای بّختگان را نام برد.
زندگی
در زمان قباد یکم (پدر خسرو انوشیروان) شخصی به نام مزدک ادعای رهبر مذهبی جامعه را داشت و آیین مزدکیه را بنیان نهاد. قباد در آغاز در اصلاحات دینی دخالتی نمی‌کرد، اما زمانی که احساس کرد مزدکیان قصد تعیین کردن پادشاه بعدی را بدون اجازه شاهنشاه دارند دست از حمایت از آنها برداشت.
کاووس، پسر بزرگ قباد یکم، پیرو آیین مزدکی و پسر کوچکتر او یعنی خسرو انوشیروان پیرو آیین زرتشتی بود. مزدکیان قصد داشتند کاووس را بر خلاف نظر شاهنشاه جانشین پادشاه کنند؛ لذا به دستور قباد یکم و با نظارت خسرو انوشیروان که به ولایت عهدی معیّن شده بود، مجلس مناظره‌ای میان بزرگان آیین مزدکی و روحانیان آیین زرتشتی با حضور عده‌ای از مردم بر پا شد. بخت‌آفرید نیز یکی از حاضران زرتشتی این مناظره بود. در پایان این مناظره بزرگان مزدکی مغلوب و تمام پیروان آنها در سالهای ۵۲۸ و ۵۲۹ میلادی سرکوب شدند. این رخداد موجب از میان رفتن فرقه مزدکی و محکم شدن بنیان پادشاهی خسرو انوشیروان دادگر شد و همچنین باعث شد منزلت طبقهٔ روحانیان و موبدان زرتشتی اعتلاء فوق‌العاده‌ای یابد.
مشهور است که پس از سرکوب مزدک بامدادان و هوادارانش، خسرو انوشیروان از بخت‌آفرید پارسا، خواست تا دین را از آلودگی‌های فکری و اندیشه‌های اشتراکی مزدکیان، پالوده سازد.
در متون پهلوی
نسک‌های پهلوی از پیشوایی پارسا به نام بخت‌آفرید یاد میکنند که در روزگار خسرو انوشیروان می‌زیسته‌است. چنانکه از درون مایه این نسک‌ها برمی‌تابد بخت‌آفرید از مفسران نام‌آور اوستا و زند در آن روزگار بوده‌است. وی در میان مردم روزگار خویش به رادی و پارسایی مشهور بوده و مردمان حرمت بسیار بر او می‌نهادند.
منابع
ابراهیم پورداوود؛ خرده اوستا
محمدتقی بهار؛ سبک‌شناسی (کتاب)
علی‌اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا
تاریخ اجتماعی ایران. مرتضی راوندی. تهران، ۱۳۵۴
تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ا.آ. گرانتوسکی - م.آ. داندامایو، مترجم، کیخسرو کشاورزی، ناشر: مروارید ۱۳۸۵
تاریخ ایران از عهد باستان تا قرن ۱۸، پیگولووسکایا، ترجمه کریم کشاورز، تهران، ۱۳۵۳.
احمد تفضلی، و به کوشش ژاله آموزگار. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: انتشارات سخن، ۱۳۷۶
ISBN 964-5983-14-2
پیوند به بیرون
یتااهو
اهالی ایران در سده ۵ (میلادی)
اهالی ایران در سده ۶ (میلادی)
فیلسوفان ایران باستان
موبدان | مهبد یا مهبود به یکی از موارد زیر اشاره می کند:
مهبود، وزیر خسرو انوشیروان
مهبد (فرستاده)، فرستاده خسرو انوشیروان در دربار بیزانس
مهبد (فرمانده)، فرمانده نظامی دوره خسرو پرویز | عیسی تدین سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی بعنوان نماینده بم از استان کرمان در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | محمد اسدی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده اردبیل در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی |
66023e07-5b89-45ed-9c73-a69ccafa6b00 | ترجمه | پیشینهٔ ترجمه در ایران به روزگار هخامنشیان میرسد (۵۵۹–۳۲۱ ق. م). گستردگی این شاهنشاهی و ارتباطات گستردهٔ آن با سرزمین‌های دیگر ترجمه را امری بایسته ساخته بود. کتیبههای هخامنشیان معمولاً به سه زبان فارسی باستان، اکدی، و ایلامی نوشته می‌شده‌است.در مراکز علمی عصر ساسانیان، مانند سلوکیه، تیسفون، و گندیشاپور آثار فراوانی از زبان‌های گوناگون متداول در آن روزگار همچون سانسکریت، یونانی، لاتینی، و سریانی به پهلوی ترجمه میشد. نخستین ترجمهٔ دوران ساسانیان را مربوط به عصر خسرو اول انوشیروان می‌دانند. از نامدارترین آثاری که در این دوره ترجمه شد، باید به ترجمهٔ پنچه تنتره یا کلیله و دمنه از سانسکریت به فارسی پهلوی اشاره کرد.همچنین، در آغاز تمدن اسلامی ترجمه‌های متعددی از کتب فلسفی و علمی یونانی به پهلوی موجود بود.کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. | پبشینه ترجمه در ایران به چه روزگاری می رسد؟ | false | {
"answer_start": [
33
],
"text": [
"هخامنشیان"
]
} | پوسی یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۰۷
دهانه‌های ماه | پیمان کاکیتسو پیمانی بود که در سال ۱۴۴۳ بین پادشاهی چوسان و خاندان سو در جهت کنترل دزدان دریایی واکو و مشروعیت بخشیدن تجارت بین جزیره تسوشیما و سه بندر کره بسته شد.
منابع
تاریخ روابط خارجی ژاپن
روابط ژاپن و کره (کشور)
ژاپن در دهه ۱۴۴۰ (میلادی)
معاهده‌های ژاپن | پیازی اسمیث یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۰۴
دهانه‌های ماه | روزی روزگاری مجموعه‌ای تلویزیونی به کارگردانی و نویسندگی امرالله احمدجو است که در ۱۳۷۰–۱۳۷۱ از شبکه یک تلویزیون ایران پخش شده است.
روزی روزگاری در زمان پخش خود با موفقیت روبرو شد و پربیننده‌ترین اثر آن زمان تلویزیون بود و تحسین منتقدان را هم برانگیخت روزی روزگاری تبدیل به یک اثر ماندگار و نوستالژیک برای بینندگان تلویزیون شده و از آن به عنوان یکی از بهترین سریال‌های تاریخ تلویزیون یاد میکنند، موفقیت این سریال باعث شد امرالله احمدجو ده سال بعد سریال تاریخی دیگر به نام تفنگ سرپر را بسازد و در سال ۹۱ هم پشت کوه های بلند که به نوعی تداعی‌کننده روزی روزگاری بود را برای آنتن شبکه سه ساخت که البته این دو اثر نتوانستند به موفقیت روزی روزگاری دست پیدا کنند.
داستان فیلم
داستان راهزنی معروف به نام مرادبیگ است که طی نزاعی با گروه راهزن دیگری که سردسته آن فردی به نام حسام بیگ است مجروح شده و توسط خانواده روستایی از مرگ نجات پیدا کرده و طی زندگی با این روستاییان تحولاتی عمیق در زندگی او رخ میدهد. رفته رفته در طول داستان متحول و به فردی صالح تبدیل میشود. روزی روزگاری در واقع داستان کمال یافتن انسانی است. امرالله احمدجو که خود این شیوه زیست را تجربه کرده، صحنه ها و اکشن ها را بسیار طبیعی طراحی کرده است. این سریال تاکنون چندین بار از شبکه آی‌فیلم بازپخش شده است.
بازیگران
منابع
پیوند به بیرون
مجموعه‌های تلویزیونی شبکه یک ایران
مجموعه‌های تلویزیونی تاریخی ایرانی
مجموعه‌های تلویزیونی درام ایرانی
مجموعه‌های تلویزیونی ایرانی آغازشده در ۱۳۷۰
مجموعه‌های تلویزیونی ایرانی آغازشده در دهه ۱۳۷۰ | پیلاتره یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش ال‌کیو۲۸
دهانه‌های ماه | روزی روزگاری در چین (به انگلیسی: Once Upon a Time in China) یک مجموعه شش قسمتی از فیلمهای سینمایی هنگ کنگی به کارگردانی ، نویسندگی و تهیه کنندگی تسوی هارک میباشد که بین سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷ در سینماهای هنگ کنگ و چین اکران میشد.
شخصیت این فیلم‌ها برگرفته از زندگی استاد هنرهای رزمی قوم هان و قهرمان قومی کانتونی ، وانگ فی-هونگ است که توسط جت لی در سه فیلم اول و وینسنت ژائو در فیلم های چهارم و پنجم به تصویر کشیده شده است.
دو فیلم اول این مجموعه از محبوب ترین فیلم های عصر طلایی سینمای هنگ کنگ بود.
فیلم های روزی روزگاری در چین از مشهورترین آثار جت لی در آن زمان بود.
فیلم ها
روزی روزگاری در چین (۱۹۹۱)
روزی روزگاری در چین ۲ (۱۹۹۲)
روزی روزگاری در چین ۳ (۱۹۹۳)
روزی روزگاری در چین ۴ (۱۹۹۳)
روزی روزگاری در چین ۵ (۱۹۹۴)
روزی روزگاری در چین و آمریکا (۱۹۹۷) همچنین به عنوان روزی در چین ۶ نیز شناخته می شود
منابع
پیوند به بیرون
فیلمهای اکشن بر پایه مجموعه
فیلمهای رزمی دهه ۱۹۹۰ (میلادی) | روزی روزگاری یک اصطلاح عامیانه است که گاهیً در ابتدای روایت‌های داستانی، توسط راوی نقل میگردد. همچنین می‌تواند به موارد زیر نیز اشاره داشته باشد:
روزی روزگاری (مجموعه تلویزیونی ایرانی)
روزی روزگاری (مجموعه تلویزیونی آمریکایی)
روزی روزگاری (مجموعه تلویزیونی ترکی)
روزی روزگاری در آمریکا
روزی روزگاری در آناتولی
روزی روزگاری در غرب
روزی روزگاری فوتبال
روزی روزگاری در مکزیک
روزی روزگاری در هالیوود
روزی روزگاری مریخ | دیگری به پدرش معرفی می‌کند و در نزاعی که بین این دو رخ میدهد، انور پدرش را کشته و به زندان می‌رود.
درونمایه داستان
اگرچه داستان حول محور رابطهٔ پدر و فرزندی می‌گذرد، پاموک سعی می‌کند با توسعهٔ این داستان، نگاهی تازه به هر گونه رابطهٔ مرید و مرادی بیندازد؛ چه این رابطه، رابطهٔ پدر و فرزند باشد، چه رابطهٔ حکومت و شهروند و چه رابطهٔ خدا و بنده. ایدهٔ اصلی بسیاری از داستان‌های کلاسیک پیشگویی اتفاقات پیشِ‌روست؛ به پادشاهی میگویند فرزندت تو را خواهد کشت و او به خیال خودش از شر فرزند خلاص میشود. بعدها همان فرزند او را می‌کشد و تخت پادشاهی را سرنگون می‌سازد؛ درونمایهٔ رایج بسیاری از داستان‌های اسطوره‌ای در ملل و مذاهب مختلف. پاموک نیز در زنی با موهای قرمز از همین مفهوم استفاده می‌کند. او در استانبول -محل تلاقی شرق و غرب- افسانه‌ای از شرق را با افسانه‌ای از غرب در هم می‌آمیزد و ضمن قرارگرفتن در جایگاه یک قصه‌گوی پُرگوی کلاسیک، سعی می‌کند از زاویه‌ای دیگر هم به شخصیت‌های داستانش نزدیک شود. برای پاموک تنها ارائهٔ روایتی از سرنوشت ادیپ «سوفکلس» یا سهراب «فردوسی» مطرح نیست، بلکه او بیش از هر چیز می‌خواهد با نزدیک‌شدن به فردیت ادیپ یا سهراب، فارغ از داستان کلی نگاهی بیندازد بر احوالات فردی آنها؛ اینکه بر آنها چه گذشت و رنج‌ها، دغدغه‌ها، دلتنگی‌ها و مسائلشان چه بود. این چیزی بیشتر از نگاه به یک عنصر منفعل در داستان که سرنوشتش از پیش تعیین شده، است. اینجاست که برای پاموک، فردیت جِم زیر فرمان‌ها و تعالیم اوستا محمود چاه‌کن، مهم‌تر از پایان داستان خواهد بود؛ همانگونه که برای او فردیت فرد در برابر حاکمیت مهم‌تر است. در واقع پاموک سعی می‌نماید با نزدیک‌شدن به فردیت شکنندهٔ قهرمان‌های داستانها به تماشای شکستن آنها در برابر تقدیر، سرنوشت یا هر قدرت برتری که بر فرد مستولی میشود، بنگرد و آن را روایت کند.
ترجمه کتاب در ایران
این کتاب در ایران توسط ناشرین و مترجمین متعددی ترجمه شده‌است. از میان آنها میتوان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
مهر ۱۳۹۵ - زنی با موهای قرمز- رؤیا پورمناف - نشر هونار - شابک: ۹۷۸۶۰۰۸۱۸۳۰۱۳
دی ۱۳۹۵ - زنی با موهای قرمز - مژده الفت - انتشارات نون - شابک: ۹۷۸۶۰۰۷۱۴۱۸۱۶
(مژده الفت برای ترجمه این کتاب به عنوان مترجم برتر مؤسسه فرهنگی یونس امره ترکیه برگزیده شد )
اسفند ۱۳۹۵ - مو قرمز - عین‌الله غریب - نشر چشمه - شابک ۹۷۸۶۰۰۲۲۹۷۱۹۸
پیوند به بیرون
همزمان با چاپ پنجم در ترکیه؛ «زنی با موهای قرمز» به ایران میرسد. تارنمای خبرگزاری مهر، ۳۱ شهریور ۱۳۹۵
نشست نقد و بررسی رمان جدید اورهان پاموک برگزار شد
منابع
ادبیات ترکیه
رمان‌های اورهان پاموک
کتابهای ترکی
رمان‌های ۲۰۱۶ (میلادی)
رمان‌های واقع‌شده در استانبول | حکومت بنی عباس از همین قبیله نشئت می‌گیرد
این قبیله مهمترین و تأثیر گذارترین قبیله عرب چه در دوران اسلام و چه بعد از اسلام است. در تواریخ اسلامی اینطور گفته شده که اینان ریشه عرب نداردند و از فرزندان اسماعیل هستند که به سبب چند ده نسل به اورشلیم و اسرائیل می‌رسند.
پس از ظهور اسلام
جستارهای وابسته
عربستان پیش از اسلام
منابع
ویکی‌پدیای انگلیسی.
ایلیا پتروشفسکی: اسلام در ایران - ترجمه کریم کشاورز. تهران. ۱۳۵۳ . انتشارات پیام
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران | گزارش یک آدم‌ربایی، (نام اصلی به اسپانیایی: Noticia de un secuestro)، نام یک کتاب غیرداستانی نوشتهٔ گابریل گارسیا مارکز است.
این کتاب، ماجرای ربودن، زندانی‌کردن و در نهایت رهاکردن تعدادی از چهره‌های سرشناس کلمبیا در اوایل دههٔ ۱۹۹۰ توسط کارتل مدلین را روایت می‌کند. کارتل مدلین، یکی از کارتل‌های مواد مخدر بود که به‌وسیلهٔ پابلو اسکوبار ایجاد شده و مدیریت میشد.
این کتاب، نخستین بار در سال ۱۹۹۶ به زبان اسپانیایی منتشر شد و یک سال بعد، نسخهٔ انگلیسی آن به چاپ رسید.
ترجمه به فارسی
از این کتاب، سه ترجمه به زبان فارسی به چاپ رسیده‌است: با ترجمهٔ جاهد جهانشاهی توسط نشر آگاه و با ترجمهٔ کیومرث پارسای توسط نشر علم. این ترجمه‌ها در سال ۱۳۹۰، جزو پرفروش‌ترین کتابهای ایران بودند.ترجمه سوم (فرزام حبیب اصفهانی)انتشارات(آریابان)
اشارهٔ میرحسین موسوی به این کتاب
میرحسین موسوی، که از اوایل اسفند ۱۳۸۹ در حبس خانگی به سر می‌بَرَد، در دیداری که با فرزندانش داشت، به آنان گفت که اگر می‌خواهید از حال و روز کنونی من با خبر شوید کتاب «گزارش یک آدم‌ربایی» اثر گابریل گارسیا مارکز را بخوانید. معرفی این کتاب و اشاره به جملهٔ میرحسین موسوی در شبکه‌های اجتماعی و سپس سایت‌های غیررسمی کافی بود تا موجی باورنکردنی به راه بیفتد: هر دو ترجمهٔ موجود در بازار از این کتاب چند روزه نایاب شد، نسخه‌های الکترونیکی آن در هزاران نسخه دانلود شد و بریده‌های کتاب در ایمیل‌ها و پیام‌های جمعی دست به دست شد. همه به دنبال آن بودند که ببینند میرحسین موسوی چه حال و روزگاری دارد.
پانویس
متن گزارش یک آدم‌ربایی از گابریل گارسیا مارکز
آثار گابریل گارسیا مارکز
ادبیات کلمبیا
کتاب‌ها درباره کلمبیا
کتابهای غیرداستانی ۱۹۹۶ (میلادی)
کتابهای گابریل گارسیا مارکز
کلمبیا در ۱۹۹۰ (میلادی)
ادبیات کلمبیایی |
f6d6310f-03c0-48d4-9ae5-c59779953918 | کالی یوگا | کالی یوگا (به دوناگری: कलियुग) به معنی عصر مرد دیو نشان یا عصر گناه است. این مرحله آخرین مرحله از مراحل چهارگانه چرخهٔ یوگاها است که در کتب مقدس هند به آن اشاره شده‌است. مراحل پیشین چرخه عبارتند از ساتیا یوگا، ترتا یوگا و دواپرا یوگا. بر اساس قوانین سوریا و رسالهٔ نجومی که بر پایه تقویم هندو و تقویم بودایی است، زمان شروع کالی یوگا در نیمه‌شب ۱۸ فوریه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم میلادی؛ یا ۲۳ ژانویه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم گرگوری است. همچنین برای هندوهای زیادی این روز همزمان است با روز مرگ کریشنا پس از زخمی شدن و جراحت شدیدی که به وسیله یک نیزه صورت گرفته بود. | چه چیزی به معنی عصر مرد دیو نشان یا عصر گناه است؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"کالی یوگا"
]
} | کالی یوگا به معنی عصر مرد دیو نشان یا عصر گناه است. این مرحله آخرین مرحله از مراحل چهارگانه چرخهٔ یوگاها است که در کتب مقدس هند به آن اشاره شده‌است. مراحل پیشین چرخه عبارتند از ساتیا یوگا، ترتا یوگا و دواپرا یوگا. بر اساس قوانین سوریا و رسالهٔ نجومی که بر پایه تقویم هندو و تقویم بودایی است، زمان شروع کالی یوگا در نیمه‌شب ۱۸ فوریه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم میلادی؛ یا ۲۳ ژانویه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم گرگوری است. همچنین برای هندوهای زیادی این روز همزمان است با روز مرگ کریشنا پس از زخمی شدن و جراحت شدیدی که به وسیله یک نیزه صورت گرفته بود.
عده ای از محققان آئین هندو بر این باورند که زمان حال در این دوره که عصر آهن و گناه و فساد است قرار گرفته. با این حال دانشمندان دیگری این نظریه را رد کرده و بر این باورند که عصر حال در آخرین سالهای خود در دوره دواپارا یوگا به سر می‌برد. بر اساس روایات و استدلال‌های هندویی، دورهٔ کالی یوگا ۴۳۲٬۰۰۰ سال به طول می‌انجامد.
شخصیت کالی
کالی یوگا با دیوی به اسم کالی در ارتباط است و نباید با ایزدبانو کالی اشتباه گرفته شود. کالی در کالی یوگا به معنی نزاع، جنگ، دعوا و اختلاف است.
کالی شخصیتی کینه‌توز و جنگ‌طلب است و با هدف خراب کردن و ویرانی پا به منطقه‌ای می‌گذارد و این شخصیت مقابل کالکی پورانا قرار دارد که مظهر صلح است. گفته میشود پس از پایان این دوره، کالکی پورانا سوار بر اسب سفید برای مبارزه با دیو بزرگ (کالی) بازمی‌گردد و پایان عصر تاریکی را رغم میزند.
تفسیر دیگران از کالی یوگا و چرخهٔ یوگا
از دیدگاه دیوید فارولی مراحل یوگا شبیه به چهار فصل است، از نظر وی تغییر هر فصل و مرحله یوگا منظم بوده و از مرحلهٔ اول به بعدی و از بعدی به مرحلهٔ بعد انتقال می‌یابد و هیچگاه از فصل اول به فصل سوم یا چهارم جهش ناگهانی وجود ندارد.
منابع
آخرالزمان
آخرت‌شناسی هندو
آخرت‌شناسی
پیامبری
کالی (دیو) | استفاده شده تا به آنها اشاره کند. البته این موضوع زیاد به چشم نمی‌خورد. برای مثال میتوان به ملاکی باب ۳ آیه ۱ اشاره کرد. البته این موضوع در مورد انسان‌ها هم صدق می‌کند، یعنی بعضی وقت‌ها در کتاب مقدس از انسان‌ها با نام فرشته یاد شده‌است. برای درک بهتر میتوان به مکاشفه باب ۲ آیه ۱ و باب ۳ آیه ۱ اشاره کرد. همچنین در دوم پطرس باب ۲ آیه ۴ میتوان دید که نوشته شده فرشتگان گناه ورزیدند و خدا بر آنان رحم نکرد، و بعد از این آیه به دنیای قدیم و نوح اشاره می‌کند. بحر حال در دوم پطرس از قورح صحبت می‌کند. قورح کسانی بودند که بر ضد موسی قیام کردند و خدا آنان را نابود کرد! این موضوع را میتوان در اعداد باب ۱۶ مشاهده کرد.
شیطان
شیطان یک موجود ماوراءالطبیعه نیست. در حقیقت در کتاب مقدس در مورد اینکه شیطان یک موجود است سخنی به میان نیامده. کتابی مقدس به ما میگوید که شیطان هر چیزی یا کسی می‌تواند باشد. برای مثال متی ۱۶ آیه ۲۳ در این آیه میتوان دید که عیسی پطرس را شیطان خطاب می‌کند؛ زیرا که پطرس مخالف عیسی شده بود. شیطان یعنی مخالف یا دشمن. البته زمان‌هایی پیش می‌آید که شخص مخالف کار درستی انجام میدهد ولی در هر صورت نقش شیطان را بازی می‌کند، برای مثال میتوان به ماجرای بلعام اشاره کرد که در اعداد ۲۲ ذکر شده‌است.
ابلیس
ابلیس و شیطان یکی نیستند، ابلیس یعنی هوای نفس. به‌طور ساده مغز هر انسان یک ابلیس است که خود او را وسوسه می‌کند و در نهایت منتهی به گناه میشود.
دیو
دیو یعنی امراض و بیماری‌ها. البته در عهد عتیق برای اشاره به بت‌ها هم استفاده شده‌است. در زمان قدیم به دلیل ناشناخته بودن بیماری‌ها و… مردم با تصور اینکه چیزی پلید شخصی را تسخیر می‌کند و او را وادار به کارهای بد می‌کند نامی بدین گونه چیزها دادند و می‌گفتند که شخص دیو زده شده‌است. اما در حقیقت آنان امراض بودند. امراضی که به دلیل علم کم طبیب‌ها ناشناخته باقی مانده بود. اما نه تمام آنها. اگر کتاب مقدس را مطالعه کنید متوجه می‌شوید که از بعضی از آنها نام برده شده‌است. لوقا کسی که انجیل لوقا و اعمال رسولان را نوشته، به نام اکثر آنها اشاره کرده‌است؛ زیرا که خود بود و تشخیص می‌داد که شخص چه مشکلی دارد. البته در اناجیل دیگر هم به نام بعضی از آنها اشاره شده اما نه مانند لوقا. برای درک بهتر موضوع میتوان به شفای پسر دیو زده نگاه کرد. در متی ۱۷: ۱۴–۲۱ میتوان دید که نوشته شده آن پسر صرع داشته‌است. در مرقس ۹ میتوان دید که آن پسر بیماری تشنج داشته و در آیه ۱۸ مشخصات بیماری ذکر شده که نشان میدهد آن پسر دارای بیماری تشنج بوده‌است. بحر حال در آیه ۲۰ ذکر شده که تشنج داشته‌است و این موضوع را کاملاً روشن می‌کند. در لوقا ۹ هم مانند مرقس به بیماری تشنج اشاره می‌کند.
این گونه بیماری‌ها مانند تشنج، صرع، جذام و … در آن زمان زیاد بوده و به علت علم کم مردم قادر به تشخیص آنان نبودند و گمان می‌کردند که احتمالاً چیزی مثله روح پلید یا | دُروگ‌دیو یا دُروج‌دیو یا دروغ‌دیو در اسطوره‌های زرتشتی و ایرانی سهمگین‌ترین دیوی است که انسان را گرفتار چنگال خویش می‌کند. این دیو و پیروانش، بخش بزرگی از سپاه اهریمن هستند.
دروگ‌دیو باعث زیان و آزار مردم میشود و سرانجام از امشاسپند اردیبهشت شکست می‌خورد. در اوستا دروگ بسیار زورمند توصیف شده که تباه‌کنندهٔ زندگی و نابودکنندهٔ جهان مادی است.
دُروگوَن
پیروان این دیو دُروگوَن نامیده میشوند. آنان دیوپرستند و آفرینش جهان را به اهریمن نسبت می‌دهند. نسبت دادن آفرینش در آیین زرتشت بدترین گناه و کفر ورزیدن به اهورامزداست. پست‌ترین قسمت دوزخ، جایگاه دروگ دیو و پیروانش است. در برابر آنها اَشَوَن‌ها هستند که پیروان اشه وهیشته به‌شمار می‌روند.
پانویس
منابع
یاحقی، محمد جعفر. فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی. تهران: نشر سروش، ۱۳۶۹
دانشنامه ایرانیکا، مدخل druj
ارزش
اسطوره‌شناسی ایرانی
ایزدان مزدیسنا
دیوها
زبان اوستایی
گاهشماری اوستایی نو
صفحه‌های ابهام‌زدایی | غلامبارگی در نوشته‌های دینی زرتشتی به نزدیکی و مباشرت نرینه با نرینه (لواط) گفته شده‌است. در آئین ایرانیان باستان این کار بسیار زشت بوده و انجام‌دهندگان آن را دیو کامل دانسته و در کتابهای دینی گناه آن را مرگ و دوزخ را جایگاه غلامبارگان یاد کرده‌اند. در وندیداد زرتشت از مزدا می‌پرسد «کدام مرد از دیوها به شمار می‌رود.» مزدا پاسخ میدهد «مردی که با نرینه نزدیکی کند یا نرینه را به خود بپذیرد.» در سد در نثر آمده‌است، از غلامبارگی و مواجری کردن پرهیز باید کردن، چه سَرِ همهٔ گناهان دین اینست و در دین ازین بدتر گناه نیست. اگر کسی بدیشان فراز رسد و ایشان را در میان کار ببیند، هر دو را سر بباید بُرَد یا از شکم بشکافد و هیچ گناهش نباشد. هیچکس را بی‌دستوری دستوران و پادشاهان نباید کشت، به جز غلامبارگی و مواجری چه اندر دین گوید که غلامباره با اهریمن برابر است و چون زنان کنند، همچنان بود که مردان. در سد در بندهش غلامبارگی کردن مجازات مرگ دارد و تا رستاخیز روان غلامبارگان در دوزخ میباشد.
پانویس
منابع
عفیفی، رحیم. اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی. چاپ اول. تهران: انتشارات توس ۱۳۷۴
مزدیسنا | گویی یک بار نشسته‌است و همهٔ آنها را نوشته و سپس در چند دههٔ بعدی آنها را به مرور منتشر کرده‌است. فقدان یک بسط تاریخی در آثارش نشان میدهد که زندگی شخصی وی یک‌باره تغییر یافت و این به خاطر این واقعیت بود که وظیفهٔ او بیان تعالیم جهان‌شناختی و متافیزیکی سنت بود، نه معرفی جنبه‌های وجودی و عملی آن، و نه ارائهٔ یک پژوهش دانشورانه در این باره. او با آغوش باز اسلام پذیرفت، به قاهره سفر کرد و با یک زن مصری ازدواج کرد، در یک خانهٔ سنتی نزدیک اهرام سکنی گزید-که چه از لحاظ فیزیکی و چه از لحاظ معماری با محل سکونتش در پاریس تفاوت بسیار داشت-و در قبری نزدیک قاهره دفن شد که حتی با وجود محیط شلوغ و نیمه مدرن آن، بسیار با حال و هوای فرهنگی فرانسه که زادگاهش بود، تفاوت داشت. … گنون برای انجام وظیفه مجبور بود به یک معنی افراطی باشد. او ناچار بود زمینه را به‌طور کامل فراهم کند تا امکان هر خطایی از بین برود؛ لذا یک لحن مصالحه‌ناپذیر و جدلی داشت و اغلب این لحن مانع از این میشد که بسیاری از مردم توصیف وی از حکمت سنتی را درک کنند.»
بحران دنیای متجدد
از دیدگاه گنون، حقیقت ازلی که تمام مشرب‌های باطنی و ادیان از آن سرچشمه می‌گیرد در ابتدا یک سرچشمه داشته‌است و در گذر زمان و بر اثر حوادث متعدد در زیر ابرهای سیاه انحراف پنهان شده‌است و اوج این انحرافات در ظهور تمدن مدرن و نقطهٔ عطف آن یعنی رنسانس اتفاق افتاده‌است که منجر به منقلب شدن کامل مفاهیم قدسی و به وجود آمدن رازآموزی معکوس شده‌است. او در سیطره کمیت و علائم آخرالزمان، فیلسوفان و پایه‌گذاران تمدن مدرن را به بوزینه‌ها یا دجال‌هایی تشبیه می‌کند که تنها هنر آنها تقلید از جریان رازآموزی معکوس و به کار گرفتن آن در راستای اهداف شیطان است. از این رو، معکوس کردن آموزه‌های الهی و قدسی ادیان، یکی از مهمترین ویژگیهای همهٔ متفکران و دانشمندان مدرن است. از نگاه او دجال که خاتم اولیای شیطان است با حق و حقیقت در همه مراتب آن دشمنی دارد و در این دشمنی همان الگویی را به کار می‌گیرد که در ادیان متعالی استفاده شده‌است؛ به عبارت دیگر دجال، صورت معکوس خدا، مسیح یا مهدی است، صورتی که البته در کار تقلید خود بسیار ماهر است.
او بر اساس تقویم هندویی، تاریخ بشریت را در چهار مرحلهٔ ساتیا یوگا، ترتا یوگا، دواپرا یوگا و کالی یوگا در نظر می‌گیرد که به ترتیب با عناوین عصر طلایی، عصر نقره‌ای، عصر برنزی و عصر آهن شناخته میشوند و سیر آگاهی باطنی انسان از معرفت اصیل سنتی و قدسی در طی این چهار مرحله به تدریج رو به کاهش می‌گذارد. به این صورت که در عصر نخست که عصر طلایی است، همهٔ انسان‌ها به نحو بی‌واسطه با معرفت الهی ارتباط دارند و اثری از گناه یا نافرمانی وجود ندارد، اما به موازات اینکه انسان در این مراحل پیش می‌رود جنبهٔ تاریک و گناه‌آلود وجود او پررنگ‌تر میشود تا اینکه در عصر پایانی، یعنی عصر کالی یوگا که به آن با تعابیری همچون عصر آهن، عصر گناه، عصر تاریک و آخرالزمان اشاره می‌کند، آگاهی قدسی انسان | تَرُمَئیتی یا ترومئتی همستار یا رقیب و دشمن بزرگ سفندارمذ ایزد موکل زمین که هماره زمین را خرم و آباد و پاک و بارور نگه می‌دارد، است. او دیو غرور و نخوت است. این واژه در گات ها تَرِمَئیتی و در سایر قسمتهای اوستا ترومَئتی است که اولی به معنی غرور و نخوت وتکبر و خودپرستی و دومی به معنی دیو غول نخوت و غرور است که آن را در پهلوی ترمنش گویند. این دیو را به ویژه رقیب سپندارمذ که ایزد تواضع و بردباری است، می‌شمارند.
پانویس
جستارهای وابسته
دیو
منابع
اوشیدری، جهانگیر. دانشنامهٔ مزدیسنا، واژه نامهٔ توضیحی آیین زرتشت. تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۱ ،
اسطوره‌شناسی ایرانی
دیوها | ویزَرش یا ویزَرش‌دیو برپایه مزدیسنا دیوی است که تا سه روز پس از مرگ بر روان مرده می‌تازد و سرانجام روان مردمان گناه‌کار را با زنجیر تا پل چینود می‌کشاند. نام او تنها یک بار در وندیداد آمده‌است.
این دیو را وِزَرش هم خوانده‌اند و او را یار ِ استویداد دانستهاند.
واژه‌شناسی
این نام در پارسی میانه wīzarš و در اوستایی -vīzarəša به معنای کسی‌است که کس یا چیزی را به این‌سو و آن‌سو می‌کشد.
پانویس
منابع
مهرداد بهار، پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ پنجم، پاییز ۱۳۸۴، نشر آگه.
جان راسل هینز، اساطیر ایران، چاپ دوم، ۱۳۸۵، انتشارات اساطیر.
اسطوره‌شناسی ایرانی
دیوها | پریمتی، یکی از دیوها در اساطیر ایران در عصر باستان است که به صورت یک دیو زن یا ماده دیو توصیف شده است. پریمتی دیو زن غرور و نخوت و از دشمنان سپندارمذ است.
پانویس
منابع
جان راسل هینز، اساطیر ایران، ترجمه: محمدحسین باجلان فرخی، چاپ دوم، ۱۳۸۵، انتشارات اساطیر.
اسطوره‌شناسی ایرانی
دیوها | چین گلویی از ویژگیهای بدن مارمولک‌ها و بسیاری از خزندگان دیگر است. این یک چین دانه‌ای است که در بخش شکمی گلو یافت میشود و بلافاصله در جلوی پاهای جلویی قرار دارد.
منابع
کالبدشناسی مهره‌داران | گرینیارد یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دهانه‌های ماه
چهارگوش ال‌کیو۰۱ |
3a386024-ea60-4733-bb49-fa40d3400651 | کالی یوگا | کالی یوگا (به دوناگری: कलियुग) به معنی عصر مرد دیو نشان یا عصر گناه است. این مرحله آخرین مرحله از مراحل چهارگانه چرخهٔ یوگاها است که در کتب مقدس هند به آن اشاره شده‌است. مراحل پیشین چرخه عبارتند از ساتیا یوگا، ترتا یوگا و دواپرا یوگا. بر اساس قوانین سوریا و رسالهٔ نجومی که بر پایه تقویم هندو و تقویم بودایی است، زمان شروع کالی یوگا در نیمه‌شب ۱۸ فوریه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم میلادی؛ یا ۲۳ ژانویه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم گرگوری است. همچنین برای هندوهای زیادی این روز همزمان است با روز مرگ کریشنا پس از زخمی شدن و جراحت شدیدی که به وسیله یک نیزه صورت گرفته بود. | کالی یوگا چندمین مرحله چهرگانه یوگا است؟ | false | {
"answer_start": [
84
],
"text": [
"آخرین"
]
} | کالی یوگا به معنی عصر مرد دیو نشان یا عصر گناه است. این مرحله آخرین مرحله از مراحل چهارگانه چرخهٔ یوگاها است که در کتب مقدس هند به آن اشاره شده‌است. مراحل پیشین چرخه عبارتند از ساتیا یوگا، ترتا یوگا و دواپرا یوگا. بر اساس قوانین سوریا و رسالهٔ نجومی که بر پایه تقویم هندو و تقویم بودایی است، زمان شروع کالی یوگا در نیمه‌شب ۱۸ فوریه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم میلادی؛ یا ۲۳ ژانویه ۳۱۰۲ هزاره چهارم (پیش از میلاد) در تقویم گرگوری است. همچنین برای هندوهای زیادی این روز همزمان است با روز مرگ کریشنا پس از زخمی شدن و جراحت شدیدی که به وسیله یک نیزه صورت گرفته بود.
عده ای از محققان آئین هندو بر این باورند که زمان حال در این دوره که عصر آهن و گناه و فساد است قرار گرفته. با این حال دانشمندان دیگری این نظریه را رد کرده و بر این باورند که عصر حال در آخرین سالهای خود در دوره دواپارا یوگا به سر می‌برد. بر اساس روایات و استدلال‌های هندویی، دورهٔ کالی یوگا ۴۳۲٬۰۰۰ سال به طول می‌انجامد.
شخصیت کالی
کالی یوگا با دیوی به اسم کالی در ارتباط است و نباید با ایزدبانو کالی اشتباه گرفته شود. کالی در کالی یوگا به معنی نزاع، جنگ، دعوا و اختلاف است.
کالی شخصیتی کینه‌توز و جنگ‌طلب است و با هدف خراب کردن و ویرانی پا به منطقه‌ای می‌گذارد و این شخصیت مقابل کالکی پورانا قرار دارد که مظهر صلح است. گفته میشود پس از پایان این دوره، کالکی پورانا سوار بر اسب سفید برای مبارزه با دیو بزرگ (کالی) بازمی‌گردد و پایان عصر تاریکی را رغم میزند.
تفسیر دیگران از کالی یوگا و چرخهٔ یوگا
از دیدگاه دیوید فارولی مراحل یوگا شبیه به چهار فصل است، از نظر وی تغییر هر فصل و مرحله یوگا منظم بوده و از مرحلهٔ اول به بعدی و از بعدی به مرحلهٔ بعد انتقال می‌یابد و هیچگاه از فصل اول به فصل سوم یا چهارم جهش ناگهانی وجود ندارد.
منابع
آخرالزمان
آخرت‌شناسی هندو
آخرت‌شناسی
پیامبری
کالی (دیو) | سلوک و معرفت است. از دیگر دستاوردهای مهم این دوران طبقه‌بندی سه‌گانه آگاهی بشری و امکان استقرار و یگانگی در آگاهی(Chatur Avasthanam) یکپارچه است.
دوران کلاسیک (۳۰۰ پ.م. تا ۱۰۰۰ میلادی)
در این دوران خلاصه و زبده تمام آموزه‌های یوگایی تا آن زمان در متنی به نام یوگا سوترا Yoga) Sutra) توسط حکیم و یوگی نامدار هند، «پاتانجلی»، گردآوری و تدوین شد. به همین دلیل این دوران را به نام دوره پاتانجلی یا دوره یوگای هشت مرحله‌ای نیز میشناسند. یکی از مهمترین دستاوردهای این دوران طبقه‌بندی راه عملی یوگا به هشت مرحله است:
یاما (Yama)
نیاما (Nyama)
آسانا (Asana)
پرانایاما (Pranayama)
پراتیاهارا (Pratyahara)
دارانا (Dharana)
دیانا (Dhyana)
سامادی (Samadhi)
دوران بعد از کلاسیک (۱۰۰۰ تا ۱۷۵۰ میلادی)
در این دوران یوگی‌ها سعی در ارتباط بیشتر با مردم دارند و در نتیجه آموزه‌های خود را نیز قابل فهم تر ارائه کرده‌اند. از مهمترین متون در این دوران میتوان به هاتا یوگا پرادی پیکا (Hatha Yoga Pradipika)، گراند سامهیتا (Ghrand Samhita)، شیوا سامهیتا (Shiva Samhita) اشاره کرد. در این عصر تعالیم عملی تر و قابل فهم تری مثل «هاتا یوگا» گسترش یافت و به موازات آن گروه‌ها و سنتهای گوناگون آموزش این روش‌ها مانند سنت نات (Nath) نیز مورد توجه قرار گرفتند.
دوران جدید (از ۱۷۵۰ میلادی تا کنون)
در اینجا اشاره به دوره حکومت بریتانیای کبیر بر شبه قاره هند ضروری به نظر میرسد. چرا که انگلیسی‌ها به ویژه کمپانی هند شرقی مایل به توسعهٔ آموزش‌های سنتی معلمین و گوروهای هندی نبود؛ ولی سرانجام در سال ۱۸۹۳ با سخنرانی سوامی ویوکاناندا (Sw. Vive Kananda) و متعاقب آن ورود سوامی یوگاناندا (Sw. Yogananda) در سال ۱۹۲۰ به آمریکا، یوگا وارد مرحلهٔ امروزین خود شد، یعنی گسترش بیش از حد آن به کمک وسایل ارتباط جمعی، یافتن مبانی علمی برای تمرینات یوگا، استفاده قاعده‌مند از فنون یوگا بر اساس نگرش‌های علمی و سرانجام عوامزدگی و فراموش کردن پیام و اهداف اصلی دانش یوگا.
جستارهای وابسته
هشت خطابه بر یوگا
روز جهانی یوگا
یوگا آنلاین
آموزش حرکات اولیه یوگا با عکس
پانویس
منابع
آستیکا
اختراع‌های هندی
تمرین وزن بدن
تمرین‌های بدنی
سبک‌های یوگا
فلسفه هندو
فلسفه هندی
مداخلات ذهن و بدن
مراقبه
مفاهیم فلسفی هندو
میراث فرهنگی و معنوی بشر
نادوگانگی (آدویتا)
https://rastmard.com/تغذیه-به-روش-یوگا/
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Yoga
http://theyogainstitute.org/eat-the-yoga-way/ | ساتیا یوگا (), همچنین به نام کریتا یوگا (krita yuga) نیز معروف است، اولین دوره در روز برهما که شامل ۱٬۷۲۸٬۰۰۰ سال است و افرادی که در آن زمان متولد می‌شدند، صادق، درست و دارای ذهن معطوف به روح و معنویت بودند.
دوره‌های چهار عنصری
در کتب مقدس هند به دوره‌های چهار عنصری ساتیا یوگا (Satyayuga)، ترانا (Tranā)، دواپار(Dwapar) و کالی یوگاها (Kaliyogas) مراجعات فراوانی شده‌است. این چهار عنصر به ترتیب سیر میکنند، و به کرات تکرار میشوند.
کالی
عصر کالی و کوتاه‌ترین این چهار عصر است؛ برابر دوره ای به میزان ۴٬۳۲۰٬۰۰۰ سال کرهٔ زمین است. روشنایی روحانی جامع درعصر ساتا یوگا به حداکثر خود میرسد، و در کالی یوگا به حداقل خود کاهش می‌یابد؛ بنابراین زمانی که برابر ۴٬۳۲۰٬۰۰۰٬۰۰۰ سال زمین است و شامل یک هزار موج میشود، با یک روز خالق برابر است. و در انتهای این دوره است که جسم حل میشود و شب خالق را که از طول زمانی برابری برخوردار است به دنبال دارد. از ۱۰۰۰ موجی که یک روز او را تشکیل میدهد، هر کدام یک دورهٔ زمانی از چهار عصری را که گفته شد، شامل میشود. اکنون ۵۰۱ (پانصد و یکمین) موج در جریان است که با پایان رسیدن کالی یوگای حاضر، نزدیک به اتمام میباشد. ۵۰۴۹ (پنج هزارو چهل و نهمین) سال کالی یوگا از ۲۲ آوریل ۱۹۴۸ شروع شده‌است. هر موج با ساتیا یوگا آغاز، و با کالی یوگا به انجام میرسد. بنابر نظر زمان شناسان هند، در اینجا نیمهٔ اول روز خالق به پایان رسیده‌است.
وضع اثر مقدس در هر عصری
در رسالهٔ کولارناواتانترا (kularnava tantra) آمده:
در عصر حقیقت یا عصر طلائی (satya yuga)، آثار وحی شده «وداها» زاده شد.
در عصر بعدی (treta)، آثار «سمریتی».
در عصر دوگانگی (dvapara)، افسانه‌های اساطیری (purana).
در عصر تاریکی (Kali)، آثار «تانترا» به وجود آمد.
منابع
تقویم هندو
زمان در هندوئیسم
نظریه‌های تاریخ
یکاهای زمان | یوگه ()، در اساطیر هندو به دورهٔ افسانه‌ای زمان، به یک روز برهما یا به هزار یوگه، یک دورهٔ چهار هزار ساله، برابر با چهار میلیون و سیصد و بیست هزار سال فانیان که به اندازهٔ قدمت دنیا است گفته میشود.
دوره‌های آفرینش در اساطیر هندو
چهار میلیون و سیصد و بیست هزار سال خورشیدی، برابر با ۱۲۰۰۰ سالِ الهی است. در اساطیر هندو، چهار دورهٔ زمان، یا چهار عصر جهان هستی است، که سه دورهٔ:
کرته (ساتیا یوگا، کریتایوگا)
ترته (تِرتایوگا)
دواپاره (دواپارایوگا)
سپری شده‌است و دورهٔ چهارم یا کالی یوگا عصر حاضر است. مجموع چهار دوره روی هم چهار میلیون و سیصد و بیست هزار سال است که به مهایوگه موسوم است.
منابع
زمان در هندوئیسم
گاه‌شماری‌ها
مفاهیم فلسفی هندو
نظریه‌های تاریخ
یکاهای زمان | بعضی دیگر احساسات دشواری را که از آسیب های گذشته شان نشات گرفته و مانند زخمی که اکنون سر باز کرده باشد، تجربه می کنند. آزمایش این افراد این است که یا می توانند بر خاطرات گذشته شان غلبه کنند و از آن ها درس بگیرند و یا می توانند توسط شیاطین درونی شان بلعیده شوند.
ارجاعات
بسیاری از سیستم‌های یوگا بر بیدارسازی کندالینی از طریق تنفس پرانایاما، مدیتیشن، انجام آساناها و خواندن مانترا توجه دارند. کندالینی یوگا یکی از این مکاتب یوگا است که بر بیدار کردن انرژی کندالینی از طریق انجام منظم تمرینات مانترا، تانترا، یانترا، یوگا و مدیتیشن تمرکز دارد.
بیدارسازی یا آزاد شدن کندالینی در نهایت موجب تجربه اشراق یا روشن‌بینی میشود.
به شکل کلی در یوگا بر این باورند که انرژی کندالینی باید هفت مرحله را طی کند تا به نهایت خود برسد. این هفت مرحله معادل هفت چاکرای اصلی در تفکر هندی است. به شکل دقیق تر هر مرحله خود دارای هفت زیر لایه است یعنی نهایتا انرژی کندالینی باید ۴۹ پله در بدن به سمت بالا حرکت کند.
منابع
برای مطالعهٔ بیشتر
چاکرا
حیات‌گرایی
عصر نو
مفاهیم فلسفی هندو
مناسک دین | هشت خطابه بر یوگا کتابی پیرامون تمرین یوگا، نوشته ی رازورز و آموزگار انگلیسی، آلیستر کراولی میباشد. این کتاب شماره ی 4 از سومین جلد اعتدالین است که توسط سازمان معبد شرق منتشر شده‌است. این اثر یک طور جامع نگاهی قابل فهم، بدون استفاده از اصطلاحات فنی نامانوس و گزافه گویی‌های هزلی، میباشد. کتاب در دو فصل چهار بخشی تقسیم شده‌است که رونوشت هشت خطابه ی یک ساعته توسط کراولی در این رابطه میباشد. کتاب اصلی در 1939 میلادی منتشر شده‌است.
خلاصه
کتاب هشت خطابه بر یوگا دارای دو فصل میباشد: «یوگا برای عیاشان» و «یوگا برای زردشکمان». در این کتاب، کراولی به شاگردان گام‌های مورد نیاز برای نزدیک شدن به عرفان از طریق یوگا و جزئیات نتایجی که در این راه پیش می آیند را آموزش داده است. مقصود کراولی از نگارش این کتاب، از بین بردن افسانه‌هایی که یوگا را در اروپای آن زمان احاطه کرده بود، میباشد. مردم گمان می‌کردند یوگا یک مراسم مرموز شرقی است.
یوگا برای عیاشان
خطابه 1: تشریح کلمه ی «یوگا»، با مفاهیم گوناگون آن در ذهن آدمی.
خطابه 2: فهرست هشت مرحله ی یوگا، و توضیح نخستین آن ها، یاما، که به صورت کنترل تعریف شده‌است.
خطابه 3: شرح نیاما، دومین مرحله ی یوگا، و تشبیه کردن آن به سیارات گوناگون.
خطابه 4: درباب آسانا و پرانایاما، سومین و چهارمین مراحل یوگا، و حالت درست در طی تمرین.
یوگا برای زردشکمان
در این فصل کراولی با جزئیات، نمود فلسفی، منطقی و علمی یوگا را شرح میدهد. این مطالب چهار بخش دیگر کتاب می‌باشند.
منابع
پیوند به بیرون
متن کامل انگلیسی هشت خطابه بر یوگا
آثار آلیستر کراولی
آلیستر کراولی
تلما
علوم خفیه
کتابهای سخنرانی
کتابهای غیرداستانی ۱۹۳۹ (میلادی)
متون تلمایی
یوگا | باکتی یوگا که به اسم مسیر باکتی نیز شناخته میشود، شیوه ممارست و راه معنوی در هندوئیسم است که بر عشق، سرسپردگی و دلبستگی به معبود الهی تمرکز دارد. جزو سه سبک کلاسیک ممارست معنوی در هندوئیسم است. دو سبک کلاسیک دیگر عبارتند از جنانا یوگا و کارما یوگا. این سنت ریشه باستانی دارد. معبود الهی، خدا یا الهه شخصی سرسپرده است و می‌تواند الهه یا خدایان متفاوتی را بسته به معبود الهی سرسپرده مانند گنش، کریشنا، رادها، راما، سیتا، ویشنو، شیوا، شاکتی، لاکشمی، ساراسواتی، پراواتی، دورگا، کالی، تارا، دورگا، سوریا و دیگر الهه و خداها را شامل شود.
منابع
جنبش بهکتی | کالی () ارباب حاکم کالی یوگا و دشمن کالکی، دهمین و آخرین اوتار خدای هندو ویشنو است.
منابع
شیطان‌ها در آئین هندو | پرانایاما از جمله تمرینات یوگا از شاخه هاتا یوگا برای کنترل تنفس است.
ریشه‌شناسی واژه
پرانایاما ترکیبی سانسکریت است که از آن به طرق مختلف توسط نویسندگان مختلف تعریف شده‌است. مکدونل، ریشه‌شناسی این واژه را تحت عنوان پرانا (پرانا)، نفس، + یاما می‌نامد و آن را تعلیق نفس می‌نامد.
منیر ویلیامز، ترکیب پرانایاما را به عنوان «سه تمرین تنفس» که در طول سندیا (آیین نیایشی که در هنگام طلوع، ظهر و عصر) اجرا میشود، تعریف می‌کند. این تعریف فنی به سیستم ویژه کنترل تنفس با سه فرایند اشاره دارد که توسط بهاتا چاریا توضیح داده میشود: پوراک (تنفس سوراخ پوراک برای نگه داشتن نفس در داخل)، کومباما (حبس نفس برای حفظ آن) و رچاک (برای تخلیه آن). علاوه بر این مدل سه مرحله‌ای فرآیندهای دیگری نیز وجود دارند.
جستارهای وابسته
یوگا
هاتا یوگا
پرانا
مراقبه
منابع
مداخلات ذهن و بدن
هاتا یوگا
یوگا
تنفس
مراقبه | گویی یک بار نشسته‌است و همهٔ آنها را نوشته و سپس در چند دههٔ بعدی آنها را به مرور منتشر کرده‌است. فقدان یک بسط تاریخی در آثارش نشان میدهد که زندگی شخصی وی یک‌باره تغییر یافت و این به خاطر این واقعیت بود که وظیفهٔ او بیان تعالیم جهان‌شناختی و متافیزیکی سنت بود، نه معرفی جنبه‌های وجودی و عملی آن، و نه ارائهٔ یک پژوهش دانشورانه در این باره. او با آغوش باز اسلام پذیرفت، به قاهره سفر کرد و با یک زن مصری ازدواج کرد، در یک خانهٔ سنتی نزدیک اهرام سکنی گزید-که چه از لحاظ فیزیکی و چه از لحاظ معماری با محل سکونتش در پاریس تفاوت بسیار داشت-و در قبری نزدیک قاهره دفن شد که حتی با وجود محیط شلوغ و نیمه مدرن آن، بسیار با حال و هوای فرهنگی فرانسه که زادگاهش بود، تفاوت داشت. … گنون برای انجام وظیفه مجبور بود به یک معنی افراطی باشد. او ناچار بود زمینه را به‌طور کامل فراهم کند تا امکان هر خطایی از بین برود؛ لذا یک لحن مصالحه‌ناپذیر و جدلی داشت و اغلب این لحن مانع از این میشد که بسیاری از مردم توصیف وی از حکمت سنتی را درک کنند.»
بحران دنیای متجدد
از دیدگاه گنون، حقیقت ازلی که تمام مشرب‌های باطنی و ادیان از آن سرچشمه می‌گیرد در ابتدا یک سرچشمه داشته‌است و در گذر زمان و بر اثر حوادث متعدد در زیر ابرهای سیاه انحراف پنهان شده‌است و اوج این انحرافات در ظهور تمدن مدرن و نقطهٔ عطف آن یعنی رنسانس اتفاق افتاده‌است که منجر به منقلب شدن کامل مفاهیم قدسی و به وجود آمدن رازآموزی معکوس شده‌است. او در سیطره کمیت و علائم آخرالزمان، فیلسوفان و پایه‌گذاران تمدن مدرن را به بوزینه‌ها یا دجال‌هایی تشبیه می‌کند که تنها هنر آنها تقلید از جریان رازآموزی معکوس و به کار گرفتن آن در راستای اهداف شیطان است. از این رو، معکوس کردن آموزه‌های الهی و قدسی ادیان، یکی از مهمترین ویژگیهای همهٔ متفکران و دانشمندان مدرن است. از نگاه او دجال که خاتم اولیای شیطان است با حق و حقیقت در همه مراتب آن دشمنی دارد و در این دشمنی همان الگویی را به کار می‌گیرد که در ادیان متعالی استفاده شده‌است؛ به عبارت دیگر دجال، صورت معکوس خدا، مسیح یا مهدی است، صورتی که البته در کار تقلید خود بسیار ماهر است.
او بر اساس تقویم هندویی، تاریخ بشریت را در چهار مرحلهٔ ساتیا یوگا، ترتا یوگا، دواپرا یوگا و کالی یوگا در نظر می‌گیرد که به ترتیب با عناوین عصر طلایی، عصر نقره‌ای، عصر برنزی و عصر آهن شناخته میشوند و سیر آگاهی باطنی انسان از معرفت اصیل سنتی و قدسی در طی این چهار مرحله به تدریج رو به کاهش می‌گذارد. به این صورت که در عصر نخست که عصر طلایی است، همهٔ انسان‌ها به نحو بی‌واسطه با معرفت الهی ارتباط دارند و اثری از گناه یا نافرمانی وجود ندارد، اما به موازات اینکه انسان در این مراحل پیش می‌رود جنبهٔ تاریک و گناه‌آلود وجود او پررنگ‌تر میشود تا اینکه در عصر پایانی، یعنی عصر کالی یوگا که به آن با تعابیری همچون عصر آهن، عصر گناه، عصر تاریک و آخرالزمان اشاره می‌کند، آگاهی قدسی انسان |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.