ColBERT-Roberta-Amharic-Medium

This is a PyLate model finetuned from rasyosef/roberta-medium-amharic. It maps sentences & paragraphs to sequences of 128-dimensional dense vectors and can be used for semantic textual similarity using the MaxSim operator.

Training Code

This model was trained as part of our ACL 2025 Findings paper: Optimized Text Embedding Models and Benchmarks for Amharic Passage Retrieval.

• Models Collection: https://huggingface.co/collections/rasyosef/amharic-text-embedding-models-679cb55eae1d498e3ac5bdc5
• Code: https://github.com/kidist-amde/amharic-ir-benchmarks

Model Details

Model Description

• Model Type: PyLate model
• Base model: rasyosef/roberta-medium-amharic
• Document Length: 256 tokens
• Query Length: 32 tokens
• Output Dimensionality: 128 tokens
• Similarity Function: MaxSim

Model Sources

• Documentation: PyLate Documentation
• Repository: PyLate on GitHub
• Hugging Face: PyLate models on Hugging Face

Full Model Architecture

ColBERT(
  (0): Transformer({'max_seq_length': 255, 'do_lower_case': False}) with Transformer model: XLMRobertaModel 
  (1): Dense({'in_features': 512, 'out_features': 128, 'bias': False, 'activation_function': 'torch.nn.modules.linear.Identity'})
)

Usage

First install the PyLate library:

pip install -U pylate

Retrieval

PyLate provides a streamlined interface to index and retrieve documents using ColBERT models. The index leverages the Voyager HNSW index to efficiently handle document embeddings and enable fast retrieval.

Indexing documents

First, load the ColBERT model and initialize the Voyager index, then encode and index your documents:

from pylate import indexes, models, retrieve

# Step 1: Load the ColBERT model
model = models.ColBERT(
    model_name_or_path="rasyosef/colbert-roberta-amharic-medium",
)

# Step 2: Initialize the Voyager index
index = indexes.Voyager(
    index_folder="pylate-index",
    index_name="index",
    override=True,  # This overwrites the existing index if any
)

# Step 3: Encode the documents
documents_ids = ["1", "2", "3", "4", "5"]
documents = [
  "አስመላሽ ተካ ለኢትዮጵያ ቋንቋዎች የማሽን ትርጉም አገልግሎት የሚያቀርበው ልሳን ኩባንያ ተባባሪ መሥራች ነው። መቀመጫውን በርሊን ያደረገው ልሳን በሥራው ከአርቴፊሺያል ኢንተለጀንስ ጋር በጥብቅ ይተሳሰራል። አስመላሽ የአንድ ለአንድ እንግዳ ነው። አሜሪካ እና ቻይና ስለሚወዳደሩበት ቴክኖሎጂ እና ለአፍሪካ ስለሚኖረው ፋይዳ እሸቴ በቀለ አነጋግሮታል።",
  "ከተደጋጋሚ መሬት መንቀጥቀጥ በኋላ አፋር ክልል እሳት ከመሬት ውስጥ ሲፈላ ታይቷል፡፡ ከመሬት ውስጥ እሳትና ጭስ የሚተፋው እንፋሎቱ ዛሬ ማለዳውን 11 ሰዓት ግድም ከከባድ ፍንዳታ በኋላየተስተዋለ መሆኑን የአከባቢው ነዋሪዎች እና ባለስልጣናት ለዶቼ ቬለ ተናግረዋል፡፡ አለት የሚያፈናጥር እሳት ነው የተባለው እንፋሎቱ በክልሉ ጋቢረሱ (ዞን 03) ዱለቻ ወረዳ ሰጋንቶ ቀበሌ መከሰቱን የገለጹት የአከባቢው የአይን እማኞች ከዋናው ፍንዳታ በተጨማሪ በዙሪያው ተጨማሪ ፍንዳታዎች መታየት ቀጥሏል ባይ ናቸው፡፡",
  "በማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ሃድያ ዞን ጊቤ ወረዳ በሚገኙ 12 ቀበሌዎች መሠረታዊ የመንግሥት አገልግሎት መስጫ ተቋማት በሙሉና በከፊል በመዘጋታቸው መቸገራቸውን ነዋሪዎች አመለከቱ። ከባለፈው ዓመት ጀምሮ የጤና፣ የትምህርት እና የግብር አሰባሰብ ሥራዎች በየአካባቢያቸው እየተከናወኑ አለመሆናቸውንም ለዶቼ ቬለ ተናግረዋል።",
  "የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባል እና የቋሚ ኮሚቴ ሰብሳቢ የነበሩት አቶ ክርስቲያን ታደለ እና የአማራ ክልል ምክር ቤት አባል የሆኑት አቶ ዮሐንስ ቧያለው ከቃሊቲ ወደ ቂሊንጦ ማረሚያ ቤት መዛወራቸውን ጠበቃቸው ተናገሩ።",
  "ከ15 የተባበሩት መንግሥታት የጸጥታ ጥበቃ ምክር ቤት አባላት መካከል ትላንት ዓርብ በነበረው ድምጽ አሰጣጥ ዘጠኙ የውሳኔ ሐሳቡን ደግፈዋል። የውሳኔ ሐሳቡ ያገኘው የድጋፍ ድምጽ ለመጽደቅ ከሚያስፈልገው ዝቅተኛው ነው። ስድስት ሀገራት ማለትም ሩሲያ፣ ቻይና፣ አልጄሪያ፣ ሴራ ሊዮን፣ ሶማሊያ እና ፓኪስታን ድምጸ ተዓቅቦ አድርገዋል።", 
]

documents_embeddings = model.encode(
    documents,
    batch_size=32,
    is_query=False,  # Ensure that it is set to False to indicate that these are documents, not queries
    show_progress_bar=True,
)

# Step 4: Add document embeddings to the index by providing embeddings and corresponding ids
index.add_documents(
    documents_ids=documents_ids,
    documents_embeddings=documents_embeddings,
)

Note that you do not have to recreate the index and encode the documents every time. Once you have created an index and added the documents, you can re-use the index later by loading it:

# To load an index, simply instantiate it with the correct folder/name and without overriding it
index = indexes.Voyager(
    index_folder="pylate-index",
    index_name="index",
)

Retrieving top-k documents for queries

Once the documents are indexed, you can retrieve the top-k most relevant documents for a given set of queries. To do so, initialize the ColBERT retriever with the index you want to search in, encode the queries and then retrieve the top-k documents to get the top matches ids and relevance scores:

# Step 1: Initialize the ColBERT retriever
retriever = retrieve.ColBERT(index=index)

# Step 2: Encode the queries
queries_embeddings = model.encode(
    [
      "የጸጥታ ጥበቃው ምክር ቤት በደቡብ ሱዳን ላይ የተጣለውን የጦር መሣሪያ ማዕቀብ ለዓመት አራዘመ", 
      "የተደጋገመው የመሬት መንቀጥቀጥና የእሳተ ገሞራ ምልክት በአፋር ክልል"
    ],
    batch_size=32,
    is_query=True,  #  # Ensure that it is set to False to indicate that these are queries
    show_progress_bar=True,
)

# Step 3: Retrieve top-k documents
scores = retriever.retrieve(
    queries_embeddings=queries_embeddings,
    k=10,  # Retrieve the top 10 matches for each query
)

Reranking

If you only want to use the ColBERT model to perform reranking on top of your first-stage retrieval pipeline without building an index, you can simply use rank function and pass the queries and documents to rerank:

from pylate import rank, models

queries = [
    "የጸጥታ ጥበቃው ምክር ቤት በደቡብ ሱዳን ላይ የተጣለውን የጦር መሣሪያ ማዕቀብ ለዓመት አራዘመ",
]

documents = [
  [
    "አስመላሽ ተካ ለኢትዮጵያ ቋንቋዎች የማሽን ትርጉም አገልግሎት የሚያቀርበው ልሳን ኩባንያ ተባባሪ መሥራች ነው። መቀመጫውን በርሊን ያደረገው ልሳን በሥራው ከአርቴፊሺያል ኢንተለጀንስ ጋር በጥብቅ ይተሳሰራል። አስመላሽ የአንድ ለአንድ እንግዳ ነው። አሜሪካ እና ቻይና ስለሚወዳደሩበት ቴክኖሎጂ እና ለአፍሪካ ስለሚኖረው ፋይዳ እሸቴ በቀለ አነጋግሮታል።",
    "በማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል ሃድያ ዞን ጊቤ ወረዳ በሚገኙ 12 ቀበሌዎች መሠረታዊ የመንግሥት አገልግሎት መስጫ ተቋማት በሙሉና በከፊል በመዘጋታቸው መቸገራቸውን ነዋሪዎች አመለከቱ። ከባለፈው ዓመት ጀምሮ የጤና፣ የትምህርት እና የግብር አሰባሰብ ሥራዎች በየአካባቢያቸው እየተከናወኑ አለመሆናቸውንም ለዶቼ ቬለ ተናግረዋል።",
    "የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት አባል እና የቋሚ ኮሚቴ ሰብሳቢ የነበሩት አቶ ክርስቲያን ታደለ እና የአማራ ክልል ምክር ቤት አባል የሆኑት አቶ ዮሐንስ ቧያለው ከቃሊቲ ወደ ቂሊንጦ ማረሚያ ቤት መዛወራቸውን ጠበቃቸው ተናገሩ።",
    "ከተደጋጋሚ መሬት መንቀጥቀጥ በኋላ አፋር ክልል እሳት ከመሬት ውስጥ ሲፈላ ታይቷል፡፡ ከመሬት ውስጥ እሳትና ጭስ የሚተፋው እንፋሎቱ ዛሬ ማለዳውን 11 ሰዓት ግድም ከከባድ ፍንዳታ በኋላየተስተዋለ መሆኑን የአከባቢው ነዋሪዎች እና ባለስልጣናት ለዶቼ ቬለ ተናግረዋል፡፡ አለት የሚያፈናጥር እሳት ነው የተባለው እንፋሎቱ በክልሉ ጋቢረሱ (ዞን 03) ዱለቻ ወረዳ ሰጋንቶ ቀበሌ መከሰቱን የገለጹት የአከባቢው የአይን እማኞች ከዋናው ፍንዳታ በተጨማሪ በዙሪያው ተጨማሪ ፍንዳታዎች መታየት ቀጥሏል ባይ ናቸው፡፡",
    "ከ15 የተባበሩት መንግሥታት የጸጥታ ጥበቃ ምክር ቤት አባላት መካከል ትላንት ዓርብ በነበረው ድምጽ አሰጣጥ ዘጠኙ የውሳኔ ሐሳቡን ደግፈዋል። የውሳኔ ሐሳቡ ያገኘው የድጋፍ ድምጽ ለመጽደቅ ከሚያስፈልገው ዝቅተኛው ነው። ስድስት ሀገራት ማለትም ሩሲያ፣ ቻይና፣ አልጄሪያ፣ ሴራ ሊዮን፣ ሶማሊያ እና ፓኪስታን ድምጸ ተዓቅቦ አድርገዋል።", 
  ] 
]

documents_ids = [
    [1, 2, 3, 4, 5],
]

model = models.ColBERT(
    model_name_or_path="rasyosef/colbert-roberta-amharic-medium",
)

queries_embeddings = model.encode(
    queries,
    is_query=True,
)

documents_embeddings = model.encode(
    documents,
    is_query=False,
)

reranked_documents = rank.rerank(
    documents_ids=documents_ids,
    queries_embeddings=queries_embeddings,
    documents_embeddings=documents_embeddings,
)

Evaluation

Metrics

Col BERTTriplet

• Evaluated with pylate.evaluation.colbert_triplet.ColBERTTripletEvaluator

Metric	Value
accuracy	0.9754

Training Details

Click to expand

Training Dataset

Unnamed Dataset

• Size: 76,474 training samples
• Columns: query_id, passage_id, query, positive, negative_1, negative_2, negative_3, and negative_4
• Approximate statistics based on the first 1000 samples:

  	query_id	passage_id	query	positive	negative_1	negative_2	negative_3	negative_4
  type	string	string	string	string	string	string	string	string
  details	min: 22 tokens mean: 28.29 tokens max: 32 tokens	min: 22 tokens mean: 27.35 tokens max: 32 tokens	min: 6 tokens mean: 15.67 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens

• Samples:

  query_id	passage_id	query	positive	negative_1	negative_2	negative_3	negative_4
  0ca6be67788e87a3c1d4719a9b75fbac	84e77970cceefd0e0f5ee539e4064239	የጋሞ ዞን ሕዝቦች ዘመን መለወጫ ዮ ማስቃላ በዓልን በዩኔስኮ ለማስመዝገብ እየተሰራ መሆኑ ተገለፀ	አዲስ አበባ፣ መስከረም 12፣ 2013 (ኤፍ.ቢ.ሲ) የጋሞ ዞን ሕዝቦች ዘመን መለወጫ ዮ ማስቃላ በዓልን በዩኔስኮ ለማስመዝገብ እየተሰራ መሆኑ ተገለጸ፡፡የዞኑ ባህል ቱሪዝም እና ስፖርት መምሪያ ኃላፊ አቶ ዘነበ በየነ እንዳሉት የጋሞ ሕዝቦች ማስቃላ በዓል በአለም ቱሪስቶች የሚጎበኝ ለማድረግ በመንከባከብ በዩኔስኮ ለማስመዝገብ ስራዎች እየተሰራ መሆኑን ተናግረዋል፡፡በዚህ ዓመት ከፍተኛ የቱሪስት ፍሰት መኖሩን የተናገሩት አቶ ዘነበ ይህም የሆነው በጋሞ አባቶች ጥረት ነው ብለዋል፡፡በዚህም የጋሞ ዞን ሰላም በመሆኑ ከቱሪዝም ዘርፍ ከ98 ሚሊየን ብር በላይ መገኘቱን ከዞኑ መንግስት ኮሚኒኬሽን መረጃ ያገኘነው መረጃ ያመላክታል፡፡የጋሞ ዞን ምክትል አስተዳዳሪ አቶ ብርሃኑ ዘውዴ በበኩላቸው ዞኑ የበርካታ የቱሪስት መስህቦች መገኛ መሆኑን ገልፀዋል።ሰላም ሲጠበቅ ባህል፣ ወጎች፣ የተፈጥሮ እና ሰው ሰራሽ መስህቦችን ለአለም ሕዝብ እንዲተዋወቅ እድል በመፍጠር ፤ዘርፉ ለዞኑ ኢኮኖሚኖሚ ማህበራዊ እድገት ላይ ከፍተኛ ድርሻ ያለው መሆኑንም ገልፀዋል፡፡	አዲስ አበባ፡- አገራዊ ባህላዊ እሴቶች ሳይበረዙና ሳይከለሱ ይበልጥ ማደበር፣ መጠበቅና ለቀጣይ ትውልድ ማስተላለፍ እንደሚገባ ተገለፀ፡፡የኢሬቻ በዓልን ምክንያት በማድረግ የተዘጋጀው ኤግዚቢሽን እና ባዛር ትናንት በኢግዚቢሽን ማእከል በይፋ ተመርቆ በተከፈተበት ወቅት የኢፌዴሪ ባህልና ቱሪዝም ሚኒስትር ዶክተር ሂሩት ካሳው እንደገለፁት፣ አገራዊ ባህላዊ እሴቶች አገርን፣ ህዝብንና ትውልድን ከዘመን ዘመን የሚያሻግሩ ታላቅ ጥበብና እውቀት ናቸው፡፡እነዚህን ባሕላዊ እሴቶች በአግባቡ ተንከባክቦ ለአገር ሰላም ፣ልማት፣ለህዝብ ለህዝብ ትስስር እና እድገት ማዋል አሁን ካለው ትውልድ ይጠበቃል፡፡ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱም የሁሉንም የአገሪቱ ባህላዊ እሴቶች የመንከባከብ ፣የመጠበቅና የማልማት ስራዎች እያከናወነ መሆኑን የጠቆሙት ሚኒስትሯ፣‹‹ይህ ትውልድም ባህላዊ እሴቱን ሳይበርዝ ሳይከልስ ማደበር፣መጠበቅና ማስተላለፍ ይገባዋል››ብለዋል፡፡የኦሮሚያ ክልል ምክትል ርዕሰ መስተዳድር አቶ ሽመልስ አብዲሳ በበኩላቸው፣ ኢሬቻ ኩርፊያና ጠብ እንደማይወዱ፣ የሰላም፣ የፍቅር የይቅርታ የአንድነትና የመተባበር ባህል መሆኑንም አብራርተዋል፡፡ በአሁኑ ወቅትም ሁሉም ብሄር ብሄረሰቦች የራሳቸውን ባህል ከማክበርና ከመንከባከብ በተጓደኝ ኢሬቻንም ‹‹የእኔ ነው›› በሚል እያከበረው እንደሚገኝ ተናግረዋል፡፡የኢሬቻ በዓል አከባበር እየጎለበተ በመጣ ቁጥር የሁሉም ብሄር፣ ብሄረሰቦችና ህዝቦች ተሳትፎ በዚያው ልክ መጨመሩን ያስገነዘቡት አቶ ሽመልስ፣ ዘንድሮም በዓሉ በሰላም እና በደስታ በጋራ እንደሚከበር አስታውቀዋል፡፡ ኢሬቻን ጨምሮ ሌሎች የኢትዮጵያ ቱባ ባህላዊ እሴቶች ሳይበረዙና ሳይከለሱ ይበልጥ ለማደበርና ለመጠበቅ እና ለማስተዋወቅ ሁሉም በትብብር ሊሰራ እንደሚገባ አስገንዘበዋል፡፡ የኢሬቻ በዓልን ምክንያት በ...	አዲስ አበባ፣ ታህሳስ 29፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) የአሸንዳ፣ ሻደይ፣ አሸንድዬ፣ ሶለል፣ ማሪያና ዓይኒ ዋሪ በዓል በተባበሩት መንግስታት ድርጅት የትምህርት፣ ሳይንስና ባህል ድርጅት (ዩኔስኮ) የማይዳሰስ ቅርስ ሆኖ እንዲመዘገብ የማስመረጫ ሰነድ ዝግጅት መጠናቀቁን የቅርስ ጥናትና ጥበቃ ባለስልጣን አስታውቋል።የባለስልጣኑ የባህል ተመራማሪ አቶ ገዛኸኝ ግርማ የአሸንዳ፣ ሻደይና አሸንድዬ የልጃገረዶች በዓል በዩኔስኮ እንዲመዘገብ በርካታ ስራዎች መከናወናቸውን አስታውሰዋል።በአሁኑ ሰዓትም በዓሉ በማይዳሱ የሰው ልጆች ወካይ ቅርስነት እንዲመዘገብ የማስመረጫ ሰነድና አስፈላጊ ጥናቶች ዝግጅት ተጠናቆ በመጭው መጋቢት ወር እንደሚላክ መግለጻቸውን ኢዜአ ዘግቧል።በዓሉ በመንግስታቱ ድርጅት በማይዳሰስ ቅርስነት እንዲመዘገብ የሚወሰን ከሆነ የኢትዮጵያ አምስተኛው የማይዳሰስ የዓለም የሰው ልጆች ወካይ ቅርስ ይሆናል።የባህልና ቱሪዝም ሚኒስቴር የህዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር አቶ እንደገና ደሳለኝ በበኩላቸው፥ ኢትዮጵያ ካላት የተፈጥሮ፣ የታሪክ፣ የባህል ሃብትና አቅም አንጻር በቱሪዝሙ የሚፈለገውን ያህል አለመጠቀሟን ተናግረዋል።ሃላፊው በአሁኑ ወቅት 8 የሚሆኑ ታላላቅ ጥንታዊ፣ ታሪካዊና ባህላዊ ቅርሶች በዩኔስኮ ጊዜያዊ መዝገብ ላይ ሰፍረው እንደሚገኙ ጠቁመዋል።የአሸንዳ፣ ሻደይ፣ አሸንድዬና ሶለል በዓል በዩኔስኮ መመዝገብ ሀገሪቷ ከቱሪዝም የምታገኘውን ገቢ ከማሳደጉ ባሻገር የአማራና የትግራይ ክልሎችን ህዝቦች ይበልጥ የሚያቀራርብና የሚያስተሳስር እንደሚሆን ይጠበቃል።ኢትዮጵያ በዩኔስኮ በማይዳሰሱ የሰው ልጆች ወካይ ቅርስነት ያስመዘገበቻቸው በዓላት የመስቀል ደመራ፣ የጥምቀት፣ ፍቼ ጨምበላላ እና የገዳ ስርዓት መሆናቸው ይታወቃል።	ጅግጅጋ ፣ ህዳር 30 /2006/ዋኢማ/ – በየዓመቱ ህዳር 29 ቀን የሚከበረው ህገ-መንግስቱ የፀደቀበት የብሔሮች ብሔረሰቦችና ህዝቦች በዓል ለቱሪዝም ኢንዱስትሪው እድገት ከፍተኛ አስተዋፅኦ እንደሚኖረው የባህልና ቱሪዝም ሚኒስትር አቶ አሚን አብዱልቃድር ገለፁ፡፡ሚኒስትሩ በተለይ ለዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል እንደገለፁት፤ የብሔሮች ብሔረሰቦችና ህዝቦች ባህላዊ አለባበስ፣ አመጋገብና ባህላዊ ምግቦቻቸውን በዓለም አቀፍ ደረጃ ታዋቂ በማድረግ የሀገሪቱን ከቱሪዝም ዘርፍ የምታገኘውን የውጪ ምንዛሬ ገቢ ማሳደግ ይገባል፡፡የብሔሮች ብሔረሰቦችና ህዝቦች ባህልና ቅርሶቻቸውን ጠብቆ ለማቆየት የሚያስችሉ የባህል ማዕከላት በየክልሉ እየተገነባ መሆኑን የገለፁት ሚኒስትሩ፤  ቅርሶቹ ተጠብቀው ለመጪው ትውልድ በማስተላለፍ በኩልም የሚኖረው ፋይዳ የጎላ ነው ሲሉ ተናግረዋል፡፡በተለይም በሶማሌ ክልል 8ኛው የብሔሮች ብሔረሰቦችና ህዝቦች በዓል መከበሩ ከከፍተኛ እስከ ታዳጊ ክልሎች በዓሉን ለማክበር የሚያስችል አቅም እንዳላቸው የሚያሳይ ነው ካሉ በኋላ፤ በዓሉ በሶማሌ ክልል መከበሩ ደግሞ ስለ ኢትዮጵያ ሶማሌ ብሔሮች ብሔረሰቦችና ህዝቦች በርካታ ነገሮችን እንዲያውቁ እንደሚረዳቸው ጠቁመው፤ ሌሎች ክልሎችም ከሶማሌ ክልል ዝግጅት በርካታ የተሞክሮ የልምድ ልውውጥ እንዲያገኙ እንደሚያስችላቸው ሚኒስትሩ መናገራቸውን ዋልታ ኢንፎርሜሽን ማዕከል ዘግቧል፡፡	“ዛሬ በታላቅ ድምቀት የምናከብረው የጥምቀት በዓል በአለም ቅርስነት በተመዘገበበት ወቅት ነው” ዶክተር ሂሩት ካሳውባሕር ዳር፡ ጥር 11/2013 ዓ.ም (አብመድ) “ዛሬ በታላቅ ድምቀት የምናከብረው የጥምቀት በዓል በዩኔስኮ በዓለም በማይዳሰስ ወካይ ቅርስነት በተመዘገበበት ወቅት ነው” ሲሉ የባህል እና ቱሪዝም ሚኒስትር ዶክተር ሂሩት ካሳው ገለጹ።ዶክተር ሂሩት ዛሬ በአዲስ አባበ ጃን ሜዳ እየተከበረ በሚገኘው የጥምቀት በዓል ላይ ተገኝተው ለኢትይጵያውያን የእምነቱ ተከታዮች የእንኳን አደረሳችሁ መልዕክት አስተላልፈዋል።የጥምቀት በዓል በሀገራችን የሚወደድ እና የሚናፈቅ ዓመታዊ በዓል ነው ብለዋል።በዚሁ ወቅት የጥምቀት በዓል ዩኔስኮ በዓለም በማይዳሰስ ወካይ ቅርስነት ከተመዘገበ አንድ ዓመት አልፎታል ነው ያሉት።“በዚች ውብ ሀገር የምንኖር ኢትዮጵያውያን የቀደምት እናት እና አቦቶቻችንን ቱፊት ተረክበን፤ተንከባክበን እና ጠብቀን ለተከታይ ትውልድ ማሻገር አለብን” በማለት ተናግረዋል።ሚኒስትሯ ለዚህ ደግሞ ሃይማኖታዊ አስተምህሮዎችን በሚገባ ማወቅ እንደሚገባና በተግባር መኖር አስፈላኒጊ ነው ያሉት።ዶክተር ሂሩት ጥምቀትን ጨምሮ በሀገራችን የተለያዩ አካባቢዎች የሚከበሩ ባህላዊም ሆነ ሃይማኖታዊ በዓላት በሚከበሩበት ወቅት በጋራ እና በመደጋገፍ የማክበር ባህላዊ እሴቶች መኖራቸውን ጠቅሰዋል።“ፈጣሪ ያለ ፍቅር አይገኝምና ፍቅርን አስቀድመን፤አንዳችን ለሌላችን ዘብ በመቆም፤ እየተደጋገፍን የፍቅራችንን መልካም መዓዛ ለተከታይ ትውልድ ማስረከብ ይጠበቅብናል” ብለዋል።የባህል እና ቱሪዝም ሚኒስትሯ በተለይም የሃይማኖት አባቶችን እና የስጋ እናትና አባቶችን ምክር በመስማት በሚገባ መተግበር ይገባል በማለት ተናግረዋል።“ሀገር ክፉም ሆነ በጎ የሚባለው በውስጡ በሚኖሩ ሰዎች ተግባር በመሆኑ መል...
  0ca6be67788e87a3c1d4719a9b75fbac	84e77970cceefd0e0f5ee539e4064239	የጋሞ ዞን ሕዝቦች ዘመን መለወጫ ዮ ማስቃላ በዓልን በዩኔስኮ ለማስመዝገብ እየተሰራ መሆኑ ተገለፀ	አዲስ አበባ፣ መስከረም 12፣ 2013 (ኤፍ.ቢ.ሲ) የጋሞ ዞን ሕዝቦች ዘመን መለወጫ ዮ ማስቃላ በዓልን በዩኔስኮ ለማስመዝገብ እየተሰራ መሆኑ ተገለጸ፡፡የዞኑ ባህል ቱሪዝም እና ስፖርት መምሪያ ኃላፊ አቶ ዘነበ በየነ እንዳሉት የጋሞ ሕዝቦች ማስቃላ በዓል በአለም ቱሪስቶች የሚጎበኝ ለማድረግ በመንከባከብ በዩኔስኮ ለማስመዝገብ ስራዎች እየተሰራ መሆኑን ተናግረዋል፡፡በዚህ ዓመት ከፍተኛ የቱሪስት ፍሰት መኖሩን የተናገሩት አቶ ዘነበ ይህም የሆነው በጋሞ አባቶች ጥረት ነው ብለዋል፡፡በዚህም የጋሞ ዞን ሰላም በመሆኑ ከቱሪዝም ዘርፍ ከ98 ሚሊየን ብር በላይ መገኘቱን ከዞኑ መንግስት ኮሚኒኬሽን መረጃ ያገኘነው መረጃ ያመላክታል፡፡የጋሞ ዞን ምክትል አስተዳዳሪ አቶ ብርሃኑ ዘውዴ በበኩላቸው ዞኑ የበርካታ የቱሪስት መስህቦች መገኛ መሆኑን ገልፀዋል።ሰላም ሲጠበቅ ባህል፣ ወጎች፣ የተፈጥሮ እና ሰው ሰራሽ መስህቦችን ለአለም ሕዝብ እንዲተዋወቅ እድል በመፍጠር ፤ዘርፉ ለዞኑ ኢኮኖሚኖሚ ማህበራዊ እድገት ላይ ከፍተኛ ድርሻ ያለው መሆኑንም ገልፀዋል፡፡	የኢሬቻ በዓል በቢሾፍቱ ከተማ ሆራ አርሰዲ ሀይቅ በድምቀት ተከብሯል።በባህላዊ አልባሳት ያሸበረቁ አባ ገዳዎች፣ ወጣቶችና የተለያዩ የህብርተሰብ ክፍሎች ከሌሊቱ 11:00 ሰዓት ጀምሮ ወደ ስፍራው በማቅናት  የእሬፈና ወይም የምስጋና ስርዓት አድርሰዋል።የኢሬቻ በዓል በሁለት ቦታና ወቅቶች ተከፋፍሎ ይከናወናል።አንደኛው በክረምቱ  መግቢያ በተራራ ላይ የሚካሔድ ሲሆን ይህም ኢሬቻ ቱሉ የሚል መጠሪያ አለው፡፡ሌላኛው ደግሞ  ክረምት አልፎ ጸደዩ ሲገባ በቢሾፍቱ ሆራ አርሰዲ ሀይቅ የሚፈጸመው ሥርዓት ነው፡፡በኦሮሞ ህዝብ ዘንድ ከጥንት ጀምሮ ከክረምቱ ወደ በጋው ብርሃን  በሰላም መሸጋገርን  ምክንያት በማድረግ በየዓመቱ በመስከረም ወር መጨረሻ የሚከበረው የኢሬቻ በዓል ዘንድሮም በድምቀት ተከብሯል።የኦሮሞ አባ ገዳዎች ህብረት አባላት በስፍራው ተገኝተው የበዓሉን ስርዓት አከናውነዋል።አባ ገዳዎችም ለምለም ቄጠማ ይዘው ምስጋና አቅርበዋል፤ መጪው ጊዜ ለህብረተሰቡ እና ለአገሪቷ የተሳካ እንዲሆን ምርቃት አድርሰዋል።ዘመኑ ሁሉም አንድነቱን ጠብቆ በሰላምና በፍቅር ተከባብሮ የሚኖርበት እንዲሆንም ተመኝተዋል።የበዓሉ ታዳሚዎች በባህሉ መሰረት ባህላዊ ዜማዎችን እያዜሙ፣ የልምላሜ ምልክት የሆነውን እርጥብ ቄጤማና አደይ አበባ በመያዝ ወደ ሀይቁ ወርደው በዓሉን በሰላም አክብረው ተመልሰዋል።የኢሬቻ በዓል ከኦሮሞ ህዝብ ሁለንተናዊ ህይወትና እድገት ጋር ቁርኝት ካላቸው መገለጫዎች መካከል የሚጠቀስና የሰላም፣ የብልፅግና እና የመዋደድ ትርጓሜ ያለው፣ ለአምላክም ምስጋና የሚቀርብበት  ነው።(ኢዜአ)	በኢትዮጵያ ሶማሌ ክልል አዘጋጅነት ህዳር 29 የሚከበረውን የኢትዮጵያ ብሄር፣ ብሄረሰቦችና ህዝቦች ቀን በዓል በደማቅ ሁኔታ ለማክበር ሰፊ ዝግጅት እያደረጉ መሆኑን የጅጅጋ ከተማ ነዋሪዎች ገለጹ።በየዓመቱ የሚከበረው የኢትዮጵያ ብሄር፣ ብሄረሰቦችና ህዝቦች ቀን በዓል ህዳር 29 በኢትዮጵያ ሶማሌ ክልል አዘጋጅነት ለ8ኛ ጊዜ በጅጅጋ ከተማ ይከበራል።የጅጅጋ ከተማ ነዋሪዎች በሰጡት አስተያየት፤ በበቅርቡ በከተማቸው አስተናጋጅነት የሚከበረውን የብሄር፣ ብሄረሰቦችና ህዝቦች ቀን በዓል በደማቅ ሁኔታ ለማክበር ከክልሉ መንግስት ጎን በመሆን የተለያዩ ዝግጅቶችን በማድረግ ላይ መሆናቸውን ተናግረዋል።የክልሉ መንግስት ለሚመጡ እንግዶች የማረፊያ ቦታዎች፣ የመሰብሰቢያ አዳራሽ፣ የስታዲየም ማስፋፊያ እንዲሁም የከተማዋን የውስጥ ለውስጥ መንገድ በመገንባት ሰፊ ጥረት እያደረገ መሆኑን ነዋሪዎቹ ገልጸው፤ የከተማዋ ነዋሪዎችም አካባቢያቸውን በማጽዳትና የአካባቢያቸውን ሰላም ነቅቶ በመጠበቅ ያልተቆጠበ ጥረት እያደረጉ መሆኑን አረጋግጠዋል።ኡጋዝ ኢብራሂም አብዲ የተባሉት የከተማው ነዋሪ በሰጡት አስተያየት “በአሉን ከተሳታፊዎች ጋር ለማክበር በጉጉት እየጠበቅን ነው” ሲሉ ገልጸዋል።አቶ ሰለሞን ሀይለ ጊወርጊስ በበኩላቸው “ህዳር 29ኝን ለመቀበል ትልቅ ዝግጅት አድርገናል። ህዳር 29 ለኔ ትልቅ ቀን ናት። በተጨማሪም ለሶማሌ ብሄረሰብ እንዲሁም ለኢትዮጵያ ብሄረሰቦች የአንድነት፣ የሰላም፣ የፍቅርና የደስታ ቀን በመሆኑ ለሁላችንም የሰላም ቀን ነው፤ብለን እናስባለን። በህገ መንግስታችንም በኩል ብናይ ለሁሉም ብሄር ብሄረሰቦች እኩል የሆነች ቀን ማለት ነው። በሶማሌ ክልል በመከበሩ በአገሬ፣ በከተማዬ ስለተከበረ ትልቅ ደስታ ተሰምቶኛል።”“ጅጅጋ በመሰረቱ በራሷ የብሄር፣ ብሄረሰቦች አገር ናት፡፡ ህዝቦቿ...	የኦሮሞ አባገዳዎች ኅብረት እንደገለፁት ከማኅበራዊ እስከ ፖለቲካዊ ባሉ ጉዳዮች አለመግባባት ወስጥ የገቡ ዜጎች ይቅር እንዲባባሉ ጥሪ አቅርበዋል።የኢሬቻ በዓልን በተመለከተ የሆራ ፊንፊኔ ኢሬቻ በመስከረም 24/2012 ዓ.ም፤ የሆራ አርሰዴ ኢሬቻ በመስከረም 25/2012 ዓ.ም እንደሚከበር ተገልጧል።	አዲስ አበባ፦ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አህመድ ሁሉም ሰው ለሲዳማ የባህል አባቶች እና ሽማግሌዎች መልዕክት ተገዢ በመሆን በየቤቱ ሆኖ፣ እጆቹን በመታጠብ፣ ርቀቱን በመጠበቅና ሌሎችንም በመርዳት በዓሉን እንዲያከብሩ ጥሪ አቀረቡ። ጠቅላይ ሚኒስትሩ የፊቼ ጨምበላላ በዓልን አስመልክተው ባስተላለፉት የእንኳን አደረሳችሁ መልዕክት ፤ የሲዳማ ሽምግሌዎች የወቅቱን ሁኔታ በመረዳት በዓሉ በቤት እንዲከበር ያስተላለፉት መልዕክት ለሀገራቸውና ለሕዝባቸው ኃላፊነት የሚሰማቸው ፤የሰው ሕይወት የሚገዳቸው መሆኑን ያሳዩበት ሁነት በመሆኑ አድናቆታቸውን ገልጸዋል። የፊቼ ጨምበላላ በዓል ከአሮጌው ዓመት ወደ አዲሱ ስላሸጋገረን ምስጋና፣ መጪውን ዓመት የሰላም፣ የፍቅር እና የብልጽግና እንዲያደርግልን ምልጃ፣ ለፈጣሪ የሚቀርብበት በዓል ነው። የተጣሉ ዕርቅ ያወርዱበታል፤ ፈጣሪ ለሽማግሌዎች የሰጣቸው እውነት ወይም ሃላሌ ይጸናበታል፤ ሕፃናትና ከብቶች ጠግበው ይዉሉበታል ብለዋል። የፊቼ ጨምበላላ በዓል ከሥነ ፈለክ ጋር የነበረንን ጥንታዊ የዕውቀት ግንኙነት ያመለከተ ነው ያሉት ጠቅላ ሚኒስትሩ ፣ ሽማግሌዎቹ የበዓሉን ዕለት የሚወስኑት የመሬትን፣ የፀሐይን፣ የጨረቃንና የከዋክብትን ሥርዓተ ዑደት በመመልከትና የእነዚህን አካላት ቅንጅት በማጥናት እንደሆነም አመልክተዋል፡፡ በፊቼ ጨምበላላ ጊዜ ሽማግሌዎቹ የሚሰጡት ምክር ሰባት እጅግ ወሳኝ በሆኑ ዕሴቶች ላይ የተመሠረቱ መሆኑን አመልክተው፤ እነሱም ሕዝቡ ጠንክሮ እንዲሠራ፣ አረጋውያንን እንዲያከብርና እንዲረዳ፣ ሀገር በቀል ዛፎችን እንዳይቆርጥ፣ እንዲከባከብ፤ ሰዎች ከስንፍና እንዲርቁ፣ ልመናን እንዲጸየፉ፣ ከስርቆትና በሐሰት ከመመስከር እንዲቆጠቡ ይመክራሉ።በዓሉ በዋናነት ተካፍሎ መኖርን ያስተምራል።መልካም አስተዳደር እንዲሰፍን ይጠይቃል።ማኅበራዊ ትብብርን ...
  0ca8a7c60b081fabd7931322597e760d	101ce9b99deb3812447d4ac01904dc29	በአዲስ አበባ ተዘግተው የነበሩ የንግድ መደብሮች ተከፈቱ	በአዲስ አበባ በቀን ገቢ ግምት ሳቢያ ተዘግተው የነበሩ የንግድ መደብሮች ሥራ ጀመሩ፡፡ሰኞ ሐምሌ 17 ቀን 2009 ዓ.ም. በአዲስ አበባ በተለይም መርካቶ ውስጥ የሚገኙ የንግድ መደብሮች ተዘግተው መዋላቸው የሚታወስ ሲሆን፣ ሪፖርተር ማክሰኞ ሐምሌ 18 ቀን 2009 ዓ.ም. በመርካቶና ሌሎች አካባቢዎች ተዟዙሮ ባደረገው ቅኝት መደብሮቹ ተከፍተው ሥራቸውን ቀጥለዋል፡፡ ከቀን ገቢ ግምቱ ጋር ተያይዞ በተነሳው ተቃውሞ ተዘግተው ከነበሩ የንግድ መደብሮች መካከለ አልፎ አልፎ የተዘጉ እንዳሉም ማየት ተችሏል፡፡በመርካቶና በአካባቢው በተደረገው ቅኝት ግን ብዙዎቹ የንግድ መደብሮች የተለመደ ሥራቸውን መቀጠላቸውን ማረጋገጥ ተችሏል፡፡ ይህ በእንዲህ እንዳለ በአማራ ክልል ሲካሄድ የነበረው የቀን ገቢ ግምት ተጠናቆ ለነጋዴው ይፋ ሲሆን፣ በተነሳው ተቃውሞ የንግድ ተቋማት እየተዘጉ መሆናቸው ታወቀ፡፡የምሥራቅ ጎጃም የመንግሥት ኮሙዩኒኬሽን ጉዳዮች የሕዝብ ግንኙነት ሁነት ማደራጃና ማኅበራዊ ክትትል የሥራ ሒደት ዋና አስተባባሪ አቶ ጋሻዬ ጌታሁን እሑድ  ለሪፖርተር እንደተናገሩት፣ በቀን  ገቢ ግምት ምክንያት በክልሉ ለመጀመሪያ ጊዜ በሸበል በረንታ ውስጥ የሚኖሩ ነጋዴዎች ለተከታታይ ሦስት ቀናት የንግድ ተቋማቸውን ዘግተው ነበር፡፡ከቀን ገቢ ግምቱ ጋር በተያያዘ በተነሳው ተቃውሞ ነጋዴዎች ሙሉ በሙሉ  ዘግተው መሰንበቻቸውን ጠቁመዋል፡፡በምሥራቅ ጎዳም ዞን ከ8,000 በላይ የሚሆኑ ነጋዴዎች ወደ ሕጋዊ የንግድ ሥርዓቱ እንዲገቡ መደረጉንም አስረድተዋል፡፡ በዞኑ ከ30 ሺሕ በላይ የሚሆኑ ነጋዴዎች እንዳሉ የጠቆሙት አቶ ጋሻዬ፣ በዞኑ በሚፈለገው መጠን ግብር እየተሰበሰበ እንዳልሆነ ጠቁመዋል፡፡የምሥራቅ ጎጃም ዞን የመንግሥት ኮሙዩኒኬሽን ጉዳዮች መምርያ ኃላፊ አቶ ሽፈራው አየለ ለሪፖርተር እንደገለጹት፣...	የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ባለፉት ወራት ያለምንም በቂ ምክንያት የዋጋ ጭማሪ አድርገዋል ያላቸውን በርካታ የንግድ ተቋማት ቢያሽግም፣ በምግብና ምግብ ነክ ባልሆኑ ሸቀጦች ላይ የዋጋ ግሽበት ተባብሶ ቀጥሏል፡፡ የአዲስ አበባ ከተማ ፋይናንስና ኢኮኖሚ ልማት ቢሮ ከ2009 እስከ 2011 ዓ.ም. ድረስ ተግባራዊ እንዲደረግ ያዘጋጀውና በካቢኔ የፀደቀው የመካከለኛ ጊዜ የወጪ ማዕቀፍ ዕቅድ፣ በ2010 ዓ.ም. የዋጋ ግሽበቱ በነጠላ አኃዝ (ስምንት በመቶ) እንደሚሆን ተንብዮ ነበር፡፡ ነገር ግን የማዕከላዊ ስታትስቲክስ ኤጀንሲ ያወጣው የየካቲት ወር የዋጋ ግሽበት 15.6 በመቶ መሆኑን በመመልከቱ፣ የአዲስ አበባ የዋጋ ግሽበት ተመሳሳይ ደረጃ ላይ እንደሚገኝ መረጃዎች ያሳያሉ፡፡ በተጠናቀቀው የካቲት ወር በርበሬ በኪሎ እስከ 150 ብር፣ ጤፍ እስከ 33 ብር፣ የሽሮ እህል እስከ 40 ብር፣ ዘይት በሊትር (የኑግ) እስከ 80 ብር፣ ድፍን ምስር እስከ 40 ብር ድረስ ለግብይት ሲቀርቡ የስኳርና የስንዴ ዱቄት በገበያ ውስጥ እጥረት እንደተፈጠረ ለማወቅ ተችሏል፡፡ ኤጀንሲው ባወጣው መረጃ የየካቲት ወር የዋጋ ግሽበት በጥር ወር ከነበረው የ2.5 በመቶ ብልጫ አለው፡፡ በተለይ በጥራጥሬ፣ በአትክልትና ፍራፍሬ፣ በርበሬና በቅመማ ቅመም ምርቶች ባልተለመደ ሁኔታ በተጠናቀቀው ወር የ50 በመቶ የዋጋ ጭማሪ መታየቱ ተገልጿል፡፡ ከዚህ በተጨማሪ ምግብ ነክ ባልሆኑ ሸቀጦች፣ የኮንስትራክሽን ዕቃዎች፣ አልባሳትና መጫሚያዎች፣ የቤት ውስጥ መገልገያ ዕቃዎች፣ የሆቴል ምግቦች፣ የጤና ወጪዎች በዋጋ ንረው መገኘታቸው ተመልክቷል፡፡ የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ንግድ ቢሮ ምክትል ኃላፊ አቶ ዳምጠው አበበ ለጋዜጠኞች እንደተናገሩት፣ ባለፉት ስድስት ወራት ያለምክንያት ዋጋ የጨመሩ 4,022 ንግድ ሱቆች ታሽ...	ሁለቱን የአዲስ አበባ ክለቦች ባገናኘው የ5ኛው ሳምንት ፕሪሚየር ሊግ ኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ከመመራት ተነስቶ አዲስ አበባ ከተማን 2-1 በሆነ ውጤት በማሸነፍ የውድድር አመቱን የመጀመሪያ ድል አስመዝግቧል፡፡በጨዋታው የመጀመሪያ አጋማሽ ሁለቱም ቡድኖች ኳስን ተቆጣጥረው በመጫወት ለማጥቃት እና ቶሎ ቶሎ ወደ ግብ በመድረስ ግብ ለማስቆጠርግ ሲጥሩ ተስተውሏል፡፡በመጀመሪያዎቹ 15 ደቂቃዎች ኢትዮጵያ ንግድ ባንኮች በተደጋጋሚ ወደ አዲስ አበባ ከተማ የግብ ክልል በመድረስ ተደጋጋሚ የግብ ሙከራዎችን ማድረግ ችለዋል፡፡ ከነዚህም መካከል በጨዋታው ለወትሮው ከሚታወቅበት የተከላካይ አማካይነት ሚና በተለየ በዛሬው ጨዋታ ቡድኑ በተከተለው በ4-1-4-1 የአጨዋወት ዘዴ አጥቂ ጀርባ ካሉት አማካዮች አንዱ ሆኖ የተጫወተው አምበሉ ታዲዮስ ወልዴ በ3ኛው ደቂቃ ከግራ መስመር አንተነህ ያሻገረለትን ኳስ ተቆጣጥሮ ወደ ግብ የሞከረውና የግቡ ቋሚ የመለሰበት የምታስቆጭ አጋጣሚ ነበረች፡፡ ከዚህ በተጨማሪ በ2ኛው ደቂቃ ታዲዮስ በተመሳሳይ ያገኘውን ግልፅ የማግባት አጋጣሚ ሳይጠቀምበት ቀርቷል፡፡በአንፃሩ አዲስ አበባ ከተማዎች በ8ኛው ደቂቃ በፈጣን የመልሶ ማጥቃት እንቅስቃሴ ያገኟትን ኳስ ፍቃዱ አየለ ሞክሮ ግብ ጠባቂው ፌቮ ካዳነበት ውጪ በመጀመሪያው 15 ደቂቃ ብልጫ ተወስዶባቸው ነበር፡፡ከወትሮው በተሻለ ማጥቃትን መርጠው ወደ ሜዳ የገቡ የሚመስሉት ንግድ ባንኮች በ23ኛው ደቂቃ ቢኒያም በላይ እና ፍቅረየሱስ በማራኪ ሆኔታ ተቀባብለው ከገቡ በኃላ ፍቅረየሱስ ለአዲሱ ሰይፉ አመቻችቶ ያቀበለውን ኳስ አዲሱ ሳይጠቀምበት የቀረው ኳስ ሌላኛው በኢትዮጵያ ንግድ ባንኮች በኩል በመጀመሪያው አጋማሽ ከተገኙ የሚያስቆጩ አጋጣሚዎች የሚጠቀስ ነበር፡፡በሁለተኛው አጋማሽ ሁለቱም ቡድኖች በመጀመሪያው አጋማሽ ካሳዩት የ...	በፌደራል ጠቅላይ አቃቤ ሕግ በወንጀል ተጠርጥረው ሂሳባቸው እንዳይንቀሳቀስ ከተደረገው ደንበኞች በስተቀር በትግራይ ክልል በሚገኙ ባንኮች ሒሳብ የከፈቱ እና ከትግራይ ውጭ ያሉ ደንበኞች በያሉበት አካባቢ ሒሳባቸውን ከዛሬ ኅዳር 23 ቀን 2013 ዓ.ም ጀምሮ ማንቀሳቀስ እንዲችሉ መፈቀዱን የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ በወጣው መግለጫ አስታወቀ።በትግራይ ክልል እየተከናወነ ባለው የሕግ ማስከበር እንቅስቃሴ ጋር በተገናኘ የፀጥታው ሁኔታ ለባንኮች አመቺ በሆነባቸው ከተሞች ባንኮች ተከፍተው ሥራ እንዲጀምሩ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ ከሚመለከታቸው ጋር እየሠራ መሆኑን ባንኩ አስታውቋል።የፀጥታው ሁኔታ አመቺ ባልሆነባቸው ከተሞች ደግሞ ባንኮች ተዘግተው የሚቆዩ መሆኑን ነው የገለጸው።በትግራይ እየተካሄደ ባለው የሕግ ማስከበር እንቅስቃሴ ምክንያት የፀጥታው እና የኔትወርክ ሁኔታ እስኪሻሻል ባንኮች ተዘግተው እንዲቆዩ መወሰኑ ይታወሳል።	በሀዋሳ ከተማና ሲዳማ ዞን ከዛሬ ጠዋት ጀምሮ መንግሥታዊና መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅት ተዘግተው ዋሉ፡፡መስሪያ ቤቶቹ ተዘግተው የዋሉት "ኤጄቶ" በመባል የሚጠራው የሲዳማ ወጣቶች በማህበራዊ ሚዲያ ለሦስት ቀናት ሥራ የማቆም አዱማ ማወጃቸውን ተከትሎ ነው፡፡ወጣቶች ዛሬ ጠዋት በስራ ገበታቸው የተገኙ ወጣቶች ቢሮአቸውን ለቅቀው እንድወጡና እንዲዘጉ እንዳስገደዷቸው ለቪኦኤ አስተያየት ሰጪዎች ተናግረዋል፡፡ሥራ የማስቆም አዱማ ዓላማው የሲዳማን ጥያቄ ለመቀልበስ የሚደረገውን ጥረት የሚቃወም አዱማ መሆኑን የሚናገረው የሲዳማ መብትና ነፃነት ተሟጋችና አክቲቪስት ታሪኩ ለማ ከሰላማዊና ከህግ አግባብ ወጭ የሚሆኑ ነገሮችን የኤጄቶ ትግል አቅጣጫ ለማሳት የሚደረግ እንቅስቃሴ ነው ብሏል፡፡የመንግሥት አካላት በዚህ ዙርያ ሀሳብ እንዲሰጡ ያደረግነው ጥረት አልተሳካም፡፡

• Loss: pylate.losses.contrastive.Contrastive

Evaluation Dataset

Unnamed Dataset

• Size: 4,000 evaluation samples
• Columns: query_id, passage_id, query, positive, negative_1, negative_2, negative_3, and negative_4
• Approximate statistics based on the first 1000 samples:

  	query_id	passage_id	query	positive	negative_1	negative_2	negative_3	negative_4
  type	string	string	string	string	string	string	string	string
  details	min: 22 tokens mean: 26.74 tokens max: 32 tokens	min: 22 tokens mean: 27.3 tokens max: 32 tokens	min: 6 tokens mean: 15.43 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens	min: 32 tokens mean: 32.0 tokens max: 32 tokens

• Samples:

  query_id	passage_id	query	positive	negative_1	negative_2	negative_3	negative_4
  000020ad079f13ca77c92b6fa6ebfda5	ab51b3930d461d5743e6b13b01263f91	‹‹የአገር መከላከያ ሠራዊት ተዋጽኦ እንደ ተወካዮች ምክር ቤት መቀመጫ የሚከፋፈል አይደለም›› ጄኔራል ሳሞራ የኑስ	የአገር መከላከያ ሠራዊት ብሔራዊ ተዋጽኦ የጠበቀና የተመጣጠነ መሆን ያለበት ቢሆንም እንደ የተወካዮች ምክር ቤት መቀመጫ የሚከፋፈል እንዳልሆነ፣ የጦር ኃይሎች ጠቅላላ ኤታ ማዦር ሹም ጄኔራል ሳሞራ የኑስ ተናገሩ፡፡በአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግሥት ዋና ከተማ በሆነችው በባህር ዳር ከተማ የተከበረውን ሦስተኛውን የሠራዊት ቀን ምክንያት በማድረግ በተዘጋጀው የውይይት መድረክ (ሲምፖዝየም)፣ ‹‹የኢፌዲሪ መከላከያ ሠራዊት ከየት ወዴት?›› በሚል ርዕስ ጥናታዊ ጽሑፍ ያቀረቡት ጄኔራል ሳሞራ የመከላከያ ሠራዊት አመጣጥ፣ ዕድገትና አሁን የሚገኝበትን ደረጃ ተንትነዋል፡፡ቀደም ሲል ደርግን ያሸነፈው የኢሕአዴግ ሠራዊት የአሁኑ መከላከያ ሠራዊት መሠረት እንደሆነ አስታውሰው፣ ለማመጣጠን ሲባል ከ30 ሺሕ በላይ ነባር ታጋዮች እንዲቀነሱ የተደረገበት ምክንያት ብሔራዊ አስተዋጽኦን ለማጠናከር እንደሆነ ገልጸዋል፡፡ ‹‹ለታጋዮችም ሆነ ለአመራሮች ፈታኝና ከባድ ውሳኔ የነበረ ቢሆንም ለሕዝብ ጥቅም ሲባል ወስነናል፤›› በማለት የገለጹት ጄኔራል ሳሞራ፣ በመከላከያ ሠራዊት አነስተኛ ተሳትፎ ከነበራቸው ብሔር ብሔረሰቦች አዲስ አባላት በመመልመል፣ ከወንጀል ነፃ የሆኑ ተፈላጊ ችሎታና ሙያ የነበራቸው የደርግ ሠራዊት አባላትም ታክለውበት ሠራዊቱ እንደ አዲስ መደራጀቱን አብራርተዋል፡፡ በወቅቱ ካልተቀነሱት የሕወሓት ታጋዮች ላይ ሁለት ማዕረግ እንደተቀነሰ፣ በአንፃሩ ደግሞ ለሌሎች ብሔር ተወላጆች ላይ ሁለት ማዕረግ እንዲጨመር መደረጉን አስታውሰዋል፡፡ ኢሕአዴግ ውስጥ ከተፈጠረው መከፋፈል በኋላ በተደረገው የተሃድሶ እንቅስቃሴ መሠረት የሠራዊቱ ማነቆ የነበሩ ችግሮችና አስተሳሰቦች መወገዳቸውንም አውስተዋል፡፡ አዲሱ የሠራዊት ግንባታ ሕገ መንግሥታዊ ተልዕኮዎችን የሚያሳካ፣ የመከላከል ቁመናው የማይደፈር ሆኖ ...	ማንኛውም ሰው በሕግ የተፈቀደ መሣሪያ በሁለት ዓመት ገደብ ውስጥ የማስመዝገብ ግዴታ አለበትከአገር መከላከያ ሠራዊት አባላት በስተቀር ሌሎች በክልል መንግሥታትና በፌዴራል መንግሥት የተደራጁ ሕግ አስከባሪ አካላትና ግለሰቦች እንዲታጠቁ የሚፈቀድላቸውን የጦር መሣሪያ አያያዝ በሚወስነው ረቂቅ አዋጅ ላይ፣ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በርካታ ማሻሻያዎችን በማድረግ አፀደቀ።አዋጁ ለግለሰብ የሚፈቀድ የጦር መሣሪያ የታጠቀ ማንኛውም ሰው የታጠቀውን መሣሪያ በሁለት ዓመት የጊዜ ገደብ ውስጥ እንዲያስመዘግብም አስገዳጅ ድንጋጌ ይዟል። የጦር መሣሪያ አስተዳደርና ቁጥጥር የሚል ስያሜ የተሰጠው ይህ አዋጅ ሕግ አስከባሪ ለሚለው ቃል ትርጓሜ የሚሰጥ ሲሆን፣ በዚህም መሠረት የፌደራልና የክልል ፖሊስ ኮሚሽኖች፣ ሚሊሻ፣ የፌደራልና የክልል ማረሚያ ቤቶች አስተዳደር፣ የፌዴራልና የክልል ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ ተቋማትና ፍትሕ ቢሮዎች፣ የኢትዮጵያ ዱር እንስሳት ልማትና ጥበቃ ባለሥልጣን መሆናቸው በሕጉ ተመልክቷል።እነዚህ አካላት ሊታጠቁዋቸው የሚችሉዋቸው የጦር መሣሪያ ዓይነቶች ሽጉጥ፣ አውቶማቲክ ያልሆነ ወይም ግማሽ አውቶማቲክ የሆነ ጠብመንጃ፣ ቦምብና ሌሎች ተያያዥ ዕቃዎች ሊሆኑ እንደሚችሉ ረቂቅ አዋጁ በአንቀጽ ሰባት ሥር ይዘረዝር ነበር።ለግለሰብ የሚፈቀደው የጦር መሣሪያ አንድ ሽጉጥ ወይም አንድ አውቶማቲክ ያልሆነ ጠብመንጃ፣ ወይም አንድ ግማሽ አውቶማቲክ ጠብመንጃ ብቻ መሆኑን ረቂቁ ይዘረዝር ነበር። ራሳቸውን ለመከላከልና የአካባቢያቸውን ደኅንነት ለማስጠበቅ በተለምዶ የጦር መሣሪያ የሚያዝባቸው አካባቢዎች ነዋሪ የሆኑና የጦር መሣሪያ የያዙ ሰዎች፣ የያዙት የጦር መሣሪያ በረቂቅ ሕጉ ለግለሰብ ያልተከተለ የጦር መሣሪያ ዓይነት እስከሆነ ድረስ፣ ሕጉ ከፀደቀ በኋላ በሚወጣ የጊዜ ሰሌዳ በየአካባቢው ሥ...	የአገር መከላከያ ሚኒስቴር ዓርብ ታኅሳስ 23 ቀን 2013 ዓ.ም. በሰጠው መግለጫ፣ የቀድሞ የትራንስፖርት ሚኒስትር ደኤታ ወ/ሮ ሙሉ ገብረ እግዚአብሔርና በርካታ ወታደራዊ መኮንኖች መማረካቸውን፣ እንዲሁም በርካቶች መደምሰሳቸውን አስታወቀ፡፡የመከላከያ ሚኒስቴር የኃይል ሥምሪት መምርያ ኃላፊ ብርጋዴር ጄኔራል ተስፋዬ አያሌው በሰጡት መግለጫ፣ ሕወሓትን በመወከል የፓርላማ አባል የነበሩት ሚኒስትር ዴኤታዋ ሲማረኩ፣ የማይካድራውን ጭፍጨፋ የመሩት ኮሎኔል የማነ ገብረ ሚካኤልን ጨምሮ ዕርምጃ የተወሰደባቸውን የሕወሓት መለስተኛ አመራሮችና መኮንኖች ማንነት ይፋ አድርገዋል፡፡ጄኔራል መኮንኑ በርካታ የሕወሓት ከፍተኛ አመራሮች፣ እንዲሁም ወታደራዊ መኮንኖች መማረካቸውንና መደምሰሳቸውን ገልጸዋል። በትግራይ ክልል ጦርነት ቀስቅሶ የተሸነፈው ኃይል የሞቱበትን ከፍተኛ አመራሮቹን ከሰብዓዊ ርህራሔ በተቃራኒ፣ እንዳይታወቁ በማለት አንገታቸውን ቆርጦ ለየብቻ ስለሚቀብራቸው ለመለየት አዳጋች መሆኑን አስረድተዋል።የአገር መከላከያ ሠራዊትና የፌዴራል ፖሊስ ተቀናጅተው በወሰዱት ዕርምጃ በርካቶች መማረካቸውን፣ እጅ ለመስጠት ፈቃደኛ ያልሆኑት መደምሰሳቸውን ብርጋዴር ጄኔራል ተስፋዬ ጠቁመዋል።ዕርምጃ ተወስዶባቸዋል የተባሉት ኮሎኔል ዓለም ገብረ መድኅን፣ ኮሎኔል ቢንያም ገብረ መድኅን፣ ኮሎኔል አምባዬ፣ ኮሎኔል ማሾ፣ ኮሎኔል ይርጋ ሥዩም፣ ኮሎኔል አጽብሃ፣ ኮሎኔል ተስፋዬ ገብረ መድኅን፣ ኮሎኔል ዮሐንስ ካልአዩ፣ ኮሎኔል ተክለ እግዚአብሔር፣ ሌተና ኮሎኔል ብርሃኔ ቶላና ሌሎች በስም ያልተገለጹ አራት ኮሎኔሎችና ሁለት የዞን አመራሮች ይገኙበታል ሲሉ አስረድተዋል።ከተማረኩት ወ/ሮ ሙሉ በተጨማሪ ዓለም ብርሃኔ (ዶ/ር)፣ ኮሎኔል መብርሃቱ ገብረ መድኅን፣ ኮሎኔል ሀዱሽ ሃጎስ፣ ኮሎኔል ህሉፍ ተክለ መድኅን፣ ...	አዲስ አበባ፣ ህዳር 3፣ 2013 (ኤፍቢሲ) የቀድሞው የኢትዮጵያ የመከላከያ ሠራዊት በመከላከያ ሠራዊት ላይ የተፈጸመው ክህደት እንዳስቆጣው አስታወቀ።የቀድሞው የኢትዮጵያ የመከላከያ ሠራዊት አመራሮች ጋዜጣዊ መግለጫ የሰጡ ሲሆን መንግስት ጥሪ ካደረገላቸው ከመከላከያ ሰራዊት ጎን ለውጊያ ለመሠለፍ ዝግጁ መሆናቸውን ገልጸዋል፡፡ህወሓት ከዚህ በፊት የቀድሞ የሠራዊት አባላትን የበታተነ መሆኑን ያስታወሱት አመራሮቹ አሁንም ይህን ዓላማውን እንደገና ለማሳካትና የሥልጣን ጥማቱን ለማርካት መከላከያ ሠራዊት ላይ ጥቃት መፈጸሙን ነው በመግለጫቸው ያስረዱት፡፡የመከላከያ ሠራዊት ለሀገሩ ሲዋደቅ የቆየና ለሕዝብ የሞተ፣ የደማና የቆሰለ መሆኑን አስታውሰው በሠራዊቱ ላይ የተፈፀመው ጥቃት እጅጉን እንዳስቆጣቸውና ቡድኑ እስከሚደመሰስ ድረስ አብረው ለመዋጋት ዝግጁ መሆናቸውን በመግለጫቸው አረጋግጠዋል።በአሁን ጊዜ በሁሉም የሀገሪቱ ክፍሎች ከ274 በላይ ቅርንጫፎችን ይዞ በመንቀሳቀስ ላይ የሚገኘው ድርጅቱ በውስጡም ከአንድ ሚሊየን በላይ የሠራዊት አባላት እንዳሉት ከኢፌዴሪ መከላከያ ሰራዊት ገጽ ያገኘነው መረጃ ያመላክታል።	ከ21 ዓመት በላይ የሆነ ጤነኛ ሰው ለግለሰብ የሚፈቀድ የጦር መሣሪያ ፈቃድ በማውጣት ሊታጠቅ ይችላልበጦር መሣሪያ ንግድና በድለላ ለሚሰማሩ ሕጋዊ የንግድ ፈቃድ ይሰጣልከአገር መከላከያ ሠራዊት አባላት በስተቀር ሌሎች በክልል መንግሥታትና በፈዴራል መንግሥት የተደራጁ ሕግ አስከባሪ አካላት፣ መታጠቅ የሚችሉትን የጦር መሣሪያ ዓይነት የሚወስን ረቂቅ ሕግ ተጠናቆ ለውይይት ቀረበ። ረቂቅ ሕጉ የተዘጋጀው በፌዴራል ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ ሥር በተዋቀረ የሕግና ከጉዳዩ ጋር የተገናኘ የቴክኒክ ዕውቀት ባላቸው የባለሙያዎች ቡድን ሲሆን፣ የሕግ ሰነዱ ተጠናቆ በአሁኑ ወቅት ከባለድርሻ አካላት ጋር ውይይት እየተደረገበት እንደሚገኝ ምንጮች ገልጸዋል። ሪፖርተር ያገኘው ረቂቅ የሕግ ሰነድ ‹‹የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ የጦር መሣሪያ ቁጥጥር አዋጅ›› የሚል መጠሪያ የተሰጠው ሲሆን፣ የጦር መሣሪያ ቁጥጥር የአገርንና የሕዝብን ሰላምና ፀጥታ ለማስጠበቅ፣ እንዲሁም የዜጎችንና የሕዝቦችን መብትና ደኅንነት ለማስከበር አስፈላጊ መሆኑን በመገንዘብ የተረቀቀ መሆኑን የሰነዱ መግቢያ ያስገነዝባል። በማከለም ግለሰቦች የታጠቋቸው የጦር መሣሪያዎች የኅብረተሰቡን ሰላምና ፀጥታ ለማስጠበቅ ተግባር ብቻ ሊውል የሚቻልበትን አሠራር መፍጠር አስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣ እንዲሁም በሥራ ላይ ባሉ ሕጎችና አሠራሮች ያልተሸፈኑ ጉዳዮችን በዝርዝር ሕግ መደንገግና ወጥነት ያለው ሥርዓት መፍጠር በማስፈለጉ ሕጉ መዘጋጀቱን የሕግ ሰነዱ መግቢያ አንቀጾች ያስረዳሉ። ረቂቅ ሕጉ ለፀጥታ አስከባሪ አካላት የሚፈቀድ የጦር መሣሪያ ዓይነትና ብዛትን የሚደነግግ ሲሆን፣ የሕግ (ፀጥታ) አስከባሪ አካላት ለሚለውም የሕግ ትርጓሜ አካቷል። ‹‹ሕግ አስከባሪ ማለት የፌደራልና የክልል ፖሊስ ኮሚሽኖች፣ የፌደራልና የክልል ማረሚያ ቤ...
  000020ad079f13ca77c92b6fa6ebfda5	ab51b3930d461d5743e6b13b01263f91	‹‹የአገር መከላከያ ሠራዊት ተዋጽኦ እንደ ተወካዮች ምክር ቤት መቀመጫ የሚከፋፈል አይደለም›› ጄኔራል ሳሞራ የኑስ	የአገር መከላከያ ሠራዊት ብሔራዊ ተዋጽኦ የጠበቀና የተመጣጠነ መሆን ያለበት ቢሆንም እንደ የተወካዮች ምክር ቤት መቀመጫ የሚከፋፈል እንዳልሆነ፣ የጦር ኃይሎች ጠቅላላ ኤታ ማዦር ሹም ጄኔራል ሳሞራ የኑስ ተናገሩ፡፡በአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግሥት ዋና ከተማ በሆነችው በባህር ዳር ከተማ የተከበረውን ሦስተኛውን የሠራዊት ቀን ምክንያት በማድረግ በተዘጋጀው የውይይት መድረክ (ሲምፖዝየም)፣ ‹‹የኢፌዲሪ መከላከያ ሠራዊት ከየት ወዴት?›› በሚል ርዕስ ጥናታዊ ጽሑፍ ያቀረቡት ጄኔራል ሳሞራ የመከላከያ ሠራዊት አመጣጥ፣ ዕድገትና አሁን የሚገኝበትን ደረጃ ተንትነዋል፡፡ቀደም ሲል ደርግን ያሸነፈው የኢሕአዴግ ሠራዊት የአሁኑ መከላከያ ሠራዊት መሠረት እንደሆነ አስታውሰው፣ ለማመጣጠን ሲባል ከ30 ሺሕ በላይ ነባር ታጋዮች እንዲቀነሱ የተደረገበት ምክንያት ብሔራዊ አስተዋጽኦን ለማጠናከር እንደሆነ ገልጸዋል፡፡ ‹‹ለታጋዮችም ሆነ ለአመራሮች ፈታኝና ከባድ ውሳኔ የነበረ ቢሆንም ለሕዝብ ጥቅም ሲባል ወስነናል፤›› በማለት የገለጹት ጄኔራል ሳሞራ፣ በመከላከያ ሠራዊት አነስተኛ ተሳትፎ ከነበራቸው ብሔር ብሔረሰቦች አዲስ አባላት በመመልመል፣ ከወንጀል ነፃ የሆኑ ተፈላጊ ችሎታና ሙያ የነበራቸው የደርግ ሠራዊት አባላትም ታክለውበት ሠራዊቱ እንደ አዲስ መደራጀቱን አብራርተዋል፡፡ በወቅቱ ካልተቀነሱት የሕወሓት ታጋዮች ላይ ሁለት ማዕረግ እንደተቀነሰ፣ በአንፃሩ ደግሞ ለሌሎች ብሔር ተወላጆች ላይ ሁለት ማዕረግ እንዲጨመር መደረጉን አስታውሰዋል፡፡ ኢሕአዴግ ውስጥ ከተፈጠረው መከፋፈል በኋላ በተደረገው የተሃድሶ እንቅስቃሴ መሠረት የሠራዊቱ ማነቆ የነበሩ ችግሮችና አስተሳሰቦች መወገዳቸውንም አውስተዋል፡፡ አዲሱ የሠራዊት ግንባታ ሕገ መንግሥታዊ ተልዕኮዎችን የሚያሳካ፣ የመከላከል ቁመናው የማይደፈር ሆኖ ...	የመከላከያ ሚኒስትሩ አቶ ለማ መገርሳ እንደገለፁትም በመከላከያ ሰራዊት ውሰጥ እየተከናወነ ያለው ሪፎርም ሰፊና ጥልቅ ለውጥም እያመጣ ይገኛል።በሪፎርሙ ሙለ በሙሉ የመከላከያን አደረጃጀት ከማስተካከል በለፈ በየጊዜው ይነሳ የነበረውን የደሞዝና የጥቅማጥቅም ጥያቄ ምላሽ መስጠት የቻለም ነው ብለዋል።የኢትዮጵያን ሉዓላዊነት የሚጠብቀው የመከላከያ ሰራዊት የተሟላ አደረጃጀት እንዲኖረው ባህር ኃይል እሰከ ማቋቋም ድረስ መኬዱንም ነው ያነሱት።ከዓለምአቀፍና አካባቢያዊ ሁኔታ ጋር አብሮ መሄድ የሚችል የዘመነ መከላከያ ሰረዊት ለመገንባት ወታደራዊ ኮሌጆችን የመክፈትና የተከፈቱትንም የማጠናከር ስራ መከናወኑንም አቶ ለማ አስታውቀዋል።የሀገሪቱ መከላከያ ሰራዊት ከመቼውም ጊዜ በላይ ህብረብሔራዊነቱን ጠብቆ ኢትዮጵያዊነትን ከፍ እንዲያደርግ አመለካከት ላይ መሰራቱን  ተናግረዋል።	አዲስ አበባ፦ የኢፌዴሪ መከላከያ ሠራዊት አሰፋፈር ወቅታዊ ፤ተጨባጭና ታሳቢ ስጋትን መሰረት ባደረገ መልኩ የሚከናወን መሆኑ ተገለጸ፡፡ የመከላከያ መማክርት (ካውንስል) ትናንት በጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት ውይይት አድርጓል።ውይይቱን አስመልክቶ የጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት ለዝግጅት ክፍላችን በላከው መግለጫ፣ የሀገሪቱን ወቅታዊ፣ ውስጣዊና ከባቢያዊ ሁኔታ ታሳቢ ያደረገ የሠራዊት አሰፋፈር እንዲኖር የተጀመረው እንቅስቃሴ የአጠቃላይ ተቋማዊ ሪፎርሙ አካል በመሆኑ ለተግባራዊነቱ ህብረተሰቡ አስፈላጊውን ትብብር እንዲያደርግ ጥሪ ቀርቧል፡፡የሠራዊት እንቅስቃሴው እንደ አዲስ ከማስፈረም ባሻገር ለረዥም ጊዜ በድንበር ምሽግ ውስጥ የነበሩ የመከላከያ ሠራዊት አባላትን ወደ ሥልጠናና አቅም ግንባታ ሥራዎች ማስገባትንም ታሳቢ ያደረገ መሆኑን አስረድቷል፡፡የሀገሪቱ አቅም በፈቀደ መጠን ቴክኖሎጂን የሚታጠቅ፤ በራሱ አቅም መጠገን፣ ማሳደግ ብሎም መፍጠር የሚችል እንዲሆን በርካታ የአቅም ግንባታ ሥራዎች እየተሠሩ መሆኑን መግለጫው አስታውሶ፣ መከላከያ ከቴክኖሎጂ ጋር ጥብቅ ቁርኝት ያለውና እንደሌሎች አገራት ከራሱም አልፎ ለሌሎች የቴክኖሎጂ ዘርፎች ምንጭ መሆን የሚችል የቴክኖሎጂ ማዕከል እንዲሆን እየተሠሩ ያሉ  ሥራዎችን ምክር ቤት መገምገሙን ጠቅሷል፡፡በሁሉም ደረጃዎች የሁሉንም ብሔር ብሔረሰቦች ተዋጽኦ የጠበቀ ለማድረግ እየተከናወኑ ያሉ ተግባራት እና በሁሉም ረገድ መልካም የአፈጻጸም ጅምሮች እንዳሉ የገመገመው መማክርቱ፤ በቀጣይ እነዚህን ለውጦች አጠናክሮ ለመቀጠል የሚስችሉ ሥራዎችን እንዲሠሩ አቅጣጫዎች አስቀምጧል ሲል መግለጫው አመላክቷል፡፡አዲስ ዘመን ጥር 4/2011በጋዜጣው ሪፖርተር	የመከላከያ መማክርት በዛሬው ዕለት በጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት ውይይት አድርገዋል፡፡በውይይቱ ላይ መከላከያ ሠራዊት በህጋዊ ማዕቀፎች፣ በአደረጃጀት፣ በመፈጸም ብቃትና በትጥቅ በከፍተኛ የለውጥ ጎዳና ላይ እንደሚገኝ ተነስተዋል፡፡የጦር ኃይሎች ጠቅላይ አዛዥ ጠቅላይ ሚኒስትር ዶክተር አብይ አህመድ የመሩት ይህ ውይይት የሰራዊቱን ለውጥ በሁሉም ደረጃ ተፈፃሚ ከማድረግና ወደ ታች ከማውረድ አንጻር የተገኙ ተጨባጭ ውጤቶች፣ የታዩ ክፍተቶችና ቀጣይ አቅጣጫዎች ዙሪያ ውይይት እንደተደረገባቸው የጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት አስታውቋል፡፡መማክርቱ መከላከያ እስካሁን ያደረጋቸው የተቋማዊ ማሻሻያ ስራዎች ምን ያህል ርቀት እንደተጓዙ በመገምገም በቀጣይ ትኩረት ሊሰጣቸዉ በሚገባ ዋና ዋና ጉዳዮች ላይ አቅጣጫ ማስቀመጡም ተመልክቷል።የሀገሪቱ አቅም በፈቀደ መጠንም ቴክኖሎጂን የሚታጠቅ፣ በራሱ አቅም መጠገን፣ ማሳደግ ብሎም መፍጠር የሚችል እንዲሆን በርካታ የአቅም ግንባታ ሥራዎች እየተሰሩ መሆኑም ነው የተነሳው።መከላከያ ከቴክኖሎጂ ጋር ጥብቅ ቁርኝት ያለውና እንደሌሎች ሃገራት ከራሱ አልፎ ለሌሎች የቴክኖሎጂ ዘርፎች ምንጭ መሆን የሚችል የቴክኖሎጂ ማዕከል እንዲሆን እየተሰሩ ያሉ ሥራዎችም ተገምግመዋል።በሁሉም ደረጃዎች የሁሉንም ብሔር ብሔረሰቦች ተዋጽኦ የጠበቀ ለማድረግ እየተከናወኑ ያሉ ተግባራትም በውይይቱ ታይተዋል።ከዚህም ባሻገር የሀገሪቱን ወቅታዊ ውስጣዊና ከባቢያዊ ሁኔታን ታሳቢ ያደረገ የሠራዊት አሰፋፈር እንዲኖር የተጀመረመው እንቅስቃሴ ላይ ሰፊ ውይይት የተደረገ ሲሆን፥ በዚህም የመከላከያ ሠራዊት አሰፋፈር ወቅታዊ፣ ተጨባጭና ታሳቢ ስጋትን መሰረት ባደረገ መልኩ የሚከናወን በመሆኑ ሕብረተሰቡም በዚህ መልኩ እንዲረዳው ማድረግ አስፈላጊ መሆኑም ተነስቷል።የሠራዊት እንቅስቃሴው እንደ ...	ጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) በካቢኔያቸው ላይ ያደረጉትን ሹም ሽር ፓርላማው አፀደቀ፡፡ በዚህ መሠረት የኦሮሚያ ክልል ፕሬዚዳንት የነበሩት አቶ ለማ መገርሳ ወ/ሮ አይሻ መሐመድ (ኢንጂነር) በመተካት የመከላከያ ሚኒስትር ሆነዋል፡፡የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር በነበሩት ወርቅነህ ገበየሁ (ዶ/ር) ምትክ የአማራ ክልል ፕሬዚዳንት የነበሩት አቶ ገዱ አንዳርጋቸው ተሹመዋል፡፡ ከመከላከያ ሚኒስትርነት የተነሱት ወ/ሮ አይሻ አቶ ጃንጥራር ዓብይን በመተካት ወደ ቀድሞ ቦታቸው የከተማ ልማትና ኮንስትራክሽን ሚኒስትርነት ተመድበዋል፡፡
  00002fc754af24f3991a8c469fab393a	eadf43dc41f4b28422499b55a3f13f02	ጌታነህ ከበደ ለዩንቨርሲቲ ኦፍ ፒሪቶሪያ ፈረመ	ከቤድቬስት ዊትስ ጋር በስምምነት ከተለያየ በኃላ ያለክለብ ረጅም ሳምንታትን ያስቆጠረው ኢትዮጵያዊው ኢንተርናሽናል አጥቂ ጌታነህ ከበደ በስተመጨረሻም ለደቡብ አፍሪካው ክለብ ለዩንቨርሲቲ ኦፍ ፒሪቶሪያ ለመጫወት ፊርማውን አኑሯል፡፡ አማተክስ በሚል ቅፅል ስም የሚታወቀው ክለቡ ጌታነህን በነፃ ዝውውር የግሉ አድርጓል፡፡በቤድቬስት ዊትስ ሳይፈለግ የተለቀቀው ጌታነህ ስሙ ከተለያዩ ክለቦች ጋር ሲያያዝ ነበር፡፡ ብሎምፎንቶን ሴልቲክ እና ማፑማላንጋ ብላክ አስ ከጌታነህ ፈላጊ ክለቦች መካከል የሚጠቀሱ ናቸው፡፡ ከማፑማላንጋ ብላክ አስ ጋር ልምምድ ሲሰራ የቆየው ጌታነህ ክለቡ በሱ ላይ ዕምነት በማጣቱ ሳያስፈርመው ቀርቷል፡፡ዩንቨርሲቲ ኦፍ ፒሪቶሪያ ጌታነህን ለማስፈረም ከፍተኛ ጥረት ሲያደርግ እንደነበረ ያገኘናቸው መረጃዎች ያስረዳሉ፡፡ ክለቡ በ2014/15 የውድድር ዘመን በአብሳ ፒሪሚየርሺፕ 13ኛ ሆኖ ያጠናቀቀ ሲሆን በሰሜን አየርላንዳዊው ሳሚ ትሮተን ይሰለጥናል፡፡ በ2003 ፒሪቶሪያ ኤፍሲ የተባለው ክለብ በመግዛት የተመሰረተው ዩንቨርሲቲ ኦፍ ፒሪቶሪያ የሚተዳደረው በዩኒቨርሲቲው ስር ነው፡፡ ጌታነህ ቀደም ሲል ሲጫወትበት የነበረው ቤድቬስት ዊትስም በዊትስ ዩኒቨርሲቲ ስር ያለ ክለብ መሆኑ ይታወቃል፡፡አማተክስ የጌታነህን መፈረም በማስመልከት በክለቡ የትዊተር ገፅ ላይ በአማርኛ ‘እንኳን ደህና መጣ ጌታነህ ከበደ’ በሚል መልካም ምኞታቸውን አስፍረዋል፡፡ ጌታነህ በ2014/15 የውድድር ዘመን 2 ግቦችን ማስቆጠር ችሏል፡፡ በአማተክስም የተሻለ የመሰለፍ ዕድል እንደሚያገኝ ይታመናል፡፡ ጌታነህ ለአማተክስ የፈረመ ሁለተኛው ኢትዮጵያዊ ተጫዋች ነው፡፡ ከጌታነህ በፊት ፍቅሩ ተፈራ በአማተክስ መጫወቱ ይታወቃል፡፡በሌላ በኩል ለድረገፃችን ቅርብ የሆነ የደቡብ አፍሪካ ጋዜጠኛ ባደረሰን መረጃ ...	ዌስተርን ዩኒቨርሲቲ ኮሌጅ አዲስ አበባ፣ አሜሪካ ከሚገኘው ሊንከን ዩኒቨርስቲ ጋር በመተባበር ለ6ኛ ጊዜ በማስተርስ ኦፍ ቢዝነስ አድሚኒስትሬሽን (ኤም ቢ ኤ) እና በመጀመሪያ ዲግሪ (ቢኤ) ፕሮግራም ለመጀመሪያ፣ ያስተማራቸውን ተማሪዎች ነገ በኢሲኤ አዳራሽ ያስመርቃል፡፡ ዌስተርን ዩኒቨርስቲ ኮሌጅ፣ ከሊንከን ዩኒቨርሲቲ ጋር በመተባበር፣ ላለፉት አምስት ተከታታይ ዙሮች በማስተርስ ኦፍ ቢዝነስ አድሚኒስትሬሽን (ኤምቢኤ) 143 ተማሪዎችን በጥራት አስተምሮ ያስመረቀ ሲሆን ነገ ደግሞ 27 ተማሪዎችን በኤምቢ ኤ፣ 18 ተማሪዎችን በቢዝነስ አስተዳደር (ቢኤ) በመጀመሪያ ዲግሪ እንደሚያስመርቅ ታውቋል፡፡ ዩኒቨርሲቲው በሚቀጥለው ዓመት በዳይኖስቲክ ኢሜጂንግ በድግሪ መርሃ ግብር ሥልጠና ለመጀመሪያ በዝግጅት ላይ መሆኑን የተቋሙ ፕሬዚዳንት አቶ አቤቱ መላኩ የገለፀ ሲሆን፣ በጥራት ላይ ተመስርቶ ብቃት ያላቸው ዜጎች ኮትኩቶ ማሳደግ አስፈላጊ በመሆኑ ከመዋለ ህፃናት ጀምሮ እስከ ድህረ ምረቃ የሚደርስ የትምህርት መርሐ ግብር ለመዘርጋት ማቀዱን ገልጸዋል፡፡	የአዲስ አባበ ዩኒቨርስቲ የኢፌዲሪ ፕሬዚዳንት ዶክተር ሙላቱ ተሸመ እና የተለያዩ የመንግስት ስራ ኃላፊዎች በተገኙበት በ2010 ዓ.ም በተለያዩ መረሐ ግብሮች ያስተማራቸው ከ9ሺ700በላይ ተማሪዎችን እያስመረቀ ይገኛል፡፡ዩኒቨርሲቲው በመደበኛ፣ በማታ፣ በርቀትና በክረምት መርሃ ግብር ያስተማራቸውን 9 ሺህ 724  ተማሪዎችን አሁን በሚሊኒየም አዳራሽ በማስመረቅ ላይ ነው፡፡ከተማራቂዎቹ መካከልም 2 ሺህ 746 ሴት ተማሪዎች መሆናቸው ተገልጿል፡፡ከአጠቃላይ ተመራቂ ተማሪዎች ውስጥ  6 ሺህ 44 በቅድመ ምረቃ፣ 3 ሺህ 407 ደግሞ በድህረ ምረቃ መርሃ ግብር ትምህርታቸውን የተከታተሉ ሲሆን 273ቱ በሶስተኛ ዲግሪ የሚመረቁ ናቸው።የወርቅ ሜዳሊያ ከሚሸለሙ 12 ተመራቂዎች መካከል ሰባቱ ሴቶች ሲሆኑ ዩኒቨርሲቲው በዚህ ዓመት የክብር ዶክትሬት ዲግሪ እንደማይሰጥ መግለፁ የሚታወስ ነው፡፡በአጠቃላይ የመንግሥት ዩኒቨርሲቲዎች በዚህ ዓመት 170 ሺህ 578 ተማሪዎችን የሚያስመርቁ ሲሆን ከዚህ ውስጥ ደግሞ 32 በመቶዎቹ ሴቶች ናቸው፡፡	የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የአማካይ ስፍራ ተጫዋች ቢኒያም በላይ ለሙከራ ወደ ጀርመኑ ክለብ ዳይናሞ ደርሰደን ዛሬ ምሽት ያመራል፡፡ አማካዩ ከዚህ ቀደም በጀርመን ቦሩሺያ ሞንቼግላድባህ የሙከራ ግዜ ያሳለፈ ሲሆን በአውሮፓ ቆይታው ክለቡን ማሳመን ከቻለ ወደ በቡንደስሊጋ 2 ለሚጫወተው ክለብ ሊፈርም ይችላል፡፡ የቢኒያምን የሙከራ እድል ያመቻቹት ጀርመናዊው ዩአኪም ፊከርት ናቸው፡፡ ፊከርት በጀርመን መንግስት ድጋፍ የኢትዮጵያ እግርኳስ ፌድሬሽንን በቴክኒክ ጉዳዮች እየረዱ የሚገኙ የእግርኳስ ባለሙያ ናቸው፡፡ቢኒያም እድሉን በማግኘቱ መደሰቱን እና የተሰጠውን እድል በመጠቀም በአውሮፓ የመጫወት ህልሙን ለማሳካት ጥረት እንደሚያደርግ ለሶከር ኢትዮጵያ አስተያየቱን ሰጥቷል፡፡ “የሙከራ ግዜው ለምን ያህል ግዜ እንደሚቆይ አላውቅም፡፡ ዳይናሞ ደርሰደን በሚባል ክለብ ነው የሙከራ ግዜ ለማሳለፍ እድል ያገኘሁት፡፡ በአወሮፓ ሊግ ለመጫወት የሚስችለኝ እድል በመሆኑ ህልሜን ለማሳካት ጠንክሬ እሰራለው፡፡ ከፈጣሪ ጋር ይህንን እድል እንደምጠቀምበት ትልቅ እምነት አለኝ፡፡” ይላል ቢኒያም፡፡ቢኒያም ትውልድ እና እድገቱ በድሬዳማ ከተማ ሲሆን በአሰልጣኝ ዩሃንስ ሳህሌ ይመራ በነበረው የኢትዮጵያ ከ17 ዓመት በታች ብሄራዊ ቡድን ላይ ባሳየው ድንቅ እንቅስቃሴ የብዙዎችን ቀልብ ለመሳብ ችሎ ነበር፡፡ ተጫዋቹ በኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ተስፋ ቡድን እና በአሰልጣኝ ዩሃንስ የዋሊያዎቹ አለቃ በነበሩበት ወቅት በቅርብ ግዜ የተመለከትነው ተስፋሰጪ እንቅስቃሴ ያደርግ የነበረ አማካይ ነው፡፡ፊከርት በበኩላቸው በሰጡት አስተያየት ቢኒያም የሙከራ ግዜውን በተሳካ ማሳለፍ የሚችል ከሆነ ለአውሮፓ ክለቦች አቅም ያላቸው ኢትዮጵያዊያን ተጫዋቾች እንዳሉ ማረጋገጫ እንደሚሆናቸው ለሶከር ኢትዮጵያ ገልፀዋል፡፡ “ቢኒያም በዳይናሞ...	አስፈረሙ።በወልዋሎ የሁለት ዓመት ቆይታው ቡድኑ ወደ ፕሪምየር ሊጉ እንዲያድግ ከፍተኛ አስተዋፅኦ የነበረው እና በኢትዮጵያ ቡና እና አውስኮድ መጫወት የቻለው የመስመር አጥቂው የአምናውን የውድድር ዓመት በአዲስ አበባ ከተማ በመጫወት አገባዶ ሰማያዊዎቹን በአንድ ዓመት ውል ተቀላቅሏል።ሰማያዊዎቹ ቀደም ብለው ጌታቸው ዳዊትን አዲስ አሰልጣኝ አድርገው በመቅጠር በትናንትናው ዕለት ሃፍቶም ቢሰጠኝ፣ ክፍሎም ሐጎስ፣ ዳንኤል አድሐኖምና ክብሮም ግርማይን ማስፈረማቸው ይታወሳል።በዝውውር መስኮቱ ዘግይተው በመግባት እስካሁን ድረስ አምስት ተጫዋቾች ያስፈረሙት ደደቢቶች በቀጣይ ቀናት ተጨማሪ ዝውውሮች ያደርጋሉ ተብሎ ይጠበቃል።

• Loss: pylate.losses.contrastive.Contrastive

Training Hyperparameters

Non-Default Hyperparameters

• eval_strategy: steps
• per_device_train_batch_size: 32
• per_device_eval_batch_size: 32
• learning_rate: 1e-05
• num_train_epochs: 4
• fp16: True

All Hyperparameters

Click to expand

• overwrite_output_dir: False
• do_predict: False
• eval_strategy: steps
• prediction_loss_only: True
• per_device_train_batch_size: 32
• per_device_eval_batch_size: 32
• per_gpu_train_batch_size: None
• per_gpu_eval_batch_size: None
• gradient_accumulation_steps: 1
• eval_accumulation_steps: None
• torch_empty_cache_steps: None
• learning_rate: 1e-05
• weight_decay: 0.0
• adam_beta1: 0.9
• adam_beta2: 0.999
• adam_epsilon: 1e-08
• max_grad_norm: 1.0
• num_train_epochs: 4
• max_steps: -1
• lr_scheduler_type: linear
• lr_scheduler_kwargs: {}
• warmup_ratio: 0.0
• warmup_steps: 0
• log_level: passive
• log_level_replica: warning
• log_on_each_node: True
• logging_nan_inf_filter: True
• save_safetensors: True
• save_on_each_node: False
• save_only_model: False
• restore_callback_states_from_checkpoint: False
• no_cuda: False
• use_cpu: False
• use_mps_device: False
• seed: 42
• data_seed: None
• jit_mode_eval: False
• use_ipex: False
• bf16: False
• fp16: True
• fp16_opt_level: O1
• half_precision_backend: auto
• bf16_full_eval: False
• fp16_full_eval: False
• tf32: None
• local_rank: 0
• ddp_backend: None
• tpu_num_cores: None
• tpu_metrics_debug: False
• debug: []
• dataloader_drop_last: False
• dataloader_num_workers: 0
• dataloader_prefetch_factor: None
• past_index: -1
• disable_tqdm: False
• remove_unused_columns: True
• label_names: None
• load_best_model_at_end: False
• ignore_data_skip: False
• fsdp: []
• fsdp_min_num_params: 0
• fsdp_config: {'min_num_params': 0, 'xla': False, 'xla_fsdp_v2': False, 'xla_fsdp_grad_ckpt': False}
• fsdp_transformer_layer_cls_to_wrap: None
• accelerator_config: {'split_batches': False, 'dispatch_batches': None, 'even_batches': True, 'use_seedable_sampler': True, 'non_blocking': False, 'gradient_accumulation_kwargs': None}
• deepspeed: None
• label_smoothing_factor: 0.0
• optim: adamw_torch
• optim_args: None
• adafactor: False
• group_by_length: False
• length_column_name: length
• ddp_find_unused_parameters: None
• ddp_bucket_cap_mb: None
• ddp_broadcast_buffers: False
• dataloader_pin_memory: True
• dataloader_persistent_workers: False
• skip_memory_metrics: True
• use_legacy_prediction_loop: False
• push_to_hub: False
• resume_from_checkpoint: None
• hub_model_id: None
• hub_strategy: every_save
• hub_private_repo: None
• hub_always_push: False
• gradient_checkpointing: False
• gradient_checkpointing_kwargs: None
• include_inputs_for_metrics: False
• include_for_metrics: []
• eval_do_concat_batches: True
• fp16_backend: auto
• push_to_hub_model_id: None
• push_to_hub_organization: None
• mp_parameters:
• auto_find_batch_size: False
• full_determinism: False
• torchdynamo: None
• ray_scope: last
• ddp_timeout: 1800
• torch_compile: False
• torch_compile_backend: None
• torch_compile_mode: None
• dispatch_batches: None
• split_batches: None
• include_tokens_per_second: False
• include_num_input_tokens_seen: False
• neftune_noise_alpha: None
• optim_target_modules: None
• batch_eval_metrics: False
• eval_on_start: False
• use_liger_kernel: False
• eval_use_gather_object: False
• average_tokens_across_devices: False
• prompts: None
• batch_sampler: batch_sampler
• multi_dataset_batch_sampler: proportional

Training Logs

Epoch	Step	Training Loss	Validation Loss	accuracy
0.4184	1000	0.378	-	-
0	0	-	-	0.9710
0.4184	1000	-	0.2474	-
0.8368	2000	0.2457	-	-
0	0	-	-	0.9729
0.8368	2000	-	0.2189	-
1.2552	3000	0.1907	-	-
0	0	-	-	0.9739
1.2552	3000	-	0.2068	-
1.6736	4000	0.1548	-	-
0	0	-	-	0.9752
1.6736	4000	-	0.1946	-
2.0921	5000	0.1324	-	-
0	0	-	-	0.9746
2.0921	5000	-	0.1979	-
2.5105	6000	0.1019	-	-
0	0	-	-	0.9756
2.5105	6000	-	0.1924	-
2.9289	7000	0.1006	-	-
0	0	-	-	0.9756
2.9289	7000	-	0.1922	-
3.3473	8000	0.08	-	-
0	0	-	-	0.9754
3.3473	8000	-	0.1924	-
3.7657	9000	0.0788	-	-
0	0	-	-	0.9755
3.7657	9000	-	0.1922	-
0	0	-	-	0.9754

Framework Versions

• Python: 3.11.12
• Sentence Transformers: 4.0.2
• PyLate: 1.2.0
• Transformers: 4.48.2
• PyTorch: 2.6.0+cu124
• Accelerate: 1.6.0
• Datasets: 3.6.0
• Tokenizers: 0.21.1

Citation

@inproceedings{mekonnen2025amharic,
  title={Optimized Text Embedding Models and Benchmarks for Amharic Passage Retrieval},
  author={Kidist Amde Mekonnen, Yosef Worku Alemneh, Maarten de Rijke },
  booktitle={Findings of ACL},
  year={2025}
}