text
stringlengths
4
24.9k
title
stringlengths
1
51
url
stringlengths
31
327
wikicode
stringclasses
1 value
iso639-3
stringclasses
1 value
script
stringclasses
1 value
Антон Иван-иԥа Чыкәбар ( — ) — аԥсуа аҵарауаҩ, аетнограф. Еицырдыруа аԥсуа ҵарауаҩ-арҵаҩы, ауаажәларратә усзуҩы, аетнограф-аҭҵааҩы Н.С. Патеи-иԥеи иареи еиқәдыршәоит арҵага шәҟәы “Аԥсуа шәҟәы аԥсуа школқәа рзы”. Антон Иван-иԥа даара бзиа ибон иуаажәлар, урҭ ркультура. Иара лассы-лассы еиҭеиҳәалон: - “Аҵара ҵалатәуп ууаажәлари уԥсадгьыли урыԥсахарцаз” -ҳәа. Антон Иван-иԥа Чыкәбар ихьӡ кашәара ақәӡам, уи ирҵаҩратәи иуаажәларратәи усқәа ирымаз ааӡагатәи арҵаратәи ҵакы иахьагьы ишрымац ирымоуп. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Дзидзария Г.А. Формирование дореволюционной абхазской интеллигенции. - Сухум: Алашара, 1979. - С. 197. Бгажба Х.С. Видный представитель абхазской культуры//СА. - 1975. -16 декабря. - С.3. Хәажәкырамза 21 рзы ииз 1885 шықәсазы ииз 1937 шықәсазы иԥсыз Аԥсны аетнографцәа Чыкәбараа
Чыкәбар, Антон Иван-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%BA%D3%99%D0%B1%D0%B0%D1%80%2C%20%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%20%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
I Никеитәи Адунеизегьтәи Аизара ду — Хәажәкырамза 21, 325 шықәсазы имҩаԥысит. Адунеизегьтәи аизарадуқәа рыла ауп ишалаго ауахәаматә қьырсиантә система. Адунеизегьтәи аизарадуқәа – ақьырсиантә уахәамақәа иреиҳаӡоу рдинмацзуҩцәа – апатриархцәа, архиепископцәа, аепископцәа реизара дуқәа роуп. Уаҟа ирылацәажәон, ирҳасабуан анцәахаҵареи ауахәама-аполитикатә ҟазшьеи змаз азҵаарақәа. Аԥсны атерриториаҿы ақьырсианцәа ирызку раԥхьатәи аҩыратә дыррақәа иҟоу ҵәырҵит ҳара ҳера аныҟала III ашәышықәса анҵәамҭазы, Питиунт(Пицунда) ақьырсианцәа хырҵәаны иахьаарышьҭуаз ҭыԥны ианыҟалаз. IV ашәышықәса алагамҭазы ара ицәырҵит аепископ Сафрони дызхагылаз ауахәаматә хеилак. 325 шықәса рзы абазгаа рхеилак ахаҭарнак Питиунттәи аепископ Стратофил далахәын I Адунеизегьтәи аизараду. I Адунеизегьтәи аизара ду аҿы еиқәыршәан, иагьрыдыркылеит быжь-пунктк рыла ишьақәгылаз ақьырсиантә дин асимвол, анаҩс Никеитәи ҳәа зыхьӡхаз. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Абхазию делят три Церкви: [президент республики призвал РПЦ рукоположить для Сухума своего епископа]//Христианская Абхазия. - 2013. - июль. - С.7. Ақьырсианра 325 шықәса
I Никеитәи Адунеизегьтәи Аизара ду
https://ab.wikipedia.org/wiki/I%20%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%B8%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%B3%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B0%20%D0%B4%D1%83
ab
abk
Cyrl
Жәларбжьаратәи аметеорологиа амш — Хәажәкырамза 23, 1950 шықәса рзы амчра аиуит аконвенциа, Адунеизегьтәи Аметеорологиатә хеилак шьаҭас изауз. Агидрометеомаҵзура аусураҿы хықәкы хадас иҟоуп аҳауа-климаттә цәырҵрақәа ирыхҟьаны ажәлар рыԥсҭазаара ашәарҭара иҭазыргыло иахьынӡауа аԥыхреи, аекономика ааха аҭара аԥырҟәҟәаареи, агидрометеорологиатә шәарҭадара адунеи аҿы аҩаӡара ашьҭыхра. Аметеорологиатә маҵзурақәа русҳәарҭақәа рҿы аус руеит шә-нызқьҩыла аспециалистцәа, аклиматологиеи, адинамикатәии, афизикатәии, аҳауазгәаҭаратәии метеорологиа знапы алаку. Анализ зызу аҳауатә цәырҵрақәа ирыхҟьаны иҟалар зылшоз, аха заԥырҟәҟәаара алыршахаз аахақәа рыла иаабоит аметеорологцәа разԥхьагәаҭарақәа ирыбзоураны аекономикатә цәыӡқәа рхыԥхьаӡара бжьаратәла 40 % рҟынӡа рыларҟәра шалдыршо. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. 23 марта - Международный день метеорологии: [интервью начальника гидрометеорологической службы РА Барцыц Л.М.]//Ашьаҟьар-Росток. - 2001. - март, (№ 3 (6). - С. 2 Сельянинов Г. Материалы к климатологии западного Закавказья: черноморское побережье, Абхазия и Западная Грузия/Г. Сельянинов; Сочинская областная С.-х. Опытная Станция; Математический отдел. - Сочи: Изд. Сочинской областной с.х. Опытной станции, 1923. - 32 с. Аметеорологиа
Жәларбжьаратәи аметеорологиа амш
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D3%99%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0%20%D0%B0%D0%BC%D1%88
ab
abk
Cyrl
Аславианбжьаратәи бызшәа (аур. межславянский язык, англ. Interslavic language) — иԥсабаратәым аславиан бызшәа. Апроект авторцәа: анидерланд лингвист Иан ван Стенберген, ачех программаҩҩы Воитиех Мерунка. Ихалхно — 20.000 ҩык. Алфавит Акириллица алфавит Алаҭин алфавит Абара Аславианбжьаратәи бызшәа ҳа адаҟьақәа Апортал Абызшәарацәатә жәар Шәахә. иара убас Аславиан бызшәақәа Есперанто Апанславизм
Аславианбжьаратәи бызшәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Али-беи аль-Кабир ( – ) — аԥсуа мамлиуктәи Мысра аиҳабы. 1768 шықәсазы Мысра ахы иақәиҭхеит Османтәи аимпериа аҟынтәи. Али-беи даара ишьахуз дипломатын, насгьы деибашьҩын. Персоналии по алфавиту Али-беи Аԥсны диит, даԥсыуацқьан. Иара усҟан ихыҵан 13 шықәса дыҭҟәаны данырҭииз. Аҷкәын дааихуеит амамлиук Ибрагим Катхуда, аԥсылманрагьы илыиааӡеит. 1757 шықәсазы иара дҟалеит Мысра напхгаҩыс. Али-беи еидикалеит хыхьтәии цаҟатәии Мысра. Ԥхынгәы 1770 шықәсазы Мысра ахьыԥшымра азхаиҵеит. 1773 шықәсазы мамлиукаа дықәырцеит иԥсҭазаара далҵит каиртәи абахтаҿы. 1728 шықәсазы ииз 1773 шықәсазы иԥсыз Османтәи Мысра агубернаторцәа
Али-беи аль-Кабир
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B8-%D0%B1%D0%B5%D0%B8%20%D0%B0%D0%BB%D1%8C-%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80
ab
abk
Cyrl
Вилньиус (, ; аофициалтә ахьʒ урыс 1939 шқәсанӡа — Ви́льна) — Литва аҳҭнықалақьуп ақалақь дуӡӡоуп; аҳәынҭқарра политикатә, економикатә, культуратә ацентр иҟоуп; Административ-территориалтә шара Антақалнис () Виарқьаи () Вилкпеде () Виршәлишқес () Григьышқес () Жырмунаи () Жәеринас () Каролинишқес () Лаздинаи () Науиаместис () Науиынинкаи () Науиои Вилниа (Вилниа Ҿыц; ) Панериаи () Пашилаичаи () Пилаиҭе () Расос () Сианамесчыс (Ақалақь ажә, ) Фабиионишқес () Шешқьыне () Шнипишқес () Иустинишкес ()
Вильниус
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D1%83%D1%81
ab
abk
Cyrl
Адунеизегьтәи аӡы амш (Хәажәкырамза 22) — Еиду Амилаҭқәа Реиҿкаара (ЕАР) аекспертцәа ирымоу адыррақәа рыла Адгьыл иқәынхо ауааԥсыраa рахьтә фба рак ицқьоу аӡыржәтә змауа рҟынӡа иҟоуп, хԥа рак рҟынӡа– аӡныхтә змауа. Адунеи аҿы аӡыцқьа аганахь ала Аԥсны раԥхьатәи аҭыԥқәа руак ааннакылоит. Аԥсны 150 инареиҳаны аминералтә ӡқәа ыҟоуп. Урҭ рахьтә еиҳа еицырдыруеит: Ауадҳаратәи ашьчелоч- ӡҵәыҵәы, Аҟәатәи, Гагратәи, Тҟәарчалтәи атыҩшаӡрытә ӡыхьқәа, Охуреитәи атермалтә ӡыхь. Аминералтә ӡыхьқәа раамышьҭахь Аԥсны 186 ӡиа ыҟоуп, урҭ реиҳарак иҵааршәыратәиқәоуп. Иаарласны Аԥсны иаиур алшоит алшара екологиала ицқьоу аминералтә ӡыржәтә аекспорт азуразы. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Осия О.В. Питьевые минеральные воды Абхазии/О.В. Осия, Ш.Л. Джалагония. - Сухум: ГПП «Дом печати», 2002. - 68 с. Заводская Е. Живительная влага по рецепту: [о работе лаборатории Абхазского государственного центра экологического мониторинга (АГЦЭМ)]/Елена Заводская//ЭА. - 2009. - 8 сент., (№ 33). - С.3. Хәажәкырамза 22 Хәажәкырамза Аӡы 1993 шықәсазы ицәырҵит
Адунеизегьтәи аӡы амш
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%B3%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D3%A1%D1%8B%20%D0%B0%D0%BC%D1%88
ab
abk
Cyrl
Аслан Алықьса-иԥа Кобахиа (диит ) – Аԥсны аҳәынҭқарратәи ауаажәларра-политикатә усзуҩ. Абиографиа 1982-1992 шш. рзы аус иуан Аԥснытәи атуризми аекскурсиақәеи рхеилак иаҵанакуаз еиуеиԥшым амаҵурақәа рҿы. Нанҳәамза 14, 1992 ш. инаркны ақырҭуа аоккупантцәа дырҿагылан деибашьуан Гәымсҭатәи афронт артиллериа акомандаҟаҵаҩ иаҳасабала. Абҵарамза 1993ш. рзы дҟаҵан Аԥсны Ареспублика Атәылахьчара аминистрра артиллериа акомандаҟаҵаҩыс. Жәабранмза 1994 ш. рзы – Аԥсны Атәылахьчара аминистр ихаҭыԥуаҩыс. Жьҭаарамза 17, 1994 шықәса инаркны ажьырныҳәамза 30, 1995 шықәсанӡа аус иуан Аԥсны Ареспублика Ашәахтә маҵзура аусбарҭа еиҳабыс. Ажьырныҳәамза 30, 1995ш.- цәыббрамза 20, 1995 ш. – Аҟәа ақалақь Аҩнуҵҟатәи аусқәа русбарҭа еиҳабыс. 1995ш. – 2002ш. – Аԥсны Аҳәынҭқарратә аҳазалхратә еилакы дахантәаҩын. Кобахиа Аслан Алықьса-иԥа – Аԥсны Афырхаҵа, аҳазалхратә маҵзура Агенерал-маиор, иахьа Аԥсны Жәлар Реизара дадепутатуп. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш Лакоба С.З. Абхазия после двух империй. 2004. Хәажәкырамза 23 рзы ииз 1960 шықәсазы ииз Аԥсны аполитикцәа Кобахиаа
Кобахиа, Аслан Алықьса-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D1%85%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%90%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D1%8C%D1%81%D0%B0-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Адунеизегьтәи амш аимҳәаду аҿагыларазы (Хәажәкырамза 24). Аимҳәаду — ари даара ишәарҭоу чымазара ҿкуп. Дарбанзаалак ауаҩы аимҳәаду абактериақәа злоу иҿку аҳауа лбааидар алшоит. Насгьы заҟа ирацәаны, ма ирлас-ырласны ас еиԥш иҿку аҳауа ахьыҟоу ауаҩы дақәшәо аҟара, убри аҟара иҳаракуп ашәарҭара ауаҩы аимҳәаду ихьыр алзыршо. 1902 ш. рзы Гәылрыԥшь костроматәи аамсҭа Николаи Смецкои иргылоит аимҳәаду змоу ачымазцәа рзы асанатори. Х-еихагылак змаз ахыбраҿы 110 ҭыԥ аман, ачымазцәа аҽыхәшәтәра иахыршәаауан 60 мааҭ, уи ахарџьқәа иҟаз зегьы рҟынтә иаацқьаны абжа акәын иартәоз, егьырҭ иаанхоз аицҵалыҵқәа Николаи Смецкои ихатә ԥара ахишәаауан, ари аҩыза аҭагылазаашьа иалнаршон зылшарақәа маҷыз ачымазцәа ргәабзиара ишьахәыз акурортологиатә хәышәтәырҭаҿы аиӷьтәра. 1913 ш. рзы Смецкои иргылоит асанатори аҩбатәи акорпус. Ари ахыбра Аԥсны зегь реиҳа идууз ԥшь-еихагылакны иҟаз, 250 ҭыԥ змаз хыбран. Асанатори акыр ааха ӷәӷәа аиут Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра 1992-1993 шықәсқәеи Аԥсны аблокада ианҭагылази раан. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш Агрба Р. Обращайтесь в диспансер: [о борьбе с туберкулёзом]//РА. - 2003. - С.4. Нерсесян М. Туберкулез: борьба продолжается...: [о Гульрыпшской туберкулезной больнице, которая нуждается в ремонте]//НГ. - 1999. – 1 марта, (№ 9). - С. 2. Хәажәкырамза 24 Хәажәкырамза Адунеизегьтәи агәабзиарахьчаратә еиҿкаара
Адунеизегьтәи амш аимҳәаду аҿагыларазы
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%B3%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%BC%D1%88%20%D0%B0%D0%B8%D0%BC%D2%B3%D3%99%D0%B0%D0%B4%D1%83%20%D0%B0%D2%BF%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%8B
ab
abk
Cyrl
Ажьаԥшрақәа () — ахшфацәа ркласс ауеиҭоуп. Аҵанакуеит абжьыҵарқәеи ажьақәеи рҭаацәарақәа. .
Ажьаԥшрақәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D4%A5%D1%88%D1%80%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Лазар Моисеи-иԥа Прицкер ( — ) — Аԥсны аҵарауаҩ, аҭоурыхдырҩы. Абиографиа Прицкер Лазар Моисеи-иԥа — 1941-1945 шш. рзтәи Аџьынџьтәылатә еибашьра Дуӡӡа аветеран, Аԥсны акультура зҽаԥсазтәыз аусзуҩ, аҭоурыхтә наукақәа ркандидат, авторс дрымоуп аҭҵаарадырратә уаажәларраҿы иаԥсаны иазхаҵоу 40 инареиҳаны аҭҵаарадырратә усумҭақәа. Лазар Прицкер иҟаиҵеит алагала ду Аԥсны ааглыхреи аусуцәа рыкласси рҭоурых аҭҵаараҿы. Иусумҭақәа акыр рызкуп Аԥсны аиҭаҵратә аамҭақәа НЕП, аиндустриализациа, 1941-1945шш. Аџьынџьтәылатә еибашьра Дуӡӡа уҳәа убас егьырҭ ирыдҳәалаз апроблемақәа рҭоурых, Иара қәҿиарала еилаигӡон анаукатәи ауаажәларратәи усқәа. Лазар Моисеи-иԥа ианашьоуп Аџьынџьтәылатәи еибашьра аорден II аҩаӡара, амедалқәа, Аԥснытәи АССР Иреиҳаӡоу Асовет Апрезидиум Аҳаҭыртә грамота. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш Прицкер Лазарь Моисеевич//Сов.Абх.-1987.- 25 марта. - С. 4. Прицкер Л.М. История освоения Ткварчельского каменноугольного месторождения (1881-1935гг.). Сух., 1966. Хәажәкырамза 26 рзы ииз 1925 шықәсазы ииз 1987 шықәсазы иԥсыз Аԥсны аҭоурыхдырҩцәа
Прицкер, Лазар Моисеи-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%BA%D0%B5%D1%80%2C%20%D0%9B%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%20%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B8-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Аинтерлингва () — адунеижәларбжьаратә бызшәа. Аԥҵаҩы абызшәа IALA. Шәахә. иара убас www.interlingua.com Иԥсабаратәым абызшәақәа
Аинтерлингва
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Канберра () – Австралиа аҳҭнықалақь. Австралиа ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Канберра
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Киншаса (, ) – Адемократиатә Республика Конго аҳҭнықалақь. Адемократиатә Республика Конго ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Киншаса
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D1%88%D0%B0%D1%81%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Преториа () – Алада-Африкатәи Ареспублика аҳҭнықалақьқәа дреиуоуп. Алада-Африкатәи Ареспублика ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Преториа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Урыстәылатәи Афедерациа ареспубликақәа () — Урыстәылатәи Афедерациа асубиектқәоуп, еиҳаӡоу аҩаӡара Урыстәылатәи атерриториахәҭоуп.
Урыстәылатәи Афедерациа ареспубликақәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D3%99%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B0%20%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Еквадор (), аофициалтә хьӡы: Еквадор Ареспублика () — Алада-Америкатәи аҳәынҭқарра.
Еквадор
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80
ab
abk
Cyrl
Зеландиа ҿыц (, ) — Аокеан ҭынч алада-мраҭашәаратәи ахәҭаҿы адгьылбжьахатә ҳәынҭқарроуп. Иаҵанакуеит 2 ихадоу адгьылбжьахақәа: Аҩадатәи адгьылбжьаха (, ), Аладатәи адгьылбжьаха (, ). Шәахә. иара убас Океаниа
Зеландиа ҿыц
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B0%20%D2%BF%D1%8B%D1%86
ab
abk
Cyrl
Кеиптаун () – Алада-Африкатәи Ареспублика аҳҭнықалақьқәа дреиуоуп. Алада-Африкатәи Ареспублика ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Кеиптаун
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B0%D1%83%D0%BD
ab
abk
Cyrl
Блумфонтеин () – Алада-Африкатәи Ареспублика аҳҭнықалақьқәа дреиуоуп. Алада-Африкатәи Ареспублика ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Блумфонтеин
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BB%D1%83%D0%BC%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%B8%D0%BD
ab
abk
Cyrl
Аделаида () – Австралиатәи ақалақь, Аладатәи Австралиа аштат иаҳҭнықалақь. Аделаида иаланхоит 1,3 миллионк инарзынаԥшуа ауааԥсыра. Австралиа ақалақьқәа
Аделаида
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Брисбен () – Австралиатәи ақалақь, Квинсленд аштат иаҳҭнықалақь. Брисбен иаланхоит 2,35 миллионк инарзынаԥшуа ауааԥсыра. Австралиа ақалақьқәа
Брисбен
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%B1%D0%B5%D0%BD
ab
abk
Cyrl
Мельбурн () – Австралиатәи ақалақь, Викториа аштат иаҳҭнықалақь. Мельбурн иаланхоит 4,5 миллионк инарзынаԥшуа ауааԥсыра. 1901-1927 шықәсқәа рзы Мельбурн Австралиатәи аҳҭнықалақь иҟан. Австралиа ақалақьқәа
Мельбурн
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%BD
ab
abk
Cyrl
Кубер-Педи () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Австралиа ақалақьқәа
Кубер-Педи
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80-%D0%9F%D0%B5%D0%B4%D0%B8
ab
abk
Cyrl
Кепанда () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Австралиа ақалақьқәа
Кепанда
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Порт-Августа () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Анкьа ара абаӷәаза ду иҟан, ма 1973 шықәса рзы ибжьаӡит. Австралиа ақалақьқәа
Порт-Августа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82-%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Порт-Пири () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Австралиа ақалақьқәа
Порт-Пири
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82-%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%B8
ab
abk
Cyrl
Уаиалла () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Анкьа ари ақалақь иахьӡан Ҳаммок-Ҳилл (, 1916 ш. рҟынӡа).
Уаиалла
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B0%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Маунт-Гамбиер () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Ари ақалақь авулкантәи аҳаштәи агеографиатәи аҭыԥқәа рзы иидыруеит: аӡиа Блу-Леики, аҳаԥқәеи акарстә аҭыжаақәеи апаркқәеи абаҳчақәеи. Австралиа ақалақьқәа
Маунт-Гамбиер
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%83%D0%BD%D1%82-%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D1%80
ab
abk
Cyrl
Марри-Бриџ () – Австралиатәи ақалақь Аладатәи Австралиа аштат аҿы. Анкьа ари ақалақь иахьӡан Мобилонг () ма Едуардс-Кроссинг , 1924 ш. рҟынӡа). Марри-Бриџ анхацәа рыкрыҿаҵара еиԥш агрокультура ауп. Австралиа ақалақьқәа
Марри-Бриџ
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B8-%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%9F
ab
abk
Cyrl
Иамаика (, ) — Аҩада-Америкатәи адгьылбжьахатә тәыла Карибтәи амшын аҿы.
Иамаика
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B8%D0%BA%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Куба (), аофициалтә хьӡы: Куба Ареспублика () — Аҩада-Америкатәи адгьылбжьахатә тәыла Карибтәи амшын аҿы.
Куба
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Леонид Хыгә-иԥа Саманба () — Аԥсны аҵарауаҩ-афилолог, афилологиатә наукақәа рдоктор. Абиографиа Леонид Хыгә-иԥа Саманба алексикологиеи абызшәадырреи ирызкны шәкы инареиҳаны аҭҵаарадырратә усумҭақәа дравторуп. Иара Аԥсны ҭҵаарадыррақәа ракадемиа иатәу Д. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт аҿы аус иуеит аҭҵаарадырратә усзуҩ еиҳабыс. Омонимиа, ус ирышьҭоуп афилологиаҿы ажәақәа машәырны еиқәшәо – даараӡа зыҭҵаара ауадаҩра аҵоу алексикологиеи аграмматикеи рыпроблемақәа иреиуоп. Иахьа уажәраанӡа аԥсуа бызшәаҿы ари ҷыдала иҭырҵаауаз амаҭәарқәа иреиуамызт. Леонид Хыгә-иԥа Саманба иусумҭа ари аԥсуаҭҵаараҿы ираԥхьатәиу ҽазышәароуп ари апроблема аус адулараҿы. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш Хәажәкырамза 26 рзы ииз 1945 шықәсазы ииз Аԥсны аҵарауаа Саманаа
Саманба, Леонид Хыгә-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4%20%D0%A5%D1%8B%D0%B3%D3%99-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Жәларбжьаратәи атеатр амш (хәажәкырамза 27) — ари аныҳәа апрофессионалтә актиорцәа, арежиссиорцәа, адраматургцәа рымацара ракәӡам изныҳәо, уи рныҳәоуп атеатр бзиа избо зегьы, пату ззақәу - ари аҟазара ҳаракы. Атеатр амш иазкны хыԥхьаӡара рацәала еиуеиԥшым аныҳәатә усмҩаԥгатәқәеи атеатртә фестивальқәеи рымҩаԥгара азгәаҭоуп, атеатртә коллективқәа ракәзар ари аҽны аспектакль ҿыцқәа ықәдыргылоит. 1948 шықәса раахыс ИуНЕСКО ахантәаҩрала адунеи атеатрқәа официалла рҽеидыркылоит Жәларбжьаратәи атеатр аинститут ҳәа, 1961 шықәса рзы Жәларбжьаратәи атеатр аинститут IX аконгресс аҿы ишьақәыргылан атеатр амш, уи адунеи зегьы аҿы иазгәарҭоит хәажәкыра 27 рзы. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Аргун А.Х. Театр абхазов конца XX века/А.Х. Аргун; Абх. ин-т гуманит. исследований им. Д. Гулиа. Акад. наук Абхазии. - Сухум: Алашара, 2001. - 372 с. Лакербай М.А. Очерки из истории абхазского театрального искусства; Ред. В.А. Симонян, техред. М.Д. Хахмигери, корр. З.А. Шарашкина. - Сухуми: Абгиз, 1962. - 198 с. Хәажәкырамза 27 Атеатр
Жәларбжьаратәи атеатр амш
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D3%99%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B0%D1%82%D1%80%20%D0%B0%D0%BC%D1%88
ab
abk
Cyrl
Иемен (), аофициалтә хьӡы: Иементәи Ареспублика () — Аҩада-мраҭашәаратәи Азиеи Аравиатәи адгьылбжьахабжеи рыҟны ҳәынҭқарра.
Иемен
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD
ab
abk
Cyrl
Индиа ( ), аофициалтә хьӡы: Индиа Ареспублика (, ) — Аҩада-азиатәи Индиатәи асубконтинентҟны ҳәынҭқарра. Ари атәыла иаланхоит аҵкыс еиҳау амиллиардк ауааԥсыра. Аполитикатә шьақәгылашьала Индиа иҟоуп аидгыла-федеративтә иуахәаматәым социалисттә демократиатә ҳәынҭқарра.
Индиа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Сеул () — Аладатәи Кореиа аҳҭнықалақь. Аладатәи Кореиа ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Сеул
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%83%D0%BB
ab
abk
Cyrl
Џуба (, ) — Аладатәи Судан аҳҭнықалақь. Нил ашкәакәа аӡиас ақалақь аҿы ииасуеит. Аладатәи Судан ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Џуба
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D1%83%D0%B1%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Алжир (, ) – Алжир аҳҭнықалақь. Алжир ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Алжир (ақалақь)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B6%D0%B8%D1%80%20%28%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D2%9B%D1%8C%29
ab
abk
Cyrl
Луанда (), ахалагаратә хьӡы: Сан-Паулу-ди-Луанда (, 1975 ш. рҟынӡа) – Ангола аҳҭнықалақь. Ангола ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
Луанда
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Тополиан Альберт Гаспар-иԥа (диит ) – Аԥсны аҳәынҭқарратәи ауаажәларратәи аусзуҩы. Абиографиа 1976-1990 ш. рзы В. Шервашиӡе ихьӡ зху Аҟәатәи ақалақьтә хәышәтәырҭа №2 аҿы гәыхәышәтәҩыс аус иуан. 1990ш. рзы иара еиҿикааит аермантә культура-гәыҳалалратә хеилак “Крунк” (“Аӡыцәа”) 2001 шықәсанӡа напхгара зиҭоз. 1991ш. рзы Аԥснытәи Ареспублика Иреиҳаӡоу Асовет ахь депутатс далхын. 1993шш. рзы, Аџьынџьтәылатә еибашьра 1992-1993 ш. раан Альберт Гаспар-иԥа Тополиан иаԥшьгаралеи иҽалархәралеи еиҿкаан Аԥснытәи Арбџьар Мчқәа ирылахәны еибашьуаз, Аиааираҿы злагала рацәаз, аерманцәа рбаталионқәа ҩба. А.Г. Тополиан аибашьра ашьҭахьтәи аамҭақәа рзы апарламент аҿы иааникылон авице-спикери, Аԥсны аиҳабыраҿы авице-премиери рмаҵураҭыԥқәа. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Ходжаа Р. Армянский батальон в Отечественной войне народа Абхазии 1992-1993гг./Р. Ходжаа. - Сухум: ГПП «Дом печати», 2005. - 183с. Цвижба З. Командир Армянского батальона: [к 20-летию Победы в Отечественной войне народа Абхазии]//РА. - 2012. - 13-14 окт., (№116). - С.2. Азхьарԥшқәа Тополян Альберт Гаспарович 1935 шықәсазы ииз Мшаԥымза 2 рзы ииз Аԥсны аполитикцәа
Тополиан, Альберт Гаспар-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B0%D0%BD%2C%20%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82%20%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Чынчор Кәасҭа-иԥа Џьениа (, ақыҭа Аҷандара, Гәдоуҭа араион — , Аҟәа) — Аԥсны жәлар рартист. Абиографиа Чынчор Џьениа ибаҩхатәра ааԥшит адраматә ҟазара еиуеиԥшым ажанрқәа рҟны: атрагедиа инаркны акомедиа аҿынӡа; жәлар репос инаркны аводевиль аҿынӡа. Хыԥхьаӡара рацәала арольқәа еиуеиԥшым аспектакльқәа рҿы дыхәмархьеит. Аха еиҳарак Чынчор Џьениа ибаҩхатәра аарԥшын аԥсуа шҟәыҩҩцәа - Б. Шьынқәба, Ш. Ҷкадуа убас егьырҭгьы рҩымҭақәа рыла иааирԥшуаз ахаҿсахьақәа рҿы. Акыр хаҿсахьа лашақәа аԥиҵахьан Чынчор Џьениа адунеитәии аурыс литературеи рыклассикцәа – Шекспир, Кальдерон, Ердман, Горьки уҳәа уб. егьырҭгьы рпиесақәа рыла иқәыргылаз аспектакльқәа рҿы. С. Ҷанба ихьӡ зху Аԥсуа ҳәынҭқарратә театр аҿы аус иуан 60 шықәса инареиҳаны. Иара амилаҭҭә сатиреи аиумори ржанр ашьақәгылараҿы илагала рацәоуп, аус иуан еицырдыруаз асатиреи аиумори ртеатр “Чарирама” аколлектив аҿы. Ч.К. Џьениа акыр сахьаркыратә фильмқәа рҿы иҽҭиххьан. Алитература Аргун А. Абхазский театр и фольклор/А. Аргун; Ред. О. Кайдалова, ред. изд-ва Р. Лазарева, худож. Т. Кохреидзе. - Тб.: Хеловнеба, 1986. - 202 с. Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Мшаԥымза 4 рзы ииз 1930 шықәсазы ииз Мшаԥымза 14 рзы иԥсыз 2014 шықәсазы иԥсыз Аԥсны артистцәа Џьениаа
Џьениа, Чынчор Кәасҭа-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D1%8C%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%A7%D1%8B%D0%BD%D1%87%D0%BE%D1%80%20%D0%9A%D3%99%D0%B0%D1%81%D2%AD%D0%B0-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Алеқсандр Виқтор-иԥа Страничкин (диит , Чита) — Аԥсны ауаажәларратәи аполитикатәи усзуҩ. Абиографиа Ареспублика Аԥсны аҳәынҭқарратә усзуҩы, Алеқсандр Виқтор-иԥа Страничкин далгоит Ростовтәи аҳәынҭқарратә университет «аполитикатә економиа» азанааҭ ала. 1983ш. раахыс Аԥснытәи аҳәынҭқарратә университет аҿы аус иуеит. Ареспублика Аԥсны Жәлар Реизарахь депутатс ҩынтә далырххьеит (1996, 2006), аус иуан Аԥсны Аиҳабыраҿ авице-премиерс. Аҭҵаарадырратә публикациақәа дравторуп, аекономикатә теориа иазку арҵага шәҟәқәа дырсоавторуп, 50 инареиҳаны азакәан апроектқәеи еиуеиԥшым анормативтә документқәеи аус рыдулара далахәхахьеит. Алеқсандр Виқтор-иԥа Страничкин ауаажәларратә еиҿкаара Ассоциациа “Аԥсны аурысцәа Рхеилак” ахантәаҩыс дыҟан. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Соловьева Ю. Судьбы абхазского и русского народа сплетены самой историей: Юлия Соловьева//РА. - 3-4 дек., (№134). - С.2. Мшаԥымза 5 рзы ииз 1955 шықәсазы ииз Аԥсны ауаажәларратәи усзуҩцәа Аԥсны аполитикцәа
Страничкин, Алеқсандр Виқтор-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D0%BD%2C%20%D0%90%D0%BB%D0%B5%D2%9B%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%20%D0%92%D0%B8%D2%9B%D1%82%D0%BE%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Ҳельсинки (; ) – Финлиандиа иаҳҭнықалақьыуп.
Ҳельсинки
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D2%B2%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B8
ab
abk
Cyrl
Таллин () – Естониа иаҳҭнықалақьыуп. Ахьӡ Уажәытәи ахьӡ Таллин 1536 шықәсазы аԥхьа «Талына» (Talyna) еиԥш иуԥылоит. Ари ахьӡ ажәа «taani linn» ма иаазыркьаҿу, ма аицак еиԥш еиҭеиҳәоит. Аестоншәала иаанагоит «Даниатәи ханбаа» ма «Даниатәи ақалақь», иақәшәо алатыш «Dāņupils» афинн «Tanikanlinna» формақәа. Алаҭин «Revalia» (Ревалиа) аҟынтә иаауоит ԥыҭк ақалақь ахьӡ авариантқәа: Reval, Revel, Reveln, Ревель. Ари иаазыркьаҿу аҟынтә хьӡоуп «civitas revaliensis» ма «urbs revalia», абасала «Ревалтәи ақалақь» ауп, иаанагоит аамҭакала актәии заҵеи ақалақь аҭоурыхтә тәылаҿацә Ревала (Rävala) аҿы.
Таллин
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD
ab
abk
Cyrl
Ахҭысқəа Ажьырныҳәамза Жәабранмза Хәажәкырамза Мшаԥымза Лаҵарамза Рашәарамза Ԥхынгәымза Нанҳәамза Цәыббрамза Жьҭаарамза Абҵарамза Ԥхынҷкәынмза Иит Рыԥсҭазаара иалҵит
2023
https://ab.wikipedia.org/wiki/2023
ab
abk
Cyrl
А́мшаԥ, Мшаԥы — зегь реиҳа ихадоу ақьырсиантә ныҳәақәа иреиуоуп. Уи азгәарҭоит ааԥын раԥхьатәи амзаҭәымҭа иацааиуа амчыбжь аан, иудеитәи Мшаԥы анаҩс. Мшаԥы аныҳәа азгәаҭара рыдыркылахьан 325 шықәса рзы I Адунеизегьтәи Аизара Ду аҿы. Аиашахаҵаратә қьырсианцәа ари аныҳәа рҽазыҟарҵоит 48 мшы ицо Ачгара Дуӡӡа аҵаларала. Мшаԥы-ари адунеи аҿы аиашахаҵаратә қьырсианцәа зегьы рзы аныҳәақәа ирныҳәоуп, агәырҕьарақәа иргәырҕьароуп. Аиашахаҵаратә Мшаԥы Аԥсны ҳәынҭқарратә ныҳәан ишьоуп. Шәахә. иара убас Амшаԥчгара Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Пасха: [в Абхазии, когда человек делает вино, он готовит его, главным образом, на пасху]//Христианская Абхазия. - 2013. - Июнь, (№6). - С.6. Аплиа Виссарион. Проповедь на торжество Православия//Православная Абхазия. - 2008. - март, (№3). - С.2. Ақьырсиан Аныҳәақәа
Амшаԥ
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D0%B0%D4%A5
ab
abk
Cyrl
Махинур (Туна) Аазиз-иԥҳа Папԥҳа (диит ) — Аԥсны ашәҟәыҩҩ-апублицист, аиҭагаҩ, аҭоурыхдырыҩ-аетнограф. Дыҩуеит ҭырқә бызшәалеи аԥсуа бызшәалеи. Абиографиа 1973 шықәса рзы раԥхьаӡа акәны лара Асовет Еидгылахь данаа, лҭоурыхтә ԥсадгьыл – Аԥсны даҭаауеит. Аԥсны жәлар рпоет Б.У. Шьынқәбеи лареи хаҭалатәи реибадырра ашьҭахь нап алыркуеит активла аусура иҭоурыхтә роман “Ацынҵәарах” аҭырқә бызшәахь аиагарази аҭыжьрази(1995). Ирацәоу лылшамҭақәа аԥсуа литература апропаганда азураҿи, Омар Беигәа иҭынха ахьчареи асистематизациа рзурази,аԥсуаҭҵаареи аԥсуа литературеи рҿы ллагала азы М. Папба иланашьоуп “Ахьӡ-Аԥша” аорден (2005). Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Реидгылаҿ лара драԥхьатәиуп аҳәаанырцәынтә алахәылацәа. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Турция – Абхазия: жизнь в диаспоре [Научный поиск Махинур Папба]//РА. № 57 (2658). 29.05.2011. Стр.2. Мшаԥымза 20 рзы ииз 1950 шықәсазы ииз Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Аԥсны аҭоурыхдырҩцәа
Папԥҳа, Махинур Аазиз-иԥҳа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D4%A5%D2%B3%D0%B0%2C%20%D0%9C%D0%B0%D1%85%D0%B8%D0%BD%D1%83%D1%80%20%D0%90%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%B7-%D0%B8%D4%A5%D2%B3%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Глоса (Glosa) — адунеижәларбжьаратә бызшәа. Шәахә. иара убас www.glosa.org Иԥсабаратәым абызшәақәа
Глоса
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Џьонуа — Абжьыуа Аԥсны (Аимара) инхо ажәла. Џьонуаа Џьонуа, Алықьса Нестор-иԥа — Аԥсны Жәлар рпоет. Џьонуа, Ҷыҷыкәа Махаз-иԥа — Аԥсны Жәлар рпоет. Џьонуа, Борис Гьаргь-иԥа — афилолог, аԥсуаҭҵааҩ-абызшәадырҩы Џьонуа, Беслан Алықьса-иԥа — акриминалтә ҳаҭыр, амеценат. Џьонуа, Никәала Ҭаиа-иԥа — ажурналист, ауаажәларра-политикатә усзуҩы
Џьонуа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D1%8C%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Багаԥшь, Анастасиа Багаԥшь, Артур Багаԥшь, Анатолии Мкан-иԥа Багаԥшь, Андреи Григори-иԥа Багаԥшь, Василии Багаԥшь, Виачеслав Уасил-иԥа — аԥсны акитор «Лис Микита». Багаԥшь, Генадии Багаԥшь, Валери — акомпаниа «Аԥсны аҩқәеи аӡқәеи» ахада ихаҭыԥуаҩ. Багаԥшь, Виктор Багаԥшь, Владимир Багаԥшь, Баграт Андреи-иԥа Багаԥшь, Зураб Сергеи-иԥа Багаԥшь, Зоиа — аҳәынҭстатистика аусбарҭа аиҳабы. Багаԥшь, Лаура Багаԥшь, Лиана Сергеи-иԥа Багаԥшь, Сергеи Уасил-иԥа — Аԥсны аҳәынҭқарра ахада.
Багаԥшь (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D4%A5%D1%88%D1%8C%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Тартаковски Тартаковски, Геннади Аурыс жәлақәа Аукраин жәлақәа
Тартаковски (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Ари адаҟьа Абжьыуа жәлақәа рыхьӡынҵоуп. А Абарӡуа (Ԥақәашь) Абашь (Аӡҩыбжьа) Абранӡиа (Кәтол) Абраскьыл (Гәыԥ) Абҳазаа (Кәтол) Абџарба (Гәыԥ) Абыгба (Ҭырқәтәыла) Абыхәба (Џьгьарда) Абыџба (Маркәыла) Агрба (Гәыԥ) Агәыхоу, Агәыхаа (Џьгьарда) Агәымаа (Ӷәада) Адлеиба (Уатаԥ) Аӡынба (Џьгьарда) Акаба (Ҷлоу) Аки-иԥа (Ҭырқәтәыла) Акышба, Акшба (Аӡҩыбжьа) Акәышба (Аӡҩыбжьа) Ақырҭаа (Кәтол) Аҟәысба (Аҭара) Алҭеиба (Ҷлоу) Алхәорба, Мерцхәлаа (Аӡҩыбжьа) Амҷба, Амыҷба (Џьгьарда) Амқәаб (Маркәыла) Ануа (Тамшь) Анҭиа ((Маркәыла) Аԥҳазоу (Кындыӷ) Аԥшыцәба (Аӡҩыбжьа) Араҳамиа (Мықә) Аргәын (Тҟәарчал) Арӷәын (Аҭара) Арқаниа (Ԥақәашь) Арҟәыџь (Ҭхьына) Арлан (Аҭара) Арҷелиа (Кәтол) Аршба, Арышба (Тҟәарчал) Арҩыҭаа (Ҭырқәтәыла) Асабуа, Сабуа (Маркәыла) Асаӡуа (Арасаӡыхь) Асланӡиа (Мықә) Аҭыршба (Ҭырқәтәыла) Аҭәмаа (Гәыԥ) Ахсалба (Арасаӡыхь) Аҳәба (Ҷлоу) Ацыхәба (Аӡҩыбжьа) Ачба (Ҷлоу) Ашба (Тамшь) Ашьхаруа (Ҷлоу) Ашәануа (Ҭырқәтәыла) Ашәуа (Мықә) Ашәба (Ӷәада) Ашәхәаҵаа (Ӷәада) Аџьынџьал (Ԥақәашь) Б Баб-оӷлы (Кәтол) Бабашь-иԥа (Ҭырқәтәыла) Багаԥшь (Џьгьарда) Багаҭелиа (Гәыԥ) Багаҭуриа (Кәтол) Баӷдаҭба (Ҷлоу) Бадиа (Ӷәада) Бажә-иԥа (Ҭырқәтәыла) Барамиа (Баслахә) Бараҭелиа (Тамшь) Барӷанџьиа (Чабырхәа) Барчан (Џьгьарда) Басариа (Кәтол) Баџьан-иԥа (Ҭырқәтәыла) Бганба (Арасаӡыхь) Бӷажәба (Гәыԥ) Бебиа (Кәтол) Беренџьиа, Беренџьы-оӷлы (Ӷәада) Берзениа (Кәтол) Берулаа (Баслахә) Бжьаниа (Тамшь) Бзаркал (Кәтол) Бигәаа (Ҭхьына) Блабба (Кәтол) Бранӡба, Бранӡиа (Ҷлоу) Бҷиа (Аҭара) Быдла-иԥа (Ҭырқәтәыла) Быналба (Ҭырқәтәыла) Быҭәба (Ҷлоу) В Воуба (Ҭхьына) Г Габелаиа (Акәаскьа) Габелиа (Гәыԥ) Габлаиа (Џьал) Габлиа (Тамшь) Габниа (Арасаӡыхь) Гадлеиба, Гадлиа (Тамшь) Гамгиа (Кындыӷ) Гамсаниа (Гәыԥ) Гармелаа, Гармелиа (Гәыԥ) Гергедаа (Тамшь) Гындиа (Ԥақәашь) Гырџьынба (Џьгьарда) Гыцба (Аҭара) Гь Гьанаба (Ҭхьына) Гьархьал, Гьерхьелиа (Ӷәада) Гьемуа (Гәыԥ) Гьергьиа (Кәтол) Гә Гәагьиа, Гогьиа, Гогиа (Баслахә) Гәагәуа, Гогуа (Гәыԥ) Гәаланӡиа (Кәтол) Гәаԥиа (Гәыԥ) Гәниа (Маркәыла) Гәарамиа ((Гәыԥ) Гәыргәлиа (Кәтол) Гәырџьуа (Кындыӷ) Гәыџьуа (Кындыӷ) Ӷ Ӷарҵкьиа (Тҟәарчал) Ӷь Ӷьеџь-иԥа, Ҳараниа (Џьгьарда) Ӷә Ӷәарзалиа (Ҭхьына) Ӷәынџьаа, Ӷәынџьиа (Кындыӷ) Д Дапуа, Допуа (Аӡҩыбжьа) Дарсалиа, Дараселиа (Арасаӡыхь) Дарчам, Дарчан (Тҟәарчал) Дбар (Маркәыла) Делба (Аӡҩыбжьа) Догәуа (Тҟәарчал) Доӷәыз, Доӷәызиа (Мықә) Дуган, Дуган-оӷлы (Ӷәада) Думаа (Ҭхьына) Е Емсых (Кәтол) Емырхәба (Акәаскьа) Ерынба (Џьгьарда) Ес-оӷлы ((Мықә) Ж Жанаа (Џьгьарда) Жь Жьиба (Ӷәада) З Занҭариа (Тамшь) Зарандиа (Маркәыла) Зеҭба (Гәыԥ) Зингишвили (Ҭхьына) Зыхәба (Маркәыла) Ӡ Ӡаԥшь-иԥа (Ҭхьына) Ӡлаиа (Кәтол) И Иванченко (Баслахә) Инал-иԥа (Гәыԥ) Инаԥшьба (Ҷлоу) Иныкә, Инук (Кәтол) Исмелиа (Мықә) Иуанба (Џьгьарда) К Казанба (Тҟәарчал) Казнафер-оӷлы (Мықә) Какалиа (Мықә) Какәбаа (Гәыԥ) Какачиа (Гәыԥ) Камкиа (Аӡҩыбжьа) Канцба (Елыр) Канџьы-оӷлы ((Маркәыла) Карба (Мықә) Картозиа (Кәтол) Кархалаа (Гәыԥ) Касланӡиа (Кәтол) Кацба (Тамшь) Кациа (Аӡҩыбжьа) Каҷабаа (Гәыԥ) Кенџьиа (Баслахә) Кирвал (Кәтол) Кокаиа (Аӡҩыбжьа) Кымҷба (Ҭырқәтәыла) Кь Кьикориа ((Баслахә) Кьиут (Кындыӷ) Кә Кәабахьиа, Кобахиа (Баслахә) Кәаӷәаниа, Коӷониа (Кәтол) Кәакәаба (Аҭара) Кәакәасқьыр (Баслахә) Кәарӡаа (Ӷәада) Кәарҷиа (Тҟәарчал) Кәасба, Кәасиа (Тамшь) Кәашалаа (Ӷәада) Кәыдба (Ҭырқәтәыла) Кәыжәлар (Гәыԥ) Кәыркәынаа, Кәыркәынба (Ҭхьына) Кәырниа (Ҭырқәтәыла) Кәыр-иԥа (Аӡҩыбжьа) Кәыҭкаиа, Кәыҭкиа (Ӷәада) Кәыҵниа (Аҭара) Кәыҿба (Арасаӡыхь) Кәыџба (Ҷлоу) Қ Қапба (Арасаӡыхь) Қарчаа (Аӡҩыбжьа) Қацәба (Ҷлоу) Қаџьиа, Қаџьаиа (Арасаӡыхь) Қорсаиа (Кәтол) Қь Қьецба (Џьгьарда) Қьышьмариа, Қьышьмахәа (Џьал) Қә Қәаӡба (Ӷәада) Қәал-иԥа (Ҭырқәтәыла) Қәаранӡиа (Кәтол) Қәачахиа (Акәаскьа) Қәачба (Ҭырқәтәыла) Қәираа, Қәираиа (Аӡҩыбжьа) Қәҭаландиа (Кәтол) Қәҭелиа (Кәтол) Қәҭарба (Ҭхьына) Ҟ Ҟаздал (Маркәыла) Ҟаитанба (Арасаӡыхь) Ҟалӷьба (Кәтол) Ҟанхәа (Аӡҩыбжьа) Ҟараосман (Џьгьарда) Ҟарачаа (Ҭырқәтәыла) Ҟь Ҟьантаба (Кәтол) Ҟә Ҟәырдгьал, Ҟәырдӷьелиа (Ӷәада) Л Лагәуа, Логәуа (Ԥақәашь) Лагәлаа (Арасаӡыхь) Лазар, Лазариа (Гәыԥ) Лакрба, Лакырба (Аҭара) Лакәатаа (Кындыӷ) Ламиа (Кәтол) Ларҭҟәамиа (Ҭхьына) Латариа (Аҭара) Лацәышба (Ӷәада) Лашәриа (Кәтол) Леԥсаиа (Кындыӷ) М Маан (Аӡҩыбжьа) Мазлоу, Бзиава (Аӡҩыбжьа) Маланӡиа (Тамшь) Маланиа (Кәтол) Манака (Маркәыла) Маниа (Кәтол) Маршьан (Гәыԥ) Матуа (Ӷәада) Мафба (Тҟәарчал) Махар, Махариа (Кәтол) Маҵхаа, Маҵхарашвили (Мықә) Миқаа (Кәтол) Мураҭиа (Тамшь) Мцәаӷәачаа, Дочиа (Арасаӡыхь) Мызцба (Аӡҩыбжьа) Мыкәаџьба (Гәыԥ) Мынџьиа (Гәыԥ) Мышьалиа, Мшьалиа (Џьгьарда) Н Надараиа (Мықә) Нанба (Арасаӡыхь) Нарманиа (Тҟәарчал) Начҟьебиа (Кындыӷ) Нинуа (Баслахә) Ноуба (Кәтол) П Панган (Аҭара) Папасқьыр (Кәтол) Папба (Тамшь) Парылуа, Паралиа (Ҷлоу) Патҳәариа (Аӡҩыбжьа) Пелаа (Тамшь) Ԥ Ԥаӷәаа (Баслахә) Ԥалауанӡиа (Кәтол) Ԥанҭиа (Кәтол) Ԥарцхалиа, Ԥерцхелиа (Баслахә) Ԥачқәариа (Мықә) Ԥаҷлиа (Ԥақәашь) Ԥимԥиа (Тҟәарчал) Ԥлиа (Гәыԥ) Ԥсалҭыр (Ҭырқәтәыла) Ԥсардиа (Ӷәада) Ԥсҳәуа (Ҭырқәтәыла) Ԥшьалиа (Џьгьарда) Р Ратиа (Арасаӡыхь) Раҵәба (Тамшь) Рекәаа (Кәтол) Руӷниа (Ҭырқәтәыла) Руруа (Ӷәада) С Саӡба (Ӷәада) Саиаа (Ӷәада) Сақаниа (Кәтол) Санӡаа (Кәтол) Сар-оӷлы ((Маркәыла) Саџьаиа (Мықә) Сиҷинаа (Кәтол) Соломко (Тамшь) Т Тапаӷәуа (Кәтол) Таԥшь (Ҭырқәтәыла) Торчуа (Ҭхьына) Турнанба (Маркәыла) Тыҟәба (Ҭырқәтәыла) Тыҩба (Ԥақәашь) Тә Тәанба (Тамшь) Ҭ Ҭамбиа (Ҭырқәтәыла) Ҭаниа (Ԥақәашь) Ҭарба (Мықә) Ҭарҭиа (Тҟәарчал) Ҭаскәач-иԥа, Сангәлиа (Џьгьарда) Ҭоҭ-оӷлы (Мықә) Ҭурқьиа (Баслахә) Ҭҳәазба (Арасаӡыхь) Ҭҳаиҵыхә (Арасаӡыхь) Ҭыжәба (Џьал) У Уасиа (Кәтол) Усҭаҳмаҭ, Усҭаҳмаҭ-оӷлы (Ӷәада) Учба, Учаа (Тамшь) Ф Феизба, Феиз-оӷлы (Кәтол) Феирызба (Уатаԥ) Ферзба (Кәтол) Х Халкәач-иԥа, Сангәлиа (Ҷлоу) Харчлаа (Тҟәарчал) Харџьелиа (Кәтол) Хасиа (Тамшь) Хачан (Ӷәада) Хокерба (Очамчыра) Хмаил (Тамшь) Храчба (Ҭырқәтәыла) Хынҭәба (Гәыԥ) Хь Хьиба (Баслахә) Хьыбба (Џьгьарда) Хә Хәараа (Ҭхьына) Хәатланӡиа (Кындыӷ) Хәтуш (Баслахә) Хәырхәмал (Маркәыла) Хәыхәуа ((Ҷлоу) Ҳ Ҳалуашь (Аӡҩыбжьа) Ҳаразиа (Гәыԥ) Ҳасан-оӷлы (Ҷлоу) Ҳасуа (Ҭырқәтәыла) Ҳаҭхәа (Ӷәада) Ҳашба (Кәтол) Ҳашымба, Ҳашым-оӷлы (Ӷәада) Ҳаџьымба (Арасаӡыхь) Ц Цагәриа (Аӡҩыбжьа) Цецхлаӡиа, Цецхлаӡе (Аҭара) Цкәуа (Џьгьарда) Цыба (Ӷәада) Цыцба (Тамшь) Цә Цәеиба (Џьгьарда) Цәымҵаа (Ҭырқәтәыла) Ҵ Ҵабриа ((Ҷлоу) Ҵалкьиа, Ҵулукьиа (Арасаӡыхь) Ҵахнакьиа (Акәаскьа) Ҵнариа (Кәтол) Ҵурҵумиа (Арасаӡыхь) Ҵыкәҭаниа ((Џьал) Ҵә Ҵәыӡба (Џьгьарда) Ҵәыџьба (Ҷлоу) Ч Чагьамба, Чагьам (Џьгьарда) Чагәаа (Кәтол) Чалигаа (Ҭхьына) Чамлар (Кәтол) Чапагәуа (Аҭара) Чачхал, Чачхалиа (Ԥақәашь) Чегьиа (Кындыӷ) Черқьезиа (Аӡҩыбжьа) Чрыгьба (Баслахә) Чхамалиа (Гәыԥ) Чаблах (Ҷлоу) Чокәуа (Ҭхьына) Чхьетиа (Арасаӡыхь) Чхәынгәуриа (Ҭырқәтәыла) Чыргынӡиа, Чарганӡиа (Кәтол) Ҷ Ҷалокәуа (Ҷлоу) Ҷанба (Аҭара) Ҷаниа (Кәтол) Ҷантуриа (Кәтол) Ҷежьиа (Мықә) Ҷкадуа (Тҟәарчал) Ҷҟәаниа (Кындыӷ) Ҷоҷуа (Аӡҩыбжьа) Ҷхантба (Ҭхьына) Ш Шамба (Ҭхьына) Шармаҭ (Џьгьарда) Шахьинба (Џьгьарда) Шларба (Џьгьарда) Шь Шьакаиа (Тҟәарчал) Шьыкырба (Аҭара) Шьақар-иԥа, Салаҟаиа (Ҭхьына) Шьалашьаа (Ҷлоу) Шьанаа (Гәыԥ) Шьаргьал, Шьаргьалиа (Арасаӡыхь) Шьоууа (Ӷәада) Шьыналиа (Ҷлоу) Шьынқәба (Ҷлоу) Шә Шәбақьиа, Сабақьиа (Ҭхьына) Шәманиа (Уатаԥ) Шәырдлаа (Кындыӷ) Џь Џьалаӷьониа, Џьалаӷониа (Кәтол) Џьалиа, Џьелиа (Ӷәада) Џьанашиа (Аӡҩыбжьа) Џьапоу, Џьапуа, Џьопуа, Џьонуа (Ҷлоу) Џьас-иԥа (Ҭырқәтәыла) Џьгениа (Арасаӡыхь) Џьӷамазиа (Тҟәарчал) Џьумуҭиа (Мықә) Џьыкырба (Аӡҩыбжьа) Ҩ Ҩардан (Ӷәада) Аԥсуа жәлақәа Абжьыуа
Абжьыуа жәлақәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D1%8B%D1%83%D0%B0%20%D0%B6%D3%99%D0%BB%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Заицев, Анатолии Иннокент-иԥа Заицев, Валери Заицева, Зоиа Заицева, Лаура Заицев, Лев Аурыс жәлақәа
Заицев (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B8%D1%86%D0%B5%D0%B2%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Зураб Вианор-иԥа Анчабаӡе ( — ) — Аԥсны аҵарауаҩ, аҭоурыхҭҵааҩ. Абиографиа Иналукааша аԥсуа ҵарауаҩ, аҭоурыхдырыҩ-кавказҭҵааҩ Зураб Вианор-иԥа Анчабаӡе иԥсҭазаара зегьы азкын ԥсыцқьала иҽагәылахаланы аҭҵаарадырра амаҵ ауреи. Зураб Анчабаӡе иинтересқәа ртематикатә ҭҵаарадырратә мҽхакы ҭбаауп. Хырхарҭа хадас иамаз иреиуан Аԥсни, Қырҭтәылеи, Нхыҵ-Кавказ ашьхаруа жәларқәеи рҭоурых апроблемақәа рыҭҵаара. З.В. Анчабаӡе акьыԥхь збахьоу иҭҵаарадырратә-ҭҵааратә усумҭақәа рхыԥхьаӡара 100 иреиҳауп. Иусумҭақәа иарбанзаалак ҳтәыла аҭҵааразы акыр иаԥсоу материалны иҟоуп. Инаукатә ҭҵаарақәа ирныԥшуеит зеиԥш ыҟамыз ибаҩхатәра, идырра ҵаула, иҭҵаарадырратә ԥышәа абеиара. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Дзидзария Г.А. Ученый и педагог//Сов.Абх. -1974. - 4 июня. - С. 3. Куправа А.Э. Выдающийся абхазский историк - кавказовед: [к 90-летию со дня рождения З.В. Анчабадзе]/А. Куправа//РА. - 2010. - 22-23 апр., (№43). - С.2. Аԥсны аҵарауаа Аԥсны аҭоурыхдырҩцәа Мшаԥымза 22 рзы ииз 1920 шықәсазы ииз Ажьырныҳәамза 28 рзы иԥсыз 1981 шықәсазы иԥсыз
Анчабаӡе, зураб Вианор-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%87%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D3%A1%D0%B5%2C%20%D0%B7%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B1%20%D0%92%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Ачерқьесқәа рыфлаг амш (мшаԥымза 25) — 1830 шықәса рзы ачерқьесқәа рмилаҭзегьтәи еизараҿ (Хасе) ирыдыркылеит ачерқьесқәа рмилаҭтә бираҟ. Ачерқьес жәлар ахааназ рбираҟ рмилаҭ акзаара иасимволны иахәаԥшуеит. Ари амш аҽны Нхыҵ-кавказтәи ареспубликақәа Адыгеиа, Ҟарачы-Черқьесиа, Ҟабарда-Балкариа рҿы имҩаԥысуеит ҽыла аныҟәарақәа, аспорттә еицлабрақәа, ачерқьес кәашаратә хәмаррақәа. Ҟабарда-Балкариа ишаԥу еиԥш ари амш аҽны Нальчик ақалақь аҿы Аԥсны ашҭа аҭыԥ аҟынтәи еиҿыркаауеит амашьынатә еиԥхныҩлара. Аныҳәатә ныҟәарақәа рышьҭахь Аԥсны ашҭаҿ иалагоит аныҳәатә усмҩаԥгатә. Ачерқьесқәа рбираҟ адунеи зегьы аҿы иалаԥсоу ачерқьес(адыга) жәларқәа Ракзаара иасимволуп. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Цвижба З. Не замалчивая трагических страниц общей истории: [заметки с семинара кавказоведов]//РА. - 2012. - 15-16 дек., (№ 141). - С.2. Хотко С.Х. История Черкесии: в средние века и новое время/С.Х. Хотко. - СПб.: Изд-во С.-Петербург, 2001. - 552 с. Мшаԥымза 25
Ачерқьесқәа рыфлаг амш
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%87%D0%B5%D1%80%D2%9B%D1%8C%D0%B5%D1%81%D2%9B%D3%99%D0%B0%20%D1%80%D1%8B%D1%84%D0%BB%D0%B0%D0%B3%20%D0%B0%D0%BC%D1%88
ab
abk
Cyrl
Владимир Батах-иԥа Тугов ( — ) — раԥхьатәи апрофессионалтә абаза критик, алитератураҭҵааҩ, аҵарауаҩ-афольклорист. Абиографиа Владимир Батах-иԥа Тугов афольклортә рҿиамҭақәа реизгареи рҭыжьреи адагьы даҿын урҭ рыҭҵаара. Иара иҭҵаарадырратә усумҭақәа шьақәгылоуп абазақәа рфольклортә материалқәа зегьы хәҭа-хәҭала иҭҵаау рыла. Иалшом иџьоумшьар зымҽхак ҭбаау иҭҵаарақәа, насгьы уамыҵашьыцыр залшом автор иҭиҵаауа аматериал заҟа имырхьаакәа амифологиатәи, аҭоурыхтәи, аетнографиатәи еилыркаагақәа ргәылагалара дақәшәо. Владимир Батах-иԥа Тугов акыр шықәса лҵшәа дула имҩаԥигоз аус азы ианашьан «Урыстәыла Афедерациа зҽаԥсазтәыз аҭҵаарадырратә усзуҩ» ҳәа ахьӡ. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Алиева А. Первая научная работа об абазинской литературе//Ком ал. – 1966. – 17 марта. Становление абазинской литературы//Ком.Ал. - 1966. – 5 нояб. – на аб. яз. Мшаԥымза 25 рзы ииз 1935 шықәсазы ииз Хәажәкырамза 21 рзы иԥсыз 2006 шықәсазы иԥсыз Асовет лингвистцәа Урыстәылатәи алингвистцәа
Тугов, Владимир Батах-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B2%2C%20%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%20%D0%91%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%85-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Авикидыррақәа (, ) — адыррақәа рбаза еицҟаҵо аредакциа ззутәу бызшәарацәала ишьақәгылоу апроект ауп, ахьыманшәалоу иаарту алицензиала. Викимедиа афонд ари апроект иахагылоуп. Авикипедиеи ари афонд даҽа апроектқәеи иҭшәаны еиҿаԥшьу иҟоуп. Азхьарԥшқәа Аофициалтә саит Апроект асаит «Мета» аҿы Wikidata Query Service Авикипедиа
Авикидыррақәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B4%D1%8B%D1%80%D1%80%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Анатоли Мкан-иԥа Аҩӡба (; диит , Ҟәланырхәа, Аԥснытәи АССР) — Аԥсны аҵарауаҩ аҩҭаҭәара ахкаҿы, Украина Аҭҵаарадыррақәа ракадемиа алахәыла, Урыстәыла Аҭҵаарадыррақәа ракадемиа академик. Азхьарԥшқәа Биографическая энциклопедия РАСХН, ВАСХНИЛ Биография
Аҩӡба, Анатоли Мкан-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%A9%D3%A1%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%20%D0%9C%D0%BA%D0%B0%D0%BD-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Алексеи Сергеи-иԥа Агрба (; , Лӡаа – , «Коммунарка», Москва) — Аԥсны абольшевик, асовет политик: Аԥснытәи АССРи Қырҭтәылатәи ССРи Азербаиџьантәи АССРи Аахыҵ-Кавказтәи СФСРи рҿы аполитикатә усзуҩы. 1897 шықәсазы ииз Ажьырныҳәамза 10 рзы ииз 1938 шықәсазы иԥсыз Мшаԥымза 21 рзы иԥсыз Аԥсны аполитикцәа Ачекистцәа Абольшевикцәа Аграа КПСС алахәылацәа
Агрба, Алексеи Сергеи-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B3%D1%80%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B8%20%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B8-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Никулин, Алексеи Сергеи-иԥа Никулин, Владимир Уасил-иԥа Никулин, Иури Владимир-иԥа Никулин, Гиви Григори-иԥа Никулин, Дмитри Мкан-иԥа
Никулин (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%BD%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Никулин, Иури Владимир-иԥа (; Демидов, Смоленсктәи агуберниа, Урыстәылатәи аимпериа – Москва, Урыстәыла) — Аурыс акитор. Абиографиа Иури Владимир-иԥа Никулин 18 ԥхынҷкәынмза 1921 афильма Урыстәыла «Бриллиантовая рука» Афильмографиа 1964 — Бриллиантовая рука
Никулин, Иури Владимир-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%BD%2C%20%D0%98%D1%83%D1%80%D0%B8%20%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Лакоба, Иакуб Уасил-иԥа (, ; Афон Ҿыц – Аҟәа) — аԥсуа политик.
Лакоба, Иакуб Уасил-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%98%D0%B0%D0%BA%D1%83%D0%B1%20%D0%A3%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BB-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Кокоиты, Едуард Кокоиты, Михаил Кокоиты, Сергеи
Кокоиты (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B8%D1%82%D1%8B%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Царбеи Николаи-иԥа Бжьаниа ( — ) — Аԥсны аҵарауаҩ-аетнограф. Абиографиа Бжьаниа Царбеи Николаи-иԥа - иналукааша аԥсуа ҵарауаҩ. Ҵарауаҩык иаҳасабала иара интересла иҭиҵаауаз рымҽхак ҭбаан. Иара аус адиулон аԥсуа жәлар ретнографиа иазкыз иактуалтәыз апроблемақәа, азҿлымҳара азиуан жәлар рынхамҩа аҭоурых-еиҿырԥшратә ҭҵаара, иара убас аматериалтәии адоуҳатәии культура азҵаарақәа.Иара икалам иҵижьит ҩажәа рҟынӡа аусумҭақәа;аха рыцҳарас иҟалаз, иаанхеит анагӡара дахьымӡакәа зегь еидызкылоз имонографиа, асоветтә аамҭаз аԥсуа қыҭа аҭоурыхи аетнографиеи ртәы иазкыз. Ц.Н. Бжьаниа активла далахәын ҳтәыла ауаажәларратә, акльтуратә, ԥсҭазаара. Иара Аҟәатәи ақалақьтә партиа акомитет рҵаҩыс аус иуан. Аԥснытәи АССР Акультура аминистрраҿ асахьаркыратә хеилак далахәылан, Атуризм аинститут аҵарауаа рхеилак далахәын. Царбеи Николаи-иԥа Бжьаниа машәырла дҭахоит ирҿиара ианасакьаҳәымҭаз аамҭазы. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. «Из истории хозяйства абхазов. Этнографические очерки». - Сухуми: 1962. - 176 с. Куправа А. Слово о талантливом абхазском этнографе : [к 85 - летию Ц.Н. Бжания] / А. Куправа // РА. - 2010. - 2-3 нояб., (№124). - С.5. Лаҵарамза 2 рзы ииз 1925 шықәсазы ииз Цәыббрамза 19 рзы иԥсыз 1964 шықәсазы иԥсыз Аԥсны аҵарауаа Аԥсны аетнографцәа Бжьаниаа
Бжьаниа, Царбеи Николаи-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%B8%20%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B8-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Адунеизегьтәи Аџьар Ҟаԥшьи Амзабжа Ҟаԥшьи рымш — Лаҵарамза 8, 1953 шықәса раахыс иазгәарҭоит Адунеизегьтәи Аџьар Ҟаԥшьи Амзабжа Ҟаԥшьи рымш. Ари швеицариатәи агуманист Анри Диунан даниз амш ауп. Иара иаԥшьгарала, 1863ш. рзы имҩаԥган аконференциа, ихацзыркыз жәларбжьаратәи ахеилак Аџьар Ҟаԥшь аԥҵара. Жәларбжьаратәи ахеилак Аџьар Ҟаԥшьи Амзабжа Ҟаԥшьи еиднакылоит 175 тәыла рҟынтәи 400млн. инареиҳаны ауаа. МККК Аԥсны аибашьра ашьҭахьтәи аамҭазы имаҷымкәа ацхыраара рынаҭеит згәабзеира уашәшәыроуи лшарала ихьысҳауи ауаа. МКК имҩаԥнаго аус азы ауааԥсыра аӡәырҩы зхала зуадаҩрақәа ирызныжьу ракәны рхы рыԥхьаӡаӡом, ирымоуп уаҵәтәи амш азы агәыӷра. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Красный Крест отметил 150-летие гуманитарной деятельности: [история создания Общества Красного Креста]//РА. - 2013. - 18-19 мая, (№ 53). - С.5. Кучуберия А. Бывшие подопечные Красного Креста без помощи не останутся/А. Кучуберия//КП. - 2011. - 8 апр., (№ 13). - С.6. Лаҵарамза 8 Аџьар Ҟаԥшь
Адунеизегьтәи Аџьар Ҟаԥшьи Амзабжа Ҟаԥшьи рымш
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B7%D0%B5%D0%B3%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D1%9F%D1%8C%D0%B0%D1%80%20%D2%9E%D0%B0%D4%A5%D1%88%D1%8C%D0%B8%20%D0%90%D0%BC%D0%B7%D0%B0%D0%B1%D0%B6%D0%B0%20%D2%9E%D0%B0%D4%A5%D1%88%D1%8C%D0%B8%20%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%88
ab
abk
Cyrl
Гиви Шамел-иԥа Смыр (диит ) — Аԥсны аҿыханҵаҩ, аскульптор. Абиографиа Гиви Шамел-иԥа Смыр - Афонҿыцтәи аҳаԥытә комплекс директорс дамоуп. Афонҿыцтәи аҳаԥы аартра ихьӡ адҳәалоуп. Гиви Смыр - аԥсуа жәлар рмилаҭ-хақәиҭратә қәԥара активла иалахәыз дреиуоуп; Аԥсны Аџьынџьтәылатәи еибашьра (1992-1993шш.) далахәын. Деицырдыруеит абаҩхатәра злоу сахьаҭыхыҩны. Ахықәкынагӡареи аӷәӷәареи зцәаҩо иара искульптуратә усумҭақәагьы ирныԥшуеит арҭ аҟазшьақәа. Гиви Шамел-иԥа Смыр асахьақәа цәыргақәиҵахьеит Аҟәа, Гәдоуҭа, Москва. Исахьаҭыхымҭақәа ыҟоуп Токиотәи ауниверситет аҿгьы. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Абхазское искусство: живопись. Скульптура. Графика. Декоративно-прикладное искусство. XX век//Мин-во культуры РА; Союз художников РА; Гос. нац. карт.галерея РА; СПб. абх. об-во «Апсны». - Сухум: СПб.: «Рус.классика», 2004. - 136 с. Аргун А.Х. Развитие художественных традиций. - М., 1982. - 32 с. - 83 р. Лаҵарамза 9 рзы ииз 1945 шықәсазы ииз Аԥсны аскульпторцәа Аԥсны аҿыханҵаҩцәа Смыраа
Смыр, Гиви Шамел-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D1%8B%D1%80%2C%20%D0%93%D0%B8%D0%B2%D0%B8%20%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BB-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Ревва Ревва, Александр Владимир-иԥа
Ревва (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%B2%D0%B0%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Александр Владимир-иԥа Ревва (; диит Донецк, Украинатәи ССР, СССР) — аурыс ашәаҳәаҩ, актиор, акомик иоуп. Ипсевдоним Артур Пирожков ауп. Азхьарԥшқәа Саит Интервью Александра Реввы каналу «Москва 24» (2014) 1974 шықәсазы ииз Цәыббрамза 10 рзы ииз Урыстәылатәи ашәаҳәаҩцәа Урыстәылатәи актиорцәа
Ревва, Александр Владимир-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%B2%D0%B0%2C%20%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%20%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Мальта (, ), аофициалтә хьӡы: Мальта Ареспублика (, ) — Европатәи адгьылбжьахатә тәыла Адгьылбжьаратә мшын аҟны.
Мальта
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Румыниа () — Европаҟны атәыла.
Румыниа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%BC%D1%8B%D0%BD%D0%B8%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Кирибати ( ), аофициалтә хьӡы: Кирибати Ареспублика (, ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч агәҭантәи ахәҭаҿы адгьылбжьахатә тәыла ауп.
Кирибати
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%82%D0%B8
ab
abk
Cyrl
Қьырса ныҳәа.
Қьырса ныҳәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D1%8C%D1%8B%D1%80%D1%81%D0%B0%20%D0%BD%D1%8B%D2%B3%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Ашықәс ҿыц.
Ашықәс ҿыц
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%88%D1%8B%D2%9B%D3%99%D1%81%20%D2%BF%D1%8B%D1%86
ab
abk
Cyrl
Австриа-Венгриа (, ), аофициалтә хьӡы: Австро-Венгриатәи амонархиа (, ) — аҭоурыхтә хәынҭқарра, 1867-1918 шықәсқәа рзы Цислаиҭаниеи () Транслаиҭаниеи () иреалу еидгыла иҟан.
Австриа-Венгриа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0-%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Маршаллтәи адгьылбжьахақәа (, ), аофициалтә хьӡы: Ареспублика Маршаллтәи адгьылбжьахақәа (, ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч агәҭантәи ахәҭаҿы адгьылбжьахатә тәыла ауп.
Маршаллтәи адгьылбжьахақәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%B4%D0%B3%D1%8C%D1%8B%D0%BB%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%85%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Микронезиа (), аофициалтә хьӡы: Микронезиа Афедеративтә Штатқәа () — Океаниаҿы Аокеан ҭынч адгьылбжьахатә тәыла ауп. Ари атәыла ԥшь-штатк рыла ишьақәгылоуп: Чуук, Кусаие, Понпеи, Иап.
Микронезиа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Науру (, ), аофициалтә хьӡы: Науру Ареспублика (, ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч адгьылбжьахатә тәыла ауп.
Науру
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D1%80%D1%83
ab
abk
Cyrl
Палау (), аофициалтә хьӡы: Палау Ареспублика (, ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч адгьылбжьахатә тәыла ауп.
Палау
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%83
ab
abk
Cyrl
Адгәыр Амиран-иԥа Арӡынба (; диит ) — аԥсуа политик, 2015-2020 шықәсқәа рзы иара Апсны Аҳәынҭқарра Аекономика аминистр иҟан.
Арӡынба, Адгәыр Амиран-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D3%A1%D1%8B%D0%BD%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%90%D0%B4%D0%B3%D3%99%D1%8B%D1%80%20%D0%90%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Роман Владимир-иԥа Бениа (аур. Роман Владимирович Бения) — Аԥсуа политик, Аԥсны Жәлар Реизара 3-тәи ааԥхьара адепутат Пицундатәи алхырҭаҿы иҟан. Аԥсны аполитикцәа Аԥсны Жәлар реизара 3-тәи ааԥхьара адепутатцәа Бениаа
Бениа, Роман Владимир-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%20%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Папуа-Гвинеиа ҿыц (, , ), аофициалтә хьӡы: Ихьыԥшым Аҳәынҭқарра Папуа-Гвинеиа ҿыц (, , ) — Океаниаҿы адгьылбжьахатә тәыла ауп, Гвинеиа ҿыц адгьылбжьаха мрагыларатәи ахәҭеи акыр Меланезиа адгьылбжьахақәеи рҿы иҟоуп.
Папуа-Гвинеиа ҿыц
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%83%D0%B0-%D0%93%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B8%D0%B0%20%D2%BF%D1%8B%D1%86
ab
abk
Cyrl
Ҷанба, Геннади Анатоли-иԥа Ҷанба, Заур Дырмит-иԥа Ҷанба, Нодар Виктор-иԥа Ҷанба, Олег Евгени-иԥа Ҷанба, Роман Кәатат-иԥа Ҷанба, Самсон Иаков-иԥа
Ҷанба (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B0%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Гәлиа, Гьаргь Дырмит-иԥа Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа Гәлиа, Нурбеи Владимир-иԥа
Гәлиа (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Сергеи Макар-иԥа Смыр (диит , Гәдоуҭа) — Ацентртә Алхратә Комиссиа ахантәаҩы. Ԥхынгәымза 27 рзы ииз 1958 шықәсазы ииз
Смыр, Сергеи Макар-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BC%D1%8B%D1%80%2C%20%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B8%20%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Архип Мирон-иԥа Лабахәуа (, ; , Река, Аҟәатәи аокруг, Урыстәылатәи аимпериа — , Қарҭ, Қырҭтәыла) — Аԥсни Асовети аҳәынҭқарратәии ауаажәларратәии усзуҩ. Абиографиа Архип Мирон-иԥа Лабахәуа Аԥсны аҭоурых аҿы иаанижьит ишьҭа лаша. Аԥснытәи АССР Асовет министрра Ахантәаҩы иаҳасабала иара илшоз зегьы ҟаиҵон аԥсуа жәлар ринтересқәеи рхатә ҳәынҭқарратә зинқәеи рыхьчараз. А.М. Лабахәуа иусураҿы азҿлымҳара ду азиуан аԥсуа ҿар рааӡареи урҭ рыпрофессионалтә зыҟаҵареи, еиҵагылоз аԥсуа интеллигенциа рынхамҩатә ԥсҭазаараҿы ирызцәырҵуаз апроблемақәа рыӡбареи аԥсуа кадрқәа реиҵагылареи дацхраауан. 1957 шықәса рзы иҟалеит зымҽхак ҭбааз аԥсуаа рықәгыларақәа Қырҭтәыла имҩаԥнагоз ассимилиациатә политика иаҿагыланы. Архип Мирон-иԥа дгылеит аԥсуа жәлар ринтересқәа рыхьчараз. Аобком амаӡаныҟәгаҩ Иван Ҭарбеи А.М. Лабахәуеи ашәҟәы рҩит КПСС Ацентр Комитет ахь, уаҟа иазааҭгылеит аԥсуа жәлар рзинқәа шеилаго ақырҭуа напхгара рганахь ала. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Прицкер Л.М. История освоения Ткварчельского каменноугольного месторождения (1881 - 1935гг.). - Сухум: Алашара, 1966. - 171 с. Лаҵарамза 15 рзы ииз 1910 шықәсазы ииз Ԥхынгәымза 28 рзы иԥсыз 1992 шықәсазы иԥсыз Лабахәуаа СССР Иреиҳаӡоу Асовет 4-тәи ааԥхьара адепутатцәа КПСС алахәылацәа
Лабахәуа, Архип Мирон-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%85%D3%99%D1%83%D0%B0%2C%20%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%BF%20%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%BD-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Мирод Самԥал-иԥа Гәажәба (; — ) — Аԥсны ауаажәларратә усзуҩ, атәылаҿацәҭҵааҩ. Абиографиа Мирод Самԥал-иԥа Гәажәба - ауаажәларратә усзуҩ, аҵарауаҩ-атәылаҿацәҭҵааҩ ҟаимаҭ, жәлар рҿаԥыцтә ҳәамҭақәа реизгаҩ ихьӡ Аԥсны ахьынӡа-наӡааӡо еицырдыруеит. Ари уамакала абаҩхатәреи аҟәыҕареи злаз уаҩын. Иара дтеоретикын, дагьпрактикын, дыҭҵааҩын, деиҿкааҩын, дырҵаҩын, дымҩақәҵаҩын. Аԥсны Аџьынџьтәылатә еибашьра 1992-1993шш. рзы активла деибашьуан, дҭахоит фырхаҵарала, данҭаха ашьҭахь ианашьан Леон иорден. 2006ш. рзы иҭыҵит М.С. Гәажәба ишәҟәы “Хәырбыц иӡыхь”, Ҭырқәтәыла даныҟаз еизигаз афольклортә материалқәеи имшынҵатә нҵамҭақәеи згәылоу, уаҟа автор дрықәшәон аԥсуа диаспора ахаҭарнакцәа. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Лаҵарамза 18 рзы ииз 1935 шықәсазы ииз Жьҭаарамза 18 рзы иԥсыз 1993 шықәсазы иԥсыз Гәажәаа Аԥсны аҭоурыхдырҩцәа Аибашьра иалаӡыз
Гәажәба, Мирод Самԥал-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%B0%D0%B6%D3%99%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%20%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D4%A5%D0%B0%D0%BB-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Шамба, Алексеи Сергеи-иԥа Шамба, Геннади Алеқсандр-иԥа Шамба, Иакуб Уасил-иԥа Шамба, Нестор Аполлон-иԥа Шамба, Сергеи Мирон-иԥа (1951) — Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада. Шамба, Станислав Зосим-иԥа
Шамба (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B0%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Самоа (, ), аофициалтә хьӡы: Ихьыԥшым аҳәынҭқарра Самоа (, ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч Полинезиатәи адгьылбжьахатә тәыла ауп. 1997 шықәса рҟынӡа ари атәыла ахьӡан Мраҭашәаратәи Самоа (, ). Самоа ҩ-адгьылбжьаха хадак (Саваии, Уполу) ҩ-адгьылбжьахахәыҷк (Маноно, Аполима), даҿа ҭыԥқәак уаҩ дахьықәнымхо адгьылбжьахақәа рыла ишьақәгылоуп.
Самоа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Соломон идгьылбжьахақәа () — Океаниаҿы Аокеан ҭынч адгьылбжьахатә тәыла ауп. Соломон идгьылбжьахақәа ф-адгьылбжьаха хадак, даҿа 900 адгьылбжьаха хәыҷк иреиҳаны рыла ишьақәгылоуп.
Соломон идгьылбжьахақәа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BD%20%D0%B8%D0%B4%D0%B3%D1%8C%D1%8B%D0%BB%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%85%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Тонга (), аофициалтә хьӡы: Тонга Акралра (, ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч адгьылбжьахатә тәыла ауп. Ари атәыла 171-к адгьылбжьахақәа рыла ишьақәгылоуп.
Тонга
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Тувалу () — Океаниаҿы Аокеан ҭынч Полинезиатәи адгьылбжьахатә тәыла ауп.
Тувалу
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%83
ab
abk
Cyrl
Фиџьи (, , ), аофициалтә хьӡы: Фиџьи Ареспублика (, , ) — Океаниаҿы Аокеан ҭынч Меланезиатәи адгьылбжьахатә тәыла ауп. Ари атәыла 330-к адгьылбжьахақәа инареиҳаны ишьақәгылоуп. 87 % Фиџьи ауааԥсыра ҩ-адгьылбжьаха хадак аҿы (Вити-Леву, Вануа-Леву) рынхоит.
Фиџьи
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D1%9F%D1%8C%D0%B8
ab
abk
Cyrl
Океаниа — адгьылҭҵаара-культуратә регион адгьылхылҵ еиԥш ԥыҭрак Адгьыл хәҭақәа рҿы ианҵоу ауп. Океаниа Австралазиәи Меланезиеи Микронезиеи Полинезиеи рыла ишьақәгылоуп. Атәылақәа Аконтинентқәа
Океаниа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B0
ab
abk
Cyrl
Порошенко Порошенко, Пиотр Алексеи-иԥа
Порошенко (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Трамп, Джон Трамп, Дональд Џьон Трамп, Ивана Трампаа
Трамп (аҵакырацәара)
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BF%20%28%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%D1%80%D0%B0%29
ab
abk
Cyrl
Жәларбжьаратәи амузеиқәа рымш (лаҵарамза 18) — амзар аҿы ицәырҵуеит 1977 шықәса рзы, Жәларбжьаратәи амузеиқәа рсовет аԥшьгарала. 1978ш. рзы Жәларбжьаратәи амузеи амш азгәарҭо иалагеит 150 тәыла инареиҳаны. ХIХ ашә. 60-тәи ашықәсқәа рылагамҭазы Аԥсны аҭоурых абзиабаҩцәа ирхәыцит ауааԥсыра ирылыргарц аекспонатқәа еиҿыркаарц азы Аҟәа амузеи. Рыцҳарас иҟалаз, ари аԥшьгара иаԥырхагахоит излагаз 1877-1878 шш. аибашьра. Уи ашьҭахь амузеи азҵаара ықәдыргылоит аентузиастцәа ргәыԥ 1913 шықәса рзы. Еиҿкаахоит аколлекциақәа реизгара нап азыркыз Ахеилак, ҩ-уаҭахк рҿы иҩназ еизыргаз амаҭәарқәа рхыԥхьаӡара 610 рҟынӡа инаӡон. Аофициалла амузеи аартра мҩаԥган лаҵарамза 17, 1917 шықәса рзы. Аԥсуа Ҳәынҭқарратә музеи иахьа ареконструкциа ҿыц азуны аусура иаҿуп. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Картинная галерея Абхазского Государственного музея: путеводитель; М-во Культуры Абхазкой АССР. - Сухуми: 1982. - 12 с. Пачулия Л. В здании Абгосмузея предстоит капитальный ремонт//РА. - 2009. - 10-11 фев., (№ 14). - С.1 Лаҵарамза 18
Жәларбжьаратәи амузеиқәа рымш
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D3%99%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0%20%D1%80%D1%8B%D0%BC%D1%88
ab
abk
Cyrl
Симон Кананит – Иаса Қьырса жәаҩаҩык иапостолцәа-ицнагаҩцәа дыруаӡәкын, ижәытәӡаз Аԥсны раԥхьа ақьырсианра алаирҵәон. Апостол Симон Абазгиа нхарҭаси анцәа имаҵура ҭыԥси иалихуеит аӡиас ԥсырӡха иблахкыгоу аиҩхааҿ аҳаԥ хәыҷы, иахьатәи ақалақь Афон Ҿыц акәша-мыкәша иҟоу. Иԥсҭазаара урычралеи анцәа иаматанеиралеи имҩаԥго ажәытә абазгааи аԥсилааи ирылаирҵәон иакыз Анцәазаҵәра, дырҿагылон амырҭаҭреи еиуеиԥшым анцәахәқәа рымҵахырхәареи. Симон Кананит ишьҭашәарыцон. Ақьырсианцәа рҭархаразы ианрышьҭаз Симон Кананит гәаҟрала дҭархан Римтәи алегионерцәаамырҭаҭцәа рнапала. Анаҩс, дахьҭахаз аҭыԥ азааигәара иргылахоит Симон Кананит изкыз Афонҿыцтәи ауахәама. 2014 ш. рзы – Симон Кананит игәаларшәара амш Аԥсны иныҳәамшны, ихақәиҭрамшны иҟалеит. Алитература Акрызҵазкуа арыцхәқәа рамзар, Аҟәа, 2015 ш. Абхазия и в ней Новоафонский Симоно - Кананитский монастырь/Сост. А.Бекетов; ред. Т.Ю. Алексеева. - Сухум: «Дом печати», 2007. Абхазия: христианские святыни Нового Афона: путеводитель/Авт. проекта Н. Милованова. - Сухум, 2003. Ақьырсианра Ацқьацәа
Симон Кананит
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BD%20%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%82
ab
abk
Cyrl
Валентин Сергеи-иԥа Павлов (; Москва – Москва) — Асовет политикатә усуҩы, инаркны рҟынӡа СССР аԥыза-министр заҵә иҟан.
Павлов, Валентин Сергеи-иԥа
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%2C%20%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%20%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B8-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
ab
abk
Cyrl
100000 (шәнызқь), 105 — Иԥсабаратәу ахыԥхьаӡара.
100000
https://ab.wikipedia.org/wiki/100000
ab
abk
Cyrl