audio
audioduration (s) 0.36
90.3
| text
stringlengths 5
848
|
|---|---|
Уи япэ дыдэ бар дыгъуауэ, хабзэншэу дауэ?.. |
|
Сэ ар къызгурыӀуэркъым. |
|
Узымейм и Ӏэ дауэ зэбгъэӀусэн? |
|
Ар тхьэм жимыӀэкӀэ. |
|
«Унапэншэщ» зэрыжесӀари тэмэму сщӀащ. |
|
Сепсэлъэжыххэнуи си гугъакъым, «узгъэунэхуну арат» жиӀэу мазэкӀэ лъаӀуэу къыскӀэлъимыкӀухьам. |
|
Пэжу, иужькӀэ апхуэдэ лъэпкъ къыхигъэщыжакъым. |
|
Ауэ зы пӀалъэм адрейр щхьэ къыпищэрэ? |
|
СигъэфӀэӀуну ара? |
|
Е а Налшык дэс щӀалэр зыпызмыгъэкӀамэ нэхъыфӀу пӀэрэт?.. |
|
Дауи, къимыгъэгугъэу си ужь къихьатэкъым ар. |
|
«Уэлэхьи, а тӀум я лъагъуныгъэр быдэр пэжкӀэ, схуэмыкъутэмэ», — жиӀауэ жаӀэрт. |
|
ЛъэкӀи къигъэнакъым. |
|
Тхьэ, мами сритынутэм. |
|
Кандидатщ, къалэм фэтэр бэлыхь щиӀэщ, уигъэтыншынущ — Ӏэджи къысхурагъэкӀуэкӀырт. |
|
Абы щымытхъуи срихьэлӀатэкъым. |
|
Ауэ сэ нэгъуэщӀым сыхуейкъым... |
|
МэчрэӀил фӀыуэ солъагъу...» |
|
МэчрэӀилрэ Алмэжанрэ япэу щызэрылъэгъуа гъатхэ махуэ дахэм хуэдэт ноби. |
|
ЛэжьакӀуэ мыкӀуэу дэсыну пэтрэ, а пщэдджыжьым Алмэжан жьыуэ къэтэджат. |
|
Абы къыпэплъэрт я фермэщӀэм и пщӀантӀэм щыхасэну МэчрэӀил сымэ къаша щихущӀэ цӀыкӀухэм ящыщу езым къылъысахэр. |
|
Ар къыхуэзышар езы Алмэжан псым къыхихыжа Алик цӀыкӀут, МэчрэӀил къритри. |
|
Махуэ зыщыплӀ хъуа пэтми, хисэну хунэмысу, я лъабжьэм щӀы тӀэкӀу зэрытритхъуауэ, щылът щиху цӀыкӀухэр. |
|
Зырызу ибжурэ, щихухэр Алмэжан щӀы щабэм къыхелъэф. |
|
Ахэр тӀощӀ мэхъу. |
|
Алмэжани пщэдей илъэс тӀощӀ ирокъу. |
|
Илъэс тӀощӀ, щиху тхьэӀухуд цӀыкӀу тӀощӀ... |
|
МыбыкӀэ къызэхъуэхъуауэ аращ. |
|
ГукъэкӀ дахэ зэриӀэ. |
|
Илъэс тӀощӀ сызэрыхъур игу къэкӀыжри тӀощӀу къригъэшащ. |
|
«Илъэс тӀощӀ срикъумэ итӀанэ...» — щыжысӀэкӀэ, езым ар фӀэжыжьэти... |
|
Я уэрамыбгъум декӀуэкӀыу Алмэжан щиху псыгъуэ лантӀэ цӀыкӀухэр сатыр захуабзэу хисэрт, ятӀэр щӀиубэжырти бгъэдэувэрт. |
|
Хэт езым хуэдизт, хэти нэхъ лъагэт, хэти нэхъ лъахъшэт. |
|
Алмэжан щихухэр хисэрт. |
|
Адэ зы щӀыпӀэ, Бахъсэн Ӏуфэ бжьэпэм деж щыпсэу и шыпхъум я унэ къыщыщӀэпхъуауэ абы къыхуэжэрт зи гур къилъэтыкӀ хъыджэбз цӀыкӀур. |
|
Мо гъатхэ пщэдджыжь дыгъэпс дахэм дэгуфӀэу, махуэщӀэ кърагъэблэгъам кӀэлъыубзэж хуэдэ уэрэд къизыш бзу цӀыкӀухэм я макъым щӀэдэӀуу, лъагъуныгъэ къабзэр и дамэрэ дунейм зыщимыгъэнщӀу гуфӀэ хъыджэбз тхьэӀухудым сыткӀэ ищӀэнт къыхуэжэм къыхуихь хъыбарым езым и гъащӀэ псор зэриӀэмырыр. |
|
ЩӀыпцӀэ щабэм псынщӀэ дыдэу щихухэр хисащи тӀу къэс зы псы пэгун ящӀикӀэжурэ къыздрикӀуэм, Алмэжан йогупсыс: «Мыр зэфӀэкӀым мамэ сыдэӀэпыкъунщ, унэхэр зэлъыӀусхынщ, кӀэртӀоф дыхэссэнщ, шэджагъуэнэужьым, си бостеищӀэмрэ туфлъэ хужьымрэ сщыгъыу си шыпхъум я деж сыкӀуэнщ, МэчрэӀил щыдэскӀэ и шыпхъум я деж къэкӀуэнщи дызэхуэзэнщ. |
|
Сыхьэт дапщэ къэнэжар ар слъагъуным... |
|
Сыхьэтий, хьэуэ, куэдыӀуэщ, блы, хы, тху...» |
|
Алмэжан мэгупсысэ, хъыбар къэзыхь хъыджэбз цӀыкӀур къоблагъэ... |
|
Щиху цӀыкӀухэм псы щӀэкӀэныр иухащ. |
|
НэщӀ хъуа пэгуныр Ӏэ сэмэгум ӀэщӀелъхьэри жыхапхъэр къищтауэ жыг лъабжьэхэр зэхуэдэ ищӀу щабэ дыдэу, дахэу трелъащӀэ. |
|
Гъуэгу тетыр къэсащи кӀийуэ къыхуожэ: |
|
— Алмэжан, алыхьым щхьэкӀэ уимылӀыкӀ, Алмэжан. |
|
Мамэ уилӀыкӀыну жиӀащи, алыхьым щхьэкӀэ уимылӀыкӀ. |
|
— Сыт къэхъуар, хэт лӀар, хэт сызэрылӀыкӀынур? — къэщтауэ жьэхоплъэ ар и пащхьэм бауэ-бапщэу къит хъыджэбз цӀыкӀум. |
|
— Зыри лӀакъым. |
|
МэчрэӀил фыз къишащ. |
|
Ди гъунэгъу и шыпхъум деж кърихьэлӀащ. |
|
НысащӀэр нышэдибэ щхьэгъубжэм къыдэплъу слъэгъуащ. |
|
ДахэӀейщ. |
|
Ауэ уэ нэхърэ нэхъ дахэкъым. |
|
Зы махуэ Фаризэтхэ къэкӀуауэ слъэгъуа хамэ къуажэ хъыджэбз хьэщӀэращ къишар, Фенэ и цӀэу... |
|
Джэгу щащӀам МэчрэӀил къыдэуджащ, пылъащ, жери мамэ зэгуэпат. |
|
Иджы магъ, сунэхъужащ. |
|
Алмэжан илӀыкӀынущ жери. |
|
Сэ имыщӀэу сыкъэжащ... |
|
УимылӀыкӀ, кхъыӀэ, Алмэжан, уимылӀыкӀ... |
|
Алмэжан дияуэ щытщ. |
|
Зыри жиӀэркъым. |
|
И нитӀыр къижу йоплъ хъыбар къыхуэзыхьам. |
|
Пэгуныр ӀэщӀоху, жыхапхъэр илъэфурэ пщӀантӀэм дохьэжри гуэщ блыным йощӀ. |
|
Анэм къелъагъури къыпожажьэ. |
|
— Сыт къэхъуар, сыт къыпщыщӀар, Алмэжан?! — анэ гужьеям зи фэр шэхуу пыкӀа пхъур зэщӀеубыдэ. |
|
— Мамэ, зо, мо делэжь цӀыкӀум пцӀышхуэ зэриупсыр пщӀэрэ уэ. |
|
СыгъэукӀ а Ӏейр. |
|
МэчрэӀил фыз къишащ, жи. |
|
Дауэ, Ӏей, къызэришар?! Сэ сымис... |
|
Нажэ, мамэ, Мэчрэ |
|
Ӏилхэ. |
|
Къиша фызыр Бахъсэныжь хэдгъадзэ. |
|
Хэт, Ӏей, къишари, сэ сымис. |
|
Нажэт, зо, псынщӀэу... |
|
Алмэжан ерагъкӀэ унэм щӀашэжри ягъэгъуэлъ. |
|
Дохутыр къраджам мастэ къыхиӀуащ, зыгуэри иригъафэри и щхьэр игъэкӀэрахъуэурэ щӀэкӀыжащ. |
|
ЩӀэупщӀакӀуэ къыщӀыхьэхэм Алмэжан йоупщӀ: «МэчрэӀил фыз къишауэ жаӀэри, пэж? |
|
Хэт къишэнур, сэ сымис. |
|
ИригъэкӀыжакъэ иджыри? |
|
Бахъсэныжь къиурэ ихьмэ арат къишар. |
|
ИтӀанэ МэчрэӀил сэ сишэнут. |
|
Е сиша? |
|
Сишамэ, мыбдеж щхьэ сыхэлъ?! |
|
ДывгъакӀуэ, МэчрэӀилхэ»... |
|
— къэтэджыну къыщеӀэкӀэ яубыд. |
|
Ауэрэ тоужри тӀэкӀу щхьэщокӀ. |
|
Нэщхъей дыдэу мэмамырыжри диям хуэдэу хэлъщ. |
|
Апхуэдэу щыхъукӀэ, и анэм Ӏэдэбу къоупщӀ: «Сыт, мамэ, къысщыщӀар, сыт сыщӀыхэлъыр?» ИтӀани хэзэрыхьыжынщи аргуэрыжьщ. |
|
«МэчрэӀил къишар псым ихьащи хьэдагъэ дыгъакӀуэ», — жери къащохьэ. |
|
Зэми нысащӀэ зещӀри щхьэтепхъуэр къепхъухауэ пӀэкӀум къотӀысхьэ. |
|
Аргуэру «МэчрэӀил си лъагъуныгъэр сфӀидыгъуащи судым естынущ», — жеӀэ. |
|
Я хьэр зэрыбанэу «Си фызышэр къэсащ, сыфхуапэ», — жеӀэри къотӀыс. |
|
Къуажэм зэуэ дэз хъуащ Алмэжан и хъыбарыр. |
|
Хэт хэпсэлъыхьу, хэти делэ хъупарэ зауэ-банэу, гъуэлъыпӀэм ипхауэ яӀыгъыу жаӀэрт. |
|
Куэд мыщӀэу Алмэжан хэпсэлъыхьыныр щигъэтащ. |
|
Ауэ укӀытэрти и щхьэр къиӀэтыртэкъым. |
|
ЩӀэупщӀакӀуэ къакӀуэӀауэ фӀэфӀтэкъым. |
|
«И делагъым щӀэщтэжащи аращ, уэрамым къыдыхьэжын мэукӀытэ, зэӀыхьауэ зэрыщытам щхьэкӀэ», — жаӀэрт Ӏуэхум щымыгъуазэхэм. |
|
Ауэ и акъылыр зэтеувэжа щхьэкӀэ, Алмэжан щхьэ уз бзаджэ къыхуэкӀуати къигъэтэджыртэкъым. |
|
Ауэрэ Алмэжан и хъыбарыр къуажэм нэхъ яжьэдэхужащ. |
|
МэчрэӀил хуэшхыдэни щагъэтыжащ, къиша нысащӀэр медсестрати, къуажэ сымаджэщым щылэжьэн зэрыщӀидзэу Ӏэпэ щабэ дыдэри, зэкӀэлъыкӀуэри, нэмысыфӀэри хужаӀэу щӀадзащ. |